Gujarati magazine july 2017

ISSN 2455-1082

¾uzqíkkuLkk rníkfkhe,Ëuþ¼h{kt ÃknkU[ y{khe Krishi Jagran - Gujarati Year 4 Issue 7 July 2017 Rs. 35/-

www.krishijagran.com

+91 9891 405 403

KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records

હાઇ ોપોિન સ : ે પરં પરાગત ખતીનો િવક પ

õ÷kuøk

Wøku íku Ãknu÷k ®LkËý Ãkh rLkÞtºký

rf÷kuøkLke {wÏÞ rðþu»kíkkyku: ®LkËýLkku ÔÞkÃkf E÷ks-½kMk, {kuÚkk yLku ÷tçk[kuhMk ÃkktËzkðk¤k ®LkËý ÄkLkLke rðrðÄ «fkhLke ¾uíke{kt WÃkÞkuøk:LkMkohe yLku hkurÃkík ÄkLk «ÞkuøkLkk rðfÕÃk-Atxfkð íkÚkk {kxe yÚkðk ¾kíkh MkkÚku Vu÷kðu÷k{kt ykðu Au. ykøkk{e ík{k{ V¤ku {kxu Mkwhrûkík LkMkohe yLku {wÏÞ ¾uíkh{kt ÄkLkLkk ÃkkfLkk MðkMÚk yLku ð]rØ {kxu Mkwhrûkík ÄkLkLkku MkkiÚke ÔÞksçke ®LkËý

MktËøkeLkk ÄkLkLkk Ãk EÚke uíkh hkuÃkk þf ðkð kk ufh L ý y k kË rí ®L « 80 økúk{ 0 MkwÄe Y ku h f WÃkÞkuøk

ðÄkhu MkkÁt ÄkLk, ¾wþnk÷ ¾uzqík!

sufkuh

ÄkLkLkwt Lkðw ®LkËýLkkþf su ykÃku WÃkÞkuøkLke ykÍkËe

sufkuhLke {wÏÞ rðþu»kíkk: ¾kMk WÃkÞkuøk yðrÄ yLku WÃkÞkuøkLke ykÍkËe. þYykíke ð]rØLke Lkkswf yðMÚkk{kt Ãkkf yLku ®LkËý ðå[u «ríkMÃkÄkoLku ½xkzu.

WÃkÞkuøk{kt Mkh¤íkk-WÃkÞkuøkLke yðMÚkk «{kýu «Mkkh (çkúkuzfkMxªøk) yÚkðk Atxfkð (M«u) fhe þfkÞ Au. ®LkËýLkkþfLkku ÔÞkÃkf E÷ks ÷ktçke yðrÄ MkwÄe ®LkËý{Lkku E÷ks ÄkLkLkk Ãkkf {kxu Ãkwýoík: Mkwhrûkík yu÷S ÷kEV MkkÞÂLMkMk, Ërûký fkurhÞk MkkÚku MknÞkuøkÚke rðfrMkík. ytík«ðkne ®LkËýLkkþf ðkðuíkh «rík hkuÃkkE 0 Úke 12 rËðMkLke ytËh «{kýu : 100 økúk{ «rík yufh

ELzkurV÷ ELzMxÙeÍ r÷r{xuz

hrs.ykurVMk: fÕÃkíkÁ Mfðuyh, [kuÚkk {k¤,fkuLzerðxk hkuz ykuV ytÄuhe-fw÷ko hkuz, ytÄuhe (Ãkqðo), {wtçkE-400059 VkuLk: 91-22-6663 7373, E{u÷: LkuþLk÷ ÃkkuEÍLk ELVku{uoþLk MkuLxh-011-2685 9391/2659 3677

APOLLO

lJØI;}lR

04

lJØI;}lR ¼khíkLke yøkúýe Ãkkrhðkrhf {krMkf Mkk{rÞf

søkrËþ ¾Òkk hðeLÿ òLkk {Lkkus MkwSík

dqy ist 68 Ph: 011-26511845, 26517923 Email: info@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

f]r»k Mk{k[kh...........................08 ft…Lke Mk{k[kh..........................20

{¸9>>f>í>..............................38 {¸9>>f>í>..............................40 {¸9>>f>í>..............................42

pt5FNG S[JL ZLT[ JWFZXM ...................44 EFZTDF\ B[TLGL CF,GL N]N"X ...............48 B[TLGL pH/L VFJTL SF,....................52 હાઇ ોપોિન સ ..........................54

çkkur÷ðqz........................................61

hkrþV¤ ....................................64 in

yu{.Mke.zkur{rLkf þkELke zkur{rLkf yu{.S.ðkMkLk fkÞofkhe MktÃkkËf zku.fu.xe.[tze hrðLÿ íkuðríkÞk ySík ðe.ykh ðeÃke (yuMk.ykE) [Lÿ {kunLk íkfLkefe MktÃkkËf zku.çke.Mke.rçkMkðkMk {nuLÿ Ãkk÷(ðux MkkÞLMk) {kfuoxªøk nuz MktsÞfw{kh sLkh÷ {uLkush sLk MktÃkfo Vhnk ¾kLk MknkÞf MktÃkkËf Áçke siLk MkkurþÞ÷ {erzÞk nuz yrLkfuík ®Mknk ðrhc Ãkºkfkh (MkkurþÞ÷ {erzÞk) Mk{eh ríkðkhe ðrhc Ãkºkfkh E{hkLk ¾kLk Ãkºkfkh rðrÃkLk r{©k rËÃkrþ¾k ®Mknk rMkrLkÞh {uLkush fu.su.MkhLÞk {uLkush Mkkhk ¾kLk {u½k þ{ko {kfuoxªøk ykrMkMxLx yVMkkLkk {r÷f [wtfe ¼qxeÞk ÃkwLk{ rðïf{ko ®hfe ÃkwLzeh ÷û{e Ãkktzu nu{k þ{ko r«Þtfk {tzkðrhÞk «çktÄf «Mkkh rLkþktík xktf hknw÷ ®Mknk yçËwMk Mk{Ë ykrMkMxLx {uLkush «þktík þ{ko VwhfkLk fwhuþe {kurník ytfwh ÞkËð r«íke [kinký ykÞþk¾kLk ÃkÃÃkw hkÞ ÃkðLk fw{kh LkwÃkqh ËkMk søkrËþ ÃkkLzu íkÁý ®Mk½÷ ykh.yuLk.[kiçku f]»ý rçknkhe nh{Lk«eík ®Mkn ftøk fkLkqLke Mk÷knfkh suBMk Úkku{Mk rzÍkE®Lkøk Þkuøkuþfw{kh {kíkçkh ®Mkn ykurVMk ykrMkMxLx ËuðuLÿ ®Mkn

Jo

MktÃkkfË rLkËuoþf

To

Krishi Jagran - Gujarati | Year 4 | Issue 7 | July 2017 | Rs. 35/-

Krishi Jagran Kisan Club 9891405403 Subscribe

KRISHI JAGRAN MAGAZINE

Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Bengali, Telugu,Assamese, Odia, Tamil, Malayalam & English

Nishant Taak 9953756433, 9891889588 laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

SULFER

MktÃkkËfeÞ ÃkkfLkwt ÞkuøÞ {qÕÞ {¤u íku sYhe Au!! zqíkkuLke ykðf çk{ýe Úkþu yk þçË ¾uzqíkkuLkk ¾ufkLk{kt Mkkt¼¤ðk {¤e hÌkk Au, yk þçËku

Ëu ð k {kVe nku Þ fu íku { Lke ykðfLku çk{ýe fhðkLke.Mkhfkhu f]r»k ÃkzíkhLkk 43 xfk yu{yuMkÃke íkku Mkkt¼¤eLku ½ýe þktrík {¤u Au. Ãkhtíkw ykÃkýu Ëhuf ûkuºk{kt ðÄkhe Ãkhtíkw íku{k s{eLkLkk ¼kzkLkku Mk{kðuþ Lk fÞkuo, su rðfkMk fÞkuo Au Ãkhtíkw ¾uzqíkkuLke ðkík fheyu íkku nðu yk Mðk{eLkkÚkLk ykÞkuøku ynuðk÷{kt Mkq[Lk fÞwO níkwt. {kxu ykÃkýu ftEf fhe Aqxðk f{h fMkðkLke sYh Au.þwt ÃkkfLke ®f{íkkuLku ÷E Mkíkík Mðk{eLkkÚkLk f{eþLkLke yíÞkh MkwÄe yk rËþk{kt fkuEyu æÞkLk ykÃÞwt Au. þwt {køkLku ÷E ðuøk {¤e hÌkku Au. Mðk{eLkkÚkLk ykÞkuøk fkuEyu øknuhkEÚke æÞkLk ykÃÞwt Au fu ¾uzqíkkuLku {køkkuo Ãkh ÷køkw ÷køkw ÚkðkÚke ¾uzqíkkuLku ÷k¼ {¤þu Ãkhtíkw íku AuÕ÷k þkt {kxu Wíkhðwt Ãkze hÌkwt Au. «íÞuf ð»ko Ëuþ{kt ¾uzqíkkuLku 10 ð»koÚke yØhíkk÷ níkku. ðíko{kLk Mk{Þ{kt òu ÷E ftEfLku ftEf Mk{MÞk W˼ðu Au. yk ð»kuo Ãký ËuþLkk ¾uzqíkkuLkwt þku»kýLku yxfkððkLkwt Au yLku íku{Lke ykðf yLkuf hkßÞku{kt fux÷ef ½xLkkyku MkòoE fu suLku ÷eÄu çk{ýe ÚkE sþu Ãkhtíkw ¾uíkh{kt ÃkuËk Úkíkk ÃkkfLke ®f{ík yu ¾uzqíkkuLku {køkkuo Ãkh ykððwt Ãkzâwt níkwt. «íÞuf ð¾ík Lkðk s Au.ÃkAe íku þuhzeLke ®f{ík nkuÞ fu fXku¤, fÃkkMk Mkrník Lkðk ð[Lkku Ãkhtíkw íkuLku Ãkqýo fhe þfkíkk LkÚke. ¾uzqíkkuLke yLÞ Ãkkfku yLku ËqÄLke nkuÞ. y÷çkík nðu ¾uzqíkkuLku ¾he Mk{MÞk Ëuðk {kVe LkÚke Ãkhtíkw íku{Lkk îkhk WíÃkkrËík íku{Lkk ÃkkfLkwt ÞkuøÞ {qÕÞ {u¤ððwt yuf yrÄfkh çkLke ÃkkfLke ÞkuøÞ ®f{ík Lk {¤ðe íku Au. økÞku Au.Mkhfkhu WíÃkkËLkkuLkk ÞkuøÞ ®f{ík {kxu ÞkuøÞ ¾uzqíkLku íkuLkk ÃkkfLke ÞkuøÞ ®f{ík {¤u íkku íkuLke Mkt[k÷LkLke ykð~Þfíkk Au. yk MkkÚku V¤ku yLku ykŠÚkf ÂMÚkrík{kt MkwÄkhku [ku¬Mk ykðe þfu íku{ Au. þkf¼kSLkk ðÄkhu WíÃkkËf rðMíkkhku{kt xufLkku÷kuS Mkhfkh ðÄkhu Ãkkf WíÃkkËLk Ãkh ¼kh ykÃku Au Ãkhtíkw yuf{ku yLku fkuÕzMxkuhus MÚkkrÃkík fhðk òuEyu, suÚke ßÞkhu Ãkkf WíÃkkËLk{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au íÞkhu ¾uzqíkkuLku ¾uzqíkkuLku çkòh{kt ÞkuøÞ ®f{ík {¤e þfu yLku íÞkhu s íkuLke ÞkuøÞ ®f{ík {¤íke LkÚke. Mkhfkh yuðe ÔÞðMÚkk ¾uzqíkkuLkk rník{kt ðkík MÚkkrÃkík Úkþu.

fhu fu WíÃkkËLkLke ¾uzqíkkuLku ÞkuøÞ ®f{ík {¤u yLku íkuLkkÚke ¾uzqíkkuLke Ëhuf Mk{MÞkLkku Wfu÷ ykðe þfu Au.¾uzqíkkuLkk

v V[DP;LP0MlDlGS Email: dominic@krishijagran.com

22 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

08

f]r»k Mk{k[kh

SyuMkxeÚke Ãkkuxkþ ¾kíkh ÚkE þfu Au {kU½k

økw

zTMk yuLz MkŠðMk xuõMk (SyuMkxe)Lkk ô[k ËhÚke \ MkçkrMkze{kt ½xkzku yLku ðirïf Míkh Ãkh ®f{íkku{kt ð]rØLku ÷eÄu ÃkkuxurþÞ{ õ÷kuhkEz (BÞwhux ykuV Ãkkuxkþ-yu{ykuÃke)Lke Aqxf ®f{ík ðÄðkLke þfÞíkk Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt yu{ykuÃkeLkk ðu[ký 11,000 YrÃkÞk «rík xLkLkk ËhÚke nkuÞ Au. sw÷kE 2016{kt ðirïf çkòhLku òuíkk íku ½xeLku YrÃkÞk 5000 «rík xLk fhe Ëuðk{kt ykðu÷.«kó {krníke «{kýu Mkhfkhu ¾kíkh {kxu SyuMkxeLkku Ëh 12 xfk Lk¬e fÞkuo Au, suLku Ãkøk÷u íkuLke Ãkzíkh{kt ðÄkhku ÚkðkÚke yu{ykuÃkeLke ®f{ík{kt yk ð»ko ðÄkhku ÚkðkLke Mkt¼kðLkk Au.

ðíko{kLk Lkkýkt ð»ko{kt Mkhfkh yk MkçkrMkze ½xkzku fhðk Aqxf ®f{ík fÞk ËhÚke ðÄkhku fhðk{kt ykðu Au, íkuLkk Ãkh ¾kíkh {tºkk÷Þ rð[khýk fhþu.

Mkhfkh çk[kðþu 6-7 nòh fhkuz YrÃkÞkLke MkçkrMkze ÞwrhÞkLke ykÞkíkLku ÍzÃke ½xkzku ykðþu. Mkhfkh ð»ko 201718{kt ÞwrhÞkLke rLkfkMk {kxu YrÃkÞk 14,000 y÷øk hk¾u÷ Au.

rhÞkLkk ðÃkhkþ{kt fkÃkLku Ãkøk÷u Mkhfkhu yuf Lkðku {køko þkuÄe Þw ÷eÄku Au, su ytíkøkoík ðkŠ»kf 6-7 nòh fhkuz YrÃkÞkLke MkçkrMkzeLke çk[ík ÚkE þfu Au. ykøkk{e A {rnLkk{kt ík{k{ ÞwrhÞk çkuøk 50 Lku çkË÷u 45 rf÷ku{kt WÃk÷çÄ fhkððkLke MkhfkhLke ÞkusLkk Au. ¾kíkh {tºkk÷ÞLkk {íku íkuLkk Ãkrhýk{u ¾uzqík 2 çkuøk ÞwrhÞkLkku WÃkÞkuøk fhþu, suLkku fw÷ ðsLk 90 rf÷ku Úkþu. íkuLkk WÃkÞkuøkÚke ÃkuxLko{kt yuf {níðÃkqýo ÃkrhðíkoLk ykðþu yLku {kU½k

ÞwrhÞk ftMxÙõþLk Ã÷ktxTMk Vhe ð¾ík Mkhfkhu [k÷w LkkýkfeÞ ð»ko{kt ¾kíkh MkçkrMkze {kxu YrÃkÞk 70 nòh çksux ykÃku÷ Au. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu f]r»k {tºkk÷Þ îkhk fhðk{kt ykðu÷ rð&÷u»ký{kt yk Mktfuík ykÃku÷ Au fu ÞwrhÞkLkku WÃkÞkuøk «rík yufh 4-6 xfk MkwÄe ½xe þfu Au. yrÄfkheyu sýkÔÞwt níkwt fu ÞwrhÞkLkk ðÃkhkþ{kt fw÷ ½xkzku Ãkku»kf íkíðkuLke 100 xfk Lke{ fkuxªøkLku ÷eÄu Au. ¼khíku ð»ko 2016-17{kt 24.2 r{r÷ÞLk xLk ÞwrhÞkLkwt WíÃkkËLk fÞwo níkwt Ãkhtíkw MÚkkrLkf {køkLku Ãkqýo fhðk {kxu íkuLku 8 r{r÷ÞLk xLk ykÞkík fhðe Ãkze níke. Mkhfkhu 2022 MkwÄe WíÃkkËLkLku ðÄkhðk {kxu çktÄ ÞwrhÞk VuõxheykuLku ÃkwLk:Srðík fhðk fk{økehe þY fhe Au, suÚke ÞwrhÞkLke ykÞkík fhðkLke sYh Lk Ãkzu.

Yk MkçM¢kEçk fhku rðïLke MkkiÚke ðÄkhu ðt[kíkk Mkk{rÞf f]r»k òøkhý {kxu

f]r»k òøkhýLku økwshkíke{kt ðkt[ ¾uíkeðkze, çkkøkkÞíke, {íMÞÃkk÷Lk, ÃkþwÃkk÷Lk, ÃkkuÕxÙe Mxz Vk‹{øk, {þÁ{ WíÃkkËLk, Vq÷ WíÃkkËLk ELxh ¢ku®Ãkøk, ®Mk[kE ÞkusLkk yLku yLÞ Mkhfkhe ÞkusLkk Mkrník ftÃkLke Mk{k[kh ðøkuhu MkkÚku òuzkÞu÷ Mk{k[khÚke yÃkzux hnuðk {kxu ðkt[íkk hnku f]r»k òøkhý.

ykøkk{e ytf MkçM¢kEçk fhðk, ònuhkík íkÚkk f]r»k Mk{k[khLku «fkrþík fhðk {kxu Imran: +91 95829 57538

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

Sara: +91 99537 20233

Furkan: +91 98912 23340

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

f]r»k Mk{k[kh 10 ¾uzqík EåAu Au ÷e÷k {h[kLke «rík rf÷ku YrÃkÞk 75 yu{yuMkÃke

÷e

÷k {h[kLke Ãkzíkh{kt ¼khu ðÄkhku ÚkÞku Au yLku íkuLkk {qÕÞ{kt Mkíkík ½xkzku ÚkðkÚke ¾uzqíkkuyu Mkhfkh Mk{ûk ÷e÷k {h[kLkk ÷½w¥k{ xufkLkk ¼kð (yu{yuMkÃke) «rík rf÷ku YrÃkÞk 75 fhðkLke {køk fhe Au.yk MkkÚku ¾uzqíkku EåAu Au fu ÷e÷k {h[kLke ¾u í ke fhLkkhk hkßÞku { kt fku Õ z Mxku h u s yLku ykÄkh¼q í k MkwrðÄkykuLkku rðfkMk fhðk{kt ykðu yLku rLkfkMkLku W¥kusLk ykÃkðk{kt ykðu. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu yktÄú«Ëuþ, íku÷tøkkLkk, ykurzþk, {nkhk»xÙ, Ãkrù{ çktøkk¤, fýkoxf, rçknkh, hksMÚkkLk, íkkr{÷Lkkzw íkÚkk fux÷kf yLÞ hkßÞku{kt {h[kLke ¾uíke fhðk{kt ykðu Au. VuzhuþLk ykuV yku÷ ErLzÞk Vk{oMko yuMkkurMkyuþLk MkkÚku òuzkÞu÷k yLkuf hkßÞkuyu fuLÿeÞ f]r»k «ÄkLk hkÄk {kunLk rMktn MkkÚku {h[kLke ¾uíke fhLkkhk ¾uzqíkkuLkk rníkkuLkk hûký {kxu Lkeríkøkík VuhVkh fhðk yLku ÷e÷k {h[kLkk LÞwLk¥k{ xufkLkk ¼kð 75 YrÃkÞk «rík fe÷kuLke MktMík]rík Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ¼khík {h[kLke rLkfkMk{kt yøkúýe Au yLku rðïLke sYrhÞkíkku ykþhu 25 xfkLke ykÃkqŠík fhu Au, ßÞkhu [eLkLkwt ÞkuøkËkLk 24 xfk Au. {qÕÞ{kt yÂMÚkhíkk, rLkfkMk{kt ½xkzku, fkuÕz Mxkuhus{kt ½xkzku íkÚkk

[ku¾kLke rLkfkMk{kt ¼khík {ku¾hkLkk MÚkkLku

Úkk

E÷uLzLku ÃkkA¤ Akuze ¼khík rðï{kt [ku¾kLke rLkfkMkLkk ûkuºk{kt «Úk{ MÚkkLk nktMk÷ fÞwO Au íku{ s nðu Ãkku»ký MkwhûkkLku æÞkLk{kt hk¾e íku{kt yuðk íkíðkuLkku Mk{kðuþ fhðk{kt ykðu÷ Au, suLkkÚke fwÃkkuþýLke Mk{MÞkLkwt Ãký Mk{kÄkLk ykðu. økík ð»ko Mk{økú rðï{kt çkkMk{íke yLku rçkLk-çkkMk{íke [ku¾kLke rLkfkMk{kt ¼khíkLkku rnMMkku 28.20 xfk hÌkku níkku, ßÞkhu yuf Mk{Þu {ku¾hkLkwt MÚkkLk ÄhkðLkkh ÚkkE÷uLzLkku rnMMkku 23.70 xfk hÌkku níkku. ðirïf rLkfkMk{kt íkfLkefLkk ûkuºk{kt {ku¾hkLkwt MÚkkLk ÄhkðLkkh y{urhfk 10.4 xfk, rðÞuíkLkk{ 7.40 xfk yLku ÃkkrfMíkkLk 4.90 xfk rnMMkku Au.

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

MkhfkhÚke «kuíMkknLkLkk y¼kðLku ÷eÄu ¾uíke fhLkkh ¾uzqík íkýkð{kt Au. økík ð»ko {h[kLke ®f{ík «rík rf÷ku YrÃkÞk 40 yktÄú«Ëuþ yLku íku÷tøkkLkk{kt ¾uíke ÞkuøÞ s{eLk ykþhu 20 xfk rnMMkk{kt {h[kLke ¾uíke fhðk{kt ykðu Au yLku fw÷ {h[kLkk WíÃkkËLk{kt íku{Lkwt ÞkuøkËkLk 55 xfk Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu økík ð»ko ¾uzqíkkuLku {h[kLke Mkkhe ®f{ík «kó ÚkE níke. íkuLkkÚke «kuíMkkrník ¾uzqíkkuyu yk ð»ko íku{Lke ¾uíkeLkk ûkuºk{kt 45 xfk ðÄkhku fÞkuo níkku. økík ð»ko {h[kLkw {qÕÞ «rík rf÷ku YrÃkÞk 140 MkwÄe ÚkÞk níkk, su íÞkhçkkË yuf íkçk¬u ½xeLku «rík rf÷ku \rÃkÞk 35-40 ykðe økÞk níkk.

39.90 ÷k¾ xLk çkkMk{íke [ku¾kLke rLkfkMk. f]r»k yLku xufLkku÷kuS ¾kã rLkfkMk rðfkMk «krÄfhý (yuÃkezk)Lkk {íkuËuþ{kt ðÄw Mkkhk ¾wþçkw, MðkË yLku ÷tçkkE {kxu òýeíkk çkkMk{íke íkÚkk rçkLk-çkkMk{íke çkÒku [ku¾kLke rLkfkMk fhu Au ð»ko 2016-17{kt YrÃkÞk 21,605 fhkuzLkk {qÕÞLkk 39.90 ÷k¾ xLk çkkMk{íke [ku¾kLke rLkfkMk fhðk{kt ykðe níke, ßÞkhu ð»ko 2015-17{kt YrÃkÞk 22,718 fhkuz {kt 40.50 ÷k¾ xLkLke rLkfkMk fhðk{kt ykðe níke. yuðe s heíku ð»ko 2016-17 Ëhr{ÞkLk 15,146 fhkuz YrÃkÞkLkk {qÕÞLkk rçkLk-çkkMk{íke [ku¾kLke rLkfkMk fhðk{kt ykðe níke, ßÞkhu ð»ko 2015-16{kt YrÃkÞk 15,129 fhkuzLkk 63.66 ÷k¾ xLk rçkLk çkkMk{íke [ku¾kLke rLkfkMk ÚkE níke.

Given below are the email IDs for the Gujarati language to send Articles, News, Press Releases and feedbacks.

Language

Email :

Gujarati

gujarati@krishijagran.com

Editor

editor@krishijagran.com

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

12

f]r»k Mk{k[kh

LkkuðuoLke f]r»k íkfLkef ¼khík {kxu sYhe: yuMk.yuMk. yn÷wðkr÷Þk

fu

LÿeÞ MktMkËeÞ çkkçkíkku yLku f]r»k íkÚkk ¾uzqík fÕÞký çkkçkíkLkk hkßÞ «ÄkLk yuMk.yuMk.yn÷wðkr÷Þkyu Lkkuðuo{kt ¼khíkeÞ MktMkËeÞ rþü{tz¤Lkk ºký rËðMkLke Þkºkk Ëhr{ÞkLk Lkiík]íð fhíkk Lkkuðuo MkhfkhLkk rðrðÄ rð¼køkkuLkk {trºkÞku yLku yrÄfkheyku MkkÚku {w÷kfkík fhe níke. yk «Mktøku íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ¼khík yLku LkkuðuoLku yktíkhhk»xÙeÞ {íMÞ Wãkuøk, f]r»k, çkkøkkÞíke íkÚkk fkçkkuorLkf ¾uíke, Mk{wÿe MknÞkuøk, s¤ðkÞw ÃkrhðíkoLk, LkðefhýeÞ Wòo, f[hkLkk rLkÞtºký ytøku xufLkku÷kuSLkk ykËkLk-«ËkLk suðk ûkuºkku{kt MknÞkuøkLku {sçkqík fÞkuo Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ¼khík yLku Lkkuðuo MktÞwõík hk»xÙ{kt yuf çkeòLkwt Mk{ÚkoLk fhu Au yLku çkÒku Ëuþku yk ûkuºk{kt ðÄkhu MknÞkuøk

fhðkLke ykð~Þfíkk Au. {íMÞ WãkuøkLku W¥kusLk ykÃkðk ytøku yn÷wðkr÷Þkyu sýkÔÞwt níkwt fu s¤-SðÃkk÷Lk «ýk÷e Ãkþwù¢ý ¼khík {kxu Lkðku rð»kÞ Au yLku Wå[ WíÃkkËLk íkfLkef {kxu ¼khík, Lkkuðuo ÃkkMkuÚke xufLkku÷kuS ytøkuLke òýfkhe yLku rðþu»k¿kíkkLkwt ykËkLk-«ËkLk fhu íkuðe ykþk hk¾u Au.

[k WíÃkkËLk ðÄðkþe fÃkkMkLkk ðkðuíkh rðMíkkh{kt 15 xe-çkkuzo ¾wþ xfk ðÄkhku ÚkðkLke þõÞíkk

f

Ëu

þ{kt ßÞkt ¾kãkLk WíÃkkËLk çkBÃkh Úkðk sE hÌkwt Au íÞkhu [k WíÃkkËLk Ãký ½ýw MkkÁ hÌkwt Au., [k÷w LkkýkfeÞ ð»ko 201617{kt [kLkwt WíÃkkËLk 125.05 fhkuz rf÷ku ÚkÞwt Au, su ËuþLkk [k Wãkuøk{kt yíÞkh MkwÄeLkwt MkkiÚke rð¢{sLkf Au. xe-çkkuzo îkhk yk {krníke ykÃkðk{kt ykðe níke. yøkkWLkk ð»ko{kt [kLkwt WíÃkkËLk 123.31 fhkuz rf÷ku ÚkÞwt níkwt.

ÃkkMkLkk MkkiÚke {kuxk WíÃkkËf ¼khík{kt ð»ko 2017-18{kt íkuLkwt ðkðuíkh rðMíkkh 15 xfk sux÷ku ðÄkhku ÚkðkLke þõÞíkk Au. ¾uzqíkku nðu fÃkkMk WíÃkkËLk yLku rLkfkMk ðÄkhðk yLÞ ÃkkfkuÚke y¤økk ÚkE hÌkk Au. ¼khík{kt ðÄkhu fÃkkMk WíÃkkËLkÚke ®f{íkku{kt íkuS yxfe þfu Au. suLku ÷eÄu yk ð»ko ðirïf ®f{íkku ºký ð»koLke Ÿ[e MkÃkkxe Ãkh ÃknkU[e þfu Au. yk ð»ko ðkðuíkh rðMíkkh{kt ykþhu 15 xfkLke ð]rØ ÚkðkLkwt yLkw{kLk Au. Mkhfkh Mkt[kr÷ík fkuxLk yuzðkEÍhe çkkuzoLkk {íku rðï{kt fÃkkMk WíÃkkËLk{kt çkúkÍe÷, y{urhfk yLku ykr£fk ËuþkuÚke MÃkÄko fhLkkh ¼khík{kt ð»ko 2016-17{kt 3.51 fhkuz økktMkze (1 økktMkze 170 rf÷kuøkúk{) fÃkkMk WíÃkkËLkLkku ytËks Au, su Ãkqðoðíkeo ð»ko fhíkk 3.8 xfk MkwÄe ðÄkhu Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ÃkkrfMíkkLk, çkktø÷kËuþ, [eLk yLku rðÞíkLkk{ ¼khíkeÞ fÃkkMkLkk {wÏÞ ¾heËËkh Ëuþku{kt Mk{kðuþ Ähkðu Au.

W¥kh ¼khík{kt [k WíÃkkËLk 3.43 xfk yÚkðk 3.455 fhkuz rf÷kuøkúk{ ðÄeLku 104.31 fhkuz rf÷ku ÚkÞwt Au. W¥kh ¼khík{kt Ãkrù{ çktøkk¤{kt MkkiÚke ðÄkhu [k WíÃkkËLk ÚkÞwt Au. òufu Ërûký ¼khík{kt [k WíÃkkËLk 7.66 fhkuz rf÷kuøkúk{ ÚkÞwt Au. Ërûký ¼khík{kt MkkiÚke ðÄkhu [k WíÃkkËLk íkr{÷Lkkzw{kt ÚkÞwt Au Ãkhtíkw yk [k WíÃkkËLk økík ð»koLke íkw÷Lkk{kt 1.782 fhkuz rf÷kuøkúk{ ykuAwt Au. f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

14

f]r»k Mk{k[kh

yuVMkeykE yLkks {kxu ½ýe søÞk Ähkðu Au

Ëu

þ{kt rð¢{sLkf ¾kãkLkLkk WíÃkkËLk ÚkðkLke þõÞíkk ðå[u ¼khíkeÞ ¾kã rLkøk{ (yuVMkeykE)yu sýkÔÞwt níkwt fu yLkks hk¾ðkLke søÞkLku ÷E fkuE yAík LkÚke yLku íkuLke fw÷ Mktøkún ûk{íkk 773 ÷k¾ xLk MkwÄe ÃknkU[e økE Au. yuVMkeykELkk yuf ðrhc yrÄfkheyu sýkÔÞwt níkwt fu yLkks ¾heËðk {kxu LkkýkLke fkuE yAík LkÚke yLku ÃkÞkoó «{ký{kt ¼tzku¤ WÃk÷çÄ Au. ¾kã {tºkk÷Þu yur«÷Úke þY ÚkÞu÷k hðe {kfuoxªøk ð»ko 2017-18 Ëhr{ÞkLk 330 ÷k¾ xLk ½ô ¾heËeLkku ÷ûÞktf Lk¬e fÞkuo Au, ßÞkhu økík ð»ko 2015-16{kt íku 229.61 ÷k¾ ¾heËe fhðk{kt ykðe níke.

fuhe WíÃkkËf ¾uzqíkkuLke {w~fu÷e ðÄe

yk Mktøkún MkwrðÄk{kt yuVMkeykEyu Ãkkuíku økkuËk{ku yLku yLÞ Mktøkún MkwrðÄkyku MkkÚku hkßÞkuLke Mkhfkhe yusÂLMkykuLkk MktøkúnMíkkLkkuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yuVMkeykELkk {íku Mktøkún MÚkkLkku ¼kzu Ãký {u¤ððk{kt ykðu÷ Au, su{Lke fw÷{ ûk{íkk 198.60 ÷k¾ xLk Au.

¾uzqíkkuLku ykÃkðk{kt ykðu÷k ð[LkLkwt Ãkk÷Lk ÚkÞwt Au: yr{ík þkn

W

ALL

¥kh «Ëuþ hkßÞ{kt f{kuMk{e ðhMkkË yLku fhk ÃkzðkLku ÷eÄu fuhe WíÃkkËf ¾uzqíkkuLku yk {kuMk{{kt þYykíkÚke s LkwfMkkLkLkku Mkk{Lkku fhðkuku Ãkzâku Au. Ëhr{ÞkLk ¾uzqíkku ¾kze çkòhkuLkk Lkðk {kLkfkuÚke yøkkWÚke s ÃkhuþkLk Au. Ãkrù{ yurþÞkLkk çkòhku{kt Lkðk {kLkfku «{kýu fuhe rLkfkMkfkhku nðu «íÞuf ¾uÃk MkkÚku «{kýÃkºk MkkUÃkðwt sYhe çkLkþu.yk «{ký Ãkºk{kt Ãkkf íkiÞkh fhíke ð¾íku fexLkkþfkuLkk WÃkÞkuøk yLku Ãkkf yðrÄ ðøkuhu ytøku òýfkhe nþu. ¾uzqíkkuyu sýkÔÞwt níkwt fu hkßÞ{kt yk «fkhLke fkuE s «Þkuøkþk¤k LkÚke. suLku ÷eÄu ðÄkhu {w~fu÷e Ãkze hne Au. MktÞwõík yhçk yr{hkík (ÞwyuE) ¼khíkeÞ fuheLkku {wÏÞ ykÞkíkfkh Au. ¼khíkeÞ fuheLke rLkfkMk{kt ÞwyuE ykþhu 60 xfk rnMMkku Ähkðu Au. íÞkhçkkË rçkúxLk, MkkWËe yhçk, fíkkh, fwðiík yLku çkktø÷kËuþ Ãký {kuxk «{ký{kt ¼khíkeÞ fuheLke ykÞkík Ähkðu Au. W¥kh«Ëuþ hkßÞ Ëþnhe WÃkhktík Wíkh«Ëuþ ÷tøkzk, [kiMkk, yk{úÃkk÷e yLku {ÂÕ÷fk suðe òíkkuLke fuheLkwt WíÃkkËLk fhu Au.

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

Ëu

þ{kt yuf çkksw ßÞkt ÷½w¥k{ xufLkk ¼kð yu{yuMkÃkeLku ÷E ¾uzqíkku rðhkuÄ fhe hÌkk Au íÞkhu ¼ksÃkLkk hk»xÙeÞ yæÞûk yr{ík þknu yu{yuMkÃkeLku ÷E yuf rLkðuËLk ykÃÞwt níkwt. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu {kuËe Mkhfkh ¾uzqíkkuLku WíÃkkËLk ÃkzíkhÚke 43 xfk ðÄkhu {qÕÞ [wfðe hne Au. íku{ýu {kuËe Mkhfkh{kt ¾uzqíkkuLke ÂMÚkrík {sçkqík ÚkE nkuðkLkwt fÌkwt níkwt. {kuËe Mkhfkhu íkuLkk ºký ð»koLkk þkMkLk{kt íkuLkk ík{k{ ð[Lkku Ãkqýo fÞko Au. þknu sýkÔÞwt níkwt fu Mkhfkhu 25 ÃkkfLkwt LÞwLk¥k{ {qÕÞ Lk¬e hÌkwt Au, su{kt ½ô yLku [ku¾k {wÏÞ Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu fkuE Ãký Mkhfkhu ¾uzqíkkuLku yíÞkh MkwÄe 43 xfk ðÄkhu {qÕÞ ykÃÞwt LkÚke Ãkhtíkw {kuËe Mkhfkh íku {kxu MkV¤ hne Au. Mkhfkhu Mðkr{LkkÚkLkLke VkuBÞwo÷k ytíkøkoík ¾uzqíkkuLku íku{Lkwt {qÕÞ [wfðe hne Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu Mðk{eLkkÚkLk VkuBÞwo÷k ytíkøkoík fnuðk{kt ykÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkkuLku íku{Lkk ÃkkfLke MkkÚku íku{Lke s{eLkLkk ÔÞksLku Ãký òuzeLku {qÕÞLke [wfðýe fhðe òuEyu. Mkhfkh yk VkuhBÞw÷k ytíkøkoík ¾uzqíkkuLku LÞwLk¥k{ Mk{ÚkoLk {qÕÞ ykÃke hne Au. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

f]r»k Mk{k[kh

15

nðk{kLkLke ÂMÚkríkLku ÷E ¾uzqíkku çkLÞk Mkkð[uík

Ëu

þLkk fux÷kf ¼køkku{kt [ku{kMkkLke þYykík ÚkE økE Au íÞkhu Ãkkf {kxu s{eLkLke íkiÞkhe Ãký þY fhðk{kt ykðe Au. yk ð¾íku ¾u z q í kku ÄkLk, Mkku Þ kçkeLk, Ëk¤, fÃkkMk, çkkshk, sðkh,{økV¤e, yLku {fkE {kxu 107 r{r÷ÞLk nuõxh ¾íkeLke ykþk Au, suLku ÷eÄu yk ð»ko {kuxk «{ký{kt yLkksLkk ÃkkfLke ykþk {sçkqík çkLke Au. ftÃkLkeyku yLku rð&÷u»kfkuLkk {íku fÃkkMkLkku ðkðuíkh rðMíkkh, MkkuÞkrçkLk yLku Ëk¤kuLkk ðkðuíkh rðMíkkh fhðk ðÄkhu hne þfu Au , fkhý fu fÃkkMkLke ®f{íkku Mkkhe hne Au. òufu Mkhfkhu MÚkkrLkf WíÃkkËLkLku ðÄkhðk yLku ykÞkík Ãkh ËuþLke rLk¼ohíkkLku ykuAe fhðk {kxu Ëk¤ yLku íkur÷rçkÞkLkk rçks {kxu LÞwLk¥k{ Mk{ÚkoLk

{íMÞ WíÃkkËLk ûkuºk {kxu Mkkhk rËðMkku ykðþu

{qÕÞLke ònuhkík fhe Au. ËuþLkk {kuxk¼køkLkk rðMíkkhku{kt [ku{kMkkLke þYykík MkkÚku ÄkLkLkk ðkðuíkhLke þYykík fhe ËeÄe Au. økík ð»ko 38-89 r{r÷ÞLk nuõxh{kt zktøkh ðkððk{kt ykðe níke.

Ëk¤Lke ½xíke ®f{íkkuLku ÷E ®[íkk yuðku níkkuku fu ßÞkhu íkwðuh Ëk¤Lke ®f{íkLku ÷E yu ËufþMk{Þ {kt nknkfkh MkòoÞku níkku, Ãkhtíkw yksu ÂMÚkrík y÷øk Au. yksu çkòhku{kt íkwðuh Ëk¤Lke ®f{ík LÞwLk¥k{ Mk{ÚkoLk {qÕÞ fhíkk Ãký Lke[u ykðe økE Au. Mkhfkhu íkwðuh Ëk¤ {kxuu «rík ÂõðLx÷ YrÃkÞk 5,050 ®f{ík Lk¬e fhe níke. økík ð»ko yLkuf yz[ý ðå[u ¾uzqíkkuyu Ëk¤ WíÃkkËLk {kxu «kuíMkknLk Ãký {éÞwt níkwt, suLku ÷eÄu Ëuþ{kt {kuxk «{ký{kt Ëk¤Lkw WíÃkkËLk ÚkÞwt níkwt, Ãkhtíkw nðu íkuLke ®f{ík{kt ¼khu ½xkzku ÚkÞku Au.

{

íMÞ WíÃkkËLkLkk ûkuºk {kxu ykøkk{e Mk{Þ Mkkhku çkLke þfu Au. ¼khík ð»ko 2019-20 MkwÄe{kt yktíkhËuþeÞ yLku Mk{wÿe {íMÞ Ãkk÷Lk WíÃkkËLk{kt 16 r{r÷ÞLk {uxÙef xLk (yu{yu{xe)Lkk ÷ûÞLku «kó fhe þfu Au. {íMÞ Ãkk÷Lk ûkuºkLkk rðfkMk yLku Mkt[k÷Lk {kxu 3,000 fhkuz YrÃkÞkLke ÃkrhÔÞÞLku çk{ýe fhðkLke {køk fhðk{kt ykðe hne Au. {íMÞ rð¼køku «íÞuf ð»ko ykX xfk rðfkMk Ëh nktMk÷ fhðkLkku ÷ûÞktf Lk¬e fÞkuo Au. «MktMfhý ûkuºk{kt «ýk÷eøkík VuhVkh ÷kððk {kxu Mkhfkh «ÞíLk fhe hne Au íÞkhu {íMÞ Ãkk÷Lk ûkuºk{k 2020 MkwÄe{kt 1-5 ÷k¾ fhkuz YrÃkÞk MkwÄe íku ÃknkU[e þfu Au. yLku fw÷ ½hu÷w ¾wËhk çkòh 61 ÷k¾ fhkuz YrÃkÞk fhíkk ðÄkhu ÚkðkLkku ytËks Au. ðirïfMíkhu {íMÞ WíÃkkËLk 2015-2020 Ëhr{ÞkLk 1.5 xfk ËhÚke ð]rØ Ãkk{u íkuðe þõÞíkk Au yLku yuftËhu 183 {uxÙef xLk (r{r÷ÞLk xLk) MkwÄe ÃknkU[e þfu Au, ßÞkhu {qÕÞ ðŠÄík zkWLkMxÙe{ WíÃkkËLkku MkkÚku yk ûkuºk{kt 2025 MkwÄe 200 yçks zku÷hLku Ãkkh fhe þfu Au. f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

MkhfkhLke MkkÚku ¼khíkeÞ rhÍðo çkuLf {kxu Ãký íku ®[íkkLkku rð»kÞ çkLÞku Au. ¼khíkeÞ rhÍðo çkuLfu MkhfkhLku ½xíke ®f{íkkuLku rLkÞtºký {u¤ððk rLkËuoþ ykÃÞku Au. òufu Mkhfkhu 20 ÷k¾ xLk Ëk¤Lkk çkVh Mxkuf{kt hk¾ðkLkku ÷ûÞ hkÏÞku Au su{kt 16 ÷k¾ xLk Ëk¤ yu{yuMkÃke hux Ãkh ¾uzqíkku ÃkkMkuÚke ¾heËe fhðkLkku ÷ûÞktf Ähkðu Au. Mkhfkh yLku ykhçkeykE MkkÚku {¤e ½xíke ®f{íkkuLku ytfqþ{kt ÷uðk «ÞíLkþe÷ Au yLku nðu íku «ÞíLk fux÷k MkkÚkof rLkðzu Au íku ykðLkkhku Mk{Þ s çkíkkðþu.

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

16

f]r»k Mk{k[kh

¼khík{kt Wøkþu ykuMxÙur÷ÞLk V¤

¼k

híkeÞ V¤ çkòh{kt Mkr¢Þ ¼qr{fk ¼sðe hnu÷e ftÃkLke ykES ELxhLkuþLk÷u Ëuþ{kt rðËuþe V¤kuLkk WíÃkkËLk fhðk {kxu yuf ykuMxÙur÷ÞLk ftÃkLke MkkÚku MknÞkuøk fÞkuo Au. nðu Wå[ økwýð¥kkÞwõík ykuMxÙur÷ÞkE V¤ yuðkufkzku, ç÷w çkuhes, zÙuøkLk £wxTMk ¼khík{kt Ãký WíÃkkËLk fhðk{kt ykðþu. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu ykES ELxhLkuþLk÷ yLÞ Ëuþku MkkÚku Ãký yk «fkhLkk fhkh fhe hne Au. ykuMxÙur÷Þk yk {kxu yLkw{rík Ãký ykÃke ËeÄe Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ykES ELxhLkuþLk÷ ftÃkLke ¼khík{kt V¤ WíÃkkËf ftÃkLke Au, su yLkuf «fkhLkk V¤ WíÃkkËLk fhðk {kxu fk{ fhe hne Au. LkkýkfeÞ ð»ko 2017{kt k ftÃkLkeLkwt xLkoykuðh YrÃkÞk

500 fhkuz níkwt. yk ftÃkLke 65 fhkuz YrÃkÞkLkk hkufký MkkÚku Ëuþ{kt 60,000 xLk ûk{íkkðk¤k fkuÕzMxkuhus Ãký ¾ku÷ðk sE hne Au. yk fkuÕz Mxkuhus {kºk 120 rËðMk{kt íkiÞkh ÚkE sþu. òu yk «fkhu Úkþu íkku yk Ëuþ{kt yuf {kºk yuðe ftÃkLke nþu fu MkkiÚke ykuAk Mk{Þ{kt íku íkiÞkh fhðkLkku rð¢{ Ähkðþu.

3 fhkuz xLk ½ôLke Mkhfkh Mkkhk Mk{k[kh, Mkhfkh îkhk ¾heËe ÚkE yu{yuMkÃke ðÄkhe þfu Au

¾u

zqíkkuLkk yk¢kuþLku òuíkk fuLÿ Mkhfkh xqtf Mk{Þ{kt ¾heV ÃkkfkuLkk VuhVkh ÚkÞu÷k Mk{ÚkoLk {qÕÞLke ònuhkík fhe þfu Au. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu [kiË sux÷k ÃkkfLkk yu{yuMkÃke ðÄkhðk ytøku {tsqhe {¤e økE Au. su ytøku Mkhfkh ònuhkík fhe þfu Au.

ð

íko{kLk Ãkkf ð»ko sw÷kE 2016 Úke sqLk 2017 MkwÄe ½ôLke Mkhfkhe ¾heËe ºký fhkuz xLk ÚkE økE Au. yk yktfzk økík ð»koLke Mk{kLk yðrÄ{kt ÚkÞu÷ ¾heËeLke íkw÷Lkk{kt 70 ÷k¾ xLk ðÄkhu Au. [k÷w Ãkkf ð»ko{kt ½ôLkwt rð¢{sLkf WíÃkkËLk ÚkÞwt Au. yk MkkiÚke ðÄkhu 9.7 fhkuz xLkLke Wå[ MíkhLku MÃkþeo økÞu÷ Au. yk çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾e ¼khíkeÞ ¾kã rLkøk{u ½ô ¾heËe {kxu ÃkkuíkkLkku ÷ûÞktf 3.30 fhkuz xLk Lk¬e fÞkuo Au. íku økík ð»koLkk 2.29 fhkuz xLkLke íkw÷Lkk{kt yuf fhkuz xLk ðÄkhu Au.

KISANeSTORE India's First Agro-estore www.kisanestore.com fdlkuksa dk viuk vksuykbu LVksj f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

Buy Online A to Z Agri Inputs at www.kisanestore.com

Mkq º kku L kk sýkÔÞk «{kýu {æÞ«Ëu þ {kt Mkku Þ kçkeLkLkk yu{yuMkÃkeLku ykþhu 6.5 xfk ðÄkhe YrÃkÞk 2900 fhe þfu Au, ßÞkhu fÃkkMkLkk yu{yuMkÃke{kt «rík ÂõðLx÷ YrÃkÞk 160 ðÄkhku fhe þfu Au. yk ð¾íku Vhe Ëk¤Lkk yu{yuMkÃke{kt «rík ÂõðLx÷ 400 ðÄkhku ÚkE þfu Au. yk MkkÚku ÄkLkLkk yu{yuMkÃke YrÃkÞk 80 ðÄkhe 1560-1590 fhðkLke íkiÞkhe ÚkE hne Au. nðu òuðkLkwt yu hnuþu fu þwt Mkhfkh ¾hu¾h ¾heV Ãkkfku L kk yu { yu M kÃkeLku ðÄkhðk yt ø ku L kk {w Æ kLku økt¼ehíkkÚke ÷E hne Au. All India Free Home Delivery

1800-270-1-271

Krishi Jagran eCommerce Media Partner

You can by Seeds, Fertilizers, Pesticides, Certified Organic Inputs, Spray Pumps, Farm Tools, Farm Machinery, Water Pumps, GSM Mobile Starter, Solar Products, LED Rechargeable Torch, Veterinary Medicines, Krishi Jagran magazine & many other Agri-Inputs from KISANeSTORE. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

Efku{uõMk

Vw÷zkuÍ

(sirðf ¾kíkh)

(ykuøkuorLkf ¾kíkh)

¾[o Ãký Lk nkuÞ ðÄkhu, WíÃkkËLk Ãký Lk nkuÞ ykuAwt hMkkÞrýf ¾kíkh ÷køku ykuAwt, MðMÚk hnu s{eLk yLku ykÃkýu GUJRAT : 9099065835, 7574813996, 9099065834

fwÃkLk: yk fwÃkLk MkkÚku ÷ELku ykððkÚke Efku{uõMkLkk 4 rf÷ku çkuøk yÚkðk Vw÷zkuÍLke 2 rf÷kuLke ¾heËe Ãkh YrÃkÞk 20 Lke rLkrùík Aqx {¤þu. íkku yksu s ík{khk LkSfLkk su Þw rð¢uíkkLkku MktÃkfo fhku.

18

f]r»k Mk{k[kh

s{eLk MðkMÚÞ fkzuo ¾uíkeLkku htøk çkËÕÞku

Mk

hfkhu Ëkðku fÞkuo Au fu s{eLk MðkMÚk fkzo ÞkusLkkLku ÷eÄu yk ð»ko íku÷ rçkÞkhýLkk WíÃkkËLk{kt 66 xfkLke ð]rØ ÚkE Au, ßÞkhu íkuLkkÚke rðÃkheík ÄkLkLkk WíÃkkËLk{kt 25 xfkLkku ½xkzku ÚkÞku Au. yk {kxu f]r»k {tºkk÷Þ s{eLk MðkMÚÞ fkzo ÞkusLkkLku sðkçkËkh økýu Au, su ytíkøkoík ÃkkfLke sYrhÞkíkku yLku ¾uíkhku {kxu ykð~Þf Ãkku»kf íkíðku íkÚkk ¾kíkhku ykÃkðk{kt ykðu Au. f]r»k {tºkk÷ÞLkk {íku s{eLk MðkMÚk fkzo ÞkusLkkLku ÷eÄu

GO FOR SOIL TESTING f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

SAVE FERTILIZER

LkkExÙkusLk ¾kíkhLkk ðÃkhkþ{kt ½xkzku ÚkÞku Au ßÞkhu VkuMVhMk Ãkkuxkþ yLku Mkwû{ Ãkku»kf íkíðkuLkk WÃkÞkuøk{kt ðÄkhku ÚkÞku Au. {tºkk÷Þu Ëkðku fÞkuo Au fu s{eLk MðkMÚÞ fkzo ÞkusLkkÚke ¾uíkeLke Ãkzíkh{kt Ãký ½xkzku ÚkÞku Au íkÚkk WíÃkkËLk{kt ðÄkhku ÚkÞku Au. ÄkLkLke ¾uíkeLke Ãkzíkh{kt 16-25 xfk ½xkzku yLku Ëk¤ íkÚkk íkur÷rçkÞkLke ¾uíke{k 10-15 xfk ½xkzku ÚkÞku Au. ÄkLkLkk WíÃkkËLk{kt 10-25 xfkLke ð]rØ ÚkE Au, {kuxk yLkksLkk WíÃkkËLk{kt 0-15 xfk, Ëk¤ku{kt 10-30 xfk yLku íkur÷rçkÞkLkk WíÃkkËLk{kt 35-66 xfk ðÄkhku ÚkÞku Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu hkßÞ Mkhfkhku îkhk yíÞkh MkwÄe{kt ykþhu 14 fhkuz s{eLk MðkMÚÞ fkzo íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au. yk fkzo ¾uzqíkkuLku íku{Lke {kxeLkk Ãkku»kf íkíðkuLke ÂMÚkrík ytøku òýfkhe ykÃku Au, yk MkkÚku {kxeLkk MðkMÚÞ íkÚkk íku{Lke «sLkLk ûk{íkk MkwÄkhðk {kxu Ãkku»kf íkíðkuLkku ÞkuøÞ yknkh ykÃku Au.

SAVE MONEY

SAVE EARTH

www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

20

િવ

એક,

ft…Lke Mk{k[kh

ૉલે ે ડડ એ એ કક ચર ચર ભારતમા ભારતમાં ં સૌથી સૌથી હહૂ ૂ ૉલ વ ુશ શ તશાળ તશાળ ટર ટર આપ આપે ે છ. છ.ે ે વ

ની અ ણી એ

ક ચર ઇ વપમે ટ

હૂૉલે ડ એ

ક ચર તા તરમા ં ભારતમા ં

થમ 230 હો.પા.

સો

ુ ન શ

ુ પાવર

ટર એ ટોની લારા એ વરો

ા. લ. ને ડ લવર કયા.

ું ઇના એક બ

ા ડમાન ં ી

હૂોલે ડની ખાસ

ણ ે ીના એવોડ િવ તા ટ 7070, ો

વે ટ મેનેજમે ટમા ં

ટનો ભાગ બનશે

હૃદ

નો હ ુ સો લડ

ુ ારો કર ને શહરના ધ

ીનહાઉસ

ગેસ ુ ં ઉ સ ન ઘટાડવાનો છે . ટ 7070 ક પો ટ

િવ ૉ ટનરને ઓપરટ કરશે

બાયો ડ ેડબલ

કચરાને એરટ કર ું એક િવશાળ મશીન છે . હૂોલે ડટ ૭૦૭૦

ુ પાવર સો લડ વે ટ

મેનેજમે ટમાં હ સેદાર બને છે

એ ટોની લારા વે ટ મેનેજમે ટ કંપની છે ,

25 વષ

ુ ી દિનક 4000 ટન કચરાના ધ

અને િનકાલના

ો

હાલ

ોસેિસગ

ટ પર કામ કર રહ છે . એ ટોની

ુ ં ઉ સ ન ઘટાડશ.ેતે બાયુ ીનહાઉસ વા ઓ

ોડ

સ ુ ં ઉ પાદન પણ શ

ઉ પાદન અને હ ટ

ર કવર ,

સમાિવ ટ છે અને આ પહલ

લીડર

ટ ડ પગ

ાઉ ઝ મા ં ઘન કચરાના ડ પગમા ં ઘટાડો કર ને

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

દસ વષ અગાઉ

ફાિમગ કાય મતા અને સ ટિન બ લટ મા ં વધારો ુ બલ એ

કરવા શ કરવામા ં આવી હતી.ર

વપરાશ,

ઓ ં

ટકનોલો ઓ

ો સાહન, આ

ો

અને

ઉ સ ન,

સ ટનેબલ

ટ એ

ધણ

એ

ધણોનો

કાય મ

ક ચરને

હૂોલે ડને બાયોમાસ

સમા ં વિૈ ક ક ાએઅ ેસર થાન અપા

ું છે .

ુ અિત આ િનક પયાવરણીય સમાધાનો માટ 230 -

તાકાત ધરાવે છે અને તેમા ં

ો

ું ર દ

ા ડની લીન એનજ

રૂક બની રહ છે

ટ ની

અને

ૂ યોમા ં

હૂોલે ડના પાયાના

સ ટિન બ લટ

પ િત િવકસાવી છે .

આ સો લડ વે ટ મેનેજમે ટ

હોટ ક ચર

િવ સનીય વે ટ મેનેજમે ટને ો સાહન આપશ.ે

હો.પા. અને ઉ ચ કાય મતા

ઉ પ કરવા માટની વૈ ાિનક અને ઓછ ખચાળ

ઉ

ફાિમગમા ં ઉપયોગી થશે અને તે ર તે શહરમા ં

લારાએ સો લડ વે ટના હ ડ લગ માટ અને સમાત ં ર

ઉ

બનાવશે

ટ 7070

ટર FTP ઇ ડ

િવ તા ઓટો કમા ડ

TM

યલ NEF એ જનની હૂોલે ડના એવોડ

ા સિમશન ફ ચસ છે

બ ે

ઉ ચ કાય મતા અને ઉ પાદકતા માટ ડઝાઇન

www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

21

ft…Lke Mk{k[kh કરવામા ં આવલ ે છે . િવશાળ

ટનરને

ક પો ટ

ઓપરટ

િવ ૉ

કરવાના

ટરના કામ માટ ઉ ચ PTO

પાવરની જ ર રહ છે . ટ

ુ ં 'એ જન પાવર

7070

મેનેજમે ટ'

ફ ચર

આ

જ રયાતને પહ ચી વળવામા ં ુ ય ભાગ ભજવશ.ે EPM

ાઇવલાઇન

પર

રાખેલ

લોડને માપે છે , ખાસ કર ને

PTO કામગીર વખતે, અને વપરાશકતાની જ રયાત

ુ ાર જ ર અ સ

હોય યાર એ જનની તાકાતમા ં ટ

વધારો કર છે . આ ટકનોલો

7070 ના

આઉટ ટુમા ં 27 હો.પા.થી લઇને 250 હો.પા.

વધારો શ ટ

બનાવે છે .

7070 ના ઓટો કમા ડTM

ઇ ફિનટ પી ઝ એરશનની

ુ ીનો ધ

ા સિમશનની

યાની જ રયાત માટ

આદશ છે . ા સિમશન ુ ં ખાસ PTO મોડ(તેમા ં ઓટો, ઇઝ અને મે

ુ લ મો ઝ પણ છે ) એ અ

િુનિ ત કર

ક મહ મ કાય મતા માટ એ જન અને

છે

ા સિમશન હમ ં ેશા એકબી ને

કર.

ુ ગ ં ત રહ ને કાય સ

ટરના તમામ વ કગ પેરામીટસ ટચ

ન

IntelliView IV ડ લે પર ઓપરટર ારા િનયિં ત TM

ં ા સમય કર શકાય છે . ઓપરટર લાબ

કામ કર શક તે માટ

ુ ી આરામથી ધ

ટર બે ટ-ઇન- લાસ િવશાળ

ઍર ક ડશ ડ કબીન પણ ધરાવે છે .

ૂ પહલનો ભાગ હૂોલે ડ આ પયાવરણ-અ ુ ળ

ુ વે છે અને ભારતમા ં આવા હોવા બદલ ગૌરવ અ ભ

સમાન અ ય

ો

વ ુ ટકિનકલ સો

છે .

સમા ં તેની ઉ પાદન

ુ સ શ

ણ ે ી ારા

રુા પાડવાની ધારણા રાખે

સં ુ લ

ારા ભારતમા ં અ ત વ ધરાવે છે અને તેમા ં

રસચ એ ડ ડવલપમે ટ સે ટર (સશ ં ોધન અને િવકાસ

ક ) તથા ડ લસ અને

ાહકો માટના તાલીમ ક

નો

ણ ે ી આપે છે , અને

ૃિષ

પણ સમાવશ ે થાય છે . તે

ટરો(35 થી 90 hp) થી

ુ ીની િવશાળ ધ

બૅલસ

રુા પાડ છે . તે 1000 થી

ૂ સમાધાનો સબ ં િંધત સં ણ

વ ુ ાહક સપ ં ક ક ોના નેટવક ારા સમ ે મા ં તેના

ાહકોને મદદ કર છે .

હૂૉલે ડ એ

રોકડ યા

કો ા ટરો,

ભારતીય

પાકના

ક ચરની

ઉ પાદકો,

વાઇનયા ્ ઝ,

િત ઠા અમારા

ાહકો,

ૂ ખે તો,

ુ ાલક પ પ

અથવા

ાઉ સકર

ં ાયેલ છે .તેઓ યાવસાિયકોની સફળતાના આધાર બધ

અમાર િવશાળતમ ઇનોવે ટવ ઉ પાદનોની

ણ ે ી અને

ૂ સેવાઓ પર િવ ાસ કૂ શક છે : ઇ વપમે ટની સં ણ

ટરો થી લણણી, માલની હરફર ના ં ઉપકરણો,

રખા,

એ

ક ચરમા ં િન ણાત

સેવાઓ. અ યત ં

ઉ ૃ ટતા માટ ુ ં

ારા ન

કરાયેલ આિથક

ોફશનલ વિૈ ક ડ લર નેટવક અને ૂ હૉલે ડ ુ ં વચન દરક

ુ વની ગેર ટ અ યત ં સત ં ોષના અ ભ હૂૉલે ડ િવશે વ ુ

ણકાર

ાહકને

આપે છે .

માટ િવ ઝટ કરો

www.newholland.com

તં ી/સપ ં ાદક માટ ન ધ: સીએનએચ ઇ ડ

યલ(ઇ ડયા)

હૂૉલે ડ ફઆટ(ઇ ડયા)

ભારતમા ં

હૂૉલે ડ એ

સબિસ ડયર છે .

હૂૉલે ડ એ

ા. લ. તર ક ઓળખાતી}

ૂ મા લક ની ક ચર ની સં ણ

ક ચર

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

ા. લ.{અગાઉ

ેટર નોઇડામા ં ઉ પાદન

ુ વ, ઉ પાદનોની હૂૉલે ડ લાબ ં ા ઔ ો ગક અ ભ

િવશાળ ૂ ઝ

ણ ે ી અને સમ

િવ મા ં હાજર

ારા કિપટલ

ે ે વિૈ ક અ ણી સીએનએચ ઇ ડ

એન.વી.(N Y S E : C N H I / M I : C N H I ) ની

છે .સીએનએચ ઇ ડ

યલ િવશે વ ુ

www.cnhindustrial.com પરથી મળ શક છે .

યલ ા ડ

ણકાર

www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

22

ft…Lke Mk{k[kh

yuLkyuMk yuøkúku ¾uzqíkkuLke sYrhÞkíkLke Ãkqhe fk¤S hk¾u Au

yu

LkyuMk yuøkúku ftÃkLkeLke þYykík ð»ko 1995{kt ÚkE níke. ftÃkLke {wÏÞíðu ftçkkELk nkðuoMxhLkwt WíÃkkËLk yLku ðu[ký fhu Au. ftÃkLke yk MkkÚku Mð[kr÷ík ftçkkELk yLku xÙuõxh Mkt[kr÷ík ftçkkELk Ãký íkiÞkh fhu Au. ftÃkLkeLkku {wÏÞ ÷ûÞ økwýð¥kkÞwõík f]r»k Þtºk ¾uzqíkkuLku WÃk÷çÄ fhkððkLkku Au. ftÃkLkeLkk yu{ze Ãkh®{Ëh ®Mknu f]r»k òøkhýLku {krníke ykÃkíkk sýkÔÞwt níkwt fu y{u y{khk Þtºkku{kt Lkðe íkfLkefLkku WÃkÞkuøk fhe Aeyu. íkuLkkÚke ðÄkhu ¾uzqíkkuLku ÷k¼ Úkþu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke ík{k{ WíÃkkËLkku yktíkhhk»xÙeÞ {kLkfkuLku æÞkLk{kt hk¾eLku íkiÞkh fhu Au. y{u y{khk økúknfkuLku WíÃkkËLkkuLke ÔÞkÃkf huLs Ãkqhe Ãkkze Aeyu.yk MkkÚku y{khk økúknfkuLku rðïkMk ykÃke Aeyu fu Mk{ÞMkh økúknfkuLku Mkk{økúe WÃk÷çÄ fhkðþwt.

yuøkúku Mxkh: Mk{kÄkLk MkkÚku WÃknkh

yu

økúku Mxkh f]r»k ûkuºk{kt ÍzÃk¼uh ykøk¤ ðÄe hnu÷e yuðe ftÃkLke Au suýu ½ýk ykuAk Mk{Þ{kt ÃkkuíkkLke y÷øk yku¤¾

y{khe rhMk[o yuLz zuð÷Ãk{uLx xe{ Mkíkík «ÞíLkþe÷ nkuÞ Au fu ¾uzqíkkuLku ðÄkhu Mkkhe økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLkku WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu y{khe xe{ yuf ðÄkhu Mkkhe xe{ Au su rhMk[o yLku õðkur÷xe MkkÚku xufLkku÷kuSLkk ykÄkh MkkÚku WíÃkkËLk íkiÞkh fhu Au. ¾uzqíkku y{khe ftÃkLke MkkÚku òuzkELku økðo yLku Mktíkku»k yLkw¼ðu Au. hsq fhe Au. yuøkúku MxkhLkk «ríkrLkrÄ r[L{Þ þwõ÷kyu sýkÔÞwt níkwt fu yk ftÃkLke ¾uzqíkkuLku f]r»kLke ykÄwrLkfíkk MkkÚku òuze hne Au. r[L{Þu sýkÔÞwt níkwt fu yuøkúku Mxkh {wÏÞíðu ¾uzqíkkuLku rzSx÷ Ã÷uxVku{o WÃk÷çÄ fhkðu Au. yuøkúku MxkhLkk {khVíku ¾uzqíkku ¾qçk s Mkh¤íkkÚke fMx{h fuh Lktçkh Ãkh r{Mz fku÷ fhe yuøkúku Mxkh yuÃk zkWLk÷kuz fhe íkuLkku WÃkÞkuøk fhe þfu Au. r[L{Þu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkku yk yuÃk {khVíku f]r»k MktçktrÄík Mk{MÞkyku suðe fu Ãkkf Mkwhûkk, Ãkkf Mkt[k÷LkLkk rð»kÞ{kt Mk{økú òýfkhe «kó fhe þfu Au. yuøkúkuMxkh yuÃk {khVíku ¾uzqíkku Mkh¤íkkÚke fkuE Ãký yuøkúku ELkÃkwx, ÃkkfLkk çkesLke ¾heËe yLku ðu[ký fhe þfu Au. yuøkúku Mxkh {khVíku su ¾uzqíkku f]r»k WíÃkkËLk ¾heËe hÌkk Au íku{Lku y{khe ftÃkLke íkhVÚke WÃknkh ykÃkðk{kt ykðu Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt yuøkúkuMxkh íkhVÚke òuÄÃkwhLkk ¾uzqík {rnÃkk÷ rð&™kuELku WÃknkh MðYÃku MÃMk÷uLzh çkkEf ykÃkðk{kt ykÔÞwt níkwt. yk çkkEf íku{Lku ÷fe zÙku ytíkøkoík SíÞw Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk heíku ¾uzqíkku ðÄw ELkk{ {u¤ðe þfu Au.

ÞwrLkðMko÷ MkkuBÃkku ftÃkLke çkLke MkŠðMk «kuðkEzh ykuV Ä Þh

Þw

rLkðMko÷ MkkuBÃkku sLkh÷ ELMÞkuhLMk ftÃkLkeLku çkeòu ðkŠ»kf EÂLzÞk EL~ÞkuhLMk Mkr{x{kt fMx{h MkŠðMk «kuðkEzh ykuV Ä ÞhLkku yuðkuzo {éÞku Au. yk ykÞkusLk {wtçkELke nkux÷ ÷÷eík{kt fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. ftÃkLkeLkk yu{ze yLku MkeEyku hkSðfw{khu yk ÃkwhMfkh {u¤ÔÞku níkku. ftÃkLkeyu ÃkkuíkkLke íkkfkík yLku rMkØktíkkuLku ykÄkhu ÃkkuíkkLkk ¾uzqíkkuLku Mkkhe Mkuðkyku WÃk÷çÄ fhkðe Au su ytíkøkoík ftÃkLkeLku yk r¾íkkçk ykÃkðk{kt ykÔÞku níkku.

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

24

ft…Lke Mk{k[kh

økðkh f]r»k yuÃk ¾uzqíkkuLku ykÃku Au WÒkík ¾uíkeLke {krníke

yk

su Mk{økú Ëuþ{kt rzSx÷kEÍuþLk ÞwøkLke þYykík ÚkE økE Au. nðu ík{k{ fkÞo {kuçkkE÷ yLku ELxhLkuxLkk {kæÞ{Úke Ãk¤¼h{kt fhðk{kt ykðu Au. fkuE Ãký {krníke Ãk¤¼h{kt Mkh¤íkkÚke WÃk÷çÄ çkLku Au. yk ðkíkLku æÞkLk{kt hk¾e ÷wrMkz fku÷kEzTMk r÷r{xuz ftÃkLkeyu øðkh f]r»k Lkk{Lke yuf yuÃk hsq fhe Au.

ftÃkLkeLkk yuSyu{(yuøkúe rhMk[o) yr{íkfw{kh Ãkwhkurníku f]r»k òøkhýLku {krníke ykÃke níke fu yk yuÃk ¾uzqíkkuLku ÃkhMÃkh heíku òuzðk{kt yLku f]r»k MktçktrÄík WÃkÞkuøke {krníke WÃk÷çÄ fhkððk{kt WÃkÞkuøke çkLkþu. ¾uzqíkku yk yuÃkLkk {kæÞ{Úke yLkuf òýfkhe {u¤ðe þfþu. su{ fu {kuMk{Lkwt yLkw{kLk,økðkh çkòhLke ÂMÚkrík yLku LkðeLk¥k{ Mkq[Lkk, {wÏÞ økðkh WíÃkkË ûkuºkku MkkÚku Mktf¤kÞu÷

ðhMkkËLke ÂMÚkrík yLku yLÞ òýfkhe, økðkh MktçktrÄík {wÏÞ Mk{k[kh, {wÏÞ økðkh çkòhku{kt ËirLkf ¼kð yLku ykðf, LkðeLk¥k{ f]r»k Mk÷k, f]r»k rLk»ýkíkku MkkÚku {Mk÷ík yLku økðkh WÒkík ¾uíkeLke Mkk{økúe òýfeh yk yuÃkLkk {kæÞ{Úke ¾uzqíkku ÃkkuíkkLkk økðkhLkk ÃkkfLku ÷økíke {krníke hk¾e þfþu.yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ÷wrMkz fku÷kEzTMk r÷r{xuz AuÕ÷k 58 ð»koÚke økðkh MktþkuÄLk ûkuºk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au.

¾uzqíkkuLke «Úk{ ÃkMktËøke Au çkúBnÃkwheLkk Þtºk hksMÚkkLkLke yk ftÃkLke ÃkkuíkkLkk f]r»k Þtºkku îkhk ¾uzqíkku ðå[u rðþu»k ÷kufr«Þ Au. hksMÚkkLk r{furLkf ðõMko r÷r{xuz ftÃkLkeLkwt çkesw Lkk{ çkúBnÃkwhe Au. yk ftÃkLke fÕxeðuxh, hkuxkðuxh, rzMf Ã÷f, ÷uðfh, heøkh, ®M«øk ÷kuzuz xe÷h, ðøkuhu ykÄwrLkf ÞtºkkuLkwt rLk{koý yLku rðíkhý fhu Au. ftÃkLkeLke ðÄe hnu÷e ÷kufr«Þíkk yk çkkçkíkLkku Ãkrh[Þ fhkðu Au fu ftÃkLke ÞtºkkuLkk rLk{koý{kt ¾kMk fk{ fhe hne Au. sÞÃkwhLkk «ðkMku økÞu÷e f]r»k òøkhý xe{Lku sÞÃkwh ÂMÚkík yk ftÃkLkeLke {w÷kfkík ÷eÄe níke. yk «Mktøku ftÃkLkeLkk {kfuoxªøk {uLkush Ãkh{ËeÃk fw{khu xe{Lku ÃkkuíkkLke fkÞoþk¤kLke {w÷kfkík fhkðe níke. ftÃkLkeLkk yLkuf f{o[khe f]r»k ÞtºkLkk rLk{koý fkÞo{kt íkÕ÷eLk Au. [[ko ð¾íku Ãkh{ËeÃkfw{khu sýkÔÞwt níkwt fu yk{ íkku yLkuf ftÃkLke f]r»k ÞtºkkuLkwt rLk{koý fhu Au Ãkhtíkw y{khk WíÃkkËLk MkMíkk yLku xfkW nkuÞ Au íku{ s ò¤ðýe fhðk{kt íkÚkk {uLxuLkuLMkLkku ykuAku ¾[o ykðu Au.

f]

r»k ÞtºkkuLkwt WíÃkkËLk yLku rðíkhý{kt hksMÚkkLk r{furLkf÷ ðõMko r÷r{xuz ftÃkLkeLkwt Lkk{ yøkúýe heíku ÷uðk{kt ykðu Au.

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

ÃkkuíkkLke yk rðþu»kíkkLku ÷eÄu y{khk WíÃkkËLk ¾uzqíkkuLke «Úk{ ÃkMktËøke çkLku÷ Au. y{khk WíÃkkËLkkuLke ¼khík WÃkhktík rðËuþku{kt Ãký ½ýe {køk Au. Ëuþ rðËuþLkk ¾uzqíkku y{khk WíÃkkËLkÚke Mktíkwü Au. www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

26

xk

ft…Lke Mk{k[kh

xkVuyu su Vk{o MkrhðMk yuÃk hsq fhe

Vu xÙuõxh yuLz Vk{o EÂõðÃk{uLx fu su ¼khíkLke çkeò ¢{Lke MkkiÚke {kuxe xÙuõxh rLk{koíkk ftÃkLke Au. yk ftÃkLkeyu ø÷kuçk÷ hksMÚkkLk yurøkúxuf {ex fkuxk{kt su Vk{o MkŠðMk yuÃk hsq fhe níke. yk MkŠðMk yuÃkLke {ËËÚke ¾uzqíkku xÙuõxh yLku yLÞ ykÄwrLkf f]r»k Þtºkku {u¤ðe þfu Au. su Vk{o MkŠðMk yuÃk økwøk÷ Ã÷u Mxkuh Ãkh WÃk÷çÄ Au. yk yuÃk xÙuõxh yLku WÃkfhýLkk {kr÷fku îkhk MkeÄe ¾heËe, Mkuðk «ËkLk íkÚkk Mk{kÄkLkLke sYrhÞkíkðk¤k ¾uzqíkkuLku fMx{ nku®høk MkuLxh (Mkeyu[Mke) MkkÚku òuzþu, suLkkÚke økwýð¥kk Ãkh æÞkLk furLÿík fhe þfkþu íku{ s rLk»Ãkûk yLku ÃkkhËþof ¼kzkLke «r¢ÞkLku MkwrðÄksLkf fhe þfkþu.

su Vk{o MkrhrMkMk yuÃk, ¼khíkeÞ f]r»kLkk ÷k¼Lku yLkwYÃk, rzSx÷ EÂLzÞkLkwt yuf W¥k{ WËknhý Au. xkVu îkhk yk Mkuðk økúk{eý MkknrMkfkuLku Lkðe hkusøkkheLke íkfku WÃk÷çÄ fhkððk{kt íkÚkk ¼khíkeÞ ¾uzqíkkuLku rzSx÷ MkþÂõíkfhýLku W¥kusLk ykÃkðk suðk fkÞo{kt {ËËYÃk çkLke þfu Au. suV{o MkŠðrMkMku ¾uzqíkku {kxu yuf xku÷ £e Lktçkh 1800-4-200-100 Ãký WÃk÷çÄ fhkðu÷ Au,

ykf»k{of ELkk

suLkk Ãkh fkuE Ãký Mk{Þu fku÷ fhe þfku Aku. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu LkðuBçkh 2016{kt xkVuyu Ík÷kðkz rÍÕ÷k{kt ¼ðkLke{tËe{kt su Vk{oLkwt W˽kxLk fÞwO níkwt. su Vk{o MkŠðMkus yuÃkLke {ËËÚke ¾uzqík rðþu»k WÃkfhý, f]r»k rðMíkkh Mkuðkyku Mkrník ykÄwrLkf f]r»k ÃkØríkyku, íkfLkefe òýfkhe, f]r»k ði¿kkrLkfku îkhk yLkwfqr÷ík íkÚkk rðþu»k heíku rzòELk fhu÷ íkk÷e{ fkÞo¢{ku WÃkhktík ÃkkfLke òíkku, V¤ Mkthûký, sirðf íkÚkk xfkW ¾uíkeLke WÃks ytøku òýfkhe {u¤ðe þfu Au.

f]r»k òøkhý

rfMkkLk fkzo

ykf ELkk{»kof

f]r»k òøkhý "rfMkkLk fkzo" Úke {u¤ðku yuf ÷k¾ MkwÄeLkku yfM{kík ðe{ku yLku ¼khu Aqx MkkÚku yLÞ ½ýk ELkk{ku S{N ÃkMktË fhku ÃkkuíkkLkwt fkzo Important Kisan Card (IKC) Important Farmer Card (IFC) Very Important Kisan Card (VIKC) Very Important Farmer Card (VIFC) Very Very Important Kisan Card (VVIKC) Very Very Important Farmer Card (VVIFC)

VVIF

KRISHI JAGRAN

CHAMKOUR SINGH KJ/01/2017

· 1 ÷k¾Lkku yfM{kík rð{ku · f]r»k WíÃkkËLkku Ãkh Aqx · f]r»k WÃkfhýku Ãkh Aqx · f]r»k rð¼køk{kt «økríkþe÷ ¾uzqíkkuLkk Lkk{ yLku íkMðeh 22 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

þuíke {Äu LkðeLk rð[kh LkiMkŠøkf WÃk[kh

y{khe {kE¢kuçkkÞ÷ WíÃkkËLkkuLke ©uýe {kE¢kuçkkÞ÷ WíÃkkËLkku ELzku{kEfkuhrnÍk (ðeyuyu{), yuÍkuxkuçkuõxh, yuÍkuÂMÃkrh÷{, yuMÃkhS÷Mk yuMkÃkeÃke, nkEÍkurçkÞ{, furhÞh çkuÍ fLMkkuxeoÞk, VkuMVux MkkuÕÞwrçk÷kEͪøk çkuõxurhÞk, ͪf MkkuÕÞwrçk÷kEͪn çkkÞku Vxeo÷kEÍh (ÍuzyuMkçke), yuMkuxkuçkuõxh, ÃkkuxurMkÞ{ {kuçkk÷kEͪøk,

çkkÞku ÃkuMxeMkkEz xÙefkuzu{ko ðehkEz, xÙefkuz{ko nuÍeoLk{, Mkuzku{kuLkkMk ^ÞwykuMkoMkeLMk, çÞwðurhÞk çkurMkÞkLkk, çkurMkÕÞwMk Mkçkxer÷Mk, ÃkkErMk÷ku{kErMkMk r÷ÞkrMkLkMk, ðxeoõÞw÷{ ÷ufkrLk, ðxeoMÞw÷{ õ÷u{kEzkuMÃkkurhÞ{.

çkkuxkrLkf÷ ÃkuMxeMkkEz

Ã÷kLx økúkuÚk «{kuxh

yuÍkrzhuõxeLk

Syu3, xÙefkuxuLkku÷

WíÃkkËLkkuLkk ÷k¼ku fkuE s hMkkÞý Lknª {kE¢kuçkkÞ÷ ÔÞkÃkf MktþkuÄLk yLku LkðerLkfhý çkkË rðfMkkððk{kt ykðu÷ Au. s{eLkLke V¤ÿwÃkíkk yLku WíÃkkËfíkk{kt MkwÄkhku fhu Au xfkWÃkýk íkÚkk Efku÷kuSf÷ Mk{íkw÷Lk ò¤ðu Au

28

ft…Lke Mk{k[kh

òuLk rzÞh 5310 {kt Au ftEf y÷øk ðkík y

økúýe xÙuõxh ftÃkLke òuLk rzÞhLkk WíÃkkËLk ¼khfeÞ ¾uzqíkku{kt rðþu»k ÷kufr«Þ Au. òuLk rzÞhLke 5000 MkeheÍLkk xÙuõxh ¾uzqíkku îkhk rðþu»k ÃkMktË fhðk{kt ykðu Au. íkksuíkh{kt s fkuxk{kt ykÞkursík økúk{{kt òuLk rzÞhu 5310 xÙuõxh ¾uzqíkku Mk{ûk «ËŠþík fÞwO níkwt, su{kt ík{k{ rðþu»kíkkykuLku Ëþkoððk{kt ykðe níke. ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄyu sýkÔÞwt níkwt fu yk xÙuõxh{kt zâwy÷ õ÷[, 12 økeÞh (9ykøk¤, 3 ÃkkA¤) 200 rzøkúk. MkwÄe nkEzÙkur÷f ûk{íkk Au. yk WÃkhktík Ãkkðh MxeÞ®høk MkkÚku çku xkÞh Ãkh rzMf çkúufLke MkwrðÄk Ãký Au. yk xÙuõxh yktíkhhk»xÙeÞ ÄkuhýkuLku yLkwYÃk íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au. òuLk rzÞh xÙuõxh ¾uzqíkku WÃkhktík Lkðk WíÃkkËLkku Ãký WÃk÷çÄ fhkðu Au.íku ðÄw Mkkhe MkwrðÄk

yLku MkŠðMk WÃk÷çÄ fhkðu Au.òuLk rzÞhLkk «ríkrLkrÄyu sýkÔÞwt níkwt fu yk ftÃkLke ¾uzqíkkuLku yuf Aºk Lke[u ík{k{ MkwrðÄk ykÃkðk {køku Au, Mku÷, MkŠðMk, VkÞLkkLMkLke MkwrðÄk WÃk÷çÄ fhkðu Au. òuLk rzÞhLkk xÙuõxhLke ðkík ftEf y÷øk s Au.

{rnLÿk xÙuõxMko ¾uzqíkkuLkk ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe [k÷u ykf»koýLkwt fuLÿ çkLÞk r{hks ÃkkEÃMk

su {

rnLÿk yuf yuðe ftÃkLke Au su ËuþLkk ¾uzqíkkuLku f]r»k MktçktrÄík ík{k{ Wfu÷ku «ËkLk fhu Au. ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[ðk {kxu {rnLÿk {kxu yuf Mkþõík {kæÞ{ Mk{Þ-Mk{Þ Ãkh ykÞkursík f]r»k {u¤k Au. yk ¢{{kt fkuxk, hksMÚkkLk{kt ykÞkursík økúk{{kt {rnLÿkyu ¾uzqíkku Mk{ûk xÙuõxh hsq fÞko. su{kt xÙuõxh{kt {rnLÿk yswoLk yLku {rnLÿk Þwðku ¾uzqíkku {kxu ykf»koýLkwt fuLÿ çkLke hÌkk níkk.

ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄyu sýkÔÞwt níkwt fu y{u ¾uzqíkkuLku Mkkhe økwýð¥kkðk¤k WíÃkkËLkku íku{Lke s{eLk yLku sYrhÞkíkkuLku yLkwYÃk WÃk÷çÄ fhkðe Aeyu.{rnLÿk yswoLkLku ftÃkLke ½ýk Mk{Þ yøkkW hsq fhe [wfe Au yk yuf {sçkqík xÙuõxh Au. yk xÙuõxhLku ¾uzqíkku ðå[u y÷øk yku¤¾ MÚkkrÃkík fhe Au.yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu {rnLÿkyu LkkLkk xÙuõxhLkk ûkuºk{kt Ãký fk{økehe rðMíkheík fhe Au. suLku ÷eÄu ftÃkLkeLkk fux÷kf hkßÞ{kt LkkLkk xÙuõxh íkksuíkh{kt hsq fÞko Au. f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

heíku f]r»k{kt Mk{ÞLku yLkw\Ãk ÂMÚkrík çkË÷kÞ Au íkuðe heíku xufLkku÷kuS{kt ykðíkk ÃkrhðíkoLk «{kýu íku sYhe çkLku Au. f]r»k ®Mk[kELke íkfLkef Ãký çkË÷kE hne Au. ¾uíkhku{k ®Mk[kE {kxu xÃkf ®Mk[kELke íkfLkefLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. xÃkf ®Mk[kE yLku yLÞ ÃkÆríkÚke ®Mk[kE fhðk {kxu ¾uzqíkku{kt ÃkkEÃkLke ykð~Þfíkk hnu Au. yk ÃkkEÃkkuLke yøkúýe WíÃkkËf ftÃkLke r{hks økúwÃk Au. ftÃkLkeLkk yrÄfkhe hrðLÿ WÃkkæÞkÞu sýkÔÞwt níkwt fu r{hks ÃkkEÃMk yuLz rVxªøMk «kEðux r÷r{xuz r{hks økúwÃkLke ftÃkLke Au. yk ftÃkLkeLke þYykík ð»ko 2004{kt ÚkE níke. ©e WÃkkæÞkÞu sýkÔÞwt níkwt fu y{khe ÃkkMku ÃkkEÃMkLke yuf {kuxe huLs WÃk÷çÄ Au.íku{k {wÏÞíðu ®M«f÷h, f]r»k ÃkkEÃMk, ÃkeðeMke ÃkkEÃMk, Mke÷ ®høk rVx ÃkkEÃk yLku yu[zeÃkeE ÃkkEÃk {wÏÞ Au. y{khk WíÃkkËLkkuLke økwýð¥kkLku ÷E y{u fkuE s «fkhLke çkktÄAkuz fhíkk LkÚke. ©e WÃkkæÞkÞLkk {íku r{hksLkk WíÃkkËLk yuðk Au fu su{kt ¾uzqíkku yuf ð¾ík ¾heËe fhe ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe WÃkÞkuøk fhe þfu Au. r{hks f]r»k ÃkkEÃMk Ãkh f]r»k rð¼køk yLku nkuxeofÕ[h rð¼køk îkhk MkçkrMkze {kxu {kLÞíkk «kó Au. www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

ft…Lke Mk{k[kh

29

fkuMkkr{÷ økkuÕz{kt MkkuLkk suðe rðþu»kíkk

Mkw

r{÷ fur{f÷ ftÃkLke yuøkúe ELkÃkwxLke yuf W¼híke yuf ftÃkLke

[u. ftÃkLkeyu ¾uzqíkku {kxu yuf [[koLkwt ykÞkusLk fÞwO níkwt. ftÃkLke MkkÚku ËÞk ¡ku yurhÞk {uLkush, Ãktçkks MkkÚku su Mk{qníkÚke ftÃkLke òuzkÞu÷e Au íku{ýu yuøkúe ELkÃkwx ÔÞðMkkÞ{kt 40 ð»ko fhíkk ðÄkhu Mk{ÞLkku yLkw¼ð Ähkðu Au. Mkwr{÷ ykÄwrLkf rLk{koý Vku { o Þ w ÷ u þ Lk íkfLkef{kt rLkÃkq ý o í kk Ähkðu Au , su { fu zçÕÞwzeS,yuMkMke, yuVyuMk, MkeyuMk yk Lkðe rLk{koý íkfLkef fur{f÷Lke yMkhfkhfíkk ðÄkhu Au, fur{f÷Lkk «{kýLku ykuAwt fhu Au, ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe Mkwhûkk «ËkLk fhu Au yLku Akuz íkÚkk Atxfkð fhLkkh ÔÞÂõík {kxu ðÄkhu Mkwhrûkík Au.

¾kMk fheLku MkeyuMk íkfLkef{kt fur{f÷Lku 2-4 {kE¢ku MkkEÍ{kt LkkLkk fhe, y÷øk-y÷øk ykfkhLke fuÃMÞw÷{kt hk¾ðk{kt ykðu Au. su y÷øk-y÷øk Mk{Þu rh÷es ÚkkÞ Au, suLku ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe ÃkkfLku ÃkuMxÚke hûkk «ËkLk fhu Au. yk fkhýÚke ¾uzqík M«uLke MktÏÞk ykuAe fhe þfkÞ Au. zçÕÞwzeS, yuMkMke, yuVyuMk, MkeyuMk WíÃkkËLkkuLku ÷eÄu Mkwr{÷ fur{f÷ ¾uzqík ðå[u yuøkúe ELkÃkwxLku rðïMkLkeÞ Mkúkuík MðYÃk{kt MÚkkrÃkík ÚkE hne Au. ftÃkLkeLkk zuð÷Ãk{uLx {uLkush yu÷.ykh ¼Þkýeyu {køkoËþoLk fÞwO níkwt yLku MkwrÄh íkku{h òuLk÷ {uLkush LkkuÚko òuLkÚke ík{k{Lkwt Mðkøkík fhðk{kt ykÔÞw níkwt. ¾uzqíkkuLke yk [[ko{kt ¾uzqíkkuLku ¾uíke{kt ykðíke Mk{MÞk ytøku ÔÞkÃkf [[ko fhðk{kt ykðe níke. su{ fu ÞwrhÞk, zeyuÃke ¾kíkhLku fux÷k «{kýýkt ðÄkhðwt, ÃkkfLke WÃks{kt ðÄkhku Lknª Úkðku, Akuz Ãkh Mkk{kLÞ heíku hkuøk yLku fexfkuLkk nw{÷k, WíÃkkËLkLke økwýð¥kk Mkíkík ½xðe ðøkuhu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu Mktíkwr÷ík ¾kíkhLkk WÃkÞkuøkÚke AkuZLku ík{k{ «fkhLkk Ãkku»kf íkíðku {¤ðk WÃkhktík Akuz

1 2 3 5 10 15

12 24 36 60 120 180

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

420 840 1260 2100 4200 6300

40 140 260 600 1700 3300

MðMÚk Ëu¾kÞ Au yLku fex yLku hkuøkÚke ÷zðkLke þÂõík ÚkkÞ Au. ÞwrhÞkLkk ðÄkhu ðÃkhkþÚke s{eLkLkk Ãkeyu[ «{ký 7.5 Úke ðÄkhu ÚkE økÞk Au, suLku yÕf÷kELk MkkuÞ÷ yux÷u fu ûkkheÞ {kxe fnuðk{kt ykðu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu s{eLkLkk Ãkeyu[ «{ký 8 fhíkk ðÄkhu ÚkðkLkk Mktòuøkku{kt AkuzLku s{eLkÚke Ãkku»kf íkíð økúnfý fhðkLke ûk{íkk ykuAe ÚkkÞ Au. ÃkkfLke økwýð¥kk {kxu LkkExÙkusLkÚke MkÕVhLkk «{kýLku ÞkuøÞ nkuðk sYhe Au. ÃkkfÚke Ãkkf «{ký 1:6 Úke 1:12 nkuÞ Au. íku{ýu fkuMkkr{÷ økkuÕz ytøku íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu íku 90 xfk zçÕÞwzeS MkÕVh ¾kíkh Au. økkuÕz yux÷u fu MkkuLkk, MkkuLkkLkwt Lkk{ Mkkt¼¤íkk MkkiLkk {Lk{kt ®f{íke ðMíkw, [{f, hkufký íkÚkk MkwhûkkLkku ÏÞk÷ ykðu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt su heíku MkkuLkk{kt yk ík{k{ rðþu»kíkk WÃk÷çÄ Au çkMk yuðe s heíku fkuMkkr{÷ økkuÕz{kt íku rðþu»kíkk Au. fkuMkkr{÷ økkuÕzLkk Akuz ÚkðkLkku ÷k¼ Au. íku sz rðfkMkLku W¥kursík fhu Au, Ëk¤, {økV¤e yLku MkkuÞkrçkLk{kt sz Lkkzw÷uþLk{kt ð]rØLkkExÙkusLk ÂMÚkhefhý ðÄkhu Au. xe÷Mko yLku þk¾kykuLke MktÏÞk{kt ð]rØ, õ÷kuhkurV÷ fhLx{kt ð]rØ-«fkþ Mkt&÷uþý{kt MkwÄkhku ðøkuhu íkuLkk ÷k¼ku Au. fkuMkkr{÷ økkuÕzLkku WÃkÞkuøk 3 Úke 6 rf÷ku «rík yufh «{ký{kt fhðk{kt ykðu Au. íku ¼eLke {kxe yÚkðk ¾kíkh MkkÚku r{r©ík fheLku ¾uíkh{kt Vu÷kðkÞ Au. fkuMkkr{÷ økkuÕzLku rzÙÃk yLku Vwðkhk ®Mk[kE «ýk÷e îkhk Ãký fhe þfkÞ Au.

380 700 1000 1500 2500 3000

www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

30

ft…Lke Mk{k[kh

Ã÷kLxçkkÞkuxeõMku hsq fÞko ¢ktríkfkhe f]r»k WíÃkkËLk

Mkw

û{ Sð yLku sirðf f]r»k WíÃkkËLk Ã÷kLx çkkÞkuxeõMk (òÞxuõMk çkkÞkuxuf «kEðux r÷r{xuzLkwt yuf{)yu [kh ¢ktríkfkhe sirðf WíÃkkËLk Er¢÷, Vqx yÃk, yuõMkÃ÷kuhh Ã÷Mk yLku çkeÃke-100 hsq fÞko Au. yk WíÃkkËLk «kf]ríkf heíku AkuzLkk MðkMÚÞ{kt MkwÄkh hsq fhðk MkkÚku {kxeLku ÃkwLk:Srðík fhþu. yk WíÃkkËLkkuLku hsq fÞko çkkË [ku¬MkÃkýu WíÃkkËLkkuLkk WÃk÷çÄ ÃkkuxoVkur÷Þku{kt ðÄkhu ðÄkhku Úkþu yLku yk WíÃkkËLk ðÄkhu ¾uíkhku yLku þkf¼kS WíÃkkËfku MkwÄe ÃknkU[þu. íkuLkkÚke xfkW ¾uíkeLkk «ÞíLkkuLku W¥kusLk {¤þu. Ã÷kLxçkkÞkurxõMkLkk yk WíÃkkËLk ykuøkuorLkf Vk‹{øk {kxu EfkuMkxo îkhk «{krýík Au.

EL¢÷ yuf ËkýkËkh sirðf WíÃkkËLk Au, su fkuE Ãký ÃkkfLku rðfrMkík fhðk yLku WíÃkkËLkLku ðÄkhðk{kt {ËËYÃk çkLku Au , ErL¢÷Lkku yÚko Au WÃksLku ðÄkhðe. yk ¢kuÃk çkqMxh Au, suu Mke-ðezTMk yuõMkxÙuõMk, {ur÷f yurMkz, nkEzÙk÷kEÍTz «kuxeLk (yur{Lkku yurMkz), nwr{f yurMkz, Mkku Þ ÷ {kE¢ku r çkÞ÷ økú k u Ú k «{ku x hÚke çkLku ÷ ku Au . yLku f WíÃkkËLkLkk Ãkheûký fhðk{kt ykÔÞk Au yLku íkuLkk WÃkÞkuøkÚke Ãkkf{kt ð]rØ íkÚkk WíÃkkËLkLke økwýð¥kk{kt MkwÄkhku ÚkkÞ Au. yk ík{k{ Ãkkf yMkhfkhf Au. íkuLku 3 rf÷ku «rík yufh ËhÚke WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. íku{kt AkuzLkk Ãkku»kf íkíð ykÃkðk MkkÚku íkuLkk rðfkMk, Mkkhk Ãkkf, WÃks ðÄkhðk suðe ûk{íkk hnu÷e Au. £q x yÃk Lku L kku x u L kku ÷ ku S ykÄkrhík VkuBÞwo÷uþLk Au, su ÃkkfLku MðMÚÞ yLku økwýð¥kkÞwõík çkLkkððk{kt {ËË\Ãk çkLku Au. íku{kt sYhe Ãkku»kf íkíð suðk fu fuÂÕþÞ{, {uÂøLkrMkÞ{, ͪf, çkkurhf yurMkz, rMkr÷fkuLk yLku {kE¢ku r çkÞ÷ økú k u Ú k «{ku x h (yu{ÃkeSÃke) WÃk÷çÄ Au.£qxyÃkLkk WÃkÞkuøkÚke AkuzLke «fkh Mkt&÷u»ký yLku [ÞkÃk[LkLke f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

r¢Þk{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au. íkuLkk V¤kuLke økwýð¥kk yLku WÃkÞ ðÄkhu nkuÞ Au. WÃkÞwõík Ãkrhýk{ku {kxu 2 økúk{ «íke r÷xh ËhÚke ík{k{ Ãkkf{kt M«u fhðk{kt ykðu Au. yuõMkÃ÷kuhh Ã÷Mk yuf Þw r Lkf Vku { ú T Þ w ÷ Au su ºký {kEfku h kÞs÷ ft M kku x eo Þ kÚke ÃkrhÃkqýo Au, su{kt økúkuÚk «{kuxh yLku Lku[h÷ r{LkhÕMk Ãký Au. {kEfkuhkÞs÷ VtS (yu{yuV) su AkuzLkk {q¤Lke MkkÚku {¤e yuf MknSðe Mkt r ½ çkLkkðu Au , suLkkÚke {q¤Lke ðÄkhu ð]rØ ÚkkÞ Au yLku yk {kxeÚke Ãkku»ký yLku Ãkkýe {u¤ððk{kt {ËË fhu Au. íku ík{k{ Ãkkfku{kt ðÄkhðkLkk Mk{Þ 4 rf÷ku «rík yu f h ËhÚke WÃkÞkuøk fhe þfu Au. çkeÃke-100 {kxeLku LkðSðLk ykÃkðk{kt MkwÃkh çkkÞku Ãkku÷e{h nkuÞ Au, su LÞwxÙeþLk rz÷eðhe yLku {kE¢ku r çkÞ÷ yu  õxrðxeLku ðÄkhu Au . yk {kxe{kt Ãkku»kf íkíðkuLke Ãkfz {sçkq í k çkLkkðu Au , su L kkÚke {kxe{kt Ãkku»kf íkíðkuLke WýÃkLku Ëqh fhðk{kt {ËË {¤u Au. íkuLkk Mkíkík WÃkÞku ø kÚke Ãkkýe{kt WíÃkkËLk {u¤ðe þfkÞ Au. yux÷wt s Lknª çkeÃke-100 ykð~Þf Ãkku»kf íkíðkuLkk {kxe{kt çkktÄeLku hk¾u Au, su AkuzLku Äe{u Äe{u ykð~Þfíkk «{kýu íku{k Ãkku»kf íkíðkuLku WÃk÷çÄ fhðk{kt {ËËYÃk çkLku Au. íkuLkku WÃkÞkuøk ík{k{ Ãkkf{kt 5 ÷exh «rík yufh ËhÚke rzÙÃk yLku zÙu®[øk rðrÄÚke fhðk{kt ykðu Au. yk WíÃkkËLkku ytøku ftÃkLkeLke yuÃ÷efuþLk zuð÷Ãk{uLx {uLkush zku. þu¾h rçk~xu sýkÔÞwt níkwt fu yk ík{k{ WíÃkkËLk ¾uzqíkkuLke ykðfLku ðÄkhðk{kt {ËËYÃk çkLkþu. yux÷wt s Lknª yk WíÃkkËLkkuLkk WÃkÞkuøkÚke sirðf f]r»kLku ðÄkhðk{kt {ËË {¤þu. www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

Ã÷kLx çkkÞkurxõMkLkk ðÄw Mkkhk sirðf WíÃkkËLk ðÄkhu Mkkhk Ãkkf, WíÃkkËLk yLku {kxeLke MðkMÚÞ Ëu¾¼k¤ {kxu

f]r»k{kt ÷kðku ¢ktrík sirðf WíÃkkËLkku îkhk ÃkkfLke økwýð¥kk yLku ðÄkhu WíÃkkËLk {u¤ððk xfkW ¾uíke {kxu Ã÷kLxçkkÞkuxeõMkLkk sirðf WíÃkkËLk. yk WíÃkkËLk AkuzLkk MðkMÚÞ yLku {q¤Lke ð]rØ {kxu ÃkkfLku ykð~Þf Ãkku»ký ykÃku Au. yk WÃkhktík {kxe{kt WÃk÷çÄ rð»k íkíðkuLku rLk»¢eÞ fhðk{kt {ËË fhu Au íkÚkk AkuzLku rðrðÄ nkrLkfkhf rçk{kheykuÚke çk[kððk{kt WÃkÞkuøke çkLku Au. yk ík{k{ sirðf f]r»k yLku ÃkÞkoðhý yLkwfq¤íkk Ãkh ykÄkrhík Au. ykÃkýe Mkwhrûkík yLku ÃkÞkoðhý yLkwfq¤ sirðf Mk{kÄkLk ÃkkfLkk WíÃkkËLkLku ðÄkhðk MkkÚku ¾uzqíkkuLkk SðLk Míkh{kt Ãký MkwÄkhku ÷kðu Au.

sirðf ftxÙku÷ WíÃkkËLk ÁçkexÙku÷ VqøkÚke ÚkLkkhe rçk{kheykuLku yxfkððk{kt MknkÞf (çkurMk÷Mk Mkçkxer÷Mk ykÄkrhík MðkMÚÞ Akuz {kxu)  hkEòufuh (xÙkEfkuz{ko rðheze ykÄkrhík sirðf VqøkLkkþf) 

çkkÞku-LÞwxÙeþLk WíÃkkËLk ¢kuÃk{ux (ÃkeSÃkeykh-Akuz ð]rØðÄof hkEòu çkuõxurhÞk)  yuõMkÃ÷kuhh ({kEfkuhkEs÷ fLMkkuxeoÞk)  çkkÞkufkuBçke(Ezexeyu r[÷uxuz çknwMkwû{ Ãkku»kf íkíð r{©ý)  sq{økúku (yuM¢kurçkf yurMkz, Vw÷rðf yurMkz, Mke-ðez,ͪf, {uøLkerþÞ{, çkkuhkuLk 

EL¢e÷ (ÃkkfLkwt ðÄkhu WíÃkkËLk yLku ð]rØ {kxu ÃkqýoíÞk si r ðf WíÃkkËLk su { fu Mkeðez, {u r ÷f yu r Mkz, nkEzÙku÷kEßz «kuxeLk, Ìkwr{f yurMkz yLku yuMkyu{ÃkeS  £wx yÃk (Mkqû{ íkfLkef ykÄkrhík Ãkku»kf íkíð-fuÂÕMkÞ{, {urøkrLkÍ çkkuhkuLk, rMkr÷fkuLk, ͪf yLku yu{ÃkeSÃke  ÃkehkEÍ (VkuMVux MkkuÕÞwrçk÷kEͪøk çkuõxerhÞk)  {kuðefu (ÃkkuxkrþÞ{ MkkuÕÞwrçk÷kEͪøk çkuõxerhÞk) 

s{eLk ykhkuøÞ nuíkw WíÃkkËLk  

ðu÷kuûk (sirðf ðLkMÃkrík ¾kíkh çkLkkðíkk çkuõxurhÞk) çkeÃke-100 ¾kíkhLke fkÞo ûk{íkk ðÄkhðk WÃkÞkuøke (ðkÞÃkku÷e ø÷wxkr{f yurMkz çkkÞkuÃkkur÷{h)

òÞxuõMk çkkÞkuxuf «k.r÷, 702-çke, Ãkku÷krhMk, {hku÷ {hkuþe hkuz Ãkh, {hku÷,ytÄuhe (Ãkq),{wtçkE-400 059 VkuLk: + 91-22-6772 3000 E{u÷: info@zytex.com ðuçkMkkEx: www.plantbiotix.com

32

ft…Lke Mk{k[kh

Lk{oËk çkkÞkufu{ îkhk ðkŠ»kf {e®xøkLkwt ykÞkusLk ¾u

zqíkku {kxu sirðf ¾kíkh çkLkkðíke yøkúýe f]r»k ftÃkLke Lk{oËk çkkÞkufu{ «íÞuf ð»koLke {kVf yk ð¾íku Ãký ðku®þf {e®xøkLkwt y{ËkðkË ¾kíku ykÞkusLk fÞwO níkwt. yk ðkuŠþf {exªøk{kt Lk{oËk çkkÞkufu{ r÷r{xuzLkk 300 fhíkk ðÄkhu rz÷Mkuo rnMMkku ÷eÄku níkku. fkÞo¢{Lkku {wÏÞ WÆuþ ze÷MkoLku «kuíMkkrník fhðkLkku níkku, su ytíkøkoík ftÃkLke íkhVÚke ð»ko Ëhr{ÞkLk MkkÁt «ËþoLk fhLkkhk ze÷MkoLkwt MkL{kLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt,. yk «Mktøku

ftÃkLkeLkk {uLkuStøk rzhuõxh rËLkuþ ¼kE Ãkxu÷ yLku h{uþ¼kE Ãkxu÷u Mk{eh xÙu®zøk fkuÃkkuohuþLk, Ëuð {kfuoxªøk, økkÞºke xÙu®zøk ftÃkLke, LkðSðLk Vxeo÷kEÍh yLku ¾whkLkk yuLxh«kEÍeMkLkwt MkL{kLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. yk «Mktøku ðeðe ð½krMkÞk {tºke f]r»k yLku yçkoLk nkW®Mkøk økwshkík, ftÃkLke íkhVÚke rLkríkLk¼kE þwõ÷k, sÞtíke¼kE Ãkxu÷, rn{ktþw¼kE rºkðuËe yLku {unw÷¼kE «ÄkLkLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. rËLku þ ¼kE Ãkxu ÷ u ík{k{ rz÷Mko L ku Mkt ç kku r Äík fhe íku { Lku «kuíMkkrník fÞkoníkk. yk fkÞo¢{{kt ík{k{ rz÷Mkuo Ãkrh[[ko fhe níke. ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkkuLkk {kfuoxªøkLku W¥kusLk ykÃkðk Ãkh ¼kh ykÃÞku níkku.

Mk{ÞLke çk[ík fhu Au yu÷yuLzxe {kuxh Mxkxoh

yu

÷yuLzxe ËuþLke yuf yøkúýe ftÃkLke Au. yk ftÃkLke yLkuf ûkuºkku{kt fkÞo fhe hne Au, Ãkhtíkw yk ftÃkLke yuøkúefÕ[hLkk rzðeÍLk ¾uzqíkkuLku yuðe íkfLkef MkkÚku òuze hne Au suÚke ¾uzqíkkuLkku ÃkkuíkkLkku Mk{Þ yLku ¾[oLke çk[ík fhkðe þfkÞ. nk, y{u ðkík fhe hÌkk Aeyu yu÷yuLzxe {kuxh MxkxohLke.

ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄ yLkwÃk{ þ{koyu sýkÔÞwt níkwt fu yu÷yuLzxe {wÏÞíðu yu{.fu. 1 Mxkxoh, yu{.yuV. 1 Mxkxoh, yu{-Þw-S Mkçk{ŠMkçk÷ ÃkBÃk fLxÙku÷hLkwt WíÃkkËLk fhu Au. íku Mxkxoh yLku fLxÙku÷ ®Mkøk÷ VuÍ{kt Ãký WÃk÷çÄ Au.yk WÃkhktík {kuçkkE÷

îkhk [kr÷ík {kuxh Mxkxoh ftÃkLke ÃkkMku WÃk÷çÄ Au. yLkwÃk{u sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLkeLkk WíÃkkËLk ¾uzqíkku {kxu ½ýw {níð Au. yk WíÃkkËLkkuLkk {kæÞ{Úke ¾uzqíkku ÃkkuíkkLkk ÃkBÃkLkk LkwfMkkLk ÚkðkÚke çk[kðe þfkÞ Au. íkuLkkÚke ¾uzqík Mkh¤íkkÚke ÃkkuíkkLke {kuxhLku Mxkxo fhe þfu Au. yk WÃkhktík ¾uzqíkku ÃkkuíkkLkku Mk{Þ yLku ÃkiMkkLke çk[ík fhe þfu Au. yk yuf rðïMkLkeÞ WíÃkkËLk Au.

Given Below Are The Email Ids For The Gujarati Language To Send Articles, News, Press Releases And Feedbacks.

gujarati@krishijagran.com editor@krishijagran.com f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

ft…Lke Mk{k[kh

33

Mðerzþ çkúkLz nwMfðLkkoyu ¼khík{kt hsq fhe ykWxzkuh Ãkkðh «kuzõxTMk

nw

MfðLkko rðï VkuhuMxÙe yLku ÷uLzMfu®Ãkøk WíÃkkËLkku{kt rðïLke ÷ezh Au. yk ftÃkLkeyu ¼khík{kt ÃkkuíkkLkk ykWxzkuh Ãkkðh WíÃkkËLkkuLke yuf {kuxe huLs hsq fhe Au.støk÷, Ãkkfo yLku økkzoLk {kxu Lkðe xufLkku÷kuS MkkÚku ík{k{ Mk{kÄkLk ¼khík{kt íku hsq fhu Au. nwMfðLkko yuf Mðerzþ çkúkLz Au. yk ftÃkLke 100 fhíkk ðÄkhu Ëuþku{kt fkÞo fhe hne Au. ftÃkLke 325 ð»ko sqLke Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt ftÃkLke ¼khík{kt ÃkkuíkkLke økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLkkuLke yuf {kuxe huLs WÃk÷çÄ Ähkðu Au, su ¼khíkeÞ Ãkrh«uûk{kt yLkwYÃk Au. nwMfðLkkoLkku WÆuþ {kuzoLk yuÂLsLkeÞ®høkLku W¥kusLk ykÃkðk MkkÚku ð]rÆ ËþkoððkLkku Au. yk ftÃkLke ¼khík{kt yuf {sçkqík Lkuxðfo Ähkðu Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt ftÃkLke 60 fhíkk ðÄkhu rz÷h Ähkðu Au. ð»ko 2017 MkwÄe ftÃkLke 100 fhíkk ðÄkhu rz÷h çkLkkððkLkku ÷ûÞktf Ähkðu Au. yk «Mktøku ftÃkLkeLkk {uLku®søk rzhuõxh hksuþ hk½ðLku hsq fhðk «Mktøku sýkÔÞwt níkwt fu íku{Lkk {kfuox{kt yuf MkkÁt çkòh Au. y{Lku rðïkMk Au fu ¼khík{kt yk ÔÞðMkkÞ ½ýku ÍzÃk¼uh ykøk¤ ðÄþu fkhý fu íkuLkwt yuf {kuxw çkòh Au. y{u ynª y{khk nuLzrÃkõz WíÃkkËLkku MkkÚku ¼khík{kt WÃkÂMÚkrík LkkUÄkðe Au. yk WãkuøkLke fBçkkELk {kfuox ðuÕÞwyuþLk 3000 fhkuz YrÃkÞk

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

Au. ykøkk{e 3 Úke 5 ð»ko{kt ftÃkLke 10 xfk ËhÚke ð]rØ LkkUÄkððk Ãkh æÞkLk fuLÿeík fhu÷ Au. íku{k {wÏÞíðu {kfuoxªøk WíÃkkËLk nuLznuÕz ykWxzkuh Ãkkð÷ xq÷ Au. íku{ ftÃkLkeLkk ø÷kuçk÷ ðkEMk «urMkzuLx Ãkðu÷ nks{kLku sýkÔÞwt níkwt.

AuÕ÷k Ãkkt[ ð»ko{kt ø÷kuçk÷ VkuhuMx yLku økkzoLk {kfuox xq÷Lke ¼khíkeÞ {kfuox{kt «íÞuf ð»ko 3 xfk ËhÚke rðfkMk ÚkE hÌkku Au. nwMfðLkko økúwÃkLkk VkuhuMx yLku økkzoLk xqÕMkLkku fkhkuçkkh yuMkELkk 185 yçks zku÷h (1352 fhkuz) Au. ð»ko 1689{kt nwMfðLkko Wå[ økwýð¥kkðk¤k WíÃkkËLkku yk WãkuøkLku ykÃke hne Au. yk WíÃkkËLkkuLke íkfLkef{kt {wÏÞíðu yuLxe ðkEçkúuþLk yLku [uLk-Mkku{kt ykuxku{uxef [uLk çkúuf ðøkuhu Au. yk WÃkhktík yk ftÃkLkeyu rðïLke «Úk{ ðkrýßÞ hkuçkkuxef {qðh Ãký ÃkkuíkkLkk økúknfkuLku ykÃku÷ Au. ftÃkLkeLkk MknÞkuøk {kxu ð»ko 2014{kt MkkiÚke ðÄkhu xfkW ftÃkLkeLke ÞkËe ø÷kuçk÷ 100 {kt hk¾ðk{kt ykðu÷ Au. yk MkkÚku íkuLku yuVxeyuMkE 4 økwz{kt Mk{kðuþ fhðk{kt ykðu÷ Au.

www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

yçk snk ¼e ò Mk÷k{ ÷eÞu ò

110 CC BLUE CORE ENGINE

STYLISH METER CONSOLE

#

Mileage under standard test conditions. *T & C Apply.

StËøke fku Mk÷k{

www.yamaha-motor-india.com/saluto |

Follow us on www.facebook.com/yamahamotorindia

2 years / 30,000 km warranty+ 3 years / 40,000 km extended warranty++

Þk{knk nt{uþk ÷kufkuLkk rË÷ Ãkh hks fhu Au Þk

{knk{kt y{u ík{khe ÍzÃke StËøkeLke fk¤S hk¾ðk WÃkhktík ykðLkkhe ÃkuZeLke sYrhÞkíkkuLke Ãký fk¤S hk¾e Aeyu. yk s fkhýÚke ©uc økwýð¥kkLkk {kÃkËtz MkkÚku y{u MkwrLkrùík fhe Aeyu fu Þk{knk îkhk WíÃkkrËík MfqxMko yLku {kuxhMkkÞfÕMk «íÞuf ûkuºk{kt WífwüíkkLkk «ríkrcík yktíkhhk»xÙeÞ Äkuhýku Ãkh ¾he Wíkhu÷ Au. Mkt[kh {kxu swLkwLkÚke Mkþõík çkLkku

y{khk rz÷Mko Mkrník 3000 fhíkk ðÄkhu økúknf fuLÿ Au, suLku ºký rðïMíkheÞ WíÃkkËLk ÞwrLkx økúuxh LkkuEzk (W¥kh «Ëuþ), VheËkçkkË (nrhÞkýk) yLku [uÒkkE (íkkr{÷Lkkzw)Lkku MknÞkuøk «kó Au.yk ºký rðïMíkheÞ Ã÷kLx Ãkh WÃk÷çÄ ÃkkÞkLke MkwrðÄk ðirïf rLk{koýLkk {kÃkËtzku Ãkh ¾hk Wíkhu÷ Au. yLku MÚkkrLkf íkÚkk rðËuþe çkòhku {kxu {kuxhMkkÞf÷ yLku Mfqxh WíÃkkËLk{kt MknÞkuøk fhu Au. [uÒkkE íkÚkk LkkuEzk ÂMÚkík ÞwrLkx{kt rðïMíkheÞ yLkwMktÄkLk yLku rðfkMk fuLÿ Au, ßÞkt y{u LkkLkk yuLSLkLke íkfLkef, rðãwík rLkÞtºký íkfLkef íkÚkk [urMkMk íkfLkef {khVíku ykÄwrLkf Þwøk {kxu ykÄwrLkf yuÂLsLk íkiÞkh fhe Aeyu. yk sqLkwLk ík{Lku Þk{knk [÷kððkLkk Mk{Þu ynuMkkMk Úkþu. · · · ·

LkkuEzk, VheËkçkkË yLku [uÒkkE rðïMíkheÞ WíÃkkËLk ÞwrLkx MðÞtLkk yLkwMktÄkLk yLku rðfkMk fuLÿ ELknkWMk ðu®Õzøk, E÷uõxÙkuÃ÷uxªøk, ÃkuLxªøk yLku {þe®Lkøk MkwrðÄk 3000 fhíkk ðÄkhu økúknf x[Ã÷kExTMk su{kt rz÷Mko yLku MkŠðMk LkuxðfoLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au

suðe [kník íkuðw {þeLk 125 MkeMkeLkk yuLSLk MkkÚku ð»ko 1955{kt y{u þYykík fhðk MkkÚku Mk{Þ-Mk{Þu íku{k ykð~Þf çkË÷kð fheLku rî[r¢Þ ðknLk MðYÃk{kt ¾uzqíkku Mk{ûk yuf ðÄkhu Mkkhe xufLkku÷kuS hsq fhe. yk rî[r¢Þ ðknLk fkuE ÃkýLke sYrhÞkík «{kýu ykð~Þf çkLke økÞk. {kE÷usLkku ÏÞk÷ hk¾e økúknfkuÚke ÍzÃkLkk þku¾eLkku {kxu çkkEf [÷kðLkkhk {kxu Þk{knk ÃkkMku ík{k{ økúknfkuLku hku{kt[Úke ¼hðk {kxu çkkEõMk WÃk÷çÄ fhkðu Au.

Mfqxh: rMkøLkMk hu suz, rMkøLkMk hu suzykh, rMkøLkMk yÕVk yLku VurMkLkku {kuxhMkkÞf÷: yuVÍuz25, ðkÞÍuzyuV-ykh15 ðÍoLk 2.0, ðkÞÍuzyuV-ykh15yuMk,VuÍh yuV, yuVÍuz-yuMk, yuVykE,yuVÍuz, yuVykE,yuMkÍuz,ykhykh,MkuÕÞwxku 125, MkuÕÞÃkxku ykhyuõMk r«r{Þ{ {kuxhMkkÞfÕMk : ðkÞÍuzyuV-ykh1, ðkÞsuzyuV-ykh1yu{, ðe{uõMk,yu{xe-09

MkuÕÞwxkuLke f]»ýkLku Mk÷k{

yu

ðw fnuðkÞ Au fu òu ÔÞÂõík ÓËÞÃkqðof ftEf fhðk EåAu Au íkku íku [ku¬Mk Ãkqýo ÚkkÞ Au. çkMk yk s «fkhLkwt MkÃkLkw òuÞwt níkwt økwzøkktð, nrhÞkýk{kt hnuíkk 43 ðŠ»kÞ f]»ýk fu su{Lku ÃkkuíkkLke rLkhûkhíkk íku{Lke fk{Þkçke {kxu yðhkuÄYÃk níkku íkuLku ykzu ykððk ËeÄe Lknª fkhý fu íku{Lkw {kLkðwt Au fu ßÞkt «u{ Au íÞkt ½ýwçkÄw Au. íku{ýu yuf MkV¤ ¾kã xufLkku÷kuS MkknrMkf íkhefu ÃkkuíkkLke yku¤¾ çkLkkðe. f]r»k rð¿kkLk fuLÿLkk ði¿kkrLkfku îkhk V¤ku{kt {qÕÞðÄoLk yLku xufLkku÷kuSLkku ð»ko 2001-2002{kt ºký {rnLkk {kxu íkk÷e «kó fhe. íkk÷e{ çkkË íku{ýu 3000 YrÃkÞkLkk þYykíke hkufký MkkÚku «Úk{ 100 rføkúk fhkuËk (furhò fhtzMk)Lkk yÚkkýk íkÚkk 5 rf.økúk {h[kLkwt yÚkkýw íkiÞkh fhu Au, suLkw ðu[ký fhe íku{ýu YrÃkÞk 5,250 þwØ ÷k¼ {éÞku níkku. fhkuËk yÚkkýw yLku fuze íkiÞkh fhðk {kxu þYykíkLkk rËðMkku{kt yMkh fhe økE yLku nðu f]»ýk ÞkðË y÷øk-y÷øk «fkhLke [xýe, yk[kh, yÚkkýw, yu÷kuðuhk, su÷, òtçkw, ÷e[e, fuhe íkÚkk MxÙkuçkuheLkk ÃkqMkk V¤ ÃkuÞ ðøkuhu suðk 152 «fkhLkk WíÃkkËLkkuLkwt rLk{koý fhu Au. yk WíÃkkËLkkuLku yuV.Ãke.yku xuøk Ãký {¤u÷ Au.

ðíko{kLk Mk{Þ{kt íku{Lke xufLkku÷kuS{kt 500 ÂõðLkux÷ V¤ yLku þkf¼kSLke xufLkku÷kuSLkku ykrðMfkh fÞkuo, suLkkÚke ðkŠ»kf xLkoykuðh 2 fhkuz fhíkk ðÄkhu Au. yk MkkÚku íku{ýu yk ÔÞðMkkÞ{kt yLÞ ÷kufkuLku hkusøkkhe Ãký ykÃke Au. ©e{rík f]»ýkyu çkeyuMkyuV fuxeLk Mkrník rðrðÄ yursLMkyku MkkÚku {sçkqík ÔÞkÃkkrhf MktÃkfo rðfrMkík fÞkuo Au. yk WÃkhktík V¤ yLku þkf¼kSLku Mk{khðk, ÃkeMkðk íkÚkk r{©ý {kxu rLkÞr{ík ykÄkh Ãkh 60 {rn÷k íkÚkk rMksLk÷ ykÄkh Ãkh y÷øk-y÷øk 150 {rn÷k hkusøkkhe «kó fhu Au. «kf]ríkf ÃkqMkk ÃkuÞ yuLz MkkuÞkLkxLke LkðeLk¥k{ xufLkku÷kuS ÔÞðMkkrÞfhý fhðk {kxu ¼khíkeÞ f]r»k MktþkÄLk MktMÚkk MkkÚku yuf Mk{sqíke Ãkh nMíkkûkh fhu Au. íkuyku nðu 3 ftÃkLke, f]»ýk rÃkfÕMk «kEðux r÷r{xuz, rþð þÂõík xÙu®zøk ftÃkLke íkÚkk SíkuLÿ xÙu®zøk ftÃkLkeLkk ðzk Au. íku{Lku yLkuf ÃkwhMfkh íkÚkk MkL{kLk «kó ÚkÞwt Au. ð»ko 2012{kt ¼khíkLke 25 Wíf]ü {rn÷kykuLke ÞkËe{kt íku{Lkk Lkk{Lkku Mk{kðuþ fhðk{kt ykÔÞku níkku. íku{Lku rðrðrÄf]ík f]r»k {kxu ð»ko 2013Lkku yuLk.S.htøkk ¾uzqík ÃkwhMfkh Ãký {éÞku Au. íku{Lkk WíÃkkËLkku ykuMxÙur÷Þk {kuf÷ðk {kxu yuf Mk{sqíke Ãkh nMíkkûkh fhðk{kt ykðu÷k Au.

36

ft…Lke Mk{k[kh

ે િવષય પર માછલી ઉછર કાયશાળા ંુ આયોજન

ે

િ ય સશ ં ોધન ક , ભા. ૃ.અ .ુપ. - સીફા, આણદ ં ારા

ુ રાતમા ં " આ દવાસી જન િત જ

માટ મ યઉછે ર" િવષય પર ભ ચ જ લાના ુ રમા ં તા. ૦૨.૦૬.૨૦૧૭ ના રોજ એક દવસીય જં સ કાય શાળા ુ ં આયોજન કરવામા ં આ ું હ .ું આ કાય મ ભા. ૃ.અ .ુપ. - સીફાની આ દવાસી

યોજનાના ભાગ પે કરવામા ં આવલ ે .

િવ તરણ

મા ં વૈ ાિનકો,

કાયકરો, િવકાસ અિધકાર ઓ અને ૂ વગેર મળ એમ ગિતશીલ આ દવાસી મ ય ખે તો ૧૩૦થી વ ુ લોકોએ ભાગ લીધેલ.

ઉ ાટનના આરં ભમા ં ડા. સી. ક. િમ ા, ેિ ય સશ ં ોધન ક , ભા. ૃ.અ .ુપ. - સીફા ના વ ર ઠ ુ વૈ ાિનક આ કાય મના હ ઓ િવશે િવગતવાર

સમજણ આપી હતી.

ભા. ૃ.અ .ુપ. - સીફા,

ુ ને ર ના આ દવાસી વ

યોજનાના અ ય અને ભાર વૈ ાિનક ડા. બી. સી. ુ રાતમા ં આ દવાસી િવ તારમા ં ુ દા મહાપા એ જ ુ દા િવ તાર આધાર ત મ યઉછે રની તકનીકોના ચાર -

ુ યો હતો. ભ ચના ક ુ રાત ી ક. વી. ટંડલે જ ુદ ુદ મ યો યોગને લગતી

સાર પર ભાર

મ યો યોગ અિધ ક

સરકારની

યોજનાઓનો લાભ લેવા અને તેનાથી આ દવાસી ુ ાર લોકો પોતાની સામા ક અને આિથક થિત ધ

શક તેનાપર યાન દવા જણા

.ું

ઉ ાટન સગ ં ે કલક ગામ પચ ં ાયતના સરપચ ં ી ૃ વણભાઇ રાઠોડ ભા. .અ .ુપ. - સીફા ારા કઈ ર તે

થાિનક આ દવાસી લોકોને વૈ ાિનક ઢબે મ ય ઉછે ર કરવા ે રત કરવામા ં આ યા તે જણા .ું િવકાસ સં થાના ી સી. એફ. જોસેફ ભા. ૃ.અ .ુપ. - સીફાના

ુ રાતના આ દવાસી િવ તારોમા ં જ ુ ારવા િવશે પોતાના ધ મત ં યો આ યા હતા. ક.વી.ક., આ. ૃ. .ુ, દવાતજના વૈ ાિનકો

ારા

મ યઉછે રની ઉ પાદકતા ી

. એમ. ભ , વૈ ાિનક (ફ શર ઝ)એ આ દવાસી

િવ તારોમા ં

ક.વી.ક

ની

તકનીકો િવશે ચચા કર હતી.

મ યો યોગને

લગતી

આ કાય મના અ ય ી અને ભા. ૃ.અ .ુપ. ૂ ુ ને રના િનદશકએ આ દવાસી ખે તોની વ ુ ારો લાવવા અને પોષણ આ િવકાની થિતમા ં ધ રુ ામા ં બદલાવ લાવવા વૈ ાિનક ર તે - સીફા,

મ યઉછે રની તકનીકો અપનાવવા પર ભાર

કૂયો

હતો. ઉ ાટન કાય મ બાદ એકબી સાથે ચચા અને ું હ .ું વાતાલાપ ુ ં સ યો

આ પહલા ં કલક ગામના તળાવમા ં

આપવામા ં

આવલ ે

મ ય

ઉછે રની

વૈ ાિનક પ ધિતઓ ુ ં િનદશન િનહાળવા

લોકોએ ભાગ લીધેલ મા ં ભારતય ુ ળની કાપ માછલીઓ, િવદશી કાપ,

પગ ં ેશીયસ, ઝ ગા અને જયત ં ી રો નો ુ િવકાસ અને તં ુ ર તી ચકાસવામા ં આવી

હતી.

કાય મને તે ેિ ય સશ ં ોધન ં ના ક , ભા. ૃ.અ .ુપ. - સીફા, આણદ

વૈ ાિનક ડા. અ ત ચૌધર એ આભાર

વીધી કરલ.

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

ft…Lke Mk{k[kh

ykuAe ÃkzíkhÚke ðÄkhu VkÞËku fhkðu Au VxeoMk

37

¾kMk fheLku ykÄwrLkf íkfLkefkuÚke çkLku÷k zçÕÞwzeS yLku yuMkMke íkfLkefkuLku yÃkLkkðeLku ¾uzqík¼kE ykuAe Ãkzíkh{kt ðÄkhu LkVku h¤e þfu Au. y{khe ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkkuLkku WÃkÞkuøk fhe ¾uzqíkku ðÄkhu LkVku h¤e þfu Au.yk «Mktøku f]r»k ûkuºk{kt SyuMkxeÚke ÚkLkkhe yMkh ytøku Ãký [[ko fhðk{kt ykðe níke. fkÞo¢{Lku ykøk¤ ðÄkhíkk rçkús{kunLk þ{koyu sýkÔÞwt níkwt fu MkÕVh r{ÕMk ¼khíkLke çknwhk»xÙeÞ ftÃkLke Au, su ËuþLkk yLÞ hkßÞku WÃkhktík {æÞ«Ëuþ yLku AíkeMkøkZ{kt ÃkkuíkkLkku ÔÞkÃkkh ðÄkhe hne Au. íku{ýu ftÃkLkeLkk WíÃkkËLk VxeoMk ytøku sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkku VxeoMkLkku WÃkÞkuøk ykuAe Ãkzíkh{kt ðÄkhu LkVku {u¤ðe hÌkk Au. yk «Þkuøk 3-6 rf÷ku «rík yufh ËhÚke fhðk{kt ykðu Au, su Ãkkf suðk fu þuhze, ÄkLk,fXku¤, íkur÷rçkÞk íkÚkk þkf¼kS {kxu yíke ÷k¼ËkÞe Au.

ðe

íku÷k Mk{Þ{kt MkÕVh r{ÕMkLkk fkhkuçkkh ÃkkxoLkh {exLkwt ykÞkusLk fhðk{kt ykÔÞwt. fkÞo¢{{kt rðþu»k yríkrÚk hkfuþ hknw÷, {kfuoxªøk {uLkush, {wtçkEyu ËeÃk «sÂÕ÷ík fhe fkÞo¢{Lke þYykík fhe níke. fkÞo ¢ {Lkw t Mkt [ k÷Lk {æÞ«Ëu þ yLku AíkeMkøkZLkk «kËurþf {uLkush çkú]s{kunLk þ{koyu fÞwO níkwt.

yk «Mktøku ©e hknw÷u ftÃkLkee ykÄwrLkf íkfLkefku ytøku sýkÔÞwt níkwt fu yksu MkÕVh r{ÕMk ÃkkuíkkLkku ÔÞkÃkkh 80 Ëuþ{kt fhe hne Au.

yk «Mktøku rðþu»k MknÞkuøk fhLkkhk rð¢uíkkykuLku {uz÷ yLku Mðýo {wÿk «ËkLk fhe MkL{krLkík fhðk{kt ykÔÞk níkk. ykøkk{e ð»ko 2017-18 {kxu ykf»kof Aqx yLku økkuÕz Mfe{ Ãký hsq fhðk{kt ykðe, suÚke rð¢uíkkykuyu ¾kMk ÃkMktË fhe níke. VxeoMk{kt rðþu»k MknÞkuøk {kxu rðfkMk Mxkuh f÷tøkÃkwh yLku økkuÕz Mfe{{kt ¾uzqík MktMkkh fwÁËLku MkL{krLkík fhðk{kt ykÔÞk. fkÞo¢{Lku ytíku yrLk÷ ÃkkXfu yk¼køk ÔÞõík fÞkuo níkku.

Ph. : 9979863694 Email : patelkamleshm@gmail.com f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

38

{¸9>>f>í>

økk{u økk{, þnuh-þnuh: yux÷kMk MkkÞf÷

Ëu

þLke ykÍkËeLkk Mk{Þu [kuíkhVu rðfkMkLke rðþu»k sYh níke. íku Mk{Þu fk[k {køkkuo níkk. økk{kuÚke þnuhku íkhV ÷kufkuLkku «ðkn ðÄe hÌkku níkku ÷kufku ÃkøkÃkk¤k, çk¤Ëøkkzk, ½kuzkMkðkhe {khVíku {køkoLke {wMkkVhe fhíkk níkk. ½kuzkøkkze Ãký ©e{tík ÷kufku ÃkkMku s níke Ãkhtíkw ËuþLke ykÍkËe çkkË ËuþðkMkeykuLke yðh-sðhLku ÷E ½ýe {w~fu÷eyku níke. ð»ko 1951{kt íku{ýu yux÷Mk MkkÞf÷Lke rLk{ {wfkE. ÃkkuíkkLkk «Úk{ ÃkÞíLk{kt Ëuþ¼hLku yux÷kMkLke 12,000 MkkÞf÷ «ËkLk fhe níke. ð»ko 1965{kt yux÷kMk ËuþLke MkkiÚke {kuxe MkkÞf÷ WíÃkkËf ftÃkLke çkLke. íÞkhÚke ÷E yíÞkh MkwÄe{kt íkuýu ÃkkA¤ ð¤eLku òuÞwt Lknª. yux÷kMk MkkÞf÷Lke yk «økríkLkk rð»kÞ{kt f]r»k skøkhýu ftÃkLkeLkk rMkrLkÞh ðkEMk «urMkzuLx hknw÷ fÃkwh MkkÚku ¾kMk ðkík fhe níke. yk ftÃkLkeLke rðfkMkøkkÚkk ytøku íku{Lke ÃkkMkuÚke {krníke {u¤ðeyu.

yøkkW {u sýkÔÞwt íku «{kýu yux÷kMkLke þYykík yksÚke 67 ð»ko yøkkW ÚkE níke. ßÞkhu Ëuþ{kt yðh-sðh {kxu yuf ðnkLkLke sYh níke. íkuLke þYykík fhðk{kt {khk ËkËkLkwt {kuxw ÞkuøkËkLk níkwt. y{u þYykík{kt yux÷kMk økkuÕz÷kELk Ëuþ{kt hsq fhe níke. íku 50 Úke 80 Lkku ËkÞfku níkku. yk MkkÞf÷Lke {ktøk rËLk «ríkrËLk ðÄíke síke níke. Ãkhtíkw su{ su{ Mk{Þ ÃkMkkh Úkíkku økÞku íku{ ÷kufkuLke sYrhÞkík Ãký çkË÷kðk ÷køke. ftÃkLke Ãký økúknfkuLke sYrhÞkíkLku æÞkLk{kt hk¾e ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLk{kt ÃkrhðíkoLk fhíke hne. Äe{u Äe{u yk yhMkk{kt {kuxhMkkÞf÷Lke þYykík ÚkE. økkuÕz÷kELku Úkkuzk Mk{Þ çkkË ç÷uf MkkÞf÷Lkku Mk{Þ ykÔÞku íÞkhu ç÷uf MkkÞf÷ WÃk÷çÄ fhkðe. {kuxhMkkÞf÷Lkk Mk{Þ{kt MkkÞf÷Lke {køk{kt Úkkuzku ½xkzku ÚkÞku. òufu økúk{eý çkòh{kt íkuLke {køk yfçktÄ hne níke. yufË{ ykÔÞw {kuxw ÃkrhðíkoLk ßÞkhuMkkÞf÷Lkwt yuf {kuxw çkòh níkw íÞkhu Äe{u Äe{u þnuhku íkhV ð÷ý yÃkLkkððk{kt ykÔÞwt. þnuhku{kt ykiãkurøkfefhýLku ÷eÄu ðÄíkk «Ëq»kýÚke þnuhku{kt hnuíkk ÷kufkuLkk ykhkuøÞ Ãkh «ríkfq¤ yMkh Úkðk ÷køke. yLku ÷kufku ÃkkuíkkLkk MðkMÚÞLku ÷E òøk]ík çkLkðk ÷køÞk. yk ÂMÚkrík{kt yux÷kMkLke yk MkkÄkhý MkkÞf÷ yuf Mxkuxo yLku rVxLkuMk MkkÞf÷ íkhefu MðYÃk Äkhý fÞwO. yux÷kMku íkuLkk økúknfkuLku MÃkkuxTMko çkkEf WÃk÷çÄ fhkððkLke þYykík fhe. yksu nwt fne þfwt Awt fu Ëuþ{kt Mkíkík íkuLkku ¢us ðÄe hÌkku Au. ¾kMk fheLku ÞwðkLkkuÚke ÷E ð]Øku MkwÄe MkkiLke ÃkMktËøke MÃkkuxTMko MkkÞf÷ çkLke økÞu÷ Au. yksu yux÷kMk «íÞuf {rnLku ykþhu 2,00,000 MkkÞf÷Lkwt WíÃkkËLk fhu Au. nwt ykÃkLku fnuðk {køkw Awt fu AuÕ÷k 10 ð»ko{kt f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

MkkÞf÷ ELzMxÙeÍLke ÂMÚkrík Mkkhe hne LkÚke, Ãkhtíkw y{u AuÕ÷k fux÷kf ËkÞfk{kt ¾kMkku rðfkMk fÞkuo Au. yksu yk ftÃkLke ¼khíkLke yuf yøkúýe MkkÞf÷ WíÃkkËf ftÃkLke çkLke økE Au. yux÷kMk ÷øk¼øk ËuþLkk ík{k{ hkßÞ{kt ÃkkuíkkLke þk¾k Ähkðu Au. ftÃkLke ÃkkuíkkLkk 60 fhíkk ðÄkhu ykWx÷ux Ëuþ¼h{kt MÚkkrÃkík fhu÷ Au. rð[kh {kÁ {kLkðwt Au fu su heíku MkkÞf®÷øk ELzMxÙeÍ{kt çkË÷kð ykÔÞku Au yuðe s heíku {kLkðSðLk{kt Ãký {kuxw ÃkrhðíkoLk ykðe hÌkwt Au. nðu MkkÞfLkku ¢us ðÄe hÌkku Au. yk ÂMÚkrík{kt {kfuox{kt 6,000 Úke ÷E yuf ÷k¾ MkwÄeLke ®f{íkLke MkkÞf÷ WÃk÷çÄ Au. MkkÞf÷Lkk ðÄíkk «[÷LkÚke ÃkÞkoðhýLku VkÞËku ÃknkU[u Au. MkkÞf®÷økLku W¥kusLk ykÃkðk {kxu Mkhfkhu ÃkÞoxLk MÚk¤ku Ãkh huLx÷ MkkÞf÷ MÚk¤ çkLkkððk òuEyu. yux÷wt s Lknª þnuhku{kt Ãký rðrðÄ MÚk¤ku Ãkh huLx÷ MkkÞf÷ MÚk¤ íkiÞkh fhðk òuEyu. íkuLkkÚke Efku-rMkMx{ Ãký {sçkqík çkLkþu. yk MkkÚku ËuþLku Ãký yuf rËþk {¤þu.

MkkÞf÷ ELzMxÙª yuf Lksh ¼khík{kt MkkÞf÷ ELzMxÙeÍLkku EríknkMk sqLkku Au. ykþhu 6 ËMkfk{kt ¼khík{kt MkkÞf÷ Wãkuøk òuðk {¤u Au. MkkÞf÷ WÒkríkÚke ÷E íkuLku çkLkkððk yLku íkuLke rzÍkELk, økwýð¥kk, ykÄwrLkf íkfLkefku{kt ½ýku VuhVkh ÚkÞku Au. 80 Úke 90 Lkk ËkÞfk{kt ç÷uf MkkÞf÷Lke {køk 90 xfk MkwÄe níke, Ãkhtíkw çkkË{kt su{ su{ ÷kufkuLkk rð[khku{kt ÃkrhðíkoLk ykðíkw økÞwt íku{ {køk{kt Ãký ÃkrhðíkoLk ykððk ÷køÞwt. íÞkhçkkË y{u íkuLke sYrhÞkíkLku Mk{SLku [eLk, òÃkkLk, yLku #ø÷uLz suðk Ëuþku{kt «ðkþ fÞko. íÞkt MkkÞf÷Lke Lkðe íkfLkefku yLku økwýð¥kkLku Mk{ßÞk. íÞkt ðuzMkoLku {éÞk. www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

{¸9>>f>í>

39 ykð~Þfíkk Au. WíÃkkËLk økwýð¥kk økwýð¥kkLke çkkçkík{kt yux÷kMk Lkk{ ½ýw ÷kufr«Þ Au. y{u çkeò ËuþkuLke yuzðkLMk íkfLkefku yÃkLkkðeLku ykÃkýk Ëuþ{kt rðfrMkík fhe Au. y{u y{khk økúknfkuLku WíÃkkËLk ykÃke hÌkk Aeyu íku xfkW yLku ðÄkhu økwýð¥kkÞwõík Au. y{kÁ Mk{økú æÞkLk «ku z õxLke økw ý ð¥kkLku rLk¾khðk Ãkh fuLÿeík Au. ftÃkLkeLkk rðfkMk{kt økúknfkuLkku {kuxku nkÚk

íÞkhçkkË Vuõxhe rðSx fhe rðËuþku{kt MkkÞf÷ çkLkkððk yLku íkuLku [÷kððk{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðíke Lkðe íkfLkefku Ëuþ{kt ÷ELku ykððkLkku rLkýoÞ fÞkuo. íku «{kýu y{u MkkÞf÷Lke rzÍkELk íkiÞkh fhe. ¼rð~ÞLke MkkÞf÷-fkçkoLk MkkÞf÷ þYykíkÚke ÷E yíÞkh MkwÄe MkkÞfÕMk{kt yLkuf íkfLkefkuLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykÔÞku yLku Mk{Þktíkhu Lkðk ÃkrhðíkoLk Ãký fÞkO. MkkÞf÷Lkk nòhku {kuzu÷ Mkk{u ykÔÞk. MÃkkuxTMko MkkÞf÷ yÚkðk yu÷kuE MkkÞf÷ yksu sYrhÞkík WÃkhktík Þwðk ÃkuZeLke «Úk{ ÃkMktËøke Ãký çkLke økE Au. yk{ òuðk sEyu íkku fkçkoLk MkkÞf÷ ¼rð»Þ{kt ËuþLke sYrhÞkík Au. ßÞkhu ykÃkýu fne þfeyu Aeyu fu fkçkoLk MkkÞf÷ ¼khíkLkwt ¼rð»Þ Au. ykøkk{e Mk{Þ{kt ¼khík{kt yk ¼rð~ÞLke sYhík Au.

yksu yux÷kMk su {wfk{ Ãkh Au íku {kºk ÃkkuíkkLkk økúknfkuLkk rðïkMkLku ÷eÄu Au. y{khk økúknfkuyu yux÷kMk Ãkh rðïkMk fÞkuo yLku y{u íkuLkk Ãkh økðo ÷E hÌkk Aeyu. íÞkhçkkË y{khk ze÷Mko yLku rzMxÙ e çÞw x Mku o ft à kLkeLku ykøk¤ ðÄkhðk{kt ½ýe {kuxe ¼qr{fk ¼sðe Au. E{hkLk ¾kLk ðrhc Ãkºkfkh, f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne, {kuçkkE÷- 9582957538 E{u÷: imran@krishijagran.com

økúk{eý çkòh yu ð w t fnu ð kÞ Au fu ¼khík økk{zkyku { kt ðMku ÷ ku Au .

MkkÞf®÷økLkku MkkiÚke {kuxkuWÃkÞkuøk økk{zkyku{kt òuðk {¤u Au, {kxu íkuLku æÞkLk{kt hk¾ðk{kt ykðu÷ Au. yksu yux÷kMk yuf{kºk yuðe ftÃkLke Au su økk{zkyku{kt ykþhu 60 Úke 70 xfk MkwÄe çkòhLkku ÏÞk÷ hk¾u Au. ßÞkhu çkeS ftÃkLkeyku {kºk 40 xfk økúk{eý çkòh Ähkðu Au. Efku £uLz÷e MkŠðMk sYhe Au ßÞkhu {u [eLk. òÃkkLk yLku Eø÷uLz suðk Ëuþku{kt «ðkMk fÞkuo íÞkhu òýðk {éÞwt fu íÞkt ÃkÞoxLk MÚk¤ku Ãkh Efku £uLz÷e Mkuðk ytíkøkoík MkkÞf®÷økLke huLx÷ Mkuðk ½ýe ÷kufr«Þ Au. ¼khík{kt Ãký yk «fkhLke Mkuðkyku ykð~Þf Au. òufu fux÷kf MÚk¤ku Ãkh íku ÷køkw Au íkku íÞkt yk Mkuðk ÞkuøÞ heíku y{÷e LkÚke. y{u yk «fkhLke Mkuðkyku þY fhðkLke sYh Au. yk {kxu ÃkÞkoó EL£kMxÙõ[hLke f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

40

{¸9>>f>í>

rðïkMk yu s þYykík Lkðe: yrLk÷ Xªøkhk E

VfkuLkwt Lkk{ Mkkt¼¤íkk s ¾uzqíkkuLkku [nuhku Mkk{u WÃkMke ykðu Au. EVfku ¼khíkLke MkkiÚke {kuxe ¾uzqík Mkuðk «ËkLk fhíke ftÃkLke Au. EVfku yLkuf ËkÞfkÚke ¾uzqíkkuLku fku-ykuÃkhuxeð MðYÃk{kt ÃkkuíkkLke Mkuðkyku ykÃke hne Au. yuf çkksw y{u fne þfeyu Aeyu fu yk ¾uzqíkkuLke ÃkkuíkkLke ftÃkLke Au. EVfku ¾uzqíkku MkkÚku yLkuf MðYÃk{kt fkÞo fhe hne Au. su{kt yk ftÃkLke yuf {wÏÞ ðuL[h Au EVfku-yu{Mke. EVfku ¾uzqíkkuLku yk{ íkku yøkkWÚke s Mkuðkyku ykÃke hne Au, su{ fu ¾kíkh, ¾uzqík MkuLxh ðøkuhu Ãkhtíkw íkuýu ¾uzqíkkuLke sYrhÞkíkkuLku Mk{S Au yLku ¾uzqíkkuLku f]r»k hMkkÞrýf ¾kíkhLke ðÄíke {køkLku Ãký Mktíkku»kðk{kt yøkúuMkh hne Au. ftÃkLkeLke «ð]r¥kLkk rð»kÞ{kt ftÃkLkeLkk MkeEyku yrLk÷ Xªøkhk MkkÚku ðkík fhe níke. íku 29 ð»koÚke EVfku MkkÚku {¤e ¾uzqíkkuLku íku{Lke Mkuðkyku «ËkLk fhu Au.EVfku-yu{MkeLke þYykíkÚke s ftÃkLkeLku ykøk¤ ðÄkhðk{kt ðÄw {ËË fhe hne Au. hsq Au íku{Lke MkkÚkuLke ðkík[eíkLkk fux÷kf ytþku EVfku-yu{MkeLke þYykík fhðkLke þwt sYh Ãkze

yk sYrhÞkík Ãkqýo ÚkE. çkMk ¾uzqíkkuLke yk heíku sYrhÞkíkku Mk{SLku

EVfku ËuþLke MkkiÚke {kuxe fku-ykuÃkhuxeð MkkuMkkÞxe økúwÃk Au,

íkuLku EVfku-yu{Mke þYykík ykuøkMx,2015{kt ÚkE níke. íku

suLkkÚke {kuxk Míkh Ãkh ¾uzqíkku òuzkÞu÷k Au. yíÞkh MkwÄe EVfku

òÃkkLkLke yøkúýe f]r»k hMkkÞý ftÃkLke r{íMkwrçkþe yLku EVfkuLke

MkkuMkkÞxe îkhk ¾uzqíkkuLku ¾kíkh suðk fu ÞwrhÞk,yuLkÃkefu yLku

yuf {níðLkwt ðuL[h Au. su{kt EVfku 51 xfk yLku r{íMkwrçkþeLke

rçkÞkhý WÃk÷çÄ fhkðu Au. òufu yøkkW ¾uzqík çknkhÚke rçkÞkhý

49 xfk rnMMkuËkhe Au. r{íMkwrçkþe f]r»k hMkkÞý{kt ðirïf ÷exh

÷kðíkk níkk. ¾uzqíkkuLku {¤eLku «ríkr¢Þk{kt y{u {kuxk¼køku òuðk

Au.

{¤u Au, ¾uzqíkku ¾kíkhLke sYrhÞkíkLku Mktíkku»kðk EVfku îkhk «ÞíLk

ftÃkLkeLke þYykíkLkk Mk{Þ{kt fE Mk{MÞkLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzíkku

fhðk{kt ykðe hÌkk Au. y{u EVfkuLkk {kæÞ{Úke f]r»k hMkkÞý Ãký

níkku

{¤u Au. íkuLku òuíkk y{u yuf ¼køkeËkh þkuæÞku Au, su r{íMkwrçkþe Ãkh

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

fkuE Ãký fkÞoLke þYykík{kt Úkkuze {w~fu÷e Ãkzíke nkuÞ Au.

www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

{¸9>>f>í>

41

y{Lku Ãký þYykíkLkk Mk{Þ{kt fux÷ef Mk{MÞkLkku Mkk{Lkku fhíkk

çkkfe y{u EVfku rfMkkLk E-MxkuhLkk {kæÞ{Úke ¾uzqíkku MkwÄe y{khk

níkk. su{ fu MkkuMkkÞxe ÃkkMku ÷kÞMkLMk Lk níkwt, MkkuMkkÞxe {uBçkhLke

WíÃkkËLkku WÃk÷çÄ fhkÔÞk níkk. íkuLkk {khVíku MkeÄk ¾uzqíkkuLkk ½h

ÃkkMku ¾kíkhLke Ãkqhe òýfkhe Lk níke, Ãkhtíkw íku{Lku f]r»k hMkkÞýku

MkwÄe EVfku-yu{Mke WíÃkkËLk ÃknkU[kze hÌkk Aeyu.

ytøku {krníke {u¤ððkLkwt rþ¾ðw Ãkzâwt. yk {kxu íku{Lku y{u íkk÷e{

¾uzqík ¾kíkh yLku hMkkÞýkuLkku ÞkuøÞ WÃkÞkuøk fhe þfíkk LkÚke,

fkÞo¢{ yLku fkÞorþrçkhLkwt ykÞkusLk fÞwO. yux÷wt s Lknª y{u Mkkhe

þk {kxu

xe{Lke h[Lkk fhe, íku {kxu r{íMkwrçkþe MkkÚku xe{Lke h[Lkk fhe íkuLke {kfuoxªøkLke þYykík fhe. yk Mk{Þu y{u 400 f{o[khe Ähkðe Aeyu. ík{khe ÃkkMku fÞkt WíÃkkËLkku Au

íkuLke ÃkkA¤ yuf {wÏÞ fkhý Au ¾uzqíkkuLkku yuf {kuxku ðøko òýfkheÚke yðøkík nkuíkku LkÚke. ¾uzqíkkuLku MktÃkqýoÃkýu WíÃkkËLkLkk ðÃkhkþ ytøku {krníke Lknª nkuðkÚke yk {w~fu÷e Ãkzu Au. òufu yíÞkhLke ÃkuZe Úkkuze ykøk¤ ðÄe Au. yux÷u íku ELxhLkuxLkku WÃkÞkuøk

òu WíÃkkËLkLke ðkík fheyu íkku þYykík{kt 18 sux÷k WíÃkkËLk MkkÚku íkuLke þYykík fhe níke. ík{k{ WíÃkkËLk suLkurhf níkk. íku{k {wÏÞíðu fexLkkþf, VqøkLkkþf yLku ®LkËýLkkþfLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yíÞkhu y{khe ÃkkMku 30 fhíkk ðÄkhu WíÃkkËLk Au. íku{kt fux÷kf WíÃkkËLk ykøkk{e Mk{Þ{k hsq fhðk{kt ykðLkkh Au.yk WÃkhkík y{u Ã÷kLx økúkuÚk «{kuxh Ãkh Ãký æÞkLk fuLÿeík fÞwO Au. xqtf Mk{Þ{kt WíÃkkËLk {kfuox{kt hsq Úkþu. y{khk WíÃkkËLkku{kt yxkhe, íkLkkuþe, økUfe, nrçkfe, Þwòu, íkku{kuËk[e, rþLksuLk, MkkufwMke, fkÞíkkfw, þkufw, LkkuÞkfw, yLku feLkfe {wÏÞ Au. íkuLkk WÃkhktík y{u Ã÷kLx økúkuÚk «{kuxh Ãkh fkÞo fhe hÌkk Aeyu. yux÷wt s Lknª Mkeðwz «kuzõx Ãký ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[kze hÌkk Aeyu. y{u nwr{MkkEz «kuzõxMk Ãkh Ãký fkÞo fhe hÌkk Aeyu.

y{khe ¾he {qze Au.

WíÃkkËLkkuLke økwýð¥kkLkku fÞku {kÃkËtz Au

¾uzqíkkuLkk rník{kt ík{khe fE ÞkusLkk Au

fhu Au, yuÃMkLkku WÃkÞkuøk fheLku f]r»k MktçktrÄík ykÄwrLkf {krníke «kó fhu Au. EVfku yk rð»kÞ Ãkh ½ýw fk{ fhe hne Au.yk {kxu EVfku fkÞorþrçkhLkwt ykÞkusLk fhu Au. yk ík{k{ {kæÞ{kuÚke y{u ¾uzqíkkuLku òøk]ík çkLkkðe hÌkk Aeyu. ¾uzqíkku «íÞu ík{khku ÷ûÞ þwt Au ¾uzqíkku y{khk Ãkh AuÕ÷k 50 ð»koÚke rðïkMk Ähkðu Au íku nt{uþk fkÞ{ hÌkku Au. y{khku íku s íkku ÷ûÞktf Au. yk {kxu y{u yuðk WíÃkkËLkku yLku Mkuðkyku WÃk÷çÄ fhkðe hÌkk Aeyu fu su ¾uzqíkku {kxu rníkfkhe Au. ¾uzqíkku y{khk Ãkh ½ýku rðïkMk Ähkðu Au, su

¾uzqíkkuLkk rník {kxu y{u ¾uzqík Mkwhûkk ÞkusLkk [÷kðe hÌkk

òu økwýð¥kkLkk {kÃkËtzLke ðkík fheyu íkku fk[k {k÷ Vuõxhe{kt ykðu íku yøkkW ÷uçkku÷uxhe{kt xuMx ÚkkÞ Au. íÞkhçkkË íkuLkk Ãkh yLkwMktÄkLk xe{ fk{ fhu Au. MktÃkqýoÃkýu rhMk[o yLku xÙkÞ÷ Ãkqhe ÚkE økÞk çkkË íku WíÃkkËLk {kfuox{kt ykðu Au. EVfku yu{Mke ík{k{ WíÃkkËLk økwýð¥kkÚke Mkßs nkuÞ Au. yk WíÃkkËLkku {khVíku ¾uzqíkku 10 Úke 15 xfk MkwÄe Ãkkf WíÃkkËLk ðÄkhu Au. EVfku-yu{MkeLkk WíÃkkËLk ¾uzqíkkuLkku rðïkMk Au yLku y{u yu ðkík MkkÚku rðïMkLke þYykík fhe.

hf{ {¤u Au. òu ¾uzqíkLkk çkÒku ytøk fÃkkE sðkLkk Mktòuøkku{kt íkuLku

yíÞkhu ík{khe WÃkÂMÚkrík õÞkt Au

40 xfk MkwÄe rð{k hf{ {¤u Au. yk ÞkusLkk EVfku-yu{Mkeyu

y{u ykX sux÷k hkßÞ{kt fk{ fhe hÌkk Aeyu Ãkhtíkw yíÞkhu 16 fhíkkt ðÄkhu hkßÞku{kt fkÞo «økrík Ãkh Au. W¥kh«Ëuþ, {nkhk»xÙ, {æÞ«Ëuþ, AríkMkøkZ, rçknkh, nrhÞkýk, Ãktòçk ðøkuhu hkßÞkuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. Úkkuzk Mk{Þ{kt y{u Mk{økú ¼khík{kt ÃknkU[ Ähkðþwt.

EVfku xkufeÞku MkkÚku {¤e þY fhe Au.íkuLkwt r«r{Þ{ EVfku ykÃku Au.

ík{khk {kfuoxªøk LkuxðfoLke ÂMÚkrík fuðe Au y{u y{khk ík{k{ WíÃkkËLkku EVfku MkkuMkkÞxe îkhk ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[kze Aeyu fkhý fu EVfku MkkuMkkÞxe yuf {kuxw Lkuxðfo Au. f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

Aeyu. yk ÞkusLkk ytíkøkoík òu fkuE ¾uzqík 10 nòh YrÃkÞk MkwÄe f]r»k hMkkÞý ¾heËu Au íkku yuf rð{k Ãkkur÷Mke {¤u Au, su{kt 1 ÷k¾ MkwÄeLke ðe{k hf{ fð[ nkuÞ Au. òu Ëw½oxLkkLku ÷eÄu ¾uzqíkLkwt yðMkkLk ÚkkÞ íkku ¾uzqíkLku rð{kLke hf{ «kó ÚkkÞ Au. fkuE Ãký ¾uzqíkLku þhehLkk ytøkLku ÷E ûkrík ÃknkU[u íkku íkuLku 25 xfk rð{k

yk ÞkusLkkLkku ÷k¼ ¾uzqíkkuLku íÞkhu {¤u Au fu ßÞkhu ¾uzqík 10,000 YrÃkÞk MkwÄe EVfku-yu{Mke WíÃkkËLk ¾heËu.

E{hkLk ¾kLk ðrhc Ãkºkfkh, f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne, {kuçkkE÷- 9582957538 E{u÷: imran@krishijagran.com www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

42

{¸9>>f>í>

ykÄwrLkf Þktrºkf ¾uíke ÔÞðMÚkkÚke f]r»kûkuºkLkku rðfkMk þõÞ Au: nwfw{Ëuð LkkhkÞý ÞkËð çk

Ë÷kE hnu÷e ÂMÚkrík yLku þnuhkuLkk ykÄwrLkfefhýu ¾uzqíkkuLku çkuMknkhk fhe ËeÄk Au. yksu çkÄe søÞkyu ík{k{ {wÆk [[koE hÌkk Au, Ãkhtíkw ¾uzqík yLku ¾uzqíkkuLke ðkík Aqxe òÞ Au. økk{Lke økheçk sLkíkk yLku ¾uzqíkku MkkÚku {kuxk ð[Lkku fhLkkhk Lkuíkk MktMkË{kt ÃknkU[e økÞk çkkË ¾uzqíkkuLku ¼q÷e òÞ Au, Ãkhtíkw íku ðå[u fkuE yuðku s{eLke Lkuíkk Au su {kºk økheçkku yLku ¾uzqíkkuLkk rníkLke ðkík fhu Au. S nk, ynª ðkík ÚkE hne Au nwfw{Ëuð LkkhkÞý ÞkËðLke, suyku yuf yuðk Lkuíkk Au, su økheçkku yLku ¾uzqíkkuLkk yðks økýðk{kt ykðu Au. íkuyku ßÞkhu MktMkË{kt çkku÷ðkLke þYykík fhu Au íÞkhu rðÃkrûkÞkuLke çkku÷íke çktÄ ÚkE òÞ Au. íku ¾uzqíkku, økheçkkuLke Mk{MÞk Ãkh ¾wÕ÷eLku [[ko fhu Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu nwfw{Ëuð LkkhkÞý ÞkËð ¼khíkLke 16{e ÷kufMk¼kLkk MkÇÞ,¼khíkeÞ ÃkkxeoLkk MkÇÞ, f]r»k çkkçkíkkuLkk MktMkËeÞ Mkr{ríkLkk yæÞûk íkÚkk ¾uzqíkkuLkk ÃkûkÄh Lkuíkk Au. rçknkhLkk {ÄwçkLkeÚke ÷kufMk¼k MkÇÞ Au. f]r»k òøkhý xe{u ¾uzqíkkuLke Mk{MÞkykuLku ÷E íku{Lke MkkÚku [[ko fhe níke. «Míkwík Au íku{Lke MkkÚkuLke ðkík[eíkLkk fux÷kf ytþku.

¼khíkeÞ sLkíkk Ãkûk ¾uzqíkkuLke ykðfLku çk{ýe fhðk {kxu þwt fhe hne Au ßÞkhu Ãký fkuE ÞkusLkk çkLku Au íÞkhu íkuLkk ºký Míkh nkuÞ Au. «Úk{ yÕÃkfkr÷f, çkeòu íkkífkr÷f yLku ºkeòu r˽ofkr÷f. ¼khík MkhfkhLke su Ãký ÞkusLkk Au, íku r˽ofkr÷f Au. Mkki fkuELke yuðe s yÃkuûkk hnu Au fu fkuE Ãký ÞkusLkk íkkífkr÷f nkuÞ. y÷çkík ¾uzqíkkuLke ykðf çk{ýe fhðkLke yk ðkík Au, íku fuðe heíkuu íkkífkr÷f þõÞ çkLke þfu. òu ¾uzqíkkuLke ykðfLku çk{ýe fhðe nkuÞ íkku Mkki «Úk{ WíÃkkËfíkk ðÄkhðe Ãkzþu, «kuMku®Mkøk f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

ÞwrLkx, fkuÕz Mxkuhus, Mktøkún ÔÞðMÚkk çkLkkððk Ãkzþu. yk MkkÚku íku{Lkk ÃkufuStøk, xÙkLMkÃkkuxuoþLk yLku {kfuoxªøkLke ÔÞðMÚkk Ãký fhðe Ãkzþu. yk ÔÞðMÚkk yLku MkwrðÄkyku [kh Úke A {rnLkk MkwÄe{kt WÃk÷çÄ fhkððk þõÞ LkÚke. yk rËþk{kt Mkhfkh Ãkøk÷kt ¼he hne Au, suLkk ÃkkÞkLkwt {k¤¾w íkiÞkh fhðk{kt ykðe hÌkwt Au. y{u yk rËþk{kt hkßÞ MkhfkhkuLkku MknÞkuøk {u¤ððku sYhe Au, fkhý fu hkßÞLkk MknÞkuøk ðøkh Mkhfkh fkuE Ãký ÞkusLkkLku y{÷e çkLkkðe þfu Lknª. çkÒku MkhfkhkuLke Mkn{íke yLku ¼køkeËkhe, Mk{Ãkoý, rLkckÚke fkuE Ãký Ãkrhýk{ {¤e þfu www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

{¸9>>f>í> Au. Mkhfkh ¾uzqíkkuLku {kºk ÄkLk yLku ½ô Wøkkzðk Ãkh ¼kh ykÃkíke LkÚke Ãkhtíkw ¾uzqíkkuLke ykðfLku çk{ýe fhðk {kxu Mkhfkh {kA÷eÃkk÷Lk, ÃkþwÃkk÷Lk, {h½kÃkk÷Lk ðøkuhu Ãkh ¼kh ykÃke hne Au, suÚke ¾uzqíkkuLke ykðf ðÄkhðk{kt {ËË {¤e þfu. ðÄkhu WíÃkkËLk, ykuAe ®f{ík yLku ¾uzqík íku{ Aíkkt ÃkhuþkLk, Mkhfkh yk rËþk{kt þwt Ãkøk÷kt ¼he hne Au yk «&™ hkßÞ MkhfkhkuLku sELku ÃkqAðk{kt ykððku òuEyu fkhý fu íku hkßÞ MkhfkhLke sðkçkËkhe Au. òu fkuE hkßÞLkk ¾uzqíkku Ëk¤, zwtøk¤e, çkxkfk ðøkuhu Mkzf Ãkh Vufu Au íkku íku hkßÞ MkhfkhkuLke sðkçkËkhe Au fu ¾uzqíkkuLkk ÃkkfLku ¾heËu yLku íku {kxu økkuËk{kuLke ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk fhðk{kt ykðu. òu fkuE søÞkyu ykðe ÂMÚkrík nkuÞ íkku hkßÞ MkhfkhLku ÃkqAðwt òuEyu fu yk¾hu ¾uzqíkkuLkk ÃkkfLke ¾heËe þkt {kxu fhðk{kt ykðíke LkÚke.þwt íku{Lke ÃkkMku økkuËk{ku fu fkuÕzMxkuhusLke ÔÞðMÚkk LkÚke. yk ík{k{ ÔÞðMÚkk fhðk {kxu hkßÞ Mkhfkhku fk{ fhe hne Au. òufu fuLÿ Mkhfkh yk {kxu Ãký fk{ fhe hne Au.

43

fhu Au yLku MkeÄk s çkòh{kt ðu[ký {kxu òÞ Au. ßÞkt íkuLku ykuAe ®f{ík {¤u Au. {kuxe rðztçkLkk yu Au fu MkeÍLke ÃkkfLku ÷eÄu íkuLke WÃk÷çÄíkk Ãký ðÄkhu nkuÞ Au. ¾uzqíkkuyu yLkks Mktøkún fhðk yLku íkuLke ®f{íkku{kt ðÄkhku ÚkkÞ íÞkhu s ðu[ký fhðk Ãkh ¼kh ykÃkðku òuEyu. òufu hkßÞ Mkhfkh yk rËþk{kt æÞkLk ykÃkðk{kt ykðe hÌkwt Au yLku ¾uzqíkkuLkk ÃkkfLku yu{yuMkÃke hux Ãkh ¾heËðk{kt ykðu Au. ykøkk{e çku ð»ko{kt Mkhfkh ¾uzqíkku {kxu þwt fhðk sE hne Au Mkhfkh ykøkk{e çku ð»ko{kt f]r»kLke ík{k{ ÞkusLkkykuLku ÍzÃke çkLkkðþu. ÞkusLkkykuLke ònuhkík yuf y÷øk ðkík Au yLku íku ÞkusLkk Ãkh ÍzÃk¼uh ykøk¤ ðÄðwt íku y÷øk ðkík Au. y{khe Mkhfkh fkuE Ãký ÞkusLkkLku ÃkkÞkÚke y{÷e çkLkkððk Ãkh fk{ fhe hne Au. Mkhfkh yk {kxu {kuxk ÃkkÞu fk{ fhe hne Au. Mkhfkh yk {kxu {kuxk Míkh Ãkh fk{ fhe hne Au. ¾uzqíkkuLku ÞkusLkk MkkÚku òuzeLku ÷k¼ yÃkkððk {køku Au. ykÄwrLkf, ði¿kkrLkf, Þktrºkf f]r»k ÔÞðMÚkk ytíkøkoík f]r»kLkku rðfkMk fhe

50 xfk f]r»k ÞkuøÞ s{eLk nsw Ãký y®Mkr[ík Au. yk rËþk{kt

þfkÞ Au, yk {kxu Mkhfkh yk rËþk{kt ykøk¤ ðÄe hne

Mkhfkh þwt Ãkøk÷kt ¼he hne Au

Au.Mkhfkh sux÷e Ãký ÞkusLkk Ähkðu Au íku ík{k{ ¾uzqíkku MkwÄe

Mkhfkh yk {kxu yLkuf Ãkøk÷kt ¼he hne Au, su ytíkøkoík

ÃknkU[kzþu. ¾uzqíkku{kt òøk]rík Ãký Vu÷kððk «ÞíLkþe÷ Au.

MkhfkhLkk «ÄkLk{tºke ®Mk[kE ÞkusLkk Ãký [÷kððk{kt ykðe

ík{k{ ðøkkuoLku ÷k¼ ykÃkðk {kxu ÞkusLkkykuLku ç÷kuf, íkk÷wfk

hne Au. yk ÞkusLkk ytíkøkoík Ëhuf ¾uíkhLku Ãkkýe, Ëhuf nkÚkLku

Míkh Ãkh ÃknkU[kzþu.

fk{ ykÃkðkLkku ÷ûÞ hk¾ðk{kt ykÔÞku Au. hkßÞ MkhfkhkuLku Ãký

f]r»k òøkhý Mkk{rÞfLkk {kæÞ{Úke ík{u ¾uzqíkkuLku þwt MktËuþ

yk ÞkusLkkLku y{÷e çkLkkððk {kxu ykËuþ ykÃkðk{kt ykÔÞk

ykÃkðk {køkku Aku

Au. íku ytíkøkoík ®M«f÷ yLku zÙeÃk ErhøkuþLkLku W¥kusLk ykÃkðk{kt ykðe hÌkwt Au. Ãkh zÙkuÃk {kuh ¢kuÃk ÞkusLkk Ãký yk ytíkøkoík ykðu Au. Mkhfkh ík{k{ ÞkusLkkyku yuf-çkeò MkkÚku òuzkÞu÷ Au. ÃkkA÷e Mkhfkhu 40 xfk ¾uíkhLku Ãkkýe ykÃkðk{kt 60 ð»koLkku Mk{Þ ÷eÄku Au yLku yríkðkËe rð[khðk¤k rð[khu Au fu {kuËeS Vqtf {khu íkku 60 xfk ¾uíkhLku íkhík s Ãkkýe {¤e sþu. çkMk ykÃkýu yíkeðkËe rð[khkuLku çkË÷ðkLke sYh Au.

nwt ¾uzqíkkuLku fnuðk {køkw Awt fu Mkki «Úk{ yk ËuþLkk ¾uzqíkkuLkku fkÞkfÕÃk Úkþu. ík{k{ ¾uzqíkku yuf ðøko çkLku, òrík «Úkk íkkuzu, hkuxe MkkÚku çkuxe {kxu Ãký òrík«Úkk íkkuzku. ík{k{ ¾uzqíkku òøk]ík çkLke yuf Úkkð. ¾uzqíkkuLku nwt fnuðk {køkw Awt fu MkhfkhLke ÞkusLkkykuLkku ÷k¼ ÷ku yLku íku ytøku Ãkqhe òýfkhe fu¤ðku.

Mkhfkhe fkÞko÷Þku MkwÄe òðku yLku fkuE Mk{MÞk sýkÞ íkku íku ytøku MktçktrÄík yrÄfkheLku ðkfuV fhku.f]r»k yLku xufLkku÷kuS «íÞu

¾uzqíkkuLku ÃkkfLke ÞkuøÞ ®f{ík {¤u íku {kxu Mkhfkh þwt Lkerík

òøk]rík MkkÚku Mkhfkhe ÞkusLkkykuLke òýfkhe {u¤ððe yLku

Ähkðu Au

÷k¼ {u¤ððku s\he Au. ৬৭৬

¾uzqíkkuLku íku{Lkk ÃkkfLke ÞkuøÞ ®f{ík Lk {¤ðe íku yuf {kuxe Mk{MÞk Au, su yksu s rLk{koý ÚkE LkÚke. yk «&™ ykÍkËe yøkkWLke Mk{MÞk Au. íkuLkk Ãkh rLkÞtºký {u¤ððk {kxu Úkkuzku Mk{Þ ÷køkþu. ¾uzqíkkuLku {kxu MkkiÚke {kuxe Mk{MÞk f]r»k òuík ykuAe fhe Mktøkún ûk{íkk Lknª nkuðkLke Au.¾uzqík ¾uíkh{kt yLkks ÃkuËk f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

rðrÃkLk r{© Ãkºkfkh, f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne {kuçkkE÷: 9891724449 E{u÷: vipin@krishijagran.com www.krishijagran.com I hindi.krishijagran.com

44

pt5FNG S[JL ZLT[ JWFZXM

ASZF5F,GDF\ N}W v pt5FNG S[JL ZLT[ JWFZXM m VF

56F N[XDF\ S], N]lGIFGF ASZF\GL J:TLGF !&P&( 8SF H[8,F\ ASZF\ K[P EFZTDF S], N}W pt5FNGDF\ ASZF\GM OF/M # 8SF K[P VF56F tIF\ DM8F EFU[ ;DFlHS4 VFlY"S 5KFT JU"GF ,MSM ASZL 5F,G SZ[ K[P lJRZTL VG[ VFlNJF;L 5|HFDF\ 56 ASZF\ 5F,G lJX[QF K[P H[ T[ lJ:TFZGL VFAMCJF 5=DF6[ EFZTDF\ ASZLGL HFTGM pK[Z YFI K[P H[D S[4 D[NFGL 5|N[XMDF\4 HDGF5ZL4 AL8, VM,FNMGM p5IMU N}W pt5FNG DF8[ YFI K[ VW" ;]SF4 Z6 lJ:TFZM DF8[ DC[;F6L4 ;}ZTL4 l;ZMCL4 hFBFZFGF4 VM;DFGFAFNL VM,FNMGM p5IMU N}W pt5FNG DF8[ YFI K[P 5CF0L lJ:TFZMDF\ D,AFZL ASZLVM N}WGF C[T];Z pK[ZJFDF\ VFJ[ K[P 3lGQ9 ASZF\ 5F,G 5wWlT H N}W pt5FNG DF8[ JW] VG]S]/ 50[ K[P V{FQFWLI U]6M CMJFYL ASZLG] N}W JW] U]6SFZL K[P I]ZM5LIG N[XMDF\ N}WF/ ASZLVMG]\ N}W pt5FNG EFZTLI ASZLVM SZTF\ JWFZ[ CMI K[P EFZTLI ASZLVMGL N}W pt5FNG 1FDTF o EFZTLI ASZLVMDF\ 5|lT lNG ;Z[ZFX $)_ U|FDYL !P( lS,M N}W VF5JFGL 1FDTF K[P J[TZG] N}W pt5FNG )_ YL Z#) ,L8ZG]\ HMJF D/[ K[P I]ZM5LIG ASZLDF\ 5|lT lNG ZP#( ,L8ZYL $P! ,L8Z N}W VF5JFGL 1FDTF K[P U]HZFTDF\ ASZL NL9 N{lGS ;Z[ZFX N}W pt5FNG Z__ DLP,L H[8,]\ K[P hFBFZF6F

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

ASZLVMV[ N{lGS ;Z[ZFX #PZ5 SL,M N}W4 5P_& 8SF O[8 VG[ (P&_ 8SF V[;PV[GPV[O JF/]\ VF5[, K[P ASZLVMDF\ N}W pt5FNG JWFZJFGL ;\JW"G 5wWlTVM o N}W pt5FNGDF\ JWFZM SZJF4 ASZLGL 5;\NULDF\ 5|YD lJIF6GL p\DZ4 J[TZG]\ N}W pt5FNG TYF ,\AF.4 A[ lJIF6 JrR[GM UF/M4 5|HGG 1FDTF4 N}WGL U]6JTF TYF UZDL 5|lTSFZSTFFGF DF5N\0M 5Z wIFG VF5J] HM>V[P 5;\NULGL ZLT VYJF ;\SZLSZ6YL ;\JW"G SZL N}W pt5FNG JWFZL XSFIP ASZLDF\ N}W pt5FNGGL VFG]J\lXSTF DwIDYL prR S1FFGL CMI K[P HGLGSLI lJlJWTF CMJFYL N}W pt5FNSTF JWFZJFG[ 36M VJSFX K[P ASZF\DF\ ;\SZLSZ6 SZJFYL 5|YD OF,]\ SZJFGL p\DZ 38[ K[4 N}W pt5FNG JW[ K[P ASZLG] JHG TYF O/Fp XlST JW[ K[P 5ZN[XL VM,FNM s;FG[G4 V,5F.Gf ;FY[ N[XL ASZLVM sAL8,4 HDGF5FZL4 AFZAZLf G]\ ;\JW"G SZJFYL ;\SZ ASZLVMDF\ !5_ lNJ;G]\ ##* YL #&5 lS,M N}W 3lGQ8 ASZF\ 5F,G 5wWlTDF\ D/[, K[P N}WF/ ASZLGF\ XFlZlZS ,1F6M o U|FDL6 :TZ[ pt5FNGGF VF\S0F 5|F%T YTF G CMJFYL 5;\NUL D]xS[, AG[ K[P pt5FNGGF VF\SGF www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

pt5FNG S[JL ZLT[ JWFZXM

VEFJDF\ XFlZlZS ,1F6MYL 5;\NUL SZJL 50[ K[P S[8,FS XFlZlZS ,1F6M N}W pt5FNG ;FY[ ;\S/FI[,F K[P T[GF 5ZYL ASZLG] D]<IF\SG Y. XS[ K[P N}WF/ ASZL T\N]Z:T4 T[H:JL CMI K[P ;5|DF6 DFY]\4 p\RF ;TS"” SFG4 ;]\NZ 0MS4 ;F\S0F BEF4 ,F\AL ;LWL 5L94 TYF XZLZ[ J[.h X[5GL CMI K[P N}WF/ ASZLGF 5FK/GF A[ -[SFVM JrR[ JW] V\TZ CMI K[ TYF 5}\K pgGT CMI K[P 5CM/]4 O[,FI[,] AFJ,]\4 DwID SNGF VFU/ TZO -/TF VF\R/M CMI K[P 5U DHA]T4 ;LWF4 ;5|DF6 ;ZBF V\TZ[ CMI K[P O[,FI[,] 5[8 TYF DFNF TZLS[GM N[BFJ CMI K[P :JEFJ[ GZD4 JW] BMZFS VFZMUGFZ TYF NMCGDF\ ;Z/ CMI K[P ;FZF ,1F6MJF/L I]JFG ASZLVM BZLNLG[ ;\JW"G SZJ]\ HM.V[P ASZLVMDF\ 5|HGG 1FDTF JWFZJL o N}W pt5FNG JWFZJF TYF 8SFJJF ASZL lGIlDT ZLT[ O/[ TYF 8M/FDF\ DCTD ASZLVM O/[ T[ DF8[ 5|HGG 1FDTFGM NZ p\RM ,. HJM 50[P 5|HGG 1FDTF HF/JJF NZ #5 v $_ ASZLVM NL9 V[S ASZM CMJM H~ZL K[P 5|HGG 1FDTF DF8[ H[ T[ VM,FNGL X]wWTF HF/JL ZFBJL H~ZL K[P ;O/ 5|HGG DF8[ HgD JBTGF JHGYL DF\0L4 lJIF6 JBTG]\ JHG TYF p\DZ4 J[TZG] N}W pt5FNG4 ;lJ"; SF/4 A[ lJIF6GM UF/M4 JU[Z[ DF5N\0MGM Z[SM0" ZFBJM HM.V[P ASZFDF\ UZDL q J[TZ[ VFJJFG]\ TYF UEF"WFG YJFGL pTD kT] RMDF;]\ K[P GJ[dAZ v 0L;[dAZ DF;DF\ HgD[, ,JFZF\DF\ D'tI]G]\ 5|DF6 VMK]\ CMI K[P TDFD ASZF\ V[SL ;FY[ RMSS; lNJ;MDF\ UZDLDF\ VFJ[ T[ DF8[ J[ T Z[ VFJJFGL kT] RF,] YFI T[ 5C[ , F\ f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

45

5BJFl0IFDF\ NZ[S 5]bT ASZLG[ Z__ U|FD NF6 lDz6 NZZMH VF5J]\ HM.V[P UEF"WFG T5F; q lGNFGGM VFU|C ZFBJM HM.V[P 5[8GL RSF;6L4 JT"6]\S4 ACFZL N[BFJGM p5IMU SZL UE"lGNFG SZJFGL S]X/TF ZFBJL HM.V[P 5|HGG JT"6]\SGL GM\W ZFBLG[ ASZLG[ ALHF lNJ;[ O[/JJFYL ;F~\ 5lZ6FD D/[ K[P ASZLVMDF\ N}W v pt5FNGG[ V;Z SZTF\ 5lZA/M o ,JFZF\GL ;\bIF sHLlJTf 5|DF6[ J[TZG]\ ;Z[ZFX N}W pt5FNG JW[ K[P ,JFZF\GL HFlT sGZ q DFNFf GL N}W pt5FNG 5Z SM. V;Z GYLP lJIF6G] JQF"4 kT] VG[ J[TZGL ,\AF. N}W p%TFNG 5Z V;Z SZ[ K[P JQF" VG[ 5|YD J[TZGL ,\AF. 5|YD lJIF6GF V\TZG[ V;Z SZ[ K[P N}W pt5FNGGL VFG]J\lXSTF DwIDYL p\RL K[P s_PZ5 YL _P#ZfP ;\ S ZLSZ6 SZJFYL 5| Y D O[/JJFGL p\DZ 38[ K[P N}W pt5FNG JW[ K[P ASZLG]\ JHG TYF O,LGLSZ6 1FDTF JW[ K[P +LHF J[TZ ;]WL N}W pt5FNG JW[ K[P RMYF J[TZYL N}W pt5FNG 38JF ,FU[ K[P +LHF J[TZ ;]WL lJIF6GM UF/M 38[ K[P RMYF J[TZ AFN lJIF6 UF/M JW[ K[P IMuI kT] VG[ p\DZGM bIF, ZFBL4 lJIF6 GSSL SZFI TM DCTD N}W pt5FNG D[/JL XSFI K[P N}W pt5FNG JWFZJF jIJCF~ BMZFS GLZ6 o lJ:TFlZT VG[ RlZIF6 5wWlTDF\ N}W pt5FNG JWFZJ]\ TYF HF/JJ]\ D]xS[, AG[ K[P BMZFS 5|Fl%TGL VlGIlDTTF TYF lJlJWTF T[GF DF8[ HJFANFZ AG[ K[P 3lGQ9 ASZF\ 5F,G YSL N}W pt5FNG JWFZJF TYF HF/JJFG]\ ;Z/ ZC[ K[P ASZLG[ BF. XS[ T[8,M ,L,M RFZM VF5MP V\NFH[ #_SL,MGL ASZL ZMHGM VFXZ[ # SL,M H[8,M ,L,M 3F;RFZM BFI K[P www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

46

pt5FNG S[JL ZLT[ JWFZXM

S9M/ JU" G F ZHSM4 AZ;LD4 RM/L4 J[ , F\ 5F\ N 0F\ ASZL JW] BFI K[ P ,L,F RFZFGF VEFJDF\ S9M/ JU"GF\ S0A S[ UMTZ s!v!P5 SL,Mf VF5MP !$ YL !( 8SF 5|M8LG JF/]\ NF6 lDz6 #__ YL $__ U|FD 5|tI[S ,L8Z N}W pt5FNG 5| D F6[ VF5MP ;FZF RlZIF6 TYF JF0 J[ , FGL l:YlTDF\ NZZMH & YL ( S,FS RlZIF6 H~ZL K[P GA/F RlZIF6GL l:YlTDF\ NZZMH #__ YL $__ U|FD NF6F q 5F50L lD1RZ VF5MP DL9]\ VG[ 5F6L ASZLGL UDF6DF\ CD[XF\ ZFBMP DFNF ,JFZF\G[ BL~ VF5JFYL J'lwW NZ JWTF\ 5|YD lJIF6GL p\DZ 38[ K[P ,JFZF\ NF6 sSL0 :8F8"Zf BJ0FJJFYL 56 J'lwW NZ JWTF\ 5|YD lJIF6GL p\DZ 38F0L XSFI K[P DFJHT VG[ jIJ:YFGF\ 5F;F\VM 5Z wIFG VF5JFYL N}W pt5FNG H/JF. ZC[ K[P IMuI DF+FDF\ 1FFZ lDz6 VF5JFYL N}W pt5FNG TYF 5|HGG 5|DF6 JWFZL XSFI K[P N}W NMCG jIJ:YF o # ,L8ZYL N{lGS VMK]\ N}W VF5GFZ ASZLVMG[ lNJ;DF\ A[ JFZ ;ZBF V\TZ[ NMCJFG] ZFBMP N{lGS # ,L8ZYL JWFZ[ N}W VF5GFZ ASZLVMG[ lNJ;DF\ +6 JFZ ;ZBF V\TZ[ NMCJFG] ZFBMP V\U]9M NFALG[ NMCG G SZMP VF\R/DF\ UF\9 50JFGL ;\EFJGF JW[ K[P h05YL V[SWF~ NMCG ZFBMP ;\5}6" NMCG SZMP 5|YD A[ v RFZ WFZG]\ N}W V,UYL NMCL 5FJ]\ S[ lGSF, SZJMP V5}6" NMCG SZJFYL J[TZGL ,\AF. 38[ K[P N}W pt5FNG 38[ K[ VG[ AFJ,FGF ZMUGL XSITF JW[ K[P NMCGFZGF CFYGL ;OF.4 0L8ZHg8 S[ H\T]GFXS NJFYL VF\R/GL ;OF. TYF :JrK JF;6MYL RMbBF N}W pt5FNGG[ J[U D/[ K[P 5|YD 5C[, J[TZL ASZLVMG] NMCG SZL tIFZ AFN JWFZ[ J[TZ JF/L ASZLVMG] NMCG SZMP .HFU|:T ASZLVMG] K[<,[ NMCG SZMP N}WDF\ NCL\GF OMNF S[ ,MCL H6FI TM T]ZT H ;FZJFZ SZFJMP ;FZJFZDF\ lJ,\A YSL VF\R/ U]DFJJFGL XSITF JW[ K[P JBTM JBT N}WG]\ 5lZ1F6 SZJFGL 8[J S[/JMP AFJ,FGF ZMUMDF\ N[XL p5RFZG[ AN,[ 0MS8ZL ;FZJFZ VG[ ;,FC ,MP N}W pt5FNG HF/JJFGL VgI SF/HL o N}WF/ ASZLVMG[ JFTFJZ6GF EFZ[ 5lZA/M4 H[JF S[ VlTXI4 9\0L4 UZDL VG[ JZ;FNYL ARFJJF DF8[ VFJF;LI ;] l JWFVM pEL SZJL HM.V[ P N} W F/ ASZLVMGF JF0FVM V,U CMI TM T[GF DF8[ GLZ6 TYF V,U jIJ:YF UM9JL XSFI K[P 5|tI[S ASZLG[ VFJF;DF\ ! YL !P5 RMPDLP HuIF D/JL HM.V[P VFJF;DF\ 5F6LGF CJF0F VW" UM/FSFZ 5F.5 S[ R6TZ SZ[,F 5FSF CMJF\ HM.V[P VFJF;DF\ f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

lGIlDT KF6D}+GM lGSF, TYF :JrKTF CMJL HM.V[P NZ JQF" RMSS; kT]DF\ GZ ASZF\ TYF J'wW ASZLVMGM IMuI lGSF, SZJFYL N}WF/ ASZLVMGL ;\bIF TYF 5|lT:YF5G H/JF. ZC[ K[P ;\S|FDS ZMUMG] Z;LSZ6 SZFJJ]\ VFJxIS K[P 5|FYlDS ;FZJFZGL NJFVM CFYJUL ZFBJFYL 3F S[ ;DFgI lADFZASZLVMG] H,N Z1F6 SZL XSFI K[P ,JFZFDF\ S'lDGFXS NJFVM 5FJFG]\ G E},J]\ HM.V[P NZZMH lGIlDT ZLT[ UZDL q J[TZ[ VFJ[,F\ 5X]VMGL lGlZ1F6 VG[ ;DI;Z O[/JJFG] ZFBJFYL JW] 5|DF6DF\ O[/JJFG] 5|DF6 HF/JL XSFI K[P TYF N}WF/ ASZLVMGL ;\bIF HF/JL XSFI K[P ASZLVM VgI 5|F6LVMGM V[\9M S[ U\NM BMZFS BFTL GYL S[ V:JrK TYF SFNJJF/L ELGL HUFDF\ A[;TL GYLP T[YL T[GL SF/HL ZFBMP ASZLVMGL T\N]Z:TLGL SF/HLGM ASZF\GF ;\3FTGF pt5FNG 5Z D]bI V;Z CMI K[P JW] ASZF\ JF/F\ ;\3FTDF\ ASZLVMG[ DF8[ K}\N6F 5wWlT S[ SFGDF\ S0L 5C[ZFJLG[ VM/B VF5JFYL T[GM Z[SM0" ZFBJFDF\ ;Z/TF ZC[ K[P U|FdI :TZ[ ASZFDF\ N}W pt5FNG JWFZJF DF8[ ;FD]lCS 5|ItGM o BZFAFGL HDLGGL 5|Fl%T VG[ ASZF\GL J:TL JrR[ CSFZFtDS ;A\W K[P T[YL BZFAFGL HDLGGM lJSF; SZJM HM.V[P 5|F6L ;\U|C jIJ:YF4 HDLG ;DT, SZJL4 ASZF\GF 3F;RFZFG] JFJ[TZ4 JF0M4 J[,FVMG]\ :YF5G YSL BZFAFGL HDLGG[ ;] Z l1FT SZMP BFZFXJF/F KM0JFVM BF.G[ 56 ASZLVM HLJ[ K[P T[YL T[JL HDLGGF lJSF;DF\ ASZLVM DNN~5 K[P BZFAFGL HDLG GJ;FwI SZL ;lCIFZF 3F;RFZF OFD" S[ U{FRZGM lJSF; SZJM HM.V[P ASZLGF N}W DF8[ N}W V[S+LSZ6 S[gN=MGL :YF5GF SZJL HM.V[ TYF T[GF N}WGL AGFJ8M DF8[ ASZF\5F,SMG[ TF,LD TYF TF\l+STF 5}ZL 5F0JL HM.V[P ASZLGL 5;\NULGF RFZF q J[,FVM q KM0JFGM 5MQF6 D]<IGM VeIF; YJM H~ZL K[P N}WF/ ASZLVMG[ 3lGQ9 5wWlTDF\ pK[Z SZL T[G]\ IMuI ;\JW"G SZTF\ TYF BMZFSGL U]6JTF VG[ H~lZIFTM ;\TMQFTF\ ASZLVMDF\ 56 N}W pt5FNG JWFZL XSFI K[P DM8F 5X]VMGF D]SFA,[ ASZLVMDF\ N}WGF J[RF6GL jIJ:YF pEL SZJFYL T[GF jIJ;FIG[ pT[HGF D/L ZC[X[P 0F"P;]DG l+J[NL4 0F"PHLPV[DPRF{WZL VG[ zLP OT[Cl;\C ;M-F 5X]lRSLt;F VG[ 5X]5F,G DCFlJnF,I4 H]GFU- S'lQF I]lGJl;"8L4 H]GFUwww.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

«&™ y{khk sðkçk ík{khk, yÃkkðe þfu Au ½ýkçkÄk ELkk{ku Mkku{kýe MkezTMk «&™ku¥khe Mkk{kLÞ ¿kkLk yLku f]r»k òøkhý Ãkh ykÄkrhík «&™ ¼khík{kt ¢ktríkLke þYykík fkuý 1. fE«&™ ftÃkLke1yíÞkÄw rLkf f]r»knrhík WÃkfhýku Lkwt rLk{ko ý fhe hne Au?u fhe níke?

Mke.htøkhksLk (c)fufu..ðe.fk{Úk (a) {kuMkUxyu ku {.yuMk.Mðkr{LkkÚkLk (b) çkeMkeyuMk EÂLzÞk ze. MkezTMk 2. S.çke.Ãkt ík ÞwrÔnkEx LkðŠMkxeLkk ftÃkLke rðsu «&™ 2¢ktrf]íkr»kfku{uL¤kkk{kt {kxufEòýeíke Auí?kk hne? (a) çkeMkeyu Mk EÂLzÞk e WíÃkkËLk r¢Mx÷ {kA÷e WíÃkkËLk(b) çkefux¾kã ËqÄ(c) WíÃkkËLk 3. çkeMkeyu Mk EÂLzÞkLke þYykík õÞkhuÚkeÚkEþY níke? «&™-3¼khíkeÞ nrhík¼khík{kt ¢ktrík õÞkt ÚkE níke? (a) ð»ko 1946 (b) ð»ko 2002 (c) ð»ko 2005 ÃktíkLkøkh çkUø÷wÁ fkLkÃkwh ðkhkýMke

hkfuþ {ku Lk MkezTMk (d)nrËLkfh (d) [uBÃk yuLkSo íkur÷çkeÞkt WíÃkkËLk (d) ð»ko 2004

Mkq[Lkk: ðkt[fku ÃkkuíkkLkk sðkçk 15 rËðMkLke ytËh E-mail:ruby@krishijagran.com {kuf÷e þfu Au. 9999142633 fhe þfu Au. Mkk[k sðkçk {kuf÷Lkkh «Úk{ ºký ¾uzqík¼kEykuLku ¢{þ: 3,2 yLku 1 nòh MkwÄeLkk nkErçkúz rçkÞkhý ELkk{ MðYÃk{kt Mkku{kýe MkezTMk íkhVÚke ykÃkðk{kt ykðþu. yk MkkÚku ykøkk{e ytf{kt íku{Lkk Lkk{ Ãký «fkrþík fhðk{kt ykðþu. ¾uzqík¼kE sðkçkLke MkkÚku ÃkkuíkkLkwt Lkk{, MkhLkk{w yLku {kuçkkE÷ Lktçkh [ku¬Mk ÷¾eLku {kuf÷ðk. sðkçk {kuf÷Lkkh{kt f]r»k rðãkÚkeo yLku {rn÷k ¾uzqíkku Ãký ¼køk ÷E þfu Au. whatsapp yÚkðk SMS

48

EFZTDF\ B[TLGL CF,GL N]N"XF

EFZTDF\ B[TLGL CF,GL N]N"XF 56 VFJTLSF,G]\ VlT pH/\] ElJQI EF ZT V[S B[TL 5|WFG N[X K[P VFH[ 56 N[XGL &5 8SF J:TL B[TL p5Z VFWFZLT K[P B[TLGL CF,GL 5lZl:YlT HM.V[ TM B[0}TMDF\ B[TL SZJFDF\ V[S CTFXF VG[ lGZFXF 5|JT[" K[P NZ JQF[" B[0}TMGL ;\bIF VMKL YTL HFI K[ VG[ DH]ZMGL ;\bIF JWTL HFI K[P B[TL C[9/GL HDLGM VMKL YTL HFI K[P NZ JQF[" AH[8DF\ SZM0M ~FPGL HMUJF. SZJFDF\ VFJ[ K[4 DM8L DM8L IMHGFGL HFC[ZFT SZJFDF\ VFJ[ K[P S'lQF DCMt;J pHJJFDF\ VFJ[ K[P KTF pt5FNGDF\ S[ lGSF;DF\ BF; S\. ;]WFZM YTM GYLP K[<,F JQFF["DF\ CHFZM B[0}TMV[ VFtD CtIF SZL K[P SFZ6M T5F;L pS[, XMWJFGL TFTL H~ZLIFT K[P B[0}TMGF 36F 5|`GM K[P T[GM IMuI pS[, D/JM HM.V[P NFPTP 5[NFXGF EFJ D/TF GYL4 DH]ZL DM3L4 ZB0TF 5X]VMGM EI\SZ +F; lJU[Z[ !_ JQF"DF\ B[0}TMGL ;\bIFDF\ #P55 ,FBGM 38F0M GM\WFIM K[ VG[ VFH ;DI UF/F NZdIFG !* ,FB B[T DH]ZMGL ;\bIFDF\ JWFZM GM\WFIM K[P B[TL C[9/GL O/ã]5 HDLG NZ JQF[" ,FBM C[S8Z VMKL YTL HFI K[P p5ZF\T 8=[0LXG, H\U,M GFX YTF HFI K[P HDLGMGF 5]ZTF Z1F6GF VEFJ[ NZ JQF[" VAHM 8G f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

DF8L NlZIFDF\ 3;0F. HFI K[P HDLGM lAGO/ã]5 VG[ ALGpt5FNS AGTL HFI K[P NlZIFGF BFZF5F6L SF\9FlJ:TFZDF\ VFU/ JWTF HFI K[P ,FBM C[S8Z HDLG 50TZ K[P 36L JBT A8F8Fv8FD[8F O\[SL N[JF 50[ K[P ALHL AFH] N[XDF\ #_v$_ 8SF J:TL V5]ZTF VG[ V;DTM, 5MQF6YL 5L0FI K[P

HDLGMGL l:YlT o  N[XGM EF{UM,LS lJ:TFZ #Z(_ ,FB C[P  B[TL C[9/ !$_! C[P  l5IT C[9/ $)_ ,FB C[P  H\U, lJ:TFZ &)_ ,FB C[P  B[0JF ,FIS 50TZ HDLG!#!P* ,FB C[P  ALG B[0JF ,FIS 50TZ HDLG !*_ ,FB C[P  RF,]\ 50TZ HDLG !$( ,FB C[P  U]HZFTGM EF{UM,LS lJ:TFZ !)& ,FB C[P  B[TL C[9/ )&P_( ,FB C[P  l5IT C[9/ #_v#5 ,FB C[P  H\U, lJ:TFZ !(P && ,FB C[P www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

EFZTDF\ B[TLGL CF,GL N]N"XF  B[0JF ,FIS 50TZ HDLG $_P __ ,FB C[P

N[XGL J:TL  CF, o !Z5 SZM0  Z_Z5DF\ !5_ SZM0  Z_5_DF\ Z__ SZM0 lJ`J J:TL  CF, *__ SZM0  Z_5_DF\ )__ SZM0  !)$( o !# 8SF XC[ZL J:TL  Z_!& o #5 8SF XC[ZL J:TL  Z_5_ o &_ 8SF YX[  EFZT B[TL VFWFlZT J:TL o &5 8SF  GFGF VG[ ;LDFgT B[0}T o *_ 8SF XC[ZLDF\ ULRTF4 U\NSL4 h]\50 58'L VG[ CJF4 5F6L4 VJFH4 BMZFSGF EI\SZ 5|N]QF6M JWTF 5|HFGF VFZMuI ;FD[ EI\SZ BTZMP  !)&Z ;] W L 5ZN[ X G] \ VFJT]\ CT]\P

VGFH N[ X DF\

 !)*_ DF\ ClZIF/L S|FgTL VFJLP !))_ ALHL ClZIF/L S|FlgT AFUFITDF\ VFJLP  N[ X VGFH4 XFSEFHL4 DZLD;F,F VG[ VF{QFlWI 5[NFXGM lGSF; SZTM YIMP N[XGL S], lGSF;DF\  S'lQF 5[NFXGM OF/M !_P$5 8SF  J'wWLGM NZ !ZP!_ 8SF  Z_!#v!$DF\ ~FP !))!&( ,FBGL B[T5[NFX lGSF; YI[, K[P H[ 36L VMKL K[P N[XDF\YL VGFH4 O/M4 XFSEFHL4 O],M4 DZLD;F,F4 ;] \ U WLT VG[ V{ F QFlWI 5[ N FX4 H\ U ,GL 5[ N FXM4 Z_!$v!5DF\ N[X[ B[TL 5[NFXDF\ EFZT[ X] lGSF; SI"\]P

49

N[XDF\YL S[ZL VG[ T[GL AGFJ8MGL lGSF; Z_!$v!5

lAIFZ6M4 8L:I]S<RZGF KM04 lJU[Z[GL lGSF; SZJFGL lJXF/ XSITF CMJF KTF VF56[ S\. BF; SZL XSTF GYLP K]8F K\JFIF 5|ItGM YFI K[P H[ VW"SRZF CMI S\. 5lZ6FD D/T]\ GYL V[8,[ ;\S,LT p5FIM IMHJF HM.V[P B[TLGL VFOTM !P JZ;FN VlGIlDT4 CJFDFGDF\ AN,FJ 5lZ6FD VRMSS;P ZP ZMUq HLJF\Tq JFIZ;q S'lDGF p5N|JYL SZM0M ~FPG]\ G]SXFGP #P ZB0TF 5X]VM TYF 51FLVMGM +F;4 E[,F64 SFINM GF SM. VD, SZFJT]\ GYLP $P DFGJ ;HL"T VFOTM4 BM8L NJFVM4 BM8F lAIFZ6M4 BF+L JUZGF ZM5FqS,DM 5P V5|DFl6S VlWSFZLVM o NAF6M4,F\R Z]`JT[ DFHF D]SL K[P &P VW"SRZ] 7FG WZFJTF ;,FCSFZM *P lJ:TZ6GL GA/L S0L4 B[0}TM ;]WL ;FRM ;\N[XM 5CM\RTF[ GYL VG[ T[GM VD, SZTF GYLP 5lZ6FD[ EFZTGL B[T pt5FNGGL XSITFGL ;FD[ Z5 8SFGL SFI"1FDTFV[ RF,[ K[P ;]WFZFGF SM. ;LDF0F GYLPSZLV[ TM m B[TLDF\ VG[S VFOTM CMJF KTF T[G[ DHA}T 5FIF p5Z D]SJL VlGJFI" K[P XF DF8[ m !P NZ[S HLJv5|F6L DF+GM VFWFZ HDLGDF\YL pt5gG YTL 5[NFX p5Z K[P ZP J:TL JWFZMP #P 5|HFGF BFJFv5LJFGL 8[JF[DF\ O[ZOFZ4 AWFG[ T{IFZ CM8,vDM8, VG[ Z[:8MZGDF\ BFJ]\ K[P

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

50

EFZTDF\ B[TLGL CF,GL N]N"XF

$P D}<I JW"G DF8[ VJSFXP 5P lGSF; DF8[ lJXF/ XSITFVMP &P N[XDF\ 5# 8SF HDLGGM SM. SFI"1FD p5IMU GYLP *P U]HZFTDF\ $_ ,FB C[8SZ HDLG 50TZ K[P (P ZMHDNFZL JWFZJF B[TL V[S ptTD DFwID K[P )P UFD0F EF\UTF V8SFJJF B[TLG[ GOFSFZS AGFJJL VlGJFI" K[P !_P N[XvlJN[XDF\ S'lQFGL VFW]lGS 8[SGM,MHL p5,aW K[P !!P DF/BFSLI ;UJ0TF JWTL HFI K[P !ZP ;ZSFZzLGL pNFZLSZ6GL lGTLP !#P !(_ N[XM ;FY[ jIF5FlZSZ6P !$P WZ] pK[ Z GL %,U l;:8D VG[ >u,L\X J[HL8[A, pUF/JFGL lJXF/ XSITFP B[TLG[ VFlY"S ZLT[ 5MQF6 1FD AGFJJF ,[JFGF p5FIM o !P HDLG ;]WFZ6F4 O/ã]5 AGFJL pt5FNSTF JWFZJL HM.V[

ZP l5ITGL ;UJ0TF TYF SFI"1FDTF ;]WFZJLP #P 5FS ;]WFZ6F o CF>A|L04 CF>><0L\U 8L:I]S<RZ4 S,MGL\U4 8[SGM,MHLGM p5IMUP $P ;\S,LT 5MQF6 jIJ:YFP ;[lgN=I VG[ H{lJS BFTZMGM jIF5S J5ZFX 5P ;\S,LT 5FS ;\Z1F6 o H{lJS ZMU VG[ HLJF\T GFXS NJFVMGM J5ZFX4 O|]8 SM8L\U4 O|]8 SJZL\U4 U|LG CFp;4 G[8CFp;4 ,M 8G[, lJU[Z[P &P B[TLG[ G]SXFG SZTF S]NZTL VG[ VS]NZTL 5LZA/M p5Z XSI T[8,]\ lGI\+6sSFINFGM S0S VD,f *P D}<I JW"G JWFZJ]\P CF, Z 8SF K[4 T[ VMKFDF\ VMK] Z5 8SF ,. HJF 5|ItGM SZJFP V[P5LPV[DP;LPDF\ DM8F 5|M;[;L\U I]lG8M :YF5JFP (P lGSF; DF8[GL ;Z/TF VG[ DF/BFSLI ;UJ/TF JWFZJLPWTO !(_ N[XM lJ`J jIF5ZL SZ6 YI]\P CF, OST !P5 8SF K[4 VMKFDF\ VMK] !_ 8SF ,. HJF 5|ItGM SZJF HM.V[P S'lQF I]lGJl;"8LVMDF\ lGSF;GL U]6JtTF DF8[ TF,LD VF5JLP )P p5,aW 8[SGM,MHLGM SFI"1FD p5IMUGL ;FD[ :YFlGS JFTFJZ64 HDLG4 5F6L 5FSG[ ;FG]S]/ GJL

25 ð»ko Ãkqhk ÚkðkLkk «Mktøku-25 ð»ko 25 ÷k¾ MkÇÞÃkË ÞkusLkk

f]r»k òøkhý Ãkrhðkh MkkÚku òuzkððk {kxu MkkuLkuhe yðMkh ¼khíkLkk ¾uzqíkkuLkku ÃkkuíkkLkku yðks "f]r»k òøkhý" {krMkf Mkk{rÞf ÃkkuíkkLkk 25 ð»ko Ãkqýo ÚkðkLkk «Mktøku ðkt[fku {kxu hsq fhu Au yuf MkkuLkuhe yðMkh. fux÷kf Mkh¤ «&™kuLkk sðkçk ykÃkku yLku òuzkE òð f]r»k òøkhý ÃkrhðkhLke MkkÚku. [k÷ku òýeyu yk ¾kMk yðMkh rðþu-

«&™-4 fE ftÃkLke hkuxkðuxh Exkr÷ÞLk íkfLkefÚke Mkßs Au? çkúñÃkwhe yuMfkuxo f]r»k ®føk LÞw MðkLk þwt ðkt[þku- f]r»k òøkhý yuf økúk{eý Ãkkrhðkhef Mkk{rÞf Au, su{kt ík{u f]r»k Mk{k[kh, ftÃkLke Mk{k[kh, Lkðk ©uc fûkkLkk rçkÞkhýkuLke òýfkhe, rðrðÄ fexLkkþf, rðrðÄ ÃkkfkuLke Mkk{krÞf òýfkhe, WãkrLkfe, {Ä{k¾e Ãkk÷Lk, ÃkþwÃkk÷Lk, ÔÞðMkkrÞf òýfkhe, {w÷kfkík, «økríkþe÷ ¾uzqíkku yLku Mkþõík {rn÷kykuLke WÃk÷ÂçÄ, MðkMÚÞ, Lkðk WíÃkkËLkku, rVÕ{e ¿kkLk, hksLkerík, ¾kLkk-¾òLkk ðøkuhu LkðeLk òýfkheLkku íku{k Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. fuðe heíku òuzkþku- Mkk{rÞf{kt «íÞuf {rnLku yk rð»kÞku Ãkh ykÄkrhík yuf (1) «&™ «fkrþík fhðk{kt ykðþu. íku «&™Lkku íku ytf{kt s sðkçk hnu÷ku nþu, su ík{khu þkuÄeLku {uMkus fhðkLkku hnuþu. «Úk{ 100 Mkk[k sðkçk ykÃkLkkh ðkt[fkuLku yuf ð»koLkwt MkÇÞÃkË, ykøk¤Lkk 100-200 ðkt[fkuLku A {rnLkk yLku 3 {rnLkkLkwt MkÇÞÃkË {Vík ykÃkðk{kt ykðþu. yk MkkÚku 10,000 ðkt[fkuLku yuf {rnLkk {kxuLkwt Mkk{rÞf {Vík ykÃkðk{kt ykðþu. WXkðku VkuLk, ykÃkku yuf Mkh¤ «&™Lkku sðkçk yLku çkLke òð f]r»k òøkhý ÃkrhðkhLkk MkÇÞ.

f]r»k òøkhý MkkÚku òuzkðk yLku MkÇÞ çkLkðk {kxu MktÃkfo fhku- yçËw÷ Mk{Ë 9891889588,«þktík þ{ko 9891263263

22 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

EFZTDF\ B[TLGL CF,GL N]N"XF 8[SGM,MHL lJS;FJJLP !_P NZ JQF[" AH[8DF\ H\UL GF6F OF/J6L s$$$(5 SZM0 ~FP4Z_!5v!&f ;ZSFZ SZ[ K[ T[GM 5|DF6LS VG[ SFI"1FD p5IMUP !!P B[TLG[ pnMUGM VFSFZ VF5JMP !ZP B[TLG[ lJDFSJR VG[ jIFHGF GLRF NZGL ,MGGM ,FE VF5JMP IMHGFGF VD,DF RMSS;TF ,. VFJJL sPerfectionf lJ`J lJbIFT VY"XF:+L :JPGFGL 5F,LBFJF,F V[ ,B[, A]S cc We Indians cc VD[ EFZTGF ,MSMDF\ ,bI] K[ S[ EFZTGL IMHGFVMGM VD, VF0[W0 VG[ -L,YL G YIM CMT TMP !P ZFQ8=LI VFJSDF\ !4Z_4___ SZM0GM JWFZM YIM CMTP ZP lGSF;DF\ NZ JQF[" )&__ SZM0GL J'wWL Y. CMTP #P VGFHG]\ pt5FNG 5P$ SZM0 8G JW] YI] CMTP $P NZ JQF[" !P$ SZM0 JW] ZMHUFZL ;HL" XSFI CMTP 5P DFYFNL9 VFJS +6 U6L JWL CMTP 5Z\T] T[D G YI]\ SFZ6 VF56F SFDDF\ VG[ VFIMHGDF\ RMSS;F. sPerfectionfGM VEFJP H[ RMSS;TF ,FJJL HM.V[P V\TDF\ DFP GF6FD\+LzL VZ]6 H[8,L V[ SCI]\ K[ S[ EFZTGL B[TL N[XG[ VFlY"S ZLT[ lJ`JDF\ 5|SFXLT

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

51

SZJF ;1FD K[P 5Z\T] T[GF IMuI VD, VlGJFI" K[P HDLG VG[ 5F6LGF 5|SFZ HF6L H[ T[ 5FS VG[ T[GL HFTGL 5;\NUL SZJLP ;\S,LT 5MQF64 l5IT VG[ 5FS;\Z1F6 5wWlT V5GFJJLP VFW]lGS p5,aW 8[SGM,MHLGM SFI"1FD p5IMU SZJFP J[RF6 jIJ:YFGL BFDLVM N}Z SZJLP S'lQFGF lX1F64 ;\XMWG VG[ lJ:TZ6 SFIF["GL VU|LDTF VF5L DHA]T 5FIF p5Z D]SJFP CF, p56 36L K[PIMHGFVMGF h05L VG[ 5|DF6LS VD, YFIP DFGP J0F 5|WFG zL GZ[gN=EF. DMNLV[ SCI]\ K[ S[ Z_ZZDF\ B[0}TMG[ VFJS A[ U6L SZJL K[P CF VF XSI K[P HM EUJFGGF VFXL"JFN E/[ TM T[ DF8[ VF56[ 5|FY"GF SZLV[ S[ VDFZF B[TL lJSF;GF VF pDNF SFI"DF\ VF5 E/HM4 VDMG[ lJX[QF 5|DFl6S4 lGQ9FJFG VG[ SFI"1FD AGFJHMP ;FYM ;FY DFULV[ S[ VDFZF p5Z S]NZT GF Z]9[ T[ DF8[ ;FG]S]/ CJFDFG4 HDLG4 5F6L4 ;}I" 5|SFXGL p5,aWL4 5]ZTL D]0L VG[ DFGJA/ 5|F%T SZFJXM4 A/4 A]wWL VG[ XlST GL ;FYM ;FY N[X JF;LVMDF\ ;\54 ;]NIEFJ VG[ V[STFG]\ ;\:SFZL l;\RG SZFJXM H[YL VDFZL XlST J[0OFI G HFI T[H VF5GF zL RZ6MDF\ 5|FY"GFP 0F"P S[P 5LP SLSF6L lGJ'T 5|FwIF5S AFUFITXF:+ VG[ 5|D]B4 U]HZFT AFUFIT lJSF; 5lZQFN VF6\NP DMP )(Z5# 55*$(

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

52

B[TLGL pH/L VFJTL SF,

B[TLGL pH/L VFJTL SF, H

DLGG[ VF56[ DFTF SCL 5}HLV[ KLV[ SFZ6 S[ T[ HUT p5ZGF TDFD HLJMG[ WFZ6 SZL 5MQF6 VG[ ;\JW"G SZ[ K[ V[8,[ VF56[ HDLGGL HF/J6L SZL T[G[ Z;S; JF/L ZFBL VFNX" B[TL wJFZF O/â]5 VG[ pt5FNS AGFJJL HM.V[ VG[ T[D YFI TM H VFJTF N;SFVMGL J:TL JWFZFG[ 5MQF6 I]ST VFCFZ 5CM\RL XS[P CF, N[XGL J:TL !Z5 SZM0 K[4 Z_Z5DF\ !5_ SZM0 VG[ Z_5_DF\ Z__ SZM0GM V\NFH K[P tIFZ[ lJ`JGL J:TL )__ SZM0[ 5CM\R;[P lJX[QFDF\ VFHGL I]JFG 5[-L VG[ VFJGFZ 5[-LVMG[ lJlJWTF ;EZ4 5MQF6I]ST4 ;DTM, VG[ S[,[ZL I]ST VG[ VFS"QFS 5[ S L\ U DF\ VG[ EESFNFZ CM8, vDM8, VG[ Z[:8MZg8DF\ T{IFZ BMZFS BFJM K[P

H[YL B[TL 5[NFXGL DF\UDF\ T[GF D}<IJW"TL J:T]VMDF\ VS<5GLI JWFZM YJFGL XSITF K[P ;FYM ;FY VF56[ lGSF; DF8[ N]lGIFGF !*_ N[XM ;FY[ lJ`J jIF5FZLSZ6 SZFZYL HM0FI[,F KLV[P CF, VF56]\ lGSF;G]\ 5|DF6 lJ`J ,[J,[ OST !P5v Z 8SF H[8,]\ H K[PT[DF\ VFJTF lNJ;MDF\ VG[S U6M JWFZM YJFGM K[P S[D S[ I]ZM5GF VG[ VgI XLTS8LA\WGF N[XMDF\ 5v& DF; ;}I"5|SFX G D/TF _ VG[ pQ6TFDFG _ ;[P5CM\RTF pt5FNG XSI GYLP f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

J/L ;\Z1FFtDS pt5FNG DM\3F 50JFGF K[P HIFZ[ BF0LGF N[XMG[ B[TLGL S\. 50L GYL V[8,[ VF N[XM BFwI RLHMGL VFIFT SZJF GF H K[P VFlOSFGF N[XMDF\ pt5FNGGL XSITFVM B}A CMJF KTF VF/;] 5|HFG[ S\. SZJ]\ GYL VFJF ;\ H MUMDF\ HM EFZTGL B[ T L lJX[ Q F ;D' w W AGFJJFDF\ VFJ[ TM EFZT B[TL 1F[+[ GFDGF SF-L XS[ VG[ EFZTGF UFD0F VFlY"S VwWZ AGL XS[ T[D K[P H[ UF\WLHL SC[TF S[ EFZT UFD0FDF\ J;[,]\ K[P HM UFD0F ;D'wW AG[ TM H ;FR]\ :JZFH VFJL XS[P J/L GF6F D\+LzL VZ]6 H[8,L SC[ K[4 EFZTG[ VFlY"S 1F[+[ lJ`JDF\ 5|SFXLT SZJM CMI TM VF56L B[TL ;1FD K[P B[TL lJSF;GL lJXF/ XSITF o DFZL N=Q8LV[ VFHGL VF56L B[TL ;FZF lJSF; 5FD[, N[XM VG[ S]NZT[ VF5[, VF56G[ HDLG4 5F6L4 ;}I"5|SFX VG[ JFTFJZ6GL ;FG]S]/TF4 DFGJXlST4 T[D H p5,aW 8[SGM,MHL4 lJ`J jIF5ZLSZ64 JWTL HTL DF/BFSLI ;UJ0TF4 ;ZSFZzLG] \ pNFZ J,6GL ;FD[ OST Z5 8SFGL SFI"1FDTFV[ RF,[ K[P T[G[ Z_Z5DF\ 5_ 8SF ;]WL ,. HJL H HM.V[ VG[ Z_5_ ;]WL *5 8SF ,. HJFDF\ VFJ[ TM H B[T www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

EFZTDF\ B[TLGL CF,GL N]N"XF

53

s)f ;A;L0LVM4 ,MG VG[ JLDF IMHGFVM VD, K[P s!_f ;HLJ B[TL4 ;\S,LT4 5FS jIJ:YF4 lDz B[TL4 lDz 5FS 5wWlTVM V[U|M OMZ[:8=L DF8[ 7FG p5,aW YTF DF\0IF K[P s!!f ;ZSF B[TLG[ VG[ B[T 5[NFXG[ lGSF; DF8[ 5|Mt;FCG VF5L ZC[, K[P pt5FNGGL DF\U 5CM\RL J/FI K[P T[GF DF8[ VF ZCIF YM0F p5FIM o s!f B[0}TM DF8[ S'lQF I]lJl;"8LVMTAGL HJL HM.V[P T[VMV[ B[TLGF VFW]lGS 7FGwJFZF B[TLG[ pnMUGM VFSFZ VF5L lGSF; ,1FL VG[ U|FCS,1FL pt5FNG SZJ]\ HM.V[P sZf ZFHI ;ZSFZGF B[TLJF0L BFT]4 AFUFIT BFT\]4 5X]5F,G BFT]\4 HDLG lJSF; lGUD4 JG BFT\]4 lJU[Z[ BFTFG[ OST JCLJ8L SFDDF VG[ ;A;L0LVMGF HM0JFGF AN,[ T[DG[ OST VG[ OST S'lQFlJ:TZ6 SFI"DF\ H HM0JF HM.V[P T[DGF TF\l+S 7FG GM B[TL lJSF; DF8[ H SFI"1FD p5IMU YJF[ HM.V[P s#f S'lQF I]lGJl;"8LVM OST VG[ OST ;\XMWG VG[ lX1F6G[ VU|LDTF VF5L 5v!_ 8SF H lJ:TFZ6 SFI"DF\ ;DI OF/JJM HM.V[P S'lQF J{7FlGSM VG[ 5|FwiF5SMGL XlST JCLJ8L SFDDF\ G J[0OJL HM.V[P s$f lX1F6 VG[ ;\XMWG V[J] XlSTXF/L AGFJJFGL H~lZIFT K[P S[ H[ B[0}TM U|FCI ZFB[4 DFgI ZFB[4 VG[ B[TLDF\ V5GFJL XS[P CF,VF 1F[+[ 36]\ AFSL K[P s5f B[0}TMG[ OST ;A;L0LVMDF\ H Z; K[P T[GF AN,[ 8[SGM,MHLGM p5IMU SZTF XLBJ]\ HM.V[P CJ[ H[ H]JFG JU" VG[ B[TLDF\ K[P T[G[ B[TLG[ pnMUGM VFSFZ VF5L V5GFJJL HM.V[P DFZL N=Q8LV[ CF, 58FJF/F4 S,FS"4 HDFNFZ H[JL ;FDFgI GMSZLVM DF8[ CHFZMGL ;\ b IFDF\ ;FZF 3ZGF KMSZFVM4 KMSZLVMGL VZHLVM VFJ[ T[ 36FG[ HDLGM CMI K[P 5Z\T] GMSZL H SZJL K[ T[ DFG;LSTFDF\YL ACFZ ,FJJFGL H~Z K[P T[VMG[ DC[GT VG[ 5]Z]QFY" TZO JF/JFGL H~lZIFT K[P s&f Z:TFVM4 Z[<J[4 CJF. DYSM4 A\NZM lJU[Z[G[ DF/BFSLI ;UJ0TF JWTL HFI K[P s*f CF,GL 5F\R JL3FGM B[0}T VG[ l5ITJF/L HDLG CMI TM 5F\R DF6;GF S]8]\AGM lGEFJ ;C[H[ Y. XS[ HM VFW]lGS B[TL V5GFJ[ TMP s(f l5ITGL ;UJ0TF VM VG[ T[GF SFI"1FD p5IMUGL 8[SGM,MHL p5,aW K[P f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

s!Zf 8[SGLS, D[G 5FJZDF\ EFZT G\ZAv! K[P T[DF\ 56 VF.P 8LP G]\ HLP0LP5LP Z5 8SF H[8,]\ K[P H[ N}lGIFDF\ 5|YD S|D[ K[4 H[GM B[TL lJSF;DF\ ;FZM p5IMU Y. XS[ T[D K[P s!#f ZFHIDF\ $_ ,FB C[S8Z HDLG ;]WFZL B[0JF ,FIS AGL XS[ T[D K[P H[ CF, 50TZ K[P s!$f N[XGF H\U, VG[ UF{RZ C[9/GM lJ:TFZ lAG VFIMHLT K[4 T[G[ J{7FlGSVFIMHLG SZJFGL TFTL H~lZIFT K[P B0]\

s!5f O]0 5|M;[;L\U ALhG[X DF8[ CF, U],FAL lR+ YI] K[P

V\TDF\ B[TL C[9/GL HDLGM VMKL HTL HFI K[P B[0}TMGL ;\bIF 38TL HFI K[P DH]ZMGL ;\bIF JWTL HFI K[ P B[ 0 } T M CTFXFqlGZFXFDF\ 3[ Z FIF K[ P VF53FT SZ[ K[P GFNFZL GM\WFJ[ K[P T[DG[ 5[NFXGF EFJM D/TF GYLP S]NZTL VG[ DFGJ ;HL"T 5lZA/M B[0}TMG[ Z\HF0[ K[P ALRFZM AGL HFI K[4 HUTGM TFT AF50M AGL HFI K[P VF AWL lJ5ZLT 5lZl:YlTDF\ 56 C]\ B[TLGL pH/L VFJTL SF,G[ N[BL ZCIM K]\P H[GL 5F;[ HDLG CX[ TM T[VM VFJTF lNJ;MDF\ HLTJFGF K[4 ;FZ] HLJJFGF K[4 DFGP :JP ;ZNFZ ;FC[A SC[TF S[ cc SM.G[ HM KFTL SF-LG[ RF,JFGM VlWSFZ CMI TM T[ V[S DF+ B[0}TMG[ H K[cc VG[ ;FRF VY" B[0}T HUT TFT AG[ VG[ KFTL SF-LG[ RF,L XS[ T[D K[P VF56F DFGGLI J0F 5|WFG zL GZ[gNEF. VF lNXFDF\ 5|ItG SZL ZCIF\ K[P H[ ;O/ TM H YFI HM B[0}TM 8[SGM,MHL V5GFJ[4 ;ZSFZ 5[NFXGF jIFHALEFJM V5FJ[4 V5|DF6LS VlWSFZLVM4 jIF5ZL VG[,]rRF NUFAFH N,F,qVF0TLIFVM VG[ B[0}TMG]\ ,MCL R];L R];LG[ TU0L AG[,L DUZ DrK H[JL S\5GLVM 5MTFG]\ J,6 B[0}TM YM0FlCTDF AN,[ TM mmm EFZT DF8[ B[TL lJSF;GL lJXF/ TSM pEL Y. ZCL K[4 tIFZ[ BF; SZL G[ B[TL ;FY[ ;\S/FI[, I]JFG JU" VG[ DCL,FVM VFW]lGS B[TL V5GFJ[ TM VFJTL SF, B[TL DF8[ pH/L H K[P VFXF ZFBL EUJFGG[ 5|FY"GF SZLV[ S[ VDFZL B[TL DF8[ VFJTF lNJ;M VFXFGF lSZ6 ;FY[ pU[P www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

54

હાઇ ોપોિન સ

હાઇ ોપોિન સ : ે પરં પરાગત ખતીનો િવક પ

મા

નવવ તી દવસે ને દવસે વધી રહ છે . અને

અગામી ૪૦ વષ મા ં ૭.૦ અબજ થી ૯.૫ ુ ી િવ તરણ થવાની આગાહ કરવામા ં ધ

અબજ લોકો

આવી રહ છે .એક દાજ માણે આ વ તીવધારાને લીધે ખા પાકો ુ ં ઉ પાદન બમ ું કરવાની જ રયાત ઉભી થશ,ે પરં ુ વતમાન ણાલીની ખેતપ ધિત થી પ ટ થાય છે ક અથાગ

લગભગ ૧.૨ અબજ લોકો

ય નો કરવા છતા ં પણ ૂ મરા થી ૃ ુ પામશ.ે ખ

વધતી જતી વ તી અને મયા દત ખેતીલાયક જમીન ને લીધે ખા પાકો ુ ં ઉ પાદન એ એક વા વક

પડકાર બની ર ો છે અને એ માટ હાઇ ોપોિન સ એ

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

આ િુનક ખેતી નો ે ઠ િવક પ છે . ૂ ભારતીય ખે તો માટ હાઇ ોપોિન સ એ એક નવીન ધિત છે . આ ટકનોલો િવકાસશીલ દશો અને હાઇટક પેસ ટશનો માટ યો ય છે .આ ુ જમીનોમા,ં બન ળ પ ટકનોલો થી રણમા,ં પવતીય િવ તારો મા ં અને શહરો મા ં મકાનોની છત પર પણ અસરકારક ર તે ખેતી કર શકાય છે .ગીચ વ તી વાળા િવ તારો ક યા ં જમીનની કમતમા ં વધારાને લીધે પરં પરાગત ખેતી શ નથી યા ં પણ આ ટકનોલો ઉપયોગી છે . હાઇ ોપોિન સ એ થાિનક ર તે ઉગાડવામા ં આવતા ઉ ચ ૂ ય પાકો www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

55

હાઇ ોપોિન સ

હાઇ ોપોિન સ ારા ઉગાડ શકાતી વન પિતઓ શાકભા

કાકડ , પાલક, મરચા,ં

ટામેટા, કોબીજ, વટાણા,

ોકલી,

ઓરગાનો, ધાણા, બટાકા,

લેટસ

ુ ં, દ નો, મર ૂ ુ સી, વારપા લ

ઔષિધય વન પિતઓ

પે ુ િનયા

ુ ો ભત છોડ શ ફળ

ૂ ોબેર , તર ચ

હાઇ ોપોિન સ ના ઘણા

કાર છે .

માથ ં ી પાકને ં કરવામા ં આવે છે .એની ુ ય અ ુ પ પ ધિત પસદ

રચના નીચે માણે છે .

આ પ ધિત મા ં પાણીની જ યાએ બી

િવિવધ

મા યમો પણ વાપર શકાય છે , વા ક પરલાઇટ, ુ ાઇટ, રતી, ન ં ર કોકોપીટ, વમ લ ે ાઇટનો કૂો, કાક ૂ ની ૃ ધ કર અને વગેર. આ મા યમો છોડ ના ં ળ

એને પયા ત ઓ સજન આપી ધોવાણ અટકાવે એવા

હોવા જોઇએ. પોષક યો ટામેટા, કાકડ , મર આદશ છે .

અને લીલા શાકભા

માટ

હાઇ ોપોિન સ શ દ ડૉ. ડબ ુ એફ ગેર ક એ પાણી અને પાણી મા ં ઓગાળે લ પોષક યો થી ુ ો ભત છોડની ખેતી માટ ૧૯૩૬ મા ં ખા પાક અને શ વાપય હતો. હાઇ ોપોિન સનો શા દક અથ 'હાઇ ો` ૂ મા ં એટલે પાણી અને `પોનોસ` એટલે મ. ંક હાઇ ોપોિન સ એટલે જમીન વગરની ખેતી. થમ હાઇ ોપોિન સ િુનટ ગેર ક એ બના ું અને ુધ અમે રકન દળો એ એનો ઉપયોગ બી િવ દરિમયાન શાકભા ઉગાડવા માટ કય હતો.

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

છોડની

ૃ ધ માટ સ ર ઘટકો જ ર છે

૧) મે ો

ૂ ય ટસ ક

વધાર મા ા મા ં જ ર

છે તેમા ં કાબન, ઓ સજન, હાઇ ોજન, નાઇ ોજન,

ફો ફરસ, પોટિશયમ, ક શયમ, મે નેિશયમ અને

સ ફર નો સમાવશ ે થાય છે . છે

૨) માઇ ો

ૂ ય ટસ છે

અ પમા ામા ં જ ર

મા ં આયન, બોરોન, લોર ન, કોપર, મેગનીઝ,

ઝ ક, મો લ ડનમ, કોબા ટ, સો ડયમ અને િનકલ નો

સમાવશ ે થાય છે . છોડની સાર

ૃ ધ નીચે દશાવલ ે ા પોષક યોના ં

ાવણ પર જોવા મળે છે .

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

56

હાઇ ોપોિન સ

પોષક યો

નાઇ ોજન

ફો ફરસ પોટિશયમ ક શયમ

મા ા

૨૧૦

૭૦

૩૦૦

૧૮૦

મે નેિશયમ ૬૭

મેગનીઝ

આયન

કોપર

૧.૨૫

૩.૦

૦.૨૬

બોરોન ઝ ક મો લ ડનમ ૦.૫

૦.૪૦

૦.૦૬

(પી.પી.એમ.)

આ

બનાવવા માટ ુ ં પાણી સાર ુ વાહકતા હો ું જ ર છે ક ની િવ ત

ાવણ

ુ વા ાવા ણ

૨.૫ ટલી હોય અને pH ૫.૫ થી ૬.૫ ટલી હોય. લા

ણકતાઓ

સફળ ઉદાહરણ ગોવા

થત અજય નાયક ક

ઉ ચ

હોય

છે

ઉપયોગ

કરવા માટ મદદ ક .ુ એમણે કરવા ુ ં ન પોતા ુ ં હાઇ ોપોિન સ

શાકભા

ુ વ ાની ણ

ફામ

અને

કરસવાડા(ગોવા) મા ં

ઉપજ ૩ થી ૫

ગણી વધી ૨)

તૈયાર

૬ ય ત સાથે શ ક ુ હ .ુ ાથિમક

ય

છે .

ધોરણે એમના ૧૫૦

જમીન

ચોરસ મીટરના ફામ

કરવાની

મા ં દર મ હને ૩ ટન લેટસ ુ ઉ પાદન ક ુ હ .ુ ૂ ને અજયભાઇ પોતે બી ખે તો

જ ર નથી હોતી અને

િનદણ ની સમ યા નથી. ૩) નાના િવ તાર મા ં વધાર ઉ પાદન લે ું શ છે કારણક એમા ં છોડની

ૃ ધ માટ

ે ઠ વાતાવરણ આપવામા ં આવે છે અને બધા

પોષકત વો

તે સમયે ઉપલ ધ હોય છે .

૪) પાણીનો અસરકારક ર તે ઉપયોગ કરવામા ં આવે છે થી જમીન ુ ં ૂ ષણ ઘટ છે . ૫) હાઇ ોપોિન સ વડ ઉગાડવામા ં આવલ ે ી ુ અને રોગોના વન પિત, માટ માથ ં ી આવતા જ ં ઓ ુ ાશકો અને સપ ં કમા ં આવતી નથી આથી જ ં ન ગનાશકો નો ખચ ૫૦ થી ૮૦% ઘટ ૬) પોષકત વો છોડને સીધા

ય છે .

ૂ મા ં મળે છે તેથી ળ

ધોવાણ ક બા પીભવન ના લીધે પાણીનો બગાડ પણ

થતો નથી.

હાઇ ોપોિન સ

બાબતો

ુ િનટ શ કરવા યાનમાં રાખવાની

૧) પાણી એ સૌથી આગ યની જ રયાત છે ુ વ ા જળવાય એ પાણીનો આવ યક જ થો અને ણ

જ ર છે . ૨)

પાક ઉગાડવા માગ ં તા હોઇએ એની

બ રમા ં માગ ં

વર ે

ઇજનેર છે એમણે પોતાની કંપની વચ ે ીને ભારતભરમા ં ૂ ખે તો ને ખેતીની આ પ ધિતનો

૧) હાઇ ોપોિન સથી

ઉ પા દત

પોતે સો

ણવી જ ર છે .

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

આ ટકનોલો અપનાવવા માટ સમ વી ર ા છે . તેઓ કહ છે ક આ માટ િુનટનો ારં ભક ખચ ુ વ ા અને વધાર ઉ પાદન ને ચો છે પરં ુ સાર ણ ુ : ા ત કર શકાય છે . લીધે ખચલી ડૂ ફર ન ભારતમા ં

ચેર

ટમેટા ુ ં

બહો

ઉ પાદન

હાઇ ોપોિન સ પ ધિતથી ” પશ બાયો” નામ ની

કંપની કર છે . િવ

ે ે હાઇ ોપોિન સથી ઉ પા દત પા ની ુ ીમા૨ ધ ં ૭.૨૯ બ લયન ડૉલર વધવાની ધારણા છે . વ ુ ઉ પાદ તા,ખચ સામે કમત

૨૦૨૨

વળતર અને સરં

ત પયાવરણમા ં ખેતી, એના લીધે હાઇ ોપોિન સથી ઉ પા દત પાક ુ ં બ ર વધાર છે .

Dr. Swati Patel, Prof. Krunal Modi Assistant Professor ASPEE Shakilam Agricultural Biotechnology Institute Navsari Agricultural University, Athwa farm, Surat-395007 Email: swa _20188@nau.in Mo.9879688080 Email: kgmodi@nau.in Mo.9375758416 www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

MkçM¢kEçk fhku f]r»k òøkhý yLku yuøkúefÕ[h ðÕzo Mkk{rÞf ¼khík{kt MkkiÚke ðÄkhu «Mkkheík f]r»k ykÄkrhík Ãkkrhðkhef Mkk{rÞf, ËuþLke MkkiÚke ÷kufr«Þ yLku «ríkrcík Mkk{rÞf r÷Bfk çkwf ykuV hufkuzo{kt MÚkkLk ÃkkBÞw Au. ¼khíkLke yuf{kºk Mkk{krÞf su 12 ¼k»kk{kt «fkrþík ÚkkÞ Au, 23 MktMfhýku {khVíku 22 sux÷k hkßÞku{kt ÃknkU[ Ähkðu Au. Mkk{rÞfLkk fw÷ ðkt[fkuLke MktÏÞk yuf fhkuz fhíkk ðÄkhu Au. ytøkúuS,rnLËe, økwshkíke, Ãktòçke,{hkXe, fÒkz, íku÷wøkw, çktøkk¤e, yMk{e, WrzÞk, íkr{÷ íkÚkk {÷Þk÷{ ¼k»kk{kt yuf MkkÚku íku «fkrþík ÚkkÞ Au. f]r»k òøkhý-MkÇÞÃkË {kxu ÷ðks{ Ëh yuf Lkf÷Lke ®f{ík-YrÃkÞk 35

MkËMÞíkk 1ð»ko 2ð»ko 3ð»ko 5ð»ko 10 ð»ko ykSðLk MkÇÞÃkË 15 ð»ko

{qÕÞ(YrÃkÞk{kt)

ykf»kof Aqx {qÕÞ (YrÃkÞk{kt)

420@& 840@& 1]260@& 2]100@& 4]200@& 6]300@&

380@& 700@& 1]000@& 1]500@& 2]500@& 3]000@&

yuøkúefÕ[ ðÕzo-MkÇÞ ÃkËLkk Ëh «rík Lkf÷ {qÕÞ

MkËMÞíkk 1ð»ko 2ð»ko 3ð»ko 5ð»ko 10 ð»ko ykSðLk MkÇÞÃkË 15 ð»ko

{qÕÞ(YrÃkÞk{kt)

ykf»kof Aqx {qÕÞ (YrÃkÞk{kt)

840@& 1]680@& 2]520@& 4]200@& 8]400@& 12]600@&

380@& 1]500@& 2]200@& 3]600@& 7]700@& 1]0000@&

Krishi Jagran Magazine Hindi Subscription (Rs. 50 Per Copy)

f]r»k òøkhý yLku yuøkúefÕ[h ðÕzo Mkk{rÞfLkk ykuLk÷kELk MkÇÞÃkË {kxu {w÷kfkík fhku. h p://subscrip on.krishijagran.com/

¾kíkkLke òýfkhe-Vuzh÷ çkuLf E 48, nkus ¾kMk {uLk {kfuox, Lkðe rËÕne-110016 ykEyuVyuMkMke-FDRL0001980 yu{ykEMkeykh: 110049032 [k÷w ¾kíkk ¢{ktf-19800200000836 Ãkuxeyu{ Lktçkh- 9654193353

Rate (Rs)

Year

Pay Now

One year

600/-

Two years

1200/-

980/-

Three years

1800/-

1300/-

Five years

3000/-

2000/-

Ten years

6000/-

3600/-

Lifetime (15 years)

9000/-

5000/-

500/-

fkÞko÷Þ: 60/9, ºkesu {k¤, ÞwMkwV MkhkÞ {kfuox, økúeLk Ãkkfo {uxÙku MxuþLk ÃkkMku, Lkðe rËÕne-110016 VkuLk-011-26511845, E{u÷- info@krishijagran.com

f]Ãkk fhe [uf/zeze/ {Lke ykuzoh f]r»k òøkhýLkk Lkk{ Ãkh Lke[u ykÃkðk{kt ykðu÷k MkhLkk{k Ãkh {kuf÷e ykÃkþku:fuh÷k fkÞko÷- yu 5, E÷Lkf{ økkzoLMk, ðuÕ÷kÞ{çk÷{, MkkMík{tøk÷{ ÃkkuMx ykurVMk, ríkYðLktíkÃkwh{-695010, VkuLk-4059009, E{u÷-malayalam@krishijagran.com fýkoxf fkÞko÷Þ- «Úk{ {k¤, 33/3, çkeyu{ {uLMkLk, økuœ÷knÕ÷e, MktsÞ Lkøkh {uELk hkuz, ykhyu{ðe MkufLz Mxus, çkUø÷kuh 560094, E-{uE÷:kannada@krishijagran.com íkkr{÷Lkkzw fkÞko÷Þ-128/329, çkesu {k¤, yfox hkuz, fkuz{çkf{, [uÒkkE-600024, VkuLk-600024, VkuLk-044-48552070, E{u÷-tamil@krishijagran.com Ãkrù{ çktøkk¤ fkÞko÷Þ- 265, LkuíkkS fku÷kuLke, fku÷fkíkk-700090, E{u÷-bengali@krishijagran.com ykMkk{ fkÞko÷Þ- 65, sÃkkuheøkkuøk,rçkfh{Ãkwh, rzMkÃkwh-781005, E{u÷- assamese@krishijagran.com rçknkh fkÞko÷Þ- yuV-29, Ãkw»Ãkktsr÷ fkuBÃ÷uûk, «Úk{ {k¤, yuMk.fu.Ãkwhe [ufÃkkuMx Mkk{u, çkku®høk hkuz, ÃkxLkk-800001, E{u÷-hindi@krishijagran.com

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

58

ચોમા ુ મગફળ ની વૈ ાિનક ખેતી

ે ચોમા ુ મગફળ ની વૈ ાિનક ખતી

પાકની અગ યતાં – આપણા દશમા ં તેલી બયા પાકો ુ ં સરરાશ ૨૦૦ હ ટરમા ં વાવત ે ર થાય છે . તેમાથી ૧૩૫ લાખ ટન ુ રાતમા ં ૭૨ લાખ હ ટરમા ં વાવત ે ર થાય છે . તેમાથી ૬૦ લાખ ટન ઉ પાદન મળે છે . મગફળ નો પાક ઉ પાદન મળે છે . જ ુ ય વે

કુ ખેતી તેમજ યા વરસાદ ઓછો અને અનીયમીત ર તે પડ છે યા ં લેવામા ં આવે છે . આમ વરસાદ ઓછો અને

ઘટાડવા માટ તરપાક પ ધિત અનીયમીત હોવાથી મગફળ નો પાક કરતા ં ખે ુ તો માટ મો ુ ં જોખમ રહ ું છે . અપનાવીને ખે ુ તો વ ુ નફો લઇ શક છે . મગફળ નો પાક કોઇ પણ તેલી બયાના ં પાક કરતા સૌથી વ ુ તેલ ુ ં ઉ પાદન િત

હ ટર આપે છે . આથી મગફળ નો પાક તેલના ં અથકરણમા ં અગ યનો ભાગ ભજવે છે .

જમીન અને આબોહવા – રતાળ,ગોરા ુ ં તેમજ હલક જમીનમા ં મગફળ નો પાક સારો થાય છે . મગફળ ની

ૃ ધ અને િવકાસ

ુ બ ખેડ સાર ર તે થાય તે માટ જમીન પોચી,ભરભર અને પાસાદાર બનાવવી જોઇએ. હળની ડ ખેડ કર કરબથી જ ર જ કરવી. તોની પસદ ં ગી, બયારણ દર અને વાવણી મગફળ

ુ ં વાવત ે ર કરવામા ં આવે છે

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

તર –

ુ રાતમા ં જ

ુ ધમ નીચે જ ુ બ છે . ના ં ણ

ુ ય વે ઉભડ ,અધવલ ે ડ અને વલ ે ડ એમ

ણ

કારની

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

ચોમા ુ મગફળ ની વૈ ાિનક ખેતી ે ર ે ર માટ ણ તબ ામા ં વાવત ચોમા ું વાવત ુ સા ંુ ઉ પાદન મેળવવા ચોમાસામા ં થાય છે . (૧) બ વરસાદ થાય તે પહલા ં એટલે મે મહ નાના ં છે લા ં ુ ી અઠવાડ યાથી ુ ન મ હનાના ં થમ અઠવાડ યા ં ધ ે ર કર ું િપયત આપીને મગફળ ુ ં આગોત ંુ વાવત

હોય તો -૧૦ અથવા -૧૧ અથવા -૧૨ અથવા -૧૩ વી મોડ પાકતી વલ ે ડા મગફળ ુ ં ૂ ુ ુ વાવત ે ર કર .ં (૨) ૧૫ -૩૦ ન ધીમા ં વરસાદ થાય તો સમયસર વાવત ે ર માટ ઉભડ અથવા અધવલ ે ડ અથવા વલ ે ડ એમ કોઇ પણ કારની મગફળ ની ુ વાવત ે ર કર શકાય. મા ં અધવલ ે ડ ત એ ૨૦ ને ધા ય આપ ું (૩) ુ લાઇ માસમા ં મોડો વરસાદ થાય તો વહલી પાકતી -૨ અથવા ે ર કર ૫ અથવા -૭ વી ઉભડ ત ુ ં વાવત શકાય. બીજ માવજત – જમીન અને બીજજ ય રોગો વા ક બીજનો સડો તથા ઉગ કુનો રોગ અટકાવવા ૧ ક. ા. બીજ દ ઠ ૩ ામ થાયરમ અથવા કાબાનડઝીમ અથવા મે કોઝેબ વી દવાનો પટ ું ા( હાઇટ ૈ અથવા સફદ ડ આપી વાવત ે ર કર .ું ઘણ બ) માટ જમીનમા ં માવજત આપી ન હોય તો વનાલફોસ અથવા લોરોપાયર ફોસ માથ ં ી કોઇ એક દવા ૧ ક . ા. બયારણ દ ઠ ૨૫ મીલી વાવતા પહલા ં ૩-૪ કલાક અગાઉ પટ આપી છાયડામ ં ા ં કુવી વાવત ે ર કર .ું યાર બાદ રાઇઝો બયમ ક ચરની માવજત આપવાથી ૧૫ થી ૨૦ ટકા ઉ પાદન વ ુ મળે છે . ખાતર યવ થાપન – જમીનની તૈયાર કરતી વખતે ૧૦ ટન સા ંુ કોહવાયે ું છાણી ુ ખાતર આપી બરબર જમીનમા ં ભેણવ .ું જો સે ય ખાતર ન મળે તો હ ટર ૫૦૦ ક. ા. દવલ ે ીનો ખોળ જમીન તૈયાર કરતી વખતે આપવો જોઇએ. રાસાયણાક ખાતર ૧૨.૫-૨૫ – ૦૦ ના.ફો.પો. ક. ા./હ. જમીનમા ં ુ ા ું પાયાના ં ખાતર તર ક આપ .ુંજમીનના ં ન ન ૃ થકરણ કર ને ભલામણ જ ુ બ ુ ં ખાતર આપ .ું આ માટ એમોિનયમ સ ફટ ૬૨.૫ ક. ા. અને સ ગલ ુ ર ફો ફટ ૧૫૬ ક. ા. િત હ ટર ચાસમા ં આપ .ું પ મગફળ ુ ં વ ુ ઉ પાદન લેવા માટ લા ટ ોથ એક મોટ ગ રાઇઝોબે ટર યા (પી પીઆર) ક કાર ુ ં વીક ખાતર છે તેને ઉપયોગ કરવો જોઇએ. થી ુ ય અને ગૌણ ત વ લેવામા ં મદદ મળે છે . આ ઉપરાત ં જમીનમા ં જો પોટાશ ત વની ઉળપ હોય તો ભાર જમીનમા ં ૮૦ ક. ા. અને હલક જમીનમા ં ૧૨૦ ક. ા. પોટાશ આપવાની ભલામણ છે . જો ભા મીક

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

59

સમ જમીન હોય તો જમીનમા ં ૫ ટન િત હ ટર ઉમેર .ું મગફળ ના ં પાકમા ં સ ફર આપવાથી ઉ પાદન અને તેલ ુ ં માણ વધાર શકાય છે . િપયત યવ થાપન – ચોમાસા દર યાન વરસાદ રુતો અને સ માણ વહચણ થયેલ હોય તો રૂક િપયત આપવાની જ ર નથી. મગફળ ના ં પાકની કટોકટ ની અવ થા વી ક લ આવવા, સોયા ઉતરવા અને ડોશવામા ં દાણાના િવકાસ સમયે વરસાદ ખેચાય અને જમીનમા ં રુતો ભેજ ન હોય તો િપયત જ રથી આપવા.ં તર ખેડ અને િનદણ યવ થાપન – ુ ી િનદામણ મગફળ ના ં પાકને થમ દોઢ મહ ના ં ધ ુ ત રાખવો. વાવણી પછ ૨૦ દવસે અને ૪૦ દવસે એમ બે વખત તર ખેડ અને હાથથી િનદામણ કર .ું યા મ ૂરોની અછત હોય યા ં િનદણ િનયં ણ માટ રાસાયણીક િનદણ િનયં ણ કર શકાય. માટ પે ડ મીથાલીન ૧ ક. ા. સ ય ત વ/હ. ૫૦૦ લી. પાણીમા ં ઓગાળ વાવણી બાદ રુંત અને બીજ ં કાવ કરવો. મગફળ રણ પહલા ં જમીન ઉપર છટ ૨૫ દવસની થાય યાર વઝાલાફોપ ઇથાઇલ ૦.૦૫ ક. ા. /હ. અથવા ઇમી થાફાયર ૦.૦૭૫ ક. ા. /હ. માણે દવા ૫૦૦ લી. પાણીમા ં ાવણ બનાવી છટ ં કાવ કરવો. આ ઉપરાત ં ૪૦ થા ૫૦ દવસે સોયા બેસવાની શ આત થાય તે પહલા ં એક તર ખેડ કરવી અને એક હાથથી િનદામણ કર .ું રોગ અને

વાત યવ થાપન –

(અ) રોગ-

ુ ુ વ ાવાળા ( a ) ઉગ કનો રોગ – સાર ણ ુ ાબી રં ગના,ં કુશાન રહ ત અને રોગ ુ ત બીજ લ વાવત ે રમા ં લેવા.ં (૨) મગફળ ના ં બીજને ભેજ ુ ત વાતાવરણમા ં રાખવા ં (૩) મગફળ ઉપાડ ા બાદ એક ુ ી ય ુ તાપમા ં કુાયા પછ જ ડોડવા અઠવાડ યા ધ ટા પાડ ને ભેજ રહ ત જ યાએ સં હ કરવો. થી ગથી રોગ લાગે નહ . (૪) ઉગ કુનો રોગ અટકાવવા ૧ ક. ા. બીજ દ ઠ ૩ ામ થાયરમ અથવા કાબાનડઝીમ અથવા મે કોઝેબ વી દવાનો પટ આપી વાવત ે ર કર .ું (૫) ાઇકોડમા વીર ડ ૪ ામ િત કલો દાણા સાથે અને ૧.૫ ક. લ મડા અથવા એરં ડાના ં ૩૦૦ ક. ખોણ સાથે ૧ હ િવ તારમા ં આપ .ુ ૂ સડ ગયેલા ં (b)થડનો કોહવારો - (૧) સં ણ સે ય ખાતરનો ઉપયોગ કરવો. (૨) આગલા પાકના ં અવશષ ે ો બાણી નાખી નાશ કરવો. (૩) મગફળ વા યાબાદ સમાર મારવો તેમજ ૨ થા ૩ જ તર ખેડ www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

60

ચોમા ુ મગફળ ની વૈ ાિનક ખેતી

કરવી અને પાળા ચઢાવવા ં નહ પરં ુ જમીન કઠણ રાખવી. (૪)ટપકાના ં રોગથી પાન ખર જતા હોય તેના ં ઉપર આ ગનો િવકાસ વ ુ થાય છે તએથી તેના ં િનયં ણ માટ કાબાનડઝીમ( ૧૦ ામ ૧૦ લી. પાણી) અથવા મે કોઝેબ(૨૬ ામ ૧૦ લી. પાણી) નો છટ ં કાવ કરવો. (૫) બયારણનો દર ૧૦૦ થી ૧૧૦ માણે રાખવો. (૬) પાકની ફરબદલી ક./હ ુ વાર,મકાઇ ક ઘઉના ં પાક સાથે કરવી. ટપકાનો રોગ- (૧)રોગી ટ છોડના ં અવશષ ે ો ખેતરમાથી બાળ ને નાશ કરવા.ં (૨) મગફળ નો પાક ૩૦ થા ૩૫ દવસનો થાય યાર મે કોઝેબ ૦.૦૨ ટકા (૨૬ ામ ૧૦ લી. પાણીમા)ં ,કાબાનડઝીમ ૦.૦૨૫ ટકા દવા( ૫ ામ ૧૦ લી. પાણી) અને મે કોઝેબ ૦.૦૨ ટકા (૨૬ ામ ૧૦ લી. પાણીમા)ં એમ ણ છટ ં કાવ કરવા ં અથવા લોરોથાલેિનલ ૦.૦૨% અથવા હ ઝાકોનાઝોલ ૦.૦૦૨૫ %(૧૦ લી. પાણીમા ં ૫ મીલી) અથવા લીમડાના તા પાનનો રસ/લીબોણીના ં બીજનો અક ૧ ટકા ાવણનો ૩૦,૪૫, અને ૬૦ દવસે છટ ં કાવ કરવાથી ક ટકો અને ટ ા ુ ં િનયં ણ થાય છે . (૩) બાજરનો પાક અને મગફળ ૧ : ૩ ના માણમા ં તર પાક તર ક લેવા. (આ)

વાતો –

ુ (a) િસયા કારની વાતો – (૧) શોષક ુ ાશક દવાઓ વીક ફોસેફામીડોન ૪૦ કારની જ ં ન એસ.એલ. ૧૦ મીલી. અથવા ડાયમીથોએટ ૩૦ ઇસી ૧૦ મીલી. અથવા િમથાઇલ ઓ ડ મેટોન ૨૫ ઇસી ૧૦ મીલી ૧૦ લી પાણામા ં ભેળવા છટ ં કાવ કરવો અને જ ર જણાય તો ૧૦-૧૨ દ વસ બાદ બીજો છટ ં કાવ કરવો. (૨) મોલો ખાય જનાર દાળ યાની વ ત જો ુ ાસક દવા છાટ ખેતરમા ં વ ુ જનાય તો જ ં ન ં વા ુ ં ુ તવી રાખ .ું

( b ) પાન કોર -ંુ (૧) ઉપ વની શ આતમા ં લ બોળ ની મીજનો કૂો ૫૦૦ ામ (૫% અક) અથવા લીમડા આધાર ત તૈયાર દવા ૨૦ મીલી. થા ૪૦ મીલી. અથવા બીવર ે યા બેસીયાના ં નામની ગનો પાવડર ૪૦ ામ ૧૦ લી. મા ં ભેળવી છટ ં કાવ ુ કરવો. (૨) ઉપ વ વ જણાય તો ડાય લોરવોસ ૭૬ ઇસી ૭ મીલી અથવા ફની ોથીયોન ૫૦ ઇસી ૧૦ મીલી ૧૦ લી. પાણીમા ં ભેળવી છટ ં કાવ કરવો. જ ર જણાય તો ૧૦-૧૨ દ વસ બાદ બીજો છટ ં કાવ કરવો. (c)પાન ખાનાર ઇયળ – (૧) હ ટર દ ઠ ૫-૬ ફરોમોન પ ગોઠવા તેમા. પકડાનાર દાનો નાશ કરવો. (૨) લ બોળ ની મીજનો કૂો ૫૦૦ ામ (૫%

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

અક) અથવા લીમડા આધાર ત તૈયાર દવા ૨૦ મીલી. થા ૪૦ મીલી. અથવા બીવર ે યા બેસીયાના ં નામની ગનો પાવડર ૪૦ ામ અથવા બેસીલસ ુ ો પાવડર ૧૦ ામ રુ સીસ નામના વા ન અથવા એન.પી.વી. વાયરસ ૨૫૦ એલ.ઇ ૧૦ મીલી ૧૦ લી. પાણીમા ં ભેળવી છટ ં કાવ કરવો.(૩) ઉપ વ વ ુ જણાય તો લોરોપાયર ફોસ ૨૦ ઇસી ૨૦ મીલી અથવા િમથોમાઇલ ૫૦ % વપ ે ા. ૧૨.૫ ામ અથવા ડાય લોરવોસ ૭૬ ઇસી ૭ મીલી ૧૦ લી. પાણીમા ં ભેળવી છટ ં કાવ કરવો. જ ર જણાય તો ૧૦-૧૨ દ વસ બાદ કોઇ પણ એક દવાનો બીજો છટ ં કાવ કરવો. ૈ – (૧) આ વાતોની કટલીક (d)સફદ ઘણ ુ કલ પડ છે ુ ખાિસયતોને લીધે તે ુ િનયં ણ બ પ રણામે તેના ં વનની દરક અવ થાએ તેની વ ત ુ ક ય નો કર િનયં ણના ં ઘટાડ શકાય અવા સા હ ઉપાયો કરવા. (૨) પહલો સારો વરસાદ બાદ સાં જમીનમાથા નીકળ ને શઢ ે ા પાળા પર આવલ ે ા બાવળ,બોરડ , સરગવો,લ મડો વગેર ઝાડના ં પાન ખાવા આવતા ઢાલીયાને ઝાડની ડાળ હલાવી નીચે પાડ કરોસીનના ં પાણીમા ં નાશ કરવો. (૩) ઉનાળામા ં ડ ખેડ કરવી. (૪) કાશ િપજર ગોઠવી નાશ કરવો (૫) વનાલફોસ અથવા લોરોપાયર ફોસ માથ ં ી કોઇ એક દવા ૧ ક . ા. બયારણ દ ઠ ૨૫ મીલી વાવતા પહલા ં ૩-૪ કલાક અગાઉ પટ આપી છાયડામ ં ા ં કુવી વાવત ે ર કર .ું (૬) સફદ ઘણ ૈ ના ં િનયં ણ માટ ુ ાસક દવાના ં ઉપાયો ન લીધા અગાઉથા કોઇ પણ જ ં ન હોય અને ઉપ વ વ ુ માણમા. જોવા મળે તો ઉભા પાકમા ં વનાલફોસ અથવા લોરોપાયર ફોસ માથ ં ી કોઇ એક દવા હ ટર ૪ લી. માણે િપયતના ં પાણી સાથે ટ પેટ પે આપવી. કાપણી અને સં હ – મગફળ ની વલ ે ડ તો ૧૨૦ દવસે અને ઉભડ તો ૯૦ થી ૧૦૦ દવસે પાકા ય છે .મગફળ ના ં ડોડવા ફોફામા ં કાળા લીટા ય તેમ સમજ .ું જોવા મળે તયાર મગફળ પાક ઉ પાદન – મગફળ વલ ે ડ – ૧૮૦૦-૨૫૦૦ ક. ા./હ. મગફળ ઉભડ – ૧૮૦૦-૨૦૦૦ ક. ા./હ. િમતેશ એમ. ગ જર (વૈ ાિનક –સ ય િવ ાન) ડો. આર.એફ. ઠાકોર (વ ર ટ વૈ ાિનક અને વડા) િષ ૃ િવ ાન ક ,

ૂ રાત િવ ાપીઠ, જ

ુ ભેટ , વલસાડ ( જ.).

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

çkkur÷ðqz

61

sif÷eLk yLku íkkÃkMke ðå[u fkuÕz ðkuh

çkku

r÷ðqz yr¼Lkuºkeyku ðå[u fkuÕz ðkuh Úkíkwt nkuðkLkk Mk{k[kh Mkk{kLÞ Au. nðu òuðkLkwt Au fu ßÞkhu çku yr¼Lkuºke yuf MkkÚku fkuE yuf s rVÕ{{kt fk{ fhu Au íkku Mkk{kLÞ heíku íku{Lke ðå[u fkuÕz ðkuhLku ÷eÄu Mkux Ãkh {knku÷ økh{ ÚkE òÞ Au. fkuÕz ðkuhLke yk ÞkËe{kt çku MkwtËh yr¼LkuºkeLkwt Lkk{ Mkk{u÷ ÚkE økÞwt Au. yk çkÒku çkku÷eðqz yr¼Lkuºke Au suf÷eLk VLkkoLzeÍ yLku íkkÃkMke ÃkÒkq Au. ykøkk{e rVÕ{ swzðk 2{kt yk çkÒku yr¼Lkuºke rVÕ{Lkk rnhku ðÁý ÄðLk MkkÚku fk{ fhe hne Au. yk çkÒku ðå[u

fkuÕz ðkuhLkk Mk{k[kh ykðe hÌkk Au. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu ÷tzLk{kt þq®xøk Ëhr{ÞkLk çkÒku ÃkkuíkkLkk MkeLk y÷øk-y÷øk heíku hsq fhe níke. yuf MkeLk yuðku níkku fu su{kt yk çkÒku yuf MkkÚku hne níke, Ãkhtíkw fkuE Ãký heíku íkf÷eV Lk ÃkzðkÚke íkuLke xe{u yk MkeLkLku xk¤e ËeÄku níkku. yk Ëhr{ÞkLk þq®xøk rþzâwy÷ Ãký ftEf yk heíku Lk¬e fhðk{kt ykÔÞku níkku, çkÒkuLkku yuf-çkeò MkkÚku Mkk{Lkku Úkðk WÃkhktík íku{Lku ÷eÄu Mkux Ãkh WÃk÷çÄ yLÞ ÷kufkuLku Ãký yMkwrðÄk Lk Ãkzu íkuLke Ãký fk¤S sYhe Au.

Mk÷{kLk Vhe MktsÞ÷e÷k ¼ýMkk÷e LkSf ykÔÞk

yk

{ íkku Mk÷{kLk ¾kLk ÃkkMku ðíko{kLk Mk{Þ{kt rVÕ{kuLke fkuE s f{e LkÚke. íkuLke ÃkkMku xkEøkh StËk ni, Ëçktøk 3, «¼qËuðkLke ðkuLxuz 2 yLku hu{ku rzMkqò íkÚkk y÷ðehk ¾kLk yÂøLknkuºkeLke yLkk{ rVÕ{ Mkrník ½ýe rVÕ{ku Au. Ëhr{ÞkLk yuðk Mk{k[kh ykðe hÌkk Au fu Mk÷{kLk ¾kLku Vhe ð¾ík MktsÞ ÷e÷k ¼ýMkk÷eLke LkSf ykÔÞk Au. íku{ýu ykøkk{e rVÕ{{kt fk{ fhe þfu Au.MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu yíÞkh MkwÄe{kt Mk÷{kLk ¼ýMkk÷e MkkÚku yuf rM¢Ãx Ãkh [[ko fhe hne Au. òu MktsÞ yLku Mk÷{kLk Vhe yuf ð¾ík MkkÚku fk{ fhíkk òuðk {¤u íkku çkÒku ðå[u yuf ËkÞfk çkkË íku yuf MkkÚku òuðk {¤þu. ½ýk Mk{ÞÚke yuðk Mk{k[kh ykðe hÌkk níkk fu ð»ko 2007{kt ykðu÷e MkkðrhÞk çkkË çkÒku ðå[uLkk MktçktÄ{kt ¾xkþ ykðe økE níke. òufu íÞkhçkkË çkÒku ðå[uLkku rððkË Ãkqhku ÚkE økÞku níkku. yíÞkhu yk «kusuõx ytøku ðÄkhu òýfkhe {¤e LkÚke, Ãkhtíkw yuðe ykþk Au fu yk f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

rVÕ{ yuf ÃkerhÞz zÙk{k nþu. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu Mk{÷kLkLkwt {kLkðwt Au fu Vhe yuf ð¾ík ÃkÈkðíkeLkwt fk{ ÃkqÁt ÚkE òÞ íÞkhçkkË MktsÞ íku{Lke MktÃkqýo M¢eÃkLku Mkkt¼¤þu. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records

Dominic

Chandra Mohan

+9891334429

cmohan@krishijagran.com

Dr. Mahendra Pal

+91‐9426 085 328

bcbiswas@krishijagran.com mahendra@krishijagran.com

paritosh@krishijagran.com

Balaswamy Sreeja S. Nair

+91‐9182 674 010 +91‐7356 603 963

balaswamy@krishijagran.com sreeja@krishijagran.com

Karthika

+91‐7356 603 963

karthika@krishijagran.com

AAYESHA KHAN 9891886680 aayesha@krishijagran.com ANKU YADAV 9999743660 anku@krishijagran.com

9999147833

sandip@krishijagran.com

Neha Rani

+91‐9891 724 466

neha@krishijagran.com

Amrish Nou yal Nasim Ansari

+91‐9891 899 197

amrish@krishijagran.com nasim@krishijagran.com

prashant@krishijagran.com

Tarun Thakur :

+91‐9891 614 614

SURESH KUMAR KONANKI 8121388388 kskumar@krishijagran.com

pawan@krishijagran.com nupur@krishijagran.com tarun@krishijagran.com

, Jobs@krishijagran.com HEAD OFFICE 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi-110016 | M: 9313301029, E: info@krishijagran.com | Web: www.krishijagran.com

Manoj Kumar

8588 998 437

manoj@krishijagran.com

Sujit

9891 755 566

sujit@krishijagran.com

265, Netaji colony, kolkata (Near Baranagar thana, BT Road, opposite to Netaji colony high school and Beenapani Club) Kolkata-700090 Email : bengali@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com

hindi@krishijagran.com

CHENNAI 126/329, 2nd Floor, Arcot Road, Kodambakkam Chennai, Tamil Nadu - 600024 Mobile. 9841502660

64

hkrþV¤

{krMkf ¼rð»ÞV¤

sw÷kE

2017

þkherhf-{kLkrMkf MðkMÚÞ ÞkuøÞ s¤ðkE hnu. Ãkkrhðkhef Mk{MÞkLke MkkÚku Mkw t Ë h ¼ku s Lk fhðk yLku ykLktËËkÞf Mk{Þ ÃkMkkh fhðkLkk Þkuøk çkLku Au.

yk {rnLkku MVqŠík yLku «MkÒkíkkÃkqýo hnuþu.MðkMÚÞ MkkÁt hnuðkÚke Mkw¾ yLku ykLktËLkku yLkw¼ð ÚkkÞ. Mkøkk-MktçktrÄÞku yÚkðk r{ºkku íkhVÚke WÃknkh {¤u. Mkkhku Mk{Þ.

yk Mk{Þ MktÞ{þe÷ yLku rð[khÃkqýo ÔÞðnkh fhðkLkku Au. yk{ fhðkÚke ík{u ½ýk yrLkükuÚke çk[e þfþku . ík{khe ðkýe-ÔÞðnkhÚke økuhÄkhýkyku MkòoE þfu Au.

ykfÂM{f ÄLk «kró yLku çknwrðÄ ÷k¼Úke ¼hu÷ku yk {rnLkku yíÞtík hku{kt[f yLku ykLktË«Ë çkLke hnuþu. ykðf ðÄþu. ÔÞkÃkkrhf LkVk ðk¤k MkkuËk Úkþu.hku{ktMk {kxu yLkwfq¤ Mk{Þ Au.

ík{Lku fkÞkuo{kt rð÷tçkLke ÂMÚkrík{kt MkV¤íkk {¤þu. ykurVMk yÚkðk ½h{kt sðkçkËkheLkku çkkus ðÄþu. SðLk{kt ðÄkhu økt¼ehíkkLkku yLkw¼ð fhþku. Lkðk Mkt ç kt Ä MÚkkrÃkík fhðk yÚkðk fkÞo MktçktrÄík {níðLkk rLkýoÞ Lk ÷E þfku.

þheh{kt Úkkf, yk¤Mk yLku ®[íkkLkku ynuMkkMk ÚkkÞ. MktíkkLkku MkkÚku {ík¼uË yÚkðk rððkË ÚkkÞ. íku{Lkk MðkMÚÞLke ®[íkk hnu. ykurVMk{kt Wå[ yrÄfkheyku MkkÚku ðkË-rððkË ÚkkÞ.

MðkMÚÞLkwt æÞkLk hk¾ðwt Ãkzu. fxw ð[Lk yÚkðk ¾hkçk ÔÞðnkhLku ÷eÄu Íøkzku-rððkË ÚkkÞ. ¢kuÄ yLku fk{ð]r¥k Ãkh MktÞ{ sYhe. rníkþºkw ðÄkhu «ð]ík çkLku. ykfÂM{f ÄLk ÷k¼ ÚkkÞ.

Lkku f he-Ät Ä k yLku ÔÞðMkkÞLkk ûkuºk{kt ík{Lku ÷k¼ s ÷k¼ ÚkkÞ. yk MkkÚku r{ºk, Mkøkk-MktçktrÄyku yLku ðze÷ku íkhVÚke Ãký ÷k¼ ÚkkÞ. Mkk{kSf Mk{khkun, ÃkÞoxLk suðk «Mktøkku{kt sðk {¤þu.

ykŠÚkf yLku ÔÞkÃkkrhf ykÞkusLk fhðk {kxu yk {rnLkku þw¼ Au. fkÞo Mkh¤íkkÚke MkV¤ çkLku. ÃkhkuÃkfkhLke ¼kðLkk {sçkqík çkLku. yk{kuË-«{kuË{kt yk {rnLkku ÃkMkkh Úkþu.MktçktÄ {sçkqík çkLku.

yk {rnLkku r{© V¤ËkÞe hnuþu. çkkirØf fkÞkuo yLku ÔÞðMkkÞ{kt Lkðe rð[khÄkhk ykðu. ÷u¾Lk yLku MkkrníÞ MkkÚku Mktf¤kÞu÷ «ð]r¥kyku{kt ík{Lku Mk] s Lkkí{fíkk Ëu ¾ kÞ íku { Aíkkt yMðMÚkíkk yLkw¼ðku.

Lkfkhkí{f rð[khku Ú ke {Lk{kt níkkþk sL{ ÷u. yk Mk{Þ {kLkrMkf WËðuøk yLku ¢kuÄLke ¼kðLkk yLkw¼ð fhkðu. ¾[o ðÄu.ðkýe Ãkh MktÞ{ Lk hnu, suÚke Ãkrhðkh{kt rððkË yLku ͽzku ÚkE þfu Au.

ík{khk {kxu yk {rnLkku Mkw¾þktríkÚke ÃkMkkh Úkþu. ÔÞkÃkkheÞku {kxu ¼køÞkuËÞ Mkt¼ð Au.Ãkrík-ÃkíLke ðå[u ËktÃkíÞ SðLk{kt rLkfxíkkLkku yLkw¼ð ÚkkÞ.

f]r»k òøkhý sw÷kE 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

Publised on 25th & Posted on 27th & 28th at NDPSO of Every Month RNI NO. DELGUJ/2014/54893 Postal Reg. No. DL-SW-01/4181/17-19