วิทยาศาสตร์ในโลกกว้าง ฉีดยา ... เรือ่ งราวจากหน่วยบริการสุภาพเคลือ่ นที่ “การไม่มโี รคเป็ นลาภอันประเสริฐ” แนวคิดนี้เป็ นสิง่ ทีฉ่ นั ยึดถือ มาเสมอ ยิง่ ฉันต้ องเดินทางจากบ้านเกิด มาพานักอยู่ต่างประเทศ ด้วยแล้ว ฉันยิง่ ต้องรักษาสุขภาพของตนเองเป็ นอย่างดี โดยเฉพาะ อย่างยิง่ ในช่วงฤดูหนาวการแพร่ระบาดของเชื้อโรคทีท่ าใหัเกิดโรคยิง่ ระบาดได้ดแี ละรวดเร็วโดยเฉพาะไข้หวัด ช่วงนีเ้ องทัง้ อาจารย์ เพือ่ นที่ เรียนด้ วยกัน และรูมแมดของฉันต่ า งคะยัน้ คะยอให้ฉนั ไปฉีดวัคซีน (vaccine) ป้ องกันไว้ ซึง่ ฉันเองบ่ายเบีย่ งมาตลอด เพราะอะไรนะ หรือครับ ก็เพราะฉันกลัวเข็มฉีดยานะสิ ยังนึกถึงช่วงวัยเด็กทีต่ ้ อง ฉีดยาได้ อยู่ แต่ ในวันหนึง่ ขณะทีฉ่ นั นัง่ ทางานอยู่ เพือ่ นคนไทยน้าใจ งามได้ ส่งข้ อความมาบอกฉัน ว่ า วัน นี้จะมีห น่วยบริก ารสุ ข ภาพ เคลือ่ นทีม่ าบริการฉีดวัคซีนฟรีถงึ อาคารทีฉ่ นั ทางานอยู่เลย พอเป็ น เช่นนัน้ ฉันก็มอิ าจปฏิเสธได้ เนือ่ งจากเพือ่ นสนิทของฉันทึเ่ ป็ นผู ้นยิ ม ของฟรี ได้พยายามสรรหาข้อดีของการฉีดวัคซีนฟรีมาบรรยายให้ ฉันฟั ง ด้วยเหตุนฉ้ ี นั จึงตัดสินใจไปฉีดวัคซีนเป็ นเพือ่ นเขาดัวย ก่อนทีพ่ ยาบาลจะฉีดวัคซีนให้นนั้ ฉันต้องผ่านขัน้ ตอนการสัมภาษณ์เกีย่ วกับสุขภาพมากมาย เพือ่ นของฉันก็อดถามพยาบาลไม่ได้ว่าเพราะ เหตุใดจึงต้องถามคาถามกับพวกเรามากเช่นนี้ แต่เป็ นเพราะต้องการให้มนใจว่ ั่ าผู ท้ ไี่ ด้รบั การฉีดวัคซีนต้องมีร่างกายแข็งแรงและไม่ป่ว ยขณะรับ วัคซีน นางพยาบาลใจดีรกั งานบริการยังได้อธิบายเพิม่ เติมให้พวกเราเข้าใจและหายสงสัยได้เป็ นอย่างดีอกี ว่า "วัคซีนทีจ่ ะฉีดเข้าร่างกายพวกเรานัน้ คือเชื้อโรคหรือชิ้นส่วนของเชื้อโรคทีเ่ ราต้องการป้ องกันนัน่ เองแต่ทาให้มนั อ่อนฤทธิล์ ง เมือ่ ฉีดเข้าร่างกายพวกเราแล้ว ร่างกายจะมีกลไกสร้างภูม ิ ต้านทานขึน้ มาเพือ่ ป้ องกันไม่ให้ได้รบั เชื้อทีเ่ ป็ นอันตรายต่อร่างกายอีก หากร่างกายพวกเราอ่อนแอแล้วเชื้อโรคหรือชิ้นส่วนของเชื้อโรคย่อมแข็งแรง กว่าและอาจทาให้เกิดโรคกับพวกเราแทนนัน่ เอง" เมือ่ พวกเราหมดข้อสงสัยพยาบาลก็รบี จัดแจงเอาเข็มมาเจาะและดูดวัคซีนจากขวดแล้วค่อย ๆ ฉีด ไปทีแ่ ขนของฉัน แหมพอถึงช่วงนีภ้ าพตอนเด็กๆ ทีฉ่ นั โดนฉีดยาทีก่ ้นแล้วรู้สกึ เจ็บจีด๊ เหมือนมดกัดก็ผุดขึน้ มาโดยอัตโนมัต ิ เพือ่ น ๆ ลองคิดตามดู สิครับ ว่าฉันจะอายแค่ไหนหากถูกพยาบาลจับฉีดยาทีก่ ้นเหมือนตอนเด็ก ๆ แต่ทแี่ น่ ๆ พยาบาลคนทีฉ่ ดี วัคซีนให้ฉนั ทัง้ สวยและมือเบาน่าดูเลยครับ หากฉันอยากฉีดอีกคงต้องรอหลายเดือนเลยครับกว่าจะได้ฉดี ครัง้ ต่อไป
เรื่องโดย ดร.ศศิเทพ ปิ ติพรเทพิน ภาควิชาการศึกษา สาขาวิชาวิทยาศาสตร์ศกึ ษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์