34 30.05 — 01.06.2018 / English – pages 2 - 3
Nazywana podstawową komórką społeczną, na której opiera się całe społeczeństwo. Jej członkowie istnieją powiązani wieloma wiciami interakcji, żyjąc ze sobą i wokół siebie. Choć część definicji sprowadza tę relację do związku małżeńskiego kobiety i mężczyzny wydających na świat dzieci, Krakowski Festiwal Filmowy po raz kolejny pokazuje, że rodzina – bo o niej mowa – ma o wiele głębsze, różnorodne i bogate odcienie. W 2016 roku na 56. edycji triumfowała Zofia Kowalewska. Dokumentalny krótki metraż Więzi ujął wszystkich ciepłych spojrzeniem, a także bezkompromisową szczerością autorki. Intymne ujęcia dziadków dokumentalistki zachwyciły jury zarówno konkursu polskiego, jak i krótkometrażowego, ostatecznie zdobywając Srebrnego Smoka, co otworzyło młodej reżyserce drogę do kolejnych konkursów oraz doprowadziło na Oscarową shortlistę. Sukces tej ciepłej opowieści, w której bohaterowie, mimo blizn i wieloletnich ran, potrafią wspólnie egzystować, pokazuje, że nadal chcemy dotykać takich tematów. Nawet jeśli są trudne. Podobny portret ekscentrycznej relacji rodzinnej odmalował zeszłoroczny laureat. Marcin Borchardt w dokumentalnym obrazie Beksińscy. Album wideofoniczny, w którym z pamiętnikarską precyzją oddał ironiczny spektakl wielkiej rodziny. Powróćmy do tegorocznej edycji. 58. Krakowski Festiwal Filmowy znów rodziną stoi. W programie znajdują się filmy rejestrujące życie wielkich familii, animacje dotykające relacji na linii rodzic-dziecko, fabuły próbujące rozgryźć niuanse małżeńskie, a nawet dokumenty poruszające bratersko-siostrzane więzi. Czy jednak
związki krwi muszą determinować określenie grupy ludzi słowem „rodzina”? Choć wymienieni wcześniejsi laureaci skupiają się na polskich realiach i tzw. klasycznym ujęciu pokrewieństwa, obecna edycja podsuwa nam różnorakie odcienie jego rozumienia. W dodatku płynące z całego świata. Śmierć dziecka to niewyobrażalna strata dla jego bliskich. Nieodwracalna. A gdyby udało się ten proces nieco opóźnić? Albo zatrzymać? Gdy Irit i Aser dowiadują się o śmierci syna ich pierwszą myślą jest zdobycie nasienia potomka. Omri umarł bezdzietnie, toteż jego rodzice pragną, by mała cząstka ich syna pozostała na świecie. Przy pomocy współczesnej medycyny starają się o zyskanie wnuka. Shirly Berkovitz filmuje małżeństwo w czasie trzech lat zmagań z izraelskim prawem. Pusty pokój to świadectwo walki o bezprecedensową sprawę definiowania rodzicielstwa. Towarzyszące bohaterom emocje skontrastowane są z pojawiającymi się co rusz problemami natury psychologicznej czy prawniczej. O tym, że rodzicielstwo to decyzja oddziałująca na pozostałych członków familii, wie także bohaterka dokumentu Biała mama. Choć Alina wychowuje już szóstkę dzieci, stara się o przyjęcie pod opiekę kolejnego malucha. Jej biologiczni potomkowie pochodzą ze związku z Etiopczykiem, stąd też przybyły chłopiec wyróżnia się nie tylko kolorem skóry, posiada dodatkowo obciążenie w postaci zaburzeń psychicznych. Reżyserka Zosya Rodkevich rejestruje życie wielodzietnej rodziny na rubieżach rosyjskiego społeczeństwa, zadając pytanie o granice, do jakich jesteśmy w stanie się posunąć oraz czy pełnienie wychowawczo-opiekuńczych funkcji wystarcza, by nazywać się rodziną.
Biała mama
WSZYSTKIE ODCIENIE RODZINY
Etniczne relacje ulokowane w nieprzychylnym miejscu to także temat poruszany przez Patrycję Widłak. W dokumentalnym obrazie zatytułowanym po prostu Rodzina, śledzimy losy Polaka i Nigeryjki. Każde z nich prezentuje inny bagaż kulturowy, odmienne podejście do wychowania córeczki oraz głęboko schowane rany, które ujawniają się w nieodpowiednich momentach, co powoduje nieustanne tarcia. Autorka bez oceniania bohaterów nakreśla przeszkody, na jakie trafiają w obecnym modelu wychowania – zarówno samotnie ojciec, jak i lecząca się psychicznie matka. Nagradzany na wielu festiwalach film w reżyserii Rakana Mayasiego traktuje rodzicielstwo jako następny etap związku. Zawarty w tytule Cukierek staje się jedyną możliwością zespolenia kochanków marzących o dziecku. Otóż, by móc zapłodnić partnerkę, odsiadujący wyrok Palestyńczyk przekazuje jej w papierku po cukierku
swoją spermę. A ponieważ to towar o określonej dacie przydatności, pełni napięcia, kibicujemy bohaterce, by niczym w dobrej sensacji, zdążyć przed wybuchem bomby. Biała mama 2.06 / 16:00 / Kino Pod Baranami Cukierek 1.06 / 20:00 / MOS Pusty pokój 1.06 / 19:30 / MOS Rodzina 2.06 / 11:30 / ARS
ANGELIKA OGROCKA - absolwentka krakowskich uczelni. Pracuje jako redaktorka, a także specjalistka ds. PR-u i marketingu. Na Krakowskim Festiwalu Filmowym od 55. edycji.
ESTOŃCZYCY W KRAKOWIE Z Kaarelem Kuurmaa z Estońskiego Instytut Filmowego rozmawia Paulina Richert. Paulina Richert: Spotykamy się na 58. Krakowskim Festiwalu Filmowym, na którym przybliżamy estońskie kino polskim widzom, dzięki sekcji „Fokus na Estonię”. Czy mógłbyś powiedzieć coś więcej na temat jego specyfiki? Kaarel Kuurmaa: W porównaniu z Polską, Estonia jest małym państwem, jednym z najmniejszych w Europie, który liczy 1,3 miliona mieszkańców, co przekłada się na liczbę filmów. Rocznie powstaje tutaj od pięciu do dziesięciu pełnometrażowych filmów fabularnych, a także od dwudziestu do trzydziestu dokumentów. Warto jednak wspomnieć, że na estońskich uniwersytetach można kształcić się w kierunku produkcji filmów, a także tworzeniu animacji, co jest niezwykłe w przypadku małego państwa. Estońskie kino cieszy się także popularnością w kinach, a około 10% z całej puli biletów jest sprzedawanych na rodzime filmy. Ponadto w kinach pokazywane są dokumenty, co jest wciąż rzadkością w europejskich kinach. PR: Czy można wskazać dominujące tematy we współczesnym estońskim kinie?
KK: Nie sądzę, aby dałoby się wyróżnić jakieś dominujące tendencje, jeśli chodzi o tematykę filmów. Reżyserzy starają się uchwycić codzienne życie, co powoduje, że kino estońskie jest zróżnicowane. Jeszcze dziesięć lat temu można było mówić, że estońskie filmy często opowiadają o skutkach sowieckiej przeszłości kraju, ale to już się zmieniło. Obecnie każdy twórca szuka własnych tematów. PR: Jakie są filmy z sekcji „Fokus na Estonię”, które poleciłbyś widzom festiwalu? KK: Trudne pytanie, ponieważ każdy ma coś w sobie. Na pewno warto przyjrzeć się nagradzanym filmom, czyli Ahto – w pogoni za marzeniami [na 58. KFF odbyła się polska premiera tego filmu - przyp. red.] oraz Rodeo. Jak poskromić dziki kraj. Natomiast kolorowy i żartobliwy film Soviet Hippies był najpopularniejszym estońskim dokumentem w 2017 roku, dlatego też warto zwrócić na niego uwagę. PR: Czy podczas 58. KFF będzie można spotkać estońskim filmowców? KK: Jak najbardziej - na festiwal przyjechało około trzydziestu Estończyków zajmujących się filmem i prawdopodobniej jest ich najwięcej w historii Krakowa [śmiech]. Szczególnie wyróżniony został Priit Pärn, który w 2015 roku otrzymał Smoka Smoków i bę-
dzie można obejrzeć jego animacje, które są doceniane na całym świecie. PR: Jakie są związki estońskiego i polskiego kina? KK: Estońscy filmowcy chętnie koprodukują filmy, najczęściej z najbliższymi sąsiadami: Finlandią, Szwecją, Łotwą czy też Litwą, ale nie zamykają się na inne kraje. Najgłośniejszym efektem współpracy polsko-estońskiej ostatnich lat jest film dokumentalny Love Express. Zaginięcie Waleriana Borowczyka (2018) w reżyserii Kuby Mikurdy, którego post-produkcją zajęły się estońskie studia. PR: Czy polskie kino pojawia się w estońskich kinach? KK: Każdego roku wiele polskich filmów jest pokazywanych na estońskich festiwalach, a te najczęściej nagradzane pojawiają się także w repertuarze kin. Estońscy widzowie mogli zobaczyć Oscarową Idę w reżyserii Pawła Pawlikowskiego, a także Ostatnią rodzinę (2016, reż. Jan P. Matuszyński) o rodzinie Beksińskich. PR: Dziękuję bardzo za rozmowę. KK: Także dziękuję i zapraszam na pokazy estońskich filmów.
PAULINA RICHERT - studentka Filmoznawstwa i wiedzy o nowych mediach, trzykrotka członkini jury studenckiego podczas Krakowskiego Festiwalu Filmowego.
NIE PRZEGAP 31.05 / 18:00 / MAŁOPOLSKI OGRÓD SZTUKI
Spotkanie z Janiną Ochojską po projekcji filmu Janka
31.05 / 22:00 / KINO POD BARANAMI
Spotkanie z Petro Aleksowskim po projekcji filmu Przerwana misja
1.06 / 19:00 / KIJÓW.CENTRUM
Toast za Rzeczpospolitą! Wieczór filmowy z muzyką na żywo