Gujarati Magazine December 2017 by Krishi Jagran

ISSN 2455-1082

¾uzqíkkuLkk rníkfkhe,Ëuþ¼h{kt ÃknkU[ y{khe Krishi Jagran - Gujarati

Year 4

www.krishijagran.com

Issue 12 December 2017 Rs. 35/-

+91 9891 405 403 KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records

JG:5lT GF ZMU lGI\+6DF\ ZF;FIl6S NJFVM G\] DCtJ

COMMITTED TO BETTER ENERGY

ík{khk xÙuõxhLkk fkÞoËu¾kð yLku WíÃkkËfíkkLku ðÄkhku ykÄwrLkf sLkhuþLk xÙuõxh {kxu ÞwrLkf fkçkoLk yuhuMx Vku{wo÷k MkkÚku ¾kMk heíku h[u÷u, xkux÷ xÙuõxuøkúe yÕxÙk ©uc yurLsLk ÃkVkuo{LMkLku MkwrLkrùík fhu Au, su {w~fu÷ ÂMÚkrík{kt Ãký, ©uc ûk{íkk «ËkLk fhu Au. Wå[ fkÞoûk{íkk MkkÚku ík{khe ykuE÷ çkË÷ðkLkk ytíkhk÷Lku ÷tçkkðu Au, yk{ íku [ku¬Mk Mk{Þ Ëhr{ÞkLk ík{khe LkVkfkhfíkk «ËkLk fhþu.

www.total.co.in

www.facebook.com/TotalIndia

Energizing performance. Every day

lJØI;}lR

¼khíkLke yøkúýe Ãkkrhðkrhf {krMkf Mkk{rÞf

f]r»k Mk{k[kh...................... 08

Krishi Jagran - Gujarati | Year 4 | Issue 12 | December 2017 | Rs. 35/-

ðeÃke (yuMk.ykE)

rMkrLkÞh {uLkush (yuMk.ykE) xufrLkf÷ MktÃkkËf

: :

{kfuoxªøk nuz {uLkush sLk MktÃkfO MknkÞf MktÃkkËf

: : :

MkkurþÞ÷ {erzÞk nuz yuMkkurMkyux MktÃkkËf (MkkurMkþÞ÷ {erzÞk)

: :

rçknkh hkßÞ nuz : ðrhc Ãkºkfkh (MkkurþÞ÷ {erzÞk) : ðrhc Ãkºkfkh Ãkºkfkh rMkrLkÞh {uLkush

: : :

{kfuoxªøk ykrMkMxLx

«Mkkh nuz {uLkush «Mkkh ykrMkMxLx {uLkush

: : :

yufkWLxLx fkÞËkfeÞ Mk÷knfkh

: :

rzÍkE®Lkøk

ykurVMk ykrMkMxLx

dqy ist 68 Ph: 011-26511845, 26517923 Email: info@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

ft…Lke Mk{k[kh.................... 18 {¸9>>f>í>......................... 26 {¸9>>f>í>......................... 30 {¸9>>f>í>......................... 32 JG:5lT GF ZMU lGI\+6DF\ ..... 44 કળા ની

ુ મને આવરણ

......... 54

¾kLkk-¾òLkk..................... 59 hkrþV¤.......................... 62 ખેલ ............................ 64 in

fkÞofkhe MktÃkkËf

yu{.Mke.zkur{rLkf þkELke zkur{rLkf yu{.S.ðkMkLk zku.fu.xe.[tze hrðLÿ íkuðríkÞk yrsík ðe.ykh [tLÿ {kunLk híLkk {tshe n»ko fÃkqh zku.çke.Mke.rçkMkðkMk {nuLÿ Ãkk÷ (ðuçk MkkÞLMk) MktsÞfw{kh Vhnk ¾kLk Áçke siLk fkŠÚkfk çke.Ãke. yrLkfuík ®Mknk ©eò LkkÞh {kurLkfk {tz÷ Mktøkeíkk MkkuE MktËeÃk fw{kh Mk{eh ríkðkhe rhþð E{hkLk ¾kLk rð¼wrík LkkhkÞý fu.su.MkhLÞk Mkkhk ¾kLk {u½k þ{ko yVMkkLkk {r÷f [wtfe ¼qxeÞk ÃkqLk{ rðïf{ko ®hfe ÃkwLzeh ÷û{e ÃkkLzu nu{k þ{ko r«Þtfk {tzkðrhÞk ytfw ÞkËð rLkþktík xktf hknw÷ ®Mknk «þktík þ{ko VwhfkLk fwhuþe íkÁý ®Mkn MkwSík ÃkÃÃkw hkÞ ÃkðLk fw{kh íkÁý ®Mk½÷ ykh.yuLk.[kiçku yçËwMk Mk{Ë suBMk Úkku{Mk yu[.yuMk.yMk{wrËLk yÕfk økwók Þkuøkuþ fw{kh LkMke{ ytMkkhe yíkw÷ çkkÚk{ ËuðuLÿ ®Mkn søkËeþ òLkk hrðLÿ òLkk {Lkkus

: :

MkBÃkkËf rLkËuþf

Krishi Jagran Kisan Club 9891405403 Subscribe

KRISHI JAGRAN MAGAZINE

Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Bengali, Telugu,Assamese, Odia, Tamil, Malayalam & English Nishant Taak 9953756433, 9891339440 laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- MkWfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA

www.krishijagran.com

Ãkkf yðþu»k: Mk{MÞk Lknª ÷k¼ËkÞf Mk{kÄkLk

¾u

zqík ÃkkuíkkLkk ¾uíkh{kt Ãkkf Wøkkzðk {kxu Mk¾ík {nuLkík fhu Au Ãkhtíkw ßÞkhu ¾uzqíkLku fkuE Mk{MÞkLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au íkku íku Mk{Þu ¾uzqíkkuLku ¼khu {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au.y÷çkík yk{ ykË{eLke íkw÷Lkk{kt ¾uzqík ðÄkhu ÃkhuMkkLk nkuÞ Au. yk Mk{MÞk Au Ãkkf ðå[u hne síkk yðþu » kku L ku Mk¤økkðeLku Ëq h fhðk.íkuLkkÚke fux÷kf ÷kufkuLku ïkMk ÷uðk{kt {w~fu÷e Ãkzu Au. Mkhfkh Ãký yk Mk{MÞkLkwt Mkxef Mk{kÄkLk fhe þfíke LkÚke.Ãkhtíkw ËuþLkk yLkuf hkßÞku{kt Mkki fkuE òýu Au fu ËuþLkk y÷øky÷øk hkßÞku { kt yLku f «fkhLkk Ãkkf Wøkkzðk{kt ykðu Au, Ãkhtíkw fux÷kf ÃkkfkuLke fkÃkýe çkkË íkuLkk çkkfeLkk yðþu»k ¾uzqíkku Mk¤økkðe Lkkt¾u Au. yk Ãkkfku{kt {wÏÞíðu þuhze, [ku¾k,½ô, fÃkkMk yLku fXku¤ ðøkuhu Au. ÃkkfLkk yðþu»kLku Mk¤økkððk {kxu su Mk{MÞk Au íku Ãktòçk, nrhÞkýk, W¥kh«Ëuþ Mkrník ËuþLkk ÷øk¼øk ík{k{ «Ëuþku{kt Au. ¾uzqíkku îkhk ÃkkfLkk yðþu»kkuLku Mk¤økkððkÚke ÃkÞkoðhý Ãkh yMkh ÚkkÞ Au, íkuLkkÚke ðkíkkðhý «Ëqr»kík ÚkkÞ Au. nðu ßÞkhu Mk{økú rðï ø÷ku ç k÷ ðku ‹ {økLke Mk{MÞkLkk Wfu÷ {kxu {tÚkLk fhe hÌkwt Au íÞkhu yk Mk{MÞk Ãkh rð[kh fhðk{kt ykðu íku ykð~Þf çkkçkík Au. nðu yk çkkçkík Mkwr«{ fkuxo Mk{ûk Ãkzíkh Au. òufu yk Mk{MÞk {kxu {kºk ¾uzqíkkuLku s Ëkur»kík Xhkððk ÞkuøÞ LkÚke. y÷çkík íku

Mk{kÄkLk LkÚke. fkhý fu ¾uzqíkku nsw Ãký yk Mk{MÞkLku ÷E MktÃkqýoÃkýu òøk]ík LkÚke. òu ¾uzqíkku Lku òøk]ík fhðk{kt ykðu íkku yk Mk{MÞkLkwt Mk{kÄkLk ¾uzqíkku ÃkkMku hnu Au. yk Ãkkf yðþu»kkuLku Mk¤økkððkLku çkË÷u ¾uzqíkkuLku WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkÞ yÚkðk Ãkkf yðþu»kkuLku #ÄýLkk ç÷kuf çkLkkðeLku çkkuÞ÷MkoLku ðu[ký fhðwt òuEyu. ÄkLkLkk yðþu»kkuLku Mk¤økkððkLku çkË÷u ÃkþwykuLkk ½kMk[khkLkk fk{{kt ÷E þfkÞ Au. ½ôLkk ðu[ký fhkÞu÷ yðþu»kkuLku ¾uíkh{kt s y÷øk fhe íkuLku fkíkh MðYÃk{kt WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au, yk WÃkhktík ½kMk[khk{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðe þfu Au. ÃkAe íku þuhzeLkk Mkqfu÷k ÃkktËzkLku ¾uíkh{kt AkuzeLku {®Õ[øk MðYÃk{kt WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkÞ Au. íkuLkkÚke ¾uíkh{kt ®LkËý Ãkh Ãký rLkÞtºký fhe þfkÞ Au. ÃkkfLkk yðþu»kkuLku fBÃkkuMx çkLkkðeLku WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. yk Mk{MÞkLkku Mkk{Lkku fhe þfkÞ Au. yk Mk{MÞkLkku Wfu÷ {u¤ððk {kxu yLkuf ¾kLkøke ftÃkLkeLkk fuzqíkku yuðk f]r»k WÃkfhý yLku f]r»k ELkÃkwxTMk WÃk÷çÄ fhkðu Au fu su çk[u÷k yðþu»kLku fBÃkkuMx çkLkkðe WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkÞ Au. f]r»k ÞtºkkuLkk {kæÞ{Úke çkkfe hnu÷k yðþu»kkuLku ¾uíkh{kt s fkÃkeLku íkuLku {kxe{kt Ëkxe Ëuðk òuEyu, suÚke {kxeLke Ãkku»ký ûk{íkk ðÄe þfu Au. çkMk yuðe s heíku fux÷ef ¾kLkøke ftÃkLkeyku yLku hk»xÙeÞ sirðf ¾uíke fuLÿ økkSÞkçkkË îkhk íkiÞkh Mkwû{ SðkýwLkku WÃkÞkuøk fhðkÚke yðþu»kLku ¾uíkh{kt s fBÃkkuMx çkLkkðe þfkÞ Au. yk Mk{MÞkÚke {wÂõík {u¤ððk {kxu yuf E÷ks Au fu ¾uzqíkkuyu íkuLkk Mkk{kLkLkk rð»kÞ{kt òøk]ík çkLku. òu ¾uzqíkku yk rð»kÞ{kt òøk]ík Lkne t ÚkkÞ íkku yk Mk{MÞk ðÄkhu rðfx MðYÃk Äkhý fhe þfu Au. yk ÃkrhÂMÚkríkLku òuíkk yuLkSxe (LkuþLk÷ økúeLk xÙeçÞwLk÷)yu ¾uzqíkku îkhk Ãkkf yðþu»kkuLku Mk¤økkððk Ãkh ÃkuLkÕxe Ãký ÷økkðe þfu Au. íkuLkkÚke ÂMÚkrík Úkkuze rLkÞtºký{kt ykðe þfu Au. íkuLku MktÃkqýoÃkýu rLkÞtrºkík fhðk {kxu Mkhfkh yLÞ rðfÕÃkkuLku þkuÄe hne Au.

v V[DP;LP0MlDlGS Email: dominic@krishijagran.com

23 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

hindi.krishijagran.com

TOLL FREE SERVICE HOTLINE

mktsales@lubipumps.com

1800 419 3055 1800 3000 3055

f] r»k Mk{k[kh

EVfkuLku {éÞku {kuËeLkku MkkÚk

ÄkLk{tºke LkhuLÿ {kuËeyu ¾kíkhLkk WíÃkkËLk yLku {kfuoxªøk fhLkkhe ¼khíkeÞ Mknfkhe MktMÚkk EVfkuLkk fkÞkuoLke «Mktþk fhíkk yuðe ykþk Ëþkoðe níke fu íku ¾uzqíkkuLku Mkþõík fhðk {kxuLkk ÃkkuíkkLkk «ÞíLkkuLku Mkíkík ò¤ðe hk¾þu. yk MktËuþ LkhuLÿ {kuËeyu EVfkuLkk Mðýo sÞtíke «Mktøku MktMÚkkLkk [uh{uLk WËÞþtfh yðMÚkeLku {kufÕÞku níkku.

«ÄkLk{tºkeyu ÃkkuíkkLkk MktËuþ{kt sýkÔÞwt níkwt fu EVfku su heíku ¾uzqíkkuLku Mkþõík çkLkkðe hnu÷ Au íku «{kýu yuf «MktþLkeÞ Ãkøk÷w Au. ÞwrhÞkLkk fk¤k çkòhLku yxfkððk {kxu Mkhfkhu Lke{ ÷urÃkík ÞwrhÞk WÃk÷çÄ fhkðu÷ Au,su ÞkusLkkLku ÷eÄu EVfkuLkwt ¾kMk ÞkuøkËkLk hnu÷ Au, EVfkuLkk Mðýo sÞtíke fkÞo¢{ «Mktøku

ËuþLkk rðrðÄ þnuhku{kt ¾kMk ÞkuøkËkLk Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu Ëuþ{kt yk «fkhLkk f]r»k MkB{u÷LkkuLkw ykÞkusLk fhðk ÃkkA¤Lkku WÆuþ f]r»k{kt rzSx÷efhý, hkufz hrník ÷uðz Ëuðz, ¾kíkhLkku WÃkÞkuøk fhðk íkk÷e{ ðøkuhu «MktþrLkÞ Ãkøk÷k Au. ¾uzqíkkuLke ykðfLku çk{ýe fhðk ytøku ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeyu sýkÔÞwt níkw EVfku ¾uzqíkku {kxu {níðLke ¼qr{fk ¼sðe hnu÷ Au.

ËqÄ WíÃkkËLk{kt ºkeò MÚkkLk Ãkh {æÞ«Ëuþ

¼k

híku ËqÄ WíÃkkËLk{kt rðïMíkh Ãkh fk{ fhðk {kxu yuf y÷øk yku¤¾ çkLkkðe Au.yksu ¼khík rðï{kt MkkiÚke ðÄkhu ËqÄ WíÃkkËLk fhíkk Ëuþku{kt {ku¾hkLkk MÚkkLk Ãkh Au. fux÷kf hkßÞku yuðk Au su{Lku ËqÄ WíÃkkËLk{kt Mkíkík ðÄkhku LkkUÄkðe hnu÷ Au.yk «fkhLkk hkßÞku Ãkife yuf {æÞ«Ëuþ Au,su ºkeò ¢{Lkwt MkkiÚke {kuxw ËqÄ WíÃkkËf hkßÞ Au. yk hkßÞyu AuÕ÷k 8 Úke 10 ð»koÚke ½ýku MkwÄkhku LkkUÄkÔÞku Au. yk ðkíkLke Ãkwüe fhíkk {æÞ«ËuþLkk ÃkþwÃkk÷Lk çkkçkíkLkk

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

«ÄkLk ytíkh ®Mkn ykÞoyu yuf fkÞo¢{{kt yk {krníke ykÃke níke. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu {æÞ«Ëuþ fku-ykuÃkhuxeð zuhe VuzhuþLkLkk yrÄfkheyku yLku f{o[kheykuLke {nuLkíkLkwt yk Ãkrhýk{ Au. 10 ð»ko yøkkW {æÞ«Ëuþ ßÞkt ËqÄ WíÃkkËLk{kt Ëuþ{kt Aêk Mkkík{k yLku økík ð»ko [kuÚkk MÚkkLk Ãkh níkwt. yksu íku ºkeò ¢{ Ãkh Au. Ãkþw Ãkk÷Lk çkkçkíkLkk «ÄkLku sýkÔÞwt níkwt fu ËwÄ yLku Mkkt[e WíÃkkËLkkuLke økwýð¥kk yLku «{ký{kt ðÄkhku fhðk ÃkkA¤Lkwt fkhý økík ð»ko ËwÄ Mktf÷Lk fuLÿku íkÚkk r{Õf Áx MktÏÞk{kt ðÄkhku fhðkLkku Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu y{u {nuLkík fhe hÌkk Aeyu fu suÚke ¾uzqíkkuLke ykðf{kt ðÄkhku fhe þfkÞ Au. yk {kxu y{u ÞwðkLkkuLku Ãký «uhýk ykÃke hÌkk Aeyu. yk ð»ko ËwÄ Mktøkúknf ¾uzqíkkuLku ykþhu 200 fhkuz YrÃkÞkLke hf{Lke [wfðýe fhðk{kt ykðþu. yk ËqÄ Mktf÷Lk {kxu yíÞkh MkwÄe fhðk{kt ykðu÷ MkkiÚke ðÄkhu [wfðýe Au. yk heíku ËqÄ WíÃkkËLk{kt ðÄkhku ÚkkÞ íku Mkkhe çkkçkík Au. íkuLkkÚke ¾uzqíkkuLke ykðf{kt çk{ýku ðÄkhku Úkþu. malayalam.krishijagran.com

f] r»k Mk{k[kh

¤Mke ËuþLkku yuf {níðLkku íkur÷çkeÞkt Ãkkf Au. Ëuþ{kt íkuLke ¾uíke Mkíkík ½xe hne Au Ãkhtíkw y¤MkeLkk ÃkkfLkwt WíÃkkËLk ðÄkhðk {kxu yk ð¾íku íkuLke Lkðe òík hsq fhðk{kt ykðe Au. Lke÷{, økrh{k, ïuíkk, þw¼úk, ÷û{e-27, ÃkrË{Lke yLku Ãkkðoíke Lkk{Úke y÷øk-y÷øk ûkuºkku {kxu y¤MkeLke Lkðe òíkku hsq fhðk{kt ykðe Au.

Lkhu L ÿ Ëðu f] r »k Þw r LkðŠMkxeLkk zku . yu . fu . ®MknLkk {íku Ëu þ {kt y¤MkeLkk WíÃkkËLk{kt ðÄkhku fhðk {kxu yk Lkðe òíkkuLku hsq fhðk{kt ykðe Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu Ëuþ{kt MkkiÚke ðÄkhu y¤MkeLke ¾uíke W¥kh«Ëuþ yLku {æÞ«Ëuþ{kt ÚkkÞ Au. yk çkÒku hkßÞku{kt

f ïuíkk-þw¼úk ykÃkþu ðÄkhu WíÃkkËLk

fw÷ WíÃkkËLkLkk 60 xfk WíÃkkËLk ÚkkÞ Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu y¤MkeLke ¾uíke fhðk {kxu ykuAe rMkt[kELke sYh Ãkzu Au. su ûkuºkku{kt Ãkþw ÃkkfLku ðÄkhu LkwfMkkLk ÃknkU[kzu Au íkuðk ûkuºkku{kt Mkh¤íkkÚke y¤MkeLke ¾uíke fhe þfkÞ Au.

ykÄkh fkzo ðøkh Ãký {¤þu hkþLk fkuE Ãký fk÷e nkÚk Ãkhík Vhþu Lknª fuLÿeÞ ¾kã {tºkk÷Þu «ËuþLkk yrÄfkheykuLku ykËuþ fÞkuo Au fu ykÄkh fkzo Lknª nku ð kLkk Mkt ò u ø kku { kt íku { Lku Ãkhík Vhðw t Ãkzíkw t níkw t , su nðu yk ÂMÚkríkLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzþu Lknª. 31 {k[o MkwÄe ®÷f fhkðku ykÄkh fkzo ¾kã {tºkk÷Þu sýkÔÞwt Au fu hk»xÙeÞ ¾kã Mkwhûkk fkÞËk

Mkk

ðosrLkf rðíkhý ÔÞðMÚkk (ÃkezeyuMk)Lkku ÷k¼ ík{k{ økheçk ÷kufkuLku {¤e þfu íku {kxu fuLÿ Mkhfkhu hkßÞkuLku ykËuþ fÞkuo Au, su ÷k¼kÚkeoyku ÃkkMku ykÄkh fkzo LkÚke íku{Lku yk MkwrðÄkÚke ðtr[ík fhðk{kt ykðþu Lknª. yux÷wt s Lknª huþLk fkzo{kt 12 yktfLku çkkÞku{uxÙef yku¤¾Úke Lknª òuzðkÚke Ãký ÷k¼kÚkeoykuLku MkkðosrLkf rðíkhý ÔÞðMÚkk ytíkøkoík ¾kãkLk rðíkhý fhðk{kt ykðþu. fuLÿ Mkhfkhu yk rLkËuoþLkwt WÕ÷t½Lk ÚkðkLkk Mktòuøkku{kt fkÞoðkne fhðkLke ðkík fhe Au.

KISANeSTORE India's First Agro-estore www.kisanestore.com ¾uzqíkkuLkku ÃkkuíkkLkku ykuLk÷kELk Mxkuh

¾uíke MktçktrÄík ík{k{ [es ykuLk÷kELk {tøkkðku yksu s www.kisanestore.com Lke {w÷kfkík ÷ku

«{kýu hkßÞkuLkk ykÄkhLku hkþLk fkzo MkkÚku òuzðk {kxu rzMkuBçkh MkwÄeLke Mk{ÞMke{k ykÃkðk{kt ykðe Au. Mkhfkhu rðrðÄ ÞkusLkkykuLkku ÷k¼ «kó fhðk {kxu ykÄkh MktÏÞkLku VhrsÞkík òuzðk { kxu Mk{ÞMke{k ykøkk{e ð»koLkk 31{e {k[o Lk¬e fhe Au, su ÷kufku {kxu yðÄeLku ÷tçkkððk{kt ykðe Au. su{Lke ÃkkMku 12 yktfzkLkk çkkÞku{uxÙef yku¤¾ MktÏÞk LkÚke. Mk{økú ¼khík{kt ðeLkk {qÕÞ £e-nku{ rzr÷ðhe 1800-270-1-271

f]r»k òøkhý E-fku{Mko {erzÞk ÃkkxoLkh

ík{u ík{k{ «fkhLkk çkesºk ¾kíkh, fexLkkþf Ëðk, sirðf ¾uíkeLke [eòu, ËðkykuLkk AtxfkðLkk ÃktÃk, ÃkkýeLkk ÃktÃk, ¾uíkeLkk ykuòh, f]r»k {þeLkhe, S.yuMk.yu{.{kuçkkE÷ Mxkxoh, Mkkih WíÃkkËLk, rfMkkLk xku[o, ÃkþwÃkk÷Lk Ëðkyku, f]r»k òøkhý Mkk{rÞf íkÚkk yLÞ ½ýeçkÄe [esðMíkw rfMkkLk-E MxkuhÚke ykuzoh ykÃke {tøkkðe þfku Aku.

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

www.krishijagran.com

SOMANI KANAK SEEDZ PVT. LTD. nd

Corporate Ofce: C-91/7, 2 FLOOR, WAZIRPUR INDL. AREA, DELHI-110052 Processing Plant: 1663, HSIIDC, RAI-131029 (HR), CONSUMER CARE NO. :+91 7027375220 Website : wwwsomaniseedz.com e-mail : somanikanakseedz@gmail.com

f] r»k Mk{k[kh

çku ð»ko{kt ík{k{ «fkhLke Ëk¤Lke ykÞkík çktÄ Úkþu: hkÄk {kunLk

LÿeÞ f]r»k «ÄkLk hkÄk {kunLk ®Mknu Ëkðku fÞkuo níkku fu ykøkk{e çku ð»ko{kt Ëk¤Lke ykÞkík fhðkLke sYh Ãkzþu Lknª. xqtf Mk{Þ{kt Ëk¤Lkku ÃkwhðXku Mkûk{ çkLkþu. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu Ëuþ{kt fXku¤Lkk ðÄe hnu÷k WíÃkkËLkLku æÞkLk{kt hk¾eLku fuLÿ Mkhfkhu fux÷ef Ëk¤kuLke ykÞkík Ãkh «ríkçktÄ {wõÞku níkku. yk yktfzkLke ðkík fheyu íkku Ëuþ{kt ð»ko 2016-17{kt fXku¤Lkwt fw÷ WíÃkkËLk 22.95 r{r÷ÞLk xLk ÚkÞwt Au, íÞkhu çku økík Ãkkf ð»ko{kt fXku¤ WíÃkkËLk 16.35 r{r÷ÞLk xLk hÌkwt níkwt, suÚke MÃkü ÚkkÞ Au fu yk ð»ko fXku¤ WíÃkkËLk ykþhu 6.50 r{r÷ÞLk xLk ðæÞwt níkwt.

yk MkkÚku ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu Mkhfkh økúk{eý ykðfLku çk{ýe fhðk {kxu «ríkçkØ Au, su ytíkøkoík Mkhfkhu yk {kxu yLkuf fkÞo¢{ku þY fÞko Au.

M{kxo Vqx {kxu fýkoxf{kt {u¤ku

ýkoxf Mkhfkhu òLÞwykhe 2018{kt yktíkhhk»xÙeÞ ykuøkuorLkf yLku r{÷uxTMk ÔÞkÃkkh {u¤kLkwt ykÞkusLk fhe hnu÷ Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu Mkhfkh òLÞwykheLkk {æÞ ¼køk{kt çkUø÷kuh{kt ykÞkursík fhðk sE hne Au. yk «Mktøku fýkoxfLkk f]r»k «ÄkLk f]»ýk çkkÞhu økkizkyu sýkÔÞwt níkwt fu fýkoxf ËuþLkk yLÞ hkßÞkuLku yk «fkhLkku MktËuþ ykÃkLkkh «Úk{ hkßÞ çkLkþu. yk MkkÚku íku{ýu yu{ Ãký sýkÔÞwt níkwt fu íkuLkkÚke çkkshkLkk ÃkkfLkk {n¥k{ WíÃkkËLk nkuðk íkÚkk f]r»kLku ÷E «ríkrËLk økúknfkuLku Ëuþ{kt fwÃkku»kýLke Mk{MÞkÚke {wÂõík {u¤ðe þfþu.

íkuLku {u¤k{kt ¾uzqíkkuLke çknwíkkÞkík{kt Mkn¼køkeíkk ðÄkhðk{kt {ËË {¤þu yk {kxu yLkuf ¼køkku{kt hkuz-þku fhðk{kt ykðe hnu÷ Au. yux÷wt s Lknª yk {u¤k{kt ¾uzqíkku yLku f]r»k MkknrMkfkuLku yuf MkkÚku Mkn¼køkeíkk fhðkLkku yðMkh «ËkLk fhðk{kt ykðþu. yux÷wt s Lknª Mkhfkh yLkuf Mxkxo-yÃk Ãký þY fhe þfþu, suÚke Mkhfkh fkuÃkkuohuxLkk {kæÞ{Úke ¾uzqíkku ÃkkMkuÚke çkkshk «kó fhe þfþu.

Ëk¤ Ãkh Ãkkt[ xfk SyuMkxe ¾ík{ fhðk {køk

»xÙeÞ Ëk¤ r{÷ yuMkkurMkyuþLku fuLÿ Mk{ûk hSMxzo ÚkÞu÷e Ëk¤ku Ãkh 5 xfk SyuMkxe ¾ík{ fhðkLke yrÃk÷ fhe Au. yk {kxu yuMkkurMkyuþLkLkk yæÞûk Mkwhuþ yøkúðk÷Lkk «ríkrLkrÄ {tz¤ MkkÚku Lkkýkt {tºkk÷Þ{kt ykh.fu. {nksLk MkkÚku {w÷kfkík fhe níke. yøkúðk÷Lkk {íku Ëuþ{kt SyuMkxe ÷økkððkÚke ½ýe {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkze þfu Au yLku økúknfkuLku ðÄkhu ®f{ík [wfððe Ãkzu Au.

Ëk¤ r{÷ yuf ÷½w Wãkuøk Au,su ËuþLkk y÷øk-y÷øk rnMMkkyku{kt ÃkkuíkkLke ûk{íkk «{kýu fk{ fhe hne Au. Ëk¤ r{÷{kt yLkuf «fkhLke Ëk¤Lkwt WíÃkkËLk fhðk{kt ykðu Au, su yLkuf çkúkLzLkk Lkk{kuÚke ðu[ký fhu Au.

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

hindi.krishijagran.com

ફાયદા

ઉપજ વધારે

https://www.facebook.com/sumilchemical For More Information please contact +91-22- 43452222. Or Mail us sales@sumilchem.com

f] r»k Mk{k[kh

yuLkyuMkMkeLkk fuLÿLku ykÃÞku yíÞkh MkwÄeLkku MkkiÚke ðÄkhu ÷k¼

»xÙeÞ rçks rLkøk{ r÷r{xuz (yuLkyuMkMke)yu ¼khík MkhfkhLkk ð»ko 2016-17 {kxu yíÞkh MkwÄe{kt MkkiÚke ðÄkhu YrÃkÞk 12.03 fhkuzLke [wfðýe fhe Au,su fh ÃkkAkuíkhe yMkhLkk 30 xfk Au. AuÕ÷k ºký ð»ko{kt ftÃkLke îkhk yLkw¢{u 2013-14{kt YrÃkÞk 4.12 fhkuz, ð»ko 2014-15{kt 8.12 fhkuz yLku ð»ko 2015-16{kt YrÃkÞk 11.46 fhkuzLkku ÷k¼ {u¤ÔÞku níkku. yk WÃkhktík rLkøk{ îkhk fuLÿeÞ hksfku»k{kt fw÷ YrÃkÞk 28.95 fhkuzLke [wfðýe fhe níke. su{kt ÷k¼ {u¤ðu÷ fh YrÃkÞk 2.45, ykðfðuhk YrÃkÞk 25.35 fhkuz yLku Mkuðk fh YrÃkÞk 1.15 fhkuz Au. Ëhr{ÞkLk LkkýkfeÞ ð»ko 2016-17 Ëhr{ÞkLk Êkfík MkhfkhLkk hksfku»k{kt fw÷ YrÃkÞk 40.98 fhkuzLke [wfðýe fhðk{kt ykðu÷ Au.

økw

ftÃkLkeLkk Mkeyu{ze rðLkkuË fw{kh økkizyufuLÿeÞ f]r»k yLku ¾uzqík fÕÞký «ÄkLk hkÄk {kunLk ®Mknu ð»ko 2016-17 {kxuLkk ÷k¼Lkku yuf [uf ykÃÞku níkku. yk «Mktøku ¼khík MkhfkhLkk f] r »k yLku Mknfkrhíkk rð¼køkLkk Mkr[ð zku.yuMk.fu.ÃkxLkkÞf yLku MktÞwõík Mkr[ð zku.çke.hksuLÿ Ãký yk «Mktøku WÃkÂMÚkík hÌkk níkk. hk»xÙeÞ rçks rLkøk{ rçks WíÃkkËLk íkÚkk {kfuoxªøk nuíkw f]r»k níkk. hk»xÙeÞ rçks rLkøk{ çkes WíÃkkËLk íkÚkk {kfuoxetøk nuíkw f]r»k yLku ¾uzqík fÕÞký {tºkk÷ÞLkk «þkMkrLkf rLkÞtºký nuíkw yuf {ku¾hkLkk MÚkkLkLke ftÃkLke Au,suLke ÃkkMku økwýð¥kkÞwõík rçkÞkhýkuLkk WíÃkkËLk {kxu ykð~Þf ÃkkÞkLke MkwrðÄk, ¼qr{ MktþkÄLk íkÚkk s¤kþÞ Au íkÚkk Ëuþ{kt ¾kãkLk MkwhûkkLku MkwrLkrùík fhðkLkk nuíkwLku ÞkuøÞ {qÕÞ Ãkh rçkÞkhý WÃk÷çÄ fhkðu Au.

økwshkík{kt fÃkkMk Ãkh {¤þu çkkuLkMk

shkík hkßÞ fÃkkMkLkwt MkkiÚke {kuxw WíÃkkËf hkßÞ Au. ynªÚke {kuxk ÃkkÞu fÃkkMkLke rLkfkMk fhðk{kt ykðu Au, íkuLku ÷eÄu rLkfkMk{kt økwshkík yøkúýe MÚkkLk Ãkh Au. ¾uzqíkkuLku Mkkhku ÷k¼ {¤e hnu íku {kxu hkßÞ Mkhfkhu yu{yuMkÃke ÷køkw fhu÷ Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu fÃkkMkLke ½xíke ®f{íkku Úke ¾uzqíkkuLku íku{Lke Ãkzíkh ®f{ík {u¤ððe Ãký {w~fu÷ çkLke hne Au. Ëuþ¼h{kt ¾uzqíkku nt{uþk ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkkuLkk {qÕÞLku ÷E {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhe hnu÷ Au. yksu Ãký ¾uzqíkku Mkkhku ÷k¼ {u¤ððk{kt {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhe hnu÷ Au. yk ÂMÚkrík{kt ¾uzqíkkuLku hkník ykÃkðk {kxu Mkhfkhu fÃkkMk Ãkh 500 YrÃkÞk «rík ÂõðLx÷ çkkuLkMk ykÃkðkLke ònuhkík fhe Au.

#zk{ktÚke çkLke hMk{÷kE

LÿeÞ Ãkûke MktþkuÄLk fuLÿ çkhu÷eLkk ði¿kkrLkfkuyu r[fLkLke r[ÃMk íkÚkk #zkLke hMk{÷kE íkiÞkh fhe Au. {h½kÃkk÷Lk {kxu ðÄkhu ykðf {u¤ððkLkk WÆþÚke ði¿kkrLkfkuyu r[fLk r[ÃMk,ðuVMko íkÚkk r{XkE çkLkkðe Au. Ëhr{ÞkLk MkeyuykhykELkk rLkËuoþf zku.søk{kunLk fxkrhÞkyu sýkÔÞwt níkwt fu ßÞkhu {h½kLkk #zk ykÃku íÞkhçkkË íkuLkk {ktMk Mk¾ík ÚkE òÞ Au íÞkhu {ktMk{ktÚke yk WíÃkkËLk íkiÞkh fhðkÚke ðÄkhu ykðf {¤u Au. {wÏÞ ði¿kkrLkf zku.yu.yuMk.ÞkËð yLku zku.yu.fu.rðïkMk îkhk íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷k WíÃkkËLk Mkk{kLÞ íkkÃk{kLk Ãkh yuf {rnLkk MkwÄe ¾hkçk nkuíke LkÚke. yuðe s heíku ði¿kkrLkfkuyu Lk{feLk #zk çkLkkÔÞk Au, su{kt {ªXkLke søÞkyu ÃkkuxurþÞ{ õ÷kuhkEzLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au,su hõík«ðkn yLku ÓËÞLkk ËËeo {kxu VkÞËkYÃk Au. yk MkkÚku ði¿kkrLkfkuyu #zkÚke hMk{÷kE Ãký çkLkkðu Au. fuLÿLke òýfkheLkk {íku {hÄk Ãkk÷fkuLku íkk÷e{ ykÃkðk {kxu WíÃkkËLk çkòh{kt hsq fhðk{kt ykðþu.

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

malayalam.krishijagran.com

f] r»k Mk{k[kh

ykuLk÷kELk f]r»k çkòh rLk{koý fhþu hkusøkkhLke Lkðe íkfku

r»kLkwt ¼rð»Þ ¼khík{kt Wßsð÷ Au yk ðkík fkuELkkÚke AqÃkkÞu÷ LkÚke. f]r»kûkuºk{kt xufLkku÷kuS MkkÚku Mkíkík ÃkrhðíkoLk ÚkE hÌkwt Au. yk ÃkrhðíkoLk MkkÚku ¾uzqíkku îkhk ¾uíke fhðkLke ÃkØrík{kt Ãký ÃkrhðíkoLk òuðk {¤e hÌkwt Au. òu ¾uzqíkLku fkuE Ãký f]r»k WíÃkkËLk yÚkðk Þtºk ¾heËðkLkwt nkuÞ íkku íkuLku fkuE rz÷h yÚkðk {kuxe ËwfkLk Ãkh sðw Ãkzu Au, Ãkhtíkw nðu yk «r¢Þk ¾ík{ ÚkE hne Au. nðu f]r»k{kt E-fku{MkoLkku s{kLkku ykðe hÌkku Au. suLku Ãkøk÷u f]r»k ftÃkLkeyku f]r»k WíÃkkËLkkuLkwt ykuLk÷kELk ðu[ký fhe hne Au. yk heíku ftÃkLke ÃkkMkuÚke økúk{eý ûkuºkku{kt hkusøkkheLku ÷økíke íkf MkòoE hne Au. f]r»k ykuLk÷kELk fk{ fhLkkhe fux÷ef ftÃkLkeyku yuøkúkuMxkh, rçkøknkx,yuøkúe-çkuøkúe, rfMkkLk Ã÷kEx yuMke Au,su yk ûkuºk{kt Mkkhe fk{økehe fhe hne Au.

yuøkúe-çkuøkúeLkk Mkt[k÷f rníkuþ økehe økkuMðk{eyu sýkÔÞwt níkwt fu AuÕ÷k çku ð»ko{kt f]r»k ûkuºk{kt E-fku{MkoLkku ¢uÍ ¾uzqíkku ðå[u ¾qçk s ðÄe hnu÷ Au. ¼khíkeÞ ¾uzqík {kuxkÃkkÞu ELxhLkux yLku M{kxo VkuLkLkku WÃkÞkuøk fhe hne Au. rníkuþLkk {íku íkuLkkÚke økúk{eý ûkuºkku{kt hkusøkkh Ãký ðÄe hÌkk Au. rþrûkík ÞwðkLkku fu su çkuhkusøkkh Au íku{Lku ykuLk÷kELk

fkhkuçkkhLkk {kæÞ{Úke hkusøkkhe {¤þu. íku{Lkk {íku y{Lku ykþk Au fu ykøkk{e 3 Úke 4 ð»ko{kt íku{kt çku økýe ð]rØ Úkþu. fuðw nþu ¼rð»Þ ¼khík{kt {kuxkÃkkÞu ¾uíke fhðk{kt ykðu Au. y÷øky÷øk hkßÞku{kt y÷øk-y÷øk Ãkkf Wøkkzðk{kt ykðu Au. ¼khík{kt f]r»k Þtºkku íkÚkk yLÞ f]r»k WíÃkkËLkLkku ðÃkhkþ {kuxkÃkkÞu ÚkkÞ Au. yk ÂMÚkrík{kt òu ykuLk÷kELk ¾uzqíkku yk sYrhÞkíkkuLku Ãkqýo fhe ÷uþu íkku íkuLkkÚke yuf {kuxw ÃkrhðíkoLk f]r»k ûkuºk{kt ykðe þfu Au. yk ÃkrhðíkoLk {khVíku ¾uzqíkkuLkk SðLk{kt {níðLkk ÃkrhðíkoLk ykðe þfu Au. yk çkkçkík rLkrùík Au fu ykøkk{e Mk{Þ{kt ykuLk÷kELk f]r»k çkòhLku MktÃkqýoÃkýu Ëuþ¼h{kt «r¢Þk{kt ykððk{kt ykuAk{kt ykuAk 5 Úke 6 ð»koLkku Mk{Þ ÷køke þfu Au. íkuLku W¥kusLk ykÃkðk {kxu MkhfkhLke ¼qr{fk ¾qçk s {níðLke Au.

Yk MkçM¢kEçk fhku rðïLke MkkiÚke ðÄkhu ðt[kíkk Mkk{rÞf f]r»k òøkhý {kxu

f]r»k òøkhýLku økwshkíke{kt ðkt[ ¾uíkeðkze, çkkøkkÞíke, {íMÞÃkk÷Lk, ÃkþwÃkk÷Lk, ÃkkuÕxÙe Mxz Vk‹{øk, {þÁ{ WíÃkkËLk, Vq÷ WíÃkkËLk ELxh ¢ku®Ãkøk, ®Mk[kE ÞkusLkk yLku yLÞ Mkhfkhe ÞkusLkk Mkrník ftÃkLke Mk{k[kh ðøkuhu MkkÚku òuzkÞu÷ Mk{k[khÚke yÃkzux hnuðk {kxu ðkt[íkk hnku f]r»k òøkhý.

ykøkk{e ytf MkçM¢kEçk fhðk, ònuhkík íkÚkk f]r»k Mk{k[khLku «fkrþík fhðk {kxu Imran: +91 95829 57538

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

Sara: +91 99537 20233

Rahul +91 9891339440

www.krishijagran.com

þuíke {Äu LkðeLk rð[kh LkiMkŠøkf WÃk[kh

{kE¢kuçkkÞ÷ WíÃkkËLkku ELzku{kEfkuhrnÍk (ðeyuyu{), yuÍkuxkuçkuõxh, yuÍkuÂMÃkrh÷{, yuMÃkhS÷Mk yuMkÃkeÃke, nkEÍkurçkÞ{, furhÞh çkuÍ fLMkkuxeoÞk, VkuMVux MkkuÕÞwrçk÷kEÍªøk çkuõxurhÞk, Íªf MkkuÕÞwrçk÷kEÍªn çkkÞku Vxeo÷kEÍh (ÍuzyuMkçke), yuMkuxkuçkuõxh, ÃkkuxurMkÞ{ {kuçkk÷kEÍªøk,

çkkÞku ÃkuMxeMkkEz xÙefkuzu{ko ðehkEz, xÙefkuz{ko nuÍeoLk{, Mkuzku{kuLkkMk ^ÞwykuMkoMkeLMk, çÞwðurhÞk çkurMkÞkLkk, çkurMkÕÞwMk Mkçkxer÷Mk, ÃkkErMk÷ku{kErMkMk r÷ÞkrMkLkMk, ðxeoõÞw÷{ ÷ufkrLk, ðxeoMÞw÷{ õ÷u{kEzkuMÃkkurhÞ{.

çkkuxkrLkf÷ ÃkuMxeMkkEz

Ã÷kLx økúkuÚk «{kuxh

yuÍkrzhuõxeLk

Syu3, xÙefkuxuLkku÷

WíÃkkËLkkuLkk ÷k¼ku fkuE s hMkkÞý Lknª {kE¢kuçkkÞ÷ ÔÞkÃkf MktþkuÄLk yLku LkðerLkfhý çkkË rðfMkkððk{kt ykðu÷ Au. s{eLkLke V¤ÿwÃkíkk yLku WíÃkkËfíkk{kt MkwÄkhku fhu Au xfkWÃkýk íkÚkk Efku÷kuSf÷ Mk{íkw÷Lk ò¤ðu Au

ft…Lke Mk{k[kh

ykuAe {nuLkíkÚke ðÄkhu WíÃkkËLk

¾u

zqík ßÞkhu Ãký ÃkkuíkkLkk ¾uíkh{kt Ãkkf Ãkh fux÷kf ¾[o fhu Au íkku íku yuðku rð[kh fheLku s fhu Au fu íkuLku f]r»kûkuºk{kt MkkÁt WíÃkkËLk {¤þu. yLku íkuLke çk[ík Ãký Úkþu. ¾uzqíkku yk rð[kh fhu íku sYhe Au. Ãkhtíkw õÞkhuf ¾uzqíkku Mkk{u yk Mk{MÞk [ku¬MkÃkýu ykðu Au fu fE çkúkLzLkwt WíÃkkËLk ¾heËu fu suÚke íkuLkk çk[ík ÚkE þfu yLku WíÃkkËLk Ãký MkkÁt {¤e þfu.

ynª y{u yu ðkík fhe hÌkk Aeyu yuf yuðe ftÃkLkeLke fu su ¾uzqíkkuLke ykðf{kt ðÄkhku fhu yLku çk[ík{kt {níðLke ¼qr{fk ¼sðu Au. Lkeh EheøkuþLk yuf yuðe ftÃkLke Au fu su ¾uzqíkkuLku xÃkf ®Mk[kELkk {kæÞ{Úke íku{Lke ykðf{kt LkkUÄÃkkºk ðÄkhku fhe hne Au. yk íkku Mkki fkuE ðkfuV Au fu ¼khík{kt xÃkf ®Mk[kELke {køk Mkíkík ðÄe hne Au. yk ÂMÚkrík{kt ÃkkýeLke ®Mk[kELku xÃkf ®Mk[kE{kt ykð~Þf Mkk{økúe WÃk÷çÄ fhkðe hne Au. yux÷wt s Lknª ftÃkLke ¾uzqíkkuLku xÃkf ®Mk[kELkk rð»kÞ{kt Mk{Þktíkhu òøk]ík Ãký fhkðe hne Au.

ftÃkLke ÃkkMku xÃkh ®Mk[kELku ÷E ®M«f÷ ®Mk[kE, ÃkeðeMke ÃkkEÃMk yLku Ãke-ÃkkEÃMk Ãký WÃk÷çÄ Au. ftÃkLke ÃkkuíkkLkk økúknfkuLku WíÃkkËLkLke MkkÚku MkÃkkuxo rMkMx{ Ãký ykÃke hne Au. òu fkuE ¾uzqíkLku Mk{MÞk nkuÞ íkku ftÃkLkeLkku MkeÄku s MktÃkfo fhe þfu Au. ßÞkt MkwÄe økwýð¥kkLke ðkík Au íkku Lkeh ErhøkuþLkLkk WíÃkkËLk yk çkkçkík{kt rçk÷fw÷ ÃkkA¤ LkÚke. ík{k{ WíÃkkËLk Wå[ økwýð¥kk MkkÚku íkiÞkh fhkð{kt ykðu Au. Lkeh ErhøkuþLkLkk yLkwMktÄkLk rMkMx{ {sçkqík Au. WíÃkkËLkkuLku ¾qçk s Mkkhe heíku íkÃkkMkeLku çkkË s çkòh{kt hsq fhðk{kt ykðu Au. yk WíÃkkËLk ¾uzqíkku {kxu ¾qçk s ÷k¼ËkÞf rMkØ ÚkÞu÷ Au.

hu÷eÍ EÂLzÞkLkku LkVku 16.13 xfk ðæÞku

hu÷eÍ EÂLzÞkLkk f]r»k WíÃkkËLk ¾uzqíkku{kt ÃkkuíkkLke yuf

r»k ûkuºkLke yøkúýe ftÃkLke hu÷eÍ EÂLzÞkLkk yk õðkuxhLkk ÷k¼{kt LkkUÄÃkkºk «{ký{kt ðÄkhku ÚkÞku Au.økík ð»koLke íkw÷Lkk{kt ftÃkLkeLkku [kuÏ¾ku LkVku \k.66.52 fhkuzÚke ðÄeLku yk ð»ko YrÃkÞk 77.25 fhkuz ÚkÞku Au. yk õðkuxoh{kt ftÃkLkeLke ykðf Ãký ðÄeLku YrÃkÞk 587.87 fhkuz ÚkE Au. íku{kt 8.81 xfkLkku ðÄkhku ÚkÞku Au. økík ð»koLke íkw÷Lkk{kt yk õðkuxoh{kt íku YrÃkÞk 540.26 fhkuz níke.

y÷øk yku¤¾ çkLkkðu÷ Au. yk s fkhýÚke ftÃkLkeLkk LkVk{kt ðÄkhku ÚkÞku Au. ftÃkLke ¼khík MkkÚku rðïLkk yLÞ Ëuþku{kt Ãký fk{økehe fhe hne Au.

To send Articles, News, Press Releases and Feedbacks in Gujarati

ftÃkLkeLkku Mkt[k÷feÞ LkVku 7.11 xfk ðæÞku Au. ßÞkhu økík ð»koLke íkw÷Lkk{kt ftÃkLkeLkku LkVku MkÃxuBçkhLkk ytík ¼køk{kt

Gujarati

gujarati@krishijagran.com

YrÃkÞk 109.9 fhkuz níkku. yuðe s heíku økík ð»koLke

Editor

editor@krishijagran.com

íkw÷Lkk{kt íku 93.19 fhkuzLkku [kuÏ¾ku LkVku ËþkoÔÞku níkku.

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

hindi.krishijagran.com

EðuLx

f]r»k rðfkMk {kxu yuøkúkufu{ VuzhuþLk ykuV EÂLzÞkLke h[Lkk f]r»kLku ðÄkhu Mkûk{ çkLkkððk {kxuLkk «ÞkMkku Mkíkík ¼khíkeÞ òhe Au. yk {kxu f]r»kûkuºkLke ¾kLkøke ftÃkLkeyku, Mkhfkhe rð¼køkku íkÚkk f]r»kLkk rðrðÄ yuMkkurMkyuþLk «ÞíLkþe÷ Au. f]r»k rðfkMkLkku yuf {kuxku rnMMkku f]r»k hMkkÞý Ãkh ykÄkh hk¾u Au. fkhý fu MkhfkhLkku ÷ûÞ 2022 MkwÄe{kt f]r»k WíÃkkËLkLku ðÄkhðk yLku ¾uzqíkkuLke ykðfLku çk{ýe fhðkLke Au, yk ÷ûÞktfLku nktMk÷ fhðk {kxu f]r»k hMkkÞýLkk ûkuºk{kt yuf {níðLke ¼qr{fk Au. fexfku íkÚkk rçk{kheykuÚke ÃkkfLku çk[kððk{kt f]r»k hMkkÞýkuLke ¼qr{fk {níðLke Au. su ftÃkLkeyku f]r»k hMkkÞýkuLkwt rLk{koý yLku rðíkhý fhu Au, íku{Lku Ãký yLkuf Mk{MÞkykuLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au. f]r»k hMkkÞý ûkuºkLku W¥kusLk ykÃkðk yLku yk heíku Mk{MÞkykuLkku Wfu÷ {u¤ððk {kxu yuøkúkufu{ VuzhuþLk ykuV EÂLzÞkLke h[Lkk MkkuMkkExe yuõMk- XXI ytíkøkoík 6 sqLk 2017Lkk hkus fhðk{kt ykðu÷. yk Mk{Þu yk VuzhuþLk{kt 11 {wÏÞ f]r»k hMkkÞý ftÃkLke MkÇÞ Au. yk WÃkhktík yLÞ f]r»k hMkkÞý ftÃkLkeyku Ãký xqtf Mk{Þ{kt yk VuzhuþLkLkku rnMMkku çkLkþu. rV¬e îkhk ykÞkuSík yuf Mku{eLkkh{kt yk VuzhuþLkLku 5{e sw÷kE 2017Lkk hkus [tzeøkZ{kt zku.yswoLk ®Mkn MkiLke, zkÞhuõxh sLkh÷ nkuxeofÕ[h,rnhÞkýk Mkhfkh, zku. ze.fkLkwLkøkku, yæÞûk, MkkELxerVf ÃkuLk÷ ykuV ÃkuMxeMkkEz hurMkzâws yuLz ðuxÙeLkhe zÙøMk (yuVyuMkyuMkyuykE) ytíkøkoík þY fhðk{kt ykðu÷ Au. yk VuzhuþLk f]r»k MkkÚku Mktf¤kÞu÷ 114 {wÏÞ {wÆk Ãkh fkÞo fhþu. 1.yk VuzhuþLk f]r»k ykÄkrhík Wãkuøk fu su{kt f]r»k hMkkÞý ¾kã rçkÞkhý, çkkÞkuMkkEz, çkkÞkuÃkuMxeMkkEz, Vk{o {þeLkhe yLku yLÞ MktçktrÄík ûkuºkkuLku fkÞËkfeÞ yLku Lkeríkøkík çkkçkík{kt MknkÞíkk Úkþu, suLkk {kxu VuzhuþLk fuLÿ íkÚkk hkßÞ Mkhfkhku, Mkhfkhku MkkÚku Mktf¤kÞu÷ rð¼køkku ¾uzqík Mk{qnku yLku yLÞ MktçktrÄík ÷kufku MkkÚku [[ko rð[khýk fhe Wfu÷ {u¤ððk{kt ykðþu. 2.MkÇÞ ftÃkLkeykuLkk rLk{koý ykÞkík-rLkfkMk ðøkuhu ûkuºk{kt «MkkþrLkf yLku íkfrLkfe MknÞkuøk «ËkLk fhþu. 3.ËuþLke f]r»k ûkuºkLku {sçkqík yLku xfkW çkLkkððk {kxu økwýð¥kkÞwõík f]r»k yËkÒkkuLku ÔÞksçke ®f{íkÚke WÃk÷çÄ fhkððk {kxu «ÞkMk fhþu. 4.¼khíkeÞ ¾uzqíkkuLku {sçkqík çkLkkððk {kxu hk»xÙeÞ Lkeríkyku ÃkrhðíkoLk fhðk{kt MknÞkuøk fhþu. 5.MktÃkqýoÃkýu Mkhfkh îkhk [÷kððk{kt ykðe hnu÷k fuBÃkuELk Mkwhrûkík ¾kãkLk Wøkkzðk,2022 MkwÄe ¾uzqíkkuLke ykðf çk{ýe fhðk, fkiþ÷ rðfkMkÚke f]r»k rðfkMkLku {uEf ErLzÞk ðøkuhu rð»kÞku Mkr¢ÞíkkÚke ¼køk ÷ELku íkuLku W¥kusLk ykÃkðk{kt ykðþu. 6. ÞwLkkExuz LkuþLkLkk xfkW rðfkMk ÷ûÞLku yÃkLkkððk{kt ykðþu yLku 2030 MkwÄe yk ÷ûÞktfLku nktMk÷ fhðk {kxu {kxu ÃkkhËþof yLku Mkûk{ Lkerík rLkÞ{f {k¤¾kLku ÷E MknÞkuøk fhþu. 7.yk VkWLzuþLkLke MkÇÞ ftÃkLkeyku LkðeLk f]r»k xufLkku÷kuS

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

ÃkÞkoðhýLku yLkwfq¤ WíÃkkËLkku fu su sLk MðkMÚÞ {kxu Mkwhrûkík Au íkuLku W¥kusLk ykÃkþu. 8.yk yu M kku r Mkyu þ Lk yu ð k WíÃkkËLkku L ku «ku í MkknLk ykÃkðk{kt ykðþu,su ÷k÷ rºkfkuýðk¤k ÷uçk÷ Ähkðíkk nkuÞ, íkuLku Íuhe÷kÃký{kt ykEykh 1971 ytíkøkoík ðøkeof]ík fhðk{kt ykðu÷ Au, yk WíÃkkËLkkuLku rðïMíkh Ãkh nxkððk{kt ykðu Au yLku yk ÂMÚkrík{kt yuðk ðifÂÕÃkf hMkkÞý rð¿kkLkLku WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðe hnu÷ Au yLku Mkwhrûkík ykŠÚkf MkMíke xufrLkfLku W¥kusLk ykÃkðk{kt ykðu Au. 9.¾uzqíkkuLku f]r»k hMkkÞýkuLkwt ÞkuøÞ Mk{Þu yLku ÞkuøÞ «{ký{kt WÃkÞkuøk fhðku, ÞkuøÞ ðÃkhkþLke íkfrLkf íkÚkk Mkwhrûkík M«u fexLkku WÃkÞkuøk fhðkLkk rð»kÞ{kt òøk]ík fhðk yk VuzhuþLkLkku {wÏÞ WÆuþ Au. 10. f]r»k ÞtºkefhýLku W¥kusLk ykÃkeLku ¾uzqíkkuLke f]r»k MktçktrÄík ÃkzíkhLku ykuAe fhðk {kxu fkÞo fhðwt 11. ¾uzqíkkuLku rþrûkík fhðk {kxu ¾uzqík Mkr{rík, Mkur{Lkkh, fkuLVhLMk yLku Ãkrh»kËLkwt kÞkusLk fhðw yLku ík{k{ ËkðuËkhkuLku Mkk{u÷ fhe ¾uzqíkku íkÚkk hkßÞ yrÄfkheykuLku {krníke ykÃke ðkfuV fhðkLkku yk VuzhuþLkLkku ÷ûÞ Au. 12. yuøkúufu{ VkWLzuþLk ykuV EÂLzÞk MktÃkqýoÃkýu rçkÞkhý, ÃkeSykh yLku f]r»k hMkkÞýLkk ðÃkhkþ ytøkuLke rðøkíkku hk¾ðk {kxu fxeçkØ Au. 13. ûkuºk«{kýu yLku hkßÞ fexf Mkt¢{ýLkk zuxkLke ykÃk-÷u fhðe íku «kÚkr{fíkk Au. 14. yuMkeyuVykE f]r»k yLku ¾uzqík fÕÞký {tºkk÷Þ îkhk Mkt[kr÷ík ÞkusLkyku LkuþLk÷ nkuÕxefÕ[h r{þLk, «ÄkLk{tºke Ãkkf rð{k ÞkusLkk, s{eLk MðkMÚÞ fkzo, f]r»k ðkrLkfe MxwzuLx huze «kuøkúk{ ELk yuøkúefÕ[h yusLÞwfuþLk, «ÄkLk{tºke ®Mk[kE ÞkusLkk ðøkuhuLku W¥kusLk ykÃkðk {kxu «ríkçkØ Au. 15. zkuõxh yLku økúk{eý MðkMÚÞ f{o[kheykuLku ÃkuMxeMkkEz yuLxe-zkuxTMkLkk Mk{ÞÚke ðÄkhu ÞkuøÞ «{ký{kt WÃkÞkuøk fhðk ¿kkLk ykÃkðwt. fu suÚke ÃkuMxeMkkEzLku òýe òuELku fu ykfÂM{f ¾kã ytøku íku{Lkk rð»kkfefhýLku ¾ík{ fhe þfkÞ. yuMkeyuVykE îkhk yk yuf ¾kík «fkhLke þYykík Au. malayalam.krishijagran.com

ft…Lke Mk{k[kh

MkeykEçkeykhMkeyu yuõMkÃkkuxo {kxu 9 ÃkuMxeMkkEz xufrLkf÷Lku {tsqhe ykÃke

LÿeÞ fexLkkþf çkku z o yLku Ãkt S fhý f{u x e (MkeykEçkeykhMke)yu ÃkkuíkkLke 337{e {e®xøk{kt yuf {níðLkku rLkýoÞ ÷eÄku Au. yk {e®xøk{kt çkkuzuo 9 fexLkkþf xufLkef÷Lku yuõMkÃkkuxo {kxu hrsMxÙuþLkLke {tsqe ykÃke Au. yk hrsMxÙuþLk 9(3) ytíkøkoík ykÞkík {kxu {tsqhe ykÃke Au.

su xufLkef÷Lku rLkfkMk {kxu hrsMxÙuþLk {kxu {tsqhe {¤e Au íku{kt 5 ®LkËýLkkþf,2 fexLkkþf,1 VqøkLkkþfLkku Mk{kðu þ ÚkkÞ Au . ®LkËýLkkþf{kt MkÕVh r{ÕMku ELzku M kÕ^Þw h Lk-r{ÚkkE÷-Mkku r zÞ{, {u M kku M kÕ^Þw h Lk r{ÚkkE÷, zu¬Lk VkELk fur{f÷Úke õ÷kuhkuÚk÷-zkEr{ÚkkE÷, ¼køkehËk fur{f÷ yuLz ELzMxÙeÍÚke r{xÙku÷,ÃkeykE ELzMxÙ e Í ÃkkMku Ú ke Ã÷kòMkÕ^Þw h Lk su ð e xu f Lkef÷Lku hrsMxÙuþLk {kxu {tsqhe {¤e Au.yk WÃkhktík fexLkkþfku{kt

Product Name

Company

Registration Type

Herbicide Indosulfuron-methyl-sodium

Sulphur Mills

9(3) for Export

Amitrole

Bhagiradha Chemicals and Industries

9(3) for Export

Chlorthal-dimethyl

Deccan Fine Chemicals India Pvt. Ltd.

9(3) for Export

FlazaSulfuron

Pl Industries

9(3) for Export

Mesosulfuron-methyl

Sulphur Mills

9(3) for Export

insecticide Cvromazine

Modern Insecticide

9(3) for Export

Chlorfenapyr

Parijat Industries

9(3) for Export

Fungicide Pyrifenone

Sajjan India

9(3) for Export

Acaricide Acequinocy

Bhagiradha Chemicals and Industries

9(3) for Export

MkEhku { u ò ELk, {ku z o L k ELMku õ xeMkkEz r÷r{xu z yLku õ÷kuhVuLkkÃkkEh, Ãkkrhòík ELzMxÙeÍu yk xufLkef÷Lke LkkUÄýe {kxu {tsqhe {¤e Au. yk MkkÚku ÃkkÞheykuVuLkkuLk (®LkËýLkkþf),MkßsLk EÂLzÞk yLku yuMkuÂõðLkkurMk÷, ¼økehËk fu r {fÕMk yu L z ELzMxÙ Í Lke xu f Lkef÷Lku MkeykEçkeykhMkeyu hrsMxÙuþLkLke yLkw{rík Au.

fkLnk çkkÞkuxuf ¾uzqíkkuLkku rðïkMk ¼k

híkeÞ ¾uzqík ¾uíke{kt Ëhhkus yuf Lkðku ykÞk{ ÷¾e hÌkk Au . ¼khík{kt sirðf ¾uíkeLkku «[kh Mkíkík ðÄe hÌkku Au. ¾uzqíkku sirðf ¾uíkeLku yÃkLkkðe hÌkk Au. sirðf ¾uíke «k[eLk ¼khíkLke Ähkunh Au. sirðf ¾uíkeLku W¥kusLk ykÃkðk {kxu Mkhfkh Ãký «ÞíLkLk fhe hne Au. sirðf ¾uíkeLku ðÄkhðk {kxu ¾kLkøke ûkuºkLke f]r»k ftÃkLkeyku Ãký fk{ fhe hne Au. fkLnk nçMko ¾uzqíkku {kxu sirðf f]r»k WíÃkkËLk çkLkkðe hne Au.

ftÃkLke ÃkkMku Ã÷kLx økúkuÚk «{kuxh, ¢kuÃk «kuxuõxh yLku MkkuÞ÷ LÞwxÙeyuLx Au. yk WíÃkkËLkku{kt {wÏÞíðu fkLnk çkwMxh, fkLnk çkkÞku ¢ku Ã kþe÷ íkÚkk fkLnk Mkku Þ ÷ LÞwxÙeyuLx {wÏÞ WíÃkkËLk Au. yk WíÃkkËLk

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

Mkh¤íkkÚke Ãkkuz çkkuhh, Ãkkuz çkøk, yurVz, Mxu{ çkkuhh yLku {Mxzo yurVz, MkVuË {k¾eLku rLkÞtrºkík fhu Au. yk WíÃkkËLkkuLku yLkuf f]r»k ÞwrLkðŠMkxeyu Ãký «Mktþk fhe Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt yk WíÃkkËLk ¾uzqíkku {kxu çkòh{kt WÃk÷çÄ Au yLku ¾uzqíkku yk WíÃkkËLkkuLke ÃkMktËøke Ãký fhe hne Au. òu ¾uzqíkkuLku MkkÁt WíÃkkËLk òuíkw nkuÞ íkku íku{Lku sirðf WíÃkkËLkku yÃkLkkððkLke ykð~Þfíkk hnu Au. www.krishijagran.com

EðuLx

þkt {kxu þkLkËkh hne Ãkeyu{yuVyuykELke ðkŠ»kf fkuLVhLMk hMkkÞý MktçktrÄík yLkuf rð»kÞku Ãkh [[ko fhe níke,su{kt f]r»k MkttçktrÄík {wÆkLkku Mk{kðuþ fÞkuo níkku.

r»kûkuºk{kt ¼khíku ÃkkuíkkLke yuf y÷øk yku¤¾ çkLkkðe Au. yksu yk Ëuþ f]r»kLkk ÔÞðMkkrÞf ûkuºkku{kt Mk{økú rðï{kt Lkiík]íð fhe hÌkku Au. ÃkAe íku ËqÄ WíÃkkËLkLke ðkík nkuÞ fu yLÞ f]r»k WíÃkkËLkLke ðkík. Ëuþ{kt f]r»kLkk ðÄe hnu÷k MðYÃkLkku ©uÞ ¾uzqíkkuLku ykÄwrLkf f]r»k íkfrLkf yLku WíÃkkËLkLke WÃk÷çÄ fhkððk ðk¤e f]r»k ftÃkLkeykuLku òÞ Au. su f]r»k xufLkku÷kuSLkk {kæÞ{Úke ¾uzqíkku Mkkhk ÃkkfLkwt WíÃkkËLk fhe þfu Au. Ëuþ{kt ÚkE hnu÷k f]r»k WíÃkkËLk çkkË ykÃkýu yíÞkhu Ãký ËuþLke sLkíkkLku Ãkux ¼hðk {kxu f]r»k WíÃkkËLk Ãkqhíkk «{ký{kt fhe hÌkk Aeyu. yk ÂMÚkrík{kt økwýð¥kkðk¤k f]r»k hMkkÞýku yLku xufLkku÷kuS WíÃkkËLk ½ýe {níðLke ¼qr{fk ¼sðu Au.

yk ík{k{ f]r»k MkhkÞý ftÃkLkeyku yuf MkkÚku òuzu Au Ãkeyu { yu V ykE. Ãkeyu { yu V yu y kE (Ãku M xeMkkEz {uLÞwVuõ[hh yuLz VkuBÞwo÷uxh yuMkkurMkyuþLk ykuV EÂLzÞk)Lkk f]r»k hMkkÞýLkk ûkuºk{kt ½ýw ÞkuøkËkLk Au. íkuLkk {kæÞ{Úke Ëuþ¼h{kt s Lknª Ãkhtíkw rðïLkk yLkuf Ëuþku f]r»k hMkkÞý yLku yLÞ hMkkÞýLkwt WíÃkkËf ftÃkLkeÞkuLku yuf MkkÚku yuf {t[ Ãkh ÷ELku ykðu Au. yk MkkÚku Ãkeyu{yuVyuykE îkhk ÃkkuíkkLkk ðkŠ»kf yktíkhhk»xÙeÞ ÃkrhMktðkË yLku «ËþoLkeLkwt ykÞkusLk fhu÷ Au. yk ykÞkusLk hksMÚkkLkLkk økw÷kçke þnuh{kt fhðk{kt ykÔÞw níkwt. yk ytøku f]r»k hMkkÞýkuLku ðÄkhu Mkkhk çkLkkððk yLku ¾uzqíkkuLku íkuLkku WÃkÞkuøk fhðk {kxu ðÄkhu Mkkhk rð»kÞ çkíkkððk ytøku rðMík]ík [[ko fhðk{kt ykðe níke. yk yktíkhhk»xÙeÞ fkÞo¢{{kt ¾uzqíkku MkwÄe f]r»k ytøku ÞkuøÞ xufLkef ÃknkU[kzðk {kxu Ãký [[ko fhðk{kt ykðe níke, ¾uzqíkkuLku {kuxkÃkkÞu ykÄwrLkfíkk MkkÚku òuzðk{kt ykðu. fkÞo¢{Lke þYykík Ãkeyu{yuVyuykE,Lkk «urMkzuLx «ËeÃk Ëðuyu «Míkkrðf «ð[Lk fÞko níkk. íÞkhçkkË ykðu÷k zur÷økuxTMku f]r»k hindi.krishijagran.com

yk «Mktøku ELMkuõxeMkkEz EÂLzÞk r÷r{xuzLkk {uLkuStøk rzhuõxh hksuþ yøkúðk÷u fkÞo¢{Lku MktçkkurÄík fhíkkt ÃkkuíkkLkk rð[khkuLku hsq fÞko níkk. ¢kuzk EÂLzÞk r÷r{xuzÚke zku.Ówr»kfuþ {]økk÷u xufrLkf÷ MkuþLkLku MktçkkurÄík fÞwO níkwt. M«u zÙkuÃk÷uxTMkLkk {wÆk Ãkh ÷Bçkúuxe MÃkk MkkÚku zku.{kfkuoyu MkkiLku MktçkkurÄík fÞko níkk. íÞkhçkkË f]r»k hMkkÞý yLku ykËkLkku Ãkh fkÞo rþrçkhLkwt ykÞkusLk fÞwO níkwt. yk «Mktøku ík{k{ zur÷økuþLku f]r»k «ËþoLke{kt {krníke ykÃke níke. f]r»k «ËþoLke{kt ELMkuÂõxMkkEz EÂLzÞk, yu[.Ãke.yu{, ÞwÃkeyu÷, {nk{kÞk ÷kEV MkkÞLMk, MkÕVh r{ÕMk, yuBfku ÃkuÂMxMkkEz, nuhtçkk ELzMxÙeÍ, ¢kuzk, yuõMku÷ ¢kuÃk fuÞh, ELzkuøkÕV, yíkw÷, nu{kLke ELzMxÙeÍ, ½hzk fur{fÕMk, MktæÞk økúwÃk, LkkøkkswoLkk, fkuhku{tz÷, rð÷kuðwz, yBçkh ¢kuÃk MkkÞLMk MkkÚku rðËuþe ftÃkLkeykuyu Ãký ÃkkuíkkLkk Mknf{o[kheykuyu ¼køk ÷eÄku níkku. yk fkÞo¢{{kt 450 fhíkkt ðÄkhu zur÷økuþLMk yLku 60 fhíkkt ðÄkhu ftÃkLkeyu «ËþoLke{kt ¼køk ÷eÄku níkku. fkÞo¢{Lkk ytrík{ íkçk¬k{kt htøkkhtøk fkÞo¢{Lkwt ykÞkusLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. yk «Mktøku f÷kfkhku ytøku Ãký ykÞkusLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. yk «Mktøku f÷kfkhkuyu þkLkËkh «ËþoLk fÞwO níkw. Ãkeyu{yuVyuykE îkhk ykÞkuSík yk fkÞo¢{ «Mktçku çke2çke {exªøkLkwt Ãký ykÞkusLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt, su{kt y÷øk-y÷øk ËuþkuLkk f]r»k «ríkrLkrÄykuyu [[ko rð[khýk fhe níke. yk fkÞo ¢ {ku ½ýk MkV¤ hÌkk níkk. ík{k{ «rík¼køkeykuyu yk fkÞo¢{Lke «þtMkk fhe níke.

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

ft…Lke Mk{k[kh

yu[Ãkeyu{ økkuÕz: Akuz MkwhûkkLkku MkkiÚke ©uc rðfÕÃk

{ÞLke MkkÚku ¼khík{kt ¾uíke fhðkLke ÃkØrík{kt ÃkrhðíkoLk ykðe hÌkwt Au. ¾uzqík ¾uíke {kxu Lkðe xufrLkfkuLku yÃkLkkðe hÌkk Au. su ytíkøkoík ¾uíke fhðkLke ÃkØrík{kt çkË÷kð ykðe hÌkku Au,íku «{kýu ¾uík WíÃkkËLk{kt Ãký ÃkrhðíkoLk ykðe hÌkwt Au. su{ su{ ¾uíkeLkku rðfkMk ÚkE hÌkku Au íku{ yk ûkuºk{kt yLkuf Mk{MÞk Ãký òuðk {¤e hne Au. ËuþLke yLkuf {kuxe ftÃkLkeyku yk Mk{MÞkLkk Wfu÷ {kxu Mk{kÄkLk ykÃke hÌkk Au. yk rËþ{kt ËuþLke yøkúýe ftÃkLke yu[Ãkeyu{ EÂLzÞkyu yuftËhu «MktþrLkÞ fk{økehe fhe hne Au. ¾uzqíkkuLkk rník {kxu ftÃkLke îkhk Wå[ økwýð¥kkÞwõík fexLkkþf, VwøkLkkþf, ®LkËýLkkþf yLku AkuzLkk rðfkMk rLkÞk{f WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðe hnu÷ Au. yuðe s heíku ftÃkLke îkhk ¾uíkeLku ðÄkhu Mkkhe çkLkkððk {kxu Lkðk WíÃkkËLkku çkkÞkuVxeo÷kEÍh MðYÃk{kt Ãký hsq fhðk{kt ykðu÷ Au.

ftÃkLke îkhk íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ yu[Ãkeyu{ økkuÕz ¾uzqíkku ðå[u rðþu»k ÷kufr«Þ Au. yk yuf sirðf ¾kíkh Au,su fkuE Ãký {kuMk{{kt çknwWÃkÞkuøke Ãkku»kf íkíðkuLku ðÄkhðk{kt MknkÞíkk fhu Au. yu[Ãkeyu{ økkuÕz yuf ¾kMk «fkhLkwt WíÃkkËLk Au,su{kt ðuMkefw÷h-yçkoMfw÷h {kÞfkuhkEÍk (ði{) Mkwû{ Sð yLku Ëkýkðk¤k MðYÃk{kt Au. suLke yMkh ÔÞkÃkf nkuÞ Au. Ãkkýe{kt r{©ýÞwõík nkuðkLke MkkÚku íkuLkk Akuzku yLku {q¤ îkhk rðþu»k yðþku»ký ÚkkÞ Au. Ãkrhýk{ MðYÃku íku ðÄkhu fBÃkkuMx yLku Mkwû{ Ãkkuþf íkíðkuLku Ãkkf MkwÄe ÃknkU[kzðk{kt {níðLke ¼qr{fk ¼sðu Au. yu[Ãkeyu{ økkuÕz Wíf]~x MðYÃk{kt {q¤Lku Mkuxªøk fhe íkuLku {ËË YÃk çkLku Au. íkuLkk Ãkrhýk{ MðYÃku ÃkkfÚke Ãke¤kÃký Ëqh ÚkkÞ Au yLku Ãkkf ÷e÷kuA{ çkLke hnu Au. yk Ãkku»kf íkíðkuLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt {ËËYÃk çkLku Au. yk MkkÚku yk AkuzLke Mkwhûkk fhðk yLku {q¤Lku {sçkqík fhðk MkkÚku AkuzLku fexfku yLku hkuøk rðhkuÄe ûk{íkk «ËkLk fhu Au. íku {q¤{kt {kÞMker÷Þk íkkýkLku {kuf÷u Au,suLku ÷eÄu VkuMVhMk,LkkExÙkusLk, MkÕVh, fuÂÕþÞ{, Íªf yLku fkuÃkh suðk Ãkku»kf íkíðkuLku MÚk¤ktíkheík fhðk{kt {ËË {¤u Au, yLku {q¤kuLkk yðþku»kýLke ûk{íkk ðÄkhu Au. yk WíÃkkËLk ¾uzqíkku {kxu fkuE nehkÚke ykuAwt LkÚke. íku {q¤Lke ð]rØ{kt {ËËYÃk çkLkðk MkkÚku ÃkkfLku Ãke¤ku ÃkzðkÚke yxfkðu Au. yk WíÃkkËLk MktÃkqýoÃkýu Akuz Mkwhûkk «ËkLk fhu Au.

nuõMkkøkkuLkLkk çkkÞkuVkuxeorVfuþLkLke Ãknu÷

õMkkøkkuLk LÞwxÙeþLk «kEðux r÷r{xuzu Ëuþ{kt ¼kusLkLke Mkwû{ íkíðkuLke WýÃkLku ÷eÄu ðÄe hnu÷k fwÃkku»kýLke Mk{MÞk {kxu ½ô ÷kux{kt çkkÞkuVkuxeorVfuþLkLkk «ÞíLk fhðk{kt ykðe hÌkk Au, yux÷u fu ½ôLkk ÷kux{kt Mkwû{ íkíðku ðÄkhðk {kxu «ÞíLk fhðk{kt ykðu Au.

ðkMíkð{kt ftÃkLkeyu ÷kuxLku rðxk{eLk çke12 ykÞLko íkÚkk Vkur÷f yurMkzLkk yurMkzLke Mk{MÞk ðÄkhu÷ Au. íkuLkk V¤

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

MðYÃku øk¼oðíke {rn÷k yLku çkk¤fku{kt ykÞLkoLke WýÃkLku yxfkðe þfkÞ Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu çkkÞkuVkuxeorVfuþLkLke rËþk{kt fkÞo fhðk {kxu ftÃkLkeyu yuMkku[u{Lke çkkÞkuVkuxeorVfuþLkLku ykÄkhu çku rËðMkLke fkuLVhLMk{kt ÃkwhMfkh Ãký ykÃkðk{kt ykÔÞku níkku. yk ftÃkLke Ãkku»kf íkíðkuÚke ¼hÃkqh WíÃkkËLkkuLkk rLk{koýLke rËþk{kt økík 25 ð»ko{kt ykþhu 70 Ëuþ{kt fkÞohík hne Au. malayalam.krishijagran.com

hk»xÙeÞ fu¤k Mk{khkun

hk»xÙeÞ fu¤k Mk{khkun 2018: fu¤k{kt rðrðÄíkkLkku íknuðkh

¤k (fÕÃkíkÁ) su y{khk SðLkLkwt yr¼Òk ytøk Au yLku íkuLku ðirËf Mk{ÞÚke ¼khík{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au. íkuLku 130 Ëuþ{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au yLku íku [kuÚkk ¢{Lkku MkkiÚke {níðLkku Ãkkf Au. ¼khík fu¤kLke WÃks{kt «Úk{ MÚkkLk Ähkðu Au yLku íku{ Aíkkt rLkfkMk{kt ÃkkA¤ hne òÞ Au. V¤kuLkk fw÷ WÃks{kt fu¤k 36 xfk rnMMkku Ähkðu Au. yuðku ytËks ÷økkððk{kt ykðu Au fu ¼khík{kt fu¤kLke 500 sux÷e òík Au. íkuLke rðrðÄíkk nkuðk Aíkkt fu¤kLke 40 xfk òík yuf LkkLkk Mk{qn fuðurzþ ytíkøkoík ykðu Au. ðÄkhu Mkkhk {kfuoxªøk yLku yk WýÃkLku Ëqh fhðk {kxu y{u fu¤kLke sirðf rðrðÄíkkLku MktMkkh{kt Mkûk{ hsq fhðe s\he Au.

fu¤kÚke rðrðÄ «fkhLkk WÃkÞkuøk {kxu ðMíkwykuLkwt rLk{koý nkuðk Aíkkt íkuLkk fk[k nkuðkLkk Mktòuøkku{kt MkuðLk fhðk{kt ykðu Au. íkuLkwt {qÕÞðÄoLk {kºk fkÃkýe çkkË ûkríkLku yxfkðu Au íku WÃkhktík f]rºk{ íkýkLku Vufðk{kt ykðu Au, ßÞkhu íkuLkkÚke {¤Lkkhk huþk «kf]ríkf huþku{kt MkkiÚke {sçkqík nkuÞ Au,su fkÃkz, nMíkrþÕÃk yLku VuþLk ðMíkwyku çkLkkððk fk{{kt ykðu Au. yk heíku fu¤kLkk ÃkktËzk Ã÷kMxef yLku MxkÞhkuVku{Lkku rðfÕÃk Au. MkuLxh Vkuh ELkkuðuþLk ELk MkkÞLMk yLku MkkurþÞ÷ yuõþLk (MkeykEyuMkyuMkyu), fr÷Þwh økúk{ Ãkt[kÞík yLku hk»xÙeÞ yLku hksfeÞ MktMÚkkyku îkhk hr[ík yk Mk{khkun, ¼khíkLkku MkkiÚke {kuxku fu¤k Mk{khkun Au. íkuLkkÚke fu¤kLkk ûkuºk MkkÚku òuzkÞu÷ yuðk ík{k{ ÷k¼ku Úkþu su fu¤kLke WÃks, ÔÞkÃkkh, rLkfkMk, Vqxfh ðu[ký, økúknf, MktMÚkkLk, MktþkuÄLk,hkufký MktMÚkk, þkMfeÞ yLku yþkMfeÞ MktMÚkk MkkÚku òuzu Au. yuçkeyuV 2018, ríkÁðÒkíkÃkwh{ fuh÷k{kt ðu÷kELke ík¤kð ÃkkMku ykðu÷ fr÷Þwh Ãkt[kÞík, fu su fuh÷kLke çkeò ¢{Lke MkkiÚke {kuxw ík¤kð Au yLku òýeíkw ÃkÞoxLk ûkuºk fkuð÷{ ðå[uÚke 7 rf÷ku{exh yLku ríkÁðÒkíkÃkwh{Úke 12 rf÷ku{exh Ãkh ÂMÚkík Au. rðþu»kíkk : 

MktÃkqýo ¼khík{ktÚke 200 fhíkkt ðÄkhu «ËþoLkfíkko Mkk{u÷ Úkþu.



fu¤k{kt rðrðÄíkkykuLkwt «ËþoLk: 300 fhíkkt ðÄkhu òíkkuLku hksfeÞ «ËþoLk.



{qÕÞ rLkÄkohý fhLkkh V¤, f]rºk{ íký¾÷k íkÚkk ÃkktËzk ðøkuhuLkwt «ËþoLk



hksfeÞ þkfeÞ MktMÚkk



rçkLkMkhfkhe MktMÚkk



LkMkohe yLku çkøke[k



{qÕÞ ðÄoLk fhLkkhk Mkk{kLkku WíÃkkËLkku



Þktrºkf yLku Ãku®føk fuMk çkLkkðLkkh rLk{koýfíkko



yuøkúkuçkkÞkuxef ftÃkLkeyku



÷ur¾f rLk{tºký



fu¤kLkk ytíkøkoík ykðLkkh ík{k{ rð»kÞku Ãkh ÷u¾ s{k fhkðe þfkÞ Au. òufu «Míkwíkfíkko {kir¾f ÃkkuMxhLku Ãký ÃkMktË fhe þfu Au. Ãkhtíkw «ËþoLkLke ÃkØrík f{uxe îkhk s Lk¬e fhðk{kt ykðþu . rðMíkkh yLku Mkkhkt þ s{k fhðk {kxu www.bananafest.in Ãkh ÷kuøkkuLk fhku. Mkkhktþ s{k fhðkLke ytrík{ íkkhe¾ 31{e rzMkuBçkh,2017 Au.

MktÃkfo fhku :



sirðf fu¤k çkòh- sirðf ¾kã yLku fexLkkþf



Ãkkf fkÃkýe, MktMfhý yLku ÃkufuStøk MkkÚku òuzkÞu÷ {þeLkku Au.



fu¤kLkk hksfeÞ yLku «kf]ríkf þkuÄ MktMÚkkLk

hk»xÙeÞ fu¤k Mk{khkun, MkuLxh Vkuh ELkkuðuþLk ELk MkkÞLMk yuLz MkkurþÞ÷ yuõþLk (MkeykEyuMkyuMkyu), xe.Mke. 15510, ÞwyuMkykhyu-55,WËkh rMkhku{Lke hkuz, ðu÷kÞ{÷{, ríkÁðÒkíkÃkwh{-695010, 094472057205913



f]r»k çkkøkkÞíke, ¾kã xufrLkf MktMÚkk

E{u÷: nationalbananafest@gmail.com



f]r»k ÞwrLkðŠMkxe

ðuçkMkkEx- www.bananafest.in

www.krishijagran.com

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

{¸9>>f>í>

¼khíkLku ykÄwrLkf xufLkku÷kuSÚke {sçkqík fhðk rLk{koý fhkÞu÷e Au n~fðLkko : hksuþ hk½ðLk

ðk

rLkfe, f]r»k, xufLkku÷kuS yLku çkkøkkÞíkeLke Mkwhûkk {kxu ykÄwrLkf f]r»k Þtºk çkLkkðíke ftÃkLke n~fðLkko yk ûkuºk{kt yuf yøkúýe ftÃkLke Au. n~fðLkko Mk{qn M«uÞMko íkiÞkh fhðk{kt ÞwhkuÃk{kt «Úk{ Lktçkh Ãkh Au yLku fkÃkýe{kt WÃkÞkuøke çkLkíke ykÄwrLkf f]r»k Þtºkku{kt ðirïfMíkhu yøkúuMkh Au. yk MkkÚku yk Mk{qn ÃkíÚkh Wãkuøk yLku ¼ðLkkuLkk rLk{koý{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðíke {þeLkkuLkk rLk{koý MkkÚku Ãký yk ftÃkLke Mktf¤kÞu÷ Au. ftÃkLke îkhk íkiÞkh fhðk{kt ykðíkk WíÃkkËLkku yLku Mk{kÄkLkkuLku 100 fhíkkt ðÄkhu Ëuþku{kt n~fðLkko, økkzkuoLkk, {u¬w÷kun, Ãkku÷Lk «ku, ðez Exh, ^÷kE{ku, suLkkuykn íkÚkk zkÞ{ux çkkuyxo çkúkLzLkk Lkk{Úke ðu[ký fhðk{kt ykðu Au.

hksuþ hk½ðLk ftÃkLkeLkk {uLkuStøk rzhuõxh yLku fLxÙe {uLkush ( n~fðLkko )

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

xfkW WíÃkkËLkkuLkwt rLk{koý, Wòo ðÃkhkþ, f{o[kheykuLke Ëûkíkk «{kýu fkÞoûk{íkkLku ðÄkhðk Ãkh ftÃkLke æÞkLk fuLÿeík fhu÷ Au. yk rð»kÞku Ãkh f]r»k òøkhýu¼khík{kt ftÃkLkeLkk {uLkuStøk rzhuõxh yLku fLxÙe {uLkush hksuþ hk½ðLk MkkÚku yuf rðMík]ík [[ko fhe níke yLku {krníke {u¤ðe níke fu ftÃkLke fuðe heíku yk ûkuºk{kt çkkhík{kt ÃkkuíkkLke ÂMÚkríkLku {sçkqík fhe hne Au.yºku «Míkwík Au íku{Lke MkkÚku fhðk{kt ykðu÷e ðkík[eíkLkk fux÷kf ytþku:hindi.krishijagran.com

{¸9>>f>í> ftÃkLke îkhk ðLk íkÚkk çkkøkkÞíkku {kxu íkiÞkh fhðk{kt ykðíkk f]r»k WÃkfhýkuLke huLs{kt ftÃkLkeLku ÷k¼ fuðk ðøkoLkk WíÃkkËLkkuÚke ykðu Au? ðíko{kLk Mk{Þ{kt yk çkkçkík fnuðe {w~fu÷ Au fkhý fu ¼khík{kt y{u íkksuíkh{kt s ftÃkLkeLke þYykík fhe Au. y{u ykøk¤ ðÄðk {kxu Mkíkík «ÞíLkþe÷ Aeyu. y{kÁt æÞkLk yu çkkçkík Ãkh Au fu y{u {n¥k{ ykËþo yLku WÃkÞwõík huLsLkk WíÃkkËLkku ¼khík{kt ÷ELku ykðeyu fu suÚke ðLkku, çkkøkkÞíke, ¾uíke fhLkkhkykuLku MkwrðÄksLkf f]r»k fhðk {kxu íkf {¤e þfu. íkuLku ÷eÄu s y{u ¼khíkeÞ økúknfku {kxu WíÃkkËLkkuLke ®f{ík ykuAe hk¾e Au, fu suÚke ykuAe ®f{ík{kt økwýð¥kkÞwõík yLku ykÄwrLkf f]r»k WÃkfhý yÃkLkkðeLku ¾uíke fhe þfkÞ. rðíku÷k LkkýkfeÞ ð»koLke íkw÷Lkk{kt yk ð»ko ík{khe ftÃkLkeyu ¼khík{kt fhu÷k ÔÞkÃkkhLke ÂMÚkrík þwt Au? y{u yøkkW sýkÔÞwt íku{ n~fðLkko Mk{qn LkkMkzuf, Mxkufnku{{kt r÷Mxuz Au. økík LkkýkfeÞ ð»ko{kt y{kÁt xLkoykuðh 277.56 fhkuz YrÃkÞk níkwt. òufu ¼khík{kt ftÃkLkeyu íkksuíkh{kt ÃkkuíkkLkk ÔÞðMkkÞLke þYykík fhe níke. yk {kxu fw÷ ÷k¼ {u¤ððk{kt Úkkuze {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkze hÌkku Au. Ãkhtíkw y{Lku ykþk Au fu ftÃkLke ykøkk{e Mk{Þ{kt ðÄkhu Mkkhe fk{økehe fhþu. ykøkk{e Ãkkt[ ð»ko{kt ftÃkLke îkhk ¼khík{kt fux÷ku ÔÞkÃkkh fhðk{kt ykðu íkuðe ykþk Ëþkoððk{kt ykðe hne Au? ykøkk{e 5 ð»ko{kt y{u y{khk ÔÞkÃkkh yLku ftÃkLkeLkk ÷k¼Lku ðÄkhðk {kxu yLkuf {níðfktûke ÷ûÞktf Lk¬e fhu÷ Au, su ytíkøkoík y{u y{khk WíÃkkËLkkuLke huLs ðÄkhðk MkkÚku ze÷MkoLkk LkuxðfoLku Ãký ðÄkhþwt. ¼khíkeÞ f]r»k yLku ¾uíkeLkk MktË¼o{kt fÞk hkßÞku{kt ðÄkhu «{ký{kt WíÃkkËLkLkwt ðu[ký fhe hÌkk Aku yLku fux÷k «{ký{kt LkVku íku hkßÞku{ktÚke «kó ÚkkÞ Au? y{u hkßÞ ËeX ÔÞkÃkkh ðÄkhðkLku çkË÷u VuMkLkk ykÄkhu y{khk LkuxðfoLku ðÄkhðkLke ÞkusLkk íkiÞkh fhe Au. yk {kxu y{u ftÃkLkeLkwt rðMíkhý Ërûký yLku Ãkrù{ ¼køkh{kt fhðk MkkÚku W¥kh yLku ÃkqðoLkk hkßÞ{kt Ãký ykøk¤ ðÄe hÌkk Aeyu. íkuLkkÚke y{khk ÔÞkÃkkhLku hu¾kçkØ heíku ðÄkhe þfþwt yLku ËuþLkk Ëhuf rðMíkkh{kt y{khe ÃknkU[ rðMíkhþu. ßÞkt MkwÄe WíÃkkËLkkuLke ðkík Au íkku y{khk WíÃkkËLkku {kxu Lkðk {kuzuÕMkLke MkkÚku çkòhLke {køkLku yLkw\Ãk s WíÃkkËLkku WÃk÷çÄ fhkðe hÌkk Aeyu.

malayalam.krishijagran.com

fkuÃkkuohux Mkk{kSf sðkçkËkheLku rLk¼kððk {kxu þwt ík{u «ÄkLk{tºke hkník fku»k{kt ÞkuøkËkLk ykÃkðk {køkku Aku? òu nk íkku þk {kxu yLku òu Lkk íkku fÞk hksÞku{kt fE økríkrðrÄykuLku ÷E ík{u ftÃkLke{kt MknÞkuøk ykÃke hÌkk Aku? Mkk{kLÞ heíku y{khe ftÃkLke ¼khík WÃkhktík ðirïfMíkh Ãkh fkuÃkkuohux Mkk{kSf sðkçkËkheLku rLk¼kððk {kxu nt{uþk íkíÃkh hnu Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt yk «fkhLke Mkk{ÚÞoðkLk økríkrðrÄLkwt {qÕÞktfLk fhðk{kt ykðe hÌkwt Au, su{kt y{u y{khku MknÞku ø k «ËkLk fhe hÌkk Aeyu Ãkht í kw íku økríkrðrÄyku{kt Mkr¢ÞÃkýu ¼køk Ãký ÷E hÌkk Aeyu. ðíko{kLk Mk{Þ{kt y{u yk «fkhLkk Mkk{ÚÞoðkLk økríkrðrÄLkwt {qÕÞktfLk fhe hÌkk Aeyu,su{kt y{u y{kÁt ÞkuøkËkLk «ËkLk fhe þfeyu íku{ s íku økríkrðrÄyku{kt Mkr¢Þ heíku ¼køk Ãký ÷E þfkÞ. f]r»k ÞtºkkuLkk WÃkÞkuøk yLku f]r»k {þeLkefhýLkk MktË¼o{kt íkw÷Lkk fhðk{kt ykðu íkku ¼khíkeÞ çkòhku{kt ðirïf çkòhku fux÷k Mk{]Ø Au? f]r»k ÞtºkkuLkk WÃkÞkuøk yLku f]r»k {þeLkefhýLkk MktË¼o{kt yLÞ ík{k{ W¼híkk çkòhkuLke íkw÷Lkk fheyu íkku ¼khíkeÞ çkòh ¾qs s ÍzÃk¼uh rðfkMk Ãkk{e hnu÷ Au. Ãkrù{e rðfrMkík çkòhkuLke íkw÷Lkk{kt {þeLkefhý{kt fux÷kf [ku¬Mk «fkhLkk «Þkuøkku MkkÚku çkòh{kt ykøk¤ ðÄðwt òuEyu. yk {kxu [ku¬Mk søÞk nkuÞ íkku n~fðLkkoLku rLkÃkwýoíkk nktMk÷ fhu÷ Au, suLku ÷eÄu y{u W¼híkk çkòhku{kt MknÞkuøk ykÃke þfeyu Aeyu. ¼khík{kt W¼híkk çkòhku Ãkife yuf Au. ðirïf çkòhku{kt fÞk Ëuþ{ktÚke ík{Lku MkkiÚke ðÄkhu ykðf «kó ÚkkÞ Au. íku Ëuþ{kt f]r»kLke ÿrüyu ¼khíkeÞ f]r»k fux÷k «{ký{kt y÷øk Au? y{khe {kuxk¼køkLke ykðf ÞwhkuÃk yLku y{urhfkLkk çkkøkkÞíke íkÚkk ðLkku{ktÚke «kó ÚkkÞ Au. W¼híkk Ëuþ Ãký f]r»kûkuºk{kt ykÃkýu ykøk¤ ðÄðk {kxu MknÞkuøk ykÃku Au. yk ûkuºk{kt fkÞo fhíkk ík{Lku fÞkt ÃkzfkhkuLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au? f] r »kûku º k{kt {ku x k¼køku y{khu {þeLkefhýLkk ûkuºk{ktÚke ÃkzfkhLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au. yk ûkuºk{kt ¾qçk s ðÄkhu «{ký{kt Mkt¼kðLkk hnu÷e Au. ¾kMk fheLku ðkík {þeLkkuLkk WÃkÞkuøkLke fhðk{kt ykðu íkku {kxeLku íkiÞkh fhðkLkk, ðkðuíkhLkk, ytík: V¤kuíÃkkËLk, fex íkÚkk hkuøkLkk E÷ks, ÃkkfLke fkÃkýe, Ãkkf fkÃkýe çkkËLke r¢Þkyku{kt {þeLkku ¾qçk s WÃkÞkuøke nkuÞ Au. f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

{¸9>>f>í> ¼khík{kt ík{u ík{khk ÔÞkÃkkhLkk rðMíkhýLke ÞkusLkk õÞkhu íkiÞkh fhe níke yLku íkuLkwt þwt Ãkrhýk{ ykÔÞwt? n~fðLkkoyu ð»ko 1990Úke rðrðÄ {kæÞ{ku {khVíku ¼khíkeÞ çkòh{kt «ðuþ fhðk {kxu ÞkuøÞ Mk{ÞLkwt yktf÷Lk fhe hne Au. íÞkhçkkË ftÃkLkeyu ¼khík{kt n~fðLkko EÂLzÞk Lkk{Úke ÃkkuíkkLkk fkÞoLke þYykík fhe níke. yk ftÃkLke ð»ko 2017{kt MktÃkqýo heíku r¢Þkþe÷ Au, yLku íÞkhÚke y{khe ftÃkLkeLkk rðMíkkh{kt fkuE s {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzíkku LkÚke. ftÃkLke îkhk fÞk Lkðk LkrðLk¥k{ WíÃkkËLkku Ãkh fk{ fhðk{kt ykðe hÌkwt Au, fu suLku ¼rð»Þ{kt çkòhku{kt hsq fhðkLke ÞkusLkk nkuÞ. Lkðk WíÃkkËLkku {kxu WÃk¼kuõíkkLku fux÷k Mk{Þ MkwÄe «ríkûkk fhðe Ãkzþu? n~fðLkkoLkku yk s íkku WÆuþ Au fu «íÞuf çkòhLke {køkLku Mk{SLku íkuLku yLkwYÃk WíÃkkËLkkuLku WÃk÷çÄ fhkðu. ¼khík{kt Ãký yk «fkhLkk çkòh Ãkh ôzkýÃkqðofLkwt yæÞÞLk fhðk{kt ykðe hÌkwt Au yLku íkuLku yLkwYÃk s y{u WÒkík yLku Lkðk WíÃkkËLkku íkiÞkh fhðk «ÞíLkþe÷ Aeyu.

¼khík{kt ¾uzqíkkuLku {kuxk¼køku sLkMktÏÞkLku ÷eÄu ftÃkLke îkhk WÃk÷çÄ fhðk{kt ykðíke xufLkku÷kuSÚke ©r{fkuLke Mk{MÞk Ëqh fhðk{kt þwt {ËË {¤u Au? ¼khík{kt ykÔÞk çkkË AuÕ÷k fux÷kf {rnLkk{kt y{u yne òuÞw fu ¼khíkeÞ çkòh ðLkku, çkkøkkÞíke íkÚkk f]r»k{kt {þeLkefhýLkwt ¾wÕ÷eLku Mðkøkík fhðk{kt ykðu Au. ¼khíkeÞ çkòhÚke ykÃkýu Mkfkhkí{f «r¢Þk {¤e Au. òufu f]r»kLkk ûkuºk{kt nsw Ãký ½ýk MkwÄkhkLke sYh Au. ykÃkýu ykþk fheyu fu ¼khíkeÞ çkòh îkhk n~fðLkkoLke LkðeLk¥k{ xufLkku÷kuSLku ÍzÃk¼uh yÃkLkkððk{kt ykðþu. Áçke siLk MknkÞf MktÃkkËf f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne, {kuçkkE÷: 9999142633 E{u÷: ruby@krishijagran.com {kurLkfk {tz÷ yuMkkurMkyux yurzxh f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne, {kuçkkE÷: 9891755566 E{u÷: monika@krishijagran.com

«&™ y{khk sðkçk ík{khk, yÃkkðe þfu Au ½ýkçkÄk ELkk{ku

Mkku{kýe MkezTMk «&™ku¥khe

Mkk{kLÞ ¿kkLk yLku f]r»k òøkhý Ãkh ykÄkrhík «&™ «&™ 1. rðïLkk fÞk Ëuþ{kt ¾kíkhLkku MkkiÚke ðÄkhu WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au? ¼khík çke.

[eLkMke.

ÞwyuMkyuze.

ÁMk

«&™ 2. ¼khík{kt fÞk Ãkkf Ãkh nrhík ¢ktríkLke MkkiÚke ðÄkhu yMkh ÚkE níke? ÄkLkçke.

{fkEMke.

MkhMkðze.

½ô

«&™ 3. ¼khík{kt hk»xÙeÞ f]r»k {kfuoxªøk MktMÚkk õÞkt ÂMÚkík Au? Lkðe rËÕneçke.

çkhu÷eMke.

sÞÃkwhze.

Ãkwýu

Mkq[Lkk: ðkt[fku ÃkkuíkkLkk sðkçk 15 rËðMkLke ytËh E-mail:ruby@krishijagran.com {kuf÷e þfu Au. 9999142633 whatsapp yÚkðk SMS fhe þfu Au. Mkk[k sðkçk {kuf÷Lkkh «Úk{ ºký ¾uzqík¼kEykuLku ¢{þ: 3,2 yLku 1 nòh MkwÄeLkk nkErçkúz rçkÞkhý ELkk{ MðYÃk{kt Mkku{kýe MkezTMk íkhVÚke ykÃkðk{kt ykðþu. yk MkkÚku ykøkk{e ytf{kt íku{Lkk Lkk{ Ãký «fkrþík fhðk{kt ykðþu. ¾uzqík¼kE sðkçkLke MkkÚku ÃkkuíkkLkwt Lkk{, MkhLkk{w yLku {kuçkkE÷ Lktçkh [ku¬Mk ÷¾eLku {kuf÷ðk. sðkçk {kuf÷Lkkh{kt f]r»k rðãkÚkeo yLku {rn÷k ¾uzqíkku Ãký ¼køk ÷E þfu Au.

f]r»k òøkhý Mkku{kýe MkezTMk «&™ku¥khe rðsuíkkykuLkk òLÞwykhe 1. ÷¾®ðËh ®Mk½ (rMkhMkk, nrhÞkýk)

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

2. ¾w{Lk [tË (rMkfh, hksMÚkkLk)

www.krishijagran.com

MkçM¢kEçk fhku f]r»k òøkhý yLku yuøkúefÕ[h ðÕzo Mkk{rÞf KRISHI JAGRAN the pulse of rural india

AGRICULTURE WORLD (English)- Subscription Tariff Single Copy- Rs. 100/-

Year Copy Rate 1 2 3 5 10 15

12 24 36 60 120 180

1200 2400 3600 6000 12000 18000

Discount

Pay

(in Rs)

Now

200 500 1100 2000 4500 8000

Courier/ Speed Post Charges

1000 1900 2500 4000 7500 10000

1450 2850 3900 6400

¼khík{kt MkkiÚke ðÄkhu «Mkkheík f]r»k ykÄkrhík Ãkkrhðkhef Mkk{rÞf, ËuþLke MkkiÚke ÷kufr«Þ yLku «ríkrcík Mkk{rÞf r÷Bfk çkwf ykuV hufkuzo{kt MÚkkLk ÃkkBÞw Au. ¼khíkLke yuf{kºk Mkk{krÞf su 12 ¼k»kk{kt «fkrþík ÚkkÞ Au, 23 MktMfhýku {khVíku 22 sux÷k hkßÞku{kt ÃknkU[ Ähkðu Au. Mkk{rÞfLkk fw÷ ðkt[fkuLke MktÏÞk yuf fhkuz fhíkk ðÄkhu Au. ytøkúuS,rnLËe, økwshkíke, Ãktòçke,{hkXe, fÒkz, íku÷wøkw, çktøkk¤e, yMk{e, WrzÞk, íkr{÷ íkÚkk {÷Þk÷{ ¼k»kk{kt yuf MkkÚku íku «fkrþík ÚkkÞ Au.

KRISHI JAGRAN (Hindi)- Subscription Tariff Single Copy- Rs. 50/-

Year Copy Rate 1 2 3 5 10 15

12 24 36 60 120 180

600 1200 1800 3000 6000 9000

Discount

Pay

Courier/

(in Rs)

Now

Speed Post Charges

100 220 500 1000 2400 4000

500 980 1300 2000 3600 5000

950 1900 2700 4400

KRISHI JAGRAN Subscription Tariff Single Copy - Rs. 35/Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, Odia, Tamil & Malayalam.

Year Copy Rate 1 2 3 5 10 15

12 24 36 60 120 180

420 840 1260 2100 4200 6300

Discount

Pay

Courier/

(in Rs)

Now

Speed Post Charges

40 140 260 600 1700 3300

380 700 1000 1500 2500 3000

850 1650 2400 3900

fkÞko÷Þ: 60/9, ºkesu {k¤, ÞwMkwV MkhkÞ {kfuox, økúeLk Ãkkfo {uxÙku MxuþLk ÃkkMku, Lkðe rËÕne-110016 Email : circulation@krishijagran.com

¾kíkkLke òýfkhe-Vuzh÷ çkuLf E 48, nkus ¾kMk {uLk {kfuox, Lkðe rËÕne-110016 ykEyuVyuMkMke-FDRL0001980 yu{ykEMkeykh: 110049032 [k÷w ¾kíkk ¢{ktf-19800200000836 Ãkuxeyu{ Lktçkh- 9654193353

f]r»k òøkhý yLku yuøkúefÕ[h ðÕzo Mkk{rÞfLkk ykuLk÷kELk MkÇÞÃkË {kxu {w÷kfkík fhku.

krishijagran

@krishijagran

9891405403

f]Ãkk fhe [uf/zeze/ {Lke ykuzoh f]r»k òøkhýLkk Lkk{ Ãkh Lke[u ykÃkðk{kt ykðu÷k MkhLkk{k Ãkh {kuf÷e ykÃkþku:Kerala: A5, Elankom , Gardens, Vellayambalam, Sasthamangalam. P.O., Thiruvanathapuram-695010, Phone O417-4059009 Mob. 7356914141 Email: malayalam@krishijagran.com

West Bengal: 265, Netaji Colony, Near Baranagar thana, BT Road, Opposite to High School and Beenapani Club, Kolkatta- 700090 Mob. 9674853530 Email: bengali@krishijagran.com

Karnataka: 1st Floor,33/3, B M Mansion, Geddalahalli, Sanjay Nagar, Main Road, RMV second stage, Bangalore 560094 Mob. 7356603960 Email: Kannada@krishijagran.com

Telangana: H.No. 301, 3rd Floor, R.K Apartments Barkatpura, Hyderabad -500027, Email: telugu@krishijagran.com, Mob. 7356333241

Tamil Nadu: 126/329, 2nd Floor, Arcot Road, Kodambakkam, Chennai -600024, Phone: 044-48552070 Mob. 9244317193, Email: tamil@krishijagran.com

Bihar: F-29, Pushpanjali Complex, 1st Floor, Opposite S K Puri Check Post, Boring Road, Patna -800001 Email: hindi@krishijagran.com

{¸9>>f>í>

Mkkhk {qÕÞ {kxu ð[uxeÞkLkk [¬h{kt Lk VMkkÞ ¾uzqík: fu.ykh.çkÿe LkkhkÞý

Þkhu {kLkð «òríkyu yk Ähíke Ãkh sL{ Äkhý fÞkuo níkku íÞkhu íku Mk{Þu íkuLku yu çkkçkíkLke òý Lk níke fu íkuLku þwt ¾kðwt yLku þwt Lk ¾kðwt. MkkiÚke Ãknu÷k {kLkð ÍkzAkuz,ÃkktËzk yLku fk[k {ktMkLku ¼kusLk{kt ÷E ÃkkuíkkLkk SðLkLku rðíkkðíkku níkku. Ãkhtíkw Mk{Þ MkkÚku Mkíkík ÃkrhðíkoLk íkÚkk MkwÄkhkLke «r¢Þk ykøk¤ ðÄíke økE. {kLkðeLku Mk{òðk ÷køÞwt fu íkuLku ¼kusLk{kt þwt ÷uðw òuEyu yLku þwt Lk ÷uðw òuEyu. ¾kíkk, {eXk yLku Lk{feLk MðkË ytøku ¾çkh Ãkzðk ÷køke yLku ¾kã ÃkËkÚkkuoLkk MðkË ykÃkýk SðLk{kt yuf {níðLkku rnMMkku çkLke økÞku, yksu ¾kÄk ÃkeÄk ðøkh ykÃkýu hne þfíkk LkÚke. yk ¾kðkÚke ykÃkýw Ãkux ¼hkÞ Au yLku rËðMk¼h fk{ fhðkLke yuLkSo {¤u Au.

yk ík{k{ çkkçkík ykÃkýLku ¾uíkhku yLku støk÷ku{ktÚke «kó ÚkkÞ Au. ¼khíkeÞkuLku MðkËLku ò¤ðe hk¾ðk {kxu ykÃkýk Ëuþ{kt {Mkk÷kLkwt MÚkkLk {níðLkwt Au. ¼khík yuf {kuxku

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

{Mkk÷k WíÃkkËf Ëuþ Au.yneLkk {Mkk÷k ¼khíkLku rðï Ãkx÷ Ãkh yuf y÷øk yku¤¾ yÃkkðe Au. ½ýkçkÄk {Mkk÷k ftÃkLkeyku ËuþLke sLkíkkLku ðÄw Mkkhk MðkË {kxu {Mkk÷k WíÃkkËLk fhe hne Au, Ãkhtíkw yk[e økúwÃk yuf yuðw Mk{qn Au, su {Mkk÷k ¾kLkkhk MkkÚku íku{Lku Wøkkzðk ytøku Ãký Ãkqhíke íkfuËkhe hk¾ðk{kt ykðu Au. çkÿe LkkhkÞýu f]r»k òøkhý MkkÚku ¾kMk ðkík[eík{kt sýkÔÞwt níkwt fu yk[e økúwÃk ¾uzqíkku {kxu fk{ fhe hÌkwt Au. «Míkwík Au fux÷kf {wÏÞ ytþku:yk[e økúwÃk yÂMíkíð{kt fuðe heíku ykðe ? yk[e økúwÃkLke þYykík ð»ko 1995{kt yu.ze.ÃkË{®Mkn îkhk fhðk{kt ykðe níke. yk ftÃkLkeLke þYykík ÃkkA¤Lkku WÆuþ níkku fu y{khk økúknfkuLku ðÄw Mkkhk, þwØ yLku økwýð¥kkðk¤k WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkððkLkku ÷ûÞktf Au. íÞkhÚke yk[e økúwÃk ÃkkuíkkLkk ÷ûÞLku Ãkqýo fhðk MkkÚku økúknfkuLke ykþkLku yLkwYÃk hnu Au. yk ftÃkLkeyu ÃkkuíkkLke yuf y÷øk hindi.krishijagran.com

{¸9>>f>í> yku¤¾ çkLkkðe Au. Ëuþ{kt {Mkk÷k Wãkuøk{kt hnu÷e ÂMÚkríkLku fuðe LkshÚke òuE hÌkk Aku ? yk çkkçkíkLkku Mkki fkuE òýu Au fu ykÃkýk ËuþLkk {Mkk÷k {kºk ¼khík{kt s Lknª Ãkhtíkw rðïMíkh Ãkh yuf y÷øk yku¤¾ çkLkkðu÷e Au. yksu ¼khíkeÞ {Mkk÷kLkk MðkË Ãkqhk rðï{kt Vu÷kÞu÷ Au. «kËurþf yLku yktíkhhk»xÙeÞ çkÒku çkòhku{kt ¼khíkeÞ {Mkk÷kLke ÂMÚkrík ½ýe Mkkhe Au. {Lku ÷køku Aufu ¼khíkeÞ {Mkk÷k Wãkuøk yk Mk{Þu rçk÷fw÷ ÞkuøÞ Au yLku íku ÍzÃk¼uh ðÄe hnu÷ Au. «íÞuf ð»ko ¼khík{kt SÁt, ðrhÞk¤e, {h[k, Äkýk, E÷kÞ[e, n¤Ëh ðøkuhu {Mkk÷kLkwt WíÃkkËLk {kuxk Míkh Ãkh fhðk{kt ykðu Au. yk[e økúwÃkLkk {wÏÞ WíÃkkËLk fÞk Au ? yk[e økúwÃk {wÏÞíðu {Mkk÷k ûkuºkLke yuf yøkúuMkh WíÃkkËf ftÃkLke Au. y{u ík{k{ «fkhLkk {Mkk÷k, {Mkk÷k ÃkkWzh, LkkuÚko EÂLzÞk {Mkk÷k, hkEMk ÃkuMx ðuhkÞxeÍ,yÚkkýk, ðus, LkkuLk ðus {Mkk÷kLkwt WíÃkkËLk fhe Aeyu. yk WÃkhktík y{u r{Lkh÷ ðkuxh yLku «kuMkuMz WíÃkkËLkLkwt Ãký rLk{koý fhe Aeyu. y{khe ÃkkMku 60 fhíkkt ðÄkhu {Mkk÷k Au. yk[e økúwÃkLkkufkhkuçkkh fÞk Míkh Ãkh Vu÷kÞu÷ Au ? yk[e økúwÃk ¼khíkLkk ÷øk¼øk ík{k{ hkßÞku{kt fkÞo fhe hne Au. ¼khík{kt y{khk 4000 fhíkkt ðÄkhu rzMxÙeçÞwxh yLku 12 ÷k¾ fhíkkt ðÄkhu rhxu÷Mko Au. íkuLkkÚke ík{u ytËks ÷økkðe þfku Aku fu yk[e økúwÃk fÞk Míkh Ãkh fkÞo fhe hÌkwt Au. rðïLkk 30 fhíkkt ðÄkhu Ëuþku{kt y{u y{khk {Mkk÷kLke rLkfkMk fhe Aeyu. ÞwyuMkyu, fuLkuzk, çkuÂÕsÞ{, nku÷uLz, £ktMk, zuLk{kfo, MðezLk, s{oLke, Þw.yu.E suðk Ëuþku{kt y{u y{khk WíÃkkËLkkuLke rLkfkMk fhe hÌkk Aeyu. yk[e økúwÃk WíÃkkËLk íkÚkk yLkwMktÄkLkLkk rð»kÞ{kt {krníke ykÃkku ? y{khk Ãkku í kkLkk {u L Þw V u õ [®høk Þw r Lkx Au , su ykEyuMkyku îkhk «{krýík Au. íkuLke ûk{íkk ËirLkf 120 {uxÙef xLk {Mkk÷k WíÃkkËLk fhu Au. òu y{u WíÃkkËLkkuLke økw ý ð¥kkLkk rð»kÞ{kt ðkík fheyu íkku y{khe ÃkkMku rðïMíkheÞ ykÄwrLkf xufLkku÷kuSÚke Mkßs MktþkuÄLk fuLÿ Au. malayalam.krishijagran.com

yk MktþkuÄLk fuLÿ{kt ÔÞðMkkrÞf heíku ði¿kkrLkfkuLke xe{ {nuLkík fhe WíÃkkËLkLkkuLku ðÄkhu Mkkhk çkLkkððkLkwt fk{ fhu Au. MktþkuÄLk xe{{kt ði¿kkrLkf WíÃkkËLkkuLke økwýð¥kkLku ðÄkhu Mkkhe çkLkkððk{kt {níðLke ¼qr{fk ¼sðu Au. ík{k{ WíÃkkËLkku MktÃkqýoÃkýu xuMxªøk «r¢Þk{ktÚke ÃkMkkh ÚkÞk çkkË çkòh{kt hsq fhðk{kt ykðu Au . yk[e økú w Ã kLkk ík{k{ WíÃkkËLkku yuVyuMkyuMkyuykE îkhk «{krýík Au. yk[e økúwÃk ¾uzqíkkuLku Mk{]Ø çkLkkððk{kt fuðe ¼qr{fk ¼sðu Au ? yk ¾qçk s {níðLkku «&™ Au, ¾uzqíkku ykÃkýk ËuþLkk rðfkMk{kt yuf {níðLke fze Au. f]r»k Ãkh ¼khíkLke ykŠÚkf heíku rLk¼oh hnu Au, yk {kxu ¾uzqíkku y{khk yÒkËkíkk Au. {u yøkkW sýkÔÞwt níkwt fu «{kýu yk[e økúwÃk þYykíkÚke s yuðku WÆuþ Ähkðíkw níkwt fu {Mkk÷k ykhkuøkLkkhk yLku WøkkzLkkh çkÒkuLku ÷k¼ {¤e hnu íku {kxu y{u ¾uzqíkkuLku ÷k¼ ÃknkU[kzðk {kxu MkeÄk s ¾uzqíkku ÃkkMkuÚke Mkk{økúeLke ¾heËe fhe Aeyu. yk {kxu fkuE Ãký ð[uxeÞkyku yÚkðk Ë÷k÷ nkuíkk LkÚke. ykÃkýk Ëuþ{kt ð[uxeÞkLke yuf {kuxe Mk{MÞk Au. ð[uxeÞkLke fkuE ¼qr{fk Lk nkuÞ íkku ¾uzqíkkuLku ÞkuøÞ {qÕÞ {¤u Au, suÚke ¾uzqíkku ¾qçk s ¾wþ ÚkkÞ Au. òu fkuE íku{Lke [esðMíkwLkwt ðu[ký fhðk {køku Au íkku íku MkeÄk s y{khe ftÃkLkeLkku MktÃkfo fhe þfu Au. ¾uzqíkkuLku fuðe heíku ðÄkhu LkVku {¤e þfu Au ? òu ¾uzqíkku ðÄkhu LkVku {u¤ððk EåAíkk nkuÞ íkku ykÄwrLkf f]r»k xufLkku÷kuSLkku WÃkÞkuøk fhðkLke sYh Au. yk MkkÚku íku{Lku f]r»k rLk»ýkíkku ÃkkMkuÚke Mk÷kn ÷ELku ¾uíke fhðe òuEyu. ¾uzqíkku {kxu sYhe Au fu íkuyku ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkkuLkwt ðu[ký fhðk {kxu ð[uxeÞkykuLkk [¬h{kt Lk Ãkzu. MkeÄk s rð¢uíkkLkku íku MktÃkfo fhe þfu Au yLku ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkkuLku íkkò ¼kðLke òýfkhe hk¾ðe sYhe Au. ¾uzqíkkuyu Mkkhe ykðf {u¤ððk {kxu yk s\he Au. ¾uzqík {kxu íku{Lkwt WíÃkkËLk ÞkuøÞ {qÕÞ {u¤ðu íku s\he Au. E{hkLk ¾kLk ðrhc Ãkºkfkh f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne {kuçkkE÷: 952957538 E{u÷: imran@krishijagran.com

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

{¸9>>f>í>

yLkwfw¤ LkeríkykuÚke Úkþu ykðf{kt çk{ýku ðÄkhku: h{uþ[tÿ

Ëu

þLke hksLkerík{kt økík ÷kufMk¼k [wtxýe Ëhr{ÞkLk Mk¥kk ÃkrhðíkoLk yLkuf heíku ½ýwt {níð Ähkðíke níke. Ëuþ{kt {kuxe ykþk MkkÚku yuf Lkðk ðzk«ÄkLkLke ÃkMktËøke ÚkE. ¾kMk fheLku ¾uzqíkku yLku ÞwðkLkkuyu ÃkkuíkkLke ÃkMktËøke yuLkzeyu MkhfkhLku ÃkMktË fheLku Mk¥kk{kt ÃkrhðíkoLk fÞwO.nðu Mkhfkh Mkk{u Lkðku Ãkzfkh níkku. f]r»k{kt ÃkhtÃkhkøkík ÞkusLkkykuÚke WÃkh WXeLku ¾uzqíkkuLke ykðfLku çk{ýe fhðkLkku ÷ûÞktf Au. Mkhfkhu Ãký fux÷kf Lkðk «ÞkMkÚke ÞkusLkk ykÞkuøkLku Lkðwt MðYÃk ykÃke Lkerík ykÞkuøkLke h[Lkk fhe. ¾uzqíkkuLke ykðf çk{ýe fhðk {kxu Mkíkík «ÄkLk{tºkeLkk rËþk-rLkËuoþLk{kt Lkerík ykÞkuøk «ÞíLkþe÷ Au.

f]r»kLkk YÃkktíkhý yLku ykðf çk{ýe fhðkLkk ÷ûÞktfÚke {tºkk÷Þ Ãký Ãkkf rð{k, hk»xÙeÞ rð{k rðfkMk ÞkusLkk{kt ÃkrhðíkoLk ðøkuhu þõÞ ík{k{ «ÞíLk fhe hnu÷ Au. Ëhr{ÞkLk ¾uzqíkkuLkk rníki»ke f]r»k òøkhýyu ykðf çk{ýe fhðk {kxu «ÞíLk íkÚkk Lkeríkykuytøku f]r»kûkuºkLkk yÚkoþk†e íkÚkk Lkerík ykÞkuøkLkk MkÇÞ «kuVuMkh h{uþ [tÿ MkkÚku {w÷kfkík fhe. Ëhr{ÞkLk ÃkkuíkkLkk çknw{qÕÞ Mk{Þ Mk{Þ ykÃkeLku y{khe xe{ MkkÚku Mkhfkh íkÚkk ykÞkuøk îkhk fhðk{kt ykðíkk ík{k{ «ÞíLkku ytøku {krníke ykÃke níke. «Míkwík Au íku{Lke MkkÚku ðkík[eíkLkk fux÷kf ytþku:¾uzqíkkuLke ykðfLku çk{ýe fhðk yLku f]r»k{ktÚke {n¥k{ ÷ûÞ{kt yuf MkV¤íkkLke ÿrüyu òuðk{kt ykðu Au. ykÞkuøku WíÃkkËLk {u¤ððk ík{u ÃkhMÃkh fuðe Mk{kLkíkk hk¾ku Aku ? {wÏÞ A Lkeríkyku ytøkuu «Míkkð hsq fÞkuo Au,su{k WíÃkkËLk, yk «&™Lkk sðkçk{kt íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkkuLke ykðf yLku f]r»k{ktÚke {n¥k{ çk{ýe fhðkLkku rð»kÞ Au. ¼khík suðk {kuxk Ëuþ{kt hk»xÙeÞ Míkh Ãkh A Úke Mkkík ð»ko{kt f]r»k WíÃkkËLkLku çk{ýw fhðkLkwt yþõÞ Au, yk {kxu f]r»k Lkeríkyku{kt MkwÄkhk îkhk ¾uzqíkkuLke ykðf{ktyk yuf ºkeò¼køkLke ð]rØ ÚkkÞ Au íkku íkuLkkÚke ykðf çku økýefhðkLkk

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

Ãkkf ðkðuíkh{kt ðÄkhku, ®Mk[kELke økwýð¥kk rçkÞkhý WÃk÷çÄíkk {wÏÞ Au. ¼khík{kt y{u Ãkkf WíÃkkËLk 45 xfk s{eLk Ãkh fhe Aeyu, ßÞkhu 60 xfk s{eLk{kt 7 Úke 8 {rnLkk Ëhr{ÞkLk Ãkkf WíÃkkrËík fhðk{kt ykðíkku LkÚke. ykÃkýu ðÄkhu ykðf {kxu ÃkkfLkk ðkðuíkh rðMíkkhku{kt ðÄkhku fhðkLkku hnuþu. www.krishijagran.com

{¸9>>f>í> y{u nt{uþk ¾uzqíkkuLke ykðfLku ðÄkhðkLke ÂMÚkríkLku æÞkLk{kt hk¾e WíÃkkËLkLku ðÄkhðkLke ðkík fhe Aeyu. þwt ¾kã Vwøkkðk Ãkh íkuLke «ríkfq¤ yMkh Ãkzu Au ? swyku WíÃkkËLk ðÄkhu ÚkðkLke rËþk{kt {qÕÞ ykuAwt ÚkE òÞ suÚke íku{Lku Mkkhku ÷k¼ {¤e þfþu Lknª. Ëhr{ÞkLk çkòh{kt ð[uxeÞkLke {æÞMÚkk ¾íkh{ Úkðe òuEyu. su{ su{ ð[uxeÞkLke {æÞMÚkíkk ¾ík{ Úkþu íku{ ¾uzqíkkuLku ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLk çkË÷kíke ®f{íkku{kt {¤e þfþu. su{ ð[uxeÞkLke ykðf{kt ½xkzku ÚkkÞ Au íku{ ¾uzqíkkuLku ðÄkhu ÷k¼ {¤u Au. ykðf çku økýe fhðk {kxu fÞk «fkhLke ÞkusLkkLku «kÚkr{fíkk ykÃkðk{kt ykðu Au ? Mkhfkhu ðÄkhu Mkkhe f]r»k ykËíkkuLku «ËkLk fhe f]r»k ûkuºk{ktÚke ðÄkhu WíÃkkËLk {u¤ððk «ÞíLkþe÷ Au. ¾uzqíkkuLku ðÄkhu ykðf h¤e ykÃkLkkh ÃkkfkuLkwt WíÃkkËLk fhðwt òuEyu. çkkøkkÞíke ÃkkfkuLke ¾uíke fhe Mkkhe ykðf «kó fhe þfkÞ Au. «kf]r¥kf MktÃkÆk suðe fu Ãkkýe, s{eLkLkk Mk{wr[ík WÃkÞkuøk ðÄkhu ykðf nktMk÷ fhðkLke rËþk{kt yMkhfkhf Mkkrçkík Úkþu. fuLÿ Mkhfkh yMkhfkhf ÞkusLkk MkkÚku ÷ûÞ «kró {kxu yøkúuMkh Au, Ãkhtíkw hkßÞ Mkhfkhkuyu Ãký fuLÿLke MkkÚku {¤eLku fkÞo fhðwt òuEyu yLÞÚkk ykðf çk{ýe fhðkLkku ÷ûÞ yÄwhku hnuþu. ðMkíke ðÄðkLke MkkÚku Ár[{kt Ãký ¼Òkíkk ðÄíke sE hne Au, suLku ÷eÄu V¤ WíÃkkËfíkk{kt ðøkeofhý fhe ykðfLku [kh økýe MkwÄe ðÄkhe þfkÞ Au. ¾uzqíkkuLku ðÄkhu {qÕÞðk¤k Ãkkfku Wøkkzðk òuEyu. òu Võík ðÄkhu WíÃkkËLk Ãkh æÞkLk furLÿík fhðk{kt ykðu íkku {qÕÞku{kt ½xkzku ÚkðkLke Mkt¼kðLkk hnu Au. ðíko{kLk ÃkrhÂMÚkrík{kt ÷kufkuLke {kuxe MktÏÞk{kt ¾uíke «íÞuLkku hMk ½xe hÌkku Au. ¾uíke{kt ÃkkuíkkLkku hMk Lknª Ëþkoðíkk yLÞ hkusøkkheLku yÃkLkkðe hÌkk Au yux÷u fu f]r»kLku ÃkkuíkkLkku ÔÞðMkkÞ çkLkkððkLkk Mktòuøkku{kt ðÄkhu ykðf f{kðkLke þõÞíkk ðÄkhu hnu Au. V¤ WíÃkkËLk {qÕÞ Mktð]rØLkk rð»kÞ Ãkh ¾uzqíkkuyu økt¼ehíkk Ëþkoððe òuEyu. ¾uzqíkku ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkkuLkwt ÞkuøÞ ðøkeofhý Lknª fhe þfíkk nkuðkÚke íku{Lku ÞkuøÞ ®f{ík {¤e þfíke LkÚke. ¾uzqíkkuLku çkòh{kt ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkkuLkwt ðøkeofhý fheLku s hsq fhðk òuEyu, suLku yLkwYÃk íku{Lku çkòh{kt WíÃkkËLkLkk ÃkrhðíkoLk MkkÚku Mkkhe ®f{ík {¤e þfu. fuLÿ îkhk ÷køkw fhðk{kt ykðíke {níðLke ÞkusLkk- su{ hindi.krishijagran.com

fu «ÄkLk {tºke Ãkkf ðe{k ÞkusLkk, ÃkhtÃkhkøkík f]r»k rðfkMk ÞkusLkk, E-Lkk{ íkÚkk s{eLk MðkMÚÞ fkzo f]r»kÚke ykðf çk{ýe fhðkLkku ÷ûÞktf nktMk÷ fhðkLke rËþk{kt Mkkhk fkÞo fhðk{kt ykðe hnu÷ Au. f]r»k yu hkßÞLkku rð»kÞ Au, íku{ Aíkkt fuLÿ yLku hkßÞ fÞk «fkhLke ÃkhMÃkh Mkt{rík fhe fuðe heíku ÷ûÞkf MkkÚku Mkkhe fk{økehe fhe þfþu ? hkßÞ nt{uþk s ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkuLku ÃkkuíkkLke Mke{kLke ytËh ðu[ký fhu Au. yksLkk Mk{Þ{kt fux÷kf hkßÞ çkeò hkßÞ ðå[u ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkLkwt ðu[ký fhu Au. WËkh Lkerík íkiÞkh fhðkLkku WÆuþ hk¾ðku òuEyu. ík{k{ hkßÞkuyu fuLÿ MkkÚku {¤e fkÞo fhðkLkku ÷ûÞ hk¾ðku òuEyu. Lkerík ykÞkuøku hkßÞku ÃkkMku fuLÿ Mkhfkh MkkÚku {¤e fkÞo fhðk ytøku Ãký Mkq[Lkku {tøkkÔÞk Au. hkßÞku Mk{ûk ®Mk[kE, ¾kíkhLkku ðÃkhkþ, s{eLk MðkMÚÞ fkzo íkÚkk rçkÞkhý WÃk÷çÄíkk suðk ÷ûÞ hk¾u÷ Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu «ÄkLk{tºke f]r»k ®Mk[kE ÞkusLkk ytíkøkoík fuLÿ yLku hkßÞLku ¢{þ: 60 Úke 40 «{ký{kt Ãkzíkh ÷økkððkLke òuøkðkE Au,Ãkhtíkw íkuLku Ãkqýo heíku ÷økkððkLkk fkÞo hkßÞyu fhðk Ãkzþu. f]r»k Mknfkheíkk ð¼køku hkßÞku{kt fkÞo ÞkusLkkyku yLku «r¢Þk {kxu f{uxeÞkuLke h[Lkk fhe Au. «ÄkLk{tºke Ãkkf rð{k ÞkusLkk fuLÿ íkÚkk hkßÞLke Mkn¼køkeíkk ÃkkA yuf MkkÁt WËknhý Au,su ytíkøkoík ¾uzqíkku îkhk 2000 fhkuzLkk r«r{Þ{ ykÃÞwt Au.yLku fuLÿyu õ÷uE{ MðYÃk{kt 9000 fhkuzLke [wfðýe fhu÷ Au. yk MkkÚku 1000 fhkuzLke [wfðýe íkÚkk «Mðkrík ÚkE Au. ÍzÃkÚke ¾hkçk Úkíkk WíÃkkËLkkuLkk ÞkuøÞ MktøkúnLke ÔÞðMÚkk {kxu fE ÞkusLkk Au? ¾kã yLku xufLkku÷kuS {tºkk÷Þ ytíkøkoík Mktøkún yLku rðrLkÞk{f «krÄfhý yrÄrLkÞ{{kt fkuÕz Mxkuhuòu{kt hk¾e þfkÞ Au.þeíkøk]nLke hMkeË îkhk ¾uzqík çkuLf ÃkkMku sE ÷kuLk «kó fhe þfu Au. yk ÞkusLkkÚke yuf hkßÞ{ktÚke çkeò «Ëuþ{kt {kfuoxªøk fhðk{kt ykðe þfu Au. Mkkhk Mktøkún ÔÞðMÚkk îkhk ÍzÃkÚke ¾heËe fhe WíÃkkËLkkuLkk {qÕÞ{kt ðÄkhku ÚkE þfu Au. ¾uzqíkkuLkk WíÃkkËLkku þeíkøk]n{kt Mktøkún fhðk òuEyu, suÚke íku{Lke ykðf{kt ðÄkhu ð]rØ ÚkE þfu Au. yuf WËknhý ykÃkíkk sýkÔÞwt níkwt fu {æÞ«Ëuþ{kt yuf ð¾ík zwtøk¤eLke ®f{ík 200 YrÃkÞk «rík rf÷ku níkk ßÞkhu W¥kh«Ëuþ{kt yk ®f{ík YrÃkÞk 700 «rík ÂõðLx÷ níkk. yk ÃkrhÂMÚkrík{kt yuf hkßÞ çkeò hkßÞ{kt ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkLkwt ðu[ký fhðwt òuEyu. ¾uzqíkkuLku fkuÕzMxkuhus{kt ÃkkuíkkLkk f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

MxkE÷ ni íkku Mk÷k{ ni

ík{khk swMMkkLku Ëhhkus ðÄkhu Au-MkuÕÞwxku ykhyuõMk Þk

{knk îkhk ðirïfMíkh Ãkh «MktþrLkÞ fkÞo fhðk{kt ykÔÞwt Au su ytíkøkoík ftÃkLkeLkk rLk»ýkíkkuyu MkkuÕÞwxku ykhyuõMkLku rzÍkELk fhu÷ Au. íku ík{khe ËirLkf Mkðkhe Au, suLku ÷eÄu ík{u ykLktËLkku ynuMkkMk fhe þfku Aku. yk {kuxhMkkEf÷Lkk ík{k{ rnMMkk MxkEr÷þ Au,suLku ÷eÄu {w~fu÷ {køkkuo Ãkh Ãký ík{u ¾wþeLkku yLkw¼ð fhe þfku Aku. yk {kuxhMkkEf÷Lkk ík{k{ rnMMkk MxkEr÷þ Au, suLku ÷eÄu {w~fu÷ {køkkuo Ãkh ykhk{ËkÞf Þkºkk fhe þfkÞ Au. òýku fu MkuÕÞwxku ykfyuõMk îkhk fE rðþu»kíkkyku hsq fhðk{kt ykðe Au-

MktþkurÄík yuÂLsLk MkuÕxwhku ykhyuõMkLkwt yuÂLsLk Þk{knk çÕÞw fkuh yðÄkhýk «{kýu íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au yux÷u fu {kuxhMkkÞf÷Lkk Ëhuf Ãkqòo yuðe heíku íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au, suLkkÚke íkuLke MÃkkfoLke ûk{íkk, Xtzk ÚkðkLke ûk{íkk{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au.yux÷wt s Lknª íkuLkkÚke {kuxhMkkÞf÷{kt Ãkkðh ÷kuMkLke Mk{MÞk ¾ík{ ÚkE òÞ Au. íku ykuAk ykhÃkeyu{ Ãkh Ãký ðÄkhu xkufo ykÃku Au, suÚke ík{u ÞkºkkLkk Mk{Þu fkuE Ãký «fkhLkk yðhkuÄLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzþu Lknª.

yË¼qík økwýð¥kkðk¤e Mkðkhe

Wå[ #Äý ûk{íkk MkkuÕÞwxku ykhyuõMkLke Mkðkhe ík{Lku yuðku yLkw¼ð ykÃkþu fu su ík{u Þk{knk ÃkkMkuÚke yÃkuûkk hk¾ku Aku. íkuLkwt ykÄwrLkf yuÂLsLk, ðsLk{kt nÕfk ({kºk 98 fe÷ku) nkuðk MkkÚku ík{Lku «rík ÷exh 82 rf÷ku{exhLke ÍzÃk ykÃkþu. {kuxhMkkÞf÷{kt ÷køku÷k 7.2 ÷exhLke ûk{íkkLke xktfe þnuh{kt íku{ s ÷ktçke {wMkkVhe {kxu þnuhLke çknkh Ãký MkkLkwfq¤íkkLkku ynuMkkMk fhkðþu. íku ík{khk {kxuLke yuf ÃkhVuõx [kuEMk çkLke þfu Au.

Mkk

ßÞkhu ík{u MkuÕÞwxku ykhyuõMk Ãkh Mkðkhe fhku Aku íÞkhu ík{Lku yË¼qík ÂMÚkhíkkLkku yLku ykhk{ËkÞfíkkLkku yLkw¼ð ÚkkÞ Au. íkuLke ykhk{ËkÞf MkexTMk, {sçkqík nkuÞ Au. íkuLke ykhk{ËkÞf MkexTMk, {sçkqík MkMÃkuLþLk íkÚkk xfkW [ur[Mk ík{Lku ÃkkA¤Lke çkuXf Ãkh çkuMkeLku Mkwhrûkík MkðkheLku MkwrLkrùík fhu Au. ík{khe MkðkheLku {w~fu÷ {køkkuo Ãkh Ãký Mkh¤ fhe ykÃkþu.

Þu ÷ku ¾kË Úke çkLku÷e «ríkfLke yku¤¾

{kLÞ heíku ykÃkýk ðzk«ÄkLk fnuíkk nkuÞ Au fu Ëuþ{kt ÞwðkLkku {kxu Ëhuf ûkuºk{kt rðÃkw÷ Mkt¼kðLkk hnu÷e Au. yk «fkhLke Mkt¼kðLkkLku þkuÄe fkZu Au fu íkuLke [ku¬Mk sðkçkËkhe rLk¼kðu Au. ð{eofBÃkkuMx ftÃkLke MknÞkuøke çkkÞkuxuf íkiÞkh fheLku yLÞ Þwðfku {kxu yuf r{þk÷ hsq fhu÷ Au.

ðkMíkð{kt «ríkf fku{oMkLkku yuf rðãkÚkeo níkku Ãkhtíkw fku{Mko MkkÚku Mktf¤kÞu÷ nkuðkÚke íku{Lku f]r»k{kt fux÷kf Lkðk {w~fu÷ ÂMÚkrík Au. ðkík ð»ko 2015Lke Au íkku ßÞkhu «íkefLku çkhu÷e ÂMÚkík ykEðeykhykE{kt ð{eofBÃkkuMx çkLkkððk {kxu íkk÷e{ {kxu EåAk ònuh fhe Au. fuLÿyu íku{Lkk íkk÷e{ ykÃkðk íkÚkk ð{eofBÃkkuMx çkLkkððk {kxu íkfLkefe òýfkhe ykÃku Au. nðu Äe{u Äe{u íku{Lku ð{eofBÃkkuMx çkLkkðeLku ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[kzðkLke rËþk{kt rð[khðkLke þYykík fhe Au.nðu Äe{u Ä{u íku{Lku ð{eofBÃkkuMx çkLkkðe ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[kzðkLke rËþk{kt rð[khðkLke þYykík fhe Au. íÞkhçkkË íku{Lku Þu ÷ku ¾kË Lkk{Úke ð{eofBÃkkuMxLku rðrðÄ ¾uzqík {u¤k{kt ¾uzqíkkuLku WÃk÷çÄ çkLkkðe Aeyu. çkMk ynªÚke «íkef ¾uzqíkkuLke ðå[u ÷kufr«Þ çkLke økÞku. yuf ð»ko{kt íku{Lku 50 ÷exh ð{eoðkuþ «kó fhu÷ Au,suLku «rík ÷exh 250 YrÃkÞk ËhÚke ðu[ký fhu Au. íkuLkkÚke fw÷ ðkŠ»kf ykðf 5 ÷k¾ ykðf «kó ÚkkÞ Au. yksu «íkefLku ÃkkuíkkLke ftÃkLke íkiÞkh fhe Wãkuøk MÚkkrÃkík fhu÷ Ãkhtíkw nðu íku ¾uzqíkkuLku íkiÞkh fhðk {kxu íkk÷e{ Ãký ykÃku Au. MkV¤íkk yk {wfk{ MkwÄe ÃknkU[e økÞu÷ Au,fu ßÞkt MktMÚkk{kt íkuyku Ãkkuíku íkk÷e{ ÷uðk {kxu fhðk{kt ykðu÷, yksu yøkúýeyku íku{Lku f]r»k{kt ¾kíkh MkkÚku yuf y÷øk yku¤¾ W¼e fhe Au íku{ s çkeò yLÞ ÷k¼kuLku ÃknkU[kzðk {kxu «ÞíLkþe÷ Au. yk ÂMÚkrík{kt «ÞíLkþe÷ ÞwðkLkkuLku Þk{knkLke Mk÷k{

{¸9>>f>í> WíÃkkËLk hk¾ðkLke ÔÞðMÚkk fhðe òuEyu. Mkhfkh îkhk rçkÞkhý WíÃkkËLk yLku {kfuoxªøk {kxu ¾kLkøke ftÃkLkeykuLku W¥kusLk ykÃkðk{kt ykðe hÌkwt Au. yk ÂMÚkrík{kt rçkÞkhýLke økwýð¥kk yLku {qÕÞ Ãkh fÞk «fkhLkk rLkÞtºký fhðk òuEyu ? yk Ãkrh«uûk{kt «kuVuMkh [tË Lkk {íku ¾kLkøke ftÃkLkeykuLke ÃkhMÃkhLke MÃkÄkoÚke økwýð¥kk Mkkhe Úkþu. òu yk {kxu ðÄkhu{kt ðÄkhu ftÃkLkeyku çkòh{kt ykðþu íkku rçkÞkhýLkk {qÕÞku rLkÄkohý Úkþu. y{khe ÃkkMku fÃkkMk yLku {fkE suðk WËknhý Au,suLkk rçkÞkhý{kt ¾kLkøke ftÃkLkeyku ÔÞkÃkf «{ký{kt ¼køk ÷E hÌkk Au. òu MkkðosrLkf yLku ¾kLkøke ûkuºk yuf MkkÚku {¤eLku yk rð»kÞ Ãkh ÞkuøÞ rËþk{kt fk{ fhðk{kt ykðu íkku Mkkhe MkV¤íkk «kó ÚkE þfu Au, fkhý fu ònuhûkuºk îkhk {kuxk «{ký{kt rçkÞkhý WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðu íku Mkh¤ LkÚke. Lkerík ykÞkuøku MkMxuLkuçk÷ zuð÷Ãk{uLx økku÷ 2030 Lkk yusLzk ytíkøkoík ËuþLkk ðku÷uLxÙe LkuþLk÷ rhÔÞwLku hsq fhðk{kt ykðu÷ Au.¼q¾ Mkq[fyktf{kt ¼khík (100{w MÚkkLk) Lke ÂMÚkrík MkwÄkhðk {kxu þwt «ÞíLk fhe hnu÷ Au ? òu ¼khík f]r»k WíÃkkËLkLkk {kuxk WíÃkkËf ËuþkuLke ©uýe{kt ykðu Au,íku{ Aíkkt Ëuþ{kt ¼q¾ yLku Mkkhk MðkMÚÞ MkkiÚke {níðLke Mk{MÞk Au. Ëuþ{kt ykÞkíkLke íkw÷Lkk{ktt çk{ýe rLkfkMk fhðk{kt ykðu Au, su{kt [ku¾kLke rLkfkMk MkkiÚke ðÄkhu Au. ÷kufku{kt ¾heËeLke ûk{íkk ykuAe Úkðk MkkÚku Ãkku»ký {kxu òøk]fíkk Ãký LkÚke.yux÷wt s Lknª ËirLkf yknkh{kt Ãký

rðrðÄíkk nkuðe òuEyu suÚke ykð~Þf «{ký{kt Ãkku»kf íkíðku íku { Lku {¤e þfu , su Ú ke Lkerík ykÞku ø k{kt òýeíkk rLkÞkuLkuxku÷kuSMx zku.Ãkku÷ Lku rLkÞwõík fhu÷ Au. íkuyku MðkMÚÞ yLku Ãkku»ký Ãkh æÞkLk ykÃkðkLkk WÆuþ MkkÚku fkÞo fhþu. MðMÚÞ yLku Ãkku»kf ¼kusLkLku WÃk÷çÄ çkLkkððk {kxu rðrðÄ «ÞíLkku fhðk{kt ykðe hÌkk Au. su{ fu ½ô{kt ÍªfLkk «{ký{kt ðÄkhku fhðku. yk «TfkhLkk ykÞkuøk îkhk Mkq[Lk ykÃkðk{kt ykðu Au fu çkkshk, hkøke suðk çkkÞkuVkuxeoVkEz ÍªfLku MkkðosrLkf rðíkhý «ýk÷e{kt Mkk{u÷ fhðk òuEyu, suÚke ÷kufku{kt MðkMÚÞLkwt Míkh ðÄkhe þfkÞ. {kurLkfk {tz÷ yuMkkurMkyux yurzxh f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne, {kuçkkE÷: 9891755566 E{u÷: monika@krishijagran.com E{hkLk ¾kLk ðrhc Ãkºkfkh f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne {kuçkkE÷: 952957538 E{u÷: imran@krishijagran.com rð¼wíke LkkhkÞý fhuMÃkkuLzuLx f]r»k òøkhý,Lkðe rËÕne, {kuçkkE÷: 9891828266 E{u÷:

25 ð»ko Ãkqhk ÚkðkLkk «Mktøku-25 ð»ko 25 ÷k¾ MkÇÞÃkË ÞkusLkk Ãkrhðkh MkkÚku òuzkððk {kxu MkkuLkuhe yðMkh

f]r»k òøkhý ¼khíkLkk ¾uzqíkkuLkku ÃkkuíkkLkku yðks "f]r»k òøkhý" {krMkf Mkk{rÞf ÃkkuíkkLkk 25 ð»ko Ãkqýo ÚkðkLkk «Mktøku ðkt[fku {kxu hsq fhu Au yuf MkkuLkuhe yðMkh. fux÷kf Mkh¤ «&™kuLkk sðkçk ykÃkku yLku òuzkE òð f]r»k òøkhý ÃkrhðkhLke MkkÚku. [k÷ku òýeyu yk ¾kMk yðMkh rðþu-

«&™- MkeykEçkeykhMkeLke 337{e çkuXf{kt ykÞkík {kxu yLkw{kurËík 9 xufLkef÷{kt fux÷k VqøkLkkþfLke LkkUÄýeLku {tsqhe ykÃkðk{kt ykðe Au? yuf ºký Ãkkt[ çku þwt ðkt[þku- f]r»k òøkhý yuf økúk{eý Ãkkrhðkhef Mkk{rÞf Au, su{kt ík{u f]r»k Mk{k[kh, ftÃkLke Mk{k[kh, Lkðk ©uc fûkkLkk rçkÞkhýkuLke òýfkhe, rðrðÄ fexLkkþf, rðrðÄ ÃkkfkuLke Mkk{krÞf òýfkhe, WãkrLkfe, {Ä{k¾e Ãkk÷Lk, ÃkþwÃkk÷Lk, ÔÞðMkkrÞf òýfkhe, {w÷kfkík, «økríkþe÷ ¾uzqíkku yLku Mkþõík {rn÷kykuLke WÃk÷ÂçÄ, MðkMÚÞ, Lkðk WíÃkkËLkku, rVÕ{e ¿kkLk, hksLkerík, ¾kLkk-¾òLkk ðøkuhu LkðeLk òýfkheLkku íku{k Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. fuðe heíku òuzkþku- Mkk{rÞf{kt «íÞuf {rnLku yk rð»kÞku Ãkh ykÄkrhík yuf (1) «&™ «fkrþík fhðk{kt ykðþu. íku «&™Lkku íku ytf{kt s sðkçk hnu÷ku nþu, su ík{khu þkuÄeLku {uMkus fhðkLkku hnuþu. «Úk{ 100 Mkk[k sðkçk ykÃkLkkh ðkt[fkuLku yuf ð»koLkwt MkÇÞÃkË, ykøk¤Lkk 100-200 ðkt[fkuLku A {rnLkk yLku 3 {rnLkkLkwt MkÇÞÃkË {Vík ykÃkðk{kt ykðþu. yk MkkÚku 10,000 ðkt[fkuLku yuf {rnLkk {kxuLkwt Mkk{rÞf {Vík ykÃkðk{kt ykðþu. WXkðku VkuLk, ykÃkku yuf Mkh¤ «&™Lkku sðkçk yLku çkLke òð f]r»k òøkhý ÃkrhðkhLkk MkÇÞ.

f]r»k òøkhý MkkÚku òuzkðk yLku MkÇÞ çkLkðk {kxu MktÃkfo fhku- hknw÷ ®Mknk 9891339440,«þktík þ{ko 9891263263

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

malayalam.krishijagran.com

Organized By :

hks½kx VkWLzuþLk yLku yku÷ EÂLzÞk {foS fkWÂLMk÷

hk»xÙeÞ yæÞûk yktçkuzfh LkuþLk÷ fkUøkúuMk

Lkðkçk {ku. fks{ y÷e ¾kLk

MkkisLÞ ykBçkuzfh LkuþLk÷ fkUøkúuMk

çkÒku Au y{khk ËuþLke þkLk f]r»k yLku ¾uzqík ¼khíkeÞ hk»xÙeÞ fkUøkúuMk yLku MknÞkuøke ÃkûkkuLkk W{uËðkhkuLku ¼khe {íkkuÚke rðsÞe çkLkkðku.

બાયપાસ પોષકત વ

સો

બાયપાસ પોષકત વો

થમ બાયપાસ પોષકત વો ને સમજતા ુ તે આપણે પહલા પોષકત વો એ લે ? સમ યે. કોઇ પણ ાણી ને દિનક પોતાના શર ર ની જ રયાત, ઉ પાદન ( ુ ધ ઉ પાદન, માસ ં , વાળ/ઊન, ચરબી) તથા જનન માટ જ ર રુતા માણ મા ખોરાક માથી મ તા ત વો ને પોષકત વો કહવામા આવે છે .

સામા ય ર તે બાયપાસ પોષકત વો નો ઉપયોગ ુ મીન ટ (વાગોળતા ાણીયો) મા થાય ુ મેન, ર ટ લ ુ મ, ઓમેજમઅને છે , મા એબોમેજમ, આમ ૪ ભાગ મા હચાયે ુ પેટ આવે ુ હોય છે . ુ ય વ,ે વાગોળતા ાણીના ે ા થમ પેટ ુ મેન મા બે ટર યા અને ગ આવલ ુ હોય છે ાણી ના ારા લીધેલ ખોરાક નો અ ક ભાગ પાચન ની યા ના સમયે બે ટર યા અને

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

ગ ારા પોતાના િવકાસ મા વપરાય છે . પ ુ પાલક માટ ુ સાનકારક છે . તેથી આ ુ સાન ને રોકવા માટ “ બાયપાસ પોષકત વો ” નો ઉપયોગ શ થયો. “બાયપાસ

પોષકત વો ક

પોષકત વો ાણી ના

એટલે,

એવા

ુ મેન મા આવલ ે ા

બે ટર યા અને ગ થી થતા પાચન થી બચીને, ુ વ ુ પ મા જ નાના તેના ખોરાક ારા લીધેલા ળ તરડા મા પહોચી િવઘટન થાય.”

ુ યતવે, બાયપાસ પોષકત વો ના ૩ કાર છે . I. II.

કાબ હાઇ ડ/ ટાચ ોટ ન/એમીનો એિસડ

III. ફટ/ચરબી www.krishijagran.com

બાયપાસ પોષકત વ ઘણા એવા ખોરાક પણ છે મા આવા ુ ધમ ુ દરતી ર તે બાયપાસ થવાના ણ

ં ારણ પર રહલા છે , આવા ખોરાક ના બધ આવરણ આવે ુ હોય છે બે ટર યા અને ગ થી થતા પાચન ની

નાખે છે . દા. ત. કપાસ

બાયપાસ ોટ ન છે .

યા ધીમી કર ુ દરતી ુ ખોળ

બાયપાસ પોષકત વો બનાવવાની ઓ યોગીક

ના મળતા હોય યાર શર ર ફટ નો ઉપયોગ કર

રુ કર છે . તથા િવટામીન એ, ડ , ઇ,

જ રયાત

ક ના સં હ માટ પણ ફટ જ ર છે . બાયપાસ ફટ બનાવવા માટ ફોમા ડહાઇડ રસાયણ ની ાયોગીક

મ ટ નો ઉપયોગ થાય છે . ર તે

બાયપાસ

પોષકત વો

ઉપયોગ મા થતી મયાદાઓ :

પ ધિતઓ :

૧.

ાણી ના શર ર ની સમતા

બાયપાસ કાબ હાઇ ડ/ બાયપાસ ટાચ માટ ની

૨.

ાણી ની વય

૩.

ાણી ના ુ ધ ઉ પાદન

૪.

ાણી

પ ધિતઓ :

૧. બાયપાસ

ટાચ પર ફોરમા ડહાઇડ

રસાયણ ારા

૨. એમોિનયા વા ુ ારા ૩.

મેટા ફો ફટ ની

યા

રસાયણ ારા: 100

ઉપર સપાટ પર આવરણ બને છે ગ

ોટ ન ની

બે ટર યા

ારા થતા પાચન ને અટકાવવામા

મદદ પ થાય છે .

વા ક

ુ માણ

૧. બાયપાસ પોષકત વો નો ઉપયોગ એવા ાણી માટ કરવામા આવે છે ુ જ વધાર હોય છે બ

મા ઇ

ોટ ન ુ ત ખોરાક

પર Zncl2 તથા Znso4 ારા યા કર બાયપાસ ુ ધમ પેદા કરવામા આવે છે . થવાનો ણ ારા: એક ખાસ સમય તથા

ુ જ બહોળા બ પ મા,

માણ

ોટ ન

ુ ફ ટ એિસડ ના પ મા થાય છે .

૨. તો આવા ુ ધ ઉ પાદક

પ

ાણી મા થતા

ધોવાણ ને પહોચી વળવા બાયપાસ પોષત વો નો ઉપયોગ થાય છે . ૩. િનયત સમયે વોડક ઓ ના િવકાસ માટ.

પર 2 કલાક ગરમ કરવામા આવે તો તેને “

રાખવા.

બાયપાસ ોટ ન “ તર ક ઉપયોગ કર શકાય છે .

ુ ુ ધ ઉ પાદન

ુ ો લોબીન તથા એિમનો એિસડ ના ન

િનયત તાપમાન પર ોટ ન ને ગરમ કર તેમા ુ ધમ ઉ પન કરવામા આવે છે . દા. ત. આ ણ

મગફળ ના ખોળ ને 150˚C ના િનયત તાપમાન

મા,

ુ લે ટોજ ના

ટાચ

માઅને ફટ

૨. ધા ુ ના ધટકો ારા:

૩. ગરમી

િવટામીન/મીનર સ

ોટ ન પર આશર 1.2

ામ ફોરમા ડહાઇડ વાપરવાથી

અને

૬. શર ર મા ઉપયોગી ત વો

ોટ ન પર ફોરમા ડહાઇડ ામ

ુઆ વ ુ િંશક બધ ં ારણ

બાયપાસ પોષકત વો ના ફાયદાઓ :

બાયપાસ ોટ ન માટ ની પ ધિતઓ : ૧. બાયપાસ

ુ વત ે ર

૫. ભોગો લક પર થતી

મટ

ટાચ પર સોડ યમ કાબ નેટ તથા

સોડ યમ હ

ના

૪.

ભાશય ના

ુ ધ મા રહલા ફટ ના ટકાવાર ને

ળવી

બાયપાસ ફટ માટ ની પ ધિતઓ : ફટ નો

ુ ય કામ શર ર મા શ ત નો સં હ

છે . યાર શર ર ને

રુતા

hindi.krishijagran.com

માણ મા કાબ હાઇ ડ

{kuçkkE÷: 9624441667 E{u÷: rameez188989@gmail.com f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

ુ

ની વૈ ાિનક ખેતી

ે ની વૈ ાિનક ખતી એ િશયાળામા ં ઉગાડવામા ં આવતો

ુ િનયામા ં

અગ યનો મસાલા પાક છે . ભારત ઉ પાદન અને છે .

ના વપરાશમા ં મોખર

ુ રાતમા ં ૬૦% િવ તારમા ં જ

કરવામા ં આવે છે .

ની ખેતીવ ુ કાળ

ૂ લેતો પાક હોવાથી ખે તોએ

પાકતા

ું ડ ું હોય છે . સ ગ રહ પ છે લા ઘણા વષ થી હોવાથી

રા ુ ં ઉ પાદન માગ ં ી ુ ી ધ

ુ ં ઉ પાદન સા થ ું

રાની િનકાસમા ં ભારત

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

થમ થાન

ૂ ધરાવે છે . પ રણામે ખે તની આવક વધવાથી ૂ ની ખેતી કરવાનો ઉ સાહ દર વષ ખે તોનો વધતો

ય છે .

ના પાકમા ં બરાબર કાળ

લવ ે ામા ં આવે તો આવક આપતો

ય તવ ે ો પાક છે.

ૂ ન આવે તો આવક કરતા ં ખોટ જોહવામાન અ ુ ળ ૂ અથવા ખત ે ી ખચ પણ મળતો નથી. ખે તો

રાની

ખત ે ી કરવા માગ ં તા હોય તઓ ે રાની વૈ ાિનક ખત ે ીનો બરાબર અ યાસ કયા પછ બરાબર સમજ કળવીને

ખત ે ી કરવી જોઈએ. malayalam.krishijagran.com

ની વૈ ાિનક ખેતી બે વાર કરબથી ખેડ કર ભરભર બનાવી અને

સમાર માર સમતલ કરવી. જમીનના ઢાળ ુ બ ારા સમતલ અને નાના બનાવવા થી જ

પાણીનો ભરાવોના થાય. ુ ધારલી

તો

ની તો ુ રાત -૧, જ

ુ રાત જ ુ રાત જ

-૪,

ુ રાત વીકએમ.સી -૪૩, જ ુ રાત -૨, જ -૩, અને મા ં

ુ રાત જ

-૨ અને

તોની ઉ પાદન મતા વ ુ ુ રાત હોવાથી વ ુ ચ લત છે . પરં ુ જ -૨ ુ જ મતા બ ની કુરા સામે ટક શકવાની -૩

ઓછ છે . જયાર

થવાનો

ુ રાત જ

-૩ મા ં દાણા-ફાડા

રહલો છે . આથી આ બ ે તોના ુ પાદન આપતી અને િવક પને આધાર વ ઉ ુ વતા ુ ત દાણાવાળ આખા, રાખોડ રં ગના ણ

અને

ત

કુરા સામે રોગ િતકારક શ ત ધરાવતી ુ રાત જ -૪ વષ ૨૦૦૩ મા ં બહાર

પાડવામા ં આવલ ે છે . આ

તની

િત હ ટર

૧૨૫૩ કલો ામ ઉ પાદન આપે છે . આ ત ુ રાત ુ રાત જ -૨ અને જ -૩ કરતા અ ુ મે ૩૬.૦૫ અને ૨૫.૪૩ % વ ુ ઉ પાદન

આપે છે . આ

તની મહતમ ઉ પાદન મતા

૧૮૭૫ કલો ામ િત હ ટર છે . વાવેતર સમય

નવે બર મ હનાના પહલા અઠવા ડયામાજ ં યાર

મહ મ ઉ ણતામાન ૩૦ ડ

થાય યાર વાવણી વધાર લાભદાઈ

આબોહવાઅને જમીન રાના પાકને સાર િનતારવાળ , રતાળ,

ગોરા ં તેમજ મ યમ કાળ જમીન અને

રૂતા

માણમા ં સે ીય ત વ ધરાવતી જમીન વધાર માફક આવે છે . રાના પાકને ઠં ુ અને ુ ુ ં

હવામાન વ ુ માફક આવે છે . ભેજવા ં અને રામા ં ગ જ ય વાદળછા ું વાતાવરણ

છે. મોડ કરલ વાવણીમા ં રોગ

વ ુ જોવા મળે છે. વાવણીની

વાવણીની

ુ ી રાખવી જોઈએ અને એક હ ટર દ ઠ ૧૨ થી ધ ુ જબ

૧૬ કલો ામ

જમીનની તૈયાર

વાવણીની પ િત

www.krishijagran.com

વાતનો ઉપ વ

ડાઈ ૧.૫ થી ૨ સે ટ મીટર

કર ંુ જોઈએ.

ડ ખેડ કરવી યાર પછ

રુવાર થાય

ડાઈઅને બયારણ દર

રોગોમાવધારો કર છે . જમીનમા ં હળવી

ી સે સીયસ આ ુ બા ુ

ના બીજ ંુ વાવેતર

છોડની સં યા પાકની ઉ પાદન

મતા પર

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

ની વૈ ાિનક ખેતી સીધી અસર કર છે . છોડની સં યા ઓછ હોવાથી

ઉ પાદન ઓ ં મળે છે અને જો છોડની સં યા વ ુ

હોય તો જ યા, પાણી અને ખાતર

રૂતા

માણમા ં ન મળવાથી છોડનો િવકાસ થઇ શકતો

ૂ ચાસમા ં વાવણી કરવાને નથી. મોટા ભાગે ખે તો

ુ ીને વાવત બદલે ખ ે ર કર છે . ને કરણે બયારણ

એકસર ું જમીનમા ં ન પડવાથી અને િપયત

આપવાથી

ુ લી જ યામા ં પડલા બીજનો પાણી

ારા યય થાય છે .

થી

૩૦ સે.મી (એક ટ ) ના

ુ ં વાવત ે ર હારમા ં

તર કર ું હતાવહ છે .

ખાતર જમીન તૈયાર કરતી વખતે એક હ ટર દ ઠ ૧૦ થી ૧૨ ટર ોલી સા ંુ કોહવાયે ું ગળતર ું છાણી ું ખાતર નાખી જમીનમા ં બરાબર ભેળવ .ું યારબાદ વાવણી વખતે ૧૫ કલો ામ નાઈ ોજન (૨૦ કલો ામ રુ યા ) અને ૧૫ કલો ામ ફો ફરસ (૩૩ કલો ામ ડ .એ.પી.) જમીનમા ં આપ ું ુ ીને યારબાદ બીજને ખ અથવા ઓર ને વાવણી કરવી. બાક નો ૧૫ કલો ામ(૩૩ કલો ામ રુ યા ) પાક ઉ યા બાદ એક માસે ચાસમા ં આપ .ું

રોગ- વત ૧. ચરમી અથવા કાળ યો : આ રોગ વાદળછા ,ું ભેજવા ં ક ઝાકળવા ં

વાતાવરણ મળતા જ આ રોગનો ફલાવો જોવા

ૂ પાણે િન ફળ મળે છે . અને પાક સં ણ

ય

છે .સામા ય ર તે વાવણી બાદ ૩૫ થી ૪૦ દવસે લ આવવાની અવ થાએ આ રોગની શ આત

થાય છે . બીજ

ારા આ રોગનો ફલાવો થતો

હોવાથી રોગ ુ ત બીજની પસદ ં ગી કરવી

જોઈએ. પાક ૩૦ દવસનો થાય યાર મે કોઝેબ

૦.૨૫ ટકા (૩૫

ામ ૧૦ લીટર પાણીમા ં ) ં કાવ કરવા ભેળવી ૧૦ દવસના તર ુ લ ૪ છટ

જોઈએ.

ાર ની ફરતે પાણી ભરાય ના રહ તેની કાળ

રાખવી જોઈએ. મ બને તેમ હલ ુ ં િપયત અને નાના ારા રાખવા જોઈએ. ુ ૨. કારો :

થમ િપયત વાવણી બાદ તરતજ આપ ું જોઈએ બી ુ ં હલ ુ ં િપયત જમીનના ાતને યાને રાખી ૮ થી ૧૦ દવસના તર આપ ું જોઈએ. ી ુ ં િપયત ૩૦ દવસે જયાર ચો ું િપયત ૬૦ દવસે આપવાની ભલામણ છે .

આ રોગના િનયં ણ માટ રોગ િતકારક ત ુ રાત જ -૪ ુ ં વાવત ે ર કર ું જોઈએ. ાયકોડમા હર યનમ૫.૦ કલો ામ ૫૦૦ કલો ામ દવલ ે ના ખોળ સાથે ભેળવી જમીનમા ં વાવત ે ર સમયે આપ ું અને ૫.૦ કલો ામ ાયકોડમા હર યનમ૧૦૦ ક લો ામ રતીમા ં ભેળવી પાક ઉગવાના એક મ હના બાદ વર ે ને આપ .ું બીજને વાવતા પહલા કાબનડઝીમ અથવા લોરોથન ે ોનીલ અથવા બેનો ફટ ૩ ામ િત કલો બીજ માણે બીજ માવજત આપી વાવણી કરવાથી કુાર ુ ં અસરકારક િનયં ણ કર શકાય છે .

િનદામણ િનયં ણ

૩. કૂ છારો:

િપયત

રાના મહ મ ઉ પાદન, ચો ખા વળતર અને અસરકારક િનદામણ માટ ઓ સાડાયા લ ૭૫ ામ/ હ. (૫ ઈ.સી. ૨૫ મી.લી. ૧૦ લીટર પાણીમા ં ) માણે વાવણીના ૭ દવસ પછ છટ ં કાવ કરવો. વાવણી બાદ ૪૫ દવસે હાથ િનદામણ કર .ું

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

આ રોગ ઈર સીફ પોલીગીની નામની ગથી

થાય છે . આ રોગનો ફલાવો પવન

ારા થાય

છે .આ રોગના િનયં ણ માટ હ ઝાકોનાઝોલ દવા

(૧૦ લીટર પાણીમા ં ૧૦ મી.લી) અથવા

hindi.krishijagran.com

ની વૈ ાિનક ખેતી

ોપેકોનાઝોલ દવા (૧૦ લીટર પાણીમા ં ૧૦

મી.લી) અથવા ડાયફનાકોનાઝોલ (૧૦ લીટર

પાણીમા ં ૧૦ મી.લી)

શ આત થતા

કરવાથી

ણ છટ ં કાવ રોગની

રુંતજ ૧૫

દવસના

કૂ છાર ુ ં િનયં ણ કર શકાય છે .

તર

વાતો ંુ સક ં લત િનયં ણ જોઈએ.

ના પાકની સમયસર વાવણી કરવી

જયાર મોલોનો ઉપ વ જણાય યાર

મોલો સ હતના પાકના ભાગોને કાપીને નાશ

કરવો.

િનયં ણ

મા ં મોલો અને

ી સમા ં અસરકારક

માટ ૧૦ લીટર પાણીમા ં ૩ મી.લી.

ફો ફોમીડોન અથવા ૧૦ મી.લી. ડાયમીથોએટ

અથવા ૨૦ મી.લી મીથાઈલ –ઓ –ડમેટોન

અથવા ઈમીડાકલો ીડ િમ ડ

ં કાવ કરવો. તર છટ

.ુએસ. દવા ૪.૨

કર ૧૫ દવસના

મા ં થાયમીથો ઝામ ૭૦ ામ

િત ૧ કલો ામ

બીજ અને ઈમીડાકલો ીડ ૭૦ ડ

.ુએસ. ૧૦

ામ/ કલો ામ બી દ ઠ પટ આપીને વાવણી

કરવાથી

મોલો

િનયં ણ થાય છે .

તથા

ી સ ુ ં અસરકારક

malayalam.krishijagran.com

કાપણી છોડ કરવાથી

રુ રુા પીળા થાય ુ વતામા ં ણ

કાપણી કરવાથી

યાર કાપણી

ુ ારો થાય છે . મોડ ધ

ના દાણા ખર પડ રં ગ આછો

થાય તેલના ટકામા ં પણ ઘટાડો જોવા મળે છે . દાણા ખર ના

ય તે માટ કાપણી ઝાકળ ઉડ

ય તે પહલા અથવા સવારના ૧૦ થી ૧૧ ુ ીમા ં કરવી જોઈએ. વા યા ધ પાકવાના દવસો નો પાક ૧૦૫ થી ૧૧૦ દવસમા ં તૈયાર થઇ

ય છે .

ઉ પાદન કલો ામ /હ ટર ૯૫૦ થી ૧૧૦૦

ટ ું સરરાશ ઉ પાદન

મળે છે . ુ એચ.પટલ, રા લ ં , ડો.હસ ખ ુ પી. સોલક

ડો.સા હલ .િસધી અનેડો.રામભાઈક.ઓડદરા િષ ૃ િવ ાન ક ,

ખાપટ-પોરબદ ં ર

ુ નાગઢ િષ ૃ

ુ િનવસ ટ

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

JG:5lT GF ZMU lGI\+6DF\

JG:5lT GF ZMU lGI\+6DF\ ZF;FIl6S NJFVM G\] DCtJ JG:5lTGF\ ZMU lGI\+6DF\ J5ZFTF ZF;FI6GM C[T] ov s!f IHDFGGL ;5F8L S[ 5[XLVM VG[ ZMUSFZS JrR[ lJQFHgI VF0X pEL SZJLP sZf IHDFGGL ;5F8L 5Z S[ V\ N Z VFJ[ , ZMUSFZSG[ N}Z SZJFP VF ZF;FI6MDF\ O}UGFXS4 HLJF6] sA[S8[ZLIFf GFXS VG[ S'lDGFXS NJFVMGM ;DFJ[X YFI K[P

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

O}U GFXS NJF V8[,[ X]\ ov O}UGFXS NJF V[8,[ H[ 5NFY" O}UG[ DFZJF S[ V8SFJJF XlSTDFG CMIP O} U GFXS NJFGL ;J" ;FDFgI jIFbIFDF\ H[ ZF;FI6LS 5NFYM" 5FSGL J'lwW VG[ T[GF\ pt5FNGG[ V;Z SZTL O}UG] G]SXFG 38F0[ T[JF Z;FI6MG[ O}UGFXS NJF SC[JFDF\ VFJ[ K[P VFNX" O}UGFXS NJFGF ,1F6M ov s!f O}UGFXS NJF VMKL ;F\§TFV[ ZMUSFZS ;FD[

www.krishijagran.com

JG:5lT GF ZMU lGI\+6DF\ T[ ;FZL ZLT[ 5|;Z6 VG[ VFJZ6 SZL XSTL CMJL HM.V[P s&f IHDFG 5FS p5Z ;FZL ZLT[ S[ RL8SL ZC[JL HM.V[P O}U GFXS NJFG]\ JUL" SZ6 ov O}UGFXS NJFG]\JUL"SZ6 SZJFGL H]NL H]NL ZLT K[ H[JLS[ s!f O}U ;FD[ SFI" SZJFGL ZLT 5|DF6[P sZf NJFGF p5IMU 5|DF6[P s#f ZF;FI6LS U]6WD" 5|DF6[P s!f O}U ;FD[ SFI" SZJFGL ZLT 5|DF6[ JUL"SZ6 ov sV[f Z1F6FtDS NJFov VF 5|SFZGL O}UGFXS NJF :5"XLI h[Z WZFJ[ K[P O}UGM R[5 ,FuIF 5C[,F\ JF5ZJFDF\ VFJ[ TM JWFZ[ V;ZSFZS ;FALT YFI K[P NFPTP ALH DFJHT TZLS[ J5ZFTL H]NF H]NF 5|SFZGL NJFVM T[DH 5FSGF\ T]N]Z:T EFUDF\ZMU G ,FU[ T[ DF8[ KF\8JFDF\ VFJTL NJFVM NFPTP YFIZD4 S[%8FG4 D[gSMh[A4 hFIG[A4 TF\AFI]ST NJFVM4 U\WS JU[Z[P sALf ZMUSFZSG[ GFA]N SZTL NJF ov O}UGFXS NJF O}UGM R[5 ,FuIF 5KL 56 O}UGM GFX SZL KM0G[ T\N]Z:T SZL XSTL CMI T[JL NJFVMGM VF JU"DF\ ;DFJ[X YFI K[P BF; SZLG[ VF NJFVM XMQFS 5|SFZGL CMI K[P NFPTP C[ShFSMG[hM,4 SFA"[g0FHLD4 VMlShYLG VG[ V[g8LAFIM8LS NJFVMP s;Lf XMQFS VG[ lAG XMQFS 5|SFZGL NJF ov H[ NJF JG:5lTGF\ SMQFMGL V\NZ NFB, Y.G[ ZMUSFZS ;FD[ SFI" SZTL CMI T[G[ XMQFS 5|SFZGL NJF SC[JFI K[P NFPTP A[ghFDL0[hM,4 VMlShYLG VG[ 8=F.hM<;4 JU"GL NJFVMP H[ NJF SMQFMDF\ NFB, Y. XSTL G CM. S[ :Y/F\TZ SZL XSTL G CMI T[G[ lAGXMQFS NJFVM SC[JFI K[P NFPTP S[%8FG4 D[gSMh[A4 hFIG[A4 YFIZD4 JU[Z[P sZf O}UGFXS NJFGF p5IMU 5|DF6[ JUL"SZ6 ov sV[f ALHGL DFJHT TZLS[PP S[%8FG4 YFIZD4 D[gSMh[A4 SFAM"S;LG VG[

V;ZSFZS CMJL HM.V[P sZf IHDFG 5FS4 DF6; VG[ 5|F6LVM DF8[ lAGh[ZL VG[ VF0V;Z 5[NF SZ[ T[JL G CMJL HM.V[P s#f ;\U|CJFYL T[GL V;ZSFZSTF 38JL G HM.V[P s$f NJFG] D\N §FJ6 SZTF\ T[GL V;ZSFZSTF 38JL G HM.V[P s5f IHDFG 5FS p5Z K\8SFJ SZTF hindi.krishijagran.com

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

JG:5lT GF ZMU lGI\+6DF\

5FZFI]ST NJFVMP sALf HDLGDF\ VF5L XSFI T[JL NJFVMPP S,MZM5LÊLG4 OMDF\<0LCF.0 JU[Z[P s;Lf 0F/LVM VG[ 5] Q 5lJgIF; GF\ Z1F6 DF8[vTFAFI]ST VG[ XMQFS 5|SFZGL NJFVM s0Lf O / Z 1 F S N J F P P P P D [ g S M h [ A 4 S M 5 Z VMlS;LS,MZF.04 VF.5|M0F.G4 YFIMA[g0[hM, JU[Z[P s.f Y0GF 3FJ 5Z ,UF0JFGL NJFPPPPP AM0M"5[:84 RMAF8LIF 5[:84 R[;G8 Sd5Fpg0 VG[ AZU\0L lD1FRZP s#f O}UGFXS NJFG]\ ZF;FI6LS U]63D" 5|DF6[ JUL"SZ6 ov sV[fTF\AFI]ST NJFP s!f SM5Z ;<O[8JF/L NJFVMPNFPTP AM0M" lDz64 AM0M" 5[:84 R[;G8 Sd5Fpg0 VG[ AZU\0L lD1FRZP sZf SM5Z SFAM"G[8 JF/L NJFVMP NFPTP RMAF8LIF 5[:8P s#f SM5Z VMShLS,MZF.0 JF/L NJFVMP NFPTP a,F.8MS;v5_4 a,] SM5ZP s$f SM5Z CF.0=MS;F.0 JF/L NJFPNFPTPSM;F.0P sALf U\WSI]ST NJFP s!fVSFA"GLS U\WS ov ;lÊI ;<OZ TtJGM p5IMU 5FJ0Z4 5F6LDF\ VMU/L XS[ T[JM 5FJ0Z4 VYJF 5[:8 TZLS[ YFI K[P NFPTP U\3S #__ D[X 5FJ0Z4 ,F.D ;<OZ4 §FjI ;<OZP sZf SFA" G LS U\ 3 SovNFPTP YFIZD4 O[ Z AFD4 hFIZD4 G[AFD4 hFIG[A4 D[gSMh[A VG[ D[G[AP s;Lf SJLGMg; VG[ OLGM, JU"GL NJFVM S,MZ[GL,4 ;[Z[0FG VG[ 0FIS,MG H[JL NJFVM VF JU"DF\ VFJ[ K[P 5Z\T] EFZTDF\ VF NJFVM AGTL

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

GYL S[ J[RF6DF\ 56 GYLP s0Lf 5FZFI]ST NJFVM VF JU"GL NJFVM OST ALHGL DFJHT TZLS[ H p5IMU YFI K[P AC]H lJQFSFZSTF WZFJTL CMJFYL K\8SFJ TZLS[ p5IMU YTM GYLP s!f VSFA" G LS 5FZFI] S T NJF ov DZSI] Z L S,MZF.0 VG[ DZSI]Z; S,MZF.0 !o!___ GF D\N §FJ6 TZLS[ p5IMUDF\ ,[JFI K[P sZf SFA"GLS 5FZFI]ST NJF ov NFPTP .YF., DZSI]ZL S,MZF.04 OLGF., DZSI]ZL S,MZF.04D.YF., DZSI]ZL S,MZF.04 OLGF., DZSI]ZL V[;L;[8P p5IMUov _P! YL _PZ 8SF WFtJLI 5FZFI]ST NJF ;]SL ALHGL DFJHT DF8[4 # YL & 8SF 5FZFI]ST5|JFCL ELGL ALHGL DFJHT TZLS[ VG[ _PZ5 YL _P5 8SF 5|JFCL ALH S[ S8SFGL DFJHT DF8[ p5IMU YFI K[P s.f AFQ5XL, 5NFYM" NFPTP S,MZMY[,MGL,4 0LGMS[54 C[ShFS,MZMA[ghLG4 0FIS,MZFG JU[Z[P sV[Of C[8=M;F.S,LS GF.8=MHLGLI; Sd5Fpg0 NFPTP S[%8FG4 OM,5[84 VF.5|M0F.GP sHLfXMQFS 5|SFZGL NJFVM DM8FEFUGL XMQFS 5|SFZGL NJF ALH VG[ D}/ £FZF XMQFFIG[ H,JFlCGL DFZOT[ JG:5lTGF\ lJlJW EFUMDF\ 5CM\R[ K[P T[YL T[GL pwJ" UlT ;J" ;FDFgI K[P 5Z\T] VD]S lS:;FVMDF\H VgGJFlCGL £FZF T[G\] :Y/F\TZ p5ZYL GLR[ TZO HFI K[P T[YL XMQFS 5|SFZGL NJF 5FG p5Z KF\8JFDF\ VFJ[ tIFZ[ Y0 VYJF malayalam.krishijagran.com

JG:5lT GF ZMU lGI\+6DF\ HLJF6]VM £FZF pt5gG YFI K[P VG[ ALHF DF8[ h[ZL CMI

K[PNFPTP :8=[%8MDF.;LG4 :8=[%8MDF.;LG ;<O[84

8[8=F;F.S,LG4 a,F:8L;L0LG4 VMZLVMO\ULGP S'lDGFXS NJFVM ov s!f C[,MHLG[8[0 CF.0=MSFA"G4 0LP 0LP 0FIS,MZM 5|M5LG4 0FIS,MZM5|M5[G4 .YL,LG 0F A|MDF.04DA|MDF.04 0LPALP;LP5LP sZf VMU"[GMOM:O[8PPPPPP YFID[84 0FI;<OM8MG4 D]/DF\ 5CM\RTL GYL T[GL DFJHT VF5JF HDLGDF\ GFBJL 50[ VFYL HyYM JWFZ[ HM.V[ VG[ NJF lS\DTL CMI T[ VFYL"S ZLT[ 5MQFI GlC VFDKTF XMQFS 5|SFZGL NJF KM0 5Z KF\8JFDF\ VFJ[ S[ ALH DFJHT TZLS[ JF5ZDF\ VFJ[ tIFZ[ T[GL VF\TZLS pwJ" UlTG[ ,L3[ V\NZGL ;5F8LDF\ ZC[, N]ZGF ZMUSFZSMGM GFX SZ[ K[4 H[ lAGXMQFS NJFVMDF\ XSI GYLP XMQFS 5|SFZGL NJFGF H]NF H]NF JU" K[P !PVMSh[YLG JU"PNFPTP SFAM"ShLG4 VMlS;SFAM"hLGP ZP A[ghFDL0[hM, JU"P N F P T P A [ G M D L , 4 SFA"[g0[hLD4 YFIMA[g0[hM,4 YFIMO[G[84 YFIMO[G[8 D YF.,P #P VFU"[GLS OM:O[8 JU"PNFPTP 8F.0LDMO"4 0M0LDMO"P $P VMU"[GLS OM:O[8 JU"PNFPTP OM;[8F., V[ V[,4 SL8FhLG4 V[0LO[GOM;P 5P 5FIZLDL0LG; JU"PNFPTP 0FID YLZLDM,4 .YLZLDM,4 O[GFZLDM,4 GMZLDM,P &P 8=F.hM<; JU"PNFPTP 8=F.0LD[OMG4 8=F.0LD[GM,4 AL8Z8[GM,4 5|M5LSMG[hM,4 \5[GSMG[hM,4 C[ShFSMG[hM,P *P O[ G L,[ D F.0 JU" P V[ S ,[ , [ G F.g;4 NFPTP D[8F,[S;L,4 OI]ZF,[;L,P VgI XMQFS 5|SFZGL NJFov VF JU"DF\ VFJTL NJFDF\ H]NL H]NL XMQFS 5|SFZGL NJFG]\

G[DFSI]Z4 0FI;L:8MGP s#f VF.;MYFIM;F.G[8;PPPPP D[8D

;M0LID4

JZ,[S;P s$f SFAF"D[8PPPPPPP VF<0LSFA"4 SFAF"OI]ZFG VG[ SFAM";<OFGP s5f VgI cS'lDGFXScPPPPPPPPPS,MZM5LÊLGP T[GF\ pt5FNGG[ V;Z SZTL O}UG] G]SXFG 38F0[ T[JF Z;FI6MG[ O}UGFXS NJF SC[JFDF\

VFJ[ K[P

lDz6 S[ HM0F6 CMI K[P NFPTP

S,MZMG[A4 .Y[hM,4 .DFh[,L,4 5|M5[DMSFA"4 l0GMS[5 0M0F.G4 O[G8LG4 CF.0=MS;F.0P V[g8LAFIM8LS; NJFVM ov VF V[S V[JM 5NFY" K[ H[ V[S 5|SFZGF\ www.krishijagran.com

;]1FD

T]ØFZ lJP 3[JZLIF VG[ S[P ALP ZFBM,LIF JG:5lT ZMUXF:+ lJEFU4 GJ;FZL V[U|LS<RZ I]lGJl;"8L4 GJ;FZLv#)&$ 5_ f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

ુ મત વોની અગ યતા

જમીનમાં

ુ મત વોની અગ યતા

વતમાન સમયમા ં જળ, જમીન તેમજ ૂ જ જ ર યાત પયાવરણ ળવણીની બ ુ તા સચવાઈ રહ, ખેતી ટકાઉ છે . જમીનની ફળ પ ુ ર સમતોલ અને નફાકારક બની રહ તે હ સ ૂ જ જ ર ય છે . પો ◌ાણ યવ થા પણ બ ્ સશ ં ોધન વારા આપણે ણી શકયા છ એ ક છડ તથા ાણી તેમજ માનવને તેના પોષાણ, ૃ અને િવકાસ માટ ૧૭ પોષક ત વોની જ ર યાત રહ છે .

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

આ નકક થયેલા આવ યક પોષક ત વો ુ ં ુ બ તથા વગ કરણ તેની જ ર યાતની મા ા જ જમીનમા તેની ઉપલ ધતાને આધાર કરવામા ં આવે છે . નાઈ ોજન, ફો ફરસ અને પોટાશ છોડને બહોળા માણમા ં જ ર યાત હોવાથી આ તવોને ુ ય પોષક ત વો તર ક ઓળખવામા ં આવે છે . મ યમ જ ર યાતવાળા ત વો વા ક ક શયમ, મે નેશીયમ અને ગધ ં કને ગૌણ ત વો ગણવામા ં આવે છે . તે ઉપરાત ં વન પિતને આયન (લોહ), hindi.krishijagran.com

ુ મત વોની અગ યતા સરરાશ ઉણપ અ ુ મે ૪૦-પ૦, રપ-૩૦ અને ૧પ-ર૦ ટકા ટલી જોવા મળે છે . દરક કારના છોડને તેના પોષણ અને ૃ માટ ઉપર દશાવલ ે બધા જ આવ યક પોષક ત વોની જ ર યાત રહ છે . આ પ વો પૈક કોઈપણ એક ત વની ઉણપ જણાય તો પણ છડની ૃ અને િવકાસ બરાબર થતા નથી અને ઉ પાદનમા ં ઘટાડો થાય છે . જમીનમા ં એકાદ ત વની અછત હોય અને અ ય ત વો રૂતા માણમા ં આપવામા ં આવે તો પણ ઉ પાદન બરાબર મળે નહ . દરક પોષક ત વો ુ બ છોડને મળ રહ તો જ ણ ુ વતાસભર તેની જ ર યાત જ સા ઉ પાદન મળે છે . વ ુ ઉ પાદન આપતી તો ુ ં વાવત ે ર વધતા મા ુ ય પોષક ત વોવાળા રાસાય ણક ખાતરોનો વપરાશ વધવાથી તેમજ સે ય ખાતરોના ઘટતા વપરાશને લીધે અને િપયત યવ થા ઘિન ટ ખેતી પ ધિતનો યાપ વધતા ુ ય પોષક ત વોની સાથે જમીનમાથ ં ી ુ મ ત વોનો ુ ઉપાડ પણ િવ લ મા ામા ં થાય છે . પરં ુ આ ત વોની િુત ન હવત રહતા ગૌણ અને ુ મ ત વોની ઉણપ જમીનમા ં તથા ઉભા પાકમા ં જોવા મળે છે . આમ, ગૌણ અને ુ મ ૂ ત વોની ઉણપ ધીર ધીર િવ તરતી ય છે યાર ખે તોને આ પોષક ત વોના યો ય ઉપયોગ બાબતે વૈ ાિનક સમજ ૂ જ જ ર બને છે . તથા સા ુ માગદશન મળ રહ તે બ ુ મત વો : ુ અને સત ં ોષકારક ૃ માટ ુ લ ૧૭ પાકની સં ણ આવ યક પોષકત વો જ ર છે . તે પૈક ગધ ં ક, ક શયમ અને મે નેિશયમનો ગૌત ત વોમા ં તથા લોહ, જસત, મગેનીઝ, તાં ,ુ બોરોન, કલોરાઈડ અને મોલી ડનમનો સમાવશ ે ુ મત વોમા ં થાય છે . ૃિષ ઉ પાદનમા ં ુ લ ખચના આશર ૩૦ ટકા

મગેનીઝ, ઝક (જસત), કોપર (તાં )ુ, બોરોન, મો લ ડનમ, િનકલ વા ત વોની જ ર યાત તદન અ પ માણમા ં હોવાથી અને જમીનમા ં ઉપલ ધતા પણ ઘણી જ ઓછ હોવાથી આ ૂથના ત વોને ુ મ ત વો કહવામા ં આવે છે .

ટલો

હ સો ધરાવે છે . તેથી તેનો યો ય અને કાય ામ ઉપયોગ થાય તે ઘ ું અગ ય ુ ં છે . ખાસ કર ને વતમાન સજ ં ોગોમા ં ુ મત વોના ં ઉપયોગ બાબતે

યાન આપવામા ં આવ ું

નથી. જયાર આ પોષકત વોથી જરા પણ ઓ ં નથી, કારણ ક આવ યક ત વની ખાિસયત માણે, એક પણ ુ મ ત વની ખામીથી છોડનો િવકાસ ંુ ધાય છે , ૃ અટક છે અને

ઉતારો ઘટ છે .

ુ મ ત વ અનેકિવધ કાયમા ં સકં લત હોવા

ઉપરાત ં ઉ સેચક

્ રયામા ં અગ યનો ભાગ ભજવે છે . ુ યતા ઘટ છે અને જમીનમા ં તે ત વની અછત ઉભી થતા ં લ

ે ી ઉણપના ્ રયામા ં િવ ોપ પડતા ં તન ુ રાતના િવિવધ િવ તારોની છોડની દહધાિમક જ જમીનમા ં ગધ ં ક, જસત અને લોહની િવિશ ટ ચહનો દિશત થાય છે અને પ રણામ વ પ પાકનો malayalam.krishijagran.com

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

ુ મત વોની અગ યતા ઉતારો ઘટ છે . અ ુ

(ઈ) પાણીની અછત તથા રોગ સામે

ુ મત વોની

િુત મોટા ભાગે ખાતરની

પે અથવા સે

માણ છોડ

અગ યના

ુ મત વોના િવિવધ કાય

યાનમા ં લેતા ં

માણે છે :

મોટા ભાગે અ રૂ ું હોય છે . આથી ઘિન ઠ ખેતી

ુ વતા અને મહતમ ઉ પાદન ણ

ુ મત વોની

મેળવવા માટ

િુત રાસાય ણક

ખાતરના પમા ં કરવી જ ર બને છે . જો જ ર પોષકત વો સમયસર અને

રૂતી મા ામા ં મળ

ન રહ તો ઉ પાદનમા ં ઘટાડો થાય છે અને તેની ુ વતાને પણ અસર થાય છે . ણ ુ મત વોના

ૂ જ મહ વના બ

હોય છે . તેઓ (અ) છોડમા ં થતી ચયાપચય (દહધાિમક) તેમજ ઉ સેચકની બધ ં ારણમા ં

જ ર

છે .

યા માટ

ૂ જ બ

ોટ ન, કાબ હાઈ ડના (ક)

નાઈ ોજનના

થીર કરણમા ં મદદ પ થાય છે . (ડ) ટકાઉ ખેતી માટ તથા ઉ પાદનની

રહલો

છે . નીચે

ુ મત વોનાં અગ યનાં કાય :

ુ છે : ે ા કાય નીચે જબ  ત વ ંુ નામ અને તન લોહ :  હ રતકણના ઉ પાદનમા ં અને

કાશ-

સં લે ણની ્ રયામા ં જ ર છે . મદદ કર છે .

ુ મત વો

જ ર છે . (બ) હ રતકણ,

છોડમાં

ફાળો

 છોડને અ ય ત વોના ઉપાડ કરવામા ં

ુ ય કાય :

ટકાઉ ખેતી માટ

અને

ુ મત વોનો

ભળવાથી થતી હોય છે . પરં ુ તે ુ ં

પ ધિતમા ં સાર

ૃ

શ કત વધાર છે . વન પતિતના િવકાસમા ં

ય પદાથ જમીનમા ં

વારા જમીનમા ં થતા ઉપાડને

િતકારક

મતા વધારવા જ ર છે .

ૃ અને  પાકની ્ રયા સાથે સકંળાયેલ છે . 

ફ લનીકરણની

ોટ નના સં લે ણમા ં ઉપયોગી છે .

મગે નીઝ :  હ રતકણોના અગ ય ુ ં છે .  છોડની

બધ ં ારણમા ં

વ

રાસાય ણક

ૂ બ

જ

ત રક

કોઠા ન.ં૧ : ુ દા ુ દા સે ય ખાતરોમાં રહલા ુ મત વો ંુ માણ

ુ મત વો ંુ માણ (િમ. ા/ ક. ા.) સે ય ખાતરો

લોહ

મગેનીઝ

જસત

તાં ુ

છા ણ ું ખાતર

પ૦૦૦-૧પ૦૦૦

૧૬ર-૪પ૬

ર૯-૧૩૧

૧૭-૪૦

મરઘા-બતક ું ખાતર

ર૬૦૦-૯૪પપ

ર૯પ

૧ર૦

૩૯

ેસમડ

૪૦૦૦-૬૦૦૦

રપ૧-૪ર૮

પ૪-૧૯૦

પ૪-ર૮૯

દવલ ે ી ખોળ

ર૦૦-૩પ૦

૩૩

૩૧

૧૭

ગોબર ગેસ લર

ર૦૦૦-૯૦૦૦

૧રર-૩૪૭

પર-૧ર૭

રપ-૩૬

વમક પો ટ

૪૦૦૦-પ૦૦૦

ર૦૦-રપ૦

૧૦૦-૧૭પ

ર૦-૩૦

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

www.krishijagran.com

f]r»k òøkhý f o k » f k y { ELkk

rfMkkLk fkzo VVIF

KRISHI JAGRAN

CHAMKOUR SINGH KJ/01/2017

f]r»k òøkhý "rfMkkLk fkzo" Úke {u¤ðku yuf ÷k¾ MkwÄeLkku yfM{kík ðe{ku yLku ¼khu Aqx MkkÚku yLÞ ½ýk ELkk{ku

· 1 ÷k¾Lkku yfM{kík rð{ku · f]r»k WíÃkkËLkku Ãkh Aqx

ÃkMktË fhku ÃkkuíkkLkwt fkzo Important Kisan Card

(IKC)

· f]r»k WÃkfhýku Ãkh Aqx

Important Farmer Card

· f]r»k rð¼køk{kt «økríkþe÷ ¾uzqíkkuLkk

Very Important Kisan Card

(VIKC)

Very Important Farmer Card

(VIFC)

Lkk{ yLku íkMðeh

(IFC)

Very Very Important Kisan Card

(VVIKC)

Very Very Important Farmer Card

(VVIFC)

23 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

ુ મત વોની અગ યતા ્ રયામા ં ઉપયોગી છે . જસત :  વન પિતના વનરસ માટ ઉપયોગી છે .  કટલાક ં

ત ાવના

ઉ પાદનમા ં મદદ પ છે .  વન પિતમા ં ફ લનીકરણની

્ રયામા ં

ઉપયોગી છે .  છોડના ઉ સેચક

િવકાસમા ં

તર ક

કામગીર

જમીનમાથ ં ી

બ વે છે .

િવિવધ

સન ્ રયા ુ ં િનયમન કર છે .



કાશ-સં લે ણની ્ રયા માટ જ ર છે .

મદદ પ છે .  છોડના

િવક

કોષોના

બધ ં ારણમા ં

ઉપયોગી છે .

વારા

રહલો છે . તેની સામે સે ઓછા

વપરાશને

ુ મત વોની

થતો

માણમા ં થતો

ય (દશી) ખાતરોના રૂતા

લીધે

માણમા ં

િુત થતી નથી તેથી જમીનમા ં

સે

ય ખાતરોમા ં િવશે ્ હોય છે . જનો કોઠા ન.ં૧

મા ં દશવલ છે . આમ પાકને સ માણ પો ણ મળ

ુ તા જળવાઈ રહ તે માટ રહ અને જમીનની ફળ પ

 નાઈ ોજનના ઉપાડ માટ મદદ પ થાય છે.

 કઠોળ

વગના

પાકમા ં

હવામાન ં ા

ુ મત વોની અછત કયાર વતાય ? યવ થા છે યા ં ખેતી પાકો

ણ વાર લેવામા ં આવે છે . તેમજ

ઉ પાદન

આપતી

તોના

વધતા

વાવત ે રના કારણે અને રાસાય ણક ખાતરોના

બહોળા વપરાશને લીધે પાકના ુ લ ઉ પાદનમા ં ધીર ધીર ન ધપા

વધારો થઈ રહ છે . પ રણામે

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

ય ખાતરો વાપરવા સલાહભ ુ છે . ુ યતાને લ

અસર

કરતાં

જમીનમા ં પોષકત વોની

ુ યતા લ

ુ ય વે

પ રબળો :

નાઈ ોજનને થીર કરણ કરવામા ં મદદ કર છે . જયા ં િપયત

સે

ુ મત વોની

ૃ સાર થાય છે .

ૂ ની ળ

મો લ ડનમ :

પાકો

તેની અછત વતવા લાગી છે . આ ત વો ુ ં માણ

બોરોન :

વષમા ં બે થી

વગના

ુ મત વોનો ઉપાડ બહોળા



 અનાજના દાણાના યો ય િવકાસ માટ

વ ુ

ુ મ

પોષકત વોનો ઉપાડ પણ વધી રહલ છે .

તાં ુ :



ુ ય પોષકત વોની સાથે

(૧) જમીનનો અ લતા માણ, (૩)

ુ ત ક

જમીનનો ભેજ, (૬)

ક, (ર) ઝીણી માટ

ૂ ો, (૪) સે ન

ય ભેજ, (પ)

ુ ય ફો ફટ ુ ં માણ અને લ

(૭) અ ય ત વો સાથન ે ો પાર પ રક સબ ં ધ ં

વા

અનેક પ રબળો ઉપર આધાર ત હોય છે . આમ પ થ રયા,

હલકા

તની

રતાળ,

ખડકાળ,

ૂ ખડ તેમજ ઓછા િનતારવાળ ન

ાર ય જમીનો ક અ લતા

ક

ચો હોય તેવી

hindi.krishijagran.com

ું

ુ મત વોની અગ યતા વતાય છે અને કયારક દહધાિમક િવ ૃિતઓ વ પે

ુ મ

પણ

ત વોની

ઉણપ

અસમતોલનની અસરો જોવા મળે છે , ુ બ જ

અ યાસ

ક

મક એક

ણવા મળે લ છે ક આમળા ફળ

ઉપર જોવા મળતા ડાઘ, ચાદ ં ા, ટપકા ં અને અ ય

ુ ાના અિનિ ત ફરફાર પોષક ત વોની સમ લ

અભાવને કારણે િવપ રત અસર તર ક ઉદભવતા હોય છે . આ સજ ં ોગો કયારક રોગ અને

વાતના

ઉદભવ માટ મદદ પ બની શક છે . પ રણામે આ પ ર થિત સલ ં ન ચેપ વારા રોગ/ વાતની અસરથી ઉદભવતી અસરો પોષક ત વોની ખામીઓનથી ઉદભવતા ચ હો સાથે ભળ ૃ

છે . છોડની

ય

અને િવકાસ પર થતી અસરો પણ

રોગ- વતને લીધે પાકની

ૃ

અને િવકાસ પર

થતી િવપર ત અસરો વી હોઈ શક છે . પાકમા ં

પાણી ુ ં

માણ

ૃ

અવ થા

દર યાન સમતોલ ર તે જળવાઈ ન રહ તે ભા મક જમીનમા ં સે

ય ત વ ું

માણ ઓ ં

હોય, જમીનના ઉપલા પડ ુ ં ધોવાણ થયેલ હોય અથવા તો

ુ ય ફો ફટની મા ા િવશષ લ ે હોય

તેવી જમીનોમા ં

ુ મત વોની ખામી વતાતી હોય

છે . જમીનમા ં

ુ મ

પોષકત વો ુ ં

ૂ તમ મા ાથી ઓ ં હોય યાર છોડના ન

માણ ૃ

અને િવકાસ પર માઠ અસર કર છે . આ મા ાને ાિંતક મા ા કહ છે

િવિવધ

કારની જમીનો

ુ પડલ છે . માટ અલગ અલગ હોવા ુ ં મા મ જમીન

ાિંતક મા ા નીચેના કોઠા ન.ંર મા ં

દશાવલ ે છે .

્ રયાઓને

દહધાિમક

અસર

કરતા

રોગોના ચહનો સાથે ભળ જતી હોય છે

મક ફળ

ઉપર જોવા મળતી કચરલી અને િતરાડો બોરોન, જસત ક ક શયમ

વા પોષક ત વોની ખામી

સાથે ભળ શક છે કારણ આવા પોષક ત વો કો સ

ળવણી અને કોષ દવાલ સરંચના સાથે

સકંળાયેલ હોવાથી તેની ઉણપની અસરો ભેજની ખચથી ઉદભવતી અસરો સાથે મહદ શે ભળ શક તેમ હોય છે . આ

માણે અછતની પ ર થતી રોગકારક

ુ ને તેમ ુ ં કાય આગળ ધપાવા માટ વા ઓ

ચહનો સામા ય ર તે પાક ક છોડમા ં બ ુ જ પ ટ

વ રાસાય ણક હોવાથી

છોડની

યા ઉપર તેમની ઉણપની અસર

malayalam.krishijagran.com

મળતી અસરો પોષક ત વોની ખામીઓ અથવા

ૂ સા ુ ળ રહ છે અને તેથી લા ા ણક ઉણપ

ઉણપના ચ હોની ઓળખ : પોષકત વો સામા ય ર તે

સજ ં ોગોમા ં પણ છોડના િવિવધ ભાગો પર જોવા

ર તે જોવા મળતા નથી. આ સજ ં ોગોમા ં સકં લત યાસો

વારા સાચી પ ર થિતની મા હતી

વૈ ાિનક ઢબે મેળવી

તે

ોના િનવારણમા ં

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

ુ મત વોની અગ યતા યો ય ઉપાયો અજમાવવા વ ુ હતાવહ છે .

ૂ પોતાના ખેતરમા ં ખે તો

ુ મ ત વોની ઉણપના

લા ા ણક ચહનોનો િનદાન કર શક તે માટ ચાવી પ ફલો-ચાટ તથા છોડ ઉપર

દિશત

થતા લા ા ણક ઉણપ ચહનોની સમજ સામેલ ચાટમા ં દશાવલ ે છે . ખેતી પાકોમાં

ુ મ ત વોની ઉણપ ંુ િનવારણ :

ુ વતાસભર સારા ઉ પાદન માટ ણ

ોિ ય

તેમજ બાગાયતી પાકોમા ં સમતોલ પોષણ યવ થા જ ર

છે . જમીનમા ં

વરતાતી હોય તે

પોષક ત વોની ઉણપ

ટૂતા ત વની

સમયસર જમીનમા ં

િુત કરવાથી અગર પાક પર

જમીન ચકાસણીથી ઉણપ નકક કરવામા ં આવી સાથે

ટૂતા

દશા યા

પાક માટ પાયાના ખાતર

ુ મ ત વ ુ ં માણસર ખાતર કોઠામા ં

ુ બ જમીનમા ં આપી દ ું સલાહભ ુ છે . જ

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

િનદાન કર મા

ટૂતા ત વની

માણસર

છટ ં કાવથી કરવી જ ર છે . ઉણપની તી તા અઠવાડ યાના જોઈએ. આ ખાતરની જોઈએ. સે

તર બે થી

િુત

ુ બ જ

ણ છટ ં કાવ કરવા

ુ મ ત વોની ઉણપ િનવારવા માટ

િુત કોઠામા ં દશા યા

ુ બ કરવી જ

ય ખાતરોમા ં આ ત વો ુ ં

િુત કરવાથી

િવશષ ે હોવાથી તેની િનયિમત

કોઠા ન.ંર : જમીનમાં

માણ ુ મ

ુ મત વોની ાિંતક

મા ા (ડ .ટ .પી.એ. િન કિષત

માણ

પી.પી.એમ.)

માણસર અને

છટ ં કાવ કરવાથી ફાયદાકારક અસર થાય છે . જો હોય તો શ આતથી જ

જયાર ઉભા પાકમા ં ઉણપના લ ાણો દખાય યાર

ુ મત વો

જમીનમાં

લોહ

૪.૦-૬.૦

મગેનીઝ

૩.૦-પ.૦

જસત

૦.પ-૦.૯

તાં ુ

૦.ર-૦.૪

www.krishijagran.com

ુ મત વોની અગ યતા ત વોની

ઉણપ

મહદ શે

િનવાર શકાય છે . ુ રાતની જ

ુ મત વો પૈક

જમીનોમા ં

ુ ય વે જસત

તથા લોહની ઉણપ જોવા મળે છે .

જમીનમા ં

આ

ત વોની

અછતને કારણે અનાજ, કઠોળ, તેલી બયા,

શાકભા ના

ઉ પ મા ં પણ તે ુ ં માણ ઓ ં જોવા મળે છે . આપણા ખોરાકમા ં આ

ત વો ુ ં

માણ

ઓ ં

હોવાથી આ ત વોની દિનક જ ર યાત

બાળકો અને

રુ ન થતા ં કયારક િવિવધ બમાર

અથવા તો રોગો થવાની સભ ં ાવના રહ છે . િવિવધ સા હ યો

ુ બ આરો ય અને ખાસ કર ને ભારતીય જ

ીઓમા ં લોહ-જસતની ઉણપ જોવા

મળે છે . આવા સજ ં ોગોમા ં ખેતી પાકોમા ં જસત અને લોહની

િુતથી અનાજ અને કઠોળમા ં આ ત વોની

મા ા વધે તે માનવ આરો ય માટ ફાયદાકારક છે .

નવા પાન ઉપર ઉણપની અસર થમ વતાય (ગધ ં ક, મગેનીઝ, લોહ, જસત, તાં )ુ પાન પીળા પડ પણ નસો લીલી રહ (લોહ, જસત, તાં ,ુ મગેનીઝ) ં ે બા ુ િશરાઓ વ ચે ખાસ મ ય િશરાની બન

આખા પાન પીળા પડ (ગધ ં ક)

િશરાઓ વ ચે પીળાશ

પાનની ટોચ અને કનાર નો

જોવા મળે

લીલો જોવા મળે

કારની

ં ે સફદ પ ૃી બન

સાથે રતાશ પડતા ડાઘા

મળે (લોહ)

(જસત)

(મગેનીઝ)

પીળાશ જોવા

પાન નાના રહ

ભાગ પીળાશ પડતો (તાં )ુ

ટોપના પાન ઉપરની ઉણપ વતાય (ક શયમ/બોરોન) ટોચ કુાય, ચા કૂ વી બની

ય, પાનની

નીચેનો ભાગ પીળો પડ (બોરોન)

ટોચ પીળ પડ, કૂ વા પાન દખાય, પાનની ટોચ અને પાયાનો ભાગ પીળો પડ (ક શયમ)

ુ . ત વી ડ . પટલ, ુ . હ વી વી. પટલ અને ડો. આર. આર. વીરડ યા િષ ૃ મહા િવધાલય, ુ નાગઢ િષ ુ િનવિસટ , ુ નાગઢ ૩૬૨ ૦૦૧ ૃ મો. (+૯૧) ૯૬૩૮૫ ૩૬૭૧૮ E-mail: pateltanvi1220@gmail.com hindi.krishijagran.com

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

કળા ની

ુ મને આવરણ

કળાની

ભા

ુ ામાં ણવ

કળા ની

ુ કરવાની ર ત ધારો ુ ે આવરણ મન

રતમા ં કર પછ બીજો સૌથી મહ વનો ફળ પાક કળા છે . સ તી કમત અને

ઉ ચ પોષણ મ

ૂ યને કારણે કળા

લોકિ ય ફળ છે . તે સમ

ૂ જ બ

વષ દર યાન

મળતા હોય છે . તે પાકા અને કાચા એમ બન ં ે ર તે તા અથવા ુ ક ગ કર ને તેનો ઉપયોગ

થાય છે . કળાએ કાબ હાઈ ટ અને િવટાિમ સ નો સ ૃ ોત છે . ખાસ કર ને િવટાિમન- બી મા ં સ ૃ છે . ઉપરાત ં પોટિશયમ, ફો ફરસ, ક શયમ

અને મે નેિશયમનો પણ સારો

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

ોત છે . કળા

ચરબી અને કોલે ટરોલથી

ુત

પાચનમા ં સરળ છે . કળાનો બા ુ વ ા કાપણી બ રની ણ

ઉ પાદન પ િતઓ ભાિવત થાય છે .

તથા

દખાવ અને પહલાન ં ી

ારા ન ધપા

ખાસ કર ને અ યત ં

ર તે

પધા મક િનકાસ

બ રમા ં પ પ અને છાલનો ભૌિતક દખાવ મહ વ ુ ં છે. આ ીિમયમ માકટના થળોમા ં કળાના ખર દદારોને ખામીથી ુ ત છાલ સાથે

સમાન દખાવના ફળના સતત

રુવઠાની

જ ર છે . કો મે ટક દખાવવાળા ફળ સાથે malayalam.krishijagran.com

ુ મને આવરણ

કળા ની બ રમા ં સ લાય કરવાની

મતા િવિવધ

કારની યાિં ક ઈ અને િવકાસ દરિમયાન ના ુ ક છાલની સપાટ પર આવે લા ક ટના

ુ સાનને કારણે ુ કલ બને છે . છાલના ક ુ સાનના ુ ય એજ ટો પવન અને ક ુ છે જં ઓ

િવ ભરમા ં કળા ઉગાડનારાઓ માટ ભાર

પવન એ એક કાયમી ભય છે . તે ઘણી ર તે છાલની સપાટ ઘસાવા માટ ુ ં કારણ બને ૂ અને કચરો છે . ઉડતી ળ ના ુ ક બા

ચામડ ના આવરણને કુસાન કર છે . ુ ની મ

ઉપરાત ં ,

ન ક

આવલ ે ા

પાદ ં ડાઓ અને તેના ઘસાવાથી િવકાસશીલ ુ ને શાર રક ઈ અને ઘષણ થવાથી મ ન ધપા કુસાન થાય છે . છાલ ખાનાર

ુ ની લણણી પહલા વાતો પણ કળાની મ કળાને કુસાન પહ ચાડવા ુ ં ુ ય કારણ ુ ની વ ુ મા ાવાળા છે . છાલ ખાનાર જ ં ઓ

િવ તારોમા ં

કળા

ઉગાડનારાઓને

ખામીઓથી ુ ત ફળ ઉ પ કરવામા ં ુ કલી છે . કળાની લણણીના જ

ૂ બ ૂ વ

વાતોના ખાવાને કારણે ઘણા ઉ પાદકોને ુ વ ામા ં ન ધપા તેમના ફળની ણ કુસાન પણ થ ું છે . લ અને ફળનો િવકાસ

દાડ ં ધરાવે છે ના પર લો ગાઠ ં ની પાસે ૂથમા ં ગોઠવાય છે . દરક ગાઠ ં લોની બે ૂ ત ૂ ગાઠ હરોળથી બને ું છે . ળ ં ોમા ં માદા માથ ં ી ફળ િવકાસ પામે છે

અને સામા ય ર તે

યેક દાડ ં દ ઠ ૫ થી ૧૫

ની સં યામા ં ગાઠ ં ો હોય છે .

ફળોની ડબલ પં તઓ ધરાવતી ગાઠ ં ો 'હાથ' કહવાય છે અને www.krishijagran.com

ગાઠ ં ોમા ં

ુ ષ

' ઘટંડ '

તર ક

માળખાના

લોનો સમાવશ ે થાય છે ,

શં ુ આકાર

ઓળખાતા

ુ તપણે બધ ં છે . માદા

પમા ં

અને નર ગાઠ ં ો વ ચે હમ ોડાઈટ (નર અને માદા) લો ધરાવતી િવિવધ ગાઠ ં ો હોય છે , ખા

ફળમા ં િવકાસ પામતા નથી. નર લના

ુ છને સામા ય ર તે કાપી નાખવામા ં આવે યાર છે લા ફળોના

છે ટોચ

વ ચે ુ

મખા અને લની

તર આશર ૧૫ સે.મી. (૬

ચ) છે . કળાની

ુ આવરણ મને

િવ મા ં

યાપાર ક ધોરણે

િવકસતા

કળાન ં ા િવ તારોમા ં પો લિથ લન આવરણનો ઉપયોગ યાપક છે .

ુ આવરણ એ ફળની મ ુ ના દાડ મ ં ાના

સપાટ ને પવન, પાન અને ઘસારા, બરફના કરા,

ૂ કાશ, પ ીઓના ય

ખાવાથી અને પ રવહન દરિમયાન થતા કુસાન સામે ર ણ આપે છે . પરાગનયન

પછ

તરત જ કળાની ુ થી જં ઓ

કરવાથી

ુ ને આવરણ મ

છાલની

સપાટ ના

કુસાનમા ં ન ધપા ઘટાડો થઈ શક છે . વધારામા,ં લણણી પછ ના એ

કળા ુ ં લ એ એક જ ટલ માળ ું છે

લો આવે છે ,

ગળ ઓ' કહવામા ં આવે છે . બા

ફળોને '

ય તગત કળાન ં ા

રોગની અસર ફળો પર ન ધપા

જોવા મળે છે .

ક ે નોઝ

ર તે ઓછ

ુ આવરણ નો વપરાશ મ

ફળની

ુ વ ા અને વચ ણ ે ાણપા

પાતળા

લા ટક ( ૫ થી ૪૦ માઇ ોન

વધાર છે .

ઉપજ

ુ આવરણ સામા ય ર તે મ

ડાઇ) અને ૮૧.૩ થી ૯૧.૪ સે.મી. (૩૨ થી

૩૬ ચ) પહોળા અને ૧ થી ૧.૫ મીટર (૩.૩

થી ૫

ટ)

ુ ીની લબ ધ ં ાઈ ધરાવે છે .

યાપાર ક હ ુ માટ ઉપલ ધ

ુ આવરણ મ

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

કળા ની

ુ મને આવરણ

સામા ય

ર તે

રં ગીન,

સફદ

અથવા

અધપારદશક વાદળ હોય છે .

ુ ને મ

ફાયદા

ુ ની મ

 વધાર

ઉ પાદન

ખાસ

કર ને

મોટ

સાઇઝના ફળો ુ મા ં એક સરખા અને વ ુ સારા દખાવ મ



સાથન ે ા ફળો

ુ ને મ

અઠવા ડયા પછ

લ આવવાના ૨ થી ૩

આવરણ કર ું જોઇએ.

ુ ના હાથની મ

ગળ ઓ ઉપર

તરફ વળે છે સામા ય ર તે િવિવધ રં ગની રં ગીન પો લિથ લન

પ ટોપ કવરને અને

દાડ ં ને ઢાક ં વા માટ વપરાય છે લણણી માટ ુ ના મ

કામદારોને

ુ ને ઓળખવામા ં મદદ કર છે . મ

આવરણથી

આધાર

ુ ીનો ધ

કાપણી

સમયગાળો લગભગ ૨ માસથી થોડોક વ ુ હોય છે .

કાપવી જોઇએ. લા ટ કની કોથળ ને ુ પર ચઢાવીને મ

નીચેના છે ડથી

12 24 36 60 120 180

ુ ના મ

ઉપરના છે ડ કોથળ ને બધ ં કરવી જોઇએ. ુ ના નીચેના છે ડ કોથળ ને ૬ મ

ચ

ુ લી રાખવી

જોઇએ. ુ મા ં જો ૭ ક તેથી વ ુ કાતરા બેસી મ ગયા હોયતો છે લા કાતરા પછ થી આશર ૬ ચની

ુ ની લબ મ ં ાઇ રાખીને નર

લ

ુ છને કાપીને ૂ ર કરવો જોઇએ. ના કારણે

કાતરામા ં કળા ુ ં વજન વધે છે . અને ઉ પાદનમા ં વધારો થાય છે . અરિવદભાઇ આર.પટલ, લલીત ક રૂ, કમલેશ પટલ અને આર.એફ.ઠાકોર ૃિષ િવ ાન ક -

Year Copy Rate Discount 1 2 3 5 10 15

લા ટ કની

કોથળ ને ૧.૦ થી ૧.૫ મીટરની લબ ં ાઇમા ં

ટલી વધાર લાબ ં ી રાખીને

ુ મને કવર કરવાનો સમય કળાની

આવરણ કરવા માટ કળાની લબ ં ાઇના

જયાર

કુસાનથી ર ણ

 યાિં ક

કળાની

અપનાવવાની પ િત

420 840 1260 2100 4200 6300

ભેટ જ-વલસાડ.

Pay

Courier/

(in Rs)

Now

Speed Post Charges

40 140 260 600 1700 3300

380 700 1000 1500 2500 3000

470 950 1400 2400

Ph.: 011-26511485, 26517923, 45503170, Mob.: 09953756433, 09891339440

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

hindi.krishijagran.com

¾kLkk-¾òLkk Mkk{økúe: 250 økúk{ ÃkLkeh, 2-2 xuçk÷MÃkqLk fkuLko^÷kuh yLku ÷e÷k Äkýk, yzÄe [{[e xeMÃkwLk, ykËw-÷e÷k {h[kLkwt ÃkuMx yLku y{[qh ÃkkWÃkzh, 1 zwtøk¤e çkkhef Mk{khu÷e, Úkkuzk «{ký{kt ÷ªçkwLkku hMk, ík¤ðk {kxuLkwt íku÷-íku÷Lku çkkË fhe ík{k{ Mkk{økúeLkwt r{©ý fhe ÷ku. økúuðe {kxu: yzÄku fÃk Ëne, 4 xk{uxkLke ÃÞwhe, 1 xeMÃkqLk íktËwhe {Mkk÷ku, 1 xeMÃkqLk ÷k÷ {h[k ÃkkWzh, 1 xeMÃkqLk fkuLko^÷kuh, [Ãkxef ykuhuLs-huz Vqz f÷h, 2 xuçk÷MÃkqLk fksw ÃkkWzh, 2 xuçk÷MÃkqLk VwËeLkkLkk ÃkktËzk, 2 xuçk÷MÃkqLk ÷e÷k Äkýk, 2 xuçk÷MÃkqLk fMkqhe {uÚke, 2 xuçk÷MÃkqLk ÷Mký-÷e÷k {h[kLkwt ÃkuMx, [kuÚkk ¼køkLkku fÃk £uþ ¢e{, {ªXw MðkË«{kýu r{r©ík fhðwt. yLÞ Mkk{økúe: 2 xuçk÷MÃkqLk çkxh, 2 íkusÃk¥kk, Úkkuzw-Mke £uþ ¢e{, Úkkuzk ÷e÷k Äkýk Mk{khu÷k.

{kçko÷ ÃkLkeh fZe

rðrÄ: ÃkLkeh {kçko÷Lku r{©ýÚke LkkLke çkkuÕMk çkLkkðku. íkuLku fzkE{kt ¼heLku ík¤ku. yuf ÃkuLk{kt çkxh økh{ fhe íkus Ãk¥kk yLku økúuðeðk¤k r{©ýLku Lkkt¾eLku íkuLku Ãkfðku. nðu íku{kt ÃkLkeh {kçko÷Lkwt r{©ý fhe 2-3 r{rLkx MkwÄe Ãkfðku. £uþ ¢e{ yLku ÷e÷k ÄkýkÚke økkŠLkþ fhe Mkðo fhku.

[eÍ ykuLk xkuMx Mkk{økú e : 3-3 çkú u z yLku [eÍ M÷kEMkuMk, 1 [eÍ õÞwçk (Mk{khu÷e),3 xk{uxk, 4 ç÷uf ykur÷ð yLku 3 xuçk÷MÃkqLk r{r©ík fhðkLkk rþ{÷k {h[k çkkhef Mk{khu÷k, 1 xuçk÷MÃkqLk çkxh, {ªXw yLku fk÷e{e[o ÃkkWzh MðkË «{kýu. rðrÄ : çkúuz M÷kEMkMkuMk Ãkh çkxh ÷økkðeLku økh{ fhðk íkðk Ãkh Mkux fhku. xkuMx Ãkh [eÍ M÷kEMk hk¾e Mk{khu÷e þkf¼kS hk¾ku. {ªXw, fk÷e{e[o ÃkkWzh yLku [eÍ økh{ ÚkE «enex ykuðLk{kt [eÍ Ãkeøk¤e òÞ íÞkt MkwÄe çkuf fhu.

malayalam.krishijagran.com

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

¾uzqíkkuLkk rníkfkhe,Ëuþ KRISHI JAGRAN GLOBAL M.C. Dominic

+91-9654 193 353

Shiny Dominic

+91-7838 776 057

dominic@krishijagran.com shiny@krishijagran.com

M.G. Vasan

+91-9313 301 029

sanjay@krishijagran.com

D.D. Nair

+91-7903 729 9830

ddnair@krishijagran.com

Gavrilova Maria

+91-7927 305 8626

maria@krishijagran.com

Chander Mohan

+91-9891 334 429

cmohan@krishijagran.com

Ratna M. Sharan

+91-9891 956 956

ratna@krishijagran.com

Harsh Kapoor

+91-9891 724 466

harsh@krishijagran.com

KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records

ALL INDIA EDITORIAL - editor@krishijagran.com K.T. Chandy

+91-8543 005 209

ktchandy@krishijagran.com

R K Teotia

+91-9891 511 144

rkteotia@krishijagran.com

Ajith Kumar V.R.

+91-9891 899 064

ajith@krishijagran.com

Dr. B.C. Biswas

+91-9891 729 991

bcbiswas@krishijagran.com

Dr. Mahendra Pal

+91-9426 085 328

mahendra@krishijagran.com

Suresh Muthukulam

+91-7356 914 141

suresh@krishijagran.com

Dr. P. Bhattacharyya

+91-9051 915 839

paritosh@krishijagran.com

Jayakumar

+91-9632 836 949

jayakumar@krishijagran.com

Shanmugam

+91-9313 301 029

shanmugam@krishijagran.com

Balaswamy

+91-9182 674 010

balaswamy@krishijagran.com

Ruby Jain

+91-9999 142 633

ruby@krishijagran.com

Karthika

+91-7356 603 963

karthika@krishijagran.com

Imran Khan

+91-9582 957 538

imran@krishijagran.com

Vibhuti Narayan

+91-9891 828 266

vibhuti@krishijagran.com

Sandip Kumar

+91-9931 838 846

sandip@krishijagran.com

ANKU YADAV 9999743660 anku@krishijagran.com

SARA KHAN 9953720233 sara@krishijagran.com

SOCIAL MEDIAAniket Sinha

+91-9891 729 800

Sangeeta Soi

+91-9891 123 722

aniket@krishijagran.com sangeeta@krishijagran.com

Monika Mandal

+91-9891 755 566

monika@krishijagran.com

Sameer Tiwari

+91-9891 660 044

sameer@krishijagran.com

Sreeja S. Nair

+91-7356 603 963

sreeja@krishijagran.com

Rishav

+91-9891 614 614

rishav@krishijagran.com

MARKETING - advt@krishijagran.com Sanjay kumar +91-9313 301 029

sanjay@krishijagran.com

Farha Khan

+91-9891 724 495

farha@krishijagran.com

K.J. Saranya

+91-9811 758 683

saranya@krishijagran.com

PRE-PRESS- prepress@krishijagran.com Alka Gupta +91-9911 229 064 Yogesh Kumar Atul Batham Nasim Ansari LEGAL OFFICERS James P. Thomas

yogesh@krishijagran.com

+91-9891 006 635

atul@krishijagran.com

+91-9891 886 622

nasim@krishijagran.com info@krishijagran.com

H. ASUMUDDIN +011-2651 7923 ACCOUNTS- accounts@krishijagran.com

info@krishijagran.com

+91-9891 889 588

LAXMI PANDEY 9953824044 laxmi@krishijagran.com

alka@krishijagran.com

+91-9891 668 636

+011-2651 1848

Abdus Samad

RINKI PUNDIR 9999147833 rinki@krishijagran.com

MEGHA SHARMA 9891668292 megha@krishijagran.com

samad@krishijagran.com

CIRCULATION- circulation@krishijagran.com Nishant Taak +91-9953 756 433

nishant@krishijagran.com

Rahul Singh

+91-9891 339 440

rahul@krishijagran.com

Prashant Sharma

+91-9891 263 263

prashant@krishijagran.com

Furkan Qureshi

+91-9891 223 340

furkan@krishijagran.com

Pappu Ray

+91-8447 527 367

pappu@krishijagran.com

Pawan Kumar

+91-9891 311 166

pawan@krishijagran.com

Tarun Thakur

+91-9891 614 614

tarun@krishijagran.com

Sujit Pal

+91-9891 755 566

sujit@krishijagran.com

23 Years. 12 Languages. 22 Stages. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com

HEAD OFFICE: 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market Near Green Park, Metro Station, New Delhi-110016 Mob. 9313301029 I Email: info@krishijagran.com www.krishijagran.com

KERALA: A5, Elankom , Gardens, Vellayambalam, Sasthamangalam. P.O., Thiruvanathapuram-695010 Phone O417-4059009 I Mob. 7356914141 I mail: malayalam@krishijagran.com KARNATAKA: 1st Floor,33/3, B M Mansion, Geddalahalli, Sanjay Nagar, Main Road, RMV second stage, Bangalore -560094 Mob. 7356603960 I Email: Kannada@krishijagran.com

¼h{kt ÃknkU[ y{khe To Reach Rural India-Advertise in

KRISHI JAGRAN and Global through

AGRICULTURE WORLD & www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

CHUNKI BHUTIA 9891655888 chunki@krishijagran.com

AFSANA MALIK 9891899322 afsana@krishijagran.com

HEMA SHARMA 9891311155 hema@krishijagran.com SANDIP KUMAR 9931838846 sandip@krishijagran.com

POONAM BISWAKARMA 8447527318 poonam@krishijagran.com DR. P. BHATTACHARAYYA 9051915839 paritosh@krishijagran.com

BALASWAMY 9182674010 balaswamy@krishijagran.com

KJ READER PROFILE

JAYAKUMAR 9632836949 jayakumar@krishijagran.com

KJ SARANYA 9811758683 saranya@krishijagran.com

Supporting

JOEL MARTIN 9244317193 joel@krishijagran.com

Rabindra Jana

+91-9891 334 425

rabindra@krishijagran.com

Devendra Singh

+91-9891 339 310

devendra@krishijagran.com

Jagdish Jana

+91-9999 141 933

jagdish@krishijagran.com

S.Gopakumar

+91-9891 223 340

sgopa@krishijagran.com

Manoj Kumar

+91-8588 998 437

manoj@krishijagran.com

circulation@krishijagran.com, jobs@krishijagran.com TAMIL NADU: 126/329, 2nd Floor, Arcot Road, Kodambakkam, Chennai -600024, Phone: 044-48552070 Mob. 9244317193 I Email: tamil@krishijagran.com

BIHAR: F-29, Pushpanjali Complex, 1st Floor, Opposite S K Puri Check Post, Boring Road, Patna -800001 Email: hindi@krishijagran.com I Mob. 9891667686

WEST BENGAL: 265, Netaji Colony, Near Baranagar thana, BT Road, Opposite to High School and Beenapani Club, Kolkatta- 700090 Mob. 9674853530 I Email: bengali@krishijagran.com

TELANGANA: H.No. 301, 3rd Floor, R.K Apartments Barkatpura, Hyderabad -500027 Email: telugu@krishijagran.com I Mob. 7356333241

hkþeV¤

{krMkf ¼rð»ÞV¤

rzMkuBçkh 2017

Ëkt Ã kíÞ SðLk{kt W¥k{ Mkw ¾ {¤þu . ¼køÞð]rØ yðMkh «kó Úkþu. «u{ MktçktÄku{kt rLkfxíkk ðÄþu. Lkðk MktçktÄku òuzðk{kt yLku sq L kk Mkt ç kt Ä ku Mkw Ä khðk{kt Þku ø Þ Mk{Þ Au.MktíkkLk íkhVÚke ®[íkk hnuþu.

«u{ MktçktÄ{kt Úkkuze LkehMkíkk yLku xfhkðLke Mkt¼kðLkk Au.ÄLk «kró{kt yðhkuÄ MkòoE þfu Au. r{ºkkuLke MkkÚku {LkËw¾ ÚkE þfu Au. Mk{Þ yLkwfq¤ LkÚke. fkÞËkfeÞ ËMíkkðuòuLku ÷E MkkðÄkLke hk¾ðe.

ykŠÚkf ®[íkk hnu þ u . Lkku f heÞkík ðøko ÷kufkuLku fk{fks{kt rð÷tçk Úkþu. rðãkÚkeoykuLku ðÄkhu Mkkhe íkf {¤þu. ykæÞkÂí{fíkk íkhV ð÷ý hnuþu. Ãkiík]f MktÃkr¥kLku ÷E Mk{MÞk ðÄe þfu Au.

SðLkMkkÚke MkkÚku {ík¼uË MkòoE þfu Au. MkkMkhkÃkûk íkhVÚke Mkkhk Mk{k[kh {¤e þfu Au. ykðfLke MkkÚku ¾[o{kt ðÄkhku Úkþu. rðËuþÞkºkkLke Mkt¼kðLkk Au. LkkufheÞkíkðøko ÷kufku {kxu Mk{Þ ÃkrhðíkoLkYÃk Au.

rÃkÞhÃkûk{ktÚke Mkkhk Mk{k[kh {¤e þfu Au. þºkw ÃkhkMík Úkþu. ®[íkk ðÄkhu Mkíkkðþu. {kLkrMkf heíku hkuøkøkúMík ÂMÚkríkLkku ynuMkkMk ÚkkÞ. ¼køÞð]rÆ {kxu íkf «kó Úkþu. rÃkíkkLke MkkÚku Mkkhku íkk÷{u÷ çkLke hnuþu.

hku{ktMk {kxu Mk{Þ yLkwfq¤ Au. yn{Lkku

Au. «u{ MktçktÄ {kxu yLkwfq¤ Mk{Þ Au.

«u{ MktçktÄ{kt rLkfxíkk ykðþu. Ëw½oxLkkLke Mkt¼kðLkkLku òuíkk ðknLkLku ÷E rðþu»k fk¤S hk¾ðe. ykLktË «{kuËÚke MktçktrÄík økríkrðrÄyku{kt ík{khku hMk hnuþu. ík{khk Ãkrhðkh{kt «u{ ðÄþu.

òíkfku {kxu y«íÞkrþík MknÞkuøk yLku EÂåAík Ãkrhýk{ «kó fhðkLkku Mk{Þ Au. ykŠÚkf sYrhÞkíkLku Ãkqýo fhðk {kxu ík{khu MkkiÚke Ãknu÷k íkiÞkhe hk¾ðe Ãkzþu. ËkBÃíÞ SðLk{kt yuftËhu r{r©ík ðkíkkðhý hnuþu.

ÔÞðMkkrÞf, Mkk{kSf íkÚkk ÃkrhðkhLku ÷økíkk fkÞo ykøk¤ ðÄþu . rÃkíkk íkhVÚke ík{u ðÄkhu ¼kðw f hnu þ ku . «u { esLkku L ke {w ÷ kfkíkLke íkf {¤þu . Ëw r ðÄkLke ÂMÚkrík hnu þ u .

½h{kt þw¼ fkÞoLkwt ykÞkusLk Úkþu. r{r©ík V¤ {¤þu. {kLkrMkf íkýkð hnuþu, Ãkhtíkw nkÚk{kt ÷eÄu÷k fkÞo Ãkqýo Úkþu. fkuE Ãký MktçktÄe íkhVÚke þw¼ Mk{k[kh {¤þu. ykŠÚkf ÂMÚkrík {sçkqík çkLkþu.

òuþ yLku WíMkknÚke ¼hu÷k hnuþku.økwMMkkLku rLkÞt r ºkík hk¾ðku . íkýkðLke ÂMÚkríkLku Mkt¼k¤ðe. SðLkMkkÚkeLkk ykhkuøÞ «íÞu ®[íkk ðÄkhu hnuþu. ykfÂM{f Eò ÚkE þfu Au, fk¤S hk¾ðe.

ykðf{kt ðÄkhku Úkþu. ÔÞkÃkkhe ðøkoLku ÷k¼ Úkþu. «ðkMk {kxu Mk{Þ yLkwfq¤ Au. ðiðkrnf SðLk{kt {Äwhíkk ykðþu.þkherhf yLku {kLkrMkf heíku rçk{kh hnuþku. SðLkMkkÚkeLkk ykhkuøÞ «íÞu ®[íkk hnuþu.

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

íÞkøk fhku. LkkufheÞkík ðøko ÷kufku {kxu Mk{Þ yLkwfq¤ Au. ykfÂM{f Eò ÚkðkLke þõÞíkk

www.krishijagran.com

S EQ TA U FF IR ED

STAFF REQUIRED R

KRISHI JAGRAN the pulse of rural india

Krishi Jagran, World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Family Magazine with 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 23 States, 3 Portals – 10 Million combined readership ( Krishi Jagran Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, English (Agriculture World), Tamil, Odia and Malayalam.  

Trainee Executives (120) Marketing Executives (60)

KRISHI JAGRAN GROUP OF PUBLICATIONS Staff Required for all State Capitals Marketing Team

 

Marketing Managers (21) General Managers (4)

The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills in respective vernacular languages and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same ﬁeld is must. Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing. If you think you are the right person.

 

Journalists (21) Reporters (42)

Editorial Staff ...... ...... ............ ...... ............ ..... ...... ...... ..... .....

 

Translators (12) Editorial Staff (12)

To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents. The candidate should be graduate from a renowned university and should have ﬂare to write. Knowledge of different Indian Languages will be an added advantage.

Freelance Journalists: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as portal. The remuneration will be attractive.

òuEyu Au

SÕ÷k Míkh {kxu {uLkush, yuõÍeõÞwxeðLke ykð~Þfíkk SÕ÷k {kfuoxªøk {uLkush (þiûkrýf ÞkuøÞíkk- yLkw¼ð (3-5 ð»ko) yhSfíkko ykuAk{kt ykuAk MLkkíkf nkuðk òuEyu yLku f]r»k{kt rðþu»k fheLku rçkÞkhý, fexLkkþf, ¾kãkLk yLku f]r»k WÃkfhýku ðøkuhuLkwt {kfuoxªøkLkku ykuAk{kt ykuAk 3 Úke 5 ð»koLkku yLkw¼ð Ähkðíkku nkuðku òuEyu. yhSfíkko «økríkþe÷ ¾uzqíkku ytøku Mkkhe òýfkhe Ähkðíkk nkuðk òuEyu. ðuíkLk yLku yLÞ Ãkufus ÷øk¼øk yuf ÷k¾ YrÃkÞk «rík ð»ko hnuþu. MÚkkrLkf {kfuoxªøk yuÂõÍõÞwxeð (þiûkrýf ÞkuøÞíkk yLku yLkw¼ð) yhSfíkko MÚkkrLkf ¾uzqíkku MkkÚku ðkík[eík fhðkLke ûk{íkk Ähkðíkku nkuðku òuEyu. ÷kufku MkwÄe ÃkkuíkkLkk rð[khku ÃknkU[kzðkLke f÷k{kt {krnh nkuðk òuEyu. ykuAk{kt ykuAw Äkuhý 10 ÃkkMk ÚkÞu÷ nkuðk òuEyu. yLkw¼ð ykuAku nkuðkLkk Mkttòuøkku{kt ík{u fk{økehe fhðkLke ÿZ EåAk þÂõík Ähkðíkk nkuðk òuEyu. ykf»kof ðuíkLk

To Apply -

Email: jobs@krishijagran.com

KRISHI JAGRAN 60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 110016 Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: info@krishijagran.com, www.krishijagran.com

ખેલ

Mkr[LkLku ÃkkA¤ Akuze rðhkx Vhe xku[Lkk MÚkkLku

¼k

híkeÞ r¢fux xe{Lkk fuÃxLk rðhkx fkun÷e ykEMkeMke ðLkzu huÂLføk{kt Mkr[LkLku ÃkkA¤ Akuze Vhe yuf ð¾ík {ku¾hkLkk MÚkkLk Ãkh ÃknkU[e økÞk Au. íku{Lku Mkr[LkLku ÃkkA¤ Akuze ÃkkuíkkLke ðLkzu furhÞhLkku MkkiÚke ô[ku huxªøk yktf Ãký nktMk÷ fhe ÷eÄku Au. òufu rzrðr÷ÞMkuo íku{Lku çkeò ¢{ Ãkh {wfe ËeÄk níkk, òufu Vhe yuf ð¾ík rðhkxu íku{Lku ÃkkA¤ Akuze Lktçkh yuf Ãkh ykðe økÞk Au. LÞwÍe÷uLz Mkk{uLke ðLkzu rMkheÍ{kt 263 hLk çkLkkðLkkh rðhkx nðu 889 yktf Ähkðu Au,su fkuE Ãký ¼khíkeÞ îkhk ðLkzu{kt nktMk÷ fhðk{kt ykðu÷ çkuMx huxªøk yktf Au. fkuE Ãký ¼khíkeÞ çkuxTMk{uLk îkhk ðLkzu hu®føk{kt MkkiÚke ©uc ytf Mkr[Lk îkhk 1998{kt nktMk÷ fhðk{kt ykÔÞku níkku. íku Mk{Þu 887 yktf níkku. fkun÷eyu yk ð»ko Mkr[LkLke çkhkuçkhe fhe níke Ãkhtíkw nðu íku íkuLkkÚke Ãký ykøk¤ rLkf¤e økÞu÷ Au. yuðe s heíku hkurník þ{ko Ãký ÃkkuíkkLke ðLkzu furhÞhLkk MkkiÚke ô[k huxªøk yktf Ãkh ÃknkU[u÷ Au. hkurníkLke yk ð¾íku 799 huxªøk ytf Au yLku íku Mkkík{k MÚkkLk Ãkh Au.

VeVk ytzh-17 rðï fÃk: MÃkuLkLku nkh ykÃke Eø÷uLz [uÂBÃkÞLk çkLÞw

MktLÞkMkLkku ykðe økÞku Au: ®nøkeMk

VeVk ytzh-17 rðï fÃk{kt Lkðk [uÂBÃkÞLk Eø÷uLzLkk rðïLkuMðYÃk{kt {éÞwt níkwt. 23 rËðMk yLku 52 {u[ Mk{kÃkLk fhíkk yk rðï fÃkLke ytrík{ {u[ Eø÷uLzu MÃkuLkLku 5-2 Úke nkh ykÃke níke. fku÷fkíkk{kt ËþofkuÚke r¾[ku¾e[ ¼hu÷k rððufkLktË Þwðk¼khíke {uËkLk{kt yk {u[{kt MÃkurLkþ xe{ Vhe yuf ð¾ík VkELk÷Lkk ríkr÷M{ íkkuzeðk{kt rLk»V¤ hne níke yLku [kuÚke ð¾ík Ãký íkuLku WÃkrðsuíkk çkLkeLku Mktíkku»k fhðku Ãkzâku níkku. Eø÷uz {kxu rVr÷Ãk VkuzuLku çku ßÞkhu rhÞkLk çkúeðMxh, {kuøkuoLk røkçMk ÔnkEx yLku {kfuo yuf-yuf økku÷ fÞko níkk. yuðe s heíku MÃkuLk {kxu çku økku÷ MkSoÞku økku{usîkhk «Úk{ nkV{kt fhðk{kt ykÔÞku níkku. rðï fÃkLke yk Ëkuz{kt {k÷eLku ÃkkA¤ Akuze çkúkÍe÷u ºkesw MÚkkLk nktMk÷ fÞwO níkwt. rðï fÃk MkkÚku òuzkÞu÷e hku{kt[f ðkíkku:  «Úk{ ð¾ík ¼khíku VeVkLkk fkuE Ãký ðirïf xwLkko{uLx{kt ¼køk ÷eÄku níkku  suõMkLk ÚkkWLkkòu{ ¼khík íkhVÚke VeVk rðï fÃk{kt økku÷ fhLkkh «Úk{ ¾u÷kze níkk.  8 økku÷ fhe økkuÕzLk çkqx Ãkh Eø÷uLzLkk rhÞkLk çkúeðMxhu fÞkuo.  Eø÷uLz yk xÙkuVe SíkLkkhk 9{ku Ëuþ çkLÞku.  LkkESrhÞk-5, çkúkÍe÷-3,ÄkLkk yLku {uÂõMkfku-2-2, MkkurðÞík Mkt½, MkkWËe yhçk, £ktMk yLku MðeíÍ÷uoLz yufyuf ð¾ík yk r¾íkkçk Síke [wõÞk Au.  179 økku÷ xwLkko{uLx{kt ÚkÞk,su fkuE yuf xwLkko{uLx{kt MkkiÚke ðÄkhu økku÷Lkku hufkuzo Au.

f] r»k òøkhÛk rzMkuBçkh 2017

oLzLke rËøøks {rn÷k xurLkMk ¾u÷kze {kxeoLkk MðeíÍ÷u®nøkeMku zçÕÞwxeyu VkÞLkÕMkLke Mku{e VkELk÷{kt nkh {u¤ÔÞk çkkË h{ík{ktÚke MkLÞkMk ÷uðkLke ònuhkík fhe Au. yuf÷ ðøko{kt ¼qíkÃkwðo Lktçkh-1 ¾u÷kze ®nøkeMku {u[ Ãkqýo ÚkÞk çkkË fÌkwt níkwt fu MkLÞkMkLkku Mk{Þ nðu ykðe økÞku Au. suLke ònuhkík ®MkøkkÃkkuh{kt ytrík{ {u[ nkÞko çkkË fhe hne Awt. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ®nøkeMku 23 ð»ko xurLkMk fkuxo Ãkh rðíkkÔÞk níkk. íkuLkk Lkk{ Ãkh fw÷ 114 r¾íkkçk Au,su{kt 25 økúuLz M÷u{, 13 {rn÷k Þwøk÷ yLku 7 r{r©ík Þwøk÷ r¾íkkçk Au. yk yøkkW íku 2003{kt Ãký MkLÞkMk ÷E [wfe níke,Ãkhtíkw ðkÃkMke fÞko çkkË íkuLku 11 sux÷k økúuLz M÷u{ r¾íkkçk SíÞk níkk. ð»ko 2006{kt ðkÃkMke fhLkkhe ®nøkeMku yuf ð»ko çkkË yktíkhhk»xÙeÞ xurLkMk VuzhuþLk îkhk 2 ð»koLkk «ríkçktÄ çkkË çkeS ð¾ík MkLÞkMk ÷eÄku níkku. ÃkkuíkkLke furhÞhLkk ºkeò Ãkzkð{kt íku 2013 {kt [kh ð»ko {kxu ykÔÞk níkk yLku íku{Lku ð»ko 2015{kt rðçkÕzLk íkÚkk y{urhfe ykuÃkLk r¾íkkçk SíÞk níkk. yuðe s heíku ð»ko 2015 {kt íku{Lku ¼khíkLke MkkLÞk r{Íko MkkÚku ykuMxÙur÷ÞLk ykuÃkLk SíÞk níkk yLku ð»ko 2017{kt [kLk MkkÚku y{urhfe ykuÃkLk Ãkh fçòu fÞkuo níkku. hindi.krishijagran.com

Publised on 25th & Posted on 27th & 28th at NDPSO of Every Month RNI NO. DELGUJ/2014/54893 Postal Reg. No. DL-SW-01/4181/17-19