Catalogus Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015 by Royal Palace Amsterdam

Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst

2015

Winnaar Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015 Winner Royal Award for Modern Painting 2015

Joost Krijnen, 1983 info@joostkrijnen.nl In Dreams Projected Houtskool, pastel, potlood en kleurpotlood op papier/charcoal, pastel, pencil and coloured pencil on paper, 105 x 130 cm, 2015

Joost Krijnen The Conversation Houtskool, potlood, pastel, acrylverf, viltstift, balpen en gekleurde tape op MDF/charcoal, pencil, pastel, acrylic, felt-tip pen, ballpoint pen and coloured tape on MDF, 132 x 121 cm, 2015

Winnaar Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015 Winner Royal Award for Modern Painting 2015

Jouni Toni, 1984

jouni.toni@gmail.com

Summer Day Acrylverf op doek/acrylic on canvas, 150 x 200 cm, 2015

Jouni Toni Spring Scene (White Rabbit) Acrylverf op doek/acrylic on canvas, 150 x 200 cm, 2015

Winnaar Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015 Winner Royal Award for Modern Painting 2015

Jouni Toni, 1984

jouni.toni@gmail.com

Summer Day Acrylverf op doek/acrylic on canvas, 150 x 200 cm, 2015

Exposanten Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015

1. Mohamed Aarab, 1982, dema.a3rab@gmail.com, Zonder titel, Untitled, olieverf op doek/ oil on canvas, 54 x 40 cm, 2013 2. Tessa Chaplin, 1991, tessachaplin@hotmail.com, Zonder titel, Untitled, olieverf op doek/oil on canvas, 90 x 70 cm, 2015 3. Kim David Bots, 1988, kdb88_3@hotmail.com, Zonder titel, Untitled, olieverf op katoen/oil on cotton, 60 x 40 cm, 2015 4. Sidyon Cucaro, 1982, sidyon@yahoo.com, Pokerface, olieverf op linnen/oil on linen, 121 x 145 cm, 2015 5. Anne Forest, 1983, info@anneforest.nl, Nino & Shane, acrylverf op wandtapijt/acrylic on tapestry, 165 x 120 cm, 2015 6. Femke Dekkers, 1980, info@femkedekkers.nl, Painted Picture 1, pigment print op barietpapier/pigment print on baryte paper, 64 x 51,5 cm, 2014 7. Paul de Jong, 1985, pa.dejong@hotmail.com, Binnenbuiten, Inside Out, olieverf, katoen/ oil, cotton, 160 x 120 cm, 2014 8. Mirthe Klück, 1991, mirthe_kluck@hotmail.com, The Skin the Flesh and the Bone on Mars, gouache, lakverf en gesso op jute, gouache/enamel paint and gesso on jute, 191 x 131 cm, 2014 9. Cian-Yu Bai, 1984, baicianyu@gmail.com, Cycle Chase, acrylverf op linnen/acrylic on linen, 80 x 120 cm, 2014

Jouni Toni

10. Jaap Kamsma, 1986, jaapkamsma@hotmail.com, Roofdieren verblijf ‘Lynx’, Predator Residence ‘Lynx’, tempera en gouache/tempera and gouache, 165 x 220 cm, 2014

Harry Markusse, Spring Scene (White Rabbit) 11. 1990, harrymarkusse@hotmail.com, Triangle serie # 6, Triangle Series # 6, acrylverf op linnen/acrylic on linen, Acrylverf op doek/acrylic on canvas, 150 x 200 cm, 2015 160 x 140 cm, 2015

9, 10

Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015

Exposanten Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015

1 6

2, 3

9, 10

Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015

Inhoudsopgave Table of Contents 3 4

Ten geleide Preface

5 9

Juryrapport 2015 Jury Report 2015

12 13 14 15

Winnaars 2015 Winners 2015 Rabi Koria Joost Krijnen Lennart Lahuis Jouni Toni

Het doel witten, Bianca Stigter

Winnaars 2015 – 1947 Winners 2015 – 1947

24 Colofon Colophon

Ten geleide

De Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst is bedoeld om jonge, talentvolle in Nederland werkzame schilders aan te moedigen in hun werk als kunstenaar. De prijs is in 1871 door Koning Willem III ingesteld als Koninklijke Subsidie voor Vrije Schilderkunst. Na Koning Willem III hebben Koningin Emma, Koningin Wilhelmina, Koningin Juliana en Koningin Beatrix deze aanmoedigingsprijs ontwikkeld tot een traditie van koninklijke aandacht voor de schilderkunst. Koning Willem-Alexander heeft deze traditie sinds het jaar 2013 voortgezet. Nederlandse kunstenaars die de beeldende kunst beroepsmatig en zelfstandig beoefenen en op 1 januari 2015 de leeftijd van 35 jaar nog niet hadden bereikt, konden meedingen naar een Koninklijke Prijs. Kunstenaars die de prijs eerder ontvingen, mochten, indien zij op de genoemde datum jonger waren dan 30 jaar, opnieuw meedingen. Vier kunstenaars komen ieder jaar in aanmerking voor een Koninklijke Prijs, te weten € 6.500 vrij van belastingen en premies. Zij worden voorgedragen door een jury. In 2015 zonden, in reactie op advertenties in diverse (social) media, 225 kunstenaars beeld en documentatie in. Ruim 1400 beelden passeerden de revue. Aan 59 kunstenaars werd gevraagd twee schilderijen in te zenden voor de tweede ronde. De Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst wordt uitgereikt in het Koninklijk Paleis in Amsterdam. Daar vindt ook de jaarlijkse tentoonstelling plaats die ter gelegenheid van de uitreiking wordt georganiseerd. Het werk van de winnaars krijgt dan, samen met een selectie uit de inzendingen, bijzondere aandacht. De prijsuitreiking en de tentoonstelling vinden plaats onder auspiciën van de Stichting Koninklijk Paleis te Amsterdam. Aan de tentoonstelling is ieder jaar een publieksprijs verbonden. In 2014 kreeg het werk van Hugo Tieleman de meeste stemmen.

Preface The Royal Award for Modern Painting was designed to encourage talented young painters working in the Netherlands. The award was instituted in 1871 by King William III as the Royal Grant for Modern Painting. Queen Emma, Queen Wilhelmina, Queen Juliana and Queen Beatrix went on to turn this incentive award into a true royal tradition and King Willem-Alexander has continued it since 2013. This year’s competition was open to Dutch artists – working professionally and independently – who were under thirty-five on 1 January 2015. Artists who received the award previously were allowed to compete again if they were under thirty on that date. Four Royal Awards – each a tax-free sum of € 6,500 – are presented every year. The winning artists are selected by a panel of judges. In 2015, two hundred and twenty-five artists sent in images and documentation in response to advertisements in the press and social media. More than 1,400 images were reviewed. Fifty-nine artists were asked to submit two paintings for a second round of judging. The Royal Award for Modern Painting is presented in the Royal Palace in Amsterdam, which also hosts the annual exhibition staged to coincide with the presentation. This focuses on the winners’ work and a selection from the entries. The award ceremony and the exhibition are staged under the auspices of the Amsterdam Royal Palace Foundation. A public prize linked to the exhibition is awarded every year. Hugo Tieleman’s work received the most votes in 2014.

Juryrapport Het inwisselbare beeld De Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015 mocht dit jaar een groot aantal inzendingen ontvangen. Dat leverde een divers beeld op aan richtingen, ideeën en interesses die momenteel onder jonge kunstenaars leven. Diezelfde diversiteit zien we terug in het werk van de twintig genomineerden en de vier winnaars van de Koninklijke Prijs 2015. In totaal waren er 225 inzendingen, waarvan er nu 24 te zien zijn in het Koninklijk Paleis op de Dam. Schilderkunst heeft een eeuwenoude en rijke traditie. Juist in Europa, met Nederland als een van de belangrijkste centra, heeft schilderkunst een blijvende invloed nagelaten. Tot op de dag van vandaag komen grote groepen bezoekers naar de musea om oude of meer recente meesterwerken te bewonderen. Het kan haast niet anders dan dat de schaduw van de vele voorgangers zwaar drukt op jonge kunstenaars. Dat zij toch nog steeds de uitdagingen aangaan en zoeken naar een persoonlijk geluid, verdient lof en respect. Waar een sporter hooguit een snellere tijd hoeft neer te zetten, kunnen kunstenaars niet klakkeloos herhalen wat al in het verleden is gedaan. Niet eerder in de geschiedenis van de mens zijn beelden (foto’s maar ook bewegende beelden) zo alom vertegenwoordigd. Daarmee is onze samenleving veranderd in een beeldcultuur. En dat is een belangrijke ommekeer. Het geschreven woord wordt langzaamaan verdreven. De kracht van het beeld werd al vroeg onderkend door pers en door machthebbers. Foto’s liegen niet, denken we naïef. Maar dat wat de fotograaf ziet als hij de ontspanknop van zijn camera indrukt, is slechts zelden identiek aan de foto die uiteindelijk in krant of tijdschrift verschijnt. Retouches en Photoshop manipuleren de waarheid, maken haar mooier of doeltreffender. En daarmee wordt de waarheid geweld aangedaan. Maar heeft die overvloed aan beelden gevolgen voor de kunst? Alles wordt tegenwoordig geregistreerd en verspreid. Op internet lijkt het alsof elk moment, alsof elke afbeelding even belangrijk is. Sturing ontbreekt. Veel kunstenaars kiezen niet voor belangrijke maatschappelijke momenten als uitgangspunt voor hun werk, maar voor afbeeldingen van alledaagse of triviale gebeur15

tenissen. Daarmee onderstreept de kunstenaar aan het begin van de 21e eeuw de willekeurigheid van het beeld. Hij laat de hiërarchie achterwege die machthebbers en pers graag bevestigd zien. In een maatschappij die meer en meer wordt beheerst door de media en die wordt overspoeld door een stortvloed aan beelden, proberen de kunstenaars ons te ontregelen. Door te kiezen voor een afbeelding die de kunstenaar zelf boeit, ondergraaft hij het belang van die stortvloed. De kunstenaar schept verwarring. Hij neemt bewust geen journalistieke positie in. En doordat hij dat niet doet, is hij ook geen verschuldigd. Eigenlijk houdt de kunstenaar ons een spiegel voor, hij confronteert ons met de vraag hoe we er zelf tegenaan kijken; of al die beelden nu wel zo belangrijk zijn. De kunstenaar heeft misschien ook wel een reden om dat belang van onze digitale beeldcultuur te bevragen. In tegenstelling tot de democratische toegankelijkheid en de snelheid van het internet, vraagt de trage schilderkunst aandacht en tijd. De jury is verheugd over de hoge kwaliteit van de inzendingen. Naast “echte” schilders die niet bang zijn voor olieverf, werd ook het experiment gezocht. Dat maakte het de jury moeilijker dan voorgaande jaren om tot keuzes te komen. Dit jaar toont duidelijk de invloed van cartoons, games en straatcultuur als graffiti, onder andere zichtbaar in stripachtige figuren en het gebruik van spray paint. Onder de inzendingen bevonden zich veel psychedelische werken, met fantasy-achtige landschappen en werelden, fluorescerend van kleur, vol en grotesk op het absurde af. Daarbij valt wel op dat de schilderijen achterblijven bij de hoge mate van perfectie in uitwerking die de fantasy-wereld van de game-industrie kenmerkt. De jury ontving dit jaar relatief veel geëngageerde bijdragen en constateerde daarnaast een sterke maatschappelijke verbondenheid in thematiek en een grote interesse in religie. Wellicht hangt deze ontwikkeling samen met de grotere culturele diversiteit onder de aanmeldingen. Dat doet de jury deugd. Het aanbod weerspiegelt op die manier de vele verschillende culturele achtergronden van de inwoners van Nederland. Bovendien onderstreept het hoezeer Nederland nog altijd een land is waar kunstopleidingen van hoog niveau een enorme aantrekkingskracht hebben – tot ver buiten onze landsgrenzen. 16

De fotografie is al decennialang een belangrijk hulpmiddel voor kunstenaars. Maar behalve het gebruik van afbeeldingen zagen we dit jaar ook een interesse in het fotografisch proces. Sowieso gebruikten de kunstenaars een veelheid aan materialen die hen de ruimte bieden de schilderkunstige principes opnieuw te onderzoeken. Gips, zeildoek, plastic, tape, glitters en bijenwas werden aangewend om het beeld te construeren. Een meer curieuze constatering is het veelvuldige gebruik van exorbitante, barokke en lange titels. ‘Een opvallende titel is het halve werk’, zo leek dit jaar. Ook dit jaar zijn een schrijver en een vormgever gevraagd de catalogus samen te stellen. Bianca Stigter koos niet voor een essay, maar voor gedichten. Juist een gedicht nadert de schilderkunst. Immers, waarover niet te spreken valt, moet men zwijgen. Kunstenaars kiezen ervoor zich in beeld uit te drukken; nadrukkelijk niet in woorden. Het woord legt het in de schilderkunst dus nagenoeg altijd af. Ook omdat er nooit voldoende woorden zijn om alle lagen binnen een kunstwerk te benoemen. Ook het hermetische karakter van een gedicht en de naar zichzelf verwijzende kwaliteit die de poëzie zo aantrekkelijk maakt, heeft ze gemeen met de kunst. De vormgeving van de catalogus was dit jaar in handen van Bart de Baets. Als juryvoorzitter vind ik het eervol om aan Zijne Majesteit de volgende vier kunstenaars als winnaar van de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015 voor te mogen dragen

Rabi Koria, Joost Krijnen, Lennart Lahuis, Jouni Toni

Hoewel zeer verschillend, zien we bij al deze kunstenaars een fascinatie voor de werking van het beeld. Of dat nu versluierd is achter een laag bijenwas, of op een haast analytische manier vereenvoudigd en ingezoomd. Hoewel abstractie dit jaar niet ontbrak, refereren de vier winnaars aan een zichtbare voorstelling.

De Koninklijke Prijs 2015 stemt de jury positief en hoopvol. De vele inzendingen en de vier winnaars tonen de durf en de wil om de schilderkunst verder te dragen. De jury bestond in 2015 uit Gijs Frieling, Hans den Hartog Jager, Nanda Janssen, Iris Kensmil, Jan van der Ploeg, Benno Tempel (voorzitter), Esther Tielemans

Jury Report The Interchangeable Image

This year the Royal Award for Modern Painting attracted a large number of entries which reflected a considerable range of trends, ideas and interests that are currently engaging young artists. We see the same diversity in the work of the twenty runners-up and four winners of the 2015 Royal Award. In total there were 225 entries, twenty-four of which can now be seen in the Royal Palace in Dam Square. Painting has a rich tradition stretching back centuries, and in Europe, in particular, it has had a lasting influence. The Netherlands has always been one of the major centres, and to this day large groups of visitors still come to Dutch museums to look at masterpieces old and new. One cannot help thinking that the shadow of so many predecessors falls heavily on young artists. The fact that they nevertheless still take up the challenges and seek a personal voice deserves praise and respect. Whereas a runner at most needs to record a faster time, artists cannot simply repeat what has already been done in the past. Never before in the history of mankind have images (photographs and moving images) been so widespread. Our society has become an image culture. And this is a significant turnabout. Little by little the written word is being ousted. The power of the image was swiftly recognized by the press and politicians. We naively think that the camera does not lie. But what the photographer sees when he releases the shutter is only rarely identical to the picture that is finally published in a magazine or newspaper. Retouches and Photoshop manipulate the truth, make it more beautiful or effective. And this violates the truth. Does this profusion of images have implications for art? Nowadays everything is recorded, distributed and shared. On the Internet it seems as if every moment, every image is equally important. Control is lacking. Many artists choose images of everyday or trivial events, not important social moments, as starting points for their work. Artists at the start of the twenty-first century emphasize the randomness of the image. They ignore the hierarchy that powerful people and the press like to see confirmed. In a society increas19

ingly controlled by the media and swamped by a flood of images, artists try to put us off our stride. By choosing an image that excites them personally, they undermine the importance of this torrent. Artists create confusion. They deliberately do not occupy a journalistic position, and so they are not indebted to anyone or anything. Artists hold up a mirror in front of us; they confront us with the question of how we see ourselves, whether all those images are really that important. An artist may well also have a reason for querying the importance of our digital image culture. In contrast to the democratic accessibility and speed of the Internet, the slow art of painting demands attention and time. The judges were delighted with the high quality of the entries. Alongside â&#x20AC;&#x2DC;trueâ&#x20AC;&#x2122; painters who are not afraid of oil paint, there were also experiments. This made it more difficult than in previous years for the judges to make their choices. This year clearly showed the influence of cartoons, games and street culture like graffiti, evident in, among other things, strip cartoon-like figures and the use of spray paint. The entries included many psychedelic works, with fantastical landscapes and worlds, fluorescent in colour, full and grotesque to the point of absurdity. It was noticeable that the paintings fell short of the high degree of perfection in execution that characterizes the fantasy world of the videogame industry. This year the judges received a relatively large number of socially engaged works and detected strong social solidarity in themes and a great interest in religion. This development may be linked to the greater cultural diversity among the entries submitted. This pleased the judges. The entries reflected the many different cultural backgrounds of the residents of the Netherlands. They also underlined the extent to which the Netherlands is still a country where topflight art training has immense pulling power that reaches far beyond its borders. Photography has been an important tool for artists for decades. But this year, along with the use of photographic images, we also saw an interest in the photographic process. The artists, of course, used a multitude of materials that offered them scope to re-explore the principles of painting. Plaster, canvas, plastic, tape, 20

glitter and beeswax were used to construct images. A more curious observation was the frequent use of long, overblown, baroque titles. This year the motto seemed to be ‘a striking title is half the battle’. This year, again, a writer and a designer were invited to compile the catalogue. Bianca Stigter chose poems, not an essay – poetry, after all, comes close to painting. If you cannot speak about something you have to keep silent. Artists choose to express themselves in images; specifically not in words. The word almost always yields in painting, because there are never adequate words to name all the strata in a work of art. The hermetic character of a poem and the self-referential quality that makes poetry so attractive are also shared with art. Bart de Baets is responsible for the design of this year’s catalogue. As chair of the panel of judges I have the honour to propose to His Majesty the following four artists as winners of the 2015 Royal Award for Modern Painting:

Rabi Koria, Joost Krijnen, Lennart Lahuis, Jouni Toni

Although very different, in all these artists we see a fascination with the functioning of the image – whether veiled by a layer of beeswax, or simplified and magnified in an almost analytical manner. Although there was no lack of abstraction this year, the four winners reference a visible reality. The 2015 Royal Award left the judges feeling positive and hopeful. The many entries and the four winners showed the courage and will to take painting further. In 2015 the panel of judges was Gijs Frieling, Hans den Hartog Jager, Nanda Janssen, Iris Kensmil, Jan van der Ploeg, Benno Tempel (chair), Esther Tielemans

Rabi Koria, 1988

In het werk van Koria komen culturen samen, zowel in beeld als in techniek. De actuele conflicten in het Midden-Oosten zijn belangrijke factoren binnen het werk. Vorm en inhoud gaan daarbij een dialoog aan, zoals in de fragmentatie van het beeld. De leesrichting in Koria’s tegeltableau loopt van rechts naar links, van een geheel gebouw naar een detail, van donker naar licht, tot het punt waar inhoud en materiaal één worden. De kalligrafie, in Arabische landen vaak nog steeds een hoogtepunt binnen de kunst, wordt in West-Europa toch voornamelijk als couleur locale gezien. Koria manipuleert die westerse kijker. Hij gebruikt het westerse alfabet en lijkt ook te verwijzen naar de captcha encryptie van internet. Cultures come together in Koria’s work, in both image and technique. The current conflicts in the Middle East are important factors in his work. Form and content enter into a dialogue, as in the fragmentation of the image. Koria’s tile panel reads from right to left, from an entire building to a detail, from dark to light, to the point where content and material become one. Calligraphy, in Arab countries often a high point in art, is still seen mainly as local colour in Western Europe. Koria manipulates the western viewer. He uses the Roman alphabet and also appears to refer to Internet Captcha encryption.

Joost Krijnen, 1983

Krijnen toont de kracht van het wit en de durf om verschillende stadia van het ontstaansproces fysiek aanwezig te laten zijn. Dat zoekende aspect maakt dit werk aangenaam. Het is alsof we de kunstenaar op zijn vingers kunnen kijken tijdens het maakproces. Daarbij is hij schatplichtig aan oudere kunstenaars als David Hockney of Emo Verkerk. Niet voor niets is het werk sterk tekenachtig van karakter en kan het worden gezien als een versmelting van teken- en schilderkunst. Krijnen bezit de kwaliteit om met een enkele lijn iets neer te zetten. Bovendien laat hij het onderwerp knap van schaal verspringen, waardoor er een spanning in het werk komt. Krijnen reveals the power of white and the courage to leave different stages of the creation process physically present. This exploratory aspect makes his work appealing. It is as if we are able to look over the artistâ&#x20AC;&#x2122;s shoulder during the making process. In this he is indebted to older artists like David Hockney and Emo Verkerk. For good reason, his work is extremely graphic and can be seen as a fusion of drawing and painting. Krijnen has the ability to create something with a single line. He also plays clever games with the shifts in the scale of the subject, bringing tension into the work.

Jouni Toni, 1984

Op een haast achteloze manier lijkt Toni zijn doeken te hebben gemaakt. Het resultaat is lichtvoetig te noemen. Duidelijk is er affiniteit waarneembaar met pop art, met Henri Matisse. Maar Toni komt ver voorbij enkel refereren aan illustere voorgangers. Zo heeft de sjabloonachtige opbouw van de compositie een grote mate van aantrekkelijkheid die laveert tussen knap en knullig, tussen figuratief en abstract. Toni speelt met kleur, met grafische kwaliteiten en met een coulisse-werking, waardoor het geheel een decorachtig effect krijgt. En net als bij een theaterdecor wordt de toeschouwer zo een andere werkelijkheid binnengeleid. Toni appears to have made his canvases in an almost sloppy way, yet the result can be described as nimble. There is clearly an affinity with pop art, with Henri Matisse. But Toni goes far beyond referencing illustrious predecessors. For example, the stencil-like construction of the composition has an appeal that steers a middle course between clever and uncomfortable, between figurative and abstract. Toni plays with colour, with graphic qualities and with a stage wings effect, so that the whole work conveys the impression of scenery. And, like a theatre set, his works lead the viewer into a different reality.

Lennart Lahuis, 1986

Lahuis gebruikt fotoreproducties, maar hij maakt het beeld omfloerst door de glasplaat af te dekken met papier en bijenwas. Het verhullen van het beeld laat de toeschouwer achter in verwarring, is het beeld geschilderd of toch een foto? Lahuis speelt met de materialiteit van het beeld. Door het te verdoezelen lost de voorstelling bijna op in een immateriĂŤle blur. Het gaat Lahuis echter niet om enkel een atypische behandeling van wat een schilderij kan worden genoemd, maar om het onderzoek naar de betekenis van het beeld. Door te verhullen onderstreept hij de inwisselbaarheid van het beeld in onze huidige westerse cultuur. Lahuis uses photo reproductions, but makes the image misty by covering the glass plate with paper and beeswax. The shrouding of the image disconcerts the viewer; is the image painted or is it a photo? Lahuis plays with the materiality of the image. Obscuring the composition causes it to almost dissolve into an immaterial blur. However for Lahuis it is not just about an atypical treatment of what can be called a painting, but about the exploration of the meaning of the image. By veiling he underscores the interchangeability of the image in our present-day western culture.

Het doel witten – Zeven gelegenheidsgedichten

nochroom – Zonde, titel – Reliëf – Terra Incognita – Portret – Onvergelijking – Bezemschoon

nochroom

melk karnemelk tandpasta papier gordijn kozijn medicijn bier schuim bad bed brood lunula zalf sclera kant tand sperma doos candida roos roos witheden, waargenomen thuis, in het laatste uur van de langste dag 26

Zonde, titel

Men neme nee men neme niet geen voor geen tegen geen uitstel zelfs geen even is alles sneeuw is alles zwart gebleven niets was er en van niets nut al een spoor zakdoek maandverband meisje metafoor alles is het beste onbeschreven deeg of zelfs nog meel nog graan gebleven suiker in de knop in het veld geen voor laat na de gist niets dat vergaat niets rijst pas op de plaats zit stil de muil gekorven uitgezaaid is wat snel de dood bewijst wat ongebakken is onbedorven schrap beetjes snufjes puntjes van de lijst niet geboren is nog niet gestorven

ReliĂŤf

Sommige sporen kun je snel achterlaten in sneeuw of in zand, op wangen ze verdwijnen net zo snel smelten vegen drogen andere vergen jaren van volharding stampen schuren slijten op steen of tegen muren, met ogen dicht op je rechterzij met een been opgetrokken en zo langzaam vastgelegd in linnen eeuwige sneeuw oude matras 27

Terra Incognita

op de wereldbol van Hunt-Lenox, 1510 hic sunt leones hier zijn draken vaag vullen zij het onbekend gebied monsterlijk brullen vuur uitbraken hic sunt leones hier zijn draken kaarten mogen zij volmaken als niemand weet wat hij dan ziet hic sunt leones hier zijn draken witste plek in onbekend gebied hic sunt leones hier zijn draken na woestijnen wouden wildernis braaf komen zij voor leegte waken hic sunt leones hier zijn draken voor horror vormen zij het baken hun onbestaan geen hindernis hic sunt leones hier zijn draken in woestijnen wouden wildernis

Portret buiten jezelf mag je niet raken, stoor niet, doe je best nergens op af te geven ijskast lakens muur toch steeds beschreven druppel schilfer kras gaat al maar door haal dat dan weg van leven mag geen spoor vlek veeg dagelijks laag aangeschreven wit moet wit moet wit moet schoongewreven spoorloos zonder spoor desnoods door chloor wel levend ben ik bezig mij te wissen zijn is bezoedelen, worden een wasserij niets achterlaten, verhonger zilvervissen bloed binnenboord blijf onderhuids vernissen afsluiten kan pas op een schilderij daar lek je niet, zo gaan begrafenissen

Onvergelijking Zwarte zwanen witte raven uitzondering is regel als graven graven graven graven voor een koeterwaalse wals nietravenzwarte nietteraven zwanen met een korte hals inktzwarte taaitaaie zwaanbraven rijmen doet goed vals zwart als roete ravenieten rarekieten zo mals zo als

Bezemschoon een leeg huis is nooit helemaal leeg als het ooit bewoond is geweest zijn sporen onvermijdelijk op de muren zie je door zon en stof vierkanten en rechthoeken die de bewoners zelf nooit gezien hebben achter spiegels en fotoâ&#x20AC;&#x2122;s, kalenders en schilderijen of fotoâ&#x20AC;&#x2122;s van schilderijen kun je terug in de tijd. Niet verven.

Bianca Stigter juni 2015 30

Winnaars Winners 2015 – 1947 2015 Rabi Koria Joost Krijnen Lennart Lahuis Jouni Toni 2014 Niels Broszat Koen Doodeman Bob Eikelboom Jessica Skowroneck 2013 Wieteke Heldens Marijn van Kreij Philipp Kremer Jorn van Leeuwen 2012 Frank Ammerlaan Jasper Hagenaar Keet je Mans E vi Vingerling 2011 Marie Civikov Omar Koubâa Kat ja Mater Navid Nuur 2010 Moran Fisher Carl Johan Högberg Jenny Lindblom Kim van Norren 2009 Marie Aly Esiri Erheriene-Essi Hans Hoekstra Carien Yatsiv 2008 Alex Jacobs Sebastiaan Verhees Helen Verhoeven Bas de Wit 2007 Pascal van der Graaf Simon Hemmer Malin Persson Marjolijn de Wit 2006 Antoine Berghs Wouter Kalis Lucy Stein Anneke Wilbrink 2005 Mariëlle Buitendijk Melissa Gordon Aukje Koks William Monk 2004 Thomas Raat Marjolein Rothman Peter Vos Barbara Wijnveld

2003 Antoine Adamowicz Wafae Ahalouch el Keriasti Sander van Deurzen Thomas Raat

1993 Richard Brouwer Pierre Cops Rens Janssen Michael Raedecker Wouter van Riessen H.W. Werther

2002 Lise Haller Baggesen Raaf van der Sman Esther Tielemans Chantal Veerman

1992 Wim Bosch Sarianne Breuker Hans Broek Allard Budding Janpeter Muilwijk Rinke Nijburg

2001 Peter Brenner Sara van der Heide Rezi van Lank veld Marcelino Stuhmer

1991 Tjong Ang Ton Boelhouwer Jacqueline Böse Noëlle von Eugen Kiki Lamers Robert Suermondt

2000 Henk Jonker Fahrettin Örenli Bas Zoont jens Ina van Zijl

1990 Britta Huttenlocher W.J.M. Kok Jan van der Ploeg F.G.Th. Ros Paul Vos de Wael

1999 Robbert Jan Gijzen Frederika Hasselaar Joris van der Horst Gé Karel van der Sterren 1998 Arthur den Boer Mattijs van den Bosch Natasja Kensmil Dieuwke Spaans 1997 Frank Lenferink Paul Nassenstein Dieuwke Spaans Serge Verheugen 1996 Annemiek de Beer Norbert Grunschel Bas Meerman Rik Meijers Dino Ruissen Ellen Zwarteveen 1995 Noud van Dun Maarten Janssen Carla Klein Paul Nassenstein Danne van Schoonhoven Machiel van Soest 1994 Irina Balen Hannah van Bart Koen Ebeling Koning Gijs Frieling Elsa Hart jesveld Rob Verf

1989 Suzan Drummen Mirjam Hagoort Marja van der Heiden Benoî t Hermans Hein Jacobs Wim Konings 1988 Siert Dallinga Nour-Eddine Jarram Karenina de Jonge Ton Kraayeveld Bob Negrijn Maaike Vonk 1987 Hans Ensink op Kemna Hewald Jongenelis Jacqueline Peeters Lauran Schijvens Marianne Theunissen Klaasje Vroon 1986 Steven Aalders Jan van den Dobbelsteen Bart Domburg Michiel Duvekot Diederick van Kleef Gerard Kodde

1985 Ellen van Eldik Manuel Esparbé Gasca Reggy Gunn Berend Hoekstra Lex van Lith Kees Versloot 1984 Bettie van Haaster Frank Hutchison Guus Koenraads Erik Pott Conrad van de Ven Willem van Weelden 1983 Helma Pantus F.F. Beckmans Peter Klashorst Jos van Merendonk Marien Schouten Han Schuil 1982 Arja van den Berg Jos Boomkamp Joris Geurts Kees de Goede Maarten Ploeg Nies Vooijs 1981 Ernst Blok Ansuya Blom Jan Commandeur Peter Kenniphaas Emo Verkerk Henk van Woerden 1980 Hedy Gubbels Eugène Jongerius Henk Metselaar Sonia Rijnhout Tiny van der Sar 1979 Alumet Inge van Haastert Sjef Henderick x Egidius Knops Pieter Mol 1978 Nic Blans jr. Cees Bouw Roland Sohier Toon Teeken Elizabeth de Vaal Willem van Veldhuizen Marc Volger 1977 Gerard Hendriks John van ‘t Slot Peter Thijs Frans van Veen Albert Verkade Hans van Wingerden

1976 Hans Boer Hedy Gubbels Burgert Konijnendijk J.F.B. Stuurman Peter Thijs Hans de Wit 1975 Hans Boer Hedy Gubbels Burgert Konijnendijk J.F.B. Stuurman Peter Thijs 1974 Hans Boer Arie van Geest Dick Gorter Burgert Konijnendijk Peter Leeuwen Johan van Oord 1973 Jules Bekker Annemarie Fischer Dick Gorter Burgert Konijnendijk Nelleke Montfoort Flip Rutten 1972 Arie van Geest Dick Gorter Mareike Geys Gerard van Zon 1971 Pat Andrea Peter Blokhuis Gèr Boosten Mareike Geys R.W. van de Wint Pieter Zwaanswijk 1970 Mareike Geys Cécile Hessels Kees Spermon Jacob Zek veld Pieter Zwaanswijk Siet Zuyderland 1969 Walter Nobbe Kees Spermon R.W. van de Wint Wladimir Zwaagstra Pieter Zwaanswijk Siet Zuyderland 1968 Mareike Geys Age Klink Jacob Zek veld 1967 Mareike Geys Henk Huig E vert Maliangkay Wim Moerenhout R.W. van de Wint Jacob Zek veld Siet Zuyderland

1966 Frits Calon Ton Klop Theo Schuurman Henk Westein

1955 Ko Oosterkerk Lei Molin Hans Truyen Aat Velthoen Louis Visser Toon Wegener

1965 Peter Jansen Ton Klop Jaap van der Pol Henk Westein

1954 Geer y de Bakker Hans Engelman Kees Franse Jaap Ploos van Amstel Wim Strijbosch Marijke Stultiens Thunnissen

1964 Jan Dibbets Jaap van der Pol Jacques Slegers

1953 Jaap Ploos van Amstel Max Reneman Pierre van Soest Marijke Stultiens Thunnissen Gerrit Veenhuizen Co Westerik

1963 Pat Andrea Gustave Asselbergs Hans Hamers Ton Klop Joop van Meel 1962 Han Mes Wim Moerenhout Ton Orth Jan Roeland Lukas Smits

1952 Rudi Bierman Arie Kater Harr y op de Laak Frans Nols Pierre van Soest Co Westerik

1961 Peter Jansen Willem Kloppers Han Mes Jacques Slegers Jan Willem Smeets

1951 Henk Bies Dirk Breed Mia Jongmans Jacob Kuyper Dirk Trap Jan Jaap Vegter

1960 Henk Dorré Willem Kloppers Han Mes Ton Orth Gerard Verdijk Aat Verhoog 1959 Gerard van den Eerenbeemt Arie van Houwelingen Steven Kwint Guillaume Lo-A-Njoe Annemiek Rutten Lukas Smits 1958 Gerard van den Eerenbeemt Pieter Engels Ton Frenken Jaap Hillenius Trees Suringh Auke de Vries 1957 Jaap Hillenius Han Mes Ko Oosterkerk Ton Orth Willem den Ouden Aat Velthoen 1956 Jacques Frenken Hens de Jong Lei Molin Jan Sierhuis Marijke Stultiens Thunnissen

1950 Elisabeth de Boer Nora van der Flier Coot je Horst-van Mourik Broekman Frans Nols Max Reneman Dirk Trap 1949 Herman Berserik Elisabeth de Boer Jef Diederen Ger Lataster Frans Nols 1948 Herman Berserik Jef Diederen Theo Kroeze Ger Lataster Frans Wiegers 1947 Pieter Defesche Jef Diederen Chris van Geel Jan Groenestein Frans Wiegers Nicolaas Wijnberg

Colofon Colophon Catalogus Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015 Catalogue Royal Award for Modern Painting 2015 ISBN: 978-90-72080-55-4 Tekst Text Bianca Stigter Benno Tempel Redactie Editing Marsha Nanlohy Gaby Çelebi Vertaling Translation Lynne Richards Philip Clarke Grafisch ontwerp posters Graphic design posters Xavier Fernándes Fuentes

Uitgever Publisher Stichting Koninklijk Paleis Amsterdam Tentoonstelling Koninklijk Paleis Amsterdam, 10 oktober tot en met 15 november 2015 Exhibition held at Royal Palace Amsterdam, 10 October to 15 November 2015 Bij het regelen van de auteursrechten van de illustraties is met grote zorgvuldigheid te werk gegaan. Mochten er onvolkomenheden geconstateerd worden dan zal de uitgever daarvan graag op de hoogte worden gesteld. Every effort has been made to establish the copyright to the illustrations. Please contact the publisher if you believe that your copyright has been infringed. © Stichting Koninklijk Paleis Amsterdam www.paleisamsterdam.nl © Amsterdam Royal Palace Foundation www.paleisamsterdam.nl /en

Catalogus en tentoonstelling Catalogue and exhibition Bart de Baets Fotografie Photographs Tom Haartsen, Oudekerk aan de Amstel Druk Printing Wilco Art Books BV, Amsterdam

12 13

14 15

Catalogus en tentoonstelling Catalogue and exhibition Bart de Baets Fotografie Photographs Tom Haartsen, Oudekerk aan de Amstel Druk Printing Wilco Art Books BV, Amsterdam

12. Eva Spierenburg, 1987, evaspierenburg@gmail.com, Over het verloren lijf en de zon die je niet zag, About the lost Body and the Sun you didnâ&#x20AC;&#x2122;t see, acrylverf, teer, krijt, oliepastel, houtskool, zijdevloeipapier en potlood op doek/acrylic, tar, chalk, oil pastel, charcoal, tissue paper and pencil on canvas, 150 x 200 cm, 2014

13. Maarten van Soest, 1985, maartenvsoest@gmail.com, Zonder titel (Sawed # 13), Untitled (Sawed # 13), acrylverf op MDF/acrylic on MDF, 50 x 40 cm, 2014 14. Janine van Oene, 1988, janinevanoene@gmail.com, Savage Snake Plant, acrylverf, gesso, vogelzand en spuitbus op doek/acrylic, gesso, bird sand and aerosol on canvas, 200 x 160 cm, 2015 15. Lilian Kreutzberger, 1984, liliankreutzberger@yahoo.com, Zonder titel, Untitled, gips, acrylverf en hout/plaster, acrylic and wood, 91 x 122 cm, 2015 16. Erik-Jan van der Schuur, 1985, erikjanvds@gmail.com, De Onuitsprekelijke en de Aanklager in Debat, The Unspeakable and the Accuser in Debate, olieverf op doek/oil on canvas, 160 x 300 cm, 2013 17. Jessica Skowroneck, 1989, jessica.skowroneck@gmail.com, Potato Love, acrylverf op MDF/acrylic on MDF, 100 x 122 cm, 2014

18. Tanja Ritterbex, 1985, teun_koek@hotmail.com, This is Where the Magic Happens, olieverf op doek/oil on canvas, 150 x 220 cm, 2014 19. Ruben Kragt, 1988, rubenkragt@gmail.com, Hidden Door 1, olieverf op linnen/ oil on linen, 190 x 100 cm, 2015

20. Charlott Weise, 1991, charlott.weise@gmail.com, MĂźhle, Mill, olieverf op doek/oil on canvas, 180 x 150 cm, 2014

Winnaar Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015 Winner Royal Award for Modern Painting 2015

Lennart Lahuis, 1986 lahuislennart@gmail.com Facade III Inkjet op hout, bijenwas en papier op glas/inkjet on wood, beeswax and paper on glass, 61 x 51 cm, 2015

Lennart Lahuis Tradition (Group Portrait) Inkjet op hout, bijenwas en papier op glas/inkjet on wood, beeswax and paper on glass, 75 x 121 cm, 2015

Winnaar Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015 Winner Royal Award for Modern Painting 2015

Lennart Lahuis, 1986 lahuislennart@gmail.com Facade III Inkjet op hout, bijenwas en papier op glas/inkjet on wood, beeswax and paper on glass, 61 x 51 cm, 2015 19, 20

Lennart Lahuis Tradition (Group Portrait) Inkjet op hout, bijenwas en papier op glas/inkjet on wood, beeswax and paper on glass, 75 x 121 cm, 2015

Winnaar Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015 Winner Royal Award for Modern Painting 2015

Rabi Koria, 1988 rabikoria@gmail.com Zonder titel, Untitled Olieverf op papier/oil on paper, 200 x 160 cm, 2015

Rabi Koria Homs Olieverf op badkamertegels/oil on bathroom tiles, 135,5 x 210,5 cm, 2014