BASINÇ VE RÜZGARLAR
Atmosfer basıncını etkileyen faktörler şunlardır: 1. Yükseklik: Yükseklere çıkıldıkça atmosferin basıncı düşer. Bunun nedeni yükseldikçe yerçekiminin, atmosferin kalınlığı ile birlikte ağırlığının ve gazların yoğunluğunun azalmasıdır.
kadir@ucar
Basınç: Atmosfer çeşitli gazların karışımıdır. Yer çekiminin etkisinde olduğu için her cisim gibi gazlarında bir ağırlığı vardır. Bu ağırlık yer ve cisimler üzerinde ağırlık olarak kendini gösterir. Buna atmosfer basıncı ya da hava basıncı denir. Bu basınsın değerleri çok büyüktür. Atmosferin yeryüzünde yaptığı basınç her yerde aynı değildir. Hava basıncı alçak basınç (siklon) ve yüksek basınç (antisiklon) olmak üzere ikiye ayrılır. Alçak ve yüksek basınçlarının sınırlarının belirtilmesi için normal hava basıncının bilinmesi gerekir. Normal hava basıncı deniz seviyesinde 15 0C sıcaklıkta 450 enleminde ölçülen basınçtır. Normal hava basıncı 760 mm civanın ağırlığına veya 1013 milibara eşittir. 1013 milibarın üzerinde ki basınca yüksek basınç, 1013 milibarın altındaki basınca alçak basınç denir. Hava basıncı barometre ile ölçülür.
2. Sıcaklık: Hava ısındıkça genişler ve hafifleşir. Soğudukça sıkılaşır ve ağırlaşır. Bu nedenle havanın soğuk olduğu yerlerde basınç yüksek, sıcak olduğu yerlerde düşüktür. Bu yüzden Ekvator’da alçak basınç alanı, Kutuplarda yüksek basınç alanı bulunur. Aynı gün içinde yada mevsime göre sıcaklık değiştiği için atmosfer basıncı da değişir. Örneğin; Türkiye’de yaz mevsiminde alçak basınç, kış mevsiminde ise yüksek basınç alanları etkili olur. 3. Dinamik Etkenler: Hava kütlelerinin alçalarak yığılması yada yükselerek seyrekleşmesi sonucunda ortaya çıkar. Örneğin: troposferin üst kısımlarında Ekvator’dan kutuplara doğru esen ters alize rüzgarları Dünya’nın dönme hareketinin etkisiyle 30 0 enlemleri civarında alçalarak yüksek basınç alanlarını oluştururlar. Bunun yanı sıra Batı ve Kutup rüzgarları da 600 enlemleri civarında karşılaşıp yükselirler ve burada alçak basınç alanlarını oluştururlar. Bu şekilde hava hareketlerine bağlı olarak oluşan basınç merkezlerine dinamik basınç merkezleri denir. 4. Yer Çekimi: Cisimlerin ağırlığı yerçekimine bağlıdır. Yerçekimi de Dünya’nın şeklinden dolayı Ekvator’da
www.zirve.liyiz.biz
18
kutuplara göre daha azdır. Buna bağlı olarak hava basıncı Ekvator’da Kutuplara göre daha azdır. Basınç Merkezlerinin Özellikleri 1. Alçak Basınç (Siklon): 1013 milibardan daha az olan basınçlara alçak basınç denir. Alçak basınç alanlarının iki önemli özelliği vardır; a) Dikey Yönlü Hava Hareketi: Alçak basınç alanının merkezinde hava hareketi yükselici bir özellik gösterir. kadir@ucar
Not: Alçak basınç alanların da hava kütlelerin yükseldikçe soğuyup ağırlaşır ve taşıdıkları nem yoğunlaşarak bulutları oluşturur. Bu nedenle alçak basınç alanlarında hava genelde kapalı ve yağışlıdır. Yerin ısı kaybı da az olur. 2. Yüksek Basınç ( Antisiklon ): 1013 milibardan daha fazla olan basınçlara yüksek basınç denir. Yüksek basınç alanlarının da iki önemli özelliği vardır. a)
Dikey Yönlü Hava Hareketi: Yüksek basınç alanlarının merkezinde hava hareketi alçalıcı bir özellik gösterir.
www.zirve.liyiz.biz
19
b) Yatay Yönlü Hava Hareketi: Alçak basınç alanlarındaki yatay yönlü hava hareketi çevreden merkeze doğrudur. Ancak bir doğru boyunca ilerlemez. Dünyanın dönmesi nedeniyle sapmalar olur.
OLUŞUMLARINA GÖRE BASINÇ TÜRLERİ A) TERMİK BASINÇLAR
kadir@ucar
b) Yatay Yönlü Hava Hareketi: Yüksek basınç alanlarındaki yatay yönlü hava hareketi, merkezden çevreye doğrudur. Ancak bu hareket bir doğru boyunca olmaz. Dünyanın dönmesi sonucu sapmalar oluşur.
Termik basınçlar havanın soğuması yada ısınmasıyla oluşan basınçlardır. Hava soğuduğu zaman yoğunluğu artar. Yoğunlaşan hava yerçekiminin de etkisiyle ağırlaşıp aşağıya doğru çöker. Bu ağır hava akımları böylece yeryüzüne daha fazla basınç yapar. Bunun sonucunda yeryüzüne yakın hava katlarında Termik Yüksek Basınç alanı oluşur. Hava ısındığı zaman ise genleşerek hafifler ve yükselir. Bunun sonucunda yere uyguladığı basınç azalır. Böylece Termik Alçak Basınç alanı oluşur. Dünya üzerinde yıl boyunca sürekli Termik Alçak Basınç alanı Ekvatordur. Bu nedenle ekvatorda yıl boyunca her mevsim yağışlıdır. Sürekli termik yüksek basınç alanları ise kutuplardır. Bu nedenle bu alanlarda hava soğuk ve yağışsızdır. Ekvator ve kutuplardaki sürekli termik basınçların haricinde kara ve denizler üzerinde de günlük yada mevsimlik sıcaklık değişimleri sonucunda geçici termik basınçlar oluşur.
www.zirve.liyiz.biz
20
B) DİNAMİK BASINÇLAR
YILLIK İZOBAR HARİTASININ AÇIKLAMASI
Ekvator ile kutuplar arasındaki basınç farkından doğan hava akımları dünyanın günlük hareketi sonucunda sapmaya uğrayarak 30 ve 60 derece enlemleri civarında kalıcı yeni basınç merkezleri oluşturur.
Ekvatorun iki kıyısında yaklaşık dönencelere kadar olan bölgede bir alçak basınç alanı oluşmuştur. Bu alanda basınç 1013 milibarın altındadır. Bu basınç merkezi ekvator çevresi yıl boyunca sıcak olduğu için meydana gelmiştir yani termik kökenlidir.
30 enlemlerinde ki DYB alanından kaynaklanan hava akımları kutuplardaki TYB alanlarından kaynaklanan hava akımlarıyla günlük hareketinde etkisiyle sapmaya uğrayarak ancak 60 enlemlerinde karşılaşırlar. Bunun sonucunda sıcak hava akımları soğuk hava akımlarının üzerinde yükselerek Dinamik Yüksek Basınç alanlarını oluşturur.
Ekvatoral bölgedeki alçak basınç kuşağının iki kıyısında yaklaşık 30 enlemleri civarında birer yüksek basınç kuşağı uzanır. Buralar subtropikal yüksek basınç alanlarıdır. kadir@ucar
Ekvatordan yükselerek yükselen hava akımları üstten kutuplara doğru yöneldiğinde günlük hareketin saptırma kuvvetiyle (coriolis) saparak yolları uzar. Bunun sonucun da 30 derece enlemleri civarında alçalarak Dinamik Yüksek Basınç alanlarını oluşturur. Yağışın yıl boyunca pek görülmediği bu alanlarda sıcak çöller oluşmuştur ( Büyük sahra, Arabistan, İran, Arizona, Avustralya, Kalahari, )
Adı geçen yüksek basınç kuşaklarının iki yanında yaklaşık 50 – 70 enlemleri civarında bir alçak basınç kuşağı yer alır. Bu kuşak denizler üzerinde daha geniş yer tutar. Kutup bölgelerinde ise termik kökenli yüksek basınç alanları mevcuttur. Kutuplarda zeminin buzlarla kaplı olması havanın alt tabakalarının sürekli soğuk olmasına sebep olur. Su durum kutuplar da havanın soğuyarak yoğunlaşıp alçalmasına ve dolayısıyla basıncın yükselmesine yol açar.
www.zirve.liyiz.biz
21
Ocak ayında güney yarım kürede yaz mevsimi yaşandığı için karalar üzerinde fazla ısınmadan dolayı alçak basınç alanları oluşmuştur. Dinamik sebeplerden dolayı oluşan yüksek basınç alanları denizler üzerindedir. Güney yarım kürede 60 enlemleri civarındaki kutup altı bölgeleri alçak basınç alanı konumundadır ve basınç 996 mb civarındadır.
OCAK İZOBAR HARİTASININ AÇIKLAMASI
TEMMUZ AYI İZOBAR HARİTASININ AÇIKLANMASI
kadir@ucar
Ekvatoral bölgede yer alan termik alçak basınç kuşağı biraz güneye kaymıştır. Kuzey yarım küredeki karalar üzerine yüksek basınç güney yarım küredeki karalar üzerine alçak basınç alanları yerleşmiştir. Ocak ayında kuzey yarım kürede kış mevsimi yaşandığı için Asor ve Hawai adaları civarındaki yüksek basınç alanlarının basınç değerleri havanın soğumasına bağlı olarak daha da yükselmiş ve etki alanını arttırarak karaları içine almıştır. Kuzey yarım kürede karalar üzerinde şiddetli soğumaya bağlı olarak oluşan ve çok geniş alanları kaplayan termik kökenli yüksek basınç alanları oluşmuştur. Bu yüksek basınç alanları Asya ve Avrupa’nın kuzeyini içine alırken Kuzey Amerika’da da ABD ve Kanada’yı içine almıştır. Asor ve Hawai antisiklonu ile birleşerek genişleyen bu yüksek basınç kuşağı Kuzey Amerika ve Asya üzerinde birer merkez oluşturmuştur. Bunlardan Kuzey Amerika’nın iç kesimlerindekinin basınç değerleri 1020 mb civarında Asya’nın kuzeyinde Sibirya üzerindekinin basınç değeri ise 1032 mb civarın dadır. Asya’dakinin basınç değerinin daha yüksek olması, buranın daha büyük kara parçası olmasındandır.
Bu mevsimde kuzey yarım küredeki ısınma ve Güney yarım küredeki soğuma nedeniyle ekvatoral bölgedeki alçak basınç kuşağı güneyde daralırken kuzeyde kutup altı alçak basınç alanları ile birleşecek şekilde genişlemiştir. Öyle ki kuzey yarım kürede sadece Hawaii, Asor ve kutup bölgeleri antisiklonları kalmış diğer taraflar alçak basınç alanı haline gelmiştir. Kuzey Amerika ve Asya’da iki alçak basınç merkezi oluşmuştur. Bu merkezlerin oluşum nedeni termiktir. Aleut ve İzlanda adası civarındaki dinamik alçak basınç alanları daralmıştır. Güney yarım kürede bu ay kış mevsimini yaşadığı için karalar soğumuştur. Okyanus üzerinde ki dinamik yüksek basınç alanları ile karalar üzerindeki termik yüksek basınç alanları birleşerek yüksek basınç kuşağını oluşturmuştur.
www.zirve.liyiz.biz
22
RÜZGARLAR
Rüzgarın yönünü etkileyen faktörler şunlardır:
Yüksek basınç alanlarından alçak basınç alanlarına doğru olan hava hareketlerine rüzgar denir. Rüzgarlar genelde zemine paralel eserler. Rüzgarların hızı anemometre ile ölçülür.
1. Dünya’nın Ekseni Etrafındaki Hareketi: Dünya’nın ekseni etrafındaki hareketi nedeniyle rüzgarın yönünde sapmalar olur. Bu sapma kuzey yarım kürede rüzgarın estiği yönünün sağına güney yarım kürede ise rüzgarın estiği yönünün soluna doğrudur.
Rüzgarların hızını etkileyen faktörler şunlardır: 1. Merkezler arasındaki basınç farkı: alçak basınç ve yüksek basınç merkezleri arasındaki fark ne kadar büyük olursa rüzgarda o kadar şiddetli eser.
3. Yerşekilleri: sıradağlarla karşılaşan rüzgarın hızı azalır. Geniş bir alandan dar bir vadi veya boğaza giren rüzgarın hızı artar. Bir boğaz veya vadiden geniş bir alana çıkan rüzgarın hızı azalır.
kadir@ucar
2. Basınç merkezleri arasındaki mesafe: basınç merkezleri arasındaki mesafe yakın olursa rüzgar hızlı uzak olursa rüzgar hızlı eser.
2. Basınç Merkezlerinin Konumu: basınç merkezlerinin konumu değiştiği zaman rüzgarlarda yön değiştirirler. Karalar ve denizler üzerinde oluşan alçak ve yüksek basınç merkezlerinin karşılıklı yer değiştirmesi rüzgarın da yön değiştirmesine neden olur. Örneğin; Muson rüzgarlarının yazın denizlerden karalara, kışında karalar dan denizlere doğru yön değiştirerek esmesinin nedeni ile gündüz denizlerden gece karalardan esen meltem rüzgarlarının oluşmasının nedeni budur. 3. Yerşekilleri: sıradağlarla karşılaşan rüzgarlar yön değiştirirler. Vadilerin içine giren rüzgarlar, vadinin şekline uyarak hareket ederler.
4. Bitki örtüsü: bitki örtüsünün gür olduğu yerlerde rüzgarın hızı azalır. Bitki örtüsünden yoksun olan arazilerde ise herhangi bir engelle karşılaşmayacağı için rüzgarın hızı azalır.
www.zirve.liyiz.biz
23
Rüzgar Yönleri ve Rüzgar Frekans Gülleri:
RÜZGAR ÇEŞİTLERİ
Rüzgarlar estiği yöne göre adlandırılır. Bu yönler 4 anayön ile 4 arayönden oluşmak üzere toplam 8 tanedir. Daha alt bölümlere de ayrılabilir. Rüzgarların milletler arası isimlerinin dışında birtakım yerel isimleri de vardır.
Rüzgarlar Başlıca üç gruba ayrılır; A) Sürekli Rüzgarlar B) Devirli ( Mevsimlik ) Rüzgarlar C) Yerel Rüzgarlar
Rüzgarın yönü rüzgar gülü adı verilen bir şema ile gösterilir. Rüzgarın esme durumunu o yerde esen rüzgarın çeşitli yönlerden esme sayıları (frekans) ortaya koyar.
kadir@ucar
Rüzgar frekansları aylık, yıllık ve mevsimlik hazırlanabilir. Yıllık frekans gülleri bir yerde her yöne ait on iki aylık rüzgar esme sayısının toplanmasıyla bulunabilir.
A) SÜREKLİ RÜZGARLAR Yıl boyunca aynı yönde esen rüzgarlardır. Diğer bir deyişle daimi yüksek basınç alanlarından daimi alçak basınç alanlarına doğru esen rüzgarlardır. Sürekli rüzgarlar; alizeler, batı rüzgarları ve kutup rüzgarları olmak üzere üçe ayrılırlar. Sürekli Rüzgarların Özellikleri: Sürekli aynı yönde eserler Dünya’nın günlük hareketinin etkisiyle hareket ettikleri yönün kuzey yarım kürede sağına, güney yarım kürede soluna saparlar. Estikleri bölgelerin iklimini etkilerler.
Rüzgar Gülü
www.zirve.liyiz.biz
24
2. BATI RÜZGARLARI Batı rüzgarları güney yarım kürede karaların az olması nedeniyle düzenli olarak eserler. Kuzey yarım kürede ise karaların engellemeleri nedeniyle düzenli olarak esmezler. Ancak kuzey yarım kürede Atlas Okyanusu üzerinde engelle karşılaşmazlar ve düzenli eserler. Atlas okyanusu üzerinden gelen batı rüzgarları batı Avrupa da etkili olarak buralara bol yağış bırakır. Batı rüzgarlarının etkisi Türkiye’de de görülür.
kadir@ucar
1. ALİZELER Yaklaşık dönenceler civarından Ekvatora doğru eserler. Dünya’nın günlük hareketin etkisiyle batıya doğru yön değiştirirler. Alizeler kuru rüzgarlardır bu nedenle yağış getirmezler. Ancak denizlerden geçince nem yüklenirler ve karaların doğu kıyılarına yağış bırakırlar.
30 derece enlemlerinde ki dinamik yüksek basınç kuşaklarından 60 derece enlemlerinde ki dinamik alçak basınç kuşaklarına doğru esen rüzgarlardır. Dünya’nın ekseni etrafındaki hareketinin etkisiyle kuzey yarım kürede güneybatıdan, güney yarım kürede kuzeybatıdan eserler. Orta kuşak karalarının batı kıyılarına bol yağış bırakırlar. 60 derece enlemlerinde batı rüzgarları ile karşılaşarak cephe yağışlarına yol açarlar. Orta kuşaktaki okyanus akıntılarını ve yönlerini etkilerler.
www.zirve.liyiz.biz
25
3. KUTUP RÜZGARLARI
1. Yaz Musonu; Yazın çabuk ısınan Asya içlerinde alçak basınç alanı oluşur. Geç ısınan Hint Okyanusu ise yüksek basınç alanı halindedir. Bu nedenle yaz musonları denizden karaya doğru eser. Mayıs – Ekim ayları arasında etkili olurlar. Yaz musonları deniz ve okyanuslardan kaynaklandıkları için bol nem taşır ve etkili olduğu yerlere bol yağış bırakırlar. Bu yağışlar güney doğu Asya’da pirinç tarımını olumlu yönde etkiler.
Kutuplardan 60 derece enlemlerine doğru esen rüzgarlardır. Bunlarda dünyanın günlük hareketinden etkilenir ve alize rüzgarlarıyla aynı yönde eserler. Kutup rüzgarları kuru ve soğuk rüzgarlardır. B) DEVİRLİ ( MEVSİMLİK ) RÜZGARLAR
Görüldüğü Yerler; Güney Asya ile Hint Okyanusu arasında Kuzey Amerika ile Meksika Körfezi arasında Batı Afrika ile Gine Körfezi arasında Doğu Afrika ile Hint Okyanusu arasında Doğu Asya ile Büyük Okyanusa bağlı denizler arasında
kadir@ucar
Birbirine komşu kara parçaları ile okyanusların yıl içerisinde ki farklı ısınma ve soğumalarına bağlı olarak farklı basınç alanları oluşur. Bu basınç alanları arasında, mevsimlere göre yön değiştiren rüzgarlara muson rüzgarları denir.
2. Kış Musonları; Kışın Asya’nın iç kısımları çok soğur ve güçlü bir yüksek basınç alanı haline gelir. Güneydeki Hint okyanusu ile güneydoğusundaki büyük okyanus geç soğudukları için birer alçak basınç alanı halindedir. Bu basınç farklılığı kış mevsiminde Asya içlerinden Hint ve Büyük okyanusa doğru esen rüzgarların oluşmasına neden olur. Bu rüzgarlara kış musonları adı verilir. Etkili olduğu ülkeler Hint yarımadası, Güney Doğu Asya, Kuzey Çin, Gine Körfezi, Meksika Körfezi ve Japonya’dır. Japonya ve Endonezya’da etkili olan musonlar kış mevsiminde de yağış getirirler bunun nedeni ülkelerin ada ülkesi olmasından kaynaklanır. Muson rüzgarlarının Hindistan’a çok fazla yağış getirmesinin nedenleri dağların kıyıya paralel uzanmasıdır. Böylece yamaç yağışları da oluşur. Cherrapunchi dünyanın en çok yağış alan yeridir. (12.000 mm)
www.zirve.liyiz.biz
26
D. YEREL RÜZGARLAR
Yerel rüzgarların; - Etki alanları dardır - Esiş yönleri kısadır - Kısa bir süre içinde ters yönde esebilirler - KYK’de kuzeyden esen rüzgarlar soğuk rüzgarlardır. ( Bora, Mistral, Poyraz ) Güneyden esen rüzgarlar ise sıcak rüzgarlardır. ( Hamsin, Samyeli, Sirokko) Güney yarım kürede durum bunun tam tersidir. Sıcak Yerel Rüzgarlar; Geldikleri yerlere göre sıcak olan rüzgarlardır. kadir@ucar
Meltemler: Kıyılarda ve dağlık alanlarda görülen kısa süreli ve etki alanları dar olan rüzgarlardır. Günlük sıcaklık farkı sonucu meydana gelirler. Meltemlerin oluşmasının temel sebebi; dünyanın eksen hareketidir. 4 çeşit meltem rüzgarı oluşur; 1. Kara Meltemi; geceleri karalar çabuk soğuyarak yüksek basınç merkezi daha sıcak olan denizler ise alçak basınç merkezi durumundadır. Bu nedenle geceleri rüzgar karadan denize doğru eser. Bu rüzgarlara kara meltemi denir. 2. Deniz Meltemi; Gündüzleri karaları çabuk ısındığından AB merkezi henüz serin olan karalar ise YB merkezi konumundadır. Bu nedenle gündüz rüzgarlar karadan denize doğru eserler. Kıyı Ege’deki deniz meltemine imbat denmektedir. 3. Dağ Meltemi; gece vadilere göre daha çabuk soğuyan yüksek yerler YB alanı, vadiler ise AB alanıdır. Bu nedenle yükseklerde soğuyarak ağırlaşan hava kütleleri aşağıya doğru harekete geçer. Gece dağdan vadilere doğru esen bu rüzgarlara dağ meltemi denir. Türkiye’de yazın yaylaların serin olmasına neden olur. 4. Vadi Meltemi; gündüz doruklar vadilere göre daha çabuk ısınır. Bu nedenle doruklar daha serin olan vadilere göre AB alanlarıdır. Daha serin olan vadiler ise YB merkezleri konumundadır. Sonuç olarak günün ilk saatlerinde rüzgarlar vadiden yamaçlara doğru eser.
Föhn ( Fön ) Rüzgarı; Bu rüzgar yükselen hava kütlesinin bir dağı aşarak diğer yamaçta alçalmasıyla oluşur. Yükselen hava her 100 metrede 0,5 derece soğur. Oysa dağın diğer yamacında alçalmaya başlayınca her 100 metrede 1 derece ısınır. Bunun nedeni kuru havanın alçalırken sürtünmenin de etkisiyle daha da ısınmasıdır. En tipik biçimiyle İsviçre Alplerinin kuzey yamaçlarında görülür. Föhn rüzgarı Türkiye’de Toroslar ve Kuzey Anadolu Dağlarında görülür. Etkili Olduğu Yerlerde: Sıcaklık ve buharlaşmayı arttırır. Bitkilerin olgunlaşma ve hasat süresini kısaltır. Havanın nem açığını arttırır.
www.zirve.liyiz.biz
27
Bora; Dalmaçya kıyılarında, Dinar Alplerinden, Adriya Denizine doğru kuzeydoğudan esen soğuk ve kurak rüzgarlardır. Hızları fazladır.
Yağış oluşumunu engeller Kar erimelerine neden olur Havanın nem taşıma kapasitesini arttırır. Orman yangınlarına neden olurlar Geldikleri yerin iklim özelliklerini yansıtmazlar.
Hamsin; Afrika’nın kuzeyinde ki kara içlerinden Libya ve Mısır’ın kıyıya yakın bölgelerine doğru eser. Güneydeki çöl bölgelerinden geldiği için sıcak, kuru ve bunaltıcıdır. Yağış oluşturmazlar. Samyeli; Türkiye’nin güney bölgelerinde esen sıcak bir rüzgardır. Sıcak, kuru ve bunaltıcıdır. Buharlaşmayı arttırarak bitkiler üzerinde kurutucu bir etki yapar. Özellikle yaz aylarında güneydoğu Anadolu bölgesinde buharlaşmayı aşırı arttırarak kuraklığa neden olur.
Krivetz; Romanya’da kuzeydoğudan Tuna’ya doğru esen soğuk ve kuru rüzgarlardır.
kadir@ucar
Siroko; Cezayir ve Tunus’ta büyük sahradan Akdeniz’e doğru sıcak ve kuru eserler. Bu rüzgar Akdeniz’i geçerken nemle yüklenir. İspanya, Fransa ve İtalya’nın güney kıyılarına ulaştığında karalar üzerinde yükselerek soğur ve yağış bırakırlar. Çölden bol miktarda toz getirdikleri için çamur şeklinde yağışlara neden olurlar.
Mistral; Fransa’nın Rhone Vadisi’ni izleyerek Akdeniz’e kuzeyden esen soğuk ve kuru rüzgarlardır.
Tropikal Rüzgarlar; Sıcak kuşakta ani basınç farklarından kaynaklanan ve hızları saatte 100 – 150 km ye kadar çıkabilen rüzgarlardır. Daha çok okyanus üzerinde oluşurlar. Sarmal hava hareketleri halinde olduklarından, genellikle hortumlara neden olurlar. Tropikal rüzgarlara Asya ve Avustralya kıyılarında Tayfun, Meksika körfezi kıyılarında Hurrican, Afrika’nın bazı kesimlerinde ve Latin Amerika kıyılarında da Tornado adı verilir. Türkiye gibi denizler ve karalar arasında büyük basınç farkının oluşmadığı bölgeler de bu rüzgarlar etkili değildir.
Soğuk Yerel Rüzgarlar; Geldikleri yerlere göre soğuk olan rüzgarlardır.
www.zirve.liyiz.biz
28