ISSN 2455-1082
S'lQF ÔUZ6 EFZTG]\ VU|[;Z S'lQF 5lZJFZ ;FDlIS
´ÉºÉÇ 3 +ÅH 6 sqLk 2016 `#5qv
MktrËÃk {Õnkuºkk MkeEyku
lJØI;}lR
www.krishijagran.com
lJØI;}lR EFZTG]\ VU|[;Z S'lØ 5lZJFZ ;FDlIS
KRISHI JAGRAN o’kZ 3 vad 6 twu 2016 :i;s 35
MktÃkkËf rLkËuoþf fkÞofkhe MktÃkkËf MktÃkkËfeÞ MktÞkusf sLkh÷ {uLkush ðrhc MktðkËËkíkk Ãkºkfkh
rMkrLkÞh {uLkush {uLkush {kfuo®xøk ykrMkMxLx
{uLkush «Mkkh ykrMkMxLx {uLkush yufkWLxTMk rzòE®Lkøk ykurVMk ykrMkMxLx
06
yu{.Mke. zkur{rLkf þkELke E{kLkwð÷ yu{.se.ðkMkLk zku.fu.xe.[tze hrðLÿ íkuðríkÞk MktsÞfw{kh Vhnk ¾kLk Áçke siLk E{hkLk ¾kLk {rLk»k [kinký Mkkøkh {Õnkuºkk rËÃkrþ¾k Mk{eh ríkðkhe fu.su.MkhLÞk Mkkhk ¾kLk {u½k þ{ko yVMkkLkk {r÷f [wtfe ¼wrxÞk ÃkqLk{ rðïf{ko ®hfe ÃkwLzeh MkkurLkÞk {nksLk rþVk÷e {nksLk ÷û{e Ãkktzu nu{k þ{ko «erík [kinký ft[Lk ®Mkn hsLke fw{khe frh~{k ÷nuhe r{Lkk Ãkktzu r«Þk rºkÃkkXe ykÞþk ¾kLk rðfkMk íÞkøke rLkþktík xktf hknw÷ ®Mkn yçËwMk Mk{Ë ytfq ÞkËð {kurník «þktík þ{ko ÃkðLk yksøku LkhuLÿ þuhíkkxu rþðfktík WÃkkæÞkÞ ykh.yuLk.[kuçku f]»ý rçknkhe ysÞfw{kh ÃkÃÃkw hkÞ fu.çke. ELÿk y÷fk Þkuøkuþfw{kh hk¾e þ{ko ËuðuLÿ ®Mkn søkËeþ òLkk «u{ fw{kh htsLk
f]r»k òøkhý sqLk ,2016
ÃkeðkLkk ÃkkýeLkwt Mkthûký nðu Mk{ÞLke {køk Au...................8
VFtDF U]HZFTGF ;O/ B[0]TMGL ;FO<IUFYF.......48
Mkq[Lkk ¢ktríkÚke ¾uzqíkkuLku Mkþõík çkLkkðu Au Evfku rfMkkLk Mkt[kh..............10
હાઇ ીડ ડાગ ં રની
f]r»k Mk{k[kh.......16
કંપની
સમાચાર..........20
f]r»k þeûký yLku yíÞkÄwrLkf xufLkku÷kuS íkhV ykøk¤ ðÄu ÞwðkLkku: zku. Mke.su.zktøkrhÞk....38 ËqÄ WíÃkkËLk{kt ykøk¤ ðÄðwt Ëuþ {kxu økðoLke ðkík Au: yuLk.ykh.¼MkeLk...40
ખેતી પ ધિત....53 V¤ yLku þkf¼kSLkwt fuLkªøk îkhk Ãkhehûký...........58
ુ ાલકોના પ પ હકો.................60 WíÃkkËLk ÷kuLÞ..............63
T\N]Z:TL...........64
MkhÃkt[ çkLkeLku fÞkuo økk{Lkku rðfkMk.............42 f]r»k ûkuºk{kt ÷k¾, økwtË WíÃkkËLkLkku Mk{kðuþ fheLku ðÄw ÷k¼ {u¤ðku: zku.þ{ko.............4 laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA
dqy ist 70 Ph. : 011-26511845, 26517923 Email : info@krishijagran.com Web : www.krishijagran.com
ખેલ................66
Subscribe Krishi Jagran Magazine Gujarati, Marathi Hindi, Punjabi, Kannada, Bengali, Telugu, Assamese and English
Nishant Taak
MktÃkkËfeÞ
www.krishijagran.com
21 (1996-2016)
s¤ Mktøs¤ kún {kxu fuxfu÷kf Ãkøk÷kt Mktøkún ykÃkýu {kxu ykÃkýu x÷kfÃkrhýk{÷ûke Ãkrhýk{÷ûke Ãkøk÷kt ¼hðk¼hðk Ãkzþu Ãkzþu
MktÃkkËfeÞ
ð
hMkkËLke ÉíkwLku ËuþLke SðLk hu¾k fnuðk{kt ykðu Au fkhý fu Ëuþ{kt ykþhu 73 xfk ðhMkkË yk [kh {rnLkk{kt s ÚkkÞ Au. yk ðhMkkË Ãkh ¾uíke¾uzqíkLkk ÔÞðMkkÞLkku ykÄkh hnu÷ku nkuÞ Au. ¼khík{kt ykþhu 60 xfk ¾uíke ÞkuøÞ s{eLk y®Mkr[ík Au yLku íÞkt Võík ðhMkkËLkku s ykÄkh nkuÞ Au. y÷çkík nðk{kLk rð¼køku AuÕ÷k fux÷kf ð»kkuoLke íkw÷Lkk{kt yk ð»kuo [ku{kMkw Mkk{kLÞ fhíkk Mkkík xfk ðÄkhu hnuðkLke þõÞíkk Ëþkoðe Au. yk{ íkku r«-{kuLkMkwLkÚke ÷kufkuLku ¼khu økh{eÚke hkník {¤e Au Ãkhtíkw íkkÃk{kLk ¾kMk ½xÞwt LkÚke. yuf çkksw økh{eÚke ºkMík ÷kufku [ku{kMkkLke hkn òuE hÌkk Au íkku çkeSçkksw ¾uzqíkku Ãký ÃkkfLkk Mkkhk WíÃkkËLk {kxu [ku{kMkkLke hkn òuE hÌkk Au. {kuxk¼køku ¾uzqíkku ÃkkfLkk ðkðuíkh {kxu ËrûkýÃkrù{e [ku{kMkk Ãkh ykÄkh hk¾u Au yLku yk ð¾íku nðk{kLk rð¼køk îkhk Ërûký-Ãkrù{e «Ëu þ {kt Mkkhku ðhMkkË ÚkðkLke þõÞíkk Ëþkoððk{kt ykðe hne Au.
[ku{kMkkLke hkn òuðk MkkÚku ÷kufku yk ð¾íku ¾qçk s WíMkwf Au fkhý fu yøkkWLkk çku [ku{kMkk{kt Mkkhku ðhMkkË ÚkÞku LkÚke yLku ðhMkkË Mkk{kLÞ fhíkk ykuAku hÌkku Au. íkuLku ÷eÄu Ëuþ{kt {kuxk¼køkLkk rðMíkkhku Ëw»fk¤Lkku Mkk{Lkku fhe hÌkk Au. {kxu [ku{kMkkLku ÷E Úkkuzku Ãký rð÷tçk ¾uzqíkku {kxu {w~fu÷eYÃk Au. Ëuþ{kt W¥kh-Ãkqðeo ¼køkku{kt ðhMkkË Mkk{kLÞ fhíkk ykuAku ÚkE þfu Au. çkkfeLkk hkßÞku{kt 108 Úke 117 xfk ðhMkkËLkku ytËks Ëþkoððk{kt ykÔÞku Au. MkkiÚke Mkkhe ðkík yu Au fu ¼khíkLkk {æÞ yLku Ãkrù{e rðMíkkhku{kt ðÄkhu ðhMkkËLke þõÞíkk Au , ßÞkt Mkki Ú ke ðÄkhu Ëw»fk¤økúMík rðMíkkh ykðu Au. Ãktòçk, nrhÞkýk, W¥kh«Ëuþ, rËÕne MkkÚku Ërûký ¼khík{kt Ãký 108 xfk MkwÄe ðhMkkË ÚkðkLke þõÞíkk Au. yk [ku{kMkkÚke ËuþLkk yLkuf Ëw»fk¤økúMík ûkuºkkuLku hkník {¤þu Ãkhtíkw yk ð¾íkLkk [ku{kMkkÚke ykÃkýu þe¾ {u¤ððkLke sYh Au fu suÚke ¼rð»Þ{kt ËuþLku Ëw»fk¤Lkku Mkk{Lkku Lk fhðku Ãkzu. v V[DP;LP0MlDlGS Email: dominic@krishijagran.com
11 Languages (10 Indian & 1 Global), 20 States, 1 Portal - 9 Millon combined readership
vf/kd tkudkjh gsrq lh/ks lEidZ djsa % editor@krishijagran.com, response@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com, account@krishijagran.com
08
f]r»k òøkhý sqLk ,2016
fðh Mxkuhe
www.krishijagran.com
Mkq[Lkk ¢ktríkÚke ¾uzqíkkuLku Mkþõík çkLkkðu Au Evfku rfMkkLk Mkt[kh ðíko{kLk Mk{Þ{kt yMkhfkhf «íÞÞLk fhðwt íku yuf {kuxku Ãkzfkh Au. ¾kMk fheLku økúk{eý rðMíkkhku{kt ÃkkuíkkLke ðkíkLku ÃknkU[kzðk {kxu yLkuf «fkhLkk yðhkuÄkuLkwt MksoLk ÚkkÞ Au. ¼khíkLkk {kuxk¼køkLkk økk{ku{kt «¼kðe «íÞÞLk fhðk {kxu ÃkkÞkYÃk MkúkuíkkuLkku y¼kð Au. E^Vkuyu yk rðïMkLkeÞ {kæÞ{Lkk y¼kðLkku ynuMkkMk fÞkuo yLku ÞkuøÞ MkuðkykuLke yAíkLku Ëqh fhðk {kxu fkÞo fhu Au.Mk{ÞLke {køk Au fu ¾uzqíkkuLke Mk{ûk ykð~Þf òýfkhe ÃknkU[kzðk{kt ykðu. yk MkkÚku yu Ãký sYhe Au fu ExÙkLVku{uoþLk MkuðkykuLku Ãký W¥kusLk ykÃkðk{kt ykðu suÚke økúk{eý ûkuºkku{kt hnuíkk rðþk¤ Mk{wËkÞ yk MkuðkÚke ðtr[ík Lk hnu. yºku yu çkkçkík Ãký ÞkuøÞ hnuþu fu yk Ãkøk÷k Vhe ÃkkAk EríknkMkLkwt ÃkwLkhkðíkoLk Lk fhu. yk s fkhýÚke Mkt[kh, rð»kÞðMíkw yLku {kÃkLkeÞíkk s ºký yuðk {wÆk Au, su ExÙkLMkVku{uoþLkLkk ûkuºk{kt EVfku {kxu ®[ríkík rð»kÞ Au, suLkk {kxu MktMÚkk «ÞíLkþe÷ Au. yk Mktòuøkku{kt EVfku ¾uzqíkkuLkk Mkt[kh r÷r{xuz MktMÚkkLke «ríkçkØíkkLku Ëþkoðu Au yLku ykøkk{e Mk{Þ{kt ykðLkkh ÃkzfkhkuLku Mkk{Lkku fhðk {kxu MktMÚkk nt{uþk íkíÃkh Au.
ßÞkt MkwÄe {kÁt {kLkðwt Au íkku Mkq[Lkk ¢ktríkLkk yk Þwøk{kt Võík yðksLkk {kæÞ{Úke s ÃkkuíkkLkku MktËuþ ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[kzðku Ãkqhíkku LkÚke Ãkhtíkw íkuLku {kxu yuf yuðk {kæÞ{Lke sYh nkuÞ Au su ÃkkuíkkLku Mkt[kr÷ík fhe þfu yLku òýfkhe íku{Lkk MkwÄe Võík yuf Âõ÷f{kt {kuf÷e þfu. yk fkhýÚke s y{u EVfku rfMkkLk Mkt[kh r÷r{xuz ytíkøkoík EVfku rfMkkLk yuÃk íkiÞkh fhu÷ Au. yk yuÃk {khVíku ¾uzqíkkuLku ¾uíke MktçktrÄík ík{k{ òýfkhe Mkh¤íkkÚke ÃknkU[kze þfkþu. y{u òuÞwt Au fu yksu Ãký ¾uzqíkku ÃkhtÃkhkøkík heíku s ¾uíke fhe hÌkk Au, Ãkhtíkw y{khk yuÃk Lkk {kæÞ{Úke ¾uzqíkkuLku ¾uíkeLke ykÄwrLkf ÃkØríkyku ytøku Ãký òýfkhe {¤e þfuþu. y{khku WÆuþ ¾uzqíkkuLku LkðeLk¥k{ òýfkhe WÃk÷çÄ fhkððkLkku Au, íku MkkÚku ð[uxeÞkykuÚke çk[kððkLkku Au. y{khk {kæÞ{Úke òu ¾uzqíkku ÃkkuíkkLke WÃksLkwt ðu[ký fhu Au íkku íku{Lku xuõMk{kt Ãký AqxAkx {¤þu. yux÷wt s Lknª y{khku ÷ûÞktf nðu ¾uzqíkkuLkk Mk{wnLku òuzeLku yuVÃkeyku çkLkkððkLkku Au. rðrðÄ ûkuºkku{kt ykþhu 650 yuÃk õ÷çMk fk{ fhe hÌkk Au. yk «fkhLkk f÷çMkLku y{u EVfkuÚke òuzeLku yuVÃkeyku{kt YÃkktíkheík fhþwt. - MktËeÃk {Õnkuºkk, {wÏÞ fkÞofkhe yrÄfkhe, Evfku rfMkkLk Mkt[kh r÷r{xuz
E
VfkuLkk ¾uzqíkkuLku rzSx÷, rðfkMk, Mkqºk, ykŠÚkf yLku økúk{eý Mkt[khLke MkkÚku rð»kÞ-ðMíkw yLku MkuðkykuLkk ykÄkh Ãkh rzÍkELk fhðk{kt ykðu÷ Au. y{kÁt æÞkLk yu çkkçkík Ãkh fuLÿeík Au fu Mkt[khLkk {kæÞ{Úke fkuE Ãký «fkhLke LkðeLk xu f Lkku ÷ ku S Lkku WÃkÞku ø k fhíkk ¾u z q í kku L ku ¾u í ke{kt ykðLkkhe {w~fu÷eykuÚke Awxfkhku ykÃkkðe þfkÞ. yk MkkÚku rðþu»k¿kkuLke Mk÷kn yLku yLÞ økwýð¥kkÞwõík Mkuðkyku íku{Lku «ËkLk fhe þfkÞ Au. y{khku {wÏÞ WÆuþ økúk{eýkuLku xfkW yLku ÔÞðnkhe heíku Mkþõík fhðk. yk{ fhðkÚke økúk{eý ¼khík{kt hnuíkk ÷kufkuLke rLkýoÞ ÷uðkLke ûk{íkk{kt ðÄkhku Úkþu. ÃkkuíkkLkku ÷ûÞ nktMk÷ fhðk yLku økúk{eýkuLkk SðLkLke økwýð¥kk{kt MkwÄkhku fhðk íku{Lku Mkþõík çkLkkððk {kxu rðrðÄ rð»kÞku Ãkh Mk{Þktíkhu rðþu»k¿kkuLke Mk÷kn ÷uðk{kt ykðþu. Evfku ¾uzqíkkuLke Mkuðk yLku xufLkef ËirLkf 4 ðkuEMk {uMkus ¾uzqíkkuLku økúeLk Mke{ fkzo {khVíku {kuf÷ðk{kt ykðu Au. «íÞuf {uMkusLkku Mk{Þ ykþhu 1 r{rLkx nkuÞ Au yLku «kMktrøkf [uíkðýe, Mkq[Lkk yLku rðrðÄ rð»kÞku suðk fu s{eLk
10
f]r»k òøkhý sqLk ,2016
ÔÞðMÚkk, {kiMk{ MktçktrÄík, {kiMk{ ykÄkheík f]r»k Mk÷kn, Akuz Mkwhûkk, çkòh {qÕÞ yLku ÃkþwÃkk÷Lk MktçktrÄík òýfkhe WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðu Au. yk WÃkhktík Mkk{kLÞ òýfkhe suðe fu MðkMÚÞ, hkusøkkh, rþûký, {rn÷k MkþÂõíkfhý, {kiMk{ ÃkrhðíkoLk yLku Mkhfkhe ÞkusLkkykuLke òýfkhe Ãký WÃkçk÷çÄ fhkððk{kt ykðu Au. yk ík{k{ òýfkhe ðkuEMk {uMkusLkk {kæÞ{Úke ÃknkU[kzðk{kt ykðu Au, su økúk{eýkuLkk hMk «{kýu nkuÞ Au. yk ík{k{ {uMkus rLk»ýkíkku îkhk íkiÞkh fhðk{kt ykðu Au. SÕ÷k Míkhu {kiMk{ ÃkrhðíkoLk yLku çkòh {qÕÞLke òýfkhe xuõMz {uMkus MðYÃk{kt ykÃkðk{kt ykðu Au. yk yuf yuðku «Þkuøk Au, suLkk {kæÞ{Úke ¾uzqíkkuLku LkðeLkík{ òýfkhe ykÃkðk{kt ykðu Au, suLkk îkhk íkuyku òíku s rLkýoÞ ÷E þfu Au. nuÕÃk÷kELk (Mk{ŠÃkík nuÕÃk÷kELk îkhk rLk»ýkíkkuLke Mk÷kn yLku Wfu÷) EVfku rfMkkLkLkk zuÃÞwxe sLkh÷ {uLkush (ftxux) zku. LkkøkuLÿ þ{koyu sýkÔÞwt fu økúeLk rMk{ Äkhfku {kxu EVfku rfMkkLk Mkt[kh r÷r{xuz MkkÚku òuzkðkLke yuf íkf {¤u Au. yk nuÕÃk÷kELkLkk {kæÞ{Úke íkuyku ÃkkuíkkLkwt SðLk ÄkuhýLku MkwÄkhe þfu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu A
fðh Mxkuhe
www.krishijagran.com
yktfzkLkku Lktçkh 534351 økúk{eýku {kxu SðLk Ëkuhe çkLke økE Au. MktËuþ {kuf÷ðk{kt ykðu Au yLku íku MkkÚku Vkuxk, ÃkwMíkfk÷Þ Mkuðkyku fu íkuLkk {kæÞ{Úke ¾uzqíkkuLku ÃkkuíkkLke Mk{MÞkykuLkk Mk{kÄkLk {u¤ðe þfþu su{kt ½ýe MktÏÞk{kt yLkuf rð»kÞku yLku økúk{eý ÃkÞoxLk íkÚkk yLku yk xqtfk økk¤kLkk WÃkÞkuøk fheLku ÃkqAÃkhA Ãký fhe þfu Au. yk rþÕÃkf÷kLku W¥kusLk ykÃkðk{kt ykðu Au. nuÕÃk÷kELkLkk {kæÞ{Úke yLkw¼ðe Ãkuþuðhku MkkÚku Mk{kÄkLk Ãký ÷E þYykík{kt yk Ãkkuxo÷ økúk{MktSðLke zkux fku{ Lkk{Úke þY þfkþu. yux÷wt s Lknª sYÃk ÃkzðkLke ÂMÚkrík{kt rð»kÞðMíkwLkk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt Ãkhtíkw íÞkhçkkË íkuLkwt Lkk{ çkË÷eLku EVfkurfMkkLk rLk»ýkíkku îkhk fkuLVhLMk fku÷ {kxu økúk{eýku îkhk ÃkqAðk{kt ykðíkk zkux fku{ fhðk{kt ykÔÞwt. {kuçkkE÷ yuÃk-yuøkúefÕ[h yuÃk økúk{eý sðkçk îkhk Mktíkku»ksLkf heíku Mk{kÄkLk fhe þfkþu. ¼khík {kxu rfÞkuMfÚke {Õxe {kuz÷ ELxhuÂõxð Ã÷uxVku{o MðYÃk{kt fku÷ çkUf MkwrðÄk (ðkuEMk MktËuþLku Vhe ð¾ík Mkkt¼¤ðk {kxu) fk{ fhu Au. økúeLk rMk{Lkku WÃkÞkuøk fhíkk ¾uzqíkkuLku Ëhhkus íku{Lkk Evfku rfMkkLk yuÃk LkðeLk¥k{ ¼khík íkhVLkwt Ãkøk÷wt Au. {kuçkkE÷ Ãkh [kh {Vík ðkuEMk MktËuþ {kuf÷ðk{kt ykðþu. yk MktËuþ íku EVfku rfMkkLk {ku ç kkE÷ yu à k økú k {eýku {kxu ÷kufkuLke ÃkMktËøkeLkk rð»kÞ Ãkh ykÄkrhík nþu yLku íku{Lke MÚkkrLkf MkþÂõíkfhý {kxu fkÞo fhu Au. yk yuÃk {khVíku {kiMk{ ÃkqðkoLkw{kLk, ¼k»kk{kt s hufkuzo fhðk{kt ykðþu. çkeSçkksw økúknfku suLku fkuE çkòh ¼kð, LkðeLk¥k{ f]r»k Mk÷kn, Mkðkuo¥k{ f]r»k fkÞo«ýk÷e Ãkh fkhýðþ ðkuEMk MktËuþ yÚkðk su ðkuEMk fku÷ WXkððkLkwt [wfe økÞk ÃkwMíkfk÷Þ, ¾kMk fheLku rLk»ýkíkkuLku Mk÷kn, íkkò Mk{k[kh yLku yLÞ nkuÞ íku{Lku yuf rðþu»k MkwrðÄk þkuxo fkuz 534359 {khVíku MktËuþ sËkýfkhe Ãký «kó fhe þfkÞ Au. yk LÞwÍ £uLz÷e yuÃk 11 Mkkt¼¤e þfþu. ¼khíkeÞ ¼k»kk suðe fu rnLËe, økwshkíke, Ãktòçke, {÷Þk÷{, Áh÷ Ãkkuxo÷ (yuf s MÚkkLk Ãkh Mkq[Lkk fuLÿ) çktøkk¤e, WrzÞk, {hkXe, fÒkz, íku÷wøkw, íkr{÷ yLku ytøkúuS{kt EVfku rfMkkLk zkux fku{ ¾uzqíkku yLku Mk÷knfkh Mkr{ríkyku WÃk÷çÄ Au. {kxu E-¢ktríkLke yuf ËwhËþeoíkk Ãknu÷ Au. íku ykEfuyuMkyu÷ Lke yuf {kiMk{ {níðfktûke ÃkrhÞkusLkk Au, suLkku WÆuþ økúk{eý ¼khík íkÚkk ¾uzqíkLke íku{k Ãkkt[ rËðMk y÷øk-y÷øk SÕ÷kLkk nðk{kLk ÂMÚkrík{kt ÃkrhðíkoLk ÷kððkLkku Au. ykEfuyuMkyu÷ ¾uzqíkkuLke MktçktrÄík ÃkqðkoLkw{kLk su{ fu íkkÃk{kLk, ¼us, ðhMkkËLke Mkt¼kðLkk, sYrhÞkíkku, ®[íkLkeÞ rð»kÞku íkÚkk EåAeík òýfkheyku Ãkh nðkLkwt ð÷ý ðøkuhu ¾uzqíkkuLkk hMk «{kýuLke {krníke ykÃkðk{kt ykðu ôzkýÃkqðofLkwt yæÞÞLk fheLku íku{Lke MkkÚku [[ko rð[khýk fhðk {kxu Au. ¾uzqíkku ÃkqðkoLkw{kLkLku ykÄkhu ¾uíke MktçktrÄík økíkerðrÄ ytøku rLkýoÞ ykÄkh¼qík yktfzkLku rðfrMkík fhðkLkwt Au yLku íÞkhçkkË ¾uzqíkkuLke ÷E þfu Au. yk ¾tz{kt {kiMk{Lke òýfkhe {kxu yuf MkkÚku çku søÞkLke {ËË {kxu yk òýfkhe ÷ur¾ík MktËuþk, økúkrVõMk yLku ykurzÞku ÃkMktËøke fhe þfkÞ Au. VkEÕMkLkk {kæÞ{Úke ËMk ¼khíkeÞ ¼k»kk{kt íku{Lkk MkwÄe ÃknkU[kzðk{kt {tze yLku çkòh MktçktrÄík òýfkhe ykðu Au. EVfkurfMkkLk zkux fku{ {níðLke òýfkheLku ykÄkhu ðÄkhu yk rð¼køk{kt «[r÷ík çkòh ¼kðLke òýfkhe økúknfku MkwÄe ÃknkU[ðk yuf {kuxku «ÞkMk Au, su ykuLk÷kELk Ãký ykÃkðk{kt ykðu Au. ¾uzqík íkuLkk {khVíku çkòh ¼kðLke ÂMÚkrík yLku WÃk÷çÄ Au. íku økúk{eý ¼khík{kt yktfzk MkkÚku MktçktrÄík MkuðkykuLkku ytËksLku òuE þfu Au. íkuLkkÚke íku WíÃkkËLkku yLku ÃkkfLkk ðu[ký MktçktrÄík ðÄkhu WÃkÞkuøk fhe ¾uzqíkku {kxu yLkwfq¤ Mkk{økúe WÃk÷çÄ fhkððk {kxu rLkýoÞ ÷E þfu Au. ¾uzqíkku ÃkkuíkkLke ykð~Þfíkk «{kýu Ãkkf, {tze yuf ðÄw MkkÁt {kæÞ{ Au. ykEfuyuMkyu÷ ¼khíkLkk ¾uzqíkkuLkk WíÚkkLk yÚkðk EåAeík MÚkkLk{kt VuhVkh ytøku òýfkhe {u¤ðe þfu Au. íku {kxu LkðeLk¥k{ xufLkku÷kuSLkku WÃkÞkuøk fhe økúk{eýûkuºk{kt fk{ fhðk ÃkkuíkkLke òýfkhe {kxu ¾kMk {tze{kt ÂMÚkríkLke skýfkhe {u¤ðe þfu yøkúuMkh Au. Au. ÃkkuíkkLke ÃkMktËøke «{kýu yuf Mk{Þu s Ãkkt[ y÷øk-y÷øk Ãkkf EVfkurfMkkLk zkux fku{ økúknfkuLku nðk{kLk MktçktrÄík yLku {tzeLke ÃkMktËøke fhe þfu Au. òýfkhe yLku ÃkqðkoLkw{kLk, çkòh ¼kðku yLku ytËkòu, økúk{eý rþÕÃk, f÷k yLku ÃkÞoxLkLku W¥ku s Lk ykÃkðk{kt {ËË fhþu . xq t f {kt EVfkurfMkkLk zkux fku{ økúk{eý ¼khík {kxu yk yuÃk ¾uzqíkkuLku WÃkÞkuøke çkLku Au. yíÞkh MktÃkqýoÃkýu E-«ðuþ îkhk fkÞo fhþu yLku {uf ELk MkwÄe{kt 1.25 ÷k¾ fhíkk ðÄkhu ÷kufkuyu yk EÂLzÞk MkkÚku rzSx÷ ErLzÞkLku Ãký W¥kusLk yuÃkLku zkWLk÷kuz fhe Au. ¾uzqíkku íkhVÚke y{Lku ykÃkþu. ½ýe Mkkhe «ríkr¢Þk {¤e Au. ¼rð»Þ{kt yk íku ð»ko 2001{kt hsq fhðk{kt ykðu÷ yuÃkLku yLÞ rðþu»kíkkLke MkkÚku yLku ðÄw rðfrMkík EVfkuLkk x[ M¢eLk rfÞkuMfÚke «¼krðík ÚkELku LkðeLk [kiÄhe fhðk{kt ykðþu. y{khku ÷ûÞ ¾uzqíkkuLku òøkÁf zeSyu{ EVfku rfMkkLk Ãkkuxo÷Lke þYykík fhe níke. òufu fhðkLkku Au, suLkkÚke íkuyku LkðeLk xufLkku÷kuSLkk EVfku rfMkkLk Mkt[kh r÷r{xuz íÞkhçkkË íku{kt LkðeLk¥k{ Mkt˼o yLku rðfkMk {kxu {kæÞ{Úke ðËkhu ykðf «kó fhe þfu. y{u yuÃkLkk {kæÞ{Úke økúk{eý ÞwðkLkkuLku Úkkuzk VuhVkh fhðk{kt ykÔÞk. økúk{eý Ãkkuxo÷ rþûkýLke MkkÚku hkusøkkheLke íkf Ãký WÃk÷çÄ fhkððk EåAeyu Aeyu. {khVíku ¾uzqíkkuLkk ÷k¼ {kxu Mk{Þktíkhu ðkuEMk
ÞwðkLkkuLku {¤þu hkusøkkhLke íkf
f]r»k òøkhý sqLk ,2016
11
fðh Mxkuhe
www.krishijagran.com
ÃkkuíkkLke ykð~Þfíkk «{kýu Ãkkf yLku søÞkLku òuzeLku, ykÃku Au. MktÃkkrËík fhðk yÚkðk Ëqh fhðkLke MkwrðÄk Ãký ykÃkðk{kt ykðe Au. [ux (ðkík[eík) yk yuf r÷r¾ík Mkt[khLkwt {kæÞ{ Au, suLkk {khVíku EVfku íku{k yuf MkkÚku çku ÃkkfLke ÃkMktËøke fhe þfkÞ Au. ¾uzqík økúknfku yLÞ WÃk¼kuõíkk MkkÚku øk{u íÞkhu ðkík[eík fhe þfu Au. rLk»ýkíkkuLku ÃkqAku ¾uzqíkku øk{u íÞkhu Ãký [[ko rð[khýk {kxu ÃkkuíkkLkk «&™ku su{ fu yuf WÃk¼kuõíkk îkhk {kuf÷ðk{kt ykðíkk ÷ur¾ík MktËuþ çkkfeLkk yLku Mk{MÞkyku ytøku rLk»ýkíkkuLkku MktÃkfo fhe þfu Au. yuðk ík{k{ økúknfkuLku íkhík s {¤e òÞ Au. ynª yuf fhíkk ðÄkhu økúknfku ¾uzqík¼kEyku Ãký yk yuÃkLkku ÷k¼ {u¤ðe þfu Au su{Lku ðkt[íkk- EVfku rfMkkLk yuÃk Lkuxðfo{kt ðkMíkrðf Mk{Þ{kt ðkík fhe þfu Au. ÷¾íkk ykðzíkw LkÚke. íku{Lkk {kxu yk yuÃk{kt yuf yuðe rðþu»kíkk Mkuxªøk yLku ÷kEð rðrzÞku yk yuf yuðe søÞk Au ßÞkt økúknfku yk yuÃkLku ÃkkuíkkLke ykÃkðk{kt ykðe Au suLkk {kæÞ{Úke íkuyku ÃkkuíkkLkk Ãkkf yLku [kuzLkku Vkuxku ÃkkzeLku Mk{kÄkLk {u¤ðe þfu Au. rLk»ýkíkku îkhk Mk{MÞkLkwt heíku Mkt[kr÷ík fhe þfu Au. {kiMk{, {tze, [[ko yLku ¿kkLk ¼tzkh, Ãkkf, yæÞÞLk fhe ÔÞÂõíkøkík heíku íku{Lke Mk{MÞkLkwt Mk{kÄkLk fhþu. Ãkkf MÚkkLk, MÚk¤Lke ÃkMktËøke ðøkuhu yuÃk {khVíku òýfkhe «kó fhe þfu Au. ytøku Ãký {níðLke òýfkhe Mkh¤íkkÚke {¤e þfþu. íku{k yuf Mk{Þu økúknfku ÃkkuíkkLkk «kuVkE÷ suðk ÃkkuíkkLkk ÔÞÂõíkøkík «kuVkE÷, ÃkkfLke òýfkhe, s{eLk MktçktrÄík òýfkhe, Ãkþw MktçktrÄík òýfkhe íkÚkk çku ÃkkfLke ÃkMktËøke fhe þfkÞ Au. Ãkkrhðkhef òýfkheLku Ãký ÃkkuíkkLke ¿kkLk ¼tzkh fu ð e heíku yu à k zkWLk÷ku z fhþku ÃkMktËøke «{kýu Mkux fhe þfu Au. yux÷wt s íku ¾u z q í kku L ku {kxu ¾kMk {kuçkkE÷{kt økqøk÷ Ã÷u Mxkuh yuÃk Ãkh Âõ÷f Lknª yk yuÃk Ãkh ÷kEð ðerzÞku òuELku ÃkwMíkfk÷Þ MðYÃk{kt fk{ fhu Au. ¿kkLk íku{k EVfku rfMkkLk yuøkúefÕ[h yuÃkLku Mk[o rðrðÄ òýfkhe Ãký «kó fhe þfkÞ Au. ¼tzkh {khVíku økúknfku ÃkkuíkkLke ÃkMktËøkeLke fhku nu ÕÃk÷kELk ÷ur¾ík òýfkhe «kó fhe þfu Au. yux÷wt ELMxku÷ ykuÃþLk Ãkh Âõ÷f fhku. økúeLk rMk{ WÃk¼kuõíkk EVfku s Lknª íku{kt ykurzÞku Vku{uox Ãký Au, suLkku yuÃk ykuÃkLk fhku rfMkkLk nu Õ Ãk÷kELk yLku rfMkkLk ykuAwt ¼ýu÷k ¾uzqíkku Ãký ÷k¼ {u¤ðe þfu ÃkkuíkkLke ¼k»kkLke ÃkMktËøke fhku nuÕÃk÷kELk yLku rfMkkLk fku÷ MkuLxh MkwÄe Au. Lkk{ xkEÃk fhku Võík yuf rðfÕÃk {khVíku ÃknkU[e þfkÞ çkòh hkßÞLke ÃkMktËøke fhku Au. ynª y{khk ík{k{ rLk»ýkík WÃk÷çÄ íku WÃk¼kuõíkk yLku rð¢uíkkyku ík{khk SÕ÷kLke ÃkMktËøke fhku hnu Au. 21{e òLÞwykhe,2004{kt f]r»k {kxu yuf ykf»koýLkwt {wÏÞ fuLÿ Au. íkuLkk ík{khku {kuçkkE÷ Lktçkh xkEÃk fhku ûk{íkkLku ðÄkhðk {kxu f]r»k {tºkk÷Þ îkhk {kæÞ{Úke rð¢uíkk yLku WÃk¼kuõíkk ÃkhMÃkh yuÃkLke {ò {kýku þY fhðk{kt ykðu÷ ÞkusLkk ytíkøkoík yuf s søÞk Ãkh {¤e þfu Au. ynª rfMkkLk fku÷ MkuLxhLke þYykík fhðk{kt WíÃkkËLkkuLku ykuAk Mk{Þ{kt yLku ðÄkhu ykðe níke. EVfku rfMkkLk yuÃk ÃkkMku yuf LkVk{kt ðu[ðk íkf {¤u Au. ynª ík{k{ rð¢uíkk ÃkkuíkkLke ykð~Þfíkk «{kýu ÃkkuíkkLkk MktÃkfo {krníke ykÃku Au yuðe MkwrðÄk Au su yk rfMkkLk fku÷ MkuLxMkoLkku MktÃkfo fheLku rLk»ýkíkku yLku LkkUÄýe fhkðe þfu Au. yk heíku WÃk¼kuõíkk yLku rð¢uíkk ÃkkuíkkLke îkhk rfMkkLkkuLku Mk÷kn ykÃke þfu Au. yk rfMkkLk fku÷ MkuLxMkoÚke økúknfku ykð~Þfíkk «{kýu LkkUÄýe fhkðe þfu Au. íku økúk{eý ¼khík {kxu fkuE Ãký {kuçkkE÷ Lkuxðfo suðk fu çkeyuMkyuLkyu÷, ykErzÞk, ÔÞðMkkÞLkk Lkðk yLku ðÄw Mkkhe íkf «ËkLk fhu Au. yk MkkÚku økúknfku ðkuzkVkuLk, yuhxu÷ ðøkuhu MkkÚku òuzkE þfu Au. f]r»k {tºkk÷Þ îkhk þY yLku ÔÞkÃkkheyku ðå[u íku MkuíkwLkwt fk{ fhu Au yLku ¾uzqíkku MkkÚku MkeÄku fhðk{kt ykðu÷ yk yuf xku÷-£e Mkuðk Au. rfMkkLk fku÷ MkuLxhLkk rLk»ýkíkku îkhk ¾uzqíkkuLke Mk{MÞkLkku Wfu÷ ykÃkðk{kt ykðþu. MktÃkfo Ähkðu Au. r Lk»ýkíkku îkhk Mk{k[kh EVfku rfMkkLk {kuçkkE÷ yuÃk îkhk òhe fhðk{kt ykðíkk ¾uzqíkkuLke MkkÚku MkeÄe Mk{k[kh ¾qçk s LkðeLk yLku økríkþe÷ Au. yk rð¼køk{kt Mkíkík ðkík[eík fhe Wfu÷ Mk{k[kh yÃkzux fhðk{kt ykðu Au. yk rð¼køk økúknfku ðå[u y{khe ykÃkðk{kt ykðþu. «ríkckLku ò¤ðe hk¾u Au. yk rð¼køk{kt y{u rðrðÄ Mkúkuíkku îkhk íku WÃk¼kuõíkkykuLku «íÞuf ûkýLke {krníke ykÃke Aeyu, su y{u Mk{økú rðï{kt ¾uzqíkku MkwÄe íku { Lke Mk{MÞkLkk Mk{kÄkLk {kxu ÃknkU[kze hÌkk Aeyu. {ËËYÃk çkLkþu. hkusøkkh MktçktrÄík òýfkhe yk yuÃk Lkk {khVíku økúk{eý ¼khík, f]r»k MktçktrÄík òýfkhe, Mkk{kSf fÕÞký MkkÚku ÞwðkLkku {kxu hkusøkkhe, Mkhfkhe LkkufheLke ykð~Þf òýfkhe ðøkuhu MkkÚku òuzkÞu÷k hnuðk «kuíMkknLk
12
f]r»k òøkhý sqLk ,2016
«Míkwrík: f]r»k òøkhý xe{
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
f]r»k òøkhý yLku EVfku ðå[u Mk{sqíke ÚkE
E
vfku rfMkkLk Mkt[kh r÷r{xuz yLku f]r»k òøkhý {erzÞk økúwÃku ¾uzqíkkuLkk fÕÞký yLku íku{Lku ðÄkhu ÷k¼ ÃknkU[kzðk {kxu Mk{ÞMkh f]r»k yLku íkuLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷ ûkuºkku{kt LkðeLk¥k{ xufLkku÷kuS MktçktrÄík {krníke WÃk÷çÄ fhkððk nkÚk r{÷kÔÞk Au. f]r»k òøkhý Mkk{rÞf 21 ð»koÚke ¾uzqíkkuLkk rník{kt fkÞo fhe hnu÷ Au. EVfku rfMkkLk yuÃk ¢ktríkLkk Þwøk{kt ¾uzqíkku {kxu ½ýe {ËËYÃk çkLke Au. íku{k f]r»k MktçktrÄík {krníke WÃkhktík nðk{kLk ytøku Ãký ¾uzqíkkuLku MktÃkqýo {krníke WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðu Au.çkÒku ftÃkLke îkhk yktfzkfeÞ yLku xufLkef÷ Míkh Ãkh ÃkhMÃkh
MkkuÞkçkeLkLke ®f{ík{kt LkkUÄÃkkºk ðÄkhku
¾u
zqíkku {kxu ÷ktçkk Mk{Þ çkkË Mkkhk rËðMkku ykÔÞk Au. ðíko{kLk Míkh Ãkh fkhkuçkkheyku îkhk ÃkkuíkkLkk MkkuËkLkwt fË ðÄkhíkk fkhkuçkkh{kt MkkuÞkçkeLkLke ®f{ík YrÃkÞk 31 ðÄeLku YrÃkÞk 3,906 «rík ÂõðLx÷ ÚkE Au. yuLkMkezeEyuõMk{kt MkkuÞkrçkLkLkku sw÷kE rzr÷ðhe ðkÞËkLke ®f{ík YrÃkÞk 31 yÚkðk 0.80 xfkLke íkuS MkkÚku YrÃkÞk 3,906 «rík ÂõðLx÷ ÚkE økE Au yLku ÷kuf 57,580 ÚkÞu÷ Au. íkuLkk sqLk rz÷eðheLkk yLkwçktÄLke ®f{ík YrÃkÞk 25 yÚkðk 0.65 xfkLke íkuS MkkÚku YrÃkÞk 3,858 ÚkE Au, suLkk {kxu 58,150 ÷kuxLkku fkhkuçkkh ÚkÞku Au. íkuLkk sqLk rz÷eðheLkk MktþkÄLkLke ®f{ík YrÃkÞk 25 yÚkðk 0.65 xfkLke íkuS MkkÚku YrÃkÞk 3,858 «rík Âõ÷Lx÷ ÚkE Au, su{kt 58,150 ÷kuxLkku fkhkuçkkh ÚkÞku.
14
f]r»k òøkhý sqLk,2016
heíku rð[khkuLke ykÃk-÷u fhþu. yk «Mktøku çkÒku ftÃkLke íkhVÚke f]r»k òøkhýLkk yurzxh ELk [eV yu{.Mke.zkur{rLkf yLku EVfku íkhVÚke zku.xe.MkwÄkfh, nuz ykExe íkÚkk çkeze îkhk yuf ÷ur¾ík Mk{sqíke Ãkh nMíkkûkh fÞko níkk. yk fkÞo¢{{kt f]r»k òøkhýLkk zkÞhuõxh þkELke E{kLkwð÷, fkÞofkhe MktÃkkËf hrðLÿ íkuðríkÞk, {kfuoxªøk çkkçkíkkuLkk ðzk MktsÞfw{kh, «çktÄf «Mkkh rLkþktík xkf yLku MknkÞf MktÃkkËf Áçke siLk íkÚkk EVfku íkhVÚke MkeEyku ©e fwfhuò, ykExe nuz yLku çkeze. zku. LkkøkuLÿ þ{ko zeSyu{ ftxux íkÚkk LkðeLk [kiÄhe zeSyu{ yuMkykE yk «Mktøku WÃkÂMÚkík hÌkk níkk.
{fkELke {køk{kt ð»ko 2025 MkwÄe{kt LkkUÄÃkkºk ðÄkhku Úkþu
{
fkELke ðÄíke {køk yLku WíÃkkËLkLku òuíkk rËÕne{kt ykÞkuSík ¼khíkeÞ {fkE MkB{u÷Lk 2016{kt fuLÿeÞ f]r»k «ÄkLk hkÄk {kunLk ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu ð»ko 2025 MkwÄe{kt ¼khík {fkELkwt WíÃkkËLk çk{ýw yux÷u fu Ãkkt[ fhkuz xLk fhe þfu Au. rðíku÷k ð»ko{kt Ëw»fk¤Lke ÂMÚkrík nkuðk Aíkkt Ëuþ{kt 2.41 fhkuz xLk {fkE WíÃkkËLk ÚkÞw t níkw t . ¼khík{kt {fkE WíÃkkËLkLkku ykþhu 64 xfk ¼køk {h½k Ãkk÷Lk{kt yknkh íkhefu ßÞkhu 16 xfk {kLkð ðÃkhkþ {kxu íku{ s 19 xfk rnMMkku Mxk[o íkÚkk Ãkeýkt{kt WÃkÞkuøk{kt òÞ Au.þnuhku{kt {fkELkku WÃkÞkuøk çkuçke fkuLko yLku Mðex fkuLko MðYÃk{kt fhðk{kt ykðu Au íkuLku òuíkk ð»ko 2025 MkwÄe{kt íkuLke {køk{kt yLkuf økýku ðÄkhku Úkþu. {fkELkwt WíÃkkËLk 20 ÷k¾ xLk ytËkSík Au. ð»ko 2025 MkwÄe{kt ¼khík{kt ½hu÷w ðÃkhkþLkk Ãkkt[ fhkuz xLk {fkELke ykð~Þfíkk hnuþu. {fkE WíÃkkËfku {kxu yk yuf Mkkhe íkf Au. yk WÃkhktík ðkðuíkh Mk{økú ð»ko Ëhr{ÞkLk ÚkkÞ Au yLku y{u ¾kã WíÃkkËLkku{kt {fkELkk WÃkÞkuøkLku W¥kusLk ykÃkðwt òuEyu.
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
hkßÞku Mktøkún¾kuhku Mkk{u fzf fkÞoðkne fhu: ÃkkMkðkLk
fu
Lÿ Mkhfkh ykøkk{e Mk{Þ økk¤k{kt fXku¤Lke ®f{íku æÞkLk{kt hk¾e hkßÞ MkhfkhkuLku ykËuþ ykÃÞk Au fu íkuyku fXku¤ Ãkh ðux íkÚkk {tze fh suðk MÚkkrLkf fh Lk ÷økkðu. yk MkkÚku fXku¤Lke WÃk÷çÄíkk ðÄkhðk íku{ s ®f{ík ykuAe hk¾ðk {kxu hkßÞkuyu Mktøkún¾kuhku Mkk{u fzf fkÞoðkne fhðk{kt ykðu íku{ ÃkkMkðkLku sýkÔÞw níkwt. fuLÿeÞ ¾kã «ÄkLk hk{ rð÷kMk ÃkkMkðkLku ®f{íkku ytøku ®f{íkku ytøku hkßÞLkk ¾kã «ÄkLkku MkkÚkuLke çkuXf çkkË sýkÔÞwt níkwt fu Mkhfkh fXku¤Lkk çkVh Mxkuf ðíko{kLk 1.5 ÷k¾ xLkÚke ðÄkheLku rð¼køkeÞ Mkr{ríkLke ¼÷k{ý «{kýu Lkð ÷k¾ fhþu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ¾kãkLkkuLke {køk yLku ykÃkqŠík, íkuLkk WíÃkkËLk MktçktrÄík yLkw{kLk ytøku ÞkuøÞ Mk{Þu òýfkhe ykÃkðk {kxu ¾kLkøke
fhkuzku YrÃkÞkLkk V¤-þkf¼kS çkhçkkË ÚkkÞ Au: fkih
Ëu
þ{kt Mkð÷íkkuLkk y¼kðLku ÷eÄu «íÞuf ð»kuo ykþhu yuf ÷k¾ fhkuzLke ®f{íkLkk þkf¼kS, V¤ku íkÚkk ÍzÃkÚke ¾hkçk ÚkE síkk f]r»k WíÃkkËLkku çkhçkkË ÚkE òÞ Au. yk ytøku ¾kã «MktMfhý WãkuøkLkk «ÄkLk nhrMk{hík fkih çkkË÷u sýkÔÞwt níkw. AuÕ÷k çku ð»ko Ëhr{ÞkLk MkwrðÄkLkk rðMíkhý {kxu ykþhu YrÃkÞk 3000 fhkuz ÍzÃkÚke çkøkze síkk WíÃkkËLkku {kxu MkwrðÄk MÚkkÃkðk WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðþu. yk MkkÚku {tºkk÷Þu çku ð»koLke WÃk÷çÄeykuLke {krníke ykÃkíkk sýkÔÞwt níkwt fu MkuLxÙ÷ ELMxexâwx ykuV ÃkkuMx nkðuoMx yuLSrLkÞhªøk yuLz xufLkku÷kuS (rMkVux) îkhk LkwfMkkLkLkwt ykt f ÷ fhðk {kxu yuf yæÞÞLk fhkððk{kt ykÔÞku níkku. íku{k MÃkü ÚkÞwt níkwt fu Ëuþ{kt «íÞuf ð»kuo ykþhu yuf ÷k¾ fhkuz YrÃkÞkLkk WíÃkkËLkku çkhçkkË ÚkE òÞ Au. {kuËe Mkhfkh V¤ku yLku þkf¼kSLku Úkíkk LkwfMkkLkLku MktÃkqýoÃkýu çktÄ fhðk EåAu Au íku{ s çku ð»koLkk þkMkLk Ëhr{ÞkLk Mkhfkhu yk rËþk{kt yLkuf Ãkøk÷k ¼Þko Au.
16
f]r»k òøkhý sqLk,2016
yusÂLMkykuLke Mkuðk ÷uðk Mkhfkh økt¼ehíkkÚke rð[kh fhe hne Au. yk{ fhðkÚke ÞkuøÞ Mk{Þu Lkeríkøkík Ãkøk÷k ¼he þfkþu. MÚkkrLkf fh{kt Aqx ykÃkðk WÃkhktík ÃkkMkðkLku hkßÞkuLku ÃkkuíkkLkwt {qÕÞ ÂMÚkhefhý ¼tzku¤ çkLkkððk Ãký rn{kÞík fhe níke. yk fku»kkuÚke hkßÞku{kt fXku¤ íkÚkk yLÞ ykð~Þf ðÃkhkþeÞ ðMíkwykuLke ®f{íkku Ãkh ytfqþ hk¾e þfkþu.
E÷kÞ[eLke Lkçk¤e {køkÚke ðkÞËkLke ®f{ík{kt ½xkzku
y
økkWÚke s E÷kÞ[eLkku Mxkuf nkuðkLku ÷eÄu çkòh{kt E÷kÞ[eLke ®f{íkku{kt MkwMíke òuðk {¤e hne Au. E÷kÞ[eLkk ðkÞËkLke ®f{ík{kt 1.46 xfk ½xkzku LkkUÄkÞku Au. suLku Ãkøk÷u yk ®f{ík «rík rf÷ku YrÃkÞk 796 ÚkE økE Au. sw÷kE{kt çkòh{kt ykðíke E÷kÞ[eLke ®f{ík YrÃkÞk 6.70 yÚkðk 0.80 xfk ½xeLku «rík fe÷ku 833.20 ÚkE Au. çkòh rð&÷u»kfkuLkk {íku WíÃkkËLk ûkuºkku{kt ðÄkhu ÃkwhðXkLku ÷eÄu ÃkÞkoó MxkufLku ÷eÄu {køk{kt ½xkzku ÚkÞku Au. yk çkkçkíkku nðu Mk{Þ s çkíkkðþu fu yk ½xkzku fux÷ku hnuþu íku{ s ðíko{kLk Mk{Þ{kt ®f{ík{kt fux÷ku WAk¤ku ykðþu.
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
¾ktzLke ®f{ík{kt ½xkzku ÚkE þfu Au
Ckkxokuh dks c<+kok nsus çkkøkkÞíkLku W¥kusLk ykÃkðk {kxu ds fy, Hkkjr&vkW LVsªfy;k ¼khík-yku MxÙur÷Þk ðå[u fhkh ds chp djkj
Ëu
þ{kt çkkøkkÞíkLku W¥kusLk ykÃkðk yLku íkuLkk MktþkuÄLkLku ðÄw Mkkhe ÂMÚkrík{kt çkLkkððk {kxu ¼khík íkÚkk ykuMxÙur÷Þk ðå[u íkksuíkh{kt yuf fhkh ÚkÞku Au. Lkðe rËÕne ÂMÚkík çkkÞku x u f Lkku ÷ ku S ELzMxÙ e Í rhMk[o ykrMkMxLx fkWÂLMk÷u ykuMxÙur÷ÞkLke nkuxeofÕ[h ELkkuðuþLk MkkÚku Mk{sqíke Ãkh nMíkkûkh fhíkk çkkøkkÞíke MktçktrÄík Lkðk «Þkuøkku, Ãkkf fkÃkýe íkÚkk ÃkkuMx nkðuoMxªøkLku ÷E ¼khík{kt yÃkkh Mkt¼kðLkk Ëþkoðe Au. fkWÂLMk÷Lkwt {kLkðwt Au fu fhkhÚke çkkøkkÞíkeLkk ûkuºk{kt Úkíkk MktþkuÄLk fkÞkuoLku W¥kusLk {¤þu.yk ftÃkLke MktþkuÄLkLku W¥kusLk ykÃkðk {kxu 60 ÷k¾ fhkuz ykuMxÙur÷ÞkE zku÷h WÃk÷çÄ fhkðþu.
¾uzqíkku fXku¤Lkk ðkðuíkh íkhV ð¤u íkuðe þõÞíkk
yk
ð»ku o ¾heV ÃkkfLkw t nðu ÃkAeLkw t ðkðu í kh {æÞ«ËuþLkk ¾uzqíkku {kxu MkkuÞkrçkLk Lknª Ãký fXku¤ íkhVLkwt ð÷ý òuðk {¤u Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu {æÞ«Ëuþ{kt ¾heV Ãkkf{kt {wÏÞ íku÷erçkÞk MkkuÞkçkeLk Au Ãkhtíkw AuÕ÷k çku ð»koÚke íkuLke ®f{ík{kt ½xkzku ÚkE hÌkku Au. íÞkhu fXku¤Lke ®f{ík Mk{kLk Mk{Þ{kt ÷øk¼øk ºký økýku ðÄkhku ÚkÞku Au, suLku ÷eÄu MkkuÞkçkeLk «íÞuLkwt ¾uzqíkkuLkwt yk»koý ½xe økÞwt Au. yk fkhýÚke s fXku¤Lkk ðÄu÷k {qÕÞLku ÷eÄu ¾uzqíkku íku íkhV ykf»kkoE hÌkk Au. yLku ykøkk{e Mk{Þ{kt fXku¤Lkwt ðkðuíkh ðÄkhu íkuðe þõÞíkk Ws¤e Au.
18
f]r»k òøkhý sqLk,2016
ð
íko{kLk Mk{Þ{kt YrÃkÞk 3300-3500 «rík Âõ÷Lx÷ MkwÄe ¾ktzLke ®f{ík s¤ðkE hnu íkuðe þõÞíkk Au. ¢urzx huxªøk yusÂLMk yuMkyu{Eykhyu huxªøk r÷r{xuzLkk {íku ¾ktzLke ®f{ík ykøkk{e rMkÍLk MkÃxuBçkh,2016 Úke yur«÷ 2017 ytík MkwÄe YrÃkÞk 3300 Úke 3900 «rík Âõ÷Lx÷ ðå[u hnuþu. ¾ktzLkk Vkuðoz MkkuËk «rík ÂõðLx÷ YrÃkÞk 4000 nkuÞ Au, su Mkhfkh {kxu yk Míkh hku Mkwøkh íkÚkk ykÞkík þwÕf ½xkzðk íku{ s ykÞkíkLku Mkh¤ fhðk {kxu nþu. òu [ku{kMkw MkkÁt hnuþu íkku ¾ktzLke ðíko{kLk ®f{ík ðÄw ½xe þfu Au. yusLMkeykuLkk {íku þuhzeLkku Ãkkf nsw Ãký ðÄkhu ykf»kof çkLku÷ Au. {nkhk»xÙLke ðkík fheyu íkku AuÕ÷k Ãkkt[ ËkÞfk{kt íkuLke ¾uíke{kt 40 xfkLkku ðÄkhku ÚkÞku Au. su ð»kkuo{kt Ëw»fk¤Lke ÂMÚkrík Au íku ð»kkuo{kt Ãký Mkhuhkþ ð]rØ Ëh 6-7 xfk hnu÷ Au.
E÷kÞ[e ÚkE 1.23 xfk Lkh{
{k
øk ½xðkLku ÷eÄu ÔÞkÃkkheÞkuyu ÃkkuíkkLkk MkkuËkLkk fË{kt ½xkze ËeÄw Au suLku Ãkøk÷u E÷kÞ[eLkk ðkÞËkLke ®f{ík{kt 1.23 xfkLkku ½xkzku ÚkÞku Au. ½xkzkLku ÷eÄu E÷kÞ[eLke ®f{ík «rík rf÷ku YrÃkÞk 828.50 ÚkE Au. íku MkkÚku WíÃkkËf ûkuºkku MkkÚku Mktf¤kÞu÷ çkkçkík ykÃkqŠíkLku ÷eÄu ÃkÞkoó Mxkuf nkuðkÚke E÷kÞ[eLke ®f{íkku{kt ½xkzku ðÄe hÌkku Au.
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
¾uzqíkkuLku ÃkMktË ykÔÞwt {rnLÿk ¾uzqíkku {kxu {ÕxeõMk Úkúe ELk ðLk yuLz {rnLÿkLkwt Lkðwt Þwðku
¾u
zqíkkuLke sYrhÞkíkkuLku æÞkLk{kt hk¾eLku {rnLÿk yuLz {rnLÿk ftÃkLkeyu Þwðku xÙuõxhLku çkòh{kt hsq fÞwO Au. {rnLÿk AuÕ÷k 30 ð»koÚke ¼khíkeÞ çkòh{kt yøkúýe MÚkkLk Ähkðu Au. ftÃkLkeLkk ðu[ký çkkçkíkkuLkk heSykuLk÷ {uLkush rLkr¾÷ Ë÷ðeyu sýkÔÞwt níkwt fu {rnLÿkLkk yk xÙuõxhLke ®f{ík YrÃkÞk 4.99 ÷k¾ Úke 6.49 ÷k¾ MkwÄe Au. Þwðku xÙuõxh çkòh{kt 32yu[Ãke Úke ÷E 35 yu[Ãke MkwÄe WÃk÷çÄ Au. yk MkkÚku yk xÙuõxh ykuAk{kt ykuAk rzÍ÷Lkku ðÃkhkþ fhu Au.
çkw
yk
Eþh Ãkku÷krhMk «kEðux r÷r{xuz ftÃkLkeyu {ÕxeõMkLkwt yuf ¾kMk WÆuþLku æÞkLk{kt hk¾eLku rLk{koý fhu÷ Au. ftÃkLkeLkk ftÃkLkeyu ¾kMk fheLku yksÚke Mðíktºk fkhkuçkkhe {kxu íkuLku íkiÞkh fhu÷ Au. yk «kuzõx ÃkrhðkhÚke ÷E rçkÍLkuMk MkwÄe ík{khe ík{k{ sYrhÞkíkkuLku Ãkqýo fhu Au. íku{k ÃkrhðkhLkk 5 MkÇÞ ykhk{Úke çkuMke þfu Au. 1918 ÷exh ûk{ík íku{ s ðÄkhkLkk Mkk{kLk hk¾ðkLke søÞk MkkÚku íku rçkÍLkuMk rxÙÃk {kxu Mkðo©uc Au. {ÕxeõMk îkhk 3 rf÷kuðkux ðes¤e Ãký WíÃkkrËík fhe þfkÞ Au. suLke {ËËÚke ½hLku hkuþLk fhðk, BÞwÍef rMkMx{ ðøkkzðk, yuøkúefÕ[h÷ {þeLkhe yLku yLÞ sYhe WÃkfhýLkwt Mkt[k÷Lk Ãký fhe þfkÞ Au. {ÕxeõMk{kt ík{khk xÙuz xwÕMk {kxu ÃkÞkoó søÞk Au. Võík 3 r{rLkx{kt ík{u MkexLke çkufLku VkuÕz fheLku Mkk{kLk ÷E þfku Aku yLku {LkÃkMktË søÞk çkLkkðe þfku Aku. íku yk «fkhLkwt «Úk{ ðknLk Au. {ÕxeõMk îkhk çkòh{kt çku {kuzu÷ hsq fhðk{kt ykðu÷ Au.- {ÂÕxõMk yuyuõMk Ã÷Mk yLku {ÕxeõMk yu{yuõMk suLkkÚke ík{u ík{khk fkhkuçkkhLke yuf MkV¤ þYykík fhe þfku Aku.
çkw÷ yuøkúku EBÃ÷e{uLxTMk MkkÚku fhku ¾uíke
÷ yuøkúku EBÃke{uLx hkuxhe xe÷h ç÷uz, Ãkkðh xe÷h ç÷uz yLku {kxeLkk ¾uzkýLku ÷økíkk WÃkfhý çkLkkðíke yuf yøkúýe ftÃkLke Au. ftÃkLkeLke þYykík ð»ko 1998{kt ÚkE níke yLku íÞkhÚke ftÃkLke ¾uzqíkku {kxu Lkðk yLku MkV¤ WÃkfhý çkLkkððkLke fk{økehe fhe hne Au. ftÃkLkeLkk ðrhc heSÞkuLk÷ {uLkush hknw÷fw{kh [kiÄheyu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLkeLkk {wÏÞ Þtºk çkw÷ Ãkkðh ç÷uz, çkw÷ Ãkuze, rxðMxh ç÷uz, çkw÷ huøÞw÷h {kuzu÷ ðøkuhu Au, suLkku ÷k¼ ðÄw «{ký{kt ¾uzqíkku ÷E þfu Au.
nðu ðeykhS yuLkSo MkkÚku fhku Mkku÷h ®Mk[kE
ðe
ykhS yu L kSo EÂLzÞk «kEðu x r÷r{xu z ft à kLkeyu ¾uzqíkku {kxu Mkkih QòoÚke Mkt[kr÷ík Mkku÷h ÃkBÃk yLku yLÞ yLkuf WíÃkkËLk çkLkkðu Au, suLkku ¾uzqíkku îkhk ¼hÃkqh ÷k¼ {u¤ðe þfu Au. ftÃkLkeLkk MkuÕMk yuÂõÍõÞwxeð rnhuLk fAu÷kyu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkku yk WíÃkkËLkkuLkku WÃkÞkuøk Mkh¤íkkÚke fhe þfu Au. yk WíÃkkËLkkuLke ®f{ík Ãký ykuAe Au. ftÃkLkeLkk {wÏÞ WíÃkkËLkku{kt Mkku÷h ÃktÃk, ELðuxoh, Mkku÷h ÷k÷xuLk, Mkku÷h yuMke, Ãkýe ÃktÃk ðøkuhuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.
20
f]r»k òøkhý sqLk,2016
કંપની સમાચાર
suMkeçke EÂLzÞk MkkÚku fhku MkV¤ ÔÞkÃkkh
su
Mkeçke EÂLzÞk r÷r{xuz ¼khík{kt rLkŠ{ík WÃkfhý {kxu òýeíke Au. ftÃkLkeLkk hesLk÷ Áh÷ {uLkush rfhý ¼khíkeyu sýkÔÞwt níkwt fu yksu Mk{økú Ëuþ{kt rLk{koý fkÞo Ëhr{ÞkLk {kuxk¼køku suMkeçkeLkk WÃkfhýkuLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. ftÃkLke {wÏÞíðu ÷kuzh, xÙuõz yuõMkfkðuoxh, fkuBÃkuõx ðøkuhuLkku WíÃkkËLk{kt Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.
www.krishijagran.com
x
f]r»k WíÃkkËLkku {kxu Võík xV÷uõMk
V÷uõMk ftÃkLke ¼khík{kt Ãkku÷e{h ò¤ yLku £urçkúf fÃkzkLkk ûkuºk{kt fkÞohík Au. ftÃkLkeLkk MknkÞf ðu[ký çkkçkíkLkk {uLkush «{kuË [kiÄheyu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLkeLke þYykík ð»ko 1985{kt ÚkE níke. ftÃkLkeLkwt {wÏÞ fkÞo f]r»k WíÃkkËLk, çkøke[k ðøkuhu {kxuLkk WíÃkkËLkku, VurçkúfLke ò¤ çkLkkððkLkwt Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke ík{k{ hkßÞku{kt Mkðuo fhkÔÞku níkku, íÞkhçkkË ¾uzqíkku {kxu ykÄwrLkf xufrLkf {kxu WíÃkkËLk çkLkkððkLkku rLkýoÞ fÞkuo níkku.
fuÃxLk îkhk r{Lke xÙuõxMko hsq fhðk{kt ykÔÞwt
fu
ÃxLk ftÃkLkeLke þYykík ð»ko 1994{kt ÚkE níke yLku íÞkhçkkËÚke ftÃkLke xÙuõxhLke WíÃkkËf íkhefu ÍzÃk¼uh ykøk¤ ðÄe hne Au. ftÃkLke îkhk ¾uzqíkku {kxu r{Lke xÙuõxMko íkksuíkh{kt çkòh{kt hsq fhðk{kt ykðu÷ Au. ftÃkLkeLkk «kËurþf {uLkush hksuLÿyu sýkÔÞwt níkwt fu fuÃxLk r{Lke xÙuõxMko ¾uzqíkku {kxu fk{ fhðk{kt Mkh¤íkk «ËkLk fhu Au íku{ s ykuAe søÞkLku ½uhu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk xÙuõxh{kt ík{k{ xqÕMk ykÄwrLkf xufrLkfÚke ÷økkððk{kt ykðu÷ Au, su ðÄkhu fkÞo fhu Au. fuÃxLkLkk yk xÙuõxMko çkkfe xÙuõxMkoLke íkw÷Lkk{kt 40 xfk ykuAk rzÍ÷Lkku ðÃkhkþ fhu Au.
Mkkhe økwýð¥kk {kxu ykþeðkoË ÃkkEÃk Since 1975
ashirvad yk PIPES
þeðko Ë ÃkkEÃMk «kEðu x r÷r{xu z ft à kLkeLke þYykík ð»ko 1975{kt ÚkE níke. ftÃkLke ÃkeðeMke yLku MkeÃkeðeMke ÃkkEÃMkLkwt WíÃkkËLk fhíke yuf yøkúýe ftÃkLke Au. ftÃkLkeLkk yurhÞk MkuÕMk {uLkush hsLkefktík Ãkxu÷u sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke su ÃkkEÃMkLkwt WíÃkkËLk fhe hne Au íku ykuAe Ãkzíkh ®f{ík MkkÚku ©uc økwýð¥kk Ähkðu Au. ftÃkLkeLkk {wÏÞ WíÃkkËLk Ã÷t®çkøk ÃkkEÃk f]r»k ûkuºk{kt WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðíke ÃkkEÃMk ðøkuhu Au.
Ãkrh©{ Mkki¼køÞLke sLkLke Au 22
f]r»k òøkhý sqLk,2016
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
yhku{k ÃkBÃMk ¾uzqíkkuLke Mkçk{ŠMkçk÷ ÃkBÃMk {kxu ÃkMktË fhku fuxeMke «Úk{ ÃkMktËøke
Ãkk
ýe ykÃkýk MkkiLku {kxu ¾qçk s {qÕÞðkLk Au. ykÃkýe çkË÷e hnu÷e ËwrLkÞk{kt ÃkkýeLkwt ÞkuøÞ Mkt[k÷Lk Ãkzfkhku Mkk{u ÷zðk {kxu yhku{k ÃkkEÃMk ftÃkLkeyu yuf Lkðe þYykík ð»ko 1988{kt fhu÷ Au. ftÃkLkeLkk yurhÞk MkuÕMk {uLkush r[hkøk Ãkxu÷u sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke f]r»k, ½hu÷w fkÞo yLku ykiãkurøkf «r¢Þk {kxu ÃkBÃk, íkkh yLku fuçk÷, ÃkeðeMke ÃkkEÃMk ðøkuhuLkwt rLk{koý fhu Au. ftÃkLke ÃkkMku 3 #[ Úke ÷E 12 #[ MkwÄe Mkçk{ŠMkçk÷ ÃktÃk WÃk÷çÄ Au.
fu
xeMke Mkh{ŠMkçk÷ ÃkBÃMk ¼khík{kt çknw ÍzÃkÚke rðfkMkÃkk{e hnu÷e yuf ftÃkLke Au. f]r»k ûkuºk{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðíkk Mkçk{ŠMkçk÷ ÃkBÃMkLkk y÷øky÷øk «fkh Au. ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄ ©e fwhiþeyu sýkÔÞwt níkwt fu yk ÃkBÃMkLku Mkh¤íkkÚke rVx fhe þfkÞ Au. íku{k þkuh yLku ftÃkLk ykuAwt ÚkkÞ Au. ÃkBÃMkLku ¾kMk heíku íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au yLku ©uc rLkðonLk Au. ftÃkLke íkhVÚke ÃkBÃMk MkkÚku òuzkÞu÷ Ëhuf Mk{MÞkLkwt ÞkuøÞ òýfkhe ykÃke Mk{kÄkLk fhðk{kt ykðu Au.
yku÷{kExe yuøkúkuxuf fhu ÃkkfLke Mkwhûkk
ft
ÃkLkeLke MÚkkÃkLkk ð»ko 1977{kt ÚkE níke yLku íÞkhçkkËÚke ftÃkLke Akuz MkthûkýLkk ûkuºk{kt Mkíkík fkÞo fhe hne Au. ftÃkLkeLkk {kfuoxªøk yuÂõÍõÞwxeð rLk{o÷ ¼èu sýkÔÞwt níkwt fu Akuz Mkthûký WÃkfhýku {kxu ftÃkLkeyu 20 fhíkk ðÄkhu «fkhLkk M«u çkLkkÔÞk níkk suLkku WÃkÞkuøk fhe AkuzLke Mkwhûkk fhðk{kt ykðu Au. ftÃkLkeLkk {wÏÞ WíÃkkËLkku{kt nkÚk Mkt[kr÷ík çkMíkk M«uÞh, nkÚk Mkt[kr÷ík ½w{kð M«uÞh, nkÚk hkuxhe zMxh, çkuxhe Mkt[kr÷ík çkMíkk M«uÞh, Ãkkuxuoçk÷ M«uÞh, yk÷kÃk, r{÷kÃk ðøkuhu Au.
24
f]r»k òøkhý sqLk,2016
ykÄwrLkf ®Mk[kE ÃkØrík {kxu rhðwr÷Mk EheøkuþLk
rh
ðwr÷Mk EheøkuþLk Mk{økú rðïLkk ykþhu 100 Ëuþku{kt fkÞohík Au. ftÃkLkeLkk ûkurºkÞ «ríkrLkrÄ ðrÄÞkLkw çkkuÕË÷Ô{yu sýkÔÞwt níkwt fu y{khk {wÏÞ Þtºk rzÙÃk ÷kELMk, nkuMk yLku x›®çkøk, rzÙÃk xuÃMk, ®M«f÷h íkÚkk M«u, rzÙÃkMko, ¾kíkh xUf, rVÕxh ðøkuhu Au su ¾uzqíkku {kxu ÃkMktË fhu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ®Mk[kEûkuºk{kt MkkiÚke ðÄkhu «[r÷ík ÃkÆrík rzÙÃk EheøkuþLk Au. ¾uzqíkku yk ÃkØríkLkku WÃkÞkuøk ðÄkhu{kt ðÄkhu ®Mk[kE {kxu fhe hÌkk Au.
કંપની સમાચાર
Mkçk{ŠMkçk÷ ÃkBÃk {kxu Võík VkÕfLk
www.krishijagran.com
yku[ozo fhu fexfkuLkku Lkkþ
¾u
zqíkku {kxu MkkiÚke {kuxe {w~fu÷e íÞkhu MkòoÞ Au fu ßÞkhu Ãkkf{kt fexfku ÷køkðkLku ÷eÄu íku MktÃkqýoÃkýu Lkkþ Ãkk{u Au. yk ÂMÚkrík{kt MkkiÚke ðÄkhu sYhe çkkçkík Au. yk Mk{MÞk MÚkk òuzkÞu÷ ðirïfMíkhLke r¢Þkþe÷ ðe-MÃkkf ÃkuMxeMkkEz EÂLzÞk r÷r{xuz ftÃkLke ftEf yk «fkhLkk fexLkkþf çkòh{kt hsq fhe hnu÷ Au, suLkku WÃkÞkuøk Ãkkf{kt fexf ÷køkíkk LkÚke. ftÃkLkeLkk yurhÞk MkuÕMk {uLkush ykh.ze.çkhiÞkyu sýkÔÞwt níkwt fu y{khk {wÏÞ WíÃkkËLk n{eMÃkkf, yku[ozo yu[-11, {uøkLkux Ã÷Mk, yku[ozo LÞwxÙeMÃkkf ðøkuhu Au.
Vk
ÕfLk ÃkBÃMk «kEðux r÷r{xuz Mkçk{ŠMkçk÷ ÃkBÃMk yLku Mkçk{ŠMkçk÷ {kuxhLke rðïMíkheÞ rLk{koíkk ftÃkLke Au. ftÃkLkeLkk çkúkt[ {uLkush ©e hkfuþu sýkÔÞwt níkwt fu y{khk WíÃkkËLkkuLke MkkiÚke {kuxe rðþu»kíkk yu Au fu Lkðe xufLkefÚke çkLku÷ Au. íku{k {kuxk¼køku Wòo nkuÞ Au. yk WíÃkkËLkkuLkkuLku ¾kMk çkLkkðu Au, íkuLkk ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe ¾hkçk Lknª nkuÞ. ftÃkLkeLkk {wÏÞ WíÃkkËLk Mkçk{ŠMkçk÷ ÃkBÃkMkux, Mkçk{ŠMkçk÷ {kuxh, ½hu÷w yLku f]r»k fkÞo nuíkw ykuÃkLkðu÷ ÃkBÃMk, {kuLkkuç÷kuf, ÃkBÃMk ðøkuhu Au.
EMx-ðuMx MkezTMkLke MkkÚku fhku WÒkík ¾uíke
Ë
huf ¾uzqík EåAu Au fu íkuLkk ÃkkfLkwt WíÃkkËLk ðÄkhu «{ký{kt ÚkkÞ. yk rð[kh MkkÚku EMx-ðuMx MkezTMk EÂLzÞk «kEðux r÷r{xuzLke ð»ko 1982{kt MÚkkÃkLkk fhðk{kt ykðe níke. ftÃkLkeLkk MkuÕMk ykurVMkh hknw÷ ÃkkxeËkhu sýkÔÞw níkwt fu ftÃkLkeLkk rçkÞkhýkuLkk ykuAk ðÃkhkþ MkkÚku [ku¬Mk sYrhÞkík hnu÷ Au. íku{k ykuAk «{ký{kt fex nkuÞ Au. yk rçkÞkhýkuÚke WíÃkkËLk ðÄu Au. yk rçkÞkhýkuÚke WíÃkkËLk ðÄkhu nkuÞ Au, íkuLkuu ÷eÄu yksu ¾uzqíkku y{khe ftÃkLke Ãkh rðïkMk fhu Au.
su ÔÞÂõíkyu fkuE ¼q÷ LkÚke fhe íkuýu õÞkhuÞ ftE Ãký Lkðwt fÞwO LkÚke
26
f]r»k òøkhý sqLk,2016
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
¾uíkeLke ík{k{ sYrhÞkík ¾uzqíkkuLkk {LkÃkMktË çkefuxe xkÞMko Ãkqýo fhu: yuøkúkuMku÷
yu
økú k u M ku ÷ ELzMxÙ e Í «kEðu x r÷r{xu z økú k {eý ÃkrhÂMÚkríkLku ykí{rLk¼oh çkLkkððkLke rËþk{kt fk{ fhe hnu÷e yuf yøkúýe ftÃkLke Au. ftÃkLkeyu òuLk÷ EL[kso rníkuþ ðe. MkfkrhÞkyu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke f]r»k ûkuºk{kt WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðíkk ík{k{ «fkhLkk ¾kíkh çkLkkðu Au. yux÷wt s Lknª ftÃkLke ¾kíkhLkku WÃkÞkuøk fhðk ytøku {níðLke {krníke Ãký ykÃku Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke Mk{økú Ëuþ{kt ÍzÃk¼uh fk{økehe fhe hne Au. ftÃkLkeLkwt {wÏÞ fkÞo {kxeLke MðkMÚÞ yLku Ãkku»ký MkkÚku WÃksLke økwýð¥kk íkÚkk WíÃkkËLk{kt MkwÄkhku fhðkLkku Au.
xk
Þh ûkuºkLke yøkúýe ftÃkLke çkk÷f]»ý ELzMxÙeÍ r÷r{xuzLke þYykík ð»ko 1987{kt ÚkE Au. ftÃkLkeLkk yurhÞk MkuÕMk {uLkush s÷ËeÃk X¬h yLku xufrLkf÷ MkðeoMk yuLSLkeÞh r÷Lkuþ þ{koyu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke f]r»k ûkuºk, ykiãkurøkf yLku yLÞ fLMxÙõþLk ûkuºk{kt Au.çkefuxe xkÞMko ykÄwrLkf xufLkef yLku rðþu»k¿kkuLke Ëu¾hu¾{kt çkLkkððk{kt ykðu÷ Au, su Wçkz-¾kçkz søÞk Ãkh Mkh¤íkkÚke [k÷e þfu Au. yksu ¼khíkLke MkkÚku yLkuf Ëuþku{kt çkefuxe xkÞMko ¾uzqíkkuLkk {LkÃkMktË Au.
rðïkMkLkku MkkÚke: rðïkMk xÙuõxMko r÷r{xuz
rð
ïkMk xÙuõxMko r÷r{xuz xÙuõxMkoLkk ûkuºk{kt MkkiÚke ÍzÃk¼uh ykøk¤ ðÄe hnu÷e ftÃkLkeyku ÃkifeLke yuf ftÃkLke Au. ftÃkLke îkhk xÙuõxMkoLkwt WíÃkkËLk yuf ð»ko yøkkW þY fhðk{kt ykðu÷ Au yLku yk ð»kuo ftÃkLkeyu ð]rØLke ÍzÃk nktMk÷ fhe Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt ftÃkLke nrhÞkýk yLku W¥kh«Ëuþ{kt {sçkqíke MkkÚku ÃkkuíkkLkku ykÄkh MÚkkrÃkík fhu÷ Au. ftÃkLke yk hkßÞku{kt ÃkkuíkkLke WÃkÂMÚkríkLku {sçkqík fhðkLke yLku ¾kMk heíku MÚkkrÃkík fhðkLke ÞkusLkk Ähkðu Au. ð»ko 2016-17{kt ftÃkLkeyu 2000 fhíkk ðÄkhu xÙuõxMkoLkwt ðu[ký fhðkLkku ÷ûÞktf rLkÄkoheík fhðk MkkÚku hksMÚkkLk,
28
f]r»k òøkhý sqLk,2016
økwshkík, {æÞ«Ëuþ yLku Ãktòçk{kt ÃkkuíkkLke fk{økeheLkwt rðMíkhý fhðk rð[khýk fhe hnu÷ Au. xqtf Mk{Þ{kt íku ÃkkuíkkLkk xÙuõxhLke ðíko{kLk 40 yu[Ãke, 45 yu[Ãke,yLku 50 yu[ÃkeÚke ðÄkheLku 60 yu[Ãke yLku 75 yu[Ãke fhþu. ftÃkLke ÃkkMku xÙuõxMko MktþkuÄLk yLku rðfkMk, økwýð¥kk yLku {kfuoxªøk xe{Lkk Mkt[k÷Lk íku{ s rLkÞtºký {kxu ¾kMk rLk»ýkíkku Ähkðu Au, su{Lke ÃkkMku 20 ð»ko fhíkk ðÄkhu Mk{ÞLkku yLkw¼ð Au. ftÃkLke ÿkhk WíÃkkrËík ík{k{ WíÃkkËLk çkòh{kt ÃkkuíkkLkk MktÃkqýo {qÕÞ Mktíkwüe {kxu òýeíkk Au.
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
ykE.Ãke.yu÷ îkhk «Úk{ ©uýeLkk ÔÞkÃkkrhf ¼køkeËkhku MkkÚku MkB{u÷Lk
¼k
híkLke {wÏÞ sirðf WíÃkkËf ftÃkLke ELxhLkuþLk÷ ÃkuLkurMkÞk r÷r{xuzyu ¼khík{kt rðMíkhu÷k ÃkkuíkkLkk «Úk{ ©uýeLkk ÔÞkÃkkrhf MknÞkuøkeyku MkkÚku nrhîkhLke nkuxu÷ hurzMkLk ç÷w{kt çku rËðMkLkk yuf MkB{u÷LkLkwt ykÞkusLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. yk MkB{u ÷ Lk{kt ft à kLkeLkk Mke.E.yku ©e n»ko ¼køk[Lÿfk, ðkEMk «urMkzuLx ©e ykh.fu.ykLktË, ykrMkMxLx ðkEMk «urMkzuLx ©e fwtËLk ®Mkn rçkü, S.yu{. (MkuÕMk yuLz {kfuoxªøk) ©e Lkehs økw÷kxe MkkÚku ík{k{ ÍkuLk÷ {uLkush yLku yrÄfkheyku Ãký WÃkÂMÚkík hÌkk níkk. yk çku rËðMkeÞ MkB{u÷Lk{kt ftÃkLkeLkk Mke.E.yku ©e n»ko ¼køk[LËfkyu ftÃkLkeLke ¼rð»ÞLke ÞkusLkk WÃkhktík Wå[MíkheÞ «Þkuøkþk¤k yLku nrhîkh rMkzfw÷ ÂMÚkík Wå[ {kÃkËtzðk¤k yuf{kuLke MÚkkÃkLkkLkk rð»kÞ{kt òýfkhe ykÃke. ft à kLkeLkk ðkEMk «u r Mkzu L x ©e ykh.fu . ykLkt Ë u hkMkkÞrýf ¾kíkhÚke s{eLk, íkÚkk rðíku÷k ð»ko{kt LkkUÄkðu÷ ©uc MkV¤íkk ytøku «¼kðþk¤e heíku «fkþ Ãkkzâku níkku. íku{ýu sýkÔÞwt
fk[k íku÷Lkk ðkÞËkLke ®f{ík 1.42 xfk ð]rØ ÚkE
rð
Ëuþku{kt fk[k íku÷Lke {sçkqík ÂMÚkríkLku òuíkk MkèkurzÞkyku ÃkkuíkkLkk MkkuËkLkk fËLku ðÄkhu÷ Au, suLku ÷eÄu ðkÞËk fkhkuçkkh{kt fk[k íku÷Lke ®f{ík 1.42 xfkLke
30
f]r»k òøkhý sqLk,2016
níkwt fu ËuþLkk yLkuf ¼køkku{kt ¾uzqíkkuyu ELxhLkuþLk÷ ÃkuLkurMkÞk r÷r{xuz (ykE.Ãke.yu÷)Lkk WíÃkkËLkkuLku ÃkkuíkkLkk ÿkûk, {kuMktrçk yLku hkufrzÞk Ãkkfku Ãkh WÃkÞkuøk fheLku sxe÷ hkuøk íkÚkk fexfku Ãkh MkV¤íkkÃkqðof rLkÞtºký {u¤ððk íkÚkk ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkLku yLkuf økýw ðÄkÞwO. ftÃkLkeLkk S.yu{. ©e økw÷kxeyu ftÃkLkeLku ík{k{ WíÃkkËLkku íkÚkk ykøkk{e Lkðk WíÃkkËLkku suðk fu rLk{uxkuzMk (f]r»k fexku)Lkk rLkÞtºký {kxu rLk{uxku£e íku{ s s{eLk Mkthûký íkÚkk Ãkku»ký {kxu ði{ þÂõík yLku hMk [qMkf fexfkuLkk rLkÞtºký {kxu [{ífkhe WíÃkkËLk ðkEÃk ykWxLkk rðMíkhýÚke WÕ÷u¾ fÞkuo.
íkuS MkkÚku 3,367 YrÃkÞk «rík çkuh÷ ÚkE økE Au. yu{MkeyuõMk{kt fk[k íku÷LkLke sw÷kE {rnLkk{kt rzr÷ðhe {kxuLke ®f{ík 47 YrÃkÞk yÚkðk 1.42 xfk MkkÚku YrÃkÞk 3,367 «rík çkuh÷ ÚkE økE. yk heíku fk[k íku÷Lke swLk rzr÷ðhe ¼kð YrÃkÞk 46 yLku 1.40 xfk íkuS MkkÚku YrÃkÞk 3,325 «rík çkuh÷ ÚkE su{k 7,082 ÷kuxLkku fkhkuçkkh ÚkÞku níkku. çkòh rð&÷u»kfkuLkk {íku fk[k íku÷Lke ®f{ík{kt íkuS, yurþÞkLkk çkòhku{kt {sçkqíkeLku òuðk{kt ykðu Au. Ëhr{ÞkLk LÞwÞkufo {fuoLxkE÷ yuõMk[uLs{kt fk[k íku÷Lkk ðuMx xuõMkkMk ELxh{erzÞyuxLke sqLk rz÷eðheLke ®f{ík 55 MkuLx yÚkðk 1.14 xfk ðÄe 48.71 zku÷h «rík çkuh÷ ÚkE, ßÞkhu çkuLx ¢wzLkk sw÷kE ðkÞËkLke ®f{ík 41 MkuLx yÚkðk 0.84 xfk ðÄe 49.22 zku÷h «rík çkuh÷ ÚkE Au.
કંપની સમાચાર
MkuVhLk yuøkúkuLke MkkÚku fhku sirðf ¾uíke
www.krishijagran.com
¢ktrík çkkÞkuxufÚke yuzðkLMk ¾uíke
Mku
VhLk yuøkúku f]r»k WíÃkkËkuLkku MkkÚku Mktf¤kÞu÷ yuf «ríkrcík yLku yøkúýe WíÃkkËf ftÃkLke Au. ftÃkLkeLke MÚkkÃkLkk yr{íkfw{kh Ãkxu÷ sÞtíke îkhk fhðk{kt ykðe níke. ftÃkLkeLkk rhsLk÷ {uLkush «ËeÃk Ãkxu÷u sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLkeLkk ík{k{ WíÃkkËLkku sirðf Au yLku ftÃkLkeLkku {wÏÞ WÆuþ sirðf ¾uíkeLku W¥kusLk ykÃkðkLkwt Au. nçko÷ WÄELkkþf, nçko÷ Ãkþw fkVo, nçko÷ fexLkkþf, MktÞtºk «uzh, nçko÷ fðfLkkþe, ÷kuLk nçkeoMkkEz ðøkuhu ftÃkLkeLkk {wÏÞ WíÃkkËLkku Au.
Ëuð»koLkk WíÃkkËLk Au ¾uzqíkku{kt ÷kufr«Þ
fku
E Ãký Ãkkf{kt fexfku yLku rçk{kheykuLke Mk{MÞk [ku¬MkÃkýu òuðk {¤u Au, suLku ÷eÄu ¾uzqíkku yk ÃkkfLku çk[kððk {kxu ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe Atxfkð fhíkk hnu Au. yksu Ãký {kuxk¼køkLkk ¾uzqíkku MkkÄkhý M«u {þeLkLkku WÃkÞkuøk fhu Au. íkuLku Ãkrhýk{u ¾uzqíkkuLku M«u (Atxfkð) {kxu ðÄkhu {nuLkík yLku Mk{Þ
32
òu
ík{u ykÄwrLkf heíku ¾uíke fhðk EåAíkk nkuÞ íkku ¢ktrík çkkÞkuxufLkk WíÃkkËLk [ku¬MkÃkýu ÃkMktË ykðþu. ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄ fÕÃkuþ Ãkt M kw r hÞkyu sýkÔÞw t níkw t fu ¢kt r ík çkkÞkuxufLkk {wÏÞ WíÃkkËLkku{kt ðkuxh fLzeþLkh ¾u z q í k kuLku MkkiÚke ðÄkhu ÃkMktË ykðþu. yux÷wt s Lknª f]r»k ûkuºkLke yLÞ ík{k{ {níðLkk {þeLkku ¾uzqíkku{kt ¾qçk s ÷kufr«Þ Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ykÄwrLkf {þeLkkuLkk WÃkÞkuøkÚke ¾uíkhku{kt ¾kíkhLkku WÃkÞkuøk ykuAku ÚkÞku Au suLku ÷eÄu Ãkkf Mkkhku ÚkkÞ Au.
f]r»k òøkhý sqLk,2016
÷køku Au. yk Mk{MÞkLku æÞkLk{kt hk¾eLku Mk{ÞLke çk[ík yLku ykuAe {nuLkík {kxu Ëuð»ko yuÂõÍ{ ftÃkLke Mkkhk WíÃkkËLkku WÃk÷çÄ fhkðe hne Au. Ëuð»koLkk «ríkrLkrÄ íkw»kkh økkihðu sýkÔÞwt níkwt fu Ëuð»ko yuÂõÍ{ {wÏÞíðu Ãkkðh M«u {þeLk, {uLÞwy÷ M«u {þeLk, f]r»k hMkkÞý M«u {þeLk ðøkuhu çkLkkðu Au. yk ík{k{ WíÃkkËLkku økwýð¥kkÞwõík yLku yíÞkÄwrLkf xufLkefÚke Mkßs Au. ÃkkuíkkLkk økúknfkuLke sYrhÞkíkkuLku æÞkLk{kt hk¾ðk{kt ykðu Au yLku íku {kxu MktÃkqýoÃkýu frxçkØ Au. Ëuð»ko yuÂõÍ{ yksu Mk{økú ¼khík{kt fkÞo fhe hÌkwt Au. yk yuf yuðe ftÃkLke Au su f]r»k M«u WíÃkkËLkku{kt yøkúýe Au. y{khk økúknfku MktÃkqýoÃkýu WíÃkkËLkkuÚke Mktíkwü Au. yk s fkhýÚke yksu {kuxk¼køkLkk ¾uzqíkku y{khe ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkkuLku yÃkLkkðe hne Au.
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
rðïkMkLkwt «ríkf yux÷u "MðYÃk yuøkúkufur{f÷ ELzMxÙeÍ"
Au
Õ÷k 23 ð»ko Ú ke MðYÃk yu ø kú k u f u r {f÷ ELzMxÙ e Í {nuLkík yLku ÷økLkÚke ¾uzqíkkuLke Mkuðk{kt fkÞohík Au.ftÃkLke þYykík{kt ÿkûkLke ¾uíke{kt WÃkÞkuøke çkLkíkk rðrðÄ yuøkúkufur{fÕMk yLku ykð~Þf nku{kuoLMkLke xÙurztøk yLku Ãku®føk fkÞo fhu Au. ¾kMk fheLku {nkhk»xÙ{kt ÿkûk WíÃkkËLk fhíkk ûkuºkku{kt ftÃkLke æÞkLkÃkqðof fkÞo fhu Au. MðYÃk yuøkúkufur{fÕMk ELzMxÙeÍLke MÚkkÃkLkk {wtçkELkk yuf fur{f÷ yuLSLkeÞh Mk{eh ÃkXkh îkhk ð»ko 1993{kt fhðk{kt ykðe níke. ©e ÃkXkhu sýkÔÞwt níkwt fu ðíko{kLk Mk{Þ{kt y{khe ftÃkLke 50 fhíkk ðÄkhu WíÃkkËLk çkLkkððkLkk fkÞo{kt òuzkÞu÷ Au, su fkuE Ãký «fkhLkk Ãkkf {kxu WÃkÞku ø ke Au . ft à kLke ÃkkMku {kE¢kuLÞwxÙeyuxTMk, «kf]ríkf yLku yrÄ«{krýík ykuøkuorLkf økúkuÚk «{kuxMko, 100 xfk sze-çkwxeÚke çkLkkðu÷ fexLkkþf, rðrþü yfkçkorLkf yuøkúkufur{fÕMk íkÚkk yLÞ fexLkkþfLke {kuxe huLs Ähkðu Au . ð»ko 2005{kt ¼khík Mkhfkh îkhk MðYÃk yuøkúkufur{fÕMkLku S-5 çkkÞku-ykuøkuorLkf økúuLÞwÕMkLke ÃkuxLx {kxua MkL{krLkík fhðk{kt ykðu÷. ©e ÃkXkhu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke çku
f]r»k òøkhý
WíÃkkËLk nw{esu÷ yLku ðuxkuLku{kLkwt xqf Mk{Þ{kt Ãku x Lx fhkðþu . íku { ýu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLkeLkk WíÃkkËLk 100 xfk fwËhíke Au, su{kt fkuE s Ëw»Ãkrhýk{ LkÚke. yux÷wt s Lknª ftÃkLke îkhk ÔÞksçke ËhkuÚke ¾uzqíkku îkhk ÷kððk{kt ykðíkk ÃkktËzk, s{eLk yLku ÃkkýeLke íkÃkkMk fhðk{kt ykðu Au. ftÃkLke ÃkkuíkkLkk ík{k{ WíÃkkËLkkuLkwt {kfuoxªøk Ëuþ¼h{kt fhu Au, suLkk {kxu rðrðÄ hkßÞku{kt ftÃkLkeyu ÃkkuíkkLkk fkÞko÷ÞLke MÚkkÃkLkk fhe Au. ftÃkLke yuf {sçkqík rz÷h-rzMxÙeçÞwxh Lkuxðfo Ãký Ähkðu Au, su {nkhk»xÙ, økwshkík, hksMÚkkLk, Ãkrù{ çktøkk¤, fýkoxf, yktÄú«Ëuþ, íku÷tøkkýk, ykurzþk, fuh÷k yLku íkkr{÷Lkkzw{kt WÃk÷çÄ Au. çkeSçkksw ftÃkLke Ãkwýu, yfku÷k, y{ËkðkË, sÞÃkwh, rMkr÷økwze, nwçk÷e, niËhkçkkË, økwtxwh, fxf yLku fkuÞtçkíkwh{kt ÃkkuíkkLke ykurVMk þY fhðk rð[khýk fhe hne Au. ftÃkLke rn{k[÷ «Ëuþ yLku ykMkk{{kt fkÞohík Au. [eLk, ÚkkE÷uLz, rðÞuíkLkk{, çkktø÷kËuþ, LkuÃkk¤ ðøkuhu Ëuþ{kt Ãký ftÃkLke ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkkuLke rLkfkMk fhu Au.
rfMkkLk fkzo
ykf»k{of ELkk
f]r»k òøkhý "rfMkkLk fkzo" Úke {u¤ðku yuf ÷k¾ MkwÄeLkku yfM{kík ðe{ku yLku ¼khu Aqx MkkÚku yLÞ ½ýk ELkk{ku
Aqx
Very Very Important Farmer Card
xqtf Mk{Þ{kt ykðe hÌkwt Au
ÃkMktË fhku ÃkkuíkkLkwt fkzo
NAME ADD ID ISSUE
: : : :
Important Kisan Card Important Farmer Card Very Important Kisan Card Very Important Farmer Card Very Very Important Kisan Card Very Very Important Farmer Card
(IKC) (IFC) (VIKC) (VIFC) (VVIKC) (VVIFC)
·1 ÷k¾Lkku yfM{kík rð{ku ·f]r»k WíÃkkËLkku Ãkh Aqx ·f]r»k WÃkfhýku Ãkh Aqx ·f]r»k rð¼køk{kt «økríkþe÷ ¾uzqíkkuLkk Lkk{ yLku íkMðeh 11 Languages (10 Indian & 1 Global), 20 States, 1 Portal - 9 Millon combined readership
34
f]r»k òøkhý sqLk,2016
{¸9>>f>í>
www.krishijagran.com
f]r»k þeûký yLku yíÞkÄwrLkf xufLkku÷kuS íkhV ykøk¤ ðÄu ÞwðkLkku: zku. Mke.su.zktøkrhÞk
økw
shkík yuf yuðwt hkßÞ Au su ËuþLkk f]r»k ûkuºk{kt yuf {kuxw ÞkuøkËkLk ykÃku Au. [ýk, {økV¤e, {fkE, çkòhe, fÃkkMk, ½ô yLku [ku¾k suðk {wÏÞ ÃkkfkuLkwt økwshkík{kt WíÃkkËLk ÚkkÞ Au. yk hkßÞ{kt f]r»kûkuºk{kt WíÃkkËLk Úkíkk yk Ãkkfku {kxu ¾uzqíkkuLkwt ÞkuøkËkLk íkÚkk íku{Lke Mk¾ík {nuLkík Au. MkkÚkku MkkÚku f]r»k ÞwrLkðŠMkxeLkk ði¿kkrLkfkuLkwt Ãký yk ûkuºk{k LkkUÄÃkkºk ÞkuøkËkLk hnu÷wt Au. yk{ íkku økwshkík{kt yLkuf {kuxe ÞwrLkðŠMkxeyku ykðu÷e Au Ãkhtíkw LkðMkkhe f]r»k ÞwrLkðŠMkxeLke yuf y÷øk s yku¤¾ Au. Ãknu÷e {u,2004 hkus LkðMkkhe f]r»k ÞwrLkðŠMkxe MktÃkqýoÃkýu yÂMíkíð{kt ykðe yLku f]r»k WíÃkkËLk ðÄkhðk {kxu yk ÞwrLkðŠMkxe îkhk Mkíkík «ÞíLk fhðk{kt ykðe hÌkk Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt ÞwrLkðŠMkxeLkk zku. Mke.su. zktøkrhÞkLkk ðzÃký nuX¤ ©uc fk{økehe fhðk{kt ykðe hne Au. ¾uzqíkku, f]r»k rðãkÚkeoyku íkÚkk f]r»k ûkuºk MkkÚku òuzkÞu÷ Ëhuf ÔÞÂõíkLkk rník {kxu íku fkÞo fhe hne Au. LkðMkkhe f]r»k ÞwrLkðŠMkxe íkuLke rðrðÄ fk{økehe ytøku {krníke {kxu ÃkqAðk{kt ykðíkk f]r»k òøkhý MkkÚku ÞwrLkðŠMkxeLkk fw÷Ãkrík zku.Mke.su.zktøkrhÞkyu {krníke ykÃke níke. yºku hsq Au yk ðkík[eíkLkk fux÷kf ytþ.
38
f]r»k òøkhý sqLk,2016
ík{khk rðþu rðMík]ík {krníke ykÃkku? f]r»k MkkÚku òuzkððwt íku {khk {kxu Mkki¼køÞLke ðkík Au. ykÃkLku sýkððk {køkw Awt fu {u þYykíkLkwt rþûký Ãkqýo fÞko çkkË f]r»k{kt MLkkíkf yLku yLkwMLkkíkf MíkhLkwt rþûký økwshkíkLke swLkkøkZ f]r»k ÞwrLkðŠMkxe{ktÚke «kó fÞwO níkwt. íÞkhçkkË Þw.yu.yuMk ÄkhðkzÚke Ã÷kLx çkúe®zøk yLku suLkurxõMk{kt Ãkqýo fÞwO. íÞkhçkkË swLkkøkZ yuøkúefÕ[h ÞwrLkðŠMkxe{kt yLkuf ÃkËku Ãkh ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe fkÞo fÞwO. nðu LkðMkkhe f]r»k ÞwrLkðŠMkxe MkkÚku fk{økehe fhe hÌkku Awt. LkðMkkhe f]r»k ÞwrLkðŠMkxe MkkÚku fuðe heíku òuzký ÚkÞwt? LkðMkkhe f]r»k ÞwrLkðŠMkxe{kt {Lku MkÃxuBçkh,2015{kt fw÷Ãkrík íkhefu òuzkðkLke íkf {¤e níke. íÞkhÚke ÞwrLkðŠMkxeLke fk{økehe Mkt¼k¤e hÌkku Awt íku{ s ykþk Au fu nwt ÞwrLkðŠMkxe ©uc fk{økehe fhíke hnu yLku «økrík íkhV ykøk¤ ðÄu. LkðMkkhe f]r»k ÞwrLkðŠMkxe ytøku {krníke ykÃkku? LkðMkkhe f]r»k ÞwrLkðŠMkxeLke þYykík ð»ko 2004{kt yuf r{þLk MkkÚku ÚkE níke. íkuLkku WÆuþ f]r»kLke Lkðe xufLkef rðfMkkððkLkku níkku. yk WÃkhktík «kËurþf Ãkkfku íkÚkk Ëuþ{kt Wøkkzðk{kt ykðíkk yLÞ ÃkkfkuLkwt WíÃkkËLk ðÄkhðk {kxu Mkkhk MktþkuÄLk fkÞo fheLku f]r»kLku ykÄwrLkf çkLkkððk íkÚkk ÞwðkLkkuLku f] r »kûku º k{kt ykøk¤ ðÄkhðk «ku í MkknLk ykÃkðkLkku ÞwrLkðŠMkxeLkku ÷ûÞktf níkku.
{¸9>>f>í>
www.krishijagran.com
ÞwrLkðŠMkxe y÷øk-y÷øk yøkúýe ÞwrLkðŠMkxe su{ fu fku÷us ykuV rVþheÍ, yuøkúefÕ[h fku÷us, nkuxoefÕ[h fku÷us, yu r Lk{÷ nu Õ Úk fku ÷ u s , çkkÞku x u f Lkku ÷ ku S fku ÷ u s íkÚkk Ãkku÷exufLkef fku÷us WÃkhktík 19 fhíkk ðÄkhu rhMk[o MkuLxhLku MktçkØíkk «ËkLk fhu÷ Au. ÞwrLkðŠMkxe îkhk ¾uzqíkkuLkk rník {kxu fÞkt Ãkøk÷k ¼hðk{kt ykðe hÌkk Au? ÞwrLkðŠMkxe ¾uzqíkkuLkk rník {kxu fkÞo fhe hnu÷ Au, yk {kxu yíÞkh MkwÄe{kt su fkÞo fhðk{kt ykÔÞk Au yÚkðk ykøk¤ fhðk{kt ykðLkkh Au íku ík{k{ ¾uzqíkkuLkk rník {kxu s hnuþu. yºku ykÃkLku ðkfuV fhðk {køke Aeyu fu y{u 40 Lkðe ðuhkÞxe fu su{kt fÃkkMkLke yLkuf «òíke íkÚkk 60 sux÷e Lkðe f]r»k xufLkku÷kuS rðfMkkððk{kt ykðe Au. y÷çkík yk ytøku nswt Ãký ykøk¤ MktþkuÄLk òhe Au. y{khk «rík¼kþk¤e ði¿kkrLkfku Lkðe f]r»k xufLkef íkÚkk Ãkkf Ãkh Mkíkík MktþkuÄLk fkÞo fhe hÌkk Au. LkðMkkhe f]r»k ÞwrLkðŠMkxe{kt yíÞkhu rðãkÚkeoykuLke þwt ÂMÚkrík Au? LkðMkkhe f]r»k ÞwrLkðŠMkxe{kt Ëuþ¼h{ktÚke 600 fhíkk ðÄkhu rðãkÚkeoyku rðrðÄ rð»kÞku{kt yæÞÞLk fhu Au. yk rðãkÚkeoyku rþûký WÃkhktík «ríkMÃkÄeo Ãkheûkkyku suðe fu suykhyuV, Lkux íkÚkk ÞwÃkeyuMkMkeLke íkiÞkhe Ãký fhkððk{kt ykðu Au, suÚke íku{Lku yk Ãkheûkkyku{kt ¼køk ÷uðk {kxu Mkkhe íkf «kó ÚkkÞ.økík ð»ko 67 rðãkÚkeoyu suykhyuV íkÚkk Mkkík rðãkÚkeoyu LkuxLke Ãkheûkk Mkkhk Lktçkh MkkÚku ÃkkMk fhe Au. íkuLkkÚke ík{Lku ytËks ykðe þfu Au fu y{khk rðãkÚkeoyku fux÷e {nuLkík fhu Au. yk WÃkhktík rðãkÚkeoyku Ãkku÷exufLkef fkuMko Ãký WÃk÷çÄ Au, su{kt {kuxk¼køku rðãkÚkeo ÃkkuíkkLke 12{k ÄkuhýLke Ãkheûkk Ãkqýo fÞko çkkË Ãkku÷exufLkef{kt «ðuþ {u¤ðe þfu Au. ÞwrLkðŠMkxe rðãkÚkeoykuLke ÃkMktËøke{kt þwt ¼qr{fk ¼sðu Au?
1 2 3 5 10 15
12 24 36 60 120 180
420 840 1260 2100 4200 6300
40 140 260 600 1700 3300
ÞwrLkðŠMkxe{kt rðãkÚkeoykuLkk Ã÷uMk{uLxLku ÷E fkuE s «&™ LkÚke. «íÞuf ð»kuo ykþhu 60 xfk rðãkÚkeoykuLkwt Ã÷uMk{uLx ÚkkÞ Au. Ã÷uMk{uLxLkk {kæÞ{Úke {kuxk¼køkLkk rðãkÚkeo {wÏÞíðu fux÷ef ¾kLkøke ftÃkLkeyku, Mkhfkhe f]r»k rð¼køk, Mkhfkhe MktMÚkkyku íkÚkk rçkLk-Mkhfkhe MktMÚkkyku{kt ÃkMktËøke Ãkk{u Au. yk WÃkhktík fux÷kf rðãkÚkeoyku íku{Lkku ykøk¤Lkku yÇÞkMk fhðk yLÞ ÞwrLkðŠMkxe{kt òÞ Au. LkðMkkhe f]r»k ÞwrLkðŠMkxe{kt Ã÷uMk{uLxLke fkuE s Mk{MÞk LkÚke. {kuxk¼køku yuðwt òuðk{kt ykðu Au fu ÞwðkLkku f]r»k rþûký íkhV ykuAku hMk fu¤ðe hÌkk Au. íkuLke ÃkkA¤ þwt fkhýku nkuE þfu Au? ÞwðkLkku f]r»k rþûkýÚke y¤økk ÚkE hÌkk Au íkuðwt LkÚke, ðkMíkð{kt ykÃkýk Ëuþ{kt ÞwðkLkku nðu f]r»k ûkuºk{kt çknw ÍzÃk¼uh ¼køk ÷E hÌkk Au. yksu ÞwðkLkku f]r»k ûkuºk{kt yÃkLkkððk{kt ykðíke ykÄwrLkf xufLkef rþ¾ðk {køku Au. f]r»k{kt íku{Lke fkhrfËeo çkLkkððk {køku Au. íkuLkwt LkkLkw WËknhý ykÃkðk {køkw Awt fu økÞk ð»kuo 2200 fhíkk ðÄkhu rðãkÚkeo y{khe ÞwrLkðŠMkxe{kt «ðuþ ÷eÄku níkku. ¾uzqíkku {kxu þwt MktËuþ ykÃkðk {køkku Aku? ¾uzqík ËuþLkku íkkík Au. ¾uzqík Ãkh s ËuþLkwt ¼rð»Þ ykÄkh hk¾u Au, {kxu nwt ¾uzqíkkuLku fnuðk {køkw Awt fu íkuyku ÃkkuíkkLke ykðf ðÄkhðk {kxu f]r»kLke ykÄwrLkf xufLkku÷kuSLku yÃkLkkðu íku{ s ykÄwrLkf ¾uíke fhu. ¾uzqíkkuLku f]r»k MktçktrÄík {krníkeLke sYh Au yLku yk {kxu íkuyku f]r»k ði¿kkrLkfkuLke ðÄwLku ðÄw Mk÷kn ÷u íku{ s íÞkhçkkË ¾uíke{kt íkuLku y{÷e çkLkkðu.
E{hkLk ¾kLk ðrhc Ãkºkfkh f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne {kuçkkE÷- 9582957538, E{u÷-imran@krishijagran.com
380 700 1000 1500 2500 3000
f]r»k òøkhý sqLk,2016
39
{¸9>>f>í>
www.krishijagran.com
ËqÄ WíÃkkËLk{kt ykøk¤ ðÄðwt Ëuþ {kxu økðoLke ðkík Au: yuLk.ykh.¼MkeLk
òu
fkuELkk ½h{kt çkk¤fLkku sL{ ÚkkÞ Au íkku íkuLkk Ãkku»ký {kxu {kíkkLkk ËqÄ çkkË òu fkuE ËqÄk¤wt ÃkþwLkwt ËqÄ s çkk¤fLkk Ãkku»ký {kxu ykð~Þf nkuÞ Au. Ãkku»ký {kxu sL{Úke ÷E ð]ØkðMÚkk MkwÄe {kLkð þhehLku ËqÄLke sYh Ãkzu Au. ËqÄLkwt þwt {níð Au yu «&™ fkuE çkk¤fÚke ÷E yuf {kuxe ÔÞÂõíkLku Ãký ÃkqAðk{kt ykðu íkku íkuLkwt {níð sýkðu Au. yksu y{Lku økðo Au fu Ëuþ ËqÄLkk WíÃkkËLk{kt yuf Mkkhk {wfk{ Ãkh Au. ËuþLke MkkÚku rðïLke ËqÄLke sYrhÞkíkkuLku Ãký æÞkLk{kt hk¾ðk{kt ykðu÷ Au. ËuþLke MkkÚku rðïLke ËqÄLke sYrhÞkíkkuLku Ãkqýo fhu Au. su{kt EÂLzÞLk zuhe yuMkkurMkyuþLk ¼khíkeÞ ËqÄ WíÃkkËLkLku ðÄkhðk {kxu yuf rÃk÷hLke {kVf fk{ fhe hnu÷ Au. f]r»k òøkhýu EÂLzÞLk zuhe yuMkkurMkyuþLkLkk yæÞûk yuLk.ykh.¼MkeLk MkkÚku ðkík[eík fhe níke. zku. ¼MkeLkLkk Lkiík]íð{kt yk ûkuºk 35 ð»koLkku çknku¤ku yLkw¼ð MkkÚku ykEzeyu ¼khíkeÞ ËqÄ WíÃkkËLkLku yuf Lkðe rËþk{kt rðfkMkLku ykøk¤ ðÄkhe hnu÷ Au. EÂLzÞLk zuhe yuMkkurMkyuþLk yLku ¼khíkeÞ ËqÄ WíÃkkËLkLkk rð»kÞ{kt [[ko fhe. íku{Lkku yLkw¼ð íku{Lke ÃkkMkuÚke Mkkt¼¤eyuMkki «Úk{ íkku {Lku ¾wþe Au fu f]r»k ËqÄ Wãr{ÞkuLku ÞkuøÞ òýfkhe ykÃkðk{kt òøkhý MkkÚku nwt {khku yLkw¼ð ÔÞõík fhe hÌkku ykðu Au. Awt. nwt ykÃkLku sýkððk EåAwt Awt fu EÂLzÞLk nwt ykÃkLku yux÷wt s fnuðk {køkw Awt fu zuhe yuMkkurMkyuþLk yksÚke ykþhu 68 ð»ko ¼khík{kt ð»ko 1991{kt ykþhu 55.3 yøkkW þY ÚkÞu÷. yk yuf yuðe MktMÚkk Au suýu r{r÷ÞLk xLk ËqÄ WíÃkkËLk Úkíkwt níkwt, yksu Ëuþ{kt ïuík ¢ktrík ÷kððk{kt {níðLke ¼qr{fk ¼khík{kt yk yktfzku ºký økýku yux÷u fu ð»ko ¼sðe hnu÷ Au. ËuþLke ïuík ¢ktrík{kt {níðLke 2015{kt 146.30 r{r÷ÞLk xLk ÚkÞku Au. ¼qr{fk ¼sðLkkh zku.ðe.fwrhÞLkLkwt EÂLzÞLk suLku ÷eÄu ¼khík ËqÄ WíÃkkËLkLkk ûkuºk{kt Wå[ zuhe yuMkkurMkyuþLk MkkÚku ½ýe {níðLke MÚkkLk Ãkh Ãknku[e þõÞwt Au. òu yktfzkykuLku ¼qr{fk Ähkðu Au. íku{ýu ËqÄ WíÃkkËLkLkk òuEyu íkku ¼khíku ¾qçk s ÍzÃk¼uh rðfkMk fÞkuo ûkuºk{kt yuf ¢ktríkLke þYykík fhe níke, Au. yk çkkçkík ÃkhÚke MÃkü ÚkkÞ Au fu ykøkk{e suLku ÷eÄu ð»kkuo{kt ÂMÚkrík{kt ðÄw MkwÄkhku ¼khík Úkþu. nwt ík{Lku y{Lku ¾wþe Au fu ¼khík{kt rðï{kt ËqÄ fnuðk {køkw Awt ËqÄLkwt WíÃkkËLk ðÄe hÌkwt Au WíÃkkËLk{kt fu yk MktMÚkk ËqÄ rðï{kt çkesw MÚkkLk Ähkðu Au. WíÃkkËLk fhLkkhk Mkki ÷kufkuLku, ÃkþwÃkk÷fku zku.fwrhÞLkLkk sL{ rËðMkLku y{u yuf yLku Mkhfkh ðå[u yuf {æÞMÚk fkÞo fhu Au. ïuík ¢ktrík rËðMk íkhefu Wsðe Aeyu. f]r»k ykEzeyu Mkhfkh îkhk ËqÄLkk WíÃkkËLkLku ÷E òøkhýLkk {kæÞ{Úke ËqÄ WíÃkkËLk ûkuºk MkkÚku çkLkkððk{kt ykðíke Lkeríkyku Ãkh Ãký fkÞo fhu òuzkÞu÷ ík{k{ ÷kufkuLku nwt yux÷wt fnuðk {køkw Au, su{kt yuf Mk÷knfkh íkhefu fkÞo fhu Au. Awt fu EÂLzÞLk zuhe yuMkkurMkyuþLk {wÏÞíðu yuf Mkk{kLÞ þçËku{kt y{u fne þfeyu Aeyu fu yk yuðe MktMÚkk Au, suLkk îkhk Ëuþ{kt ËqÄ Mkt M Úkk Ëq Ä WíÃkkËLk Mkt ç kt r Äík ík{k{ WíÃkkËLkLku ðÄkhðk {kxu yuf y÷øk heík suðk ÔÞÂõíkykuLku yuf {t[ Ãkh ÷ELku hsq fhu Au. Mk{Þktíkhu Mkur{Lkkh yLku ÃkþwÃkk÷Lk MkkÚku EÂLzÞLk zuhe yuMkkurMkyuþLk yk «fkhLkk ûkuºk Mktf¤kÞu÷ fkÞo¢{Lkwt ykÞkusLk fhðk{kt ykðu MkkÚku òuzkÞu÷ Au. ftÃkLkeyku, zuhe yLku Au, su{kt ÃkþwÃkk÷fku, ¾uzqíkku, zuheðk¤k yLku ÃkþwÃkk÷fkuLku MkÇÞÃkË ykÃku Au, suLku ÷eÄu 40
f]r»k òøkhý sqLk,2016
íku{Lku Mk{Þktíkhu yk ûkuºkLke òýfkhe {¤u Au. ykEzeyu ÃkþwÃkk÷Lk MkkÚku òuzkÞu÷ «ËþorLk «rík ð»ko y{u fhLkk÷{kt ykÞkursík fhe Aeyu, su{kt ÷k¾kuLke MktÏÞk{kt ¾uzqíkku, ftÃkLkeyku yLku ÃkþwÃkk÷Lk rð¼køkLkk ÷kufku ¼køk ÷u Au. yk heíku MkeÄe heíku yk ûkuºk MkkÚku òuzkÞu÷ ÷kufkuLku yk MktMÚkkLkku ÷k¼ {¤u Au. yk WÃkhktík y{u s{eLke Míkh Ãkh økk{ku{kt Mku{eLkkh Ãký ykÞkuSík fhe ÃkþwÃkk÷fkuLku ÞkuøÞ òýfkhe ykÃke Aeyu. su{ fu {u ykÃkLku yøkkW sýkkÞwt íku «{kýu yk ÔÞðMkkÞ AuÕ÷k fux÷kf Mk{ÞÚke s{eLke Míkh Ãkh økk{ku{kt ykÞkuSík fhe ÃkþwÃkk÷fkuLku ÞkuøÞ òýfkhe ykÃkðk{kt ykðu Au. {u yøkkW Ãký sýkÔÞwt íku «{kýu yk ÔÞðMkkÞ AuÕ÷k fux÷kf Mk{Þ{kt çknw ÍzÃk¼uh rðfkMkÃkk{e hnu÷ Au. yksu y{u økðo MkkÚku fne Aeyu fu ¼khík ËqÄ WíÃkkËLk{kt yuf rðþu»k MÚkkLk Ähkðu Au.
«MíkwríkE{hkLk ¾kLk ðrhc Ãkºkfkh, f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne, {kuçkkE÷- 9582957538 E{u÷-imran@krishijagara.com
økúk{eý Ãkrh«uûk
www.krishijagran.com
MkhÃkt[ çkLkeLku fÞkuo økk{Lkku rðfkMk
òu
ykÃkýu Lkkhe þÂõíkLke ðkík fheyu íkku EríknkMk Mkkûke Au fu ykÃkýk ËuþLke {rn÷kykuyu ©uc rMkØeyku nktMk÷ fhe Au. yuf {rn÷k yLkuf ¼qr{fkyku ¼sðu Au, yuf rËfhe íkhefu, yuf çknuLk íkhefu, ÃkíLke íkhefu, yuf {kíkk íkhefu SðLk{kt ík{k{ ¼qr{fk yLku sðkçkËkhe rLk¼kðu Au. yk MktçktÄkuLke MkkÚku yLkuf {rn÷kykuyu Mk{ks{kt ÃkkuíkkLke y÷øk yku¤¾ çkLkkðu÷ Au. yk ytf{kt y{u ík{Lku yuðe s yuf Mkþõík {rn÷kLkku Ãkrh[Þ fhkððk sE hÌkk Aeyu, su{ýu Ãkkrhðkhef MktçktÄku rLk¼kððk WÃkhktík Mk{ks «rík ÃkkuíkkLke sðkçkËkheLku Ãký Mk{su÷ Au, yk MkkÚku íku{ýu yuf y÷øk yku¤¾ çkLkkðeLku rðfkMk fkÞkuo{kt Mkn¼køke çkLÞk Au. hksMÚkkLkLkk fåA rsÕ÷k{kt fux÷kf ytíkhu Ãknkzku{kt ðMku÷w økk{ fwf{k, ßÞkt yksÚke fux÷kf ð»kkuo yøkkW {køkoLke Ãký MkwrðÄk Lk níke, þk¤k Ãký Lk níke. ÃkeðkLkk ÃkkýeLke ÔÞðMÚkk Lk níke. íku Mk{Þu rËðk¤e çkuLk yk økk{Lke «kÚkr{f þk¤k{kt rþrûkfk níkk. økk{Lkk rðfkMk {kxu MkhÃkt[ çkLÞk yLku yksu fwf{k økk{ yøkkWLke íkw÷Lkk{kt ¾wçk s rðfrMkík Au. ykÃkýu íku{Lke ÃkkMkuÚke s òýeyu fu íkuyku rþrûkfk{ktÚke MkhÃkt[ MkwÄe íku{Lke MkVh fuðe hne. Mkki «Úk{ íkku nwt f]r»k òøkhý Mkk{rÞfLkku yk¼kh ÔÞõík fÁt Awt fu suýu ytíkheÞk¤ økk{{kt ykðeLku ¾uzqíkkuLke {w÷kfkík ÷eÄe yLku økk{Lku ÷økíke {krníkeLku íku{Lkk Mkk{rÞf{kt «kÚkr{fíkk ykÃke hÌkk Au, þ\ykíkLkk Mk{Þ{kt nwt «kÚkr{f þk¤k{kt çkk¤fkuLku rþûký ykÃkíke níke. íku Mk{Þu {u òuÞwt fu çkk¤fku þk¤kyu ykðíkk LkÚke. økk{Lkk hMíkkyku ¾hkçk Au. ®Mk[kELke fkuE MkwrðÄk LkÚke. íkuLku ÷eÄu yLkksLkwt WíÃkkËLk Úkíkw LkÚke íku{ s økúk{eý Míkhu yLkuf Mk{MÞkyku níke, suLkku fkuE s Wfu÷ {u¤ðe þfkíkku Lk níkku. íku Mk{Þu økk{{kt Ãkt[kÞíkLke [wxýe ykðe hne níke. {u [wxýe ÷zðkLkwt Lk¬e fÞwO.nwt MkhÃkt[ çkLkðk{kt MkV¤ çkLke {u økk{kuLkk rðfkMk {kxu MkV¤íkkÃkqðof fkÞkuo fÞkO. yksu y{khk økk{ku{kt Ãkkýe, rðs¤e,hMíkkyku ík{k{ MkwrðÄkyku Au. yux÷wt s Lknª f]r»k yLku ¾uzqíkku çkÒku ¾wþ Au. økk{kuLkwt Lkiík]íð Mkt¼k¤íkk s {u {køko, þk¤k{kt rðãkÚkeoyku {kxu «kÚkr{f MkwrðÄkyku íkÚkk Ãkkýe yLku ðes¤eLke Mk{MÞkLku Ëqh fhe. {rn÷k íkhefu {Lku õÞkhu fkuE {w~fu÷e Ãkze LkÚke. yLkuf ÷kufkuyu {khk fk{Lke «Mktþk fhe, fux÷kf {khe xefk Ãký fhíkk níkk. Ãkhtíkw yk ík{k{ çkkçkíkkuLke Ãkhðkn fÞko ðøkh nwt Võík {khk fk{ Ãkh æÞkLk fuLÿeík fhíke níke.
42
f]r»k òøkhý sqLk,2016
yLku {khk {køko Ãkh ykøk¤ ðÄíke økE. {rn÷kyku {kxu MktËuþ nwt yksu ík{k{ {rn÷kykuLku yux÷w s fnuðk {køkw Awt fu ík{khk rð[khkuÚke rðþu»k fkuE {kuxw fkÞo LkÚke. òu ík{u ftEf fhðk {køkíkk nkuÞ íkku íku fkÞo [ku¬MkÃkýu Ãkqýo fhku. yksu yLkuf {rn÷kyku Mk{økú rðï{kt Wå[ ÃkËku Ãkh Au. yksu {rn÷k Mk{ks{kt ÃkwÁ»kkuÚke ÃkkA¤ LkÚke Ãkhtíkw íkuLke MkkÚku fË{ r{÷kðe [k÷e hne Au. {kÁt íkku yuðwt Ãký {kLkðwt Au fu su Ãký fkÞo fhðk {køkíkk nkuÞ íku rËþk{kt Mkíkík fkÞohík hnku. yksLke {rn÷k Mkþõík Au íku{Lke ÃkkMku þÂõík Au çkMk íkuLke yku¤¾ Úkðe sYhe Au. «Míkwrík- Mk{eh ríkðkhe MktðkËËkíkk, f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne {kuçkkE÷- 9891660044 E{u÷- sameer@krishijagran.com
y{w÷u ËqÄ{kt «rík r÷xh YrÃkÞk çku ðÄkhku fÞkuo
økw
shkík{kt y{w÷ îkhk ËqÄLke ®f{ík{kt «rík r÷xh YrÃkÞk çku Lkku ðÄkhku ònuh fÞkuo Au. yøkkW ËqÄ{kt ¼kð ðÄkhku {u,2014{kt fhðk{kt ykÔÞku níkku.yk ¼kð ðÄkhku fhðk{kt ykÔÞku íkuLke ÃkkA¤ y{w÷u WíÃkkËLk ¾[o{kt fE hnu÷ ðÄkhkLkwt fkhý ËþkoÔÞwt níkwt. yk ¼kð ðÄkhkLku Ãkøk÷u y{w÷ økkuÕz r{Õf nðu «rík r÷xh YrÃkÞk 50, ßÞkhu y{w÷ íkkÍk,þÂõík, yLku xÙe{ íkÚkk ÂM÷{ Ãký yLkw¢{u YrÃkÞk 38, YrÃkÞk 46 yLku YrÃkÞk 36 ÚkÞk Au. økwshkík WÃkhktík rËÕne{kt Ãký ËqÄLke ®f{ík{kt «rík r÷xh YrÃkÞk çku Lkku ¼kð ðÄkhku fhðk{kt ykÔÞku Au.
{¸9>>f>í>
su
www.krishijagran.com
f]r»k ûkuºk{kt ÷k¾, økwtË WíÃkkËLkLkku Mk{kðuþ fheLku ðÄw ÷k¼ {u¤ðku: zku.þ{ko
«fkhÚke yMkt í kw r ÷ík ðkíkkðhýÚke fw Ë híke ykÃkíkkyku L ke ¼h{kh rËLk «rík rËLk ðÄe hne Au yLku ¾uzqíkkuLku ÷k¼ {¤ðkLke ðkík íkku Ëqh hne Ãkhtíkw Ãkzíkh {qÕÞ Ãký nkÚk ÷køkíkw LkÚke. yk ÂMÚkrík{ktÚke çk[ðk {kxu ¾uzqíkku Võík ¾uíke Ãkh ykÄkh hk¾u íku Ãkqhíkwt LkÚke. ¾uzqíkku ¾uíkeLke MkkÚku ÃkþwÃkk÷Lk yÚkðk ðLkkuíMkkËLkLkku Ãký Mk{kðuþ fhu íku ¾qçk s sYhe Au. ¾uzqíkku f]r»k{kt hk÷ yLku økwtË WíÃkkËLkLku Mkk{u÷ fheLku ¼hÃkqh ÷k¼ {u¤ðe þfu Au. yk {kxu fkuE ðÄkhu {nuLkík yLku ¾[oLke sYh hnuíke LkÚke. íkksuíkh{kt s hk÷ yLku økwtË MktMÚkkLkk zkÞhuõxh fu.fu. þ{ko MkkÚku {÷wfkík Ëhr{ÞkLk íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ðíko{kLk Mk{Þ{kt nðk{kLk{kt ÚkE hnu÷k ÃkrhðíkoLkLku òuíkk ¾uzqíkkuLku ¾uíke {kxu hk÷ yLku økwtË WíÃkkËLk fhe ÃkÞkoó ÷k¼ «kó fhe þfu Au. íkuLkk Ãkh æÞkLk ykÃkeLku ¾uzqíkku ðÄkhu «{ký{kt ÷k¼ f{kE þfu Au, yk ytøku þ{koS MkkÚkuLke ðkík[eíkLkk fux÷kf ytþku yºku «Míkwík Au. ík{khe MktMÚkkLke MÚkkÃkLkk õÞkhu yLku fÞkt WÆuþÚke ÚkE níke? ðíko{kLk Mk{Þ{kt þwt íku yk WÆuþLku ÃkheÃkqýo fhe þfu÷ Au? ¼khíkeÞ «kf]ríkf hk÷ yLku økwtË MktMÚkkLk hk»xÙeÞ íkÚkk yktíkhhk»xÙeÞ MknÞkuøk WÃkhktík ÷k¾Lkk ík{k{ ÃkkMkk íkÚkk «kf]ríkf hk÷ yLku økwtË íku{ s økwtË-hk÷Lke xufrLkf, WíÃkkËLk rðfkMk, íkk÷e{, Mkq[Lkk Mktøkúný, xufLkku÷kuS «Mkkh MktçktrÄík yLkwMktÄkLk yLku rðfkMk {kxu hk»xÙeÞ MíkhLke yuf Lkkuzu÷ MktMÚkk Au. íku hkt[e þnuhÚke 9 rf{e ytíkhu hkt[e-s{þuËÃkwh hk»xÙeÞ hks{køko-33 Ãkh ykðu÷ Au. ¼khíkeÞ ÷k¾ WãkuøkLke ÂMÚkríkLke íkÃkkMk yLku íkuLkk rðfkMk {kxu ¼khíkLke íkífkr÷Lk þkne Mkhfkh îkhk økXeík ®÷zMku-nk÷kuo Mkr{ríkLke yLkwþtMkk Ãkh 20{e MkÃxuBçkh,1924Lkk hkus h[Lkk fhðk{kt ykðe níke. yk MktMÚkkLke Mk÷kn Ãkh ÷k¾ku ÔÞkÃkkheykuyu MkkÚku {¤eLku ÷k¾ yLkwMktþkLk MktMÚkkLke MÚkkÃkLkk fhe. ykŠÚkf Lkeríkyku{kt ¾w Õ ÷kÃkýw , Wãku ø kku yLku f] r »ksrLkík WWÞku ø kLkk ¼q{tz÷efhýLku æÞkLk{kt hk¾e MktMÚkk{kt Mkth[Lkkí{f ÃkrhðíkoLk ykðu÷ Au. «kÚkr{fíkkykuLke ÃkwLk:ÔÞk¾k fhðk{kt ykðe Au íkÚkk MktMÚkkLkLkk ûkuºk íkÚkk yrÄËuþLkwt rðMíkhý fhðk{kt ykðu÷ Au. ÷k¾Lkk ík{k{ ÃkkMkk Ãkh yLkwMktÄkLk yuð{ rðfkMk WÃkhktík yLÞ «kf]ríkf hk÷ íkÚkk økwtËLkk «MktMfhý íkÚkk WíÃkkËLk rðfkMkLku fk{økeheLkk fkÞoûkuºk{kt ÷uððk{kt ykðu÷. suLku Ãkøk÷u ð»ko 2007{kt ¼khíkeÞ ÷k¾ yLkwMktÄkLk MktMÚkkLkLke WÒkÞLk, ¼khíkeÞ «kf]ríkf hk÷ yLku økwtË MktMÚkk{kt MÚkkÃkLkk fhðk{kt ykðe níke. MktMÚkk þYykíkÚke s ÃkkuíkkLkk yrÄËuþLke «kró {kxu «ÞíLkþe÷ hnu÷ Au íkÚkk y{u ¾uzqíkku íkÚkk Wã{eykuLke yÃkuûkkykuLku
yLkwYÃk fkÞo fhðk {kxu fxeçkØ Aeyu. ðíko{kLk Mk{Þ{kt fuðk «fkhLkk MktþkuÄLk [k÷e hÌkk Au? yLku yk MktþkuÄLk Ãkh æÞkLk fuLÿeík fhðkLkwt fkhý þwt Au ? rðrðÄ rð»kÞku Ãkh MktþkuÄLk MktçktÄeík æÞkLk fuLÿeík fhðkLkwt fkhý nkuÞ Au íkÚkk yk ík{k{ WÆu~Þ økwtË yLku hk÷ WíÃkkËLkkuLkk WíÃkkËLk íkÚkk WÃkÞkuøk{kt ð]rÆ íkÚkk {qÕÞðÄoLk nkuÞ Au. MktMÚkkLk îkhk 12{e Ãkt[ðŠ»kÞ ÞkusLkk ytíkøkoík fux÷kf fuLÿeík fkÞo¢{ [÷kððk{kt ykðe hÌkk Au. íku{kt ÷k¾ Mk{urfík f]r»k «ýk÷e{kt MkwÄkhku íkÚkk íkuLkkÚke ðÄkhu ÷k¼fkhe çkLkkððk {kxu MktþkuÄLk fkÞo òhe Au. Mk{urfík ÷½w ÷k¾ «MktMfhý yuf{ (ûk{íkk 100 rføkúk «rík rËðMk) ûk{íkk{kt ð]rØ yLku ðÄkhu Mkwøk{ çkLkkððk {kxu fkÞo Ãkqýo ÚkE økÞu÷ Au. íkuLkwt ÷øk¼øk 80 xfk WíÃkkËLk ¼khík{kt ÚkkÞ Au yLku íkuLkwt {kuxk «{ký{kt rLkfkMk fhðk{kt ykðu Au. íkuLke r{©ý ûk{íkk{kt ð]rÆ íkÚkk nkEzÙkusu÷Lkwt rLk{koý MktçktÄ{kt MktþkuÄLk fkÞo rðrðÄ Míkhku Ãkh [k÷u Au íkÚkk íkuLkk WíÃkkËLkLkk {qÕÞ ð]rÆ {kxu MktþkuÄLk òhe Au. ½kx økwtË yLku ͪøkLk økwtËLkk ¼kiríkf-hkMkkÞrýf yr¼÷ûký ðýoLk íkÚkk yfurMkÞk økwtËLkk ¼kiríkf-hkMkkÞrýf yr¼÷ûký ðýoLk íkÚkk yfurMkÞk økwtËLkwt Mkqû{ fýkuÚke SðkýwhkuÄe Mkqºký Ãkh fkÞo fhe hnu÷ Au. ík{khe MktMÚkk{kt fÞk MktþkuÄLk ÚkÞk Au yLku rhMk[o{kt fuðk «fkhLke Mk{MÞkLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au? MktMÚkk îkhk ÃkkuíkkLke 91 ð»ko fhíkk ðÄkhu ÷ktçke Þkºkk Ëhr{ÞkLk yLkuf {níðLke WÃk÷ÂçÄyku nktMk÷ fhe Au. f]r»k òøkhý sqLk,2016
44
{¸9>>f>í> ©uc ÷k¾ WíÃkkËLk yLku ÃkkËÃk MktðÄoLk {kxu ÷k¾ ÃkrhÃkk÷f «çktÄLk nuíkw xufLkef÷ rðfkMk, {wÏÞ ÷k¾ ÃkrhÃkk÷Lk «òíkeÞku Ãkh rçknLk÷k¾ íkÚkk Ae÷e ÷k¾ WíÃkkËLk nuíkw xufLkku÷kuSLkku rðfkMk, WÒkík WíÃkkËfíkk íkÚkk økwýð¥kk {kxu ykþksLkf ÷k¾ fex «òríkÞkuLke yku¤¾Lkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. ÷k¾ Lkkþefex ÔÞðMÚkk {kxu þMÞ, hkMkkÞrýf yLku sirðf xufLkku÷kuSLkk rðfkMk, ÷k¾ Mk½Lk ¾uíke {kxu ^÷u®{SÞk Mkur{Þk÷íkk, yÕçkeSÞk ÕÞwMkezk yufurMkÞk yLku «kuMkkurÃkMk sw÷e^÷kuhk suðk fux÷kf Lkðk ÍzÃkÚke ðÄe hnu÷ «ríkMktðuËe ÷k¾ ÃkrhÃkk÷fku L ke yku ¤ ¾, çkkøkkLk Míkh Ãkh ^÷u ® {SÞk Mkur{Þk÷íkk Ãkh fwMk{e ÷k¾Lke {kuxk ÃkkÞu MkV¤íkkÃkqðof ¾uíkeLke rðrÄ rðfrMkík fhðk{kt ykðe Au, çkuh yuLz yuV Mkur{Þk÷íkk {kxu ÃkrhÃkk÷f-rðþu»k fwMk{e ÷k¾ fex rfM{kuLke yku¤¾ íkÚkk hk»xÙeÞ ÷k¾ fex sLkLkÿÔÞ fuLÿ ytíkøkoík ÷k¾ fex VeÕz SLk çkuLfLke MÚkkÃkLkk fhðk{kt ykðe Au, su{kt ËuþLkk rðrð½ ¼køkku{ktÚke yufrºkík fhðk{kt ykðu÷ ÷k¾ fexkuLkku Mktøkún fhðk{kt ykðu÷ Au, ¾uzqíkkuLke ykðf{kt ðÄkhku fhðk {kxu ÷k¾Lke MkkÚku V¤ yLku þkf¼kSLke Mk{urfík f]r»k «ýk÷eLkku Ãký rðfkMk fhðk{kt ykðu÷ Au. ÷k¾ yLku økwtË WíÃkkËLkLke ÂMÚkrík þwt Au? fkuE ¾uzqík ÷k¾, økwtË WíÃkkËLk MkkÚku fuðe heíku òuzkE þfu Au? ÷k¾ yLku økwtË yfkcÞ ðLkkuíÃkkËLkLke ©uýe{kt ykðu Au. Ëuþ{kt ykþhu 22 xfk ðLkkuåAkrËík ûkuºk Au íkÚkk ynª ÷k¾ yLku økwtË suðe {níðLkk fwËhíke WíÃkkËLkkuLku ÷E ÔÞkÃkf «{ký{kt Mkt¼kðLkk hnu÷e Au. ð»ko 2013-14{kt ÷k¾ yLku økwtË hk÷Lkw fw÷ WíÃkkËLk 1160313 xLk níkwt, su{ktÚke 483060 xLk rLkfkMk fhðk{kt ykðíke. ¼khík økðkh øk{Lkk WíÃkkËLk{kt yøkúýe Ëuþ Au yLku íkuLkk {kuxk¼køkLke rLkfkMkku fhðk{kt ykðu Au. MktMÚkk îkhk ÷k¾Lkwt ði¿kkrLkf Äkuhýe ¾uíke fhðk {kxu Mkíkík íkk÷e{ fkÞo¢{ [÷kððk{kt ykðu Au íkÚkk yLÞ økwtË hk÷Lkk WíÃkkËLk MkkÚku MktçktrÄík òýfkhe {kxu MktMÚkkLk MkkÚku MktÃkfo fhe þfkÞ Au. ÃkkuíkkLke MktMÚkk {kxu Mkhfkh ÃkkMkuÚke þwt yÃkuûkk hk¾ku Aku? yk MktMÚkk ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk Ãkrh»kË, f]r»k {tºkk÷Þ, ¼khík MkhfkhLku ykrÄLk fkÞo fhu Au íkÚkk y{u y{khk yrÄËuþ Ãkh fkÞo fhðk {kxu yÃkuûkkLku yLkwYÃk LkkýkfeÞ MknkÞíkk Mk{Þ Ãkh «kó Úkíke hnu Au. yk MkkÚku ykð~Þfíkk «{kýu xufLkefe yLku «þkMkrLkÞ MknkÞíkk Ãký «ËkLk fhðk{kt ykðu Au. hk»xÙeÞ yrÄËuþ nkuðkLku ÷eÄu ÷k¾ yLku yLÞ økwtË hk÷Lke ¾uíke íkÚkk WíÃkkËLkLku «kuíMkkrník fhðk 45
f]r»k òøkhý sqLk,2016
www.krishijagran.com {kxu MktçktrÄík hkßÞ MkhfkhkuLkku MknÞkuøk yÃkurûkík Au. y{u økwtË yLku hk÷ suðk {níðLkk «kf]ríkf WíÃkkËLkku «íÞu hkßÞ Mkhfkhku yLku ¾kMk fheLku «[kh «Mkkh Ãkh æÞkLk fuLÿeík fhðk{kt ykðu íku yÃkurûkík Au. ík{khe MktMÚkk{kt fÞk-fÞk Ãkkf{kt íkk÷e{ ykÃkðk{kt ykðu Au. ¾uzqíkku íkuLkku ÷k¼ fuðe heíku {u¤ðe þfu Au? MktMÚkkLk îkhk ÷k¾Lke ¾uíke yLku «kf]ríkf hk÷ íkÚkk økwtËLke íkkr÷{ íkÚkk WÃkÞkuøk Ãkh rðrðÄ «fkhLke íkk÷e{ fkÞo¢{ ykÞkusLk fhðk{kt ykðu Au. f]r»k íkk÷e{: yuf MkóknLkk yk íkk÷e{ fkÞo¢{{kt ÷k¾ WíÃkkËfkuLku ÷k¾Lke ¾uíkeLke WÒkík xufLkefLke òýfkhe ykÃkðk{kt ykðu Au. þiûkrýf fkÞo¢{: ÷k¾Lke ði¿kkrLkf ¾uíke yLku íkuLkk WÃkÞkuøk Ãkh ÞwrLkðŠMkxe- fku÷kuòuLkk rðãkÚkeoyku {kxu yuf MkóknLkku þiûkrýf fkÞo¢{ Þkusðk{kt ykðu Au. íkk÷e{: ¼rð»Þ{kt ÷k¾Lke ¾uíkeLkwt rLkheûký yÚkðk Mk{LðÞ fkÞo òuíkk ðrhc yrÄfkheyku {kxu íku 7-10 rËðMkLke íkk÷e{ fkÞo¢{ Au. «ûkuºk «rûký yLku ûkuºk «ËþoLk: íku ytíkøkoík ¾uzqíkkuLku ¾uíkhku{kt ÷k¾Lke ¾uíkeLku yMkh fhíkk Ãkrhçk¤ku, LkkþfSð ÔÞðMÚkkLk íkÚkk yLÞ rðfrMkík xufLkefkuLke íkk÷e{-Mkn-«ËþoLk fhðk{kt ykðu Au. íkk÷e{ {kxu MktMÚkk{ktÚke ÔÞÂõíkøkík yÚkðk Mkhfkhe yLku rçkLkMkhfkhe MktøkXLkkuLkk {kæÞ{Úke MktÃkfo fhðk{kt ykðu Au. ¼rð»Þ{kt ÷k¾ yLku økwtËLkk ÔÞðMkkÞLku fE LkshÚke òuðk{kt ykðu Au? Ëuþ{kt íkuLke þwt ÂMÚkrík Au? Mk{økú rðï{kt MðkMÚÞ MktçktrÄík òøk]rík ðÄe hne Au íkÚkk íkuLkk Ãkrhýk{ MðYÃku fwËhíke WíÃkkËLkkuLkku WÃkÞkuøk Ãký ðÄíkku òÞ Au. Mkk{kLÞ heíku yuðwt {kLkðk{kt ykðu Au fu f]r»k{ ÃkËkÚkkuoLkk WÃkÞkuøkÚke þheh Ãkh íkuLke «ríkfq¤ yMkh ÚkkÞ Au yLku ÃkÞkoðhý Ãký «Ëqr»kík ÚkkÞ Au. ykÃkýu Mkki yu òýeyu Aeyu fu ykÃkýk ËirLkf SðLk{kt WÃkÞkuøk{kt ykðíke ½ýeçkÄe ðMíkwyku f]rºk{ hMkkÞýku{ktÚke çkLku÷e nkuÞ Au. yk{ Aíkkt ykÃkýu íkuLkku WÃkÞkuøk fheyu Aeyu fkhý fu íku{ktÚke {kuxk¼køkLke Mkk{økúeyku {kxu ðifÂÕÃkf WíÃkkËLk WÃk÷çÄ nkuíkk Ved Parkash Saini (M) 93541-78000
Tarun Saini (M) 98133-33389
TARUN AGRICULTURE FARM Expert In Fruits & Vegetable Farming Mainly Deals in Export Quality Production Totally Drip-Irrigation Based Farming Under Poly Houses Low Tunnel & Insect Net, Walking Tunnels and Open Field Etc. E-mail : tarun_saini48@yahoo.com
Yellow Capsicum (Under Poly House) Green Capsicum (Under Poly House) Tamato (Under Poly House) Strawberry, Potato and Many More
VILLAGE RASLAPUR, NEAR BRAHMPUR GATE (PANIPAT)
{¸9>>f>í> LkÚke. íku L kk WÃkÞku ø kLkk Ëw » Ãkrhýk{ Äe{u Äe{u Mkk{u ykðu Au. yk ÃkrhÂMÚkrík{kt WÃk÷çÄ «kf]ríkf WíÃkkËLkku íkhV ÷kufkuLkwt ykf»koý hnu íku Mð¼krðf Au. ÷k¾ yLku økwtËLkk ÔÞðMkkÞLkwt ¼rð»Þ Ãký yk ÂMÚkrík Ãkh ykÄkheík Au. yk WíÃkkËLkkuLke {køk Mkíkík ðÄu Au yLku íkuLkk Ãkrhýk{ MðYÃku ¼rð»Þ ðÄkhu Wsð¤ Au. þwt ík{u MktMÚkkLk ytøku {krníke ykÃkþkuu «kf]ríkf hk÷ yLku økwtËLkk rðrðÄ ÃkkMkkyku ÃkMk Mkt þ ku Ä Lk {kxu Mk{ŠÃkík Ëu þ {kt yu f {kºk ykEyu M kyku 9001:2008 «{krýík MktMÚkk Au. 36:5 nuõxh{kt Vu÷kÞu÷ yk MktMÚkk ÷k¾ ÃkrhÃkk÷fkuLkku Mkkhku Mktøkún fhu Au. íku{k fwMkw{Lkk 1,540 ð]ûk, ÃkkMk÷Lkk 2840 ð]ûk, çkuhLkk 1350 ð]ûk íkÚkk ÷½w ÃkrhÃkk÷fkuLkk 8695 Akuz-ÍkzLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. íku{k fwËhíke hk÷ yLku økwtË MkkÚku MktçktrÄík MktÃkqýo MðYÃkÚke ÔÞðÂMÚkík yLku Mkq[Lkk«Ë Mktøkúnk÷Þ Au. MktMÚkkLkk ÃkwMíkfk÷Þ{kt 55,000 fhíkk ðÄkhu ði¿kkrLkf Ãkrºkfkyku yLku ÃkwMíkfku Au, su{kt ÷k¾ yLku íkuLke MkkÚku òuzkÞu÷ rð»kÞku ytøku 200 Ëw÷o¼ ÃkwMíkfku Ãký Au. ÷k¾ yLku ÷k¾ ykÄkrhík WíÃkkËLkku íkÚkk yLÞ
www.krishijagran.com fw Ë híke hk÷ yLku økw t Ë Lke íkÃkkMk {kxu ykEyu M kyku 9001:2008 «{krýík økwýð¥kk {qÕÞktfLk «Þkuøkþk¤k Au íkÚkk «MktMfhý yLku WíÃkkËLkku {kxu ÃkkÞ÷kux Míkh MkwÄe íkk÷e{ nuíkw MktþkuÄLk yLku «ËþoLk yuf{ Au. rðrðÄ rð»kÞkuLkk ÞkuøÞ ði¿kkrLkfkuLkk {kæÞ{Úke MktMÚkk ÃkkuíkkLkk yrÄËuþ Ãkh fkÞo fhu Au. íku fw÷ 248 Mðef]ík ÃkËku{kt 48 ði¿kkrLkfku, 72 íkfrLkfe, 33 «þkMkrLkf íkÚkk 84 fwþ¤ MkÃkkuxeOøk MxkVLkk ÃkËLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. ¾uzqíkku {kxu þwt MktËuþ ykÃkþku? MktMÚkk fwËhíke hk÷ ÷k¾Lkk WíÃkkËLk{kt ð]rØ yLku ík{k{ økwtË yLku hk÷Lku ÷økíke íkk÷e{ íkÚkk {qÕÞ ðÄoLk {kxu Mkíkík «ÞíLkþe÷ Au. y{khku «ÞkMk Au fu Ëuþ f]r»k WíÃkkËLkku {kxu fwËhíke hk÷ yLku økwtËLku ÃkkuíkkLke ¾uíke{kt Mkk{u÷ fhu yLku f]r»k ÞkuøÞ s{eLk{ktÚke ðÄkhu ÷k¼ MkkÚku ÷½w ðLkkuíÃkkË {kxu ûkuºk{kt ¢ktrík ÷kðu. «Míkwrík-{rLk»k [kinký MktðkËËkíkk- f]r»k òfhý Lkðe rËÕne {kuçkkE÷-9891335460 E{u÷-manish@krishijagran.com
f]r»k òøkhý sqLk,2016
46
લોની ખેતી
www.krishijagran.com
VFtDF U]HZFTGF ;O/ B[0]TMGL ;FO<IUFYF
ખે
તીની શ આત આમ તો આ દમાનવકાળ થી થઇ. પરં ુ તે સમયે ખેતી ફ ત
વનિનવાહ થાય તે
સાથે
આ
રુતી િસમીત હતી. સમય
ામીણ અને શહર અથત ં
નામ:
અ ત વમા ં
ું તેમજ વ તીમા ં વધારો થતા ં ખોરા ની
પ ધિત
અ ભયાન શ
ારા ઉ પાદન વધારવા ુ ં થ .ું આમ ખેતીમા ં બદલાવ
આ યો. ખેતીનો િવ તાર અને ઉ પાદન વધતા
ખેતી એક મોટા યવસાય તર ક ઉભર આવી. સરકાર ારા ૃિષને વ ુ ઉ જ ે ન આપવામા ં આ ું તથા વૈ ાિનકો મારફતે સશ ં ોધનો કર
નવી વર ે ાઇટ ની સશ ં ોિધત તો બહાર પાડવામા ં ૂ ુ ારલ ે ર ખે તો તો ુ ં વાવત આવી. આ ધ
વૈ ાિનક પ ધિત
તેના પ રણામ
ુ બ કરતા થયા અને આ જ
વ પ ખેતીમા ં મબલક પાક ૂ ઉ પાદન થવા લા ું અને ખે તોને તેના કારણે
સાર આવક પણ મળવા લાગી.
ખેતીમા ં જોઇએ તો અનાજ, શા ભા ,
કઠોળ, ફળ- ટ તેમજ લો
વી િવિવધ કટગર ૂ પોતાની માણેની ખેતી થાય છે . દરક ખે તો ુ અને માકટની માગ ુ બ ખેતી પાકોની કોઠા ઝ ં જ
પસદ ં ગી કરતા હોય છે . આ ઉપરાત ં પાણીની
સમ યાના કારણે કટલાક િવ તારોમા ં િપયત માટ રુ ું પાણી ન મળ રહવાના કારણે ખેતીમા ં ુ કલી ઉભી થતી જોવા મળે છે . પરં ુ હવે
ુ ા વ
ઉમર : ૪૦ વષ
જ રયાત વધી. આમ ખેતીમા ં પણ ઉ પાદન ં વધી અને નવી આ િુનક વધારવા માટની માગ
ખેતી
ુ ાઇ િવણભાઇ ન ભ
ગામ : ભાટ િસમરોલી તા કુો : કશોદ લો : ૂનાગઢ
અ યાસ: ૧૦ ધોરણ
જમીન: ૧.૯૦ હ ટર
ફોન ન.ં ૯૯૧૩૯૩૯૯૯૪
અલગ પાક તેમજ લોની ખેતી ારા સાર આવક મેળવી શકાય તેમ હોય ખે ુ તો બાગાયતી ખેતી
તરફ વળતા જોવા મળે છે . લોની માગ ં આ
દશ અને ુ િનયામા ં
વધતા લોની ખેતીમા ં વધારો થાય એ જ ર છે . ુ રાતની વાત કર એ તો છે લા દસ મા ં જ
બાગાયતી પાકોની ખેતી અને તેની માગ ં બ ે
વધતા તેની બહોળા
માણ મા ં ખેતી થવા લાગી
છે . રા ય સરકાર ારા પણ બાગાયતી પાકોની
ખેતીના યાપ વધેને માટ
ે ીય ક ાએ જ ર
માગદશન તથા યોજનાઓના અમલીકરણ માટ લા ક ાએ ુ દ ુ દ કચેર ઓ, નસર , તેમજ
કન ગ અને કચન ગાડન ક ો ઉભા કરવામા ં આ યા છે . તેમજ તા કુા ક ાએ તજ ૂ અિધકાર ઓ પણ ખે તોને સહાય અથ ઉપલ ધ
હોય છે . આ સાથે આ મા યોજના ારા પણ ૂ બાગાયતી ખેતી કરતા ખે તો માટ િવિવધ
આ િુનક ખેતી અને યાં ીકરણ તથા મીકસ પાક
ૃ ીઓ કરવામા ં આવે છે . આ મા ારા ત ૂ ૂથ ) સ યને એફઆઇ ( ખે ત સહાય ૂ બાગાયતી પાકો માટ િનદશન િુનટ, ફામ લ,
શકાય છે . બાગાયતી ખેતીમા ં બારમાસ અલગ
ગો ઠ,
પ ધિત થક આ સમ યા મહદ શે િનવાર
48
f]r»k òøkhý sqLk,2016
ેરણા
વાસ, કસાન ગો ઠ, કસાન વૈ ાિનક ેરણા
વાસ અને તાલીમ
વા
કાય મમા ં સાક ં ળ લઇ મા હતી અને માગદશન
લોની ખેતી
www.krishijagran.com
આપવામા ં આવ છે . આ સાથે રા યમા ં આવલ ે ી ૂ માટ ૃિષ ચાર ૃિષ િુનવસ ટ ારા પણ ખે તોને
લ ી સેમીનાર – સવ ં ાદ અને દશનો ારા ૂ ખે તોને માગદશન આપવામા ં આવે છે . આમ ૂ ને હવે હાથ ખેતી કરવા માટ ુ ં માગદશન ખે તો
વતમા ં ઉપલ ધ હોય ખેતીમા ં
ુ શળતા અને
ઉ પાદન તેમજ ઉ પાદ તામા ં વધારો જોવા મળે
છે .
આ
ૂ પાણી, જમીન પણ ઘણા ખે તો
અને વાતાવરણના
પોતાની
ો સામે લાવી ખેતીમા ં
મતા હોવા છત ં ા તે પોતાની ર તે
પોતાના ખેતરમા ં જ યો ય યોગદાન આપી શકતા ૂ આ સમ યાની સામે ુ કતા નથી નથી. ખે તો
અને હમ ં ેશા પ ર મ કર
મેળવવા
યો ય પ રણામ
ય નો કર છે તે જ રથી સફળ થાય છે . ૃિષના ઋિષ તેમજ ૂ આ સફળ ખે તોને ૂ તર ક ુ ં બી ુ દ આપવામા ં ગિતશીલ ખે ત
ૂ આવે છે . આવા ખે તને આ મા યોજના
આવે છે . આ
અ હ આપણે આવા જ એક ૂ ગિતશીલ ખે તની સફળ વાતા જોઇ ું ક મણે
કર
તેમના
લા યા. થી આ મા
લોની ખેતી
ઉ ૃ ટ પ રણામ ૂ ારા આ ખે તને લા
લામા ં
ક ાનો “ બે ટ આ મા ફામર એવોડ “ આપી ૂ પણ આ સ માનવામા ં આવલ ે . જો બી ખે તો ૂ ખે તની સફળતાથી ેરણા મેળવે અને ખેતીમા ં સા ુ પ રણામ લ ી કાય કર તો આવનાર
સમયમા ં
ુ રાત ુ ં થાન દશ અને જ
ી િવણભાઇ પહલા પરં પરાગત મગફળ ,
કપાસ, કઠોળ, ઘ અને
વા પાક લેતા.
તેમને સામા ય ખેતીથી ઓછ આવક મળતા
કંઇક ન ું કરવા િવચાર આ યો.
તેમણે બ
રની માગ ં ને અ ુ પ નવીન ખેતી
કરવા આ મા ારા તાલીમ અને ેરણા વાસ
ારા “
બે ટ આ મા ફામર એવોડ “ આપી સ માનવામા ં
પાણીની અછત વાળા િવ તારમા ં
મોખરા ુ ં થઇ શક છે .
કર
લોની ખેતી કરવા ેરાયા.
શ આત તેઓએ
ુ ાબ અને ગલગોટાની લ
આ મા યોજનાની
લા બહારની તાલીમમા ં
ખેતીથી કર .
તેઓએ ગોટ (કલકતી), સેવ તી તથા ડઇ વા લોની ખેતી િવશે
ણકાર મેળવી.
તેઓના િવ તારમા ં પાણીની
ુ બ અછત
રહતી હોવાથી ટપક પ ધિતથી લોની ખેતી
શ કર .
તેઓ ગોટ (કલકતી)ના છોડ કલક ા અને
સેવ તી તથા ડઇ ના રોપ અમદાવાદથી
ુ િનયામા ં
મગ ં ાવતા.
આ ખેતીમા ં તેમને મ ૂર ખચ અને દવાનો
ખચ ઘટ ો.
વળ
બારમાસ
બ રની માગ ં
લોની
ખેતી
કરવાથી
ુ બ સા ુ ઉ પાદન મેળવી જ
સાર મેળવવા લા યા.
તેઓ સારા ભાવ મેળવવા
લોને સીધા જ
ે ાણ માટ મોકલતા. માકટ ગ યાડમા ં વચ
લોના વચ ે ાણની સાથે સામા ક
f]r»k òøkhý sqLk,2016
સગ ં ો માટ
49
લોની ખેતી
www.krishijagran.com
લોની ખેતી ારા મળે લ આવકની િવગત (વાવેતર િવ તાર : ૧-૯૦-૨૧ હ ટર) વષ
પાક
આવક ( .)
ખચ ( .)
ચો ખો નફો ( .)
૨૦૧૦-૧૧
ુ ાબ,ગલગોટા લ
૩,૯૦,૦૦૦
૭૦,૦૦૦
૩,૨૦,૦૦૦
૨૦૧૧-૧૨
ુ ાબ,ગલગોટા, લ
૨૦,૦૦૦૫
૫,૦૦૦
૩,૬૫,૦૦૦
૬૦,૦૦૦૪
૫,૦૦૦
૪,૧૫,૦૦૦
સેવત ં ી,ડઇઝી૪ ૨૦૧૨-૧૩
ુ ાબ,ગલગોટા, લ સેવત ં ી,ડઇઝી૪
લોમાથ ં ી ગજરા અને હાર બનાવી તેમજ
ગાડ શણગાર વગેર કર વધારાની આવક
મેળવવા લા યા આમ,
લાવર ડકોરશનનો યવાસાય કર
પોતાની આવકમા ં બમણો વધારો કય .
લોની ખેતી માટ પોતાના િવ તારમા ં ઉ ૃ ટ
કાય કરવા બદલ તેમને આ મા યોજના ારા વષ
ર૦૧૩-૧૪ મા ં
લા ક ાનો બે ટ આ મા ફામસ
એવોડ આપવામા ં આવલ ે .
50
f]r»k òøkhý sqLk,2016
તેમને શાલ તેમજ શી ડ આપી સ માનવામાં
આ યા હતા.
ગિતશીલ
ૂ ખે ત
મેળ યા બાદ આ
તર કની
તેઓ બી
આ
િસ ધ ૂ ખે તોને
િવિવધ તીલીમ કાય મા ં ભાગ લઇ પોતાના ૂ ુ વને જણાવી ખે તોને અ ભ ેરણા રુ પાડ
ર ા છે .
0F"P એસ.આર.ચૌધર
તથા આ મા ટાફ
મા ડાયર ટોરટ એ ડ સમેિત 4ગાધ આ ં ીનગર
OMG o _*)vZ#Z$5Z(*4 Z#Z$5_$# .vD[., o sameti.gujarat@gmail.com
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
Ëw»fk¤økúMík 82 økk{ku{kt ÃkkýeLke xktfeLkwt rðíkhý fhkÞwt
yk
ð»kuo {nkhk»xÙ hkßÞ ¼Þtfh Ëw»fk¤Lkku Mkk{Lkku fhe hnu÷ Au. yk rðfx økh{eLkk Mk{Þ{kt ÷k¾ku ÷kufku ÃkkýeLke Mk{MÞkLkku Mkk{Lkku fhe hnu÷ Au. AuÕ÷k 27 ð»koÚke ykþhu 130 Ëu»k{kt çkk÷f]»ý ELzMxÙeÍ r÷r{xuz yÚkðk çkefuxe xkÞMko rðïLkk Mkðkuo¥k{ økwýð¥kk Ähkðíkk f]r»k WÃkfhýku yLku ykuxeykh xkÞMko WÃk÷çÄ fhkððk {kxu «rMkØ Au. {wtçkE ÂMÚkík nuzõðkuxh Úke çkefuxeyu 2013{kt çkefuxe xkÞMkoLku ¼khík{kt hsq fhu÷ yLku íÞkhÚke {nkhkü Mkrník ¼khíkLkk yLkuf hkßÞku{kt Ëhuf ykÃkËkLkk Mk{Þ ¾uzqíkkuLkk fÕÞký{kt MknfkÞo fhu÷. {nkhk»xÙLke rðrðÄ f]r»k rníkÄkhfkuLkk rLkrðüLku ÷E rçkfuxeyu {nkhk»xÙLkk Ëw»fk¤økúMík Mkku÷kÃkwh yLku yku M {kLkkçkkË rsÕ÷kLkk 82 økk{ku { kt ({nkhk»xÙ L ke rçkLkMkhfkhe MktMÚkk) ykhyuMkyuMk sLkfÕÞký Mkr{ríkLke MknkÞíkkÚke s¤ Mkt[ÞLkLke ÔÞðMÚkkLkk ÃkzfkhÃkqýo fkÞo fhu÷. Mkw¾køkúMík rðMíkkh{kt yk Mk{Þ økk¤k{kt xuLfh îkhk ÃkkýeLkwt rðíkhýLke yLkuf MknkÞíkk {¤e Au. Ãkkýe ÃknkU[kzðkLke þYykík íkku fhðk{kt ykðe Ãký íku MkkÚku ÃkÞkoó ÔÞðMÚkk Lk níke. xuLfh ðÄkhu Mk{Þ MkwÄe hkufkE þfíkk LkÚke.
¾uzqíkkuLke s\rhÞkíkkuLku Ãkqýo fhu Au Vk{oMktMk
yk ÂMÚkrík{kt ÃkkýeLkku ¼hÃkqh ÷k¼ íku ¾uzqíkkuLku {¤e þfíkku LkÚke yLku íku{Lkk ÃkkýeLke sYrhÞkík Ãkqýo fhe þfíkk LkÚke. yk ÂMÚkrík{kt çkk÷f]»ý ELzMxÙeÍ r÷r{xuz(çkefuxe)yu sYrhÞkík{tË økk{ðk¤kLke MknkÞíkk {kxu ykøk¤ ðæÞk. çkk÷f]»ý ELzMxÙeÍ (çkefuxe)yu ÃkkýeLkk MktøkúnLke ÔÞðMÚkk {kxu ÞkusLkk çkLkkððk{kt ykðe yLku ykhyuMkyuMk sLkfÕÞký Mkr{rík MkkÚku {¤eLku Ãkkýe Mktøkún {kxu 5000 r÷xh yLku 2000 r÷xhLke ûk{íkkðk¤e ÃkkýeLke xktfe ¾heËðkLkk nuíkw hf{ WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðe. çkefuxeyu ík{k{ ÃkkýeLke xktfeLku {nkhk»xÙLkk Ëw»f¤økúMík rðMíkkh{kt ykðu÷ Mkku÷kÃkwh íkÚkk ykuM{kLkkçkkË rsÕ÷kLkk 82 økk{ku{kt MÚkkÃkðk{kt ykðe níke. yk MÚkkrÃkík fhðk MkkÚku íkuLke Ëu ¾ hu ¾ , ò¤ðýe yLku ÔÞðMÚkkÃkLkLke sðkçkËkhe ykhyuMkyuMk sLkfÕÞký Mkr{rík îkhk økúk{ Ãkt[kÞíkLku ykÃkðk{kt ykðe. çkefuxeLke yLkuf LkeríkLkku WÆuþ xuLfh Mkt[k÷fku yLku økk{ðkrMkykuLke Mk{MÞkLkk rLkËkLk fhðkLkku níkku, suLkkÚke nðu ÃkkýeLku ÃknkU[kzðk{kt Mkh¤íkk hnuþu íku{ s ÃkkýeLkwt ÞkuøÞ heíku rðíkhý fhe þfkþu. ßÞkhÚke ÃkkýeLke xktfeyku MÚkkÃkðk{kt ykðe Au ík{k{ økk{ðkMke ½ýk «MkÒk yLku Mktíkwü Au. çkefuxeyu MðÞt xktfeÞkuLke MÚkkÃkLkk ÃkkuíkkLke Ëu¾hu¾{kt fhkðu÷ yLku íkuLke WÃkÞkuøkeíkk yLku økwýð¥kkLke Ãkqhíke fk¤S hk¾ðk{kt ykðu Au. çkefuxe Mk{qnLkk 82 økk{Lkk MkhÃkt[yu yk «Mktøku yk¼kh ÔÞõík fÞkuo níkku.
Vk
{oMktMk yu½úe MkkuÕÞwþLk «kEðux r÷r{xuz ÔÞðÂMÚkík yLku íkfLkefe MðYÃkÚke MktøkXeík fhðk{kt ykðu÷ Au. ftÃkLkeLkk {uLkush hksuþ Mkktøk÷uyu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLkeLke þYykík ð»ko 2009{kt ÚkE níke. ftÃkLkeLkk {wÏÞ WíÃkkËku siðef ¾kíkh, sirðf fexLkkþf, Akuz ð]rØ, sirðf íkÚkk nçko÷ yfo ðøkuhu Au. ftÃkLke yksu Mk{økú Ëuþ{kt fkÞohík Au yLku {kuxk¼køku ¾uzqíkkuLkk Vk{oMktMkÚke òuzkÞu÷ Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLkeLkk ík{k{ WíÃkkËLk ÃkÞkoðhýLku yLkwfq¤ Au, suLkku ÷k¼ ¾uzqíkkuLku Mkh¤íkkÚke {¤e þfu Au. f]r»k òøkhý sqLk,2016
51
{¸9>>f>í>
www.krishijagran.com
Lk{oËk çkkÞkufu{Lkwt ðkŠ»kf ze÷h MkB{u÷Lk
Lk
{oËk çkkÞkufu{ f]r»k ûkuºkLke òýeíke sirðf ¾kíkh çkLkkðíke ftÃkLke Au. íkksuíkh{kt s Lk{oËk çkkÞkufu{u ÃkkuíkkLkk ðkŠ»kf rz÷h MkB{u÷LkLkwt ykÞkusLk fÞwO níkwt. íku{k Mk{økú Ëuþ{ktÚke Lk{oËk çkkÞkufu{Lkk 250 fhíkk ðÄkhu rz÷Mkuo ¼køk ÷eÄku níkku. Lk{oËk çkkÞkufu{Lkk rLkËuoþf rËLkuþ¼kE Ãkxu÷u fkÞo¢{{kt ykðu÷k zehÕMkLku MktçkkurÄík fhíkk ftÃkLkeLke yíÞkh MkwÄeLke WÃk÷çÄeykuLku yLku fkÞkuo Ãkh «fkþ Ãkkzâku níkku. íku{ýu sýkÔÞwt
níkwt fu f]r»k{kt sirðf ¾uíkeLkku WÃkÞkuøk ¾qçk s sYhe Au, suLku ÷eÄu ÃkkfLkk WíÃkkËLk{kt ðÄkhku ÚkkÞ yLku þheh{kt hMkkÞrýf WíÃkkËLkkuÚke Úkíkk LkwfMkkLkÚke çk[e þfkÞ. yk fkhýÚke Lk{oËk çkkÞkufu{ MktÃkqýoÃkýu sirðf ¾uíkeLku W¥kusLk ykÃke hnu÷ Au. yk «Mktøku {wÏÞ yríkrÚk ¼wÃkuLÿ ®Mkn,íkfLkefe rþûký, økku®ð˼kE Ãkxu÷, {tºke Qòo yLku rð¿kkLk xufLkef, økwshkík Mkhfkh, rLkríkLk¼kE, sÞtíke¼kE Ãkxu÷, ze.yuMk Ãkxu÷, rn{ktþw¼kE rºkðuËe ðøkuhu yk MkB{u÷Lk{kt WÃkÂMÚkík hÌkk níkk. Mk{kht¼{kt ¼qÃkuLÿ ®Mknu ©uc fk{økehe fhLkkh 11 ze÷MkoLkwt rðrþü MkL{kLk fhíkk ze÷h yuðkuzo yuLkkÞík fÞkuo níkku.
25 ð»ko Ãkqhk ÚkðkLkk «Mktøku-25 ð»ko 25 ÷k¾ MkÇÞÃkË ÞkusLkk
f]r»k òøkhý Ãkrhðkh MkkÚku òuzkððk {kxu MkkuLkuhe yðMkh ¼khíkLkk ¾uzqíkkuLkku ÃkkuíkkLkku yðks "f]r»k òøkhý" {krMkf Mkk{rÞf ÃkkuíkkLkk 25 ð»ko Ãkqýo ÚkðkLkk «Mktøku ðkt[fku {kxu hsq fhu Au yuf MkkuLkuhe yðMkh. fux÷kf Mkh¤ «&™kuLkk sðkçk ykÃkku yLku òuzkE òð f]r»k òøkhý ÃkrhðkhLke MkkÚku. [k÷ku òýeyu yk ¾kMk yðMkh rðþu-
«&™: {rnLÿk yuLz {rnLÿk fÞwt Lkðwt xÙuõxh hsq fÞwO Au?
çk÷ðkLk
{ÂÕxõMk
Þwðku
þwt ðkt[þku- f]r»k òøkhý yuf økúk{eý Ãkkrhðkhef Mkk{rÞf Au, su{kt ík{u f]r»k Mk{k[kh, ftÃkLke Mk{k[kh, Lkðk ©uc fûkkLkk rçkÞkhýkuLke òýfkhe, rðrðÄ fexLkkþf, rðrðÄ ÃkkfkuLke Mkk{krÞf òýfkhe, WãkrLkfe, {Ä{k¾e Ãkk÷Lk, ÃkþwÃkk÷Lk, ÔÞðMkkrÞf òýfkhe, {w÷kfkík, «økríkþe÷ ¾uzqíkku yLku Mkþõík {rn÷kykuLke WÃk÷ÂçÄ, MðkMÚÞ, Lkðk WíÃkkËLkku, rVÕ{e ¿kkLk, hksLkerík, ¾kLkk-¾òLkk ðøkuhu LkðeLk òýfkheLkku íku{k Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. fuðe heíku òuzkþku- Mkk{rÞf{kt «íÞuf {rnLku yk rð»kÞku Ãkh ykÄkrhík yuf (1) «&™ «fkrþík fhðk{kt ykðþu. íku «&™Lkku íku ytf{kt s sðkçk hnu÷ku nþu, su ík{khu þkuÄeLku {uMkus fhðkLkku hnuþu. «Úk{ 100 Mkk[k sðkçk ykÃkLkkh ðkt[fkuLku yuf ð»koLkwt MkÇÞÃkË, ykøk¤Lkk 100-200 ðkt[fkuLku A {rnLkk yLku 3 {rnLkkLkwt MkÇÞÃkË {Vík ykÃkðk{kt ykðþu. yk MkkÚku 10,000 ðkt[fkuLku yuf {rnLkk {kxuLkwt Mkk{rÞf {Vík ykÃkðk{kt ykðþu. WXkðku VkuLk, ykÃkku yuf Mkh¤ «&™Lkku sðkçk yLku çkLke òð f]r»k òøkhý ÃkrhðkhLkk MkÇÞ.
—f"k tkxj.k ls tqM+us vkSj lnL; cuus gsrq laidZ djsa& vCnql len 9891889588] ç'kkar 'kekZ 9891263263 11 Languages (10 Indian & 1 Global), 20 States, 1 Portal - 9 Millon combined readership
52
f]r»k òøkhý sqLk,2016
www.krishijagran.com
હાઇ ીડ ખેતી પ ધિત
હાઇ ીડ ડાગ ં રની ે પ ધિત ખતી
ી ગ જર એમ.એમ.(િવષય િન ણાત ં ,પાક ઉ પાદન), ડો.આર.એફ.ઠાકોર( ો ામ-કોઓડ નેટર)
ડાં
િષ ૃ િવ ાન ક ,
ુ ુ જરાત િવ ાપીઠ,વલસાડ, જરાત
ગર એ િવ વનો એક અગ યનો ધા ય
પાક છે . તેમાથી સહલાઇથી મળતા
પોષકત વોના ં કારણે તે િવિવધ દશના ં લોકોના ં ુ ય ખોરાક તર ક ુ ં થાન ધરાવે છે . ભારત
ટએ િવશાળ દશ છે .
વ ત અને િવ તારની સમ
ભારતમા ં ડાગ ં ર ુ ં લગભગ ૪૪ મીલીયન
ે ર થાય છે અને લગભગ હ ટર િવ તારમા ં વાવત ટ ું ઉ પાદન થાય
૮૮ થી ૯૦ મીલીયન ટન છે .
ુ રાત રા યમા ં ુ લ વાવત જ ે રના ં આશર ૫
ટકા િવ તારમા ં ડાગ ં ર ુ ં વાવત ે ર થાય છે .
નો
ુ લ િવ તાર લગભગ ૬.૫ થી ૭.૫ લાખ હ ટર ટલો છે .
માથી આશર ૧૧ થી ૧૨ લાખ ટન
ઉ પાદન મળે છે . પ રણામે ડાગ ં ર ુ ં એક હ ટર
ટ ુ થાય
સરરાશ ઉ પાદન લગભગ ૧.૮ ટન છે . દ
ણ
ુ રાતમા ં ૨.૨૫ થી ૨.૫ લાખ હ ટર જ
ટલા િવ તારમા ં ડાગ ં ર કરવામા ં આવે છે .
પૈક ના ં ુ લ િવ તારના ં આશર ૫૫ થી ૬૦ ટકા િપયત રોપાણ અને ૪૦ થી ૪૫ ટકા વરસાદ આધાર ત રોપાણ અને ઓરાણ ડાગ ં ર થાય છે . ડાગ ં રના ં
ુ ારલ ધ
તોના ં
બયારણોની
ઉપલ ધતા ઓછ હોવાથી ખે ુ તો હાઇ તરફ વ યા છે . હાઇ
ડ
ડ ડાગ ં ર
તોની ઉ પાદન
મતા વ ુ હોવા છતા ં ખે ુ તો ઓ ં ઉ પાદન
ુ ા ં હાઇ િત હ ટર લઇ ર ા છે .વ મ
ડ ડાગ ં રની
ખેતી ખચાળ હોવાથી અને યોગય માવજતના ં
આભાવે નફા ુ ં
રહ છે . આમ
માણ ઓ
ડાગ ં રની અગ યતાને યાનમા ં લઇ ખે ુ તિમ ો હાઇ
ડ ડાગ ં રની ખેતી પ ધિત અપનાવી સા ંુ
ઉ પાદન લઇ શક છે . હાઇ ીડ ડાગ ં રની ખેતી પ ધિત જમીન – ડાગ ં રના ં પાકને પાણીની જ ર યાત વ ુ
રહતી હોવાથી વ ુ ભેજ ધારણ કર શક તેવી
ૂ આવે છે . ાર ની કાળ જમીન વ ુ અ ુ ળ
ઓછા વરસાદવાળા િવ તારમા ં યા ં પાણી ભરાઇ ં ની જમીનમા ં પણ આ રહ તેવી િનચાણ વાળ કાપ પાક લઇ શકાય છે . તોની પસદ ં ગી – હાલમા ં બ રમા ં ઘણી બધી ાયવટ ે
કંપનીઓના ં
બયારણો મળે છે . હાઇ
હાઇ
ડ
ડાગ ં રના ં
ડ ડાગ ં રના ં બયારણના ં
ઉચા ભાવ અને દર વષ ન ુ બયારણ ખર દ ું
પડ ું હોય ખે ુ તિમ ો એ કરવામા ં પસદ ં ગીમા ં
ુ બ જ તકદાર
તોની પસદ ં ગી રાખવી.
ુ ય વે પસદ ં કરલી
તોની
ત િવ તારને
અ ુ પ,જમીન અને પાણીની ઉપલ ધતા ં
ુ બ જ
વહલી,મ યમ ક મોડ પાકતી અને રોગ- વાત સામે
િતકારક હોય એવી
તોની પસદ ં ગી
કરવી. બયારણનો દર - એક હ ટર િવ તાર માટ ૧૫-
૨૦ ક. દર વષ ન ુ બયારણ ખર દ .ું
f]r»k òøkhý sqLk,2016
53
www.krishijagran.com
હાઇ ીડ ખેતી પ ધિત
બજમાવજત
–
હાઇ
ડ
બયારણોમા ં
(૮) ૧૦૦ મી િવ તારના ં ધ વાડ યા ં માટ ૨૫૦ ૨
ુ બની બીજમાવજત કરલ હોય તેમ છતા ં નીચે જ
ક . સા ંુ કોહવાયે ું છાણી ું ખાતર + ૧ ક.
માવજત આપી શકાય.
નાઇ ોજન + ૪૦૦
કુ
માવજત – ૧ ક. બજ દ ઠ ૩
ામ
કાબનડઝીમ અયવા થાયરમ અથવા એમીસાન૬ દવાનો બજને પટ આપવો. ભીની માવજત – ૨૫ ક. બીજને ૨૪ લી. પાણીમા ં ૬
ામ
પટોસાય લન + ૧૨
દવા (એમીસાન-૬) ના
ામ પારા
ુત
ાવણમા ં ૧૦ કલાક
બોળ કોરા કર વાવત ે ર કર ું (૧) હાઇ
તોના ં બીયારણની ક મત વ ુ
ડ
હોવાથી ધ વાડ
ુ બનાવવામા ં
ુ જ કાળ બ
લેવી. (૨) સાર
િપયતની સગવડ અને િનતારની
યવ થા હોય તેવી સમતળ જમીન પસદ ં કરવી. (૩) ૧ હ ટર(૧૦૦
ું ા) ની રોપણી માટ ૭૦૦ઠ
૧૦૦૦ ચો.મી. (૭ થી ૧૦ ધ વાડ
ુ બનાવ .ું
ું ા) િવ તારમા ં ઠ ારા
યાર
હલક રતાણ જમીનમા ં ૧૦ x ૧ મી. ના સપાટ ામ/મી૨ િવ તારમા ં
ડ બીયારણ ુ ં વાવત ે ર કરવાથી તં ુ ર ત
અને ચીપાદાર ધ ૨૦-૨૫ દ વસમા ં તૈયાર થઇ ફર રોપણી માટ યો ય ઉમર ુ ં ધ
ય છે કહવાય છે .
(૬) બીજ માવજત આ યા બાદ વાવત ે ર કરતા ં પહલા ં બીયારણને ફણગાવીને રોપવામા ં આવે તો
વ ુ ફાયદો થાય છે . (૭) બીજને
િવક ખાતરો એઝો પાર લમ અથવા
એઝોટોબે ટર અને પી.એસ.બી. ની માવજત આપી રોપવાથી સારા પ રણામો મળે લ છે . 54
f]r»k òøkhý sqLk,2016
િૂ ત
ખાતર તર ક ૬૦૦-૮૦૦
િત
ામ નાઇ ોજન
૧૦૦ મી િવ તારમા ં આપવો. ૨
(૯) ધ વાડ યામ ં ા ં પાણીની ખેચ ન વતાય તે ુ ં
ખાસ યાન રાખ .ું જો ધ વાડ યામ ં ા ં પાણીની ખેચ પડ તો જમીનના ં
ારો ઉપર આવે છે અને
લોહ ત વની ઉળપને લીધે ધ ના ં પાનની ધરો પર થતીમા ં સતત ૨ થી ૩ વખત પાણી ભર
િનતાર કાઢ ું અને પછ પાણી ભર રાખ .ું પાણીની
રુતી સગવડ ન હોય તો ૧૦
ધ વાડ યામ ં ા ં ૪૦૦
ું ાના ં ઠ
ામ ફરસ સ ફટ + ૨૦૦
ૂ ો ૫૦ લી. પાણીમા ં ઓગાળ છટ ન ં કાવ
ામ
કરવાથી પણ લોહ ત વની ઉણપ ુ ર કર શકાય છે . પછ દરક
ારા દ ઠ વધારા ુ ં ૪૦૦ થી ૫૦૦
ામ એમોિનયમ સ ફટ આપ .ું
મ ુ રોની અછત હોય તો વાવણીના ં બી હ ટર ૧.૫ થી ૨.૦ ક. સ.ત વ
ારા ં બનાવવા.ં હાઇ
પોટાશનો ઉપયોગ કરવો. ૧૫ દવસ પછ
ુ બ િનદામણ કર ું જો (૧૦) હાથથી જ ર યાત જ
(૪) ભાર કાળ જમીનમા ં ગાદ
(૫) મોટ ભાગે ૧૫-૨૫
ામ
ઉપરથી સફદ(સફદ લોરોસીસ) દખાય છે . આ
ુ–
ધ વાડ
ામ ફો ફરસ + ૫૦૦
દ વસે
ટુા લોર ૫૦ ઇ.સી.
ુ બ અથવા બે થાયોકાબ ૫૦ ઇ.સી. જ
અથવા પે ડ મીથાલીન ૩૦ ઇ.સી. ૧.૦ થી ૧.૫ ક. સ.ત વ
ુ બ અથવા જ
ામ િત હ ટર આપ .ુ
ેટ લા લોર ૮૦૦
(૧૧) અ યાસ અને અવલોકનોના ં આધાર જો
ધ વાડ યાન ં ા ં અઠવાડ યા અગાઉ કાબ ફ રુાન ૩ .
ું ા દ ઠ ૧ ઠ
ક. આપવામા ં આવે તો
ફરરોપણીના ં ૨૦-૨૫ દવસ
ુ ી કોઇ ધ
વાતનો
ઉપ વ દખાતો નથી. (૧૨) સામા ય ર તે ૨૧ થી ૨૫ દવસ ુ ં થાય એટલે ફર રોપણી માટ યો ય કહવાય છે . ન ધ- જો ધ ની મર વ ુ થઇ ગઇ હોય તો થાણા
www.krishijagran.com
હાઇ ીડ ખેતી પ ધિત
દ ઠ ધ ની સં યા વધારવી અને રોપણી માટ ુ ં તર ઘટાડ .ું
ુ લાઇ ુ ં
ું આદશ સમય છે . ડાગ ં રની
ફરરોપણી બે હાર વ ચે ૨૦ સે.મી. અને બે છોડ વ ચે ૧૫ સે.મી.
ું
તર
૨ ચીપા રોપવા. દ ીણ કરલ
શણ
અથવા ઇ ડનો લીલો પડવાસ કરવો. લીલો
ફર રોપણી – ડાગ ં રની ફર રોપણી માટ થમ પખવાડ
આપ .ુંવ ઘે ૧૦-૧૩ ક . બીજ વાપર
ણવી થાણા દ ઠ ૧-
ુ રાતની નવસા ય જ
ાર ય ભા મક જમીનમા ં બે હાર વ ચે ૧૫
સે.મી. અને બે છોડ વ ચે ૧૦ સે.મી.
ું
તર
ણવી થાણા દ ઠ ૨-૩ ચીપા રોપવા.
પડવાસ કરવાથી વીઘે ૧૮ ક . નાઇ ોજન જમીનમા ં ઉમેરાય છે . (૨)સાર ર તે ખેડ કર ખેતરમા ં બે વખત ઘાવલ
કર .ું
(૩) આખા ખેતરમા ં પાણી ુ ં સમાન
તર
ળવવા સમાર માર જમીન સમતળ કરવી.(૪) સમાર મારતા પહલા પાયાના ં ખાતરો આપી દવા.ં
ફર રોપણી માટ જમીનની તૈયાર –
ખાતર
(૧)રોપણીના ં ૧૫ દવસ પહલા ં જમીનમા ં હ ટર
ઉ પાદન આપતી હોય ખોરાકની જ ર યાત
૧૦-૧૫ ટન સા ંુ કોહવાયે ું છાણી ું ખાતર
હાઇ મ
ડ ડાગ ં રમાં ખાતરો ંુ પાયા ંુ ખાતર ઘાવલ કરો યાર નાઇ ોજન ફો ફરસ
માણ
યવસથાપન – હાઇ
વીશષ ે રહ છે
તો વ ુ
ુ બ ખાતર આપ .ું માટ નીચે જ
િત હ ટર( કલો.)
ટ વખતે
વ પડ યાર
ુ લ ખાતર
(ફારરોપણીના ૨૫-૩૦ દવસે) (ફારરોપણીના ૫૦-૬૦ દવસે)
પોટાસ નાઇ ોજન ફો ફરસ
૧ ૬૦-૭૫ ૪૦-૬૦ ૩૦-૪૫ ૩૦-૩૭
ડ
૦૦
પોટાસ નાઇ ોજન ફો ફરસ
૦૦
૩૦-૩૭
૦૦
પોટાસ નાઇ ોજન ફો ફરસ
૧૦-૧૫
૧૨૦૧૫૦
પોટાસ
૪૦-૬૦ ૪૦-૬૦
f]r»k òøkhý sqLk,2016
55
www.krishijagran.com
હાઇ ીડ ખેતી પ ધિત
marketmirchi.com Ãkh ÷ûÞ økúknfku MkkÚku MkeÄku MktÃkf fkuE Ãký «fkhLkk ð[uxeÞk ðøkh MkeÄk çkòh nuíkw ÃkkuíkkLkk Vk{o WíÃkkËLk /Mkuðkyku økúk{eý fkÞo-f÷kÃkku nuíkw {Vík ònuh ¾çkh {kxu MktÃkfo fhku- www.marketmirchi.com økúk{eý-þnuhe çkòhLku òuzíke ¾kMk ðuçkMkkEx òu ík{u WíÃkkËLkku /MkuðkykuLku økúk{eýku /¾uzqíkkuLku ðu[ku Aku íkku marketmirchi.com Ãkh þnuhe fze ytíkøkoík LkkUÄýe fhkðku. òu ík{u f]r»k WíÃkkËLkku, økúk{eý WíÃkkËLkkuLkwt ðu[ký fhe hÌkk Aku íkku økúk{eý fze ytíkøkoík LkkUÄýe fhku. LkkUÄýe çkkË ík{u ík{khe ònuhkíkLkwt ðu[ký, hkusøkkh íkÚkk «ðuþ nuíkw {Vík ÃkkuMx fheLku Mk{eûkfku MkwÄe ÃknkU[kze þfku Aku. ík{u ík{khk økúknfkuLku økúk{eý, ÃkMktË, çkknhe ÃkMktË íkÚkk íku{Lku MkeÄku VkuLk fhe þfku Aku.
ð[uxeÞk hrník økúk{eý {kfuoxªøk furLÿík 56
f]r»k òøkhý sqLk,2016
હાઇ ીડ ખેતી પ ધિત
www.krishijagran.com
f]r»k òøkhý sqLk,2016
57
Ãkkirüf yknkh{kt {níðLke
www.krishijagran.com
V¤ yLku þkf¼kSLkwt fuLkªøk îkhk Ãkhehûký
V
¤ yLku þkf¼kS {Lkw»ÞLkkt yknkh{kt {níðLke Ãkkirüf sYrhÞkík Ãkqhe Ãkkzu Au. su{kt hnu÷k rðxk{eLk yLku ¾rLks íkíðku ¾kuhkfLke økwýð¥kk ðÄkhu Au yLku MðkMÚÞ ò¤ððk{kt {ËËYÃk ÚkkÞ Au.ykÚke yk¾k ð»ko ËhBÞkLk íkkò, «kuMkuMk fhu÷k yÚkðk Ãkhehûký fhu÷k V¤-þkf¼kS «kó ÚkkÞ íku ¾wçk sYhe Au. ¼khík V¤-þkf¼kSLkk WíÃkkËLk{kt rÿíkeÞ MÚkkLk Ähkðu Au. ¼khík ËwrLkÞkLkkt WíÃkkËLk{kt 10.1 xfk V¤ yLku 14.40 xfk þkf¼kSLkwt WíÃkkËLk fhu Au. Aíkkt Ëuþ{kt íkuLkku ðÃkhkþ ¾wçk s ykuAku Au. V¤ yLku þkf¼kS{kt ÃkkýeLkwt «{ký ¾wçk s ðÄw nkuðkÚke yíÞtík ÍzÃkÚke çkøkze òÞ Au. ð»ko ËhBÞkLk Ëhuf Éíkw{kt þu»k ¼køk {kuxk sÚÚkk{kt ÞkuøÞ nuhVuh, ðnU[ýe, {kfuoxªøk yLku Mktøkún ÔÞðMÚkkLkk y¼kðu çkøkze òÞ Au. ð»ko ËhBÞkLk Ëhuf Éíkw{kt þu»k ¼køk {kuxk sÚÚkk{kt ÞkuøÞ nuhVuh, ðnU[ýe, {kfuoxªøk yLku Mktøkún ÔÞðMÚkkLkk y¼kðu çkøkze òÞ Au. ¼khík{kt V¤ yLku þkf¼kSLkku 25-40 xfk fkÃkýe ÃkAe íkiÞkh ÚkÞu÷ {k÷ çkøkze òÞ Au. V¤ yLku þkf¼kS Éíkw ykÄkheík nkuðkÚke íku{s fkÃkýeLkku Mk{Þ (nkðuoMxªøk ÃkeheÞz) ¾qçk s xqtfku nkuðkÚke {kfuox{kt ÍzÃkÚke ¼hkðku ÚkE òÞ Au. ykÚke MktÃkqýo WíÃkkËLkLkku íkkS ÂMÚkrík{kt WÃkÞkuøk ÚkE þfíkku LkÚke yLku ¾uzqíkkuLku Mkkhk ¼kð {¤e þfíkk LkÚke yLku çkeS Éíkw{kt íkuLke íkeðú yAík MkòoÞ Au. ¼khík{kt V¤ yLku þkf¼kSLkku 25-40 xfk fkÃkýe ÃkAe íkiÞkh ÚkÞu÷ {k÷ çkøkze òÞ Au. V¤ yLku þkf¼kS Éíkw ykÄkheík nkuðkÚke íku{s fkÃkýeLkku Mk{Þ (nkðuoMxªøk ÃkeheÞz) ¾qçk s xqtfku nkuðkÚke {kfuox{kt ÍzÃkÚke ¼hkðku ÚkE òÞ Au. ykÚke MktÃkqýo WíÃkkËLkLkku íkkS ÂMÚkrík{kt WÃkÞkuøk ÚkE þfíkku LkÚke yLku ¾uzqíkkuLku Mkkhk ¼kð {¤e þfíkk LkÚke yLku çkeS Éíkw{kt íkuLke íkeðú yAík MkòoÞ Au.ykÚke Éíkw ËhBÞkLk Ãkw»f¤ WíÃkkËLk ÚkkÞ íÞkhu V¤-þkf¼kSLkw fuLkªøk fhe ykuV MkeÍLk{kt ðu[ðkÚke WíÃkkËfLku ¾qçk s ÷k¼ ÚkkÞ Au yLku çkøkkz Ãký yxfkðe þfkÞ Au. fuLkªøk : ¾kã ÃkËkÚkoLku ø÷kMk çkkux÷ fu fuLk{kt nðk[wMík Mke÷çktÄ Ãkuf fhe Mkwû{ SðkýwLkku Lkkþ ÚkkÞ íku heíku Mxhe÷kEÍ fhe ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe Mktøkún fhðkLke «r¢ÞkLku fuLkªøk fnuðk{kt ykðu Au. fuLkªøk «kuMkuMk: fuLkªøk «kuMkuMk {kxu Lke[u {wsçkLke «r¢Þkyku ¢{þ: fhðk{kt ykðu Au. (1) V¤ þkf¼kSLke ÃkMktËøke
58
f]r»k òøkhý sqLk,2016
(2) økúuzªøk (3) Ãkkýe{kt MkVkE (4) Ãke÷ªøk (5) fxªøk (6) ç÷uL[ªøk (7) fw÷ªøk (8) Ve÷ªøk yLku MkehÃkªøk yÚkðk çkúkELkªøk (9) yuõÍkuMxªøk (10) Mke÷ªøk (11) «kuMkuMkªøk (12) fw÷ªøk (13) Mktøkún ÃkMktËøke: (1) V¤ yufË{ íkkò, Ãkkfu÷k, fzf, yufMkh¾k ÃkheÃkfð nkuðk sYhe Au, ðÄw Ãkkfu÷k fu fk[k V¤kuLku Ëqh fhðk sYhe Au. (2) xk{u x k rMkðkÞLkk çkÄk þkf¼kS Lkh{ yLku fku { ¤ nkuðk sYhe Au. xk{uxk fzf, yufË{ Ãkkfu÷k yLku ½x ÷k÷ htøkLkk nkuðk sYhe Au. (3) V¤ yLku þkf¼kS, {kxe, Sðkíku ¾kÄu÷k, Aku÷kÞu÷k fu VkxÞk ðøkhLkkt nkuðk sYhe Au. økúuzªøk: ÃkMktË fhu÷k V¤ yLku þkf¼kSLku fË, ðsLk yLku htøkLkk ykÄkhu yufMkh¾e økwýðíkk ò¤ððk nkÚk rðýkxÚke, M¢w økuzh yÚkðk hku÷h økúuzhÚke økúuzªøk fhðk{kt ykðu Au. [uhe, çkuhe yLku shkËk÷w suðk yk¾k V¤kuLku íku{ s fuhe, yLkkLkMk, Ãke[, ÃkeÞh suðk V¤kuLku M÷kEMk çkLkkÔÞk ÃkAe økúuzªøk fhðk{kt ykðu Au. ðkuþªøk: Mkwû{ Sðkýw, {kxe, ûkeh, ËðkLkkt yðþu»kkuLku Ëqh fhðk ÃkkýeÚke, M«u ðkuþªøk yÚkðk Mxe{ ðkuþªøkÚke Äkuðk{kt ykðu Au. s{eLk{kt Úkíkk þkf¼kSLku 25-50 ÃkeÃkeyu{ õ÷kuheLk Lkkt¾e Äkuðk{kt ykðu Au. Ãke÷ªøk: V¤-þkf¼kSLke çknkhLke Ak÷ Ëqh fhðkLke «r¢ÞkLku Ãke÷ªøk fnuðk{kt ykðu Au. su sYheÞkík {wsçk y÷øk y÷øk heíku fhðk{kt ykðu Au. nuLz Ãke÷ªøk:
Ãkkirüf yknkh{kt {níðLke yrLkÞr{ík ykfkhLkkt V¤ku suðk fu, fuhe yLku ÃkÃkiÞkLke Ak÷ nkÚk îkhk ¾kMk «fkhLkk [ÃÃkwÚke Ëqh fhðk{kt ykðu Au: Mxe{ Ãke÷ªøk: X¤eÞk ðøkhLkkt V¤kuLku íku{s çkxkxk yLku xk{uxkLku ðhk¤ yÚkðk økh{ ÃkkýeÚke Ãke÷ªøk fhðk{kt ykðu Au. {efuLkef÷ Ãke÷ªøk: MkVhsLk, Ãke[, yLkkLkMk, [uhe suðk V¤ku yLku s{eLk{kt Úkíkk økksh íkÚkk çkxkxkLku {þeLk îkhk Ak÷ Ëqh fhðk{kt ykðu Au. ÷kÞ Ãke÷ªøk: {kuMktçke, Lkkhtøke, Ãke[ suðk V¤ku yLku økksh, þ¬heÞk suðk þkf¼kSLku 1-2 xfk økh{ fkuMxef Mkkuzk (÷kÞ)Lkkt ÿkðý{kt 30 MkufLzÚke 2 {eLkex MkwÄe hk¾ðkÚke WÃkhLke Ak÷ Lkh{ çkLkíkk nkÚkÚke Ëqh fhðk{kt ykðu Au. íÞkhçkkË íkuLku Xtzk Ãkkýe fu 0.5 xfk MkkExÙef yurMkzLkkt ÿkðý{kt Úkkuze MkufLz {kxu hk¾íkk V¤ yLku þkf¼kS WÃkh hne økÞu÷k MkkuzkLkkt ytþ Ëqh ÚkkÞ Au. ¾[o yLku çkøkkzLke Mkh¾k{ýeyu yk yuf ¾qçk s ÍzÃke ÃkØrík Au. ^÷u{ Ãke÷ªøk: yk heíkÚke Võík zwtøk¤e yLku ÷Mký{kt yufË{ Ãkkík¤e Vkuíkhe nkuðkÚke çkk¤eLku Ëqh fhðk{kt ykðu Au. fxªøk: çkes, X¤eÞk fu økkux÷e Ëwh fhe sYhe MkkEÍLkkt xqfzk fhðk{kt ykðu Au. shËk÷w suðk V¤Lku yk¾u yk¾k fuLkªøk fhðk{kt ykðu Au. ç÷uL[ªøk: yk yuf økh{ fhðkLke fu ytþík: çkkVðkLke «r¢Þk Au. yk «r¢Þk{kt V¤ fu þkf¼kSLku Ãkkt[ {eLkex MkwÄe 82-93 Mku.íkkÃk{kLku økh{ fhíkk Mkwû{ SðkýwLkku Lkkþ ÚkkÞ Au. íku{ s {q¤ htøk íkÚkk íkíðku s¤ðkE hnu Au. V¤ Lkh{ ÃkzðkÚke fuLk{kt Ëçkkðíke ð¾íku LkwfMkkLk Úkíkwt LkÚke yLku Ãkufªøk Mknu÷kEÚke ÚkkÞ Au. yk WÃkhktík yuLÍkE{ rLk»¢eÞ ÚkðkÚke Sð-hkMkkÞýef VuhVkh Úkíkku LkÚke. fw÷ªøk: ç÷uL[ªøk çkkË V¤ þkf¼kSLkkt xqfzkLku Xtzk Ãkkýe{kt hk¾ðkÚke Mkkhe ÂMÚkrík{kt hk¾e þfkÞ Au. yLku nuhVuh Mknu÷kEÚke ÚkE þfu Au. Ve÷ªøk: fuLk{kt V¤ þkf¼kSLkk fxfk Lkk¾íkkt Ãknu÷kt økh{ Ãkkýe yÚkðk Mxe{Úke fuLkLku Mxhe÷kEÍ fhðk{kt ykðu Au. ¼khík{kt Mkk{kLÞ heíku nuLz Ve÷ªøk ÚkkÞ Au. rðfMkeík Ëuþku{kt ykuxku{uxef fuLk Ve÷ªøk {þeLkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au. Ve÷ªøk çkkË økh{ MkehÃk (¾ktzLkwt ÿkðý) 79-82 Mku.íkkÃk{kLku Võík V¤Lkkt fuLkªøk {kxu çkkux÷Lke 3-5 {e{e nuzMÃkuMk Akuze ¼hðk{kt ykðu Au. ½ýeðkh MkwøktÄ yLku íkíðku W{uhðk MkkExÙef yurMkz yLku yMfkuŠçkf yurMkz Lkkt¾ðk{kt ykðu Au. ßÞkhu þkf¼kSLkkt xqtfzkLkkt Ve÷ªøk çkkË çkúkELk MkkuÕÞwþLk ({eXkLkwt ÿkðý) W{uhðk{kt ykðu Au. 1-3 xfk ykÞLko ðøkhLkkt {eXkLkkt ÿkðýLku MkehÃk sux÷k s íkkÃk{kLku íkÚkk
www.krishijagran.com nuzMÃkuMk {qfe þkf¼kS fuLkªøk {kxu W{uhðk{kt ykðu Au. V¤ {kxu MkehÃkªøk íkÚkk þkf¼kS {kxu çkúkELkªøk fÞko çkkË ZktfýLku ÷ezetøk fu õ÷eL[ªøk fhe ytþík: Ãkuf fhðk{kt ykðu Au. ZktfýLku ÷wÍ hk¾ðkÚke ytËhLke ðhk¤ yÚkðk nðk yuõÍkuMxªøk «kuMkuMk{kt Ëqh fhðk{kt ykðu Au. yufÍkuMxªøk : çkkux÷ Ãkh ZktfýLku ÷ezªøk fu f÷eL[ªøk fÞko çkkË nðk Ëqh fhðkLke «r¢ÞkLku yufÍkuMxªøk fnuðk{kt ykðu Au. yk {kxu çkkux÷Lku 82-100 Mku Ãkkýeðk¤k yufÍkuMx çkkuõMk{kt WÃkhLkku 4-5 Mku{e sux÷ku ¼køk ¾qÕ÷ku hnu íkÚkk fuLkLkkt {æÞ¼køk{kt 79 Mku. hnu íku{ 6-10 {eLkex {kxu ÃkMkkh fhðk{kt ykðu Au. fk[Lke çkkux÷ {kxu ðuõÞw{ {þeLkLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. yk «r¢ÞkÚke Mktøkún ËhBÞkLk hkMkkÞrýf «r¢Þk yxfe òÞ Au íku{ s fkx ÷køkíkku LkÚke yLku ytËhLkkt Ãkku»kfíkíðku s¤ðkE hnu Au. Mke÷ªøk: yuõÍkuMxªøk çkkË íkhík s fuLkLku nðk[wMík fuLkMke÷h ðzu Mke÷ªøk fhðk{kt ykðu Au. Mke÷ªøk ËhBÞkLk íkkÃk{kLk 74 Mku Úke Lke[w Lkk sðwt òuEyu. «kuMkuMkªøk yLku fw÷ªøk: Mke÷ªøk çkkË fuLk fu çkkux÷Lku 100 Mku økh{ Ãkkýe{kt Úkkuzku Mk{Þ hk¾e íkhík s 39 Mku. Xtzw fhðk{kt ykðu Au yk «kuMkuMkÚke çkuõxuheÞk rLk»¢eÞ çkLku Au yLku «kuzõx økh{ LkÚke fu çkVkE síke LkÚke. Mktøkún : fuLkLku ÷uçk÷ªøk çkkË {sçkqík ÷kfzkLkkt çkkuõMk fu fkuÞwoøkuxuz fkzoçkkuzo fkxwoLk{kt Xtze yLku ¼ushrník søÞkyu Mktøkún fhðk{kt ykðu Au. fuLkLke çknkhLke MkÃkkxe Mkqfe nkuðe sYhe Au. suÚke ¼usLkkt ÷eÄu fkx Lkk ÷køku. fuLkLku MkeÄk MkqÞo«fkþÚke Ëqh hk¾ðk{kt ykðu Au suÚke fuLkLke MktøkúnþÂõík s¤ðkE hnu yLku fuLk nkEzÙkusLk Mðu÷Lku ÷eÄu Vq÷e Lkkt òÞ. fu L kªøk Wãku ø k{kt xeLk yLku ø÷kMk (fk[)Lkkt fLxuELkMkoLkku {n¥k{ WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au. Ãkhtíkw xeLk{kt fLxuELkMko ðÄw ÞkuøÞ Au. fku{þeoÞ÷ heíku V¤ þkf¼kSLke fuLkhe MÚkkÃkðk {kxu æÞkLk{kt ÷uðkLkkt {wÆkyku: · fk[k {k÷Lke «kró · MkkEx yLku rçk®Õzøk (y) «kró yLku Mktøkún rð¼køk (çk) íkiÞkhe rð¼køk («eÃkuhuþLk) (f) Ve÷ªøk, yuõÍkuMxªøk, Mke÷ªøk yLku «kuMkuMkªøk rð¼køk (z) VeLkeþªøk rð¼køk (E) ÷uçkkuhuxhe · {sqhkuLke «kró · fuLkªøk {kxuLkku ÞkuøÞ Mk{Þ · ÃkkýeLke ÔÞðMÚkk · fuLkhe ðuMxLkku rLkfk÷ Ãke.ykh.zkðhk, · xÙkLMkÃkkuxo ÔÞðMÚkk ðe.Ãke.Mkktøkkýe, ze.fu.ytxk¤k
f]r»k òøkhý sqLk,2016
59
ુ પ પાલના
www.krishijagran.com
ુ પ પાલકોના હકો
પ
ુ ાલકોના હકો એ એવા હકોનો સ હૂ પ
છે
ુ ાલકોને નાના પાયાના પ પ
સામા ય યવહારનીિતવાળા વાતાવરણમા ં
ઝીણવટથી
સમ વવામા ં
કાયદાક ય હકો ુ ં ુ ાલકોને પ પ
પાયાના ઔ યો ગક એકમોને
રાખવામા ં મદદ કર છે .
છે .
તેમણે
િતિનિધ વ કરવા કરતા,
ગિતના િસ ાત ં ોને વધાર મહ વ આ
આધાર આપે છે તેમજ પ ુ ઉ પાદનના મોટા ો સાહન આપે
આ યા.
ું
િવક િવિવધતાના સં હને ચા ુ
િસ ાત ં ો અને હકો તાવના
ુ ાલકોના સમાજ ારા ક યા, ભારત, પ પ
ડસે બર, ૨૦૦૮ મા ં કો ક બે, દ
ણ
આ કામા ં કાયદાક ય િન ણાતો સાથન ે ી એક
ુ ારવામા ં આ યા તેમજ ધ
ઇટલી અને ઈિથયોિપયામા ં ૨૦૦૩ અને ૨૦૦૭
વકશોપમા ં આ હકોને
વ ચે મોટ સં યામા ં સલાહ મસલતો થઇ અને
તેમના ૩ િસ ાત ં ો તેમજ ૫ હકોમા ં ભાગલા
તેમા ં આ કા, એિશયા, લેટ ન અમે રકા અને
પાડવામા ં આ યા.
રુોપના ૫૦૦ િતિનિધઓનો
ુ ાલકોના સમાજના ટલા પ પ
સમાવશ ે
થાય
તેમણે
ુ ુ પ ઓની ઓલાદના સ ક અને પ જનીનીક
વિવ ાિનક
વધતા જતા સમય સાથ,ે નાના પાયાના
છે .
ુ ાલકોના હકોના ૭ કોનર ટોનની ઓળખાણ પ પ ુ ાલકોને પ પ
કર
િવિવધતાના સરં કની કર છે . આ
તેમની
િૂ મકા ભજવવામા ં સમથ
ુ ાલકોના હકોને કયા દરિમયાન પ પ
ૂ ખે તોના હકો કરતા વધાર મોટા યાપક યાલમા ં
60
f]r»k òøkhý sqLk,2016
ુ િસ ાત ં ૧: પ પાલકો એ ખોરાક અને ખેતી માટ ુ રવઠાના સર ં ક છે .
ૂ ુ ુ ં યવ થત સચ ખે તોએ તેમના પ ઓ ં ાલન
તેમજ સવ ં ધન ક ,ુ તેમને િવિવધ વાતાવરણના સપ ં કમા ં લા યા, તેમની પસગ ં ી તેમજ વપરાશ
ુ પ પાલના
www.krishijagran.com
કય , એ ર તે તેમને ઢા યા ક તેઓ પોતાના વાતાવરણમા ં તથા ત ન બહારના વાતાવરણમા ં ુ ની આવી સાર ર તે અ ુ ુ ળ થઇ શક. પ ઓ
તેમના ુ દરતી પયાવરણ વ ચેની
િત યા ારા
િવકસાવવામા ં આવલ ે છે . આ ુ દરતી પયાવરણને
ુ ાલકોના પરં પરાગત અ યાસ વડ સરં પ પ
ત
ઓલાદોને રાખ ું એ તેમની સં ૃિત તેમજ
કરાયેલ હ ું પરં ુ એકવાર આ ઇકોસી ટમમાથ ં ી
આ િવકાનો આવ યક ભાગ છે . તેમ છતા,ં
હટા યા પછ આ પરં પરાગત ઓલાદોએ તેમના
વાતાવરણના અધ:પતન, આબોહવામા ં ફરફાર,
ખાસ લ ણો
જમીનના વપરાશમા ં ફરફાર અને બી ભયોથી આ ઓલાદો િવ
ુ નીનીક છે . તેમજ, પ જ િવ
યાપક ર તે જોખમમા ં
રુવઠાના સં હ માટની
યાપક યોજનામા ં મા ય કરાયેલ
ુ ાલકોનો સમાજ એ તેમના પ પ ુ ની પ ઓ
કરાયેલ
ઘણા
ુ બ, જ
ારા િનવાહ
ુ ાવી દ ધા. તેથી પ પ ુ ાલકોને મ
ુ ની ઓલાદો અને પયાવરણના તેમના પ ઓ ૂ કના ળવણી વ
ઉપયોગ
િુનિ ત કરવા તેમના
અને
સરં ણને
ુ દરતી પયાવરણને
મેળવવાનો હક છે .
ુ િસ ાત ં ૩: પરં પરાગત ઓલાદો એ પ પાલકોની
ઓલાદના સ ક અને સરં ક છે . તેથી તેમણે આ
ઓલાદો
પર
ુ હકો સરં ણના અ ક ા ત કરલ છે ,
બી
લોકો
મા ં
તેમના
ુ ની ઓલાદોમા ં પ ઓ રહલા
જનીિનક
રુવઠાનો કવી ર તે
ઉપયોગ કર શક એ ન
કરવાના હકોનો
પણ સમાવશ ે થાય છે .
ુ િસ ાત ં ૨: પ પાલકો ુ પ ઓની
અને પરં પરાગત ઓલાદોનો
ૂ ક ળવણી વ
ઉપયોગ
તેમની
પોતપોતાની ઇકોલો ના
સર ં ણ
પર આધા રત છે . પરં પરાગત
ુ , ઓલાદો એ પ ઓ
ુ ાલકો પ પ
તેમજ
f]r»k òøkhý sqLk,2016
61
ુ પ પાલના
www.krishijagran.com
સા ુ હક િમ કત, દશી
ાનની િત ૃ અને સાં િતક ૃ
અ ભ ય ત ંુ િન પણ કર છે . ુ ાલકો પ પ
પાસે
ુ ની પ ઓ
તેમના
ઓલાદો અને આ ઓલાદોના જનીિનક લ ણો પર
સા ુ હક હવાલાના હકો હોવાથી, એ િનણાયક છે ક આ હકો રા ય વડ મદદનીય તેમજ
ુ ાલકોના હોય. તેથી રા યોએ પ પ
પર
આધાર
ુ ાલકોના પ પ
પરં પરાગત
રાખીને,
સમાજ
જોઈએ.
તેમજ
ુ ાલકોને તેમની ઓલાદોના સરં ણના પ પ લેવાનો
તેમ ુ ં
તેમજ
સરં ણ કરવાનો હક હોવો જોઈએ.
ુ ાલકોને ખોરાક અને ખેતી માટ (૨) પ પ ુ નીનીક પ જ
સપ ં િ ની
નીિતના
સપ ટપણે િન પણ
અને
અમલીકરણની
યામા ં
ભાગ
લેવાનો હક હોવો જોઈએ.
ુ ાલકોને પ પ
(૩)
યો ય
તાલીમ,
કાય મતામા ં
ુ ને ઉછે રવામા ં વધારો તેમજ પ ઓ
અને તેમના ઉ પાદનને વચ ે વામા ં મદદ તેમજ કાબેલ કરવામા ં સબ ં િંધત સેવાઓ
મેળવવાનો રૂો હક હોવો જોઈએ.
(૪)
ુ ાલકોને પ પ
સશ ં ોધનની
જ રયાતોમા ં તેમજ સશ ં ોધનની યોજનામા ં તેમની જનીિનક 62
સપ ં િ ના
સદ ં ભ
f]r»k òøkhý sqLk,2016
ુ ાલકોને તેમની થાિનક ઓલાદો અને પ પ
ુ ની િવિવધતાના સદ પ ઓ ં ભના અસરકારક પ રણામો મેળવવાનો હક હોવો જોઈએ.
ડો. એન. એસ. ગલસર, ડો. આર. આર. શાહ,
ુ ાલકોને નીચેના હકો આપવા વળગી રહલા પ પ
િનણયો
(૫)
ાન, નવી
ુ ના ઉ પાદનના ઈકોલો કલ િસ ાત પ ઓ ં ોને
(૧)
હોવો જોઈએ.
મોકલનાર:-
ળવણી કરવી જ જોઈએ. િસ ાત ં ો
હક
ો સા હત
શોધખોળો તેમજ અ યાસ ુ ં સ માન, સં હ તેમજ આ
લેવાનો
ભાગ
ડો. ડ . પી. પાડ ં , ડો.
. પી.
સવ ં ધન અને જનીનક ય શા
ુ તા (પ ુ િવભાગ,
ુ ાલન મહાિવ ાલય, પ ુ ચક ષા અને પ પ
સરદાર ૃિષનગર-૩૮૫૫૦૬) સપ ં ક:ડો. એન. એસ. ગલસર મો.ન.- ૯૪૦૮૨૨૯૧૫૨
ઈમેલ- dr.galsar31@gmail.com
WíÃkkËLk ÷kuLÞ
www.krishijagran.com
EÍhkÞ÷e ftÃkLkeyu ËMk ÷k¾Lkku VkuLk hsq fÞkuo
E
ÍhkÞ÷Lke MxkxoyÃk rMkrhLk ÷uçMku ÷tzLk{kt rðïLkku MkkiÚke {kU½ku M{kxoVkuLk Mkku÷krhLk hsq fÞkuo Au. íkuLke ®f{ík ykþhu 10 ÷k¾ YrÃkÞk Au. VkuLkLke rðþu»kíkk õðku÷fku{ MLkuÃkzÙuøkLk 810 «kuMkuMkh Au. íkuLkku heÞh fu{uhk 23.80 {u ø kkrÃkõMk÷Lkku Au . yk WÃkhkt í k 4000 yu{yuyu[Lke çkuxhe, 4 Sçke hu{ yLku 128 Sçke ELxhLk÷ {u{he ykÃkðk{kt ykðu÷ Au. VkuLk{kt 0.5 $[Lke 2fu rhÍkuÕÞwþLkðk¤e ykEÃkeyuMk M¢eLk Au. ftÃkLkeyu Ãkkðh çkxLk{kt ®Vøkh®«x MfuLkh Ãký ÷økkðu Au, íkuLke heíku MktÃkqýo Mkwhrûkík Au. VkuLkLke MkkiÚke ¾kMk çkkçkík yu Au fu íku{kt 3 ÂMÃkfh Au. ftÃkLkeLkk MkeEykuyu Ëkðku fÞkuo níkku fu rðï¼h{kt MkkEçkh yuxuf nðu Mkk{kLÞ çkkçkík çkLkíke òÞ Au, {kxu yk M{kxoVkuLk økúknfkuLku MkkEçkh yuxuõMkÚke Ãký çk[kðe þfþu.
íkkíkkLke MkuzkLk 5 çkòh{kt {kE¢ku{uõMku hsq fÞwO hsq Úkðk {kxu íkiÞkh
MkkiÚke MkMíkw ÷uÃkxkuÃk
{k íkk
íkk {kuxMkuo íkksuíkh{kt s ykuxku yuõMkÃkku{kt MkuzkLk fkELk 5 Lku hsq fhe Au. íkuLku hsq fÞko çkkË ftÃkLkeLke íku ºkeS fkuBÃkuõx MkuzkLk nþu. ðíko{kLk Mk{Þ{kt ftÃkLkeyu yk fkhLkwt Lkk{ hsq fÞwO LkÚke. Ãkhtíkw ftÃkLke íkkíkk fuLkðkMk, íkkíkk zhkEçk÷ yLku íkkíkk ELkøkúez suðk Lkk{ku ytøku rð[khýk fhe hÌkwt Au. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu Ãkwýu{kt yk fkh xuMxªøk ð¾íku òuðk {¤e níke. íku{k 1.2 ÷exh huðkuxÙkuLk ÃkuxÙku÷ yLku 1.05 ÷exh zeÍ÷ huðkuxÙkuLk yuÂLsLk ÷økkððk{kt ykðu÷ Au. ftÃkLkeyu íkuLku yuyu{xe ðurhyuLx{kt Ãký hsq fhðk rð[khýk fhe hne Au. yuðe ykþk Au fu íkuLke ®f{ík 4-8 ÷k¾ YrÃkÞk ðå[u hnuþu. ftÃkLkeyu ykøkk{e rËðk¤eLkk Mk{Þ{kt íkuLku hsq fhðkLkku rLkýoÞ fÞkuo Au.
E¢ku{uõMku ¼khíkeÞ çkòh{kt MkkiÚke MkMíkk ®ðzku 10 ykÄkrhík yu÷1160 ÷uÃkxkuÃk hsq fÞko Au. yk ÷uÃkxkuÃkLke ®f{ík YrÃkÞk 10,499 hk¾ðk{kt ykðe Au. íku ykuLk÷kELk þku®Ãkøk ðuçkMkkEx y{usLk Ãkh {¤þu. ÷uÃkxkuÃk{kt 1366 çkkÞ 768 rÃkõMk÷ rhòuÕÞwþLkLkk 11.60 $[ {Õxex[ ykEÃkeyuMk rzMÃ÷u Au. ÷uÃkçkwf{kt yu÷ 1160 {kt 2 Sçke hu{ Au. íkuLkku ðsLk 1.13 rf÷kuøkúk{ Au. ÷uÃkçkwf{kt yu÷ 1160 {kt 4100 yu{yuyu[ çkuxhe ykÃkðk{kt ykðe Au. ÷uÃkxkuÃk{kt 32 Sçke ELkrçkÕx Mxkuhus Au, suLku {kE¢ku yuMkze fkzo {khVíku 64 Sçke MkwÄe ðÄkhe þfkÞ Au.
f]r»k òøkhý sqLk,2016
63
T\N]Z:TL
www.krishijagran.com
MkLk ø÷kMk su çkLkkðu ík{Lku M{kxo yLku MxkEr÷þ
ÃkwÁ»kku {kxu MkwtËh Ëu¾kðk fux÷kf ¾kMk WÃkkÞ
Mkwt
øk
h{eLke fq÷ yuõMkuMkhes Ãkife yuf Au MkLk ø÷kMk. Mk¾ík íkkÃkÚke çk[ðk {kxu {kuxk¼køku ÷kufku MkLk ø÷kMk ÷økkððkLkwt ÃkMktË fhu Au. yk ÂMÚkrík{kt xÙuze yLku MxkEr÷þ MkLk ø÷kMkLke ÃkMktËøke fheLku Ãký ík{u yuf Lkðk ÷wfLku yÃkLkkðe þfku Aku fkhý fu íkuLke VuþLk õÞkhuÞ ykWx Úkíke LkÚke. òufu íkuLke MxkE÷ [ku¬MkÃkýu çkË÷kE hne Au, yk {kxu sYhe hkEx £uBMk yLku þuzMkLke ÃkMktËøke fhðk{kt ykðu. ðíko{kLk Mk{Þ{kt MxzMk yLku ^÷kuh÷ yuBçkr÷þ{uLxMkÚke Mkßs £uBMk VuþLk fkþMk Þwðríkyku ðå[u ½ýe ÷kufr«Þ Au. íkuLku ÃknuÞko çkkË ík{u yLÞ fkuE Ãký sðu÷heLke sYh hnuíke LkÚke. hkWLz huxÙku £u{ yÚkðk õ÷kurMkf MõðuÞh £u{ Ãký Mk{h rMkÍLkLku xÙuLz Au. òufu fux ykE £uBMk Ãký ½ýe MxkEr÷þ ÷wf ykÃku Au. yk £uBMk{kt yksfk÷ çkúkEx f÷Mko Au. íÞkhu yurðyuxh suðk MkLk ø÷kMk íkku MkËkçknkh Au. òu ík{u õ÷krMkf ÷wøk EåAíkk nkuÞ íkku ÔnkEx £u{ðk¤k MkLk ø÷kMk ÞkuøÞ Au. íkuLku ykuÕz VuþLk õÞkhuÞ Lk {kLkþku fkhý fu ÔnkEx £u{ðk¤k yk MkLk ø÷kMk ík{khk ÷wfLku yÃkzux fhu Au. yk Mk{h rMkÍLk{kt ík{khe ÃkkMku yLkuf rðfÕÃkku WÃk÷çÄ fhkðþu, nðu ík{Lku þwt Mkqx ÚkkÞ Au íkuLku ykÄkhu ÞkuøÞ rðfÕÃkLke ÃkMktËøke fhe yÃkLkkðku ÃkhVuõx MkLk ø÷kMk.
Ëh Ëu¾kðk fkuý EåAíkwt LkÚke. ÃkwÁ»kkuLke ðkík fhðk{kt ykðu íkku íku{Lke ÃkkMku Mk{Þ ykuAku nkuÞ Au. yk fkhýÚke s íkuyku MfeLkLke Ãkqhíke fk¤S ÷uíkk LkÚke. yksu y{u ík{Lku fux÷ef Mkh¤ xeÃMk ykÃkðk {køke Aeyu, su yÃkLkkðeLku ÃkwÁ»k ÃkkuíkkLkk ÔÞMík rþzâwy÷{kt Ãký nuLzMk{ çkLke þfu Au. 1. Ëhhkus þu®ðøk fhðkÚke çk[ku: þu®ðøk fhðkÚke ÃkwÁ»kkuLke íð[k ¾whËe çkLke òÞ Au, íkuLku ÷eÄu íð[k Ãkh rðÃkheík yMkh ÚkkÞ Au, {kxu þõÞ çkLku íkku Ëhhkus þu®ðøk fhðkLkwt xk¤ku. 2.MkLkM¢eLkLkku WÃkÞkuøk fhku: ßÞkhu ík{u çknkh òð íÞkhu yu çkkçkíkLkwt æÞkLk hk¾ðwt fu íð[k Ãkh MkLkM¢eLk ÷økkððk{kt ykðu. íkuLkkÚke ík{khe íð[k Ãkh yÕxÙk-ðkÞ÷ux rfhýkuLke yMkh Úkþu Lknª. 3. [nuhkLku MkkV hk¾ku: [nuhkLku rËðMk{kt ykuAk{kt ykuAk [kh ð¾ík Äkuðku. íkuLkkÚke íð[k Ãkh ô{hLke yMkh Lknª Ãkzu íku{ s íð[k MkkV hnuþu. 4.õ÷eStøk fhku: [nuhkLku Äkuðk MkkÚku [nuhk Ãkh õ÷eStøk Ãkh Ãký rðþu»k æÞkLk ykÃkku. ÷kuþLk ík{khe íð[k ÃkhÚke Äq¤ yLku øktËfe nxkðeLku íð[kLku MðMÚk yLku [{fe÷e çkLkkðþu. õ÷eStøk nt{uþk þu®ðøk fhíkk Ãknu÷k fhku fkhý fu íkuLkkÚke þu®ðøk fhðk{kt Mkh¤íkk hnuþu. 5. Äw{úÃkkLk fhðkÚke çk[ku: òu íkhkuíkkò yLku MkwtËh Ëu¾kðk EåAíkk nkuÞ íkku Äw{úÃkkLk fhðkÚke Ëqh hnku. Äw{úÃkkLk ík{khe íð[k Ãkh rðÃkheík yMkh fhe þfu Au.
½hu÷w LkwMkfk 1. ÄkýkLkk ÃkktËzkLku Ãkkýe{kt r{r©ík fhku, íÞkhçkkË íkuLku {Mk¤ku íku{kt Úkkuze ¾ktz Lkkt¾e ÃkeðkÚke ÷w ÷køkíke LkÚke. 2. Mkðkhu QXeLku {kU{kt Ãkkýe ¼heLku ykt¾ku ¾ku÷e íku{kt MðåA Ãkkýe Aktxðwt òuEyu. íkuLkkÚke ykt¾Lke hkuþLke ðÄu Au. 3. ÷ª{zkLkk ÃkkýeLke ðhk¤ ÷uðkÚke {Mkk Äe{u Äe{u ykuAk Úkðk ÷køku Au. 4. ïkMk{kt ËwøkOÄLku Ëqh fhðk {kxu hkus íkw÷MkeLkk ÃkktËzk [kððk òuEyu. 5. Mkðkh-Mkkts {êk fu ËneLke Ãkkík¤e ÷MMke ÃkeðkÚke M{hý þÂõík íkus ÚkkÞ Au. 64
f]r»k òøkhý sqLk,2016
STAFF REQUIRED KRISHI JAGRAN GROUP OF PUBLICATIONS Krishi Jagran, World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Family Magazine with 9 Languages (8 Indian & 1 Global), 18 States, 1 Portal – 10 Million combined readership ( Krishi Jagran Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, Agriculture World) and Launching Soon Tamil (June 2016), Oriya (Sept. 2016) and Malayalam (Oct. 2016). Staff Required for all State Capitals
Marketing Team
Trainee Executives (120) Marketing Executives (60)
Marketing Managers (21)
General Manager (4)
The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills in respective vernacular languages and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same field is must. Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing. If you think you are the right person. resume to : response@krishijagran.com
Editorial Staff
Journalist (21) Reporters (42)
Translator (12) Editorial Staff (12)
To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents. The candidate should be graduate from a renowned university and should have flare to write. Knowledge of different Languages will be an added advantage. Freelance Journalist: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as portal. The remuneration will be attractive. resume to : editor@krishijagran.com
rLk{ýqf fhðkLke Au rsÕ÷kMíkhu {uLkush, yuÂõÍõÞwxeðLke rLk{ýqf fhðkLke Au f]r»k òøkhý rðïLkwt MkkiÚke ÷kufr«Þ, MkkiÚke ðÄkhu ½hku{kt ðt[kíkw f]r»k Ãkkrhðkrhf Mkk{krÞf rnLËe, økwshkík,Ãktòçke, {hkXe, fÒkz, íku÷økw, çktøkk÷e, yMkk{e ¼k»kk{kt WÃk÷çÄ Au yLku yk ð»kuo íkr{÷, WrzÞk yLku {÷Þk÷{{kt Ãký çkòh{kt WÃk÷çÄ çkLkþu. y{kÁt Mkk{rÞf 61{kt ð»ko{kt «ðuþ fhu÷ Au yLku «íÞuf {rnLku 8 ÷k¾ fhíkk ðÄkhu ½hku{kt ÃknkU[u Au. f]r»k òøkhý Mkk{rÞfLku «økríkþe÷ ¾uzqíkku MkwÄe ÷E sðk {kxu rsÕ÷kMíkhu {uLkush, yuÂõÍõÞwxeðLke ykð~Þfíkk Au. rzMxÙeõx {kfuoxªøk yuÂõÍõÞwxeð: (þiûkrýf ÞkuøÞíkk/yLkw¼ð (3-5 ð»ko) yhSfíkko ykuAk{kt ykuAw yLkwMLkkíkfLke ÃkËðe Ähkðíkk nkuðk òuEyu yLku f]r»k{kt ¾kMk fheLku rçkÞkhý, fexLkkþf, ¾kã yLku f]r»k WÃkfhýku ðøkuhuLkk {kfuoxªøkLkku ykuAk{kt ykuAku 3 Úke 5 ð»koLkku yLkw¼ð Ähkðíkk nkuðk òuEyu. yhSfíkko «økríkþe÷ ¾uzqíkku MkkÚku òuzkÞu÷ nkuðk òuEyu íku{ s íku{Lkk ytøku òýfkhe Ähkðíkk nkuðk òuEyu. ðuíkLk yLku yLÞ Ãkufus ykþhu yuf ÷k¾ YrÃkÞk «rík ð»ko hnuþu. MÚkkrLkf {kfuoxªøk yuÂõÍõÞwxeð: (þiûkrýf ÞkuøÞíkk yLku yLkw¼ð) yhSfíkko MÚkkrLkf ¾uzqíkku MkkÚku ðkík[eík fhðk Mkûk{ nkuðk òuEyu. ÷kufku MkwÄe ÃkkuíkkLkk rð[kh ÃknkU[kzðkLke f÷k{kt {krnh nkuÞ. ykuAk{kt ykuAwt Äkuhý-10 ÃkkMk. yLkw¼ð ykuAku nkuÞ Ãký òu fk{ fhðkLke ÿZ EåAk þÂõík nkuÞ íkku ík{u yhS fhe þfku Aku. ykf»kof ðuíkLk. resume to : circulation@krishijagran.com ík{khe yhse E-{u÷ fhku. কৃ িষ জাগরণ
ర కকৃ ృিষ ి জাజগরగণ
কৃKRিষISHIজাগJAরণGRAN
Whatsaap No.
+91-9313301029 Be with RAN KRISHI JAG ia Network Social Med
KRISHI JAGRAN 60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 110016 Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: info@krishijagran.com, www.krishijagran.com
ÄkLkLke WÃks
ખેલ
www.krishijagran.com
fkun÷e ykÃku Au xuLþLk: yfh{
¼k
híkLkk Mxkh çku x T M k{u L k rðhkx fkun÷e ÃkkuíkkLke h{ík{kt ½ýkçkÄk ÷kufkuLku ÃkkuíkkLkk «þtMkf çkLkkðe hÌkku Au. ÃkkrfMíkkLkLkk ¼qíkÃkwðo fuÃxLk yLku þkLkËkh çkku÷h hne [wfu÷k ðMke{ yfh{Lkwt fnuðwt Au fu òu íkuLku rðhkx fkun÷eLku çkku®÷øk fhðkLke nkuÞ íkku ®[íkk Úkkík. ÃkkuíkkLke yktíkhhk»xÙeÞ fkhrfËeo{kt 916 rðfux ÷uLkkh ðrMk{ yfh{u sýkÔÞwt níkwt fu þkLkËkh çkuxetøk fhíkk yk ¾u÷kzeÚke çk[ðw {w~fu÷ Au. yfh{u sýkÔÞwt níkwt fu fkun÷e ðíko{kLk Mk{Þ{kt ¾qçk s Vku{o{kt Au. ykEÃkeyu÷ 2016{kt rðhkx fkun÷e 919 hLk çkLkkðe [wõÞku Au. su{kt [kh MkËeLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. ÃkkuíkkLkk þkLkËkh Vku{oLke {ËËÚke rðhkxLke xufLkef yLku ykí{rðïkMk ¾qçk s Au. íku {kuxk¼køku r¢fuxªøk þkuxTMk h{u Au. íkuLke Mkk{u çkku®÷øk fhðe ®[íkksLkf çkLku Au. ðLkzu r¢fux{kt rðhkx yLku Mkr[Lk Mkk{u çkku®÷øk fhðe {w~fu÷ nkuÞ Au fkhý fu fkuE Ãký ¼q÷ ðÄkhu íkf ykÃkíke LkÚke.
Lkeíkk ytçkkýe çkLkþu «Úk{ ¼khíkeÞ {rn÷k ykEykuMke MkÇÞ
òufkurð[u £u[ ykuÃkLk r¾íkkçk SíÞku
rð rh
÷kÞLMk VkWLzu þ LkLkk yæÞûk Lkeíkk yt ç kkýeLku yktíkhhk»xÙeÞ ykur÷ÂBÃkf Mkr{rík (ykEykuMke)Lkk MkÇÞ ÃkË {kxu ÃkMktËøke fhðk{kt ykðe Au. ÷wMkkLku{kt ykEykuMkeLkk yæÞûk Úkku{Mk çkkfu 8 ÷kufkuLkk Lkk{Lke ònuhkík fhe níke, su{kt Lkeíkk ytçkkýeLkku Mk{kðuþ Úkíkku níkku. òu Lkeíkk ytçkkýe yk [qtxýe{kt rðsÞ ÚkkÞ Au íkku 70 ð»koLke ô{h MkwÄe íkuyku yk MktMÚkkLkk MkÇÞ çkLke hnuþu. MkkiÚke {níðLke çkkçkík yu Au fu yk [wtxýe çkkË òu Lkeíkk ytçkkýe ykEykuMkeLke MkÇÞ íkhefu ÃkMktËøke Ãkk{þu íkku íkuyku «Úk{ ¼khíkeÞ {rn÷k nþu su ykEykuMkeLke MkÇÞ çkLkþu. ykEykuMke íkhVÚke MkL{kLk {éÞk çkkË {kMxh ç÷kMxh Mkr[Lk íkUzw÷fh, MkkrLkÞk r{Íko, r÷yuLzh ÃkuMk yLku þknÁ¾ ¾kLku rxðxh Ãkh yr¼LktËh ÃkkXÔÞk níkk. 66
f]r»k òøkhý sqLk,2016
ïLke «Úk{ LktçkhLke ¾u÷kze Lkkuðkf òufkurð[u hku÷k økihkuLke ÷k÷ çkshe Ãkh £U[ ykuÃkLk r¾íkkçk SíkeLku EríknkMk håÞku Au. òufkurð[u yuLze {huLku 3-6, 6-1, 6-2, 6-4 Úke nhkðeLku «Úk{ ð¾ík £U[ ykuÃkLk r¾íkkçk {u¤ÔÞku Au. 29 ð»koLkk òufkurð[u yøkkW ð»ko 2012, 2014 yLku 2015{kt £U[ ykuÃkLkLke VkELk÷{kt hBÞku níkku. Ãkhtíkw ð»ko 2016{kt íku «Úk{ ð¾ík r¾íkkçk Síkðk{kt MkV¤ ÚkÞku Au. yk MkkÚku íku [kh økúuLz M÷u{ SíkLkkh 8{ku ¾u÷kze çkLke økÞku Au. òufkurð[u yøkkW Ãkkt[ ð¾ík ykuMxÙur÷ÞLk ykuÃkLk, 3 ð¾ík rðBçkÕzLk yLku 2 ð¾ík ÞwyuMk ykuÃkLk Síku÷ Au. nðu £U[ ykuÃkLk SíkeLku íkuýu [kh M÷u{ ÃkkuíkkLkk ¾kíkk{kt s{k fhkðe ÷eÄu÷ Au. çkeSçkksw {rn÷kyku {kxuLkk yuf÷ r¾íkkçk{kt MkuhuLkk rðr÷ÞBMkLku nhkðeLku ÃkurhMkLke W¼híke 22 ðŠ»kÞ ¾u÷kze økuhçkeLk {wøkwÁòyu Síku÷ Au. íkuLkku yk «Úk{ økúuLz M{u÷ r¾íkkçk Au. r{õMz zçkÕMk{kt r÷yuLzh ÃkuMk yLku {kŠxLkk ®nrøkMke òuzeyu íku{Lke furhÞhLkk økúuLz M÷u{ r¾íkkçkLku Ãkqhk fhíkk MkkrLkÞk r{òo yLku EðkLk zku®zøkLku ÃkhkMík fÞko Au.
www.ashirvad.com
GUJARAT : 9909155535
Publised on 25th & Posted on 27th & 28th of Every Month RNI NO. DELGUJ/2014/54893
Postal Reg. No. DL-SW-1/4181/14-16