Kijk op Valkenburg 4-2011

Valkenburg k j i k e g i De klelukrenburg! op Va

Kijk op pagina 48

2 K IJK o p Valken b urg

Valkenburg IN DIT NUMMER

3 Valkenburg 5 8 10 13 14

Sinterklaas:

wie kent hem niet?

Het klopte als een bus!

de eerste Touringcars van Valkenburg

Kijk op Koken met Passie

eten op niveau bij Chez Paul

Codenaam Seehahn

boek over onderaardse oorlogsfabrieken

Bomen van Valkenburg

poëzie van Hans van Helmond

Mode shoppen in Valkenburg

een paar juweeltjes op modegebied

17 21 26 31 34 36 39 42 44 47

Maretak

maakte Asterix onoverwinnelijk

Jonge ondernemers in Valkenburg

Norbert Schmidt van DDQ

Op kroegentocht door Valkenburg

langs enkele gezellige cafés

Museum Land van Valkenburg

Berta Hummel en Charles Eyck

Van godshuis tot eethuis

het kerkje in de Plenkertstraat

Met de muziek mee...

een leven lang in de harmonie

Kijk op Kastelen

Kasteel Oost

Dé Kerststad van Nederland

wandelen door Valkenburg in Kerstsfeer

Betsy Perk

wat had zij met Valkenburg?

Varia

Schrijvende Valkenburgers en woordzoeker

COLOFON UITGAVE: Ivographic Reclamemakers Hekerweg 43, 6301 RJ Valkenburg aan de Geul Telefoon: 045 - 405 23 29 Advertenties: advertenties@kijkopvalkenburg.nl Redactie: redactie@kijkopvalkenburg.nl Ivo Benders (coördinator) met medewerking van; Rob Dijksman, Linda Offermans, Jan Schurgers, John Reinhard, Jan Vermeer, Hans van Helmond en Jos Benders.

Omslag: Covermodel: Carmen Mobers uit Schin op Geul.

Fotograaf: René Leenders. Visagiste: Marjo Schipper. Lokatie: De drie beeldjes Oplage: 10.000 exemplaren.

Website: www.kijkopvalkenburg.nl

© Overname van artikelen, foto’s e.d. uitsluitend na schriftelijke toestemming van de redactie.

Wij wensen u allen fijne feestdagen en een in alle opzichten, gezonde KijK op het nieuwe jaar!

KijK ook op onze vernieuwde website www.kijkopvalkenburg.nl

Geef Geef gratis uw uw eigen eigen gratis boek uit! uit!uw eigen boek Geef gratis boek !

W! NIIEEUUW N

Een nieuwe Een service nieuwe van Dagblad Deservice Limburger en Limburgs vanDagblad Dagblad die u De Limburger en Limburgs Dagbl Ontdek nieuwe boeken van Limburgse auteurs! verko Een nieuwe service Dagblad De Limburger en Limburgs dievan u opmaken, ondersteunt ondersteunt bij hetvan schrijven, opmaken, bij publiceren het en schrijven, zelfsDagblad verkopen publiceren en zelfs Afgelopen weken zijn al eenboeken honderdtal auteurs de slag gegaan met hun uitgave Ontdek nieuwe vanaanLimburgse auteurs! ondersteunt bij het schrijven, opmaken, publiceren en zelfs verkopen van uw boek. uw boek. via Limburger.nl/mijnboek.

Onderstaand een aan selectie vangegaan deze nieuwe boeken.

Afgelopen weken zijn al een honderdtal auteurs de slag met hun uitgave uw boek.

Deze en de andere boeken zijn te koop www.Limburger.nl/webshop via Limburger.nl/mijnboek.

Onderstaand eenvia selectie van deze nieuwe boeken.

Deze en de andere boeken zijn te koop via www.Limburger.nl/webshop

Roman, thriller, gedichtenbundel, biografie, kookboek, reisboek, management rapport,biografi Roman, thriller, gedichtenbundel, e, kookboek, De reisboek, manageme Het Cijfermysterie wijze kater Roman, thriller, gedichtenbundel, biografi e,etc. kookboek, reisboek, management rapport, Door:Cijfermysterie Glen Goutstap Door: Ruud Offermans Het De wijze kater jaarverslag, syllabus, strip, muziekboek, Maar ook een speciaal boek voor een jaarverslag, syllabus, strip, muziekboek, etc. Maar ook een speciaal boe Door: Glen is Goutstap Door: Ruud Offermans jaarverslag, syllabus, muziekboek, Maar ook speciaal boek een jubileum,jubileum, een afscheidstrip, of een trouwerij mogelijk.

Zelfseen boeken veel voor foto’s zijn een isetc. afscheid of met een trouwerij mogelijk. Zelfs boeken met vee Han Hartsen, financieel directeur Christel en Kiki Barrois komen in bezit van een jubileum, een afscheid of een trouwerij is mogelijk. Zelfs boeken met veel foto’s zijn mogelijk.mogelijk. van Hartsen, Trechter, fieen internationale uitgeverij hetBarrois centrum van Sittard.

Han nancieel directeur Christel en inKiki komen in bezitZe vanmaken een mogelijk. transportonderneming, enige er een bloeiend bedrijf van, de Trechter, een internationale uitgeverij in het centrum van mede Sittard.

Zeheel maken Uw eigenUw boek uitgeven zonderboek enig risico en zonder kosten kan zonder nu heel gemakkelijk eigen uitgeven enigvan risico enweet zonder kosten kan nudoor g informatie over vreemde praktijken van de Hogeschool der Schrijfkunst. weet enige eroprichting een bloeiend bedrijf van, mede door de Uw boek uitgeven zonder enig en zonder kankunt nu heel gemakkelijk via eigen www.limburger.nl/mijnboek.

In risico een paar simpelekosten stappen u gratis uw eigen Intransportonderneming, via www.limburger.nl/mijnboek. een paar simpele stappen kunt u grati door te geven zijn vriend Richard Uiteindelijkvan gaan Christel en Kiki elkaar. informatie overaan vreemde praktijken oprichting de Hogeschool der uit Schrijfkunst. via www.limburger.nl/mijnboek.

In een paar simpele stappen kunt u gratis eigen boek vormgeven en uitgeven.

U bepaalt zelf het formaat, de uitvoering en,uw alsU u het boek vormgeven en uitgeven. bepaalt zelf het formaat, de uitvoering en Benne, bedrijfsleider eenRichard drukChristel richtgaan eenChristel nieuwe uitgeverij in door te geven aan zijnvan vriend Uiteindelijk en Kiki uit op elkaar. boek en uitgeven.

Uverkopen, bepaalt het formaat, de uitvoering en, u het boek vormgeven wiltboek verkopen, ook de prijs.

U kunt erzelf natuurlijk ook voor kiezen het als boek niet wilt ook deomprijs.

U kunt er natuurlijk voor kiezen om he kerij in bedrijfsleider het Limburgse Heerlen.

Benne ook Millen. richt Ze wileen meer commercieel Benne, van een drukChristel nieuwe uitgeverijgaan. op in boek verkopen, ook deteprijs.

U kunt er geval natuurlijk ookuvoor kiezen om het boek begrijpt er Limburgse niets van en wil Hartsen Kikiu behoudt oude uitgeverij.

Reinoud de kerij indit het Heerlen.

Benne Millen.

Zealleen wil de meer commercieel voor wilt anderen beschikbaar stellen.

In dit betaalt alleen de printkosten vanniet het voor anderen beschikbaar te stellen.

In geval betaalt de gaan. printkos spreken.erHartsen wordt echter dood Swaert maaktdeechter aanspraken op de deze begrijpt niets van en wil Hartsen Kiki behoudt oude ook uitgeverij.

Reinoud voor te stellen.

In dit geval betaalt u alleen de printkosten van het boekanderen zodra u beschikbaar zelf eenzodra exemplaar bestelt. boek u zelf een exemplaar bestelt. aangetroffen en kort uitgeverij en dat leidtook tot aanspraken een rechtzaak.

Wie spreken.

Hartsen wordtdaarna echterwordt dood Swaert maakt echter op deze boek zodra u zelf een exemplaar bestelt.

Benne zelf bedreigd.

De grote vraag zal de uitgeverij uiteindelijk inrechtzaak. handen krijgen? aangetroffen en kort daarna wordt uitgeverij en dat leidt tot een Wie Uw boekUw is na publicatie te koop www.limburger.nl/webshop en, naar keuze, viavia de boek isviana publicatie te koop www.limburger.nl/webshop en, naar ke is: waarom?

Benne zelf bedreigd. De grote vraag zal de en uitgeverij uiteindelijk in handen krijgen?

Uw boek boekhandel. is naElke publicatie te koop viaautomatisch www.limburger.nl/webshop en, naarBovendien keuze, viaontde automatisch boekhandel. bestelling wordt en verzonden.

Elke verwerkt bestelling wordt verwerkt verzonden.

Bov € 15,39 is: waarom? boekhandel.

Elkeverkocht bestelling wordt automatisch en verzonden. ont€ 19,90 vangt u van elk 50% vanverkocht deverwerkt winst. Dat is tochexemplaar mooiBovendien meegenomen! vangt uexemplaar van elk 50% van de winst.€ 15,39 Dat is toch mooi me € 19,90 vangt u van elk verkocht exemplaar 50% van de winst. Dat is toch mooi meegenomen!

Surf snel Surf naar www.limburger.nl/mijnboek snel naar www.limburger.nl/mijnboek Surf snel naar www.limburger.nl/mijnboek

KI J K o p Va l k e n b ur g 3

Sinterklaas: Tekst: Jos Benders

D

wie kent hem niet

at zong in de tachtiger jaren het Goede Doel met Henk Westbroek: Sinterklaas, wie kent hem niet? Stuur je hem een kaartje, een antwoord krijg je niet, aldus een gefrustreerde Henk. En ben je in Spanje en je wilt even bij hem langs: Sinterklaas is nooit thuis.

Dat liedje over de onzichtbare Sinterklaas is nog niet zo oud, maar de tekst moet wel gebaseerd zijn op ervaringen uit de jeugd van Henk Westbroek. Vroeger, toen Henk Westbroek (net als ik) nog naar de lagere school ging, kende je Sinterklaas wel, maar je zag hem bijna niet. Je lag in bed te woelen en je meende de Sint met zijn Pieten te horen op het dak van je ouders’ huis. Of je hoorde dat de Sint op bezoek was geweest bij de kinderen van de huisarts, de notaris of de bierbrouwer.

Sinterklaas had het toen waarschijnlijk veel drukker dan tegenwoordig, want in het dorp waar ik opgroeide zag je hem maar één keer per jaar. Er waren nog grote gezinnen met veel kinderen in alle hoeken en buitenplaatsen van ons land. Zijn aandacht moest hij spreiden over veel meer kinderen.

En daardoor kreeg ieder kind natuurlijk maar 1 cadeautje en wat pepernoten.

Sinterklaas was een magisch figuur voor ons. Je was blij dat je op de schouder van je vader een glimp van hem kon opvangen bij zijn intocht. Als je dan aansluitend in het patronaat voor zijn zetel verscheen, dan bibberde je toch wel een beetje. Zou de Sint weten dat ik met mijn broertje buiten ons dorp een hooimijt zo groot als een huis in de fik had gestoken? (Waarna de horizon ’s nachts opgloeide tot aan het ochtendgloren). Dat ik mijn zusjes heb geplaagd? Of dat we de kippen van de buren hadden ontvoerd en verstopt? Dat stond natuurlijk allemaal in zijn grote dikke boek (waarvan de bladspiegel opvallend veel leek op de pagina’s van het telefoonboek thuis). Je hoopte dat hij ook zag, dat je elke dag naar de kerk was geweest en nooit je huiswerk had overgeslagen. Dat maakte veel goed. Dan vroeg de Sint of je het laatste jaar wel braaf was geweest.

Als je dan schuchter “ja” knikte, dan keek de Sint je diep en nadenkend aan. “Hij heeft me door”, dacht je dan, maar de Sint zweeg. “Toch wel een aardige vent, die Sint”, dacht je dan. “Hij heeft me niet verlinkt”. Met een hand vol pepernoten verliet je met je vader het patronaat met het vaste voornemen nooit meer hooimijten in brand te steken, kippen te ontvoeren of je zusjes te plagen. Want ooit moest dat mis gaan.

Die man was ook niet gek!

Tegenwoordig, in de weken en dagen voor 6 december is Sinterklaas overal aanwezig. Je ziet hem bij de ontvangst door de burgemeester op het station en enkele minuten later loopt hij –omgekleed en zijn baard opnieuw gecoiffeerd- in het winkelcentrum. Of bij de voetbalclub. Of op school (met een wel heel rare baard).

Of hij staat met zijn auto bij het stoplicht, de mijter op de achterbank. En dan komt hij ook nog eens bij de meeste kinderen thuis op bezoek (nu mét bril!). Die kinderen zijn verbaasd, want de Sint is zojuist live op de televisie in het Sinterklaas-journaal van Dieuwertje Blok geweest. De Sint heeft tegenwoordig veel meer tijd voor elk kind, want onze samenleving ontgroent. Er komen steeds minder kinderen. En omdat er minder kinderen zijn, krijgt ieder kind tegenwoordig meer aandacht en meer cadeautjes. Er hoeft minder met een ander gedeeld te worden.

Maar kinderen worden steeds meer van die bij-dehandjes en gaan vragen stellen over die alomtegenwoordige goedheiligman. “Hoe kan dat nu, mam? Net was Sinterklaas nog op de televisie en nu loopt ie door de binnenstad.”

Als ouder snap je ook niet hoe die goedheiligman het toch klaar speelt om op zoveel plaatsen tegelijkertijd aanwezig te zijn. En wat doet een wanhopige ouder dan? Die zoekt uitvluchtjes en gaat liegen. “Ach, dat was een hulp-Sinterklaas,” maar de stem verraadt al dat de betreffende ouder zelf niet gelooft in dat verhaal. En soms zelfs komt de ouder dan met de grootste uitvlucht aller uitvluchten, de moeder van alle smoezen: Sinterklaas bestaat niet. Sinterklaas, zo kan het niet langer!

Daarom, Sinterklaas. Doe het dit jaar eens wat rustiger aan.

Ouders weten bij God niet hoe uit te leggen dat u zich sneller over onze streken verspreid dan in vroeger dagen de Bokkerijders, die zich immers ook bliksemsnel (en nog wel boven de wolken) wisten te verplaatsen. Voorkom dat de ouders moeten gaan liegen over uw verplaatsingskunsten en onnavolgbare verkleedpartijen.

Voorkom dat ouders uit pure wanhoop zelfs uw bestaan moeten gaan ontkennen.

U bestaat, maar dat hoeft u echt niet iedere dag te bewijzen. <<

Hét mooiste plekje van Valkenburg!

Net buiten de drukte van het centrum zit u bij Aan de Linde op het mooiste, verwarmde terras van Valkenburg met uitzicht op Kasteel Den Halder, de kerk en de Ruïne… Net Frankrijk..!

Overdag Brasserie

met de lekkerste koffie, altijd met slagroom en luxe bonbon, 48 smaken thee en een uitgebreide lunchkaart met originele sandwiches op kakelvers ambachtelijk oerbrood en andere smaakvolle lunchgerechten.

’s Avonds Restaurant

als er puur en verrassend anders gekookt wordt met voornamelijk Franse & mediterrane invloeden!

Live Jazz & Fruits de Mer

Iedere 1e vrijdag van de maand 4 november en 2 december vanaf 19 uur. Verse kreeften, oesters, gamba’s, een heel avondvullend arrangement in het teken van verse vis en schaaldieren onder het genot van de swingende jazzsounds van het Bart Spits Quartet, een uniek concept in Valkenburg!

Prijs: € 37,50 p.p. Reserveren aan te raden.

Ook tijdens de kerstdagen bent u bij ons van harte welkom, kijk voor ons kerstprogramma op aandelinde.eu

Met verwarmd tuinterras aan de Geulzijde en prachtig uitzicht op Kasteel Den Halder.

Telefoon 043 - 601 05 77, Jan Deckerstraat 1b, www.aandelinde.eu, info@aandelinde.eu

Geopend vanaf 11 uur, keuken tot 21.30 uur. Dinsdag rustdag.

KI J K o p Va l k e n b ur g 5

Het klopte als

een bus avant la lettre Tekst: Jan Vermeer. Foto’s: Archief Liliane Schoonbrood

D

e toeristenplaats Valkenburg van de 60-er en 70-er jaren bruiste als nooit te voren. Met Pasen begon het voorseizoen van toen, zich hortend en stotend een weg te zoeken naar de gloeiende piek van de zomermaanden, om vervolgens freewheelend uit te bollen richting winterse leegte. Het hoogseizoen van toen onderscheidde zich destijds van nu doordat Valkenburg volstroomde met gezinnen en groepen jongeren die één, twee of soms zelfs drie weken bleven logeren. En de Valkenburgers? Die werkten 7 dagen per week, 20 uur per dag en vonden alleen wat rust als de gasten, gewapend met een lunchpakket, ’s ochtends door een van de plaatselijke busbedrijven werden opgehaald om een dagtocht te maken naar een van de vele mooie plekken in het achterland.

Het verhaal van de Valkenburgse touringcars begint als in 1918 een aantal toeristen met een mergelwagen naar Vaals wordt gereden.

De toen 25-jarige Zwitser, Aloys Dominik Ackermann, die aanvankelijk in Den Haag studeerde maar tijdens de Eerste Wereldoorlog naar Valkenburg werd gestuurd om de beschikbaarheid van mergel en kalk in te schatten, zag door deze “passagiers van het eerste uur” een nieuwe markt. Het in de kronieken beschreven verloop over de uitbouw van dit idee tot een heus touring-

carbedrijf, staat bol van de heroïsche vertellingen. Het gaat via een door oorlogsgeweld aan diggelen geschoten ambulance die werd omgebouwd om er 16 personen mee te kunnen vervoeren, via het moment (1922) waarop in Lyon een firma werd gevonden die bereid bleek om een eerste, heuse reisbus te bouwen, tot in 1952 toen Maastrichtenaar Eugène Schoonbrood bedrijfsleider werd en in 1955 het bedrijf van Ackermann overnam.

Schoonbrood vestigde zich enige tijd later in Valkenburg en zette zijn wilskrachtige schouders onder zijn bedrijf en daarmee onder het totale “Product Valkenburg”. >>

Een van de eerste “Splendid Touringcars” onderweg.

Grand Hotel Monopole Het vertrouwde adres voor een gastvrij verblijf!

Tijdens de feestdagen verwelkomen wij u graag in ons Serre restaurant “ de Beukenhof ” waar u kunt genieten van de met zorg bereidde unieke diners in een sfeervolle ambiance.

Uw tijdige reservering wordt op prijs gesteld

Wij wensen u fijne feestdagen, en verwennen u graag tijdens deze gezellige periode bij Grand hotel Monopole!

Nieuweweg 22 te Valkenburg, telefoon: 043-6013545 www.grandhotelmonopole.nl info@grandhotelmonopole.nl

Laarzen... een belangrijk deel van uw garderobe! wordt geproduceerd door Slagerij Sleijpen en is voorzien van een brandmerk met logo en de tekst Grottenham!

Alles vers uit eigen keuken!

Worstmakerij, kant-en-klaar maaltijden, salades, sauzen, barbecuevlees en vis. Runderen van Boerderij Troquet te Geulle, die buiten de wintermaanden in weiden lopen van de Stichting Limburgs Landschap. Varkens van Boerderij Cobben te Ulestraten.

Diverse bekende merken nu op voorraad o.a.

Gabor!

Sleijpen

Slagerij-Traiteur

Valkenburgerstraat 41, Berg en Terblijt

Telefoon 043 - 604 01 39 www.slagerijsleijpen.nl Geopend dinsdag t/m vrijdag van 8.30 - 18.00 uur. Zaterdag 8.00 - 15.00 uur.

Sint Pieterstraat 6 • Valkenburg aan de Geul • Telefoon 043 - 601 35 67

KI J K o p Va l k e n b ur g 7

Splendid Cars wachtend op de toeristen bij het station van Valkenburg rond 1920.

Eugène Schoonbrood bleek een man met visie te zijn. Hij begreep dat de toeristen van toen, méér wilden dan de mergelgrotten, het Sprookjesbos, het Rotspark en de kabelbaan. Daarom voegde hij “de wijde omtrek” toe aan het toenmalige aanbod, door dagtochten te verzorgen naar Monschau, Trier, Vianden, Luxemburg, de Ardennen en zelfs naar Brugge en Gent. “Euregio” avant la lettre! Ook de andere touringcarbedrijven in Valkenburg, zoals “Moonen’s Cars”, “De Valk” en “Het Zuiden”, roerden zich in die tijd. Desondanks liet Schoonbrood zich niet tot een prijzenslag verleiden, maar werkte gestaag aan de verbetering van “zijn” product.

Hierdoor werden zijn toenmalige vakbroeders gedwongen om vooral niet achter te blijven. “Kwaliteitsconcurrentie” avant la lettre! “Splendid Cars” werd een begrip.

Tot in lengte van vele jaren en met een aaneenschakeling van vele hoogtepunten. Zo was er het moment in Mei 1979 waarop

plotseling 6 spiksplinternieuwe, super de luxe reisbussen bij het bedrijfspand arriveerden. Oogstrelend mooi met veel chromen accenten en consequent in de kleuren wit en lichtgrijs gespoten. “Ton-sur-ton” avant la lettre! Zelfs het Volkswagenbusje waarmee de hotel- en pensiongasten werden opgehaald, droeg dezelfde kleuren.

“Merkbeeldmarketing” avant la lettre!

Schoonbrood bleef niet stilzitten. Getuige zijn locoburgemeesterschap en zijn talrijke andere maatschappelijke functies, kon hij dat niet. En zeker niet waar het om zijn eigen bedrijf ging. Hij pakte door, verzon nieuwe producten en bouwde voort aan het scala attracties dat Valkenburg nog aantrekkelijker moest maken. “Valkenburg totaal” avant la lettre! Zo brachten zijn chauffeurs hun passagiers naar Keulen om de Dom te kunnen bezichtigen, zetten hen daarna op de boot naar Remagen en pikte daar het gezelschap weer op.

De mensen raakten bij thuiskomst niet

uitverteld. “Mond op mondreclame” als voorloper op het huidige begrip “social media”! Schoonbrood zocht verder naar interessante uitbreidingen van zijn aanbod.

Een voorbeeld hiervan is de samenwerking met “Rederij van Stiphout” in Maastricht.

Zij brachten grote groepen mensen over de Maas naar Luik terwijl “Splendid Cars” een gelijk aantal gasten per bus naar de zelfde bestemming bracht. Daar stapten de bootpassagiers in de klaarstaande bussen en de buspassagiers gingen vervolgens aan boord van de schepen om zo terug te varen naar Maastricht. Een dubbelproduct waarbij zowel de capaciteit van de boot als van de bussen volledig werd benut.

De eerdergenoemde kwaliteitsconcurrentie ging overigens verder dan de uitstraling en de staat van onderhoud van de touringcars en de uitgebreide service van het eigen reisbureau. De kers op de taart van het perfectionisme van Eugène Schoonbrood was het niveau van zijn chauffeurs. Behalve dat zij ervaren busbestuurders waren in een tijd dat het woord “stuurbekrachtiging” nog moest worden uitgevonden, waren dit entertainers van formaat. Zij kenden de weg, de beste restaurants, zij wisten alles van de omgeving in al haar bijzonderheden, zij vertelden de geestigste anekdotes en zongen, middels de ene na de andere evergreen, hun fooienpot tot bovenmodaal niveau. Ja, ook die chauffeurs van toen waren stuk voor stuk kanjers. “Kanjers” avant la lettre! << Het pand rond 1960

Ansichtkaart uit de jaren vijftig.

Luxemburg 1955.

Alle medewerkers gingen in 1972 met de nieuwe “Robert Stolz” touringcar naar Wenen, waar componist Robert Stolz de nieuwste touringcar met airco en bar “Robert Stolz” doopte.

8 K IJK o p Valken b urg

E

r wordt, met een kleine onderbreking, al jaren van moeder op zoon gekookt in het pand Broekhem 130. Paul Keijdener is thans de patron-cuisinier van Restaurant Chez Paul. In Valkenburg jarenlang bekend als De Lindenhorst, waar moeder Ida Kleijnen als eerste vrouwelijke chef glorieuze jaren beleefde met het behalen van een Michelinster en de uitroeping tot Lady Chef of the Year 1991.

Voor eten op niveau is meer nodig dan een trap op gaan

tekst: John Reinhard

Paul Keijdener is letterlijk in de horeca geboren. Het pand waar hij zijn bedrijf samen met echtgenote Marion voert, werd door zijn vader die een aannemersbedrijf had, gebouwd op grond die door zijn grootvader aan zijn moeder cadeau werd gedaan om er iets moois op te laten bouwen. Het grote pand werd oorspronkelijk gebouwd als een hotel met 12 kamers, waar moeder Ida ook nog wel een hapje eten wilde bereiden. Ida Kleijnen, afkomstig uit een boerengeslacht, was een autodidact die zich het koken zelf geleerd had. Met het koken ging het zo goed dat de keuze gemaakt werd om met het hotel te stoppen en het restaurant verder te ontwikkelen.

Paul groeide op in de horeca en zoals vaker in horecagezinnen werkte hij als kind ook volop mee, eerst in de afwaskeuken, later in de bediening. “De horeca krijgt je of helemaal te pakken, of je wilt er niets van weten” een andere keuze is volgens Paul niet mogelijk. Paul hoort bij de eerste categorie. Hij ging na het VWO naar de Hotelschool in den Haag, liep op verschillende plaatsen stage en werkte na de studie als Food en Beverage Manager bij Hilton in Brussel. Een carrière bij andere grote bedrijven lonkte, tot op die ene dag de telefoon ging en moeder Ida op Paul een beroep deed om terug te komen naar Valkenburg en samen met haar aan het restaurant leiding te geven.

“Ik heb dat denk ik 13 jaar samen met mijn moeder gedaan, we hadden een VOF gesticht en de samenwerking verliep prima.

Toen mijn moeder in 1994 “met pensioen” ging ben ik alleen verder gegaan”.

Paul besloot wel om de zaak met een nieuw concept in de markt te zetten.

KI J K o p Va l k e n b ur g 9

“Een tijdbestedingonderzoek toonde aan dat we het vooral in de weekends druk hadden, maar dat het in de rest van de week wel wat rustig was. Ik ben toen begonnen met het organiseren van kook clinics op de doordeweekse dagen. Het liep storm, veel groepen die elke maand een keer in mijn keuken mochten koken en daarna gezellig bleven eten en drinken.

En in het weekend ben ik gewoon mijn restaurant blijven doen”. Een heerlijke tijd was dat zegt Paul. Die tijd duurde tot 2004, toen werd Paul gevraagd om op Landgoed Vliek in Ulestraten als chef de cuisine de leiding over de kookschool en het restaurant aldaar op zich te nemen. De workshops waren daar nog groter en nog talrijker. Onder zijn leiding werd Kookkasteel Vliek een begrip. Maar Vliek werd verkocht, het restaurant gesloten.

De volgende uitdaging diende zich al snel aan. “Een projectontwikkelaar vroeg me of ik niet in Frankrijk in een kasteel, op een luxe landgoed met wel 180 villa’s, een toprestaurant zou willen beginnen”. Paul hoefde daar niet lang over na te denken.

Hij bedong vooraf dat hij het na een jaar zou mogen kopen en liet de prijs al op voorhand vastleggen. Samen met Marion, die van beroep Interieurstyliste is, gaf hij het restaurant van Château de Barbet een complete makeover. Met verse streekproducten uit de Gascogne streek kookte hij op hoog niveau en trok daarmee de aandacht van culinaire gasten uit de verre omstreek. Paul heeft ook veel verstand van wijn. Naast koken is dat zijn grote passie en hobby. “Ik was de jongste “commandeur d”honneur” ooit van het vermaarde wijngenootschap “Commanderie du Bontemps du Medoc et des Graves”.

Paul heeft goede herinneringen aan Frankrijk. “Fransen hebben meer product besef, eten en drinken is daar meer een onderdeel van de maatschappelijke cultuur.

Zij zijn gewend te genieten van eerlijke regionale topproducten die voor een redelijke prijs worden aangeboden”.

De drie jonge kinderen die naar Frankrijk mee verhuisd waren gaven aan toch liever de middelbare school in Nederland te willen doorlopen. Paul en Marion hoefden dan ook niet lang na te denken toen, na een diner in december 2010, twee Fransen vroegen of zij het restaurant niet wilden verkopen. Drie weken later was het florerende bedrijf verkocht en verhuisde de familie terug naar Valkenburg waar het pand in Broekhem nog steeds leeg en bestemmingsloos op nieuwe bewoners stond te wachten. “Mijn moeder was blij, maak maar snel dat je terugkomt, zei ze”.

“Teruggekomen hebben we de hele tent gestript. Alles vernieuwd, nieuwe inrichting, nieuwe keuken”. De hand van Marion is duidelijk herkenbaar, mooie zandtoon kleuren overheersen het interieur. De ruimte ademt openheid en sfeer, je voelt je er direct thuis als je aan één van de mooi opgedekte dinertafels plaats neemt.

“Met het koken”, herneemt Paul het woord, “wil ik dat de identiteit van het product herkenbaar blijft, ik wil me niet gek laten maken door het moderne gedoe van moleculair koken. De mensen willen toch steeds terugkeren naar het klassieke koken, de eerlijke en herkenbare keukenstijl”. Paul is ervan overtuigd. “Smaak is net zo belangrijk als presentatie, ik wil koken zoals Auguste Escoffier koken bedoeld heeft”. En die Franse kookstijl, die past hij toe, aangepast aan onze regio. “Waarom zou ik een geitenkaasje uit Frankrijk moeten serveren als zoiets ook in onze regio verkrijgbaar is?” In de zes maanden die Restaurant Chez Paul inmiddels open is, hebben velen de weg ernaar toe (weer) gevonden.

De drie kinderen van Paul en Marion zijn ondertussen wat ouder geworden, twee ervan (Paul jr en Claudine) zitten op de Hotelschool in Hasselt en de derde (Lucas) zal ook wel die richting opgaan. “Heerlijk als je kinderen in een vrije keuze voor jouw beroep kiezen”. Paul is trots op zijn bedrijf en zijn vak. De rolverdeling met zijn vrouw is perfect. Beiden kunnen koken, samen doen zij de Mise en Place, maar als de dinergasten komen doet Marion vooral de voorkant van de zaak, het restaurant. Paul concentreert zich dan vooral op de keuken,

maar laat zich toch ook regelmatig in het restaurant zien. “Ik wil wel weten voor wie ik aan het koken ben en ik denk dat de gasten het ook prettig vinden om de Chef eens te zien en te spreken”. In het weekend helpen de kinderen mee, Paul jr in de keuken en Claudine in de zaal. “Onze kinderen eten van jongs af aan alles, we hebben ze geleerd alles te proeven en te herkennen, ze zijn in staat om bijvoorbeeld foutloos alle verschillende kruiden te kunnen herkennen”.

Paul organiseert nog steeds kookclinics.

Groepen van tenminste 12 personen, “je hoeft niet perse te kunnen koken, ik ben de coach in de keuken en help iedereen.

Mijn kooklessen worden vaak gebruikt voor teambuildings activiteiten etc.”.

Paul is een allround ondernemer geworden, naast koken is hij ook bezig met “doelstellingsbeleid”, met bijsturen en verbeteren. “Maar ik heb geen tijd om langer dan 2x een half uur op mijn kantoor te zitten, twitteren doe ik niet, daar heb ik de tijd niet voor”. De website is ondertussen wel gemaakt en ademt dezelfde rust en balans van het restaurant uit. “Harmonie van licht en kleuren is zo belangrijk” voegt Marion toe. Ondertussen toont ze foto”s van de drie kinderen op jonge leeftijd – 4,5,6 jaar- samen aan tafel bezig met het schillen van asperges. Nu begrijp ik dat zoveel gezegdes met tuinbouw en koken te maken hebben. De appel valt… etc.

Paul en Marion willen hun gasten verwennen. Veel gasten hebben laten weten hen tijdens hun franse jaren erg in Valkenburg gemist te hebben. Zij zijn gelukkig (en) terug! <<

10 KIJK o p Valke n b urg

Verdwenen ketelhuisbunker van de Heidegroeve in het Rotspark op de plaats waar nu het casino staat.

Codenaam

Seehahn D

it najaar verschijnt van de hand van historicus Jacquo Silvertant een nieuw boek over de onderaardse oorlogsfabrieken die de Duitsers in 1944 in het Geuldal bouwden. Het toneel waarop de inhoud van het verhaal zich afspeelt, ligt inmiddels alweer ruim 67 jaar achter ons en de ooggetuigen van die donkere periode uit onze recente geschiedenis ontvallen ons langzaam maar zeker. Het verhaal dat zij vertelden is echter waardevol genoeg om te worden bewaard en overgedragen op volgende generaties.

Het Valkenburg tijdens de bezettingsjaren was een ander Valkenburg dan tegenwoordig. Een verdeelde gemeenschap die balanceerde op het snijvlak van gelaten onderwerping en collaboratie met de Duitse bezetter. Voor de Duitsers was Valkenburg en omgeving een idyllisch oord dat buiten zijn toeristische infrastructuur ook vele andere voordelen bood voor het verwezenlijken van de Duitse oorlogsplannen. E茅n van die plannen betrof het bouwen van grote oorlogsfabrieken in de aanwezige mergelgroeven.

De overblijfselen ervan zijn veelal onbekend, onzichtbaar voor de achteloze

voorbijganger en vooral ook onbemind als relicten uit een tijd waaraan de meeste mensen niet graag herinnerd worden.

Toch maken ze deel uit van ons collectieve geheugen en hun verhaal is belangrijk genoeg om te worden verteld en gedocumenteerd. Zo is het boek ook opgebouwd. Aan de ene kant is er het historisch verhaal en andere kant zijn er de beelden. Niet alleen maar beelden van toen, maar ook beelden die ook nu nog in het straatbeeld of landschap kunnen worden waargenomen. Het zijn de plaatsen uit het verleden waaraan men vaak voorbij loopt zonder zich bewust te zijn van wat er zich heeft afgespeeld.

Op zulke plaatsen krijgt men even contact met hetgeen onze voorvaders hebben meegemaakt of hebben moeten doorstaan.

Onderaardse werkplaatsen Toen in de loop van 1943 de geallieerde bombardementen op Duitsland toenamen, zagen de Duitse autoriteiten zich genoodzaakt op zoek te gaan naar mogelijkheden om zogenaamde kriegswichtige bedrijven onder te brengen in bomvrije, onderaardse werkplaatsen. Hoewel men al langer werkte aan plannen voor de bomvrije huisvesting van oorlogsfabrieken, beperkten die zich v贸贸r 1943 overwegend tot de grenzen van Duitsland zelf. De toenemende druk van bombardementen op de Duitse steden en industriegebieden maakten echter duidelijk, dat geen plek in Duitsland nog veilig was tegen de vernietigende aanvallen door de geallieerde bommenwer-

Het tot fabriek verbouwde groevelandschap in de Bonsdalgroeve te Geulhem.

KI J K o p Va l k e n b ur g 11

pers. In Duitsland en de bezette gebieden werden vervolgens alle grotten, groeven, tunnels, bunker- en keldercomplexen geïnventariseerd en beschreven.

Van Ludovicus aan Karel Vanaf het begin van de werkzaamheden in en rond de Zuid-limburgse mergelgroeven deden de wildste verhalen de ronde over de ware toedracht van de Duitse plannen.

Verhalen over de productie van de beruchte Vergeltungswaffen bijvoorbeeld. Het verzet probeerde via arbeiders ter plaatse het werkelijke doel van de fabrieken te achterhalen om vervolgens de Nederlandse geheime dienst in Londen hiervan op de hoogte te stellen. Merkwaardig is dat de verzetsmensen van toen het redelijk bij het rechte eind hadden, maar dat vooral na de oorlog de mythe van de V-wapens rondom de bouwsels gecultiveerd werd. Eén en ander heeft mogelijk te maken met het feit dat er in de Boschberg even ten zuiden van Maastricht wél een V-1 montage werkplaats bestaan heeft. De gemonteerde vliegende bommen zouden volgens de archiefbronnen echter alleen worden opgeslagen in het Geuldal en wel in een mergeldagbouwgroeve tussen Geulhem en Meerssen. Van hieruit zouden dan de verschillende V-1 lanceerplaatsen in de omgeving bevoorraad moeten worden.

De rapporten van het verzet over de Duitse activiteiten werden met het gebruik van codenamen verzonden. “Van Ludovicus aan Karel”, waarbij Karel de geheime dienst in

In het Geuldal bouwden de Duitsers met de moed der wanhoop aan de eindoverwinning!

Restanten van de te bouwen ingangsbunker naar de Bonsdalgroeve te Geulhem.

Londen was en Ludovicus de betreffende verzetsman of verzetsgroep in Limburg.

Het interessante aan de rapportages door Ludovicus is vooral de beeldvorming die bestond bij het verzet enerzijds en bij de plaatselijke bevolking en bij de arbeiders die te werk waren gesteld om de fabrieken te bouwen anderzijds. Samen met de officiële Duitse stukken stellen zij ons in staat om een duidelijk beeld te krijgen van wat er zich werkelijk in Valkenburg en omgeving heeft afgespeeld tijdens die laatste oorlogsweken.

Het boek Is opgebouwd uit teksten die het historisch verhaal vertellen en die vooral ook de menselijke achtergronden ervan beschrijven.

Naast de teksten bestaat de helft van het boek uit uniek fotomateriaal, waarbij de plaatsen van toen ook in het nu worden bezocht. In Houthem, Geulhem en Valkenburg speelde zich 67 jaar geleden wereldgeschiedenis af en slechts weinigen kennen de ware toedracht rond de bunkers die nog steeds te zien zijn in het Geuldal tussen Geulhem en Meerssen en op het Rotspark in Valkenburg. Het rijk geïllustreerde boek is een goed voorbeeld van hoe met een combinatie van beelden en historisch bronnenmateriaal lokale geschiedenis weer tot leven wordt geroepen. <<

KijK op Valkenburg ACTIE! Lezers van Kijk op Valkenburg kunnen nu met korting voorinschrijven op dit bijzondere boek. Wanneer men vóór 15 november bestelt, kost het boek 17,95 in plaats van 22,50. De eerste 25 inschrijvers ontvangen bovendien gratis de DVD ‘Onderaards in Oorlogstijd’ met daarop drie documentaires over het schuilen in de mergelgroeven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het boek is luxe uitgevoerd in full-colour en beslaat 96 pagina’s. Bestellen kan via e-mail: silvertant.erfgoedprojecten@gmail.com onder vermelding van:

‘Kijk op Valkenburg’.

De 5 schachtbunkers in het Rotspark van de oorlogsfabriek in de Heidegroeve.

NIEUW IN VALKENBURG

Boeken Tijdschriften Wenskaarten Sigaretten en tabak Loterijen en nog veel meer...

Graag tot ziens!

Hovetstraat 18 (bij de Berkelpoort) 6301 CR Valkenburg 043-3640432

Bomen KI J K o p Va l k e n b ur g 13

van Valkenburg Daar staan ze rillend nu, bevangen door de kou De storm heeft ze het afgedragen zomergoed Van het lijf gerukt, bijeengevaagd op hopen Alleen de mammoet heeft zijn pelsjas aangehouden.

Park Dersaborg, een park van hoge bomen Bij tijd en wijle blootgesteld aan zware tegenwind De oude linde heeft zijn top verspeeld, Esdoorn en beuk te kijk gezet als bok en valk

Verdwenen allemaal: de treurwilg bij de brug De groene lindenluifel aan de Bogaardstraat En na de kaalslag voor het nieuwe centrumplan Krijgt “Aan de kei” de nieuwe naam van “Valkenraay” Ons groene erfgoed: in het Odapark Steekt de plataan de anderen naar de kroon En in de beeldentuin van het Château Topstuk, de honingboom, een peinzer van Rodin Dan verderop de getemde feeks op Strabeek Wellustige kastanjeboom die niet alleen De ogen streelt maar ook verleidelijk Haar vruchten voor het grijpen laat als Eva Het is meer gezegd: de bomen zijn de longen De geest, de inspiratiebron, de passie voor het leven Het centrumplan moet groene ondernemers, dat zijn de bomen, nieuwe kansen geven.

Hans van Helmond

1 4 KIJK o p Valke n burg

W

ie aan Valkenburg denkt, zal snel deze plaats associĂŤren met toeristische winkeltjes, kerstmarkten en attracties die niet meteen met mode te maken hebben. Maar juist Valkenburg bezit over een paar juweeltjes op modegebied. Dat zijn niet de grote modeketens, maar boetiekjes met bijzondere merken en collecties die het ook voor de mode-liefhebber de moeite waard maakt het Geulstadje te bezoeken.

Mode shoppen in modieus Valkenburg Tekst: Linda Offermans We gaan op pad langs een paar van deze pareltjes op modegebied en laten zien wat -gezien hun collecties- de nieuwe herfst- en wintertrends zijn.

Wie door de Lindenlaan loopt, kan haast niet langs het prachtige pand heen waarin de stylish Clère Company gevestigd is, zonder er meteen naar binnen te willen stappen. Het mooie, strakke maar knusse design-interieur maakt meteen hebberig. De Clère Company verkoopt prachtige merken zoals Armani Exchange, Hans Ubbink, JEFF en Hugo Boss. Eerlijk is eerlijk: je hebt een wat dikkere beurs nodig, maar

soms is investeren in een mooi basisstuk echt de moeite waard. Als je dit basisstuk combineert met merken als Zara en H&M, zie je er altijd top uit. De minimalistische trend van dit seizoen met mooie strakke lijnen en een fantastische pasvorm kun je in deze rekken zeker terug vinden. En met extravagante sieraden kun je de outfit oppimpen tot ultieme party-outfit.

In de Passage zitten diverse leuke winkeltjes. Voor de fashionable Miss en Mrs hangt er in de gelijknamige zaak een veelzijdige collectie van uitsluitend Italiaanse merken. Ze hebben een trendy vrijetijdslijn, maar in de iedere maand veranderde

KI J K o p Va l k e n b u r g 15

collectie zit ook genoeg aanbod voor de werkende vrouw. De collectie is voor ieders budget en merken zoals MET jeans, Denny Rose en Miss Miss maken daar deel van uit. Trends van deze winter zijn terug te zien in de kleuren oranje en oker en ook azuurblauw . Ook breisels en poncho’s zijn veelvuldig te vinden in de zaak van deze jonge onderneemster.

Bij Babs mode is sinds dit seizoen naast de damesmode ook gestart met een mooie herencollectie. Het prachtige pand aan de St. Pieterstraat leent zich door de twee gescheiden ruimtes perfect hiervoor.

Beide collecties bestaan uit modieuze en bovenal zeer draagbare kleding. Brax en MAC broeken zijn vanwege de diverse pasvormen dé goede basisstukken voor zowel de dames als de heren. Voor de dames hebben ze daarnaast de merken Stroke, Tuzzi, Passport, Apriori, Via Appia, Public, Het!, Melvin, Cher en Brax bovenkleding. De collectie van de heren bestaat uit Ledûb, Scott Davis, Stones, Mc Gregor en Brax bovenkleding. Ook heeft Babs een uitgebreide collectie dames- en herenjassen van Tre-uno-tre (313), Lebek en Stones.

Ter completering kunt u ook terecht voor onderkleding van Mey (dames en heren), beenmode van Oroblu en natuurlijk de accessoires, zoals shawls, riemen, tassen en sieraden. 7 dagen per week geopend,

maal happy worden. Dit alles aangevuld met leuke mode,sieraden en tassen die eigenaresse Yvonne l’Espoir met een enorme passie overal in Europa inkoopt. En voor alle shop-aholics goed nieuws: deze zaak

dus ook elke zondag (dinsdagmiddag gesloten). Loop gerust eens binnen, u zult verrast zijn.

is ook iedere zondag geopend!

Blitzz Fashion for Men & Women op de hoek van de Lindenlaan is in ruim 15 jaar uitgegroeid tot een zaak voor mannen en vrouwen van iedere leeftijd die passie voor mode hebben, met oog voor details en kwaliteit, maar ook comfort, betaalbaarheid en combinatie-mogelijkheden heel belangrijk vinden. De trends van dit seizoen o.a. de chinobroek voor hem & haar en de breisels in Nordic prints zijn bij Blitzz volop aanwezig. S. Oliver en Mexx zijn de leidende merken voor zowel dames als heren. DAMO heeft schitterende mantels voor dames. De Maastrichtse ontwerpster Monique Brouns heeft onder haar design label prachtige tijdloze breisels.

Wie ook onder de kleding trendy erbij wil lopen zal van Muchachomalo underwear Kunst op een boxer voor hem & haar hele-

Hedy Mode in de Passage presenteert dit seizoen een mooie wintercollectie voor de modieuze vrouw die graag chique en sportief maar altijd elegant voor de dag komt. Niet alleen voor kleding maar voor een prachtige complete look van top tot teen. De collectie omvat een breed scala aan jurken, korte en lange vesten, tops en jassen in de mooie warme kleuren beige, bruin, grijs en zwart gecombineerd met warm rood. De kleding is veelal gemaakt van de natuurlijke stoffen, wol, zijde en van viscose . Afstylen kan met modieuze accessoires, lederen tassen van o.a. het merk Smaak, schoenen, wollen shawls en mooie oorbellen van Camps en Camps.

Andere merken zijn o.a. Noman’s Land, Penny Black, Kyra en Ko, La Fee Maraboutee, Belluna en Corel. De vrouwen die hun kleding dragen zijn het visitekaartje van de zaak.

Natuurlijk kunnen we niet alle modezaken hier bespreken, maar dit is reden te meer om door Valkenburg te wandelen en zelf eens te kijken over wat voor een prachtige modezaken Valkenburg beschikt. Ook voor lingerie, herenkleding, schoenen en tassen is er een ruim aanbod te vinden. << Dus hakjes aan en op pad!

COIFFEUR

FRED

'DE KLEUR VAN JE OGEN'

GET INSPIRED SEE YOUR STYLIST

WIJ WERKEN HET LIEFST OP AFSPRAAK! 043 - 604 13 80 VALKENBURGERSTRAAT 25f • 6325 BK BERG EN TERBLIJT

‘Een gouden ring bezet met de mooiste edelsteen, in de kleur van jouw Ogen. Een sieraad voor jou alleen.

Bij iedere Oogopslag wordt jij er aan herinnert dat het jouw Ogen zijn die kleur geven aan mijn leven.’

Stijlvolle en vlotte mode voor de zelfbewuste vrouw en man!

14 krt goud bezet met Brownsmoky quartz, Bluetopaz, Lightgreen quartz .en 0.06 crt diamant Ontwerp: Jos van Velthuysen i.s.m. Marbeau. Prijs € 1274,00

. Brax . MAC . Stroke . Apriori . Tuzzi . . Public . Qui . Melvin . Passport . Het! . . Via Appia . Scott Davis . Stones . 313 . Lebek . ~ Daniël Hechter / Ringella / Rösch (nightwear) ~ ~ Mey (underwear) ~ Oroblu (legwear) ~

ma. wo. do. vr. 9.30 - 18.00 uur di. 9.30 - 13.00 uur za. 9.30 - 17.00 uur Elke zondag open van 12.00 - 17.00 uur

Akersteenweg 118 | 6227 AC Maastricht Tel.: 043 - 361 50 93

Bij Babs, Sint Pieterstraat 15, 043 601 21 03

info@juweliervanvelthuysen.nl - www.juweliervanvelthuysen.nl

KI J K o p Va l k e n b u rg 17

Maretak

maakte Asterix onoverwinnelijk Tekst: Rob Dijksman. Foto’s: Rob en Sander Dijksman

D

e maretak in de toverdrank van druïde Panoramix maakte striphelden Asterix en Obelix onoverwinnelijk. De Vikingen dachten dat de plant de doden weer tot leven kon wekken. En met kerst staan de Britten elkaar uitbundig te kussen onder hun maretak, de mistletoe. Het kan niet anders, of zo’n groene bol moet wel een heel bijzondere plant zijn.

Nog even en de maretakken hangen na een stevige herfststorm weer goed zichtbaar in de populieren in het Heuvelland.

Maar niet zo lang meer. Een commissie vindt dat bijna zevenhonderd populieren vol maretak niet thuis horen in het Limburgs landschap. Exoten noemen ze dat. Dus gaat de bijl erin, want, toegegeven, ze zijn oud. In de plaats komen essen, elzen en wilgen en geen populieren. Je zou het een vorm van cultuurfundamentalisme kunnen noemen. In een klap gaat een karakteristieke, toeristische attractie naar de knoppen.

Want hele generaties toeristen associëren die vreemde, groene bollen met het Heuvelland. Die hebben ze thuis niet. Tijd dus om wat aandacht te schenken aan deze groenblijvende plant uit de sandelhoutfamilie.

Viscum album De viscum album - dat is de Latijnse naam van de maretak - is een halfparasiet die voor zijn voedingsstoffen en water afhankelijk is van de boom waarop hij groeit, de waardboom. Dat zijn vooral populieren, eiken en appelbomen. Dood gaan die niet van hun ongenode gast, soms groeien ze wel een beetje krom. In Zuid-Limburg is de maretak vrij algemeen. De rest van Nederland komt er kariger vanaf, daar zit veel te weinig kalk in de grond.

Vogels verspreiden de giftige maretakzaden uit de witte, besachtige vruchten. Het kleverige zaad blijft, als de vogels zich aan de bessen te goed doen, aan hun snavels plakken. Als ze die aan een tak afvegen blijven de zaden eraan plakken.

Vandaar de andere naam voor de plant: vogellijm. Na een week of zes wringt zijn zuigwortel zich door de boombast naar de groeisappen die de boom uit de aarde haalt. Daarna duurt het nog een jaar of vijf tot de eerste bloei. Die valt vroeg in het jaar, voor de gastboom weer in blad komt.

Donder en bliksem In een tijd dat de mens op de maan landt is het moeilijk voor te stellen dat donder en bliksem, regenboog en maretak voor onze voorouders onverklaarbare verschijnselen waren. Verwerkt in hun mythische godenwereld konden ze het een beetje bevatten. Bij de oude Grieken slingerde Zeus bliksems naar de aarde en bestuurde hij de wolken. In de Oudnoordse mythologie was Thor de god van de donder. De Germanen kenden Donar als zijn collega-dondergod.

Aan die twee hebben wij nog steeds onze donderdag, en de Britten hun Thursday te danken.

Iedere herfst zo’n bol vol groene blaadjes op kale takken die lijken te sterven? >>

dinner • drinks • lounge

Uit eten met smaak, een beleving voor iedereen

n

Van lunches, diners, zakenmeetings, cocktailworkshops, wijnproeverijen, oesterproeverij of gewoon een lekker kopje koffie of een goed glas wijn... bij restaurant le Baroque bent u aan het juiste adres!

n

Ook met Kerstmis verwelkomen wij u van harte voor een heerlijk diner.

Kijk op onze website.

n

Iedere dag geopend vanaf 12.00 uur G RO T ES T R A AT C E N T R U M 29 • T E LEFOON 043 - 601 07 72 • W W W.LEBAR OQU E.N L

EVENEMENTEN P R O M O T I O N

n uw i t e h r notee

AGENDA 18 november t/m 23 december 2011 26ste Kerstmarkt Gemeentegrot 18 februari 2012 Internationale Cauberg Cyclo-Cross 10 juni 2012 Nederlands Kampioenschap Living Statues 21 oktober 2012 Jaarmarkt de Bokkemèrt

• Stichting Buitenevenementen Valkenburg aan de Geul • Stichting Wielrennen Valkenburg aan de Geul

www•valkenburgpromotion•nl

KI J K o p Va l k e n b u r g 19

Odin’s laatste woorden aan Baldr.

Dat moest wel iets magisch zijn. Die verre voorouders hadden werkelijk geen idee. Ze vermoeden wel dat vogels en hun uitwerpselen er wat mee te maken hadden. Dat blijkt al uit de oorsprong van het woord mistletoe. Het is een samenvoeging van de Angelsaksische woorden mistel (= mest) en tan (= twijg).

Baldr en de pijl van maretak Het bekendste verhaal met een maretak gaat over Baldr, een god uit de Oudnoordse mythologie. Baldr was de god van het licht en de lente.

In een droom hoort hij dat hij wordt vermoord. Zijn moeder Frigg komt meteen in aktie en laat alle mensen, bomen, planten en dieren beloven haar zoon met rust te laten. De god van het vuur, Loki, krijgt echter in de gaten dat zij de maretak is vergeten.

Hij maakt een pijlpunt van maretak en daarmee wordt Baldr gedood. In de onderwereld wacht hij op de allesvernietigende strijd tussen goden en reuzen die gaat komen. De wereld zal er door vergaan en onder de zeespiegel verdwijnen. Om vervolgens weer fris en springlevend boven water te komen. Ook de goden zijn herboren. Baldr wordt hun oppergod. De enige twee overlevende mensen gaan fluks aan de slag om de wereld te herbevolken.

Panoramix Een Engelse druïde was een Pietje Precies als hij het tijdstip bepaalde om met zijn gouden snoeimes in de eik te klimmen en de magische maretak los te snijden. Het was vijf dagen na de eerste volle maan na de winterzonnewende, geen dag eerder of later. Zijn helpers vingen de verse maretak op in een witte doek zodat hij niet op de dode wintergrond werd ontwijd. Na het offeren van twee witte stieren deelde de druïde de maretak uit aan de bevolking.

Die was daarmee weer een jaartje be-

schermd tegen boze geesten, noodweer en ander ongerief.

Aan de overkant van het Kanaal ging het er kennelijk iets makkelijker aan toe. Als Asterix en Obelix weer eens zin hadden in een robbertje vechten met de Romeinen klom druïde Panoramix onvervaard in de eerste de beste eik om met maretak een stevige portie wonderdrank te kunnen brouwen.

Een vruchtbare kus Hoe raakte die maretak toch verzeild in de Britse en Amerikaanse eindejaarsfeesten, vraag je je af? Het antwoord is vrij eenvoudig. De eerste christelijke missionarissen ‘adopteerden’ overal alle heidense feesten en gebruiken die ze tegenkwamen en pasten die moeiteloos aan voor hun eigen kerkelijke kalender.

De traditie van het kussen onder de maretak komt van de Angelen en Saksen, Germaanse stammen die in de vijfde eeuw de Noordzee overstaken naar Engeland.

Zij associeerden de maretak met vruchtbaarheid. Een kus onder de groenblijvende plant vergrootte de kans op een vruchtbare liefde. Er gold zelfs een soort etiquette. De man moest een bes van de tak plukken als hij een vrouw kuste. Alle bessen op? Einde gekus. Dat was dan pech voor een ongetrouwde vrouw. Dat werd weer een jaartje wachten. De tak moest wel de twaalfde nacht worden verbrand, anders kwam er voor verliefde stelletjes niets meer van trouwen. Brandde het lekker, dan volgde een goed huwelijk. Bij een flauw vlammetje werd het oppassen voor de vrouw, haar minnaar zou wel eens minder geschikt kunnen zijn.

De plant had ook nog andere magische krachten meende men. Die kwamen voort uit het geloof dat het vroeger een gewone boom was, waaruit men het kruis van Christus hakte. De boom schaamde zich zo dat hij verschrompelde tot een gewone plant die niet in de aarde kon groeien. Hij kon daarna nog wel boze geesten verdrijven. Daarom hing men vroeger maretak bij de ingang van een woning. Ook in stallen kon je ze vinden om het vee tegen heksen en spoken te beschermen.

Een oude maretak mocht pas worden verbrand nadat de nieuwe was opgehangen. Om de geest van de oude tak niet te beledigen, moest dat buiten gebeuren.

Varia Tot slot wat willekeurige wetenswaardigheden: • Een in de kerstnacht aan fruitbomen gebonden maretak beschermt tegen rupsen en hagel en brengt een rijke oogst.

• Je kunt een maretak als wichelroede ge bruiken om dieven te verjagen, sloten op te blazen of een schat te vinden. Vooral dat laatste kan in de huidige financiële crisis wel eens goed van pas komen.

• In 1893 werd de mistletoe het officiële bloemenembleem van de Amerikaanse staat Oklahoma.

• Al in 1720 adviseerde de tot in China beroemde Leidse geleerde Herman Boerhaave (1668-1738) maretakdrank als medicijn tegen vallende ziekte te gebruiken.

• Van het kleverige vruchtvlees van de bes sen maakte men vroeger lijm om vogel tjes te vangen.

• Het brengt een boer geluk als hij de eer ste koe die moet kalven een maretak voert.

• In Amerika denken ze dat maretak boven de slaapkamerdeur garant staat voor plezierige dromen.

• Naai een maretak in een kledingstuk dicht bij uw hart. Zolang de tak daar zit zal uw geliefde alleen aan u denken. << Maretakken in het Ingendael bij St. Gerlach.

Verrukkelijke eigengemaakte

frambozenjam!

zeggen!

Hier gaat u zeker ja tegen per pot vanaf

1.50

ianc e en een niet alle daa gse Rom anti sche sfee r, gez ellig e amb rse trou w- en fees tzal en dive De omg evin g vlak bij Maa stric ht. hikk ing. van De Fees tgro t staa n tot uw besc

ma 13-18. di-do 10.30-18. vrij 9-18. za 8-17 Oude Akerstraat 4a • Bemelen • 043-407 81 81

www.versvoordeelvaessen.nl

een huwelijksborrel op het Compleet met feestelijk ontvangst, diner in het sfeervolle mergelsch anti rom een rras, gezellige buitente tavond toe. U heeft zelfs de fees e send museum en natuurlijk een brui van uw wettelijke huwelijk in de mogelijkheid tot het laten sluiten de gemeente Valkenburg. van al officiële ondergrondse trouwza

VALKENBURG

een bezichtiging en we spreken Benieuwd? Maak een afspraak voor elijk huwelijksfeest met u door! rget alle mogelijkheden voor een onve

De wereldberoemde Leonidas bonbons zijn ideaal als geschenk, maar ook een verwennerij voor uzelf.

Geniet van chocolade- repen en figuren, suikervrije dieet chocolade en andere lekkernijen.

Diverse soorten koffie, chocolade- en frisdranken en in het seizoen, overheerlijk ijs in vijftien smaken. Ook om mee te nemen!

Denk maar aan iemand

Theodoor Dorrenplein 12 • Telefoon 043 - 601 19 11 leonidasvalkenburg@gmail.com

KI J K o p Va l k e n b u r g 21

Jonge

Ondernemers Tekst: John Reinhard

V

olgens het CBS neemt het aantal zelfstandigen zonder personeel fors toe.

Belangrijke kenmerken van de ZZP’ers zijn de flexibele inzetbaarheid, vakkennis en het enthousiasme. Ook in Valkenburg kennen wij jonge startende bedrijven die hun onderneming als ZZP’er beginnen. Een van hen is Norbert Schmidt, die sinds een jaar zijn eigen bedrijf DDQ runt, flexibel, met kennis van zaken en enthousiast!

Al sinds zijn 6e jaar is Norbert geïnteresseerd in sterren. Als kind kon hij uren lang staren naar sterren zoals Sirius, de helderste ster aan onze hemel. Hij was de eerste keer wel wat teleurgesteld, want hij had verwacht een enorme gasbol te zien.

Maar een deskundige oom heeft hem die eerste jaren begeleid en zijn interesse voor sterren kijken helpen ontwikkelen. Sinds die tijd heeft Norbert een enorm archief aan prachtige krantenknipsels. “Via de vader van een vriendje leerde ik mijn idool Chriet Titulaer kennen. Ik heb nog ergens een handtekening van de beste man.”

De interesse voor de sterren bleef en groeide uit tot een serieuze hobby. In Haarlem, waar zijn wortels liggen, werd hij later voorzitter van de sterrenkundige vereniging Haarlem/Overveen. Hier organiseerde hij allerlei activiteiten voor leden en belangstellenden.

Maar de mooiste ster die hij daar ooit zag was zijn Demelza uit Valkenburg, die besmet met dezelfde hobby één van de door Norbert georganiseerde sterrenkijk bijeenkomsten bezocht. En zo, het stond in

in Valkenburg

De werkplek van Norbert! “Meer heb ik niet nodig”. de sterren geschreven, is Norbert twee jaar geleden door haar in Valkenburg terecht gekomen en er gebleven!

Het laat zich als een romantisch verhaal opschrijven. De goede baan als ICT projectleider bij ING in de randstad werd opgegeven. “Een huis in Valkenburg kopen was toch veel aantrekkelijker dan voor hetzelfde geld een 3 kamerflatje in de randstad moeten betrekken”, stelt Norbert nuchter vast. “Bovendien, hier krijg je er vrijheid, een mooie natuur en een rustige omgeving bij cadeau”.

En als je dan toch het roer zo omgooit, bedacht hij, dan ook maar die vrijheid verder invullen met het opzetten van een eigen bedrijf, iets voor jezelf. Met zijn ICT achtergrond startte Norbert zijn bedrijfje DDQ op. “Ach die letters betekenen op zich niet zoveel, drie letters blijven lekker hangen”. “Het voordeel van werkzaam zijn in de ICT is dat je overal je bedrijf kan hebben, ik heb mijn werk direct mobiel ingericht en het bedrijf kan dus eigenlijk overal gevestigd zijn”. Elk bedrijf, hoe klein ook, heeft klanten nodig.

Gelukkig kreeg hij al snel een eerste klant, de landelijke trombose diensten vroegen hem software programma’s te schrijven en voor hen te onderhouden.

Inmiddels heeft DDQ al veel meer klanten, ‘ik heb ook al 30.000 gebruikers van mijn eigen App’s”, vertelt hij trots. Als een van de eersten realiseerde Norbert zich dat er steeds meer vraag zou komen naar allerlei programmaatjes voor de mobiele telefoon.

Hij bedacht en ontwikkelde een applicatie om zogenaamde QR codes (vierkante, Escher achtige zwart wit tekeningen) met je telefoon te kunnen scannen en zo de achterliggende website van de gescande code te bereiken. Een gat in de markt.

Zijn programma werd zo goed ontvangen dat ook de beroemde Apple store besloot de applicaties van Norbert wereldwijd te gaan verkopen. ‘Als ik dan ‘s ochtends wakker word en naar mijn mail kijk, zie ik hoeveel van mijn applicaties de afgelopen nacht wereldwijd verkocht zijn”. Norbert wordt misschien nog niet slapende rijk, maar het is wel een leuk begin van elke dag. >>

In en om Valkenburg al decennia lang het adres voor uitstekend advies en uitmuntende service!

Wat men vaak niet verwacht van een bedrijf als het onze, is dat wij vaak groter inkopen dan de grotere welbekende ketenzaken. Toch is dit zo. Doordat wij lid zijn van Europaâ&#x20AC;&#x2122;s grootste inkooporganisatie kunnen wij u alle producten aanbieden tegen zeer scherpe prijzen, die heel makkelijk met alle ketens kunnen concurreren. Alleen krijgt u bij ons altijd gratis een veel betere service cadeau.

Wasautomaten

In Europa de grootste, in uw regio de beste!

Audio & Video

Koelkasten

L. vd Maesenstraat 11a | 6301 EA Valkenburg aan de Geul | Tel. 043-60 123 78

w w w. w o u t e r s - z n . n l

KI J K o p Va l k e n b u r g 23

Norbert heeft zich verder gespecialiseerd in dit soort toepassingen op de telefoon.

Zelfs longartsen en andere medici, in verschillende ziekenhuizen, gebruiken medische applicaties op de eigen telefoon die DDQ ontwikkeld heeft. “Kijk maar” en hij toont snel even op zijn mobieltje een programma om een longdiagnose te stellen. “Vroeger moesten artsen dikke boeken raadplegen om het juiste plaatje te vinden, nu klikken zij een paar keer op hun mobieltje en zien alles wat ze willen weten, of aan hun studenten willen uitleggen.”

DDQ ontwikkelt ook applicaties voor anderen en begeleidt hen op weg naar de introductie ervan via de Apple store. Ook in Valkenburg heeft Norbert al een aantal zaken bedacht. Tijdens een bezoek aan de kasteelruïne kan je door met je telefoon de verschillende QR codes te scannen alle gewenste informatie over onze hoogteburcht krijgen. En dit jaar heeft hij voor Kerststad Valkenburg QR codes en een applicatie bedacht waarmee toeristen alles te weten kunnen komen over het kerstprogramma, de deelnemers etc. Zelfs een sms service die de Kerstparade aankondigt is in dit programma opgenomen.

De ontwikkelingen op dit gebied staan niet De “gids” Norbert in gesprek met Radio L1.

Een programma voor de landelijke trombose diensten, ontwikkeld door Norbert. stil en elk jaar neemt het aantal gebruikers van applicaties op de telefoon toe. In augustus 2011 heeft Norbert de QR code voor Place de Preuverie gemaakt, maar in 2012 wil hij laten zien hoeveel meer ook een culinair evenement nog met applicaties kan doen. “Eigenlijk verbaast het mij wel eens dat niet nog meer ondernemers zich in de mogelijkheden van applicaties voor hun bedrijf verdiepen”. “Let maar eens op hoeveel mensen je op straat allerlei zaken met hun mobieltje ziet opladen” terwijl hij wijst op een paar voorbijgangers met een telefoon in de hand.

Norbert werkt alleen, “voor mij geen personeel, ik werk veel liever samen met andere

ZZP’ers. Die zijn meestal zeven dagen in de week, 24 uur per dag als het nodig is, beschikbaar. Kom daar maar eens om bij een grotere organisatie, of bij de overheid”. Het vuur in de ogen flikkert op, “je kan toch niet je producten aan de wereld verkopen met een 9-5 mentaliteit?”

Met een gezond relativisme praat hij over ontwikkelingen in zijn vakgebied. “Sociale media zijn heel belangrijk. Maar Twitter, Facebook of Linkedin etc moet je wel gedoseerd en afgestemd gebruiken. Onderschat ook niet het gevaar van het gebruiken van internet, let vooral op privacy gevoelige informatie die je er niet zomaar moet plaatsen”.

Hoewel Norbert pas twee jaar in Valkenburg is, kent hij de streek en de grotten als de beste. “Eén dag in de week ben ik gids in de fluwelengrot, vrijwilligerswerk. Zo’n groot contrast om dan te werken in ruimtes waar op geen enkele manier contact met de buitenwereld, zelfs niet digitaal, mogelijk is. Ik kan daar niets met mijn mobieltje”.

Norbert kent duidelijk de kunst om te ontspannen, hij is met zijn herdershond Callisto dan ook vaak in de natuur te vinden. “Ik vind die groeves hier fantastisch en je kunt hier nog eindeloos wandelen zonder iemand tegen te komen”.

In zijn Haarlemse jaren bracht hij veel tijd door onder de sterren, de Copernicus sterrenwacht van Overveen was voor hem vertrouwd terrein. “Jammer dat we zoiets niet (meer) in Zuidlimburg hebben. Ik zou me er graag voor inzetten om een leuke, interessante sterrenwacht in deze omgeving te starten. Want sterren kijken is toch eigenlijk ook een vorm van bezinningstoerisme?”.

Ondertussen heeft Norbert mij, natuurlijk mobiel, de website van zijn bedrijf laten zien; www.ddq.nl Het ziet er uit alsof het een al jaren bestaand bedrijf betreft. Jonge ondernemers in Valkenburg, ze zijn er! <<

Aan het allermooiste pleintje van Valkenburg, direct naast de Geul!

Welkom in

WELKOM IN DE PRACHTIGE OMGEVING VAN NATUURRIJK VALKENBURG!

Grand Café Theodoor Dorrenplein 18a • Valkenburg Telefoon 043 601 65 21

www•tresluxx•nl

NEERHEM 68 • VALKENBURG TELEFOON 043•601 32 41 WWW•PARKHOTELROODING•NL

BELEEF KASTEEL OOST IN STIJL www.butlerschool.com OOSTERWEG 36

De smakelijkste kerstw

Drie wandelroutes en on

De Taverne voor een heerlijk diner of een lekker drankje!

Oosterweg 42, Valkenburg Telefoon 043 601 38 45 www.koetshoes.nl

Voor de zevende keer organiseert Stichting Kerststad Valkenburg ook dit najaar haar gezellige ‘Route d’Amuse’. Een wandelroute door het gezellige Geulstadje waarbij de wandelaar bij vijf restaurateurs kan genieten van een Amuse; het culinaire visitekaartje van het betreffende horecabedrijf. Nee, de fanatieke wandelaar zal wellicht een andere wandeling kiezen. De wandeling is maximaal zes kilometer en de uitgebreide routebeschrijving biedt ook nog het een en ander aan wetenswaardigheden over plekken en monumenten langs de bewandelde route. Meer is het een culinair middagprogramma voor mensen met een Bourgondische inslag. Samen met vrienden, familie of collega’s heerlijk een middagje wandelen en genieten van de gezelligheid. Je maakt kennis met medewandelaars en met restaurants waar je normaal niet zo gemakkelijk binnenwandelt. Zo bezoek je onder anderen hotels als het gezellige Hotel Tummers, de Stationnerie of het statige Parkhotel, maar ook langs de Geul een knus wandelaarscafé als ‘het Koetshoes’. Ook bijzonder is de Amuse bij de Butler Academy… “voel je milionair

Welkom in

In een gemoedelijke, familiaire sfeer genieten van uw lunch of diner!

Bogaardlaan 4 • Valkenburg telefoon 043-601 47 50 www.hotelbotterweck.nl

Ontbijt, Lunch, Diner of Borrel(groeps-)Arrangementen www.amstelgoldracexp.nl Plenkertstraat 50 043-601 82 67

Neerhem 25 Valkenburg www.portobellovalkenburg.nl Telefoon 043 609 00 25

III

Schaepkens vanSt.Fyt Hotel

dinner • drinks • lounge

Uit eten met smaak, een beleving voor iedereen!

n n

Een zaak met karakter GROTE S T RA AT C EN T R U M 2 9 TE LE FO O N 0 4 3 - 6 0 1 0 7 7 2 W WW. LEB A RO Q UE .N L

Proeft de typische Limburgse gastvrijheid!

Onbeperkt dinerbuffet €19,50 p.p. www.hotelschaepkens.nl Nieuweweg 40 - 44 • Valkenburg Telefoon 043 - 601 20 00

Gratis parkeren!

andeling van Limburg in Valkenburg”. U geniet van culinaire kunstjes van de chefs van restaurant Trés Luxx. Uitspanning de Wilhelminatoren die per kabelbaan (door de week gratis en in het weekend met korting) bereikbaar is. Op dit moment wandelen jaarlijks meer dan 3000 Limburgers en toeristen de route. Dit jaar zijn het drie verschillende routes. Je kunt kiezen voor de vlakke-, de heuvelachtige- of de lange route maar men kan ook alle routes een keer wandelen. De routes zijn immers elke dag te bewandelen vanaf 18 november tot en met 8 januari 2012. Bovendien krijg je een flinke korting bij een bezoek aan een van beide Kerstmarkten als je de routekaart toont. De route kost e8,95 per persoon en je koopt ze bij alle kantoren van VVV Zuid Limburg, bij de Readshop in het centrum van Valkenburg en natuurlijk bij alle deelnemende horecabedrijven.

Kijk ook op www.kerststad.nl voor meer informatie. Wij nodigen u van harte uit voor een gezellige wandeling en tot ziens bij een van de deelnemende restaurants namens Stichting Kerststad Valkenburg. Een smakelijke wandeling!

Grafische vormgeving: www.ivographic.nl

derweg culinair genieten!

Brand

Café

De Wilhelminatoren Uitspanning

Het mooiste en hoogste uitkijkpunt van Valkenburg!

www.agogovalkenburg.nl 043 - 601 25 09 / 609 06 09

torenweg

waar soep centraal staat

www.savoureux.nl Broekhem 11 06 14 61 63 33

PROEF DE SFEER VAN WELEER! in het oudste station (sinds 1853) van Nederland!

043 - 601 37 41

26 KIJK o p Valke n burg

Foto: Pub Henri VIII

Foto: Café Agora

Foto: Café Karma

Op kr door Tekst: John Reinhard

V

Foto: Café Nurgus

Foto: Café ‘t Hoekje

Foto: Café ‘t Hoekje

alkenburg kent tientallen uitgaansgelegenheden. Voor elke interesse of leeftijd is er wel iets te vinden. Je kunt je in Valkenburg urenlang vermaken en elke avond ergens anders uitgaan, zonder in herhaling te hoeven vallen. Ga met ons mee op kroegentocht...

Het aardige van Valkenburg is dat je in het centrum overal wel je kroegentocht kunt beginnen of besluiten. Valkenburgers zijn trots op hun kroegen, maar rekenen er wel op dat iedereen het een beetje gezellig houdt.

Als de kroegen sluiten bieden diverse taxi’s een veilige reis terug naar huis aan.

Mocht u het geluk hebben om Valkenburg te bezoeken tijdens de kerstperiode in november en december, of later tijdens de Carnaval, dan zult u ontdekken hoe alle horeca zaken zich perfect bij de sfeer van het seizoen weten aan te passen.

Wij beginnen onze tocht bij Café Texas Bar (Wilhelminalaan 61). Hier staat gezelligheid tot in de kleine uurtjes voorop. Een ander typisch bruin café is Café ’t Trefpunt (Kerkstraat 1). Een gezellige kroeg met van tijd tot tijd life muziekoptredens.

Maar ook in Café De Grendelpoort (Muntstraat 17) voelt u zich direct thuis.

Proef hier van de bijzondere bieren, of geniet van één van de andere drankjes.

KI J K o p Va l k e n b ur g 27

roegentocht Valkenburg Net buiten het centrum ligt speciaal Bierencafé ’t Pumpke. (Daalhemmerweg 2).

Het café is bekend om zijn grote keuze uit diverse bieren. Er is zelfs een bierenmenu gemaakt.

Foto: Café Classic

Wil je zelf wel eens op een podium staan en muziek maken, ga dan naar Muziekcafé Classic (Cauberg 22). Muziekliefhebbers en muziekstijlen ontmoeten elkaar hier geregeld. Profs en amateurs wisselen elkaar af. Klassiek, pop, blues of rock. Dit muziekcafé is een bijzondere plek voor jong en oud. (www.cafeclassic.nl) In de Muntstraat 13 is het Karaoke Café Malle Babbe te vinden. Sinds zij hier in juni 1995 begonnen met Karaoke, stromen de bezoekers van heinde en ver toe om dit gezellige café te bezoeken. Er wordt niet alleen Karaoke gedraaid, maar er is ook van gezellige muziek in vele smaken en soorten te genieten. (www.mallebabbe.karaoke-nl).

Foto: Café Malle Babbe

In 2006 heeft Café Karma (Grotestraat 6) zich in het gezellige centrum van Valkenburg gevestigd. U kunt hier dagelijks terecht, maar in het weekend is het echt feest in café Karma, bekende DJ’s zorgen op vrijdag en zaterdag voor de meest trendy- en sexy clubbing tunes, maar ook de lekkerste R&B, Oldies & Populair Tunes zijn te horen! (www.cafekarma.nl).

In hartje centrum zijn verschillende uitgaansgelegenheden bij elkaar te vinden.

Café Cabo Cabo (Grotestraat 10) is bekend om de muzikale thema avonden.

R&B op vrijdag, Muziek voor Iedereen op zaterdag en Amazing Sunday’s, met bekende DJ’s, zijn populaire avonden. (www.cabocabo.nl). >>

Een leuk en origineel cadeau geven?

Of gewoon iets voor jezelf!

Het gezelligste hoekje van Valkenburg!

• Engelen • Fotolijsten • • Decoratie Artikelen • Klokken • Kussens • Potten en Manden • • Meubels • Schilderijen • Verlichting • Wendy’s Fashion Damesmode •

& In de Kerstperiode zijn wij de gehele week open van 11:00 uur tot 20:00 uur of langer indien nodig.

Muntstraat 11 • 6301 BW Valkenburg a/d Geul • Tel: +31 (0)6 41022751

www.annaslivingindoors.nl

Grotestraat Centrum 30 • 043 - 601 48 73 www.cafethoekje.nl Elke dag geopend!

Waar luxe gebak en vlaai hand in hand gaan met een verzorgde lunch, gelegen midden in Valkenburg aan het zonnige Walramplein.

KI J K o p Va l k e n b ur g 29

Foto: Café Nurgus Foto: Café Michiel de Ruyter Foto: Café Karma

Foto: Café Karma

Op nr 21 in de Grotestraat vinden we Café Nurgus. Van maandag tot en met donderdag is het een gezellig bruin cafe, maar ieder weekend gaan de stoelen en tafels aan de kant. Nurgus wil hét feestcafe van zuid Limburg zijn, met de beste dj’s uit de regio. (www.nurgus.com).

Pub Henri VIII in de Grotestraat 24, nodigt u uit te komen proeven van een elke maand andere collectie bieren. Natuurlijk omvat het aanbod ook andere dranken.

Met zuidelijke gastvrijheid en een sfeervolle ambiance willen zij zich onderscheiden. (www.pubhenry.nl) Het kan niet op in de Grotestraat, want op nummer 26 treffen we Café Agora aan.

Lounge, coctails en dance. In een sfeervolle omgeving kan je van alle “vibes” genieten. (www.cafe-agora.com).

Iets verder, aan de overkant op nummer 30 is Café ’t Hoekje gevestigd. Eén van de oudste café’s van Valkenburg. Sinds 1984 een plek voor gezelligheid, feesten, lekker stappen en een goed verzorgd glas bier.

Er is elke avond wel iets te beleven. Alle soorten muziek komen aan bod, zowel Nederlandstalig, als rock, r&b en dance etc. (www.cafethoekje.nl) Vlakbij ligt een ander bijzonder café. Ga eens “ondergronds” bij Café de Roadskelder (Grotestraat 35). De kans is groot dat u hier tot in de kleinste uurtjes blijft hangen.

Café the Cadillac is op nummer 41 van de Grotestraat te vinden. Muziek is

er altijd, maar iedere twee weken zijn er live-optredens van regionale pop, blues en rock bands. Tussendoor kan de muziekliefhebber er van een goed getapt biertje genieten. (www.cafethecadillac.nl).

In het Kurcafé (Sint Pieterstraat 24) ontmoet je de Valkenburgers. Een gezellig café met veel (verenigings) activiteiten.

Kaartavonden, darten of dansen. Het kan er allemaal. (www.kurcafe.nl ).

Iets verder in de Sint Pieterstraat ligt op nummer 3 het bruine Café ’t Haantje.

Het is een gezellig lokaal café, waar vaak leuke activiteiten plaatsvinden.

Eén van de oudste en bekendste cafés van Valkenburg is Café Michiel de Ruyter (Theodoor Dorrenplein 14) aan het Theodoor Dorrenplein (tegenover de VVV).

”De Michiel” is een gemoedelijke huiskamer waar Valkenburgers, Limburgers en gasten van (veel) verder weg elkaar graag ontmoeten. Het café onderscheidt zich met een grote collectie bieren van het vat en een goede wijnkaart. (www.demichiel.nl).

Bovenstaande selectie is maar een kleine greep uit de talloze café’s die Valkenburg in en buiten het centrum kent.

Het is zeker geen kompleet overzicht.

Maar is het niet veel leuker om er zelf op uit te trekken en de grote gevarieerdheid van café’s, eetcafé’s dans- en feestcafé’s, bruine en minder bruine kroegen zelf te ontdekken? Daarnaast zijn er nog verschillende amusementshallen of kunt u naar het Holland Casino toe. De VVV (Theodoor Dorrenplein) zal u graag over alle mogelijkheden informeren. <<

Foto: Café ‘t Hoekje

Kumulus is dichter bij huis dan je denkt!

Wist je dat je voor muziekles of les in beeldende kunst echt niet helemaal naar Maastricht hoeft te gaan? Kumulus is er ook in Valkenburg én op verschillende andere locaties in het Heuvelland.

Ken je Kumulus?

Speciaal voor jongeren zijn er leuke betaalbare basiscursussen. Dat klinkt toch als muziek in de oren?

www.kumulus.nl

Kijk voor ons volledige cursusaanbod op: www.kumulus.nl/muziekschool/cursussen Kijk voor lesplaatsen op: www.kumulus.nl/Lesplaatsen Locaties in Valkenburg: Beeldende kunsten: Grote Straat (Museum Land van Valkenburg) Muziekschool: Keelstraat (Stella Maris College)

Exclusief genieten van Griekse specialiteiten in het monumentaal kerkje uit 1891 in het hartje van Valkenburg!

Welkomsdrankje bij binnenkomst.

Ook voor feesten, recepties, bruiloften, partner-registraties en vrijgezellen-party’s.

Dagelijks geopend van 16.30 tot 23.00 uur.

Officiële Trouwlokatie

Plenkertstraat 45, Valkenburg 043 - 601 14 32

www.restaurantelkisia.nl, eklisia@live.nl

Berkelstraat 23 Valkenburg a/d Geul 043 - 601 44 03

KI J K o p Va l k e n b u r g 31

Berta

Hummel in de Grotestraat T

Tekst: Jan Schurgers

ot 26 februari houdt het Museum Land van Valkenburg een expositie met werk van Berta Hummel (1909-1946).

Deze Duitse kunstenares is vooral beroemd geworden door de Hummelfiguren, gemaakt naar aanleiding van haar tekeningen. Iedereen kent ze wel, de kleurig beschilderde beeldjes van kinderen zittend of staand in hun eigen leefwereld.

Ze drukken onschuld uit, blijdschap en geluk en ze zijn razend populair bij grote groepen bewonderaars en verzamelaars.

Dat Berta Hummel, die in 1931 intrad in het klooster van de Franciscanessen in Siessen (Beieren) de ontwerpster is van deze figuren is minder bekend. En dat ze daarnaast ook veel andere tekeningen maakte weet vrijwel niemand. Het is dan ook goede zet van het Museum om juist dat “andere” werk in de belangstelling te plaatsen. Het blijkt dat ze een veelzijdig kunstenares was. Ze maakte kleurige bloemstillevens in waterverf, maar ook haarscherpe portrettekeningen, landschappen, stadsgezichten en half abstracte kruiswegvoorstellingen. Vooral die laatste behoren tot haar meest persoonlijke werken. Deze tentoonstelling laat ook voor het eerst in Nederland de tekeningen zien die als ontwerp dienden voor de Hummelfiguren en daarnaast zullen ook de Hummelfiguren zelf en een aantal kerstgroepen niet ontbreken.

Door haar vroegtijdig overlijden – ze werd slechts 37 doordat ze overleed aan tuberculose – heeft Berta Hummel nooit de im-

mense populariteit van haar figuren mogen meemaken. Hoewel de verkoop daarvan in 1935 begon, ontstond de wereldwijde bekendheid pas na de Tweede Wereldoorlog doordat geallieerde militairen de beeldjes meenamen als cadeau voor het thuisfront.

Met name in de Verenigde Staten ontstond er een hausse in de verkoop. En het is dan ook niet vreemd dat juist daar de eerste Hummelclub werd opgericht.

De expositie kwam tot stand in samenwerking met het “Berta Hummel Museum” te Massing (Beieren), Manufaktur Rödental GmbH te Rödental en “Peter’s Hummel Home” te Valkenburg. >>

Op de kop van de Cauberg ligt het schitterende Landal Kasteelpark De Cauberg met bij de entree een al even prachtige horecauitspanning De Zoete Zoen. Ons restaurant telt 60 zitplaatsen.

Het keukenteam voorziet u graag van ontbijt, lunch, diner en alle gewenste tussendoortjes. De keuken is doorlopend geopend van 12.00 tot 21.00 uur. Het beschut terras en Café De Zoete Zoen is een trefpunt voor velen, binnen en buiten het recreatiepark. Vergaderen kan in de kasteeltoren, met maximaal 25 personen.

Welkom

C A U B E R G 2 9 • 6 3 0 1 B T VA L K E N B U R G A A N D E G E U L • T E L E F O O N 0 4 3 - 6 0 1 0 1 7 0 • I N F O @ D E Z O E T E Z O E N . N L • W W W. D E Z O E T E Z O E N . N L

stoer•chic•vrouwelijk

leuke MODE voor de modebewuste vrouw Josh V • Goosecraft My Brand • YaYa Rinacimento • Cream Il Dolce • Glamerous Ibana Rouge • Miss Me Sieraden: Bibi en Ibizza armbandjes • Tassen: Fett ma. wo. do. vrij. van 11.00 TOT 18.00 uur. zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur. zondag van 13.00 tot 17.00 uur. dinsdag rustdag!

WALRAMPLEIN 20 • 06-51 96 27 80

Eten, drinken, genieten!

Het hele jaar door bieden wij in een Bourgondische sfeer voor elk wat wils. Dat houdt in, iedereen van groot tot klein, van jong tot oud!

3 gangen keuze menu

E39.75

Iedere dag geopend van 10.00 tot 22.00uur.

In januari geopend van donderdag t/m zondag van 10.00 tot 22.00uur.

Muntstraat 2 • 043 - 601 29 32 • www.bombarino.nl

KI J K o p Va l k e n b u r g 33

< kijk op van daag volgens jees> Wees een heer in het verkeer.

Charles Eyck;

Historiestukken Tot 25 maart loopt er in de Charles Eyckzaal van het museum de expositie “Chales Eyck; historiestukken.” De historieschilderkunst verbeeldt niet alleen gebeurtenissen uit de geschiedenis, maar ook verhalen uit de klassieke mythologie en de Bijbel.

Zo won een nog jonge Charles Eyck in 1922 de “Prix de Rome” met zijn schilderij “de verloren Zoon.” Het gewonnen geldbedrag stelde hem in staat om vier jaar lang de oude meesters in Italië te bestuderen en te kopiëren, een opdracht die behoorde bij de toekenning van deze prijs. Zo laat de tentoonstelling een kopie zien van een fresco van Fra Angelico. Het werk is eigendom van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en heeft in de Charles Eyckzaal een prominente plek gekregen, net als het prijswinnende werk “de verloren Zoon.”

Een historisch doek is ook “de inhuldiging van koningin Juliana” uit 1948. Charles Eyck maakte twee versies. Het werk met daarop afgebeeld Juliana en prins Bernhard met enkele personen op de achtergrond is nu hier te zien. Met een ander historiestuk “de wonderbare Visvangst”

toont Charles Eyck zich de verbeelder van Bijbelse taferelen en wordt er een relatie gelegd met zijn muurschilderingen in een groot aantal kerken. Verder beschikt het museum ook over tekeningen die Charles Eyck in 1958 maakte toen hij samen met Bertus Aafjes opnieuw Rome bezocht en daar in prachtige, grote zwart/wit tekeningen de begrafenis van paus Pius XII vastlegde, gevolgd door de benoeming van de nieuwe paus Johannes XXIII. De belangstelling voor de museumwinkel groeit evenredig aan het aanbod. Zo werden onlangs weer enkele kunstkaarten toegevoegd aan de collectie, met daarop afbeeldingen uit de laatste twee tentoonstellingen met fraaie werken in zwart/wit en kleur van Guillaume Stassen en Jacques Vonk. << Museum Land van Valkenburg Grotestraat C 31 Dinsdag t.m. vrijdag 10.00 – 17.00 uur.

Zaterdag en zondag 13.00 – 17.00 uur Entree € 4,- Jongeren tot 15 jaar gratis!

Info:www.museumlandvanvalkenburg.nl

Vraagt u zich ook wel eens af of die uitdrukking nog wel bestaat. En geldt ze ook voor dames? Soms vinden op de weg de meest vreemde en onverwachtse manoeuvres plaats.

Het lijkt wel of de richtingaanwijzers in auto’s overbodig zijn geworden of dat chauffeurs ze niet meer weten te vinden. Soms schiet een voertuig de bocht om, zonder die bedoeling aan te kondigen, of staat bij een voorrangsweg te wachten zonder dat je weet of het rechts- of linksaf zal gaan. Het fenomeen van de bumperklever doet ook steeds meer opgang. Iemand die met de neus van zijn voertuig zo ongeveer in je achterbak wil kruipen. Het idee gevend dat je te langzaam bent, daar waar je toch maar vijftig mag. Je moet je inhouden om uit balorigheid op de rem te gaan staan. De remafstand is het aantal meters dat iemand denkt nodig te hebben om tot stilstand te komen. Dat hangt af van reactievermogen, leeftijd en zicht.

Maar iemand mag die afstand toch zelf kiezen voor zijn eigen zekerheid en veiligheid. Niet iedereen schijnt dat te begrijpen. Ze toeteren, schudden met hun hoofd of steken hun handen in de lucht. Zag ik daar niet een middelvinger?

En dan die voetgangers bij de zebra’s. Soms word je meewarig aangekeken als je voor rood blijft staan. Vooral in de grote steden. Onlangs arriveerden een viertal jongens naast me bij de oversteekplaats waar ik netjes stond te wachten voor het rode licht. Eentje bleef staan en riep tegen de andere drie dat ze moesten wachten. De grootste draaide zich om en riep: “Ik wacht voor niemand!”

En tenslotte zijn er nog de toerfietsers die zich professionals wanen. Verscholen in een groep voelen ze zich sterk. Nemen de halve weg in beslag en houden met niemand rekening. Bij driekwart rotonde gaan ze meteen linksaf. Ze vloeken en tieren en hebben altijd gelijk.

Hebt u dat nou ook wel eens en komt u dat soort weggebrui<< kers ook wel eens tegen?

3 4 KIJK o p Valke n burg

Van godshuis tot e A

ls het simultaneum, het gebruik van een kerk door zowel katholieken als protestanten, in het begin van de 19e eeuw wordt opgeheven, beschikken de protestanten in Valkenburg niet meer over een eigen gebedsgebouw.

De Nederlands Hervormde kerk in de Plenkertstraat

Tekst: Jan Schurgers De diensten worden gehouden in Meerssen of in Gulpen. Maar als het aantal protestanten groter wordt onder invloed van het uitdijende toerisme ontstaat de roep om een eigen kerk in Valkenburg. De Frans Hervormde burgemeester Roger Jean Charles Loisel (1844-1895) stimuleert dit streven en hij stelt een stuk grond beschikbaar in de Plenkertstraat.

Burgemeester Roger Jean Charles Loisel.

De familie Middelraad schenkt een uurwerk met klok. In 1890 valt het besluit om op die plek een eigen kerk te bouwen. Architect J.W. Blijenberg uit Maastricht maakt de tekening en het is duidelijk dat hij sterk beïnvloed is door de grote katholieke bouwmeester Pierre Cuijpers. Het vrijstaande gebouw bestaat uit een toren in de frontgevel met daaronder boven en

links en rechts van de deur ramen gevat in mergel en met natuurstenen ornamenten.

Daarachter een eenbeukige gebedsruimte op een rechthoekige plattegrond. Er zijn wel neo-gotische invloeden zichtbaar, maar in zijn geheel maakt het gebouwtje een eclectische indruk, dat wil zeggen dat het kenmerken heeft van meerdere stijlen. De Valkenburgse aannemer L. Habets krijgt de opdracht om het kerkje te bouwen voor een bedrag van 8.900 gulden. Gekozen wordt voor de uitvoering in baksteen in plaats van de dichtbij aanwezige Limburgse mergelsteen.

“Omdat die vooral onder boomen gewoonlijk al spoedig een vaalgroene kleur zou verkrijgen en minder solide zou zijn” legt de architect uit. Hij heeft regelmatig meningsverschillen met de aannemer over de uitvoering van de bouw.

De Nederlands Hervormde kerk in de beginjaren. Boven het spreekgestoelte wordt tegenwoordig gegeten.

KI J K o p Va l k e n b u r g 35

ethuis Toch is de kerk binnen een half jaar voltooid. Op 11 oktober 1891 vindt de plechtige inwijding plaats door ds. B.J. Ovink. Deze gaat echter kort daarop met emeritaat, waardoor er zo kort na de inwijding vrijwel geen diensten meer zijn. Ds. P.A. Hugo van Rossem uit Beek trekt zich het lot van de gemeente aan en verzorgt met grote tussenpozen diensten in het nieuwe kerkje. Maar meestal blijven de deuren dicht en bezoeken de gelovigen weer de kerk van Gulpen. In 1920 ontstaat de samenwerking met de gemeente in Meerssen.

In 1895 overlijdt burgemeester Loisel op vijftigjarige leeftijd, nadat hij vier jaar eerder zijn ambt neerlegde. Hij wordt in een ruimte in de mergelwand achter de kerk begraven, net zoals later enkele van zijn familieleden. De toegang wordt geflankeerd door twee pilasters in mergel en bekroond met een fronton en een siervaas eveneens in mergel.

In 1923 wordt een stukje grond rechts naast de kerk verkocht aan de Stroomverkoopmaatschappij voor de bouw van een transformatiehuisje. Het gebouwtje is aan

de stijl van de kerk aangepast door een zadeldak met leien, rechthoekige luiken met houtsnijwerk en decoratief metselwerk in de frontgevel.

In 1939 krijgt het kerkje ook een naam en wel de Irene-Emma-Elisabethkerk. Dit onder invloed van de geboorte van prinses Irene en na verkregen toestemming van prinses Juliana en prins Bernhard.

Tijdens de gevechten in september 1944 wordt het kerkje zwaar beschadigd, maar wonderlijk genoeg blijven de klokken intact en kunnen met hun gebeier enkele dagen later de bevrijding van Valkenburg aankondigen.

Als het toerisme na de oorlog weer aantrekt krijgt de Valkenburgse gemeente een vaste voorganger. Dominee J. Stoffels gaat vanaf 1951 de diensten verzorgen.

Maar het betekent ook dat het kerkje op de duur te klein wordt. Het wordt in 1971 verkocht aan de Amerikaan Burt Snijders die voor een opknapbeurt zorgt en er vervolgens een restaurant/taveerne “t Kèrkske” begint, bedoeld voor bruiloften en partijen. De Hervormde gemeente neemt haar intrek in de voormalige kloosterkerk aan de Oosterweg, waar meer ruimte ter beschikking komt. Enkele jaren later wordt in het vroegere kerkje een verdieping en een keuken gebouwd, waardoor het restaurant naar boven verhuist en beneden een woongedeelte ontstaat. Er is kort een visrestaurant gevestigd en in 1980 koopt de familie Mommers het geheel. Vanaf die tijd is er een Grieks restaurant gevestigd en korte tijd een Turks, afwisselend geëxploiteerd door de familie Mommers zelf of door diverse huurders.

Tot op de dag van vandaag kan men er genieten van heerlijke Griekse gerechten in een unieke locatie, waar een grote brok historie aan de wanden kleeft. <<

3 6 K IJK o p Valk e n burg

Tekst: Jan Vermeer Foto’s: Archief Harmonie Kur-Kapel

A

Met de muziek

een leven lang

ls je het over “typisch Limburgs” hebt, dan behoeft dat altijd nadere uitleg. Zo kan het over de vlaaien gaan, het heuvellandschap, de dialecten, de Bourgondische inslag, het bier waar wij zo trots op zijn, zoervleisj en meer.

Noemen we vervolgens wat namen van een aantal Limburgse BN-ers, zoals Chantal Janzen, Brigitte Heitzer, Marjon Lambriks of André Rieu, dan belanden wij als vanzelf bij het thema “muziek” en vinden de oorsprong daarvan bij de vele harmonieën, brassbands en

fanfares die onze provincie rijk is. Limburg is onmiskenbaar de bakermat van talrijke topmuzikanten. Genoeg om nader te onderzoeken of hier een oorzaak voor te vinden is.

Zoals altijd, als er naar verklaringen wordt gezocht, begint men met omkijken naar verstreken dagen.

Vooral als het om oorzaken gaat, want die liggen nooit in het verschiet. Gelukkig hebben wij daarom de laatste vinding van “CERN” (The European Organization for Nuclear Research in Genève) niet nodig.

Hier werden onlangs deeltjes ontdekt die zich sneller kunnen verplaatsen dan het licht, waarbij in één adem wordt beweerd dat het straks mogelijk zal zijn om in beide richtingen van de tijd te reizen. Totdat echter het tegendeel is aangetoond, waag ik deze theorieën (uiteraard op persoonlijke

titel) “kwatsj” te noemen. Gewoon, omdat ik een te beperkt voorstellingsvermogen heb om achteloos de deur uit te stappen op weg naar bijvoorbeeld “eergisteren”. Stel je voor, dat je de weg kwijt raakt…

Voorlopig dus nog maar even uit een betrouwbare bron geput: Frans Stevens, Valkenburger tot op het bot, bijna 90 lentes jong en behept met een geheugen van graniet. Gezeten op het behaaglijke terras van lunchroom “De Bongerd” aan het Walramplein, vertelt Frans over zijn leven, zegt een aantal zelfgemaakte, ontroerende gedichten op en sleurt de ene na de andere anekdote ter tafel. Compleet met namen, plaatsen en jaartallen erbij.

Zelden vertoont, hoe “zijn deeltjes” zich van het heden naar het verleden verplaatsen en omgekeerd. En dat met een snelheid waar “CERN” een nucleair puntje aan kan zuigen.

Toen Frans 14 jaar was, maakte zijn vader hem lid van “Harmonie Kur-Kapel Falcobergia”, kortweg “De Kur” genaamd. Hem en zijn 7 broers werd niet gevraagd óf ze een instrument wilden bespelen, maar uitsluitend wélk instrument. Zo ging dat in de Limburgse gezinnen en zo ging dat ook in huize Stevens. De zonen gingen naar “De Kur” en de 4 dochters bleven thuis om moeder te helpen. Punt uit! Je ging naar de kerk, je ging naar school en je ging naar de harmonie. Ook als aan andere

KI J K o p Va l k e n b ur g 37

mee… muzikanten gevraagd wordt hoe ze bij de harmonie of fanfare terecht zijn gekomen, verschijnt er een gelijkluidend verhaal.

Op een dag werden ze gewoon meegenomen naar de repetitie, vertaald als een vroegtijdig teken van volwassenheid. Door de bril van de huidige tijd riekt dit naar regelrechte dwang. Daarom is het des te frappanter dat de meeste jongens hun muziekkorps trouw bleven. Vaak een heel

leven lang. Frans Stevens is er het springlevende bewijs van want dit jaar viert hij het 75-jarig lidmaatschap van “zijn” harmonie.

Kijk! Dát heeft hij in elk geval beter gedaan want de trouw van zijn vader aan “De Kur” heeft slechts 70 jaren geduurd.

Het lijdt geen twijfel dat Frans zo’n beetje alles heeft meegemaakt wat een muzikant maar mee kan maken. Eerst speelde hij altsaxofoon omdat zijn vriend Frans Pessers dat ook deed. In 1944 werd dat tenorsaxofoon en vanaf 1945 tot 2010 (!) baritonsax. Naast zijn stoel op de eerste rij van “De Kur”, speelde hij ook bij de fanfare van Broekhem, de fanfare (naderhand: harmonie) van Houthem (tegenwoordig: brassband), als mede oprichter bij de Boerenkapel (later Hofkapel), het Oranje Nassau Orkest (particuliere steenkolenmijnen in Limburg) en het FNV-Orkest (vakbond) waarvoor hij elke 14 dagen met de trein naar Woerden moest om te repeteren.

Maar dat was niet alles. Frans Stevens had daarnaast ook nog hobby’s. Zo had hij een dansorkest, speelde accordeon en nu nog dagelijks op het orgel dat in zijn huiskamer staat. Gedurende 10 op elkaar volgende jaren speelde hij met Carnaval in een café nabij de Dom van Keulen waar hij de wereldberoemde Duitse entertainer Willy Millowitsch ontmoette. Een muzikaal leven dus. En een gestage aaneenschakeling van heuglijke feiten. Als ik daarom aan Frans Stevens vraag naar het absolute hoogtepunt in de muziek, heeft hij geen bedenktijd nodig. “Dat was in 1949, het concours in Leerdam waar ‘De Kur’, onder leiding van de Luikse directeur monsieur Crille, Nederlands Kampioen werd in de superieure afdeling, met 411 van 420 te verdelen punten. Ik zal het nooit vergeten,” mijmert Frans als een soort ondertiteling van de dromerige blik in de verte, “Wij speelden toen La Nuit Sur Le Mont Chauve”. Hij kon dan ook zijn oren niet geloven toen ik toe moest geven dat ik het stuk niet kende.

“Wat?” riep hij. “Het betekent: ‘De Nacht Op De Kale Rots!’ Ken je dat niet?” Helaas moest ik opnieuw ontkennend antwoorden waarop Frans voorover boog, mij met grote ogen aankeek en de eerste regels van de notenbalken die aan zijn ziel zijn vastgeklonken over het plein zong, waarbij hij met gestrekte vingers de maat sloeg op de rand van het nietsvermoedende terrastafeltje. “Ta-pamperdepam-pam-pamperdepam...”

Typisch Limburgs, dus. Een manier van leven. De steenkolenmijnen, de gevestigde orde, de pastoor en de notaris, de harmonie en de fanfare, de crisisjaren en de oorlog. Geen enkel ingrediënt ontbreekt.

Zo passeert burgemeester Fons Ehrens de revue. De man die eigenhandig verantwoordelijk was voor de oprichting van “De Kur” om zelf 40 jaren lang voorzitter van “zijn” harmonie te blijven. Heldhaftigheid ten top. En rijkdom ten top, want in die tijd was “De Kur” behalve harmonie, ook bank van lening, stichter en eigenaar van de Wilhelminatoren, eigenaar van de toenmalige schouwburg (het gebouw waarin nu de Hema gevestigd is) en meer. Maar ook rivaliteit ten top. Dat blijkt uit het ontstaan van de ene harmonie uit de andere, het in stand houden van de tweespalt en de nimmer aflatende onderlinge concurrentie.

Verhalen, verhalen, verhalen. Ze buitelden beurtelings over elkaar heen zonder dat de chronologie in de war raakte. Meesterlijk! Een leven lang met de muziek mee.

In vriendschap, in saamhorigheid, in… harmonie. Dáár moet dus de oorsprong liggen van de brede muzikaliteit. De dwingende hiërarchie van de kolenmijn, gecompenseerd door een solo op het hoogste podium. De rangen en standen, op momenten, genivelleerd door de hechte band onder muziekvrienden. Toen ik aan Frans Stevens vroeg of hij ook wel eens thuis was in die tijd, antwoordde hij met een merkbaar zachtere stem: “Soms”. <<

There is a new kid in Town

Heerlijk om te combineren, fantastisch kado-idee en geweldig om jezelf kado te doen!

G O U D S M I D

J U W E L I E R

Passage 7 • Valkenburg a/d Geul 043 - 601 22 30 • juwelierleonvijghen.nl

Met veertig jaar ervaring stappen we de toekomst in, ongebonden en onafhankelijk gerechten creërend waarin de schoonheid, wijsheid, gezondheid, dynamiek en smaak van de natuur

w o m e n s

f a s h i o n Gustav

Dranella

samensmelten. Dat is geluk! We delen dit graag met gasten die dit geluk willen ervaren.

NYDJ

Poools

Container

Ultimate Mik’s Expresso Slippely

L.A. Gold belts

Hubert Haenen - restaurant independant

passage 5 • valkenburg • 043-6010222

Wo. Do. Vr. 10.00 - 18.00. Za. 10.00 - 17.00. Zo. 13.00 - 17.00.

vrijdag, zaterdag en zondag alleen op reservering Plenkertstraat 47a 6301 GL Valkenburg aan de Geul T 0 4 3 6 0 1 2 7 9 7 w w w. h u b e r t h a e n e n . n l

KI J K o p Va l k e n b u r g 39

Tekst: Jan Schurgers

K

ijk op Valkenburg richt in de komende afleveringen de blik op de kastelen in Valkenburg. Kasteel is vaak een te groots begrip voor de bedoelde gebouwen en wordt in de volksmond regelmatig gebruikt.

Meestal worden er meer genoemd dan er in werkelijkheid zijn. Een vergrote herenboerderij wordt al gauw als zodanig aangeduid, of een uitgebouwd landhuis, of zelfs een verstevigde hoektoren. Zeker als ze ook nog ooit bewoond werden door leden van een adellijke familie en een rijke historie hebben.

In de eerste aflevering komt kasteel “Oost” aan bod, gelegen aan de Oosterweg en waar de reeks eindigt zal afhangen van hoe ruim we het begrip “kasteel” in de komende afleveringen zullen gaan interpreteren.

Oost Kasteel

In het jaar 1563 wordt de “Hof van Oost” voor het eerst genoemd in een document, als door vererving de dochters van Dirk Speckhouwers en Beatrix van de Biesen de eigenaressen van de hof worden. Die bestaat dan nog niet lang, want op de bekende kaart van Jacob van Deventer uit 1550 staat het gebouw nog niet getekend.

In 1587 is voor het eerst sprake van een kasteel. Dan koopt luitenant-drossaard Pieter van den Hoff het goed. Hij vervulde in die tijd een invloedrijke functie in naam van de Siciliaanse drossaard Don Gaston Spinola, die namens de koning van Spanje het bewind over Valkenburg voerde. In 1624 koopt de familie de Groot de rechten van de heerlijkheid Strucht en wordt het kasteel de zetel van die heerlijkheid. Na een overeenkomst tussen Adriaan II de Groot en de heerlijkheid Schin op Geul wordt hij in 1663 “de heer van Oost op Geul.”

Een van zijn zonen is Willem Peter Ernest de Groot en diens dochter Maria Catharina is de laatste zuivere de Groottelg die

“Oost”bewoond heeft. In 1724 trouwt zij met baron Maurits Hector Casimir von Hammerstein, die daarmee tevens de nieuwe heer van Strucht wordt. Hij zou degene zijn die de stenen leeuwen bij het kasteel zou hebben geplaatst. Ze overlijdt in 1758 en dan huwt de baron opnieuw, nu met gravin Anna Maria van Satzenhoven. Na de dood van haar man huwt ook zij opnieuw, nu met baron van Mettecoven.

Tijdens de Franse bezetting wordt kasteel Oost geconfisqueerd, waarna het jarenlang leegt ligt en in verval geraakt. Rond 1830 wordt het aangekocht door de Belgische jonkheer Louis Libert de Villers de Pité, die tien jaar later een ingrijpende verbouwing en restauratie laat uitvoeren. Dan krijgt kasteel “Oost” zijn huidige aanblik in een neoclassicistische stijl. Het okerkleurige, in mergel opgetrokken gebouw, bestaat uit een hoofdgebouw met een voorgevel die symmetrisch is uitgevoerd. De onderste verdiepingen worden zichtbaar verdeeld door een cordonlijst met in het centrum een balkon. De ingang heeft een hoog bordes en een brede trap. >>

mooi maatje meer Moderne en vrouwelijke kleding met soepel vallende stoffen en een mooie belijning voor de vrouw met een mooi maatje meer.

Nieuwsgierig?

Kom gezellig binnen voor een passend advies in een persoonlijke sfeer!

Merken kleding: X-Two, Ophilia, Yoek, Escaladya, Marc Abbass, Masai.

Wonen, sfeer en decoratie

in onze monumentale hoeve met sfeervolle binnenplaats!

Meubels, verlichting, terrazo, tuinmeubels

Alles voor een sfeervolle Kerst en volop keuze in cadeauartikelen in alle prijsklasse!

muntstraat 8a • valkenburg • 043 - 601 39 48

maandag van 12.00 uur tot 17.00 uur. dinsdag rustdag! woensdag t/m zaterdag van 12.00 uur tot 18.00 uur zondag van 12.00 uur tot 17.00 uur

passage 10 • valkenburg • 043 - 601 51 45

maandag t/m zaterdag van 10.00 uur tot 18.00 uur zondag van 12.00 uur tot 17.00 uur

info@kleiaasj.nl www.kleiaasj.nl

Loop vrijblijvend binnen aan de Hekerweg 37 in de Heek, Valkenburg

(Elke vrijdag, zaterdag en zondag geopend van 13.00 tot 18.00 uur)

Met prachtige eigentijdse gerechten, heerlijke wijnen en lekkere koffie kunt u genieten van ‘s ochtends tot ’s avonds. Een diversiteit aan gerechten geeft voor iedereen wat wils, van lunch tot diner zullen wij u doen verrassen, prikkelen en verwennen...

Onze Franse inslag geeft een warme tint aan zowel het interieur als de producten die wij bieden. Er wordt grote aandacht besteed een kwalitatief hoogstaand niveau voor een leuke prijs! Zowel in het restaurant als in het hotel zult u zien dat service en klantvriendelijkheid voorop staan. U kunt zowel in het prachtige restaurant als op het sfeervolle terras langs de Geulkade genieten van onze kunsten.

Kijk voor o Kerstarrang nze e op onze we menten bsite!

Het team van restaurant Du Pont heet u van harte welkom!

Bogaardlaan 4 Valkenburg aan de Geul 043 - 601 47 50 www.hotelbotterweck.nl

KI J K o p Va l k e n b u r g 41

Net als aan de achterkant die toegang geeft tot de kasteeltuin, grenzend aan de Geul. Aan beide kanten komen zijvleugels met dienstgebouwen. In 1880 wordt in de timpaan het alliantiewapen aangebracht.

Een van de dochters Alida de Villers de Pité trouwt met de Duitse baron von Schrader. Zij is hofdame geweest van maar liefst vier keizers. Napoleon III van Frankrijk Alida barones von Schrader.

en Wilhelm I, Wilhelm II en Friedrich II van Duitsland. Als haar man tijdens een duel om het leven komt neemt Alida kort daarop definitief haar intrek in kasteel “Oost.” Daar overlijdt ze op 3 april 1941 op 94-jarige leeftijd en wordt begraven op het kerkhof van Schin op Geul. Het kasteel komt leeg te liggen en na de oorlog geconfisqueerd door de Nederlandse staat, die er in 1946 de landbouwwinterschool in onderbrengt. Directeur is dan Ir. van Keulen die in 1952 wordt opgevolgd door Ir. J.H. Schoemaker die de school aanzienlijk uitbouwt.

In 1950 koopt de gemeente ValkenburgHouthem het kasteel en in 1957 wordt er de Middelbare Landbouwschool in gevestigd. In 1971 valt het doek voor dit instituut door de malaise in de land- en tuinbouw.

Een jaar later volgt er een restauratie.

Vanaf 1985 is er nog enkele jaren een dependance van de Algemene Landbouwschool van Roermond. Daarna vinden er op onregelmatige tijden koffieconcerten plaats en is er de opslagplaats van het Letterkundig Centrum Limburg, dat er ook op gezette tijden exposities en lezingen organiseert. Enkele bedrijven benutten er kamers als tijdelijke kantoorruimte en tussendoor ligt het gebouw leeg. In 1996 vindt er opnieuw een restauratie plaats en de gemeente richt er een zaal in om huwe-

lijken te sluiten. Enkele horecaondernemers exploiteren er een restaurant, maar hun activiteiten zijn nooit van lange duur. Begin dit jaar neemt de “International Butler Academy” haar intrek in het hoofdgebouw.

Studenten uit de hele wereld krijgen er hun opleiding. Aan de achterkant gaat een terras open met uitzicht op de prachtige tuin en dat geeft het geheel een fraaie allure en een uitstraling die precies bij dit gebouw past. << Bron: Geschiedenis van Valkenburg-Houthem, H.J.H. Schurgers, J.G.M. Notten, L.W.G.N. Pluymaekers, Valkenburg (L)1979.

42 KIJK o p Valke n burg

Valkenburg aan de Geul:

Dé Kerststad van Nederland

V

anaf 18 november verandert Valkenburg aan de Geul in dé Kerststad van Nederland. Het heuvelland is gedurende de donkere winterdagen een sfeervolle plek met duizenden lichtjes, kerstbomen en glühwein. Ondergronds, in de Gemeentegrot en de Fluweelengrot, kunt u twee unieke kerstmarkten bezoeken. Zorg er wel voor dat u op tijd weer boven de grond bent voor de sprookjesachtige Christmas Parade. Bezoek ook Europa’s grootste ondergrondse kerststal van magisch zand. Heeft u honger gekregen van dit alles? De culinaire wandeling Route d’Amuse brengt u langs de beste restaurants van Valkenburg.

Kerstmarkt Fluweelengrot Bezoek tussen 18 november en 23 december de kerstmarkt in de Fluweelengrot Dit jaar strijkt de Kerstman in de Fluweelengrot neer. De Fluweelengrot wordt helemaal ingericht als het huis van de Kerstman.

Iedereen is welkom in zijn huis en kan een kijkje nemen in de cadeaukamer, de keuken, door zijn slaapkamer lopen en de rendieren en zijn arreslee bekijken. Naast de mooie decoratie voert een rondgang door de Kerstmarkt Fluweelengrot langs indrukwekkende wandschilderingen, sculpturen, een unieke 18de eeuwse kapel, stands met kerst- en cadeauartikelen, oude ambachten en een gezellige horecagelegenheid.

Kerstmarkt Gemeentegrot Dit is de oudste en tevens grootste ondergrondse kerstmarkt in Europa. Voor de 26e keer wordt de bezoekers een sfeervolle ambiance geboden in het eeuwenoude en zeer ruime gangenstelsel van deze Gemeentegrot. U zult verrast zijn door de mooie settings en decors, die harmonisch overgaan in professionele stands met mooie kerst- en cadeauartikelen.

De ruime en lange gangen die deze Gemeentegrot typeren nodigen de bezoekers uit voor een urenlang verblijf in een muzikale en met uitstekende voorzieningen uitgeruste kerstmarkt. Geniet in het Romeinse

KI J K o p Va l k e n b u r g 43

gedeelte van de grot van een drankje en sfeervolle muziek. U kunt deze kerstmarkt bezoeken van 18 november tot en met 23 december.

Christmas Parade Deze sprookjesachtige stoet van verlichte en versierde praalwagens trekt iedere woensdagavond om 19.00 uur en iedere zaterdagavond om 19.30 uur door het centrum van Valkenburg en wordt begeleid door talrijke dansers en animators op een speciaal voor Valkenburg gecomponeerde Christmas Song.

Route d’Amuse De route d’amuse is een prachtige wandeling door het mooie geulstadje Valkenburg, waarbij u onderweg geniet van een aantal heerlijke amuses bij vijf gerenommeerde horeca- gelegenheden. Kinderen kunnen de amusewandeling met speurtocht volgen.

De routes zijn verkrijgbaar bij de Limburg Winkel van VVV Zuid- Limburg en de deelnemende restaurants.

Magisch Zand…

Ontdek de wereld van de magie en beleef het kerstverhaal in de spelonken van de eeuwenoude Wilhelminagrot. De fenomenale grot herbergt eveneens het pronkstok: de grootste Europese zandsculpturen kerststal van maar liefst 30 meter doorsnede en 6 meter hoog. Een zandcreatie in kerstsferen opent de ogen van de bezoekers die een adembenemende en verstilde ondergrondse reis willen meemaken...

En of dat nog niet voldoende is, brengt de kabelbaan de bezoekers middels een retourrit naar de prachtig gelegen Wilhelminatoren, vanwaar men onder het genot van een hapje en een glühwein het adembenemende vergezicht over het Geuldal kan aanschouwen. Het perfecte genieten. Magisch zand… is van 19 november tot en met 8 januari te bezoeken in de Wilheminagroeve onder de Kabelbaan in Valkenburg.

Kerststad Valkenburg wordt op zaterdagavond 19 november op spectaculaire wijze officieel geopend. Kortom, reden genoeg om vanaf 18 november een bezoek te brengen aan dé Kerststad van Nederland!

Kijk op onze website www.kerststadvalkenburg.nl voor meer informatie over de opening en de activiteiten tijdens Kerststad Valkenburg 2011. <<

4 4 K IJK o p Valk e n burg

Christina Elizabeth Perk werd op 26 maart 1833 in Delft geboren als dochter van een welgestelde graankoopman. Haar moeder overleed een jaar later en ze werd opgevoed door haar stiefmoeder. Zelf is ze nooit getrouwd geweest. Ze fungeerde meestal als gezelschapsdame bij families van stand in ruil voor kost en inwoning.

Rond haar dertigste begon ze verhalen te schrijven, te schilderen en te boetseren, puur als hobby. Al van jongs af aan had ze een afkeer van formele voorschriften die voor dames van stand in die tijd golden en aan de ondergeschikte rol van de vrouw. Samen met een aantal vriendinnen begon ze in 1869 het eerste tijdschrift voor de vrouw “Ons Streven” geheten, later gevolgd door “Onze Roeping”. Een groot deel van de artikelen schreef ze zelf.

Eerste Vrouwenvereniging

V

alkenburg kent een Betsy Perkbank en een Betsy Perklaan. Dan dringt zich al snel de vraag op wie was deze vrouw en waarom verdient ze het om hier twee keer vernoemd te worden. Tekst: Jan Schurgers

Wat had

In 1870 richtte ze de eerste Nederlandse Vrouwenvereniging” op “Arbeid Adelt” die een jaar later in Delft een tentoonstelling organiseerde met alleen door vrouwen vervaardigde kunstobjecten. Niet alles liep van een leien dakje. Er ontstonden meningsverschillen en ruzies en uiteindelijk trok Betsy Perk zich in 1873 terug in Valkenburg. Ze trad in dienst als gouvernante bij het echtpaar Siedenburg, dat zich hier had gevestigd om er te genieten van de natuur en de rust. Na het overlijden van de gepensioneerde vice-admiraal Siedenburg hield ze zijn weduwe nog enkele jaren gezelschap. Ook zij raakte onder de indruk van de rust in en rond Valkenburg.

Ze ging zich interesseren voor de geschiedenis van het stadje en ging er verhalen over schrijven. En ze ging weer schilderen.

Met haar schildersezel geladen op een waarachtige viervoeter trok ze door de straten, vaak in de richting van de Schaelsberg van waaruit ze een prachtig zicht op het stadje had.

Betsy Perk met Valkenburg?

Het is dan ook niet vreemd dat de naar haar genoemde bank in 1904 geplaatst werd aan de rand van het bos aan diezelfde Schaelsberg. Toch vonden veel Valkenburgers haar vreemd en excentriek, maar desondanks ging deze progressieve dame ongestoord haar gang. Haar bevindingen publiceerde ze in het boek “Mijn ezeltje en ik” en ze ging Valkenburg promoten. Nog voordat de VVV “Het Geuldal” werd opgericht schreef Betsy Perk al lovend over het Valkenstadje en haar omgeving. In mei en juni 1878 verschenen veertien bijdragen in het “Utrechts en Stedelijk en Provinciaal Dagblad” onder haar pseudoniem Walram van Valkenburg. Ze gaan over de historie van het kasteel, de 1 meiviering, de mergelgrotten en over plaatselijke tradities.

Op 16 augustus 1876 vond een bijzondere gebeurtenis plaats. Tussen de afgebrokkelde muren van de ruïne droeg Betsy Perk voor het eerst haar drama in vijf bedrijven “Elisabeth, de jonkvrouw van ’t kasteel te Valkenburg” voor, voor een select gezelschap van toehoorders. Ze zou deze declamatie daarna nog meer dan 35 keer herhalen voor verenigingen in het hele land en steeds met groot succes. Het werk verscheen in 1878 in boekvorm bij de uitgeverij Wed. H.H. Uyttenbroek in Venlo.

Koude winters Ze verbleef met tussenpozen in Amsterdam en in Valkenburg. De winters vond ze hier te koud zodat ze dan haar intrek nam bij haar broer die dominee was in Amsterdam.

Dat was de vader van de jonge dichter Jacques Perk, geboren in 1859. Hij was de aankondiger van de beweging van de Tachtigers, die alle opvattingen over kunst en poëzie onderuit probeerden te halen.

Een nieuwe generatie die geen waardering

toonde voor de tot dan toe geschreven domineesverzen. En ook niet voor het werk van Betsy Perk die langzaam naar de achtergrond verdween. Jacques Perk bezocht haar enkele malen in Valkenburg en in haar boek over haar neef dat in 1902 verscheen maakt ze melding van zo’n bezoek.

Op een dag willen ze een bezoek brengen aan de Kluis met daaraan voorafgaand een bezoek aan de Ruïne.

“Maar wat een teleurstelling! Voor dag en dauw opgestaan, bezochten vader en zoon reeds vroeg de Ruïne, omdat het hek op den Zwindel openstond. Teruggaande was het hek gesloten, zoo als immer, en goeden raad was duur. Er over heen klauteren was het eenige middel om weder beneden te komen. Jacques was met een enkelen zwaai ter andere zijde, maar zijn vader haakte met de hand aan een grooten nagel en verwondde zich zoo zeer, dat hij dadelijk geneeskundige hulp moest zoeken.”

In 1880 verhuisde Betsy Perk naar Laroche in de Belgische Ardennen. Ook daar bezocht haar neef Jacques haar regelmatig.

Betsy Perk op oudere leeftijd.

Monument Grendelplein In 1889 was ze weer even terug in Valkenburg. Toen werd op het Grendelplein het monument onthuld dat herinnerde aan het feit dat Limburg vijftig jaar eerder werd opgenomen in het Nederlandse Staatsbestel.

Een grote menigte woonde dat feest bij en luisterde naar het zingen van de door haar geschreven feestcantate, met daarin het volgende fragment: Ziet! Hoe wij thans Neêrland eeren door een bouw.

Hoort er ons op nieuw bij zweren: Houw en Trouw. ’t Monument ter zijner eere, band van steen.

Blinde hechter, wat verkeere, ons aaneen.”

Betsy Perkbank Hij kreeg problemen met zijn gezondheid.

Een longinfectie deed hem besluiten de frisse lucht te zoeken in de Ardennen. Hij ontmoette er de jonge vrouw Mathilde Thomas die hij tot symbool maakte van zijn beroemd geworden gedichtencyclus Mathilde. Het mocht echter niet baten.

Op 1 november 1881 overleed de vernieuwer van onze poëzie op 22-jarige leeftijd.

Betsy Perk was intussen naar Spa verhuisd waar een productieve periode aanbrak. Ze schreef er diverse historische studies over de geschiedenis van de Bourgondiërs, over Rusland en over Corsica en verschillende romans waaronder “De wees van Averilo” (1888) en “Kapitein Flahol” (1890). Het waren boeken die snel uit de belangstelling verdwenen.

Ook in 1904 was ze weer even hier om de onthulling bij te wonen van de naar haar genoemde rustbank op de Schaelsberg. In een open landauer werd ze door het stadje gereden en toegejuicht. Twee jaar later overleed ze op 73-jarige leeftijd in Nijmegen, waar ze ook begraven werd.

In 1957 werd een van de nieuwe straten aan de oostkant van Valkenburg naar haar genoemd; de Betsy Perklaan, waardoor ze nog een keer de waardering kreeg voor de propaganda die ze maakte voor Valkenburg toen dat nog aan het begin van de ontwikkeling als toeristenstadje stond. << Bron: Jan G.M. Notten, J.F.Rudolf Philips, Rob P.W.J.M. van der Heijden. Neêrlands Lustwarand. De ontwikkeling van het toerisme in het Geuldal I. Historische en Heemkundige Studies in en rond het Geuldal 11 (2001), p. 66-67.

Jan Notten. Betsy Perk. Het land van Valkenburg, 23 mei 1975.

STEAKS& SEAFOOD VAN DE ECHTE HOUTSKOOLGRILL

GRILL-RESTAURANT BUEN PROVECHO! DAGELIJKS GEOPEND MET VERWARMD TERRAS! GROTESTRAAT-CENTRUM 18 VALKENBURG 043 601 23 00 WWW.BRAZZAVALKENBURG.NL

Schrijvende

KI J K o p Va l k e n b u r g 47

Valkenburgers kijk op

kijk op

In het voorjaar verscheen van Elly Blom de fraai uitgevoerde bundel “Zilvertinten”, met bijna zestig bladzijden poëzie. Kort daarop overleed ze en al lezend in deze bundel is er op de achtergrond altijd de gedachte dat de dichteres er niet meer is.

Dat alles wat ze schreef ontstond voordat ze de pen voorgoed neerlegde. Het eerste gedicht is “How fragile we are” met het fragment “Ieder mens is uiteindelijk alleen alleen en broos en breekbaar”. Het zet de toon voor de hele bundel en is de rode draad die door de teksten trekt en zorgt voor prachtige, maar ook hartverscheurende zinnen als “Mijn kwetsbaarheid lag diep verborgen achter een sluier van uitputting en doffe pijn”. Toch is niet alles weemoed en somberheid. Er zijn ook vrolijke en opgewekte gedichten opge-

nomen. Herinneringen aan vakanties, muziek en dans, met mooie zinnen als de volgende op een moment dat ze een accordeon zoekt: “Er zitten polka’s in en boerenbombardons”. Gedichten over haar jeugd “Mijn voeten kleven aan de klinkers van de deel”. Over haar oma, haar vader en moeder, haar kinderen en echtgenoot, over bloemen, de natuur om haar heen in diverse jaargetijden. Deze bundel vormt daardoor een positief geheel met teksten die verwijzen naar gelukkige momenten, naar ogenblikken van genieten en het terughalen van het mooie dat er is geweest.

Elly Blom heeft hiermee een evenwichtige verzameling gedichten achter gelaten in beeldende, van poëzie zinderende zinnen.

Ze stemmen tot nadenken en ze ontroeren.

En dat is precies wat ze wilde bereiken, al

doe mee

lezend in de flaptekst: “Een gedicht staat op zichzelf, het moet neergeschreven worden.

De woorden wellen zomaar op, zonder dat ik er aan denk wie mijn product gaat lezen.

Achteraf blijkt dikwijls dat ik woorden gebruik die anderen nodig hadden. Dat geeft troost en voldoening. Ik hoop ook dat mijn werk aanzet tot verstilling, meditatie, in ieder geval tot openstaan voor schoonheid en emotie.” En dat is zeker gelukt.

Zilvertinten, gedichten van Elly Blom.

Uitgave Hanneke Vorstermans.Valkenburg aan de Geul 2011. 60 pagina’s €15,-

WOORDZOEKERS

Woordzoeker 4

Elk woord komt eenmaal voor in het diagram. De woorden kunnen zowel horizontaal, verticaal als diagonaal staan. Sommige woorden staan achterstevoren. Streep alle woorden door. De overgebleven letters vormen de oplossing.

Stuur de oplossing/slagzin met uw adresgegevens, E-mailadres en telefoonnummer op een voldoende gefrankeerde briefkaart naar;

Win cadeaubonnen

40.- 25.- 15.-

t.w.v. , en als korting op de aankoop van een schilderij of tekening naar keuze, een opdracht, cursus of workshop bij Thuisgalerie en Kunstatelier Jos Schols in Valkenburg!

De oplossing van woordzoeker 3 “ELKE ZONDAG OPEN”. De winnaar is A. Nas uit Schin op Geul.

Zij/hij heeft een tegoedbon t.w.v. 50,- gewonnen van

HEMA Valkenburg

Proficiat!

KijK op Valkenburg, Hekerweg 43, 6301 RJ Valkenburg aan de Geul.

Eind januari 2012 krijgt de winnaar automatisch bericht via E-mail of telefoon en wordt het verder bekend gemaakt op onze website vernieuwede www.kijkopvalkenburg.nl. Succes!

AGRARIER APART DOEK DOEL FOCUS FOUT GAZON GEHEUGEN HERKAUWER INKT KAPEL LEIDERSCHAP MERGEL MERKARTIKEL MIKPUNT MOLSLA PANTSERWAGEN

PERU PONY SNAAR SPANNEN SPEER STAAF STOLA STRENGEN TAAL TELGANG TOET TRUCK TUIL VOORTENT WRAK ZANGER © ruud berns / www.puzzelstad.nl

VALKENBURG

Grotestraat Centrum

043 - 601 26 20 latinos-valkenburg.nl

PROEF DE ECHTE SPAANS-ITALIAANSE SFEER IN VALKENBURG! • PASTA’S • TAPAS • VLEES- EN VISGERECHTEN • VERSE KREEFT •