សាមគ្គីកថា ព្ពះបាឡាត់ ចាន់ លី វតតបទុមវតី ព្រុងភនពំ ពញ ពទសនាដារ់វទ ិ យុពោសនស័ពទននព្បពទសរមពជា ុ កាលពី នថង១៥ពោច ខែភព្ទបទ ឆ្នជ ំ ត ូ សំរទ ឹ ិស ធ ័រ ព.ស.២៤៩១ (៣—១០—១៩៤៨) នមោ តស្ស ភគ្វមោ អរហមោ ស្ោាស្មពទ្ ុ ស្ ធ ស។ សូមព្កាបថ្វាយបងគច ើ ពំ
ះព្ពះដ៏មានព្ពះភាគ ជាអរហនដសមាាសមពុទព្ធ ពមទំង
ព្ពះសទធមានិងពពួ រននព្ពះអរិយសងឃពដាយពសចរដពី ោរព។ រ ួចពហើ យ
អាត្មាភាពនឹងពលើរយរពុ ទភា ធ សិតមួយបាទព្តង់បទថ្វៈ
ស្ុ ខា
ស្ង្ឃស្ស សាមគ្គី មរសខមតងជារពបៀបធមាពទសនា ផាយត្មមវិទយុរមពុជា ខចរជូន អស់ ពោរអនរទំងឡាយស្ដដប់ ដច ូ តពៅពនះ ៖ ស្ុខា ស្ង្ឃស្ស សាមគ្គី “ពសចរដព្ី ពមពព្ពៀងននពួ រឱ្យពរើតសុែ” ស្ដមគគី បានដល់ ពសចរដព្ី ពមពព្ពៀង។ កាលពិ ចារណាពមើលពួ រសតានិងវតថុ ទំងពួ ង ខដលព្បព្ពឹ តតពៅរនុងពោរពនះ គួរពរើតអស្ដចរយពន់ ពពរ ពព្
ះសមលឹងព
ើញ
ដល់ ការព្បុងផគច ុំ ល ូ ោនជាពួ រៗ របស់ ធាតុពនាះៗខដលព្បព្ពឹ តតពៅពដាយធមាត្មឬមាន អនរព្បុងផគខុំ តងពឡើង ែពនះយ៉ងណា; ឯសតាគព ឺ ពួ រមនុសសនិងតិរចាឆនខដលមានរ ូប កាយជាព្បារដ គឺធាតុ៤យ៉ង បថវី-អាពបា-ពតពជា-វាពយ ផគច ុំ ល ូ ោនពហើ យឱ្យពរើត ផល គឺរពព្មើរកាយបាន ព បាន
លវាចាបាន ព
ើញបាន ស្ដដប់ បាន ហិ តបាន លិទភ ធ រ ល ស
ល់ ព្តូវបាន ដឹងែលួនបាន ដឹងសុែទុរឬ ខ ឧពបកាខ ពចះរំណត់ ចាំមុែការនាទី គិត
ពនះគិតពនាះបាន,
កាលធាតុទំង៤ព្បព្ពឹ តតពៅពដាយអាការៈព្ពមពព្ពៀងោនឱ្យពរើត
ផលពនះបានព្តឹមណា រ៏បានព្ាះថ្វរស់ ពៅព្តឹមពណាះ ពបើធាតុទំង៤មិនព្បព្ពឹ តត ពៅពដាយអាការៈព្ពមពព្ពៀង
មិនឱ្យពរើតផលពនះបានពហើ យ
“ស្ដលប់ ” សតាខដលបានព្ាះថ្វរស់ ពៅ រ៏ពព្ សូមបីការបរិពភាគថ្វនំរុង ន ពវោឈឺ
រ៏បានព្ាះថ្វ
ះពសចរតព្ី ពមពព្ពៀងរបស់ ធាតុទំង៤
រ៏ពដើមបីជយ ួ បព្មុងពសចរតព្ី ពមពព្ពៀងរបស់ ធាតុ
ទំង៤ខដលមានទរ់ ោំងឬទល់ ស្ដលរ់ ដពើ ណើ រ
ពដាយអំណាចព្បព្ពឹ តពត ៅខ្លំងពលើស ០១
លប់ ឬធូរៗជាងោន វតថុពនាះៗ នាយជាងឆ្លតព្បុងផគធា ុំ តុពនាះៗព្បរបចូលោនពឡើង មាន ពព្គឿងចព្រនិងរមាលំងពភលើងជាពដើម រ៏ឱ្យសពព្មចផលត្មមអំណាច។ ព្បការមួយពទៀត មនុសសមានរ់ ៗ មានោងកាយនិងអវយវៈពសាើោន មានរមាលំងរ៏ ពសាើៗោនប៉ុពណា ណ ះ មិនពលើសថយជាងោនប៉ុនាាន ខតអាចនឹងពធាកា ើ រងារបានធំជាងែលួន ដូចយ៉ងរស្ដងផទះ ត្មំងព្សុរនគរ ព្គប់ ព្គងោននឹងោន តស៊ូអនតោយែាល់ខ្ាយររ ពសចរតស ី ុែឱ្យដល់ ោននឹងោន ខតរមាលំងមានរ់ ៗ កាលណានឹងពធាបា ើ ន ការខដលពធាើបាន ដូពចានះ រ៏ពព្
ះពសចរតព្ី ពមពព្ពៀងជួយោនពៅវិញពៅមរ មិនថ្វខតពួ រមនុសស សូមបី
សតាតរិ ចាឆនរ៏ដច ូ ោន
ព្ពមពព្ពៀងោនពហើ យរ៏អាចពធាកា ើ រពលើសែលួន
សមបុរបានធំៗ ហា ូងព្សពមាច ហា ូង
ដូចរពណតៀររ
ំាុ ជួយោនទិចមនុសស ជួយោនខ្ំមនុសសឬពធាើ សតា
តិរចាឆនខដលធំជាងឱ្យខ្លចបាន។ រយខដលបានព
លមរប៉ុពណណះ ពដើមបីចងអុលឱ្យព
ព្ពមពព្ពៀងមានគុណដល់ មនុសស សមដូច ោនំ
សាមគ្គី
វុឌ្ឍសាធិកា
ើញថ្វ ស្ដមគគី គឺពសចរតី
រយសុភាសិតថ្វ ស្មវេស្ំ
ស្ង្ឃភូ
ខព្បថ្វ “ស្ដមគគពី ធាឱ្ ើ យពរើតពសចរតច ី ពព្មើនរបស់
មនុសសទំងឡាយ ខដលជាពួ រជាព្រុមឱ្យសពព្មច”។ ឯស្ដមគគពី នាះ មានព្បពភទជា២គឺៈ កាយស្ដមគគី “ព្ពមពព្ពៀងពដាយកាយ”១, ចិតស្ដ ត មគគី “ព្ពមពព្ពៀងពដាយចិត”ត ១។ ការខដលបុគល គ ទំងឡាយពៅរនុងពសចរតប ី ងាគប់ ពមជាព្បធាន១ ព្តូវត្មំងចិតពត ធាត្ម ើ មពសចរតប ី ងាគប់ ពមជាព្បធានពនាះឱ្យព្ពមៗោន ដូចពួ រ មនុសសពធាកា ើ រងារព្ពមពព្ពៀងោន
មានអូសទញជាពដើមរតី
ពួ រទហានព្ពមពព្ពៀងោន
ចូលតស៊ូសព្តូវរតី ដូពចនះជាកាយស្ដមគគ។ ី ការខដលបុគល គ ទំងឡាយពនាះព្ពមចិតោ ត ន ព្បរបរិចខច ដលព
លពហើ យពនាះ ត្មមរមាលំងែលួនឯងរតី មានពមជាអនរបងាគប់ រតី ចងពមព្តី
ពដាយអំណាចមិតស ត នថវៈតោនរតី ដូពចនះជាចិតស្ដ ត មគគ។ ី ស្ដមគគទ ី ំង ២ព្បពភទពនះ រខមង ឱ្យផលត្មមអំណាច កាលពបើស្ដមគគពី ដើរពៅពពញទីពហើ យ វតថុអខាី ដលផុតវិស័យឬខដល មិនសពព្មចរ៏ឥតអងគមា ឺ ន, រ៏ខតថ្វស្ដមគគជា ី គុណដល់ ពួរមិនមានវតថុអាីពព្បៀបពសាើព្តឹម ណា ពសចរតខី បរចារស្ដមគគី រ៏ជាពទសដល់ ពួរមិនមានអាពី សាើព្តឹមពណាះ។ កាយ ស្ដមគគជា ី ព្បធានខ្ងលអៗ
អាចឱ្យព្បព្ពឹ តពត ៅបាន
ចំខណរចិតស្ដ ត មគគយ ី ល់ ព្ពម ០២
អាព្ស័យោនពៅវិញពៅមរ ដូចសុភាសិតថ្វ “ទះនដមាខងមិនឮ”។ បុគល គ ខដលពៅព្បាស ចារស្ដមគគី រខមងមិនមានសុែ មិនព្បសប់ ព្បទះព អនរព្បាថ្វនពសចរតស ី ុែ-ចពព្មើន
ើញពសចរតច ី ពព្មើន ពហតុដពូ ចានះ ជន
កាលែលួនពៅរនុងពួ រឬពៅព្បរបរិចជា ច មួយអនរដនទ
គបបីព្បាថ្វនពសចរតស្ដ ី មគគជា ី ធំ មិនគបបីព
ើញខតព្បពយជន៍ែលួនមួយចំខណរ គបបីមាន
ពសចរតអ ី ត់ ធន់ បនធូរបនថយទិដមា ឋិ នៈកាត់ ែលី កាត់ខវងត្មមពួ រ។ មួយពទៀត គបបីត្មំងចិតព្ត បរបពដាយពមត្មត គិតអាណិ តោន រនុងពវោកាលពធា,ើ និយយ,
គិត,
គបបីមានចិតផ ត សពា ផាយដល់ ោនពដាយោភផល
ពដាយមារយទដ៏សុភាព មិនគបបីព្បខជងោនពព្ ពៅរនុងគុណធម៌ដច ូ ព
គបបីព្បព្ពឹ តែ ត លួន
ះទិដមា ឋិ នៈ។ កាលអនរោល់ ោនត្មំង
លមរ ស្ដមគគរ ី ៏ពរើតមានជាពសចរតល ី អ ពសចរតច ី ពព្មើនមរ
ដល់ ែលួននិងអនរដនទ ព្ពមទំងនាយររបស់ ពួរគណៈ។ ស្ដមគគី គឺពសចរតព្ី ពមពព្ពៀងពនះ ជាគុណធម៌ដស ៏ ំខ្ន់ បុគល គ ព្គប់ ជាន់ គរួ ព្បាថ្វន រនុងរិចព្ច បនពព្គប់ ឋានៈ ទំងគតិពោរនិងគតិធម៌, មនុសសអនរោានមិព្ត មិន មានអនរោប់ អាននឹងព្តូវពគតិះពដៀលថ្វជាមនុសស
ល ពទើបមិនមានអនរណាគប់ ររ
សមពដាយពុ ទភា ធ សិតថ្វ “ភាពជាសមាលញ់មិនមានរនុងជន ត្មជន
ល”។ អធិបាយថ្វ ធមា
លមិនោប់ ចត ិ គ ត ប់ អនរណាពស្ដះពឡើយ។ មនុសសមានរ់ កាលមានរិចពច រើតពឡើង រ៏ព្តូវពព្បើរមាលំងរបស់ ែលួនឯង មិនមានអនរ
ណាជួយោំ សព្តូវ
រ
រខមងមានពសចរតច ី ខំ បងចិតជា ត ព្បព្រតីនិងជាទីពមើលងាយរបស់
ចំខណរអនរមានមិព្តពព្ចើន
ព្ាះថ្វមានរមាលំងពព្ចើននឹងពធាើរច ិ កា ច រណារ៏
មានអនរជួយទំនរ ុ បព្មុង ពដាយរមាលំងកាយ រមាលំងពសចរតគ ី ត ិ និងរមាលំងព្ទពយ ជា ទីពកាតខព្រងរបស់ សព្តូវ។ មិនបាច់ ពមើលពៅឆ្ងយពទ ជាធមាត្មននវតថុទំងពួ ងរ ួមចូល ោនពព្ចើនៗ រខមងបំពពញរមាលំងខ្លំងកាលពឡើង ចពព្មៀរពឈើ មួយ រូនពរាងអាចកាច់ បារ់ ជារំណាត់ បាន ពបើរ ួមចូលោនជាបាច់ មនុសសធំរ៏កាច់ បានពដាយលំបារ; គុណរបស់ ស្ដមគគី ព
ើញបានពដាយព្បការដូពចនះ។
សូមពលើរពរឿងឧបាសរពួ រនគរអាឡវី
ព្ាះហតថរៈ
អាឡវរៈ
ខដលជា
មនុសសមានពួ រពព្ចើន មរសខមតងលាមជាតួយ៉ងននវិធច ី ងស្ដមគគ។ ី ឧបាសរពនះបាន ០៣
ព្កាបទូលព្ពះដ៏មានបុណយថ្វ ែលួនែ្ំពុ នះបានសពគងាគះមនុសសពដាយសងគហវតថុ៤ព្បការ គឺៈ បានឱ្យចំខណរននវតថុពផសងៗ១ បានព
ល
រយជាទីោប់ ចត ិ រត បស់ អនរស្ដតប់ ១ បាន
ព្បព្ពឹ តកា ត រឱ្យជាព្បពយជន៍ទពូ ៅ១ ត្មំងែលួនពសាើទពូ ៅមិនព្បកាន់ ថ្វធំ-តូច១។ អធិបាយថ្វ ពួ រឯណាកាលមានពសចរតព្ី ពមពព្ពៀងោន រខមងដល់ នវូ ពសចរតី សុែគឺៈ ១—សុែកាយ ពព្
ះពួ រគណៈជួយោនការ
រអនតោយខដលនឹងគបបីមានមរអំពី
សព្តូវខ្ងពព្ៅ កាលឈឺចាប់ រ៏ជយ ួ ោនររាពាបាល; ២—សុែចិតត ពព្
ះពសចរតស ី ងប់
ពរៀបរយរនុងពួ រគណៈ ពដាយមានពសចរតស ី ុែពសាើទពូ ៅដូចោន។ កាលពបើពសចរតព្ី ពម ពព្ពៀងឱ្យពរើតសុែសមដូចភាសិតពនះពហើ យ អនរណាររាស្ដមគគរ ី ៏ព្ាះថ្វររាពស ចរតស ី ុែ ខតពសចរតស្ដ ី មគគពី នះជាររណី យរិចច ខដលមនុសសទំងឡាយរ ួមោនព្បតិបតត។ បណា ត មនុសសទំងឡាយរខមងពផសងោន
ពដាយទឹរចិតន ត ិងអធាព្ស័យឬការ
សព្ងួមកាយ វាចា ចិតតបានពព្ចើនតិចរ៏ពផសងោន អនរឯណាពៅរនុងពួ រមិនររាពសចរតី សងប់
បណា ត លឱ្យរិពលសខដលជាបដិបរសចំព
ះពសចរតីស្ដមគគីចូលព្គបសងកត់ចត ិ ត
ទំងោានទមាៈ គឺរមាលំងសងកត់ចត ិ ទ ត រ ុ ឱ្យនឹងពៅ មិនមានសញ្ញ មៈ គឺពសចរតស ី ព្ងួមកាយ វាចា ចិតត បពណា ត យឱ្យពៅត្មមអារមាណ៍ ខដលមរជនលជពនលញ សខមតងរងរិពលស ពព្ោតព្ោត ពចញមរខ្ងពព្ៅឱ្យព្បារដពដាយកាយ វចី វិការៈ ដូពចនះពហើ យ អនរពនាះ រខមងទមាលយពសចរតីជាទីោប់ ចិតរត បស់ មនុសសដនទ ពទើបចាត់ ថ្វ ពសចរតីព្បព្ពឹ តរត បស់ បុគគលពនាះ ជាពព្គឿងទមាលយពសចរតីស្ដមគគីឱ្យខបរបារ់ និងបានព្ាះថ្វទមាលយពសចរតី សុែចុះព្ពមោន ពដាយពហតុដពូ ចនះពហើ យព្ពះដ៏មានបុណយ ពទើបព្ទង់ព្បពៅឱ្យមនុសស ព្ពមពព្ពៀងោនថ្វ អនរោល់ ោនព្តូវព្បព្ពឹ តតធម៌គៈឺ ពាយមរមលរ់រពិ លសខដលមានពៅ រនុងសនាតនឱ្យសងប់ ពដាយមិនមានពសសសល់ ពាយមព្បយ័ តនរឱ្ ុំ យរិពលសពនាះព្ត ឡប់ ពរើតពឡើងពទៀតបាន ពទើបនឹងបានព្ាះថ្វ ដល់ នវូ ពសចរតីសុែដ៏យឺនយូ រ។ ែពនះសមពដាយពុ ទភា ធ សិតថ្វ ស្មគ្គ គ នំ តមោ ស្ុមខា ខព្បថ្វ “ពសចរតី ព្ពមពព្ពៀងោនរបស់ ពួរជាពហតុឱ្យពរើតសុែ”។ ស្ដមគគី មានផលដូពចនះពនះ រ៏ព្តូវអាព្ស័យបុគគលនិងធម៌ព្បរបដូចោន ពបើមិន ពធាដ ើ ពូ ចានះ ពសចរតព្ី ពមពព្ពៀងរ៏មិនមាន; ទូរនឹងពលឿនពៅរនុងមហាសមុព្ទ ឱ្យដល់ ០៤
ព្ចាំងដូចព្បាថ្វន ពដាយរមាលំងអនរោល់ ោនព្ពមពព្ពៀងោន ពបើមិនមានពសចរតព្ី ពមពព្ពៀង ោនពហើ យ
មុែជាលង់លិចពៅរណា ត លសមុព្ទឬទូរពចញចាររំពង់មិនរ ួច
ពដាយ
មនុសសអនរអុំឬអនរខចវ ទស់ អធាព្ស័យនឹងោន ; សូមបីមានមនុសសជាពមដឹរនាំឬជា នាយរយ៉ងណារ៏ពដាយ ពព្
ះអនរខចវ-អុំ មិនពជឿស្ដតប់ ត្មមពសចរតប ី ងាគប់ ពសចរតី
ព្ពមពព្ពៀងោនរ៏ពរើតពឡើងមិនបាន យ៉ង។ ពព្
មានពរឿងភិរុខខ ដលពៅរនុងខដនពកាសមពិរៈជាតួ
ះខតពសចរតីព្លះព្បខររោន ពដាយស្ដរពទសបនតិចបនតួចប៉ុពណា ណ ះ ពរើត
វិវាទខបរពួ រគណៈ ព្ពះស្ដស្ដតព្ទង់ហាមោត់មិនព្ពមទទួលស្ដតប់ ពស្ដះ ពទើបព្ទង់ យងពៅគង់នព្ពបាលិពលយយរៈ៣ខែ ពួ រឧបាសរ ឧបាសិកា សួរស្ដរដឹងពហតុ ពនាះៗរ៏ឈប់ ដារ់ បាព្ត ភិរុអ ខ មាលពណាះោានចងាាន់ ពព្សរោលនស្ដគំងសគមព្ពមជា នឹងោនវិញ ព
ើញពទសព្បារដថ្វ ការខបរស្ដមគគនា ី ំឱ្យវិនាសធំ។ ព្បជាជនទំង
ឡាយ ចូរអនរររាស្ដមគគពី នះឱ្យមួនមាំ រុប ំ ពណា ត យឱ្យស្ដមគគោ ី ល តរស្ដត់ ពីរណា ត ប់ នដអនរបានពឡើយ។ អាត្មាភាពសខមតងមររនុងស្ដមគគរ ី ថ្វ សនាតថ្វចប់ ខតប៉ុពណណះ ឯវើ។
អានិស្ង្ឃសាមគ្គី ពលរដឋ
រនុងរដឋណា
កាលចំណាប់
មានចិតបា ត ប
ស្ដមគគី
មីរមូលផតុំ
ព្ពមពព្ពៀងោន
ពធាកា ើ រងារ
ជាសុែុម
ដ៏ឧតតម
ជាព្បពយជន៍
ព្បពទសជាតិ ។
ពលរដឋ
រនុងរដឋពនាះ
ែពងែ ់ ពស់នថល
ជាតិដនទ
ភ័យរអា
ពុំ ហា៊នវាត
ពុំ ហា៊នពព្បើ
អំពពើ ពកាង
កាចជួជាតិ
សឹងរវាត
ោលតពចញឆ្ងយ ខ្លចស្ដមគគ។ ី យ.អ៊.
ព្ស្ដវព្ជាវពដាយៈ ថាច់ ស្ុតឹម ០៥