Vaarwel bosbeheerplan, welkom natuurbeheerplan

We berichtten eerder al over de natuurbeheerplannen, die de oude bosbeheerplannen vervangen. Door de wetswijzigingen kun je sinds 2017 enkel nog natuurbeheerplannen indienen. Sinds 28 oktober 2023 zijn bosbeheerplannen zelfs niet meer wettelijk geldig. Wat zijn de verschillen tussen beide en wat gebeurde er met de oude plannen? We geven graag nog eens een overzicht.

Minimale inspanning

Met een beheerplan in de hand geniet je als boseigenaar van veel voordelen. Je moet minder vergunningen aanvragen, er zijn vaak subsidies en fiscale vrijstellingen en vooral: je hebt een handige leidraad voor je bosbeheer. In de nieuwe wetgeving is een procedure uitgeschreven om de lopende bosbeheerplannen met ”minimale inspanning” om te zetten naar het nieuwe format. Zo gaan de oude beheerplannen niet verloren. De procedure hiervoor hangt af van het type bosbeheerplan en de ligging van het bos.

Beperkte beheerplannen

Voor wie een beperkt bosbeheerplan heeft voor een bos dat niet in een beschermingszone (VEN of SBZ) ligt, verandert er niets. Het bosbeheer loopt gewoon verder. De omzetting was hier louter administratief: de naam van het beperkt bosbeheerplan veranderde naar Natuurbeheerplan type 1. Dat is het eenvoudigste beheerplan met een bescheiden ambitie, dat streeft naar het minstens behouden van de huidige boskwaliteit.

Soms lagen beperkte bosbeheerplannen wél in zo’n beschermingszone. Volgens de nieuwe regels moeten de ecologische ambities hier wat hoger zijn. Een eenvoudige naamswijziging volstaat dus niet. De beperkte beheerplannen liepen af op 28 oktober 2023 en boseigenaars moeten sinds die datum kapmachtigingen aanvragen.

Uitgebreide beheerplannen

Sommige boseigenaars hebben nog een uitgebreid bosbeheerplan. Deze plannen worden omgezet naar een Natuurbeheerplan type 2. Deze omzetting is meer dan een naamswijziging. Een subtiel verschil is de overschakeling van Criteria Duurzaam Bosbeheer naar Criteria Geïntegreerd Natuurbeheer.

Een belangrijker verschil is de mogelijkheid om je bos te beheren als na- tuurstreefbeeld. In dit geval wil je op termijn een natuurlijk, inheems bos met hoge natuurwaarde realiseren. Denk bijvoorbeeld aan een eiken-berkenbos op zandgrond met veel structuurvariatie, dood hout en oude bomen. Voor deze bossen ontvangt de boseigenaar jaarlijks een beheersubsidie. Deze subsidie is niet vrijblijvend, maar vraagt een duidelijk engagement van de eigenaar om het bos zo te beheren dat het natuurstreefbeeld op lange termijn bereikt wordt. Vraag daarom zeker raad aan jouw Bosgroep.

Wat doet Bosgroep Limburg?

Er komt één en ander kijken bij die omzettingen en de nieuwe spelregels. Maar geen nood: De Bosgroepen zijn er om je te ondersteunen.

Als je een beheerplan hebt via Bosgroep Limburg, moet je zelf geen initiatief nemen. De Bosgroep ontving eerst een voorstel over de omzetting. Hierin staan bijvoorbeeld het voorgestelde type beheerplan, de mogelijke natuurstreefbeelden en het bijbehorende financiële plaatje. De Bosgroep bekeek al die voorstellen grondig en contacteerde de eigenaren. Betrokken eigenaars werden inmiddels geïnformeerd over de nieuwigheden voor hun bos en maakten, indien van toepassing, afspraken over de natuurstreefbeelden en subsidies. Indien je zelf indiener bent van je beheerplan, zal het Agentschap Natuur en Bos jou rechtstreeks contacteren voor de omzetting en de opvolging.

Ook na de omzetting blijft Bosgroep Limburg je aanspreekpunt. Als be- heerder ben je zelf verantwoordelijk voor het bosbeheer, maar je kunt advies of ondersteuning vragen aan je Bosgroep. De Bosgroep ontvangt jaarlijks de subsidies die bij de beheerplannen horen en zal deze volgens de gemaakte afspraken doorstorten of inzetten voor beheer.

Stand van zaken

Voor heel Vlaanderen moeten ongeveer 700 beheerplannen worden omgezet, een hele klus! De beperkte beheerplannen zijn voor 28 oktober 2023 administratief omgezet via een provinciaal goedkeuringsbesluit. De omzetting van de andere beheerplannen is momenteel ook praktisch volledig afgerond. De financiering volgens de oude wetgeving, bijvoorbeeld die voor ecologische bosfunctie, is inmiddels ook stopgezet.

Was het verplicht om mijn bosbeheerplan om te zetten?

Nadat je gecontacteerd werd door de Bosgroep kon je, behalve in uitzonderlijke gevallen, beslissen om niet langer deel te nemen aan het beheerplan. Als je besloot om niet meer deel te nemen, heb je geen vergunning meer nodig om je bos te beheren en moet je dus nu geen kapvergunningen meer aanvragen.

Echt doorbomen?

Surf naar de site www.natuurenbos.vlaanderen.be en klik door naar natuurbeheerplannen voor meer informatie. Natuurlijk kun je ook steeds bij Bosgroep Limburg terecht met al je vragen.

Dit artikel is gebaseerd op een artikel van Thomas Van de Peer van Bosgroep Kempen Noord.