-1បុ ព្វកថា
3
ំ ី ល ដែលចេញផ្សាញតាមបណ្ដ ំ ័រ បទអប់រខ្ ា ញចេហទព
ំ ុ សផ្សួ េចផ្ស ច េះ បផ្ស ម ា ើា ចោលេ ំ ិ តច លង្កាចោ
ចាន់
សុ ជន
ើ ងចោយ ព្ពេះមហាធម្មា-
េជាកព្មងទសស ៈព្បកបចោយ ឺ
វបបធម៌ពហុេ ំ ិ តចព្េើ វស ន ិ ័ យ កុ ងច ចៅចលើ លទិសាស ធ សងម គ សាស្រស ត ំ ូ ា ំ ប រួមទងែ
វបបធម៌
េិតសា ត ស្រស ត
ំ ់ េះបា ចដាតជាសខា
ទចំ ៀមទម្មលប់
វទាសាស្រស ត ិ
ព្បពពណី
បញ្ហ ា ជីវត ិ
ត ន ុ ោណសម័យ ិ ងបេុ បប ច ន ិ ងព្ទឹសី បទក ុ ងប
សម័យ។ ព្េប់បរបទ ិ ី មួយៗ
ចយងដែលជាអ ក ន ព្សាវព្ជាវ ើ
ព្ជួសហួសខ្ូេតពមេ ល ាប់ចែើមច
ើយ ព្ោ ់ដតបចំ ពញសព្មួល
េងព្កងពុំម្ម ចេត
ព្បតែ ិ ឋ
៏ ពំ លឲ្ ឬកប ល យឃ្លលតក្លលយព្ជុល
បដ ម ក្លរព យល់ េ ំ ិ តពិចារណ្ដ ែ ខ្េះ ល ៗ ែូេជាក្លរវភាេ ិ ំ ិ បណ
ដត បក ល ៗ ិ ងេតសាស្រស ិ
ំ ៉ ចៅជួយេញ្ ិ ឹ ច មបប
ចែម ើ បស ី ចំ ោេអម ិ ងឲ្យេូល
ូ វដផ្សក ន ព អតប ែ ទចែម ើ
ឲ្យក្ល ់ដតសុី
-2រែ សអត-ែ ើ ិ ងម្ម ភាពរស់រចវកចោរចពញចោយអត
ជចព្ៅ ័យ
វព្សបតាមសម័យក្លលដត ធ ករខ ព្កមព្តមព្តូ ិ ងព្បព័ អ ឹ
បុ ច៉ ណ្ដណេះ ។
មួយវញចទៀត ិ
ំ ីចល េះ បទអប់រខ្
េតែ សាល ិ ិ ិ ៏ោ៉ងវចសសវ សតសមបជញ្ ញ:របស់ ិ
សព្ម្មប់ដណ
សិសស
ិ សសត ិ
ឹ ងបា ជាម្មោ៌
យុវជ
ំ បណ ល ុ ា េះព ូ ត កុលបុព្ត
កុលធតា ឲ្យក្លលយជាអក ន ម្ម ចោ ិ ចសាម សិក្លរយល់ែឹង ី ំ ខ្ង ក ព ់ខ្ស ព ់ទងខាងដផ្ស ន សងម គ
ចៅចោយបញ្ហញ ុ កូលភាព ។
ន េូល ឹ ងបា ជាសារព្បចោជ ៍ធចំ ធងេចំ ោេះអក
អា ព្េប់រូប ចហើយជាពិចសសចៅចទៀតច ប យ ែ ូ វេម្មលតរវាងសាស អតបរម្ម ។ ិ
ព្បកប
ព្េប់អតប ែ ទដែលបា ផ្សាយចេញ
ចយងសងឃ មថា ើ ឹ
ចៅច េះ
ំ ទងខាងដផ្ស ក ន សាស
ំ ុត ចៅទីបផ្ស
េះ
ឹ ងបា ក្លត់
គ ចោកឲ្យបា ជា ិ ងសងម
ព្កុមក្លរង្ករចយងស ូ មអល័យចទស ើ
ំ ៉ ច េះ ព្បសិ ចបកព្មងអត ប ែ ទទងអមាលម្ម ើ ំ ង ឆ្គឆ្ គ ព្តង់ដផ្សក ន ណ្ដមួយច
េះ
ម្ម ភាព
សូមអស់ចោកអក ន អា
-3ំ អក ន សិកាទងឡាយ
ំ ឹ ងមកព្កុមក្លរង្ករ ចមតាតផ្សល ា ់ ែណ
ចយងឬជ ួ យដកតព្មូវចោយអ ុ ចព្ោេះផ្សងេុេះ។ ើ ំ ួលមតិឬអ ុ សាស ៍ព្េប់ោ៉ង ចយើងរង់ចាទទ
ព្កុមក្លរង្ករ មិ ថាអ ុ -
សាស ៍ច
់ឬក៏សរចសើរចទ េឺសុទដធ តជាព្បទីប េះ ជាក្លររេះេ ិ
“នធ ិ ន ី ំវ
ំ ុ សក្លរឆ្គឆ្ ំ ង បវត្តារ=អ ំ ក ន ចោលព្បាប់ ូ វចទសកហ គ
ំ ឺល សព្ម្មប់ចព្ទលបល
ំ ំ ់ ។ ចៅរកក្លរសចព្មេក្លរង្ករទ ងអស
ំ ទុកែូេជាចោលព្បាប់ ូ វកណ បព្់ ទពយ” ។ សុខ្
ែពទច
ំ ់ សូមកលាណមិតទ ត ងអស
ិ ងភាពចជាេជ័យព្េប់ភារកិេច
ើយ ៕
ទទួលបា
ូ វចសេកី ត
ំ ល យចៅជាបក្លរៈ កុក្ល
ចធចៅវត ព្ត បាសាទព្សេះកណ្ដ ត ល(ខាចស់)ពងអ ៃ ង្កគរ ើវ
ំ ៨ចកត ើ ដខ្ពិសាខ្ ព.ស២៥៥៧ ទី៦ ដខ្ឧសភា ឆ្ន២០១៤
-4រចនាសម្ព័នធ ននរចនាករកម្ម្ងបទអប់រខ្ល ំ ី
3
១.
ព្ពេះមហាធម្មាលង្កាចោ ចាន់ សុ ជន
២.
ព្ពេះលក ខ ុ ិចបបចម្ម ជជឿន សុ ជាតិ ិ ុម
៣.
ព្ពេះលក េ ខ ន ចតា ិ ម្ិ ត ិ ុ តស ិ ត វងស វច
៤.
ព្ពេះឧចទេសាចារយ អេគសិរវី មលញ្ហ ញ ណ លី បុ ន លីន ិ
៥.
ឧចទសា េ ចារយ សួន សិរ ី
-5បទអប់រខ្ល ំ ី
3 សាអ ី ំព្ីៈី បុ ព្វភាគននម្ព្ះព្ុ ទធសាសនា ំ ួ រៈ ចតព្ពេះព សណ ុ ទសា ធ ស ើ
ឡាយ
ំ ូ ា ោកយចព្បៀ ព្បចៅអប់រទ
ច្ាេះថាព្ពេះពុទសា ធ ស
ំ របស់ព្ពេះសមុ ទ ព ទ ធ ង
ថាធមជា ា តិ, ថាសភាវៈព្ទព្ទង់ចោក…។ ដែលដព្បថា
េាប់
បញ្ញតិ ត បទអ ុ ញ្ហញត
ជាអីវ ?
ដែលដព្បថាេាប់,
េជាកច ាមព្កតយព្កមព បទ ឺ ឹ
ិ ងបទអលសម្មចារ ិ
ដែលព្ពេះពុទ ធ
េដំ ណកខាង
េាប់ព្បចទស
ព្េប់ព្ពេះអងព្គ ទង់ព្តាស់អ ុ ម័តទុកេចំ ោេះបពវជិត ់ បរសទយចោរពព្តងព្តាប ិ សព្ម្មប់ម ុ សសជាតិវញ ិ
។
ិង
ដែលសភាតាក់ដតងអ ុ ម័តមក
ក៏ព្តូវទមទរឲ្យសមព្សបតាមេ ង ល ព្ពេះធម៌ ដែលជាេាប់
ច េះដែរ ពីចព្ោេះថា ចបើរឥលព្បាសចាកឃ្លលតចេញពីព្ពេះធម៌ ចហើយ ពុំម្ម សុព្កឹតភាពឬសុេរតភាពអាេវ ឆ រកយុតិ-ត ិ ិ េ័យ ិ ៌បា ច ធម៌ឬអយុតិធម ត
ើយ ។
ដែលដព្បយកបា ថា
ធមជា ា តិច
េះ
េឺជាសភាវៈ
-6ចកតច ើ
ា ចៅតាមចហតុបេ័យ ច ព រូបធាតុ ើងជាធមតា
ចោយលកណ ៈជាជីវសាស្រស ត ខ
លូេពភសាស្រស ត
ព្បកប ិ ងសភាវ-
សាស្រស ត រួមម្ម ម ុ សស សតវ រុកជា ខ តិ ទឹក ែី ចលើង ល ខ្យល់ លនំ សមុទ េ សកល
ា ព ធមជា ា តិ ិ ង ចោកធាតុជាចែើម។ បញ្ហ
(ចញយយធម៌)
ំ ៍សចំ ោេរវាង ចៅកុ ងក ណ កចំ ណើតវវឌ្ឍ ន ិ
ំ ទងច េះ ព្ពេះពុទសា ធ ស
បា ចបកបង្ក ា ញ ូ វរបកេចំ ើ
ចហតុបេ័យ ច ោ៉ងេាស់ោស់
ចធឲ្យម ុ សសយល់ែឹង ូ វ ើវ
ំ ់បផ្ស ំ ុ ត េចំ ោេះជីវត សភាវៈពិតែ៏ចាបាេ ិ រូបក្លយ កចំ ណើតរបស់ខ្ួ ល
ែ ុ ចៅជុវំ ញខ្ ិ ិ ងវតុ ធាត ួល ។
ំ ទងឡាយក ន ុ ងចោក
ើញ
ិ ងជាតិ
ឯពួកវទាករ ិ
ម្ម អក ជា ន វទាសាស្រស ត ចែម ិ ើ
ដែល
សិកាយល់ចេេះែង ក ន ន ធមជា ា តសាស្រស ត ឹ េូលេត ិ ចត ៅបា កុ ងដផ្ស ិ
៍ ី ធមជា រហូតែល់ចៅទញយកផ្សលព្បចោជ ព ា តិមកផ្សលិត បចងើត ា ជាឧបករណ៍ឬវតុ សម្ម ែ ភ រៈទចំ ើ បៗច
េះ សុទដធ តសិកា
ភាពព ធមជា ា តិ ម្ម ម្ម៉ស អាតូម វា៉
ង់
វភាេព្បកបចោយភាពស ុ ីជចព្ៅោ៉ងជាក់ោក់ចៅចលើសមព ធ ិ ជាចែម ើ
តាមលំ
ិ ងមូ ច៉ លេុល
ំ តយព្កមព ព្ក ព្ពេះធម៌ជាធមជា ា តចិ េះឯង, ឹ
ចបដបរជាម ើ ិ បា សិកាព្តេះរ ិ េះព្សាវព្ជាវោវឲ្យច ិ
ើ ញ ូ វព្កប
-7័ ឌ ចហតុបេ័យ ខ្ណ ច ដែលបចងើត ា ធមជា ា តចទច ិ រេ
រូបម ត
េះ
ក៏ពុំអាេ ឹ ង
់ ឧបករណ៍ចព្បព្បាស ើ
កបួ ខានតកមស ា ិ កា
ម្ម លកខ្ ច ខ ណឌេួរឲ្យកត់ចជឿទុកេិតបា ត
ើយ ។
ដែលដព្បថា សភាវៈព្ទព្ទង់ចោក េឺព្ពេះពុទសា ធ ស
ព្បកបចោយកមវា បាកសាស្រស ត ព្បាប់បង្កាញដណ ិ
ំ យល់ពី ព
់ មូលចហតុព សុខ្ ទុកខ អចំ ពើល អ អចំ ពើអាព្កក់ ចោលេព្បាប ឺ ពីែចំ ណើរសកមភា ា ពរបស់សតចវ ោក េចព្មើ វ ិ សកុ ងចោកច េះ ន ព្ពេះ ិ ោវ ។ ចោក
សរុបសចំ ោេទសស
ដែលជាចហតុ
កុ ងបរចោក ន
័យចៅ ពុទសា ធ ស
ន ិ ងកុ ង
ជាព្ទឹសី ត
ំ េឺថាជាព្ទឹសី បទព ព្ពេះពុទជា ត ធ ម្មចស់ដែលឆ្ុ េះបញ្ហ ល ច ង
ជាសកល ូ វអតៈែ (វឌ្ឍ ភាព)
ត យភាព) ិ ងអ តៈែ (មហ ោ
េចំ ោេះពិលពចោកព្េប់ក្លលៈចទសៈ។ ចោកចយងច េះ ចាប់វវឌ្ឍកចក តច ិ ើ ើ សាស
ំ ឲ្យ
ពិលព
ើ ងចៅចពលច
េះដែរ
ើ ងចៅចពលណ្ដ ពុទ-ធ
ជាព្ទឹសីចោក ក៏ចាប់កចកតច ត ើ
ំ ចព្ោេះថា ព្េប់សភាវៈទងច
ជាក់ដសង ត
េះម្ម សម័ ព ភា ធ ពជាប់ទក់ទង
កុ ងមជឈោ ន ឋ ព្ទឹសី ចោកស ត ុ ទសា ធ ធ
ិ ងព្បកបចោយចហតុ
-8បេ័យ ច ចពញចលញ។ បេុ បប ក្ល ច ន ល
ំ ី បុោណក្លលមកទល់ ឹ ង តាងព
ព្បជាជ កុ ងព ន ិ លពចោកដតងចេេះែឹងយល់
៌ វឌ្ឍ ធម៌ សាគល់ ូ វទសស ៈ បចេក ច ចទស សីលធម៌ អរយធម ិ ំ ឃ្លលងកប ពីឪពុកម្មតយ ល ុ ខ្ស ិ ភាព ត ួ ខានតទូចៅ ក្លរអប់រ ំ ផ្សូ វស ំ ព្េូអាចារយឬបុពវបុរស ចហើយជ ទងច ំ ចេេះចាតៗោ ន មកចទៀត
េះចសាត សុទដធ តបា
ូ វកព្មងធមធា ា តុពីព្ពឹទធចារយ
ំ ់ច បុោណ្ដចារយ ិ ងបុពវបុរស…។ ឯបុពវជ ទងអស
ព្តូវជាសាស ិ កសាេ់សាចោហិតព ព្ពេះពុទ-ធ
ចសាត សាស ំ ទងច
េះ
ជាព្ទឹសីចោកបា សិកាចេេះចា ំ ូ វសភាវធម៌ ត
ពីម ុ សសអក ន ព្បាជជ ញ ំ
ចទៀត ែូេោន ឹ ងម ុ សសទំ អៗ ីវ
េះចទៀត
់មុ ៗែោបចរៀងោនមក
់ច េះដែរ ដតងសិកាចេេះែង ឹ
ដែលម្ម កុ ងចោកច េះតៗោន ន
៍។ វវឌ្ឍ ិ
ចហតុែូចេេះ ន
ំ ប់តាមក្លល ជាលោ
ំ ់ បចាឆជ កុ ងព ន ិ លពចោកទងអស
សុទស ធ ឹ ងជាព ុ វងស(ចៅពងសស ធ ា ម្ម ម ុ សសភាេចព្េើ ចលើសលប់ ំ ួ ល ជាព ុ វងសច មិ បា តាងខ្ ធ
)
ព ពុទសា ធ ស
េឺ
ដត
ជាបុេល គ ទុទិែិ ឋ ិ យម
ក្លរដែលខ្ួ ល ើ យ ចហើយេតថា ិ
-9ចេេះែង ូ វដផ្សក ន ទសស : ឹ ជាចែើម េចេេះច ឺ
ធមធា ា តុ
បចេក ច ចទស
សីលធម៌
ើ ងឯងៗ ឬចេេះពីលទិ ធ ព្េូ សាស្រសាតចារយ
ឬថាចេេះពីរូបម ក ឥតែឹងថា ត បួ ខានតព បុពវជ ខ្ួ ល ចៅវញ ិ ព្បព័ ធ ធ មស ា ភាវៈច ច
េះ
ជារបស់ព្ពេះពុទសា ធ ស
ចសាេះ
ំ ួល ើយ។ ម្ម ពួកជ មួយេ ំ ួ ចទៀត មិ ព្តមដតម ឹ ិ តាងខ្
ជាអក ន ែង ធ ស ឹ េុណពុទសា ជាេូសព្តូវ
ចទ
ំ ំ ួល ដងមទងព្បក្លសតា ងខ្
ំ ឹ ងព្ពេះពុទសា ជាេូព្បឆ្ង ធ ស
ជារូបម ក ត បួ េាប់ចែើមដងមចទៀត៕
(ដកម្សង់សម្ម្ួលព្អ ី តថបទម្ព្ះសទ ិ ធជត្តថ សុ ង សុ វី លី បុ ន លីន)
ជាព្េូចែើម
ជោយ អគគសរិ វី ម្លញ្ញ ា ណ ិ