79384
İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI
“6.BÖLGE”
01
KAVRAMSAL YAKLAŞIM
79384
K1. TEK BEDEN OLARAK KENT YAPI - SU - YEŞİL BÜTÜNLÜĞÜ
İL EŞ
Kent, içerisinde yaşayan tüm canlılar ve farklı atmosferler ile tek bir beden olarak çalışmaktadır. Bu bağlamda su, orman, ağaç kentten bağımsız, tekil ve ayrıksı değildirler. Aksine yapılar ve yollar gibi o kentin parçalarıdırlar. Bu bütünsellik içerisinde o bedeni oluşturan alt katmanların hepsi eşit önem taşımaktadırlar. Su, kendi başına da bir kent katmanı tanımlamakla birlikte kentin içerisindeki birçok farklı katmanı da birbirine bağlayan bir omurga olarak çalışmaktadır.
YAPI
SU
Y
A
N LA
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
3
K2. İSTANBUL KIYILARI HALİÇ’İN KIYI KARAKTERİ İstanbul, Boğaziçi ve Haliç gibi birçok farklı kıyı formunu içerisinde barındıran önemli bir kıyı kentidir. Kuzey ormanlarından başlayıp Cendere Vadisi’nden geçerek önce Haliç’e buradan da Boğaz’a bağlanan biricik bir koridor yapısına sahiptir. Haliç, uzantısı olduğu doğal habitat ve doğrudan bağlandığı Boğaz’ın öneminin yanı sıra doğal bir liman olarak da kendine has bir karaktere sahiptir. Doğal liman özelliği ve art alanda bulunan tarihi yerleşim dokusu, Haliç kıyılarının köklü bir “kentsel kıyı” hafızası taşımasını sağlamaktadır. Liman, tersane ve bunun etkisinde gelişmiş art alan dokusu, Haliç’i İstanbul’un diğer kıyı formlarından ayrıştırmaktadır.
4
Orman
K3. KIYI KARAKTERİNİN FARKLILAŞMASI METROPOLİTAN KIYIDAN ORMAN DOKUSUNA GEÇİŞ
Ye ş
il
Va d
i
Kıyı, ilişki kurduğu kent parçasının niteliğine göre farklılaşmaktadır. Metropolitan bir yerleşimde art alandaki kent dokusunun bir uzantısı olarak, yeşil bir vadide ise o habitatın bir parçası olarak çalışmaktadır.
M
et
ro p
ol
ita
n
Kıyının tektipleştirilmesi, kentin içerisindeki sürekli akışı kesme riski taşır. Yapılaşma tekeli kadar yeşilleşme tekeli de aynı sonucu vermektedir. Kıyı, yaşayan ve çeşitlenen bir dizgedir. Kent ve orman dokusu gibi birçok morfolojik çeşitlilik barındırabilir. Sürekli kıyı kentin tüm çeşitliliğini taşıyan bir örgütleyicidir.
Kı
yı
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
5
K4. ART ALANDAKİ YERLEŞİM DOKUSU KIYI FORMUNUN DÖNÜŞTÜRÜCÜSÜ
u un m n or üre su F yı şt ku Kı önü Do D ent K
Kıyı yalnızca kendi sürekliliği içerisinde düşünülemez. Kıyı art alanındaki kent dokusu da önemli bir dönüştürücüdür. Haliç özelinde sanayinin desantralizasyonunun ardından kıyı ve bununla ilişkili yeşil bant, kentle iletişimsiz ve dokudan kopuk, bağımsız bir açık alan olarak düzenlenmiştir. Bu durum hem kıyının kent dokusunu hem de dokunun kıyıyı beslemesini engellemektedir. Mevcut dokunun kıyı ile ilişkisinin yeniden kurulması, tasarımın temel unsurlarından biridir. Böylece “su-kıyı-doku” bütünlüğü kurulabilecektir.
Suya Pa ra Kıyı Çiz lel gisi
6
K5. İKİ EKSENDE ÇALIŞAN KIYI DOKU ve KIYI İLİŞKİSİ Hasköy bölgesi için kıyı, yerleşim dokusunun bir uzantısı olarak çalışabilme potansiyeli taşımaktadır. Bu doku-kıyı ilişkisi, mevcutta bulunan geçirimsiz kamusal alanların düzenlenmesiyle Handan Ağa Cami’nden Cendere Vadisi’ne kadar kesintisiz olarak devam edebilme imkanına sahiptir. Kuzey güney aksında ilerleyen suya paralel kıyı bandı, suya yönelim açısından doğu batı aksında hareket eden kent dokusuyla bütünleşerek, bu bölgede kıyının iki eksende çalışmasını sağlamaktadır. Kıyıya açılan sokaklar hem kesintisiz rüzgar koridorlarının hem de karşı kıyıyla “bakma” noktalarının oluşmasına imkan vermektedir.
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
7
02
ÜST ÖLÇEK YAKLAŞIMI
79384
öneri kıyı parkı öneri yapısal yeşil mevcut mahalle yeşil örüntüsü mevcut sert zemin mevcut park alanı mevcut mezarlık mevcut yeşil (yol kenarı) mahalle açık alan omurgası
Ü1. YEŞİL ve AÇIK ALAN STRATEJİSİ MAHALLE ÖLÇEĞİNDEN KENTSEL ÖLÇEĞE GEÇİŞ Hasköy kıyı bandı, kentsel ölçekte bir yeşil alandır. Mevcut durumda hem kent ölçeğinde hem de mahalle ölçeğinde tüm doku tek ve merkezi bir yeşile bağlanmaktadır. Bu durum, yeşil alan kademelenmesi bağlamında yetersizdir. Metropolitan ölçekteki kıyı bandı aynı zamanda mahallenin kendi ölçeğinde ürettiği yeşil örüntüden de beslenen bir merkez olmalıdır. Kent dokusu kademeli olarak kendi yeşil ve açık alanlarını üreterek, burada oluşan örüntüyle ana kıyı yeşiline bağlanmalıdır. Mevcutta bulunan parçalı ve süreksiz yeşil alanlara, potansiyel açık alanlar eklenerek kıyıya ulaşan yeşil omurgalar önerilmiştir. Böylece mahalle kullanıcıları gündelik olarak bir çok farklı kademede yeşil kullanımına erişirken, kentsel ölçekteki kıyı bandı rekreatif bir merkez olarak öngörülebilir. Kentsel Ölçekte Yeşil Kıyı Bandı
M Pa aha rç lle al ı Y Öl eş çe il ği Ö nd rü e nt ü
10
1. Derece Yol 2. Derece Yol 3. Derece Yol Bağlantı yolu Sahil Yolu Deniz Ulaşımı Kıyıya Açılan Sokaklar Bisiklet Yolu Metrobüs Geçiş Parkı kent ile bağlantı noktaları
Ü2. ULAŞIM ÖRÜNTÜSÜ KENT ÖLÇEĞİNDEN YERLEŞİM ÖLÇEĞİNE KADEMELENME Haliç Kongre Merkezi ve Tersane İstanbul odakları arasında kalan Hasköy kıyı bandı, kent ölçeğinden mahalle ölçeğine kademelenen bir ulaşım çeşitliliğine sahiptir. Halıcıoğlu metrobüs bağlantısı ve tünel çıkışı, alanın kent ile bağlantısında iki önemli kapı olarak çalışır.
kıy
ıd
ok us
u
ke
nt
do
ku
su
Hem kentsel ölçekteki erişim yükünün hem de mahalle ölçeğindeki ulaşımın bir araya geldiği sahil yolu, otobüs durağı, eski haliç köprüsü bağlantısı gibi bir çok farklı müdahale neticesinde süreksiz hale gelmiştir. Öneri sahil yolu, düzenli bir hız ritmine sahip, trafik yükü oluşturmayan, sürekli bir ulaşım omurgası olarak önerilmektedir. Doku içindeki kıyıya dik sokaklar homojen bir erişim yükü sağlamaktadır. Dokunun kıyıya genişlemesiyle sahil yolu, doku tarafından yutulan ve çift taraflı çalışan bir hal almaktadır.
ol ici y çift r i t ş birle olunun ı s ly sahi çalışma ü l yön
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
11
03
KIYI YERLEŞİM KARARLARI
79384
Y1. 1966 YILI HASKÖY KIYISI - KIYIYA DİK YAPILAŞMA İZLERİ Haliç, tarihsel bir çok katmanın izlerini hala üzerinde barındırması bakımından biricik bir kıyı yapılaşmasına sahiptir. Doğal bir liman olması, 1930’lara kadar mesire alanı olarak kullanılması, sonrasında sanayi yerleşimine dönüşmesi ve son olarak sanayinin desantralizasyonuyla kıyı paralelinde bir rekreatif alana evrilmesi, bir çok farklı kullanımı hafızasında barındırmasına imkan vermektedir. Öneri tasarım, tüm bu katmanların izleri sürülerek bunların süperpozesi üzerine kurgulanmıştır. Kıyıyı aktif olarak kullanan fakat kamusallıkla ilgili sorun teşkil eden yapı adası iziyle, mevcut durumdaki, dokuyla ilişkisiz kamusal yeşil bant bir araya getirilerek, dokunun uzantısı bir rekreatif alan önerisi geliştirilmiştir. Böylece mevcut kıyı yapıları, öneri yeşil adalar ile birlikte çalışabilmektedir.
14
Y2. MEVCUT DURUM - SÜREKSİZ KIYI BANDI ve ETKİLEŞİMSİZ DOKU Mevcut yol, kıyı bandı ve yerleşim dokusunu birbirinden ayırmaktadır. Mekansal açıdan yerleşim etkileşimi, çok geniş ve hızlı olmamasına rağmen sahil yolu ile sonlanmaktadır. Kent dokusundan izole olmuş yeşil bant, kıyıda atıl kalmaktadır. Doğu-batı eksenindeki bu geçirimsizlik, kuzey-güney ekseninde de kıyı yapıları tarafından tekrarlanmaktadır. Tersane, Rahmi Koç Müzesi, Haliç Köprüsü altı, askeri alan ve Haliç Kongre Merkezi kıyı sürekliliğini sekteye uğratan büyük hamleli yapılardır. Kıyı iki eksende de kesintiye uğramaktadır. Haliç Kongre Merkezi’nin mevcut doku ile arasına inşa edilen duvar, dokunun kıyı erişimini keserken, yapının dokuyu beslemesini de engellemektedir.
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
15
Y3. KENT DOKUSUNUN KIYIYA DOĞRU GENLEŞMESİ Kent dokusu kıyıya doğru genleştirilmiştir. Bu sayede mevcut yol iki taraftan beslenen bir arter haline getirilmiştir.Yeşil kıyı bandı ve yol arakesitindeki bu alan, mevcut dokudan daha seyrek, tek katlı pavyonlardan oluşan bir yapılaşma olarak öngörülmektedir. Öneri, kent dokusundan kıyıya gidildikçe çözünen bir kesit tariflemektedir. Bu yapısal arakesit, art alan dokusundan rekreatif alana geçişte kademelenme yaratmakta, hem yol hem de park ile ilişki kuran bir geçiş bölgesi olarak çalışmaktadır. Kıyı ve yeşil rekreatif alanı beslemek amacıyla üretilmiş yeni doku uzantısı, kültür, beden aktiviteleri ve kafe-büfe gibi servis işlevlerini içerisinde barındırmaktadır.
16
Y4. DOKUNUN UZANTISI YEŞİL ADALAR DENİZE AÇILAN SOKAKLAR Kıyıya doğru genleşen kent dokusu, mevcutta kıyıya paralel konumlanan yeşil bandın, dokunun uzantısı “yeşil adalar”a dönüşmesini sağlamaktadır. Dokudan denize doğru açılan sokaklar, hem kentin sürekli biçimde kıyıya ulaşmasına hem de yeşil adaların çeperlerinin oluşmasına yardımcı olmaktadır. Kentin nefes alma kılcalları olarak düşünülen bu sokaklar aynı zamanda karşı kıyı ile iletişimin kurulduğu noktalardır. Haliç Kongre Merkezi, Rahmi Koç Müzesi, Su Sporları Merkezi gibi kıyının yapılaşmış adalarının da art alan dokusuyla iletişim kurması sağlanarak, mevcutta geçirimsiz olan bu alanların dokunun bir uzantısı olarak çalışması hedeflenmektedir.
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
17
Y5. KIYI ARTİKÜLASYONU ve SÜREKLİLİĞİN KURULMASI İSKELELER Kıyının yapılaşılmış adaları, kuzey güney aksındaki kıyı sürekliliğini sekteye uğratmaktadır. Özellikle Rahmi Koç Müzesi ve Haliç Kongre Merkezi bu kesintiyi sağlayan iki önemli eşiktir. Kent dokusunun uzantısı olarak örgütlenen “ada” sistemi, kıyının tamemen kamusal bir hat olarak kurgulanmasına imkan vermektedir. Her ada, “sürekli kıyı bandı”nın ardında kalacak şekilde sınırlanmakta, böylece kıyıda kesintisiz bir yaya erişimine olanak vermektedir. Kıyı bandının su ile arakesitinde, kıyıya dik gelen sokakların uzantısına konumlanmış iskeleler bulunmaktadır. Bu iskeleler yer yer kıyının parçası olarak, yer yer de köprülerle geçilen bağımsız birimler olarak varolmaktadırlar. Bu sayede kıyı, farklı birçok biçimde deneyimlenebilme olanağı içermektedir.
18
Y6. KIYI AYGITLARI - TARİHİ VE TESCİLLİ YAPILARIN UZANTISI ÖZELLEŞMİŞ ELEMANLAR Kıyıda bulunan iskelelere ve kıyı artikülasyonuna ek olarak “özelleşmiş kıyı aygıtları” önerilmiştir. Bu aygıtlar, yerleşim dokusunun içerisinde ve kıyıda bulunan tarihi ve tescilli yapılar ile ilişkili olarak konumlandırılmıştır. Kıyı çizgisinin ötesine geçen bu uzantılar, hem kentin su ile iletişiminin artmasına hem de kıyı ve yerleşim dokusuna denizden bakmaya imkan vermektedir. Böylece öneri, sadece kentten suya doğru değil sudan kente doğru bakışı da deneyimlemeye olanak sağlar. Kıyı boyunca konumlanan aygıtlar; Halıcıoğlu Kışlası karşısında deniz hamamı 1. FSM Vakıf Üniversitesi hizasında deniz terasları 2. Şapka Fabrikası ile ilişkili yükselen platform 3. Piri Paşa Hamamı izinde amfi 4. Eski Ezger Sinagogu uzantısında yay 5. ve Handan Ağa Cami önünde iskele 6. olarak yer almaktadırlar.
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
19
04
ETAPLAMA STRATEJİSİ
79384
E1. ETAPLAMA 1 - YOL ve KIYI OMURGALARININ DÜZENLENMESİ Karaağaç, Kumbarahane ve Hasköy Caddeleri’nin birleşiminden oluşan mevcut sahil yolu, hem düzensiz ritimli parçalardan oluşması hem de dokuyu kesen bir sınır gibi çalışması bağlamında sorunludur. 1.1. ETAP olarak sahil yolunun düzenlenmesi önerilmektedir. Yol, homojen hızda hareket eden ve sadece mevcut dokudan değil öneri uzantı dokudan da beslenen çift taraflı bir omurgaya dönüştürülmektedir. 1.2. ETAP olarak kıyı sürekliliğinin sağlanması önerilmektedir. Mevcut durumda birçok noktada kesintiye uğrayan kıyı, özellikle yapılaşmaların olduğu bölümlerde kamu kullanımına açılarak kesintisiz hale getirilmektedir. Böylece kıyı ve yol birbirine paralel iki omurga olarak düzenlenerek, aralarında kalan kıyı bandının esnek bir biçimde etaplanmasına olanak sağlamaktadırlar.
22
E2. ETAPLAMA 2 - KARMA MÜLKİYETE UYGUN FRAGMANTAL KIYI ADALARI Öneri kıyı adaları, esnek bir etaplama modeli geliştirmeye imkan vermektedir. Kıyı mülkiyeti incelendiğinde çok çeşitli bir yapı ortaya çıkmaktadır. Bu çeşitliliğin uygulamaya engel teşkil etmemesi için parçalı kıyı adaları önerilmiştir. Bu sayede herhangi bir zamanda herhangi bir ada uygulansa bile, kıyıda o parça kendi içerisinde çalışabilecektir. Mikro bir açık alan olarak çalışan bu adalar, diğer adaların da uygulanmasıyla birbirine eklemlenerek bir bütün oluşturacaktır. Bu bağlamda 2.1. ETAP olarak kıyıdaki yapılaşmış adalar ve onların çevresinin düzenlenmesi önerilmektedir. Böylece bu adaların çevreleri kamusal kullanıma açılarak, kıyı sürekliliği desteklenecektir. 2.2. ETAP olarak da yeşil kıyı adalarının uygulanması önerilmektedir. Bu adalar arasında hiyerarşik bir fark olmadığından çeşitli zamanlarda, mülkiyet olarak uygun olan bölümler üretilebilecektir. 2.3. ETAP ta ise mevcut dokuya eklenen “yeni doku” ların uygulanması öngörülmektedir.
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
23
05
1/2000 VAZÄ°YET PLANI
79384
1/2000 VAZİYET PLANI Öneri, su ve kent dokusunu birleştirme potansiyeli olan kıyı bandının yeniden düzenlenmesini içermektedir. Mevcut durumda su, kıyı bandı ve kent dokusu biribirinden kopuk ve etkileşimsizdir. Bu nedenle hem su deneyimi hem de yeşil açık alan deneyimi oldukça kısıtlı ve tekdüzedir. Kıyıda önerilen yeşil adalar, kent dokusunun uzantısı olarak çalışan bir açık alan kurgusu üretmektedir. Yapısal olandan suya doğru çözülen bu alan, yapıdan kıyıya bir kademelenme sağlamaktadır. Tersane İstanbul’un art alanında bulunan doku ve D-100 üzerinden bulunan Metrobüs durağı, kıyının kendi sınırlarının ötesine geçerek kente doğru uzamadığı noktaları tariflemektedir.
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
25
06
PEYZAJ STRATEJİSİ
79384
P1. İKİ KÜLTÜR ODAĞI ARASINDA REKREATİF KIYI ALANI Alan, iki önemli odak noktası arasında yer almaktadır. Haliç Kongre Merkezi hem bir kültür odağı, hem de alana girişi tarifleyen bir kapı olarak çalışmaktadır. Tersane İstanbul ise kent ölçeğinde bir merkezdir. İçerisinde barındırdığı bir çok farklı kullanım sayesinde global ve yerel kullanıcı profilini bir arada alana davet etmektedir. Çok Amaçlı Kentsel Alt Merkez olarak tariflenebilecek bu alan, kullanıcı çeşitliliği ve yoğunluğu ile rekreatif alan için jeneratör görevi görmektedir. Üst ölçekte alan, kongre ve kültür turziminin gerçekleştiği büyük bir kent parkı olma potansiyeli taşımaktadır. Bu iki odağı birbirine bağlayan yeşil açık alan, aynı zamanda mahalle ölçeğindeki kullanıcılara da hizmet etmektedir.
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
27
P2. KIYI BÖLÜMLERİ - FARKLILAŞAN AÇIK ALAN DİZGESİ Kıyı, birbirine geçen farklı parçaların dizgesinden oluşmaktadır. Tersane İstanbul ile geçiş bölgesinde bulunan alan, Kültür Park olarak önerilmiştir. Tersane içerisinde yer alan kültür ve sergileme fonksiyonları ile bütünleşebilecek bir açık hava sergisi önerilmektedir. Kültür Park’ı Rahmi Koç Müzesi ve Su Sporları’na bağlayan hibrit peyzaj alanı ise, bir çok farklı donatı ve kullanımı içinde barındıran bir yeşil alandır. Beden ve spor aktiviteleri bu bölümde yoğunlaşmaktadır. Rahmi Koç Müzesi, sadece kıyı alanıyla değil art alanındaki Yün İplik Fabrikası ile de etkileşim halindedir. Bu iki eksenli durum Rahmi Koç Müzesi’ni kent dokusunun kıyıya açıldığı bir eşik haline getirmektedir. Dere vadisinin bitimini de tarifleyen bu alan, vadinin kıyı ile birleştiği bölgeyi merkezleştirmektedir. D-100 karayolunun altında yer alan kesik, bölgede bulunan eğitim kampüsleri ve okulların etkisinde, kentsel ölçekte bir etkinlik ve sergileme platformuna dönüştürülmüştür. Park 22 alanı ve hibrit peyzaj hem kıyı enkesiti hem de donatı ve kullanım bakımından birbirinden ayrışmaktadır. Bu alanda bulunan Eskih Haliç Köprüsü Parçası ve Sütlüce İskele, bir deniz hamamı ile birleşerek önemli bir odak haline getirilmiştir.
28
P3. KIYI YAPILARI - KIYI KULLANIMINI GENİŞLETEN AYGITLAR Sürekli hale getirilen kıyının, kara ile deniz arakesitinde iki tip uzantı biçimi önerilmiştir. Bunların ilki, kıyıya dik sokakların sonunda bulunan iskelelerdir. İkincisi ise, kıyı çizgisinin de ötesine geçme imkanı sağlayan kıyı aygıtlarıdır. Aygıtlar, hem denizin içine ilerleme imkanı sağlarken, hem de karaya deniz yönünden bakma ilişkisini kurmayı sağlamaktadır. Sınırlayıcı kıyı çizgisi bu aygıt ve iskeleler ile dönüştürülmüştür. Böylece suyun farklı biçimlerde deneyimlenmesine imkan verilmiştir. Aygıtlar aynı zamanda kıyıda toplanma alanları olarak da işlev görmektedirler. Hem ölçekleri hem de imgesel değerleri hem bireysel hem de birlikte kıyıyı deneyimleme potansiyelini kullanıcıya sunmaktadır.
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
29
P4. PEYZAJ KARAKTERİ - DOKUDAN KIYIYA ÇÖZÜLME Alan içerisinde birçok farklı peyzaj karakteri yer almaktadır. Kıyı yapıları etrafını saran peyzaj, hem Haliç Kongre Merkezi’nde hem de Rahmi Koç Müzesi’nde kullanılmıştır. Bu yeşil alanlar, sert zeminin içerisinde yer almaktadırlar. Kimi zaman sınırlayıcı, kimi zaman da yönlendirici olarak yapıyla entegre kurgulanmışlardır. Park 22 bölümünde su öğesi rekreatif alanın içerisine çekilmiştir. Eski Haliç Köprüsü amfiye dönüştürülmüş, Sütlüce İskelenin önüne havuz eklenmiş ve Halıcıoğlu Kışlası hizasında bir deniz hamamı eklenmiştir. Bu sayede su sadece kıyı çizgisinden sonra değil parkın içerisinde de deneyimlenebilir hale getirilmiştir. Kültür Park bir açık hava sergisi olarak düşünülmüştür. Tarihi duvar ile ilişkilenip, Tersane ile birlikte çalışmaktadır. Hem yeşil alanın içerisinde hem de sert zeminde farklı ölçeklerde sergi birimleri, oturma birimleri ve objeler heykeller bulunmaktadır. Hibrit peyzaj alanı ise 5 farklı tip yeşil alan kullanımının kıyıya doğru çözülmesinden oluşmaktadır.
30
P5. PEYZAJ MATRİSİ - AÇIK ALAN İŞLEYİŞİ Dokunun içerisinden denize uzanan sokaklar, kıyı adalarını oluşturmaktadır. Kıyı adalarının sahil yolu ile temas ettiği noktada dokunun uzantısı “KIYI PEYZAJI JENERATÖRÜ” bulunmaktadır. Buradaki tek katlı, yeşilin içerisinde kaybolan pavyonlar, kıyıdaki açık alanları beslemektedirler. Bu adalar kültür yapıları, yeme-içme birimleri ve beden aktiviteleri kullanımlarını içermektedir. Bu bölgenin hemen sonrasında “YEŞİL DONATI ALANI” yer almaktadır. Büyük yeşil adaların içinde açık tenis kortu, futbol sahası gibi spor alanları ile birlikte topografik bir tepenin altına gizlenen otopark birimleri bulunmaktadır. “FİLTRASYON BÖLGESİ” hem dokudan denize gelen hem de taşma durumunda kıyıdan dokuya giden suların kontrolü için bir geçiş bölgesidir. Genellikle ağaç altı dokusunun içinde yer alan bu bölge, bakım istemeyen bir peyzaj alanı olarak düşünülmüştür. REKREATİF ALAN-2 birimleri kıyının art alanını oluşturmaktadır. Sabit peyzaj elemanları ve çalı gibi hacimsel düzenlemelerin olduğu bir bölgedir. REKREATİF ALAN-1 ise doğrudan kıyı promenadı ile ilişkili düz,çim alanlardır. Dokudan kıyıya doğru çözülen ve ölçek değiştiren yeşil doku sürekli bir kıyı promenadına bağlanmaktadır.
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
31
07
KISMİ PLAN AÇIK ALAN BİRİMLERİ
79384
KISMİ PLAN - AÇIK ALAN SİSTEMİ
Kafe
Dükkan Kafe
Kent dokusu içerisinden kıyıya ulaşan sokaklar kıyıyı adalar halinde düzenlememize olanak sağlamaktadır. Her ada kendi içerisinde hem servis ve hizmet birimlerini, hem farklılaşan açık alan birimlerini hem de kıyısında iskele ve aygıtları barındırmaktadır. Böylece adalar yanyana geldiğinde büyük bir kent parkı oluşturabilirken, tek başlarına da zengin bir yaşantı kurmaktadırlar.
Büfe
Kıyı Sokakları Filtrasyon Alanı
Bisiklet Yolu
Hasköy-Kumbarahane yolunun paralelinde konumlandırılan tek katlı yapı adaları yoldan beslenirken aynı zamanda yeşil açık alanlara da hizmet vermektedir. Yeşil açık alanı oluşturan birimler kıyıya doğru ilerledikçe küçülmektedirler. Kıyı ile doğrudan ilişkili çim alanlar bakım isteyen birimler olarak tariflenirken, çalı ve ağaç altı filtrasyon bölgeleri kendi kendine yetebilen sürdürülebilir peyzaj alanlarıdır. Bu birimleri birbirine bağlayan ara yollar, kıyıya uzanan sokaklardan farklılaşarak sıkıştırılmış toprak zemin olarak düzenlenmiştir. Bu malzeme farklılığı, bütünsel ada kullanımını vurgulamak için üretilmiştir.
Toprak Ara Yol
Çalılık
Çim Alan
Seyir Platformu
İskele
Deniz Amfisi
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
33
1. PAVYONLAR - KIYI PEYZAJI JENERATÖRÜ Hasköy, Kumbarahane ve Karaağaç Caddeleri’nin paraleline kıyı peyzajını aktive edecek yapı adaları önerilmiştir. Bu yapı adaları mevcut kent dokusunun uzantısı olarak düzenlenmiştir. Tek katlı ve parçalı pavyonlardan oluşan öneri doku, 3 tip kullanım ile işlevlendirilmiştir. Tüm parkı besleyen yeme içme birimleri, parçalı bir yapıya sahiptir. Tektonik olarak kapalı bir servis kütlesi, ona takılı şeffaf kütle ve üstlerine gelen bir saçaktan oluşmaktadır. Saçak altında yarı açık mekan oluşmasını sağlamaktadır. Kültür birimleri, alanın içerisinde müze, sergi, kütüphane ve ortak çalışma alanlarının yer almasını sağlamaktadır. Parçalı kütlelerin birbiri içerisinde geçmesinden oluşan yapı adası, çeperlerinde açık sergi mekanlarını barındırmaktadır. Beden aktiviteleri ve oyun alanı ise açık alanları tanımlayan çerçevelerden oluşmaktadır. Bu çerçevelerin çeperinde salıncak vb oyun birimleri yer almaktadır. Basketbol sahası gibi sert zemine ihtiyaç duyan spor aktiviteleri de bu alanın içerisinde çözülmüştür.
34
1.1 YEME İÇME BİRİMLERİ
1.2 KÜLTÜR BİRİMLERİ
1.3 BEDEN AKTİVİTELERİ ve OYUN
2.1 FUTBOL SAHASI
2.2 TENİS KORTU
2.3 EGZERSİZ ALANI
2. YEŞİL BİRİMLER
2.4 KAYKAY PARKI
Pavilyonlardan kıyıya doğru ilerlendiğinde ilk karşılaşılan yeşil adalar donatı alanları olarak önerilmiştir. Futbol sahası, tenis kortu, egzersiz alanı, kaykay parkı, otopark gibi büyük ölçekli kullanımlar bu bölümde yer almaktadır.
2.5 OTOPARK
Yeşil donatı alanlarını takip eden orta ölçekli yeşil birimler genellikle yoğun ağaçlı bölgelerdir. Bu alanlar yağmur ve taşma sularının kontrolünde kullanılan filtrasyon bölgeleri olarak tanımlanmıştır. Bunun yanı sıra piknik alanı olarak önerilmektedir. Kıyıya yakınlaştıkça alanları küçülen birimler, çalı ve çim alanlar olarak düzenlenmiştir. Çalı alanları hacimsel bir peyzaj yaratırken, yenilebilir ve aromatik bitlikeri içinde barındırma potansiyeli taşımaktadır.
2.6 AĞAÇ ALTI ADALARI + TOPOGRAFİK MOBİLYA
2.7 ÇALILIK + ÇEPER MOBİLYA
2.8 ÇİM+ SERBEST MOBİLYA
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
35
3.1 YAY
3. KIYI AYGITLARI Kıyı aygıtları, kıyının sınırını esneten ve yeniden tanımlayan öğelerdir. Sinagogun meydanından başlayan yay denizin içerisinden geçerek kıyı yolu ile birleşmektedir. Bu sayede hem yeşil adaların içerisinden geçmekte hem de suya dokunmaktadır. Seyif Platformu, Eski Şapka Fabrikası’nın uzantısındaki kıyı yollarının ucunda yer almaktadır. Kıyı çizgisinden sonra yükselen bu aygıt, daha üst kottan denize bakma imkanı sağlamaktadır. Deniz Amfisi ise Piri Paşa Hamamı ve önündeki sokağın uzantısında yer almaktadır. Amfi, kıyı sınırına değdiğinde suya inen basamaklara dönüşmektedir.
36
3.2 SEYİR PLATFORMU
3.3 DENİZ AMFİSİ
4.1 ENTEGRE İSKELELER-1
4.2 ENTEGRE İSKELELER-2
4. KIYI İSKELELERİ 4.3 BAĞIMSIZ İSKELELER-1
4.4 BAĞIMSIZ İSKELELER-2
Kıyıya dik gelen sokakların sonunda iskeleler önerilmiştir. Her sokağın sonunda farklı değme biçimleri oluşturmak için 3 farklı tipte iskele tasarlanmıştır. Entegre iskeleler, kıyının bir parçası olarak çalışmaktadır. Kıyı çizgisine doğrudan takılan iskeleler basamak ve topografik hareketlerle suya doğru yönelmektedirler. Bağımsız iskeleler suyun içerisine konumlandırılmıştır. Kıyı ile suyun içindeki bu öğeler arasında köprü ile bağlantı kurulmaktadır. Her iskele farklı biçimde artiküle olmakta ve böylece su deneyimi çeşitlenmektedir.
4.5 BAĞIMSIZ İSKELELER-3
4.6 UZANTI İSKELELER
Uzantı iskeler ise hem kıyıdan suya geçişi sağlarken hem de alternatif su araçlarının kıyıya yanaşmasına imkan vermektedirler.
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
37
08
YEŞİL ADA KULLANIM ÇEŞİTLENMESİ
79384
1. GÜNDELİK KULLANIM HER PARÇANIN BAĞIMSIZ KULLANIMI Gündelik kullanımda parkın her bir parçası bağımsız çalışmaktadır. Yeşil donatı, spor ve piknik alanları, çim alanlar, çalılıklar ve bunların içinde ve çeperinde yer alan sabit mobilyalar ile hem mahalle hem de kent kullanıcısı bu alanı aktif biçimde deneyimleyebilmektedir.
Tip 1
Tip 2
Tip 3
Bu birimler ile ilişkili mobilyalar 3 tipe ayrılmaktadır. Kıyıda bulunan çim alan içinde serbest mobilyalar bulunmaktadır. (Tip 1) Şezlong ve oturma birimleri, çim alanın kullanım biçimini çeşitlendirmektedir. Bu yeşil birimlerin hemen arka alanında bulunan birimlerin çeperlerinde sabit mobilyalar yer almaktadır. (Tip 2) Bu çeper mobilyaları hem ara yollar ile hem de alanın iç yüzeyi ile ilişki kurmaktadırlar. Orta ve büyük yeşil alanların içerisinde ise topografik yükseltiler bulunmaktadır. (Tip 3) Bu yükseltilerin yol ile arakesitinde oturma yüzeyleri oluşturulmuştur. Böylece hem parkın yüzeyi, hem de 3 boyutlu mobilyalar gündelik kullanımını desteklemektdirler.
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
39
2. MAHALLE ETKİNLİKLERİ -
PARÇALARIN KENDİ İÇİNDE GRUPLANMASI
Bir yeşil adanın alt birimleri farklı etkinlikler için birleştirilebilir. Mahalle ölçeğinde etkinlikler için 2’li, 3’lü birleşimler, halk konseri, doğum günü partisi, kermes gibi kullanımlara imkan vermektedir. Alan, etkinlikler son bulduğunda gündelik parçalı kullanımına geri döner.
2 Konser
Yeşil adaların parçalı yapısı, bir çok farklı birleşime imkan verecek esnekliktedir. Bir ada kısa süreli etkinlikler için birleştirildiğinde, diğer adanın gündelik parçalı kullanımı devam edebilmektedir. Böylece alanın geneli hem gündelik, hem mahalle hem de kentsel ölçekteki kullanımları aynı anda barındırabilmektedir.
1 Parti
40
3. KENTSEL ETKİNLİKLER TÜM ADANIN TEK PARÇA ÇALIŞMASI Kentsel ölçekteki etkinlikler için kıyı sürekliliğini ve pavyonların erişimini kesmeyecek şekilde, tüm ada tek kullanım için birleştirilebilir. Festival
Festival, konser, fuar gibi fonksiyonlar bu tek birleşik adada gerçekleşebilir. Daha büyük ölçekli etkinlikler için birden çok ada bir araya gelebilir. Adaların birleştirilmesi esnasında, yol kenarındaki pavyonlar, bu adaların yeşil alan ile arasındaki yol ve kıyı yolu sürekliliğini kaybetmez. Bu sayede kıyının yaya hareketi kesintiye uğramadan ada birleştirme ve parçalamaları gerçekleştirilebilir.
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
41
09
ODAK-1
HALİÇ KONGRE MERKEZİ GİRİŞİ
79384
44
ODAK 1.1 - HALİÇ KONGRE MERKEZİ GİRİŞİNİN PARK İLE BÜTÜNLEŞMESİ
ODAK 1.2 - KAMUSAL SERT ZEMİNİN UZANTILARI - BAĞLANTI MEYDANLARI
Haliç Kongre Merkezi girişi, mevcut durumda sınır niteliği taşımaktadır. Sadece araçlar için yapılan bu düzenleme kıyının ve parkın kesintiye uğramasına neden olmaktadır. Öncelikli müdahale olarak giriş kapısının kaldırılması önerilmektedir. Zemin altı otoparkına giriş ve servis otoparkı düzenlemeleri ile yola müdahale edilmektedir. Bu sayede mevcut dokudan gelen bağlantı yolunun da katkısıyla araç sirkülasyonu Haliç Kongre Merkezi ve çevresinin çeperine alınmıştır. Park, Haliç Kongre Merkezi önüne doğru genişletilmiştir. Böylece Kongre Merkezi kıyı bandının bir parçası haline gelecektir.
Haliç Kongre Merkezi çevresinde oluşturulan kamusal sert zemin, mevcutta bulunan yaya hareketi engelini ortadan kaldırmaktadır. Bu açık alan, Kongre Merkezi’nin çevresinde yer alan farklı tüm koşullara göre arakesit oluşturan bir bağ doku olarak çalışmaktadır. Park ile ilişki kuran yönde “Etkinlik Meydanı”, kıyıda çeşitli iskele ve basamaklar, art alan dokusunda ise küçük meydanlar oluşturmaktadır. Böylece çevresiyle ve özellikle mevcut doku ile arasındaki fiziksel sınır ve duvarlar ortadan kalkmıştır. Etkinlik meydanının altı ise otopark olarak işlevlendirilmiştir.
+20.35 Sütlüce Mezarlığı
aca
Atm
ağı
Sok
ka Sa ğı ka
So +5.65
1 +4.70 +6.95
-1.00
+6.35 yaya indirme noktası
+3.60
+4.85 +6.40
Karaağaç Caddesi otopark girişi
servis otoparkı
+4.15
+4.70
+4.15
+2.80
Haliç Kongre Merkezi
+2.80
Etkinlik Meydanı zemin altı otoparkı
+3.40
+3.40 +3.40 +2.65
+2.65
+2.00
+2.00 +2.00
1
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
45
10
ODAK-2
ESKİ HALİÇ KÖPRÜSÜ ve SÜTLÜCE iSKELE
79384
48
ODAK 2.1-TARİHİ YAPILAR İLE KIYI YAPILARININ ETKİLEŞİMİ
ODAK 2.2 - MEVCUT KIYI YAPILARINI DÖNÜŞTÜREN ODAK
ODAK 2.3 - SUYUN KIYININ İÇİNE ALINMASI
Eski Haliç Köprüsü parçası ve Sütlüce İskelesi, art alandaki tarihi yapılar ile iletişime girecek şekilde bütünsel olarak ele alınmaktadır. Halıcıoğlu Kışlası’nın kıyıya uzantısı da bu iki mevcut yapıya eklemlenerek, bir odak oluşturulmuştur. Kıyının en dar kesite sahip olduğu bu alan “PARK 22” olarak adlandırılmıştır. Bu isim, alanın kıyısındaki 22 adet yeşil adanın varlığından türemiştir. Park 22 metrobüsten alana erişimi sağlayan parkın kıyı ile birleştiği karşılaşma noktasıdır.
Tek bir kıyı elemanının parçaları haline gelen Eski Haliç Köprüsü, Sütlüce İskelesi ve Deniz Hamamı, güçlü bir odak imgesi yaratmaktadır. Bu odak kıyının çizgisini dönüştürmektedir. Mevcut yapılar dokuya doğru uzantı oluşturmakta, tarihi kışla uzantısında ise deniz hamamı bu odağa eklemlenmektedir. Eğitim yapılarının çok olduğu yerleşim bölgesi için bu alan hem öğrencilerin kullanacağı bir sosyal donatı hem de kıyı kullacıları için toplanma alanıdır.
Amfi, iskele ve deniz hamamından oluşan kıyı elemanı, deniz suyunu kıyı bandının içerisine alarak su ile teması arttırmaktadır. Deniz havuzları, suyun sadece kıyı üzerinden deneyimlenen bir sınır öğesi olması ötesinde bir “iç öğe” olarak ele alınmasını sağlamaktadır. Yeşil adalar kıyı elemanının içerisine sızarak burada su ile birleşmektedirler. Eski Haliç Köprüsü amfisi ve Sütlüce iskelesi, yol ile arakesitinde bir karşılama meydanı oluşturmaktadır.
+10.57
Metrobüs Bağlantı Parkı
+12.48 +4.09
1 Halı lu cıoğ
+9.52
Kavş ağı
+4.33
+3.01
+5.85
FSM Vakıf Üniversitesi Haliç Yerleşkesi
Kanlı Sokağı
2
+3.76
Kumbarahane Cami Halıcıoğlu Kışlası
+3.73
+2.78
durak
+3.53
+3.08 +3.48
Karaağaç Caddesi
+2.79
+3.20
+2.88
+2.45 +2.45
+2.15
+2.90
durak
+3.10
+2.75 +1.50
+2.60
+2.90
+2.80 +2.80
+1.30
+1.80 +1.10
+1.50
+1.20
+1.50
Eski Haliç Köprüsü Ayağı +3.58
+4.20 +2.50
+2.20 +2.60
Deniz Terasları Sergi ve Etkinlik Alanları
Sütlüce İskelesi
+2.60
+1.60
1 +2.00
2
+1.70
l Ha iç t Ha tı )
p yü
-E nü
ö in m -E öy ü ak n ar Yö -K y ar ara üd ns sk va (Ü Ay
ü
Haliç Hattı Eyüp Yön
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
49
11
ODAK-3
RAHMİ KOÇ MÜZESİ ve ÇEVRESİ
79384
52
ODAK 3.1 - YAYA YOLU SÜREKLİLİĞİ - ANA MEYDAN
ODAK 3.2 - KIYI SÜREKLİLİĞİ - SERGİ İSKELELERİ
ODAK 3.3 - AÇIK HAVA MÜZESİ - KONTROLLÜ AVLU ALANI
Rahmi Koç Müzesi, önemli bir odak olmasına rağmen hem üst yol hem de kıyı yolunda kesintiye neden olmaktadır. Yün İplik Fabrikası ile kuracağı ilişki bu alanın bir “kültür odağı” haline gelmesi potansiyelini taşımaktadır. Yolun düzenlenmesi ile birlikte Rahmi Koç Müzesi önü, Lengerhane yapısı, Yün İplik Fabrikası ve Piri Mehmet Paşa Parkı ile birleşerek hem yapısal hem de sürekli bir zemin tarif ederek bir merkez haline dönüştürülmektedir.
Rahmi Koç Müzesi kıyıdaki sürekliliği engellemektedir. Su kenarını, yaya akışına ve kamusal kullanıma açacak şekilde müzenin girişi geriye çekilmiştir. Bu sayede kıyı kullanımı kesintisiz hale getirilmiştir. Müzenin uzantısı olarak bu alandaki kıyıya sergi iskeleleri ve kıyı basamakları eklenmiştir. Böylece müze alanı kıyıya kadar genleşebilir, ya da kontrollü giriş noktasından geriye çekilerek kendi içine kapanabilir.
Üst yol yaya akışı ve kıyı sürekliliğinin sağlanması için, müze alanı her iki yönde de yapı öğeleriyle sınırlandırılmıştır. Hasköy Caddesi yönünde giriş saçağı, kıyıda ise hem müzeyi besleyen hem de kıyıya hizmet veren servis birimleri önerilmiştir. Servis birimlerinin bir kısmı müzenin dükkanları, kafeleri ve atölyeleri olarak düzenlenirken, diğer birimler kıyıya yönelik yeme içme işlevlerini barındırmaktadır. Böylece müze orta alanı kontrollü girişli bir avluya dönüştürülmüştür. Bu avlunun da açık hava müzesi olarak kullanılması önerilmektedir.
+4.71
Hasköy Yün İplik Fabrikası
+4.38
+4.54
1
Kiremitçi Ahmet Cami
Müze Sokağı
+4.09
+4.67
+6.28
ağı
Piri Paşa Hamamı
ızı M
Kırm
okağı
+4.88
Müze S
Piri Mehmet Paşa Parkı
durak
Ka
lay
+4.19 +4.44
+4.00
Ba
hç
eS
ok
ağ
ı
at
So
ka
+2.77
esi Hasköy Cadd
cı
ğı
Paşa Ham amı Soka ğı
Rahmi Koç Müzesi
k e So inar
+3.40
giriş saçağı
Üt üc
üF
erh
durak
Meydan +3.50
+3.40
+2.68
+3.00 +2.90 +3.30
Açık Hava Müzesi +2.80
+1.40
+2.60
Rahmi Koç Müzesi
sergi
+2.20 +2.60
+2.40
hediye dükkanı
sergi +0.90
+0.50
kafe
+1.00
atölye
atölye sergi iskelesi
+1.00
kafe kontrollü giriş
+0.60
Hasköy İskelesi
+1.20
ttı lat
Ba nü Yö
t
Ha
at
H
liç
H
iç
Ha
al
i m -E öy nü k a ö ar y Y r-K ra da nsa ü k a Üs yv ı( A
)
üp
Ey
ü-
n nö
+1.40
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
53
12
ODAK-4
KÜLTÜR PARK-TERSANE İSTANBUL BİRLEŞİMİ
79384
56
ODAK 4.1 - YOL-DOKU ve PARKIN YÖNLENDİRİLMESİ
ODAK 4.2 - TERSANE ve PARKIN BİRLEŞİMİ
ODAK 4.3 - TARİHİ DUVAR İLE BÜTÜNLEŞİK PARK
Öneri yol, mevcut doku ve park alanı, tarihi duvar ile karşılaştığında Donanma Caddesi’ne doğru uzanacak şekilde yönlendirilmiştir. Bu hareket yolun kente bağlanmasını, öneri dokunun yolu çevrelemesini ve parkın Tarihi Duvar hizasında devam etmesini sağlamaktadır. Böylece bu kesişim noktası bir bitiş değil, bir bağlantısı noktası olarak tasarlanmıştır. Yerleşim dokusunun Donanma Caddesi’ne döndüğü noktada yeni doku önerilmiştir.
Tersanede öngörülen kültür aktivitelerinin uzantısı olarak, Handan Ağa Cami’ni de kapsayan bir KÜLTÜR PARK önerilmiştir. Parkın Tersane ile birleşiminde oluşturulan bu özel açık sergi alanı, hem alanın işlev olarak farklılaşmasına hem de tersane ile kenet ilişkisi oluşturmasına imkan vermektedir. Burada yaratılan sert zemin kültür park ve tersane arasında bir bağ doku olarak çalışmaktadır.
Kültür Park, alanın giriş ve karşılama noktasıdır. Tarihi Duvar ile işlevsel ve fiziksel mekan olarak bütünleşmektedir. Sergi objeleri hem sert zeminde hem de yeşil alanın içerisinde devam etmektedir. Tarihi duvarın parka bakan yüzü de bir sergi yüzeyine dönüşmektedir. Böylece duvar parka entegre bir öğe haline gelmektedir. Öneri yolun bir tarafını yeni yapılar, diğer tarafını da park belirlemektedir. Böylece sahil yolu kesiti sürekliliğini korumaktadır.
Fıst
+8.70
Sok
arı Sergi Duv ar) (Tarihi Duv
ağı
Aziz So
kağı
ıkçı
+8.02
Kita
ğı
+6.72
z Sokağ ı
anı Cad
+16.12
Okmeyd
oka
Çakırgö
bi S
Çek irde kçi S okağ ı
+17.32
desi
+5.41
Öneri Doku
Od
unc
uS
Tersane İstanbul
oka
ğı
1 +6.03
+4.88
+3.65 +4.50
Eski Ezger Sinagogu
+4.60
+4.00 +4.45
+4.30 +4.23
+4.00 +2.89 +3.00
+3.40
KÜLTÜR PARK
+2.93
Handan Ağa Cami
+2.00
2 +1.80
2
+1.58 +1.65
+2.66 +1.60
+1.99
1
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
57
13
1/200 YAPI ADALARI
79384
TİP 1 - YEME-İÇME BİRİMLERİ - Kafe, Büfe, Bakkal, Tekel gibi açık alan servis birimleri 01. Parçalı Yapı Adası
02. Açık Alan Oluşumu
03. Saçak Altı Yarı Açık Mekan Oluşumu
TİP 1 I A GÖRÜNÜŞÜ Ö: 1/200
Dükkan
TİP 1 I 1 KESİTİ Ö: 1/200
60
Fabrika Sokağı
Karagöz Sokağı
1 A
Kumbarahane Caddesi
Kontrollü Otopark Girişi
Dükkan Büfe Kafe
Kafe
1
TİP 1 I PLAN Ö: 1/200 İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
61
TİP 2 - KÜLTÜR BİRİMLERİ - Müze, Kütüphane, Sinema,Sergi, Açık Hava Sergisi, Ortak Çalışma Alanları 01. Parçalı Yapı Adası
02. Açık-Yarı Açık-Kapalı Alan Çeşitlenmesi
TİP 2 I A GÖRÜNÜŞÜ Ö: 1/200
Sergi
TİP 2 I 1 KESİTİ Ö: 1/200 62
03. Birbiri İçine Geçen Kütleler ve Çepere Tutunan Giriş Birimleri
Veznedar Sokak
1
Kumbarahane Caddesi
A
Giriş Meydanı
Medya O. Sergi Açık Sergi Sergi
Okuma O.
Kütüphane
1
Açık Sergi
TİP 2 I PLAN Ö: 1/200 İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
63
TİP 3 - BEDEN AKTİVİTELERİ ve OYUN - Basketbol Sahaları, Yoga ve Pilates Stüdyoları, Oyun Alanları 01. Farklı Zeminler Etrafındaki Çerçeveler
02. Çerçevelere Takılı Oyuncaklar ve Birimler
TİP 3 I A GÖRÜNÜŞÜ Ö: 1/200
Otopark
TİP 3 I 1 KESİTİ Ö: 1/200 64
Yoga Stüdyosu
Hamursuz Sokağı
Boduroğlu Sokağı
1 A
Kumbarahane Caddesi
Kontrollü Otopark Girişi
Balık Pazarı Pazar Alanı Yoga Stüdyosu Oyun Alanı
Basketbol Sahası
1
TİP 3 I PLAN Ö: 1/200 İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
65
14
KENTSEL BİOÇEŞİTLİLİĞİN İZLERİNİ TAKİP ETMEK
79384 KENTSEL BİOÇEŞİTLİLİĞİN İZLERİNİ TAKİP ETMEK İstanbul, habitatlarının çeşitliliği ile birçok canlıya ev sahipliği yapar. Dünyadaki önemli kuş göç yollarından birisi üzerinde bulunan kentte, bazı alanlar Önemli Kuş Alanı olarak tanımlanmaktadır. Yılda iki kez sayıları yüz binlerle ifade edilen kuş, İstanbul üzerinden geçerek göç etmektedir. Önemli kuş alanları; Ömerli havzası, Belgrad ormanı, Büyükçekmece gölü, Küçükçekmece gölü, Boğaziçi ve Şile adalarıdır. İstanbul, nesilleri küresel ölçekte veya Avrupa ölçeğinde tehlikede kabul edilen çok sayıda bitkiye de yaşam alanı sağlamaktadır. İstanbul içinde 7 adet Önemli Bitki Alanı ayrılmıştır. Doğal olarak yetişen bitkilerden 270 tanesi, Türkiye’nin Tehlike Altındaki Nadir ve Endemik Bitkileri Listesi’nde bulunmaktadır ve bu bitkilerden 40 kadarının dünya üzerindeki en zengin popülasyonları İstanbul’dadır. İstanbul’un bu doğal alanlarının çoğunluğu bitki çeşitliliğiyle dikkati çekmektedir. Kentte doğal yaşam alanı İstanbul olmayan ve dünyanın çeşitli bölgelerine ait çok sayıda bitki yayılış göstermektedir. “Göçer Bitki” lerden bir kısmı doğal yetiştirme alanlarından İstanbul’a taşınmış, bazıları da İstanbul’da adeta doğallaşmış ve kente kimlik kazandırmışlardır. Katmanlaşarak gelişen kozmopolit bitki topluluğu kent bioçeşitlilik kartelasına girmiştir. Kent içinde bioçeşitliliği barındıran alanlar kırsal coğrafi görünüme ait kalıntılar, orman kalıntıları, korular, çalı toplulukları olan doğal ya da yarı doğal ekosistemlerdir. Kent bitki örtüsü bina, yol, yapılarla şekillenen yapay ekosistemler, kentleşmenin yoğun olduğu, yapılı çevrenin baskısının hissedildiği küçük doğal yaşam alanları olarak da görülür. Çeşitlilik bakımından değerli olabildikleri gibi bu alanların sürdürülmesi, bioçeşitliliğinin korunması ve geliştirilmesi önemlidir. Kurgulanan Peyzaj Stratejisi, İstanbul’un bioçeşitlilik kimliğini oluşturan temeli izlemeyi hedef edinmiştir. Adaptasyon gücü yüksek ve mükavim (resilient) yaşam alanı niteliğine sahip olması desteklenmektedir. Haliç topografya, yerleşim yerleri, sosyo-kültürel dokusu, sosyal yapısı, yaşam tarzı, algılanma biçimleri ile İstanbul’un mikrokozmozudur. Bölgenin bioçeşitlilik künyesi, orman formasyonundan, koruluk,sazlık, akvatik ekosistemler gibi birçok doğal yaşam alanını içerisinde barındırmaktadır. Bu çeşitlilik, bölgenin geçirdiği tarihsel dönüşümlerden de beslenmektedir. 1453’te sur dışı yerleşiminin başlamasıyla (Hasköy-Sütlüce Mahallesi) evler, konaklar ve bunların uzantısı bahçeler ve bostanların geliştiği bir yer halini almıştır. 1930’larda mesire alanı olan Haliç kıyıları, 1960’larda sanayi bölgesi olarak kullanılmıştır. 1980’lerde yeniden rekreatif alan olarak düzenlenen kıyı bandı tüm bu geçirdiği değişimlerin izlerini taşımaktadır. Öneri peyzaj stratejisi tüm bu katmanların süperpozesinden oluşan çeşitliliği güçlendirmek ve yamalar halinde iyileştirmeler ile sürekliliğini sağlamak üzerinedir. Bioçeşitllilik künyesine yapılacak olan müdahaleler, mevcut çeşitliliğe eklemlenmeyi benimsemektedir. İçlerinde çoğunlukla yaprak döken, İstanbul’un karakter ağaçları yanı sıra bazı meyve ağaçları ve %10 oranında herdemyeşil tür ağaçların bulunduğu yaklaşık 60 ağaç tipine ek olarak, onlarla birlikte çalışabilecek kent koruluğu formasyonunu oluşturacak, mevcut olan türlere ek yapılarak güçlendirilecek ağaç türleri önerilmektedir. Yeşil adaların alt birimlerindeki ağaç yoğun bölgeler filtrasyon amaçlı da kullanılmaktadır. Bu nedenle ağaç eklemelerinin yanı sıra ağaç altı dokusunda”bioswale” müdahaleleri önerilmektedir. Buna ek olarak bakım isteyen kıyı çim alanları ve yoğun ağaç dokusu arasında kalan bölgelerde strüktür oluşturan maki formasyonu konumlandırılmıştır. Böylece kıyıdan kent dokusuna geçişte bir yükseklik hiyerarşisi örgütlenmektedir. Kıyıdan hemzemin başlayan düzenleme önce çalı hemen ardından da ağaç dokusuyla yükselmektedir. Bu akış içerisinde güçlendirilen ağaç dokusu, kent dokusu ve kıyı arasında bir arakesit olarak düşünülmüştür.
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge” 15.06.2020
67
İSTANBUL SENİN - Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması I “6. Bölge”