GRAPSAS_KOYRTINA DD final_Layout 1 21/3/16 3:58 μ.μ. Page 5
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΡΑΨΑΣ
Η ΛΕΥΚΗ ΚΟΥΡΤΙΝΑ Μυθιστόρημα
ﱣﱢ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ
GRAPSAS_KOYRTINA DD final_Layout 1 21/3/16 3:58 μ.μ. Page 6
©
Copyright Δημήτρης Γράψας – Εκδόσεις Καστανιώτη Α.Ε., Αθήνα 2015
Έτος 1ης έκδοσης: 2016 Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγής έργου λόγου ή τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιού, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Α.Ε. ΓΡΑΦΕΙΑ : Θεμιστοκλέους 104, 106 81 Αθήνα ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ : Ζαλόγγου 11, 106 78 Αθήνα
% 210-330.12.08 – 210-330.13.27 FAX: 210-384.24.31 e-mail: info@kastaniotis.com www.kastaniotis.com
ISBN 978-960-03-6014-1
GRAPSAS_KOYRTINA DD final_Layout 1 21/3/16 3:58 μ.μ. Page 7
1
Ο ξΗΜΕΡΩΜΑ της 21ης Σεπτεμβρίου είχε βρει τον Χ. στο
Τ κρεβάτι. Το ίδιο και η ενάτη, η δεκάτη και η ενδεκάτη πρωινή. Εκείνος, βέβαια, δεν ήξερε τι ώρα ήταν, αφού πάλι
το κινητό του είχε μείνει από μπαταρία, και στο δωμάτιο δεν υπήρχε άλλο ρολόι. Η απραξία είχε εδραιωθεί στη ζωή του από καιρό. Και δεν ήταν μόνο ότι τον στρίμωχνε οικονομικά, αυτό δεν θα ’ταν δα κάτι πρωτόγνωρο. Το χειρότερο ήταν πως δεν του επέτρεπε να δομήσει «μια κάποια καθημερινότητα». Έτσι τουλάχιστον έλεγε η Κλαίρη. Μαλακίες. Τι να την έκανε την καθημερινότητα; Μαλακίες ξανά και ξανά. Κι αν η Κλαίρη είχε μόνο κριτική γι’ αυτόν, γιατί δεν την κράταγε καλύτερα για τον εαυτό της; Ή, τέλος πάντων, γιατί συνέχιζε να μένει μαζί του; Πόσες φορές ακόμη θα άκουγε τα ίδια και τα ίδια; «Είσαι τριάντα, πρέπει να κάνεις κάτι πιο δραστικό, δεν ήσουν έτσι εσύ». «Είναι για όλους δύσκολο, το ξέρω, αλλά δεν έχεις εξαντλήσει κάθε περιθώριο. Μια κανονικότητα θα βοηθήσει και τη σχέση μας, θα δεις».
GRAPSAS_KOYRTINA DD final_Layout 1 21/3/16 3:58 μ.μ. Page 8
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΡΑΨΑΣ
«Κανονικότητα»! Τι λέξη κι αυτή; Ο Χ. δεν είχε δουλέψει ποτέ «κανονικά». Από τότε που τελείωσε το πανεπιστήμιο, την έβγαζε με περιστασιακές δουλειές και μικροκόλπα. Θεωρούσε μάλιστα πως όλο αυτό είχε μια ξεχωριστή γοητεία. Το αντιμετώπιζε ως μια απόδειξη πως η ανεμελιά εξακολουθούσε να κυριαρχεί στη ζωή του. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια τα πράγματα είχαν ζορίσει για τα καλά. Οι περιστασιακές δουλειές γίνονταν όλο και πιο περιστασιακές, ενώ τα κόλπα είχαν από καιρό σωθεί. Η ώρα πλησίαζε δώδεκα κι ο Χ. δεν είχε ακόμα σηκωθεί απ’ το κρεβάτι, αν και είχε περάσει ήδη ένα μισάωρο που δεν κοιμόταν. Τα πρώτα μισοξύπνια του δέκα λεπτά σκεφτόταν την Κλαίρη και τα λόγια της. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι την αγαπούσε υπερβολικά, αλλά δεν θα άντεχε να τα ξανακούσει. Το δεύτερο δεκάλεπτο πέρασε όσο ο Χ. προσπαθούσε να θυμηθεί πώς είχε γυρίσει το προηγούμενο βράδυ στο σπίτι. Η βραδιά στο μπαρ «Το Τρένο» δεν είχε κυλήσει καλά. Στη μία ήταν ήδη σκνίπα, κατά τις δύο κατάλαβε πως τον γλυκοκοίταζε η Μαρία και γύρω στις δυόμισι, ως λογική συνέχεια των παραπάνω, τσακώθηκε με την Κλαίρη. Πριν προλάβει να της εξηγήσει, εκείνη έφυγε. Κι ενώ ίσως έπρεπε, δεν την ακολούθησε. Κάθισε και συνέχισε να πίνει. Το μπαρ έκλεισε στις τέσσερις, και τότε επέστρεψε στο σπίτι. Αλλά πώς; Ήταν στο τρίτο δεκάλεπτο του πρώτου ξύπνιου μισάωρου της 21ης Σεπτεμβρίου που ο Χ. άρχισε να έχει σοβαρές
GRAPSAS_KOYRTINA DD final_Layout 1 21/3/16 3:58 μ.μ. Page 9
Η ΛΕΥΚΗ ΚΟΥΡΤΙΝΑ
αμφιβολίες για το αν τελικά κατέληξε στο διαμέρισμά του. Έτσι όπως ήταν ανάσκελα ξαπλωμένος, πρόσεξε κάτι ιδιαίτερα περίεργο. Έξι μήνες έμενε σ’ αυτό το σπίτι και θα μπορούσε να πάρει όρκο ότι το ταβάνι του ήταν άσπρο. Σήμερα, ωστόσο, του φαινότανε πράσινο. Έτριψε τα μάτια του, τα έκλεισε και τα ξανάνοιξε. Κι ακόμα το ’βλεπε πράσινο. Στο πέμπτο λεπτό αυτού του τρίτου δεκαλέπτου άρχισε να παρατηρεί ξανά, πιο προσεκτικά αυτή τη φορά, το ταβάνι. Το φωτιστικό τού φάνηκε κι εκείνο παράξενο, δεν έμοιαζε με το δικό του. Στα επτά λεπτά ανασήκωσε το σβέρκο του και κοίταξε τους τοίχους. Κι αυτοί είχαν το ίδιο χρώμα, σε μια πιο έντονη απόχρωση, μα σίγουρα πράσινο. Κι όμως, ούτε οι τοίχοι του ήταν ποτέ πράσινοι. Στα οκτώ λεπτά πρόσεξε έναν πίνακα στον τοίχο που βρισκόταν στ’ αριστερά του. Στο δωμάτιό του δεν υπήρχε τέτοιος πίνακας, ούτε βέβαια κάποιος άλλος. Απεικόνιζε έναν φαφούτη ναύτη με ηλίθιο παρουσιαστικό, που γέλαγε με το στόμα ανοικτό. Τα μάτια του ήταν σκιστά και στο πλάι ρυτιδιασμένα. Στο χέρι κρατούσε μια καπνισμένη πίπα. Το σαγόνι του ήταν στραβό κι έβγαινε προς τα έξω, ενώ τα μπροστινά πάνω και κάτω δόντια του λείπανε συμμετρικά, έτσι που αν έκλεινε το στόμα, το μήκος του προσώπου του θα μειωνόταν κατά ένα δόντι. Και τότε η φάτσα του θα ’ταν ακόμα πιο ηλίθια, σκέφτηκε ο Χ. Πίσω κι αριστερά τού ναύτη βρισκόταν μια γοργόνα. Το βλέμμα της έμοιαζε απελπισμένο, σαν να ικέτευε για κάτι που ήξερε ότι δεν μπορούσε να κερδίσει. Ο Χ. γύρισε απότομα το κεφάλι του για να ξανακοιτάξει το ναύτη. Το γέλιο
GRAPSAS_KOYRTINA DD final_Layout 1 21/3/16 3:58 μ.μ. Page 10
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΡΑΨΑΣ
του έβρισκε τώρα εξήγηση. Αυτός ο κακομούτσουνος ήταν ο λόγος για την ψυχική της κατάσταση. Είχε πέσει στα χέρια του, αιχμάλωτή του, λάφυρο από κάποια βρόμικη δοσοληψία, θύμα της δύναμής του ή της δικής της αδυναμίας. Ο Χ. ένιωσε το λαιμό του ξερό. Με τη συμπλήρωση των εννιά λεπτών, ήρθε σε καθιστή θέση, αλλά ήταν ακόμα στο κρεβάτι. Δεν αναγνώριζε ούτε τα σεντόνια. Δεν είχε καμιά αμφιβολία πια ότι το δωμάτιο δεν ήταν το δικό του, ούτε κάποιο απ’ το οποίο είχε έστω και την παραμικρή ανάμνηση. Δεν είχε απατήσει ποτέ του την Κλαίρη, αντίθετα με ό,τι νόμιζε εκείνη, και η σκέψη ότι μπορεί αυτό να είχε γίνει την προηγούμενη βραδιά, σ’ ένα άγνωστο δωμάτιο με μια πιθανώς άγνωστη γυναίκα, υπό το βλέμμα αυτού του άθλιου ναύτη, έκανε την έτσι κι αλλιώς άσχημη γεύση που είχε στο στόμα ανυπόφορη. Τι συνέβη, ρε γαμώτο, στο «Τρένο» από τις τρεις ως τις τέσσερις; Αλλά όχι, το δωμάτιο αυτό δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι γυναικείο, σκέφτηκε κι ένιωσε κάπως καλύτερα. Δεν ήταν μόνο το πράσινο χρώμα των τοίχων. Ένα μονό ξύλινο κρεβάτι κολλημένο στο γάμμα δύο τοίχων, καμία ντουλάπα, ένας πίνακας μ’ έναν φαφούτη ναύτη και μια δέσμια γοργόνα – α, κι ένα γραφείο μ’ έναν σταθερό υπολογιστή και κάποια ράφια με βιβλία, διαγωνίως απέναντι στο άλλο γάμμα, που όσο ήταν ξαπλωμένος, δεν είχε προσέξει. Και πάνω απ’ το γραφείο ένας κακότεχνος φεγγίτης, που
GRAPSAS_KOYRTINA DD final_Layout 1 21/3/16 3:58 μ.μ. Page 11
Η ΛΕΥΚΗ ΚΟΥΡΤΙΝΑ
διοχέτευε θαμπό φως στο άγνωστο δωμάτιο. Η κακογουστιά αυτού του μικρού χώρου ήταν ολοφάνερα ανδρική. Ή, τουλάχιστον, έτσι ήθελε να πιστεύει, και, στ’ αλήθεια, οι ενδείξεις μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν με το μέρος του. Δευτερόλεπτα μετά θα απέκλειε με ευχαρίστηση το ενδεχόμενο της συνεύρεσης με κάποια γυναίκα. Είχε κοιμηθεί με τα ρούχα, ενώ και η ζακέτα του ήταν κρεμασμένη προσεκτικά στο πόδι του κρεβατιού πάνω από τα τακτοποιημένα παπούτσια του. Οι εραστές δεν ξαναντύνονται –ούτε τακτοποιούν το χώρο– πριν κοιμηθούν. Κυλούσε ήδη το τελευταίο λεπτό αυτού του τρίτου δεκαλέπτου, όταν ο Χ. είπε πως, όπως κάνουμε με τη σκόνη που κρύβει παλιές επιγραφές, έτσι κι αυτός έπρεπε να καθαρίσει όλες τις σκονισμένες σκέψεις του και να θυμηθεί πού ήταν και πώς έφτασε εκεί. Ελάχιστα πριν εκπνεύσει το πρώτο μισάωρο της μέρας του, κάποιος που δεν βρισκόταν στο δωμάτιο άναψε το φως. Το μόνο προφανές εκεί μέσα ήταν ότι το φως που πέρναγε απ’ το φεγγίτη του πράσινου ταβανιού δεν βοήθαγε στην παρατήρηση. Αν λοιπόν το είχε ανάψει μόνος του, θα ήταν μια λογική κίνηση σ’ ένα εντελώς παράλογο πρωινό. Τώρα όμως γινόταν ένας ακόμη άγνωστος παράγοντας σε μια αγχωτική εξίσωση. Ποιος ήταν αυτός έξω απ’ την πόρτα που γύρισε το διακόπτη; Ήταν γνωστός ή άγνωστος; Γνώριζε ποιος βρισκόταν μέσα στο δωμάτιο; Αν όχι, πώς ο Χ. θα έδινε κάποια
GRAPSAS_KOYRTINA DD final_Layout 1 21/3/16 3:58 μ.μ. Page 12
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΡΑΨΑΣ
ικανοποιητική απάντηση για την παρουσία του εκεί, αφού δεν θυμόταν απολύτως τίποτα; Σηκώθηκε και περπάτησε προς το γραφείο. Τότε πρόσεξε, ανάμεσα σ’ αυτόν και στο κρεβάτι, την είσοδο ενός μακρόστενου λουτρού. Είχε μια λεκάνη, ένα νιπτήρα με καθρέφτη και στο βάθος μια ντουζιέρα. Το προσπέρασε κι έφτασε μπροστά στο γραφείο. Ακούμπησε πάνω του με το δεξί χέρι, ενώ με το αριστερό άρχισε να τρίβει το πρόσωπό του. Πώς έπρεπε να χειριστεί την κατάσταση; Αν αυτός ή αυτή που έστεκε έξω απ’ το δωμάτιο ήταν κάποιο φιλικό ή γνωστό του πρόσωπο ή, έστω, κάποιο πρόσωπο ενήμερο για την παρουσία του στο σπίτι –κάτι που έμοιαζε και το πιο πιθανό–, τα πράγματα θα ήταν σχετικά απλά. Θα άνοιγε την πόρτα, θα καλημέριζε σε τόνο φυσιολογικό, σαν να ήταν απόλυτα λογικό που βρισκόταν εκεί, και θα ρώταγε κάτι τετριμμένο, αν, ας πούμε, τον είχε αναζητήσει η Κλαίρη. Αν δεν έβλεπε έκπληξη στο συνομιλητή του, θα φρόντιζε κατά τη διάρκεια της συζήτησης να αποσπάσει τις απαραίτητες πληροφορίες και να μάθει επιτέλους πώς είχε καταλήξει σ’ αυτόν το χώρο. Θα χρησιμοποιούσε όσα τεχνάσματα χρειαζότανε για να μην ντροπιαστεί παραδεχόμενος την πλήρη άγνοιά του. Αν όμως ο φωτοδότης άνθρωπος δεν γνώριζε για τη διανυκτέρευση του Χ. στο πράσινο δωμάτιο; Μπορεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο να μη φαινόταν και τόσο λογικό –πώς θα ’ταν δυνατόν να μην ήξερε;– αλλά, εδώ που τα λέμε, τίποτα από την ώρα που ξύπνησε ως τώρα δεν είχε λογική. Ο Χ. δεν μπορούσε ν’ αποκλείσει αυτή την πιθανότητα. Κι έπρε
GRAPSAS_KOYRTINA DD final_Layout 1 21/3/16 3:58 μ.μ. Page 13
Η ΛΕΥΚΗ ΚΟΥΡΤΙΝΑ
πε να είναι έτοιμος να την αντιμετωπίσει, καθώς μια απευκταία επαλήθευσή της θα περιέπλεκε την κατάσταση ακόμα περισσότερο. Γρήγορα αποφάσισε πως, ακόμα κι αν τα πράγματα εξελίσσονταν τόσο άσχημα, θα ήταν προτιμότερο να συναντούσε τον άνθρωπο αυτό έξω από το δωμάτιο και με δική του πρωτοβουλία. Αν γινόταν διαφορετικά, αν ο άνθρωπος που άναψε το φως άνοιγε από μόνος του την πόρτα και τον έβλεπε ξαφνικά μπροστά του, ο Χ. θα ερχόταν σε πραγματικά δύσκολη θέση, αφού θα έπρεπε πριν απ’ όλα ν’ αποδείξει πως δεν ήταν κάποιος εισβολέας. Αν όμως άνοιγε ο ίδιος την πόρτα, χαιρέταγε και συστηνόταν σε τόνο ήρεμο κι αποφασιστικό, θα ’χε ξεπεράσει τουλάχιστον αυτό τον πρώτο σκόπελο. Ένας εισβολέας δεν θα λειτουργούσε ποτέ έτσι. Κι ύστερα ο Θεός βοηθός, μιας και θα ’πρεπε να παραδεχτεί σ’ έναν άγνωστο ότι δεν ήξερε ούτε πού ήταν ούτε πώς βρέθηκε εκεί, να κατευνάσει την ενδεχόμενη οργή του και να τον πείσει να μην καλέσει την αστυνομία. Ό,τι απ’ τα δύο κι αν ίσχυε, είτε αυτός που του άναψε το φως γνώριζε για την παρουσία του εκεί είτε όχι, το να ανοίξει την πόρτα και να αντιμετωπίσει τα αποτελέσματα της απαράδεκτης χθεσινής του κατάστασης φαινόταν πια μονόδρομος. Μισή ώρα και κάτι μετά το ξύπνημά του, κι ενώ το μεσημέρι της συννεφιασμένης αλλά ζεστής 21ης του Σεπτέμβρη πλησίαζε, είχε φτάσει η στιγμή να μάθει πού βρισκόταν. Χτύπησε αργά κι αδύναμα τη γροθιά του στο γραφείο, σαν ένα σινιάλο που λέει «πάμε», και με δυο κοφτά βήματα βρέθηκε ευθύς μπροστά στην πόρτα.
GRAPSAS_KOYRTINA DD final_Layout 1 21/3/16 3:58 μ.μ. Page 14
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΡΑΨΑΣ
Την κοίταξε από πάνω ως κάτω. Ήταν μια απλή πόρτα δωματίου. Απομίμηση ξύλου σε άσπρο χρώμα, μ’ ένα υποτυπώδες σκαλισμένο σχέδιο εν είδει διακόσμησης. Το μόνο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ήταν ότι στο κάτω μέρος είχε ένα πορτάκι, που προφανώς χρησίμευε για να μπαινοβγαίνει κάποιο μικρόσωμο ζώο, μια γάτα ίσως ή ένας σκύλος μικρού μεγέθους. Η σκέψη ότι οι κάτοικοι του σπιτιού με το πράσινο δωμάτιο ήταν φιλόζωοι τον χαλάρωσε κάπως. Όσοι αγαπούν τα ζώα, συνήθως αγαπούν και τους ανθρώπους. Με αυτό το καθησυχαστικό συμπέρασμα, πήρε μια βαθιά ανάσα, πιο πολύ για κουράγιο, και έπιασε το πόμολο. Έκλεισε τα μάτια, το γύρισε κι έσπρωξε με τον ώμο του την πόρτα, ευχόμενος να πάνε όλα καλά. Πώς όμως περιγράφεται καλύτερα ο πανικός; Υπάρχουν λέξεις ικανές να αποτυπώσουν τη στιγμή που ο Χ. κατάλαβε πως η πόρτα του πράσινου δωματίου ήταν κλειδωμένη;