Railmusea-folder 2014 HRN

RAILMUSEA IN NEDERLAND

2014

Historisch Railvervoer Nederland

1839 2014 Welkom bij de Nederlandse railmusea

Deze brochure wordt u aangeboden door de vereniging Historisch Rail-vervoer Nederland HRN. Onze website www.railmusea.nl geeft toegang tot de sites van alle HRN-leden. Daarop kunt u informatie vinden over rijdagen en dienstregelingen.

Herzlich willkommen in den niederländischen Eisenbahnmuseen

☞ Ook op internet: www.railmusea.nl

29 mei 2014: Nationale Stoomtreindag

Diese Broschüre wird Ihnen angeboten vom Verein der historischen Eisenund Touristikbahnen in den Niederlanden (HRN). Es tut uns leid, dass wir aus Kostengründen nicht in der Lage sind, Ihnen die ganze Broschüre in Deutsch anzubieten. In der Zeichenerklärung finden Sie jedoch alle Angaben auch in Deutsch. Unsere Website www.railmusea.nl ist ein Portal zu den mehrsprachigen Sites der einzelnen HRN-Mitglieder. Dort erfahren Sie alle Einzelheiten über Betriebstage und Fahrpläne.

Welcome to the Dutch railway museums

This brochure has been produced by the Association for Dutch Historic Rail Transport (HRN). Unfortunately financial constraints do not allow us to produce a full English version. The key to symbols clarifies some of the symbols used. Our website www.railmusea.nl is a portal to the often multilingual sites of the individual HRN members, where you will find details on operating days and timetables.

1. Stichting Noord-Nederlands Trein & Tram

2. Museumspoorlijn S•T•A•R

Museum NNTTM - ZUIDBROEK

S

Veendam - STADSKANAAL - Musselkanaal

600 mm • 1,2 km • P • R • S • O

Stadskanaal was ooit een belangrijk knooppunt van lokaalspoorwegen. Op een van die baanvakken rijdt de STAR, maar die biedt nog meer: een tocht met een snikke - een historische boot - op het Stadskanaal, een bezoek aan het Veenkoloniaal Museum in Veendam of aan Wonderwereld in Ter Apel. Tijdens de treinrit heeft u een weids uitzicht over de landerijen en kleine dorpjes. En wilt u logeren op een spoorweg-emplacement? Dat kan!

Gegarandeerd een unieke ervaring.

Wat kunt u verwachten op de grens van hoog- en laagveen aan een veenkanaal? Juist, een smalspoormuseum met turf als thema. Het museum kan een keuze maken uit diverse diesellocs voor ritten over het terrein.

U kunt een turfstrooiselfabriek bekijken en voelen hoe het hoogveen beweegt als een trein passeert. In het museumgebouw kunt u locs van allerlei typen van nabij bekijken. En uitleg krijgen, want dat kunnen ze heel goed bij de ISM.

Steenfabrieken liggen niet alleen bij de grote rivieren. Bij Rijssen lagen ze ooit midden in de bossen. Smalspoortreinen zorgden voor het vervoer van de klei van de leemkuilen naar de steenbakkerijen. Tussen de bomen en veel rhododendrons rijden nu de diesellocs van de SRL met wagens die zijn omgebouwd voor personenvervoer. Kijk niet gek op als er ineens een stoomloc met turfwagens of kipkarren tussendoor komt. Het stationnetje in oude stijl verdient een gouden randje!

East Groningen, mid-19th century. In the countryside the roads were bad and water transport was slow. Steam trams and local railways provided the solution. Lines were built in all directions from the city of Groningen.

Zuidbroek station (1865) was a transfer point between the Groningen-­ Bremen (Germany) railway and the lines from Stadskanaal and Delfzijl.

The newly restored station building now houses a museum which gives an idea of what the old railways of the northern Netherlands were like.

See website for date of opening.

The village of Stadskanaal was once a major hub for local railways. T ­ oday the museum railway STAR runs on one of the old sections. But there’s more to do here: a trip on a snikke – a type of historic boat – on the Stadskanaal canal or a visit to the Veenkoloniaal Museum (Peat Colony Museum) in Veendam or to the Wonderwereld fairy tale theme park in Ter Apel. The train ride offers you panoramic views over the countryside and ­surrounding villages. You can even spend a night at a rail yard where a unique experience awaits you!

What would you expect to find near a narrow bog canal on the border ­between raised bog and fen? That’s right, a narrow gauge railway ­museum focused on peat. The museum offers a choice of diesel locomotives for ­rides around the grounds. You can visit a peat litter factory, and feel how the raised bog moves when a train passes. In the museum, you can view locomotives of all types up close, and listen to the great ­explanations ­provided by ISM staff.

Brickworks are not only located on major rivers. At Rijssen they were once in the middle of the woods. Narrow gauge trains transported raw material from the clay pits to the brick kilns. Among the trees and the ­rhododendrons, the diesel locomotives of the SRL now ride with cars e­ specially ­converted for passengers. Don’t be surprised if a steam ­locomotive with peat cars or tipper wagons suddenly joins you on the track. And don’t miss the old-fashioned station, which is especially charming!

d * Stationstraat 5, 9636 BA Zuidbroek • T (0598) 45 36 96 • E: info@nnttm.nl • I: www.nnttm.nl • ANBI

d * Stationstraat 3, 9503 AD Stadskanaal • T (0599) 65 18 90 • E: info@stadskanaalrail.nl • I: www.stadskanaalrail.nl • ANBI

d * Griendtsveenstraat 140, 7887 TK Erica.• T: (0591)-30 30 61.

• Boekingen vanaf 20 personen T 06 11 11 11 88 • E: info@smalspoorcentrum.nl • I: www.smalspoorcentrum.nl • ANBI

d Markeloseweg 78 B, 7461 EE Rijssen • * Welleweg 9, 7462 GE Rijssen • T: 06 22 02 24 44 (G. Averesch) • E: leemspoor@concepts.nl • I: www.leemspoor.nl • ANBI

Cette brochure vous est proposée par Historisch Railvervoer Nederland HRN (association néerlandaise des chemins de fer historiques). Notre budget ne nous permet malheureusement pas de produire une version intégrale en français. La légende donne une explication en français de plusieurs des symboles utilisés. Via le site Internet www.railmusea.nl, vous aurez accès aux sites des membres individuels de HRN. Vous pourrez y trouver des informations au sujet des jours de circulation et des horaires.

D

6. Museum Buurt Spoorweg MBS

S/D

HAAKSBERGEN - Zoutindustrie - Boekelo

Open Monumentendag 13 en 14 september 2014

175 jaar railvervoer In 1839 trok De Arend de eerste trein ­tussen Amsterdam en Haarlem. Om dat te vieren wordt een aantal manifestaties georganiseerd door Railforum. Dat is een samenwerkingsverband tussen railbeheerder ProRail, personenvervoerders NS, Arriva, Connexxion, Syntus en Veolia, alsmede goederenvervoerders en veel constructie- en toeleveringsbedrijven. De leden van HRN spelen ook een rol, vooral omdat zij beschikken over veel rijdbaar historisch materieel. Wanneer de activiteiten plaats hebben, kunt u vanaf medio april zien op www.railforum.nl. De websites van de HRN-leden kunt u bereiken via het portal www.railmusea.nl

150 jaar tramwegen Vijfentwintig jaar na De Arend reden eerste trams tussen Den Haag en Scheveningen. Daarna zijn meer steden overgegaan op stedelijk railvervoer, voornamelijk gebruikt voor het vervoer van personen. Al snel werden tramlijnen aangelegd langs wegen in de provincie, zowel voor personen- als goederenvervoer. Tot de massamotorisering opkwam, hebben trams grote delen van het platteland ontsloten. U kunt op de hoogte ­blijven van de jubileumactiviteiten via www.tramwegstichting.nl en www.railmusea.nl

écartement de voie longueur du trajet stationnement gratuit stationnement payant toilettes pour personnes à mobilité réduite musée bateau-salon boutique de souvenirs buffet lunch-room adresse d’accueil adresse postale téléphone E-mail internet

spoor- of tramlijn rondritten incidentele ritten statisch museum

in naambalk S stoom D diesel E elektrisch

Eisenbahn- oder Strassenbahnlinie Rundfahrten gelegentliche Fahrten statisches Museum

train or tramway line round trips incidental trips static displays

ligne de chemin de fer ou de tramway circuits parcours occasionnels musée statique

in Namensspalte Dampf Diesel Elektrisch

in heading steam diesel electric

dans la barre de nom: vapeur diesel électrique

ANBI: Organisatie voldoet aan criteria voor fiscale aftrekbaarheid giften, zie www.belastingdienst.nl/giften.

Nederlandse

MODELSPOOR 17 & 18 DAGEN januari 2015

treinen kijken voor jong en oud

modelspoordagen.nl

8. Gelderse Smalspoor Stichting GSS

D

HETEREN

1435 mm • 22 km • P Apeldoorn • P • R • & • S • O • )

700/600 mm • 1 km • P • & • S • O

Op het terrein van De Werklust kunt u ritten maken achter een dieselloc over een smalspoorbaan tussen de kleiput en de museale steenfabriek.

Onder­weg wordt uitleg gegeven over het smalspoor en zijn rol bij de fabricage van bakstenen. Aansluitend volgt een rondleiding over de locatie met o.a. de monumentale ringoven en bijbehorende vorm- en droogloodsen.

Speciale en heel leerzame arrangementen zijn mogelijk, zie de website.

Een pas gerestaureerd station met loods uit 1884, een perron in oude stijl met allerlei reisattributen, vijf rijvaardige stoomlocs, acht diesellocs, klassieke rijtuigen en goederenwagens, een museum. U mist het allemaal als u niet naar Haaksbergen komt. De MBS laat zien hoe meer dan een eeuw geleden de Gelders-Overijsselse Lokaal Spoorweg het railvervoer tussen Oost-Twente, de Achterhoek en Duitsland verzorgde.

De museumsteenfabriek Randwijk ligt op de zuidoever van de Rijn. De ideale plaats voor een smalspoormuseum om te laten zien hoe de klei werd aangevoerd uit de uiterwaarden. Ervaren gidsen leiden u rond en geven u informatie over de productie van baksteen rond het midden van de vorige eeuw. Maak een onvergetelijke rit door de rijke natuur achter een van de diesellocs. Sla eens een terugrit over en geniet van de stilte bij de rivier.

On the grounds of the old brickworks De Werklust, you can ride behind a diesel locomotive on a narrow gauge railway between the clay pit and the brickworks museum. On the way, you’ll hear all about the narrow gauge railway and its role in brickmaking. Then take a tour of the site, including the monumental ring furnace and connected mould and drying sheds. See the website for more information on special educational tours.

A newly restored station with a shed from 1884, an old-style platform with all kinds of travel accessories, five steam locomotives in running order, eight diesel locomotives, classic carriages and freight cars, a museum: All this and more awaits you in Haaksbergen. The Museum Buurtspoorweg shows how, over a century ago, the Gelderland-Overijssel Local Railway provided rail transport between eastern Twente, the Achterhoek region and Germany.

Het depot in Beekbergen is het hart van de VSM. Stoom- en diesellocs, lokaal­ spoor- en luxueuze hoofdlijnrijtugen, goederenwagens in allerlei ­soorten, u vindt ze allemaal. De lijn volgt het Apeldoorns Kanaal en de ­Veluwezoom. In de zomer kunt u per stoomtrein van Apeldoorn naar Dieren, van daar per salonboot over de IJssel naar Zutphen en dan met de dieseltrein ­terug naar Apeldoorn. Of omgekeerd. Tijdens het evenement Terug naar Toen ziet u hoe op het depot tien stoomlocs worden verzorgd, onvergetelijk!

d * Smuddeweg 3, 7581 PN Losser • T: (053) 536 13 29 (reserveringen: T: 06 22 17 26 49 • E: dewerklust@orange.nl • I: www.dewerklust.nl • ANBI

d * Stationsstraat 3, 7481 JA Haaksbergen • T: (053) 572 15 16 • E: info@museumbuurtspoorweg.nl • I: www.museumbuurtspoorweg.nl • ANBI

S/D/E

UTRECHT

KEY TO SYMBOLS LÉGENDE

S

Apeldoorn - BEEKBERGEN - Eerbeek - Dieren

1435 mm, 7 km) • P • R • & • S • O • )

9. Het Spoorwegmuseum

mm spoorwijdte Spurweite gauge km trajectlengte Streckenlänge length of line P gratis parkeren kostenfrei parken free parking P betaald parkeren gebührenpflichtiges parken pay & display R invalidentoilet Behinderten-WC disabled toilet

& museum Museum museum ; (salon)boot Fährschiff river cruiser S souvenirshop Souvenirladen souvenir shop O buffet Büffet buffet ) lunchroom Imbiß lunchroom d bezoekadres Besuchsadresse visitor’s address * postadres Postadresse postal address T telefoon Telefonnr telephone E e-mail E-Mail-Adresse e-mail I internet Internet internet

7. Veluwsche Stoomtrein Maatschappij VSM

700 mm • 1 km • P • R • & • S • O

Het jaar 2014 staat in het teken van Mobiliteit en Mobiel Erfgoed. Aan het begin van de 19e eeuw was het begrip mobiliteit nauwelijks aan de orde. Alles was nog dichtbij, maar wat is dichtbij? Het is niet zozeer de afstand, maar de tijd die je kwijt bent om ergens te komen. Met sneller vervoer kun je, in dezelfde tijd, grotere afstanden afleggen. Je actieradius wordt veel groter. En die nieuwe vervoerwijzen stonden voor de deur!

In Nederland deed in 1839 het railvervoer z’n intrede, en dat was stukken sneller dan postkoets en trekschuit. Het spoorwegnet ging de grotere plaatsen verbinden en groeide snel. Vijfentwintig jaar later kwam de tram. Het platteland werd ontsloten door de stoomtrams, en de grote steden ontwikkelden een dicht netwerk van stadstrams voor het personenvervoer.

ZEICHENERKLÄRUNG

D

RIJSSEN

Bienvenue aux musées néerlandais du rail

2014: Veel activiteiten in het Jaar van Mobiliteit en Mobiel Erfgoed

LEGENDA

4. Stichting Rijssens Leemspoor SRL

700/900 mm • ± 1 uur • P • R • & • S • O

LOSSER

D

ERICA (D)

1435 mm • 26 km • P • R • & • S • O • )

Oost-Groningen, midden 19e eeuw. Op het platteland waren de wegen slecht en was het vervoer te water langzaam. Stoomtrams en lokaalspoorwegen brachten uitkomst. Vanuit de stad Groningen liepen spoorlijnen in alle windrichtingen. Het station Zuidbroek (1865) was een overstappunt tussen de spoorlijn Groningen-Bremen (D) en de lijnen vanuit Stadskanaal en Delfzijl. In het pas gerestaureerde stationsgebouw vindt u een museum dat een beeld geeft van hoe Noord-Nederland vroeger spoorde.

Kijk op de website voor de datum van ingebruikname.

5. Museumfabriek De Werklust Losser MWL

Elk jaar staan de Open Monumentendagen in het teken van een thema.

Omdat 2014 het Jaar is van Mobiliteit en Mobiel Erfgoed is het thema ditmaal OP REIS, een onderwerp dat sterk verbonden is met railvervoer. De mens is altijd op reis geweest, maar kon dat pas massaler gaan doen toen de levensstandaard hoger werd en de vervoermiddelen sneller. Wat dit allemaal teweeg heeft gebracht, kunt u zien op de Open Monumentendagen.

Deze dagen worden per gemeente georganiseerd en trekken jaarlijks bijna een miljoen bezoekers. Wat daar te beleven valt kunt u deze zomer zien op www.openmonumentendag.nl.

3. Industrieel Smalspoor Museum ISM

10. Museumstoomtram Hoorn - Medemblik SHM S

HOORN - Wognum - Twisk - Medemblik

P: volg ’Spoorwegmuseum’ • R • S • O • )

1435 mm • 20 km • P Transferium • & • ; • S • O • )

U komt binnen in een stationsgebouw uit 1874 en bent meteen onder de indruk én in de juiste sfeer. Op een verrassende manier wordt de historie van de spoorwegen in Nederland gepresenteerd. Daal af in een kolenmijn, bezoek een voorstelling over de Oriënt Express, maak een rit langs levens­ grote stalen monsters of doe de Vuurproef, een spectaculaire virtuele reis langs twee eeuwen spoorhistorie. Het Spoorwegmuseum, dat wil je beleven!

Stoomloc Bello wordt honderd! U vindt hem in Hoorn, samen met bv. de vierkante locs 8 van de HTM en 18 van de Gooische Tram. De SHM beschikt over een groot aantal houten tramrijtuigen, en rijdt op een lokaal­ spoorweg uit 1887 compleet met originele stations. In de werkplaats wordt u rondgeleid. Wilt u veel afwisseling? Neem de stoomtrein naar Medemblik, vaar dan naar Enkhuizen (ms Friesland) en dan met NS terug naar Hoorn. Omgekeerd kan ook.

You’ll be instantly impressed the moment you enter this station building from 1874. The history of Dutch railways is presented here in a highly original and atmospheric way. Descend into a coal mine, take in an exhibit on the Orient Express, ride along life-size steel models or do the Crucible, a spectacular virtual journey through two centuries of railway history.

The Railway Museum is an experience you won’t want to miss! d * Maliebaanstation, 3581 XW Utrecht • T: (030) 230 62 06 • E: info@spoorwegmuseum.nl • I: www.spoorwegmuseum.nl • ANBI

The depot in Beekbergen is the heart of the VSM. Steam and diesel ­locomotives, local rail and luxury mainline trains, freight cars of various ­types – they’re all here. The line flanks the Apeldoorns Kanaal and the Veluwezoom National Park. In summer you can take a steam train from Apeldoorn to Dieren, then cross the river IJssel to Zutphen by boat, before taking the diesel train back to Apeldoorn (or vice versa). At the Steam Gala during the first weekend of September, you can also see a depot with ten steam locomotives in full working order – unforgettable! d Lierderstraat 2, 7364 BH Lieren • * Rijnstraat 68, 7332 AX Apeldoorn • T: (055) 506 19 89 • E: info@stoomtrein.org • I: www.stoomtrein.org • ANBI

11. Hoogovens Stoom IJmuiden - Excursietrein S verzorgd door vereniging Corus Stoom IJmuiden 1435 mm • 21 km • 90 min • P • O

Hier komt u anders nooit! Op het terrein van de enige geïntegreerde staalfabriek van Nederland, kunt u in de zomer eenmaal per maand een interessante rondrit maken met een stoomtrein. Een rit over 800 ha bedrijfs­terrein, langs het ruwijzerbedrijf, de staalfabriek en de walserijen.

Onderweg krijgt u deskundige uitleg over het productieproces en is er een fotostop. Bezoek aan de fabrieken is niet mogelijk. Raadpleeg de website voor de veiligheidsvoorwaarden en de route naar het station Velserbosch.

Steam locomotive Bello is turning one hundred! You can find her in Hoorn, together with friends such as the box-shaped locomotives 8 of the HTM and Gooische Tram 18. Museum Stoomtram Hoorn-Medemblik has a ­large number of wooden tram vehicles, and runs on a local railway from 1887 complete with original stations. Enjoy a guided tour of the workshop.

Take the steam tram to Medemblik, then sail to Enkhuizen and return by train to Hoorn (or vice versa).

You’d never come here in a different capacity! On the site of the only inte­grated steel plant in the Netherlands, you can make an interesting tour with a steam train once a month in the summer. The ride will take you over an ­industrial site of 800 ha next to the pig iron plant, the steelworks and the r­ olling mills. Along the way, you’ll be given expert information on the m ­ anufacturing process and enjoy a photo stop. It’s not possible to visit the factories. Check the website for the security conditions and the route to the Velserbosch station.

d Van Dedemstraat 8, 1624 NN Hoorn • * Postbus 137, 1620 AC Hoorn • T: (0229) 21 48 62 • E: info@museumstoomtram.nl • I: www.museumstoomtram.nl • ANBI

d Station Velserbosch - Tata Steel-terrein • Geografische positie: N52 28.327 E4 37.438, postcode 1951 JZ • * Depot Excursietrein 2G-07, Postbus 10000, 1970 CA IJmuiden • T: (0251) 498 384 / 490 352 • I: www.hoogoventrein.nl • E: excursietrein@tatasteel.com

The brickworks museum Randwijk lies on the south bank of the Rhine. This is the ideal place for a narrow gauge rail museum to show how the clay was brought from the floodplain. Experienced guides lead you around and give you information about the production of bricks around the middle of the last century. Go on an unforgettable journey through rich nature behind a diesel locomotive. Wait for the next train back while you enjoy the tranquillity of the river. d Steenbakkerij Randwijk, Renkumse Veerweg 5, 6666 LE Heteren • * Postbus 577, 6500 AN Nijmegen • T: 06 54 73 45 56 • E: info@smalspoor.nl • I: www.smalspoor.nl • ANBI

12. NZH Vervoer Museum HAARLEM

E

1435 mm • P • R • & • S In het openbaar vervoer in Noord/Zuid-Holland speelden Blauwe Tram en Boedapesters een grote rol. In Haarlem vindt u alles bij elkaar én alles wat erbij hoort. Het sfeervolle museum heeft ook een werkplaats waar u kunt zien hoe een tramwagen uit 1904 in oude stijl wordt hersteld, maar ook een NZH-bus uit 1962. De winkel beschikt over een groot aantal boeken en DVDs over de historie van de NZHVM. Blauwe Tram and Boedapesters played a major role in public transport in the provinces of North and South Holland. All the hardware and equipment are exhibited in Haarlem. The atmospheric museum has a workshop where you can see how a tramcar from 1904 is being restored in old style, as well as an NZH bus from 1962. The shop offers a wide range of books and DVDs on the history of the NZHVM. d * Leidsevaart 396, 2014 HM Haarlem • T: (023) 544 40 32 (za 11.00-16.00) • I: www.nzh-vervoermuseum.nl • open: ma + do 09.00-12.00, za. 11.00-16.00

13. Electrische Museumtramlijn Amsterdam EMA E ASD HAARLEMMERMEER - Amstelveen - Bovenkerk

14. Stoomtrein Valkenburgse Meer SVM

S/D

VALKENBURG (ZH)

DEN HAAG

1435 mm • 7 km • P • & • S • O • )

700 mm • 3,5 km • P • R • & • S • O

De tram van vroeger rijdt vandaag! Trams die ooit dienst deden in de Neder­landse steden en in Wenen rijden nu over een voormalige lokaalspoorlijn. Langs een fraaie route door de natuur. In het Haarlemmermeerstation met een gezellig terras komt u meteen al in de stemming. Dan langs het Amsterdamse Bos naar het eindpunt in Bovenkerk. Terug naar de stad?

Of blijft u nog even?

Breng een paar leuke uren door in het binnen- en buitenmuseum van de Stoomtrein Valkenburgse Meer in het gelijknamige recreatiegebied tussen Katwijk en Leiden. Begin uw bezoek in het prachtige oude station en dwaal daarna door alle loodsen tussen de locomotieven door. In de grote museumhal zullen kinderen zich ook prima vermaken. Een vast onderdeel van uw bezoek zijn natuurlijk de twee verschillende treinritten van elk een half uur die u kunt maken langs het Meer.

The trams of yesteryear are on the rails again! Trams once used in various Dutch cities and in Vienna are now riding over a former local railway, following a beautiful trail through a nature-filled landscape. Haarlemmermeer station with its cosy café will immediately put you in the right mood.

Ride alongside the Amsterdamse Bos to the terminus in Bovenkerk, then go back to the city – or stay and enjoy the surroundings. d * Amstelveenseweg 264, 1075 XV Amsterdam • T: (020) 673 75 38 (zo) • I: www.museumtramlijn.org • ANBI

15. Haags Openbaar Vervoer Museum HOVM E 1435 mm • P • R • & • S • O Een karakteristiek remisegebouw uit 1906 biedt plaats aan 25 tramrijtuigen: van de ‘open tram’ uit 1905 die strandgangers naar Scheveningen bracht, tot de voor Den Haag karakteristieke PCC-cars. Ook het robuuste materieel van de interlokale trams naar Leiden en Delft is vertegenwoordigd. Werkwagens laten een ander facet van de Haagse tram zien. Op dagen dat het museum open is, kunt u met historische trams en bussen een rit maken door Den Haag en omgeving.

Spend a few fun hours in the indoor and outdoor museum of the Stoomtrein Valkenburgse Meer in the eponymous recreation area between Katwijk and Leiden. Start your visit in the delightful old station and then wander among locomotives in all the sheds. Children will especially like the large museum hall. And no visit would be complete without going on the two train rides along the lake, which leave every half hour.

A typical depot building from 1906 accommodates 25 trams: from the ‘open tram’ from 1905 that brought beachgoers to Scheveningen to the PCC cars typical of The Hague. The robust rolling stock of the interurban trams to Leiden and Delft is also represented. Maintenance vehicles show a different facet of The Hague’s trams. On days when the museum is open, you can take a ride through The Hague and the surroundings on historical trams and buses.

d * Jan Pellenbargweg 1, 2235 SP Valkenburg (ZH) • T: (071) 572 42 75 • E: info@smalspoormuseum.nl • I: www.smalspoormuseum.nl • ANBI

• d Parallelweg 224, Den Haag • * Ter Borchstraat 7, 2525 XG Den Haag • Open: april-oktober: zo, 13.00-17.00 • E: info@hovm.nl • I: www.hovm.nl

HRN-leden zonder bezoeklocatie Acht van de 29 projecten in deze brochure kunt u niet bezoeken. Er wordt onopvallend, maar gestaag aan het restaureren en/of in rijdende staat houden van historisch materieel gewerkt. Ze hebben geen eigen spoor- of tramlijn, maar u kunt hun materieel soms tegenkomen op de lijnen van collega’s en op het openbare spoorwegnet.

Bij de rijdende HRN-leden hebben de medewerkers de mogelijkheid, regelmatig de resultaten van hun werk in de vorm van prachtig gerestaureerde locomotieven, rijtuigen en wagons op hun eigen lijn aan het

Spoorweg-Maatschappij ‘Zuid-Beveland’ SZB

S

Langzaam maar zeker vordert het werk aan een uit 1910 daterende stoomloc. In Nederland deden soortgelijke locs vanaf 1884 dienst bij de Staatsspoorwegen en de NS. Na de restauratie kan de loc worden ingezet bij een van de Nederlandse railmusea

publiek te tonen. De mensen die deze acht restauratieprojecten draaiende houden, hebben die stimulans niet. Ze voetballen als het ware zonder publiek. Toch gaan ze er – soms al jarenlang – tegenaan om hun troetelkind(eren) in rijvaardige staat te brengen en te houden, niet van nieuw te onderscheiden.

Ook al kunt u hun werkplaatsen niet bezoeken, u kunt wel over hun schouder meekijken. Ga eens naar de websites van deze projecten voor een indruk van wat in alle stilte wordt gedaan. Vanzelfsprekend kunnen ook zij – evenals de andere leden van HRN – uw steun goed gebruiken, hetzij financieel hetzij door middel van vrijwillige arbeid!

Stichting Historisch Streekvervoer Achterhoek HSA D

De HSA bezit een gemoderniseerde ‘Blauwe Engel’ uit 1954 (treinstel 186) en een aantal historische bussen en vrachtwagens die vroeger in de Achterhoek dienst deden.

• * Merellaan 11, 4461 RH Goes • E: szb-stoom@gmail.com • I: www.szb-stoom.nl • IBAN: NL57 ABNA 0800 6376 31 t.v. SZB te Goes • ANBI

Stichting De Locomotor SDL

16. Tramweg Stichting (TS) Depot Scheveningen

E

SCHEVENINGEN

17. Stichting RoMeO

E

18. Stoom Stichting Nederland SSN S ROTTERDAM

ROTTERDAM

1435 mm • P • &

1435 mm • P (beperkt) • & • S • O

1435 mm • P • R • & • S • O

De Tramweg-Stichting restaureert op deze locatie historisch tram­materieel van de NZH en de HTM. Dit materieel is regelmatig op straat te zien, zoals op Vlaggetjesdag en Open Monumentendag, of bij ritten vanuit het Haags Openbaar Vervoer Museum (HOVM). Eén van de Scheveningse pronkstukken is het ’Haarlemse’ tramstel NZH A327 met bijwagen B303. De combinatie wordt geregeld ingezet voor bijzondere ritten

Wilt u Rotterdam een keer op een unieke manier beleven? Dan heeft het Rotterdams Openbaar vervoer Museum en Exploitatie Oldtimers RoMeO een passend aanbod. Stap in de zomermaanden op tramlijn 10, en beleef een rondrit met een historische tram langs alle bezienswaardigheden van de stad. Ook een bezoek aan het trammuseum in remise Hillegersberg, waar een groot deel van de historische tramcollectie staat opgesteld, is zeker de moeite waard. Kijk op de website voor de openingstijden van het museum en voor al onze andere activiteiten.

In een in oude stijl opgetrokken loods met draaischijf bevinden zich de machines van de SSN, zeven stoomlocs en drie diesellocs. Voor de negen rijtuigen is een aparte loods beschikbaar. Met dit materieel worden ritten gereden op het landelijke spoorwegnet. Meerdaagse ritten voeren vaak naar het buitenland. In de locloods wordt ook onderhoud uitgevoerd. Ooit een vuurloze loc gezien? Na een bezoek aan de SSN weet u precies wat dat is!

The Tramway Foundation restores historic tramway rolling stock of the NZH and HTM in this location. These trams can often be seen on the streets, such as during Vlaggetjesdag and Open Monument Day, or on rides organised by the Hague Public Transport Museum (HOVM). Refer to the website for all details. d Voormalige pekelremise HTM/Harstenhoekplein, Scheveningen • * Birkenheuvelweg 59, 1215 ES Hilversum • T: 06 5381 7089 (ma 10.00-16.00, wo 19.00-22.00 uur) • E: post@tramwegstichting.nl • I: www.tramwegstichting.nl • ANBI

Would you like to experience Rotterdam in a new and unique way? Board tram line 10 in the summer months for a tour of all the sights of the city on a historic tram. A visit to the tram museum at depot Hillegersberg, where a large part of the historic tram collection is e­xhibited, is also definitely worth the effort. Check the website for the opening hours of the museum and for information on all our activities. d Kootsekade 19, 3051 PC Rotterdam • * Postbus 156, 3000 AD Rotterdam • T: 06 8321 4430 • E: info@stichtingromeo.nl & info@lijn10.nl • I: www.stichtingromeo.nl • ANBI

An old-fashioned shed with a turntable houses the SSN’s seven steam and three diesel locomotives. A separate shed is available for the nine ­carriages. This rolling stock is used for rides on the national rail network.

Extended journeys often lead to destinations abroad. The locomotive shed is also used for maintenance. Have you ever seen a fireless locomotive?

After visiting the SSN you will know exactly what that is!

• d Rolf Hartkoornweg 50, 3034 KL Rotterdam (bedrijventerrein Boezem­bocht) • * Postbus 2968, 3000 CZ Rotterdam • T: (010) 282 92 82 • I: www.stoomstichting.nl

D

De SDL richt zich op behoud en restauratie van enkele NS-locomotoren (vanwege hun mekkerende luchtfluit ook wel sikken genoemd). De restauratie van oersik NS 122 wordt in 2014 afgerond door de SGB. Andere sikken zijn in bruikleen ondergebracht bij het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem en Het Havenmuseum in Rotterdam.

Stichting 162

D

Deze stichting restaureert en onderhoudt spoorwegmaterieel uit de Tweede Wereldoorlog. NS-loc 162 van de Stichting (bouwjaar 1941) heeft onderdak gevonden bij de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik.

In 1986 is de Werkgroep 1501 opgericht met als doel elektrische locomotief 1501 te bewaren..In de daaropvolgende jaren is het bestand uitgebreid met elektrische locomotieven kenmerkend voor de Nederlandse Spoorwegen: 1122, 1304 en 1315. De Werkgroep beschikt ook over twee locomotieven serie 1200: de turkooise 1201 en de bruine 1218.

S/D

DE PUNT (Remise) - Port Zélande - Middelplaat - Scharendijke

20. Stoomtrein Goes - Borsele SGB

S/D

GOES - Kwadendamme - Hoedekenskerke - Baarland

1067 mm • 10 km • P • R • & • ; • S • O

1435 mm • 13 km • P • R • S • O • )

Op de Zuidhollandse en Zeeuwse eilanden reden tot de jaren zestig de streektrams van de Rotterdamse Tramweg Maatschappij, over een netwerk dat ooit 235 km lang was. En 106 cm breed, thans uniek in Nederland. Het RTM-­ museum huisvest diverse fraai gerestaureerde typen materieel waarmee de tramdienst onderhouden werd. Vanuit het museum worden met stoom- en dieseltrams ritten gemaakt langs de Brouwersdam via Port Zélande tot aan de zuidoever van het Grevelingenmeer. Prachtige vergezichten!

Een weids landschap met boomgaarden, akkerbouwland en kleine dorpjes. Waar de spoorlijn een dijk moet kruisen, ligt een coupure, een soort sluis. In Goes is het tractiegebouw weer open voor publiek dat langs een nieuwe looproute een indruk kan krijgen van wat de medewerkers aan werk verzetten. Maak een tussenstop in de Tropical Zoo in Kwadendamme. Of rij door naar Hoedekenskerke met z’n attracties, van minitrein tot modelspoorbaan.

Until the 1960s, the regional trams of the Rotterdam Tramway Company criss-crossed the islands of South Holland and Zeeland on a network that was once 235 km long. The 106 cm gauge is currently unique in the ­Netherlands. The RTM museum houses various beautifully restored types of ­rolling stock which was used for the tram service. From the museum, steam and diesel trams go on trips along the Brouwersdam via Port ­Zélande to the southern shore of the Grevelingenmeer lake. Enjoy the fine vistas!

A panoramic landscape with orchards, fields and small villages. At the point where the railway crosses a dyke is a cut-off, a kind of lock where the opening can be closed by heavy steel doors. In Goes, the locomotive shed is again open to the public and you can access it via a new walking route to get an impression of the kind of work that was done here. Make a stop at the Tropical Zoo in Kwadendamme. Or ride through to Hoedekenskerke and its many attractions, ranging from mini train to model railway.

d De Punt West, G.C. Schellingerweg 2, Ouddorp (ZH) • * Postbus 25, 3253 ZG Ouddorp • T: 06 - 1347 3183 (09.00-18.00 uur), op rijdagen (0187) 68 99 11 • E: info@rtm-ouddorp.nl • I: www.rtm-ouddorp.nl • ANBI

d Albert Plesmanweg, Goes • * Postbus 250, 4460 AR Goes • ANBI • T: (0113) 27 07 05 • E: info@destoomtrein.nl • I: www.destoomtrein.nl

21. Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij ZLSM S/D Valkenburg - Schin op Geul - SIMPELVELD - Kerkrade (Miljoenenlijn) & Bocholtz - Vetschau (D) 1435 mm • 23 & 6 km • P • R • & • S • O • ) Zuid-Limburg heeft internationale trekjes, en de ZLSM ook. Halverwege de hoofdlijn, in Simpelveld, kunt u overstappen op een railbus voor een uitstapje naar Vetschau, net over de Duitse grens. U rijdt dan op het oudste grensbaanvak van Nederland. Simpelveld heeft een prachtig station met seinhuizen van waaruit armseinen en wissels op het emplacement – net zoals vroeger – via trekdraden worden bediend. Met een stoomtrein door de heuvels van Zuid-Limburg rijden, is een heel aparte ervaring!

Southern Limburg has an international flair, and so does the ZLSM. Halfway through the main line, in Simpelveld, you can switch to a rail bus for an excursion to Vetschau, just over the German border. You will then be on the oldest border railway section in the Netherlands. Simpelveld has a beautiful station with signal boxes from which semaphore signals and points in the yard are operated by pulley wires, just like in old times. Riding on a steam train through the hills of southern Limburg is a truly extraordinary experience. d Stationstraat 20, Simpelveld • * Postbus 21071, 6369 ZH Simpel­veld • T: (045) 544 00 18 • E: info@miljoenenlijn.nl • I: www.miljoenen­lijn.nl

Stichting Historisch Dieselmaterieel SHD

•

Bezoek snel www.nvbs.com/lidworden. Met actiecode ‘museum14’ bent u voor E 15 al een half jaar lid!

TRAMWEG-STICHTING

* Mariaplaats 1, 3511 LH Utrecht • E: info@dieseltreinen. nl • I: www.dieseltreinen.nl • IBAN: NL08 INGB 0001 0891 86 t.n.v. Stichting Historisch Dieselmaterieel, Utrecht • ANBI

Stichting Mat ‘54 Hondekop-vier

E

NS-hondekoppen vormden tweede helft vorige eeuw de basis voor de sneltreindienst op de hoofdlijnen. Deze stichting is eigenaar van het voormalige NS-treinstel 766, gebouwd in 1960. De bedoeling is om de 766 eind 2014 weer rijvaardig te hebben.

* Postbus 381, 1200 AJ Hilversum • E: secretariaat@mat54.nl • I: www.mat54.nl • IBAN: NL11 INGB 0000 1877 11 ≥ € 27,50/jaar t.n.v.

Stichting Mat’54 Honde­kopVier, Hilversum • ANBI

Stichting DE 3

D

Het doel van de stichting is het bewaren van een treinstel plan U – ook bekend als ‘Rode Duivel’. Hiermee wordt een stuk Nederlands erfgoed rijdend gehouden om voor gezelschappen speciale ritten te rijden.

* Kerkuil 46, 4822 PA Breda • E: info@werkgroep1501.nl • I: www.werkgroep1501.nl • IBAN: NL27 INGB 0004 7262 47 t.n.v. Stichting Klassieke Locomotieven, Rotterdam ≥ € 30,00/jaar

Gabriel Metsustraat 10, 7312 PS Apeldoorn, tel. (06) 22993404 De Hare 22, 8375 GD, Oldemarkt, tel. (0561) 452318 info@philotrain.nl - www.philotrain.nl

NS 4700 stoomloc in H0!

Het model is gebouwd in de bekende Philotrain kwaliteit, geheel gebouwd uit messing, verende buffers, schroefkoppelingen, precisiemotor, fine scale wielen, constante en met de rijrichting wisselende verlichting, voorbereiding voor digitaal en sound, etc.

* Bernhardlaan 3, 6669 AD Dodewaard • T: 06-5106 7931 • E: info@stichtingde3.nl • I: www.stichtingde3.nl • IBAN: NL79 INGB 0005 3604 67 ≥ € 25,00/jaar

Wat doet Historisch Railvervoer Nederland?

Kortweg gezegd: we zijn een vereniging tot behartiging van de belangen van museale en toeristische rail­organisaties in Nederland. Deze brochure is daar een voorbeeld van. Als koepelorganisatie hebben we geregeld overleg met het ­Ministerie van Infrastructuur en Milieu, dat van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en andere instanties over zaken die de railmusea (kunnen) raken, bijvoorbeeld over wet- en regelgeving.

Er zijn in ons land nóg drie koepels op het gebied van historische vervoermiddelen, namelijk voor luchtvaart, scheepvaart en wegtransport. Samen met HRN vormen deze vier de Mobiele Collectie Nederland MCN. Dit is een stichting die de belangen verdedigt van het historisch erfgoed in beweging in z’n geheel.

Met koepelorganisaties in andere Europese landen vormt HRN de federatie Fedecrail die vooral in Brussel in de gaten houdt welke potjes daar op het vuur staan.

HRN beheert ook het Nationaal Register Railmonumenten, waarin meer dan 750 historische railvoertuigen zijn opgenomen. Al die voertuigen hebben, afhankelijk van hun cultuurhistorische waarde, een bepaalde ­ status gekregen. Dit Register maakt onderdeel ­ uit van het Nationaal Register Mobiel Erfgoed.

U kunt het ­Register Railmonumenten raad­plegen op www.railmonumenten.nl.

MODELSPOORBEURS EXPO HOUTEN Deze beurs wordt 8x per jaar gehouden in drie hallen. Groot aanbod van nieuwe en gebruikte modeltreinen en toebehoren tegen scherpe prijzen. Perfecte bereikbaarheid en gratis parkeren. Zie voor de data en nog veel meer informatie onze website: www.modelspoorbeurs.nl

Tot ziens op onze beurs, waar u meestal vindt wat u zoekt!

De serie NS 4700 stoomloc’s is door de Nederlandse regering in Zweden besteld vanuit Londen, tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze locomotieven werden, net als de stoomlocomotieven van de ZLSM, door NOHAB gebouwd naar een Zweeds ontwerp. De ZLSM in schaal 1:87!

Kenmerken: - Gedetailleerd model in een oplage van 75 stuks - Vrije doorkijk tussen ketel en chassis - Luiken op dak machinistenhuis beweegbaar - Rookkastdeur kan worden geopend - Functionerende schuifbeweging derde cilinder - Luidspreker standaard ingebouwd in tender - Voorbereiding digitaal via 8-polige stekker - Prijs: € 1.395,00

Vraag de brochure met bestellijst van de NS 4700 per telefoon of e-mail bij ons aan

Wilt u op de hoogte blijven van de laatste nieuwtjes van de Nederlandse railmusea?

Volg @HRN-Railmusea dan op Twitter

D

Het gevoel van de jaren’70 en ’80: dieselen op nevenlijnen. Kern van de collectie is een trek-duw combinatie bestaande uit twee locs van de serie NS 2200 en verschillende rijtuigen. Daarnaast zijn er twee dieseltreinstellen plan U en een aantal goederenwagens.

* Dam 2, 1671 AW Medemblik • secretaris@stichting162.nl • I: www.stichting162.nl • IBAN: NL35 INGB 0005 0777 28 € 16,20/jaar t.n.v.

Stichting 162, Utrecht • ANBI

E

•

* Kloetenseweg 5, 7101 TV Winterswijk • T: 0543 52 30 02 • E: hwsiebelink@hotmail.com • I: www.stichting-hsa.nl • IBAN NL05 SNSB 0928 2375 91 ≥ € 15,00/jaar

* Azaleastraat 16, 4142 ZS Leerdam • E: info@locomotor.nl • I: www.locomotor.nl • IBAN: NL23 INGB 0004 9716 32 ≥ € 20,00/ jaar t.n.v. Stichting De Locomotor, Rotterdam • ANBI

Werkgroep 1501 / Stichting Klassieke Locomotieven KLOK

19. Stichting RTM Ouddorp

• • • •

e NVBS is een vereniging van en voor belangstellenden D in spoor- en tramwegen. We bieden onder meer: Interessante presentaties door het hele land Maandblad Op de Rails met nieuws en achtergronden Excursies en reizen dichtbij en verder weg Eigen jongerenafdeling (jongeren 50% korting op lidmaatschap!)

Winkel met actueel assortiment boeken en DVD’s, nieuw en tweedehands Bibliotheek en Railverzamelingen met heel veel historisch materiaal Gezellige verenigingsruimte in station Amersfoort Want samen is je spoorhobby toch leuker dan alleen?

H E M E L V A A R T S D A G Elk jaar Nationale Stoomtreindag!

Al meer dan 25 jaar neemt een groot aantal railmusea deel aan de Natio­nale Stoomtreindag. Van meet af aan gebeurt dat op Hemelvaartsdag. Er wordt niets centraal georganiseerd en de railmusea zorgen zelf voor de invulling. Die kan dus van plaats tot plaats verschillen. Alle informatie kunt u vinden op de eigen websites van de musea, die u rechtstreeks, maar ook via onze portal www.railmusea.nl kunt bereiken.

U kunt van alles verwachten want sommige HRN-leden maken er een heel feest van door combinatie met andere, vaak historische zaken. Zo is het best mogelijk dat u ergens tegen een rally van klassieke auto’s en motoren aanloopt.

Restauraties Dankzij TS-bijdragen worden historische trams en tramrijtuigen in oude luister hersteld. De TS draagt bij aan de restauraties vanuit donaties, schenkingen, legaten en door de TS verworven projectsubsidies.

De TS (1965) is een landelijke organisatie ter ondersteuning van het verwerven en restaureren van historisch trammaterieel. In de TS-werkplaats in Scheve­ ningen werken vrijwilligers aan de restauratie van tramrijtuigen. Museumstoomtram Hoorn-Medemblik, Stichting RTM Ouddorp, Stichting Haags Trammuseum en Stichting RoMeO zijn gelieerd aan de Tramweg-Stichting.

Donateurs gevraagd Om de restauraties voort te kunnen zetten vraagt de TS u om donateur te worden. De minimale donatie bedraagt € 18,00 per jaar. Hiervoor ontvangt u vier maal per jaar het donateursblad Op Oude Rails. U kunt zich aanmelden bij de secretaris van de Tramweg-Stichting, de heer R. Kievit, Birkenheuvelweg 59, 1215 ES Hilversum, telefoon (035) 623 57 67, e-mail: kievit@hetnet.nl. Meer informatie over de Tramweg-Stichting vindt u op www.tramwegstichting.nl.

Overige organisaties en websites • Stichting Mobiele Collectie Nederland (MCN) E: info@mobiel-erfgoed.nl, I: www.mobiel-erfgoed.nl • SMS, Steunfonds Museum Spoorwegbedrijven, Postbus 60, 9695 ZH Bellingwolde • De website www.2014mobiel.nl bevat alle informatie over het Jaar van Mobiliteit en Mobiel Erfgoed.

• Het virtueel railmuseum vindt u op www.railmonumenten.nl/index2.htm. Topstukken vertellen de geschiedenis van het vervoer over de rails in Nederland.

• De Nederlandse Museummaterieel Database (NMMD) bevat informatie over al het spoor- en tramweg-museummaterieel dat bij de Nederlandse railmusea aanwezig is: www.nmld.nl.

• De Stichting Tramwerk restaureert op professionele wijze historische trams. Alle informatie over de activiteiten van deze stichting is te vinden op www.tramwerk.nl.

Voor het nieuwe treinennieuws kijkt u op

COLOFON • Uitgave: Vereniging Historisch Railvervoer Nederland (HRN) • Samenstelling: Kees Wielemaker • Eindredactie: Gé Willemse/Kees Wielemaker • Engelse vertaling: Writewell • Vormgeving: Arjan Ligtenbarg • Druk: Offset Vandevelde n.v., Kruishoutem (B) • Productie en verspreiding mede mogelijk gemaakt door de ­Neder­landse Vereniging van Belangstellenden in Spoor- en Tramwegen (NVBS) en Holland Brochure Services (HBS).

Wijzigingen voorbehouden. De uitgever is niet aansprakelijk voor de gevolgen van eventuele zet- en drukfouten.

Raadpleeg eventueel de website van het project.

SE&O © 2014