ourum
tu
72 DurumI Haziran 2009
Parlamentosu Avrupa veTiirkiye Seqimteri Irder SeYinc BrijkseI BirligiTemsrtcisi, :'lP Avrupa .;der.sevincGchp.org.tfJ
Tiirkiye'ninbugiivrupa Partamentosu yartntntdahada cok etkinijnii etkiteyen, Leyecekbir kurum. Adtntnifade etti0i Fakattek bast-zere,AB'ninyasamaorgantdtr. -a deQi[.AB BakantarKonseyiite yani ijyei.iLkebir fede.:-le paylagrrbu yetkiyi.Tamantamryta partamento de!iLdirfakatyetkilerigiderek -. SonuctaijLkeleriisiu bir nitetiksa:-tmaktadrr. - oidir.Avrupaparlamenterterii.itkelerinu[usaI -ectisterindengelmez.Her ijlkedeaynl anda Uldogrudansecitirler. :-zenlenensecimlerde grupl.ar .:.erinegiireutusal. de[it,siyasaIparti-:-ine giire utuslartkar tstkgruptarotu5tururqoqu ay geneL -=r. MerkeziBr0ksetdirfakat ::urum icin ilc bucuk giintt.igijneStfasburga :asrnrr. Bu qereksiz duruma koridortarda
"'Franstzkaprisi"denir. itk secimteri1979 AvrupaParlamentosu'nun yrtrnda, dahakttanln demir perde"diineminde gercektesmistir. Zamanla'her kurumsaIrei[e AvrupaBirtianttasmatar iormda,yenilenen AvrupaParqi kurumtarrarastndagijqkazanan "naslI iamentosuotuzya5tntgerideblraklrken, agrryiikiiniide omuztabir Avrupa?'sorusunun tast)lor. rtnda AB igi karmailk dengeter Bundaniinceki200t-2009diinemiiqin seqi783 ilye vardt. Len Avrupa Partamentosu'nda iince25 15iiLkeden' Diineminhemeniincesinde pargenigteyince ye bir AB i.itketi 27 sonunda ve [amentersaytstda artmlstr.Bu partamentoda
Durvmt tiaziran2m973
durum
gruparasrnda siyasaIdaQrtrm iki bi.iyilk dengeye HaziranarasrndakiAvrupaPartamentosu ser: AB nin artrk27 ilyesivar. dayanmaktayd cimterinehazrrtanan Biiti.in siyasitartrsmatara ve ekonomiksorunla- AvrupaHatklarrPartisiGrubuyanimuhafa- ra ragmenkilreselcekimgUcijni.i koruyor.HrrzakArlar{gelenekgi merkezsagve Hrristiyan vatistanve Ti]rkiyeite tam tjyeLikmiizakereleri demokratpartiterl288sandatye i[eqo!unLu- siirerken,Batkaniilkeleriile hazrrlrktar bas[ryor. Ki.ireseI gu etindetutuyordu. finansaIkriz ardrndanizlandada - AvrupaSosyatist Partisi,bir zamanlarkibi- AB'yegirmeyehazrrlanryor. ABDve Japonyaile rincigrup konumuyerineyakrntakipteikinci dzetantasmatar icinde.G-20'dehemAB otarak hem de bi.iyi.ik ijyeleriytemevcut.BRICr.llketeri bUyiikgrupartrk:216i..iye. - LiberaIve DemokratGrup99 i.iye icin(Brezitya, Rusya,Hindistan ve Cin)belirteyi- AvrupaUtusLarr lcin BirLikGrubu44 riye ci bir ekonomikgL.ic. - Yesitter43 iiye Yasananbu degisimbir ybni.iyte Kafkanrn - Birle5ikAvrupaSol Grubu41iiye Metamorfozisimti romanrndaki GregorSamBaQrmsrztar 30 r.iye sa nrn yasadrk[arnr aratmayacak nitetikte.Av- Bagrmsrztrk ve Demokrasi rupa aynadakigiiriintijsijite kendisiarasrnda Grubu22 Liye. katryor.Dtinyadaki srkr5rp ekonomiketkisinisiAvrupaBirtiQi,2004yrtrnda736i.iyetiAvrupa yasaIve kurumsaIgi.iqite desteklemekte zortagiireveba5tadrgrndan gijqve yetkipay Partamentosu arasrndaki bu yanata- nryor.Uyedevtetter yasadr. de0istirdigi rihi bir dijntisrlm AB'nin2004yrtrbasrn- lasrmrve yenii.iyeterin dengelerde da sadece15 iiyesivar, nllfus381 mityon781 sorunolabitmekte. Gecti0imiz be5yrIiqindeyayarattr0r bin, kisi basrnadiisenmilli getir20.200Ameri- sananiki geniglemenin tartrsmatar ve gricUnij AB nin gLobat kan Dolarr.2004yrtrsonundantlfusu456mityon birtikteyasamagr.lctiikteri gijsterdi. 504bineutagrrken, kisi basrnadiis enmitligetir getistirme acrsrndan zafiyettef 2000yr%8,94dijserek,18.394AmerikanDolarroldu. [rndaLizbonStratejisi'Di.inyanrn bitgitemettien 2007yrtrnagetindiginde 25 UyeliAB nilfusu464 rekabetciekonomilerinden biri olma" hedefini mityon205 bin ve kisi basrnadiisenmitti getiri koymustu.AB 2008'egetdigindebu hedefteri 26.217AmerikanDolarr.27UyetiAvrupaBirti- gijzdengecirmekzorundakaldr. Fransave Atmanya'da tiderprofitinin degi5i0i'nin foto0rafrise 2008sonu itibariylesdyte: Nijfus497milyon455bin,kisibasrnadiisenmit- mi Avrupanrnkucaklayrcr, coskudotubirLikhati getir25.100AmerikanDotarr. reketinede gijtgedijsijfdi.i. PopUlistpotit ikatar .Bu veri[er AB'nin kurumsaIyaprtanmasrnrgdcmentere ydnelikcinyargrlarrn artmasrve engenigl emeden gr-iq- tegrasyonTUhununzarar gdrmesrsonucunu derintestirdigi ddnemLerde gijsteriyor. [enerekcrktr0rnr 2007yrtrnda BirtiQe doQurdu. Ayrrcaagrrrsagcrpotitikacrlarrn Avruve Romanyaite birLikte 4-7 pa Partamentosu nda Fransrzasrn sagcr Le katr[anBu[garistan
7 4 ourum t Haziran zoog
durum
srk %62 ol.mustu.AB nin ijye Litkeler0zerinde ve etkintikaLanlnlnaTtmaslnln yaptrfrmgi.ici.j yanrsrra takip eden ylttardakattttmtngiderek ve dijstiigii gdriitdi.i:1999secim[erindeVo49,7 ok45,6. gdre HaYapltanarastlrma[ara Popillistpolitikahr 2AO4de yapttacak katltlmoranlsecimterde ziranaytnda rElann nrndahada dijsmesive AB i.iLketeri g lcmenlere YiinefikiinYa nijfusunun zarar ruhunun oy kuttanmasl artmas,veentegrasyon ancak ijcte birinin seqimterde giirmesimnucunudoiurdu' bekLeniyor. "oy ekrantar,baslnve internet veS okaklar, rin temattreklamlarladoLu.Bu cingtirtiresmi :en in Liderl.iginde grupkurmagirisimteriendi- ve siviI kurumtarra[armageqirdi.Parti[erve secimekatlLlmlartlrabitmek cincetik[e u[usaL adayl.ar BircokijtkedebenzersorunLaT .: VaTattr. takdirdeparlamentonun Aksi icin Sonucta catrstyorlar. yaratmaya bastadt. ::litikada srklntt noktasltartlglLmasl :.-upa Parlamentosu yeni bir dtinemegirer- demokratikmesruiyetinin Partiterve endiSeduyuluyor. slklntlslya- na getinmesinden .:r. AB ici dengeterde metamorfoz GiiAvrupa dijnya.yeni sorun[ar,kriz- AB kurumlartbu amacta9 Mayts .:'rmakta.DegiSen icincabasl AB,artangelirve niifus'yeniden ni.ini.iniyi sekitdedeger[endirme .:-, genigteyen aqtLtrziyaretine halktn AB kurumlart deyditer. yapt, bijyijk, kurumsat :-zentenmeye caLtsttan yantnda bir diirt de ve Avrupa'ntn siya- ken, Brijksel. arastdengeter' devtetLer :-.: boyveki.ici.jk dijzenetkinlikler konutu vizyonu ve Avrupa AB yeni toptumsaI rekabet' : 3artiterboyutunda yaprtdr. Haberkanatt tendi,itetisimcaLrsmataii :; .imlergibikarmastkbir Avrupavar. araYouTube Euronewsher gi.invatandaslartn uzcrIQr ile sorduktartsoruLartncevaptartnt 'AYrupa geleceoiniz,oYverin!" Sivittoplum,is atarakyaytnLtyor' manlartndan kampanyasl Avrupasorunununnedenoldu- di.inyastve siyasi partiterin Bri.ikseIve Stras3u karmagtk ve stkgeziterin saytstnda bastndaAvrupahalklarlnln burga diizenl.edikleri !- :.umsuztuktartn kurumve AB bir aTttsvar. HiikijmetLer q rLigilktilQijgeliyor. Avrupa Partamentosu trgrnda iinem[i bir kadar kazanacagt kimin icin larr ki siyasi var konu yaklasrrken bir rleri itgisiniHaziranda rekabetiniizerine amacda AB vatanda5larlntn -: kryasrya ::--:-ar aTastndaki seqim[ere cekebitmek tiim siyasalparti[efinbirtik- gercektesecek :. ,:r. Neredeyse '": --:3k amacicincattsmatartnt zorun[uktltyor: oyunun kuratr deEisecek {:r_ -l. AB nin kurumsaI ':19 yr[tndayaprtaniLk dogrudanAvrupa Secimtarihi yak[a5rrken' henijz LizbonAnLasmast :-"--:-''tentosu secim[erinekattLtmoranl yakla- reformunudijzenLeyen beBu durumdankaynaktanan onaylanamadt. partiter ijzerinde tirsizliklerhem adaylarhem refebaskrolusturuyor.LizbonAntasmast'na hesabt randumdahaytroyu kultanarakevdeki gijnahkebozanve bu nedenteAB kutislerinin hisseen fazta cisii[anedilenirlandabu basktyl Lizbon ijnce den titke.irlandaHaziranaylndan nt bu defa referandumagitmeden AnLasmast y6ne[iksessiztatebide mectistengeqirmesine Yine de yaygrnbektenti2009 kargrlayamadt. bu konununyenibir referandum sonbahartnda ydnijnde. ite olumlusonuqtanacagt referanirtanda'daki LizbonAntasmasl'ntn dumdareddietbettesadeceAvrupaPartamendegit,tijm kurumsaIyapllantosu secimterine AB giiqlenemayaolumsuzetki olarakyansrdr' bu sijrecinsonundaaQrrbir krirek qrkamadrQr
liderprofilinin ve Almanya'da Fransa co5ku nrnkucaklaytcr, Avrupa' degigimi degdlgediigiirdii. dotubirtik hareketine
i
I\
ourumtHazinnMTS
1
ka15rAB'nin ekonomik crkarlan acrsrndan c5nemtidosyatardrve Tilrkiye'yide etkitediter: ReachIijriinterdekimyasalmaddelerinkaydr], hizmetlerdeserbesttesme,enerji ve tetekom paketteri,Avrupasirketi statUsU,qahsmasaatleri mevzuatr... Sonuncusuhariq diQerlerinde partamento iqindeuzlasmasagtanabitd i. 2009-2014diinemini betirleyecekbir farktr gene[egi[imtervar:
- SeCimsonucunda AP iqisiyasaIgruplararasr dengecok degigmeyecek. - Sistematikbir sag/sotkutuprasmast orusTiirkie iseABhedefine baljhkahr, mayacak.Utkegruptanda kesinbiil.iinmeter uyumsiireciningereklihamlelerini yaratmayacak.Konusunagiire degi5enfarklt oy cogunlukLarr saQ[anacak. yaparvecagdas, demokratik, Iaik,ijzgiir - GecendiinemoLdugu gibigiindemeyaklasrk bir toplumolank baganholursa,bir 400dosyanrnatrnmasriingiirtjtilyor. sonrakidiinemde Avrupa - Uyedevtetlerindolrudan bakanlanylatemParlamentosu'nda liirk iiyelerde sit editdi!iKonseykarSrsrnda dahaetkit ibir AvrupaPart6mentosu otacak.Yasamas[ireolacak.Almanya'dan birazaz, cindeiki kurum arasrndadaha hrztruzlasFrann'danbelkibirazfazlaolacakolan ma[ar mtimkiinolacak. sayilanmilzakerekonusu. - AB Komisyonu tizerindekiAvrupa Parlamentosu etkisi artacak.Parlamentoliye devtetlerin karar verdili Komisyonbagkanrve Koze rastladr.2008yazrndanitibarensinya[[erini misyon liyeLerinionaytryor.Fakat bu sefer parlamentonunijnde gelensiyasetci[eri verenv e 2008sonbaharrnda ABDmenselifinanKosaI krizAvrupaBirliQi'nihazrrtrksrz yakaLadr. parlamento AB misyonbagkanrnrn secimterisoDiinemBagkanLrgr Fransa'dayken kapryrcatan nucunagdrebirincigelengrubunyiintendirkriz i[e miicadeleiqin liderler defatarcaolagan mesiylebetirlenmesini tatepediyor. ve oLaQaniistii toptantt[artabir araya gelditer. - LizbonAnttasmasronaylanrrsa AvrupaParKrizinboyutlarrnrn ve teoet gecmeyeceginin" tamentosucok daha etkiti bir AB kurumu farktndaotan[iderlerAvruoahalkLarrnrn 6nceotacak.Alacagrkarar[arTilrkiyegibi mi.izapartiLef,di.i5i.inLikleri,refahriqinAB kurumLarr, kere halindekiijLketeriveyaABD, Japonya, ce kurutuslarrnafikirterinisordu[ar",birlikte Kore,QingibiAB'niniinemLiekonomikpartyoI krizlemi.lcadete haritalarrve ijncetiklerUzenerleriniqok dahafaztaetkiteyecek. rine caIrstrLar, catrsryortar. Qtjz0mdneriteriarasrndakurumsalbir konuda var: LizbonAnttasSonuctadahayetkitive etkin caLrsan bir AvmasriLedahaetkinekonomikpotitikaUretebite- rupa Partamentosu otusacak.Hatatam anLagtobatekonomikkriz de mryLabir federaIpartamentokadar gticlii o[acek bir AB. DoLayrsryla yeniAB antta5masr AB nin genetigibibirazkarmasrk, biotasrlrgrnr arttrnyor.Bu ant- mayacak. getirece!idegi5ikLikter [asmanrn AvrupaParla- raz celiskili,iq dengeleridelisken bir Avrupa mentosu'nuda etkileyecek. Parlamentosuolusacak.Tiirkiyeise AB hedefigereklihamleleLizbonAnlasmasr'nrn onaytanmasr hatinde ne bagtrkahr,uyumsUrecinin qaQda5, partamentonun demokratik, taik,ijzgUrbir sandalyesayrsr751 ile srnrrlr riniyaparve otacak.Bu partamentodaha da yetkiti otarak toplum olarak basarrl otursa,bir sonraki diiAB'ningeteceginde belirleyici bir roLoynayacak. nemde Avrupa Par[amentosu'ndaTUrk iiyeLer 200L-2009 dijnemindeitnemtipotitikabaslrktarr de olacak.Almanya'danbiraz az, Fransadan Avrupa Par[amentosugij ndemine girmi5ti. betki birazfaztaotacakotan sayrtarrmijzakere E Bunlar hem AB iqi dengeterhem de drgarrya konusu.