អរិយទ្រព្យទាំង៧ប្រការ

អរិយធនកថា (សម្តែងអំពីអរិយទ្រពយ៧ទ្រការ) ររៀរររៀង ទ្ពះទ្រូធតមរណ្ឌិត គង់-ស៊ឹម (ធតមរតេរោ) វតែឧណ្ណ ា រោត ទ្រុងភ្នរំ ពញ

អរិយធនរថ

អរិយធនកថា (សំម្ែងអំពីអរិយទ្រពយ៧ទ្រការ)

នមត្ថុ រត្នត្តយស្ស សូតនតស្ការចំរ

ះទ្ពះត្ទ្តរ័តរន ោយរោរព។

លំោរ់ អព ំ ី រនះ នឹងសូតែរទ្សង់យរពុ រភា ធ សិត ម្ែលទ្ពះសងគត ី ិ កាចារយទំងឡាយ រោរបានចារឹររុរតររនុងរតពីរខុររ ទ និកាយធតមររទ្តង់ លវរគថាៈ ស្ទ្ធាធនំ ស្ីលធនំ

ហិ រិឱត្តប្បិយំ ធនំ

ស្ុត្ធនញ្ច ចាគោ ច ប្ញ្ញា គេ ស្ត្តមំ ធនំ យស្ស ឯតា ធនា អត្ថិ ឥត្ថិយា ប្ុ រិស្ស្ស វា អទលិគទ្ធោត្ិ ត្ំ អាហុ អគោឃំ ត្ស្ស ជី េិត្នតិ។ ម្ទ្រថាៈ រុរសស្រសែីណ្ណ ម្ែលមានអរិយទ្រពយទំង៧ទ្រការ រាៈ ទ្រពយ រសទធ១, ទ្រពយរសីល១, ទ្រពយរហិ រិ១, ទ្រពយរឱតែរបាៈ១, ទ្រពយរសុតាៈ១, ទ្រពយរចារាៈ១, ទ្រពយររញ្ញា១, រោរអនរទ្បាជ្ញទំងឡាយមានទ្ពះពុ រជា ធ រែើត រ

លថ រុរសស្រសែីរ

ះតិនម្តនជាអនររ័លទ្ររ ើយ ររ្មះថជា

អនរមានទ្រពយសតបតែ​ែ ិ ស ៏ ែុរសែតភ មាំតួនរោយពិ ត ទំងការរស់ រៅររស់

០១

អរិយធនរថ

រុរសស្រសែីរ

ះ រ៏តន ិ រ្មះថរស់ រៅឥតអំរពើ រ ើយ។ អធិប្បាយ

អរិយទ្រពយរនះ ស្កធុជ្នទំងឡាយ ម្ែលធ្លារ់ រចះែឹងមានរសចរែី ទ្ជ្ះថាទ្ស្ករ់

រ៏រង ឹ រឹតម្តមានរសចរែទ្ី ជ្ះថារ ើង ររើតន ិ ទន់ មានរសចរែី

ទ្ជ្ះថា រ៏អាចនឹងររើតរសចរែទ្ី ជ្ះថារ ើង, រទ្ នូវអរិយទ្រពយទំង៧ទ្រការ

ះម្តបានររៀនឬបានស្កែរ់

ែូចរសចរែម្ី ែលនឹងពណ្៌

រោយសរងេរត

រៅរនះ ៖ ទ្រព្យកន ង ុ លោកចែកជាព្ីរយ ៉ា ងគឺៈ រ) សវិញ្ញ ា ណកទ្រព្យ ទ្រពយម្ែលមានវិញ្ញាណ្ ែូចយ៉ាងទស រតមររ, រោ, ទ្ររី, ែំរ,ី រសះ ជារែើត។ ខ) អវិញ្ញ ា ណកទ្រព្យ ទ្រពយម្ែលោមនវិញ្ញាណ្ ែូចយ៉ាងផ្ទះ សម្តបង, មាស, ទ្បារ់ , ម្ទ្សចមា​ារ, ចារែំណ្ណំ ជារែើត។ ទ្រពយទំង២ទ្រការរនះ

ទ្ោន់ ម្តជាទ្រពយជ្ួយឧរតេតោ ភ ំទ្រតនុសស

រនុងរោរ ឲ្យបានសុខចរទ្តើន ម្តរនុងរចចុរបននជាតិ ររនុងជាតិម្ែលរំពុង រស់ រៅម្តរ៉ាុរណ្ណ ា ះររ, រោរតិនោរ់ ថជាអរិយទ្រពយបានរ ើយ រទ្ ទ្រពយទំងរនះតិនអាចនឹងកាន់ យររៅជាតួយនឹងខាួន

ះថ

រនុងរពលម្ែលខាួន

លះរោររនះ រៅកាន់ រោរខាងតុខបានរ ើយ, សតែូចពុ រភា ធ សិតថាៈ ០២

អរិយធនរថ

“ស្ព្វំ ប្ហាយ គមនីយំ សតវរោរ រពពួ រសតវសុរម្ធ តទ្តូវលះរង់នវូ វតេុទំងពួ ង” រហើ យ រៅ ទំងោងកាយររៀតរស្កត រ៏ទ្តូវលះរង់រចាលរៅរលើម្ផ្នែី ែូចជា អងាត់ឱសររទ្ររយជ្ន៍ោមន។ ររស់ ម្ែលទ្តូវយររៅបានជាតួយនឹងខាួន រ

ះ មានម្តអរិយទ្រពយ ម្ែលជាទ្រពយទ្ររសើររំផ្ត ុ រ

ះររើរកាន់ យររៅ

បាន រនុងរពលម្ែលខាួនលះរោររនះ រៅកាន់ រោរខាងតុខបានរោយ ងាយពិ ត។ ឯអរិយទ្រពយរ

ះ

ែូចបានររៀរររៀងរុរខាងរែើតសពវ ទ្ររ់ ទ្ស្ករ់ ,

រនុងរីរនះសូតអធិរាយតែងតួយៗ រោយសរងេរតាតលំោរ់ ោនតរៅ ៖ ១—សទ្ធា ការរជ្ឿចំរ

ះរហតុម្ែលរួររជ្ឿ ររើរចាត់ ថជាទ្រពយែ៏

ទ្ររសើរ។ សទធរនះមានទ្ររភ្រ៤ទ្រការរាៈ រ) កមមស្សទ្ធា ការរជ្ឿរតម ររជ្ឿថរតមជារុសល មានការឲ្យទន ររាសីល ចរទ្តើនរតតាែ ភាវ

ជារែើត ជារហតុឲ្យររើតរសចរែស ី ុខឬ

នឹងរៅថជារំរណ្ើ តត្នរសចរែស ី ុខយ៉ាងរនះរ៏បាន។ តួយររៀត រជ្ឿថ អរុសលរតម ការទ្រទ្ពឹ តអា ែិ ទ្ររ់ រោយកាយ វាចា ចិតែ ជារែើត ជារហតុឲ្យ ររើតរសចរែរ ី រ ុ ។ េ ការរជ្ឿចំរ

ះរតមជារុសលនិងអរុសល ០៣

យ៉ាងរនះរៅថ

រតម-

អរិយធនរថ

សសទធ។ ខ) េិកកស្សទ្ធា ការរជ្ឿផ្ល ររជ្ឿថរុរគលបានរសចរែីសុខ-ចរទ្តើន រ៏សុរម្ធ តផ្លត្នរុសល ម្ែលបានរស្កងសនសំររ ុ តរអំពីខាងរែើត ម្ែល អាចរចញតុខឲ្យផ្លជាសុខតាតលំោរ់ ; អនរម្ែលបានរសចរែរ ី រ ុ វេ ិ ស្ករសូនយចារផ្លទ្ររយជ្ន៍សពវ យ៉ាង

ស

រ៏សុរម្ធ តផ្លត្នអរុសលឬជា

ផ្លត្នរមារធត៌។ សតែូចពុ រភា ធ សិតថាៈ យាទិស្ំ េប្បគត្ ព្ីជំ តាទិស្ំ លភគត្ ផលំ កលាណការី កលាណំ កប្ការី ច កប្កំ។ ម្ទ្រថាៈ រុរល គ ស្កររទ្ វិញម្រររ

ះ

ះពូ ចែំណ្ណំម្ររណ្ណ ម្តងបានម្ផ្ាផ្កាតរ

អនររធវល ើ អម្តងបានផ្លលអ

អនររធវអា ើ ទ្ររ់ ម្តងបានផ្ល

អាទ្ររ់ (ែូចោននឹងពូ ជ្ែំណ្ណំម្ែលរុរល គ រនុងរោរ ស្កររទ្ យ៉ាងណ្ណ នឹងបានផ្លម្ផ្ាផ្កាយ៉ាងរ

ះរណ្ែះុ ោំ

ះវិញ)។

ការរជ្ឿផ្លត្នរតម រទះជាសុខរែី រុររ េ ែី រទ្

ះម្តផ្លរតមយ៉ាងរនះ

រៅថ វិបារសសទធ។ រ) កមមស្សកតាស្ទ្ធា ការរជ្ឿថសតវមានរតមជាររស់ ខាួន, ររជ្ឿថ សពវ សតវទំងអស់ បានររួលសុខ-រុរទ េ ំងរចចុរបននឬរនុងកាលរៅអ

រត

រ៏សុរម្ធ តជារ់ ទរ់ រងរោយរតមទំងអស់ ។ រតមរនះឲ្យផ្លរផ្សងៗោន មាន ០៤

អរិយធនរថ

៧យ៉ាងរាៈ (រទ្

១-មានអាយុ ម្វង

ះតិនសមា​ារ់ សតវ),

ះតិនររៀតររៀនសតវ), ៣-មានសតបុរលអ (រទ្

មានរតជានុភាពរទ្ចើន (រទ្ រទ្ចើន (រទ្ ចំរ

(រទ្

២-តិនមានរោរ

ះតិនរទ្រវរទ្កាធ), ៤-

ះតិនទ្ចម្ណ្ន្ននីស), ៥-មានទ្រពយសតបតែិ

ះររិចាចរទន), ៦-មានទ្តរូលខពងខ ់ ពស់ (រទ្

ះចាស់ ទ្ពឹ ទធចារយ), ៧-មានទ្បាជាញ (រទ្

ះរោរពរកាតម្ទ្រង

ះរសពររ់ នឹងសរបុរស)។

ការរជ្ឿថសតវមានរតមររស់ ខាួន, មានរតមជាអនរឲ្យរំរណ្ើ ត, មាន រតមជារៅពងស, មានរតមជាតរតរ, មានរតមសទ្មារ់ ឲ្យផ្លរផ្សងៗោន យ៉ាង រនះរៅថ រតមសសរតាសទធ។ ឃ) ត្ថាគត្គោធិស្សទ្ធា ការរជ្ឿទ្បាជាញទ្តាស់ ែង ឹ ររស់ តថរត, រ រជ្ឿថទ្ពះពុ រទ្ធ តាស់ ែង ឹ នូវធត៌ពិត រ ើយ, ឯធត៌ពិតរ

ឥតមានទ្រូអាចារយណ្ណទ្ររៅទ្ពះអងគ

ះរ អរិយសចចទំង៤ទ្រការរាៈ រុរស េ ចច១ សតុរយសចច

១ និរោធសចច១ តរគសចច១។ រុរស េ ចចរ

ះ បានែល់ ជាតិ, ជ្ោ, ពាធិ, តរណ្ាៈ, ម្ែលជាសភាវាៈ

តរនូវរុររេ ោយពិ ត។ សតុរយសចចរ

ះ បានែល់ តណ្ណ ា ទំង៣ទ្រការរាៈ កាតតណ្ណ ា ១,

ភ្វតណ្ណ ា ១ វិភ្វតណ្ណ ា ១ ទំងរនះជារិរលសជាតិ រៅ។ ០៥

ំរណ្ណ ែ លឲ្យររើតរុរត េ

ំ

អរិយធនរថ

និរោធសចចរ តរគសចចរ

ះ បានែល់ ទ្ពះនិ វ ន ជារីរល ំ ត់ រង់នវូ រុរទ េ ំងពួ ង។

ះ បានែល់ តរគទំង៨ទ្រការ មានសមាមរិែជា ឋិ រែើត ជា

ធត៌សទ្មារ់ ទ្រតិរតែរិ ែើតបីរល ំ ត់ ររ ុ ។ េ ការរជ្ឿចំរ

ះសមាមសរមាពធិញ្ញាណ្ ររស់ ទ្ពះតថរតនិងធត៌ររស់

ទ្ពះអងគម្ែលទ្រង់សម្តែងរុរតររោយទ្រត្ពមានររថាៈ “ស្វវកា​ាគតា ភគេតា ធគោម” ជារែើត ទ្ពតទំងទ្ពះសងឃស្កវរររស់ ទ្ពះអងគ ម្ែលទ្រតិរតែិ រហើ យរោយទ្រត្ពមានររថាៈ “ស្ុប្បដិប្គនាោ ភគេគតា ស្វេកស្គឃោ” ជា រែើត ការរជ្ឿ យ៉ាងរនះរៅថ តថរតរ

ធិសសទធ។

២—សីលឺៈ បានែល់ និចស ច ីល, ឧរបាសថសីលឬអតិរររសីល ទំង រនះជាសីលខាងទ្រហសេ។ ចំម្ណ្រខាងអនររួសវិញ ររើស្កតរណ្រទ្តូវររាសីល១០, ភ្ិរុទ្េ តូវ ររាសីល៤រាៈ បាែិរមារេសំវរសីល១, ឥស្រនទិយសំវរសីល១, អាជ្ីវបារិសុរិ ធ សីល១, រចចយសននិសសិតសីល១។ សីលទំងរនះ កាលររើពុររ ធ រិស័រររាឲ្យររិសុរល ធ អរហើ យ ររើរចាត់ ថជាទ្រពយែ៏ទ្ររសើរ។ ៣—ហិរិ រសចរែខា ី ម សបារ ររ ួញរអានឹងបារ តិនហ៊ានទ្រទ្ពឹ តែ អាទ្ររ់ រោយកាយ វាចា ចិតែ រទះរីរុង ន រីរបា ំ ំងម្ភ្នរពី អនរែត្ររ៏រោយ រ៏ ០៦

អរិយធនរថ

តិនហ៊ានទ្រទ្ពឹ តរែ ធវន ើ វូ អំរពើ អាទ្ររ់ , ធមាមធិររតយយ។

រទ្

ះទ្បារពធ យរធត៌ជាធំ,

យរធត៌យរចារ់ ជាធំរុង ន ចិតត្ែ នខាួន,

រៅថ

ររើរចាត់ ថជា

ទ្រពយែ៏ទ្ររសើរ។ ៤—ឱត្ត ប្បបឺៈ រសចរែត ី រ់ សាុតរនធត់ចរំ រខពើតចំរ ឬ

ះបារ មានចិតខា ែ ា ច មានចិតែ

ះរុចរច ត ិ ែូចោននឹងរឃើញែុរំ ភ្ាង ើ ឬរឃើញែុោ ំ តរ តិនហ៊ានចារ់

ល់ រទ្

ះខា​ាចរោរឬទ្រឡារ់ យ៉ាងណ្ណ រុរល គ អនរខា​ាចតរ់ សាុតនឹង

អំរពើ រច ុ រច ត ិ រ៏យ៉ាងរ ៥—សត្ឺៈ

ះម្ែរ ររើរចាត់ ថជាទ្រពយែ៏ទ្ររសើរ។ ការររៀនឬស្កែរ់ ឲ្យរចះទំងផ្ាូវរោរផ្ាូវធត៌,

ខាងផ្ាូវ

រោររការរចះែឹងវិជា​ាទំង៥ទ្រការរាៈ រ) នីត្ិ េិជ្ជា ការរចះែឹងខាងចារ់ សទ្មារ់ រោរ សទ្មារ់ ស្កស ស្កគល់ រច ិ កា ច រឧបាយទ្ររ់ យ៉ាងតាំងពី អរសរស្កស្រសែជារែើតរ ើងរៅ។ ខ) រដឋ េិជ្ជា ការរចះែឹងចារ់ រែឋបាល សទ្មារ់ ររាទ្រររស ស្កគល់ ផ្ាូវរែឋទ្រស្កសរ ចរចារៅនឹង

បាយរនុងទ្រររសររស់ ខាួនឬទ្រររសែត្រ អាចទ្រទ្ស័យ ជាតិបានរោយទ្សួល។

រ) គេជា េិជ្ជា ការរចះែឹងរនុងរវជ្ាស្កស្រសែ ស្កគល់ សតុោឋនរោរ ស្កគល់ វិធផ្ ី សំថនំសទ្មារ់ រតងរ់រោរ។ ឃ) យនត េិជ្ជា ការរចះែឹងរនុងផ្ាូវការររស់ ជាង ម្ែលអាចរធវរើ ទ្រឿង ០៧

អរិយធនរថ

ចទ្រយនែយនតាតកាលសត័យម្ែលរោរនិយត។ ង) យុទា េិជ្ជា ការរចះែឹងរនុងយុ រស្ក ធ ស្រសែ សទ្មារ់ ការ

រទ្រររស។

វិជា​ាទំង៥យ៉ាងរនះ ជាវិជា​ាខាងផ្ាូវរោរ, ឯវិជា​ាខាងផ្ាូវធត៌រ

ះរាៈ

ការរចះពុ រវធ ចនាៈ (ទ្ពះត្ទ្តរិែរ), ចាំស្កទត់ ចូលចិតរែ សចរែត ី ិនភ្័នទ្ែ ច ំ, រចះ ម្ទ្ររសចរែទ្ី តឹតទ្តូវតាតរររៀររវយាររណ្៍

មានស្កគល់ ទ្ររយររររៀរ

បាលីជារែើត។ ការរចះែឹងវិជា​ាទំងផ្ាូវរោរផ្ាូវធត៌រ៉ាុរណ្ាះជារែើត រនុងសុតាៈទំងអស់

រទ្

សរស្រងាគះចូល

ះរហតុថជាវិជា​ាម្ែលររើតតរអំពីការររៀន

ការ

ស្កែរ់ រោយពិ ត ររើរចាត់ ថជាទ្រពយែ៏ទ្ររសើរ។ ៦—ចាគឺៈ ការររិចាចរ លះរង់ទ្រពយសតបតែរិ រស់ ខាួន រែើតបីរស្កង រស

សនាៈ មានវិហរ, រុែ,ិ ស្កោ, ស្កោបាលី, ស្កោររទ្ងៀន, តនទីរ

រពរយ, ជ្ីរទ្សះ, ជ្ីរអណ្ែូង, រលើរថនល់, សង់ស្កពន, ោំរែើតរ

ើ មានផ្កា-

ម្ផ្ា, ឲ្យទ្ររីរចរងាៀងរោត, ទ្រោរ់ សទ្មារ់ ររៀនជារែើត ែល់ ទ្រជាជ្នទំង រពវ ជ្ត ិ ទំងទ្រហសេជាស្កធ្លរណ្ាៈ ររើរចាត់ ថជាទ្រពយែ៏ទ្ររសើរ។ ៧—ប្បញ្ញ ា ការរចះែឹងស្កគល់ រច ិ កា ច រណ្៍ ទ្ររ់ យ៉ាង ររុណ្-រទស, រុណ្យ-បារ, ស្កគល់ រហតុផ្លត្នសុខ-រុរ,េ ចរទ្តើន-វិ អ

រត ររើរចាត់ ថជាទ្រពយែ៏ទ្ររសើរ។ ០៨

ស, ទំងរចចុរបនននិង

អរិយធនរថ

ធត៌ទំង៧ទ្រការមានសទធជារែើត បានជារ្មះថអរិយទ្រពយរ រទ្

ះជាររស់ ឋិតរថរ តិនរចះវិ

ះ

ស រទះរីរភ្ាង ើ រ៏តន ិ រ ះ រចារលួចរ៏តន ិ

បាន រុរជាអនែោយណ្ណតួយរ៏តន ិ អាចរំផ្កាញ តិនអាចរធវឲ្ ើ យខាតរង់បាន រ ើយ។ រុរសស្រសែីណ្ណ មានអរិយទ្រពយទំង៧ទ្រការែូចបានររៀរោរ់ រោយ សរងេរតររនះ រុរសស្រសែីរ រែើត រ

ះ រោរអនរទ្បាជ្ញទំងឡាយ មានទ្ពះពុ រជា ធ

លថតិនម្តនជាអនររ័លទ្ររ ើយ, ររ្មះថ ជាអនរមានទ្រពយ

សតបតែ​ែ ិ ស ៏ ែុរសែតរភ ោយពិ ត

ទំងការរស់ រៅររស់ រុរសស្រសែីរ

ះ

តិន

រ្មះថរស់ រៅឥតអំរពើ រ ើយ។ តនុសសសតវម្ែលទ្ោន់ ម្តរស់ រៅតាតធតមតា

រ៉ាុម្នែររើោមនអរិយ

ទ្រពយទំង៧ទ្រការទ្រពយណ្ណតួយររ, ការរស់ រៅររស់ រុរសស្រសែីរ

ះ រ្មះ

ថរស់ រៅពុំ មានទ្ររយជ្ន៍រ ើយ។ សម្តែងតររនុងអរិយទ្រពយទំង៧ទ្រការចរ់ ម្តរ៉ាុរណ្ាះរោយសរងេរ ទ្ស្កវទ្ជាវរោយាៈ ថាែ់ សត្៊ឹ ម

០៩