Μουρατχάν Μουνγκάν - Τσαντόρ

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 7

του­ορίζοντα,­οι­χαμηλοί­άχρωμοι­λόφοι,­οι­κυματιστοί­αμμόλοφοι,­που­ο­άνεμος­τους­σπρώχνει­τον­ένα­δίπλα­στον­άλλο,­και­ο­σκονισμένος­ήλιος­που­ξεροψήνει­αδιάφορος­τη­γη.­Όλα­αυτά­έκαναν­τον­Ακμπάρ να­νιώθει­πως­πλησίαζε­στην­πατρίδα­του,­πως­ελάχιστη απόσταση­τον­χώριζε­πια­από­τα­σύνορα.­Αυτό­δεν­του το­μαρτυρούσαν­τα­γνώριμα­σημάδια­του­δρόμου,­το­ήξερε­από­τα­λησμονημένα­βάθη­της­καρδιάς­του. Η­ζέστη­τούς­είχε­κάνει­και­τους­δύο­να­γλαρώσουν. Δε­μιλούσαν­εδώ­και­ώρα,­μόνο­αφουγκράζονταν­τις­φωνές­του­δρόμου,­της­ζέστης­και­της­κοντινής­ερήμου,­που άλλοτε­την­έφτα­ναν­και­άλλοτε­τη­έχαναν.­Είχαν­εξαντλήσει­γρήγορα­τις­κουβέντες­που­είχαν­να­ανταλλάξουν,­και όσο­μάκραινε­ο­δρόμος­τούς­κοβόταν­η­όρεξη­για­λόγια. Τα­παράθυρα, πασπαλισμένα­με­άμμο,­εφτασφράγιστα, για­να­εμποδίζουν­τον­άγριο,­ζεστό,­δαγκωτό­αέρα­της ερήμου­να­εισβάλλει­στο­αυτοκίνητο,­δημιουργούσαν­ένα­σκονισμένο τοπίο­που­δεν­αποκάλυπτε­στον­Ακμπάρ ούτε­πού­βρίσκονταν­ούτε­πού­πήγαιναν.­Το­αυτοκίνητο ήταν­παλιό­και­ψηλό,­με­χοντρά­ελαστικά,­ανοιχτό­πίσω, με­την­μπογιά­του­λαβωμένη­από­τα­πολλά­ταξίδια­και μπαλωμένη­ με­ διαφορετικά­ χρώματα...­ Χρειάστηκε­ να

7

Τ

Α ΑΠΕΛΠΙΣΤΙΚΑ ΠΑΝΟΜΟΙΟΤΥΠΑ ΒΟΥΝΑ,­ ΣΤΟ ΒΑθΟΣ

8

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 8

σταματήσουν­επανειλημμένα­και­ν’­ανανεώσουν­τις­δυνάμεις­τους­σε­κάποια­δροσερά­σημεία. Ο­Ακμπάρ­είδε­τον­ιδρώτα­που­κυλούσε­από­το­μέτω­πο­του­οδηγού­στο­λαιμό­του­και­σκέφτηκε­να­αγγίξει­το πρόσωπό­του.­Ήξερε­ότι­οι­άνθρωποι­βαριούνται­έπειτα από­κάποια­ώρα­να­σκουπίζουν­τον­ιδρώτα­τους.­Έλυσε το­κίτρινο­σαρίκι­του,­που­ήταν­κεντημένο­με­κάτασπρη κλωστή,­και­στέγνωσε­με­το­λεπτό,­δροσερό­ύφασμα­τον ιδρώτα­από­το­κεφάλι­και­το­πρόσωπό­του.­Μετά­τύλιξε πάλι­το­σαρίκι­στο­κεφάλι­του­και­το­έσφιξε.­Έτριψε­το πρόσωπό­του­με­τις­παλάμες­του,­σαν­να­το­φρέσκαρε. Ο­οδηγός­κατάλαβε­την­προετοιμασία­του.­«Κοντεύουμε­στα­σύνορα»,­του­είπε,­και­χαμογέλασε­σαν­να­συμφω­νούσε­μ’­αυτά­που­έκανε­ο­Ακμπάρ.­Μολονότι­είχε­κατακόκκινα,­σαρκώδη­χείλη,­και­η­οδοντοστοιχία­του­ήταν­γεμάτη­κενά,­το­χαμόγελό­του­ήταν­φωτεινό,­δεν­προ­ξενούσε­σκοτεινά­συναισθήματα.­Ο­Ακμπάρ­του­ανταπό­δωσε­το­χαμόγελο. Όταν­τα­πρώτα­σημάδια­των­συνόρων­άρχισαν­να­φαί­νονται­στον­ορίζοντα,­ο­Ακμπάρ­ένιωσε­να­στεγνώνουν τα­χείλη­του­και­έφερε­το­παγούρι­στο­στόμα­του.­Μετά, θυμήθηκε­πως­θα­έπρεπε­από­αβρότητα­να­ρωτήσει­πρώ­τα­τον­οδηγό.­«Μήπως­ήθελες­κι­εσύ;»­τον­ρώτησε.­Ο­οδηγός­κούνησε­αρνητικά­το­κεφάλι­του. Από­ μακριά,­ τα­ σύνορα­ έμοιαζαν­ με­ μια­ σειρά­ από παραπήγματα,­αλλά,­όταν­πλησίασαν,­ο­Ακμπάρ­είδε­ότι­τα­φρουρούσαν­με­δρακόντεια­μέτρα.­Γύρω­στα­παρα­πήγματα­ήταν­τοποθετημένα­ηλεκτροφόρα­συρματοπλέγ­ματα,­το­χώμα­ήταν­ανασκαμμένο­εδώ­κι­εκεί,­σημάδι­ότι­έκρυβε­νάρκες.­Βίγλες,­χαντάκια,­χαρακώματα,­μεγάλες τάφροι,­που­μέσα­τους­είχαν­χτίσει­κάτι­καλύβια­τού­ενός δωματίου,­τα­οποία­κανείς­δεν­ήξερε­σε­τι­χρησίμευαν. Αν­και­ήλπιζε­πως­με­τα­χαρτιά­του,­των­οποίων­την

αξιοπιστία­είχε­δοκιμάσει­άπειρες­φορές,­και­με­το­καινούργιο­ διαβατήριό­ του­ δε­ θα­ αντιμετώπιζε­ δυσκολίες στον­έλεγχο,­παρ’­όλα­αυτά­ένας­απροσδιόριστος­φόβος καιροφυλακτούσε­ μέσα­ του.­ Αυτά­ που­ είχε­ ακούσει­ όταν­ήταν­μακριά,­αυτά­που­έγραφαν­οι­εφημερίδες,­αυτά­που­διηγιόντουσαν­οι­πρόσφυγες,­μαζί­και­το­σαράκι μήπως­έπεφτε­πάλι­σε­μια­από­εκείνες­τις­απρόβλεπτες παγίδες­που­του­έστηνε­η­κακοτυχία­του,­όλα­μαζί­έφταναν­για­να­κρατήσουν­ζωντανό­το­φόβο­του. Φοβόταν­μήπως­η­επιστροφή­του­στην­πατρίδα­έπειτα­από­τόσα­χρόνια­κινούσε­υποψίες,­μήπως­οι­αρμόδιοι την­ αξιολογούσαν­ σαν­ κακή­ πρόθεση,­ και­ μήπως­ τον στρίμωχναν­με­παράλογες­ερωτήσεις­που­δε­θα­ήξερε­πώς να­ τις­ απαντήσει.­ Η­ μόνη­ παρηγοριά­ του­ ήταν­ ότι­ είχε φύγει­από­τη­χώρα­πολύ­πριν­ανατραπεί­η­κυβέρνηση, και­ότι­δεν­υπήρχαν­προφανείς­πολιτικοί­λόγοι­για­την­επιστροφή­του...­Υπολόγιζε­πως­το­μυαλό­τους­θα­έφτανε για­να­το­καταλάβουν.­Αφού­φρουρούσαν­τα­σύνορα­με τόση­καχυποψία­και­πάθος,­θα­πρέπει­να­ήταν­πληροφορημένοι­ και­ για­ περιπτώσεις­ σαν­ και­ τη­ δική­ του.­ Ο Ακμπάρ­ήταν­πάντα­κλειστός­χαρακτήρας­και­δεν­ανακατωνόταν­στις­δουλειές­των­άλλων. «Άδικα­ανησυχείς»,­του­είπε­ο­οδηγός,­σαν­να­είχε­ψυλ­λιαστεί­τις­έγνοιες­του.­«θα­δεις,­τίποτα­δεν­πρόκειται­να γίνει.­Κάνω­αυτό­το­δρομολόγιο­τουλάχιστον­πέντε­φορές­την­εβδομάδα.­Τα­πράγματα­δεν­είναι­πια­τόσο­αυστηρά­όπως­παλιά.­Το­ψέμα­γεννιέται­με­το­να­προσθέτει­ο­καθένας­μας­ένα­λιθάρι­στην­αλήθεια». Ο­ Ακμπάρ­ ευχόταν­ να­ μην­ τα­ έλεγε­ αυτά­ μόνο­ και μόνο­για­να­τον­καθησυχάσει. Τους­σταμάτησαν­στα­σύνορα. Ο­οδηγός­κατέβηκε­από­το­αυτοκίνητο­και­οι­στρατιώτες­τον­χαιρέτησαν­σαν­κάποιον­που­τον­έβλεπαν­κά-

9

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 9

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 10

10

θε­ δεύτερη­ μέρα.­ Ο­ Ακμπάρ­ ανάκτησε­ μια­ στάλα­ από την­αυτοπεποίθησή­του.­Ήταν­ολοφάνερο­πως­ο­οδηγός δεν­έλεγε­ψέματα­όταν­του­είπε­«θα­σε­περάσω­εύκολα από­τα­σύνορα».­Οι­στρατιώτες­και­ο­οδηγός­αντάλλαξαν­μερικές­κουβέντες­στο­πόδι,­στη­σκιά­του­φυλακίου. Από­το­ύφος­τους­δεν­μπόρεσε­να­καταλάβει­τι­έλεγαν. Στο­πρόσωπό­τους,­στη­συμπεριφορά­τους,­υπήρχε­κάτι το­ανεξήγητα­ευθύ,­το­καθημερινό,­σαν­να­είχαν­ασκηθεί­σ’­αυτό­επί­τούτω.­Ύστερα­από­λίγο­μπήκαν,­μαζί­με τον­Ακμπάρ,­στο­φυλάκιο­των­συνόρων.­Δεν­υπήρχε­άλλος­ήχος,­εκτός­από­τον­εκκωφαντικό­θόρυβο­που­έκανε ο­ξεχαρβαλωμένος­ανεμιστήρας­οροφής.­ Ένας­υψηλόβαθμος­στρατιωτικός,­καθισμένος­σ’­ένα τραπέζι,­με­σκοτεινό­ύφος­που­εξέπεμπε­ένα­είδος­απέχθειας,­ εξέτασε­ με­ ιδιαίτερη­ προσοχή­ τα­ χαρτιά­ και­ το διαβατήριο­του­Ακμπάρ,­αμίλητος,­σαν­να­μην­πίστευε σ’­αυτό­που­έβλεπαν­τα­μάτια­του.­Λες­και­ήθελε­να­παγιδέψει­αυτόν­που­στεκόταν­μπροστά­του,­σήκωνε­κάθε τόσο­απότομα­το­κεφάλι­και­τον­κοιτούσε­με­διαπεραστικό­ βλέμμα.­ Μάλλον­ έκανε­ ασκήσεις­ καχυποψίας,­ επειδή­ο­Ακμπάρ­είχε­μπει­στη­χώρα­από­μια­είσοδο­που τη­χρησιμοποιούσαν­ελάχιστα. Ο­Ακμπάρ­κοιτούσε­αλλού,­με­το­ένοχο­βλέμμα­που έχουν­οι­αθώοι­σε­τέτοιες­περιστάσεις.­Είναι­το­βλέμμα αυτών­που­προορίζονται­για­εξιλαστήρια­θύματα.

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 11

σε­μια­τρομερή­ανακούφιση.­Σαν­να­είχε­σβήσει­μο­νομιάς­ο­τρόμος­που­κουβαλούσε­τόσα­χρόνια,­σαν να­ξημέρωσε­ξαφνικά,­έπειτα­από­άπειρες­νύχτες­που­είχε­περάσει­στην­ξενιτειά.­Όπως­όταν­ανοίγεις­τα­μάτια σου­ύστερα­από­έναν­εφιάλτη­και­βρίσκεσαι­σε­γνώριμη, ασφαλή­αγκαλιά.­Τώρα­πίστευε­πως­ο­υπόλοιπος­δρόμος­θα­κυλούσε­πολύ­πιο­γρήγορα.­Και­η­ζέστη­δεν­τον άγγιζε­πια.­Είχε­καταλήξει­στο­συμπέρασμα­πως­ο­οδηγός­άξιζε­τα­ουκ­ολίγα­χρήματα­που­είχε­πάρει. «Εσένα­γιατί­δε­σου­ζήτησαν­τα­χαρτιά­σου;»­ρώτησε τον­οδηγό. «Σου­εξήγησα,­πηγαινοέρχομαι­τουλάχιστον­πέντε­φο­ρές­την­εβδομάδα.­Με­ξέρουν­καλύτερα­και­από­τη­μάνα­μου.­Τι­χαρτιά­να­μου­ζητήσουν;­Ξέρουν­ότι­δε­θα­κάνω­καμιά­στραβή.­Τα­λαθραία­αφήνουν­πολύ­μεγαλύτερο­κέρδος,­αλλά­εγώ­δε­μετέφερα­ούτε­μια­φορά­λαθραίο φορτίο.­Ποτέ­δεν­ξέρεις­πότε­θα­βγεις­χαμένος,­κι­εγώ­δεν κάνω­πράγματα­που­μπορούν­να­με­βάλουν­σε­μπελάδες». «Εμένα­ γιατί­ με­ πίστεψες;­ Μπορεί­ να­ σου­ είπα­ ψέ­ματα». «Δεν­ξέρω­γραφή­και­ανάγνωση,­αλλά­μπορώ­και­ξεχωρίζω­τα­γράμματα.­Και­επειδή­ξεχωρίζω­τα­γράμματα,­διαβάζω­και­τι­γράφει­το­πρόσωπο­του­ανθρώπου. Τα­πρόσωπα­είναι­για­μένα­γραφή».

11

O

ΤΑΝ ΕΠΕΣΤΡΕψΑΝ ΣΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ,­Ο ΑΚΜΠΑΡ ΕΝΙΩ­-

12

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 12

Το­πρόσωπο­του­Ακμπάρ­συσπάστηκε. Σώπασαν­πάλι­για­πολλή­ώρα. Σε­μικρή­απόσταση­από­το­φυλάκιο­των­συνόρων,­βρέ­θηκαν­μπροστά­σε­ένα­συγκρότημα­που­θύμιζε­παλιό­κά­στρο­και­το­προστάτευε­ένα­ψηλό­τείχος.­Απέξω­έδειχνε ένα­συγκρότημα­με­μεγάλα­κτήρια.­θύμιζε­το­άγριο­κάστρο­ του­ παραμυθιού,­ όπου­ έκλειναν­ τους­ καλούς­ ανθρώπους. «Τι­είναι­αυτό;»­ρώτησε­απορημένος­ο­Ακμπάρ. «Είναι­το­σημείο­συγκέντρωσης,­όπως­το­λένε.­Είναι μαζί­και­δικαστήριο­και­φυλακή­και­στρατώνας.­Ένα­μέ­ρος­πολλαπλής­χρήσης,­όπως­καταλαβαίνεις.­Εδώ­φέρνουν­τους­λιποτάκτες,­τους­ένοχους,­τους­λαθρέμπορους. Και­εδώ­αποφασίζουν­τι­θα­τους­κάνουν». Καθώς­πλησίαζαν­στο­συγκρότημα,­οι­στρατιώτες­που φύλαγαν­σκοπιά­στην­ευθεία­του­συγκροτήματος­τους­έκαναν­ νόημα­ να­ κόψουν­ ταχύτητα.­ Έριξαν­ μια­ ματιά στο­αυτοκίνητο­με­καχύποπτα,­αλλά­και­ανασφαλή­βλέμ­ματα,­και­μετά­τους­έδειξαν­να­συνεχίσουν. Το­αυτοκίνητο­ανέβασε­πάλι­στροφές.­Σε­λίγο,­πετάχτηκε­μπροστά­τους­ένας­άντρας,­σαν­οπτασία­που­ξεφύτρωσε­από­το­χώμα.­Παρόλο­που­το­κεφάλι­του­ήταν σκεπασμένο­μόνο­με­ένα­λεπτό,­μεταξωτό­σκουφί­σ’­αυτό­το­καμίνι,­περπατούσε­με­γρήγορα­βήματα,­σαν­να­ήθελε­να­φτάσει­κάπου­εγκαίρως,­και­συγχρόνως­μονολογούσε­ακατάπαυστα. Ο­οδηγός­πρόσεξε­την­περιέργεια­και­τον­οίκτο­στο πρόσωπο­του­Ακμπάρ.­«Έχει­λαλήσει»,­του­είπε.­«Περνάει­κάθε­μέρα­απ’­αυτόν­το­δρόμο.­Χειμώνα-καλοκαίρι, χωρίς­να­βαριέται,­περπατάει­κάθε­μέρα­από­την­πόλη ως­το­σημείο­συγκέντρωσης­που­αφήσαμε­πίσω­μας,­και γυρίζει». Ο­Ακμπάρ­κοίταξε­τον­οδηγό­και­περίμενε­τη­συνέχεια.

«θέλεις­να­σου­πω­την­ιστορία­του;» «Φυσικά». «Λένε­πως­μέχρι­πριν­από­λίγο­καιρό­ήταν­ένας­ευτυχισμένος­άνθρωπος.­Ήταν­νιόπαντρος,­είχε­μια­πολύ­όμορφη­ γυναίκα­ που­ υπεραγαπούσε,­ μια­ καλή­ δουλειά· γενικά,­μια­στρωμένη­ζωή.­Μια­μέρα­πήγαν­να­επισκεφτούν­την­πεθερά­του,­που­ζούσε­στη­γειτονική­πόλη.­Στο δρόμο­της­επιστροφής,­ύστερα­από­μερικές­μέρες,­τους σταμάτησαν­κάτι­στρατιώτες­για­έλεγχο.­Ζήτησαν­τις­ταυ­τότητές­τους­και­τότε­διαπίστωσαν­ότι­δεν­είχαν­πάρει μαζί­τους­τη­ληξιαρχική­πράξη­γάμου.­Δεν­είχαν­πάνω τους­κανένα­χαρτί­που­να­πιστοποιούσε­ότι­ήταν­αντρόγυνο.­Οι­στρατιώτες­δεν­τους­πίστεψαν­και­θεώρησαν­ότι­ η­ γυναίκα­ θα­ μπορούσε­ να­ είναι­ μια­ από­ τις­ πόρνες που­καταζητούσαν.­Τους­πήγαν­και­τους­δυο­στο­σημείο συγκέντρωσης­που­περάσαμε­πριν­από­λίγο.­Στάθηκε­αδύνατο­να­τους­πείσει,­ο­κακομοίρης.­Τελικά,­τους­πέρασαν­από­δικαστήριο­στο­σημείο­συγκέντρωσης.­Η­αυλή του­δικαστηρίου­ήταν­πήχτρα­από­καταζητούμενους,­λιποτάκτες,­πόρνες,­κλέφτες,­ύποπτους­και­λαθρέμπορους... Το­δικαστήριο­κράτησε­τη­γυναίκα­και­έστειλε­τον­άντρα να­φέρει­τη­ληξιαρχική­πράξη.­Αυτός­έτρεξε­με­μιαν­ανάσα­σπίτι­του,­βούτηξε­τη­ληξιαρχική­πράξη­γάμου­και γύρισε­φουσέκι­στο­σημείο­συγκέντρωσης.­Κοιτάει­γύρω του,­δε­βλέπει­πουθενά­ούτε­τη­γυναίκα­του­ούτε­κανέναν­άλλον.­Στο­τέλος,­κατάφερε­να­βρει­τους­στρατιώτες που­τους­είχαν­πιάσει.­“Άργησες”,­του­είπαν.­“Πήραμε διαταγή­από­την­πρωτεύουσα.­Σήμερα,­μετά­την­πρωινή προσευχή,­κρεμάσαμε­τους­ύποπτους­μαζί­με­όλους­τους άλλους.­Δεν­είχαμε­πού­να­τους­βάλουμε”.­Από­εκείνη­τη μέρα­πηγαινοέρχεται­σ’­αυτόν­το­δρόμο.­Είναι­ο­μόνος τρελός­που­βλέπουν­οι­στρατιώτες­και­κάνουν­τα­στραβά­μάτια».

13

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 13

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 14

14

Ο­Ακμπάρ­έριξε­από­το­σκονισμένο­πίσω­παρμπρίζ ένα­βλέμμα­απόγνωσης­στον­άνθρωπο,­που­απομακρυνόταν­φουριόζος.­Ενώ­ο­ίδιος­χανόταν­στο­πουθενά,­η­ιστορία­του­είχε­κολλήσει­στο­μυαλό­του­Ακμπάρ. Στράφηκε­στον­οδηγό.­«Πριν­από­λίγο­είπες­πως­το ψέμα­ γεννιέται­ όταν­ όλοι­ προσθέτουν­ κάτι­ στην­ αλήθεια». Ο­οδηγός­άφησε­ένα­βουβό­γέλιο. Ξαφνικά,­ο­Ακμπάρ­είχε­την­αίσθηση­ότι­η­επιστροφή τον­είχε­κουράσει.­Ένιωσε­να­πέφτει­μέσα­του­η­νοσταλγία­του­γυρισμού.­Όταν­έκλεινε­τα­μάτια­του,­έβλεπε­τον εαυτό­του­σαν­κούφιο­δέντρο­με­κυρτά­κλαδιά.­Άκουγε βαριεστημένος­τη­φωνή­του­να­λέει­και­να­ξαναλέει­για τον­καυτό­αέρα­που­φυσούσε­από­την­έρημο­–­και­τίποτα­άλλο.­Η­σκέψη­του­έτρεχε­πίσω­στα­παιδικά­και­τα νεανικά­του­χρόνια,­που­δεν­τον­είχαν­ταξιδέψει­πουθενά.­Ξαφνικά,­ένιωσε­αυτή­την­απώλεια­σαν­κόπωση.­Αποκοιμήθηκε,­ενώ­σκεφτόταν­ότι­τον­έπαιρνε­ο­ύπνος. Στο­όνειρό­του­είδε­πως­δεν­είχαν­φτάσει­ακόμα­στα σύνορα­και­πως­εκεί­καραδοκούσαν­ένα­σωρό­κίνδυνοι. Ξαναβρήκε­τους­φόβους­του­εκεί­που­τους­είχε­αφήσει. Καθώς­τον­ξυπνούσε­το­καρδιοχτύπι­του,­άκουσε­τον­οδηγό­να­του­λέει:­«Είμαστε­πολύ­κοντά.­Φτάσαμε».

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 15

να φίδι­ και­ είχε­ χαθεί.­ Το­ φίδι­ δεν­ ήταν­ μεγάλο. Από­το­μέγεθός­του­έκρινε­πως­ήταν­ακόμα­μωρό και­ένιωσε­μια­οικειότητα­μαζί­του.­Το­φίδι­είχε­πεταχτεί από­την­άκρη­του­δρόμου­και,­με­λυγερές­κινήσεις,­σερνόταν­προς­το­ξέφωτο,­απ’­όπου­άρχιζε­η­έρημος.­Κάτω από­τον­ήλιο­που­μόλις­είχε­ανατείλει,­η­επιφάνεια­της­ερήμου­ήταν­ολόισια­σαν­κόλλα­χαρτί.­Δεν­υπήρχε­ούτε αυλάκι,­ούτε­καμπύλη,­ούτε­κυματισμοί,­τίποτα.­Το­εξωπραγματικό­τοπίο­της­ερήμου­είχε­κάνει­τον­Ακμπάρ­να πιστεύει­ότι­βρισκόταν­μέσα­σε­όνειρο.­Το­φίδι­σύρθηκε σ’­αυτή­τη­λεία­επιφάνεια,­αφήνοντας­πίσω­το­φιδωτό­αποτύπωμα­του­σώματός­του­και­στην­άμμο­το­απαλό­χαντάκι­από­το­βάρος­του,­και­χάθηκε­προς­τον­ορίζοντα. Αυτό­ήταν­που­μάγεψε­τον­Ακμπάρ.­Είχε­μπροστά­του χαραγμένο­ένα­μονοπάτι·­και­ακολούθησε­το­μονοπάτι, όχι­το­φίδι.­Κάποια­στιγμή­το­φίδι­έστριψε­δεξιά­και­ο Ακμπάρ­πήγε­πίσω­του.­Λίγο­μετά,­ο­δρόμος­που­είχε­αφήσει­το­φίδι­τέλειωσε­δεξιά,­στη­βάση­ενός­λιλιπούτειου λοφίσκου­με­κάτι­αχαμνούς­θάμνους.­Είχε­αφήσει­πίσω το­πουκάμισό­του­και­είχε­κρυφτεί­στους­θάμνους­ώσπου ν’­αλλάξει­πουκάμισο.­ Ο­Ακμπάρ­είχε­βουλιάξει­σε­ανάκατα­αισθήματα,­που

15

K

ΑΠΟΤΕ,­ΟΤΑΝ ΗΤΑΝ ΜΙΚΡΟΣ,­ΕΙΧΕ ΠΑΡΕΙ ΑΠΟ ΠΙΣΩ Ε­-

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 16

δεν­ήξερε­τις­λέξεις­για­να­τα­εκφράσει,­ένιωθε,­ωστόσο, την­πικρία­τους.­ Χρόνια­μετά,­αυτή­η­παιδική­ανάμνηση­γύριζε­κάθε τόσο,­σαν­όνειρο,­στον­Ακμπάρ. Τώρα­που­ξαναγύριζε­στην­πατρίδα­του,­αυτή­η­εικόνα,­με­την­έντονη­πάντα­παρουσία­της­στη­μνήμη­του,­είχε­ αποκτήσει­ ξαφνικά­ ένα­ διαφορετικό­ νόημα,­ λες­ και το­φίδι­είχε­αποκτήσει­άλλο­πουκάμισο. Αισθανόταν­τα­ίδια­βήματα­στα­πόδια­του.­

16

Κουβαλούσε­πάντα­στην­τσέπη­του­ένα­μικρό­ρόδο­της ερήμου.­ Ύστερα­ από­ ένα­ διάστημα,­ είχε­ γίνει­ το­ γούρι του.­Όταν­δεν­το­έπαιρνε­μαζί­του,­ένιωθε­να­του­λείπει. Το­χρώμα­του,­που­ήταν­ανοιχτό­καφέ­προς­το­ροζ,­οι­ασημιές­κουκκίδες­και­οι­εξοχές,­άρεσαν­στον­Ακμπάρ.­Ή­ταν­ένα­από­τα­χειροτεχνήματα­της­φύσης­που­άφηναν τον­άνθρωπο­μαγευτικά­έκπληκτο. Τις­φορές­που­ένιωθε­ότι­είχε­χαθεί­στη­δική­του­έρημο,­έχωνε­το­χέρι­στην­τσέπη­του,­κρυφά­από­τα­μάτια των­άλλων,­και­άγγιζε­το­ρόδο­της­ερήμου,­το­οποίο­κου­βαλούσε­πάντοτε­μαζί­του.­Αυτό­το­άγγιγμα­τον­επανέφερε­από­την­εσωτερική­του­έρημο­ξανά­στον­κόσμο.­Πί­στευε­ότι­στη­μαγεία­της­ύπαρξης­του­ρόδου­ήταν­κρυμμένη­ η­ ανεξήγητη­ γνώση­ για­ τις­ διάφορες­ μορφές­ του κόσμου.­Η­ύπαρξή­του­ήταν­αυτή­καθαυτήν­μια­μαγεία. Έβαλε­πάλι­το­χέρι­κρυφά­στην­τσέπη­του­και­άφησε τα­ακροδάχτυλά­του­να­περιδιαβούν­στις­εξοχές­του,­ελπίζοντας­στη­γιατρειά­που­φέρνει­ο­χρόνος. Μπήκε­ στο­ δρόμο­ που­ είχε­ περάσει­ τα­ παιδικά­ του χρόνια.­Ήταν­σαν­να­μην­είχε­φύγει­ποτέ.

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 17

2 –­ Τσαντόρ

17

O

ΓΥΡΟΣ ΤΗΣ ΠΟΡΤΑΣ ΜΕ ΤΑ ΦΕΡΦΟΡΖΕ ΣΤΟΛΙΔΙΑ ΗΤΑΝ

βαμμένος­στο­πράσινο­του­παραδείσου·­τα­φυτά, τα­λουλούδια,­οι­γλάστρες,­είχαν­τοποθετηθεί­επιδεικτικά...­Αυτό­ήταν­σημάδι­ότι­ο­ιδιοκτήτης­του­σπιτιού έχει­πάει­για­προσκύνημα.­Στους­περαστικούς,­στη­γειτονιά,­στους­συμπολίτες­του,­διαμηνούσε­πως­σ’­αυτό­το σπίτι­κατοικεί­ένας­χατζής.­Ένας­τυχερός­άνθρωπος,­που είχε­εκπληρώσει­τον­έναν­από­τους­πέντε­κανόνες­του­Ισλάμ!­Ήξερε­από­τα­παιδικά­του­χρόνια­πως­μια­πόρτα βαμμένη­στο­πράσινο­ήταν­πάντα­το­καμάρι­της­γειτονιάς... Καθώς­άγγιξε­το­χάλκινο­χερούλι­της­πόρτας,­σε­σχήμα­κλειστής­παλάμης,­ένιωσε­ότι­τα­λουλούδια,­τα­φυτά, τα­φύλλα,­που­είχαν­σχεδιαστεί­πάνω­σ’­αυτό­το­παραδεισένιο­πράσινο,­έκαναν­να­πρασινίζουν­μαζί­και­τα­παι­δικά­του­χρόνια.­Γέμισε­με­ένα­συναίσθημα­που­έμοιαζε με­ευτυχία.­Σίγουρα­και­στις­γειτονικές­ισλαμικές­χώρες θα­υπήρχε­η­παράδοση­να­βάφεται­η­πόρτα­πράσινη.­Τα τελευταία­χρόνια,­που­η­μοίρα­τον­κλοτσούσε­από­τη­μια χώρα­ στην­ άλλη,­ είχε­ δει­ αρκετές­ τέτοιες­ πόρτες,­ αλλά αυτό­που­τον­έκανε­τώρα­να­αναρριγήσει­ήταν­ότι­ήταν η­πόρτα­του­σπιτιού­τους.­Τα­σχεδιασμένα­λουλούδια,­τα φυτά,­τα­φύλλα,­τα­σχέδια­στην­περιφραγμένη­με­ξύλα γη,­αμέσως­μετά­την­πόρτα,­οι­μεγάλες­και­μικρές­γλά-

18

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 18

στρες,­ όλα­ αυτά­ τον­ έκαναν­ να­ πιστεύει­ ότι­ περίμεναν τον­ερχομό­του,­και­τον­γέμιζαν­με­μια­γλυκιά­χαρά. Το­προσκύνημα­ήταν­ταξίδι.­Και­ο­Ακμπάρ­ήταν­σαν να­γύριζε­από­το­δικό­του­προσκύνημα.­Το­χερούλι­της πόρτας­που­χτύπησε­αντήχησε­μέσα­στην­πνιγερή­σιωπή του­δρόμου,­σαν­να­χτυπούσαν­όλα­τα­χερούλια­μαζί. Ο­ήχος­των­βημάτων­που­πλησίαζαν­έλεγαν­πως­αυτή­που­θα­άνοιγε­την­πόρτα­θα­ήταν­μια­γυναίκα­της­οποίας­οι­χαρές­είχαν­τελειώσει.­Έσερνε­τα­βήματά­της­με την­παραίτηση­του­ανθρώπου­που­γνωρίζει­ότι­οι­χαρές που­θα­έμπαιναν­στο­σπίτι­είχαν­λιγοστέψει,­αν­δεν­είχαν­ εξαντληθεί.­ «Ποιος­ είναι;»­ ρώτησε­ πρώτα­ η­ φωνή. Δεν­είχε­κάνει­λάθος,­ήταν­γυναίκα.­ Ο­Ακμπάρ­καθάρισε­το­λαιμό­του.­Ήθελε­να­εμπνεύσει­εμπιστοσύνη.­«Εγώ­είμαι,­ο­Ακμπάρ»,­είπε.­«ψάχνω τη­μάνα­μου». Στη­διχάλα­της­μισάνοιχτης­πόρτας,­διαισθάνθηκε­ένα­ζευγάρι­μάτια,­κάτω­από­την­μπούρκα,­κρυμμένα­πίσω­από­το­καφασωτό,­χοντρό­μπιρσίμι,­που­προσπαθούσαν­να­ζωντανέψουν­την­επαφή­τους­με­το­φως.­Ένιωσε την­ανάγκη­να­το­ξαναπεί:­«ψάχνω­τη­μάνα­μου». Η­γυναίκα­στεκόταν­σαν­να­είχε­ζαρώσει­μέσα­στην μπούρκα­της­και­προσπαθούσε­να­μαντέψει­αυτόν­που είχε­ χτυπήσει­ την­ πόρτα­ της,­ να­ τον­ αναγνωρίσει,­ ενώ ταυτόχρονα­φρόντιζε­να­προφυλάξει­τη­σιωπή­της. «Έρχομαι­από­μακριά.­Έλειπα»,­είπε­ο­Ακμπάρ. «Πώς­ έλεγαν­ τη­ μάνα­ σου;»­ ρώτησε­ η­ γυναίκα.­ Το σβήσιμο­στη­φωνή­της­έφερνε­ανατριχίλα. «Φατίμα»,­είπε­ο­Ακμπάρ. «Εδώ­οι­πιο­πολλές­γυναίκες­λέγονται­Φατίμα»,­απάντησε­η­γυναίκα.­«Κι­εμένα­Φατίμα­με­λένε,­αλλά­δεν­είμαι­η­μάνα­σου». Οι­λέξεις­έπεφταν­σαν­κρύες­στάχτες­από­το­στόμα­της.

«Κοιτάξτε,­πριν­φύγω­μέναμε­σ’­αυτό­το­σπίτι»,­είπε ο­Ακμπάρ.­«Μάλλον­θα­μετακόμισαν». «Μπορεί». «Εσείς­πόσον­καιρό­μένετε­εδώ;» «Δε­θυμάμαι­πια»,­απάντησε­η­γυναίκα.­«Μου­φαίνεται­πως­μένουμε­εδώ­από­τότε­που­ξέρω­τον­εαυτό­μου. Στο­κάτω-κάτω,­όλοι­οι­τοίχοι­στις­εσωτερικές­αυλές­είναι­ίδιοι». Αν­και­είχε­απελπιστεί­από­την­κουβέντα­του­με­τη γυναίκα,­ο­Ακμπάρ­έκανε­μια­τελευταία­προσπάθεια.­«Δε θα­ ξέρετε­ πού­ μπορεί­ να­ μετακόμισαν,­ έτσι­ δεν­ είναι;» Και­καθώς­η­σιωπή­της­γυναίκας­συνεχιζόταν,­πρόσθεσε:­«Ή­πού­θα­μπορούσαν­να­έχουν­πάει;» «Δεν­ξέρω»,­απάντησε­η­γυναίκα­με­την­ίδια­ετοιμοθάνατη­φωνή.­«Άλλωστε­ξέρω­λίγα­πράματα.­Ρώτα­τους γείτονες,­αν­είναι­αλήθεια­αυτά­που­λες,­τότε­σίγουρα­θα βρεθεί­κάποιος­γνωστός.­Ή­πήγαινε­στους­συγγενείς­σου. Δε­γίνεται­να­πέθαναν­όλοι.­Άντε­τώρα.­Έχω­φαγητό­στη φωτιά.­Λείπει­και­ο­άντρας­του­σπιτιού­και­δεν­είναι­σωστό­να­μιλάω­μαζί­σου­τόσην­ώρα­στο­κατώφλι». Και­έκλεισε­την­πόρτα.­Τα­βήματα­απομακρύνθηκαν το­ίδιο­σερνάμενα­όπως­είχαν­έρθει. Η­μάνα­του­θα­πρέπει­να­είχε­μετακομίσει.­Αυτό­ήταν κάτι­τελείως­αναπάντεχο.­Τα­παιδικά­του­χρόνια­είχαν μείνει­πίσω­από­την­πόρτα­που­είχε­κλείσει­πάνω­του.­Όταν­ήταν­μακριά,­γύριζε­καμιά­φορά­στα­όνειρά­του­σ’ αυτό­το­σπίτι­και­έβλεπε­τον­εαυτό­του­να­τρέχει,­όπως όταν­ήταν­παιδί,­στην­αυλή­του.­Το­πρωί­ξυπνούσε­πιο ευτυχισμένος.­Δε­θα­έλεγε­ότι­είχε­περάσει­ευτυχισμένα παιδικά­χρόνια·­και­δεν­ήξερε­τι­ήταν­αυτό­που­τον­έκανε­ευτυχισμένο­στα­όνειρά­του.­Ίσως­κάποτε­να­έφτανε το­να­είσαι­παιδί­για­να­είσαι­ευτυχισμένος.­

19

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 19

20

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 20

Είχε­ μείνει­ σαστισμένος­ μπροστά­ στην­ πόρτα­ που­ είχε κλείσει­στα­μούτρα­του.­Όταν­ήταν­στην­προσφυγιά,­ζού­σε­με­την­αίσθηση­ότι­τίποτα­δεν­είχε­αλλάξει,­ότι­τον­περίμενε­πάντα­το­σπίτι­του.­Αυτή­η­αίσθηση,­που­ξεγελού­σε­ όσους­ είχαν­ φύγει,­ φαίνεται­ πως­ είχε­ ξεγελάσει­ κι ­αυτόν. Άλλωστε­αυτή­ήταν­που­έπειθε­τον­ξενιτεμένο­να­επιστρέψει,­που­τον­έκανε­να­γυρίσει­πίσω.­Και­ήταν­αυτή η­απατηλή­αίσθηση­πως­όλα­είχαν­μείνει­όπως­τα­είχε­αφήσει,­ που­ τον­ εγκατέλειπε­ τώρα­ ολομόναχο­ μπροστά στην­κλειστή­πόρτα. Μπορεί­να­είχαν­αλλάξει­πολλά­στη­χώρα­του,­να­είχαν­σκληρύνει­οι­νόμοι­και­οι­κανόνες,­η­ζωή­να­είχε­γίνει­πιο­απάνθρωπη,­οι­σχέσεις­να­είχαν­εκτραχυνθεί,­παρ’ όλα­αυτά,­όμως,­η­μητέρα­του,­η­μεγάλη­αδελφή­του­και τα­υπόλοιπα­αδέλφια­του­θα­πρέπει­να­τον­περίμεναν­με μια­ψυχική­διάθεση­που­διατηρούσε­ακόμα­την­αγνότητα­και­τη­ζεστασιά­της,­που­είχε­προφυλάξει­τα­αισθήματά­της­και­τα­κρατούσε­ακόμα­ζωντανά. Η­πόρτα­του­πρώτου­γείτονα­που­χτύπησε­δεν­άνοιξε.­Τη­δεύτερη­την­άνοιξαν­δυο­μπόμπιρες­που­μύριζαν απλυσιά.­Του­είπαν­πως­μόλις­είχαν­μετακομίσει,­πως­δε γνώριζαν­κανέναν,­και­ξανάκλεισαν­βιαστικά­την­πόρτα.­Οι­επόμενες­δεν­άνοιξαν­καθόλου.­Οι­γυναίκες­τού μίλησαν­πίσω­από­τις­κλειστές­πόρτες­και­τον­ξεφορτώθηκαν.­Κάποιες­μπέρδεψαν­τη­μητέρα­μου­με­κάτι­άλλες Φατίμα.­Εξάλλου,­μερικές­πόρτες­παρακάτω,­ο­δρόμος έφτασε­στο­τέλος­του.­Ξαφνικά,­ο­κόσμος­είχε­αδειάσει. Ο­δρόμος­και­τα­τόσα­χρόνια­σαν­να­είχαν­απορροφηθεί από­ τη­ δίνη­ μιας­ ανεμοθύελλας­ που­ ξεσπάει­ απότομα στον­ορίζοντα.­Ο­Ακμπάρ­δε­θυμόταν­να­είχε­νιώσει­τόση­ μοναξιά,­ ακόμα­ και­ στις­ πιο­ μοναχικές­ στιγμές­ του. Άγγιξε­το­φυλαχτό­στο­λαιμό­του­λες­και­ήθελε­να­πει-

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 21

Ο­μπακάλης­της­γειτονιάς­είχε­πεθάνει­από­βαθύ­γήρας. Ο­γιος­του,­που­όταν­ήταν­παιδιά­έπαιζαν­μαζί­το­τσέρκι,­είχε­χαθεί­στον­πόλεμο.­Άγνωστο­αν­είχε­λιποτακτήσει­ή­αν­είχε­σκοτωθεί.­Η­οικογένειά­του­δεν­ήξερε­αν­ήταν­η­οικογένεια­ενός­ήρωα­ή­ενός­προδότη,­και­υπέφερε­ζώντας­στο­κενό­ανάμεσα­στην­περηφάνια­και­στην ντροπή. Αυτά­τα­έλεγε­ένας­άγνωστός­του­νέος­άντρας­με­σκο­τεινό­πρόσωπο,­που­στεκόταν­πίσω­από­τον­μπάγκο­και του­είχε­συστηθεί­ως­ο­νέος­ιδιοκτήτης.­Είχε­λιγότερο­ύφος­μπακάλη­και­περισσότερο­το­ύφος­κάποιου­που­επιβάλλει­την­τάξη­στην­περιοχή,­που­έχει­τη­γειτονιά­υπό την­επιτήρησή­του.­Ακόμα­και­όταν­έδινε­στον­Ακμπάρ αυτές­τις­πληροφορίες,­του­μιλούσε­με­τη­φωνή­της­εξουσίας.­Τα­μάτια­του,­που­ήταν­κολλημένα­το­ένα­στο­άλλο,­τον­κοιτούσαν­σαν­να­τον­σημάδευαν­και­τον­έκαναν να­νιώθει­άβολα,­να­αισθάνεται­ένοχος­άνευ­λόγου.­Ε-

21

σθεί­για­την­ίδια­του­την­ύπαρξη,­να­πιστοποιήσει­ότι­ζού­σε.­Λες­κι­αν­θυμόταν­κάποιες­μαγικές­λέξεις­από­ένα­πα­λιό­παραμύθι,­τα­μάγια­θα­λύνονταν­και­θα­επέστρεφε στον­κόσμο.­Με­το­δεξί­χέρι­του­στο­φυλαχτό,­πέρασε­μέ­σα­από­την­καρδιά­του­τα­λόγια­της­προσευχής.­Προσπά­θησε­να­θυμηθεί­στα­γρήγορα­τους­γνωστούς­που­θα­μπο­ρούσαν­να­τον­βοηθήσουν.­θα­πρέπει­κάπου­να­υπήρχαν­κάποιοι­που­τον­γνώριζαν­ή­που­τους­γνώριζε... Καθώς­περνούσε­δίπλα­από­εκείνο­το­χαμάμ­της­αγοράς,­που­το­έφταναν,­όταν­ήταν­παιδιά,­πηδώντας­από στέγη­σε­στέγη,­με­βήματα­κλέφτη,­για­να­κοιτάξουν­κρυ­φά­από­τα­μικρά­παραθυράκια,­του­φάνηκε­πως­έφτανε στη­μύτη­του­η­μυρουδιά­από­τα­ξύλα­μουριάς­που­έκαιγαν­στο­τζάκι.­Ένιωσε­το­λαιμό­του­να­καίει.

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 22

22

ντέλει,­ύστερα­από­τις­πρώτες­φράσεις,­άρχισε­να­τον­ρω­τάει,­σαν­να­του­έπαιρνε­κατάθεση,­γιατί­είχε­φύγει­στο εξωτερικό,­γιατί­δε­γύρισε­αμέσως,­πού­ήταν­στον­πόλεμο,­με­τι­είχε­ασχοληθεί­εκεί­που­πήγε,­με­ποιους­έκανε παρέα,­και­να­φέρεται­στον­Ακμπάρ­σαν­να­’ταν­ύποπτος που­τον­είχαν­συλλάβει­στα­σύνορα.­Η­παγερή­φωνή­του είχε­κάτι­το­βάναυσο,­που­δεν­κατάφερνε­να­το­κρύψει. Ούτε­ οι­ φρουροί­ των­ συνόρων­ δεν­ τον­ είχαν­ τρομάξει τόσο­πολύ. Απάντησε­στις­ερωτήσεις­ήρεμα­και­με­ήπιο­ύφος,­χω­ρίς­να­δημιουργεί­υποψίες­και­χωρίς­να­μπαίνει­σε­λεπτο­μέρειες.­Η­γειτονιά­της­παιδικής,­της­εφηβικής­και­της­νεα­νικής­του­ηλικίας­είχε­μετατραπεί­μέσα­σε­ένα­λεπτό­σε ένα­μέρος­ξένο­και­όχι­και­τόσο­ασφαλές.­Του­ήρθε­η­διά­θεση­να­σφυρίξει.­Όταν­ήταν­παιδί­και­αργούσε­να­γυρίσει­σπίτι­τα­βράδια­που­το­σκοτάδι­έπεφτε­νωρίς,­σφύριζε­για­να­νικήσει­το­φόβο­του.­Σούφρωσε­τα­χείλη­για να­σφυρίξει.­Λες­και­το­σφύριγμα­θα­τον­ανακούφιζε. Έπρεπε­να­πάει­κάνα­δυο­γειτονιές­πιο­πέρα,­στο­σπί­τι­όπου­έμενε­η­μεγαλύτερη­αδελφή­του·­μόνο­εκείνη­θα ήξερε­πού­είχε­μετακομίσει­η­μάνα­του.­Καθώς­βάδιζε­με γρήγορο­ βήμα­ μέσα­ από­ τα­ στενά­ δρομάκια,­ ζητούσε συνδρομή­από­τις­αναμνήσεις­του·­λες­κι­αν­θυμόταν­περισσότερα,­ θα­ έφτανε­ πιο­ γρήγορα­ στους­ δικούς­ του. Μολονότι­αυτά­που­θυμόταν­από­τα­παλιά­δεν­ήταν­δυσάρεστα,­εντούτοις­το­παρελθόν,­για­κάποιο­λόγο,­τον­έκανε­να­πονάει.­θα­πρέπει­να­είχε­φτάσει­στην­ηλικία­όπου­οι­αναμνήσεις­φέρνουν­πόνο.­Απ’­αυτή­την­ηλικία και­μετά,­οι­αναμνήσεις­πονούσαν­τους­κατόχους­τους, ανεξάρτητα­από­το­αν­ήταν­καλές­ή­κακές.­Πώς­γίνεται, όμως,­να­είχε­φτάσει­τόσο­νωρίς­σ’­αυτή­την­ηλικία;

Σε­έναν­από­τους­δρόμους­που­ήταν­κοντά­στο­σπίτι­της αδελφής­του,­ο­Ακμπάρ­είδε­μια­γυναίκα,­της­οποίας­η μεγάλη,­γκρίζα­σκιά­αποτυπωνόταν­στον­τοίχο,­και­έναδυο­βήματα­πιο­πέρα­έναν­άντρα,­που­βάδιζε­με­γρήγορα­βήματα,­ενώ­ο­μανδύας­του­σκούπιζε­το­δρόμο,­σαν να­βιάζονταν­αμφότεροι­να­φτάσουν­κάπου.­Για­έναν­ανεξήγητο­ λόγο,­ ο­ Ακμπάρ­ φαντάστηκε­ πως­ η­ γυναίκα αυτή­θα­μπορούσε­να­ήταν­η­αδελφή­του.­θα­πρέπει­να τον­ είχε­ παρασύρει­ το­ βάδισμά­ της.­ Και­ η­ αδελφή­ του περπατούσε­με­βιαστικά,­πηδηχτά­βήματα,­και­με­τα­πόδια­της­σχεδόν­κολλημένα­μεταξύ­τους.­Και­ο­άλλος­θα πρέπει­να­ήταν­ο­άντρας­της.­Το­πρόσωπό­του­δε­φαινόταν,­αλλά­η­κοψιά­του­θύμιζε­τον­γαμπρό­του.­Για­μια στιγμή,­ του­ ήρθε­ να­ φωνάξει­ στην­ πλάτη­ της­ γυναίκας το­όνομα­της­αδελφής­του.­Ναι,­κι­η­αδελφή­του­περπατούσε­έτσι,­με­το­αριστερό­πόδι­της­λίγο­προς­τα­μέσα. Το­γνώριζε­καλά­αυτό­το­βάδισμα.­Ίσως­αυτή­η­ομοιότητα­να­του­έδωσε­θάρρος,­αλλά­κατάφερε,­παρ’­όλα­αυ­τά,­να­συγκρατηθεί.­Αναλογίστηκε­σε­τι­μπελάδες­θα­έμπαινε­και­παραιτήθηκε.­Αποφάσισε­πως­θα­ήταν­πιο­σω­στό­να­επιταχύνει­το­βήμα­του­και­να­φροντίσει­να­δει­το πρόσωπο­του­άντρα.­Προσπάθησε­να­τους­φτάσει­και­να κοιτάξει­το­πρόσωπο­του­άλλου,­έστω­και­με­την­άκρη του­ματιού­του.­Στην­αρχή,­σκέφτηκε­ότι­θα­πρέπει­να γύριζαν­από­κάπου­στο­σπίτι­τους,­μετά­όμως­θεώρησε πιο­πιθανό­να­είχαν­πάρει­κάποιο­μήνυμα­και­να­έτρεχαν­κάπου­για­να­προλάβουν.­Σε­όλα­τα­μέρη­του­κόσμου, τα­παντρεμένα­ζευγάρια­γύριζαν­στα­σπίτια­τους­με­αργά­ βήματα­ και­ πεσμένους­ ώμους.­ Γιατί­ ήξεραν­ τι­ τους περίμενε. Ωστόσο,­τη­στιγμή­που­τους­πλησίαζε,­ο­άντρας­με­τη γυναίκα­ έφτασαν­ στη­ γωνιά­ του­ δρόμου­ και­ έστριψαν προς­την­αντίθετη­κατεύθυνση.­Με­το­που­έστριψαν,­ο

23

MUNGAN sel - D_Layout 1 14/07/2010 5:15 ΜΜ Page 23