Kéhò RûMeY
Scan this QR code for KJ Mobile app
icÉu iû[úùe, KéhKu jòZùe
/krishijagran
@krishijagran
9891405403
www.krishijagran.com
ODIA VOLUME 3 ISSUE 02 FEBRUARY 2018 `35
Wûfò RûZúd I ùZ÷kaúR `ifùe @^ûa^û Nûi _eòPk^û
@^êKâc
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
Kéhò RûMeY bûeZe @MâYú cûiòK _ZâòKû
Krishi Jagran - Odia Year 2 Issue 02 February, 2018 Rs. 35/-
iµû\K iõPûkK
Gcþ.iò. ùWûcò^òKþ gûA^ú Acû^êafþ Gcþ.Rú. aûi^ Wû. ùK.Uú. PûõWú @ifcþ eiêf Lû^þ iõRd Kêcûe `ejû Lû^þ eêaò ùR÷^ Aceû^þ Lû^þ icúe ZòIßûeú iùeûR Kêcûe ùaùjeû ùK.ùR ie^ýû ùcNû gcðû iûeû Lû^þ PêõKú bêUò@û _ê^cþ aògßKcðû eòKú _êŠúe flàú _ûùŠ ùjcû gcðû ^ògû« UûKþ eûjêf iòõj @aþ\êiþ ic\ _âgû« gcðû __ê eûd `êeKû^þ Kêùegú _a^ @ûRþùM @ûe.G^þ. ùPøùa Ké¾û aòjûeú ù~ûùMg Kêcûe @Zêf aû[c ^iòc @^iûeò ù\ùa¦â iòõj eaò¦â Rû^û cù^ûR iêRòZ
Kû~ðýKûeú iµû\K aò_Y^þ cêLý cjûaýaiÚû_K ijûdK iµû\K aeòÂ _ZâKûe _ZâKûe aýaiÚû_K aò_Y^ ijûdK
aòZeK _âcêL ijûdK aýaiÚû_K ijûdK _âa§K
ùfLû_ûk WòRûA^òõ
To J
oin
Kû~ðýûkd ijûdK
Kéhò icûPûe
20
24
aZK _ûk^
ùQkò _ûk^
KWÿK^û[ _ûk^
Printed and Published by: M.C Dominic 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi -110016 Tel: 011-26511845,2 Email: info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com
i`k KéhK
Kúaú Pûh Ke«ê
58 62
Printed at : Pushpak Press Pvt. Ltd. Shed No. 203, 204, DSIDC Complex indl. Area phase-1 New Delhi-110020
iûlûZþKûe
49 56
Nishant Taak 9953756433, 9891339440
ùeûM _âa§^
44 45
MAGAZINE
cjêcûQò _ûk^
36 42
KRISHI JAGRAN
KêKêWû _ûk^
26 29
9891405403
Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Bengali, Telugu,Assamese, Odia, Tamil, Malayalam & English
^ìZ^ Kéhò
22
i`k KéhK
Krishi Jagran Kisan Club
08
eûgò`k
Total Pages 68 , 45503170
04
www.krishijagran.com
@ûù_ûùfû KéhK ùMûfØ ejòQò GùZ \c, cgîY Rcòùe c¤ fûùM ^ec
iaðû]ôK Kûk C_ù~ûMú Uûdûe _µKþPeeê iêelû Rcòùe jk _ûAñ \c\ûe @Zýû]ê^òK KUòõ ùeû]K eae KµûCWþ
ùUûf-`âò `ûcð Uûdið
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
iµû\Kúd Kéhò aòKûgùe Kéhò iõiÚû^e cj ß @û
e¸eê bûeZ @û[ðòK iÚòZòe @û]ûeùe Kéhò ejò @ûiòQò KûjóKò ^û _ìaðRcû^u icdeê jó bûeZe ùlZ Kûc ùjûA@ûiêQòö GcòZò Kò bûeZúd ùlZùe AõùeRcû^u Êû]ú^Zû _ìaðeê C c ùeûRMûe ejò[ôfû G[ô_ûAñ Kéhò bûeZe @û[ðòK iÚòZòùe GK ajêZ aWÿ bìcòKû ^òbûA[ôfûö MZ 30 ahðùe Kéhòùe CyÉeùe _eòa ð^ ùjûAQòö _â[ùc bìcò @]ôK [ôfû Kò«ê Kéhòùe c¤ Cy Ée C_e ejò[ôfûö Kò«ê ù~_eò R^iõLýû aXÿòfû ùlZùe bìcò c¤ Kcþ ùjûAMfûö Gjò _eòiÚòZòùe Kcþ bìcòùe @]ôK Kéhò C_ôû\^Kê ù^A GK iciýû ùjûAQòWû ùjûAQòö Kcþ bìcòùe @]ôK C_ôû\^e @ûagýK ejòQò, G[ô_ûAñ C c ùKøgk~êq ùcgò^ûeú, MêYa û Cy Kòic aòj^, CyùKûUòe Lû\ Gaõ CaðeKö @]ôK `if C_ôû\^ _ûAñ `k_â\ Gjò C_ôû\^ GK ajêZ @jõ bìcòKû ù^AQò Kéhò iõiÚû^ ùlZâùeö ù~ùZùaùk bûeZùe Kéhò Kâû«ò @ûe¸ ùjûA[ôfû ùZùa Zûjû c¤ GK Kéhò iõiÚû^e cjû^þ ùa÷mû^òKu \ßûeû Keû~ûA[ôfûö ù\gùe Kéhòe aòKûg Keû~ûA_ûeòa G[ô_ûAñ 1905 ciòjûùe _êiûùe bûeZúd Kéhò @^êi§û^ iõiÚû^e MV^ Keû~ûA[ôfûö ù\gùe _âùZýK ùKûYùe Kéhò aòKûgKê ^ò@û~ûAQò, G[ô_ûAñ Kéhò iõiÚû^ @^êi§û^, ùK¦â I Kéhò aògßaò\ýûkde MV^ Keû~ûAQòö Gjò iõiÚû^MêWÿòKùe Kéhò ùa÷mû^òKcû^uê Kéhòe aò\ýû[ðú I KéhKcû^uê GKû ijòZ- ù~ûWÿû ~ûAQòö iûeûù\gùe Gjò iõiÚû^MêWÿòKe i´§ @fMû -@fMû eûRýùe 45 Kéhò aògßaò\ýûkd, 5 Wò´ûYê aògßaò\ýûkd, 4 ùK¦âúd Kéhò aògßaò\ýûkd, 63 eûRýÉeúd Kéhò iõiÚû^, 6 eûÁâúd aêýùeû, 16 eûÁâúd @^êi§û^ ùK¦â I 13 WûGùeùKÖùeU @`þ eòiyð iûcòf ùjûAQ«ò ö Gjò iõiÚû^ aògßaò\ýûkd I @^êi§û^ ùK¦âùe iûeûù\gùe Kéhòe @aiÚû
iê]ûeòaû _ûAñ Kû~ðý Keû~ûAQòö Gjò Kéhò iõiÚû^ KéhKcû^u _~ðý« jûAaâòXþ aòj^, Kéhò ùcgò^ûeú I ^ìZ^ Kéhò ~ª_ûZò @û\òKê _jñPûAaûe Kû~ðýùe @jõ bìcòKû MâjY KeòQ«ò Gjò Kéhò ùa÷mû^òKcûù^ û Kò«ê Gùa _~ðý« c¤ Kéhò iõiÚû^ _ì‰ eì_ùe KéhKcû^u ^òKUùe _jñPò _ûeò ^ûjûñ«òö G[ô_ûAñ Kéhò iõiÚû^e _âiûe aòbûMKê @ûjêeò cRbìZ Keòaû _ûAñ iõiÚû^e _âiûe Rûeò ejòQòö ùKak Gjû ^êùjñ G[ôùe ieKûe Kéhò aòbûMu iKâòd bûMò\ûeú c¤ ejòQò KûjóKò ^û icÉ Kéhò iõiÚû^ I @]ôK iKâòdZû ijòZ Kûc Keò_ûeòùaö KòQò cêLý @^êi§û^ ùK¦â ù~_eò eûÁâúd K_ûi @^êi§û^ ùK¦â, eûÁâúd @wêe @^êi§û^ ùK¦â, @ûLê, @^êi§û^ ùK¦â, ùK¦âúd bìcò @^êi§û^ ùK¦â, bûeZúd _^ò_eòaû @^êi§û^ iõiÚû^ Lêaþ ijRiò] Kû~ðý KeêQòö icd -icd C_ùe Ké h Kcû^u _ûAñ Ké h ò aû ð û , iù¹k^e _â g ò l Y, Kû~ðýgûkûMêWÿòKe @ûùdûR^ Keû~ûAQò Gjò icÉ iõiÚû^ ^òRe ù~ûM\û^ KéhòKê aòKûg @ûWKê ù^A ~òaûKê fûMòQòö a ðcû^ ^ì@û ùUKþ^òKþ cû¤cùe @]ôK C_ôû\^ ù^aû I @ûdùe fûb Keòaû _ûAñ Lêaþ _âdûi KeòaûKê aûKò ejòQò Kò«ê ~\ò KéhK bûA _eµeûMZ ùlZ I _gê_ûk^ Keû~òa ùZùa C_ûd I ^ìZ^ ùKøgk cû¤cùe _eòa ð^ @ûYòaû I ^ì@û Gjò ùKøgk aòKûgKê ùKjò ùeûKò_ûeòùa ^ûjóö ~\ò icùÉ GK Ée C_ùe Kûc Keòùa ùZùa Z bûeZúd Kéhòùe GK @^ý aWÿ Kâû«ò Ée iéÁò ùjûA_ûeòaö ùZùa bûeZúd Kéhòùe @ûC GK aWÿ Kâû«ò ù\Lûù\aö Kéhò I KéhK Cbdue aòKûgùe Gjò Kéhò iõiÚû^MêWÿòK ajêZ @jõ bìcòKû ^òbûAQòö Gjû C_ùe aòùgh ]ýû^ ù\aû @ûagýKZû ejòQò û
06
-Gcþ.iò.Wûcò^òKþ A-ùcfþ : dominic@krishijagran.com hindi.krishijagran.com
iêL\ûdK aúR 54 ahð ùjfû bûeZúd KéhKcû^u ùiaûùe ^òùdûRòZ
bûeZ giýaúR, ùZ÷kaúR I Wûfòe iaêVûeê @]ôK aòj^ C_ôû\^Kûeú ù\g eìù_ _eòPòd fûb KeòQò Z[û eûÁâúd aúR ^òMc 1963eê MêYa û ~êq aúRMêWÿòK beiû~êq @û_ì ðòK ðûu eì_ùe ^òRe _âZòÂûKê Kûdc eLôaû I iûeûù\gùe G_eò aúRMêWÿòK Reò@ûùe iµ^ÜZû _âiûeòZ KeòQò, ~ûjûKò : eûÁâúd aúR ^òMc `ûcð I 8500 @ûõgòK _¬úKéZ aúR C_ôû\Kcû^u \ßûeû @û\gð Kéhò Rkaûdê _eòiÚòZòKê i¹êLú^ Keòaû iù ß C_ûRð^lc ùjûA[ûG û aýû_K ùgâYúùe C_f² ejòQò, ù~Cñ[ôùe Lû\ýû^Ü, ùZ÷kaúR, Wûfò, Pûeû I MêYa û~êq _^ò_eòaû ijòZ 60eê @]ôK `ife _âûd 600 _âRûZòMêWÿòK ejòQò / G[ôùe iue Kòic iûcòf ejòQò; ÊZª aúR _âcûYòKeY GùR^èò \ßûeû _âcûYòZ ùjûAQò I iûeûù\gùe 10 ùlZâúd Kû~ðýûkûd, 8 `ûcð, 66 iõiÚû^ Z[û 2 icýK Kû~ðýûkd/ C_iõiÚû^e @«MðZ 2800 Wòfe/ aòZeK ejòQ«ò û
eûÁâúd aúR ^òMc fòcòùUWþ (bûeZ ieKûeu C_Kâc- “cò^ú e^ô” Kµû^ú) CIN : U74899DL19631 Go1003913
AN Iso 9001:2008 & 14001:2004 Certified Company
aúR ba^, _ìiû _eòie, ^ì@û\òfäú-110012 Ph.: 011:25846292, 25846295, 25842383, 25842672 Fax. : 011-25846462, 25842904, 25849218 Web. : www.indiaseeds.com, E-mail : nsc@indiaseeds.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
eû
Kéhò icûPûe
PûCk \ìe Keòa Gù^cò@û-WûGeò@û
Pòõ Kéhò aò\ýûkd ^òKUùe ]û^e G_eò Kòic aòKgòZ KeòQò ù~Cñ[ôùe ùKak WûGeò@ûe PòKò›û ùKak i¸a ùja Zûjû ^êùjñ, aõe geúeùe eqe @bûaKê \ìe Keòa û aò\ýûkde Kéhò ùa÷mû^òKu @^êiûùe ]û^e Gjò ^ì@û Kòicùe ùføj I \Éûe @]ôK cûZâû [ôaûeê Gjû Gù^cò@û I WûGeò@û bkò ùeûM ij fXòaûùe iKeûZàK û iìP^û [ûCKò SûeLŠ ijòZ ù\ge _ìaðZ^ eûRýùe ejê[ôaû ùfûKu c¤ùe Gù^cò@û I WûGeò@û iciýû iû]ûeY NUYû û Gjûe cêLý KûeY Zûue Lû\ýû^Üùe aòùgh bûùa iµéq ]û^ùe ùføj I iòiûe @bûa û Gjò KûeY ]û^ùe [ôaû @bûaKê \ìe KeòòaûKê A<eù^i^ûf eûAiþ A^ÁòPýêU, c^òfû \ßûeû jûùbðÁ Pýûùf¬ ù_âûùRKÖ @^êiûùe Zò^ò ahðe MùahYû I Kâûiòõ _ùe aòGdêe ùa÷mû^òK @^êi§û^ ùlZâùe ùKùZK G_eò Ròù^eUûA_þ aòKgòZ KeòQ«ò ù~Cñ[ôùe Ròu I @ûAe^e cûZâû \êAMêYû ejòQò û cêLý K[û aòGdê eòiyðe 65 Kýûeòdeùe còkò[ôaû 15eê @]ôK Ròu@ûAe^ [ôaû Ròù^ûUûA^þ ejòQò û Gjò Kòicùe @ûAe^ I Ròue cûZâû \êA MêY còkòQò û ù_ûùRKÖ eòiPð icdùe còkò[ôaû Gjò PûCkùe Mâûcþ _òQû 18-20 _ò_òGcþ @ûAe^ ejòQò û @^ý KéhKcû^uê RYûA \ò@û~ûCQò Kò Gjò Kòicùe Ròue @]ôK cûZâû còkòQò û
KéhKu \ûaò -4 ahðùe còkòa aòj^ GVûùe aòGdêe KéhK \ûaò KeêQ«ò ù~ @ûi«û 4 ahðùe Gjò Kòic ]û^ aòj^ @^ý KéhKu _ûAñ C_f² ùja ~ûjûKê fMûA @^ý KéhK c¤ @]ôK MQe fûb CVûA _eòùa û WûAeò@û ^òdªY ùja ùa÷mû^òKcûù^ KjòQ«ò ù~ Gjò Kòice PûCkKê ùKak @ûjûeùe iûcòf Keòaû \ßûeû Gù^cò@û \ìe ùja û G[ôùe [ôaû Ròuþ ù~ûMê WûAeò@û ^òdªYùe ejòa I gògêu cû^iòK aòKûgùe Gjû fûb\ûdK ùja û ù^aûKê _Wòa^ò Jh] aòGdêùe eûAi @ûŠ _fè eòiyð Uòcþ fòWe Wû. ^ìZ^ acðû KjòQ«ò ù~ SûeLŠùe cjòkû I gògêu Ròuþ Gaõ @ûAe^ KcòKê \ìe Keòaû _ûAñ @fMû Jh] LûAaûKê _WêQò û ùjùf ]û^e Gjò C^ÜZ Kòic Lû\ýû^Üùe iûcòf Keòaûeê @^ý Jh] ùia^ KeòaûKê _Wòa^ò û
Lû\ýû^Ü I Pò^òe _ýûKòõ @Lû aÉûùe còkòaû @^òaûð~ý
@û
[òðK cûcfûe cªú _eòh\ icòZò (iò.iò.A.G ) Pò^ò Gaõ Lû\ýû^Ü C_ôû\ @Lû aÉûùe _ýûKòõKê @^òaûð~ý KeòQ«ò û Gjò ^òdc Rê^, 2018 ùe icû¯ ùjC[ôaû ahð _ûAñ Keû~ûAQò û ieKûeu Gjò _\ùl_ _âgõi^úd û Gjò _\ùl_ \ßûeû ùSûUe Pûjò\û aka e ejòa û Gjò _\ùl_ ijòZ Kûcùe
fûMò[ôaû gâcòK I KéhKu ùaùeûRMûee Gjû aòKÌ ùja û ù\ge _½òc awkû, aòjûe, Ijògû, @ûiûc, @û§â _âù\g, ùcNûkd I Zâò_êeûùe GK aW iõiÚû Kûc KeêQò ù~Cñ[ôùe ùicû^ue ùaùeûRMûe \ìe ùjCQò û iò.iò.A.G. ùSûU _ýûKòõ iûcMâú @]ô^òdc-1987 @^êiûùe @^òaûð~ðý _ýûKòõe aòÉûe KeòQ«ò û Gjò ^òdc @^êiûùe Gùa 90 _âZògZ Lû\ýû^Ü Gaõ 20 _âZògZ Pò^ò C_ôû\e _ýûKòõ ùSûU aÉûùe Keû~òaû @^òaðû~ý adû^ùe Kêjû~ûAQò ù~ _â[c [e L\ýû^ÜKê iµì‰ð _ýûK Keaòû _ûAñ ùSûU aÉûe aýajûe KeaòûKê _ûâa]û^ ejQòò û Gjû ùSûU còfe ù~ûMûY C_ùe ^òbðe Keòa û ùSûU Cù\ýûMùe ieKûe _âZò ah ð5500 ùKûUò Uuûe Kûeaûe KeêQ«ò û
08
malayalam.krishijagran.com
n e e e Gr lcom e W
Krishi Jagran Delegation to China Agrochem, Shanghai
19th China International Agrochemical & Crop Protection Exhibition Shanghai New International Expo Center (SNIEC)
7-9 March, 2018 CACE 19th China International Agrochemical and Crop Protection Equipment Exhibition FSHOW 9th China International Fertilizer Show
Concurrent Exhibitions In association with
PRODUCT ZONE
Pesticides & Intermediate Area Overseas Area Agrochemical & Crop Protection Area Fertilizer Area
Benefits from World’s Largest Agrochem Platform Build brand awareness Generate new sales leads &
network Educate buyers, demonstrate
products Launch or promote new products Conduct market research Meets the buyers Face to Face New agents, distributors, importers or exporters Upgrade awareness of company or existing products Increase sales to currents buyers
Package Highlights Stay at premium hotel Fly with world class airline Airport - hotels - airport transfer Daily buffet breakfast Daily India dinner Daily hotel - Fairground - hotel transfer Shanghai Sightseeing China visa Assistance Services of Yatra’s professional tour manager
Contact Information
North & West India Chander Mohan, 9891334429, cmohan@krishijagran.com Harsh Kapoor, 9891724466, harsh@krishijagran.com Monika Mandal, 9891755566, monika@krishijagran.com South India Ajith Kumar V.R (Kerala), 9891899064, ajith@krishijagran.com R. Jayakumar (Karnataka), 9632836949, jayakumar@krishijagran.com East India Paritosh Bhattacharyya, 9051915839, paritosh@krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
Kéhò icûPûe
Kéhò I KéhKe aòKûg _ûAñ eûRý aùRUùe \úNð iÚûdú ù~ûR^û _âYd^ Keû~ûC _âûKþ aùRUþ _âÉêZò _ìaðeê KõùMâi KéhK ùifþ _leê @[ðcªúuê _âÉûa
Ké
hò eûRý @[ð^úZòe cêLý @û]ûeö eûRýe _âûd 70 _âZògZeê @]ôK ùfûK Kéhò C_ùe iµì‰ð ^òbðegúk ö IWÿògûe ùcûU NùeûA C_ôû\^ùe Kéhòe @a\û^ 15 _âZògZ ö Kò«ê \êbðûMýe aòhd @\ýûa]ô Gjò 70 _âZògZ Pûhúue iûcûRòK I @[ðù^÷ZòK aòKûgùe ùKøYiò @MâMZò NUò^ûjó ö aZðcû^ Mâûcû kùe Rúa^ I RúaòKû _ûAñ ùKak Kéhò Z[û @û^êiwúK Kéhò ùlZâùe \úNðiÚûdú ù~ûR^û _âYd^ Keû~òaû ijòZ Kéhò @[ð^úZòKê iê\éXÿ Keòaû GKû« Reêeú ùaûfò KõùMâi KéhK ùifþ _leê IWògû _âù\g KõùMâi KcòUò KéhK ùifþ @£l @cúd Kêcûe _…^ûdK @ûi«û ahð _âûKþ aùRUþ _âiÚêZò _ìaðeê eûRý @[ðcªú gâú ggòbìhY ùaùjeûu ^òKUKê @ûRò GK iàûeK _Zâ _VûAQ«ò ö gâú _…^ûdK KjòQ«ò ù~, icdû^êKâùc @ûRò Kéhò ùlZâùe ùNûe _eòaZð^ NUòQò ö Rkaûdêe N^N^ @^òdcòZ _eòaZð^, _âûKéZòK aò_~ðýd, Kéhò iûcMâúe @ùjZêK cìfý aé¡ò, Kéhò gâcòKe @bûa, _eòùag \êhòZ, C_ôû\òZ KéhòRûZ \âaýe iêéaòKâòaUû I iõelY _ûAñ iVòK bòZòbìcò ^ [ôaû ‘kùe @ù^K Pûhú _eòaûe Pûh _âZò aòcêL ö ùZYê _âPkòZ Kéhò ^úZòe @ûcìkPêk _eòaZð^ Keû~ûA
iõùgû]ôZ GK igq Kéhò^úZò _âYd^ I G[ôùe \úNðiÚûdú ù~ûR^û ^òcù« aùRU aýaiÚû Keû~òaû GKû« Reêeú ö ùZYê eûRý ieKûeu _âûKþ aùRUþ _âiÚêZòùe Pûhúu aûÉa iciýûKê @^êba Keû~ûA Pûhúuê cûiòK iað^òcÜ 3000Uuû bZû, ]û^ Kâd ùlZâùe Pûhúuê KßòõUûf _òzû iað^òcÜ 500Uuû @Zòeòq ijûdZû, Pûhú C_eê EYbûe LiûAaû _ûAñ icÉ KéhòEY QûWÿ, ]û^ cYØòMêWòKe iê\éXÿúKeY, RkùiP^ aýaiÚûKê _âZò aæKÉeùe 50 _âZògZ aé¡ò ö ùaKûeú I \û\^ iciýû ùeûKòaû _ûAñ Mâûcû*ke Kéhò Z[û @û^êiwòK Kéhò bòZòbìcòe aòKûg, Pûh _ûAñ cûMYû aòRêkò, I RkKe QûW, Kéhò bòZòK gòÌMêWòKe _ê^eê¡ûe, ieKûeú Éeùe @ûagýK iÚùk _âZò aæKÉeùe gúZk bYØûe I aòj^ _âKâòdûKeY dê^òU iÚû_^, _âPkòZ eòfò‘þ ùKûWðe iõùgû]^ I \êAMêYû ijûdZû eûgò aé¡ò, bûMPûhúcû^u _ûAñ ^úZòMZ ù~ûR^û I G[ôùe aùRU aýaiÚû, Kéhò iûcMâú I eÉû^úùe Kecêq aýaiÚû I aòbò^Ü Ròfäûùe Lû\ý _âKâòdû I _âÉêZòKeY dê^òUþ iÚû_^ _ûAñ KõùMâi \k _leê @£l gâú _…^ûdK _âiÚûa ù\AQ«ò ö
10
www.krishijagran.com
SOMANI KANAK SEEDZ PVT. LTD. Corporate OfямБce: C-91/7, 2nd FLOOR, WAZIRPUR INDL. AREA, DELHI-110052 Processing Plant:1663, HSIIDC, RAI-131029 (HR), CONSUMER CARE NO. : +91 7027375220 Website : wwwsomaniseedz.com E-mail : somanikanakseedz@gmail.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
RûZúd i¹òk^ú
Kéhò I RkKéhòe aòKûg \ßûeû KéhKu @ûd aé¡ò ùjûA_ûeòa ùaûfò ùa÷mû^òKu \éXqò
bê
aù^gße: @ûùiûiòGi^ @` @ûKßûKfPeÁò,iò`û I_Tûa \Ké h ò aò m û^ iõMV^e cò k ò Z @û^ê K ê f ýùe ùKøgfýûMûwiÚòZ ùK¦úd c]êe Rk Rúa_ûk^ @^êi§û^ iõiÚû(iò`û) _eòieùe “Kéhò I RkKéhòe aòKûg \ßûeû KéhKu @ûdùe C^ÜZò” gúhðK RûZúd i¹òk^ú C\NûUòZ ùjûA~ûAQòö Gjò i¹òk^úKê cýûù^R,jûA\ûâaû\e cjû^òùŸðgK bò ChûeûYú C\NûU^ Keòaû @aieùe ^òR aqaýùe Kéhò aòmû^ ùK¦â \ßûeû KéhKu @ûdaé¡ò ^òcù« C^ÜZ mû^ùKøgke _âPûe _âiûe ij C^ÜZ Rû@ûñk,Lû\ý,aRûe iõù~ûMúKeY I @KßûKæò^òK C_ùe MêeêZßûùeû_ Keò[ôùfö @ûAiò@ûe ^ì@û\òfäúe C_cjû^òùŸðgK(Kéhò iõ_âiûeY) Wü G ùK iòõ @]ôùag^ùe ibû_ZòZß Keò ùa÷mû^òK ùKøgke ùa÷]Zû I _âiûe C_ùe MêeêZß ù\A[ôùfö @^ýZc @Zò[ôbûùa IdêGUò,bêaù^gßee Kêk_Zò Wü iêùe¦â^û[ _gê_ûkK ù~ûMù\A Kéhò aòmû^ ùK¦âKê Ròfæûe ciþôý _gê_ûk^,giý,C\ýû^Kéhò I Kéhò ~ª_ûZò @û\ò mû^e ùK¦â ùaûfò Kjò [ ô f ûùaùk,@ûAiò G @ûe,^ì @ û\ò f ä ú e ijûdK cjû^òùŸðgK(C\ýû^) Wü Waäë Gi ]ôùfû^ ù~ûMù\A KéhKu @ûd I fûb
\ßòMêYòZ ùjaû C_ùe MêeêZß ù\A[ôùfö iò`ûe ^òùŸðgK Wü RòùZ¦â Kêcûe iê¦eûd ÊûMZ bûhY _â\û^ Keòaû @aieùe Kéhò aòmû^ ùK¦âMêWòKùe ùjC[ôaû ^aúKeYe iìP^û i ûeY C_ùe MêeêZß ù\A[ôùfö iõMV^ iµû\K Wü cù^ûR gcûð Kéhò aòmû^ iõMV^ Gaõ i¹òk^ú iµKðùe iìP^û ù\A[ôùfö ùLûe\û Kéhò aòmû^ ùK¦âe cêLý Wü _ò G^ @^« ibû _eòPûk^û Keò[ôfûùaùk,iò`ûe _â]û^ ùa÷mû^òK Z[û @ûùiûiòGi^ @` @ûKßûKfPeÁò,bêaù^gßee iµû\K Wü _ò eûCZeûd ]^ýaû\ @_ðY Keò[ôùfö
12
hindi.krishijagran.com
ne e e m
Krishi Jagran Gr elco W Delegation to Agritech Israel, Tel- Aviv
In association with
Package Highlights
The Agritech Advantage
Learn about solutions for agricultural challenges Find partners for projects and business ventures Discover the technologies that will address your most pressing problems Raise your public profile and build your brand image Meet colleagues, solution providers, potential customers, and other decisionmakers – on a global level Advance your career through networking and education Leverage your time in a single, cost effective forum for professionals in the industry
Stay at finest hotel
Fly the best of airlines : Ex Delhi & Ex Mumbai
Daily buffet breakfast
All transfers in luxury coaches
Daily dinner at Indian restaurant
Must see sightseeing
Israel visa assistance
Service of Yatra professional tour manager
North & West India Chander Mohan, 9891334429, cmohan@krishijagran.com Ratna Manjari Sharan, 9891956956, ratna@krishijagran.com Sangeeta Soi, 9891123722, sangeeta@krishijagran.com Ruby Jain, 9999142633, ruby@krishijagran.com South India Ajith Kumar V.R (Kerala), 9891899064, ajith@krishijagran.com R. Jayakumar (Karnataka), 9632836949, jayakumar@krishijagran.com East India Paritosh Bhattacharyya, 9051915839, paritosh@krishijagran.com
Contact Information
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
Kéhò icûPûe
IdêGUò _âÉûaùe ùLûfòa `ûcðe _âWýêie @Mûð^ûAùRi^ _â[c _~ýðûdùe jòTêkòKûUê I ùiûeWû aæK
_â
[c [e _ûAñ IWògû Kéhò I ùa÷hdòK aògßaò\ýûkd(IdêGUò) Pûhúuê C c mû^ùKøgk ij aRûe iêaò]û,_ýûKòõ iêaò]û,giý iõelY ù~ûMûAaû fûMò _\ùl_ ù^AQòö MTûc Ròfäûe jòTòkòKûUê Gaõ ùiûeWû aæKùe KéhK `ûcðe _âWýêie @Mûð^ûAùRi^ (G`_òI) _âZòÂû Keû~òaö Gù^A IdêGUò _leê Kéhò aòbûMKê _âÉûa \ò@û~ûAQòö aògßaò\ýûkd aòbûMe @^êùcû\^ _ùe ZûjûKê Kû~ýðKûeú KeòaûKê klý eLòQòö ahð iûeû Pûh ùjC[ôùf c¤ Pûhúuê ê_~êq iêaò]û iêù~ûM còkê^ûjóö ù~Cñ[ô_ûAñ Pûùúcûù^ @bûaú aòKòâe iûc^û KeêQ«òö aRûe iêaò]û ^[ôaûeê ^ò¡ûðeòZ \e Vûeê Kcùe giý aòKòâ KeêQ«òö Pûhùe ù~ZòKò Uuû Lyð KeêQ«ò,ùiZòKò @ûd Keò_ûeê ^ûjû«òö gúZkbŠûe ^[ôaûeê _^ò_eòaû iõelY Keû~ûA_ûeê ^ûjóö a ðcû^ icde mû^ùKøgkKê Pûhúu ^òKUùe
_j ûAaûKê IdêGUò ùPÂû KeêQòö MTûc aæKe jòTêkòKûUê Gaõ ùiûeWû aæKùe _^ò_eòaû iõelY _ûAñ G`_òI ùLûfòaû _ûAñ ^ò¿Zò ^ò@û~ûAQòö IdêGUò @]ô^ùe [ôaû Kéhò aòmû^ ùK¦â cû¤cùe G`_òI Mõ^ Keû~òaö bT^MeiÚòZ K@hò aòmû^ ùK¦â @]ô^ùe ùiûeWû G__òI Kû~ýðKûeú ùjaûKê [ôfûùaùk,aâjà_êe @]ô^ùe jòTòkòKûUê G`_òI ejòaö Kéhò aòbûMe ijcZò _âKûg _ùe IdêGUò Kêk_Zò Wü iêùe¦â^û[ _gê_ûkK Cbd aæKe Pûhú Gaõ aæK Éeúd Kéhò KcðK ûðu ij aòPûe aòcgð KeòQ«òö Gjò G`_òI _âZò ù^A Pûhòcûù^ @ûMâj _âKûg KeòQ«òö ~\ò Gjò 2Uò G`_òI i`k ùja, ùZùa @ûMûcú \ò^ùe Kéhò aòmû^ ùK¦â @]ô^ùe @^ýû^ý @ kùe ùLûfòaû _ûAñ _\ùl_ Mâje Keû~òa ùaûfò Kêk_Zò KjòQ«òö
23 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership
Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com
Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com
info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com
Facebook Followers - 5 lakh Plus, WhatsApp Members - 5 Thousand Plus
14
malayalam.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
Kéhò icûPûe
^ìZ^ _âRûZúe MûB 55 fòUe lúe ù\a
jò
iûe fêaûi aòaòe @û^êaõgòK Gaõ _âR^^ aòbûMe ùa÷mû^òKcûù^ MûBe GK ^ìZ^ _âRûZúKê aòKgòZ KeòQ«òö ~ûjû`kùe Gjò MûBcû^uVûùe 50eê 55 fòUe _~ðý« lúe ù\aûe lcZû ejòQò ö jeù]^ê ^ûcK Gjò MûB 48 WòMâú Zû_cûZâùe c¤ iûcû^ý ejò[û«òö ù~CñVûùe @^ý _âRûZúe MûB _âR^^ fûMò ilc ùjaûKê 30 cûi icd ù^A ùjûA[û«ò, ùijò ùlZâùe ù\LôaûKê Mùf cûZâ 18eê 19 cûi bòZùe _âR^^ _ûAñ ilc ùjûA[û«ò Gjò ^ìZ^ _âRûZúe MûBcûù^ö Gjò _âRûZòe MûBu ^ûc Kûcù]^ê eLû~ûAQòö ^ûce @ûe¸ùe ‘je’ fMûAaûe KûeY jeòdûYûe c¤ _eòPd ù\A[ûGö @û_Yuê GVûùe Kjòù\aûKê Pûjêñ Kò ùa÷mû^òKu \ßûeû aòKgòZ Keû~ûA[ôaû iaêR N^e @ûdefýûŠùe ‘Riðú’ _âRûZú _òQû QûWÿê ^ûjûñ«ò ö ùa÷mû^òKcûù^ \éXÿZûe ijòZ Gjò Riòð MûBu Zêk^ûùe @]ôK lúe ù\aûe lcZû eLô[û«òö jeòdûYû ^fèe MûBcû^u bòZùe dêGiþG I Kû^ûWÿûe jûfÁò^þ I _âù\ge iûjòaûf I jeòdûYû ^fè iúc^ QûWÿò \ò@û~ûAQòö KéhKcûù^ Zò^ò _âRûZòùe KéhòKê bûM KeòQ«òö
Gjû iaêVûeê ‘Aùaûfêg^þ @`þ ^êý aâúWÿ’ Kâûiþ aâòWòõ @ûŠ iòùfKþg^ ‘ù_âûùRKÖ \éÁòeê Keû~ûA[ûGö iõKe _âRûZúe MûB Gjò _âRûZò ‘jeù]^ê’ ùa÷mû^òKcû^uê 45 ahðe eòiyð _ùe Zò@ûeò ùjûAQòö _ìaðeê ùa÷mû^òKcûù^ 30 RY KéhKcû^uê ‘jeù]^ê’ _âRûZòe MûB ù\A[ôùf ö Kò«ê Gùa ùa÷mû^òK Gjò _âRûZúKê eòfòR Keò ù\AQ«òö Gjò _âRûZúe _âûd 250Uò MûB `ûcð ejòQòö KéhK ijRùe Gjò MûBe iõelY aé¡ò Keò_ûeòùa ö
^aú^-@bòùhKeê ]û^e @]ôK C_ôû\^
~
\ò KéhK bûA ]û^e Kc MQ _ûAñ Pò«òZ ùZùa Gjò Lae Zûu _ûAñ ae\û^ iûaýÉ ùjûA_ûeòa û @ûmû jñ, Gùa KéhK bûA ]û^e \êA Kòic Pûh Keò @]ôK MQ ijòZ fûbaû^ ùjûA
KISANeSTORE India's first Agro-estore www.kisanestore.com fdlkuksa dk viuk vkWuykbZu LVksj
_ûeòùa û _âKéZùe @eêYûPk _âù\g Kéhò aòmû^ ùK¦â ]û^e \êAUò Kòic aKgòZ KeòQò û ù~Cñ[ôùe @]ôK MQ ^ò@û~ûA _ûeòa û Gjò ^ìZ^ Kòice ^ûc ^aú^ I @bòùhK û ùjùf Gùa Gjò Kòic ùfûjòZ Ròfäû _ûAñ C_~êq Kêjû~ûCQò û Gjò \êA Kòiceê KéhK bûA Kc Lyðùe @]ôK `if MQ ù^A _ûeòùa I fûb _ûA_ûeòùa û Kéhò aòmû^ ùK¦âe Wû. ù\aûgòh ùaûeû KjòQ«ò ù~ ^aú^ _¡Zòùe Pûh ijûdZûùe 5775 KòùfûMâûcþ /ùjKÖe ]û^ C_ôû\^ Keû~ûA _ûeòa ù~ùZùaùk @bòùhKe _âùdûMeê 5500 KòùfûMâûcþ /ùjKÖe _òQû ]û^e PûCk ùjûA_ûeòa û
All India Buy online A to Z agri inputs at Free Home Delivery Krishi Jagran www.kisanestore.com 1800-270-1-271 eCommerce Media Partner You can buy Seed, Fertilizer, Pesticide, Organic Inputs, Spray Pumps, Farm Tools, Farm Machinery, Water Pumps, GSM Mobile Starter, Solar Product, LED Rechagerable Torch, Veterinary Medicines, Krishi Jagran magazine & many other Agri-inputs from KISANeSTORE.
16
www.krishijagran.com
Kéhò icûPûe
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
cKû Pûh Keò Pûhú j«i« A-cûùKðUòõ Kû~ýðùe fûMòfû ^ûjó
I
Wògûe ^aew_êe Ròfäû cKû C_ôû\^ùe Giò@û cjûù\gùe \ßòZúd ùjûA[ôaû ùaùk Pûhú Kò«ê @bûaú aòKâòe gòKûe ùjCQ«òö cKû aòKòâ Keòaû _ûAñ ieKûebþK cŠò aýaiÚû ^[aaû ùaùk A-cûùKðUòõ Gùa _âji^ _ûfUòQòö ~ûjû `kùe cKû Pûhú Zû’e C_ôû\òZ cKûKê aòKòâ Keò^_ûeò Lkûùe Rcû eLòQòö ùMûUòG _ùU cKû Pûhú eêYùe bûeùe aêW ejò[ôaû ùaùk, @^ý _4ùe cKû MRû ùjaû KûeYeê Pûhú I Zû’e _eòaûe ùfûùK ajê KÁùe \ò^ KûUêQ«òö ieKûe cKû Kßò ûf _âZò 1425 Uuû ]û~ýð Keò[ôaû ùaùk aûÉaùe jRûùe Uuûùe c¤ Pûhú cKû aòKòâ Keò_ûeê^ûjóö Kéhò aòbûMe @ûKk^ @^êiûùe ^aew_êe Ròfäûùe ùcû~ Pûh Rcò 2fl 4jRûe ùjKÖe
ejòQòö ùi[ôeê 1f4 4jRûe Rcòùe ]û^ Pûh ùjC[ôaû ùaùk 65jRûe ùjKÖeùe cKû Pûh ùjCQòö cKû Pûh icdùe Pûhúuê @ûagýK @^êiûùe aòj^ I iûe ù~ûMûA \ò@û~ûC^ûjóö Pûhú ^òR jûZeê iûe,KúU^ûgK I cRêeú Lyð Keê[ôùf c¤ @ûagýKúd fûb _ûC^[ôaûeê,\êŸðò^ùe Kûk KûUòaûKê aû]ý ùjCQ«òö ^ùb´e cûieê cKû C_ôû\^ ùjûA[ôùf c¤ Rû^êdûeú ùgh iê¡û aòKòâaUûe aýaiÚû ^Keòaû ùjZê Pûhú @iù«ûh aXêQòö Gbkò iÚòZò iµêYð eûRýùe fûMò ejòQòö ]û^ aòKòâ fûMò ieKûe cŠòe aýaiÚû Keò[ôaûùaùk,cKû Pûhúu _ûAñ @^êeì_ aýaiÚû Keû~ûò _ûeòùf Pûhú ê_KéZ ùjûA_ûeòùaö
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
eûRýÉeúd _ê¿eûRýÉeúd _â\gð^ú C\þ~û_ò_ê Z ¿ _â\gð^ú C\þ~û_òZ 2fl ùfûKu icûMc 2fl ùfûKu icûMc ^ìZ^ `êf aMòPû KeòaûKê MêeêZßûùeû_
^ìZ^ `êf aMòPû KeòaûKê MêeêZßûùeû_
^û
fùKû ijûdZûùe Rû^ìdûeú 13 I 14 ZûeòLùe eòRòI^ûf _æû eòùiûið ùi e(@ûe_ò@ûeiò) Gaõ _æû fbið @ûùiûiGi^(_G ò fG) ckòZò bûùa eûRý Éeúd aûhKðò _¿ê _\âg^ðú baêù^geßiZòÚ GKûcKâû^^ _eiòeùe @^ÁêZò ùjûA~ûAQöò Gjò _â\gð^úKê eûRý Rwf I _eòùag aòbûM cªú aòRdgâú eûCZeûd @û^êÁû^òK bûùa C\NþûU^ Ke[òùôfö Gjò _\âg^ðúùe 40eê C¡ð ^iðeú,aòbò^Ü @kuûeòK aél aùòKZâû, ajò^ Kµû^,òaMPòû ~ª_ûZò,Iøg]ôd _ê¿ _â\gð^úùe 2fleê C¡ð ùfûKu icûMc ùjûA[ôfûö Gjò _âZòù~ûMòZûe cìk CùŸgý ùjCQò \ò^Kê \ò^ ijeùe KõKòâU Rwf aé¡ò _ûC[ôaûùaùk,^ìZ^ `êf aMòPûKê ù_ûâiôûjòZ Keò _eòùagKê iêelû Keòaûö Gjò _\âg^ðúKê eRòIò^ûf _ûæ eùòiûið ùi ee(@ûe_@òûei)ò Wü GPGi C_û¤ûd Gô a õ _æ û fbi ð @ûùiûiGi^e (_G ò fG) ibû_Zò lòùeû\ _…^ûdK _eòPûk^û Keò[ôùfö
aél aòùKâZû,iûe Kµû^ò Gaõ KúU^ûgK Iøg] Kµû^òcûù^ @õgMâjY Keò[ôùfö _âZòahð bkò PkòZahð c¤ eòRòI^ûf _æû eòùiûið ùi e(@ûe_@ûeiò) Gaõò _æû fbið @ûùiûiGi^(_òGfG) \ßûeû bêaù^gßeùe C^ÜZ `êf aMòPû _âZòù~ûMòZû @ûùdûR^ Keû~ûA[ôfûö Gjò _âZòù~ûMòZùe 90RY _âZòù~ûMú @õgMâjY Keò[ôùfö ùicû^uê c¤eê 60RYuê aûQò ^ûfùKû iòGcWò Z_^ Kêcûe Pû¦u \ßûeû _êeÄéZ Keû~ûA[ôfûö Gjò 2\ò^ò@û
18
hindi.krishijagran.com
i`k KéhK
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
ahðKê 90 fl ùeûRMûe Ke«ò ~Zú¦â, 5 ahð _ìùað Keò[ôùf Pûh @ûe¸ iõ
Mâûc_êe (ùcûZòjûeú ) e ~Zú¦â Kgý_ KêKêWû I cûQ Pûheê ahðKùe 80 eê 90 fl Uuû ùeûRMûe Keò @*ke KéhK I aýaiûdúu _ûAñ ù_âeYûe C› _ûfUòQ«ò ö G[ôeê ùi bf @ûd Keò[û«òö Kgý_ cûQ PûhKê GK aýaiûd cû^«ò ö ùi Kêj«ò ù~ cûQ Pûh Zûue KìkùaCiû ö @ù^K _úXòeê Zûue GVûùe Gjò aýaiûd ùjûA@ûiêQò ö ùjùf ùi Gjò ù_iûùe 2012ùe ùi _û\ ù\ùf I cûQ Pûh ijòZ KêKêWû PûhKê c¤ Rûeò eLôQ«ò ö ùjùf @ûe¸ùe Zûuê ajêZ @iêaò]ûe iûcþ^û KeòaûKê _W[ôfû ö cûZâ 2 ahðe _eògâc _ùe @ûRò Zûue ùeûRMûe bf ùjCQò ö ieKûeú Éeùe iêaò]û C_f² ieKûeu \ßûeû jûùPeú I ù_ûLeú C_ùe 50 _âZògZe @^ê\û^ aýaiÚû ejòQò ö ùMûUòG jûùPeú Keòaûùe 12 eê15 fl Lyð @ûiêQò ùjùf aýû_ûe @ûe¸ ùjaû _ùe @ûc\û^ú fûb @]Kô jG ê ù~ ùfûK ^ùòR Gjò _\ùl_ ^@ò«ò ö @ûe¸eê \êA ahð @]ôK iûa]û^ùe ejòaûKê _ùW ö 5 ahð _ìùað @ûe¸ Keò[ôùf aýaiûd ~Zú¦â Kêj«ò ùi _ûõP ahð _ìaðeê jûùPeú aýaiûd @ûe¸ Keò[ôùf, ù~Cñ[ôùe \êA ahð _~ðý« iìP^û @bûaeê
Zûuê ajêZ lZò ijòaûKê _Wò[ôfû ö ùKùZK aòùghmu ij cògò Gjò aýaiûde UKò^òLô RûYòaû _ùe @ûRò Gjûe ùeûRMûe bf ùjCQò, Zûu jûùPeúe ùMûUòG jûPùe ù~ZòKò ~û@ûñk R^à jê@«ò Zûjûe aRûe cìfý Zò^òeê _ûõP fl Uuû ù~ùZùaùk cûiùe G_eò _ûõP ùjPeò Keû~ûG ~ûjû ùeûRMûe bûaùe _âûd 20 fl Uuû ùeûRMûe \òG ö _ìeû ahðùe Gjûe Pûjò\û aRûeùe 6 cûi _~ðý« eùj ö ùi 25 GKe aògòÁ ù_ûLeúeê 50 U^ cûQ Pûh Ke«ò ö ~ûjû aRûe jòiûaùe _ûLû_ûLô 75 fl Uuû @ûc\û^ú \òG ö ù_âeòZ ùjûA Kùf cûQ Pûh ùjùPeú I cûQ Pûheê ùjC[ôaû fûbKê ù\Lô @õPe ùKùZK KéhK ^òR Rcòùe ù_ûLeú ùLûkò cûQ Pûh @ûe¸ Kùf I @ûRò ùicûù^ ajêZ iêLùe @Q«ò, Gjò aýaiûd Keê[ôaû ùfûKu Kjòaû ùjfû GVûùe 10 jRûe GKeeê @]ôK Rcò cûQ Rûh _ûAñ C_~êq ö ~\ò ieKûe GVûKûe KéhKuê iêaò]û I @Mâû]ôKûe ù\ùa ùZùa _êeû aòjûeùe iaêVûeê @]ôK cûQ C_ôû\^ ùjûA _ûeòa ùjùf ieKûeú KcðPûeúu @aùjkû I aòbûMúd C\ûiú^Zû KûeYeê ùfûK Gjò aýaiûd Keòaûùe Kc eêPò ù\LûCQ«ò ö
19
malayalam.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
^ìZ^ Kéhò
KéhKuê WòRòUûf bûeZ ij ù~ûWòa Kéhò RûMeY @û_þ
Ké
hòRûMeY MâûcúY bûeZe @MâYú còWò@û I KéhKu Êe ùjûA[ôaûeê iað\û ùicû^uê ^òRe C c ùiaû ù\aû _ûAñ @Mâie ö Kéhò RûMeY KéhKuê @û]ê^òK Keòaû _ûAñ _âdûieZö Kéhò RûMeY _âòõU còWò@û ijòZ _û\ còkûA ajê _ìaðeê WòRòUûfþ còWò@û ùlZâùe _û\ eLôiûeòQò ùjùf Gùa ^òRe WòRòUûf _äûU`cðùe ùMûUòG _û\ @ûMKê ~ûA Kéhò RûMeY ^òRe @û_þ fõP KeòQò ö Kéhò RûMeY @û_þKê iað_â[ùc \òfäúùe ùK¦â Kéhò Gaõ KéhK KfýûY cªú eû]û ùcûj^ iòõju aûiba^ùe fõP Keû~ûA[ôfûö Gjò @û_þe fõP Kéhò RûMeYe WûAùeKÖe iûA^ú Wûcò^òK, Gc.Rò. Ißûi^ I ^ìZ^ Pò«û]ûeû eLê[ôaû I Kéhò RûMeYe C eû]ôKûeú eûRû Wcò^òK Keò[ôùfö Gjò @aieùe Kéhò RûMeYe cêLý iµû\K Gc.iò. Wûcò^òK icÉuê gêùbzû RYûA[ôùfö Gjò K~ðýKâcùe ùK¦â Kéhò cªú eû]ûùcûj^ iòõj Kjò[ôùf KéhKu _ûAñ Kéhò RûMeY @û_þ GK C}éÁ _äûU`cð iûaýÉ ùjaö ùi KjòQ«ò Kéhò RûMeYùe KéhKu _ûAñ iaê ùlZâeê GK WRòUûf _äûU`cð C_f² KeûA _âgõi^úd Kû~ðý KeòQò ö Gjû Kéhò RûMeYe GK bf _\ùl_ ö a ðcû^ KéhK c¤ WRòUûfòKeY _âZò @ûKhðòZ ùjCQ«òö ~\ò KéhK bûA ùKøYiò ^ì@û ùKøgk gòLôaûKê PjñêQ«ò ùZùa ùicûù^ ùcûaûAfe aýajûe jñò KeêQ«ò ö G[ôùe Kéhò RûMeY @û_þ ^û ùKak KéhKuê Kéhò i´§úd ^ì@û ùKøgke Z[ý _â\û^ Kfû aeõ ùicû^uê @û_þ cû¤cùe aòbò^Ü Kéhò iµKðòZ iìP^û ù~_eò _gê_ûk^, ieKûeú ù~ûR^û , iòPõ^ aòbûM, C\ýû^ Kéhò, aúj^ ùlZâ, Kéhò ùUKÜòK, ùciò^ûeú, _ûYò_ûM, Kéhò
@ûWbûAReú @û\ò C_f² ùjaö Kéhò RûMeY @û_þ cû¤ceê KéhKuê Kéhò i´§úd ^ì@û ùKøgk I iìP^û C_f² ùja ö KéhKuê Kéhò RûMeY @û_þ fõPòõ @aieùe WòRòUûf _äûU`cð C_f² Keòaûe ùgâd Kµû^úe WûAùeKÖe Gc.Rò Ißûi^, cêLý iµû\K,Gc. iò Wcò^òK, ùIßaþ ùWbf_e Ké¾û aûjû\ìe, ùjW ùiûiò@ûf còWò@û icúe ZòIßûeú, GùiûiòGUþ GWòUe ùcû^òKû cŠk , bòWòI GWòUe Ehb aògßû Gaõ ùicû^u UòcKê ~ûCQò ö _êeû Uòc ^òRe _eògâc I ^òÂû akùe KéhKuê Gjò aòùgh C_jûe ù\AQòö Kéhò RûMeYe bûAiþ ù_â i ò ù WõUþ ùÆgûf A^iò G Uò b þ P¦eùcûj^ Gjò Kû~ðýKâcKê i`k Keòaûùe cêLý bìcòKû ZêfûA [ôùfö Gjò @aieùe icÉ Kéhò RûMeY _eòaûe C_iÚòZ [ôùf ö @û_þ fõP icdùe WûAùeKÖe Gc .Rò. Ißûi^ Kjò[ôùf ù~ Gjò @û_þ Reò@ûùe KéhKuê GK ^ì@û aòKÌ còkòa ù~_eòKò Zûjû Kéhòe ^ì@û ùKøgk aòhdùe ^òR ùcûaûAfùe ùMûUG KäòKþ \ßûeû RûYò_ûeòùa ö ùi Kjò[ôùf Gùa WRòUûf _äûU`cð bûeZùe \îZ ùaMùe aXòaûùe fûMòQò, ~ûjûe _eòYûc Êeì_ bûeZ c¤ WòRòUûf @ûWKê ùMûW aXûAQò, G[ô_ûAñ Kéhò RûMeY GK MêeêZß _\ùl_ CVûAQòö `kùe KéhKuê Gjûe iê`k còkò_ûeòaö ùi KjòQ«ò ù~ Gjò @û_þ cû¤cùe 2 ùKûUò KéhKu ^òKUùe _jñPûAaû Kéhò RûMeYe flý ö Kéhò RûMeYe WûAùeKÖe iûA^ú Wcò^òK KjòQ«ò @ûùc Gjò @û_þKê KéhKu _ûAñ fõP Keò ajêZ Lêiòö ùi GjûKê Kéhò RûMeYe aW C_f²ò c¤eê ùMûUòG ùaûfò Kjòùfö Gjò i`kZû _Qùe Kéhò RûMeY _eòaûee icÉ i\iýu jûZ ejòQò ùicû^uê ùi ]^ýaû\ ù\A[ôùf ö Kéhò RûMeYe cêLý iµû\K Gc iò Wûcò^òK Kjò[ôùf Gjò _\ùl_ cû¤cùe KéhKuê Kéhò ùUKÜòK aòhdùe VòK I CPòZ iìP^û _ûAñ GK C c aòþKÌ
20
www.krishijagran.com
ନୟୀ ତକନି
còkòQòö Kéhò RûMeYe @û_þ cû¤cùe KéhKuê Kéhò i´§úd ZßeòZ iìP^û C_f² ùjûA_ûeòa, KûeY KéhK Lêaþ Lú_âMZò WòRòUûf _äûU`cð ijù~ûM ùjaûKê ~ûCQ«òö ùi KjòQ«ò @ûùc @ûjêeò @]ôK KéhKuê Kéhò RûMeY @û_þ ij ù~ûWòaû `kùe ùicû^uê Gjûe fûb còkò _ûeòaö ùjùf Gjò @û_þ Zòù^ûUò bûhû jò¦ú, AõMâûRú I cûfûdfcþùe C_f² ùja ö Kéhò RûMeYe Gjò _âgõi^úd _\ùl_Kê icùÉ _âgõiû KeòQ«ò ö Gjò @aieùe Kéhò RûMeY _eòaûe _leê RòGc(cûùKðUòõ) `ejû Lû^þ, ùjW @_ùei^ iõRd Kêcûe,ùjW cûùKðUòõ ^ògû« UûKþ, aò _ò. ùÆgûf A^iòGUòb eZÜû Gc geY, @ûùiûiòGU GWòUe Wû. iõMúZû ùiûA Gaõ _ìeû Kéhò RûKeY _eòaûe
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
C_iÚòZ [ôùfö Kò_eò Keòùa @û_þ WûC^ùfûW Kéhò RûMeY @û_þ WûC^ùfûW Keòaû _ûAñ _â[ùc @û_Y ùcûaûAkùe AõUeù^U aâûCReKê @ûe¸ Ke«ê ö Gjû _ùe Google Play Store Kê ~ûA Krishi Jagran UûA_þ Ke«ê Gjû _ùe @û_Yuê Kéhò RûMeY ùfûM ij @û_äòùKi^ ù\Lû~òa ~ûjû C_ùe A^Áûfe aòKÌ @ûiòa ö Gjò @û_äòùKi^Kê A^Áf Ke«êö A^Áf Keòaû _ùe @û_Yuê Kéhò i´§úd icÉ iìP^û ijRùe còkò~òa ö @]ôK iìP^û _ûAñ `êeKû^ Kêùe÷gú 9891223340 I _a^ iòõj 9891311166 uê ù~ûMûù~ûM Keò_ûeòùa ö
Year
Copy
Rate
Discount (in Rs)
Ordinary Post
Assured Delivery Courier/ Speed Post Charges
1 2 3
12 24 36
420 840 1260
40 140 260
380 700 1000
850 1650 2400
21
hindi.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
UûeùMUþ _äie \cþ, Mjc `if _ûAñ iêL\ je\cþ Ké
hò ùlZâ ù e @Zò RYûgê Y û Ké h ò eiûd^ò K Kµû^ú GPþ_úGcþe GcòZòùe ajê C_ôû\ KéhKcû^u `if iêelû _ûAñ cûùKðUKê CZêeòQò Kò«ê Lûiþ Keò Mjc `if _ûAñ UûeùMUþ _äiþ C_ôû\ Zò@ûeò Keû~ûAQòö iìP^û ù~ûMý Kò GPþ_òGcþ Kéhò eiûd^ ùlZâ GK C c Kµû^ú, ~ûjûKò MZ KòQò ahð ùja KéhKcû^u c¤ùe GK ÊZª _eòPd iéÁò KeòQò ö Kµû^úe C_ôû\ UûeùMU _äiùe ifþù`ûi`êý^û^þ 75 _âZògZ I ùcUi`êýeû^þ cògûAfþ 5 _âZògZ Waäëý Rú. MzòZ ejòQòö Gjò Mjc `ifùe ù`äûeòiþ cûA^e I PCWû _Zâe elYûùalYKê ùgh Keòaû @Zòfûb \ûdK C_ôû\ ö Gjû icû^ýZü Mjc `if aêYòaûùe 30-35 \ò^ _ùe aû _êYò MQùe _Zâ aûjûeò iûeòaû _ùe Gjò ùeûMù_ûK ^ûgKKê aýajûe Keû~òaû CPòZ û cêLý aòùghZû : 1. UûeùUþ _äi fMûAaû _ùe GjûKê aýajûe Keê[ôaû Pûhúu _ûAñ GK Pd^òZ ùeûMù_ûK^ûgK @ùU û 2. Gjò Mjc `ifùe Mêfò \Šû I PCWÿû _ZâKê elû Keaû _ûAñ _âbûagûkú ^òdªY Keò[ûG û 3. Kcþ @[ðùe ^òdªY _âa§^ û 4. RW I _ZâMêWÿòK C_ùe Zúaâ bûaùe _âbûa _KûA[ûG û C_ù~ûMe icd I cûZâû : Gjûe _â ù dûM ùiùZùaùk Ke«ê ù~ùZùaùk Kò Mjc Pûeû aé l ùe 2-4Uò _Zâ ùjûA[ûG I iûcû^ýZü Mjc aêYòaûe 30-35 \ò^ _ùe û 16 Mâûcþ _âZò GKe \eùe UûeùMUþ _ä i þ K ê C_ù~ûM Keò_ûeòùa ö iòõP^ _ûAñ ùNûk _âÉêZ : GK aûfþUúùe 10 fòUe i`û _ûYò be«ê û G[ôùe 16 Mâûcþ UûeùMUþ _iä _KûA iõòP^ Ke«ê bf bûaùe cgòûA \@ò«ê ö cìk ùNûk _âÉêZ Keòaû _ûAñ G[ôùe aûfþUúKê 500 cò.fò. Uú_ú -còKè iù`ðùKÖõUþ
C c bûaùe cògû«ê û Gùa Gjò cìk ùNûkùe 1 fòUe cûZâûùe _ûYò cògûA @]û beò ù^û_ùiKþ ùÆâde (15 fòUe lcZû)ùe cògû«ê û aûKò @]û UýûuKê i`û Keò \ò@«ê û 1 GKe Rcò _ûAñ 10 Uýûu C_ù~ûM Ke«ê û cù^ eL«ê : 1. UûeùMUþ _äiþ Zek cûZâûe GK icû^þ iòõP^ ù_äUþ `ýû^þ ù^ûRf fMûA ù^_þùiKþ ùÆâde \ßûeû _âùdûM Ke«ê û 2. Gjò iê_ûeòg ùKak Mjc I ]û^/ K_ûiKê _ê^eûa ðú ùlZâùe C_ù~ûM Keòaû _ûAñ Keû~ûA[ûG û 3. ùiûeòh aû Wûfò bkò \ßòaúR_Zâú `ifKê Mjc ijòZ C_ù~ûM Keòaû CPòZþ ^êùjñ û 4. ~\ò PûeòUò `if (ù~_eò Rê@ûe I cKÑû) Mjc _eò fMû~ûA[ûG û ùZùa Gjûe C_ù~ûM ^ Keòaû bf ùjûA[ûG û
22
malayalam.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
‘dûeû’ \ßûeû UûUû dêeò@û aòRòù^þie @]ôMâjY
@û
c ù\ge ùlZ-LkòLû\û^ icÉuê @ûKhðòZ Keò[ûG ö Kò«ê @ûRòKûfò Gjò iaêùe aýqòKâc _eòflòZ ùjaûKê aiòQòö ùZYòKò ùKøYiò ije ùjC aû ùKøYiò @^ý ù\ge cûUò ùjC , `if C_ôû\^ùe c¤ CaðeZû Lêaþ Kcò @ûiòQò ö Gjû Gùa GK Pò«ûe aòhd iûRòQò û ùlZùe fMûZe cûUòe CaðeZû Kcòaûùe fûMòQòö G[ôùe KéhKcû^uê c¤ lZò ijý KeòaûKê i¹êLú^ ùjaûKê _Wÿò[ûGö Gjò iÚòZòùe KéhKcû^ue Gjò Kéhò ùlZâR^òZ iciýûKê icû]û^e C_f² Keòaû Lêaþ @ûagýK ejòQò, Kò_eò cûUòe Caðe gqò aXÿò_ûeòa I KéhKKê C c C_ôû\^ c¤ còkò[ûGö Gjò icÉ icû]û^ KéhKKê dûeû AŠò@û C_f² Keò_ûeòQò û dûeû AŠò@û @«eûÁâúd Éee @Zò RYûgêYû Kéhò Kµû^ú ö dûeû AŠò@û A<e^ýûg^ûf ijù~ûMú Kµû^úö iìP^ûù~ûMý Kò aòMZ \ò^ùe Gjò Kµû^ú bûeZùe UûUû dêeò@û aòòRòù^iþKê Leò\ Keò[ôfûö Gùa dûeû ù_âiþ K^þ`ùe^è Reò@ûeùe _ì‰ð eì_ùe UûUû dêeò@û aòRòù^iþe _ì‰ð @]ôMâjYKê ùNûhYû Keò ù\AQòö Gjò aòRòù^iþe @«MðZ UûUûe aaeûfû, dê._ú iÚòZ dêeò@û _äûõU @]ôMâjòZ Keû~ûAQòö Gjò _äûõUþ Reò@ûùe dûeû ù\gùe dêeò@û C_ôû\^ Keòaö Gjò iìP^û dûeû ù_âiþ K^þ`ùe^è @aieùe ù\AQòö Gjò @aieùe dûeû _leê ^eiòjÜû eûI, iòAI Gaõ ù_âiòùWõU, dûeû AŠò@ûe Kû~ðýKâc @ûe¸ Keòaû ijòZ dûeû aòhdùe aòùgh iìP^û ù\AQòö Gjû _ùe Giþ.Uú ùjûfþùi[e, ù_âiòùWõUþ Gaõ iúAI, dûeû AõUe^ýûi^ûf bûeZùe dûeûe ~ûZâû aòhdùe KjòQ«ò û ùi KjòQ«ò Kò dûeû bûeZùe 1990ùe _û\ eLô[ôfûö ]úùe ]úùe @ûùc bûeZe cûùKðUKê aêSòQê I 2011ùe bûeZe cûùKðU iÚû_òZ KeòQòö @ûce iÚòZò @^êiûùe ^òRe ùjWKßûUðe jòcûPk _âù\g, cjûeûÁâ, K‰ðûUK, Zûcòf^ûWê, @û§â_âù\g, c¤_âù\g I MêReûUùe ^òRe Kû~ðýKê @ûe¸ KeòQòö ùjfþùi[e KjòQ«ò Kò bûeZùe @ûùc _â]û^cªúu CùŸgýùe 2022 _~ðý«
KéhKcû^u @ûdùe \êA MêY Keòaû ù^A Kûc KeòQêö Gùa ù~ùZùaùk @ûùc UûUûKê dêeò@û aòRòù^iþ _ì‰ð eì_ùe Leò\ Keò ù^AQê ùZùa G[ôùe KéhKcû^u @ûdKê aXÿûAaûùe ijûdZû còkòaö dûeû AõUeù^g^ûfe Gaú_ú, Kâû_þ ^êýUâòg^ ùZReú K^êùÁ^ bûeZùe dûeûe Kû~ðý_âYûkú aòhdùe KjòQ«ò û ùi KjòQ«ò Kò bûeZùe `if C_ôû\^ aXÿòaûùe ajêZ @ûagýKZû ejòQòö aògßÉe C_ùe bûeZe Kéhò C_ôû\^ ajêZ Kcþ ejòQòö dûeû bûeZùe ajêZ @ûùMâiòbþ C_ûdùe Kûc KeêQò ö @ûe¸eê ajêZ @ûùMâiòbþ C_ûdùe Kûc Keû~ûCQòö @ûe¸eê dûeû ijòZ ùKak 18 Kcðú [ôùf Kò«ê Gjò icd bûeZùe dûeû 1800 Kcðúcû^u ijòZ Kûc Keò[ôùf ö Gjû GK aWÿ C_f²úö Wò Á â ò a ê ý g^ Pýûù^f aò h dùe _Pûeò a ûeê dûeû AõUe^ýûi^ûf I iõRúa KIßñe KjòQ«ò Kò UûUû dêeò@û aòRòù^iþ Leò\ Keòaû ijòZ G[ôùe _âûd 800 Wòfið ù^UIßûKð ejòQ«ò, ~ûjûu Reò@ûùe dûeû KéhKcû^u _~ðý« _jñPòQòö ùi KjòQ«ò Kò @ûùc KéhKcû^uê ^òKUùe iú]û bûaùe _jñPò_ûeòaû I ùiùZùakKê _âûd 8000eê @]ôK KéhK ùUâ^òõ ù_âûMâûc \éÁòeê ùlZùe iVòKþ ùKøgkMêWÿòK _ûAñ _âgòlòZ ùjûAiûeò[ôùaö ùi @ûjêeò Kjò[ôùf Kò @ûce flý KéhKcû^uê iVòKþ Z[ý C_f² KeûAaû _ûAñ `if C_ôû\^Kê aXÿûAaûKê ùjaö i¬úa KIßñe KjòQ«ò Kò dûeûe Kûc Keòaûe C_ûd @fMû ejòQòö dûeû ùKak C_ôû\Kê aòKòâ Keòaûe aògßûi eLô ^ûjóñ aeõ KéhKuê VòKþ C_ôû\ aýajûe aòhdùe Kjòaûùe @]ôK aògßûi eLôQòö G[ô_ûAñ dûeû KéhKcû^u jé\dùe GK @fMû iÚû^ MâjY Keò iûeòQòö @û_Yuê Kjòù\aûKê Pûjêñ Kò dûeû dêeò@û _äûõU Reò@ûùe ù\ge ajê eûRýùe dêeò@ûe @û_ì ðò Keòaö ù\gùe dêeò@û iûee aýajûe ajêk bûaùe ejòQòö dêeò@û ijòZ jó dûeû G^þ_úùK, _ûYòe ùNûk^gúk CaðeKKê c¤ KéhKu ^òKUùe _jñPû~òaö dûeûe cêLý flý KéhKcû^u @ûdKê aXÿûAaûö
23
www.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
KêKêWû _ûk^
ùLûfû @MYûùe KêKêWû _ûk^ @û
c _âù\ge Mâûcû kùe bûA bCYúcûù^ _ûeµûeòK ùg÷kúùe ù\gò KêKêWû _ûk^ Keò[û«òö ~\ò Zûjû a\kùe KòQò ùa÷hdòK mû^ ùKøgk _âùdûM Keò ùa÷mû^òK _¡Zòùe gue RûZúd KêKêWû ~[û – a^eûR, MòeòeûRû, ùeù^ßû eêÁe, @ûeþ.@ûA.@ûeþ AZýû\ò KêKêWû _ûk Ke«ò Zûjûùjùf ùicû^ue @û[ðòK C^ÜZò ùjaû iùw iùw _êÁòKe Lû\ý @Zò ijRùe Kcþ Lyðùe _ûA_ûeùaö ò KêKêWûNe – gue RûZúd KêKêWûe R^àeê Pûeò i¯ûj _~ðý« Gcû^ue ~ZÜ ù^aû ^òZýû« @ûagýKö \gUû KêKêWû _ûk^ _ûAñ jûeûjûeò 12 aMð `êUe ùMûUòG Ne \eKûeö ~ûjûe CyZû 2.5`êUö NeUò AUû, cûUò, KûV aû aûCñgùe Zò@ûeò Keû~ûGö Ne bòZeKê _a^ ~òaû_ûAñ ùMûUòG ùQûU
SeKû ejòaû @ûagýKö gòZ\òù^ 20 IßûUe AùfKþUâòK afþa RfûAaû \eKûeö NeUòe PUûYùe gêLòfû Phê aû KeZMêŠ aû KUû ^Wû \êA A ajkùe _KûAaû \eKûeö Lû\ý I _eò_ûk^û – gue RûZúd KêKêWû cû^uê _â[c \ò^ùe PUûYùe LaeKûMR aòQûA iêRò aû ·Cf MêŠ _KûAùf iêaò]ùe LûA _ûe«òö GK i¯ûj _ùe Kéhò C_RûZ _\û[ð ~[û - KêŠû, Lê\, cûŠò@û ij Nee akKû _^ò_eòaû ùPû_û, CA, Rò@û ù\ùf KêKêWû bf aX«ò I @]ôK @Šû \ò@«òö Gcû^uê 2 i¯ûj _ùe ]úùe ]úùe aûjûeKê QûWòaû CPòZþö cûiKe ùjûAMùf Pò@ûñ cû^uê \ò^ùe iõ_ì‰ð aûjûùe QûWòù\aû CPòZþö
24
hindi.krishijagran.com
KêKêWû _ûk^
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
ùeûM _âZòùh]K -
ୀ କୃ େବେହରା କାଯ ମ ସହକାରୀ (ଉ ି ଦ ଶରୀର ତ ) କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା . େଦବାଶଷ ି େବେହରା ଆେସାସଆ ି ଟଏ ି େଫସସର, ଭବାନୀପାଟଣା ତପନ କୁ ମାର ଦାସ େସନୟ ି ର େବୖ ାନକ ି ଏବଂ ମଖ ୁ କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା
25
malayalam.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
aZK _ûk^
@MYûùe aZK _ûk^
N
e @MYûùe aZK Pûh _ûAñ ^ûeúcû^u bìcòKû ~ù[Á ejòQòö Nee ^òZò\ò^ò@û Kûc Keòaû ij aZK cû^uê ù\Lûù\Lò, Lû\ýù\aû, @Šû iõMâj Keòaû bkò Kûccûù^ MâûcúY cjòkûcûù^ Keò_ûeòùaö ùZYê cjòkûcûù^ @^ýû^ý Kû~ýij Nee @MYûùe aZK _ûk^Kê GK @û^êiwòK Kûc bûaùe aòPûe Keò Lêaþ @Ì Lyðùe aZK _ûk^ \ßûeû fûbû^ßòZ ùjûA_ûeòùaö aZKe _âKûe – C_ôû\^ MêYKê ù^A aZKKê iû]ûeYZü Zò^ò bûMùe aòbq Keû~ûAQò – (1) @Šû\ò@û aZK, (2) cûõi _ûAñ aZK, (3) @ûkuûeòK aZKö ù~Cñ aZK cûõi Z[û @Šû _ûAñ _âiò¡ fûb KeòQ«ò ùiMêWÿòK ùjfû – (1) ciþùKûbò, (2) ù_Kò^þ, (3) LûKò Kýûµùaf, (4) AŠò@û^ e^e
26
www.krishijagran.com
aZK _ûk^
1)ciþùKûbò aZK Zûe cûõik MêY _ûAñ _âiò¡ fûb KeòQòö Gjò aMðe cûB aZKe IR^ @ù_lû @Šòeû aZKe IR^ _âûd \êAMêYö @Šòeû aZKe IR^ -4.5 eê 6.5 ùK.Rò.ö cûB aZKe IR^ 2.2 eê 3.1 ùK.Ròö 2) ù_Kò^þ aZK Zûe cûõik _ûAñ _âiò¡ö Gjò aZK i@k aùX I Lû\ý LûAaû @^ê_ûZùe ^òùR IR^Kê aé¡ò Keò_ûùeö _â[c ahðùe _âûd 160Uò @Šû ù\A[ûGö @Šòeû aZKe IR^ 4 ùK.Rò. I cûB aZKe IR^ 3.5 ùK.Rò. ùjûA[ûGö 3) LûKò Kýµùaf aZK @Šû _ûAñ _âiò¡ö Gjò aMðe aZK _âûd 300 eê @]ôK @Šû ù\A[û«òö @Šòeû aZKe IR^ 2.2 eê 2.4 ùK.Rò. I cûB aZKe IR^ 2.0 eê 2.2 ùK.Rò. @ùUö 4) AŠò@û^þ e^e cûõi _ûAñ _âiò¡ö Gjò aMðe aZK ahðKê 250-300 _~ðý« @Šû ù\A[û«òö @Šòeû aZKe
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
IR^ 1.9 ùK.Rò. ùakKê cûB aZKe IR^ 1.5 eê 2.00 ùK.Rò. IR^ ùjûA[ûGö aZKe Ne I _eò_ûk^ - aZKe Pò@ûñcû^u _ûAñ ChêcNe \eKûe _Wò[ûGö @«Zü 3 i¯ûj _~ðý« eLô _ùe adÄu ejòaû NeKê iÚû^û«eòZ Keû~ûA[ûGö iòùc PUûYùe \êA A e bêiû, KeZMêŠ _KûA ù\ùf aZK @ûeûcùe ejò[ûGö 5Uò cûB aZK _ûAñ ùMûUòG aZKe @ûagýKZû ejò[ûGö aZKe Lû\ý – aZK Qê@ûKê @]ûe§û aûZ ù]ûAKeò ù\aû \eKûeö Pò@ûñKê MêŠgiý _\û[ð ij _eòaû ùPû_ûKê c¤ KûUòKeò LûAaûKê ù\aûK[ûö aZK 20 i¯ûj adi ùakKê @Šûù\aû _âûd @ûe¸ Keò\òGö ZYê 24 i¯ûj _ùe _ùe jó aZKKê \û^û ù\aûe _eòcûY aùXA ù\aû CPòZþö _âZò\ò^ 120-130 Mâûc Lû\ý GA icdùe \ò@û~ûA _ûeòaö
27
hindi.krishijagran.com
Kéhò RûMeY
aZK _ûk^
ù`aédûeú, 2018
ùeûM _âZùh]K UúKû PûUð
ୀ କୃ େବେହରା କାଯ ମ ସହକାରୀ (ଉ ି ଦ ଶରୀର ତ ) କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା . େଦବାଶଷ ି େବେହରା ଆେସାସଆ ି ଟଏ ି େଫସସର, ଭବାନୀପାଟଣା ତପନ କୁ ମାର ଦାସ େସନୟ ି ର େବୖ ାନକ ି ଏବଂ ମଖ ୁ କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା
@ûRò jó iõMâj Ke«ê aògße iaðû]ôK _Xÿû~ûC[ôaû _ZâòKû Kéhò RûMeY Kéhò RûMeY IWÿò@û _ZâòKû c¤ _Xÿòaûe iêù~ûM fûb Ke«ê ùlZ-aûWÿò, C\ýû^, c›ý_ûk^, _gê_ûk^, KêKÑëUû_ûk^, ù_ûfþUâò, ÁW `ûcðòõ, QZê C_ôû\^, `êf C_ôû\^ Kâû_òõ, iòõP^ ù~ûR^û I @^ý ieKûeú ù~ûR^ûMêWÿòK iùcZ Kµû^ú icûPûeùe RWòZ Laeùe RWòZ ejòaû _ûAñ _Xÿ«ê Kéhò RûMeY û
@ûMûcú _âZò cûie _ZâòKû iõMâj Keòaû , aòmû_^ I Kéhò icûPûeKê _âKûgòZ Keòaû _ûAñ \dûKeò @ûc ijòZ ù~ûMûù~ûM Ke«ê û
Rahul : +919891339440
Ruby : +919999142633
Hema : +919891311155
28
malayalam.krishijagran.com
cjêcûQò _ûk^
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
cjêcûQò _ûk^ c
jêPûh GK Lyð I R¬ûk aòjú^ ^òZý @ûdKûeú _^Úûö Pûhú bCYúcûù^ Pûh ijòZ ùicû^ue @aie icdùe @Ì Lyðùecjê Pûh Keò_ûeòùaö @ûagýKúd C_KeY – cjêaûKi, cjêcûQò \k, ]ì@ûñ ~ª, cjê ^òÃûi^ ~ª, eûYúRûfò, ÁûŠAZýû\òö cjêcûQò\k iõMâj– Wòùi´e – Rû^ê@ûeú cûiùe MeòÂ cûQò [ôaû \k iõMâj Ke«êöeûYúcjêcûQòUò1ahðùjûA[ôaû\eKûeö \k iõMâj Kfûùaùk \kùe ù`Yûùe @Šû, Qê@û, ù_ûK, _eûMùeYê I cKe¦ [ôaû \eKûe I @Šòeû cûQò iõLýû Kc [ôaû\eKûeö elYûùalY– Rû^ê@ûeú eê cûyð bòZùe cjêcûQò KcðV ùjûA @kiú, ùiûeòh, iR^û, gògê, @û´, iòcêkò, @û´Wÿû, AZýû\ò MQeê _eûMùeYê I cKe¦ iõMâj Keò[û«òö cûQò iõLýû aXÿòMùf cûQò aûKþi QûWò ^ ~òaû _ûAñ @Šû[ûK C_ùe cjê[ûK \ò@«êö cjê[ûKùe cjê ùjùf ZûKê ^òdcòZ bûùa cjê @ck Ke«êö G_âòf – ùc icdùe gòeòg, ^ò´, Ke¬ AZýû\ò MQeê Lû\ý iõMâj Keò[û«òö Mâúhà EZêùe aûKèùe cûQò iõLýû KcòMùf @^ûQò\òZ ù`Yû MêWÿòK aûjûe Keò _fò[ô^þ Reòùe iûAZò eL«êö @ûagýK @^êþ~ûA eûYúRûfòù\A KéZòc Lû\ý \ò@«êö Rê^þ – ùiù_Ö´e icdùe ùZ«êkò, gòeòg, iûMê@û^,
PûKêŠû AZýû\òeê Lû\ý iõMâj Keò[ûGö @Zý]ôK ahðû ùjùf cûQòcûù^ aûjûeKê ^~ûA iõMéjòZ Lû\ý iaê LûA~û@û«ò ùZYê KéZâòc Lû\ý \ò@«êö @ùKÖûae – Wòùi´e cûiùe dêKûfò_Uûiþ, PûKêŠû, @ûkiú AZýû\òeê Lû\ý iõMâj Keò[û«òö @Šûe cûQòe iõLýû aXòMùf GjûKê ~«û iûjû~ðýùe cûeò\ò@û~ûG Kò´û 3-4 Uû icdùe cûQòcûù^ aûKèeê aûjûeò aêfòaû icdùe _âùag _[ùe eûYú Rûfò ù\A \ò@û~ûG ù~_eò @Šòeû cûQòcûù^ bòZùe _gò ^_ûeò ceò~òùaö KéZòc Lû\ý Zò@ûeò _eòcûY(gòeû)– MâúhàEZêùe–500MâûcPò^ò+1Kò.Mâû.Rk ahðûEZêùe–500MâûcPò^ò+500MâûcRk gúZEZêùe-500MâûcPò^ò+300MâûcRk @ck – ùc cûi _~ðý« cjê @ck ùjûA[ûGö aûKè _âZò 5-8 Kò.Mâû.cjê còkò[ûGö cjêcûQòe gZî – @Á_\ú ù_ûK ^òeûKeY _ûAñ _âùZýK @Šû [ûKùe ù`âc C_ùe 1 Mâûc Keò M§K MêŠ Kòò´û `cðòKGiòWþ gZKWû 85% \âaYKê 5 cò.fò. jòiûaùe Zêkûùe bòRûA aûKþi bòZùe eLò \ò@«êö cjc gfb ù_ûK fûMòaû _ìaðeê _êeêYû aû Kkû _Wò[ôaû ù`YûKê aûjûe Keò _âZò 10-15 \ò^ùe [ùe aûKþiùe Zk_Uû i`û Ke«êö
ୀ କୃ େବେହରା କାଯ ମ ସହକାରୀ (ଉ ି ଦ ଶରୀର ତ ) କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା . େଦବାଶଷ ି େବେହରା ଆେସାସଆ ି ଟଏ ି େଫସସର, ଭବାନୀପାଟଣା ତପନ କୁ ମାର ଦାସ େସନୟ ି ର େବୖ ାନକ ି ଏବଂ ମଖ ୁ କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା
29
www.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
`ifùe Nûi _eòPk^û
Wûfò RûZúd I ùZ÷kaúR `ifùe @^ûa^û Nûi _eòPk^û ù~ ùKøYiò @\eKûeú I @^òÁKûeú Cnò\ aû Cnò\ icìjKê @^ûa^û Nûi aû ZéY Kêjû~ûG û iû]ûeYZü 9Uò WûfòRûZò@û `if ~[û- cêM, jeWÿ, ùKûk[, ciêe, aêU, aeê M ê W ÿ ò , eûRþ c û, aò f cUe Pûh Keû~ûA[ûG, ùi[ôc¤eê IWÿògûùe cêLýZü cêM, aòeò, jeWÿ, ùKûk[, Pûh ùjûA[ûG KòQò cûZâûùe aêU, aòfcUe, ciêe, aeêMêWÿò c]ý Pûh Keû~ûA[ûG û eûRýùe ùcûUþ 21 fl ùjKÖ e Rcò ù e Wûfò R ûZúd `if ùjûA[ûG û ~ûjûKò ùcûUþ PûhRcòe gZKWû _âûd 34 bûM ejòQò ö Wûfò RûZúd `ife ùPeùe eûAùRûaòdcþ ^ûc aýûùKÖeò@û bûZêWÿò @ûKûeùe ejò[ûG I Gjû aûdê cŠke ^òÃâòd RalûeRû^Kê aòa§òZ Keò iKâòd @aiÚûùe MQKê Lû\ý ù~ûMûA [ûG û ùijò_eò 9Uò ùZ÷kaúR `if ~[ûPò^ûaû\ûc, ùiûeòh, eûgò, RWÿû, @kiú, iì~ðýcêLú, Kêiêcú, ùiûdûaò^, ù_W Pûh Keû~ûA[ûG û ùi[ôc¤eê eûRýùe cêLýZü eûgò, Pò^ûaû\ûc, ùiûeòh, @kiú Pûh ùjûA[ûG û KòQò cûZâûùe iì~ðýcêLú RWÿû, ù_gú, Kêiêcú c¤ Pûh Keû~ûA[ûGö eûRýùe ùcûUþ 8fl ùjKÖe Rcòùe ùZ÷kaúR `if Pûh Keû~ûA[ûG û ~ûjûKò ùcûUþ Pûh Rcòe _âûd gZKWÿû 13 bûM ö GMêWÿòK cêLýZü @[ðKeú `if I Gjûe c¬òùe ùZf I _êÁòiûe ejò[ûG û WûfòRûZúd I ùZ÷kaúR `ifMêWÿòKùe Nûi GK cêLý iciýû c¬ò aêYòaû û Gjû ùKak Lû\ý Z[û Rk I @ûùfûK _ûAñ `if ijòZ _âZòù~ûMòZû Kùe ^ûjó, `if @ckùe c¤ Kê_âbûa _KûA[ûG ö iû]ûeYZü `ife _âûe¸òK @aiÚûùe ( 40 \ò^ _~ðý«, `if ]úe bûaùe aXÿê[ôaûeê, @^ûa^û Nûi \ßûeû aòùgh bûaùe _âbûaòZ ùjûA[ûG û KûeY c¬òMêWÿòKùe 2-5 i¯ûj _~ðý« `ife Nûi ijòZ _âZòù~ûMòZû ùjûA[ûG û cêM, aòeò, jeWÿ I aêU `ifùe c¬ò aêYòaûe 15 \ò^eê 45 \ò^ _~ðý« I cUeùe 30 \ò^eê 45 \ò^ _~ðý« Nûi ij `ife _âZòù~ûMòZû ùjûA[ûG û ùijò_eò ùZ÷kaúR `if c¤ùe eûgò,
@kiú, ùiûeòh, Kêiêcú `if aêYòaûe 15- 45 \ò^ c¤ùe, aû\ûcùe 40-50 \ò^ c¤ùe, ù_gú, ùiûdûaò^þùe 2045 \ò^ c¤ùe, RWû 30-50 \ò^ I iì~ðýcêLú `ifùe 30eê 45 \ò^ c¤ùe `if I Nûi c¤ùe _âZòù~ûMòZû ùjûA[ûG û @^ûa^û Nûi \ßûeû Wûfò I ùZ÷kaúR `if @ck _âûd gZKWÿû 15-40 bûM _~ðý« Kcò ~ûA[ûG û Wûfò RûZúd `if ~[û cêM, aòeò, jeWÿ, aêUùe gZKWÿû 15- 40 bûM jâûi _ûA[ûGö ùZ÷kaúR RûZúd `if ~[û- eûgò, ùiûeòh, @kiú, `ife gZKWÿû 15-30 bûM, Pò^ûaû\ûcùe 40-50 bûM, iì~ðýcêLú, Kêiêcú, RWû, `ifùe gZKWÿû 30-50 bûM _~ðý« @ck Kcò ~ûA[ûG û ùZYê `ife _âûd¸òK @aiÚûùe ~\ò Nûi \c^ Keû~ûG, ùZùa `if @ck aé ¡ ò Keû~ûA_ûeò[ûG û Wûfò RûZúd I ùZ÷kaúR `ifùe aòbò^Ü icdùe aòbò^Ü _âKûe @^ûa^û Nûi ù\Lû ~ûA[ûGö ùiMêWÿòKê cêLýZü 3
30
hindi.krishijagran.com
`ifùe Nûi _eòPk^û bûMùe aòbq Keû~ûA[ûGö ~[û- GK aúR_Zâú \ßòaúR _Zâú I aê\û RûZúd û GK aúR_Zâú Nûi: \êa, iê@ûñ, a^, cûŠò@û, KuWÿû ùMûWò@û, ùeùMWÿû, ùKûùWû, KûA ùMûWò@û
\ßòaúR _Zâú Nûi: fjwû, KõUû ùfCUò@û, _[eQUû, @Wû ùiûeòh, c\ewû, ù_ûK iêwû aê\û RûZúd Nûi: cê[û, MõRe, MûAPòeû, Rê@ûYò@û aòbò^Ü _âKûee KûeY ù~ûMêñ @^ûa^û Nûi `if Kò@ûeòKê _âùag Keò[ûG I Nûie aé¡ò ùjûA[ûG û GK _âKûe `if ùMûUòG Rcòùe aûe´ûe Keòaû \ßûeû GK ^òŸòðÁ Nûie _âbûa aXÿò[ûG û bf bûaùe iXòÿ ^[a ô û ùMûae LZ K´òû KùµûÁ _ùâdûM \ûßeû Rcùòe Nûi aX[òÿûG Rk ùiP^ I Rk ^à ò ûi^ ^ûkúMWêKòÿê i`û ^ Keaòû \ûßeû Nûi [a ô û Rceòê Pûh Keaòû, RcKòê MûB ùMûeê ~ûZûdûZ \ûßeû af ò e jWò, aûWÿ Z[û eûÉûKê eLaôû \ûßeû Nûi [a ô û Rcùòe aýajZé Khéò ~ª_ûZò I Khéò C_KeYKê bf bûaùe i`û ^ Keò `if Rcùòe aýajûe Keaòû \ûßeû ùMû Lû\ý eìù_ aýajéZ Nûi c¬òKê MêŠ aû ^Á ^Keò MûB
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
ùMûeêuê Lê@ûAaû \ßûeû _eòÃûe I ^òùeûkû aòj^ aýajûe ^ Keòaû \ßûeû û iû]ûeYZü 2 _â K ûe _¡Zò ù e Nûi \c^ Keû~ûA_ûeòa: (K) _âZòùh]K _âYûkú (L) ^òdªY _âYûkú _âZòùh]K _âYûkú ö Gjò _âYûkúùe Nûi _âùag I aé¡òKê _âZòùg] Keòaû ijòZ Nûi c¬òKê ^Á Keû~ûA[ûGö Gjò _âYûkúùe _eòÃûe I ^òùeûkû aòj^ aýajûe Keû~ûGö bf bûaùe iXÿò[ôaû ù_ûKe LZ Kò´û KùµûÁ aýajûe RkùiP^ I Rk ^ò à ûi^ ^ûkúMêWÿòKê i`û eLôaû, Nûi [ôaû Rcòeê cûUò @ûYò `if Pûh Rcòùe aýajûe ^ Keòaû \ßûeû Nûi [ôaû Rcòeê i`û Pûh RcòKê MûB ùMûeê, ~ûZûdûZ a¦ Keòaûö Nûi [ôaû Rcòùe aýajéZ Kéhò ~ª_ûZò I Kéhò C_eKYKê bf bûaùe i`û Keò `if Pûh Rcòùe aýajûe Keòaû, aòfe jòWÿ, aûWÿ, Z[û eûÉûKê Nûi cêq, eLôaû, ùMûLû\ý eìù_ aýajéZ Nûie c¬òKê eêŠ aû ^Á Keò MûB ùMûeêuê Lê@ûAaû CPòZþ û ^òdªY _âYûkú : Gjò _âYûkúùe @^ûa^û Nûi aé¡ò I aòÉûe _ìaðeê ZûKê \c^ Keû~ûGö Gjû cêLýZü 3 _âKûee ö ~[û- (K) ~ûªòK ^òdªY (L) KhðY ^òdªY (M) ùR÷a ^òd«Y (N) eûiûd^òK ^òdªY ~ûªòK ^òdªY ~[û LeûUò@û Pûh, `if _ea ðú ùKûWû Lêiû, jûZùe Nûi aûQòaû, \û@ûùe KûUòù\aû, eûµòaû, Pû‚ôaû, ù_ûWòù\aû, @]ôK _ûYò cWûA ù\aû, cûUòKê @ûzû\òZ Keòaû \ßûeû Nûi \c^ Keû~ûA_ûùeö KhðY ^òdªY ùKak Nûi \c^ Kùe ^ûjó, Gjû Nûi iõLýû KcûAaû ijòZ `if I Nûi c¤ùe _âZòù~ûMòZûKê KcûAaûùe ijûdK ùjûA[ûGö aòbò^Ü fûb\ûdK KhðY ^òdªY Keû~ûA[ûGö `if _~ðýûd : GK _âKûe `if ùMûUòG Rcòùe aûe´ûe ^ Keò C_~êq `if _~ðýûdKê @af´^ Keòaû û `if _âKûe : Pûh RcòKê ùNûWÿûA eLê[ôaû `if ~[ûQYò, K¦cìk, @^ûa^û Nûi aé¡òKê ]úe Keò \òG iûe aýajûe : `ifKê C_~êq icdùe iûe C_~êq,
31
malayalam.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
`ifùe Nûi _eòPk^û
icdùe ù\aû \ßûeû `if aXÿò[ûG I Nûi Kcò[ûGö ~alûeRû^ iûeKê `ifùe MQ cìkùe PCeû Keò _âùdûM Keòaû \ßûeû Nûi ijòZ _âZòù~ûMòZû Kcò[ûG û aêYòaû _âûYûkú I aòj^ _eòYûc : VòKþ icdùe @ûagýK _eòYûc aòj^ aêYòùf `if RcòKê ùNûWÿûA eùL I Nûi iì~ðýûùfûK _ûAaûeê aôZ ùjûC[ûG I \c^ ùjûA[ûG û C_~êq MQ iõLýû I @Ì aýa]û^: `if Rcòùe C_~êq MQ iõLýû I MQKê MQ @Ì aýa]û^ ejòùf Gjû ijòZ `ife _âZòù~ûMòZû Kcò ~ûA[ûG ö Pûh Rcò jêWûe @ûdZ^ Kcòaû \ßûeû : iû]ûeYZü PûhRcò I RkùiP^ ^ûkúùe CVê[ôaû @^ûa^û Nûi _âZò Pûhú aòùgh ]ýû^ ù\A ^[ûG û ùZYê Rcò jêWû I RkùiP^ ^ûkúe @ûdZ^ KùcAaû \ßûeû Nûi \c^ ùjûA[ûGö LeûUò@û _âûKþ `if Pûh : G_âòf aû ùc’ cûie _â[c @\ò^ò@û ahðûKê C_ù~ûM Keò LeûUò@û Rcò Pûh Kùf @^ûa^û Nûie ùPe ^Á ùjûA[ûGö _âPŠ, iì~ðýûùfûK _Wòaû \ßûeû aûhðòK I iÚûdú iaê _âKûe Nûi c¬ò ^Á ùjûA[ûG ö Zû_òKeY : Êz _äûÁòKþ Pû\e aû @ûÉeY \ßûeû cûUòe Zû_cûZâ 5-10õ ùifiòdiþ aXÿò[ûG I RcòKê cûùi _Wÿò@û eLû~ûG, ~ûjû\ßûeû Nûie MRû lcZû gZKWÿû 80 bûM Kcò~ûA[ûG û @«ü `if Pûh : aòbò^Ü _âKûe `if @«üKeY Keòaû \ßûeû \êA ]ûWÿò c¤ùe [ôaû Nûi aXÿò _ûeò ^ [ûG û Áfþ c¬ò Kò@ûeú : aêYòaû _ìaðeê RcòKê 1-2 _eÉ cA ù\A aò\ûeò Nûi ^Á Keû~ûA[ûG ö RkùiP^ Kò´û ahðûRk \ßûeû RcòKê _êeûA eLû~ûG I Nûi MRû ùjaûKê \ò@û~ûG , Gjû_ùe NûiKê ùaäW jýûùeû \ßûeû ^Á Keò \ò@û~ûG ö @ûagýK iÚkùe MäûAùiPþ aýajûe Keû~ûG ö @^ûa^û Nûi \c^ Keòaû _ûAñ ùR÷aòK _\û[ð ~[û MQ, Rúa I @YêRúacû^uê c¤ aýajûe Keû~ûA _ûùe, ~ûjûKò ùKak @^ûa^û NûiKê LûA~ûG I `ifKê LûA ^ [ûGö ~\ò C_~êq ùR÷aòK _\û[ð aýajûe Keû~ûG, ùZùa Gjò _âYûkú iaêVûeê Kû~ðýKâc I fûb\ûdK ùjûA _ûeòaö aòbò^Ü _âKûe _âRû_Zò aýajûe Keû~ûG, ~ûjûu Nûie `êf I `k iaê LûA[ûGö ieMc c¤ùe SWêw fMûAùf Nûi \c^ ùjûA[ûG û eûiûd^òK ^òdªY _âYûkúùe eûiûd^òK Jh] aýajûe Keò @^ûa^û Nûi \c^ Keû~ûG ö ù~Cñ Jh] @^ûa^û Nûi a¡ é ò \c^ Kùe I NûiKê ^Á Ke\òG ò , ZûKê ZYé^ûgK Kjêû~ûG ö
ZéY^ûgK Jh] cêLýZü 4 _âKûee : (K) ^ò¡ðûeòZ ZéY^ûgK: Gjû `ifKê ^Á, ^ Keò ùKak NûiKê ^Á Keò[ûG ö (L) @^ò¡ðûeòZ ZéY^ûgK: Gjû iaê _âKûe MQ (Nûi I `ifKê) ^Á Keò[ûGö (M) Ægð ZéY^ûgK: Gjò Jh] iõÆgðùe @ûiê[ôaû MQe @õg ^Á Keò\òG I iò]û MQe ùKûhKê cûeò\òG û ùQûU ùQûU MQ _ûAñ Gjû ùKak C_~êq ö (N) iaðûw ùb\ú ZéY^ûgK: Gjò Jh] MQe ùPe \ßûeû MQe iaêRûõgùe ùgûhò ùjûA~ûG ö _ea ðú Kûkùe MQe @^ý@õgKê _eòaj^ ùjûA[ûGö Mbúe ùPe[ôaû iÚûdú MQ _ûAñ Gjû ùagú `k_â\ö Nûi MRû aûjûeòaû icdKê ù\Lô ZéY^ûgK Jh]Kê 3 bûMùe aòbq Keû~ûA[ûGö (K) c¬ò aêYòaû _ìaðeê: Gjò ZéY^ûgK c¬ò aêYòaûe 1-2 \ò^ _ìaðeê _âùdûM Keû~ûGö ~[û- UâûA`äêeûfò^þ, `äëùKäûWeûfò^þ (L) Nûi MRû ùjaû _ìaðeê : c¬òaêYòaûe 1-3 \ò^ c¤ùe I Nûi MRû ùjaû _ìaðeê _âùdûM Keû~ûGö ùKak ^ò¡ðûeòZ Zé Y ^ûgK aýajûe Keû~ûG ~[û- ù_gò , ùc[ûfò ^ þ , @Kèò`äëùeûù`^þ @KèûWûA@ûùRû^þ, aêSûùKäûe, @ûAùiû ùKâUêZ[^, ùcUâòaêRò^þ û (M) Nûi MRû ùjaû _ùe : c¬òaêYòaûe 15-30 \ò^ c¤ùe Nûi MRû ùjaû _ùe _âùdûM Keû~ûG ö `ife _ea ðú icdùe ù\Lû~ûC[ôaû NûiKê \c^ Keû~ûG ö ~[ûKßòRûùfû`_þ A[ûAfþ, AcûRò@û_òe, ùKäûWÿò^û`_þ cò[ûAf û cêM/ aòeò/ jeWÿ/ ùKûk[ @û\ò aêYòaûe 2 \ò^ c¤ùe ùjKÖe _âZò @KèûWûA@ûùRû^þ (ùeû^þÁûe) 25% A.iò. 250 Mâûcþ, @Kèò`äëZeû ù`^þ (ùMûfþ, RûeM^þ, @KèòùMûfØ) 23.5% A.iò. 100-125 Mâûcþ, ù_gò, ùc[ûfò^þ, (ù_Šò, ùMûfØ, _ûCf, 30 / A.iò/ 250 -1000 MâûcþKê 500 fòUe _ûYòùe cògûA cûUò I\û [ôaû ùaùk _âùdûM Kùf icÉ _âKûe Nûi I PCWÿû _Zâ \c^ ùjûA[ûGö KßòRûùfû`_þ A[ûAfþ (UûeMû iê_e) 5% A.iò., 40-50 Mâûcþ, AcûRò [û_ò (_eiêýU, _ê¬òiê_e, Käûi) 10% Aiò 100 Mâûcþ aêYòaûe 15-20 \ò^ _ùe _âùdûM Kùf icÉ _âKûe @^ûagK Nûi \c^ ùjûA[ûGö cUe, aêU, ciêe @û\ò aêYòaûe 2 \ò^ c¤ùe ùcUâòaêýRò^þ (ùi^þie) 70% Waäëý _ò. 250-300 Mâûcþ ùjKÖe _âZò 500 còfòfòUe _ûYòùe cògûA Kò´û AcûWÿò@ûYòe (_eiêý
32
www.krishijagran.com
Kéhò RûMeY
`ifùe Nûi _eòPk^û Käûiþ), 10% Aiò ùjKÖe _âZò 100 Mâûcþ 500fòUe _ûYòùe cògûA _âùdûM Ke«ê, icd @^êiûùe Nûi PCWû_Zâ I aê¦û RûZúd Nûi \c^ ùjûA[ûG ö Pò^ûaû\ûc `ifùe aêYòaûe \ò^K _ìaðeê ùjKÖe _âZò UâûA`äëeûfò^þ (Käò^þ) 48% Aiò 1000 Mâûcþ, aêYòaûe 2 \ò^ c¤ùe @Käò`äëùeûù_^þ, ù_Šòùc[ûfò^þ, @KèûWûA@ûùRû^þ ~[ûKâùc 300 Mâûcþ, 1000 Mâûcþ, 750 Mâûcþ Kò´û aêYòaûe 15-20 \ò^ _ùe KßòRûùfû`Wþ A[ûAfþ ùjKÖe _âZò 50 Mâûcþ, AcûWÿò@ûWòe 100 Mâûcþ _âùdûM Kùf Nûi \c^ ùjûA[ûG ö iì~ðýcêLú, ùiûeòh `ifùe aêýUû ùKäûe (50% Aiò) (ùcûPUû 1500 Mâûcþ, @KèûWûA@ûùRû^þ 1000 Mâûcþ, @Kèò`êfûeûùWÿ 250Mâûc aêYòaûe 2 \ò^ c¤ùe Kò´û KßòRûùfû`_þ A[ûAfþ 50 Mâûcþ aêYòaûùe 15-20 \ò^ _ùe 500 fò.ùe _ûYòùe cògûA _âùdûM Kùf Nûi \c^ ùjûA[ûGö eûZò, @kiú, ù_gú `ifùe @KäûAWþ@ûùRû^þ (ùeû^þÁûe) 500 Mâ û cþ , ù_Šò ù c[ûfò ^ þ ( ù_Šò ù MûfØ , _ûCf) 1000Mâûcþ, @ûAùiûù_âûUêùeû^þ (ùeKWð) KeòQò û 50% Waäëý. _ò.Kê ùjKÖe _âZò 500fòUe _ûYòùe cògûA aêYòaûe 2 \ò^ c¤ùe Kò´û Kßòaûùfû`e AZûAe (UûeMû iê_e) 50 Mâûcþ 15-20 \ò^ _ùe _âùdûM Kùf icd _ùe icÉ Nûi \c^ ùjûA[ûG û
ù`aédûeú, 2018
ZéY^ûgK Jh] _âùdûM icdùe Kò Kò iZK ðû @af´^ Keòaû CPòZþ : `if fMûAaû _ìaðeê Rcòe cûUò bf bûaùe icZk ùjaû @ûagýK û Jh] iòõP^ ùaùk Rcòe cûUò I\û [ôaû CPòZþ û _âùdûM Keòaû _ìaðeê ZéY^ûgK Jh]Kê _â[ùc @Ì _ûYòùe bf bûaùe cògûA Zû’_ùe @ûagýKúd _eòcûY Rkùe cògûAaû CPòZþ û `äûUþ `ýûMþ ù^ûRf fûMò[ôaû ùÆâdee \ßûeû Jh] iòõPòZ Keû~ûG Jh]Kê @§ûeò@û RûMûùe _òfû Qê@ûuVûeê \ìeùe eLôaû CPòZþ Jh]Kê Rcòe iaê@ûùWÿ icû^ bûaùe I bf bûaùe iòõP^ Keòaû CPòZþ û Nûi MRû ùjaû _ìaðeê Jh] _KûC[ôùf Jh] _KûAaûe 1 cûi _~ðý«, cûUòKê ùKûWû Lêiû Keòaû @^êPòZþ û Jh] iòõP^ Keòaû icdùe @ûLôùe Phcû I ^ûKùe cêLû aýajûe Keòaû CPòZ þû
33
-Zú~ðýK Kêcûe iûc« ùa÷mû^òK (ùlZâ aòmû^) Kéhò aòmû^ ùK¦â, @^êùMûk
hindi.krishijagran.com
bûeZe _âùZýK eûÉû, _âùZýK MkòKê iûfêýùUûKê KeêQò ifûc
iûfêýùUû @ûeGKè _½òc bûeZ PûkKu jé\d RòZòQò û dûcûjûe @Zêk^úd mû^ùKøgk I cûAùfR PûkKuê ù\AQò ^ì@û @^êba û
_
½òc bûeZùe KVò^ eûÉû C_ùe ùQûU I f´û \úNð ~ûZâû _ûAñ iûfêýùUû @ûeGKè jé\dZûe ij Zû’e ù~ûMýZû ù\LûAQòö IR^ùe jûfþKû, ù__ú, A¬ò^ I dûcûjû jýûùŠfòõ ù~ûMêñ Gjû MâûjKcû^u _i¦úd ~û^ bûa _eòMYòZ ùjûAQò ö
iûfêýùUû @ûeGKè PûkK ^òR @^êbaeê Gjûe iiþù_^è aûAKþKê KVò^eê KVò^ eûÉûùe c¤ PkûAaûùe ijûdK ùjûA[ûGö Gjûe f´û iòUþ PûkK I _Q iòUþùe aiò[ôaû aýqòuê ùMûUòG _ùe ùMûUòG fMûZe ~ûZâû Keòaû _ùe c¤ @ûeûc \ûdK @^êba \òG û
Gjûe @û]ê^òK aäëý ùKûe A¬ò^ fMûZûe 82 KòùfûcòUe _âZò fòUee Cy cûAùfRþ ù\aû ijòZ Gjûe aògßi^údZû I fòùRŠeú dûcûjû iÚûdòZß _ûAñ @Zòeòq ùÄûe Keò[ûGö iµì‰ð bûeZùe _âùZýK ùlZâe _âùZýK eûÉûe ^òR Pýûùf¬ ejòQò ö iûfêýùUû @ûeGKè G_eò WòRûA^þ Keû~ûAQò Kò Zûjû Gjò Pýûùf¬Kê ijRùe iûcþ^û Keò_ûeòa I PûkKuê @ûeûc\ûdK ~ûZâûe @^êba \òG ö
Uûweû bìcòùe i`f `kûA Rùdg iûRòùf cògûfþ ^ùe Azûgqò [ôùf ùKøYiò Kûc Keòaûùe i`kZû jûif Keòaû KòQò ^ì@û K[û ^êùjñ, ~\ò @û_Yu c^ùe [ùe Pò«û Keò c ù\AQ«ò Kò ^òR Azû @^êiûùe ^òRe aýaiûd Pd^ Keòùa ùZùa Gjû @ûagýK ^[ûG Kò Gjû ùKak @^êKìk _eòiÚòZòùe ùjûA_ûeòaö @û_Yuê _âZòKìk _eòiÚòZòùe c¤ Gjò Kû~ðýKê @ûe¸ KeòaûKê _Wÿò_ûùeö GcòZò iciýûKê i¹êLú^ Keòaû ijòZ Pûh Keò[ôaû MêReûUe beêP Ròfäûe KéhK RùdgbûA ùcûj^bûA _ùUfu i`kZûe KûjûYú c¤ KòQò G_eò ö Rùdg _â[ceê aýaiûd Keê[ôùfö Zûue _òfûUò \ò^eê ùlZ Kûc _âZò ùag EPò ejò[ôfû, KûeY aýaiûd QûWò ùi Uûweû RcòKê KòYò [ôùf G[ôùe ùi ùlZ Keò @]ôK C_ôû\^ _âû¯ Keòùaö ùi ^òRe c^ùe ejò[ôaû Azûgqò akùe Uûweû bìcòùe @ûLê Pûh Gaõ LRêeò Pûh Keò i`kZûe GK ^ì@û @¤ûd iéÁò Keò[ôùf ö RùdgbûA _eµeûMZ C_ûdKê QûWò Kûcùe c^ ù\A ùa÷mû^òK C_ûdùe @ûLê I LRêeò ùlZ Keòaûcê c^ akûA [ôùfö ùlZùe ùQûU-aWÿ KòQò Kûc _âZò ]ýû^ ù\A[ôùf ù~_eò ùlZKê C c _âÉêZ Gaõ `if _ûAñ C_~êþq bìcò ~ûõP @û\ò C_ùe ]ýû^ ù\A[ôùfö GcòZò Keòaûùe Rùdg bûAu ùlZùe C c fûb _âû¯ ùjûA[ôfû û ùi UiòýêKfPe _¡Zò \ûßeû aùò\geê @ûc\û^ú ùjC[aôû LReêeò aûejú Kiòce PûeûKê Rcùòe fMûA[ùôfö G[cô¤ùe eûRý ieKûe c¤ LRêeò ùlZùe ù_û›ûj^ _ûAñ Zûuê LRêeòe _âZò MQ _ûAñ _âûd 1250 Uuûe @^ê\û^ _â\û^ Keò[ôùfö ùi KjòQ«ò Kò GK GKeùe 70eê 80 aél fMû ~ûA_ûeòa ~ûjû\ßûeû Kò _âùZýK aél _âûd 70eê 80 KòùfûMâûcþ `k _âû¯ Keò _ûeòùa û RùdgbûA cû^«ò Kò Êù\gùe 18 cûi bZòùe LReêò `k _û⯠Keaòû _ûAñ _[âc ùi GK cûZâ KhéK @U«ò ö Gjò _eò aRûeùe C_ôû\e iVòKþ cìfý _ûAaû _ûAñ ùi C_ôû\Kê C c C_ûdùe ùMâWòõ Keò aûRûeKê aòKâò Keòaû _ûAñ _VûA[ôùf ö Gjò K[û ùlZùe LZ I iûe aýajûe Keòaû Gaõ eûiûd^òK CaðeKKê aýajûe Keòaûùe Kcò Keò[ôùf ö ùlZùe Zûue @bìZ_ìað i`kZû _ûAñ Zûuê 2014-15ùe eûRýÉeúd ùaÁþ @ûcôû @ûIßûWð c¤ còkòQò ö ùi @^ý ~aê Pûhú bûAu _ûAñ c¤ ciòûf aû ù_eâYû e_ìùe V@òû ùjûAQ«ò ö Zûue Gjò i`kZûKê dûcûjû iûfýêUþ KeQêöò
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
ùQkò _ûk^
ùQkò _ûk^ c eûRýùe ùQkò cûõie Pûjò\û ijòZ C_~êq @ûPeûbì Añ I Rkaûdê ùQkò PûhKê GK cêLý ù_hû Kò´û @û^êhwòK ù_hû eì_ùe cjòkûcûù^ MâjY Kùf @û[ðòK \òMùe C^ÜZò Keò_ûeòùaö ùQkòcû^ue Lû\ý - ae, iêaûaêf, aûaêf, ^ò´, _ò_þ_k, @û´, _Yi, aeùKûkò MQe _Zâ ùQkò _ûAñ C_~êq Z«êRûZúd Lû\ý @ùUö iêhc ùQkò \û^ûe ^cê^û – cKû-50 bûM, aò^ûaû\ûc – 20 bûM, KêŠû – 20 bûM, MêWÿ – 7 bûM, LYòRfaY – 2 bûM, fêY – 1 bûMö ùMûUòG 15 eê 20 Kòùfû IR^e aXÿ«û ùQkòKê
\ò^Kê 300-400 Mâûc \û^û I 1-2 Kò.Mâû. Nûi aû _Zâ I 25 eê 30 Kò.Mâû. aWÿ ùQkòKê \ò^Kê 200 eê 300 Mâûcþ iêhc \û^û I 2-3 Kòùfû Nûi ù\aû CPòZþö 5 cûieê @]ôK Mbð [ôùf 100-200 Mâûc \û^û @]ôK @ûagýKö ùQfòcû^ue ùeûM – ùQkòcû^uê aòbò^Ü _âKûe ùeûM ùjûA[ûGö G eUKþùicò@û I gûjû^ AZýû\ò RúaûYê R^òZ ùeûM ùjûA[ûGö ùQkòe cWK ùeûM, `ûUê@û, ùcùcdû ùeûM AZýû\ò bìZûYê R^òZ ùeûM ùjûA[ûGö Gjòiaê ùeûMe ^òeûKeY _ûAñ _ìaðeê _âZòùh]K UúKû _Wò[ûGö @[ðù^÷ZòK \òM - @ûc eûRýùe Pûhúcûù^ ùQkò ùMûUû aòKâ Ke«òö Kò«ê ùi[ôùe lZò jêG, ùZYê IR^
36
malayalam.krishijagran.com
ùQkò _ûk^ jòiûaùe ùQkò aòKòaû CPòZþö ùMûUòG ùQkò 8 cûiùe [ùe aû 2 ahðùe 3 [e Qê@û R^à Keò[ûGö [eKê 2Uò ùfLûGñ ùQkò ùjùf \êA ahðùe 6Uò Qê@û còkò[ûGö [eKê 2Uò ùfLûGñ ùQkò ùjùf \êA ahðùe 6Uò Qê@û còkò[ûGö ùi[ôùe jûeûjûeò 3 Uò @Šòeû I 3Uò cûB ùQkò Qê@û ùjûA[ûGö ùZYê 2 ahð c¤ùe @Šòeû ùQkò aòKâòKùf jûeûjûeò 2500 Uuû còkò[ûGö ~\ò cjòkûcûù^ @]ôK _eòcûYùe ùQkò aýaiûdòK bò òùe eLôùf ùMûUòG ùQfò _òQû ahðKê 100-1200 Uuû _~ðý« fûb jêGö Kò«ê cjòkûcûù^ ^òR Nùe 10-15 Uò ùQkò eLò ^òùR
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
@ûL_ûLùe PeûAùf ùQkò _òQû ahðKê 1500 Uuû _~ðý« fûb ùjûA_ûeòaö @û[ðòK ijûdZû - _â]û^cªú ùeûRMûe ù~ûR^û (_ò.Gcþ.@ûeþ.IßûA.) \ßûeû @û[ðòK @^ê\û^ ieKûe Ze`eê còkò_ûeòaö ^ûaûWð I aòbò^Ü eûÁâúdKéhò aýûu ùQkò `ûcð @ûe¸ Keòaû _ûAñ _eòù~ûR^ûe cìkýûu^ Keò ^òdc @^êiûùe EY ù\CQ«òö Êdõ ijûdK ùMûÂúcû^uê aòbò^Ü aýûueê ùQkò_ûk^ _ûAñ EY còkò_ûeêQòö aúcû Kµû^ú \ßûeû aúcû KeûAùf ùQkòe céZêý ùjùf lZò_ìeY còkò[ûGö
ୀ କୃ େବେହରା କାଯ ମ ସହକାରୀ (ଉ ି ଦ ଶରୀର ତ ) କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା . େଦବାଶଷ ି େବେହରା ଆେସାସଆ ି ଟଏ ି େଫସସର, ଭବାନୀପାଟଣା ତପନ କୁ ମାର ଦାସ େସନୟ ି ର େବୖ ାନକ ି ଏବଂ ମଖ ୁ କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା
37
www.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
I
IWògûùe @ûkê Pûh
IWògûùe @ûkê Pûh Gaõ baòhýZ
Wò@ûcû^ue Z[û IWògûùe ù\÷^¦ò^ aý¬^ ZûfòKûùe @ûkê GK _âcêL _eòaû eì_ùe _eòMYòZö iû]ûeY ùfûKu Lû\ý [ûkòe iû[ô @ûkêe LêPêeû \e @ûRò IWògûaûiúu @ûLôùe fêj beò ù\AQòö @ûkêe Kòùfû_âZò aRûe \e iû]ûeY bûaùe 20 eê 22 Uuû ejê[ôaû ùaùk Meòa ùfûKcûù^ ajê @iêaò]ûe i¹êLú^ ùjCQ«òö Gjûe GKcûZâ KûeY ùjfû IWÿògûùe @ûkêe Pûjò\û @^êiûùe C_ôû\^ 80 bûM Kcþ ùjCQòö IWÿògû Zû’e @ûkê Pûjò\ûe ^òRÊ 15-20 _âZògZ ^òRÊ C_ôû\^ cû¤cùe _ìeY Keò[ûGö i\ýZc iùbð @^ê~ûdú IWÿògûùe ahðKê 10.2 fl ùcUòâKþ U^þ @ûkêe @ûagýKZû ejòaû iÚùk C_ôû\^ cûZâ 2-2.5 fl ùcUòâKþ U^þ ùjCQòö ùZYê @ûagýKZû _ìeY _ûAñ IWÿògûKê aòùghKeò _ùWÿûgú eûRý _½òcaw C_ùe ^òbðe KeòaûKê _WêQòö _½òcaw bûeZe \ßòZúd iaðû]ôK @ûkê C_ôû\^Kûeú eûRýö Gjò eûRýùe ahðKê _ûLû_ûLô 1.1 ùKûUò ùcUâòKþ U^þ @ûkê C_ôû\òZ ùjûA[ûGö ùijò_eò C e_âù\g 1.3 ùKûUò ùcUòâKþ U^þ @ûkê C_ôû\^ Keò
38
hindi.krishijagran.com
IWògûùe @ûkê Pûh
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
bûeZùe GK ^´e @ûkê C_ôû\^Kûeú eûRý jòiûaùe _eòMYòZö IWÿògûùe 15 jRûe ùjKÖe Rcòùe @ûkê Pûh Keû~ûC[ôaû ùaùk Gjû ù\ge 14Zc iaðû]ôK @ûkê C_ôû\^Kûeú eûRýö cûZâ IWÿògûe @ûkê C_ôû\^ RûZúd jûe Vûeê Kcþ ejò[ûGö RûZúd jûe ùjKÖe _òQû 22.8 ùcUòâKþ U^þ [ôaû ùaùk IWÿògûùe Zûjû 16.8 ejòQòö _eòZû_e aòhd ù~ 60 \gKùe 30 jRûe ùjKÖe Rcòùe @ûkê Pûh Keû~ûC[ôfû Gaõ icdKâùc Gjû Kcò Kcò 15 jRûe ùjKÖeùe _j ôQòö ùZYê @ûùfûPýe aòhd ùjCQò ù~ IWÿògûùe ùKCñ KûeYeê @ûkê C_ôû\^ Kcò ~ûCQòö @ûkê `if RûMûùe Pûhúcûù^ `ifjû^úe Kcþ @ûguû [ôaû aû\ûc, ùiûeòh Gaõ _^ò_eòaû bkò @[ðKûeú `if Pûh KeêQ«òö @^ý_lùe @ûkê MQùe ùjC[ôaû ùeûM ù_ûKMêWòK aýû_K `ifjû^ú Ke«òö ùeûMe
ùiøMZ cjû«ò aeòÂ iû´û\òK
39
malayalam.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
IWògûùe @ûkê Pûh
^òdªY KÁiû¤ [ôaû ùaùk Gjò ùeûMe i§û^ ijk ^còkòùf Gjûe ^òeûKeY ùjûA_ûeê^ûjóö @ûkê C_ôû\^ Keê[ôaû Pûhúcû^u c¤ùe @ù^Kûõgùe lê\â Gaõ ^ûccûZâ Pûhúu @û[ôðK @aiÚû ùgûP^úd @ùUö ùZYê ùicûù^ Gjò aýd ajêk _âZòùh]K Gaõ ^òeûKeY aýaiÚû MâjY Keòaûùe @lc ùjûA[û«òö ~ûjû`kùe @ûkêe C_ôû\^ @ù^Kûõgùe jâûi _ûA[ûGö @ûkê Pûh _ûAñ ùeûMcêq @ûkê aòj^e @ûagýKZû [ôaû ùaùk Gjû Pûhúcû^uê C_~ê q icdùe cò ù k^ûjó ö ~ûjû`kùe @ù^K Pûhú iÚû^úd @ keê Kcþ cû^e aòj^ KòYò fMûAaûKê aû¤ jê@«òö `kùe C_ôû\^ Kcþ ùjûA[ûGö _ê^½ eûRýùe ajêZ Kcþ _ecûYe _âûcûYòK aòj^ (Certified Seed) còkò[ûGö @ûC ùMûUòG cêLý iciýû ùjfû C_ôû\òZ @ûkêe iõelY aýaiÚûö eûRýùe gúZkbŠûee @bûa @ûkê Pûhúu cù^ûak bûwò ù\CQòö ùZYê @ck ùjC ùjC Pûhúcûù^ @ûkê ajê Kcþ cìfýùe aòKò ù\aûKê aû¤ ùjûA @bûaú aòKâòe gòKûe ùjûA[û«òö IWÿògûùe cûZâ 24Uò gúZkbŠûe Kû~ðýlc [ôaû iÚùk ùicû^ue iõelY lcZû 1.17 fl ùcUòâKþ U^þö ùijòiaê gúZkbŠûeùe @ûkê aýZúZ @^ý _eò a û c¤ Mzò Z eLû~ûA[ûGö @ûkêPûh _ûAñ CVûRkùiP^ ajêcûZâûùe ijûdK ùjC[ôaû ùaùk IWÿògûùe @ûkêPûh ùjC[ôaû ajê @ kùe ùi _âKûe iêaò]û ^ûjóö ùZYê _ûYòe @bûaeê `if C_ôû\^
40
aû]û_âû¯ ùjûA[ûGö @]ôK @ck _ûAñ aRûeùe @ù^K ^ìZ^ mû^ùKøgk (Technical Knowhow) [ôaû ùaùk Zûjû Pûhúcû^u _ûLùe _j ô _ûùe^ûjóö ieKûeue Gjò mû^ùKøgkKê Pûhúcû^u _ûLùe _j ûAaûùe aòùgh bìcòKû ejòQòö ùi_ùU eûRýe C\ýû^ Kéhò aòbûMùe KcðPûeúu iõLýû ÊÌ [ôaûe ùicûù^ _âZò aäKùe Pûhúcû^u _ûLùe _j ôaûKê @lc ùjCQ«òö @û]ê^òK _âYûkúùe @ûkê Pûh _ûAñ ùjKÖe _òQû 1 fl Uuûeê @]ôK aò^òù~ûM ùjûA[ûGö ùicû^uê aýûu EY ijRùe còkò ^[ûG, Z[û C_ôû\òZ @ûkê ùicû^ue aò^òù~ûM eûgò beYû Keòaûùe ilc ùjûA^[ûGö ùZYê @]ôKûõg Pûhú @û]ê^òK _âYûkú QûWò _ûeµûeòK _¡Zò @af´^ Ke«ò, ~ûjû`kùe C_ôû\^ @ûgû^êeì_ ùjûA^[ûGö @ûCùMûUòG cêLý KûeY ùjfû @ûagýK cûùKðUþ fòõùKRþ @bûaùe Pûhú C_ôû\òZ @ûkêe CPòZþ cìfý _ûG ^ûjóö Gjò KûeY MêWòK ù~ûMêñ IWògûe Pûhúcûù^ @ûkê Pûh _ûAñ Azû_âKûg Keê^ûjû«òö G_eòiÚùk IWÿògû ieKûe 2014 ciòjûe c¤ bûMùe "eûRý @ûkê còg^þ' MV^ KeòQ«ò Gaõ C_ùeûq @iêaò]ûcû^ \ìeKeò 201718 @û[ôðK ahð _ûAñ 11 fl ùcUâòKþ U^þ @ûkê C_ôû\^ _ûAñ flý ]û~ðý KeòQ«òö ùZYê ù\Lôaûe K[û Gjò còg^þ eûRýùe @]ôK @ûkê C_ôû\^ _ûAñ ùKùZ ijûdK ùjCQòö
www.krishijagran.com
i`k KéhK
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
ZûAIßû^þ ùUKþ^òKþùe _^ò_eòaû Pûh Keò iûZMêY C_ôû\^ _û@û«ê _
^ò_eòaûe @û]ê^òK ùlZ ù\Lôùf @û_Yuê ùa\jûõ Mâûc ~òaûKê _Wÿòaö Pûù¦ûfò Ròfäû iÚòZ Gjò Mâûcùe iêùe¦â iòõj Gjò aò\ýûe cjûe[ô ùaûfûAQ«òö ZûAIßû^ú _¡Zòùe _^ò_eòaû fMûA ùi iûcû^ý Vûeê _âûd \gMêYeê @]ôK fûb KcûAQ«òö C_ôû\^ GùZ cûZâûùe ùjCQò Kò _âZò\ò^ ùMûUòG Rcòùe _âûd 20RY gcâòK Kûc Keò[û«òö Gjû\ßûeû iÚû^úd ùfûK ù\÷^òK ùeûRMûe cêjûñ ùjûA[û«òö ùa\jû I cêRðû_êeùe cWòjû^ùe Gjò _¡Zò Pûh Keû~ûC[ôaû _^ò_eòaû ùlZ Gùa Pyðûe aòhd ùjûAQòö Kò_eò Ke«êQ«ò Pûh : ùlZùe C c jk Keòaû _ùe I\û I SêeSêeû cûUòKê jêWÿû Zò@ûeò ùjûA[ûG Pûeò Pûeò AõP \ìeùe c¬ò _Kû ~ûA[ûGö iò@ûeùe _äûÁòKþ ùNûXÿûA \ò@û~ûA[ûGö ù~_eò aúR @uêeòZ ijRùe ùjûA_ûeòa ö _ûfäòKþ c¤ ùQ\Keò aélKê aûjûeKê aûjûe Keû~ûA[ûG ö Gjò _âYûkúùe ^û @]ôK _ûYò @ûagýK ùjûA[ûG ^û @]ôK @[ð Lyð KeòaûKê _Wÿò[ûGö `ifùe KúU c¤ fûMò ^[ûGö jñ, Cy _âûa§~êq ùlZ C_ùe `if fMû~ûAQòö aúR I _äûÁòKþ Zûeù_ûfò^þ : KõPû fuû, gòcfû còyð, LebêR, ZebêR, UcûUe, KûKêWÿò @û\ò c¬òùe ZûAIßû^eê cMû~ûA[ûGö bûeZúd aòj^Kê Zê^kû Keòaû _ùe ZûAIßû^þe aòj^ Q@eê iûZ MêYeê @]ôK C_ôû\^ ù\A[ûG ö [ùe ùZûkòaû _ùe c¤ aél QòWÿû ùjûA[ûGö Q@ cûie `if 12[e ùZûkû~ûA[ûG û 1 ùjKÖeùe 50 jRûe Lyð fûMò[ûG : KõPû fuûKê ùKak ù^aû Z _ûeµeòK _âYûkúKê cêKûaòfû Keòaû Gjò aò]ôùe
cêñ Gjûe @[ð Lêaþ Kcþ ùjûA[ûGö GK ùjKÖeeê 50 jRûe Uuû Lyð ùjûA[ûG I _ìeû fûb Pûeò fl Uuû _~ðý« fûb còkòa còkò[ûG ùaûfò iêùe¦â KjêQ«òö ùaùk ùaùk C_ôû\^ GùZ ùjûA[ûG Kò cŠòùe `if _jñPûAaûKê _Wÿò[ûGö _âZò Rò^òhùe fûb _âûd 8eê 10 MêY _~ðý« ùjûA[ûG ö iòõP^ c¤ Pûh @^ê~ûdú KeòaûKê _Wÿò[ûG : Gjò _¡Zòùe iòõP^ I lZ -iûe @]ôK @ûagýK _Wÿò ^[ûGö _ûYòùe CaðeK cògûA iò@ûeòùe Xûkò \ò@û~ûA[ûGö Gjû _âZò MQe ùPe cìkùe _jñPò ~ûA[ûGö aê¦û iòõP^ùe c¤ iòõP^ Keû~ûA[ûGö aél C_ùe _ûYò aê¦û bûaùe c¤ iòõP^ Keû~ûA[ûGö GjûC_ùe _äûUòKþ ùNûWÿûA \ò@û~ûA[ûGö _äûÁòKþ ùNûWÿûA ù\aû KûeYeê cûUòeê C_ô^Ü aû¿ MQ _ûAñ fûb\ûdK _âcûYòZ ùjûA[ûG û _äûÁòKþ `ûA\û : Kò@ûeò C_ùe aòQûA ~ûA[ôaû _äûÁòKþùe ^û Nûi ùjûA[ûG ^û KúU _Zw `ifKêùKøYiò ^Á Keò_ûeò[û«òö Nûi _äûÁòKþ Zùk ejò[ôaû ùjZê MQ ^òKUKê _jñPò _ûeò ^[ûGö aél I KúU Kakeê elû _ûAaû _ûAñ @Mðû^òK Jh] iòõP^ Keû~ûA[ûG ö `ifeê fûb : iêùe¦â iòõj Kj«ò Kò ]û^ I Mjc `if Pûh-Keò Keò ùghùe jûeò Mùfö Q@ ahð _ìaðeê KéhK Kf ùiõUe, _^ò_eòaû @^êi§û^ ùK¦â I _êiû AŠÁâòRþKê ~ûA _^ò_eòaû I ^òRe GVûùe @ûe¸ Keò[ôùfö ùiVûKûe i\iý ùjûA I ^òRe Gjò @ûe¸ Keò[ôùfö GVûùe be_êe fûb còkò[ôfûö Kò«ê cŠòùe ù~Cñ 10 _âZògZ iûcâMú gþêKþ fûMêKeû~ûAQò, GjòiaêKê a¦ KeòaûKê CPòZþ ö
41
hindi.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
ùeûM _âa§^
ùbŠòe ùeûM, KúU Gaõ iìZâKécò _âa§^ ùb Šò GK aûhðòK C_ôû\^lc _eòaûùe @ûiò[ûG, ~ûjûKò Cù_û¾ Gaõ @û\â Cù_û¾ ùlZâùe `if Keû~ûA[ûG Gjûe iaêR ùKûck `kMêWÿòK ZeKûeò Gaõ iê_þ Zò@ûeò Keû~ûA[ûG Gaõ ùPe Gaõ gûLûeê Zò@ûeò ùjC[ôaû MêWÿKê @ûaRð^û i`û Keòaû Kûcùe aýajûe Keû~ûA[ûG û Gjûe `keê còkê[ôaû @ûùdûWò^þùe ùeûM ^òdªY Kûcùe @ûiò[ûG Gjûe aúR(c¬ò)ùe 13-22 _âZògZ C c ÊûiÚýa¡ðK Lû\ý ùZf Gaõ 20-24 _âZògZ ù_âûUò^þ ejò[ûG Gjûe ùZfe C_ù~ûM iûaê^þ ùiø¦~ðý Cù\ýûM Keû~ûA[ûG û Gjûe ù_iû aúRKê _gêcû^u Lû\ý eì_ùe aýajûe Keò \êMþ] C_ôû\^ùe aé¡ò Keû~ûA[ûG, Gjûe eiKê C_ù~ûM Keò ùSûU K_Wÿû Gaõ KûMR Cù\ýûMùe fMû~ûA[ûG û C e _âù\g, aòjûe Gaõ IWÿògûùe ùbŠò _âPêe _eòcûYùe Pûh Keû~ûA[ûG û ùbŠòùe KúU ù_ûK ùeûMùe MâiòZ ùjûA Lêaþ lZò ùjûA[ûG û Gjò aýû]ôMêWÿòK Gaõ KúU Gjò _âKûe ùjûA[û«ò û ùeûM : aél @û\âZû ùeûM : Gjû GK ùMøY ùeûM @ùU Gjò ùeûMùe MâiòZ aéle @aiÚûùe Rcòùe cìkeê @ûKâcY ùjûA[ûG ~ûjû`kùe MâiòZ aél Zùk _Wÿò ceò~ûA[ûG û ^òdªY : aúRKê GMâûùi^þ Rú.G^þ. @[aû ùiùeiû^þ @û\ò 2 Mâûc/ KòMâû. aû [ûAe^þ @[aû ùK®ûUþ 3 Mâûcþ/ KòMâû _âùdûM Keòaû `kùe MQe ùeûMKê ùeûKò ùjûA[ûG û CLUû ùeûM: Gjò ùeûMe flY aél C_e ewùe @]ôK _âbûa _Wÿò[ûG, ~jêñ ~jêñ ùeûMe _âùKû_ aXÿò[ûG _ZâMêWÿòK ùcûWÿò ùjaûKê fûMò[û«ò aél ceòaûKê fûMò[ûG û \ò^ùe _ZMâWêKòÿ SûCkñaòûKê fûM[òûG, K«òê eûZùòe VKòþ ùjûA~û[ûG, Kò«ê aél ùagò \ò^ ^ ejò ceò~ûA[ûG @]ôK _âùKû_ `kùe aél Kkû ùjûA~ûA[ûG û ^òdªY : icÉ ùeûMù_ûK ^ûgK _eù_ûhòMêWÿòKê ù~CñVûùe i¸a ùjûAQò I_ûWÿò ^Á Keò \ò@«ê û ù~ùZùaùk ùeûMe flY ùQûU aél C_ùe ù\Lû ù\A[ûG GjûKê I_ûWÿò _KûA ù\aû CPòZþ û ùeûM ùeû]ú Kòic aûdê _eò -_êgû iûa^ú @ùU
^òdªY : aêYòaû _ìaðeê 200 fò/ ùjKÖe \eùe ù^ùcûùMû^ 30fò/ ùjKÖe jòiûaùe Rk ijòZ cògûA iòõP^ Keòaû CPòZþ û 1. \û^û I `k ùQ\K : \û^û I gúhð bûM gêLô ZkKê Liò ~ûA[ûG, KXÿ I `êf ZkKê Liò~ûA[ûG, fûbðû `kùe ùQ\ Keò `µû Keò ù\A[ûG û ^òdªY : `òùeûùcû^þ 12/ ùjKÖe \eùe _Kû«ê MâiòZ aél `kKê GKûVò Keò RkûA \ò@«ê û UâûAùKûMâûcû Kùfû^òiþ 1.0 fl/ ùjKÖee \eùe iòõP^ Ke«ê û KâûAùi_âfû Kû^òðdû 1000/ùjKÖe, jòiûa \ßòZúd @aiÚûùe fûaðû _ûAñ iòõP^ Ke«ê û Kûùaûðeòfþ 10 _âZògZ Wò._ò. 25 KòMâû/ bìeùK/ ùaiòfiþ dêeòRòiþ 2 Mâûcþ/ fò. iòõP^ Ke«ê û 2. ùbŠòe `k ùQ\K : Gjò KúU `êfMêWÿòK lZò Keò[ûG, Gjû ùMûf ùQ\ `k Zò@ûeò Keò[ûG, fûaðû `k bòZe _gò `kKê LûA ~ûA `kKê `µû Keòù\A[ûG û ^òdªY : fûaðûKê GKÑûVò Keò[ûG I ^Á Keò ù\A[ûG û 40 \ò^ _~ðý« @ûùceòKû^þ jRûe `ê^äMûAùf 25 \ò^ùe _êeêYû UcûUe 1:10 KZûe fMûAaû CPòZþ Zû’ùjùf KúU @ûKhòðZ ùjûA @Šû ù\A [û«ò û ùjfòdeê 15/ ùjKÖe \eùe `òùeûùcû^þ fM«ê û
42
malayalam.krishijagran.com
ùeûM _âa§^
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
UâûAùKâûMâûcû Kòùfû^òiþ 50,000 ùjKÖe i¯ûj-i¯ûj _ùe `êf @ûiòaû icdùe
QûWÿò \ò@«ê û KâûAùi_âfû Kû^òðdû 50,000 v.Ms@xzc@gs 30 \ò^ _~ðý« QûWÿò GK
i¯ûj _ùe G^þ_ò_ò 1. 5/ùj/300/ ùj \eùe K_ûi ùZf ijòZ cògâY Ke«ê û Kûùaðûeòfþ 50 Waäëý _ú. 2 Mâû. /fò. @[aû ùaiòfiþ [î®údiþ 2 Mâûcþ/ fò. `k _eò_Kß ùjaû icdùe ùKøYiò c¤ eûiûd^òK Jh]Kê iòõP^ Ke«ê û 3. ]kû cûQò : ]kû \ûM bkò ]kû PòjÜ ùjûA ]úùe ]úùe jk\ú ew _Wÿò~ûA[ûG @]ôK _âùKû_ ùjaû `kùe _ZâMêWÿòK ùQûU ùQûU ùjûA SWÿò_Wÿò[ûG û Gjûe _âùKû_ùe `k \û^û bòZe `µû ùjûA~òaû ijòZ _Zâ iúeû MêWÿòK jk\ú _Wÿò~ûA[ûG I _ZâMêWÿòK ùcûWÿò ùjûA~ûA[ûG û ^òdªY : `ûùiûfò^þ 35 A.iò. 2.5 fò. /ùj. \eùe iòõP^ Ke«ê Kýéê^ûf`ûñi 25 A.iú 2 f.ò ùj. \eùe iõòP^ Ke«ê û UâûAùRûù`ûiþ 40 Aiò. 2 fò/ ùj. \eùe iòõP^ Ke«ê û 4. jeZòfû : Gjò KúUùe Z^û C_ùe bûM I _Zâ Zk bûM MâiòZ ùjûA~ûA[ûG û Gjò KúUùe \û^ûe C_eò bûM I _ZâMêWÿòK Zk bûM MâiòZ ùjûA~ûA[ûG û _ZâMêWÿòK ùcûWÿò ùjûA~ûA[ûG I ùQZeû ùjûA~ûA[ûG I ùQûU ùjûA~ûA[ûG û Gjûe cìkùe Z^û C_ùe Kkû `wiþ fûMò ~ûA[ûG û ^òdªY : AcòWûùKäû_âòWþ 200 Giþ.Gfþ. 100 cò.fò./ ùj. \eùe cò[ûAfþ WûdùcUû^þ 25 A.iú 500 cò.fò./ ùj WûAcòù[ûWÿþ 30 A.iú. 500 còfò / ùj. `û`ècòùWû^þ 40 GiþGfþ 600 cò.fò./ ùj. ^òce c¬ò ^òiþiûe 5 _âZògZ C_ù~ûM Ke«ê û -cùj¦â Kêcûe cûYú _û\_, aýû]ô, aòbûM, eûRiÚû^ Kéhò cjûaò\ýûkd, c._â. Ké.ù_ø.aò., C\d_êe
43
www.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
i`k KéhK
@MâYú Pûhú _âbûKe ^ògûKê ù_hûùe _eòYZ Keò_ûeòòQ«ò
_ê
eú Ròfäûe akwû Mûâcû k iû]ûeYZü _^ò_eòaû Gaõ ]û^ Pûh _ûAñ Ròfäû Éeùe ùag ^û, ejòQòö Gjò @ kùe Lêaþ ^ûcKeû Pûhú c¤ ejòQ«òö Gcû^u c¤ùe akwû _ ûdZe @ùeAiûjòò Mûâce _âbûKe ùaùjeû(32) PûhKê _â[ùc ^ògû Gaõ _ùe ù_gû bûùa MâjY Keò @ ke RùY ùag @MâYú Pûhú eìù_ _eòMYòZ ùjûA_ûeòQ«òö _âbûKeuê 8 ahð ùjûA[ôfûùaùk aû_û aûiêù\a ùaùjeûu ù\jû« ùjûA[ôfûö ajêZ KÁùe cûUòâK _~ýð« _Xòaû _ùe @bûa @iêaò]û _ûAñ _ûV _Xûùe ùWûeò a§û ùjûA[ôfûö aýaiûd Keòaû _ûAñ i´ke @bûa [ôaûeê, ù_÷ZéK 10 GKe RcòKê ù^A Pûh Gaõ Pûhú ùjaûe ^ògûùe cûZò ò~ûA[ôùfö _â[ùc ^òR aW bûA bûMúe[ô ùaùjeûu iûwùe cògò ]û^ Pûh @ûe¸ Kùfö cûZâ Gjò Pûhùe aòùgh KòQò fûb ^ùjaûeê,ùi @^ý KòQò Pûh KeòaûKê Pò«û Kùfö ^òR Ne ifMÜ 2GKe Rcòe KòQò @õgùe _â[ùc GK ù_ûLeú ùLûkò cûQ Pûh @ûe¸ Kùfö _ùe ù_ûLeú Pûeò_ûLùe 1gj ^Wò@û MQ Gaõ 4gj K\kò MQ fMûA,akKû Rcòùe aûAMY I KLûeê Pûh @ûe¸ Kùfö _ûYòe iêaò]û ^[ôaûeê ^òR Lyðùe GK Mbúe ^kKì_ aiûA RkùiP^ aýaiÚûKê iê\éX Kùfö Pûhùe ùag \êA _Aiû fûb ùjaûeê Zûue @^ý akKû Rcòùe c¤ cògâòZ `ik @ûe¸ Kùfö a ðcû^ Zûue 5GKe Rcòùe aòbò^Ü eêZê @^ê~ûdú _^ò_eòaû `if Keê[ôaûùaùk,@^ý Rcò cû^uùe ]û^,cêM,aòeò @û\ò `if KeêQ«òö Gjû ijòZ Mûâce 4RY gâcòKuê Zûu Rcòùe ^òZò\ò^ KcðiõiÚû^ c¤ ù~ûMûAQ«òö Gjò Pûhùe Êûaf´ú ùjûA ^òR Vûeê aW Zò^ò bCYòuê aòaûj ù\aû ijòZ aW bûA c¤ aòaûj KeòQ«òö ^òRe iÚòZòKê @ûC UòùK iê\éX Keò aòaûj KeòaûKê Pûjû«òö Gjò cògòâZ Pûh \ßûeû ahðKê 2fleê 3 fl _~ýð« ùeûRMûe Keòaû ijòZ ^òRe 7RYò@û _eòaûee icÉ beYù_ûhY \ûAZß ZêfûCQ«òö cûZâ RùY Pûhú GùZ iaê aýaiÚû ^òR ùPÂû I Lyðùe Keòaû iùZß IWògû Kéhò aòbûMe @ûc @ ke Pûhúu _ûAñ ùKøYiò ijù~ûM Kò´û ijûdZû ^ûjó ùaûfò aW ùlûbe ij Kêj«ò _âbûKe ùaùjeûö @ûMKê ^òRe ù_ûLeúe _eòiòcû aW Keò ùi[ôùe Kcþ \ò^ùe aXò_ûeê[ôaû cûQ Pûh Keòaû ijòZ,5GKe Rcòùe aòbò^Ü @[ðKeú `if Pûh KeòaûKê flý eLòQ«òö Gjò Pûh Kûc _ûAñ 4RY gâcòK aýZòZ ^òR _eòaûee aWbûA Gaõ cû@ûue ijù~ûM \ßûeû @ûRò ùi RùY @ûM ]ûWò e Pûhúùe _eò M Yò Z ùjûA_ûeò Q «ò ö
44
iùeûR Kêcûe ùaùjeû, iû´û\òK, Kéhò RûMeY, IWògû ùcûaûAf- 9556593660 Aùcfþ - saroj@krishijagran.com hindi.krishijagran.com
iûlûZþKûe
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
^ìZ^ mû^ùKøgk \ßûeû Pûhúu C_ôû\^ 2MêY aXòfû i¹òkòZ Kéhò \ßûeû Pûhúe C_ûRð^ aXòa A e^ýûi^ûf eûAiþ A^þÁòPýêU(Aeò) ù\LûAfû ^ì@û _^Úû
A
e^ýûi^ûf eûAiþ A^þÁòPýêU(Aeò) `òfò_ûA^èe _ìaðZ^ cêLý ùa÷mû^òK Z[û a ðcû^ A e^ýûi^ûf _UûùUû ùi eùe Kû~ýðeZ @Q«ò Wü icùe¦ê cjû«òö ~òGKò ùQûU ùQûU RcòKê GKûVò Keò Pûhúu \ßûeû i¹òkòZ C_ûdùe ]û^ Kò´û @^ýû^ý Pûh Keû~ûA IWògû KéhKue C_ûRð^ 2MêY ùjûA_ûeòa ùaûfò \éX @ûgû ù_ûhY KeòQ«òö ùi bòGZ^ûcùe _âPkòZ iàf `ûcðe fûRð `òfØ cùWf(GiG`GfG`) IWògûùe @ûe¸ Keò i`k ùjûAQ«òö G aòhdùe Kéhò RûMeYe i´û\òKu ij aòÉêZ @ûùfûP^û Keò[ôùf Wü cjû«òö
“^ûccûZâ KéhK aW Rcò”e @[ð KY ? Gjûe @ûagýKZû bûeZùe KûjóKò ejòQò ? bûeZùe lê\â,^ûccûZâ Z[û bûMPûhúu iõLýû @]ôKö KòG bìcòjú^Z Kûjûe @] GKe Kò´û 1GKe.iaûð]ôK 2eê3 GKe Rcò ejòQòö icùÉ @fMû @fMû ^òR Rcòùe Pûh Keò[û«òö Gjû \ßûeû Uuû ij icd c¤ @]ôK ^Á ùjûA[ûGö ùMûUòG @ ke icÉ ùQûUaW RcòKê cògûA i¹òkòZ bûùa ùMûUòG _âKûe Pûù Keòaû _¡ZòKê iàf `ûcðe fûRð `òfØ cùWf eûAi `ûcð Kêjû~ûGö a ðcû^ icÉ Pûhú @fMû @fMû bûùa aòbò^Ü Pûh KeêQ«òö Zkò ùeûAaû,]û^ aêYòaû,iûe KòYòaû ij GjûKê _âùdûM Keòaû @û\ò KûcKê ùMûUòG icd c¤ùe KeûMùf icd a òaû ij Lyð Kc ùjûA[ûGö Gjû \ßûeû lê\âPûhúcûù^ fûbaû^ ùjûA_ûeòùaö Gjò cùWf bûeZùe Kò_eò i`k ùjûA_ûeòa ùaûfò @û_Yue ]ûeYû ùjfû ? bò G Z^ûcùe 2011 ciò j ûeê Pûhúcûù^ Gjò
GiG`GfG` _¡Zòùe Pûh KeêQ«òö bòGZ^ûc bkò bûeZùe c¤ ùQûU ùQûU Rcòe _eòcûY @]ôKö ùicû^ue Pûhú Gjò _âYûkò \ßûeû fûbaû^ ùjCQ«òö ~ûjûKê ù\Lò cêñ bûeZ Z[û IWògûùe GjûKê _ûAfU ù_ûâùRKÖ bûùa ù^A[ôfòö IWògûùe ùKCñ @ kùe Gjò_eò Pûh Keû~ûCQò? _êeú Ròfäûe 2Uò Mâûc ZeùaûA gûi^ I L^òR_êeùe icê\ûd 212 RY Pûhúuê ù^A “iàf `ûcðe fûRð `òf”Ø cùWkùe 212GKe Rcòùe eaò Gaõ Leò` Pûh Keû~ûA[ôfûö ~ûjû\ßûeû Pûhúcûù^ GKe _òQû 24jRûe Uuû fûb KeòQ«òö @ûce ùa÷mû^òKcûù^ ùicû^uê ùa÷hdòK ùKøgk _â\û^ Keòaû ij ÊZª ]û^ aòj^ ù~ûMûAù\A[ôùfö bêaù^gßeiÚòZ cû¤c `ûCùŠi^e KcðK ûð ZéYcìk Éeùe Pûhúuê ijûdZû Gaõ ijù~ûM ù~ûMûA ù\A[ôùfö Gjò ù_âûùRKÖe _âcêL \òM ùjfû G[ôùe @¡ûð]ôK cjòkû Pûhú bûM ù^A[ôùfö
45
malayalam.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
iûlûZþKûe
eûRýe @^ý ùKCñ @ kùe Gjò ù_ûâùRKÖ @ûe¸ Keòaûe @Qò? Gjû Aeòe _ûAfU ù_âûùRKÖ [ôfûö G[ô _ûAñ Aeò @û[ðòK @^ê\û^ ù\C[ôfûö Gjò _ûeòlcìkK Kû~ýðKâc i`k ùjfû_ùe ^òdcû^ê~ûdú Aeò Zû’e @^ê\û^ a¦ KeòQòö a ðcû^ iµéq Pûhúcûù^ ^òùR Uuû Lyð Keò Pûh KeòaûKê ùPÁû Keòùaö Aeò Gaõ cû¤c `ûCùŠi^ ùKak ùa÷hdòK _eûcgð _â\û^ Keò_ûeòùaö G_eò i`k ù_âûùRKÖ i´§ùe ieKûeu ij KòQò @ûùfûP^û ùjûAQò Kò? jñ,IWògû ieKûeu cêLý gûi^ iPòa,Kéhò iPòau ij Gjò ù_âûùRKÖ aòhdùe @ûùfûP^û ùjûAQòö Gjò _¡Zòùe Pûh Keò Pûhú fûbaû^ ùjûA[ôaûeê _âKÌe _âgõiû KeòQ«òö GjûKê @ûMKê PkûA eLòaû _ûAñ eûRý ieKûe ijù~ûM Keò_ûe«òö
iùeûR Kêcûe ùaùjeû, iû´û\òK, Kéhò RûMeY, IWògû ùcûaûAf- 9556593660 Aùcfþ - saroj@krishijagran.com
46
www.krishijagran.com
gqòe ùiâûZ ùg÷aûk
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
ùa÷KÌòK gqòe ùiâûZ : ùg÷aûk
ùg÷
aûk (Algae GfþMú) iek iRúa @ùU û @]ôKûõg ùg÷aûk MQe icû^þ iì~ðýe _âKûg iõùgähY Kâòdû \ßûeû ^òRe ùbûR^ Zò@ûeò Keò[û«ò @[ðûZþ Êù_ûhò ùjûA[û«ò û Gjû GK ùKûhòKûVûeê ù^A ajê ùKûhòKûe @ù^K eì_ùe jó ejò[û«ò û Kò«ê MQ bkò G[ôùe ùPe, _Zâ AZýû\ò eP^û ùjûA ^[ûG û Gjû @û\â bìcò, @faYúd Gaõ faYúd Rk, aéle Qk^ûc _âûPúe C_ùe iaêR, ]ìie aû KòQò Kkû _Zâ eì_ùe ù\LôaûKê còkò[ûG û
Keû~ûA_ûeò[ûG û Rk: ùg÷kaûkû ùlZ ùKøYiò c¤ _âKûe _ûYò ijòZ i¸a ^êùjñ, ùKùa ùKùa ùg÷aûke C_ù~ûM _ûYòKê i`û Keòaû _ûAñ c¤ Keû~ûA[ûG û GK aòùgh _âKûe ùeiùIß ù_ûLeúe ^òcðûY Keòaû aû¶úKeYùe ùjûA[ôaû _ûYòe cûZâû Kcþ
ùg÷aûke ZéZúd _òXÿòKê ùR÷a A§^ Kêjû~ûA[ûG û ùa÷mû^òKcû^u \ßûeû ùiû]eê Gjû còkòQò Kò Gjò ùg÷aûk _âZò GKe _ûeµeòK Kéhòe Zêk^ûùe 300 MêY @]ôK ùR÷a A§^ (ùZ÷k) _âû¯ Keû~ûA[ûG û ùg÷aûk, @^ý `if Zêk^ûùe @]ôK cûZâûùe gqò aû CRðû iõPd Keò[ûG û ùg÷aûk _ûAñ @ûagýK aûZûaeY: ùg÷aûkKê _âKûg iõùgæhY Kâòdû Keòaû _ûAñ _~ðû¯ cûZâûùe iì~ðýe _âKûg, Kûað^-WûA@KþiûAWÿþ Gaõ @ûagýK ù_ûhK Z ß bkò ^ûAùUâûùR^þ, `iþ`eiþ @û\òe @ûagýKZû _Wÿò[ûG û Gjû ajêZ Kcþ icd _âûd 10-12 \ò^ùe _eò_Kß ùjûA[ûG, ù~Cñ KûeYeê ùMûUòG ahðùe @]ôK C_ôû\^ _ûAñ aýajûe Keû~ûA[ûG û ^òcÜ KûeYKê ^òdªòZ Keò ùg÷aûkeê @]ôK C_ôR
Keû~ûA[ûG û ùg÷aûke gqò \éÁòeê fêPò ejò[ûG, ùZYê _ûYòKê fMûZe _âbûjòZ Keòaû CPòZþ û G[ô_ûAñ bâcY Keê[ôaû PK aû @^ý C_KeYe C_ù~ûM Keû~ûA[ûG û Kûað^-WûA@KþiûAWþ: ùg÷aûke ùlZùe iaêVûeê MêeêZß_ì‰ð iÚû^ Kûað^- WûA@KþiûAWþ ejò[ûG, icÉ ù_ûhK Z ßMêWÿòKê fûMZe _âûd 60% Lyð Kûað^þ WûA@KèiûAWþùe
47
hindi.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
gqòe ùiâûZ ùg÷aûk
ùjûA[ûG û _ûYòùe Kûað^þ WûA@KþiûAWþ ^òcÜ C_ûdùe C_f² _ûAñ _~ðû¯ ùjûA[ûG û Zû_cû^ I _òGPþ: _ûYò MbúeZû c¤ùe CPòZþ Zû_cû^ ùjaû @ûagýK ejòQò, ùg÷aûke RûZò ( ÆògòRþ ) ijòZ c¤ @fMû @fMû ùjûA[ûG û ùg÷aûke aé¡ò _ûAñ CPòZþ Zû_Kâc 20-30õ iò _~ðý« @ûagýK ùjûA[ûG, ùiû] _âKâòdûeê mûZ ùjûAQò Kò 16õ iò ùe ZkKê Zû_Kâc C_ùe CZKe MêY^ Kc ùjûA~ûA[ûG Z[û 35õ ùi<òùMâWþeê @]ôK ùjaûe CZK ^Á ùjaûKê fûMò[ûG û _ûYòe _òGPþ _âûd 6.5-8 c¤ùe aRûd eLôaû CPòZ û
@^ý ù_ûhK Z ß: ùg÷aûke aé¡ò _ûAñ ^ûAùUâûR^þ I `iþ`eie CPòZþ cûZâûe @ûagýKZû ejòQò û CZK _ûAñ ^ûAùUâûùR^þ _âû[còK ù_ûhK Z ß ejòQò û ~ûjûKò ^êýKäòKþe @cæ I ù_âûUò^þ Zò@ûeò Keòaûùe ijûdZû Keò[ûG û `iþ`eiþKê `ûùÇUþ eì_ùe cògâòZ Keû~ûA[ûG , ~ûjûKò @^ý[û @^ý Z ßMêWÿòK ijòZ Kâòdû Keòaû ^òy Ée C_ùe GKZâòZ ùjûA~ûA[ûG û GjûaýZúZ @^ý ù_ûhK Z ß bkò Na, Mg, Ca, Mn, Zn, Cu, Fe and Mo e ajêZ iêelû cûZâûùe @ûagýKZû ejòQò û ùg÷aûke @û[ðòK cj ß: Kéhò, Cù\ýûM I PòKò›û ùlZâùe ùg÷aûke C_ù~ûM cj ß_ì‰ð @ùU ùiû]eê Gjû RYû_WÿòQò Kò ùg÷ a ûk, aûdê c Škùe ^ûAùUâ û ùR^þ K ê ù^A cûUò e ê ^ûAùUâûùR^þe iõPd Keû~ûAQò, ~ûjûKò MQ _ûAñ @ûagýK ù_ûhK Z ß ejòQò û G[ôùe ùg÷aûke cj ß aXÿò~ûA[ûG û PòKò›û ùlZâùe ùg÷aûke C_ù~ûM Jh] Zò@ûeò Keû~ûA[ûG û G[ôùe ajêZ @]ôK cûZâûùe ù_âûUò^þe C_iÚòZòe KûYeeê ùg÷aûke C_ù~ûM gqò~êq ùMûfò (UûaùfUþ) eì_ùe Keû~ûA[ûG û ùg÷aûk _âû¯ ùR÷aòK ùZ÷k aû Cù\ýûM CKZùe C_ù~ûM Keòaû GK CPòZþ aòKÌ eì_ùe i¹êLKê @ûiò[ûG û ùR÷aòK ùZ÷ke C_ù~ûMeê @^ý A§^ Zêk^ûùe aûZûaeYKê ajêZ jó Kcþ _âbûa _Wÿò[ûG û KûjóKò ^û aûZûaeYe C_iÚòZò CO2 e C_ù~ûM ùg÷aûk C_ôû\^ùe Keû~ûA[ûG û CO2 e cûZâû iûc¬iý Zò@ûeò Keò[ûG û
Ê_Üúk ùPø]êeú dê.G.A. @`òi, LŠ-@, iò.@ûA.G.A. ^aúaû], ùaeiòdû, ùeûWÿ, ùbû_ûk, c¤_âù\g _ò^þ -462038 ùcû: 8269713593, 9074859376 Aùcfþ : swapnilfmp@gmail.com
48
malayalam.krishijagran.com
KWÿK^û[ _ûk^
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
KWÿK^û[ _ûk^ Keò cûiKê iûùXÿ 5fle ùeûRMûe Ke«ê eû
RcûZû aòRdeûR iò§ò@û Kéhò aòaò cû¤ùe @õPkKê KéhKcû^u @ûd aXÿûAaû _ûAñ \êA ahð _ìaðeê ù~ûR^û @ûe¸ KeòQ«ò û KWÿK^û[ _ûk^ _âùdûM i`k _âcûYòZ ùjûAQòö @õPkùe EZê @^êiûùe KWK^û[ _ì‰ð eì_ùe iebûAaþ Keû~ûCQòö Kéhò aòmû^ ùK¦â, Mßûfòdee Sûaê@ûùe 100Uò KWK^û[ _ûk^ ùK¦â @ûe¸ Keû~ûA[ôfûö Gùa KWK^û[ (KêKêWû) _ûk^ aéj\þ eì_ùe GVûùe Keû~ûCQòö KéhKcû^u i_¦úd bûùa GjûKê ^ò@û~ûAQò, Kéhò aòaò ùjPeú còg^ GVûùe Kûc KeêQò, KWK^û[ KêKêWû _ûk^ Keê[ôaû KéhKcûù^ @Šû eLôaû ùjùPeò c]ý Zò@ûeò Keû~ûAQò û @õPkùe 60 KéhK KWK^û[ _ûk^ Keò ^òRe @ûdKê aé¡ò KeòiûeòQ«òö Sûaê@ûe Mßûfòdeùe Mâúhà EZòùe Kcþ Zû_cû^ ejò[ûGö G[ôù~ûMê Gjû Kêjû~ûG Kò Mßûfòdùe KWK^û[ KêKêWÿû Pûh _ûAñ ajê C_ù~ûM @õPk eì_ùe aòùaPòZ ùjûAQòö KWK^û[ @^ý aGfe KêKêWÿûcû^u Zkê^ûùe Z^òMòYêeê @]ôK \ûce aòKâò Keû~ûA[ûG û iìP^û ù~ûMý Kò ùMûUòG KWK^û[ \ûcþ 600eê 700 Uuûùe aòKâò Keû~ûA[ûG û G[ôijòZ KWK^û[e @Šû c¤ Lêaþ @]ôK \ûcùe aòKâò Keû~ûA[ûGö KWK^û[ _ûk^ Keû~ûC[ôôaû @õPk Mß û fò d e, ùgýû_ê e , bò Š , cê ù e^û, gò a _ê e ú, \Zò @ û,
@ùgûK^Me I Mê^ûùe @û\ò ejòQò û a^aûe aûiò¦û cfLû^þ iòõj KjòQ«ò Kò Zûue Gjò _âRûZòe 300 KêKêWû @Q«ò ù~CñMêWÿòKeê ùi ahðKê 5 fl 50 jRûe Uuû @ûc\û^ú Keò[û«ò ù~ùZùaùk Kò iûcû^ý KêKêWÿû cûZâ ù\Xÿ fl Uuû ahðKê @ûc\û^ú Keû~ûA[ûG û 21 \ò^ _~ðý« ùjPeúùe Pò@ûñ _ûAñ @Šû eLû~ûG Kéhò aòmû^ ùK¦âùe ùjùPeúùe KWK^û[ @Šû eLû~ûA[ûG û Gjûe KûeY ùjCQò KWK^û[ KêKêWÿûe @Šû ù\aûe _ùe Gjû C_ùe KêKêWû ai«ò ^ûjó û @ŠûMêWÿòKeê Pò@ûñ `êUûAaû _ûAñ GjûKê 21 \ò^ _~ðý« ùjùPeúùe iûAZò eLû~ûA[ûG ö Gjû_ùe ]ýû^ ù\aûKê _Wÿò[ûG Kò aaòùòe _ûâd 2.50 fl Uuû Lyð Keò ùjùPeú KòYû~ûAQò ù~Cñ[ôùe 500 Pò@ûñ _âZò cûiùe Zò@ûeò ùjûA[û«ò û GjûKê KéhKcû^u Pûh Keòaû _ûAñ \ò@û~ûAQò û KéhKu @ûd aXÿûAaû _ûAñ KWÿK^û[ _âùdûM i`k ejòQòö @õPkùe 60 RY KéhKcû^u KWK^û[ _ûk^ Keòaû @ûe¸ Keò ù\AQ«òö G[ôùe Zûue @ûc\û^ú aXÿò ~ûAQòö G aòhdùe Wû. eûRiòõj Kêgaûj, _âcêL Kéhò aòmû^ ùK¦â, Mûßfd ò e Khéò RûMeY ijZò iûlûZþ @ûùfûP^û ùaùk RYûA[ùôf û
49
www.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
Lû\ý I _eòùag ^òeû_ û
Lû\ý I _eòùag ^òeû_ û _ûAñ ùR÷aòK C\ýû^ Kéhò ùe @ù^K @ù^K ahð @ûMeê ùR÷aòK Kéhòe e Zahð @býûi ejòQò û _eòùage ^òdcûakúKê c~ðû\û ù\A ù~Cñ _âYûkúùe Pûh aû `if C_ôû\^ Keû~ûA[ûG ZûjûKê ùR÷aòK Kéhò Kêjû~ûG û ùR÷aòK I Kéhòe cêLý CùŸgý ùjCQò _êÁòKe, ÊûiÚýKe I _â\ìhYcêq Lû\ý _âÉêZ Keòaû û ùR÷aòK _âYûkúùe Pûh Keòaû \ßûeû MQ, _gê iµ\, cé òKû, Rk @û\òe iêelòZ ejò[ûG û
ùR÷aòK C\ýû^ Kéhò ùjCQò ùR÷aòK Kéhòe icÉ ùcøkòK Z[ýKê ù^A _^ò_eòaû, `k, `êf, Jh]úd MQ I @ûkuûeòK MQ C_ôû\^ Keòaû Gaõ cûUò _âÉêZ ùR÷aòK C\ýû^ Kéhòe @^êeì_ @ùU û ùR÷aòK Kéhò _âYûkúe ùa÷gòÁý : ùR÷aòK Kéhòe _eòPûk^û aòùgh Keò @ûùfûK_ûZ Keò[ûG iµì‰ð Kéhòùe Gaõ Rkaûdê, _eòùag,
50
hindi.krishijagran.com
Kéhò RûMeY
Lû\ý I _eòùag ^òeû_ û
iûcûRòK I @û[ðòK _eòiÚòZò ijòZ iµKð iÚû_^ Kùe û cûUòùe ùR÷aòK _\û[ðe Ée, cûUò I Rúa iµâ\ûd Kû~ðýûakú Gaõ iêelòZ ~ªòKeY \ßûeû cûUòe CaðeZûKê \úNð\ò^ _ûAñ aRûd eùL û `if I _gê iµ\e @agòÁûõgKê _ê^aýajûe Keò cûUòùe RalûeRû^e @aiÚòZòKê iê\éXÿ Keò[ûG û `if _~ðýûd, _âûKéZòK _eùbûMú KúU `if aòaò]Zû, ùR÷aòK iûe I LZ Gaõ a¡ðòZ eûiûd^òK I ùR÷aòK C_ûd \ßûeû @^ûa^û Nûi, ùeûM I ù_ûKe @ûKâcYKê @ûd ùe eLô[ûG û _gê icûRe iê_eòPûk^û û
51
ù`aédûeú, 2018
ÊûiÚý ~^ô
ùR÷aòK C\ýû^
_eòùag
C_^òdªY malayalam.krishijagran.com
Kéhò RûMeY
Lû\ý I _eòùag ^òeû_ û
ù`aédûeú, 2018
ùR÷aòK C\ýû^ Kéhòe cêL_ûZâ - ùa÷hdòK C\ýû^ Kéhòe C_ûõg : eûiûd^òK iûe I Jh]e aò^û _âùdûMùe ù~Cñ Kéhò ic^ßd _âYûkú @af´^ Kéhò
ic^ßòZ ù_ûK _eòPûk^û
ic^ßòZ ùeûM _eòPûk^û
ùR÷aòK @Yêiûe ùR÷aòK C\ýû^ Kéhò `if _~ðûd ic^ßòZ Nûi _eòPûk^û
Keû~ûG ZûjûKê ùR÷aòK Kéhò Kêjû~ûG û iûeGfaUð ùjIßûWð ùjCQ«ò ùR÷aòK Kéhòe R^à\ûZû û a ðcû^ _eòiÚòZòùe ùR÷aòK Kéhò iûeû aògßùe GK cjZþ iÚû^ @]ôKûe KeòQò û ùR÷aòK C\ýû^ Kéhò ^òcÜfòLôZ Éeùe @]ôK fûbaû^þ ùjûA[ûG : `k I _^ò_eòaû ù~Cñ[ôùe @Zý]ôK eûiûd^òK iûee @ûagýK ùjûA[ûG û ajêùeû_òZ MQe C\ýû^ aMòPû ~[û Pû’ K`ò, KûRêaû\ûc AZýû\ò ù~CñVò Lû\ý ajòÃûe @Ì ùjûA[ûG, _Zâ \ßûeû @agòÁ aýajûe cûZâû @]ôK ùjûA[ûG û @^ýû^ý C\ýû^ `if ~ûjûe aòù\gùe Pûjò\û ejòQò ~[û cifû RûZúd `if ^ò´, gêLôfû c¬ò, Wûfò I ùZ÷kaúR RûZúd `if, K_û, aûiêcZú ]û^ AZýû\ò û @iêiÚ I lûeúd cûUò û ùR÷aòK Lû\ýe ÊúKéZò I @ûA^þ _âYd^ : ùR÷aòK Lû\ýe aRûeùe cû^ýZû _ûAaûKê ùjùf
ÊúKéZò ^òjûZò @ûagýK û ùR÷aòK ÊúKéZò GK G_eò _â[û ù~CñVò ZéZúd _ûUòð (C_ôû\KZû I LûCUò c¤ùe) GK fòLôZ @ûKûeùe aògßûi _â\û^ Keû~ûA[ûG û ÊúKéZò iõiÚû @ù^K _¡Zò @af´^ Keò[û«ò, ù~_eò Kò cûUò _eúlû, _ûYò _eúlû, Lû\ýe MêY aû C}hðZû @^ýû^ý _âûKéZòK cû_KûVò û aòùgh ÊúKéZò _âû¯ iõiÚûMêWÿòK ùjfû ùKûùWKè, Aù`ûc I WòùcUe AZýû\ò û cûyð 2000 ciòjû û aýû_ûe cªûkd \ßûeû C\þNûU^ KeûMfû ^ûaûWð (eûÁâúd ùR÷aòK C_ôû\^ Kû~ðýKâc û a ðcû^ Q’Uò iõiÚû aýû_ûe cªûkd \ßûeû ÊúKéZò _âû¯ û ùicûù^ ùjùf @û_þ (Kéhò I iõelòZ Lû\ý _\û[ð e¯û^ò C^Üd^ _âû]ôKeY iõiÚû) K`ò ùaûWð cifû ùaûWð Uò’ ùaûWð ^Wÿò@û C^Üd^ ùaûWð ùKûùKû@û I KûRê C^Üd^ ùaûWð @^ýû^ý 4Uò ÊúKZ é ò _\âû^ Ke[êaôû GùR^MòèWêKòÿ ùjfû @ûAGcþI K^þõUûKþPêý@ûfþ, ùiKfþ AŠÁòâ@ûfþ, GiþRòGiþ AŠò@û AGiþiòIiòA@ûeþUò AŠÁòâ@ûfþ û
52
AZòjûi, baòhýZ CùŸgý, Kéhò
ùa÷hdòK aòPûe
^òR Rcòùe ùR÷aòK Kéhò
_âa ð^ ùR÷aòK Kéhòe MâjY mû^ aò_\ aû. lZò _âZò cù^ûaé ò
www.krishijagran.com
Kéhò RûMeY
Lû\ý I _eòùag ^òeû_ û
ùR÷aòK Kéhò MâjY Keòaû _ûAñ ùKûùZûUò \òM : ùR÷aòK C\ýû^ Kéhòe iciýû Gaõ i¸ûa^û :
ù`aédûeú, 2018
ù~ûR^û ijù~ûMú MV^ icìje @bûa :
ajêk R^iõLýû aògòÁ ù\gùe Kéhòùe _eòa ð^ @ûYòaûùe @ù^K ù~ûR^û Keòaû @ûagýK û Gjò _[ùe @ù^K iciýû c¤ @ûiò_ûùe û
2000 ciòjûùe G^þGcþWò_ò @û\éZ ùjaû _ùe c¤ eûRý ieûKe ^úZò Zò@ûeò Keòaûùe @aùjkû ù\LûAQ«ò û ÊúKéZò ù\aûe iõiÚûMêWÿòK @Ì Gaõ aýû_ûebêq Éeúd c¤ ^êùjñ û
iciýû :
Pûh C_KeYe \e @]ôK :
ùR÷aòK Kéhòe @MâMZòùe iaêVûeê cêLý iciýû ùjfû ieKûeue ^úZò û ùa÷hdòK I @û[ðòK ijù~ûM aûa\ùe GK iò]ûikL ^òùŸðg [ôaû @ûagýK û
iû]ûeYZü Pûhúcûù^ _ûeµeòK Pûh ijòZ ùR÷aòK iûee _âùdûM Keò[û«ò û ùR÷aòK LZiûe ~[û Pò^ûaû\ûc ^ò´ _òWÿò@û, ^ò´ c¬ò @û\ò LZ, ùMûae LZ A\ýû\ò Cbd \ò^Kê \ò^ aé¡ò ùjûA PûfòQò Gaõ ^ûc cûZâ ~ª Pûhúcûù^ aýajûe Keòaû _ûAñ _QNêõPû ù\CQ«ò û
iùPZ^Zûe @bûa : @ûc Pûhúcû^u _ûLùe ùR÷aòK Kéhò ^òcù« @]ôK mû^ ^ûjó Gaõ _ûeµeòK Pûheê cêKêkûAaû c¤ KûVòKe _ûV û lZ aû ùR÷aòK iûe _âÉêZ I _âùdûM aòhdùe ¤û^ c¤ ^ûjó û ùR÷aòK C_ôû\e aòKâòaUû : _ûeµeòK _¡Zòe Kéhò C_ôû\ I ùR÷aòK _âYûkúe C_ôû\ c¤ùe Pûh Lyðe @ù^K @«e ejòQò û iùPZ^Zû @bûaeê Pûhúcûù^ ùR÷aòK C_ôû\e CPòZþ cìfý _û@û«ò ^ûjó û C\ûjûeY Êeì_ eûiûd^e ùR÷aòK Mjc iû]ûeY Mjc \eùe aòKâò ùjûA[ôfû Gaõ @i«êÁ iéÁò Keò[ôfû û
ùR÷aòK C_KeYe aòKâò iciýû : ùR÷aòK iûe I ùR÷aòK Jh]e _âPk^ Gùa c¤ ^òcÜ cûZâûùe I ùR÷aòK _\û[ðe aýaiûdúcûù^ c¤ @Ì û eûiûd^ iûeùe @]ôK fûb [ôaû ùjZê aýaiûdúcû^u Gjû _âZò @ûMâj Kcþ ùjûAQò û iVòKþ Kéhò ^úZòe @bûa : NùeûA I e¯û^ò _ûAñ ùR÷aòK Kéhòe _âPûe I _âiûe Lêaþ Reêeú û Lû\ý I _eòùag ^òeû_ û Kéhò ^úZòùe GK
53
hindi.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
Lû\ý I _eòùag ^òeû_ û
ÊZª iÚû^ ejòaû \eKûe û ù\ge 70Uò Ròfäûùe 25 Kòùfû fleê Kcþ G^þ_òùKe _âùdûM û cêLý eûRý SûeLŠ, jòcûPk _âù\g, C e_â ù \g, c¤ _â ù \g, QZò g MWÿ , eûRiÚ û ^ _½òcawùe 7044 ùjKÖe Rcòùe ùR÷aòK Kéhò Keû~ûA [ôaû ùaùk 2000eê D¡ßð Rò@û C_ôû\^ dê^òUþ ejòQò û C_iõjûe : Pûhú I LûCUò Cbùd Gùa ùR÷aòK Kéhò C_ùe ]ýû^ ù\ùfYò û @ù^ùK aògßûi c¤ KùfYò ù~, ùR÷aòK Pûh C_ôû\ ÊûiÚýKe û ^ò½òZ bûaùe ùR÷aòK Pûhe @ûù¦ûk^ iéÁò ùjûA iûeòQò Gaõ ]úùe ]úùe iû]ûeY icûRùe ùR÷aòK C_ôû\e Pûjò\û c¤ aé¡ò _ûCQò û ùR÷aòK Kéhòe
_âPûe I _âPûe _ûAñ ieKûeú ^úZò _âÉêZ Keòaû Éeùe ùKûùZûUò aòhd C_ùe MêeêZß ù\aû _ûAñ @ûagýK ejòQò ~[û ieKûeu Vûeê ùR÷aòK Kéhò _ûAñ @û[ðòK ijûdZû, ùR÷ a ò K C_ô û \e ^ò Ÿ ò ð Á aò K ûe aýaiÚ û , C_ô û \K iõMV^MêWÿòKê ÊúKéZò _¡Zò _ûAñ iê\éXÿ Keòaû Gaõ ùRa÷Kò `ûcð _ûAñ ^Ÿ ò Áòð `ifKê PjòUÜ Keaòû ùRa÷Kò Khéò Gaõ C\ýû^ Khéò C_ùe MeêZêß ù\ùf ^½ ò Zò bûaùe @ûùc ieêlZò _eùòag MV^ Keaòûùe ijù~ûMú ùjûA_ûeaòû û
54
-W. aò^úZû gZ_[ú, Kéhò iµâiûeY ùa÷mû^òK, Kéhò aòmû^ ùK¦â, @^êùMûk W. iêcòZâû @ûPû~ðý Méjaòmû^ ùa÷mû^òK Kéhò aòmû^ùK¦â @^êùMûk
malayalam.krishijagran.com
STAFF REQUIRED
S EQ TA U FF IR ED
R
KRISHI JAGRAN
the pulse of rural india
Krishi Jagran, World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Family Magazine with 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 23 States, 3 Portals – 10 Million combined readership (Krishi Jagran Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, English (Agriculture World), Tamil, Odia and Malayalam).
Trainee Executives (120) Marketing Executives (60)
KRISHI JAGRAN GROUP OF PUBLICATIONS Staff Required for all State Capitals Marketing Team
Marketing Managers (21) General Managers (4)
The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills in respective vernacular languages and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same field is must. Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing. If you think you are the right person.
Journalists (21) Reporters (42)
Editorial Staff ...... ...... ............ ...... ............ ..... ...... ...... ..... .....
Translators (12) Editorial Staff (12)
To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents. The candidate should be graduate from a renowned university and should have flare to write. Knowledge of different Indian Languages will be an added advantage.
Freelance Journalists: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as portal. The remuneration will be attractive.
@ûagýK RòfäûÉeúd cýûù^Re, GKþRòKêýUòbþ Ròfäû aò_Y^ Kû~ðýKûeú : (gòlûMZ ù~ûMýZû/ @bòmZû (3-5ahð) @ûùa\^Kûeú gòlûMZ ù~ûMýZû jûeûjûeò iÜûZK ùjûA[ôa Gaõ Kéhòùe ÊZª bûùa aòj^, KúU^ûgK, eiûd^ Gaõ Kéhò C_KeY @û\òe aò_Y^ùe @Zò Kcþùe 3 eê 5 ahðe @bòmZû ejò[ôa û @ûùa\^Kûeú _âMZògúk KéhKcû^u ijòZ còkûcògû Gaõ ùicû^u iµKðùe RûYò[ôaû @ûagýK û \ecû I @^ýû^ý _ýûùKR aûhòðK jûeûjûeò 1 fl Uuû û iÚû^úd aò_Y^ Kû~ðýKûeú : (gòlûMZ ù~ûMýZû Gaõ @bòmZû) @ûùa\^Kûeú iÚû^úd KéhKu ij aû ðûkû_ Keòaûùe ilc ùjûA[ôùa û ùfûKu ^òKUùe ^òRe Z[ý _jñPûAaû Kkûùe ^ò_ìY ùjûA[ôùa û @Zò Kcþùe 10c ùgâYú _ûgþ Keò[ôùa û @bòmZû Kcþ ùjûA[ôùf c¤ ~\ò @û_Yu ^òKUùe \éXÿ Azû gqò [ûG ùZùa @û_Y @ûùa\^ c¤ Keò_ûeòùa û Kµû^ú \ßûeû @ûKhðYúd \ecû ]û~ðý Keû~ûAQò û
To Apply -
Email: jobs@krishijagran.com
KRISHI JAGRAN 60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 110016 Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: info@krishijagran.com, www.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
Kúaú Pûh Ke«ê
Kúaú fMû«ê fûb _û@û«ê aúe C_ ôò ikÚ Pú^, ^KòUùe KúaúKê Pú^þ aýZúZ ^ýêRf ò ûŠ, AUûfú, @ûùceKòû, Rû_û^, @ùÁf â @òû, `ûâ^,è Kú_ûKÉ ò û^, Aeû^,þ ù^_ûk, Pf ò úä, ùÆ^þ I bûeZùe c¤ Pûh Keû~ûA[ûG ö bûeZùe Gjûe ùlZ jòcûPk _âù\g, C eûLŠ, ùcNûkd, iòKòcþ @eêYûPk _âù\g, Rû¹ê Kgàúee _ûjûWÿ ùlZâùe fMû ~ûA[ûG, Gjûe ùlZ ùc÷\û^ eûRý ù~_eò C e_âù\g, K‰ðûUK, ùKekùe c¤ ejòQòö Gjò `kKê 1000 còUeeê 2500 còUe icê\â CyZû C_ùe fM~ûA _ûeòa ö Kiòc þ : Gjûe _PâkZò KiòcMWêKòÿ @ùaûU, @ûfiò^,þ aùî^û, ùjbWð I ùZøceêú ejQòò ö K_ ò e fMûAùa : Kúaú alé GK fUû RûZúd ùjûA[ûG, ~ûjûK 9cUòe _~ýð« ùKak aX_òÿûeaò I Gjû 4eê 5 ahð _ùe MQùe `k ùZûkaòûe icd ùjûA~ûA[ûGö `f ê @ûiaòû _eVûeê `if _ûPòaû @a]ô _âûd 100\ò^ fûMò[ûGö Gjû GKfòõ aél ùjûA[ûGö G[ô_ûAñ cû¦û Kfc ijòZ ^e RWòZ KfcúKê fMû~ûA[ûGö KûjóKò ^û C c C_ûdùe _eûM ùjûA_ûeòa ùZYê GK ^e aél @ûagýK ùjûA[ûGö Gjûe KfcúKê ai« EZêùe Keû~ûA[ûG, Gjû @wêe _eò XûõPûùe ùMûUòG C_ùe ùMûUòG fûMò fûMò `k `kò[ûGö MQKê Kfcú _ûAñ KûUòaû icd gúZ EZêùe KeòaûKê _Wÿò[ûGö KûjóKò ^û @]ôK C_ôû\^ _ûAñ Gjûe WûkKê KûUò ù^A Kfcò Keû~ûA[ûG ö `kùe Kúaú aéleê @]ôK `if @ûc\û^ú ùjûA_ûeòaö KúaúKê KúU \ûCeê elû _ûAaû _ûAñ ajêZ @ûagýK ejòQò, Gjûe `k ^ùb´e cûiùe _ûPò ~òaû @ûe¸ Keò[ûGö
56
www.krishijagran.com
Kúaú Pûh Ke«ê
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
KúaúKê Laêþ _ûYò @ûagýK ùjûA[ûG, G[_ôûAñ iõòP^e CPZòþ _aâ§^ ùjaû CPZòþ ö 500Mûâc G^_þùòK cgòYâ _ùâZýK ahð _Zâò MQ 5 ahð adi _~ýð« ù\aû CPòZþ Gjû _ùe 900 Mâûcþ ^ûAùUâûùR^þ, 500 Mâûcþ `iþ`eiþ I 900 Mâûcþ ù_ûUûiþ _âZò ahð Kúaú MQùe ù\aû CPòZþö ùPe iXÿûeê elû _ûAaû _ûAñ aûaòÁò^þ 2 Mâûcþ _âZò fòUe _ûYò jòiûaùe aélMêWÿòKùe ù\aû CPòZþö Gjû `kùe _âûd 80eê 90 Mâûcþ ùjûA[ûGö Gjûe `kKê 0 WòMâú Zû_cû^ C_ùe ùKûfØ ùÁûùeRþùe 4eê 6 cûi bòZùe eLû~ûA[ûG ö iûcû^ý @aiÚûùe 8 i¯ûj _~ðý« `k Leû_ ùjûA ^[ûG ö ùMûUòG MQeê _âûd 40eê 60 Kòùfû `k còkò[ûGö Gjû _âûd C_ôû\^ 20eê 25 U^þ _âZò ùjKÖe ùjûA[ûGö `kMêWÿòK aRûeKê QûWÿòaû _ìaðeê 3eê 4 Kòùfû lcZû ~êq KûWðùaûWðùe _ýûKþ Keòaû CPòZþö aRûeùe gZ _âZògZ bûMKê ù\LôaûKê _Wÿò[ûG ö 1 @ûKk^eê aMúPûùe _âûd 8 fl Uuû _âZòahð ùeûRMûe Keû~ûA_ûeòa ö Kfc ck ò a ò ûe iûÚ^ : 1. Wû. IûßAGiþ _ecûe d^êb ò iUòðú @`þ jUKðòfPe @ûŠ `UÁðòò ù^ø^ú Rf ò ûä ùiûf^þ jcòûPk _ùâ\g, 01792, 252326, 252310 2. ùgL Mf ê Rûe gúâ^Me, Rû¹-êKûgúàe, 9858986794 Kúaú LûAaûe `ûA\û : Kúaúùe bUòûc^òþ _Pâeê cûZùâe ckò[òûG, Gjû @^¦òûâ ùeûMKê \eì Keaòû I _ûP^ Kd òâ ûKê iVKòþ Ke[òûG, G[ùôe @ûAe^e c¤ C c ùiûâZ ejQòöò
eaú¦â ùZaZòdû Kû~ðýKûeú iµû\K ^ì@û\òfäú -9891511144 A-ùcfþ - rkteotia@krishijagran.com
57
hindi.krishijagran.com
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
i`k KéhK
^ògû Gaõ ù_hûùe ciMêf ^ò@ûeû Pûhú \üêgûi^ \êü
gûi^ Kêj«ò cûUòe cYòh @ûùc,cûUòeê R^à ùjAQê Gaõ cûUòùe cògò~òaêö Pûh @ûce _â[c ^ògû Zû_ùe ùjfû ù_gûö \ê!gûi^ ù\I 55ahðe RùY ^ûcKeû Pûhòö Ne _ê e ú Rò f ä û akwû [û^û @«Mð Z eê_ù\A_êe _ ûdZe 17^´e IßûWðe c MR_êe Mûâcùeö Nùe Èú,_ê@ Gaõ 2Uò Sò@Kê ù^A ùZffêYe iõiûeö aû_ûue Rcò ^[ô a ûeê _e \ê @ ûùe cê f _ûZò Keò Pkò ~ ûC[ô ù fö ]ê g ûi^uê 12 ahð ùjûA[ôaûùaùk aû_û @ûe _ûeòKò PûfòMùf ö @bûaeê h ùgâYúùe ]êgûi^ue Äêf ~òaû a¦ ùjfû_ùe aû_ûue ùijò _êeêYû KûcKê @û\eò ù^A[ôùfö cûZâ adi aXòaû ij KòQò _Aiû jûZKê @ûiòaû _ùe ]êgûi^ GK gMW MûWò KòYò 2Uò ak\ Nùe aû§òùfö ùi icdùe GùZ MûWò cUe ^[ôaûeê, \üêgûi^ue gMW MûWòe Pûjò\û Kûjóùe KY [ôfûö Gjò gMWMûWòùe ùi bêaù^gße _~ýð« cûf_Zâ ù^aû @ûYòaû Keê[ôùfö Gjò Kûcùe ~ûjû KòQò _Aiû còkê[ôfû,^òRe iõiûe PùkAaû ijòZ ù_Ueê KûUò KòQò _Aiû i d Keê[ôùfö i òZ @[ðùe _â[ùc KòQò Rcò KòYò ùi[ôùe ]û^ Pûh @ûe¸ Kùfö icdKâùc akwû @ kùe MûWò ùcûUe iõLýû aXòaû ijòZ \êügûi^ue gMW MûWòe Pûjò\û ]ôùe ]ôùe KcòaûKêê fûMòfûö ùghùe iµê‰ð eìù_ gMW MûWòe aýaiûd QûWò Pûh Kûcùe c^ ù\ùfö _â[ùc bûMðaú ^\ú _Vûùe [ôaû ^òRe 2GKe Rcò Gaõ bûMùe ùMûUòG GKe Rcò @ûYò ùi[ôùe ùbŠò,KLûeê, aûAMY,@céZbŠû @û\ò `if @ûe¸ Kùfö @]ôK fûb @ûgûùe Rcò jòWùe ùf´ê,iR^ûQêAñ,@û´ Gaõ aûCñg MQ fMûA aûW ijòZ baòhýZùe @]ôK @[ð ùeûRMûee _^Úû ^ò½òZ Keò[ôùfö ]êgûi^ue Pûh Keòaûe _¡Zò iµê‰ð ^ò@ûeûö ùi Rcòe ùKøYiò Lûfò ~ûMû ^QûWò Zûe i\ê_ù~ûM Keò[û«òö ù~_eòKò @céZbŠû Kò@ûeò bòZùe fuû Pûhö ùMûUòG icdùe 2Uò Pûh ijòZ ùeûRMûe c¤ bf ùjûA[ûGö Gjò Pûh Kûcùe \üêgûi^ue iµê‰ð _eòaûe ijòZ ^òZò 2RY gâcòK ahðùK 8cûi fûMò[û«òö ^òR Lyðùe GK Mbúe ^kKì_ L^^ Keò RkùiP^ aýaiÚûKê iê\éX KeòQ«òö ^\ú_Vûùe ]êgûi^ue Pûh Kûcùe \ò^ KUê[ôaûùaùk,_ê@ Kò«ê Pûh Kûcùe iûjû~ýð Keòaû ijòZ _^ò_eòaû aòKâòaUûe \ûAZß ù^A[ûGö `if @]ôK @ck ùjùf, KòQò ùa_ûeòKê ù\A aûKòZK ^òùR aRûeùe aiò aòKâò Keaû \ßûeû \êA _Aiû fûb @]ôK ùjûA[ûGö \êügûi^ Kêj«ò, @ûce `if @ck Keòaû LyðKê QûWò cûiKê 10eê 12jRûe Uuû _^ò_eòaû aòKâòaUûeê fûb Keò[ûCö Gjò fûb _Aiûùe Ne Pkòaû ijòZ ^ì@û Ne c¤ Zò@ûeò KeòQ«òö cûZâ Gjò Pûh Kûcùe ùaùkùaùk lZò c¤ ùjûA[ûGö ahðe 8cûi Pûh Kû~ýð ùjC[ôaûùaùk, 4cûi ^\úe a^ýûRkùe Rcò aêWò ejò[ûGö aûe´ûe aûe´ûe Pûh \ßûeû cûUòe @ck gqò Kcê[ôfû ùaùk,cûUòe _eòlû Keòaû Kò´û MêYa û aòhdùe RûYòaû _ûAñ @ûc _ûLùe iêù~ûM Gaõ iûc[ýð ^ûjóö ùaùkùaùk ^òRe @mZû _ûAñ ajêZ lZò c¤ ijòaûKê _Wò[ûGö ~\ò Kéhò aòbûMe @ûc @ k C_ùe ^Re _W«û Gaõ C^ÜZ ]eYe Pûh _ûAñ C_~êq _âgòlY I ~ª_ûZòe aýaiÚû Keû~ûA_ûe«ûö ùZùa akwû @ k _^ò_eòaû Pûh _ûAñ IWògûùe GK @MâYú `if cŠòbûùa _eòMYòZ ùjûA_ûe«ûö
58
malayalam.krishijagran.com
i`k KéhK
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
@lc ^êjñ ùi ilc \êüiûi^ue GKcûZâ _ê@ CcûKû« ù\I,adi 24ahð, Kò«ê R^àeê aûc jûZUò iµêYð @lcö cûZâ \êügûi^ue ]ûeYû Kò«ê iµê‰ð bò^Ü, ùi @lc ^êùjñö ^òRKê ilc bûaê[ôaû ù~ ùKøYiò aýqòu Vûeê ùi \êAMêY ilcö CcûKû« aû_ûu iûwùe Pûh Kûcùe iûjû~ý Keòaû ijòZ _^ò_eòaû aòKâòaUûe \ûAZß iµê‰ð jûZKê ù^AQ«òö aûc jûZUò Kû~ýðlc ^ùjaû iùZß ùi _ûIßûeUòfe,UûâKÖe Gaõ ùcûUe iûAùKf @^ûdiùe PfûA _ûeò[û«òö ^òR MûWòùe 3 Kßò ûf _~ýð« _^ò_eòaû k\ò jûUKê ù^A aòKòâ Keò[û«òö \êügûi^u cZùe CcûKû« _eò _ê@Kê _ûA ùi Lêaþ MaòðZö Zûue @ûgû CcûKû« ù~bkò _eògâcú,Kêgkú ùiAbkò @ûZàaògßûhò c¤ö ~\ò ieKûeu Ze`eê C^ÜZ ]eYe Pûh aòhdùe C_~êq _âgòlY còkò_ûe«û, ùZùa CcûKû« @^ý Pûhúu Vûeê ùXe @ûMKê ~ûA_ûeòa ùaûfò Zûue aògßûhö
iùeûR Kêcûe ùaùjeû, iû´û\òK, Kéhò RûMeY, IWògû ùcûaûAf- 9556593660 Aùcfþ - saroj@krishijagran.com
59
www.krishijagran.com
icÉu iû[úùe,
KRISHI JAGRAN GLOBAL M.C. Dominic
+91-9654 193 353
Shiny Dominic
+91-7838 776 057
dominic@krishijagran.com shiny@krishijagran.com
M.G. Vasan
+91-9313 301 029
sanjay@krishijagran.com
D.D. Nair
+91-7903 729 9830
ddnair@krishijagran.com
Gavrilova Maria
+91-7927 305 8626
maria@krishijagran.com
Chander Mohan
+91-9891 334 429
cmohan@krishijagran.com
Ratna M. Sharan
+91-9891 956 956
ratna@krishijagran.com
Harsh Kapoor
+91-9891 724 466
harsh@krishijagran.com
KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records
ALL INDIA EDITORIAL - editor@krishijagran.com K.T. Chandy
+91-8543 005 209
Ajith Kumar V.R.
+91-9891 899 064
ktchandy@krishijagran.com ajith@krishijagran.com
Dr. B.C. Biswas
+91-9891 729 991
bcbiswas@krishijagran.com
Dr. Mahendra Pal
+91-9426 085 328
mahendra@krishijagran.com
Suresh Muthukulam
+91-7356 914 141
suresh@krishijagran.com
Dr. P. Bhattacharyya
+91-9051 915 839
paritosh@krishijagran.com
Jayakumar
+91-9632 836 949
jayakumar@krishijagran.com
Shanmugam
+91-9313 301 029
shanmugam@krishijagran.com
Balaswamy
+91-9182 674 010
balaswamy@krishijagran.com
Ruby Jain
+91-9999 142 633
ruby@krishijagran.com
Karthika
+91-7356 603 963
karthika@krishijagran.com
Imran Khan
+91-9582 957 538
imran@krishijagran.com
Vibhuti Narayan
+91-9891 828 266
vibhuti@krishijagran.com
Sandip Kumar
+91-9931 838 846
sandip@krishijagran.com
Sangeeta Soi
+91-9891 123 722
sangeeta@krishijagran.com
Monika Mandal
+91-9891 755 566
monika@krishijagran.com
RINKI PUNDIR 9999147833 rinki@krishijagran.com
SOCIAL MEDIA-
Sameer Tiwari
+91-9891 660 044
sameer@krishijagran.com
Sreeja S. Nair
+91-7356 603 963
sreeja@krishijagran.com
Rishav
+91-9891 614 614
rishav@krishijagran.com
Ritik Ranjan
+91-9891 729 800
ritik@krishijagran.com
SARA KHAN 9953720233 sara@krishijagran.com
MARKETING - advt@krishijagran.com Sanjay kumar
+91-9313 301 029
Farha Khan
+91-9891 724 495
sanjay@krishijagran.com farha@krishijagran.com
K.J. Saranya
+91-9811 758 683
saranya@krishijagran.com LAXMI PANDEY 9953824044 laxmi@krishijagran.com
PRE-PRESS- prepress@krishijagran.com Yogesh Kumar
+91-9891 668 636
Atul Batham
+91-9891 006 635
atul@krishijagran.com
Nasim Ansari
+91-9891 886 622
nasim@krishijagran.com
LEGAL OFFICERS James P. Thomas H. ASUMUDDIN
yogesh@krishijagran.com
+011-2651 1848
info@krishijagran.com
+011-2651 7923
info@krishijagran.com
MEGHA SHARMA 9891668292 megha@krishijagran.com
ACCOUNTS- accounts@krishijagran.com Abdus Samad
+91-9891 889 588
samad@krishijagran.com
CIRCULATION- circulation@krishijagran.com Nishant Taak +91-9953 756 433
nishant@krishijagran.com
Rahul Singh
+91-9891 339 440
rahul@krishijagran.com
Prashant Sharma
+91-9891 263 263
prashant@krishijagran.com
Furkan Qureshi
+91-9891 223 340
furkan@krishijagran.com
Pappu Ray
+91-8447 527 367
pappu@krishijagran.com
Pawan Kumar
+91-9891 311 166
pawan@krishijagran.com
Tarun Thakur
+91-9891 883 231
tarun@krishijagran.com
Sujit Pal
+91-9891 899 197
sujit@krishijagran.com
23 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership
Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com
Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com
info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com
HEAD OFFICE: 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market Near Green Park, Metro Station, New Delhi-110016 Mob. 9313301029 I Email: info@krishijagran.com www.krishijagran.com
KERALA: A5, Elankom , Gardens, Vellayambalam, Sasthamangalam. P.O., Thiruvanathapuram-695010 Phone O417-4059009 I Mob. 7356914141 I mail: malayalam@krishijagran.com KARNATAKA: 1st Floor,33/3, B M Mansion, Geddalahalli, Sanjay Nagar, Main Road, RMV second stage, Bangalore -560094 Mob. 7356603960 I Email: Kannada@krishijagran.com
KéhKu jòZùe To Reach Rural India-Advertise in
KRISHI JAGRAN and Global through
AGRICULTURE WORLD & www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com
CHUNKI BHUTIA 9891655888 chunki@krishijagran.com
HEMA SHARMA 9891311155 hema@krishijagran.com SANDIP KUMAR 9931838846 sandip@krishijagran.com
Mohd. Owais 9891443388 owais@krishijagran.com
POONAM BISWAKARMA 8447527318 poonam@krishijagran.com DR. P. BHATTACHARAYYA 9051915839 paritosh@krishijagran.com
MATAM GEETHA CHANDRA 9959242555 geetha@krishijagran.com
KJ READER PROFILE
JAYAKUMAR 9632836949 jayakumar@krishijagran.com
KJ SARANYA 9811758683 saranya@krishijagran.com
Supporting
ASLAM RASOOL KHAN 8075839811 aslam@krishijagran.com
Rabindra Jana
+91-9891 334 425
rabindra@krishijagran.com
Devendra Singh
+91-9891 339 310
devendra@krishijagran.com
Jagdish Jana
+91-9999 141 933
jagdish@krishijagran.com
S.Gopakumar
+91-9891 223 340
sgopa@krishijagran.com
Manoj Kumar
+91-8588 998 437
manoj@krishijagran.com
circulation@krishijagran.com, jobs@krishijagran.com TAMIL NADU: 126/329, 2nd Floor, Arcot Road, Kodambakkam, Chennai -600024, Phone: 044-48552070 Mob. 9244317193 I Email: tamil@krishijagran.com
BIHAR: F-29, Pushpanjali Complex, 1st Floor, Opposite S K Puri Check Post, Boring Road, Patna -800001 Email: hindi@krishijagran.com I Mob. 9891667686
WEST BENGAL: 265, Netaji Colony, Near Baranagar thana, BT Road, Opposite to High School and Beenapani Club, Kolkatta- 700090 Mob. 9674853530 I Email: bengali@krishijagran.com
TELANGANA: H.No. 301, 3rd Floor, R.K Apartments Barkatpura, Hyderabad -500027 Email: telugu@krishijagran.com I Mob. 7356333241
eûgò`k
Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018
ù`aédûeú 2018
cûiòK baòhý`k ùch
aéh
cò[ê^
_âùZK aòhdùe @û_Yuê iûa]û^ú_ì a ð K aýajûe Keòaû @ûagýKö _ûeòaûeòK i\iýcû^u ijòZ aû\-aòaû\ ^ Keòaû CPòZþö aûYú I ùKâû] C_ùe ^òdªY eLôaû CPòZþö @]ôK Lyð ùjaûe i¸ûa^û ejòQòö
Gjò cûi @û_Yu _ûAñ gê b `k\ûdK _â c ûYò Z ùjaö ^ò¡ðûeòZ Kû~ðý i`kZû_ìaðK _ìeY ùjaö @]êeûKû~ðý _ìeY ùjaö ÊûiÚý i´§úd C_ùe @û_Y aòùgh ]ýû^ eLôaû CPòZþö
KKðU
iòõj
cûie @ûe¸eê _â`êfäòZ Æéòð @^êba Keòùaö bûMýaé¡òe @aie @ûiòaö còZâ, iw- i´§òd I _ùWûgúcû^uê ijòZ i´§ ùiøjûŸð_ì‰ð ejòa I @û[ðòK \éÁòeê fûb ù~ûM ejòQòö
Kû~ðýi`kZû @û[ðòK fûb I bûMýaé¡ò ù~ûM ejòQòö còZâ Z[û -a§ê aû§a NeKê @ûMc^ ùjaû ùjZê @û^¦ @^êba Keòùa ö @û¤ûcôòK Z[û MêXÿ aò]ô ù~ûMêñ @¤d^ùe EPò aXÿòaö
iûiÚý i´§ùe @Ì RYûAaû CPòZþö i«ûicû^u iciýû @û_Yuê Pò«ûùe _KûAù\aö cû^jû^ò ùjaûe i¸ûa^û ejòQòö ùide cûùKðU I i…ûùe ^ _Wÿòaû CPòZþö i¸a ùja Z ~ûZâû Uûkò \ò@«êö aò\ýû[ôðcû^uê i`kZû còkòaö
Zêkû
aé½òK
]^ê
@û_Yu _ûAñ cûiUò iêLcd ùjaö @^êKìk _eòiÚòZò ^òcðòZ ùjaû _ùe @û_Y _âùZýK Kû~ðý iekZû_ìaðK _ìeY Keò ù aö c^ùe _â i ^Ü Z û ejò a ö aýû_ûe ]§ûùe @û[ðòK fûb _âû¯ Keòùaö
ùfûb aû fûfPþùe `i«ê ^ûjó ö @û[ð ò K aòhdùe ajêZ iûa]û^ú ij aòZû«êö _ê¬ò ^òùag Keòaû _ìaðeê ]ýû^ eL«êö ÊûiýÚ aMòWòòÿ _ûùe G[_ôûAñ ]ýû^ \@ò«ê ö ]ûcòðK Kû~ðý _òQû ]^ Lyð ùjaö
aûYú C_ùe iõ~c eL«ê ajêZ iciýûeê aõPò ~òaö _ùe aòaû\ ùNeùe ^ _Wÿ«êö @^ûagýK Lyð C_ùe @uêg eL«ê ö Kû~ðýùe Kcþ i`kZû còòkòa ö ùeûcû^è _ûAñ icd @^êKìk ejòQòö
cKe
Kê¸
cú^
jé\d I c^ Æéòe @bûa ejòa ö c^ùe Pò«û ejòa ö _ûeòaûeòK aûZûaeY KkêgòZ ejò_ûùe ö @^ò¦âû I icd C_ùe ùbûR^ ^ còkòaûe Êbûaeê PòWPòWû_Y @ûiò_ûùe iûa]û^ eêj«êö
ÊûiÚý i´§ùe aò ù gh ]ýû^ \ò @ «ê ö @Pû^K ]^ Lyð ùja ö @^ý KûcKû~ðýùe c¤ @û_Y @Ì _âZòKìkZû @^êba KeòaûKê _Wÿòaö _ûeòaûeòK i\iýcû^u ijòZ c^cûkò^ý ùjaûe i¸ûa^û ejòQò ö ùeûcû<òKþ cêWþ ejòa ö
iûcûRòK I iûaðR^òK ùlZâeê fûb ijòZ LýûZò còòkòa ö Èú aMðùe aòùgh fûb ùjaö \ûµZý Rúa^ùe iêL\ @^êba còkòaö bûMò\ûeú _ûAñ icd @^êKìk ejòa ö
62
iûcûRòK I iûaðR^òK ùlZâùe aýqò _âû¯ ùja @ûagýK ö Èú aMðùe aòùgh fûb ùjaû CPòZþö \ûµZý Rúa^ùe _ec iêLKê _ûk^e @^êba Ke«êö bûMò\ûeú _ûAñ icd @^êKìkö
K^ýû
hindi.krishijagran.com
Kéhò RûMeY
úd Y ð h K û @ jûe C_
KéhK KûWð
eòjûZò VVIF Zêe« @ûiê@Q KRISHI JAGRAN
CHAMKOUR SINGH KJ/01/2017
Kéhò RûMeY ‘KéhK KûWÿð’ ùe _û@û«ê GK fle \êNðUYû aúcû I @Zý]ôK EY bûeeê cêqò ijòZ @^ý^ýû ajê iêaò]ûKê C_f² Ke«ê
1fle \êNðUYû aúcû Kéhò C_ôû\ C_ùe eòjûZò Kéhò C_KeY C_ùe eòjûZò Kéhò aòbûMùe _âMZògúk KéhKu ^ûc I `ùUû PòZâ
Important Kisan Card
(IKC)
Important Farmer Card
(IFC)
Very Important Kisan Card
(VIKC)
Very Important Farmer Card
(VIFC)
Very Very Important Kisan Card
(VVIKC)
Very Very Important Farmer Card
(VVIFC)
23 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership
Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com
Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com
info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com
i\iýZû ^ò@«ê Kéhò RûMeY I GMâòKfPþe IßfØð _ZâòKûe bûeZe iaðû]ôK _âiûeòZ Kéhò @û]ûeòZ _ûeÆeòK _ZâòKû, ù\ge iaêVûeê ùfûK_âòd I _âZòÂòZ _ZâòKû fòcþKû aêKþ @`þ ùeKWðiùe iûcòf bûeZe GKcûZâ _ZâòKû ejòQò ~ûjûKò 12Uò bûhûùe _âKûgòZ ùjCQò, 23 iõÄeY cû¤cùe 22 eûRýùe _jñPêQò û _ZâòKûKê _âûd _ûVK iõLýû GK ùKûUòeê @]ôK û @ûRò _ZâòKûe i\iý ùjûA Kéhò RûMeY _eòaûee bûM ù^a û AõeûRú, jò¦ú, _¬ûaú, MêReûUú, ceûVú, K^ÜWÿ, ùZfêMê, awûkú, @ûiûcú, IWÿògû, Zûcòf I cûfûfûdûcþ bûhûMêWÿòK GKûijòZ _âKûgòZ û
AGRICULTURE WORLD (English)- Subscription Tariff Year
Copy
Single Copy- Rs. 100/Discount Ordinary Assured Delivery Courier/
Rate
Year
Copy
Rate
Discount (in Rs)
Ordinary Post
Assured Delivery Courier/ Speed Post Charges
1 2 3
12 24 36
1200 2400 3600
200 500 1100
1000 1900 2500
1450 2850 3900
KRISHI JAGRAN (Hindi)- Subscription Tariff Single Copy- Rs. 50/Year Year
Copy Copy
Rate Rate
Discount Ordinary Assured Delivery Courier/ Discount Ordinary Assured Delivery Courier/ Speed Post Charges (in Rs) Post
1 2 3
12 24 36
600 1200 1800
100 220 500
500 980 1300
950 1900 2700
KRISHI JAGRAN Subscription Tariff Single Copy - Rs. 35/Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, Odia, Tamil & Malayalam. Year
Copy
Rate
Discount (in Rs)
Ordinary Post
Assured Delivery Courier/ Speed Post Charges
1 2 3
12 24 36
420 840 1260
40 140 260
380 700 1000
850 1650 2400
GKûijòZ _âKûgòZ û Kéhò RûMeY -i\iýZû gêKæ h p://subscrip on.krishijagran.com/
cêLýûkd : 60/9, ZéZúd cjfû, dêiê` ieûd cûùKðU, Mâú^þ _ûKð ùcùUâû ùÁi^ ^òKU, ^ì@û\òfäú -110016, ù`û^þ-011-26511845, Aùcf- editor@krishijagran.com
LûZû aòhdùe RûYòaû _ûAñ -ù`Weûf aýûuþ A-48,jûR Lûiþ cýû^þ cûùKðU, ^ì@û\òfäú- 110016 @ûAG`þGiþiú-FDRL0001980 Gcþ@ûAiò@ûe : - 11004932 Pûfê LûZû Kâcûõu- 198000200000839 ù_UòGcþ ^õ.- 9654193353
For assured delivery of the magazine, we request you to opt for Courier/Speed Post delivery op on. 9891405403 krishijagran krishi jagran @krishijagran Uuû ùPKþùe _VûAaû _ûAñ WòWò/c^ò @Wÿðe Kéhò RûMeY ^ûc C_ùe Zùk \ò@û~ûA[ôaû VòKYûùe _VûA \ò@«êKerala: A5, Elankom Gardens, Vellayambalam, Sasthamangalam P.O. Thiruvanathapuram-695010, Phone O417- 4059009 Mob. 7356914141 Email: malayalam@krishijagran.com
West Bengal: 265, Netaji Colony, Near Baranagar thana, BT Road, Opposite to High School and Beenapani Club, Kolkatta- 700090 Mob. 9674853530 Email: bengali@krishijagran.com
Karnataka: 1st Floor, 33/3, B M Mansion, Geddalahalli, Sanjay Nagar, Main Road, RMV second stage, Bangalore 560094 Mob. 7356603960 Email: kannada@krishijagran.com
Telangana: H.No. 301, 3rd Floor, R.K Apartments Barkatpura, Hyderabad - 500027, Mob. 7356333241 Email: telugu@krishijagran.com,
Tamil Nadu: 126/329, 2nd Floor, Arcot Road,
Bihar: F-29, Pushpanjali Complex, 1st Floor, Opposite S K Puri Check Post, Boring Road, Patna - 800001 Email: hindi@krishijagran.com
Kodambakkam, Chennai - 600024, Phone: 044- 48552070 Mob. 9244317193, Email: tamil@krishijagran.com
Published on 23rd & Posted on 25th & 26th at NDPSO of Advance Month RNI No. DELODI/2017/72423 Postal Reg. No. DL-SW-1/4202/17-19