-23197-
haliçpark geçmişin izlerinden geleceğe fener, balat, ayvansaray ve eyüp semtlerinin kendilerine özgü mahalle yapıları, sur kapıları, ve özellikle son yüzyıl içinde değişen sur kıyı hattı ilişkilerine ve işlevlerine ek olarak, haliç’in coğrafyasından kaynaklanan çökme ve bataklık alanların rehabilitasyonu, iklim değişikliği ve sürdürebilirlik kavramlarına odak, insan ve doğa arasındaki etkileşimin dengesini bulmayı amaç edinen bu proje, “haliç mirası : geçmiş ve gelecek müzesi” nin de desteklemesiyle geçmişin izlerini geleceğin işlevlerine dönüştüren her yaştan insanın keyifle vakit geçireceği ve üreteceği bir bölgedir.
zone2
dinlenme adası
n
balat hastanesinin kuzeyini tanımlayan bu alan, projenin en yoğun ağaç stoğu ile birlikte en geniş sahil kesidi yeşil alan kullanımını barındırmaktadır. kuzeyde “geçmiş ve gelecek” müzesi meydanı ile eyüp vapur iskelesi arasında, ince bir kesit eşliğinde sahil kısmında başlayan alan, kullanıcıların sahil ve kıyı kullanım deneyimini arttırmayı amaçlarken, çeşitli kot, zemin ve su ilişkilerini farklı kesitlerle zenginleştirerek kullanıcıyı eşsiz ve rahatlatıcı bir yolculuğa çıkarır.
s
zone1
spor ve toplanma adası
3
balat hastanesinin güneyinde kalan, mevcut durumunda, spor sahaları ile sahilin kesintiye uğradığı, yaya ve yeşil sürekliliğinin kaybolduğu bu alanda, küçük spor sahası sınırları kaldırılıp, okul antrenmanlarından konserlere kadar karşılanmak üzre düşük kotta doğal bir etkinlik alanı oluşturulmuş, katılımı artıracak ufak ölçekli spor-oyun ve toplanma alanları çeşitlendirilerek, kullanıcı deneyimi ve alan kullanımının esnekliğini arttırmak hedeflenmiştir
zone3
müze ve sergi adası
2 24
koku bahçesi
eyüp vapur iskelesi
zone4
4
koku bahçesi
1 yansıyan iskele
2 avare köprü 3 sarmal habitat
turbo kavşak
4 tırmanan iskele
hafif raylı sistem ile kesintiye uğrayan sahil hattı ve içe dönük mahalle dokusu arasında yaya akışını bağlayıcı bir filtre görevi gören koku bahçesi, yol boyunca alternatif bir deneyim hattı ve geçiş alanı oluşturur. farklı çeşit ve kokudaki ot, çiçek ve ağaçların belirli bir renk ve mevsim armonisi içinde bir araya gelmesiyle doğrusal ilerleyen bir arboretum oluşturulması, bölgenin bitki ve doğal yaşam çeşitliliğine katkıda bulunur. araç trafiğini yavaşlatır, yol kesitinde yaya alanını genişletir, uzun ve keyifli yürüyüşlerle mahalle kesitine güçlü bir geçiş tanımlar.
bölge ile bütünleşen lunaparkın kaldırılması sonucu proje alanında görece sert zeminin fazla olduğu, hafif raylı sistem ve araç trafiği arasında, toplu ulaşım arterlerinin merkezinde kalan bu adada yer alan tarihi feshane yapısı, bölgenin sanayi mirası yapısını sosyal, ekonomik ve kültürel anlamda ön plana çıkaran “geçmiş ve gelecek” müzesine dönüştürülerek iki yanına uzanan, orta bahçeli hafif yapı birimleri ile haliç bölgesi için öngörülen genel kültür-sanat işlevine kullanıcısını da dahil ederek kamusal alanın bir parçası haline getirir.
1
zone5
kent bahçesi-tarım üretim ve satış adası balat mahallesi, ve kent surları ile yakın ilişki içerisindeki bu bölge, geçmişte çeşitli üretim ve imalat birimlerine ev sahipliği yapmış, sonrasında geçmişten izler taşıyan bir takım yapılar ile rekreatif işlevini yerine getirmektedir. tarihi yapılardan arda kalan alanlarda tanımlanacak mikro kentsel tarım alanlarında üretimi ve bu üretimin satışını destekleyecek birimler ile mahallenin yeşil alan uzantısı olarak, sahil ara kesidinde farklı bir deneyim üretir.
27
ortak çalışma P
5 uzayan iskele
müze
müze basamak
5
6 uçan köprü 3sarmal habitat
27
-23197-
ortak çalışma
7 uzanan iskele
8diklenen iskele
P düşey bağlantı izi
9 yüzen iskele 10yüzen ada habitat
26
salınan köprü
11 sazlık patikası ayvansaray vapur iskelesi
köprüaltı metrobüs uçan yaya köprüsü
25
dinlenme-oyun adası
12 kayalık 10yüzen ada habitat yeşil alan katmanları
24
koku bahçesi
yoğun mevcut yeşil dokusuna ek olarak, oluşturulan koku bahçesi sahil, raylı sistem, mahalle yapıları arasında bağlayıcı ve yönlendirici bir işleve sahiptir. kent bahçesi tarımsal üretimin yanı sıra özellikle çocuklar için bir eğitim alanı niteliğindedir. sahildeki katmanlaşma doğal yaşamı destekleyecek şekilde öngörülmüştür. yüzen adalar ve sarmal habitatlar kıyı hattına ek olarak su mercimeği ve su sümbülü gibi bitkilerle kıyı temizliği sağlarken canlı yaşam sürdürebilirliğini artırmaya yöneliktir.
13 dolambaçlı lagün
3sarmal habitat balat hastanesi
yaya sürekliliği P
keyifli molalarla, eğlenceli, dinamik ve yatay olarak uzatılan sahil kıyı hattı, raylı sistem ve koku bahçesi tarafında daha doğrudan ve sonuca yönelik kestirme yollar izler. mahallelerin eski sur kapılarından denize doğru inen sokaklar, koku bahçesi ile filtrelenerek az sayıdaki raylı sistem geçişlerine yönlendirilir. buradan mutlaka denize inen sokaklar zaman zaman bilinçli bir şekilde kesintiye uğratılmıştır. sahil hattından geçmişin izlerini taşıyan alanlar, özellikle dalgalandırılarak vurgulanmış, etkileşim alanı artırılmıştır.
14 havai köprü
cafe
10yüzen ada habitat mahkemealtı parkı
aktivite ve işlevler
15 damla havuz
23
5 ana zona ayrılan bölge, sahil kıyı hattı dahil olmak üzere beden ve akıl sağlığına hizmet eden çeşitli işlevlerle donatılmıştır. 3.zone’da yer alan “haliç mirası: geçmiş ve gelecek” müzesi kapsamında tüm alana aktif olarak kullanıcıları tarafından üretilen olan açık hava müzesi donatıları yerleştirilmiştir. 4. ve 5.bölgelerdeki koku bahçesi, kent bahçesi, tarım alanları ve eğitim seraları ise özellikle gençlere tarımı yeniden sevdirmek ve geçmiş bilgileri gelecek nesillere aktarmak amacıyla mahalle dokusuyla iç içe kurulmuştur. 2. ve 3.bölgeler ise, öncelikle mahalle sakinlerinin istekleri göz önüne alınarak daha çok eğlenme ve dinlenme işlevlerine ev sahipliği yapmaktadır.
etkinlik sahası
cafe
balat vapur iskelesi
cami
gezinti tepeleri
22 16 yüzergezer amfi
wc
mevcut ve ek ağaçlar
17 köşeyi dönen iskele
rum kilisesi
1453
1913
1946
1982
2020
yüzyıllar içinde haliç su sınırı yabancı askerlerin kıyıya çıkmasını engellemek için inşa edilen haliç surlarının ana yapılış işlevini gerçekleştirmek amacıyla su kıyısı ile denize sıfır sınır oluşturduğu zamanlardan bu yana bölge, başlarda kağıthane ve alibeyköy derelerinin boğaza kadar taşıdığı topraklarla, zayıf dolgulu, göreceli olarak dar, kısıtlı, kullanıma elverişsiz bir ze-
dün, bugün
yarın
geçmişin izlerinden geleceğin işlevlerine minden, sonraları zaman içinde edindiği yeni işlevleri karşılayabilmek için güçlendirilen kıyı alanı çizgisi ile yer yer 250m kadar dışa doğru ilerleyerek belirgin bir şekilde değişmiştir. doğa ve insan arasındaki bu kadim gerilim ve etkileşim, her zaman olumlu sonuçları olmasa da büyüleyici ve ilham verici olmuştur.
normal bir yaşam süresi içinde çok da önemsizmiş gibi duran ve tam da bu yüzden fark edilmesi zor, bu doğal ve yapay bilinçsiz etkileşimlerin yüzyıllar içinde oluşturduğu görünümlerden faydalanarak oluşturduğumuz geçmişin ve şimdinin sentezi projenin şekillenmesinde ana etmenlerden biridir.
5.yüzyılda, bizans döneminde inşa edilmeye başlanılan istanbul surlarının, sur dışı su kıyı hattı ilişkisi ve işlevleri, arşiv haritalarına göre neredeyse 19.yüzyıla kadar çok az değişime uğramıştır. 1840’larda sanayi devriminin ilk yansımalarından 1940’larda iyice pekişen sanayi bölgesi işlevi kıyı hattını genişletmiş, sonrasındaki temi-
zleme çalışmaları ile bugünkü çizgisine ulaşmıştır. Karşılaştırılan kıyı hat çizgileriyle belirginleşen dolgu alanları, insan ve doğa arasındaki çekişmeli etkileşime ve doğaya geri verme adına, kıyı hattı geri katmanlaşma ve adalaşması için su ile etkileşime öncelik veren ve suyu iyileştiren keyifli elemanlar kurgulanmıştır.
tasarım sahil bölgesindeki mevcut ağaçları koruyarak öneri programlar getirmiş, ufak tefek revizyonlara ek olarak, özellikle koku bahçesinin görsel sürekliliğini sağlama, kent ısı adalarının oluşumunu engelleme ve trafiği yavaşlatma adına yol boyunca ek ağaç önerisi getirilmiş, görüş mesafesi azaltılarak araçların görece yavaş gitmesi hedeflenmiştir.
iklim değişikliği ve sürdürebilirlik adapte olma ve direnç oluşturma
10yüzen ada habitat
geçmişin izleri sürülerek tasarımı şekillendirirken dikkate alınan bir diğer nokta da kaçınılmaz olan iklim değişikliği ile birlikte gelen sel ve taşkınlara oluşturulacak çözümlerin gelecek senaryosu içinde işlenmesi ve gerekli önlemlerin alınması. bu bağlamda +2.00m kotuna çıkarılan kıyı hattı, olası yüzyıllık bir zaman dilimine hazırlıklıdır. kıyı hattının değişimi ise insan doğa arasındaki gerilime dönüşmeden etkileşime girer ve gerekli direnci oluşturur.
21
üretim-satış birimleri
18 su-delen geçidi
ulaşım örgüsü
20
kent bahçesi-tarım alanı
19 ışıldayan habitat bulgar kilisesi
10yüzen ada habitat
2025
2050
2075
2100
ha liçp a rk
kek
0
50
100
0
50
100
0
50
0
50
200 250 125
100
250
200
Istanbul Senin, Haliç Kıyıları Tasarım Yarısması, Bölge2 0
50
100
250
fener vapur iskelesi
mevcutta gidiş-geliş toplamda dört şeritten oluşan araç yolu, bölgede arzu edilen düşük trafik hız ve yoğunluğu göz önüne alınarak gidiş geliş şeridine dönüştürülerek ayvansaray caddesine alınmış, mürselpaşa caddesi yayalara öncelik veren ve istenildiğinde tamamen trafiğe kapatılabilen paylaşımlı ve üretim alanları ile içiçe ticari bir yol olarak tasarlanmıştır. martı ve turbo kavşaklar düzenlenerek trafikte bekleme süreleri azaltılmış, raylı sistem istasyonları ile ilişki içinde olan otobüs durakları entegre edilmiştir. ara otobüs duraklarına yanaşma için ek şerit eklenmemiş, arkadaki aracın beklemesi öngörülmüş, böylelikle otobüs hatlarının saatlerine riayet etmesi sağlanmıştır. yol boyu ve arasına toplamda yaklaşık 400 araçlık otopark yerleştirilmiştir.
-23197rüzgar tribünü
labirent sulak çalı
sarmaşık yol
n s
10 yüzen ada habitat
23 etkinlik sahası
kinetik heykel
zone1
+2.40
+2.20
+2.00
-0.40
+2.00
sazlık balık tutma +1.50 +1.00
+0.50
spor ve toplanma adası
±0.00
kuzeydeki havai köprü sonrasında devam eden doğal kıyı hattı, özellikle deniz ve hava yaşamını destekleyen yüzen ada habitatı ile tamamlanırken, yerini spor, ve oyun alanları ile güçlendirilmiş, hareket etmeye, enerji harcamaya, yorulmaya teşvik eden işlevlere bırakır. güncel durumun aksine kamusal bir alan tanımlamaya çalışan modüler birimler, esnek mekanlar oluştururken, farklı kotlarda farklı deneyimler sunan yeditepe gezinti tepeleriyle ve açık alan etkinliklerinde kullanım alanını zenginleştiren, balat mahallesi tarım-üretim zonunun ve balat raylı sistem durağının he-
büfe
men önünde yer alan yüzergezer sahneli amfi, açık alan toplanma ihtiyaçlarına ve haliç’te gerçekleştirilebilecek herhangi bir spor müsabakasına ev sahipliği yapmak için projenin güneyindeki yerini almaktadır. kuzeyde yer alan damla havuzlar gerekli durumlarda su toplama ve aktarma havzası ya da kıyıdan yüksek debide su çekip daha yüksek debide kıyıya geri vererek , su akışı yaratılabilr; böylelikle küçük de olsa oluşan döngü temizlik sağlayabilir. zone5 ‘in bir bölümü ile komşu olan bu bölgede, kent bahçelerine yeni kullanıcılar çekmek için küçük bir infohub oluşturulabilir.
15 damla havuz kafeler
taşlık
cami
iç bahçe
oyun alanı
sarma köprü +3.00 burulaş
dev jenga +5.00
otobüs durağı
20kent bahçesi-tarım alanı
22 gezinti tepeleri
P
21 üretim-satış birimleri wc P iskele meydanı
güneş paneli
balat vapur iskelesi
+7.00
otobüs durağı balat durağı raylı sistem rum kilisesi
P +2.00
kent bahçesi tarım alanı
kent bahçesi üretim satış
ulaşım bisiklet, araba, otobüs
koku bahçesi
raylı sistem
gezinti tepeleri
+1.50
+1.00
16 yüzergezer amfi
+0.50
sarma köprü
oyun alanı
kıyı yürüyüş hattı
vapur iskelesi
haliçpark Is t a n b u l S en i n , H a li ç K ı y ı la r ı T a s a r ı m Ya r ı s m a s ı
-23197iç bahçe
n
su izi çalı hattı
koku bahçesi
s
zone2
balık tutma
dinlenme adası_balat mevkii
damla havuz su toplama
kafeler +2.50
13 dolambaçlı lagün
+2.00
+2.00
+1.00
±0.00
+1.50
+1.00
proje arazisinin orta noktasında yer alan balat hastanesi, yeşil alan sürekliliğini bozarken, kullanıcı yoğunluğunun her daim yüksek olduğu bir durum oluşturmaktadır. aynı zamanda dinlenme zonu ile spor zonunun arasında yer alan bu alan kuzeyde dolambaçlı lagün, güneyde tarihi galata köprüsünün kalan son parçalarına eklemlenen yeni ahşap strüktür ile oluşturulan havai köprü ile desteklenerek, projenin iki önemli toplanma ve deneyim alanını tanımlar. su kesitini arttırmayı, kıyı-su ilişkisini uzatmayı ve güçlendirmeyi hedefleyen bu ek strüktürler, kullanıcılar için hem geçiş, hem de
durak noktaları oluştururken, olası kano güzergahının ortasında, stratejik bir noktada hız yarışlarını izlemek için de kullanıcılar için farklı kıyı hatları oluşturur. ayrıca karşı kıyıdaki altın pencerelerden yansıyan gün batımını izlerken hayallere dalmak için ideal bir yerdir. hastanenin diğer tarafındaki lagün doğal yaşam için bir habitat tanımlarken özellikle amatör balıkçıların ilgisini çekmesi planlanmıştır. köprü ise bu son kamusal işlevi ile hem haliç, hem İstanbul için yeni bir çekim noktası oluşturmayı hedefler. havuz kısmı özellikle çocukların suyla tanışması için güvenli bir yüzme alanı sağlar.
acil giriş
oyun alanı balat hastanesi
adım taşları
cafe
P
giriş
10 sarmal habitat
piknik alanı
büfe büfe
24koku
otobüs durağı
amfi iskele
bahçesi
+0.50 podyum iskele +0.50 çim satranç
+1.50
+5.50
batık iskele
P mahkemealtı parkı
köprü meydan +4.00
+0.50
+4.00
14 havai köprü +4.00
+3.50
+4.00
+3.00
+2.00
+1.00
±0.00
üst park rampası
büfe
büfe
yüzme havuzu kafeler
otobüs durağı
sazlık balık tutma
kent dokusu
ulaşım bisiklet, araba, otobüs
koku bahçesi
raylı sistem
hastane otopark
köprü meydan
sazlık balık tutma
havai köprü
haliçpark Is t a n b u l S en i n , H a li ç K ı y ı la r ı T a s a r ı m Ya r ı s m a s ı
-23197piknik alanı
26 salınan köprü
n s
oyun alanı
+1.00
zone2
9 yüzen iskele
dinlenme adası_ayvansaray mevkii 24koku
bahçesi
büfe
10 sarmal habitat
iç bahçe büfe
mevcut durumda sahil hattının en güçlü yeşil alanlarından birisi olan bu bölgenin en büyük eksikliği olan çeşitlilik, proje alanı içerisinde fazla sayıdaki mikro alan işlevleri ile bölgenin ihtiyaç duyduğu kıyı ve yeşil alan kullanım olanaklarını arttırırken, kıyı boyunca oluşturulan yeşil alan bantları ile, hem bitkisel ve bioçeşitlilik arttırılmış hem de bu alanların sahip olduğu farklı kotlanma ile su basma seviyeleri ve farklı zamanlarda kullanıma uygun olabilecek alanlar oluşturulmuştur. aynı zamanda doğal bir su, kıyı ilişkisi oluşturulmaya çalışan bu adada, deniz durgun
suyun temizlenmesinde faydası olan kıyı sazlıkları ve kökleri geniş ağaçlar ile toprak desteği oluşturulmuş; bu sazlıkların üzerinde yükselen ahşap bir patika ile doğal kıyı deneyimi güçlendirilmiştir. Çeşitli pavilyonlar, ile yeşil alan kullanımını destekleyen işlevler, büfe, cafe ve yerel restoranlarla alan kullanımında çeşitliliği arttırarak, kullanıcı kullanımını yükseltmeyi hedeflemiştir. metrobüs duraklarının bitiminden kısa bir tünel ile haliç köprüsü’nün altına eklemlenen uçan köprü, otoyol ortasından giden mevcut iniş yoluna alternatif, güvenli ve keyifli bir kestirme yol oluşturur.
+1.00
piknik alanı
balık tutma +2.60
+2.50
+2.00
+1.00
±0.00
8 diklenen iskele +3.00
su jeti
sazlık
P
kinetik heykel
piknik alanı
11 sazlık patikası
24koku
bahçesi
otobüs durağı
kaya bahçesi
+2.00
ayvansaray raylı sistem otobüs durağı su jeti
güneş paneli
seyir küresi wc parıltılı yol P büfe
ayvansaray vapur iskelesi
kinetik heykel
kum havuzları
labirent çalı alanı +2.60
+2.40
+2.00
12 kayalık
oyun alanı
kent dokusu
ulaşım bisiklet, araba, otobüs
koku bahçesi
raylı sistem
dinlenme oyun adası
sazlık
balık tutma
sazlık patikası
haliçpark Is t a n b u l S en i n , H a li ç K ı y ı la r ı T a s a r ı m Ya r ı s m a s ı
-23197giriş +0.40
n sinema
sergi
s
zone3
5 uzayan iskele
müze sergi eğitim adası
müze meydan
koku koridorunun kuzey ucunu içine alan bu alan, aynı zamanda 3 farklı proje alanının tek kesitte buluştuğu bir noktadır. feshane binasının “haliç mirası: geçmiş ve gelecek müzesi” olarak dönüştürülmesi geçmişin ortak bilgisini sosyal, ekonomik ve kültürel olarak yaşatma ve paylaşma adına önemlidir. bu bilgiyi güçlendirip yayacak ortak eğitim alanları, birlikte deneyimlemeyi ve üretmeyi destekleyecek işlikler ve atölyeler, ve tüm bu bilgi ve deneyimin paylaşılacağı geçici ve kalıcı sergiler ile, adada yer alan müzeyi yalnız bırakmayacak, kullanıcıları kültür, sanat ve üretimi etrafında toplayacak bu hafif ek yapılar ile bu ada, gerek mahalle-
restoran
konferans
müze satış
linin, gerek İstanbullu’nun, gerekse yerli yabancı turistlerin deneyimlerini birlikte paylaştığı bir alan olarak öngörülmüştür. etkinlik ve festivaller için de kapalı ve yarı açık alan ihtiyacını gidermeyi amaçlayan bu eklentiler, yeşil alan ve tarihi yapı arasında bir bağ vazifesi görürken, feshane önünde oluşturulan meydan ile bölge denize doğru açılmış, koku bahçesinin bir parçası gibi davranan geniş bir müze meydanı tanımlanmıştır. hafif ek yapıların saçakları güneş panelleri ile donatılarak, parkın tamamının elektrik ihtiyacını karşılayacak şekilde kurgulanmıştır. uzayan iskeleler ise kayıkların su akışına engel olmaması için suya dik yerleştirilmiştir.
24koku
bahçesi
27 ortak çalışma alanları
P
+6.00
6 uçan köprü
+3.20
+1.80
+2.00
±0.00
3 sarmal habitat
24koku
bahçesi
27 ortak çalışma alanları
7 uzanan iskele
P
kent dokusu
ulaşım bisiklet, araba, otobüs
otopark
koku bahçesi
ortak çalışma alanları
koku bahçesi
raylı sistem
kıyı yürüyüş hattı
uçan köprü uzayan iskele
haliçpark Is t a n b u l S en i n , H a li ç K ı y ı la r ı T a s a r ı m Ya r ı s m a s ı