Vakblad kinderboerderijen (sept. 2014) by vSKBN

Bijeenkomsten voor kinderboerderijen Verkoop van (verse) producten

Sept. 2014

03 VAKBLAD KINDERBOERDERIJEN

6 Ida Zilverschoonprijs: diervriendelijke kinderboerderij gezocht

Inhoud

September 2014 o nummer 3

Voorwoord 3 Nieuws van de vereniging SKBN

Regio-bijeenkomsten en netwerken. Doet u mee?

De Ida Zilverschoonprijs

Wijzigingen in het Keurmerk Kinderboerderijen

Hoe oud wordt een kip?

Geslaagd. Gefeliciteerd!

Dierendiefstal en -mishandeling op kinderboerderijen

IdeeĂŤn voor samenwerking

Een graantje meepikken voor de kinderboerderij

Bezwaren tegen E-herkenning

Vervolg cursus erfelijkheidsleer

Nieuws van duurzame bodem

Verkoop van verse producten op de kinderboerderij

Kinderboerderijen en kinderopvang: gouden combinatie! 20 In de EETalage

Branche kinderboerderijen in beeld

Konijnenclub zwaait af

Nieuws uit het veld

Activiteitenagenda vSKBN

Word lid van de vSKBN

ISSN: 1872-0617

Vereniging Samenwerkende

KinderBoerderijen Nederland

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Vo o r w o o r d Tijden veranderen. Kinderboerderijen waren vroeger vooral een plek om met konijnen te knuffelen en kennis te maken met koeien en geiten. Tegenwoordig is de kinderboerderij veel meer dan dat. De kinderboerderij is natuurlijk nog steeds dé plek waar bezoekers in contact komen met de landbouwhuisdieren. En waar kinderen met de klas op bezoek komen om een paar uurtjes ‘hulpboer’ te zijn. Maar ook de plek waar cliënten een zorgen werkplek hebben. Een vergaderlocatie, BSO, groene kinderopvang en fokcentrum voor allerlei zeldzame en bijzondere dierenrassen. Dat alles wordt gerealiseerd met beperkte middelen, door personeel en vrijwilligers die zich met hart en ziel inzetten voor de kinderboerderij. Ook bij de vSKBN bewegen wij graag met u mee. We luisteren naar de wensen en behoeften uit het veld. We organiseren ontmoetingen en vertegenwoordigen de kinderboerderijen bij de (landelijke) overheid. Maar we zijn ook steeds meer aan het digitaliseren. U ontvangt hierbij het eerste Vakblad in digitale vorm. Tijdens de ledenvergadering is samen met u als lid besloten om ‘digitaal te gaan’.

Met dit digitale Vakblad Kinderboerderijen kunnen we het laatste nieuws als eerste brengen. Ook zijn we hiermee flexibeler: we kunnen het aantal pagina’s makkelijk aanpassen en het Vakblad Kinderboerderijen voortaan zes maal per jaar in uw mailbox laten verschijnen. Natuurlijk horen we heel graag wat u van deze digitale verschijningsvorm vindt. Laat het ons weten! Ook als u tips, artikel of een bijzonder project heeft dat u via het Vakblad wilt delen, kunt u contact met ons opnemen via redactie@skbn.net. Wilt u dat collega’s, vrijwilligers of bestuursleden ook automatisch het Vakblad ontvangen? Geef dan hun mailadressen aan ons door en wij voegen ze toe aan de verzendlijst.

Angelique Driesen Vice-voorzitter vSKBN

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Nieuws van de vereniging SKBN

Vereniging Samenwerkende

KinderBoerderijen Nederland

Terugblik landelijke kinderboerderijendag en ledenvergadering Op 26 juni vond in Barneveld de Landelijke Kinderboerderijendag plaats. Een succesvolle editie waar we met een goed gevoel op terugkijken. Er was een grote betrokkenheid onder onze leden. U heeft actief meegepraat tijdens de ledenvergadering en uw stem laten horen. Ook tijdens de workshops in het middagprogramma ging iedereen actief aan de slag. Ledenvergadering

Workshops

Onder leiding van voorzitter Paul Duijsings zijn in de ledenvergadering een aantal lopende zaken en voorstellen aan de orde gekomen. Hier kon door de leden op gereageerd en gestemd worden. Nogmaals bedankt voor uw actieve en constructieve reacties!

In de middag konden er workshops gevolgd worden over vijf verschillende onderwerpen. De workshop ‘De WMO biedt kansen’ is helaas vervallen. Deze zal op een later moment alsnog verzorgd worden.

Van de ledenvergadering zijn notulen gemaakt met hierin een verslag van de besluiten. Deze notulen zijn te vinden op de website van de vSKBN.

De workshops hadden als thema: duurzaamheid, zoönosen en hygiëne, natuurlijk spelen, educatie over biodiversiteit en verkoop eigen producten. De hand-outs en een kort verslag zijn te downloaden via de website van de vSKBN (nieuws). Het verslag over de workshop ‘educatie en biodiversiteit’ en ‘verkoop eigen producten’ vindt u verderop in dit Vakblad. Het artikel over de duurzaamheidscampagne zal in de volgende editie geplaatst worden. Benieuwd naar alle foto’s van de dag? Bezoek dan onze Facebookpagina. Heeft u een Facebook-account? Vind ons dan direct leuk!

Het bestuur van de vSKBN bestaat uit:

Paul Duijsings, voorzitter/ penningmeester

Everhard van Veen, secretaris

Angelique Driesen, vice-voorzitter

Erik Franken, algemeen bestuurslid

René Metsch, algemeen bestuurslid

Mario Navis, algemeen bestuurslid

Pauline Wolters, algemeen bestuurslid

Begin oktober en op dinsdag 18 november vinden de volgende bestuursvergaderingen plaats. Heeft u agendapunten, een vraag of mededeling voor het bestuur? Deze kunt u uiterlijk twee weken van te voren aanleveren via bestuur@vskbn.nl of per post.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Regio-bijeenkomsten en netwerken. Doet u mee? Voor en tijdens de ledenvergadering zijn een aantal ideeën voor netwerken en werkgroepen aan bod gekomen. Zodat we met elkaar, met uw collega-kinderboerderijen, ideeën en informatie kunnen uitwisselen.

Netwerk 'beïnvloeding'

Kinderboerderijen hebben te maken met veel weten regelgeving op allerlei gebieden. Denk aan Q-koorts, maar ook aan de WMO. Niet altijd is de (nieuwe) wetgeving even praktisch in de uitvoering op kinderboerderijen. Samen met u willen we een uitwisselingsplatform organiseren. Natuurlijk nodigen we u van harte uit (actief ) deel te nemen Hierbij kunnen leden meedenken en input geven voor aan deze netwerken en bijeenkomsten! Via de website kunt overleg met de overheid of suggesties voor beïnvloeding. u aangeven waar u interesse in heeft. Aan de hand hiervan houden we u op de hoogte en maken we samen met u een Werkwijze: bij voldoende interesse wordt door de vSKBN planning voor het vervolg. in het najaar een startbijeenkomst georganiseerd op een kinderboerderij. Leden die aangeven interesse te hebben, Regio-bijeenkomsten worden hiervoor uitgenodigd. Er is veel vraag naar het opzetten van regionale bijeenkomsten voor kinderboerderij-medewerkers en Bijeenkomst 'visie kinderboerderij 2020' vrijwilligers in het land. Wij horen graag van u of u hier Hoe ziet de kinderboerderij er in 2020 uit? Waar willen we belangstelling voor heeft en zo ja, welke rol u hierbij naartoe en hoe kunnen we dat bereiken? Wat is de plek wil spelen. Momenteel zijn er twee bestaande regio's: van de kinderboerderij in de samenleving over 5 jaar? Hoe de CON (Centraal-Oost Nederland) en de ZON (Zuid- ziet u de toekomst voor de kinderboerderij? Oost Nederland). Zij organiseren tweemaal per jaar een regionale bijeenkomst op een kinderboerderij, meestal in Werkwijze: bij voldoende interesse zal de vSKBN in het april en oktober. Tijdens de bijeenkomsten komen actuele najaar met een groep van 20 leden in een creatieve sessie zaken die spelen op kinderboerderijen aan bod. nadenken over de kinderboerderij 2020 en deze visie presenteren op regio-bijeenkomsten. Werkwijze: het opzetten van nieuwe regio's zal in overleg gaan met de (potentiële) deelnemers. Hiervoor wordt -bij Bijeenkomst classificatiesysteem voldoende interesse- in het najaar door de vSKBN een Tijdens de Ledenvergadering is er gesproken over een startbijeenkomst georganiseerd in de betreffende regio's. classificatiesysteem voor kinderboerderijen op basis van de aanwezige voorzieningen. Zo kan de bezoeker Nieuwe netwerken en bijeenkomsten onderscheid maken tussen de dierenweide en een grotere Uit eerdere gesprekken met leden kwamen de volgende kinderboerderij. Dit kan ook geïntegreerd worden op de ideeën voor netwerken en bijeenkomsten. Wij horen website van de vSKBN of van de kinderboerderij. graag voor welke bijeenkomst u interesse heeft om deel te nemen. Werkwijze: er zal één bijeenkomst plaatsvinden om dit verder uit te werken. Afhankelijk van de resultaten hiervan Netwerk 'uitwisseling en professionalisering' zal de verdere uitwerking per e-mail gaan of via een Er is veel kennis en ervaring aanwezig onder volgende bijeenkomst. kinderboerderijen. Maar er leven ook veel vragen over diverse thema's. Hoe kunnen die vragen en antwoorden elkaar vinden? Hoe kan de vSKBN dit coördineren? Welke onderwerpen leven er? Samen met u zouden we graag nadenken over een netwerk 'uitwisseling'.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Bijzonder diervriendelijke kinderboerderijen gezocht voor de Ida Zilverschoonprijs Hoe besteedt uw kinderboerderij aandacht aan dierenwelzijn? Is er een geweldig verblijf voor de geiten, een dierenwelzijnsles voor scholen of speciale aandacht voor het welzijn van de konijnen? Kortom: hebben jullie op de kinderboerderij een bijzonder diervriendelijk project waar jullie trots op zijn? Meld deze dan aan voor de Ida Zilverschoon Prijs en maak kans op € 2.500,- voor de kinderboerderij!

Stichting Ida Zilverschoon stelt een prijs beschikbaar voor het beste diervriendelijkste project of actie op een kinderboerderij. Deze prijs wordt in november op de winnende kinderboerderij uitgereikt door Henk Lommers, bestuurslid van de stichting Ida Zilverschoon en TV-dierenarts.

Jurylid worden?

Als dierenwelzijn hoog in het vaandel staat en u objectief de inzendingen kunt beoordelen, dan nodigen we u uit om samen met ons de drie beste inzendingen uit te zoeken. Voorwaarde is wel dat u medewerker of vrijwilliger bent op een (bij de vSKBN aangesloten) kinderboerderij en dat uw kinderboerderij niet meedoet. Aanmelden en meer De prijs gaat naar een kinderboerderij die zich op een informatie voor de jury kan via dit formulier. bijzondere, onderscheidende manier inzet voor het dierenwelzijn. Het gaat om bestaande projecten, acties of Voorwaarden voor deelname activiteiten die zich al succesvol hebben bewezen in de • De kinderboerderij is aangesloten bij de vSKBN. praktijk. Denk bijvoorbeeld aan: • Elke kinderboerderij kan maximaal 1 project inzenden. • Speciale huisvesting/verrijking voor de dieren • Alleen volledig ingevulde en tijdig ontvangen • Voorlichting om inpulsaankopen te voorkomen nominaties komen in aanmerking voor de prijs. • Lesmateriaal/lespakket voor scholen • U gaat ermee akkoord dat uw inzending ook via andere • Trainen van dieren uitingen van de vSKBN gecommuniceerd wordt, • Betrekken van de wijk bij dierenwelzijn bijvoorbeeld als inspiratie voor collega’s.

Meedoen? Nomineer dan de kinderboerderij voor deze prijs en stuur een diervriendelijke project in! Nomineren kan via de website van de vSKBN tot en met 28 september. Hierna zal een jury, bestaande uit afgevaardigden van kinderboerderijen, uit de inzendingen drie projecten uitzoeken. Door het bestuur van Stichting Ida Zilverschoon wordt uit die drie inzendingen de winnaar gekozen. In november zal de prijs uitgereikt worden.

Over Stichting Ida Zilverschoon Stichting Ida Zilverschoon is een particuliere stichting die geldprijzen ter beschikking stelt voor (Nederlandse) personen of organisaties die zich in bijzondere zin positief hebben onderscheiden op het gebied van de bescherming van dieren en/of het voorkomen en bestrijden van dierenmishandeling. In 2014 zal er voor het eerst een prijs uitgereikt worden aan een (diervriendelijke) kinderboerderij.

Klik hier voor het aanmeldformulier

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Schoffel 16, 1648 GG De Goorn Telefoon 0229-54 41 00 Telefax 0229-54 40 30 E-mail veno@veno-degoorn.nl

Houtstaal B.V.

KIJK OP ONZE WEBSITE: WWW.VENOSTAL.NL

De ideale schapen-stalinrichting Voor al uw dagelijks gebruik van schapen- en lammerenhekwerken

VENO produceert een groot aantal speciale producten: ●

Opzetruifjes

●

Voerbanden

●

Doorloopbaden

●

Voerhekken

●

Behandelingssystemen

●

Schuilhokken

●

Lammerenvoerbak

●

Overwenbok

●

Kraamhokken

●

Hooiruiven

●

Kantelaars

●

Melkhekken

Wij leveren maatwerk! Kijk op onze site voor: Ingerichte stallen, VENO nieuws, Seizoensartikelen, Drinkbakken etc. etc.

www.venostal.nl

 Hooibergen  Garages  Houtskeletbouw  Bed & Breakfast

 Veldschuren  Stallen  Ateliers  Woonhuizen

Engelse hooiruif 1,25 mtr

Voergoot verhoogd

Schuilhok voor schapen en klein vee

Dierenverblijf voor klein vee

Houtstaal B.V. Bouwbedrijf ● Langstraat 22 4196 ● JB Tricht ● (gem. Geldermalsen) Tel: 0345-580840 ● Fax 0345-580679 ● www.houtstaal.nl ● info@houtstaal.nl

Van Leeuwen BV gespecialiseerd in Kinderboerderijen en Stadsboerderijen Van Leeuwen BV biedt u een totaalpakket van opslag tot afvoer van alle soorten mest op kinderen stadsboerderijen. Wij zijn gespecialiseerd in de verhuur van milieuvriendelijke, waterdichte en stankoverlast beperkende containers. De container die u bij ons huurt, passen wij volledig op uw wensen aan in afmeting, kleur en gebruiksvriendelijkheid. Al onze containers voldoen aan de eisen van de SKBN.

Wij komen graag bij u langs voor een vrijblijvend technisch advies over alle mogelijkheden! Voor meer informatie: Dhr. J. van Leeuwen - Mob. 0629081314 / Dhr. G.van Leeuwen - Mob. 0654731598 E-mail: info@gjvanleeuwen.nl - www.vanleeuwenkinderboerderij.nl

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Wijzigingen in het Keurmerk Kinderboerderijen Op 1 juli j.l. zijn er een aantal artikelen van kracht gegaan rondom het houden van dieren. De belangrijkste is het Besluit houders van dieren. Hierin zijn ook een aantal bestaande besluiten opgenomen. Dit heeft geleid tot enkele wijzigingen in het Keurmerk Kinderboerderijen.

1.14 Worden dieren op een vakkundige manier door een praktiserend dierenarts of andere bevoegde beroepsbeoefenaar geëuthanaseerd? • Toegevoegd: Het doden van honden, katten en (tamme) ganzen door particulieren is sinds 1 juli 2014 strafbaar, tenzij het dier een direct gevaar vormt voor mens of dier of er sprake is van ondraaglijk lijden.

In het Keurmerk wordt per criterium genoemd uit welke wet of uit welk besluit deze komt. Sinds 1 juli is het volgende gewijzigd. Deze wijzigingen hebben betrekking op de criteria in hoofdstuk 1, dieren en dierenwelzijn: • Het besluit ‘Welzijn productiedieren’ is vervallen en vervangen door het ‘besluit houders van dieren’. • Het ingrepenbesluit is vervallen en vervangen door het ‘besluit diergeneeskundigen’. • Het besluit ‘doden van dieren’ is vervallen en vervangen door ‘besluit houders van dieren’. • Artikelen uit de GWWD zijn vervangen door artikelen uit de Wet Dieren. • Het dierentuinbesluit is vervangen door het ‘besluit houders van dieren, hoofdstuk 4’.

1.18 Voldoet de kinderboerderij aan de eisen uit de positieflijst? • Wijziging: de positieflijst is uitgesteld tot (zeker) 1 januari 2015. Dit criterium is dus nog niet van kracht.

Inhoudelijke wijzigingen en toevoegingen

1.19 Is er een educatief doel beschreven voor niet-gangbare diersoorten? • Wijziging: titel van criteria verduidelijkt (was: exotisch) 1.21 Is er een fokbeleid? • Toevoeging: wettelijke, minimale leeftijd scheiden van dieren. 1.22 Gaat de kinderboerderij op de juiste wijze om met haar dieren? • Dit criterium is nieuw. In het ‘besluit houders van dieren’ zijn een aantal verboden gedragingen opgenomen ten aanzien van dieren. Zoals het schoppen van dieren of dieren inzetten als prijs bij een loterij. Kinderboerderijen hebben een belangrijke voorbeeldfunctie in de omgang met dieren. Het is daarom vanzelfsprekend dat de dieren op de juiste wijze behandeld worden.

1.7 Voldoet de kinderboerderij aan de minimale huisvestingseisen? Toegevoegd: • De houder van een dier dat in een gebouw of kooi wordt gehouden, draagt er zorg voor dat het dier daaruit niet kan ontsnappen. • Het is niet toegestaan dieren te weiden op niet beweidbaar land of, anders dan voor korte duur, dieren te weiden op slecht beweidbaar land. De meest recente versie download u hier. 1.13 Wordt er voor gezorgd dat er geen verboden ingrepen worden verricht bij dieren op de kinderboerderij, tenzij dit noodzakelijk is voor de gezondheid/welzijn van het dier? • Toegevoegd: onthoornen van geiten wordt toegestaan vanaf 1 januari 2015 voor geiten op de kinderboerderij. Schapen en runderen mogen niet onthoornd worden, tenzij ze gehouden worden voor de melkproductie. De zinsnede “geiten die worden gehouden met oog op de melkproductie” wordt dan vervangen door: “geiten die worden gehouden met het oog op de melkproductie, of die worden gehouden op kinderboerderijen.”

Konijntjes mogen niet te vroeg bij de moeder weg

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Hoe oud wordt een kip? > Levende Have Hoe oud wordt een kip? Kippenfluisteraar Monique Bestman wil met de lezers van Levende Have en bezoekers van de website een onderzoek doen naar de maximumleeftijd van hobbykippen. De signalen daarover lopen nogal uiteen. Uiteraard zijn er verschillen in ras. Maar zijn er nog meer factoren die een rol spelen? De resultaten worden gepubliceerd in het magazine Levende Have en op de website. Doe mee aan het onderzoek en klik hier.

Geslaagd. Gefeliciteerd!

Op 9 juli heeft het Cursuscentrum Dierverzorging in Barneveld aan tien cursisten van de opleiding Beheerder Kinderboerderijen het diploma mogen overhandigen. De diplomering werd verzorgd door RenĂŠ Wessels, cursusleider en docent van de opleiding. Wij feliciteren alle cursisten met het behaalde resultaat en wensen hen veel succes in de toekomst!

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Dierendiefstal en -mishandeling op kinderboerderijen Kinderboerderijen en dierenweides vervullen met name in stedelijke gebieden een belangrijke en waardevolle rol. Helaas verschijnen er zo nu en dan berichten de media over diefstal en mishandeling van dieren op kinderboerderijen. Dit lijkt niet een op zichzelf staand probleem, maar eerder een gevolg van een breder maatschappelijk probleem. RTL Nieuws heeft in samenwerking met de vSKBN een inventarisatie gemaakt onder kinderboerderijen uitgezet om dit probleem kaart te brengen.

De vragenlijst werd ingevuld door 72 kinderboerderijen en Omdat de meeste daders niet gepakt werden, kunnen de dierenweides uit heel Nederland. Deze boerderijen zijn bij kinderboerderijen alleen maar gokken waarom de dieren elkaar goed voor ruim 3,6 miljoen bezoeken per jaar. gestolen zijn. Hieronder de vermoedelijke redenen:

Diefstal van dieren

Bij 27 kinderboerderijen zijn in de afgelopen 5 jaar dieren gestolen. Het gaat in totaal om circa 100 dieren. Meestal zijn het kleine dieren die worden gestolen, zoals konijnen, kippen en cavia’s maar soms worden ook grotere dieren zoals geiten en schapen gestolen. Diersoort Kippen en ander pluimvee Konijnen Cavia’s en kleine knagers Schapen Siervogels en papegaaien Watervogels Geiten

Aantal keer genoemd 11 10 8 4 4 3 2

Reden Lieve, leuke (jonge) dieren Consumptie Vanwege de waarde Mooie dieren Onbekend

Aantal keer genoemd 5 5 4 3 10

Helaas is het lot van de gestolen dieren niet altijd rooskleurig te noemen. Enkele dieren werden later wel terug gevonden, soms levend en soms dood. Het lot van (te) jonge konijnen en cavia’s is onzeker: sommige dieren hadden nog de zorg van moeder nodig. Van de meeste dieren werd nooit meer wat vernomen.

Schade Bij de schade wordt niet alleen de financiële schade genoemd, maar ook emotionele schade. Zeker als het om Dader onbekend geliefde dieren gaat die plots verdwenen zijn. Daar komen In de meeste gevallen is de dader onbekend. In enkele ook de zorgen bij over het leed dat de dieren mogelijk is gevallen was er wel een vermoeden van de dader, maar aangedaan. onvoldoende bewijs om dit aan te tonen. In euro’s kan de schade hoog oplopen als de dieven Bij slechts 4 kinderboerderijen werd de dader gepakt. ook de hekwerken of volières hebben gesloopt om bij Hierbij ging het in drie gevallen om bezoekers die graag de dieren te komen. Ook moesten er soms rigoureuze een huisdier wilden. Twee dadertjes waren minderjarig. veiligheidsmaatregelen genomen om herhaling te voorkomen.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Mishandeling van dieren

Veiligheidsmaatregelen

De afgelopen vijf jaar werden er op 12 kinderboerderijen dieren mishandeld. Het gaat in totaal om circa 30 dieren. Bij de meeste boerderijen betreft het een incident.

Door 56 kinderboerderijen (78%) zijn maatregelen genomen om (dieren)diefstal of mishandeling te voorkomen. Bij de overige kinderboerderijen (22%) hebben zich geen incidenten voorgedaan.

Een enkele kinderboerderijen noemt als terugkerend probleem het dumpen van (verwaarloosde) dieren, bezoekers die dieren opjagen, slaan of schoppen, kinderen die een konijn laten vallen of jongeren die de stallen open zetten. Ook werd er twee keer een schaap doodgebeten door een hond. Incidenten die genoemd werden: • Schaap in weide ritueel geslacht en meegenomen. • Doodknuppelen van 6 konijnen. • Slachten en opeten van 2 kippen. • Inbraak waarbij 2 herten ontsnapten en vervolgens gewond raakten. • Geitje dat het water in was gejaagd en verdronken en 2 ganzen die onthoofd waren. • Schapen bestookt met vuurwerk (brandwonden). • Koeien door de omheining gejaagd met een quad. • Jeugd die om het park hangt en stenen gooit naar de dieren en mogelijk sigaretten uitgedrukt heeft (wondjes en brandplekken). In de meeste gevallen kwamen de dieren met lichte verwondingen en de schrik vrij. Circa 12 dieren werden in de afgelopen 5 jaar dusdanig (opzettelijk) mishandeld met de dood tot gevolg. Daders Als de daders bekend zijn, blijkt het vaak te gaan om ‘baldadigheid’ of jeugd/jongeren die niet altijd beseffen wat de gevolgen kunnen zijn van hun gedrag. Eén keer wordt genoemd dat de dader ‘niet goed bij zijn hoofd’ is. Die dader is ook opgepakt. Het ritueel slachten wordt twee keer als mogelijke reden genoemd.

De volgende maatregelen werden genomen: Terrein • Beter/hoger/ ander hekwerk (31x genoemd) • Ophangen van beveiligingscamera’s (25x genoemd) • Alarminstallatie installeren en beveiliging (6x genoemd) • Bedrijfswoning op het terrein (2x) • Aanwezigheid van een hond (2x) • Het installeren van een bouwlamp met bewegingscensor • Betere verlichting • Meer camera’s of nepcamera’s ophangen (3x) • Mogelijkheid om thuis camera’s te bekijken • De kinderboerderij is omringd door sloten (3x) • Dichtbegroeide struik met dorens • De hekken rond de stadsboerderijen zijn niet hoger dan ca. 1.30 m. Ondanks deze hoogte gebeuren er eigenlijk geen vervelende zaken met de dieren. Door deze overzichtelijkheid (ook geen hoge bossages) hebben buurtbewoners beter overzicht en voelen zich makkelijker geroepen om te reageren • Alarmnummer in toegangsvitrine (voor bezoekers: in geval van nood dit nummer bellen) Dierverblijven • Alle hekken rond de weilanden zijn met een extra slot beveiligd, zodat er geen dieren losgelaten kunnen worden. • Sloten op de hokken (3x) • Cavia’s zijn gehuisvest in een grote bak met hier overheen een hekwerk om diefstal te voorkomen. • Konijnen kunnen overdag naar buiten, maar buiten openingstijden wordt de uitloop afgesloten en zitten ze binnen. • Dieren achter slot en grendel als de kinderboerderij gesloten is (3x) • Schrikdraad bij de pony’s • Publiek niet meer bij bepaalde dieren laten > > Lees verder op de volgende pagina

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Voorkomen is beter dan genezen Personeel • Onder openingstijden meer vrijwilligers / personeel aanwezig (3x) • Gesloten als er onvoldoende vrijwilligers/ vakbekwaam personeel is (2x) • Publieksmedewerkers die opletten tijdens de openingstijden of alles goed verloopt. • Instructie aan de dierverzorgers hoe om te gaan met lastige bezoekers. Omgeving • Buurtpreventie en sociale controle. Buurtbewoners houden de boel goed in de gaten. Kinderboerderij is in een wijk gelegen. (14x) • Goed contact met wijkagenten. Hierdoor maken ze vaak een extra rondje langs de kinderboerderij (preventief ). Kosten De daders worden bijna nooit gepakt zeggen de kinderboerderijen, die extra veiligheidsmaatregelen nemen vanwege de diefstallen. En dat kost de kinderboerderijen, die vaak afhankelijk zijn van donaties, duizenden euro’s voor extra hekken en beveiligingscamera’s.

Elk geval van mishandeling, doden of diefstal van (kinderboerderij)dieren is er natuurlijk één teveel. Daar staat wel tegenover dat deze kinderboerderijen bij elkaar de afgelopen vijf jaar zo’n 18 miljoen bezoekers hebben ontvangen en ruime openingstijden hebben. Dierendiefstal In Nederland zijn er ruim 500 kinderboerderijen en dierenweides die jaarlijks tussen de 25 en 30 miljoen bezoeken ontvangen. Veel van deze locaties zijn gelegen in een stad, vaak in of bij een woonwijk. In Nederland worden bij de politie jaarlijks ruim 300.000 meldingen gedaan van diefstal. Het is bijna onontkoombaar dat ook op kinderboerderijen gestolen of ingebroken wordt, ondanks alle veiligheidsmaatregelen. In de meeste gevallen worden er geen dieren gestolen. Mishandeling van dieren Er zijn geen getallen bekend van het aantal gevallen van dierenmishandeling per jaar. Op kinderboerderijen heeft men met name te maken met de volgende daders: • Onwetende daders: vooral jonge bezoekertjes die achter de dieren aanrennen, ze slaan of laten vallen. Vrijwel elke kinderboerderij heeft hiermee te maken. Hierbij is geen echte opzet in het spel. • Jeugd/baldadigheid: jongeren die in groepen uit verveling of baldadigheid bijvoorbeeld stenen of blikjes naar dieren gooien of hekken open zetten. Deze mishandelingen kunnen vervelende gevolgen hebben. • Psychische stoornis: bij de meest ernstige gevallen van mishandeling gaat het om (meestal een mannelijke) dader met een psychische stoornis. Een dergelijk voorval deed zich recent voor op de kinderboerderijen in Assen. Maatregelen Het doel van de kinderboerderij is het in contact brengen van mens en dier. De dieren altijd achter hoge hekken opsluiten is dan ook geen optie. In praktijk vindt een deel van de diefstallen onder openingstijden plaats, hierbij gaat het met name om diefstallen van kleine dieren (konijnen, kippen, knaagdieren). Op vrijwel alle kinderboerderijen is daarom onder openingstijden altijd minimaal één vakbekwaam medewerker (of vrijwilliger) aanwezig. Ook heeft bijna 80% van de kinderboerderijen veiligheidsmaatregelen genomen om (dieren)diefstal, vandalisme en mishandeling buiten openingstijden te voorkomen. Bij de overige 20% hebben zich geen incidenten voorgedaan.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Ideeën voor samenwerking: een fotograaf op de kinderboerderij > Ingrid Elderson

Samenwerken met andere organisaties op de kinderboerderij, kan nieuw publiek trekken, nieuwe ideeën opleveren en de plek van de boerderij versterken in de omgeving. Soms moet je even aan het idee wennen, past dit wel bij ons? Of had je er al veel eerder mee moeten beginnen! Door open te staan voor nieuwe mogelijkheden, heb je er ineens een aantrekkelijke activiteit bij.

Aangezien Linda druk in de weer was met haar camera, was een stagiaire bij de fotoshoot aanwezig. Zij is goed vertrouwd met kinderen en de dieren. Zij hield de dieren in de gaten, gaf ze aan, maar zorgde er ook voor dat er niets met de dieren gebeurde. Een kind kan dol zijn op konijnen, maar als het kind niet gewend is om met dieren om te gaan, dan kan een krabbel of een knabbel voor paniek zorgen! De afspraak was dat de stagiaire op elk moment voor de camera kon lopen als er iets niet goed dreigde te gaan met het kind of dier. Dierenwelzijn bleef voorop staan! Een Zo heeft Linda Pomp contact gezocht met kinderboerderij digitale camera is natuurlijk ook heel handig: foto mislukt? de Kooi in Rotterdam. Linda, wonend in de wijk waar ook In de prullenmand! de boerderij is, werkt als fotografe. Zij had het plan om een fotoshoot op de kinderboerderij te houden: in 10 Linda zorgde thuis voor het bewerken en afdrukken van minuten 10 foto’s van een kind met een dier naar keuze, de foto’s. Ook de afspraken voor het ophalen van de foto’s voor 10 euro. Door met haar in gesprek te gaan, werd dit regelde zij zelf met de klanten. Het ophalen gebeurde wel plan uitgewerkt. Voor de fotoshoot werd reclame gemaakt weer op de boerderij. in de wijk en konden mensen zich opgeven. Tijdens de Paasactiviteit op de boerderij zou de eerste fotoshoot Win-win-situatie plaatsvinden. Onder de overkapping werd een hoekje De samenwerking is goed verlopen: een tweede fotoingericht met boerderijmaterialen: strobalen, bezem, shoot heeft inmiddels plaatsgevonden tijdens het schep, melkemmer, boerenzakdoeken... Midzomerfeest. Deze keer werden de foto’s in een zonnige entourage genomen, zonder dieren. De nieuwe plannen Het dier naar keuze werd beperkt tot een cavia, konijn, kip zijn ook al gemaakt: Linda zal in het najaar beginnen met of geitenlam. Voor kinderen is het heel moeilijk om een workshops fotografie op de kinderboerderij. keus te maken en niet alle dieren zijn even fotogeniek en lenen zich er goed voor om in handen te zijn. Deze samenwerking met een fotografe is voor de kinderboerderij en voor haar een win-win situatie. Voor Linda leverde dit naamsbekendheid op en wat inkomen. Voor de kinderboerderij meer (nieuw) publiek en goede foto’s voor bijvoorbeeld het maken van posters.

Heeft u goede voorbeelden van samenwerking? Reageer dan! Ook ideeën waar anderen wellicht wat mee kunnen? Mail uw tips en ideeën naar de redactie (redactie@skbn.net) of vul het reactieformulier in.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Een graantje meepikken voor de kinderboerderij > Ruud Oosterhof, speelboerderij de Elsenhove in Amstelveen Vanaf dit najaar kunnen kinderboerderijen gratis gebruik maken van een lessenserie over lekker en gezond eten van planten en dieren. De kinderboerderij is dĂŠ plek om kinderen informatie te geven over voedsel: Wat eten dieren? Wat eten mensen? Waarom eten mensen voedsel gemaakt van dieren? En wat betekent variatie in planten en dieren voor ons voedsel?

Maatwerk en voorwaarden

NME Amstelveen/Speelboerderij Elsenhove, Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH) en het Centrum voor Genetische bronnen (CGN) zijn een samenwerking aangegaan om een reeks lessen te laten ontwikkelen speciaal voor kinderboerderijen. Iedere organisatie met een eigen insteek: de Elsenhove wilde de themaâ&#x20AC;&#x2122;s voeding, beweging, energie en landbouwhuisdieren behandelen. De SZH legt het accent op de relatie tussen zeldzame rassen en duurzame voedselproductie en het CGN heeft als insteek biodiversiteit, de link tussen natuur en ons voedsel.

Omdat de lessen op elke kinderboerderij gegeven moeten kunnen worden, kan deze zelf eventuele aanpassingen maken in een digitale voering in Word. In dat geval dient er tenminste in de docentenhandleiding vermeld te worden dat het een les is gebaseerd op het materiaal dat in opdracht van NME Amstelveen/Speelboerderij Elsenhove, Stichting Zeldzame Huisdierrassen en het Centrum voor Genetische bronnen ontwikkeld is.

De lessen zijn zo gemaakt dat een kinderboerderijmedewerker, educatief medewerker of leerkracht er snel mee aan de slag kan. Natuurlijk moet wel het benodigde materiaal gezocht of gemaakt worden voordat de les daadwerkelijk aan een school kan worden aangeboden. De lessen sluiten aan bij een aantal kerndoelen Natuur&Techniek uit het onderwijs.

Aanvragen lessenserie

U kunt de lessen aanvragen via de Stichting Zeldzame Over de lessen Huisdierrassen (SZH) door een e- mail te sturen naar Nonja Mensen, planten en dieren hebben een lange geschiedenis Remijn via nonja.remijn@szh.nl. Op www.szh.nl vindt u met elkaar. Onze verre voorouders verzamelden zaden van meer informatie en hoe u de lessenserie kunt aanvragen. een aantal plantensoorten en kweekte die bij huis op. Zo zijn de akkerbouwgewassen, groenten en fruitbomen die we nu kennen, ontstaan. Vervolgens maakten ze een aantal diersoorten tam en zijn die bij huis gaan houden. Dat zijn uiteindelijk onze boerderijdieren geworden. Deze planten en dieren leveren nog altijd elke dag een belangrijke bijdrage aan ons voedsel, zonder dat we het beseffen. Met de lessenserie willen ze bereiken dat kinderen zich daarvan bewuster worden.

Overzicht lessenserie In de inleiding staat hoe de lessen opgebouwd zijn en hoe ze gebruikt kunnen worden. Van elke les is er een docentenhandleiding en een set werkbladen voor kinderen gemaakt. De serie bestaat uit drie lessenreeksen: 1. Eten en gegeten worden (onderbouw) 2. Met een appel en een ei (middenbouw) 3. Leven van de koe (bovenbouw: deze les is ook geschikt voor een bezoek aan een commercieel bedrijf met rundvee)

Foto: Gemeente Amstelveen

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Bezwaren tegen E-herkenning Vanaf 1 juli is de manier veranderd waarop bedrijven en organisaties -dus ook kinderboerderijen- inloggen op mijn.rvo.nl. Vanaf deze datum kan er ingelogd worden via eHerkenning. Inloggen met een de gebruikerscode en wachtwoord kan nog tot 31 december 2014. De invoering van eHerkenning heeft bij (commerciële) schapen- en geitenhouders tot grote bezwaren geleid. Voor voor eHerkenning moet betaald worden. De commerciële schapen- en geitenhouders vinden dat onrechtvaardig omdat ze al royaal hebben bijgedragen aan het I&Rsysteem. Het sectoroverleg schapen en geiten, waarbij zowel de commerciële houders als de kleinschalige houders zijn aangesloten, heeft bij het ministerie van Economische Zaken gewezen op de nadelige consequenties. Vertegenwoordigers van organisaties dringen aan op overleg. Zij hebben op 16 juli een brief naar het ministerie gestuurd, omdat zij zich overvallen voelden door de plotselinge invoering van deze maatregel. Wordt vervolgd!

Vervolg cursus erfelijkheidsleer Het afgelopen seizoen heeft de Stichting Zeldzame Huisdieren samen met het Cursuscentrum Dierverzorging in Barneveld drie maal op een zaterdag de cursus “Erfelijkheidsleer en Fokkerij” gegeven. Wegens succes krijgen de cursussen vervolg.

De gevarieerde groep cursisten, van hobbyfokkers tot mbodocenten, hebben de cursusdagen een goede beoordeling gegeven. Dat is de reden voor de initiatiefnemers om de cursussen opnieuw te geven in het cursusseizoen 20142015.

De cursus is bestemd voor iedereen die zich wil verdiepen in de erfelijkheidsleer en het fokken van zeldzame rassen en geeft inzicht in de wetmatigheden van de erfelijkheidsleer en de toepassingen daarvan bij het fokken van deze dieren. De kennis kan gebruikt worden om op een verantwoorde manier een volgende generatie te fokken. De mogelijkheden van de moleculaire genetica worden geschetst. De kennis over verwantschap en inteelt die nodig is om een ras in stand te houden wordt ook aan de orde gesteld.

De data zijn: • Erfelijkheidsleer en fokkerij hond: 1 november 2014 • Erfelijkheidsleer en fokkerij rund/paard: 7 februari 2015 • Erfelijkheidsleer en fokkerij schaap/geit en op kip/ varken: 30 mei 2015 Aanmelden is mogelijk via de website van het cursuscentrum.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Nieuws van duurzame bodem Heb jij de vetste kinderboerderij van Nederland? > Hans de Rijk, KinderboerderijenActief.nl

Eind dit jaar zal de top 25 gepresenteerd worden van kinderboerderijen die het meeste gebruikt (frituur)vet ingezameld hebben in 2014. Jouw kinderboerderij kan de vetste van Nederland zijn! We verwachten dat dit extra publiciteit oplevert voor de nuttige rol die kinderboerderijen hebben in het bewuster maken van burgers ten aanzien van het aanbieden van gebruikt vet. Daarnaast worden er ook een paar leuke prijzen ter beschikking gesteld voor de winnaars. Voor de leukste promotie-actie rondom het thema ‘vet inzameling op een kinderboerderij’ wordt een extra prijs gegeven!

Er zijn op dit moment 46 kinderboerderijen die vet inzamelen. Heb je belangstelling om vet in te zamelen? Kijk dan op www.allekinderboerderijenduurzaam.nl of mail naar info@kinderboerderijenactief.nl De top 25 is een samenwerking tussen KinderboerderijenActief.nl, campagne ‘Vet Recycle het!’ en de Watercoalitie.

Hoe wordt de plek op de ranglijst bepaald? De top 25 wordt gemaakt op basis van gegevens van inzamelaars. De ter verwerking aangeboden volle containers worden meegenomen bij de telling. De meetperiode is van 1 januari t/m 28 november 2014. Interesse om in te zamelen?

Tussenstand Wecycle Op meer dan 150 kinderboerderijen worden inmiddels oude, kleine apparaten voor Wecycle ingezameld. En met succes: in 2013 werden er door de kinderboerderijen 711 bakken ingeleverd. Tot juni 2014 zijn dat er al 630! Hieronder is de top-10 inzamelende kinderboerderijen te vinden. In deze top 10 zijn twee nieuwkomers te vinden: kinderboerderij de Dierenhoeve en kinderboerderij de Schouw verzamelen dit jaar voor het eerst apparaten in. De drie kinderboerderijen die de meeste bakken inleveren, ontvangen van Wecycle een extra beloning van € 250,-! Nog niet zoveel bakken ingezameld? 38 40 Ook dan maak je kans op extra 32 32 35 €250,-. Wecycle beloont ook twee 28 30 24 kinderboerderijen die op een 22 25 21 20 18 18 18 20 bijzondere manier extra aandacht 15 14 14 13 13 13 15 10 geeft aan Wecycle richting de 10 bezoekers. 5 0 0 0

Aantal bakken tot juni 2014

Totaal aantal bakken in 2013

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Duurzaamheid uit de praktijk: bestrijden van vliegen en bloedluizen > Margriet Spierings, beheerder van Speelboerderij Elsenhove

Op kinderboerderijen zijn veel creatieve en inspirerende voorbeelden te vinden hoe er meer gedaan kan worden met duurzaamheid. Zo heeft Speelboerderij Elsenhove in Amstelveen een aantal stappen gezet om duurzamer te werken in haar beleid. Deze zijn gericht op de bestrijding van vliegen en bloedluizen. Sinds kort is Speelboerderij Elsenhove overgegaan op een biologische manier van vliegen bestrijden. Vliegen geven veel overlast aan mens en dier en zijn bovendien niet goed voor de hygiëne. Er zijn verschillende chemische middelen voor verkrijgbaar, maar die zijn niet goed voor het milieu en bovendien niet goed voor de gezondheid. De natuurlijke vliegenbestrijding is gebaseerd op het bestrijden van de vliegenpoppen in de dierenverblijven en op de mesthopen met behulp van sluipwespen. Uiteindelijk zal er zich een populatie sluipwespen opbouwen die de vliegenplaag uiteindelijk vrijwel geheel weet te beheersen. Het aantal vliegen is nu al drastisch verminderd.

Voor de bestrijding van bloedluizen in de kippenhokken heeft Speelboerderij Elsenhove ook een klein roofmijtjes van slechts 1 mm groot ingezet. Door de leverancier “Dutchy’s “ genoemd. Ze leven in de grond en jagen daar op allerlei bodemorganismen. Wanneer deze roofmijten in kippenhokken uitzet worden, worden ze felle bestrijders van onder andere bloedmijten. Ze jagen de hele dag achter hen aan en doden ze om ze vervolgens op te eten. Ook deze biologische bestrijders moeten in voorjaar en zomer regelmatig uitgezet worden om het probleem onder controle te houden. De kleine roofmijtjes worden in een witte patroon geleverd, die je vervolgens in de houder in het kippenhok schuift. Deze blauwe houders kun je in de kippenhokken in de buurt van de zitstokken zien hangen. De roofmijten komen er vanzelf uit om op jacht te gaan. Meer weten hierover? Neem dan contact op met Margriet Spierings, beheerder van Speelboerderij Elsenhove.

Wist je dat... • • • • •

inmiddels 78 kinderboerderijen de intentieverklaring ‘duurzaamheid’ getekend hebben? er meer dan 150 kinderboerderijen zijn die apparaten inzamelen voor Wecycle? er 46 kinderboerderijen gebruikt (frituur)vet inzamelen? door 9 kinderboerderijen al 1980 kilo gebruikte kleding is opgehaald en de opbrengst €0,20 per kg is? (2014) er op 78 kinderboerderijen boeken zwerven en het op 8 oktober Kinderzwerfboekdag is?

Wil je ook inzamelpunt zijn? Kijk op www.allekinderboerderijenduurzaam.nl voor alle informatie, of stuur een e-mail naar info@kinderboerderijenactief.nl (Hans de Rijk).

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Verkoop van verse producten op de kinderboerderij Op veel kinderboerderijen worden eieren verkocht, maar vaak ook groente, fruit en soms zelfs vlees, zuivel of honing. Meestal zijn het eigen producten: eieren van de kippen, groente uit de moestuin en soms kaas van de eigen geiten. Er is veel regelgeving rondom de verkoop en hygiëne van eigen producten. Veel van die regels richten zich op de grootschalige productie en verkoop. Om helderheid te scheppen en praktische vragen te beantwoorden, zal er in de komende uitgaves van het Vakblad per productgroep een artikel plaatsen met daarin belangrijkste informatie en praktische antwoorden. In de volgende nummers zal aan bod komen: eieren, zuivel (melk, kaas, ijs etc.), vlees, groente en fruit, honing. Heeft u nu al vragen hierover? Laat het weten! In dit artikel worden een aantal algemene zaken uiteen gezet. Ook vindt u hier een overzicht van de antwoorden gesteld tijdens de workshop op de Landelijke kinderboerderijendag.

Het bestemmingsplan Allereerst is het goed om te weten dat het verkopen van eigen producten is toegestaan. Maar u zult wel in het gemeentelijke bestemmingsplan moeten nagaan of en hoe dit toegestaan is bij een boerderij met een agrarische (neven)bestemming. Het bestemmingsplan gaat over alle gebruik van gebouwen en gronden en is de basis voor het verlenen van bouwvergunningen. Het wordt door de gemeente vastgesteld. Indien de kinderboerderij als agrarisch bedrijf is bestemd, mag u altijd zonder bijzondere bestemmingsverandering eigen producten van uw land/ bedrijf, al dan niet bewerkt of verwerkt, verkopen. Ook mag u uw eigen producten bewerken, sorteren, verpakken en vervoeren (webwinkel, bezorgdienst, inpakken voor abonnementen). Bedenk daarbij ook dat andere wetgeving, zoals de milieuregels, eisen stelt. Wezenlijk is dat het om producten van de eigen kinderboerderij. Gaat u producten van anderen verkopen (zoals jam of streekproducten), kunnen er gemeentes zijn die dit niet acceptabel vinden. Dit zou dan kunnen vallen onder detailhandel. Twijfelt u? Neem dan contact op met de gemeente.

Voedselveiligheid De overheid wil haar burgers en daarmee uw klanten beschermen. En ook u als ondernemer. Daarom stelt de overheid eisen aan het bereiden en verkopen van eet- en drinkwaren en vindt zij hygiënisch werken een absolute voorwaarde om de veiligheid van de consument te garanderen. Deze eisen worden gecontroleerd door de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA).

Als stelregel kunt u onthouden: hoe meer u een product ‘behandelt’, des te groter is de kans dat er iets mis gaat en dus zijn de regels des te strenger. Hoe meer een eetbaar product door uw handen gaat (hoe meer u het bewerkt, snijdt, transporteert, aanraakt), des te groter is de kans op beschadiging, vervuiling of ziektekiemen. Hoe meer u met voedsel doet, des te strenger zijn de eisen die aan schoon, veilig en hygiënisch werken worden gesteld. Dat is logisch. Een hele kool is veel minder bederfelijk dan gesneden kool. Afhankelijk van wat u verkoopt aan consumenten, zult u dus aan strenge of minder strenge eisen moeten voldoen. U bent in ieder geval verplicht om volgens een voedselveiligheidsplan te werken. Daarnaast moet u verpakte producten etiketteren volgens het Warenwetbesluit Etikettering van levensmiddelen.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Als u alleen eigen producten aan consumenten verkoopt, • Bederfelijke producten bewaart en transporteert u hoeft u aan minder eisen te voldoen dan als u grootschalig gescheiden en gekoeld (ook naar de markt of voor de gaat verkopen of aan winkels. webwinkel). Dit hoeft niet altijd met een koelwagen, voor sommige producten is bijvoorbeeld koeling in Eisen uit de Warenwet een koelbox met piepschuim voldoende. U bent wel De Warenwet stelt eisen aan levensmiddelen. De verplicht om met een geijkte thermometer te kunnen belangrijkste voor u zijn: aantonen dat u de juiste temperatuur waarborgt. • De verkoopruimte en de opslag moeten schoon zijn. • Het is nooit toegestaan eten voor bezoekers te bereiden Meer informatie: in uw eigen privé keuken. Dit mag wel in de keuken van de kinderboerderij of kantine. Website van Maria van Boxtel: • Hygiëne-eisen voor u en de ruimte worden strenger als www.landco.nl u meer risicovolle verkoop- of bereidingswijzen volgt. www.landregels.nl • De eisen op het gebied van registratie van hygiëne voor u en de ruimte worden strenger als u voor meer Download hier de brochure ‘Wat mag ik?’ kwetsbare groepen eten bereidt (bijvoorbeeld voor kwetsbare zorgvragers of kinderen).

Vragen en antwoorden van de workshop gesteld op de Landelijke Kinderboerderijendag > Maria van Boxtel, Land&Co Stempelen van eieren Hoe snel moeten de eieren na de leg verkocht zijn? U moet de eieren binnen 21 dagen na de leg verkopen. De t.h.t. datum op het ei mag maximaal 28 dagen na de leg zijn, om u de tijd te geven eieren naar keuren pakstation te vervoeren.

Afhankelijk van de grootte van het bedrijf en de afnemer gelden aanvullende regels: • Als de afnemer de consument is, hoeven de eieren niet via een keur- of pakstation. Voorwaarde is wel dat u de eieren ongesorteerd verkoopt. • Als de afnemer een groothandel of winkel is, moeten de eieren wel via een keur- of pakstation en moet u geregistreerd staan bij het productschap PVE. • Als u meer dan 250 kippen houdt, moet u geregistreerd staan bij het productschap voor pluimvee en eieren, het registratienummer wat u van het PVE krijgt moet ook opgenomen zijn in het stempel.

Mag ik ook stempelen met een potlood of stift? In Nederland is het verplicht om alle eieren die voor de consumptie verkocht worden van een stempel te voorzien. U mag zelf deze stempel aanbrengen op de eieren. U bent verplicht de eieren te stempelen met een gekocht, officieel stempel met levensmiddeleninkt. U mag dus niet een Etikettering van honing: eigen code met potlood op een ei schrijven. Is een waarschuwing voor zuigelingen verplicht? Het is niet wettelijk verplicht op het etiket van honing te Ben ik verplicht eieren te stempelen? vermelden dat kinderen tot één jaar geen honing mogen Volgens de EU moeten eieren altijd bestempeld worden, eten. Het is wel een advies, u kunt het dus op het etiket maar mag een lidstaat een uitzondering maken onder de vermelden. Let op, in het keurmerk kinderboerderijen 50 kippen. Nederland als lidstaat heeft deze uitzondering wordt dit wel verplicht. Dit omdat honing vaak verkocht niet gemaakt. In de praktijk gedoogt de NCAE (Nederlandse wordt aan bezoekers met (jonge) kinderen. Controle Autoriteit Eieren) in Nederland verkoop van ongestempelde eieren van uw eigen kippen indien het De NVWA raadt af om kinderen tot 1 jaar honing te geven. minder dan 50 kippen betreft en indien u alleen in uw In honing kan namelijk clostridium botulinum zitten. In de eigen boerderijwinkel de eieren verkoopt. darmflora van zuigelingen komt deze bacterie tot groei en wordt giftig. Zuigelingenbotulisme kan het gevolg zijn. Als een kind hieraan lijdt, is het raadzaam om zo snel mogelijk naar een arts te gaan.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Kinderboerderijen en kinderopvang: een gouden combinatie! > Alberthe Papma, St. Groen Cement, projectleider Jaar van de Groene Kinderopvang

2014 is door Stichting Groen Cement en het Vakblad Kinderopvang uitgeroepen tot het Jaar van de Groene Kinderopvang. Doel is de kinderopvang te inspireren tot meer vergroening en mooie voorbeelden voor het voetlicht te brengen. Want natuurbeleving en vrij buitenspel in een groene omgeving zijn heel goed voor het welzijn en de ontwikkeling van kinderen, zo blijkt uit onderzoek en praktijk. Dat biedt kansen voor de kinderopvang maar ook voor organisaties die ervaring hebben op dat terrein en de benodigde inhoudelijke expertise en eventueel materialen en activiteiten kunnen bieden.

De natuur draait om beleving!

Toch vinden veel kinderopvangorganisaties het nog lastig om natuurbeleving een structurele plek in hun pedagogische beleidsplan en hun dagelijks handelen te geven. Bij pedagogisch medewerkers bestaat het gevoel dat ze veel inhoudelijke kennis van natuur moeten hebben, of men denkt dat er grote investeringen gedaan moeten worden om de buitenruimte opnieuw in te richten. Dat is helemaal niet nodig! Het gaat in de kinderopvang tenslotte meer om de beleving van natuur dan om het opdoen van kennis. Dat komt vanzelf wel als kinderen plezier hebben en geïnteresseerd raken. En ook in een minimoestuintje Met buitenonderwijs en buitenopvang is in bijvoorbeeld of met een paar aardbeien in een oude mand kun je de Duitsland en de Scandinavische landen lang ervaring seizoenen volop volgen en beleven. opgedaan. Vanuit het adagium ’slecht weer bestaat niet, slechte kleren wel’ spelen en leren kinderen daar het Mocht er dan van lieverlee behoefte komen aan hele jaar buiten. Voor ons land heeft dat behoorlijk wat diepergaande kennis van bloemen, planten, dieren of het inspiratie opgeleverd; de laatste jaren wordt hard gewerkt weer, dan zijn er voor kinderen heel geschikte veldgidsjes of aan natuurbeleving in het onderwijs en de ontwikkeling computerprogramma’s die je kunt raadplegen. En ook zijn van groene schoolpleinen en natuurspeelplekken. Ook er natuurlijk in natuur- en milieu educatie gespecialiseerde een flink aantal kinderdagverblijven hebben ingezet op organisaties of centra die graag hun natuurkennis delen vergroening door bijvoorbeeld dagelijks vrij buitenspel met allerhande doelgroepen. in alle seizoenen, de zorg voor dieren of het inzaaien van moestuintjes. Inmiddels zijn er ook in Nederland enkele Vanuit Groen Cement worden kinderdagverblijven dan ook groene bso’s te vinden, waar de kinderen het grootste actief gestimuleerd om contact te zoeken met relevante deel van de tijd buiten zijn. Inspirerende voorbeelden van partners in hun eigen regio. groene kinderopvang zijn te vinden op de websites van Stichting Groen Cement en van Kind van Nature.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Kinderboerderijen en kinderopvang Ook kinderboerderijen kunnen hier een belangrijke rol vervullen! Daar zijn immers dieren om te verzorgen, (moes)tuinen om in te werken en vaak is er een ruim en avontuurlijk buitenterrein waar heerlijk vrij gespeeld kan worden. Veel kinderboerderijen hebben al wel programma’s en activiteiten ontwikkeld voor scholen, vaak in een combinatie met natuur en milieu educatie via leskisten of buitenlessen. Samenwerking met de kinderopvang is minder ver ontwikkeld. Toch is de kinderopvang een potentieel erg interessante doelgroep, immers via deze kinderen bereik je veelal in latere instantie ook de (groot) ouders, verzorgers, broertjes en zusjes.

In Deventer werkt kinderboerderij en natuur- en milieucentrum De Ulebelt nauw samen met BSO Sam&Michiel. Op deze locatie, in het gebouw van de Ulebelt, is sprake van een unieke situatie. Er is maar liefst zes hectare aan weiland, akkerbouw, groentetuinen, BSOtuin en speelplaatsen beschikbaar voor kinderen. In Zoetermeer wordt in de loop van 2014 zelfs een geheel nieuwe stadsboerderij geopend, specifiek met het oog op het samengaan van natuurbeleving, spelen, natuur- en milieu-educatie en kinderopvang. Kinderopvang De Drie Ballonnen krijgt een plek op deze boerderij. Voorbeelden als deze laten zien dat kinderboerderijen en kinderopvang elkaar kunnen versterken. Enerzijds kan het invulling geven aan de groeiende wens tot vergroening van de kinderopvang waarbij kinderen dichtbij huis op een groene locatie directe ervaring kunnen opdoen met de natuur en de seizoenen. Anderzijds biedt het de kinderboerderij als duurzaam en groen hart van de wijk, de mogelijkheid tot het aanboren en vasthouden van een nieuwe doelgroep.

Samenwerking is mogelijk in vele soorten en maten, variërend van een incidenteel bezoekje vanuit het kinderdagverblijf of het lenen van dieren en een jaarlijkse oogst- en sapdag tot het op regelmatige basis meewerken in de moestuin en het verzorgen van de dieren, rapen van eieren en het uitmesten van hokken. Soms worden er gezamenlijk speciale acties georganiseerd. Zo openden de kinderen van BSO Sterrenpret van OOK Kinderopvang in Apeldoorn een officieel Wecyclepunt op kinderboerderij Laag Buurlo in het kader van het programma ‘Alle Bezoek de website voor inspiratie Kinderboerderijen Duurzaam!’.

Samenwerkingen met BSO’s en kinderboerderijen Ook een structurele samenwerking is mogelijk waarbij een kinderdagverblijf of BS0 gevestigd is op het terrein of in een gebouw van de kinderboerderij. Zo is op het terrein van de zorgen kinderboerderij De Buitenplaats in de Arnhemse wijk Schuijtgraaf de BSO Villa Fantasia van SKAR Kinderopvang gevestigd. De cliënten van de Buitenplaats bereiden activiteiten voor de BSO voor of maken producten, bijvoorbeeld speelgoed, die door kinderen weer gebruikt kunnen worden. De BSO kinderen beschikken hier over een geitenweitje, konijnen en kippen, helpen met het verzorgen van de dieren of de tuin en kunnen ravotten op de nieuwe natuurspeelplek die ook open is voor alle kinderen uit de omliggende wijk. Kober Kindercentra en boerderij en bezoekerscentrum de Wolfslaar in Breda namen gezamenlijk het initiatief tot een buitenschoolse opvang geheel gericht op natuurbeleving; de ‘NatuurTuin Zuid’. Deze BSO heeft zo veel mogelijk activiteiten in de buitenlucht. Bij slecht weer maken ze gebruik van het nieuwe duurzame leslokaal op het terrein. En natuurlijk wordt er volop geholpen op de boerderij.

Meer weten over groene kinderopvang? Stichting Groen Cement wil een brug slaan tussen de kinderopvang en de ‘groene sector’. Het biedt een platform, waar partijen elkaar kunnen inspireren, informeren, motiveren, ontmoeten en inschakelen. Groen Cement beschikt over een netwerk van 200 vrijwillige ‘metselaars’: professionals uit zowel de kinderopvang als de groene sector, over heel Nederland verspreid. Zij kunnen helpen bij de vergroening van de kinderopvang en bij het leggen van contacten met relevante organisaties. Kijk voor meer informatie op www.groencement.nl. Kind van Nature is een programma van Veldwerk Nederland, kennis- en praktijkcentrum voor natuureducatie. Binnen Kind van Nature worden uitwisselings- en kennisbijeenkomsten en trainingen georganiseerd op het terrein van groene kinderopvang. Het Jaar van de Groene Kinderopvang wordt mede mogelijk gemaakt door het Kinderopvangfonds

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Foto: St. Ondernemende Kinderboerderijen

In de EETalage

De kinderboerderij: ontmoetingsplek voor producent & consument > Hans de Rijk

De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht , voor voeding. Door voedselschandalen (vlees), maar vooral omdat mensen steeds meer willen weten over de herkomst van hun voeding. Gezonde voeding en (duurzame) producten uit de buurt nemen een enorme vlucht. Voeding, duurzaamheid, van dichtbij: daar kan de kinderboerderij iets mee! De kinderboerderij is van oudsher één van de weinige plekken waar (stads)bewoners nog echte dieren kunnen zien en aanraken. Veel kinderboerderijen hebben ook een (moes)tuin. Natuurlijk is het geen echte afspiegeling van de hedendaagse landbouw, maar kinderboerderijen kunnen wel een ‘etalage’ zijn, waar men kennis kan maken met de herkomst van voedsel. Producenten kunnen het grote bezoekersaantal benutten om hun ‘waar’ dichterbij de consument te brengen. Aangezien de kinderboerderij ook een educatieve functie , heeft, is het een ideale plek als etalage. De kinderboerderij is een prachtige ontmoetingsplek voor producent en consument.

In de EETalage Bovenstaande uitgangspunten waren voor de Stichting Ondernemende Kinderboerderijen en een aantal kinderboerderijen de aanleiding om te pionieren met een kleine streekmarkt op de kinderboerderijlocatie. Gezamenlijke voorbereiding, dezelfde naam en inkomsten voor de kinderboerderij waren de uitgangspunten. Dit alles onder de naam ‘ In de EETalage’. De verwachting was dat diverse producenten van streekproducten belangstelling zouden hebben. Voor een deel was dit waar. Sommige producenten hadden interesse, maar op de geprikte data hadden ze al iets anders toegezegd. Een andere categorie twijfelde of de bezoekers wel iets zouden aanschaffen (‘kijken, kijken, proeven en niet kopen’).

Uiteindelijk waren de omzet en het bereik (hoeveel mensen komen er) belangrijke overwegingen om wel of niet deel te nemen. Standhouders betaalden €25 per keer. In eerste instantie werd gedacht aan een aparte streekmarkt. Het bleek tijdens voorbereidingen lastig te zijn om voldoende standhouders hiervoor te vinden. Tijd voor plan b: het combineren van ‘In de EETalage’ met een bestaande (grotere) activiteit op de kinderboerderij. Voordelen hiervan zijn: minder organisatie voor de kinderboerderij, kans op grotere toeloop van bezoekers. En op die manier interessanter voor producenten, bezoekers, en kinderboerderij. Op Kinderboerderij Delftse Hout in Delft werd ‘ In de EETalage’ gecombineerd met het traditionele ‘Zomerfeest’ (800 – 900 bezoekers). Op iedere producentenkraam was het beeldmerk ‘In de EETalage’ zichtbaar.

Ervaringen Op 2 locaties zijn inmiddels ervaringen opgedaan (Kinderboerderij Delfste Hout en Balijhoeve in Zoetermeer). Aanwezige producenten is gevraagd naar hun ervaringen. Hieruit is een aantal lessen te trekken voor de organisatie in de toekomst: • Start zeer tijdig met vastleggen producenten (er zijn vele andere streekmarkten). Voor een streekmarkt in het voorjaar, moet je producenten in het najaar al benaderen en vastleggen. • Combineer het (als start) met bestaande activiteiten, dit zorgt voor meer aanloop en starten met een kleine markt is dan makkelijker (minder organisatie en toch aantrekkelijk voor bezoeker en producent).

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

• Zorg voor duidelijke informatie naar standhouders over bereik (verwacht bezoekersaantal), eventueel eerdere ervaringen, publicitaire acties, kosten deelname. • Probeer te achterhalen welke doelgroep in jouw omgeving specifiek geïnteresseerd is in een markt en schat in of jouw bezoekers voldoende ‘bestedingsruimte’ hebben om dit soort, vaak iets duurdere producten, aan te schaffen. • Neem een breed palet aan promotiemiddelen en betrek de producenten hierbij (toesturen poster, noemen/verbinden via sociale media)

Toekomst Na eerste ervaringen is het de bedoeling om volgend jaar de uitwerking met een aantal kinderboerderijen tijdiger op te pakken en nog meer gebruik te maken van een gezamenlijke aanpak/voorbereiding. Zo hopen we dat ‘In de EETalage’ een gevestigd concept wordt dat relatief eenvoudig overdraagbaar is naar andere kinderboerderijen, herkenbaar is voor producenten en een aantrekkelijke toevoeging is voor bezoekers aan kinderboerderijen. Belangstelling voor deze aanpak? Mail naar: info@ondernemendekinderboerderijen.nl

Boerenmarkt in Ede Op kinderboerderij de Oude Hofstede (Ede) is het afgelopen jaar gestart met een Boerenmarkt. Secretaris Guus Vlaskamp hierover “De eerste keer was in combinatie met het jaarlijkse Schaapscheerfeest. Dit was een succes: voldoende kramen van aanbieders en veel publiek. Daarna was het op de laatste vrijdagochtend van de maand. Er is geflyerd op de kinderboerderij en in de buurt; in de plaatselijke kranten verschenen berichten. Toch bleek dat de boerenmarkten zonder de steun van een bestaande grotere activiteit, te weinig bezoekers trokken. Standhouders haakten ook af. De ervaringen komen goed overeen met die van ‘In de EETalage’. De Oude Hofstede heeft de resterende boerenmarkten van 2014 laten vervallen, en beraadt zich op een nieuwe aanpak in 2015.”

Foto: De Oude Hofstede

Branche kinderboerderijen in beeld Dat elke kinderboerderij anders is, dat weet u natuurlijk allang. Maar hoe zit deze bijzondere ‘branche kinderboerderijen’ in elkaar en welke overeenkomsten en verschillen zijn er? Wij hebben dit in beeld gebracht in de digitale uitgave ‘branche kinderboerderijen’. Hierin vindt u een beschrijving van de kinderboerderijen, het maatschappelijk belang en ook andere feiten en wetenswaardigheden over de kinderboerderij. Natuurlijk ook handig voor de gemeente, sponsoren of als naslagwerk voor stagiairs en scholieren! De inhoud van dit naslagwerk wordt verzameld aan de hand van de gegevens over kinderboerderijen op onze website. Als lid van de vSKBN kunt u zelf uw gegevens over bijvoorbeeld uw diersoorten, aantal medewerkers, foto’s of korte beschrijving actueel houden en aanpassen. Als u ingelogd bent, vindt u linksonder een menu-item ‘Hoe wijzig ik mijn gegevens?’ waarin stapsgewijs wordt uitgelegd hoe u deze gegevens wijzigt. Zo kunnen we met zijn allen de gegevens actueel houden en het enorme, maatschappelijke belang van kinderboerderijen in beeld brengen!

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Konijnenclub zwaait af > Ingrid Elderson

De konijnenclub op kinderboerderij de Kooi in Rotterdam, kwam het afgelopen jaar eens in de twee weken bij elkaar. De groep van vijf kinderen leerde in die tijd niet alleen het voeren en verzorgen van de konijnen, maar ging ook aan de gang met het fokken met de dieren en het Konijnenhop bezoeken van een tentoonstelling. Ook was er tijd voor recreatie met je konijn: er werd druk geoefend met konijnenhop en dit werd ook tijdens een Dit project, dat is ontstaan door samenwerking aantal activiteiten op de Kooi aan het publiek getoond. Het tussen de Stichting Zeldzame Huisdierrassen en ene konijn had er duidelijk meer zin in dan de ander! Kleindiersportverenigingen, brengt zo het houden fokken en van dieren onder de aandacht van kinderen. De Fraaiste van een jeugdlid fokverenigingen vergrijzen en dus sloegen beide clubs Het clubjaar werd afgesloten met de deelname aan de de handen ineen om dit tij te keren. Een jaar lang met Jongdierendag bij kleindiervereniging Nut en Sport in kinderen aan de slag met konijnen, kippen of duiven en Poortugaal, met de eigen gefokte jonge konijnen. Naast dan het liefst op een kinderboerderij. Na de kippenclub de medaille voor elk kind, werd er met een Havanna (ZG, lukte dit ook met een konijnenclub op de Kooi. 93,5 punt) de “aanmoedigingsprijs voor de jeugd” behaald. Met een Deilenaar (ZG, 94,5 punt) won een van de jonge Samenwerking foksters zelfs de “Fraaiste van een jeugdlid” prijs. Na afloop De groep werd geleid door Michael Huijzers (dierverzorger van de laatste bijeenkomst, mocht de kinderen die dat op de Kooi) en Heleen van der Velde (bestuurslid van wilden en mochten van thuis, een konijn van hun gekozen kleindiervereniging Nut en Sport in Poortugaal en ras mee naar huis nemen. Wellicht een eerste start voor enthousiast fokster van Thrianta konijnen). Tijdens de fokkers in de dop! bijeenkomsten maakten ze gebruik van het handboek over het konijn, samengesteld door de SZH en de Ook aan de slag? Kleindiersportverenigingen. Ook aan de slag met een konijnen-, kippen- of duivenclub? De handboeken zijn op te vragen bij de Stichting Zeldzame Op de Kooi, fokcentrum van de SZH voor kippen en duiven, Huisdierrassen. zijn ook een aantal verschillende raskonijnen te vinden. Naast het verzorgen en voeren van de dieren, kozen de kinderen een ras uit waar zij mee wilden gaan fokken. Zo kwam de opfok van de jonge dieren aan bod.

Praktijkopdrachten Veel aandacht was er voor het keuren van de verschillende rassen: waar wordt op gelet, wat zijn de verschillen en wat de fouten. Hanteren, verzorging van de vacht en stellen voor de keurmeester werd geoefend. Fokkers uit de buurt kwamen met hun dieren naar de boerderij en de kinderen mochten de dieren keuren. Ook aan de fokkers werden bezoeken gebracht: hoe pakt iemand de fokkerij bij een rijtjeshuis aan?

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Nieuws uit het veld Waardering voor nieuwe kinderboerderij Papenhoeve PAPENDRECHT, 8 september - Nadat de hekken van de nieuwe Kinderboerderij afgelopen zaterdag voor het eerst open zwaaiden, bleef de stroom bezoekers aanzwellen. Papendrecht kwam massaal de nieuwe aanwinst bekijken. De reacties liegen er niet om. Er was alom waardering voor de prachtige gebouwen, de sfeervolle aanleg en de kwaliteit van de inrichting. Alle kritiek is verstomd. Papendrechters omarmen hun nieuwe Papenhoeve. Het op zaterdag massaal toegestroomde publiek vermaakte zich uitstekend en keek de ogen uit. “Wat ruim, mooi aangelegd,” aldus een enthousiaste moeder. “Hier kun je heerlijk naar toe gaan en je uitstekend vermaken.”

Kinderboerderijen Actief Toer Haaglanden - Van 13 t/m 21 september wordt op initiatief van de Stichting Ondernemende Kinderboerderijen de ‘Kinderboerderijen Actief Toer’ gehouden. In de regio Haaglanden, Leiden en Bollenstreek worden in die week op en rond kinderboerderijen een groot aantal activiteiten georganiseerd die bijdragen aan een grotere bekendheid van het kinderboerderijenwerk en extra inkomsten voor de deelnemende kinderboerderijen. Alle Haagse stadsboerderijen doen mee.

De komende weken worden er allerlei activiteiten en acties gehouden om samen met bezoekers, omwonenden en bedrijven het aanschafbedrag van deze spaardoelen bij elkaar te krijgen. Fonds 1818 verdubbelt het binnengekomen bedrag tot een maximum van €1000-. Dus €10,- doneren betekent €20,voor de kinderboerderij!

Iedereen kan meehelpen om van deze actieweek een succes te maken. Via www.voorjebuurt.nl/partner/ kbactieftoer2014 kunnen de spaardoelen bekeken Fonds 1818 verdubbelt de bijdrage! worden, kan een donatie gedaan worden en is te zien Iedere Haagse stadsboerderij heeft een mooi eigen hoeveel geld er al binnengekomen is. spaardoel gekozen, o.a. fruitbomen, een picknicktafel, extra speelmaterialen voor op de boerderij. Op deze Op www.kinderboerderijenactief.nl is algemene wijze zorgen ze er samen voor dat de stadsboerderijen informatie over deze actieweek te vinden. nog aantrekkelijker worden.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014

Activiteitenagenda vSKBN De vSKBN heeft een aantal activiteiten en bijeenkomsten op haar programma staan. Deze vindt u hieronder. Houd daarnaast ook onze website www.kinderboerderijen.nl in de gaten voor de meest actuele ontwikkelingen. Wij informeren onze leden via de digitale nieuwsbrief. Indien u deze nieuwsbrief wilt ontvangen, kunt u zich abonneren door een e-mail te sturen naar: website@skbn.net EFCF congres 25 t/m 29 september (Swansea, UK) Nationale Kinderzwerfboekdag 08 oktober (landelijk) Regiodag ZON 09 oktober (Oss) Regiodag CON 11 oktober (Losser) Ziektevrije dieren Veel kinderboerderijen zijn op zoek zijn naar ziektevrije dieren, zoals CL/CAE vrije geiten en zwoegerziekte vrije schapen. Om het vinden van vrije kinderboerderijen te vergemakkelijken, wordt dit geïnventariseerd op de website. U kunt als kinderboerderij in uw profiel op de website zelf aangeven welke ziektevrije dieren u houdt. Zoekt u ziektevrije dieren? Kijk dan op deze pagina om te zoeken. Vraag en aanbod van dieren Op de website van de vSKBN is ‘Vraag en Aanbod’ te vinden van dieren. Heeft u een dier te koop of bent u op zoek? Log dan in op de website van de vSKBN en bekijk het aanbod of bied uw dieren aan!

Overzicht komende cursussen Cursuscentrum Dierverzorging Wanneer u dagelijks bezig bent met de verzorging van (huis)dieren op een kinder- of een zorgboerderij, dan zijn deze cursussen van Cursuscentrum Dierverzorging u op het lijf geschreven! Omschrijving Dierverzorger kinderboerderij Duiven en watervogels Konijnen en knaagdieren Hoefbekappen Voeding module I: Basisprincipes paardenvoeding De ondernemende kinderboerderij

Start 16 september 2014 16 september 2014 14 oktober 2014 29 oktober 2014 1 november 10 december 2014

Duur in dagen 31 dagen 4 dagen 4 dagen 10 avonden 1 dag 9 dagen

NIEUW! Dierenclubdocent (start op 19 maart 2015) Na het succesvol afronden van deze 4-daagse cursus bent u in staat om educatieve dierenlessen samen te stellen en te geven. Onder uw begeleiding kunnen kinderen genieten via spel, training en verzorging van de omgang met dieren van uw keuze. U leert kinderen daarbij natuurlijk gedrag van dieren te ontdekken. In de cursus gaan we uitgebreid in op dierethiek en -welzijn, natuurlijk diergedrag en de theorie van hoe dieren leren. U oefent via rollenspellen de omgang met kinderen en ontvangt volop handvatten om kind- en diervriendelijke lessen voor te bereiden en te organiseren. Op de vierde lesdag gebruikt u de opgedane kennis om een dierenles te geven aan een groepje kinderen. Een aanvulling voor op de kinderboerderij!

Word lid van de vSKBN En profiteer van alle voordelen!

Elke kinderboerderij, dierenweide of publieksboerderij kan zich aansluiten bij de vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland (vSKBN): de landelijke, overkoepelende belangenbehartiger voor de sector. Beheert u een kinderboerderij? Word dan lid van de vSKBN en ontdek hieronder alle voordelen van het lidmaatschap. De vSKBN biedt u advies en ondersteuning U kunt advisering, begeleiding en ondersteuning van de vSKBN verwachten. Waar moet je aan denken bij het opstarten en beheren van een kinderboerderij? Hoe zit het met zoönosen en hoe kan ik mijn personeel scholen? De vSKBN biedt desgewenst maatwerk op locatie. De vSKBN is gesprekspartner voor kinderboerderijen De vSKBN is de gesprekspartner naar diverse overheden, waaronder het ministerie van EZ en de NVWA. Zij hebben reeds meerdere keren aangegeven de vSKBN als serieuze gesprekspartner te zien die de belangen voor de sector kinderboerderijen behartigt. De vSKBN beheert het Keurmerk Kinderboerderijen De vSKBN heeft het Keurmerk Kinderboerderijen ontwikkeld en in beheer. U kunt advisering en ondersteuning van ons verwachten rondom het Keurmerk Kinderboerderijen. De vSKBN verzorgt daarnaast de toetsing en toekenning van het keurmerk.

Colofon Redactie en foto’s Birgit van der Laan (hoofdredacteur), Ingrid Elderson, Inger van der Laan (foto’s). Landelijk Bureau vSKBN Postbus 77 4190 CB Geldermalsen Tel. nr: 0345 47 30 70 redactie@skbn.net www.kinderboerderijen.nl Rabobank: NL03RABO0385526113

De vSKBN houdt u op de hoogte Van de vSKBN krijgt u ondersteuning bij ontwikkelingen, zoals bij dierziekten. Wij versturen regelmatig digitale nieuwsbrieven met informatie en actuele ontwikkelingen. Ook ontvangt u zes keer per jaar het Vakblad Kinderboerderijen. De vSKBN biedt u waardevolle informatie Op het besloten deel van onze website is veel informatie te vinden over het beheer van de kinderboerderij. Daar heeft u ook toegang tot de projectendatabank met bijna 100 kant-en-klare projecten van kinderboerderijen.

Het Vakblad Kinderboerderijen verschijnt zes keer per jaar. Een abonnement is inbegrepen bij het lidmaatschap. Meer informatie via de website van de vSKBN.

De vSKBN organiseert bijeenkomsten en biedt voordeel Als lid profiteert u natuurlijk ook van de voordelen. Zo organiseert de vSKBN workshops en landelijke dagen voor haar leden en kunt u Kinderboerderijenpaspoorten aanvragen om te verkopen.

Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen, met bronvermelding en voor niet-commerciële doeleinden is toegestaan. De redactie behoudt zich het recht voor reacties in te korten of niet te plaatsen. De inhoud van de artikelen hoeft niet altijd het standpunt van de vSKBN weer te geven.

De jaarlijkse bijdrage is € 395,- per kinderboerderij (2014). Aanmelden kan via onze website: www.kinderboerderijen.nl

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland | september 2014