UIT DE VERENIGINGEN
WONDERBAARLIJKE VISVANGST OP DE GAVERBEEK? Naar aanleiding van een aantal incidenten met lozingen en vissterfte in 2018 en 2019 onderzochten het Provinciaal Centrum voor Milieuonderzoek (PCM) en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) op 7 en 8 oktober 2019 de visstand op de Gaverbeek en twee van haar zijlopen. Kennis over de visstand is ook nuttig voor allerlei lokale en bovenlokale projecten die lopende zijn rond deze waterloop (bv. Landinrichting Waterlandschap ‘Gaverbeek’, hermeandering van de Gaverbeek door de VMM, Rivierherstel Leie). De Gaverbeek is een atypische waterloop omdat hij in twee tegengestelde richtingen afwatert naar de Leie. Het oostelijke deel (met Keibeek, Pluimbeek en Slijpbeek als voornaamste zijbeken) stroomt via Harelbeke naar de Leie, het westelijke deel (met Kasselrijbeek, Maalbeek, Mannebeek en Hooibeek als voornaamste zijbeken) stroomt via Waregem. De splitsing ligt ergens ter hoogte van Deerlijk. Er werden drie locaties bevist in het Harelbeke-traject (figuur 1): (1) op de Pluimbeek, (2) op de Keibeek en (3) op de Gaverbeek net voorbij de Gavers. Op het Waregem-traject
werden vijf locaties bemonsterd (figuur 2): (1) ter hoogte van de verbindingsweg/Jeugdcentrum, (2) stroomopwaarts van de Rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) Waregem, die een groot deel van het afvalwater uit de regio Waregem verwerkt, (3) vlak na het RWZI waar het gezuiverde water in de beek terecht komt, (4) ter hoogte van de kruising met de Gentse steenweg en (5) vlak voor de monding in de Leie. De afvissing gebeurde elektrisch. Daarbij wordt in het water een spanningsveld aangelegd tussen een negatieve en positieve pool.
De positieve pool (anode) is een schepnet met geïsoleerde steel en een stroomgeleidende metalen ring, voorzien van een net. Het net wordt met tussenpozen onder water gedompeld. De vis die op dat moment aanwezig is bij de anode wordt tijdelijk verdoofd, direct uit het water geschept en verzameld in een emmer met water. Na het identificeren, wegen en meten wordt alle vis terug geplaatst, met uitzondering van invasieve uitheemse soorten (zoals blauwbandgrondel en zwartbekgrondel). De locaties in Harelbeke werden wadend bevist. In Waregem is de beek veel breder en werd gevist vanuit een traag varende boot.
FREDERIC PIESSCHAERT
WATERKWALITEIT De waterkwaliteit werd tijdens dit onderzoek niet bepaald, maar er zijn verschillende vaste meetpunten van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) op de Gaverbeek. Die tonen aan dat de chemische waterkwaliteit nog steeds matig tot ondermaats is. In het Harelbeke-traject haalt de concentratie opgeloste zuurstof in het water in de lente en zomer van 2019 het vooropgestelde minimum van 6mg O2/l niet. Totale stikstof en totale fosfor overschrijden jaar rond de norm en ook het sulfaat- en chloridegehalte zijn een groot deel van het jaar te hoog. In het Waregemse traject stroomaf van het RWZI is de situatie niet beter. De chemische waterkwaliteit is daar zelfs ondermaats met concentraties van totale stikstof, fosfor en orthofosfaat die het hele jaar ruim te hoog zijn en heel hoge pieken vertonen. Ook hier haalt de opgeloste zuurstof in het water niet altijd de minimumgrens van 6mg/l. Die povere kwaliteit is toch enigszins verwonderlijk omdat het gezuiverde water van het RWZI kristalhelder is als het de Gaverbeek instroomt, in tegenstelling tot het troebele water stroomopwaarts. Maar de nutriëntenbelasting blijft
↑↑ Bemonsterde locaties op het Harelbeke-traject ↑ Bemonsterde locaties op het Waregem-traject
51•
