Krishi Jagran Gujarati Magazine October 2016

ISSN 2455-1082

¾uzqíkkuLkk rníkfkhe,Ëuþ¼h{kt ÃknkU[ y{khe

www.krishijagran.com

´ÉºÉÇ 3 +ÅH 10 ykuõxkuçkh 2016 `#5qv

+91 9891 405 403

{kxeLke ¾q~çkw ¾U[e ÷kðu Au - LkðkswÆeLk

lJØI;}lR

www.krishijagran.com

lJØI;}lR EFZTG]\ VU|[;Z S'lØ 5lZJFZ ;FDlIS

Gujarati Year 3 Issue 10 October 2016 Rs. 35/-

MktÃkkËf rzhuõxh

yu{.Mke.zkur{rLkf MkkELke E{kLkwð÷ yu{.S.ðkMkLk fkÞofkhe MktÃkkËf: zku. fu.xe.[tze hrðLÿ íkuðríkÞk yrsík ðe.ykh íkfrLkfe MktÃkkËf: zku.çke.Mke.rðïkMk {kfuoxªøk nuz : MktsÞfw{kh rçkÍLkuMk nuz yuMk.yu.Ãke suçke Mkkçkq sLkh÷ {uLkush ÃkÂç÷f rh÷uþLk : Vhnk ¾kLk «Mkkh ðzk : rLk»ýktík xktf r« «uMk nuz : yÕfk økwók MknkÞf MktÃkkËf : Áçke siLk MkkurþÞ÷ {erzÞk nuz : yrLkfuík rMkLnk ðrhc Ãkºkfkh : E{hkLk ¾kLk Ãkºkfkh: ÄkLÞk yu{.yu[ rMkrLkÞh {uLkush {kfuoxªøk : fu.su.MkhLÞk {uLkuStøk {uLkush: Mkkhk ¾kLk {u½k þ{ko {wfwLËLk LkkÞh {kfuoxªøk ykrMkMxLx: yVMkkLkk {r÷f [wtfe ¼wxeÞk ÃkqLk{ rðïf{ko rhLfe ÃkwLzeh MkkurLkÞk {nksLk rþVk÷e {nksLk ÷û{e Ãkktzu nu{k þ{ko «erík [kinký r«Þtfk {tzkðrhÞk {kfuoxªøk «Mkkh: hknw÷ ®Mkn yçËwMk Mk{Ë ykrMkMxLx {kfuoxªøk «Mkkh: «þktík þ{ko VwhfkLk fwhi»ke {kurník ft[Lk ®Mkn frh»{k ÷unhe ykÞ»kk ¾kLk ÃkÃÃkw hkÞ ÃkðLk fw{kh ÃkðLk yksøku LkhuLÿ þuhíkkxu rþðfktík WÃkkæÞkÞ ykh.yuLk.[kiçku fw»ý rçknkhe ysÞfw{kh nh{Lk«eík ®Mkn ftøk yufkWxLxMk : WrËík r{¥k÷ fu.çke.ELÿk fkLkqLke Mk÷knfkh yu[.yMk{wÆeLk rMkrLkÞh rzÍkELkh Þkuøku»k fw{kh rð¢{ ®Mkn fkÞko÷Þ MknkÞf ËuðuLÿ ®Mkn søkËe»k òLkk hrðLÿ òLkk hkSð

04

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

WÃk÷çÄe-----------41 fðh Mxkuhe-----------8 BR" 38F0L VFJS JWFZM-------------44

f]r»k Mk{k[kh.......10

lXIF/]\vpGF/] 5FSMDF\ -------------------50

ft…Lke Mk{k[kh.....12

÷kEV MxkE÷------60

¾u÷ --------------62

{¸9>>f>í>...........26 rVÕ{e ËwrLkÞk.......62

{¸9>>f>í>...........38 Subscribe

Krishi Jagran

Ãkhk{þo------------38

Magazine Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Bengali, Telugu, Assamese, Odia, Tamil, Malayalam & English

Nishant Taak

9953756433, 9891889588

laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA

dqy ist 68 Ph. : 011-26511845, 26517923 Email : info@krishijagran.com Web : www.krishijagran.com

To Join Krishi Jagran Kisan Club

9891405403 Kerala Office Ramachandra Towers, Behind GHSS,Pattom, Thiruvananthapuram - 4

yuÃkku÷ku sÞkt fk{ ykMkkLk íÞkt

{Vík

xkÞh Mkwhûkk rð{ku xku÷-£e V{o xkÞMko 1800 212 7070

çku yuÃkku÷ku xkÞhLke MkkÚku yuf økúes økLk {Vík.

MktÃkkËfeÞ

www.krishijagran.com

21 (1996-2016)

¾uzqíkkuLke ykðf çk{ýe fhðk MkwykÞkuSík LkeríkLke sYh

MktÃkkËfeÞ

Mk

hfkh fnu Au fu ¾uzqíkLke ykðf çku økýe ðÄe sþu, Ãký «&™ yu Au fu fuðe heíku. þwt Mkhfkh yLku Mkhfkhe yrÄfkheyku yk ytøku fkuE ÞkusLkk Ähkðu Au . y÷çkík Ëu þ Lke Mkki Ú ke {ku x e Mkt M Úkk ykEMkeyuykh (¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk Ãkrh»kË) yLku hkßÞ MíkheÞ f]r»k ÞwrLkðMkxe îkhk ¾uzqíkkuLku Võík ½ô, fXku¤ yLku ÄkLkLke òíkku s ykÃku Au. yk Ëuþ{kt ¾uzqíkkuLkwt þwt ÚkkÞ Au òu ¾kLkøke ftÃkLkeLkk ¾uzqíkkuLke Mkuðkyku{kt íkíÃkh Lk nkuÞ.yksu fkuE Ãký Mkk{kLÞ ¾uzqíkLku ÃkqAku fu íku{Lke þwt ¾kLkøke ftÃkLkeLkk Lkk{Úke yku¤¾u Au. fuLÿ Mkhfkh ¾uzqíkkuLke ykðfLku çk{ýe fhðk EåAu Au Ãkhtíkw fuðe heíku yk ykðf çk{ýe Úkþu íku çkkçkík ytøku nsw rðþu»k «fkþ Ãkzâku LkÚke. ËuþLkk ¾uzqíkkuLke ykðf òu ðÄu Au íkku f]r»k ûkuºk{kt Lkðe ykÄwrLkf xufLkku÷kuSLkku Mk{kðuþ fhðku Ãkzþu. Mkwr«{ fkuxo îkhk Lkðe xufLkefLku hkufðe íku ¾uzqíkku {kxu Ëw¼koøÞ Au. yuf çkksw Mkhfkh Syu{ MkhMkð íku÷Lke ykÞkík fhe hne Au íkku çkeSçkksw ËuþLkk ¾uzqíkku Syu{ MkhMkð Wøkkzðk {kxu «ríkçktrÄík fhu÷ Au. fkuE y{Lku yk MktþkuÄLk ytøku sýkðu íkku yuðw íku þwt Au. þwt y{urhfe yLku ÞwhkurÃkÞLk ËuþkuLke ík{k{ {Ä{k¾e {he hne Au.

y{khk ytøkík MðkÚkoLku ÷eÄu Mkhfkh y{khk ËuþLkk ¾uzqíkkuLku yuðw Lk Mk{Syu fu ¾uzqík y¿kkLk Úku, y{u ËuþLkk ÃkiMkk MkhMkð íku÷Lke ykÞkík fhðk hkufe hÌkk Aeyu, Ãkhtíkw òu xufLkefLke MkkÚku yk ÃkiMkk ¾uzqíkkuLku {¤þu íkku y{u çkeò ËuþkuLku Ãký íkuLkkÚke ðÄkhu «{ký{kt íku÷Lke rLkfkMk fhðkLke ûk{íkk hk¾e hÌkk Aeyu. ykðfLku çk{ýe fhðk {kxu Lkðe xufLkef, Lkðk rçkÞkhý, Ãkkýe, ¾kíkh, fexkýw yLku hkuøkkuLkk Mk{urfík «çktÄLk ykð~Þf Au, Ãkhtíkw y{khk ËuþLkk f]r»k rð¼køkLkku «Mkkh rð¼køk yuf{kºk þqLÞ Au. çkk¤ÃkýÚke yks MkwÄe {u {khk økk{{kt yuf Ãký f]r»k «Mkkh rðþu»k¿kLku òuÞk LkÚke. f{LkrMkçku ¾uuzqíkkuLku rþrûkík fhðkLku çkË÷u yk rð¼køk çkeò fkÞkuo{kt ÔÞMík hnu Au. f]r»k òøkhý yuðwt rð[khu Au fu ¾uzqíkkuLke ykðf çk{ýe fhðk {kxu íku{Lku rþrûkík fhðkLke ðÄw sYh Au.yk {kxu ði¿kkrLkf, ¾uzqík, Mkhfkhe MktMÚkk yLku ¾kLkøke ftÃkLke yufsqx ÚkELku ËuþLke ¾uíkeLku ÔÞðMkkrÞf yLku ÷k¼ËkÞf çkLkkðþu.

v V[DP;LP0MlDlGS Email: dominic@krishijagran.com

12 Languages (11 Indian & 1 Global), 21 States, 2 Portals - 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-265111845, 26517923, 45503170

06

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

fðh Mxkuhe

www.krishijagran.com

òuLk rzÞhLku {éÞw WB{eËÚke rðþu»k

fku

ÕnkÃkwhLkk òuLk rzÞh xÙuõxhLkk yrÄf]ík rð¢uíkk ¼khík xÙuõxMko ykrý {kuxMkoLkk Mkt[k÷f MktsÞ [kinký xÙuõxMko søkíkLkwt yuf òýeíkk [nuhk íkhefu y¼he ykðu÷ Au. f]r»k òøkhýLkk ©e [kinký MkkÚku ¾kMk {w÷kfkík fhe òýfkhe {u¤ðe fu ¼khík xÙuõxMko yuLz {kuxMko yk ykÞk{ MkwÄe fuðe heíku ÃknkUåÞw. ¼khík xÙuõxMko yuLz {kuxMkoLke MÚkkÃkLkk ð»ko 1978{kt Mð.©e rzçkk hk{[tÿ [kinkýu {nkhk»xÙLkk fhkuz íkk÷wfk{kt fhe níke. ÃkkuíkkLke þYykíke fkÞofk¤ Ëhr{ÞkLk fkhLkk MÃkuÞh ÃkkxTMkoLkk ÔÞðMkkÞÚke «kht¼ fhe, yk MktMÚkkyu Mk{ÞLke MkkÚku Lkðe ô[kELku MÃkþo fÞkuo. y{u ðkík fhe hÌkk Aeyu ¼khík xÙuõxMko yuLz {kuxMkoLkk Mkt[k÷f ©e MktsÞ [kinký MkkÚku,su{ýu yksu fkuÕnkÃkwh{kt yk V{oLku MkV¤ rþ¾h Ãkh ÃknkU[kðu÷ Au, yk ytf{kt y{u ík{khk MkwÄe ÃknkU[kze hÌkk Aeyu íkuLke MkV¤íkkLke fnkLke. ð»ko 1972{kt sL{u÷ MktsÞyu ÃkkuíkkLkwt rþûký Ãkqýo fÞko çkkË ð»ko 1987{kt rÃkíkkLkk ÔÞðMkkÞ{kt íku{Lku MkkÚk ykÃkðkLke þYykík fhe níke. MktsÞLku çkk¤ÃkýÚke s f]r»k fkÞkuo MkkÚku ¼khu ÷økkð níkku. íkuLku ÷eÄu íku{ýu ¾uzqíkku MkkÚku òuzkÞu÷ ÔÞðMkkÞ fhðkLkku rLkýoÞ fÞkuo. ÃkkuíkkLkk þYykíke Mk{Þ{kt íkuyku ðkfuV 08

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

çkLÞk fu íku{Lkk fkÞo ûkuºk{kt ¾uzqíkkuLku MÃkuÞh ÃkkxoMkLke WÃk÷çÄíkkÚke ÃkhuþkLkeLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzâku níkku. yk çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾eLku MktsÞu xÙuõxMko MÃkuÞh ÃkkxTMkoLkk ÔÞðMkkÞLke þYykík fhe. yk ÔÞðMkkÞ{kt ¾uzqíkkuLke þõÞ ík{k{ {ËË fhíkk ½h MkwÄe MÃkuÞh ÃkkxTMko ÃknkU[kzðk íkÚkk xÙuõxMkoLku Úkíke íkfrLkfe Mk{MÞkLkk rLkËkLk ÍzÃk¼uh fkÞkuoLku Ãkqýo fhðk ¾uzqíkku ðå[u yuf ÷kufr«Þ MkkÚke çkLkkÔÞk.

Mk¾ík {nuLkík yLku ÷økLkÚke ykøk¤ ðÄíkk MktsÞu ð»ko 1995{kt yuf xÙuõxMko rz÷hþeÃkLke þYykík fhe. ¾uzqíkkuLke MkkÚku ÷økkð yLku swzkð íku{Lke StËøkeLkk MkkiÚke ©uc rLkýoÞ ÷E hÌkk Au. MktsÞ òuLk rzÞhLke fkÞo«ýk÷eÚke ½ýk «¼krðík Au. MktsÞ sýkðu Au fu ¼khík xÙuõxMko yuLz {kuxMkoLkk yLku òuLk rzÞhLkk r{þLk yuf s Au, ¾uzqíkkuLku Lkðe Lkðe f]r»k íkfLkef WÃk÷çÄ fhkððe íku{ s ykuAk Mk{Þ yLku ykuAe s{eLk{kt ðÄkhu WíÃkkËLk WíÃkÒk fhðw, yk ík{k{ þõÞ nkuÞ Au, xÙuõxMkoLke WÒkík íkfLkefÚke su{k òuLk rzÞhÚke ðÄkhu fkuE LkÚke.

MktsÞyu òuLk rzÞhLke Lkðe íkfLkef suze÷ªf ytøku sýkÔÞwt níkwt fu fkuÕnkÃkwhLkk ¾uzqíkku îkhk íkuLke «Mktþk fhðk{kt ykðe hne Au. yk xufLkefÚke ¾uzqíkku ½hu çkuXk s ÃkkuíkkLkk {kuçkkE÷ Ãkh xÙuõxhLkwt yktf÷Lk fhe þfu Au. xÙuõxMko{kt Úkíke {w~fu÷e suðe fu yuh rVÕxh ¾hkçk Úkðwt, fq÷exLkwt íkkÃk{kLk ðÄðwt, yuÂLsLkLku ÷økíke Mk{MÞk ðøkuhu Mk{MÞkÚke Mkkð[uík hneLku çk[e þfkÞ Au. ¾uzqíkkuLku íkuLkk yu¢us {exh MkkiÚke ðÄkhu ÃkMktË Au. su{kt xÙuõxMko fux÷k yufh fk{ fhu Au, íku ytøku òýfkhe {u¤ðe þfkÞ Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk xufLkku÷kuSÚke MkkiÚke ðÄkhu òu ftE ÃkMktË ykðu÷ nkuÞ íkku íku MkŠðMk rh{kEzh xÙuõxMko MkŠðMk Au, su yu÷xo økúknf MkkÚku ze÷hLku Ãký {ËËYÃk çkLku÷ Au, íkuLkkÚke ¾uzqíkkuLku Mk{ÞMkh Mkuðk ykÃkðk{kt Mkh¤íkk hnu Au. MktsÞu òuLk rzÞh îkhk rLkŠ{ík Ãkkðh rhðMko÷ xÙuõxMko su{kt õ÷[ ðøkh xÙuõxMkoLku ykøk¤ ÃkkA¤ fhðkLke MkwrðÄk Ähkðu Au, íku ÃkkuíkkLkk ûkuºk{kt ÷kuzh zkush WÃkÞkuøk fhLkkh Wã{eyku MkwÄe ÃknkU[kzðk{kt ykðu÷ Au yLku yk xÙuõxMkoLkk Ãkrhýk{ ½ýk WíMkknðÄof Au, ykøkk{e Mk{Þ{kt Wãkuøk søkík{kt íkuLke {køk

fðh Mxkuhe ðÄþu, íkuðw MktsÞLkwt {kLkðw Au. íkuyku MktsÞ ¾uzqíkkuLku Mkkhe Mkuðk ykÃkðk {kxu «ríkçkØ Au ÃkkuíkkLkk 25 íkfrLkrþÞLkkuLke xe{Lke MkkÚku ¾uzqíkkuLku W¥k{ Mkuðk ykÃkðk {kxu íku nt{uþk íkíÃkh hnu Au, íku{ýu skuLk rzÞhLkk «kuzõx õðkur÷xe ytøku sýkÔÞw níkwt fu ík{k{ íkfLkerþÞLkkuLku rðþu»k íkk÷e{ ykÃkeLku íkiÞkh fhu÷ Au. xÙuõxMko{kt ykðíkk fkuE Ãký Mk{MÞkLkk rLkËkLk {kxu WÃkÞku ø k fhðk{kt ykðíkk òu L k rzÞh zexeyuMke rMkMx{Lke «Mktþk fhíkk MktsÞu sýkÔÞw níkwt fu yk MkwrðÄk yLÞ ík{k{ xÙuõxMko ftÃkLkeÚke òuLk rzÞh Mkðkuo¥k{ MkŠðMk «ËkLk fhðk{kt {ËËYÃk çkLku Au. íkuLkk V¤MðYÃku suze Ãkkðh yurþÞk îkhk ð»ko 2016{kt Mkðkuo¥k{ Mkuðk «ËkLk fhðk ytøku yuðkuzo ykÃku Au. MktsÞ ÃkkuíkkLkk økúknfkuLku òuLk rzÞh îkhk ykÃkðk{kt ykðíke yuf ð»koLke ðÄkhkLke ðkuhtxe ytøku sýkÔÞw níkwt fu òuLk rzÞh ÃkkuíkkLke «kuzõx Ãkh rðïkMk fhu Au, suLku ÷eÄu ðÄkhkLke ðkuhLxe «ËkLk fhu Au, yk ytøku {krníke ykÃkíkk íku{ýu rðïkMk ËþkoÔÞku níkku fu rzÞhu ð»ko 2016{kt ÃkkuíkkLkk ík{k{ WíÃkkËLkkuLke økwýð¥kk yLku fkÞo {kxu íku Mkðo©uc ÃkhVku{oLMk ytøku yuðkuzo suze Ãkkðh yurþÞk îkhk «ËkLk fhðk{kt ykðu÷. ÃkkuíkkLkk Mkkhk ÔÞðnkhLku ÷eÄu yLku ðÄkhu Mkkhe Mkuðk ykÃkðkLku ÷eÄu MktsÞ yksu fkuÕnkÃkwhLkk xÙuõxh søkík{kt økúknfku ðå[u rníki»ke Au. MktsÞ òuLk rzÞhu {nkhk»xÙLkk ze÷h «ríkrLkrÄ Ãký Au. MktsÞ òuLk rzÞhLkk Wå[ yrÄfkheyku ytøku fÌkw níkwt fu ftÃkLke ík{k{ yrÄfkheyku r{÷LkMkkh Au. íkuyku rz÷MkoLkk ík{k{ «&™ku yLku Mkq[Lkku økt¼ehíkkÚke ÷E hÌkk Au, íkÚkk íku ytøku S¿kkMkk MkkÚku Mk{kÄkLk fhe þktík fhu Au. Wå[ yrÄfkheykuLke fkÞo «ýk÷eÚke òu L k rzÞh MkkÚku ðÄkhu Mkh¤ yLku MkwrðÄksLkf Au. íku ytøku rðMík]ík {krníke ykÃkíkk òuLk rzÞhLku AuÕ÷k çku ð»koÚke suze Ãkkðh yurþÞk îkhk 40-50 yu[Ãke{kt Mkðkuo¥k{ xÙuõxMkoLkku yuðkuzo {u¤ðe hnu÷ Au. MktsÞu ¾uzqíkku yLku Mk{Mík ze÷Mko íkhVÚke òuLk rzÞh yrÄfkheyku MkkÚku ðkík fhe níke fu 40-50 yu[Ãke xÙuõxMko fu su ðuÕÞw (yrÄf WíÃkkËfíkko, ðÄkhu fk{, ykuAk íku÷Lkw {qÕÞ Ähkðu Au. ftÃkLkeyu yk ytøku fk{ fhe hne Au. yuðe s heíku yuf xÙuõxh 30-40 yu[Ãke{kt «ËkLk fhu Au, suLkkÚke LkkLkk ¾uzqíkkuLku íkuLkku ÷k¼ {¤u Au. MktsÞu sýkÔÞwt

www.krishijagran.com

níkwt fu ftÃkLke yk ytøku fk{ fhe ykuAk Mk{Þ{kt 5036 ze MðYÃk{kt yuf {qÕÞ xÙuõxh ykÃku÷ su økúknfkuLku Mkkhku Vezçkuf {¤e hÌkku Au. òuLk rzÞh MkkÚku òuzkÞk çkkË ¾uzqíkkuLku ykuAk ÔÞks Ëh{kt ÷kuLk ykÃkðk{kt òuLk rzÞh VkÞLkkLMk MkkÚku Ãký {ËË {¤e hne Au. ykuAk Mk{Þ{kt yLku ykuAe ËMíkkðus fkÞoðkne{kt ÔÞks ykÃkíkk òuLk rzÞh VkÞLkkLMkLkk økúknfku îkhk ½ýe «Mktþk fhðk{kt ykðu÷ Au. ÃkkuíkkLkk 15 ÷kufkuLke MkuÕMk xe{ MkkÚku MktsÞ ðÄkhu{kt ðÄkhu økúknfku MkwÄe òuLk rzÞhLke xufLkku÷kuS ÃknkU[kzðk{kt Mkûk{ Au. MktsÞ ÃkkuíkkLke Mk{økú xe{ MkkÚku yuf Ãkrhðkh suðku ÔÞðnkh fhu Au, suÚke íkuLkk ík{k{ rz÷MkoLke xe{Lku ÃkkuíkkLkk ½hLkk MkÇÞ {kLkeLku «økrík {kxu þõÞ ík{k{ fhe hne Au. òuLk rzÞh MkkÚku òuzkÞk çkkË ík{Lku yLÞ ftÃkLkeLke íkw÷Lkk{kt þwt y÷øk ÷køku Au íkuðk «&™Lkk sðkçk{kt MktsÞu sýkÔÞw níkwt fu yøkkW nwt LkkLkk Míkh Ãkh níkku su nðu nwt rðþk¤ Míkh Ãkh fk{ fhe hÌkku Au. ÃkkuíkkLkk ¼rð»Þ ytøku MktsÞu sýkÔÞw níkwt fu íku{Lkk çku rËfhk MkíÞ{ yLku þw¼{ Ãký yk ÔÞðMkkÞ MkkÚku òuzkðk íkiÞkhe fhe hÌkk Au. MkíÞ{u yuÂLsLkeÞhªøk{kt rþûký {u¤ðe ¾uzqíkku MkwÄe Lkðe íkfLkef ÃknkU[kzðkLkwt rçkzw szÃÞw Au, òuLk rzÞh íkuLkk r{þLk{kt nt{uþk MkkÚku hnu Au. yLku ykøkk¤ Ãký yk «fkhÚke rðïkMkLku Síkþu.

MktsÞu rðïkMk ÔÞõík fÞkuo níkku fu íkuyku ¾uzqíkku {kxu ykøk¤ Ãký fk{økehe fhíkk hnuþu. òuLk rzÞh MkkÚku òuzkðw íku{Lkk SðLkLkku MkkiÚke {níðLkku rLkýoÞ Au.

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

09

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

ÄkýkLkk Mktøkún {kxu rLkÞ{ku fzf çkLÞk

fku [eLke f{

E

ÂLzÞLk Mkwøkh r{ÕMk yuMkkurMkyuþLkyu ð»ko 2017Lkk Mkwøkh ð»ko WíÃkkËLk ytøku ÃkkuíkkLkk «Úk{ yLkw{kLk òhe fÞwO Au.EM{kLkk {íku yøkkWLkk ð»ko Ëuþ{kt ykþhu 234 ÷k¾ xLk Mkwøkh WíÃkkËLk ÚkE þfu Au, su ð»ko 2016Lkk 251 ÷k¾ xLkLke íkw÷Lkk{kt ½ýw ykuAw Au. òufu yk ð»ko 75 ÷k¾ xLkLkk çkkfe Mxkuf MkkÚku yøkkWLkk ð»ko ykþhu 256 ÷k¾ xLk Mkwøkh MÚkkrLkf çkòh{kt WÃk÷çÄ çkLkþu, su {køkLke íkw÷Lkk{kt ÃkÞkoó Au.

{økV¤e

íku÷Lke ®f{íkku{kt ½xkzku

ð

íko{kLk ¾heV {kuMk{{kt {økV¤eLkk ðkðuíkh{kt ÚkÞu÷ ðÄkhkÚke íkuLkwt WíÃkkËLk ðÄkhu ÚkðkLkku ytËks Ëþkoððk{kt ykðe hÌkku Au, yk {kxu ykøkk{e rËðMkku{kt ËirLkf ykðf ðÄíkk {økV¤eLke MkkÚku íkuLkk íku÷Lke ®f{ík{kt Ãký ½xkzku ÚkðkLke þõÞíkk Au. WíÃkkËLk çkòhku{kt ðíko{kLk Mk{Þ{kt {økV¤e «rík ÂõðLxh YrÃkÞk 5,000 Úke 5,400 ®f{íkÚke ðu[ký ÚkE hÌkwt Au ßÞkhu {økV¤e íku÷Lkwt «rík 10 rf÷ku YrÃkÞk 1,190 ®f{íkÚke ðu[ký ÚkE hÌkwt Au. ðíko{kLk ¾heV {kuMk{{kt {økV¤eLkwt ðkðuíkh 46.93 ÷k¾ nuõxh ÚkÞu÷ Au su yøkkWLkk ð»ko{kt 36.38 ÷k¾ nuõxh ÚkE þõÞw níkwt. {qÕÞ «{kýu {økV¤eLkk ËkýeLke rLkfkMk yk Mk{Þ økk¤k Ëhr{ÞkLk 23.75 xfk ðÄeLku fw÷ 1,819.94 fhkuz YrÃkÞk ÚkÞu÷ Au. ßÞkhu økík ð»koLke Mk{kLk yðÄe{kt íku 1,470.67 fhkuz YrÃkÞk ÚkE níke.

10

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

{kurzxe yuLz zurhðurxð yuõMk[uLs (yuLkMkezeEyuõMk)yu {kLÞíkk «kó Mxkuhus{kt fkhkuçkkheÞku îkhk ÄkýkLkk Mktøkún fhðk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ íkÃkkMkLkk rLkÞ{kuLku fzf fÞko Au. yk rLkÞ{ MxkuhusLku ÷økíke MkðMk Ãkh ÷køkw fhðk{kt ykðu÷ Au, suLku ÷eÄu ykþhu 50 xfk ½kýkLkku yMðefkh fhðk{kt ykðu÷ su Mktøkún {kxu ÷kððk{kt ykÔÞk níkk. yuõMk[uLsLku çkòh{ktÚke yuðe VrhÞkË {¤e níke fu yuõMk[uLs Mðef]ík Mxkuhus{kt ¾hkçk økwýð¥kkðk¤k ÄkýkLkku Mktøkún fhe hÌkk Au, suLku æÞkLk{kt hk¾eLku yuõMk[uLs íkhVÚke yk Ãkøk÷w ¼hðk{kt ykðu÷ Au. yuõMk[uLsu yuf rLkðuËLk{kt sýkÔÞwt níkwt fu íkuLkk rðrðÄ ykÃkqŠík fuLÿku{kt ÃkkuíkkLkk yrÄfkheykuLku fkÞo Ãkh ÷økkðu÷ Au yLku íku MkkÚku MktøkúnLke økwýð¥kkLkwt Ãký {qÕÞktfLk fhðk Mðef]ík Mxkuhuòu{kt yuf Mðíktºk rð&÷u»kfLke rLk{ýqf fhðk{kt ykðe Au.

rËðk¤eLke þw¼uåAk Ã÷kLx çkkÞkuxeõMkLkk Mkwû{-Sð ykÄkrhík ðÄw Mkkhk sirðf WíÃkkËLk

f]r»k{kt ÷kðku ¢ktrík sirðf WíÃkkËLkku îkhk Ã÷kLx çkkÞkuxeõMk{kt, y{u hsq fhe Aeyu ÃkkfLke ðÄw Mkkhe sirðf Mkwhûkk, rðfkMk-ð]rØ yLku {kxeLke íktËwhMíke{kt MkwÄkhk {kxu {kE¢kuçk (Mkwû{Sð) ykÄkrhík WíÃkkËLk. yk ík{k{ sirðf f]r»k yLku ÃkÞkoðhý yLkwfq¤íkk Ãkh ykÄkrhík Au. y{khe Mkwhrûkík yLku ÃkÞkoðhý yLkwfq¤ sirðf Mk{kÄkLk ÃkkfLkk WíÃkkËLkLku ðÄkhðk MkkÚku ¾uzqíkkuLkk SðLkMíkh{kt Ãký MkwÄkhku ÷kðu Au. sirðf rLkÞtºkf WíÃkkËLk  ÁçkexÙku÷ (çkurMkMk÷Mk Mkçkrxr÷Mk ykÄkrhík íkttËwhMík Akuz {kxu)  hkEÍkufuh (xÙkEfkuz{ko rðhezu ykÄkrhík-sið VqøkLkkþf) çkkÞku-LÞwxÙeþLk WíÃkkËLk  ¢kuÃk{ux (Ãke.S.Ãke.ykh-ÃkkËÃk ð]rØðÄof hkEÍkuçkuõxerhÞk)  yuõMkÃ÷kuhuh ({kEfkuhkErns÷ fLkMkkuŠ»kÞk  çkkÞkufkuBçke (Ezexeyu r[÷uxuz çknwMkwû{ Ãkku»kf íkíð r{©ý)  swBøkúku (yMfkuŠçkf yurMkz, Vw÷rðf yurMkz, Mke-ðez, xÙuMk yur÷{uLxTMk)  Ãke hkEÍ (VkuMVux Mk÷wrçk÷kEͪøk çkuõxerhÞk)  {kuðe fu (ÃkkuxkrMkÞ{ {kurçk÷kEͪøk çkuõxerhÞk)  çkeÃke-100 (ðkÞ-Ãkk÷e ø÷wxk{ef yurMkz çkkÞkuÃkkur÷{h) s{eLk ykhkuøÞ nuíkw WíÃkkËLk  ðu÷kuûk (sirðf ðLkMÃkrík ¾kíkh çkLkkðíkk çkuÂõxheÞk)  MkkuE÷yÃk (MkufLzhe ÃkkËÃk LÞwxÙeyuLxTMk)

ÍkExuõMk çkkÞkuxuf «k.r÷., 702/çke, Ãkku÷krhMk, {hku÷ {hkuþe hkuz Ãkh, {hku÷, ytÄuhe (Ãkq),{wtçkE-400 059 Ph :. +91-22-6772 3000

Email : info@zytex.com Website: www.plantbiotix.com

ft…Lke Mk{k[kh

«ku{ ÔÞksçke yLku yMkhfkhf

Vku

MVhMk rh[ ykuøkuorLkf {uLÞkuh yux÷u fu «ku{Lkku WÃkÞkuøk ¾uzqíkkuLku MkMíkku Ãký Ãkze þfu Au yLku WíÃkkËLk{kt ¾qçk s Mkkhe ð]rØ ÚkE þfu Au. MkkiÚke {níðLke ðkík yu Au fu ð»ko 1972 Úke Mkíkík fkÞohík «¼kík Vxeo÷kEÍh yuLz fur{f÷ ðõMko ftÃkLkeyu yk WíÃkkËLk þY fÞwO Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu yíÞkh MkwÄe{kt yk ftÃkLke yLkuf WíÃkkËLk çkLkkðeLku ËuþLke yøkúýe ftÃkLkeykuLku ðu[ký fhe níke, Ãkhtíkw yk ð¾íku ftÃkLkeyu òíku s çkòh{kt ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkkuLku hsq fhu÷ Au. ftÃkLkeLkk hkßMÚkkLk ¾kíkuLkk «kËurþf {uLkush ½Lk~Þk{MkuLku sýkÔÞwt níkwt fu y{khe «kuzõx «ku{Lkk WíÃkkËLkLku fkuE Ãký ÔÞÂõík Mkh¤íkkÚke fhe þfu Au. yk MkkÚku íkuLkk WÃkÞkuøk fkuE Ãký Ãkeyu[ «{ký Ähkðíke {kxe{kt fhe þfkÞ Au. íkuLke fkuE s ykzyMkh LkÚke. yk MkkÚku íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu «ku{{kt MkeyuLk 12 «{ký yuf xfk yLku VkuMVhMk 10.42 xfk WÃk÷çÄ Au. ¾uzqík zeyuÃkeLke søÞkyu íkuLkku WÃkÞkuøk fhe þfu Au. íku{ýu ÃkÞkoó ÷k¼ {¤u Au. yk MkkÚku ¾uíkhLke WÃks ûk{íkkLku ò¤ðe þfkÞ Au.

www.krishijagran.com

{kýLk rçkÞkhýLke þkLk MkkiÚke y÷øk yku¤¾

{k

ýf rçkÞkhýLke þkLk MkkiÚke y÷øk yku¤¾ yk fkuE WÂõík LkÚke Ãkhtíkw yuðw ¾uzqíkkuLkwt {kLkðw Au yLku Ëkðku. ftÃkLke 2001Úke Mkíkík ¾uzqíkkuLke Mkuðk{kt íkíÃkh Au. rçkÞkhýLke økwýð¥kkÚke ¾uzqíkkuLkk MLkun{kt fkuE WýÃk ykðe LkÚke. ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkku Ãkh ¾uzqíkkuLkku rðïkMk rËðMkuLku rËðMku ðÄe hÌkku Au. {kýf nkÞrçkúz MkezTMk ftÃkLkeLkk yu{ze ÃkeMke íktðhu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke ËuþLkk ºký hkßÞ {æÞ«Ëuþ,økwshkík yLku hksMÚkkLk{kt fkÞo fhe hne Au. ðíko{kLk ftÃkLke økðkh, {økV¤e, çkkshe, sðkh, {øk, ík÷, {kuX, MkhMkð, {uÚke yLku MkkuV-Shk ðøkuhuLkk nkErçkúz rçkÞkhý WÃk÷çÄ fhkðu Au. yk MkkÚku yk rçkÞkhýLkk yLkuf òíkku{kt WÃk÷çÄík Au. ¾uzqíkkuLku yk rçkÞkhýÚke ÃkÞkoó WíÃkkËLk «kó ÚkkÞ Au. suLku ÷eÄu ¾uzqík «íÞuf ð»ko {kýLk rçkÞkhý s ¾heËu Au. ©e íktðhu sýkÔÞwt níkwt fu ykðk ¾uzqíkku fu su ðkðuíkhLkk Mk{Þu rçkÞkhýLke ÃkMktËøke LkÚke fhe þõÞk yÚkðk òýfkhe LkÚke fhe hÌkk íku{ýu çkkË{kt ÃkAíkkðw Ãkzu Au. ykðk ¾uzqíkku yuf ð¾ík {kýf rçkÞkhýLkku [ku¬Mk Ãkýu WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. nwt ð[Lk ykÃkw Awt fu íku{Lku yÃkuûkk fhíkk ðÄkhu WíÃkkËLk «kó Úkþu.

òÞxuõMk fhu Ãkkf ð]rØ

Mkki

fkuE òýu Au fu ¼khíkLkk ¾uzqíkku ykÄwrLkf çkLke hÌkk Au. ¾uíke{kt ¾uzqíkku Mkíkík xufLkku÷kuSLkku WÃkÞkuøk fhðkLkwt nðu ð÷ý yÃkLkkðe hÌkk Au. ¾uzqíkkuLku xufLkku÷kuSÚke Mkßs fhðk ÃkkALkku ©uÞ ½ýeçkÄe ftÃkLkeykuLku òÞ Au. yk ftÃkLkeyku Ãkife yuf ftÃkLke Au òÞxuõMk suLke þYykík ð»ko 1996{kt ÚkE níke. òÞxuõMk çkkÞkuxufLkku÷kuS ûkuºk{kt fk{ fhe hnu÷e yuf òýeíke ftÃkLke Au.ftÃkLke ÃkkuíkkLkk f]r»k rzrðÍLk{kt {wÏÞíðu Ãkkf Mkwhûkk yLku íku{Lke ð]rØ {kxu WíÃkkËLk çkLkkðu Au. ftÃkLke ÃkkMku çkkÞku-LÞwxÙerþLk, çkkÞku-ftLxÙku÷ yLku MkkuE÷ nuÕÚk {kxu WíÃkkËLkkuLke {kuxe huLs Au. yk WíÃkkËLkku{kt «kEÍ, sq{økúku, {kurðf, ¢kuÃk{ux, çkkÞkufkuBçke, yuõMkÃ÷kuhh, Árçkºkku÷, hrnòufuÞh, MkkuÞ÷yÃk yLku ðu÷kuõMk suðk WíÃkkËLkku {wÏÞ Au. ftÃkLkeLkk yu{ze þu¾h rçküu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLkeLkku {wÏÞ WÆuþ ¾uzqíkku {kxu yuðk f]r»k WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkððkLkku Au 12

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

suÚke ¾uzqíkku Mkkhku Ãkkf {u¤ðe þfu. ftÃkLke ÃkkuíkkLke çkúkLz Lkk{ Ã÷ktxçkkÞkurxõMk MkkÚku ík{k{ WíÃkkËLk ¼khíkeÞ f]r»k çkòh{kt WÃk÷çÄ fhkðu Au. íkksuíkh{kt s yuf f]r»k «ËþoLke{kt ¼køk ÷uíkk ftÃkLkeLkk ¾uzqíkkuyu yk ytøku íku{Lkku ¾qçk s Mkkhku «rík¼kð ykÃÞku níkku.

Ãkkðh ík{khk nkÚk{kt ! ík{u s Ãkkðh Aku y{khk WíÃkkËLk ÃkkA¤Lke

nkuLzk Ãkkðh «kuzõxTMk ¾kíku y{u yuðwt {kLke Aeyu fu ík{khe EåAkLku ÷eÄu y{u WÃkÂMÚkrík Ähkðe Aeyu. ík{khk SðLkLku þÂõíkþk¤e heíku r¼Òk çkLkkððk ík{khk Mð¡k y{Lku WíÃkkËLkkuLkk rLk{koý {kxu «uhýk ykÃke hÌkk Au... "÷kufkuLku {ËË fheLku WíÃkkËLkku Ãkqýo ÚkkÞ Au".

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

yuLkMke{ økúeLk yuhku{k Mðefkhku, ð»ko¼h ÷k¼ f{kðku

rçk

ÞkhýkuLkk WíÃkkËLk fhðkLkwt y{kÁ fkÞo Au yLku íkuLku økwýð¥kkÞwõík çkLkkððkLkku y{khku ÷ûÞktf Au. Mk{økú rðï{kt òýeíke Exk÷eLke yøkúýe ÄkýkLkk rçkÞkhý Wøkkzíke ftÃkLke yuLkMke{u yk WÆuþ MkkÚku ¼khík{kt ÄkýkLke Mkðo©uc rçkÞkhý WÃk÷çÄ fhkððk {kxu ykøk¤ ðÄe hnu÷ Au. xqtf Mk{Þ{kt ¼khíkeÞ çkòh{kt yuLkMke{Lkk ÄkýkLkk rçkÞkhý økúeLk yuhku{k yuf Lkk{ WÃk÷çÄ çkLkþu. íkuLke ¾kMk ðkík yu Au fu ¾uzqíkku ð»ko¼h íkuLke ¾uíke fhe Mkkhku ÷k¼ {u¤ðu Au. ftÃkLke îkhk Wøkkzðk{kt ykðu÷ ÄkýkLkk rçkÞkhýLke rðþu»kíkk yu Au fu íku{k {kuuzuÚke Vq÷ ykðu Au yLku ðÄkhu íkkÃk{kLk Ãkh Ãký ¾wþçkw ò¤ðe hk¾u Au. íkuLke fkÃkýe yLkuf ð¾ík fhe þfkÞ Au. yux÷w s Lknª íkuLkk ÃkktËzk Ãký ÷ktçkk nkuÞ Au. ðÄkhu íkkÃk{kLk MknLk fhðkLke íkuLke ûk{íkk Ähkðíke nkuðkÚke økúeLk yhku{kLku økh{e yLku ðhMkkËLke {kuMk{{kt fwþ¤íkkÃkqðof yLku ð»ko¼h Wøkkzðk{kt

ykðu Au. yºku WÕ÷t¾LkeÞ Au fu ftÃkLkeLke þYykík ð»ko 1952{kt fhðk{kt ykðe níke yLku rðï{kt íkuLke yku¤¾ çkLkkÔÞk çkkË yk ftÃkLkeyu ¼khíkeÞ çkòh íkhV ð÷ý Ähkðu Au. yuLkMke{ 1500 ¾uzqíkkuLke {ËËÚke 5000 nuõxh s{eLk Ãkh rçkÞkhýLkwt WíÃkkËLk fhu Au. «íÞuf rMkÍLk{kt ftÃkLke îkhk Võík ÄkýkLkk rçkÞkhý s Lknª yLÞ þkf¼kSLkk rçkÞkhýLkwt Ãký WíÃkkËLk fhðk{kt ykðu Au, suLke rLkfkMk 50 fhíkk ðÄkhu Ëuþ{kt fhðk{kt ykðu Au. ð»ko¼h yuLkMke{ îkhk 300 fhíkk ðÄkhu rðrðÄ ðuhkÞxeÍ Wøkkzðk{kt ykðu Au. ftÃkLkeLkwt {kLkðw Au fu ð»ko Ëh ð»ko rçkÞkhýLke þwØíkk yLku økwýð¥kk{kt MkwÄkhku fhðk{kt ykðu íku sYhe Au, suÚke ¾uzqíkkuLku Mkkhe WÃks «kó fhe þfku Aku. ftÃkLke Mktfh zwtøk¤e yLku Mktfh fkuçkeLkk rçkÞkhýLke WÃk÷çÄ fhkðu Au.

ELzkuøkÕV ¢kuÃk MkkÞÂLMkMk : Mxkh yuõMkÃkkuxo nkWMk

ðk

rýßÞ yLku Wãkuøk {tºkk÷Þ îkhk íkksuíkh{kt s ELzkuøkÕV ¢kuÃk MkkÞÂLMkMkLkk Mxkh yuõMkÃkkuxo nkWMk MxuxTMkLkku Ëhßòu ykÃkðk{kt ykÔÞku Au. ftÃkLkeLku yk MkL{kLk rðËuþe ÔÞkÃkkhLkk zkÞhuõxh sLkh÷ îkhk ykÃkðk{kt ykðu÷ Au. yk MkkÚku ftÃkLkeLku ðkrýßÞ yLku Wãkuøk {tºkk÷Þ (zeSyuVxe) îkhk Mxkh yuõMkÃkkuxo nkWMkLke {kLÞíkk ykÃkðk{kt ykðu÷ Au. yk MkL{kLkÚke ftÃkLke økkihð yLkw¼ðe hnu÷ Au. ELzkuøkÕV ¢kuÃk MkkÞÂLMkMk (sÞ©e hMkkÞý Wãkuøk r÷r{xuz) f]r»k hMkkÞý, Ãkkf Ãkku»ký, xufLkef yLku

14

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

VkuBÞw÷uþLMkLkk rLk{koý yLku rLkfkMk ftÃkLke Au. ftÃkLkeLkk WíÃkkËLk Võík MÚkkrLkf çkòh{kt s Lknª Ãkhtíkw yurþÞk, yk£efk,÷urxLk y{urhfk íkÚkk r{z÷ EMxLkk Ëuþku{kt Ãký fhðk{kt ykðu Au. ELzkuøkÕVLkk [kh WíÃkkËLk yuf{ Ähkðu Au. suLkw fw÷ ûkuºkV¤ 90,000 Mfu.{e. fhíkk ðÄkhu Au. íku{k 1 xufLkef÷ rMkLÚkúurMkMk Ã÷kLx yLku 3 VkuBÞwo÷uþLk Ã÷kLx ¼khík{kt ÂMÚkh Au. «íÞuf yuf{ Ãkh økwýð¥kkLkk {kÃkËtzkuLku æÞkLk{kt hk¾ðk{kt ykðu Au. yk fkhýÚke s WíÃkkËLkkuLke økwýð¥kk {kxu ftÃkLke ykEyuMkyku 9001 yLku ÃkÞkoðhý Mkwhûkk {kxu ykEyuMkyku 14001 {LkfkuÚke yrÄf]ík Au.

ft…Lke Mk{k[kh

økúknfkuLkku rðïkMk Au

yuMxÙ÷ ÃkkEÃMk

ík{k{ ¾uzqíkkuLkku rðïkMk: fkuhku{tz÷ yuøkúe fku.«k.r÷

¼k

híkLke yøkúýe fexLkkþf, VqøkLkkþf, ®LkËýLkkþf çkLkkðíke yøkúýe ftÃkLke fkuhku{tz÷ yuøkúefku «k.r÷yu fÃkkMkLkk ÃkkfLke Wå[ økwýð¥kk, ðÄkhu WíÃkkËLk íkÚkk VqøksrLkík hkuøk rLkÞtºký {kxu ykihk yuõMku÷ WíÃkkËLk çkòh{kt hsq fhu÷ Au, suLku Ãkrhýk{u yuf Mkfkhkí{f Au. xez÷u ¾e÷u íku yøkkW yuõMkyu÷Lkku WÃkÞkuøk zu÷r{õMk MkkÚku Võík fexfkuLkk rLkÞtºký {u¤ðe þfkÞ Au. WíÃkkËLk ðÄkhu ÚkkÞ Au.

yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu [kh ËkÞËkÚke ft à kLkeLkk fexLkkþf, Vq ø kLkkþf yLku ®LkËýLkkþf Ëðk çkLkkððk{kt yøkúýe MÚkkLk «kó fhe ÷eÄu÷ Au. yux÷w s Lknª ftÃkLke ÃkkMku Wå[ økwýð¥kkÞwõík Akuz yLku {kxe {kxu Ãký yk WíÃkkËLk W¥k{ Au. ftÃkLkeLkk «kËurþf çkkçkíkkuLkk {uLkush hksu»k LkkøkÃkk÷u sýkÔÞwt níkwt fu y{u ¾uzqíkkuLkk rník, Mk{ks yLku ÃkÞkoðhý {kxu fkÞo fhe hÌkk Aeyu. y{u «ríkçkØ Aeyu fu y{khk ík{k{ WíÃkkËLk ÃkÞkoðhýLku yLkwfq¤ hnu. Íku{ýu sýkÔÞwt níkw fu fkuhku{tz÷ yuðe [ku¬Mk ftÃkLkeyku Ãkife yuf Aeyu su ÃkkuíkkLkk ÃkkuxoVkur÷Þku{kt LkeBLk MíkhLkk yu÷ze 50 16

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

www.krishijagran.com

yu

MxÙ÷ ÃkkEÃMkLku yksu Mkki fkuE òýu Au. økwshkíkLke yk ftÃkLkeyu ¼khík{kt s Lknª Ãkhtíkw Mk{økú rðï{kt {níðLkk Ëuþku{kt ÃkkuíkkLke yku¤¾ çkLkkðe Au. íkksuíkh{kt s ftÃkLkeyu yuf f]r»k «ËþoLke{kt ¼køk ÷eÄku níkku. yk ¼ÔÞ f]r»k «ËþoLke{kt yuMxÙ÷ ÃkkEÃMkLkk Mxku÷Lku ¾uzqíkkuyu ¾qçk s ÃkMktË fhu÷ Au yLku f]r»k ®Mk[kE{kt WÃkÞkuøke ÃkkEÃMkLkk rð»kÞ{kt òýfkhe {u¤ðu÷ Au. ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄ ËþoLk hkð÷u sýkÔÞwt níkwt fu yuMxÙ÷ ÃkkEÃMk ËuþLke yøkúýe ÃkkEÃk WíÃkkËf ftÃkLke Au. yk ftÃkLke {wÏÞíðu zku{uMxef ÃkkEÃk, f]r»k ÃkkEÃk, E÷urõxÙf÷ ÃkkEÃk íkÚkk yLÞ ík{k{ «fkhLke ÃkkEÃk çkLkkðu Au. f]r»k{kt yk ftÃkLke {wÏÞ çku çkúkLz Au, su{kt yuMxÙ÷ yuõðkMkuV yLku yuMxÙ÷ çkkuhðu÷ Lkk{Úke yku¤¾ðk{kt ykðu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu y{kÁt {wÏÞ æÞkLk yk Mk{Þ ¾uzqíkkuLku yuðw WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðu Au, su ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe [k÷u yLku xfkW Ãký nkuÞ, {kxu y{u økwýð¥kk Ãkh rðþu»k æÞkLk ykÃke Aeyu.

WíÃkkËLkkuLku nxkÔÞk Au fkhý fu ykÃkýu ¾uzqíkkuLku Wå[ økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLk yLku ðÄkhu Mkkhe Mkuðk ykÃkðe sYhe {kLke Aeyu. íku{ýu sýkÔÞwt níkw t fu y{khku WÆu þ çkúktrzøkLke MkkÚku yuðku Ëkðku fhe Aeyu fu y{khk økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkðe Aeyu. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ftÃkLkeLke þYykík ð»ko 1968{kt ÚkÞu÷ ßÞkhu ð»ko 1973-74{kt yuøkúe{kMk fur{fÕMk «kEðux r÷r{xuz Mk{qn ftÃkLke íkhefu þYykík fhe níke. yk ftÃkLkeLku {wtçkE Mxkuf yuõMk[uLs{kt ð»ko 1994{kt MÚkkLk {éÞw níkwt. íkuLkk fux÷kf ð»ko çkkË çkeS Mk{wn ftÃkLke íkhefu rðÚkk÷ yu ø kú k u f u r {fÕMk r÷r{xu z Lke þYykík ð»ko 1982{kt ÚkÞu÷ íÞkhÚke yíÞkh MkwÄe{kt ftÃkLkeyu yLku f yMkhfkhf WíÃkkËLkku çkLkkðu÷ Au, su ¾uzqíkku ðå[u ¾qçk s ÷kufr«Þ Au.

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

rVLkku÷uõMk ¾uzqíkkuLke Ãkqhíke fk¤S hk¾u Au ºk{kt ¾uzqíkku Lkðe xufrLkfLku yÃkLkkðeLku Mkkhku Ãkkf ÷ýe hÌkk f] Aur»kLkk. yuûkuçkkçkíkLku ÷E fkuE s þtfk LkÚke Ãkhtíkw ¾uzqík f]r»k ®Mk[kE{kt ¾kMk fheLku LkðeLk xufLkef yÃkLkkðe hnu÷ Au. yk xufLkefLkku yuf rnMMkku {kE¢ku EheøkuþLk xufLkef, suLkk {khVíku rVLkku÷uõMk Ã÷kMkLk ELzMxÙeÍ «kEðux r÷r{xuzLkk WíÃkkËLk rçk÷fw÷ yLkwfq¤ Au. ftÃkLkeLkk {kfuoxªøk nuz nku.yuLk.çke. hkýuyu f]r»k òøkhýLku {krníke ykÃke níke fu rVLkku÷uõMk Ã÷kMkLk ELzMxÙeÍ {wÏÞíðu rzÙÃk EheøkuþLk, ®M«f÷h EheøkuþLk, ÃkeðeMke çkk÷ ðkÕð, ykuxku{uþLk yLku MkhVuMk rzÙÃk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ WíÃkkËLk çkLkkðu Au. ykþhu 1200 ze÷h Lkuxðfo MkkÚku yk ftÃkLke Ëuþ¼h{kt EheøkuþLk ûkuºk{kt {kuxk Míkh Ãkh fkÞo fhe hne Au. zku.yuLk.çke.hkýuLkk {íku y{khku æÞuÞ ¾uzqíkkuLke MkkÚku {¤eLku fk{ fhðkLkku íku{ s íkuLku {kuxk Míkh Ãkh íkfLkef MkkÚku òuzeLku ykÄwrLkf f]r»kLku yÃkLkkððk {kxu «urhík fhðe òuEyu.

økúeLknkWMk rLk{koíkkyku{kt yøkúýe : Ãkh{ økúeLk nkWMk

¾uzqíkku{kt ÷kufr«Þ çkLke hne Au rhðMkuoçk÷ Ã÷ku ykuÃk÷

÷u

{fuLk ÃkkuíkkLke ðÄkhu Mkkhe xufLkef f]r»k Þtºkku {kxu rðï¼h{kt òýeíke Au. ÷u{fuLk yuf yuðe ftÃkLke Au, suýu ¼khík{kt ykuAk Mk{Þ{kt yuf {kuxe yku¤¾ çkLkkðe Au. y{u ÷u{fuLk EÂLzÞkLkk yrÄfkhe MktsÞ Akçkzk, nuz MkuÕMk yuLz MkŠðMk MkkÚku ðkík[eík fhe níke. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk «ËþoLke{kt y{khe xe{u ¾uzqíkkuLku Mkkhk f]r»k ÞtºkkuLkk rð»kÞ{kt òýfkhe ykÃke níke. {kuxk¼køkLkk ¾uzqíkkuyu rhðMkuoçk÷ Ã÷ku ykuÃk÷Lkk rð»kÞ{kt òýfkhe {u¤ðe Au. ©e Akçkzkyu sýkÔÞwt níkwt fu yk n¤ ºký rzÍkELk{kt WÃk÷çÄ Au, su Lkðe xufLkefkuÚke Mkßs Au. ¾uíke{kt ¾uzkýLke çkkçkík{kt yk Ã÷ku yufË{ rVx Au.

18

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

¼k

híkeÞ ¾uzqík ËuþLkk yLkuf {níðLkk f]r»k hkßÞku{kt ÍzÃk¼uh økúeLknkWMkLku yÃkLkkðe hÌkk Au. íkuLkwt {wÏÞ fkhý yu Au fu ¾uzqík økúeLknkWMk {khVíku Mkkhk WíÃkkËLk yLku f{kiMk{e Ãkkfku ÷E hÌkk Au íku{ s Mkkhku LkVku Ãký {u¤ðe hÌkk Au. yk ûkuºk{kt ÍzÃkÚke ykøk¤ ðÄehnu÷e ½ýeçkÄe ftÃkLke Au, su Ãkife yuf Ãkh{ økúeLk nkWMk Au. Ãkh{ økúeLk nkWMk økwshkík hkßÞLke ftÃkLke Au, su ËuþLkk yLkuf {kuxk hkßÞku{kt fkÞo fhe hne Au. yk ftÃkLke {wÏÞíðu þuzLkux, VuLk økúeLk nkWMk, Ã÷øk LkMkohe, økúeLk nkWMk yLku økúeLk nkWMk ELMÞkuhLMkLke MkwrðÄk ¾uzqíkkuLku WÃk÷çÄ fhkðu Au. íkksuíkh{kt s y{ËkðkË{kt yuøkúe yurþÞk f]r»k «ËþoLke{kt Mkk{u÷ ÚkÞu÷e yk ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄykuyu ¾uzqíkkuLku ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkku ytøku òýfkhe ykÃke níke. òýfkhe {u¤ððkLke MkkÚku yLkuf ¾uzqíkkuyu ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkkuLke «Mktþk fhe níke. «ËþoLke{kt ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄykuyu Mkfkhkí{f «ríkr¢Þk Ëþkoðíkk Ãkh{ økúeLk nkWMkLke MkV¤íkk ÃkkA¤ ¾uzqíkkuLku økýkÔÞk níkk.

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

¾uzqíkkuLke WB{eËÚke rðþu»k Au

ÂMfÃkh ÃkkEÃk f]

r»k ®Mk[kELke ykÄwrLkf íkfrLkfkuÚke y{khk ¾uzqíkku Mkíkík òuzkE hÌkk Au. ®Mk[kE {kxu çkkuhðu÷ ÃkkEÃkLke sYh Ãkzu Au, Ãkhtíkw ¾uzqíkku îkhk ÞkuøÞ yLku økwýð¥kkðk¤k ÃkkEÃk Lk ÷økkððkLku çkË÷u {kuxk¼køku íku{Lku LkwfMkkLk WXkððwt Ãkzu Au. ÃkkEÃk Mkk{kLÞ heíku Vkxe síkk nkuÞ Au yÚkðk çkkË{kt ¾hkçk çkLke òÞ Au, suLku ÷eÄu íku Lk íkku ®Mk[kE ÚkkÞ Au yÚkðk ÃkkýeLke çkhçkkËe ÚkkÞ Au. ÂMfÃkh {wÏÞíðu f]r»k{kt WÃkÞkuøke ÃkkEÃk, ÃkeðeMke ÃkkEÃk, Ã÷®Bçkøk ÃkkEÃk yLku çkkuhðu÷ ÃkkEÃkLke yøkúýe WíÃkkËf ftÃkLke Au. Mkk{kLÞ heíku òuEyu íkku ÂMfÃkhLke ÃkkEÃk yk çkkçkík{kt Mkkhe yLku økwýð¥kkÞwõík Au.

¾uzqíkkuLku íkk÷e{ ykÃkþu ykEMkeyuykh

¾u

zq í kku L ke ÂMÚkrík{kt Mkw Ä khku fhðk yLku íku { Lku «økríkþe÷ ¾uíke fhðk «kuíMkknLk ykÃkðk {kxu ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk fuLÿ (ykEMkeyuykh) yuf ¾kMk «fkhLke Ãknu÷ fhðk sE hnu÷ Au. ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk fuLÿ{kt ð»k 202 MkwÄe{kt 24 ÷k¾ ¾uzqíkkuLku Ãkku÷enkWMk rLk{koý, çkkÞkuøkuMk MktÞtºk, ð{eofBÃkkuMxLke òýfkhe ykÃkðk MkkÚku íkk÷e{ ykÃkðk{kt ykðþu. ykEMkeyuykhLkk zuÃÞwxe zkÞhuõxh zkÞhuõxh sLkh÷ yu.fu.®Mknyu sýkÔÞwt níkwt fu ¼khík{kt 14 fhkuz ¾uzqíkku Au, Ãkhtíkw {ku÷enkWMk, çkkÞkuøkuMk ðøkuhu ytøku ½ýk ykuAk ¾uzqíkku {krníke Ähkðu Au. yk «fkhLkk ¾uzqíkkuLku æÞkLk{kt hk¾eLku y{u íkk÷e{ ykÃkþw suÚke íkuyku «økríkþe÷ ¾uíke fhe þfu. ¾uzqíkkuLku íku÷e{ WÃkhktík «{kýÃkºk Ãký ykÃkðk{kt ykðþu.

20

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

ftÃkLkeLkk zkÞhuõxh Ëuðuþ çktMk÷u sýkÔÞwt níkwt fu ÂMfÃkh ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkkuLkk MktþkuÄLk yLku økwýð¥kkLke Ãkqhíke fk¤S hk¾eLku íkuLku çkòh{kt hsq fhu Au. ftÃkLke {wÏÞíðu f]r»k{kt WÃkÞkuøke ÃkkEÃMk Ãkh fuLÿeík fhe hne Au, fkhý fu ¾uzqíkku nðu f]r»kLke Lkðe xufLkefkuLku yÃkLkkðe hÌkk Au. yk{ Ãký f]r»k yuf çknw {kuxw ûkuºk Au. ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄLkwt fnuðw Au fu ÂMfÃkh MktÃkqýoÃkýu ¾uzqíkkuLku Mk{ŠÃkík Au. ¾uzqíkku íkhVÚke Ãký ftÃkLkeLku Mkkhku «rík¼kð {éÞku Au, suLku ÷eÄu yk ¾uzqíkkuLkk rðïkMk Ãkh ¾hk Wíkhe hnu÷ Au.

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

rðïkMkLkwt «ríkf ytfwhLkk rçkÞkhý

{

nkhk»xÙ L ke ft à kLke yt f w h MkezT M k îkhk rLkŠ{ík rçkÞkhý ¾uzqíkku ðå[u rðïkMkLkwt «ríkf çkLke økÞu÷ Au. ftÃkLke ¾kMk fheLku þtfh rçkÞkhýkuLkwt WíÃkkËLk fhu Au. ð»ko 1976{kt LkkøkÃkwh{kt LkkLke ykuhze{kt ÃkkuíkkLke fk{økeheLke þYykík fhLkkh yk ftÃkLke yksu Mk{økú ¼khík{kt ÃkkuíkkLke fk{økeheLkwt rðMíkhý fÞwO Au. 40 ð»kkuoÚke ÃkkuíkkLke yk MkVh{kt yksu ytfwh MkezTMk 16 ÃkkfkuLkk 115 fhíkk ðÄkhu økwýð¥kkÞwõík rçkÞkhý WíÃkkËLkku WÃk÷çÄ fhkððk Mkûk{ Au. ¾uzqíkkuLku Wå[ økwýð¥kkÞwõík WÃk÷çÄ fhkððk {kxu ftÃkLke ÃkkuíkkLkk MktþkuÄLk fuLÿ{kt MktþkuÄLk fhe hne Au. íkksuíkh{kt ftÃkLkeyu ½ô {kxu ytfwh {tøkuþ Lkk{Úke MkwÄkhu÷ ½ôLkk rçkÞkhýku hsq fhu÷ Au, su{kt ðÄkhu Mkkhe ð]rØ yLku ytfqhýLke rðþu»kíkk hnu÷e Au. ftÃkLkeLkk ðrhc xuhexhe {uLkush Þkuøkuþfw{khu sýkÔÞwt níkwt fu yk òíkLkk ÃkkfLke yðrÄ 130-135 rËðMk nkuÞ Au. íku ®Mkr[ík ÃkrhÂMÚkrík {kxu WÃkÞkuøke òík Au. ytçkh htøkLkk {æÞ{ yLku {kuxk ykfkhLkk ËkýkLku ÷eÄu ¾uzqíkku yk òíkLku

ðÄkhu ÃkMktË fhu Au. íkuLkkÚke çkLku÷ ÷kuxLke hkux÷e ðÄkhu Lkh{ yLku MðkrËü nkuÞ Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk òíkLke ¾kMk ðkík yu Au fu íkuLkkÚke Mkkhe WÃks «kó ÚkkÞ Au. {tøkuþ yuf {æÞ{-÷ktçke Mk{Þ økk¤kLke skík Au. su{kt Vq÷ Äkhýk ûk{íkk 93-95 xfk, ¾kíkh «íÞu yLkwr¢Þk ðÄkhu Au yLku íkuLkkÚke Ëkýk fkZðk ¾qçk s Mkh¤ Au. ytfqh MkezTMkLkku WÆuþ ðÄkhu Mkkhk WíÃkkËLk yLku xfkW ¾uíkeLkk {kæÞ{Úke LkðeLk xufLkku÷kuSLku yÃkLkkðíkk ¾uzqíkkuLku ÷k¼ktrðík fhðkLkku Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLkeLkwt {kLkðwt Au fu yuf LkkLkk rçkÞkhýÚke rðþk¤ Íkz ykfkh ÷u Au, íkuLkkÚke ykÃkýu «íÞuf rçkÞkhýLke økwýð¥kk Ãkh s æÞkLk ykÃke Aeyu. ftÃkLke fÃkkMk MkkÚku VeÕz ¢kuÃk{kt þtfh çkkshe, þtfh {fkE, ½ô yLku þkf¼kS{kt xk{uxk, íkhçkw[, xªzku¤k, fktfze, {q¤k, ËqÄe, zwtøk¤e, økðkh, íkwðuhk, Äkýk, {h[k, Vw÷kðh, fkuçke, hªøký, fkhu÷k, ¼ªzk, ðøkuhu rçkÞkhý WÃk÷çÄ Au.

rðxfku WíÃkkËLk{kt Au rðïMkLkeÞ

rð

xfku EÂLzÞk «kEðu x r÷r{xu z ftÃkLke Ãkþwyku {kxu yLkuf «fkhLkk Vqs MkÃ÷e{uLx, LÞwxÙeþLk yLku yLÞ WíÃkkËLkku çkLkkðu Au. ftÃkLkeLkk

«ríkrLkrÄ økwh[hý ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke Ëhuf WíÃkkËLkku Ãkh ôzkýÃkqðofLkwt MktþkuÄLk fhu Au íÞkhçkkË s íku çkòh{kt Wíkkhu Au, suÚke økúknfkuLku Mkkhk WíÃkkËLk {¤e þfu. ðíko{kLk Mk{Þ{kt ftÃkLke yLkuf «fkhLkk WíÃkkËLkku su{ fu zuhe Vk‹{øk, ÃkkuÕxTÃke ûkuºk{kt yLku Ãkþwyku {kxu yuLxeçkkÞkuxef çkLkkðu Au. ftÃkLkeLkwt {kLkðw Au fu òu MktþkuÄLk Ãkh æÞkLk ykÃkðk{kt ykðu íkku WíÃkkËLkku ðÄkhu Mkkhk çkLke þfu Au. yk fkhýÚke s ftÃkLke «íÞuf ð¾íku ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkku{kt ftEfLku ftEf Lkðe çkkçkíkku hsq fhðk «ÞíLk fhu Au. yk ð¾íku ftÃkLke ¾uzqíkkuLke s\rhÞkíkLku æÞkLk{kt hk¾eLku ¾kMk WíÃkkËLkku íkiÞkh fhu÷ Au, suÚke ðÄkhu ¾uzqíkkuLku íkuLkku ÷k¼ {¤e þfu.

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

21

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

Ãkkf Mkwhûkk{kt MknkÞf rMkzrðLkLkwt økúku-fðh

ÃkþwÃkk÷fku {kxu Mk{ŠÃkík ÍkÞzMk

f]

¾u

r»k ûkuºkLke økwshkík ÂMÚkík ftÃkLke rMkzrðLk VurçkúfLke þYykík ð»ko 2011{kt ÚkE níke. ftÃkLke {wÏÞíðu ¢kuÃk fðh, £kuLx fðh yLku økkzoLk fðh çkLkkðu Au. ftÃkLkeLkk {uLkuStøk zkÞhuõxh Mkwhuþ Ãkxu÷u sýkÔÞwt níkwt fu rMkzrðLk Vurçkúf «kEðux r÷r{xuz f]r»kûkuºk{kt ÍzÃk¼uh ykøk¤ ðÄe hne Au. íkksuíkh{kt ftÃkLkeyu økwshkík{kt ÞkuòÞu÷ yuf f]r»k «ËþoLke{kt ÃkkuíkkLkk Lkðk WíÃkkËLk økúku fðh hsq fÞwO níkwt. ©e Ãkxu÷u sýkÔÞwt níkwt fu yk fðhLkku WÃkÞkuøk yktíkhef íkkÃk{kLk 5 rzøkúe MkwÄe ykuAw-ðÄkhu nkuðk MkkÚku Ãkkf Ãkkf {kxu ðÄkhu Mkkhk ðkíkkðhýLkwt MksoLk fhu Au, su sirðf Ãkkfku {kxu ©uc Au. yk MkkÚku økúku-fðh Ãkrûkyku, fexfku MkkÚku ðÄkhu økh{e yLku XtzeÚke Ãký ÃkkfLku Mkwhûkk «ËkLk fhu Au. íkuLkkÚke økúeLk nkWMkLke ÂMÚkríkLku Ãkqýo fhðk MkkÚku fexLkkþfkuLkk ¾[oLku ykuAk fhe f{kiMk{e Ãkkf Ãký ÷E þfkÞ Au. økúku fðhLkk {kæÞ{Úke þkf¼kS, V¤ku yLku økúeLk nkWMk{kt Úkíkk ÃkkfLku Mkkhe heíku Mkwhrûkík hk¾e þfkÞ Au.©e Ãkxu÷u sýkÔÞw níkwt fu ¾uzqíkkuLku íkuLkku WÃkÞkuøk fheLku ÃkkuíkkLkk Ãkzíkh ¾[oLku ykuAku fhðk{kt {ËËYÃk çkLke þfu Au.

1 2 3 5 10 15

22

12 24 36 60 120 180

420 840 1260 2100 4200 6300

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

40 140 260 600 1700 3300

íkeLke MkkÚku ¾u z q í kku Ãkþw à kk÷Lk Ãký fhu Au . Ãkht í kw ÃkþwÃkk÷LkLke MkkÚku ÃkþwykuLkku ÏÞk÷ hk¾ðku ¾qçk s sYhe Au. Ãkþw MðkMÚÞ nkuÞ íkku ËwÄ WíÃkkËLk Ãký MkkÁt hnu Au. Ãkþwyku{kt ¾whÃkfk, {wnÃkfk suðe ½kíkf rçk{kheyku Úkíke nkuÞ Au. ÃkþwykuLkk yk «fkhLke rçk{kheykuÚke çk[kððk ¾qçk sYhe Au. ÞkuøÞ ËðkykuLkku WÃkÞkuøk Ãký fhðk{kt ykðu íku sYhe Au, yLÞÚkk òýfkheLkk y¼kð{kt íku Sð÷uý Mkkrçkík ÚkE þfu Au. ÃkþwykuLkk MðkMÚÞ MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Ëðkyku çkLkkðíke yøkúýe ftÃkLke ÍkÞzMk yurLk{÷ nuÕÚkfuh Lkk{ ELzMxÙeÍ{kt yuf Mkkhk Míkhu ykðu Au. yk òÞzMk furz÷kLke Ãkuxk ftÃkLke Au. f]r»k òøkhýu ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄ zku. ÞkuøkuLÿ siLkLku sýkÔÞwt níkwt fu òÞzMk Ãkþwyku {kxu Ëðkyku yLku MðkMÚÞ MktçktrÄík WíÃkkËLkku çkLkkðíke yuf yøkúýe ftÃkLke Au. òÞzMk nuÕÚkfuh ¾uzqíkkuLku MkkÁ WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkðu Au. íku{kt {wÏÞíðu òyuõ÷kus, yuõMkuVkuzku÷, zh{es, ^÷qÃkkuh, fuÃMkku÷k økkuÕz yLku «er{Þh, LÞwxÙer{Õf, ðexkr{õMk økkuÕz, MkkÞõ÷ku{eLk, Ár{Mkif Âõ[fÁ{e íkÚkk òÞzkr{Õf {wÏÞ WíÃkkËLk Au. ftÃkLke ÃkþwykuLke rçk{kheÚke ÷E ËqÄ ðÄkhðk, Ãkku»kf íkíðkuLke WýÃkLku ykuAe fhðk MkwÄeLkk ík{k{ WíÃkkËLkkuLkwt rLk{koý fhu Au. zku. siLkLkwt fnuðw Au fu ftÃkLke yu çkkçkík Ãkh æÞkLk ykÃke hne Au fu ¾uzqíkku ÃkþwÃkk÷LkLke Lkðe xufLkefLkk rð»kÞ{kt òýfkhe ykÃke íku{Lku Mkkhk WíÃkkËLkku WÃk÷çÄ fhkðu.

380 700 1000 1500 2500 3000

yMk÷e VxeoMkLke yku¤¾, heÃk Ãk¥keLkwt rLkþkLk

fkuMkkðux

VxeoMk Võík xeoMk s ðux V Mk÷e k k M u k f %y 90 ¾kíkh Au MkÕVh

Võík : 3-6 rf÷ku/yufh Mkkhe økwýð¥kk, ðÄkhu WÃks yLku ðÄkhu ykðf {u¤ðku

yksu s VxeoMk ¾kíkh ÷kðku MkÕVh r{ÕMk r÷r{xuz, {wtçkE

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

rçkúõMk Ëuþku fhu fXku¤Lkwt WíÃkkËLk

Ëu

þ{kt Mkki «Úk{ rçkúõMk ËuþkuLkk f]r»k «ÄkLkkuLke çkuXf Lkðe rËÕne{kt Ãkqýo ÚkE suLke yæÞûkíkk fhíkk f]r»k yLku ¾uzqík fÕÞký «ÄkLk hkÄk {kunLk ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu rçkúõMk Ëuþ fXku¤Lkwt WíÃkkËLk fhu suÚke ¼khík{kt fXku¤Lke yAíkLku Ãkqýo fhe þfkÞ. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ¼khík s{eLk MðkMÚÞ fkzo yLku «ÄkLk{tºke f]r»k ®Mk[kE ÞkusLkk (Mkqû{ ®Mk[kE)Lkk {kæÞ{Úke ¾uzqíkkuLke Ãkzíkh{kt ½xkzku ÷kððk {kxu «ÞkMk fhe hne Au. ©e ®MknLku s¤ðkÞw xufLkku÷kuSLku «kuíMkknLk ykÃkðk Ãkh yLku {krníke ykËkLk «ËkLkLku «kuíMkknLk ykÃkðk MkkÚku íku{k MkwÄkhku ÷kððk Ãkh ¼kh ykÃÞku Au. MkB{u÷Lk{kt ¼køk ÷E hnu÷k Ëuþkuyu MktÞwü hk»xÙ {nkMk¼kLke ½ku»kýk «{kýu 2016Lku yktíkhhk»xÙeÞ Ëk¤ ð»ko

íkhefu ònuh fhðk Mkn{rík Ëþkoðe Au. çkuXf{kt çkúkÍe÷, hrþÞk, [eLk yLku Ërûký ykr£fkLkk f]r»k «ÄkLkku WÃkÂMÚkík hÌkk níkk. rçkúõMk ËuþkuLkk f]r»k «ÄkLkkuyu MkB{u÷Lk{kt Mkíkík f]r»k {kxu {kuzu÷ rðfrMkík fhðk yLku íku {kxu Mk{kLk {t[ MÚkkrÃkík fhðk Ãkh Mkn{rík Ëþkoðe Au. yk {t[ ðåÞwoy÷ MkwrðÄk «ËkLk fhþu yLku íkuLkku WÆuþ ¾kã MkwhûkkLku «kuíMkkrník fhðkLkku Au, Mkíkík MðYÃkÚke f]r»k rðfkMk yLku økheçkeLku Ëqh fhðkLkku WÆuþ Au.

«Míkwík Au nkuLzkLkwt Lkðw rx÷h

ò

ÃkkLkLke nkuLzk {kuxhLke ¼khík ÂMÚkík MknÞkuøke ftÃkLke nkuLzk rMkyu÷ Ãkkðh «kuzõxTMk r÷r{xuzu {uf ELk EÂLzÞk yr¼ÞkLk ytíkøkoík ¼khíkeÞ ¾uzqíkkuLke ykð~ÞfíkkykuLku yLkwYÃk Lkðk nkuLzk rx÷h {kuzu÷ yuV 300 hsq fhu÷ Au. yk yuf þÂõík Mkt[kr÷ík rðzh Au, su þkf¼kS, þuhze, fÃkkMk, fu¤k, Vq÷çkøke[k ðøkuhu{kt ¾uzký fkÞo {kxu WÃkÞkuøke Au. Ãkkf{kt rðrðÄ ®LkËk{ýku WÃkÞkuøke íkíðkuLkwt þku»ký fhe ÷u Au suLku ÷eÄu WíÃkkËLk ykuAw ÚkE òÞ Au. nkuLzk hkuxhe rx÷h ®LkËk{ýLku {q¤Úke s LkkçkqË fhu Au, suÚke ÃkkfLku s{eLk{kt hnu÷k Ãkku»kf íkíðku {¤u Au. yk MkkÚku ®LkËk{ýLku {kxe{kt r{r©ík fhe ¾kíkh çkLkkðu Au, suLkku ÷k¼ Ãký ÃkkfLku {¤u Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt {sqhkuLke yAík yLku {ku½e {sqheLke ÂMÚkrík{kt yk LkkLkk ¾uzqíkku {kxu WÃkÞkuøke Þtºk Au. þÂõíkþk¤e 4 MxÙkuf, 1.5 rf÷kuðkuxLkk yuzðkLMz ykuðh nuz ðkÕð ðk¤k SyuõMk 80 ÃkuxÙku÷ Mkt[kr÷ík yuÂLsLkÚke WÃkÞkuøke yk hkuxhe rx÷hLkwt ðsLk Võík 37 rf÷kuøkúk{ Au.

ÞwyuMk 51 Lke Ãkkhe, çkLku Mkki Ãkh ¼khu

Þw

yMuk 51 Lke ÃkkMke Mkki fkE u Lku ¼khu Ãkze hne A.u S nk, ynª ykÃkýu ðkík fhe hÌkk Aeyu nËihkçkkËLke yøký ú e fÃtkLke MkezðõMko ELxhLkþ u Lk÷ «k.r÷Lke.fu sý u u íkksíukh{kt nrhÞkýk MkrníkLkk W¥kh ¼khLkk hkßÞku {kxu fÃkkMkLkk nkErçkzú rçkÞkhýLke Lkðe òík Þy w Muk 51 çke.S. 2 íkÞikh fh÷ u A,u s{ u kt {kxuk yLku ðÄkhu xªzk nkðukLke MkkÚku ðÄkhu WíÃkkËLk {¤ u ðe MkfkÞ A.u yk ÃkkfLke yðÄe 160-165 rËðMk nkÞu A.u yk òíkLke rðþ»ukíkk yu Au fu íkLukk zk¤¾eykLukku rðfkMk Mkkhku ÚkkÞ Au yLku [xqðkLke «r¢Þk Ãký Mkh¤ hnu A.u íkLukk Akzu 170-175 Mk{ u e ÷kçtkk yLku xªzkLukku ykfkh økk¤ u íkÚkk «íÞfu xªzk 5 økkú{ ðsLk Ähkðu A.u yðue s heíku íkLukk hþ u kLke ÷çtkkE 29-30 {e{e nkÞu A.u fÃtkLkeLkk «ríkrLkrÄ ©e yrLk÷u sýkÔÞtw níktw fu MkezðõMko ELxhLkþ u Lk÷ «k.r÷. ÄkLk, fÃkkMk, çkkshk yLku {fkELkk çkeú®zøk, «kzuõþLk yLku {kfxouªøk MkkÚku MkçtkÄt A.u ík{ u ýu sýkÔÞtw níktw fu fÃtkLke îkhk Mkþ t kÄuLk fkÞ¢o{ {ÏwÞíðu nËihkçkkË{kt ykÞkrusík fh÷ u A.u yk MkkÚku fr]»k {kxu yLkfw¤ q ÃkrhÂMÚkríkyku yLku {kMik{Lku òíukk fÃtkLke Ëþ u ¼h{kt Mk{Þkítkhu Mkþ t kÄuLk ykÄkrhík fkÞ¢o{Lktw ykÞks u Lk fhu A.u ©e yrLk÷Lktw fnðuw Au fu fÃtkLke ÄkLk yLku fÃkkMkLkk nkErçkzú rçkÞkhý íkÞikh fhu A,u su yksu ¾zuíqkku ðå[u ½ýe ÷kfur«Þ nkMtk÷ fh÷ u Au yLku øký w ð¥kk{kt Mkðkåou[ A.u ík{ u ýu sýkÔÞtw níktw fu fÃtkLke yk ðkík{kt rðïkMk fhu Au fu rçkzúªøkLkk {kæÞ{Úke Wå[ øký w ð¥kkLkk rçkÞkhý òu ¾zuíqkku MkÄwe Ãknk[ U þu íkku íkLukkÚke ðÄkhu WíÃkkËLk {¤þuyLkuðriïf Míkh Ãkh nkErçkzú çkeÞkhý çkòh{kt ðÄþ.u

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

24

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

rðïkMk yu s þYykík Lkðe

y

økúýe ¾kíkh WíÃkkËf yLku {kfuoxªøk ftÃkLke EÂLzÞLk Vk{oMko Vxeo÷kEÍMko fku-ykuÃkhuxeð r÷r{xuz (EVfku)yu ðirïf Míkh Ãkh f]r»k hMkkÞý{kt òÃkkLkLke yøkúýe ftÃkLke r{íMkwrçkþe fkuÃkkuohuþLk MkkÚku yuf MktÞwõík W¢{ EVfku yu{Mke ¢kuÃk «kEðux r÷r{xuzLke þYykík fux÷kf Mk{Þ yøkkW fhe Au. yk ftÃkLke ¼khík{kt økwýð¥kkÞwõík f]r»k hMkkÞýLkwt WíÃkkËLk yLku ykuAe ®f{ík{kt økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLkkuLkwt {kfuoxªøk fhe ¾uzqíkkuLkk rník{kt fkÞo fhu Au. ftÃkLkeyu yk MktÞwõík MkknMk ytíkøkoík fkøkwÞk yLku Þwfkíkk Lkk{Lkk çku «¼kðþk¤e WíÃkkËLk çkòh{kt hsq fhu ÷ Au . ft à kLkeLkk hersÞku L k÷ {kfu o x ªøk yuÂõÍõÞwxeð yrLk÷ rçkþLkkuEyu sýkÔÞwt níkwt fu fkçkkuoLzkÍe{ 12 xfk MkkÚku {ufkusuçk 63 xfk zçÕÞw.Ãke.Úke rLkŠ{ík fkøkwÞk yuf yMkhfkhf Mkwhûkkfkhe yLku WÃk[khfkhe VqøkLkkþf Au. íku yøkúýe ytík«ðkne yLku MktMÃkþeo r¢Þkþe÷íkkÚke Vqøk MktçktrÄík hkuøkkuLke Mkk{u çk{ýe Mkwhûkk yLku yMkhfkhf ÃkØríkÚke WÃkÞkuøke çkLku Au. fkøkwÞk {økV¤e{kt ÃkktËzk ÃkhLkk Äççkk yLku híkwyk hkuøk íkÚkk ÄkLkLkk Ãkkf{kt MknMk{khe hkuøkLku yMkhfkhf heíku rLkÞtrºkík fhu Au. íkuLkk WÃkÞkuøkÚke rçkÞkhýLkk WÃk[kh, {kxeLkk ÃkzLku y÷øk fhu Au, «ftË-ftË WÃk[kh íkÚkk ÃkýeoÞ AtxfkðLkk MðYÃk{kt fhðk{kt ykðu Au. fkøkwÞk VqzLkk ytfwhý Lkr÷fkLkk rðfkMk, yu«uMkkurhÞkLkk

ÃkýÃkýu íkÚkk {kEMker÷Þk ð]rØ íkÚkk Vqøk yuLòE{ fkÞo«ýk÷eLku yðhkurÄík fhu Au. íku rðrðÄ Ãkkfku{kt VqøksLÞ hkuøkkuLke yuf ÔÞkÃkf huLs Ãkh yMkhfkh rLkÞtºký fhu Au. íku 100,250 yLku 500 økúk{ Ãku®føk{kt WÃk÷çÄ Au. yuðe s heíku EVfkuLkk VeÕz {uLkush zku.Äh{ðeh ÞkËðu sýkÔÞwt níkwt fu çÞwÃkhkuVuÍeLk 25 xfk yuMk.MkeÞwõík MktMÃkþeo, WËheÞ r¢Þkþe÷íkkðk¤k, fex ð]rØ rLkÞtºký yLku çknwWÃkÞkuøke fexLkkþf Au, su fkExeLk Mkt&÷u»ký Ãkh rLkÞtºký hsq fhu Au. Mkk{kLÞ heíku íkuLkk WÃkÞkuøkÚke fexLkkþfku yLku VwøkLkkþfkuLke MkkÚku yLkwfq¤íkk Ëþkoðu Au. íku 250 r{.÷e, 500 r{.÷e yLku 1 ÷exh Ãku®føk{kt WÃk÷çÄ Au. íkuLkk WÃkÞkuøkÚke 3-5 rËðMkLke ytËh þeþw fexfku (rLkBVk)Lku {khe Lkk¾u Au, fkhý fu íku WÃk[kheík rnMMkk{kt yknkh fhe þfíke LkÚke. íku rLkBV yLku ÷kðk{kt rLk{ko[Lk r¢Þk Ãkh ytfqþ {wfu Au, suÚke íku {he òÞ Au. íku fexku{kt ÃkwLkÁíÚkkLk «¼kð÷ WíÃkÒk Úkðk Ëuíke LkÚke. ÞwfíkkLkku WÃkÞkuøk fÃkkMk, {h[k, fuhe, ÿkûk yLku ÄkLk{kt fhðk{kt ykðu Au.

Mku÷VkuLk {kuxh Mxkxoh

(mADki[l an[ a[s.a[m.a[s.mirft[ mi[Tr cil&/b>F YE jS[. ji[ piN) ai[C& YE jiy ti[ mi[Tr aipi[ aip b>F YE jS[. ji[ mi[Tr ai[vr li[D Yiy ti[ mi[Tr aipi[ aip b>F YE jS[. hiE-vi[ÃT[j an[ li[-vi[ÃT[j Y) mi[Tr n[ s&rxi. ai[Ti[ mi[Dmi> jyir[ pivr fr) aiv[ Ryir[ mi[Tr aip m[L[ cil& YE jS[. yi[³y smy[ aip m[L[ mi[Tr cil& krvi (v(vF TiEmr mi[D rh[li C[. as[.a[m.a[s. Wiri mi[Tr cil& kyi< pC) a[Àp)yr pN ji[E Skiy C[. tmim p\kirni mi[Tr ATiTr tYi mi[Trn[ an&k&L. a[ºD^i[ED a[¼l)k[Sn Wiri (ny>#iN an[ d[Kr[K. Y\) f[z an[ s)>gl f[z miT[ an&k&L. rðíkhfLkwt MkhLkk{wt : {uMkMk ELxuf ykuxku{uþLk çke-32, fuþð Ãkkfo MkkuMkkÞxe, rÃkhk{Lk hkuz, ytf÷uïh, rsÕ÷ku- ¼Y[- 393 001. økwshkík

25

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

1/4, ðUøkk{uzw, Ehkuz hkuz, ÃkuÁLËwhkE-638 052. Ehkuz

04294 226300, +91 8122069990

WÃk÷çÄe

www.krishijagran.com

f]r»k òøkhý{kt òuzkÞw ðÄw yuf yæÞkÞ

yu

ðw fnuðkÞ Au fu MktMÚkk fu MktøkXLkLkku {wÏÞ WÆuþ rLkÞr{íkÃkýu WÃk÷ÂçÄyku «kó fhíkk hnuðkLkku Au. yk çkkçkíkLku MkkÚkof fhíkk òøkhý {erzÞk økúwÃk «økrík íkhV ðÄw yuf Ãkøk÷w ykøk¤ ðÄe hnu÷ Au íku{ s yLÞ yuf yæÞkÞ òuzíkk {÷Þk÷{ ¼k»kk{kt Mkk{rÞfLkwt rð{ku[Lk fhu÷ Au. f]r»k òøkhýLkku Ãkrh[Þ ykÃkðkLke sYh LkÚke. f]r»k òøkhý MkkÞr{fLkwt Lkk{ Mkðo«Úk{ ÷uðk{kt ykðu Au. ðeíku÷k ð»ko{kt f]r»k òøkhýu ÃkkuíkkLke {÷Þk÷{ ¼k»kk{kt «fkrþík Mkk{rÞfLkwt rð{ku[Lk fhðk MkkÚku ðÄw yuf WÃk÷ÂçÄ nktMk÷ fhu÷ Au. yk WÃk÷ÂçÄ Ãkh fuh÷Lkk ríkYyLktíkÃkwh{{kt hkßÞLkk f]r»k «ÄkLk ðe.yuMk.MkwLke÷fw{khu Mkk{rÞfLkwt rð{ku[Lk fhíkk sýkÔÞwt níkwt fu f]r»k òøkhý [ku¬MkÃkýu ¾uzqíkku {kxu yuf ðhËkLk MðYÃk Mkkrçkík Úkþu. ¾uzqíkku yk Mkk{rÞfLkk {kæÞ{Úke f]r»k xufLkef, f]r»k ÞkusLkkyku ytøku òýfkhe ykÃke þfu Au yLku WÒkík ¾uíke fhðk «kuíMkknLk ykÃkþu. yk «Mktøku f]r»k òøkhýLkk {wÏÞ MktÃkkËf yu{.Mke.fkur{rLkf, rLkËuoþf þkELke E{kLkwð÷, MknMktÃkkËf ðe.ykh yLku þnuhLkk yøkúýeyku {wÏÞ yríkrÚk WÃkÂMÚkík hÌkk níkk.

f]r»k òøkhý

rfMkkLk fkzo

ykf»k{of ELkk

f]r»k òøkhý "rfMkkLk fkzo" Úke {u¤ðku yuf ÷k¾ MkwÄeLkku yfM{kík ðe{ku yLku ¼khu Aqx MkkÚku yLÞ ½ýk ELkk{ku

Aqx ÃkMktË fhku ÃkkuíkkLkwt fkzo

Very Very Important Farmer Card

xqtf Mk{Þ{kt ykðe hÌkwt Au NAME ADD ID ISSUE

: : : :

Important Kisan Card Important Farmer Card Very Important Kisan Card Very Important Farmer Card Very Very Important Kisan Card Very Very Important Farmer Card

(IKC) (IFC) (VIKC) (VIFC) (VVIKC) (VVIFC)

·1 ÷k¾Lkku yfM{kík rð{ku ·f]r»k WíÃkkËLkku Ãkh Aqx ·f]r»k WÃkfhýku Ãkh Aqx ·f]r»k rð¼køk{kt «økríkþe÷ ¾uzqíkkuLkk Lkk{ yLku íkMðeh 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 21 States, 2 Portals - 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-265111845, 26517923, 45503170

26

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

r¢Mx÷u rMkØktík þkufuMk fhðk {kxu {uøkk rVÕz þku Lkwt ykÞkusLk fÞwO

yu

økúku fur{f÷ ûkuºkLke yøkúýe ftÃkLke r¢Mx÷ ¢kuÃk «kuxuõþLku ÃkkuíkkLke yøkúýe fkuxLk nkErçkú z rMkØkt í kLkk zu { ku {kxu r÷¾kðk økk{{kt yuf {uøkk VeÕz þku ykÞkursík fhðk{kt ykðu÷ Au. yk økk{ r¼ðkLke yLku ÍwtÍwLkw rsÕ÷kLke Mke{k Ãkh ÂMÚkík Au. r[zkðkLke Ãkt[kÞík Mkr{ríkLkk [uh{uLk yLku hksMÚkkLkLkk fu r çkLku x «ÄkLk MkwtËh÷k÷ {u½ðk÷Lkk Ãkwºk fi÷kþ {u½ðk÷Lkk ¾uzqíkkuLku MktçkkurÄík fhíkk rMkæËktíkLku «ËþoLkLke «þtMkk fhe yLku íku MkkÚku f]r»kLku «kuíMkkrník fhðk {kxu r¢Mx÷ îkhk fhðk{kt ykðe hnu÷e økríkrðrÄLke «Mktþk fhe Au. yk «Mktøku r÷¾kðk, MkwsËku÷k, n{e{Ãkwh, Ëw÷krLkÞk, ÃkeÃk÷e, {kuhðk, ÷ZwtZk, ¾kz÷k yLku ¾wxkLkeÞk økk{kuLkk MkhÃkt[ Ãký WÃkÂMÚkík níkk. økk{ r÷¾kðkLkk ¾uzqík rðLkkuË Äkheðk÷u ÃkkuíkkLke 5 yufhLkk ¾uíkh{kt nkErçkúz fkuxLk rMkØktíkLkk rçks hkuÃÞk níkk su ík{k{ ykf»koýLkw fuLÿ Au. yk «Mktøku ykLktËËkÞf çkkçkík yu Au fu Äkheðk÷u sýkÔÞwt níkwt fu yuf ÷ktçkk Mk{Þ çkkË {khk ¾uíkhku{kt ykx÷k Mkkhk «{ký{kt fÃkkMkLkk Ãkkf Au yLku íkuLkku Mk{økú ©uÞ fkuxLk nkErçkúz çkLkðkLke ík{k{ rðþu»kíkk WÃk÷çÄ Au. MkkiÚke {kuxe ðkík yu Au fu íku{k fÃkkMkLkk ÃkkfLku LkwfMkkLk ÃknkU[kzíke MkVuË {k¾e ykuAe ÷køku Au. rMkØktíkkuLkk AkuzkuLke ô[kE yLku ÍzÃk¼uh íkuLke ð]rØ, Mkkhk yLku

28

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

ðÄkhu MktÏÞk{kt fÃkkMkLkk Vq÷ yLku xªzuLkk Lke[÷k MíkhÚke ÷økkððk{kt ykðu Au, fÃkkMk ÷ýðk{kt Mkh¤ fux÷ef rðþu»kíkk Au, su Võík ®MkæÄktík{kt s òuðk {¤u Au. Äkheðk÷Lkk ÃkkfLku òuðk {kuxe MktÏÞk{kt ykÔÞk níkk. {nk«çktÄf (MkezTMk) Ãktfs ®Mkn çkkuhkyu yk «Mktøku yufXk fhðk{k ykðu÷ ykþhu 3000 ¾uzqíkkuLku MktçkkurÄík fÞko. íku{ýu ¾uzqíkkuLku fkuxLk nkErçkúz rMkÆktíkLku yÃkLkkððkLkk VkÞËk çkíkkðu Au. ©e ®MknLkk {íku yk òík nkErçkúz fÃkkMk Wøkkzíkk W¥khe hkßÞku {kxu rçk÷fw÷ WÃkÞkuøke Au fkhý fu íku{k MkVuË {k¾e yLku yLÞ hMk [wMkíkk fexf ykuAe ÷køku Au. íku{ýu sýkðÕÞwt níku fu Akuz {sçkqík nkuÞ Au yLku íku{k {kuxk ykfkhLkk xªzu ©]¾÷kçkØ íkhefu Wíf]c ûk{íkk Au. {erzÞk MkkÚku L ke {w ÷ kfkík{kt íku { ýu ft à kLkeLkk rçkÞkhýLkk Ãkkf ytøku ÃkkuxoVkur÷Þku Ãkh ¼kh ykÃÞku níkku. su f]r»k MktçktrÄík WíÃkkËLk yLku MkuðkykuLku WÃk÷çÄ fhkðu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu rçkÞkhýLkk fkhkuçkkhLke ðkík fheyu íkku ftÃkLkeLkwt Mk{økú æÞkLk {wÏÞ Ãkkf suðk fu fÃkkMk, ÄkLk, {fkE yLku çkkshk Ãkh Au, suLku ôzkýÃkqðofLkk yÇÞkMk çkkË çkòh{kt hsq fhu÷ Au. yk «Mktøku nrhÞkýkLkk rçkÍLkuMk çkkçkíkkuLkk ðzk rçksuLÿ çkkr÷ÞkLk, zeykhyu{ (MkezTMk) h{uþ rçkËkMkhk, zeykhyu{ zefu þ{ko, MÚkkLkef xeykE MkwhuLÿ {wÏÞíðu WÃkÂMÚkík hÌkk níkk.

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

¾uzqíkkuLkk rþûký ykÃkðwt : çkurhõMkLkku Ãkzfkh ¾uzqíkkuLkk MðkMÚÞ yLku Wøkkzðk{kt ykðu÷ Mkkhe økwýð¥kkLke ykð~Þfíkk Au, ík{k{ ËkðuËkh ¾uzqíkkuLku ÞkuøÞ íkfLkefeLku yÃkLkkðk {kxu ÃkkuíMkknLk ykÃkðk{kt ykðu Au....

çkurhõMk suðe ftÃkLke ¾uzqíkkuLkk MknkÞíkkÚke Lkðk[khe WíÃkkËLk çkLkkðe hnu÷ Au.....

÷kufuþ {kfLk, MkeEyku çkurhõMk yuøkúkuMkkÞÂLMkMk

hk{u økkuzk, f]r»k yrÄfkhe

Mk

{urfík yLku «kf]ríkf fex ÔÞðMÚkkLke xufLkef íkÚkk WíÃkkËLk f]r»k ûkuºk{kt Mk{ÞLke {køk Au. ¾uzqík ÃkkuíkkLkk ÃkkfLke Mkwhûkk yLku fex rLkÞtºkýLkk yLÞ MkkÄLk WÃk÷çÄ Lk nkuðkLku ÷eÄu fexLkkþfkuLkku yktĤku WÃkÞkuøk fhu Au.íkuLkkÚke ykhkuøÞ, {kxe yLku ¾kíkh íkÚkk ðkíkkðhý Ãkh «ríkfq¤ yMkh Ãkzu Au. ¾uzqík¼kE yLÞ MkkÄLkkuLkk rð»kÞ{kt òýfkhe Ähkðíkk LkÚke yLku ÂMÚkrík yuðe Au fu íkuyku ¾uíkh ðkzeyku AkuzeLku yLÞ ÷k¼ËkÞf ÔÞðMkkÞku íkhV yøkúuMkh nkuÞ Au, yk {kxu ¾uzqíkkuLku Mk{urfík fex rLkÞtºký WÃk÷çÄ fhkððk xufLkef yLku WíÃkkËLkkuÚke yðøkík fhkððk{kt ykðu Au. suLku ÷eÄu ykSrðfkLkwt Míkh ðÄu Au. ytíkheÞk¤ økk{kuLkk ¾uzqíkku MkwÄe íkfLkefe yku¤¾ s íku{Lke heíku Ãkzfkh Au. ¾uzqíkku ÃkkuíkkLkk ¾uíkh Ãkh fkuE Ãký ykÄwrLkf xufLkefLku ÍzÃk¼uh yÃkLkkðíke LkÚke. ¾uzqíkkuLku fex rLkÞtºkýLke Lkðe Mk{urfík xufLkefkuLkk rð»kÞ{kt Mk{òððk yLku íku{Lke yk xufLkefkuLkk WÃkÞkuøk {kxu «kuíMkknLk ykÃkðe yuf {w~fu÷e Au. ¾uzqík Lkðk WíÃkkËLk suðk fu Vuhku{uLk xÙuÃkLke MkV¤íkkLkk rð»kÞ{kt MktÃkqýo MðYÃk{kt ¼úr{ík Au yLku íkuLkk WÃkÞkuøkLku ÷E íku{Lke økwýð¥kkLku òuðk {køku Au. ¾uzqíkku Lkðk WíÃkkËLk suðk fu Vuhku{uLk xÙuÃkLke MkV¤íkkLkk rð»kÞ{kt MktÃkqýoÃkýu ¼úr{ík Au yLku íkuLkk WÃkÞkuøk fhíkk Ãknu÷k íkuLke økwýð¥kkLku òuðe òuEyu. yk MkkÚku fux÷ef ftÃkLkeyku su{Lke Vuhku{uLk xÙuÃk{kt Ëûkíkk Ãký LkÚke, çkòh{kt ykðeLku Vuhku{uLk xÙuÃk WíÃkkËLkkuLke ÷kufr«ÞíkkLku yMkh fhe hnu÷ Au yLku ¾uzqík ¼kE Auíkh®Ãkze ÚkÞkLkku ynuMkkMk fhu Au.

nwt çkurhõMkLkk WíÃkkËLkkuÚke Mktíkwü Awt yLku sirðf ¾uíkeLku ðÄkhðk {kxu íku{Lke MktMíkwrík fhu Au..... rð¢{ ykutfkh, yusLMke fLkkoxf

yk ÃkrhÂMÚkrík{kt ¾uzqíkkuLkk rðïkMkLku SíkðkLkwt fkÞo {w~fu÷ Au. çkurhõMk yuøkúkuMkkÞÂLMkMk rðïLke yuf{kºk ftÃkLke Au, su ¾uzqíkkuLkk fex rLkÞtºkýLkk rðfÕÃk MkkÄLkkuLke WÃk÷çÄíkkLkk rð»kÞ{kt rþrûkík fhðk{kt yøkúýe ¼qr{fk ¼sðe hnu÷ Au. ¾uzqík¼kE fkuE Ãký WíÃkkËLkLku òuÞk çkkË yÃkLkkððwt òuEyu. çkurhõMkLke xe{ ytíkheÞk¤ økk{ku MkwÄe sELku ¾uzqíkkuLku Vuhku{uLk xÙuÃkLkk rð»kÞ{kt Mk{òððk MkkÚku íkuLku ÷økíkk ÷k¼Lkk rð»kÞ{kt Ãký Ëþkoðu Au. ð»ko 2011Úke ftÃkLke 80,500 ¾uzqíkkuLku ÃkkuíkkLkk ðkíkkðhý {iºkeÃkqýo WíÃkkËLkkuLkwt «ËþoLk fhe [wfe Au. çkurhõMk «íÞuf {rnLku nòhkuLke MktÏÞk{kt «ËþoLke ÷økkðu Au. yk MkkÚku ¾uzqíkkuLku íku{kt ykðíke Ãkzíkh yLku ÷k¼ ytøku sýkðu Au. ¾uzqíkku íku Mk{ÞMkh sELku íku{Lkk rð[khku ftÃkLke òýu Au. òufu yk fkÞo ½ýk {w~fu÷ Au yLku íkuLku ðÄkhu {níðÃkqýo Au, f]r»k ûkuºkLkk ík{k{ ËkðuËkhkuLku yuf MkkÚku {¤e ¾uzqíkkuLku fex rLkÞtºkýLkk ðifÂÕÃkf MkkÄLkkuLkk rð»kÞ{kt òýfkhe ykÃku Au, suÚke fexLkkþfku íkuLkku yktÄýku WÃkÞkuøk fhðk{ktÚke {wÂõík {u¤ðu.

MkhfkhLke sðkçkËkhe ¾uzqíkkuLku òýfkhe ykÃkðkLkku yLku ykuøkuorLkf ¾uíkeLku W¥kusLk ykÃkðk MkkÚku Mkhfkh WíÃkkËLkLke økwýð¥kkLkk rLkÞ{Lk ò¤ðe hk¾ðkLkku íku{ s íku{Lkk WíÃkkËLkku ¾heËe Ãkh AqxLke òuøkðkE fhðkLkku Au. ftÃkLke Wå[ økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLkku çkLkkððk {køku Au yLku ¾uzqíkkuLku yLÞ ¾uzqík ¼kEykuLku Ãký «urhík fhðk {køku Au.

çkurhõMkLkk WíÃkkËLkkuLkk Mkkhk Ãkrhýk{ {¤u÷ Au yLku nwt çkeò ¾uzqíkkuLku Ãký yk WíÃkkËLkkuLkku WÃkÞkuøk fhðk Mk÷kn ykÃke hÌkku Awt...... øktøkkÄh Mðk{e, ¾uzqík, fýokxf

30

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

{¸9>>f>í>

www.krishijagran.com

Ëhuf ð¾ík {kxeLke ¾q~çkw ¾U[e ÷kðu Au: LkðkswÆeLk rMkÆefe

Ãkku

íkkLke y÷øk yku¤¾ çkLkkðe Au, ftEf y÷øk fhðwt Au, yk ËwrLkÞkLke ¼ezÚke y÷øk [k÷ðw Au, íkku nhfkuE ÔÞÂõíkLkk {Lk{kt yk ytøkuLkwt sqLkwLk nkuðw òuEyu, Ãkhtíkw su Mk¾ík Mkt½»ko fhu Au íku nt{uþk ykøk¤ ðÄu Au. yk ÂMÚkrík{kt yuf yuðe ÔÞÂõík Au fu suLkk SðLkLkk Ëhuf Ãkøk÷k Ãkh Mk¾ík Mkt½»ko fhu÷ Au, Ãkhtíkw íku{Lkk çkw÷tË EhkËk íkuLke Mkk{u nkh {kLku÷ LkÚke. íku ¼÷u ÃkAe íku{Lke furhÞhLke ðkík nkuÞ fu ÃkAe íku{Lke ytøkík SðLkLke, MkV¤íkkLkk Ãkøk÷k çkkË Ãký ÃkkuíkkLke {kxe, ÃkkuíkkLkk ¾uíkh yLku ¾uzqík r{ºkku MkkÚku òuzkÞu÷ Au. ykÃkýu ðkík fhe hÌkk Aeyu rVÕ{e ËwrLkÞkLkk òýeíkk f÷kfkh LkðkswÆeLk rMkËefeLke. yk yu ÔÞÂõík Au su yMkkÄkhý nkuðk Aíkkt Ãký MkkÄkhý hnuðkLkw ÃkMktË fhu Au. çkË÷kÃkwh, ¼kEòLk suðe MkV¤ rVÕ{ku{kt fk{ fhe [wfu÷ LkðkswÆeLk ÷ktçkk Mk{ÞÚke Mkt½»ko fhe yk {wfk{ Ãkh ÃknkU[u÷ Au. MkV¤íkk {u¤ÔÞk çkkË Ãký íkuyku yksu ÃkkuíkkLkk økk{Lke {kxe MkkÚku MktçktÄ íkkuzâku LkÚke. íkksuíkh{kt s W¥kh«Ëuþ Mkhfkh îkhk LkðkswÆeLk rMkÆefeLku Mk{ksðkËe rfMkkLk yLku Mkðorník rð{k ÞkusLkkLkk çkúkLz yuBçkuMkuzh çkLkkðu÷. yuf òýeíkk f÷kfkh nkuðk Aíkkt ík{u økk{Lke {kxe MkkÚku òuzkÞu÷ Aku, fuðku ynuMkkMk ÚkkÞ Au? yu çkkçkík Mkk[e Au fu nwt yuf f÷kfkh Awt yLku yuf f÷kfkh íkhefu {khu ½ýwçkÄw æÞkLk hk¾ðw Ãkzu Au. ßÞkt MkwÄe {khk økk{Lke {kxe MkkÚku òuzkÞu÷k hnuðkLkku «&™ Au íkku nwt ynª s sLÞku Awt yLku ynª s {kÁt ½h Au, yk {kxu nwt çkeòu íkku fkuE rð[kh fhe þfwt Lknª. ßÞkhu nwt {khk ¾uzqík r{ºkkuLku {¤w Awt íÞkhu {Lku ½ýw MkkÁt ÷køku Au. ykÃkýe {kxeLke ÃkkMku ykððw yLku ÃkkuíkkLkk ÷kufkuLku {¤ðkLkwt yuf MkwfqLk {¤u Au. {Lku {kxeLke ¾w~çkw Ëhuf ð¾íku økk{ MkwÄe ¾U[e ÷kðu Au. ¾uzqíkkuLku ík{u fuðe heíku «urhík fhku Aku? yuf f÷kfkh nkuðkLke MkkÚku nwt yuf ¾uzqík Ãký Awt yLku ¾uzqíku íkku Ãkkuíku s çkeòLku {kxu «uhýkLkk Mkúkuík Au,su rËðMk-hkík ¾uíkh{kt {nuLkík fhe Ãkrhýk{kuLke hkn swyu Au. nwt yux÷wt s fnuðk {køkw Awt fu y{u «uhýk ÷uðk EåAeyu Aeyu, fkhý fu ËuþLke 32

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

sLkíkkLke yLkksLke sYrhÞkík ¾uzqíkku îkhk Mk¾ík {nuLkíkÚke Ãkqhe Ãkkzðk{kt ykðu Au, {kxu ykÃkýk ¾uzqíkku s ykÃkýk «uhýkLkk Mkúkuík Au. {Lku ÷køku Au fu ÷kufku {Lku «uhýkMkúkuík íkhefu òuðu Au, Ãkhtíkw yk{ òuEyu íkku MkV¤íkk «kó fhLkkh Mkki fkuE «uhýkLkk Mkúkuík Au. ¼khíkeÞ ¾uzqíkkuLke ykŠÚkf ÂMÚkríkLku ík{u fuðe heíku òuðku Aku? Mkki fkuE òýu Au fu ¼khík yøkkWÚke s f]r»k «ÄkLk Ëuþ hÌkku Au. ¼khík{kt f]r»kLkwt ûkuºk ½ýw rðþk¤ Au, Ãkhtíkw íkuLke MkkÚku y{khu Mðefkhðwt Ãkzþu fu Ëuþ{kt ¾uzqíkkuLke ÂMÚkrík Mkkhe LkÚke. íkuLke ÃkkA¤ yLkuf fkhý Au, su{ fu Mkíkík ÃkkýeLkwt Míkh ykuAwt Úkðwt, s¤ðkÞw ÃkrhðíkoLk, ®Mk[kE ÔÞðMÚkk Xef Lk nkuðe, Wå[ økwýð¥kk ðk¤k rçkÞkhý ¾uzqíkkuLku WÃk÷çÄ Lk fhkððk, ÞkuøÞ òýfkhe «kó Lk nkuðe ðøkuhu. yk ík{k{ ®[íkkLkku rð»kÞ Au fkhý fu íkuLkkÚke ¾uzqíkkuLku LkwfMkkLk Úkðk WÃkhktík Wãkuøk søkík yLku yk{ ykË{eLku ¼rð»Þ{kt {w~fu÷e Ãkze þfu Au. yk Mk{MÞkLkk Wfu÷ {kxu y{khk

{¸9>>f>í>

www.krishijagran.com

¾uzqíkkuLku íkiÞkh fhðkLkk hnuþu. ykøkk{e ÃkuZeLkk rð»kÞ{kt rð[kh fhðku Ãkzþu fkhý fu ykÃkýu ¾uíke fhe hÌkk Aeyu. yLkuf Mk{MÞkLku ÷eÄu ¾uíke fuðe heíku fhðk{kt ykðu íku yuf ®[íkkLkku rð»kÞ Au. ¾uzqíkkuLke yk ÂMÚkríkLku MkwÄkhðk {kxu Mkhfkhu LkkLkk ¾uzqíkku MkkÚku yuf MkÃkkuxo rMkMx{ çkLkkððe òuEyu,suÚke ykŠÚkf ÂMÚkrík{kt MkwÄkhku ÚkkÞ. ík{u ÷ktçkk Mk{Þu ½hu ykðku íku{ Aíkkt {kuxk¼køkLkku ík{khku Mk{Þ ¾uíkhku{kt s ÃkMkkh ÚkkÞ Au? nwt yuf ¾uzqík Ãkrhðkh MkkÚku MktçktÄ Ähkðw Awt, çkk¤ÃkýÚke s ¾uíkh{kt hnw Awt, {kxu ¾uíkh{kt hnuðkLkwt MkkÁt ÷køku Au. økík rËðMkku{kt y{u ¾uíkh{kt ykÄwrLkf ®Mk[kE xufrLkfLku MÚkkrÃkík fhu÷ suÚke Ãkkf Ãkh ®Mk[kE fhe þfkÞ. yk {kxu fk{ [k÷e hÌkwt Au. òu Ãkkf MkV¤ ÚkkÞ íkku y{u íkuLku çkeò ¾uzqíkku MkwÄe Ãký ÃknkU[kzðkLkku «ÞíLk fhþwt. yíÞkh MkwÄe{kt ¾uíkh{kt MkhMkðLkwt ðkðuíkh fhðk íkiÞkhe [k÷e hne Au. {Lku ¾uíkhku «íÞu «u{ Au yLku íku fkhýÚke s nwt ½h ykÔÞk çkkË ¾uíkhku{kt síkku hnw Awt. íkksuíkh{kt s ík{u Mk{ksðkËe VMk÷ yLku Mkðorník rð{k ÞkusLkkLkk çkúkLz yuBçkuMkuzh çkLÞk, íku ytøku ík{khe íkiÞkhe þwt Au? Mkhfkh îkhk yk ÞkusLkkLkk çkúkLz yuBçkuMkuzh çkLkkððk{kt ykÔÞk çkkË nwt økkihð yLkw¼ðw Awt. yk rð{k ÞkusLkk «íÞuf ¾uzqíkLke s\rhÞkík Au. yk {kxu «ÞíLk fheþ fu yk ÞkusLkk Ëhuf ¾uzqík MkwÄe ÃknkU[u, íkuLkku ÷k¼ MkeÄku íku{Lku {¤u. Mkk{kLÞ heíku ¾uzqíkkuyu Ãkkf LkwfMkkLk Úkíkw nkuÞ Au yk ÂMÚkrík{kt ðÄw{kt ðÄw ¾uzqíkku ÷k¼ {u¤ðu. yk {kxu ðÄw «{ký{kt ¾uzqíkkuLku òøk]ík fhðkLke sYh Au,

suÚke fkuE Ãký ÞkusLkkLke MkV÷íkk Lk¬e fhe þfkÞ. çkeò f÷kfkhkuLke {kVf ík{u ¾uzqíkku {kxu fux÷kf Ãkøk÷k ¼hðk{kt ykðe hÌkk Au? {u yøkkW Ãký sýkÔÞwt Au íku «{kýu ¾uzqíkkuLku ËuþLkk rðfkMk{kt ½ýw {níðLkwt ÞkuøkËkLk ykÃku Au, yk {kxu íku{Lku sux÷w «kuíMkknLk ykÃkðk{kt ykðu yux÷w ykuAw. ßÞkt MkwÄe {kÁt ¾uzqíkkuLku xufku ykÃkðkLkku {wÆku Au íkku nwt nt{uþk íku{Lke MkkÚku Awt. íku{Lku ËhufLku þõÞ yux÷e {ËË fhðk íkíÃkh Awt. íku{Lku Mkkhk V¤ [ku¬Mk {¤þu. ¾uzqíkkuLku rçk÷fw÷ Ãký ÃkkuíkkLkku ykí{rðïkMk ykuAku fhðkLke sYh LkÚke, f]r»k MktçktrÄík Lkðe òýfkheÚke ykÃkýu yÃkzux hnuðkLke yLku Lkðe xufLkefku yÃkLkkððe òuEyu. E{hkLk ¾kLk ðrhc Ãkºkfkh,f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne {kuçkkE÷- 9582957538 E{u÷-imran@krishijagran.com

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

33

kj ad

kj ad

{¸9>>f>í>

www.krishijagran.com

{nuLkíkÚke s ík{k{ çkkçkík þõÞ Au : yu{.yu÷.ÄðLk

ß

Þkhu ykÃkýu {nuLkík fhe ykÃkýe {tS÷Lku nktMk÷ fhðkLkku «ÞíLk fheyu Aeyu íÞkhu yu çkkçkík rLkrùík fhðk{kt ykðu íkku yk «fkhLke {w~fu÷e{ktÚke {wÂõík {u¤ðe þfeyu Aeyu. yuðwt fnuðkÞ Au fu MkwÃkh®føk xkÞMko {uLÞwVuõ[hh «kEðux r÷r{xuzLkk «çktÄ rLkËuoþf yu{.yu÷.ÄðLk fu su{ýu ÃkkuíkkLkku {wfk{ çkLkkÔÞku Au. MkwÃkh®føk xkÞMko yksu MkV¤íkkLkk {wfk{ Ãkh Au. yk ftÃkLkeLke MkV¤íkk ÃkkA¤ yu{.yu÷.ÄðLkLke Mk¾ík {nuLkík Au. f]r»k òøkhýu ©e ÄðLk MkkÚku ¾kMk ðkík[eík fhe íku{Lku ftÃkLkeLke «ð]rík ytøku rðMík]ík {krníke {u¤ðe níke. yºku hsq Au íku{Lke MkkÚkuLke ðkík[eíkLkk fux÷kf ytþkuMkwÃkh®føk xkÞMkoLke þYykík fuðe heíku ÚkE níke?

MkwÃkh®føk {uLÞwVuõ[hh «kEðux r÷r{xuzLke þYykík ð»ko 1976{kt ÚkE níke. íku Mk{Þu y{u xâwçk çkLkkðíkk níkk. fkuE ÃkýLkwt Mð¡ nkuÞ Au fu íkuyku ÃkkuíkkLkk fkhkuçkkhLku ykøk¤ ðÄkhu yLku íku «{kýu y{u fkhkuçkkhLku ykøk¤ ðÄkÞkuo. yk MkkÚku WÃkfhýkuLke MkkÚku xkÞMkoLkk rLk{koýLke þYykík fhe. y{Lku ynuMkkMk ÚkÞku fu ¾uzqíkku {kU½k xkÞMko ¾heËe þfíkk LkÚke íkuLku ÷eÄu y{u ¾uzqíkkuLku ykuAk {qÕÞ{kt Mkkhk f]r»k xkÞh WÃk÷çÄ fhkððkLkku ÷ûÞktf Lk¬e fÞkuo. íÞkhÚke ÷E y{u MkV¤íkk íkhV yøkúuMkh Aeyu. yk {nuLkíkLkwt Ãkrhýk{ Au, su yksu y{u y{khk økúknfku ðå[u yuf Mkkhe yku¤f çkLkkðu÷ Au, íku {kxu y{u fnuðk EåAeyu Aeyu fu ík{k{ çkkçkík þõÞ Au. þYykíkLkk rËðMkku{kt fux÷ef {w~fu÷eykuLkku þwt Mkk{Lkku fhðku Ãkzâku níkku? ßÞkt MkwÄe þYykíke rËðMkkuLke ðkík Au íkku þYykíke rËðMkku ½ýk {w~fu÷ hÌkk níkk. þYykík{kt y{u yk fkÞo ytøku MktÃkqýo òýfkhe Ähkðíkk Lk níkk. MkkiÚke {w~fu÷ fk{ fkuE fkÞoLke þYykík fhðkLkwt nkuÞ Au, su ytøku MktÃkqýo òýfkhe nkuðe sYhe Au. yk{ íkku þYykík LkkLkk fk{Úke fhku yÚkðk {kuxk fkÞoÚke. {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku íkku fhðku s Ãkzþu. ftÃkLkeLke þYykík ÚkÞk çkkË ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkkuLkku Mðefkh fÞkuo. y{u y{khk økúknfkuLke yÃkuûkk Ãkh ¾hk WíkÞko Aeyu. yksu yk s fkhý Úke yk 40 ð»ko{kt Mkkhk WíÃkkËLkkuLku ÷eÄu ftÃkLke ÃkkuíkkLkk økúknfku Ãkh rðïkMk{kt ¾he Wíkhe Au. f]r»k ûkuºk{kt ík{khk {wÏÞ xkÞh fÞk Au? òu y{u xkÞMkoLke ðkík fheyu íkku y{khe ÃkkMku {wÏÞíðu xÙuõxh, yuøkúefÕ[h EBÃ÷e{uLxTMk{kt WÃkÞkuøke xkÞMko, LkkuLk-xÙuõþLk yLku yuøkúefÕ[h xÙuõxh xÙkÞ÷h xkÞh {wÏÞíðu f]r»k{kt WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðíkk xkÞMko Au.

36

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

¼khík{kt ftÃkLkeLke WÃkÂMÚkrík fE Au? ËuþLkk ÷øk¼øk ík{k{ hkßÞku{kt y{u fkÞo fhe hÌkk Aeyu. yk MkkÚku yuõMkÃkkuxo{kt y{khe ftÃkLke ½ýwt MkkÁt ÃkhVku{o fhe hne Au. yíÞkh MkwÄe{kt fw÷ WíÃkkËLkLkk ykþhu 80 xfk MkwÄe y{u yuõMkÃkkuxo fhe hÌkk Aeyu, Ãkhtíkw y{u zku{uMxef {kfuox Ãkh æÞkLk ykÃke hÌkk Aeyu. y{u fkurþþ fhe hÌkk Aeyu fu xkÞMkoLku MkeÄk s ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[kzðk{kt ykðu suÚke {æÞMÚkeykuLku su ÃkiMkk ykÃkðk{kt ykðu Au íku MkeÄk s ¾uzqíkkuLku {¤u.

MkwÃkh®føk xkÞh fuðe heíku ¾uzqíkkuLke ykðfLku çk{ýe fhðk{k {wÏÞ ¼qr{fk ¼sðe hnu÷ Au? ßÞkt MkwÄe ¾uzqíkkuLke ykðfLku çk{ýe fhðkLkku «&™ Au íkku y{u ¾uzqíkkuLku ðÄkhu ÔÞksçke ®f{íkÚke Mkkhk xkÞh WÃk÷çÄ fhkððkLkku «ÞíLk fhe Aeyu. òu ¾uzqíkLku ykuAk {qÕÞ{kt Mkkhk WíÃkkËLkku {¤u íkku íkuLke Ãkzíkh ykuAe ykðþu yLku fk{ MkkÁt Úkþu, suÚke ¾uzqíkkuLke ykðf Ãký ðÄþu yLku ¾[o{kt Ãký ½xkzku Úkþu. nwt yu ðkík Ãkh rðïkMk fhwt Awt fu {nuLkíkÚke ½ýwçkÄw þõÞ Au, yk {kxu {nuLkík fhðkLke õÞkhuÞ Akuzðe òuEyu Lknª. ¾uzqíkkuLku çkMk yux÷w s fnuðk {køkw Awt fu WíÃkkËLkLke ÃkMktËøke fhíke ð¾íku íkuLke økwýð¥kkLke ÞkuøÞ íkÃkkMk fhe ÷uðe òuEyu. y{uþk yuðk s WíÃkkËLkku ÷ku su Mkkhk yLku ÔÞksçke nkuÞ. nwt yu ðkík{kt rðïkMk hk¾w Awt fu {nuLkíkÚke s ík{k{ çkkçkík þõÞ çkLku Au, {kxu {nuLkík fhðkLkwt õÞkhuÞ Akuzþku Lknª. ¾uzqík¼kE rLkhkþ Lk Úkkð yLku {nuLkíkLkwt V¤ [ku¬Mk {¤u Au. E{hkLk ¾kLk ðrhc Ãkºkfkh,f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne {kuçkkE÷- 9582957538 E{u÷-imran@krishijagran.com

Ãkhk{þo

www.krishijagran.com òu ¾uzqíkku rLkhûkh nkuÞ íkku fexLkkþfLke ¾heËe fhðk ftÃkLke yLku fexLkkþfLke ÞkuøÞ yku¤¾Lku Mkw r Lkrùík fhðk {kxu Mkkûkh ÔÞÂõíkLke MkkÚku sðw òuEyu yLku íkuLke MkkÚku Mkkð[uíke yLku çkkux÷ Ãkh ytrfík ÷u ç k÷ [ku ¬ MkÃkýu ðkt [ e ÷u ð k òuEyu.  Mkhfkh îkhk {kLÞíkk «kó fexLkkþfLkku s WÃkÞkuøk fhðku.  fexLkkþf ¾heËíkk Ãknu÷k íkuLkk Ãku®føkLke ÞkuøÞ heíku íkÃkkMk fhe ÷uðe òuE, suÚke íkuLkku fkuE heíku çkøkkz Lk ÚkkÞ.  ¾uzqík fexLkkþf ÷E síke ð¾íku yu çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾ðe fu fexLkkþfkuLkk ¾kã ÃkËkÚko, ÃkþwÄLk yLku yLÞ ÞkºkeykuÚke Ëqh hk¾ku. fexLkkþfLkwt r{©ý íkiÞkh fhðk{kt MkkðÄkLke hk¾ku yLku ÷uçk÷ Ãkh ytrfík «{kýLkku s WÃkÞkuøk fhku. fexLkkþfLkku Atxfkð fhíke ð¾íku MkkðÄkLke hk¾ku. fexLkkþfkuLku Wå[ íkkÃk{kLkÚke Ëqh hk¾ku. fexLkkþfLke çkkux÷ yÚkðk fLxuLkhLkk ÃkwLk:WÃkÞkuøkÚke çk[ku.¾kMk fheLku ÃkþwykuLkk Ãkkýe yÚkðk yLkksLkk Mktøkún MÚkkLk Ãkh õÞkhuÞ WÃkÞkuøk fhþku Lknª. íku Sð÷uý çkLke þfu Au. fexLkkþf fLxuLkMkoLku Wíkkð¤{kt Lkkþ fhþku Lknª. {ux÷ fuLk yLku zÙ{Lku Ãktõ[h fhe Mk¤økkðe Ëku. ÃkqXkÚke çkLku÷ fkxoLk yLku Ã÷kMxef çkuøkLku Mk¤økkðeLku Lkkþ fhe Ëku. fexLkkþf ¾heËíke ð¾íku íkuLke yuõMkÃkkÞhe íkkhe¾Lke [ku¬MkÃkýu íkÃkkMk fhe ÷uðe yLku ËwfkLkËkh ÃkkMkuÚke rçk÷ [ku¬Mk ÷uðw òuEyu. M«u fhíke ð¾íku ø÷ÔÍ, yu«kuLk, {kMf yLku [M{kLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. fexLkkþfLku ¾wÕ÷k nkÚk{kt MÃkþo fhþku Lknª. nðkLke rðÃkheík rËþk{kt M«u rçk÷fw÷ Lkk fhþku. 

fexLkkþfku yk heíku fhku WÃkÞkuøk fexLkkþfLkku WÃkÞkuøk fhLkkh ¾uzqíkkuyu fexLkkþf ytøku ÞkuøÞ òýfkhe Ähkðíkk nkuðk òuEyu. {wÏÞíðu ¾heËËkheÚke ÷E WÃkÞkuøk fhðk MkwÄe Mkíkík MkkðÄkLke ò¤ðe hk¾ðe sYhe Au. MkkiÚke ðÄkhu æÞkLk íkuLkk WÃkÞkuøkLkk «{ký ytøku fhðku òuEyu. íkuLkk Ãkkfku yLku WíÃkkËLkku Ãkh Úkíke yMkhLku ¾kMk æÞkLk hk¾ðkLke sYh Au. fexLkkþfLkku WÃkÞkuøk fhLkkh ¾uzqíkkuyu fexLkkþfkuLkk Ëw»«¼kðÚke þheh Ãkh Úkíke Mk{MÞk yLku íkuLkk WÃk[khLke òýfkhe òuðe òuEyu.  ¾uzqík fexfkuLkwt LkwfMkkLk òu ¾uíkh{kt òuðk {¤u íkku ík{khe LkSfLkk ¾uzqík yuLk.S.yku,f]r»k rð¿kkLk fuLÿ yÚkðk f]r»k fexLkkþf rð¢uíkk MkkÚku Mk÷kn {Mk÷ík çkkË fexLkkþfLkku WÃkÞkuøk fhðku.  fexLkkþfkuLkku WÃkÞkuøk òu yíÞkrÄf fhðkLke sYh Au íkku íkuLkk Mkwhrûkík WÃkÞkuøkLke òýfkhe [ku¬Mk ÷uðe.  fexLkkþf ¾heËíkk Ãknu÷k ¾uzqíkku yÚkðk WÃkÞkuøkfíkko ÃkkMku fexLkkþf hk¾ðkLkku ÃkÞkoÞ yLku Mkwhrûkík MÚkkLk nkuðw òuEyu ¾kMk fheLku çkk¤fku yLku ÃkþwLke ÃknkU[Úke Ëqh hk¾ku.  ÃkkýeLke WÃk÷çÄíkk Ãkqhíkk «{ký{kt nkuÞ íku çkkçkíkLku MkwrLkrùík fhe ÷uðe, suÚke fexLkkþfLkk Atxfkð fÞko çkkË ÞtºkkuLku MðåA ÃkkýeÚke ÄkuE þfku Aku. yk MkkÚku ÃkkuíkkLke MðMAíkk Ãký fhðe sYhe Au.  fexLkkþfLkk Atxfkð{kt WÃkÞwõík fÃkzkLku MðåA ÃkkýeÚke MkkV fÞko çkkË íkzfk{kt [ku¬MkÃkýu Mkwfððk òuEyu.  fexLkkþf fLxuLkhLku nt{uþk Ã÷kMxef çkuøk yÚkðk ÃkuÃkh{kt ÷ÃkuxeLku hk¾ðk òuEyu.  fexLkkþfLkk WÃkÞkuøk Mk{Þu ÞtºkkuLke íkÃkkMk MkwrLkrùík fhku, íku{kt fkuE ÷efus LkÚke íku MkwrLkrùík fhku.  Atxfkð fhíkk Ãknu÷k íkÃkkMk fhe ÷ku fu Þtºk yÚkðk WÃkfhýLkku WÃkÞkuøk fhe hÌkk Aku íku WÃkÞkuøk fhðkLku ÞkuøÞ Aku fu Lknª.

38

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

   









zku. fu.xe.[tze fkÞofkhe MktÃkkËf f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

ze÷h çkuXf{kt hsq fÞko «ku{Lkk VkÞËk

Lk

{oËk çkkÞkufu{ f]r»kûkuºkLke yøkúýe ftÃkLke Au. íkksuíkh{kt s yk ftÃkLkeyu Ãktòçk yLku ò÷tÄh{kt rz÷h MkB{u÷LkLkwt ykÞkusLk fÞwo Au. yk rz÷Mko {ex{kt Ãktòçk ûkuºkLkk yrÄf]ík rz÷Mkuo ¼køk ÷eÄku níkku. yk çkuXfLkku WÆuþ ¾uíke{kt sirðf WíÃkkËLkkuLkku WÃkÞkuøk ðÄkhðk Ãkh ¼kh ykÃkðk{kt ykðu÷. yk «Mktøku ftÃkLkeLkk «çktÄ rLkËuoþf rËLkuþ Ãkxu÷u rz÷hkuLku MktçkkurÄík fhíkk sýkÔÞwt níkwt fu ¾uíke{kt hkMkkÞrýf WíÃkkËLkkuLkk WÃkÞkuøkÚke ½ýw LkwfMkkLk MknLk fhðwt Ãkzu Au.

íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu Ãktòçk suðk hkßÞ{kt hkMkkÞrýf WíÃkkËLkkuLkku ðÄkhu WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au. suLku ÷eÄu Ãkkf{kt ½ýw LkwfMkkLk ÚkkÞ Au. yk WÃkhktík ykÃkýk þhehLku Ãký yk hMkkÞýkuÚke ðÄkhu LkwfMkkLk ÃknkU[u Au. íku{ýu ÃkkuíkkLkk Lkðk sirðf WíÃkkËLk «ku{Lkk rð»kÞ{kt sýkÔÞw níkwt fu yk WíÃkkËLk zeyuÃkeLke søÞk Ãkh Mkkhku rðfÕÃk Au. zeyuÃkeLke íkw÷Lkk{kt íku ðÄkhu fkhøkh yLku MkMíkw Au.íku{ýu sýkÔÞw níkwt fu «ku{Lkk rð»kÞ{kt ¾uzqíkku yíÞkh MkwÄe {¤íkk rVzçkuf MðYÃk{kt ¾uzqíkkuLku Mkkhe «rík¢Þk {¤e Au. Ãktòçk{kt ftÃkLkeLkk MkeyuLzyuV EL[kso y{hSík ®Mkn ¾whkLkkyu Ãký rz÷MkoLku «ku{ ytøku rðMík]ík {krníke ykÃke níke. y{hSík ®Mknu sýkÔÞw níkwt fu Lk{oËk çkkÞkufu{Lkk ¾uzqíkku {kxu yk yuf fuBÃkuELkLke þYykík Au. suLkk {khVíku ¾uzqíkLku sirðf ¾uíkeLkk rð»kÞ{kt òøk]ík fhðk{kt ykðu Au.

¾uíkeLkku Mkk{kLk, nðu þkuÄðku Mkh¤ rçkÞkhý

nkE-xuf ¾uíke

hkuÃkýe Mkk{økúe

f]r»k WÃkfhý

¾kã

Ãkkf Mkwhûkk

®Mk[kE

yLÞ

ðÄkhu {krníke {kxu ðkuxTMk yuÃk fhku

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

39

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

r¢Mx÷ ¢kuÃk «kuxuõþLku {u¤ÔÞku Mkðo©uc ÃkwhMfkh

f]

r»k ûkuºkLke òýeíke ftÃkLke r¢Mx÷ ¢kuÃk «kuxuõþLku íkksuíkh{kt W¥kh«ËuþLkk MkhËkh ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷ f]r»k ÞwrLkðŠMkxe{kt ÞkuòÞu÷ f]r»k {u¤k{kt ¼køk ÷eÄku, su{k ftÃkLkeyu Mkðo©uc «rík¼køkeyu yuðkuzo {u¤ÔÞku. yk {u÷{kt ykþhu 250 «rík¼køkeykuyu ¼køk ÷eÄku, su{kÚke r¢Mx÷ ¢kuÃk «kuxuõþLk Mkðo©uc hnu÷. {u¤k{kt {wÏÞ yríkrÚk ¼khíkeÞ MktþkuÄLk Ãkrh»kËLkk WÃk{nkrLkËuoþf «Mkkh zku. yu.fu.rMkn yLku ÞwrLkðŠMkxeLkk

40

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

fw÷Ãkrík zku. økÞk «MkkË WÃkÂMÚkík níkk. ftÃkLkeLke xe{u yk {u¤k{kt ¾uzqíkkuLku Ãkkf{kt fexLkkþfkuÚke Úkíkk LkwfMkkLk, rçk{kheyku yLku hkuøkLkk E÷ksLkk rð»kÞ{kt òýfkhe ykÃke níke.r¢Mx÷Lke xe{u yk «Mktøku ÷fe zÙ k u L kw t ykÞku s Lk fÞw O níkw t . {u¤k{kt r¢Mx÷ íkhVÚke Ãkefu ÃkkLzu L kk Lki í k] í ð{kt Mkt S ð ¾ku¾h, þeík¤ «MkkË, MktsÞfw{kh, Mkr[Lk fw{kh, yh®ðË þ{ko yLku yuÂLsLkeÞh hkuþLk ®Mkn Mkíkík ºkeò rËðMku ¾uzqíkkuLke ¼k»kk{kt íku{Lku íkk÷e{ ykÃke níke. íkuLkkÚke ¾uzqíkku WíMkkrník òuðk {éÞk níkk yLku yrtík{ rËðMk fÃtkLkeLkk Mxk÷ u Lku MkkÚike Mkð© o c u nkðukLktw økkhið {éÞwník.tw

WÃk÷çÄe

www.krishijagran.com

Mk¾ík {nuLkíkÚke {LkMkw¾¼kELku {¤e MkV¤íkk

yu

ðwt fnuðkÞ Au fu Mk¾ík {nuLkík fhLkkhLke {nuLkík Ãkkýe{kt síke LkÚke. su ÷kufku Mk¾ík {nuLkík fhu Au yLku ftEf fhðkLkku {¬{ rLkÄkoh fhu÷ Au, yuf rËðMk íku{Lku [ku¬MkÃkýu MkV¤íkk {¤u Au. çkMk ykðe s MkV¤íkk «kó fhe Au økwshkík{kt {LkMkw¾¼kE søkkLkeyu.{LkMkw¾çkkE søkkLkeyu yLkuf «Þkuøk {khVíku Ëuþ{kt «ríkck {u¤ðe Au. íku{ýu çkw÷ux xÙuõxh, M«uÞh, MkkEf÷ M«uÞh çkLkkðeLku ËwrLkÞkLku çkíkkðe rËÄw fu yuf MkkÄkhý ¾uzqík Ãký ½ýwçkÄw fhe þfu Au. íkuyku ÃkkuíkkLkk WÃkfhýkuLku Ërûký ykr£fk{kt Ãký «ËŠþík fhe [wõÞk Au. íku{ýu yuf sqLke {kuxhMkkÞf÷{kt ÷ku¾tzLke ÃkkEÃk yLku yuLøk÷Lke {ËËÚke yuf yuðw WÃkfhý ÷økkÔÞwt Au, suLkk {khVíku ¾kíkh yLku rçkÞkhýLku Mkh¤íkkÚke ¾uíkh{kt Lkk¾e þfkÞ Au. yk heíku MkkÞf÷{kt Ãký fux÷kf MkkÄLkkuLke {ËËÚke M«uÞh çkLkkðeLku ÷kufkuLku [rfík fhe ËeÄk Au. yk «Þkuøk fhðk çkË÷ íku{Lku MkL{kLk Ãký {éÞwt Au. þYykíke seðLk økwshkíkLkk y{hu÷e rsÕ÷k{kt {kuxk Ëuðr÷Þk økk{Lkk hnuðkMke {LkMkw¾¼kE søkkLkeLkku sL{ yuf MkkÄkhý ¾uzqík

Ãkrhðkh{kt ÚkÞku níkku. ÃkrhðkhLkk ÷kufku ¾uíke MkkÚku òuzkÞu÷ níkk. {kxu {LkMkw¾ Ãký ¾uíkeðkze{kt òuzkÞu÷k hnu÷k. íku{ýu «kÚkr{f rþûký {u¤ÔÞwt, Ãkhtíkw Ãkkrhðkhef fkhýkuLku ÷eÄu íku{Lku ykøk¤ yÇÞkMk fhðkLke íkf Lk {¤e. yÇÞkMk Aqxe økÞk çkkË ÃkrhsLkku MkkÚku ¾uíke yLku ÃkhtÃkhkøkík fk{ yÃkLkkÔÞwt. {LkMkw¾¼kE fnu Au fu íkuyku Wå[ rþûký «kó fheLku ði¿kkrLkf ÃkØríkÚke ¾uíke fhðk EåAíkk níkk. ÃkrhðkhLke ykŠÚkf ÂMÚkríkLku òuíkk íkuyku ¾uíke MkkÚku òuzkE økÞk. ÃkrhðkhLkk fux÷kf MkÇÞku ykSrðfk [÷kððk {kxu rnhk ½MkðkLkwt fk{ fhíkk níkk. {LkMkw¾u Ãký yk fk{ fhu÷w Au. ¾uík {sqh íkhefu fhíke ð¾íku íku{Lku ¾uíkeLkk fk{kuLku ði¿kkrLkf heíku fhðkLkku «ÞíLk fÞkuo. N¤Lku òuELku yLku çk¤Ëku îkhk n¤ ¾u[ðkLke ÃkØíke Ãkh æÞkLk ykÃkíkk. ¾uzký {kxu yuðw íku þwt fhðk{kt ykðu íku su ¾uzqíkku {kxu ÷k¼ËkÞe çkLke hnu, yk heíku íkuyku f÷kfku MkwÄe rð[kh fhíkk hnuíkk. ¾uíkh{kt fk{ fhíke ð¾íku íkuyku nt{uþk íku{Lkwt æÞkLk ¾uíkeLku MkMíke íkÚkk Mkw÷¼ çkLkkððk Ãkh s hnuíkwt. íkuyku ¾uíkeÚke rðþu»k ¾uíke fhðkLke ÃkØrík yLku íku{kt WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðíkk f]r»k WÃkfhýku Ãkh æÞkLk ykÃkíkk. fux÷kf rËðMkku çkkË íkuyku ÃkkuíkkLkk økk{ Ãkhík ykÔÞk.

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

41

WÃk÷çÄe Økk{{kt s yuf fkÞoþk¤k{kt ðu®ÕzøkLkwt fk{ þeÏÞk. fkÞoþk¤k{kt íku{ýu ¾uzqíkku {kxu çkLkkððk{kt ykðíkk rðrðÄ «fkhLkk WÃkfhýkuLku òuÞk. n¤Lku òuzðk, rðrðÄ «fkhLkk n¤ çkLkkððk yLku fÕxeðuxhLku ËwÁMík fhðkLkwt fk{ Ãký fÞwO. Mk¾ík {nuLkík fheLku Úkkuzk ÃkiMkk yufXk fÞko yLku ÃkkuíkkLke fkÞoþk¤k þY fhe. yk Mk{Þ íku{Lkk {kxu ¾kMk níkku. {LkMkw¾¼kE ÃkkuíkkLke fkÞoþk¤k{kt MktÃkqýo Mkr¢Þ çkLke økÞk. íku{Lkwt æÞkLk ÃkiMkkÚke rðþu»k Lkk{ f{kððk Ãkh ÂMÚkh hÌkwt níkwt. íkuyku ntt{uþk Lkðk Lkðk «Þkuøkku fhðk ytøku rð[kh fhíkk hnuíkk níkk. yuf-yuf YrÃkÞku òuzeLku þY fÞko «Þkuøk {LkMkw¾¼kE ÃkkuíkkLke fkÞoþk¤k þY fÞko çkkË ¾qçk s ¾wþ níkk. íku{Lku ÷køkíkw níkw fu nðu íku{Lku ði¿kkrLkf çkLkðkLkwt Mð¡ Ãkqýo Úkþu. íkuyku yuf rËðMk ftEf yuðwt fhe çkíkkðþu, suÚke Ëhuf ¾uzqík íku yÃkLkkðu. yk ÄkhýkLku {Lk{kt hk¾eLku n¤, MkezzÙe÷ MkkÚku MkkÚku íku{ýu Ãkkfk {fkLkku {kxu Ëhðkò-çkkhe, økúe÷, økux ðøkuhuLkwt fkÞo Ãký þY fÞwO. yk fk{{kt ¾wçk s {nuLkík ÃknkU[íke níke, Ãkhtíkw {nuLkík «{kýu ÃkiMkk Ãký {¤ðk ÷køÞk. íkuLkkÚke øk]nMÚkeLke økkze rLkf¤e Ãkze.{LkMkw¾¼kELkk {íku íku Mk{Þu yk rðMíkkh{kt ík{k{ ¾uzqíkku rzÍ÷ yuÂLsLk {khVíku ¾uíkhku{kt ®Mk[kE fhíkk níkk. íku{ýu rzÍ÷ yuÂLsLkLke {hk{íkLkwt fk{ Ãký þe¾e ÷eÄwt. ½ýe ð¾ík LkkLkk zeÍ÷ yuÂLsLkkuLku y÷øk-y÷øk heíkÚke «Þkuøk fheLku Ãkkýe fkZðkLkku «ÞíLk fhíkk níkk. Ëhuf «Þkuøk{kt {khku ÷ûk níkku fu ¾uzqíkkuLke Ãkzíkh ykuAk{kt ykuAe ykðu. fkhý fu ¾uíkh{kt ¾[o sux÷ku ykuAku Úkíkku níkku ¾uzqíkkuLku yux÷ku ðÄkhu ÷k¼ {¤ðk ÷køÞku. yk fk{Lku ÷eÄu ¾uzqíkku ðå[u hnuðk yLku ¾uzqíkkuLke ðkíkku Mkkt¼¤ðk, ¾uzqíkkuLkk Lkðk rð[khkuÚke Ãkrh[eík çkLkðkLke íkf {¤íke. yuf rËðMk íkuyku {køko{kt xuBÃkku{kt síkk níkk. yk xuBÃkku ºký ÂÔn÷ ðk¤ku níkku. xuBÃkku{kt çkuXk níkk íÞkhu íku{Lku rð[kh ykÔÞku fu íkuyku yk xuBÃkku suðwt s fkuE yuf MkkÄLk çkLkkðe þfu Au.íkuyku økk{{kt {kuxhMkkÞf÷ rhÃkuh fhLkkh ÃkkMkuÚke yuf swLkw çkw÷ux yÃkkððk fÌkwt. Úkkuzk Mk{Þ çkkË íku{Lku yuf çkw÷ux {éÞw yLku íÞkhçkkË çkw÷ux MkuLxÙe Lkk{Lkwt yuf Þtºk íkiÞkh fÞwO. Úkkuzk rËðMk çkkË ðhMkkË ÚkÞku yLku ¾uzqíkku ¾uíkeLkk fk{{kt òuzkE økÞk. çkw÷ux MkuLxÙeÚke yku¤¾ {¤e {LkMkw¾¼kE søkkLkeLku «Úk{ ð¾ík ð»ko 1994{kt Mk{økú økwshkík{kt çkw÷ux MkuLxÙe íkhefu yku¤¾ {¤e. çkw÷ux MkuLxÙe {kuxhMkkÞf÷{kt Ãkkt[ nkuMko ÃkkðhLkk rzÍ÷ yuÂLsLkLku rVx fhðk{kt ykðu÷ níkwt. ÃkkA¤Lkk xkÞhLke søÞkyu yuõMk÷Úke çku xkÞhLku òuzðk{kt ykðu÷. íÞkhçkkË ÃkkA¤ çku ÃkkEÃkLke {ËËÚke xq÷çkkh ÷økkÔÞwt. íkuLkk {khVíku ¾uzqíkku rçkÞkhý yLku ¾kíkhLkku «Þkuøk yuf MkkÚku fhíkk níkk. íkuLkku WÃkÞkuøk ½ýku MkV¤ hÌkku. yk

42

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

www.krishijagran.com

{þeLkLku LkkLkk ¾uzqíkkuyu ½ýw ÃkMktË fÞwO. íkuLke {ËËÚke rËðMk{kt 10 yufh ¾uíkh{kt ¾uzký Mkh¤íkkÚke fhe þfkÞ Au. ¾uzký WÃkhktík íyLÞ ½ýk fk{{kt Ãký WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkíkwt níkwt.{kuxk ¾uzqíkku MkkÚku LkkLkk ¾uzqíkku Ãký íkuLku ÃkMktË fhe yLku ykuAk çksux{kt ¾heËðk ÷køÞk. íkuLku ÷eÄu íku{Lke {køk ðÄe. økwshkík{kt ykþhu 40 fhíkk ðÄkhu çkw÷ux MkuLxÙeLkwt ðu[ký ÚkÞwt Au. yk WÃkhktík çkeò «ËuþkuLkk ¾uzqíkku Ãký ¾heËe fhðk ÷køÞk Au. íkuLke Ãkzíkh 14 Úke 18 nòh MkwÄe níke. yk ÂMÚkrík{kt ¾uzqíkku íku ¾heËðk{kt fkuE s {w~fu÷e yLkw¼ðíkk LkÚke. yk Mk{Þ Ëhr{ÞkLk {LkMkw¾Lkku MktÃkfo LkuþLk÷ ELkkuðuþLk VkWLzuþLk MkkÚku ÚkÞku. yk VkWLzuþLkLke {ËËÚke {LkMkw¾u íkuLke ÃkuxLx Ãký fhkðe ÷eÄe. yuf çkkË yuf «Þkuøk {LkMkw¾Lkk {íku çkw÷ux MkuLxÙeLke MkV¤íkk çkkË íkuyku yLÞ MkkÄLkku çkLkkðe hÌkk Au. íku Mk{Þ MkwÄe LkkLkk ¾uzqíkku rðrðÄ «fkhLkk ÃkkfkuLke ¾uíke {kxu nkÚk ðzu rçkÞkhýLkwt ðkðuíkh fhíkk níkk. yk ÂMÚkrík{kt ðÄkhu Mk{Þ ÷køkíkku níkku. fux÷kf ¾uzqíkku MkkÚku ðkík[eík fhe. ¾uzqíkkuyu EåAk ÔÞõík fhe fu yk «fkhLkk {þeLk çkLkkððk{kt ykðu su ðkðuíkh Ëhr{ÞkLk ¾kíkh yLku rçkÞkhýLku yuf MkkÚku ¾uíkh{kt Lkk¾u. ¾uíke fhíke ð¾íku nwt yk ðkíkÚke ðkfuV níkku fu ðkðuíkh ð¾íku ¾kíkhLkku {kuxku ¼køk WÃkh s hne síkku níkku, su AkuzLku {¤íkku Lk níkku. íÞkhçkkË nwt rçkÞkhý Mkn-¾kíkh rzÙçk÷h íkiÞkh fÞwO. yk WÃkfhýÚke rçkÞkhýLku çkkuððkLke «r¢Þk{kt {Lku ½ýe MkV¤íkk {¤e. yk WÃkfhýÚke rçkÞkhý Lkk¾ðk MkkÚku LkkrhÞ÷ yLku fu¤kLkk Ãkkf{kt ¾kíkh Lkk¾ðk{kt Ãký fk{ ykðíkw níkwt. íkuLkkÚke rçkÞkhý yLku ¾kíkh yuf ÷kELk{kt s Ãkzu Au. yux÷u fu ¾kíkh yLku rçkÞkhýLkk ÔÞÞÚke çk[e þfkÞ Au. yk WÃkfhý çkLkkÔÞk çkkË íkuLkwt Lkk{ Mk{økú økwshkík{kt òýeíkw çkLÞw. rðrðÄ MÚk¤kuÚke ¾uzqíkku ykðíkk yLku

WÃk÷çÄe

www.krishijagran.com

íku{Lke MkkÚku WÃkfhý ytøku ðkík[eík Úkíke níke. çkÒku WÃkfhýku {kxu ¾qçk s ykuzoh {¤ðk ÷kÔÞk. íkuLkkÚke ÂMÚkrík{kt ½ýku MkwÄkhku ÚkÞku. Ërûký ykr£fk{kt Ãký ÏÞkíke {¤e {LkMkw¾¼kE søkkLke sýkðu Au fu Ërûký ykr£fk{kt ÷½w, {æÞ{ yLku Mkwû{ WãkuøkkuLku ÷økíke «ËþoLke{kt íku{ýu ÃkkuíkkLkk WÃkfhýku hsq fhðkLke íkf {¤e. yne ykðu÷ ÷kufkuyu íku{Lkk WÃkfhýkuLke ½ýe «Mktþk fhe níke. ¾uzqíkkuyu WÃkfhýku ytøku rðMík]ík òýfkhe {u¤ðe níke. yLkuf ÷kufkuyu yk

WÃkfhýLkk zkEøkúk{ Ãký íkiÞkh fÞko íÞkhu {Lku ½ýku ykLktË ÚkÞku. ÃkwhMfkhu ðÄkÞwO {kLk MkL{kLk LkuþLk÷ ELkkuðuþLk VkWLzuþLk íkhVÚke ykÞkursík fkÞo¢{{kt íku{ýu çkw÷ux MkuLxÙe çkLkkððk {kxu ÃkwhMfkh ykÃkðk{kt ykÔÞku. yk ÃkwhMfkh «kó fÞko çkkË íku{ýu ÷køÞw fu ½ýk ð»kkuoLke yk {nuLkík htøk ÷kðe Au. õÞkt yuf çkksw f]r»k{kt Wå[ rþûký fhLkkh ÷kufku Lkðe xufLkku÷kuS rðfMkkðu Au yLku õÞkt {khe «kÚkr{f rþûký çkkË Lkðk «Þkuøk. suLkk {kxu hk»xÙeÞ íkwý{q÷ Mkth[Lkk yLku ÃkhtÃkhkøkík ¿kkLk MktçktrÄík ÃkwhMfkh «kík ÚkÞu÷ Au.

¼khík ELMkuÂõxMkkEzTMk r÷r{xuzu {u¤ðe LkkUÄÃkkºk MkV¤íkk

¼k

hík ELMkuÂõxMkkEzMk r÷r{xuz ftÃkLkeLkwt Lkk{ ÃkuMxeMkkEz rLk{koý{kt yøkúýe Au. yk ftÃkLke AkuzLke ykð~Þf hMkkÞýkuLkwt rLk{koý fhu Au. yk ftÃkLkeLkk 6 {uLÞwVuõ[®høk ÞwrLkx Au, su{kt 160 fhíkk ðÄkhu çkúkLzLkwt rLk{koý fhu Au. yk ftÃkLkeLkk WíÃkkËLk 70 Ëuþku{kt rLkfkMk fhðk{kt ykðu Au. íkksuíkh{kt ftÃkLkeyu fku÷fkíkk{kt ykÞkursík yuf Mku{eLkkhLkwt ykÞkusLk fhðk{kt ykðu÷,

su{kt ykMkk{, çktøkk¤ yLku ykurzþk hkßÞLkk rz÷Mkuo ¼køk ÷eÄku Au. Mku{eLkkh{kt WÃkÂMÚkík rz÷MkoLku MktçkkurÄík fhíkk ftÃkLkeLkk zkÞhuõxh Ä{uoþ økwókyu fÌkwt níkwt fu y{khe ftÃkLke ÃkuMxeMkkEz rLk{koý{kt yøkúýe Au. y{u yLÞ ftÃkLkeykuLkk «kuzõx Ãký çkLkkðe Aeyu. y{khe ftÃkLke Ãkkfku {kxu ík{k{ sYhe hMkkÞýkuLkwt rLk{koý fhu Au, suLkk ÷k¼ ík{k{ hkßÞkuLkk ík{k{ ¾uzqíkku ÷E hÌkk Au. ftÃkLkeLkk zkÞhuõxh sLkh÷ {uLkush zku. MktËeÃk Ãkk÷u sýkÔÞwt níkwt fu çkwË-çkwtËÚke ½zku ¼hkÞ Au. {kxu y{u Ãký MktøkXeík ÚkELku yuf MkkÚku {¤eLku fk{ fhðkLke sYh Au. y{khe ftÃkLkeLkk WíÃkkËLk ¼khíkLkk ík{k{ ûkuºkku{kt WÃk÷çÄ Au, suLkku ÷k¼ ¾uzqíkku «kó fhe hÌkk Au.

siLk ErhøkuþLkLkwt Lkðw ELkkuðuþLk

Ãkk

ýe yu s SðLk Au. òu Ãkkýe Lk nkuÞ íkku SðLkLke fÕÃkLkk fhðe ¾qçk s {w~fu÷ Au. ÃkkýeLkk y¼kðLku ÷eÄu SðstíkwÚke ÷E ð]ûkku {]íÞwLke ÂMÚkrík{kt ykðe òÞ Au. Ãkkýe ykÃkýk þhehLku sux÷w sYhe Au yux÷w s ÃkkfLku Ãký ykð~Þf Au. òu Mk{ÞMkh ÃkkfLke ®Mk[kE fhðk{kt Lk ykðu íkku íku MkwfkE òÞ Au. íÞkhçkkË øk{u yux÷e Ãký ík{u {nuLkík fhku Ãký Ãkkfku {kxu íku yr¼þkÃk Mk{kLk nkuÞ Au. Ëw»fk¤Lkku Mkk{Lkku fhðk {kxu siLk ErhøkuþLk ftÃkLke Lkðk-Lkðk WÃkfhýku rðfrMkík fhðk sE hne Au. yk ftÃkLke ®Mk[kE {kxu WÃkÞkuøke ík{k{ «fkhLkk WÃkfhý suðk fu MkuLz rVÕxh, hkuxku õ÷eLk rVÕxh, rzMõ÷eLk rVÕxh ðøkuhuLkwt rLk{koý fhu Au. ftÃkLkeLkk rMkrLkÞh {uLkush ykrþ»ku sýkÔÞwt níkwt fu y{khe ftÃkLke Mk{økú ¼khík{kt fk{ fhe hne Au. y{khk WíÃkkËLk ®Mk[kE {kxu ¾qçk s WÃkÞkuøke Au, suLke ¾uzqíkku ðå[u ¾qçk s {køk hnu÷e Au.

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

43

BR" 38F0L VFJS JWFZM

www.krishijagran.com

B[TL BR" 38F0L VFJS JWFZM XGL &_ YL *_ 8SF J:TL B[TL 5Z lGE"Z K[P VFHGF .gOD[ " X G VG[ 8[ S GM,MHLGF ;DIDF\ B[TLDF\YL JW] VFJS D[/JJF DF8[ RFZ[ AFH]YL 5|RFZ Y. ZïM K[P 5|RFZq5|;FZGF VF H\UDF\ HFC[ZFTM4 D<8LG[XG, S\5GLVM VG[ 5|RFZ DFwIDMGF SFZ6[ B[0]TGL A]lwW DFZL HFI K[P X\] SZJ\] VG[ X]\ G SZJ\] T[GL D}\hJ6 VG]EJ[ K[P VFJF ;\HMUMDF\ B[0]T T[GL ;DH 5|DF6[ VFH]AFH]YL DFlCTL D[/JLG[ 50MXL B[0]TG\] VG]SZ6 SZLG[ VYJF J[5FZLGL ;,FC D[/JLG[ JW] pt5FNG D[/JJFGL CM\XDF\ B[T ;FDU|LGF ;DH JUZ VYJF U[Z;DHYL p5IMU SZ[ K[P SIFZ[S VF p5IMUDF\ VlTZ[S 56 SZ[ K[P 5lZ6FD[ B[0]TMGF B[TL BR"DF\ JWFZM YFI K[Ppt5FNG JWT]\ GYL VG[ B[0]TG[ WFZL VFJS D/TL GYL VG[ ;ZJF/[ B[0]T GF;L5F; YFI K[P B[TLDF\ GOM 38JFGF SFZ6M K[4 T[DF\ S]NZTGL 5ZLA/M 5Z VF56M SFA] GYL4 T[G[ KM0LG[ B[0]TGM H[ AFATMDF\ SFA] K[ T[JL GLR[GL AFATM 5Z lJRFZ SZLV[ S[ H[DF\ B[T pt5FNGG[ V;Z SIF" JUZ B[TL BR" 38F0LG[ JW] GOM D[/JL XSFIP HDLG o  HDLGGL T{IFZL 5FK/ YTM lAG H~ZL JW] 50TM BR" 8F/JM4 5FSGL JFJ6L VUFp V[SvA[ B[0 SZJL H~ZL K[P  lAG H~ZL JFZ\JFZ SZFTL VF\TZ B[0YL B[TL BR"DF\ JWFZM YFI K[4 lG\N6 lGI\+6 DF8[ TYF HDLGDF\ E[H 8SFJL ZFBJF DF8[ 5FSGL X~VFTGL VJ:YFDF\ V[S S[ A[ VF\TZ B[0 SZJLP 5FSGL HFT o  5FSGL 5;\NUL SIF" AFN JW] pt5FNG ,[JF DF8[ 5FSGL JW] pt5FNG VF5TL ;]WFZ[,L VYJF X\SZ HFTM JFJ6L DF8[ 5;\N SZJLP NFPTP DU4 U]Hv!4T, U]HvZ4 lNJ[,F CFPv*  ZMU 5|lTSFZS HFTM 5;\N SZJFYL HLJFTGM p5§J 38F0L XSFI K[4VG[ B[TL BR"DF\ 38F0M YFI K[P NFPTP lNJ[,FDF\ HLP;LPV[RPv* ;]SFZF ;FD[ 5|lTSFZS XlST WZFJ[ K[P  ;]SF lJ:TFZDF\ 5F6LGL VKT ;FD[ 5|lTSFZS HFTMGL 5;\NUL SZJFYL 5F6LGL H~ZLIFT 38F0L XSFI K[PNFTP S5F; N[XLvU]HPvZ! JFJ6L ;DI o  NZ[S 5FSDF\ ;DI;Z JFJ6L B}A H VUtIGL K[ P lNJ[ , FvH] , F. vVMUQ8 DF;4 ZF.4VMS8MdAZG] \ ALH]\ 5BJF0LI]\4 3p GJ[dAZ !5YL Z5 TFZLB ;]WLDF\ JFJ6L SZJLP  RMDF;\] 5FS DM0M 5FS[ VG[ B[TZ BF,L YI[, G CMI T[JF ;\HMUMDF\ 3p\G\] JFJ[TZ DM0\] SZJFGL OZH 50[ TM

44

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

3p\ ;MGFl,SF4 3p\ HLP0A<I]v$_54 HLP0A<I]v!*#4 3p\ HLP0A<I]v!Z_ HLP 0A<I] v!! H[JL HFTMG] \ JFJ[TZ SZJFYL pt5FNGDF\ YTM 38F0M lGJFZL XSFI K[P JFJ6L 5wWlT o  V[SD lJ:TFZ NL9 DCtTD KM0GL ;\bIF HF/JJL V[ 5FS pt5FNGDF\ DCtJG]\ V\U K[P H[YL 5FSG\] pt5FNG JWFZJF 5FSGF JFJ[TZ AFN KM0GL 5FZJ6L VG[ BF,F 5]ZJF V[ B}A H VUtIGL 5FK,L DFJHT K[P  1FFZJF/L HDLGDF GLS/TL 5wWlT V5GFJL 5F/FGF DwI EFU[ 5FS JFJJFYL 1FFZGL V;Z VMKL SZL pt5FNG JWFZL XSFI K[P  5}\SLG[ JFJJF SZTF RF;DF\ JFJJFYL pt5FNGDF\ JWFZF ;FY[ lAIFZ6GL ART YFI K[4 VG[ VF\TZB[0 SZL lG\NFD6 N]Z SZL XSFI K[P BFTZ o  H[ T[ 5FSG[ S[8,F BFTZM sTtJMf GL H~ZLIFT K[4 T[ HDLG RSF;6LGL E,FD6 D]HA ;M., C[<YSF0"GF VFWFZ[ GSSL SZLG[ H~ZLIFT CMI T[8,F H BFTZM VF5JFP   BFTZGL S], H~lZIFTGL U6TZL SZL S], H~ZLIFTGF TtJM &%F 8SF TtJM ZF;F6LS BFTZMDF\YL4Z5 8SF TtJM ;[lg§I BFTZMDF\YL VG[ !_ 8SF TtJM H{lJS BFTZMDF\YL D/[ T[J] VFIMHG SZJ]]\P H[YL HDLGGL ;TT T\N]Z:TL H/JF. ZC[X[ VG[ B[TL BR" 38X[P S9M/ TYF T{,L JU"GF 5FSM4 DZL D;F,F VG[ XFSEFHLGF 5FSM S[ H[DF\ ZF;FIl6S BFTZGL H~lZIFT VMKL CMI T[JF 5FSMDF\ OST ;[lg§I BFTZM4 H[JF S[ KFl6I\] BFTZ4 JDL" S\d5M:84 lNJ[,L BM/ S[ 5|[;D0 JF5ZJ]\P H[YL VFlY"S ART ;FY[ HDLGGL O/§]5TF HF/JL XSFI K[P  OM:OZ; S[ 5M8FXI] S T BFTZM JFJ6L JBT[ H VF5JF45FK/YL 5}lT" BFTZ TZLS[ VF5JF GCL\P  HDLGDF\ ZC[ , V,eI OM:OZ;G[ ,eI :J~5DF\ ~5F\TlZT SZJF 5LV[;AL S<RZGL ALH DFJHT VF5JLP  ZF;FIl6S BFTZM RF;DF µ\0[ VMZLG[ D}/ lJ:TFZDF\ VF5JFYL BFTZGL SFI"1FDTF JW[ K[P  5FSG[ l5IT VF%IF AFN VYJF HDLGDF\ 5}ZTM E[H CMI tIFZ[ 5}lT" BFTZ TZLS[ I]ZLIF VF5J]\P  5FS 5L/M 50IM CMI T[GF ;RM8 SFZ6M HF^IF JUZ lAGH~ZL ZLT[ I]ZLIF S[ V[DMlGID ;<O[8 BFTZGM J5ZF;

BR" 38F0L VFJS JWFZM SZJM GCL\P  TDFS]4 X[Z0L4 0F\UZ4 S5F;4 S[/ H[JF 5FSDF\ lAGH~ZL 5}lT" BFTZM VF5JF GCLP  5FSDF\ H[ ;]1DTtJGL p65 CMI T[ V\U[ HDLG RSF;6L SZFJLG[ VYJF S'lQF lGQ6F\T 5F;[ BF+L SZFJLG[ T[ H ;]1DTtJGM p5IMU SZJMP lAGH~ZL V[S YL JW] TtJMJF/F AHFZDF\ D/TF ;\I]ST U|[0GF TtJM JF5ZJFYL BM8M BR" YFI K[P  AHFZDF\ D/TF ;[lg§I BFTZM TYF JDL" Sd5M:8 BZLNJF B}AH DM\3F 50[ K[P T[YL B[TLGF SRZFDF\YL HFT[ 5MTFGF SFI"1FD Sd5M:8 BFTZ AGFJLG[ JF5ZJ]\P  AHFZDF\ T{IFZ D/TF 5F6L ;FY[ HDLGDF\ Z[0JFGF 5|JFCL ;]1DTtJM TYF D}/GM lJSF; SZ[ T[JL J3"S NJFVMq CMDM"g; J{7FlGS E,FD6M DM8FEFU[ YI[, GYLP VFYL VFJL B[T ;FDU|LGM J5ZFX SZJFYL B[TL BR"DF\ JWFZM YFI K[P  JFJ6L VUFp pGF/FGL UZDLDF\ ZF;FIl6S BFTZM HDLGDF\ VF5JFYL BFTZGM jII YFI K[4 VG[ B[TL BR"DF\ JWFZM YFI K[P  ZF;FIl6S BFTZM IMuI 5wWlTYL JF5ZJFYL T[GL 5FK/ BR[",F GF6FG\] 5]Z[5]Z] J/TZ D/[ K[P BFTZGM jII V8S[ K[P B[TL BR" 38[ K[P pt5FNG JW[ K[P H[YL ZF;Fl6S BFTZMG[ HDLGDF\ 5}ZTM E[H CMI tIFZ[ H VF5JF VG[

www.krishijagran.com VF%IF 5KL HDLGDF\ E[/JL N[JFP  36F B[0]TM lJN[XYL VFIFT YI[,F ;\I]ST U|[0GF 5F6LGM VMUF/L XSFI T[JF BFTZM µEF 5FSDF\ KF\8TF CMI K[P H[GFYL 5FS pt5FNGDF\ BF; JWFZM YTM GYLP 5Z\T] B[TL BR"DF\ 36M JWFZM YFI K[P  ZF.hMlAID4 V[hF[8MA[S8Z4 V[hM:5FIZL,D OM:O[8 S<RZ H[JF B}A H VMKF BR[" D/TF H{lJS BFTZMGM J5ZFX VJxI SZJM4 H[YL ZF;FIl6S BFTZGF BR"DF\ 38F0M YFI K[P VFJF GHLJL lSD\TGF H{lJS BFTZM JF5ZJFYL ,UEU Z5 8SF ;FNF ZF;FIl6S BFTZMGL ART Y. XS[ K[P  AHFZDF\ lJlJW 5|SFZGF ZF;Fl6S BFTZM D/TF CMI K[P VFJF BFTZMDF\ TtJGF ~5DF\ V[S lS,M TtJGL lSD\T S[8,L K[P T[ HF6LG[ BFTZGL 5;\NUL SZJL VG[ T[GL ;DH G CMI TM lJS|[TF 5F;[YL HF6SFZL D[/JJFYL 36L H ART YFI K[P NFPTPGF.8=MHG TtJ DF8[ I]ZLIF ;:T] 50[ K[P T{,L S[ S9M/ JU"GF 5FSM DF8[ U\WS TtJ WZFJTF BFTZM slH%;D S[ ;L\U, ;]5Z OM:O[8f GM p5IMU SZJMP lAIFZ6 o  X] w § 5| D Fl6T BF+LJF/] \ lAIFZ6 JFJ6LGF p5IMUDF\ ,[J\]P  lAIFZ6GM NZ E,FD6 D]HA ZFBJM4 JW] 50T]\ lAIFZ6 JF5ZJFYL 5FZJ6L SZJFDF\ DH]ZM JW]

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

06

BR" 38F0L VFJS JWFZM

www.krishijagran.com

J5ZFI K[ 5ZL6FD[ B[TL BR" JW[ K[P  VMKL :S}Z6XlSTJF/]\ lAIFZ6 JF5ZJFYL KM0GL ;\bIF 38[ K[P ALHGM NZ JW] ZFBJM 50[ K[4 VG[ B[TL BR"DF\ JWFZM YFI K[P  lAIFZ6G[ µ\0] VYJF KLK~ JFJJFYL pUFJM VMKM D/[ K[P VG[ B[TL BR" JW[ K[P OZL JFJ6L SZJL 50[ K[P H[YL GFGF lAIFZ6G[ VMKL µ\0F.V[ 5Z\T] E[H D/L ZC[ T[ ZLT[ TYF DM8F lAIFZ6G[ YM0F µ\0F JFJJF HM.V[P  ;L0 SD O8L",F.hZ 0=L,s;\I]ST JFJ6LIMf YL JFJ6L SZJFYL lAIFZ6 5FK/GF BR"DF\ ART YFI K[P  ALHGL DFJHT VF5LG[ JFJ[TZ SZJFYL ;FZM pUFJM D/[ K[P VG[ BF,F 5]ZJF\ H[JF JWFZFGF BR"DF\ ART YFI K[P O]U4 HLJF6]\ TYF ;}1DHLJF6]VMYL YTF ALH HgD ZMUMGF lGI\+6 DF8[ O]UGFXS4 HLJF6\]GFXS T[DH H\T]GFXS NJFVMGM ALHG[ 58 VF5JMP NFPTP S9M/ 5FSMDF\ S[%8FG VYJF YFIZD H[JL O]UGFXS NJFGM V[S lS,MU|FD ALH NL9 # U|FD NJFGM JFJ6L 5C[,F ALHG[ 58 VF5JM HM.V[P 3p\DF\ pW.GM p5§J V8SFJJF DF8[ !__ lS,M ALHG[ *5_ lD,LP S,MZ5FIZLOM; H\T]GFXGS NJFGM JFJ6L 5C[,F 58 VF5JMP 0F\UZGF A[S8[lZI, ZMUG[ lGI\+6DF\ ,[JF DF8[ V[S lSPU|F ALHG[ & U|FD :8=[%8M;F.S,LG HLJF6]GFXS NJFGM 58 VF5JMP  lJ`JF;5F+ ;\:YF 5F;[YL E,FD6 YI[, HFTMG]\ lAIFZ6 5FS]\ AL, D[/JLG[ BZLNL SZJFYL K[TZ5L\0L VG[

BM8F BR"DF\YL ARL XSFI K[P  X[Z0L4 A8FSF H[JF 5FSMDF\ IMuI 8]S0F JF5ZJFYL lAIFZ6 5FK/GM BR" 38F0L XSFI K[P l5IT o  85S 5wWlTYL 5F6LGF J5ZFXDF\ ART YFI K[4 TYF ,F\AF UF/[ VF 5wWlT OFINFSFZS AG[ K[P  V[gHLG 5\5;[8DF\ pHF"GM ARFJ YFI T[ ZLT[ IMuI ;F.hGL 5F.5M JF5ZJLP  5F6LG]\ JCG SZJF SFRL GLSMGF AN,[ ;LD[g8qV[R0L5L. 5F.5,F.G JF5JFYL 5F6LGL ART YFI K[P  HDLGGL E[H;\U|C XlST JWFZJFYL l5ITGF 5F6LGL ART YFI K[P  HDLGGL 5|T4 5FS VG[ CJFDFG D]HA 5F6LGM J5ZF; SZJMP  lAG H~ZL JW] l5IT VF5JF GCL\P ;FDFgI ZLT[ 5FSGL SZSL8LGL VJ:YFVM H[JL S[ 0F/LGM lJSF; O], VFJJF4 NF6F A[;JFGL VG[ NF6FGF lJSF;GL VJ:TFV[ 5FSG[ l5IT VF5JFYL pt5FNGDF\ JWFZM YFI K[P 3p\4 X[Z0L4 S5F; JU[Z[ 5FSMG[ 5F6LGL H~lZIFT JWFZ[ CMI K[P DUO/L H[JF 5FSDF\ 5_ 8SF 5|F%T E[H VJ:YFV[ l5IT VF5JFYL ;FZ] pt5FNG D/[ K[P S5F;GF 5FSDF\ KM0 p5ZGF HL\0JF Z_ lNJ;GF CMI tIFZ[ 5F6L VF5JFDF\ VFJ[ TM GFGF HL\0JF BZL 50[ K[P 3p\GM 5FS 5FSJFGL T{IFZLDF\ CMI

25 ð»ko Ãkqhk ÚkðkLkk «Mktøku-25 ð»ko 25 ÷k¾ MkÇÞÃkË ÞkusLkk

f]r»k òøkhý Ãkrhðkh MkkÚku òuzkððk {kxu MkkuLkuhe yðMkh ¼khíkLkk ¾uzqíkkuLkku ÃkkuíkkLkku yðks "f]r»k òøkhý" {krMkf Mkk{rÞf ÃkkuíkkLkk 25 ð»ko Ãkqýo ÚkðkLkk «Mktøku ðkt[fku {kxu hsq fhu Au yuf MkkuLkuhe yðMkh. fux÷kf Mkh¤ «&™kuLkk sðkçk ykÃkku yLku òuzkE òð f]r»k òøkhý ÃkrhðkhLke MkkÚku. [k÷ku òýeyu yk ¾kMk yðMkh rðþu-

Ex÷eLke ftÃkLke yuLkMke{Lkk ÄkýkLkk rçkÞkhý ¼khíkeÞ çkòh{kt fÞk Lkk{Úke WÃk÷çÄ çkLkþu? huz yuhku{k

çÕÞw yuhku{k

økúeLk yuhku{k

ÞÕ÷ku yuhku{k

þwt ðkt[þku- f]r»k òøkhý yuf økúk{eý Ãkkrhðkhef Mkk{rÞf Au, su{kt ík{u f]r»k Mk{k[kh, ftÃkLke Mk{k[kh, Lkðk ©uc fûkkLkk rçkÞkhýkuLke òýfkhe, rðrðÄ fexLkkþf, rðrðÄ ÃkkfkuLke Mkk{krÞf òýfkhe, WãkrLkfe, {Ä{k¾e Ãkk÷Lk, ÃkþwÃkk÷Lk, ÔÞðMkkrÞf òýfkhe, {w÷kfkík, «økríkþe÷ ¾uzqíkku yLku Mkþõík {rn÷kykuLke WÃk÷ÂçÄ, MðkMÚÞ, Lkðk WíÃkkËLkku, rVÕ{e ¿kkLk, hksLkerík, ¾kLkk-¾òLkk ðøkuhu LkðeLk òýfkheLkku íku{k Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. fuðe heíku òuzkþku- Mkk{rÞf{kt «íÞuf {rnLku yk rð»kÞku Ãkh ykÄkrhík yuf (1) «&™ «fkrþík fhðk{kt ykðþu. íku «&™Lkku íku ytf{kt s sðkçk hnu÷ku nþu, su ík{khu þkuÄeLku {uMkus fhðkLkku hnuþu. «Úk{ 100 Mkk[k sðkçk ykÃkLkkh ðkt[fkuLku yuf ð»koLkwt MkÇÞÃkË, ykøk¤Lkk 100-200 ðkt[fkuLku A {rnLkk yLku 3 {rnLkkLkwt MkÇÞÃkË {Vík ykÃkðk{kt ykðþu. yk MkkÚku 10,000 ðkt[fkuLku yuf {rnLkk {kxuLkwt Mkk{rÞf {Vík ykÃkðk{kt ykðþu. WXkðku VkuLk, ykÃkku yuf Mkh¤ «&™Lkku sðkçk yLku çkLke òð f]r»k òøkhý ÃkrhðkhLkk MkÇÞ.

f]r»k òøkhý MkkÚku òuzkðk yLku MkÇÞ çkLkðk {kxu MktÃkfo fhku- yçËw÷ Mk{Ë 9891889588,«þktík þ{ko 9891263263 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 21 States, 2 Portals - 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-265111845, 26517923, 45503170

46

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

STAFF REQUIRED KRISHI JAGRAN GROUP OF PUBLICATIONS Krishi Jagran, World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Family Magazine with 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 21 States, 2 Portals – 10 Million combined readership ( Krishi Jagran Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, Tamil, Odia, Malayalam & Agriculture World) .

Staff Required for all State Capitals Marketing Team  

Trainee Executives (120) Marketing Executives (60)



Marketing Managers (21)



General Manager (4)

The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills in respective vernacular languages and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same field is must.

Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing.

resume to : response@krishijagran.com

Editorial Staff  

Journalist (21) Reporters (42)

 

Translator (12) Editorial Staff (12)

To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents. The candidate should be graduate from a renowned university and should have flare to write.

Knowledge of different Languages will be an added advantage.

Freelance Journalist: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as portal. The remuneration will be attractive. resume to : editor@krishijagran.com

rLk{ýqf fhðkLke Au rsÕ÷kMíkhu {uLkush, yuÂõÍõÞwxeðLke rLk{ýqf fhðkLke Au f]r»k òøkhý rðïLkwt MkkiÚke ÷kufr«Þ, MkkiÚke ðÄkhu ½hku{kt ðt[kíkw f]r»k Ãkkrhðkrhf Mkk{krÞf rnLËe, økwshkík,Ãktòçke, {hkXe, fÒkz, íku÷økw, çktøkk÷e, yMkk{e ¼k»kk{kt WÃk÷çÄ Au yLku yk ð»kuo íkr{÷, WrzÞk yLku {÷Þk÷{{kt Ãký çkòh{kt WÃk÷çÄ çkLkþu. y{kÁt Mkk{rÞf 61{kt ð»ko{kt «ðuþ fhu÷ Au yLku «íÞuf {rnLku 8 ÷k¾ fhíkk ðÄkhu ½hku{kt ÃknkU[u Au. f]r»k òøkhý Mkk{rÞfLku «økríkþe÷ ¾uzqíkku MkwÄe ÷E sðk {kxu rsÕ÷kMíkhu {uLkush, yuÂõÍõÞwxeðLke ykð~Þfíkk Au. rzMxÙeõx {kfuoxªøk yuÂõÍõÞwxeð: (þiûkrýf ÞkuøÞíkk/yLkw¼ð (3-5 ð»ko) yhSfíkko ykuAk{kt ykuAw yLkwMLkkíkfLke ÃkËðe Ähkðíkk nkuðk òuEyu yLku f]r»k{kt ¾kMk fheLku rçkÞkhý, fexLkkþf, ¾kã yLku f]r»k WÃkfhýku ðøkuhuLkk {kfuoxªøkLkku ykuAk{kt ykuAku 3 Úke 5 ð»koLkku yLkw¼ð Ähkðíkk nkuðk òuEyu. yhSfíkko «økríkþe÷ ¾uzqíkku MkkÚku òuzkÞu÷ nkuðk òuEyu íku{ s íku{Lkk ytøku òýfkhe Ähkðíkk nkuðk òuEyu. ðuíkLk yLku yLÞ Ãkufus ykþhu yuf ÷k¾ YrÃkÞk «rík ð»ko hnuþu.

MÚkkrLkf {kfuoxªøk yuÂõÍõÞwxeð: (þiûkrýf ÞkuøÞíkk yLku yLkw¼ð) yhSfíkko MÚkkrLkf ¾uzqíkku MkkÚku ðkík[eík fhðk Mkûk{ nkuðk òuEyu. ÷kufku MkwÄe ÃkkuíkkLkk rð[kh ÃknkU[kzðkLke f÷k{kt {krnh nkuÞ. ykuAk{kt ykuAwt Äkuhý-10 ÃkkMk. yLkw¼ð ykuAku nkuÞ Ãký òu fk{ fhðkLke ÿZ EåAk þÂõík nkuÞ íkku ík{u yhS fhe þfku Aku. ykf»kof ðuíkLk. ík{khe yhse E-{u÷ fhku. resume to : circulation@krishijagran.com

KRISHI JAGRAN 60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 110016 Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: info@krishijagran.com, www.krishijagran.com

BR" 38F0L VFJS JWFZM

tIFZ[ HM 5F6L VF5JFDF\ VFJ[ TM Wp\GF NF6F\DF\ 5M8LIF56FG\] 5|DF6 JW[ K[P HL~ VG[ .;AU], 5FSDF\ 5F6LGM HyYM JW] 5|DF6DF\ VF5JFDF\ VFJ[ TM ZMUG\] 5|DF6 JWJFYL pt5FNG 5Z 36L DF9L V;Z YFI K[P JW]DF\4 5F6LGL B} A H VKT CMI TM 5FSGL S8MS8LGL VJ:YFVMG]\ wIFG ZFBL 5F6L VF5JFYL JW] G]SXFG YT\] V8SFJL pt5FNG HF/JL VFlY"S ,FE D/[ K[P  5CM/F GF/[ JJFTF 5FSM V[SF\TZF 5F8,[ l5IT VF5JFYL l5IT 5F6LGL ART YFI VG[ ZMUM HLJFTq lG\N6 lGI\+6DF\ ZFBL XSFIP NFPTP JZLIF/L 4S5F;  ;[lg§I SRZF sWF;4 5FG S[ 5ZF/f G[ 5FSGL A[ CFZ JrR[ 5FYZLG[ T[GM VFJZ6 TZLS[ p5IMU SZJFYL l5ITGL ;\bIF 38F0L XSFI K[P VG[ lG\N6 lGI\+6 56 YFI K[P  HM0LIF CFZDF\ JFJ[TZ SZJ]\P  GLSv5F/F 5wWlT V5GFJJLP  HDLGGM -F/ IMuI ZFBJM H[YL l5IT ;C[,F.YL VF5L XSFIP  SIFZF B]A ,F\AF G ZFBJFP ,F\AF SIFZF ZFBJFYL lGTFZ âFZF HDLGDF\ 5F6L µ\0[ pTZL HFI K[P VG[ 5F6LGM AUF0 YFI K[P  HDLGDF\ ;[lg§I BFTZM pD[ZL HDLGGL E[H ;\U|C XSlT JWFZJLP ZMUv HLJFT lGI\+6 o  ZMU VG[ HLJFTG[ VM/bIF 5KL H T[GF lGI\+6 DF8[GF 5U,F ,[JFP  IMuI H\T]GFXS NJFGL 5;\NUL SZJLP  5\5DF\ E,FD6 SZTF\ JW] NJF G GFBJLP  V[S ;FY[ V[S SZTF JWFZ[ NJF lDz SZLG[ KF\8JFYL BR" JW[ K[P  5FSGM OF, JWFZJF S[ S] 6 5sS] 5 FXf JWFZJF VHF^IF E,FD6 G YI[,F CMDM"g;q JW"SMq NJFVM KF\8JFYL B[TL BR" JW[ K[P H[YL 5}ZTL ;DH JUZ CMDM"g;GM p5IMU SZJM GCL\P  NJFVMGL V;ZSFZSTF JWFZJF DF8[ NJFGF 5\5DF\ ;FA]G\] §FJ6 VYJF AHFZDF\ D/TF :8LSZ E[/JJFYL BR[",F GF6F\G]\ 5]~ J/TZ D/[ K[P  NJF KF\8JFYL ;FWGMGL IMuI HF/J6L SZJFYL NJF 5FK/ SZ[, BR"GF GF6F\GM jII V8SFJL XSFI K[P 48

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

www.krishijagran.com  5\5DF\ NJFGM HyYM E,FD6 D]HA H JF5ZJM VG[ C[S8Z NL9 5F6LG]\ IMuI 5|DF6 ZFBJ\]P  36F B[0}TM B}A VMKL DF+DF\ HLJFT CMI TM 56 NJF KF\8[ K[4 H[YL BR" JW[ K[P V[8,[ H[G[ HLJFTGL 1FdIDF+F wIFGDF\ ,.G[ NJFGM H~ZLIFT D]HA H K\8SFJ SZJMP  ZMUvHLJFTGF lGI\+6 DF8[ OST NJFGM p5IMU G SZTF\ ;\ S l,T ZMU vHLJFT lGI\ + 6GM VlEUD V5GFJMP VFDF\ NJFGF p5IMU ;FY[ ;FY[ O[ZMD[G 8=[5451FL 8[SF 5ZHLJL VG[ 5ZE1FL HLJMvSL8SMG\] ;\Z1F6 TYF JG:5lTHgI NJFVMGM p5IMU SZJFYL VMKM BR" J/TZ JW] D/[ K[P  NJFGF K\ 8 SFJ JBT[ B[ 0 ] T M DF+ p5ZGF\ 5F\N0FDF\ H NJF KF\8[ K[P VFYL p5Z GLR[ KM0 AZFAZ EL\HI T[ ZLT[ K\8SFJ SZJFYL NJF 5FK/ SZ[, BR"G\] 5}Z[5]~ J/TZ D/[ K[P  5FJZ :5|[IZq 8=[S8Z DFpg8[0 :5|[IZ JF5ZJFYL CFY 5\5 SZTF NJF KF\8JFGL DH]ZL BR"DF\ ART YFI K[P  SFTZF4 W{6 JU[Z[ HLJFTMGF lGI\+6 DF8[ NJF 5|SFX 5L\HZGM p5IMU SZL NJF 5FK/GM BR" 38F0L XSFI K[P  pW. TYF VgI HDLGHgI HLJFTMGF lGI\+6 DF8[ HDLGDF\ GFBJFYL NJF µ\0[ VF5JFYL BR[",F GF6F\G] 5]~ J/TZ D/[ K[P  NJF KF\8JFG] SFD B[TDH]ZMGF EZM;[ KM0JFG[ AN,[ B[0]T 5MTFGL CFHZLDF\ H~ZL DFU"NX"G C[9/ SZFJJFYL BR[",F GF6F\G]\ 5]Z[5]~ J/TZ D/[ K[P J/L JFZ\JFZ NJFGF K\8SFJDF\YL D]lST D/[ K[P  AHFZDF\ T{IFZ D/TL ,LD0FDF\YL AGFJ[, H\T]GFXS NJFVMGF AN,[ ,L\AM/LGF DL\H4 5FG4 T[,GM p5IMU SZLG[ HFT[ JG:5lT HgI NJFVM T{IFZ SZJFYL B[TL BR"DF\ 38F0M SZL XSFI K[P  ;\ S l,T HLJFT lGI\ + 6 jIJ:YF V5GFJJFYL H\T]GFXS NJFGF BR"DF\ 38F0M YFI K[P lG\N6 lGI\+6 o  HM AFIMv CAL" ; F.0 H[ J F lG\ N 6GFXSM lG\ N 6 lGI\+6 DF8[ JF5JFDF\ VFJ[ TM ;ZJF/[ lG\NFD6 lGI\+6GM BR" 38F0L XSFI K[P  lG\NFD6 lGI\+6GM DF8[ 5FS O[ZAN,LGM bIF, ZFBJFYL 56 DCNV\X[ lG\N6 lGI\+6 SZL XSFI K[P pNFCZ6 TZLS[ WFgI 5FSM 5KL S9M/ JU"GF 5FSM S[ H[ HDLG p5Z h05YL 5YZFI K[ TYF lG\N6G[ lGI\+6DF\ ZFB[ K[P T[JF 5FSMGL 5;\NUL SZL XSFIP  lG\NFD6GFXS NJFVM l5ITGF 5F6L ;FY[ GLSDF\ 8L5[ 8L5[ VF5JFYL 5|DF6 H/JFT\] GYLP VG[ NJFGL V;ZSFZSTF VMKL YFI K[P T[YL NJFGF BR"DF\ JWFZM YFI K[P DF8[ lG\NFD6 GFXS NJFVMGF 5\5YL 5FKF 5U[ K\8SFJ SZLG[ H p5IMU SZJMP WZMvRL-M JU[Z[ H[JF AC] JQFF" I ] lG\ N FD6MGF lGI\ + 6 DF8[ u,FIOM;[ 8 H[ J L lG\NFD6GFXS NJFVMGM p5IMU SZJMP

BR" 38F0L VFJS JWFZM

www.krishijagran.com

SF56L VG[ ;\U|C o  5FSGL IMuI 5lZ5SJ VJ:YFV[ SF56L SZJLP  SF56LDF\ Dm0\] SZJFYL NF6F BZL 50[ K[ VG[ NF6FGL U]6J¿F 38[ K[P  JC[,L SF56L SZJFYL NF6FG\] JHG VMK\] D/[ K[P NF6F RLD/FI[,F ZC[ K[P U]6J¿FDF\ 38F0M YFI K[P  SF56L DF8[ CFJ[":8Z4 ZL5Z4 Y|[;Z H[JF\ I\+MGM p5IMU SZJFYL DH]ZL BR"DF\ 38F0M YFI K[P  B[ T 5[ N FXG\ ] U| [ 0 L\ U SZLG[ ;\ U | C SZJFYL ;FZM AHFZEFJ D[/JL XSFI K[P  NF6F\DF ( YL !_ 8SF E[H ZC[ tIF\ ;]WL ;]SJLG[ ;\U|C SZJFYL SM9FZDF\ ;\U|C NZdIFG G]SXFGL SZTL HLJFTMGM p5§J 38F0L XSFI K[P  ;\U|C NZdIFG p\NZYL YT\] G]SXFG V8SFJLG[ VFJSDF JWFZM SZL XSFI K[P B[T 5[NFXMG\] J[RF6 o  B[T 5[NFXMGF J[RF6 DF8[ B[T pt5gG AHFZ ;lDlT VYJF ;CSFZL ;\:YFDF\ H J[RF6GM VFU|C ZFBJMP  GJF 5FSM NFB, SZ[, CMI VG[ AHFZGL jIJ:YF HF6SFZL G CMI tIF\ SMg8=[S8 OFDL"UGL jIJ:YF C[9/ l+v51FLI SZFZM SZJFYL J[RF6GM 5|`F| C, SZL XSFX[P  ;HLJ B[TL wJFZF D/[, B[T pt5FNGG[ 5|DFl6T SZFJJF IMuI V[Hg;LVMGM ;\5S" SZL 5|DF65+ D[/JJ\]P

 ;HLJ B[TL wJFZF D/[, B[T pt5FNGGF J[RF6 DF8[ SFI"ZT :J{lrKS ;\:YFVM DFZOT J[RF6 SZJFYL JW] VFJS D[/JL XSFIP B[T pt5FNGGL D}<I J'lwW o  GFGF 5FI[ GHLSGF :YFlGS AHFZGL p5,laW VG[ DF\U D]HA S]8LZ pnMU TZLS[ B[T ptIFNGGL ~5F\TZ6 5|lS|IF CFY WZFJFYL VFJSDF\ 36M H JWFZM Y. XS[P  VF DF8[ TF\l+S DFU"NX"G4 ,MG4 ;CFI JU[Z[ :YFlGS A[\SM4 lH<,F pnMU S[g§M JU[Z[ TZOYL p5,aW CMI K[P  B[0]TM GFGF 5FI[ R6F4 DDZF4 5{FVF4 5F504 BFZL;L\U4 OZ;F64 5[SL\U SZ[,F BFn D;F,F4 VYF6F\4 O/M VG[ XFSEFHLGL lJlJW AGFJ8MGM U'C pnMU lJS;FJL JWFZFGL VFJS D[/JL XS[ VG[ T[GFYL S]8\]AGF ;eIMG[ ZMHUFZL 56 p5,aW Y. XS[P 0F"P V[PV[DP58[,4 0F"P S[PV[DP58[,4 zL 5LPS[P 58[,4 VG[ 0F"P JPV[nP58[, ;\Sl<FT B[TL 5wWlT ;\XMWG S[g§ ;ZNFZS'lQFGUZ NF\TLJF0F S'lQF I]lGJl;"8L ;ZNFZS'lQFGUZv#(55_&

Mkwhs ¢kuÃkMkkÞÂLMkMk r÷r{xuz Wå[ økwýð¥kk, ðÄkhu WíÃkkËLk

Mkwhs øktøkk (yuMkMkezçÕÞw-101) Mkwhs MkwÁ[e (yuMkMkezçÕÞw-102) Mkwhs øktøkk økkuÕz (yuMkMkezçÕÞw-103) Mkwhs Lk{oËk (yuMkMkezçÕÞw-104) Mkwhs WËÞ (yuMkMkezçÕÞw-105) Mkwhs rþðk (yuMkMkezçÕÞw-106)

Happy

Diwali

Mkwhs Lk{oËk MkwÃkh (yuMkMkezçÕÞw-107) Mkwhs LktËe (yuMkMkezçÕÞw-108) Mkwhs Ëwøkko (yuMkMkezçÕÞw-111) Mkwhs hkÄk (yuMkMkezçÕÞw-112)

Mkwhs ¢kuÃkMkkÞÂLMkMk r÷r{xuz MkkÚkof {ku÷, ºkesu {k¤, MkhøkkMký ¢kuMk hkuz LkSf, Mðk{e rððufkLktË {køko, økktÄeLkøkh (økwshkík)- 382421. www.surajcropsciences.com

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

49

lXIF/]\vpGF/] 5FSMDF\

www.krishijagran.com

lXIF/]\vpGF/] 5FSMDF\ l5IT 5F6LGM SFI"1FD p5IMU

5F

6LV[ S] N ZT[ VF5[ , ] 5FS pt5FNG DF8[ G ] \ VUtIG]\ 5Z\T] DIF"lNT 5ZLA/ K[P 5FS pt5FNG DF8[ SM.56 5ZLA/ HIFZ[ DIF"lNT CMI tIFZ[ T[GM SFI"1FD p5IMU SZJM HM.V[P 5F6LGM SFI"1FD p5FIMU V[8,[ 5F6LGF V[SD HyYFGF J5ZFXYL JW] D F\ JW] 5FS pt5FNG D[ / JJ] \ P HIF\ GC[ZM wJFZF l5IT YFI K[ tIF\ VFU/ VF0[W0 5F6LGF J5ZFXYL E}:TZLI H/ ;5F8L p5Z VFJ[, K[P H/LI lG\NFD6M H[JF S[ 3F AFHZLI]4 H/S]\EL4 GF/M H[JFG]\ 5|DF6 JW[, K[P HDLG 5Z 5F6L EZF. ZC[ K[P HDLG 1FFZLI AG[ K[P NFPTP DCLvS0F6F4 pSF.vSFSZF5FZ lJ:TFZ HIF\ AFZDF;L l5ITGF SFZ6[ E}H/ ;5F8L V[S DL8ZGL V\NZ VFJL K[P HIF\ S}JF S[ 5FTF/S]JFYL l5IT YFI K[ tIF\ E]:TZLI H/ p\0F\ HFI K[4 HIF\ 5F6LGF SFI"1FD p5IMUYL 5F6LGM ARFJ SZL XSFI K[P NFPTP DC[;F6F HL<,FDF\ VD]S UFD0FVMDF\ ;G[o!)&5 5C[,F\ SMXYL 5F6L S]JFDF\YL B[\RLG[ B[TL YTL CTL tIFZ[ E}UE" H/ ;5F8L Z5v#_ O]8GL p\0F.V[ CTLP ;G[ !)*_DF\ E}UE" H/ ;5F8L *_v*5 O]8GL ;5F8LV[ 5CM\RLs20 HPf HIFZ[ VFH[ &__ YL &5_ O]8GL p\0F.V[YL ;ADXL"A, 5\5(80 YL 100 HP) 5F6L SF-[ K[P lJn]T pHF"YL VF 5\5M RF,[ K[P WFZM S[ +6vRFZ lNJ; lJn]T 5|JFC VlGJFI" ;\HMUMG[ SFZ6[ BMZ\EFI TM T[ lJ:TFZGL 5lZl:YlT S[JL YFI T[GL S<5GF SZTF\ W|]HFZL K]8L HFIP lNG 5|lTlNG p5,aW 5F6LGM HyYM 38[ HFI K[P HDLGGF 5[8F/DF\ 5F6LGM pD[ZM H[8,M YFI K[ T[GFYL JWFZ[ HyYM 8I]AJ[, S[ S]JFDF\YL ;TT 5F6L B[\RFTF\4 HDLGDF\ 5F6LGF T/ p\0[ G[ p\0[ HTF\ HFI K[P

50

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

HIF\ S]JF S[ 5FTF/S]JFYL ;TT l5IT YFI K[ tIF\ HDLG 1FFZLI AGTL HFI K[P H[YL ;FZF RMDF;FVMGF\ JZ;FNG]\ 5F6L B[TZDF\ EZL ZFBL HDLGGF B[0F6 ,FIS 50DF\YL 1FFZM WM. XSFI K[P RMDF;FDF\ T/FJ0FVMDF\ 5F6L EZL ZFBJFYL VG[ GFGF GFGF R[S 0[D AGFJJFYL HDLGDF\ 5F6LGF\ :TZ p\0F\ HTF\ YM0F\ 36F\ V\X[ ARFJL XSFI K[P 5F6L J5ZFXGL SFI"1FDTF 5Z V;Z SZTF\ 5lZA/M !P JFTFJZ6LI 5lZA/M JFTFJZ6LI 5lZA/M4 5F6L J5ZFXGL SFI"1FDTF DF8[ J5ZFTF V\X sVFlY"S 5FS pt5FNGf VG[ K[N s5FS[ JF5Z[, 5F6LGM HyYMf A\G[ p5Z V;Z SZ[ K[P ;}I" 5|SFX4 TF5DFG4 lNJ;GL ,\AF.4 JZ;FN4 E[HGL CJFDF\ ;F\N=TF 5JGGL UlT JU[Z[ JFTFJZ6LI 5lZA/M 5F6L J5ZFXGL SFI"1FDTF p5Z V;Z SZ[ K[P CJFDF\ E[HGL ;F\N=TF VMKL CMI TM AFQ5LEJG VG[ pt:J[NG A\G[ JW[ K[P H[YL l5IT 5F6LGL SFI"1FDTF 38[ K[P TF5DFG VG[ ;}I"5|SFXYL SFI"1FDTF JWL S[ W8L XS[ K[ H[GM VFWFZ 5FSGF 5|SFZ 5Z ZC[ K[P ZP KM0DF VFG]JF\lXS TOFJT DSF.4 H]JFZ4 AFHZL4 AFJ8M VG[ X[Z0LDF\ 5F6L J5ZFXGL SFI"1FDTF JWFZ[ CMI K[P 3p\4 HJ4 VM8 lJU[Z[DF\ DwID CMI K[P HIFZ[ DU4 T]J[Z4 ;MIFALG4 J8F6F lJU[Z[DF\ VMKL CMI K[P ;Lv$ VG[ ;LPV[ D PKM0 5| S FZGF KM0GL 5F6L J5ZFX SFI"1FDTF JWFZ[ CMI K[P 9L\U6L HFTM BFTZ VG[ 5F6LGM ;FZM 5|lTEFJ VFJ[ K[ ;FY[ ;FY[ -/L 50TL GYL VG[ pt5FNG JWFZ[ VF5[ K[P H[YL T[ HFTMGL 5F6LGL J5ZFX SFI"1FDTF N[XL HFT SZTF\ JWFZ[ CMI K[P

lXIF/]\vpGF/] 5FSMDF\

www.krishijagran.com

#P

B[T pt5FNG 5wWlTVM VG[ 5FS jIJ:YF H]JFZG[ DM0L JFJJFYL DLHGF p5N=JGF SFZ6[ pt5FNG W8[ K[P DSF.4 H]JFZ4 AFHZL4 S9M/4 S5F; lJU[Z[G[ RMDF;] A[;TF 5C[,F\ JFJ6L SZL pUF0JFYL JWFZ[ pt5FNG D/[ K[P 3p\GF 5FS DF8[ pQ6TFDFG BF; EFU EHJ[ K[[ H[YL H[ 5lZl:YlT DF8[ E,FD6 SZ[, CMI T[ HFTM JF5ZL JFJ[TZ SZJ]\ HM.V[P ;]SL B[TL DF8[ V[SD lJ:TFZ NL9 DCtTD KM0GL ;\bIF4 E[H 5|DF6[ ZFBJL HM.V[P HIFZ[ l5IT B[TL DF8[ IMuItTD KM0GL ;\bIF ZFBJL HM.V[P $P AFQ5LEJG VG[ pt:J[NGDF\ W8F0M SZLG[ !P AFQ5Mt;H"G VJZMWS p5IMU SZLG[ ZP J'lwW W8F0GFZ N=jIMGM p5IMU SZLG[ #P D<R sVFJZ6f GM p5IMU SZLG[ $P 5JG VJZMWS JF0GM p5IMU SZLG[ sX[<8ZA[<8f 5P ;L0 CF0"GL\U SZLG[ 5P HDLGGM E[H VG[ l5IT HDLGGM E[H o 5]ZTM E[H CMI TM JWFZ[ pt5FNG D/[ K[P 5FSG[ HIFZ[ S8MS8LGL VJ:YFV[ l5IT VF5JFDF\ VFJX[ tIFZ[ T[ l5IT 5F6LGL SFI"1FDTF JWFZ[ VFJX[P 5Z\T] C[S8Z[ pt5FNG W8X[P l5IT 5wWlT VG[ l5IT 5F6LGM HyYM o 5FSGL NZ[S l5IT[ H~lZIFT CMI T[GF SZTF\ VMKM l5IT 5F6LGM HyYM VF5JFDF\ VFJ[ TM l5IT 5F6LGL

SFI"1FDTF JW[ K[P GL\S5F/F 5wWlT4 V[SF\TZ[ RF;[ l5IT4 O]JFZF l5IT 5wWlT4 85S l5IT 5wWlTDF\ 5F6LGL SFI"1FDTF JWFZ[ D/[ K[P DF8LIF/ HDLGDF\ V[SF\TZ[ RF;[ l5IT 5wWlTGF 5lZ6FDM ;FZF D/[ K[[P &P BFTZGM p5IMU 5MQFSTtJMGL p65JF/L HDLGDF\ 5}ZTM E[H CMI TM BFTZGM p5IMU SZJFYL 5F6L J5ZFXGL SFI"1FDTF RMSS; JW[ K[P 5F6LGM J5ZFX ;FWFZ6 JW[ K[ 5Z\T] T[GF 5|DF6DF\ pt5FNG JWFZ[ JWT] CMI K[P H[YL 5F6LGL SFI"1FDTF JW[ K[[P *P lG\NFD6G]\ lGI\+6 lG\NFD6 5FS ;FY[ E[H4 ;}I" 5|SFX4 HuIF VG[ 5MQFS TtJM DF8[ CZLOF. SZ[ K[P VFYL lG\NFD6 5FS ;FY[ CZLOF. SZTF YFI T[ 5C, [ F TG[[ NZ} SZJF HM.V[ H[YL l5IT 5F6LGL SFI"1FDTF JWFZ[ D/[P (P ZMUvHLJFTG]\ lGI\+6 ZMUvHLJFT 5FSG] \ pt5FNG VYJF U]6JtTF VYJF A\G[ W8F0[ K[P ZMUvHLJFTG]\ ;DI;Z lGI\ + 6 SZJFDF\ VFJ[ TM 5F6LGL SFI"1FDTF 36L H JWFZL XSFI K[[P l5IT 5F6LGM IMuI 5|DF6DF\ ;DH5}J"S p5IMU SZJFDF\ VFJ[ TM T[ 5F6LGM 5]Z[5]ZM ,FE D[/JL XSFIP H~Z SZTF\ JW] 50TF l5ITYL 5FS pt5FNG BR" JW[ K[P HDLGDF\ E}H/ p\0F\ HFI K[P ;TT l5IT SZJFYL HDLG 1FFZJF/L AG[ K[ H[YL ;FZF RMDF;FDF\ JZ;FNG]\ 5F6L B[TZDF\ H ZFBL

«&™ y{khk sðkçk ík{khk,yÃkkðe þfu Au yLkuf ELkk{ku

f]r»k òøkhý Mkku{kLke MkezTMk «&™ku¥khe Mkk{kLÞ ¿kkLk yLku f]r»k òøkhý Ãkh ykÄkrhík «&™ «&™ 1. ½ôLke ¾uíke {kxu ykð~Þf Au? 1. MktÞík íkkÃk{kLk 2.MktÞík ðhMkkË

3.Ëkýk

4. íku Ãkife fkuE Lknª

«&™ 2. rðï{kt {kuxk¼køkLkk y¾çkkhLkk fkøk¤ õÞktÚke ykðu Au? 1. þtfwð]ûke ðLk 2.ÃkíkÍz ðLk 3.{uøkúkuð ðLk 4.ð»kko «[wh ðLk «&™ 3. ÷ktçkk MxurÃk÷ òíkLkk fÃkkMk {wÏÞíðu õÞkt Ëuþ{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au? 1. ¼khík 2. r{© 3.økúeMk 4.[eLk Mkq[Lkk- ðkt[fku ÃkkuíkkLkk sðkçk 15 ykuõxkuçkh MkwÄe Ãkh {kuf÷e þfu Au, 9891263263 ðkuxTMkyÃk yÚkðk yuMkyu{yuMk fhe þfu Au, Mkk[ku sðkçk {kuf÷LkkhLku «Úk{ ºký ¾uzqík r{ºkkuLku ¢{Mk: 3,2 yLku 1 nòh MkwÄe nkErçkúz rçks ELkk{ íkhefu Mkku{kýe MkezTMk íkhVÚke ykÃkðk{kt ykðþu, yk MkkÚku íÞkhçkkËLkk ytf{kt Lkk{ Ãký «fkrþík fhðk{kt ykðþu. ¾uzqík r{ºkku sðkçk MkkÚku íku{Lkwt Lkk{, MkhLkk{w yLku {kuçkkE÷ Lktçkh [ku¬Mk {kuf÷ðku. sðkçk {kuf÷Lkkh{kt f]r»k rðãkÚkeoyku yLku {rn÷kyku Ãký ¼køk ÷E þfu Au.

52

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

lXIF/]\vpGF/] 5FSMDF\ B[TZDF\ H 5RJF N[J] HM.V[ H[YL YM0F 36F 1FFZ D}/ lJ:TFZDF\YL WMJFX[P l5IT 5F6LGF SFI"1FD p5IMU DF8[ 5FSG[ SIFZ[4 S[8,]\ VG[ S[JL ZLT[ l5IT VF5J]\ T[ lJQF[ HF6SFZL CMJL 36L H VFJxIS K[P !P 5FSG[ SIFZ[ 5F6L VF5J]\ 5FSG[ SIFZ[ 5F6L VF5J]\ T[ GSSL SZJF DF8[ H]NF H]NF VlEUD V5GFJJFDF\ VFJ[ K[4 H[JF S[ sVf HDLGDF\ 5|F%IE[H VFWFlZT l5IT VF5J]\ VF VlEUDDF\ HDLGDF\ 5| F %IE[ H VFWFlZT H]NL H]NL DFJHT GSSL SZJFDF\ VFJ[ K[P NFPTP !__v*5@ 5|F%I E[H[ l5IT !__v5_@ 5|F%I E[H[ l5IT !__vZ5@ 5|F%I E[H[ l5IT lJU[Z[P VF DFJHTM 5D | F6[ l5IT VF5JF DF8[ l5IT 5C, [ F EH [ XMWJF DF8[ HDLGGF GDG } F ,J[FDF\ VFJ[ KP[ B8}TF EH [ GL U6TZL SZL T8[,F HyYFDF\ l5IT VF5JFDF\ VFJ[ K[P H[YL HDLG !__@ 5|F%IE[H WFZ6 SZL XS[P VFDF\ S[8,]\ 5F6L VF%I]\4 l5ITGL ;\bIF VG[ A[ l5IT JrR[GM UF/M lJU[Z[ DFlCTL D/L XS[ K[P 5Z\T] T[GL BFDL V[ K[ S[ l5IT 5C[,F\ E[H XMWJF DF8[ JFZ\JFZ HDLGGF GD}GF ,[JF 50[ K[P H[ DC[GT DFUL ,[ K[P sAf 5FSGL J'lwW VJ:YFVM VFWFlZT l5IT VF5J]\ HIFZ[ l5IT 5F6LGM HyYM DIF"lNT CMI tIFZ[ 5FSGL 5F6LGL S8MS8LGL VJ:YFVM wIFGDF\ ZFBL l5IT VF5J]\ HM.V[P NFPTP 3p\4 ZF.4 R6F4 JF,4 H]JFZ4 DUO/L4 DU H[JF 5FSMDF\ VF VlEUD V5GFJL XSFIP 3p\GF 5FSDF\4 D]S]8 D}/ VJ:YF4 O]8 YJFGL VJ:YF VG[ O], A[;JFGL VJ:YF 36L H TLJ| S8MS8LGL VJ:YFVM K[ P T[ J L H ZLT[ DUO/LGF 5FSDF\ O], A[;JFGL4 HDLGDF\ ;MIF A[;JFGL VG[ 0M0JFGF lJSF;GL VJ:YF 36LH T|LJ S8MS8LGL VJ:YFVM K[P sSf l5IT 5F6LGM HyYM VG[ ;\RIL AFQ5LEJGGF U]6MtTZG[ VFWFZ[ l5IT VF5J]\ VF VlEUDDF\ NZ ZMH AFQ5LEJG wJFZF p0L HT] 5F6L DF5JFDF\ VFJ[ K[ VG[ ;\ R IL AFQ5LEJG XMWJFDF\ VFJ[ K[P HIFZ[ H[ T[ DFJHT DF8[ GSSL SZ[, ;\RIL AFQ5LEJG VF\S VFJ[ tIFZ[ T[ DFJHTG[ l5IT VF5JFDF\ VFJ[ K[P NFPTP l5IT 5F6LGM HyYM &_ DLDL CMI VG[ _P&_ U]6MtTZ[ l5IT VF5JFG]\ CMI TM AFQ5LEJG VF\SGM ;ZJF/M !__ DLDL YFI tIFZ[ T[ DFJHTDF\ l5IT VF5J]\ HM.V[P 54

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

www.krishijagran.com

ZP 5FSG[ S[8,]\ 5F6L VF5J]\ NFPTP SM.56 5FSDF\ & ;[PDLP 5F6L VF5J]\ CMI TM V[S C[S8Z lJ:TFZ DF8[ & ,FB ,L8Z 5F6LGL H~ZLIFT 50[ K[P S[8,F ;DI DF8[ 5\5 RF,] ZFBJM T[ 5\5GF 0L:RFH" 5Z VFWFZ ZFB[ K[P #P 5FSG[ S[JL ZLT[ l5IT VF5J]\ 5F6LGF SFI"1FD p5IMU DF8[ IMuI l5IT 5wWlT V5GFJJL V[ V[S VUtIGM D]N=M K[P l5IT 5wWlTGL 5;\NUL 5F6LGL p5,aWTF4 5F6LGM 5|JFC4 5FSGL HFT VG[ HDLGGF 5|SFZ p5Z VFWFZ ZFB[ K[P VF AWF 5lZA/MG[ wIGDF\ ZFBL IMuI l5IT 5wWlT V5GFJJL HM.V[4 H[YL 5F6LGL SFI"1FDTF JWFZL XSFIP 5F6L VF5JFGL D]bI 5F\R 5wWlTVM K[P T[ 5{SL GFGF ;5F8 SIFZF 5wWlT4 ,F\AF -F/JF/F SIFZF 5wWlT VG[ GLS5F/F 5wWlT JW] 5|Rl,T K[P VF RL,FRF,] 5wWlTVMDF\ HDLGGM -F/4 5|JFCGM NZ TYF l5ITGM ;DI ;FZL ZLT[ H~Z 5|DF6[ GSSL G YTM CM. VF 5wWlTVMGL SFI"1FDTF OST 5_ YL &_ 8SF H[8,L H K[P VF 5wWlTVMDF\ 5F6LGM jII 5]QS/ 5|DF6DF\ YFI K[P J/L4 -M/FJJF/L S[ KLKZL HDLGMDF\ VF 5wWlTVM VG]S}/ VFJTL GYLP p5ZMST H6FJ, [ T8]LVM p5ZFT\ VF RL,F RF,] 5wWlTVMDF\ 5F6LGL JCR \[ 6L 56 IMuI YTL GYLPHG[L V;Z 5FS pt5FNG 5Z YFI KP[ p5,aW 5F6LGF HyYFGM ;DH5}J"S p5IMU SZL T[GL SFI"1FDTF JWFZJL T[ VKTJF/F lJ:TFZM DF8[ BF; H~ZL KP[ l5IT 5F6LGL H~lZIFTDF\ l5IT 5F6LGF 5lZJCGDF\ YTM jII4 5FSGF D/ } lJ:TFZ GLR[ pTZL HT] hD64 5FS lJ:TFZDF\ YTF\ AFQ5LEJG wJFZF 5F6LGM jII lJUZ[G[[ VMKF SZLG[ 5F6LGL CF,GL H~lZIFTMDF\ 36M H W8F0M SZL JW] lJ:TFZG[ l5IT C9[/ ,FJL JW] pt5FNG D/ [ JL XSFI KP[ ;FY[ ;FY[ AU0TL HDLGM ARFJL XSFI TD [ KP[ VF DF8[ VFWl]GS l5IT 5wWlTVM H[JL S[ O]JFZF VG[ 85S l5IT 5wWlTVM V5GFJJL HM.V[P

lXIF/]\vpGF/] 5FSMDF\ 5FSGL HFT4 HDLGGM 5|SFZ4 JFTFJZ6 VG[ l5IT 5wWlTGL SFI"1FDTF 5|DF6[ 85S VG[ O]JFZF 5wWlTVMYL VFXZ[ Z_ YL 5_ 8SF 5F6LGL H~lZIFT W8F0L XSFI K[ VG[ ;FZ] U]6JtTFI]ST JW] pt5FNG D[/JL XSFI K[P VF 5wWlT V5GFJJFYL 5FSGL pt5FNG VG[ pt5FNSTF A\G[ JWFZL XSFI K[P O]JFZF 85S l;\RF. 5wWlTVM WLD[ WLD[ 5| R l,T YTL HFI K[ P O] J FZF l5IT 5wWlTGL SFI"1FDTF (_ 8SF H[8,L K[P HDLG ;DT/ SZJFGL S[ GLS5F/F4 -Fl/IF4 lGTFZGLS AGFJJFGL H~ZT ZC[TL GYLP H[YL B[TL BR" VMK]\ VFJ[ K[P p5,aW 5F6LGF\ HyYF wJFZF JWFZ[ lJ:TFZDF\ l5IT SZL XSFIP 5F6LGM EZFJM4 HDLGG]\ NAF. HJ]\ TYF JW] pQ6TFDFGYL YT] 5FSG[ G] S ;FG lGJFZL XSFIP HDLGG]\ WMJF6 YT]\ GYL H[YL ALHGM pUFJM ;FZM YFI K[ VG[ 5FSGL U]6JtTF ;FZL CMI K[P 5F6L ;FY[ ZF;FIl6S BFTZM VF5L XSFI K[P DM8FEFUGL AWL H HDLGDF\ VG] S } / K[ P VlTXI UZD TYF 5JGJF/F JFTFJZ6 l;JFI AW[ H VG]S}/ K[P 3p\4 DUO/L4 ZHSM4 D[YL H[JF 5FSMDF\ VF 5wWlT 36LH VG]S}/ DF,]D 50[, K[P O]JFZF 5wWlTDF\ ZC[,L BFDLVM N}Z SZJF DF8[ S'lQF 8[SGM,MHLDF\ 85S l5IT 5wWlTGM lJSF; YIM K[P VF 5wWlTGL SFI"1FDTF )5 8SF H[8,L K[P 85S 5wWlTDF 5F6L 8L5[ 8L5[ KM0GL H~lZIFT 5|DF6[ KM0GF D}/ lJ:TFZDF %,F:8LSGL G/LVM DFZOT[ H~ZLIFT I]ST VF5L XSFI K[P 5F6L ;FY[ BFTZ TYF lG\N6GFXS NJFVM H~lZIFT D]HA VF5L XSFI K[P VF 5wWlT ;FDFgI ZLT[ AWL H HDLGMDF\ VG]S}/ K[P T[DH 5CM/F V\TZ[ JJFTF AFUFITL 5FSM H[JF S[4 ,L\A]4 VF\AF4 RLS]4 GFl/I[ZL4 NF0D4 AMZ4 55{IF4

56

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

www.krishijagran.com S[/ JU[Z[DF\ B}AH VG]S}/ K[P p5ZF\T XFSEFHLGF 5FSM H[JF S[ ZL\U64 8FD[8L4 DZRL4 EL\0F4 J[,FJF/F XFSEFHL4 S5F;4 lNJ[ , F4 TDFS] 4 JZLIF/L H[ J F 5FSMDF\ V5GFJL XSFI K[P VF 5wWlTDF\ 5F6L TYF BFTZGM #_ YL &_ 8SF H[8,M ARFJ YFI K[P 5FS JC[,F 5FS[ K[P lGTFZ S[ AFQ5LEJG YT] GYL4 5F6LGM AUF0 V8S[ K[P HDLG ;DT/ SZJFGL S[ -F/LIF4 GLSJF/F4 lGTFZGLS AGFJJFGL H~ZT ZC[TL GYLP H[YL B[T BR" W8[ K[P 5FS ;\Z1F6 BR" W8[ K[4 lG\NFD6GM pUFJM VMKM YFI K[4 5FSGL U]6JtTF ;FZL D/[ K[ VG[ 5FS pt5FNG JW[ K[P l5IT RF,] CMI tIFZ[ B[TZDF\ CZLOZL XSFI K[P ZF+[ 56 ;C[,F.YL l5IT VF5L XSFI K[P l5IT 5F6LGL U]6JtTF ;FZL G CMI TM 56 l5IT DF8[ p5IMUDF\ ,. XSFI K[P NZ[S 5FSGL 5F6LGL H~lZIFT H]NL H]]NL CMI K[P 5FSGL 5F6LGL H~lZIFTGM VFWFZ H[[T[ lJ:TFZGF CJFDFGGF 5lZA/M4 HDLGGM 5|SFZ VG[ 5FSGF 5|SFZ p5Z VFWFZ ZFB[ K[P U]HZFT S'lQF lJ`JlJnF,I wJFZF CFY WZJFDF\ VFJ[, ;\XMWGG[ VFWFZ[ H[T[ lJ:TFZ DF8[ VUtIGF 5FSMGL l5IT jIJ:YF V\U[ E,FD6M ACFZ 5F0JFDF\ VFJ[ K[P ptTZ U]HZFTGF VUtIGF 5FSMGL l5IT jIJ:YF ;\XMWGG[ VFWFZ[ GSSL YI[, K[ T[ GLR[ 5|DF6[ K[P 0F"P V[PV[DP58[,4 0F"P S[PV[DP58[,4 zL 5LPS[P 58[,4 VG[ 0F"P JPV[nP58[, ;\Sl<FT B[TL 5wWlT ;\XMWG S[g§ ;ZNFZS'lQFGUZ NF\TLJF0F S'lQF I]lGJl;"8L ;ZNFZS'lQFGUZv#(55_&

¼rð»ÞV¤

www.krishijagran.com

{krMkf ¼rð»ÞV¤ {u»k

ð]»k¼

{rnLkkLke þYykíkLkk rËðMk ík{khe íkhVu ý {kt hnu þ u . rð[khu÷k fkÞkuo Úkþu. {nuLkíkÚke MkV¤íkk {¤þu. fkhkuçkkh{kt Mkkhe ÂMÚkrík s¤ðkE hnu þ u . yxfu ÷ k fkÞku o Ãkq h k Úkþu.ykhkuøÞ «íÞu fk¤S hk¾ku. {rnLkkLkk ytrík{ rËðMkku{kt fkuE ík{khe rðÁØ MkkSþ fhe þfu Au.

{rnLkkLke þYykíkLkk rËðMkku{kt {w~fu÷e hnuþu. ykhkuøÞ MktçktrÄík {w~fu÷e hnuþu. s{eLk yLku ðknLk MktçktrÄík fkÞo Ãkqýo fhðkLkk hnuþu.ykhkuøÞ MktçktrÄík {w~fu÷e hnuþu.rçkLksYhe ¾[o MkkÚku íkýkð yLku ðfo ÷kuz ðÄþu. {rnLkkLkk ytík ¼køk{kt ÄLk ÷k¼ ÚkE þfu Au. Mkkhk fkÞkuoLkk Ãkrhýk{ku {¤þu. yrÄfkheykuLkku MknÞkuøk {¤þu.

®Mkn

ffo çkuÍLkuMk yLku LkkufheLkwt {níðLkwt fk{ Úkþu. LkkLke LkkLke ðkíkku Ãkh økwMMkku fhðkÚke fk{ çkøkze þfu Au. fux÷kf fk{Lku ÷E ®[íkk s¤ðkE hnuþu. ÷ð ÷kEVLke çkkçkík{kt Ãký {rnLkkLkk fux÷kf rËðMkku Mkkhk hnuþu. [íkwhkE yLku rððufíkkÚke MkV¤íkk {¤þu. [íkwhkE yLku rððufíkkÃkqðof MkV¤íkk {¤þu. þku¾ Ãkqýo fhðk {kxu ¾[o {¤þu.

÷ð ÷kEV Mkkhe hnuþu. {ík¼uË ¾ík{ Úkþu . Ëku M íkku íkhVÚke MknÞkuøk {¤þu. fkhkuçkkh Mkk{kLÞ hnuþu. ÃkiMkkLke çkkçkík{kt fkuELkku rðïkMk Lk fhþku. fux÷ef Mkhfkhe çkkçkíkkuLkku Mkk{Lkku Au. fux÷ef Mkhfkhe çkkçkíkku{kt {w~fu÷e Ãkze þfu Au. Ëw~{LkkuÚke MkkðÄkLk hnuðw. yk¤Mk yLku Úkkf hnuþu. MkL{kLk ðÄþu. ÃkuxLkk hkuøk ÚkE þfu Au.

íkw÷k

ð]rùf

2016 r{ÚkwLk

fkuE yr«Þ ½xLkk ÚkE þfu Au. rçkLksYhe fkÞkuo{kt Mk{ÞLkku çkøkkz ÚkkÞ. ËkBÃkíÞ SðLk{kt {Äwhíkk hnuþu. Þkºkk MkV¤íkkÃkqðof Úkþu.

Mkhfkhe yLku fkuxo f[uheLkk fkÞkuo{kt MkV¤íkk {¤þu. ykðf{kt ðÄkhku ÚkðkLke íkfku MkòoE Au. Lkðk fkÞkuo Ãký yk {rnLkkÚke þY Úkþu.

fLÞk Vk÷íkw ¾[o Ãkh rLkÞt º ký fhðw. yk {rnLkkLke þYykík{kt ík{u fux÷kf {níðLkk rLkýoÞ ÷E þfþku. rçkÍLkuMk Mkk{kLÞ hnuþu. ÃkËkuÒkrík MktçktÄe fk{ Úkþu. yrÄfkheykuLke Lksh ík{khk fkÞkuo Ãkh hnuþu. ykhkuøÞ «íÞu òøk]ík hnuðwt.

ÄLk

ykðfLkk Mkú k u í k ðÄþu .

Mkt ç kt r Äyku MkkÚku L kk Mkt ç kt Ä MkwÄhþu. Lkkufhe íkÚkk rçkÍLkuMk{kt Lkðe sðkçkËkhe {¤e þfu Au. fkhkuçkkhLkk fux÷kf rLkýoÞkuÚke VkÞËk {¤þu. økwMMkku ykððkÚke fk{ çkøkze þfu Au. Lkkufhe Ähkðíkk ÷kufkuLku íkh¬e {¤e þfu Au.

÷u ð z-Ëu ð z{kt MkkðÄkLke hk¾ku. ík{u ykøk¤ ðÄðk «ÞíLk fhku. «u{ MktçktÄ {sçkqík çkLkþu. fkhkuçkkh{kt MkkðÄkLkeÚke ykøk¤ ðÄku. ykðf íkku Úkþu íku MkkÚku ¾[o Ãký Úkþu. ÃkrhðkhLke MkkÚku Mk{Þ rðíkþu. yrÄfkheyku íkhVÚke MknÞkuøk {¤þu.

{fh

fwt¼

{eLk

ðknLk yÚkðk E÷u õ xÙ e f Mkk{kLk Ãkh ¾[o Úkþu . yrððkrník ÷ku f ku L ku rððkn «Míkkð {¤þu. {rnLkkLke ðå[u{kt fkuE {kuxw LkwfMkkLk ÚkE þfu Au. {rnLkkLkk ytrík{ rËðMkku{kt s{eLk yÚkðk {fkLk MktçktrÄík MkkuËk ÚkE þfu Au. «kuÃkxeo{kt VkÞËku Úkþu.

ËktÃkíÞ SðLk {Äwh hnuþu. {rnLkkLke þYykíke rËðMkku{kt ík{u ík{khe çkwrØ yLku ðkýeLkku WÃkÞkuøk fheLku {kuxk yLku {níðLkk fkÞo Ãkqýo fhe þfþku.ÔÞðMkkÞ yLku Lkkufhe{kt Lkðk «Þkuøk Lk fhðk. SðLk MkkÚke MkkÚku {Äwh MktçktÄ ò¤ðe hk¾ku. økuhMk{s yLku {ík¼uË Ëqh Úkþu.

MkkSMk fu »kzÞtºkLkku rþfkh çkLke þfu Au. MkkðÄkLk hnuðw. Ãkku í kkLkk fkÞku o L ku økt ¼ ehíkkÚke fhku . rçkLksYhe ¾[o Ãkh ytfqþ fhku. fkuE {kuxe ÔÞÂõík MkkÚku {w÷kfkík Úkþu. ykurVMkLkk fkÞkuo{kt ÔÞMík hnuþku.

Ãkrhðkh{kt «u{ ðÄþu.MktçktÄ {sçkqík çkLkþu. {rnLkk ðå[u íkýkð yLku Úkkf hnuþu. ykhkuøÞLku ÷E ÷kÃkhðkn Lk hnuðw. ðknLk yt ø ku MkkðÄkLk hnu ð w t . SðLkþi ÷ e{kt ÃkrhðíkoLkLkku ynuMkkMk Úkþu. fk{{kt {Lk ÷køkþu. ykðf{kt ðÄkhku Úkþu. ÷kufku ík{khku ÷k¼ ÷E þfu Au.

hku[f íkÚÞ

58

økhku¤eLkwt ÓËÞ yuf r{rLkx{kt 1000 ð¾ík Äçkfu Au.

{½h{åA íkuLke S¼Lku çknkh fkZe þfíkku LkÚke.

{Lkw»Þ ÃkkuíkkLkk SðLkLkku 33 xfk Mk{Þ ô½{kt rðíkkðe Ëu Au.

fezeyku õÞkhuÞ ô½íke LkÚke

f]r»k òøkhý yku સ õટેxkuબર çkh 2016 ,2016

÷kEV MxkE÷

www.krishijagran.com

þhehLku yLkwYÃk ÃkMktË fhku nuzçkuøk nuzçkuøkLke ÃkMktËøke fhíke ð¾íku ík{khe ÃkMkoLkkr÷xeLku yLkwYÃk çkuøkLke ¾heËe fhðe òuEyu. òu {kuxe çkuøk Au íkku ¾¼k Ãkh ÷xfkðeLku yLku òu õ÷[ Au íkku nkÚk{kt ÃkfzeLku yuf ð¾ík yheMkk{kt [ku¬MkÃkýu òuðe òuEyu.[k÷ku yku¤¾eyu fu nuzçkuøk MkkÚku òuzkÞu÷ sYhe çkkçkíkkuÂM÷{- xku÷ çkkuze- Ãkkík¤k yLku ÷ktçkk fËLke {rn÷kykuLku LkkLke nUzçkuøk fu suLkk nUz÷ yÚkðk çkuÕx ÷ktçkk nkuÞ Au íku ¾heËðe òuEyu. ÷tçk[kuhMk nUzçkuøk Ãký ÷ktçkk yLku Ãkkík¤k ÷kufkuLku Mkkhe ÷køku Au. LkkLkk MxÙuÃMkðk¤k þkuÕzh çkuøkÚke ík{u yLku ðÄw ÷ktçkk ÷køkþku, {kxu íkuLke ¾heËe fhðkÚke çk[ðw òuEyu.

M{ku÷ çkkuze- ykuðhMkkEs çkuøk ÷uðkÚke çk[ðw òuEyu. Lkku{o÷ çkuøkLke ÃkMktËøke fhðe. yk WÃkhktík ík{u {kuxk MxÙuÃMkðk¤k nUøkçkuøk Ãký ÷E þfku Aku. íkuLkkÚke ík{u ÷ktçkk ÷køkþku. Ã÷Mk MkkEÍ çkkuze- íkuLku {kuxk yÚkðk çkkuõMke nUzçkuøk ¾heËðe òuEyu. yk «fkhLke çkuøMk {kuxkÃkkLku Mkh¤íkkÚke fðh fhe ÷u Au. LkkLke çkUøMkLkk WÃkÞkuøkÚke çk[ðw òuEyu. Lkku{o÷ çkkuze- Lkku{o÷ çkkuze Ãkh «íÞuf fËLke çkuøk Mkqx fhu Au. Mkk{kLÞík: yuf ç÷uf yLku yuf çkúkWLk çkuøk ¾heËðe òuEyu, su Ëhuf f÷hLkk zÙuMk MkkÚku Mkqx fhu Au. yk heíku ÃkMktË fhku VtõþLk÷ nuLzçkuøk- y÷øk-y÷øk ykufuþLk yLku Mkk{kLk {kxu y÷øky÷øk nuLzçkuøkLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu, suLku VtõþLk÷ nuLzçkuøk fnuðkÞ Au. xkux çkuøMk- íku LkkLkk Úke ÷E {erzÞ{ MxÙuÃMkðk¤e nkuÞ Au. íkuLku {ÕxeÃkhÃkÍ heíku Ãký WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. íku{k fux÷kf Mkk{kLkLku fuhe fhe þfkÞ Au. rzr÷ðhe nuLzçkuøMknku÷ku çkuøMk- íku LkkLkk fËLke nkuÞ Au, su ¾¼k Ãkh Mkh¤íkkÚke ÷xfkðe þfkÞ Au. Mku[÷ çkuøMk- íku rºkfkuý ykfkhLke nkuÞ Au. íku{kt ÃkwMíkfku ðøkuhu hk¾e þfkÞ Au. zu{e nuLzçkuøMk-nuLz÷ LkkLkk nkuðkLku ÷eÄu nkÚk MkkÚku ¾¼k Ãkh Ãký ÷xfkðe þfkÞ Au. nuLzçkuøMk ¾heËíkk Ãknu÷kÃkMko-nuLzçkuøMk ¾heËíkk Ãknu÷k yu Lk¬e fhðw fu þwt ík{u íkuLkku WÃkÞkuøk fhðkLkk Au, ík{u ykurVMk, Ãkkxeo, þku®Ãkøk yÚkðk Vhðk {kxu fhe þfku Aku. ÃkMko{kt ÃkÞkoó søÞkLkk {qÕÞktfLkLku [ku¬MkÃkýu æÞkLk{kt ÷uðe. ÃkMko õðkur÷xeðk¤k yLku xfkW nkuðk òuEyu. nuLzçkuøMkLke ÃkMktËøke fhíke ð¾íku htøkLkku Ãký rðþu»k ÏÞk÷ hk¾ðku. çkuøkLke [uLk yÚkðk ÃkwþçkxLk [ku¬MkÃkýu íkÃkkMke ÷uðk òuEyu.çkúkLzuz çkuøk {kU½k nkuÞ Au, Ãkhtíkw ftÃkLkeykuLke økwýð¥kkLku ÷E fkuE çkktÄAkuz fhíkk LkÚke. òu ðÄkhu ÃkiMkk ¾h[ðk Lk {køkíkk nkuÞ íkku çkúkLzuz ftÃkLkeLkk Mku÷Lke hkn swyku, fkhý fu Mku÷{kt 40-50 xfk MkwÄe ð¤íkh {¤u Au yLku Mkkhe økwýð¥kkðk¤k ÃkMko Ãký {¤u Au. ík{u ykuLk÷kELk Ãký ykuzoh ykÃke þfku Aku. íku{k Ãký ½ýe Aqx {¤íke nkuÞ Au. òu ík{u yuf s çkuøkLkku WÃkÞkuøk ík{k{ søÞkyu fhðk {køkíkk nkuÞ íkku ½ýk xÙuze çkuøkLke ¾heËe fhðe Lknª. íku{k ½ýkçkÄk çkxLk, [uLk yLku rzÍkELk nkuÞ Au. yk {kxu ®MkÃk÷ çkuøk Ãkhtíkw õ÷kMke çkuøMk ¾heËðe.

60

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

¾u÷

www.krishijagran.com

r¢MxeÞkLkku çkLÞk Ã÷uÞh ykuV Ä Þh

MÃku

rLkþ õ÷çk rhÞ÷ {uzÙez {kxu h{Lkkh Ãkwíkoøkk÷Lkk fuÃxLk yLku Mxkh MxÙkEfh r¢ÂMxÞkLkku hkuLkkÕzkuyu ð»ko 2016Lkk ÞwhkuÃkLkk ©uc Vqxçkku÷h çkLÞk Au. íku{ýu ÞwEyuVyu çkuMx Ã÷uÞh ykuV Ä ÞhÚke MkL{krLkík fhðk{kt ykðu÷ Au. hkuLkkÕzkuLkk Ë{Ëkh «ËþoLkLku ykÄkhu heÞ÷ {uzÙex yk MkeÍLk{kt Ãký [uÂBÃkÞLk ÷eøkLkku r¾íkkçk Síkðk{kt MkV¤ ÚkÞu÷ Au. hkuLkkÕzkuLkk ðzÃký nuX¤ Ãkwíkoøkk÷u «Úk{ ð¾ík Þwhku fÃkLkku ¾íkkçk Síku÷ Au. hkuLkkÕz MkkÚku yuðkuzoLke Ëkuz{kt ytrík{ ºký ¾uzqíkku{kt õ÷çkLkk økuhuÚk çku÷ yLku yLÞ MÃkurLkþ õ÷çk yux÷uxefku {urzÙzLkk MxkEfh yuLxkuELk økúes{uLk Mkk{u÷ níkku.

nðu økw÷kçke ËzkÚke Lknª h{eyu: yLkhkøk Xkfwh { EÂLzÞkLkk ðíko{kLk MÚkkrLkf Mkºk{kt økw÷kçke ËzkÚke xuMx r¢fux{kt WÃkÞkuøk Lknª fhðk{kt ykðu Au íku{ çkeMkeMkeykE yæÞûk yLkwhkøk XkfwhLkwt fnuðw Au.íku{Lkk yk rLkðuËLkÚke ¼khíkLke MÚkkrLkf Mkºk{kt «Úk{ rËðMk-hkºke xuMxLke Þs{kLke fhðk Ãkh nk÷ Ãkqhíkw rðhk{ ÷køke økÞu÷ Au. ¼khíkeÞ xe{ yk MÚkkrLkf Mkºk{kt 13 xuMx {u[ þY Úkþu, su Vuçkúwykhe-{k[o MkwÄe [k÷þu. çkeMkeMkeykELke xuMx{kt økw÷kçke ËzkLkk WÃkÞkuøk fhðkLkk rLkýoÞ yøkkW Ëw÷eÃk xÙkuVeLke {kVf yLÞ «ÞkuøkLke sYh Au.

ykuMxÙur÷Þk xe{ yøkkWÚke s íkuLke þYykík fhe Au. Xkfwhu sýkÔÞw níkwt fu økw÷kçke Ëzk ytøku ftE Ãký fnuðw ½ýw sYhe Au. rLkýoÞ fhíkk Ãknu÷k ði¿kkrLkf heíku rðMík]ík {krníke ÷uðk EåAw Awt, yk Mkºk{kt økw÷kçke Ëzk ytøku fnuðw ¾qçk s Wíkkð¤ fne þfkÞ Au.{khk îkhk rLkýoÞ fhðk{kt ykðu íku yøkkW ði¿kkrLkf heíku íku òýfkhe {u¤ððk EåAw Awt, nsw yk Mkºk{kt økw÷kçke ˤkLku ÷køkw fhðkLke fkuE íkiÞkhe LkÚke.

62

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

rVÕ{e ËwrLkÞk

íku

www.krishijagran.com

Ëhuf «&™Lkku sðkçk Au íku{Lke ÃkkMku

{Lke ÃkkMku «&™kuLke ÷ktçke ÞkËe Au.. Ãkhtíkw íku{Lke ÃkkMku Ëhuf «&™Lkku sðkçk Au.. y{u .. y{u fkuE {qÍðý{kt Ãkzþku Lknª... y{u ðkík fhe hÌkk Aeyu þknÁ¾ ¾kLk yLku ykr÷Þk ¼èLke Lkðe rVÕ{ rzÞh StËøke.#Âø÷þ-®ðÂø÷þ Vu{ rLkËuoþf økkihe ®þËuLke yk rVÕ{ 25{e LkðuBçkhLkk hkus rh÷es ÚkðkLke Au. yk yuf EÂLzÞLk zÙk{k rVÕ{ Au, suLkwt rLk{koý økkihe ¾kLk, fhý òunh yLku ykh.çkkÕfe îkhk huz r[÷es yuLxhxuELk{uLx, Ä{ko «kuzõþLk íkÚkk nkuÃk «kuzõþLk ytíkøkoík fhu÷ Au. rVÕ{{kt {wÏÞ ¼qr{fk{kt ykrËíÞ hkuÞ fÃkqh, fwýk÷ fÃkqh, Ehk Ëwçku yLku ytøkË çkuËe Ãký Au. rVÕ{Lkk rfhËkhkuLke ¼qr{fk{kt nk÷{kt økkuÃkrLkÞ hk¾ðk{kt ykðu÷ Au, Ãkhtíkw yuðw {kLkðk{kt ykðu Au fu ykr÷ÞkLkk Ëhuf «&™Lkku sðkçk þknÁ¾ ÃkkMku Au. yLku yk rVÕ{{kt ykr÷ÞkLke StËøkeLku ÷E Ëhuf rs¿kkMkkLku þktík fhíkk Lkshu Ãkzu Au.

íkw{ rçkLk íkuhe VrhÞkË..

íkw

{ rçkLk 2 yuf EÂLzÞLk hku{ktxef zÙk{k rVÕ{ Au, suLkwt ÷u¾Lk, Mkn-rLk{koý yLku rLkËuoþLk yLkw¼ð ®Mkn îkhk fhðk{kt ykðu÷ Au. xerMkhesLkk çkuLkh nuX¤ yk rVÕ{Lkk rLk{koíkk ¼qþýfw{kh Au. íkw{ rçkLk 2 2001{kt çkLke níke. rVÕ{{kt ÷e®zøk hku÷{kt Lkunk þ{ko, ykrËíÞ Mke÷ yLku ykrþ{ økw÷kxe Au. rVÕ{ 18 LkðuBçkhLkk hkus her÷s Úkþu. MknkÞf rfhËkhku{kt ftð÷Sík ®Mkn yLku MkkurLkÞk çkk÷kLke Ãký Lkshu Ãkzþu. rVÕ{Lkku {kuxk¼køkLkwt Mkwxªøk ø÷kMkøkku yLku Mfkux÷uLzLkk fux÷kf ¼køkku{kt ÚkÞu÷ Au. rVÕLkwt Mktøkeík ytrfík ríkðkhe îkhk ykÃkðk{kt ykðu÷ Au, ßÞkhu økeík {Lkkus {wLkíkþeh îkhk ÷¾ðk{kt ykðu÷ Au. 64

f]r»k òøkhý ykuõxkuçkh 2016

www.ashirvad.com

GUJARAT : 9909155535

Publised on 25th & Posted on 27th & 28th of Every Month RNI NO. DELGUJ/2014/54893

Postal Reg. No. DL-SW-1/4181/14-16