Ανδρέας Μήτσου - Η εξαίσια γυναίκα και τα ψάρια by Kastaniotis Editions

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 5

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΗΤΣΟΥ

Η ΕΞΑΙΣΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΨΑΡΙΑ Διηγήματα

‫ﱣﱢ‬

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 6

Έτος 1ης έκδοσης: 2014 Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγής έργου λόγου ή τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιού, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Α.Ε. Ζαλόγγου 11, 106 78 Αθήνα % 210-330.12.08 – 210-330.13.27 FAX: 210-384.24.31

e-mail: info@kastaniotis.com www.kastaniotis.com

ISBN 978-960-03-5692-2

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 7

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πρόβατα επί σφαγή . . . . . . . . . . . Μια χελώνα τον Δεκαπενταύγουστο . . Κληρονομικά συμπτώματα . . . . . . . Φτηνό τίμημα . . . . . . . . . . . . . . Το τέρας . . . . . . . . . . . . . . . . . Η εξαίσια γυναίκα και τα ψάρια . . . . Άντρες ευάλωτοι το Πάσχα . . . . . . . Κωνσταντίνος ο τετραδάχτυλος . . . . . Το πουλί . . . . . . . . . . . . . . . . . Εικασίες για τα άγρια ζώα . . . . . . . Το θαύμα του έρωτα . . . . . . . . . . . Ο μπουκαδόρος και οι άπιστες γυναίκες Ο Αιγύπτιος . . . . . . . . . . . . . . . Το πιο βολικό ψέμα . . . . . . . . . . . Οι έρωτες των άλλων . . . . . . . . . . Οι ατμοί του κορμιού . . . . . . . . . . Το σερσέγκι . . . . . . . . . . . . . . . 

. . . . . . . . . . . . . . . . .

11 15 19 25 39 51 61 67 73 77 83 95 99 105 117 127 131

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 8

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Η φωνή της . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 Ο «Λαμπράκης» κι εγώ . . . . . . . . . . . . . . 149 Ο δίχρωμος λύκος . . . . . . . . . . . . . . . . . 155 ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ



. . . . . . . . . . . 157

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 9

Ουφ, τι πήγα να πάθω. Πήγα να πεθάνω για μια γυναίκα που δεν ήταν καν ο τύπος μου. ΜΑΡΣeΛ ΠΡΟυΣΤ

Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 10

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 11

Πρόβατα επί σφαγή

ΑΝ ΤΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ βαδίζαμε. Παράλληλα και σε

Σ αντίθετη φορά. Όταν ο πρώτος ανέβαινε τη μια πλευρά του πεζοδρομίου, ο άλλος την κατέβαινε.

Μόλις σήμαινε η σάλπιγγα υποστολή της σημαίας μπροστά στο Φρουραρχείο, στα Γιάννενα, κοκκαλώνανε στη μέση του πεζοδρομίου οι δυο φρουροί, στρέφονταν απέναντι, έτσι ώστε να αντικρίζονται, χαιρετιόντουσαν στρατιωτικά, έρχονταν με μικρά πλάγια βήματα δίπλα δίπλα και βάδιζαν μετά ταυτόχρονα μπροστά, προς την αναρτημένη σημαία. Μαζί την κατέβαζαν, με κινήσεις συντονισμένες, ενώ η σάλπιγγα εξακολουθούσε σπαρακτικά να προαναγγέλλει την απόσυρση της ημέρας και τη νύχτα που έφτανε. Εκείνος κρατούσε ένα μπουκέτο αγριολούλουδα κατακίτρινα. Νάρκισσους. 

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 12

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΗΤΣΟΥ

Εγώ, φυσικά, είχα τα χέρια μου άδεια. Μία ώρα πέρασε. Επί μία ώρα περιπολούσαμε κι οι δυο. Στη μία ώρα ακριβώς, επειδή μάλλον ο ένας θα ντράπηκε τον άλλο, αποφασίσαμε να μην περιμένουμε περισσότερο –μία ώρα καθυστέρηση στο ραντεβού δεν αφήνει πολλές ελπίδες– και αποχωρήσαμε, σχεδόν μαζί, με κατεύθυνση προς το Πολυτεχνείο και την Ομόνοια. Σε λίγο προπορεύτηκα, ενώ ο άλλος ακολουθούσε στο κατόπι μου. Πριν φτάσω στην Ομόνοια, γύρισα πίσω, στο μέρος απ’ όπου είχα μόλις αποχωρήσει. Δεν μπορούσα να φανταστώ πως κι αυτός θα έκανε την ίδια κίνηση. Τον βρήκα στη γωνία Πατησίων και Βασιλέως Ηρακλείου, χωμένο σ’ ένα μέρος σκοτεινό. Δέντρα και θάμνοι σχημάτιζαν πυκνό απόσκιο πάνω του. Είχε καθίσει στο χαμηλό πεζούλι και κοίταζε απελπισμένος το μπουκέτο με τα αγριολούλουδα, πολύ κοντά στο πρόσωπό του. Ύστερα άρχισε να τα τρώει. Στάθηκα και τον παρατηρούσα. Έτρωγε τα λουλούδια αργά, υπομονετικά. Τα κατάπινε. Ανεβοκατέβαινε το καρύδι του στον ένα νάρκισσο και συνέχιζε μετά στον επόμενο. Απίστευτο, αλλά του πήρε είκοσι ολόκληρα λεπτά εκείνη η βοσκή. Μόλις τελείωσε, τον άκουσα να βελάζει σιγανά. 

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 13

ΠΡΟΒΑΤΑ ΕΠΙ ΣΦΑΓΗ

Ακολούθησε μεγαλύτερο, επίμονο βέλασμα, όλο παράπονο. Απομακρύνθηκα με βήμα γρήγορο. Τον άφησα πίσω μου, καθισμένο στο πέτρινο πεζούλι στην άκρη του κήπου του Μουσείου, τον ηλικιωμένο άντρα, και έφυγα. Φοβήθηκα μην ακούσω το όνομα της γυναίκας που δεν ήρθε στο ραντεβού. Αυτής που τον πρόδωσε. Για άγνωστο λόγο και ενώ ήδη βρισκόμουν κάτω από τη γη, στο μετρό, επιστρέφοντας στο σπίτι, το μυαλό μου πήγε στον πατέρα μου. Βελάζανε, μου διηγιόταν, όλοι μαζί οι φαντάροι. Βελάζανε ομαδικά, καθώς κατευθύνονταν προς το μέτωπο, στην έρημο του Ελ Αλαμέιν, φορτωμένοι τους γυλιούς, τις χειροβομβίδες, τα κράνη και τα όπλα τους. Βελάζανε ως πρόβατα επί σφαγή.



MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 14

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 15

Μια χελώνα τον Δεκαπενταύγουστο

ΙΜΑΙ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ του σπιτιού μου, στο χωριό.

Ετο χορτάρι Πίνω τον πρωινό καφέ. Δίπλα μου, στον κήπο, θέριεψε. Έφτασε τους πενήντα πόντους ύψος. Πρέπει να βρω κάποιον να το κουρέψει. Αλλά πού να τον πετύχω σήμερα, 15 Αυγούστου, της Παναγίας, μέρα γιορτής και χαράς; Δεν είναι όμως η χαρά. Κάτι άλλο έρχεται. Απίθανος θόρυβος ακούγεται πίσω μου. Ωσάν βαρύ ζωντανό να πλησιάζει έρποντας. Εάν είναι φίδι, θα πρέπει να είναι τεράστιο, βόας. Τέτοιο είδος δεν έχει στα μέρη μας. Ησυχάζω. Αλλά τότε τι διάολος είναι; Είναι μια μεγάλη χελώνα. Βγαίνει μέσα από τα πυκνά χόρτα, αναδύεται, και με θράσος σκαρφαλώνει στην πλακόστρωτη λότζια. Στέκεται απέναντί μου 

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 16

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΗΤΣΟΥ

και με κοιτάζει. Σαν να θέλει να λογαριαστεί μαζί μου. Να λύσει κάποια παλιά παρεξήγηση μεταξύ μας. Τόσο μεγάλη χελώνα δεν έχω ξαναδεί. Με κοιτάζει απαιτητικά, λες και πρέπει ν’ αρχίσω να μιλάω πρώτος εγώ. Είμαι εβδομήντα δύο χρονών. Αλλά κρατιέμαι ακόμα. Έτσι λένε πολλοί. Εγώ όμως γνωρίζω την αλήθεια. Κρατιέμαι κρεμασμένος. Όπως το σφάγιο στο τσιγκέλι. Την ίδια αλήθεια πρέπει να ξέρει και η χελώνα. Γι’ αυτό με αποπαίρνει, με αποδοκιμάζει, με οικτίρει. Ανασηκώνεται μάλιστα επιδεικτικά στα πισινά της πόδια, πράγμα αδύνατο για χελώνα. Στο καύκαλο της κοιλιάς της υπάρχουν γράμματα. Γράμματα αχνά, με ξεβαμμένη κίτρινη μπογιά. Σκύβω και διακρίνω καθαρά. Διαβάζω επάνω το όνομα. Εγώ το έχω γράψει, ο ίδιος, μια δεκαετία πριν, σε μια έκρηξη τρυφερότητας. Για να περάσει έτσι η αγαπημένη στον άλλο χρόνο, στην αιωνιότητα. Σαν να χαίρεται μετά, σαν να επιτέλεσε το σκοπό του, απομακρύνεται το ερπετό αργά. Η χελώνα ζει, λένε, εκατό και διακόσια χρόνια. Τούτο της δίνει μιαν αγέρωχη βεβαιότητα. Μιαν έπαρση. 

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 17

ΜΙΑ ΧΕΛΩΝΑ ΤΟΝ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟ

Σηκώνομαι, πετάγομαι ορθός, αρπάζω ένα μπιτόνι βενζίνης παρατημένο στο πεζούλι και την περιλούζω. Βγάζω ένα σπίρτο από την τσέπη μου, το ανάβω και το ρίχνω πάνω στο μοχθηρό πλάσμα. Καίγεται αυτό, αναφλέγεται, βράζει. Κίτρινος καπνός ανεβαίνει προς τον ουρανό, φυσάει κι ένας αέρας, βρομοκοπάει ο τόπος όλος. Το θηρίο αφήνει μικρές γυναικείες κραυγές, οιμωγές, ψιλές σαν βελόνες. Εγώ πετάω τα ρούχα μου, ένα ένα. Τα σκορπίζω στη φωτιά. Ξεγυμνώνομαι ολόκληρος. Γιγαντώνεται η φλόγα. Κλαίω με λυγμούς κι επαναλαμβάνω το όνομα. Το φωνάζω δυνατά. Χτυπιέται η χελώνα πάνω στο γρασίδι, να σωθεί, περιστρέφεται στο χώμα, με τα πόδια της ψηλά. Μουντζώνει έτσι τον Θεό, μουντζώνει κι εμένα. Με τα τέσσερα. Λίγο λίγο, με μικρούς τριγμούς, συρρικνώνεται. Σκελετός γίνεται στο καβούκι της, στάχτη. Η ίδια που έχω μέσα μου και με καίει και με ζεματάει όλον αυτό τον καιρό. Σβήνει και το όνομα. Χάνεται. Γράμμα το γράμμα.

  – Η εξαίσια γυναίκα και τα ψάρια

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 18

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 19

Κληρονομικά συμπτώματα

σε σύγχυση η αδερφή της μάνας μου, θύμιζε κότα. Κουνούσε κατά έναν ιδιόμορφο τρόπο τους ώμους της, ταυτόχρονα, σαν να είχε φτερούγες, περπατούσε γρήγορα, έτρεχε σχεδόν, σε ευθεία γραμμή προς την ίδια κατεύθυνση. Απροσδόκητα σταματούσε την πορεία της και αναπηδούσε επί τόπου για κάμποση ώρα. Μόλις συνέρχονταν, συνέχιζε να φεύγει, κουτσαίνοντας όμως πλέον φανερά. Στηριζόταν πιο πολύ στο ένα πόδι της και «κρατούσε» το άλλο, το μάζευε, δεν το ακουμπούσε καν στο χώμα. Η αλήθεια είναι πως σπάνια τη θυμάμαι ταραγμένη. Νηφάλια ήταν συνήθως και διακριτική και μιλούσε ελάχιστα. Δεν έλεγε παρά κουβέντες τυπικές, που απαιτούσαν μιαν άμεση διεκπεραίωση. Πρακτικά θέματα της καθημερινότητας.

ΠΟΤΕ ΒΡΙΣΚΟΤΑΝ



MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 20

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΗΤΣΟΥ

Η αδερφή της μάνας μου ζούσε μαζί μας. Ήταν ανύπαντρη, γεροντοκόρη, όπως λέγεται. Από τις πιο συνηθισμένες κουβέντες της παιδικής μου ηλικίας, η αναπόληση της ομορφιάς της. Όλοι οι συγγενείς, σε κάποια αποστροφή του λόγου τους, θα αναφέρονταν οπωσδήποτε στην απίθανη εκείνη ομορφιά της. Εγώ δεν μπορούσα να τη φανταστώ, ότι υπήρξε κάποτε όμορφη, καθώς ήταν γεμάτη λεύκη, σχεδόν παρδαλή. Γι’ αυτό με κοίταζε πολλές φορές με κακία, όταν νόμιζε πως δεν την έβλεπα. Επειδή, δηλαδή, ποτέ δεν είχα πιστέψει στην παλιά ομορφιά της.  Τη λεύκη την απόκτησε μετά το θάνατο του πατέρα της και παππού μου. Τη στυγερή δολοφονία του. Τον είχαν πάρει στην Κατοχή, εβδομήντα περίπου χρονών άνθρωπο, και, μαζί με τον άλλο γιατρό της περιοχής, τον είχαν εκτελέσει. Βρήκαν τα πτώματα πολλές μέρες αργότερα κοντά σε στάνες βοσκών, σε απόκρημνο βουνό έξω από το χωριό, ξεχωριστά το ένα από το άλλο. Από τη στενοχώρια της η θεία μου γέμισε λεύκη μέσα σε λίγες μέρες. Τόσο τον αγαπούσε τον πατέρα της. 

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 21

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η θεία Ασήμω έμεινε μαζί μας δεκαεννέα χρόνια. Προς το τέλος της ζωής της έπαθε άνοια, ελάχιστα θυμόταν και ήταν συνέχεια σαν απούσα μέσα στο σπίτι. Λίγο πριν πεθάνει, δυο μέρες πριν, την έβλεπα να γδέρνει, να γρατζουνάει επίμονα το πρόσωπό της και τα χέρια, στα μπράτσα και στους καρπούς. Με τα νύχια της ξυνόταν, τόσο, που πληγώνονταν, χωρίς να το καταλαβαίνει. Τη μέρα που πέθανε μάλιστα είχε καταγεμίσει πληγές, και το ίδιο βράδυ, μερικές ώρες προτού ξεψυχήσει, την άκουσα για μια στιγμή να κακαρίζει ελαφρά. Δεν έδωσα σημασία, νόμισα πως παράκουσα. Αυτό όμως πήρε αργότερα μιαν άλλη έκταση. Όλη την τελευταία νύχτα της κακάριζε όπως οι πουλακίδες, οι νεαρές κότες, όλες μαζί, όταν πλησιάζει, όταν σέρνεται η αλεπού κοντά στο κοτέτσι τους.  Είχαμε γυρίσει από το νεκροταφείο και, ενώ παίρναμε τον καφέ της παρηγοριάς, η μάνα μου, εντελώς ξαφνικά, στράφηκε προς το μέρος μου, πολύ αυστηρή, και μου είπε πως η αδερφή της είχε βρει πρώτη αυτή και μόνη της το πτώμα του πατέρα της. Και ότι 

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 22

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΗΤΣΟΥ

είχαν μαζευτεί πάνω του και το κατέτρωγαν αμέτρητες κότες. Τις πήρε με τις πέτρες, τις χούγιαξε και τις έδιωξε μακριά. Ύστερα άρχισε να κλαίει, να σπαράζει, να ξεριζώνει τα μαλλιά της, να γδέρνεται, καθώς φρόντιζε το νεκρό σώμα. Το μοιρολογούσε και οδύρονταν. Ωσάν πουλί έκρωζε πάνω στο καθημαγμένο κορμί του πατέρα της. Σαν κότα κακάριζε. Οφείλω να ομολογήσω, δεν βοηθάει να το κρατάω κρυφό, για ποιο λόγο τη θυμήθηκα τώρα, τρία χρόνια μετά το θάνατό της, τη θεία μου, όπως και θα πρέπει να ρωτήσω, πάση θυσία, κάποιον επιστήμονα, έναν ειδικό στις κληρονομικές διαταραχές και τα ανάλογα συμπτώματα, μην τυχόν αφορούν και σε άλλες περιπτώσεις, ελαφρύτερες. Γιατί τελευταία, τρεις φορές μάλιστα, σε πολύ αραιά, είναι αλήθεια, χρονικά διαστήματα, έπιασα τον εαυτό μου να βγάζω κι εγώ μια φωνούλα, μια ισχνή κραυγή, ένα σπάραγμα δηλαδή μικρής κραυγής, κάτι που έμοιαζε σαν κακάρισμα. Σαν κακάρισμα κότας. Αλλά εγώ δολοφονία του πατέρα μου ή άλλο κακό, τέτοιο βάσανο μεγάλο, ποτέ μου δεν έχω πάθει, θα του εξηγήσω. Θα πρέπει να μάθω, παρ’ όλα αυτά, μήπως μια προδοσία, φερ’ ειπείν, μια εγκατάλειψη, μια ερωτική τέ

MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 23

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

λος πάντων ορφάνια –πράγματα συνηθισμένα–, αν μπορούν να προκαλέσουν εκδηλώσεις και αντιδράσεις παρόμοιες.



MHTSOU_GYNAIKA sel_Final_Layout 1 19/02/2014 3:52 ΜΜ Page 24