Λογοτεχνικός καζαμίας

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 5

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:

ΑΜΑΝΤΑ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 6

©

Copyright Αμάντα Μιχαλοπούλου – Εκδόσεις Καστανιώτη Α.Ε., Αθήνα 2020

1η έκδοση: Νοέμβριος 2020 Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγής έργου λόγου ή τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.

2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιού, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Α.Ε. ΓΡΑΦΕΙΑ : Θεμιστοκλέους 104, 106 81 Αθήνα ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ : Ζαλόγγου 11, 106 78 Αθήνα

% 210-330.12.08 – 210-381.63.10 FAX: 210-382.25.30

e-mail: info@kastaniotis.com www.kastaniotis.com

ISBN 978-960-03-6820-8

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 7

Γ ΡΑΦ ΟΥ Ν :

Χρυσόστομος Αγαπητός, Μηνάς Αθανασιάδης, Ντομινίκ Ανδρεάδου-Μολίν, Μαίρη Βαφειάδου, Λένα Βελόγλου, Γιώργος Βουργανάς, Σοφία Γιάγκα, Γαβριέλλα Γκόσεβιτς, Μαρία Γλυνού, Γιάννης Γορανίτης, Γιολάντα Γραμματικάκη, Κώστια Δανηλία, Γιάννης Δενδρινός, Σταυρούλα Δικαίου, Ευγενία Δούρου, Λίνα Ευδαίμων, Αλεξάνδρα Κ*, Έφη Καλογεροπούλου, Μαρία Καραμπάτη, Στέλλα Κάσδαγλη, Ιωάννα Κασιμάτη, Δήμητρα Κατή, Ευδοκία Κατσουρού, Όλγα Κοζάκου-Τσιάρα, Λένα Κομίνη, Αλεξάνδρα Κωνσταντιδέλλη, Ηλιάνα Κωτσίλα, Αγγελική Λάλου, Δήμητρα Λουκά, Έρα Μουλάκη, Σοφία Μπισιώτη, Σύλβια Μπίστη, Φανή Μυρωνάκη, Χριστίνα Ντούση, Άννα Παπαβασιλείου, Μυρτώ Σεϊζάνη, Αλεξάνδρα Σέλελη, Μαρίνα Τουπάι.

7

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 8

Ένα από τα πρώτα κείμενα που διάβασα ως παιδί ήταν

ο Καζαμίας της γιαγιάς μου. Βρισκόταν μονίμως στο τραπέζι της κουζίνας και περιείχε τις πιο παράξενες πληροφορίες του κόσμου: Πώς εμπλουτίζεις με σίδηρο τις πορτοκαλιές μπήγοντας καρφιά στον κορμό τους. Από πού βγήκε η φράση «μας άλλαξαν τα φώτα». Πόσο μεγάλη είναι η καρδιά της γαλάζιας φάλαινας (τόσο μεγάλη, για να ξέρετε, ώστε ένας άνθρωπος μπορεί να κολυμπήσει στις αρτηρίες της). Ο Καζαμίας ανανεωνόταν κάθε χρόνο. Τα ατέλειωτα πληκτικά μεσημέρια που μου ζητούσαν να κάθομαι ήσυχη, διάβαζα τον «Ονειροκρίτη», τα ξεματιάσματα, τις προσευχές για το φθόνο και τα είκοσι πράγματα που κάνουν μια γυναίκα σικάτη (!). Και πολλές παροιμίες, βέβαια: Φανταζόμουν το διάολο να δέρνει τα παιδιά του κι εκείνον που ανακατεύεται με τα πίτουρα να τον τρώνε οι κότες, τον δόλιο. Αναρωτιόμουν: Μα πώς τον τρώνε οι κότες; Τον ραμφίζουν; Επιτίθενται όλες μαζί; Και για παν ενδεχόμενο απέφευγα το κοτέτσι της γιαγιάς.

8

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 9

} Για μια νέα ελληνική ηθογραφία

Τα νέα από το μέλλον ήταν κάθε χρόνο ίδια: Το χειμώνα η κακοκαιρία επρόκειτο να πλήξει την Ευρώπη, το καλοκαίρι οι τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο θα προκαλούσαν μεγάλη αναστάτωση, αναμένονταν σεισμοί και πλημμύρες, ταραχές στα Βαλκάνια, ιστορική ανακάλυψη Έλληνα αρχαιολόγου, έξαρση της εποχικής γρίπης, άνοδος της τιμής του πετρελαίου, ναυάγιο στον Ειρηνικό Ωκεανό. Ο κόσμος ήταν συντεταγμένος, ο μισογυνισμός δεδομένος («Το κινέζικο ιδεόγραμμα για τη λέξη “μπελάδες” συμβολίζει δυο γυναίκες κάτω από μια στέγη»), τα ανέκδοτα κρύα: «Σ’ ένα εστιατόριο ο πελάτης λέει στο γκαρσόνι: “Σας παρακαλώ, μπορείτε να πάρετε αυτό το κοτόπουλο και να το ψήσετε λίγο ακόμα, επειδή μου τρώει τις πατάτες;”» Όμως, ο Καζαμίας έγραφε κάτι που είχαμε ανάγκη όλοι μας: πως η ζωή συνεχίζεται, πως οι εποχές διαδέχονται η μία την άλλη και πως τον Απρίλη, βρέξει χιονίσει, αρχίζουν τα οργώματα. Η υπνωτιστική διαδοχή αγροτικών εργασιών, καταστροφών και επαναφοράς στην κανο9

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 10

νικότητα γινόταν ένα πολύ ανακουφιστικό μάθημα ζωής και θανάτου. Όταν πρότεινα σε μαθητές μου στη δημιουργική γραφή, παλιούς και νέους, να φτιάξουμε έναν λογοτεχνικό Καζαμία, είχα στο νου μου ακριβώς αυτό: μια μίμηση πράξεως, νοσταλγική αλλά και σκωπτική επιστροφή σε κείμενα που μας διαμόρφωσαν. Ονειρευόμουν μια νέα ανάγνωση παλιών εγγραφών αλλά και ένα πείραμα σύντομης και, ει δυνατόν, μεταμοντέρνας μυθοπλασίας. Έναν μετα-Καζαμία. Το αποτέλεσμα ήταν πιο άναρχο κι ενδιαφέρον απ’ ό,τι φαντάστηκα. Τριάντα οχτώ συγγραφείς, πολλαπλάσιες ερμηνείες του λαογραφικού μας πλούτου και άρα μια νέα ελληνική ηθογραφία, πολύπλευρη, ρετρό, λίγο λοξή, γραμμένη με πάθος και χιούμορ, με ύφος που κυμαίνεται από τη νεοηθογραφία ως τον εξπρεσιονισμό και το συμβολισμό. Στα κείμενα εγκιβωτίστηκαν επίσης η ανάγκη και η επιθυμία για μια νέα κοινότητα, για μια μεγάλη νεοελληνική παρέα, που ονειρεύεται νύφες χωρίς πέπλο και κουζίνες στο βυθό, μαντάρει κάλτσες, ξεματιάζει, καθαρίζει κρεμμύδια χωρίς να δακρύζει, θεραπεύει το λουμπάγκο και βρίσκει τρόπους να περάσει τις κρύες νύχτες του χειμώνα. Στον πυρήνα αυτών των κειμένων συναντάμε κομμάτια από το παρόν και από το παρελθόν μας, για να φτιάξουμε το μέλλον μας. Δοκιμάσαμε να ανασυστήσουμε δυο μεγάλες κατηγορίες του παλιού Καζαμία: τον «Ονειροκρίτη» (που ερμη10

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 11

νεύει τις πτήσεις του συλλογικού μας ασυνείδητου) και τις «Πρακτικές Συμβουλές Ζωής» (που επιφέρουν την απαραίτητη γείωση). Και προσθέσαμε και δυο μανιφέστα που μας άρεσαν: «Το μανιφέστο του κερδισμένου χρόνου» κι εκείνο του «Αναγνώστη». Ήταν μια άσκηση συγγραφικής γιόγκα: τα πόδια στη γη, το κεφάλι στον ουρανό. Δεν φανταζόμασταν, όταν αρχίσαμε να δουλεύουμε, πόσο θα βγει η ζωή από τις ράγες της με τον κορονοϊό, πόσο θα μας περιγελάσει η τύχη, πριν στρωθούμε εμείς και δοκιμάσουμε να παίξουμε μαζί της. Με αυτή την έννοια, δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη χρονική συγκυρία για τον Καζαμία μας. Επειδή παίζουμε με αυτό που παίζει μαζί μας. Και καθώς παίζουμε, παύουμε να φοβόμαστε τις προφητείες ενός δυσοίωνου μέλλοντος, επειδή αυτό επιτυγχάνει πάντα ο Homo ludens: Ξαναρίχνει τα ζάρια. Σας προτρέπουμε να ρίξετε κι εσείς μαζί μας τα ζάρια της νέας χρονιάς, διαβάζοντας τις ιστορίες του τόμου και γράφοντας δίπλα κι εσείς τις δικές σας. Καλή χρονιά, ΑΜΑΝΤΑ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

11

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 12

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΔΕΥΤΕΡΑ

28

RSTQ

ΤΡΙΤΗ

29

RSTQ

ΤΕΤΑΡΤΗ

30

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 13

ΠΕΜΠΤΗ

31

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ RSTQ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

1

ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, ΑΓΙΑΣ ΕΜΜΕΛΕΙΑΣ, ΑΓΙΟΥ ΤΗΛΕΜΑΧΟΥ

ΣΑΒΒΑΤΟ

2

ΟΣΙΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ, ΑΓΙΟΥ ΣΙΛΒΕΣΤΡΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΡΩΜΗΣ – ΟΣΙΟΥ ΣΙΛΒΕΣΤΡΟΥ ΕΚ ΡΩΣΙΑΣ

RSTQ

ΚΥ ΡΙΑΚΗ

3

ΟΣΙΑΣ ΓΕΝΕΒΙΕΒΗΣ ΕΚ ΠΑΡΙΣΙΩΝ

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 14

Καλύτερα να κάνεις τη δουλειά πρωί, για να βλέπεις.

Αναποδογυρίζεις την κάλτσα, φέρνεις το μέσα έξω. Παίρνεις μια λεπτή βελόνα, κλωστή στην απόχρωση της κάλτσας κι ένα ξύλινο αυγό. Το τοποθετείς στο ξηλωμένο σημείο και τεντώνεις καλά το ύφασμα. Ράβεις με προσοχή, με μικρές βελονιές. Όταν τελειώσεις, κάνεις έναν κόμπο, για να στερεώσεις την κλωστή, και κόβεις με ένα ψαλίδι, ποτέ με τα δόντια. Δεν ξέρω γιατί, η γιαγιά μου το θεωρούσε γρουσουζιά να δαγκώνει την κλωστή. Αναποδογυρίζεις ξανά, και η κάλτσα είναι σαν καινούργια. Το αυγό μπορείς να το αγοράσεις στα καταστήματα με είδη ραπτικής ή στην οδό Ρόμβης, εκεί που πωλούν υλικά για μοδίστρες. Τα παλιά χρόνια όλα τα νοικοκυριά που σέβονταν τον εαυτό τους είχαν ένα κουτί ή μικρό καλάθι με τα απαραίτητα για το ράψιμο: βελόνες, κλωστές, λευκό τρύπωμα, δαχτυλήθρα κι ένα ψαλίδι. Και σχεδόν πάντα, κρυμμένο στον πάτο, ένα ξύλινο αυγό. Το δικό μας ήταν μπλε και είχε ζωγραφισμένο ένα κόκκινο στόμα 14

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 15

} Πώς να μαντάρεις μια κάλτσα

και δύο χρυσά αστέρια για μάτια. Το είχαν χαρίσει στη γιαγιά κάποια Πρωτοχρονιά, αντί για το κλασικό ρόδι. Το φύλαγε χωριστά, μέσα σε ένα πάνινο σακούλι, για να προστατέψει τα πολύτιμα μάτια του. Και πάντα όταν τέλειωνε το μαντάρισμα, είχε και μια ιστορία να μας πει για τη συνονόματή της, τη θεά Αφροδίτη. Το πιο φωτεινό από όλα τα αστέρια στον ουρανό, που όμως δεν είναι αστέρι, αλλά πλανήτης. Μια μέρα αποφάσισα να το καθαρίσω και το βούτηξα να το πλύνω στο νεροχύτη. Και το άφησα να μουσκέψει. Και τα μάτια ξεθώριασαν και έχασαν τη λάμψη τους. Πέρασε καιρός από τότε. Το αυγό, χωρίς τα αστέρια του, βγαίνει κάθε παραμονή Πρωτοχρονιάς και στολίζει τη φρουτιέρα στο τραπέζι. ΣΟΦΙΑ ΓΙΑΓΚΑ

15

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 16

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ RSTQ

ΔΕΥΤΕΡΑ

4

ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΩΝ ΕΒΔΟΜΗΚΟΝΤΑ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ, ΑΓΙΩΝ ΕΞΙ ΜΑΡΤΥΡΩΝ

RSTQ

ΤΡΙΤΗ

5

ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΠΕΜΠΤΟΥ ΚΑΙ ΘΕΩΝΑ, ΟΣΙΑΣ ΣΥΓΚΛΗΤΙΚΗΣ

ΤΕΤΑΡΤΗ

6

R

ΤΑ AΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ (ΦΩΤΑ)

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 17

RSTQ

ΠΕΜΠΤΗ

7

ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

RSTQ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

8

ΟΣΙΟΥ ΑΓΑΘΩΝΟΣ, ΑΓΙΟΥ ΙΟΥΛΙΑΝΟΥ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ, ΚΕΛΣΙΟΥ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΟΣΙΑΣ ΔΟΜΝΙΚΗΣ, ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ

RSTQ

ΣΑΒΒΑΤΟ

9

ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΘΕΟΚΤΙΣΤΟΥ ΤΟΥ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ, ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΠΟΛΥΕΥΚΤΟΥ ΚΑΙ ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΥ, ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΚΥΡΑΝΝΗΣ ΕΚ ΒΥΣΩΚΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

RSTQ

ΚΥ ΡΙΑΚΗ

10

ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΝΥΣΣΗΣ, ΔΟΜΕΤΙΑΝΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΜΕΛΙΤΙΝΗΣ, ΜΑΡΚΙΑΝΟΥ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΜΜΩΝΙΟΥ

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 18

Ήταν η μάνα μου καθισμένη στον καναπέ μικρή και

ζαρωμένη, λίγο μεγαλύτερη από κούκλα. Φορούσε νυφικό, που δεν ήταν άσπρο, ήταν ανάμεσα στο ροζ και το μοβ, γεμάτο τούλια και δαντέλες, κι είχε έναν τεράστιο φιόγκο στα μαλλιά. Ήταν το παιδί μου, υποτίθεται, της έφτιαξα φαρίν λακτέ και αυγό χτυπητό από τις κοτούλες μας, που δεν ήταν ακριβώς κοτούλες, αλλά γάτες αραχτές δίπλα της στον καναπέ, που νιαούριζαν. Ο άντρας μου, που ήταν σαν τον Χαράλαμπο το ψιλικατζή, μας μάλωσε για τις γάτες κι έλεγε πως δεν ήταν κακός άνθρωπος, μόνο άτυχος, γιατί δεν είχε λεφτά, όμως ο πρύτανης υποσχέθηκε πως θα του βρει δουλειά στο Δήμο, να βάφει δέντρα. Ύστερα έγινε γιορτή, ήρθαν τα παιδιά και είπαν τα κάλαντα, μπροστά στο δέντρο, αλλά εγώ δεν ήμουν χαρούμενη. Η συμμαθήτριά μου, η Καιτούλα, που έφυγε στην Αυστραλία, ήθελε να κλέψει τη μάνα μου.

18

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 19

} Κούκλες

«Μαμά, τρέξε, θα καεί το φαΐ », μου φώναζε η κόρη μου, « η γιαγιά είναι μια χαρά, φρεσκοπουδραρισμένη». Η Καιτούλα, που ήταν μεγάλη, με ταγέρ, και είχε κότσο, πλησίασε στον καναπέ. «Κούνια που σας κούναγε» είπε, «εγώ θα την πάρω, είναι από τον Αϊ-Βασίλη…» Της όρμηξα, όμως άναψαν ξαφνικά όλα τα φώτα, η κούκλα σηκώθηκε μόνη της κι άρχισε να περπατά, αργά, μηχανικά, καμαρωτή και ανέκφραστη. Σαν τις κούκλες με μπαταρία. «Μαμά, πού πας; Μη φεύγεις!» φώναζα κλαίγοντας, αλλά εκείνη είχε ήδη ανοίξει την πόρτα. «Γεια σου, Χαράλαμπε, καραμπουζουκλή!» είπε κι έφυγε. ΟΛΓΑ ΚΟΖΑΚΟΥ-ΤΣΙΑΡΑ 19

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 20

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ RSTQ

ΔΕΥΤΕΡΑ

11

ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΒΙΑΡΧΟΥ

RSTQ

ΤΡΙΤΗ

12

ΑΓΙΑΣ ΤΑΤΙΑΝΗΣ, ΑΓΙΟΥ ΜΕΡΤΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ

13

S

ΑΓΙΩΝ ΕΡΜΥΛΟΥ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΟΝΙΚΟΥ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 21

RSTQ

ΠΕΜΠΤΗ

14

ΑΓΙΑΣ ΝΙΝΑΣ ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

RSTQ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

15

ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΕΛΕΝΗΣ, ΕΛΠΙΔΙΟΥ, ΔΑΝΑΚΤΟΣ ΚΑΙ ΠΑΝΣΟΦΙΟΥ, ΟΣΙΩΝ ΠΑΥΛΟΥ ΤΟΥ ΘΗΒΑΙΟΥ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ «ΚΑΛΥΒΙΤΟΥ»

RSTQ

ΣΑΒΒΑΤΟ

16

ΑΓΙΟΥ ΔΑΝΑΚΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ

RSTQ

ΚΥ ΡΙΑΚΗ

17

ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ, ΑΓΙΟΥ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΕΥΣΕΒΟΥΣ ΒΑΣΙΛΕΩΣ, ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΟΥ ΕΞ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 22

Το πλύσιμο των πιάτων μες στο καταχείμωνο είναι ά-

θλημα για τολμηρούς φοιτητές στην Κοζάνη. Με το νερό στους μείον εξήντα, θα το σκεφτείτε σοβαρά να φάτε σε πιάτο. Υπάρχει, όμως, λύση. Φανταστείτε ότι έχετε ετοιμάσει αυγά για πρωϊνό. Το πιάτο που θα χρησιμοποιήσετε θα γίνει σύγχρηστο. Αν θέλετε να αποφύγετε το ξεκίνημα μιας καινούργιας ντάνας με άπλυτα πιάτα, ακολουθήστε τα εξής βήματα: Πάρτε τη μεμβράνη για τα τρόφιμα, σκαλίστε με το νύχι την άκρη. Αν δεν τη βρείτε με την πρώτη, μην αποθαρρύνεστε. Ρίξτε μερικά γαλλικά και συνεχίστε πιο προσεχτικά. Ξεδιπλώστε τη μεμβράνη. Φτου, ζάρωσε! Πάμε πάλι 22

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 23

} Πώς να πλύνετε πιάτα χωρίς θερμοσίφωνο

από την αρχή. «Ντου ιτ πρόπερλι», που λέει κι η κολλητή μου από τα Σέρβια. Τεντώστε τη μεμβράνη στον αέρα σαν να κρατάτε σεντόνι. Απλώστε τη στο πεντακάθαρο πιάτο. Στρώστε λίγο και διπλώστε ό,τι προεξέχει. Εκεί μέσα θα φάτε τον χυμένο κρόκο σφουγγίζοντας με το λευκό βουτυρωμένο ψωμί. Απολαύσατε το πρωινό σας; Ξεδιπλώστε τη μεμβράνη, ακτινωτά, με προσοχή και πετάξτε τη. Αν όλα έχουν πάει καλά, γυαλίζετε το πιάτο με στεγνή πετσέτα κι είναι έτοιμο να ξαναμπεί στο ντουλάπι με τα πλυμένα. ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΟΥ ΡΓΑΝΑΣ 23

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 24

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ RSTQ

ΔΕΥΤΕΡΑ

18

ΑΓΙΩΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΚΥΡΙΛΛΟΥ, ΑΓΙΑΣ ΘΕΟΔΟΥΛΗΣ

RSTQ

ΤΡΙΤΗ

19

ΜΑΡΚΟΥ ΕΥΓΕΝΙΚΟΥ, ΑΓΙΑΣ ΕΥΦΡΑΣΙΑΣ, ΟΣΙΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΙΓΥΠΤΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ

20

T

ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ, ΑΓΙΩΝ ΘΥΡΣΟΥ ΚΑΙ ΑΓΝΗΣ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ, ΑΓΙΟΥ ΦΑΒΙΑΝΟΥ

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 25

RSTQ

ΠΕΜΠΤΗ

21

ΜΑΞΙΜΟΥ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ, ΑΓΙΑΣ ΑΓΝΗΣ, ΑΓΙΟΥ ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΕΚ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑΣ, ΑΓΙΟΥ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ, ΑΓΙΟΥ ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΓΚΑΛΙΑΣ

RSTQ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

22

ΤΙΜΟΘΕΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, ΑΓΙΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

RSTQ

ΣΑΒΒΑΤΟ

23

ΑΓΙΩΝ ΚΛΗΜΗ ΚΑΙ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ, ΑΓΙΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΤΟΥ ΕΝ ΟΛΥΜΠΩ

RSTQ

ΚΥ ΡΙΑΚΗ

24

ΟΣΙΟΥ ΖΩΣΙΜΑ, ΟΣΙΑΣ ΞΕΝΗΣ, ΟΣΙΟΥ ΦΙΛΩΝΟΣ

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 26

Αγαπημένο μου παιδί,

Εύχομαι το γράμμα μου να σε βρίσκει καλά και σε παρακαλώ να μου απαντήσεις, γιατί είμαι πολύ ταραγμένη με τ’ όνειρο που είδα χθες. Βρισκόσουν στην Τανζανία, πουλάκι μου, κι είχα έρθει να σ’ επισκεφτώ. Σ’ ένα αγρόκτημα έμενες, μ’ ένα σπίτι μεγάλο πολύ στη μέση, σαν εκείνο του Δον Μιγκέλ στο έργο το μεξικάνικο που βλέπαμε τα απογεύματα, όταν ήσουν μικρούλα – θυμάσαι; Χτυπάω, που λες, το κουδούνι κι αντί για σένα μου ανοίγει την πόρτα ένας παπάς απ’ τους δικούς μας, με άμφια χρυσοκόκκινα. «Η Ερμιόνη είμαι», του λέω, «το ξέρω, πέρνα μέσα», μου απαντά και με μπάζει σ’ ένα δωμάτιο γεμάτο εικονίσματα. Ξεκινώ τότε εγώ να σταυροκοπιέμαι και να προσκυνώ να δει ο πατήρ πως είμαι σεβαστική, γιατί είναι, λέει, ο άντρας σου και μ’ έχουνε ζώσει τα φίδια. Τι σου ’ρθε, κορίτσι μου, και πήγες κι έγινες παπαδιά; Κι εκεί που πάω να προσκυνήσω τον Άγιο Μελέτιο, που ’ναι νέο αγόρι ντυμένο σαν λοχαγός –άκου τώρα πράμα!– με πιάνει μια νεωκόρος μαυροντυμένη και μ’ οδηγεί σ’ έναν μακρύ διάδρομο. Στο βάθος στέκεσαι εσύ, Μένια μου, κι είσαι τόσο όμορφη! Ψηλή, καμαρωτή, σαν λαμπάδα, με τα 26

KAZAMIAS_sel_Final.qxp_Layout 1 21/10/20 3:11 PM Page 27

} Απειλή στην Τανζανία μαλλάκια σου όμορφα χτενισμένα και ντυμένη σπορ. Μόνο τα παπούτσια σου δεν μ’ άρεσαν, παιδί μου, γιατί δεν ήταν πολύ καθαρά, αν και σου ’χω πει πώς να τα πλένεις με χλιαρό νερό και σαπουνάκι πράσινο, δεν είναι δα και δύσκολο. Τρέχω προς το μέρος σου κι αγκαλιαζόμαστε. «Έλα», μου λες και με πας στο δωμάτιό σου, που ’χει τρία παράθυρα και τρία κρεβάτια στρωμένα με κάτι παλιοκουβέρτες. Μπαίνει μέσα τότε κι ο παπάς, που στο μεταξύ έχει βγάλει τα άμφια και φορά φόρμες «Adidas» ασπροκόκκινες. Ξύπνησα πριν προλάβει να σου ορμήξει ο εσχατόγερος, και ευτυχώς, γιατί θα του το έσπαγα το κεφάλι και θα ’χαμε άλλα. Τα σημάδια ήταν πολλά, παιδί μου, παπάς στο όνειρο είναι ο διάολος φανερωμένος, τα λερωμένα παπούτσια είναι εμπόδια και το κόκκινο σημαίνει γρήγορα. Το τρία δεν ξέρω τι συμβολίζει, αλλά τυχαίο δεν μου φαίνεται. Με την πρώτη ευκαιρία, ν’ ανάψεις ένα κεράκι στον Άγιο Μελέτιο, αλλά προπάντων να προσέχεις εκεί που πας να μη σε κοροϊδέψει κανένας αλήτης. Και να διαβάζεις, Μένια μου, μην το ξεχνάμε κι αυτό. ΗΛΙΑΝΑ ΚΩΤΣΙΛΑ 27