ZINE // Relacje międzyludzkie a jedzenie

Page 1

01

Y T R

E I N

NIENAŻARTY

NA

ŻA


znaczenie. Dawniej oznaczało także

odmowę ręki panny starającemu się

kawalerowi.

Bigos już gotów. Strzelcy z trzykrotnym wiwatem, Zbrojni łyżkami, biegą i bodą naczynie, Miedź grzmi, dym bucha, bigos jak kamfora ginie, Zniknął, uleciał; tylko w czeluściach saganów Wre para, jak w kraterze zagasłych wulkanów.

zwierzęcej ma również symboliczne

Przecież i bez tych przypraw potrawą nie lada Jest bigos, bo się z jarzyn dobrych sztucznie składa. Bierze się doń siekana, kwaszona kapusta, Która, wedle przysłowia, sama idzie w usta; Zamknięta w kotle, łonem wilgotnym okrywa Wyszukanego cząstki najlepsze mięsiwa; I praży się, aż ogień wszystkie z niej wyciśnie Soki żywne, aż z brzegów naczynia war pryśnie I powietrze dokoła zionie aromatem.

W kociołkach bigos grzano; w słowach wydać trudno Bigosu smak przedziwny, kolor i woń cudną; Słów tylko brzęk usłyszy i rymów porządek, Ale treści ich miejski nie pojmie żołądek. Aby cenić litewskie pieśni i potrawy, Trzeba mieć zdrowie, na wsi żyć, wracać z obławy.

wg Mickiewicza *Czarna polewka, czyli zupa z krwi

Nad rodzimą kuchnią zachwycał się w Panu Tadeuszu jeden z najświetniejszych wieszczów polskich. Swoimi wersami potrafił pobudzić ślinianki czytelnika, ale też przenieść w atmosferę spotkań przy biesiadnym stole. Bigos, zrazy, sekretny przepis na rybę, czarna polewka*. Epopeja narodowa zdecydowanie obfituje w kuchenne inspiracje i wskazuje jedzenie jako jeden z niepomijalnych elementów kulturowych. Wzniosłe pieśni prostych treści.


03

NIENAŻARTY


NIENAŻARTY

OBRAZY OSTATNIEJ WIECZERZY

1.

3.

Każdy doskonale zna obraz Ostatniej Wieczerzy Leonarda da Vinci (4.)- jest to jeden z najczęściej parafrazowanych obrazów w historii. Ale ile jest w nim historycznej prawdy, a ile wyobraźni wielkiego mistrza?

2.

4.

1. Francisko Goya- Ostatnia Wieczerza XVIIIw. 2. Wiliam Blake- Ostatnia Wieczerza XVIII w. 3. Codex Rossanensis VIw. 4. Leonardo da Vinci- Ostatnia Wieczerza XVw. 5. Serial Simpsonowie- parodia Ostatniej Wieczerzy XXI w. 6. Maciej Świeszewski- Ostatnia Wieczerza 2005r. 7. www.kwejk.pl- parodia Ostatniej Wieczerzy 2020r.


05

Ostatnia Wieczerza od zawsze fascynowała artystów i była przedstawiana w różnych miejscach. Dzięki tym obrazom i zapiskom historycznym dowiadujemy się, że biesiadnicy prawdopodobnie... leżeli! Na miniaturze z manuskryptu (3.) z VIw. widzimy scenę uczty w pozycji półleżącej na specjalnym tapczanie zwanym sigma lub stibadium. Za to Goya przedstawił apostołów na dywanac pokrywających podłogę (1.), przez co wyglądaja, jakby zrobili sobie piknik pod dachem. Dlaczego więc jedynym słusznym obrazem jest ten przy długim stole? Prawdopodobnie, by przedstawić powagę i doniosłość chwili, co nie pasowało do 5. wizji półleżącego pikniku.

NIENAŻARTY

Ciekawym zjawiskiem jest to, że mimo iż Ostatnia Wieczerza Leonarda da Vinci nie pokazuje prawdy historycznej, to wszelkie jej parafrazy sa bardzo kontrowersyjne. Obraz Macieja Świeszewskiego z 2015 roku (6.). miał zdobić polski pawilon na Expo 2015, jednak w ostatniej chwili transport obrazu został wstrzymany przez wicepremiera polskiego rządu, ponieważ „obrażał uczucia religijne”. Na szczęście w internecie nadal panuje swoboda, a Ostatnia Wieczerza towarzyszy nam nawet w czasach pandemii.

6.

7.


POSIŁEK

W Japonii spożywanie ryby Fugu jest ceremonią, którą można przypłacić życiem. Podają ją tylko kucharze, którzy potrafią uśmiercić rybę tak, by nie rozprowadziła trucizny po całym organizmie. I choć została wyhodowana nietoksyczna odmiana, nie cieszy się ona popularnością, bo to doznanie ryzyka i poczucia odrobiny trucizny mrowiącej jamę ustną jest głównym celem konsumenta. Ciekawe jest, że tej potrawy nie może jeść jedynie cesarz Japonii.


07 MENU WG SKAZAŃCÓW

O ile już same fotografie potrafią wzbudzić silne emocje, jedna z tokijskich restauracji postanowiła pójść krok dalej i serwować swoim gościom posiłki wybranych skazańców. W menu znaleźć można zarówno opis dania, jak i profilu przestępcy. Jednym z nich jest John Wayne Gacy – ten stracony w 1984 roku morderca i gwałciciel zażyczył sobie truskawek, kubełka kurczaka z KFC, frytek i smażonych krewetek. Nic dziwnego skoro przed skazaniem Gacy zarządzał trzema restauracjami KFC.

NIENAŻARTY

Na słodko czy na słono? Jaki byłby wybrany przez nas ostatni posiłek? Wobec zbliżającego się końca niewyobrażalnym wydają się być takie wybory. Tymczasem historia pokazuje, jak wielką wyobraźnią wykazywali się skazańcy chcąc spełnić swoje ostatnie kulinarne życzenie. Henry Hargreaves, nowojorski fotograf, uwiecznił na serii zdjęć ostatnie posiłki wybranych skazańców. Znalazły się tam zarówno treściwe posiłki, których nie powstydziłyby się najlepsze restauracje: średniowysmażony stek, jajka sadzone, tosty z dżemem, jak i ciekawe zestawienia, będące wręcz pewnego rodzaju manifestem: porcja lodów miętowych czy samotna oliwka z pestką w środku.


NIENAŻARTY

Konflikty na tle preferencji żywieniowych wydają się być opisem niezbyt śmiesznego kabaretowego skeczu. Jednakże sytuacje podszyte wrogością kulinarną są codziennością wielu ścierających się ze sobą środowisk. Całe szczęście sprzeczki kończą bez ofiar, gdyż znaczna ich większość ma miejsce w przestrzeni internetowej, jak na XXI wiek przystało. Do walki o swoje racje przykładowo przystępują weganie, deklarujący spożywanie wyłącznie produktów roślinnych. Oczywistym oponentem są w tej sytuacji mięsożercy, negujący dietę wegańską, jakoby pozbawioną wielu składników odżywczych i która swoją popularność zawdzięcza wyłącznie modzie, a nie faktycznej racji bytu. Tymczasem roślinożercy oskarżają swoich przeciwników o mordowanie niewinnych zwierząt, skazywanie ich na cierpienie i karmienie się nafaszerowanymi chemikaliami posiłkami. Poziom wrogości wobec mięsożerców wśród wegan jest niemal równy z poziomem sympatii w stosunku do innych roślinożerców, co ma ścisły związek z coraz szerszą siecią restauracji przeznaczonych dla niemięsożerców i ogólnym trendzie promowanym przez internetowych influencerów. Te dwa powyższe rodzaje diet to jednak zaledwie ułamek szerokiej gamy preferencji żywieniowych. Wybór każdej z nich podyktowany jest wieloma zmiennymi, zarówno indywidualnymi, jak i globalnymi. Wątpliwe jednak wobec tego wydaje się być budowanie granic między poszczególnymi grupami, które karmią się wzajemną niechęcią, pozbawioną chęć i zrozumienia i poznania, czcząc wyłącznie swój kult.


Nowa sytuacja, którą przyniósł 2020 rok nakazuje nam społeczną izolację. Jak wobec ograniczeń kultywować socjalizacyjną wartość spożywanych wspólnie posiłków? Czy to jeszcze możliwe?

09

Groźba zmian, jakie przyniesie ze sobą globalna pandemia podsyciła w ludziach wszystkie negatywne wartości, dotychczas głęboko drzemiące w umysłach. Nowy, nieznany stan niosący zagrożenie przywołał widmo apokalipsy, globalnego chaosu, w którym wszyscy będą się kryć w swoich domach chroniąc przed śmiercionośnym zagrożeniem. Wieloletnie karmienie się sensacyjnymi filmami o apokaliptycznej fabule stało się prawdziwym gwoździem do trumny. Walka o przetrwanie - tak jawił się nam sen o czyhającej na nas rzeczywistości. Brzmiący dramatycznie scenariusz dał o sobie znać szczególnie w... sklepach spożywczych. W tej groteskowej scenerii toczyła się walka o naszą przyszłość. Makaron, papier toaletowy, ryż, makaron, papier, może trochę konserw. Zestaw ludzkości zagrożonej widmem pandemii, przewożony w sklepowych wózkach do kilometrowych kas. Dezynfekowane zapasy nie mieściły się na kuchennych półkach. Tymczasem te sklepowe wiały pustką, a kupienie dotychczas niepotrzebnych drożdży graniczyło z cudem. Trwoga powoli ustąpiła, sklepy pozostałe otwarte, a widmo apokalipsy rozwiane. A my przyzwyczailiśmy się do innego i wymagającego stanu rzeczy, ciesząc się makaronem w każdej postaci, zaś współczynnik wypieczonych w domu chlebów wzrósł co najmniej kilkakrotnie!

NIENAŻARTY

JAK DŁUGO JADŁAM ZAPASY MAKARONU I RYŻU W CZASIE PANDEMII


Freeganizm to antykonsumpcyjny styl życia, polegający na ograniczaniu udziału w konwencjonalnej ekonomii. Wyznawcy tego stylu życia starają się odnajdywać żywność, którą inni marnują, stąd często ich poszukiwania zaczynają się od miejsc

nienażarty NIENAŻARTY

składowania śmieci.

Przynoszenie jedzenia na spektakle teatralne wydaje się nam dziś karygodnym zachowaniem. Ciamkanie w teatrze, chipsy w kinie? Prostactwo i egoizm. Jednak w czasach początków teatrów i wiele wieków później, w złotej erze greckich występów scenicznych, czy na targu miejskim dla mieszczan, takie zachowanie było zupełnie na miejscu. Treści na deskach sceny były rodzajem rozrywki. Kiedy publika chciała wyrazić swoją dezaprobatę wobec scenicznych poczynań, rzucała w kierunku sceny wszystkim, co miała pod ręką, czyli właśnie… jedzeniem. Polska Organizacja Handlu

i Dystrybucji szacuje, że

Kiepski spektakl

rocznie marnuje się ok. 300 tys. ton dobrej żywności


NIENAŻARTY nienażarty

e-teatr „powrót króla”

Pomidorem można rzucić w aktora... albo zrobić z niego drink.

011 015


Kawa / herbata? Drużyna pomidorów czy drużyna ziemniaków? Niezależnie od szczerej odpowiedzi pewnie stereotypy na długo jeszcze pozostaną w konkretnych społecznościach. Ciężko jednak zaprzeczyć, umiejscowienie na mapie Europy ma tu znaczenie.

Ludzie pijący herbatę Ludzie jedzący ziemniaki

Ludzie pijący kawę

a ty, jakbyś podzielił ostatnią mapę?

NIENAŻARTY

Ludzie jedzący pomidory

Ludzie jedzący idąc

Ludzie jedzący oliwę

Ludzie jedzący siedząc

Ludzie jedzący masło

Ludzie pijący wódkę Ludzie pijący piwo Ludzie pijący wino


013

サイズを確認してください。

sprawdź swój rozmiar


Refleksja nad etykietą używania sztućców nie pojawia się w naszych głowach zbyt często. W trakcie posiłku jesteśmy zajęci doznaniami zmysłowymi: smakiem, zapachem, często też zachwycającym widokiem przyrządzonego dania. Problem uważności podczas jedzenia uwidocznił projekt pałeczek, których odłożenie wymaga odrobiny skupienia. Bowiem pałeczki te położone niedbale przewrócą się dotykając stołu końcówką, którą nabiera się jedzenie. Spokojne i uważne odłożenie pozwala zrezygnować z jakichkolwiek podstawek i delektować się nie tylko estetyką dania, ale także przyrządów, które pozwalają nam je skonsumować.

NIENAŻARTY


015 Pałeczki z metalu Korea Północna to jedyny kraj na świecie, gdzie używanie metalowych pałeczek jest tak spopularyzowane wśród społeczeństwa. O dziwo jednak, nie chodzi tu wcale o dobry design czy nawet wygodę użytkowania. Źródło powstania tych sztućców kryje się w historii władców tego kraju, którzy dzięki metalowym pałeczkom chronili się przed zatruciem poprzez nasączenie pałeczek trucizną. Ten aspekt pasywnie, w pozytywny sposób wpływa na ekologię. Posiadanie jednych pałeczek do posiłków wyróżnia koreańczyków z północy na tle całej reszty azji, korzystającej głównie z lakierowanych pałeczek drewnianych używanych w domu i jednorazówek bambusowych w bardzo rozwiniętym streetfoodzie.

NIENAŻARTY

Drewniane/bambusowe pałeczki, to bardzo ekologiczny produkt. Pozornie. Niby wszystkie produkowane są z szybko rosnącego bambusa, i nasadzeń dedykowanych pod tą produkcję, technologia ich produkcji jest świetnie znormalizowana a odpad produkcyjny znikomy. Jednak używanie ich 3 razy dziennie przez setki milionów ludzi na świecie, a szczególnie w Azji, powoduje ogromne problemy w gospodarowaniu odpadami a popyt na bambus i drewno ciągle rośnie. Już kolejną dekadę dyskusja trwa ale zmiany w tej kwestii nie następują zbyt dynamicznie. Już w 2010 roku sami Chińczycy wykorzystywali 45 miliardów jednorazowych pałeczek i drewnianych przyborów kuchennych w przeciągu roku. By sprostać wymaganiom rynku, obecnie ponad 60 hektarów jest wycinane co 24 godzinny – wyliczył chiński Greenpeace. Pomyślmy więc o lesie większym niż sto pięćdziesiąt boisk piłkarskich. Wycinka lasów to najpoważniejszy problem środowiskowy, prowadzący do erozji ziemi, głodu, powodzi, zwiększenia dwutlenku węgla w atmosferze, pustynnienie i wyginięcie gatunków zwierząt. Niby wszyscy o tym wiedzą. Niby drewniane pałeczki lepsze są od europejskich jednorazowych, plastikowych sztućców. Jednak uzależnienie od odrobiny wygody w pośpiechu codziennego życia usprawiedliwia takie działania.


nienażarty NIENAŻARTY

BUT NA STÓŁ


NIENAŻARTY

JEST NIEBANALNY. ZESTA TAWIENIE TYCH

017

Zaserwowanie deseru w aluminiowym Bucie Dixona n a dyplomatycznym spotkaniu izraelsk w ielkim faux pas. kultury i j ej negatywnego nastawienia do obuwia w p rzestrzeni domowej i zraelskiego p remiera ycy do wystosowania przeprosin. bowiem d o wszelkiego rodzaju obuwia z . Buty z p rzed d rzwiami swoich domów, obuwia w kuchni jest d iametralnym nietaktem. H istoria t a mo e y ró r efleksji nad i st ych kultur.


#NAWYNOS

#NAWYNO

#NAWYNOS

NIENAŻARTY


Dla Restauracji

019

Projektant zaproponował rozwiązanie, które powyższą sprzeczność czyni możliwą. Bezbarwne klosze zapewniają ochronę zdrowia nie tylko w warunkach samotnego spożywania posiłków. Jednak o poziomie satysfakcji płynącej z tego sposobu mówią jednoznacznie wyrazy twarzy bajkowych bohaterów.

NIENAŻARTY

Rezerwacja stolika w restauracji na miesiąc przed planowaną kolacją? Ten problem przestaje istnieć wobec przenośnego stolika, który umożliwia spożycie posiłku w dowolnym miejscu przestrzeni miejskiej. Pod warunkiem, że znajdzie się jakiś słupek. Choć realnie stolik nie gwarantuje najbardziej eleganckich warunków, jest z pewnością doskonałą alternatywą do jedzenia wewnątrz lokali. Atrybut stanowi dopełnienie rosnącego trendu na street food i daje wolność wyboru miejsca, w którym chcemy cieszyć się posiłkiem.


NIENAŻARTY

Wydawać by się mogło, że emotikony miały w domyśle stanowić prosty przekaz, być uzupełnieniem słów. Nic bardziej mylnego! A przynajmniej w kwestii erotyki. Nie sposób odmówić użytkownikom kreatywności w nadawaniu dodatkowych seksualnych znaczeń emotikonom. Dyskretna sugestia za pomocą kilku znaków z pewnością znalazła swoich zwolenników.


W niektórych restauracjach Nowego Jorku zakazono robienia zdjęć jedzeniu! To wszystko dlatego, że klienci spędzali w nich za dużo czasu, co przekładało się na mniejszą ilość zarezerwowanych stolików i straty właścicieli.

Czasy się zmieniają. Tradycje jak widać też. Jeszcze parenaście lat temu jedzenie było czymś osobistym, prywatnym. Teraz musi wiedzieć o tym cały świat. Czynności przygotowania do posiłku Kiedyś: Nakrycie stołu. Mycie dłoni. Modlitwa. Przystąpienie do posiłku. Teraz: Dostosowanie tła. Fotka. Udostępnienie. Można jeść.

NIENAŻARTY

Zeskanuj! To chyba najbliższe do tego co można nazwać foodpornem. Albo food BDSM. Albo FoodFetish. Albo sami zadecydujcie.

^^^^^^^^^^^^^^^^^

Czy to normalne? niestety obecnie norma. Czy to zdrowe - ciężko powiedzieć. kogoś obchodzi co jemy? Też średnio. Ale skoro sprawia to satysfakcję... Poprawia humor... Powoduje mieszane emocje u znajomych - może jest to jakieś rozwiązanie.

> >

Pornfood/FooDporN

021


NIENAŻARTY


023 $$$

Kiedy wydaje się, że wszystkie granice absurdu zostały przekroczone natychmiast pojawia się historia, która neguję tę tezę. Banany w cenie kilkudziesięciu dolarów? Pornografia spożywcza? Im więcej tym lepiej? Jedzenie w ramach kary? Normalność.

MUZEUM CENZURUJE SZTUKĘ

NIENAŻARTY

Cena bananów stale się waha. Od 2zł do 120 tysięcy dolarów w zależności, czy chcemy owoc nabyć na miejskim targu czy może na wystawie muzealnej.

Przekraczanie granic? Łamanie tabu? Czy sztuka może WIĘCEJ? A może coraz mniej?


NIENAŻARTY


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.