TUSSEN KOOKPOTTEN EN KOOKPOTTEN Door KAAT WILS, hoogleraar cultuurgeschiedenis KU Leuven
Marie Curie en de rol van ongelijke genderverhoudingen in de wetenschap
Marie SkłodowskaCurie (1867-1934) is wellicht de beroemdste vrouwelijke wetenschapper uit de geschiedenis. Haar foto siert schoolboeken over de hele wereld en haar naam werd een merknaam voor wetenschappelijke excellentie binnen de Europese Unie.
/ 16 /
Curies faam als wetenschapper kwam er nochtans niet vanzelf, en dat had uiteraard veel te maken met het feit dat ze een vrouw was die moest functioneren in een exclusief mannelijke wetenschappelijke cultuur. Curie was zich goed bewust van het belang van het beeld dat ze over zichzelf uitdroeg. Naarmate haar carrière vorderde, besteedde ze steeds meer aandacht aan de zorgvuldige constructie van haar imago. Versterkt door de immens populaire biografie die haar dochter Eve in 1937 over haar publiceerde, ontstond zo een beeld van Marie Curie als heldin en martelaar van de wetenschap, als extreem sobere en bescheiden vrouw, en als liefdevolle moeder. De wijze waarop Marie Curie tot een beroemdheid kon uitgroeien, is vanuit wetenschapshistorisch en wetenschapssociologisch
perspectief bijzonder interessant. Maar even interessant is het om terug te keren naar het leven zelf van Marie, een leven dat ingewikkelder blijkt dan het verhaal dat in films en vrouwenbladen terechtkwam. Een leven dat getuigt van de enorme rol die ongelijke genderverhoudingen in de wetenschap speelden. VAN WARSCHAU NAAR PARIJS Toen de 24-jarige, Poolse Maria Skłodowska zich in 1891 aan de Sorbonne inschreef voor een studie in de wiskunde en de natuurkunde, was haar leven al in sterke mate getekend door de genderverhoudingen van haar tijd. In Warschau, waar zij was opgegroeid, liet de universiteit immers geen meisjes toe, en beurzen waren er al helemaal niet. De beloftevolle studente ging noodgedwongen werken als gouvernante en privé-onderwijzeres. Het was maar na
