ปัจจัยทีส่ ่งผลต่อ ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ Factors affect Creative Leadership
การเดินทางไกลหมื่นลี้ สาคัญที่สุดคือก้าวแรก
ดร.กิตติก์ าญจน์ ปฏิพันธ์
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์
51
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ (Factors affect Creative Leadership) ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ของแต่ละบุคคลสามารถส่งเสริมให้เกิดขึ้นและพัฒนาให้ดี และมีได้โดยไม่จาเป็นต้องพัฒนาเฉพาะบุคคลที่เป็นผู้นาเท่านั้น บุคคลทั่วไปก็สามารถ ส่งเสริม และพั ฒ นาได้ เพราะแต่ ล ะบุค คลต่ างมี ศั ก ยภาพภายในตนเอง แต่ ภ าวะผู้ น า เชิงสร้างสรรค์จะเกิดขึ้นได้ต้องมีปัจจัยต่าง ๆ ทั้งปัจจัยทางตรงและปัจจัยทางอ้อมมา เกี่ยวข้อง ในการพัฒนาภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ของแต่ละบุคคล ก็ยังอาจมีอุปสรรคมา ปิดกั้นหรือขัดขวางการมีภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ได้ นักวิชาการ นักบริหารการศึกษา และนักบริหารธุรกิจ ได้ให้ทัศนะเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ ตาม #39 ทัศนะและบริบทของแต่ละคนดังต่อไปนี้ เทเรซา อะมาบิลี (Teresa Amabile) ศาสตราจารย์ด้านการบริหารธุรกิจ ของเอ็ ด เซลไบรอั น ฟอร์ ด และผู้ อ านวยการวิ ท ยาลั ย ธุ ร กิ จ บั ณ ฑิ ต แห่ ง มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ได้กาหนดปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ไว้ Amabile ว่าประกอบไปด้วย 1) ความรู้เชิงลึก เกี่ยวข้องด้านการมีทักษะ ความรู้ที่ยอด เยี่ยมและประสบการณ์ที่พิเศษในการปฏิบัติงานเฉพาะในด้านใดด้านหนึ่ง 2) มีทักษะการ คิดเชิงสร้างสรรค์เป็ นความสามารถในการบูรณาการความรู้ ความคิด จินตนาการ และ 3) แรงจูงใจภายใน เป็นแรงจูงใจที่เกิดจากความปรารถนาอันแรงกล้า ความรู้สึกยินดีที่ อยากจะทางาน ตลอดจนมาจากการมีความพึงพอใจส่วนบุคคลเป็นพิเศษ #40 แอนดริ ว พี วั ล ตั ล (Andre P. Walton) ซึ่ ง เป็ น อาจารย์ ด้ า นความ สร้างสรรค์ ในมหาวิทยาลัยเนวาดาประเทศสหรัฐอเมริกา ให้ทัศนะเกี่ยวกับ ปั จจั ย ที่ ส่ ง ผล ต่ อภ าวะผู้ น าเชิ ง สร้ า งสรรค์ ไว้ ว่ า ป ระกอบ ไป ด้ วย 1) สภาพแวดล้อมแบบเปิด 2) ความรู้เชิงลึก และ 3) แรงจูงใจภายใน Walton ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์
52
โรเบิร์ต เจ สเติร์นเบริ์ก (Robert J. Sternberg) ศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาชาว #41 อเมริกัน ผู้อานวยการศูนย์พัฒนาสมรรถนะด้านจิตวิทยา ในมหาวิทยาลัย เยลและเป็น ประธานสหพั นธ์สมาคมด้านพฤติ กรรมศาสตร์และสมองใน ส ห รั ฐ อ เม ริ ก า ผ ล งาน ที่ โด ด เด่ น คื อ งาน วิ จั ย เกี่ ย วกั บ ค วาม คิ ด เชิงสร้างสรรค์และเชาว์นปัญญา วิจัยเกี่ยวกับเรื่องภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ Sternberg ได้สรุปปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ ไว้ว่าการที่จะมีภาวะผู้ นา เชิงสร้างสรรค์ได้นั้นจาเป็นต้องอาศัย 1) สติปัญญา 2) ความรู้เชิงลึก 3) รูปแบบการคิด 4) บุคลิกภาพ 5) แรงจูงใจภายใน และ 6) สภาพแวดล้อมแบบเปิด แอบราแฮม มาสโลว์ (Abraham Maslow) นั กจิ ตวิทยากลุ่ มมนุ ษย์ นิ ยม เจ้าของ #42 ทฤษฏีความต้องการของมนุษย์ได้กาหนดหลักการไว้ว่า “บุคคลที่พยายาม สนองต่อความต้องการของตนเพื่อความอยู่รอดและความสาเร็จของชีวิต ” นาไปสู่ทฤษฏีการจูงใจ (Motivation Theory) ได้สรุปปัจจัยที่มีผลต่อความ สร้ า งสรรค์ ไ ว้ ใ นหนั ง สื อ ศาสตร์ แ ละศิ ล ป์ ในการเป็ น ผู้ น าในโลกยุ ค ใหม่ Maslow ประกอบไปด้ วย 1) แรงจูงใจภายใน มี ค วามสนใจที่ จะท างานให้ มี คุ ณ ค่ า มากกว่าการมองเรื่องค่าตอบแทนที่สูงขึ้น และ 2) สภาพแวดล้อมแบบเปิด เป็น ความ มีอิสระทางความคิดเพื่อสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ เป็นปัจจัยที่จะนาไปสู่การมีความสร้างสรรค์ ไมล์เดริล จี ไพร์ยัวร์ (Mildred G. Pryor) ศาสตราจารย์ด้านการบริหารจัดการ #43 ที่มหาวิทยาลัยเท็กซัส ได้สรุปปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ไว้ใน บทความ International Journal of business and public administration ในหั ว ข้ อ The 4R’S Model For Nurturing Creative Talent ไว้ว่าปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์คือ 1) ความท้าทาย Pryor 2) ค่านิยม 3) สภาพแวดล้อมแบบเปิด และ 4) แรงจูงใจภายใน ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์
องค์ประกอบ แรงจูงใจภายใน
สภาพแวดล้อม แบบเปิด ความรู้เชิงลึก
53
นักวิชาการ เทเรซา อะมาบายด์ , แอนดริว พี วัลตัล โรเบริต เจ สเตรินเบริ์ก, ไมล์เดริล จี ไพร์ยัวร์ มาสโลว์ แอนดริว พี วัลตัล, มาสโลว์ , โรเบริต เจ สเตรินเบริ์ก, ไมล์เดริล จี ไพร์ยวั ร์ เทเรซา อะมาบายด์ , แอนดริว พี วัลตัล โรเบริต เจ สเตรินเบริ์ก
ผลจากการสังเคราะห์ปัจจัยที่ ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ที่เป็น แนวคิดจาก นักวิชาการและนักการศึกษาพบว่า มีจานวน 3 ปัจจัยที่มีความถี่สูงมาจากนักวิชาการที่ ให้ทัศนคติตรงกันคือ แรงจูงใจภายใน สภาพแวดล้อมแบบเปิด และความรู้เชิงลึก 1. แรงจูงใจภายใน (Intrinsic motivation) บั น ไดแห่ งความส าเร็จ ของคนเราคื อ การมี ค วามมั่ น ใจในตนเอง ขอเพี ย งเรามี ความหวัง มีแรงปรารถนา มีแรงจูงใจภายในที่คอยกระตุ้นเตือนและให้กาลังใจตัวเองอยู่ เสมอเพื่ อ ให้ ก ารเดิ น ทางสู่ เป้ าหมายที่ วาดหวัง หลายคนมองข้ ามการกระตุ้ น และให้ กาลังใจตนเอง ทาให้เกิดความท้อถอยและท้อแท้เมื่อเจอปัญหา ขอให้คิดเสมอว่าความ ยาก ลาบาก ที่แสนสาหัสสากรรจ์นั้นทาให้คนประสบความสาเร็จมามากมายโดยลักษณะ หรือพฤติกรรมคนที่จะมีแรงจูงใจภายใน จะประกอบไปด้วย 1) การมีเป้าหมายที่ชัดเจน 2) มีความวิริยะ อุตสาหะ และ 3) มีความมุ่งมั่น ทุ่มเทในการทางาน ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์
54
1.1 เป้าหมาย (Goal) เป้าหมายนั้นต้องปรับเปลี่ยนไปตามสถานการณ์ และ ต้องกาหนดเป้าหมายเป็น ขั้น ๆ เช่น 5 ปี 10 ปี 20 ปี จากนั้น ก็ปรับเปลี่ยนไปทีละขั้นหรือก้าวไปทีละก้าวเพื่อให้การย่างก้าว เดินไปสู่เป้าหมายสัมฤทธิ์ผล เป้าหมายจะต้องสูง ยิ่งใหญ่ แล้ว จะก่อให้เกิดความท้าทายและมีความทะเยอทะยานในการก้าวสู่เป้าหมายที่ใฝ่ฝันด้วยแรง ปรารถนาอันแรงกล้า ทุกคนล้วนมีความฝัน การเดินทางสู่เป้าหมายที่แสนไกลย่อมทาให้ เราเหนื่อยล้าและท้อแท้ ความกดดันอาจทาให้เราเกิดความรู้สึกท้อถอย เพื่อให้เป้าหมาย มีความเป็นไปได้เราต้องรู้จักศักยภาพของตนเอง การมีเป้าหมายที่ ชัดเจนจะทาให้ไม่ หลงทางและไม่ ห วั่ น ไหว สั่ น คลอน อั น จะเป็ น แก่ น แท้ ข องคนที่ ป ระสบความส าเร็ จ จะต้องมีจิตใจที่มุ่งมั่นตั้งใจอย่างแน่วแน่ ในการมุ่งสู่จุดหมายที่ใฝ่ฝัน บางครั้งการเดินทาง สู่เป้าหมายที่แสนไกลย่อมทาให้เราเหน็ดเหนื่อย แต่การได้รับ พลังและกาลังใจจากคนใน ครอบครัวพร้อมคนรอบข้างที่แสนวิเศษ รวมกับการคิดบวกต่อตนเองและคนอื่น จะทาให้ เราเดินสู่เป้าหมายได้ในที่สุ ด คนที่ประสบความสาเร็จจะไขว่คว้าหา สร้างโอกาสต่าง ๆ ให้กับตัวเองเสมอ มองวิกฤติเป็นโอกาสและมองโลกในแง่ดี อันจะทาให้เป้าหมายในชีวิต สาเร็จดั่งใจปรารถนา 1.2 ความทุ่มเท (intensity) การมีความมุ่งมั่น ทุ่มเท จะมีพฤติกรรมในการแสดงออกถึงการมีความเต็มใจอย่าง #45 เต็มเปี่ยม มีความตั้งใจอย่างแน่วแน่ เพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่วางไว้ การ กระตือรือร้น กระฉับกระเฉงจะช่วยเติมเต็มพลังงานในตัวเราให้มีพลัง ทางานอย่างไม่มีขีดจากัด การมีความกระตือรือร้นและความปรารถนา อั น แรงกล้ า ในการท างานขอเพี ย งไม่ ท้ อ แท้ เสี ย ก่ อ น คนเราเมื่ อ เจอ สถานการณ์ที่ไม่ชัดเจน คลุมเครือ ความมุ่งมั่นความทุ่มเท จะเป็นแรง #44
สมจิตร จงจอหอ
ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์
55
ช่วยผลักดันฟันฝ่าให้ผ่านพ้นไปได้ การใช้แรงบันดาลใจกระตุ้นให้ตัวเราใช้ศักยภาพที่มีจะ เป็นบันไดสู่ความสาเร็จ เมื่อมีปัญหาและอุปสรรคก็ช่วยเหลือและกระตุ้นพร้อมกับให้ กาลังใจทีมงานเสมอ ไม่มีทางลัดได ๆ สู่ความสาเร็จโดยไม่ผ่านการทางานที่หนักหน่วง เหมือนกรณีนักมวยสมัครเล่นไทยที่ชื่อ สมจิตร จงจอหอ ก็ใช้เวลาเดินทางย่างก้าวสู่ ความสาเร็จถึง 12 ปี กว่าจะได้เหรียญทองจากการแข่งขันกีฬามวยโอลิมปิก การทางาน หนัก มีคุณภาพและมาตรฐานสูงจะทาให้เรามีคุณค่า แต่ก็อย่าลืมการสร้างความสมดุลใน ระหว่างการเดินทาง คือหยุดพักบ้างเมื่อเราเหน็ดเหนื่อย หยุดชาร์จพลัง งานทั้งร่างกาย และจิตใจให้เกิดความสร้างสรรค์ การมุ่งมั่น ทุ่มเทนั้นเป็นเรื่องที่ดีแต่อย่าให้ถึงกับต้อง ลาบากตรากตราจนเกินไป ทางสายกลางตามหลักพุทธศาสนาเป็นสิ่งที่ควรจะนาไปใช้ใน การดาเนินชีวิตประจาวัน 1.3 ความวิริยะ (persistence) ความส าเร็ จ ที่ ยั่ ง ยื น เกิ ด ขึ้ น ได้ เพราะการมี ค วามวิ ริ ย ะอุ ต สาหะ มี ค วามเพี ย ร #46 พยายาม การอดทน อดกลั้น ต่อสู้ต่อปัญหาและอุปสรรค รวมทั้งการ อดทนต่อท่าทาง คาพูดติฉิน นินทา ว่าร้าย คนที่นิ่ง สุขุม ลุ่มลึกมีสติ ไม่ ตกใจง่าย มีความมุมานะบากบั่น และมีความกล้าหาญ เด็ดเดี่ยว กล้า เผชิ ญ กั บ สถานการณ์ ที่ บี บ คั้ น และเลวร้ายด้ วยจิ ต ใจที่ ส งบ มั่น คง จอมปลวกที่เกิดจาก ริยะของ รอบคอบ ไม่ย อมแพ้ ต่ อปั ญ หาและอุ ปสรรคเพราะยิ่ งมีปัญ หาและ เหล่ความวิ าปลวกทั้งหลาย อุปสรรคมากมายความสาเร็จยิ่งใกล้จะมาถึง การไม่ยอมแพ้บ่งบอกถึง การมีน้าอด น้าทน และมีสภาพจิตใจที่แข็งแกร่ง บางคนล้มเหลวเพราะล้มเลิกกลางคัน บางคนล้มเหลว เพราะความท้อแท้สิ้นหวังตั้งแต่แรกเริ่ม บางคนทางานครึ่ง ๆ กลาง ๆ หรือหยุดถอดใจ กลางคันเมื่อเจอปัญหา คนที่ประสบความสาเร็จล้วนเคยล้มเหลวแทบทั้งสิ้น ก่อนที่จะ ประสบความสาเร็จต้องล้มลุก คลุกคลาน สู้ไม่ท้อถอย ให้กาลังใจตัวเองเสมอว่ายิ่งเจอ ความยากลาบากยิ่งใกล้ความสาเร็จ การตระหนัก การอดทนต่อแรงกดดันด้วยกาลังกาย ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์
56
กาลังความคิด ด้วยความมุมานะอุตสาหะ ดังคาพูดที่ว่าไม่มีทางลัดใดๆ สู่ความสาเร็จที่จะ เห็นผลภายในค่าคืนเดียว จงเชื่อมั่นในสิ่งที่ทาอย่างแน่วแน่ ยกตัวอย่างอาทิเช่น ปลวก ซึ่งเป็นแมลงตัวเล็ก ๆ แต่รวมพลังสร้างรังด้วยเม็ ดดิน ก่อตัวเป็นเนินสูง เรียกว่า จอม ปลวกเกิดจากความเพียร พยายาม ความสามัคคีร่วมแรงร่วมใจกัน กัดติด ไม่ยอมแพ้เมื่อ เจอปัญหาแดดร้อนหรือพายุฝนซัดกระหน่า ปลวกก็จะพยายามสร้างรังจนเป็นที่อยู่อาศัย ที่มั่นคงแข็งแรง นับเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับมวลมนุษย์เป็นอย่างยิ่ง สอดคล้องกับคาถาชีวิต พิ ชิ ต โลกของ สตี เวน พอล จอบส์ (Steve Jobs) หรื อ ที่ ค นทั้ งโลกรู้ จั ก ในนาม สตี ฟ จอบส์ ผู้ซึ่งมีคาถาที่นาไปสู่ความสาเร็จคือ มีความเพียรพยายาม และการมีความอดทน อดกลั้น 2. สภาพแวดล้อมแบบเปิด (open environment) ผู้นาที่มีภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์จะอาศัย บรรยากาศและสภาพแวดล้อมแบบเปิด เพื่อสร้างความเชื่อถือ ความไว้วางใจ ก่อให้เกิดความเต็มใจให้กันมากกว่าความเกรงใจต่อ กันและกัน การมีสภาพแวดล้อมแบบเปิด ประกอบไปด้วย 4 องค์ประกอบ คือ 1) ความ อิสระ ในแบบฉบับและความคิดของตนเองไม่ลอกเลียนแบบคนอื่น มีอิสระทั้งความรู้ด้วย การไม่ยึดติดความรู้เดิม ๆ ไม่ถูกความโลภ ความโกรธ ความหลง ครอบงา มีอิสระทั้งการ คิด การกระทาและการตัดสินใจ 2) ความท้าทายด้วยการกล้าเสี่ยงและกล้ายืดอกยอมรับ ความผิดพลาดเมื่อกระทาผิด เพียงแต่อย่า กระทาผิดซ้า ๆ ซาก ๆ เพราะคนเราล้วนผ่าน ความผิ ด พลาดมาแล้ ว ทั้ ง สิ้ น 3) ความเชื่ อ ถื อ ไว้ ว างใจ มี ค วามจริ ง ใจ เปิ ด เผย เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่คนรอบข้าง และ 4) การสนับสนุนความคิด และแนวทางใหม่ ๆ ด้วยการ เปิ ด ใจ รั บ รู้ เรี ย นรู้ แ ละสนั บ สนุ น คนรุ่ น ใหม่ ที่ มี แ นวความคิ ด สร้ า งสรรค์ มี ค วามรู้ ความสามารถ มีความเป็นอัจฉริยะภาพ มีความดี มีคุณธรรม
ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์
57
2.1 ความอิสระ ความอิสระ เป็นพฤติกรรมการแสดงออกถึงการสร้างหรือให้โอกาสในการทางาน #47 อย่ างอิ ส ระ ทั้ งการคิ ด การวางแผน และการกระท า โดยมองที่ ผลลัพธ์ในการทางานมากกว่าใส่ใจกระบวนการ การมีกฎระเบียบ แบบแผนจะเป็นอุปสรรคต่อการมีความริเริ่มสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ การได้แสดงออกด้วยการละเล่น และกระท าอย่างเปิ ดเผย การเปิดโอกาสให้แสดงความคิดเห็นอย่างอิสระ ไม่ปิดกั้ นทางความคิด ไม่ตัดสินใจทา อะไรเพราะความเกรงใจ หรือไม่อยากขัดใจซึ่งกันและกัน ท่ามกลางความสับสน วุ่นวาย ความกากวมของสถานการณ์ต่าง ๆ ทุกคนล้วนต้องการความอิสระ เพราะการตกอยู่ใน กฎระเบียบ ข้อบังคับ การมีชีวิตอยู่ในกรอบ เงื่อนไข ย่อมทาให้คนเรารู้สึกอึดอัด กระวน กระวาย มนุ ษ ย์ทุ กคนพร้อ มที่ จะไขว่คว้าและดิ้ น รนหาความอิส ระให้ กั บชี วิต ดั งเช่ น ในทางพุทธศาสนาความอิสระที่แท้จริงคือความอิสระจากการถูกครอบงาจากความรู้สึก นึกคิด ทัศนคติ ความโลภ ความโกรธ ความหลง ด้วยการปล่อยวางไม่ผูกพันหรือผูกมัด อะไรไว้เพราะจะเป็นความทุกข์ #48
2.2 ความท้าทาย การมีความท้าทายถือได้ว่า เป็นการตัดสินใจแบบกล้าเสี่ยง โดยไม่ ก ลั ว ความผิ ด พลาด คนที่ ช อบความท้ า ทายมั ก จะมี เป้าหมายที่ยิ่งใหญ่ เป็นเป้าหมายที่ต้องเขย่งหรือ ก้าวกระโดดใส่ ไม่ใช่แค่เอื้อมมือก็ถึงแล้ว กล้าเสี่ยงทั้งการคิดและตัดสินใจทาโดยไม่กลัวความผิดพลาด พร้อมกับการกล้ายืดอกยอมรับ ความผิดเมื่อกระทาผิดพลาด จะทาให้ทีมงานรู้สึกผ่อน คลายและให้อภัย อยากร่วมแรง ร่วมใจทางานให้บรรลุผล ในทางตรงกันข้ามถ้ามีอคติ รู้สึกละอายใจเมื่อรู้ว่าตัวเองคิดหรือตัดสินใจผิดแล้วไม่กล้ายอมรับ ก็จะทาให้ทีมงานเกิด ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์
58
การต่อต้านภายในจิตใจ#49คนเราต้องกล้าตัดสินใจเลือกทางใดทางหนึ่ง กล้าตัดสินใจอย่าง คล่องแคล่วว่องไว รู้จักฉวยจังหวะและสร้างโอกาสโดยไม่ลังเล ไม่ใช่ขาดความเชื่อมั่นเมื่อเจออุปสรรค ผู้นาจะพูดให้กาลังใจ ทีมงานให้กล้าเผชิญ กล้าลอง กล้าท้าทายกับปัญหา โดยการ ท้าทายนั้นต้องไม่ท้าทายแบบบ้าบิ่น ทุ่มสุดตัวไม่กลัวตาย แต่ เป็ น การท้ า ทายอย่ า งมี ส ติ สั ม ปชั ญ ญะ การตั ด สิ น ใจต้ อ ง ไตร่ตรองอย่างละเอียดรอบคอบ ถ้ามีความกลัวและความระมัดระวังมากเกินไปจะทาให้ #50 คนเราขาดความกล้าได้ กล้าเสีย และไม่ยอมลงมือทาอะไร 2.3 ความไว้วางใจ การมีความไว้วางใจ เป็นการแสดงออกถึงความคาดหวัง ความเชื่ อ มั่ น ศรั ท ธา และ ความไว้ว างใจจากที ม งานการ แสดงออกอย่างเปิดเผยตรงไปตรงมา ให้เกียรติผู้อื่น เอื้อเฟื้อ มานิตย์ อานาจ กิตติ์กาญจน์ เผื่อแผ่และให้ความร่วมมือร่วมใจกัน คนที่จะมีความไว้วางใจกันได้จะต้องเปิดเผย เปิดใจ จริงใจ อยู่ด้วยกันบนพื้นฐานแห่งความจริง ไม่เสแสร้งแกล้งยอ และหน้าไหว้หลังหลอก ขณะเดียวกันก็ต้องให้เกียรติ ไว้เนื้อเชื่อใจซึ่งกันและกันบนพื้นฐานความคิดที่ว่าคนเรา เกิดมาไม่มีใครสมบูรณ์แบบ โชคดีแล้วที่มีทีมงานมาเติมเต็มในส่วนที่เราขาดหายไป 2.4 การสนับสนุนความคิดใหม่ ๆ การสนับสนุนความคิดใหม่ๆ เป็นการแสดงออกถึงการยอมรับ การเอาใจใส่ต่อ ความคิดและวิธีการใหม่ ๆ จุดแรกเริ่มของการสนับสนุน ส่งเสริมความคิดใหม่ ๆ คือ การ เปิดใจกว้างเพื่ อรับรู้ รับ ฟั งต่อ สิ่งใหม่ ๆ การกล้ าที่ จะยอมรับ คนรุ่น ใหม่ ที่ มี แนวทาง วิธีการใหม่ ๆ นับว่าเป็นผู้นาที่ใจกว้าง ผู้นาส่วนมากสนใจแต่ความต้องการและความ อยากจะประสบความสาเร็จของตนเอง โดยลืมหรือไม่ได้เฉลียวใจไปว่า เพื่อนร่วมงานก็ ต้องการประสบความสาเร็จเช่นกัน ผู้นาองค์กรในประเทศไทยไม่ว่าจะเป็นองค์กรเล็ก ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์
59
หรือองค์กรใหญ่ ล้วนประชุมระดมสมองเพื่อรับฟังความคิดเห็นแต่พอเป็นพิธี แต่ในความ เป็นจริงมีคาตอบหรือธงอยู่ในใจของตนเองอยู่แล้ว บางทีการไม่ยอมรับฟังความคิดเห็น อันบริสุทธิ์แม้จะเป็นเพียงเสียงอันน้อยนิด จะทาให้ทีมงานขาดความรัก ความศรัทธา การอุทิศตนในการทางานก็จะเริ่มขาดหายไป การให้ความร่วมมือ ความสามัคคีก็จะหมด ไปอย่างสิ้นเชิง 3. ความรู้เชิงลึก (depth knowledge) ผู้นาจานวนไม่น้ อยที่ป ฏิ เสธการมี ความรู้ในเชิงลึก เพราะมองเป็น เรื่องไร้สาระ เสียเวลา สู้การเดินตามผู้ใหญ่ การมีเส้นสาย การไปร่วมกิจกรรม #51 ตีกอล์ฟกับเจ้านายไม่ได้ แต่ในความเป็นจริงแล้วไม่มีนายคนไหน ที่ไม่ต้ องการที มงานที่ เก่ ง เพี ยงแต่ คนที่ เก่งต้องรู้จัก บูรณาการ ความรู้ ไม่ยึดติดและปิดกั้นแนวทางที่หลากหลายมิติ การปรับตัว ให้เข้ากับสถานการณ์ต่าง ๆ บวกกับการมีความรู้ความสามารถจะ เป็นความสาเร็จอย่างยั่งยืนของผู้นา การมีความรู้เชิงลึกเป็นกรอบของการผสม ผสาน ระหว่างการเรียนรู้ ทักษะ ประสบการณ์ และค่านิยมที่สั่งสมมานานนาไปสู่การมีความ รอบรู้ ความชานาญและความเชี่ยวชาญ เป็นการตกผลึกที่ก่อให้เกิดกรอบแนวคิดหรือ องค์ ความรู้ใหม่และการน าเอาประสบการณ์ และสารสนเทศใหม่ ๆ มาบูรณาการเข้า ด้วยกัน การมีความรู้เชิงลึกในความหมายอีกด้านหนึ่งอาจหมายถึงการสร้างความรู้ ซึ่ง การสร้างความรู้ด้วยวิธีการต่ าง ๆ โดยคนที่ มีความรู้ ใหม่ จะมี ลักษณะรวมของการมี ทักษะ ความรูป้ ระสบการณ์ และความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน
ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์
60
3.1 ความเชี่ยวชาญ #52 ความเชี่ ย วชาญ เป็ น พฤติ ก รรมในการแสดงออกที่ แสดงออกถึงการมีความรู้ ความสามารถสูง มีความเป็นอัจฉริยะ มี ค วามช านาญเฉพาะด้ า นในเชิ ง ลึ ก และเชิ ง กว้ า ง มี ค วาม คล่องแคล่ว ว่องไว จนเกิดความชานาญและเชี่ยวชาญ ตามลาดับ 3.2 ประสบการณ์ ประสบการณ์ เ ป็ น พฤติ ก รรมการแสดงออกถึ ง การมี ค วามรู้ ที่ ห ลากหลาย มีความสามารถพิเศษ และมีทักษะสูงในการทางาน ประสบการณ์ มีทั้ งประสบการณ์ ทางตรงและประสบการณ์ทางอ้อม ประสบการณ์ทางตรงจะเกิดขึ้นกับตัวเราเอง ส่วน ประสบการณ์ทางอ้อมจะเกิดกับคนรอบข้าง ประสบการณ์จะทาให้คนเกิดความรู้ และ นาไปสู่การมีสติปัญญาที่เฉลียวฉลาด 3.4 ทักษะ ทักษะ เป็นพฤติกรรมการแสดงออกถึงการมีความคล่องแคล่วในการปฏิบัติงานใน ระยะเวลาที่จากัด การตัดสินใจที่รวดเร็ว และมีความสามารถในการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า ได้อย่างสร้างสรรค์ คนที่มีทักษะสูงจะต้องได้รับการฝึกฝนอย่างคล่ องแคล่ว ว่องไว ทั้ง ทางร่างกายและจิตใจ ให้มีความแข็งแกร่งและมั่นคง แน่วแน่
ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์
61
บทสรุป บุคคลที่มีภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์จะเป็นคนที่ฉลาดแล้วแกล้งโง่ ไม่ใช่เป็นคนฉลาด จนโง่ เพราะถ้าเป็นลักษณะดังกล่าวจะคิดว่าตนเองฉลาดเหนือกว่าคนอื่น ผลที่ตามมาคือ ความจองหอง อวดดี ทะนงตนว่าตัวเองสุดยอดแล้ว เป็นลักษณะน้าที่เต็มแก้ว จะปิดกั้น ความคิดเห็น แนวทาง และความรู้ใหม่ ๆ เมื่อเป็นเช่นนี้ แล้วก็จะยึดติดอยู่แต่ในกรอบ ความรู้เดิม ความคิด ทัศนคติเดิม ซึ่งบางครั้งอาจจะไม่เหมาะสมกับสถานการณ์ และ สังคมโลกที่เปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลา เรียกได้ว่าตกหลุมพลางหรือกับดักความฉลาดของ ตนเองแบบไม่รู้ตัว แต่คนที่ยังไม่มีภาวะผู้นาดังกล่าวก็สามารถพัฒนาและส่งเสริมให้มีได้ ขอให้มีความอยาก ความปรารถนา โดยดูจากแต่ละปัจจัยว่าปัจจัยไหนที่ตนเองสามารถ พั ฒ นาได้ ก็ เลื อ กพั ฒ นาตนเองก่ อ น ขั้ น ต่ อ ไปก็ พั ฒ นาคนรอบข้ า งให้ มี ภ าวะผู้ น าเชิ ง สร้างสรรค์ บรรณานุกรม วิชัย กอสงวนมิตร. (2552). 33 กฎทองสู่ความสาเร็จ การเป็นผู้นา. นนทบุรี: ไอดีซี อินโฟ ดิสทริบิวเตอร์เซ็นเตอร์ จากัด. วิษณุพงษ์ หล่อจินดา. (2549). คิดอย่างจีน สร้างตัว รารวยเร็ว. กรุงเทพฯ: ไพลิน. วิทยากร เชียงกูล. (2553). ผู้นาและภาวะการนา. กรุงเทพฯ: สายธาร. วิทยา นาควัชระ (2555). อยู่อย่างสง่า. พิมพ์ครั้งที่ 26. กรุงเทพฯ: ปรีชาธร อินเตอร์พริ้นท์ จากัด ทากาฮาชิ มาโกโต๊ะ. (2551). เทคนิคการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์. กรุงเทพฯ: สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น). เพ็นทรทัย (2555). เคล็ดลับความสาเร็จ คิดดี ไม่มีแพ้. กรุงเทพฯ: พรพิชชา พับลิชชิ่ง จากัด. Amabile, T. M. (1998). How to kill Creativity. Harvard Business Review. 76 (5), 76-87. Brook, P. (2006). Stewardship: Choosing service over self-interest. San Francisco, CA: Berrett-Koehler. ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์
Sternberg, R. J. (2006). Creative leadership: it's a decision. Journal of Leadership, 36(2), 22-24. Walton. (2003). Extending Patterson’s leadership model: Explanning how leaders and followers interact in circular model. VA.: Regent University, Virginia Beach. Retrieved September 30, 2010, fromhttp://www.regent.edu/acad/
62
อ้างอิงรูปภาพ ที หน้า แหล่งอ้างอิง #39 51 http://www.123people.ca/s/teresa+amabile #40 52 http://www.amazon.com/Andr%C3%A9-P-WaltonPh.D./e/B006VY9QU4 #41 52 http://www.flickr.com/photos/ostatenews/5669228517/ #42 52 http://en.wikipedia.org/wiki/Abraham_Maslow #43 53 http://www.linkedin.com/pub/mildred-golden-pryor-ph-d/54/869/a7b #44 54 http://www.bridebusinessbuilders.com/quick-business-tools /what-are-s-m-a-r-t-goals/ #45 55 http://www.oknation.net/blog/print.php?id=305470 #46 56 http://www.oknation.net/blog/print.php?id=305470 #47 57 http://neoedu.co.th/blog/free-play #48 58 http://thepeoplegroup.com/2011/10/a-culture-of-freedom/ #49 58 http://album.sanook.com/files/2316723 #40 59 http://kit.kvc.ac.th #51 60 http://www.thaifranchisecenter.com/seminar/show.php?etID=427 #52 60 http://dtv.mcot.net/data/up_show.php?id =1319694834&web=epost ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต