KLARAFESTIVAL 28.08 > 11.09.2009
L A V I T S E F A KLAR # 05
week.seMaiNe 01
WO.mE.WE 03.09.2009
GR atis GR atUit fRee
“i am close as this music is high.”
G O D S AY S
NEdErlaNdS p.2 FraNÇaIS p.3 ENGlISH p.4 INFO p.8 INFO&TICKETS
www.klarafestival.be - 070/210 217
VERSCHIJNT DAGELIJKS GEDURENDE HET HELE FESTIVAL . PARAÎT TOUT LES JOURS DURANT TOUT LE FESTIVAL . PUBLISHED EVERY DAY DURING THE ENTIRE FESTIVAL
Voor de tweede keer in deze editie komt het HOng KOng CHInESE ORCHESTRA, gespecialiseerd in traditioneel Chinees instrumentarium, aan het woord. Oude instrumenten worden in China niet alleen voor oude muziek gebruikt: op het programma staan twee werken van de hedendaagse operacomponist Guo Wenjing, Autumn Execution van Doming Lam en Yellow River Capriccio van Cheng Dazhao.
Après l’avoir entendu la veille en confrontation avec un orchestre occidental, le HOng-KOng CHInESE ORCHESTRA fait vrombir en solo ses 5 tonnes de percussions. En fait, tout l’instrumentarium de la Chine d’avant Mao. On y goûte toute la richesse et la diversité des harmonies, qui ne sont d’ailleurs pas si éloignées des nôtres. Sauf qu’elles s’expriment dans des nuances plus prononcées, plus douces ou plus percutantes, et dans le halo coloré de sa forêt de cuivres. Succulent !
The HOng KOng CHInESE ORCHESTRA specialises in contemporary and classical Chinese music played on traditional Chinese instruments. Their charismatic conductor Yan Huichang isn’t averse to calling on audience participation. These highly skilled musicians display their versatility in two works by opera-writer Guo Wenjing, Doming Lam’s five-movement tone poem Autumn Execution and Cheng Dazhao’s Yellow River Capriccio that has the audience joining in on hand-held rattle drums. John Howard’s Five Studies complete the programme.
Een coproductie | Une coproduction | A co-production
www.klarafestival.be KLARAFESTIVAL FORZA MUSICA !
NL
Goedschiks of kwaadschiks Sergej Kasprov of de vrijdag 12.30
04.09.2009 - flagey - studio 1
Je moet wel toegeven dat Forza Musica enkel muzikanten met pit laat horen en ook aansluit bij de huidige tendens om resultaat te boeken door de forcing te voeren. Maar is muziek gelijk aan een krachtmeting? Het gebruiken van kracht herinnert mij aan een passage uit Rimbauds Een seizoen in de hel: “Zwakheid of kracht? Kracht, dat ben je. Je weet niet waarheen je gaat, noch waarom; ga overal binnen, antwoord op alles. Je loopt niet méér kans gedood te worden dan als je een lijk was.” Al is deze finale wat somber, de tekst lijkt me te kunnen dienen als een ondersteuning in het leven, met als voordeel dat zwakheid en sterkte op hetzelfde niveau worden geplaatst. En persoonlijk ben ik zo zwak om te geloven dat, wil een muzikant de luisteraar ontroeren, hij hem precies op zijn zwakke punten moet raken. En toch. Opdat de muziek zou weerklinken, zijn bepaalde voorwaarden nodig, zoals de mogelijkheid van een instrument om – met geweld? – doorheen het stadslawaai te breken en er niet door verzwolgen te raken. Instrumenten die bijvoorbeeld in de open lucht kunnen worden gespeeld, zoals vorig jaar, toen joggers in het Park Drie Fontijnen hijgend halt hielden om te luisteren naar Piet Van Bockstael. Dat Forza Musica onze luistergewoontes overhoop wil halen door de klassieke muziek uit haar getto te halen, perché no? Op voorwaarde dat ons oor openstaat voor het onverwachte. • Philippe Dewolf – RTBF Musiq’3
Wij waren erbij! Concertbesprekingen heet van de naald U vindt ze op pagina’s
6 &7
vanavond 20.00
03.09.2009 - flagey - studio 4
Hong Kong Chinese Orchestra
De ‘Berliner’ van de Chinese muziek
next!
Het moderne Chinese orkest is opgedeeld in vier groepen: strijkers, tokkelinstrumenten, blazers en slagwerk. Naar het voorbeeld van het symfonisch orkest zijn er eerst de huqin-violen met een met slangenhuid beklede klankkast en een lange hals. Dan volgen de tokkelinstrumenten: de pipa en zijn broertje de liuqin, peervormige luiten met een korte hals; de ruan, ronde luiten met een lange hals; de sanxian, een ovale luit met een zeer lange hals; citers, met name de yangqin (bespeeld met twee hamers) en de zheng (met de hand bespeeld). De blaasinstrumenten zijn: de bamboefluit dizi; de familie van het statige mondorgel sheng; die van de populaire hobo suona met zijn coni-
sche boring; en ten slotte die van de guan met een cilindrische boring, die qua klank op de klarinet gelijkt. De slaginstrumenten zijn zo verscheiden dat we je verwijzen naar het boek QI, An Instrumental Guide to the Chinese Orchestra (Teng, 2005). Niet echt overtuigd? Laat dan de muziek haar werk doen. •
Deze jonge Moskoviet geniet in West-Europese muzikale kringen nog geen grote bekendheid. Nochtans is elk van zijn optredens een schot in de roos. Patrick De Clerck, artistiek directeur van ons geliefde KlaraFestival, had (via zijn internationale spionagenetwerk) in vleiende bewoordingen van hem horen spreken, maar wilde er zich toch een eigen oordeel over vormen: “Ik had reeds zijn persoonlijke, originele, verrassende maar altijd ‘juiste’ klank gehoord – wanneer men het over Kasprov heeft, verwijst men vaak naar Horowitz, en er is inderdaad een duidelijke verwantschap. Maar wanneer ik Kasprov zag spelen, werd ik overrompeld door een karaktertrek die me bij musici altijd raakt en die te maken heeft met verlegenheid.” Deze indruk, in psychologisch opzicht eigenlijk ook een oordeel, sluit aan bij die van de Franse criticus Théo Belaud. In een kroniek over het Festival de La Roque d’Anthéron 2009 (ClassiqueInfo.com) schrijft hij over Kasprov: “Alleen al de samenstelling van zijn programma spreekt voor zich. We horen een bijzonder begaafd pianist, wiens kracht én zwakheid er duidelijk in bestaat zich nooit au sérieux te nemen. Nochtans loerde bij het spelen van elke maat het anekdotische om de hoek, dit vanwege de luisteromstandigheden: de warmte, de wind, de krekels, het toeristenpubliek – bewijs dan maar dat je een groot pianist bent! Toch weet Kasprov ons bijna van begin tot eind te boeien. Hij geeft blijk van zekerheid wanneer hij het quasi in onbruik geraakte, typisch Russiche vingerspel hanteert, hoe paradoxaal dat ook moge zijn. Paradox van zijn vingerspel in combinatie met de typische kenmerken van de transcripties van Liszt en Godowsky, paradox ook van zijn grillige, vluchtige houding ten dienste van de aforistische diepgang bij Scarlatti. We denken vooral aan diens zes sonates, en met name aan het merkwaardige K. 87, dat hij net als de vijf andere werken in stukken en brokken speelde. Maar de charme van deze meccano, rechtreeks afkomstig uit een salon in Moskou (of Warschau) begin vorige eeuw, wérkt, en het onverholen gevoel van improvisatie klinkt nooit gemaakt. Hij beschikt over de nodige middelen om de juiste toon aan te slaan, zijn spel is volledig ontspannen, met vlijmscherpe articulaties, zowel zonder als met pedaal.” Wat verder besluit hij: “Kortom: (zeer) sympathiek.” Voor zijn Klararecital kiest Kasprov voor sonates van Scarlatti, dansen van Rameau en Lully herzien door Godowsky, en de drie delen uit Petroesjka van Stravinski. Maar wat is het parcours van deze musicus tot dusver? Sergej Kasprov werd dertig jaar geleden geboren in Moskou. Hij volgde piano aan het Tsjajkovski-Conservatorium van zijn geboortestad en studeerde tegelijk historische instrumentarium bij Alexej Lubimov en orgel bij Alexej Parsjin. Een driedubbele basisvorming die hem in
staat stelt om zowel technisch als stilistisch alles wat voor het klavier geschreven is, uit te voeren... Met een eerste bundel diploma’s in de hand ging de jonge pianist zich vervolmaken in Parijs, maar ook aan de Schola Cantorum van Basel (in 1894 opgericht om de gregoriaanse en Palestriniaanse muziek in ere te herstellen). Daar studeerde hij in de klas van Igor Lazko, eveneens een Rus (uit Sint-Petersburg), erfgenaam van de grootste meesters en een autoriteit in bijna alle genres. Met Lubimov en Lazko als mentors wist Sergej Kasprov zich overal te onderscheiden. Hij werd laureaat van talrijke internationale wedstrijden: het Horowitz-concours van Kiev, het concours van Sint-Petersburg, het concours Nikolaï Rubinstein in Parijs, het concours Skrjabin en het concours Svjatoslav Richter. Vandaag gaat Kasprov op dit elan verder, vol nieuwsgierigheid en vrijheid. Hij beheerst een bijzonder ruim repertoire, van de Engelse virginalisten en componisten uit de vroegbarok tot de muziek van het einde van de 20e eeuw. Hij is te gast op de grote internationale festivals en overtuigde het publiek van het Schloss Grafenegg in Sankt Gallen, maar ook dat van de December Nights in Moskou, de Square of Arts in Sint-Petersburg en vorige maand in La Roque d’Anthéron. Op vrijdag 4 september doet hij dat zeker ook in Brussel, op het KlaraFestival! • Martine D. Mergeay PROGRAMMA D. Scarlatti Sonate nr. 33 ; Sonate nr. 268 ; Sonate nr. 319 ; Sonater nr. 87 ; Sonate nr. 380 ; Sonater nr. 17 J. P. Rameau/L. Godowsky Sarabande, Menuett J. B. Lully/L. Godowsky Sarabande Gigue I. Stravinsky 3 mouvemens de Pétrouchka 1. Danse Russe / 2. Chez Pétrouchka / 3. La semaine grasse
François Brixy
PROGRAMMA Guo Wenjing “A Va Mountain” Zhao Jiping “Sentimentality” John Howard Five Studies Doming Lam Autumn Execution met hsin hsiao-ling en guo yazhi Cheng Dazhao The Yellow River Capriccio met Lu Jinhua
vrijDAG 04.09/ 20.00 - bozar - Henry Le Bœuf
2
Russische school in een nieuw kleedje
VANAVOND 22.00
03.09.2009 - flagey - Belga Café
Jan Lundgren Trio Jan Lundgren is één van de bekendste jazzpianisten van Zweden. Hij kreeg een klassieke scholing, maar heeft het inmiddels al een leven lang meer op The Real
vrijDAG 04.09/ 22.00 - flagey - Belga Café
Book begrepen. Een avondje intelligent gebrachte standards •
zaterDAG 05.09/ 14.00-18.00 - St-Pieters Woluwe
The Royal Philharmonic Orchestra
Noriko Tujiko
Living Room Music
Tot onze grote spijt hebben we net vernomen dat Martha Argerich ziek is en haar optreden van nu vrijdag bijgevolg niet kan verzorgen. Onze excuses hiervoor. Ze wordt vervangen door Anna Vinnitskaya, de eerste laureate van de Koningin Elisabethwedstrijd Piano 2007. Ze zal het Concerto in sol van Ravel spelen. De rest van het programma blijft ongewijzigd. •
Noriko Tujiko is Japanse, woont in Parijs en maakt daar animatiefilms. Mooi, horen wij u denken, al maakt dat haar nog niet geschikt om een concert te geven. Juist, maar dan moet u weten dat Tujiko ook graag ingenieuze soundscapes, samples en beats van Japanse cantilenen mag voorzien. Precies wat ze bij deze late night van plan is. •
Het idee: veel muziek hoort meer in een woonkamer dan in een concertzaal thuis, spéél haar dan ook in woonkamers. Dit jaar zijn het een 10tal inwoners van Sint-Pieters-Woluwe die hun huis openstellen voor 3 concertjes van een halfuur. Een kaartje geeft u recht op 3 verschillende concerten waar u rustig naartoe wandelt. Gezelligheid gegarandeerd! • FORZA MUSICA !
donderdag 03.09.2009
ce soir 22.00
03.09.2009 - flagey - Belga Café
Jan Lundgren Trio Dans sa jeunesse, on a vu en lui un nouveau Borg. Mais Jan Lundgren aimait manifestement plus les cordes de piano que de raquette. Une corde sensible ? Le jazz. Et à son arc ? Conclusion, le CD qui lance sa carrière en 1994
où il mitonne ses idoles Oscar Peterson, Erroll Garner, Bud Powell et Bill Evan. Il fonde son propre trio qui le conduit à Carnegie Hall sur le thème « Swedish Jazz salutes the USA ». And now, Belgium •
vendredi 12.30
04.09.2009 - flagey - studio 1
Sergueï Kasprov ou le nouveau style russe Le jeune Moscovite n’est pas encore très connu dans les cénacles d’Europe occidentale mais chacune de ses apparitions fait mouche.
FR
De gré ou de force
Force est d’admettre que Forza Musica fait entendre des musiciens de première force et s’inscrit aussi dans une tendance actuelle où l’on obtient un résultat en faisant le forcing. Mais la musique est-elle un bras de fer ? Le recours à la force me rappelle un passage d’Une saison en enfer où Rimbaud écrit : « Faiblesse ou force : te voilà, c’est la force. Tu ne sais ni où tu vas ni pourquoi tu vas, entre partout, réponds à tout. On ne te tuera pas plus que si tu étais cadavre. » A contrario de sa finale un peu funeste, ce texte me paraît pouvoir agir comme un viatique avec l’avantage de mettre faiblesse et force sur un même plan. Et j’ai personnellement la faiblesse de croire que, pour émouvoir l’auditeur, c’est bien le moins qu’un musicien l’atteigne en ses points faibles. Il n’empêche : pour que se produise la musique, il faut que soient réunies certaines conditions comme, par exemple, l’aptitude d’un instrument à passer – en force ? – à travers les bruits de la ville, à ne pas s’y trouver noyé, instruments tels qu’il s’en rencontre pour jouer en plein air, comme l’an dernier, où des joggeurs se sont arrêtés dans leur effort pour écouter Piet Van Bockstael dans le parc des Trois Fontaines. Que Forza Musica veuille bousculer les habitudes d’écoute en sortant le classique d’un ghetto, perché no ? Mais alors, que l’inattendu attire l’oreille. Philippe Dewolf – RTBF Musiq’3
“
”
ce soir 20.00
03.09.2009 - flagey - studio 4
Hong Kong Chinese Orchestra
le « Berliner » chinois
Voici quelques notions d’organologie chinoise. Si l’ancien système classait les instruments selon leur matériau (soie, bambou, bois, pierre...), l’orchestre chinois moderne se subdivise en quatre sections : cordes frottées, pincées, vents et percussions. À l’image de l’orchestre symphonique, les premiers rangs sont occupés par la famille des violons huqin, tenus sur la cuisse. Suivent les cordes pincées : les luths piriformes à manche court pipa et liuqin ; le luth ronds à manche long ruan ; le luth ovale à manche démesuré sanxian ; les cithares yangqin (joué avec mailloches) et zheng (joué à la main). Au rayon des vents, on relève : la flûte traversière en bambou dizi ; la famille du majestueux orgue à bouche sheng ; celle du hautbois suona,
PROGRAMMe Guo Wenjing “A Va Mountain” Zhao Jiping “Sentimentality” John Howard Five Studies Doming Lam Autumn Execution avec hsin hsiao-ling et guo yazhi Cheng Dazhao The Yellow River Capriccio avec Lu Jinhua
nous y étions! Comptes rendus de concerts tout chauds
grasse
vendredi 04.09/ 20.00 - bozar - Henry Le Bœuf
de perce conique ; celle enfin du hautbois guan de perce cylindrique. Quant aux percussions, elles sont si variées que nous ne pouvons que vous renvoyer à l’ouvrage QI. An Instrumental Guide to the Chinese Orchestra (Teng, 2005). Pas vraiment satisfaits ? Évitez toutefois de reprendre trop fort Gainsbourg : « Les orchestres, c’est du chinois... »• François Brixy
vendredi 04.09/ 22.00 - flagey - Belga Café
À lire en pages
6 &7
samedi 05.09/ 14.00-18.00 - Woluwe-St-Pierre
The Royal Philharmonic Orchestra
Noriko Tujiko
Living Room Music
À notre plus grand regret, nous venons d’apprendre que la pianiste Martha Argerich, souffrante, ne pourra malheureusement pas assurer sa prestation de ce vendredi. Elle sera remplacée par Anna Vinnitskaya, première lauréate du Concours Reine Elisabeth de piano 2007. Elle jouera le Concerto en sol de Ravel. Le reste du programme reste inchangé. Avec nos excuses et en vous remerciant de votre compréhension. •
Soirée très Lost in translation avec cette chanteuse et compositrice japonaise qui s’est aussi fait connaître comme une réalisatrice suffisamment hype pour se faire projeter par la Fondation Cartier (elle vit aujourd’hui près de Paris). Entre électro-pop et trip-hop, elle donne à sa musique répétitive quelques mélodies dépouillées. Atmosphère, atmosphère… •
Septième édition pour le Living Room. On ne change pas une formule qui gagne : des concerts dans les salons privés, sans que la barrière de la scène ne vienne sacraliser l’expérience physique du concert. 10 salons, à raison de trois concerts par salon, voilà qui permet au détenteur d’un « pass » de butiner en musique et sans frustration. Les artistes euxmêmes en redemandent, et non des moindres (le pianiste Boris Berezovsky, incognito l’an passé, ou le Trio Parnassus cette fois-ci). •
FORZA MUSICA !
jeudi 03.09.2009
next!
Patrick De Clerck, directeur artistique de votre Klara- les trois mouvements de Petrouchka de Stravinski ? Festival préféré, en avait entendu parler en termes flat- Né à Moscou il y a juste trente ans, Sergueï Kasprov a teurs (son réseau d’espionnage international est très étudié le piano au Conservatoire Tchaïkovski de sa ville actif) il voulut se faire sa propre opinion : « J’avais déjà natale, tout en s’initiant aux instruments historiques découvert une sonorité très personnelle, originale, éton- avec Alexei Lubimov et à l’orgue avec Alexeï Parshin. nante mais toujours "juste" – on évoque souvent Ho- Une triple formation de base qui lui permettra d’aborder rowitz lorsqu’on parle de Kasprov et la parenté est indé- techniquement et stylistiquement tout ce qui se joue sur niable – mais en voyant Kasprov jouer, j’ai été conquis clavier, depuis le Moyen Âge jusqu’à nos jours… par un trait qui, toujours, me touche chez les artistes, Une première liasse de diplômes sous le bras, le jeune quelques chose de l’ordre de la timidité. » pianiste poursuivit sa formation musicale à Paris, à la Cette impression – qui, dans sa composante psycholo- Schola Cantorum (dont on peut rappeler qu’elle fut gique, est aussi une opinion – rejoint celle du critique fondée en 1894 pour remettre à l’honneur la musique français Théo Belaud, dans une chronique consacrée au grégorienne et palestrinienne) dans la classe de piano Festival de La Roque d’Anthéron 2009 (ClassiqueInfo. d’Igor Lazko, Russe lui-aussi (de Saint-Pétersbourg), com) : « Éloquent dans sa héritier des plus grands composition, son promaîtres, faisant autorité gramme [le programme de dans pratiquement tous les Sergueï Kasprov] donne à répertoires, comme soliste le charme d'un entendre un pianiste extrêet comme chambriste. mécano sorti tout mement doué, dont la force Avec Lubimov et Lazko et la faiblesse sont de ne se comme mentors, Sergueï droit d’un salon prendre, de toute évidence, Kasprov se distingua parguère au sérieux. Comptetout ; il fut lauréat de nommoscovite tenu des conditions breux concours internatiod’écoute (chaleur, vent, cinaux, notamment le gales, public touristique, et concours Horowitz de allez-y donc, montrez que vous êtes un grand pianiste), Kiev, le concours de Saint-Pétersbourg, le concours Nil’anecdotique guettait de surcroît à tous les coins de colaï Rubinstein à Paris, le concours Scriabine et le mesure. Et pourtant, Kasprov nous intéresse presque de concours Sviatoslav Richter. bout en bout, maniant de façon très sûre ce style Toujours sur sa lancée – faite de curiosité et de liberté –, presque désuet du digitalisme à la russe, dans toute sa Sergueï Kasprov maîtrise aujourd’hui un répertoire dimension paradoxale. Paradoxe du jeu digital marié aux d’une rare étendue, allant des œuvres des virginalistes idiosyncrasies sonores des transcriptions de Liszt et anglais et des compositeurs du début de l’âge baroque Godowsky, paradoxe de l’attitude versatile et fuyante au jusqu’à la musique de la fin du XXe siècle. Invité de service de la profondeur aphoristique de Scarlatti. Ce grands festivals internationaux, il a enthousiasmé le pusont surtout les six sonates de ce dernier que l’on retien- blic du Schloss Grafenegg, à Saint Gallen, des Nuits de dra, notamment une remarquable K. 87, jouée comme décembre de Moscou, du Square of Arts à Saint-Pétersles cinq autres en pièces détachées : mais le charme de bourg ou, tout récemment, de La Roque d’Anthéron. ce mécano tout droit sorti d’un salon moscovite (ou Ce vendredi 4 septembre, c’est au KlaraFestival, à varsovien) du début du siècle dernier opère indéniable- Bruxelles ! • Martine D. Mergeay ment, et l’ostensible sentiment d’improvisation mis en PROGRAMMe exergue n’a rien de factice. Les moyens sont là, suffisants pour l’exercice de style, tout en décontraction et en artiD. Scarlatti Sonate nr. 33 ; Sonate nr. 268 ; Sonate nr. culation au rasoir, aussi bien sans pédale que pointe au 319 ; Sonater nr. 87 ; Sonate nr. 380 ; Sonater nr. 17 plancher. » Et de conclure, un peu plus loin : « En un J.-Ph. Rameau/L. Godowsky Sarabande, Menuett mot : (très) sympathique ». J.-B. Lully/L. Godowsky Sarabande Quel est donc le parcours de ce musicien qui, pour son Gigue récital au KlaraFestival, choisit de jouer non pas Chopin I. Stravinsky 3 mouvemens de Pétrouchka ou Rachmaninov mais des sonates de Scarlatti, des 1. Danse Russe / 2. Chez Pétrouchka / 3. La semaine danses de Rameau et de Lully revues par Godowsky et
3
UK
Willingly or by force Sergei Kasprov Or the new style of the Russian school friday 12.30
04.09.2009 - flagey - studio 1
© Maarten Vanden Abeele
We are forced to admit that Forza Musica brings to our ears first-rate musicians. It is also part of a current trend in which results are obtained by forcing. But must music necessarily be a trial of strength? The use of force reminds me of a passage from A Season in Hell in which Rimbaud writes: “Weakness or strength: you exist, that’s strength. You don’t know where you are going nor why you are going, so enter everywhere, answer everyone. It will not kill you more than if you were a corpse.” A contrario to its somewhat funereal finale, this text seems to have the potential of a viaticum with the advantage of placing weakness and strength on the same plane. And I personally have the weakness to believe that, in order to move the listener, the least a musician can do is to touch him in his weak points. The fact remains, however, that for music to happen, certain conditions have to be met. Basic conditions like, for example, the ability of an instrument to move – forcefully? – through the sounds of the city without being drowned out. And the existence of instruments that can be played outdoors, like last year, when joggers stopped in their tracks to listen to Piet Van Bockstael in the Trois Fontaines park. And if Forza Musica wants to upset our listening habits by taking classical music out of its ghetto, perché no? But then, let it be the unexpected that draws the ear. • Philippe Dewolf – RTBF Musiq’3
We were there! hot from the oven reports of the following concerts Read them on pages
6 &7
tonight 20.00
03.09.2009 - flagey - studio 4
Hong Kong Chinese Orchestra
The “Berliner” of Chinese music
next!
Here are some notions of Chinese organology for you. Whereas the old system classified instruments by their material (silk, bamboo, wood, stone ...), the modern Chinese orchestra is divided into four sections: bowed strings, plucked strings, wind and percussion. Like in the symphony orchestra, the first rows are occupied by the family of huqin violins, held on the thigh. These are followed by the plucked strings; the pear-shaped, short-necked pipa and liuqin lutes; the round, long-necked ruan lute, the oval, very long necked sanxian lute; the yangqin zithers (played with two mallets) and the zheng zithers (played by hand). Passing to the wind section we find the bamboo dizi traverse flute, the family of the majestic sheng mouth
organ, that of the suona oboe, with its distinctive conical shape, and lastly the cylindrical guan oboe. As for the percussion, the instruments here are so varied that we can only refer you to the book IQ. An Instrumental Guide to the Chinese Orchestra (Teng, 2005). Not really satisfied? Let yourself be won over by the music… • François Brixy PROGRAMme Guo Wenjing “A Va Mountain” Zhao Jiping “Sentimentality” John Howard Five Studies Doming Lam Autumn Execution with hsin hsiao-ling and guo yazhi Cheng Dazhao The Yellow River Capriccio with Lu Jinhua
friday 04.09/ 20.00 - bozar - Henry Le Bœuf
4
The young Muscovite is still not widely known in western European musical circles, but each of his appearances is right on target. Patrick De Clerck, artistic director of your favourite KlaraFestival, had heard him spoken of in glowing terms (his international espionage network is very active) and wanted to form his own opinion. “I had already discovered a very personal sound, original, surprising but always ‘right’ – people often refer back to Horowitz when talking of Kasprov, and the kinship is undeniable - but seeing Kasprov play, I was conquered by a feature that always touches me in the artist, a certain shyness.” This perception – which in its psychological component is also an opinion – joins that of French critic Théo Belaud in a column devoted to the Festival of La Roque d’Antheron 2009 (ClassiqueInfo.com): “Eloquent in its composition, his programme [that of Sergei Kasprov] presents to us an extremely gifted pianist, whose strength and weakness lie in the fact of apparently not being taken very seriously. Given the listening conditions (heat, wind, crickets, tourist audience – go on, show us you’re a great pianist), the anecdotal threatened to swamp out every serious measurement. Yet Kasprov interests us almost from start to finish. With a sure hand he applies this almost obsolete style of fingering à la russe, in all its paradoxical dimension. The paradox of this fine fingering married to the sound idiosyncrasies of the Liszt and Godowsky transcriptions, the paradox of his versatile and elusive attitude to the aphoristic depth of Scarlatti. It is the six sonatas of the latter that we will specially remember, in particular a remarkable K. 87, performed like the other five in separate movements. But the charm of this mechanic straight out of an early twentieth century Moscow (or Warsaw) drawing room undeniably works. His overt sense of improvisation that has nothing artificial about it. The means are there, sufficient for the exercise of style, relaxed and with razor-sharp articulation, as good without pedal as with.” As our critic concludes, a little later: “In a word: (very) nice.” What is the path of this musician who, for his recital at Klara, has chosen to play, not Chopin or Rachmaninov, but Scarlatti sonatas, dances by Rameau and Lully as revised by Godowsky and three movements from Stravinsky’s Petrushka? Born in Moscow just thirty years ago, Sergei Kasprov studied piano at the Tchaikovsky Conservatory in his home city. Alexei Lyubimov also initiated him to historical instruments and Alexei Parshin to the organ. This triple basic training today enables him to approach technically and stylistically everything played on a keyboard, from the Middle Ages to the present day ... A first set of diplomas in his hand, our young pianist
continued his musical training in Paris at the Schola Cantorum (which, we may recall, was founded in 1894 to reintroduce Gregorian and Palestrinian music) in the piano class of Igor Lazko, a Russian too (from St. Petersburg), heir to the greatest masters, authoritative in virtually every repertory, both as a soloist and a chamber music specialist. With Lubimov and Lazko as mentors, Sergei Kasprov distinguished himself everywhere, winning numerous international competitions including the Horowitz Competition in Kiev, the St. Petersburg Competition, the Concours Nicolaï Rubinstein in Paris, the Scriabin Competition and the Sviatoslav Richter Competition. Still on an upward trajectory – marked by curiosity and freedom – Sergei Kasprov today masters a repertory of a rare breadth, ranging from the English virginal composers and those of the early Baroque period to the music of the late twentieth century. A guest at major international festivals, he has excited the public at Schloss Grafenegg, at Sankt Gallen, at the December Nights in Moscow, at the Arts Square in St. Petersburg and, most recently, at La Roque d’Antheron. This Friday 4 September it’s the turn of the KlaraFestival in Brussels! • Martine D. Mergeay PROGRAMme D. Scarlatti Sonate nr. 33 ; Sonate nr. 268 ; Sonate nr. 319 ; Sonater nr. 87 ; Sonate nr. 380 ; Sonater nr. 17 J. P. Rameau/L. Godowsky Sarabande, Menuett J. B. Lully/L. Godowsky Sarabande Gigue I. Stravinsky 3 mouvemens de Pétrouchka 1. Danse Russe / 2. Chez Pétrouchka / 3. La semaine grasse
tonight 22.00
03.09.2009 - flagey - Belga Café
Jan Lundgren Trio Cool jazz from Jan Lundgren, Sweden’s foremost jazz pianist who knows the Great American Songbook like the back of his hand. Trained as a classical musician, Lundgren
friday 04.09/ 22.00 - flagey - Belga Café
stretches jazz in all directions; this is intelligent and emotionally-committed playing. •
saturday 05.09/ 14.00-18.00 - St-Pieters Woluwe
The Royal Philharmonic Orchestra
Noriko Tujiko
Living Room Music
To our great regret, pianist Martha Argerich is unwell and unable to perform this Friday. She will be replaced by Anna Vinnitskaya, 1st Prize at the most recent (2007) Queen Elisabeth Competition for piano. She will play Ravel’s Concerto in G. The remainder of the programme remains unchanged. We apologize and thank you for your understanding. •
Paris-based Japanese artist Noriko Tujiko makes animation films, but she also sings in an ethereal murmur in Japanese on top of successive layers of samples and electronic beats. She’s pretty far-out avant-pop, accompanying herself on stage with computers and various instruments. •
This year, 20 or so private home owners in two Brussels communes open their living rooms to very different kinds of concerts. Each musician or formation gives three half-hour-long concerts interrupted by half-hour breaks. Tonight’s participating commune is Sint Pieters Woluwe/Woluwe St Pierre. You can buy a three-concert ticket and go from house to house. • FORZA MUSICA !
thursday 03.09.2009
De Allegretto Festival Foundation heeft als doel jongeren te integreren in de maatschappij via en dankzij de muziek. De Festival Foundation steunt projecten die ontmoetingsplaatsen creëren, die jongeren laten kennismaken met een nieuwe passie, die hen nieuwe mogelijkheden bieden in de maatschappij en die dromen kunnen realiseren. De Allegretto Festival Foundation maakt van deze missie een statement: “doe iets voor onze eigen jeugd!” – Isolement, pijn, ellende, eenzaamheid… het is soms dichterbij dan u kan vermoeden. Het is overal en kan iedereen raken: arm of rijk, allochtoon of autochtoon, kortom: onze jongeren. Hoe kan u ons helpen? - Maak uw bijdrage over via onze rekening bij de Koning Boudewijnstichting: 000-0000004-04 met als mededeling: “L82234 – Allegretto Festival Foundation” (vrijgesteld van belasting vanaf 30 euro) - Neem deel aan ons volgend project:
“De Allegretto Festival Foundation op Festival Avanti!” Een muzikale fietstocht: uniek in België. U houdt van een gezellige familie-uitstap; dan moet u zeker zondag 20 september vrijhouden. Het Festival van Vlaanderen Gent organiseert op die dag al voor de derde keer een muzikale fietstocht. Op het programma staan zeer uiteenlopende muzikale tintelingen: van een symfonie voor fietsen over vurige flamenco en elektrische gitaar tot verrassende klankinstallaties. Vertrekken en eindigen doe je in Lokeren, we trekken naar Waasmunster voor een tocht van ongeveer 25 kilometer. Via de Allegretto Festival Foundation kunnen tickets besteld worden met inclusief een aangepaste sportieve en lekkere lunch in restaurant “De Lekkerbek” te Waasmunster. Dit voor slechts 25 euro. Meer info of tickets bestellen? Surf naar: www.festivalfoundation.eu
Meer info: lynn.vanacker@festivalfoundation.eu – tel: 09 243 94 80
EXPO
één festival,
M U z iE k
50 tentoonstellingen, 450 evenementen
DA N S T H E AT E R FiL M
08.10.2009 › 14.02.2010
advert.Klara.OK.indd FORZA MUSICA FORZA MUSICA!! 1
www.europalia.eu
T 02 540 80 80
LiTERATUUR
5 5
24/08/09 14:47:34
© Esther Eggermont
© Esther Eggermont
© Esther Eggermont
Marie Hallynck bozar 02.09.2009
Tof
Qilian Chen bozar 02.09.2009
QUAND LA CHINE NOUS EN FAIT VOIR DE TOUTES LES COULEURS
SYMFONIEORKEST VLAANDEREN HONG KONG CHINESE ORCHESTRA 02/09 - 20.00 - BOZAR VERSUS
© Esther Eggermont
« East meets West » : ce fut longtemps l’appellation de toutes les pratiques abusives d’un « cross over » racoleur. Mais ce sont deux mondes que confrontait mercredi soir le KlaraFestival, et ils étaient bien plus proches qu’on ne pouvait le croire. En sorte que l’on se dit que le seul péril jaune est constitué par les hordes de chauffeurs hollandais sur les routes des vacances. Sur la scène des Beaux-Arts, alternaient deux univers en dialogue : d’un côté, un orchestre symphonique, le Symfonieorkest Vlaanderen, offrait au programme, sous la baguette un peu brutale de Muhai Tang, un effervescent du Chant du rossignol stravinskien et des extraits inutilement spectaculaires de Madame Butterfly et de Turandot de Puccini ; de l’autre, le Hong Kong Chinese Orchestra... Cette phalange tout aussi riche de leurs instruments traditionnels – gehu, pipa, zonghuan et autres suonai – se construit sa propre sonorité orchestrale, à la fois acérée, transparente et percutante. Et très vite, on se rend compte que cet ensemble génère à sa façon tous les sons du genre symphonique. Verve pétulante pour les Dragon Lanterns ! Les suonais (haubois) se mettent à parler comme des personnages de dessins animés, avec un modernisme passe-partout qui caractérise nombre de compositions du début du XXIe siècle (Jing Qi Shen, de Chan Ming-Chi). Tout change dans la rencontre du violoncelle grave et généreux de Marie Hallynck et d’un orchestre ivre de sensations dans un savoureux concerto de Zhad Jiping qui restera le moment de bonheur de cette soirée insolite. Et comme si le chef Yan Huichang voulait nous démonter que son orchestre peut tout faire, il nous offre sa Radetsky March à l’orientale, où le public est invité à crier des « ouh ! » et des « ha ! » Il suffit d’ajouter quelques petits « r » pour obtenir des « Hourrah » bien mérités ! • S t a n i S l a S V a n M o l l e n b e e c k
© Esther Eggermont
Dir. Muhai Tang Symfonieorkest Vlaanderen bozar - 02.09.2009
Dir. Yan Huichang Hong Kong Chinese Orchestra bozar - 02.09.2009
6 6
FORZA MUSICA !
donderdag 03.09.2009
© Gil Plaquet
© Gil Plaquet
© Virginie Schreyen
Lexus Hybrid Live Concert Stef Kamil & Leki heilig kruisplein - 02.09.2009
Xuefei Yang flagey - 02.09.2009
FORZA MUSICA !
jeudi 03.09.2009
7 7
CALENDAR
FOR FREE FLAGEY - STUDIO 4
FLAGEY - STUDIO 1
EVENING - 20.00
LUNCH - 12.30
28.08 SA. 29.08 SU. 30.08 MO. 31.08 TU. 01.09 WE. 02.09 TH. 03.09 FR. 04.09 SA. 05.09 SU. 06.09 MO. 07.09 TU. 08.09 WE. 09.09 TH. 10.09 FR. 11.09
BOZAR
EVENING - 20.00
FLAGEY - BELGA CAFÉ
SPECIAL EVENTS
Tolvan Big Band
First Night (train & tube stations) 16.00 - 19.30
LATE NIGHT - 22.00
Gavriel Lipkind Roman Zaslavsky
FR.
U Theatre
SOLD OUT
U Theatre Workshops (Flagey) 14.00 - 18.00
SOLD
Ilian Garnet - Prize Winner OUT Queen Elisabeth Competition 2009 Sunwook Kim
SOLD OUT
Xuefei Yang
SOLD OUT
Seoul Philharmonic Orchestra Myung-Whun Chung & Sunwook Kim
Wildbirds & Peacedrums
Symfonieorkest Vlaanderen Muhai Tang
Jihye Lee Quintet Symfonieorkest Vlaanderen Hong Kong Chinese Orchestra
Lexus Hybrid Live Concerts (Flagey) 20.00
Xuefei Yang
Hong Kong Chinese Orchestra
Quartetto di Cremona
SOLD OUT
Jan Lundgren Trio SOLD
Royal Philharmonic Orchestra OUT Charles Dutoit & Anna Vinnitskaya
Sergej Kasprov
Parnassus Trio (BOZAR - 11.00)
Ensemble TIMF Ensemble Musiques Nouvelles Monnaie | de Munt Symphony Orchestra Hartmut Haenchen
Andrea Lucchesini
Aldo Ciccolini
Aviv String Quartet Elisso Virsaladze
Tallinn Philharmonics Andres Mustonen, Elissso Virsaladze, Yuri Bashmet
Cédric Tiberghien Finghin Collins Ziv Braha & Chiara Banchini
FORZA MUSICA ! LIVE OP KLARA
NL
Noriko Tujiko LRM: St-Pieters Woluwe St-Pierre 14.00 - 18.00 LRM: Kraainem 14.00 - 18.00 Zo Knarr
Swedish Radio Symphony Orchestra Valery Gergiev & Esa-Pekka Salonen 20.30 Swedish Radio Orchestra and Choir Daniel Harding Swedish Radio Symphony Orchestra Orphei Drängar, Esa-Pekka Salonen, Leila Josefowicz
FORZA MUSICA ! EN DIRECT SUR KLARA
Swedish Radio Choir (Heilig Kruiskerk)
Swedish Radio Choir Ravenstein 16.00
Christoph Jung Sanne van Hek
BIG STUNT !!! (Ravensteingalerij) 16.00 - 17.00
Zodiak Trio Bobo Stenson (Studio 4)
FR
NOT FOR FREE!
Finissage in BOZAR DJs & The Dorf
FORZA MUSICA ! LIVE ON AIR
UK
Met het KlaraFestival kan het culturele seizoen in alle hevigheid losbarsten. Klara zendt ook dit jaar zonen en dochters uit opdat de luisteraar geen minuut van de concerten moet missen. Het KlaraFestival betekent voor Klara twee weken lang live radio met aandacht voor de thema’s van het festival in alle programma’s, o.m. in Brede Opklaringen, Meesterwerk en de cultuurprogramma’s. Het KlaraFestival 2009 wordt bovendien crossmediaal aangepakt. Wat niet live wordt uitgezonden vindt u op klara.be, het cultuurplatform. En Canvas+ zorgt dan voor een aangepast aanbod achter de rode knop. Kortom wij trakteren u twee weken lang op radio en televisie met een snuifje Zweden en veel oosterse kruiden! Laat het u smaken!
Klara couvre le KlaraFestival et mobilise tous ses effectifs pour que ses auditeurs ne manquent aucune note de musique : deux semaines de direct sur Klara ! Nous accordons une attention particulière aux thématiques du festival, notamment dans Brede Opklaringen, Meesterwerk et nos programmes culturels. Pour tout savoir, consultez aussi klara.be, notre plateforme culturelle. Canvas+ vous permet aussi de suivre l’événement sur votre petit écran. En bref, vous allez goûter pendant deux semaines à une tranche de Suède généreusement aromatisée aux épices orientales, en radio et en télévision. Bonne dégustation !
Once again, Klara is sending out its sons and daughters in order to make sure that listeners won't have to miss a single minute of the concerts. For Klara, the KlaraFestival means two whole weeks of live radio, with the themes of the festival cropping up in all the station's programming, including, for example, Brede Opklaringen, Meesterwerk, and various cultural programmes. You can find anything that is not broadcast live on the cultural website klara.be. What's more, Canvas+ will provide a wide range of options via the red button. To sum up: for two whole weeks we will be serving up, on both radio and television, a pinch of Sweden and plenty of Oriental spices! Enjoy!
Chantal Pattyn, netmanager
Chantal Pattyn, net manager
Chantal Pattyn, net manager
K L A R A F R E Q U E N T I E S | F R É Q U E N C E S | F R E Q U E N C I E S BRXL / VL-BRAB 89.5 – LIMB 89.9 – O-VL 90.4 – W-VL 90.4 – ANTW PROV 96.4 – ANTW STAD 92.0 – DIGITAL DAB
Musiq’3 verwelkomt u op het KLARAFESTIVAL !
Musiq’3 vous invite au KLARAFESTIVAL !
Musiq’3 invites you to the KLARAFESTIVAL !
Stem elke ochtend af op Musiq’3 en maak kans op tickets voor KlaraFestival-concerten. Concertaankondigingen, interviews, besprekingen, gratis tickets en CD’s, de laatste nieuwtjes over het festival: u hoort het elke ochtend op Le Point du Jour (tussen 7 en 9.30 u.). En op www.musiq3.be.
Rendez-vous chaque matin sur Musiq’3, et gagnez des places pour les différents concerts du KlaraFestival! Présentations de concerts, interviews, critiques, offres de places ou de CD’s, les nouvelles les plus fraîches sur le festival...c’est tous les matins dans Le Point du Jour (7h-9h30)! C’est aussi sur www.musiq3.be!
Join us every morning on Musiq’E, and win seats for the various KlaraFestival concerts. We will also be presenting concerts, interviews, criticism, and the latest news about the festival... as well as offering seats and CDs. So tune in every morning to Le Point du Jour, from 7.00 to 9.30.
Dankzij Musiq’3 laat het KlaraFestival nog meer van zich horen.
Cette année, profitez encore mieux du KlaraFestival grâce à Musiq’3!
This year, Musiq’3 allows you to make even more of the Klara Festival.
COLOPHON DESIGN & LAY-OUT [SIGN*] www.designbysign.com FESTIVAL VAN VLAANDEREN BRXL Jan BRIERS, General Manager – Sophie DETREMMERIE, Business Director – Patrick DE CLERCK, Creative Director – Hanneleen DE SERANNO, Communication PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN | PALAIS DES BEAUX-ARTS Paul DUJARDIN, General Director | BOZAR MUSIC – Christian RENARD, Director | BOZAR COM – Sabine JONCKHEERE, Director Marketing & Communication – Xavier FLAMENT, Chief editor & Editorial concept – Eve-Marie VAES, Press officer – Gert NAESSENS, Coordinator Audience Development – Muriel VANDERMEULEN / Michael LOMAX / Martin McGARRY, Translators KLARA Chantal PATTYN, Net manager – Petra VAN SAN, Communication FLAGEY Hugo DEGREEF, General Director – Tarquin BILLET, Programming Director – Dominique DELPLANCHE, Communication – Muriel HASSON, Press Officer
VERSCHIJNINGSDATUM | DATE DE PARUTION | DATE OF PUBLICATION 03.09.2009
MAIN PARTNERS
FESTIVAL RESTAURANTS
8
Cospaia
Le Cap d’Argent
Les Larmes du Tigre
Re-Source
Roma
FORZA MUSICA !