TZOUMAS_THRIAMBOS_DD_Layout 1 06/05/2010 2:58 ΜΜ Page 7
ενα
σπίτι της Τζίνας και του Γιώργου, πνιγμένο στο πράσινο του Ψυχικού, αντηχεί απ’ τις τσιρίδες και τα Ττρεχαλητά του σκανταλιάρη μικρού Αλέξανδρου, που κουρΟ ΕυρυχΩρΟ
ντίζει ακατάπαυστα την μπάνικη μπέιμπυ σίττερ του, αυτή τη μελαχρινή ιταλιάνικη Ντίνα –μια Κλαούντια Καρντινάλε απ’ τα Πατήσια–, που όταν καταφέρνει να τον ησυχάσει για λίγο, βρίσκει χρόνο, ανάβοντας τσιγάρο, να μου εκμυστηρευτεί υπερήφανα ότι ανήκει στον αστερισμό του Ζυγού. Έχει καταλάβει ότι τη γουστάρω και μάλλον βάζει τους όρους της. Την πειράζω. «Οι γυναίκες Ζυγοί», παίρνω ύφος, «είναι απαιτητικές, οτιδήποτε γενναιόδωρο κάνεις γι’ αυτές το θεωρούν δεδομένο, έχουν ένα κόμπλεξ ανωτερότητας, που πηγάζει και μόνο απ’ το γεγονός ότι είναι γυναίκες. “Τι θα κάνεις για μένα;” είναι το ρητό τους...» Λέω ένα σωρό επιστημονικοφανείς μπούρδες, αλλά η μεσογειακή ζέση της με τη λαϊκή καχυποψία με αντιμετωπίζει σοβαρά και ηρωικά, σαν να μάχεται για τα δικαιώματά της, που δεν της τα αμφισβήτησε κανείς μας – άσε που δεν τα ξέρω. Επειδή όμως είναι πολύ θηλυκιά, μ’ αρέσει να την τσιγκλίζω, δεν έχει αντίρρηση για φλερτ, αλλά, να, θα ’θελε να την πάρω πιο σοβαρά, πιο υπεύθυνα, να παραδεχτώ τη γυ
TZOUMAS_THRIAMBOS_DD_Layout 1 06/05/2010 2:58 ΜΜ Page 8
KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΣ
ναικεία της σπανιότητα, τον αέρα της κυρίας που φέρει υπερήφανα και ίσως να της εκμυστηρευτώ στα κρυφά ότι με αναστατώνει κι ότι δεν είμαι αδιάφορος όχι μόνο στην ομορφιά της αλλά και στο ήθος της... Όμως δεν παίζω τέτοια παιχνίδια, δεν τα ’παιξα ποτέ με κανέναν, δεν μ’ ενδιαφέρουν τα «Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς εσένα» ή «Είσαι για μένα το παν». Η καψούρα και τα ντέρτια δεν ήταν ποτέ του γούστου μου. Απόψε θα φάμε με το ζεύγος Μουζενίδη, τηλεφώνησε και η Αδριανή, μια φίλη ζωγράφος, θα ’ρθει κι αυτή. Δεν είμαστε οι μόνοι που ’χουμε γυρίσει στην Αθήνα ύστερα από χρόνια στη Νέα υόρκη. Φίλοι και γνωστοί που ζούσαν στο Παρίσι, στο Λονδίνο, στη ρώμη, στην Αμερική γενικώς, στο Βερολίνο είναι εδώ και κάνουν παιχνίδι. Οι πρόβες για τον Ερωτόκριτο πάνε μια χαρά, κυρίως με τα νέα παιδιά, απόφοιτοι του Εθνικού όλοι, με όρεξη για αυτοσχεδιασμούς, ζωντανές συζητήσεις και παρέα με γέλια απ’ τα μυτιληνιάτικα τζαζέλια του Μπάμπη, την υπερκινητικότητα του Πατή απ’ το κενταύρειο Πήλιο, την αναλυτική περίσκεψη του Γιάννη, την προθυμία για πλάκες του Αλμπέρτο, το αλεξανδρινό δειλινό στο βλέμμα του Θόδωρου. Ωραία ατμόσφαιρα, με την Ειρήνη να σχεδιάζει πάνω σ’ όποιο πακέττο τσιγάρων πέφτει μπροστά της μονοχρωματικές μινιατούρες ονειρικών λουλουδιών και καλειδοσκοπικών εστιάσεων, την Ουρανία με την πλέριας ευαισθησίας Αρετούσα της, την επικολυρική μουσική του Λεοντή, τα παραμυθένια κουστούμια του Αντώνη Κυριακούλη, με βοηθό του τη Μαιρούλα, μέλος των συνεργατών του σκηνοθέτη μας και φίλου Γιώργου απ’ τη Νέα υόρκη. Ξενυχτάμε στον ΜΑΓΕΜΕΝΟ ΑυΛΟ με την παρέα του Μάνου χατζιδάκι –Σφέτσα, Καβαλλιεράτου, Σακκά, Αργυρά
TZOUMAS_THRIAMBOS_DD_Layout 1 06/05/2010 2:58 ΜΜ Page 9
ΠΑΝΩΛΕΘΡΙΑΜΒΟΣ
κη, Αντωνίου–, γέλια, αφηγήσεις, ιστορίες, απόψεις, διαξιφισμοί, σάλπισμα για εγρήγορση, «Ζήτω η Τέχνη και η τέχνη της ζωής». Θα αφήσω τα γένια μου να μεγαλώσουν όλο το καλοκαίρι μέχρι τον Σεπτέμβριο, που θ’ αρχίσουν τα γυρίσματα με τον Παντελή Βούλγαρη για το Χάππυ Νταίη στη Μακρόνησο. Ο σκηνοθέτης μου, του Ερωτόκριτου, δεν έχει αντίρρηση να παίξω τον Πολύδωρο με μούσια, αλλά τώρα στο τραπέζι δεν προλαβαίνει να απαντάει στις ερωτήσεις του Μουζενίδη για τη νεοϋορκέζικη θεατρική πρωτοπορία –δεν τον ενδιαφέρει το Μπρόντγουαιη– κι όλο το δείπνο κυλάει με περιγραφές από παραστάσεις που είδαμε τελευταία στο Μανχάτταν, τις πολύωρες εικαστικές του Μπομπ Γουίλσον, τις αυστηρά μοναστηριακές του χλωμού ανακριτικού Γκροτόφσκι, την ωμότητα του Όπεν Θήατερ, τη γύμνια του αφκιασίδωτου Μερς Κάνινγκχαμ, την πιο πλούσια λιτότητα του Πήτερ Μπρουκ. Η Αδριανή φτάνει καθυστερημένη, αλλά αλαφιασμένη, είναι κάπως ανήσυχη καθώς ξύνει τη θαμπή παλέττα απ’ το χρωματολόγιο των νυχιών της. «Δώσ’ μου να καπνίσω ένα αμερικάνικο Μάλμπορο, έτσι για αλλαγή...» Της πασάρω ένα φαινομενικά κοινότατο Μάλμπορο, που όμως είναι γεμιστάκι, χωρίς να της το διευκρινίσω, η συζήτηση για την αβάν γκαρντ συνεχίζεται, με τη ζωγράφο να έχει ενστάσεις, να ζητάει λεπτομερείς εξηγήσεις, με συχνές εκρήξεις ξεκάρφωτου γέλιου. «Έφερες και τίποτα καλό να πιούμε μετά;» μου ψιθυρίζει στ’ αυτί. «Το πίνεις ήδη», ανταποδίδω στ’ αυτί της ψιθυριστά κι αδιάφορα.
TZOUMAS_THRIAMBOS_DD_Layout 1 06/05/2010 2:58 ΜΜ Page 10
KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΣ
«Ααα... γι’ αυτό κάπως αισθάνομαι...» «Τι κάπως αισθάνεσαι, γλυκιά μου, λειώμα είσαι». Γελάμε. «Γιατί γελάτε εσείς οι δυο;» ενδιαφέρεται η Τζίνα. Όλοι μάς κοιτάνε. «Να», παίρνει φόρα η Αδριανή, «όλη αυτή η συζήτηση για τη μοντέρνα τέχνη, την πρωτοπορία, το σουρρεαλιστικό υποσυνείδητο, τα φροϋδικά συμπλέγματα, τα ταραγμένα όνειρα, που εδώ και χρόνια, έχει... στη ζωγραφική τουλάχιστον, στη μουσική επίσης, έχει... στο θέατρο δεν ξέρω αν, τόσο, έχει...» Έχει κολλήσει. «Λέγαμε», επεμβαίνω, «ότι πολύ συχνά η πρωτοπορία, αγέλαστη συνήθως, βγάζει γέλιο ερήμην της, εξαιτίας αυτής της μανίας της για πρωτοτυπία, ιδιαιτερότητα και τα λοιπά και γελάγαμε». Όλοι συμφωνούν και το γέλιο γενικεύεται. Η φίλη μου λάμπει ανακουφισμένη. Δεν έχει αλλάξει καθόλου· εκρηκτική, σκοτεινή, μια γεύση δαμάσκηνου κι αυτή την αίσθηση αποχρώσεων ηφαιστειακού ηλιοβασιλέματος μεραβιλιόζο. Ζωντανή και κόντρα στο ρεύμα, χρόνια τώρα. Η Ντίνα, που ’χε πάει να βάλει επιτέλους τον μικρό για ύπνο, επιστρέφει στο τραπέζι εξουθενωμένη και ακαταμάχητα επιθυμητή, καθώς διατηρεί την υπερήφανη θηλυκότητά της βουλιάζοντας στην πολυθρόνα σαν σε θρόνο. Την παρατηρώ ανάμεσα από βάζα λουλουδιών και λαιμούς μπουκαλιών, αντανακλάσεις κρυστάλλινων ποτηριών και την καδράρω, μόνο το πρόσωπό της, να καπνίζει φχαριστημένη. Είναι τόσο όμορφη.
TZOUMAS_THRIAMBOS_DD_Layout 1 06/05/2010 2:58 ΜΜ Page 11
ΠΑΝΩΛΕΘΡΙΑΜΒΟΣ
Μετά τη νεοϋορκέζικη αργκό για τέσσερα χρόνια το να αποδώσω τον δεκαπεντασύλλαβο του κρητικού έπους μέσα απ’ το ρόλο του Πολύδωρου έχει κάτι το σουρρεαλιστικό τόσο στις πρόβες στο θέατρο όσο και στα ξενύχτια, που αγγίζουν τόνους διαπασών. Στα ενδοοικογενειακά του θιάσου έχουμε εξελίξεις καλλιτεχνικές και συντροφικές. Ο χρήστος Πολίτης, ως Ερωτόκριτος, μου προτείνει στην πρόβα να σβήσουμε όλα τα φώτα και μέσα στο σκοτάδι να επιχειρήσουμε να επικοινωνήσουμε χωρίς συμβάσεις, γεγονός που θα φέρει πιο κοντά τον Ερωτόκριτο και τον Πολύδωρο, μια και το έπος του Κορνάρου τους θέλει φίλους καρδιακούς. Μου φαίνονται κάπως ξεπερασμένα όλα αυτά, αλλά δεν έχω αντίρρηση να δοκιμάσουμε διάφορες τεχνικές και αυτοσχεδιασμούς. Η Τζίνα το ’χει ρίξει στην απαιτητική κινησιολογία και όλοι συμμετέχουν. Ο σκηνοθετικός τόνος του Γιώργου προς το τημ των συνεργατών και των ηθοποιών του διαθέτει ετερόκλητη πολυχρωμία και άνοιγμα προς εκλεκτικές συγγένειες· η Μαιρούλα σαρώνει τις αποθήκες υφασμάτων ως βοηθός του Κυριακούλη, που ξαναμμένος ξεφυσάει το άτακτο τσουλούφι του ανάμεσα σε νάρκισσους θεατρίνους και κουτσομπόλες μοδίστρες, κάνοντας τη μοναδική του παράσταση συνεχώς και ακαταπαύστως, η Ειρήνη με τον Μπάμπη, αχτύπητο ντουέττο, βγάζουν πολύ γέλιο, η Εσθήρ είναι απόμακρη, θεϊκή, φλεγόμενη και η Άβετ η Μάξγουελ της συντροφικότητας αρχειοθετεί το ενδιαφέρον της για τους πάντες και τα πάντα. Τα γραφεία παραγωγής του Χάππυ Νταίη είναι πάνω, σ’ έναν απ’ τους ορόφους της στοάς του ΑΠΟΤΣΟυ στην Πανεπιστη
TZOUMAS_THRIAMBOS_DD_Layout 1 06/05/2010 2:58 ΜΜ Page 12
KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΣ
μίου, απέναντι απ’ το μπακάλικο, καφενείο, ουζερί και μπαρ του ΟρΦΑΝΙΔΗ, στη σειρά με τα κλασσικά αρ ντεκώ ZONARS και ΦΛΟΚΑ, με τα γραφεία της CIA από πάνω και τις γκρι αρζάν και γκρεζ ελεφάν γούνες του Ντεσέν Σιστοβάρη á côtè στη στοά. Τα γυρίσματα θα γίνουν οριστικά τον Σεπτέμβριο – όσο κι αν το οριστικά στη γλώσσα των κινηματογραφιστών δεν σημαίνει και συμβόλαιο τιμής. Περνάω πού και πού τα μεσημέρια από δω, τσιμπάμε κάτι με τον Παντελή στο ισόγειο στου ΑΠΟΤΣΟυ ή απέναντι στου ΦΛΟΚΑ, με τον ευφορικό έφηβο χατζιδάκι, τον δωρικό Γκάτσο, το χιούμορ τους και τους αχνούς φίλους τους. Ξανοιγόμαστε σε φευγάτες συζητήσεις με τον Γιώργο Πανουσόπουλο, το διευθυντή φωτογραφίας, φυσιογνωμία δαφνοστεφανωμένη από αισθητική, ροκ εντ ρολ αύρα, θαρραλέα κοινωνικά μπασίματα, ανατρεπτικές ανιχνεύσεις και ερευνητή της αιώνιας θηλυκότητας σ’ αυτό το κύμα του γυναικόκοσμου της μεταχουντικής καθημερινότητας, που ελίσσεται απροσδιόριστα. Οφείλουμε να εντοπίζουμε πίσω και κάτω από ύφος, πόζα και στυλ την αληθινή γυναίκα, λες και είμαστε σε αποστολή. ρίχνει την ιδέα ν’ ανοίξω ένα γραφείο, μια agencia, που να εντοπίζει και να προτείνει ωραίες –όχι απλώς όμορφες–, γιατί εμπιστεύεται το γούστο μου. Όσο κι αν με κολακεύει η πρότασή του, δεν έχω καμία διάθεση να τη δω ατζέντης. Αυτές τις εκτιμήσεις τις έχω για να περνά η ώρα, δεν μπορώ να τις πάρω σοβαρά. Το μεγάλο σόου στα γραφεία του Παντελή συμβαίνει όταν ο Αλέκος Σακελλάριος καταφθάνει ζωηρότατος και σαν τον
TZOUMAS_THRIAMBOS_DD_Layout 1 06/05/2010 2:58 ΜΜ Page 13
ΠΑΝΩΛΕΘΡΙΑΜΒΟΣ
Τρούμαν Καπότε –στο ύψος μιας καραμπίνας αλλά και της εκπυρσοκρότησής της–, για να παρουσιάσει το ηχητικό ρεπερτόριο μιας πλούσιας γκάμας ήχων μύγας, πολλών μυγών, που θα χρειαστούν στο σάουντρακ της ταινίας. «Κύριοι, θέλετε ήχο από απλή κοινή μύγα που έχουμε σπίτια μας, που πετάει και τρίβεται πάνω στο τζάμι, μία ή δύο που κάνουν έρωτα, θέλετε ήχο από αλογόμυγα που εκνευρίζει το ζώο και την ουρά του και μετά σουλατσάρει στις κοπριές, θέλετε ήχο από μύγα τσε-τσε...» Τα κάνει όλα με το στόμα του. Πέφτουν γέλια. Τι ακρίβεια, τι αλαφράδα! Μετά έρχεται η σειρά του Τζακ δεν Νάιτ, που παρουσιάζει το δικό του σόου από ήχους αεροναυμαχίας μ’ όλο του το σώμα. Γίνεται χαμός από τα τετερίσματα των οπλοπολυβόλων, τα συρίγματα απ’ τις χειροβομβίδες, τις ανατινάξεις και τις κλανιές από τρόμο. Τι κόσμος περνάει από μπροστά μας. Τι μορφές, τι συμπεριφορές, τι sui generis τύποι... «Τόση ώρα σάς παρακολουθώ, όλα αυτά που λέτε για τις παραστάσεις στη Νέα υόρκη στα οφ-οφ Μπρόντγαιη θέατρα, τα πάρτυ, το ντύσιμο, τη μουσική... Αλλά η Νέα υόρκη δεν είναι μόνο αυτά, είναι και ομαδικά κινήματα από περιθωριοποιημένα γκέττο, μαχητικούς ομοφυλόφιλους, δραστήριο φεμινισμό... Γι’ αυτά γιατί δε λέτε;» μου κάνει αδρά και αντρίκεια μια μαυριδερή τύπισσα με σγουρά μαλλιά και λιπαρή επιδερμίδα. «Γιατί κανένας αυτή τη στιγμή, εδώ, στον ΜΑΓΕΜΕΝΟ ΑυΛΟ, απ’ όλη την παρέα δε φαίνεται να ενδιαφέρεται γι’ αυ
TZOUMAS_THRIAMBOS_DD_Layout 1 06/05/2010 2:58 ΜΜ Page 14
KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΣ
τά, εκτός ίσως από σας. Αλλά εσείς ποια είστε;» ρωτάω μάλλον ρητορικά. «Μια σκηνοθέτης. Ετοιμάζομαι ν’ ανεβάσω τις Βάκχες στο Κρατικό Βορείου Ελλάδος. Αλλά παράσταση γεμάτη ένταση, αυτοσχεδιασμούς και γυμνό παρακαλώ...» «Έχω κάνει γυμνό, δεν έχω κανένα πρόβλημα». «Γι’ αυτό το λόγο σε προσκαλώ ν’ ανέβεις στη Θεσσαλονίκη να παίξεις Διόνυσο». «Αποκλείεται. Για μένα αυτά τα έργα είναι κάτι... πώς να σ’ το πω, μακρινό, άγνωστο, κλεισμένο σ’ έναν τύμβο και για να τον πλησιάσω, θα πρέπει να μεταμορφωθώ σε αρχαιοκάπηλο που κάνει βιαστικές ανασκαφές, και μάλιστα γυμνός... Αποκλείεται». «Εγώ σου μιλάω σοβαρά κι εσύ κάνεις πλάκα...» «Είναι μια απόδειξη για το πόσο μακριά είμαι απ’ την τραγωδία, συν το γεγονός ότι δε σας ξέρω και θα μου είναι δύσκολο να ξανοιχτώ...» «Μα γι’ αυτό σου λέω, έλα πάνω ν’ αρχίσουμε τους αυτοσχεδιασμούς, να πετάξουμε τα ρούχα μας όλοι στην πρόβα, να βρούμε τους εαυτούς μας και τότε να δεις τι παράσταση θα κάνουμε...» «Δεν αμφιβάλλω, αλλά... θέλουμε όλοι να δούμε γυμνό ο ένας τον άλλον;» «Καληζπέρα σας», εισβάλλει αναστατωμένη μια ψηλή ξανθιά τουρίστρια, σαν να πετάχτηκε μόλις απ’ το κρεβάτι της. Κάθεται δίπλα στον Μίνω Αργυράκη και κάτι του λέει. Είναι πολύ σέξυ με τους αχυρένιους μπερδεμένους βοστρύχους, το αγουροξυπνημένο πρόσωπο, το μακρύ καμπυλωτό κορμί κάτω απ’ το ξεβαμμένο κομπιναιζόν, ξυπόλητη.
TZOUMAS_THRIAMBOS_DD_Layout 1 06/05/2010 2:58 ΜΜ Page 15
ΠΑΝΩΛΕΘΡΙΑΜΒΟΣ
«Λοιπόν είναι καταπληκτικό», κάνει ο Μίνως, «μένει στο διαμέρισμα ενός φίλου, ο οποίος λείπει σε διακοπές και της το ’χει παραχωρήσει της Ολλανδέζας, της χίλντε, για όσους δεν την ξέρουν, αλλά τα βράδια, όταν πέφτει να κοιμηθεί, ο θυρωρός, που έχει όλα τα κλειδιά, ένας χωριάτης, της την πέφτει για να τη γαμήσει κι αυτή ταράζεται και παίρνει τους δρόμους...» «Και γιατί δε φωνάζει βοήθεια...» «Γκιατί ντεν τέλει γκζυπνήζει κόζμος...» Πέφτουν γέλια. Η χίλντε χαλαρώνει. Βρήκε παρέα. Με το που φτάνουμε στο λιμάνι του Πειραιά το απόγευμα –θα ταξιδέψουμε για Κρήτη–, μας υποδέχεται το μπούστο του Νίκου χατζίσκου, που ακουμπώντας πάνω στην κουπαστή της πλώρης, καπνίζοντας και ατενίζοντας το ηλιοβασίλεμα, έχει κάτι από παλιά ελληνική ταινία· σαν αξιωματικός του Ναυτικού που ’χει ξεμείνει να αγναντεύει το πέλαγος. Το ολονύχτιο ταξίδι έχει απ’ όλα: χοντρές πλάκες, μεθυσμένο ξενύχτι και ξέμπαρκο ύπνο στο κατάστρωμα. Η περιοδεία του Ερωτόκριτου με παραστάσεις στα κάστρα της Κρήτης μέχρι το τέλος Αυγούστου είναι άνετη και ταξιδιάρικη, με φίλους που κάνουν τις διακοπές τους στο νησί και όποτε τους συναντάμε εδώ κι εκεί, ο εκτυφλωτικός ήλιος, το κολύμπι σε παραλίες και πισίνες ξενοδοχείων, μαζί με μπουγελώματα και τουρτομαχίες γενεθλίων –όλο και κάποιος γιορτάζει–, με τα τυρκουάζ φωτισμένα νερά να ξεπλένουν τις σαντιγύ και τις σοκολάτες, αναπάντεχοι έρωτες, ένα ξεσάλωμα που τρομοκρατεί το ευαίσθητο στομάχι μου –αυτή την αχίλλειο πτέρνα μου–, που δεν σηκώνει μαγκιές και πρωταθλητι
TZOUMAS_THRIAMBOS_DD_Layout 1 06/05/2010 2:58 ΜΜ Page 16
KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΣ
σμούς σε κραιπάλες, γεγονός που κάνει τις πρώτες μέρες στη Σητεία να χλωμιάζουν ανάμεσα σε λαπάδες και χαμομήλια. Έτσι κι αλλιώς τα μεσάνυχτα, μετά τις παραστάσεις, που πάμε για φαγητό στη μόνη ξενύχτισσα ταβέρνα, δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα. Μόνο αυγά, χόρτα, πατάτες τηγανητές και η Εσθήρ, που θέλει ένα φιλέττο, κάποιο ψάρι, ένα σατωμπριάν για δύο έστω, δεν τίθεται θέμα. Μα δεν έχουν τίποτα! Και τι σέρβις της υπομονής είναι αυτό; Σχεδόν κανείς να σερβίρει. Κάνουμε συγκρίσεις με το νεοϋρκέζικο non-stop με τον Γιώργο και μπήζουμε τα γέλια. Μα ούτε ένα φρούτο! Ούτε ένα πεπόνι; Φαίνεται πως η απελπισία είναι δημιουργική, γιατί ένα βράδυ με την Ειρήνη συνθέτουμε ένα τραγουδάκι με μελωδία και φωνητικά σε στυλ μπλουζ 50’s, που έμελλε να γίνει το σουξέ της καλοκαιρινής μας περιοδείας: Ουά-ουά-ουά-ουά-ουά-ουά... (λυγμικά φωνητικά)
έ-εενα πεπόοονι θέλω πολύ ένα πεπόνι (ουά-ουά-ουά) για να μη μείνω νηστικός και ούτε μόνη (ουά-ουά-ουά) ένα πεπόνι θέλω πολύ ένα πεπόνιιι (ουά-ουά-ουά) κάτι να φάω μη μου πέφτει το παντελόονι (ουά-ουά-ουά) ε-ε-ένα πεπόνι (ουά-ουά-ουά).
TZOUMAS_THRIAMBOS_DD_Layout 1 06/05/2010 2:58 ΜΜ Page 17
ΠΑΝΩΛΕΘΡΙΑΜΒΟΣ
Στον Άγιο Νικόλαο είναι κοσμοπολίτικα με το πέρασμα απ’ το σπίτι του Κούνδουρου, αλλά κάτι ταβέρνες σε αετοράχες και η πλέρια ασφυχτική λεβεντιά, όπου ενώ σε φιλοξενούν, αισθάνεσαι έντονη την επιθυμία να το βάλεις στα πόδια, είναι σπαστικά. Κάτι επηρμένα πατριαρχικό, με ωμότητα από Ζορμπά και κακοτράχαλα μονοπάτια μέσα από ξερολιθιές. Φυσικά αυτά είναι γούστα. Η Τζίνα έχει γονατίσει στην πίστα μιας οικογενειακής ταβέρνας και κρατάει σημειώσεις από τον απογειωτικό χορό των αγοριών σερβιτόρων, που ’χουν ακουμπήσει πρόχειρα τους βαρυφορτωμένους δίσκους του σερβιρίσματος και πετάνε πάνω στα ακροδάχτυλά τους λες κι έχουν κάνει χρόνια πουέντ. «Τζίνα, δεν υπάρχει περίπτωση να καταγράψεις χορογραφία. Δεν υπάρχει τεχνική, ούτε μπάρα ούτε ζέσταμα. χορεύουν επειδή γουστάρουν, έχουν κέφια... Άμα τους κάτσει και καμιά τουρίστρια, η καλύτερή τους... Είναι όμως αυτό που βλέπεις, είναι το δικό τους ντουέντε. Αλλά χορογραφία με την έννοια των μητροπολιτικών κέντρων κλασσικού και μοντέρνου χορού ούτε κατά διάνοια». Ο Μάνος χατζιδάκις, που μας έχει φέρει απόψε εδώ –κάπου έξω απ’ το Ηράκλειο–, συμφωνεί. Η Τζίνα αφήνει τις σημειώσεις και πιάνουμε κουβέντα οι δυο μας· αυτά τα γκαρσόνια που πετάνε όταν χορεύουν δεν σημαίνει ότι αν βρεθούν σε συνθήκες μητροπολιτικών καλλιτεχνικών εργαστηρίων θα αποδώσουν. Εδώ ο Γιώργος Εμιρζάς –με τέτοια παρουσία και ενέργεια όσο ήταν στην Αθήνα, τον φυσικό του χώρο, με τους φίλους του, τα ξενύχτια του, έλαμπε, χόρευε, ζούσε, τι παρουσία– με το που πήγε στης Μάρθας Γκράχαμ στη Νέα υόρκη,
TZOUMAS_THRIAMBOS_DD_Layout 1 06/05/2010 2:58 ΜΜ Page 18
KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΣ
με καθημερινή πειθαρχία, αυστηρά ωράρια και τον τελειομανή επαγγελματισμό, έχασε αυτό το κέφι, εγκατέλειψε, γύρισε πίσω, του έλειπε η ζωή της Αθήνας, τα πειράγματα, η γλώσσα της, οι παρέες. Πολύ λίγοι Ευρωπαίοι καλλιτέχνες ένιωσαν άνετα στις αμερικάνικες συνθήκες του σόου μπιζ. Ιταλιάνοι, Γάλλοι, Ισπανοί, μπρος στη ρώμη, στο Παρίσι και στη Μαδρίτη, κανένα χόλλυγουντ δεν λέει τίποτα. Έχει πάει απόγευμα και η ζέστη ακόμα και στην πισίνα του ξενοδοχείου είναι αφόρητη. Κολύμπι σε χλιαρή σούπα. Έχω βουλιάξει σε μια σεζ λονγκ, ακίνητος, σκέτος βούδας, απουσία οποιασδήποτε αντίδρασης, μόνο έτσι μπορεί να μην ανάψω, να μην ιδρώσω, να μην πλακωθώ στις μπύρες, να μην οτιδήποτε. Είναι το δικό μου Ζεν. Δηλαδή Δεν. Τίποτα, καμία δράση. Με φωνάζουν απ’ τη ρεσεψιόν, τυλίγομαι με μια τεράστια πετσέτα και πάω μέσα. Στο ακουστικό είναι η Ίζαμπελ από Νέα υόρκη και μπαίνει κατευθείαν στο θέμα. «... πέρασε χτες το απόγευμα απ’ την μπουτίκ η Μπέκα, η χορεύτρια του Κάνινγκχαμ και... φίλη σου, έκλαιγε, είναι έγκυος και είναι από σένα... Έχεις σκοπό να κάνεις κάτι γι’ αυτό; Σου ’γραψε δυο λόγια σε μια κάρτα και σου τη στέλνω... Ξέρω το ξενοδοχείο που μένετε απ’ την Τζίνα. Έχουν χωρίσει με τον Τζωρτζ ή μια μικρή απομάκρυνση;... Λοιπόν τι θα κάνεις; Αυτό το κορίτσι, η Μπέκα, είναι πολύ αναστατωμένο... έκλαιγε...» «Καλά, θα δω, θα της τηλεφωνήσω έτσι κι αλλιώς, οπότε ευχαριστώ για την... ενημέρωση...» «Να μην το ξεχάσω, θα γυρίσεις τέλη Σεπτεμβρίου ή να νοικιάσω το διαμέρισμα;»