ISSN 2455-1082
¾uzqíkkuLkk rníkfkhe,Ëuþ¼h{kt ÃknkU[ y{khe Krishi Jagran - Gujarati Year 4 Issue 8 August 2017 Rs. 35/-
www.krishijagran.com
+91 9891 405 403
KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records
હાઇ ોપોિન સ : સફદ -ંુ કપાસના પાકમા ં રોગ િનયંપણ ે પરંસો પરાગત ખતીનો િવક
APOLLO
lJØI;}lR
04 ¼khíkLke yøkúýe Ãkkrhðkrhf {krMkf Mkk{rÞf
f]r»k Mk{k[kh...........................08
Krishi Jagran - Gujarati | Year 4 | Issue 8 | August 2017 | Rs. 35/-
બધ ં ક
બધ ં ક સાર
ykrMkMxLx {uLkush
fkLkqLke Mk÷knfkh rzÍkE®Lkøk ykurVMk ykrMkMxLx
સાર
hknw÷ ®Mknk yçËwMk Mk{Ë ytfw ÞkËð ykÞþk¾kLk «þktík þ{ko VwhfkLk fwhuþe {kurník r«íke [kinký ÃkÃÃkw hkÞ ÃkðLk fw{kh LkwÃkqh ËkMk søkrËþ ÃkkLzu íkÁý ®Mk½÷ ykh.yuLk.[kiçku f]»ý rçknkhe nh{Lk«eík ®Mkn ftøk suBMk Úkku{Mk Þkuøkuþfw{kh {kíkçkh ®Mkn ËuðuLÿ ®Mkn
søkrËþ ¾Òkk hðeLÿ òLkk {Lkkus MkwSík
dqy ist 68 Ph: 011-26511845, 26517923 Email: info@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
{¸9>>f>í>..............................24 {¸9>>f>í>..............................28 {¸9>>f>í>..............................30 {¸9>>f>í>..............................32 {¸9>>f>í>..............................36 કપાસના પાકમાં રોગ િનયં ણ.........38 ¾uzqíkku {kxu MkkurþÞ÷ {erzÞkLkku .................42 ડાગ ં રની ખેતી સ ૃ ધ કડ એ...........46 ુ પ આરો ય પર હાિનકારક અસરો ....50 hkrþV¤....................................... 58 ખેલ..................................................60 hksLkerík...................................... 62 rMkLku{k........................................ 64 in
સીનીયર
ft…Lke Mk{k[kh..........................16
Jo
yu{.Mke.zkur{rLkf þkELke zkur{rLkf yu{.S.ðkMkLk fkÞofkhe MktÃkkËf zku.fu.xe.[tze hrðLÿ íkuðríkÞk ySík ðe.ykh ðeÃke (yuMk.ykE) [Lÿ {kunLk íkfLkefe MktÃkkËf zku.çke.Mke.rçkMkðkMk {nuLÿ Ãkk÷(ðux MkkÞLMk) {kfuoxªøk nuz MktsÞfw{kh sLkh÷ {uLkush sLk MktÃkfo Vhnk ¾kLk MknkÞf MktÃkkËf Áçke siLk MkkurþÞ÷ {erzÞk nuz yrLkfuík ®Mknk ðrhc Ãkºkfkh (MkkurþÞ÷ {erzÞk) Mk{eh ríkðkhe ðrhc Ãkºkfkh E{hkLk ¾kLk Ãkºkfkh rðrÃkLk r{©k rËÃkrþ¾k ®Mknk rMkrLkÞh {uLkush fu.su.MkhLÞk {uLkush Mkkhk ¾kLk {u½k þ{ko {kfuoxªøk ykrMkMxLx yVMkkLkk {r÷f [wtfe ¼qxeÞk ÃkwLk{ rðïf{ko ®hfe ÃkwLzeh ÷û{e Ãkktzu nu{k þ{ko r«Þtfk {tzkðrhÞk ુ ી સાર ખ rLkþktík xktf
To
MktÃkkfË rLkËuoþf
Krishi Jagran Kisan Club 9891405403 Subscribe
KRISHI JAGRAN MAGAZINE
Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Bengali, Telugu,Assamese, Odia, Tamil, Malayalam & English
Nishant Taak 9953756433, 9891889588 laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA
www.krishijagran.com
MktÃkkËfeÞ SyuMkxeLke ykxe½qxe{kt VMkkíkku f]r»k {rþLkhe Wãkuøk
Ëu
þ{kt ßÞkhÚke SyuMkxe ÷køkw ÚkÞu÷ Au íÞkhÚke rðrðÄ «fkhLke «ríkr¢Þk òuðk {¤e hne Au, su{kt ¾kMk fheLku ÔÞkÃkkhe, ¾uzqíkku, WíÃkkËLkfíkkoyku{kt yuf ¾kMk økh{k økh{e Au. ÷øk¼øk ík{k{ ÔÞðMkkÞku{kt íkuLkku «¼kð òuðk {¤e hÌkku Au.nðu ßÞkhu yuf ËuþLke yÚkoÔÞðMÚkk{kt yuf {kuxku rnMMkku ¾uíkeLkku Au íkku íkuLke MkeÄe yMkh ¾uíke Ãkh ÚkkÞ Au. ¼khíkLke 159.70 r{r÷ÞLk nuõxh s{eLk Ãkh ¾uíke ÚkkÞ Au. ÍzÃk¼uh ¼khík{kt ¾uíke{kt f]r»k {þeLkefhýLkk WÃkÞkuøkLku W¥kusLk ykÃkðk{kt ykðe hÌkwt Au. f]r»k Þktrºkfhý yksu ¾uzqíkkuLke sYrhÞkík Au.
hkuxkðuxh fÕxeðuxh, xe÷h, ÷ush ÷uLz ÷uð÷h yLku yLÞ WÃkfhý y{÷{kt Au, Ãkhtíkw SyuMkxe ÷køkw ÚkðkÚke yk ûkuºk{kt Ãký yuf yMk{tsMk¼he ÂMÚkrík MkòoE Au. Mkhfkhu yøkkW xÙuõxh, f]r»k Þtºk yLku f]r»k ¾kíkhku Ãkh 12 xfk SyuMkxe ÷køkw fhe níke, suLkk Ãkh ¾uzqíkkuyu ÃkkuíkkLke Lkkhksøke ÔÞõík fhe níke. SyuMkxe Mkk{u ¾uzqíkku yLku ÔÞkÃkkrhÞkuLke LkkhksøkeLku òuE Mkhfkhu SyuMkxe hsq fhíkk Ãknu÷k yuf {kuxku rLkýoÞ fÞkuo. íÞkhçkkË Mkhfkhu f]r»k ¾kíkhku yLku xÙuõxhLkk ¼køkku Ãkh 12 xfkÚke 5 xfk SyuMkxe Ëh fÞkuo Au.yk «&™ f]r»k Þtºkku hkuxkðuxh, fÕxeðuxh, Mkez rzÙ÷h, Vxeo÷kEÍh çkúkLz fkMxh, Úkúuþh, nkðuoMxh ðøkuhu Au. íku ytøku Mkhfkh îkhk ÷økkððk{kt ykðu÷k SyuMkxe su{Lke íku{ ÂMÚkrík{kt Au. Ëuþ{kt f]r»k {rþLkefhý Wãkuøk ykþhu 32,000 fhkuzLkku Au. íku{kt 1,50,000 fhíkkt ðÄkhu LkkLkk {kuxk rLk{koý yuf{kuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.f]r»k {þeLkheLkk rLk{koý{kt Ãktòçk, nrhÞkýk, økwshkík, {nkhk»xÙ, íkkr{÷Lkkzw, fýkoxf ðøkuhu hkßÞ Au. Ãktòçk yLku økwshkík{kt {kuxkÃkkÞu f]r»k {rþLkheLkwt rLk{koý ÚkkÞ Au. yk yktfzk «íÞuf ð»ko ðÄe hÌkk Au. íku{kt yuõMkÃkkuxoLke yuf {kuxe
rnMMkuËkhe Au. SyuMkxe ðÄðkÚke {þeLkhe Wãkuøk Ãkh ½ýe «ríkfq¤ yMkh Ãkze Au, fkhý fu SyuMkxe yøkkW fux÷kf hkßÞku{kt f]r»k Þtºkku Ãkh fkuE WíÃkkËLk þqÕf níkku Lknª yLku fkuE ðux Lkku ¼kh. nðu ßÞkhu f]r»k {rþLkhe Ãkh 12 xfk SyuMkxe ÷økkððk f]r»k {rþLkheLkk {qÕÞ{kt ðÄkhku íkku ykð~Þf çkLkþu. yk {qÕÞ ð]rØÚke MkeÄe yMkh ¾uzqíkkuLku Úkþu. fnuðkLkku yÚko yux÷ku Au fu su ¾uzqík ykuAe s{eLk Ähkðu Au íkuyku Þtºk ¾heËe{kt MktÃkqýoÃkýu yMk{Úko Au. ÷½w yLku rMk{ktík ¾uzqík {kuxk¼køku f]r»k ÞtºkkuLkku WÃkÞkuøk fhu Au. {rþLk WíÃkkËf ftÃkLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷e {w~fu÷e ¾uzqíkkuLku ÚkE hÌkku Au. ßÞkhu Mkhfkhu yLÞ f]r»k WíÃkkËLkku Ãkh SyuMkxe Ëh ykuAku fhðk{kt ykðu Au íkku f]r»k Þtºkku Ãkh Ãký íku ykuAku fhðku òuEyu. íÞkhçkkË ELzMxÙeÍLkk ÷kufku f]r»k {tºkk÷Þ{kt Ãký ÃkkuíkkLke Mk{MÞkLku hsq fhe [wfu÷ Au. Mkhfkhu yk çkkçkík Ãkh rð[kh fhðkLke sYh Au fkhý fu yuf íkku Ëuðk{kVe suðk {wÆk Ãkh ¾uzqíkku yøkkWÚke s Lkkhks Au yLku ßÞkhu yLÞ f]r»k WÃkfhý Ãký {kU½k {¤e hÌkk Au íÞkhu íkuLkkÚke Lkkhksøke ðÄe hne Au. SyuMkxe [ku¬MkÃkýu yuf MkkÁ Ãkøk÷w Au Ãkhtíkw f]r»k Þtºkku Ãkh seyuMkxeLku ÷E Mkhfkhu rð[kh fhðkLke sYh Au.yøkkWÚke ¾uíkeLke Ãkzíkh Ÿ[e Au. f]r»k ÞtºkkuLke ®f{ík{kt Mkíkík ðÄkhku ÚkE hÌkku Au yLku íku nsw Ãký ðÄþu. ßÞkhu ykÃkýu ¾uzqíkkuLke ykðf{kt ðÄkhku fhðkLke ðkík fhíkk nkuEyu íÞkhu yk ÂMÚkrík{kt yk Þtºkku Ãkh SyuMkxe ykuAku fhðku òuEyu. {þeLk ELzMxÙe Ãký yk «ÞkMk fhe hÌkwt Au fu Mkhfkh íkuLku 12 xfkÚke ½xkze 5 xfk fhu.
v V[DP;LP0MlDlGS Email: dominic@krishijagran.com
22 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership
Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com
Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com
info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
www.hindi.krishijagran.com
08
f]r»k Mk{k[kh
yÃkezkLkk {íku Ã÷kMxef [ku¾kLkwt fkuE yÂMíkíð LkÚke
íkk
suíkhLkk Mk{Þ{kt Mkku~Þ÷ {erzÞk Ãkh Ã÷kMxef [ku¾k ytøku ½ýeçkÄe {krníke òuðk {¤e hne Au.yuf rðrzÞku{kt [ku¾kLkku çkku÷ çkLkkðeLku WAk¤ðk{kt ykðe hÌkku Au.»ksu{kt ½ýk ÷kufku íku rðrzÞkuLku Mkk[ku {kLke hÌkk Au. f]r»k yLku xufLkku÷kuS ¾kã rLkfkMk yusÂLMk (yuÃkezk)yu Ã÷kMxef [ku¾k ytøku ÍzÃkÚke Vu÷kE hnu÷e yVðkLku MktÃkqýoÃkýu Lkfkhe Ëuðkkt ykðu÷ Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ¼khík [ku¾kLkku {wÏÞ rLkfkMkfíkko Ëuþ Au. yuÃkezkLkk yktfzkfeÞ {krníke «{kýu ð»ko 2016-17{kt Ëuþ{kt çkkMk{íke [ku¾kLke rLkfkMk 21,604.50 fhkuz YrÃkÞk Au.
yuÃkezkLkk {íku Mkku~Þ÷ {erzÞk yLku {erzÞk{kt Mkq[LkkLkku «Mkkh fhðk{kt ykðe hÌkku Au, su{kt yk yÇÞkMk ÚkÞku Au fu Ã÷kMxef [ku¾kLku ¼khíkÚke yktíkhhk»xÙeÞ yLku MÚkkrLkf çkòhku{kt ÃkqhðXku {kuf÷ðk{kt ykðu Au. yk «fkhLkk rðrzÞku yLku «uMk rhÃkkuxo ¼úk{f yLku økuh{køkuo ËkuhLkkh Au, fkhý fu yk «fkhLkk [ku¾kLke yk «fkhLke «f]íke Au.
[ku¾k Mxk[o{kt çku {wÏÞ ½xfku Au-y{kE÷kus yLku y{kE÷kuÃkuxeLk fu su Mkk{kLÞ heíku 25:75 Lkk «{ký{kt Au. òufu y{kE÷kus yLku y{kE÷kuÃkuxeLkLku «{kýLkk MktçktÄ{kt s{o Ã÷kÍT{{kt ½ýe ¼eÒkíkk WÃk÷çÄ Au. òu y{kE÷kus 10 xfkÚke ykuAk Au íkku ¾kðkLkwt Ãkfððk [ku¾k ½ýk çkVkE síkk nkuÞ Au yLku yk heíku [ku¾kLkk WÃkhLkk ¼køk Ãkh Ãkzðk Aíkk fkuE yMkh Úkíke LkÚke.
¾ktz Ãkh ðÄe þfu Au ykçkfkhe sfkík {ÞkoËk{kt Lknª hne þfu. ðíko{kLk Mk{Þ{kt rðËuþ{ktÚke ykðíke ¾ktz 40 xfk ykÞkík sfkík ðMkw÷ fhðk{kt ykðu Au.
fu
Lÿ Mkhfkh ¾ktz ÃkhLke ykçkfkhe sfkíkLku 60 xfk fhðk rð[khýk fhe hne Au. ¾ktzLke ðÄíke ykÞkík Ãkh ytfqþ ÷økkððk yLku MÚkkrLkf çkòh{kt ®f{íkku{kt ½xkzkLku yxfkððk {kxu yk Ãkøk÷k ¼hðkLke ÞkusLkk Au. ¾ktzLke ®f{ík ½xðkÚke ¾uzqíkkuLku þuhzeLke çkkfeLke hf{ [wfðýe
yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu yktíkhhk»xÙeÞ çkòh{kt ¾ktzLke ®f{ík ½xe økE Au fkhý fu íku ¾ktz yøkkWÚke ykÞkík fhðk{kt ykðe hne Au. yk WÃkhktík ºký ÷k¾ xLk ¾ktz 40 xfk ô[e nkuðk Aíkkt çkúkÍe÷Úke ykÞkík ÚkE hne Au. yktíkhhk»xÙeÞ çkòh{kt ¾ktzLke ®f{ík ½xe Au. Mkhfkhe MkqºkkuLkk {íku fux÷ef ykÞkík 40 xfk ykçkfkhe sfkík nkuðk Aíkkt rðËuþÚke ¾ktzLke {køk fhðk{kt ykðu Au, yk {kxu Mkhfkh ykçkfkhe sfkík{kt ðÄw ðÄkhku fhðk{kt ykðe þfu Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt sÚÚkkçktÄ ¼kð «rík rf÷ku YrÃkÞk 32 WÃkh Au. Mkhfkhu ¾ktz WãkuøkÚke Ãký fnuðk{kt ykÔÞwt Au fu ðirïf yLku MÚkkrLkf ®f{ík ðå[u ytíkhLku ò¤ðe hk¾ðk{kt ykðu suÚke ÔÞkÃkkheykuLku rðËuþÚke ykÞkík Ãkh ¾kMk VkÞËku Ëu¾kÞ Lkne.t òu rðËuþ{ktÚke ÃkwhðXku ðÄu íkku MÚkkrLkf çkòh{kt ¾ktzLke ®f{ík Ãkh Ëçkkð ykðe þfu Au.
Yk MkçM¢kEçk fhku rðïLke MkkiÚke ðÄkhu ðt[kíkk Mkk{rÞf f]r»k òøkhý {kxu
f]r»k òøkhýLku økwshkíke{kt ðkt[ ¾uíkeðkze, çkkøkkÞíke, {íMÞÃkk÷Lk, ÃkþwÃkk÷Lk, ÃkkuÕxÙe Mxz Vk‹{øk, {þÁ{ WíÃkkËLk, Vq÷ WíÃkkËLk ELxh ¢ku®Ãkøk, ®Mk[kE ÞkusLkk yLku yLÞ Mkhfkhe ÞkusLkk Mkrník ftÃkLke Mk{k[kh ðøkuhu MkkÚku òuzkÞu÷ Mk{k[khÚke yÃkzux hnuðk {kxu ðkt[íkk hnku f]r»k òøkhý.
ykøkk{e ytf MkçM¢kEçk fhðk, ònuhkík íkÚkk f]r»k Mk{k[khLku «fkrþík fhðk {kxu Imran: +91 95829 57538
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
Sara: +91 99537 20233
Furkan: +91 98912 23340
www.malayalam.krishijagran.com
10
f]r»k Mk{k[kh
ÃkÃko÷ [ku¾kÚke ¼køkþu hkuøk { íkku ykÃkýu MkVuË yLku ÷k÷k [ku¾k òuÞk Au, Ãkhtíkw þwt ík{u
yk
õÞkhuÞ ÃkÃko÷ htøkLkk [ku¾k òuÞk Au. S nk, yk ðkík Mkk[e Au.ík{u xqtf Mk{Þ{kt ÃkÃko÷ [ku¾k çkòh{kt ðu[kíkk òuþku. yux÷wt s Lknª ík{Lku òýeLku LkðkE ÷køkþu yk [ku¾kLkk WÃkÞkuøkÚke yLkuf «fkhLke rçk{kheyku suðe fu fuLMkh, ÓËÞ hkuøk, zkÞkrçkxeþ yLku yLÞ E÷ks fhe þfkÞ Au.
[eLkLkk ði¿kkrLkfkuyu suLkuxef÷e {kurzVkEz fheLku ÃkÃko÷ [ku¾kLkku rðfkMk fÞkuo Au. yuÚkkuMkkÞrLkLk hrník yk [ku¾k{kt çkexk fuhkuxeLk yLku Vkur÷yux rðÃkw÷ «{ký{kt òuðk {¤u Au. yk heíku «kf]ríkf MðYÃk{kt òuðk{kt ykðu Au. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu Ërûký [eLk f]r»k ÞwrLkðŠMkxeLkk økwÞktøk r÷Þkuyu sýkÔÞwt níkwt fu øknLk MktþkuÄLk çkkË ES xw ES xÙkLMk SLk MxÙu®føk rMkMx{
rðfrMkík fhe Au, suLku xÙkLMkSLk Mxu®føk-2 çkLkkðu÷ Au. yk {kuxk «{ký{kt Ã÷kLx xÙkLMkVku{uoþLkLkk {khVíku ®Mkøk÷ ðuõx{kt ykðe þfu Au.
nðu Ãkhk÷e{ktÚke ÃkuËk Úkþu ðes¤e
¾u
íkhku{kt yk{ íkku Ãkhk÷e yLku Lkkz (XwtX)Lku ¾uzqíkku Mk¤økkðe Ëu Au Ãkhtíkw Mkhfkhu íkuLkku Lkkþ Lknª fhðkLkku su rLkýoÞ fÞkuo Au íkuLkkÚke 2200 sux÷k ÷kufkuLku ykSrðfkLkwt MkkÄLk {éÞwt Au. yk MkkÚku íkuLku Mk¤økkððkÚke ÃkÞkoðhýLku MðåA hk¾ðk{kt {ËË {¤e hne Au. su Ãkhk÷e {uËkLke rðMíkkhLke ykçkkunðk{kt Íuh r{r©ík fhðk yLku ðkíkkðhýLku LkwfMkkLk fhíkw níkwt íku nðu rðs¤e rLk{koýLkk Mkúkuík çkLke økÞu÷ Au, yk WÃkhktík ykSrðfkLkk
1 2 3 5 10 15
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
{kæÞ{{kt çkË÷kE þfu Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ÷wrÄÞkLkk rsÕ÷kLkk ¾Òkk{kt yk Lkðe Ãknu÷ fhðk{kt ykðe Au. ynªLkk yuf WãkuøkÃkrík rðhuLÿfw{khu çkkÞku{kMk Ã÷kLx ÷økkðeLku ¾uzqíkkuLku ÃkÞkoðhý Mkwhûkk «íÞu Mk[uík fÞko Au. ð»ko 2015{kt þY ÚkÞu÷k yk Ã÷kLxLku ÷eÄu ûkuºkLkk ykþhu 30 økk{kuLkk ¾uzqíkkuLkk rð[khkuLku Lkðku «fkþ {éÞku Au. yk «kusuõx ytíkøkoík Ãkhk÷eÚke rðs¤e yLku Ãkhk÷eLke ðhk¤Úke {kuxe {rþLk [÷kðe þfkÞ Au. íkuLkk {kxu fkh¾kLkk{kt s «íÞuf f÷kf çkkÞku{kMk «kusuõxÚke 1500 rf÷kuðkux rðs¤e rLk{koý fhe þfkÞ Au. yk «kusuõx {kxu «Úk{ ð»ko 6 nòh yufh ÃkkfLke Ãkhk÷e ¾uíkhku{ktÚke ÷kððk{kt ykðe níke.yuðe s heíku 2016{kt yk yktfzku 13 nòh yufh ÚkE økÞku yLku yk ð»ko íkuLkkÚke 22 nòh yufh ÃkkfLke Ãkhk÷e WXkððkLkku ÷ûÞ Lk¬e fhðk{kt ykðu÷ Au. 1 rf÷ku Ãkhk÷eÚke ºký rf÷ku ðhk¤ íkiÞkh ÚkkÞ Au. 10 rf÷ku ðhk¤Úke yuf rf÷kuðkux ðes¤e íkiÞkh ÚkkÞ Au. yk Ãkhk÷e ykþhu \rÃkÞk 127 «rík ÂõðLx÷ ËhÚke ¾heËeÚke ¾heËe fhe þfkÞ Au.
12 24 36 60 120 180
420 840 1260 2100 4200 6300
40 140 260 600 1700 3300
380 700 1000 1500 2500 3000
www.krishijagran.com
12
f]r»k Mk{k[kh
xÙkEMkkEõ÷kòu÷Lkk nMíkûkuÃkLke {køk fhe
yku
÷ EÂLzÞk hkEMk yuõMkÃkkuxoMko yuMkkurMkyuþLku Lkðe rËÕne ÂMÚkík nkuxu÷ hkuÞ÷ Ã÷kÍk{kt Ãkºkfkh Ãkrh»kËLkwt ykÞkusLk fÞwO níkwt, su{kt ÞwhkurÃkÞLk Mkt½ (EÞw) îkhk ¼khíkeÞ [ku¾kLke ykÞkík ytøku [[ko fhðk{kt ykðe níke. yux÷wt s Lknª yk MkB{u÷Lk{kt MkV¤ MktþkuÄLk {kxu ÔÞkÃkf «{ký{kt WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðíkk xÙkEMkeõ÷kòu÷ fðfLkkþe Ãkh 100 xfk «ríkçktÄ ÷økkððkÚke {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhíkk rLkfkMkfkíkko yLku [ku¾k WíÃkkËfkuLke ®[íkkykuLku Ãký Ëhþkoððk{kt ykðu Au.
yk MktçkkuÄLk{kt EÂLzÞLk hkEÍ yuõMkÃkkuxoMko yuMkkurMkyuþLk (yuykEykhEyu)yu ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeLku Ãkºk ÷¾e yk çkkçkík{kt nMíkûkuÃk fhðk rðLktíke fhe níke. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu xÙkEMkkEõ÷kòu÷, ç÷kMxÚke [ku¾kLkk ÃkkfLku çk[kððk {kxu MkkikiÚke yLkwfq¤ yLku Ãkzíkh yMkhLku Mk{kÄkLk fhu Au.íkuLkku WÃkÞkuË Mk{økú rðï{kt 30 fhíkkt ðÄkhu ð»kkuoÚke fhðk{kt ykðu Au. yk «Mktøku yuykEykhEyuLkk «urMkzuLx rðsÞ Mkuxeyu sýkÔÞwt níkwt fu «íÞuf ð»ko 40 ÷k¾ {uxÙef xLk çkkMk{íke [ku¾k
Mkku{kýe MkezTMk «&™ku¥khe
¼khík{ktÚke rLkfkMk fhðk{kt ykðu Au (2,200 fhkuz YrÃkÞkLkk rðËuþe {wÿkLke hf{) fw÷ ÃkqMkk çkkMk{kíkeLkk 10 ÷k¾ xLk [ku¾kLkk WíÃkkËLk{ktÚke 3.50 ÷k¾ {uxÙef xLk [ku¾k yuf÷k ÞwhkurÃkÞLk Mkt½Lkk Ëuþ{kt rLkfkMk fhðk{kt ykðu Au, su ÄkLkLkk ¾uzqíkku ÃkkMkuÚke 20 ÷k¾ xLk «kÃík ÚkkÞ Au. yk 15 Úke 17 ÷k¾ fhíkk ðÄkhu ¾uzqíkkuLke ykSrðfk yLku ykðfLku MkeÄe yMkh fhþu. yuykEykhEyu ðzk«ÄkLkLku ÷¾u÷k Ãkºk{kt fÌkwt Au fu {kLkð MðkMÚÞ Ãkh yk fðfLkkþfLke nkLkefkhf yMkhLku fkuE ði¿kkrLkf «{ký {éÞk LkÚke. MktÞwõík hkßÞ y{urhfk, fuLkuzk yLku òÃkkLk suðk yLÞ Ëuþkuyu xÙkEMkkEõ÷kòu÷Lkk WÃkÞkuøk Ãkh yk «fkhLkku fkuE «ríkçktÄ ÷økkÔÞku LkÚke.
«&™ y{khk sðkçk ík{khk, yÃkkðe þfu Au ½ýkçkÄk ELkk{ku
Mkk{kLÞ ¿kkLk yLku f]r»k òøkhý Ãkh ykÄkrhík «&™ 1. Ãkqðkuo¥kh ¼khík{kt «Úk{ rfMkkLk fku÷ MkuLxh fÞkt hkßÞ{kt ¾ku÷ðk{kt ykÔÞwt? ykMkk{ rºkÃkwhk r{Íkuh{ yÁýk[÷«Ëuþ 2. yfo hûkf yuf «rMkØ òík Au? xk{uxk hªøký çkxkfk zwtøk¤e 3.Ãke¤e ¢ktrík þuLke MkkÚku MktçktÄ Ähkðu Au? [ýk MkkÚku ½ô MkkÚku íkur÷çkeÞkt MkkÚku ík{k{ MkkÚku
Mkq[Lkk: ðkt[fku ÃkkuíkkLkk sðkçk 15 rËðMkLke ytËh E-mail:ruby@krishijagran.com {kuf÷e þfu Au. 9999142633 whatsapp yÚkðk SMS fhe þfu Au. Mkk[k sðkçk {kuf÷Lkkh «Úk{ ºký ¾uzqík¼kEykuLku ¢{þ: 3,2 yLku 1 nòh MkwÄeLkk nkErçkúz rçkÞkhý ELkk{ MðYÃk{kt Mkku{kýe MkezTMk íkhVÚke ykÃkðk{kt ykðþu. yk MkkÚku ykøkk{e ytf{kt íku{Lkk Lkk{ Ãký «fkrþík fhðk{kt ykðþu. ¾uzqík¼kE sðkçkLke MkkÚku ÃkkuíkkLkwt Lkk{, MkhLkk{w yLku {kuçkkE÷ Lktçkh [ku¬Mk ÷¾eLku {kuf÷ðk. sðkçk {kuf÷Lkkh{kt f]r»k rðãkÚkeo yLku {rn÷k ¾uzqíkku Ãký ¼køk ÷E þfu Au.
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
www.hindi.krishijagran.com
14
f]r»k Mk{k[kh
¾uzqíkkuLku ðÄkhu Mkkhku ðe{ku Ãkqhku ÃkkzðkLkku EVfkuLkku ÷ûÞktf
¾u
zqíkkuLku ðÄkhu Mkkhe MkwrðÄk ykÃkðk {kxu ¾kíkhLkk ûkuºkLke rðïLke MkkiÚke {kuxe Mknfkhe MktMÚkk EVfku nt{uþk íkíÃkh hnu Au. yk fze{kt EVfku ÃkkuíkkLkk rð{k Wã{ EVfku-xkurfÞku sLkh÷ ELMÞkuhLMkLke 21.64 xfkLke rnMMkuËkhe òÃkkLkLkk MktÞwõík MkknMk ¼køkeËkhe xkurfÞku {heLk yurþÞk «kEðux r÷r{xuz{kt rðrLkðuþ fhðk {kxu Mkn{ík ÚkE økE Au. yk MkkÚku EÂLzÞLk Ãkkuxkþ r÷r{xuz Ãký ÃkkuíkkLke 1.36 xfk xeyu{ yurþÞkLku ðu[þu.
yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu EVfkuyu yk rLkýoÞ ¼khík Mkhfkh îkhk rð{kûkuºk{kt yuVzeykELke {ÞkoËk 49 xfk ðÄkÞko çkkË fhðk{kt ykðu÷ Au. EVfku xkurfÞku{kt 2530 fhkuz YrÃkÞkLkk {qÕÞ WÃkhktík 23 xfk rnMMkuËkheLku yrÄøkúný çkkË xeyu{ yurþÞkLke
rnMMkuËkhe 26 xfkÚke ðÄkheLku 49 xfk ÚkE sþu. yk MkkÚku ELMÞkuhLMk huøÞw÷uxhe yuLz zuð÷Ãk{uLx ykuÚkkurhxe ykuV EÂLzÞkyu xeyu{ yurþÞkLku ðÄkhkLke rnMMkuËkhe ðÄkhðk {tsqhe ykÃke Au. EVfkuLkk {uLkuStøk rzhuõxh zku.WËÞ þtfh yðMÚkeyu sýkÔÞwt níkwt fu yk yktrþf rnMMkuËkheLkk ðu[kýÚke EVfkuLku EVfku xkurfÞku{kt ÃkkuíkkLkk hkufkýLkwt {qÕÞktfLkLke Mkkhe íkf {¤þu. yk ðu[kýÚke EVfku ÃkkuíkkLkk f]r»k fkhkuçkkhLku Vu÷kððk íkÚkk ¼khíkeÞ f]r»k ûkuºk{kt ÚkE hnu÷k çkË÷kð ðå[u ¾uzqíkkuLku {qze yufrºkík fhðk{kt {ËË {¤þu. yk rðrLkðuþÚke EVfku xkurfÞkuLke fkhkuçkkhe «ð]r¥kyku{kt EVfkuLkwt rLkÞtºký çkLke hnuþu.
çkxkfkLke ½xíke ®f{íkkuLku ÷eÄu ¾uzqíkku {kxu {w~fu÷e ðÄe
çk
xkfkLke ®f{íkku{kt Mkíkík ½xkzku ÚkE hÌkku Au suLku ÷eÄu ¾uzqíkkuLku ¼khu {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkze hÌkku Au. Mkkhk LkVkLke yÃkuûkk hk¾e hnu÷k ¾u z q í kku îkhk çkxkfkLkk çkBÃkh WíÃkkËLkÚke þkf¼kSLkk hkò økýkíkk çkxkfkLke ®f{ík íkr¤Þu ÃknkU[e økE Au.
çkxkfkLkk WíÃkkËf ¾uzqíkkuyu yk ð»ko çkxkfkLke Mkkhe ®f{ík {¤u íkuðe yÃkuûkk hk¾e níke, Ãkhtíkw {køkLke yÃkuûkk{kt WíÃkkËLk ðÄkhu hnuíkk íkuLke ®f{ík Ãkh yMkh òuðk {¤e níke yLku íku{Lke yk ykþk Ãkh Ãkkýe V¤e ðéÞwt níkwt. f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
www.malayalam.krishijagran.com
16
ft…Lke Mk{k[kh
Mkwr{xku{kuLkk Vkur÷Þh ç÷uz ¾kíkh nðu ¼khík{kt
¾u
zqíkkuLke Mkk{u Ãkkf Mkwhûkk yLku íkuLkk Ãkku»kýLke Mk{MÞk nt{uþk s¤ðkE hne Au. yk {kxu ¾uzqík yLkuf «fkhLkk WíÃkkËLkLkku WÃkÞkuøk fhu Au. WíÃkkËLkku WÃkhktík ¾kíkhLkku ðÃkhkþ Ãký ½ýku {níðLkku Au. nðu Ãkkýe{kt r{r©ík ¾kíkhLkku WÃkÞkuøk ÍzÃk¼uh ðÄe hÌkku Au. yk sYrhÞkíkLku æÞkLk{kt hk¾e rðïLke yøkúýe hMkkÞý ftÃkLke Mkwr{xku{kuyu ¼khík{kt ÃkkuíkkLkk Lkðk WíÃkkËLk Vkur÷Þh ç÷uz Vxeo÷kEÍh hkuþLke ¢kuÃk MkkÞLMk MkkÚku {¤e hsq fhu÷ Au. yk WíÃkkËLk ¼khíkLke yLkuf f]r»k MktþkuÄLk fuLÿ Ãkh xuMx fhðk{kt ykðu÷ Au.
yk Vkur÷Þh {khVíku ÃkkfLku MktÃkqýoÃkýu Ãkku»ký {¤u Au. yk ykÄwrLkf íkfLkef îkhk çkLkkððk{kt ykðu÷ Mkwû{ Ãkku»kf íkíð Au, su {kxeLke WÃks þÂõíkLku ðÄkheLku ÃkkfLku Ãkku»kfíkk «ËkLk fhu Au. WíÃkkËLkLke hsqykík «Mktøku Mkwr{xku{ku fkuÃkkuohuþLk EÂLzÞkLkk [uh{uLk yLku {uLkuStøk rzhuõxh {kMkrnhkU LkkrhrfÞku {wÏÞ yríkrÚk
íkhefu WÃkÂMÚkík hÌkk níkk. yk Mkwr{xku{kuLkk sLkh÷ {uLkush fLkki[e yLku Mk÷knfkh ¼khík ÃkktrzÞLk íkÚkk hkuþLke ¢kuÃk MkkÞLMkLkk [uh{uLk yLku {uLkuStøk rzhuõxh yu.ðe.yuLk.huœe WÃkÂMÚkík níkk. yk «Mktøku yu.ðe.yuLk.huœeyu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkkuLku ÚkE hnu÷e Mk{MÞkLkk Mk{kÄkLk yk WíÃkkËLkLkk {kæÞ{Úke {¤þu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu hkuþLke ¢kuÃk MkkÞLMk ¾uzqíkku {kxu ¾qçk s {níðLkwt WíÃkkËLk Au, suLkkÚke íku{Lke Ãkku»kýLke sYrhÞkík Ãkqýo fhe þfkÞ Au.
çkkÞku Vxeo÷kEÍh yuf{kºk Mk{kÄkLk ¾u
zqíkku {kxu yksLkk Mk{Þ{kt MkkiÚke {kuxku Ãkzfkh ÃkkfLkwt MkkÁt WíÃkkËLk ÷uðkLkku Au.yk yuðk Mk{Þu þõÞ çkLÞwt Au fu ßÞkhu ¾uzqíkku ¾uíkh{kt Mkkhk WíÃkkËLkku íkÚkk Ãkku»kf íkíðkuLkku WÃkÞkuøk fhu Au. ðÄkhu WíÃkkËLk {u¤ððk {kxu WÃkÞkuøk fhku. çkkÞkuVxeo÷kEÍhLke Mkíkík {køk ðÄíke {køkLku Ãkqýo fhðk {kxu økkuËkðhe çkkÞku Vxeo÷kEÍh MktÃkqýo heíku «ÞkMk fhu Au. yk ftÃkLke ¾uzqíkkuLke çkkÞku Vxeo÷kEÍh WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkðe hÌkk Au.
2013{kt fhe níke. íÞkhÚke ÷E y{u Mk¾ík {nuLkík fhe hÌkk Aeyu, suÚke ¾uzqíkkuLku Mkkhk çkkÞkuVxko÷kEÍh {khVíku ðÄkhu MkkÁt WíÃkkËLk {¤e þfu Au. yu{.yuMk.zku÷u sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkLke Mkuðk s yk ftÃkLkeLkku {wÏÞ WÆuþ Au, fkhý fu çkkÞku WíÃkkËLk s Mkkhk ÃkkfLkwt yuf{kºk Mk{kÄkLk Au.
yk WíÃkkËLkku{kt {wÏÞíðu zeftÃkkuÍh, xÙkEfkuz{ko, ÃkkuxkMkku÷, Lke{ M{kxo, çkkÞku÷uõMk, StfMkku÷ yLku yufxkuMku÷ {wÏÞ WíÃkkËLk Au. økkuËkðhe çkkÞkuVxeoMkkEÍhLke ÃkkMku 15 fhíkk ðÄkhu çkkÞkuWíÃkkËLk Au. yk WÃkhktík Ãkþw MðkMÚÞ {kxu yk ftÃkLke fkÞo fhe hne Au.ftÃkLkeLkk {uLkuStøk rzhuõxh yu{.yuMk.zku÷u sýkÔÞwt níkwt fu y{u íkuLke MÚkkÃkLkk ð»ko f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
www.krishijagran.com
Efku{uõMk
Vw÷zkuÍ
(sirðf ¾kíkh)
(ykuøkuorLkf ¾kíkh)
¾[o Ãký Lk nkuÞ ðÄkhu, WíÃkkËLk Ãký Lk nkuÞ ykuAwt hMkkÞrýf ¾kíkh ÷køku ykuAwt, MðMÚk hnu s{eLk yLku ykÃkýu GUJRAT : 9099065835, 7574813996, 9099065834
fwÃkLk: yk fwÃkLk MkkÚku ÷ELku ykððkÚke Efku{uõMkLkk 4 rf÷ku çkuøk yÚkðk Vw÷zkuÍLke 2 rf÷kuLke ¾heËe Ãkh YrÃkÞk 20 Lke rLkrùík Aqx {¤þu. íkku yksu s ík{khk LkSfLkk su Þw rð¢uíkkLkku MktÃkfo fhku.
18
ft…Lke Mk{k[kh
¾uzqíkkuyu yuøkúe ELxuõMk{kt {kuxe MktÏÞk{ktt ¼køk ÷eÄku
¼k
híkeÞ f]r»k rËLk-«ríkrËLk rðfkMkLke yuf Lkðe økkÚkk ÷¾e hne Au. ¾uzqíkku nðu Ëhuf {kuh[u ðÄkhuLku ðÄkhu {sçkqík çkLke hÌkk Au, ÃkAe íku xufLkku÷kuS nkuÞ fu ÃkAe WíÃkkËLk. íku{kt f]r»k {u¤kLkwt ½ýw {kuxw ÞkuøkËkLk Au. Ërûký ¼khíkLke yk yuf {kuxe f]r»k «ËþoLke Au. yk f]r»k «ËþoLkeLkwt ykÞkusLk {wÏÞíðu f]r»kLku {kuxkÃkkÞu W¥kusLk ykÃkðkLkwt Au. Ërûký ¼khík fu ßÞkt ¾uzqíkku f]r»k íkfrLkfeLke çkkçkík{kt ½ýw ykøk¤ Au íku ÂMÚkrík{kt yk «fkhLkk f]r»k {u¤kykuÚke íkuLku ðÄkhu LkðeLkðe íkfLkef WÃkÞkuøk fhðk {¤u Au.
yøkúýe f]r»k {erzÞk íkhefu WÃkÂMÚkrík LkkUÄkðe yLku {u¤k{kt WÃkÂMÚkík rðrðÄ ftÃkLkeyku îkhk ÷kððk{kt ykðu÷e Lkðe xufrLkfku Ãkh ÃkkuíkkLkwt æÞkLk fuLÿeík fÞwO níkwt. xe{Lkku WÆuþ yk Lkðk WíÃkkËLkku yLku xufLkku÷kuSLku ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[kzðkLkku níkku. [kh rËðMk MkwÄe [k÷u÷k yk f]r»k {u¤k{kt Ëhhkus nòhkuLke MktÏÞk{kt ¾uzqíkkuyu ¼køk ÷eÄku níkku. yk {u¤k{kt ík{k{ f]r»k Mxku÷ ¾uzqíkku {kxu ykf»koýLkwt fuLÿ çkLÞw níkwt. yuøkú ELxuõMk suðk {u¤k îkhk ¾uzqíkkuLku f]r»kLke LkðeLk ykÄwrLkf íkfLkef ykÄkrhík rðãk ytøku òýfkhe {u¤ððk{kt Mkh¤íkk hnuþu. nðu ßÞkhu ¼ÔÞ f]r»k {u¤kLkwt ykøkk{e ð»kuo ßÞkhu ¾uzqíkkuLke WÃkÂMÚkríkLkk Mkkrûk çkLkþu.
yk f]r»k «ËþoLke{kt f]r»k ûkuºkLkk y÷øk «¼køk f]r»k hMkkÞý, Vk{o {þeLkhe, xÃkf ®Mk[kE, økkzoLk xwÕMk, ÃkþwÃkk÷Lk ðøkuhu ûkuºkLke 400 fhíkk ðÄkhu ftÃkLkeyu ¼køk ÷eÄku níkku. f]r»k òøkhý xe{u {u¤k{kt
¾uzqíkkuLkku ¼kh n¤ðku fhíkwt yu{.yuLk.yuøkúku ELzMxÙeÍLkwt WÃkfhý-Ône÷ M«u ÃktÃk
ykÄwrLkf ¾uíke ði¿kkrLkf Zçku fhku íkku s ¾uzqíkkuLku nðu÷k¼«Ë hnu. yu Mktòuøkku{kt ¾uzqíkkuLku ðÄw Lku ðÄw {þeLkhe WÃk÷çÄ ÚkkÞ yLku Mkh¤íkkÚke WÃkÞkuøk ÚkE þfu yu ð k WÃkfhýku nku ð k òu E yu yu ð k rð[khÚke ðu÷tòLkk¾uzqík yÁý¼kE Ãkxu÷u Ône÷ M«u ÃktÃk rðfMkkÔÞku Au. ¾uzqíkkuLku Lkðe xufLkku÷kuSLkk ¾uík ykuòhku {¤u íku {kxu íkuyku Mkíkík «ÞíLkþe÷ hnu Au . yk WÆuþLkk fkhýu íku{ýu MkuÕV «kuÃkuÕz hkuxhe Ãkkðh xe÷h f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
çkLkkðu÷k Au. nk÷{kt íku{ýu ¾uzqíkkuLku ÃkeX WÃkh ¼khu¾{ M«u ÃktÃkLkku WÃkÞkuøk Lk fhðku Ãkzu íku {kxu íku{ýu ¾uzqíkkuLku æÞkLk{kt hk¾eLku Ône÷ M«u ÃktÃk{kt MkkËku íku{ s nkExuf M«u ÃktÃk Vex fhe þfkÞ Au. yk ÞtºkLku ÃkeX Ãkh ÷uðkLke sYh Ãkzíke LkÚke. ¾uzqíku çku nkÚk ðzu Mkns heíku [÷kðe þfkÞ Au yLku íku ykhk{ fhe þfu Au.yk ÞtºkLke ÷tçkkE íku{ s Ÿ[kE Akuz {wsçk ðÄ-½x fhe þfkÞ Au íku{s zeøkúe{kt Ãký VuhVkh fhe þfkÞ Au. çku [kMkLke ðå[u [÷kðe þfkÞ yuðwt Võík 8 $[ Ãknku¤kEðk¤w yk Þtºk Au. suLke fkÞoûk{íkk 7 Vqx ô[kE yLku 7 Vqx ÃknkU¤kEðk¤k ðkðuíkh{kt WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. www.hindi.krishijagran.com
20
ft…Lke Mk{k[kh
r¢Mx÷u hsw fÞwO Ãkkt[{wt WíÃkkËLk
yu
økúkufur{f÷Lke yøkúýe r¢Mx÷ ¢kuÃk «kuxuõþLk «kEðux r÷r{xuz fexLkkþfkuLke Lkðe ©uýe, VtSMkkEz, Akuz ð]rØ rLkÞk{fku {kxu òýeíke Au. yk ftÃkLkeyu íkksuíkh{kt ¾uzqíkku {kxu yuf WÃknkh ÷ELku ykðe Au, suLkk {khVíku Ãkkf Mkthûký{kt ¢ktríkfkhe ÃkrhðíkoLk yLku ¼khíkeÞ ¾uzqíkku {kxu WíÃkkËfíkk{kt MkwÄkhku ÷kðe þfkÞ. yk {kxu ftÃkLkeyu íkksuíkh{kt Ãkkt[ Lkðk WíÃkkËLk hsq fÞko Au.
çkUø÷kuh{kt ÷ku®L[øk Ëhr{ÞkLk r¢Mx÷u fýkoxf hkßÞLkk ¾uzqíkkuLku Ãkkt[ LkðeLk yLku «¼kðþk¤e WíÃkkËLkku ytøku Ãkrh[Þ fhkÔÞku níkku, su{kt fuxhrÃk÷h yLku {kExTMkLkkLkk rLkÞtºký {kxu yuÃkuõMk 50 fexLkkþfLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yk MkkÚku yçkurfLk fu su rðï «rMkØ {exeMkkuEz Au, yòuxrhõMk fu su ÄkLkLkk Ãkkf{kt fexfkuLkwt rLkÞtºký fhðk {kxu Wíf]ü WíÃkkËLk Au, [kuÚkw siðef W¥kusf Au-xkuøk÷ Ã÷Mk, òu fuLkuzk ykÄkrhík yufurzÞLk Ã÷kLx nuÕÚkLkk MknÞkuøkÚke ÷kððk{kt ykðu Au, Ãkkt[{k WíÃkkËLk r¢Mxkurnò Au, su {kxeLke ûk{íkkLku yLk÷kuf fhðk {kxu yuf
s{eLkLke ÂMÚkrík Au. su ík{k{ WíÃkkËLk ¾uzqíkku {kxu ½ýk ÷k¼ËkÞf Au, WÃkÞkuøk çkkË WíÃkkËLk{kt ðÄkhu ÷k¼ ykÃku Au. yk WíÃkkËLkkuLkk WÃkÞkuøk ytøku ftÃkLkeLkk yu{.ze ytfwh yøkúðk÷u sýkÔÞwt níkwt fu y{u yk WíÃkkËLkkuLku ÷E ½ýk ¾wþ Au, su {kuxk ÃkkÞu ¾uzqíkkuLku ÷k¼ yÃkkðe hnu÷ Au. Ãkkt[ WíÃkkËLk ¾qçk s «¼kðe yLku MkMíkk Au. yk WíÃkkËLkku îkhk ¾uzqíkku ÃkkuíkkLkk ÃkkfLke Mkwhûkk fhþu yLku WÃks{kt MkwÄkhku hsq fhþu. yk WíÃkkËLk hsq fhðk ÃkkA¤Lkwt fkhý y{u EåAeyu Aeyu fu ¾uzqík¼kEyku ðÄkhu Mk{]Ø ÚkkÞ.
y÷eo çkh¾kyu ¾uzqíkkuLkk ÓËÞ{kt MÚkkLk {u¤ÔÞwt
õ
Þkhuf õÞkhuf fkuE ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkku økúknfkuLke «Mktþk yux÷k MkwÄe ÃkMktË Ãkzðk ÷køku Au fu íkuLke ðkhtðkh {køk fhkÞ
Au. íkksuíkh{kt Mkku{kLke MkezTMk ftÃkLkeLke yk çkkçkík ÷køkw Ãkzu Au. Mkku{kLke MkezTMk ftÃkLke, MkezTMk ûkuºk{kt òýeíke ftÃkLke Au, suLkk rçkÞkhýku ¾uzqíkkuLku ¾qçk s ÃkMktË ykðu÷ Au.ðíko{kLk Mk{Þ{kt Mkku{Lke fLkf MkezTMk «kEðux r÷r{xuz ftÃkLkeyu Vw÷kðhLke y÷eo çkh¾k «òríkLku rðfMkkðe Au, suLkku WÃkÞkuøk fhðkÚke ¾uzqíkkuLku ¼hÃkqh ÷k¼ {¤u Au. yk çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾e yk «òrík ¾uzqíkku ðå[u íku ½ýe ÷kufr«Þ ÚkE Au. ¾uzqíkku yk «òríkLke ½ýk {køk fhe hÌkk Au. ¾uzqíkku íkhVÚke {¤e hnu÷k nfkhkí{f «ríkr¢ÞkÚke ftÃkLkeLku Mktíkku»k Au. ftÃkLkeLkk WÃkûkurºkÞ {uLkush hk{ LkkhkÞý ®Mkn ELËkuh ({æÞ«Ëuþ)yu sýkÔÞwt níkwt fu Mkku{kLke MkezTMk îkhk Ëuþ{kt f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
Wøkkzðk{kt ykðíkk þkf¼kS Lku Wå[ økwýð¥kkðk¤k rçkÞkhýLkwt WíÃkkËLk fhðk{kt ykðu Au. økík ð»ko Mkku{kLke MkezTMk îkhk rðfrMkík Vw÷kðhLke y÷eo «òríkLku {æÞ«ËuþLkk ¾uzqíkku îkhk ÷økkððk{kt ykðu÷, suLkwt ½ýw MkkÁ Ãkrhýk{ ykÔÞwt níkwt. ¾uzqíkkuLku yk «òrík îkhk Mkkhk WíÃkkËLk {¤u Au. yk çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾e {æÞ«ËuþLkk ¾uzqíkku y÷eo çkh¾kLke ¾qçk s {køk fhe hÌkk Au. y÷eo çkh¾k WÃkhktík y÷eo ®ðxh, ¾wþe, y÷eo ðMktík, òuþ -45, MÃkez-50 ðøkuhu «òrík ¾uzqíkku ðå[u rðþu»k ÷kufr«Þ Au. Mkku{kLke MkezTMk ftÃkLkeLkku WÆuþ ¾uzqíkkuLku WÒkíkþe÷ rçkÞkhý WÃk÷çÄ fhkðeLku Ãkkf WíÃkkËLkLku ðÄkhðkLkku Au.
To send Articles News, Press Releases and feedbacks in Gujarati Gujarati
gujarati@krishijagran.com
Editor
editor@krishijagran.com www.malayalam.krishijagran.com
ft…Lke Mk{k[kh
21
MkÕVh r{ÕMkLkk WíÃkkËLkÚke ¾uíke ûkuºk WÒkík
Ãkk
f {kxu hkMkkÞrýf WíÃkkËLkku çkLkkððk{kt MkÕVh r{ÕMk r÷r{xuz ftÃkLkeLkwt Lkk{ Ãký yøkúýe ftÃkLkeyku Ãkife yuf Au. yk ftÃkLke ÃkkfkuLke sYrhÞkíkkuLku æÞkLk{kt hk¾e hMkkýrÞf, fexLkkþf, VqøkLkkþf Mkrník yLkuf ËðkykuLkwt rLk{koý fhu Au. yk ftÃkLke ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkku îkhk ¼khíkLkk Mk{økú ¾uzqík ðå[u ÃkkuíkkLke ÃknkU[ yr¼»kuf ¼kMfh Ähkðu Au.
ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄ yr¼»kuf ¼kMfhu sýkÔÞwt níkwt fu yksLkk Mk{Þ{kt {kuxk¼køku WíÃkkËLk ÷uðk {kxu hkMkkÞrýf WíÃkkËLkku nkuðwt s\he Au, íku ÷kufkuLkk sirðf WíÃkkËLkku íkhV ð÷ý Ähkðu Au. yk WíÃkkËLkkuÚke ÃkkfLku çk[kðe þfkÞ Au íku WÃkhktík íkuLkkÚke WíÃkkËLk ðÄkhe Ãký þfkÞ Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu y{khk WíÃkkËLkkuLke {køk Mk{økú Ëuþ{kt Au fkhý fu y{u fuzqíkkuLku MkkÁt WíÃkkËLk WÃk÷çÄ
fhkðe Aeyu. y{khk WíÃkkËLkku Ãkkf Ãkh MkkÁt Ãkrhýk{ ykÃku Au, suLku ÷eÄu ¾uzqíkku íkuLku ðÄkhu ÃkMktË fhu Au. y{khe ftÃkLkeyku ¾uzqíkku {kxu ík{k{ «fkhLkk WíÃkkËLkkuLkwt rLk{koý fhu Au. y{u ¾uzqíkkuLke s\rhÞkíkkuLku æÞkLk{kt hk¾e ykøk¤ fk{økehe fhe Aeyu yLku íkuLku ðÄkhk Mkkhe heíku WÃk÷çÄ fhkððk {kxu fxeçkØ Aeyu.
økwzrð÷Úke økwzVe÷ fhu Au ¾uzqík ík{k{ «fkhLkk rçkÞkhýku yLku zuhe MkkÚku MktçktrÄík Ãkþw yknkhkuLkwt rLk{koý fhu Au. ftÃkLkeLkk MkuÕMk ykurVMkh {nkðeh ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu yksLkk Mk{Þ{kt ¾kãkLkLke WÃk÷çÄíkk MkkiÚke {kuxk «{ký{kt ÃkzfkYÃk çkLke økE Au. ðÄkhu WíÃkkËLk {kxu ¾uzqík yLkuf «Þkuøk yÃkLkkðu Au. y{u WÒkíkþe÷ rçkÞkhýku îkhk ¾uzqíkkuLku WíÃkkËLk ðÄkhðk «ÞíLk fhðk{kt ykðu Au. y{khk WíÃkkËLkku Wå[ økwýð¥kkðk¤k yLku Ãkku»kf íkíðkuÚke ¼hÃkqh Au,suLku ÷eÄu ¾uzqíkku { íkku MkezTMkLke yLkuf ftÃkLkeyku fkÞohík Au. suLkwt Lkk{ y{khk WíÃkkËLkkuLku ¾qçk s ÃkMktË fhu Au. ¾uzqíkku ðå[u y{khe rðþu»k heíku ÷uðk{kt ykðu Au.yk ftÃkLkeyku{kt yuf Lkk{ ftÃkLkeLkwt Lkk{ ½ýw ÷kufr«Þ Au, nrhÞkýk hkßÞ WÃkhktík yLÞ Mkk{u÷ Au økwzrð÷ nkErçkúz MkezTMk «kEðux ftÃkLkeLkwt Au. yk ftÃkLke hkßÞkuLkk ¾uzqíkku Ãký y{khk WíÃkkËLkkuLkku WÃkÞkuøk fhu Au.
yk
yu{çkeyu[Lkku MkkÚk íÞkhu çkLku ðkík
fku
Eyu ¾Á s fÌkwt Au fu Ãkkýe ðøkh søk MkwLkw Au. S nk, Ãkkýe ðøkh SðLkLke fÕÃkLkk fhðe {w~fu÷ Au. {kLkðe nkuÞ fu Sð-stíkw fu ÃkAe Akuz fu ðLkMÃkrík Ãkkýe ðøkh SðLkLke fÕÃkLkk þõÞ LkÚke. ¾uzqíkku Ãký ¾uíkh MkwÄe Ãkkýe ÃknkU[kzðk {kxu yLkuf çkkçkíkLku ÷E fk¤S hk¾ðe Ãkzu Au. ¾uzqíkku {kxu «ÞkMk «íÞu rðþu»k fk¤S hk¾eLku yu{yu[çke ÃkBÃMk økwshkík «kEðux r÷r{xuz ¾kMk fk{ fhe hne Au.
økwshkíkLke s yk ftÃkLke yk «fkhLkk ÃkBÃMk suðk fu Mkeðus ÃkBÃMk, Mkçk{ŠMkçk÷ ÃkBÃMk, Ãkku Õ zh ÃkBÃMk,zeðku x ®høk f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
ÃkBÃMk,Ãkkuxuoçk÷ Mkçk{ŠMkçk÷ ÃkBÃMk, Ãkku Õ zh ÃkBÃMk, zeðkux®høk ÃkBÃMk, Ãkkuxuoçk÷ Mkçk{ŠMkçk÷, ELzõþLk {kuxh ðøkuhuLkwt rLk{koý yLku rðíkhý fhu Au. ÃkkuíkkLkk økú k nfku «íÞu Mkt à kq ý o à kýu Mk{ŠÃkík yk ftÃkLke ÃkBÃMk îkhk ¾uzqíkku ðå[u ÔÞkÃkf «{ký{kt rðMíkhý fhu÷wt Au. ftÃkLkeLkk hesLk÷ {uLkush (nrhÞkýk) «ðeý LkÁ÷kyu sýkÔÞwt níkwt fu y{khe ftÃkLkeLkku {wÏÞ WÆuþ økúknfkuLku Mktíkku»k ykÃkðkLkku Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu y{khk WíÃkkËLkkuLke {køk Mk{økú Ëuþ{kt Au. y{khk WíÃkkËLk ftÃkLkeykuLke íkw÷Lkk{kt MkMíkk Au yLku íkuLkku rLk¼kðýe ¾[o Ãký ykuAku Au. www.krishijagran.com
22
ft…Lke Mk{k[kh
y{khk WíÃkkËLkkuÚke ¾uzqíkku Mktíkwü: Mktíkku»k nuøkzu
Ãkk
f WíÃkkËLk yLku íku{Lke Mkwhûkk {kxu ¾uzqíkku yLkuf «fkhLkk «ÞíLk fhíkk nkuÞ Au.ÃkkfLke MkwhûkkLku æÞkLk{kt hk¾e ysÞ çkkÞkuxuf EÂLzÞk r÷r{xuz ftÃkLke Ãký yk «fkhLkk sirðf WíÃkkËLk suðk fu fexLkkþf, VqøkLkkþf, ®LkËýLkkþf ðøkuhuLkwt rLk{koý fhu Au yLku rðíkhý fhu Au.
ftÃkLkeLkk {kfuoxªøk ykrMkMxLx {uLkush Mktíkku»k økzkzu sýkÔÞwt níkwt fu y{u y{khk WíÃkkËLkku MktÃkqýoÃkýu sirðf çkLkkðe Aeyu. y{u y{khk WíÃkkËLkku îkhk Ãktòçk, nrhÞkýk, {nkhk»xÙ, økwshkík,
{æÞ«Ëuþ yLku rMk¬e{ suðk hkßÞku MkwÄe ÃknkU[kze hÌkk Aeyu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu y{khk WíÃkkËLkku îkhk ¾uzqíkku Mkkhk WíÃkkËLk «kó fhe þfu Au. y{khe ftÃkLke AuÕ÷k 28 ð»koÚke ¾uzqíkkuLku Mkkhk WíÃkkËLk ykÃke hne Au, suLku Ãkøk÷u ¾uzqíkku y{khk WíÃkkËLkLku ðÄkhu ÃkMktË fhu Au.
ðuÕÞw yurzþLkÚke ¾uzqíkkuLku ÞkuøÞ ®f{ík {¤u Au: fwtËLkfw{kh þ{ko y¼kðLku ÷eÄu WíÃkkËLkLkwt ðuÕÞw yurzþLk fhe þfíkk LkÚke, íkuLku ÷eÄu íku{Lkk WíÃkkËLkLkwt ÞkuøÞ {qÕÞ {¤e þfíkw LkÚke.
¾u
zqíkkuLku íku{Lkk WíÃkkËLkLke ÞkuøÞ ®f{ík íÞkhu s {¤u Au fu ßÞkhu íku WíÃkkËLk{kt ðuÕÞw yurzþLk fhu Au. su{ fu [ýkÚke çkuMkLk çkLku Au, þuhzeÚke økku¤ çkLku Au, çkxkfkÚke [eÃMk çkLku Au ðøkuhu. òufu yk fkÞkuoLku ytrík{ {wfk{ MkwÄe ÷E sðk {kxu ¾uzqíkkuLku yLkuf {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au. yLkuf ¾uzqík {qzeLkk
¾uzqíkkuLku nðu ®[íkk fhðkLke sYh LkÚke, fkhý fu fz çkkÞkurhMk[o «kEðux r÷r{xuz ftÃkLke ¾uzqíkkuLku WíÃkkËLkLku ÷økíkk ðuÕÞw yurzþLk fhe íkuLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷ MkwrðÄk ¾uzqíkkuLku WÃk÷çÄ fhkðu Au. ftÃkLkeLkk zkÞhuõxh fwtËLkfw{kh þ{koyu sýkÔÞwt níkwt fu y{u ¾uzqíkkuLke WíÃkkËfíkkLkwt ðuÕÞw yurzþLk íkku fhe Aeyu íku MkkÚku y{u íku{Lku yLkw\Ãk WíÃkkËLkLkwt {qÕÞ yurzþLk Ãký fhkðe Aeyu. y{u ¾uzqíkkuLkk WíÃkkËLkku MkeÄk s ¾heËe Aeyu, íku{Lku ÃkkuíkkLkk rnMkkçkÚke ðuÕÞw yurzþLk fhu Au, suLku ÷eÄu WíÃkkËLkLke ®f{ík ðÄu Au.
suMkeçkeyu÷ hkuxkðuxh Au þÂõíkþk¤e
{
þeLkkuLkk Þwøk{kt ¾uíke{kt Ãký {rþLkefhýLkku Mk{Þ {kuxk «{kýu Au. íku MkkÚku ¾uzqíkku Ãký Mk{sËkh çkLke hÌkk Au.íku{Lku ¾çkh Au fu íku{Lku yuf yuðe f]r»k Þtºk òuEyu su ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe WÃkÞkuøk fhe þfkÞ. ðÄkhu økwýð¥kk yLku xfkW WíÃkkËLk çkkË ftÃkLkeyku Ãkh ¾uzqík rðïkMk fhu Au. suMkeçkeyu÷ Ãký yk «fkhLke yuf ftÃkLke Au.
yk ftÃkLke ðíko{kLk Mk{Þ{kt ¾uzqíkkuLku [kh {wÏÞ f]r»k WíÃkkËLkku WÃk÷çÄ fhkðu Au, su{kt hkuxkðuxh, fÕxeðuxh,nkEzÙkur÷f xÙku÷e yLku rzMf Ã÷kuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.íku ík{k{ WíÃkkËLk yíÞkÄwrLkf íkfLkefÚke Mkßs Au. ftÃkLke ¾uzqíkkuLku ðÄkhu økwýð¥kkðk¤k WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkððk {kxu MktÃkqýoÃkýu «ríkçkØ Au. íku òuEyu íkku f]r»k WíÃkkËLk s ¾uzqíkkuLke yuf {níðLke sYrhÞkík Au. f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
www.hindi.krishijagran.com
ík{khk xÙuõxhLkk fkÞoËu¾kð yLku WíÃkkËfíkkLku ðÄkhku ykÄwrLkf sLkhuþLk xÙuõxh {kxu ÞwrLkf fkçkoLk yuhuMx Vku{wo÷k MkkÚku ¾kMk heíku h[u÷u, xkux÷ xÙuõxuøkúe yÕxÙk ©uc yurLsLk ÃkVkuo{LMkLku MkwrLkrùík fhu Au, su {w~fu÷ ÂMÚkrík{kt Ãký, ©uc ûk{íkk «ËkLk fhu Au. Wå[ fkÞoûk{íkk MkkÚku ík{khe ykuE÷ çkË÷ðkLkk ytíkhk÷Lku ÷tçkkðu Au, yk{ íku [ku¬Mk Mk{Þ Ëhr{ÞkLk ík{khe LkVkfkhfíkk «ËkLk fhþu.
{¸9>>f>í>
24
ykøkk{e Ãkkt[ ð»ko {kt çk{ýe Úkþu zÙeÃk EheøkuþLkLkwt ûkuºk: fkiþ÷ sÞïk÷
yu
ðwt fnuðkÞ Au fu ÃkkýeLke Ëhuf çkwtËLke ®f{ík Au.Mkk{kLÞ heíku y{u ðze÷ku ÃkkMkuÚke Mkkt¼¤e hÌkk Aeyu fu Eïh ßÞkhu ÃkkýeLke Ëhuf çkwtËLkku rnMkkçk {kLkð «òrík ÃkkMkuÚke ÷uþu íÞkhu ÃkkýeLkku ÔÞÞ fhðkLkwt Ãkrhýk{ yk rðï òuþu. õÞktf Ëw»fk¤ íkku õÞktf yríkð]rüLke rðÃkËkLkku Mkk{Lkku fhu Au. Ãkhtíkw yuðwt LkÚke fu Mk{økú {kLkð òík ÃkkýeLkku ÔÞÞ s fÞko fhu Au. ykÃkýu ½ýkçkÄk ûkuºkku{kt Ãkkýe íkuLke çk[ík {kxu fhe fÌkk Aeyu.ÃkkýeLkku MkkiÚke ðÄkhu WÃkÞkuøk ¾uíke{kt ®Mk[kE {kxu fhðk{kt ykðu Au.Ëq»fk¤ suðe Mk{MÞkykuLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au. nðu ßÞkhu su{ su{ Mk{Þ çkË÷kE hÌkku Au íku{ íku{ ÃkkýeLkk MkËWÃkÞkuøk {kxu Lkðe ÃkØrík þkuÄðk{kt ykðe hne Au.
¾kMk fheLku ¼khík suðk Ëuþ{kt ßÞkt íkuLke MkkiÚke ðÄkhu sYrhÞkík Au. yk ÂMÚkrík{kt ®Mk[kE{kt WÃkÞkuøke ÃkkýeLkku MkËWÃkÞkuøk yLku ÞkuøÞ heíku ðÄkhu Ãkkf WíÃkkËLk {kxu ykÄwrLkf íkfLkefLkk {kæÞ{Úke ¾uzqíkkuLku rþ¾ððk{kt ykðu Au, f]r»k ®Mk[kE ftÃkLke rhðwwr÷Mk EheøkuþLk. ðkík[eík Ëhr{ÞkLk ftÃkLkeLkk {uLkuStøk rzhuõxh fkiþ÷ sÞïk÷u sýÔÞwt níkwt fu ¼khík{kt xÃkf ®Mk[kELke ykð~Þfíkk fu{ Ãkze hne Au yLku fuðe heíku ¾uzqíkku yk ftÃkLkeLkk {kæÞ{Úke ÃkkýeLkku ÞkuøÞ WÃkÞkuøk fhðkLkwt þe¾e hne Au. rhðwr÷Mk EheøkuþLkLke þYykík fuðe heíku fhe níke? yk{ íkku rhðwr÷Mk EheøkuþLkLkku EríknkMk ½ýku sqLkku Au. yk ftÃkLkeLkwt nuzõðkuxh EÍhkÞ÷{kt Au.Mkki «Úk{ yk þYykík EÍhkÞ÷{kt Ã÷kMxÙkuLkk{Úke ÚkE níke. íÞkhçkkË yLkuf ftÃkLke íkuLke MkkÚku òuzkÞu÷e níke. çkË÷kíkk Mk{ÞLke MkkÚku yk ftÃkLkeLkwt yÂMíkíð çkË÷kE hÌkwt Au. f]r»k ûkuºkLke òýeíke ftÃkLke òuLk rzÞhu ÃkkuíkkLke s yLkwËkLk «kó ftÃkLke òuLk rzÞh ðkuxhLkk {kæÞ{Úke Ã÷kMxÙkuLkk{Lkwt f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
yrÄøkúný fÞwO. ykøk¤ síkk ð»ko 2014{kt yuf {kuxwt ÃkrhðíkoLk ykÔÞwt su ytíkøkoík EÍhkE÷Lke rV{e yÃkkuåÞworLkxe Vtzu òuLk rzÞh ðkuxhLkwt yrÄøkúnhý fÞwO yLku íkuLkkÚke yuf Lkðwt Lkk{ rhðwr÷Mk EheøkuþLk ykÃkðk{kt ykÔÞwt. íkuLkwt Lkk{ ÷uxeLk þçË rhðwr÷MkÚke {u¤ððk{kt ykÔÞwt Au, suLkku yÚko ÃkkýeLke Äkh ÚkkÞ Au. rhðwr÷Mk EheøkuþLkLkwt {wÏÞ fkÞoûkuºk fÞwt Au? rhðwr÷Mk Eheøkuþ çku heíku fk{ fhu Au, su{kt y{u f]r»k MktçktrÄík www.krishijagran.com
«rMkØ Au W÷k÷k MkkiÚke yMkhfkhf LkðeLk¥k{ íkfLkef fhu «¼kðe ðkh
f]r»k Ãktòçk e îkhk Mkx ÞwrLkðŠ íkwík «M
MkkiÚke ÷ktçke yMkh
÷e÷k íkez, MkVuË {k¾e yLku {knq ºkýuÞLkwt yMkhfkhf rLkÞtºký ÍzÃk¼uh yMkh (30 r{rLkx), ÷ktçke yMkh (12-15 rËðMk) r{ºk fexfku yLku ÃkÞkoðhý {kxu Mkwhrûkík
÷e÷k íkez
MkVuË {k¾e
{knq
26
{¸9>>f>í>
MkuðkykuLku «kÚkr{fíkk ykÃke Aeyu, su ¾uzqíkku {kxu rníkfkhe Au. yk MkkÚku y{u y{khk WíÃkkËLkLkk fkhkuçkkhLku Ãký «kÚkr{fíkk ykÃke Aeyu. y{u Vk{oh VMxo rMkØktík Ãkh fk{ fhe hÌkk Aeyu yux÷u fu ¾uzqíkkuLku y{u Ãknu÷k «kÚkr{fíkk ykÃke Aeyu. ík{Lku y{u fne þfeyu Aeyu fu y{u ¾uzqíkkuLku yuf Aík Lke[u f]r»k ®Mk[kELk MktçktrÄík ík{k{ Mk{kÄkLk WÃk÷çÄ fhkðe Aeyu. MkuðkLkk MðYÃk{kt y{khe xe{ ¾uzqíkkuLku Mkíkík fkuE Ãký heíku ykÄwrLkf ¾uíke, f]r»k WíÃkkËLk ÞkuøÞ «{ký{kt WÃkÞkuøk, ykÄwrLkf f]r»k ÞtºkkuLkku WÃkÞkuøk fhíkk þe¾ðu Au.ík{u fne þfku Aku. íku{k MkkiÚke ¾kMk Au xÃkf ®Mk[kE yLku Mkwû{ ®Mk[kE íkfLkefLkk WÃkÞkuøkLkku rð»kÞ suLkk îkhk ÃkkýeLkku WÃkÞkuøk ðÄkhe þfkÞ Au.yk WÃkhktík y{u xÃkf yLku Mkwû{ ®Mk[kE{kt WÃkÞkuøke WíÃkkËLkku ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[kze Aeyu. yk WíÃkkËLkku{kt zÙeÃk ÷kELk, zÙeÃk xuÃk, rVÕxMko, rM«Lf÷Mko, r{Lke rM«Lf÷Mko, ðkÕð, M«uÞMko yLku yLÞ fkuBÃkkuLkuLxLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. rhðwr÷Mk fÞk ÃkkE÷kux «kusuõx Ähkðu Au? ftÃkLke ¼khík{kt yLkuf ÃkkÞ÷kux «kusuõx Ãkh fkÞo fhe hne Au. Ëuþ{kt su «fkhÚke xÃkf Mkwû{ ®Mk[kELku W¥kusLk {¤e hÌkwt íkuLku òuíkk y{u ¼khík{kt y{khe ðÄw yuf «kuzõxþLk ÞwrLkxLku MÚkkrÃkík fhðkLke íkiÞkhe fhe ÷eÄe Au. økwshkík hkßÞLkk ðzkuËhk{kt y{kÁt «kuzõþLk ÞwrLkx Au.çkesw «kuzõþLk ÞwrLkx Ãký xqtf Mk{Þ{kt çkLke sþu.rðï¼h{kt y{khk 15 sux÷k Ã÷kLx Au. y{u «kuzõþLk ðÄkhðk {kxu MktÃkqýoÃkýu íkiÞkhe fhe ÷eÄe Au. yk WÃkhktík ¾uzqíkkuLku òøk]ík fhðk {kxu y{khe ÃkkMku yLkw¼ðe yuøkúkuLkku{e xe{ Au, su ¾uzqíkkuLku f]r»kLke ÞkuøÞ íkfLkefLkku WÃkÞkuøkLkk rð»kÞ{kt sýkðe Au, su{ ¾uzqíkkuLku fuE Ãký heíkÚke Ãkkýe ykÃkðwt òuEyu, Ãkhtíkw «{ký{kt ¾kíkh yLku LÞwxÙeyuLxLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. yk WÃkhktík yuf yLÞ «kusuõx ÃkkEÃk÷kE{kt Au, su{k y{u yuðe xufLkefLku rðfMkkðe hÌkk Aeyu, suLkkÚke EheøkuþLk rMkMx{Lke fkÞoûk{íkk ðÄkhðk {kxuu Mkuxu÷kEx E{usLkwt rð&÷u»ký fheLku MkwÍkð ykÃkðk{kt ykðu Au.yk xufLkefLkk {kæÞ{Úke Mkuxu÷kEx {khVíku Ãký yu çkkçkík ytøku ¼k¤ {u¤ððk{kt ykðu Au fu Ãkkf{kt fux÷k «{ký{kt ÃkkýeLke sYh Au. íkuLkkÚke Ãký yLkuf rV[h hnuþu. ftÃkLkeLke rðïMíkh Ãkh WÃkÂMÚkríkLke þwt ÂMÚkrík Au? y{khe ftÃkLkeyu íkksuíkh{kt s rðïLke òýeíke ftÃkLke ÞwhkuzÙeÃk MkkÚku nkÚk r{÷kÔÞk Au. íÞkhçkkËÚke rhðwr÷Mk rðïLke çkeò ¢{Lke EheøkuþLk ftÃkLke çkLke økE Au. rðï¼h{kt y{u 100 fhíkk ðÄkhu Ëuþku{kt fkÞo fhe hÌkk Aeyu. yk WÃkhktík 13 Ëuþ{kt 15 sux÷k WíÃkkËLk ÞwrLkx Ähkðe Aeyu. ¼khík{kt yk{ íkku y{u ÷øk¼øk ík{k{ hkßÞku{kt fk{ fhe hÌkk Aeyu Ãkhtíkw ðíko{kLk Mk{Þ{kt økwshkík, yktÄú«Ëuþ, W¥kh«Ëuþ, hksMÚkkLk, nrhÞkýk, yktÄú«Ëuþ, íkkr{÷Lkkzw y{khk VkufMk yurhÞk Au. ¼khíkLkk ík{k{ hkßÞku{kt y{khk rz÷Mko WÃk÷çÄ Au. f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
þwt ík{u çkeS ftÃkLkeLku MÃkÄof íkhefu òuðku Aku? Lknª, çkeS ftÃkLkeykuLku y{u y{khe rðhkuÄe íkhefu Lknª Ãkhtíkw MknÞkuøke íkhefu òuEyu Aeyu. ykx÷e {kuxe f]r»k ÞkuøÞ s{eLk Ähkðíkk Ëuþ{kt fkuE yuf ftÃkLke yk sYrhÞkíkLku Ãkqhe fhe þfu Lknª. fu sux÷e ðÄkhu «ríkMÃkÄof çkòh{kt yux÷ku s ðÄkhku ÚkkÞ. íkuLkkÚke MkkiLku ÷k¼ {¤u Au. MkkiLku ÃkkuíkkLkku ÞkuøÞ rnMMkku {¤u Au, {kxu çkeS eheøkuþLk ftÃkLke y{khe MknÞkuøke Au. y{u y{khe «ríkMÃkÄkoÚke nu{uþk ftEfLku ftEf þe¾eyu Aeyu, íkuLku ðÄkhu Mkkhk fhe þfeyu Aeyu. ¾uzqíkkuLke ykðf çk{ýe fhðk {kxu rzÙÃk EheøkuþLkLkwt þwt {níð Au? ykÃkýk ðzk«ÄkLkLkku yk zÙe{ «kusuõx Au fu ¾uzqíkkuLke ykðfLku ÍzÃk¼uh çk{ýe fhðk{kt ykðu. íku {kxu Mkhfkh Mkíkík «ÞíLkþe÷ Au. ßÞkt MkwÄe xÃkf yLku Mkwû{ ®Mk[kELkku «&™ Au íkku íkuLkku ¾uzqíkkuLke ykðf ðÄkhðk {kxu ½ýw {kuxw ÞkuøkËkLk Au. ¾uzqíkkuLku MkkiÚke ðÄkhu ÃkkýeLke sYh Au. Ãkkýe ðøkh Ãkkf þõÞ LkÚke. xÃkf ®Mk[kE yuf yuðe íkfLkef Au, su{kt ¾uzqíkkuLke Ãkzíkh ykuAe ykðu Au. Mkhfkh íkhVÚke yk rËþk{kt Ãkqhk «ÞíLk fhðk{kt ykðe hÌkk Au. íkuLkkÚke Mkhfkh îkhk 50-80 xfk MkwÄe MkçkrMkze ykÃkðk{kt ykðu Au yLku «kuíMkknLk Ãký ykÃkðk{kt ykðu Au. ¾uzqík íkuLkk {kæÞ{Úke ¾kíkh yLku sYhe f]r»k hMkkÞrýf WíÃkkËLkkuLkku WÃkÞkuøk fhu Au. xÃkf ®Mk[kELkk {kæÞ{Úke ykÃkðk{kt ykðíkk ¾kíkhÚke AkuzLku ÞkuøÞ «{ký{kt Ãkku»ký {¤u Au, suLkkÚke WíÃkkËLk ðÄu Au. yk MkkÚku ¾uzqíkkuLke Ãkzíkh ðuÕÞw ykuAe ÚkkÞ Au, suLkkÚke ¾uzqíkkuLke ykðf{kt zÙeÃk ®Mk[kE íkfLkef ½ýe {níðLke ¼qr{fk ¼sðu Au. ¼khík{kt yíÞkh MkwÄe 9 r{r÷ÞLk nuõxh yurhÞk zÙeÃk yLku Mkqû{ ®Mk[kE îkhk fðh fhðk{kt ykðu÷ Au. MkhfkhLkk MknÞkuøkÚke ykøkk{e 5 ð»ko{kt íku çk{ýku fhðk{kt ykðþu. ¾uzqík fuðe EheøkuþLk rMkMx{Lku ÃkkuíkkLkk ¾uíkhku{kt ÷økkðe þfu Au? xÃkf yLku Mkwû{ ®Mk[kE ¾uíkh{kt ELkMxku÷ fhðe ½ýe Mkh¤ Au.Mkh¤íkkÚke íkuLku ¾uíkh{kt ÷økkðe þfkÞ Au. íkuLkkÚke ¾uzqíkku Mkkhe ¾uíke fhe þfu Au. ½ýeçkÄe yuðe ftÃkLke Au su yk ûkuºk{kt fkÞo fhe hne Au. ¼khík{kt ÷øk¼øk ík{k{ hkßÞku{kt EheøkuþLk ftÃkLkeyku ÃkkuíkkLkk fkÞko÷Þ Ähkðu Au. ßÞktÚke {krníke {u¤ðe þfkÞ Au, yk WÃkhktík Lkkçkkzo,f]r»k rð¼køk, nkuxeofÕ[h rð¼køkLke «íÞuf rsÕ÷k{kt ykurVMk Au, suLkk {kæÞ{Úke ¾uzqík MkçkrMkze yLku íkuLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷ {krníke {u¤ðe þfu Au. E{hkLk ¾kLk ðrhc Ãkºkfkh f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne, {kuçkkE÷: 9582957538 E{u÷: imran@krishijagran.com www.hindi.krishijagran.com
Ã÷kLx çkkÞkuxeõMk íkhVÚke Mðíktºk rËðMkLke nkŠËf þw¼fk{Lkk
Ã÷kLxçkkÞkurxõMkLkk ©uc WíÃkkËLkku ðÄkhu Mkkhk Ãkkf, WíÃkkËLk yLku {kxeLke MðkMÚÞLke Ëu¾hu¾ {kxu PLANTBIOTIX PRODUCTS ARE CERTIFIED FOR USE IN BIO-AGRICULTURE
f]r»k{kt ÷kðku ¢ktrík sirðf WíÃkkËLkku îkhk ÃkkfkuLke økwýð¥kk yLku ðÄkhu WíÃkkËLk nuíkw xfkW ¾uíke {kxu Ã÷kLxçkkÞkuxeõMkLkk sirðf WíÃkkËLk. yk WíÃkkËLk AkuzkuLkk MðkMÚÞ yLku {q¤Lke ð]rØ {kxu ÃkkfLku ykð~Þf Ãkku»ký ykÃku Au. yk {kxu {kxe{kt WÃk÷çÄ rð»kkýw íkíðkuLku rLk»¢eÞ fhðk{kt {ËË fhu Au íkÚkk AkuzLku rðrðÄ nkrLkfkhf rçk{kheÚke çk[kððk{kt WÃkÞkuøke Au. íku ík{k{ sirðf f]r»k yLku ÃkÞkoðhý yLkwfq¤íkk Ãkh ykÄkrhík Au. y{khe Mkwhûkk yLku ÃkÞkoðhý yLkwfq¤ sirðf Wfu÷ ÃkkfLkk WíÃkkËLkLku ðÄkhðk MkkÚku ¾uzqíkkuLkk SðLkMíkh{kt Ãký MkwÄkhku ÷kðu Au. sirðf rLkÞtºký WíÃkkËLk
ÁçkexÙku÷ VqøkÚke Úkíke rçk{kheLku yxfkððk{kt MknkÞf (çkurMk÷Mk Mkçkrxr÷Mk ykÄkrhík MðMÚk Akuz {kxu)
hkEÍkufuÞh (xÙkEfkuz{ko rðheze ykÄkrhík sið VqøkLkkþf)
çkkÞku-LÞwxÙeþLk WíÃkkËLk
¢kuÃk{ux (Ãke.S.Ãke.ykh-Akuz ð]rØðÄof hkEÍku çkuõxuheÞk)
yuõMkÃ÷kuhh ({kEfkuhkEs÷ fLMkkuxeoÞk)
ErL¢÷ (ÃkkfLkk ðÄkhu WíÃkkËLk yLku ð]rØ {kxu ÃkqýoíÞk sirðf WíÃkkËLk suðk fu Mkeðez, {ur÷f, yurMkz, nkEzÙku÷kEßz «kuxeLk, Ìkwr{f yurMkz yLku yuMkyu{ÃkeS
£wx yÃk (Mkwû{ íkfLkef ykÄkrhík Ãkku»kf íkíð-fuÂÕþÞ{, {uÂøLkrþÞ{, çkkuhkuLk, rMkr÷fkuLk, ͪf yLku yu{ÃkeSÃke
ÃkehkEÍ (VkuMVuxLku r{©ýþe÷ çkLkkðíkk çkuõxuheÞk)
{kuðefu (ÃkkuxkrþÞ{Lkk [k÷kÞLkLku çkLkkðíkk çkuõxuheÞk)
s{eLkLkk ykhkuøÞ nuíkw WíÃkkËLk yuõMkÃ÷kuhh Ã÷Mk ({kEfkuhkEÍ÷ fLMkkxeoÞk MkkÚku r{Lkh÷ ðu÷kuûk (sirðf ðLkMÃkrík ¾kíkh çkLkkðíkk çkuõxuheÞk) íkÚkk ð]rØðÄof Ãkku»kf íkíð) sq{økúku (yuMfkuŠçkf yurMkz, Vw÷rðf yurMkz, Mke-ðez, ͪf, çkeÃke-100 ¾kíkhLke fkÞoûk{íkk ðÄkhðk{kt WÃkÞkuøke {uøLkurMkÞ{, çkkuhkuLk) (y-Ãkku÷e ø÷wxkur{f yurMkz çkkÞkuÃkkur÷{h)
òÞxuõMk çkkÞkuxuf «k.r÷, 702-çke, Ãkku÷krhMk, {hku÷ {hkuþe hkuz Ãkh, {hku÷,ytÄuhe (Ãkq),{wtçkE-400 059 VkuLk: + 91-22-6772 3000 E{u÷: info@zytex.com ðuçkMkkEx: www.plantbiotix.com
28
{¸9>>f>í>
Ãkkf Mkwhûkk{kt {níðLke ¼qr{fk ¼sðu Au nuhtçkk: ykh.fu.þuèe
Ãkk
f{kt ÷køkíke rçk{khe yLku fexfku ðíko{kLk Mk{Þ{kt MkkiÚke {kuxe Mk{MÞk Au. yk Ãkkf{kt fkuE Ãký {w~fu÷e nkuÞ íkku íkuLkk {kxu ¾uzqíkku fexLkkþf íkÚkk yLÞ Ãkkf Mkwhûkk WíÃkkËLkkuLkku WÃkÞkuøk fhu Au. ¾uzqíkku Mkkhk WíÃkkËLk ÷E þfu Au yk {kxu ÃkkfLke Mkwhûkk ½ýe {níðLke Au. yk {kxu Mkkhe økwýð¥kkðk¤k Ãkkf Mkwhûkk WíÃkkËLkku nkuðk sYhe Au.ftÃkLkeLkk fkÞofkhe rLkËuoþf ykh.fu.þuèeLke f]r»k òøkhý MkkÚkuLke ¾kMk {w÷kfkík suLkk fux÷kf ytþku yne hsq fhðk{kt ykðu÷ Au:- nwt ík{Lku sýkððk {køkw Aw fu nuhtçkk AuÕ÷k 23 ð»koÚke ¾uzqíkkuLku Mkuðk ykÃke hne Au. y{khe ÃkkMku su {wÏÞ WíÃkkËLk Au íku{kt Ãkkf MkwhûkkLkk WíÃkkËLk {wÏÞ Au, Ãkhtíkw su{ su{ f]r»k ÃkrhðíkoLk{kt çkË÷kð ykðe hÌkku Au íku{ ¾uzqíkkuLku ¾uzqíkkuu ¾uíke fhðkLke ÃkØríkyku{kt Ãký ÔÞkÃkf çkË÷kð fÞkuo Au.
¾uzqíkkuyu ykÄwrLkf WíÃkkËLkkuLke ykð~Þfíkk Au, yk {kxu y{u yk sYrhÞkíkLku Mk{S yLku ¾uzqíkkuLku çkkÞku WíÃkkËLk, fexLkkþf, VqøkLkkþf yLku ®LkËýLkkþfkuLke yuf {kuxe huLs çkòh{kt WÃk÷çÄ fhkðe Au. íku{kt SðLk, SðLk økkuÕz, yxrhÞk, [f Ëu ø÷kuhe, nuhkS{, {kMf, yÕVk þÂõík yLku «kuxeLk {wÏÞ WíÃkkË Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt y{khk 19 WíÃkkËLk ¾uzqíkku ðå[u ½ýk ÷kufr«Þ Au. y{u çkòh{kt fux÷kf Lkðk WíÃkkËLkku {kxu íkiÞkhe fhe hÌkk Aeyu.
y{u [eLk{kt Ãký y{khk WíÃkkËLkLke rLkfkMk fhe Aeyu. íkuLkk {khVíku yktíkhhk»xÙeÞ çkòh{kt Ãký y{u yuf yku¤¾ çkLkkðe [wõÞk Aeyu. yk {kxu y{u íkfLkefe WíÃkkËLkku Ãkh rðþu»k æÞkLk ykÃke Aeyu yLku 100 fhíkk ðÄkhu ftÃkLkeykuLku y{u yuõMkÃkkuxo fhe Aeyu. yk y{kÁt fíkoÔÞ Au fu y{u økwýð¥kkðk¤k WíÃkkËLkku {khVíku y{u ¾uzqíkkuLke ykðf{kt ðÄkhku fhðk ¼køkeËkh çkLke. y{u yk{ fhe hÌkk Aeyu. ¾uzqíkkuLku Ãkkf{kt rçk{kheÚke çk[kððk {kxu fÞk WíÃkkËLk fux÷k «{ký{kt WÃk÷çÄ fhkððk òuEyu, ¾uzqíkkuLku õÞkhu õÞkt WÃk÷çÄ fhkððk íku ytøku y{u Mkíkík ¾uzqíkkuLku fkÞoþk¤kLkk {kæÞ{Úke òýfkhe ykÃku Au. yk WÃkhktík MktÞwõík Mkk{kSf sðkçkËkhe ytíkøkoík y{u ¾uzqíkkuLku MktÃkqýoÃkýu {ËËYÃk çkLke Aeyu. y{khku {wÏÞ WÆuþ ¾uzqíkkuLku ykŠÚkf yLku Mkk{kSf çkÒkuu heíku {sçkqík fhðk {køke Aeyu. su{ fu y{khk ðzk
nwt ík{Lku fnuðk {køkw Awt fu nuhtçkkLkk WíÃkkËLkLke {køk
«ÄkLkLkwt MkÃkLkw Au fu ¾uzqíkkuLke ykðf çk{ýe ÚkkÞ íkku íku {kxu
¾uzqíkku{kt Mkíkík ðÄe hne Au yLku suLku AuÕ÷u WíÃkkËLkkuLke
«kEðux ftÃkLkeykuyu ½ýw fkÞo fhe hne Au. yk {kxu y{u yk
økwýð¥kkLku ÷E ¾uzqíkkuLkku rðïkMk SíÞku Au. yk {kxu ftÃkLkeLku
rËþk{kt «ÞíLkþe÷ Aeyu. yk {kxu ¾uzqíkkuLku rðLktíke Au fu su íku
yLkuf ÃkwhMfkh Ãký ykÃkðk{kt ykÔÞk Au. y{khe Ãkkt[ ð»koLke
rð»kÞ{kt íku{Lku Ãkqhe {krníke {u¤ðe yLku íkuLkku Mkkhe heíku
ð]rØ Ëh 20 xfk hne Au. íkuLkkÚke ytËks ÷økkðe þfkÞ Au fu fuðe
WÃkÞkuøk fhðku. íkuLkkÚke ¾uzqíkku Mkkhk «{ký{kt Ãkkf WíÃkkËLk ÷E
heíku nuhtçkk ¾uzqíkkuLke ÃkMktËøkeLke çkúkLz çkLke økE Au. íkuLkwt fkhý
þfþu yLku íkuLkkÚke íku{Lke ykðf{kt ðÄkhku Úkþu.
y{khk MktþkuÄLk yLku rðfkMk fuLÿ ½ýe {sçkqík Au. yk yíÞkÄwrLkf íkfLkefÚke Mkßs Au. íku WÃkhktík y{khk çku WíÃkkËLk yuf{ Au. nuhtçkk yuõMkÃkkuxo{kt Ãký ykøk¤ Au. y{u yíÞkhu 30 fhíkkt ðÄkhu Ëuþku{kt y{khk WíÃkkËLkkuLke rLkfkMk fhe Aeyu. f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
E{hkLk ¾kLk ðrhc Ãkºkfkh f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne, {kuçkkE÷: 9582957538 E{u÷: imran@krishijagran.com www.malayalam.krishijagran.com
þuíke {Äu LkðeLk rð[kh LkiMkŠøkf WÃk[kh
{kE¢kuçkkÞ÷ WíÃkkËLkku ELzku{kEfkuhrnÍk (ðeyuyu{), yuÍkuxkuçkuõxh, yuÍkuÂMÃkrh÷{, yuMÃkhS÷Mk yuMkÃkeÃke, nkEÍkurçkÞ{, furhÞh çkuÍ fLMkkuxeoÞk, VkuMVux MkkuÕÞwrçk÷kEͪøk çkuõxurhÞk, ͪf MkkuÕÞwrçk÷kEͪn çkkÞku Vxeo÷kEÍh (ÍuzyuMkçke), yuMkuxkuçkuõxh, ÃkkuxurMkÞ{ {kuçkk÷kEͪøk,
çkkÞku ÃkuMxeMkkEz xÙefkuzu{ko ðehkEz, xÙefkuz{ko nuÍeoLk{, Mkuzku{kuLkkMk ^ÞwykuMkoMkeLMk, çÞwðurhÞk çkurMkÞkLkk, çkurMkÕÞwMk Mkçkxer÷Mk, ÃkkErMk÷ku{kErMkMk r÷ÞkrMkLkMk, ðxeoõÞw÷{ ÷ufkrLk, ðxeoMÞw÷{ õ÷u{kEzkuMÃkkurhÞ{.
çkkuxkrLkf÷ ÃkuMxeMkkEz
Ã÷kLx økúkuÚk «{kuxh
yuÍkrzhuõxeLk
Syu3, xÙefkuxuLkku÷
WíÃkkËLkkuLkk ÷k¼ku fkuE s hMkkÞý Lknª {kE¢kuçkkÞ÷ ÔÞkÃkf MktþkuÄLk yLku LkðerLkfhý çkkË rðfMkkððk{kt ykðu÷ Au. s{eLkLke V¤ÿwÃkíkk yLku WíÃkkËfíkk{kt MkwÄkhku fhu Au xfkWÃkýk íkÚkk Efku÷kuSf÷ Mk{íkw÷Lk ò¤ðu Au
30
{¸9>>f>í>
ËuþLkwt ¼rð»Þ Au sirðf WíÃkkËLk-MktËeÃkk yk
Ãkýk Ëuþ{kt 70 xfk fhíkkt ðÄkhu ðMíke f]r»k Ãkh ykÄkh hk¾u Au. ykÃkýk ËuþLke SzeÃkeLkku yuf {kuxku rnMMkku Ãký f]r»k Ãkh ykÄkh hk¾u Au. yk sLkMktÏÞkLkk ¼hý Ãkku»ký {kxu ðÄkhu ÃkkfLkwt WíÃkkËLk fhðwt ½ýw ykð~Þf Au. íkuLku ðÄkhðk {kxu f]r»k hMkkÞýku yLku ¾kíkhku ytÄkÄqÄ WÃkÞkuøk ÚkE hÌkku Au, Ãkhtíkw f]r»k hMkkÞýLkk ytÄkÄwÄ WÃkÞkuøkÚke Ãkkf yLku {kxe çkÒkuLku LkwfMkkLk ÚkkÞ Au.
yk ÂMÚkrík{kt Ëuþ{kt sirðf WíÃkkËLkkuLke {køk Mkíkík ðÄe hne Au, suLku Ãkøk÷u ¾uzqíkku Ãký sirðf WíÃkkËLk Ãkh æÞkLk ykÃke hÌkk Au. ¾uzqíkkuLke yk sYrhÞkík Ãkqýo fhe hne Au fuLk çkkÞkurMkMk. yk Mkt˼o{kt ftÃkLkeLkk [uh{uLk yLku {uLkuStøk rzhuõxh MktËeÃkk fkrLkxfhu f]r»k òøkhý MkkÚku ¾kMk ðkík[eík fhe níke. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu f]r»kLkk ûkuºk{kt MktËeÃkk fkrLkxfh yuf yuðwt Lkk{ Au, su{ýu Ëuþ{kt sirðf ¾uíkeLku W¥kusLk ykÃkðk {kxu rðËuþ{kt ÃkkuíkkLke furhÞh çkLkkððkLkwt MkÃkLkw Akuze ËeÄw níkwt. íku{ýu ÃkkuíkkLkk ËuþLkk ¾uzqíkkuLkk SðLkLku Mkðkhðk {kxu Mk¾ík {nuLkík fhe níke. yksu íku{ýu Mk¾ík {nuLkíkLke {ËËÚke ¾uzqíkku MkkÁt WíÃkkËLk ÷E þfu Au. yk MkkÚku hsq Au íku{Lke ðkík[eíkLkk fux÷kf ytþku:fuLk çkkÞkurMkMkLke þYykík fÞkt WÆuþ MkkÚku ÚkE níke? þYykík{kt ßÞkhu y{u ¾uzqíkkuLku {¤íkk níkk íÞkhu y{Lku ynuMkkMk Úkíkku níkku fu ¾uzqíkkuLku yuðk f]r»k WíÃkkËLkkuLke sYh Au, su xfkW nkuðkLke MkkÚke Mkkhk Ãký nkuÞ yux÷u fu y{Lku ÷køÞw fu ftEf yuðk WíÃkkËLk ¾uzqíkku {kxu nkuðk òuEyu su ÃkÞkoðhýLku yLkwfq¤ nkuÞ. ftÃkLkeLke þYykík yk{ íkku ð»ko 1991{kt ÚkE níke, su{kt y{u MktþkuÄLk fhe hÌkk níkk. MktÃkqýo MðYÃk{kt ð»ko 1993{kt fkÞoLke þYykík fhðk{kt ykðe. yk ¢{{kt ð»ko 1997{kt y{u «Úk{ WíÃkkËLk Mkhfkh ÃkkMkuÚke ÃkuxLx fhkðe níke. íku ¼khík{kt f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
«Úk{ çkkÞku r÷Âõðz Vxeo ÷ kEÍh níkw t , su L kk {kxu y{u yktíkhhk»xÙeÞ MktþkuÄLk rðfkMk fkuÃkkuohuþLk íkhVÚke MkL{kLk {éÞwt níkwt. íÞkhçkkË ð»ko 2005{kt fuLkçkkÞkurMkMkLke h[Lkk fhðk{kt ykðe. þYykíkLkk Mk{Þ Ëhr{ÞkLk fE Mk{MÞkykuLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzâku níkku? ßÞkhu MkkÁt fk{ fhe Aeyu íÞkhu þYykík{kt {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au. þYykíke Mk{Þ{kt y{Lku yLkuf {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzâku níkku. Ãknu÷k íkku WíÃkkËLkLke LkkUÄýe{kt Úkkuze www.hindi.krishijagran.com
{¸9>>f>í> Mk{MÞk ykðe íÞkhçkkË ¾uzqíkkuLku Mk{òððk{kt Úkkuze {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzâku Ãkhtíkw Mk{ÞLke MkkÚku ¾uzqíkkuLku y{u sirðf WíÃkkËLkLkwt {níð þwt Au yLku sirðf ¾uíkeLke ykð~Þfíkk ytøku Mk{òððk{kt MkV¤ hÌkk níkk.y{u ¾uzqíkkuLku sirðf WíÃkkËLkku ytøku Ãkrh[Þ fhkððk {kxu fkÞoþk¤k yLku Mku{eLkkhLkwt ykÞkusLk fÞwO. yksu ¾uzqíkku ðå[u çkkÞku WíÃkkËLkLkku WÃkÞkuøk Mkíkík ðÄkhðk{kt ykÔÞku. ¾uzqíkku yux÷k Mk{sËkh ÚkE økÞk Au fu íku{Lku ÃkkfLku yLkwYÃk f]r»k WíÃkkËLkku yLku ¾kíkhLkk WÃkÞkuøk ytøku Mkkhe {krníke Ähkðu Au. f]r»k ûkuºk{kt Mkk{kLÞ heíku yuf {rn÷k íkhefu ík{u yuf yku¤¾ çkLkkðe Au. yk MkVh fuðe hne? yu ðkík Mkk[e Au fu yksu {rn÷kLku {kºk ½hu÷w fkÞoLke ÿüeÚke {rn÷kLku òuðk{kt ykðu Au. Ãkhtíkw yk rð[kh Äe{u Äe{u çkË÷kE hÌkku Au. {rn÷kyku Ëuþ{kt Ëhuf ûkuºk{kt «ríkrLkrÄíð fhe hne Au. ßÞkhu nwt çkkÞkuxufLkku÷kuS{kt ÃkkuíkkLkwt rþûký {u¤ÔÞwt íÞkhu {u Þwfu sELku {khe furhÞh çkLkkððk {kxu íkiÞkhe fhe níke. íÞkhu {Lku rð[kh ykÔÞku fu òu fkuE Mkkhe íkfLkef ykÃkýe ÃkkMku Au, suLkkÚke ËuþLku rðfkMkLke rËþk{kt ÷E sE þfkÞ Au íkku íku y{kÁt fíkoÔÞ Au fu ykÃkýu íku íkfLkefLku Ëuþ{kt ÷E sEyu. çkMk yk s rð[khu {Lku ftEf Lkðwt fhðkLkku ykí{rðïkMk ykÃÞku. íÞkhçkkË {u ÃkkA¤ ð¤eLku òuÞw Lknª. ßÞkhu ykÃkýu f]r»k ûkuºk{kt yuf {rn÷kLke ðkík fhe íkku ÞkË hnu Mkðkh òøkeLku yuf {rn÷k Ãknu÷k ¾uíkh{kt fk{ fhu Au. yksu nòhku {rn÷k f]r»k ûkuºk{kt ÔÞðMkkÞ fhe hne Au.{kxu {Lku yuf {rn÷k ÔÞðMkkÞef nkuðkLkwt økðo Au. {khe yk MkVh ½ýe Mkkhe hne Au. nðu Mk{ks çkË÷e hÌkku Au. nwt fnuðk {køkw Awt fu {rn÷kyku ykøk¤ ykððkLke sYh Au. {khe ykurVMk{kt Ãký 80 xfk {rn÷k MxkV Au. fuLk çkkÞkurMkMkLkwt {wÏÞ WíÃkkËLk fÞwt Au? fuLk çkkÞkurMkMk ºký {wÏÞ ûkuºkku LÞwxÙeyuLx {uLkus{uLx, ÃkuMx rzMkes yLku MkkuÞ÷ Vxeor÷xe (s{eLk Ãkku»ký){kt çkkÞku WíÃkkËLk çkLkkðu Au. íku{k y{khe ÃkkMku ½ýkçkÄe çkúkLz ÔnkExh{kuLk, rçkúøkuz çke, Lku{kMxeLk, Mkqzku yLku fkuBçkux ðøkuhu {wÏÞ WíÃkkËLk Au. yux÷wt s Lknª y{u MkkuÞ÷ Vxeor÷xeLku ðÄkhðk {kxu rz÷h-rzMxÙeçÞwxhLkk {kæÞ{Úke ¾uzqíkkuLku {kxeLke íkÃkkMkLke MkwrðÄk Ãký ykÃku Au. ¾uzqík ÃkkuíkkLke {kxeLkk MkuBÃk÷ y{khk rz÷h-rzMxÙeçÞwxh ÃkkMku ÷ELku ykðu Au yLku íkuLke íkÃkkMk fhðk{kt ykðu Au. yk ík{k{Lkku MkeÄku ¾uzqíkkuLku ÷k¼ {¤u Au. ykøkk{e ð»kkuo {kxu ¼rð»Þ{kt y{khk yLÞ WíÃkkËLkku ÃkkEÃk ÷kELk{kt Au. íkuLkk {kxu y{u yLkuf rðËuþe ftÃkeyku
KISANeSTORE
India's First Agro-estore www.kisanestore.com fdlkuksa dk viuk vksuykbu LVksj
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
Buy Online A to Z Agri Inputs at www.kisanestore.com
31
Ãký yu«ku[ fhe hÌkk Aeyu. fuLk çkkÞkurMkMkLke WÃkÂMÚkrík fuðe Au? fuLk çkkÞkurMkMkMk ËuþLkk ík{k{ hkßÞku{kt fkÞo fhe hne Au, Ãkhtíkw yíÞkh MkwÄe{kt LkkuÚko yLku LkkuÚko EMx{kt y{u MktÃkqýoÃkýu fkÞo fhe hne Au. òufu yk ûkuºk{kt ½ýe ÍzÃk MkkÚku y{u y{kÁ Lkuxðfo ðÄkhðkLke íkiÞkhe fhe hÌkk Aeyu. yk WÃkhktík y{u ykuMxÙur÷Þk, ÞwyuMk,íkwfeo, y{urhfk, MÃkuLk yLku Ërûký ykr£fk suðk Ëuþku{kt Ãký y{khk WíÃkkËLk yuõMkÃkkuxo fhe hÌkk Aeyu. ík{khe ¼rð~Þ {kxu þwt ÞkusLkk Au? ftÃkLkeLku ðÄw Ÿ[kE Ãkh ÷E sðk {kxu y{khe ÞkusLkk suÚke ð»ko 2020 MkwÄe{kt ykÃkýk ËuþLku 50 xfk ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[kze þfkÞ. yk WÃkhktík ykøkk{e ºký ð»ko{kt y{u y{khk LkuxðfoLku ðÄkhu W¥kusLk ykÃkðk {køke Aeyu. yuõMkÃkkuxo Ãkh Ãký y{u ðÄkhu æÞkLk ykÃkðk sE hÌkk Aeyu. y{khe xe{Lkku {wÏÞ WÆuþ ð»ko 2020 MkwÄe ðÄw{kt ðÄw ¾uzqíkkuLku fuLk çkkÞkurMkMk MkkÚku òuzðk MkkÚku ykøkk{e Ãkkt[ ð»ko{kt ftÃkLkeLkwt xLkoykuðh 500 fhkuz WÃkh ÷E sðkLkku Au. ¼khík{kt çkkÞku WíÃkkËLkkuLkwt ¼rð»Þ fuðwt Au? su heíku ¾uzqíkku îkhk {kuxk «{ký{kt f]r»k hMkkÞýku yLku ¾kíkhLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðe hÌkku Au íkuLkkÚke {kxeLke WÃks ûk{íkkLku LkwfMkkLk ÚkE hÌkwt Au, yk ÂMÚkrík{kt sirðf WíÃkkËLkkuLkwt ¼rð»Þ ½ýw MkkÁt Au. {kxeLke íkÃkkMk fÞko ðøkh ¾uzqík hMkkÞýLkku WÃkÞkuøk fhu íkuðk Mktòuøkku{kt f]r»kLku LkwfMkkLk ÚkE þfu Au. yk ÂMÚkrík{kt nðu çkkÞku Vxeo÷kEÍh, çkkÞku r÷Âõðz Vxeo÷kEÍh yLku çkkÞku LÞwxÙeþLkLkk WÃkÞkuøkÚke ¾uzqíkku MkkÁt WíÃkkËLk ÷E þfu Au.Ãkkf Mkwhûkk{kt Ãký WíÃkkËLk ½ýw yMkhfkhf Au. ¾uzqíkku ðå[u yk WíÃkkËLkLke {køk Mkíkík ðÄe hne Au. {rn÷k ¾uzqíkkuLku þwt MktËuþ ykÃkðk {køkku Aku? {rn÷k ¾uzqíkkuu nwt yux÷wt s fnuðk {køkw Awt fu yuf {rn÷k fkuE Ãký fkÞo fhðk {kxu MktÃkqýoÃkýu Mkûk{ nkuÞ Au. su {rn÷kyku f]r»kûkuºk{kt fkÞo fhe hne Au íku yk ûkuºk{kt yuf {wfk{ nktMk÷ fhe þfu Au. f]r»kLkk ûkuºk{kt ½ýeçkÄe íkfku hnu÷e Au. ykð~Þfíkk Au fu ykÄwrLkf f]r»k íkfLkefkuLku þe¾ððk{kt ykðu. yk {kxu {rn÷k ¾uzqík E{hkLk ¾kLk Ãkh æÞkLk ykÃkðw òuEyu. Wãku økMkknrMkf ðrhc Ãkºkfkh f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne, {kuçkkE÷: 9582957538 E{u÷: imran@krishijagran.com
All India Free Home Delivery
1800-270-1-271
Krishi Jagran eCommerce Media Partner
You can by Seeds, Fertilizers, Pesticides, Certied Organic Inputs, Spray Pumps, Farm Tools, Farm Machinery, Water Pumps, GSM Mobile Starter, Solar Products, LED Rechargeable Torch, Veterinary Medicines, Krishi Jagran magazine & many other Agri-Inputs from KISANeSTORE. www.malayalam.krishijagran.com
32
{¸9>>f>í>
¾uzqíkkuLke SíkÚke ËuþLke Sík þõÞ: þhË yðMÚke yu økúeVkuxo xufLkku÷kuS «kEðux r÷r{xuz ftÃkLke yuf ¾kLkøke ftÃkLke Au, su 24 ykuøkMx,2016Úke fkÞohík Au. yk ftÃkLke f]r»k WíÃkkËLkku suðk fu rçkÞkhý-Akuz Ãkku»kf íkíð, Ãkkf Mkwhûkk hMkkÞý yLku Ãkkýe{kt r{©ý ¾kíkhLkwt rLk{koý fhu Au. f]r»k òøkhý xe{ MkkÚku ðkík[eík fhíkk ftÃkLkeLkk {kLkË yæÞûk ze.fu.[kuÃkzk yLku Mkeykuyku þhË yðMÚkeyu ft à kLke yt ø ku yLku f «fkhLke òýfkhe ykÃke níke.
yuøkúeVkuxo xufLkku÷kuSMk yuf Lkðe ftÃkLke Au, su økík ð»ko þY ÚkE níke yLku íkuLkku íkk÷{u ÷ ç÷w õðku z hu x Úke Au . ft à kLkeyu W¥kh«Ëuþ yLku W¥khk¾tz{kt ÃkkuíkkLkk fux÷kf ÃkkÞ÷kux Ãkheûký fÞko Au, su{kt ¾uzqíkkuyu «Mktþk fhe yLku rðíkhfku ÃkkMkuÚke WíMkknðÄof «ríkr¢Þk «kó ÚkE níke. ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkku «ku-çkkÞkuxef, {uxkçkku÷kExTMk yLku fuÕÃk íkfLkef Ãkh ykÄkrhík Au, su çkòh{kt LÞwxÙe^÷uõMk, fLkðxoLk, rðfÕÃk Lkk{Úke WÃk÷çÄ Au. y{khku WÆuþ {kxe yLku Akuz MðkMÚÞLkk rð»kÞ{kt ¾uzqíkkuLku Mk{òððk yLku íku{Lke WíÃkkËfíkkLku ðÄkhðk MkkÚku ÃkkuíkkLkk ¾kMk WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkððkLkku Au. yk Mkfkhkí{f Ãkrhýk{kuLku ÷eÄu yu «íkeík ÚkkÞ Au fu y{u 3-4 ð»ko{kt Mk{økú ¼khíkLkk ¾uzqíkkuLke Mkuðk fhe þfeþwt. ze.fu. [kuÃkzkyu sýkÔÞwt níkwt fu y{khku WÆuþ VMk÷kuíÃkkËLkLku W¥kusLk ykÃkðk {kxu økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLk ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[kðkLkku Au. íku{Lke sYrhÞkíkLku Mktíkku»kðk {kxu yuøkúeVkuxo xufLkku÷kuSMku ç÷w õðkuzhux, MÃkurLkMk ø÷kuçk÷ ftÃkLke xÙuz fkuÃko ELxhLkuþLk÷ fu su 400 fhíkk ðÄkhu M«u fhíkk ¾kíkh ykÃkðk{kt ykðu Au. rMkçMk çkkÞku xufLkeõMk {wtçkE MkkÚku íkk÷{u÷ fÞkuo Au yLku òÃkkLkLke fux÷ef ftÃkLkeyku MkkÚku Ãkkf Mkwhûkk hMkkÞýku {kxu [[ko fhe hne Au. y{khku ÷ûÞktf hk»xÙeÞ yLku yktíkhhk»xÙeÞ Míkh Ãkh ¾uzqíkkuLke Mkuðk yLku yuf rðïMkLkeÞ f]r»k ftÃkLkeLke ©uýe{kt Mkk{u÷ ÚkðkLkku Au. þhË yðMÚkeyu sýkÔÞwt níkwt fu yøkkWÚke WÃkÂMÚkík ftÃkLkeyku MkkÚku MÃkÄkoLke ðkík fheyu íkku ¼khík{kt yíÞkhu fk{ fhðk {kxu ½ýeçkÄe íkf hnu÷e Au, yLku y{u Lkðk Lkðk WíÃkkËLkku MkkÚku ¾uzqíkkuLke Mk{MÞkLkwt Mk{kÄkLk fhþwt. y{khku ÷ûÞktf ¾uzqíkku MkwÄe Akuz Mkwhûkk MkhkÞý, rçkÞkhý yLku {kýe{kt f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
ze.fu. [kuÃkzk {kLkË, [uh{uLk www.krishijagran.com
{¸9>>f>í> r{©ý fhe þfkÞ íkuðk ¾kíkh ykÃkðkLkku Au. {kÁ økk{ {kÁt MkÃkLkk ytøkuLkk rð»kÞ{kt íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yuøkúeVkuxo xufLkku÷kuSMk ði¿kkrLkf yLku WÒkík ¾uíke {kxu ¾uzqíkkuLku «uhýk ykÃkðk{kt ykðþu. yk «ÞkMk{kt y{u økk{Lkk ÞwðkLkkuLkwt Lkk{ktfLk fhe hÌkk Aeyu, su «íÞuf økk{kuLkk ¾uzqík fuLÿku nþu yLku íkuLku yuøkúeVkuxo ftÃkLkeLke £uL[kEÍe Ãký ykÃkðk{kt ykðþu. ftÃkLke yk ÞwðkLkkuLku f]r»k{kt ykðíke Mk{MÞkykuLkk Mkk{kÄkLk {kxu Mk½Lk Ãkheûký ykÃke hne Au. yk fuLÿ rfMkkLk rþûký, ¿kkLkLkk ykËkLk-«ËkLk, Mkur{Lkkh ykÞkusLk fhþu yLku yk Ëhr{ÞkLk «økríkþe÷ ¾uzqíkkuLkwt MkL{k Ãký fhþu. yk fuLÿ ¾uzqíkkuLku s{eLk Ãkrhûký, Ãkkf ðe{k ÞkusLkkyku {kxu Mkhfkh yLku ¾uzqíkku {kxu yuf fze íkhefu fk{ fhþu. økk{Lkk ÞwðkLkku ÃkkuíkkLkk økk{{kt s íku{Lkk MkÃkLkk Ãkqýo fhe þfþu. íku{ýu ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[ çkLkkððk {kxu hýLkeríkLkk rð»kÞ{kt sýkÔÞwt níkwt fu y{u ÔÞðMkkÞ ÃkkxoLkh (ze÷h ÃkkxoLkh)Lke økwýð¥kk Ãkh rðþu»k æÞkLk ykÃke hÌkk Aeyu. {nkhk»xÙ{kt y{u xqtf Mk{Þ{kt MktþkuÄLk yLku rðfkMkLke MÚkkÃkLkk
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
33
fhðk sE hÌkk Aeyu. yuøkúeVkuxo Mkðo©uc «{ký rLkÄkoheík fhe hne Au. ÃkkuíkkLkk Mkqºk ¾uzqíkLke Sík y{khe SíkLkk rð»kÞ{kt íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu Ãkkf SzeÃke{kt f]r»k 15 xfk ÞkuøkËkLk Ähkðu Au, su yk çkkçkík Ëþkoðu Au fu y{khe f]r»k{kt nsw ½ýwçkÄw fhðkLke sYh Au. ðÄíke ðMíke, f]r»k WÃkfhýkuLkwt ykuAwt nkuðw íku{ s yk Mk{Þu Ãkzfkh Au. ¾uzqíkkuLku òøk]ík fhðk {kxu ½ýwçkÄw fhðkLke s\h Au. òu ¾uzqíkku ¾wþnk÷ nþu íkku Mk{økú Ëuþ ¾wþnk÷ ÚkE sþu, íku{Lke Sík s y{khe Sík Au. hsqykík: Ãkqò ©eðkMíkð f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne
www.hindi.krishijagran.com
Mileage under standard test conditions. *T & C Apply.
STYLISH METER CONSOLE
#
110 CC BLUE CORE ENGINE
www.yamaha-motor-india.com/saluto |
Follow us on www.facebook.com/yamahamotorindia
2 years / 30,000 km warranty+ 3 years years // 40,000 40,000 km km extended extended warranty++ warranty++ 3
Ëhuf Ãkzkð Ãkh Þk{knkLke MkkÚku {¤u Au ðÄkhu Mkkhku yLkw¼ð
yk
Ãkýu Ëhuf yLkw¼ð{kt Wå[¥k{ MíkhLke økwýð¥kk {kxu «ríkçkØ Aeyu. ÃkAe íku WíÃkkËLk nkuÞ fu ðu[ký, ðu[ký çkkË fu ÃkAe Mkuðkyku. Þk{knkLke økwýð¥kk «íÞu ð[LkçkØíkk nt{uþk ½ýe ôze nkuÞ Au. y{u {kºk økúknfku {kxu Mkðo©uc rî[¢eÞ ðknLk çkLkkððk WÃkhktík økúknfkuLkk WíMkkn yLku swLkwLkLku Ãký ð»ko¼h hk¾ðk{kt ykðu Au. Þk{knk yk heíku yk heíku rzÍkELk fhðk{kt ykðe Au, su MkwrLkrùík fhu Au fu Þk{knkLkk rî[r¢Þ Ähkðíkk økúknfkuLku ðÄkhu ykLktË yLku Mktíkwü yLkw¼ð fhu Au. ÃkkuíkkLkk 300 fhíkk ðÄkhu økúknf MkuðkykuLkk fuLÿku {khVíku Þk{knk ËuþLkk Ëhuf ¼køk{kt Þk{knk Mkuðk rðíkhý Mkuðk fktzkuLkk WÆu~Þ çkúkLz rLk{koý ÃknkUåÞk níkk. ík{u rLkrùík fhe ÷uðe fu ík{khe ÃknkU[Lke ytËh Ãký MktçktÄkuLku ðÄkhðk Ãkh ykÄkrhík Au. yuf fuLÿ sYhe nþu. y{khk íkk÷e{kÚkeo íkfLkerþÞLk økúknfkuLku fktzku yuf WíMkknÃkqýo yLku øknLk MktíkwüeLke ¼kðLkkLkwt MkL{kLk ðÄkhu Mkkhe MkwrðÄk ykÃkðk MkkÚku Mk{ÞMkh rzr÷ðhe, ðÄkhu Mkkhe Au . økwýð¥kkÞwõík Mkuðk yLku Mkh¤íkkÚke WÃk÷çÄ {q¤ MÃkuh ÃkkxoMk WÃk÷çÄ fhkðu Au. Þk{knkLkk íkfLkerf r[rfíMkf Þk{knk xÙu®Lkøk MfqÕMk{kt íkk÷e{ «kó fhu Au yLku MktÃkqýo íkÃkkMk fÞko çkkË s rî[r¢Þ Mkuðk {kxu Þk{knkLke «ríkçkØíkkðknLk çkLkkðu Au. íku{ýu yk «fkhLke íkk÷e{ ykÃkðk{kt ykðu Au, íku fkuE Ãký MÃkuhÃkkxTMko, ÷efus, økrík rÄ{e fhðkLkk ytíkh íkÚku zu{usLku Mk{økú Ëuþ{kt 3000 fhíkk ðÄkhu økúknf Mkuðk. Mkh¤íkkÚke yku¤¾e ÷u Au yLku íkuLke ¾k{eLku Ëqh fhu Au. MÃkuhÃkkxTMkoLku Mk{ÞMkh rzr÷ðhe yLku Wå[ {kLkf MkwrðÄk yLku çkË÷ðk {kxu fkuE Ãký ðknLkLku «rík rf÷ku{exh ÍzÃkÚke {kLkkuLku ykuhrsLk÷ ÃkkxoLke WÃk÷çÄíkk ykÄkhu çkË÷ðk{kt ykðu Au,suÚke ðknLkLkwt ÃkhVku{uoLMk ÞkuøÞ hnu. Þk{knk {q¤ MÃkuhÃkkxTMko, yuÂLsLk ykuE÷-økeÞh ykuE÷ ytøku ík{k{ Þk{knk økúknf Mkuðk fuLÿ Ãkh íkfLkerþÞLkku îkhk rî[r¢Þ ðknLkkuLke Mk{MÞkykuLkwt Mkh¤ òøk]rík Vu÷kððk{kt Ãký fk{ ykðu Au. Þk{knkLkk ík{k{ 3000 fhíkkt ðÄkhu økúknf Mkuðk fuLÿku Ãkh MÃkuh ÃkkxTMkoLku ¼hðk yLku Mk{kÄkLk. Þk{knkLkk yr{r©ík íku÷ Þk{kÕÞwçk {kxu Mk{Þ-Mk{Þ Ãkh Íeýðx¼he íkÃkkMk fhðk{kt ykðu Au.
yðMkh Lkiík]íðLku sL{ ykÃku Au
Ãk
rù{e hksMÚkkLk fu ßÞkt ÃkwÁ»kkuLku ÞkuøÞ Mkðonkhk {kLkðk{kt ykðu Au. íku hksMÚkkLk fu ßÞkt Mkk{wrnf rLkýoÞ ÷uðk{kt fu [[ko-rð[khýk fhðk{kt {rn÷kykuLke yux÷e ¼qr{fk nkuíke LkÚke. yk ûkuºkLke hnuðkMke {Äw ftðh yuf yÃkðkË Au. ÄLkkuíkk økk{Lke hnuLkkhe {Äw EÂLzÞk Vk{o VkuhuMxÙe zuð÷Ãk{uLxLke ykuÃkhuxeð r÷r{xuz (ykEyuVyuVzeMke) «kuøkúk{ MkkÚku òuzkÞu÷e Au íÞkhu íku 12{wt Äkuhý fhíke níke. íkuLku Mkk{krsf fkÞkuo{kt hMk ËþkoÔÞku níkku. ¾kMk fheLku {rn÷kykuLkk WíÚkkLk {kxu ftEf fhe AqxðkLkku íku{ýu rLkýoÞ fÞkuo. òufu íku{Lkk ÃkrhðkhLke ykŠÚkf ÂMÚkrík Mkkhe Lk níke, fkhý fu íku{Lkku Ãkrhðkh ¼hý-Ãkku»ký {kxu f]r»k Ãkh ykÄkrhík níkku. yk Ëhr{ÞkLk ykEyuVyuVzeMkeyu íku{Lkk ÃkrhðkhLkku MktÃkfo fÞkuo yLku íkuLku fkÞo¢{ MkkÚku òuzeLku fkÞo fhðkLkku ykøkún fÞkuo, Ãkhtíkw {ÄwLkk rÃkíkkyu MÃkü ELfkh fhe ËeÄku fkhý fu íkuLkwt {kLkðwt níkwt fu su Mk{wËkÞ{kt íku hnu Au íku AkufheykuLku çknkh sELku fkÞo fhðk yLkw{íke ykÃkíkku Lk níkku. òufu yk rð»kÞ{kt íku{Lkk Ãkrhðkh{kt ½ýe ð¾ík [[ko Úkíke níke yLku {ÄwLkk rÃkíkkyu çkkË{kt íkuLku yLkw{rík ykÃku÷e.rÃkíkkLke yLkw{ríkÚke {Äw ¾qçk s ¾wþ ÚkE níke, fkhý fu íkuLkwt ÃkMktËøkeLkwt fkÞo fhðkLke íkf {¤e níke, íku íkuLkk {kxu hMk«Ë çkkçkík níke. íkk÷e{ Ëhr{ÞkLk íkuLkk fkiþ÷{kt ðÄkhu rLk¾kh ykÔÞku yLku íkík íkuLkk yLÞ «kusuõxku Ëhr{ÞkLk rðSxLku íkuLku ÃkkuíkkLke f÷k{kt rLk¾kh {u¤ððk{kt {ËË {¤e. íÞkhçkkË #rËhk r«ÞËŠþLke MðMknkÞíkk Mk{qn MkkÚku òuzkE økE níke. yux÷wt s Lknª íku yLÞ {rn÷kykuLku Ãký yk «kusuõxku MkkÚku òuzðk{kt «kuíMkknLk ykÃÞwt níkwt. Mkk{kSf sðkçkËkheLkuÃkqýo fhðkLke MkkÚku íkuLku ÃkkuíkkLkku yÇÞkMk Ãký òhe hkÏÞku yLku çkeyuzLke rzøkúe «kó fhe. yux÷wt s Lknª íkuýu ÃkkuíkkLkk ¼kELku MLkkíkfLkku yÇÞkMk Ãkqýo fÞkuo. ðíko{kLk Mk{Þ{kt {ÄwLkk ÃkrhðkhLke ykŠÚkf ÂMÚkrík yøkkW fhíkk ½ýe Mkkhe Au yLku íku{Lkk rÃkíkkLku íku «íÞu økðo Au. {Äw yíÞkhu MkkMkrhÞk{kt íkuLkk ÃkrhðkhLke sðkçkËkhe Ähkðu Au íÞkhu íkuýu ÃkkuíkkLkk fkÞoûkuºk{kt fk{ fhðkLkwt çktÄ fÞwO LkÚke. íku{ s íku yk rËþk{kt «økrík Ãkh Au.ðíko{kLk Mk{Þ{kt{Äw ÷û{e {rn÷k yufef]ík rðfkMk Mknfkheíkk Mkr{ríkLke Mkr[ð Au. su hksMÚkkLk Mkhfkh yLku f]r»k rðfkMk {kxu yktíkhhk»xÙeÞ fku»k îkhk 435 MðMknkÞíkk Mk{qnkuLke 4,456 {rn÷k MkÇÞ MkkÚku òuzkÞu÷e Au.
36
{¸9>>f>í>
{kuxkÃkkÞu ¾uzqíkkuLku Mkq[Lkk xufLkku÷kuSÚke
òuzðkLkku y{khku ÷ûÞktf: Ãktfs rîðuËe {k
ðLk SðLk {kºk ¼kusLk Ãkh ykÄkrhík hnu Au. ßÞkhu yuf çkk¤fLkku sL{ ÚkkÞ Au íÞkhu íku Ãknu÷k h¤u Au yLku íku íÞkt MkwÄe h¤u Au fu ßÞkt MkwÄe íkuLku ËqÄ Lk {¤u. fnuðkLkku yk©Þ yu Au fu {kLkð «òrík {kºk yLku {kºk yknkh Ãkh yk¼kh hnu Au, Ãkhtíkw yksLkk Mk{Þ{kt SðLk{kt su heíku MkkiÚke {kuxku çkË÷kð ykðe hÌkku Au íku «{kýu Mkíkík ¾kãkLk ÃkËkÚkkuoLkk WíÃkkËLk{kt ½xkzku ÚkE hÌkku Au. ®[íkkLkku rð»kÞ Au fu ykx÷e sLkMktÏÞkðk¤k Ëuþ{kt òu ¾kã ÃkËkÚkoLke sYrhÞkík Mktíkku»kðk{kt Lk ykðu íkku ¼khu {w~fu÷Lkku Mkk{Lkku fhðku Ãkze þfu Au. yk {kxu sYhe Au fu V¤ WíÃkkËLkLku W¥kusLk ykÃkðk{kt ykðu.
Ãkkf WíÃkkËLkLku ðÄkhðk {kxu ¾uzqíkku îkhk ÞkuøÞ f]r»k íkfLkef yLku WíÃkkËLkkuLkk WÃkÞkuøkLke ykð~Þfíkk Au. Mk{MÞk yu Au fu {kuxe MktÏÞk{kt ¾uzqíkkuLku f]r»k{kt WÃkÞkuøke WíÃkkËLkku, íkfLkef yLku íkuLkk WÃkÞkuøkLke ÃkÞkoó òýfkhe Ähkðíkk LkÚke. Ãkhtíkw yk Mk{MÞkLkk Mk{kÄkLk {kxu f]r»kûkuºkLke òýeíke ftÃkLke yuøkúkuMxkhu ykøk¤ ðÄe hne Au.yk ftÃkLke ykÄwrLkf heíku ¾uzqíkkuLku f]r»k MktçktrÄík òýfkhe WÃk÷çÄ fhkðe hne Au. yuøkúku Mxkhu MkuÕMk nuz yLku yuøkúkuLkkur{Mx Ãktfs rîðuËeyu ¾uzqíkku «íÞu ÃkkuíkkLke «ríkçkØíkk yLku fkÞkuo ytøku {krníke ykÃke níke. yuøkúkuMxkh þY fhðk ÃkkA¤ þwt fkhý sðkçkËkh níkwt? yuøkúkuMxkhLke þYykík ð»ko 2008{kt ÚkE níke. yk ftÃkLke yuf f]r»k íkfLkef «ËkLk fhíke ftÃkLke MðYÃk{kt MÚkkrÃkík fhðkLkku rð[kh çkLkkÔÞku. íkuLke ÃkkA¤Lkwt fkhý yu Au fu ¼khík{kt ½ýeçkÄe ftÃkLkeyku Au, su f]r»k MktçktrÄík WíÃkkËLkku îkhk ze÷h-rzMxÙeçÞwxh [uLk÷Lkk
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
{kæÞ{Úke ¾uzqíkkuLku ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkðu Au. Ëuþ{kt rz÷hrzMxÙeçÞwxh [uLk÷ ½ýe {kuxk «{ký{kt Au, suLkk {khVíku ¾uzqíkku f]r»k WíÃkkËLk íkku {u¤ðu Au Ãkhtíkw íkuLkk WÃkÞkuøk ytøku ÞkuøÞ òýfkheLkku yksu Ãký y¼kð Ähkðu Au. yk y¼kðLku Ëqh fhðk {kxu yuøkúkuMxkhu ykøk¤ ykðe Au yLku ftÃkLkeLke h[Lkk fhe Au suÚke ¾uzqíkku yuf s Aík nuX¤ WíÃkkËLkLke MkkÚku íkuLkk WÃkÞkuøkLke MktÃkqýo òýfkhe ykÃke þfu. çkMk yk s heíku yuøkúkuMxkhLke þYykík ÚkE. ík{u ¾uzqíkkuLku fuðk «fkhLke Mkuðk ykÃke hÌkk Aku? xufLkku÷kuSLkku su{-su{ WÃkÞkuøk ðÄe hÌkku Au íku{ íkuLku ykÄkhu ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[ðk {kxu {kæÞ{kuLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðe hÌkku Au. y{u fku÷ MkuLxhLke MÚkkÃkLkk fhe Au, suLkk {khVíku fuzqíkkuLku MkeÄk s f]r»kLke LkðeLk xufLkku÷kuS yLku WíÃkkËLkku ytøku òýfkhe WÃk÷çÄ fhkðe þfkÞ. íku çkuu hkßÞ {nkhk»xÙLkk Ãkwýu (Mkuxu÷kEx fku÷ MkuLxh) yLku økwshkíkLkk y{ËkðkË{kt Au. Ãkwýu fku÷ MkuLxh {khVíku y{u hksMÚkkLk yLku {nkhk»xÙLkk ¾uzqíkkuLku òýfkhe ykÃke Aeyu ßÞkhu y{ËkðkË MkuLxh {khVíku økwshkíkLkk ¾uzqíkkuLku MkwrðÄk Ãkqhe Ãkkze Aeyu. çkesw fu y{u yuøkúkuMxh yuÃkLkk {kæÞ{Úke ¾uzqíkkuLku f]r»k WíÃkkËLk yLku íkuLkk WÃkÞkuøkLke òýfkhe WÃk÷çÄ fhkðe hÌkk Aeyu. yk yuÃkLkk {kæÞ{Úke ¾uzqík Ãkkf{kt ÷køkíke rçk{khe, fexfku yLku yLÞ {w~fu÷eLkwt Mk{kÄkLk, {kiMk{ MktçktrÄík òýfkhe, çkòh ¼kð íkÚkk yLÞ òýfkhe {u¤ðe þfu Au. www.malayalam.krishijagran.com
{¸9>>f>í> òu fkuE rfMkkLk yuÃk [÷kððk{kt yMkûk{ nkuÞ íkku íku y{Lku xku÷ £e Lktçkh Ãkh r{Mz fku÷ fhe òýfkhe {u¤ðe þfu Au. ¾uzqík y{Lku r{Mz fku÷ fhþu íkku y{khk «ríkrLkrÄ íku{Lku VkuLk fhe {u¤ðe þfþu. ík{u ¾uzqíkkuLku fuðe heíku ÞkuøÞ {krníke WÃk÷çÄ fhkðe þfku Aku? yk {kxu y{khe ÃkkMku su-íku rð»kÞLkk rLk»ýkíkkuLke yuf xe{ Au. íku{Lku y{u yuEMke-yuMk (yuøkúefÕ[h MkuLxh Vkuh yuõMku÷uLMk) fne Aeyu. yk xe{ {wÏÞíðu f]r»k{kt Ãkeyu[ze, yu{yuMkMke yuøkúe, çkeyuMkMke yuøkúeLkk rLk»ýkík nkuÞ Au. yk WÃkhktík y{khe ÃkkMku VeÕz ÷uð÷ Ãkh xe{ nkuÞ Au, su ¾uzqíkkuLku íku{Lkk ½h MkwÄe {krníke WÃk÷çÄ fhkðu Au. y{u su Ãký {krníke ¾uzqíkkuLku ykÃke Aeyu íku Mkxef nkuÞ Au. yk ík{k{ fkÞo Mkhfkh {kuxk Míkh Ãkh þwt fkÞo fhu Au? Mkhfkh ½ýk Mk{Þ yøkkW yuõMkxuLþLk rzÃkkxo{uLxLke þYykík fhe suLkku WÆuþ níkku ðÄkhu{kt ðÄkhu ¾uzqíkku MkwÄe f]r»k íkfLkefku òuzðkLkku níkku.òufu yuõMkxuLþLk rzÃkkxo{uLxLke Úkðk Aíkkt òýfkhe ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[e þfe Lk níke. yk fkhýÚke «kEðux MkuõxhLku yk ûkuºk{kt ykøk¤ ðÄe níke. òu Mkhfkh EåAu íkku yuøkúkuMxkh MkkÚku xkE-yÃk fhe íkfLkefLku ¾uzqíkku {kxu WÃkÞkuøk fhe þfu Au. yk yr¼ÞkLkLku ðÄkhðk {kxu ík{u þwt ykÞkusLk fhe hÌkk Aku? su {u yøkkW sýkÔÞwt íku «{kýu y{u 3 hkßÞku{kt fkÞo fhe hÌkk Aeyu Ãkhtíkw yk ð»ko y{u 3 yLÞ hkßÞ «íÞu æÞkLk fuLÿeík fhe hÌkk Aeyu. yk hkßÞku { k {w Ï Þíðu {æÞ«Ëu þ , íku÷tøkkLkk yLku yktÄú«ËuþLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. ykøkk{e 12 Úke 18 {rnLkk{kt y{u ðÄkhu hkßÞku{kt y{khk fkÞkuoLkku ykht¼ fhðk sE hÌkk Aeyu. y{khku ÷ûÞktf ¾uzqíkku MkwÄe f]r»kLke ykÄwrLkf òýfkhe yLku ÞkuøÞ WíÃkkËLk Mk{ÞMkh ÃknkU[kzðk {køke Aeyu. íkuLkkÚke ¾uzqíkkuLke ykðf{kt ðÄkhku Úkþu. ¾uzqíkkuLke ykðf ðÄkhðk {kxu ík{u þwt Mkq[Lk ykÃke hÌkk Aku? {khku yLkw¼ð fnu Au fu ¾uzqíkku òu ðÄkhu WíÃkkËLk EåAu íkku íkuLku ÞkuøÞ òýfkhe nkuðe sYhe Au. su{ fu rzÙÃk EheøkuþLk, VxeoøkuþLk, ÞkuøÞ f]r»k hMkkÞýku, Ãkkf{kt Úkíke rçk{kheyku
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
37
yLku íkuLkk Mk{kÄkLkLkk rð»kÞ{kt òýfkhe ykð~Þf Au. yk {kxu ¾uzqíkku Mkkhe økwýð¥kkðk¤k WíÃkkËLkkuLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. yk ík{k{Lkk WÃkÞkuøkÚke ¾uzqíkkuLke ykðf 25 Úke 30 xfk MkwÄe ðÄe þfu Au. nwt ¾uzqíkkuLku yux÷w s fnuðk {køkw Awt fu ÷kufkuLkk MktÃkfo{kt hnku, yk ík{k{ rð»kÞ{kt ŸzkýÃkqðofLke òýfkhe hk¾ku, su{ fu f]r»k ði¿kkrLkf yÚkðk «økríkþe÷ ¾uzqík. yk WÃkhktík ¾uzqík ykÄwrLkf heík suðe fu yuøkúkuMxh fku÷ MkuLxh yLku yuÃk {khVíku {krníke yufrºkík fhe þfu Au.
E{hkLk ¾kLk ðrhc Ãkºkfkh f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne, {kuçkkE÷: 9582957538 E{u÷: imran@krishijagran.com
r[Õ÷e MÃku~Þ÷ ykÞwðuoË ðkEhMk Lkkþf {h[kLkk Ãkkf Ãkh ÷køkíkk fwfwtçkh {kuòEf ðkÞhMk, sur{Lke ðkEhMk, ÃkeLkx çkøk Lk¢kurMkMk, ðkEhMk yLku ík{k{ «fkhLkk hkuøkkuLkk rLkðkhý íku{s ðÄkhu Vq÷ yLku WíÃkkËfíkk {kxu
M«u fÞko yøkkW-íÞkhçkkË 15 ÷exh ÃktÃkLku 75 r{.÷e. yuÂLðhk + r{.r÷.EBÞuLkku 20 ÷exh ÃktÃkLku 100 r{.÷e.yuÂLðhku + 100 r{.r÷.EBÞwLkku
yuðk ¾uzqík fu su{ýu 100 % Ãkrhýk{ «kó fÞko Au íku{Lkk rðþu òýðk
Lkk YK Laboratories{kt òuE þfkÞ Au. www.krishijagran.com
કપાસના પાકમાં રોગ િનયં ણ
38
સફદ સો -ંુ કપાસના પાકમાં રોગ િનયં ણ
િવ
ક ાએ
ભારત
કપાસના
િવ તાર
અને
ઉ પાદનમા ં અ ુ મે થમ અને બી ુ થાન ધરાવે છે . કપાસએ આપણા દશમા ં ખાસ કર સૌરા મા ં વવાતો અગ યનો રોકડ યો પાક છે . ૂ ખે તો માટ 'સફદ સો 'ંુ તર ક ઓળખાય છે . આ અગ યના પાકમા ં અસર કરતા ઘણા પ રબળોમાન ં ો એક તેમા ં આવતા રોગો છે . કપાસના પાકમા ં િવ તાર ુ બ ઘણા રોગો આવતા હોય છે તે પૈક જ ુ રાતમા ં જ ુ ય છે . બાક ના રોગો ખાસ ૪ થી ૫ રોગો ઉ લેખનીય નથી પરં ુ િવષમ પ ર થિતમા ં તેને ૂ હવામાન આવી ય તો થવાની શ તાઓ અ ુ ળ રહ છે . આવા રોગોની ઓળખ અને થવા ુ ં કારણ ૂ પણે ણતા હોઈએ તોજ તેના િનયં ણ માટ સં ણ યો ય અને સમયસર પગલાઓ લઇ શકાય. કપાસના ુ ય રોગો નીચે જ ુ બ છે .
૧)
ૂ ીયા ટપકા:ંણ
રોગકારક:- આ રોગ ઝે થોમોનસ એઝેનોપોડ સ ું ી થાય છે . નામના વા થ લ ણો:- આ રોગ છોડના જમીન ઉપરના બધા ભાગમા ં જોવા મળે છે . આ રોગ ુ ં થમ લ ણ ુ મળા બીજપ ઉપર દખાય છે . શ આતમા ં પાણી પોચા ુ ાકાર ઘાટા લીલા રં ગના ટપકા ં દખાય છે અને વ ળ યાર પછ એ વધતા અિનયિમત આકાર ધારણ કર છે અને બદામી અથવા કાળા રં ગના થાય છે . ધ ંુ ના થડ ઉપર લાબ ં ા ચાઠાઓ થતા ધ ંુ ધબડાઈને માર ય છે . પાન ઉપર નીચલી સપાટ એ અને યાર પછ ઉપલી સપાટ ઉપર થમ કાળાશ પડતા લીલા ચાદ ં ા
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
પડ છે . પછ તે બદામી અને કાળા રં ગમા ં ફરવાય છે . તે મોટ ભાગે નસોમાથ ં ી આગળ વધતા નથી તેથી ૂ ા વાળો બને છે . રોગ વધતા ડાળ ઓ તેનો દખાવ ણ નમી પડ છે . ને કાળ યો તર ક ઓળખાય છે . રોગની તી તા ઉપ ુ પપ ો અને જ ડવા ઉપર પણ દખાય છે . નાના જ ડવા આ રોગથી ખર ય છે અને ખર ુ વ ા બગડ છે નથી જતા તે વહલા ફાટ છે . ની ણ અને એ જ ડવા ુ ં બી રોગ કુત બન ું હોય છે .
િનયં ણ:· આ રોગ બીજથી ફલાતો હોવાથી થમ તો બીજની માવજત આપવી અગ યની છે . બીજ માવજત માટ ૧૦૦ મી.લી. ગધ ં કનો તે બ ૧ ક. ા. બીજમા ં નાખી બે થી ણ િમનીટ બીજને સતત હલાવી બીજ પરની ંુ વાટ ુ ર થતા સાદા પાણીમા ં ૩-૪ વખત ધોઈ તે બની અસર ુ ર કરવી. યારબાદ બીજને છાયડામા ં કુવી થાયરમ (૨ થી ૩ ામ/ ક. ા. બીજ) દવાનો પટ આપી વાવત ે ર કર .ું
રુોસે સ ( ઇન-૧) ૧૦ ામ · ડુોમોનસ દવા એક ક. ા. બીજને માવજત આપી વાવત ે ર કર ું અને વાવત ે ર પછ ૦.૨% (૨૦ ામ/ ૧૦ લીટર ં કાવ પાણીમા)ં નો ૩૦ દવસના તર ૩ વખત છટ કરવા. બીજને પટોસાય લીન ૦.૦૧% (૧ ામ/૧૦ લીટર પાણીમા)ં ના ાવણમા ં ૨૦ િમનીટ ુ ી બોળ રાખવાથી પણ ાથિમક િનયં ણ સાર ધ ર તે થઇ શક છે . · પટોસાય લીન ૦.૦૧% (૧ ામ) + કોપર ઓ ઝી લોરાઈડ ૦.૨% (૪૦ ામ ૧૦ લીટર www.hindi.krishijagran.com
કપાસના પાકમાં રોગ િનયં ણ ુ ં િમ ણ કર ૧૫ દવસના પાણીમા)ં વખત છાટ ં .ું
તર ૨ થી ૩
· પાકની કાપણી બાદ પણ, ડાળ , જ ડવા ે ોને બાળ નાખવા. અને શ વગેર રોગી ટ અવશષ હોય તો રોગ િતકારક તો ુ ં વાવત ે ર કર .ું ૨.) બ ળયા ટપકાન ં ો રોગ:રોગકારક:- આ રોગ અ ટરનેર યા મે ો પોરા નામની ગથી થાયછે . આ બીજ જ ય રોગ છે . લ ણો:- આ રોગના ખાસ લ ણોમા ં સામા યપણે પાકટ અને નીચેના પાન પર નાના બદામી, ગોળ ક અિનયિમત આકારના ટપકાઓ ં રોગ વધતા જતા ુ ોવાળા ૂ વ ળ પાછળથી આકારમા ં વધીને ક ીય ત અને મોટ ભાગે ક મા ં તીરાડવાળા ચાઠાઓ ઉ પન કર છે . ચાઠાનો મ યભાગ રાખોડ અને કનાર એથી બદામી ઘર ે ા રં ગની જોવા મળે છે . િનયં ણ:-
ુ ીયા ટપકાન · ણ ં ી દવાની માવજત આપવી.
મ બીજને થાયરમ
· ાથિમક ચેપ દખાય ક તરતજ ૦.૨% ઝાયનેબ, મે કોઝેબ (૨૦ ામ ૧૦ લીટર પાણીમા)ં અથવા કોપર ઓ ઝી લોરાઈડ (૪૦ ામ ૧૦ લીટર પાણીમા)ં પૈક કોઈપણ એક દવાનો છટ ં કાવ ૨ થી ૩ ુ ાં વખત ૧૫ દવસના તર કરવાથી રોગને કા મ લઇ શકાય છે .
39
ૂ સહજ ચીક ું અને ભી ુ ં હોય ચીમળાયેલા છોડમા ં ળ ૂ ના કઠણ ભાગ ઝાખ છે . છાલની દરના ળ ં ો થયેલ જોવા મળે છે . િનયં ણ:· લાબ ં ા ગાળાની પાક ફરબદલી, સ માણ નાઈ ોજન, ફો ફરસ, પોટાશનો ખાતર તર ક ઉપયોગ કરવો. તરપક તર ક મઠ અથવા અડદ ુ ં વાવત ે ર કરવાથી રોગ ુ ં માણ ઘટાડ શકાય છે . · મે કોઝેબ ૦.૨% (૨૭ ામ ૧૦ લીટર પાણીમા)ં અથવા કોપર ઓ સીકલોરાઈડ ૦.૨% (૪૦ ામ ૧૦ લીટર પાણીમા)ં કુતા છોડની આ ુ બા ુ રુ યા રડ ુ અને યારબાદ ૪ થી ૫ દવસ પછ અથવા એમોિનયમ સ ફટ ખાતર આપવાથી રોગ ુ ં િનયં ણ થઇ શક છે .
ુ ૪.) કારો:-
ું ેર યમ રોગકારક: આ રોગ જમીનજ ય ગ ફ ઝ ઓ ઝી પોર યમ ફોરમા સીસ વાસી ફકટમથી થાય છે . રોગકારક ગ જમીનમા ં રહ છે થી રોગ િનયં ણ ુ જ ુ કલ હોય છે . કર ું બ
ુ રાતમા ં આ રોગ ભાર લ ણો:- ભારતમા ં તેમજ જ કાળ ભા મક જમીનમા ં વ ુ જોવા મળે છે જયાર
· ગનાશક િમ ણ ક ટન ૭૦% + હ ઝાકોનાઝોલ ૫% ૭૫૦ ામ િત હ ટર (૧૫ ામ ૧૦ લીટર પાણીમા)ં માણે ૩ છટ ં કાવ રોગની શ આત થાય ક તરત જ ૧૫ દવસના તર કરવા. ·
રોગી ટ અવશષ ે ો ુ ર કરવા.
ૂ નો સડો) :ૂ ખાઈ ( ળ ૩.) ળ
રોગકારક:- આ રોગ રાઈઝો ટોિનયા સોલાની, રાઈઝો ટોિનયા બટાટ કોલા તથા મે ોફોમીના ફઝીઓલાય નામની જમીન જ ય ગ થી થતો હોય છે .
ુ રાતની ગોરા ં લ ણ:- આ રોગ ખાસ કર ને ઉ ર જ અને રતાળ જમીનમા ં ઉ વ પે જોવા મળે છે . જયાર કાળ જમીનમા ં આ રોગ ુ ં માણ નહ વત જણાય છે . ૂ હોય ૨૫o થી ૩૯o સે. ઉ ણતામાન આ ગને અ ુ ળ છે અને જમીનના ભેજ સાથે સીધો સબધ ં છે . છોડ એકાએક રુ રુો ચીમળાઈ જય છે અને પછ ખેતરમા ં ુ ાકાર) વ પમા ં બી છોડ એકાએક ગોળાકાર (વ ળ ુ ૂ (ફ ત આદ ળ મારતા ય છે . રોગી ટ છોડના ળ ૂ ના અપવાદ િસવાય) કહોવારાનો અને થોડા નાના ળ ભોગ બનતા હોય છે . તેથી તેવા છોડ સહલાયથી ખેચી ૂ અકબધ ં કાઢ શકાય છે . તે વખતે એમ ુ ં આદ ળ ુ ુ ૂ ૂ હોય છે . પરં અ ય ળ ટલા હોય છે . રં ત
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
www.malayalam.krishijagran.com
કપાસના પાકમાં રોગ િનયં ણ
40
રતાળ ગોર ુ ં જમીનમા ં રોગ ભા યે જ જોવા મળે છે . પાકની કોઈપણ અવ થાએ રોગ ુ ં આ મણ થાય છે . આ રોગ લા ુ પડલ છોડની ડાળ ઓની ટોચ ઉપરના ૂ પણે રોગનો પાન કરમાવાની શ આત થાય છે . ણ ભોગ બનેલા છોડના પાન ચીમળાઈને ખર ય છે અને મા ડાળ ઓ વાળો છોડ ખેતરમા ં ઉભેલો દખાય. છોડની નાની અવ થાએ બીજપ ો ધીમે ધીમે પીળા ુ ઉ પ થાય છે પડ છે અને ડ ટના ફરતે બદામી વ ળ ય છે . કુારો લાગેલ અને છે વટ છોડ કુાઈ ને મર ૂ ના ઉપલા અને છોડની છાલ ઉખેડવામા ં આવે તો ળ થડના હઠળના ભાગમા ં કાળા રં ગની રખાઓ અથવા ૂ અને થડ જયાર પ ીઓ દખાય છે . આવા ળ ચીરવામા ં આવે યાર તેમની વાહ નીઓ બદામી અથવા કાળ થયેલી જોવા મળે છે .
જમીનમા ં ભરાય રહવાથી. બે ક તેથી વ ુ રસાયણો ુ ગ ં ત ન હોય અને છાટવામા ં આવે એકબી સાથે સ યાર.
ુ ં તાપમાન ની ું · ઓ ટોબર માસમા ં રાિ જોવા મળે યાર પણ છોડમા ં લાલ પાન પાછળની અવ થામા ં જોવા મળે છે . ુ ની સામા ય ળ
·
યામા ં િવ ેપ થવાથી.
· જમીનમા ં તાં ,ુ જસત, લોહ ત વોની ઉણપ આ યાને વગ ે આપે છે .
વા
ૂમ
િનયં ણ:-
· છોડમા ં રુતો નાઈ ોજન મળ રહ તે માટ ૧ થી ૨ % ડ એપી અથવા રુ યાનો છટ ં કાવ કરવો.
· વાવણી સમયે બીજને ાયકોડમા િવર ડ અથવા ાયકોડમા હર યાનમ વી િવક િનયં ક ગનો પટ આપવો.
· બીટ કપાસમા ં દહધાિમક કુારાના િનયં ણ માટ ૨૮૦ કલો નાઈ ોજન/હ. ચાર સરખા હ તે (૭૦ કલો નાઈ ોજન વાવણી વખતે અને બાક નો નાઈ ોજન વાવણીના ૩૦,૬૦,૯૦ દવસે) આપવો. તે ઉપરાત ં છોડ પર રુ યા, ફરસ સ ફટ, ઝ ક સ ફટ અને મે નેિશયમ સ ફટ દરકના ૫૦ ામ/ ૧૦ લીટર પાણી માણે છટ ં કાવ કરવો.
· લાબ ં ાગાળાની પાક ફરબદલી, સા છા ણ ું ખાતર, જ ર પોટાશ અને ઝ કની કરવાથી રોગની મા ા ઘટાડ શકાય છે .
૬.) લ ભમર ખર પડવાની સમ યા:-
િનયં ણ:· થાયરમ (૩ થી ૪ દવાની માવજત આપવી.
ામ
િત કલો બીજ)
એ ું ુ તા ત
· કોપર ઓ ઝી લોરાઈડ ૦.૨% કબ ડાઝીમ ૦.૨% (૪૦ ામ દવા ૧૦ લીટર પાણીમા)ં ઓગળ કુાતા છોડના થડની આ ુ બા ુ જમીનમા ં રડ .ું ૫.) લાલ પાન:-
રોગકારક:- આ દહ ધાિમક િવ ૃિત છે . અમે રકન તોમા ં પાન લાલ થઇ જવાનો વધાર જોવા મળે છે . ંુ વાટ વાળા પાનની જતો કરતા ંુ વાટ વગરની તોમા ં તે િવશષ ે નજર પડ છે . લ ણો:- કપાસના છોડના પાન પીળા અથવા લાલ રં ગના થઇ ય છે . શ આતમા ં પાનની કનાર અને પછ ન કનો ભાગ લાલ બને છે . ઉપ વ તી હોય તો આ ું પાન લાલ થઇ ય છે . પાનની કનાર તરફથી પાન કુાતા ય છે . અને ખર પડ છે . કારણો:-
· જમીનમા ં ભેજની ઉણપ દખાય તો જ ર ુ બ િપયત આપ .ું જ ઘણી વખત કપાસના રોગમા ં વાત ના ું ડા હોવા છતા ં ચાપવા પીળા પડ ડ ટ પાસે ર બ ુ પડ છે . રં ગના થઇ ખર પડતા મા મ ખર પડવાના કારણો:·
જમીનમા ં ભેજની ખચ અથવા ઓ ં માણ.
છોડમા ં પોષક ત વો અને ુ ન થવાથી. અસં લ ·
·
ત: ાવો ુ ં
એકાએક વાતાવરણમા ં ફરફાર થવાથી.
· લ ભમર બેસવાની અવ થાએ વધાર પડતા વરસાદ અથવા ઉ ણતામાન થી. િનયં ણ:· ને થલ ે ીન એિસટ ક એસીડ ૧૦ પીપીએમ ૬૦ અને ૮૦ દવસે છટ ં કાવ કરવો.
· મે નેિશયમ અને નાઈ ોજન ત વની ઉણપ જણાય યાર તથા છોડ ઉપર જ ડવાની સં યા વધાર હોય યાર.
· ને થલ ે ીન એિસટ ક એસીડ ૧૦ પીપીએમ સાથે ૨ ટકા ડ એપી અથવા ૨ ટકા ુ રયાનો ૬૦ અને ૮૦ દવસે છટ ં કાવ કરવો.
· સામા ય ર તે ચોમાસા પછ બીટ કપાસની કટલીક તોમા ં આ સમ યા જોવા મળે છે .
એ. આર. ટ ંુ , ડૉ. એલ. એફ. અકબર , . . ગો વામી, પી. પી. િવયા. વન પિત રોગશા િવભાગ, ુ નાગઢ િષ ુ િનવસ ટ , ુ નાગઢ ૃ
ુ ીયા વાતોનો ઉપ વ વ ુ હોય યાર · સ આ સમ યા વધે છે .
·
લાબ ં ા સમય
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
ુ ી વરસાદ ધ
ુ ં પાણી
www.krishijagran.com
42
¾uzqíkku {kxu MkkurþÞ÷ {erzÞkLkku
¾uzqíkku {kxu MkkurþÞ÷ {erzÞkLkku WÃkÞkuøk
økúk
{eý ¼khík{kt {kuçkkE÷ ELxhLkux ÍzÃk¼uh ðÄe hÌkwt Au.
íkuLke ÃkkA¤Lkwt fkhý rV[zo {kuçkkE÷ VkuLkLke {kVf M{kxoVkuLkLkk WÃkÞkuøkLku W¥kusLk ykÃkðkLkwt Au. MkkurþÞ÷ {erzÞk yk økúk{eý {kuçkkE÷ ELxhLkux WÃkÞkuøkfíkkoykuLke yuf ÷kufr«Þ ykuLk÷kELk WÃkÞkuøkfíkkoykuLke yuf ÷kufr«Þ ykuLk÷kELk «ð]r¥k çkLke økE Au. yksu M{kxoVkuLk yLku {kuçkkE÷ ELxhLkux WÃkÞkuøk fhðkLkw yuf {wÏÞ fkhý VuMkçkqf yLku ÔnkuxMk yÃkLkku WÃkÞkuøk fhu Au . yk ÂMÚkrík{kt ÷ku f r«Þ {t [ ku L kku WÃkÞku ø k f] r »k ÃkþwÃkk÷Lk,MðkMÚÞ, rþûký yLku økúk{eý rðfkMk MktçktrÄík Mkq[Lkk yLku òýfkheLkk ykËkLk«ËkLk{kt fhe þfkÞ Au.
MkkurþÞ÷ {erzÞkLkk «fkh MkkurþÞ÷ {erzÞk E÷uõxÙkurLkf xufLkku÷kuS yk {kæÞ{ Au, suLkk {khVíku Mkq[Lkk, ÔÞÂõíkøkík MktËuþ,ykurzÞku yLku rðrzÞku f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
MktËuþkuLku ELxhLkux {khVíku {kuf÷e þfkÞ Au. Mkku~Þ÷ {erzÞkLkk rðrðÄ «fkh nkuE þfu Au· MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føk MkkExTMk (suðe fu VuMkçkqf, {kÞMÃkuMk) ·
{uMkuStøk yuÂÃ÷fuþLMk (ÔnkuxTMkyÃk, MLkuÃk [ux)
·
ðerzÞku yLku Vkuxku þuÞh fhLkkhe ðuçkMkkExTMk (Þwxâwçk)
·
ç÷kuøk, {kE¢kuç÷kuf (xðexh, xBçk÷h)
·
Ãkrh[[ko økúwÃMk (økwøk÷ økúwÃMk, Þknw økúwÃMk)
yk heíku rðrðÄ MkkuþÞ÷ {erzÞk{kt ÔnkuxMkyuÃMk yLku VuMkçkqfLkwt «[÷Lk økúk{eý ¼khík{kt ½ýe ðÄe hne Au. MkkurþÞ÷ {erzÞkLkku f]r»k{kt fuðe heíku WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au? MkkurþÞ÷ {erzÞk, f]r»k xufLkku÷kuS yLku òýfkheLkk ykËkLk www.hindi.krishijagran.com
¾uzqíkku {kxu MkkurþÞ÷ {erzÞkLkku
43
ÔnkuxTMkyuÃMk nuÕÃk÷kELkLkku WÃkÞkuøk ¾uzqíkkuLkk fku÷ MkuLxhLkk ykÄkhu fhe þfkÞ Au. {kºk yuf f]r»k, ðkrLkfe, ÃkþwÃkk÷LkLkk MLkkíkfku¥kh f]r»kLke Mk{MÞkykuLku yk nuÕÃk÷kELk {khVíku Mkw[Lk yLku Mk{kÄkLk ykÃku Au. sxe÷ Mk{MÞkyku yLku «&™ku {kxu rðþu»k¿kkuLkku yr¼«kÞ ÷E þfkÞ Au.rfMkkLk fku÷ MkuLxh {khVíku {kºk VkuLk îkhk r[ºkku MkkÚku VkuLk fku÷, ðerzÞku {khVíku yuf s «&™Lkk W¥kh, yLkuf rLk»ýkíkku ÃkkMkuÚke ÷E þfkÞ Au. r[ºkku îkhk ¾uzqíkkuLke Mk{MÞk ytøku Mkkhe rLkËkLk fhe þfkÞ Au. yk MkkÚku ði¿kkrLkfku ÃkkuíkkLke ykMkÃkkMkLke f]r»k MktçktrÄík Mk{MÞkykuLke òýfkhe Ãký nkuE þfu Au. íkuLku ÷eÄu ík{u þkuÄÚke yk Mk{MÞkLkku Wfu÷ {u¤ðe þfkÞ Au. MkkurþÞ÷ {erzÞkLkku f]r»k{kt WÃkÞkuøk MktçktrÄík Ãkzfkhku fÞk Au
«ËkLk {kxu MkMíkk yLku Mkh¤ {kæÞ{ Au. f]r»k{kt íkuLkku WÃkÞkuøk ðÄkhu {níðÃkqýo çkLku Au, ßÞkhu ¼khík{kt ¾uzqíkku yuf çkeòLkk MktÃkfo{kt ykuAk nkuÞ Au fkhý fu íku{Lku Mk{Þ yLku yLÞ yðhkuÄLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au. MkkuþÞ÷ {erzÞk yk «fkhLkk ytíkhLku ykuAw fhðk{kt íku {ËËYÃk çkLku Au.yk WÃkhktík f]r»k MktçktrÄík MktMÚkk yLku MktMÚkkyku íkÚkk ¾uzqíkku ðå[u ÃkhMÃkh Lkuxð‹føkLku ðÄkhu Au. yk òýfkhe rðrðÄ «fkhLkk suðk fu Vkuxku, rÃkõ[h, ÃkezeyuV. zkufÞw{uLx, ÃkwMíkf, ÷ktçkk xuõMz {uMkus, rðrzÞku, rðrzÞku ®÷f îkhk òýfkhe ykÃke þfkÞ Au.
òufu MkkurþÞ÷ {erzÞkLkku f]r»k{kt WÃkÞkuøk ½ýku ÷k¼ËkÞf Au, Ãkhtíkw fux÷kf ÃkzfkhkuLkku Ãký Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au.MkkurþÞ÷ {erzÞkLkk ÞkuøÞ WÃkÞkuøk {kxu {kLkð «Þkuøk yLku Mk{ÞLke ykð~Þfíkk hnu÷e nkuÞ Au. MkkurþÞ÷ {erzÞkLkk {kæÞ{Úke ykÃkðk{kt ykðíke {krníke yLku ÃkkuMx yu yuf ÃkzfkhsLkf fkÞo Au. yLkuf ð¾ík økúwÃk MkÇÞ, y«kMktrøkf ÃkkuMx {kuf÷eLku ðkt[fkuLkku Mk{Þ çkøkkzu Au, ELxhLkux zuxk yLku VkuLk {u{heLkku rçkLksYhe ÔÞÞ fhu Au. yk MkkÚku MkkurþÞ÷ {erzÞk îkhk f]r»k MktçktrÄík ¾kuxe Äkhýk yLku òýfkheLkku «Mkkh fhe þfkÞ Au. yk ÂMÚkrík{kt s\he Au fu Mkhfkhe yLku rçkLkMkhfkhe rðïMkLkeÞ MktMÚkk MkkurþÞ÷ {erzÞkLkk {kæÞ{Úke ÞkuøÞ økwýð¥kk ykÄkrhík òýfkhe ÷kufku MkwÄe ÃknkU[kzu.
MkkurþÞ÷ {erzÞkLkku f]r»k{kt fuðe heíku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au rðrðÄ «fkhLke «Mkkh økríkrðrÄ suðe fu rfMkkLk {u¤ku, Ãkþw xefkfhý rþrçkh, Ãkþw r[rfíMkk rþrçkhLkk MÚkkLk, Mk{Þ ðøkuhuLke òýfkhe Ãký ÷kufku{kt ðnu[e þfkÞ Au. íkuLkkÚke {kºk ÷kufku{kt yk «ð]r¥kyku ytøku òøk]íkíkk ðÄkhe þfkÞ Au.
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
Ëuðuþ Xkfwh yLku {nuþ [tÿ MknkÞf «kuVuMkh, Ãkþw r[rfíMkk yLku Ãkþw rð¿kkLk ÞwrLkðŠMkxe, Ãkk÷{Ãkwh (rn.«) {wÏÞ ði¿kkrLkf yLku rð¼køkLkk yæÞûk, ¼khíkeÞ Ãkþwr[rfíMkk MktþkuÄLk MktMÚkk, EßsíkLkøkh (ÞwÃke.) www.malayalam.krishijagran.com
44
hurøkMíkkLkLkk yk snksLku
rð÷wó Úkðk sE hnu÷k hurøkMíkkLkLkk yk snksLku çk[kððk yuf yr¼ÞkLk
¼k
hík{kt Ãkþw Ãkk÷Lk yu ÔÞðMkkÞLkku yuf {kuxku rnMMkku Au.ôx Ãkk÷Lk íkuLkku yuf {níðLkku rnMMkku Au. ôx hýLkwt snks fnuðk{kt ykðu Au.hksMÚkkLk{kt ôxLku yuðe heíku Ãkk¤ðk{kt ykðu Au fu suðe heíku çkesk hkßÞ ËqÄ {kxu økkÞ yLku ¼UMkLkwt Ãkk÷Lk fhðk{kt ykðu Au. yk hkßÞLkk ÷kufku ôxLku Ãký yuðe s heíku «u{Úke Ãkk÷Lk Ãkku»ký fhu Au, fu suðe heíku çkeò ÃkþwykuLkwt fhu Au. yksu ßÞkhu ¼khík rðï{kt ËqÄ WíÃkkËLk{kt yøkúuMkh Au íÞkhu ôxLke «òríkLku çk[kððe íku fkuE ÃkzfkhÚke f{ LkÚke.
yk yuf yuðwt Ãkþw Au fuLkku EríknkMk hkò-{nkhkòLkk fk¤Úke sqLkku Au. hksMÚkkLk hkßÞLku huøkeMíkkLk{kt ôxLke MktÏÞk MkkiÚke ðÄkhu Au, {kxu s ôx hksMÚkkLkLkwt hksrfÞ Ãkþw Ãký Au. yk ÂMÚkrík{kt íkuLke MktÏÞk Mkíkík ½xe hne Au. «kó yktfzk «{kýu ð»ko 2003{kt Ëuþ¼h{kt ôxLke MktÏÞk Mkkík ÷k¾ fhíkk ðÄkhu níke, su ð»ko 2007{kt ½xeLku 4,98,000 yLku ð»ko 2012{kt ôxLke MktÏÞk 4,00,000 ykMkÃkkMk ykðe økE Au. yk yktfzk Ëþkoðu Au fu Ëuþ{kt ôxLke MktÏÞk ÍzÃk¼uh ½xe hne Au. yksu yktfzku {kºk ºký ÷k¾ Ãkqhíkku Au. yux÷u fu ôxLke MktÏÞk{kt AuÕ÷k 14 ð»ko{kt 42 xfkLkku ½xkzku ÚkÞku Au. yktfzk [ku¬MkÃkýu ®[íkk WÃkòðLkkhk Au. ôxLkku WÃkÞkuøk Ãknu÷kLkk Mk{Þ{kt hkò-{nkhkò ÞwØ {kxu fhíkk f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
níkk, Ãkhtíkw íÞkhçkkË íkuLkku yLÞ fk{ku {kxu WÃkÞkuøk fhðk{kt ykððk ÷køÞku. ôx {kuxk¼køku ðsLkLkk ðnLk {kxu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. yk WÃkhktík íku ËqÄ {kxu Ãký WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au.yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ¼khík{kt ôxLke yLkuf «òrík Au. ¼khík{kt ôxkuLke {wÏÞ «òríkyku ¼khík{kt ôxLke Lkð fhíkkt ðÄkhu «òríkyku ¼khíkLkk y÷øk-y÷øk hkßÞku{kt òuðk {¤u Au. rçkfkLkuhe, suMk÷{uhe, ò÷kuhe, {uðkze {wÏÞíðu hksMÚkkLk{kt òuðk {¤íke «òíke Au.ßÞkhu fåAe yLku ¾hE «òrík økwshkík{kt òuðk {¤u Au. yk WÃkhktík {æÞ«Ëuþ{kt {k÷ðe yLku nrhÞkýk{kt {uðkíke «òrík òuðk {¤u Au. íku Ãkife MkkiÚke {níðLke rçkfkLkuhe yLku suMk÷{uhe «òríkyku Au. íku{kt «òríkÞku fux÷kf ôx ËqÄ ykÃku Au yLku ðsLk WÃkkzðkLkk fkÞkuo{kt WÃkÞkuøke çkLku Au. íku{k fåAe ôx ËqÄ ykÃkðk yLku ðsLk fkÞo{kt fk{ ykðu Au. ßÞkhu rçkfkLkuhe ôx ðsLk ðnLk yLku suMk÷{uhe ôx Ëkuz {kxu WÃkÞkuøke Au. yk WÃkhktík fk~{eh{kt çku fqZðk¤k ôx òuðk {¤u Au.yk ôx ÃkÞoxfku {kxu ykf»koýLkwt fuLÿ nkuÞ Au. íkuLke MktÏÞk{kt çk{ýe ð]rØ ÚkE Au. www.krishijagran.com
45
hurøkMíkkLkLkk yk snksLku yk Mk{Þ MkVuË ôxLke «òrík rð÷wó Úkðk sE hne Au. rçkfkLkuhe yLku suMk{uhe «òríkLkk MkVuË ôxkuLke MktÏÞk ¾qçk s ykuAe ÚkE økE Au.ßÞkt hksMÚkkLk rsÕ÷k{kt ôxLke MktÏÞk 2000Lke ykMkÃkkMk hnuíke íku nðu {kºk 400 Úke 500 ðå[u s hne Au. yk MkVuË ôx òuðk{kt ½ýk MkwtËh ÷køku Au yLku íku {k÷ðnLk yLku ËqÄkÁ çkÒku{kt fk{ ykðu Au. rð÷wó ÚkðkLkk fkhýku ôxku rð÷wó ÚkðkLkwt yuf {wÏÞ fkhý yLkuf hkßÞku{kt ôxkuLkwt {kuxk «{ký{kt fík÷ Au. íkuLkk {ktMkLke {kuxk ÃkkÞu rðËuþ{kt rLkfkMk fhðk{kt ykðe hne Au. yk WÃkhktík yLÞ hkßÞku{kt Ãký ôxkuLkwt ðu[ký ÚkE hÌkwt Au. hurøkMíkkLkLkk yk snksLku çk[kððk Mkhfkh yr¼ÞkLk Ähkðu Au. y÷çkík ôx hksMÚkkLkLkwt hkßÞ Ãkþw Au.íkuLku çk[kððk {kxu Mkhfkhu Mk{økú hkßÞ{kt fux÷kf rLkÞ{ku ÷køkw Ãkkzâk Au. 1. ðu[ðk Ãkh «ríkçktÄ: Mkhfkhu çkeò hkßÞku{kt yk ôxLkk ðu[ký Ãkh MktÃkqýoÃkýu «ríkçktÄ ÷økkÔÞku Au. yk Ãkøk÷kÚke fík÷Lkk WÆuþÚke yLÞ hkßÞku{kt ôxLku ÷E sðk «ríkçktÄ ykðíkk íku Mkwhrûkík çkLke økÞk Au. 2. ôx WAuhLku «kuíMkknLk: Mkhfkh hkßÞ{kt s ôx Ãkk÷LkLku W¥kusLk ykÃkðk fkÞo fhe hne Au.íku ytíkøkoík su ÃkþwÃkk÷fLkku WAuh fhu Au, íku{Lku Mkhfkh íkhVÚke íku{Lku yLkwËkLkLke hf{ ykÃkðk{kt ykðu Au. 3. hk»xÙeÞ ôx MktþkuÄLk fuLÿ rçkfkLkuh îkhk Ãký «sLkLkLku W¥kusLk ykÃkðk fkÞo fhðk{kt ykðe hÌkwt Au. hk»xÙeÞ ôx MktþkuÄLk fuLÿ îkhk {kuxk ÃkkÞu íkuLku çk[kððk Mkku~Þ÷ {erzÞk fuBÃkuELk, «ËþoLke, zkuõÞw{uLxÙe ðøkuhu {khVíku yr¼ÞkLk [÷kððk{kt ykðe hÌkwt Au. 4. ôxLkku ËqÄ yufrºkíkfhý Mkhfkhe zuhe ykhMkezeyuV îkhk fhðk{kt ykðu Au. Mkhfkh îkhk yLÞ ÃkØríkykuÚke ôx Ãkk÷LkLku W¥kusLk ykÃkðk{kt ykðe hÌkwt Au. íkuLkk {wÏÞ íkÚÞku yk «fkhu Au1. Mkhfkh îkhk yLÞ heíku Ãký WíÚkkLk {kxu hksMÚkkLk ôx rçk÷ ÃkMkkh fhðk{kt ykÔÞwt, su ytíkøkoík Mkhfkh îkhk ôxLke Mkhfkhe LkkUÄýe yrLkðkÞo çkLke Au.
Au. fkuxkLkk yuf ôxÃkk÷f ¾uzqíku sýkÔÞwt níkwt fu íku{Lke MkkiÚke {kuxe Mk{MÞk ½kMk[khkLke Au fkhý fu ½kMkLkk {uËkLk hkßÞ{kt ½ýk ykuAk Au, yk {kxu ík{k{ Ãkþw A {rnLkk çkeò hkßÞ{kt hnu Au yLku íÞkhÃkAeLkk A {rnLkk yk hkßÞ{kt Ãkhík ykðu Au. yk WÃkhktík çkeò hkßÞku{kt ôxLkk ðu[ký Ãkh ÷økkððk{kt ykðu÷k «ríkçktÄLku ÷eÄu ÔÞðMkkÞ{kt Ãký ½ýku Vfo Ãkzâku Au fkhý fu Ãknu÷k íku{Lku ðu[ký fhe Ãkþw Ãkk÷fkuLku yuf ôxLke ®f{ík YrÃkÞk 50,000 Úke 70,000 níke, íkuLkk çkå[kykuLkk 20,000 Úke 50,000 YrÃkÞk {¤íkk níkk. yk Ãkþw Ãkk÷f ÃkkMku ykSrðfk {kxu yLÞ fkuE s rðfÕÃk LkÚke. Mkhfkh ÃkkMkuÚke {¤íke hf{ íku{Lkk {kxu ½ýe yÃkÞkoó Au. rLk»f»k ôx yuf çknw WÃkÞkuøke «kýe Au. íku {kxu íkuLke rð÷wó ÚkE hnuíke «òríkLku çk[kððe ¾qçk s sYhe Au. yk {kxu yuf hk»xÙeÞ ÃkkfoLke ykð~Þfíkk Au. su «fkhÚke íkuLke MktÏÞk ½xe hne Au íkuLku òuíkk yuðwt ÷køku Au fu ykøkk{e 15 ð»ko{kt ôx MktÃkqýoÃkýu rð÷wó ÚkE þfu Au. yk {kxu Mkhfkhu fux÷kf Ãkøk÷kt ¼hðk Ãkzþu. ôxÃkk÷fkuLku ÚkE hnu÷e {w~fu÷eLku æÞkLk{kt hk¾e íku{Lku ykÃkðk{kt ykðíke ykŠÚkf MknkÞ ðÄkhðe Ãkzþu yÚkðk íkku íku{Lku ykí{rLk¼oh çkLkkððk Ãkzþu. ôx Ãkk÷fkuLke MkkÚku yLÞ ÷½w Wãkuøk Ãký fhe þfkÞ Au. yk MkkÚku «sLkLkLkuðÄkhu W¥kusLk ykÃkðk {kxu MktþkuÄLk Ãkh ¼kh {wfðwt òuEyu. ôxÃkk÷fkuLku íkwhtík {ËË ÃknkU[kzðk {kxu Ëhuf LkM÷ {kxu rðfkMk ÃkrhÞkusLkkLkku «kht¼ fhðku òuEyu. rçkLksYhe ÃkiMkk ykurVMk çkLkkððk, økkze ¾heËðk yLku MÚkkrLkf MxkV ÃkkA¤ ¾[oðkLku çkË÷u ÃkrhÞkusLkkykuLkk {kæÞ{Úke fkuEÃký ð[uxeÞk ðøkh MkeÄk ôx Ãkk÷fkuLku ÷k¼ ÃknkU[kzðku òuEyu. ôxÃkk÷fkuLku hksMÚkkLk MkhfkhLke ôx rðfkMk ÞkusLkkLku yLkwYÃk yLÞ hkßÞku Mkhfkhu ÃkkuíkkLkk hkßÞku{kt yLkwËkLk ykÃkðwt òuEyu suÚke ôxLke «sLkLk Ëh ðÄkhe þfkÞ. ôx rð{k Ãký ÷køkw fhðku òuEyu. yk Mk{MÞkLkk Wfu÷ {kxu Mkíkík MktÃkfo ò¤ðe hk¾ðku òuEyu. Mk{Þ-Mk{Þ Ãkh hurzÞku yLku xeðeLkk {kæÞ{Úke òýfkhe ykÃkíkk hnuðwt òuEyu. yk{ yuf fkÞo¢{ {khk îkhk [÷kððk{kt ykÔÞku níkku, su ½ýku MkV¤ ÚkÞku níkku.
2. ôx rð{kLku Ãký Mkhfkh îkhk W¥kusLk ykÃkðk{kt ykðu Au, yux÷u fu ôx Ãkk÷LkLku ÃkkuíkkLkk ÃkþwLkku rð{ku ykð~Þf Au. 3. ôx Ãkk÷fkuLku Ãkþw Ãkk÷Lk rð¼køk{kt LkkUÄýe fhkððe ykð~Þf Au. yk {kxu Mkhfkh øk¼oðíke {kËk ôxýeLkk hrsMxÙuþLk Ãkh YrÃkÞk 3000 ykÃku Au. íÞkhçkkË íkuLkk çkå[kLku yuf {rnLkku ÚkkÞ yux÷u çkeò YrÃkÞk 3000 ykÃku Au. íÞkhçkkË çkå[w Lkð {rnLkkLkwt ÚkkÞ íÞkhu ºkeòunóku YrÃkÞk 4000 ykÃku Au. Ãkþw Ãkk÷fkuLke Mk{MÞk ôxkuLkwt Ãkk÷Lk fhLkkh ¾uzqíkku ½ýk Mk{MÞkLkku Mkk{Lkku fhe hÌkk f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
zku.yuMk.Mke.{uníkk yøkúýe ði¿kkrLkf, (Ãkþw MktþkuÄLk rð¿kkLk) hk»xÙeÞ ôx MktþkuÄLk fuLÿ, rçkfkLkuh E{hkLk ¾kLk ðrhc Ãkºkfkh, f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne, {kuçkkE÷: 9582957538 E{u÷: imran@krishijagran.com www.hindi.krishijagran.com
46
ડાગ ં રની ખેતી
ે સ ૃ ધ કડ એ ડાગ ં રની ખતી ુ
જરાત રા યમા ં ડાગ ં રનો વાવત ે ર િવ તાર ૭.૫ થી ૮ લાખ હ ટર છે . ડાગ ં રની “ ી ” પ ધિત(S R I ) – િસ ટમ ઓફ રાઇસ ઇ ટ સીફ કશન પ ધિતનો ઉદભવ આ કાના માડાગા કરમા ં ફાધર હ ી ડ લોલેને ૧૯૮૩ મા ં કય હતો. પરં ુ ૧૯૯૦ બાદ ચીન, ઇ ડોનેશીયા, ભારત, ફ લીપાઇ સ, ીલકંા વા ૨૫ દશોમા ં આ ુ પ ધિતનો બ ચાર સાર થયો હતો. આ પ ધિતમા ં ઉ પાદન ઘટકોનો (ઇન ટુ) લ ુ મ ઉપયોગ કર ુ દરતી ોતને બગડતા અટકાવી ુ કાળ તેનો વ ુ કાય મ ઉપયોગ થાય તેની બ લેવામા આવે છે . જમીનની ઉ પાદકતા જળવાય તે માટ રાસાય ણક ખાતરનો મયા દત ઉપયોગ અને તેના િવક ખાતરનો િવક પ તર ક સે ય અને ઉપયોગ કરવામા ં આવે છે . ત પરાત ં , ાર મા ં પાણી ન ભરતા મા ભેજ ળવવામા ં આવે છે થી િમથન ે ગેસ ુ ઉ પાદન ઘટાડ લોબલ વોમ ગની અસર ઘટાડ શકાય, આ પ ધિત ારા ુ દરતી સશ ં ાધનો ુ સરં ણની સાથે ઉ પાદનમા ં ૭ – ૨૦ ટકા ટલો વધારો થાય છે . ડાગ ં રની “ ી ” પ ધિતનાં મહ વના
ુ ાઓ
૮ – ૧૨ દવસના ં ધ ને માટ ના આવરણ સાથે ૂ ને કુસાન કયા વગર રોપણી ઉપાડ ને ળ કરવી ુ ક છ છર એક જ ધ ની સાવચેતી વ જ રોપણી
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
ડાઇએ
વ ુ તર રોપણી કરવી ( ૨૫ સે.મી. X ૨૫ સે.મી. ).
જમીનમા ં ફ ત ભેજ કર ુ ).
િનદામણ કરવા માટ પાનીઝ પેડ વીડર/કોનોવીડરનો ઉપયોગ કરવો.
સે
ળવવો (પાણી ુ િનયમન
ય ખાતરનો મહ મ ઉપયોગ
ડાગ ં રની “ ી ” પ ધિત(SRI) – િસ ટમ ઓફ રાઇસ ઇ ટ સીફ કશન ડાગ ં રની “ ી ” પ ધિત(SRI) – િસ ટમ ઓફ રાઇસ ઇ ટ સીફ કશન પ ધિતમા ં સારા િનતારવાળ , સમતલ જમીનની પસદ ં ગી કરવી તથા તે ુ જમીન ુ ૃ થકરણ જ ર કરાવ .ુ એક હ ટર ખેતરની ડાગ ં ર રોપણી માટ ભલામણ કરલ ત ુ ં ૫ ક. ા. (૧ એકર માટ ૨ ક. ા.) ચો ુ ભરાવદાર બયારણ જ ર છે . ડાગ ં ર
તની પસદ ં ગી
સા ુ ઉ પાદન મેળવવા માટ િવ તાર અ ુ પ ભલામણ કરલ ચલીત તની પસદ ં ગી કરવી
વ ુ ટની મતા ધરાવતી અને મ યમ મોડ થી મોડ પાકતી તની પસદ ં ગી કરવી
ુ ારક “ ી ” પ ધિતમા ં નવી ધ તો તેમજ સકંર તો વ ુ તીભાવ આપતી ણવા મળે લ છે . બજ માવજત ‐ ૧ ક. ા. બજ દઠ ૩
ામ
www.malayalam.krishijagran.com
47
ડાગ ં રની ખેતી કાબનડઝીમ ૨૫ એસ. ડ . અથવા થાયરમ અથવા એમીસીન – ૬ દવાનો બજને પટ આપવો. બજને ફળગાવ ંુ ‐ બજને મીઠાના પાણીમા ં બોળ પોચ ુ ર કરવી. યારબાદ આ બજને ૧૨ કલાક સાદા પાણીમા બોળ રાખવા પછ પાણી ુ ી દબાવી બીજ ુ નીતાર કંતાનમા ં ૨૪ કલાક ધ ુ રણ થાય યાર વાવણી કરવી. બજને વ ુ સમય દબાવી ન રાખ .ુ ધ વાડ
ંુ ‐
ુ ામા ં ુ ય ખેતરની ન ક અથવા ખેતરના ણ ું ો િવ તાર પસદ ૧ એકર માટ એક ઠ ં કરવો.
યેક એકરની રોપણી માટ ૧-૨ દવસના ગાણે ધ ઉછે ર .ુ
ુ ી ઉતરતા હોય ગાદ ૂ ૭-૮ સે.મી. ધ ધ ના ળ ારાની ઉચાઇ ૮-૧૦ સે.મી. રાખવી.
સા ુ કોહવાયે ુ ખાતર/વમ કં પો ટ/માટ ના બનાવી ગાદ ારા બનાવવા.
છા ણ ુ ુ દા ુ દા તર
થમ તર – ૧-૨ સે.મી. સા ુ કોહવાયે ુ છા ણ ુ ખાતર/વમ કં પો ટ
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
બી ુ તર – ૨ સે.મી. માટ
ી ુ તર – ૩ સે.મી. સા ુ કોહવાયે ુ છા ણ ુ ખાતર/વમ કં પો ટ
ચો ું તર – ૧-૨ સે.મી. માટ અથવા માટ અને છા ણ ુ ખાતરને ૧ : ૧ ના. માણમા ં સાર ર તે મી ણ કર ગાદ ારા બનાવવા ઉપયોગ કરવો.
ગાદ ારાની ચારબા ુ આધાર આપવા માટ લાકડાની પ ી ક ડાગ ં રના ડુ યાનો ઉપયોગ કરવો તેમજ પાણીના નીતાર માટ ચારબા ુ નીતારનીક બનાવવી.
ફણગાવેલ બીજને ક ંુ વા
એક હ. િવ તાર માટ ૫ ક. ા. ( ૧ એકર માટ ૨ ક. ા. ) બીજને ફણગાવીને તેના ૧૦ સરખા ભાગ કર (૧૦ x ૧ મી.) ના ં ગાદ ારામા ં નાખવા.
સારો ઉગાવો મેળવવા ફણગાવલ ે બીજને ૂ ક એક સરખા ગાદ સાજ ં ના સમયે કાળ વ ારા પર પાથરવા પછ ૧૦ ક . ા સા ુ ં ુ તેમજ કોહવાયે ુ છા ણયા ખાતરથી ઢાક
www.krishijagran.com
48
ડાગ ં રની ખેતી
પ ીઓ અને ગરમીથી ૨ થી ૩ દ વસ ર ણ આપવા તે તના ડાગ ં રના ડુ યાથી આવરણ કર ુ અને ઝારાથી દરરોજ બે થી ણ વાર પાણી છાટ ં .ુ ુ ય ખેતર તૈયાર કર ુ
ુ ય ખેતર તૈયાર કરવાની પ ધતી પરં પરાગત પ ધતી વી જ છે , પરં ુ આ પ ધતીમા ં ખેતરને લેવલ કરવામા ં ખાસ કાળ રાખવી.
ખેડ પહલા ૧૦ ટન સા ુ કોહવાયે ુ છા ણ ુ ખાતર નાખી રોટાવટ ે રથી જમીનમા ં રુ ુ ુ ભેળવ .ું યારબાદ ઘાવલ કર સમાર માર ાર સમતલ બનાવી નાના ારા બનાવવા.
પાણી ભરાય ન રહ તેની ખાસ કાળ
રોપણીના શ આતના સમયમા ં પાણી ન ભરાય તેની ખાસ કાળ રાખવી.
૫૦ ટકા લ આવે તે પછ દાણા પાકટ થાય યા ં ુ ી ૨-૩ સે.મી. પાણી ભર ુ રાખ .ુ ધ
ૂ ં ી સં ણ કાપણીના ૧૫ દવસ પહલા ખેતરમાથ પાણી કાઢ નાખ .ું
ુ બ ૨૫ x ૨૫ સે.મી. તર રોપણી ભલામણ જ ૂ કરવા ૨૫ સે.મી.ની ઝ સલથી અથવા શળ મ ૂરો પાસે દોર થી ૨૫ સે.મી. રોપણી કરવી થી તી ચો.મી. દ ઠ ૧૬ છોડ(ધ ) ની સં યા જળવાય રહ.
વખતે ખેતરમા ં પાણી હો ું જ ર છે , થી િનદામણ જમીનમા ં દબાવવામા ં સરળતા રહ.
ખાતર યવ થાપન
હ ટર દ ઠ ૧૦-૧૨ ટન સા ુ કોહવાયે ુ છા ણ ુ ખાતર જમીન તૈયાર કરતી વખતે આપ .ું(આ ૂ ર તે સે ીય વ પમા ં ખાતર પ ધિતમા ં સં ણ આપવા ુ ં હોય તેમ છતા રુતા માણમા ં સે ીય ખાતર ઉપલ ધ ન થાય તો નીચે માણે ખાતર આપી શકાય.
એકર દ ઠ ૨ ટન સા ુ કોહવાયે ુ છા ણ ુ ખાતર/કં પો ટ ખાતર/૨૫૦ ક. ા. દવલ ે ી ખોળ/૭૦૦ ક. ા. વમ કં પો ટ એક સર ુ જમીનમા ં કું ને ભેળવ .ુ
પાયામા ં એકર દ ઠ ૧૩ ક. ા. રુ યા અને ૧૧ ક. ા. ડ .એ.પી. આપ .ુ નાઇ ોજન ુ ત ખાતરનો બીજો હ તો એકર દ ઠ ૧૮ ક. ા. રુ યા ટ અવ થાએ આપ .ુ નાઇ ોજન ુ ત ખાતરનો ીજો હ તો એકર દ ઠ ૨૦ ક. ા. વ પડવાની એમો. સ ફટના વ પમા ં અવ થાએ આપ .ું
ઝ ક ત વની ઉણપ હોય તો એકર ૧૦ ક. ા. ઝ ક સ ફટ અને લોહ ત વની ઉણપ હોય તો એકર ૨૦ ક. ા. ફરસ સ ફટ આપ .ું
િવક ખાતરનો ઉપયોગ રોપણીના ૩ – ૪ દવસમા ં એઝોટોબે ટર અને પી.એસ.બી. ૪૦૦ િમ.લી./એકરના માનમા ં સારા કોહવાયેલ છા ણયા ખાતર સાથે ભેળવી એકસર ુ આપ .ું
“ ી ” પ ધિતથી રોપણી
ૂ તૈયાર કયા બાદ રોપણી કરવી ખેતરને સં ણ તેમજ રોપણી સમયે પાણી ભરાયે ુ ન રહ ુ જોઇએ.
૮ – ૧૨ દવસના બે પાનવાળા ધ ની રોપણી કરવી.
પાતળ લોખડંની લેટ(પત ંુ ) ની મદદથી ૂ ને કુશાન ન થાય ધ ને બેડ નીચે હળવથ ે ી ળ ુ ાડ માટ સાથે ઉપાડ .ું તે ર તે સ
૨૫ x ૨૫ સે.મી. રોપણી કરવી
ધ ધ વાડ યામાથ ં ી ઉપાડ ા બાદ એક કલાકની દર રોપણી થઇ ય તેની કાળ રાખવી.
તર મા
એક જ ધ ની
િપયત યવ થાપન
જમીનમા ં ભેજ જળવાય તેટ ું જ પાણી આપ ,ું જમીનમા ં તીરાડ પડ યાર હળ ુ િપયત આપ .ુ
·
પાિનઝ પેડ વીડર/કોનોવીડર ફરવતી
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
રાખવી
www.hindi.krishijagran.com
49
ડાગ ં રની ખેતી
ડાગ ં રની “ ી ” પ ધિત અને પરં પરાગત
િનદણ યવ થાપ
આ પ ધિતમા ં ખેતરને ભી ુ
ુ ુ રાખવા ુ ં
પ ધિતની સરખામણી
તેમજ પહોળા ગાળે રોપણી કરવાની હોવાથી િનદણનો ઉપ વવ ુ જોવા મળે છે થી
િનદણ ુ સમયસર અને અસરકારક િનયં ણ ુ જ ર છે . કર ુ બ
િનદણ ુ
િનયં ણ
પાિનઝ
પેડ વીડર/કોનોવીડરનો ઉપયોગ કરવો.
રોપણીના ૧૦ દવસ બાદ ૧૦ દવસના તર ચાર િનદણ કરવા. વ ુ મોટા છોડને હાથથી ુ ર
કરવા. વીડરો ફરવવામા સરળતા રહ એ માટ આગલા દવસે હળ ુ િપયત આપ .ું “ ી ” પ ધિતના ફાયદા
૪૦ થી ૫૦ ટકા પાણીની બચત
ુ ી મ ઘા બયારણની બચત ૭૫ ટકા ધ
રાષાયણીક ખાતરોનો તથા ુ ાશક/ ગનાશક દવાનો ઉપયોગ ન હવત જં ન કરવાનો હોવાથી જમીન તં ુ ર તીની સાથે વ ુ
ઉ પાદન અને ખેતી ખચમા ઘટાડો.
રોગ- વાતનો ઉપ વ ઓછો
સે ીય ખેતીને લીધે તં ુ ર ત અને
ચોખા મેળવી શકાય છે
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
“
ી ” પ ધિત(SRI) – િસ ટમ ઓફ રાઇસ ઇ ટ સીફ કશન
વા દ ટ
િમતેશ.એમ. ગ જર ( વૈ ાિનક – સ ય િવ ાન), આર.એફ. ઠાકોર (વ ર ટ વૈ ાનીક અને વડા) િષ ૃ િવ ાન ક , ૂ રાત િવ ાપીઠ, જ
ભેટ , વલસાડ.
www.malayalam.krishijagran.com
ુ પ આરો ય પર હાિનકારક અસરો
50
ે ત વો અને ઘાસચારામાં રહલા ઝર ુ ે પ આરો તની ય પર હાિનકારક અસરો
સા
ુ વાર એ નવરો માટનો ઘાસચારો છે . આપણા ં રાજયમા ં એનો યાપક ઉપયોગ થાય છે . `આવતા ઘાસચારામા ં ઘણા બધા ઝેર ુ ુ િવિશ ટ સજ ત વો હોય છે . પણ અ ક ં ોગોમા ં જ પરં ુ યાર લીલી વાર િનધ યા વગરની/ ુ મળ અવ થામા ં નવરોને ખવડાવવામા ં આવા ત વોની ઝેર અસરો જોવા મળતી હોય છે . આવા ઝેર ત વો ુ ં માણ તે ઘાસચારાના આવે યાર તેની ઝેર અસર જોવા મળે છે . ં ી હાય ોસાયનીક એસીડ નામ ુ ં ઝેર િવકાસના તબકકા, ઋ ુ અને જમીનના કાર તેમાથ ઉપર આધા રત હોય છે . ઘણી વખત આવા ઉ પ થાય છે . આ ઝેર ત વને લીધે નવરોને ુ મા ં મોટા પાયે ઝેર મીણો ચડ છે . નવર ૃ ુ પામે છે . બી ખાસ ઘાસચારના સેવનથી પ ઓ ુ અસરો જોવા મળે છે અને પ ુ આરો ય અને પ ુ અગ યની બાબત એ છે ક વારની કાપણી બાદ ફર થી પીલા ટ છે ને લોથા/ બણગા ં ુ મો ુ ં કુશાન થાય છે . ઉ પાદનને બ અથવા ચેપ કહ છે તેમા ં આ ઝેર અસરવાળા ુ વારમા ં સાયનાઈડ, મકાઈમા ં નાઈ ાઈટ, પ ઓ ુ નો ા છો ાસ ુ જ વધી બ ય છે . રા કામા ં સેપોનીન વા ત વોની ઝેર અસરો શર રમા ં ખેચ આવે છે . નવર આ ુ પડ ય બ ુ સામા ય ર તે જોવા મળે છે . ુ કાળ, છે . ભાભ ં ર છે અને જો ુ વારની મા ા વ ુ ખવાઇ અિત ૃ ટ, વાદળછા ું વાતાવરણ વા પ રબળો ગઈ હોય તો નવર ૧૦ થી ૧૫ િમિનટમા ં ૃ ુ પણ આવી ઝેર અસરો સાથે સકંળાયેલ છે . પામે છે . જો ઓછ અસર થઈ હોય તો તા કા લક મા ય
ર તે
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
ુ ને પ ઓ
નીરવામા ં
www.krishijagran.com
52
ુ પ આરો ય પર હાિનકારક અસરો
એરં ડા અથવા દવલ ે ા પણ આપણે ખેતરમા ં વાવીએ છ એ. સામા ય ર તે નવર રડાના છોડને ખાતા નથી પણ ારક અ ણતા ુ રડાના પાન અથવા બીજ નવરો/પ ઓ ખાઈ ય છે . આ એરં ડાના પાન અને બીજમા ં ર સીન નામ ુ ં ઝેર ત વ હોય છે . રડાના ુ મળા પાનમા ં આ ુ ં માણ સિવશષ ે હોય છે . ુ ના શર રમા ં ોટ ન બનાવવાની ર સીન પ ઓ યાને અટકાવી દ છે . તે લોહ ની નળ અને પાચનતં ની ના ુ ક વચાને કુશાન કર છે . સારવાર આપવાથી નવરને બચાવી શકાય છે . આથી લીવર અને કડનીમા ં સો આવી ય છે . પ ુ ચ ક સકનો તા કા લક સપ ં ક કર સારવાર નવરોને પાતળા પાણી વા ઝાડા થાય છે . કરાવવી આવ યક છે . સારવારમા ં ઝેરના મારણ ઘણી વખત ઝાડામા ં લોહ પણ જોવા મળે છે . તર ક સોડ યમ થાયોસ ફટ અને સોડ યમ નવર ને પેટમા ં ુ ખાવો થાય છે . સારવારના ૃ ુ પણ પામે છે . આવા નાઈ ાઈટનો ઉપયોગ કરવામા ં આવે છે . ૪ થી ૮ અભાવે નવર લીટર ઠંડા પાણીમા ં ૨ થી ૪ લીટર િવનેગાર નવરને બચાવવા માટ ુ લાબ આપવો ના (સરકો) િમ કર ગાયને પીવડાવી શકાય છે . માટ િવલાયતી મી ુ ં મે નેિશયમ સ ફટ તર ક ુ વારની મ રજકો પણ બ ૂ જ પોષણ મ ઓળખાય છે તેનો ઉપયોગ કર શકાય. આ ં કોલસાની કૂ ને પાણીમા ં ભેળવી ુ ાલનમા ં ઉપરાત ઘાસચારો છે . તેનો ઉપયોગ પણ પ પ આપવાથી ઝે ર અસર િનવાર શકાય છે . બહોળા માણમા ં થાય છે . થમ વાઢનો રજકો ં ક કર સારવાર અથવા અ ય ુ મળો ઘાસચારો ખાવાથી જ તા કા લક પ ુ ચ ક સકનો સપ રજકાનો મીણો ચડ છે . રજકામા ં સેપોનીન નામ ુ ં કરાવવી હતાવહ છે . ુ ી હોજર મા ં ુ મા ં ક પીલાવાળા બટટામા ં ઝેર ત વ હોય છે . આ સેપોનીન પ ન બટટાના ણ પાચન દરિમયાન ઉ પ થતા ં ગેસ સાથે ભળ સોલેનીન નામનો ઝેર પદાથ હોય છે . જો જઈ ફ ણ બનાવે છે . થી ગેસ હોજર માથી ટો ખોરાકમા ં ૫૦% થી વ ુ આવો ભાગ લેવામા ં આવે ુ ને પડ શકતો નથી અને પેટમા ં ગેસનો ભરાવો થાય તો ઝેર અસર જોવા મળે છે . તેનાથી પ ઓ છે ને આપણે આફરો કહ એ છ એ. નવર ુ ં આફરો ચડ છે . નવરોના મોઢા અને પગ પર ડા ુ ં પડ ું લી ય છે . તેને ટકોરતા ઢોલ વો ફો લા જોવા મળે છે . અપચો થાય છે . અને જો અવાજ આવે છે . નવરને ાસ લેવામા ં તકલીફ ખોરાકમાથ ં ી બટટા ૂ ર કરવામા ં ન આવે તો ૃ ુ ુ ુ ં રાખે છે . જો પણ થાય છે . પડ છે . ભ બહાર કાઢ મા ં તા કા લક સારવાર આપવામા ં ન આવે તો મકાઈ પ ુ ઘાસચારામા ં અગ ય ુ ં થાન નવર ૃ ુ પણ પામે છે . ૨૫૦ થી ૩૦૦ િમલી ધરાવે છે . ંક ૂ ા સમયમા ં વ ુ ૃ ધરાવતો મગફળ ના તેલમા ં ૩૦ થી ૫૦ િમલી ટપનટાઈન ઘાસચારો હોવાથી ખે તો ૂ એને ઘાસચારા માટ ુ ા ારા તેલ મોઢા ં વડ આપવાથી અથવા ક લ પસદ ં કર છે . મકાઈમા ં નાઈ ટ નામ ુ ં ઝેર ત વ સી ું પેટમા ં રડવાથી રાહત થાય છે . તેમજ ડાબા હોય છે . તેનાથી નાઈ ટ પોઈઝન ગ થવાની ુ ા ારા કા ું પાડ , ગેસનો પડખે ોકર ક લ શ તાઓ રહલી છે . વ ુ પડતા રાસાય ણક ભરવો ૂ ર કર શકાય છે . ારય નવરોને ખાતરનો ઉપયોગ, પાણીની ખેચ, વહલી કાપણી ુ ા ામા ં રજકો પહલી વખત એકદમ વ મ વગેરથી નાઈ ટ ુ ં માણ વધી ય છે . આ ખવડાવવો નહ . ધીમે ધીમે રજકા ુ ં માણ તેના ઉપરાત ં ચોમાસામા ં લાબ ં ા વરસાદ-વાદળછા ું ખોરાકમા ં વધાર ું તેમજ તેની સાથે ુ ુ ઘાસ પણ વાતાવરણ અને ય ૂ કાશના અભાવથી પણ આપ ું આમ કરવાથી ઝેર અસર િનવાર શકાય ઘાસચારા અને વન પિતમા ં નાઈ ટ ુ ં માણ
છે ॰
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
વધી
ય છે . આ ઝેરની અસર તા કા લક થાય
www.hindi.krishijagran.com
54
ુ પ આરો ય પર હાિનકારક અસરો
છે . પ ુ શર રમા ં નાઈ ટ ુ ં નાઈ ાઇટમા ં પાત ં ર થાય છે . નાઈ ટ કરતા ં ૧૦ ગ ું ઝેર છે . આ ં ઝેર અસરથી શર રમા ં ઑ સીજન ુ ં વહન બધ થઈ ય છે . ા છો ાસ વધી ય છે . શર રમા ં તાણ આવે છે અને એકાદ કલાકમા ં નવર ૃ ુ પામે છે . આ ઝેર અસર અટકાવવા, વરસાદમા ં પકવલ ે ઘાસ ખવડાવ ું નહ . ખોરાકમા ં લીલા ુ ાણ ઘાસચારા સાથે ૂ ુ ંઘાસ પણ આપ .ું પ દ અને મીનરલ મી ર આપવાથી ઝેરની અસર ઘટાડ શકાય છે . ં ાતી) એક જગ ં લી છોડ છે . લે ટના કમેરા (ગધ ે ા પાળા ઉપર ર તાની કનાર ક ખેતરના શઢ ઊગી નીકળે છે . સાબરકાઠ ં ા જ લાના મેઘરજ, ર લાવાડા, વડા િવ તારમા ં લે ટના પોઇઝન ગના ક સાઓ જોવા મળે છે . સામા ય ુ જ ખરાબ હોય છે ર તે આ વન પિતની ગધ ં બ એટલે નવર ખાવાનો યાસ કર ું નથી. પરં ુ ુ કાળ, ખોરાકનો અભાવ વગેર અછત, ુ સજ ં ોગોમા ં પ ઓ આનો ઉપયોગ કર છે અને ઝેર અસરનો ભોગ બનતા હોય છે . લે ટનાના પાદ ં ડામા ં લે ટાડ ન નામ ુ ં ઝેર ત વ હોય છે . ય ૃત ઉપર અવળ અસર કર છે . ય ૃતમાથ ં ી ઉપ થતા િપ નો ાવ અટક ય છે . િપ ાશયની નળ મા ં અવરોધ ઊભો થાય છે . નવરોમા ં પીળ યા વા લ ણો જોવા મળે છે . શર રની ચામડ વી ક ખ, કાન અને નાકની આ ુ બા ુ ની વચા કુાઈ ય છે અને ખર પડ છે . નવર ખોરાક લેવા ુ ં બધ ં કર છે . અપચો થાય છે . આવા નવરોને તા કા લક ુ લાબ આપવો જોઈએ. કોલસાની કૂ પાણી સાથે િમ કર આપવી જોઈએ. નવરોને તડકામાથી ૂ ર કર છાયડો આપવો થી કર ને ચામડ ની બળતરા અને પીડામા ં રાહત મળે . ન કના પા ુ ચ ક સકને બોલાવી તા કાલીક સારવાર કરાવવી. ડૉ. હતેશ પટલ, ડૉ.વૈદહ સરવૈયા, ડૉ.ર નદ પ િસઘ, ડૉ.ભાગવી પટલ અને ડૉ.શૈલેષ મોદ
ાણી ઔષધશા
અને િવષશા
િવભાગ,
ુ પ ુ ચ ક સા અને પ પાલન મહાિવ ાલય, સ.દા.ં .ૃ .,ુ સરદાર િષનગર. ૃ
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
www.malayalam.krishijagran.com
Dominic Dominic
KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records
Chander Mohan +9891334429 Chandra Mohan +9891334429
cmohan@krishijagran.com cmohan@krishijagran.com
bcbiswas@krishijagran.com bcbiswas@krishijagran.com Dr. Mahendra Pal +91‐9426 085 328 mahendra@krishijagran.com Dr. Mahendra Pal +91‐9426 085 328 mahendra@krishijagran.com
paritosh@krishijagran.com paritosh@krishijagran.com Balaswamy Balaswamy Sreeja S. Nair Sreeja S. Nair
+91‐9182 674 010 balaswamy@krishijagran.com +91‐9182 674 010 balaswamy@krishijagran.com +91‐7356 603 963 sreeja@krishijagran.com +91‐7356 603 963 sreeja@krishijagran.com
Karthika
+91‐7356 603 963
Karthika
Monika Mandal
ANKU YADAV 9999743660 anku@krishijagran.com
karthika@krishijagran.com
+91‐7356 603 963
+91‐9891 755 566
AAYESHA KHAN 9891886680 aayesha@krishijagran.com
karthika@krishijagran.com
monika@krishijagran.com
9999147833 rinki@krishijagran.com
sandip@krishijagran.com sandip@krishijagran.com
Neha Rani HR NehaShukla Rani Mahima
+91‐9891 724 466
neha@krishijagran.com
+91‐9891 724 466 neha@krishijagran.com +91‐9891 123 772 mahima@krishijagran.com
amrish@krishijagran.com Amrish amrish@krishijagran.com Amrish NouNou yal yal Nasim Ansari +91‐9891 nasim@krishijagran.com Nasim Ansari +91‐9891 899 899 197 197nasim@krishijagran.com
prashant@krishijagran.com prashant@krishijagran.com
Tarun Thakur : : Tarun Thakur
SURESH KUMAR KONANKI 8121388388 kskumar@krishijagran.com
pawan@krishijagran.com pawan@krishijagran.com nupur@krishijagran.com nupur@krishijagran.com +91‐9891 614 614 614 614tarun@krishijagran.com tarun@krishijagran.com +91‐9891
22 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership
Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com
Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com
, Jobs@krishijagran.com HEAD OFFICE 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi-110016 | M: 9313301029, E: info@krishijagran.com | Web: www.krishijagran.com
Manoj Kumar
8588 998 437
manoj@krishijagran.com
Sujit
9891 755 566
sujit@krishijagran.com
265, Netaji colony, kolkata (Near Baranagar thana, BT Road, opposite to Netaji colony high school and Beenapani Club) Kolkata-700090 Email : bengali@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com Web : www.krishijagran.com
hindi@krishijagran.com
CHENNAI 126/329, 2nd Floor, Arcot Road, Kodambakkam Chennai, Tamil Nadu - 600024 Mobile. 9841502660
58
hkrþV¤
{krMkf ¼rð»ÞV¤
ykuøkMx
2017
ík{u Mkt M kkhef ðkíkku L ku ¼q ÷ eLku ykæÞkÂí{f «ð]r¥kyku{kt Mkk{u÷ hnuþku. Ÿze ®[íkLk þÂõík ík{khku {kLkrMkf ¼kh n¤ðku fhþu. çkku÷ðk{kt MktÞ{ hk¾ðkÚke fkuE VkÞËku Lkne hnu.
íkLk-{LkÚke «MkÒkíkk yLkw ¼ ðþku . MkkðosrLkf SðLk{kt Þþ yLku feŠík {¤þu. ÔÞkÃkkhe ÔÞkÃkkh{kt rðfkMk fhe þfþu. ¼køkeËkheÚke ÷k¼ Úkþu.
MðkMÚÞ W¥k{ hnuþu. fkÞkuo{kt ÷k¼ yLku Þþ {¤þu. ðkík[eík Ëhr{ÞkLk ¢kuÄ Ãkh fkçkq hk¾ðku yLku ðkrý MktÞr{ík hk¾ku. ÄLkLke «kró Úkþu. «ríkMÃkŠÄÞku Ãkh rðsÞ {¤þu.
ykfÂM{f ¾[o ÚkðkLke Mkt¼kðLkk Au. «u{esLkku ðå[u ðkË-rððkË ÚkðkLke Mkt¼kðLkk Au. rðÃkheík ®÷økeÞ Ãkkºkku íkhVÚke ykf»koý Mktfx ÷kðe þfu Au, {kxu æÞkLk hk¾ku.
s{eLk, {fkLk yLku ðknLkLke ¾heËËkhe fu íkuLkk ËMíkkðus MkkÚku òuzkÞu÷k fkÞo {kxu yLkwfq¤ Mk{Þ Lknª {¤u. Lkfkhkí{f rð[khkuÚke níkkþk ÃkuËk Úkþu. s¤kþÞ ¾íkhLkkf Mkkrçkík ÚkE þfu Au.
r{ºkku yLku MLkunesLkku MkkÚku {w÷kfkík Úkþu.øknLk hnMÞ rðãk «íÞu ykf»koý hnuþu yLku íku{k rMkØe {¤þu. rðhkuÄeÞku yLku «ríkMÃkÄofkuLkku {sçkqíkÃkýu Mkk{Lkku fhðku.
rçkLksYhe ¾[o Úkþu. MðkMÚÞ ¾hkçk hnuþu. {Lk{kt ø÷krLk hnuþu. yLkiríkf «ð]r¥kLke íkhV ð¤þku Lknª, økýuþS Mk÷kn ykÃkþu.
{ºkku fu MLkunesLkku íkhVÚke ík{Lku WÃknkh {¤þu . r«ÞsLk MkkÚku {w ÷ kfkík{kt MkV¤íkk {¤þu. Lkfkhkí{f rð[khkuÚke níkkþk ÃkuËk Úkþu.
ík{khe ðkýe yLku ÔÞðnkh ÍøkzkLkwt fkhý çkLke þfu Au. Ëw½oxÚke çk[ku. rçk{khe ÃkkA¤ ÄLk ¾[o Úkþu. yËk÷íke fk{fks{kt MkkðÄkLke hk¾ku. ÔÞÚkoLkk fkÞkuo{kt ík{khe þÂõík ¾[o Úkþu.
rððknkuíMkwf ÔÞÂõíkLke ðiðkrnf Mk{MÞk LkSðk «ÞíLkÚke Wfu ÷ e þfkþu . ÔÞkÃkkheykuLku ÔÞkÃkkh-fk{ ÄtÄk{kt íkÚkk Lkkufheðk¤kLku Lkkufhe{kt ykðf{kt ð]rØ Úkþu. øk]nMÚkSðLk{kt ykLktË Úkþu.
Mkhfkhe fkÞo fkuE Ãký «fkhLkk rðæLkku ðøkh Ãkqýo Úkþu. Wå[ ÃkËku Ãkh ÔÞðnkh MknÞkuøkÃkqýo hnuþu. MðkMÚÞ s¤ðkE hnuþu, {kLkrMkf heíku MVqŠíkLkku ynuMkkMk fhþku. çkZíke yLku ÄLk «króLkk Þkuøk Au.
þheh{kt MkwMíke yLku ÚkkfLkku yLkw¼ð Úkþu. fkÞo Ãkqýo Lk ÚkðkLkk Mktòuøkku{kt níkkþk Mkòoþu. ¼køÞ MkkÚk Lk ykÃkíkw nkuðkLkku ynuMkkMk Úkþu. ykurVMk{kt yrÄfkheyku MkkÚku Mkt¼k¤eLku fkÞo fhðwt.
f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
www.krishijagran.com
60
ખેલ
®÷øk rððkË ®[íkksLkf LkÚke: Ëwíke [tË rËøøks Vhkoxk Äkðf Ëwíke [tËLkku sqLkku ¼k híkLke ®÷øk rððkË ykøkk{e 22{e yurþÞkLk yuÚk÷uxeõMk [uÂBÃkÞLkrþÃk yøkkW Vhe MkòoÞku Au. òufu Ëwíkeyu ®[íkksLkf Lknª nkuðkLkwt fÌkwt níkwt.íku ÃkkuíkkLkwt æÞkLk yíÞkhu [uÂBÃkÞLkþeÃk{kt ÷økkðe hne Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk rððkËLku ÷eÄu ð»ko 2015 íku{Lkk {kxu Ëw¼koøÞÃkqýo hÌkwt níkwt. íku{ýu ÃkkuíkkLku çknkh fkZðk yLku ð»ko 2016{kt yLkuf h{íkku{kt ¼køk ÷uðk MkkÚku yLkuf ÃkËf SíÞk níkk. yktíkhhk»xÙeÞ yuÚk÷uxeõMk {nkMkt½Lkk yæÞûk MkuçkkÂMxÞLk fkuyu sýkÔÞwt níkwt fu Ëwíke yk h{íkku{kt rnMMkku ÷E þfu Au.
hLk ykWxLke ½xLkkLkwt Ëw¾ ûkrýf níkwt : Ãktzâk
hkuLkkÕzku Ãkh 1.47 fhkuz Þwhku fh MktçktrÄík Auíkh®ÃkzeLkku ykhkuÃk
Mkk{uLke [uÂBÃkÞLk xÙuVe 2017Lke ÃkkrfMíkkLk VkÞLk÷{kt nkŠËf ÃktzâkLku hLk ykWx fhkððku íku fkuE yk½kíkÚke f{ Lk níkwt. økwMMkku Ëþkoðe Ãktzâk Ãkuður÷ÞLk Ãkhík sE hÌkku níkku. Ãktzâk hLk ykWx ÚkÞku íÞkhu MkkÁt çkuxªøk fhe hÌkku níkku. yk ÂMÚkrík{kt hLk ykWx Úkðwt íku ½xLkkÚke íku Lkkhks níkku. ykþhu 20 rËðMk çkkË yk ½xLkk ytøku íkuýu ÃkkuíkkLkk rð[kh hsq fÞko níkk. íkuLkwt {kLkðwt níkwt fu ÃkkrfMíkkLk Mkk{u hLk ykWx ÚkÞk çkkË íkuLku ½ýku økwMMkku ykÔÞku níkku.íkuýu sýkÔÞwt níkwt fu yk ½xLkkÚke ÚkÞu÷k Ëw¾{ktÚke çknkh ykððk{kt ðÄkhu Mk{Þ ÷køÞku Lk níkku. ¾Á fnwt íku yuf ûkrýf økwMMkku níkku. f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
kusfu rhÞ÷ {uzÙez Vqxçkku÷ õ÷çkLkk MÃkuLk{ktMxkh yr¼Þ ¾u÷kze r¢MxeÞkLkku hkuLkkÕzku Ãkh Ëkuz fhkuz zku÷h fhíkk ðÄkhu fhðuhk ytøku Auíkh®Ãkze fhðkLkku ykhkuÃk ÷køÞku Au. íkuLkk Ãkh 2011 Úke 2014 ðå[u 1.47 fhkuz Þwhku (1.3 fhkuz ÃkkWLz, 1.6 fhkuz zku÷h)Lke Auík®ÃkzeLkku ykhkuÃk ÷køÞku Au. rðïLkk MkkiÚke {kU½k Vqxçkku÷ ¾u÷kze hkuLkkÕzkuyu yøkkW sýkÔÞwt níkwt fu íkuLku fh [wfðýe çkkçkík{kt fkuE s «fkhLke íkÃkkMkLku ÷E ðktÄku LkÚke. fkhý fu íkuLke ÃkkMku AwÃkkððk suðwt ftE s LkÚke. økík ð»ko rzMkuBçkh{kt ÷ef ÚkÞu÷k ËMíkkðuòu{kt yk çkkçkík Mkk{u ykðe níke fu hkuLkkÕzkuyu ÃkkuíkkLke f{kýe{kt fh [wfðýeLku Lksh ytËks fhu÷ níke. òufu Ãkwíkoøkk÷e ¾u÷kzeyu yk ykhkuÃkLku Lkfkhe ËeÄk níkk. www.hindi.krishijagran.com
62
hksLkerík
rðÃkûke ˤkuyu WÃkhk»xÙÃkrík ÃkË {kxu økkuÃkk÷ fw»ý økktÄeLkwt Lkk{ hsq fÞwO
hk
»xÙÃkrík [qtxýe{kt {¤u÷e nkhÚke Mkçkf ÷E 18 rðÃkûke ˤkuyu Mkn{íke MkkÚku {nkí{k økktÄeLkk Ãkkiºk økkuÃkk÷ f]»ý økktÄeLku WÃkhk»xÙÃkrík ÃkË {kxu rðÃkûkLkk MktÞwõík W{uËðkh çkLkkððkLke ònuhkík fhe Au. yk rLkýoÞ çkkË WÃkhk»xÙÃkrík [qtxýe{kt Mkhfkh yLku rðÃkûk ðå[u Mkn{ríkLke Mkt¼kðLkk ¾ík{ ÚkE økE Au.yøkkW fkUøkúuMkLku çkkË fhíkk rðÃkûke ˤkuyu WÃkhk»xÙÃkrík íkhefu økkuÃkk÷ økktÄeLkk Lkk{ Ãkh Mkn{rík çkLkkððkLkku «ÞíLk fÞkuo níkku. yk rLkýoÞ{kt suzeÞw Ãký Mkk{u÷ níkku.
yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu WÃkhk»xÙÃkrík [qtxýe Ãkkt[ ykuøkMxLkk hkus ÚkkÞ Au. fkUøkúuMkLkk yæÞûk MkkurLkÞk økktÄeLke ykøkuðkLke{kt MktMkË ¼ðLk ÃkrhMkh{kt rðÃkûke LkuíkkykuLke çkuXf{kt WÃkhk»xÙÃkrík
ÃkËLkk W{uËðkh Lk¬e fÞko Au. økkuÃkk÷ økktÄeLkwt Lkk{ Lk¬e fhðk{kt {kºk 15 r{rLkxLkku Mk{Þ ÷køÞku níkku fkhý fu íku WÃkhktík fkuE yLÞ [nuhk Ãkh [[ko ÚkE níke. yk{ økktÄeSLkk MktçktÄ{kt fkUøkúuMk Ãký Mkkhe hne Au yLku Mkt«øk-1 Mkhfkhu Ãkrù{ çktøkk¤Lkk hkßÞÃkk÷ çkLkkÔÞk níkk.
ð»ko 2019Lke [qtxýe {kuËe {kxu {kuËe Mkhfkh{kt ykí{rðïkMkLkwt Mktfx: ÃkzfkhYÃk çkLkþu: ßÞkuríkhkrËíÞ ®MkrÄÞk {Lk{kunLk rMktn
¼q
íkÃkwðo ðzk«ÄkLk {Lk{kunLk rMktnu sýkÔÞwt níkwt fu ðíko{kLk Mkhfkh{kt ykí{rðïkMkLkwt Mktfx Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeyu ËuþðkMkeykuLku ykïkMkLk ykÃkðw òuEyu fu íkuyku ykÃkýe ¼÷kE {kxu fk{ fhe hÌkk Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ÷kufkuLku Mkhfkh Ãkh fkuE rðïkMk hÌkku LkÚke. Mkhfkh{kt ykí{rðïkMkLkwt Mktfx Au.
{Lk{kunLk ®Mknu økki{kMk rððkË íkÚkk rçkMknzk fktzLku ÷E {kuËeLke [qÃkfeËe ytøku rLkþkLk MkkæÞwt níkwt. ykÃkýk Ëuþ{kt ðzk«ÄkLkLkk Lkiík]íð{kt WB{eË Ëþkoððk{kt ykðu Au. òufu {kuËeyu õÞkhuÞ ftEf fÌkwt Lknª. økki{kMkLku ÷økíkku rððkË nkuÞ fu {ws^VhLkøkhLke ½xLkk fu yLÞ fkuE ½xLkk. íkuyku nt{uþk [qÃk hÌkk Au. òufu, MkhfkhLke xªfk fhðk Aíkkt ®Mknu fÌkwt níkwt fu {kuËe {kxu yk yuf {kuxe íkf Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu MkkÚkof Mkhfkh yLku çkwrØ{kLk Lkiík]íðLke Mkk{u yLku f Mkt ¼ kðLkk nku Þ Au . yÚkoÔÞðMÚkkLku ÷E ðÄkhu Mkkhe ÔÞðMÚkk fhe þfkÞ Au. íkuyku Mkk{kSf íkýkðLku fkçkw{kt hk¾e þfu Au. f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
fkU
økúuMk Lkuíkk ßÞkuríkhkrËíÞ ®MkrÄÞkyu {kuxw rLkðuËLk ykÃÞwt Au. íku{ýu fÌkwt níkwt fu fkUøkúuMk WÃkkæÞûk hknw÷ økktÄe ð»ko 2019Lke ÷kufMk¼k [qtxýe{kt rðÃkûkLkku [nuhku nþu. fkUøkúuMk WÃkkæÞûk hknw÷ økktÄeLku ykuõxkuçkh{kt MktøkXLkkí{f [wtxýe «r¢Þk Ãkqýo ÚkÞk çkkË Ãkkxeo «{w¾ íkhefu çkZíke ykÃke þfu Au. ®MkrÄÞkyu Ëkðku fÞkuo níkku fu LkhuLÿ {kuËe MkhfkhLku ykøkk{e [qtxýe{kt nkhLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzþu, su heíku yx÷ rçknkhe ðksÃku Þ eLkk ðzÃký{kt yu L kzeyu L ku ð»ko 2004{kt EÂLzÞk MkkE®LkøkLkwt Mkqºk çkw÷tË fhe Mk¥kk økw{kðe níke.
®MkrÄÞkyu sýkÔÞwt níkwt fu fkUøkúuMku yk {kxu MkkÚku {¤eLku fk{ fhðwt Ãkzþu. {Lku ÷køku Au fu íku {níðÃkqýo çkkçkík Au fu ykÃkýu ykÃkýk fkÞoLku MkkÚku {¤eLku fheyu yLku ykøk¤ ðÄeyu. ík{k{ hkßÞkuLke [qtxýe{kt ð»ko 2019Lke ÷kufMk¼k [qtxýe {kxu yuf MÃkü hýLkerík MkkÚku ykøk¤ ðÄe [k÷ðwt skuEyu. yk yøkkW Ãký yk {kxu yxf¤ku ÷økkððk{kt ykðe hne Au fu hknw÷ økktÄe íku{Lke {kíkk MkkurLkÞk økktÄeLkku nkuÆku Mkt¼k¤ðku òuEyu fu Lknª. MkkurLkÞk økktÄeLke rçk{kheLku ÷eÄu ÃkkxeoLku Mk{Þ ykÃke þfíkk LkÚke. www.malayalam.krishijagran.com
MkçM¢kEçk fhku f]r»k òøkhý yLku yuøkúefÕ[h ðÕzo Mkk{rÞf ¼khík{kt MkkiÚke ðÄkhu «Mkkheík f]r»k ykÄkrhík Ãkkrhðkhef Mkk{rÞf, ËuþLke MkkiÚke ÷kufr«Þ yLku «ríkrcík Mkk{rÞf r÷Bfk çkwf ykuV hufkuzo{kt MÚkkLk ÃkkBÞw Au. ¼khíkLke yuf{kºk Mkk{krÞf su 12 ¼k»kk{kt «fkrþík ÚkkÞ Au, 23 MktMfhýku {khVíku 22 sux÷k hkßÞku{kt ÃknkU[ Ähkðu Au. Mkk{rÞfLkk fw÷ ðkt[fkuLke MktÏÞk yuf fhkuz fhíkk ðÄkhu Au. ytøkúuS,rnLËe, økwshkíke, Ãktòçke,{hkXe, fÒkz, íku÷wøkw, çktøkk¤e, yMk{e, WrzÞk, íkr{÷ íkÚkk {÷Þk÷{ ¼k»kk{kt yuf MkkÚku íku «fkrþík ÚkkÞ Au. f]r»k òøkhý-MkÇÞÃkË {kxu ÷ðks{ Ëh yuf Lkf÷Lke ®f{ík-YrÃkÞk 35
MkËMÞíkk 1ð»ko 2ð»ko 3ð»ko 5ð»ko 10 ð»ko ykSðLk MkÇÞÃkË 15 ð»ko
{qÕÞ(YrÃkÞk{kt)
ykf»kof Aqx {qÕÞ (YrÃkÞk{kt)
420@& 840@& 1]260@& 2]100@& 4]200@& 6]300@&
380@& 700@& 1]000@& 1]500@& 2]500@& 3]000@&
yuøkúefÕ[ ðÕzo-MkÇÞ ÃkËLkk Ëh «rík Lkf÷ {qÕÞ
MkËMÞíkk 1ð»ko 2ð»ko 3ð»ko 5ð»ko 10 ð»ko ykSðLk MkÇÞÃkË 15 ð»ko
{qÕÞ(YrÃkÞk{kt)
ykf»kof Aqx {qÕÞ (YrÃkÞk{kt)
840@& 1]680@& 2]520@& 4]200@& 8]400@& 12]600@&
380@& 1]500@& 2]200@& 3]600@& 7]700@& 1]0000@&
Krishi Jagran Magazine Hindi Subscription (Rs. 50 Per Copy)
f]r»k òøkhý yLku yuøkúefÕ[h ðÕzo Mkk{rÞfLkk ykuLk÷kELk MkÇÞÃkË {kxu {w÷kfkík fhku. h p://subscrip on.krishijagran.com/
¾kíkkLke òýfkhe-Vuzh÷ çkuLf E 48, nkus ¾kMk {uLk {kfuox, Lkðe rËÕne-110016 ykEyuVyuMkMke-FDRL0001980 yu{ykEMkeykh: 110049032 [k÷w ¾kíkk ¢{ktf-19800200000836 Ãkuxeyu{ Lktçkh- 9654193353
Rate (Rs)
Year
Pay Now
One year
600/-
Two years
1200/-
980/-
Three years
1800/-
1300/-
Five years
3000/-
2000/-
Ten years
6000/-
3600/-
Lifetime (15 years)
9000/-
5000/-
500/-
fkÞko÷Þ: 60/9, ºkesu {k¤, ÞwMkwV MkhkÞ {kfuox, økúeLk Ãkkfo {uxÙku MxuþLk ÃkkMku, Lkðe rËÕne-110016 VkuLk-011-26511845, E{u÷- info@krishijagran.com
f]Ãkk fhe [uf/zeze/ {Lke ykuzoh f]r»k òøkhýLkk Lkk{ Ãkh Lke[u ykÃkðk{kt ykðu÷k MkhLkk{k Ãkh {kuf÷e ykÃkþku:fuh÷k fkÞko÷- yu 5, E÷Lkf{ økkzoLMk, ðuÕ÷kÞ{çk÷{, MkkMík{tøk÷{ ÃkkuMx ykurVMk, ríkYðLktíkÃkwh{-695010, VkuLk-4059009, E{u÷-malayalam@krishijagran.com fýkoxf fkÞko÷Þ- «Úk{ {k¤, 33/3, çkeyu{ {uLMkLk, økuœ÷knÕ÷e, MktsÞ Lkøkh {uELk hkuz, ykhyu{ðe MkufLz Mxus, çkUø÷kuh 560094, E-{uE÷:kannada@krishijagran.com íkkr{÷Lkkzw fkÞko÷Þ-128/329, çkesu {k¤, yfox hkuz, fkuz{çkf{, [uÒkkE-600024, VkuLk-600024, VkuLk-044-48552070, E{u÷-tamil@krishijagran.com Ãkrù{ çktøkk¤ fkÞko÷Þ- 265, LkuíkkS fku÷kuLke, fku÷fkíkk-700090, E{u÷-bengali@krishijagran.com ykMkk{ fkÞko÷Þ- 65, sÃkkuheøkkuøk,rçkfh{Ãkwh, rzMkÃkwh-781005, E{u÷- assamese@krishijagran.com rçknkh fkÞko÷Þ- yuV-29, Ãkw»Ãkktsr÷ fkuBÃ÷uûk, «Úk{ {k¤, yuMk.fu.Ãkwhe [ufÃkkuMx Mkk{u, çkku®høk hkuz, ÃkxLkk-800001, E{u÷-hindi@krishijagran.com
64
rMkLku{k
MktËeÃk yLku ®Ãkfe Vhkh {kt MkkÚku fk{ fhLkkh yswoLkfÃkwh E þfòËu yLku Ãkrhýerík [kuÃkzk rËçkkfh çkuLkSoLke rÚkú÷h rVÕ{ MktrËÃk yLku ®Ãkfe Vhkh{kt MkkÚku fk{ fhþu. «kuzõþLk nkWMk Þþhks rVÕBMku yrÄfkhef heíku ÃkkuíkkLkk xTðex Ãkus Ãkh íkuLke ònuhkík fhe Au. ¾kMk ðkík yu Au fu çkÒkuyu ÞþhksÚke s ÃkkuíkkLke fkhrfËeoLke þYykík fhe níke. rËçkkfhu ÃkkuíkkLke yk Lkðk «kusuõx ÷økkðu÷ Au. yk fÚkkLku òuðk {kxu {Lku çkÄw ¼q÷ðw Ãkzâwt su nwt yøkkW òýíkku níkku. yk yuf yuðk òuzkLke fnkLke Au su yuf-çkeò ðøkh hne þfu Lknª. yk rVÕ{ çku y÷øk-y÷øk rðï{kt hnuíkk ÷kufkuLke nþu. xqtf Mk{Þ{kt rVÕ{Lkwt þqxªøk þY Úkþu.
sçk nuhe {ux Mkus÷
ÃkkuíkkLke rVÕ{ ßÞkhu nuhe {ux Mkus÷Lkk «{kuþLk{kt ÔÞMík þknÁ¾¾kLkLke Au. EÂBíkÞks y÷e îkhk rLkËuorþík yk rVÕ{{kt yLkw~fk þ{ko {wÏÞ ¼qr{fk{kt nþu. þknÁ¾ yLku yLkw~fkLke yk ºkeS rVÕ{ nþu.íku yøkkW çkÒku hçkLku çkLkkËe òuze yLku sçk íkf ni òLk{kt MkkÚku òuðk {éÞk níkk. yk{ íkku çkÒku xqtf Mk{Þ{kt yu÷.hkÞLke rVÕ{{kt MkkÚku Ëu¾kþu. yk rVÕ{{kt ®føk ¾kLk n®hËh ®Mkn Lkunhk yLku yLkw~fk Mkus÷ Lkk{Lke AkufheLke ¼qr{fk{kt ykðþu. yk rVÕ{ 4 ykuøkMxLkk hkus rMkLku{k½hku{kt rh÷es Úkþu.
òufu yk rVÕ{ rððkËku{kt ½uhkE Au, Ãkhtíkw þknÁ¾u yu ík{k{ rððkËLku Lkfkhe ËeÄk Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu rVÕ{{kt ftE Ãký ykÃkr¥ksLkf Lk nkuðkLkwt ykïkMkLk ykÃkðk{kt ykÔÞwt Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu MkuLMkh çkkuzuo rVÕ{Lkk «ku{ku{kt çkku÷ðk{kt ykðu÷k yuf þçË Ãkh ykÃkr¥k Ëþkoððk{kt ykðe níke.nðu òuðkLkwt hnuþu fu ¾hu¾h rVÕ{{kt ftEf ykÃkr¥ksLkf Au yÚkðk Lknet íku rVÕ{Lkk «{kuþLk {kxu yÃkLkkððk{kt ykðíkk y¾íkhk fu suLkk Ãkh rVÕ{ MkkÚku òuzkÞu÷k ÷kufku WÃkÞkuøk fhu Au. yk rVÕ{ rh÷es ÚkÞk çkkË s yk ytøku {krníke {¤þu. f]r»k òøkhý ykuøkMx 2017
www.krishijagran.com
f]r»k òøkhý f o k » f k y { ELkk
rfMkkLk fkzo VVIF
KRISHI JAGRAN
CHAMKOUR SINGH KJ/01/2017
f]r»k òøkhý "rfMkkLk fkzo" Úke {u¤ðku yuf ÷k¾ MkwÄeLkku yfM{kík ðe{ku yLku ¼khu Aqx MkkÚku yLÞ ½ýk ELkk{ku
· 1 ÷k¾Lkku yfM{kík rð{ku · f]r»k WíÃkkËLkku Ãkh Aqx
ÃkMktË fhku ÃkkuíkkLkwt fkzo Important Kisan Card
(IKC)
· f]r»k WÃkfhýku Ãkh Aqx
Important Farmer Card
· f]r»k rð¼køk{kt «økríkþe÷ ¾uzqíkkuLkk
Very Important Kisan Card
(VIKC)
Very Important Farmer Card
(VIFC)
Lkk{ yLku íkMðeh
(IFC)
Very Very Important Kisan Card
(VVIKC)
Very Very Important Farmer Card
(VVIFC)
22 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership
Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com
Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com
info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com
Publised on 25th & Posted on 27th & 28th at NDPSO of Every Month RNI NO. DELGUJ/2014/54893 Postal Reg. No. DL-SW-01/4181/17-19