Krishi Jagran (Marathi) Magazine April 2018

Page 1

ISSN 2455-1090

Scan this QR code for Krishi Jagran Mobile app

'ksrd&;kaP;k fgrkps] ns'kHkjkr vfLrRo vkeps /krishijagran

@krishijagran

9891405403

www.krishijagran.com

MARATHI VOLUME 5 ISSUE 04 APRIL 2018 `50

KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records

'ksoarhph ykxoM


rk;kspk yksxks cktkjkr feGowu nsbZy vLly mRiknukph vksG[k

jksVjh fVyj CysM

ekrh] ihd vkf.k txkP;k yksdkslkBh

ikWoj fVyj CysM

vkeps pkp.kh ifj.kke 140 rklkauarj rk;ks tikuus 40 VDds ekdsZV 'ksvjlkscr ;'kLohi.ks vkiyh 60 o"kZ iw.kZ dsyh vkgsr- vkrki;aZr 2000 çdkjP;k CysM ekdsZVe/;s vkgsr- rk;ks bafM;kus ekxhy 4 o"kkaZiklwu Hkkjrh; 'ksrd&;kauk vkiyh lsok fnyh vkgs- njo"khZ gh daiuh 1 yk[k uohu xzkgdkauk vkiY;klkscr tksMrs vkgs-

Vhvk; CysM~l % dPpk eky Eg.kwu ,l;qih 6 pk okij] brj daiU;k cksj‚upk mi;ksx djrkr- brj CysMP;k rqyusr rk;ks CysM~l 40 VDds tkLr pkyrkr- R;keqGs 'ksrd&;kapk osG vkf.k iSlk ;kaph cpr gksrsdBksjrk % brj CysM~lP;k vis{ksr e'kkxrh njE;ku CysM okd.;kph leL;k ulrsmÙke fQjrs-

Qk;ns iSls okporks osG okpforks etcwr

foukewY; lnL;RoklkBh fel dkWy |k & 7878036067 More Information : North Maharashtra:- 9860243888 South Maharashtra :- 7727062424



Ñ"kh tkxj.k

vuqØef.kdk

,fçy] 2018

` tkxj.k d"kh

08

d`"kh ckrE;k

16

dEiuh ckrE;k

22

eqyk[kr

^maVmMo AJ«oga H$m¡Qw>§{~H$ _m{gH$ Krishi Jagran - Marathi | Year 5 | Issue 04 April 2018 | Rs. 50/-

laiknd lapkyd

,e- lh- M‚efud 'kk;uh M‚efud ,e- th- oklu dk;Zdkjh laiknd M‚- ds- Vh- paMh vthFk oh- vkj Ogh- ih- ¼,l- vk;½ paæ eksgu jRuk ,e- 'kj.k ofj"B O;oLFkkid ¼,l- vk;½ g"kZ diwj rkaf=d laiknd M‚- ch- lh- fclokl egsaæ iky foi.ku çeq[k lat; dqekj egkO;oLFkkid tulaidZ Qjgk [kku lgk;d laiknd dkfFkZdk ch- ihlks'ky ehfM;k çeq[k lehj frokjh lgk;d laiknd ¼lks'ky ehfM;k½ M‚- laxhrk lksbZ Jhtk uk;j eksfudk eaMy ofj"B i=dkj ¼lks'ky ehfM;k½ fjfrd jatu _"ko fo'ok i=dkj ¼lks'ky ehfM;k½ nhid Hkj}kt fiz;adk oekZ ik;y xqIrk o"kkZ ofj"B i=dkj bejku [kku i=dkj foHkwrh ukjk;.k ofj"B O;oLFkkid ds- ts- ljU;k lkjk [kku es?kk 'kekZ foi.ku lgk;d pqadh HkwVh;k iwue fo'odekZ fjadh iqaMhj gsek 'kekZ çlkj çeq[k fu'kkar V‚d O;oLFkkid çlkj jkgqy flag lgk;d O;oLFkkid ç'kkar 'kekZ Qqjdku dqjSs'kh r#.k flag lqthr iIiw jk; iou dqekj r#.k fla?ky vkj- ,u- pkScs vdkmaV~l vCnql len dk;ns'khj lYykxkj tsEl Fk‚el ,p- ,l- vleqfnu fM>k;fuax ;ksxs'k dqekj ulhe valkjh vrqy ckFke dk;kZy; lgk;d nsosaæ flag txnh'k tkuk jfoaæ tkuk eukst

dqy ist 68 , 45503170

26 'ksoarhph ykxoM 38 Qsjkseksu lkiGs 44

fgjoGhps [krs

54 xkaMwGkps egRo 60

jk'khQG KRISHI JAGRAN KISAN CLUB 9891405403

KRISHI JAGRAN MAGAZINE Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Bengali, Telugu, Assamese, Odia, Tamil, Malayalam & English

Nishant Taak

9953756433, 9891339440

Printed and Published by: M. C. Dominic 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi 110016. Tel: 011-26511845, 26517923 Mobile: +91-9313301029, +91-9654193353 Web: www.krishijagran.com Printed at : Pushpak Press Pvt. Ltd. Shed No. 203, 204, DSIDC Complex indl. Area phase-1 New Delhi-110020

04

www.krishijagran.com



Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

laikndh;

HkkjrP;k çfrfuèkh eaMGklkscr —"kh tkxj.k vkrk vkarjjk"Vªh; Lrjkoj! —

"kh tkxj.k dsoG Hkkjrh; —"kh m|ksxkP;kp çxrhlkBh dBksj ifjJe djr vkgs vls ukgh rj vkarjjk"Vªh; Lrjkojgh R;kauh vkiyh Hkwfedk etcwr dsyh vkgs- phu vWxzksVsd] 'kka?kk; 7&9 ekpZ 2018] eè;s —"kh tkxj.kps çfrfuèkh eaMG Qynk;h Bjys vkgs dkj.k frFks rs loZ Hkkjrh;kaP;klkBh brD;k lk&;k fopkjkaps vkf.k lwpukaps çdVhdj.k dj.kkj vkgsr;kpk mÙke mi;ksx Hkkjrh; —"khP;k mUuÙkhlkBh dsyk tkÅ 'kdrks- xsY;k dkgh o"kk±r phuus çpaM osxkus çxrh dsyh vkgs] gs lR; ukdkjrk rj ;sr ukghp] ijarq ;kp xks"VhdMs vki.k vkiyh çxrh lkèk.;kP;k –"Vhus ,d çsj.kk Eg.kwugh ikgw 'kdrks- pkj fnolkaP;k ;k çfrfuèkh eaMGkus brds Kku vk.kys vkgs dh] R;k lk&;kpk mi;ksx Hkkjrh; —"khyk uohu ifjek.k ns.;klkBh dsyk tkÅ 'kdrksi;kZoj.kkyk vuqdwy v'kk mRiknukarwu phu d'kkçdkjs ,dk LFkk;h HkforO;kph fuÆerh djhr vkgs gs ;k vkarjjk"Vªh; dk;ZØekrwu vkEgkayk tk.koys- ;kpk mi;ksx Hkkjrh; —"kheè;s uoh tkx`rh vk.k.;kP;k –"Vhus uôhp gksÅ 'kdsy- vfèk—r ekfgrhuqlkj] tkxfrd lqLi"Vrsuqlkj —"khcktkjkps ewY; lu 2020 i;±r 3 vCt M‚yj brdh gksÃy- xsY;k o"kÊ phuus] dhVduk'kdkaP;k okijkoj ykxw gks.;k&;k fu;ekaP;k uO;k lqèkkj.kkaeè;s fo"kkjh dhVduk'kds] ck;ksisLVhlkÃM~l] cktkjisB dk;nk vkf.k dhVduk'kdkapk okij ;k pkj xks"VÈP;k mi;ksxkph ok< 'kwU; dj.;kdMs vkiys y{k dsafær dsys vkgsjkT; yksdkaoj vkf.k yksd vUukoj voyacwu vlrkr- vkiyk ns'k gk ,d çeq[k —f"kçèkku ns'k vkgs- lkSE; vkf.k v[kaM —"kh mRiknu gk vkiY;k ns'kkph lkekftd fLFkjrk jk[k.;klkBh vkf.k vkÆFkd fodklkP;k lqj{kslkBh ,d egÙoiw.kZ vkèkkj vkgs- vkiY;k 'kklukps foHkkxgh —"kh mRiknukP;k eqí~;kyk [kwi egÙo nsrkrxsY;k dkgh o"kk±iklwu vkiY;k ns'kkr —"kh mRiknukauk çksRlkgu ns.;klkBh c&;kp rjrqnh dsY;k xsY;k vkgsrphuP;k —"kh mRiknukapk LVkj çfro"kÊ ok<rks vkgs gs [kjs vlys rjh rs ns[khy dkgh xaHkhj vkOgkukauk rksaM nsr vkgsrp- ,dhdMs uSlÆxd i;kZoj.k fc?kMr pkyys vkgs vkf.k nqljhdMs yksdkaph —"kh mRiknukaph ekx.khgh gGwgGw ok<rs vkgs- fo'ks"kr% lè;k dkgh o"kk±eè;s] okjaokj

[kk| lqj{ksph leL;k mRiUu gksrs vkgs- ;kpk ifj.kke Eg.kwu —"kh mRiknukaps {ks= pkSd'khP;k Hkkso&;kr lkiMrs- lè;kP;k dkGkrhy —"kh mRiknus gh —f=e i)rhus cuoY;k xsysY;k jlk;ukaoj voyacwu vkgsr;k jlk;ukaP;k okijkeè;s [kwi ok< >kyh vkgsR;keqGs i;kZoj.kkrhy çnw"k.k] dhVduk'kdkaps moZfjr vo'ks"k vkf.k vkS"kèk çfrjksèk v'kk xaHkhj leL;k fuekZ.k >kY;k vkgsr- vki.k la'kksèku vkf.k fodkl vkf.k v‚fyxkslWdjkbM ck;ksisLVhlkÃM~lP;k lkgk¸;kus ;k leL;kaps fuokj.k dj.;klkBh] phuus voyacysY;k mik;kaps vuqlj.k d: 'kdrks- MªksUleqGsgh dhVduk'kds vkf.k moZjdkaps çek.k deh dj.;kl enr gksrs-

06

,e-lh- MkWfefud bZ-esy : dominic@krishijagran.com

hindi.krishijagran.com



Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

d`"kh ckrE;k

#jy d‚UDysoe/;s xzkeh.k {ks=krhy ekdsZVhax QaMs

ns

'kkrhy lokZf/kd yksd xzkeh.k {ks=kr jkgrkrT;keqGs xzkeh.k Hkkjr ,d eksBs ekdsZV cuys vkgsR;keqGsp eksB&eksBîk [kklxh daiU;k vkiY;k mRiknuklkBh usgeh uohu cktkjkaP;k 'kks/kkr vlrkrdks.kR;kgh cz¡Myk ;ksX; fn'kk vkf.k pkaxyk cktkj feGkyk rj foØhr ok< gksrs- vusd cz¡Ml vls vkgsr ts xzkeh.k {ks=krhy vko';drk iw.kZ djrkr- #jy ekdsZVhax vlksfl,'ku v‚Q bafM;k ;k Hkkjrh; cz¡Mluk xzkeh.k cktkjkr uohu fn'ksyk ?ksÅu tk.;kps dke djrkr- gs la?k [kklxh daiU;k] tulaidZ ,tUlh vkf.k tkfgjkr ,tUlhlkscr dke djrs- ;k la?kkus #jy d‚UDyso bosaVps vk;kstu dsys;k dk;ZØekr tkfgjkr ,tUlhalkscr [kklxh {ks=krhy çfl) daiU;k tls dh] efgaæ] fgjks eksVksd‚iZ vkf.k MslVk Xykscy v'kk daiU;kaP;k vf/kdk&;kauh Hkkx ?ksryk- ;k dk;ZØekph eq[; ladYiuk xzkeh.k cktkjkae/;s mRiknukaph fLFkrh d'kh cGdV djrk ;sbZy ;kfo"k;h ppkZ >kyh- dk;ZØekr fgjks eksVksd‚iZps ofj"B vf/kdkjh nkfu'k flíhdh ;kauh xzkeh.k {ks=kr ekdsZVhax i)rhaoj vkiys fopkj ekaMys- R;kauh lkafxrys dh] d'kki)rhus cz¡M dWEisu d:u ;'k feGork ;srs- R;kauh fgjks}kjs xzkeh.k {ks=kr pkyoysY;k dWEisufo"k;h ekfgrh fnyh- T;ke/;s lokZf/kd efgyk l'kähdj.k ^pyks l[kh* lokZf/kd ilarhps Bjys- tslhchps iquhr fo|kFkhZ vkf.k efgaæk v¡M efgaækP;k fMftVy gsM _tqrk ukMd.khZ ;kauh iWuy fMLd'ku/;s ppkZ fMftVy ekdsZVhaxP;k ek/;ekrwu xzkeh.k cktkjkyk vk.k[kh etcwr djrk ;srsR;kauh vkiyk vuqHko lkafxryk-

R;kf'kok; çfl) ok;jy OghfM;ks ekdsZVjus lkafxrys dh] d'kk çdkjs ,d mÙke OghfM;ks rqeP;k mRiknukyk pkaxY;k çdkjs ifjHkkf"kr djrks- yksdfç; tkfgjkr ,tUlh eknj v¡M vksfxYohps uW'kuy fØ,VhOg gsM jkt dqekj >k ;kauh vkiys ,d dk;ZØe ^jkt dh pkSiky*P;k ek/;ekrwu xzkeh.k mRiknukyk etcqrhus lknj djrk ;sbZy ;kfo"k;h ppkZ dsyh vkf.k ;s.kk&;k f'k"VeaMGkP;k ç'ukauk mÙkjs fnyh;k dk;ZØekr #jy ekdsZVhax vlksfl,'kuP;k orhus lhvksvks vf'ouh c{kh vkf.k çsflMsaV #jy lat; dkSy lokZuk eksesaVks nsÅu lUekfur dj.;kr vkys- ;kçlaxh 25 r#.k ekdsZVhax çksQs'kuYluk lUekfur dj.;kr vkys- fo'ks"k Eg.kts vkysY;k oä~;kauk vkiY;k i)rhus xzkeh.k cktkjkr ekdsZVhaxP;k vk/kqfud i)rh f'kdoY;k;k dk;ZØekr ekdsZVhaxP;k uohu i)rh lkax.;kr vkY;k-

lkSnh vjsfc;kus HkkjrkdMwu iksYVªh vk;krhoj ykoyh canh

Hkk

jrkdMwu eksBîk çek.kkoj dqDdqVikyu O;ogkj pkyrks- T;ke/;s fu;kZr eksBîk çek.kkoj gksrs- ijarq ekxhy 2 o"kkaZe/;s iksYVªh fu;kZrhr ?klj.k ikgk;yk feGkyh- vkrk lkSnh vjsfc;kus HkkjrkdMwu fpdu vkf.k va M h ?ks . ;klkBh rkRiq j rh ca n h ?kkryh vkgs -

08

dukZVde/khy dkgh ftYákae/;s eksBîk çek.kkoj jksxtU; ,fo;u bU¶Y;w,Utk ¼i{kh jksx½ iljyk vkgsR;keqGs gs ikÅy mpy.;kr vkys- 'ksrh rlsp çfØ;k vUu mRiknu fu;kZr çkf/kdj.k ¼,ihMk½ us ,dk vf/klwpusr lkafxrys dh] lkSnh vjsfc;kP;k i;kZoj.k] ty vkf.k —"kh ea=ky;kus ,fo;u bU¶Y;w,Utk çdksikeqGs Hkkjrkps loZ ftoar i{kh] fiYys vkf.k vaMh ¼T;ke/;s fiYys vlrkr½ ;kaP;k vk;krhoj rkRiqjrh canh vk.kyh vkgsHkkjrkP;k okf"kZd 8 dksVh M‚yjP;k iksYVªh mRiknukP;k fu;kZrhr lkSnh vjsfc;kps ;ksxnku dsoG 3 VDds vlrs- HkkjrkP;k ,dw.k iksYVªh fu;kZrhr vkseku 38 VDD;kaP;k Hkkxhnkjhlkscr lokZr iq<s vkgs- rlsp R;kuarj ekynho ¼9-3 VDds½ vkf.k fOg,ruke ¼7-6 VDds½ ;ksxnku jkfgys- iksYVªh fu;kZrdkaoj ;kpk fuf'prp ifj.kke gks.kkj vkgsmalayalam.krishijagran.com



Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

ns

d`"kh ckrE;k

ns'kkr lgdkjhrsyk etcwr dj.;klkBh ,ulhMhlhrQsZ lgdkj 22 y‚Up

'kkr —"kh lq/kkj.ksph cjhp vko';drk vkgs- R;keqGs ljdkj osxosxG~;k i)rhus 'ksrh {ks=kr lq/kkj.kk vk.k.;kP;k ç;Rukr vkgs- lgdkfjrk ea=ky;kP;k varxZr ;s.kk&;k jk"Vªh; lgdkjh fodkl fuxeus ,dk dk;ZØekps vk;kstu dsys- gs vk;kstu jk"Vªh; Lrjkoj dj.;kr vkys- ;k dk;ZØekçlaxh ,ulhMhlhP;k ukokr ifjorZu ?kMowu y{e.k jko bukenkj jk"Vªh; lgdkjh la'kks/ku vkf.k fodkl laLFkk dj.;kr vkys- ;k dk;ZØekr çeq[k ikgq.ks Eg.kwu dsaæh; —"kh vkf.k 'ksrdjh ea=h jk/kkeksgu flag] gfj;k.kkps eq[;ea=h euksgjyky [kêj] dsaæh; jkT;ea=h iapk;r jkt] iq#"kksÙke #ikyk vkf.k vkj,l,l çeq[k eksgu Hkkxor ;kaph mifLFkrh gksrh;k dk;ZØekpk 'kqHkkjaHk la?kVuk ea=kus >kykR;kuarj ,ulhMhlhps O;oLFkkidh; lapkyd lanhi dqekj uk;d ;kauh ikgq.;kaleksj ,ulhMhlh fo"k; ekaMwu dkedktkph ekfgrh fnyh- lanhi uk;d Eg.kkys dh] ;k laLFksph myk<ky ;kiwohZ 5000 dksVh gksrh- ekxhy dkgh dkGkiklwu ,ulhMhlhus çxrh dsyh vkgs- T;kps QG rqeP;kleksj vkgs- ;ank ,ulhMhlhph myk<ky 20 gtkj dksVh vkgs- R;kauh lkafxrys dh] gh ,d v'kh laLFkk vkgs th ns'kkr lgdkjhrk etcwr dj.;klkBh NksVîk vkf.k eksBîk v'kk nksUgh i)rhP;k lgdkjh la?kVukauk foÙk lká fdaok dtZ miyC/k d:u nsrsR;kuarj dsaæh; —"kh ea=h jk/kkeksgu flag ;kauh vkysY;k loZ ekU;ojkaps Lokxr dsys- rlsp d'kki)rhus ljdkj ,ulhMhlhP;k ek/;ekrwu lgdkjh la?kVukauk etcwr cuors vkgs] ;kph ekfgrh fnyh- R;kauh y{e.kjko bukenkj ;kaP;k thoukoj çdk'k Vkdyk- gfj;k.kkps eq[;ea=h euksgjyky [kêj ;kauh vkj,l,l çeq[k eksgu Hkkxor ;kaps Lokxr djr lgdkjh la?kVuk cGdV dj.;klkBh ikÅys mpyyh tkr vkgsr] gh ckc lkSHkkX;kph vlY;kps EgVys- rs Eg.kkys dh] mÙkj Hkkjrkr lgdkjh la?kVuk vfr'k; deh vkgsr- rj egkjk"Vª vkf.k

xqtjkr jkT;kae/;s lgdkjh la?kVukaph la[;k tkLr vkgsR;keqGs frFks eksBîk çek.kkoj dke pkyrs- [kêj Eg.kkys dh] mÙkj Hkkjrkr lgdkjhrsyk pkyuk ns.;kph vR;ko';d xjt vkgsR;kuarj vkj,l,l çeq[k eksgu Hkkxorkauh ns'kkP;k osxosxG~;k çkrkarwu vkysys ea=hx.k] vf/kdkjhx.k vkf.k 'ksrd&;kauk lacksf/kr djr y{e.kjko bukenkjkaP;k thoukP;k vk/kkjkoj ppkZ djr vkiY;k Hkk"k.kkl lq#okr dsyh- R;kuarj R;kauh ns'kkrhy lgdkj fo"k;d fopkj O;ä dsys- eksgu Hkkxor Eg.kkys dh] ns'kkr lgdkjhrsps e‚Msy uDdhp ckgsj vkys- ek= ns'kkr lgdkfjrk lq#okrhiklwu vkgs- eksgu Hkkxor Eg.kkys dh] jk"Vªh; lgdkfjrk fodkl fuxe vkf.k lgdkj Hkkjrh nksUgh laLFkkauh lgdkj 22 ukokus ,d fe'ku Eg.kwu lq#okr dsyh- ;k fe'kuph lq#okr eksnhthaP;k fopkjkauk y{kkr ?ksÅu dj.;kr vkyh- T;k varxZr nksUgh laLFkk ,d= ;sÅu lgdkjh la?kVukauk ra=Kkukus tksM.kkj vkgsr- lkscrp lgdkjh la?kVuk ok<orhy- ;k çdYikP;k ek/;ekrwu ,ulhMhlh lgdkjh la?kVukaph foØh ok<sy- lkscrp 'ksrd&;kauk vk/kqfud bUÝkLVªDpj çkslsflax ;qfuV vkf.k ç;ksx'kkGkalkscr tksMsyl/;k ,ulhMhlh 18 jkT;kae/khy 400 gwu vf/kd ftYákae/;s dke djrs- ljdkj 22 varxZr ,ulhMhlh 222 ftYákae/;s vk.k[kh lgdkjh la?kVuk cuosy;klkscr bZ'kkU;sdMhy lgdkjh la?kVukaoj y{k Bsoys tkbZy- ,ulhMhlh 222 ftYákae/;s y{k Bsor 'ksrhP;k lgdkjh la?kVukaps cz¡fMax] vk;Vh] i'kw pkjk] vk/kqfud VsLVhax vkf.k bUÝkLVªDpjlkscr tksMys tkbZy- lgdkjh la?kVuk vkiyh 'ksrdjh fjlkslZ lsaVje/;s cny.;kr ;srhy- gs ekfgrh ra=Kkukus ;qä vlsy- T;keqGs dks&v‚ijsVhOg lnL;kauk loZ vk/kqfud lqfo/kk ns.;kr ;srhy- gh loZ rF; y{kkr ?ksÅu ,ulhMhlh lgdkjh la?kVuk etcwr cuwu lgdkjhrsyk çksRlkgu nsbZy-

10

www.krishijagran.com


d`"kh ckrE;k

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

vkiY;k eqyHkwr vf/kdkjkalkBh Ñ"kh oSKkfudkapk lai

Hkk

jrh; —"kh la'kks/ku ifj"kn] vk;-lh-,-vkj-P;k —"kh oSKkfudkauh gfjr] lQsn] fuG~;k vkf.k vkrk baæ/kuq"; Økarhr eq[; ;ksxnku fnys- rs mUgk&rkUgkph iokZ u djrk ns'k vkf.k 'ksrdjh fgrkdfjrk cnyR;k tyok;w vkf.k ?kVR;k lzksrkr ¼tls dh] ekuo o vkfFkZd lzksr½ vUu lqj{kslkBh lkrR;kus la'kks/ku vkf.k brj ç;Rukae/;s dk;Zjr vlrkr- R;kaP;k ;k dkSrqdkLin dkeklkBh brj jk"Vªh; la'kks/ku la?kVukaçek.ks ç'kklfud vkf.k brj vMp.kh ¼osGsoj osru ns.ks] leku dk;ZHkkj bR;knh½ eqä okrkoj.kkph vko';drk vkgsokLrfod gs vR;ar nqHkkZX;iw.kZ vkgs- vyhdMP;k fnolkae/;s ?kMysY;k ?kVukauh R;kaps la'kks/ku okrkoj.k] eku vkf.k LokfHkekukyk fopfyr dsys- T;keqGs oSKkfudkaP;k eukscykps uqdlku >kys] R;kyk /kDdk ykxyk- [kkyhy nksu eqís] ts vk;-lh-,-vkj- oSKkfudkaph nh?kZdkyhu ekx.kh vkf.k R;kaps ewG vf/kdkj vkgsr] l/;k misf{kr vkgsrekxP;k o"kZHkjkiklwu cgqrsd la'kks/ku oSKkfud vkf.k deZpk&;kauk lkrO;k osru vk;ksxkraxZr osruok< feGkyh vkgs- ;q-th-lh- osru lferhP;k leh{kk vtkZph çkIrh c&;kp dkGkuarj vk;-lh-,-vkj- oSKkfudkauk osruok< feGkysyh ukgh- osru foyackus feGrs- vusd fuo`Ùkh/kkjd ekufld vktkj vkf.k fodkjkauh =Lr vkgsrvkBoMîkyk ikp dk;kZy;hu fnol vlkosr gh R;kaph tquh ekx.kh vkgs- vkj-,e-ih- vkf.k oSKkfud leqnk;kps cgqer çkIr >kY;kuarj ns[khy th-ch- cSBdhr

ukdkj.;kr vkys- ts Li"Vi.ks oSKkfud leqnk;kph okLrfod vko';drsçrh mPp Lrjkph vlaosnu'khyrk n'kZors;k ik'kZ~oHkweh varxZr vk;-lh-,-vkj-P;k —"kh la'kks/ku lsok oSKkfud Qksje ¼,-vkj-,l-,l-,Q-½ ph dsaæh; dk;Zdkjh lferh oSKkfud leqnk;kaph okLrfod vko';drk vkf.k eq y Hkw r vf/kdkjka l kBh O;ä vlaosnu'khyrsph fuank djrs vkf.k frps eku.ks vkgs dh] çkekf.kdi.kk vkf.k bekunkjhyk mnklhu dj.;kr ;srs vkgs- R;keqGs 1 ekpZ 2018 ¼iq<hy vkfFkZd o"kkZP;k ifgY;k fno'kh½ dkGs cWp ykowu ns'kHkjkr vk;-lh-,-vkjP;k loZ oSKkfudkauk ekSu ikGwu fojks/kkps ikyu dj.;klkBh vkokgu dj.;kr vkys- ts.ksd:u ns'kkps y{k R;kaP;k ekx.khdMs tkÅu vk;-lh-,-vkj- laLFksr yodjkr yodj la'kksf/kr osru vkf.k ikp dk;kZy;hu fnolkaps dk;Zogu ykxw dj.;kr ;kos- R;keqGs loZ vk;-lh-,-vkjla L Fkka p s ,-vkj-,l-,l-,Q- P;k LFkkfud ;qfuV~luh ;k fno'kh ekSu ikGwu fojks/k n'kZok;ps fuf'pr >kys;keqGsp fnek[knkj ;'kkr lká ykHk.kkj vkgs,-vkj-,l-,l-,Q- LFkkfud ;qfuV~l eqacbZ ;sFkhy dsaæh; ekfRL;dh f'k{k.k laLFkk rlsp dsaæh; leqæh ekfRL;dh la'kks/ku laLFkk] eqacbZ ds a æ kP;k ns ' kHkjkrhy vkiY;k oS K kfudka l ks c r ,dtw V gks Å u vkiY;k ekx.;kaps dk;Zogu dj.;klkBh ekSu la?k"kkZr lgHkkxh gksr vkgsr- lqekjs 75 oSKkfud ;k fojks/kkr Hkkx ?ksr vkgsr-

11

hindi.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

d`"kh ckrE;k

xzkeh.k {ks=kr jkstxkj miyC/k d:u ns.;klkBh lh,Q,e vkf.k Ñ"kh tkxj.k ;kaP;kr djkjkoj Lok{kjh 'ks

rd&;kaP;k O;oLFksr lq/kkj.kk vk.k.;kdfjrk eksBîk çek.kkoj ç;Ru dj.;kr ;sr vkgsr- xzkeh.k {ks=kae/;s jkstxkj miyC/k dj.;kpk ç;Ru lq: vkgs- 2022 i;aZr 'ksrd&;kaP;k mRiUukr ok< dj.;kps iarç/kku ujsaæ eksnh ;kaps LoIu vkgs- R;kdfjrk —"kh {ks=kr [kklxh vkf.k ljdkjh nksUgh Lrjkoj ç;Ru dj.;kr ;sr vkgsr- gh eksghe iq<s us.;klkBh —"kh tkxj.k vkf.k fcxj&ljdkjh la?kVuk dE;qfuVh ÝsaMyh eqOgesaV ¼lh,Q,e½ us ,dk djkjkoj Lok{kjh dsyh- ;k djkjkoj Lok{kjh ds Y ;keq G s nks U gh la L Fkk ,d= ;s Å u 'ksrd&;kalkBh dke dj.kkj vkgs- lh,Q,e ekxhy 12 o"kkaZiklwu ns'kkrhy 9 jkT;kae/;s dk;Zjr vkgs- ;k djkjkraxZr lh,Q,e mÙkj çns'kkP;k ftYákae/;s xzkeh.k Lrjkoj 700 gwu vf/kd lsfeukj o 'ksrdjh ppkZl=kps vk;kstu djsy- T;ke/;s —"kh tkxj.kph Hkwfedk lØh; vlsy- çR;sd 'ksrdjh ppkZl=kr lk/kkj.k 50 rs 60 'ksrdjh lkehy gksrhy;k çdkjps 'ksrdjh lsfeukj vkf.k ppkZl=kaP;k vk;kstukpk mís'k 'ksrd&;kauk 'ksrhph ;ksX; mRiknus vkf.k vk/kqfud i)rhus 'ksrh dj.;kP;k i)rhph ekfgrh d:u ns.;kpk vkgs- ;kpk vFkZ v'kkçdkjP;k nksu laLFkk lk/kkj.k 40 gtkjkagwu vf/kd 'ksrd&;kai;aZr iksgksprhy vkf.k 'ksrhP;k ;ksX; fo"k;kaph ekfgrh nsrhydjkji=kuqlkj nksu laLFkk ,d= ;sÅu 'ksrd&;kauk cGdV cuosy- 'ksrd&;kauk LoLr —"kh rlsp R;kaP;k vko';drsuqlkj brj leku ijoM.kk&;k njkr xzkeh.k {ks=kr miyC/k d:u nsbZy- R;kdfjrk lh,Q,eus nksu çdYikaph lq#okr dsyh vkgs- R;kr ,d iapk;r ysOgy Msiks ¼ih,yMh½ vkf.k xzkeh.k Lrjkojhy Msiks; T;k ek/;ekrwu 'ksrd&;kauk xzkeh.k Lrjkoj R;kauk vko';d

vl.kkjs lkeku fdQk;r'khj fderhr miyC/k d:u ns.;kr ;sbZy- ;k e‚Msy varxZr gh laLFkk xkoçeq[kkaph HksV ?ksÅu ih,yMhph Ýsapk;th nsbZy- T;ke/;s 'ksrd&;kauk vko';d loZ lkeku lkBîkP;k Lo#ikr Bsoys tkbZy- ;ksX; i)rhus 'ksrdjh —"kh lkekukph [kjsnh d: 'kdrhy- ;keqGs xzkeh.k {ks=kr jkstxkj la/kh ok<sy- rj nqljhdMs lh,Q,eus v‚uykbZu O;kikjkph lq#okr dsyh vkgs- T;k ek/;ekrwu —"kh {ks=kr lekfo"V leku 'ksrd&;kauk miyC/k d:u ns.;kr ;sbZy- ;k fc>usl e‚Msy varxZr 'ksrd&;kauk R;kaph ihd foØh FksV 'kgjkr djrk ;sbZy- ;keqGs e/;LFkkauk vkGk clsy'ksrd&;kauk R;kaP;k fidkph ;ksX; fdaer feGsy- xzkeh.k {ks=kar jkstxkj miyC/k d:u ns.;klkBh gh laLFkk ;ko"khZ 10 gtkjkagwu vf/kd xzkeh.k ;qodkauk tksMwu ?ksbZyT;keqGs R;kauk jkstxkj la/kh miyC/k gksbZylh,Q,eP;k nql&;k çdYikraxZr Lo&fuxfer iapk;rhps vk;kstu xzkeh.k Lrjkoj dj.;kr ;sbZy- ;k i)rhP;k iapk;r vk;kstukraxZr 'ksrd&;kauk vk/kqfud 'ksrh ra=kP;k fo"k;kr tkx:d dj.;kr ;sbZy- Lofuxfer iapk;rh varxZr 'ksrd&;kauk vkRefuHkZj cufo.;koj tksj jkghy- ;k i)rhP;k iapk;rhaph lq#okr lh,Q,eus mÙkj çns'kkrwu dsyh vkgs- —"kh tkxj.k vkf.k lh,Q,e ,df=r dke djsy- T;ke/;s —"kh tkxj.k ;k dk;ZØekr 'ksrd&;kauk —"kh laca/kh vk/kqfud ra=kph ekfgrh nsbZy- ;k okVk?kkVh djkjkoj Lok{k&;k djrkuk lh,Q,eP;k cktwus lh,Q,eps lg&laLFkkid lkSjHk ds ?kks"k] lfpu vkf.k lksfu;k miyC/k jkfgysrj —"kh tkxj.kP;k orhus eq[; laiknd ,e- lhM‚efud] mik/;{k ¼fo'ks"k miØe½ jRuk ,e- 'kj.k] ofj"B O;oLFkkid ¼fo'ks"k miØe½ g"kZ diwj vkf.k —"kh tkxj.kph Vhe mifLFkr gksrh-

12

malayalam.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

d`"kh ckrE;k

p.;kojhy vk;kr 'kqYdkr ok< p

.kk gs ns'kkps eq[; ihd vkgs- ;ank p.;kps foØeh mRiknu vkys- R;keqGs ljdkjus ;kojhy vk;kr 'kqYdkr ok< d:u rs 60 VDds dsys- dsaæh; vFkZ ea=ky;kraxZr ;s.kk&;k eglwy foHkkxkdMwu tkjh vf/klwpusr p.;kojhy 'kqYd 50 VDD;kauh ok<owu rs 60 VDds dj.;kr vkY;kps lkax.;kr vkys- vFkkZr rRiwohZ QsC#okjhP;k ifgY;k vkBoMîkr ljdkjus p.;koj vk;kr 'kqYd 30 VDD;kauh ok<or 50 VDds dsys gksrs- gs ok<ho 'kqYd ,d ekpZ 2018 iklwu ykxw dj.;kr vkys vkgsy{kkr ?ks.;kph ckc Eg.kts p.;kP;k isj.khr 'ksrd&;kauh [kkl y{k fnys vkf.k ijns'kkrwu LoLr vk;kr >kY;kus LFkkfud nj eksBîk çek.kkoj ?kljys- rs ikgwu Hkkjr ljdkjus vk;krhoj 30 VDds 'kqYd ykoys gksrs- p.;kps Hkko fLFkj jkgkosr Eg.kwu vkf.k brj

ns'kkae/kwu ;kph vf/kd vk;kr gksÅ u;s ;kdfjrk ljdkjus p.;kps vk;kr 'kqYd ok<oys vkgs-

Hkjiwj esgurhP;k tksjkoj 'ksrd&;kauk 'ksrhdfjrk 6000 #i;s feG.kkj tSfod 'ksrhP;k fn'ksus

fc

N

ÙkhlxMP;k nqxZ ftYákrhy —"kh foKku dsaæ] ikgank nqxZP;k orhus] xko cVaxph fuoM >kyh;kfBdk.kh fofo/k fodkl dk;kaZlkBh ;kstuk r;kj dj.;kr ;sr vkgsr- R;k varxZr dsaækps ofj"B oSKkfud vkf.k eq[; M‚- fot; tSu ;kaP;k ekxZn'kZuk[kkyh efgykauk vkfFkZd :ikus l{ke cufo.;klkBh xkaMwG [kr mRiknu ra= fo"k;koj efgyk çf'k{k.k dk;ZØekps vk;kstu dj.;kr ;srs vkgs;k dk;ZØekr xkaMqGkP;k ek/;ekrwu tSfod [kr r;kj dj.;kph i)r lkax.;kr vkyh- R;kf'kok; vorhHkorh vlysyh ?kk.k] dpjk O;ofLFkr oki:u R;kiklwu [kr fufeZrhps ra= letko.;kr vkysljdkjdMwu tSfod 'ksrhyk eksBîk çek.kkoj çksRlkgu fnys tkrs vkgs- R;kfn'ksus cVax xkokrhy 'ksrd&;kauk tSfod 'ksrhdfjrk çf'k{k.k ns.;kr ;srs vkgs-

gkjps mieq[;ea=h vkf.k vFkZea=h lq'khy dqekj eks n h ;ka u h 2018&19 P;k loZ l k/kkj.k vFkZladYikph ?kks"k.kk djr 'ksrh jksMeWiP;k vk/kkjs jkT;krhy 'ksrd&;kauk [kkl lká feG.kkj vlY;kph ?kks"k.kk dsyh- fcgkje/;s rhu uohu —"kh foKku dsaækaph LFkkiuk dj.;kr ;s.kkj vkgs- iV.kk rs Hkkxyiwji;aZr xaxk unhP;k fduk&;koj tSfod 'ksrh dj.;kr ;s.kkj vkgs- rlsp jkT;kr tSfod 'ksrhyk çksRlkgu ns.;kdfjrk jkT; ljdkj çR;sd 'ksrd&;kyk 6000 #i;s nsbZylq'khy eksnh Eg.kkys dh] —"kh fodklkpk nj 6-35 VDD;kai;aZr iksgkspyk vkgs- rs Eg.kkys dh] edk mRiknukr 52 VDD;kaph ok< uksano.;kr vkyh vkgsjkT;krhy gfjr {ks= 15 VDD;kauh ok<wu 17 VDds dj.;kr ;sbZy- 'ksrd&;kaP;k enrhdfjrk ,d ,fçyiklwu tfeuhlaca/kh çdj.ks fudkykr dk<.;kr ;srhy-

13

www.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k

d`"kh ckrE;k

,fçy] 2018

dkjY;kP;k ;k uohu çtkrheqGs 'ksrd&;kaP;k mRiknukr ok<

ns

'kkr —"kh oSKkfudkauh dkjY;kP;k ,dk ladjhr tkrhpk fodkl dsyk- ts e/kqesgkP;k fodkjkyk fu;af=r dj.;klkBh vf/kd egÙoiw.kZ Bjrs vkgsHkkjrh; —"kh la'kks/ku ¼vk;,vkjvk;½ us o"kkZuqo"ksZ

dsysY;k la'kks/kukuarj dkjY;kph uohu çtkr iqlk gk;czhM 4 fodflr dsyh'ksrd&;kalkBh ;k çtkrhph O;kolkf;d 'ksrh brj tkrhaP;k rqyusr ykHknk;d uOgs rj vkS"k/kh rRokauh ;qä vkgs- dkjY;kP;k ladjhr çtkrhaP;k rqyusr uO;k çtkrhr 15 fnolkaiwohZ QGs ykxrkr- R;kps mRiknugh 20 rs 30 VDds vf/kd vkgsiqlk gk;czhM 4 e/;s ikjkaVhu ekseksMhlhu vkf.k liksuhulkj[kh rRoa vk<Grkr- T;keqGs rs e/kqesghjks/kd curs vkgs- e/kqesgh fiMhrkuh vkgkjkr ;k dkjY;kpk lekos'k uDdh djkok- R;keqGs fiÙkk'k; lØh; gksrsbUlqfyuph fufeZrh gksrs- lkekU;i.ks dkjY;kps ihd 50 rs 60 fnolkar r;kj gksrs- uO;k tkrhyk 45 fnolkar QG ykxrs- 'ksrdjh dkjY;kP;k ;k uO;k çtkrhe/kwu 20 rs 30 VDD;kauh vf/kd mRiknu ?ksÅ 'kdrkr-

e/kek'kh ikyd 'ksrdjh gSjk.k pk

yw vkfFkZd o"kkZr ns'kkr e/kkph fu;kZr deh gksrsdkj.k eq[; vk;krnkj vesfjdsr ekx.kh Qkj'kh ukgh- rlsp brj e/k fu;kZrd ns'kkauh vesfjdsyk LoLr njkr eky ns.;kl lq#okr dsyh vkgs- jk"Vªh; e/kek'kh cksMkZuqlkj lq: foÙk o"kkZr ns'kkr e/kkps mRiknu deh gksrs- dkj.k deh ikolkeqGs Qqykae/;s iq"i ¼usDVj½ deh gksrk vkf.k Qqya yodj lqdwu tkr gksrh- rj nqljhdMs vkarjjk"Vªh; cktkjkr e/kkP;k fderhae/;s ?kV >kyhT;kpk rk.k e/kek'kh ikydkaoj vkyk- e/kkP;k okijkyk çksRlkgu ns.;kph vko';drk vlY;kph ekx.kh e/kek'kh ikydkauh ljdkjdMwu dsyhe/kek'kh cksMkZP;k lapkydkaps Eg.k.ks dk; jk"Vªh; e/kek'kh cksMkZps dk;Zdkjh lapkyd M‚- ch,y- lkjLor Eg.kkys dh] Þfu;kZrhP;k lanHkkZr v'kh dks.krhp leL;k ukgh- ek= vkarjjk"Vªh; cktkjkae/;s fderh uDdhp deh vkgsr- T;keqGs e/kek'kh ikydkauk deh nj feGr vkgsr- rs Eg.kkys dh] ÞvkfFkZd o"kZ 2016&17 e/;s 46 gtkj Vu e/kkph fu;kZr >kyh vkf.k mRiknu lk/kkj.ki.ks 94 Vu brds gksrs- vkarjjk"Vªh; Year

Copy

cktkjkph fdaer deh ¼;ank 1700 rs 1800 M‚ylZ çrh Vu½ >kY;kus fu;kZrdkauk rh fdaer feGr ukgh] th ekxhy o"khZ feGkyh gksrh- ijarq nj Bjo.ks vkarjjk"Vªh; cktkjkP;k fLFkrhoj voyacwu vlrs- T;ke/;s vki.k gLr{ksi d: 'kdr ukgh-

Rate

Discount

Ordinary

Year Copy Rate Discount Ordinary

d`"kh tkxj.k (lnL;rk 'kqYd)

1 2 3

12 24 36

600 1200 1800

(in Rs)

Post

100 220 500

500 980 1300

Assured Delivery Courier/

Assured Delivery Courier/ Speed Post Charges

950 1900 2700

9891339440

14

hindi.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

d`"kh ckrE;k

NÙkhlxMP;k rkanGkus LrukP;k ddZjksxkoj mipkj N

ÙkhlxMpk rkanwG ddZjksxklkj[;k Hk;kud vktkjk'kh eqdkcyk dj.;klkBh lkádkjh Bjyk vkgs- HkkHkk v‚Vksfed fjlpZ lsaVj eqacbZ ;sFks bafnjk xka/kh —"kh fo|kihB jk;iwjP;k lg;ksxkus dsysY;k la'kks/kukr NÙkhlxMP;k rhu vkS"k/kh rkanwG çtkrh – xBou] egkjkth vkf.k ykbZpke/;s QqIQqls vkf.k LrukP;k ddZjksxkaP;k dksf'kdk laifo.;kP;k xq.kkauh laiUu vkgs;ke/;s ykbZpk çtkrhr ddZjksx dksf'kdkaps çxq.ku jks[k.ks vkf.k rs lekIr dj.;kr lokZf/kd çHkkoh Bjys vkgs- vkS"k/kh rkanGkaP;k ;k rhu çtkrh bafnjk xka/kh —"kh fo|kihBkr laxzfgr teZIykTee/kwu ?ksrY;k- ;k uO;k la'kks/kukrwu ddZjksxkP;k mipkjkr vk'kspk uok fdj.k fnlyk vkgs- NÙkhlxMps eq[;ea=h M‚- je.k flag vkf.k —"kh ea=h c`teksgu vxzoky ;kauh la'kks/kukP;k ifj.kkekaoj vkuan O;ä dsyk- rs Eg.kkys dh] gh NÙkhlxMdfjrk xokZph ckc vkgsbafnjk xka/kh —"kh fo|kihB jk;iwj vkf.k HkkHkk v‚Vksfed fjlpZ lsaVj eqacbZ ;kaP;krhy Hkkxhnkjh varxZr ckdZ eqacbZe/;s bafnjk xka/kh —"kh fo|kihB jk;iwjps ,e,l- lh fo|kFkhZ fu"ks'k rkezdkj ;kaP;k}kjs ckdZps oSKkfud M‚- nhid 'kekZ ¼jsMh,'ku ck;ksy‚th v¡M gsYFk lk;Ul fMfOgtu½ o M‚- ch- ds- nkl ¼U;wfDy;j vxz h dYpj v¡ M ck;ks V s D u‚y‚th fMfOgtu½ ekxZn'kZuklkBh ,d la'kks/kukr bafnjk xka/kh —"kh

fo|kihBkps teZIykTe laxzfgr vkS"k/kh rkanGkP;k rhu çtkrh xBou] egkjkth vkf.k ykbZpk vdkZpk okij ekuoh Lrukpk ddZjksx is'kh ¼,&549½ çxq.ku jks[k.;klkBh dj.;kr vkysç;ksx'kkGsr dj.;kr vkysY;k la'kks/kukP;k fu"d"kkZo:u letrs dh] ;k rhu çtkrhaP;k esFksu‚ye/;s cuysY;k vdkZus ekuoh Lrukpk ddZjksx vkf.k ekuoh QqIQqlkr ddZjksx dksf'kdkaph ok< jks[kyh tkrs] f'kok; dk;eph u"V gksrs- rkanGkP;k rhu çtkrhae/;s ykbZpk LrukP;k ddZjksxkyk u"V dj.;kr lokZr çHkkoh Bjrs vkgs- QqIQqlkP;k ddZjksxkP;k is'kh u"V dj.;kr frUgh çdkj mÙke vkgsr- ns'kkP;k —"kh oSKkfudka}kjs v'kk çdkjps la'kks/ku dkSrqdkLin vkgs-

vkrk 'ksrhr lq/kkj.kk vk.k.;klkBh dsaæ vkf.k jkT; ljdkj dke dj.kkj —

"kh {ks=kP;k vkOgkuka'kh y<.;klkBh ljdkj /kksj.kkRed lq/kkj.kkaoj xaHkhjrsus fopkj djrs vkgsxB.k dsysY;k rTKkaP;k f'kQkjlhaoj veyctko.kh dj.;kdfjrk jkT;kalkscr ,d= ;sÅu dsaækus uohu j.kuhrh r;kj dsyh vkgs- —"kh {ks=kP;k leL;k nwj dj.ks vkf.k 'ksrd&;kaps mRiUu ok<fo.;klkBh —"kh ea=ky; lkrR;kus ç;Ru'khy vkgs- ;krhy /kksj.kkRed derjrk nwj lkj.;klkBh jkT;kadMwu lká ?ksrys tkrs vkgs-

'ksrkrwu Lo;aikd?kjki;aZr vUu iksgkspfo.;kP;k ykac 'k`a[kysph çR;sd dedqor QGh etcwr cufo.;kpk ç;Ru dj.;kr ;srks vkgs- ekxkZrhy vMp.kh nwj lkj.;klkBh /kksj.kkae/;s la'kks/kukph vko';drk vkgsnh?kZ ppkaZuarj R;k fpUgkadhr dj.;kr vkY;kQVhZyk;tj daVªksy vWDV] lhM daVªksy vWDV vkf.k isLVhlkbZM daVªksy vWDVe/;s rRdkG lq/kkj.ksph xjt vkgs- ;k fn'ksus ikÅys mpy.;kr vkyh vkgsr;kçdkjs —"kh mRiknu foi.ku vf/kfu;e ¼cktkj vWDV½] tehu iêsnkjh vf/kfu;e vkf.k d‚UVªWDV 'ksrhr lq/kkj.kslkBh dsaæ e‚Msy vWDV cuowu vusdnk jkT;kadMs ikBo.;kr vkyk vkgs- ek= jktdh; Lrjkoj nhM M>ugwu vf/kd jkT;kae/;s Hkkti vkf.k R;kps lg;ksxh i{k ;kaps ljdkj vkgs- ftFks ;k dk;|kae/;s lq/kkj.kk lgt 'kD; vkgs- —"kh ea=ky;kus ;kpk ykHk ?ksr /kksj.kkRed lq/kkj.kkaph ;kstuk r;kj dsyh- ;keqGs ç;Ru dj.;kr ;sbZy dh 'ksrhe/;s vk.k[kh pkaxY;k lq/kkj.kk dj.;kr ;srhy- ts.ksd:u 'ksrd&;kaps mRiUu ok<sy-

15

malayalam.krishijagran.com


dEiuh ckrE;k

e

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

lqfearj bafM;k v‚xsZfuDlus 'ksrd&;kauk lkafxrY;k tSfod 'ksrhP;k i)rh

/; çns'kP;k jrykeP;k vkfnoklh {ks=kr lqfearj bafM;k v‚xsZfuDl}kjs tS f od 'ks r h tkx:drs p s vfHk;ku pkyfo.;kr ;srs vkgs- T;ke/;s ftYákP;k f'kouxj vkf.k cktok rglhyP;k nqxZe vkfnoklh {ks=kr 'ksrd&;kauk tSfod 'ksrh d'kh djkoh rlsp i;kZoj.k vkf.k Hkw&vkjksX; Lor:p dls uhV djkos ;kfo"k;h 'ksrdjh ppkZl=kps vk;kstu dj.;kr vkys vkf.k R;kauk çf'k{k.k ns[khy fnys xsys- tSfod 'ksrhus gks.kkjs Qk;ns vkf.k 'ksrd&;kadMs vlysY;k miyC/k lzksrkaP;k mÙke mi;ksxkus tSfod 'ksrh d'kh djkoh ;kph ppkZ >kyh- tfeuhpk dl pkaxyk jk[k.;klkBh tSfod [krkph Hkwfedk eksykph vkgs- 'ksrd&;kauh mÙke [kr Mh&daikstjus dsoG nksu efgU;kar dls cuokos ;kfo"k;h ekfgrh fnyh- osLV fM&daikstj jk"Vªh; tSfod 'ksrh}kjs r;kj dj.;kr vkys- ;kP;k dsoG ,dk okVyhr iw.kZ xkokr miyC/k 'ks.k vkf.k ihd vo'ks"k mÙke çdkjs tSfod [kr nksu efgU;kar cuork ;srs- ;kps FksV çn'kZu lqfearj bafM;k v‚xsZfuDlps ofj"B O;oLFkkid la'kks/ku vkf.k fodkl lat; JhokLro ;kaP;k}kjs dj.;kr vkysR;kauh osLV fM&daikstjph ,d ckVyh miyC/k dYpj xqGklkscr 200 fyVj ik.;kr felGwu iw.kZ xkokr forjhr dls djkos rlsp vkiY;k ?kjkr [kr dls cuokos

KISANeSTORE India's First Agro-estore www.kisanestore.com 'ksrd&;kaps ifgys v‚uykbZu LVksvj

'ksrhfo"k;d loZ oLrw v‚uykbZu ekxok ! vktp www.kisanestore.com yk HksV |k-

;kph ekfgrh 'ksrd&;kauk ns.;kr vkyh- lkscr 'ks r d&;ka u k ?kuthoke` r ] thoke` r ] Hkw V ‚fud] eMD;krhy [kr bR;knh jksi iks"kd cufo.;kph i)r lkax.;kr vkyh- jksi laj{k.kkr tqus xksew=] tqus rkd] n'ki.khZ vdZ] ikpi.khZ vdZ] dk<k] fuacksGh] rsy iku bR;knh cufo.;kph i)r lkafxryh xsyh- ppkZl= vkf.k çf'k{k.k vk;kstu iq<hy [kjsnh gaxke y{kkr ?ksÅu Bso.;kr vkyk- lqfearj bafM;kps ofj"B O;oLFkkid lat; JhokLro ;kauh ;koj fo'ks"k Hkj nsr lkafxrys dh] 'ksrdjh vkiY;k 'ksrkr miyC/k lzksrkpk okij d:u pkaxys [kr r;kj d: 'kdrkr- 'ksrd&;kauh gcZy dhVduk'kd cuokohr vkf.k ;sR;k gaxkekr R;kpk okij djkok- ;k loZ okijkus mRiknu [kpZ deh gksbZy vkf.k jlk;ukaP;k okijus gks.kkjs uqdlku ns[khy VGsyppkZl=kP;k vk;kstukph O;oLFkk daiuhps LFkkfud deZpkjh lat; cgsy 'kkuw vkf.k vkyksd ;kauh dsyhppkZl= vkf.k çf'k{k.kkus çHkkfor gksÅu vkfnoklh 'ksrd&;kauh iqUgk çf'k{k.kkpk vkxzg /kjyk- lkscrp xkokrhy tkLrhr tkLr 'ksrd&;kauh lkeqfgd Lo#ikr LFkkfud ouLirhapk okij d:u okLrfod dhVduk'kd cuowu 'ksrkr okij dj.kkj vlY;kps lkafxrys- rs Eg.kkys dh] R;keqGs vkeps dqVqac] i'kw] tehu vkf.k okrkoj.k fo"keqä jkgrhy-

laiw.kZ Hkkjrkr eksQr ?kjiksp fMfyOgjh 1800-270-1-271

Ñ"kh tkxj.k bZ&d‚elZ ehfM;k ikVZuj

rqEgh loZ çdkjph fc;k.ks [krs] dhVduk'kd vkS"k/ks] tSfod 'ksrhP;k oLrw] vkS"k/k Qokj.khdfjrk iai] ik.;kps iai] 'ksr votkjs] —"kh ;a=] th- ,l- ,e- eksckbZy LVkVZj] lkSj mRiknus] fdlku V‚pZ] i'kqikyu vkS"k/ks] —"kh tkxj.k fu;rdkfyd vkf.k vusd oLrw fdlku bZ&LVksvje/;s v‚MZj d:u ekxow 'kdrk-

16

www.krishijagran.com


dEiuh ckrE;k

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

eÇgæk le`)h iqjLdkjkus 'ksrd&;kauk jk"Vªh; Lrjkoj uoh vksG[k fnyh] [kqí Ñ"kh ea«;kadMwu xkSjo

'ks

rd&;kaps d"V vkf.k ns'kkrhy 'ksrh LièkkZRed dj.;kP;k mís'kkus eÇgæk le`)h iqjLdkjkph lq#okr dj.;kr vkyh gksrh- gk vkBok iqjLdkj lksgGk uqdrkp fnYyh ;sFks ikj iMyk- 'ksrh {ks=kr loksZR—"V dkefxjh dj.kk&;kapk ;kosGh xkSjo dj.;kr vkyk- ;k çlaxh dsaæh; —"kh ea=h Jh- jkèkk eksgu Çlg gs eq[; ikgq.ks Eg.kwu mifLFkr gksrs- ;kO;frfjä —"kh lfpo ,l~ds- iêuk;d ns[khy dk;ZØeklkBh mifLFkr gksrs'ksrhyk ,dk uO;k Lrjkoj us.;klkBh çxrh'khy 'ksrd&;kauh iq<kdkj ?ksÅu ;k dk;ZØekyk gtsjh ykoyh>h fefM;kP;k lg;ksxkus vk;ksftr dj.;kr vkysY;k ;k dk;ZØekr oSKkfud] çxrh'khy 'ksrdjh rlsp 'ksrdjh vkf.k —"kh vfèkdk&;kaP;k mifLFkrhr 'ksrd&;kapk R;kaP;k mYys[kuh; dk;kZlkBh xkSjo dj.;kr vkyk- ;qok fdlku vkf.k {ks=QG ;k Js.kÈuqlkj gs iqjLdkj ns.;kr vkys- [kqí —"kh ea«;kaP;k gLrs gs iqjLdkj 'ksrd&;kauk çnku dj.;kr vkys- ;k dk;ZØekr iqjLdkj çkIr 'ksrd&;kp a h dgk.kh ,dk çn'kuZkP;k ekè;ekrwu çs{kdkai;±r iksgkspo.;kr vkyhcaxkyeèkhy çxrh'khy 'ksrdjh lq'khyk VqMw ;kauk ;qok —"kd iqjLdkjkus xkSjfo.;kr vkys- efgykaph —"kh {ks=kckcr ok<r vlysyh vkoM rlsp R;kaph uohu f'kd.;kph {kerk ;kauk vèkksjsf[kr dj.kkjk gk {k.k gksrkrsFks mifLFkr vlysY;k lok±uh VkG~;kaP;k xtjkr lq'khyk ;kaps dkSrqd dsysmÙkj çns'kkrhy vuq R;kxh ;kauk —"kh çsj.kk iqjLdkj] NksVîk vkf.k fdjdksG 'ksrd&;kaP;k Js.khr fgekpy çns'kkrhy gjheu 'kekZ ;kauk —"kd lUeku lezkV iqjLdkj ns.;kr vkyk- 5 ,djkis{kk vfèkdP;k Js.khr jktLFkkukrhy enu yky nsojk] 20 ,djkis{kk

vfèkdP;k Js.khr jktLFkkukrhy b'kkd vyh ;kauk —"kd lUeku nsÅu xkSjfo.;kr vkys—"kh {ks=kyk tkLr pkaxY;k Lrjkoj us.;klkBh —"kh fo|kihBs tsOgk fnol&jk= dBksj ifjJe ?ksrkr rsOgk R;kaP;k dk;kZyk ekukpk eqtjk Eg.kwu —"kh f'k{kk iqjLdkj fnyk tkrks- ;k Js.khr tqukx< —"kh fo|kihBkus çFke LFkku iVdkoys rj xksÇon oYyHk iar —"kh vkf.k ra=Kku fo|kihBkyk f}rh; iqjLdkj ns.;kr vkyk- lkrR;kus lq: vl.kkjh —"kh çn'kZus vkf.k 'ksrd&;kai;±r iksgksp.;kP;k —"kh foKku dsaækP;k iq<kdkjklkBh jktLFkkueèkhy ckMesjpk xkSjo dj.;kr vkykdk;ZØekr cksyrkuk —"kh ea=h Jh- jkèkk eksgu Çlg ;kauh vkiY;k lè;kP;k ljdkjP;k ç;Rukaps dkSrqd dsysrs Eg.kkys dh 'ksrd&;kaph feGdr nqIiV dj.;klkBh vkf.k R;kaP;k d"Vkps dkSrqd d:u R;kauk R;kps c{khl ns.;klkBh vkEgh opuc) vkgksr- rlsp ljdkj —"kh f'k{k.k çlkjklkBh ns[khy vFkZladYikr lkrR;kus ok< djr vkgs- oSKkfud nhid isaVy ;kauk ykÃQVkÃe vfpOgesaV ijqLdkj fnyk xy s k- ekuuh; —"kh ea«;kauh nhid isaVy ;kaps dkSrqd rj dsysp R;kpcjkscj la'kksèku dk;kZlkBh tkLr lqfoèkk nsÅ dj.;koj ljdkj tkLr y{k dsafær djsy vls vkÜoklu ns[khy R;kauh fnysdk;ZØekçlaxh eÇgæk v¡M eÇgækps O;oLFkkidh; lapkyd Jh- iou xks;adk rlsp eÇgæk vWxzh lksY;q'kUl fyfeVsMps eq[; dk;Zdkjh vfèkdkjh vkf.k O;oLFkkidh; lapkyd Jh- v'kksd 'kekZ ;kauh ns[khy 'ksrd&;ka'kh laokn lkèkyk- ;kçlaxh cksyrkuk R;kauh eÇgækrQsZ —"kh {ks=kyk v|;kor dj.;klkBh lq: dj.;kr vkysY;k ek; vWxzh xq: vWi vkf.k dLVe gk;Çjx] vR;kèkqfud ra=Kkukus;ä q midj.ks vkf.k le) ` h dæass ;kckcrph ekfgrh fnyh-

17

hindi.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

dEiuh ckrE;k

iaruxj 'ksrdjh esG~;kps 103 os ;'kLoh vk;kstu! xks

Çon oYyHk iar —"kh vkf.k ra=Kku fo|kihBkeè;s 103 O;k 'ksrdjh esGkO;kps vk;kstu dsys xsysmÙkjk[kaMkps jkT;iky Jh- ds- ds- i‚y ;kauh ;k esGkO;kps mn~?kkVu dsys- mn~?kkVu lksgG~;kP;k osGh R;kauh 'ksrd&;kauk tksMèkank 'ksrhlkBh çksRlkfgr dsysR;kpçek.ks] 'ksrd&;kaP;k fgrklkBh fo|kihBkrQsZ fu;fer vk;ksftr dsY;k tk.kk&;k ;k esGkO;kaph ç'kalk djr rs Eg.kkys] Þ;k esGkO;kps lyx vk;kstup ;k xks"Vhph lk{k nsrs dh] —"khyk vfèkdkfèkd mÙke cufo.;klkBh fo|kihB vfojr ç;Ru'khy vkgs-Þ ;k çlaxh dqyxq: çks- feJk ;kauhgh vkiY;k Hkk"k.kkr EgVys dh] dsaæ ljdkjP;k eksvj Mª‚i] ij Mª‚ilkj[;k ;kstukapk 'ksrdjh pkaxyk ykHk ?ksÅ 'kdrkr vkf.k R;kP;kcjkscjp] 'ksrhO;frfjä i'kqikyu bR;knÈP;k ekxkZus vkiys mRiUu vfèkd ok<ow 'kdrkr;k esGkO;keè;s vusd daiU;k] m|kstd vkf.k fo|kF;k±uh eksBîk la[;sus Hkkx ?ksÅu esGkO;kpk vkuan ?ksryk- fo|kihBkP;k fofoèk foHkkxkauh ;k esGkO;keè;s vkiys osxosxGs LV‚Yl ykowu 'ksrd&;kalkBh çn'kZu vk;ksftr dsys vkf.k R;k}kjs 'ksrd&;kauk ra=Kku vkf.k O;oLFkkiukfo"k;h ekfgrh fnyh- fo|kihB mÙke ntkZP;k fc;k.;klkBh loZ= çfl) vkgsp] R;keqGs 'ksrdjh esGkO;keè;s 'ksrd&;kauh R;kr jl nk[kor vusd çdkjP;k [kjhi fidkaP;k fc;k.;kaph [kjsnh dsyhfo|kihBkP;k cht mRiknu dsaæ] ihd la'kksèku dsaæ rlsp fo|kihB QkeZP;k LV‚Yleèkwu 'ksrd&;kauh lqekjs 10 yk[k #i;kaph fofoèk [kjhi fidkaP;k chtkaph [kjsnh dsyh- ;kO;frfjä] vkn'kZ iq"i mRiknu dsaæ] 'kkd la'kksèku dsaæ] m|ku la'kksèku dsaæ] 'ksrh&ouhdj.k la'kksèku dsaæ rlsp] vkS"kèkh o lqxaèkh ouLirh la'kksèku o fodkl dsaæ ;kaP;k LV‚Yleèkwu toGtoG 2 yk[k #i;kaP;k fc;k.kkaph vkf.k jksikaph foØh dj.;kr vkyhR;kpçek.ks] vWfVd vkf.k çdk'ku lapkyuky;kP;k LV‚Yleèkwu 43 gtkj #i;kaph çdk'kus fodyh xsyh;kO;frfjä] i'kqçn'kZukeè;s lkfgoky xk;ÈP;k Js.khrwu Jh- vejftr Çlx ;kaph xk;] nqèkk: tlÊ xk;ÈP;k Js.khr eqfLye vyh ;kaph xk;] gksfYLVu xkHk.k

xk;ÈP;k oxkZrwu M‚- lyhe ;kaph xk;] gksfYLVu nqèkk: xk;ÈP;k Js.khr vejftr Çlx ;kaph xk;] ikMÈP;k Js.khr x¶Qkj vyÈph ikMh] okljkaP;k Js.khrwu Qqyckl vyÈps okl: ;kauh çFke ikfjrksf"kd iVdkoys- xkHk.k tlÊ xk;ÈP;k Js.khr ohjsaæ Çlx ;kaph xk;] Eg'kÈP;k Js.khr tSuqy vkCnhu ;kaph EgSl rlsp xkHk.k ikMÈP;k oxkZrwu eqerkt vyÈph ikMh f}rh; LFkkukoj vkyh- ;k Js.kÈrwu] çFke ØekadklkBh dks.kR;kgh i'kqph fuoM >kyh ukgh- ;k i'kqçn'kZukps la;kstd gs] i'kqfpfdRlsps vfèk"Bkrk M‚- th- ds- Çlx rj lg&la;kstd Jhvoèks'kdqekj gksrs-

vkiY;k fidkauk tukojkaiklwu okpok

foeks{k

>Vdk e'khu

lokZr osxGs ra=Kku dkykoMps cpqHkkbZ Bsfl;k ¼oSKkfud½ ;kaps la'kks/ku

Hkkjrkrhy lsYQ çksVsD'ku flLVheph ,dek= >Vdk e'khu th vkiyh ns[kjs[k Lor:p Bsors rkjsyk ouLirhpk Li'kZ >kY;kl cWVjh fMLpktZ gksr ukgh---! rkj rqVY;kus fdaok 'k‚VZ lfdZV >kY;kl cWVjh fMLpktZ gksr ukgh---! ikolkG~;krgh pky.kkjh ,dek= e'khu---!

foeks{kph 10 ,djki;aZr ,d NksVh e'khuHkh miyC/k

18

malayalam.krishijagran.com


dEiuh ckrE;k

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

Lojkt VªWDVlZP;k bfrgklkr vk.k[kh ,d uohu ;'k! uok 'kfä'kkyh VªWDVj cktkjkr!

ns

'kkr] dkGkuqlkj osxkus ok<R;k ;kaf=dhdj.kkeqGs 'ksrh dj.ks [kwi lksis >kys vkgs- ;kaf=dhdj.kkyk çksRlkgu feGowu ns.;keè;s egÙokpk okVk vkgs rks VªWDVlZpk! Hkkjrkr 10 is{kk vfèkd VªWDVj fuekZR;k daiU;k lfØ; vkgsr- ns'kkrhy lokZr eksBîk VªWDVj fuekZR;k daiuh eÇgæk ,u eÇgækph] lgdkjh daiuh vlysyh Lojkt VªWDVlZ gh daiuh 1974 iklwu ns'kkrhy 'ksrd&;kauk vkiyh lsok nsr vkyh vkgs- ;k 40 o"kk±eè;s daiuhus 'ksrd&;kaP;k eukr vkiys ,d fo'ks"k LFkku fuekZ.k d:u R;kapk foÜokl laiknu dsyk vkgsns'kkrhy 11 yk[kkagwu vfèkd 'ksrd&;kauk daiuh ;'kLohi.ks vkiyh lsok nsÅ djr vkgs- Lojkt VªWDVlZus 'ksrd&;kaP;k xjtk vksG[kY;k vkgsr- Eg.kwup] xsY;k vusd n'kdkaiklwu 'ksrd&;kaP;k xjtkauk vuq#i vl.kkjh mRiknus daiuh —"kh cktkjkr vk.kr vkgsrHkkjrh; —"kh tfeuhlkBh vko';d vl.kkjs fofoèk çdjps VªWDVlZ daiuhdMs miyCèk vkgsr- Lojkt VªWDVlZus vkiY;k VªWDVlZP;k foHkkxkr vk.k[kh ,d ;'k laiknu dsys vkgs;k çfl) VªWDVj daiuhus 60 ,pih gwu tkLr 'kähP;k VªWDVlZP;k Js.khr vkiys ikÅy Bsoys vlwu iatkceèkhy paMhxM ;sFks VªWDVlZps uos e‚Msy lknj dsysLojktP;k ;k e‚Msyps uko Lojkt 963 ,Qà vkgs- gk VªWDVj 60 ,pih eè;s miyCèk vkgs- ;keè;s vfèkd VkdZ fMfyOgjh vkf.k deh baèkukr tkLr dke dj.;kph {kerk gs ;k VªWDVjps oSf'k"Vî vkgs- ;keè;s eYVh fxvj c‚Dl vkgs vkf.k dks.kR;kgh —"kh midj.kklkscr lgtrus dke d: 'kdsy v'kk çdkjph ;k ;a=kph jpuk dsyh xsyh vkgs- ;k ;a=kph gk;Mª‚fyd {kerk tkLr vlwu dks.kR;kgh fjOgÆlcy ,ech ukaxjklkscr vkf.k Lo;apfyr jksi.k ;a=klkscr gk lgtrsus okijrk ;srks;keè;s Çlxy ihl cksusV] eYVh fj¶ysDVj ykÃV ;klkj[kh uoh lqj{kk oSf'k"Vîs fnyh xsyh vkgsr- Lojkt 963 ,Qà gs ,d [kk=h'khj mRiknu vkgs- ;keè;s 2 vkf.k 4 Oghy MªkÃOg Oghy gs i;kZ; miyCèk vkgsr- gs midj.k cktkjkr mrjfo.;kP;k dk;ZØe çlaxh eÇgæk v¡M eÇgækps O;oLFkkidh; lapkyd M‚- iou xks;adk mifLFkr uOgrs ijarq R;kauh fOgMhvks d‚UQjÇUlx}kjs çlkj ekè;eka'kh vkf.k LojktP;k vfèkdkjh oxkZ'kh laokn lkèkyk- rs Eg.kkys dh] vktP;k LièksZP;k dkGkr Lojkt gk ,d [kk=h'khj cz¡M cuyk vkgs- ;kph mRiknus tkxfrd Lrjkoj ukoktyh tkr vkgsr- Lojkt 963 ,QÃP;k cktkjkr ;s.;kus Lojkt VªWDVj iksVZQksfyvks vk.k[kh tkLr etcwr gksÃyeÇgæk v¡M eÇgækps 'ksrh foHkkxkps vè;{k jkts'k tstqjhdj Eg.kkys dh] Lojkteè;s dke dj.kkjs cgqrka'k baftfuvlZ gs 'ksrdjh dqVqackrhy vlwu rsp VªWDVlZph

fuÆerh djrkr- R;keqGs rs vR;ar d"Vkus vkf.k eu ykowu gs VªWDVlZ r;kj djrkr- 963 ,QÃph fuÆerh 'ksrd&;kauhp dsyh vkgs- gk VªWDVj LojktP;k 875 forjdkaP;k ekè;ekrwu vkaèkzçns'k] rsyax.kk] rkfeGukMw vkf.k NÙkhlxM jkT;kaeè;s miyCèk gksÃyLojkt VªWDVlZps eq[; dk;Zdkjh vfèkdkjh Jh- fojsu iksiyh ;kauh ;k VªWDVj fo"k;h cksyrkuk vls lkafxrys dh] 963 ,Qà gs 60 rs 75 ,pih foHkkxkrhy ,d eksBs ;'k vkgs- gk uok dksjk VªWDVj vkd"kZd fM>kÃueè;s r;kj dsyk xsyk vkgs- gk tkxfrd Lrjkojhy vR;kèkqfud ra=Kkukus;qä vlk VªWDVj vkgs- eksBîk tfeuh vl.kk&;k 'ksrd&;kaP;k xjtk y{kkr ?ksÅu gk VªWDVj cktkjkr mrjoyk xsyk vkgs- 12$2 LihM fxvj vkf.k uohu oSf'k"VîkaldV 2200 fdyks otu mpy.;kph {kerk ;keèkwu ;k VªWDVjph dk;Z{kerk fnlwu ;srsvkEgkyk [kk=h vkgs dh tks dks.kh gk VªWDVj [kjsnh djsy R;kaP;k foÜoklkyk gs ;a= uôhp [kjs Bjsy- eksgkyhP;k ,Dl 'kks :eeè;s ;kph Çder 7]40]000 #i;s Bsoyh xsyh vkgsLojktps la'kksèku vkf.k fodkl foHkkx çeq[k Jh- ts,l- pkoyk ;kauh 963 ,Qà fo"k;h laiw.kZ rkaf=d ekfgrh nsÅ dsyh- R;kauh 963 ,Qà VªWDVj ,là 4 baftu vkf.k VªkUlfe'kulacaèkh rkaf=d ekfgrh yksdkaiq<s ekaMyhLojktps foØh çeq[k Jh- jktho jsyu Eg.kkys dh] 'ksrd&;kaP;k xjtk y{kkr ?ksÅu ;k VªWDVjph fuÆerh dsyh xsyh vkgs- eksBh 'ksr tehu vl.kk&;k eksBîk 'ksrd&;kalkBh gk VªWDVj fuekZ.k dsyk xsyk vkgsçR;{k okij nk[koyk xsyk VªWDVjph {kerk rikl.;klkBh vkf.k R;kph pkpi.kh dj.;klkBh VªWDVjpk çR;{k okij d:u nk[koyk xsyk;k çn'kZukosGh ,dk VªWDVjyk ,ech ukaxj tksMyk xsyk rj nql&;k VªWDVjyk cVkVk jksi.k ;a=] frl&;k VªWDVjyk dackÃu gkosZLVj tksMys xsys- ;k çn'kZukr gk VªWDVj vis{ksuqlkj vlY;kps vk<Gwu vkys- ;kpk vkikiY;k 'ksrkr okij dsY;kojp 'ksrd&;kaP;k foÜoklkyk gk ik= Bjrks dh ukgh gs dGw 'kdsy-

19

www.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

dEiuh ckrE;k

Lojkt 963 ,QÃph oSf'k"Vîs vR;kèkqfud oSf'k"Vîs vl.kkjk gk VªWDVj 540 ihVhvks;qä vkgs- ;keè;s Çlxy ysOgy v‚ijs'kuph lqfoèkk vlY;keqGs ;kyk lgti.ks iq<s Çdok ekxs usrk ;srsmR—"V çn'kZu Lojkt 963 ,QÃ eè;s 60 ,pihps 'kfä'kkyh bathu ykoys xsys vkgs- ;keqGs brj VªWDVlZP;k rqyusr ;kph VkdZ {kerk 15 Vô~;kauh tkLr vkgs- ;kph dke dj.;kph {kerk 400 rkl vkgs- baftu xkj Bso.;klkBh vl.kkjk eksBk jsMh,Vj baftu tkLr osGklkBh xkj Bso.;klkBh l{ke vkgs- ;kph 0-5 fØi lhM dsGhP;k

fidkr eÇYpx vkf.k I;kt IykaVjlkj[;k midj.kkaP;k okijklkBh mi;qä vkgsvfèkd dk;Z{kerk ;k VªWDVjpk vkèkqfud VªkUlehVj gk 12 ,Q,Dl 2 vkj fxvj c‚DlldV ;sr vlY;kus ;keè;s fxvjph fuoM dj.;klkBh vusd i;kZ; miyCèk vkgsrmR—"V dk;Z{kerseqGs 0-5 fdeh@rklkiklwu rs 35 fdeh@rkl ;k osxkus dks.kR;kgh —"kh midj.kkcjkscj dke d: 'kdrks- 'kfä'kkyh gk;Mª‚fyd i;kZ ; kcjks c jp mPp çrhph otu mpy.;kph {kerk ;k VªWDVjeè;s vkgs- gk VªWDVj 2200 fdyks otu isyw 'kdrksvkjkenk;h vkf.k vkd"kZd jpuk gk VªWDVj pkyfo.kk&;k dks.kR;kgh çdkjpk =kl gksÅ u;s ;kph [kcjnkjh ?ksr 963 ,QÃph jpuk dj.;kr vkyh vkgs- ;kph Mªk;ÇOgx lhV vfr'k; vkjkenk;h vkgs- ;keè;s Çlxy cksusV ihl vlwu eYVh fj¶ysDVj ykÃV~l ;k VªWDVjyk vkd"kZd cuorkrlqj{ksP;k –"Vhus 963 ,QÃeè;s ,d eq[; lqj{kk cV.k] dkLV ÝaV ,Dlsy czWdsV vkf.k ,d varxZr y‚d fnys xsys vkgs- eq[; lqj{kk cV.kkeqGs VªkUleh'ku baftuiklwu foyx >kY;kojp VªWDVjpk okij djrk ;sÅ 'kdrks- ÝaV ,Dlsy czWdsVeqGs mrkjkoj tkLr pkaxys larqyu jk[kys tkrs vkf.k ckgsjhy uO;k tksM.;k dj.;kps dke lksis gksrs-

e'kkxr&[kqji.khlkBh Hkhe ekcZy o ,Dlsy fVyj ia

ruxj 'ksrdjh esGkO;kr Hkhe daiuhrQsZ fuekZ.k dj.;kr vkysyk ch,eVh 1000 Mhà ekcZy fVyj@foMj yksdkaleksj vk.kyk xsyk- ;keè;s 10 vÜo'kähps Mh>sy vkf.k 12 vÜo'kähps isVªksy baftu cloys xsys vkgs- [kkpk i)rhus Ålkph isj.kh] Hkkth fidkr vkf.k vkack] fduw] uk'kirh] dsGs] fuyfxjh ;kalkj[;k >kMkaeè;s [kqji.kh dj.;klkBh vR;ar mi;qä vkgs- ;k fidkaeèkhy r.k dk<.;klkBh daiuhus ;k ;a=kph fuÆerh dsyh vkgs- 'ks[kj Lisvj ikV~lZps daiuhps forjd Jh- paæ'ks[kj xaxokj ;kauh 'ksrd&;kauk ;k ;a=kph o R;kP;k mi;ksxkph ekfgrh fnyhgs ;a= ¼e‚Msy ch,eVh 1000 Mhý Mh>sy vkf.k isVªksy baftu v'kk nksUgh çdkjkaeè;s miyCèk vkgs- ;kph jksVjph xrh 375 vkj-ih-,e- vkgs- ;keè;s 6 Q‚joMZ vkf.k 2 fjOglZ VªkUlfe'ku fxvlZ vlwu ;kps otu 260 fdyks vkgsch,eVh 600Mh ,Dlsy fVyj@foMj Ål]VkseWVks] fejph vkf.k i‚yhgkÅl vkf.k QqykaP;k 'ksrhP;k [kqji.khlkBh mi;qä vl.kkjs vls gs ;a= vkgs-

;keè;s 6 vÜo'kähps Mh>sy vkf.k isVªksy baftu vkgs;kph jksVkosVj xrh 375 vkj- ,e- ih- vkgs- ;k ;a=kps otu 119 fdyks vkgs- lgtrsus oG.kkjs g¡My] eYVh IysV Dyp] v‚Ãy Y;qczhdsVsM fxvj c‚Dl] v‚Ãy ckFk Dyhuj gh ;k ;a=kph dkgh oSf'k"Vîs vkgsr-

20

hindi.krishijagran.com


dEiuh ckrE;k

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

Vqi‚yhuph mRÑ"V gfjrx`gs vkf.k eÇYpxlkBh lq;ksX; tk

Lr dMd mUgkiklwu Çdok ikolkiklwu fidkaps j{k.k dj.;klkBh gYyh vusd çdkjP;k fQYEl Çdok vkPNknukapk okij dsyk tkrks- ;kpçdkjs Vqi‚yhu gh ;q- ,l- ra=Kkukoj vkèkkfjr gk; Vsd baVjuW'kuy xzqiph daiuh vlwu rh v'kk çdkjP;k fQYEl vkf.k dOglZph fuÆerh djrs- ;q-,l-] Ýkal] bVyh vkf.k Hkkjrkeè;s VqikWyhu ra=Kkukpk fodkl djr vlY;kpk daiuhpk nkok vkgs;k daiuhrQsZ xzhugkÅl fQYe] vWfxzdYpj fQYe vkf.k ¶;qfexs'ku fQYElph fuÆerh dsyh tkrs- vktP;k —"kh {ks=kph gh fudM vkgs- lè;kP;k dkGkr O;kolkf;d 'ksrhlkBh gfjrx`gkaph fuÆerh gh vko';d ckc >kyh vkgs- ;keè;s fo'ks"kr% ckxkÃr vkf.k HkkT;kaph 'ksrh dsyh tkrs rlsp o"kkZrwu vusd fids ?ksryh tkrkr,dk pkaxY;k çdkjP;k gfjrx`gklkBh pkaxY;k xq.koÙksP;k fQYElpk okij dsyk tkrksdaiuhph xzhugkÅl fQYe gh ;q-Ogh- çfrjksèkd]

rkieku fu;af=r Bso.kkjh] o‚VjçqQ vkf.k fVdkÅ vkgs;kO;frfjä gh daiuh r.k fu;a=.kklkBhP;k eÇYpx fQYeph ns[khy fuÆerh djrs- Hkkjrkr eqacÃ] xq#xzke vkf.k yqfèk;kuk ;sFks daiuhps IykaV~l vkgsr-

ihd vo'ks"kkaP;k mi;ksxklkBh lksukyhdk eYpj vfr'k; mi;qä

æk

{k ckxk] isa<k] eD;kpk isa<k] Ålkph ikus] xor bR;knÈps eÇYpx dj.;klkBh lksukyhdk eYpj vfr'k; mi;qä vkgs- lkÃM f'k¶V eWduk;>s'kueqGs >kMkaP;k [kkyh okij.;klkBh ns[khy rks lks;hLdj vkgsgs midj.k r;kj dj.;klkBh osÇYMx bR;knh fØ;k ;k mPp jkscksfVd ra=kus dsY;k xsY;k vkgsr( rj 'khV dÇVx gs bVkfy;u ys>j dÇVx e'khu}kjs dsys xsys vkgs- bysDVª‚fud cWyÇUlx e'khu}kjs ;kps larqyu dsys xsys vkgs- rlsp ra= baftfu;lZP;k ekxZn'kZukuqlkj ;k ;a=kph fuÆerh dj.;kr vkY;keqGs gs midj.k fVdkÅ vlY;kph geh feGrs - deh ba è kuklks c rp ;k midj.kkeqGs osGsphgh cpr gksrs- ;kP;k okijklkBh 46&90 vÜo'kähpk Vª W D Vj mi;q ä vlrks -

,l,y,e&160 e‚Msyeè;s 36 CysM~lpk okij dsyk xsyk vkgs-

v‚jxWfud fu;kZr {ks=krhy ,d pedrk rkjk % ftvksykbZQ vWxzhVsd bafM;k

ft

vksykbZQ vWxzhVsd bafM;k çk-fy-us 'kka?kk;¼phu½ ;sFks vk;ksftr txkrY;k lokaZr eksBîk —"kh

çn'kZukr] lh,lh 2018e/;s] Hkkx ?ksryk gksrk- vU; daiU;k phudMwu jklk;fud [krkaph vk;kr djr vkgsr R;kmyV ftvksykbZQ ek= phu] dksfj;k] ;qjksi vkf.k txkrhy vU; fBdk.kkauk] txkrhy lokZr tkLr v‚jxWfud ,u-ih-ds-¼12%12%12½ vkf.k uWuksVsd mRiknus fu;kZr djhr vkgs- ifj.kkedkjdrk vkf.k ra=koj vk/kkfjr mRiknukalkBh] ftvks ykbZQph lk&;k txHkjkr ç'kalk dsyh tkrsmPp dk;Z{kersP;k vkf.k oSf'k"V;iw.kZ mRiknukaP;k 'k`a[kyseqGs] ftvksykbZQP;k LV‚yyk ;k çn'kZukr lokZf/kd çfrlkn feGkyk-

21

malayalam.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k

eqyk[kr

,fçy] 2018

Ñ"khfo"k;d m|ksx ok<fo.;klkBh leÆir iaruxj foÜofo|ky;! & ,- ds- feJk xks

Çon oYyHk iar —"kh vkf.k ra=Kku fo|kihB] iaruxj] gs gfjr Økarhps mxeLFkku Eg.kwup dsoG vksG[kys tkrs vls ukgh rj mÙkj Hkkjr vkf.k vf[ky Hkkjrkrp rs] —"kh {ks=krhy uohu i)rh vkf.k mPp çrhP;k fc;k.kkaP;k la'kksèkuklkBh çfl) vkgs- gs fo|kihB 'ksrdjh vkf.k 'kkL=Kkaeè;s FksV laokn ?kMowu vk.k.;klkBh 'ksrdjh dqaHk–esGkO;kps vk;kstu djrs;k njE;ku] iaruxj fo|kihBkps dqyxq: vkfnR;dqekj feJk ;kaP;k'kh] —"kh tkxj.kus ppkZ dsyh- ;k eqyk[krheè;s] R;kauk R;kaP;k i'kqoS| rs fo|ky;kps dqyxq: ;k çoklkcíy ç'u fopkj.;kr vkys rlsp fo|kihBkP;k vU; miØekacíygh foLr`r ekfgrh çkIr d:u ?ksryh xsyh;k eqyk[krheè;s] çks- feJk ;kauh lkafxrys dh] rs fo|kFkÊn'ksr vlrkukp R;kaph ,uMhMhch eè;s ¼uW'kuy Msvjh MsOgyiesaV cksMZ½ fuoM >kyh gksrh- ,uMhMhchus R;kaph dWEil flysD'ku}kjs fuoM dsyh vkf.k fo'ks"k çf'k{k.kklkBh R;kauk fuoMd fBdk.kh ikBfoys- R;kauh lkafxrys dh] M‚] dqjhvuP;k funsZ'kuk[kkyh] R;kosGh ,uMhMhch [kwi pkaxys dk;Z djhr gksrh vkf.k fuoMysY;k mesnokjkauk 'kkldh; lsosP;k i)rhus

çf'k{k.k frFks fnys tkr vls- ;k çf'k{k.kknjE;ku] R;kauh ns'kkrY;k fofoèk Hkkxkaeè;s ntsZnkj vlk çf'k{k.k dky vuqHkoyk vkf.k R;kuarj] egkRek xkaèkÈuh LFkkiu dsysY;k lkcjerh xks'kkyseè;s R;kaph fu;qäh >kyh- frFks R;kauh vkiyh lsok 1982 rs 1999 i;±r fnyh- gh xks'kkyk R;kosGh] txHkjkrhy lokZfèkd oh;Z mRikfnr djr gksrhR;kpçek.ks] i'kq&çtuuklkBh gh xks'kkyk] ,d fo'ks"k dsaæ Eg.kwu vksG[kyh tkr gksrh- R;kuarj rs] la'kksèkukrY;k vkiY;k #pheqGs] fo|kihBkdMs oGysçks- feJk] xksÇon oYyHk iar fo|kihBkr dqyxq: Eg.kwu dk;Zjr vkgsr- ;k laLFksyk çFke —"kh fo|kihBkpk xkSjo çkIr vkgs] rlsp gs fo|kihB vkiY;k vfr'k; ntsZnkj v'kk —"kh f'k{k.k çlkjklkBh çfl) vkgsHkkjrkrhy brj fo|kihBkais{kk] bFkY;k fo|kF;k±uk ,d osxGhp vksG[k çkIr gksrs- fo|kihBkpk f'k{k.k çlkj bfrgkl gk vrqyuh; vlkp vkgs- lqekjs vdjk gtkj ,djkr foLrkjysys gs fo|kihB] vkiY;k 'ksrdh la'kksèku dsaæ] iq"i la'kksèku dsaæ bR;knÈP;k ekè;ekrwu vrqyuh; dk;Z djhr vkgs- vktgh bFkys f'k{kd vkf.k fo|kFkÊ ,dk osxG~;kp Hkkousus Hkkjysys fnlrkr- uqdrsp vkiys dsaæh; ekuo lalkèku vkf.k f'k{k.kea=h Jh- çdk'k

22

www.krishijagran.com


eqyk[kr tkoMsdj ;kauh ,dk V~ohV}kjs v'kh ekfgrh fnyh dh] HkkjrkrY;k vU; laLFkkacjkscjp vkf'k;k Js.khrhy 350 laLFkkaP;k ;knheè;s ;k fo|kihBkpkgh lekos'k vkgsR;kaP;k ekfgrhuqlkj] iaruxj —"kh vkf.k ra=Kku fo|kihBkus lqekjs 280 ok.ks fodflr dsyh vkgsr'kklukus ;kiSdh 13 ok.kkauk yWUMekdZ ok.kkapk ntkZ fnyk vlY;keqGs gh ok.ks dks.kR;kgh {ks=kiqjrh e;kZfnr u jkgrk laiw.kZ ns'kkr R;kapk mi;ksx dsyk tkÅ 'kdrks;kpcjkscj gs fo|kihB fu;feri.ks —"kh dqaHk esG;kps vk;kstu djr vlwu 'ksrdjh] m|kstd] 'kkL=K vkf.k fo|kF;k±uk vkikilkr FksV laokn lkèkrk ;kok ;klkBh ,d O;klihB miyCèk d:u nsr vlrs;kosGP;k esG~;keè;s rhu O;k[;kus vk;ksftr dsyh xsyh gks r h] R;krhy ifgys >hjks Vhys t oj] nq l js eèkqef{kdkikyu ;k fo"k;koj rj frljs O;k[;ku dsaæ vkf.k jkT; ljdkjkaP;k ;kstukaph ekfgrh ns.kkjs vls gksrs- >hjks Vhyst gs ra=] 'ksrkP;k moZfjr vo'ks"kkaps O;oLFkkiu dj.;kP;k mís'kkus] fo|kihBkus vusd o"kk±iwoÊ fodflr dsysys ra= vkgs- ;k}kjs] 'ksrtehu Hkktwu u ?ksrk FksV iq<P;k fidkph ykxoM dj.;kps ra= fodflr dsys xsys vkgs- ;keqGs] 'ksrd&;kauk deh xqaro.kwdheè;s tkLr Qk;nk gksÅ 'kdrks- R;kpcjkscj 'ksrd&;kauk tksMèkank dj.;kl çksRlkfgr dsys tkrs] T;keqGs fidkph uklkMh >kY;kP;k ifjfLFkrhr] i'kqikyu] eRL;ikyu] ckxkÃr ;kaP;k ekè;ekrwu mnjfuokZgklkBh pkaxyh feGdr gksÅ 'kdrs- ;kp fn'kspk vk.k[kh ,d ç;Ru Eg.kwu] fdoh ;k QGkph ykxoM dj.;koj Hkj fnyk tkr vkgs dkj.k ;k jksikauk ekdMs miæo djhr ukghr- v';kçdkjs] osxosxGs mik; vkf.k ekxZ fo|kihBk}kjs lqpfoys tkrkr- ;k Kkukpk okij d:u 'ksrdjh ckaèko tkLrhr tkLr Qk;nk feGow 'kdrkrjlk;ukaP;k ok<R;k okijkeqGs] Hkwehpk dl vR;ar [kjkc gksr vlY;keqGs] 'ksrhP;k i)rÈP;k ckcrhr rs 'ksrd&;kauk tSfod 'ksrhph i)rh voyack;yk çsfjr djrkr- ;k lanHkkZr rs iatkceèkY;k HkÇVMk bFkys mnkgj.k nsrkr- frFkys 'ksrdjh] fidoysyk lxGkP;k lxGk xgw fodrkr] Lor%lkBh vftckr jk[kwu ?ksr ukghr- jklk;fud 'ksrheqGs frFkyh tehu [kjkc >kyh vlY;keqGs frFks dWUljlkj[ks vktkj cGkor vkgsr gs ;k ekxps eq[; dkj.k vkgsmyVi{kh] MksaxjkG çns'kkcíy R;kaps er osxGs vkgsR;krhy mÙkjk[kaM jkT;kcíy cksyk;ps >kys rj] frFkys ngk ftYgs MksaxjkG çns'kkr eksMrkr- frFkys 'ksrdjh] v‚fDltu QG 'ksrh d:u] R;kaph foØh frFkY;k [kkyP;k eSnkuh Hkkxkr d: 'kdrkr- rsFkhy gokeku vkS"kèkh ouLirÈlkBh iwjd vlY;kus rs R;kphgh ykxoM d: 'kdrkr- ;k Hkkxkrhy FkaMheqGs] ijns'kh çtkrhP;k xk;h ok vU; i'kw tkLr lgti.ks frFks jkgw 'kdrkrR;keqGs] MksaxjkG Hkkxkrhy yksdkauh R;kaps ikyu dsys ikfgts] ts.ksd:u eSnkuh Hkkxkis{kk frFks gs çk.kh tkLr nwèk mRiknu nsÅ 'kdrhy- ák fulxZnÙk ns.kxhpk ykHk 'ksrd&;kauh ?ksryk ikfgts-

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

i'kqikyuklanHkkZr R;kaps Eg.k.ks vls vkgs dh] egkjk"Vªkrhy ,d xks'kkyk çfl) vkgs vkf.k rh ,dk e‚Ms y oj vkèkkfjr vkgs - ;k xks ' kkys e è;s ] nw è k mRiknukcjkscjp xk;ÈP;k 'ks.kkpk okij ck;ksxWllkBh dsyk tkrks vkf.k mjysys 'ks.k gs xkaMwGkauk ?kkrys tkrs;kps mR—"V vls xkaMwG[kr r;kj gksrs- ,[kknh xk; tj nwèk mRiknu nsr ulsy] rj frP;k 'ks.k vkf.k xksew=krwugh pkaxyh dekà djrk ;sÅ 'kdrs- vusd yksd ;k ekxkZus pkaxyh dekà djrgh vkgsr- gs ,d e‚Msy] vU; 'ksrd&;kalkBh ,d pkaxys mnkgj.k vkgs- tSfod 'ksrhlkBh] 'ks.kkph [kwi vko';drk vlrs] R;klkBh xks'kkGsP;k ekè;ekrwu pkaxyh feGdr miyCèk gksÅ 'kdrsHkkjrkrhy i'kqikyukP;k ckcrhr fo|kihBkps vls er vkgs dh] i'kqikyukyk vkèkkjHkwr vlysY;k xks"VÈph ntsZnkj fuÆerh d:u] R;kpk Lrj mapkork ;sÅ 'kdrksns'kh xk;ÈP;k ikyukoj Hkj fnyk xsyk ikfgts dkj.k] ijns'kh xk;ÈP;k rqyusus ns'kh xk;ÈP;k nqèkkeè;s vfèkd iks"kd rÙos vkgsr vkf.k R;kr fLuXèkka'k gh tkLr vlrksvkiY;kdMhy 'ksrdjh deh xqaro.kqdhrwugh tkLr mRiUu feGow 'kdrkr- i'kqikyu djrkuk] vki.k R;k i'kwauk d';kçdkjs lkaHkkGrks vkgksr] ;kdMs R;kauh lokZfèkd y{k fnys ikfgts- i'kwaph ns[kHkky gh mÙke çdkjs dsyh xsyh ikfgts- xor pk&;kph dki.kh pkaxY;kçdkjs dsyh xsyh ikfgts] ts.ksd:u R;k i'kqaps ipukps ra= lqfLFkrhr jk[kys tkÃy- iaruxj fo|kihB ;k–"Vhus ,d e‚Msy lknj djr vkgs- gs e‚Msy ns'kh xk;Èpk fopkj d:u cufoys xsys vkgs vkf.k ;kr xk;Èps laxksiu vR;ar lkè;k i)rhus dsys tkrs- ;kr] ns'kh xk;Èuk lkè;k NijkP;k fuok&;keè;s Bsoys tkrsR;kcjkscjp] vWLcslVWkl 'ksMpkgh ,d i;kZ; fnyk xsyk vkgs'ksrd&;kaP;k mRiknukauk vko';d vlysY;k cktkjisBscíy R;kaps vls Eg.k.ks vkgs dh] ewY;laoèkZukrwu 'ksrdjh vfèkd ykHk feGow 'kdrkr- xzkeh.k Lrjkoj 'ksrdjh ftrds tkLr ewY;laoèkZu d: 'kdrkr frrds R;kauh djkos vkf.k tkLrhr tkLr uQk feGokokvusdosGk vls gksrs dh] fuOoG nwèk mRiknukrwu 'ksrd&;kyk tkLr uQk dekork ;sr ukgh] v';k osGh R;k nqèkkpk [kok Çdok iuhj d:u R;kus rs fodys rj] lkgftdp R;krwu R;kyk tkLrhr tkLr Qk;nk feGork ;sÃydqyxq: çks- feJkaP;k Eg.k.;kuqlkj tksMèkank] tSfod 'ksrh] ewY;laoèkZu] i'kqikyu] ckxkÃr ;kalkj[;k vusd ekxk±uh 'ksrd&;kauh vfèkdkfèkd uQk deokokp] ijarq 'kkL=h; mik;gh ekU; d:u] R;krwu pkaxys mRiknu feGokos- vkiys mRiUu f}xqf.kr dj.;klkBh] fBcd Çlpuklkj[;k i)rÈpk voya c d:u] 'ksrd&;kauk vkiys è;s; lkè; d:u ?ksrk ;sÃyfoHkwrh ukjk;.k i=dkj —"kh tkxj.k] uoh fnYyheksckÃy&9891828266 Ã&esy& vibhu @krishijagran.com

23

hindi.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k

eqyk[kr

,fçy] 2018

yielding prospenty

eUdkstsc ls cnysxh Hkkjrh; Ñf"k jlk;u {ks= dh ifjHkk"kk % ,e- mn;HkkLdj

Hkkjrh; Ñ"kh jlk;u {ks=kpk psgjk eksgjk esUdkstsceqGs ikyV.kkj& ,e~ mn;HkkLdj ts

Ogk 'ksrkr pkaxys ihd mRiknu gksrs vkf.k R;kpcjkscj R;kiklwu pkaxyh feGdr çkIr gksrs rsOgk 'ksrdjh le`) >kyk vls Eg.krk ;srs- 'ksrkr pkaxys mRiknu >kys dh] 'ksrd&;kph feGdr ok<rs- ns'kkr 'ksrhlkBh 'ksrd&;kadMs tfeuhps NksVs NksVs rqdMs vkgsrQkjp deh 'ksrd&;kadMs 'ksrhlkBh eksBh tehu miyCèk vkgs- v'kk ifjfLFkrhr 'ksrd&;kaph feGdr ok<koh ;klkBh tksj ykoyk tkr vkgs- vkiY;k 'ksrkr pkaxys mRiknu Ogkos v'khp çR;sd 'ksrd&;kph vkrk bPNk vkgs'ksrkrhy mRiknu ok<fo.;kr —"kh jlk;ukaph Hkwfedk vfr'k; egÙokph vlrs- ns'kkrhy 'ksrd&;kauk etcw r dj.;klkBh ,pih,e ds f edYl v¡ M QVÊyk;>lZ gh vkiY;k ns'kkrhy daiuh —"kh {ks=kr dkgh osxGs dk;Z djr vkgs- 'ksrd&;kalkBh dke dj.;kph ;k daiuhph i)r vxnhp fujkGh vkgs'ksrd&;kaph fLFkrh lqèkkj.;kcjkscjp Hkkjrh; —"kh jlk;u {ks= etcwr dj.;kps dke ,pih,e dsfedYl v¡M QVÊyk;>lZ d';kçdkjs djr vkgs gs tk.kwu ?ks.;klkBh —"kh tkxj.kus daiuhps eq[; dk;Zdkjh vfèkdkjh Jh- ,e~ mn;HkkLdj ;kaP;k'kh ppkZ dsyhgl&;k psg&;kP;k Jh- ,e~ mn;HkkLdj ;kauh lkafxrys dh] ,pih,e dsfedYl v¡M QVÊyk;>lZ gh tkxfrd Lrjkoj Hkkjrkps usr`Ro dj.kkjh ns'kkrhy —"kh jlk;u daiuh vkgs- ;k daiuhph èkqjk Jh- v'kksd vxzoky

;kaP;k [kka|koj vkgs- R;kaP;k ekxZn'kZuk[kkyh daiuh çxrh djr vkgs- esd bu bafM;k vkf.k esM bu bafM;k gs ujsaæ eksnÈps LoIu iw.kZ dj.;klkBh v'kksd vxzoky ;kaP;k usr`Rok[kkyh daiuh dk;Z djr vkgs- vkEgh tkxfrd ekunaMkaoj dke djr vkgksr- daiuhps è;s; [kwi eksBs vkgs- lokZr vkèkh vkEgh ns'kkrhy 'ksrd&;kauk etcwr dj.;kP;k ç;Rukr vkgksr- ,pih,epk vkÙkki;±rpk ;'kkpk vkys[k gk p<rkp vkgs- xsY;k ,dk o"kkZr daiuhus jk"Vªh; vkf.k vkarjjk"Vªh; Lrjkoj 10 gwu tkLr iqjLdkj iVdkoys vkgsr- ,pih,e oYMZ dUlÇYVx v¡M fjlpZ d‚iksZjs'ku] Xyksc yX>jh MhdksM~l] MsyksÃV] LVhE;qyl] uW'kuy vWo‚MZ Q‚j lh,lvkj ¼Hkkjr ljdkjrQsZ½] lÆVfQdsV v‚Q ,Dlyal] ,f'k;k ou~] eksLV ç‚feÇlx cz¡M~l] oYMZ xzsV cz¡M~l vkf.k csLV buksOgs'ku lkj[;k iqjLdkjkauh ;k daiuhyk tkxfrd Lrjkoj xkSjfo.;kr vkys vkgs- ,d= ;sÅu dke dsY;kus ;'k feGrs vkf.k çxrh gksrsp vlk daiuhpk Bke foÜokl vkgs- tj lxG~;kauh ,df=ri.ks dk;Z dsys rj ;'k feGrsp- paæ vkf.k lw;Z ;kaeè;s rqyuk djrk ;sÅ 'kdrp ukgh- nks?kkap gh dk;sZ vkf.k ped.;kP;k Lor%P;k osxosxG~;k osGk vkgsr'ks r d&;ka p h vkÆFkd fLFkrh lq è kkj.;klkBh 'ksrd&;kauk loksZÙke mRiknus miyCèk d:u ns.ks gk daiuhpk mís'; vkgs- v'kk ifjfLFkrhr ,pih,e daiuh loZ 'ksrd&;kalkBh ihd lqj{kk vkf.k ihd o`)h mRiknus

24

malayalam.krishijagran.com


eqyk[kr miyCèk d:u nsr vkgs- daiuh eq[;Ros d:u —"kh jlk;us] tSfod [krs] tSo dhVduk'kds] cqj'khuk'kd] [krs vkf.k ik;jsFkz‚bM~l ;kalkj[;k mRiknukaph fuÆerh djr vkgs- daiuh tkxfrd Lrjkoj ;k mRiknukaph fuÆerh djr vkgs gs eh uewn d: bfPNrks- 'ksrd&;kauk tkLr ykHk feGkok gk mís'; MksG~;kleksj BsÅu daiuh dkgh eq[; ckcÈoj y{k dsafær d:u dk;Z djr vkgs;keè;s iq<hy xks"VÈpk lekos'k vkgs& · vR;kèkqfud ra=Kkukpk okijA · xq.koÙkkiw.kZ mRiknus cktkjkr vk.k.ksA · vk;,lvks vkf.k brj ekunaMkaldV Hkkjr ljdkj] i;kZoj.k ea=ky; vkf.k —"kh ea=ky;kP;k ekuknaM vkf.k ;kstukauqlkj dk;Z dj.ks · cktkjkyk lkts';k ra=Kkukuqlkj lkrR;kus vkèkqfudhdj.k dj.ks · lHkk vkf.k ppsZP;k ekè;ekrwu vkiY;k xzkgdkauk lekèkkuh Bso.ks · esd bu bafM;k varxZr tkxfrd lqfoèkkaldV mR—"V ra=Kku miyCèk d:u ns.ks · xq.koÙkk fu;a=.k vkf.k çek.k ;k nksUgÈpk lq;ksX; rkGesG jk[k.ks · phu vkf.k ,e,ulhcjkscj LièkkZ dj.ks] i;kZoj.kiwjd mRiknukaph fuÆerh dj.ks ;k loZ ckch dsaæLFkkuh BsÅu vkEgh dk;Z djr vkgksr- ;k dkj.kkaeqGs ,pih,eus deh voèkhrp 'ksrd&;kaP;k eukr vkiys LFkku fuekZ.k dsys vkgs rlsp tkxfrd Lrjkojns[khy Lor%ph ,d osxGh vksG[k fuekZ.k dsyh vkgs- rls c?kko;kl xsyks rj vktgh vkiY;k ns'kkr eksBîk çek.kkoj phueèkwu —"kh jlk;u ra=Kku vk;kr dsys tkrs- ijarq ljdkjus esM bu bafM;kvarxZr fu;ekaeè;s ts cny dsys vkgsr R;kuqlkj th daiuh ns'kkrp —"kh jlk;ukaps lw= r;kj djsy R;kp daiuhus gs ra=Kku fodflr dsys ikfgts- gh ckc y{kkr ?ksÅu vkEgh esUdkstsc fuÆerhpk eksBk IykaV ns'kkrp lq: dj.kkj vkgksr;keqGs dsoG ns'kkrp uOgs rj tkxfrd —"kh jlk;u cktkjkr ns[khy eksBk cny ?kMwu ;sÃyvkiY;k ns'kkr dsoG rhup daiU;k esUdkstscph fuÆerh djr vkgsr vkf.k R;k dsoG nf{k.k vkf.k if'pesyk R;kpk iqjoBk djr vkgsr- [kjsrj mÙkj Hkkjrkr esUdkstscyk eksBh ekx.kh vkgs- ;keqGs ,pih,e mÙkj Hkkjrkrhy 'ksrd&;kaph esUdkstscph ekx.kh iw.kZ dj.kkj vkgs- tkxfrd Lrjkoj toGikl 120 ns'kkaeè;s ;kph ekx.kh vkgs vkf.k tkxfrd Lrjkoj dsoG gkrkP;k cksVkoj ekstrk ;sÅ 'kdrhy v'kk FkksMîkQkjp daiU;k ;k {ks=kr dk;Zjr vkgsr- tj phu fo"k;h cksyk;ps EgVys rj phueè;s esUdkstscph fuÆerh dsyh tkr ukgh;kO;frfjä brj —"kh jlk;ukaps ra= phueè;s fuekZ.k dsys tkrs- Hkkjr esUdkstsc fuÆerhr Lo;aiw.kZ vkgs-

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

;keqGs esUdkstscP;k ns'kkrhy fuÆerh IykaVeqGs tkxfrd Lrjkoj Hkkjrkps LFkku vk.k[kh etcwr gksÃyeh vkiY;kyk gs lkaxw bfPNrks dh] esUdkstsc gs ,d vls ra= vkgs T;k;ksxs fofoèk çdkjP;k —"kh jlk;ukaph fuÆerh dsyh tkÅ 'kdrs- ;keqGsp ijns'kkr ns[khy ;kph ekx.kh lkrR;kus ok<r vkgs- ns'kkrhy 'ksrdjh ns[khy fidkalkBh eksBîkçek.kkoj ;kpk okij djr vkgsr;s.kk&;k dkgh efgU;kaeè;s vkEgh esUdkstsc IykaV iw.kZi.ks lq: dj.kkj vkgksr;kp tksMhyk vkEgh fu;kZrhoj ns[khy y{k nsr vkgksr- txkrhy eksBeksBîk ns'kkaeè;s vkEgh vkeph mRiknus fu;kZr djr vkgksr- 'ksrd&;kauk etcwr d:u R;kauk vkÆFkd lqcÙkk feGowu ns.ks gs vkeps eq[; mfí"V vkgs- ;klkBhp ,pih,e lewg rGkxkGkr dke djr vkgs- vkepk pew FksV 'ksrd&;kadMs tkÅu R;kaph HksV ?ksrks- daiuhP;k mRiknukafo"k;h 'ksrd&;kaph ers vkf.k lwpuk tk.kwu ?ksrks- 'ksrd&;kaP;k xjtkauqlkj tkxfrd Lrjkoj la'kksèku d:u exp mRiknus cktkjkr mrjoyh tkrkr- ,pih,e brj ekè;eka}kjs ns[khy 'ksrd&;kalkBh dke djr vkgs- 'ksrd&;kauk uO;k —"kh ra=Kkukph ekfgrh ns.ks] lh,lvkjP;k ekè;ekrwu 'ksrd&;kauk çf'kf{kr dj.ks o R;kaP;kr tkx#drk fuekZ.k dj.ks v'kk çdkjP;k dk;Z Ø eka P ;k ekè;ekrw u 'ks r d&;ka p s l'kähdj.k dj.;kps dk;Z daiuhrQsZ dsys tkr vkgsT;ki)rhus vkEgh 'ksrd&;kalkBh dke djr vkgksr] R;keqGs 'ksrd&;kaP;k feGdrhr o`)h gksÃy vkf.k R;kauk vk.k[kh tkLr pkaxys mRiknu feGw 'kdsy vlk vkEgkyk Bke foÜokl vkgs- ;kpcjkscj Hkkjrkpk —"kh jlk;u m|ksx vk.k[kh tkLr Lo;aiw.kZ gksÃy'ksrd&;kauh —"kh rKkapk lYyk ?ksÅup —"kh jlk;ukapk okij djkok] ,desdkaps lYys vkf.k vuqdj.k d:u vkiY;k fidkaoj jlk;ukapk okij dsY;kl [kwi eksBs uqdlku gksÅ 'kdrs- ;keqGs 'ksrd&;kauh rKkaP;k ekxZn'kZukuqlkjp xq.koÙkkiw.kZ mRiknukapk okij djok vlk lYyk eh 'ksrd&;kauk nsÅ bfPNrks-

eksfudk e.My lglaiknd Ñ"kh tkxj.k] uoh fnYyh eksckby % 9891755566 bZesy&monika@krishijagran.com

25

bejku [kku T;s’B i=dkj] —"kh tkxj.k] uoh fnYyh eksckbZy % 9582957538

bZesy&imran@krishijagran.com www.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

'ksoarhph ykxoM

'ksoarhph ykxoM Jh-latqyk foykl Hkkoj] oSHko x.ks'kjko yktqjdj ¼m|kufo|k foHkkx] M‚-ia-ns- Ñ"kh fo|kihB vdksyk½ dqekjh- fo|k jes'k iokj ¼Ñ"kh egkfo|ky; egkM½

26

hindi.krishijagran.com


'ksoarhph ykxoM

oa r hyk Qq y ka p h 'ks jk.kh Eg.krkr- dkj.k 'ksoarh gs fofo/k xq.k vl.kkjs Qqy vkgs- 'ksoarhP;k Qqykapk vkd”kZd jax vkf.k fof'k”V lqxa/k ;keqGs gh Qqys [kwi yksdfiz; vkgsr- 'ksoarhpk okij nljk] fnokGh vkf.k ukrkG ;k l.kkaP;k osGh eksB;k izek.kkoj vlrksizkeq[;kus ;k Qqykaiklwu gkj] os.;k vkf.k xqPN cuorkr- rlsp ykac nkaM;klfgr vl.kkjh Qqys Qqynk.khr okijrkr'ksoarhP;k Qqykps mxeLFkku phu vkgs- b- l500 i;Zar ;k Qqykph ykxoM QDr phue/;sp gksr vls- ek= b- l- 900 e/;s ;k Qqykpk izlkj dksfj;k] tiku ;k ns'kkae/;s >kyk- 'ksoarhph ykxoM loZizFke b- l- 1764 e/;s baXyaM ns'kke/;s >kyh- l/;k txHkjkrwu tiku] dksfj;k] usnjyWaM] baXyaM o QzkUl ;k ns'kkae/;s 'ksoarhph ykxoM eksB;k izek.kkoj gksrsHkkjrke/;s lu 1846 e/;s 'ksoarh QqykalkBh jk”Vªh;

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

laLFkk LFkkiu dj.;kr vkyh vkf.k 1850 e/;s dydRrk 'kgjkuthod 'ksoarhph loZizFke ykxoM dj.;kr vkyh- gGwgGw ;k Qwy fidkpk iz l kj Hkkjrkr egkjk”Vª ] dukZVd] xqtjkr vkf.k mRrj izns'kkr >kyk- mRrj Hkkjrkr yky o fuG;k] nf{k.k vkf.k iwoZ Hkkxkr fioG;k o lQs n jaxkP;k tkrhaph ykxoM dsyh tkrsvkt egkjk”Vª k r vgenuxj] iq . ks ] lskykiwj] lkaxyh] lkrkjk vkf.k ukxiwj ;k ftYg;ka e /;s 'ks o a r hph ykxoM dsyh tkrs- egkjk”Vª jkT;kr 'ksoarhph ykxoM 750 gsDVj {ks=koj dsyh tkrs'ksoarh fid cgqo”khZ; vlwu R;kyk 'kkL=h; Hkk”ksr ^fdzlWafFkee bafMde* Eg.krkrtxkr 'ksoarhP;k 20 gtkj tkrhaph uksan vkgs vkf.k R;kiSdh Hkkjrkr 'ksoarhP;k 500 tkrh miyC/k vkgsr- O;kikjhn`”Vhus 'ksoarhps rhu izdkj vkgsr- 1½ ekWdf>ee 'ksoarh 2½ bafMde 'ksoarh 3½ eksfjQksfy;e 'ksoarh- ;kf'kok; eksB;k QqykaP;k mRiknuklkBh dqaMhr ykxoM dj.;kdjhrk nksu izdkj vkgsr- R;kr 1½ ikWeik; 'ksoarh 2½ dksfj;u 'ksoarh gs izdkj vkgsr- ;k f'kok; egkjk”Vªkr dkgh LFkkfud tkrh izpfyr vkgsr1½ f>izh %& ;k tkrhP;k ikukapk jax fgjoV vlrks- >kMkaph maph e/;e vlrs- Qwys e/;e vkdkjkph fioG;k jaxkph vlrkr- ;k tkrhpk mRiknukpk dkyko/kh deh vkgs- ;k tkrhps ,djh mRiknu 2 rs 3 Vu feGrs2½ jktk %& ;k tkrhph ikus vkdkjkus ykacV o jaxkus xMn fgjoh vlrkr- gh tkr deh fnolkar mRiknu nsrsQwys e/;e vkdkjkph o jaxkus ika<jh vlrkr- ;k tkrhpk mRiknukpk dkyko/kh deh vkgs- ;k tkrhps ,djh mRiknu 11/2rs 21/2 Vu feGrs3½ ika<jh jsoMh %& ;k thrhph ikus fgjoh vlrkr o ;k >kMkyk QqVos vf/kd QqVrkr- Qqys vkdkjkus ygku o jaxkus

27

malayalam.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

'ksoarhph ykxoM

ika<jh vlrkr- ;k tkrhyk fMlsacje/;s Qqys ;srkr;k tkrhps ,djh mRiknu 3&4 Vu feGrs4½ fioGh jsoMh %& ;k tkrhP;k >kMkpk foLrkj o Qqys gh ika<Ú;k jsoMhizek.ksp vlrkr- Qqykapk jax pednkj fioGk vlrks- ;k tkrhyk ygku vkdkjkph Hkjiwj Qys fMlsacje/;s ;srkr- ;k tkrhps ,djh mRiknu 2 rs 25 Vu feGrs;k LFkkfud ok.kkaf'kok; ygku QqykaP;k brj dkgh tkrh %& t;arh ¼fioGh Qqys½] lksukyh ¼fioGh Qqys½] rkjk ¼fioGh Qqys½] 'kkjnk] 'kkjnk 'k`axkj] oklafrd] 'kSyk] fcjcy lgkuh ;k loZ fioG;k jaxkph Qqys vl.kkÚ;k tkrh vkgsr'kjnekyk ¼nq/kkG½] ek?kkeh ¼tkaHkGh½] fdrhZ ¼foVdjh½] t;k ¼foVdjh½] 'kjn cgkj ¼xqykch½] gsear 'k`axkj ¼xqykch½] eksfguh ¼xqykch½Qqynk.khe/;s nkaM;kph Qqys yko.;kdjhrk eksB;k Qq y ka P ;k [kkyhy tkrh izfln~/k vkgsr- & 1- baisfj;y & ;k tkrh ph Qq y s eks B ;k vkdkjkph o 'kqHkz ika<Ú;k jaxkph vlrkr-

2- Hkkjr jRuk & ;k tkrhph Qqys eksB;k vkdkjkph o 'kqHkz ika<Ú;k jaxkph vlrkr3- vWatu csyh & ;k tkrhph Qqys eksBh o fQdV jaxkph vlrkr- ;k tkrhyk vk/kkjkph xjt vlrs4- panzek & ;k tkrhph Qqys fioG;k jaxkph o e/;e rs eksB;k vkdkjkph vlrkr5- QzsMh foYlu & ;k tkrhph Qqys fdfeth jaxkph o eksB;k vkdkjkph vlrkr6- 'kjn&ekyk & Qqykapk jax fQdV ika<jk] ,djh mRiknu 5 rs 6 Vu7- vk;-vk;-,p-vkj-flysD'ku-4 & Qqykapk jax fioGk] ,djh mRiknu 5 rs 6 Vu8- lksukyh rkjk & Qqykapk jax fioGk] ,djh mRiknu 5 rs 6 Vu9- cXxh& Qqykapk jax ika<jk vkf.k ,djh mRiknu 8 rs 9 Vutehu& 'ksoarhP;k Qqykapk vkd”kZd jax vkf.k ntsZnkj mRiknuklkBh tfeu [kwi egRRokph Bjrsfidkaph 'kkf[k; ok< vkf.k fodklkdfjrk ukihd fdaok deh iks”kdrk vl.kkjh tehu

28

www.krishijagran.com


'ksoarhph ykxoM mi;qDr Bjr ukgh- 'ksoarh fidkdjrk ;ksX; fupjk vl.kkjh] dlnkj tehu fuoMkoh- iks;V;kP;k tehuhr 'ksoarhph ok< pkaxyh gksrs- tfeuhr lsafnz; ?kVdkaph ek=k pkaxY;k izek.kkr vlkoh- tfeuhpk lkew 6-5 rs 7-0 P;k njE;ku vlkok {kkjrsps izek.k 0-20% is{kkdeh vlkostfeuhr pqu[kMhph ek=k 5 rs 8%is{kk deh vlkoh- v;ksX; fupÚ;kP;k {kkjkaps izek.k tkLr vl.kkÚ;k pksi.k tfeuhr 'ksoarhph ykxoM d: u;s- tfeuhr dBh.k >kysY;k tfeuh 'ksoarhlkBh v;ksX; Bjrkr- 'ksoarhph ykxoM dj.;kiwohZ R;k tfeuhr rkx] BSapk fdaok 'ksaxkoxhZ; fidkaph fgjoGhps [kr Eg.kwu ykxoM djkohgokeku %& 'ksoarhP;k fidkaph 'kkf[k; ok< gks.;kdjrk eksBk fnol gok vlrks- R;keqGs egkjk”Vªkr 'ksoarhph ykxoM ,fizy rs twu njE;ku dsyh tkrs- R;kosGh rkieku 20 & 35 lsa- xzs i;Zar vlrs ;keqGs >kMkaph ;ksX; ok< gksrs- ekUlwuyk lq:okr >kY;koj rkieku deh gksrs o dG;kapk fodkl gks.;kl vuqdwy okrkoj.k feGrs- Qqys ;s.;kP;k osGh ygku fnol vkf.k 10 & 15 lsa- xzs- rkieku vko';d vlrsfujHkz o LoPN lw;Zizdk'k ;k fidkyk ekuorksnh?kZdkG eqlG/kkj ikÅl /kqds ;k fidkyk lgu gksr ukghiwoZe'kkxr %& 'ks o a r h fidka d jrk fuoMys Y ;k tfeuhph fgokG;kr [kksyoj ukaxjV d:u tfeu rkir BsokohekpZe/;s dqnG.kh d:u tehu HkqlHkq'khr djkoh o ,djh 10 Vu 'ks.k[kr felGkos- 'ksrkrhy dpjk] /kldVs] ikykikpksGk ospwu dk<kok- tfeuhrhy gqe.kh] okGoh ;k fdMhaiklwu fidkps j{k.k dj.;klkBh ,djh 20 fdyks xzWe QkWyhMkWy HkqdVh felGkoh o 60 ls- eh- varjkoj lÚ;k dk<wu okQs r;kj djkosrykxoM %& 'ksoarh fidkaph vfHko`/nh ewGnkaMkr ;s.kkÚ;k QqVO;ka}kjs gksrs- R;kdjrk ekxhy gaxkekrhy cs.;klkBh jk[kwu Bsoysys ldlZ [k.kwu dk<kosrR;krhy fujksxh vkf.k eksBs ldlZ izrokjh d:u ykxoMhlkBh osxGs djkosr- fuoM dsysY;k cs.;kyk cqj'khuk'kdkaP;k nzko.kkr ¼ckfoLVhu2 xzWe izrh 1 fyVj ik.;kr nzko.k djkos-½ 5 fefuVs cqMowu dk<koh o vksY;k xks.khr xqaMkGwu ykxoMhP;k {ks=kr U;kohrykxoMhdjrk r;kj 'ksr vksyowu oki'kkoj vk.kkos vkf.k rjhP;k ,dk cktwyk 30 lsa- eh- varjkoj ldj ykowu ykxoM djkoh- ,d ,dj ykxoMhdjrk 43] 560 'ksoarhps cs.ks ykxrs 'ksoarhph ykxoM

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

dsY;kuarj pkj fnolkauh vkaco.kh n;kos- R;kuarj tfeuhP;k izfruqlkj o rkiekukuqlkj 5 rs 6 fnolkaP;k varjkus ik.kh n;kos[krs%&

vkarje'kkxr %& 'ksoarh fidkaph eqGs ojP;k Fkjkr ok<rkr Eg.kwu tehu HkqlHkq'khr vl.ks vkf.k r.kkapk uk;ukV dj.ks egRokps vkgs Eg.kwu osGksosGh [kqji.kh dj.ks xjtsps vlrs- 'ksoarhP;k fidklkBh vf/kd o deh izdk'k dkG v'kk nks U gha p h vko';drk vlrs okrkoj.kkrhy lrrP;k cnykeqGs 'ksoarh fidkaP;k 'kkjhjd jpusr cny gksrks o R;kpk o`n~/kh vkf.k fodklkoj ifj.kke gksrks- ;klkBh rathods vkf.k lq{enzO; o cqj'kh fu'kdkapk okij djkok ykxrks'ksoarhojhy dhM] jksx vkf.k fu;a=.k %& 1- ej jksx ¼¶;qtkfj;e foYV½ %& 'ksoarh fidkr ;k jksxkph ykx.k ¶;qtkfj;e vkWDlhLiksje ;k cqj'kheqGs gksrks- ;k jkxkpk izknqHkkZo tkLr ikÅl gks.kkÚ;k ifjljkr vk<Grks- jksi o ok<hP;k voLFksrhy >kMs ;k jksxkl tkLr cGh iMrkr- jksxxzLr >kM gGwgGw fuLrst gksrs o lqdqu ejrs- rlsp >kMkpk tfeuhtoGhy [kksMkpk Hkkx dkGk gksrks- [kksMkpk mHkk Nsn dsY;kl e/;s dkG;k js”kk fnlrkr- >kMkP;k loZ eqG;k dqtrkr i.k dkjM;kp jkgrkrjksxkps fu;a=.k %& tfeuhph LoPNrk d:u dkgh izek.kkr fid jksxeqDr Bsork ;srs- lq:okrhph y{k.ks fnlrkp Vªk;dksMekZ fOgjhMh ,djh 4 fd- xzW- daEiksLV [krklkscr ekrhr felGwu n;kos vkf.k jksxizfrca/kd tkrhph ykxoM djkoh2- Hkwjh jksx ¼ikoMjh feYM;w½ %& ;k jksxkpk izknqHkkZo ikus] Qkan;k] dksoGs dksac o dG;kaoj gksrks- ;keqGs >kM v'kDr gksrs o QqykaP;k mRiknukoj vfu”V ifj.kke gksrks- ;k jksxkph lq:okrhph y{k.ks dksoGh ikus o dG;kaoj fnlwu ;srkr- uarj gk jksx ikus o Qkan;kaoj iljrks- R;keqGs ikus ygku gksrkr] R;koj ika<jV fioGs fBids fnlrkr- dG;kaoj izknqHkkZo >kY;kl R;k meyr

29

hindi.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

'ksoarhph ykxoM

ukghr vkf.k QqykaP;k vkdkj o jaxkr fod`rh ;srs- ;k jksxkph rhozrk 17 & 24°lsa xzW- rkieku vkf.k 97 rs 99% vknZzrk vlrkuk vk<GrsLiWjksfFkdk iWekslk ;k cqj'kheqGs gk jksx gksrksjksxkps fu;a=.k %& ;k cq j 'khP;k fu;a = .kklkBh Vks i kl ¼isUdksU>ksy½ 6-5 feyh 15 fy- ik.kh ;k izek.kkr vkBoM;kP;k varjkus nksunk Qokjkos3- iwoZ djik ¼vyhZ CykbZV½ %& ;k jksxkph ykx.k vYVjusfj;k lksyWuh ;k cqj'kheqGs gksrs- [kkyP;k tqU;k ikukaoj rifdjh jaxkps fBids fnlrkr rj fBiD;k Hkksorhpk Hkkx orqZGkd`rh fgjoV fnlrks- dksjM;k okrkoj.kkr ikukojhy fBids dMd gksrkr] ikus lqjdqrrkr o xqaMkGh gksrkr- dksjM;k okrkoj.kkr jksxkpk izlkj gksr ukgh ek= vknzZrk o m”.k okrkoj.kkr jksxkpk izlkj eksB;k izek.kkoj gksrksjksxkps fu;a=.k %& 'ksoarhps 'ksr LoPN Bsokos- fid ok<hP;k dkGkr cksMksZ feJ.k 1% Qokj.kh djkoh- jksxkaph ykx.k vk<GY;kl Fkk;ksfdusV feFksy 0-2% Qokj.kh djkoh o 15 fnolkaP;k varjkus dWIVu 0-2% nksu osGk Qokjkos4- rkacsjk ¼jLV½ %& ;k jksxkph ykx.k ;qjkse;lhl QWlhvksyh cqj'kheqGs gksrs- ikukaoj ika<js fBids fnlrkr] uarj

R;kps :ikarj orqZGkd`rh rkacM;k & rifdjh dks”kkr gksrs- ;keqGs ikus v'kDr gksÅu xGrkr- jksxkpk izknqHkkZo fodkl dkGkr >kY;kl uohu dG;k ;s.ks can gksrs o mRiknukr ?kV ;srsjksxkps fu;a=.k %& jksxxzLr >kMs dk<wu u”V djkohr] 'ksr LoPN Bs o kos - 1% rhoz r s P ;k cks M ks Z f eJ.kkph vkBoM;kP;k varjkus Qokj.kh djkoh'ksoarhojhy dhM vkf.k fu;a=.k %& 1½ ikus iks[kj.kkjh vGh ¼fyQ ek;uj½ %& ckjhd vG;k dksoG;k ikukrhy gfjrnzO; ukxeksMh vkdkjkr iks[k:u [kkrkr] R;keqGs rks Hkkx vkjikj fnlrks- fdMxzLr ikus fioGh gksÅu xGrkrfu;a=.kkps mik; %& fdMhP;k lq:okrhP;k izknqHkkZokP;k y{k.kkuqlkj Mk;Dyksjksokl 1 feyh@fy- ;k izek.kkr Qokj.kh djkoh2½ <sdw.k ¼dWilhM cx½ %& gh fdM ikukrwu jl 'kks”k.k djrs vkf.k 'kjhjkrwu xksM fpdV nzo L=orsfu;a=.kkps mik; %& ;k fdMhP;k fu;a=.kklkBh izksQsuksQkWl 50% 2 feyh] 20 fy- ik.;krwu Qokjkos fdaok eWyWfFkvkWu

30

malayalam.krishijagran.com



Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

'ksoarhph ykxoM

0-1% Qokj.kh djkoh3½ ikus [kk.kkjh vGh ¼fyQ bfVax dWVjfiyj½ %& gh vGh 'ksoarhph ikus [kkrs- eksB;k izek.kkr izknqHkkZo >kY;kl uohu QqVhph ikusgh [kkrsfu;a=.kkps mik; %& D;qukyQkWl 0-07% fdaok eksuksdzksVksQkWl 003% rhozrsP;k nzko.kkpk Qokjk |kok4½ ekok ¼vWfQM½ %& ekok gh dhM ikukr lksaM [kqilwu ikukaP;k mrhrhy jl 'kks”k.k djrs- eksB;k izek.kkoj izknqHkkZo >kY;kl ikus fioGh iMwu okGrkr- ekO;kP;k 'kjhjkrwu xksM nzo L=orks R;koj dkG;k cqj'khph ok< gksrs o ikus izdk'k la'ys”k.k ;ksX; jhrhus d: 'kdr ukghr- R;keqGs mRiknukr ?kV ;srsfu;a=.kkps mik; %& ;k fdMhP;k fu;a=.kklkBh Mk;Dyksjksokl 1 feyh@fy- fdaok Mk;esFkks,V 1-5 fey@fy- ;k nzko.kkph Qokj.kh djkoh5½ yky dksGh ¼jsM ekbZV½ %& dksGh ikukrhy jl 'kks”k.k djrs- ikukoj ohVsph HkqdVh /kqjGY;klkj[ks fnlrsfu;a=.kkps mik; %&

fdMhpk izknqHkkZo vk<GY;kl Mk;uksdWiph Qokj.kh djkoh- xa/kd ¼300 es'k½ ,djh 20 fdyks /kqjGkosdk<.kh] gkrkG.kh vkf.k cka/k.kh %& 'ksoarhP;k ok.kkuqlkj 3 rs 5 efgU;kar Qqykaph rksM.kh lq: gksrs- okrkoj.k vkf.k tfeuhP;k izrhuqlkj efgukHkj rksM.kh lq: jkgrs- Qqykaph dk<.kh Åu deh >kY;koj brj dG;kauk btk gks.kkj ukgh ;kph dkGth gksÅu djkoh- dk<.kh lq: >kY;koj fnolkvkM rksM.kh djkohQqykaph dk<.kh dsY;koj Qqys lkoyhr eksdG;k gosP;k fBdk.kh Bsokoh vkf.k R;krhy jksx o fdMxzLr Qqys cktwyk dk<kohr- Qqykpk vkdkj] jax o rtsynkji.kkuqlkj ^v* o ^c* izrokjh djkoh vkf.k 2 rs 5 fdyksP;k ckacqP;k djaM;kr cka/k.kh djkohQqykaph lkBo.kwd 'khrx`gkr djk;ph vlY;kl 'ksoarh ¼LVWa.MMZ½ 0 rs 3 lsa- xzs- rkiekukr 3&6 vkBoMs fVdrs- 'ksoarhP;k LFkkfud tkrhps ,djh 2-5 rs 3-5 Vu vkf.k lq/kkfjr tkrhps 4 rs 5-5 Vu mRiknu feGrs- Qqykaph dk<.kh djrkuk vf/kd meyysyh fdaok v/kZoV meyysyh Qqys dk<Y;kl mRiknukr ?kV ;srs vkf.k cktkjHkkogh deh feGrks-

23 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

Facebook Followers - 5 lakh Plus, WhatsApp Members - 5 Thousand Plus

32

www.krishijagran.com



Hkkjrkps vkoMrs okgu !


HkkjrkP;k ân;kr LFkku fuekZ.k dj.kk&;k vnHkwr çoklkpk vuqHko ?;k & ;kekgk lWY;qVks vkj,Dl ;k

ekgkP;k çxr ra=Kku] vkd"kZd jpuk vkf.k funksZ"k i)rhus lWY;qVks vkj,Dl eksVkjlk;dy r;kj gksrs- ;k ckÃdus eè; Hkkjrkrhy yksdkaps ân; Çtdys vkgs-

çxr ra=Kku ;kekgkP;k çxr fuG~;k dksj baftu ladYiuseqGs] lWY;qVks vkj,Dl taxykrhy] Mksaxjkojhy vkf.k eè; Hkkjrkrhy MksaxjkG Hkkxkrhy ,d 'kkunkj lokjh Bjyh vkgs- ;kps gyds vkf.k 'kfä'kkyh baftu ,dVs vlrkuk vkf.k dBh.k ifjfLFkrhr ns[khy lokjhlkBh lq;ksX; vkgs-

vkd"kZd jpuk lWY;qVks vkj,Dl yk dsoG vkd"kZdp uOgs rj ykac iYY;kP;k çoklkP;k –"Vhus ns[khy vkjkenk;h cufo.;kr vkys vkgs- ykacypd lhVeqGs nksu çkS< O;äh vkjkekr çokl d: 'kdrkr- ;kP;k etcwr lLisa'kueqGs rh dBh.k jLR;kaoj ns[khy vkjkekr èkkors-

funksZ"k i)rh ;kP;k çxr fuG~;k dksj baftueqGs gh 82 fdeh@fyVjps lkrR;iw.kZ ek;yst nsrs,[kk|k Hkôe [kkackçek.ks Bksl foÜoklkgZrk vkf.k tqU;k ;kekgkP;k fVdkÅi.kkeqGs fgP;k f'kjispkr vfèkd xq.kkaph Hkj iMrsHkkjrkr çR;ds {ks=krhy çR;sd jLR;kph Lor%ph dkgh vkOgkus vkgsr- lWY;qVks vkj,Dl eè;s gh loZ oSf'k"Vîs vkgsr & vkf.k rh ns[khy LVkÃyeè;s!!

Ñ"kh {ks=kr ;qodkalkBh vkn'kZ Bjys vpy!

"kh {ks=kdMs ;qodkapk dy ok<r vkgs] vkf.k ;kps mÙke mnkgj.k Eg.kts mÙkj çns'kkrhy y[kheiqj f[kjh ftYákrhy 'ksrdjh vpy feJk! ;kauh vkèkqfud i)rhus Ålkph 'ksrh d:u vusdnk LFkkfud vkf.k ftYgk ikrGhoj vusd iqjLdkj feGoys vkgsrR;kauh ÅlkP;k mÙke mRiknuklkBh ;ko"kÊpk çFke Øekadkpk iqjLdkj iVdkoyk- y[kukS vkf.k dksbacrwj ;sFkhy dsaæh; Ål la'kksèku dsaækrwu R;kauh lQy 'ksrhps Kku çkIr dsY;kps rs lkaxrkr- R;kauh y[kukS fo|kihBkrwu ,y- ,y- ch- ph inoh çkIr dsyh vkgs2005 lkykiklwu vpyus 'ksrh O;olk; lq: dsyk- 2007&2008 lkyh Ål 'ksrhrwu lokZfèkd mRiknu feGowu R;kauh mÙkj çns'kkr çFke Øekad iVdkoyk- ;ko"kÊ ns[khy R;kauh ÅlkP;k 238 çtkrÈiklwu çrh fc?kk toGikl 250 ÇDoVygwu tkLr mRiknu feGoys vkgs- R;kaP;k Ålkph ykach toGikl 18-5 QwV vlwu otu ns[khy pkaxys vkgs- ÅlkP;k 'ksrhlkBh rs 'ks.k[kr] fgjok pkjk bR;knÈpk okij djrkr rlsp dhVduk'kdkapk dehr deh okij djrkr- [kksMok ÅlklkBh rs Ålkph ikus dqtowu R;kaiklwu mÙke [kr r;kj d:u R;kpkp okij djrkr- çrh ,djklkBh 2 rs 3 fdyksxzWe brD;k deh çek.kkr rs ;qfj;kph Qokj.kh djrkr- Ål 'ksrh gh çkeq[;kus ik.;koj voyacwu vl.kkjh 'ksrh vkgs vls R;kaps er vkgs- ;k ;'kLoh 'ksrhlkBh vpyyk ;kekgkpk lWY;qV!


Krishi Jagran 23 Years, 12 Languages, 22 States, 23 Editions, 3 Portals, 10 Millions Readers & Social Media

https://www.facebook.com/krishi.jagran/ 1) Count on Krishi Jagran Facebook Page is 5,73,135 2) 22 Krishi Jagran Kisan Clubs on Facebook - 22 state wise & 1 main Krishi Jagran Kisan Club 3) 5,00,000 plus farmers are directly connected through Krishi Jagran Kisan Clubs 4) Facebook post reach is around 1 Crore per day 5) Separate Facebook page for Upcoming Events, Exhibitions & Seminars ( http://www.facebook.com/krishijagran.agrimedia/ )

Page - Krishi Jagran - Agriculture World - krishi Jagran Hind i - Krishi Jagran-

Companies Products

- Krishi Jagran-

Likes

& Promotions

Conference, Exibitio ns Seminars & Works hop

Kerala

Followers Max. Po st Reach 5,93,220 2,00,56,563 12,804 2,36,073 15,014 1,65,994 3,369 92,400

4,28,444 12,535 14,710 3,304 8,323

8,410

1,23,843

5,133

5,211

1,00.282

WhatsApp Groups's Details +91 9891405403 State wise and district wise ( Selected ) krishi Jagran whatsApp groups (635)

States

District groups States

State Wise Jammu and Kashmir Himchal Pradesh Madhya Pradesh Chha sgarh Haryana U ar Pradesh Rajasthan U arakhand Jharkhand Bihar Gujarat Maharashtra

23 22 12 51 27 21 72 33 13 24 38 33 36

Punjab Oisha Assam Sikkim Goa Manipur Meghalaya Tripura Arunachal Pradesh Tamil Nadu Telangana Kerala Andhra Pradesh

District groups 20 30 33 4 2 16 11 8 16 32 31 14 13

Data relevant to that particular state will be shared on whatApp groups ACCORDING TO IRS 2018, TOTAL READERSHIP OF MAGAZINES HAS


Social Media PLATFORM us

us

us

us

us

Krishi Jagran Mobile App Krishi Jagran perfectly fits in the world of Internet, with its newly launched “krishi jagran app”. All the latest news, corporate information, commodity updates, weather dynamics, Job availability, university releases and much more renders what farmers and the agri-stakeholders seek at a single tap.

You Tube Channel h ps://www.youtube.com/channel/UCy5uIHLkQrHYd6Dj8CsqHrw You are welcome to share any Interviews Advertisement

Success Stories Documentary

videos on our YouTube channel

Linkedin https://www.linkedin.com/in/krishi-jagran-41120680/ Twitter https://twitter.com/krishijagran

Instagram https://www.instagram.com/krishijagran/

GROWN TO 78 MILLION IN IRS 2014, WHICH IS A WHOPPING

95% INCREASE.


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

Qsjkseksu lkiGs

Qsjkseksu lkiGs% fdM fu;a=.kklkBh mi;qDr mik; i!s

jkseksu lkiGs vusd izdkjps vlqu fidkaoj ;s.kk#;k osxosxG;k izdkjP;k fdMhauqlkj rks lkiGk okijyk tkrks- i!sjkseksu lkiG;kapk okij eq[;r: fdMhaP;k izknqHkkZoph iqoZdYiuk] ,df=r ius fdMh lkiG;kr idMus o fdVdkaP;k feGukr vMFkGk mRiUu dj.ks ;k dkj.kkalkBh lkiG;kapk okij dj.;kr ;asrksi!sjkseksu lkiG;kaps izdkj vkf.k fidkauqlkj R;kpk okij ;kfo"k;h ekghrh vl.ks vko';d vkgsfidkaojhy fdM] O;oLFkkiukP;k fofo/k i/nrhaiSdh dkexa/k lkiG;kapk voyac gh ,d vR;ar ifj.kkedkjd vkf.k mi;qDr i/nr vkgs- dkexa/k lkiG;kaP;k okijkeqGs ¼i!sjkseksu

V^WIl½ fdMhaP;k thoudzeke/;s vMFkGk fuekZ.k gksm!u thoudze [kaMhr dsyk tkrks vkf.k R;kpcjkscj jklk;fud fdVduk'kdkaP;k vfrjsdh okijkojgh izfrca/k ?kky.;kl enr gksrsi!sjkseksu Eg.ktsp ,d fof'k"V izdkjpk xa/k gks;- lqlaokj lk/k.;klkBh dhVd vkiY;k 'kjhjkrqu fof'k"V xa/k vlysys jlk;u ckgsj lksMrkr ts lans'kogukps dk;Zoj ikMrkr;kaukp i!sjkseksu vkls Eg.krkr- v'kkp izdkjps] ijarq d`f=efjR;k r;kj dsysys i!sjkseksu fodflr dj.;kr vkys vlqu R;kaP;k Onkjs dhM O;oLFkkiu dj.;klkBh osxosxG;k izdkjps i!sjkseksu lkiGs ( i!sjkseksu V^WIl) r;kj dj.;kr

38

hindi.krishijagran.com


Qsjkseksu lkiGs

v k ys ys vkgsr- ;k i!jske s ku s lkiG;kp a k okij iz k eq [ ;kus fdMhaP;k izknqHkkZokph ioqd Z Yiuk ?k.sk]s ,df=ri.ks fdMh lkiG;kr idM.ks vkf.k fdVdkaP;k feGukr vMFkGk mRiUu dj.ks ;k izeq[k dkj.kkalkBh dj.;kr ;srks;k lkiG;kaps izdkjksph ekghrh vl.ks vko';d vkgs 1- okVj V^WIl 2- i!usG V^WIl 3- j{kd lkiGk 4- i!sjkseksu V^WIl 5- fpdV lkiGs 1- okVj V^WIl %& ;k lkiG;kapk okij izkeq[;kus okaX;kojhy 'ksaMs o i!G iks[kj.kkjh vGh] vkf.k mlkojhy [kksMfdMhaP;k fu;a=.kklkBh dsyk tkrks- okWVj V^WIl gs lkiGs okaxh o m!l] fidkae/;s okijrkuk R;kph okijkph oGs o izek.k ;ksX; vl.ks vko';d vkgs- okWVj V^WIlpk okij dj.;kiqohZ R;kr Y;qjkZ

ร "kh tkxj.k ,fรงy] 2018

cli.ks vko';d vkgs-gs Y;qj Eg.kts eknh fdMhapk xa/k vlysyh i!WUlqy fdaok R;kyk izyksHku dqth vls Eg.krkr- ;k dkxa/kkdMs fdMhps uj irax vkdf"kZr gksrkrokWVj V^WIl ;k lkiG;kae/;s fdMhauqlkj osxosxG;k izdkjps Y;qlZ Eg.ktsp dkexa/k clokos ykxrkr mnk- okaxh fidkarhy 'ksaMs o i!Gs iks[kj.kk#;k vGhlkBh&Y;qlhu Y;qj dksch & yi!koj e/khy xM~Mk iks[kj.kk#;k vGhlkBh &Mh-ch-,e Y;qj mlkojhy [kksMfdMhalkBh & bZ-,l-ch Y;qj okWVj V^WIl gs tfeuhiklqu nksu i!qV maphoj clokos ykxrkr- okaxh fidkae/;s iquGkZ xoMhuarj 10 fnolkaps vkr clokos ykxrkrdksch i!ykolZe/;s xM~Mk r;kj gks.;kl lq:okr >kY;kcjkscj clokos ykxrkrmlke/;s [kksMfdMk fdaok dkaMh fdM fnlrkp gs lkiGs 'ksrkr mHks djkosr] izfr gsDVjh 16 V^WIl 'ksrkr mHks dj.ks vko';d vkgsgs lkiGs mHks dj.;klkBh dkBh;k vk/kkj n;kok ykxrks vkf.k lkiG;kaP;k rGk'kh vlsT;k IyLVhdP;k uGhP;k lkg*;kus lkiGs dkBhoj ?kV~V clfoys tkrkr- uarj gs lkiGs clfoysyh dkBh 'ksrke/;s mHkh dj.;kr ;srsvkf.k lkiG;kae/;s Y;qj clfoys tkrs- okWVj V^WIl vkf.k Y;qj 'ksrkr ykoY;kuarj lkiG;k e/khy [kksuxV Hkkxkr [kkps i;ZUr ik.kh elu R;kr FkksMsls rsy Vkdkos ;k lkiG;kae/;s vMdysys uj irax njjkst dk<qu Vkdkos o ik.;kph ikrGh deh gksm! nsm! u;sfidka u q l kj lkiG;ka e /;s clfoys y s Y;qlZ@dWIlIy gs efgykHkjkus@30 fnolkauh cnykos-

39

malayalam.krishijagran.com


ร "kh tkxj.k ,fรงy] 2018

Qsjkseksu lkiGs

Water Trap

v'kk i/nrhus okWVj V^WIlpk okij d:u okaX;kojhy 'ksaMs o i!G iks[kj.kkjh vGh] dkschi!Gkoj e/khy xM~Mk iks[kj.kkjh vGh] mlkojhy [kksMfdMk ;k fdMhaps uj irax ,df=ri.ks idMqu u"V djrk ;srkr- R;k_kjs fd/khapk thoudze [kaMhr dsyk tkrks o eknh iraxkP;k vaMh ?kky.;klkBh mi;ksxh ulrkrgs lkiGs okijrkr ?;ko;kph dkGkth 1) T;k fdMhaP;k fu;a=.kklkBh Y;qj vkgsr rs R;k fdMhaP;kfrjhDr brj fdMhalkBh oki: u;sr2) nj efgU;kyk Y;qj cnyus xjtsps vkgs 3) okWVj V^WIl 2&3 o"ksZ osxosxGh Y;qj cloqu osxosxG;k fidkalkBh oki: 'kdrksv'kk fjrhus okWVj V^WIlpk okij d:u fdMhaps uj ,df=ri.ks idMqu u"V dsY;keqGs izHkkoh fdM O;oLFkkiu djrk ;srks-

iHzkkoh fdMfu;= a .kklkBh& i!uy s o j{kd lkiGs i!usy lkiGs%& i!usy lkiG;kapk okij eq[kRos rqj]gjHkjk] lks;fcu lqi!Zi!qy] HkqbZeqax] VkseWVks] HksaMh fejph b- fidkae/;s dsyk tkrks- i!usy lkiG;kae/;s R;kP;k [kkyP;k Hkkxkyk ,d ykacV IyfLVd fi'koh clfoysyh vlrs vkf.k ;k fi'kohe/;s fdMhaps uj irax idMys tkrkr gjHk#;kojhy ?kkVs vGh] lks;fcu ojhy y"djh vGh- VkseWVks vkf.k HksaMhojhy i!Gs iks[kj.kkjh vGh] rqjhe/khy 'ksaxk iks[kj.kkjh vGh] dik'khojhy 'ksanjh cksaM vGh] <kscGh fejph jVhy i!Gs iks[kj.kkjh vGhR;kp izek.ks lq;Zi!qy vkf.k HkqbZeqaxkojhy ikus dqjrM.kk#;k vGhaP;k fu;a=.kklkBh 'ksrke/;s i!usy ;kiG;kpk okij dsyk tkrks- ;k i!usy lkiG;kae/;s osxosxG;k fidkaoj ;s.kk#;k fof'k"V fdMhalkBh r;kj dsysys dWIlYlk@g;qlZ

40

www.krishijagran.com


Qsjkseksu lkiGs clfoys tkrkr vkf.k dkBhP;k lkg*;kus gs lkiGs 'ksrkr mHks dsys tkrkr- fidk i!q y ks # ;kr ;s . kk#;k osGsn fdaok ykxoMhuarj ,d efgU;kr gs lkiGs 'ksrkr mHks djkosr lkiG;kP;k ojhy cktql vlysY;k r.kdMhe/;s Y;qj clokos vkf.k r.kdMhP;k [kkyh vlysyk i!usylkj[kk Hkkx R;kyk gqdP;k lkg*;kus dkBhyk cka/kkok- lkaiG;kP;k rGk'kh vlysyh IyfLVdph fi'kfolq_k] [kkyP;k cktqus dk<hyk cka/kkoh ;k lkiG;kae/;s irax vMd.;kae/;s irax vMd.;kl lqjokr >kY;kuarj njjkst fufj{kus ?;kohr vkf.k vMdysys irax u"V djkosizfr gsDVj 10 rs 12 i!usy lkiGs 'ksrkr mHks dsY;kl ?kkVs vGh] y"djh vGh ] i!G iks[kj.kkjh vGh] 'ksaxk iks[kj.kkjh irax ,df=ri.ks idMqu u"V djrk ;srkr vkf.k fdMha P ;k thoudz e kr vMFkGk fuekZ . k >kY;keqGs fdMhapk izknqHkkZo deh gksrks i!usy lkiGs rwj] gjHkjk] lq;Zi!y] HkqbZeqax] lks;fcu] VkseWVks] fejph] HksaMh dkiql ;k lkj[;k fidkae/;s ,djh 10 : izek.kkr okijkos j{kd lkiGs %& j{kd lkiG;ka p k okij iz e q [ ;k.ks i!Gek'khP;k fu;a = uklkBh ds y k tkrks i!Gek'kh gh osyoxhZ; Hkkthikyk vkf.k is: o vkack fidkarhy vfr'k; uqdlku dj.kkjh fdM vkgs- ;k i!Gek'khP;k fu;a=uklkBh j{kd lkiu

ร "kh tkxj.k ,fรงy] 2018

Local Light Trap

vfr'k; izHkkoh mik; vkgs- i!Gek'khP;k vGh gh osyoxhZ; Hkkthikyk Eg.ktsp dkdMh] dyZxaM] nq/kh] HkksiGk] nksMdk] fxydh] vkf.k i!Gfidkae/;s izkeq[;kus is: o vkack ;k fidka oj miftfodk djrs-;k fdaMhaP;k uqdlku dsysY;k i!Gkaph ok< gksr ukgh vkf.k dksMxzLr i!Gs tqu xGwu iMrkr- j{kd lkiG;kaP;k lkg*;kus osyoxhZ; Hkkthikyk is: vkf.k vkaC;kojhy i!Gek'kh fu;af=r djrk ;srs- ;k lkiG';kae/;s clfo.;kr ;s.kkjs dkexa/k dWIlqy@Y;qlZ gs osyoxhZ; Hkkthikyk vkf.k i!Gfidka l kBh os x os x Gs vlrkr- j{kd lkiG;kapk okij djrkuk R;ke/;s fidkauqlkj cufo.;kr vkysys Y;qlZ clokos vkf.k uarj lkiGs 'ksrkr mHks djkos j{kd lkiG;kaps fioG;k jaxkps cqM] ?kqeV vkdkjkps ikjn'kZd vkoj.k] Y;qj gksYMj vls Hkkx vlrkrfioG;k cqMke/;s vk/kh ik.kh Hjkos] Y;qj gksYMje/;s Y;qj Bsokoh vkf.k Y;qj gksYMjps >kd.k ?kV~ V clokos ikjn'kZ d ?kq e V fioG;kcqMkoj clokok vkf.k fidkaP;k maph

41

hindi.krishijagran.com


ร "kh tkxj.k ,fรงy] 2018

Qsjkseksu lkiGs

izek.ks lkiGk 'ksrkr clokokosyoxhX; Hkkthikyk fidkae/;s tfeuhiklqu 2 i!qV map lkiGk clokok fdaok eaMi dsysyk vlY;kl ea M ikyk lkiGk clokok vka c k vkf.k is : lkj[;k fidkae/;s >kMkP;k i!kanhyk lkiGk clokokj{kd lkiG;kae/;s [kkyhy cktq l clfoys Y ; fioG;k jaxke/;s cqMke/;s ik.kh Hkjkos vkf.k R;kr FkksMsls xksMsrsy Vkdkos] lkiG;kae/;s clfoysY;k Y;qjdMs i!GHkkjrh vkdf"kZr gksrs vkf.k [kkyhy xksy Hkkxkrqu lkiG;kr izos'k djrs] lkiG;kr izos'k dsY;koj Y;qjHkksXrh i!s#;k ?kkyrs vkf.k uarj ;k ek';k ikjn'kZd ?kqeVkrqu ckgsj ;sm!u FkdY;keqGs Fkdqu [kkyh ik/;kr iMrkr vkf.k cqMqu ejrkr] ik.;kr cq M q u es y s Y ;k ek';k vkBoM;kr ,dnk fdaok xjtsizek.ks cnykos ik.;kP;k ikrGhpk lerksy jk[kkok] fdMhaP;k izknqHkkZokuqlkj ,djh 4&6 lkiGs 'ksrkr ykokos] osy oxhZ; fidkae/;s ihd ykxoMhuarj 15 fnolkauh gs lkiGs Y;qjlg 'ksrkr clokos] osyoxhZ; fidkae/;s i!Gek'khlkBhps Y;qj 2 efguspkyrs 2 efgU;kuarj xjt vlY;kl Y;qj cnykos is: vkf.k vkack fid i!qyks#;kr vkY;koj gs lkiGs >kMkP;k i!kanhyk Bjkfod varjkoj ulokos vkf.k ;k fidkapk i!Gek'khlkBhps Y;qj 15 fnolkauh cnykos] i!jske s ku s ] fpdV lkiG& s fid lja{k.kkpk mik; fpdV lkiGs%& fpdV lkiG;k (fLVi!h V^WIl) pk mi;ksx eq[;Ros ika<jhek'kh i!qGfdMs (fFkzIl) rqjrqMs]

Sticky Trap

ekok] ukxvGh] Hkkthikyk] i!Gfids] dM/kkU;s rsyfc;k fidkaoj ;suk#;k ;k jl 'kks"ku dj.kk#;k fdaMhaP;k O;oLFkkiuklkBh fLVdks V^WIlpk okij vR;ar ifj.kkedkjd vkgs] gs fpdV lkiGs xMM fioG;k vkf.k xMd fuG;k jsxkps vlrkr] xMd fioG;k jaxkps fpdV lkiGs ika<jh ek'kh] rqMrqMs] ekok vkf.k ukxvGhP;k ikdksGh;k fdMhauk vkdf"kZr djrkr] xMn fuG;k jaxkps fpdV lkiGs i!qykdMs vkf.k ekok fdMhl vkdf"kZr djrkr] ;k fLVdks LV^WIlP;k nksUgh cktquk fpdV nzo ykoysY;k vlrks vkf.k 'ksrke/;s gs lkiGs mHks dsY;kl R;kaP;kdMs ;k jl 'kks"ku dj.kk#;k fdMh yxsp vkdf"kZr gksrkr] ;k lkiG;kaoj ;k fdMh clY;kuarj R;koj vlysU;k fpdV nzokoj ;kV`V fodVqu frFksp ejrkr izfr,djh 20 fpdV lkiGs 'ksrkr clfous vko';d vkgs] gs lkiGs fidkis{kk 1 i!qV maphoj dkBhP;k lkg;kus 'ksrkr mHks djkos] ;k lkiG;kadMs jl 'kks"ku dj.kk#;k fdMh vkdf"kZr gksm!u R;koj

42

malayalam.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k

Qsjkseksu lkiGs fpdVqu ejrkr] vkf.k v'kk i/nrhus lkiGk iq . kZ i .ks HkjY;kl rks cnyqu fdaok R;kpk lkiG;koj iqUgk nksUgh cktqauh fpdV nzo yko.ks vko';d vkgs] loZ fodkaoj ;s.kkjs ika<jh ek'kh] fFkzIl]rqMrqMs] ekok] ukxvGh ;k fdMhaP;k izHkkoh fu;a=.kklkBh izfr ,djh 20 fpdV lkiGs 'ksrkr ykous i!k;ns'khj vkgs] i!sjkseksus lkiG;kaps i!k;ns%& 1) i!sjkseksuP;k okijkeqGs fid laj{k.klkBh okijko;kph jklk;fud fdVduk'kds deh izek.kkr ykxrkr vkf.k R;kapk okijklkBh ykx.kkjk [kpZgh deh gksrks] 2) jklk;fud fdVduk'kdkapk okij deh >kY;kl ijksiftoh@ijHk{kh fdMh lqjf{kr jkgqu R;kaph ok< gks.;kl enr gksrs] 3) i;kZoj.kkps ekuoh vkjksX;kps laj{k.k dj.;kr i!sjkseksu lkiG;kapk okVk flagkpk vkgs]

,fçy] 2018

Biological Trap

4) nq*;e fdMhaP;k mnzsdkph laHkouk u"V gksrs o izfrdk{kerk fuekZ.k gksr ukgh 5) i!jske s ku s lkiGs gkrkG.;kl o voyo a .;kl lki s s vlu q R;kpk [kpgZh deh vkg]s 6) fidkaP;k lqjokrhP;k dkyko/khrp fdMhaph la[;k deh vlrkauk i!sjkseksu lkiGs 'ksrkr ykoY;kl fidkaps fdMhaiklqu gks.kkjs laHkkO; uqdlku VkGkok ;srs] 7) fdMhaP;k izknqHkkZokph iqoZdYiuk ;srs o fidlaj{k.kkP;k [kpkZr dikr djrk ;s r s ,dkfRed fdM O;oLFkkiu ladYiuspk HkkSfrd mik; ;k i/nrhe/;s i!s j ks e ks u lkiG;ka p k voua c dj.ks ifj.kkedkjd vlqu jklk;fud fdVduk'kdkaP;k cslqekj okijkoj izfrca/k ?kky.;klkBh i;kZ o j.kkps ] ekuoh vkjksX;kps ik.;kps vkf.k vUu/kkU;kps laj{k.k dj.;klkBh i!sjkseksu lkiG;kapk okij fdaM O;oLFkkiuklkBh dj.ks xjtsps vkgs-

Jh-jktdqekj dksBhdj] Ák- Ukanfd'kksj yOgs] MWk- jktsUnz nsorGs d`f"k egkfo|ky;] ukxiqj

Improved Light Trap by NCIPM

43

www.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

fgjoGhps [krs

fgjoGhps [krs fg

joGhph [krs lsafæ; inkFkZ rlsp fidkaP;k vUuæO;kapk tfeuhrhy lkBk ok<kok ;klkBh fgjos fid tfeuhr xkM.;kph çfØ;k ikj ikMyh tkrs- v'kk çfØ;srwu r;kj >kysY;k [krkauk fgjoGhps [kr ok fcoM Eg.krkr- ikolkG~;krhy ifgY;k ikolkr fgjoGhP;k [krkps ch isjys tkrs o r;kj >kysys fid tfeuhr xkMys tkrs- c&;kpnk djat] HksaM] vatu o XyhjhflfM;k ;k ouLirhph ikusgh tfeuhr xkMyh tkrkr- fgjoGhps [kr r;kj dj.;klkBh okij.;kr ;s.kkjh fids] ouLirh o R;krhy u=kps çek.k % fidkps uko] u=kps 'ksdMk çek.k rkx ¼Hkks:½ å-†ˆ] poGh å-†„] xokj å-†‹] lq;ZQqy å-†‡] gjHkjk å-‡å] lks;kchu å-‰ƒ] mMhn å-†‰] eVdh å-…‡] ylwu ?kkl å-‰…] djat „-ˆƒ] vatu ƒ-†„] ,su „-å†] HksaM „-‹å] fxfjiq"i „-‰† fgjoGhps [kr r;kj djrkuk ?;ko;kph dkGth fid yodj Hkjiwj ok<.kkjs vlkos- fid jlj'khr o rarwps vlkos T;k ;ksX; rs yodj dqtrsfid dks.kR;kgh tfeuhr ok<.kkjs o 'kD;rks 'ksaxk dqGkrhy vlkos- fidkeqGs tfeuhoj okbZV ifj.kke gksÅ u;s- fid Qqyksîkoj ;s.;kiwohZ rs tfeuhr xkMkos- fidyk flapukph lqfo/kk vlkoh] Eg.kts fid lk/k.;kl enr gksrsfgjoGhps [krs fgjoGhps [kr Eg.kts 'ksrkr ok<ysY;k fgjO;k ouLirh] >kMkapk ikyk fdaok ikukalg dksoG~;k Qka|k ckgs#u vk.kwu vFkok eqíke tfeuhe/;s is#u ok<ysyh fids Qqyks&;koj vkyh Eg.kts 'ksrkr ukax:u rh xkMwu ,dtho dj.ks ;k ouLirhaP;k fgjO;k o dksoG~;k vo'ks"kkaiklwu r;kj >kysY;k [krkl fgjoGhps [kr vls Eg.krkrfgjoGhP;k [krkps Qk;ns  gh [krs toGtoG çfr gsDVjh ‡å &ƒ‰‡ fdyks u=kps ;ksxnku djrs-

 Qkj eksBîk çek.kkr tfeuhr dckZps çek.k

ok<ors ekrhph ik.kh o vUuæO;s /k:u Bso.k;kph {kerk

ok<ors ekrhr Qk;ns'khj lq{e thok.kwaP;k fufeZrhps

çek.k ok<ors ekrhP;k HkkSfrd jklk;fud o tSfod iksrkoj

fdaok okrkoj.kkr dqBY;kgh çdkjps çnq"k.k gksr ukgh loZlk/kkji.ks 'ksaxoxhZ; fidkaiklwu cuysys ƒ Vu fgjoGhps [kr „-Š rs … -å Vu 'ks.k[krkP;k cjkscj vlrs;k [krkaP;k vkPNknukus tfeuhph /kqi gksr ukghfgjoGhP;k [krkaps çdkj fgjoGhP;k [krkaps nksu çdkj vkgsr-

44

hindi.krishijagran.com


fgjoGhps [krs

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

ƒ½ 'ksrkr ykxoM d:u ?ks.;kr ;s.kkjh fgjoGhph [krs & tsOgk fgjoGhP;k [krkaps ihd 'ksrkr lyx] feJ fdaok ,[kk|k fidkae/;s vkarjihd Eg.kwu isjrkr o R;kp 'ksrkr rs ihd Qqyks&;koj ;s.;kiwohZ 'ksrkr ukxa:u felGrkr] rsOgk R;kyk 'ksrkrp ?ks.;kr ;s.kkjs fgjoGhps [kr vls Eg.krkr- ;k çdkjP;k fgjoGhP;k [krke/;s rkx] xokj] poGh] /kSpk] ewx] eVdh] esFkh] yk[k]

VkdGk] df.kZ;k] ,su] fdatG ;kaph >kMs o >qMis iMhd tfeuhr ok<~owu R;kaP;k fgjO;k ikukaP;k o dksoG~;k Qka|kpk fgjoGhP;k [krklkBh okij djrkrfgjoGhps [kr r;kj dj.;kP;k i/nrh & ƒ½ fujfujkG~;k gaxkekrhy fidkaps fgjoGhps [kr dj.;kP;k osGh fgjoGhps ihd Qqyks&;koj vkysys vlkos- gh fids ˆ rs Š vkBoMîkr Qqyks&;koj ;srkr- gh fids T;k 'ksrkr ?ksryh vlrhy R;kps [kr r;kj djkos- ;k fgjoGhP;k fidkaph ikus ckgs:u vk.krkr rh tfeuhoj iljowu ukaxjkekxs Vkdwu xkMkohr- Vªk;dksMjek pk mi;ksx dsY;kl ák [krkph çr ok<fork ;sbZy„½ uqdR;kp Qwyks&;kr vkysys fgjoGhP;k fidkaph tfeuhyxr dki.kh djkoh- dkiysys fgjoGhps ihd 'ksrkr yks[kaMh ukxajkus rkl ?ksmu ukxajkP;k çR;sd ljhe/;s miyC/k çek.kkr Vkdkosuarj ukxajkP;k nql&;k rklkP;k osGh vU;Fkk /kkukP;k fp[ky.khP;k osGh laiw.kZ xkMys tkbZy ;kph dkGth ?;koh- fgjoGhps ihd tfeuhr xkMwu >kY;koj o#u QGh fdaok eSn fQjokok- R;keqGs tfeuhr xkMysys lsafæ; inkFkZ iw.kZi.ks >kdys vFkok nkcys tkÅu rs dqt.;kph fØ;k osxkus lq# gkrs…½ fgjoGhps ihd dqt.;kl tfeuhe/;s iqjslk vksykok vlkok ykxrks Eg.kwu loZlk/kkj.ki.ks fgjoGhP;k fidkaph isj.kh twu vFkok ikolkP;k lqjokrhl d#u vk¡xLVe/;s xkM.kh djkohelwj] okVk.kk] mMhn] dqGhFk] lsath] 'ksojh] fgjoGhps ihd xkM.;kP;k osGh tj ikÅl iMyk ylq . k?kkl] cjlhe ;k fidka p k lekos'k vlrks„½ fgjO;k dksoG~;k ikukaps fgjoGhps [kr& iMhd tfeuhoj vFkok ta x ykr ok<.kk&;k ouLirhph dksoGh fgjoh ikus vkf.k Qka|k xksGk d:u 'ksrkr xkM.ks vFkok iMhd tfeuhoj fdaok 'ksrkP;k cka/kkoj fgjoGhP;k >kMkaph ykxoM d:u R;kpk ikyk vkf.k dksoG~;k Qka|k 'ksrkr iljow u uka x j.khP;k vFkok fp[ky.khP;k osGh ekrhr felG.ks gks ; - fgjoGhP;k [krklkBh fxfjiq"i] 'ksojh] djat] lqckHkqG]

rkx@cks:

45 47

malayalam.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

fgjoGhps [krs

ukgh fdaok tfeuhyxr vksykok deh vlsy rj ik.kh |kos- R;keqGs dqt.;kph çfØ;k tyn gksbZy†½ 'ksrkr miyC/k dkMh dpjk o xor ákaps f<x 'ksrkr tkxkstkxh d#u dqt.;kl Bsokos o ;ksX;osGh tfeuhr xkMkos dqt.;kph çfØ;k yodj gks.;kl … -‡ QqV x …-‡ QqV [kì;kr xor o dkMh dpjk dqtork ;sbZy‡½ dik'khP;k jkaxke/;s r`.k/kkU;] 'ksxoxhZ; o rsyoxhZ; ihd ?ksÅu ák fidkaP;k dki.kh uarj dik'khP;k jkaxke/;s tfeuhr iqjkos] mÙke fgjoG [kr Eg.kwu dik'khoj ákpk ifj.kke fnlwu ;srs- lks;kfcu] rwj o Tokjh lkscr is:u] lks;kchu fgjoG[kr Eg.kwu okijrk ;sbZy; Tokjh o rwj ákaps mRiknukr ok< gksbZyfgjoGhP;k [krkaph fids & ƒ½ rkx / cks# & rkx gs fgjofGps mÙke [kr vkgsT;k foHkkxkr iqjslk ikÅl vFkok flapukP;k ik.;kph geh vlrs rsFks rkxkps ihd ?ks.;kr ;kos- loZ çdkjP;k tfeuhr ;k [krkph ok< pkaxyh gksr vlyh rjh vkEy/kfeZ; tfeuhr ;k ihdkaph ok< tksekus gksr ukghrlsp ik.kh lkpwu jkg.kk&;k 'ksrkr rkxkph pkaxyh ok< gksr ukgh- ikolkG~;kP;k lq:okrhl rkxkps ch gsDVjh ‡å rs ˆå fdyks isjkos- isj.khuarj ‡ rs ˆ vkBoMîkauh gs ihd Qqyks&;koj ;s.;kP;k lqekjkl ˆå rs ‰å ls- eh- map ok<yh vlrkauk ukaxjkP;k lgk¸;kus tfeuhr xkMwu Vkdkos- rkxke/;s u=kps çek.k å-†ˆ VDds vlwu ;k fidkiklwu gsDVjh Šå rs ‹å fdyks u= feGrs„½ /kSpk & rkxkis{kk dkVd vls fgjoGhps gs ihd vlwu deh] itZU;eku] ik.kFkG Bhdk.k] {kkje; vFkok vkEy/kehZ; tfeuhr lq/n gs fid rx /k# 'kdrs- ;k ouLirhP;k eqGkaoj rlsp [kksMkojgh xkBh fnlwu ;srkr ;k xkBhe/;s jk;>ksfc;e thok.kw lgthoh u= fLFkjhdj.kkP;k çfØ;sus gosrhy u=kps fLFkjhdj.k djrkr- ;k fidkaP;k yxoMhlkBh gsDVjh „‡ rs †å fdyks fc;ks.ks ikolkG~;kP;k lq:okrhl 'ksrkr isjkosfc;k.;kph mxo.k yodj gks.;klkBh R;kl xa/kdkph çfØ;k d:u ijr FkaM ik.;kus /kqokos vkf.k R;kuarj

/kSapk

jk;>ksfc;e thok.kw lao/kZukph çfØ;k fc;k.;kl djkohfidkP;k ok<hlkBh vko';drsuqlkj ik.khiqjoBk d:u ihd ˆ rs ‰ vkBoMîkr ‹å rs ƒåå ls- eh- maphi;Zr ok<ys vlrk tfeuhr ukaxjkus xkMwu Vkdkos- ;k dkGkr /kSP;kiklwu ƒå rs „å Vuk i;aZr fgjO;k lsafæ; inkFkkZph fufeZrh gksrs- ;k ouLirhr u=kps 'ksdMk çek.k å-†ˆ V~Dds brds vkgs- Hkkrkph yko.kh dj.;kiwohZ vkB fnol ihd tfeuhr xkMY;kl gsDVjh Šå fdyks u=kph miyC/krk gksÅ 'kdrs …½ ?ksoMk & gs ihd deh itZU;eku o gyD;k çrhP;k tfeuhr pkaxys ok<rs- ik.kFkG tehuhl gs ihd ;ksX; ukgh- ikolkG~;kP;k lq:okrhy çrh gsDVjh ‡å fdyks fc;ks.k isjkos- urj vk¡xLVP;k nql&;k vkBoMîkr rs tfeuhr xkMkos†½ lsath & jCch gaxkeklkBh gs mi;qä fgjoGhps [kr vkgs- flpaukph lks; vlysY;k fBdk.kh gsDVjh …å rs †å fdyks fc;k.;kpk okij d:u isj.kh djkohtkusokjhP;k v[ksjhl tfeuhr xkM.;kl rs ;ksX; gksrsmlkP;k fidkl rs ;ksX; fgjoGhps [kr vkgs ‡½ f}ny dM/kkU;kph fids& ikolkG~;kP;k

46

www.krishijagran.com


fgjoGhps [krs

lsath lq#okrhl 'ksr r;kj d:u ewx] poGh] mMhn] dqGh~Fk] xokj] ;kaps fc;k.ks 'ksrkr isjys vlrk ;k f}ny oxhZ;

fxjhiq"i

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

fidkapk fgjoGhP;k [krklkh pkaxyk mi;ksx gksrks tfeuhph iqoZ e'kkxr dsY;koj ewx] mMhn] dqGhFk ;klkBh „‡ rs …å fd- xz¡- çfr gsDVjh fc;k.ks isjkos isj.khiqohZ fc;k.;kl jk;>ksfc;e thok.kq pksGw.k vko';drsuqlkj ik.;kP;k ikG~;k |kO;kr- ihd Qqyks&;koj ;s.;kiqohZ ukaxj.kh d:u tfeuhr xkMys vlrk ;kiklwu çfr gsDVjh ‡å rs ˆå fd- xz¡- u= fidkl miYC/k gksrksˆ½ fxjhiq"i ¼fXyfjflfM;k½ & >qMqi oxkZrhy gs fgjoGhps [kr dks.kR;kgh çdkjP;k tfeuhr rlsp fujfujkG~;k itZU;kekukP;k çns'kkr pkaxys ;srs- ;k >kMkph yxoM nksu çdkjs djrkr- ifgY;k i/nrhr NkV dyek}kjs ykxoM dj.;klkBh …å ls- eh- ykac … lseh- O;klkph nksu NkV dyes fuoMwu ikolkG~;kP;k lq#okrhl …åx…åx …å lseh- vkdkjkpk [kìk d:u ck/kkoj vFkok iMhd tfeuhr yxoM djkoh- nql&;k i/nrhr xknh okQs r;kj d:u vFkok Iy¡fLVdP;k fi'kohr ch is:u jksis r;kj djkos- gh jksis ‡ vkBoMîkaph >kY;koj ikolkP;k lq:okrhl 'ksrkP;k cka/kkoj [kìs [kksnwu ykokohrifgY;k o"khZ mUgkG~;kr jksikauk ik.kh ns.ks vko';d vlwu nql&;k o"kkZiklwu iq<s çR;sd NkV.khyk „‡ rs …å fdyks fgjok pkjk feGw 'kdrks- ;k >kMkP;k Qka|kph ojps oj NkV.kh d:ugh ;k >kMkauk uohu QwV ;srs vkf.k R;kaP;k fgjO;k ikyohiklwu fgjoGhps mÙke [kr feGrsfxjhiq"ikph ikus /kSpk] HksaM o ou>kMkpk ikykikpksyk ;kis{kk tyn dqtrkr- fxjhiq"ikP;k ikukaEk/;s vUuæO;kaps çek.k iq<hyçek.ks vlrs- lsafæ; dcZ …ˆ VDds] u= „- ‰å VDds] LQwjn å- ‡ VDds o ikyk'k ƒ -ƒ‡ VDds vkgs Eg.kwu u=;qä [krkaP;k [kpkZr cpr dj.;klkBh fxjhiq"i fgjoGhP;k [krkapk eksBk lgHkkx vkgs-

Jh egs’k mUgkGs lgk¸;d O;oLFkkid lqfearj bafM;k vkWjxWfuDl izk-fy-

Jh-lat; JhokLro ofj"B O;oLFkkid ¼la’kks/ku o fodkl½ lqfearj bafM;k vkWjxWfuDl izk-fy-

eks- 7838777951

47

hindi.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

Ðmúm CËnmXZmgmR>r N>mQ>Êmr V§ÍmkmZ

"{Z¶m©Vúm' Ðmúm CËnmXZmgmR>r N>mQ>Êmr V§ÍmkmZ' Ðm úmmMo _wiñÏmmZ a{ím`mVrb H°$pñn`Z g_wÐmOdiÀ`m A{_©{Z`m `m {Oëh`mV Amho. _moJbH$mbrZ B.g.nw 13 ì`m ímVH$mV ÐmúmmMm àgma BamÊm d A\$Jm{ÊmñÏmmZ _mJ} ämmaVmV Âmmbm. ämmaVmV Am§ã`mÀ`m »mmbmo»mmb ÐmúmmMo _hËd Amho. ämmaVm_Ü`o _hmamîQ´>mV Zm{ímH$, gm§Jbr, gmobmnya, Cñ_mZm~mX, bmVya `m {Oëh`m§V ÐmúmmMr gdm©V OmñV bmJdS> Amho. _mJrb XímH$mV Am¡a§Jm~mX, ~rS>, naämÊmr, OmbZm, nwÊmo d ZJa {Oëh`mVhr úmoÍm _moR²>`mà_mÊmmV dmT> b o Amho . Ðmúmmnmgw Z ~o X mÊmo ,

_Ü`{Z{_©Vrg ämanwa dmd Amho. {nH$m»mmbrb úmoÍm Am{Êm CËnmXZ OJm_Ü`o Ðmúm bmJdS>rMo úmoÍm 74,23,720 hoŠQ>a AgwZ bmJdS>r_Ü`o ñnoZ àÏm_ H«$_m§H$mda Amho. Va CËnmXZmV BQ>br (11.48 %)gdm©V nwT>o Amho. ämmaVmVrb EHy$Êm Ðmúm bmJdS> 1,17,630 hoŠQ>a úmoÍmmda AgwZ Ë`mn¡H$s 90,000 hoŠQ>a úmoÍm EH$Q²>`m _hmamîQ´>mV Amho. _hmamîQ´> amÁ`mV ÐmúmmMo EHy$Êm CËnmXZ 24 Vo 25 bm»m Q>Zm§n`ªV hmoVo Am{Êm Xa hoŠQ>ar gamgar 23.50 Q>Z CËnmXZ hmoVo. `m n¡H$s EH$Q²>`m Zm{ímH$ {Oëh`mV {Zåå`mhþZ A{ÜmH$ CËnmXZ {Z¿mVo. gwÜmm[aV OmVr gwê$dmVrbm ämmoH$ar, H$mH$S>r Am{Êm ~§Jbmoa nn©b `m OmVtMr bmJdS> _hmamîQ´>m_Ü`o hmoV hmoVr. Z§VaÀ`m H$mimV AZm~oímmhr, H$mir gmho~r Am{Êm {M_m gmho~r OmVtMr bmJdS> H$aÊ`mV Ambr. na§Vw gÜ`m OwÝ`m OmVr _mJo

48

www.krishijagran.com malayalam.krishijagran.com


Ðmúm CËnmXZmgmR>r N>mQ>Êmr V§ÍmkmZ nS>ë`m AgyZ Ïmm°ångZ grS>bog, Vmg-E-JÊmoím, gmoZmH$m, _m{ÊmH$ M_Z `m OmVtMr bmJdS> dmT>V Amho. _hmamîQ´>m_Ü`o bmJdS> H$aÊ`mV `oÊmm-`m à_w»m OmVtMr _m{hVr »mmbrb à_mÊmo Amho. A) »mmÊ`mMr Ðmúm- Ïmm°ångZ grS>bog, Vmg-EJÊmoím, gmoZmH$m, _m{ÊmH$ M_Z B) ~oXmÊmm {Z{_©VrgmR>r- Ïmm°ångZ grS>bog d Ë`mMo ŠbmoÝg, _moZwH$m, Ho$Aa-ìhmB©Q> H$) _Ú {Z{_©VrgmR>r-g\o$X- ímo{ZZ ãbm°, gm°ìhrJ«mZ ìbm°, MmaS>moZr a§JrV : H°$~aZoQ>, gm°ìhrJ«m°Z H$mhr à_w»m OmVtMr _m{hVr »mmbr {Xbr Amho. ÐmúmdobrMr N>mQ>Êmr: Ðmúm bmJdS>r_Ü`o N>mQ>Êmr AË`§V _hËdmMr Amho. \w$bo d \$iÜmmaÊmm hmoÊ`mgmR>r dobtÀ`m \$m§Úm_Ü`o Amdí`H$ Agm AÞmMm gmR>m hmoÊmo Amdí`H$ AgVo. AÞmMm gmR>m hmoÊ`mgmR>r dobtMr N>mQ>Êmr H$ê$Z dobtZm {dl«m§Vr XoÊmo JaOoMo Amho. ÐmúmmÀ`m ämanya Am{Êm XO}Xma CËnmXZmgmR>r ÐmúmdobtMr OmoaXma dmT> H$ê$Z ¿moD$Z \$m§Úm_Ü`o OmñVrMm AÞgmR>m H$ê$Z R>odÊmo `m ~m~tZm A{Vím` _hËd Amho. `m {H«$`m ¿mS>dyZ AmÊmÊ`mgmR>r _hmamîQ´>mV ÐmúmdobrMr dîmm©VyZ XmoZXm N>mQ>Êmr H$aVmV. E{àb N>mQ>Êmr hr dobtMr ämanya ímm»mr` dmT> H$ê$Z ¿moÊ`mgmR>r Va Am°ŠQ>mo~a N>mQ>Êmr hr dobrda \w$bo d \$io AmÊmÊ`mgmR>r H$aVmV.

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

E{àb N>mQ>Êmr: _hmamîQ´>m_Ü`o hr N>mQ>Êmr ~hþVoH$ E{àb _{hÝ`mV Ho$br OmVo åhÊmyZ {hbm 'E{àb N>mQ>Êmr' Ago åhÊmVmV. Amobm§S²>`mda \$º$ EH$ S>moim am»mwZ OwZr H$mS>r nyÊm©nÊmo H$mTy>Z Q>mH$Ê`mÀ`m à{H«$`obm »maS> N>mQ>Êmr Ago åhQ>bo OmVo. »maS> N>mQ>ÊmrÀ`m ì`dñÏmmnZmda Odinmg 80% ¿mS>{Z_uVr d ¿mS>mMm XOm© Adb§~wZ AgVmo. »maS> N>mQ>Êmr H$aVmZm Amobm§S²>`mda _mJrb h§Jm_mÀ`m H$mS>rda EH$ S>moim R>odyZ N>mQ>Êmr H$amdr. N>mQ>ÊmrZ§Va Amobm§S²>`mda am»mboë`m S>moi²`mda1.5% hm`S´>moOZ gm`Zm_mB©S> (30 {_.br. à{V {bQ>a nmÊmr à_mÊmo) Mo nopñQ>¨J H$amdo. N>mQ>ÊmrÀ`m Xþg-`m {Xdímr ~moS>m} {_l«ÊmmMr (1%) \$dmaÊmr ¿`mdr. ~mJoV ZÍmmMm d nmÊ`mMm dmna gwê$ H$amdm. »maS> N>mQ>ÊmrZ§Va 6 Vo 7 ì`m {Xdímr S>moio \w$JVmV. Z{dZ \w$Q> {Z¿mmë`mZ§Va dmT>rMm Omo_ OmñV Agë`m_wio gmV {XdgmV nmM nmÊmmMr AdñÏmm `oVo. nmM nmZmÀ`m AdñÏmoV grgrgrMr 500 nrnrE_ Zo \$dmaÊmr H$amdr `m_wio dmT> {Z`§ÍmÊmmV amhrb d H$mS>r Amobm§S²>`mda gai amhþZ àË`oH$ S>moi²`mda gma»mm gw`©àH$mím {_iob. ~mJog {Z`{_VnÊmo nmÊmr XoD$Z \w$Q>tMr {daiÊmr gwÜXm `mM doir H$ê$Z ¿`mdr. gmÜmaÊmV: 1.5 Vo 2.0 Mmoag\w$Q> úmoÍm\$imH$arVm 1 \w$Q> R>oD$Z ~mH$sÀ`m \w$Q>r H$mTw>Z Q>mH$mì`mV. \w$Q>rÀ`m dmT>rMm doJ Oa OmñV Agob Va 9 nmÊmm§À`m AdñÏmoV 7 nmÊmm§da qnMrJ H$ê$Z g~Ho$Z H$amdo. g~Ho$Z

49

www.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

Ðmúm CËnmXZmgmR>r N>mQ>Êmr V§ÍmkmZ

Ho $ ë`mg 7+5 nmÊmm§ À `m AdñÏmo V grgrgrMr 500 nrnrE_Mr \$dmaÊmr H$amdr. `mZ§Va dobrÀ`m ¿mS>{Z{_©Vr AdñÏmoZ§Va H$mS>rMr n[an¹$Vm (61-90 {Xdgm§Zr) hmoVo. nmdgmim gwê$hmoÊ`mnydu H$mS>rMr n[an¹$Vm hmoÊmo Amdí`H$ Amho. H$maÊm nmdgmi²`mV H$mS²>`m n¹$ hmoÊ`mMr {H«$`m _§XmdVo. nmdgmi²`mV hdoVrb AmЩVm dmT>ë`m_wio amoJ Am{Êm {H$S>tMm CnÐd dmTw> bmJVmo. åhÊmyZ nmdgmim gwê$ hmoÊ`mnydu H$mS²>`m§Mr dmT> nyÊm© H$ê$Z ím|S>m _mamdm. Am°ŠQ>mo~a N>mQ>Êmr : Am°ŠQ>mo~a N>mQ>Êmrg "\$iÜmmaÊmoMr N>mQ>Êmr" Agohr åhÊmVmV. hr N>mQ>Êmr _w»`Ëdo Am°ŠQ>mo~a _{hÝ`mV H$aVmV Ë`m_wio 'Am°ŠQ>mo~a N>mQ>Êmr' Ago åhÊmVmV. Am°ŠQ>mo~a N>mQ>ÊmrMr doi R>a{dVmZm hdm_mZ, H$mS²>`m§Mr n¹$Vm, ÐmúmmMr OmV Am{Êm Ðmúm CËnmXZ ~mOmamV H$Ümr Om`mg hdo `mMo H$mQ>oH$moa {Z`moOZ H$amdo.

Am°ŠQ>mo~a N>mQ>Êmr H$aVmZm H$mS>rMr n[an¹$Vm búmmV `oÊ`mgmR>r H$mS>rdarb nmZo EH$-XmoZ {Xdg AJmoXa H$mT>mdrV. N>mQ>ÊmrÀ`m doir H$_Omoa, amoJQ> H$mS²>`m H$mTw>Z Q>mH$mì`mV. Am°ŠQ>mo~a N>mQ>ÊmrÀ`m doir H$mS>rda {H$_mZ 6 d H$_mb 9 S>moio am»mmdoV. N>mQ>Êmrnydu H$mS²>`mda H$moÊmË`m S>moi²`mV gwú_¿mS>m§Mr {Z{_©Vr Mm§Jbr Âmmbr Amho ho VnmgyZ N>mQ>Êmr {H$Vì`m S>moi²`mda H$amdr ho R>admdo. OmVrZwgma d àH$mamZwgma S>moio H$mS²>`m§da R>oD$Z N>mQ>Êmr H$amdr bmJVo. Am°ŠQ>mo~a N>mQ>ÊmrZ§Va Ðmúm~mJoV ñdÀN>Vm R>odÊmo JaOoMo Amho. »mmoS>mda VgoM _w»` Amobm§S²>`mda MwÝ`mMr g\o$Xr bmdmdr. N>mQ>boë`m H$mS²>`m§da 1.5% hm`S´>moOZ gm`Zm_mB©S> (30 {_.br. / {b. nmÊmr) Mo nopñQ>¨J H$amdo. åhÊmOo \w$Q> bdH$a d EH$gma»mr dmT>Vo. ZdrZ \w$Q>rda ~waímrZmímH$ Am{Êm H$sQ>H$ZmímH$mMr \$dmaÊmr H$amdr. ÐmúmdobrMo ì`dñÏmmnZ (H°$Zmonr _°ZoO_|Q>): dobrMo ì`dñÏmmnZ (H°$Zmonr _°ZoO_|Q>) hr \$ma

50

hindi.krishijagran.com


Ðmúm CËnmXZmgmR>r N>mQ>Êmr V§ÍmkmZ

_hËdmMr ~m~ AgyZ, Vr `mo½` Ë`m doir hmoÊmo \$m`ÚmMo R>aVo. Ë`mgmR>r Hw$ímmb H$m_Jmam§H$Sy>Z dobtMr {ZJm, N>mQ>Êmr, EH$gma»`m \$m§Úm, H$mS²>`m V`ma H$aÊmo ho {Z`m©Vúm_ Ðmúm {Z{_©VrgmR>r A{Vím` _hËdmMo Amho. g§OrdH$m§Mm dmna : Mm§Jë`m à{VÀ`m ÐmúmmMo CËnmXZ ¿moÊmo H$mimMr JaO Amho, H$maÊm AmOÀ`m ~mOmanoR>m h`m J«mhH${äm_yH$$ Âmmboë`m AmhoV. Mm§Jë`m à{VMo Ðmúm CËnmXZ ¿moÊ`mgmR>r BVa ì`dñÏmmnÊmmà_mÊmo g§OrdH$m§Mm `mo½` dmna H$aÊmo hr ~m~ Xo{»mb _hËdmMr Amho. {Z`m©Vúm_ Ðmúm CËnmXZ ¿moÊ`mgmR>r g§OrdH$m§Mm dmna nwT>rb ~m~tgmR>r Ho$bm OmVmo. (1) ¿mS>mMr ¿mS>Êm d AmH$ma_mZ : gmÜmaÊmnÊmo : 400 J«°_ dOZmMo ¿mS> V`ma H$aÊ`mgmR>r OrE ({O~aobrH$ A°{gS>) Mm àrãby_ AdñÏmoVrb dmna _hËdmMm Amho. ¿mS>mMr ¿mS>Êm d AmH$ma_mZ gw`mo½` hmoÊ`mgmR>r OrEMm dmna »mmbrb VH$Ë`mV {Xë`mà_mÊmo H$amdm.

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

Vº$m 4.4 : ÐmúmmMm XOm© gwÜmmaÊ`mgmR>r OrEMm dmna

* JaO Agë`mgM dmna H$amdm, åhÊmOo nmH$i²`m§Mr bm§~r H$_r Agob Va. (2) _Ê`mMr {daiÊmr H$aÊmo : ÐmúmmÀ`m {dH$grV ¿mS>m_Ü`o _Ê`m§Mr g§»`m hr 500 noúmm OmñV Agw ímH$Vo. EdT>o gd© _Êmr ¿mS>m_Ü`o R>odë`mg

51

malayalam.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

Ðmúm CËnmXZmgmR>r N>mQ>Êmr V§ÍmkmZ

_Ê`m§À`m {dH$mgmbm ~mÜmm nmohmoMy ímH$Vo d _Ê`m§Mm AmH$ma bhmZ amhÿ ímH$Vmo åhÊmyZ _Ê`m§Mr {daiÊmr Amdí`H$ R>aVo. _Ê`mMr {daiÊmr hr OrEÀ`m dmnaÊmo Am{Êm _Oyam×mao H$mÍmrZo nmH$i²`m d _Êmr H$mTw>Z Ho$br OmVo. ¿mS>mVrb _Êmr Ooìhm 50% \w$bmoam AdñÏmoV AgVmV Aímmdoir 40 nrnrE_ OrE d nrEM 6 AmÊmÊ`mgmR>r gm`Q´>rH$ A°{gS>Mm dmna H$amdm. `m×mao ~-`mM à_mÊmmV _ÊmrJi hmoD$Z _Oyam§×mao {ÏmqZJ H$aÊ`mMo H$m_ gmono hmoVo. (3) _Ê`mMo AmH$ma_mZ dmT>{dÊmo : Ðmúm _Ê`mMm AmH$ma dmT>{dÊ`mgmR>r OrE d grnr`y (\$moaŠbmoamo\o$Ý`yam°Z) Mm dmna \$maM Cn`moJr R>aVmo. \²$bo_ grS>bog d ímXa S>rgbog OmVtgmR>r grnrnr`y 0.5 nrnrE_ d OrE 40 nrnrE_ `m {Vd«VoMo XmoÝhr AdñÏmoV (3-4 {_.br. Am{Êm 6-7 {_._r. _Êmr AmH$ma AdñÏmm) dmnamdo. `m_wio _Ê`m§Mm AmH$ma d ¿mS>mVrb _Ê`m§Zm EH$gma»mm a§J `oVmo. VgoM Ïmm°_gZ {gS>bog OmVrÀ`m ÐmúmmMo _Êmr JmobmH$ma d b§~moi`m AmH$mamMo H$aÊ`mgmR>r »mmbrb à_mÊmo g§OrdHo$ d agm`Êmo dmnamdrV.

Am°ŠQ>mo~a N>mQ>ÊmrZ§Va ZdrZ \y$Q>, dm§Âm H$mS²>`m, ¿mS>m§Mr g§»`m, \$im§Mm a§J d JmoS>r, BË`mXtgmR>r ZÍm, nmbmím Am{Êm H°$ëímrA_Mr dobtZm JaO AgVo. \$Q>uJoímZ V§ÍmkmZ : ÐmúmdobrMo nmoîmZ gw`mo½`[aË`m H$aÊ`mgmR>r, VgoM {nH$mÀ`m dmT>rÀ`m AdñÏmoZwgma Amdí`H$ AgÊmmar AÞÐì`o nmÊ`mVwZ ({dÐmì`ñdê$nmV) XoÊ`mÀ`m {H«$`obm \$Q>uJoímZ Ago g§~moÜmVmV. nma§nm[aH$ »mV XoÊ`mÀ`m nÜXVtnoúmm àämmdr Am{Êm AÜmw{ZH$ hr nÜXV Amho. Ðmúm {nH$m_Ü`o nmÊ`mV {da¿miÊmm-`m (dmQ>a gmoë`w~b)»mVm§_ÜmyZ nmÊ`m×mao JaOoà_mÊmo AÞÐì`o XoÊ`mH$S>o ímoVH$-`m§Mm H$b dmT>V Amho. amîQ´>r` Ðmúm g§ímmoÜmZ g§ñÏmm, nwÊmo `m§Zr »mmbrb à_mÊmo \$Q>uJoímZMo doimnÍmH$ V`ma Ho$bobo Amho. ÐmúmmgmR>r (Q>o~b J«on) \$Q>uJoímZ×mao AÞÐì`m§À`m _mÍmm

-

Ïmm°_gZ {gS>bog OmVr_Ü`o _Êmr JmombmH$ma d b§~moio H$aÊ`mgmR>r g§OrdH$m§Mm dmna

»mVo Am{Êm nmÊmr ì`dñÏmmnZ : XO}Xma Ðmúm CËnmXZmV X«múmdobr§Mo nmoîmÊm hm ¿mQ>H$

nma§nm[aH$ nÜXVr d \$Q>uJoímZ×mao »mV ì`dñÏmmnZmMr VwbZm ñÍmmoV : amîQ´>r` Ðmúm g§ímmoÜmZ g§ñÏmm, nwÊmo nmÊmr ì`dñÏmmnZ : A{Vím` _hËdmMm Amho. {Xdog|{Xdg O{_Zr_Ümrb AÞ¿mQ>H$m§Mo à_mÊm H$_r H$_r hmoV Amho. Ë`m_wio _w»` AÞÐì`m~amo~aM gwú_ AÞÐì`m§Mohr ì`dñÏmmnZ {VVHo$M _hËdmMo Amho. S>m°JarO »m§wQ>mda bmJdS> Ho$boë`m Ðmúm {nH$mg hoŠQ>ar 666 {H$bmo ZÍm, 444 {H$bmo ñ\w$aX d 444 {H$bmo nmbmím Úmdo Aímr {ím\$mag Amho. »maS> N>mQ>ÊmrZ§Va 70% ZÍm (466 {H$bmo), 50% ñ\w$aX (222 {H$bmo) d 175 {H$bmo nmbmím {dämmJyZ Úmdo. \$i N>mQ>ÊmrZ§Va Cd©arV ñ\w$aX bJoM Úmdm Am{Êm ZÍm 15 {Xdgm§Zr Úmdo. VgoM nmÊmr CVaÊ`mÀ`m AdñÏmon`ªV Cd©arV nmbmímn¡H$s 70% nmbmím Úmdm. nmÊmr CVaÊ`mÀ`m AdñÏmoV amhrbobm 30% nmbmím Úmdm. ZÍm Am{Êm ñ\w$aXÀ`m nwadR>m »maS> N>mQ>ÊmrZ§Va ZdrZ \w$Q>, Ë`mMr dmT>, H$mS²>`m§Mr bm§~r d H$mS²>`m§Mr EH$gma»mr n¹$Vm `mgmR>r Amdí`H$ Amho. Va

Ðmúmm_Ü`o nmÊmr ì`dñÏmmnZmMo AË`§V _hËd Amho. `mo½` doir, `mo½`à_mÊmmV nmÊmr {Xë`mZoM Ano{úmV CËnmXZ {_iVo. E{àb N>mQ>ÊmrV AmnÊmmg H$mS>rV ¿mS> H$ê$Z ¿moÊmo _hËdmMo AgVo. ¿mS>{Z{_©VrgmR>r `mo½` nmÊmr ì`dñÏmmnZ H$aÊmo Amdí`H$ Amho. E{àb N>mQ>ÊmrnmgyZ \w$Q>r gh B§M hmoB©n`ªV nmÊmrnwadR>m gm_mÝ` R>odm. Z§Va \w$Q>rMm ím|S>m ~§X hmoB©nm`ªV 20% nmÊmr H$_r H$amdo, åhÊmOo \w$Q>tMo noao _Ü`_ AmH$mamMo V`ma hmoD$Z ¿mS>{Z{_©Vr Mm§Jbr hmoB©b. hm H$mbmdÜmr N>mQ>ÊmrZ§Va 30 {XdgmnmgyZ Vo 60 {Xdgm§n`ªV AgVmo. `m H$mbmdÜmrZ§Va nwÝhm

52

www.krishijagran.com


Ðmúm CËnmXZmgmR>r N>mQ>Êmr V§ÍmkmZ

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

nmÊmrnwadR>m gm_mÝ` R>odmdm. Am°ŠQ>mo~a N>mQ>ÊmrZ§Va hbHo$ nmÊmr Úmdo. Z§Va 20 Vo 25 {Xdg nmÊmr XoD$ Z`o, Ë`mZ§Va _mÍm ~mJog {Z`{_V nmÊmr Úmdo. nmÊ`mMr Q>§MmB© Agë`mg dobrdarb ¿mS>m§Mr g§»`m H$_r H$amdr. nma§nm[aH$ nÜXVrZo »mVo XoÊ`mnoúmm {R>~H$ qgMZm×mao »mV d nmÊmr ì`dñÏmmnZ Ho$ë`mg ÐmúmmMo XO}Xma CËnmXZ {_iVo. ¶m gd© ~m~tMo ímmñÍmímwÜX nÜXVrZo ì¶dñÏmmnZ Ho$ë¶mg {Z¶m©Vúm' Ðmúm CËnmXZmVyZ ämanya '$m¶Xm hmoD$ ímH$Vmo.

bo»mH$ : S>m°. bmbmgmho~V am. Vm§~S>o H$m`©H«$_ g_Ýd`H$, H¥${îm {dkmZ H|$Ð, gmobmnya. Email: lrtambade@yahoo.com

To send Articles, News, Press Releases and feedbacks in Marathi Marathi

marathi@krishijagran.com

Editor

editor@krishijagran.com

www.marketmirchi.com Marketmirchi.com oj yk[kks xzkgdka'kh FksV laidZ      

dks.kR;kgh e/;LFkkalkscr FksV cktkjkP;k gsrwus 'ksrh mRiknu@lsok xzkeh.k dk;Z gsrwlkBh eksQr tkfgjkrhdfj;k laidZ djk&www.marketmirchi.com xzkeh.k&'kgjh cktkjkauk tksM.kkjh vfHkuo osclkbZVtj rqEgh mRiknukaph foØh lsok xzkeLFk@'ksrd&;kauk djr vlky rj marketmirchi.com P;k 'kgjh lk[kGh varxZr uksan.kh djktj rqEgh Ñ"kh mRiknu] xzkeh.k mRiknu fodr vlky rj xzkeh.k lk[kGh varxZr uksan.khdj.k djk;k uksan.khdj.kkuarj rqEgh rqeph tkfgjkr foØh] jkstxkj vkf.k izos'kklkBh eksQr iksLV d:u FksV vkiY;k fe=eaMGhai;Zar iksgkspw 'kdrkrqEgh rqeP;k xzkgdka'kh FksV laidZ lk/kw 'kdrk-

vMrs&eqä xzkeh.k foi.kudsaæh

53

hindi.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

xka

xkaMwGkpsi'kq egRo nq"dkGh ifjfLFkrhr ikyduk

MwGkps tfeuhrhy egRo izkfpu dkGkiklwu ekghr vkgs vWjhLVkWVy ;k fxzd la'kks/kdkus tfeuhph myFkkikyFk dj.;klkBh xkaMwGkps dk;Z vksG[kwu R;kauh i`Fohph vkrMh vls lacks/kys gksrs- lsy cksuZP;k xhycMZ OgkWbZV 1970 ;kusgh lkaxhryd dh] xkaMwGs ygku vkf.k fulxkZP;k lk[kGhrhy frjLdj.kh; nqok fnlr vlyk rjh R;kpsp eqGs ouLirhph ok< pkaxyh gksrs vU;Fkk [kqjV;k ok<rkr- xsY;k 'krdkr pktZ MkohZu ;kauh baXyaM e/;s 40 o"kZ xkaMwGkfo"k;h l[kksy la'kks/ku dsys- xkaMwGkaOnkjs gksr vlYksY;k tehuhrhy esysY;k izk.;kaps o ouLirhps fo?kVu] taxykrhy dpÚ;kaps fo?kVu vkf.k tehuhph lajpuk] [ksGrh gok o lqihdrk dk;e jk[k.;krhy dk;Z ;k fo"k;h iz;Ru dsysxkaMwGkaiklwu tehuhyk [kkyhy izek.ks ykHk gksrks1½ xkaMwGs lsafnz; inkFkkZps fo?kVu djrkr 2½ lsafnz; inkFkZ tehuhr felGforkr-

3½ dqj.k]xor eqG;k nkB ok<Y;kus vkf.k taxykr >kMkaP;k ik.;kpk Fkj tehuhoj lkpY;kus ?kV~V pVbZ r;kj gksrs rs QksM.;kps dke xkaMwGs djrkr4½ tfeuhrhy ftok.kwaph fdz;k ok<rs5½ tfeuhrhy o lsanzh; inkFkkZrhy vUunzO;s fidkauk miyC/k gksrkr6½ tfeuhph d.kkaph d.khnkj lajpuk gksrs R;keqGs tfeuhph ty/kkj.k {kerk ok<rs7½ ik.;kpk fupjk mRre gksrks8½ xkaMwGkaP;k fcGkeqGs >kMkaP;k eqG;k [kksy ok<rkr- tfeuhr ik.kh yodj eqjrs vkf.k tfeuhr gok [ksGrh jkgrs9½ fc?kMysY;k tfeuhph lqfidrk ok<rs o ihd mRiknukr ok< gksrslsanzh; inkFkkZps fo?kVu % >kMkaps o esysY;k izk.;kaps vo'ks"k tfeuhoj jkgrkr ftoar izk.;kaph fo"Bk tfeuhoj iMrs v'kk lsanzh;

54

malayalam.krishijagran.com


xkaMwGkpsi'kq egRo nq"dkGh ifjfLFkrhr ikyduk

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

inkFkkZps fo?kVu ftok.kw o ygku izk.kh djhrk vlrkr R;kauh dqtysys inkFkZ tehuhr felGrkr vrh eÅ vlysY;k lsanzh; inkFkkZps fo?kVu ftok.kw djrkr- ijarw Vud lsanzh; inkFkZ tls ikus] [kksM o eqG;k ygku izk.kh [kkrkr R;kaps ipu laLFksrhy fodjkeqGs ;k lsanzh; inkFkkZps fo?kVu gksrs- ;k ygku izk.;kar xkaMwGkapk lekos'k gksrks- lsanzh; inkFkZ gs xkaMwGkaps vUu vkgs xkaMwGkaP;k dkgh iztkrh >kMkaph ikus [kk.;klkBh vkiY;k fcGkr vk<wu usrkr rj dkgh xkaMwGs jk=h tehuhP;k i`"VHkkxkoj ;sowu rsFkhy lsanzh; inkFkZ [kkrkr,d xkaMwG lk/kkjr ,dk o"kkZr 40 xzWe lsanzh; inkFkZ [kkr vlrks ,dk pkSjl feVje/;s xkaMwGkaph la[;k 200 vlY;kl izrho"khZ izfrgsDVj 80 Vu lasnzh; inkFkZ [kkrkr ijarw izR;{kkr 'ksrkrhy xkaMwGs ,o<s lsanzh; [kr [kkr ukghr dkj.k 'ksrhph tehu fn?kZdkG dksjMh jkgrs o xkaMwGs fu"dzh; jkgrkr- esysY;k xkaMwGkps 'kjhj tehuhr dqTkY;k uarj fidkauk u=kph miyC/krk gksrs ,dk esysY;k xkaMwGkaiklwu 10 ehyhxzWe uk;VªsV feGrs- izR;{kkr xkaMwGkaph la[;k 37-5 yk[k vlY;kl izrhgsDVjh lqekjs 217 fd-xzW- brdh u=kph miyC/krk gksrsxkaMwG vkf.k tehuhph lqihdrk % xkaMwGs R;kaP;k fuEE;k otukph ekrh jkst [kkrkr ,dk pkSjl feVj tkxsrhy xkaMwGs njo"khZ 3-6 fd-xW- ekrh [kkrkr R;keqGs tehuhP;k i`"VHkkxkoj 60 o"kkZr 15 ls-ehtkMhpk ufou Fkj r;kj gksrks- xkaMwGkaph fo"Bsrhy ekrhph d.khnkj lajpuk vlY;keqGs ikolkps fdaok flapukos ik.kh yodj eqjrs f'kok; tehu ?kV~V cursxkaMwGkaP;k iztkrh vkf.k njo"khZ xkaMwGkauh [kksnysyh ekrh 1½ yWEihVks & 359-36 Vu] 2½ QsjsfVek bykaxkVk & 538-24 Vu 3½ iksVksLdksysDl dksjsFkzjl & 93-26 Vu 4½ isjhvksfuDl ,DlkosV~l & 126-32 Vu xkaMwGkaps mi;ksx % xkaMwGkapk mi;ksx eq[;r% iq<hy dkeklkBh dj.;kr ;srks1½ lanzh; [kr r;kj dj.;klkBh2½ tfeuhph lq/kkj.kk dj.;klkBh vkf.k lqfidrk ok<fo.;klkBh- ifj.kkeh fidkaps mRiknu ok<fo.;klkBh3½ ekls idM.;klkBh vfe"k Eg.kwu vkf.k4½ Ik'kq[kk|klkBh v'kk izR;sd dkeklkBh osxosxG;k iztkrhP;k xkaMwGkaph fuoM djkoh ykxrs-

55

www.krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

xkaMwGkpsi'kq egRo nq"dkGh ifjfLFkrhr ikyduk

lasnzh; [krklkBh xkaMwGs % vkiyk mn~ns'k dEiks"V [kr fdaok xkaMwGkaps [kr OgehZdaiksLV r;kj dj.;kpk vlY;kl iq<hy xq.ke/kZ vlysyh xkaMwGs fuoMkohr1½ eksB;k izek.kkr lsanzh; inkFkZ vlysY;k ifjLFkhrh jkgw 'kd.kkjh2½ cnyR;k ifjLFkhrh'kh tqGowu ?ksukjh T;kapk iztksRiknukpk osx tkLr vlkok vkf.k vaM;krwu fu?k.;kpk dkyko/kh deh vlkoh va M ;krw u fu?k.;kiklwu izks<i.kk ;s.;kpk dkyko/kh deh vlkok-

3½ R;kapk ok<hpk [kk.;kpk] ip.;kpk vkf.k lkREkhdj.kkpk osx tkLr vlkok- R;kapk fu"dzh; jkg.;kpk dky[kaM deh vlkok1- iYyoh nk- tksxh] 2- fuGdaB ;- ekudj] 3- MkW- vkj- ,e- xkMs] lg;ksxh vf/k"Bkrk] olarjko ukbZd d`f"k tSora=Kku egkfo|ky;] ;orekG Qksu dz- & 9595064841

txkr lokZf/kd okpY;k tk.kk&;k fu;rdkfydkps oxZ.khnkj Ogk

Ñ"kh tkxj.k

—"kh tkxj.kP;k ejkBh vadkr okpk 'ksrh&okMh] ckxk;rh] eRL;ikyu] i'kqikyu] dqDdqVikyu] LVM QkfeaZx] e'k:e mRiknu] Qwy mRiknu baVj Øksfiax] flapu ;kstuk o brj ljdkjh ;kstukaleosr daiuh lekpkj bR;knh laca/kh ckrE;kauh viMsV jkg.;klkBh okpr jgk Ñ"kh tkxj.k iq<yk vad fodr ?ks.;kdfjrk] tkfgjkr vkf.k Ñ"kh o`Ùk çdkf'kr dj.;kdfjrk Ñi;k laidZ djk

Rahul :9891339440

56

Imran : + 91 9582957538

Hema : + 91 9891311155

hindi.krishijagran.com


xzksVsdph ek;Øksfc;y ¼lw{etho½ mRiknukaph Js.kh ck;ks QfVZyk;>j jk;>ksfc;e vW>sVkscWDVj] ,>ksfLçfjfy;e] Q‚LQsV lksY;qcyk;f>ax cWDVsfj;k] ,.Mksek;dksjkbZtk ¼ose½] iksVWf'k;e eksC;qyk;f>ax cWDVsfj;k] f>ad lksY;qcyk;f>ax cWDVsfj;k] vWlhVkscWDVj] dsfj;j vk/kkfjr dksulksjVh;k] rjy vk/kkfjr dksulksjVh;k

ck;ks isLVhlkbZM~l ¼tSfod dhVduk'kds½ Vªk;dksMekZ fojMh] Vªk;dksMekZ gkjftfu;e] ihlqMkseksul ¶ywjksufll] fcOgsfj;k cslh;kuk] cslhyl] lcLVhfyl isflyksek;fll fyykflul] oVhZflfy;e ysdkuh] oVhZflfy;e Dysek;MksLiksfj;e] cslhyl Fkqfjtsuslhl] ,uihOgh bR;kfn-

ouLirhfo"k;d dhVduk'kd vW>kMhjsDVhu

IykUV xzksFk çkseksVj th&,&3] Vªk;d‚uVsu‚y] IykUV xzksFk jsX;qysVj]

mRiknukaps Qk;ns jlk;ufojfgr foLrkfjr la'kks/ku vkf.k ukfoU;iw.kZ miØekuarj lw{etho ?kVdfufeZrh] ekrhps vkjksX; vkf.k mRikndrsr lq/kkj.kk] i;kZoj.k;h; larqyu vkf.k fLFkjrk jk[k.;kl enr-

xzksVsd gh ,d i;kZoj.k Lusgh daiuh vlwu uSlfxZd [krs vkf.k dhVduk'kd fufeZrhr vLly la'kks/ku vkf.k fodklkyk çk/kkU; nsrks- R;kpçek.ks vUukpk ntkZ vkf.k vk;q";eku mÙke Ogkos ;k –"Vhus ekrhpk dl lq/kkjrks-


FOR THE BENEFIT OF FARMERS, KRISHI JAGRAN GLOBAL M.C. Dominic

+91-9654 193 353

Shiny Dominic

+91-7838 776 057

dominic@krishijagran.com shiny@krishijagran.com

M.G. Vasan

+91-9313 301 029

sanjay@krishijagran.com

D.D. Nair

+91-7903 729 9830

ddnair@krishijagran.com

Gavrilova Maria

+91-7927 305 8626

maria@krishijagran.com

Chander Mohan

+91-9891 334 429

cmohan@krishijagran.com

Ratna M. Sharan

+91-9891 956 956

ratna@krishijagran.com

Harsh Kapoor +91-9891 724 466 ALL INDIA EDITORIAL - editor@krishijagran.com K.T. Chandy +91-8543 005 209

harsh@krishijagran.com ktchandy@krishijagran.com

Ajith Kumar V.R.

+91-9891 899 064

ajith@krishijagran.com

Dr. B.C. Biswas

+91-9891 729 991

bcbiswas@krishijagran.com

Dr. Mahendra Pal

+91-9426 085 328

mahendra@krishijagran.com

Suresh Muthukulam

+91-7356 914 141

suresh@krishijagran.com

Dr. P. Bhattacharyya

+91-9051 915 839

paritosh@krishijagran.com

Malur Vijee

+91-9448 015 099

malurvijee@krishijagran.com

Shanmugam

+91-9313 301 029

shanmugam@krishijagran.com

Balaswamy

+91-9182 674 010

balaswamy@krishijagran.com

Karthika

+91-7356 603 963

karthika@krishijagran.com

Imran Khan

+91-9582 957 538

imran@krishijagran.com

Vibhuti Narayan

+91-9891 828 266

vibhuti@krishijagran.com

Sandip Kumar

+91-9931 838 846

sandip@krishijagran.com

+91-9891 123 722

sangeeta@krishijagran.com

SOCIAL MEDIADr. Sangeeta Soi Monika Mandal

+91-9891 755 566

monika@krishijagran.com

Sameer Tiwari

+91-9891 660 044

sameer@krishijagran.com

Sreeja S. Nair

+91-7356 603 963

sreeja@krishijagran.com

Rishav

+91-9891 614 614

rishav@krishijagran.com

Ritik Ranjan

+91-9891 729 800

Deepak Bhardwaj

+91-9999 142 633

deepak@krishijagran.com

Priyanka Verma

+91-9891 729 992

priyanka@krishijagran.com

Payal Gupta

+91-9891 899 322

payal@krishijagran.com

Varsha +91-9953 824 044 MARKETING - advt@krishijagran.com Sanjay kumar +91-9313 301 029

varsha@krishijagran.com sanjay@krishijagran.com

+91-9891 724 495

farha@krishijagran.com

K.J. Saranya

+91-9811 758 683

saranya@krishijagran.com

PRE-PRESS- prepress@krishijagran.com Yogesh Kumar +91-9891 668 636

yogesh@krishijagran.com

Atul Batham

+91-9891 006 635

atul@krishijagran.com

Nasim Ansari

+91-9891 886 622

nasim@krishijagran.com

+011-2651 1848

H. ASUMUDDIN +011-2651 7923 ACCOUNTS- accounts@krishijagran.com Abdus Samad +91-9891 889 588

info@krishijagran.com info@krishijagran.com

Mohd. Owais 9891443388 owais@krishijagran.com

MEGHA SHARMA 9891668292 megha@krishijagran.com

nishant@krishijagran.com

Rahul Singh

+91-9891 339 440

rahul@krishijagran.com

Prashant Sharma

+91-9891 263 263

prashant@krishijagran.com

Furkan Qureshi

+91-9891 223 340

furkan@krishijagran.com

Pappu Ray

+91-8447 527 367

pappu@krishijagran.com

Pawan Kumar

+91-9891 311 166

pawan@krishijagran.com

Tarun Thakur

+91-9891 883 231

tarun@krishijagran.com

Sujit Pal

+91-9891 899 197

sujit@krishijagran.com

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

SARA KHAN 9953720233 sara@krishijagran.com

samad@krishijagran.com

CIRCULATION- circulation@krishijagran.com Nishant Taak +91-9953 756 433

23 Years. 12 Languages.

RINKI PUNDIR 9999147833 rinki@krishijagran.com

ritik@krishijagran.com

Farha Khan

LEGAL OFFICERS James P. Thomas

KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records

22 States. 23 Editions. 3 Por tals & 10 Million combined readership

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

Facebook Followers - 5 lakh Plus, WhatsApp Members - 5 Thousand Plus

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com

HEAD OFFICE: 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market Near Green Park, Metro Station, New Delhi-110016 Mob. 9313301029 I Email: info@krishijagran.com www.krishijagran.com

KERALA: A5, Elankom , Gardens, Vellayambalam, Sasthamangalam. P.O., Thiruvanathapuram-695010 Phone O417-4059009 I Mob. 7356914141 I mail: malayalam@krishijagran.com KARNATAKA: 1st Floor,33/3, B M Mansion, Geddalahalli, Sanjay Nagar, Main Road, RMV second stage, Bangalore -560094 Mob. 7356603960 I Email: kannada@krishijagran.com


REACHING WORLDWIDE To Reach Rural India-Advertise in

KRISHI JAGRAN and Global through

AGRICULTURE WORLD & www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

CHUNKI BHUTIA 9891655888 chunki@krishijagran.com

HEMA SHARMA 9891311155 hema@krishijagran.com SANDIP KUMAR 9931838846 sandip@krishijagran.com

Mohd. Owais 9891443388 owais@krishijagran.com

POONAM BISWAKARMA 8447527318 poonam@krishijagran.com DR. P. BHATTACHARAYYA 9051915839 paritosh@krishijagran.com

KAVALI SHIVAPRASAD 9866624025

shiva@krishijagran.com

KJ READER PROFILE

JAYAKUMAR 9632836949 Malur Vijee jayakumar@krishijagran.com 9448 015 099 malurvijee@krishijagran.com

Supporting

KJ SARANYA 9811758683 saranya@krishijagran.com

ASLAM RASOOL KHAN 8075839811 aslam@krishijagran.com

Rabindra Jana

+91-9891 334 425

rabindra@krishijagran.com

Devendra Singh

+91-9891 339 310

devendra@krishijagran.com jagdish@krishijagran.com

Jagdish Jana

+91-9999 141 933

S.Gopakumar

+91-9387 931 495

sgopa@krishijagran.com

Manoj Kumar

+91-8588 998 437

manoj@krishijagran.com

Pulak Kar

+91- 9007 457 638

pulak@krishijagran.com

circulation@krishijagran.com, jobs@krishijagran.com TAMIL NADU: Subadarasan's Tharanis Orchid, 654-E, Central Studio, Trichy Road, Singanallur, Coimbatore - 641005, Tamil Nadu Mob. +91 9811758683 I Email: tamil@krishijagran.com

BIHAR: F-29, Pushpanjali Complex, 1st Floor, Opposite S K Puri Check Post, Boring Road, Patna -800001 Email: hindi@krishijagran.com I Mob. 9891667686

WEST BENGAL: 265, Netaji Colony, Near Baranagar thana, BT Road, Opposite to High School and Beenapani Club, Kolkata- 700090 Mob. 9674853530 I Email: bengali@krishijagran.com

TELANGANA: H.No. 301, 3rd Floor, R.K Apartments Barkatpura, Hyderabad -500027 Email: telugu@krishijagran.com I Mob. 7356333241


Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

jk'khQG

,fçy

ekfld

Hkfo";Qy

2018 rwG

es"k

vkfFkZd ikrGhoj fparsps okrkoj.k vlw 'kdrs- O;kikjh vkf.k O;kolkf;dkauk o"kkZP;k lq#okrhyk lgt ç;Rukauh pkaxys Qk;ns feGw 'kdrhy- ç;Ru dsY;kl /ku vkxeukP;k uO;k la/kh feGrhy-

'kuhpk vk; Hkko vkf.k HkkX; LFkkukrhy tUejk'kh ldkjkRed Lo#ikr eksBk Qk;nk feGowu nsbZyo"kkZP;k iwokZ/kkZr vkfFkZd fLFkrh lq/kkjY;kus vkRefo'okl ok<sy-

o`f'pd

o`"kHk

l`tukRed {ks=kae/;s uksdjh dj.kk&;k tkrdkauk gs o"kZ çxrhps vkgs- QqVdG dkekrgh pkaxY;k v‚MZj ;srhy- dekbZ gksbZy- ekpZ&,fçy efgus vkfFkZd i{kkr mÙke vlrhy-

vkfFkZd fLFkrh cGdV dj.;klkBh ;kstukc) i)rhus cny dj.;kpk ç;Ru gksbZy- rqeP;k rdZlaxr fopkj dj.;kph o`Ùkh vlY;kus ;ank Lor:ph çfrHkk nk[kfo.;kP;k la/kh pkywu ;srhy-

/kkuq

feFkqu pkx a ys mRiUu feGfo.;klkBh okjoakj mRiUukph lk/kus cnykoh ykxrhy- euktkx s k ykHk feGfo.;kdfjrk rEqgkyk egsur vkf.k l?ak"kkrZuw tkos ykxy s - o"kkPZ;k mÙkjk/kkrZ 'k=iawkluw fo'k"sk lko/kfxjh ckGxk-

;ankps o"kZ vkfFkZd ikrGhoj dkghls MkekMksy jkghytkLr esgur djkoh ykxsy- tkusokjh efgU;krhy O;kikj foLrkj ykHknk;d vlsy- ;ank la/kh vkf.k i;kZ; feGr jkgrhy-

ddZ edj

vkfFkd Z fLFkrhdfjrk gs o"kZ pkx a ys vly s - ek= o"kkPZ;k l# q okrhyk rEqgkyk djk;P;k vlyYs;k dkekr vMp.kh ;.s;kph 'kD;rk vkg-s e& s tuw efgU;kr vkfFkd Z fLFkrh pkx a yh dj.;klkBh [kpkoZaj fu;= a .k Boskos ykxy s -

2018 re q P;kdfjrk lLaej.kh; vly s - vkfFkd Z –"Vhus ;ko"khZ /ku lp a ; jkghy- ,fçy efgU;kr /ku lp a ;kr deh ;bsy Z - dtZ ?;kos ykxy s - mR—"V çxrhpk dkG vly s - o"kkPZ;k e/;koj O;kolkf;d çokl gkrshy-

dqaHk

flag

rEqgh vfr'k; egÙokdk{akh jgky- o"kkoZ/khr feGkyYs;k l/akh reqP;k ç;Rukua: q i ulrhy- o"kkPZ;k mÙkjk/kkrZ O;kikj&/k| a kr vkfFkd Z ykHk gkrshy- vkfFkd Z {k=sk'kh lca/akhr dk;keZaG q s reqph vkG s [k ,dk fo'k"sk O;ählkcsr gkbsy Z -

vkfFkZd çkIrh eanxrhus ijarq nh?kZdkyhu vlw 'kdrso"kkZP;k lq#okrhyk vMdwu iMysys iSls feGrhy fdaok vpkud /kuçkIrh gksbZy- tj vxksnj dks.kkdMwu dtZ ?ksrys vlsy rj rs lgt mrjsydU;k

ehu

;k o"kkZP;k lq#okrhyk rqeP;k ngkO;k LFkkukryk Lokeh xzg frl&;k LFkkukr vlY;kus iq#"kkFkkZph leL;k vkf.k vMFkGs gVfo.;kr ;'k feGsy- foÙkh; Qk;ns feGfo.;klkBh vkiY;k L=ksrkaps fu;kstu cq)hus djk-

o"kZ 2018 e/;s O;kik&;kauk vkiY;k dfj;je/;s iq<s tk.;kP;k la/kh feGrhy- ekpZ efgU;kr rqEgkyk iq<s tk.;klkBh vfrfjä esgur ?;koh ykxsy- o"kkZph lq#okr pkaxyh vlyh rjhgh e/;koj lko/kfxjh ckGxkoh-

60

malayalam.krishijagran.com


[kk|&[kftuk

Ñ"kh tkxj.k ,fçy] 2018

cslu oMh lkfgR;% 1 okVh cslu] 1 okVh nw/k] 1 okVh dkrysys [kkscjs ¼lto.;klkBh FkksMs osxGs dk<wu ?;kos½ 3@4 di rwi] 2 okVh lk[kj —rh% loZ lkfgR; pkaxY;k i)rhus ,dtho d:u ?;k- R;kr xqBG~;k ulkO;kr- gs feJ.k iWue/;s Vkdwu ean vkpsoj ijrowu ?;k- tsOgk inkFkZ rwi lksMrhy rsOgk rwi ykoysY;k FkkGhr iljok- FkaM >kY;koj eukçek.ks vkdkjkr dkiwu ?;k- R;koj dkrysys [kkscjs HkqjHkq:u ?;k vkf.k ok<k-

VkseWVks djh

lkfgR;% 1 di VkesVWk]s 1 dkiyy s k dknak] 2 v[;k yky fejP;k] v/kkZ VhLiuw ftj]s fpeVwHkj fgxa] FkkMsk dMhiÙkk] ehB pohul q kj] ckjhd fpjyy s h dkfsFkcahj] 2 VhLiuw ry s elkyk iLsV r;kj dj.;klkBh: v/kkZ di VkesVWk]s v/kkZ di [kkcsjs rd q Mîkea/;s fpjyy s k] yl.khP;k 4 ikdG;~k] 1 fpjyy s k dknak] 1/4 VhLiuw gGnh ikoMj] 1 VhLiuw /k.kk ikoMj] 12 v[[kh dkGh fejh —rh% elkyk okVikdfjrk lokrZ vxknsj feDlje/;s loZ lkfgR; ,dtho djkos vkf.k 2-3 VhLiuw ik.kh ?kkyuw okVko-s djh r;kj dj.;klkBh lokrZ vk/kh d<beZ/;s ry s xje d:u ekgsjh] ftjs vkf.k fgxakph QkM s .kh |koh- R;kr elkyk Vkduw ijrko-s R;kr dknak Vkdkok o lkusjsh jxakpk gkbsiZ;rZa ijruw ?;kok- R;kuraj v[;k yky fejP;k vkf.k dMhiÙkk Vkdkok- ;kr VkesVWks Vkdkos vkf.k f'ktis;rZa <oGr jkgko-s vMhp di ik.kh ?kkyuw nkV gkbsiZ;rZa mdGh vk.kkoh- ehB vkf.k dkfsFkcahj ?kkyuw 5 fefuVs >kduw Bosko-s xje Hkkrklkcsr ok<ko-s

61

www.krishijagran.com



S EQ TA U FF IR ED

STAFF REQUIRED R

KRISHI JAGRAN

the pulse of rural india

Krishi Jagran, World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Family Magazine with 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 23 States, 3 Portals – 10 Million combined readership (Krishi Jagran Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, English (Agriculture World), Tamil, Odia and Malayalam).  

Trainee Executives (120) Marketing Executives (60)

KRISHI JAGRAN GROUP OF PUBLICATIONS Staff Required for all State Capitals Marketing Team

 

Marketing Managers (21) General Managers (4)

The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills in respective vernacular languages and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same field is must. Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing. If you think you are the right person.

 

Journalists (21) Reporters (42)

Editorial Staff ...... ...... ............ ...... ............ ..... ...... ...... ..... .....

 

Translators (12) Editorial Staff (12)

To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents. The candidate should be graduate from a renowned university and should have flare to write. Knowledge of different Indian Languages will be an added advantage.

Freelance Journalists: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as portal. The remuneration will be attractive.

ikfgtsr ftYgk Lrjkdfjrk eWustj] ,fD>D;qVhOg ikfgtsrftYgk foi.ku dk;Zdkjh ¼'kS{kf.kd ik=rk @ vuqHko & 3&5 o"ksZ½ vtZnkj dehrdeh inoh/kj vlkok- çkeq[;kus fc;k.ks] dhVduk'kd] [krs vkf.k —"kh midj.ks bR;knhP;k ekdsZVhaxpk dehr deh 3 rs 5 o"kkaZpk vuqHko vlyk ikfgts- vtZnkj çxrh'khy 'ksrd&;ka'kh feGwu&felGwu jkg.kkjk o R;kaP;k laidkZrhy vl.ks vko';d vkgs- osru vkf.k brj iWdst lk/kkj.k ,d yk[k okf"kZd jkghyLFkkfud foi.ku dk;Zdkjh % ¼'kS{kf.kd ik=rk vkf.k vuqHko½ vtZnkj gk LFkkfud 'ksrd&;ka'kh laHkk"k.k dj.;kr l{ke vlkok- yksdkai;aZr vkiys fopkj iksgkspfo.;kr rjcst vlkok- dehr&deh 10 b;Ùkk mrh.kZ ikfgts- vuqHko deh vlY;kl dke dj.;kph –< bPNk'käh vlY;kl vtZ d: 'kdrk- vkd"kZd osru

To Apply -

Email: jobs@krishijagran.com

KRISHI JAGRAN 60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 110016 Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: info@krishijagran.com, www.krishijagran.com


ne e e m

Krishi Jagran Gr elco W Delegation to Agritech Israel, Tel- Aviv

In association with

Package Highlights

The Agritech Advantage     

 

Learn about solutions for agricultural challenges Find partners for projects and business ventures Discover the technologies that will address your most pressing problems Raise your public profile and build your brand image Meet colleagues, solution providers, potential customers, and other decisionmakers – on a global level Advance your career through networking and education Leverage your time in a single, cost effective forum for professionals in the industry

Stay at finest hotel

Fly the best of airlines : Ex Delhi & Ex Mumbai

Daily buffet breakfast

All transfers in luxury coaches

Daily dinner at Indian restaurant

Must see sightseeing

Israel visa assistance

Service of Yatra professional tour manager

North & West India Chander Mohan, 9891334429, cmohan@krishijagran.com Ratna Manjari Sharan, 9891956956, ratna@krishijagran.com Dr. Sangeeta Soi, 9891123722, sangeeta@krishijagran.com South India Ajith Kumar V.R (Kerala), 9891899064, ajith@krishijagran.com Malur Vijee (Karnataka), 9448015099, malurvijee@krishijagran.com East India Paritosh Bhattacharyya, 9051915839, paritosh@krishijagran.com

Contact Information


` tkxj.k d"kh

vkd"kZd HksaV

` tkxj.k d"kh ^fdlku dkMZ* us fe ok ,d yk[kkpk nq?kZVuk foek vkf.k eksBîk loyrhleosr brj c{khl

VVIF

KRISHI JAGRAN

CHAMKOUR SINGH KJ/01/2017

yk[kkpk vi?kkr foek Ñ"kh mRiknukaoj lwV Ñ"kh midj.kkaoj lwV Ñ"kh foHkkxkrhy çxrh'khy 'ksrd& ;kaph ukoa vkf.k Nk;kfp=

fuoMk vkiys dkMZ Important Kisan Card Important Farmer Card

(IKC) (IFC)

Very Important Kisan Card

(VIKC)

Very Important Farmer Card

(VIFC)

Very Very Important Kisan Card

(VVIKC)

Very Very Important Farmer Card

(VVIFC)

22 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com


Ñ"kh tkxj.k vkf.k vWxzhdYpj oyZ~M ekfldkps oxZ.khnkj Ogk Hkkjrkrwu eksBîk çek.kkoj çdkf'kr gks.kkjs —"kh fo"k;kyk okfgysys fu;rdkfydkph ns'kkrhy lokZr yksdfç; vkf.k çfr"Bhr fu;rdkfyd fyEdk

AGRICULTURE WORLD (English)- Subscription Tariff Single Copy- Rs. 100/-

Year Copy 1 2 3

Rate

12 1200 24 2400 36 3600

Discount

Ordinary

(in Rs)

Post

200 500 1100

1000 1900 2500

cqd v‚Q jsd‚MZe/;s uksan Hkkjrkps ,deso fu;rdkfyd ts 12 Hkk"kkae/;s çdkf'kr gksrs] 23 vko`R;kaP;k ek/;ekrwu 22 jkT;kae/;s iksgksprs-

Assured Delivery Courier/ Speed Post Charges

1450 2850 3900

vkt ;k fu;dkfydkP;k okpdkaph la[;k ,d dksVhgwu vf/kd >kyh vkgsvktp ;k fu;rdkfydkps oxZ.khnkj gksÅu —"kh tkxj.k dqVqackpk Hkkx cukvaxzsth] fganh] iatkch] xqtjkrh] ejkBh] dUuM] rsyqxw] caxkyh] vklkeh] mfM;k] rkfeG vkf.k eY;kGe Hkk"kkae/;s ,df=r çdkf'kr-

KRISHI JAGRAN Subscription Tariff Single Copy - Rs. 50/Year

Copy

Rate

Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Assamese, Odia

Discount

Ordinary

Assured Delivery Courier/

Year Copy Rate Discount Ordinary 1 2 3

12 24 36

600 1200 1800

(in Rs)

Post

100 220 500

500 980 1300

Assured Delivery Courier/ Speed Post Charges

950 1900 2700

KRISHI JAGRAN Subscription Tariff Single Copy - Rs. 35/Kannada, Telugu, Bengali, Tamil & Malayalam.

Year

Copy

Rate

Discount (in Rs)

Ordinary Post

Assured Delivery Courier/ Speed Post Charges

1 2 3

12 24 36

420 840 1260

40 140 260

380 700 1000

850 1650 2400

For Online Subscription of Krishi Jagran and Agriculture World

Email: circulation@krishijagran.com

For assured delivery of the magazine, we request you to opt for Courier/Speed Post delivery op on. krishijagran

@krishijagran

9891405403

Kerala: A5, Elankom , Gardens, Vellayambalam, Sasthamangalam. P.O., Thiruvanathapuram-695010, Phone O417-4059009 Mob. 7356914141 Email: malayalam@krishijagran.com

West Bengal: 265, Netaji Colony, Near Baranagar thana,

Karnataka: 1st Floor,33/3, B M Mansion, Geddalahalli, Sanjay Nagar, Main Road, RMV second stage, Bangalore 560094 Mob. 7356603960 Email: kannada@krishijagran.com

Telangana: H.No. 301, 3rd Floor, R.K Apartments

Tamil Nadu:Sudarasan's Tharanis Orchid 654 - E Trichy Road, Singanallur, Coimbtore - 641005 Mob. +91 9811758683 I Email: tamil@krishijagran.com

Bihar: F-29, Pushpanjali Complex, 1st Floor, Opposite S

BT Road, Opposite to High School and Beenapani Club, Kolkata- 700090 Mob. 9674853530 Email: bengali@krishijagran.com

Barkatpura, Hyderabad -500027, Email: telugu@krishijagran.com, Mob. 7356333241

K Puri Check Post, Boring Road, Patna -800001 Email: hindi@krishijagran.com



Publised on 25th & Posted on 27th & 28th at NDPSO in Advance Month RNI. NO.: DELMAR/2014/54725 Postal Reg. No. DL-SW-01/4180/17-19


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.