Assamese Magazine december 2017

Page 1

ßÔÁ¿ø¸ æñá1í

;Tb;j {a;kjix zsmJ gupd h'g2khagek 9khs

Krishi Jagran - Assamese

Year 2

www.krishijagran.com KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records

ahlyk{vd hvslk hsv]j {¯akuf

Issue 12 December 2017 Rs. 35/-

+91 9891 405 403


COMMITTED TO BETTER ENERGY

9kgakfkj g3:3jj aJup]f 9kjX {¯akufd phDªpkli ;j; G; 9U\qd ;k']f GgvB3 5s[]lk 9k8[hf; g3:3jj 'kg' h'gpb-; z']s[6 g3:3jhmhj 9kL3Jk Hh¥f aJup]f hfhPvd ;jk y2 9drkh8; ;h6f 9EZykgdk. {Vv uYdkj -zgd 9ka[hf h'jhdj haed gdl zlhf ;hj 9kgakfkj 9drkh8; zs2gdk lk\khf¾d y®'.

www.total.co.in

www.facebook.com/TotalIndia

Energizing performance. Every day


Ggakglk

;Tb; gmkLt Hskf us gR 3kf skh30 y2 fjs

z']kh8; 3k2kj 9k2[z ak£kjj ajk z[jYk g4hd vgykEkj 'kg' usukj 9drk8[hf; ;k3 gjk8; j'j ;Sak{Ft

g3k h5J 5ks] 3k2kj


¿Âõø¸ûþ±ÂõùÏ

ßÔÁ¿ø¸ æñá1í

ö±1îÂÂõø¸Ç1 Ûàò Õ¢¶íÏ ÷±ËýÃÃßÁÏûþ± Õ±Ëù±äÂòÏ

07 ;Thb 4'j

Krishi Jagran - Assamese Year 2 Issue 12 December 2017 Rs. 35/Saku; hfgu]p;

< <

Gs_vi_ gtkgshf; vkHhf gtkgshf; Gs_oi_ 'kzf ;kR];hj zSaku; < t< g;_h3_ væi j'iFuJ gdjhd2k 9ho` h'_ 9kj h'ha «G5_9kH_¬ < vFu gskyf jdCk Gs_ s¥ji hzhf2kj gsgfokj «Gv_9kH_¬< yb] ;a[j ;khjmji zSaku; < tk< h'_hv_ h'P'kz sgyFuJ akl hz, «g'3 vkHFz¬ skg;]h3, Gh:zh;{h3\ < z¥2 ;[skj gofkgjl gsgfokj ofz,gRkm < 5kjyk 4kf zy;kji zSaku; < jX'i -of ;kh`];k h'_ha_ Ggvkhvg23 zSaku; «gvkpkl hsht2k¬< pJiok fk2j gskhf;k sæl z,midk gvkH h'ykj jkor aJs[4 < zFuia ;[skj hzhf2kj hjgak3]kj «gvkpkl hsht2k¬< zsij hdEkji hjp' hzhf2kj hjgak3]kj < Hsjkf 4kf hjgak3k]j < h'\[hd fkjk2w hzhf2kj gsgfokj < g;_ go_ zjfrk gsgfokj < zkjk 4kf gsck psk] h'awf zyk2; < 9k5vkfk shl; v[,h; \[h32k a[fs h'P';sk] hj,h; a[æij lYCi akgæ gysk psk] haJ2,;k sæk'hj2k 9N;[ Rku' gsgfokj '8]f < hfpk¡ g3k; gsgfokj aJvkj < jky[l hz, zyk2; gsgfokj < aJpk¡ psk] 5[j;kf ;[gjpi djXf hz, z[oid aAa[ jk2 a'f ;[skj omuiv akgæ djXf hz,cl 9kj_Gf_ gv1g' G;k{F3z < 9"u[v zsu 9kHf {aguB3k < goSv g`kskz Gv_Gz_ 9z[s[huf htokHhf, < 9l;k m[Adk gRkgmp ;[skj fzis 9kFzkji 9d[l 'k`s skd'j hz,y ;kRk]l2 zyk2; < gug'FuJ hz,y omuip okfk j'iFuJ okfk sgfko

12 g;kSakfi 4'j

18 zkYk¯;kj

22 zkYk¯;kj

24 zkYk¯;kj

28 8kfj 9h8; {¯akufj

32 d[d sv[j {¯akufj

36 9kl[j {Íd g4hd

62 jÌf/aJwkli

63 jkhp5l

64 g4l

65 hvgfsk

To Join

Krishi Jagran Kisan Club 9891405403

ü¥ó±ðÃßÁ, ›¶ßÁ±úßÁ, ÷Å^ßÁ Õ±1n¸ ¦¤Q±¿ñßÁ±1Ï Û÷ ¿ä ë¿÷¿òßÁ ßÔÁ¿ø¸ æñá1í ÷Åù ¿êÂßÁò± Ð 60/9 îÔÂîÂÏûþ Îé±ù, ý×ÃëÂ×äÅÂô äÂ1±ý×à ÷±ËßÇÂéÂ, ¢¶Ïí Âó±ßÇÁ Î÷¸C ΩäÂò1 ÝäÂ1îÂ, òîÅÂò ¿ðÃ~Ï-110116 ÆýÃà Ûä ¿é ¿÷¿ëÂûþ± Î ¶åÃ, ¿Âõ 2, ÎäÂ"Ã1 63 òý×Ãë± Ð 201301, ¿æÃù± Ð ÎáÌîÂ÷ ÂõÅX òá1 [ëÂ×Ð ¶Ð] üÂõDZ¿ñßÁ üÅ1¿ Âî ¦±ò òîÅÂò ¿ðÃ~Ï Ûý×à ձËù±äÂòÏî ¶ßÁ±¿úî ¶»gü÷ÓýÃ1 ¿ùàòÏ ¿ùàßÁüßÁù1 ¿òææ¤ û±1 Âõ±ËÂõ ¶ßÁ±úßÁ Õ±1n¸ ü¥ó±ðÃßÁ1 Ûý×ÃË ÂSî ÎßÁ±Ëò± öÓ¿÷ßÁ± ò±ý×à Total Page 68 , 45503170

04

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k 60@9] rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs'ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch2] lsDVj&63] uks,Mk&201301 ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa izdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA izdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA

www.krishijagran.com


SOMANI KANAK SEEDZ PVT. LTD. nd Corporate OfямБce: C-91/7, 2 FLOOR, WAZIRPUR INDL. AREA, DELHI-110052 Processing Plant: 1663, HSIIDC, RAI-131029 (HR), CONSUMER CARE NO. :+91 7027375220 Website : wwwsomaniseedz.com e-mail : somanikanakseedz@gmail.com


zSaku;i2

5vl 9Egpb< zszrk fy2 lk\uk2; zsk8kf bg; hfoj g4hdd 5vl mgokEkd ;g6kj ahjpJs ;T ;gj h; gRhd2k ;Tb;; g;kgfk zszrkj zFs[4if y®' lmi2k y2 gdhd2k gzH zs2d ;Tb;; ;g6kj zszrkj zFs[4if y®' lmi2k y2. GH zs2d G; Ggf;[Ek zszrk 9khy Rk2 Rj ajk ;Tb;j lmd zk8kjw 'rhDª0 zszrkd agj. h; zk8kjw 'rhDªd-; 9h8; ;Tb;j zszrk 9kgy. GH zszrk -yge 5vlj 'khv `;k 9Egpb; o¾glkEkj. Rj ajk h;e[skf glkg; P'kz glkEkd zszrkd agj. GHg3k zszrk gRkEk 'y[d zs2j ajk vhl 9khyge. vj;kgjk GH zszrkgj \klugj ahjhvdx h; Ghd2k-lg; GH zszrkj zh6; zsk8kf gakEk fkHx 5vl 9Egpb o¾glkEkj zszrk g;El G4f 'k u[4f jkorgdH fy2 'j, gupj g;H'k4gfk jkord z;glkgE okgf gR gupj g'glm g'glm jkord g;H'k 8jwj 5vl mgokEk Rk2x h; h;e[skf 5vlj ;3kj haed dkj 9Egpb ;Tbg; o¾lkH hug2. GH 5vld s[4r j§gagj ;[>hy2kjx 8kfx gc>y[x ;aky 9kjX sky 9khu y2. 5lvj 9Egpb; o¾glkEkj hR zszrk 9kge gz2k ak¥kEx ykhj2kwkx {Dj aJgup zy gupj aJk2 z;glk jkord 9kge. ;Tb;j U'kjk 5vlj 9Egpb; o¾glkEkd ahjgEpj 0ajd aJ\kE agj H2kj ajk ahjgEp aJuqhbd y2. Ghd2k gRhd2k gmkg3H h'P' M+g'l Ekhs]j zszrkd sFyf ;hjgex Ggfgd GH zszrkj 0ajd h'vkj ;jkj uj;kj. Ghd2k GH zszrk v[haJsg;k3]d uicli2k ahj 9kge 9Egpr GH zszrkj 'kg' g;H'k'kj ;Tb;; gukbi ;jk -mge. h; H2kj 'kg' g;El ;Tb;; gukbi ;jkg3k {hvd fy®'x 9kjX GHg3k H2kj zsk8kf fy2x ;kjw ;Tb; Ghd2k0 GH zszrkj h'bg2 Gg;'kgj zokm gykEk fkH. Rhu ;Tb;; zokm ;jk Rk2 gdhd2k GH zszrkj zsk8kf ;Tb;j 0vjd 9kge.

GH 5vl 9Egpb; o¾glkEkj ahjEgd] ;Tbg; 'rEykj ;gj 'k 5vl 9Egpb; IÌfj "+; 'fkH g'k2lkv]; g'hv 9khdhjDª 9k2 9ho]d ;hj' ajk Rk2. ;Tbg; 8kfj 9Egpb; o¾glkEkj ahjEgd] ap[j ukfkj ;ksd lmk' akgjx gc>y[j 'vk 9Egpb; g4hdd lmkH dkj zkj j§ad 'rEykj ;hj' akgj. H2kj 'kgu0 ukfkj j§ad 'rEykj ;hj' akgj. dkj haed ;[>hy2kjj p[;kf akd; g4hdd Ghj dk; shlhv,j j§ad 'rEykj ;hj' ajk Rk2. H2kj ajk g4hdd 9adTwgjk hf2FQw ;hj' ajk Rk2. 5vlj 9Egpbgjk ;gSakZ3 'fkH 'rEykj ;hj' ajk Rk2. GH zszrkj ajk s[hDªj 'kg' g;kgfk 'rhDªmd ;Thb g;kSakfi0 ;ks ;hj 9kge. GHg3k 'rhDª g;kSakfi ;Tb;; Ggf ;Thb {a;jw 9kjX ;Thb Hfa[3 {alá ;jkHge Rj ajk 'khv `;k 9Egpb; ;gSakZ3 ;hj 'rEykj ;hj' ajk Rk2. ;Thb RFQj sk8rgsgj 'khv `;k 9Egpb; g4hdgdH ;kh3 dk; skh3d hslkH hu2kj ajk skh3d oiEk,pj skQ 'kh Rk2. h6; gzHugj h;e[skf 'rhDªm g;kSakfi 9kjX jkB3Ji2 -ohE; g4hd g;FuJ mkho2k'kuj U'kjk aJZDd ;jk zqYC oiEj 'rEykjj ajk 9Egpbj g4hdgd gmlkH ;gSakZ3 'fk' ajk Rk2. GH zszrkj ajk s[hDª gakEkj GHg3k G;skQ {ak2 y2 gR ;Tb;; H2kj zsk8kfj h'bg2 zokm ;jk Rk0;. Rhu ;Tb; H2kj h'bg2 zokm f;jkH gdhd2k GH zszrk 9kjX 'kh '. 5vlj 9Egpb; o¾glkEkj ajk aJuqbw 'kh ge. GH ahjhZyhd; vkH Gfhoh3 «gfvgfl mJif h3Jh'{gfl¬ g2 ;Tb;j U'kjk 9Egpb; o¾glkEkd gafkhL30 lmkH jkh4ge. H2kj ajk hZyhd 9la hf2FQwd 9khyge. H2k; Gg;'kgj hf2FQwd 9khf'j 'kg' vj;kj; h;e[ 9kjX -';hLa; zsk8kf h'vkhj {hl2k' lkgm.

/Gs_hv_ thshf;

HgsHl < dominic@krishijagran.com

23 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

06

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

hindi.krishijagran.com


;Thb 4'j

GfGvhv g2 g;FuJ; m3kHge Ghd2k-lg; z']kh8; lk\k,p i2 'io hfms hlhsg3t «GfGvhv¬ g2 \kjd jk B3Jvj;kj; @)!^/!& j 'kg' Ghd2k-lg; z']kh8; lk\k,p !@_)# g;kh3 3;kj \[mdkf ;hjge hRg3k ;j haed aJ\kEi lk\j #) pdk,p y2. gRkEk hdhf 'ejd g;kSakfij U'kjk Qªgs @)!#/!$ d $_!@ g;kh3 3;kx @)!$/!% d *_!@ g;kh3 3;k 9kjX @)!%/!^ d !!_$^ g;kh3 3;kj lk\k,pj \[mdkf ;hjhel. H2kj 9hdhjDª hfmsj U'kjk g;FuJ i 2 jkog;kbd s[6 @*_(% g;kh3 3;kj \[mdkf ;jk -mge R®d lk\k,p ;j @_$^ g;kh3 3;kx 9k2;j @%_#% g;kh3 3;k 9kjX gzEk;j !_!% g;kh3 3;k. H2kj skod h'D 'b] @)!^/!& j 'kg' \kjd vj;kjj jkog;kbd s[6 $)_(* g;kh3 3;kj \[mdkf ;jk -mge. g;kSakfij hvGsht h'gfku ;[skj gm1g= g;FuJi2 ;Thb 9kjX ;Tb; ;lrkw sFQix jk8k gskyf; 'b] @)!^/!& j lk\k,pj gv; hug2. GH z[gRkmd

malayalam.krishijagran.com

\kjd vj;kjj ;Thb 9kjX zy;khjdk h'\kmj zhvE t) Gv_g;_ a3fk2; 9kjX gR1` zhvE t) h'_jkgoFuJ0 {ahZyd 9khel. jkB3Ji2 'io hfms 'io {¯akuf 9kjX h'awfj 'kg' ;Thb 9kjX ;Tb; ;lrkw sFQkl2j aJpkzhf; hf2FQk8if G; pib] Zdjj g;kSakfi y2 Rkj 0vjd m[wmd 'ioj {¯akufj 'kg' aR]kAd '[hf2kui 'rEZykx \qhs z,zk8f 9kjX olkp2 9kge 9kjX gupd 4kur z[jYk hfhPvd ;hj'j 'kg' ;Tb;; {hvd sqlrd 'io {alá ;jkH.

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

07


;Thb 4'j

;Thb 'rEzk2; 9kmd Zykf hu'j 'kg' g;FuJ 9kjX h'P' g',;j skod v[hDª FuJ vj;kj 9kjX h'P' g',g; 9zsj ;Thb 5klj ajk h'P' g',; \kjdj 9akgjvf gsgfokj g; 'rEzk2 9kjX mJksr j§ak¡j ahjgRkofkj hyvs G'gtkg2 yZdkYj ;gj. 'kg' @)) hshl2f tlkj w v[hDª ;hjge. GH ahjgRkofkj sk8rgsgj 9zs vj;kj; ;Thb 'rEzk2 hfgEp 9kjX ;Thb {¯akuf 'g kEkx 'okj-lg; -m gRkEk 9kjX zjX ;Tb;; 'kfakfi 9kjX 4jk,; zyr ;jk 5vlj g4hdj 'kg' gaJk¯zkyf aJukf ;hj'j 'kg' zyk2 aJukf ;jk Rk'. GHg3k ahjgRkofk 9zsj !^ 4f holkd aJg2km ;jk Rk'. GH ahjgRkofkj ajk %x))x))) zjX ;Tb;j ahj2kl; lk\khS'd y®'. GH ahjgRkofkj mhdh'h8d 9,p glkEk s[6 z,4rkj #) pdk,p shylk `kh;'. shylkj U'kjk z£khld {ursd h'gpb 8rkf hu2k Rk'. GHg3k v[hDªd \kdj vj;kjj 5klj ajk h'D sFQkl2j 9kh`]; gYQd 9kh`]; h'\kmj z,R[Dª zhvE zsij ;[skj g4j 9kjX 9zs vj;kjj 5klj ajk aJ8kf h'D zhvE jh' g;k3k 9kjX h'P' g',;j

GH z[gRkm h'D sFQkl2j 9kh`]; h'\kmj z,R[Dª zhvE zsij ;[skj g4gj ;2 gR 9zs vj;kgj 'rEzk2; zyo ;jkx ;Thb 'okj 9kjX s¯zrakl zy g;H'k3k0 hf2s; aJhQª2k; zjl ;hjge. gorB6 ;Thb h'gpbO 9kjX ahjgRkofkj 'kg' h'P' g',;j h3s hltkj shw a`ig2 ;2 gR 'okjj lmd oh=d {¯akuf aJwkli 9kjX sqlr z,'8]f ;Thb gYQj aJhdZa8]k 'g kEkd m[jXd¾aqw] \qhs;k aklf ;hj'. 'djj zlhfj 9zsj ;Thb gYQd aJhd;[l aJ\kE ahjge. 'd]skf 8kfj g4hdj %) pdk,pd-; 9h8; ;Thb gYQ akfid t[h' Rk2 'k 4jk,j hv;kj -y Rk2. HF3kjgfvgfl g',; 5j hj;fZ3Jk;vf GFt gtg\lagsF3 «9kHh'9kjht¬ j U'kjk hu2k GH @)) hshl2f tlkjj wj 'kg' zkd 'ejj 9f[mJy 9Eh8 9kjX !^_% 'ejj ahja:;dk 9Eh8 9kge. sqm]ij ;wi hu2kj haed dkj sk,z 3kf -y Rk2 gdhd2k dkj sk,zj ajk GHg3k aJtk:3 -d2kj ;hjgl g'he 9ksukhf aJkAd ;hj' ajk Rk2.

;wigj hfhs]d jvslkH i2 aYi mgEbwk g;FuJ 'gjlij -'Okhfg; g; FuJhv;fj hvav 9kjX ;wij jvslkH -d2kj ;hjge. sqm]iakl;j 'kg' 9h8; 9ksukhf 'g kEkj {gUuprgj -'Okhfg; hv;f hvavx g;v] 9kjX hs6kH -d2kj ;hjge. H2kj skogd hvG9kj9kH j hfgu]p; t) omgskyf ;3khj2kH ;2 gR gRhd2k

08

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

aJ8kf -'Okhf; t) Gv_Gv_ RkuE 9kjX t) G_g;_ h'P'kzj U'kjk -d2kj ;jk GH aJtk:3 zkskfr dkaksfd G; sky -lg; g'2k fy2. dkgd -'Okhfg; hfs4i2k ;wi -d2kj ;hjge. R®d hfs4j 6kHd a3khe2ks g:+kjkHtj 'rEykj ;gj hRg3k jDªvka 9kjX y§u gjkmj 'kg' lk\uk2; y2. H2kj lmgd -'Okhfg; ;wigj hfhs]d jvslkH -d2kj ;hjge. g;FuJj d`rj sgd sqm]i akl;; aJhphYd ;hj GHg3k aJtk:3 'okjd gshl hu2k Rk'. www.krishijagran.com


;Thb 4'j

gP'dk/p[|k hu' 9h8; gupj G; s[4r hdl 5vl 9k lhv y2. H2kj g4hd gupd hfj¡gj yJkz akHge h; 9klhvj 5vl {¯aku {¯akuf

' k'j 'kg' GH'kj H2kj fd[f aJokhd gshl hu2k -mge. filsx mhjskx gP'dkx p[|kx lYCi/@&x ahUsfi 9kjX ak']di fkgsgj g'glm g'glm gYQj 'kg' 9klhvj fd[f aJokhd okhj ;jk -mge. fgjFuJ guE ;Thb h'P'h'urkl2j t) G_g;_ hz,j sgd gupd 9klhvj {¯akuf; 9kmd Zykf hu'j 'kg' GH fd[f aJokhd; okhj ;hjge. Okd'r gR gupd z;glkd-; g'he 9klhvj g4hd {Dj aJgup 9kjX s8r aJgupd

y2. GH u[g2k jkord s[6 {¯akufj ^) pdk,p {¯akuf y2. zqQj sgd 9klhvj g4hdj 'kg' ;s hz£fj uj;kj. hR gYQd ap[ 5vl; g'he glk;vkf ;gj gzH gYQd 9klhvj g4hd zyogd ;hj' akgj.

9k8kj ;kt]j h'fk0 ak' jkvf 4kurkÍ h'dhjd ;jk Rk'. g;FuJ vj;kgj GH hfgu]pj {l,cf gykEkd ;kR]'kyi ;jkj ;`k ;2. g;kgfk 4khl ykdd fkRk' g;FuJi2 4kur sFQklg2 aJgupj h'b2k; hfgu]p huge gR 9k8kj ;kt] f`;kj ;kjgw g;kgfk 4khl ykdd Rk' fklkgm. GH zS'Ìd z;glk 9a'kuj zqvfk g'glgm G; lm'[;d jk4;. #! skv]-lg; hl,; ;jk0; 9k8kj ;kt]

zk

']ohf; h'djw aJwkli «ha_ht_Gv_¬ j lk\ z;glk u[4i2k; ak' akgj H2kj 'kg' g;FuJ vj;kgj jkor; hfgu]p huge gR hR lk\kh`]j 0vjd 9k8kj ;kt] fkH gd0>glkg; GH z[h'8kj ajk 'h£d -y fkRk2 gRf. HskgfH fy2 jkvf ;kt]d !@ 3k z,4rkj 'kg2kgsh3J; hvfkDªj ajk oh=d gfkgykEkgdk lk\kh`]; zk']ohf; h'djw aJwklij 9¡m]d

4kur sFQklg2 -;ge gR jkB3Ji2 4kur z[jYk 9kHfj sgd jkor; 9k8kj; jkvf ;kt]j lmd oh=d ;hj'j 'kg' htgvS'j-lg; zs2zisk huge. vj;kjj h'h\Í gRkofkj lk\ aJkAd ;hj'j 'kg' 9k8kjj z,4rk; 9hf'kR] j§gagj oh=d ;hj'j 'kg' zs2 zisk; 9yk 'ejj #! skv]-lg; gzH glk;j 'kg' 'g kEk Rk' Rkj 0vjd !@ 3k z,4rkj 'kg2kgsh3J; ahjv2 z,4rk fkH.

vk'vQªkH' ;j; h'P'd z']kh8; a k 9kglkvfi ;Thb okmjw

;Thb okmjw

;Thb okmjwj 9zsi2k ;had a ; g4hd/skh3x 'kmkfx s¯zraklx aßaklfx ahL3Jx Z3kt 5khs],x skvjXs {¯akufx 5[l {¯akuf HF3kj Qªha,x hz£f ahj;Lafk 9kjX 9fr vj;kji ahj;Lafk zy g;kSakfi 4'jx Hdrkhugj oh=d 4'gjgj 9kagt3 `kh;'j 'kg' ah `k;; ;Thb okmjw ajEhd] ;ha vk'vQªkH' ;hj'-lx h'Okaf 9kjX ;Thb 4'j; aJ;khpd ;hj'j 'kg' gRkmkgRkm ;j;

Rahul :9891339440

hindi.krishijagran.com

Ruby : + 91 99991 42633

Afsana : + 91 98918 99322

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

09


;Thb 4'j

H5g;k; akHge gskuij lm 8kfsFQi gskuig2 {']j;j {¯akuf 9kjX gRkofk vlkHge dkd H5g;kj h'gpb gRkmukf aJ h'awf ;jk \kjdi2 zy;kji z,Zyk H5g;kj 9kge. H5g;k Z'w] o2¡i ;kR]Qªsj 9¡m]d gupj ;kR]j aJp,zk ;hj 9kpk ;gj gR gd0>glkg; ;Tb;; phDªpkli ;jkj aJ2kz; hfj¡gj vlkH jkh4'. GHg3k z,'ku gskuig2 H5g;kj Z'w] o2¡ij z[gRkmd z,Zykfj gv2kjgsf {u2p,;j 9EZyi; ah62kH. gskuig2 z,'kud ;2 gR H5g;k hR 8jgw ;Tb;; phDªpkli ;hjge gz2k G; aJp,zfi2 augYa y2. H{hj2kj ;®lk 'okj; j4k'j 'kg' vj;kgj fis glhad H{hj2k {alá ;gjkEkj hR

h'h\Í vyjd z,Zykj U'kjk 9kg2khod ;jk ;kR]Qªsj {gL+4 ;hj gskuig2 ;2 gR gupd Ggf 8jwj ;Thb zhFslfj 9kg2kof ;hj ;Tb;; ;Thbd hthog3hl;jwx fmui s[Dª glf/gufx {']j;j {aR[Dª aJg2kmj h'b g2 aJhpYd ;jk G; aJp,zfi2 ;kR] y2 hRg3k H5g;k \klugj aklf ;hjge. ;Tb;j 9k2; u[m[f ;hjge hRg3k zgakf gskuig2 vkHge gzH zgakf; aqw] ;jkd H5g;k ;Tb; s[4r \qhs;k aklf ;hjge.

u[mú {¯akufd dTdi2 Zykfd s8r aJgup jgd mk4ij {¯akuf h'P' Zdjd hfoj G; \k g'glm ahjv2 aJkAd ;hjge. 9kho \kjd h'P'd z']kh8; mk4ij {¯akuf ;jk gupj hlZ3d aJ`s y2. h;e[skf Ggf jkor 9kge R®d mk4ij {¯akufd hfj¡gj 'Th ;hjge. Ggf jkorj h\djd s8raJgup G; y2 hR dTdi2 z']kh8; u[mú {¯akuf ;jk jkor y2. GH jkord gRkEk * j ajk !) 'ejd 'y[d {Íhd ;hjge. GH ;`kj a[hB3

s8r aJgupj ap[aklf sFQi 9¡j hz, 9kR]H G; ;kR]Qªsj zs2 ;2. gd0> ;2 gR GHg3k s8raJgup g;k/9akgjh3\ gt2hj g5tkgjvfj 9h8;kji 9kjX ;s]vkjij ahjpJsjw ahjwks y2 gR !) 'ej aqg'] s8raJgup R®d mk4ij {¯akufd bB6/zAds 9kjX h'md 'e]d vd[`] Zykfd 9khelx 9khod dTdi2 Zykfd 9khy -mge. ap[8f sFQig2 ;2 gR u[mú 9kjX zk£i {¯akufj m[wmd 9kjX skQkd 'Th j ;kjgw gRkEk 'ej mk4ij z,;lf g;FuJ 9kjX hsL; jX3 z,4rkd 'Th akHge. gd0> ;2x 9khs ahjpJs ;gjk Rkgd ;Tb;j 9k2 'Th y®' akgj. H2kj 'kg' 9khs R[E;g;k gaJhjd ;hjgek. GH 'ej mk4ij z,mJy; ;Tb;; aJk2 @)) g;kh3 3;kj jkhpj \[mdkf ;jk -mge. GHg3k mk4ij z,;lfj 'kg' Ghd2k-lg; ;jk z']kh8; \[mdkf y2. Ggfugj mk4ij {¯akufd 'Th gykEk gupj 'kg' \kl y2. H2kj ajk ;Tb;j 9k2 u[m[f gykEkd g'he zs2 fklkgm.

10

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

malayalam.krishijagran.com


;Thb 4'j

u[H 'ej h\djd ukhlj 9ksukhf y®' 'Ì< jk8k gskyf

g;

FuJi2 ;Thb sFQi jk8kgskyf hzgn uk'i ;gj gR 9fkmd u[H 'ejj h\djd gupd ukhlj 9ksukhf ;hj' lmi2k fy®'. gzkf;kgl 9khs ukhlj {¯akud 'Th d zYs ys. 9kgakfk; ofk' hu0> gR gupd sky 'Th gakEkd 8rkfd jkh4; g;FuJ vj;kgj h;e[skf skyj 9ksukhfd aJhd'Ì lmk'. Rhu d`rj sgd gupd @)!^/!& d skyj s[6 {¯akuf @@_(% hshl2f 3f -yge dkgd gRkEk 5vl 'ejd sky {¯akuf !^_#%

hshl2f 3f 9khel Rj ajk ZaB3 gR GH 'ej sky {¯akuf aJk2 ^_% hshl2f 3f 'kh ge. lmgd hzgn ;2 gR vj;kgj mJksrj 9k2 u[m[f ;hj'j 'kg' aJhd'á Rkj 9¡m]d vj;kgj g;H'k8jwj ;kR]Qªgsk 9kjS\ ;hjge.

Zsk3] 5[tj 'kg' ;w]3;d gslk

;

w]k3; vj;kgj okf[Ekji @)!* d 9k¡jkB3Ji2 9gm]hf; 9kjX hsgl3v 'rEzk2 gslk 9kg2khod ;hj' -m 9kge. hfhPvd gR GHg3k gslk gupd a[hB3;j 4kurkÍd gokj hu2kj {gUuprgj ( j ajk @) okf[Ekjij h\djd g',l[jd 9kg2khod ;hjge. GHg3k zs2d ;w]k3;j ;Thb sFQi ;Tb k 'k2gj gm1=kH ;2 gR ;w]k3; gupj 9fr jkor; Ggf z,'ku hu2k aJ`s jkor y®'. lmgd gd0> ;2 gR 'kojkj 5vlj 9h8; {¯akuf gykEk 9kjX dkj aJhdhugf {ag\kmj ajk gupd ;[gakbwj zszrk jajk hfokd ak' akhj. GH gslkd ;Tb;j 'y[gYQi2 zy\khmdk ' k'j 'kg' gupj g;H'k4gfk \kmd gjkt/gP'k ;jk -mge. HskgfH fy2 GH gslkd ;Tb; 9kjX ;Thb {ursi; Gg;lgm zy\khmdk ;jkj z[gRkm aJukf ;jk -mge. HskgfH fy2 vj;kgj g;H'k3k0 Z3k3]/9kgak 9kjS\ ;hjge Rkj 9¡m]d vj;kgj ;jgakgj3vj sk8rgsgj ;Tb;;j ajk 'kojk aJkAd ;hj'.

ukhld % pdk,p hoGvh3 gpb y0; B3Ji2 ukhl hsl Gvhvg2vgf g;FuJj ajk gjhoZ3kj ukhlj ajk % pdk,p hoGvh3 gpb ;jkj Ghal ;hjge. H2kj 'kg' Gvhvg2vfj 98rY z[gjp 9kmjEkgl aJhdhfh8 sFtlj lmd h'D sFQkl2d 9kj_g;_ sykof; lm ;gj. 9kmEklj sgd gupd hoGvh3 lgmkEkj ajk 'rEzkd 'y[d zszrk -yge. g'Jht, sky hoGvh3 j ;kjgw mJky;; {Vv uksd akHge.

jk

ukhl hsl G; lc[ {gurkm y2 hR gup; g'glm 9,pd hfoj Ysdkj sgd ;ks ;hjge. ukhl hsld g;H'k aJ;kjj ukhl {¯akhud ;jk Rk2 hRg3k g;H'k3k0 'JkFt fkgsgj g'gv. www.krishijagran.com

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

11


c-wk

;Thb h';kpj 'kg' GgmJkg;s g5tkgjvf 95 HhFt2kj m6f ;Thb; gpJB6 ;jkj gvB3k vhl 9kge. \k jdi2 H2kj 'kg' ;Thb gYQj 'rhDªmd g;kSakfix vj;kji h'\km 9kjX ;Thbj h'h\Í Gv®heg2f aJ2kzjd. ;Thb h';kpj G; tknj 9,p ;Thb jzk2fj hf\]j ;gj. ;kjw vj;kjj lYr @)@@ -lg; ;Thb {¯akuf 'g kEk 9kjX ;Tb;j 9k2 u[m[f ;jkj. dk; a[jk ;jkd ;Thb jzk2f gYQj G; s[4r \qhs;k -yge. gak;/ad,m 9kjX gjkmj ajk 5vlj z[jYkd ;Thb jzk2fj s[4r \qhs;k `kg;x hRg3k g;kSakfi ;Thb jzk2fj hfs]kwj 9kjX h'djw ;jkx dkg;k g;H'k3k0 g;H'k 8jwj zszrkj zFs[4if y®' lmi2k y2. ;Thb jzk2f gYQ; 9kmd Zykf hu2k 9kjX Ggf 8jwj zszrkgj R[hoj 'kg' GgmJkg;s g5tkgjvf 95 HhFt2kj m6f ve2kh3o G:3j 9¡m]d ^ o[f @ )!& j ;jk -mge. GH zs2d GH g5tkgjvfd !! s[4r ;Thb jzk2f g;kSakfi zuzr y2. H2kj 'kgu0 9kjX ;Thb jzk2f g;kSakfi0 gzkf;kgl GH g5tkgjvfj 9,p y®'. h5h;j U'kjk 9kg2khod G; gvhsfkjd GH g5tkgjvj % o[lkH @)!& j vFtim=d t) 9o[]f hz, -zfix tk2gj:3j gogfgj yh3];klvkjx ykhj2kwk vj;kjx t) ht_ ;kf[fgmkx 98rYx vkHhF3h5; gagfl 95 gahZ3vkHt gjhvht{o GFt g\g3gfhj «G5GvGvG9kH¬ j U'kjk l£ ;jk -mge. ;Thb jzk2f gYQd uicli2k zs2j ajk ;kR]jd h'haf -zfi; GH g5tkgjvfj Gmhoh;{h3\ tk2gj:3j sgfkhfd ;jk -mge. GH g5tkgjvf ;Thbj lmd zS'Ìid !$ 3k s[4r h'Fu[j 0ajd ;ks ;hj'. !_ GHg3k g5tkgjvf ;Thb 9k8khjd {gurkm R®d ;Thb jzk2f zkj 'iox 'kg2kvkHtx 'kg2kgahZ3vkHtx 5ks] gshegfhj 9kjX 9fr zS'Ìid gYQj 9kHfi 9kjX fihdmd gYQd zyk2 ;hj'x Rkj 'kg' g5tkgjvf g;FuJ 9kjX jkor vj;kjx vj;kjj lmd oh=d h'\km ;Tb; zsqy 9kjX 9fr zS'Ìid glk;j lmd h'vkj h'sp] ;hj zsk8kf {hl2k'. @_ zuzr g;kSakfij hfs]kw 9ksukhf/jAdkhf 9khuj gYQd aJpkzhf; 9kjX g3;hf; zygRkm aJukf ;hj'. #_ gupj ;Thb gYQ; phDªpkli 9kjX uicli2k ;hj'j 'kg' m[wmd ;Thb 9kukÍ; {hvd uksd {alá ;jk'j 'kg' aJ2kz ;hj'. $_ Gg;'kgj vj;kjj U'kjk vglkEk g;gSaf z[jhYd 4kurkÍ mgokEkx @)@@ -lg; ;Tb;j 9k2;

12

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

u[m[f ;jkx g;1pl h';kgpgj ;Thb h';kp 9kjX gs; Hf HhFt2k 9khu h'b2 zhQª2dkgj \km -l H2k; 9kmd Zykf hu'. ^_ H{fkHg3t gfvfj m[wmd h';kp lYr; mJyw ;hj' 9kjX @)#) -lg; GH lYr; aJkAd ;hj'j 'kg' akjup]i 9kjX zYs fihd hf2s; 'rEZyk mJyw ;jkd zygRkm ;hj'. &_ GH g5tkgjvfj zuzr g;kSakfi fEif ;Thb g3;hf; ahjgEp -sQi aJtk:3 hR of Z'kZyrj 'kg' z[jhYd y2 dk; 9kmd Zykf hu'. *_ GHg3k Gvheg2vf Ggf aJtk:3; ygdk¯zkhyd ;hj' hRg3k lkl hdg;kgf glg'lj y2x Rkj h'bkDªdkd !(&! j 9¡m]d 'm]i;Td ;jk -mge. Ggf aJtk:3j h'P'Zdjd 9kdgjkEk -mge 9kjX Ggf -';hLa; jzk2f h'Okf; {alá ;jk -mge 9kjX z[jhYdx 9kh`]; zZdi2k g3;hf;; 9kmd Zykf hu2k -mge. (_ ;Tb;; ;Thb jzk2f; {hvd zs2d {hvd skQkd {agRkmx 'rEykjj g3;hf; 9kjX z[jhYd gZaJ h;3j 'rEykjj h'bg2 zokm ;jk GH g5tkgjvfj [s[4r {gUupr y2. !)_ ;Thb RFQ;jw; 9kmd Zykf hu ;Tb;j ;Thb 4jv; ;s ;hj'j 'kg' ;ks ;jk. !!_ ;Tb;; hphYd ;hj'j 'kg' ;Tb; hsh3,x gvhsfkjx ;f5kgj£x gmkB6ij 9kg2kof ;jk 9kjX z;glk uk'i; 9¡\[]Dª ;hj ;Tb;j 9kjX jkor h'b2kj hphYd ;jkg3k0 GH g5tkgjvj lYr y2. !@_ GgmJkg;s g5tkgjvf 95 HhFt2k Gg;'kgj 'iox haho9kj 9kjX ;Thb jzk2fj 4jvj tk3k jkh4'j 'kg' aJhd'á y2. gYQEkj 9kjX jkorEkj ;i3 z,Qªswj tk3k; gP'2kj ;jk aJk`hs;dk y2. !#_ GhvG59kH ;Thb 9kjX ;Tb; ;lrkw sFQkl2j U'kjk z£khld gRkofk gfvgfl yh3];klvkj hsefx aJ8kfsFQi 5vl 'isk gRkofkx sThD;k Z'kZyr ;kR]x ;Thb {urkhf;x Z3[gtF3 gjht aJgmJs Hf GmJi;klvkj Gt[g;vfx aJ8kfsFQi hz£f gRkofk 9khu; 9km' k'j 'kg' aJhd'á. !$_tkDªj 9kjX mJksr Z'kZyr ;s]vkji; gahZ3vkHt GhF3/t3vj zs2d 9kjX {hvd skQkd {agRkm ;jkj Okf hu2k. Rkgd gahZ3vkHt; okhf'[ h o 'k 9k;hZs; \kgE g4kEkd dkj h'bkDªi;jw; gpb ;hj' ajk Rk2. GhvG59kH j U'kjk G; 9U\[d 9kjS\hw y2. hindi.krishijagran.com


g;kSakfi 4'j

;kfyk 'kg2kg3; ;Tb;j h'P'kz jdi2 ;Tb; g4hdd zuk2 G; fd[f hum¡ hlh4ge. \kjdd -ohE; g4hdj aJvlf hfj¡gj 'kh ge. ;Tb; -ohE; g4hd; mJyw ;hjge. -ohE; g4hd aJkvif \kjdj 8gjkyj y2. -ohE; g4hd; 9kmd Zykf hu'j 'kg' vj;kgjk aJ2kz ;hjge. -ohE; g4hd; 9kmd Zykf hu'j 'kg' 'rhDªmd gYQj ;Thb g;kSakfi0 ;ks ;hj 9kge. ;kfyk yk'v] ;Tb;j 'kg' -ohE; ;Thb aJtk:3 -d2kj ;hjge.

9kjX ;kfyk vh2l hf{h3Jg2F3 s[4r aJtk:3 y2. GHg3k aJ t k:3 zyogd gakt 'gjjx gakt 'kmx Gh5tx gZ3s 'gjj 9kjX skZ3kt] Gh5tx 'mk sk4ij hf2hFQd ;gj. GH aJtk:3j g;H'k4gfk ;Thb h'P'h'urkl2j ajk0 zyk2 -lge. 'd]skf GHg3k aJtk:3 ;Tb;j 'kg' g;kSakfij 0vjd A+kF3 gmJk` aJgsk3jx Qªa skg;]3d {alá 9kjX ;Tb; GH aJtk:3; aeFu aJg3:3j 9kjX vh2l hf{h3Jg2F3 y2. GH aJtk:3d ;hjge. Rhu ;Tb;; \kl {¯akuf lkgm gdhd2k s[4r j§ad ;kfyk '[Z3jx ;kfyk 'kg2k Qªapil gd0>glkg; -ohE; g4hd ;hj' lkhm'.

\k

GHvhaGs gmkLt< a[hl z[jYk gpJB6 h';La

z

s2j lmd \kjdd g4hd ;jkj a hd zlhf -yge. ;Tb;j 'kg' fd[f g3;hf; mJyw ;hjge. gRgfugj g4hd ;jkj a hd zlhf -yge gzHugj ;Thb {¯akufgdk ahjEd]f 9khyge. ;Thbj h';kp gykEkj lgm lgm 'y[gdk zszrk0 gu4k gakEk -mge. gupj g;H'k3k0 tknj g;kSakfi GH zszrkj ajk hfokd ak'j 'kg' zsk8kf huge. GH hupd gupj 9kmjw[Ek g;kSakfij GHv haGs HhFt2kH g;H'k3k0 aJp,zfi2 ;ks ;hjge. ;Tb;j hydj 'kg' g;kSakfij U'kjk {Vv m[wmdR[Dª ;i3fko;x g\>;[jfkp;x 9adTwfkp; 9kjX a[hl h';kp hf2s; {alá ;gjkEk -mge. dkgd g;kSakfij U'kjk ;Thb; 9kjX gpJB6 ;hj'j 'kg' G; fd[f aJtk:3 'kg2k5kh3]lkHokjj j§ad gshl hu2k -mge. g;kSakfij U'kjk hfhs]d aJtk:3 GHvhaGs gmkLt ;Tb;j skod 'y[d glk;haJ2 -yge. GHg3k G; -oE {']j; y2 hRg3k z;glk 8jwj 'djd 'y[gYQi2 gakb; dD; 'g kEkd zyk2; y2. GHvhaGs gmkLt; G; h'gpb 8jwj aJtk:3 y2 R®d g'hv;[lkj/9k']Z;[lkj sk2g;kjkHok «g\s¬ zqYC oiE 9kjX ukfkokdi2 j§ad `kg; Rkj aJ\kE

malayalam.krishijagran.com

'rka; y2. akfid cqlfpil gykEkj lmgd H2kj a[hl 9kjX hpakj U'kjk gzkf;kgl 9Egpkbw -y Rk2. ahjwksd GHg3k 9h8;ds ;gSakZ3 9kjX zq Y C dD; 5vl-lg; -l gRkEkd s[4r \qhs;k aklf ;gj. GHvhaGs gmkLt {¯;T B 3 j§gagj hpakd; gvh3, ;hj dk; 'g kEkd zyk2 ;gj. H2kj ahjwksd 5vlj ajk ykl8i2k gykEk uqj y2 9kjX 5vl gz{o -y agj. GHg3k gakb; dDj aJg2km ;jkd zyk2; y2. lmgd GHg3k a[hlj z[jYk ;jk 9kjX hpak; phDªpkli ;hj a[hl ;i3 9kjX gjkm aJhdgjk8i Ysdk aJukf ;gj. GHg3k hpakd sk2hvhl2k ukm; ah62kH Rj ajk 5v5jkx fkH3Jgofx vkl5kjx g;lhe2ksx ho,; 9kjX ;akjj ugj gakb; dD; Zykfk¡j ;jkd zyk2 ;gj 9kjX hpakj 9Egpkbw Ysdk ' kH. GHg3k aJtk:3 ;Tb;j 'kg' g;kgfk hyjkd-; ;s fy2. GHg3k g;El hpak; 'g kEkd zyk2 f;gj 'j, 5vlj ajk ykl8i2k j, uqj ;jkd zyk2 ;gj. GHg3k aJtk:3 Gg;'kgj a[hl; z[jhYd ;gj.

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

13


g;kSakfi 4'j

hv9kHh'9kjhv g2 G:za3]j 'kg' ( gahZ3vkHt g3;hfg;l; mJif hvmgfl hug2

g;

FuJi2 ;i3fkp; g'kt] 9kjX a¥i;jw ;hshd «hv9kHh'9kjhv¬ g2 ##&ds hsh3,d G; m[jXd¾aqw] hfw]2 l2. GH hsh3,d g'kgt] ( ;i3fkp; g3;hfg;l; G:zgak3]j 'kg' gjhogZ3Jvfj 9f[shd hug2. GHg3k gjhogZ3Jvf ( «#¬ j 9¡m]d 9ksukhfj 'kg' 9f[gskhud ;gj. hR g3;hfg;l; G:zgak3]j 'kg' gjhogZ3Jvfj 'kg' 9f[shd akH dkd % 3k 9adTwp;x @ 3k ;i3fkp;x ! 3k g\>;[jfkp; 9kjX ! 3k cqffkp; (Acaricide) 9kge.

9adTwfkp;d vkl5kj hslvj HFtkvklh5{hjf/hs`kHl/vht2kx gsgvkvkh5{jf hs`kHlx gt:;f 5kHf g;hsg;glgj g:+kgjk`l/tkHhs`kHlx \khmjuk g;hsg;l 9kjX HFtkhZ3J g j 9hsg3J k lx ha9kH HFtkhZ3J g j 5+kokvhl{jfj ugj g3;hfg;l; gjhogZ3Jvfj 'kg' 9f[shd ak2. H2kj 'kgu0 ;i3fkp;d vkHgjkgsokHfx stkf] Hfgvh:zvkHt hlhsg3t 9kjX g:+kgjk5fkakHjx

;T

hb gYQd h'4rkd g;kSakfi gjhlo HhFtkj GH g;kEk3kj cjXEk lk\d 'Th

-yge.

g;kSakfi gRkEk 'ejj d[lfkd cjXEk lk\ ^^_%@ g;kh3 3;kj ajk 'kh

GH 'ej &&_@% g;kh3

-yge. GH g;kEk3kjd g;kSakfij gjh\hf{ 'kh

Product Name

Registration Type

Company Herbicide

Indosulfuron-methyl-sodium

Sulphur Mills

9(3) for Export

Bhagiradha Chemicals and Industries

9(3) for Export

Deccan Fine Chemicals India Pvt. Ltd.

9(3) for Export

FlazaSulfuron

Pl Industries

9(3) for Export

Mesosulfuron-methyl

Sulphur Mills

9(3) for Export

Amitrole Chlorthal-dimethyl

insecticide Cvromazine

Modern Insecticide

9(3) for Export

Chlorfenapyr

Parijat Industries

9(3) for Export

Fungicide Pyrifenone

Sajjan India

Acequinocy

Bhagiradha Chemicals and Industries

9(3) for Export

Acaricide 9(3) for Export

akhjokd HFtkhZ3J; GH g3;hfg;lj a¥i2wj 'kg' 9f[shd ak2. H2kj lmgd ak2ji9g5ff «9adTwfkp;¬x z¢f HhFt2k 9kjX Ggvh;{gfkhvl (Acequinocyl), \mijuk g;hsg;l GFt HFtkhZ3Jj g3;hfg;l; hv9kHh'9kjhv g2 gjhogZ3Jfj 9f[shd hug2.

gjhlo HhFt2kj cjXEk lk\ !^/!# pdk,p 'kh ge

%*&_*& g;kh3 -y -mge. H2kd *_*! pdk,p

dkgd gRkEk 'ejj d[lfkd GHg3k (#_!( g;kh3

'Th

s[6 lk\ 9khel. gjhlo HhFt2kj ;Thb aJtk:3

-yge. gRkEk 'ejj d[lfkd GH g;kEk3kjd

GHg3k %$)_@^ g;kh3 9khel.

;Tb;d hfoj G; g'glm ahjv2 akHge. gjhlo

g;kSakfij 9akgjvgfl lk\d &_!! pdk,p

\kjdi2 ;Thbd G; h'4rkd fks y2. GHg3k

-yge h; gRkEk 'ejj d[lfkd g;kSakfij

g;kSakfi \kjdj lmgd h'P'j g;H'k4gfk gupd

'Th

lk\ gegAdS'jj gpb-lg; !)(_( g;kh3 y2.

14

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

;ks ;hj 9kge. www.krishijagran.com


g;kSakfi 4'j

9flkHf ;Thb 'okgj zThB3 ;hj gjkomkjj fd[f z[gRkm

\k

jdj \hEbrd {o¾l GHg3k ;`k g;kgf0 l[;kH jkh4' gfkEkgj. ;Thb gYQd g3;hf;j ;kjgw hfj¡gj ahjEd]f -yge. GH ahjEd]fj ;kjgw ;Tb;j U'kjk g4hd ;jkj a hd0 ahjEd]f gykEk guh4'-l gakEk -mge. Rhu ;Tb;; g;kgfk ;Thb aJtk:3 'k RFQ h;hf' lkgm gdg¡ gd0>glkg; g;kgfk htlkj 'k' 'Ty¯ u[;kf-l Rk' lmi2k y2 h; Ghd2k GHg3k aJhQª2k gpb -yge. Ghd2k ;Thb H/;s]kvj zs2 9khyge Rkj ;kjgw ;Thb g;kSakfi ;Thb aJtk:3j 9flkHf h'Qªi ;hj 9kge. Ggf 8jwj g;kSakfij mJksiw gYQd gjkomkjj z[gRkm {¯aÍ -yge. ;Thb 9flkHf ;jk ;jk h;e[skf g;kSakfi GgmJkZ3kjx h'myk3x GmJi/g'mJix h;pkf aHF3 Ggf y2 hR GH gYQd ;ks ;hj 9khyge. GmJi/g'mJij z£kl; hygdp hmji gmkZ'ksig2 -;ge gR gRkEk u[H 'ejd ;Thb gYQd H/;skv]j gQªo ;Tb;j skod 'y[d 'kh ge. \kjdi2 ;Tb; 'Ty¯ ahjskgw HF3kjgf3 9kjX Zsk3] g5kfj 'rEykj ;hjge. hygdgp ;2 gR H2kj ajk mJksiw gYQd gjkomkgjk 'kh '. a k/hl4k R[E; hR hf'f[Ek y2 gd0>glkg; 9flkHf h'hogfvj sk8rgsgj gjkomkj ak'. gd0> ;2 gR 9khs 9kpk ;hjgek gR 9fkmd huf # j ajk $ 'ejd H2kd u[m[f 'Th y®'. g;gf;[Ek y®' \hEbrd? \kjdd 'Ty¯ ahjskgw g4hd ;jk Rk2. g'glm g'glm jkord g'glm g'glm 5vl mgokEk Rk2. \kjdd ;Thb RFQ 9kjX 9fr ;Thb aJtk:3j 'rEykj 'Ty¯ ahjskgw y2. Ggfgd Rhu 9flkHf ;Tb;j GH aJg2kofi2dk; a[jk ;jk Rk2 gdhd2k H2kj ajk G; tknj ahjEd]f ;Thbd 9khy' akgj. GHg3k ahjEd]fj sk8rgsgj ;Tb;j oiEfd m[jXd¾aqw] ahjEd]f 9khy' akgj. GHg3k hfhPvd gR 9fkmd zs2d 9flkHf ;Thb 'okjj y2. GHg3k0 l[;kH `;k fkH gR 9flkHf ;Thb 'okj; gmkg3H gup\jd aJhQª2kd 9ykd ;gs0 %/^ 'ej zs2 lkhm'. H2k; 9kmd Zykf hu2kd vj;kjj \qhs;k 'y[d s[4r y®' akgj. hindi.krishijagran.com

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

15


g;kSakfi 4'j

;s ahjpJsd 9h8; {¯akuf

;T

bg; gRhd2kH g4hdd 5vlj 0ajd h;e[ 4jv ;gj gdhd2k gd0>glkg; GHg3k \kgE gR g;gfugj \kl ;Thb aJtk:3 ak' akgj 9kjX gd0>glk;; gvh\, y®' akgj. ;Tbg; GHg3k \khE' lkgm gR ;kjw 9kskj ;Tb;; 9k2d 'Th 9kEpr; y2 h; g;hd2k'k/g;hd2k'k ;Tb;j 9kmd GHg3k zszrk hfPv2 9kgy gR gzHg3k h; g'JFtj aJtk:3 h;hf' Rkgd gd0>glk;j gvh\, y2 9kjX \kl aJtkg:3k ak' akgj. H2kd 9khs ;`k -; 9kgek G; Ggf g;kSakfi hR ;Tb;j 9k2 'Th 9kjX gvh\,d m[jXd¾aqw] \qhs;k aklf ;hjgek. fij Hhjgmvf G; Ggf;[Ek g;kSakfi hR ;Tb;; g3kakl hz£fj sk8rgsgj gd0>glk;j 9k2 'Th ;hjge. GHg3k z;glkgE ms akH gR \kjdd g3kakl hz£fj vkhyuk hfj¡gj 'Th akHge. Ggfgd fij Hhjgmvf ;Tb;; g3kakl hz£fd 9kEpr;i2 zksmJi {alá ;jkHge. HskgfH fy2 GHg3k g;kSakfi ;Tb;; g3kakl

hz£fj h'bg2 zsg2 zsg2 zokgmk ;hj 9kge. g;kSakfij 0vjd g3kakl hz£fj ajk -l hZaJ,;l hz£fx hah\hv akHa 9kjX ha/akHav {alá ;jkHge. g;kSakfig2 mJky;; aJtk:3j lmgd vkgak3] hvgZ3gsk hu 9kge. Rhu g;kgfk ;Tb;; zszrk y2 gdhd2k g;kSakfij lmd hv8k gRkmkgRkm ;hj' akgj. m[wmdj gYQd fij Hhjgmvfj aJtk:3 GH gYQd Gg;'kgj haed fkH. z;glk aJtk:3 {Vv m[wmdj lmgd -d2kj ;jk Rk2. fij Hhjgmvfj mgEbwk hvgZ3s phDªpkli y2. aJtk:3 \klugj ajiYk ;jkj haed 'okjd gshl hu2k -mge. GHg3k aJtk:3 ;Tb;j 'kg' lk\uk2 -yge.

gy:zkmfj 'kg2k5h3]h5g;vf augYa

gy

:zkmfj hf{h3Jg2vf aJkHg\3 hlhsg3gt gupd g\kofj zqYC dDj 9\kEj ;kjgw ' k ;[gakbwj zszrkj 'kg' gc>y[j 9k3kd 'kg2k5h3\h5g;vfj aJ2kz ;hjge 9`]k¯ gc>y[j 9k3kd zqYC dD; 'g kEkj aJ2kz ;hjge.

;s gykEk; j4k' ajk Rk2. 9kgakfk; ofk0> gR 'kg2k5h3]h5g;vfj hupd ;ks ;hj'j 'kg' g;kSakfij Ggvkgvsj 'kg2k5h3]h5g;vfd 9k8khjd u[H hufi2k ;f5kgj£d a[jZ;Td ;jk -mhel.

zk8kjwgd g;kSakfig2 9k3k; h\3khsf h'!@

GHg3k g;kSakfij gakb; dDgj \ja[j

9k2jf 9kjX 5hl; Ghetj skQk; ' kH. H2kj

aJtk:3j hfs]kwj hupd h'md @% 'ejj ajk aJk2

5lZ'j§ga m\]Edi shylk 9kjX hpp[d 9k2jfj

&) 4f gupd ;ks ;hj 9kge.

KISANeSTORE India's First Agro-estore www.kisanestore.com ¾uzqíkkuLkku ÃkkuíkkLkku ykuLk÷kELk Mxkuh

16

¾uíke MktçktrÄík ík{k{ [es ykuLk÷kELk {tøkkðku yksu s www.kisanestore.com Lke {w÷kfkík ÷ku

Mk{økú ¼khík{kt ðeLkk {qÕÞ £e-nku{ rzr÷ðhe 1800-270-1-271

f]r»k òøkhý E-fku{Mko {erzÞk ÃkkxoLkh

ík{u ík{k{ «fkhLkk çkesºk ¾kíkh, fexLkkþf Ëðk, sirðf ¾uíkeLke [eòu, ËðkykuLkk AtxfkðLkk ÃktÃk, ÃkkýeLkk ÃktÃk, ¾uíkeLkk ykuòh, f]r»k {þeLkhe, S.yuMk.yu{.{kuçkkE÷ Mxkxoh, Mkkih WíÃkkËLk, rfMkkLk xku[o, ÃkþwÃkk÷Lk Ëðkyku, f]r»k òøkhý Mkk{rÞf íkÚkk yLÞ ½ýeçkÄe [esðMíkw rfMkkLk-E MxkuhÚke ykuzoh ykÃke {tøkkðe þfku Aku.

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

malayalam.krishijagran.com


c-wk

haGsGsG9kH j 'khb]; ;f5kgj£ h;2 gpJB6 9khel

;T

hbj gYQd \kjgd hfoj G; g'glm ahjv2 Zykaf ;hjge. 9kho GH gup ;Thbj 'rEzkh2; gYQd gmkg3H h'P'd gfdTd¾ ;hj 9kge. lkhmgl mk4ij {¯akuf y0; 'k 9fr ;Thb {¯akuf. gupd ;Thbj 'Th Z'j§aj ;Thd¾d ;Tb;; 9k8[hf; ;Thb g3;hf; 9kjX aJtk:3j {alá ;gjkEk ;Thb g;kSakfi;. hR ;Thb g3;hf;j sk8rgsgj ;Tb; \kl {¯akuf ;hj 9kge. gupd -y `;k ;Thb {¯akufj haed 9khs Ghd2k0 gupj ofdkj ga3 \jk'j 'kg' 9h8; ;Thb {¯akufj uj;kj. Ggfgd m[wmdj ;Thb jzk2f 9kjX g3;hf; aJtk:3 'y[d s[4r \qhs;k aklf ;gj. GH z;glk ;Thb jzk2f g;kSakfi; Gg;lgm oh=d ;hjge haGsG59kH. haGsG59kH «gahZ3vkHt gsf[g5;vkj GFt 5s]][gl3kj Gvheg2vf 95 HhFt2k¬ j ;Thb jzk2f gYQd 'y[d m[jXd¾aqw] gRkmukf 9kge. H2kj sk8rgsgj gup\jgdH fy2 'j, h'P'j g;H'k4gfk gupj ;Thb jzk2f 9kjX 9fr jzk2f hfs]kdk g;kSakfi; Gg;lgm G3k s£d -l 9khyge. GH 'kgjk haGsG59kH g2 'khb]; 9k¡jkB3Ji2 gmkB6i 9kjX aJup]fij 9kg2kof ;hjge. GH 9kg2kof jkoZykfj gmklai2k vyj o2a[jd ;jk -mge. GH 'kj ;Thb jzk2f; 9kjX gpJB6 ;hj'j 'kg' 9kjX ;Tb;; H2kj aJg2kmj {hvd a hdj h'bg2 -; 9h8; vv]k ;gj. GH 9k¡jkB3Ji2 ;kR]Qªsd ;Tb;-lg; ;Thbj zh6; g3;hf; -l gRkEkd vv]k ;gj gR g;gfugj ;Tb;;

www.krishijagran.com

'Ty¯ ahjskgw 9k8[hf;dkj lmgd oh=d ;hj' ajk Rk2. ;kR]Qªsj 9kjS\hw haGsG59kH j gaJhvgtF3 aJuia ugEH gEl;ks GguJvj lmd ;gj. H2kj haed 9yk gthlgm3gv ;Thb jzk2f zS'Ìi g;H'k3k0 h'b2j 0ajd vv]k ;gj R®d ;Thb zS'Ìi h'b2 9¡\[]Dª ;jk -mge. GH z[gRkmd Hgfvh:3vkHt HhFt2k hlhsg3tj gsgfho, tk2gj:3j jkgop 9kmjEkgl ;kR]Qªs; GguJv ;hj hfoj h'vkj 'rDª ;gj. gQªktk HhFt2k hlhsg3tj ajk t) hbg;p sTmkgl g3;hfg;l gvvf; zgS'kh8d ;gj. gZaJ uJagl3vj h'bg2 lgS'Jh3 ZaJkgj t) skg;k]g2 z;glkg; zgS'kh8d ;gj. H2kj haed ;Thb jzk2f 9kjX 9kukfd E;]va 9kg2kof ;gj. GH zs2d 9yk z;glk gthlgm3gv ;Thb aJup]fij fihjYw ;gj. ;Thb aJup]fid Hfgvh:3vkHt HhFt2kx GHv_ha_Gs_x H{haGlx syksk2k lkH5 vkH£x vkl5kj hsLvx Gsg;k gahZ3vkHtx gyjS'k HFtkhZ3Jox gQªktkx Gg:zl Qªa g;2kjx HgFtkml5x 9d[l gyskfi HFtkhZ3J o x cj=k g;hsg;lvx zÌrk mJ X ax fkmko][fkx g;kgjksFtlx h'glk'[tx 9S'j Qªa vkH£j lmd h'gupi g;kSakfig20 9,p mJyw ;gj. GH ;kR]Qªsd $%) d-; 9h8; gthlgm3v 9kjX ^) d-; 9h8; g;kSakfig2 aJup]fi ;gj. haGsG59kH j U'kjk 9kg2khod GH ;kR]Qªsj zs2d h'@h' hsh3,gjk 9kg2kof ;gj R®d g'glm g'glm gupj ;Thb aJhdhfh8j skod vv]k y2. GH ;kR]Qªs 'y[d z5l y2. z;glk 9,p mJyw;kjig2 GH ;kR]Qªsj aJp,zk ;gj. ;Thb okmjw htgvS'j @)!&

17


zkYk¯;kj urkhf;x ;Thbj z[jYkj 'kg' 9k8[hf; ;Thb RFQ hfs]kw ;jk g;kSakfi yv;Ef]k GH gYQd 9kmjw[Ek g;kSakfi y2. yv;Ef]k zsqy gZaJ2kv] hfs]kw ;jkd H{gjkad fS'j G; 9kjX ;3kd {aR[Dª gykEk 9k8[hf; ;Thb RFQd -'hP'; hltkj y2. lmgd GHg3k zsqy hpl {gurkm 9kjX \Efd hfs]kwd 'rEykj ;jk gshefgjk hfs]kw ;gj. g;kSakfij U'kjk hfhs]d aJtk:3 9kjX zsk8kf; !)) d-; 9h8; gupd yv;Ef]kx mkgt]fkx gs:;[glkyx aklf aJ_x 'it H2kjx 5+kHgskx gogfk9ky 9kjX tk2gsF3 g'k9k3] 'JkFt fkgsgj g'vk Rk2.

{

m[wmd aJtk:3j {¯ahDx {o]k 4jvx ;s]vkjij uYdkj 9f[zkgj ;kR]Ysdk; 'g kEkd g;kSakfij 8rkf g;FuJid y2. GH h'b2j 0ajd ;Thb okmjgw \kjdd g;kSakfij gsgfho, tk2gj:3j 9kjX ;khF3J gsgfokj jkgop jkcEgf h'ZdTd vv]k ;gj gR g;kSakfi g;gfugj GH gYQd \kjdd hfoj augYa 9km' kHge. aJZDd ;hjgek 'd]klkaj h;e[ 9,p/

18

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

\kjd; 9k8[hf; g3;hfg;gj z[uT ;gj yv;Ef]k< jkgop jkcEf

jkgop jkcEf gsgfho, tk2gj:3j 9kjX ;khF3J gsgfokj jkgop jkcEgf hindi.krishijagran.com


zkYkÂŻ;kj

malayalam.krishijagran.com

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

19


zkYk¯;kj

jX'i -of zy;kji zSaku; ;Thb okmjwx fd[f huL+i gskEkHl < ((((!$@^## HgsHl < ruby@krishijagran.com shf;k sæl Gvhvg23 zSaku; ;Thb okmjwx fd[f huL+i gskEkHl < (*(!&%%%^^ HgsHl < monika@krishijagran.com

@% 'ej a[jk gykekd {algYr @% 'ej @% lk4 zuzr gRkofk

g4l

;Thb okmjw

ahj2klj lmd oh=d gykEkj gzkwkli z[gRkm

\kjdj ;Tb;j 8¾hf ;Thb okmjw skgy;i2k 9kglkvfi @% 'ej a[jk gykEkd ak6;j 'kg' gzkwj z[gRkm 9khfgek. h;e[ zyo aJPfj {Dj hu2; 9kjX oh=d y0; ;Thb okmjw ahj2klj lmd. 9ky; okgfk GH z[gRkmj h'bg2/

aJPf< hv9kHh'9kjhv j ##&ds hsh3,d 9ksukhfj 'kg' 9f[gskhud ( 3k g3;hfg;ld h;skf g\>;[jfkpi; a¥i2fj 9f[shd huge?

G;

hdhf

ak>v

u[H

h;2 ah '/ ;Thb okmjw G; mJksr akhj'khj; 9kglkvfi y2 R®d 9ka[hf ;Thb 4'jx g;kSakfi 4'jx fd[f {Íd 'ioj d`rx h'h\Í ;i3fkp;x 5vlj zksh2; d`rx {urkhf;x gs1/sk4i aklfx ap[aklfx 'rEzkh2; d`r H2kd zskhyd y2. g;gfugj oh=d y®'</ 9kglkvfid aJgdr; GH h'b2d 9k8khjd ! 'ej aJ;khpd ;jk Rk'. gzH aJPfj {Dj gzH z,4rkd `kh;' Rk; h'vkhj 9ka[hf 9kskj gsgvo ah62k' lkgm. aJ`s !)) 3k p[ {Dj hu2k ak6;; G; 'ejj zuzrdkx 9km ; !))/@)) ak6;; ^ sky 9kjX # skyj zuzrdk h'fk sqglr hu2k Rk'. lmgd !)x))) ak6;; G; skyj 9kglkvfi h'fk sqlr hu2k Rk'. {6k0; g5kfx hu2; zyo aJPfj {Dj 9kjX -y Rk0; ;Thb ahj2klj zuzr.

;Thb okmjwj zuzrdkj 'kg' gRkmkgRkm ;j;/ jky[l hz, (*(!@##($$)x aJpk¡ hz, (*(!@^#@^#

20

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

www.krishijagran.com


;Thb okmjw b]wi2 ; k 9 kj {ay

h;pkf ;kt] VVIF

KRISHI JAGRAN

CHAMKOUR SINGH KJ/01/2017

;Thb okmjw ­h;pkf ;kt]® j ajk ak0; G; lk4 3;kj uqc]3fk 'isk 9kjX 'Ty¯ gjykHj lmd 9frkfr a[jZ;kj

lk4j uqc]3fk 'isk ;Thb aJtk:3j 0ajd gjykH ;Thb {a;jwj 0ajd gjykH ;Thb h'\kmd aJmhdpil ;Tb;j fks 9kjX 5g3k

Important Kisan Card

(IKC)

Important Farmer Card

(IFC)

Very Important Kisan Card Very Important Farmer Card

(VIKC) (VIFC)

Very Very Important Kisan Card

(VVIKC)

Very Very Important Farmer Card

(VVIFC)

23 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com


zkYk¯;kj

\kl sqlrj 'kg' uklkj skod 5hv' fklkgm ;Tb;< 'uJi fkjk2w

gR

hd2k skfE aJokhdj GH omdd oFs -yhel gzH zs2d GHg3k0 ms gakEk fkhel gR gd0>glkg; h; 4k2 9kjX h; fk4k2. z;glkd-; aJ`gs skfE a[hlx akd 9kjX g;vk sk,z 4kH hfoj oiEf Rkaf ;hjhel h; zs2j 9f[zkgj z;glk zlhf -y Rk2. skfE; ms akgl gR gd0>glkg; h; 4k' lkgm 9kjX h; 4k' fklkgm. g3nk hs6kx 9kjX hfs4i2k gzkEku; ms akH 9kjX 4kur auk`]j gzkEk 9kskj oiEfj G; s[4r 9,p -y -mge. 9kho 9khs g4kEk/glkEkj h'fk `kh;' gfkEkgjk.

GH g\kofj ajk 9kskj ga3 \gj. gmkg3H huf ;ks ;hj Gfkoi] ak0>. GH z;glk 9khs g4hd 9kjX o,clj ajk ak0>. \kjdi2 gzkEku; 'ok2 jkh4'j 'kg' 9kskj gupj svlk G; s[4r Zykf jkg4. \kjd G; tknj svlk {¯aku; jkor

22

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

y2. H2kj svlkH \kjd; h'P' a3ld G; g'glm ahjv2 hu2kHge. 'y[d svlk g;kSakfi gupj ofdk; gpJB6 gzkEkuj 'kg' svlk {alá ;jkHge h; 9khv mJXa G; Ggf;[Ek y2 hR svlk g4kEk z;lj lmd H2k; mgokEk z;lgjk 8rkf jkg4. 9khv mJXaj hvhf2j \kHv gaJhvgtF3 g;_9kj_ 'huJ fkjk2gw ;Thb okmjwj lmd h'gpb \kgE ;`k adkj zs2d g;gfugj 9khv mJXa ;Tb;j 'kg' ;ks ;hj 9kge gzH h'bg2 ;2. dkgj h;e[ 9,p/ 9khv mJXa 9hZdd¾d g;gfugj 9kgy? 9khv mJXaj 9kjS\hw !((% d G_ht_ aUshz,yj U'kjk ;jk -mge. GH g;kSakfij 9kjS\hjw haed {gUupr 9khel gR mJky;; 'y[dx p[ 9kjX m[wmd aJtk:3 {alá ;gjkEk. gdhd2kj ajk 9khv mJXa hfoj lYr; a[jk ;hj mJky;j 9kpkd ;ks ;hjge. GH g;kSakfig2 hindi.krishijagran.com


zkYk¯;kj hfoj G; g'glm ahjv2 aJkAd ;hjge. gupd svlk {gurkmj 'd]skf 9EZyk; g;gf uThB3gj vkH? GHg3k z;glkgE okgf gR 9kskj gupj svlk g;El \kjdgdH fy2 'j, h'P' Zdjd G; g'glm ahjv2 aJkAd ;hjge. 9kho \kjdi2 svlkj gzkEku gmkg3H h'P'd hohlh; 9kge. gYQi2 9kjX 9k¡jkB3Ji2 u[g2k 'okjd \kjdi2 svlkj hZyhd \kl y2. gYQi2 'okjd svlk vkhyukj lmgd 9k¡jkB3Ji2 'okjj vkhyukg;k 9khs a[jk ;hj 9kgek. gsk; Ggf lkgm gR \kjdi2 svlk {gurkm GH zs2d 'y[d \kl y2 9kjX di'J mhdgj 9km'kh ge. aJgdr; 'ej \kjdd hojkx v5x okl[;x jnk ol;i2kx 8hf2kx Hlkvix ykl8i 9khu svlkj {¯akuf 'Ty¯ ahjskgw y2. 9khv mJXaj s[4r aJtk:3 h; h; y2? 9khv mJXa s[4r j§gagj svlkj 9kmjw[Ek hfs]kdk g;kSakfi y2. 9khs z;glk 8jwj svlkx svlk ak{tkjx f`] HhFt2kd svlkx jkHv gaZ3 g\jkHh3ox 9kvkjx g\ox ff g\o svlkj hfs]kw ;gjk. H2kj 'kgu0 9khs hsfkgjl Ek3kj 9kjX aJgvZt aJtk:3gjk hfs]kw ;gjk. 9kskj 0vjd ^) d-; 9h8; 8jwj svlk 9kge. 9khv mJXaj ;kgjk'kj h; Zdjd h'2hage? 9khv mJXa \kjdj aJk2 z;glk jkord ;ks ;hj 9kge. \kjdd 9kskj $))) d-; 9h8; hthZ3Jh'{3j 9kjX !@ lk4d-; 9h8; hjg3lkv] 9kge. H2kj ajk 9ka[hf 9f[skf lmk' akgj gR 9khv mJXa h; Zdjd ;ks ;hj 9kge. h'P'j #) d-; 9h8; gupd 9khs 9kskj svlk jAdkhf ;gjk. H{_Gv_G_x ;kftkx g'lho2ksx yglFtx 5Jk£x gtfsk;]x v[Hgtfx oks]kfix H{_G_H_ 9khuj ugj gupd 9khs 9kskj aJtk:3 G:zgak3] ;gjk. 9khv mJXaj {¯akuf 9kjX mgEbwkj h'bg2 9la ;'gfh;? 9kskj gsf[g5;vkhj, H{hf3 9kge hR 9kHGv9 j U'kjk aJskhwd y2. H2kj Ysdk aJhdhugf !@) gsh3J; 3f svlk {¯akuf ;jkj y2. Rhu 9khs aJtk:3j m[wmdj h'bg2 ;0> gdhd2k 9kskj 0vjd malayalam.krishijagran.com

h'P'Zdji2 9k8[hf; g3;hfg;gj glv mgEbwk g;FuJ 9kge. GH mgEbwk g;FuJd gaekmd -'Okhf;j 3is 9kge. mgEbwk 3isd -'Okhfg; aJtk:3j m[wmd ;jkd s[4r \qhs;k aklf ;hjge. z;glk aJtk:3 a[jk g3hZ3, aJhQª2kgj akj ;jkj haed 'okjd 9fk Rk2. 9khv mJXaj z;glk aJtk:3 G5GvGvG9kH j U'kjk aJskhwd. 9khv mJXa ;Tb;; zsT ;jkd h; \qhs;k aklf ;hjge? GHg3k 'y[d m[jXd¾aqw] aJPf gRx ;Tb; 9kskj gupj {Íhdd G; s[4r \qhs;k aklf ;hjge. ;Thbj 0ajd \kjdj 9kh`]; hZyhd hf\]j ;gjx gzH;kjgw ;Tbg; 9kskj 9Íukdk. gRgfugj sH 9kmgd -;gek gR 9khv mJXaj 9kjS\hw {gUupr 9khel gR svlk g4kEk 9kjX mgokEk u[g2kg; lk\ hu2k'j 'kg' y2x gzH;kjgw 9khs ;Tb;; lk\ ;hj'j 'kg' hRskf g;vk skl uj;kj y2 gz2k hv8k ;Tb;j ajk h;gfk. H2kd g;kgfk uklkl fk`kg;. 9kskj gupd uklklj G; tknj zszrk 9kge. uklklj \qhs;k fk`kh;gl ;Tb;; gd0>glk;j aJtk:3 {hvd sqlrd ak' Rj ajk ;Tbg;k z[4i y2 9kjX 9khs0. Rhu g;kgfk'kH g;vk skl «svlk¬ g'hv' h'vkgj gdhd2k 9ksk; hv8k gRkmkgRkm ;hj' akgj. ;Tb; g;gfugj 9h8; s[fk5k ;hj' akgj? Rhu ;Tb;; 9h8; s[fk5k h'vkgj gdhd2k gd0>glkg; g4hdd 9k8[hf; ;Thb g3;hf;j 'rEykj ;hj' lkhm'. H2kj lmgd gd0>glkg; ;Thb h'gpbOj ajksp]d g4hd ;hj' lkgm. ;Tb;j 'kg' ojXji gR gd0>glkg; gRhd2k aJtk:3 g'hv' Rk2 gdhd2k uklklj skod 5hv' fklkgm. hv8k gQªdk; gRkmkgRkm ;hj' lkgm 9kjX aJtk:3j zgdo uksj d`r jkh4' lkgm. gdhd2k ;Tb;; H2kj ajk \kl 9k2 aJkAd ;hj'. ;kjw Gof ;Tb;j 'kg' gd0>glk;j aJtk:3j {hvd sqlrj uj;kj y2. Hsjkf 4kf gorB6 zk,'khu;x ;Thb okmjwx fd[f huL+i gskEkHl < (%*@(%&%#* HgsHl <&imran@krishijagran.com ;Thb okmjw htgvS'j @)!&

23


zkYk¯;kj

9f[;[l fihdgj y®' 9k2 u[m[f < jgsp vFu

gu

pj jkofihdd h'md glk;z\k hf']kvfj zs2d zDk ahjEd]f g;H'k3k0 gYQd s[4r 9khel. gugp 'Ty¯ 9kpkgj G; fd[f aJ8kfsFQi 'kvhf ;hjhel. h'gpb-; R[E 9kjX ;Tbg; hfoj 9kpkgj jkom vj;kj 'kvhf ;hj akh3]; zDkd cqjkH 9khfge. Ghd2k vj;kjj 9kmd fd[f aJdrky¾kf 9khel. ;Thbd ajSajkmd gRkofkgj 0aj {h6 ;Tb;j 9k2[ u[m[f ;jkj lYr 9khel. vj;kgj0 h;e[skf fd[f ;jkj aJ2kgzgj gRkofk 9kg2km; fd[f j§a huf fihd 9kg2km m6f ;gj. ;Tb;j 9k2 u[m[f ;hj'j 'kg' hfj¡gj aJ8kfsFQij hfgu]pfd fihd 9kg2km aJ2kzjd. ;Thbj j§ak¡j 9kjX 9k2 u[m[f ;jkj {gUuprgj sFQklg2k 5vl 'iskx jkB3Ji2 ;Thb h';kp gRkofkd ahjEd]f 9khu z;glk zS\E aJ2kz ;hjge. H2kj skogd ;Tb;j hy-dbi ;Thb okmjgw «9k2 u[m[f¬ j 'kg' ;jk aJ2kz 9kjX fihd; ofkj sykDk;k,Ykj 5lZ'j§ga h'4rkd ;Thb 9`]pkZQ 9kjX fihd 9kg2kof zuzr aJg5vkj jgsp vFu; lm ;gj. Gh zs2d gd0>j 'y[sqlr zs2 {hl2kH 9kskj 3isj lmd ;`k akhd vj;kj 9kjX 9kg2kmj U'kjk z;glk zS\E aJ2kzj h'bg2 ;2. aJZDd ;hjgek dkgj h;e[ 9,p/ ;Tb;j 9k2 u[m[f 9kjX ;Thbd 9h8;ds {¯akuf ajZagj h;skf zskfdk jkg4? GH aJPfj {Dj gd0> ;2 gR ;Tb;j 9k2 9kjX ;Thbj ajk 9h8;ds {¯akuf u[g2k g'glm h'b2.

24

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

\kjdj ugj tknj gupd jkB3Ji2 Zdjd e2j ajk zkd 'ejd ;Thb {¯akuf; u[m[f ;jk 9zS\E y2 gzH;kjgw ;Thb fihdd {Íhdj U'kjk ;Tb;j 9k2d Rhu G; dTdi2k,p 'Th y2 gdhd2k H2k; www.krishijagran.com


zkYk¯;kj 9k2 u[m[f ;jkj lYrd G; z5ldkj uThB3gj gu4k Rk'. 9kg2kgm s[4r e3k fihdj aJZdkE ;hjge R®d {¯akufx 5vlx j;'kd 'T h x hz£fx m[wmdR[Dª 'io {aládk s[4r y2. \kjdd 9khs 5vl {¯akuf $% pdk,p \qhsd ;gj h; ^) pdk,p \qhsd & j ajk * skyj zs2d 5vl {¯akhud ;jk fkRk2. 9khs 9h8; 9ksukhfj 'kg' 5vlj j;'kd hfPv2 'Th ;hj' lkhm'. 9khs zuk2 ;Tb;j 9k2 'g kEkj 8rkfd {¯akuf; 'g kEkj ;`k ;0>. 4kur s[uJkZ5Jihdd H2kj aJhd;[l aJ\kE ahj'gf? vk0; {¯akuf 9h8; gykEkj hupd sqlr ;hs Rk' Rj ajk gd0>glkg; \kl lk\ fkak'. H2kj skod 'okjd uklklj s8rZydk gpb ;hj' lkhm'. gRgfugj uklklj s8rZydk gpb -y Rk' ;Tb;; hfoj aJtk:3j ahjEgd] \kl uks fkak'. gRgfugj uklklj 9k2 ;hs Rk' gdhd2k ;Tb;; g'he s[fk5k ak'. 9k2 u[m[f ;hj'j 'kg' g;gf 8jwj gRkofkj aJkE8kf ;jk -mge? vj;kgj gpJB6 ;Thb 9kukf; aJukf ;hj ;Thbgj 9h8; {¯akuf ;hj'j 'kg' gvB3k ;hj 9kge. ;Tb;; 9h8; lk\ hu2k'j 'kg' 5vlj {¯akuf ;hj' lkhm'. {urkhm; 5vlj g4hd ;hj \kl 9ksukhf aJkAd ;hj' ajk Rk2. aJk;Thd; zSau gRgf akfix \qhsj zsqy {agRkm 9h8; 9k2 aJkAd ;jkj hupd ;kjmj aJskhwd y®'. g;FuJ vj;kgj aJ\kEpkli gRkofkgj lYraJkhAdj 'kg' 9mJzj -yge h; jkor vj;kgjk g;FuJj lmd hshl ;ks ;hj'. 9fr`k 9k2 u[m[f ;jkj lYr 9k8jXEk -y Rk'. ofz,4rk 'Th j lmgd jXhvgdk h\Ídk 'kh ge Rkj 'kg' 5vglk¯akufd 'm]i;jw ;hj 9k2; vkhj m[f-lg; ' k' ajk Rk2. ;Tb;; g'he sqlrj 5vl mok' lkhm'. Rhu g;El 9h8; {¯akufd 8rkf g;hFuJd ;jk Rk' gdhd2k sqlrd yJkz gakEkj zS\kEfk 'kh Rk'. 'd]skf ahjhZyhdd skf[yj 9h8; z,4rkd g4hdj ajk jXhv ;hsge. g4hdd jXhv f`;kj ajk 9fr gjkomkj mJyw ;hjge 9`]k¯ ;Thb; gavk ;jk hindi.krishijagran.com

skf[yj 'kg' 9h8; 9ksukhf ;jkj 9h8; z[gRkm 9kge. 5vglkajk¡ sql z,'Th j h'bg20 ;Tb;; mS\ijdk gu4[Ek' lkgm. ;Tbg; hfoj aJtk:3j {hvd 'm]i;jw f;gj Rkj 5lZ'j§ga gd0>glkg; \kl uks fkak2. ;Tb;; 'okjd gd0>glk;j aJtk:3j 'm]i;Td ;hj 9khf' lkgm Rkj 9f[j§ga gd0>glkg; 'okjd aJtk:3j zlhf \kl uks ak' akgj. g;FuJj U'kjk aJg2km ;jk vkhj3k m[jXd¾aqw] gRkofk gRgf/ aJ8kfsFQi 5vl 'isk gRkofkx ajSajkmd ;Thb h';kp gRkofkx H/fks 9kjX sThD;k z[Zy ;kt] ;Thbj ajk 9k2 u[m[f ;jkj lYr; aJkAd ;jkj hupd \kl ;ks ;hj 9kge. hfhPvd gR ;Thb jkorj h'b2 y2x H2kj ahjEgd]0 g;FuJ 9kjX jkor g;gfugj ajZajj zFshdd ;Thb {~kfj 'kg' ;ks ;hj 9kge? jkor zuk2 hfoj aJtk:3; hfoj ziskj h\djd g'gv. 9khoj zs2d h;e[skf jkor 9fr jkorj skod hfoj aJtk:3 h'Qªi ;gj. zhQª2dk jkor fihd; m6fj {gUupr jkh4' lkgm. z;glk jkor; g;FuJj lmd hshl ;ks ;jkj lYr jkh4' lkgm. fihd 9kg2kgm jkorj ajk0 g;FuJj lmd hshl ;ks ;hj'j 'kg' hup/hfgu]p h'vkgj. jkorj zsY hz£fx {']j;j 4jvx sThD;k z[Zy ;kt] 9kjX 'io {aládk 9khuj ugj lYr j4k -mge. Okd'r gR aJ8kfsFQi ;Thb hz£fj 9¡m]d g;FuJ 9kjX jkor; Qªgs ^) j ajk $) j 9f[akdd 4jv lgmkEkj aJkE8kf 9kge h; dk; aqw] aJg2km ;jkj ;ks jkor; ;hj' lkhm'. ;Thb zy;khjdk h'\kgm jkord ;kR] gRkofk 9kjX hQª2kF'2fj 'kg' ;hsh3j m6f ;hjge. aJ8kfsFQi 5vl 'isk gRkofk g;FuJ 9kjX jkorj zy\khmdkj G; \kl {ukyjw y2 Rkj 9¡m]d ;Tb;j U'kjk @))) g;kh3j aJihs2ks hu2k -mge 9kjX g;FuJH g:+sj j§ad ())) g;kh3j \[mdkf ;hjge. lmgd !))) g;kh3j \[mdkf 9kjX aJZdkhEd -y -mge. ;Thb okmjw htgvS'j @)!&

25


zkYk¯;kj gzkf;kgl g'2k gykEk aJtk:3j {hvd \kFtkjwj 'rEZykj 'kg' h; gRkofk 9kge?

fihd 9kg2kgm vkgZ3gf'l gtg\lagsF3 gmkl @)#) j GgoFtkj 9¡m]d gupj \glhF3J gfvgfl

4kur 9kjX aJz,Z;jw sFQkl2j 9¡m]d

hjh\{ aJZDd ;hjge. g\k; zqv;k,;d \kjd

\kFtkjw 9kjX h'hf2ks; aJkh8;jw 9h8hf2sd

«!))ds Zykf¬ j hZyhd {Íd ;hj'j 'kg' h;

pidmTy 9kjX \kFtkjwj 9¡m]d g;H'k3k0

aJ2kz ;hjge?

ahjEd]f ;jk -mge Rkj 9¡m]d ;Tbg; hfoj

Rhu0 \kjd ;Thb {¯akufj 'Ty¯ {¯aku;

aJtk:3; aJkh8;jgwgj zS'Ì pidmTyd jkh4'

gupj gpJwid 9kgy d`kha0 gupd g\k; 9kjX

akhj'. pidmTyj jhvuj U'kjk ;Tb; g',;j ajk

\kl Z'kZyr z;glkd-; s[4r zszrk y2. gup

glkf aJkAd ;hj' akhj'. GH gRkofkgj G4f

9ksukhfj d[lfkd u[m[f jAdkhf ;gj R®d vk{l

jkorj ajk 9kf G4f jkord h'awf ;jk Rk'.

jAdkhf z;glkd-; 9h8; y2. skf[yj h;fkj

\kl \kFtkjw 'rEZykj U'kjk gzkf;kgl g'2k gykEk

Ysdk ;s gykEkj lmgd gakbwj 'kg' zokmdk0

aJtk:3j sqlrd 'Th

y®'. ;Tb;j aJtk:3;

fkH. HskgfH fy2 aJhdhugf 9kykjgdk h\Ídk

pidmTy \kFtkjw ;hj' lkgm Rj ajk gd0>glk;j

`kh;' lkgm Rkgd 9kEpr;i2 skQkd gakb; dD

9k2 9h8; 'Th ak' akgj. G3k {ukyjw hu0> gR

ak' akgj Rkj 'kg' fihd 9kg2kgm h'4rkd

s8r aJgupd G'kj ha2koj uks @)) 3;k aJhd

hf{gfg3klhoZ3 tk< al; hfR[Dª ;hjge. gd0>

h;glk -y -mhel h; {Dj aJgupd ha2koj uks

Z'kZyr 9kjX gakbwj 0ajd 8rkf hu2kj

&)) 3;k aJhd ;[HF3j 9khel. GH ahjhZyhdd

{gUuprgj ;ks ;hj'.

G4f jkor; 9kf G4f jkord aJtk:3j h'awf

Z'Ve 9kjX gakb; g\kof; {alá ;jk'j

;hj' lkgm. ;Tb;; pidmTyd hfoj aJtk:3

'kg' h\Í aJ2kz ;hjge. gRgf gc>y[d ho,;j

hfPv2 jkh4' lkgm.

skQk 'Th ;jk. Ggfugj 9kg2kgm ajksp] huge gR

vj;kjj U'kjk 'io {¯akuf 9kjX h'djwj

'kojkx jkmi 9khuj ugj 'kg2k5kh3]vkHt hofv;

'kg' 'rhDªmd g;kSakfi; 9kmd Zykf hu2k

zk']ohf; h'djw aJwklid 9¡\][Dª ;hj' lkgmx

-mge. Ggfgd 'ioj m[wmd 9kjX sqlrd g;gf

Rj ajk skf[yj Z'kZyrj Zdj 'Th y®' akgj.

8jgw hf2FQw ;jk Rk'? GH ahjgaJYd aJg5vkj vFuj sgd 'rhDªmd g;kSakfij ajZaj aJhdZa8]kgj m[wmd \kl y®'. Rhu H2kj 'kg' 9h8;j ajk 9h8; g;kSakfi 'okjd 9khy' gdhd2k 'ioj sqlrd hf2FQwj 9kEpr;dkf[zkgj fy®' 9kjX Z'd< sqlj hf8]kjw -y Rk'. 9kskj 0vjd ;aky 9kjX sk-;j ugj {ukyjw 9kge Rkj 'io h'djwd 'rhDªmd g;kSakfig2 9km \km -lge. Rhu

shf;k sæl Gvhvg23 zSaku; ;Thb okmjwx fd[f huL+i gskEkHl < (*(!&%%%^^ HgsHl < monika@krishijagran.com Hsjkf 4kf gorB6 zk,'khu;x ;Thb okmjwx fd[f huL+i gskEkHl < (%*@(%&%#* HgsHl < imran@krishijagran.com

zk']ohf; 9kjX 'rhDªmd gYQj lmd hshl GH h'bg2 {hvd hupd ;ks ;hj' gdhd2k \kl aJ5ldk aJkAd ;hj' ajk Rk'x ;kjw zk']ohf; gYQj U'kjk 9drkh8; skQkd 'io {alá ;jk zyo fy®'.

26

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

h\'[hd fkjk2w gorB6 zk,'khu;x ;Thb okmjwx fd[f huL+i gskEkHl < (*(!*@*@^^ HgsHl < vibhuti@krishijagran.com malayalam.krishijagran.com


jkB3Ji2 ;l zskgjky

jkB3Ji2 ;l zskgjky @)!*< ;ld h'h'8dkj {¯zE l «;LadjX¬ hR 9kskj oiEfj 9h\Í 9,m y2 9kjX dk; -'hu; zs2d \kjdd mgokEk -mge. H2k; !#) 4f gupd mgokEk Rk2 9kjX GHg3k vd[`] z;glkd-; m[jXd¾aqw] 5vl y2. \kjd ;lj {¯akufd aJ`s Zykfd `kh;0 dkj jAdkhfd hae ahj 9kge. ;l s[6 {¯akufj #^ pdk,p 5lj h\djd 9kge. GH 9f[skf lgmkEk -mge gR \kjdd ;lj %)) aJokhd 9kge. Hskf h'h'8dkj haegdk ;lj $) pdk,p aJokhd G; zjX zsqy g;g'hFtoj 9¡m]d 9kge. gpJB6 h'awf 9kjX GH gukb; uqj ;hj'j 'kg' 9khs ;lj -ohE; h'h'8dk; z,zkjj 9kmd 9fkj ojXji. ;lj ajk h'h\Í aJ;kjj {agRkmj 'kg' 'ZDj hfs]kw gykEkj haegdk H2kj g;vk aJZDdd gzEf ;hj' ajk Rk2. H2kj sqlr'8]f g;El ;3kj haed Yhd; fj4kH 'j, ;Tb;j 9ksukhfgdk 'Th ;gj. 9h8;dj ;3kj haed ;lj ;ThQs tkl; galkH Hu2k Rk2 h; H2kj ajk gakEk 9k>y aJk;Thd; 9k>yd z;glkd-; phDªpkli y2 hRg3k ;kgakjx yZdhpLa 9kjX g5vfj 'ZD -d2kj ;jkj ;ksd 9kgy. Ggfugj ;lj akd A+khZ3; 9kjX Z3kg2kgjkg5ksj h';La y2. gvF3kj 5j Hgfkg\vf Hf vkH£ 9kjX vheg2l G;vf «hv9kHGvGvG¬x ;hl2[j mJks a£k2d 9kjX jkB3Ji2 9kjX jko;i2 z,Zykj U'kjk jhvd GHg3k zskgjkyx \kjdj z;glkd-; tknj ;l zskgjky y2. H2kj ajk ;lj gYQj lmd oh=d gzH z;glkg; lk\ y®' hR ;lj {¯akufx 'rEzk2x jAdkhfx 4[v[jk h'Qªix {ag\kmdkx z,zk8fx mgEbwkx hfgEp z,Zykx pkZ;i2 9kjX 9pkZ;i2 z,Zykj lmd oh=d 9kge. Gfh'G5 @)!* j 9¡m]dx jkB3Ji2 gvhsfkjx jkB3Ji2 aJup]fix ;Tb; z\kx mJky; h'Qªi z\kx aJhpYw ;kR]Qªsx zk,Z;Thd; ;kR]Qªsx z,Za8]k 9kjX 9fr 9kg2kofk`] mhdh'h8 9¡\]][Dª 9kge. Gfh'G5 @)!*x hdjX'Íka[js g;gjlkd g\lkHfi fuij 0vjd hZyd ;hl2[j a£k2dx hR g;gjlkj hU'di2 z;glkd-; h'pkl fui 9kjX aR]3;j gYQZyl g;k'lksj skoj ajk & h;_hs_ 9kjX hdjX'Ía[jsj ajk !@ h;_hs_d hZyd y2. h'gpbdk</  zSaqw] \kjdj ajk @)) d-; 9h8; aJup]f;dk 9¡\[]Dª y®'.  GH ;ld h'h'8dkj aJup]f< #)) d-; 9h8; aJokhdj jko;i2 aJup]f.  sqlr hf8]khjd ;jk 5lx ;ThQs tkl 9kjX akd 9khuj aJup]f.  -ohE; ;l 'okj/ -ohE; zkj 9kjX ;i3fkp; .  5vl ;3kx aJz,Z;jw 9kjX gag;ho,j lmd oh=d gshef tknj z,Zykf 9¡\[]Dª y®'.  ;lj jko;i2 9kjX aJk;Thd; mgEbwk z,Zykf  ;Thb {urkhf;x 4kur g3;hf; z,Zykf

;

malayalam.krishijagran.com

;Thb h'P'h'urkl2  jko;i2 pk;i2 z,Zyk  g'vj;kji z,m6f  a[hlcj 9kjX 'khmvk  sqlr '8]f ;jk 'ZDj {¯aku;  RkhFQ; 9kjX gah;, g;v hfs]kw ;jk hfs]kw;d]k  GgmJk'kg2kh3; g;kSakfi  glh4; hfsFQw  ;lj 9¡m]d 9yk z;glk h'b2j 0ajd gl4k/o[4 ;gjkEk' ajk Rk2. 9Egpr aJZDd;]dk gs1h4; gakB3kgjk 'kvhf ;hj' ajk Rk2 h; aJup]fj a hd ;hsh3j U'kjkH hf8]khjd ;jk Rk'. h'Zdkj 9kjX zkjk,p osk ;jk'j 'kg' www.bananafest.in d lm Hf ;j;. zkjk,p osk ;gjkEkj gpbj dkhj4 #! htgvS'j @)!& y2. gRkmgRkm ;j;/ jkB3Ji2 ;l zskgjkyx gvF3kj 5j Hgfkg\vf Hf vkH£ 9kjX vheg2l G;vf «hv9kHGvGvG¬x h3_hv_ !%@%!)x H{Gv9kjG/%%x {ukj hzgjkshf gjktx gElk2s'lsx hdjX'Ía[js/^(%)!)x g;gjlkx \kjd g5kf/)$&/@&@@!%!x )($$&@)%(!# H/gsHl/nationalbananafest@gmail.com gE'vkH3/www.bananafest.in ;Thb okmjw htgvS'j @)!&

27


8kfj 9h8; {¯akufj

8kfj 9h8; {¯akufj 'kg' 5vlj syd¾ \k

jdgdk 9h8;k,p ofz,4rkx hR uhYwx zkmji2k akj 9kjX {Dj/aq']k£ld 'kz ;gjx gd0>glk;j s[4r g\kof \kd y2x R®d {hjbrkx ahPvs' x h'ykjx {_aJ_x dkhslfkt[x g;gjlkx 9ÌJ aJgupx ;w]k3d s[4r y2. Rhu0 {Dj aJgupd vk{lj {¯akufd 'Th 0 akHge h; 8kfj a[hl G; ;s 9Eh8j y2. jh'd 8kfj {¯akuf 4hj5j d[lfkd g'he y2 hRg3k uhYw \kjdj glkEk Rk2 gdhd2k aks gR 8kfd &/* pdk,p aJh3f gakEk Rk2. \qhsj 'kvhf akJ2 alz[Ekj skh3d 8kfj {¯akuf ;hj' ajk Rk2. 9kldi2k skh3gdk H2kj g4hd zS\E y2.

28

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

'io gpk8f fkvk]hjd hu2kj 9kmd 'io aq'] gpk8f hfPv2 ;hj l0;. @% h;_mJk_ 'ioj 'kg' !( mJks Gs_H_Gs_hv_ «^pdk,p¬ 9`'k #* mJks Gs_H_Gs_hv «# pdk,p¬ 9kjX $ mJ k s gZ3JA3®vkH:+if 'k $) mJks A+kF3®skHhvf; $% hl3j akfid gmkg3H jkhd hd2kH -` hu2;. hae hufk ek> ßg;kEkH fkgv]hjd hu2;. Rhu oiEkw[gj mJZy y2 gdhd2ky®gl 'io; # mJks `ijs 9`'k @ mJks ;kg']ækhos aJhd h;glk 'ioj ykgjgj {avkhjd ;hj hz>hv' lkgm. fkv]khjj aJZDhd G; gy:3j gYQ5lj gjkawj 'kg' 8kfj #) www.krishijagran.com


8kfj 9h8; {¯akufj 'iod 9,;[jw 9kjS\ -y Rk2. GH 9,;[hjd 'io; g4hdd gl' lmkH @ ge_hs_ akfi eh32kH hzhv' lkgm. {']jdk aJ'Ì {']jdkj aJg2km hfsC hlh4d 8jgw ;jk Rk2/ «9¬ hzh£d 9EZykõ«!¬ pigcJ aJokhd gyd[/ !))/%)/%) h;_mJk_ f_5k_x a_aJhd gy_ hu2;x !/@ N+gmkg3H P+gmkg3H K gjkajwj aqg'] 9kjX 'k;i N j !/@ N «9`]k¯ aJokhdj !/$¬ h3 5[3k zs2dx 'k;i «9`]k¯ aJokhdj !/$¬ h3 lmkd aJg2km ;j;. «@¬ s8rj ajk guhjg; a;k aJokhdd !@)/^)/#) h;_mJk_ N,P,K aJhd gy:3j hu2;. «#¬ gupi2 aJokhdd ^)/#)/#) (NPK) dD¾ aJhd gy:3j hu2k Rk2. «$¬ z[ m hÌd «g'1hf¬ 8kfd ()/!@)<^)<^) dD¾ Qªgs hu2k Rk2. Ggf \qhsd gjkawj zs2d a3kej 9k8k skQ aJg2km ;hj' lkgm 9kjX 'k;i 9k8k ahjskgw u['kj fkH3Jgofj lmgd 3a guJhv, ;hj' lkgm. Rhu g;kgfk ;kjwEpd GHg3k zS\E fy2 gdg¡ Ggf gYQd H{hj2kj #/$ pdk,p cqlf u['kj h3 0glkEk zs2d eh32kH hu'k lkgm 9kjX v[hl 0glkEk zs2d ;hjgl lk\ y2. h;_mJk_ s8rsi2k 8fkj $) h;_mJk_ 'io a[hl aJZDd ;jk gyd[ aR]kAd y2. 9klskhd skh3d H2kj ahjskw aJk2 u[m[f ;hj hu2k Rk2. G; gy:3j fkv]khjd aJk2 !% gy:3j gYQ5lj gjkaw y2. zs2d fkv]khjd 'io hu2; 9kjX fkv]khjd !)) h;_mJk_ fkH3Jgof 9kjX %) h;_mJk_ 5v5jkv aJhd gy:3j ykgjgj aJg2km ;j;. hzvkj !)/!$ huf haed 9kjX gjkmj ajk 'vk'j 'kg' ;j;.

'fhfj hf2FQw 8kfd 'fhf; fB3 ;hj'j 'kg' 4[jai 'k gahth\tkjj aJg2km ;j;. GH ;ks 'fhf h'fkp; jzk2fj

hv8k hzvk \qhsd hv8k hzvkj 9EZykd () j ajk !!) hufd a;k aJokhdj 'kvhf ;hj' lkgm. hzvk s8r o[fj ajk o[lkHj aJ`s zAdky-l zskAd ;hj' lkgm. Rhu gl' lmkH 8kf hzvk Rk2 gdgfy®gl !)) j ajk !!) h;_mJk_ skod aJhd gy:3jj ykgj aJg2km ;j;. 'io; @$ cF3k akfid hd2kH #^/$* cF3k guhj-lg; `' lkgm. Rj ajk hindi.krishijagran.com

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

29


8kfj 9h8; {¯akufj

U'kjk0 ;hj' ajk Rk2. 'yl akdj 'fhfjj hf2FQw gyd[ @x$/ht «vht2ks vL3 *) pdk,p¬ j ^@% mJks aJhd gy:3jj ykgjgj aJg2km ;hj' ajk Rk2. H2kj aJg2km 8kfj gjkaw G; zAdky haed 9kjX hv8k hzvkj @) huf haed ;hj' lkgm. gjkawj 8kfd ck>y okhd 9kjX 'yl akdj 'fhfj hf2FQw gyd[ h'{3k:+j «%) H_hv_¬ # j ajk $ hl3kj 9`'k h'{3k:+j «% pdk,p gmJf[g2l¬ #) j ajk $) h;_mJk_ aJhd gy:3j 9`'k g'hFy2;k'] «!) pdk,p gmJf[g2l¬ !% h;_mJk_ 'k g'hFy2k;k'] «%) Hhv¬ # hl_ 'k gahFt/gs`khlf «#) Hhv¬ #_# hl3kj 'k Ghfglk5v «#) Hhv¬ !_^% hl_ aJhd gy:3jj gjkawj #/$ hufj h\djd aJg2km ;hj' lkgm. h'{3k:+jj aJg2km #/$ ge_hs_ akfid ;jk Rk2 9kjX g'hFy2k;k']j aJg2km \kl sHvjj 9EZykd ;hj' lkgm. 5vl z[jYk !_ oiEkw[ 'W[lvk < H2kd akdj h;fkd Gg;'kgj ß;k' 8gj. ß;kf h;fkj 9hf2hsd 9kjX g';k y2. H2kj {akvkj gydp hzvkj aqg'] 'ioavkj ;hj' lkgm 9kjX gjkmj lYw gu4k hugl R`kzS\E g4hdj akfi {hl2kH !% mJks gZ3JA3®vkH:+if 'k &% mJks GmJiskHgvhf2k !%) mJks A+kF3®skHhvf; 9Epr;i2 akfid cqhl aJhd gy:3j @ j ajk # 'kj eh32k' lkgm 9kjX gjkmj lYw gu4k hugl fkH3Jgofj 3a guJhv, Rhu 'k;i `kg; gdhd2k dk; j4kH hu' lkgm. @_ gak; < akdjd v;[j 9k;Thdj ukm

30

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

lkhmgl gR skoj ekHj jnj 9kjX h;fkjd tk6 jnj y2. H2kj 9hdhjDªx tklx akdx a[Bax 9kjX mkh6d ;®lk shd2k ukm lkgm. {akvkj gyd[ hz>vkj aq'] 'io # mJks `ijks 'k @ mJks ;k']ækhos aJhd h;_mJk_ j ykjd {akvkj ;j;. ;k']ækhos G; h;_mJk_ 9`'k h`jks @ h;_mJk_ aJhd gy:3jj ykgjgj @/# 'kj eh30Ek !)/!@ hufj sqjd ;j;. #_ g4jk gjkm < GH gjkm ogZd «gouGf¬ j 9\kEd y2. H2kd akd ykl8i2k ahj Rk2 Rkj 0ajd haed tk6 jnj ukm ahj Rk2. {akvkj gyd[ 5vld % h;_mJk_ ho,; vklg53; «@) h;_mJk_ H{hj2k 9`'k @_% h;_mJk_ v[f¬ !))) jl3kj akfij lmd hslkH aJhd gy:3j eh32k' lkgm. $_ akdj gshj0Ek < GHg3k ;i3j p[,; akd; gshj2kH h\djd 4k2 hug2. H2kj aJg;kajj ajk zkglk;/z,gP+bw aJ\khEd y2 9kjX {¯akuf ;s -y Rk2. Rhu g4hdj ajk !) pdk,p glk;vkf y2 'k @/# 3k akd aJhd hyl YhdmJZd y2 gdgfy®gl ;i3fkpij aJg2km ;j;. H2kj {akvkj gyd[ Hgækvl5f «#%Hhv¬ 'k !_@% hl3kj aJhd gy:3jj ykgjgj eh32k' lkgm. %_ 8kfj mÌi < GH ;i3j gakEkhl 9kjX tknj u[g2k h3j jz p[hy l2 9kjX dkd ukfk ahj Rk2. g4hdd YhdmJZd h3 'mk ahj Rk2. H2kj {akvkjj 'kg' gslkh`g2f «% pdk,p vqw]¬ @% j ajk #) h;_mJk_ 'k hlgæf «!_# pdk,p 8qhl¬ @) j ajk @% h;_mJk_ gy:3jj malayalam.krishijagran.com


8kfj 9h8; {¯akufj ajk ahjgEp aJuqbw y2 9kjX g;hd2k'k/g;hd2k'k

;i3

jzk2fj aJhd aJhdgjk8idk zThB3 y2. RkhFQ; h'h80 ;i3 hf2FQwd ;ksd 9kgy. H2kj 'kgu0 Ghd2k -ohE; h'h80 aJg2km ;jk -yge. aJ\kEpkli G;i;Td ;i3 hf2FQwj s[4r {ak2 < !_ g'he {¯akuf hu2k 9kjX ;i3 aJhdgjk8i aJokhd; mJyw ;j;. @_ g;kgfk h'gpb gYQd ykgjgj g6kakd 5[l lmk zs2d zÌrkj 'dky 'Ì gykEk zs2d ;hj' lkgm. akdd 8qhl g'he ahj' fklkgm 9fr`k t[hl gRkEkj \2 `kg;. ^_ 8kfj p[, ;`k ;i3 «-zhf; ;i3¬ < GH ;ij

Ggllgm fkv]khj mokH ;i3f hf2FQw ;j;. #_ a[hlpklk {akvkgjgj ;i3 jhyd 9kjX z[Zy fg'kuh\u.

p[, hufd \qhsj 0vjd 8kfj skod l[;kH `kg;

$_ gjkawj aqg'] a[hlj hpak; ;i3pkfi cqld

9kjX jkhd 0ajd {h6 g6kak ;kh3 hug2. H2kj

t['kH {avkhjd ;hjgl ;i3fkpij aJg2kmd ;s

{akvjj 'kg' ;i3fkp;j aJg2km zÌrk zs2d

y2.

;hj' lkgm. :+j®ak2hj5kv «@)Hhv¬ !_% hl3kj

%_ 5vld ;i3 9kQªswj fihjYw ;jkj

'k Hgækvl5kf «#% Hhv¬ !_% hl3kj 'k

haegdH 9Epr;dkf[zkgj ;i3fkpij aJg2km ;j;.

tkH:+j\kv «&^Hhv¬ %)) hs_hl_ aJhd gy:3jd aJg2km ;hj' lkgm. 8kfd G;i;Td ;i3fkpi aJ'8 ;i3; j4k'j 'kg' aJk2 jzk2gfgj ;jk Rk2 Rj

õåÃ1

ßÔÁ¿ø¸ æñá1í

1 2 3 5 10 15 60/9

t) sgfko ;[skjx t) Gv_g;_ 's]k pJi om'ij hz, 9kjX t) ht_g;_ pJi'kZdE ;Thb h'Okf g;FuJx 'ljksa[j

üÑàɱ 12 24 36 60 120 180

÷ÓùÉ 420 840 1260 2100 4200 6300

Î1ýÃñý× 40 140 260 600 1700 3300

¿ðÃÂõùá± ÷ÓùÉ 380 700 1000 1500 2500 3000

îÔÂîÂÏûþ ÷ýÃÃù±, ý×ë×ÂäÅÂô ä±1±ý× Âõæñ1, ¢¶ÏíÂó±ßÁÇ Î÷C ΩäÂò1 ßÁ±ø¸îÂ, òîÅÂò ¿ðÃ~Ï 110016

ðÓÃ1ö±ø¸Ð 011- 26511845, 26517923, 45503170 w±÷Éö±ø¸Ð +91- 9953756433, 9891339440

www.krishijagran.com

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

31


d[d sv[j {¯akufj

jh'j

d[d sv[j {¯akufj 9akj zS\kEfk

j

h'j sky 5vld sv[j s[4r y2. GHg3k H2kd 'y[d glk;aJvhld 9kjX glk;haJ2 sky g4hd y2x Rkj g4hd aJk2 z;glk jkord ;jk y2. ;Thb -'Okhf;j sgd 8kfj ;3kd skyj g4hdgjk 9akj zS\kEfk 9kge. H2kj g4hd aJk2 9hzh£d 9£ld 8kfj haed ;jk Rk2. jh' d[d zhj2y 9kjX ;[>hy2kjj lmd 9¡d 5vlj j§ad lgmkEk Rk2. skh3j {']j; phDª 'ok2 jkh4'j 'kg' sv[jj g4hd 'y[d lk\uk2; y2. {Ídpil {¯akuf g3;hf;j aJg2km ;hj sv[jj {¯akuf ' k' ajk Rk2. ol'k2[ < sv[jj 'kg' zspigdkb ol'k2[ 9kEpr; y2. pigdkb 9kjX fhdpigdkb 9£ld sv[j pju d[j 5vlj j§ad mgokEk Rk2. a[hlj 'Th j 'kg' 9gaYk;Td 9h8; 6kFtk ol'k2[j 9kEpr; y2x mhdg; \kjdd sv[jj 5vl jh' d[d mgokEk Rk2. a[hlj 'kfZahd; 'Th j 'kg' 9gaYk;Td {Vv dkaQªs 9kEpr; y2x Ggfugj 5vl 'Th j h'h\Í 9EZyk ^%/^* htmJi 5gjfykH3

32

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

dkaskf 9f[;[l y2. \qhsj 'kvhf < sv[jj g4hdj 'kg' aly[Ek skh3d 'y[d {agRkmi y2. sHvjR[Dª skh3 g4hd 8kfj 9kmhd2k 5vlj haed 'k 4khl ahj `;k skh3d sv[j g4hd zyogd ;hj' ajk Rk2. g4hdj aJZDhd < sv[jj g4hdj 'kg' g4hd; @/# 'kj gupi2 ykl vlk' lkgm 9kjX skh3 \[j\[jk ;hj' lkgm. 'io hz>vk oigjk 3glo gshegfgj ;jkj haed ;khL3g\3j 'kg' j3kg\3gjgj skh3 \[j\[jk ;hj' lkgm. sv[j hz>vkj zs2 < skyj hz>hv'j 'kg' Ggfgdk 9hzh£d 9£ld !% j ajk #! 9g:3k'jj skod zs2; {aR[Dª skfk Rk2. h; hzh£d gYQd H2kj hz>vkj zs2 !% fgES'j-lg; hf8]khjd ;jk -mge. sv[jj {Íd aJokhd; !% 9g:3k'jj ajk @% fgES'jd 'io hz>hv' lkgm. sv[j g4hdj 'kg' 9f[z,hzd {Íd aJokhd zjX ukfkj aJokhd < a¡j ^#(x ha_Gl_ $)^x Gv_H{_Gl_ %&x g;_Gl_Gv_ @!*

hindi.krishijagran.com


d[d sv[j {¯akufj tknj ukfkj aJokhd < ha_Gl_ &&/!!@ «9jXw¬x g;/&% «shL+;k¬x go_Gl_/!#x Gl/$)&^x go_Gl_/#x 9kH_ha_Gl_ /!* «f[ji¬x Gl_ (/@ 'ioj skQk 9kjX hz>vkj h'h8 < zjX ukfk aJokhdj 'kg' G; gy:3j gYQ5ld hz>hv'j 'kg' #%/$) h;_mJk_ 'iox tknj ukfkj aJokhdj 'kg' %)/%% h;_mJk_ 'io 9kEpr; y2. hz>vkj zs2 aJokhdj 9k8kjd a[hlj 9khlj uqjd¾ Qªgs< @% j ajk !) ge_hs_ jkh4' lkgm.

9h¡s g4hd haed eh32kH hslkH hu2; 9`'k gahFtgsh`hlf; G; h;_mJk_ !))) hl3kj akfid cqlkH hz>vkj $* cF3j h\djd eh32kH hu' lkgm. 5vl z[jYk aJ'Ìf gjkm aJ'Ìf < sv[jj s[4r gjkm {;6kx "+kH3x h'L3 9kjX gmJ gskLt y2. H2kj ajk 'khv'j 'kg' 5vld gs,g;kgo' @ mJks hl3kj akfid hslkH eh32k' lkgm. ;i3 aJ'Ìf < sv[jj a[hl mgokEkj haed

'igokavkj < 9kjS\hw 9EZykd 'io; gjkmj

5vl; zuk2 gvkEkhvdk ;hj' lkgm Rj ajk gak;j

ajk 'vk'j 'kg' {akvkj ;hj' lkgm. H2kj 'kg'

9kQªsw gykEkd {hvd aJ'Ìf g3;hf; mJyw ;hj

3JkHg;kts]k h'hjht % mJks aJhd h;glk 'io 'k

5vl; glk;vkf gykEkj ajk 'vk' ajk Rk2. ;ojk

;k']ftkHhof @_) mJks aJhd h;glkmJks 'ioj

haL+[x ;k3Eks]x v[=i 9kjX Gh5t gak;j aJg;ka

ugjgj {avkhjd ;hj' lkgm. 'igokavkjd

sv[jj a[hld g'he agj.

z;glkd-; aJ`gs c[ffkpi dkj haed ;i3fkpi

-ohE; ;i3 hf2FQw <

9kjX z;glkd-; haed jkgokh'2ks ;klvkgjgj {avkhjd ;hj' lkgm. zkjj aJg2km < skh3j ajiYwj 9k8kjd zkjj

hl3kj gupi2 mk2j s6k -l dkd !^ '[3j zskf hy, hahv cqhl hu2;x GH cqlf; 'iod hu hd2kH hu2; 9kjX @ cF3k-lg; -` hu haed hz>hv;.

aJg2km ;hj' lkgm. zkskfr ahjhZyhdd @)

gupi2 mk2j gmksqQd 'io hd2kH hz>v;. cqfj

h;glk fQofx $) h;_mJk_ 5v5jkv 9kjX @)

ajk a[hl z[jhYd `kh;' GH ;i3j 9kh`];

h;_mJk_ mÌ; aJhd gy:3j {agRkm ;hj' lkgm.

YhdmJZdj ajk dld jkh4'j 'kg' hz>vkj @%/#)

aJk2 9hzh£d gYQd 5v5jkvj {aládk ;hs

huf haed fisl gdl )_)# pdk,p @_%/#_)

Rk2. H2kj 'kg' haGvh' gjk aJg2km ;hj' akgj.

hs_hl_ aJhd hl3kj akfij ugjgj eh32k' lkgm.

$ h;glk haGvh' «-ohE; {']j;¬ ; %) h;_mJk_

;3k 9kjX \kFtkjw < gRhd2k *) pdk,p 5l

;gSakZ3d hslkH g4hdd hzh>v' lkgm. hR gYQd

ah; Rk2 gdhd2k vk5 hv;[f ;hj' lkgm.

'gj f 9kjX ho,; ;s gakEk Rk2 gzH g4hdd

\kFtkjwj ajk aqw] ukfk; \klugj p[;kH jkh4'

@%/#) h;_mJk_ ho,; vklg53 9kjX !) h;_mJk_

lkgm. Rhu ;Tb; glk; {Íd h'h8gj sv[jj g4hd

'gj:z ak{tkj aJhd gy:3j ugjgj hz>hv' lkgm.

;gj gdhd2k aJk2 !*/@) ;[_ aJhd gy_ {¯akuf

hz£fhR < g4hdd sHvj ;s gakEk Rk2 dkd

aJkAd ;hj' ajk Rk2.

G; hz£f «hz£fj $% huf haed¬ 98h; lk\uk2; y2. g4hdd akfi osk gfkgykEk y®' lkgm. H2kj ajk 5vl aJ\khEd y2. 9adTwj hf2FQw sv[jj g4hdd aJk2 < gsk`kx u['x '`[Ekx 'fha2koix 'fmkoj 9khu 9adTwj aJg;ka g'he y2. H2kj hf2FQwj 'kg' @ hl3kj 5+[:+hjf; ^))/&)) hl3kj akfid hslkH aJhd gy:3j ugjgj malayalam.krishijagran.com

g\kojko 's]kx pJEw ;[skj RkuEx jksfkjk2w ;[sykj pzr h'Okf h'\kmx pzr h'Okf h'\kmx zqQ;Ths h'\kmx jkoZykf ;Thb sykh'urkl2x {u2a[j sykjkwk aJdka ;Thb 9kjX g3;gfklho h'P'h'urkl2x {u2a[j «jko_¬/ #!#)))! ;Thb okmjw htgvS'j @)!&

33


B3kHl 9kge ;kjgwgj gvl[3 skgj


9kgakfk; zuk2 {ekhzd ;gj < gvl[g3k 9kjG:z

2k

skykj U'kjk -'hP'; Zdjd aJp,zfi2 ;ks ;jk -mge Rkj 9¡m]d g;kSakfij h'gpbOH hvl[g3k 9kjG:z; htokHf ;hjge. GHg3k 9kgakfkj -uhf; 'kH; y2 Rkj vlkH 9ka[hf z[4i 9f[\E ;gj. GH s3jvkHg;lj z;glk 9,p Z3kHhlZ3 y2 Rkj ;kjgw ;h6f \2jk jZdkg3k 9kgakfkj RkQk 9kjksuk2; y2. okf; gR gvl[g3k 9kjG:z; g;kfg3k h5vkv] h'gpb ;gj/

z,gpkh8d Hh¥f gvl[g3k 9kjG:zj Hh¥f 2kskyk "+[ g;kj 9E8kjwkj sgd hfhs]d 9`]k¯ s3jvkHg;lj aJgdr; G; ak3] Ggfugj htokHf ;jk -mge Rj ajk H2kj o¾lkj Ysdkx 6kFtk gykEkj Ysdkd 'Th y2. HskgfH fy2 H2kj ajk s3jvkHg;ld akEkj lvj zszrk0 gpb y2. GHg3k ;s 9kjhaGs g3k 9h8; 3k;] hug2 Rj ajk 9kgakfkj RkQkj zs2d g;kgfk 8jwj 'k8k fkgy.

9U\[d m[wmdj 'kH;

{Vv IÌf Ysdk gvl[g3k 9kjG:zj vlkH 9kgakfk; gzHg3k 9f[\E hug2 hRg3k 2kskykj ajk 9gaYk ;gj. H2kj 9k8[hf; Hh¥fx 0ofd ykl;k skQk (* h;glk gykEkj lmgd *@ h;_hs_ aJhd hl3kj mhd huge. s3jvkHg;ld lmk &_@ hl3kjj Ysdkj g3,;j lmd g;El vyjgdH fy2 'j, l, uJkH\j 'kg' vyjj 'khyjgdk Rk' akgj. GHg3k 9kgakfkj 'kg' G; akjg5:3 vHv y®' akgj.

gRhd2k 9ka[hf gvl[g3k 9kjG:z vlkH gdhd2k 9kgakfkj 9U\[d hZyjdk 9kjX 9kjksj 9f[\E y2. H2kj 9kjksuk2; hv3vx phDªpkli vkvgafv 9kjX m[wmd gvhvv 9kgakfkj haej hv3d 'hy z[jhYd ;jkj z[hfhPvd ;gj. h'P'kz ;j; 9ka[hf H2kj 0ajd 'hy ;h6fj ajk ;h6f jkZdkgdk 9kjksd Rk' akhj'.

GHg3k l0; zkgjgj hfhs]d aJdi;j ahjv2 g2 9kskj aJ8kfsFQig2 ;2 gR gupd R[E;j 'kg' z;glk gYQd 9akj zS\kEfk 9kge. gzH zS\kEfk; 9f[zÌkf ;hj {hl0Ek R[E;j ukh2d¾ y2. h;e[ Ggfugj H{had g'gjlij R[E; aJdi; 'koko hR hfoj ukh2d¾ aklf ;hj 'khs];gSakZ3 g;kSakfi zygRkmi 'kg2kg3; 'fkH 9fr R[E;j 'kg' G; {ask aJZDd ;hjge.

aJk

zk8kjwgd aJdi; ;s]kvj ekQ 9khel h; ;s]kvj ajk zSa;] drkm ;hj gd0> ;Thbd h;e[ fd[f ;jkj ;`k \kgE. ;`k 'ej @)!% j gRhd2k aJdig; 'gjlid hZyhd 9kHh\9kj9kH d 'khs];gSakZ3 -d2kj ;hj'j 'kg' aJhpYw glkEkj HVek ;gj. g;FuJH gd0>; aJhpYw hug2 9kjX 'khs];gSakZ3 'fk'j 'kg' g3;hf; d`r hug2. Ghd2k lkgy lkgy gd0> 'khs];gSakZ3 'fkH ;Tb;; m3kH huge. H2kj haed gd0> ­g2 glk 4ku® fkgsgj 'khs];gSakZ3; h'h\Í ;Tb; gslkd ;Tb;; {alá ;jkHge. g;El H2kj ajk aJdi; ;Tb;j skod vhv]d -yge. G; 'ejd gd0> %) hl3kj 'khs];gSakZ3 aJkAd ;hjge Rk; gd0> @%) 3;k aJhdhl3kj ugjgj g'gv. H2kj ajk gd0>; s[6 'khb]; 9k2 % lk3 3;k aJkAd y2. 9khp aJdig; g;El hfoj g;kSakfi 4[hl {urs Zykhad ;jk fkH 'j, Ghd2k gd0> ;Tb;; H2k; hfhs]d ;jkj aJhpYw huge. z5ldk GH gYQd-lg; -m akHge gR hR z,Zykfd gd0> hfgo aJhpYw -lhel 9kho dkd gd0> hfhPvd 9¡jkld 9kf; aJhpYw hu'j 'kg' Rk2. 9khoj zs2d gd0> gzH fd[f {ursj zqvid 9kmjw[Ek Rk; ;Thbd g;El hfog; G; g'glm ahjv2 hu2k fkH 'j, 9kfglk; lk\khS'd ;hj'j 'kg' gvB3k ;hjge. Ggf gvB3kpil R[E;; 2kskyj gvl[3.


9kl[j {Íd g4hd

-'Okhf; a hdgj 9kl[j {Íd g4hd 9k

l[j 5vl \kjdd s[4rd {Dj aJgupx ahPvs ',mx h'ykjx m[ojkdx ak¥kEx

g4hdj 'kvhf < 9kl[j 'kg' \kl ol hf;kzf zsdlx 'khl2k/aly[E skh3 zg']kDs y2. @/#

s8raJgup 9khu jkord ;jk Rk2. GHg3k 5vl

'kj vgykEkj haed g4hd 4khl ;hj Ghj hu'

m,mkj akjd h'pkl gYQd ;jk Rk2. GHg3k

lkgm. \kl 5vl aJkAd ;hj'j 'kg' akhl ;jkj

;k']ykHguJ3j {Vv {¯z 9kjX gakb; dD gRgf

9kEpr; y2. g4hd -sg2j zsdl ;j;.

h\3khsf hvx aJh3f 9kjX hsfkgjl aJukf ;gj.

'ioj 'kvhf < 9kl[j gjkm s[Dª p[

'iox zuk2

9kl[ 9kskj -uhf; 9kykjj 9h\Í 9,m

h'P'zfi2 {¯zx h'gpb-; vj;kji z,Zykfx jkor

y2. mhdg; H2kj aJg2kofi2kd h'P' Zdjd a[jk

'io hfms 'k aJskhwd 'io {¯akuf Ggoh£j

;hj'j 'kg' ;Tb;; lkgm gR gd0>glkg; -'Okhf;

ajk l' lkgm. jX'j 'kg' \kl 9,;[hjd @%/#)

a hdgj 'io 'kvhfj ajk -l zSaqw] 9¡jk;Thb

mJks 0of 9`'k #/% ge_hs_ uicl a[hl {aR[Dª

;ksj 8rkfd j4k Rk2 gR g'he 'rEykj ;hj g'he

y2. 9kl[j G; gy:3j jX'j 'kg' @%/#% ;[F3l

9kl[ {¯akuf ;hj lk\ {ako]f ;hj' akgj.

'io a[hl aR]kAd y2.

36

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

www.krishijagran.com


9kl[j {Íd g4hd h;e[skf s[4r {Íd aJokhd Ggf 8jwj y2</ aJokhd

4Fukj 9Eh8 «huf¬

mg= {¯akuf «3f aJhd gy:3j¬

akvhlj 'kg' ;[5ji vFuJs[4i

&)/*)

@)/@%

;[5ji oEkyj

*)/()

@%/#)

;[5ji vuk'kyj

!))/!!)

#%/$)

;[5ji 'kueky

!!)/!@)

#%/$)

;[5ji a[4jko

()/!))

#%/$)

;[5ji hvagvkfk !

!))/!!)

#%/$)

;[5ji hvagvkfk @

!))/!!)

$)

;[5ji zqR]

*)/()

#)/#%

aJz,Z;jwj 'kg'

'igokavkj < 9kl[d z[AdkEZyk uqj ;jk 9`'k \kl 9,;[jwj 'kg' a[hlj ! pdk,p `k2H{hj2kgj {avkhjd ;hj' ajk Rk2. a[hlohfd gjkmj ajk 'gvkEkj gyd[ a[hlj )_)@ pdk,p ;k']Fthos «@))

hs_mJk_ aJhd hl3kj¬ {avkhjd ;hj' lkgm. oiEkw[ ohfd gjkmj ajk 'khv'j 'kg' a[hl 9la mjs akfid #) hshf3 t['kH {agRkm ;hj' lkgm 9`'k )_)! pdk,p gZ3Ja 3gvh:+f «!)) hs_mJk_¬ aJhd hl3kj {avkhjd ;hj' lkgm. 9h8; {¯akufj 'kg' a[hlj Ggog3kg':3j $/% aJhd gy_ 'k ha_Gv_h'_ !/@ h;_mJk_ aJhd gy:3j {akvkhjd ;hj' akgj. gjkEkj zs2 < {Dj s2ukf \kmd 9kl[j 5vgl gegAdS'j/9g:3k'jd mgokEk Rk2. 9kmhd2k 5vl aJk2 !% gegAdS'jj 0vgj a>kogj gjkEk Rk2. 9kjX &)/*) hufd 4Fuk Rk2. s[4r 5vl !)/@% 9g:3kjd gjkEk Rk2. akehd2kd GHg3k 5l skv] 9kjX 0aj gYQd GhaJld mgokEk Rk2. gjkEkj h'h8 < zsdl g4hdd 4kEg= 9`'k hjokj zykg2gj ^) ge_hs_ j uqjd !%/@) ge_hs_ 0ajd gykEk a,hDª 'fkH l0;. a[hlj @) ge_hs_ j uqjd a,hDªd -` jkh4 4[jaij zykg2gj */!) ge_hs_ j m\ijdk-lg; skh3d u'kH hu2;. a[hlj hv8k zsdl g4hdg3k a,hDªd GHg3k uqjd¾gj % ge_hs_ m\ijdkd fklid gjk' ajk Rk2. dkj haed 4j [ ai 9`'k 5kEg=gj ah[lj 0ajd skh3 hu' lkgm. zkj 9kjX {']j; < 9kl[j \kl {¯akufj 'kg' gjkEkj aqg'] @)/#) 3f aJhd gy_ gmk'j zkj g4hdd hu' lkgm. H2kj lmgd fQof<5v5jkv<a3ke !*)<!))<!@) h;_mJk_

hindi.krishijagran.com

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

37


9kl[j {Íd g4hd aJhd gy_ ugjgj hu2k Rk2. zSaqw] 5v5jkv 9kjX a3ke gjkEkj zs2 9kjX fQofj G; vd[`]k,p skQk gjkEkj zs2x 9k8k skQk gjkEkj @% huf haed 9kjX haed 'k;i G; vd[`]k,p $) huf haed 4kgvkd hu2k Rk2. fQofj 9\kE gykEk !/@ pdk,p H{hj2k 5hl9 gZaJ0 ;hj' ajk Rk2. Rhu g4hdd zqYC dDj ugj glkykx oZdkj 9\kE y2 gdhd2k ho,; vklg53 @% h;_mJk_ aJhd gy_ 9kjX g5jv vklg53 %) h;_mJk_ aJhd gy_ hu' lkgm. 9adTwj hf2FQw 9kjX skh3 hu2k < gjkEkj @%/#) huf haed 4[jai 9`'k hshy ;jk gshefj zykg2gj 9adTw {hl2kH dkj haed fkH3Jgofj 9k8k skQkj 4kvkd hu a[hlj hpakd skh3d hu2;. 9adTwj jkzk2hf; hf2FQwj 'kg' 5+;[lgjhlfx gsh3J h '{ofx gajkg;kEk3 9`'k Gglg:+kj 9kEprdkf[zkgj hu2k h'h8j U'kjk eh32k' lkgm. hz£f < \kl {¯akuf aJkAd ;hj'j 'kg' %/* 'kj hz£fj uj;kj y2x Rhu0 GHg3k z,4rk skh3 d`k ol'k2[j 0ajd hf\]j ;gj. gjkEkj * j ajk !) huf haed 9kjX 9h8; sThDd;kd !)/!@ huf haed 9,;[jwj aqg'] hz£f ;j;. sfd jkh4' 9kl[j m[lk akfid t['kH hu2; 9fr`k 5vl g'2k y®' akgj. hU'di2 hz£f @)/@% huf «tkl gykEk zs2d¬ 9kjX dTdi2 skh3 hu2kj haed «a[hl 0glkEk zs2d¬ 9`]k¯ hz£fj vkhj zAdky haed. H2kj haed 9kEpr;dkf[zkgj hz£f ;j;. gjkm 9kjX ;i3 hf2FQw < sky[ 'k Gh5t < Gh5t 5vl; aJdrY j§gagj glk;vkf f;gj h; a[hld gjkmj Zykfk¡jw ;gj Rj ajk gjkms[Dª 'io {¯akuf fy2.

hf2FQw < 

sky[s[Dª gYQ d`k sky[s[Dª 9Eh8 «9kmhd2k¬ d gjk' lkgm.

sky[j z,4rk aJhd !)) ;Sak{Ft akdd @) d-; 9h8; gykEk tF6lk ;kh3 Qª ;hj' lkgm.

jkzk2hf; {akvkj 'kg' tkHhsg`3 #)) H_hv_ 'k HFtg:z;ksj ! hl3kj skQk !))) hl_ akfid cqlf ;hj aJhd gy:3jj ugjgj eh32k' lkgm. d`k 9kEpr; y®gl !% hufj 9¡jkld hU'di2k 'kj eh32k' lkgm.

akd 5[u;k < GHg3k gz{oi2k 9kjX tk6 shd2k j,j G; gak; y2x Rkj pjij akdl p,;[j 9k;kjj y2. H2kj 'kg' gaJ1 x akdj jz p[hy glkEk Rk2 Rkj ;kjgw akd p[;kH Rk2. H2kj aJg;ka 9kmhd2k 5vld g'he agj. hf2FQw < {hvd zs2d 5vl gjk' lkgm. gskfkgQªk3kg5gj $) H_hv_ j !_@ hl_ skQk 'k hs`kHl 9:zihtgsfg3vf @% H_hv_ j ! hl_ skQkj !))) hl_ akfid cqhl eh32k' lkgm. akvhd2k 'W[lvk gjkm < GHg3k G; g\>;[jfkp; gjkm y2 9kjX s[4r j§gagj aklj Zykf gRgf {Dj aJgupx ak¥kE 9kjX h'ykjj h;e[skf Zykfx {Djk4Ft djkH 9kjX ckh3d htgvS'j/okf[Ekji sky «gaky 9kjX skc¬ d guh4'-l gakEk Rk2. ;s dkaskfj lmgd 9h8; 9kuJdk H2kj 'kg' {aR[Dª ahjhZyhdj y2. z,Qªsw gykEkd Rhu 'dj g'2k y2 gdhd2k GHg3k gjkm zSaqw] 5vlj mJZd ;gj 9kjX () pdk,p -lg; glk;vkf ;gj. lYw < z,Qªswj 9kjS\hwj zs2d akdj h;fkjd ;®lk/shd2k j,j ukm gu4k gakEk Rk2. h; haed {aR[Dª ahjhZyhd «tkEji2k¬ gykEkd akdj dlj ajdd ;akyj zskf gu4k gakEk Rk2. 9¡d zSaqw] 5vl 'W[lvk gykEk gu4k Rk2. a[hld z,Qªsw gykEk shd2k j,j ukm gu4k gakEk Rk2. hf2FQw <

38

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

{hvd 5vl vQª mJyw ;jk d`k G3k okhdj 5vl; Gg;lgm 9`'k Qªsd mok' ajk fkRk2. sk-;/9kl[/sqlk/d-j/9kl[/ha2ko d`k 'kojk/9kl[ / jnklk0 9khu 5vl 9kmhd2k hz>hv a[hl h;e[ gYQ-lg; gjkmj ajk 'vk' ajk Rk2.

zuk2 aJskhwd 9kjX z[Zy 'ioj aJg2km ;hj' lkgm. gjkmj aq']kf[skfd )_@ pdk,p «@ mJks malayalam.krishijagran.com


9kl[j {Íd g4hd aJhd hl3kj¬ gsf;kgo' jzk2fj u['kj eh32k' lkgm 9kjX gjkm 9ykd )_@ pdk,p gsf;kgo' 9`'k )_@ pdk,p sg3l]h:zlj hdhf/vkhj 'kj eh32kH zAdkyj 9¡jkld gjkmj hf2FQw ;gj. 

9h8; z,Qªw gykEkd htyhlhs, h'h8 mJyw ;hj' lkgm. GH h'h8d a[hlj \qhsj 0ajj ajdj ;kh3 hu2k Rk2. gjkm hfgjk8; aJokhd gRgf ;[5ji 'kuekyx ;[5ji zqR]x ;[5ji a[4jkoj {agRkm ;hj' lkgm.

9kmhd2k 'W[lvk < GHg3k g\>;[j ohfd gjkm 9h8;dj ckh3j gYQ 'k s2ukfd gakEk Rk2. s8rsi2k/9h8; dkaskf 9kjX 9h8; 9kuJdk GH gjkmj 'kg' 9f[;[l ahjhZyhdj y2. lYw < z,Qªhsd a[hlj akdd h'2ha `;k egL+f[sk jvfk gu4k hug2. GH jvfkj dlj ajdd ykl8i2k shd2k j,j ukm gakEk Rk2.

Rk2. GH gjk mj aJg;ka htgvS'j/okf[Ekji skyd g'he y2. lYw < akdj 0aj 9kjX dl u[g2k5kgl g';k ;jkj lmgd p;d 9kjX shd2k -y Rk2. h;e[skf aJokhdd akdd 9la jnk/g'n[fi2k jgnk gu4k Rk2. a[hlj h';kpj 'kg' {hvd ahjhZyhd gfkgakEkd GHg3k gjkm \2,;j j§a l2. z,Qªhsd a[hlgj {¯aÍ a[hl zjX Z3glf {¯aÍ ;gj lmgd zjX zjX a[hl hpakd g6kakj mh6d y2. hf2FQw < 

zuk2 z[Zy 9kjX aJskhwd 'ioj {agRkm ;hj' lkgm.

z,Qªhsd a[hlj hpakgj {ckhl skh3d l[;kH hu' lkgm.

g4hdd {agRkm gykEk {a;jwj #) mJks aJhd hl3kj 3JkHvht2ks 5vg53j cqlgfgj {avkhjd ;hj aJg2km ;hj' lkgm.

hf2FQw < 

{hvd 5vl vQª gRgf < sk-;/9kl[/ha2kox {u]4sqlk/9kl[/ha2ko mJyw ;j;.

'io {¯akuf gykEk 5vld 9h8; z,Qªsw gykEkd htyhlhs, ;hj' lkgm.

gjkmj ajk 'vk'j 'kg' 'kgjht9:z hspJw 9`'k )_@% pdk,p skfg;o'j # j ajk $ 'kj zAdkyj 9¡jkld eh32k' lkgm.

sky[j hf2FQwj 'kg' #)) hs_mJk_ aJhd hl3kj

gjkm aJhdgjk8; aJokhd gRgf ;5[ji hzFu[jix ;[5ji oiEfx ;[5ji fEif 9khu gjk' lkgm.

9kl[j gZ;g'g' < GHg3k g\>;[johfj gjkm akykj 9kjX ckh3d gakEk Rk2. lYw < 9kjS\hwd 9l[j ajdd zqYCx g;kslx 9la shd2k j,j ukm gakEk Rk2. R®d haed shd2k vqw] \hj Rk2 9kjX ukm pklsfj ugj gu4k hug2. 9¡d< GHg3k pklsf 5kh3 vqw] h'2ha agj Rj ajk 9kl[j 'okj sqlr ;hs Rk2.

gslkh`9f 'k !_% hshl aJhd hl3kj Hhstg:+khaJtj eh32k' lkgm. 4Fuk < 9kmhd2k 5vlj ajk 9h8; uks aJkAd ;hj'j 'kg' gjkEkj ^)/&) hufj haed 4khFu' lkgm. s[4r 5vl 4Fuk okf[Ekji skyd ;jk Rk2. s[4r 5vlj 4Fuk #)/#) htmJi ge_he_ -lg; -m gakEkj aqg'] ;hj' lkgm. Rkgd 5vl 9h8; dkaskfd sTum[lf d`k ;®lk mlfj ugj gjkmd mJZd y®' gfkEkgj. {¯akuf < gzkf;kgl aJZDd gykEk aJokhd

hf2FQw <

«@)/#) 3f aJhd gy_¬ uicli2k 9Eh8j aJokhd

z[Zy 'ioj 'kvhf ;hj' lkgm.

«#)/$) 3f aJhd gy_¬ j d[lfkd ;s {¯akuf

)_! pdk,p !) mJk_ aJhd hl_ skjh;{hj g:+kjkHtj cqlfd ! cF3k hQp hshf3 t['kH 9`'k )_)@ pdk,p «@)) hs_mJk_¬ aJhd hl3kj g'g'hZ3gfgj {avkhjd ;hj' lkgm.

hug2.

hl5 gjkl < GHg3k G; h'okw[ohf; gjkm y2 Rkj z,Qªsw skyj U'kjk z,Qªhsd a[hlgj 9fr a[hld y2. {aR[Dª ahjhZyhd gykEkd GHg3k gjkmj ;kjgw {¯akufd () pdk,p-lg; ;hs www.krishijagran.com

z,;j aJokhdj mgokEk 9h8; {¯akuf «^)/*) 3f aJhd gy_¬ aJkAd ;hj' ajk Rk2. aqok akgFt 9kjX sgfko jkcE mgEbw ekQx 98rka;x pk; h'Okf h'\kmx gmkh'Fu 'L+\ a¡ ;Thb 9kjX {urkhf; h'P'h'urkl2x a¡fmj ;Thb okmjw htgvS'j @)!&

39


hvslk hsv]j {¯akuf

ahlyk{vd hvslk hsv]j {¯akuf a

hl yk{vd mgokEk akvhld hvslk hsv]j s[4r

{Íd aJokhd

Zykf 9kgex jnif hvslk hsv]j vkhyuk tknj

jnk hvslk hsv] < g'kS'ix ff #)!(x fdkpkx g3kj;lx syk\kjdx dfEi A+kvx 'vk3k

vyjx gykg3l 9kjX h''ky zskgjkyd hfj¡gj 'kh gex GHg3k 9h8; lk\ hu2k 5vl y2x 9kjX H2kj m[wmdR[Dª {¯akuf g;El ahl yk{vd zS\E y2. ahl yk{vj hvslk hsv]j z5l g4hd hfsC aJ;kgjgj ;hj' ajk Rk2.

40

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

ykl8i2k hvslk hsv] < Z'w]kx h5g2Z3kx ff #)@)x 9gjkg\glx H{_Gv_x @^x ahjhvlh2k gz{oi2k hvslk hsv] < HhFujkx \kjdx g;hl5hf2 ] k 'kFtkjx hmf J gmkLt dkaskf 9kjX 9kud ]J k hindi.krishijagran.com


hvslk hsv]j {¯akuf fkv]kjij aJZDhd G; gyokj 'm] hs3kj gYQd hvslk hsv]j #))) a[hlj 9kEpr; y2. fkv]kji {6k h;{gjk 9`'k gaJk/g3Jd aJZDd ;hj' ajk Rk2. h;{gjkd a[hl aJZDd ;jkj ajk c[f ohfd sTguk gjkmj h'2ha gRkEk 9kgup `kg;x ;kjw 9kjS\hw 9EZykd a[hl GHg3k gjkm ;kjg;gj 9hd z,g'ufpil y2. mhdg; hRskf akgj a[hl gaJk/g3Jd aJZDd ;hj' lkgm. z']aJ`gs gaJk/g3J; vk5k akfigj 8[H @ cF3k j®ud p[;k' hu' lkgm 9`'k gaJk/g3Jj hfo]li;jw ;hj' lkgm. dkj haed gaJk/g3Jd \ks]i;[lkH3x ajlkH3 9kjX g;kg;kha`j hspJw Qªgs< !<!<@ j 9f[ a kdd «9k2dkf[ z kgj¬ \jk' lkgm. hspJwd aR]kAd akfi ak' lkgm.

hvslk hsv] ol'k2h''; ;kjg;gj 9drkh8; z,g'ufpil 5vl y2 9kjX mhdg; H2kj g4hd 9fr akvhlj d[lfkd ;h6f y2. a[hljk zkskfr 'Th j 'kg' @)/@% gj sTuk dka {aR[Dª y2. 5lZykafj 'kg' hufj dkaskf @)/@@ ge_hs_ 9kjX jkhdj dkaskf !* ge_hs_ {aR[Dª y2. 9gahYd 9kuJ]dk &%/*) pdk,p 'kh£d y2. malayalam.krishijagran.com

GH hspJwd Hskf akfi ak' lkgm Rj ajk GHg3k hspJw ykdd -l 'khÌ' ajk Rk2. gaJk/g3Jd hspJw ;jkj haed aJhd ;Yd G; 'io hz>hv' lkgm. 'io g;khp;k; skod hu' lkgm. 'ioj pigcJ haed akfi hu' lkgm. 9,;[wj 'kg' dkaskf 9kjX sHvjj aR]kAd `;kj 9kEpr; y2x gzH;kjgw 'iokHj haed gaJk/g3Jj 0ajd `ks]g;kl 9`'k ahlh`f 7kh; hu2k Rk2x 'djj sgd u[H 'k hdhf huf 7;kj ajd 9kdjkH l2x 9kjX aJhdhugf Gf_ha_g;_ !(<!(<!( j G; pdk,p «! h;_mJk_ Gf_ha_g;_ !)) hl3kj akfid cqlf ;hj¬ h'l2f 'fkH akfi g4kEk' lkgm. zkskfr j§gagj #)/#% huf haed a[hl Zykfk¡j gRkmr -y Rk2. GH 9Eh8d gaJk/g3J; \qhsj 0ajd jkh4' fklkgm 9fr`k a[hll hpak ;Thb okmjw htgvS'j @)!&

41


hvslk hsv]j {¯akuf d`k gmkg3H g'tj ahlh`gfgj 7;k Rk2. dkj haed aJgdr; gah3Jhtvd ^/& hs_hl_ 5gs]hlf hu2k Rk2. H2kj ajk pigcJ gme 0lkHx Rj ajk sTukd {ahZyd glk;vukfuk2; zqYCoiE fB3 -y Rk2. 5kh3]gmvf zkskfrj§ga < hvslkhsv]j 'kg' @%) h;glk fQof !$% h;glk 5v5jkv 9kjX !@% h;glk a3ke aJhd gy:3jj 9kEpr; y2. mhdg; aJhd !))) 'm] hs3kj gYQd aJhd zAdky %/& h;_mJk_ old cqlfpil {']j; hspJw hu2kj ajk a[hlj 'Th \klugj y2x 9kjX {¯akugfk \kl aJkAd y2. 9kjS\hw vkhj/ak>v zAdky @/# h;glk Gf_ha_g;_ !(<!(<!( 9kjX dkj haed lkgy lkgy {']j; hspJw 'g kEk Rk2. 5l gykEk zs2d zqYC gakb; dDj hspJw gRgf GgmJkhsf 9`'k 'kg2kh\3k Hdrkhu aJk2 ! h;_mJk_ aJhd gyokj 'm] hs3kjj sgd hu' lkgm. a[hlj aJhpYw 9kjX ;T¡f

sTukj h\djd m[hv Rk2x 9kjX a[hl 0lkH hpak hvhn Rk2x mhdg; gaJk/g3J; ;k6 9`'k glkykj gZ3Ft 'fkH j4k Rk2. gjkawj 'kg' h;{hj aJZDd ;jk a[hl Zykfk¡j gRkmr y2x dkj aqg'] ahl yk{vd h;{hj \klugj aJZD d ;hj' lkgm. H2kj 'kg' ! hs3kj 'yl 9kjX #) ge_hs_ {Vv h;{hj 'gfkEk Rk2x h;{hjj uicl ahl yk{vj 9k;kjj 0ajd hf\]j ;gj. h;{hj 'gfkEk zs2d u[3k h;{hjj skod ^) ge_hs_ a` j4k Rk2. Rj ajk ;b]w ;ksd z[h'8k y2. aJZDd ;jk h;{jij gjkawj ajk u[H huf aqg'] hfo]si;jw ;jk Rk2x H2kj 'kg' ;kvj gA+3 «gah3Jhtv¬ d */!) mJks ag3he2ks akjgsmgf3j hQªZ3l hu2k Rk2.

42

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

$)/%) huf-lg; a[hlj zkskfr 'Th gykEkj haed a[hld g3Jhf, 9kjX ;kh3, 9kjS\ ;jk Rk2. H2kj 'kg' aJgdr; a[hld g;El @/# 3k pk4k; Ghj 9fr pk4k; 9kdjkH hu2k Rk2x d`k a[hlj z[dli 9`'k A+khZ3;j jhvj zykg2gj 'g kE Rk2. ;T¡f ;jk zs2d 0vjj pk4k; 9kjX u[']l pk4k; 9kdjkH hu2k Rk2. {¯akuf ahl yk{vd hvslk hsv]j 5vl */( sky vglx 9kjX a[hl gjkawj #/$ sky haed m[h3 hvnkj gRkmr y2. G3k a[hlj ajk ^/& h;_mJk_ -lg; {¯akuf y2. jkpiu 4kfx j§akligag3lx 9kj_ha_Gv_ goEkdfx G\H;'kj 9kygsu jkoZykf ;Thb sykh'urkl2x {u2a[j «jkoZykf¬/#!#))! ;Thb sykh'urkl2x gmkEkhl2j HgsHl< rsdptn@gmail.com www.krishijagran.com


KRISHI JAGRAN

the pulse of rural india

Krishi Jagran, World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Family Magazine with 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 23 States, 3 Portals – 10 Million combined readership ( Krishi Jagran Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, English (Agriculture World), Tamil, Odia and Malayalam.  

Trainee Executives (120) Marketing Executives (60)

STAFF REQUIRED KRISHI JAGRAN GROUP OF PUBLICATIONS Staff Required for all State Capitals Marketing Team

 

Marketing Managers (21) General Managers (4)

The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills in respective vernacular languages and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same field is must. Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing. If you think you are the right person.

 

Journalists (21) Reporters (42)

Editorial Staff ...... ...... ............ ...... ............ ..... ...... ...... ..... .....

 

Translators (12) Editorial Staff (12)

To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents. The candidate should be graduate from a renowned university and should have flare to write. Knowledge of different Indian Languages will be an added advantage.

Freelance Journalists: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as portal. The remuneration will be attractive.

9kEpr; -yge holk Zdji2 gsgfokj G;hoh;{h3\j holk skg;h]3, ;sv]kji < «-phY; gRkmrdk/9h\Odk «#% 'b¬] 9kg'uf ;dk] ;gs0 Zfkd; y®' lkhm' 9kjX ;hTb h'b2d h'gpb-; 'iox ;i3fkp;x zkj 9kjX ;hTb {a;jwj 9khuj h'Okafd ;g0s #j ajk % ajk 9h\Odk y®' lkhm'. 9kg'u;j am J hdpil ;b T ;j lmd ;`k'kdk] 9kjX Okf `;kj 9kEpr;. g'df 9kjX 9fr gag;o akJ2 G; lk4 3;k 'khb; ] y®'. Zykfi2 skg;h]3, ;sv]kji < «-phY; gRkmrdk 9kjX 9h\Odk¬ 9kg'u; Zykfi2 ;b T ;j lmd ;`k 'djk adkd zYs y®' lkhm'. ofzk8kjw; 9kgakfkj h'vkj auJkf ;jk ;lkd akmd ] y®' lkhm'. ;gs0 !)s ;Yk {Diw] y®' lkhm'. 9h\Odk ;s ygl0 Rhu 9kgakfkj ;ks ;jkj uT HVek phDª 9kge gdhd2k 9ka[hf0 9kg'uf ;hj' akgj. 9k;b; ] g'df ak'.

To Apply -

Email: jobs@krishijagran.com

KRISHI JAGRAN 60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 110016 Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: info@krishijagran.com, www.krishijagran.com


8kfj s[4r aJokhd 9kjX

8kfj s[4r aJokhd 9kjX -'Okhf; a hdgj 'kfakfi mJZd 9£ld 8kf g4hd z[mhÌd 8kfj aJokhd < GHg3k 8kf z[mhÌd hdhf3k s[4r m[jXd¾aqw] 5vl y2. 8kf 8k f@_&h'P'jh'hl2f glk;j s[4r g\kof y2. H2kj y2 h; guhjg; ag;. g4hd !%) hshl2f gy:3jj aJk2 ;jk Rk2. H2kj g4hd hzh£dx 9hzh£dx ol A+kh'dx {Vv \qhs 9kjX 'kfakfi mJZd gYQd ;jk Rk2. 9kho;kli z,;j aJokhd0 'y[d gYQd ;jk Rk2. 8kfj s[4r aJokhd hfsCEd y2. !_ pigcJ a;k aJokhd < GHg3k aJokhd aJk2 *% hufj ajk !!) hufd ah; aJZDd -y Rk2. fgjFuJ !!*x fgjFuJ *)x fgjFuJ/@ sf6jx fgjFuJ/(&x a¡ 8kf/!@x 'kjkfiuia 9kH_9kj/%)x jdC k x \kp; zsJ k 3x fgjFuJ lklsdix sklEi2 8kf/@. @_ s8rsi2k guhjg; a;k < GHg3k aJokhd !@) hufj ajk !#) hufd aJZDd y2. fgjFuJ/#%(x a¡ 8kf/$x a¡ 8kf/!)x zidkx zqR]/%@x sklEi2 8kf @)@^x fgjFuJ 8kf/ @)^%x sklEi2 8kf/!. #_ guhjg; a;k ao J khd < GHg3k 8kf !#) hufj ajk !$% hufd aZJDd y2. syz[jix zkS|k syz[ji.

44

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

3kHa/#x ;ZDjix a[vk 'kvshd/!x 'kvshd/#&)x dkjkEti 'kvshdx sklEi2 z[mÌx 'L+\ 'kvshdx fgjFuJ z[mÌ. 'kfakfi 9kjX ol \jk gYQd 8kfj {Íd g4hd \kjd'b]d 8kf 4hj5j s[4r m[jXd¾aqw] 5vl y2. GHg3k s[6 ;Thbj 9h8;k,p \q/\kmd hz>vk Rk2. H2kj {¯aku;dk 'g kEkj 'y[d zS\kEfk 9kge h; GHg3kl gdhd2k zS\E gRhd2k zcf h'h8; \klugj mJyw ;jk Rk2 gRgf;_ gYQi2 'djx 'kfakfij hZyhdx akfi \jk 9kjX hz>vkj 9f[;ldkj 9f[zkgj 8kfj h'h\Í aJokhdj 'kvhf ;j;. 4_ aJskhwd 'io hz>v;. m_ g4hdd gz{oi2k zkj 9kjX -ohE; zkjj aJg2km ;j;. c_ hz>vk zs2d ;j;. n_ 5vl z[jYkj 8rkf hu2;.

hindi.krishijagran.com


8kfj s[4r aJokhd 9kjX g4hdj aJZDhd < g4hdj h'h\Í 9adTwfkp; h'yif ;hj'j 'kg' M+kHg5kgv3 ! j ajk !_% h;_mJk_ aJhd gy:3j ugjgj eh32k' lkgm. H2kj @% huf haed skh3 vyk' lkgm. dkj haed @ j ajk # 'k vyk' lkgm. g4hd; zsdl ;hj'j 'kg' aJgdr; vgykEkd g'glm g'glm hugpgj ;j;x Rj ajk 'b]kj akfi 'kfakfi mJZdj 'kg' m\ij akfij gYQj 'kg' aJokhd aJokhd !_ 'kfakfi 9Egjk8i @_ s8[;j

#_ olsmC $_ ol hfh8

'k 'kfakfij akfi 9yk H2kj h'djw zskf 8jgw gmkg3H g4hdd ;hj' akgj. Rhu gz{oi2k zkjj 'kg' g7vk glkEk Rk2 gdhd2k 9h¡s vgykEk zs2 5v5jkvj aJg2kgmk ;hj' lkgm. aJokhdj 'kvhf < 'kfakfi mZJd 9kjX ol\jk gYQd dkj hZyhdj 9f[zkgj h'h\Í ao J khdj hf'k]vf ;hj' lkgm. s8rsi2k m\ij akfj gYQj $_ ol hfh8

aJokhd ;s m\ij akfij gYQj 'kg' aJokhd *_ Z'w]i syz[ji

^_ h'urk Gf_ht_ho_ 9kjX @)! &_ vh;2k %(

(_ Qªv/!!^Gs_h3_H{_ &)@(

!_ 'kfakfi 9Egjk8i < fgjFuJ guE ;Thb h'P'h'urkl2 9kjX gaJ1gurkhm; h'P' h'urkl2 ;[skjm¥ g5ok'kux {_aJ_ j U'kjk !((^ d h';hpd ;jk -mhel. 'ioj skQk *) j ajk !@) h;_mJk_ aJhd gy_ hv8k hz>vkd lmkgl a;kj 9Eh8 !$% j ajk !%% hufd y2. 'kfakfid &/!) huf t[g'kEkj haegdk a[hl oihEd `kg;. GHg3k aJokhd gf; "+kZ3x 'Jk{f Za3 gjkgmgj 9k,hp; j§gagj 9Egjk8i y2 9kjX ol A+kEfj aJhd zyfpil y2. H2kj {¯akuf #% j ajk $) ;[HF3l aJhd gy:3j y2. @_ s8[;j < GHg3k aJokhd f_gu_;T_h'_h'_ ;[skjm¥x g5ok'kux {_aJ_ j U'kjk {glkEk -mge. zksh2; 'kfakfi mJZd 9kjX 98]ol\jk gYQj 'kg' \kl gakEk -mge. 'ioj skQk *)/!@) h;_mJk_ aJhd gy:3j 9kjX a;kj 9Eh8 !$% j ajk !%) huf. H2kj ukfk zjX 9kjX p;d y2. GH aJokhdj {¯akuf #% j ajk $% ;[_aJhd gy:3j y2. H2kd oiEkw[ '[Wlvk gjkm ;s lkgm. H2kj {¯akuf #) j ajk $) ;[_ aJhd gy:3j y2. #_ olsmC < GHg3k aJokhd f_gu_;T_h'_h'_ ;[skjm¥x g5ok'kud !(&* d {¯akufj 'kg' okji

malayalam.krishijagran.com

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

45


8kfj s[4r aJokhd 9kjX ;jk -mge hR 'kfakfi mJZd 9kjX ol \jk gYQj 'kg' {aR[Dª y2. H2kj a;kj 9Eh8 !%) j ajk @)) huf 9kjX 'ioj skQk *) j ajk !@) h;_mJk_ aJhd gy:3j y2. H2kj ukfk zjX 9kjX p;d y2. GH aJokhdj {¯akuf #% j ajk $) ;[_ aJhd gy:3j y2. H2kj oiEkw[ 'W[lvk gjkm ;s lkgm. $_ ol oyji < GHg3k aJokhd f_gu_;T_h'_h'_ ;[skjm¥x g5ok'kuj ajk 0glkEk -mge. GHg3k ol\jk 9kjX 'kfakfi mJZd gYQd 'y[d \kl {¯akuf hug2. H2k; a;kj 9Eh8 !$) j ajk !%) huf y2. ukfk uicl 9kjX vk{l 'mk y2. GHg3k aJokhd $) j ajk %) ;[_ aJhd gy:3j {¯akuf hug2. %_ ol haJ2k < GHg3k aJokhd f_gu_;T_h'_h'_ ;[skjm¥x g5ok'kud !((% j ajk 0glkEk -mge hRg3k 'kfakfi 9kjX ol\jk gYQj 'kg' {aR[Dª y2. H2kj 'io *) j ajk !@) h;_mJk_ aJhd gy:3j hv8k hz>vkd lmkH. a;kj 9Eh8 !%) j ajk !^) huf. H2kj ukfk uicl z[6ksx 'mk 9kjX {¯akuf #% j ajk $) ;[_ aJhd gy:3j y2. GHg3k '[Wlvk gjkmj ajk 9k,hp; j§gagj 9Egjk8i y2. ^_ h'urk «Gf_ht_ho_9kj_@)!¬ < GHg3k aJokhd f_gu_;T_h'_h'_ ;[skjm¥x g5ok'kux {_aJ_ j U'kjk 0glkEk -mge. GHg3k aJokhd s8rsi2k m\ij akfij 'kg' z,ZDd ;jk -mge. 'ioj skQk *) j ajk !)) h;_mJk_ aJhd gy_ 9kjX a;kj 9Eh8 !$% j ajk !%% huf y2. H2kj {¯akuf #% j ajk $) ;[_ aJhd gy:3j y2. &_ vh;2k/%( < GHg3k aJokhd f_gu_;T_h'_h'_ ;[skjm¥x g5ok'kux {_aJ_ j U'kjk 0glkEk -mge. H2kj 'io *) j ajk !@) h;_mJk_ aJhd

46

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

gy:3j 9kjX a;kj 9Eh8 !$% j ajk !%) hufj y2. H2kj ukfk zjXx p;d 9kjX vk{l 'mk y2. GHg3k aJokhd s8rsi2k ol \jk gYQj 'kg' {aR[Dª. H2kj {¯akuf $) j ajk %) ;[_ aJhd gy:3j y2. *_ Z'w] syz[ji < «Gs_h3_H{_ &)@(¬</ GHg3k aJokhd !(*% d 0glkEk -mge. H2kj 'io skQk *) j ajk !@) h;_mJk_ aJhd gy_. GHg3k aJokhd zjX aJokhdj y2. H2kj 'kg' ;s 'kfakfi 9kjX ;s ol\jk gYQd R®d akfi #) j ajk $) ge_hs_ -lg; lkgm. GHg3k aJokhd {aR[Dª y2. H2kj a;kj 9Eh8 !^% huf 9kjX {¯akuf %^ j ajk &) ;[_ aJhd gy_ y2. ukfk zjX 9kjX vk{l 'mk y2. (_ Qªv/!!^ < 'kfakfi mJZd gYQdj 'kg' 'y[d {aR[Dª aJokhd. H2kj a;kj 9Eh8 !$) j ajk !%) huf. 'ioj skQk *) j ajk !@) h;_mJk_ aJhd gy_. {¯akuf #) j ajk #% ;[_ aJhd gy_ y2. H2kj ukfk p;d ykl8i2k 9kjX vk{l 'mk y2. gf; "+kgZ3gj 9Egjk8i y2. zkj 9kjX {']j; < 'kfakfi mJZd gYQd zSaqw] {']j; hz>vkj zs2d 9kEof]kj dld aJg2km ;hj' lkgm. Rhu gz{oi2k zkjj aJg2km zS\E fy2 gdhd2k !) j ajk !@ 3f aJhd gy_ gmk'jj zkj aJg2km ;hj' lkgm. 'kfakfi mJZd gYQd ^) h;_mJk_ fQof #) h;_mJk_ 5v5jkv #) h;_mJk_ a3ke aJhd gy_ ugjgj aJg2km ;hj' lkgm. Rhu g4hdd 'kfakfij akfi G;gmk3 -y Rk2 9kjX akfij hf;kz fy2 gdhd2k H{hj2k @$ cF3kj 'kg' hu' lkgm. Ggfugj H{hj2k Gshf2ks ;k']gf3j j§ad zlhf -y Rk2 9kjX hR hjzkj U'kjk fB3 fy2. 'ij skQk < 'kfakfi mJZd 9kjX ol \jk gYQd {¯akuf gykEk 8kfj aJokhdj 'kvhf ;hj'

www.krishijagran.com


8kfj s[4r aJokhd 9kjX lkgm. !)) j ajk !@) h;_mJk_ 'io 'kfakfi mJZd 9kjX m\ij akfij gYQd lmkgl hz>vk @) ge_hs_ j ugjgj lkHgfgj ;hj' lkgmx Rj ajk vk5/hv;[f RkhFQ; h'h8gj ;jkd zyo y®'. 9kEo]fkd 'io # j ajk $ ge_hs_ m\ijdkd ;hj' lkgm. hz>vkj zs2 9kjX h'h8 < ol \jk gYQj hv8k hz>vkj gs®d 9kjX 'kfakfi mJZd gYQd s8r o[fj ajk !) o[lkHf-lg; hv8k hz>hv' lkgm. g4hdd sHvjj 9gaYk ;hj' fklkgm. gRhd2k aJ`s 'b]k y®' 'io hfgo osk -y Rk'. h'lS'gj hz>vkd a[hl 'kfakfigj aJ\khEd y2. 9adTw hf2FQw < 9adTwj fB3 ;hj'j 'kg' 4[jai 'k gahthatkjj aJg2km ;j;. 9adTw jzk2fj U'jk0 fB3 ;hj' ajk Rk2. 8kfd ck>y okhd 9kjX 'yl akdj 9adTwj hf2FQwj 'kg' h'{3g:+kj % pdk,p gmJhf{l #)/$) h;_mJk_ aJhd gy_ 9`'k 'hFy2kg;' !) pdk,p gmJhf{l !% h;_mJk_ 'k g'hFyg2k;k'] «%) H_hv_¬ # hl3kj 'k gahFt g`khlf «#) H_hv_¬ #_# hl3kj 'k Ghfglk5kv «#) H_hv_¬ !_& hl3kj aJhd gy:3j aJg2km ;hj' lkgm. h'{3g:+kjj aJg2km gRhd2k 'kfakfij akfi ;hs' 8gj 9kjX # j ajk $ ge_hs_ akfi `kh; Rk2x gzH 9EZykd aJg2km zg']kDs y2. g;El 'yl akdj 9adTwj hf2FQwj 'kg' @/$ ht_ vht2ks vL3j ^@% mJk_ aJhd gy:3j ugjgj aJg2km ;jk Rk2. GH z;glk ujEj aJg2km gjkawj @) huf haed 'k hv8k hz>vkj $) huf haed ;hj' lkgm. jzk2fj U'kjk 9adTw; jg4kEk g4hdd $ j ajk % ge_hs_ akfi \hj `kg; gdhd2k ;hj' lkgm. 5vl z[jYk < 8kfj ;i3 9kjX dkj {akvkj !_ adk gshj0Ek ;i3 < GH ;i3j p[, glk;vkfuk2; y2. GHg3k p[, ykl8i2k j,j y2. pjij 9kjX tk6 shd2k j,j sqjj @ j ajk @_% ge_hs_ uicl y2. GHg3k akdj ukfk h;fkj; g';k ;hj flif[sk jvfk ;gj 9kjX dkj h\djd `kh; aJgdr; auk`]; p[hy 4k2x Rkj 5lZ'j§ga 'mk j,j akjup]; mokhl 'hf Rk2. G3k p[, @% j ajk #) hufj oiEf;kld 'y[d akd; glk;vkf ;gj. {akvkj < !_ h5jsf g3a @% hs3kjj uqjd lmk0;. @_ z hld zkj aJg2km ;j;. #_ !)/!@ 3k aJg;khad akd aJhd hyl gu4k hugl HgFukvkl5f #% «H_hv_¬ 'k h;{gfk5+kv @% «H_hv_¬ !_@% hl3kj aJhd gy:3jj ugjgj eh32k' hindi.krishijagran.com

lkgm. @_ tkl g'8; < ;i3j p[, glk;vkfuk2; y2. H2kj pjij 9la ykl8i2k j, 9kjX sqj ;slk j,j y2. skH;ij ak4i `kg; 9kjX sjqd ykl8i2k shd2k j,j 'kl{ g6kak `kg;. skH;ij U'kjk ;wi hu2k akdj 9kmd \kmj 0aj ajdd gmk3 gu4k hug2. H2kj 9kQªswj 5ld 5vlj 'kfZahd; 9EZykd sTd gmk\ d`k haed aJg;ka gykEk 'mk -y Rk2. {akvkjj {ak2 < !_ mjsj vykH ;j;. @_ ;i3j ajk ;s glk;vkfj aJokhdj 'kvhf ;j;. #_ z,ZDd zkjj skQk aJg2km ;j;. $_ ^ j ajk & 'okd jkhda[Ek gak;; skhj skj;. %_ ;wi hR akdj 0ajj \kmd gu4k hug2 H2k; fB3 ;j;. ^_ ;3k \qhsj ajk ;jk. &_ hz>vkj ^) huf haed @_% ;kH «@)x))) ;wi¬ %)x))) 3kHg;kts]k aJhd zAdkyx gy:3j eh32kH hu2;. *_ h'_h3_ )_% j ajk !_)) h;_mJk_ ugjgj 9kEpr;dk akfid cqlkH eh32kH hu2;. #_ mÌi 'km < GH ;i3j hpp[ 9kjX gaJ1 u[g2k gakEkhl; u[múkEkZykd ukfkgj jz p[hy l2. Rkj 5ld ukfkH {¯aÍ fy2x hpp[ d`k gaJ1 ykl8i2k j,j y2. {akvkj < 5[l lmkj haed mg= @/# ;i3 aJhd hugf gu4k hugl gslh`2kf % pdk,px g5gFykg23 @ pdk,px g5fg\lgj3 )_$ pdk,p 'k hlgFtf !_# pdk,p 8qhl @) j ajk @% h;_mJk_ aJhd gy:3j ugjgj jkhda[Ek 9`'k zÌrk 'dky ;s gykEk hz>hv' lkgm. t) jkgop ;[skjx t) 9kfFu vkyix t) hfgdFuJ aJ;kpx t) jgsp hz, RkuEx 9kjX t) dgoFuJ ;[skj 5vl mgEbwk g;FuJx fgjFuJ guE ;Thb 9kjX gaJ1gurkhm; h'P'h'urkl2x ckcjk ck3/'yjkHvx {_aJ_ gskEkHl < 9450454142 ;Thb okmjw htgvS'j @)!&

47


ahl yk{vd

ahl yk{vd lmk ;i3 9kjX gjkm

hl yk{vd z;glk 5klj ajk ahlh`f 9kjX Hfgv:3 aJ[5 gfg3gj 7;k z,jvfk y2x R®d hR g;kgfk 8jwj ;i3x sk4i 9kjX s®y aJgEp ;hj' gfkEkgjx lmgd ;i3 9kjX 9fr oiE gfkgykEkd gjkgmk ;s lkgm h; aJk2 GHg3k gu4k -mge gR fkv]kjix hz£fj akfi 9`'k souqj Hdrkhugj ahl yk{vj h\djd ;i3 9kjX gjkmj 'iokw[ -m ak2x hRg3k ahl yk{vj h\djd 9f[;ql dkaskf 9kjX 9kuJ]dk gykEkj ;kjgw 'y[d pigcJ h'2ha Rk2x 9kjX 5vl fB3 ;hj' akgj.

a

Ggfgd GH ;i3 9kjX gjkm; ;s '[hl \khE' fklkgm 9kjX pigcJ hf2FQw ;hj' lkgm. ahl yk{vd lmk s[4r ;i3 9kjX ad,m. !_ 'mk sk4i GHg3k 'mkx u[h82k j,j G; zjX oiE y2x hRg3k akgdgj jz p[gy. H2kj {ahZyhd 9f[\E a[hl; hyglkEkj ajk y2. gRgfugj a[hl; hyglkEk Rk2x

48

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

'mk j,j zjX zjX sk4i {hj' 8gj. H2kj jz p[hy glkEkj ajk a[hl; 'y[d 9h8; glk;vkf y2x h; GHg3i ;i3 h'bkw[ ohfd gjkmj 'ky; y2x gzH;kjgw g'he \2kf; y2. H2k; j4k'j 'kg' Hhsgtkg:+khaJt )_% hs_hl_ eh32k' lkgm.

@_ Gh5t 9kjX gohvt GHg3k zjX/zjX s®yj ugj oiE y2x hR fd[f fd[f g;kaglk 9kjX g;ksl \kgmgj jz p[hy l2x 9kjX a[hl; u[']l ;hj hug2. H2kj aJg;kaj ajk 5[l 9kjX 5l ;s lkgm 9kjX ;ig3k g;H'k 8jwj gjkmj 'ky; y2. H2kj hf2FQgwk Hhsgtkg:+khaJgtgj ;hj' ajk Rk2. #_ hl5 skHfkj ahl yk{vd lgmkEk z;glk 5vld H2kj aJg;ka gu4k hug2. h3>2y 9kjX h'lkyid H2kj aJg;ka gu4k -mge. h3>2y 9kjX h'lkyid H2kj aJg;ka g'he y2. GHg3k G; ykl8i2k j,j zjX malayalam.krishijagran.com


ahl yk{vd ;i3 y2x hRg3k akdj ajdd z[j,m ;hj h\djd `kg;x 9kjX akd; 4kH hug2. H2kj aJ\kEj ajk akdj g';k/g'h; gj4k -y Rk2. 9h8; z,Qªsw gykEk gmkg3H akd g'2k -y Rk2x 9kjX a[hl p[;kH Rk2. h3>2yd GHg3k ;i3 m[h3; glk;vkf ;gj. H2kj {akvkj 'kg' aJgagfkg5kv ! hs_hl_ eh32k' lkgm. $_ akd 9kjX m[h3 geu; ;i3 GHg3k ;i3 ;®lk 9kjX gz{oi2k jnj p[, `kg;x hRg3k a[hlj akd 4kHx GHg3k ahl yk{vd lmk 5vlj s[4r ;i3 y2x GH ;i3j '2Z; m[h3 ajdd ;wi hug2x GH ;wij ajk zjX/z[jk p[, m[h3j h\dj gzkskH Rk2x 9kjX h\djd aJgdr; h\djj \km; 4kH hug2x Ggf m[h3 a[hlj \khn ahj Rk2. h'lkyi 9kjX heslk hsv]d H2kj glk;vkf g'he y2. 9h8; sHvj 9kjX 9h8; dkaskfd GHg3k ;i3 pigcJ h'2ha Rk2. H2kj hf2FQwj 'kg' `kg2kht;k'] @% hs_hl_ eh32k' lkgm. %_ s;jk 9la gmklai2k j,j GHg3k oiE ahl yk{vd lmk z;glk 5vl; glk;vkf ;gjx GHg3k zjX/zjX oiE a[hlj akd 9kjX g;kaglkd lkhm `kg;x 9kjX jz p[hy a[hl u[']l ;hj hug2. jnk s;jk a[hld okl -y Rk2x 9kjX z,Qªhsd akd g'2k -y

www.krishijagran.com

Rk2 9kjX p[;k' 8gj. H2kj hf2FQwj 'kg' G'[gsh:3f ! hs_hl_ eh32k' lkgm. ^_ zqQ;Ths GHg3k sTukoiE 'y[d zjX y2x Rk; g;El zqYCup]i RFQgj vk' ajk Rk2. akvhlj 5vld h'gpb-; h'lkyix ol;i2k 9kjX h3>2yd GHg3k 'y[d glk;vkf ;gj. H2kj ajk z,Qªhsd a[hl u[']l y2 9kjX dkj 'Th jh4' 8gj. a[hl; vkH Ggf lkgm gR akfij 9\kE 9`'k zkjj 9\kEd ykl8i2k -yge. Ggfgd Rhu a[hl; {ckhl vkH gdhd2k ms gakEk Rk2 gR gzH a[hlj hpakd mkh6 -y -mge. H2kj hf2FQwj 'kg' 5vl lmkj ajk -l 9km-lg; zshF'd {ak2 mJyw ;hj' lkgm. z']aJ`gs h;{hj2k gykEk zs2d h;{hj2kd fis 9`'k ;j¥j 4hl hu' lkgm. H2kj lmgd ahl yk{vj vkhj05kgl !_%/@ 5[3 m\ij g3J£ ;hj hu' lkgm. ;k']H{jfj ajk0 H2kj hf2FQw ;hj' ajk Rk2. ahl yk{vd lmk s[4r gjkm !_ vqhw]l 9hzdk GHg3k c[f ohfd gjkm y2x heslk hsv] 9kjX h3>2yd GHg3k gjkm glk;vkf ;gj. GHg3k gjkmj z,Qªswj ajk akdd 'mkl j,j vqw] 9khy Rk2x d`k haed gzH Zykfd 'mk ukm lkhm Rk2. akd ah; ahj Rk2x 9kjX a[hlj 'Th jh4 Rk2. olmJkyi mÌ; 9`'k g;jkg`f ! hs_hl_ eh32kgl H2kj 0ajd hf2FQw ;hj' ajk Rk2.

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

49


ahl yk{vd @_ aw];[£f 9kjX akd g6kak gjkm

hf2FQw ;hj' lkgm.

GHg3k h'bkw] ohfd gjkm y2x hR 'mk sk4igj h'2gax GHg3k heslk hsv] 9kjX h'lkyid g'he h'2ga. gjkmi a[hlj akd g';k y2x 9kjX g;kagl g6kakj j§a 8kjw ;gj. akd sjhy gRkEkj ajk g;kagl; 'Ìkj ajk a[hlj 'Th jh4 Rk2. 9h8; z,Qªwj 9EZykd gmkg3H 5vl fB3 y®' akgj. H2kj hf2FQwj 'kg' gjkm 9ykj aqg'] jz p[hy glkEk ;i3j hf2FQw ;hj' lkgm.

$_ {;6k gjkm GHg3k gjkm a[hld fkv]kji 9EZykj ajk -l gpb-lg; g;hd2k'k 9khy' akgjx GHg3k c[f ohfd gjkm y2x R®d c[fj aJ\kEj ajk a[hlj hpak gmhl' 8gjx 9kjX a[hl sjhy p[;kH Rk2. GHg3k gjkm a[hlj hR g;kgfk 9EZykd y®' akgj. H2kj hf2FQwj 'kg' hjgtkhsl gmkLtj ! pdk,p h'l2fj guJhv, ;hj' lkgm.

#_ gskgo; GHg3k0 h'bkw[ ohfd gjkm y2x 9Egpr GHg3k gjkm ahl yk{vd lmk z;glk aJokhdd -y Rk2 h; h3>2y 9kjX hvjkld 9h8; glk;vkf ;gj. GHg3k gjkmj lYw akdd gu4k hug2x akdd ukm lkgmx 9kjX akd ahj' 8gj. GHg3k gjkgmk jz p[hy glkEk ;ig3gj h'2gax mhdg; GH ;i3j zs2d

jheu 4kfx j§akli gag3x 9kj_ha_Gv_ godkEf 9kjX gp1h;f 4kf jkoZykf ;Thb sykh'urkl2x {u2a[jx jkoZykf/#!#))! ;Thb sykh'urkl2x gmkEkhl2j HgsHl/rsdptn7@gmail.com

g5'JXEkji aJgPfkDjij h'o2i z;lj fks</ !_ l4hEFuj hz, «hzjzkx yhj2kwk¬ @_ 4[skf vFu «hv;jx jkoZykf¬

aJPf 9kskj {Dj 9kgakfkj 9kjX 'y[d a[jZ;kj ak' akgj

;Thb okmjw

vskhf hvtvj aJgPfkDji

zk8kjw Okf 9kjX ;Thb okmjw 9k8khjd aJPf aJPf !_h'P'j g;kf4f gupd 9h8; zkj aJg2km y2? \kjd vif H{Gv jXhe2k aJPf @_ \kjdd g;kfg3k 5vl gz{o h'A+Ej 9h8; aJ\kE agj? 8kf

sk-;

zhj2y

gc>y[

aJPf #_ \kjdd jkB3Ji2 ;Thb h'awf z,Zyk ;®d 9kge? fd[f huL+i

'gjli

o2a[j

a[gw

hfgu]p< ak6g; gd0>glk;j {Dj !% 9kmZ3-lg; E-mail: ruby@krishijagran.comd ah62k' akgjx (((!$@^## d Ek3v9ka 'k GvGsGv ;hj' akgjx p[ {Dj ah60Ek aJ`s hdhfof ;Tb;; #x@ 9kjX ! gyokj-lg; ykHh'Jt 'io a[jZ;kj vskhf hvtvj 5klj ajk hu2k Rk'x lmgd 9km ; z,4rkd gd0>glk;j fks aJ;khpd y®'. ;Tbg; {Djj lmgd fksx h6;fkx gsk'kHl fS'j ah62k0;. {Dj ah60Ek ;Thb h'urk`]i 9kjX shylk0 akhj'.

50

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

hindi.krishijagran.com


zuzrdkj 'kg' ;Thb okmjw 9kjX GmJi;klvkj ELt] 9kglkvfij \kjdj z']kh8; aJzkhjd ;Thb 9k8khjd akhj'khj; 9kglkvfix gupj z;glkd-; glk;haJ2 9kjX aJhdhB6d 9kglkvfi hls;k '[; 95 gj;t]d Zykf gakEk \kjdj G;skQ 9kglkvfi !@ 3k \kbkd aJ;khpdx @# 3k z,Z;jwj sk8rgsgj @@ 4f jkord -m akHge. 9kglkvfij s[6 ak6; G; g;kh3d-; 9h8; y2. 9khog2H ;Thb okmjwj zuzr y0;. 9zsi2kx ak¥kEix m[ojkdix skjk6ix dkhslx gdl[m[x ;kfkjkx 'nklix {hj2kx 9kjX sklk2kls 9khu \kbkd Gg;lgm aJ;khpd y2.

AGRICULTURE WORLD (English)- Subscription Tarrif Single Copy- Rs. 100/-

Year Copy Rate 1 2 3 5 10 15

12 24 36 60 120 180

1200 2400 3600 6000 12000 18000

Discount

Pay

(in Rs)

Now

200 500 1100 2000 4500 8000

Courier/ Speed Post Charges

1000 1900 2500 4000 7500 10000

1450 2850 3900 6400

KRISHI JAGRAN (Hindi)- Subscription Tarrif Single Copy- Rs. 50/-

Year Copy Rate 1 2 3 5 10 15

12 24 36 60 120 180

600 1200 1800 3000 6000 9000

Discount

Pay

Courier/

(in Rs)

Now

Speed Post Charges

100 220 500 1000 2400 4000

500 980 1300 2000 3600 5000

950 1900 2700 4400

9flkHf zuzrdkj 'kg' h\ho3 ;j;/

KRISHI JAGRAN Subscription Tarrif

http://subscription.krishijagran.com

Single Copy - Rs. 35/Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, Odia, Tamil & Malayalam.

Year Copy Rate 1 2 3 5 10 15

12 24 36 60 120 180

420 840 1260 2100 4200 6300

Discount

Pay

Courier/

(in Rs)

Now

Speed Post Charges

40 140 260 600 1700 3300

380 700 1000 1500 2500 3000

850 1650 2400 3900

www.krishijagran.com

G;k{F3j d`r õ g5tkjgl g',; H $* gyko 4ko gsf skg;]3x fd[f huL+i/ !!))!^ 9kHG5Gvhv õ FDRL0001980 Gs9khv9kj õ !!))$()#@ vhld G;k{F3 Gªgs < !(*))@)))))*#^ gah3Gs f,õ (^%$!(##%#

s[4r ;kR]kl2 < ^). () dTdi2 sylx H{v[5 vjk2 skg;]3x mJif ak;] gsg3Jk gZ3vfj 0vjd fd[f huL+i/!!))!^x g5kf< )!!/@^%!!*$% HgsHl < editor@krishijagran.com

www.krishijagran.com

9891405403

3;k gv;x hthtx shf 9t]kj ;Thb okmjwj fks dld hu2k h6;fkd ah62k' akgj/ Kerala: A5, Elankom , Gardens, Vellayambalam, Sasthamangalam. P.O., Thiruvanathapuram-695010, Phone O417-4059009 Mob. 7356914141 Email: malayalam@krishijagran.com

West Bengal: 265, Netaji Colony, Near Baranagar thana, BT Road, Opposite to High School and Beenapani Club, Kolkatta- 700090 Mob. 9674853530 Email: bengali@krishijagran.com

Karnataka: 1st Floor,33/3, B M Mansion, Geddalahalli, Sanjay Nagar, Main Road, RMV second stage, Bangalore 560094 Mob. 7356603960 Email: Kannada@krishijagran.com

Telangana: H.No. 301, 3rd Floor, R.K Apartments Barkatpura, Hyderabad -500027, Email: telugu@krishijagran.com, Mob. 7356333241

Tamil Nadu: 126/329, 2nd Floor, Arcot Road, Kodambakkam, Chennai -600024, Phone: 044-48552070 Mob. 9244317193, Email: tamil@krishijagran.com

Bihar: F-29, Pushpanjali Complex, 1st Floor, Opposite S K Puri Check Post, Boring Road, Patna -800001 Email: hindi@krishijagran.com


akvhl {¯akufd

akvhl {¯akufd shylkj \qhs;k ak vhlj \kjdi2 ;Thbd G; m[jXd¾aqw] Zykf 9kge. GHg3k 'y[d 9fr 5vlj d[lfkd aJhd gYQj ajk 9h8; {¯akuf hug2 9kjX ;s zs2d aJZDd -y Rk2.

H2kgj 9khs a[hB3;j dD¾x 4kur 9k>yx ;k']ykHguJ3vx aJh3fx 4hfo lEw 9kjX h\3khsf gakEk Rk2. akvhl g\kofj 9zox zZdkx gzkEkuuk2; a[ h B3;j 9kjX z hld ;gj. g;kgfk'kH hRskf uksd g\kof 4k2 Rhu gz2k a[hB3;j 9kjX z hld fy2 gdhd2k ;[gakbgwgj aJ\khEd y®' akgj. aJgdr; 'rhDª; hfoj g\kof z hld 9kjX a[hB3;j ;hj'j 'kg' aJhdhugf aJk2 #)) mJks akvhlj gzEf ;hj' lkgm. GH #)) mJks skQkd !)) mJka akdj akvhlx !)) mJks hpakj akvhl 9kjX !)) mJks 9fr aJ;kjj akvhl y®' lkgm. h; 9kskj 'Th gykEk ofz,4rkj 'Ty¯ 9,p h'gpb-; 9kskj shylk 9kjX hpp[j g\kof Ghd2k0 z hld 9kjX a[hB3;j fy2 9kjX GHg3k ;kjgw gd0>glkg; ;[gakbwj hv;kj y2. shylkj Z'kZyrj 'kg' a[hB3;j 9kykjj h'gpb uj;kj y2.

52

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

9kho 9khs h'P'd akvhl {¯akufd hU'di2 Zykfd 9kgek. G; 'ejd 9kskj akvhl {¯akuf aJk2 !^@ hs_3f y2 «@)!$¬. z,4rkj sgd Ghd2k aJgdr; \kjdi2j g\kofd aJk2 @#) mJks akvhl aJhdhufd-; 9h8; \km fy2 «@)!#¬. akvhl g\k;; ;s ;gj 9kjX 9ksukhf ' kH uhjuJdkj uqjd ;jkd 'y[d zyk2; y2. shylk 9h8; akvhl {¯akuf g;gfugj ;hj' akgj H2kj 'w]fk dld hu2k y®l

a[hl aJZDd ;jkj g3;hf; a[hlpklkj h;{hj2kj {6k «!@/!% ge_hs_¬ gykEkx ;s aJZy «! hs_¬ j4k 9kjX aJgdr; u[H h;{hj2kj skod G; m\ij flk «^) ge_hs_¬ j4k Rk2. a[hlpklk h;{hjj skh3j ujEj ajk {avkhjd ;jkx 'io hz>vk 9kjX haed gvkEkhvdk 9khuj d`r shylk akvhl -'Okhf;j ajk l' akgj 9kjX z[Zy a[hl aJZDd ;hj' akgj. 9kho;kli gag3Jk h'h8j U'kjk akvhlj a[hl aJZDd ;hj' ajk Rk2. H2kd A+khB3;j g3Jd zjX zjX g4kEk 'ZD `kg;. H2kd g;kg;kha` hRg3k oiEkw[ s[Dª \jk Rk2 dkj haed 'io hu2k Rk2. malayalam.krishijagran.com


akvhl {¯akufd 'io hz>vkj @%/#) huf haed akvhlj a[hl aJZDd -y Rk2. zkj 9kjX {']jj aJg2km akvhlj g'he {¯akufj 'kg' zkj 9kjX {']j;j {hvd skQk zh6; zs2d hu' lkgm. akvhlj aJokhd 9kjX aJg2kofi2dkj 9f[zkgj {']j; {hvd skQkd hu zkj 9kjX {']j; aJg2km ;hj akvhlj {¯akuf @)/#) pdk,p ' k' ajk Rk2. gmk'jj zkj; @) 3f aJhd gy:3jj ugjgj hz>vkj ajk aJk2 !%/@) huf aqg'] g4hdd hu' lkgm. fQofj 9k8k skQk d`k 5v5jk 9kjX a3kej gmkg3H skQk hz>vkj zs2d hu2;. 'k;i fQofj skQk 5vld @/# 'kj aJk2 G; sky-lg; hu2;. 9adTwj hf2FQw 9kskj gupd 5vlj vk5/hv;[fj 'kg' shylkH g'he ;gj. vk5/hv;[fj a[hlj 'Th ; m[jXd¾aqw] gRkmukf 9kge. hz£fj haed skh3j 9la ad] osk -y Rk2x hRg3k aJ;kp 9kjX 'dkyj \qhsj h\dj-l gRkEkj ajk j4k2. gzH;kjgw hz£fj haed vk5/hv;[f ;jkj 'y[d 9kEpr;. h;e[skf akvhl gRgf 9kl[x ha2kox fyjXx sqlkx mkoj Hdrkhuj 0ajd skh3 hu' lkgm Rj ajk 'y[d gzkf;kgl a[hl skh3j h\djd 'kh ' akgj. 9adTw hRg;kgfk 5vlj 'kg' G; zszrk y2. 9adTw \qhsj ajk {']j; 9kjX sHvj l2 9kjX 'Th -y aJ;ko 9kjX 'dkyj 'kg' a[hlj lmd

www.krishijagran.com

hshld y2. 9adTwj 9kjS\hwj ajk j4k' lkgm. H2kj 'kg' #/$ 'kj vk5/hv;[f !%/@) hufj 9¡jkld ;hj' lkgm. 9kEpr; y®gl 9adTw hf2FQgwk 'rEykj ;hj' akgj. akvhlj 9kmdi2k akedi2k g4hd uhjuJdk uqj ;hj'j 'kg' aJgdr; 'rhDªj 9ksukhf 'kh ' lkgm 9kjX GH hupd akvhlj m[jXd¾ di'J mhdgj 'Th akHge. hRgyd[ aJhd h'ck skh3j jak akvhl 5vlj {¯akuf g'he gykEkj lmgd ;s zs2d aJZDd -y Rk2. H2kj Rhu 9kmdi2kx akedi2k {¯akuf s[6 {¯akuf 'kh ' 9kjX 'ej \hj akvhl g4kEk ak' 9kjX 'okjd g'hv 9h8; lk\ {ako]f ;hj' akgj. ;i3 9kjX gjkmj aJhdgjk8i aJokhd akvhlj z5ldkgj mok'j 'kg' gak; 9kjX gjkmj ajk 'gvkEk G; s[4r zszrk y2. g;H'k3k0 akvhld g;H'k3k0 gak; 9kjX gjkmj 9Egjk8i aJokhd aJZDd ;jk -mge. GH aJokhdj z5ldkgj h'fk ujEd 4jv f;jkg; mok' ajk Rk2. Ggf s[4r aJokhdd g\hFud aidhpjkj gjkmj 9Egjk8i aJokhd 'b]k {aykjp 9kjX G/$p y2. g'gnfkd gagskahv "+kH3 fksj gjkmj ajk 9Egjk8i aJokhdx a[vk g\jEp 'Ìk;h'd a[vk s[Dªkpx 5[l ;h'd a[vk Zfkg"+p g;_h3_/! 9kjX a[vk p[|k aJokhd ;®lk gmlk fksj gjkmj ajk s[Dª y2. h'lkyij a[vk !@) p aJokhdd hfgsg3tkj aJg;ka fk`kg;.

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

53


akvhl {¯akufd okl;i2k a[vk zuk'kyj aJokhd \kHjkvj ajk s[Dª y2. 9kl[j aJokhd p;[ji 'kupky 9kmdi2k 9kjX akedi2k '[Wlvkgj 9kjX h'lkyij aJokhdd 9kjX h'lkyid 'yjkp h5{gohj2kd h'gL3gj aJ\khEd fy2. g'gnfkj aJokhd a[vk ajal gl1,vd hl3[l hl5 fksj gjkm fy2. Rhu gak; 9kjX 'rkh8j 0ajd hf2FQw ;hj l2 gdhd2k H2kj ajk @)/#) pdk,p 9h8; akvhl {¯akuf ;hj' ajk Rk2. 9 d[d akvhlj g4hd ;hj g;H'k3k0 akvhl 9 d[d g4hdj 'kg' fd[f 9kjX {Íd aJokhd h';hpd ;jk -mge 9kjX H2kj g4hd shylkj 'y[d g'he lk\ hug2. H2kj s[4r ha2kox Gf/%#p 4hj5j 'kg'x h'lkyid a[vk z,;j/! mjsd als-; g4hdj 'kg' 9kjX a[ v k pidl 6kFtkd mok'j 'kg'. 'Ìk;h'd 9kmdi2k mjsd mok'j 'kg'x sqld a[vk gvd;i mjsj 'kg' 9kjX a[vk hyskfip htgvS'jj ajk g5'J X Ekji-lg; jX'j 'kg'x pklm[sd a[vk gP'dipj mjs 9kjX 'jb[wj 'djd o[lkHj ajk gegAdS'j-lg; jX'j 'kg'x akgl, a[vk \kjhdpj s[4r 6kFtk 'djj 'kgu0 'z¡ 9kjX mjsgdk hz>hv' ajk Rk2. akgl, a[vk yhjdp aJokhd mjsj 'djd g4hdj 'kg' {aR[Dª gakEk -mge. h'lkyij fd[f aJokhd p[vk vuk'kyj 9kjX ol;i2k a[vk vuk'kykjj aJk2 gmkg3H 'ej g4hd ;jk Rk2. z8f {¯akufj 'kg' 5vl vQª 9kjX h'h\Í g4hd h'h8 akvhlj 98h; {¯akufj 'kg' 5vl vQª 9kjX g4hd h'h8j h'gpb \qhs;k 9kge. g;H'k3k0 akvhlj 9fr aJ;kjj 5vlj skod 9¡ g4hd ;hj

54

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

gRgf sk-;j g4hdd h3>2yx d-jx glkh'2k 9kjX 5[3j g4hdx 9kl[j 5vld djs[ox jnkjlk0x 9kjX hvjklj a[hlj okf[Ekji 9kjX g5'JXEkji skyd lmkH H2kj 9kmdi2k 5vl l' ajk Rk2. pklm[sx v;[Fujx sqlk 9khuj ugj 5vlj 9fr akvhlj skod h;fkjd lmkH \kl {¯akuf ;hj' ajk Rk2. m[jXd¾aqw] pid;khlf h'gupi akvhlj g4hd pid;khlf h'gupi akvhlj ol'k2[ 9kjX skh3j sgd z5ldkgj mok' ajk Rk2. Ggf akvhld s[4rd 'J;hlx 'Jvl ZaJk{3vx vk2hfo g;g'ox li;x akv]glx gvlhjx glh3{vx gvhj h'lkyix gjt g;g'ox Gvgajkmv 9khu. GH akvhlj g4hd 6kFtk hufd ;jk Rk2. H2kj vkhyuk tknj tknj vyj 9kjX gykg3ld g'he y2. Ggf 8jwj shylk GH akvhlj g4hd ;hj s[6 {¯akufd 'Th ;hj' akgj 9kjX dk; 'okjd g'hv ;s zs2d \kl 9ksukhf ;hj' akgj. mT y 'kh3;kd akvhl

mok0;

shylk akvhlj hfoj cjj 0vgj/ak>ogj s[;hl Zykfd zyogd mok' ajk Rk2. H2kj 'kg' zjX/zjX h;{hj ;hj dkd hfoj 9kEpr;dkf[zkgj h'h\Í aJ;kjj akvhl gRgf h'lkyix g'gnfkx ol;i2kx mkojx sqlkx ha2kox fyjXx g\hFux akgl, 9khu mok' ajk Rk2. g'lj akvhl gRgf lk0x g;gjlkx h3>2yj mTy'kh3;kj 'khyjd lmk' akgj. H2kj a[hl tknj -y guEkl h'2ha Rk2 Rj ajk {¯akuf \kl y2 9kjX mTy 'kh3;kd 6kH 'khv Rk2. ak>vofi2k zuzrj ahj2klj 'kg' @)) 'm] hs_ mTy'kh3;kgj 'ejj akvhl 9kjX m[h3j {¯akuf ;hj' ajk Rk2. akyji2k gYQd g'he\km shylk hfoj cjj 0vjd akvhl lmkH Rj ajk gd0>glk;j ahj2klj hindi.krishijagran.com


akvhl {¯akufd tknj uicl y2 9kjX 'k;i 'okjd g'he 9k2 aJkAd ;gj. akvhl mgokEkd 9la ahjpJs ;hj' lkgmx h; H2kj ajk aHvkj 9f[zkgj gvh\, y2. lmgd shylk hfoj aJg2kofi2dkj 9f[zkgj GH akvhlj zs2d hvhn g;vk 9`'k a;k ;hj 4k' akgj. 5vglkajk¡ akvhl; fB3 gykEkj ajk 'vk0; 5vglkajk¡ akvhl aJk2 #)/$) pdk,-lg; g'2k -y Rk2. H2kj ajiYw ;hj H2kj glk;vkf; j4k' ajk Rk2 9kjX 9 d[d h'h\Í ahjjhYd 4kur auk`]j h\djgdk l' ajk Rk2. GH auk`]j ajk 9kskj g\kofj a[hB3;dk 'kg 9kjX shylk; 9ksukhf 'g kEkd zyk2 ;gj. \kl 9ksukhfj 'kg' d-jj haed akvhlj \klugj gvkEkhvdk ;hj zgdodkj 9h8; zs2-lg; jkh4' ajk Rk2 9kjX \klugj gmJht, 9kjX ga; ;hj 'okj-l ah62kH \kl 9k2 aJkAd ;hj' ajk Rk2. akvhlj ajk 4kur auk`] -d2kj akvhlj Rhj pigcJ {agRkm f;gj gdhd2k GHg3k gzkf;kgl g'2k -y Rk2. g;hd2k'k/g;hd2k'k 9aqhd] 9h8; gykEkj ajk 'okjd uks ;hs Rk2 Rj ajk g4hd aJgdr; shylkj glk;vkf y2. Ggfgd akvhlgj g;H'k aJ;kjj 4kur auk`] aJZDd ;hj gd0>glkg; gzHh'lk; fB3 gykEkj ajk 'vk' ajk Rk2 9kjX g'he lkg\k ak' akgj. H2kd s[4r h'lkyi Rk; g;vkax vvx vk3hfx ha{jix gaZ3 9khu g;H'k 8jwj auk`] aJZDd ;hj' akgj. mkojx ga6kx lk0x a3lk 9khu g;H'k3k0 akvhlgj h;e[ hs6kH aJZDd ;hj' akgj.

malayalam.krishijagran.com

5[l;h'x g;gjlkx ol;i2k 9khugj 9kvkj 'fk' akgj. ha2ko 9kjX gsh`j zjX 3[;[jk ;kh3 9kjX p[;kH svlkj ugj g'hv' ajk Rk2. djs[o 9kjX h3>2yj 'ioj g;H'k3k0 hs6kH 'gfkEkj 'kgu0 6kFtkx pjEdd aJg2km ;hj' ajk Rk2. fyjXx ha2kox 9kukx a[uifkx g;gjlk 9khu akvhl a[hB3;j gykEkj lmgd 0}bh8 m[gwgj0 \ja[j. H2kj ajk g;H'k aJ;kjj auk`] aJZDd ;hj H2kj h'Qªi ;hj lk\ ak' akgj. hfB;b] 9khoj GH ahjhZyhdd shylkH hR akvhl {¯akud hfoj gRkmukf hu' akgj. shylkH GH zSaqw] z,zkjj offi 9kjX 9Íaqw] skfk Rk2. mhdg; zSaqw] z,zkjj sp[brj g\kofj ukh2d¾ shylk0 l' akgj. gd0>glkg; gYQ h'gpb-; akvhl {¯akufj gYQd 9km' kj uj;kj Rj ajk of/ofj zsqy skQkd akvhl akH gdhd2k 9kskj zsko z[mh6d 9kjX 9kd©hf\]j y®'. zFu\] !_ Gfhfskv @)!#x h'of @)%)x g;FuJi2 {agb k 'khmvk z,Zykfx gl1YC. @_ Gfhfskv @)!$x HhFt2kf yh3];klvkj tk3kg'v jkB3Ji2 'khmvk g'kt]x ;Thb sFQkl2x \kjd vj;kj m[=mk>0. fgjp 'k'[x z¥2 ;[skj 'gyjk 9kjX haJ2,;k vky[ \k_;T_9f[_a_ ;Thbjd shylk z,Zykfx \qEgfP'j/&%!))#

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

55


-ohE; ;Thb

!

-ohE; ;Thb 9kjX H2kj m[jXd¾

()! vfd \kjdj ofz,4rk 9khel @#_*$ g;kh3. !(!! vfd #^_!! g;kh3. !(%! vfj ajk \kjdj ofz,4rk uJXd mhdd 'Th ak' 8gj 9kjX @)!! vfd of,z4rk y2-m !)@_^^ g;kh3. 'd]skf \kjdj ofz,4rk !@@_! g;kh3.

ofz,4rk GHugj 'Th gykEkj 5ld 4kur zksmJigjk vkhyuk 'Th ak' 8gj. ofz,4rk h'gZ5kjwj 5ld 4kur zksmJij fk3hf uqj ;hj'-l 9h8; {¯akufYs pzrj okd {U\kEf y®l 9kjX H2kj 'kg' uj;kj y®l ;Thbd jkzk2hfj zkjj aJg2km. pzrj {¯akuf 'Th ;hj'-l 9kjX gak;/ad d`k gjkm hf2FQwj 'kg' jkzk2hf; 0}b8 'yl\kgE 9kjX Rg8/sg8 'rEykj y®' 8gj. avf zkjj 'rEykj Qªskd ;hs' 8gj. H2kj 5ld skh3j m[wkmw ;hs' 8gj. skf[yj fkfkf 8jwj g'skj 9kokj y®' 8gj. h'bkDª 0}b8 aJg2kmj 5ld sTd[r gykEk gak;/ad g'kj vjkH/hvhj;hdgw \Yw ;hj sTd[r s[4d ahj' 8hjgl 9kjX 'y[ vjkHj aJokhd hfgpb -y m®l. a`kjj skh3d d`k h'h\Í 8jwj oiEkw[x g;>v[x zkax g\;[li Hdrkhux Hdrkhu lkgy lkgy h'glka

56

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

gykEkj a`d. -oE -'hvQr d`k akhjakhP']; ahjgEgpk h'fB3 y®' 8gj. jkzk2hf; ;Thb'rEZykj GH ;[/aJ\kEj aJhd skf[y lkgy lkgy zgvdf y®' 8hjge 9kjX -ohE; ;Thb a hdgj {¯akhud 4kur zksmJij vkhyuk huf; hugf 'Th akH 9khyge. 5lZ'j§ga jkzk2hf; ;Thb 'rEZykj h';La hyvkga ­-ohE; ;Thb® a hdj aJhd skf[yj 9kmJy 'Th gakEkj lgm lgm ofhaJ2dk 'Th ak' 8hjge. -ohE; ;Thb< -ohE; ;Thb Ggf;[Ek G3k ;Thb 'rEZyk hRg3k sqlr< aJdrY 'k agjkY\kgE oiE/;[lj 0ajd hf\]jpilx R®d aJk;Thd; \kjzksr zuk2 jYk ;jk y2. GH ;Thb 'rEZykd g;kgfk 8jwj jkzk2hf; zkjx gak;/ad 'k gjkm hf2FQwj 'kg' -ohE; aFyk d`k ­;Thb a hd® «gRgf pzrkEd]f¬ 9ElS'f ;jk y2. sqld< -ohE; ;Thb a hdj sk8rgsgj skh3j skh3j -ohE;x g\1hd; 9kjX jkzk2hf; m[wkm[wj skfuFt {Íd ;jkj lmgd ;Thb {¯akuf d`k {¯akhud pzrj skfuFtd 'y[ huf-lg; 'hd] `kg;. GH a hdd g4hd ;hjgl skh3 d`k ol'k2[ aJuqbw gjk8 ;jkj www.krishijagran.com


-ohE; ;Thb {ahj0 skf[yx oiE/o x vjkH/hvhj;hdgjk Z'kZyr 93[d `kg; 9kjX -oE/-'hvQrdk0 z,jhYd y2. -oE ;Thbj {gUupr < !_ ;Thb gYQd jkzk2hf; uJ'rj ajk gykEk zS\kEr ;[/aJ\kE gjk8 ;jk. @_ Z'k\khE; m[wzSaÍ 9kjX Z'kZyr;j pzr {¯akuf ;hj skfE d`k oiE;[lj Z'kZyr jYk ;jk. #_ skh3j m[wmd skfuFt d`k -oE -'hvQdk 93[d jkh4 uic]hufi2k Z'kZyr;j ;Thb 'rEZyk m hu2k Rkgd \hEbrd-l0 ;Thb skh3 {']j d`k gz{o -y `kh; oiE/;[l; jYk ;gj. -ohE; ;Thb fihd < dld {gL+4 ;jk vkhj3k fihd -ohE; ;Thbj -'hpB3 9kjX {gUupr 93[d j4kj 'kg' zsmJ h'P'd 9f[;jw ;jk y2/ ;_ Z'kZyr fihd < -ohE; ;Tb; z;gl ;Thb ;kR] ;gjkgd skh3j Z'kZyrj 0ajd ;[/aJ\kE ahj' ajk ;ksj ajk zuk2 h'jd `kh;gy ;ks ;jkg3k mJywgRkmr fihd 'j, skh3j Z'kZyr {Íd ;jk hv¡kH zuk2 gd0>j sf/smo[ 9kvÍ ;hj jkh4' lkgm Rkgd H2kj ajk {¯akhud 5vgl skf[y 'k 9fr oiEgjk Z'kZyr jYk ;gj. 4_ ahjgEp zSa;]i2 fihd < -ohE; ;Thb ;gjkgd jkzk2hf; uJ'rj zlhf -oE -'hvQdk jYk ;jk 9kjX gzHg'kj lmd zy'Zykf ;hj dkj {a;khjdk zsqy aJwkli' \kgE ;Thb ;kR]d 'rEykj ;jkg3k y®l -ohE; ;Thb fihd Rkgd G3k ahjgEp 9EZykj zThB3 y2. ;kjw ahjgEp Qªgs

hindi.krishijagran.com

-ohE; ;Thb

jXB3 -y -m `kh;gl GH 8jkd oiE omd h3h; `;kg3kgE Ghuf G; 9;Lafi2 aJdrky¾kf zFs[4if y®'. m_zsdk 'k zddkj fihd/ glk\x 9h8; h'lkz 'k 9Okfdkj 'pEd]i -y skfE zskoj G3k 'Ty¯ 9,pH me/mehf ;kh3 'k oiE/o hv;kj ;hj 4kZdk, ;hj' 8hjge. h;e[skf oiE/o 'k {hU\u hvjhufj 'kg' fkHh;2k -y -mge 'k gykEkj a`d. h; -ohE; ;Thb y®l G; zsdk 'k zddkj fihd skhf vlk a hd. skf[yj ugj z;glk oiEj GH 8jkd oi2kH `;kj 9h8;kj 9kgex GH zsdkj fihd skhf vlk y2. gzH;kjgw -ohE; ;Thbd ajkaYd oiE ydrk f;jk-; ;Thb ;kR] ;hj'-l h'vjk y2. oi2kH `;kj z,mJksd hR h4hf f;hjgl fy2 gzg2gy ;jk y2. 9kg;1 zddkj fihd y§u2d Zykaf ;hj dk; skhf vlkg3k -ohE; ;Thbj aJkw zuTp. c_ zkE8kfdkj fihd < GH 8jkd 9khs 9f¡;kl-l 'kz ;hj `kh;' lkhm'. z;glk 8jwj ;Thb ;kR]r zuk2 Ggf;[Ek zkE8kfdkgj ;jk {hvd Rkgd \hEbrd aJoFsj 'kg' 9khs G3[;[jk oiE¡ skh3 Ghj -` Rk' akgjkx hR skh3d 9f[oiEj ajk 9khj ;hj oiEj ;kR]r;lka zsqz z[vkjXj§ga vhl `kh; 'z[Ìjk; pzr/prksl ;hj jkg4. -ohE; ;Tb; z;gl GH zkE8kfdkj 'pEd]i -y G; uqjup]i hvj¡f ahjv2 hu' lkgm. sgfko ;[skj gv1ykf h'b2 h'gpbO «\qhs h'Okf¬ ;Thb h'Okf g;FuJx uj,

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

57


pzrj \qhs;k

jh' pzrj {¯akuf 'Th d hjgl pzrj \qhs;k zs G4f ;Thb aJ8kf jkor. jkor4fj pd;jk aJk2 *) \km glk; ;ThboihE. 9zsj aJ8kf g4hd 8kf g4hd. 9zsj z']s[6 &*_%@ lk4 gy:3j skh3 ;khlj h\djd #*_$# lk4 gy:3j ;Thb pzr \qhsj @$_(% lk4 gy:3j skh3d 8kf g4hd ;jk y2. H2kgj aJk2 !* lkj4 gy:3j skh3d 9;l pkhl 8kf g4hd ;jk y2. pkhl8kf ;3kj haed pkhl8kfj aJk2 %) pdk,p ;Thb \qhs v®f ahj `;k gu4k Rk2. GH v®f ajk skh3j s8rsi2k u® skh3 zsqyd jh' pzrj g4hd {¯akuf ' k' ajk Rk2.

9

8kf {¯akufj gYQd jkor4gf 9kd©hf\]jpil y®'-l zYs -yge Rhu0 ukHl 9kjX -dl'ioj gYQd Z'kElS'i y®'-l Ghd2k0 'í 'k;i 9kge. 9kskj -ufhFuf 4kur dkhl;kd ukHl 9kjX -do'ip G; m[jXd¾aqw] Zykf u4l ;hjge. GH pzr u[h'8j {¯akuf vkhyuk 9f[akgd gfkgykEkj 'kg' aJhd 'egj G; '[of ahjskwj ukHl 9kjX gdl 9fr jkorj ajk

58

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

9ksukhf ;hj' lmk y2. mhdg; 8kfj hfhvfk-; sky 9kjX gdlokdi2 pzrj {¯akuf 'Th d 9kskj ;Tb; z;l 9km'kh 9khy' lkhm'. h; {¯akuf 'Th j 'kg' ;Thb \qhsj ahjskw gakgf gakgf ' k' ajk fkRk2x hRgyd[ skh3j zisk' dk 9kge. 'd]skf 9zs d`k zsmJ h'P'gd ofz,4rkj uJXd 'Th g2 ofsqhj \qhsj ahjskw QªskF'g2 yJkz ;hj 9khf 9kge. GH gYQd G3kd-; g'he pzrj g4hd Gg;tjk skh3gd Gg;kg3k hfhu]B3 ;Thb 'b]d ;jkj ;`k \khE' lkhm'. ukHl 9kjX gdlj ckh3d «Deficit¬aqjw ;hj'-l pid;klif sky 9kjX gdlokdi2 pzrj g4hd pkhl8kfj a`kjd ;hj {¯akuf 'g kEk hfdk¡H aJg2kof -y ahjge. pkhl8kfj a`kjd jh' pzrj g4hd ;hjgl jh' pzrj 'io als-; hz>hv' lmi2k y2. H2kj ;kjw -yge/ pkhl 8kf g4hd als-; vgakEk 9kjX skh3d `;k Rg`B3 oiaj 'kg' 8kf 8kf ;3kj haegd ykl g'kEkd 9z[h'8k. dkgjkahj malayalam.krishijagran.com


pzrj \qhs;k 8kfj fjkg'kjj ;kjgw0 zk8kjwgd ;Tb; z;gl pkhl 8kfj haed jh' pzrj g4hd ;hj'-l sf f;gj. GH gYQd hjgl ;Thb a hdj 0ajd m[jXd¾ 9ahjzis.

hjgl ;Thbj m[jXd¾aqw] hup zsqy < hjgl ;Thb a hd z5l j§ak2wj 'kg' m[jXd¾ hu' lmi2k ;`kg;H3k y®l</ 

aJ`s m[jXd¾aqw] ;`kg3k y®l 'io hz>vkj zs2d 8kfhf a`kj 4fd `kh;'lmi2k zh6; ahjskwj oia «soil moisture¬. 'io hz>vkj zs2d a`kj4f g'k;k 9EZykd `kh;' lkgmx h; akfi gtkok 'khÌ' fklkgm.

hU'di2 m[jXd¾aqw] ;`kg3k -yge hjgl a hdgj ;jk g4hdd 9;gl ;jk g4hdd-; @%/%) pdk,p 9h8; 'io hz>hv' lkgm. pzrg\gu 'ioj ahjskw g'glm g'glm y2.

dTdi2gd sf ;hj' lmi2k ;2k gR 8kf ;kg3kgd skh3j ajk jkh4' lmi2k 8kfj fjkj {Vvdk. pzr g\gu GH {Vvdk g'glm g'glm y2.

dkgjkahj pkhl8kfj okdj 'rEZykjx ;6i2k gjkEkz;l 9kjX gjkEk a hdj 0ajgdk hjgl pzrj pJi'Th 9kjX {¯akuf Rg`B3\kgE hf\]j ;gj. zk8kjwgd fgES'jj h\djgd vak' ajk pkhl8kfj okd hf']kvf ;hj' lkgm.

hjgl ;Thb a hdd pkhl8kf ;3kj !%/@) hufj 9kmgd skh3d `;k oiaj z[h'8k -l jh' pzrj 'io 8kfhf a`kjd hz>hv hu2kj y2 Rkgd 8 kf ;3kj haed jh' pzrj me 'kh 9khy'-l z[h'8k y2. GH a hdgj g4hd ;hjgl jh' pzr zsqy zs2sgd hz>hv' 9kjX vak' akhj. 5lZ'j§ga gzH Gg;h4hf skh3gd jh' pzrj haed mJiBs;klif pzrj g4hd ;hj' ajk Rk2. hjgl ;Thb a hdg2 pkhl8kfj a`kjd jh' 'djd ;jk skyokdi2 9kjX gdlokdi2 pzrj g4hd gRgf g4vkhj «Lathyrus¬x sv[jsky «Lentil¬x

s3j

sky

«Pea¬x

'[3sky

«Chickpea¬x m[hogdl «Nifer¬x zhj2y «Toria¬x hdhv «Linsud¬ 9khuj g4hd 9hd zjl\kgE ;hj {¯akuf ' k' ajk Rk2. hjgl ;Thb a hdj z[h'8kzsqy < 9kskj Y[uJ 9kjX {ak¡ ;Tb; z;l hjgl a hdgj g4hd ;hj Rg`B3\kgE lk\khS'd y®' akgj hRgyd[ GH a hdgj ;jk g4hdd pzrj {¯akuf 'r2 Rg`B3 ;s y2x ;kjw H2kd skh3 aJZDd ;hj' fklkgm. zkj akfi ;s ahjskgw aJg2km ;jk y2. hRgyd[ 8kf g4hdj haed `kh; gRkEk zkj akfij z[/'rEZykj y2. 8kfj fjk h'lk; ahv -m skh3h4hf zkjXEk ;jkj lmgd H skh3j oia 8hj j4kgdk 9hjywk gRkmk2. 'f'kjd {auJE ;s gykEkj lmgd hzg'kjj hf2FQwj 'rEZyk ;jk fy2 'k ;hj'-l 9z[h'8k y2. g'skj 9kokj 9kjX gak;/ajXEkj aJku[\]kE GH ;Thb a hdd zk8kjwgd ;jk a hdd-; ;s y2. gzkf;kgl 'io hz>vkx 'ioj mokhl gslk 9kjX {aR[Dª oiaj ;kjgw hjgl pzrj pJi'Th 0 {¯akuf \kl gykEk gu4k Rk2. www.krishijagran.com

mhdg; jh' pzrj ;Thb \qhsj 9kjX {¯akuf 'Th d hjgl ;Thb a hdj m[jXd¾ 9ahjzis. 9kskj ;Tb; z;gl jkor4f; skyokdi2 9kjX gdkl okdi2 pzrj gYQd 9kd©hf\]jpil ;hj d[hlj 'kg' pkhl8kfj s8rsi2k u® skh3 zsqyd hjgl ;Thb a hdgj GH pzr zsqyj g4hd ;jkj aJg2kofi2dk 9kge. pJisdi 9¥[sklk gt;k t) d[lzi aJzku pH;i2k

To send Articles, News, Press Releases and feedbacks in Assamese Assamese Editor

assamese@krishijagran.com editor@krishijagran.com ;Thb okmjw htgvS'j @)!&

59


;Tb;j {a;kjix zsmJ KRISHI JAGRAN GLOBAL M.C. Dominic

+91-9654 193 353

Shiny Dominic

+91-7838 776 057

dominic@krishijagran.com shiny@krishijagran.com

M.G. Vasan

+91-9313 301 029

sanjay@krishijagran.com

D.D. Nair

+91-7903 729 9830

ddnair@krishijagran.com

Gavrilova Maria

+91-7927 305 8626

maria@krishijagran.com

Chander Mohan

+91-9891 334 429

cmohan@krishijagran.com

Ratna M. Sharan

+91-9891 956 956

ratna@krishijagran.com

Harsh Kapoor

+91-9891 724 466

harsh@krishijagran.com

KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records

ALL INDIA EDITORIAL - editor@krishijagran.com K.T. Chandy

+91-8543 005 209

ktchandy@krishijagran.com

R K Teotia

+91-9891 511 144

rkteotia@krishijagran.com

Ajith Kumar V.R.

+91-9891 899 064

ajith@krishijagran.com

Dr. B.C. Biswas

+91-9891 729 991

bcbiswas@krishijagran.com

Dr. Mahendra Pal

+91-9426 085 328

mahendra@krishijagran.com

Suresh Muthukulam

+91-7356 914 141

suresh@krishijagran.com

Dr. P. Bhattacharyya

+91-9051 915 839

paritosh@krishijagran.com

Jayakumar

+91-9632 836 949

jayakumar@krishijagran.com

Shanmugam

+91-9313 301 029

shanmugam@krishijagran.com

Balaswamy

+91-9182 674 010

balaswamy@krishijagran.com

Ruby Jain

+91-9999 142 633

ruby@krishijagran.com

Karthika

+91-7356 603 963

karthika@krishijagran.com

Imran Khan

+91-9582 957 538

imran@krishijagran.com

Vibhuti Narayan

+91-9891 828 266

vibhuti@krishijagran.com

Sandip Kumar

+91-9931 838 846

sandip@krishijagran.com

ANKU YADAV 9999743660 anku@krishijagran.com

SARA KHAN 9953720233 sara@krishijagran.com

SOCIAL MEDIAAniket Sinha

+91-9891 729 800

Sangeeta Soi

+91-9891 123 722

aniket@krishijagran.com sangeeta@krishijagran.com

Monika Mandal

+91-9891 755 566

monika@krishijagran.com

Sameer Tiwari

+91-9891 660 044

sameer@krishijagran.com

Sreeja S. Nair

+91-7356 603 963

sreeja@krishijagran.com

Rishav

+91-9891 614 614

rishav@krishijagran.com

MARKETING - advt@krishijagran.com Sanjay kumar +91-9313 301 029

sanjay@krishijagran.com

Farha Khan

+91-9891 724 495

farha@krishijagran.com

K.J. Saranya

+91-9811 758 683

saranya@krishijagran.com

PRE-PRESS- prepress@krishijagran.com Alka Gupta +91-9911 229 064 Yogesh Kumar Atul Batham Nasim Ansari LEGAL OFFICERS James P. Thomas

yogesh@krishijagran.com

+91-9891 006 635

atul@krishijagran.com

+91-9891 886 622

nasim@krishijagran.com info@krishijagran.com

H. ASUMUDDIN +011-2651 7923 ACCOUNTS- accounts@krishijagran.com

info@krishijagran.com

+91-9891 889 588

LAXMI PANDEY 9953824044 laxmi@krishijagran.com

alka@krishijagran.com

+91-9891 668 636

+011-2651 1848

Abdus Samad

RINKI PUNDIR 9999147833 rinki@krishijagran.com

MEGHA SHARMA 9891668292 megha@krishijagran.com

samad@krishijagran.com

CIRCULATION- circulation@krishijagran.com Nishant Taak +91-9953 756 433

nishant@krishijagran.com

Rahul Singh

+91-9891 339 440

rahul@krishijagran.com

Prashant Sharma

+91-9891 263 263

prashant@krishijagran.com

Furkan Qureshi

+91-9891 223 340

furkan@krishijagran.com

Pappu Ray

+91-8447 527 367

pappu@krishijagran.com

Pawan Kumar

+91-9891 311 166

pawan@krishijagran.com

Tarun Thakur

+91-9891 614 614

tarun@krishijagran.com

Sujit Pal

+91-9891 755 566

sujit@krishijagran.com

23 Years. 12 Languages. 22 Stages. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com

HEAD OFFICE: 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market Near Green Park, Metro Station, New Delhi-110016 Mob. 9313301029 I Email: info@krishijagran.com www.krishijagran.com

KERALA: A5, Elankom , Gardens, Vellayambalam, Sasthamangalam. P.O., Thiruvanathapuram-695010 Phone O417-4059009 I Mob. 7356914141 I mail: malayalam@krishijagran.com KARNATAKA: 1st Floor,33/3, B M Mansion, Geddalahalli, Sanjay Nagar, Main Road, RMV second stage, Bangalore -560094 Mob. 7356603960 I Email: Kannada@krishijagran.com


gupd h'g2khagek 9khs To Reach Rural India-Advertise in

KRISHI JAGRAN and Global through

AGRICULTURE WORLD & www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

CHUNKI BHUTIA 9891655888 chunki@krishijagran.com

AFSANA MALIK 9891899322 afsana@krishijagran.com

HEMA SHARMA 9891311155 hema@krishijagran.com SANDIP KUMAR 9931838846 sandip@krishijagran.com

POONAM BISWAKARMA 8447527318 poonam@krishijagran.com DR. P. BHATTACHARAYYA 9051915839 paritosh@krishijagran.com

BALASWAMY 9182674010 balaswamy@krishijagran.com

KJ READER PROFILE

JAYAKUMAR 9632836949 jayakumar@krishijagran.com

KJ SARANYA 9811758683 saranya@krishijagran.com

Supporting

JOEL MARTIN 9244317193 joel@krishijagran.com

Rabindra Jana

+91-9891 334 425

rabindra@krishijagran.com

Devendra Singh

+91-9891 339 310

devendra@krishijagran.com

Jagdish Jana

+91-9999 141 933

jagdish@krishijagran.com

S.Gopakumar

+91-9891 223 340

sgopa@krishijagran.com

Manoj Kumar

+91-8588 998 437

manoj@krishijagran.com

circulation@krishijagran.com, jobs@krishijagran.com TAMIL NADU: 126/329, 2nd Floor, Arcot Road, Kodambakkam, Chennai -600024, Phone: 044-48552070 Mob. 9244317193 I Email: tamil@krishijagran.com

BIHAR: F-29, Pushpanjali Complex, 1st Floor, Opposite S K Puri Check Post, Boring Road, Patna -800001 Email: hindi@krishijagran.com I Mob. 9891667686

WEST BENGAL: 265, Netaji Colony, Near Baranagar thana, BT Road, Opposite to High School and Beenapani Club, Kolkatta- 700090 Mob. 9674853530 I Email: bengali@krishijagran.com

TELANGANA: H.No. 301, 3rd Floor, R.K Apartments Barkatpura, Hyderabad -500027 Email: telugu@krishijagran.com I Mob. 7356333241


jÌf/aJwkli zksmJi < @ 3k h3>2yx @ ;ka -uj vkyx 9la gz{oi2k 8fi2k ;3kx 9la a[uifk ;3kx hfs4 gzkEkuj sgd -uj \kd 'fk'j 'kg' < ! ;ka hd2k vk{ld 9kEpr;dkf[zkgj akfi hslkH fjs gykEk-lg; hzok0;. o[Hj ajk fskH 6kFtk y®' hu2;. dkj haed H2kd !)) mJks -ux ! ;ka mk4ij 9kjX hfs4 hslkH hu2;. gafd hu mjs ;hj lkHx jnk ol;i2k 9kjX ;hjadk; ge1; lmkH -uj \kdd hslkH hu2;. h'h8 < h3>2y; 'k;hl m[vkH @ \kmd ;kh3 l0;. @ Hh£ uicli2k 3[;[jkd ;kh3 skgohu Z;[a 5[gaklk ;hj l0;. GH 5[gaklk 6kHd -uj \kd \jkH hu2;. 8fi2k 9kjX a[hufkj vk\] ;j;.

Z3k5t jkHv ;[;[S'kj

ZaJk{g3t EkF3f 62

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

zksmJi < EkF3fj 'kg'< !%) mJks s2ukx 9la akfix ! ;ka h3Za[f gdl hslk'j 'kg'x \kho'j 'kg' gdlx hfs4 gzkEkuj sgd. Z3kh5,j 'kg' < ! ;ka h3Za[f hzgokEk f[tlvx ! ;ka h3Za[f zskgf ;3k 'Ìk;h'x @ 3k ;3k ha2kox ! ;ka ;3k mkojx ! ;ka 9,;[hjd s[m[x ! ;ka h3Za[f v2k vvx ! ;ka h3Za[f hvhl vvx hfs4 gzkEkuj sgd. h'h8 < Z3kh5,j 'kg' g;jkhyd \kho mjs ;hj z;glk akvhl 9kjX s[m[ hu % hshf3 \kho l0;. 9la akfi hu fjs gykEk-lg; hzho' hu2;. dkj haed f[tlvx v2k vvx hvhl vv 9kjX hfs4 hu2;. #/$ hshf3 haed o[Hj ajk fskH hu2;. EkF3f ;hj'j 'kg' s2ukd hfs4x s2fkj 'kg' \ok 9kjX akfi hu 9k3k hu2;. zjX/zjX a[hj2k g'l;. dkd Z3kh5, \jkH h;fkj; akfi lmkH hvl ;j;. g;ksl ykgdgj EkF3fj 9la u'kH g'glm jk4;. g;jkyid gdl mjs ;hj EkF3f; gzkwkli gykEk-lg; \ko;. mkhl]; vv 9kjX 3gsg3k vvj lmd vk\] ;j;.

hindi.krishijagran.com


jkhp5l

skgy;i2

htgvS'j

jkhp5l

@)!&

gsb

'Tb

ukSadr oiEfd {Ds z[4 ak'. \kmr'Th zS'Ìi z[gRkm ak'. gaJs zS'Ìi hf;3dk 'kh '. fd[f zS'Ì oh=d gykEk 9kjX a[jfk zS'Ì \kl gykEkj gRkm 9kge.

gaJs zS'Ìd 9la hfjkz y®' 9kjX 'k8k 9khy'. 8f aJkAd 9Egjk8 `kh;'. hsQj lmd sdg\u y®'. zs2 9f[;[l fy2. 9kHhf uZdkg'o zkE8kgfgj a ;.

;frk

hz,y py[ j aYj ajk \kl 4'j ak'. pQX ajkZd y®'. hv¡k g'he y®'. skfhz; j§gagj gjkmmJZd y®'. \kmr'Th j z[gRkm aJkAd ;hj'.

8f[ 'rEykhj;x zkskho; 9kjX ahj2klj lmd zS'Ìid ;kR] 9km'kh '. hadk;j ugj 9ka[hf 9h8; \k'[; y®'. gaJsi; lm ak'. u[h'8kj hZyhdd `kh;'.

gjksk£j 'kg' zs2 9f[;[l. 9y, drkm ;j;. vk;hj2kl glk;j 'kg' zs2 9f[;[l. 9k;hZs;d;kj zS\kEfk 9kge. gaJsj 'kg' zs2 \kl.

s;j cjd p[\ ;ks 9kg2kof y®'. hshpJd 5l ak'. skfhz; vka `kh;'x h; ykdj 'kg' ;ks aq w ] y®'. g;kgfk zS'Ìi2j ajk p[\ 'kdhj ak'.

malayalam.krishijagran.com

hs`[f 9kh`]; hv¡k `kh;'. vk;hj2kl'm]j ;ks;kod h'lS' y®'. h'urk`]i; z[gRkm ak'. 9k8rkhd©;kj aJhd jXhv `kh;'.

;;]3 oiEf lmji2kj lmd sdg\u y®' akgj. py[j aYj ajk \kl 4'j ak'. 9k2j lmd 4jvj skQk 'kh '. h'gup RkQkj zS\kEfk 9kge. y®'.

d[lk

'ThPv;

gaJsd hf;3dk 9khy'. u[c] 3 fkj zS\kEfk gu4k akHgekx 'kyf zkE8kgfgj vlk0;. 9kfFuj aJhd jXhv 'kh '. ahj2kld gaJ s 'kh '. skfhz; g:+p `kh;'.

;[S\ gorB6j {ekgzgj \hj `kh;'. h'ajid hl,mj 'rhDªj aJhd 9k;b]w `kh;'. 4,j 0ajd hf2FQw jk4;. vkaj zS\kEfk 9kge.

okd;j 'kg' 9aJdrkhpd zygRkm 9kjX HhVed ahjwks ak'. 9kh`]; aJg2kofi2dk a[jk ;hj'j 'kg' augYaj ajk aJZDd `kh;'.

sif 9k2 'T h ak'. 'rEzk2 'm]j lk\ y®'. aJEkzj 'kg' zs2 9f[;[l. -''khy; oiEfd s8[jdk 9khy'. pkjihj; 9kjX skfhz; j§gagj gjkm y®'.

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

63


g4l

pvif; hae galkH h'jk3 g;kyli pib]d

\k

jdi2 hQªg;3 3isj g;gAdf h'jk3 g;kyli 9kHhvhv Ekfgt gj,h;,d pvif; hae galkH G'kj pib] Zykfd 9khyge. gd0> pvif; hae galkH Ekfgt g;hj2kjj z;glkd-; {Vv gjh3, fS'gjk aJkAd ;hjge. 9Egpr hth\hl2kgv] gd0>; hU'di2 fS'jd ah62kH huhel h; G'kj a[fj h'jk3 gd0>; hae galkH fS'j G;d 9khyge. hf{hoglFtj h'jXg Ekfgt hvhjod @^# jkf 'fkH h'jk3 Ghd2k **( fS'j -y -mge hRg2k hRg;kgfk \kjdi2 U'kjk Ekfgtd aJkAd ;jk z;glkd-; g'Z3 gjh3, y2. \kjdj g'Z3 gjh3, pvigf !((& d aJkAd ;hjhel. gzH zs2d gd0> **& fS'j ajkAd ;hjhel. g;kylig2 GH 'ej pvij zskf ;hjhel h; Ghd2k gd0> 9kmd m[hv -mge. dkgd gjkhyd ps]kH Ekfgt g;hj2kjj z;glkd-; {Vv gjh3,d -m akHge. gjkhydj GH zs2d &(( gjh3, y2 9kjX gd0> zAds Zykfd 9kge.

zfrkzj zs2 9khy -mge/ hy,hmo v[

HokjglFtj dkj;k shylk g3hfv g4l[-E skh3]fk hy,hmgv t'hl{h3G 5kHgflj gvhs5kHgfld ajkZd gykEkj haed g4lj ajk zfrkzj gckbwk ;hjge. G;l 'm]d aq'] fS'j ! g4l[-E hy,hmgo gsv gpb gykEkj haed ;2 gR zfrzkj zs2 9khy -mge Rkj gckbwk hv,mka[jd gp b gsv ajkZd gykEkj haed ;gj.

h4dka aJkAd ;gj. gd0> @))^ 3k cqhj 9khy G; 'ej haed 9k¡jkB3Ji2 g3hfv g5tkgjvfj U'kjk @ 'ejj aJhd'Ìj haed hU'di2 'kj zfrkz -lhel. gd0>j 0ajd tha,j gukb 9khel. g;hj2kjj dTdi2 aR]k2d gd0> @)!# d vkhj 'ejj 'kg' 9kgy 9kjX gd0> @)!% d {HlS'f 9kjX 9kgshj;k 9gaf h4dka o2 ;jg. @)!^ d gd0> \kjdj vkhf2k hso]kj lmd 9gZ3Jhl2kf 9gaf o2 ;gj 9kjX @)!& d vkfj lmd 9kgshj;k 9gaf o2 ;gj.

zqQj sgd hy,hmgo @# 'ej g3hfv g;k3]d ;3kHge. gd0>j fksd s[6 !!$ 3k h4dka 9kge R®d @% 3k gmJFt gP+sx !# 3k shylk R[ml 9kjX & 3k hshpJd gR1` h4dka 9kge. H2kj aqg'] gd0> @))#

gdk

-lhel h;

zfrkz

cqhj 9ykj

haed !! 3k gmJFt gP+s

64

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

www.krishijagran.com


hvgfsk

4lfkh2;k

a

g;3 gm,Z3kj h5Lsj ajk Eky/Eky gakEk hfgu]p; gys¡ hfhls ukzj ajEhd] h5Ls 4lfkh2;k htgvS'jd hjhlo y®' -m 9kge. GH h5Ls hyFui 9kjX 9zsi2k \kbkd hjhlho y®'. GHg3k hdhf ZQi zidkx m,mk 9kjX guJ1auij ;khyfi hR h5Lsd 4lfkh2;kj vhjQd 9kge 9kjX gd0>glkg; g'/9kHhf ;ks ;gj. h5Lsj h`gsk GHg3k y2. h5Lsj ;khyfi Gg;'kgj gaJs 9kjX cTwk u[g2kgj \jk.

9kgakfk; okhf' hu0> gR gys¡j GHg3k aJ`s 9zsi2k s[h\ 9kjX gd0> 9zsi2k h5Lsd GH h5Lsj sk8rgsgj uagYa -lge. h5Lsj hfs]kdk gys¡ hfhls ukz 9kjX zk`]; ;[skj y2. h5Lsj z,mid o[h'f mkm]x pJi m[jXfk` pJi 9kjX 9f[ags l2' ;hjge. g52hjhaJ2kx mmf ps]kx 9kjhd jkwkx uTprsx gvkhf2kx {¯;b]x o2¡ gfhm s[4r \qhs;kd gu4k ak'. h5Lsj mkf o[h'f mkm]x zafkx huEkp 9kj pdk"uig2 ;F6 huge.

g;glækj

G

H 'ejj 9¡d hjhlo y®' lmi2k 9zsi2k h5Ls g;glFtkjj hfgu]pf hysgorkhd dkl[;ukgj ;hjge. Gfkohj 3h;oj g'fkjd hfhs]d GH h5Lsf sl2k gmkZ'ksix 9jXw fk`x hjshos gt;k 9kjX m[¥f \kjU'ko s[4r vhjQd 9kge. h5Lsd z,mid djkli ps]kH huge. h5Lsj hfs]kdk hysgorkhd dkl[;ukj 9kjX uihYd ukz y2. GH h5Lsj ak3;`kj sgd hygdp ;k;hd G; Z;[l h3vkj y2 Rkj adCi sgfkjsk ;k;hd G; zjX mk>0d `kg;. gd0>glk;j a[Q 9jXf\ huL+id adCij lmd `kg; hR gd0>glk;j 8s]j fy2.

hygdp 9kjX sgfkjsk u[g2kg; 'y[d sjs ;gj. ;khyfid H{ 3kf] gdhd2k l2 gRhd2k 9jXf\ h'y[j 'kg' cj-l 9kgy 9kjX sk;; ;2 gR gd0>j aJg5vgfl lkH5d g4hlghl 9khyge gzH;kjgw gd0> 3f;i2kl -y vhl' lmi2k y2. H2kj ;kjgw skg; hfoj 8jgw a[Q; zyk2 ;jkj ;`k \kgE. sgfkjskj G3k 9\rkz 9kge gR gd0>j skyj mhdh'h8 g;glFtkjd 9,h;d ;gj. Ghuf 9fk2kgz cjj glk;j uThB3 gzH g;glFtkjd agj Rkj 0ajd h;e[ dkhj4d gmklk;kj ;jk -yhel h; gzH dkhj4d Gg;k hl4k fkhel. GH dkhj4j jyzr 4[lkj lgm lgm hygdpj oiEfd g;H'k3k0 ahjEd]f 9kgy. vk' lmi2k gR GH h5Ls; up];; h;skf aeFu y2. up]; GH jyzrj zsk8kf ak'gf hfgo gzkskH ahj' gz2k h5Ls hjhlo gykEkj haed ms gakEk Rk'. hindi.krishijagran.com

;Thb okmjw htgvS'j @)!&

65




Published on 23rd & Posted on 25th & 26th at NDPSO of Every Month RNI No. DELASS/2016/68949

Postal Reg. No. DL-SW-1/4203/17-19


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.