GRATIS HUIS-AAN-HUIS MAGAZINE
Valkenburg
3
JAARGANG 8
2017
LIFESTYLE+VRIJE TIJD+TOERISME+SPORT+CULINAIR+KUNST+CULTUUR+HISTORIE
AU G - S E PT- OK T
Jaarboek 2017 vijf onderwerpen rijk geïllustreerd
Oude Gats in 1834 schuiplaats voor kwalijk gezinden
Mariëlle van der Heyden inlevingsvermogen, vriendelijkheid en mensenkennis
Dameskoor Cantara vijf jaar zingen... tijd voor een feestje Het werk van
Maria Verstappen
Van koalef tot moestuin Woordzoeker op pag. 27 Maak kans op een
Culinair Driegangenmenu
voor twee personen t.w.v.
79.-
Aangeboden door:
D a a l h e m e r w e g Va l k e n b u r g
De 30ste Heuvelland4daagse, wij gaan weer...
lopen!
“Ongewoon� goed voor de lekkere trek of uitgebreid Bourgondisch! De juiste stop tijdens een wandel-, fiets- of motortrip en dan genieten van ons 3-gangen keuze menu voor Dagelijks vanaf 10.30 uur. Voor lunch en diner!
26.50
onze KIJK ook op a voor in Facebookpag
Speciale n! aanbiedinge
Neerhem 25, Valkenburg 043 - 601 29 65 www.riche-nextdoor.nl
KIJK op Val ken bu rg 3
wij gaan weer lopen! N
Door Frits Mullenders
og enkele dagen en dan begint de 30e Heuvelland4daagse. Midden in de zomer, in de 2e week (10 t/m 13) van augustus, zijn de mooie wandel- en natuurgebieden rondom Berg en Terblijt weer het decor van vier dagen wandelen én genieten in het Zuid-Limburgse landschap. Ook dit jaar zullen weer duizenden wandelaars deelnemen aan deze wandelhappening; niet alleen de mooie routes, maar ook de ontspannen en gezellige sfeer zijn karakteristiek aan deze vierdaagse wandeltocht.
Wandelafstanden Zoals elk jaar heeft de organisatie ook nu weer gezorgd voor mooie wandelingen over bospaden en veldwegen in een afwisselend en glooiend landschap. Alle wandelaars kunnen daardoor genieten van schitterende wandelroutes en prachtige vergezichten. Ook bij de komende Heuvelland4daagse kunnen de wandelaars kiezen uit 5 wandel-afstanden: 7 -14 - 21 - 28 - 42 kilometer. Alle routes zijn aangegeven met pijlen en na elke 7 à 8 kilometer is er een rust- en verzorgingsplaats; voor de wandelaars van de 7 kilometer-route is dat na ca. 3,5 km. Dit jaar zijn er mooie wandelroutes uitgezet naar onder andere: Schimmert en Rijckholt, kunnen de wandelaars genieten op de idyllische rustplaats in Sibbe én zijn er hele nieuwe routes naar: Sweikhuizen, Spaubeek en Eben Emael in België.
30ste editie Natuurlijk ligt het accent tijdens deze 4 dagen op het wandelen, maar bij deze 30e editie wordt er zowel voor de toeschouwers als zeker voor de wandelaars die dagen iets aparts georganiseerd. Te beginnen met de openingsavond: woensdag 9 augustus. Na de officiële opening om 20:15 uur is er een schitterend en gevarieerd openingsprogramma met mooie zang van de Mastreechter Staar, optredens van straat-theatergezelschappen: “Teatro Pavana” en “Close Act” en veel special lights en vuurwerk. Ook tijdens de 4 dagen zijn er live optredens: op vrijdag 11 augustus volkszanger: Peter Beentze en zaterdagmiddag 12 augustus wordt de bühne vrij gemaakt voor de Italiaanse-Belgische zangeres Belle Perez. Tijdens het wandelen zullen de wandelaars
van elke afstand verrast worden met iets aparts: wat dat zal worden... trek de wandelschoenen aan en kom dat zelf ervaren…! Dagelijks na afloop van elke wandeling kan er volop genoten worden van de gezellige sfeer en muziek in en rond het feestpaviljoen. Op zondag 13 augustus is er de traditionele feestelijke en muzikale ontvangst van alle deelnemers die voor hun geleverde prestatie een roos ontvangen.
Startlocatie Start- en finishlocatie zijn gelegen bij het feestpaviljoen naast café-zaal ’t Vöske, Grote Straat 8 te Berg & Terblijt. Er kan elke dag vanaf 07:00 uur gestart worden (de wandelaars van de 7 kilometer vanaf 09:00 uur). Deze startlocatie is centraal gelegen, ook goed bereikbaar met Openbaar Vervoer en er zijn voldoende parkeermogelijkheden, voor zowel auto’s als fietsers. Ook dit jaar verzorgt Arriva zowel ’s morgens als ’s middags een bus pendeldienst tussen station Valkenburg aan de Geul en de startplaats in Berg & Terblijt (vv).
Inschrijven Inschrijven is mogelijk op woensdagmiddag 9 augustus tussen 13:00 en 17:00 uur en op donderdagmorgen 10 augustus voor de start tot 12:00 uur. Jonge wandelaars tot 15 jaar betalen voor 4 dagen wandelen slechts € 5, -. Ook is het mogelijk om een herinnering in de vorm van een oorkonde en medaille te bestellen. Voor alle informatie over de 30e Heuvelland4daagse zie:
www.heuvelland4daagse.nl
Doe mee! Wandel en geniet 4 dagen lang in ons mooie en gastvrije Zuid-Limburg. <<
4 KI J K o p Valk e n b u r g
van het bedrijf. Roger blikt natuurlijk ook vooruit. Hij wil graag dat het bedrijf binnen de familietraditie wordt voortgezet en zo kwamen we begin dit jaar tot de keuze dat ik in de zaak zou stappen.’
Wat een uitdaging! Vertel eens iets meer over je eigen achtergrond!
Mariëlle van der Heyden van Smeets Uitvaartverzorging
S
Door Danielle Schurgers. Foto’s Ivo Benders
meets Uitvaartverzorging is al jaren een begrip in Valkenburg en omstreken. Een gerenommeerd familiebedrijf dat vooruit kijkt en met de tijd mee gaat. Je verwacht het wellicht niet zo snel, maar de uitvaartbranche is een branche die voortdurend in ontwikkeling is. Mariëlle van der Heyden, algemeen directeur bij Smeets Uitvaartverzorging, vertelt over dit bijzondere bedrijf.
Mariëlle, vertel eens over het ontstaan van Smeets Uitvaartverzorging ‘In de vijftiger jaren hielp “opa Smeets”, naast zijn eigen werk in het taxibedrijf, de lokale uitvaartverzorger mee met het verzor-
gen van uitvaarten. In 1959 nam hij deze werkzaamheden geheel over en zette naast het taxibedrijf de uitvaartonderneming voort. Begrafenisonderneming Smeets was een feit. Dertig jaar later namen dochter en schoonzoon Tilly en Piet Augustus het bedrijf over, waarna in 1992 hun zoon Roger Augustus in de zaak kwam. Roger is getrouwd met mijn moeder en nu al 25 jaar de drijvende kracht
‘Zelf ben ik ook opgegroeid in Valkenburg en heb ik altijd een bijbaantje gehad in de horeca. Na een rechtenstudie ben ik bij Mise en Place op het hoofdkantoor aan de slag gegaan. In de avonduren studeerde ik Management, Economie & Recht en daarna heb ik aan de Open Universiteit in Heerlen de Master tot Financieel Controller afgerond. Bij Mise En Place heb ik alle afdelingen binnen het hoofdkantoor doorlopen en ben ik doorgegroeid tot financieel eindverantwoordelijke. Ik heb hier een geweldige tijd gehad en veel ervaring mogen opdoen, ook wat betreft leidinggeven. Na 10 jaar was ik toe aan een nieuwe uitdaging en wat is er mooier dan een familiebedrijf voortzetten? Daarnaast heeft Smeets Uitvaartverzorging natuurlijk een goede naam opgebouwd en is Roger het gezicht van de zaak! Op zakelijk en innovatief gebied kan ik met name mijn steentje bijdragen. Mensen gaan bijvoorbeeld vaak voor een standaardafscheid, ook omdat ze niet weten wat er nog allemaal mogelijk is. Ik wil laten zien dat het ook anders kan.’
Hoe zou je Smeets Uitvaartverzorging beschrijven? ‘Tijdens ons leven vinden er bijzondere mijlpalen plaats. We gaan studeren, krijgen een relatie, gaan trouwen, kopen een huis, krijgen kinderen, kleinkinderen en ga zo maar door. Elk van deze gebeurtenissen heeft een speciale waarde en creëert daarmee een blijvende herinnering. Een overlijden is feitelijk de laatste mijlpaal. Een mooie uitvaart die past bij hoe iemand was, die een persoon
KIJK op Val ken bu rg 5
weerspiegelt is de laatste herinnering die je creëert. En die moet dan ook perfect zijn. Met bijna 60 jaar ervaring in het verzorgen van uitvaarten in geheel Zuid Limburg begeleiden wij naar een passend en persoonlijk afscheid. Een eervolle uitvaart zien wij als een teken van liefde en respect voor de overledene, maar ook voor de nabestaanden. Dit is absoluut onze missie en sleutelwoorden als een persoonlijke aanpak, kwaliteit en maatwerk horen daarbij.’
Welke eigenschappen dient een medewerker van Smeets Uitvaart te bezitten? ‘Inlevingsvermogen, vriendelijkheid en mensenkennis zijn natuurlijk veruit de belangrijkste eigenschappen. Je moet de behoefte van de ander kunnen peilen en natuurlijk graag anderen kunnen en willen helpen in soms moeilijke situaties. Daarnaast moet je flexibel zijn. We zijn 24 uur per dag, 7 dagen in de week bereikbaar. Op het moment dat we gebeld worden start het proces van begeleiden van de nabestaanden. We zorgen dat de overledene opgehaald en verzorgd wordt. We zorgen ervoor dat de nabestaanden één aanspreekpunt hebben tijdens het gehele proces. Samen worden administratieve zaken geregeld en wordt het afscheid voorbereid. Service en maatwerk staan hierbij centraal. Ook na het afscheid bieden we mogelijkheden tot nazorg aan en zijn we nog regelmatig in contact met nabestaanden.‘
Wat zijn momenteel de uitvaarttrends? ‘Uitvaarten blijken in Zuid-Limburg nog steeds tamelijk traditioneel, maar zijn er de laatste jaren zeker ook nieuwe ontwikkelingen en trends. Vroeger was het vaker standaard, een stukje muziek, spreken, weer een stukje muziek… nu wordt het sowieso persoonlijker
en intiemer. Nieuwe rituelen doen hun intrede, zoals de kist zelf maken, beschilderen of beschrijven… ik vind het prachtig en we stimuleren mensen ook zeker om na te denken over wat ze nou zelf eigenlijk mooi vinden. Rituelen zijn voor mensen uit andere culturen vaak nog belangrijker. Zo hebben we meegemaakt dat een afscheidskamer helemaal vol met prachtige bloemen werd gezet en de familie elke dag vier keer afscheid kwam nemen. Prachtig om te zien. Op het moment zie je ook steeds vaker dat mensen op een duurzame en biologische manier begraven willen worden. Natuurbegraafplaatsen zijn in opkomst, Bergerbos is in Limburg het bekendst en in Brunssum wordt na de zomer nog een natuurbegraafplaats geopend. Er zijn tegenwoordig zelfs kisten met mos verkrijgbaar. Dus een milieuvriendelijke kist, zowel in het fabriceren van de kist als de afbreekbaarheid van het materiaal wordt steeds belangrijker. Daarnaast heb je voor crematie-as de mogelijkheid van een bio urn, waardoor de as terug aan de natuur wordt gegeven. Dat is natuurlijk een heel mooi idee. Maar denk ook aan het serveren van biologisch eten tijdens of na het afscheid. Daarnaast zoeken we zelf steeds vaker alternatieve locaties op. We willen het stoflaagje van de uitvaart afhalen en iets nieuws bieden binnen de mogelijkheden van de branche. Denk bijvoorbeeld aan bijzondere plekken in Valkenburg, zoals het Kuurpark boven aan de Cauberg. Hoe mooi is het om afscheid van iemand te nemen met uitzicht op de plaats waar iemand heeft geleefd.’
Op welke manier blijft Smeets Uitvaartverzorging innoveren? ‘We merken dat de wereld digitaler wordt en dat doet zeker ook zijn intrede in de uitvaartbranche. Via ons online condoleance register is het mogelijk om een digitale rouwkaart te versturen, een bos bloemen bij de familie te laten bezorgen, maar ook om foto’s en filmpjes voor de nabestaanden achter te laten. Daarmee creëer je op 1 plek een digitale gedach-
tenispagina. Ook kan er via het online condoleance register rechtstreeks een gift aan een goed doel naar keuze van de nabestaanden worden gedaan in plaats van het neerzetten van collecte bussen tijdens het afscheid. Wat betreft onze eigen look hebben we onze bedrijfskleding inmiddels aangepast van zwart naar koninklijk blauw. Deze frisse uitstraling komt ook terug in ons nieuwe logo. Daarnaast hebben we grote verbouwingsplannen! Aangezien we ons willen blijven onderscheiden hebben we besloten dat Smeets Uitvaartverzorging een plek moet worden waar ‘on spot’ alles omtrent afscheid geregeld kan worden. De overledene wordt hier verzorgd en wij beschikken over 2 mooie afscheidskamers waar familie en vrienden in alle rust afscheid kunnen nemen. De afscheidskamers worden voorzien van een wand die gepersonaliseerd kan worden met bijvoorbeeld tekeningen van (klein)kinderen, foto’s, kaarten, wat men maar wilt. Indien gewenst kan ook voor een familiekamer gekozen worden die 24 uur per dag toegankelijk is voor nabestaanden. Maar de grootste verandering gaat de bouw van een eigen ceremonieruimte zijn waardoor een intiem gezelschap bij ons de ceremonie kan houden met aansluitend een koffietafel. Op deze manier hoeven nabestaanden niet tussen verschillende locaties te blijven reizen en zorg je ervoor dat het afscheid heel mooi en intiem blijft. We willen dit alles graag realiseren voor begin 2019. De tekeningen voor de verbouwing liggen al klaar; het totaalplaatje moet een rustgevende, warme look and feel krijgen. Een nieuw, modern jasje met een knipoog naar bestaande oude elementen. Net zoals Smeets Uitvaartverzorging zelf: een mooi traditioneel familiebedrijf dat zich blijft ontwikkelen! <<
Smeets Uitvaartverzorging Spoorlaan 29 • 6301 BG Valkenburg Telefoon 043 - 609 01 60 www.smeetsuitvaartverzorging.nl Volg ons op Facebook: Smeets Uitvaartverzorging
t e h f e e l en Be e p o d an l l e v ! u r e e l H e i w e e w t e k ecialist! p s unie r u u h r espave
r- en V ets • le ie w e e/Groenfi e ik b E • s De tw et er ATB/fi lex • -So Kind inbike • E andem • a T t n • u a o p m s e •V ts • ATB Scooter • • Racefie ickbike • e K id / r p b e y t H S • ets • ts • Toerfi • Stadsfie
38 601 53 • 043 b 8 7 05 0 rg e 9 43 - 60 Va lk e n b 0 e • D 0 • 4 l BURG usweg c e n te r. n VA L K E N G e ra rd w.c y c le w H T • S t. w IC R • T l S MAA e s p a .n
d o lc e w w w.l a
v
UITSTEAKEND! STEAKS & SEAFOOD RIB-EYE TONIJN SPARE-RIBS ENTRECOTE ZALM grotestraat centrum 18 • valkenburg 043 601 23 00 • brazzavalkenburg.nl
KIJK op Val ken bu rg 7
Kunst boven de
I
Bieb
Door Jan Schurgers
n de maanden augustus, september en oktober exposeren weer twee leden van de Kunstkring Henri Jonas in de bovenzaal van de Valkenburgse bibliotheek. De derde exposant is deze keer een gast van buiten de kring en wel fotograaf Henk van den Biggelaar uit Klimmen.
In haar geboetseerde figuren weet ze, ondanks soms een onrealistische vorm, het vrouwelijk schoon te accentueren. Ook realistische vrouwenfiguren blijven haar boeien en de natuur wordt op zijn mooist uitgebeeld in composities van keramische bloemen. Ook die zullen in deze tentoonstelling te zien zijn. In de bibliotheek hangt ook een werk van haar hand geïnspireerd op het gedicht “de Mus” van de Valkenburgse dichter Jan Hanlo (1912-1969). Lily is lid van de kunstkring sinds 2014. <
• ‚Mother and Child at the Stedelijk Museum‘ van Henk van den Biggelaar.
Henk van den Biggelaar (1956)
Lily Kickken (1958) Lily is sinds haar jeugd actief op het kunstzinnige vlak. Vanaf 2008 richt zij haar aandacht op het werken met keramische materialen. In deze technieken heeft ze zich bekwaamd tijdens cursussen van Marlies Noordkamp in Heerlen en de Vrije Academie in Kerkrade. Daar kwamen soorten klei, glazuren, engobe en de effecten van oxiden aan de orde. Daarnaast is haar liefde voor de textiele werkvormen uitgebreid met de vilttechniek, die ze weet te combineren met haar geboetseerde vrouwenfiguren. De techniek van vilten leerde ze tijdens cursussen bij Marianne Janssen in Schimmert.
stilling, menselijke emotie, eigenaardigheid, jeugd en vergankelijkheid, een herinnering aan wat was of is. Hélène exposeerde op tal van plaatsen in Limburg en is lid van de kunstkring sinds 2002. <
• ‚Kimono Sole‘ van Hélène Hoenjet.
Hélène Hoenjet (1948)
Zijn inspiratie vond Henk van den Biggelaar in het gezin van een schoolvriend, waar fo-tografie een essentieel onderdeel uitmaakte van het gezinsleven. Dat was precies wat hij ook wilde en dus kocht hij van zijn eerste loon een kleinbeeld camera en later een doka uitrusting. En al snel wilde hij “hoger-op”. Hij werd lid van een fotoclub en meldde zich aan, aan de academie in Hasselt. Fotografie beheerst vanaf dat moment zijn leven: lezen over fotografie, bezoeken van exposities van belangrijke fotografen en natuurlijk het zelf fotograferen. “Fotograferen is een deel van mijn leven geworden”, zegt hij zelf. Naast de academie in Hasselt, volgde hij cursussen in Wenen, Parijs en München. Hij is nu lid van de fotogroep Abedia en van fotogenootschap Picto in Brussel. Hij nam deel aan veel exposities in binnen- en buitenland. <<
• ‚Bloemen‘ van Lily Kickken.
In haar schilderijen wordt Hélène Hoenjet vooral geïnspireerd door Chinese schilders als Gao Qipei (1660-1734). Van hen leerde zij het werken met lijnen en vlekken in sub-tiele kleuren. Onderwerpen als bloemen en model zijn slechts aanleiding tot een schilde-rij. De keuze voor olieverf geeft de mogelijkheid snel en gedreven door te werken, waarna een droogperiode volgt, een tijd van bezinning. Als compositorisch alles zijn plaats heeft gekregen, is er een eigen wereld ontstaan waarbij compositie, kleur, transparantie en beweging de be-langrijkste elementen zijn. In deze tentoonstelling toont zij een nieuwe serie “kimono’s”. Sinds 2013 maakt zij ook portretten in brons. Grote inspirators daarbij zijn de Italiaanse beeldhouwers Giacomo Manzú en Marino Marini. De portretten, opgezet in was, zijn realistisch maar geabstraheerd. Haar thema’s zijn ver-
COLOFON
Uitgave en vormgeving:
Omslagfoto:
Ivographic Reclamemakers. Hekerweg 43, 6301 RJ Valkenburg aan de Geul. Telefoon: 045 - 405 23 29. info@ivographic.nl
Ivo Benders. Heuvelland4Daagse.
info@ivographic.nl. Ivo Benders (coördinator) met medewerking van; Jan Schurgers, Jan Diederen, Daniëlle Schurgers, Henk Kwakkernaat, Claudia Bisschops, Frits Mullenders en Stefanie Maas-Quaedvlieg.
10.000 exemplaren.
Kijk op Valkenburg is het magazine voor alle inwoners van Valkenburg aan de Geul en onze bezoekers. Verkrijgbaar in alle VVV Zuid-Limburgwinkels en openbare gelegenheden zoals Albert Heijn, HEMA, Jan Linders, The readshop, De Bibliotheek en Lukoil Emmaberg. Opgenomen in de grootste Mediadatabase van Nederland www.handboeknederlandsepers.nl. KijK ook op onze website www.kijkopvalkenburg.nl
Redactie:
Bibliotheek Valkenburg Berkelplein 99, 6301 ZC Valkenburg heuvellandbibliotheken.nl/valkenburg
www.kunstkringhenrijonas.nl
043 – 601 53 82
Openingstijden Tentoonstelling Ma: 14-18 uur. wo: 10-13 uur en 14-18 uur. do: 14-20 uur. vrij: 14-18 uur. za: 11-14 uur.
Oplage:
© Overname van artikelen, foto’s e.d. uitsluitend na schriftelijke toestemming van de uitgever.
Al le ki nd er en kr ijg en 4 KL EU RO ’s bi j hu n pa nn en ko ek ! Hi er m ee ku n je da n ie ts le uk s ko pe n in on s wi nk el tje !
Keuze uit meer dan 250 soorten Pannenkoeken, verse salades, maaltijdsoepen, pasteitjes, koffie met vlaai.
Grendelplein 12 • 043-601 53 33 • www.pannenkoekenparadijs.com
KIJK op Val ken burg 9
Zilveren Meibok 2017 I
n de schaduw van de meidenplanting vindt al sinds 1993 op 30 april de uitreiking plaats van de Zilveren Meibok. Het was destijds een initiatief van juwelier Hubert Brouwers. De bedoeling was en is om Valkenburgers te eren die zich op cultureel of historisch gebied verdienstelijk hebben gemaakt voor de Valkenburgse gemeenschap Het speldje van de meibok wordt bij de meidenplanting uitgereikt door de meikoningin.
Foto: Jac Diederen Dit jaar ging het kleinood naar Els Lahey-Diederen, in haar werkzame leven lerares aan de basisschool en in bezit van de akte Tehatex, kortom een creatief persoon. En dat blijkt wel. Els is al sinds 1970 bestuurslid van Veldeke Valkenburg en werd destijds aangesteld door dichteres Anneke Ubaghs-Cobbenhagen, geen onbekende voor de Valkenburgse dialectliefhebbers. Els heeft dat stokje vol verve en enthousiasme overgenomen. Wekelijks schrijft ze al jaren haar column over gezegden, spreuken, uitdrukkingen, kerkelijke feesten en planten in het dialect. Tegenwoordig in het weekblad 1 Valkenburg, voorheen in Heuvelland Aktueel en het Land van Valkenburg. Die “stjökskes” zijn verrassend, net niet te lang en daardoor goed leesbaar. Bekend is zeker ook haar “leesplenkske” dat ook ooit als placemat werd uitgegeven. Zo houdt ze al jaren het dialect levend. Net zoals in haar gedichten in het “Veldeke-literair-Platbook“ en de bundel “Sjakel de zinne.” Maar ook schrijft
ze gedichtjes en artikelen in het tijdschrift van Veldeke Limburg en daar is ze eveneens lid van de commissie van volkscultuur. In het jaarboek van dit jaar staat haar bijdrage over putten, poelen en pompen in ZuidLimburg, net zoals in het jaarboek van de Historische en Heemkundige Studies in en rond het Geuldal dat in het najaar verschijnt. Daarnaast verzorgt ze lezingen, voordrachten en workshops over dialect en heemkunde en houdt ze de websites bij van Veldeke Valkenburg en van gemengd koor Orphée in Houthem-St. Gerlach, want ook daar is ze lid van. Vanwege haar onderwijsachtergrond ontwerpt ze lesbrieven voor het onderwijs over dialect, heemkunde, mergel en volksmuziek om ook de jeugd te inspireren hun “moodertaal” te spreken en te bewaren. Kortom Els verdient het volledig om opgenomen te worden in de steeds langer wordende lijst van meibokdragers sinds 1993. <<
Het vakantieseizoen staat weer voor de deur en veel mensen hebben een heerlijke vakantie voor de boeg. Omdat u volop van uw vakantie wilt genieten, heb ik een aantal gezonde tips op een rijtje gezet. Wanneer u met de auto reist is het een goed idee om een lunchpakket voor onderweg mee te nemen. Wegrestaurants bieden naast fastfood en snoep vaak niet veel keuze. Als u toch iets gezonds wilt geven aan uw gezin, kunt u dit het beste van te voren klaarmaken. Denk aan een zakje ongebrande noten met rozijntjes, een lekkere fruitsalade, spiesjes van olijfjes en blokjes kaas, rauwe groenten, speltbroodjes met biologische kipfilet of ricotta met salade en tuinkers of een lekkere zelfgemaakte mueslireep. Een hardgekookt eitje is ook een welkom tussendoortje. Met deze snacks voorkomt u een schommelen-de bloedsuikerspiegel en daarmee ook vermoeidheid, suikerdipjes en wellicht ook ruziënde kinderen op de achterbank. Al kan ik dit niet beloven, maar het is het proberen waard! Ook als u met het vliegtuig gaat is het belangrijk om voor gezonde voeding te kiezen. Omdat er in het vliegtuig een lage luchtvochtigheid is en er veel mensen in een kleine ruimte bij elkaar zijn, wordt u gemakkelijk verkouden. Het is dan belangrijk om veel water te drinken. Ook kunt u proberen om frisdrank en energiedrankjes te vermijden, omdat de suiker uw immuunsysteem plat legt. Ook andere suikerrijke snacks doen dit. Kies liever voor snacks van groenten en goede eiwitten en bewaar de snoepjes even. Lust u graag tomatensap? Prima idee! Er zitten veel gezonde stofjes in deze sap en daarbij beschermt het u ook nog eens tegen de straling tijdens uw vliegreis. Als u supplementen gebruikt, is een extra dosis vitamine C een mooie aanvulling. Op deze manier komt u gezond op uw bestemming aan. Ik wens u een fijne vakantie toe! <<
Stefanie Maas-Quaedvlieg Voedingsdeskundige www.praktijkdegroeneweg.nl
10 KI J K o p Va l k e n b u r g
Oude Gats in 1834
”schuilplaats voor kwalijk gezinden” vankelijk is het daarom de bedoeling om de gats in stukken op te delen en aan de belendende eigenaren apart te verkopen. Rekenend vanaf de noordkant zou Franssen twee stukken krijgen van 60 en 49 centiare (in de schets genummerd 1 en 2), de weduwe Kengen 77 centiare (3), Erens twee los van elkaar liggende stukken van 77 en 72 centiare (4 en 7) en Jennekens twee stukken van 76 en 30 centiare (5 en 6). In totaal 441 centiare. De gats en de afzonderlijke stukjes zijn in februari 1834 opgemeten door de beëdigd landmeter F.G. Voncken.
Voor 200 franken
• Sfeerimpressie door Ivo Benders.
O
Door Jan Diederen
p 26 mei 1834 besluit de gemeenteraad van Valkenburg om de Oude Gats te verkopen. De smalle veldweg tussen wat nu de Sint Pieterstraat en Reinaldstraat heten strekt tot geen nut voor de gemeente, zo luidt het verkoopargument van de gemeente. “Integendeel, de gats dient somwijlen tot schuilplaats voor kwalijk gezinden”, is een andere verklaring. Jammer genoeg is niet genoteerd welk gespuis daar wat uitspookt. De Oude Gats begint destijds aan de kant van de Sint Pieterstraat op de plek waar nu het Falcobergiagebouw (Hema) staat. Na 70 meter buigt de steeg af naar het noorden om licht kronkelend uit te komen op de Reinaldstraat tegenover het pand met nummer 21, het enige dat gebouwd is van mergelsteen.
De gemeente kan dan wel stellen dat de Oude Gats geen nut meer heeft, maar via die weg kunnen de eigenaren van de percelen tussen de Sint Pieterstraat en de gats hun achterterreinen bereiken. Die eigenaren zijn Lambert Franssen, weduwe Lambert Kengen, Hendrik Jennekens en Arnold Erens. Aan-
Op 22 mei 1834 bekijken notaris Jan Mathias Schoenmaeckers en de gemeentesecretaris Arnold Joseph Smeets de gats en waarderen de totale grond van 441 centiare op 150 franken. De Belgische frank is de gangbare munt in 1834 omdat Limburg behoort bij het in 1830 onafhankelijk geworden België. De waarde van de frank is dan 48 Nederlandse cent. Vier dagen later, op 26 mei, gaat de gemeenteraad akkoord met de verkoop. Besloten wordt om de Oude Gats niet in afzonderlijke perceeltjes te verkopen maar openbaar aan de meest biedende. De betaling dient te geschieden ‘in grove zilveren speciën‘, zo staat nog genotuleerd. De hoogste bieder is de eerder genoemde boer Arnold Erens, die ook al eigenaar is van alle grond gelegen ten westen en ten zuiden van de Gats. Zijn bod bedraagt 200 Belgische franken, 50 meer dan de schatting. De verkoop wordt definitief op 31 december 1836 door de beschrijving ervan op de notarisakte met het zegel van Leopold I, koning
KIJK op Val ken burg 11
der Belgen, ondertekend door burgemeester Lambert Franssen en notaris Schoenmaeckers. De kosten van de akte en bijkomende kosten bedragen 14,26 Belgische franken. Niet bekend is wie die betaald heeft. Erens, Franssen, Kengen en Jennekens zijn de namen van vooraanstaande families in Valkenburg gedurende vele decennia tot vandaag de dag toe. Van Lambert Franssen, tevens burgemeester, stamt bij voorbeeld Alfons Franssen, de bouwer van het markante in 1982 afgebroken hotel op de Reinaldstraat en een pionier op toeristisch gebied. Ook is hij diverse periodes raadslid en wethouder. De weduwe Kengen is een zus van Franssen
en mede-erfgename van het vroeger grotere perceel. Haar schoonvader is Paul Kengen, die halverwege de achttiende eeuw wegens fraude met belastinggeld van Itteren naar Rekem moet vluchten. Aan de overkant van de Maas kan hij niet worden opgepakt. Later wordt hij in Valkenburg pachter van de ooit kapitale hoeve Geneinde. Vanuit de latere hoeve Kengen op Sint Pieter stammen verschillende boerenfamilies. Het gebouw, nog altijd in originele staat, wordt nu bewoond door nakomeling Servé Kengen. Van Hendrik Jennekens stamt de befaamde hotelhouder en kastelein Felix Jennekens af, die bij de invoering van de precariorechten voor terras-
sen op gemeentelijke stoepen uit protest de terrasstoelen aan de gevel van zijn hotel Du Pont naast de Geulbrug aan de Grotestraat hangt en er demonstratief op gaat zitten. Twee telgen van de familie Erens maken naam in de Valkenburgse politiek. Alfons, naar wie de straat is genoemd die een deel vormt van de voormalige Oude Gats, is burgemeester van 1894 tot 1907. Ook is hij bekend als oprichter van het Kurcomité Falcobergia, rond 1900 een tegenhanger van de VVV Het Geuldal. Zijn zus Stiena RuypersErens, wordt in 1919 de eerste vrouwelijke wethouder van Nederland en is dat met een onderbreking van vier jaar tot 1930. >
Irmengardpassage, een prachtige naam. De eerste vrouwe van Valkenburg, die al in een oorkonde van 1041 wordt vermeld, heeft al veel eerder een straatnaam verdiend naast de ridders Thibalt, Gosewijn, Walram en Reinald. Er is ook niets op tegen dat de straat in het nieuwe winkelcentrum naar haar is genoemd. Maar de straatnamencommissie adviseert het gemeentebestuur in eerste instantie op historische gronden de straat ‘Alde Gats’ te noemen. Juist omdat de straat nagenoeg hetzelfde tracé volgt als de weg die al op de befaamde stadskaart van Jacob van Deventer van omstreeks 1570 is te zien. Het gemeentebestuur stemt er aanvankelijk mee in, maar besluit er onder commerciële druk van af te zien. Wat is er mis • Fragment uit de met een Gats, waar bijvoorbeeld in Wenen de duurste kaart van Valkenburg getekend door Jacob straten met ‘Gasse’ worden aangegeven? > van Deventer omstreeks 1570. De Oude Gats was er toen ook al. • De Irmengardpassage en de Erensstraat vormen nu samen ongeveer het tracé van de Oude Gats. Foto: Ivo Benders
KIJK op Val ken burg 13
• Hoeve Kengen is het enige gebouw in de Sint Pieterstraat dat in originele staat is gebleven.
Detailkaart van Sint Pieter De verkoop van de Oude Gats in 1834 heeft een kaartje opgeleverd (boven) dat een interessant beeld laat zien van de buurt Sint Pieter. Nu is de Sint Pieterstraat aan beide zijden geheel bebouwd, maar dat is toen nog maar zeer ten dele het geval. Aan
de oostkant liggen drie boerderijen: twee aan elkaar gebouwd op de hoek met de Oostergats en een nabij de Geul. Dit laatste is het voormalige winkelpand Roemers. Op de hoek met de huidige Reinaldstraat, dan de weg van Meerssen naar Valkenburg genoemd, ligt de bouw die bewoond wordt door de met elkaar verwante families Franssen en Kengen. Het pand direct ten noorden van de Oude Gats is van de familie Jennekens.
Arnold Erens bezit twee panden: één ligt ten noorden van het pand Jennekens en het ander is de grote hoeve tussen de gats en de Geul, nu het winkelpand Wechseler. Er ligt ook nog een boerderij op de hoek van de Oude Gats en de weg naar Meerssen. Die is volgens een legger van 1817 eigendom van Jan Weusten, maar vóór 1834 al gekocht door Arnold Erens. Deze hoeve is al sinds mensenheugenis verdwenen. In de Oude Gats staan van boven naar beneden de nummers 1 tot en met 7, om aan te geven aan welke percelen de weg grenst. <<
• Hieronder de oude kaart gesitueerd over de huidige situatie. In het groen de Oude Gats.
14 KI J K o p Va l k e n b u r g
Vijf artikelen in
Jaarboek 2017 A
an het eind van het jaar verschijnt er weer het nieuwe jaarboek van de Stichting Historische en Heemkundige Studies in en rond het Geuldal. Het bevat deze keer vijf artikelen over zeer gevarieerde onderwerpen en is rijk geïllustreerd. vallers hun gerechte straf niet. De vierde blijft echter spoorloos. In deze bijdrage worden de zoektocht, de arrestaties en de berechting beschreven.
Els Diederen beschrijft in “A g’ne boan” (Aan de bron) het historisch belang van drinkwater. Dat was een eeuw geleden een grote zorg. Onze voorouders moesten veel moeite doen om aan drinkwater te komen. Iedere dag opnieuw de gang naar een bron, poel, put of pomp, ergens in de buurt, soms verder weg. Men vestigde zich dan ook graag in de buurt van water. De auteur laat ook de cultuur zien rond de poelen, waterputten en pompen in Zuid-Limburg en geeft een inkijk in het toen beeldbepalende, maar nu verdwenen dorpsbeeld: het puthuisje als ankerplaats en trefpunt. Daar werden de nieuwtjes besproken en met elkaar uitgewisseld. Veel van die plekken zijn inmiddels verdwenen, een aantal is herbouwd of gerestaureerd. Ook die passeren de revue, middels teksten en foto’s.
Rob en Cécile v.d. Heijden
Peter Geuskens presenteert in het boek zijn onderzoek naar de “bloedstollende moord op Lambert Pastager in Valkenburg in 1763.” In het midden van de achttiende eeuw zijn in onze regio niet alleen de Bokkenrijders actief geweest, maar ook verschillende criminele organisaties. In wisselende samenstellingen werden overvallen en diefstallen gepleegd. In de nacht van 16 op 17 juni 1763 zijn de zestigjarige Lambert Pastager en zijn vrouw het slachtoffer van een gewelddadige overval. Ze wonen buiten de Grendelpoort in het laatste huisje voor het kasteel. De gruwelijk mishandelde Pastager bezwijkt de volgende ochtend aan zijn verwondingen. Zijn vrouw overleeft het, maar de vier overvallers ontkomen. Door samenwerking en oplettendheid van gerechtsofficieren uit onder andere Tessenderlo, Thorn en Gemert ontgaan drie over-
presenteren in dit jaarboek het artikel “Veilig Limburg. De vlucht van de Duitse keizerlijke familie in 1918.” Het bevat nieuwe details uit de asielaanvraag van de Duitse keizer en zijn zoon de kroonprins. Tijdens de Duitse inval in België vonden talloze Belgische grensbewoners een veilig heenkomen in de Zuid-Limburgse grensregio, ook in Valkenburg. Ruim vier jaar later vluchten de belangrijkste leden van de Duitse keizerlijke familie naar ons land. De aankomst van keizer Wilhelm II op 10 november 1918 op het station te Eijsden was wereldnieuws. Twee dagen later volgde de kroonprins bij Wolder. In deze bijdrage wordt het asiel van de keizerlijke familie toegelicht, terwijl hun verblijf in Limburg tot in detail wordt beschreven. • De aankomst van keizer Wilhelm II op 10 november 1918 op het station te Eijsden.
KIJK op Val ken bur g 15
Hebt u dat nou ook wel eens? Jan Schurgers schetst in “Van gilden en schutterijen tot de Jonge en Oude Nobele Schutterijen van Valkenburg” de ontwikkeling van het schutterswezen in onze regio, uitmondend in de historie van de Edele Nobele Agtbaere Jonge en Oude Loffelyke Schutterije der Stadt ende Vrijheijt Valckenborch. In navolging van de beroepsgilden ontstaan in de steden in de dertiende eeuw uit de broederschappen ook de schuttersgilden. Ze zorgden voor wederzijds hulpbetoon en hun taak was om met goedkeuring van hun heer de eigen leefgemeenschap te beschutten. Zo gingen ze zich ook bewapenen tegen aanvallers. In het begin van de zeventiende eeuw werden ook op het platteland schutterijen opgericht. Ze hadden een duidelijk godsdienstig karakter en kozen een patroonheilige als naamgever. En eigenlijk is dat nog zo. Veel van de activiteiten die toen ontstaan zijn worden nog steeds uitgevoerd en daarvan is
het OLS en het koningsvogelschieten een jaarlijks hoogtepunt. Een artikel met veel foto’s en afbeeldingen van historische koningsplaten.
Lou Heynens heeft in zijn artikel “De gefnuikte erfgenaam van kasteel Mheer” opnieuw de focus gelegd op een saillante adellijke geschiedenis. Voor het eerst wordt met deze studie het unieke
voorgeslacht van baron Edmond de Loë, erfgenaam van kasteel Mheer, in detail nagegaan. Als het kasteel in 1945 als vijandelijk vermogen wordt geconfisqueerd, krijgt ook de geschiedenis van het Zuid-Limburgse adellijke geslacht De Loë een tot dan toe ongekende en brisante betekenis. Met zijn aandacht voor vier generaties voorgeslacht – de vaderlijke alsook de moederlijke afstamming van de erfgenaam – legt de auteur onbekende bloedlijnen bloot, die bestaan uit hoge adel, joodse voorouders, rijke industriëlen, Franse en Belgische revolutionairen, pauselijke adel, nazi’s en een bijna-heilige. << Het boek is bij voorintekening vóór 1 september te bestellen voor de prijs van € 28,- via info@historiegeuldal.nl Daarna kost het € 38,-.
Dat u langs uw boekenkast dwaalt en melancholiek wordt van al die titels en namen van schrijvers. Het zijn brokjes uit het verleden. Herinneringen aan jong zijn, aan enthousiasme voor nieuwe dingen, aan literatuur en zucht naar fraaie zinnen en verhalen, naar levensbeschrijvingen van bekende schrijvers en dichters. Ze zijn verworden tot pure nostalgie. Zo staan daar Louis Couperus, Jacob van Lennep, Multatuli, Mark Twain en Gustave Flaubert. Mooi klinkende namen, maar niemand die ze nog leest. Ze zijn dood, allemaal dood. En ook de generaties uit de twintigste eeuw zijn goed vertegenwoordigd, omdat een leraar Nederlands zei; “Dat moet je eens lezen” of door een waarderende recensie in de krant, zeker als daar de naam Kees Fens onder stond. En zo verschenen Jan Wolkers, W.F. Hermans, Hugo Raes, Simon Vestdijk, Ward Ruyslinck, Louis Paul Boon en J. Bernlef op de planken. Dood, allemaal dood. Hun namen zijn verworden tot een litanie van overledenen. Een lijst uit het verleden met vervlogen verhalen die uitnodigen tot herlezen, waar het maar niet van komt. In mijn brein drijven flarden van verhalen en fragmenten van gedichten. Ergens moeten ze staan, maar de fut ontbreekt om ze op te zoeken. En de vrees voor teleurstellingen. En nu is het wachten op de volgende die ons zal verlaten, wat onherroepelijk zal gaan gebeuren, want ook schrijvers hebben niet het eeuwige leven. Net als hun lezers. Als de boeken opnieuw uit de kast getrokken worden zal dat gebeuren door de handen van nazaten, of erger nog, van vreemden, die ze zullen laten verdwijnen met onbekende bestemming. Treurig.
Vindt u dat nou ook niet?
16 KI J K o p Va l k e n b u r g
Inter mezzo akkernaat Door Henk Kw
de ummer heb ik n dit zomern vakantiemen om een o en g d ei ijh vr het straaken buiten uitstapje te m eks waar historische re e d n va n ie m ceerd van geprodu en g in er ev fl al 16 a her vatten internummer w et h In . jn zi rchieven. Versteende A we de reeks over het in dit nummer en jv ri h sc e W de nomeen van uitster vend fe of de e „kuelever“ „koalef“ of d ! Maar de moestuin s u d “, em st „moo chenen als nszelf verloo o en d u zo e w inbedniet zouden er d n a en n we ee ntext. istorische co den in een h
I
Van koalef tot
moestuin
stadsmuur en de Hovetstraat. Die ruimte is nu ingenomen door de achter-uitbouwen van de panden langs die straat. Hovetstraat is overigens een verbastering van de aanduiding „Achter de Hoven“. Aan de westelijke kant (Halderpark) werd, de ruimte net buiten de muren, begin twintigste eeuw verkaveld tot moestuinen. Dat kon pas na de demping van de „Wiejers“, de resten van de stadsgracht. In de jaren vijftig verdwenen ook die laatste stads-groentetuinen. Ook in de dorpen rond Valkenburg herinneren sommige namen nog aan voormalige groentetuinen. Denk aan de aanduiding „Achter De Hoven“ in Berg. De grootschalige groentetuin is overigens recentelijk terug gebracht in Berg.
De Koalef We verplaatsen ons met de tijdmachine twee generaties (50 jaar) terug in het verleden. Wie dan in maart/april door de dorpen rond Valkenburg wandelde zag overal oudere mannen in het zweet huns aanschijns de „koalef“ omspitten. Dat was, en is een behoorlijk zwaar karwei. Wie klaar was zei dan ook tegen zijn buren of passanten dat „hij hem óm had.“ Dan werd er zondags na de mis, eentje „gepietscht“ dwz. een borreltje gedronken. Dat kon wel eens uit de hand lopen met dorpsgenoten die hem ook „om hadden“ met als resultaat dat ze 'm aan het eind van het liedje allemaal behoorlijk „om“ hadden. De koalef was dan -als ze weer nuchter warenklaar voor zaaien en beplanten. Zoals de naam al zegt waren vooral koolsoorten maar ook knolgewassen, uien en prei in zwang. Eeuwenlang waren dat de meest verbouwde groenten vanwege hun bewaarcapaciteit. De kloostertuinen waren het voorbeeld voor de particuliere moestuinen. Bladgroenten als sla, andijvie en spinazie werden gewantrouwd en zelfs ronduit afgeraden. Erwten en bonen daarentegen werden massaal verbouwd. Ze werden meestal gedroogd als wintervoorraad. Het grote keerpunt was de 16e eeuw toen na de ontdekking en verovering van Midden- en Zuidamerika o.a. tomaten, aardappelen, paprika’s en courgetten aan het menu werden toegevoegd. In recente tijden volgden groenten als artisjokken, broccoli, aperges en gekweekte champignons.
Maar dat werd pas gemeengoed na de Tweede Wereldoorlog. De omslag van volle grond naar voornamelijk kasteelt werd toen eveneens voltooid. Merkwaardig is dat pompoenen en kalebassen als een soort geneesmiddel werden beschouwd in vroeger eeuwen. Hierboven ziet u hoe „zoete meloenen“ geoogst werden in de late middeleeuwen. De meloen, oorspronkelijk uit India en het MiddenOosten werd pas in de 15e eeuw in WestEuropa geteeld.
Groentetuinen in en rond de stad In de kern Valkenburg concentreerden de moestuinen zich in de buurt van de stadsmuren. Bekend was de ruimte tussen de oostelijke • De Haldermoestuinen.
Kruiden Een aparte vermelding verdienen de kruiden. Die werden vroeger in de kloostertuinen volop verbouwd, in apart aangelegde geometrische vakken. Grotendeels werden ze als geneesmiddel gebruikt. Maar ook kruiden om het eten te aromatiseren of in soepen te gebruiken waren populair. We noemen peterselie, bladselderie, kervel en postelein. Die laatsten vormden een vast bestanddeel van de „moostem“ van mijn grootmoeder, die uit een geslacht van groentekwekers uit Amby stamde. Deze „sloajmetten“ (sla-meiden?) produceerden voor de Maastrichtse groentemarkten. Als ik als oudste kleinzoon van een jaar of tien het verplichte zondagse grootoudersbezoek aan Sibbe bracht, werd ik in het seizoen door
KIJK op Val ken burg 17
mijn oma bij de oren gepakt met het bevel: „Kom koejong dan loape veer de koelef effe um veur de zondese sop!“ Dat betekende natuurlijk niet dat we moestuin ondersteboven moesten lopen maar dat we samen een rondje door de tuin gingen maken. Die moestuin maakte zoals gebruikelijk deel uit van de huiswei. Oma maakte dan van haar schort een mandje waar ik de peterselie en de kervel etc. in moest leggen. Mijn kleine bijdrage aan haar beroemde zondagse bouillonsoep! U begrijpt dan meteen waarom ik al meer dan veertig jaar een groentetuin heb! Mediterrane kruiden als rozemarijn en tijm kan ik me overigens niet herinneren in mijn grootmoeders moestuin. Dat kwam hier pas later in zwang.
Verzonken cultuurgoed? Het lijkt erop dat bovengeschetst beeld voorgoed verleden tijd is. De huisweide in de dorpen is opgeofferd aan karakterloze nieuwbouw. De gezinnen van tegenwoordig hebben geen plaats, geen zin en geen tijd meer voor het zware werk in de moestuin. Een zaadhandel in Berg vertelde me laatst dat hij op ging houden met groentezaden: het loonde niet meer. Ook plantgoed voor de moestuinen is nauwelijks meer te verkrijgen, na het sluiten van de Boerenbondwinkels. Je moet al naar Belgie (Aubel, Verviers of Luik) om enige keus te hebben. De moderne huisvrouw -zover die nog bestaat- weet zich ook vaak geen raad met groenten vers uit de „kaolef“. Exemplarisch is een scène uit een Franse film van een paar jaar geleden. Een vrouw die gaat koken krijgt van haar schoonvader een bos verse prei uit zijn moestuin. Met wortels en aarde en alle loof er nog aan vanzelfsprekend. De vrouw legt de prei met een vies gezicht op het aanrecht en mikt zodra schoonpapa verdwenen is de prei in de afvalbak om vervolgens naar de supermarkt te gaan en een zak voorgesneden prei te kopen! Een van de weinige keren dat in de Valkenburgse Albert Heijn verse tuinbonen in het schap lagen, was ik getuige van een gesprek tussen twee jonge, zo te horen Amsterdamse vrouwen. Ze wezen met afschuw op de tuinbonen in hun grote peulen en riepen dat die krengen niet te vreten waren. Wat bleek? Ze hadden de tuinbonen met peul en al gekookt! Zonder te generaliseren denk ik, dat met name in de Randstad, de Marokkaanse en Turkse vrouwen nog de enigen zijn die verstand van verse groenten hebben. Zijn er dan geen tekenen van hernieuwde kennis en belangstelling? Incidenteel komt er op de Ne-
(Foto Jac Diederen) derlandse TV een moestuinprogramma voorbij. Maar het lijkt dat daar alleen maar naar gekéken wordt! En de moestuintjes-aktie van Albert Heijn? Daarvan belandt 90% voortijdig in de groenbak, want enige kennis en ervaring zijn klaarblijkelijk toch wel gewenst! Ik denk dat het in Limburg nog meevalt, maar dat kan misplaatst chauvinisme zijn!
De Moestuin van Berg Wat betreft onze regio is er een fantastisch initiatief genomen dit jaar. In Berg, langs de rijksweg is op een terrein zo groot als een voetbalveld een moestuin aangelegd die alles slaat wat ik tot nu toe gezien heb. Ralph Bruls uit Berg, heeft met steun van kwekerij Frijns uit Welsden en Aschwin Gulikers van restaurant de Daelhemergroeve aan de Daalhemerweg (Mergelrijk), een fantastisch concept gerealiseerd. Dwars tegen de tijdgeest in wordt hier op een originele manier een keur van groenten gekweekt in de volle grond. En ook nog ecologisch verantwoord. We spreken Ralph aan de stamtafel onder een paar hoge bomen die de zomerhitte wat temperen. Hij blijkt een Afghanistan-veteraan, die na terugkomst van het strijdtoneel zijn plek maar moeilijk kon terugvinden in de maatschappij. Na wat omzwervingen bij een biologische boer en een paar andere milieuvriendelijke activiteiten, besloot hij de gok te wagen en een groot wei(Foto Jac Diederen)
land te verwerven en om te bouwen tot moestuin. Niet zomaar een moestuin. Het oog wil ook wat. De groenten staan niet alleen in rijen maar ook in halve cirkels. Langs de zomen staan bloemen zoals bij een oude boerenhof. De planten hebben de ruimte en de courgettes en pompoenen kunnen uitgroeien tot volmaakte kunstwerken der natuur. Het contrast tussen de diepgroene, gevlekte bladeren en de vruchten is een lust voor het oog. De tomaten staan er schitterend bij. De rode kolen met hun metallieke paarsblauwe kleur kunnen zo in een schilderij van Van Gogh. De gele wasbonen aan de lange staken vormen een mooi verticaal accent. Ik heb zelden zo’n stevige grote rode uien gezien. Als soldaten in het gelid! En dat is een uitgesproken moeilijke teelt, weet ik uit eigen ervaring. Ralph heeft zijn evenwicht hervonden in een „koalef“. Er is al ruim publiciteit geweest voor de moestuin van Ralph. Hij won zelfs een mooie prijs voor zijn iniatief. U moet vooral zelf gaan kijken want Ralph heeft als een van zijn doelstellingen ook het verspreiden van het „moestuin-evangelie“ aan jong en oud. Er is nog hoop voor de „koalef“. O ja, de groenten zijn uiteraard ook te koop. Verwacht geen discountprijzen maar dan weet u wel wat u koopt! << Meer info via: info@moostuin.nl
LAAT U VERWENNEN
GENIET VAN ONS COMPLEET VERZORGDE BRUNCHBUFFET
SUNDAY BRUNCH Iedere 3e zondag van de maand van 12.30 tot 14.30 uur in restaurant Le Jardin, Holland Casino Valkenburg Het buffet bestaat uit: - Glas cava - Koffie, thee, melk en jus d’orange - Luxe broodsoorten - Binnen- en buitenlandse kazen - Koude voorgerechten - Warme gerechten - Heerlijke desserts Gratis entree Holland Casino Prijs € 19,50 per persoon Tevens iedere brunch een ander thema en live entertainment! Reserveren via 043 - 609 9600
KIJK op Val ken bur g 19
Het Museum pakt uit met maar liefst vijf exposities M Door Jan Schurgers
useum Land van Valkenburg toont in de komende maanden maar liefst vijf exposities in verschillende zalen. Zowel de beeldende kunst in vele variaties, als de literatuur komen aan bod. Een overzicht.
Moniek Daemen kreeg haar opleiding Architectonische Vormgeving aan de kunstacademie in Maastricht. Ze heeft zich altijd bijzonder geïnteresseerd voor interieurarchitectuur, waardoor ze zich nu al enkele jaren bezig houdt met het maken van wandkleden, spreien en stofcollages. Haar werken zijn verhalend en uitermate gedetailleerd.
• Leo Herberghs door Peter Bertus.
Leo Herberghs en Peter Bertus Nog tot 27 augustus is er een expositie te zien van het oeuvre van dichter/schrijver Leo Herberghs en tekeningen van graficus Peter Bertus. Het tweetal werkte in de jaren zestig en zeventig nauw samen in dienst van het Limburgs Dagblad en later de Nieuwe Limburger. Tijdens wandelingen door de Limburgse natuur deed Leo Herberghs de ideeën op voor zijn gedichten en verhalen en Peter Bertus illustreerde die dan. Zo hebben ze heel wat kilometers afgelegd door het Limburgse landschap. En dat is terug te vinden in hun werk. “We waren zielsverwanten “, zegt Peter Bertus nu. Leo kon inzoomen op een grassprietje, hij stelde belang in dingen waar anderen aan voorbij gingen. Dat doen schilders ook als zij landschappen schilderen. Ik mocht zijn verhalen in tekeningen weergeven.” <<
Kunstcorridor 61 Het Kunstcollectief Corridor 61 ontplooit sinds 2011 kunstzinnige activiteiten in de regio Echt-Susteren. Met deze tentoonstelling in het museum in Valkenburg presenteren ze zich voor het eerst in onze omgeving. Het Leit-motiv voor deze expositie is: “Eder zien eige stiel”. De zeven deelnemende kunstenaars laten zien hoe ze hun verworven techniek optimaal benutten en hoe ze uitdrukking geven aan de diversiteit in hun werk.
Coby Lange doorliep haar opleiding als klassieke danseres en bezocht daarna de kleinkunstacademie in Amsterdam. Later nam ze teken- en schilderlessen bij Wijnand Thönissen. Ze maakt schilderijen, zijdeschilderijen, quilting, kettingen, collages en mixed media, allemaal met recycled materiaal en daarnaast schrijft ze ook gedichten.
Museum Land van Valkenburg Grotestraat C 31 Dinsdag t.m. vrijdag 11.00 – 17.00 uur Zaterdag en zondag 13.00 – 17.00 uur
Entree € 6,- museumkaart en vriendenpas geldig. Info: www.museumlandvanvalkenurg.nl
van kleur, later wordt het blauw en luchtig. Daarna zijn de schilderijen met stenen ontstaan. De laatste tijd komen de bloemvormen weer terug. Op een dikke plaat worden vissen, vogels en bloemen geschilderd en vervolgens uitgezaagd, zodat het schilderij een bijzondere dimensie krijgt. Lei Hannen is een keramist. Hij bezocht inspirerende keramisten in België, China, Japan, Duitsland en Irak en ontwikkelde zich verder als autodidact. Hij is gefascineerd door kleine en grote gebeurtenissen uit zijn omgeving, maar vooral ook door de natuur, muziek en de mens om hem heen. >
Jeanne van Hest is keramiste. Van de vele mogelijkheden binnen de keramiek is ze vooral gefascineerd door het vervormen van de klei op de draaischijf en om daarna door versnijden en verscheuren een nieuwe vorm te maken. Daardoor ontstaat er iets totaal anders dan eerst de bedoeling was, met ongekende mogelijkheden. Evelien Wink volgde diverse cursussen tekenen en schilderen en ontwikkelde zo haar eigen stijl. In een doorlopende verwondering over de speelse vormen om haar heen rangschikt ze haar eigen natuur. Zo ontstaat als vanzelf de symboliek in haar werk. Die werken waren aanvankelijk overwegend groen
Kwaliteit, advies en service is hier de beste investering!
Bij ons vindt u een uitgebreide collectie wandelschoenen van o.a. Lowa en Meindl
Sint Pieterstraat 6 â&#x20AC;˘ Valkenburg aan de Geul â&#x20AC;˘ Telefoon 043 - 601 35 67
Last van zomerkriebels? Bij ons vervangend vervoer!
KIJK op Val ken burg 21
Joep van Kerkum gaat relativerend te werk in zijn schilderijen. Hij vraagt zich constant af wat is wel en wat is niet belangrijk. Het is de kunst van het weglaten van het overbodige. Aan een schilderij beginnen, vastlopen, weglopen, opnieuw beginnen, even vooruit kunnen en het af willen maken, dat is het gevecht dat hij elke keer weer opnieuw aangaat. Zo ontstaan zijn kleurrijke, naar de abstractie nijgende schilderijen op linnen.
Leo Kornips was dertig jaar lang werkzaam als architect en zette daarna zijn carrière voort als beeldend kunstenaar. Momenteel drukt hij zijn abstracte architectonische ideeën uit in afbeeldingen in acrylverf op doek en in 3D. Hierbij spelen ruimtelijke beleving, verstilling en ritmering een belangrijke rol, ook in combinatie met menselijke figuren. Deze expositie gaat duren tot en met 1 oktober. <<
De geheime prenten van Charles Eyck
van langs vanwege de sexuele moraal die overschreden wordt. Juist in die tijd kreeg Charles Eyck zijn eerste kerkelijke opdrachten en hij was als de dood dat de naam van de tekenaar bekend werd. Publiekelijk heeft hij dan ook nooit toegegeven dat de tekeningen van zijn hand zijn. Ze zijn nu te zien tot en met 5 november. In het museum is een gratis brochure verkrijgbaar over het Percessie-verhaal, de historische achtergrond, de band van Weustenraad met Valkenburg en Eycks pogingen exemplaren weg te houden. Op zondag 3 september houdt neerlandicus Lou Spronck om 13.30 u. voorafgaand aan de opening een lezing over dit thema en hij herhaalt dat op zondag 1 oktober om 11.30 uur. <<
Op 3 september gaat in de Jacques Vonkzaal de expositie “de geheime prenten van Charles Eyck” van start. Die geheime tekeningen komen uit het boek “de Percessie van Scherpenheuvel”, van Theodoor Weustenraad, uitgegeven in 1931. Aanvankelijk had Eyck enthousiast die prenten vervaardigd, maar kreeg er later spijt van. Wat was het geval? In het boek krijgt de geestelijkheid er flink
Dubbeltentoonstelling:
Suus Elkink en Nic Heffels Op 8 oktober gaat de expositie van start van Suus Elkink en Nic Heffels. Suus Elkink is een veelzijdig kunstenares. Ze maakt bronzen en keramische beelden, etsen, monotypes en schilderijen. Haar omgeving is haar inspiratie. Gevoelens, gedachten, confrontaties en belevingen worden omgezet in vorm. Al haar werken hebben een duidelijk handschrift. Meestal zijn het vrouwen die worden afgebeeld in heel afwisselende houdingen en vormen. In elk beeld/ schilderij zit een verhaal verstopt, hoe subtiel ook. Vaak zijn het juist de kleine emoties die er worden uitgelicht en uitvergroot. Suus werd in 1967 geboren in Helmond. Ze volgde de modevakschool in Eindhoven en de TeHaTex in
Tilburg. In 1993 vestigde ze zich in Zuid-Limburg. Ze is lid van de Limburgse Kunstkring. Nic Heffels maakt werken in acrylverf, grafiek, aquarellen van landschappen en keramiek. Hij kreeg zijn opleiding aan de Stadsacademie Maastricht afdeling Monumentale Vormgeving en behaalde de M.O. akte handenarbeid. Hij exposeerde op tal van plaatsen in Limburg. Zelf zegt hij over zijn werk: “Schilderen is voor mij een constante zoektocht. Waarneming en verwerking van de wereld om me heen is mijn uitgangspunt: alles is mogelijk. Worden mooie dingen lelijk of wordt lelijk net mooi? In mijn dromen komen vaak fragmenten voor als korte, haast onsamenhangende beelden waarin dreiging, verantwoording, wegvluchten en vliegen een rol spelen. Deze fragmenten gebruik ik ook met regelmaat als uitgangspunt voor mijn werk. Eenmaal een fragment genoteerd, wordt dat het sturend motief van waaruit mijn werk verder groeit.” << Deze dubbeltentoonstelling gaat duren tot en met 19 november.
Collectie Leon Mommers
I
n de grote zaal zijn tot en met 8 oktober werken te zien uit de omvangrijke collectie van Leon Mommers. Hij werd in 1937 geboren in Meerssen en overleed in Maastricht in 2015. Deze expositie geeft niet alleen een beeld van zijn verzamelde werken, maar schetst ook het leven van Leon Mommers zelf. Hij begon met het verzamelen van kunst in 1969 toen hij een werk kocht van de uit Valkenburg afkomstige kunstenaar Lei Molin. Hij was erg onder de indruk van het werk van Molin dat afweek van wat tot dan toe in Zuid-Limburg gemaakt werd. Hij vestigde zich in Middelbeers en maakte via Molin kennis met de andere Amsterdamse Limburgers Ger Lataster, Pieter Defesche, Jef Diederen en Pierre van Soest. Dat werk liet hem nooit meer los. Later kwamen daar werken bij van onder andere Theo Kuijpers en Ton Teeken. Toen hij door dalende leerlingenaantallen moest afvloeien als leraar in Tilburg begon hij eind jaren tachtig met kunstbemiddeling onder de naam “Leon Mommers Moderne Kunst”. Later verhuisde hij naar Maastricht en zette daar zijn activiteiten voort. Veel kunstenaars die hij vertegenwoordigde en waarmee hij exposities inrichtte werden zijn vrienden. In 1991 verzorgde hij een grote tentoonstelling met werk van Lei Molin in het museum dat toen nog Streekmuseum heette. Leon was een aimabel man die op zijn eigen rustige manier de doelen probeerde te bereiken die hij zich gesteld had. En hij wist te luisteren en te overleggen. Lei Molin heeft altijd een speciale plek in zijn leven ingenomen. Ze gingen vaak samen op vakantie in Frankrijk en Italië en hij wist daar smakelijk over te vertellen. Vaak zocht hij hem op in zijn atelier in Sicilië. Hij begeleidde Lei intensief tijdens zijn laatste weken in het ziekenhuis in Eindhoven in 1990. Van al die bevriende kunstenaars zijn nu werken te zien in deze tentoonstelling, met daarnaast foto’s en kunstobjecten uit zijn privé-collectie. Deze bijzondere expositie gaat duren tot en met 8 oktober. << • Werk van Lei Molin.
22 KI J K o p Va l k e n b u r g
mers schrijven. Er is ruimte voor leden om invulling te geven aan het repertoire door een bijdrage te leveren aan het ontwikkelen van nieuwe liedjes, alsook het voorstellen van reeds bestaande liedjes.
Liefde voor muziek
Vijf jaar zingen...
Tijd voor een feestje! H
et is vijf jaar geleden dat een kleine groep enthousiaste meiden samen met dirigent Marjan Quaedvlieg het initiatief heeft genomen om het dameskoor Cantara op te richten. Dit gebeurde op 23 mei 2012! Het koor is inmiddels uitgegroeid tot een 40tal leden, zowel uit Valkenburg aan de Geul als ook Wijlre, Gulpen, Margraten, Ubachsberg en Maastricht.
Cantara
Eigen werk
De naam Cantara, bedacht door Marjan, betekent vrij vertaald uit het Spaans: ‚zingen‘ en dat is wat deze groep dames heel graag doet. Zo brengt Cantara een zeer gevarieerd repertoire ten gehore: van pop tot licht klassiek, zowel in het Limburgs dialect, Nederlands en in diverse andere talen. De dirigent kiest muziek uit die de leden en vooral ook het publiek weten te waarderen. Het schrijven van teksten door de leden vormt een geheel met de uitgeschreven arrangementen van bestaande en gecomponeerde muziekstukken door de dirigent. Hierdoor heeft Cantara haar eigen sound en daar zijn zij ontzettend trots op.
Cantara is beschikbaar voor optredens bij bijzondere gelegenheden en luistert H.Missen op, in zowel de feestelijke alsook formele sfeer. Zeer speciaal is de ieder jaar terugkerende Nachtmis in Oud Valkenburg waarbij het kerstrepertoire, veelal samengesteld uit eigen werken, ten gehore wordt gebracht. Klassiekers als “Halleluja” passeren de revue, maar dan ‘op zijn Cantara’s’, met een eigen sound dus. Ook eigen nummers als: “Keersjmes” en “Keersjmes toes” zijn nummers die speciaal ontwikkeld zijn voor deze uitvoering. Naast dit vaste repertoire blijven zij zich als koor ontwikkelen en blijven zij nieuwe num-
Hard werken, een goede sfeer en humor onderling zijn de juiste ingrediënten voor goede en gezellige repetities en mooie, sfeervolle optredens. Want plezier hebben in het zingen is waaruit Cantara is ontstaan en waaruit het bestaat. Wij zijn door de liefde voor muziek en zang verenigd en doen er alles aan om ook naast het zingen een gezellige sfeer te creëren. Naast de repetities worden regelmatig activiteiten ontplooid die de saamhorigheid, het animo en de stemming binnen het koor hoog houden. Een feestje, gezellige avond of een uitstapje, maar ook activiteiten om de kas te spekken zijn onderdeel hiervan. Zeker ook buiten repetities en uitvoeringen om is Cantara dus actief.
KIJK op Val ken burg 23
Eerste lustrum Op zaterdag 8 juli j.l. heeft Cantara haar 5 jarig bestaan feestelijk gevierd met een barbecue voor de leden en hun partners. Niet alleen het mooie weer, de ambiance, de prachtige omgeving, de heerlijke barbecue, maar ook de bonte avond met optredens, verzorgd door verschillende leden, zorgden voor een onvergetelijk mooi feest.
Mee doen? Heb jij passie voor muziek en zang? Hou je van een gezellige sfeer en wil je bijdragen aan een fantastische groep vriendinnen die ook naast het zingen actief is? Kom dan vrijblijvend de laagdrempelig sfeer proeven. Cantara repeteert elke woensdagavond van 20.00 - 22.00 uur in hotel Schaepkens van St. Fyt te Valkenburg, waar het goed vertoeven is. Wil je Cantara komen versterken? Kom dan op een van onze repetitieavonden een kijkje nemen en je oor te luister leggen. <<
Dorpsgeluk Als mensen mij vragen waar ik woon, antwoord ik steevast met een brede grijns: Sibbe. Om vervolgens de verwarring bij de vrager geamuseerd waar te nemen. Sibbe? Waar ligt dat? Antwoord:
Toen ze me vragend aankeek, legde ik uit
achter Valkenburg. Dan kan de vrager
dat een harmonie een marcherend orkest
ontspannen. De lol aan dit geografische
is. Dat leek ze te begrijpen. Maar een
grapje blijft voor mij dat Sibbe Fries
harmonie is veel meer dan dat, dacht ik
klinkt, maar in het diepe zuiden ligt. De
bij mezelf. Het is het sociale bindmiddel
tweede vraag die dan vaak volgt: hoe
van een dorp, samen met de voetbalclub
is het om in Sibbe te wonen? Antwoord:
en de carnavalsvereniging. Maar dat zou
geweldig! We wonen op loopafstand van
zij niet begrijpen.
Valkenburg, zonder de drukte van Valken-
Zaterdag 8 juli j.l. was het zover: het
burg, via minstens 10 uitvalswegen zitten
grote feest van de harmonie. Voor de
we gelijk op prachtige wandelroutes door
gelegenheid waren de troepen versterkt
bossen en heuvels langs velden en wei-
vanuit Margraten. Onze plaatselijke
landen, we hebben een geheime grot met
volksheld zong liedjes die door merg en
schuilkapel en een geweldig verenigings-
been gingen. Brokken in de keel werden
leven in een dorp waar iedereen elkaar
snel met bier weggespoeld. Nadat alles
kent. Bij het horen van dit antwoord kan
gedaan was (en opgeruimd), ging de
het twee kanten op met degene met wie
harde kern nog voor een afzakkertje
je in gesprek bent. Of je krijgt een blik
naar het dorpscafé. Toevallig ook de plek
van herkenning inclusief glimmende
waar al jaren een aantal mensen uit het
pretoogjes óf je krijgt verwondering in
orkest van die Maastrichtse virtuoos na
combinatie met weemoed omdat de an-
afloop van het spektakel op de Vrijthof op
der herinnerd wordt aan vervlogen tijden.
verhaal komen. Of all places komen ze
Een tijdje geleden vertelde ik aan een
uit in ons dorpscafé. Toeval? Nee, dat is
toeriste uit Den Haag opgetogen over
geen toeval… dat is Dorpsgeluk!
een groot concert van onze harmonie dat binnenkort zou plaatsvinden op de
Claudia Bisschops
binnenplaats van het Sibberhuuske.
claudia@soe-strategy.com
24 KI J K o p Va l k e n b u r g
Het werk van
Maria Verstappen oogt als een zee van licht en lucht
S
Door Jan Schurgers
luit je ogen en kijk in de zon. Aan de binnenkant van je oogleden zie je kleuren en vormen in steeds wisselende formaties voorbij schuiven. Grijs en donker overheersen en zodra je je ogen enigszins opent sluiten rode en gele vlekken zich aan. Uitdijend, steeds groter en weer kleiner wordend. Hier en daar een vleugje goud. Licht en lucht in een zee van wit en uitvloeiend blauw. Aldus heb je schilderijen gezien van kunstenares Maria Verstappen, woonachtig in Broekhem. Tijd om eens nader kennis met haar te maken. Maria werd in 1960 in Meijel geboren als jongste kind van negen en groeide op, op het platteland van de Peel op de grens tussen Brabant en Limburg. Haar vader dreef er een verfhandel en wat haar als kind zeker beïnvloed heeft, zijn de handelingen die ze hem zag verrichten in de werkplaats. Hoe hij met een klein druppeltje verf een grotere hoeveelheid van kleur kon laten veranderen en zo nieuwe kleuren schiep. Ze heeft daar tijdens haar verdere opleiding niets mee gedaan, maar het is haar altijd bijgebleven. Ze ging werken in de psychiatrie en verhuisde naar Sittard. Daar begon ze te schilderen. Mondjesmaat. Naar de academie wilde ze niet. Dat beklemde en beperkte haar teveel in wat ze wilde. Ze volgde enkele cursussen, zoals aan de volksuniversiteit in Geleen, waar ze veel leerde van kunstdocente Karin Peulen.
Nieuwe richting Zo’n 15 jaar geleden gooide ze het roer helemaal om. Ze gaf haar baan op, verhuisde naar Broekhem en ging zich wijden aan de opvoeding van haar vier kinderen en aan haar grote passie, het schilderen. Haar credo is de vrijheid van de mens en daarmee ook de vrijheid van het creëren. Het staat voor haar hoog in het vaandel. Vrijheid is het ma-
ken van eigen keuzes in de totstandkoming van haar werken, in de onderwerpen, de kleuren en de technieken. Kortom, haar eigen ding doen en haar eigen richting bepalen. Net zoals ze de mensen om haar heen de vrijheid toewenst om zich te uiten op een manier die bij hen past, die hen gelukkig maakt, zonder anderen te kort te willen doen. Die vrijheid is terug te vinden in haar werken. Concessies doet ze niet. Pas als ze volledig tevreden is over wat er tot stand is gekomen, is het werk klaar en slaagt ze erin er verder vanaf te blijven. Ze signeert aan de achterkant, zodat het schilderij op meerdere manieren opgehangen kan worden. Al naar de voorkeur van de kijker of de koper. • Openheid, 60 x 200 cm, acryl.
Dromen en mediteren Ze werkt op grote doeken. Schilderijen in formaten van twee bij twee meter komen veel voor. En liefst zou ze nog groter willen werken. Water, lucht en wolken overheersen, maar het is de beschouwer zelf die er een invulling aan geeft. Voor hetzelfde geld is er het firmament met sterren, luchtstromingen en planetoïden die alle kanten opschieten. En natuurlijk is er die zee, die onstuimige golven, met een branding waaraan je als kijker niet ontkomt. Haar werken boeien, nodigen uit om te blijven kijken en zijn morgen weer anders als vandaag. Ze slagen erin om minutenlang de aandacht vast te houden. Je te verrassen met steeds weer nieuwe elementen. Woorden op te roepen die zouden kunnen uitgroeien
• Serie Vleugelslag, 30 x 65 cm acryl op doek.
tot gedichten. Kortom, ze nodigen uit tot dromen en mediteren. Zo ontstaan de titels als welhaast vanzelf. “Vluchtige nevel”, “Verborgen stilte”, “Vergulde glans” ”Gedreven.” En bij nadere beschouwing is er altijd wel iets van terug te vinden. Als de fantasie gaat werken
Exposities Haar werken hangen inmiddels op meerdere plaatsen in ons land en in Europa. Veel • Verhulde ontmoeting.
voordeel heeft ze gehad van de deelname aan kunstbeurzen in Lanaken, maar later ook in Amsterdam en Zurich. Belangrijk was ook de jaarlijkse deelname aan Art Laren. Haar landelijke bekendheid vergrootte zich daardoor, zodat meer galeriehouders haar wisten te vinden. Zo kwam ze in Montfort en in Den Bosch terecht, maar ook in een galerie in Spanje. Ook de deelname aan de jaarlijkse KIV-tentoonstelling in Houthem-St. Gerlach heeft haar bekendheid danig uitgebreid. Heel wat belangstellenden keren er jaarlijks terug om haar te volgen in haar ontwikkeling.
Thema’s In september gaat ze exposeren met beeldhouwer Harry Schroen in Geleen en ook in de Valkenburgse kunsthandel Marx en Marx is permanent werk van haar aanwezig. Zelf houdt ze jaarlijks in december open huis in Broekhem nummer 93, samen met haar man edelsmid Jan van der Bragt en ook dan ontmoet ze weer heel wat vaste bezoekers. In de toekomst wil ze samen met andere kunstenaars aan de hand van een thema gaan werken, als aanvulling op elkaars werk.
Atelier Maria heeft al op diverse plaatsen ateliers gehad. Op het moment werkt ze in een grote ruimte in het gedeeltelijk leegstaande klooster in Rijckholt. Vreemd genoeg ontstaan er sombere schilderijen als ze zich goed voelt en kleurrijkere werken als ze somber is. Uitleggen kan ze dat niet. Het gevoel overheerst en bepaalt de kleur. Bladgoud voegt ze mondjesmaat toe op sommige schilderijen en altijd ligt
dat blinkende gedeelte precies op de goede plek. In de zomer werkt ze buiten, zodat ze dan met olieverf aan de slag kan gaan en geen last heeft van de terpentinelucht. Als het koud is werkt ze binnen en dan vooral met acrylverf, vaak in dikkere lagen opgebracht, zodat er structuren ontstaan.
Vredesvlam De meest recente samenwerking met haar echtgenoot Jan heeft plaatsgevonden bij het maken van een ontwerp voor een vredesvlam in Valkenburg. De Stichting die hiervoor in het leven is geroepen heeft in het voorjaar vier ontwerpen voorgelegd aan de bevolking met daarbij de vraag zich uit spreken over hun voorkeur. Met overgrote meerderheid werd het ontwerp van Maria en Jan uitgekozen om te realiseren. Het beeld bestaat uit twee stalen platen in een punt vlak naast elkaar neergezet met een smalle doorkijk en breed uitlopend naar boven. Het staal wordt daarna met een flinterdun laagje bladgoud bestreken. Het ligt in de bedoeling om het kunstwerk in de loop van het volgend jaar te realiseren en te onthullen. <<
KIJK op Val ken burg 27
Schrijvende Valkenburgers kijk op
kijk op
In april verscheen de vijfde wedstrijdbundel van de Elly Vorstermans Poëzie prijs. Elly Vorstermans-Blom (1939-2011) was een grote stimulator van het culturele leven in Valkenburg. Daarnaast schilderde ze en schreef ze gedichten. Ze werden gebundeld in de boekjes “Vergleden tijd”(2008) en “Zilvertinten”(2011). In 2013 nam de Stichting Cultuurcafé “D’n Dwingel” het initiatief om te komen tot een poëziewedstrijd Elly Blom en publiceerde daarbij tevens een bundel met alle ingezonden gedichten. Dat gebeurde dit jaar dus voor de vijfde keer. Meer dan tachtig dichters leverden hun bijdrage in, waaronder drie uit Valkenburg. Het gedicht “Snoeien” van Jan Schurgers behoorde tot de genomineerden. Een fragment hieruit:
En onder het pseudoniem Marc May het gedicht “Thuis”:
Hoe het scherm breed wringt half vergaand door mijn huis weer hun boot schuift Hoe ver de angst golft op zoek naar achtertuinen van anderen
Halverwege was er een knop een steeltje, een blaadje. Het uitbotten van wat eeuwen is geweest en altijd blijven zal. Allengs werd groter wat niet klein te krijgen is.
De eerste prijs ging naar het gedicht “Korstmos” van Jan P. Meijers.
Eveneens uit Valkenburg afkomstig is het gedicht “Zonder titel” van Octavie Sleijpen:
De Poëet. Zijn gedichten zinderden van zinnen die gelezen wilden worden - gemankeerde troosten heimwee verzachten totdat het gerakelde vuur doofde.
WOORDZOEKER
doe mee
Elly Blom Poëziewedstrijd 2017. 100 pagina’s. € 12,50. Te koop in de bibliotheek Valkenburg.
Maak kans op een
Culinair Driegangenmenu voor 2 pers. t.w.v.
Woordzoeker 27
Oplossing woordzoeker 26
Elk woord komt eenmaal voor in het diagram. De woorden kunnen zowel horizontaal, verticaal als diagonaal staan. Sommige woorden staan achterstevoren. Een paar let-ters en woorddelen kunnen dubbel gebruikt worden. Streep alle woorden door. De overgebleven letters vormen de oplossing. Stuur de oplossing/slagzin met uw adresgegevens, E-mailadres en telefoonnummer op een voldoende gefrankeerde briefkaart naar;
“LAAT U VERWENNEN”.
KijK op Valkenburg Hekerweg 43 6301 RJ Valkenburg aan de Geul Eind oktober 2017 krijgt de winnaar automatisch bericht via E-mail of per post en wordt het verder bekend gemaakt op onze website: kijkopvalkenburg.nl. Veel Succes!
AMARETTO BUFFELMOZZARELLA DINER DINEREN EEUWENOUD FEESTLOCATIE GESCHIEDENIS GEZELSCHAPPEN GROEPSARRANGEMENTEN GROEVE GROTCHAMPIGNONS JUBILEUMFEESTGROT
KAASPROEVERIJ KOOKKUNSTEN KREEFTENBISQUE LUNCHEN MOESTUIN ONDERGRONDS ONVERGETELIJK PADDENSTOELEN PERSONEELSFEEST PUNTPAPRIKASAUS RISOTTO RUNDERBOUILLON
SEIZOENSFRUIT SEIZOENSGROENTEN STEENKOLENMIJN STREEKPRODUCTEN TIRAMISU TROUWLOCATIE TROUWZAAL UNIEK VANILLE VIJGENTAARTJE
Aangeboden door:
79.-
De prijs is aangeboden door: Holland Casino, Kuurpark Cauberg 28, Valkenburg. De winnaar is: M. Vansimpsen-Willems uit Wittem. Proficiat met deze prijs!
G B T I U R F S N E O Z I E S N N R I N K R U K A A S P R O E V E R I J K U E E U R O F E E S T L O C A T I E I J N N T T S E E F S L E E N O S R E P M I D E C W O N E P E S T I R A M I S U N L E T U D E R G F S L I D U O N E W U E E R N D U N I E K T A M N E R E N I D L T B E O V A N I L L E R O E V E O R G O E O O R R L U N C H E N R Z D I N E R K G U R P O T T E R A M A B A Z E O N D N R I G K T R O U W Z A A L I N A I O S E E L S E O N D E R G R O N D S G R H T E V L N E N E T S N U K K O O K Q E E C T N O E R E I T A C O L W U O R T U M L S O N O T N E P P A H C S L E Z E G E E L E S Z S P U N T P A P R I K A S A U S N A G I R S N O N G I P M A H C T O R G E T S E R J U B I L E U M F E E S T G R O T E S T A E J T R A A T N E G J I V U R A N N T P A D D E N S T O E L E N I U T S E O M