Ζοέλ Λοπινό - Μυστικό άρωμα by Kastaniotis Editions

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 5

ΖΟΕΛ ΛΟΠΙΝΟ

Μυστικο αρωμα Μυθιστόρημα

ΕΚΔOΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 6

Το μυθιστόρημα αυτό πρωτοεκδόθηκε το 2010 με τίτλο Το άρωμα του λωτού. ©

Έτος 1ης έκδοσης: 2015 Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγής έργου λόγου ή τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιού, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993.

ΕΚΔOΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Α.Ε. ΓΡΑΦΕΙΑ: Θεμιστοκλέους 104, 106 81 Αθήνα ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ: Ζαλόγγου 11, 106 78 Αθήνα % 210-330.12.08 – 210-330.13.27 FAX: 210-384.24.31

e-mail: info@kastaniotis.com www.kastaniotis.com ISBN 978-960-03-5916-9

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 7

«Το μάτι δεν μπορεί να δει εκείνα που βλέπει η ψυχή». ΟΡΦΕΑΣ Το κάρμα δεν είναι μια φυλακή, είναι ένα πεδίο επιλογής.

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 8

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 9

1ò

ύρω της σιωπή . Μια σιωπή που πλακώνει, που συνθλίβει. Πέφτει σαν γκιλοτίνα και της κόβει την ανάσα. Καμία σχέση με την πουπουλένια σιγαλιά της νύχτας· εκείνη ακουμπά ανακουφιστικά στην καρδιά, τη μαλακώνει, τη μελώνει. Ενώ τώρα επικρατεί μια σκληρή σιγή δίχως ψήγματα από οικείους ήχους. Το μόνο που ακούγεται είναι οι χτύποι της καρδιάς της. Νεκρικό και το σκοτάδι. Αδιαπέραστο, κρουστό, λες και σβήστηκαν όλα τ’ άστρα του σύμπαντος. Έχει την αίσθηση ότι την περιζώνει ένας απειλητικός μητρικός σάκος από τον οποίο δεν πρόκειται να βγει ποτέ ξανά. Αναδύεται σιγά σιγά από το κενό των σκέψεων προσπαθώντας να αντιληφθεί τι της έχει συμβεί και για ποιο λόγο βρίσκεται πεσμένη μπρούμυτα. Κάνει μια απόπειρα να ανασηκωθεί, να δει πού είναι, κι ένας αφόρητος πόνος, αστροπελέκι θαρρείς, τη διαπερνά ακαριαία και την ακινητοποιεί. Κάτι την πιέζει. Κάτι ασήκωτο. Το στήθος της βαρύ. Σαν να της λείπει οξυγόνο. 9

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 10

ô ΖΟΕΛ ΛΟΠΙΝΟ ò

«Πού είμαι; Τι έγινε; Πονάω». Λαχανιάζει παντελώς σαστισμένη. Μια γεύση γύψου γεμίζει το στόμα της, η γλώσσα της κολλάει. Πνίγεται από τη σκόνη. Φτύνει χώμα, τα έχει όλο και περισσότερο χαμένα. Πολύ προσεκτικά δοκιμάζει ξανά να κινηθεί. Μάταια. Η δεξιά της πλευρά είναι καθηλωμένη, σαν να την κάρφωσαν στο έδαφος. Κάτι κυλάει ανάμεσα στα μάτια της και την ενοχλεί. Το αγγίζει με την άκρη των δακτύλων του αριστερού της χεριού. Είναι ένα γλοιώδες πράγμα. Το φέρνει στο στόμα της. Αναγνωρίζει αμέσως την ντενεκεδένια γεύση του αίματος. Ο φόβος εισβάλλει ξάφνου μέσα της σαν παλιρροϊκό κύμα. Η καρδιά της κάνει ένα απότομο σάλτο μέσα στο στέρνο της. Ο πανικός μπουκάρει σαρώνοντας κάθε της μόριο, παραλύει σταδιακά το σώμα και το μυαλό της. Είναι ανίκανη να κάνει οποιαδήποτε σκέψη. Ξαφνικά οι μνήμες της γιαγιάς Ρόζας ξεπροβάλλουν από το πουθενά και σπέρνουν έναν ακόμη μεγαλύτερο τρόμο μέσα της. «Να με ξενυχτήσεις τρεις μέρες, παιδί μου. Να μ’ ανάψεις το καντήλι να καίει και να μου βάλεις κι ένα ποτήρι νερό. Μετά τσι τρεις μέρες να με θάψετε, γρικάς, Περσεφόνη; Ορκίσου πως δεν θ’ αφήσεις να με βάνουν στο χώμα μόλις ξεψυχήσω. Μην τυχόν δεν έχω ποθάνει στ’ αλήθεια», ικέτευε η γιαγιά με την αγωνία καρφιτσωμένη στην κόρη 10

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 11

Μυστικό άρωμα

των ματιών. «Κατέχεις πόσοι συγχωριανοί βρέθηκαν αναποδογυρισμένοι στον τάφο τους;» έλεγε με μια ανατριχίλα, κάνοντας βιαστικά το σταυρό της. «Γιάντα, γιαγιάκα;» ρωτούσε η μικρή Πέρσα. Παρότι ήξερε απέξω την απάντηση, έκανε την ερώτηση μόνο και μόνο για να νιώσει η γιαγιά πως εκείνη έδινε βάρος στα λόγια της. Την αγαπούσε τόσο που ήθελε να τη χαροποιεί και να της ανταποδίδει την αστείρευτη αγάπη με την οποία η γιαγιά της την περιέβαλλε από μωρό. «Σημαίνει πως τους είχαν θάψει ζωντανούς και ξύπνησαν σκεπασμένοι από μια ταφόπετρα. Πόθαναν δηλαδής του λόγου τους αγάλι αγάλι, μόνοι. Μα το χειρότερο είναι πως η ψυχή τους έμεινε φυλακισμένη στα έγκατα τση γης και δεν μπόρεσε να επιστρέψει στην Πηγή. Μεγάλη κατάρα ετούτηνε! Μεγαλύτερη δεν κατέχω! Δεν τον φοβούμαι το θάνατο του λόγου μου, ένα απλό πέρασμα είναι, μα να θαφτώ ζωντανή! Θέλω η ψυχούλα μου να πετάξει ελεύθερα σαν βγει από το κουφάρι μου, το Θεό να ανταμώσει δίχως εμπόδιο. Ορκίσου πως δεν θ’ αφήσεις να μου γενεί αυτό. Δεν εμπιστεύομαι τα κοπέλια μου...» «Μη φοβάσαι, γιαγιάκα μου, θα κάτσω και θα σου τραγουδάω τρεις μέρες και τρεις νύχτες», της έταζε κάθε φορά. Και πράγματι έτσι έπραξε όταν η καρδούλα της γιαγιάς ξέχασε μια μέρα να χτυπήσει.

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 12

ô ΖΟΕΛ ΛΟΠΙΝΟ ò

Το τρεμούλιασμα όλο και πιο έντονα τραντάζει τη σάρκα της Πέρσας, η φρίκη αρδεύει σταδιακά κάθε της αρτηρία. Ένας σκληρός κόμπος φρακάρει το λαιμό της. Ασφυκτιά. «Γιαγιά μου, εγώ δεν είχα κανένα να με ξενυχτήσει και μ’ έθαψαν ζωντανή!» κλαψουρίζει σαν παιδούλα. Ακολουθεί ένα μακρόσυρτο ουρλιαχτό που της γδέρνει το λαιμό: «Όχι! Δεν θέλω να πεθάνω έτσι!». Τότε μια απίστευτη φρενίτιδα την κυριεύει, επιστρατεύει όλη της τη θέληση. Χιμάει να δει: Αλήθεια, την έχουν κλείσει σε φέρετρο; Ένας τρομακτικός πόνος τη σταματά αυτοστιγμεί, την ηλεκτρίζει μέχρι τα νύχια των ποδιών. Έρχεται από τη δεξιά της πλευρά. Κάτι μαγκώνει το χέρι της και το δεξί της πόδι. Μόνο η αριστερή της πλευρά παραμένει ελεύθερη. Παρά τη σφοδρή και διαπεραστική οδύνη, δεν το βάζει κάτω, πρέπει να μάθει. ΤΩΡΑ! Πριν τρελαθεί! Με το ένα της χέρι ψηλαφίζει στα τυφλά το χώρο και τα αντικείμενα που την περιβάλλουν. Όχι, δεν υπάρχει κάσα γύρω της. Αριστερά της υπάρχει ένα κενό και φαίνεται αρκετά μεγάλο. Κάτι άλλο συμβαίνει. Πέφτει ξανά μπρούμυτα, ανακουφισμένη. Το αίμα της έχει κόψει σαν το γάλα, νιώθει άδειες τις φλέβες της. Το κορμί της, όμοιο με γομολάστιχα, χαλαρώνει. Αναφιλητά τραντάζουν τους ώμους της. Υπάρχει ελπίδα λοιπόν! Ανασηκώνει αργά αργά το κεφάλι κι ο πόνος ρίχνει πάλι μια αστραπή στον εγκέφαλό της. Ακούει να πέφτουν πράγ12

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 13

Μυστικό άρωμα

ματα. Θρύψαλα μάλλον. Επεξεργάζεται σε κλάσματα δευτερολέπτου τις πληροφορίες που έχει ήδη συλλέξει. Και μαρμαρώνει. Τώρα αναθυμάται το εξαγριωμένο μουγκρητό της γης. Μια βοή μακρινή, βαθιά, από το υπερπέραν θαρρείς. Και τη δική της κραυγή ζώου θυμάται. Η πιο κτηνώδης, η πιο ενστικτώδης, η αρχέγονη έκφραση του απόλυτου τρόμου, την ώρα που η γη ανασήκωσε τη ράχη της σαν θυμωμένος αίλουρος κι όλα άρχισαν να γκρεμίζονται γύρω της. Ξάφνου να φεύγει το έδαφος, λες και κάποιος τράβηξε απότομα το χαλί κάτω από τα πόδια της· όλα να γκρεμίζονται μ’ έναν εκκωφαντικό θόρυβο και να την παρασέρνουν. Έπειτα σκοτάδι· έσβησαν τα πάντα. Οι αισθήσεις, η συνείδηση. Ο εγκέφαλος δεν άντεξε τόσο τρόμο και πόνο συνάμα. Προτίμησε να αποσυνδεθεί από τους αισθητήρες του. Καθώς συνειδητοποιεί πως τόνοι από μπετόν και σοβάδες τη σκεπάζουν, η φρίκη κατεβαίνει για δεύτερη φορά τη ραχοκοκαλιά της και μουδιάζει ξανά κάθε σπιθαμή της σάρκας της. Μια βραχνή κραυγή πετάγεται σαν ρουκέτα από τα στήθη της. «Βοήθεια! Βοήθεια!» ουρλιάζει. «Θέλω να ζήσω! Να ζήσω!» Και ξάφνου έγινε η ζωή το πολυτιμότερο αγαθό. Ευτυχώς το τραπέζι, κάτω από το οποίο πρόλαβε να χωθεί μόλις αντιλήφθηκε το σεισμό, δημιούργησε μια προστατευτική γέφυρα από πάνω της. Το καλό, παλιό τραπέζι της 13

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 14

ô ΖΟΕΛ ΛΟΠΙΝΟ ò

γιαγιάς την έσωσε. Η Ρόζα πάντα τη φρόντιζε και φαίνεται πως έβαλε το χεράκι της από μακριά... Μόνο η δεξιά της πλευρά προεξείχε κι εκεί μια μέγκενη την αιχμαλωτίζει. Δοκιμάζει να κουνήσει τα δάκτυλα του ζερβού χεριού, όπως έλεγε η γιαγιά. Φλασιές ηλεκτρισμού την περονιάζουν μέχρι τον αγκώνα. Πρέπει να το έχω σπάσει άσχημα, σκέπτεται. Ωστόσο επιμένει να το απεγκλωβίσει. Αρχίζει να την τρελαίνει η σκέψη ότι είναι πλακωμένη από άλλους δύο ορόφους. Πόσες μέρες θα κάνουν τα σωστικά συνεργεία για να τη βγάλουν έξω; «Θέλω το χέρι μου, ακούς, παλιοπράμα!» μουγκρίζει προσπαθώντας να τραβήξει το μπράτσο της. Ο πόνος χοροπηδά στα οστά της. Σφίγγει τα δόντια κι επιμένει. «Αν καταφέρω να απελευθερώσω το χέρι μου, θα ζήσω!» βάζει αυθόρμητα ένα στοίχημα. Πάντα στοιχηματίζει όταν οι δυσκολίες πετάγονται σαν οδοφράγματα στο δρόμο της. Ας είναι παιδιάστικη αντίδραση, της δίνει μια ώθηση. Ίσως επειδή εστιάζει αλλού την προσοχή της. Βάζει τα δυνατά της να ολοκληρώσει το εύκολο, ώστε η επιτυχία της στα απλά να τη γεμίζει αυτοπεποίθηση για τα δύσκολα. Πάλι ένα τρικ που της έμαθε η γιαγιά Ρόζα προκειμένου να μην παραδίδει ποτέ τα όπλα. Σ’ αυτή την τρομερή στιγμή αναθυμάται τα λόγια της· έρχονται σαν βάλσαμο να της προσφέρουν δύναμη: 14

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 15

Μυστικό άρωμα

«Το κακό το παλεύεις με κάθε τρόπο, το δαμάζεις με τη θέλησή σου, το κάνεις του χεριού σου. Δεν αφήνεις ποτέ περιθώριο να σε νικήσει!» Η Πέρσα αισθάνεται τώρα ένα κύμα δύναμης να την ανασηκώνει στη ράχη της ελπίδας. Παλεύει με όλες της τις δυνάμεις. Επειδή θέλει να ζήσει. Να ζήσει! Δάκρυα πόνου κυλούν στα μάγουλά της. Είναι καυτά σαν την αφόρητη οδύνη που τη βιτσίζει. Εντούτοις δεν σταματάει, αλλιώς δεν θα ζήσει. Έτσι ορίζει το στοίχημα. Αίφνης η φρίκη χιμάει επάνω της και τη γραπώνει από το λαιμό. Ένα νέο μουγκρητό ανεβαίνει από τα σπλάχνα της γης. Όλα τρίζουν γύρω της. Ακούγονται καινούργιες ολισθήσεις. Σαν να σπάνε κόκαλα. «Γιαγιά!» ουρλιάζει η Πέρσα. «Γιαγιά μου! Προστάτεψέ με! Δεν θέλω να πεθάνω έτσι!» ικετεύει πλαντάζοντας στο κλάμα. «Γιαγιάκα μου!» ξεφωνίζει. «Σώσε με! Σε ικετεύω...»

Πρέπει να έχασε ξανά τις αισθήσεις της. Το πιο πιθανό είναι να αποσυνέδεσε και πάλι τους πόλους της συνείδησης για να μην αποτρελαθεί. Όταν επανέρχονται οι σκέψεις κι οι συνειρμοί της, ο τρόμος βρίσκεται ακόμη εκεί. Καρφωμένος στο στέρνο της σαν σκουριασμένος πάσσαλος. Πυρόλιθος χώθηκε στο λαιμό της και τον πετσοκόβει. Αισθάνεται το βρακί της βρεγμένο. Δεν είναι δυνατόν, κατουρήθηκε πάνω της! Σαν τρομαγμένο κοριτσάκι. Ντρέπεται. Τι 15

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 16

ô ΖΟΕΛ ΛΟΠΙΝΟ ò

θα πουν τα σωστικά συνεργεία όταν την ανακαλύψουν; Πώς θα το κρύψει; «Μωρέ, ας με ξεθάψουν και δεν με νοιάζει, ας είναι κατουρημένα τα βρακιά μου! Το μόνο που έχει σημασία είναι να βγω ζωντανή απ’ αυτή την κόλαση». Ψαχουλεύει στα τυφλά με το ελεύθερο χέρι της για να διαπιστώσει αν έχει τραυματιστεί κι αλλού. Ο πόνος τώρα είναι τόσο ισχυρός που έχει διασκορπιστεί σε όλο της το κορμί και είναι πλέον ανίκανη να προσδιορίσει από πού προέρχεται. Βραχυκύκλωσαν οι αισθητήρες της. Τεντώνει την προσοχή της σαν χορδή τόξου για ν’ ακούσει τα μηνύματα που στέλνει κάθε μέλος του σώματός της και για να μπορέσει να χαρτογραφήσει τις ζημιές που έχει υποστεί. Το δεξί της πόδι πονά μάλλον περισσότερο. Μεγάλο βάρος το λιώνει. Ίσως μεγαλύτερο από πριν. Όσο για το επίμαχο χέρι, δειλιάζει να δοκιμάσει να το κουνήσει ξανά. Αν δεν μπορέσει, θα πεθάνει. Τι το ήθελε το ηλίθιο στοίχημα; Το τραβάει δαγκώνοντας τα χείλη της, ματώνουν από την αγριότητα της προσπάθειας. Σαν πληγωμένο κουτάβι, ο καρπός της κρέμεται ανήμπορος. Καθώς τον τραβάει, οι σουβλιές κάνουν έναν περίεργο χορό μέσα στα οστά της. Κρύος ιδρώτας –όπου η οδύνη κι η αγωνία αναμιγνύονται– λούζει το μέτωπό της. Ωστόσο έρχεται σιγά σιγά. «Έλα, λίγο ακόμη», ενθαρρύνει τον εαυτό της. «Αλληλούια, τα κατάφερα! Θα ζήσω!» κραυγάζει πλαντάζοντας στο κλάμα. «Κέρδισα το στοίχημα, άρα θα ζήσω!» 16

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 17

Μυστικό άρωμα

Πιπιλάει τα δάκρυά της, σταλαγματιές θάλασσας. Να μην πάνε χαράμι. Το σώμα είναι φτιαγμένο από νερό κατά το εβδομήντα τοις εκατό, συλλογίζεται. Άρα πρώτο της μέλημα να μην κλάψει. Μωρέ, αν ήξερε τι την περίμενε, θα είχε πιει δυο μεγάλα ποτήρια νερό το μεσημέρι. Τρεις μέρες θα κρατιόταν με αυτό! Μα δυστυχώς δεν αντιλαμβάνεται ποτέ τη δίψα της, ως εκ τούτου σπάνια θυμάται να βάλει υγρό στο στόμα της. Λες κι είναι φτιαγμένη για να ζήσει στην έρημο. Όλοι οι γιατροί τής κάνουν κήρυγμα γι’ αυτό το ζήτημα. «Είναι πολύ κακό για την υγεία σας!» ισχυρίζονται με την πειθώ της γνώσης. Εκείνη αντιτείνει πως το σώμα ξέρει καλά τι χρειάζεται και το ζητά επιτακτικά στην ώρα του. Αρκεί να το ακούσεις εσύ που κατοικείς μέσα του. Το καλό, συλλογίζεται, είναι ότι έχει αποκτήσει ιδιαίτερες αντοχές στον τομέα της δίψας και της αφυδάτωσης. Αλήθεια, πότε ήπια τελευταία φορά; αναρωτιέται για να μετρήσει τις δυνάμεις της. Αναμφίβολα τον πρωινό της καφέ στο σπίτι, χωρίς τον οποίο δεν ξεκινά ποτέ τη μέρα της. Κι ένα δεύτερο στη δουλειά στο μεγάλο διάλειμμα. Α, και μια μεγάλη κούπα γαλλικό μετά το φαγητό, γιατί ένιωθε κουρασμένη κι είχε πολλά τετράδια να διορθώσει... Αμέσως η ευωδιά του καφέ με άρωμα βανίλιας την περιτυλίγει για κλάσματα μνήμης. Οι μυρωδιές παίζουν πρωταρχικό ρόλο στη ζωή της. Κάποιες της προσφέρουν ιδιαίτερη παρηγοριά, ιδίως όταν 17

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 18

ô ΖΟΕΛ ΛΟΠΙΝΟ ò

την ταλαιπωρεί η κατάθλιψη, ο δυόσμος, ο βασιλικός, ο καφές... όλες συνυφασμένες με τα παιδικά της χρόνια και το σπίτι της γιαγιάς Ρόζας. Άλλες, όπως το ρόδο, το γιασεμί και η ίριδα, για κάποιον άγνωστο λόγο, ξεσηκώνουν αναπάντεχα μια ευφορία στην ψυχή της. Κάποιες πάλι την ταξιδεύουν στην καρδιά της Ανατολής, σε μια μυστική αγκαλιά την οποία ακόμη δεν γνώρισε, αν και μυστικά την αναμένει χρόνια τώρα. Πάντα κάνει μια στάση για να γεμίσει τα πνευμόνια της στην πηγή των λουλουδιών. Προσπαθεί να φυλακίσει το μύρο τους στο μυαλό της, μα είναι τόσο αιθέριο, τόσο φευγαλέο που δραπετεύει στη στιγμή! Τι μυστικό να κρύβουν άραγε; Ποιες ενδόμυχες δυνάμεις περιέχουν για να φέρνουν τέτοια αγαλλίαση στην καρδιά; Το όνειρό της το κρυφό, το ανεκπλήρωτο, το μεγάλο μυστικό της: Να γίνει μια μέρα αρωματοποιός. Να παρασκευάσει δικές της δημιουργίες. Έχει ήδη φανταστεί το προσωπικό της άρωμα. Θα παντρέψει μια νότα από εσπεριδοειδή με μανόλια και για το βάθος λίγη λουίζα. Κάποτε αγόρασε βιβλία για ερασιτέχνες, τα καταβρόχθισε κι η ψυχή της αγαλλίασε. Το μεγάλο άλμα ωστόσο δεν το τόλμησε ποτέ. Σε ποιον να εμπιστευτεί τέτοιο άπιαστο όνειρο; Οι δικοί της θα την είχαν περάσει για τρελή, οι φίλοι για φαντασμένη. Τι φόντα να είχε μια απλή δασκαλίτσα; Αν βγω ποτέ από δω, τάζει στον εαυτό της, δεν θα υπολογίσω τη γνώμη κανενός. Πρώτο μου μέλημα θα είναι να 18

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 19

Μυστικό άρωμα

γραφτώ σ’ αυτό το σεμινάριο στη Νότια Γαλλία που λιμπίζομαι τόσα χρόνια και θα γίνω επιτέλους αρωματοποιός! Τελεία και παύλα! Τι έχω κάνει ως τώρα για μένα; Προσωπικά για μένα; Τίποτα, ποτέ. Μόνο τους άλλους προσπαθούσα πάντα να χαροποιήσω. Με αυτή τη μανία μου να παίζω πάντοτε το ρόλο του καλού παιδιού και να μη θέλω να απογοητεύσω κανέναν τι πέτυχα; Μούχλιασα. Στις ανάγκες των άλλων. Κυρίως στα θέλω του Στάθη. Μη στενοχωρηθεί ο Στάθης, μη θυμώσει ο Στάθης... Βιάστηκα να πω το ναι. Ούτε καν τη σχολή δεν είχα τελειώσει όταν τον παντρεύτηκα. Στα είκοσί σου τι ξέρεις από έρωτα και συμβίωση; Νομίζεις πως η ζωή είναι ένα χρυσό παραμύθι όπου η αγάπη νικά τα πάντα: τις διαφορές, τη ρουτίνα, τα προβλήματα! Πιστεύεις πως ο άλλος θα αλλάξει από αγάπη για σένα, όπως εσύ το προσπαθείς τόσο σκληρά. Και μια μέρα διαπιστώνεις πως ο μόνος που υποχωρεί είσαι εσύ. Η γυναίκα. Γιατί δεν αντέχεις τους καβγάδες κι επειδή έτσι το θέλει η παράδοση. Δεν συζητήσαμε ποτέ πριν από το γάμο πώς θα ζούσαμε τη ζωή μας, τι περιμέναμε απ’ αυτή. Νόμιζα πως ήμασταν ίδιοι με τον Στάθη κι ότι είχαμε τα ίδια όνειρα. Πέρασαν δυο χρόνια μέχρις ότου ανοίξουν τα μάτια μου και διαπιστώσω το λάθος μου. Δεν μοιάζαμε καθόλου. Μα καθόλου! Τίποτα κοινό δεν είχαμε στην ουσία εμείς οι δυο. Μα ήταν αργά πια... Ο Στάθης πήρε αμέσως το ρόλο του στα σοβαρά και ρίχτηκε στη δουλειά. Από αριστερός χίπης που ήταν ως 19

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 20

ô ΖΟΕΛ ΛΟΠΙΝΟ ò

φοιτητής, έβαλε γρήγορα στόχο να μπει στην αστική κοινωνία· ό,τι μισούσα περισσότερο! Η σπιρτάδα των ματιών του μεταμορφώθηκε σταδιακά σε αριθμομηχανή που μετρά τους ανθρώπους σε ευρώ ή σε δολάρια. Γι’ αυτόν πλέον τα πάντα βασίζονταν σε καθαρά μαθηματικά κι οι ευαισθησίες δεν είχαν θέση. Κακός δεν είναι, απλά δεν κολλάμε οι δυο μας. Απαξιοί πάντα με μια γκριμάτσα ν’ ασχοληθεί με τις δικές μου ανάγκες κι αναζητήσεις, διότι δεν έχουν σχέση με την κοινωνική του αναρρίχηση, άρα δεν τον ενδιαφέρουν. Αναστενάζει. «Άσχημο πράγμα ν’ αντικρίζεις κατάματα την αποτυχία σου, τα λάθη σου!» μουρμουρίζει. Μα μπορεί να κάνει κι αλλιώς; Έπρεπε να τον είχε χωρίσει τον Στάθη εδώ και χρόνια, αλλά έκανε υπομονή. Για ποιους λόγους; Δεν έχει και πολλή σημασία. Από απραξία, από φόβο μη στενοχωρήσει τους δικούς της; Ένα πάντως είναι βέβαιο: Η ζωή της ποτέ δεν της άρεσε. Τον περισσότερο καιρό ένιωθε μετέωρη, όπως ο μετανάστης στην άλλη του πατρίδα. Τη διέσχιζε ακροπατώντας, χωρίς να οργώσει το χώμα της. Δεν τη χαιρόταν, δεν τη χόρταινε όσο το ανέμενε κάποτε, όταν ονειρευόταν το μέλλον. Συνεπώς από μέλλον σε μέλλον προχωρούσε η δαντέλα του χρόνου· με αζούρ πολλά, πάμπολλα. Κι είχε πέσει σταδιακά σε μια ελαφριά κατάθλιψη, την οποία προσπαθούσε να ισορροπήσει διαβάζοντας μυθιστορήματα ώστε να βιώσει έστω μέσα από τους ήρωές τους το 20

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 21

Μυστικό άρωμα

πάθος και τον έρωτα που στερήθηκε η ίδια. Είχε συμβιβαστεί με την ιδέα ότι η ευτυχία ήταν μια παιδιάστικη ουτοπία, όπως το είχε κάνει η μητέρα της, η μεγάλη της αδερφή κι οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που ζούσαν γύρω της. Άλλωστε, η ζωή των πιο πολλών συναδέλφων και γνωστών της δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένας μεγάλος συμβιβασμός. Συνειδητοποιεί τώρα μονάχα, στο παραπέντε, πόσο άδικη σπατάλη χρόνου είναι αυτή η σιωπηρή απάθεια. Αν πεθάνει κάτω από τα συντρίμμια, θα φύγει με ψυχή αδειανή, όμοια με ξεφούσκωτη μπάλα. Όλες της οι φιλοδοξίες, όλα της τα όνειρα εντέλει εξανεμίστηκαν και σκορπίστηκαν στη ματαιοδοξία του άνδρα της. Και δεν μπορεί να του καταλογίσει το παραμικρό, εκείνη ευθύνεται γι’ αυτό, εκείνη άφησε να συμβεί. Γιατί έτσι έμαθε: μια γυναίκα στηρίζει και ακολουθεί τον άνδρα της. Δεν παίρνει άλλους δρόμους απ’ αυτόν. Δεν έχει να καμαρώσει για τίποτε απολύτως. Δεν ανέπτυξε καμία δυνατότητά της, δείλιασε να ξεδιπλώσει τα φτερά της και δεν άγγιξε το μετάξι των αιθέρων. Επιπλέει εν γνώσει της τόσα χρόνια στα γκρίζα λύματα της μετριότητας. Μια τιτάνια οργή με κύματα σαν ουρανοξύστες φουσκώνει ξαφνικά στο στέρνο της. Θυμώνει με τον εαυτό της. Τόσα χρόνια που την ταλανίζουν τα συμπτώματα της ανταρσίας τι έκανε; Εθελοτυφλούσε, τα κουκούλωνε μετά μανίας. Δεν ήθελε να τα αντιμετωπίσει. Αλλιώς θα αναγκαζόταν να πάρει αποφάσεις. Σοβαρές αποφάσεις που δεν ένιωθε έτοιμη να πάρει. Επειδή θα έπρεπε να αντιταχθεί στους γονείς 21

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 22

ô ΖΟΕΛ ΛΟΠΙΝΟ ò

της και στην κοινωνία όλη· στους φίλους, στους συναδέλφους, στους συγχωριανούς... Ο χωρισμός κουβαλά ένα πικρό μερίδιο αποτυχίας, ίσως της πιο σοβαρής αποτυχίας στη ζωή ενός ανθρώπου, και δεν θα άντεχε το γεμάτο οίκτο ή καχυποψία βλέμμα των άλλων επάνω της. Έπειτα πώς ξαναχτίζεις τη ζωή σου; Πώς την παίρνεις στα δυο σου χέρια όταν έχεις αδρανήσει τόσα χρόνια; Πώς ξεκινάς από το μηδέν, μάλλον κάτω του μηδενός, καθώς έχεις χάσει τα νιάτα σου, τη φρεσκάδα σου και την πνοή του ενθουσιασμού; Κυρίως πώς αντέχεις τη μοναξιά; Τη διαπερνούσε παγωμένο ρίγος σ’ αυτή την τρομακτική σκέψη, ένα παραλυτικό ρίγος που απολιθώνει, γνώριμο σε όσους παραμένουν αγκυροβολημένοι σε μια τελματώδη σχέση. Συνεπώς όλο από αύριο σε αύριο το έριχνε. Πόσοι κοιμίζουν τη συνείδησή τους με την ελπίδα ενός καλύτερου αύριο αντί να γευτούν το παρόν; Πόσοι αντέχουν την ψυχική μιζέρια, το ότι φθείρονται ψυχή τε και σώματι; Άραγε η τόλμη θα στοίχιζε πολύ περισσότερο απ’ αυτή την πνευματική και συναισθηματική φθορά του συμβιβασμού; Σίγουρα όχι! Τώρα το βλέπει. Καθαρά, σαν μέσα από διαυγές κρύσταλλο. Τώρα που ίσως είναι πια αργά... «Όχι, γαμώτο!» επαναστατεί με μια απότομη συγκέντρωση των δυνάμεών της. «Θέλω να ζήσω!» ουρλιάζει σαν τρελή. «Άφησέ με, ζωή, να σε εκπλήξω, να συμπληρώσω το κενό των χαμένων δεκαπέντε χρόνων, να γεμίσω το σακούλι μου με αλλιώτικες εμπειρίες και με τη χαρά τουλάχιστον της 22

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 23

Μυστικό άρωμα

δημιουργίας! Δώσε μου λίγο χρόνο ακόμη να σου αποδείξω πως μπορώ να καταφέρω πολύ καλύτερα πράγματα. Ακολούθησα τα χνάρια της μάνας μου, σαν φοβισμένο παιδί, γιατί με αυτό το παράδειγμα μεγάλωσα! Ξέρω, ήταν η εύκολη λύση, τις δικαιολογίες τις έχω έτοιμες, όπως όλοι όσοι μένουν στην αδράνεια. Δεν έδειξα θάρρος, ούτε πυγμή. Όμως κατά βάθος δεν μοιάζω διόλου με το αδύναμο πλάσμα που με έπεισαν πως είμαι! Η απόδειξη είναι πως βράζουν μεγάλες ιδέες μέσα στα στήθη μου. Δεν στέρεψε ποτέ η φαντασία μέσα μου. Κάτι με περιμένει έξω, το διαισθάνομαι...» Την τραντάζουν πάλι οι λυγμοί. Επειδή δεν φέρθηκε αρκετά άξια και δεν θέλει να φύγει έτσι. Σαν σκουπιδάκι που το φύσηξε ο αέρας. Η θέλησή της να αναπτύξει την πραγματική της προσωπικότητα της δίνει ξαφνικά ενέργεια να παλέψει, να πάρει επιτέλους τη ζωή στα χέρια της. Θα κάνει τα πάντα για να επιζήσει! Έτσι το έκρινε και το στοίχημα άλλωστε. Πρέπει να οργανωθεί. Θα χτυπά κάθε τόσο το πόδι του τραπεζιού με τη βέρα της, μπας και την ακούσει κανείς. Δεν μπορεί, κάποιος θα ενδιαφερθεί! Προσπαθεί να υπολογίσει το χρόνο που ήδη κύλησε. Να είναι δυο, τρεις ώρες; Πέντε; Δέκα; Δεν μπορεί να πει. Κάθε σταγόνα του λεπτού μοιάζει με μια μαύρη τρύπα που τη ρουφάει και τη ρίχνει σ’ έναν ατέρμονα ωκεανό, στην αιωνιότητα ίσως. Εκεί όπου ο χρόνος δεν κυβερνά· εκεί όπου δεν υπάρχει το χτες και το αύριο, αλλά ένα ατέλειωτο τώρα. 23

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 24

ô ΖΟΕΛ ΛΟΠΙΝΟ ò

«Να σκέπτομαι θετικά, αυτό πρέπει να κάνω. Για να μη με καταπιεί ο πανικός. Ο πανικός σκοτώνει. Τα σωστικά συνεργεία θα έχουν ήδη αρχίσει να ψάχνουν τα γκρεμίσματα», παρηγορεί τον εαυτό της με εμπιστοσύνη. Το έχει δει τόσες φορές στις ειδήσεις στην τηλεόραση. Ακόμη και οι πολίτες βοηθούν σε τέτοιες περιπτώσεις. Ίσως αυτή τη στιγμή με ψάχνουν. Στήνει αυτί. «Μ’ ακούει κανείς;» φωνάζει. «Έι! Είμαι ζωντανή! Μ’ ακούτε;» Η σιωπή απαντά πως όχι, δεν την ψάχνουν ακόμη. Ο Στάθης δεν ανησυχεί; Δεν κινητοποίησε κανέναν ακόμη; «Τώρα μ’ αυτόν σώθηκα! Θα υπολογίζει ήδη τι θα πάρει από την ασφάλεια ζωής μου... Ή μήπως παγιδεύτηκε κι αυτός στο γραφείο του; Μήπως όλη η πόλη γκρεμίστηκε και θα κάνουν δυο τρεις βδομάδες να μας βρουν;» Ο φόβος κοχλάζει μέσα στο αίμα της. Το κόβει, το σβολιάζει. «Μην το κάνεις αυτό στον εαυτό σου, σε ικετεύω!» ψελλίζει με απόγνωση. Οι μετασεισμοί κάθε τόσο τραντάζουν τα γκρεμίσματα, κλοτσούν σαν ξεφούσκωτο ασκί το κουράγιο που προσπαθεί να συγκεντρώσει. Σαλεύει ο φόβος στα σωθικά της, σαν παγωμένο φίδι σέρνεται στην κοιλιά της. «Μ’ ακούει κανείς;» φωνάζει κάθε τόσο. Ο εγκέφαλός της γυρίζει σαν το ρολόι της ΔΕΗ σε ώρα 24

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 25

Μυστικό άρωμα

αιχμής. Ζαλίζεται από την πληθώρα σκέψεων που βράζουν μέσα της και πεθαίνουν σχεδόν ταυτοχρόνως, για ν’ αφήσουν τη θέση τους σε ακόμη χειρότερα σενάρια. «Πόσες μέρες άραγε κρατιέται ένας άνθρωπος χωρίς νερό, χωρίς φαγητό; Τρεις, τέσσερις, πέντε το πολύ... Θ’ αντέξω τόσο άραγε;» «Πάψε!» ουρλιάζει το άλλο της μισό. «Με τρομάζεις! Δεν θέλω να σ’ ακούω! Δεν θα ζήσω άμα συνεχίσεις έτσι! Άντε, δειλό πλάσμα! Μια ζωή αναλογίζεσαι μονάχα τα αρνητικά. Αυτά μου κάνεις και με παραλύεις τόσα χρόνια... Εξαιτίας σου έζησα σφηνωμένη σε μια χαρτόκουτα. Σε βαρέθηκα! Σε σιχάθηκα! Φαντάζεσαι πάντα τα χειρότερα σενάρια για να μην προβώ εγώ σε καμιά ενέργεια. Αρνούμαι πια, μ’ ακούς, να είμαι μια γυναικούλα αδύναμη και τρομαγμένη. Θέλω να ζήσω περήφανα! Για να πράξω αλλιώς!» ρεκάζει με αγανάκτηση. Ο θυμός την τονώνει. Μένει τώρα ασάλευτη, συγκεντρώνει όλες της τις δυνάμεις σε μία και μοναδική προσπάθεια: Να νεκρώσει τις μαύρες σκέψεις. «Ένα πράγμα θα με σώσει, η ονειροπόληση. Να μην αφήσω περιθώριο στον τρόμο να με κυριεύσει ξανά».

Πολύχρωμο αερόστατο οι αναμνήσεις. Διασχίζουν τόπους και χρόνους δίχως το φράγμα της λογικής. Μας οδηγούν από μόνες τους σε μονοπάτια που δεν υποψιάζεται κανείς ότι 25

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 26

ô ΖΟΕΛ ΛΟΠΙΝΟ ò

τα κρύβει μέσα του. Μια ολόκληρη ζωή αποτυπωμένη στο σκληρό δίσκο του εγκεφάλου. Με την κάθε του λεπτομέρεια χαραγμένη. Άνθρωποι, τοπία, μυρωδιές· χαρές και λύπες· στιγμές υπέρτατης ευτυχίας, στιγμές απέραντης απόγνωσης. Άλλοτε πελεκημένα σ’ ένα χυτό χάλυβα με βαθιές αυλακιές κι άλλοτε αχνά ξεπατικωμένα σε μια προστατευτική πάχνη. Μπορεί κανείς ανά πάσα στιγμή να προβάλει ατόφια στιγμιότυπα, να ανατρέξει στο συναίσθημα του κάποτε. Η διαδρομή άλλοτε ευχάριστη, άλλοτε επώδυνη, ίσως κι ενοχοποιητική, αλλά πάντα γλυκιά γιατί πέρασε το νερό του χρόνου από πάνω κι έσβησε τις αιχμές. Η Πέρσα μπαίνει συχνά στον πειρασμό να γυρίσει πίσω τη ρόδα του χρόνου για να μην πνιγεί στη στείρα πραγματικότητα. Τώρα μάλιστα που οι αντιστάσεις της μειώνονται ώρα με την ώρα, επειδή η δίψα κι η πείνα τριβελίζουν το κορμί της και οι πόνοι τυραννούν τις αντοχές της, επιστρατεύει μία μία τις καλές στιγμές της ζωής της και τις ζει ξανά και ξανά για να αντλήσει, έμμεσα έστω, λίγη ψυχική ανάταση. Γίνεται ξανά μικρό παιδί και πηγαίνει νοερά για περιπάτους στο χωριό των παππούδων της, στα χωράφια τα γεμάτα μοσχοβολιές, όπου η γιαγιά Ρόζα τής δίδασκε τις ομορφιές της φύσης και του σύμπαντος. Ήταν η καλύτερη δασκάλα, με παραμύθια τα εξηγούσε όλα. Φύλαγε μια μυστική χρυσόσκονη στην καρδιά της και πάντα πρόσθετε μια πρέζα για να μετατρέψει τη λύπη σε χαρά. Ίσως αυτή έσπειρε το όνειρο στο μυαλό της κι αυτό μεγάλωσε σαν ατί26

LOPINO_LOTOS DDD final_Layout 1 11/6/15 12:44 μ.μ. Page 27

Μυστικό άρωμα

θασο φυτό, σκέπασε τα πάντα με τα πανέμορφα λουλούδια του... Έπειτα από ένα μακρύ και γαλήνιο σεργιάνι στα αγαπημένα της μέρη, επιλέγει να ξαπλώνει στους αμμόλοφους του Φραγκοκάστελου, εκεί όπου καταφεύγει πάντα –μακριά από τον κόσμο– όταν η ψυχή της λυγίζει και γεμίζει αγκάθια που της τρυπούν την καρδιά. Νιώθει σχεδόν την καυτή άμμο που έντυνε το καλοκαίρι το γυμνό της κορμί με το χρυσάφι της, μεταγγίζοντας στην εξαντλημένη σάρκα της την πολύτιμη ενέργεια του ήλιου. Πλέει στα γάργαρα νερά του Λιβυκού Πελάγους, με τα σμαραγδένια χρώματά του να σπινθηροβολούν γύρω της και να πασπαλίζουν το δέρμα της με αστραφτερά διαμάντια. Κι ο πόνος, ως διά μαγείας, αποκοιμιέται. Φέρνει έπειτα μπροστά της τα τραχιά βουνά των Σφακίων που αγριεύουν τον ανυποψίαστο θνητό. Περίεργο πώς αυτό το σεληνιακό τοπίο τη φορτίζει με απίστευτη ψυχική και σωματική δύναμη. Φεύγει κάθε φορά από κει ανανεωμένη. Πείθει τον εαυτό της ότι πίνει την ενέργεια που εκπέμπουν και ραντίζεται απ’ αυτή. Νοερά. Είναι απίστευτο τι μπορεί να καταφέρει ο νους! Γεμίζει το χώρο φως. Το φως αυτό διοχετεύει άφθονη ενεργητικότητα, από την οποία ποτίζεται, μέσω του μυαλού, ολόκληρο το είναι της, από πάνω μέχρι την άκρη των δακτύλων των ποδιών της. Είναι ο δικός της τρόπος να κρατηθεί στη ζωή.