24196
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
E
D
İN
İZ
N
U
Y
U
S
:
'E
İÇ
L
A
H
N
E
'D
Y
Ö
K
Y
E
İB
L
A
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
Yıllar boyunca Alibeyköy Deresi ve çevresi, Haliç'te yaşayanların ve İstanbulluların kıra ve yeşile olan ihtiyacını karşılamak üzere çeşitli eğlencelerin düzenlendiği eğlenme ve dinlenme mekanı olmuştur. Bu özellikler, su ile olan ilişkiyi ve onunla iletişimi işaret etmektedir.
Alan gücünü içerisinden geçen SUdan almaktadır ki bu su Haliç'i besleyen ALİBEYKÖY
DERESİ'dir.
Açık alanda yer alan farklı biçimlerdeki su ögesi, canlanma, keyif ve huzur duygularını uyandırırlar. Akan bir su, mekana dinamizm ve hareket sağlar. Sadece akan bir suyun sesi bile sıcak bir yaz gününde ferahlama sağlayabilir. Hatta akan bir suyun sesi meditasyon ile dahi ilişkilendirilmektedir. Suyun durağanlığ ise dinginliğe ve derin düşünceye sevk eder. Ayrıca görsel olarak hareketsiz suyun yatıştırıcı, sakinleştirici bir etkisi vardır. Durgun su, ortama kendi görseli dışında, yansıtıcı etkisi dolayısıyla günün farklı saatlerinde farklı görsel şölenler de yaratabilirler. Bu kapsamda ele alınan Alibeyköy Deresi'nin alan içerisindeki misyonları: Açık alan kurgusunun omurgasını oluşturmak Çeşitli su alanları ile odak noktaları oluşturmak İki yakayı birbirinden ayırmak, birleştimek Yayayı yönlendiren, kendine çeken bir eleman olmak Estetik olarak bulunduğu açık alana anlam katmak Görsel, işitsel ve psikolojik duyulara aynı anda hitap ederek kamusal açık mekanı zenginleştirmek Ferahlatmak, heyecanlandırmak ve sakinleştirmektir.
Alibeyköy Deresi ve vadi tabanı jeomorfolojik yapısı itibariyle bölgeyi doğu-batı eksenlerinde iki parçaya ayırmakta, bir sınır oluşturmaktadır. Doğal yapısının tanımladığı bu sınır, alanın yoğun kentsel yapılaşmış alanların ortasında göreli az yapılaşmış bir alan olarak süregelmesini sağlamıştır. Boşluğu yoğun bir mekan, yapılaşmış kentsel alanlar içerisinde büyük bir olanaktır hele ki ortasından bir su geçiyorsa.... SUyun İZinde kurgulanan sürekli ve kesintisiz açık alanlar sistemi, bu bağlamda alanın Sınırlayıcı mekandan Bağlayıcı mekana dönüştürülmesini sağlayacaktır. Ayrıca çevresindeki yaşam alanlarına ve yaşam alanlarından SUya yeşilin ve yayanın farklı biçimlerde sızmaları bu bağlayıcılığı kuvvetlendirecektir. Bu bağlayıcılık sadece doğu-batı eksenlerinde değil, SUyun İZini takip ederek Haliç ve Kuzey Ormanları arasında yeşil kuşağın kuvvetli bir biçimde bütünleşmesini de sağlayacaktır.
Alan bir Kenar oluşturmaktan bir Odak olmaya evrilecektir. Bu kentsel kamusal odak içerisinde açık alanlar ve yeşil alanlar dışında çok katmanlı ve çok işlevli farklı biçimlerde kurgulanmış yapılar da barındıracaktır. Tüm açık alanlar ve yapı stoğu esnek kullanım ve mekansal organizasyon ile kurgulanmalı, böylece mekanın anlık veya dönemlik ihtiyaca göre farklı kullanımlara dönüştürülmesine imkan sağlamalıdır. Ayrıca hem açık alanlarda, hem dolaşım mekanları arasında, hem de yapıların katmanları arasında işlevsel ve ziksel geçirgenlik önemli bir ilke olarak benimsenmelidir. Amaçlanan, farklı platformlarda kamusal bir paylaşım zemini oluşturmaktır. Bu bağlamda alan içerisinde üretim, tüketim, izlence, dinlenme, barınma kısacası yaşama ait tüm mekansal bileşenler farklı biçimlerde biraraya getirilebilcektir. Bu biraradalık kimi zaman bir yol boyu, kimi zaman su kenarı, kimi zaman da bir açıklık çevresinde kurgulanabilmelidir.
Bu bağlamda Haliç, Alibeyköy Deresi ve uzantısında Kuzey Ormanları ile yeşil alan sürekliliği ile bütünleşecek, içerisinde kesintisiz bir su kenarı kullanımı ve yaya sürekliliğini sağlayan, doğusundaki Emniyettepe, Güzeltepe, Nurtepe Mahalleri ile batısındaki Alibeyköy, Esentepe Mahalleri arasında bir köprü görevi görecek, SUyun İZinde sürekli ve kesintisiz kentsel ölçekte bir buluşma noktası, bir kamusal açık alan yaratılmıştır.
01
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
İZler Bir şeyin geçtiği yerde bıraktığı belirti, işaret, ipucu Bir şeyin önce bulunduğu yerde bıraktığı ipucu Bir şeyin dokunmasıyla geride kalan işaret Bir olay veya bir durumdan geride kalan belirti Bir düzlemin başka bir düzlemle veya bir doğru ile kesişmesinden doğan ara
01
Suyun İZini sürmek SUyun İZinde yürümek SUyun İZinden gitmek
02
Suyun İZinden öteye geçmek
03
Suyun İZini bulmak SUyun İZini görmek Suyun İZine varmak
04
SUda İZ bırakmak SUda İZ oluşturmak SUyu İZlemek Suyun İZlenimleri
02
kesit.
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE SINIR MEKANDAN – BAĞLAYICI MEKANA KENARDAN - ODAĞA
TASARIM KURGUSU Alibeyköy Deresi ve Çevresinin, hızlı kentsel gelişmenin baskısı altında, geçmişte sahip olduğu ancak zaman içerisinde unutulmuş olan “mesire alanı” kimliğinin; çağdaş bir yorumla yeniden kazandırılması ve tanımlanması hedeenmiştir. Yoğun kentsel yapılaşmış alanların ortasında göreli yapılaşmış alanı az olan bu alan, çeperindeki kentsel yerleşme alanı için ve İstanbul için çok değerlidir. Bu bağlamda alanda SUyun İZini takip eden açık alanlar sistemi yaklaşımı benimsenmiştir. Alibeyköy Deresi ayırıcı değil birleştiren bir yapısal eleman olarak değerlendirilmiştir. Dere ve çevresinde SUyun İZini takip eden bir ana dolaşım sistemi ve bu omurgayı doğu ve batı eksenlerinde yerleşim alanları ile bütünleştiren sürekli bir açık alan kurgusu oluşturulmuştur. Alan jeomorfolojik olarak doğu ve batısında yer alan yüksek eğime sahip sırtları birbirinden ayıran bir vadi tabanındadır. Alanın bu ayırıcı durumu bir potansiyele dönüştürülmüş, iki sırtı birbirine bağlayan aynı kotta geçişler sağlanmıştır. Alanın kullanılabilirliğini ve yaşanabilirliğini arttırmak için önerilen yapılar, açık alan kurgusuna engel oluşturmayacak biçimde çeperde, ana ulaşım güzergahları üzerinde konumlandırılmıştır. Zemin katlar daima eğlence, dinlence, yeme-içme vb. kamusal kullanımlar için, üst katlar ise işyerleri ve barınma mekanları için ayrılmıştır. Yapıların suya bakan cephelerinde, açık alanların aktif ve sürekli kullanımını sağlamak için kamusal birimler yer almaktadır. İşyerleri, atölyeler ve perakende ticaret ise sokağa cephe verecek biçimde örgütlenmiştir. Dolaşım güzergahlarının düğüm ve kesişim noktalarında yarı açık/ üst örtülü farklı zamanlarda farklı işlevler için kullanılabilecek yapılar; yaya güzegahları üzerinde dolaşımı eğlenceli, sürekli ve aktif kılmak için alçak yapı dizileri kurgulanmıştır.
SUyun İZini takip eden açık alanlar sistemi ile erişebilirlik, algılanabilirlik, kamusallık arasındaki
dengenin kurulması hedeenmiştir.
Kentsel kamusal odak olarak ele alınan alan içerisinde çeşitli mekansal bileşenler barındırmaktadır: Durağan Mekanlar: Durma/ Bekleme/ Dinlenme/ İzleme/ Toplanma/ Toplu Taşım Durakları Hareket Alanları: Yürüme/ Bisiklete Binme/ Oynama/ Performans Sergileme/ Spor Yapma Geçiş Mekanları/ Bağlantılar: Toplu Taşım Durakları/ Yaya Köprüleri/ Taşıt Köprüleri Merkezi Alanlar: İşlevsel Alanlar/ Yapılar
Alan içerisinde işlevsel biraradalık mekansal kurgunun temellerinden biridir: Dinlenme/ Eğlenme/ Üretme/ Tüketme/ Barınma İşlevlerinin Biraradalığı Birlikte/ İçiçe/ Bütünleşen/ Ayrışmadan Yaşayan Mekanlar Su yüzeyleri Çalışma alanları Konaklama alanları Üretim alanları Yeşil alanlar Tüketim mekanları Kentsel İlişki/ İletişim Alanı Alan ve kent ilişkisi Haliç ile iletişimi Çeper ve alanın iletişimi Kamusal açık ve kapalı mekanlar arası ilişkiler
03
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
TASARIM İLKELERİ SINIR MEKANDAN – BAĞLAYICI MEKANA KENARDAN - ODAĞA Farkındalık Sağlamak Alibeyköy Deresi'nin Farkındalığı Boşluğun Potansiyeli Bütünleşme Su- Çevre Yerleşim Alanları/ Mahalleler Haliç ile Alibeyköy Deresi Su- Dolaşım Alanları Çevresinde Yer Alan Çalışma ve Yaşam Alanları ile Bağlantıları Kentsel Ulaşım ve Dolaşım Ağı ile Bütünleştirilmesi Süreklilik Açık Yeşil Alan Sürekliliği SUyun İZinin sürekliliği Yaya Dolaşımının Sürekliliği Kullanım Örgütlenmesindeki Süreklilik Dolaşım mekanlarında Kamusal süreklilik Biraradalık I Etkileşim Su – Açık Alan Etkileşimi Su – Yeşil Alan Atkileşimi Yapı – Açık Alan Etkileşimi Geçirgenlik Yapıların Geçirgenliği Açık Alanların Geçirgenliği Dolaşım Sisteminin Geçirgenliği Esneklik Esnek Mekanlar Esnek Kullanımlar Çeşitlilik Toplumsal/ Kullanıcı Çeşitliliği: Yaş, Kültür, Eğitim Ekonomik/ Kullanım Çeşitliliği: Kültür, Eğitim, Konaklama, Üretim, Tüketim Mekansal Çeşitlilik: Açık Alanlar, Yapılar, Yeşil Alanlar, Yarı-Açık Yapılar Zamandan Bağımsız: 24 Saat, 7 Gün, 4 Mevsim, 12 Ay Erişilebilirlik: Sürekli ve Kesintisiz Alana Erişim Toplutaşım Özel Araç Yaya Suya Erişim Fiziksel Görsel İşitsel
04
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
TASARIM HEDEFLERİ Mevcut potansiyeli Koru İhtiyacı olanı İyileştir Uygun olanı Dönüştür Yeni olanaklar Yarat
I Değiştir
I Üret
Özgün Karakterini Canlandırmak Alibeyköy Deresi'nin yeniden keşfedilmesi ve hatırlanması Kentsel bağlamının potansiyellerinden faydalanması İçerik ve bileşenleri ile özgünlüğünün yansıtılması, farkına varılması Buluşma Noktası Yaratmak Kentsel ölçekte bir kesişim noktası oluşturması Alibeyköy ve Haliç arasında bağlantı sağlaması Doğu-batı eksenlerini birbirine eklemlenmesine yardımcı olması Kuvvetli Bir Kamusal Açık Mekan Yaratmak Kamusallığı ön plana çıkartmak Kamuya aidiyet duygusu geliştirmek
Esnek, Çeşitli, Çok İşlevli Açık Alan ve Yapı Stoğu Üretmek; Açık alanların ve Yapıların güncel ihtiyaç ve arzulara göre farklı işlevler için kullanılabilecek esneklik barındırması
Paylaşımlı Mekanlar Yaratmak: Kullanıcılar ve Kullanımlar Arasında Kullanıcılar ve günlük ihtiyaçları ile ilişkilendirilebilen Nitelikli açık alan çeşitliliği sağlayan Yürümek için arzu uyandıran mekanlar barındıran Taşıt ve yaya akışını kente ve kentliye eklemleyebilen Su ile ziksel ve görsel etkileşimi arttıran
Bütünleştirilmiş Ulaşım - Dolaşım Sisteminin Düzenlenmesi Taşıttan arındırılmış yaya öncelikli bir dolaşım Bisiklet ve motorsuz tekerlikli ulaşıma imkan sağlayan Farklı toplu taşım sistemleri ile erişilebilir
İnsan Odaklı Yapılaşmış Yaratmak SUyun İZinde, kesintisiz ve sürekli açık alan kullanımlarının düzenlenmesi, çeşitlenmesi Her mevsim zaman geçirilebilecek bir açık alan kalitesi yaratılması Yapıların alanının çeperinde konumlandırılarak, açık alan sürekliliğini kesintiye uğratmaması Yapıların SUyun çevreden algılanmasını engellemeyecek biçimde çevreye duyarlı biçimlerde konumlandırılması
05
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
06
KAMUSAL ALAN Açık Alanlar/ Yeşil Alanlar Güçlü bir toplumsal yapı için önemli olan kamusal alanlar; dinlenme, rekreasyon ve sosyalleşme için imkan sağlamasının yanı sıra bulunduğu kentsel bölgenin yerel karakterine ve yer duygusuna katkıda bulunurlar. Aktif, güvenli ve çeşitlilik barındıran kamusal mekanlar insanlar için caziptir. Parklar gibi yeşil alanlar, kamusal mekanın en büyük bileşenidir. Alibeyköy Deresi boyunca Suyun İzini takip eden sürekli ve kesintisiz açık alan sistemi, bir kamusal alanının tüm bileşen ve gerekliliklerini yerine getirmektedir. Tüm Kullanıcılar için Uygun ve Güvenli Erişim Kentsel yaya dolaşım sistemi ile kuvvetli bağlantılar Herkesin erişebileceği ve kullanabileceği ziksel zorluklarladan arındırılmış yaya dolaşım güzergahları
Çekici ve Canlı Kamusal Mekanlar Günü her saatinde, yılın hergününde kullanıma imkan sağlayan çeşitli aktiviteler Kamusal mekanın merkezinde özel mekanlar; ağaç gölgesi, am, seyir terasları, spor alanları Yaya dolaşım güzergahlarında hizmet birimleri Kamusal Mekan Kenarları En yoğun, erişilebilirliği yüksek ve görüntüyü talebe göre yönlendirebilecek kenar alanların yapılar ile desteklenmesi Çeperinden açık görüş hatları ile algılanması Kamusal mekan ve özel mekan arasındaki sınır ve geçişlerin, zemin seviyesindeki değişikliklerle belirlenmesi Farklı noktalarda sokaklar ve kaldırımlar ile alanın açık mekanları arasında koridorlar oluşturulması ve bu koridorların, alanın dışarıdan algılanmasını sağladığı gibi, içerinin de dışarıyı algılamasını sağlaması
Güvenli ve Konforlu Rekreasyon alanlarının ve oyun mekanlarının en yoğun kullanılan dolaşım güzergahları üzerinde konumlanması Dolaşım ve dinlenme alanları, ağaç ve üst örtüler ile; kışın güneş alacak ve yazın gölge sağlayacak şekilde düzenlenmesi
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
YEŞİL ALANLAR
KORULUK ve AĞAÇLIK ALANLAR
Sakinleştirici ve rahatlatıcı etkisi olan “Yeşil” aynı zamanda alanı çekici kılar, sert hatları yumuşatır, yürüyüş güzergahlarına ve açık alanlara gölge sağlar, kullanımların saklanmasına, ayrışmasına ve eklemlenmesine yardımcı olur, çeperdeki yapıların yüksekliklerini yaratacağı baskıyı haetir, görülmesi istenmeyen mekanları perdelerler. Bu bağlamda Suyun İzini takip eden açık alan ve dolaşım sistemi boyunca kesintisiz yeşil süreklilik korunmuştur. Sadece alan içerisinde bir yeşil süreklilik değil aynı zamanda çeperdeki yeşil alanlarla birlikte oluşturulan yeşil koridorlarla da bir çeperde bir süreklilik sağlanmıştır. Kentsel alandaki yoğun yeşil alana sahip olan eski ve yeni Alibeyköy mezarlıkları ile mahalle içlerinde konumlanmış olan parklar ve büyük taşıt yolları çeperindeki ağaçlandırma çalışmaları alandaki yeşil ile bir bütünlük sağlamaktadır.
FARKLILAŞAN YEŞİL ALANLAR 07
Alan genelinde ağaçlar ve çim mekanlar, yeşil alanın temel bileşenleri olarak tercih edilmiştir. Ağaçlar sıcak günlerde gölge alanlar yaratarak mekana serinletici bir iz bırakırlarken çim alanlar da mekanın farklı biçimlerde kullanılması için imkan sağlamaktadırlar.
Tek ve yalnız ağaçlar, küçük bir toplanma mekanını cazip kılarken, ağaç dizeleri yayayı ulaşmak istediği noktaya yönlendiren ve keyii bir yürüyüş sağlayan bir eleman olarak kullanılmaktadır. Korular ve ağaçlık alanlar ise kentin içinde ama kentten uzaktaymış hissini veren yoğun yeşil bölgeler olarak, sürekli ve kesintisiz bir biçimde hem alan içerisinde hem de çeperdeki yeşil alan kurgusuyla birlikte düşünülmüştür. Alanın içerisinde barındırdığı üç koruluk ve ağaçlık alanlar yeşil üstyapı açısından alanı güçlendirmektedir. Bir tanesi Çobançeşme Koruluğu olan üç koruluk korunmuş, mevcut ağaçlar ve yeni ağaçlandırılacak alanlar ile bütünleştirilmeleri sağlanmıştır.
Çim alanlar, yılın farklı günlerinde ve günün farklı saatlerinde çeşitli biçimlerde kullanıma olanak sağlamaktadır. Basit bir toplanma mekanı olabilirlerken üzerinde kurulacak bir sahne ile konser alanına, bir top ile futbol alanına, hoş bir açık hava davetine, müzik eşiliğinde dans mekanına dönüşebilen esnek açık alanlardır. Tasarım genelinde benimsenen esneklik ilkesi doğrultusunda mevcut ağaçlık alanlar arasında kalan alanlar çim alanlar olarak öngörülmüştür. Çim alanları içerisinde yer alan çökertilmiş mekanlar kamusal alanın içerisinde aidiyet hissi veren küçük kaçış noktaları yaratmaktadır. Ayrıca SUyun İZi boyunca konumlandırılmış olan çim izlence terasları suyu izlemek için keyii teraslar yaratmaktadır. Bina girişlerine, merdiven çevrelerine, açık alanlara veya yaya yollarının kenarlarına, mekanın gereklerine uygun, mevsimlere göre çiçeklenen ya da sürekli çiçekleri olan çalılar veya ağaçlar konumlandırılmalı, her dem yeşil olan çalılar ve ağaçlar ise alandaki atık/ geri dönüşüm alanlarını, tesisat hizmet alanlarını perdelemek için tercih edilmelidir.
YEŞİL TERASLAR
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
DOLAŞIM Dere ve çevresinde SUyun İZini takip eden bir ana dolaşım sistemi ve bu omurgayı doğu ve batı eksenlerinde yerleşim alanları ile bütünleştiren sürekli bir yaya dolaşım kurgusu oluşturulmuştur. Alan jeomorfolojik olarak doğu ve batısında yer alan yüksek eğime sahip sırtları birbirinden ayıran bir vadi tabanındadır. Alanın bu ayırıcı durumu bir potansiyele dönüştürülmüş ve iki sırtı birbirine bağlayan aynı kotta yaya köprüleri geçişleri sağlanmıştır. Böylece yaya dolaşımı hem Kuzey–Güney hem de Doğu–Batı eksenlerinde bağlantıları sağlamaktadır. Farklı kullanımları, yapıları ve açık alanları birbirine bağlayan kapsamlı bir açık alanlar ağı kurgulanmıştır. Açık mekanlar ile desteklenmiş bütüncül, kesintisiz bir yaya dolaşım ağı kurgulanmıştır. Araç trağinden arındırılmış, böylece yaya odaklı bir tasarım hedeenmiştir. Açık alan kullanımından faydalanmayı arttırmak için yaya dolaşımı farklı genişlik ve biçimlerde en üst düzeyde örgütlenmiştir. Alanın her tarafı doğrudan, çekici, güvenli, rahat ve sürekli bir yaya dolaşım sisteminin parçası olarak tasarlanmıştır. Dolaşım güzergahları üzerinde ve açık alanlarda yer yer konumlandırılmış ağaçlar ve üst örtüler ile mekan güneş, yağmur, rüzgar gibi dış etkenlerden korunarak her daim kullanımı teşvik edilmiştir.
Alan içerisinde öncelik güvenli yaya dolaşımına verilmiştir: Yaya dolaşım mekanları herkes tarafından kullanılabilecek biçimde tasarlanmış; yaş ve engel tanımamaktadır. Yaya dolaşım mekanların işlevsel ve güvenli olmasına dikkat edilmiştir. Yaya dolaşım mekanları gün ışığından ve doğal havalandırmadan faydalanacak biçimde konumlandırılmıştır.
Yaya dolaşım güzergahının farklı misyonları vardır; Zemin katta yer alan karma kamusal işlevlerini biraraya getiren yaya mekanları, alana aidiyet hissi verecek biçimde ve herkes tarafından erişilebilirdir. Yaya bağlantıları, alandaki yaya dolaşımı ile komşu alanlardaki yaya dolaşımı arasındaki ilişkiyi canlı tutacak biçimde süreklidir. Yaya dolaşım güzergahları; çeperdeki yerleşim ve çalışma alanları ile toplu taşım arasında bir bağ görevi görmektedir.
Ana yaya dolaşım güzegahları engelsiz ve yaştan bağımsız bir dolaşımı destekleyecek biçimde kurgulanmıştır. Bu kapsamda kot değişiklikleri ve merdivenler, rampalarla ve asansörlerle desteklenmiştir. Tüm yaya dolaşım alanları yürünebilecek eğime sahiptir. Yaya ile bisiklet, motorsuz tekerlekli ulaşım, birbirlerini destekleyecek biçimde örgütlenmiştir.
Alan içerisinde toplumsal etkileşimi arttırmak için çeşitli büyüklük ve biçimlerde plazalar, avlular ve yeşil alanlar gibi toplanma mekanları yaratılmıştır. Açık alandaki yaya mekanları peyzaj ile bütünleştirilmiştir.
Alana sınır oluşturan sokak ve caddelerdeki kaldırımlar da yaya mekanlarının bir parçası olarak kabul edilmiştir. Açık alan sürekli ve kesintisiz biçimde, çeperden geçen sokaklardan veya yaya yollarından algılanabilmekte ve çeperdeki tüm kaldırımlardan erişilebilirdir. Kaldırımlar ile alan içerisindeki yaya dolaşımı arasında algılanabilir açık alan veya yapı içi geçişler sağlanmıştır. Böylece alan içerisindeki dolaşım mekanlarnın alanının dışındaki kaldırımlara alternatif bir yürüyüş mekanı oluşturması hedeenmiştir.
08
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
SUYUN İKİ YAKASININ BAĞLANTI TİPOLOJİLERİ Suyun İzinin ötesine gitmek I Suyun diğer yakasına geçmek
SU İZLENCE TİPOLOJİLERİ Suyu İZlemek I Suyun İZlenimlerini Deneyimlemek
SUYUN İZİNDE DOLAŞIM TİPOLJİLERİ Suyun İZini sürmek I SUyun İZinden gitmek
SU YÜZEYİNDE YENİ İZ’LER Suda İZ bırakmak
09
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
YAPILAŞMA Yapılar, mevcut yeşil alan stoğu gözönüne alınarak doğal yapısı bozulmuş boş alanlarda ya da halihazırda üzerinde yapı bulunan alanlarda konumlandırılmışlardır. Tasarımın temel amacı açık alanları arttırmak olduğu için önerilen yapılar alandaki kesintisiz açık alan yaşamını destekleyecek biçimde çeperde örgütlenmiştir. Yapıların konumları ve yükseklikleri çevrelerindeki yapılar ile kuracakları biçimsel ilişkileri ile birlikte düşünülmüştür. Tüm yapılar karma kullanım olarak kurgulanmıştır. Tüm yapılarda bilginin, zamanın, mekanın üretilmesi ve paylaşılması hedeenmiştir. Yapılar özelinde bir kullanım belirlenmemiş, tüm yapılar ihtiyaca ve önceliğe göre üretim, tüketim, paylaşım, barınma, konaklama alanlarını barındırabilecek konum ve biçimdedirler ve alanda üç farklı biçimde yer almaktadırlar: yapılar, yarı açık yapılar ve yapı dizisi.
Yapılarla hedeenen, zemin katta yer alan yaya dolaşım alanları çevresinde kurgulanmış, özellikle üretim, tüketim ve paylaşımın örgütlendiği birimlerin su ile bütünleşecek biçimde bir kamusal yaşam merkezi oluşturmasıdır. Zemin katlarda üretim, tüketim, paylaşım mekanları yer alırken, üst katlarda ise konaklama mekanları konumlandırılacaktır. Yapıların ana kullanımları Kütüphane Bilim veya Eğitim Merkezleri, Sahne Sanatları veya Gösteri Merkezi, Müze, Spor Salonları veya Atölyeler olabilirken, su ve açık alan sistemi ile bütünleşen zemin katlar, bu kullanımların kamuya hizmet veren ve herkes tarafından kullanılabilen birimlerini barındıracaklardır. Yapıların cepheleri, terasları ve çatı katları da su ile görsel iletişim kuracak, suya erişme isteği uyandıracak ve açık havada yaşamayı teşvik edecek biçimde kurgulanmıştır. Teraslarda ve çatı katlarında da zemin katlardaki gibi sosyal mekanlar öngörülmüş, böylece suyun farklı biçimlerde algılanması sağlanmıştır. Yarı açık yapılar; üst örtülü çok işlevli açık alanlardır. Kullanılan zamana, kullanıcısına, mevsimine, gününe göre izlence mekanları, sebze-meyve/ antika/ el sanatları pazarlarıı, tören alanı, açık hava sinema alanı, açık sergi alanı, konser alanı gibi kullanılabilmektedirler. Gastronomik aktiviteler, perakende ticaret, kitap okuma odaları, resim/ seramik/ müzik atölyeleri, ticari satış birimleri gibi kullanımlardan oluşan yapı dizileri, yaya mekanlarını destekleyen sade, alçak ve açık alanlar ile uyumlu birimlerden oluşmaktadırlar.
YAPILAR
YARI AÇIK YAPILAR
YAPI DİZİSİ
Karma Kullanım
Üst Örtülü Çok İşlevli Açık Alanlar
Yaya Mekanlarını Destekleyen Tekil Ticari Birimler
Zemin Katlar: Kamusal Alanlar Kentsel Yaşam Merkezleri Üretim, Tüketim, Çalışma, Paylaşım Mekanları Üst Katlar: Yaşam Alanları Konaklama Mekanları Özel Alanlar Kütüphane Bilim Merkezi Sahne Sanatları/ Gösteri Merkezi Müze Spor Salonları Atölyeler Yurt, Otel, Konut
Çevredeki yollardan algılanan yapılar, alanın çekiciliğini arttımak için pozitif bir etken olarak kullanılmıştır. Alandaki yapılar, çeperdeki yerleşime saygılı, hoşa giden ölçek ve görünümde, ritim ve oranda, dolu-boş ilişkisinde tasarlanmıştır. Yapılaşmanın temel ilkesi geçirgen olmasıdır. Yapılar hem yatayda hem de dikeyde geçirgen olarak tasarlanmışlardır. Bu geçirgenlik ziksel bir geçirgenliğin dışında görsel bir geçirgenliği de barındırmaktadır. Yapılara hem kaldırımlardan hem de alan içerisindeki yaya dolaşım güzergahlarından erişim sağlanmaktadır. Ayrıca yapıların zemin katlarında; kaldırımları, alanın içerisinde yer alan dolaşım ve toplanma mekanları ile bağlayan geçişler konumlandırılmıştır.
İzlence Mekanları Semt Pazarı/ Antika/ El Sanatları Pazarı Tören Alanı Açık Hava Sinema Alanı Açık Sergi Alanı Konser Alanı
Gastronomik Aktiviteler Perakende Ticaret Kitap: Satış, Kiralama, Okuma Birimler Atölye: Resim, Seramik, Müzik Satış Birimleri
Yükseklik ve tasarım, yapının algılanan hacmini minimize edecek şekilde organize edilmiştir. Yatay ve dikey biçimlerde parçalanarak ve eklemlenerek kurgulanan yapılar, mekanın çevresi ile bütünleşmesine ve geçirgen olmasına destek olmaktadır. Çatılarda biçim ve yükseklik farkları oluşturulularak mekanın farklı biçimlerde algılanması sağlanmaktadır. Yükseklik ve hacimlerindeki bu çeşitlilik, cephelerde de uygulanmış, böylece yaya için keyii ve ilgi çekici bir ortam yaratılmıştır.
10
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
11
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
TRAMVAY DURAĞI OTOPARK ALANI METRO İSTASYONU MAREŞAL FEVZİ ÇAKMAK CADDESİ NAMIK KEMAL OTOBÜS DURAĞI
12
ULAŞIM Açık mekanlar ile desteklenmiş araç trağinden arındırılmış, yaya odaklı bir tasarım hede için alana yaya erişiminin hem özel araçlarla hem de farklı toplu taşım araçları ile en üstü düzeyde sağlanabiliyor olması bir zorunluluktur. Alana farklı toplu taşıma sistemleri ile ulaşabilmek ve çeperindeki caddelerden taşıt ulaşımı alabilmesi alanın erişilebilirliğini hem çeşitlendirmekte hem de kesintisizliğini sağlayabilmektedir.
Alana özel araçlar ile erişim, doğusundaki Mareşal Fevzi Çakmak Caddesi, batısındaki Atatürk Caddesi ile alanının içinden doğu-batı yönlerinde geçen Yavuz Selim Caddesi, Namık Kemal Caddesi, Sevinç Caddesi ve Kazım Karabekir Caddesi köprüleri ile sağlanmaktadır. Alanın çeperindeki caddeler, İstanbul'un her noktasından alana erişimi kolaylaştırmaktadır. Bu caddeler ile kuzeyinde bulunan Avrupa Otoyolu'na mesafe yaklaşık 1,5km, güneyinde bulunan 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'ne ulaşan D-100 Karayolu'na ise 3km'dir.
Otopark alanları, indirme/ bindirme alanları ve dolaşım sistemi, alan içerisinde ve dışarısında araçların güvenli, etkin, rahat ve işlevsel hareketlerine imkan sağlayacak biçimde konumlandırılmıştır. Otopark alanları, yapıların caddelere bakan cephelerinde, aşırı alan kullanımından kaçınacak biçimde açık olarak örgütlenmiştir. Açık otopark alanları, yaya dolaşım mekanlarından algılanmayacak ve yapıların sokaktan algılanışını bozmayacak ve zemin kat peyzajını azaltmayacak biçimde konumlandırılmıştır. Alan içerisinde ve otopark noktalarında yaya ve taşıt karşılaşmaları minimize edilmiştir. Açık otopark alanları tek ve büyük bir sert zemin görünümünü engellemek ve güvenli yaya erişimi sağlayabilmek için küçük parçalar halinde, proje alanının farklı noktalarında sunulmuştur.
Alana yaya olarak erişim, alanın içerisinde yer alan beş adet tramvay durağından ve bir adet metro istasyonundan sağlanmaktadır. Ayrıca alanın çeperindeki ana ulaşım güzergahları üzerinde yer alan otobüs duraklarından da erişim mümkündür. Alanın kuzeyinde yer alan Alibeyköy Otogarı, sağladığı otopark imkanlarıyla yaya erişimini desteklemektedir. Derenin diğer yakasında bulunan tramvay istasyonu ile arasında kurgulanmış olan yaya köprüsü ile hem otogara erişim sağlanmakta hem de otogara gelen yayaların toplu taşım ve kentsel alana erişimine imkan sağlanmaktadır.
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
13
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE AKTARIM MERKEZİ METRO İSTASYONU TRAMVAY DURAĞI ANA YAYA OMURGASI
ÜSTÜ ÖRTÜLÜ YARI- AÇIK YAPI PAZAR YERİ
ALİBEYKÖY OTOGARI TRAMVAY İSTASYONU
AĞAÇLIK ALAN
KARMA KULLANIM YAPI
KARMA KULLANIM YAPI
ÜÇGEN KARMA KULLANIM YAPI
KARMA KULLANIM YAPI YAPI DİZİSİ
KARMA KULLANIM YAPI AĞAÇLIK ALAN YAPI DİZİSİ
YAPI DİZİSİ
KORU
SU MEYDANI KARMA KULLANIM YAPI ÇOBANÇEŞME KORUSU
14
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE 1
ODAK 0 ALİBEYKÖY OTOGARI TRAMVAY İSTASYONU BAĞLANTISI
2
ODAK 0 SU MEYDANI
15
3
ODAK 0 AKTARIM MERKEZİ
4
ODAK 0 PAZARYERİ
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE ODAK 01
ALİBEYKÖY OTOGARI - TRAMVAY İSTASYONU BAĞLANTISI
16
TİCARİ BİRİMLER YAYA KÖPRÜSÜ TRAMVAY İSTASYONU ALİBEYKÖY OTOGARI
TRAMVAY BAKIM/ ONARIM ALANI
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE ODAK 02
SU MEYDANI
17
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
18
ÇOBANÇEŞME KORUSU KARMA KULLANIM AĞAÇLIK ALAN ANA YAYA OMURGASI
SU MEYDANI
ADA AKTARIM MERKEZİ ÜÇGEN KARMA KULLANIM YAPISI
YAPI DİZİSİ
İZLENCE TERASLARI
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE ODAK 03
AKTARIM MERKEZİ
19
KARMA KULLANIM YAPILAR
METRO İSTASYONU İZLENCE TERASLARI
MAREŞAL FEVZİ ÇAKMAK CADDESİ
TRAMVAY DURAĞI YAYA KÖPRÜSÜ YAPI DİZİSİ
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE ODAK 03
AKTARIM MERKEZİ
20
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE ODAK 04
PAZARYERİ ve ÇEVRESİ
21
YAPI DİZİSİ ÇİM İZLENCE TERASLARI YAYA YOLU
ÜSTÜ ÖRTÜLÜ YARI- AÇIK YAPI PAZAR YERİ
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE ODAK 04
PAZARYERİ ve ÇEVRESİ
22
ALİBEYKÖY'DEN HALİÇ'E: SU’YUN İZİNDE
23
KARMA KULLANIM YAPISI TRAMVAY DURAĞI ANA YAYA OMURGASI YAPI DİZİSİ
ÜST ÖRTÜLÜ YARI AÇIK YAPI PAZAR YERİ