วิทยาศาสตร์ในโลกกว้าง ซุปเปอร์ฝาแฝด... เรือ่ งราวจากเพือ่ นสาว การมีลูกเป็ นสิง่ ทีด่ ี ยิง่ มีลูกแฝดแล้วยิง่ ดียงิ่ ขึ้น ฉัน คิดว่าคุ้มค่านะครับ ท้องครัง้ เดียวออกมาทีเดียวสองคนหรือ บางทีมากกว่า และเมือ่ เร็ว ๆ นี้ฉนั เห็นข่าวหนังสือพิมพ์ว่ามีแฝด จานวนมากขึน้ เช่น แฝดแปด แฝดสิบสองสิบสาม หรือแฝดสิบ หกก็ยงั มี ไม่รู้ว่าหากมีลูกเยอะขนาดนัน้ คนเป็ นแม่จะท้องใหญ่แค่ ไหนกันนะ เพือ่ นสนิทของฉันมีหลานแฝด หล่อนรักการถ่ายรูปและ โพสรูปหลานแฝดอวดเพือ่ น ๆ ทางเฟสบุ๊คเป็ นประจา หล่อนเล่า ให้ฟังว่าเวลาจะซื้อของอะไรใหัหลาน ต้องซื้อเป็ นคู่ และเหมือนกัน ด้ วยเพราะหลานแฝดจะแย่ง กัน หากของไม่ เหมือ นกัน แรก ๆ หล่อนก็งงไม่รู้ว่าเป็ นหลานคนไหนเป็ นคนไหน แต่ พอนาน ๆ เข้า ทักษะการสังเกตและจาแนกประเภทของหล่อนพัฒนาขึ้นมาก แม้ ไม่ได้จบสาขาด้านวิทยาศาสตร์ มาก็ตาม ก็สงั เกตได้ละเอียดและ จาแนกได้ว่าหลานแต่ละคนชือ่ อะไร ชอบอะไร ลักษณะนิสยั อย่างไร วันหนึง่ ขณะทีเ่ ราสนทนาเรือ่ งหลานแฝด หล่อนสงสัยว่าจาเป็ นไหม ทีท่ ้องต่อไปของน้องสาวของหล่อนจะเป็ นแฝดอีก ฉันเลยจาเป็ นต้ อ งสวมบทบาทครู วทิ ยาศาสตร์ อ ธิบายให้ หล่อ นฟั งว่ า การมีครรภ์ แ ฝดได้ นนั้ มีหลายสาเหตุ ด้วยกัน เช่น กรรมพันธุ์ เชือ้ ชาติ การใช้ยาและการผสมเทียม อาจเกิดขึน้ อีกหรือไม่เกิดขึน้ อีกก็ได้ ทีน่ ้หี ล่อนยังคงสงสัยต่อไปว่า หลานฝาแฝดสอง คนนีเ้ พศเดียวกันหน้าก็คล้ายกัน มีแฝดแบบอืน่ ๆ อีกหรือไม่ โชคดีทคี่ วามรู้ฉนั ยังไม่คนื ครูไปหมด ฉันเลยเล่าให้ฟังว่าแฝดมีหลายชนิด กรณีหลานของหล่อนเป็ นแฝดเหมือน (Identical twins) เป็ นแฝดทีเ่ กิดจากไข่หนึง่ ใบได้รบั การผสมแล้วแบ่งตัวแยกเป็ นตัวอ่อนสองตัว จึงมีหน้าตาเหมือนกัน เพศเดียวกัน อาจจะมีถุงน้าคร่ าอันเดียวหรือแยกกันก็ได้ หากแยกไม่ออกจากกันเด็ดขาดก็จะเหมือนอิน -จัน แฝด สยามคู่แรกทีม่ ลี าตัวติดกัน นอกจากนี้ยงั มีแฝดอีกประเภทเรียกว่าแฝดคล้าย (Fraternal twins) เป็ นแฝดทีเ่ กิดจากไข่หลายใบที่ ได้รบั การผสม จึงไม่จาเป็ นว่าต้องมีเพศเหมือนกันก็ได้ หน้าตาอาจคล้ายกัน โดยมักจะมีรกและถุ งน้าคร่ าแยกจากกัน และยังมีแฝดอีก ประเภทหนึง่ คือแฝด Super twins ซึง่ ยังไม่มใี ครบัญญัตศิ พั ท์ไว้เป็ นภาษาไทย ฉันบัญญัตเิ องว่าเป็ นซุปเปอร์ ฝาแฝด เนือ่ งจากเป็ นการ ตัง้ ครรภ์ในกรณีทมี่ ที ารกมากกว่าสองคน ซึง่ ในครรภ์อาจเป็ นแฝดเหมือนหรือแฝดคล้ายก็ได้ หลังจากจบการสนทนาเพือ่ นสาวของฉัน ๅคงกาลังคิดว่าจะมีแฝดแบบไหนเป็ นของตัวเอง อย่าบอกให้หล่อนรู้นะครับ ผมอยากได้หลานซูปเปอร์ ฝาแฝดอะครับจะได้มเี รือ่ งราวมา เขียนให้ผูอ้ ่านฟั งอีกครับ
เรื่องโดย ดร.ศศิเทพ ปิ ติพรเทพิน ภาควิชาการศึกษา สาขาวิชาวิทยาศาสตร์ศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์