Klarafestival 2023: Become music

Page 1

1

There

about people sharing a space, searching for a sound world we could find on our own, which gives music its power, which gives musicians the desire, and more honestly, the need to make music. And the power reverberates with everyone in the music room: both those playing and those who are listening. ”

is something
2
COVER Barbara Hannigan © Maarten Laupman
welcome 02 how to become music? 04 programme 14 music for
78
& more 86 become partner 90 tickets 100 team 102 1
everyone
music

FR Du 10 au 26 mars 2023, le Klarafestival est de retour. Ce festival radio sans pareil réunit le gratin de la musique classique internationale à Bruxelles et en Flandre. Il surprend aussi par des créations captivantes et des moments inattendus. C’est un lieu de rencontre au cœur de la ville de Bruxelles dynamique et haut en couleur.

L’artiste à l’honneur du festival, Barbara Hannigan, donnera le ton. La soprano et cheffe d’orchestre de renommée internationale excelle à révéler la musique classique sous un jour nouveau et à faire de la musique contemporaine une expérience d’exception. On a hâte d’assister à ses trois concerts avec le London Symphony Orchestra, les sœurs Katia & Marielle Labèque et en tant que mentor de jeunes musiciens.

Ces concerts et tous les autres ne pourraient avoir lieu sans la collaboration de nos partenaires culturels : Ancienne Belgique, Bozar, Concertgebouw Brugge, DE SINGEL, Flagey, Kaaitheater, Muntpunt, Passa Porta et Théâtre Varia. Nos remerciements vont aussi à nos partenaires privés KPMG, Proximus, Brasserie Omer Vander Ghinste, Interparking et les joueurs de la Loterie Nationale. Nous sommes reconnaissants du soutien de la Communauté flamande et de la Région de Bruxelles-Capitale. Nous sommes également très heureux de pouvoir offrir toutes ces merveilles aux auditeurs de Klara. Cela permet au Klarafestival de réaliser ses ambitions en tant que festival radio.

« I believe audiences aren’t just listening. They are actively contributing », a déclaré Barbara Hannigan en interview. La musique, c’est une interaction entre le public et les artistes. Elle donne souvent lieu à de purs moments de magie. Ensemble, nous faisons corps avec la musique. En cette période troublée, il est plus que jamais nécessaire de participer et de créer du lien et de rêver ensemble à un meilleur avenir. La musique n’en finit pas de nous inspirer à cet égard.

EN From 10 to 26 March 2023 we will once again be celebrating Klarafestival: an unparalleled broadcast festival that brings the international cream of classical music to Brussels and Flanders. But it also surprises with captivating creations and unexpected experiences. In the centre of colourful and lively Brussels, it is a place for encounters.

Soprano and conductor Barbara Hannigan sets the tone as festival artist. The internationally renowned Hannigan is uniquely skilled at imbuing classical music with contemporary meaning, and making contemporary music into a unique experience. We look forward to her three concerts with the London Symphony Orchestra, with Katia & Marielle Labèque, and as a mentor for young musicians.

These and all other concerts are made possible thanks to the collaboration with our cultural partners: Ancienne Belgique, Bozar, Concertgebouw Brugge, DE SINGEL, Flagey, Kaaitheater, Muntpunt, Passa Porta and Théâtre Varia. Our thanks also go to our private partners KPMG, Proximus, Brewery Omer Vander Ghinste, Interparking and the players of the National Lottery. We are grateful for the support of the Flemish Community and the Brussels Capital Region. We are also extremely happy to offer all this beautiful music to listeners on Klara. This allows Klarafestival to fully realise its ambitions as a broadcast festival.

Hannigan said in an interview: “I believe audiences aren’t just listening. They are actively contributing.” Experiencing music is an exchange between the audience and the artists which often leads to magical moments. Together we become music. In these difficult times we need participation and connection more than ever; and we need to be able to dream together of better days to come. Music keeps on inspiring us to do just that.

welcome
2

NL Van 10 tot 26 maart 2023 vieren we opnieuw Klarafestival: een omroepfestival zonder weerga dat de internationale top van de klassieke muziek naar Brussel en Vlaanderen haalt. Maar dat evengoed verrast met boeiende creaties en onverwachte ervaringen. Te midden van het kleurrijke en bruisende Brussel is het een plaats van ontmoeting.

Barbara Hannigan zet de toon als festivalartiest. De internationaal gevierde sopraan en dirigent weet als geen ander klassieke muziek een actuele betekenis te geven en van hedendaagse muziek een unieke belevenis te maken. We kijken uit naar haar drie concerten met het London Symphony Orchestra, met Katia & Marielle Labèque en als mentor van jonge musici.

Deze en alle andere concerten zijn mogelijk door de samenwerking met onze culturele partners: Ancienne Belgique, Bozar, Concertgebouw Brugge, DE SINGEL, Flagey, Kaaitheater, Muntpunt, Passa Porta en Théâtre Varia. Dank ook aan onze private partners KPMG, Proximus, Brouwerij Omer Vander Ghinste, Interparking en de spelers van de Nationale Loterij. We zijn erkentelijk voor de steun van de Vlaamse Gemeenschap en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. We zijn ook ontzettend blij om al dit moois op Klara aan de luisteraar aan te kunnen bieden. Zo kan Klarafestival zijn ambities als omroepfestival ten volle waarmaken.

“I believe audiences aren’t just listening. They are actively contributing”, laat Hannigan in een interview optekenen. Muziek beleven is een wisselwerking tussen publiek en kunstenaars die vaak tot magische momenten leidt. Samen worden we muziek. In deze woelige tijden is er meer dan ooit nood aan participatie en verbinding; aan samen dromen over beter. Muziek blijft ons hierbij inspireren.

Jan Raes, voorzitter Joost Fonteyne, intendant Chantal Pattyn, nethoofd Klara Festival van Vlaanderen Brussel

KLARAFESTIVAL BECOME MUSIC
3

how to become music

4

Geïnspireerd door festivalartiest Barbara Hannigan viert Klarafestival muziek als een magisch en breekbaar ‘equilibrium’. Samen betreed je een ruimte om een avond lang een muzikale gemeenschap te vormen. Je deelt er hoogtes en laagtes, grote muzikale momenten of kleine, zeldzame verrassingen. De vele, vaak onverwachte interacties tussen dirigent en orkest, tussen musici en publiek, creëren een sociaal-muzikale cocktail die je onmogelijk kan reproduceren. Eentje waar iedereen die avond deel van uitmaakt – of je nu op het podium, in de zaal of achter de schermen toekijkt. Samen ‘maken’ of, meer nog, ‘worden’ we muziek.

Lalina Goddard

DRAMATURGY 5

“There is something about people sharing a space, searching for a sound world we could find on our own, which gives music its power, which gives musicians the desire, and more honestly, the need to make music. And the power reverberates with everyone in the music room: both those playing and those who are listening.” — Barbara Hannigan, festivalartiest 2023

A place for hearing *

Wat als ik jou vertel dat je deel uitmaakt van een stilzwijgende gemeenschap? Als lid van die gemeenschap neem je bovendien (sporadisch of regelmatig) deel aan een collectief ritueel. En tijdens dat ritueel speel jij een actieve, muzikale rol. Ook al speel je geen instrument of verklaar je jezelf toondoof. Hoe dat kan en waar je dan juist aan deelneemt? Sta me even toe om je al schrijvend achterna te lopen.

Je bent op weg naar een gebouw, gelegen in de stad maar er tegelijkertijd van verwijderd. Het is een majestueus, ontzagwekkend monument. Het zegt: hier staat iets belangrijks te gebeuren. Eén voet over de drempel en je maakt deel uit van een gemeenschap met eigen spelregels. Het ritueel, dat je maar al te goed kent of net voor de eerste keer zal meemaken, begint hier. De persoon achter de balie overhandigt je een kaartje dat toegang geeft tot een bijzondere ruimte, gelegen in het hart van het gebouw.

* Deze paragraaf is gebaseerd op het boek MUSICKING (1998) van etnomusicoloog Christopher Small, die klassieke muziek niet zozeer als een kunstobject, maar als een activiteit begrijpt.

Maar eerst begeef je je naar een tussenruimte, die de overgang maakt van buiten naar binnen. De persoon aan de vestiaire neemt je jas aan. Achter de bar schenkt iemand je iets te drinken in. Misschien herken je een lid van de gemeenschap en maak je een praatje. Of je kijkt, al nippend van het glas, een beetje ongemakkelijk om je heen. Backstage leidt een anekdote van de trompettist tot hilariteit in het orkest. In de loge doet de zangeres enkele ademhalingsoefeningen. De manager loopt van hot naar her om de laatste zaken af te stemmen. De presentatrice en de geluidstechnicus houden nog snel een soundcheck. Eindelijk betreed je de centrale ruimte. De inner circle. De honderden stoelen, de bekleding, het verlaten podium: je voelt aan alles dat dit een belangrijke plek is. Langzamerhand stroomt de zaal vol. Als je voor het eerst de imposante concertzaal binnenkomt, ga je ietwat onwennig op zoek naar de plaats die overeenkomt met de code op het kaartje. Niet enkel in de zaal, maar ook op het podium nemen mensen plaats. Zij maken eveneens deel uit van de gemeenschap, maar kleden en gedragen zich anders – volledig in het zwart en met een zekere concentratie stemmen ze hun instrumenten, terwijl ze de honderden andere leden nauwelijks op lijken te merken. Dan breekt er applaus uit: een belangrijk, nieuw figuur komt de zaal binnen. De muzikanten houden hun instrumenten in de aanslag. Een stilte valt over de zaal. De dirigent heft zijn (nog steeds vaker ‘zijn’ dan ‘haar’ of ‘hun’) dirigeerstok.

KLARAFESTIVAL
6

Equilibrium

“I believe audiences aren’t just listening. They are actively contributing to a performance. They are bringing to the room their energy. They may come reluctantly, or with a lot of conflicting emotions. ‘What is the meaning of this piece?’, someone once asked me. ‘The’ meaning of a piece does not exist. The meaning is different for every audience member, and different every time you listen to it.” — Barbara Hannigan, festivalartiest 2023

Op het eerste gezicht heeft deze “gemeenschap” weinig met elkaar “gemeen”. De leden zien er in elk geval anders uit: uitgedost, in jeans en sneakers, of (voor wie op het podium plaatsneemt) volledig in het zwart. Ze vervullen ook niet allemaal dezelfde rol: de een staart verwachtingsvol naar het podium, terwijl de ander de stampvolle zaal in kijkt. Een derde geeft de bloemen nog wat water. De zaal verenigt een wereldberoemde zangeres, een bloemenverantwoordelijke, een doorwinterde melomaan en een afwachtende nieuwkomer. De kans is klein dat ze elkaar zullen kennen. Dat geldt overigens voor het gros van deze groep. Ze zijn vreemden voor elkaar, en zullen dat wellicht ook blijven. Toch staan ze op het punt om een erg persoonlijke ervaring met elkaar te delen.

Misschien zie je een klassiek concert vooral als “eenrichtingsverkeer”: alle neuzen wijzen dezelfde kant op, naar de dirigent die vanop zijn bok zijn muzikale interpretatie uitdraagt. Zo bekeken wordt klassieke muziek

een erg individuele en gecontroleerde beleving. De aanwezigheid van de ander is in het beste geval irrelevant en in het slechtste geval storend, met een rinkelende gsm, een ritselend snoeppapiertje of een welgeplaatste hoestsolo.

Of je zet een andere bril op, en ontdekt een gemeenschap die samen een muzikaal ritueel uitvoert. Dan wordt het “verkeer” vooraf én tijdens een concert juist zo complex en subtiel, dat het amper te regelen valt. De soms kleine, soms grote interacties tussen dirigent en orkest, tussen de orkestleden, tussen de uitvoerder en de (al dan niet levende) componist, tussen de musici op scène en het publiek in de zaal, tussen het publiek en het personeel: het resultaat van die sociale cocktail levert een muzikale ervaring op die volkomen uniek en onmogelijk reproduceerbaar is.

Volgens Barbara Hannigan bereiken we, wanneer al die relaties precies goed zitten, een magisch evenwicht of equilibrium.

“Any great performance is a sacred equilibrium achieved between all the characters involved: singers, instrumentalists, conductor, composer, text, audience. There is a dynamic flow within that state of equilibrium, which is rare and breathtaking.” — Barbara Hannigan, festivalartiest 2023

DRAMATURGY
discover
2023 7
the theme of klarafestival

Interview with Barbara Hannigan

London Symphony Orchestra & Barbara Hannigan

Friday 1O.03 | 20:00 Bozar, Henry Le Bœuf Hall P18

Barbara Hannigan Equilibrium Young Artists & LUDWIG Orchestra Thursday 16.03 | 20:00 Flagey, Studio 4 P36

Barbara Hannigan ft. Katia & Marielle Labèque Sunday 19.03 | 19:00 Bozar, Henry Le Bœuf Hall P54

This year’s festival artist is none other than the worldrenowned soprano and conductor Barbara Hannigan. Embodying music with an unparalleled dramatic sensibility and having performed nearly 100 world premieres, she is one of the most exciting artists in classical music. During Klarafestival, she conducts and sings Mahler’s Fourth Symphony with the London Symphony Orchestra, performs an immersive scenic concert with the piano sisters Katia and Marielle Labèque, and brings along young artists from her mentorship program Equilibrium. Her artistic practice also inspired the theme for Klarafestival 2023: Become music.

8
INSIGHTS 9
Barbara Hannigan © Marco Borggreve

For the opening of Klarafestival, you will not only conduct Mahler’s Fourth Symphony, but sing the soprano solo of the last movement as well. Conducting and singing Mahler at the same time:why put yourself through that?

BARBARA HANNIGAN I don’t really think of it in that way, of putting myself through anything. I could say I put myself “in” it, in the music, in Mahler’s world of sound, leading the orchestra through the narrative. We have, in this 4th symphony, a narrative which is by no means linear, but which is, rather, a series of images, philosophies, perspectives on society and social justice. The music is beyond time or place, and at the end, we have the final witness, the child, who (as Mahler wrote) should somehow offer the “key” to the piece.

In the 1990s, musicologist Christopher Small compared a classical music concert to attending mass, with the audience’s gaze directed forward, towards the altar on which the music of the “great, dead composer” is being interpreted by the awe-inspiring conductor. I have a sense you would disagree with his view?

BARBARA Even today, there are a lot of maestros, organisations and orchestras that still treat the conductor as the authoritative figure. This is not my interest. If we deny the fact that music is a collaborative exercise, we will eventually get lost. In any pieces where I am singing while on the podium, for example the final movement of Mahler’s Fourth Symphony, we are at our most collaborative. I tell the orchestra, “It won’t work for you to accompany me while I sing. This will create a delay and we will not be synchronized in either tempo or interpretation. You have to partner me in this.” Sometimes the orchestra will lead, sometimes I will lead, and with every orchestra the equilibrium of this exchange is different.

Does this connect to a broader question for you, namely who is being given a voice, a stage?

BARBARA I am aware that when I am

conducting, it does carry various meanings for the people in the concert hall; not least because they might have never seen a woman on the podium before. Gender aside, being in a place of authority means being in a place of responsibility. Another way to think of it: pressure is a privilege.

During Klarafestival, you will share the stage with several artists from your Equilibrium Young Artists program. Does your collaborative approach also affect the way you mentor promising musicians?

BARBARA Yes, absolutely. I think it’s important for young artists to understand that everyone, not only the star soloists, are leaders. We can develop this throughout our whole career. For EQ, I don’t hold auditions in the traditional sense. Instead, I organise an entire workshop day. The selected young artists work intensely with me, with Jackie Reardon who comes from the professional sports world, with their colleagues and a guest panellist. I observe their energy and the way they interact with each other: how do they share the room? What kind of questions do they ask? How do they listen? How do they work with the pianist? As for the singing, I ask them to perform for the entire room, in front of everyone, including their fellow candidates. This is scary to some, but in that way, it truly becomes a performance. And that’s of course what I’m looking for, performers.

You speak about your collaborative role as a conductor and a mentor, but how about your relationship to the composer?

BARBARA My relationship to the living composer has always been at the core of my career, since I gave my first world premiere at age 17. I’ve invested so much of my life and imagination into new repertoire, and into advocating for composers and their music. Over the years, I would say I’ve also become a very good editor, when the composer allows it. I am less interested in a composer dictating to me to the very last detail, exactly how to perform

KLARAFESTIVAL 10

his or her piece. I love to work collaboratively, finding colours together, offering ideas and learning more about my instrument from an outside ear, which gives a lot of inspiration. In the past couple of years, working with John Zorn has been an extraordinary and life-changing experience, also with composer and arranger Bill Elliott with whom I’ve worked on tailor-made arrangements of Gershwin and Weill as well as his own music, and with David Chalmin, with whom I feel free to offer and exchange a lot of improvised material and ideas upon which he then expands.

To quote Christopher Small once more: what about “the great, dead composer”? What about Mahler?

BARBARA Well, sometimes it feels that even the relationship with the dead composer can be a collaborative exchange. Maybe all those years working with living composers has helped me to have a dialogue with the dead ones... Every time I open a score, old or new, there are new layers to be discovered. Mahler’s Fourth Symphony, for example, seems to be about the divide between the rich and the poor. Between the “haves” and the “have-nots”. The last movement is called The Heavenly Life. It is a song, in which a child describes her vision of Heaven, where not only the good, but also the rich people and the violent people are present. She is astounded to be surrounded by so much abundance. I find it heartbreaking.

How do you perceive the role of the audience during a performance?

BARBARA I believe audiences aren’t just listening, but are actively contributing to a performance. They are bringing their energy and their experience to the room. ‘What is the meaning of this piece?’, someone once asked me. “The meaning” of a piece does not exist in a concrete way. Each audience member walks away with a different experience, just as every family member has a different experience of their family.

What about the audience member who sits completely still, without conveying any emotion or reaction. Is that person participating as well, according to you?

BARBARA Definitely. Of course it’s easy to notice and appreciate extroverted reactions from the audience. Over time, I’ve come to understand that some audience members are in a state of deep concentration. Their listening is directed inward and this kind of presence contributes a lot to a performance. Sometimes there are audience members who I can see, at the end, do not applaud, but then they come backstage afterwards to thank us.

Lees dit interview in het Nederlands Consultez la version française

FESTIVAL INSIGHT BARBARA HANNIGAN
“ I believe audiences aren’t just listening, but are actively contributing to a performance ”
11
become music become music become music become music become music become music become music become music be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c

be co me m usi c

be co me m usi c

be co me m usi c

become music become music become music become music be co me m usi c

be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c

be co me m usi c

become music become music become music become music

Klarafestival BOX a prelude to the festival: young artists in the city P 16 12.03

SUPERNOVA laureates' concert P 24 14.03

Asko | Schönberg & Colin Currie reich/richter P 32 17.03

Paul Lewis around the world with schubert P 40

10.03

London Symphony Orchestra & Barbara Hannigan messiaen mahler P 18 12.03

MUSIKAA made in.by molenbeek P 26 15.03

Alexandre Tharaud & Angélique Kidjo les mots d’amour P 34 17.03

Belgian National Orchestra, Joshua Weilerstein & Josef Špaček become ocean P 42

11.03 Benjamin Glorieux on the road with bach P 20 12.03

Les Talens Lyriques, Choeur de Chambre de Namur & Christophe Rousset thésée P 28 16.03

Barbara Hannigan, Equilibrium Young Artists & LUDWIG Orchestra music among friends P 36 17.03

Graindelavoix rolling stone P 46

11.03

Brussels Philharmonic, Vlaams Radiokoor, Ilan Volkov & Lawrence Power janáček - miller - bartók P 22 14.03

Belcea Quartet schubert connesson shostakovich P 30 17.03

Lennart Heyndels Quartet codex au soleil P 38 18.03

Hathor Consort, Oltremontano & Pluto Ensemble L.E.D. P 48

14
20.02-8.03

18.03

Ruben Machtelinckx & Arve Henriksen a short story P 50 21.03 Brooklyn Rider the 4 elements P 58 24.03

Belgian National Orchestra & Brad Mehldau from paris to new york P 64 25.03

Brussels Philharmonic & Victor Ori Arnasson last and first men P 74

19.03

Homayoun Sakhi & friends nowruz P 52 22.03

City of Birmingham Symphony Orchestra, Mirga Gražinytė & Vilde Frang schumann - elgar P 60 25.03

Brad Mehldau solo P 65 26.03

St. Louis Symphony Orchestra, Stéphane Denève Ólafsson&Víkingur rachmaninov prokofiev grieg P 76

19.03

21.03

Barbara Hannigan ft. Katia & Marielle Labèque electric fields P 54

24.03

Adelphi Quartet saffron dusk P 56 23.03

Brad Mehldau & Ian Bostridge the folly of desire P 62

Lore Binon, IKRAAAN & Amina Osmanu counterforces P 66 25-26.03

Kris Verdonck/ A Two Dogs Company, Annelies Van Parys & ICTUS PREY P 68

15

De Klarafestival BOX is aan zijn zesde editie toe! De kleinste concertzaal ter wereld biedt plaats aan een piano, enkele muzikanten en een handvol toehoorders. Tussen 20 februari en 8 maart 2023 kan je er jonge, beloftevolle muzikanten aan het werk horen. De mini-concerten duren telkens 15 minuten en zijn gratis. Reserveer je plaats vanaf begin februari via de website.

FR

Le Klarafestival BOX en est à sa sixième édition ! La plus petite salle de concert au monde peut accueillir un piano, quelques musiciens et plusieurs auditeurs. Du 20 février au 8 mars 2023, vous pouvez découvrir des jeunes musiciens en herbe pendant des mini-concerts gratuits de 15 minutes. Réservez votre place dès début février sur notre site web.

A prelude to the festival: young artists in the city

klara festival

EN

The Klarafestival BOX is in its sixth edition! The smallest concert hall in the world can accommodate one piano, a few musicians and a handful of listeners. From 20 February to 8 March 2023 you can discover up-and-coming musicians during free miniconcerts lasting 15 minutes. Book your seat in advance on our website by the beginning of February.

Sint-Katelijneplein

1000 Brussels

20.02 - 24.02

Sint-Mariastraat 1080 Sint-Jans-Molenbeek 25.02 - 02.03

Baron Hortastraat 1000 Brussels (next to Bozar) 03.03 - 08.03

NL
B
O X
KLARAFESTIVAL BOX
16
discover the
Klarafestival BOX
17
Klarafestival BOX © Syntha Cnudde

mahler

London Symphony Orchestra & Barbara Hannigan

“ Intensely musical, intoxicating, graceful, passionate… Hannigan is an all-round musician, her whole being breathes music. ” De Telegraaf
Barbara Hannigan © Raphael Brand
messiaen 18

NL Festivalartiest Barbara Hannigan is uniek in de wereld van de klassieke muziek. Ze heeft niet alleen een fenomenale stem, maar is ook een buitengewone dirigent. Tijdens het openingsconcert van Klarafestival combineert ze beide rollen met het London Symphony Orchestra aan haar zijde. Na Messiaens mystieke L’Ascension brengt Hannigan de Vierde Symfonie van Mahler, met aan het eind een hemelse sopraansolo.

FR Barbara Hannigan, l’artiste à l’honneur du festival, est une personnalité unique dans le monde de la musique classique. Non seulement elle a une voix phénoménale, mais elle est aussi une cheffe d’orchestre extraordinaire. Durant le concert d’ouverture du Klarafestival, elle conjugue ces deux rôles aux côtés du London Symphony Orchestra, dans le mystique L’Ascension de Messiaen et la Quatrième symphonie de Mahler, qui se termine par un solo de soprano divin.

EN Festival artist Barbara Hannigan is unique in the classical music world. Not only does she have a phenomenal voice, she is also an outstanding conductor. In Klarafestival’s opening concert, she combines both roles with the London Symphony Orchestra at her side. Following Messiaen’s mystical L’Ascension, Hannigan conducts Mahler’s Fourth Symphony that ends with a heavenly solo for soprano.

friday 10.03 20:00

Bozar Henry Le Boeuf Hall

Olivier Messiaen (1908 – 1992)

L’Ascension, quatre méditations symphoniques Gustav Mahler (1860 – 1911)

Symphony No. 4

London Symphony Orchestra

Barbara Hannigan – conductor & soprano

INTRODUCTION

19:30

Klarafestival LOUNGE (NL) Salon Ovale (FR) tickets €98 - €72 - €52 - € 26 coproduction Klarafestival, Bozar

EUROPEAN GALA 20TH CENTURY IMPRESSIVE 19
20

NL Cellist Benjamin Glorieux speelt op één dag alle zes cellosuites van Bach. Van speels tot poëtisch: iedere suite heeft zijn eigen karakter, wat videokunstenaar Klaas Verpoest inspireert tot een nieuwe visuele voorstelling. Maar Weg van Bach is meer dan een muzikale marathon. Het is het resultaat van een wekenlange tocht van Arnstadt naar Lübeck. Met zijn cello op de rug legde Glorieux de weg af die Bach 300 jaar geleden ondernam om zijn grote held Buxtehude te horen spelen.

FR Le violoncelliste Benjamin Glorieux joue toutes les suites pour violoncelle seul de Bach en une journée. Gaie ou poétique, chaque suite a sa propre personnalité. Inspirée par la musique, le vidéaste Klaas Verpoest a créé une nouvelle rep visuelle. Mais Dans les pas de Bach est plus qu’un marathon musical. C’est l’aboutissement d’un voyage de plusieurs semaines entre Arnstadt et Lübeck. Violoncelle sur le dos, Benjamin Glorieux a parcouru le chemin emprunté par Bach il y a 300 ans pour aller écouter son maître Buxtehude.

EN Cellist Benjamin Glorieux plays all six Bach cello suites in one day. From playful to poetic, each suite has its own character, inspiring video artist Klaas Verpoest to create fresh visual presentations. But On the Road with Bach is more than a musical marathon. It is also the outcome of a week-long journey from Arnstadt to Lübeck. With his cello on his back, Glorieux followed the same route that Bach took 300 years ago, in order to hear his great hero Buxtehude play.

saturday 11.03 19:00

Bozar Henry Le Boeuf Hall

Johann Sebastian Bach (1685 – 1750)

6 Suites for cello, BWV 1007-1012

Benjamin Glorieux – cello Klaas Verpoest – visual creation

Johan Vandermaelen – sound design

Emilie Lauwers – exhibition design

INTERVIEW 18:00 with Benjamin Glorieux Klarafestival LOUNGE (EN) EXPO 10.03 - 26.03 visit the antechamber specially designed for the occasion by artist Emilie Lauwers, in Bozar, Council Room tickets €28 coproduction Klarafestival, Bozar

MASTERPIECE CELLO MULTIMEDIA 21
22

NL Leoš Janáček was 72 jaar toen hij de bundel Ríkadla schreef, met liedjes over het huwelijk van een biet of over een vrouw die in de soep valt. In het rijtje absurde verhalen past ook Béla Bartóks De wonderbaarlijke Mandarijn, een magisch-realistische pantomime vol erotiek en geweld, die in 1926 meteen verbannen werd. Brussels Philharmonic en het Vlaams Radiokoor combineren de twee fantasierijke werken met een exclusieve wereldpremière: het Altvioolconcerto van Cassandra Miller, een van de meest fascinerende componisten van dit moment.

FR Leoš Janáček avait 72 ans lorsqu’il écrivit Ríkadla, un recueil de comptines évoquant le mariage d’une betterave ou une femme qui tombe dans la soupe. Le Mandarin merveilleux de Béla Bartók, une pantomime réaliste pleine d’érotisme et de violence aussitôt interdite en 1926, s’inscrit elle aussi au rang des récits absurdes. Le Brussels Philharmonic et le Vlaams Radiokoor associent ces deux œuvres pleines de fantaisie à une création mondiale en exclusivité : le Concerto pour alto de Cassandra Miller, une des compositrices les plus fascinantes de ce moment.

EN Leoš Janáček was 72 when he wrote Ríkadla, a collection of nursery rhymes about, amongst other things, the marriage of a beetroot and a woman who falls in the soup. Béla Bartók’s The Miraculous Mandarin, a magical realistic pantomime full of eroticism and violence that was banned in 1926, goes well with this series of absurd tales. The Brussels Philharmonic Orchestra and the Vlaams Radiokoor combine these two imaginative works with an exclusive world premiere: The Concerto for Viola written by Cassandra Miller, one of today’s most fascinating composers.

saturday 11.03 20:00

Flagey Studio 4

Leoš Janáček (1854 – 1928) Říkadla

Cassandra Miller (1976) Concerto for Viola and Orchestra Béla Bartók (1881 – 1945)

The Miraculous Mandarin, Op. 19

Brussels Philharmonic Vlaams Radiokoor Ilan Volkov – conductor Lawrence Power – viola

tickets €41 - €36 - €31 copresentation Klarafestival, Brussels Philharmonic, Flagey

WORLD PREMIERE VOCAL CONCERTO MAGICAL 23

supernova laureate concert

Supernova © Frank Emmers
discover the new stars in the field of classical music
24

NL Jaarlijks speuren tien programmatoren uit de klassieke muziek naar twee jonge, beloftevolle kamermuziekensembles: de Supernova’s! De winnaars van de finale op 12 februari krijgen niet alleen media-aandacht van Klara en Musiq’3, maar winnen ook een concertreis doorheen België. De aftrap van hun tournee geven ze tijdens Klarafestival. Benieuwd naar het talent van morgen? Wees er dan zeker bij in Bozar op 12 maart 2023.

FR Chaque année, dix programmateurs de l’univers de la musique classique repèrent deux jeunes ensembles de musique de chambre prometteurs : les Supernovas. Non seulement ces lauréats de la finale du 12 février bénéficient d’une attention médiatique via Klara et Musiq’3, mais ils remportent aussi une tournée en Belgique, dont le coup d’envoi est donné lors du Klarafestival. Envie de connaître les talents de demain ? Rendez-vous au Bozar le 12 mars 2023 !

EN Each year, ten classical music programmers seek out two promising, young chamber music ensembles: the Supernovas! The winners of the finale on 12 February not only receive media attention from Klara and Musiq’3, but also win a series of concert dates throughout Belgium. Their concert tour kicks off during Klarafestival. Curious about tomorrow’s talent? Then be sure to be at Bozar on 12 March 2023.

sunday

12.03 11:00 Bozar Hall M

FINAL SUNDAY 12.02 14:00

DE SINGEL, Blauwe zaal tickets €14 coproduction Klarafestival, Bozar

YOUNG TALENT CHAMBER MUSIC EXPLORE
25

madein.by molenbeek

discover the full programme

MUSIKAA © Björn Comhaire
26

NL Tijdens de jaarlijkse Musikaa-festivaldag tonen tal van Molenbeekse partners talent van eigen bodem. Foyer verenigt jong en oud rond muziek, Fatoum verkent de landelijke Izran-traditie met vrouwen én mannen uit de wijk, Laïla Amezian en het koor Les Fatmas de Belgica koppelen Arabisch-Andalusische muziek aan een klassiek strijkkwartet en De Vaartkapoen brengt een mix van woord, beeld en muziek. Nieuw dit jaar is onder meer het kinderkoor Singing Molenbeek onder de vleugels van Julien Libeer en Zeno Popescu.

FR Lors de la journée du festival annuel Musikaa, les partenaires molenbeekois mettent en avant les talents locaux. Foyer rassemblera jeunes et moins jeunes autour de la musique. Fatoum explorera la tradition rurale des izran avec des femmes et des hommes du quartier. Laïla Amezian & la chorale Les Fatmas de Belgica associeront la musique araboandalouse à un quatuor à cordes classique. Quant aux artistes du Vaartkapoen, ils mêleront mots, images et musique. La chorale d’enfants Singing Molenbeek, sous la tutelle bienveillante de Julien Libeer et Zeno Popescu, est une des nouveautés de cette année.

EN During the annual Musikaa festival day, numerous Molenbeek partners display their home-grown talents. Foyer brings together young and old around music, Fatoum explores the rural Izran tradition with men and women from the neighbourhood, Laïla Amezian and the choir Les Fatmas de Belgica combine Arabic-Andalusian music with a classical string quartet, and De Vaartkapoen performs a blend of word, image and music. New this year is, amongst others, the children’s choir Singing Molenbeek, under the wings of Julien Libeer and Zeno Popescu.

sunday 12.03 afternoon

&

evening

Huis van Culturen en Sociale Samenhang

tickets pay what you can €5 - €7 - €10

a collaboration between Klarafestival, Bozar, Cultuur in Molenbeek, Huis van Culturen en Sociale Samenhang, Foyer, De Vaartkapoen, LaVallée, MetX, Singing Molenbeek

LOCAL TALENT FAMILY COLOURFUL 27

t h é s é e

Christophe Rousset © Eric Larrayadieu
Les Talens Lyriques Choeur de Chambre de Namur & Christophe Rousset 28

NL Met de opera Thésée pende JeanBaptiste Lully een van zijn grootste successen neer. Deze barokke parel draait niet om de heldhaftige titelheld, maar om de wraakzuchtige moeder Medea. Lully zette haar wervelwind van gevoelens meesterlijk op muziek. Met Karine Deshayes als Médée onthullen Christophe Rousset en de musici van Les Talens Lyriques deze zelden uitgevoerde tragedie.

FR Avec l’opéra Thésée, Jean-Baptiste Lully a composé l’un de ses plus grands succès. Ce bijou baroque ne traite cependant pas du héros du rôle-titre, mais de Médée, sa bellemère rancunière. Lully a mis en musique de façon magistrale le tourbillon de sentiments dont elle est la proie. Avec Karine Deshayes en Médée, Christophe Rousset et les musiciens des Talens Lyriques dévoilent cette tragédie rarement jouée.

EN The opera Thésée was one of JeanBaptiste Lully’s greatest successes. This Baroque gem does not centre on Theseus, the valiant hero of the title, but on a vengeful mother, Medea. Lully set her whirlwind of emotions to music in masterly fashion. With Karine Deshayes in the role of Medea, Christophe Rousset and the musicians of Les Talens Lyriques unveil this seldom-performed tragedy.

sunday

12.03 17:00

Bozar Henry Le Boeuf Hall

Jean-Baptiste Lully (1632 – 1687) Thésée

Les Talens Lyriques

Chœur de Chambre de Namur Christophe Rousset – conductor Mathias Vidal – tenor Karine Deshayes – mezzo-soprano Deborah Cachet – soprano Bénédicte Tauran – soprano Marie Lys Cleone – soprano Thaïs Raï – soprano Robert Getchell – tenor Fabien Hyon – tenor Guilhem Worms – bass-baritone Philippe Estèphe – baritone Thibaut Lenaerts – choir director

INTRODUCTION 16:30

Klarafestival LOUNGE (NL) Salon Ovale (FR) tickets €78 - €60 - €44 - €22 coproduction Klarafestival, Bozar coprésentation La Monnaie / De Munt

29 EUROPEAN GALA VOCAL BAROQUE DRAMATIC
30

NL Het in Londen opgerichte Belcea Quartet geldt wereldwijd als een van de meest gerenommeerde strijkkwartetten. Hun onbevangen blik leidt zowel tot spannende interpretaties van het klassieke repertoire als tot wereldpremières van nieuwe muziek. Dat tonen ze in dit concert door een nieuw werk van Guillaume Connesson naast dat van twee boegbeelden uit de kamermuziek te plaatsen: Schubert en Sjostakovitsj.

FR Le Belcea Quartet, créé à Londres, serait le quatuor à cordes le plus renommé au monde. Son approche spontanée l’amène à proposer aussi bien des interprétations captivantes du répertoire classique que des premières mondiales de nouvelles œuvres. Ils le prouveront au cours de ce concert, en adjoignant une nouvelle pièce de Guillaume Connesson à deux figures emblématiques de la musique de chambre : Schubert et Chostakovitch.

EN Formed in London, the Belcea Quartet are considered one of the world’s most distinguished string quartets. Their open-minded approach encompasses both enthralling interpretations of the classical repertoire as well as world premieres of new music. They demonstrate this with a new work by Guillaume Connesson, flanked by two figureheads of chamber music: Schubert and Shostakovich.

tuesday 14.03

20:00

Flagey

Studio 4

Franz Schubert (1797 – 1828)

String Quartet No. 10 in E flat major, D. 87 Guillaume Connesson (1970)

Les Instants Retrouvés * Dmitri Shostakovich (1906 – 1975)

String Quartet No. 15 in E flat minor, Op. 144

Corina Belcea – violin Axel Schacher – violin Krysztof Chorzelski – viola Antoine Lederlin – cello

tickets €41 - €36 - €31 coproduction Klarafestival, Flagey * Belgian premiere jointly commissioned by Flagey, Arts et Lettre (Vevey), Kölner Philharmonie, Wigmore Hall, Palladium Malmö, Helsinki Seriös, Muziekgebouw aan ‘t IJ, Klarafestival

BELGIAN PREMIERE STRINGS ECLECTIC 31

Asko|Schönberg & Colin Currie

reich richter

2021
Gerhard Richter
© Gerhard Richter
32

NL Twee van de grootste levende kunstenaars bundelen hun krachten: componist Steve Reich, grondlegger van het Amerikaanse minimalisme, en beeldend kunstenaar Gerhard Richter. Filmmaker Corinna Belz laat Richters penseelstreken tot leven komen op Reichs pulserende muziek. Voeg daar nog de muziek van Bryce Dessner in handen van percussionist Colin Currie aan toe, en je krijgt een onvergetelijke ervaring!

FR Deux des plus grands artistes vivants unissent leurs forces : le compositeur Steve Reich, fondateur du minimalisme américain, et le plasticien Gerhard Richter. La réalisatrice Corinna Belz donne vie aux coups de pinceau de Richter sur la musique rythmée de Reich. Avec en prime la musique de Bryce Dessner confiée au percussionniste Colin Currie, l’expérience sera inoubliable !

EN Two of our greatest living artists join forces: composer Steve Reich, a pioneer of American minimalism, and visual artist Gerhard Richter. Filmmaker Corinna Belz brings Richter’s brushstrokes to life alongside Reich’s pulsating music. Add music from Bryce Dessner in the hands of percussionist Colin Currie and you are in for an unforgettable experience!

tuesday

14.03 20:00

Bozar

Hall M

Bryce Dessner (1976) Tromp Miniature Steve Reich (1936) Four Organs Reich/Richter

Asko|Schönberg Colin Currie – percussion Gerhard Richter – images Corinna Belz – film Theun Mosk – scenography In collaboration with UNUSUAL SUSPECTS

tickets €32 coproduction Klarafestival, Ancienne Belgique copresentation Bozar

MULTIMEDIA MINIMALISM EXPERIENCE 33

les motsd’amour

Alexandre Tharaud & Angélique Kidjo

Angélique Kidjo & Alexandre Tharaud © Fabrice Mabillot
“ For long moments, the fabulous pianist lays a fluffy carpet under this vocal queen, then the two find their way to a magnificent, even rousing conversation. ”
34
Dresdner Neue Nachrichten

NL Zij, dé stem van de Afrikaanse pop en vijfvoudig Grammy Award-winnaar. Hij, Frankrijks grootste piano-idool. Wat Angélique Kidjo en Alexandre Tharaud verenigt, is hun liefde voor het Franse chanson. Tharauds lyrische arrangementen voor piano versterken Kidjo’s unieke en innemende stem. Van Josephine Baker tot Dominique A, via Piaf, Brel, Nougaro en Gainsbourg: samen brengen ze de soms wiegende, dan weer swingende chansons tot leven.

FR Elle est la voix de la pop africaine et a remporté cinq Grammy Awards. Il est la plus grande idole française du piano. Angélique Kidjo et Alexandre Tharaud sont unis par leur amour de la chanson française. Les arrangements pour piano pleins de lyrisme de Tharaud soutiennent la voix unique et envoûtante de Kidjo. De Josephine Baker à Dominique A en passant par Piaf, Brel, Nougaro et Gainsbourg, ils donneront ensemble vie à ces chansons qui tantôt bercent tantôt font swinguer.

EN She is the voice of African pop and a five-time Grammy Award winner. He is currently France’s most celebrated pianist. What unites Angélique Kidjo and Alexandre Tharaud is their love for French chanson. Tharaud’s lyrical arrangements for piano enhance Kidjo’s unique and engaging voice. From Josephine Baker to Dominique A, via Piaf, Brel, Nougaro and Gainsbourg: together they bring these sometimes lilting, sometimes swinging songs to life.

wednesday 15.03

20:00 Bozar Henry Le Boeuf Hall

Alexandre Tharaud – piano

Angélique Kidjo – vocals

tickets €44 - €38 - €28 - €22 coproduction Klarafestival, Bozar

35 WORLD-CLASS CHANSON MOVING

music among

friends

Barbara Hannigan © Musacchio Ianniello
Barbara Hannigan Equilibrium Young Artists & LUDWIG Orchestra 36

NL Vanuit haar toewijding aan de jongere generatie musici richtte festivalartiest Barbara Hannigan Equilibrium Young Artists op. Tijdens Klarafestival verenigt ze getalenteerde solisten van Equilibrium met musici uit het door haar geliefde LUDWIG Orchestra. Samen brengen ze modernistische kamermuziek van Ravel, Delage en Stravinsky. Een concert met een Belgisch kantje dankzij sopraan en Equilibriumlid Emma Posman.

FR Par dévouement pour la jeune génération de musiciens, l’artiste à l’honneur du festival Barbara Hannigan a fondé Equilibrium Young Artists. Pendant le Klarafestival, elle réunit des solistes talentueux d’Equilibrium et des musiciens de son LUDWIG Orchestra. Ensemble, ils interpréteront la musique de chambre moderniste de Ravel, Delage et Stravinsky. Un concert aux accents belges grâce à Emma Posman, membre d’Equilibrium.

EN Reflecting her commitment to the younger generation of musicians, festival artist Barbara Hannigan has established Equilibrium Young Artists. During Klarafestival, she brings together talented soloists from Equilibrium with musicians from her cherished LUDWIG orchestra. Together they perform modernistic chamber music by Ravel, Delage and Stravinsky. A concert with a Belgian touch to it thanks to soprano and Equilibrium member Emma Posman.

thursday 16.03

20:00

Flagey

Studio 4

Maurice Ravel (1875 – 1937)

Introduction et Allegro for harp, flute, clarinet and string quartet Maurice Delage (1879 – 1961) Quatre poèmes hindous Igor Stravinsky (1882 – 1971)

Concertino for String Quartet Trois poésies de la lyrique japonaise Deux poésies de Konstantin Balmont Maurice Ravel Trois poèmes de Mallarmé

Equilibrium Young Artists & LUDWIG Orchestra

Barbara Hannigan – conductor and soprano Rolf Verbeek – conductor

Emma Posman – soprano

Ema Nikolovska – mezzo-soprano

Nadia Wijzenbeek, Floor le Coultre – violin

Frank Brakkee – viola Michael Muller – cello

Ingrid Geerlings – flute Marjolein Vermeeren – flute

Aisling Casey – oboe Arjan Woudenberg – clarinet Esther Misbeek – clarinet

Astrid Haring – harp Henry Kelder – piano

tickets €48 - €43 - €38 coproduction Klarafestival, Flagey

YOUNG TALENT 20TH CENTURY RADIANT 37
38

NL De Belgische bassist, toetsenist en componist Lennart Heyndels begeeft zich met groepen als Ben Sluijs Quartet en Hi Hawaii op een breed speelveld, van jazz tot pop. Met zijn eigen Lennart Heyndels Quartet verkent hij de complexe ritmes en muzikale experimenten van de laatmiddeleeuwse Ars Subtilior. Voor de ogen van de luisteraar ontleedt het viertal deze 14e-eeuwse liederen en bouwt ze, met jazzy kleuren en improvisaties, terug op in het heden.

FR Le bassiste, claviériste et compositeur belge Lennart Heyndels se produit avec des ensembles comme le Ben Sluijs Quartet et Hi Hawaii dans un vaste répertoire, du jazz à la pop. Avec son propre Lennart Heyndels Quartet, il explore les rythmes complexes et les expérimentations musicales de l’Ars Subtilior, en vigueur à la fin du Moyen Âge. Le quatuor déploie pour l’auditeur ces chants du XIVe siècle et les remonte aujourd’hui en y mêlant couleurs jazz et improvisations.

EN The Belgian bassist, keyboard player and composer Lennart Heyndels frequently performs with groups such as the Ben Sluijs Quartet and Hi Hawaii on a broad musical playing field, from jazz to pop. Here with his own Lennart Heyndels Quartet, he explores the complex rhythms and musical experimentation of the late-medieval Ars Subtilior. The quartet deconstructs these 14th century songs for the listener and then, employing jazz tones and improvisation, reconstructs them in the moment.

friday 17.03 12:30

Flagey

Studio 1

Lennart Heyndels – bass

Joachim Badenhorst – clarinet, bass clarinet George Dumitriu – viola Stijn Cools – drums

tickets €15 (sandwich and drink included) coproduction Klarafestival, Flagey in collaboration with Jazzlab

JAZZ EARLY MUSIC EXPLORE 39

t he w o r l d withschube r t

Paul LEWIS around

Paul Lewis © Kaupo Kikkas
40

NL De opnames die de Britse pianist Paul Lewis maakte van Schuberts pianosonates zijn nu al legendarisch. “Zo nu en dan komt er een plaat voorbij die je zin geeft om door de straten te dansen en exemplaren uit te delen aan volslagen vreemden. Dit is zo’n geval.” schreef de recensent van Gramophone. Nu gaat Lewis op wereldtournee om alle sonates van Schubert te spelen. Voor Klarafestival selecteerde hij drie diverse pareltjes: de lyrische Sonate in a, D845; de onvoltooide Sonate in C, D840; en de jeugdige, ‘kleine’ Sonate in A, D664.

FR Les enregistrements des sonates pour piano de Schubert réalisés par le pianiste britannique Paul Lewis sont d’ores et déjà légendaires. « De temps à autre surgit un disque qui vous donne envie de danser dans la rue et de le distribuer à de parfaits étrangers. C’est le cas de celui-ci », écrit le critique de Gramophone. Lewis entame à présent une tournée mondiale avec l’intégrale des sonates de Schubert. Pour le Klarafestival, il a choisi trois petits bijoux aux styles contrastés : la Sonate en la mineur D845, empreinte de lyrisme ; la Sonate en ut majeur D840, inachevée ; et une œuvre de jeunesse, la « petite » Sonate en la majeur D664.

EN British pianist Paul Lewis’s recordings of Schubert’s piano sonatas are already legendary. “Every now and again a recording comes along that makes you want to dance in the street, handing out copies to complete strangers. This is one of those instances”, wrote the reviewer of Gramophone. Lewis is now embarking on a world tour performing all of Schubert’s sonatas. For Klarafestival, he has selected three diverse gems: the lyrical Sonata in A minor, D845; the unfinished Sonata in C major, D840; and the youthful, ‘Little’ Sonata in A major, D664.

friday 17.03

20:00

Flagey Studio 4

Franz Schubert (1797 – 1828)

Piano Sonata No. 15 in C, D. 840

Piano Sonata No. 13 in A, D. 664

Piano Sonata No. 16 in a, D. 845

Paul Lewis – piano

* artist in residence 22-23 at Flagey

tickets €41 - €36 - €31 coproduction Klarafestival, Flagey

41 PIANO INTIMATE REFINED
42

NL The New Yorker omschreef Become Ocean van John Luther Adams als “de mooiste apocalyps uit de muziekgeschiedenis”. Drie kwartier lang overspoelt een gigantische, muzikale vloedgolf de luisteraar. Tijdens Klarafestival krijgt de compositie een visuele dimensie dankzij videokunstenaar Lillevan. Het Belgian National Orchestra combineert deze wereldpremière met Beethovens enige Vioolconcerto en Human voices only van de Belgische componist Kris Defoort.

FR Aux dires du New Yorker, la pièce Become Ocean de John Luther Adams est « la plus belle Apocalypse de l’histoire de la musique ». Durant trois quarts d’heure, un gigantesque raz-demarée musical submerge l’auditeur. Pendant le Klarafestival, la composition sera enrichie d’une dimension visuelle grâce au vidéaste Lillevan. Le Belgian National Orchestra associe cette création mondiale avec l’unique Concerto pour violon de Beethoven et Human voices only du compositeur belge Kris Defoort.

EN The New Yorker described Become Ocean by John Luther Adams as “the most beautiful apocalypse in musical history”. For 45 minutes, the listener is awestruck by a gigantic, musical tidal wave. At Klarafestival, the composition receives a visual dimension, thanks to video artist Lillevan. The Belgian National Orchestra combines this world premiere with Beethoven’s one and only Violin Concerto and Human Voices Only by Belgian composer Kris Defoort.

friday 17.03 20:00

Concertgebouw Brugge

Kris Defoort (1959)

Human Voices Only

Ludwig van Beethoven (1770-1827)

Violin Concerto in D major, Op. 61 John Luther Adams (1953)

Become Ocean (with a new visual creation by Lillevan commissioned by Klarafestival & Concertgebouw Brugge)

Belgian National Orchestra

Joshua Weilerstein – conductor Josef Špaček – violin

Lillevan – visuals

ECHO 14:00 - 18:00 keynotes 18:00 netwerkreceptie

Dit concert wordt voorafgegaan door Echo, het jaarlijkse netwerkevenement voor de klassieke muzieksector, een samenwerking tussen Klarafestival, Kunstenpunt, Concertgebouw Brugge en DE SINGEL. Inschrijven kan gratis vanaf februari.

INTRODUCTION

19:15 (NL) tickets €44 - €35 - €25 coproduction Klarafestival, Concertgebouw Brugge

WORLD PREMIERE MULTIMEDIA CONCERTO EXPLORE 43

welcome the light

NL Twee keer per jaar duren dag en nacht in de hele wereld even lang. Dit astronomische verschijnsel staat bekend als de equinox, een moment dat in heel wat culturen een belangrijke spirituele betekenis krijgt. In samenwerking met Bozar organiseert Klarafestival van 17 tot en met 19 maart voor een tweede keer een spiritueel weekend waarin verstilling en introspectie centraal staan.

FR Deux fois par an, la durée du jour est égale à celle de la nuit, dans le monde entier. Ce phénomène astronomique, qui porte le nom d’équinoxe, a une grande portée spirituelle dans de nombreuses cultures. Pour la deuxième fois, le Klarafestival organise en collaboration avec Bozar ce week-end spirituel axé sur le recueillement et l’introspection, du 17 au 19 mars.

44

Twice a year, night and day are of equal length everywhere in the world. This astronomical phenomenon, known as the equinox, is a moment of particular spiritual significance to many cultures. In cooperation with Bozar, Klarafestival organises a spiritual weekend focusing on stillness and introspection between 17 and 19 March.

45

Graindelavoix rolling stone

46

NL Een rotsblok is zwaar, maar eenmaal in beweging, rolt het vooruit aan een daverend tempo. Het is die kracht die Antoine Brumel uitbeeldt in zijn twaalfstemmige Aardbevingsmis. Graindelavoix herschept de 16e-eeuwse muziek met beelden uit de neorealistische documentaire Il culto delle pietre van Luigi Di Gianni uit 1967. Samen met vier blazers en de Portugese gitarist Manuel Mota creëren ze een audiovisuele grisaille over stilstand, crisis en verzet.

FR Une fois en mouvement, un rocher, aussi lourd soit-il, roule à une vitesse fracassante. C’est cette puissance qu’Antoine Brumel met en musique dans sa Messe du tremblement de terre à douze voix. Graindelavoix revisite la musique du XVIe siècle sur des images tirées du documentaire néoréaliste Il culto delle pietre de Luigi Di Gianni (1967). Accompagné de quatre vents et du guitariste portugais Manuel Mota, il donnera vie à une grisaille audiovisuelle sur l’immobilité, la crise et la révolte.

EN A boulder is heavy, but once in motion it rolls forward at a thunderous pace. It is just such a momentum that Antoine Brumel depicts in his twelve-voice Earthquake Mass. Graindelavoix recreate the 16th century music with images from Luigi Di Gianni’s neorealist 1967 documentary Il culto delle pietre. Together with four wind players and the Portuguese guitarist Manuel Mota, they create an audiovisual grisaille about stagnation, crisis and rebellion.

friday 17.03 20:30

Bozar Hall M

Antoine Brumel (c. 1460 – 1512/1513)

Missa Et ecce terrae motus (Earthquake mass)

GRAINDELAVOIX

Teodora Tommasi – soprano

Florencia Menconi – soprano Andrew Hallock – alto Albert Riera – tenor

Andrés Miravete – tenor Marius Peterson – tenor Tomàs Maxé – bass Arnout Malfliet – bass

Lluis Coll i Trulls – cornetto Berlinde Deman – serpent Pierre-Antoine Tremblay – horn Christopher Price – horn

Manuel Mota – electric guitar, sound concept, arrangements and compositions Björn Schmelzer – artistic direction & concept Katrijn Degans – production Alex Fostier live sound – concept Caspar Langhoff – light design Margarida Garcia – musical dramaturgy

tickets €40

coproduction Klarafestival, Bozar

A coproduction between Klarafestival, Muziekcentrum De Bijloke Gent & KunstFestSpiele Herrenhausen, with the support of the Flemish Community

BELGIAN PREMIERE VOCAL RUMBLING 47
48 L.E.D.

NL De stemmen van Pluto Ensemble, de snaren van Hathor Consort en de blazers van Oltremontano versmelten tot één groot, dertigkoppig barokorkest. Samen brengen ze een veelkleurig programma met muziek van Schütz en Monteverdi, maar ook van nobele onbekenden zoals Guami en Stadlmayr. Een primeur is het nooit eerder uitgevoerde requiem van de 17e-eeuwse Christoph Straus voor tien stemmen en zes basgamba’s.

FR Les voix du Pluto Ensemble, les cordes du Hathor Consort et les vents d’Oltremontano se fondent en un grand orchestre baroque de trente musiciens. Ils donneront ensemble un programme chatoyant réunissant des pièces de Schütz et Monteverdi, mais aussi d’illustres inconnus comme Guami et Stadlmayr. Avec en primeur un requiem inédit composé au XVIIe siècle par Christoph Straus pour dix chanteurs et six violes de gambe.

EN The voices of Pluto Ensemble, Hathor Consort’s strings and the brass instruments of Oltremontano combine to form one great, thirty-strong Baroque orchestra. Together they perform a colourful programme of music by Schütz and Monteverdi, but also by worthy unknowns such as Guami and Stadlmayr. A first will be the never previously performed Requiem for ten voices and six bass viola da gambas by the 17th century composer Christoph Strauss.

saturday 18.03 20:00

Bozar Henry Le Boeuf Hall

Hathor Consort

Romina Lischka – artistic direction and bassa da viola Pluto-ensemble

Marnix De Cat – artistic direction and countertenor Oltremontano Wim Becu – artistic direction and bass trombone

tickets €40 - €30 - €20 - €12 coproduction Klarafestival, Bozar

49 ORCHESTRA VOCAL BAROQUE REQUIEM

Ruben Machtelinckx & Arve Henriksen

a short story

50
Arve Henriksen © Erik Bogaerts

NL Gitarist en componist Ruben Machtelinckx legde al een indrukwekkend parcours af en ontving onder meer een Klara Award voor Beste Belgische Jazz-cd. De Noorse trompettist Arve Henriksen maakte naam met Supersilent, maar intussen is zijn herkenbare trompetklank op talloze platen te horen. Samen vormen ze een gedroomd jazzduo. Henriksens fluisterende trompet dialogeert zachtjes met de sfeerscheppende gitaar en composities van Machtelinckx. Ideale laatavondmuziek.

FR Guitariste et compositeur, Ruben Machtelinckx a déjà un impressionnant palmarès à son actif. Il a notamment reçu le Klara Award de meilleur CD de jazz belge. Le trompettiste norvégien Arve Henriksen s’est fait connaître avec Supersilent. Depuis lors, son son de trompette reconnaissable entre tous résonne sur d’innombrables disques. Ces deux musiciens forment un duo jazz d’exception. Les mélopées d’Henriksen à la trompette se mêlent doucement avec la guitare et les compositions ambient de Machtelinckx. Une musique idéale pour une fin de soirée.

EN Guitarist and composer Ruben Machtelinckx has already enjoyed an impressive career, receiving a Klara Award for Best Belgian Jazz CD, among others. The Norwegian trumpetist Arve Henriksen made a name for himself with Supersilent, but meanwhile his familiar trumpet sound can be heard on numerous records. Together they are a dream jazz duo. Henriksen’s whispering trumpet engages in a soft dialogue with Machtelinckx’s atmospheric guitar and compositions. Ideal late-evening music.

saturday 18.03 22:00

Bozar

Terarken 2

Ruben Machtelinckx – guitar and electronics

Arve Henriksen – trumpet and electronics

tickets €18 coproduction Klarafestival, Bozar

51 JAZZ LATE NIGHT LAID-BACK

no w r u z

52

NL Klarafestival viert het Perzische nieuwjaarsfeest Nowruz met drie artiesten die hun muziektraditie nieuw leven inblazen. Homayoun Sakhi wordt geroemd als ‘de meest innovatieve rubab-speler van zijn generatie’.

In zijn handen klinkt het nationale instrument van Afghanistan onwaarschijnlijk virtuoos. Ook de Afghaanse tablaspeler Siar Hashimi tilt de tabla naar nieuwe hoogten met zijn improvisatietalent. Zij delen het podium met zangeres Ulzhan Baibussinova, een van de enige vrouwelijke vertolkers van de Kazachse orale poëzie of Zhyrau.

FR Le Klarafestival célèbre Nowruz, le Nouvel An perse, avec trois artistes appelés à faire revivre leur tradition musicale. Homayoun Sakhi a été qualifié de « joueur de rubab le plus innovant de sa génération ». Sous ses doigts, l’instrument national de l’Afghanistan sonne d’une manière incroyablement virtuose. Par ses talents d’improvisateur, Siar Hashimi, le joueur de tabla afghan, porte également cet instrument à un nouveau summum. Ces deux musiciens partageront la scène avec la chanteuse Ulzhan Baibussinova, l’une des seules interprètes féminines de la poésie orale kazakhe ou Zhyrau.

EN Klarafestival marks the Persian new year celebration “Nowruz” with three artists who are breathing new life into their musical tradition. Homayoun Sakhi has been hailed as “the most innovative rubab player of his generation.” In his hands, Afghanistan’s national instrument sounds unbelievably virtuosic. The Afghan tabla player Siar Hashimi is also taking the tabla to new heights with his improvising skills. They share the stage with singer Ulzhan Baibussinova, one of the few female interpreters of the Kazakh oral poetry of Zhyrau.

sunday

19.03 15:00

Bozar

Hall M Homayoun Sakhi – rubab

Siar Hashimi – tabla

Ulzhan Baybusinova – chant, dombra Saniyem Ismail – chant, dutar Noruzov Mapat – tanbur, daïra Mukaddas Mijit – dance Eleman Kanybekov – kamaz Aibek Kanybekov – kamaz

tickets €24 coproduction Klarafestival, Bozar

53 GLOBAL TRIPLE BILL VIRTUOSITY
54

NL Festivalartiest Barbara Hannigan en de legendarische zusters Labèque zochten naar muziek die niet in hokjes past, die altijd weerbarstig blijft. Samen doorkruisen ze negen eeuwen aan muziek, van Hildegard von Bingens mystieke middeleeuwse klanken tot de muziek van Bryce Dessner en David Chalmins live electronics. Met de regie en interactieve beelden van Netia Jones wordt Electric Fields niet zomaar een concert, maar een immersieve audiovisuele beleving.

FR L’artiste à l’honneur du festival, Barbara Hannigan et les légendaires sœurs Labèque sont parties à la recherche d’une musique rebelle, qui n’entre pas dans les cases. Ensemble, elles revisitent neuf siècles d’histoire de la musique, des incantations médiévales d’Hildegard von Bingen à la musique de Bryce Dessner et l’électronique live de David Chalmin. S’y ajoutent la mise en scène et les visuels interactifs de Netia Jones pour faire d’Electric Fields un concert, mais surtout une expérience audiovisuelle immersive.

EN Festival artist Barbara Hannigan and the legendary Labèque sisters sought out music that cannot be pigeonholed, that is persistently unruly. Together they traverse nine centuries of music, from Hildegard von Bingen’s mystical medieval sounds to the music of Bryce Dessner and David Chalmin’s live electronics. Conducted by and with interactive images from Netia Jones, Electric Fields is not just a concert, but an immersive audio-visual experience.

sunday 19.03

19:00

Bozar Henry Le Boeuf Hall

With music by Hildegard von Bingen (1098-1179)

Bryce Dessner (1976) David Chalmin (1980)

Barbara Hannigan – soprano

Katia Labèque – piano Marielle Labèque – piano Netia Jones – concept, director and video artist David Chalmin – live electronics

tickets €64 - €50 - €36 - €18 coproduction Klarafestival, Bozar

55 LEGENDARY MULTIMEDIA IMMERSIVE

saffron dusk

Adelphi Quartet

I never want to be told ‘You played really well’ but ‘You blew me away!’ Like at a rock concert, that’s how it should be. ”

Adelphi Quartet © Kaupo Kikkas
56

NL Sinds hun oprichting in 2017 viel het beloftevolle Adelphi Quartet meermaals in de prijzen voor hun bruisende samenspel. Met hun roots aan het Mozarteum in Salzburg laten ze als geen ander de lente waaien door Mozarts Strijkkwartet nr. 14 in G, KV 387. Heel anders van sfeer is de gloednieuwe compositie die Bushra El-Turk speciaal voor hen schreef. Zij componeerde Saffron Dusk met de honderden slachtoffers na de bomexplosie in Beirut op 4 augustus 2020 in gedachten.

FR Fondé en 2017, Adelphi Quartet, quatuor on ne peut plus prometteur, s’est vu décerner plusieurs prix venus souligner la complicité de ses membres. Issus de l’université Mozarteum de Salzbourg, ils feront souffler un vent printanier avec le Quatuor à cordes n° 14 en sol majeur KV 387 de Mozart. L’ambiance sera très différente avec la toute nouvelle œuvre composée spécialement pour le quatuor par Bushra El-Turk. Son Saffron Dusk est un hommage aux centaines de victimes de l’explosion accidentelle qui avait ravagé Beyrouth le 4 août 2020.

EN Since their formation in 2017 the promising Adelphi Quartet have won multiple awards for their lively interplay. With their roots at the Mozarteum in Salzburg, they are uniquely skilled in injecting a springtime freshness into Mozart’s String Quartet No. 14 in G, KV 387. A completely different mood is evoked by the brand-new composition that Bushra ElTurk wrote especially for them. Saffron Dusk was composed in memory of the hundreds of victims of the bomb explosion in Beirut on 4 August 2020.

tuesday 21.03

18:30

Flagey

Studio 1

Bushra El-Turk (1982) Saffron Dusk

Wolfgang Amadeus Mozart (1756 – 1791)

String Quartet No. 14 in G Major, K. 387 (“Spring”)

Maxime Michaluk – violin Esther Agusti – violin Marko Milenkovic – viola Nepomuk Braun – cello

in the context of Entre Chien et Loup 22-23 at Flagey

combiticket Adelphi Quartet 18:30 Brooklyn Rider 20:00 €49 tickets €16 coproduction Klarafestival, Flagey

57 YOUNG TALENT STRINGS ECLECTIC

the 4 elements

Brooklyn Ryder © Shervin Lainez
“ They are four classical musicians performing with the energy of young rock stars. ”
Pittsburgh Post-Gazette
Brooklyn Rider 58

NL Brooklyn Rider presenteert The 4 Elements: een knipoog naar het subtiele spel tussen 4 strijkers, maar ook naar de onrustwekkende toestand van de aarde. Het bejubelde New Yorkse strijkkwartet selecteerde vier kamermuziekwerken uit de afgelopen 100 jaar die aarde, vuur, water en lucht symboliseren. Daarnaast vroegen ze aan enkele hedendaagse componisten om een muzikale wake-upcall te schrijven voor het klimaat.

FR Le célèbre quatuor à cordes new-yorkais Brooklyn Rider présente The 4 Elements, clin d’œil au jeu subtil des quatre musiciens, mais aussi à l’état préoccupant de la planète. Brooklyn Rider a sélectionné quatre œuvres de musique de chambre des cent dernières années qui symbolisent l’eau, la terre, le feu et l’air. En plus, ils ont invité quelques compositeurs contemporains à tirer la sonnette d’alarme sur le climat.

EN The celebrated New York-based string quartet Brooklyn Rider presents The 4 Elements: a reference to the subtle interplay between four string players, but also to the disturbing state of the earth. Brooklyn Rider selected four chamber music works from the past 100 years which symbolise earth, fire, water and air. In addition they asked several contemporary composers to write a musical wake-up call for the climate.

tuesday

21.03 20:00

Flagey

Studio 4

Ruth Crawford Seeger (1901 – 1953)

Suite of American Folk Songs (arr. C. Jacobsen) Akshaya Avril Tucker (1992)

Hollow Flame Andreia Pinto Correia (1971)

Aere senza stelle Henri Dutilleux (1916 – 2013) Ainsi la Nuit Dmitri Shostakovich (1906 – 1975)

String Quartet No. 8 in C minor, Op. 110 Osvaldo Golijov (1960) Tenebrae

Johnny Gandelsman – violin

Colin Jacobsen – violin Nicholas Cords – viola Michael Nicolas – cello

combiticket Adelphi Quartet 18:30 Brooklyn Rider 20:00 €49 tickets €41 - €36 - €31 coproduction Klarafestival, Flagey

59 MODERN STRINGS NATURE
60

NL Wie er vorig jaar bij was, werd van zijn sokken geblazen door dirigente Mirga

Gražinytė-Tyla en het City of Birmingham Symphony Orchestra. Reden genoeg om hen opnieuw uit te nodigen, ditmaal met een romantisch programma en een bijzondere rol voor stervioliste Vilde Frang. Nadat de lente ontwaakt in Schumanns Eerste Symfonie, waagt Frang zich aan Elgars lyrische en aartsmoeilijke Vioolconcerto.

FR L’an dernier, la cheffe d’orchestre Mirga Gražinytė-Tyla et le City of Birmingham Symphony Orchestra avaient déjà époustouflé le public présent. Raison de plus pour les réinviter, cette fois dans un programme romantique et avec la violoniste vedette Vilde Frang dans le premier rôle. Après l’arrivée du printemps au son de la Première symphonie de Schumann, Vilde Frang se mesurera au Concerto pour violon d’Elgar, une œuvre lyrique d’une rare virtuosité.

EN All those present last year had their socks blown off by conductor Gražinytė-Tyla and the City of Birmingham Symphony Orchestra. Reason enough to invite them again, this time with a romantic programme and a special role for star violinist Vilde Frang. After spring awakens with Schumann’s Symphony No. 1, Frang takes on Elgar’s lyrical and extremely difficult Violin Concerto

wednesday 22.03

20:00

Bozar Henry Le Boeuf Hall

Edward Elgar (1857 – 1934)

Violin Concerto, Op. 61 Robert Schumann (1810 – 1856)

Symphony No. 1, Op. 38 (“Spring”)

CITY OF BIRMINGHAM SYMPHONY ORCHESTRA

Mirga Gražinytė-Tyla – conductor Vilde Frang – violin

INTRODUCTION 19:30

Klarafestival LOUNGE (NL) Salon Ovale (FR) tickets €98 - €72 - €52 - €26 coproduction Klarafestival, Bozar

61 EUROPEAN GALA CONCERTO LYRICAL

Brad Mehldau

The Financial Times

Brad Mehldau © David Bazemore
“ In its UK premiere at the Barbican, the American jazz pianist’s piece was greeted with an ecstatic standing ovation. ”
62
trilogy

NL Voor het eerste concert van deze trilogie deelt Brad Mehldau het podium met Ian Bostridge, dé vertolker van het lied. Speciaal voor hem schreef Mehldau een nieuwe liedcyclus: The Folly of Desire, die de duistere, gewelddadige kant van het verlangen opzoekt. In combinatie met Schumanns veelgelaagde Dichterliebe plaatst het duo zo een kritische noot bij de tomeloze menselijke passie.

FR Pour son premier concert de cette trilogie, Brad Mehldau partagera la scène avec Ian Bostridge, chanteur interprète hors pair. Mehldau a composé tout spécialement pour lui un nouveau cycle de chansons intitulé The Folly of Desire, qui explore le côté sombre et violent du désir. Dans Dichterliebe, les lieder de Schumann, le duo s’aventurera aux confins de la passion humaine.

EN For the first concert of this trilogy, Brad Mehldau shares the stage with Ian Bostridge, the celebrated lieder performer. Especially for him, Mehldau composed a new song cycle: The Folly of Desire, which seeks out the dark, violent side of longing. Together with Schumann’s multi-layered Dichterliebe the duo introduces a critical note into the unbridled human passion.

Brad Mehldau Ian Bostridge the folly of desire thursday 23.03

20:00

Bozar Henry Le Boeuf Hall

Brad Mehldau (1970)

The Folly of Desire Robert Schumann (1810 – 1856) Dichterliebe, Op. 48

Brad Mehldau – piano Ian Bostridge – tenor

tickets €64 - €50 - €36 - €18 coproduction Klarafestival, Bozar

63 TRILOGY LIED DRAMATIC

NL Tijdens dit concert schittert Brad Mehldau aan de zijde van het Belgian National Orchestra met de Belgische première van zijn Pianoconcerto. De kleurrijke texturen doen soms denken aan de muziek van Claude Debussy. Een mooie kans om diens Préludes voor piano te brengen in de kleurrijke orkestversie van Luc Brewaeys.

FR Lors de ce concert, Brad Mehldau se produira avec le Belgian National Orchestra dans la première belge de son Concerto pour piano Ses textures et ses couleurs rappellent parfois la musique de Claude Debussy. L’occasion de réentendre les Préludes pour piano du compositeur français dans l’arrangement pour orchestre aux mille couleurs de Luc Brewaeys.

EN During this concert Brad Mehldau sparkles alongside the Belgian National Orchestra with the Belgian première of his Piano Concerto. The colourful textures sometimes recall the music of Claude Debussy. A wonderful opportunity to perform his Préludes for piano in Luc Brewaeys’ colourful orchestral version.

Belgian National Orchestra & Brad Mehldau from paris to new york friday 24.03 20:00

Bozar Henry Le Boeuf Hall

Claude Debussy (1862 – 1918) Selection from Préludes (arr. Luc Brewaeys) Brad Mehldau (1970) Piano Concerto

BELGIAN NATIONAL ORCHESTRA Clark Rundell – conductor Brad Mehldau – piano

INTRODUCTION

19:30

Klarafestival LOUNGE (NL) Salon Ovale (FR) tickets €48 - €40 - €26 - €12 coproduction Klarafestival, Bozar, Belgian National Orchestra

64 TRILOGY BELGIAN PREMIERE COLOURFUL

NL Zijn laatste avond in Brussel sluit Brad Mehldau af met een intiem soloconcert in Bozar. Mehldau blijft het publiek verbazen met zijn verrassende improvisaties en virtuositeit, waarmee hij de muren neerhaalt tussen jazz, pop, rock en klassieke muziek. The New York Times noemde hem niet voor niets ‘de meest invloedrijke jazzpianist van de laatste twee decennia’.

FR Brad Mehldau clôture sa dernière soirée à Bruxelles par un récital intimiste à Bozar. Mehldau n’en finit pas d’éblouir le public par ses improvisations étonnantes et sa virtuosité. Il abolit les frontières entre jazz, pop, rock et musique classique. Ce n’est pas pour rien que The New York Times l’a surnommé « le pianiste de jazz le plus influent de ces deux dernières décennies ».

EN On his final evening in Brussels, Brad Mehldau concludes with an intimate solo concert at Bozar. Mehldau continues to astonish audiences with his surprising improvisations and virtuosity, with which he breaks down the walls between jazz, pop, rock and classical music. It is no coincidence that The New York Times described him as ‘the most influential jazz pianist of the last two decades’.

Brad Mehldau solo saturday

25.03 20:30 Bozar Henry Le Boeuf Hall

Brad Mehldau – piano

INTRODUCTION

20:00

Klarafestival LOUNGE (NL) Salon Ovale (FR) tickets €42 - €36 - €28 - €18 coproduction Klarafestival, Bozar

65 TRILOGY JAZZ LEGENDARY

Lore Binon & IKRAAAN Amina Osmanu

IKRAAAN
Nils
66
©
Van Reusel c ounterforces

NL Drie zangeressen gaan de muziek van Frederik Croene te lijf vanuit hun eigen achtergrond: sopraan Lore Binon, singersongwriter IKRAAAN en performer Amina Osmanu. De teksten komen uit Dominique De Groens vuistdikke roman in wording, waarin drie jonge vrouwen een magisch verbond smeden. Samen besluiten ze om de uitzichtloze, patriarchale wereld te bevechten met radicale hekserij. Een speels maar tegelijk krachtig verzet tegen clichés over vrouwzijn en een verontrustende toekomst.

FR Trois chanteuses abordent la musique de Frederik Croene sous l’angle de leur propre vécu : la soprano Lore Binon, l’autricecompositrice-interprète IKRAAAN et la performeuse Amina Osmanu. Les paroles sont tirées d’un roman volumineux de Dominique De Groen, toujours en cours d’écriture, où trois jeunes femmes forgent une alliance magique. Ensemble, elles décident de combattre un patriarcat sans perspectives par une sorcellerie radicale. Un pied de nez cocasse mais fort aux clichés féminins et à un avenir inquiétant.

EN Three female singers tackle the music of Frederik Croene from their individual backgrounds: soprano Lore Binon, singersongwriter IKRAAN and performer Amina Osmanu. The texts come from Dominique De Groen’s immense novel-in-progress, in which three young women forge a magical connection. Together they decide to combat the irredeemable, patriarchal world with radical sorcery. A playful but powerful defiance of female clichés and a worrying future.

friday 24.03 20:00

Beursschouwburg Gouden Zaal

Frederik Croene (1973)

Counterforces (commissioned by Klarafestival and Concertgebouw Brugge)

Dominique De Groen – text

Frederik Croene – concept, composition and piano

Lore Binon – vocals and performance

Amina Osmanu – vocals and performance IKRAAAN – vocals and performance NN – hammond organ, sampler Karl Van Welden – artistic supervision

tickets €21 coproduction

Klarafestival, Concertgebouw Brugge, Passa Porta Festival

PREMIERE VOCAL POWERFUL 67

Kris Verdonck/ A Two Dogs Company

P R
P
R E
E Y
R E M I È
Annelies
© Kris Verdonck 68
Van Parys & ICTUS

NL De Australische ecofeministe Val Plumwood overleefde op het nippertje de aanval van een zoutwaterkrokodil. De dodelijke confrontatie zette haar aan het denken: hoe moeten we ons menszijn begrijpen in relatie tot de meedogenloze natuur? Zijn we tenslotte niet allemaal voedsel? In Kris Verdoncks nieuwe voorstelling PREY verkennen drie generaties vrouwen een wereld waarin de mens niet langer de hoofdrol speelt.

FR L’écoféministe australienne Val Plumwood a échappé in extremis à l’attaque d’un crocodile marin. Cette dangereuse confrontation a été matière à réflexion. Quelle est la place de l’être humain dans cette nature impitoyable ? En fin de compte, ne sommes-nous pas tous des proies ? Dans le nouveau spectacle PREY de Kris Verdonck, trois générations de femmes explorent un monde où les humains ne sont plus les prédateurs.

EN The Australian ecofeminist Val Plumwood only just survived an attack by a saltwater crocodile. The lethal confrontation gave her pause for thought: how should we understand our humanity in relation to nature’s ruthlessness? Ultimately, are we not all food? In Kris Verdonck’s new performance PREY, three generations of women explore a world in which humans no longer play the starring role.

Théâtre Varia

Kris Verdonck – director and concept

Annelies Van Parys – composition

Katelijne Damen – actress Anna Clare Hauf – vocals

Mooni Van Tichel – dance Luc Schaltin – light design

Kristof van Baarle – dramaturgy

Sofie Durnez – costumes

ICTUS – ensemble

Aurélie Entringer – voila Gerrit Nulens – percussion

Tom Pauwels – electric guitar Michael Schmid – flutes

tickets pay what you can €30 - €25 - €22 - €16 - €10 production

A Two Dogs Company / Muziektheater Transparant coproduction

Klarafestival, Theater Rotterdam (for ACT: Art, Climate & TransitionCreative Europe project) and Perpodium in collaboration with Théâtre Varia and Kaaitheater with the support of Tax Shelter of the Belgian Government via Cronos Invest, Flemish Community, Flemish Community Commission

saturday 25.03 18:00 sunday 26.03 20:00
69 PREMIERE MULTIMEDIA ADVENTUROUS

Interview met KrisVerdonck & Annelies Van dddddddParys

Kris Verdonck/ A Two Dogs Company Annelies Van Parys & ICTUS Saturday 25.03 | 18:00 Théâtre Varia P68

Kris Verdonck/ A Two Dogs Company Annelies Van Parys & ICTUS Sunday 26.03 | 20:00 Théâtre Varia P68

Op 25 maart 2023 gaat de Belgische voorstelling PREY in première als onderdeel van Klarafestival. Een muziektheatervoorstelling over het huiveringwekkende inzicht dat wij allemaal voedsel zijn. Dramaturge Lalina Goddard sprak met theatermaker Kris Verdonck en componiste Annelies Van Parys over onze plek in de voedselketen, de rol van kunst en (want dat heeft er ook iets mee te maken) het Japanse Noh-theater.

70
Annelies Van Parys ©Trui Hanoulle
71
“ voor mij is het een misvatting dat kunst de wereld kan veranderen. maar wat kunst en meer bepaald het theater wél kan, is verhalen vertellen ”

Er loopt een rode draad door de voorstellingen die je de afgelopen jaren maakte, Kris. Ik denk dan aan In Void, over de inwisselbaarheid tussen mens en machine, of Conversations at the end of the world, waarin de mens afstormt op een onvermijdelijke catastrofe. Ook PREY maakt komaf met een wereld waarin de mens centraal staat.

KRIS VERDONCK Ja, als je het zo stelt, dan maak ik al meer dan 20 jaar hetzelfde (lacht). Ik zou het zelf eerder omschrijven als een zoektocht naar onze plek op aarde. Voor PREY verdiepte ik mij in de ideeën van de Australische ecofeministe Val Plumwood. Volgens haar kunnen we niet voor de natuur zorgen omdat we er geen deel meer van uitmaken. Als we dood gaan, dan duwen we het lichaam in een kist en we kijken er niet meer naar. Maar Ms. Plumwood zegt: daar begint het avontuur net. De beestjes beginnen ons op te knabbelen. Eindelijk worden we opnieuw deel van het landschap, van de voedselketen.

Een wel erg schrikwekkende gebeurtenis bracht Val Plumwood tot dit inzicht…

KRIS Op een dag werd Ms. Plumwood in haar kano aangevallen door een van de grootste roofdieren ter wereld, de zoutwaterkrokodil. Die heeft haar tot drie keer toe onder water getrokken met zijn befaamde death roll. Nadien schrijft ze dat ze op dat moment eindelijk één werd met de wereld. Hoe dichter die tanden haar lijf inzonken, hoe dichter zij zich voelde bij de natuur. Toen ze die krokodil afschoten, was ze daar absoluut tegen: “wie was ik om die krokodil zijn maaltijd te ontzeggen?”

Het hoogtepunt van het leven vinden in de dood: van zo’n gedachte word je niet bepaald vrolijk.

KRIS Ms. Plumwood vindt inderdaad het meest positieve in de dood. Dan pas ben je één met de dingen. Dan besef je hoe eindig alles is. Dat je een stuk vlees bent, dat dient om een ander te voeden. Mijn voorstellingen

kregen de laatste jaren een interessante kritiek: het zou allemaal zo donker zijn geworden, dat er geen hoop meer te vinden was. Dat is ook zo, ik heb steeds heel bewust alle hoop weggevaagd. Hoop is easy, hoop is een uitvlucht om niet onder ogen te komen wat er zich aan ons opdringt. We hopen dat het allemaal wel goedkomt, en terwijl we hopen, doen we niets.

Ik zie je overtuigd knikken, Annelies. Denk jij daar ook zo over?

ANNELIES VAN PARYS Ja, ik kan me sterk relateren aan wat Kris vertelt. Ik volg het nieuws over klimaat en politiek al jaren op de voet. Voor mij is er geen hoop. Ieder akkoord leven we toch niet na. Elk probleem vervangen we door een nieuw. Elke keer lees je dat er een verandering op komst is. Covid-19 zou de grote kentering zijn. We zouden het anders aanpakken, maar nu zien we dat er juist méér vervuild wordt. Die ecologische crisis gaan we niet oplossen. Kunst kan een manier zijn om tot actie op te roepen. Maar als alle hoop vervlogen is, wat betekent kunst dan nog voor jullie?

KRIS Voor mij is het een misvatting dat kunst de wereld kan veranderen. Maar wat kunst en meer bepaald het theater wél kan, is verhalen vertellen. Een verhaal kan dingen in perspectief plaatsen, inzichten bieden, troosten. Ik geloof dat verhalen in die zin wel iets teweeg kunnen brengen.

ANNELIES Ik volg Kris helemaal. Het mag zeker geen activistische kunst worden. Activisme wil een geweten schoppen, als kunstenaar wil ik liever vragen stellen of inzichten geven. Wat kunst dus wel kan doen, is empathie opbrengen. Je verplaatst je in een verhaal of een personage waar je anders misschien nooit mee in contact zou komen. Ik geloof niet in een onmiddellijke verandering, maar ik denk wel dat je mensen op een andere manier naar de dingen kan doen kijken.

Welke boodschap, welk verhaal willen jullie meegeven met PREY?

KLARAFESTIVAL 72

KRIS Dat we geen exclusieve positie innemen. Iedereen is te herleiden tot jager en prooi, en die waarheid bindt ons. Als we dat inzien, zouden we misschien minder pretentieus met onze medebewoners op aarde omgaan. Net zoals Ms. Plumwood kritiek had op onze westerse cultuur, waarin we onszelf in het middelpunt van de wereld plaatsen, was het voor ons belangrijk om een niet-klassieke vertelvorm te gebruiken voor deze voorstelling.

En zo kwamen jullie uit bij het Noh-theater, waarin ook muziek een belangrijke rol speelt?

KRIS Inderdaad. Het Noh-theater is een ritualistisch Japans theater dat zich in de 14e eeuw ontwikkelde en een fascinerende vorm gebruikt om verhalen te vertellen. Eigenlijk wordt hetzelfde verhaal verteld vanuit drie verschillende perspectieven: eerst door de verteller, dan door de ik-figuur en tenslotte in een droom. Daarin neemt de ik-figuur zijn masker af waaronder een ander, monsterachtig masker tevoorschijn komt dat iets abstracts voorstelt, zoals de wraak. Aan het einde is er geen loutering zoals we dat in westerse verhalen gewend zijn. Het gaat gewoon over wat wraak is, zonder dat er een ontknoping of een oplossing volgt.

ANNELIES Dankzij de Vlaamse gemeenschap had ik afgelopen zomer twee maanden residentie in Japan en heb ik Noh-theater kunnen bestuderen. In hun partituren staat alles tot in de puntjes genoteerd. Dat is best bizar, want alles klinkt juist zeer geïmproviseerd. Soms dacht ik op een of andere free-jazz-avond te zijn beland. Heel fascinerend. Ik heb zoveel ontdekt waarvan ik dacht: daar kan ik wel iets mee.

Hoe hebben die ervaringen je geïnspireerd bij het componeren?

ANNELIES De nohkan (de Japanse Nohfluit) heeft een bijzondere klankkleur. Ook het onregelmatige van de percussiepartij vind ik interessant. De percussie zoekt voortdurend

naar een regelmaat maar bereikt die nét niet. En in Noh gebruiken ze vaak schuivende tonen, microtonale melodieën die ik met de elektrische gitaar en de altviool kan verkennen. Maar voor alle duidelijkheid: ik wil geen vorm van exotisme. Ik ben er geweest, heb er heel interessante zaken gehoord, en probeer die nu te vertalen naar mijn eigen klankidioom.

KRIS Het is inderdaad niet onze bedoeling om Noh te imiteren, maar het eerder als blauwdruk te nemen. Als een Noh-meester zou komen kijken, dan hoop ik dat die zegt: ik zie de Noh er niet in.

Bij jullie nemen drie vrouwen het podium: actrice Katelijne Damen, zangeres Anna Clare Hauf en danseres Mooni Van Tichel.

KRIS Drie fantastische performers, die hetzelfde verhaal achtereenvolgens met drie verschillende media vertellen: woord, muziek en dans. Ik ben heel benieuwd om met hen samen te werken. Mooni kende ik al langer. Ze maakte te midden van de coronapandemie een zeer energieke solo, tegen alle depressiviteit in. Anna Clare Hauf is een indrukwekkende zangeres, iemand die niet bang is om grenzen op te zoeken. Katelijne en ik keken er al lang naar uit om eens samen iets te doen. En natuurlijk is er nog Ictus, dat ik al zo lang ken, maar nog nooit eerder mee mocht samenwerken. Spannend.

ANNELIES Voor mij is dat best bijzonder, want mijn carrière is eigenlijk bij Ictus begonnen. Tijdens een masterclass met hen in 2001 schreef ik een werk dat het volgende jaar de Prijs Vlaanderen-Québec won. Toen was ik vertrokken. Een reünie na meer dan 20 jaar.

Consultez la version française Read this interview in English

FESTIVAL INSIGHT KRIS VERDONCK
73

Brussels Philharmonic & Victor Ori Arnasson

last and first men

“ Jóhannsson’s beautifully written text and score, along with the stark black and gray images, earmark it as a festival and museum piece for cultured audiences. ”

The Hollywood Reporter

Still © Last and First Men
74

NL Jóhann Jóhannssons filmdebuut Last and First Men grijpt terug naar de revolutionaire sciencefictionroman van Olaf Stapledon. De serene stem van Tilda Swinton spoelt twee miljard jaar vooruit in de tijd, wanneer de mens op de rand van uitsterven staat. Het enige wat overblijft, zijn monumenten verspreid over een desolaat landschap. Onder de bevreemdende beelden zindert Jóhannsons indrukwekkende filmmuziek, live gebracht door Brussels Philharmonic.

FR Le premier film de Jóhann Jóhannsson, Last and First Men, s’inspire du roman de science-fiction révolutionnaire d’Olaf Stapledon. La voix sereine de Tilda Swinton nous transporte deux milliards d’années dans le futur. Les humains sont une espèce en voie d’extinction. Il ne reste que des monuments à la dérive dans un paysage désolé. Ces images aliénantes défilent sur l’impressionnante musique de film de Jóhannon, interprétée en direct par le Brussels Philharmonic.

EN Jóhann Jóhannsson’s film debut Last and First Men is based on Olaf Stapledon’s revolutionary science fiction novel. The serene voice of Tilda Swinton fast forwards two billion years in time, when humanity is on the brink of extinction. All that remains are monuments spread across a desolate landscape. Shimmering beneath the alienating images is Jóhannson’s impressive film music, performed live by the Brussels Philharmonic.

saturday 25.03 20:00

Flagey

Studio 4

Jóhann Jóhannsson – composer and director

Yair Elazar Glotman – composer and musical director

Anthony Weeden – orchestration and arrangement

Sturla Brandth Grøvlen – cinematographer

Rick Vincent Will – technical director

Stuart Bailes – lighting designer

Peter Albrechtsen – sound designer

Tilda Swinton – film narration *

Else Torp, Kate Macoboy – soloist Brussels Philharmonic – orchestra

Viktor Orri Arnason – conductor

* narration written by Jóhann Jóhannsson & José Enrique Macián from Olaf Stapledon’s novel

tickets €41 - €36 - €31

commissioned by Manchester International Festival, the Barbican Centre, Sydney Opera House for Vivid LIVE film coproduced by Flanders Festival Kortrijk with support of GoneWest, Province of West-Flanders coproduction Klarafestival, Flagey and Brussels Philharmonic

75 FILM MUSIC MULTIMEDIA SCIENCE FICTION
76

NL Niemand minder dan de “IJslandse Glenn Gould” Víkingur Ólafsson en het veelvuldig bekroonde St. Louis Symphony Orchestra sluiten Klarafestival 2023 af. Onder leiding van Stéphane Denève brengt het orkest Rachmaninovs Symfonische Dansen en de suite uit Prokofjevs humoristische opera De liefde voor de drie sinaasappels. Voor de IJslandse pianovirtuoos is geen uitdaging te groot: hij trotseert Griegs halsbrekende Pianoconcerto.

FR Nul autres que Víkingur Ólafsson, le « Glenn Gould islandais », et le St. Louis Symphony Orchestra, lauréat de plusieurs prix, pour clôturer le Klarafestival 2023. Sous la baguette de Stéphane Denève, l’orchestre interprète les Danses symphoniques de Rachmaninov et la suite tirée de l’opéra parodique de Prokofiev L’amour des trois oranges. Le virtuose islandais du piano ne recule devant aucun défi. Il s’attaquera au Concerto pour piano de Grieg.

EN None other than the “Icelandic Glenn Gould” Víkingur Ólafsson and the multiple award-winning St. Louis Symphony Orchestra round off Klarafestival 2023. Conducted by Stéphane Denève, the orchestra performs Rachmaninoff’s Symphonic Dances and the suite from Prokofiev’s humorous opera The Love for Three Oranges. No challenge is too great for the Icelandic piano virtuoso: he braves Grieg’s breakneck Piano Concerto

sunday 26.03

15:00

Bozar Henry Le Boeuf Hall

Sergei Prokofiev (1891 – 1953)

The Love for Three Oranges, Op. 33 Edvard Grieg (1843 – 1907) Piano Concerto, Op. 16

Sergei Rachmaninoff (1873 – 1943) Symphonic Dances, Op. 45

St. Louis Symphony Orchestra Stéphane Denève – conductor Víkingur Ólafsson – piano

INTRODUCTION 14:30

Klarafestival LOUNGE (NL) Salon Ovale (FR) tickets €98 - €72 - €52 - €26 coproduction Klarafestival, Bozar

77 EUROPEAN GALA CONCERTO LEGENDARY

NL

Klarafestival gelooft dat muziek verbindt. Daarom organiseren we verschillende projecten met een maatschappelijke impact. Dankzij je bezoek aan Klarafestival kunnen we deze momenten blijven waarmaken.

FR

music for

Le Klarafestival est convaincu que la musique réunit. C’est pourquoi nous organisons divers projets ayant un impact social. Grâce à votre visite au Klarafestival, nous pouvons continuer à réaliser ces moments.

#klarafestival23 KLARAFESTIVAL 78

every one

ENGAGE
79
Klarafestival believes that music connects. This is why we organise various projects with a social impact. Thanks to your visit to Klarafestival, we can continue to realise these moments.

Klarafestival in de zorg

NL Muziek heelt en geeft kracht. Maar uitgerekend mensen in zorginstellingen krijgen maar zelden de mogelijkheid om concerten bij te wonen. Daarom brengt Klarafestival muziek naar Brusselse zorginstellingen met het project Klarafestival in de zorg.

In 2023 nodigen we de jonge rietblazers van het Woodwork Quintet uit voor een nieuwe reeks concerten in een tiental Brusselse woonzorgcentra. En er is meer: we gaan een samenwerking aan met het intergenerationeel platform Labolobo. Zij geven met de studenten van dansschool PARTS performances in woonzorgcentra. Wij zorgen voor musici die hen live begeleiden.

FR La musique guérit et redonne des forces. Pourtant, ce sont justement les personnes vivant en maison de repos qui ont le plus rarement l’occasion d’assister à des concerts. C’est la raison pour laquelle le Klarafestival fait entrer la musique dans les maisons de repos bruxelloises avec le projet Le Klarafestival prend soin de vous.

En 2023, nous invitons le Woodwork Quintet pour une nouvelle série de concerts dans une dizaine de maisons de repos et de soins bruxelloises. Et ce n’est pas tout : nous entamons un partenariat avec la plate-forme intergénérationnelle Labolobo qui organise aussi des spectacles dans les maisons de repos et de soins avec des élèves de l’école de danse PARTS. Nous leur mettrons les musiciens à disposition pour les accompagner en direct.

EN Music connects and music heals. Music gives strength. But people in care homes rarely get the opportunity to attend concerts. That is why Klarafestival is bringing music into Brussels care homes with the project Klarafestival takes care of you.

In 2023, we are inviting the young reed players of the Woodwork Quintet for a new series of concerts in a dozen Brussels care facilities. And there is more: we will also be collaborating with the intergenerational platform Labolobo. Together with students from the PARTS dance school, they will be performing in nursing and care homes. We will provide the musicians who accompany them live.

KLARAFESTIVAL 80

Jouw Sleutel

NL Kunst is voor iedereen. Maar de weg naar kunst is niet voor iedereen even makkelijk. Daarom riepen we Jouw Sleutel in het leven. Met dit project organiseren we rondleidingen en informatie op maat, voorzien we een hapje en een drankje en persoonlijke begeleiding tot aan de concertzaal. Samen met sociale partners halen we zo de drempels tot kunst weg voor verschillende doelgroepen.

FR L’art doit être accessible à tous. Cependant, l’accès à l’art n’est pas évident pour tout le monde. Pour ce public, le Klarafestival ne ménage pas ses efforts avec le projet Sésame Au travers de présentations sur mesure, de visites guidées du bâtiment, d’un accompagnement personnalisé et de verres de l’amitié, nous parvenons à toucher des publics qui ne viendraient pas spontanément au concert. Avec différents partenaires sociaux, nous assurons la diffusion de notre festival également auprès des personnes en difficulté.

EN Art is for everyone. But the road to art is not as easy to travel for all – literally and figuratively. That’s why Klarafestival started Your Key. With this project, Klarafestival organises tours and provides tailored information, offers visitors a snack and a drink and a personal escort to the concert hall. Together with our social partners, we remove the obstacles to art for diverse target groups.

become music together
ENGAGE 81

Interview sur le projet Sésame

Par une journée ensoleillée de fin septembre, Aurélie Walschaert, responsable de communication, a rencontré Ine Defieuw, collaboratrice à De Buurtwinkel vzw, et Naïl Sumbul, musicien et fidèle participant du projet Sésame (Jouw Sleutel) depuis 2022. Même de loin, de belles notes de flûte montent vers elle. En arrivant sur la place Anneessens, elle repère Naïl assis sur un banc. Il est arrivé à l’avance au rendez-vous, alors il régale les passants de « mélodies mystiques turques », comme il les appelle luimême, jouées au ney (flûte en roseau du monde arabe).

Aurélie engage la conversation avec Naïl et Ine et leur demande à quel point la culture est importante dans leur vie ou leur travail.

82
83
Nail Sumbul Walden Festival © Patrick Van Vlerken

Ine, pourriez-vous me parler de la mission de De Buurtwinkel et nous parler de votre rôle ?

INE DEFIEUW De Buurtwinkel est une maison de quartier à Anneessens. L’une de ses missions est de favoriser la coexistence des différentes communautés du quartier et de renforcer la solidarité. Mais notre public ne se limite pas aux habitants du quartier Anneessens. Des gens viennent de toute l’agglomération bruxelloise pour participer à nos moments d’accueil, une espèce de café de parole, les mardis et jeudis matin. Nous sommes donc aussi un lieu de rencontre, et nous constatons que ce sont souvent les mêmes personnes qui reviennent, même si elles ont déménagé dans un autre quartier dans l’intervalle. Naïl, par exemple, j’ai fait sa connaissance dans ce cadre et par sa participation à nos événements.

Quel rôle la culture joue-t-elle dans votre action ?

INE Nous n’organisons pas d’événements culturels nous-mêmes, mais nous faisons des sorties mensuelles dans des musées, dans une ville, au cinéma, etc. La participation peut se faire gratuitement ou pour une somme modique. Nous constatons que les gens éprouvent un immense plaisir à s’échapper de leurs soucis quotidiens et à découvrir autre chose. Je pense aussi à la culture comme facteur de diversité de nos participants. En prenant part à une activité collective et en parlant de cette expérience, on en apprend davantage sur les coutumes de l’autre.

Naïl, la musique joue un rôle essentiel dans ta vie. Pourquoi est-elle si importante ?

NAÏL SUMBUL La musique, pour moi, donne le goût à ma vie. Et je pense qu’elle peut donner le goût à d’autres aussi, en particulier ceux qui sont sans espoir ou tentent de survivre. Quand on a aimé quelque chose, par exemple un concert, ça donne envie d’en faire soi-même. Ainsi, on transmet la beauté qu’on a à l’intérieur et qu’on ne peut pas transmettre d’une autre

façon. On a tous des beautés à l’intérieur, seulement il faut les cultiver. La musique, le dessin, la peinture, etc., permettent de s’exprimer, de retrouver confiance en soi et de se faire apprécier par les autres ou de sortir de l’isolement. D’autre part, une musique qu’on aime peut vous emmener ailleurs, dans un pays que vous aimez par exemple, et vous permettre de prendre distance avec la vie quotidienne.

Non seulement vous jouez de la musique, mais vous aimez aussi assister à des concerts. Qu’est-ce qui vous empêche de vous y rendre régulièrement ?

NAÏL Quand les concerts sont payants, ils sont trop chers pour moi. Mais le plus grand problème, c’est de ne pas en être informé quand il y a des concerts gratuits. Quand quelqu’un me parle d’un concert, je prends le téléphone et je demande si je peux y assister. Et des fois, la réponse est positive. Mais il faut oser, et cela n’est possible que si on est en forme et que quelqu’un vous montre le chemin. Sans culpabiliser les gens, il faut leur donner la possibilité de découvrir et d’essayer des nouveautés. Je vois beaucoup de gens qui n’arrivent pas à s’informer, même des activités culturelles gratuites. Parfois, on ne les informe pas en pensant qu’ils ont perdu le goût de la vie. Or le goût vient en essayant ou en acceptant de goûter. Le rôle des accompagnateurs culturels est donc très important. Et tout cela prend du temps, ça se fait pas à pas. En Turquie on dit : « goutte par goutte, on remplit un lac ».

INE Comme le dit Naïl, il est très important de se parler. En instaurant une relation de confiance, on peut amener les gens à passer outre leurs dernières hésitations. La situation financière et la barrière de la langue sont aussi des freins. Ce n’est pas toujours évident pour tout le monde de comprendre des informations d’une brochure ou d’un dépliant, même si on parle un peu le français ou le néerlandais.

De quelle manière un projet comme Sésame peut-il aider à rendre la participation à la vie

KLARAFESTIVAL 84

culturelle plus facile ?

NAÏL Ce que le Klarafestival fait avec le projet Sésame, c’est aller parmi les gens et leur parler, en toute simplicité et avec le sourire. Ce sont ces aspects humains qui sont importants. Il faut tout d’abord s’approcher des gens. Et ce n’est qu’après que les choses pratiques suivent. Ine : Je suis d’accord. Ça aide que la logistique soit prise en charge. Nos participants ont souvent beaucoup de soucis et de stress au quotidien, ce qui ne leur laisse pas beaucoup l’occasion de s’occuper d’autre chose.

Dans quelle mesure est-il important de pouvoir vivre la musique avec d’autres personnes ?

NAÏL La musique n’est pas seulement écoutée, et elle ne s’adresse pas uniquement aux spécialistes. Je trouve important qu’on puisse échanger sur la musique, surtout dans la société actuelle, qui est individualiste et capitaliste. Demander à quelqu’un comment il a trouvé un concert lui permet de s’exprimer. Ainsi, écouter de la musique, ça crée des liens. Ine : Nous constatons que nous touchons beaucoup de personnes isolées par nos activités. Pour eux, c’est vraiment important de pouvoir sortir avec d’autres personnes. Si quelqu’un de leur cercle de connaissances est là aussi, la nouveauté fait moins peur.

Vous avez participé à plusieurs moments «Sésame » lors du Klarafestival et du Walden Festival en 2022. Qu’est-ce qui vous a le plus marqué ?

INE C’est vraiment chouette que tous les aspects pratiques soient déjà pris en charge. Il suffit de s’inscrire aux concerts. J’en retiens surtout l’accueil avant le concert proprement dit. Autour d’une petite collation et d’un verre, on a donné des explications sur les règles non écrites à respecter lors d’un concert et sur la musique. C’était rassurant pour ceux qui se retrouvaient en terre inconnue.

écouter

NAÏL Lors du Walden Festival l’été dernier, vous avez invité le compositeur algérien Salim Dada. Il a composé des choses formidables, sur l’identité de son pays et de sa culture. Cela a été présenté naturellement, sans minimiser la musique folklorique, et sans juger. J’ai trouvé ça incroyablement important et beau. Et à côté de cela, il y avait une atmosphère très relaxe pendant tout le festival, je me sentais à l’aise.

het interview in het Nederlands Read the interview in English

FESTIVAL INSIGHT S É SAME
Lees
85
de la musique, ça crée des liens ”

music

Samen met Muntpunt zorgt Klarafestival voor achtergrond en duiding bij het festivalthema en de concerten, en voor een mini-concert voor kinderen. Tickets: www.muntpunt.be

Alicja Gescinska

De Pools-Belgische schrijfster en filosofe Alicja Gescinska is een van de meest toonaangevende denkers van de Lage Landen. In 2018 publiceerde ze het essay Thuis in muziek, dat sterk resoneert met het thema van Klarafestival 2023: become music. Tijdens deze lezing verkent ze hoe muziek ons als mens vormt en ons laat thuiskomen in onszelf.

LEZING

07.03 | 19:30

Muntpunt tickets: €8 €2 paspartoehouders met MIA-statuut

Benjamin Glorieux

Cellist Benjamin Glorieux geeft een concert op maat van de allerkleinsten met muziek van zijn grote held Johann Sebastian Bach. Al spelend op zijn cello vertelt hij over de avonturen die hij in het bos beleeft. En over hoe wandelen en muziek maken een beetje op elkaar lijken. Voor kinderen vanaf 5 jaar.

MINI-CONCERT

15.03 | 15:30

Muntpunt gratis toegang

KLARAFESTIVAL
Alicja Gescinska © Fred Debrock
86

and more

I’m a Creative Animal

Festivalartiest Barbara Hannigan verlegt als sopraan, dirigente en performancekunstenares steevast de grenzen van de klassieke muziek. Het intieme filmportret I’m a Creative Animal neemt de kijker mee in de wereld van deze uitzonderlijke muzikante, die wordt beheerst door passie en discipline. Deze documentaire wordt vertoond in samenwerking met Bozar Cinema

DOCU

17.03 | 19:00

Bozar, Studio tickets: €8 - €6

De BIECHTstoel

Heb je na een voorstelling de behoefte om je hart te luchten? Kom dan naar De Biechtstoel! Een onzichtbare biechtafnemer stelt jou vragen over wat je net gezien en gehoord hebt, en hoe fantastisch of vervelend je het concert vond. Het geluid van deze conversaties wordt opgenomen en vervolgens gemonteerd met beelden die een illustrator live tijdens de voorstelling maakte, met als resultaat een compilatie van publieksreacties van die avond. In samenwerking met De Zendelingen.

De Biechtstoel 15, 17, 18 en 19 maart Bozar

Klarafestival LOUNGE

Voor en na de concerten in Bozar ben je van harte welkom in de Klarafestival LOUNGE (naast Bozar) voor een inleiding, een interview met een artiest, of om er na te praten bij een drankje.

Klarafestival LOUNGE programma vanaf maart op www.klarafestival.be

MUSIC & MORE
87

july 15-16 23 kl

sur l’herbe leopold park brussels

Walden Festival is een initiatief van de makers van Klarafestival. Het concept? Genieten van muziek in al haar diversiteit, op verschillende podia in en rond het Brusselse Leopoldpark, het groene hart van de Europese wijk. Verwacht je aan een relaxed zomerfestival met een avontuurlijk programma voor jong en oud.

Tot volgende zomer?

Noteer alvast 15 en 16 juli 2023 in je agenda voor de derde editie van Walden Festival.

FR

Le Walden Festival est une initiative des créateurs du Klarafestival. Le concept ? Vous permettre de profiter de la musique dans toute sa diversité, sur différentes scènes dans et autour du parc Léopold à Bruxelles, cœur vert du quartier européen. Attendezvous à un festival d’été à l’ambiance relaxe et plein de surprises pour les jeunes et les moins jeunes !

Rendez-vous l’été prochain? Notez les 15 et 16 juillet 2023 dans votre agenda pour la troisième édition du Walden Festival.

EN

Walden Festival is an initiative from the founders of Klarafestival. The concept? Enjoying music in all its diversity on various stages in and around Brussels’ Leopold Park, the green heart of the European Quarter. Get ready for a relaxed summer festival with an adventurous programme for young and old alike!

See you next summer? Make a note in your diary on 15 and 16 July 2023 for the third edition of Walden Festival.

NL
KLARAFESTIVAL
assiek
Comhaire 88
Walden Festival
©
Björn
waldenfestival.be discover walden festival
MUSIC & MORE 89
“ When I hear music, I fear no danger. I am invulnerable. I see no foe. I am related to the earliest times, and to the latest. ” henry david thoreau in walden, 1854

become partner

NL Wil je deel uitmaken van een uniek festivalverhaal met internationale topartiesten en maatschappelijke projecten? En in return genieten van een mooi pakket aan media- en communicatie-aandacht, hospitality en brand-activatie?

Wij luisteren graag naar jouw noden en wensen. Van een structurele samenwerking tot high level networking op exclusieve locaties of een partnership voor specifieke projecten: we stellen een à la carte pakket samen, passend bij jouw doelgroep en marketingstrategie.

FR Souhaitez-vous être associé à un festival exceptionnel programmant à la fois des artistes internationaux de haut vol et développant des projets sociaux, tout en bénéficiant en retour d’une belle exposition médiatique et d’une importante communication, d’un accueil et d’une activation de marque ?

Nous serons volontiers à l’écoute de vos besoins et souhaits. Qu’il s’agisse d’une collaboration structurelle ou d’un partenariat sur des projets spécifiques, en passant par du réseautage de haut niveau dans des lieux d’exception, nous composons une formule à la carte adaptée à votre groupe-cible et votre stratégie marketing.

EN Would you like to be part of a unique festival story with top international artists and social projects? And in return enjoy a fine package of media and communications interest, hospitality and brand activation?

We’d like to listen to your needs and wishes. From a structural association to high level networking at exclusive locations. Or a partnership for specific projects: together we create an à la carte package, tailored to your customer base and marketing strategy.

KLARAFESTIVAL BECOME PARTNER
become partner 90

“ I believe audiences aren’t just listening. They are actively contributing to a performance. They are bringing to the room their energy. They may come reluctantly, or with a lot of conflicting emotions.

‘What is the meaning of this piece?’, someone once asked me. ‘The’ meaning of a piece does not exist. The meaning is different for every audience member, and different every time you listen to it. ”

‘What is the meaning of this piece?’, someone once asked me. ‘The’ meaning of a piece does not exist. The meaning is different for every audience member, and different every time you listen to it. ’

I believe audiences aren’t just listening. They are actively contributing to a performance. They are bringing to the room their energy. They may come reluctantly, or with a lot of conflicting emotions.
91

be co me m usi c

be co me m usi c

be co me m usi c

be co me m usi c

be co me m usi c

become music become music become music become music become music become music become music become music

be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c

become music become music become music become music become music become music become music become music be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c
become music become music become music become music become music become music become music become music be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c

be co me m usi c

be co me m usi c

be co me m usi c

become music become music become music become music be co me m usi c

be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c

be co me m usi c

become music become music become music become music

be usic be usic be usic be usi

be co me m usi c

be co me m usi c

be co me m usi c

be co me m usi c

be co me m usi c be c be c be c be c be c be

become music become music become music become music be co me m usi c

become music become music become music become music

97
98 become music become music become music become music become music become music become music become music me m c be c be me m co c be usi co be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c be co me m usi c Discover our classical music content on Pickx.be Proximus, proud partner of

tickets

Hoe koop ik mijn tickets ?

Comment acheter mes billets ?

How do I buy my tickets?

De snelste en gemakkelijkste manier om je tickets te kopen, is via onze website. Surf naar klarafestival.be, klik op de voorstelling die je wil bijwonen en daarna op de knop ‘tickets’. Via het zaalplan kies je je eigen stoel.

Pour acheter vos billets rapidement et en toute facilité, rendez-vous sur notre site web. Surfez sur klarafestival. be, cliquez sur le spectacle de votre choix, puis sur le bouton ‘tickets’. Vous pouvez choisir votre place grâce au plan de la salle.

To buy your tickets quickly and easily, buy them from our website. surf to klarafestival. be, click on the concert of your choice and then on the ‘tickets’ icon. You’ll then be able to select your seats using the seating plan. discounts bozar

discounts flagey

buy your tickets now

• 30 years: 50% discount and last minute at €10

• persons with disabilities: 50% discount

• persons with reduced mobility: €10. The seats reserved for persons with wheelchairs are located on the ground floor.

• 10% discount on the simultaneous purchase of 4 concerts or more, 15% discount on the simultaneous purchase of 8 concerts or more, 20% discount on the simultaneous purchase of 16 concerts or more

• 25% discount on the simultaneous purchase of 4 concerts or more

• various discounts for -26, +65, unemployed (with an official document), persons with disabilities, members of the Vif Club, Knack Club for the Flagey’s productions in Studio 4)

KLARAFESTIVAL
100

TICKETS

box offices

brussels BOZAR www.bozar.be tickets@bozar.be +32 (0)2 507 82 00 tue - fri 10:00 - 17:00 and one hour before each performance FLAGEY www.flagey.be tickets@flagey.be +32 (0)2 641 10 20 tue - fri 12:00 - 17:00 and one hour before each performance VARIA www.varia.be reservation@varia.be +32 (0)2 640 35 50 tue - fri 10:00 - 18:00 and one hour before each performance KAAITHEATER www.kaaitheater.be tickets@kaaitheater.be +32 2 201 59 59 tue - fri 11:00 - 18:00 bruges

CONCERTGEBOUW BRUGGE www.concertgebouw.be info@concertgebouw.be +32 (0)78 15 20 20 mon - sat 14:00 - 17:00 and one hour before each performance

101

voorzitter

Jan Raes intendant Joost Fonteyne

team klarafestival

Paul Christiaens business development

Esther De Soomer community projects & sustainability

Yasmine Ennassiri intern - communication

Joost Fonteyne intendant

Lalina Goddard dramaturge

Hanne Lemmens intern - content creation

Lies Martens finances

Selina Mathyssen events & ticketing

Nathalie Notte marketing & partnerships

Hanne Schelstraete intern - production

Esse Synnave intern - event coordination

Tuur Van Dosselaer production

Caroline Van Geel project coordination

Yelke Van Laer production

Aurélie Walschaert communication

bestuur

Tom Auwers, Isabelle Blomme, Alex Brabers, Jan Briers, Greet Claes, Deborah D’Hauwer, Liesbeth De Ridder, Sophie Detremmerie, Yamila Idrissi, Koen Maerevoet, Pieter Marx, Willem Van de Voorde, Werner Van Lembergen

leden algemene vergadering

alle bestuurders, Bart Becks, Pieter Bevernage, Adelheid Byttebier, Johan Cattersel, Hanne Decoutere, Monica Deconinck, Filiep Deforche, Philip De Hulsters, Kristine De Mulder, Hans D’hondt, Erik Dralans, Kaat Exterbille, Koen Geens, Jef Jonckheere, Dirk Lybaert, Ine Mariën, Pieter Marx, Tony Mary, Frank Meysman, Christophe Nottebaert, Ibrahim Ouassari, Marc Ramault, Axel Roseeuw, Patrick Simons, Anne Soenen, Dirk Sterckx, Chris Van Olmen, Arlette Verkruyssen, Michel Vermaerke, Lode Willems

team klara

Nicky Aerts, Philip Berghmans, Karen Billiet, Felicia Bockstael, Katelijne Boon, Sylvia Broeckaert, Carine Codde, Els De Baets, Sara Debroey, Heleen Debruyne, Geertje De Ceuleneer, Clara De Decker, Tine De Donder, Gudrun De Geyter, Gert De Groof, Sander De Keere, Koen De Winter, Pat Donnez, Björn Doumen, Elise Francen, Vincent Goris, Olav Grondelaers, Maarten Heynderickx, Mark Janssens, Claudine Jaumotte, Heidi Lenaerts, Annick Lesage, Ilya Lisser, Kristof Lowyck, Sieglinde Michiel, Ella Michiels, Ellen Moriau, Julie Mosar, Chantal Pattyn, Dries Pauwels, Inneke Plasschaert, Joris Preckler, Jasper Provijn, Tine Renaux, Johan Roekens, Greet Samyn, AnneMarie Segers, Carlo Siau, Rolly Smeets, Lies Steppe, Josianne Tas, Bart Tijskens, Els T’Seyen, Isa Tubbax, Gerrit Valckenaers, Katleen Van Bavel, Julie Van Bogaert, Birgit Van Cleemput, Cara Van der Auwera, Marc Vandemoortele, Wim Vangrootloon, Bart Vanhoudt, Els Van Hoof, Nicole Van Opstal, Greet Van ‘t veld, Christophe Verbiest, Charlotte Verdoodt, Tom Verheyden, Isabel Voets, Renate Weytjens, Johannes Wirix-Speetjens, technici VRT CREW

102
team
103
“ Any great performance is a sacred equilibrium achieved between all the characters involved: singers, instrumentalists, conductor, composer, text, audience. There is a dynamic flow within that state of equilibrium, which is rare and breathtaking. ”

texts & editing — Lalina Goddard, Aurélie Walschaert, Esther De Soomer dramaturgy — Joost Fonteyne, Lalina Goddard french translations — François Delporte, Géraldine Lonnoy, Emilie Syssau english translations — Patrick Goddard, Vicky Morrison graphic design — Elvire Delanote print — Buroform

V.U Joost Fonteyne Festival van Vlaanderen Brussel Markiesstraat 1, 1000 Brussel

follow us online www.klarafestival.be info@klarafestival.be #klarafestival23 #becomemusic

live on air Klarafestival is the only classical music festival in Belgium that is entirely broadcast on Klara! www.klara.be

104

thanksto

our
festival partners main partners festival suppliers public funding cultural partners media partners 105
partners

become music

106

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.