Γιώργος Κλεφτογιώργος «Κράτησε κανένας για ταξί;»

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 3

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΩΡΓΟΣ

ΚΡΑΤΗΣΕ ΚΑΝΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΑΞΙ; Μυθιστόρημα

‫ﱣﱢ‬

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 4

©

Copyright Γιώργος Κλεφτογιώργος – Εκδόσεις Καστανιώτη Α.Ε., Αθήνα 2019

1η έκδοση: Μάρτιος 2019 Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγής έργου λόγου ή τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιού, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Α.Ε. ΓΡΑΦΕΙΑ : Θεμιστοκλέους 104, 106 81 Αθήνα ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ : Ζαλόγγου 11, 106 78 Αθήνα

% 210-330.12.08 – 210-330.13.27 FAX: 210-384.24.31 e-mail: info@kastaniotis.com www.kastaniotis.com

ISBN 978-960-03-6566-5

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 5

Στους ήρωες γονείς μου

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 6

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 7

Και για να ξέρεις, ο κόσμος δεν θα καταστραφεί από την τρύπα του όζοντος, ούτε από τους εξωγήινους, αλλά από το ψέμα. ΝΤΡΑΓΚΑΝ ΒΕΛΙΚΙΤΣ ,

Ο ιχνηλάτης

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 8

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 9

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Π

ΟΤΕ ΚΑΝΕΝΑΣ

δεν μπορεί να κάτσει ψηλότερα από « τον κώλο του», μονολογούσε ο Παντελής όταν πέρναγε με το κάρο του έξω από το σπίτι του κουμπάρου του, του Ξενοφώντα, που τον έβλεπε πάντα με τον μεγάλο του γιο και έναν εργάτη να χτίζει συνεχώς το σπίτι του προσθέτοντας ορόφους για να το κάνει όσο πιο ψηλό μπορούσε. Ήδη είχε φτάσει στον πέμπτο όροφο σ’ ένα χωριό όπου όλα τα σπίτια ήταν χαμηλά. «Για πού το ’βαλες, ρε κουμπάρε;» τον πείραζε ο Παντελής. «Πας να βρεις τον Θεό; Κατεβαίνει εκείνος αν χρειαστεί! Άκου με που σου λέω». «Πηγαίνω αργά για να φτάσω γρήγορα» έγραφε η μισοσπασμένη πινακίδα καθώς κροτάλιζε στο πίσω μέρος του κάρου που έσερνε το γέρικο αλλά περήφανο άλογο του Παντελή. Κουβαλούσε συνήθως κηπευτικά από τα περιβόλια στο παζάρι της διπλανής πόλης αλλά και τα ενενήντα και πλέον χρόνια του αφεντικού του. Τον θυμάμαι ψηλό, γεροδεμένο, με μακριά κατακόκκινα γένια και ξυρισμένο το κεφάλι του που το σκέπαζε μ’ ένα φαρδύ καρό καπέλο, δώρο 9

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 10

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΩΡΓΟΣ

όπως έλεγε ενός μεθυσμένου Σκωτσέζου τουρίστα. Ο Παντελής είχε στο χωριό μας τη φήμη του γενναίου άντρα που βγαίνει πάντα δυνατός, όχι μόνο από τις νίκες του, αλλά ακόμα και από τις ήττες του. Έπιανε τη ζωή απ’ το λαιμό και την έκανε ό,τι ήθελε. Κανείς δεν θυμάται πότε γεννήθηκε, ούτε από πού ήρθε. Όποιος γεννιόταν και μεγάλωνε στο χωριό, τον έβρισκε εκεί, αναπόσπαστο στοιχείο του, όπως τα δέντρα στις λιγοστές πλατείες ή το παλιό πέτρινο σχολείο που, όπως λένε τα χαρτιά, είχε χτιστεί έναν αιώνα πριν. Οι παλιότεροι τον θυμούνται παντρεμένο με μια νέα και όμορφη γυναίκα που πέθανε νωρίς, χωρίς να προλάβει να του κάνει παιδιά. Από τότε δεν ξαναπαντρεύτηκε και έζησε όλη του τη ζωή μόνος του. Παιδιά του ήταν όλοι οι κάτοικοι του χωριού, που τον σέβονταν και κρέμονταν από τα χείλη του ζητώντας τη συμβουλή του σε ό,τι κι αν τους απασχολούσε. Το καθημερινό του φαγητό ήταν πικρές ελιές, αλλά ποτέ δεν έβγαλε από το στόμα του πικρό λόγο. Όταν ήμουν παιδί, τον έβλεπα με τη φαντασία μου ως πρωταγωνιστή σε καουμπόικες ταινίες, από εκείνες που έφερνε στο χωριό ο Βαγγέλης, ο πλανόδιος σινεματζής, «δύο ταινίες, ένα εισιτήριο». Τον είχα πάρει λίγο από φόβο, αλλά για τους χωριανούς ήταν ένα σκαλοπάτι πριν από τον Θεό. Το χωριό μας είχε χίλιους κατοίκους, κυρίως αγρότες και έναν κτηνοτρόφο, τον Ανέστη, που είχε πεντακόσια πρόβατα και εκατό αγελάδες και ταύρους. Τα σπίτια μας μικρά, δίπλα στη θάλασσα, μια θάλασσα που, όταν αγρίευε, έμπαινε στο χωριό και καθόταν όσο ήθελε. Εμείς όμως δεν μπορούσαμε ποτέ να μπούμε στη θάλασσα, γιατί ακούγαμε 10

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 11

ΚΡΑΤΗΣΕ ΚΑΝΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΑΞΙ;

τον Παντελή που έλεγε ότι, όποιος κολυμπήσει σε αυτή τη θάλασσα, το όνομά του θα σβηστεί από τον κόσμο. Οι χωριανοί ήσαν έτοιμοι να πιστέψουν σε μύθους και δοξασίες χωρίς να το ψάξουν και πολύ. Αντίθετα, εγώ πέταξα μια μέρα τα ρούχα μου –θα ήμουν στην πρώτη Δημοτικού νομίζω– και μπήκα να κάνω μπάνιο, όπως είχα δει σε μια από τις ταινίες του κινηματογράφου, που είχε γυριστεί σε κάποιο ελληνικό νησί. Όταν βγήκα από τη θάλασσα, άκουσα τη μάνα μου να με φωνάζει, όπως έκανε συνήθως, με το όνομά μου να μαζευτώ στο σπίτι για φαγητό. Κατάλαβα ότι ο Παντελής έλεγε ψέματα, αλλά δεν είπα τίποτα σε κανέναν γιατί φοβόμουν μη με μαλώσουν. Τα σπίτια του χωριού, όπως είπα, ήταν μικρά, χαμόσπιτα, χτισμένα από ανάγκη να βάλουμε κάπου το κορμί μας· όμως, υπήρχαν και κάποια μεγαλύτερα και πιο όμορφα με ευρύχωρες αυλές για να χωράνε τα κάρα με τα άλογα. Υπήρχαν ακόμα ένα ελαιοτριβείο με δύο τεράστιες πέτρινες ρόδες και αρκετά πατητήρια για τα σταφύλια. Οι άνθρωποι ήταν ήσυχοι και θεοσεβούμενοι. Όλη τη βδομάδα δούλευαν στα χωράφια και την Κυριακή γέμιζαν την εκκλησία και παρακολουθούσαν τα μνημόσυνα που ήταν η κύρια λαϊκή και πένθιμη διασκέδασή μας. Άντρες και γυναίκες φορούσαν τα καλά τους και ανάμεσα σε κουτσομπολιά και ευχές μοιράζονταν άρτο, κόλλυβα, καφέ και κονιάκ. Όσο παράδοξο κι αν φαίνεται, στα μνημόσυνα το χωριό ζωντάνευε λες και έβγαινε από τη μιζέρια, λες και έπαιρνε δύναμη από τους νεκρούς. Για κάποιους, μάλιστα, οι 11

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 12

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΩΡΓΟΣ

οποίοι πάντα συστήνονταν σαν φίλοι του μακαρίτη, λίγος άρτος, λίγα κόλλυβα και μερικά ποτηράκια κονιάκ ήταν ένα ανέλπιστο γεύμα μια και η ανέχεια σπάνια τους έδινε τέτοιες ευκαιρίες. Στο χωριό υπήρχαν ακόμα τότε η ντομπροσύνη και η μπέσα σε όλες τις συναλλαγές. Δεν χρειαστήκαμε ποτέ συμβολαιογράφο. Οι χωρικοί κρατούσαν το λόγο τους γιατί, όταν έδιναν τα χέρια, αυτό ήταν ό,τι πιο ιερό. Να φανταστείς, εδώ ακόμα και οι πολιτικοί κρατούσαν το λόγο τους.

12

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 13

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Θ

ΥΜΑΜΑΙ ΕΝΑΝ

Νοέμβρη που οι γονείς μου μάζευαν ελιές σε ένα χωράφι. Ήμουν ήδη δεκαπέντε χρόνων και αρκετά χειροδύναμος. Έτσι, όταν γύριζα από το γυμνάσιο που ήταν στη διπλανή πόλη, με ένα σαράβαλο λεωφορείο του ΚΤΕΛ, πέταγα την τσάντα μου και πήγαινα να βοηθήσω τους δικούς μου, όπως κι εκείνη τη μέρα. Ξαφνικά είδα μπροστά μου να σταματάει το κάρο του Παντελή και τον ίδιο να πηδάει σαν έφηβος στο χώμα και να έρχεται προς το μέρος μας. Μας χαιρέτησε, αντάλλαξε δυο τρεις κουβέντες με τον πατέρα μου κι έκοψε από ένα γέρικο λιόδεντρο δυο ελιές άγουρες και πικρές και τις έφαγε, φτύνοντας τα κουκούτσια, χωρίς να κάνει την παραμικρή γκριμάτσα. Τον πλησίασα για να τον προλάβω πριν φύγει, έχοντας αποβάλει σιγά σιγά το φόβο που μου δημιουργούσε η απλησίαστη σ’ εμένα μέχρι τότε μορφή του. Ξεθαρρεμένος αλλά και με κάποια προσπάθεια όμως, τον ρώτησα πώς μπορεί και τρώει τις ελιές τόσο πικρές από το δέντρο. Με κοίταξε μ’ εκείνα τα μάτια που δεν ήταν μάτια γέροντα, αλλά μάτια νεαρού επαναστάτη και που, ενώ νόμιζες 13

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 14

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΩΡΓΟΣ

πως θα βγάλουν φωτιά, ξαφνικά άλλαζαν και γίνονταν δυο ήρεμα καλοκαιρινά ποτάμια. Χαμογέλασε και, αντί ν’ απαντήσει στην ερώτησή μου, με ρώτησε εκείνος αν μου αρέσουν τα γράμματα. Έγνεψα καταφατικά και τότε ικανοποιημένος σάλταρε πάνω στο κάρο σαν τον Τζον Γουέιν, ενώ το άλογο ξεκίνησε αμέσως, χωρίς να περιμένει πρόσταγμά του, λες και υπήρχε μια κρυφή συνεννόηση μεταξύ τους. Καθώς απομακρυνόταν, είπα στον πατέρα μου: «Ατρόμητος άνθρωπος. Δείχνει να μη φοβάται τίποτα». «Έχει κι αυτός τους φόβους του», μου απάντησε. «Φοβάται αυτούς που δεν γελάνε ποτέ και τα ρολόγια». «Τα ρολόγια γιατί;» τον ρώτησα έκπληκτος. «Γιατί πιστεύει πως μέσα τους πάει και παραμονεύει ο θάνατος». Για πολλή ώρα ένιωθα την εικόνα του να με επηρεάζει, να με σκεπάζει σαν μια βαριά σκιά. Ήταν η πρώτη φορά που τον είδα από τόσο κοντά και μίλησα μαζί του, κι ενώ δεν είπαμε σχεδόν τίποτα, ένιωθα την ανάγκη να τον ξαναδώ. Με τον ίδιο τρόπο επηρέαζε τη διάθεση και τη συμπεριφορά όλων. Από εκείνη τη μέρα με έτρωγε το σαράκι πώς να τον πλησιάσω, να γίνω φίλος του, αν είναι δυνατό, ή τουλάχιστον να μπορώ να τον επισκέπτομαι για να συζητάω μαζί του τις μεγάλες απορίες μου για τον κόσμο. Δίπλα στο σπίτι μας είχε ταβέρνα η Πελαγία η Σμυρνιά. Όταν λέω «σπίτι μας», εννοώ χαρτόνια γύρω γύρω και για σκεπή πισσόχαρτο και τσίγκο. Με τις βροχές, έσταζε και γέμιζε νερά. Θυμάμαι τη μάνα μου να βάζει κατσαρόλες 14

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 15

ΚΡΑΤΗΣΕ ΚΑΝΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΑΞΙ;

και ταψιά για να συγκρατήσει τα νερά και, ανάλογα με τη μανία του καιρού, όπως έπεφταν οι δυνατές σταγόνες της βροχής στις κατσαρόλες και στα ταψιά, το σπίτι μετατρεπόταν σε ροκ ορχήστρα με αποτέλεσμα να το διασκεδάζουμε δωρεάν. Το πρωί μετά την μπόρα ο δυνατός αέρας και τα νερά μετακινούσαν το σπίτι μας σαν σαπιοκάραβο, κι έτσι, χωρίς να το θέλουμε, βρισκόμασταν σε άλλη γειτονιά σύμφωνα με τα κέφια του καιρού. Από μικρός αγαπούσα πολύ το νερό παρόλο που οι σταγόνες της βροχής ήταν μαχαιριές πάνω στην ψεύτικη στέγη μας. Πήγαινα συχνά στη θάλασσα. Τον πρώτο καιρό, όμως, ήμουν τόσο θυμωμένος μαζί της ώστε ήθελα να βρω έναν τρόπο να την τιμωρήσω καθώς μου είχαν καρφωθεί στο μυαλό οι ιστορίες τις οποίες άκουγα συχνά για ανθρώπους που είχε πνίξει. Όταν όμως ερχόταν εκείνο το κατακόκκινο απόγευμα και μετρούσα πάνω της όλα τα χρώματα του κόσμου, την αγαπούσα όλο και πιο πολύ. Ήθελα βέβαια να τη ρωτήσω αν είχαν δακρύσει ποτέ τα κύματα για το χαμό εκείνων των ανθρώπων κι αν θα φέρουν πίσω τόσους και τόσους ναυτικούς, τόσους ψαράδες, τόσους νέους που πήρε στα μαύρα νερά της. Με τις σκέψεις αυτές το νερό γινόταν αίμα την ώρα που ο ήλιος έκανε την καθημερινή του βουτιά εκεί, χωρίς να φοβάται ότι θα σβηστεί το όνομά του.

15

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 16

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Τ κέφια του καιρού από γειτονιά σε γειτονιά. Εκείνο όμως που θυμάμαι είναι ότι βρισκόταν πάντα δίπλα στην ταβέρνα Ο ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ, όπως είπα, μετακινιόταν σύμφωνα με τα

της Πελαγίας. Ή μετακινιόταν κι η ταβέρνα μαζί μας ή το σπίτι πάντα επέστρεφε στην αρχική του θέση. Η Πελαγία, μια πολύ γοητευτική γυναίκα όλο τσαχπινιά, με μέτριο ανάστημα, πλούσιες καμπύλες και μεγάλα μαύρα μάτια της Ανατολής, που όπως έλεγε τα πήρε από τη γιαγιά της, έκανε ωραία μαγειρευτά φαγητά, σμυρναίικα, που μοσχομύριζαν σε όλη τη γειτονιά. Πελάτες της οι λιγοστοί εργένηδες του χωριού, ο δάσκαλος που είχε διοριστεί πρόσφατα, κάποιοι ξένοι περαστικοί και μερικοί από τους άντρες συγχωριανούς μας που αντί για ένα ούζο στον καφενέ προτιμούσαν την Πελαγία, όχι μόνο για τα φαγητά της, αλλά και για το εξαιρετικό κρασί της και... τις καμπύλες της. Εμένα μου έκανε εντύπωση το γεγονός ότι τραγουδούσε συνέχεια όταν μαγείρευε κάτι παθιάρικα ανατολίτικα τραγούδια που μόνο τη μελωδία τους θυμάμαι, αφού είχε πά16

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 17

ΚΡΑΤΗΣΕ ΚΑΝΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΑΞΙ;

ντα ένα τσιγάρο στο στόμα που την εμπόδιζε να προφέρει καθαρά τα λόγια. Κάπνιζε συνέχεια, ενώ πολλές φορές η στάχτη έπεφτε μέσα στο φαγητό. Το τσιγάρο δεν έφευγε ποτέ από τα χείλη της, όπως συνέβαινε με τους παλιούς χαρτοπαίχτες. Απ’ ό,τι έλεγαν οι κακές οι γλώσσες, κάπνιζε ακόμα και στο ύπνο της. Ξυπνούσε με το τσιγάρο στο στόμα. Κάπνιζε δε τα τσιγάρα με τέτοιο πάθος ώστε γέμιζαν τα πνευμόνια, οι φλέβες και όλος ο εσωτερικός της κόσμος με καπνό, σαν να ’θελε να σκεπάσει με αυτόν τα ντέρτια που είχε μέσα της. Είχε την αίσθηση ότι κάθε ρουφηξιά που απολάμβανε της προσέθετε χρόνια ζωής. Όταν ήρθε στο χωριό νύφη από τα προσφυγικά της Καισαριανής, όπου βρήκαν καταφύγιο μετά την καταστροφή οι Σμυρνιοί γονείς της, η ταβέρνα ήταν ένα μαγειρειό που διατηρούσε η πεθερά της. Όταν πέθαναν η πεθερά της και ο άντρας της, έμεινε να μεγαλώνει έναν γιο μετατρέποντας το μαγειρειό σε μια σύγχρονη ταβέρνα. Οι τοίχοι της ταβέρνας ήταν γεμάτοι φωτογραφίες απ’ τη Σμύρνη με ξακουστούς οργανοπαίχτες στο βιολί και το σαντούρι, φιγούρες χορευτών αλλά και καθημερινών ανθρώπων, τσαγκάρηδων, ραφτάδων και σαλεπιτζήδων. Με αυτές πίστευε ότι είχε φυλακίσει τις μνήμες. Σ’ αυτή την ταβέρνα έμαθα ότι ερχόταν ο Παντελής με την παρέα του μια φορά τη βδομάδα. Παρακάλεσα λοιπόν την Πελαγία, που με γλυκοκοίταζε κιόλας, να με φωνάξει όταν θα ερχόταν ο Παντελής με τους φίλους του. Πράγματι, μια Τετάρτη που η Πελαγία με ειδοποίησε κι απ’ ό,τι κατάλαβα ευκαιρία έψαχνε να με δει, κατέφθασα και εγώ ξυπό17 2

o

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 18

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΩΡΓΟΣ

λυτος, προσποιούμενος πως δεν πρόλαβα να βάλω τα παπούτσια μου, που φυσικά δεν είχα. «Τι κάνετε, κύριε Παντελή;» ψιθύρισα ντροπαλά πλησιάζοντας στην παρέα του. Μόλις με είδε, με θυμήθηκε αμέσως και με καλοδέχτηκε. Μου έδωσε ένα κάθισμα και, μόλις κάθισα, μου έφυγαν το άγχος και η αγωνία. Βρισκόμουν ανάμεσα σε δυο φίλους του της ίδιας περίπου ηλικίας, μάλιστα ο ένας ήταν χωρίς στόμα γιατί ένα μεγάλο και παχύ μουστάκι τού το έκρυβε. «Λοιπόν, μικρέ, πώς πάει το σχολείο;» «Καλά», είπα με δυσκολία. Φώναξε με το αρχοντικό του στυλ την Πελαγία και την παρακάλεσε να μου φέρει ό,τι ζητούσε η ψυχή μου. «Άσ’ το σ’ εμένα», είπε η Πελαγία, χωρίς να περιμένει παραγγελία, θέλοντας ίσως να μου δείξει πώς μια γυναίκα ξέρει να περιποιείται έναν άντρα. Έτσι είχα αρχίσει να αισθάνομαι ή τουλάχιστον η Πελαγία ήξερε να με κάνει να αισθάνομαι έτσι. Ήταν φανερό ότι ήθελε να με ευχαριστήσει, αλλά ότι διασκέδαζε και με την αμηχανία μου. Ο Παντελής δεν χρειάστηκε να παραγγείλει τίποτα. Η Πελαγία ήξερε τι τρώει. Του έφερε χορεύοντας και ρίχνοντας και σ’ εμένα μια καυτή αστραπιαία ματιά ένα μικρό πιατάκι με πικρές ελιές κι ένα κομματάκι κρίθινο ψωμί για να το βουτήξει στο κόκκινο κρασί. Αυτό ήταν το αγαπημένο του γεύμα. Στα χωράφια, μας είπε, ανάλογα με την εποχή, έτρωγε σύκα, μούρα, σταφύλια και ό,τι άλλο προσέφερε η φύση. Η Πελαγία σ’ εμένα έφερε σουτζουκάκια και κολοκυθοκεφτέδες, άγνωστα μέχρι τότε στη ζωή μου.

18

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 19

ΚΡΑΤΗΣΕ ΚΑΝΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΑΞΙ;

Ο φίλος με το παχύ μουστάκι παρήγγειλε φασολάδα, ενώ ο άλλος έπινε μόνο, δεν ήθελε φαγητό. Κατά τη διάρκεια του φαγητού ο Παντελής έλεγε κάπου κάπου ευχές για το κρασί και το φαγητό. Εγώ, με αρκετό τρακ, έτρωγα χωρίς να μιλάω τα πεντανόστιμα φαγητά που έκανε η Πελαγία με τα χεράκια της. Ο φίλος του Παντελή που έτρωγε τη φασολάδα υμνούσε κάθε τόσο τη νοστιμιά της με ένα μακρόσυρτο «μμμ!» Θυμήθηκα μια μέρα που είχα δει την Πελαγία να καπνίζει και να πέφτει στην κατσαρόλα με τη φασολάδα η στάχτη από το τσιγάρο της. Σκέφτηκα μήπως, τελικά, ήταν πιο νόστιμη έτσι; Αφού φάγαμε όλοι μαζί και κυρίως αφού με άφησαν να τσουγκρίσω ισότιμα το ποτήρι μου με τα δικά τους, ο Παντελής είπε: «Νεαρέ μου, εμείς μαζευόμαστε εδώ και λέμε ιστορίες του χωριού για να περνάει η ώρα μας, εσύ όμως έχεις τα μαθήματά σου και δεν πρέπει να χάνεις το χρόνο σου». Προσπάθησα να πάρω ένα ύφος ηλικιωμένου –δεν ξέρω αν τα κατάφερα– λέγοντάς του ότι θα ήθελα να έρχομαι κι εγώ. Ευτυχώς, εκείνη την ώρα ξέσπασε μια μπόρα και, καθώς ήμουν ξυπόλυτος, δεν μπορούσα να φύγω. Ο Παντελής με κοίταξε και γέλασε. Ο φίλος του με το παχύ μουστάκι με κοίταξε κι εκείνος και μου χαμογέλασε χωρίς να πει λέξη σαν να με καλωσόριζε στην παρέα. Ο τρίτος της παρέας γύρισε προς το μέρος μου και με καλή διάθεση αλλά και αρκετά σοβαρός μού είπε: «Εμείς, όταν είμαστε στην παρέα του Παντελή, δεν μιλάμε ποτέ, μόνο ακούμε».

19

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 20

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΩΡΓΟΣ

Στη συνέχεια έπιασε το ποτήρι του που ήταν γεμάτο κόκκινο κρασί και, καθώς έπαιρνε και μια ελιά απ’ το πιάτο του Παντελή, πρόσεξα πως τα χέρια του λες και ήταν φτιαγμένα από γρανίτη. Νόμιζες ότι μέσα τους κρατούσαν σφιχτά λέξεις που δεν τις άφηνε να βγουν. Το ποτήρι, όπως το κρατούσε, έμοιαζε σαν γυάλινη φυσαλίδα έτοιμη να γίνει σκόνη. Δεν ρώτησα με τι είχε ασχοληθεί στη ζωή του, αλλά με τη φαντασία μου έλεγα ότι έπρεπε να ήταν πρωτεργάτης στα νταμάρια. Φαντάζομαι πόσοι και πόσοι που είχαν την ευκαιρία να κάνουν μια γρανιτένια χειραψία μαζί του θα έκαναν δέηση με τρόμο να πάρουν πίσω σώο το χέρι τους. Εγώ έμεινα σιωπηλός χαμηλώνοντας ακόμα και την ανάσα μου και περίμενα ν’ ακούσω. «Το ίδιο θα κάνω κι εγώ», είπα με θάρρος αυτή τη φορά. «Δεν θα μιλάω, θ’ ακούω μόνο». Ξαφνικά ο Παντελής πήρε το ύφος του αφηγητή κρατώντας ένα ποτήρι κόκκινο κρασί, τόσο κόκκινο λες και είχε πάρει το χρώμα από τα γένια του. Κάνοντας έναν κύκλο με τα μάτια του και στους τρεις μας, όπως ο μαέστρος πριν αρχίσει να διευθύνει την ορχήστρα του, άρχισε να μιλάει: «Τον θυμάστε, μωρέ, τον Μοχάμεντ;» Έσταξε λίγο κρασί στο χωμάτινο πάτωμα της ταβέρνας. «Ναι», πρόφτασα να φωνάξω και οι τρεις τους με κοίταξαν με έκπληξη. Η αλήθεια είναι ότι ο Μοχάμεντ πέθανε όταν ήμουν πολύ μικρός, αλλά ή φιγούρα του μου ήταν ακόμα ζωντανή. «Η καταγωγή του ήταν από την Αίγυπτο», συνέχισε ο 20

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 21

ΚΡΑΤΗΣΕ ΚΑΝΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΑΞΙ;

Παντελής. «Ήταν θηριοδαμαστής σ’ ένα μεγάλο τσίρκο. Όταν το τσίρκο εγκαταστάθηκε στη διπλανή πόλη για δυο βδομάδες περίπου, γνώρισε και ερωτεύτηκε την κόρη ενός Κωνσταντινουπολίτη που είχε έρθει με το διωγμό του 1956 και είχε παντρευτεί στο χωριό μας. Αλλά κι εκείνη ανταποκρίθηκε στον έρωτά του ξετρελαμένη όχι τόσο από τη δύναμη που είχε το σώμα του, όσο από τα μάτια του. Ο πατέρας της είχε αντιδράσει έντονα. Φοβήθηκε μήπως χάσει την κόρη του, αν αυτή, ξεμυαλισμένη μαζί του, αποφάσιζε ν’ ακολουθήσει τον Μοχάμεντ στο τσίρκο. Δεν ήθελε ν’ ακούσει κουβέντα. Ο Μοχάμεντ όμως είχε δαμάσει λιοντάρια και λιοντάρια, στον Κωνσταντινουπολίτη δεν θα μπορούσε να επιβληθεί; Για να τον πείσει, δέχτηκε να μείνει στο χωριό και να βαπτιστεί και χριστιανός. »Τελικά, αυτός που είχε δαμάσει τον άλλο ήταν ο πονηρός Κωνσταντινουπολίτης καθώς έβλεπε έναν άνθρωπο που μπορούσε να στύψει την πέτρα ως ιδανικό εργάτη για τα λίγα χωράφια που ο ίδιος αδυνατούσε πλέον να καλλιεργήσει. Ο Μοχάμεντ ήταν ένας τεράστιος άντρας, κοντά δυο μέτρα, λες και βγήκε μέσα από έναν βράχο, με πλάτες και μπράτσα από πέτρα. Τον Μοχάμεντ όμως δεν τον κρατούσε η γη. Δεν τον έδενε το χώμα. Είχε μάθει να γυρίζει. Έτσι, έφυγε ξαφνικά για ένα διάστημα σαν ναυτικός, γύρισε όμως ύστερα από έξι μήνες γιατί είχε ένα ατύχημα στο Ροζάριο της Αργεντινής, στο οποίο έχασε το ένα του μάτι, καθώς είχε εμπλακεί σε έναν καβγά προσπαθώντας να χωρίσει δύο Χιλιανούς ναυτικούς. Από τότε αφοσιώθηκε αποκλειστικά στην οικογένειά του.

21

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 22

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΩΡΓΟΣ

»Στο χωριό τον αγαπούσαν όλοι. Τις Κυριακές πήγαινε στο καφενείο και πάντα στον ώμο του κουβαλούσε μια μαϊμού, που είχε φέρει από το ταξίδι και η οποία δεν ξεκολλούσε ποτέ από πάνω του. Όλοι θαύμαζαν την ηρεμία και την καλοσύνη του. Ποτέ δεν έκανε κακή χρήση της δύναμής του. Ο μόνος του εχθρός ήταν ένα ξύλινο τραπέζι στο καφενείο όταν άκουγε το ποδόσφαιρο από το ραδιόφωνο κάθε Κυριακή, αφού, αν έχανε η αγαπημένη του ομάδα, χωρίς να βρίζει, το χτυπούσε με όλη του τη δύναμη. Καθώς τρανταζόταν το κορμί του με το χτύπημα, έπεφτε η μπίλια απ’ το γυάλινο μάτι του πάνω στο βασανισμένο σανίδι του τραπεζιού και πολλές φορές και στο πάτωμα. Τότε μ’ ένα σάλτο η μαϊμού την άρπαζε και του την έδινε να την ξαναβάλει στη θέση της». Ο Παντελής ήπιε ακόμα μια γουλιά από το κρασί του Θεού, όπως το έλεγε, χάιδεψε στα γένια του την πορφυρή αγριάδα και άρχισε ν’ αφηγείται με κάθε λεπτομέρεια πώς στη μεγάλη νεροποντή και την πλημμύρα ο Μοχάμεντ, αψηφώντας τον κίνδυνο, έσωσε πολλά μικρά παιδιά από βέβαιο πνιγμό. Όταν πέθανε, η κηδεία του έγινε με τιμές ήρωα, αλλά η καλοσύνη του πλανιόταν ακόμα για πολύ καιρό πάνω από το χωριό. Τη μαϊμού την πήρε ο στενός του φίλος Γιακουμής. Η Πελαγία, όσο ακούγαμε την ιστορία του Μοχάμεντ, κρυφάκουγε καπνίζοντας, αλλά έριχνε και καμιά ματιά σ’ εμένα κάνοντάς με να κοκκινίζω αμήχανα. «Άντε τώρα, γιε μου, σύρε να διαβάσεις τα μαθήματά σου», μου είπε ο Παντελής. «Και την άλλη βδομάδα, αν σου αρέσει η παρέα μας, εδώ θα είμαστε πάλι».

22

KLEFTOGIORGOS_TAXI DD F.qxp_Layout 1 13/03/2019 11:49 Page 23

ΚΡΑΤΗΣΕ ΚΑΝΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΑΞΙ;

Καθώς βγήκα στο δρόμο, αφού ευχαρίστησα τον Παντελή και τους φίλους του –είχε ήδη σταματήσει και η μπόρα–, ένιωθα ότι ψήλωσα ξαφνικά, πως δεν είμαι όπως οι άλλοι μαθητές στο σχολείο. Η αποδοχή από το μύθο του χωριού, τον Παντελή, αλλά και η αυταρέσκεια –δεν το κρύβω– από τις όλο νόημα ματιές της Πελαγίας είχαν εκτοξεύσει την αυτοπεποίθησή μου στα ύψη. Ένιωσα πως μεγάλωσα κάποια χρόνια μέσα σ’ ένα απόγευμα, τόσο που, όταν είδα λίγο παρακάτω τον Ηρακλή τον συμμαθητή μου, που ήταν ο φόβος και ο τρόμος του σχολείου μας, μου έδωσε την εντύπωση ενός μικρού και αδύναμου παιδιού που χρειάζεται προστασία. Τόσο δυνατός, τόσο έξυπνος και τόσο ώριμος αισθανόμουν. Ο Ηρακλής με κοίταξε περίεργα, σαν να μη με αναγνώρισε, σαν να ήμουν κάποιος άλλος, και απομακρύνθηκε με ένα νεύμα χαιρετισμού.

23