Krishi Jagran Gujrati Magazine March 2017 by Krishi Jagran

ISSN 2455-1082

¾uzqíkkuLkk rníkfkhe,Ëuþ¼h{kt ÃknkU[ y{khe

www.krishijagran.com

´ÉºÉÇ 4 +ÅH 3 B>k[o 2017 `#5qv

+91 9891 405 403

7012000054

lJØI;}lR

lJØI;}lR ¼khíkLke yøkúýe Ãkkrhðkrhf {krMkf Mkk{rÞf

yu{.Mke. zkur{rLkf

rLkËuoþf

þkELke E{kLkwð÷ yu{.S.ðkMkLk zku.fu.xe.[tze hrðLÿ íkuðríkÞk yrsík ðe.ykh zku.çke.Mke.rçkMkðkMk

fkÞofkhe MktÃkkËf

íkfLkefe MktÃkkËf {kfuoxªøk nuz rçkÍLkuMk nuz yuMk.yu.Ãke {nk«çktÄf sLk MktÃkfo MknkÞf MktÃkkËf MkkurþÞ÷ {erzÞk nuz ðrhc Ãkºkfkh Ãkºkfkh ðrhc «çktÄf {uLkush

{kfuoxªøk ykrMkMxLx

«çktÄf «Mkkh

ykrMkMxLx {uLkush

yufkWLxLxMk fkLkqLke Mk÷knfkh rMkrLkÞh rzÍkELkh

MktsÞ fw{kh su.Mkkçkw Vhnk ¾kLk Áçke siLk yrLkfuík ®Mknk E{hkLk ¾kLk Mk{eh ríkðkhe rðrÃkLk r{†k fu.su.MkhLÞk Mkkhk ¾kLk {u½k þ{ko {wfwLËLk LkkÞh yVMkkLkk {r÷f [qtfe ¼qxeÞk ÃkqLk{ rðïf{ko ®hfe ÃkwLzeh MkkurLkÞk {nksLk þuVk÷e {nksLk ÷û{e Ãkktzu nu{k þ{ko િ યંકા મંદવારીયા rLkþktík xktf hknw÷ ®Mkn yçËw÷ Mk{Ë «þktík þ{ko VhfkLk fwhuþe {kurník ytfq ÞkËð «erík [kinký ykÞþk ¾kLk ÃkÃÃkw hkÞ ÃkðLk fw{kh ÃkðLk yksøku LkhuLÿ þuhíkkxu rþðfktík WÃkkæÞkÞ ykh.yuLk.[kiçku f]»ý rçknkhe ysÞfw{kh nh{Lk«eík ®Mkn ftøk rËLkuþ Ë{krÚkÞk WrËík r{¥k÷ fu.çke.ELÿk yu[.yMk{wÆeLk Þkuøku»k fw{kh rð¢{ ®Mkn ËuðuLÿ ®Mkn søkËe»k òLkk hrðLÿ òLkk hkSð

fkÞko÷Þ MknkÞf

dqy ist 56 Ph: 011-26511845, 26517923 Email: info@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

આનદ ં નો અહસાસ......................10

ft…Lke Mk{k[kh...........................14 f]r»k{kt stíkwLkkþf WÃkÞkuøk...............16 {fkELke ¾uíke..........................20 økheçkkuLke fk{ÄuLkw çkfhe.................23 Ãk~kw Ãkk÷Lk..............................26 V¤ WíÃkkËLk.............................33 hkuøk Mkthûký..............................36 Ãkkirüf yknkh{kt {níðLke .............44 hkrþV¤..............................48 ¾kLkk-¾ÍkLkk ..............................50 oin

MktÃkkËf

f]r»k Mk{k[kh............................08

To J

Gujarati | Year 4 | Issue 3 | March 2017 | Rs. 35/-

Krishi Jagran Kisan Club 9891405403 Subscribe

KRISHI JAGRAN MAGAZINE

Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Bengali, Telugu,Assamese, Odia, Tamil, Malayalam & English

Nishant Taak 9953756433, 9891889588

SOUTH ZONE KERALA OFFICE A/5-2A, Elankam Gardens Vellayambalam P.O, Thirvananthapuram-10 email: malayalamkrishi@gmail.com Phone:0471 4059009 web: www.krishijagran.com

EAST ZONE ASSAM OFFICE 65, Japorigog Bikrampr, Dispur-781005, Guwahati Mob: 9891 956 956 Email: upasana@krishijagran.com

laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

MktÃkkËfeÞ

{qÕÞ yLku økwýð¥kkLkk [¢ÔÞw{kt VÞkMkku Au ¾uzqík

¼k

hík Ëuþ økúk{eý rðMíkkhku{kt ðMku Au yLku yk økk{zkykuLkk {q¤{kt ËuþLkk ¾uzqíkku Au. ËuþLke {kuxk¼køkLke ðMíke økúk{eý ¼khík{kt ðMkðkx fhu Au, suLkku {níðLkku rnMMkku ¾uzqík Au, su ÃkkuíkkLkk Ãkrhðkh {kxu rËðMk hkík {nuLkík fhu Au. íku ÃkkuíkkLkk Ãkrhðkh MkkÚku þnuh{kt ðMkðkx fhíkk ÷kufkuLkwt Ãkux ¼hu Au Ãkhtíkw õÞkhuf yk s ¾uzqíkku {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhíkk nkuÞ Au. yk ¾uzqíkku yLkuf {kuh[u Mkt½»ko fhíkku Lkshu Ãkzu Au. ¾uzqík Mkðkhu ðnu÷k òøku Au yLku ÃkkuíkkLkk ¾uíkh{kt òÞ Au V¤ þkf¼kS Wøkk¤ðk{kt s íku ÃkkuíkkLkwt fíkoÔÞ Mk{su Au. su Ãkzíkh MkkÚku ÃkkfLkwt íku WíÃkkËLk fhu Au íkuLkwt íkuLku ÞkuøÞ {qÕÞ {¤íkw LkÚke. yuf ¾uzqík {køkoLke çkksw Ãkh çkuMkeLku LkeLke ËwfkLk Ãkh íkkò þkf¼kS yLku V¤ku ðu[u Au. yk Mktòuøkku{kt íÞkÚke ÃkMkkhÚkíke økkze{kt çkuXu÷k MkknuçkLke Lksh yk ËwfkLk Ãkh Ãkzu Au. økkze Úkku¼e òÞ Au yLku ËwfkLk ÃkkMku sE ¾uzqíkLkk V¤kuLke ®f{ík ÃkqAu Au. Ãkhtíkw Úkkuzk Mk{Þ çkkË MkknuçkLke «ríkr¢Þk ykðu Au. MkkÁt [k÷ku íku ÞkuøÞ LkÚke yLku ®f{ík Ãký ðÄkhu Au. Ãkhtíkw íÞkhçkkË yk s ÔÞÂõík fkuE òýeíke çkúkLz, rhxu÷ Mxkuh{kt çk{ýe ®f{íkÚke ¾heËe fhu Au. ÃkAe íku WíÃkkËLk øk{u íku ÂMÚkrík{kt nkuÞ, íkuLku íkkò hk¾ðk {kxu hMkkÞýLkku WÃkÞkuøk Ãký fhðk{kt ykÔÞku nkuE þfu Au.

¾uzqík íkuLkk WíÃkkËLkkuLku sirðf heíku rLk{koý fhu Au, suLke íkuLku ÞkuøÞ ®f{ík {¤íke LkÚke. Ãkhtíkw yk WíÃkkËLk ykuøkuorLkfLkk Lkk{Úke ô[e ®f{íkku{kt fkuE Mkkhk Mxkuh{ktÚke ¾heËe þfkÞ Au. þwt yksu yuf ¾uzqíkku ykx÷e ÷k[khe ¼kuøkððe Ãkzu Au fu íkuLke {nuLkíkLke íkuLku ÞkuøÞ ®f{ík Ãký «kó ÚkE þfíke LkÚke. ykÃkýu Võík yux÷k ytíkhLku s Mk{S þfeyu Aeyu yLku Lknª fu yLÞ ÷kufkuLke ÷køkýe fu ¼kðLkkLku. þwt ykÃkýu yk Ëuþ{kt yuf yuðe ÔÞðMÚkk W¼e Lk fhe þfeyu fu ¾uzqíkLku íkuLke {nuLkíkLkwt ÞkuøÞ {qÕÞ {¤e þfu. Mkki fkuE òýu s Au fu ¾uzqík s ËuþLkwt ¼rð~Þ Au., ykøkk{e Mk{Þ{kt ËuþLke ðMíkeLkwt ¼hýÃkku»ký fhðwt {w~fu÷ çkLke þfu Au. òu ¾uzqíkLku íkuLke WíÃkkËLkLkwt ÞkuøÞ {qÕÞ Lknª {¤u íkku íku nkheLku ¾uíke Akuze Ëuþu yLku ÃkAe 1 yçks 33 fhkuz sux÷e ðMíkeLkwt Ãkux fuðe heíku ¼he þfkþu. yk {kxu yk ytíkhLku ykÃkýu ÞkuøÞ heíku Mk{SLku ¾uzqíkkuLku íkuLke {nuLkíkLkwt ÞkuøÞ {qÕÞ {¤u íku {wfk{ MkwÄe ÃknkU[kzðkLkku «ÞkMk fhðk{kt ykðu íku s\he Au. suÚke ¾uzqík yk økwýðíkk yLku {qÕÞLkk [¢ÔÞwn{ktÚke rLkf¤e þfu íÞkhu s yk ËuþLkwt W¥k{ ¼rð»Þ çkLkþu. v V[DP;LP0MlDlGS Email: dominic@krishijagran.com

22 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

Maharashtra :- 7875009802 , Uttar Pradesh:- 9918378500, Gujrat:- 7727941212, Madhya Pradesh :- 9713111554, Punjab/Hariyana:- 9855524955.

f]r»k Mk{k[kh

{fkELke {køk{kt ð»ko 2025 MkwÄe{kt LkkUÄÃkkºk ðÄkhku Úkþu

{

fkELke ðÄíke {køk yLku WíÃkkËLkLku òuíkk rËÕne{kt ykÞkuSík ¼khíkeÞ {fkE MkB{u÷Lk 2017 {kt fuLÿeÞ f]r»k «ÄkLk hkÄk {kunLk ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu ð»ko 2025 MkwÄe{kt ¼khík {fkELkwt WíÃkkËLk çk{ýw yux÷u fu Ãkkt[ fhkuz xLk fhe þfu Au. rðíku÷k ð»ko{kt Ëw»fk¤Lke ÂMÚkrík nkuðk Aíkkt Ëuþ{kt 2.41 fhkuz xLk {fkE WíÃkkËLk ÚkÞwt níkwt. ¼khík{kt {fkE WíÃkkËLkLkku ykþhu 64 xfk ¼køk {h½k Ãkk÷Lk{kt yknkh íkhefu ßÞkhu 16 xfk {kLkð ðÃkhkþ {kxu íku{ s 19 xfk rnMMkku Mxk[o íkÚkk Ãkeýkt{kt WÃkÞkuøk{kt òÞ Au.þnuhku{kt {fkELkku WÃkÞkuøk çkuçke fkuLko yLku Mðex fkuLko MðYÃk{kt fhðk{kt ykðu Au íkuLku òuíkk ð»ko 2025 MkwÄe{kt íkuLke {køk{kt yLkuf økýku ðÄkhku Úkþu. {fkELkwt WíÃkkËLk 20 ÷k¾ xLk ytËkSík Au. ð»ko 2025 MkwÄe{kt ¼khík{kt ½hu÷w ðÃkhkþLkk Ãkkt[ fhkuz xLk {fkELke ykð~Þfíkk hnuþu. {fkE WíÃkkËfku {kxu yk yuf Mkkhe íkf Au. yk WÃkhktík ðkðuíkh Mk{økú ð»ko Ëhr{ÞkLk ÚkkÞ Au yLku y{u ¾kã WíÃkkËLkku{kt {fkELkk WÃkÞkuøkLku W¥kusLk ykÃkðwt òuEyu.

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

½xe þfu Au ¼khíkeÞ ¼ªzeLke {køk

¼k

híkeÞ ¼ªze rçkúxLkLkk çkòh{kt ÍzÃkÚke ÷kufku ðå[u ÷kufr«Þ çkLke hÌkk Au. ®¼ze yuf yuðwt þkf¼kS Au suLke rLkfkMk rðËuþe çkòhku{kt Mkíkík ðÄe hne Au. ¼khíkeÞ fuhe, yLkks, ®¼ze, çkuçke fkuLko, {h[k suðk þkf¼kS yLkuf ËuþkuLkk ÷kufku yknkh{kt Mkk{u÷ fhu Au. òufu çkòh rLk»ýkíkkuLkk {íku rçkúxLk ÞwhkurÃkÞLk Mkt½{ktÚke çknkh ÚkÞk çkkË yuõMk[uLs huxLku ÷eÄu nðu çkuçke fkuLko, {h[k suðk þkf¼kSLke {køk{kt ½xkzku ÚkE þfu Au. òýfkhkuLkk {íku ykŠÚkf yÂMÚkhíkkLkk Mk{Þ{kt rðËuþe yLku ykuøkuorLkf ¾kã ÃkËkÚkkuoLke {køk ½xe Au. ð»ko 2014-15{kt ¼khíku 7,474.14 fhkuzLkk V¤ku yLku þkf¼kSLke rLkfkMk fhe níke.

Given Below Are The Email Ids For The Gujarati Language To Send Articles, News, Press Releases And Feedbacks.

gujarati@krishijagran.com editor@krishijagran.com

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

આનદ ં નો અહસાસ

આનદ ં નો અહસાસ &નવનાથ કસપટ

અને

મા

ે ઠ કસાન

રુ કાર ુ ં સ માન મ

ું

ૂ જોનો આ વ મ હાર ખં ુ

રો પ રવાર ખેતી કર છે . અમારા યવસાય છે . મારા િપતા

કસપટ ની 60 એકર ખેતીની જમીન હતી. આટલી ઓછ

જમીન સાથે તેમને મળતી આવક ઓછ હતી. તેને લીધે

બે ટંકના ભોજનની સમ યા સાથે અ યાસ યો ય ર તે ુ કલી પડતી હતી. મ તેમ કર ને

કરવામા ં પણ ઘણી

ુ ી અ યાસ ણ ૂ કય . ધ ુ યારબાદ આગળનો અ યાસ કરવામા ં કલી પડ હતી.

કોમસમા ં અ ગયારમા ં ધોરણ

માટ મે અ ગયારમા ં ધોરણ બાદ ખેતી તરફ યાન

આપવાની શ આત કર . ુ ં આગળ અ યાસ ન કર શ ુ ં તેવી થિત હતી, અને માર પણ ઈ છા ન હતી. કારણ ક

અ યાસ કર ને નોકર કરવી મને પસદ ં ન હ .ું તે સમયે

મને કંઈક અલગ કર બતાવવા ઈ છતો હતો, થી મને ુ ી ફ ત ભરણ શાિંતથી બેસવા દતા ન હતી. વષ 1985 ધ

પોષણ કર શકાય તેવી

થિતમા ં થતી હતી. તે માટ મે

ખેતીમા ં નવી-નવી શોધ કાયની શ આત કર હતી. ખેતીમા ં પાણીની િુવધા ર ૂ કર ને બાદમા ં પપૈયા, ા વા ફળની ખેતીની શ આત કર . મે સૌ

થમ ા ના

પાકની ખેતીનો અ યાસ શ કય . તેની એ સપોટ

વો લટ ઉ પાદન માટ ય ન કયા. તેમા મને સફળતા ુ ી ા ની ા ત થઈ. સોલા રુ જ લામા ં રુોપ ધ ુ ેના મહા ેપ િનકાસ કરવા ુ ં મને બ માન ા ત થ .ું ણ ુ

સં થા તરફથી ા

અ યાસ સફર માટ લડંન જવાની મને તક મળ . સોલા રુના ેપ ો હર સં થા તરફથી સૌથી વધાર ા રુોપમા ં િનકાસ કરવા ુ ં વષ 2001મા ં

મને બ માન ા ત થ .ું યારબાદ વષ 2004મા ં આ ુ ં રાય નાયક ખેતી ઉ પાદન િનકાસ રુ કારથી માટ વસત મા ંુ સ માન થ .ું ા માટ મ ૂર , ખાતર, દવા અને

પાણીની મોટા

માણમા ં જ ર પડ છે . તેને લીધે બી

ફળોની ખેતીનો િવચાર મનમા ં આ યા. તે સમયે મે

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

પોતાની એમક-1 (ગો ડન) આ સીતાફળની

2001મા ં િવકિસત કયા. આગળ જતા 10 વષ

િત ુ ીઆ ધ

ગે અ યાસ કય . વષ 2011મા ં આશર 35 એકરમા ં

સીતાફળ સફળ ર તે ઉગાડ ા. આ

મારા ખેતરમા ં

સીતાફળની 32 ટલી અલગ-લગ તો છે . ખેતી ે મા ં ુ રાત સરકારના તે ુ તા હાસ ં લ કર છે તે ુ ં જ મે િન ણ સમયના ુ યમં ી અને હાલમા ં દશના વડા ધાન નર

મોદ એના હ તે

ે ઠ કસાન

આવલ ે . શ યારબાદ નાિસક

રુ કારથી સ માન કરવામા ં

થત ક.ક.વાધ િશ ણ સં થાએ એક લાખ િપયાનો રુ કાર આપી સ માન ક ુ ૂ આ માટ હ .ું આ દરરોજ 15 થી 200 ટલા ખે તો ૂ ફળની ખેતીનો અ યાસ અ યાસ કરવા આવે છે . ખે તો

ુ ે વ ુ કર શક તે માટ ુ ં પણ તેમની સાથે સહભાગી વ ન ૂ માટ િનક હોલ, ઓ ફસ, ણકાર બ ુ ં . ખે તો ુ તકા, યોગશાળા ુ ં િનમાણ કરવામા ં આવલ ે છે . (લેખકઃ ગોરમાલે (તા.બાશ )ના ૂ છે ) ખે ત

ગિતશીલ બાગાયતી

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

ft…Lke Mk{k[kh

[ýkLkk ðkÞËk{kt ÂMÚkrík dsaæ [kksysxk Ñf"k dkjksckj ÞÚkkðík çca/ku laLFkku

¼k

híkeÞ rLkÞ{Lkfkh MktMÚkk îkhk [ýkLkk ðkÞËk{kt íkkífkr÷f yMkhÚke fkuE Ãký Lkðe ¾heËe-ðu[ký Ãkh rLkÞtºký ÷kËðkLkku rLkýoÞ fÞkuo Au. òýfkhe «{kýu [ýkLkk ðkËzk{kt ykøkk{e ykuzoh MkwÄe Lkðk ðkÞËk hsq fhe þfkþu Lknª.

Mku ç keyu Ãkku í kkLkk ykËu þ {kt fku { ku r zxe yu õ Mk[u L s yuLkMkezeEyuõMkLku ykËuþ fÞkuo Au fu [ýkLkk ðkÞËk{kt Lkðe ¾heËeðu[ký Lknª fhe þfkÞ Ãkhtíkw su MkÇÞku yøkkWÚke fkuE ÃkkuÍeþLk Ähkðu Au íkuyku ÃkkuíkkLke ÃkkuÍeþLkLku ½xkze þfu Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu [ýkLkk ðkÞËk{kt ½ýk Mk{ÞÚke òhe ¼khu ðÄ½x íkuSLku {kSoLk ðÄkhðk Aíkk yxfe Lk níke.

fuLÿ þY fhþu f]r»k fkhkuçkkh Mkt[k÷Lk MktMÚkk

r»k fkhkuçkkhLke ÂMÚkríkLku ðÄw {sçkqík fhðk {kxu fuLÿ Mkhfkh fux÷kf {níðLkk Ãkøk÷k ¼hðk sE hne Au. suLku Ãkøk÷u Mkhfkh f]r»k fkhkuçkkh Mkt[k÷Lk MktMÚkk MÚkkrÃkík fhðk rð[khýk fhe hne Au. fuLÿeÞ f]r»k «ÄkLku yk {krníke ykÃke níke.

f]r»k «ÄkLku yu{ Ãký sýkÔÞwt níkwt fu «ÄkLk{tºke Ãkkf rð{k ÞkusLkkLku ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[kzðk{kt Mkhfkh þõÞík ík{k{ «ÞkMk fhe hne Au. íku{ýu yk ÞkusLkkLke òýfkheLkk y¼kðLku ÷eÄu WÃkÞkuøkfíkko Mkw Ä e Lknª ÃknkU [ ðk yt ø ku sýkÔÞw t níkw t fu ðu ç kMkkEx www.agriinsurance.gov.in Lke {ËË ÷E þfkÞ Au. niËhkçkkË ÂMÚkík ðíko{kLk MktMÚkkLkk {uLkusLkk rðMíkkhLkk Mk{Þ yuf f]r»k fkhkuçkkh Mkt[k÷Lk MktMÚkk MÚkkÃkðk ytøku rð[khýk fhðk Ãkh ¼kh {wõÞku níkku.

¼u¤Mku¤Þwõík {Mkk÷kLke rLkfkMk

ði

rïf {Mkk÷k çkòh{kt ¼khíkLkku 45 xfk sux÷ku rnMMkku Au Ãkhtíkw ¼u¤Mku¤ yLku yíÞkrÄf fexLkkþfÚke ykÃkýk yk {wfk{ Ãkh Mktfx {tzhkE hÌkwt Au. ½ýk ykÞkíkfkh Ëuþku Shk, {h[k ðøkuhuLke økwýð¥kk yLku ¼u¤Mku¤Lke VrhÞkË fhe [wõÞk Au. òu Mkhfkh yLku Wãkuøku yk rËþk{kt ÞkuøÞ Ãkøk÷k Lknª ¼hu íkku fexLkkþf yLku r{÷kðxLke Mk{MÞkLkku Wfu÷ ykðe þfþu Lknª yk ÂMÚkrík{kt ykÃkýu ykÃkýk çkòhku økw{kðe Ëuþwt.½ýk yuðk ykÞkíkfkh Ëuþ yøkkWÚke ¼khíkLku [uíkðýe ykÃke [wõÞk Au fu íkuyku økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLkkuLke rLkfkMk fhu, rLkÞ{kuLku Mk¾ík

1 2 3 5 10 15

12 24 36 60 120 180

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

420 840 1260 2100 4200 6300

40 140 260 600 1700 3300

Ãkýu ÷kËu yLÞÚkk ykÞkík çktÄ fhðe Ãkzþu. ¼khíkeÞ {Mkk÷k çkkuzoLkk yktfzk «{kýu ð»ko 2012-13{kt rLkfkMk 25 xfk ðÄe níke Ãkhtíkw ð»ko 2014-15{kt yk rLkfkMk Võík Lkð xfk s ðÄe Au.

380 700 1000 1500 2500 3000

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

ft…Lke Mk{k[kh

f]r»k WíÃkkËLkku {kxu Võík xV÷uõMk

y{w÷u ËqÄ{kt «rík r÷xh YrÃkÞk çku ðÄkhku fÞkuo

V÷uõMk ftÃkLke ¼khík{kt Ãkku÷e{h ò¤ yLku £urçkúf fÃkzkLkk ûkuºk{kt fkÞohík Au. ftÃkLkeLkk MknkÞf ðu[ký çkkçkíkLkk {uLkush «{kuË [kiÄheyu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLkeLke þYykík ð»ko 1985{kt ÚkE níke. ftÃkLkeLkwt {wÏÞ fkÞo f]r»k WíÃkkËLk, çkøke[k ðøkuhu {kxuLkk WíÃkkËLkku, VurçkúfLke ò¤ çkLkkððkLkwt Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke ík{k{ hkßÞku{kt Mkðuo fhkÔÞku níkku, íÞkhçkkË ¾uzqíkku {kxu ykÄwrLkf xufrLkf {kxu WíÃkkËLk çkLkkððkLkku rLkýoÞ fÞkuo níkku.

økw

shkík{kt y{w ÷ îkhk Ëq Ä Lke ®f{ík{kt «rík r÷xh YrÃkÞk çku Lkku ðÄkhku ònuh fÞkuo Au. yøkkW ËqÄ{kt ¼kð ðÄkhku {u,2014{kt fhðk{kt ykÔÞku níkku.yk ¼kð ðÄkhku fhðk{kt ykÔÞku íkuLke ÃkkA¤ y{w÷u WíÃkkËLk ¾[o{kt fE hnu÷ ðÄkhkLkwt fkhý ËþkoÔÞwt níkwt. yk ¼kð ðÄkhkLku Ãkøk÷u y{w÷ økkuÕz r{Õf nðu «rík r÷xh YrÃkÞk 50, ßÞkhu y{w÷ íkkÍk,þÂõík, yLku xÙe{ íkÚkk ÂM÷{ Ãký yLkw¢{u YrÃkÞk 38, YrÃkÞk 46 yLku YrÃkÞk 36 ÚkÞk Au. økwshkík WÃkhktík rËÕne{kt Ãký ËqÄLke ®f{ík{kt «rík r÷xh YrÃkÞk çku Lkku ¼kð ðÄkhku fhðk{kt ykÔÞku Au.

Mkkhe økwýð¥kk {kxu ykþeðkoË ÃkkEÃk Since 1975

ashirvad

PIPES

þeðkoË ÃkkEÃMk «kEðux r÷r{xuz ftÃkLkeLke þYykík ð»ko 1975{kt ÚkE níke. ftÃkLke ÃkeðeMke yLku MkeÃkeðeMke ÃkkEÃMkLkwt WíÃkkËLk fhíke yuf yøkúýe ftÃkLke Au. ftÃkLkeLkk yurhÞk MkuÕMk {uLkush hsLkefktík Ãkxu÷u sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke su ÃkkEÃMkLkwt WíÃkkËLk fhe hne Au íku ykuAe Ãkzíkh ®f{ík MkkÚku ©uc økwýð¥kk Ähkðu Au. ftÃkLkeLkk {wÏÞ WíÃkkËLk Ã÷t®çkøk ÃkkEÃk f]r»k ûkuºk{kt WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðíke ÃkkEÃMk ðøkuhu Au.

Ãkrh©{ Mkki¼køÞLke sLkLke Au f]r»k òøkhý B>k[o 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

f]r»k{kt stíkwLkkþf WÃkÞkuøk

f]r»k{kt stíkwLkkþf ËðkykuLkku Mk÷k{ík WÃkÞkuøk st

íkwLkkþf ËðkLkk ðÃkhkþLkku EríknkMk òuEyu íkku íkuLkk ðÃkhkþLkk fw÷ 60 xfk stíkwLkkþfku Võík f]r»k{kt s ðÃkhkÞ Au. ¼khík{kt stíkwLkkþfkuLkku fw÷ ðÃkhkþ Ãkife 80 xfk fexLkkþfku, 7 xfk ®LkËk{ýLkkþfkuLkku yMkkðÄkLkeÃkqðof WÃkÞkuøk fhðkÚke Ãkkf íkÚkk Ãkkf WíÃkkËLk Ãkh Lk¼íkk Sðku Ãkh {kXe yMkh ÚkkÞ Au. õÞkhuf Akuz Ãký {he òÞ Au. ykðe {kXe yMkhkuÚke çk[ðk {kxu stíkwLkkþf ËðkykuLkku Atxfkð íkÚkk Atxfkð ËhBÞkLk r{©ý çkLkkðíke ð¾íku Ãkqýo MkkðÄkLke hk¾ðe sYhe Au.

stíkwLkkþf ËðkykuLke ÃkMktËøke: stíkwLkkþf ËðkykuLke ÃkMktËøke yu Sðkík îkhk Úkíkk LkwfMkkLkLkk «fkh íku{s SðkíkLkk SðLk[¢ yLku íku{Lkk hnuðkLkk MÚkkLk Ãkh rLk¼oh fhu Au. Ãkkf yLku SðkíkLkku yr¼LkT MkkÚk Au. yk{, su íku Sðkík ÃkkfLkk ðkðuíkhÚke {ktzeLku ÷ýýe MkwÄe swËe swËe yðMÚkkyu LkwfMkkLk fhu Au. SðkíkLkk ÷ûký «{kýu ÃkkfLkk rðrðÄ ytøkku ¾kELku yÚkðk nrhíkfý ¾í{ fheLku yÚkðk sz-{q¤Lku fkÃkeLku yÚkðk s{eLkLke ytËh Ãkkfíkk ftË{q¤ ðøkuhuLku ¾kELku LkwfMkkLk fhu Au. y{wf «fkhLke Sðkíkku AkuzLke ytËh rðþu»k «fkhLkk rð»kkýw Ëk¾÷ fhu Au. suLkk fkhýu ÃkktËzktyku fkufzkE òÞ Au yLku ÃkkfLke WÃks ûk{íkk Ãký ½xe òÞ Au. yk{, swËk-swËk «fkhLke SðkíkkuLkk rLkÞtºký {kxu swËk swËk «fkhLke stíkwLkkþf ËðkykuLke sYh Ãkzu Au. õÞkhuf yuf s Ãkkf{kt çku swËk- swËk «fkhLke Sðkíkku òuðk {¤u Au íÞkhu yuf yÚkðk çku stíkwLkkþf ËðkykuLkk r{©ýLkku Mknkhku ÷uðku Ãkzu Au. ykðk Mktòuøkku{kt ¾uzqík r{ºkkuLku stíkwLkkþf ËðkykuLkk r{©ýLke ÃkMktËøke fhíkk Ãknu÷k Wr[ík òýfkhe {u¤ððe ykð~Þf çkLke hnu Au su{ fu, 1. ÃkkLkLkku hMk [wMkLkkh Sðkíkku suðe fu MkVuË {k¾e, ÚkúeÃMk, fÚkehe,

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

{e÷eçkøk, ÷e÷k íkzíkzeÞk íkÚkk {ku÷k {þe ðøkuhu {kxu þku»kf «fkhLke stíkwLkkþfkuLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. 2. ÃkkLkLku fkÃke íkÚkk ÃkkLk{kt fkýk ÃkkzeLku LkwfMkkLk fhíke Sðkíkku suðe fu EÞ¤ku íkÚkk xez {kxu MÃkþos stíkwLkkþfkuLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. 3. V¤ yLku þkfçkkS{kt ykðíke SðkíkkuLkwt rLkÞtºký fhðk {kxu xwtfk Mk{Þ MkwÄe xfe hnu íkuðe stíkwLkkþf ËðkykuLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. 4. s{eLk{kt hne ÃkkfLku LkwfMkkLk fhíke Sðkíkku suðe fu WÄE, ½Uý {kxu ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe xfe hnu íkuðe stíkwLkkþf ËðkLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. 5. Sðkík{kt y{wf stíkwLkkþf Ëðk Mkk{u «ríkfkhf ûk{íkk rðfrMkík ÚkÞu÷ nkuÞ íkku çkeò Mk{qnLke stíkwLkkþf ËðkykuLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. 6. stíkwLkkþf Ëðkyku MkkÚku VwøkLkkþf yÚkðk ®LkËk{ýLkkþf r{©ý fhíkk Ãknu÷k íku{Lke Mktøkíkíkk ÚkkÞ Au fu Lkne íkuLke òýfkhe yð~Þ {u¤ðe ÷uðe òuEyu. 7. yuf Ãkkf Ãkh çku «fkhLke SðkíkkuLkk yk¢{ý ÚkkÞ íÞkhu çkúkuz MÃkuõxÙ{ ËðkykuLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. stíkwLkkþf ËðkLkku Atxfkð õÞkhu fhðku? · stíkwLkkþf ËðkLkku ðÃkhkþ fÞk Ãkkf{kt fE Sðkík {kxu ¼÷k{ý fhu÷ Au íkuLke ¾kíkhe fhðe. · SðkíkkuLke Mkk[e yku¤¾ fhðe íkÚkk íkuLkk îkhk Úkíkwt LkwfMkkLk Lk¬e fhðwt, MkkÚku MkkÚku su íku SðkíkkuLkk ÃkhSðe íkÚkk Ãkh¼ûke Ãký òýe ÷uðk sYhe Au. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

f]r»k{kt stíkwLkkþf WÃkÞkuøk

· Ãkkf ðeýe fu fkÃkýeLku æÞkLk{kt hk¾e Atxfkð fhðku. SðkíkLkku WÃkÿð ûkkBÞ{kºkk fhíkk ðÄw nkuÞ íÞkhu s AuÕ÷k WÃkkÞ íkhefu stíkwLkkþf ËðkLkku Atxfkð fhðku. · Mkðkh fu MkktsLkk Mk{Þu ßÞkhu ÃkðLkLke økrík Äe{e nkuÞ íÞkhu Atxfkð fhðku. · ðÄw økh{e nkuÞ íkku 11.0 Úke 4.0 Lkk Mk{Þ ËhBÞkLk Atxfkð fhðkLkwt {w÷íðe hk¾ðwt. · ÷eðh ykuÃkhuxuz LkuÃkMkuf M«uÞhLke {ËËÚke ¼qr{ Atxfkð fhíke ð¾íku «rík nuõxhu ÃkkfLkkt fËLku æÞkLk{kt ÷E 500 Úke 1000 ÷exh MkwÄeLkku ÃkkýeLkku ðÃkhkþ ÚkkÞ íkuLke fk¤S hk¾ðe. · ¼qfeh]Ãk stíkwLkkþf sðkLkku Atxfkð nt{uþk MkðkhLkk Mk{Þu s fhðku. yk {kxu {kLkðþÂõíkÚke [k÷íkk nuLz hkuxhe zMxh fu çku÷e {kWLxuz hkuxhe zMxhLkku WÃkÞkuøk fhe þfkÞ. · Mkk{kLÞ heíku ÃkkWzh íku{s ËkýkËkh ËðkykuLkku ¾uíkh{kt MkeÄe heíku Atxfkð ÚkkÞ Au ßÞkhu ÃkuxÙkur÷Þ{ çkuEÍ íku{s Ãkkýe{kt ykuøk¤e sLkkh ÃkkðzhLku ÞkuøÞ {kºkk{kt Ãkkýe W{uheLku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. stíkwLkkþf ËðkLke {kºkk Lk¬e fhðk {kxu Lke[u sýkðu÷ Mkqºk îkhk òýe þfkÞ. stíkwLkkþf ËðkLke {kºkk

yuf nuõxh {kxu sYhe ÃkkýeLkku sÚÚkku (÷exh{kt) x ËðkLke ¼÷k{ý fhu÷ Mkktÿíkk (%)

(rf÷kuøkúk{ fu ÷exh)

stíkwLkkþf Ëðk{kt hnu÷ Mkr¢Þ íkíð (%)

stíkwLkkþf ËðkykuLkk WÃkÞkuøk Mk{Þu hk¾ðkLke fk¤S:

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

(y) Atxfkð Ãknu÷k sYhe fk¤S: · stíkwLkkþf ËðkykuLkku Mktøkún çkk¤fkuLke ÃknkU[e Lkþfu íkuðe søÞkyu yLku íkk¤k-fqt[e{kt fhðku. · stíkwLkkþf ËðkLkku WÃkÞkuøk fhíkk Ãknu÷k stíkwLkkþf ËðkLkk xeLk ÃkhLkk ÷uçk÷ WÃkh WíÃkkËLk Ëþkoððk{kt ykðu÷ sYhe yLku yøkíÞLke {krníke suðe fu stíkwLkkþf ËðkLke ¾krMkÞík yLku íkuLkk WÃkÞkuøk ð¾íku hnu÷ òu¾{ku íku{ s ykfÂM{f Mktòuøkku{kt hk¾ðkLke ÞkuøÞ fk¤S Ëþkoðu÷ nkuÞ Au, suLkku yÇÞkMk fhe ÷uðku òuEyu. · ÷uçk÷ Ãkh r[ºkku Ëþkoðu÷k nkuÞ Au suLkkÚke stíkwLkkþf Ëðkyku{kt hnu÷k ÍuhLke {kºkk rðþu ykÃku÷ htøkeLk VkuxkuøkúkVÚke Mk{S þfkÞ Au. stíkwLkkþf ËðkLke Mk{Þ yðrÄ (Expiry date) [uf fhðe. · Ëw½oxLkk rLkðkhý {kxu ÷uçk÷ Ãkh Ëþkoððk{kt ykðu÷ Mkq[Lkku ðkt[e íkuLkku y{÷ fhðku. · Atxfkð{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uíkk Ãknu÷k AtxfkðLkk MkkÄLkLke [fkMkýe fhku. òu fkuEf søÞkyuÚke øk¤íkw nkuÞ íkku ðkÃkhíkk Ãknu÷k íkuLkwt Mk{khfk{ fhðwt. · LkkuÍ÷ [kuÏ¾e yLku yMkhfkhf fk{ fhu Au fu fu{ íkuLke [fkMkýe fhku yLku sYh sýkÞu LkkuÍ÷Lke çkË÷e fhðe. · AtxfkðLkkt MkkÄLkLke ûk{íkkLke ð»ko{kt yuf ðkh fu íkuLkk ðÃkhkþ {wsçk [fkMkýe fhðe. · stíkwLkkþfkuLkk r{©ý yLku AtxfkðLkk Mk{Þu ÷uçk÷{kt Ëþkoðu÷ r[ºkkuLkkt Mkq[LkkuLkku y{÷ fhðku (çk) Atxfkð ËhBÞkLk sYhe MkkðÄkLke: · stíkwLkkþfku MkkÚku fk{ fhíke ð¾íku nt{uþk MðåA Ãkkýe {¤e hnu íkuðe økkuXðýe fhku.

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

f]r»k{kt stíkwLkkþf WÃkÞkuøk

· stíkwLkkþf ËðkLkk «ðkne r{©ýLku M«uÞhLke xktfe{kt ¼híke ð¾íku øk¤ýeLkku WÃkÞkuøk yð~Þ fhðku. «ðkne r{©ý W¼hkÞ Lknª íkuLke ¾kMk fk¤S hk¾ðe.

· «ðkne stíkwLkkþfLkkt r{©ý Mk{Þu ykt¾ yLku nkÚkLkk hûkýLke sYrhÞkík hnu Au ßÞkhu Ãkkðzh MðYÃk stíkwLkkþfLkkt r{©ý ð¾íku {ku Ãkèe-{kMf sYhe Au.

· ykt¾ku fu [k{ze Ãkh fkuE Ãký hMkkÞý Ãkzu MÃkþuo fu íkhík s íkuLku [kuÏ¾k ÃkkýeLke Ak÷f ðzu ÄkuE Lkkt¾ku.

(f) Atxfkð fÞko çkkË sYhe fk¤S: · stíkwLkkþf ËðkLkku Atxfkð Ãkqhku fÞko ÃkAe MkkçkwÚke MLkkLk fhðwt. Ãknuhu÷k fÃkzkt Ãký Mkkçkw-ÃkkýeÚke ÞkuøÞ heíku Äkuðk.

· Ãkkf Mkthûkf hMkkÞýLkkt Atxfkð Mk{Þu fu íkuLke MkkÚku fk{ fhíke ð¾íku ¾kðw,Ãkeðw fu Äw{úÃkkLk fhðwt òuEyu Lknª.

· nkÚk{kuòLku Ëqh fhíkk Ãknu÷k Äkuðku suÚke [uÃk ÷køkðkÚke çk[e þfkÞ.

· stíkwLkkþf Ëðk Aktxíke ð¾íku çku[uLke sýkÞ íkku íkhík s Atxfkð çktÄ fhðku yLku zkuõxhLke Mk÷kn ÷uðe.

· Ëðk Atxfkð Mk{Þu WÃkÞkuøk{kt ÷eÄu÷ fÃkzkLku ½hu÷w fÃkzkÚke y÷øk hk¾e Äkuðku.

· Atxfkð fhLkkh ÔÞÂõíkLku AtxfkðLke ðkAx yLku Ëðk íkhVÚke ykðíkk ÃkðLkÚke Ëqh hk¾ku. ðÄw ÃkðLkLke økrík ðk¤k rËðMkku Atxfkð xk¤ku.

· ËðkLkk ðÃkhkÞu÷k ¾k÷e zççkkLkku Mktøkún fhðku fu VheÚke WÃkÞkuøk fhðku Lknª.

· swËe swËe stíkwLkkþf Ëðkyku yLku WíÃkkËLkku {wsçk Mkthûkf Ãkkuþkf yLku MkkÄLkkuLke sYheÞkík y÷Ë y÷øk nkuÞ. yk{ Aíkkt Mkk{kLÞ Mktòuøkku{kt ÷ktçke çkkÞðk¤w þxo, ÷ktçkw ÃkuLx yLku yþku»kf «fkhLkkt Ãkøkh¾kt f{hÚke Lke[uLke ô[kEyu LkkuÍ÷-Lkk¤[k ðzu Atxfkð Mk{Þu Ãknuhðk sYhe yLku Mk÷k{ík Au. · {kuxe rfLkkheðk¤e xkuÃke MkqÞoLkk íkzfk yLku stíkwLkkþf ËðkLkk AtxfkðLke ðkAxÚke hûký ykÃku Au.

· nt{uþk stíkwLkkþf ËðkLkkt xeLkLku ºký ð¾ík MkkV fhe, MÚkkrLkf heíku íkuLkku yMkhfkhf rLkfk÷ fhku.

©e røkheþ ze nrzÞk, zku.{wfuþ ykh rMkØÃkhk yLku zku yr¼»kuf þwõ÷kFexþk† rð¼køk, Lk.{.f]r»k {nkrðãk÷Þ, Lk.fw.Þw.LkðMkkhe

AADINATH

I R R I G A T I O N S Y S T E M P V T. LT D .

®Mk[kE WíÃkkËLkkuLke MktÃkqýo huLs

· Ãkh zÙkuÃk, {kuh ¢kuÃk · 60 xfk MkwÄe ÃkkýeLke çk[ík · økwýð¥kk íkÚkk fkÞoûk{íkk{kt Mkðo©uc

ykrËLkkÚk ErhøkuþLk rMkMx{ MkkÚku xÃkf ®Mk[kE{kt Wå[ WíÃkkËfíkkLku ò¤ðe hk¾ku xufLkku÷kuS,{sçkqíke, xfkWÃkýwt WíÃkkËLkku. ELk÷kELk yLku ykuLk÷kELk (ykEyuMkykE yLku LkkuLk ykEyuMkykE) rzÙÃk ErhøkuþLk rMkMx{, çkku÷ ðkÕð M¢eLk rVÕxh, rM«Lf÷h yLku ík{k{ «fkhLke ®Mk[kELkk MkkÄLkku

nku÷M ku÷h Mxkurf , rz÷h y Mx ÃkqA Lk ÃkhA u

ykrËLkkÚk ErhøkuþLk rMkMxBMk «kEðux r÷r{xuz. ¾wþçkq Ã÷kÍk, yr¼Þtíkk Lkøkh, fk{Úkðkzu, LkkrMkf-01 (yu{Ãke),¼khík

VkuLk: (0253) -6620959, fku÷: + 91-9130019854, 7588551195 E{u÷: sales@adinathirrigation.com adinathirrigationsystem@gmail.com ðuçkMkkEx: www.adinathirrigation.com

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

{fkELke ¾uíke

{fkELke ¾uíke ÷÷eíkfw{kh-þeík÷ ¼ªzu, Ä Vxeo÷kEÍh yuMkkurMkyuþLk ykuV EÂLzÞk,Lkðe rËÕne

khík{kt [ku¾k yLku ½ô çkkË ¾kãkLk Ãkkfku{kt {fkE ºkeò MÚkkLku ykðu Au. {fkE rðïLke {wÏÞ íku{ {kuxk «{ký{kt WíÃkkËLk fhðk{kt ykðíkku Ãkkf Au.{wÏÞ ¾kãkLk ÃkkfkuLke íkw÷Lkk{kt {fkE MkkiÚke ðÄkhu yLkwðtrþf WÃks ûk{íkk Ähkðíke nkuðkÚke ðirïfMíkhu íkuLkku {wÏÞ ¾kãkLk Ãkkfku{kt hkýe íkhefuLkku Ëhßòu {¤u÷ku Au. {fkE ËuþLke ðMíke ¾kMk fheLku økheçkkuLku ¼kusLk Mkk{økúe Ãkqhe Ãkzðk MkkÚku ÃkþwykuLku ½kMk[khk íkhefu rðþu»k WÃkÞkuøke Au. {fkELkku Ãkkf Mk{økú ð»ko Ëhr{ÞkLk Wøkkzðk{kt ykðíkku yíÞtík WÃkòW Ãkkf Au. {fkEÚke {kLkð òíkLku Ãkku»ký {¤ðk nuíkw rðrðÄ WíÃkkËLk íkiÞkh fhðk{kt ykðu Au. {fkELkk ËkýkÚke WíÃkkËeík fkuLko^÷uõMk {kºk ¼khík{kt s Lknª Ãkhtíkw rðËuþ{kt Ãký MktÃkÒk ÷kufkuLkk LkkMíkk{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. {fkELkk Ëkýk{kt 77: Mxk[o. 2: [eLke 4: «kuxeLk 5: íku÷.5: ÃkuLxkusLk íkÚkk 2: [hçke nkuÞ Au. {fkE{kt LkeBLkMíkhu «kuxeLk òuðk {¤u Au. íku{kt rxÙÃxkuVuLk yLku ÷kEMkeLk Lkk{Lkk çku yur{Lkku yurMkz Mkwû{ «{ký{kt òuðk {¤u Au. Ãke¤k Ëkýk Ähkðíke {fkE{kt rðxk{eLk yu yLku E ð½khu «{ký{kt WÃk÷çÄ nkuÞ Au. ¼khík{kt {fkELke ¾uíke ÷øk¼øk ík{k{ «ËuþkuLke òíke Au. Ãkhtíkw hksMÚkkLk, W¥kh«Ëuþ,{æÞ«Ëuþ, yktÄú«Ëuþ,fýkoxf, rçknkh. rn{k[÷«Ëuþ, sB{w yLku fk~{eh íkÚkk W¥kh ÃkqðoLkk hkßÞku{kt {fkE {wÏÞíðu Wøkkzðk{kt ykðu Au.{fkELke ¾uíke ¾heV yLku hðe yu{ çkÒku {kiMk{{kt fhðk{kt ykðu Au. {fkE MkufeLku Ãký ¾kðk{kt ykðu Au.þnuhku yLku rðrðÄ rðMíkkhku{kt yk WÆuþÚke {fkELke ¾uíke ðÄkhu ÷k¼ËkÞf nkuÞ Au. íkuLkkÚke Ãkkf{kt ðÄkhu ykðf Úkðk WÃkhktík ¾uíkh Ãký ykuAk Mk{Þ{kt ¾k÷e ÚkE òÞ Au. LkkLkk çkk¤fkuLkuu {fkE Ãkkiüef ¼kusLk íkhefu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. yksfk÷ {fkELke ÷øk¼øk ík{k{ «òríkyku y÷øky÷øk heíku WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au.{fkELku ÃkkuÃkfkuLko, çkuçkefkuLko yLku MðexfkuLko íkhefu Ãký yku¤¾ {¤e Au. s{eLk-{fkELku ík{k{ «fkhLke s{eLk{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au. Ãkhtíkw {fkELku ðÄw Mkkhe WÃks yLku WíÃkkËfíkk

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

{kxu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. ŸzkýÃkqðof ¾uzký fheLku {fkELku ðÄkhu Mkkhe heíku ðkðuíkh fheLku Mkkhe WÃks {u¤ððk{kt ykðu Au. s{eLkLke ytËh þkurÃkík ÂMÚkrík{kt þÂõík ðÄkhu «{ký{kt nkuÞ Au. {fkELke ¾uíke {kxu Mkkhk «{ký{kt ÃkkýeLkku rLkfk÷ ðÄkhu s\he Au. ¼khu ðhMkkË Ähkðíkk rðMíkkhku{kt íkuLke Mkkhe WÃks {u¤ðe þfkíke LkÚke.

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

¾uíkhLke íkiÞkhe ¾heV Ãkkf {u¤ððk {kxu økh{eLke {kiMk{{kt ¾uíkh íkiÞkh fhðkLkku ÞkuøÞ Mk{Þ Au. ¾uíkhLkwt ŸzkýÃkqðof ¾uzký {kuÕçkkuzo n¤Úke fhðwt òuEyu. çku ð»ko{kt yuf ð¾ík yk «fkhLkwt ¾uzký ÞkuøÞ Au. ðkðýe yøkkW 2-3 ð¾ík ¾uzký fhe Ãkkxk ÷økkðku, suÚke ¾uíkh{kt ¼usLkwt «{ký ÞkuøÞ «{ký{kt s¤ðkE hnu. ðkðýeLkku Mk{Þ {fkELkwt ðkðuíkh sqLkLkk {æÞ yLku ºkeò Mkókn MkwÄe fheLku WÃks Mkkhe fhe þfkÞ Au. {kxu ßÞkt ®Mk[kELkk MkkÄLkLke ÃkÞkoó WÃk÷çÄíkk nkuÞ Au íÞkt ðÄkhu «{ký{kt

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

WÃks «kó fhðk {kxu {fkELkwt ðkðuíkh ðhMkkË þ\ ÚkkÞ íkuLkk 15 rËðMk Ãknu÷k fhðwt òuEyu. {fkELkwt yuf Mk{kLk nkh{kt ðkðuíkh fhðwt òuEyu. {fkELkwt ðkðuíkh nhku¤ «{kýu nkuÞ íkku íku{Lke ðå[uLkwt ytíkh 60 Mku.{eíkÚkk nhku¤{kt çkesÚke çkes ðå[uLkwt ytíkh 25 Mku.{e hk¾ðkÚke ðÄkhu Mkkhk «{ký{kt WÃks {u¤ðe þfkþu. {fkELkwt ðkðuíkh fhíkk {þeLkÚke rçks yLku ¾kíkh ÞkøÞ «{ký{kt ôzkEyu Ãkzu Au yLku rçkÞkhý [ku¬Mk ytíkhu Ãkzu Au. rçksLkwt «{k{ yuf nuõxh ûkuºk{kt ÷øk¼øk Mktfh òríkyku {kxu rçks «{ký 18 Úke 20 rf.økúk ËkýkLkk Ãkkf {kxu íkÚkk [khk

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

{fkELke ¾uíke

{kxu 40 Úke 45 rf.økúk «Þkuøk fhðk{kt ykðu Au.rçksLku ykþhu 5 Mku.{e ŸzkEyu Lkk¾ðk òuEyu suÚke AkuzLkku Mkkhku rðfkMk ÚkE þfu. ®LkËý rLkÞtºký rLktËý rLkÞtºký {kxu ¾kíkh LkkþfkuLkku WÃkÞkuøk «¼kðe heíku fhðku òuEyu. yk {kxu Ãkkf 20-25 rËðMkLkku ÚkkÞ íÞkhçkkË ÞkuøÞ heíku ®LkËýLku Ëqh fhðwt òuEyu. Mkk{kLÞík: {fkELku 2-3 ð¾ík ®LkËý fhðkLke «r¢Þk fhðe òuEyu. ®LkËý Ëqh fhðkÚke s{eLk{kt nðkLkku ÞkuøÞ WÃkÞkuøk ÚkE þfþu yLku ®LkËýLku hMkkÞrýf rLkÞtºký {kxu «rík nuõxh 1-1.5 rf÷kuøkúk{ yuxÙkSLkLke ykð~Þfíkk hnu÷e Au. suLku 500-600 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fheLk Atxfkð fhðku òuEyu. yuLxÙkSLk (50:zçÕÞw.Ãke)Lkk «ÞkuøkÚke yufðŠ»kÞ ½kMk íkÚkk ½kMkLkk ÃkktËzkLkk rLkÞtºký{kt WÃkÞkuøke çkLkþu. ÃkkýeLke ÔÞðMÚkk {fkE{kt ÃkkýeLke ÔÞðMÚkk {wÏÞíðu {kiMk{ Ãkh ykÄkrhík Au. ðMktík Éíkw{kt f{kELkk zkuzk yÚkðk Ëkýk yÚkðk ½kMk[khk {kxu Wøkkzðk{kt ykðíkk Ãkkf{kt 8-10 rËðMkLkk ytíkhu ®Mk[kE fhðe òuEyu. ®Mk[kELke ÿrüyu Lkðk Akuz, Vq÷ yLku ËkýkLkk ¼hkðLke yðMÚkk MkkiÚke ðÄkhu MktðuËLkþe÷ {kLkðk{kt ykðu Au. ©uc òík 1. Mktfw÷ òík-Mke-8, Mke-14, {kne Äð÷, {u½k, fuMkhe rðsÞ, ft[Lk,ytçkh, yøkuíke 76, ÷û{e. Ãke.E.yu[.yu{, 3 ÃkqMkk fBÃkkuÍex 4, yu[.yu{.-4, ðe.yu÷-78, çke.yu÷, çkuçkefkuLko, Ãk÷o, sðknh, rðLkykuhUs, ykr£fLk xu÷,su-1006, «íkkÃk [he,rððuf f]r»k òøkhý B>k[o 2017

Mktfw÷, {f-35,þhË{ýe, «íkkÃk ft[Lk-2, «íkkÃk {fkE-4,ykÍkË f{÷, rçkhMkk rðfkMk {fkE2,þk÷e{kh fu.S 1, þk÷e{kh fu.S-2, yhkð÷e {fkE-1, y{h økkihð ðøkuhu. Mktfh òík 1.øktøkk MkVuË-2, 2 øktøkk-4, 3. nkE-Mxk[o 4.Mktøk{ 5.yu[.yuMk.Mke.6. yu[.yu{.-11 7.E.yu[.-434042 8.ze.yu[.yu{.-11 9. ze.yu[.yu{.-117 11 yu[.yu{.-8 18.{k÷ðeÞ nkErçkúz {fkE 2 19.çkw÷tË 20. Ãke.yu{.yu[-2 21.rððuf-27 22. ÃkwMkk yuõMxÙk y÷eo nkErçkúz {fkE-5 23.yu[.yu{.-5 24. yu[.yu{.-4 25. þeík÷ 26.«íkkÃk nkErçkúz-1 27.su.yu[.3459 28.Ãke.E.yu[.yu{-1 29. ÃkkhMk 30.«fkþ ðøkuhu. ÷ýýe Ëkýk {kxu ðkððk{kt ykðu÷ ÃkkfLku 75 Úke 85 rËðMk{kt yLku ½kMk[khk {kxu ðkððk{kt ykðíkku Ãkkf 6065 rËðMk{kt ÷ýýe fhðe òuEyu. ßÞkhu Ëkýk{kt 2530 xfk ¼usLkwt «{ký nkuÞ íÞkhu fkÃkýe fhðe òuEyu. ßÞkhu zkuzkLkk WÃkhLkk ÃkktËzk MkwfkELku fh{kE òÞ yux÷u Ãkkf ÷ýýe {kxu ÞkuøÞ Au íku{ Mk{sðwt. WÃks Ëuþe òíkku{kt Mkhuhkþ WÃks 10-15 ÂõðLx÷ «rík nuõxh nkuÞ Au. ßÞkhu Mktfh yLku Mktfw÷ òíkkuLke WÃks 45 Úke 90 ÂõðLx÷ «kó ÚkkÞ Au. {fkELke ÷e÷k yÚkðk Mkwfk [khkLkk yðþu»kku ÃkþwykuLkk [khk íkhefu WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au.

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

økheçkkuLke fk{ÄuLkw çkfhe

økheçkkuLke fk{ÄuLkw çkfhe zku.ykh.yuMk.[kinký, rzhuõxh, çkkÞkuxufLkku÷kuS EÂLMxxâwx, ¼e{íkk÷,LkiLkeíkk÷ (W¥khk¾tz)

«k

[eLk fk¤Úke s çkfhe Ãkk÷Lk økúk{eýkuLke ykŠÚkf ÂMÚkríkLkwt yr¼Òk ytøk hÌkwt Au. Ëuþ{kt Ãký ÃkþwÄLk{kt çkfhe {níðLkwt MÚkkLk Ähkðu Au.rðï{kt òuðk {¤íke rðrðÄ çkfheyku{kt ÷øk¼øk 20 xfk çkfhe ¼khík{kt Au. çkfhe ÷øk¼øk ík{k{ rðMíkkhku{kt òuðk {¤u Au. su MÚk¤u {kºk ykuAe økwýð¥kk fu «{ký{kt ½kMk[khku {¤íkku nkuÞ íÞkt çkfhe Ãkk÷LkLkwt {níð ðÄe òÞ Au. fkhý fu «f]ríkyu çkfheLku støk÷Lke fkxk¤e Íkzeyku ðøkuhu Ãkh rLk¼oh hnuðkLkwt ðhËkLk fËk[ çkfheLku ykÃÞwt nþu.çkfhe íkuLkk ¼kusLk{kt fzðk,¾hk yLku ¾kxk MðkËLkk AkuzLkku Ãký WÃkÞkuË fhu Au. su Mkk{kLÞ heíku yLÞ Ãkþwyku íku{Lkk ¼kusLk{kt WÃkÞkuøk fhíkkt LkÚke. yk WÃkhktík çkfhe WAuh {kxu Úkkuze søÞk Ãký ÃkÞkoó Au. çkfhe WAuhLku ðÄw ÷k¼«Ë çkLkkððk {kxu çkfhe Ãkk÷fkuyu Lke[u Ëþkoðu÷ {wÆkykuLku æÞkLk{kt hk¾ðk òuEyu.1. çkfheLkwt hnuXký 2.çkfheLke rðrðÄ «òíke 3.¼kusLk-¾kðk rÃkðkLkwt

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

4. çkfheykuLkku rðrðÄ hkuøkkuÚke çk[kð 1. çkfheykuLkwt hnuXký : {kuxk¼køkLkk ÃkþwÃkk÷fku çkfhe {kxu y÷øk ½hLke ÔÞðMÚkk fhíkkt LkÚke yLku íkuLku ÃkkuíkkLkk ½hLkk yuf ¾wýk{kt s çkktÄeLku hk¾u Au.íkuLku ÷eÄu çkfheÃkk÷fkuLku ykuAk ¾[oÚke ðÄw ÷k¼ ÚkkÞ Au. Ãkhtíkw ßÞkhu çkfheLke MktÏÞk yuf fhíkkt ðÄkhu nkuÞ íÞkhu íkuLku ½h{kt çkktÄðe íku{ s ðhMkkË suðe Éíkwyku{kt íkuLkk MðkMÚk Ãkh «ríkfq¤ yMkh ÚkkÞ Au.çkfheyku {kxu ¾wÕ÷e søÞk fu ßÞkt þwØ nðk {¤u yLku çkuMkðk {kxu Mkwfw MÚkkLk {¤u íku W¥k{ Au. {kxu ÃkþwÃkk÷fku økkÞ,¼utMk suðk {kuxk ÃkþwykuLke {kVf çkfheyku {kxu y÷øk ½h çkLkkððwt skuEyu suÚke çkfheyku «ríkfq¤ nðk{kLk{kt Ãký ÷k¼ËkÞf çkLke hnu. yk {kxu A Vqx ÷ktçkk,[kh Vqx ÃknkU¤w {fkLk nkuðwt òuEyu. yk «fkhLkk ½h{kt çku çkfheLku Mkh¤íkkÚke Ãkk÷Lk Ãkku»ký fhe þfkÞ Au.nt{uþk {kËk yLku LkhLku y÷økÚke çkktÄðk yLÞÚkk ËqÄ{kt øktÄ ykðþu. 2. çkkçkohe : yk òíkLke çkfheyku W¥kh«ËuþLkk yuxk, ykøkúk, y÷eøkZ yLku {Úkwhk{kt ðÄkhu «{ký{kt òuðk {¤u Au. {æÞ{ fË, LkkLkk fkLk, www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

økheçkkuLke fk{ÄuLkw çkfhe

WÃkhLkk ¼køk{kt Ÿ[k ÚkE økÞu÷k yLku þheh Ãkh LkkLkk ðk¤, MkVuË þheh Ãkh ÷k÷,çkËk{e yLku fk¤k Äççkk nkuÞ Au. Ãkøk LkkLkk, ykt[¤ {kuxk yLku ÃkkA¤Lkk ¼køk{kt LkkLkk ðk¤ nkuÞ Au.Lkh çkfhkLkwt ðsLk 40-50 fe÷ku yLku {kËk çkfheLkku ðsLk 24-35 fe÷ku nkuÞ Au.yk òíkeLke çkfheyku yuxkLkk ÷kufku {kxu Mkkhe Mkkrçkík ÚkE Au.yk òíkLke çkfheyku ËqÄ yLku {ktMk {kxu ¾qçk s ÷k¼ËkÞf Au.yk òíkLke çkfhe 6-7 {rnLkk{kt øk¼o Äkhý fhe ÷u Au yLku 14-15 {rnLkk{kt çku çkå[kLku sL{ ykÃku Au yLku {kuxk ¼køku íku yuf ð¾ík{kt çku çkå[kLku sL{ ykÃku Au.yk çkfheykuLku ½hu çkktÄeLku WAuh fhe þfkÞ Au. s{wLkkÃkkhe : yk «òíkeLke çkfheyku W¥kh «ËuþLkk ykøkúk SÕ÷k{kt s{wLkk ¾khku yLku íkuLke ykMkÃkkMkLkk rðMíkkhku{kt rðþu»k òuðk {¤u Au.Lkh çkfhkLkk þhehLkwt Mkhuhkþ ðsLk 70-80 fe÷ku nkuÞ Au. ßÞkhu çkfheykuLkk Ãkøk ÷ktçkk, Lkkf WÃkhLke íkhV WÃkMku÷w, ÷ktçkk fkLk yLku ÃkkA¤Lkk Ãkøk Ãkh ÷ktçkk ðk¤ nkuÞ Au. yk òíkeLke çkfheyku ËqÄ WíÃkkËLk {kxu Mkkhe {kLkðk{kt ykðu Au.Ãkhtíkw yk çkfheyku ð»ko{kt yuf s ð¾ík çkå[kLku sL{ ykÃku Au.yk òíkLke çkfheLku ½hu çkktÄe WAuhe þfkíke LkÚke yLku íkuLkk {kxu støk÷{kt ½kMk[khkLke ÔÞðMÚkk fhðe s\he nkuÞ Au. {÷çkkhe : yk òíkLke çkfheyku {÷çkkhLkk fk÷efx, íkLke[uhe,fºkkLkkuhe yLku {uø÷kuh{kt òuðk {¤u Au.þhehLkku htøk fk¤ku, MkVuË yÚkðk çkËk{e nkuÞ Au.øk¤k{kt fkLkLke su{ ÷xfíke {Mk÷ h[Lkk yk òíkeLke ¾kMk yku¤¾ Au.yk òíkeLke çkfheyku ËqÄ {kxu Mkkhe {kLkðk{kt ykðu Au. çktøkk¤ çkfhe : Ãkrù{ çktøkk¤, ykMkk{ yLku íkuLke ykMkÃkkMkLkk rðMíkkhku{kt yk çkfheyku òuðk {¤u Au. yk çkfheyku fË{kt LkkLke nkuÞ Au. þhehLkku htøk fk¤ku,çkËk{e yÚkðk MkVuË nkuÞ Au.þhehLkwt Mkhuhkþ ðsLk 2030 fe÷ku nkuÞ Au. {kËk çkfhe ð»ko{kt çku ð¾ík yLku Ëhuf ð¾íku çku yÚkðk ºký çkå[kLku sL{ ykÃku Au.yk òíkeLke çkfheyku ËqÄLke ÿrüyu ÞkuøÞ økýðk{kt ykðíke LkÚke Ãkhtíkw {ktMk WíÃkkËLk nuíkw {kxu W¥k{ Au. çkex÷ : yk òíkeLke çkfheyku økwÁËkMkÃkwh,y{]íkMkh íku{ s íkuLke ykMkÃkkMkLkk rðMíkkhku{kt òuðk {¤u Au.çkfheykuLkku htøk fk¤k, MkVuË Äççkk nkuÞ Au. þheh Ëu¾kð{kt s{wLkkÃkkhe çkfhe suðku nkuÞ Au, yk çkfheLke «sLkLk ûk{íkk s{wLkk Ãkkhe çkfhe fhíkkt ðÄkhu Ãkhtíkw çkhçkhe çkfhe fhíkkt ykuAe nkuÞ Au. Mkwhíke : yk çkfheyku økwshkík yLku {nkhk»xÙ{kt òuðk {¤u Au, íkuLkk þheh Ãkh ÷ktçkk ðk¤ nkuÞ Au, su Ak÷ fu fkçk¤k çkLkkððk WÃkÞkuøke çkLku Au. økÆe : yk òíkeLke çkfheyku rn{k÷ÞLkk ÃknkzLke Lke[uLkk ûkuºkku{kt òuðk {¤u Au, íkuLkk þheh Ãkh ÷ktçkk ðk¤ òuðk {¤u Au, su Ak÷ fu fkçk¤k çkLkkððk fk{ ykðu Au.

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

fk~{ehe : yk òíkeLke çkfheyku Võík Ãknkzku Ãkh òuðk {¤u Au, yk òíkLke çkfhe {uËkLke rðMíkkhku{kt òuðk {¤íke LkÚke. íku çkfheyku {ktMk yLku QLk {kxu Mkkhe {kLkðk{kt ykðu Au. rðËuþe òíkeyk u: LkqrçkÞkLk : yk òíkeLke çkfheLke WíÃkrík Eø÷uLz{kt s{wLkkÃkkhe òíkeLkk çkfhk yLku íÞktLke Ëuþe çkfheLkk Mktfh «sLkLk îkhk fhðk{kt ykðu÷ Au.yk òíkeLke çkfhe s{wLkkÃkkhe suðe Au. ytøkkuhk : þheh Ãkh MkVuË htøkLkk ÷ktçkk ðk¤ òuðk {¤u Au. þhehLkku ðsLk 40-50 fe÷ku nkuÞ Au. yk òíkeLke çkfhe ŸLk yLku {ktMk WíÃkkËLk {kxu Mkkhe økýðk{kt ykðu Au. yuÕÃkkELk: yk òíkLke çkfheykuLkwt Lkkf çkuXu÷k ½kxLkwt nkuÞ Au.Lkh çkfhkLkwt Mkhuhkþ ðsLk 65-80 fe÷ku yLku {kËk çkfheLkwt ðsLk 50-60 fe÷ku nkuÞ Au. MkkLkLk : yk çkfhe MðeíÍ÷uoLz{kt rðfrMkík MkVuË htøkLke {kuxe òíke Au, íku ËqÄ WíÃkkËLk {kxu MkkiÚke ©uc {kLkðk{kt ykðu Au. xkuøkLkçkøko : yk òíkeLke çkfheLkwt rLk{koý MðeíÍ÷uoLz{kt ÚkÞwt níkwt. þhehLkku htøk çkËk{e nkuÞ Au yLku íku MkkÚku Ãkux, Ãkøk yLku [nuhk Ãkh fkLkÚke ÷E www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

Lkkf MkwÄe MkVuË Ãkèk nkuÞ Au. «sLkLk : çkfheykuLke rðrðÄ òíke A {rnLkkLke ðÞÚke yuf ð»koLke ô{h MkwÄe{kt «sLkLk fhðk ÞkuøÞ çkLke òÞ Au.Mkk{kLÞ heíku çkfhe ð»ko{kt fkuE Ãký {rnLkk{kt ykðe þfu Au.y÷çkík {kuxk¼køkLke çkfheyku sqLkLkk {rnLkk{kt økh{e{kt ykðu Au.çkfheyku{ktÚke ðÄw ÷k¼ {u¤ððk {kxu íku{Lkwt «sLkLk ÞkuøÞ Mk{Þu fhkððwt ¾qçk s s\he Au. òu çkfhe «sLkLk ÞkuøÞ nkuÞ yLku økh{e{kt ykðíke Lk nkuÞ íkku Lkh çkfhkLkk hnuXkýLku {kËk çkfheLkk ½h{kt hk¾ðwt òuEyu. suÚke çkfheLku økh{e{kt ykððkLke Mkt¼kðLkk ðÄe òÞ Au. yu ðkíkLkwt æÞkLk hk¾ðwt òuEyu fu su çkfhe ðÄw ËqÄ yLku çkå[k ykÃkðkLke ûk{íkk Ähkðíke nkuÞ íkuLkk Lkh çkå[kykuLku s «sLkLk fkÞo{kt «Þkuøk{kt ÷uðkðk òuEyu. çkfheykuLkku yknkh : {kuxk¼køkLke çkfheykuLke òíke íku{Lkk Mð¼kð «{kýu støk÷ku{kt [hðkLkwt ðÄkhu ÃkMktË fhu Au yLku støk÷e Íkz,½kMk,¾¤Úke s ÃkkuíkkLkwt Ãkux ¼he ÷u Au. çkfhe Ãkk÷fkuyu ½hu ¾ðzkððkLke s\h Ãkzíke LkÚke. Ãkhtíkw ½hu þkf¼kSLkk ÃkktËzk,hkux÷e íkÚkk yLÞ çk[u÷ ¾kãkLk s íku{Lkk {kxu ÃkÞkoó Au.òu çkfheLku ½hu hk¾eLku yknkh ykÃkðk{kt ykðu íkku íkuLku Mktíkwr÷ík yknkhLke ykð~Þfíkk nkuÞ Au. ËqÄ ykÃkíke yu f çkfheLku Ëi r Lkf 3.5-4.5 fe÷ku ½kMk[khkLke ykð~Þfíkk nkuÞ Au. íkuLku 800 økúk{ Mkqfku [khku, çkkfe ÷e÷w ½kMk

ykf»k{of ELkk

ykÃkðwt òuEyu. «rík fe÷ku ËqÄ WíÃkkËLk {kxu 400 økúk{ Ëkýk fu su{kt 15 xfk «kuxeLk nkuÞ íku ykÃkðwt òuEyu yLku øk¼oLkk hûký nuíkwt øk¼koðMÚkkLkk ytrík{ çku {rnLkk{kt 200 økúk{ Ëkýk ykÃkðk òuEyu. «sLkLk {kxu «Þkuøk fhðk{kt ykðíkk çkfhk {kxu 500 økúk{ Ëkýk ËirLkf Äkuhýu ykÃkðkLke ykð~Þfíkk Au. yk WÃkhktík ËirLkf Äkuhýu çkfheLku 15-20 fe÷ku ¾rLks ÷ðý yLku þwØ Ãkkýe ykuAk{kt ykuAk çku ð¾ík ykÃkðwt òuEyu. çkfheyku{kt òuðk {¤íke {wÏÞ rçk{khe yLku íkuLkku E÷ks : çkfheyku{kt {wÏÞíðu Lke[u Ëþkoððk{kt ykðu÷ rçk{kheyku òuðk {¤u Au : (1) ¾hÃkfk {wnÃkfk : yk rçk{khe{kt {kU{kt Ak÷k Ãkze òÞ Au. Ãkþw [khku [hðkLkwt çktÄ fhe Ëu Au.Ãkøk{kt Ãký Ak÷k Ãkze òÞ Au yLku Aku÷kE òÞ Au. yk rçk{kheÚke çk[ðk Vuçkúwykhe-{k[o yLku sqLksw÷kE{kt hMke {wfkððe òuEyu. WÃk[kh\Ãku Ãkøk yLku {kuLku ÷k÷ Ëðk (ÃkkuxurþÞ{ Ãkh{uøLkux)Úke MkkV fhku. (2) økkux ÃkkuõMk : yk hkuøk{kt yk[¤, yÞLk, nkuX, {ku ðøkuhu Ãkh Vkuz÷k Ãkze MkwS òÞ Au yLku Lkkf{ktÚke Ãkkýe rLkf¤u Au. hkuøkÚke çk[ðk hMkefhý s\he Au. WÃk[khMð\Ãku ½kð Ãkh Íªf {÷{ ÷økkðku. ÃkþwLku yLÞ ÃkþwykuÚke y÷øk hk¾ku.

f]r»k òøkhý

rfMkkLk fkzo

ykf ELkk{»kof

f]r»k òøkhý "rfMkkLk fkzo" Úke {u¤ðku yuf ÷k¾ MkwÄeLkku yfM{kík ðe{ku yLku ¼khu Aqx MkkÚku yLÞ ½ýk ELkk{ku ÃkMktË fhku ÃkkuíkkLkwt fkzo Important Kisan Card (IKC) Important Farmer Card (IFC) Very Important Kisan Card (VIKC) Very Important Farmer Card (VIFC) Very Very Important Kisan Card (VVIKC) Very Very Important Farmer Card (VVIFC)

Very Very Important Farmer Card

S{N

tf Mk{Þ{kt ykðe hÌkwt Au yodjp ;srxqvkgs

NAME : ADD : : ID ISSUE :

· 1 ÷k¾Lkku yfM{kík rð{ku · f]r»k WíÃkkËLkku Ãkh Aqx · f]r»k WÃkfhýku Ãkh Aqx · f]r»k rð¼køk{kt «økríkþe÷ ¾uzqíkkuLkk Lkk{ yLku íkMðeh 22 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

Ãk~kw Ãkk÷Lk

Ãkþw yknkh Mð\Ãku rçkLkÃkhtÃkhkøkík yknkh MkwÄe fw{kh hkðík

Ãkýk Ëuþ{kt f]r»k yLku ÃkþwÃkk÷Lk yufçkeòLke Ãkqhf Au. ÃkþwÃkk÷Lk{kt Ãkku»kýLkwt rðþu»k {níð nkuÞ Au. ðÄe hnu÷e ¾kã s\rhÞkíkku yLku ½xe hnu÷e f]r»kÞkuøÞ s{eLkLku ÷eÄu ½kMk[khkLkk WíÃkkËLkLke Mkíkík WÃkuûkk ÚkE hne Au, suÚke Ãkþw fwÃkku»ký íkÚkk ykuAe WíÃkkËfíkkLkku rþfkh çkLku Au. ÃkþwÃkk÷Lk ÃkkA¤ Úkíkk fw÷ ¾[o{kt ÷øk¼øk {kuxk¼køkLkku ¾[o ÃkþwykuLkk yknkh ÃkkA¤ fhðk{kt ykðu Au.ÃkhtÃkhkøkík ¾kã ½xfkuLke Mkíkík rçkLkWÃk÷çÄíkk íkÚkk ðÄe hnu÷e ®f{íkLku ÷eÄu MkMíkk yLku Mktíkwr÷ík yknkh çkLkkððk{kt yðhkuÄ\Ãk Au, òufu ÃkþwLke WÃk÷çÄíkk yLku ÃkþwÃkk÷LkÚke Úkíkk ÷k¼Lku yMkh fhu Au. Mkíkík WíÃkkËLk «kó fhðk {kxu Ãkþw yknkhLkk Ãkzíkh ¾[oLku ykuAku fhðk {kxu nðu s\he çkLke økÞwt Au fu fux÷kf yÃkhtÃkhkøkík ¾kã ½xfku su{ fu {nwyk, ÷e{zku,þuhzeLkk fw[k ðøkuhu{ktÚke Mk{íkwr÷ík yknkh íkiÞkh fhðk{kt ykðu Au.

yÃkhtÃkhkøkík Ãkþw yknkh yuðk yknkhLku fnuðk{kt ykðu Au su ÃkhtÃkhkøkík Mð\ÃkÚke ÃkþwykuLku ¾ðzkððk yÚkðk Ãkþw yknkh çkLkkððk{kt «Þkuøk fhðk{kt ykðíkk LkÚke. yÃkhtÃkhkøkík ¾kã ÃkËkÚkkuo ytíkøkoík f]r»k yLku f]r»kLke WÃkÃkuËkþ íkÚkk çkeLkWÃkÞkuøke ÃkËkÚko ykðu Au. su Mkk{kLÞ heíku {Lkw»Þ Ãký yknkh íkhefu WÃkÞkuøk fhíkku LkÚke. çkeLkÃkhtÃkhkøkík ÷e÷ku ½kMk[khku:

fu.ðe.fu. {nkuçkk yknkh Au. þuhze ykÃkýk ËuþLkk ½ýkçkÄk hkßÞku{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au. þuhzeLku ¾uzqíkku hkufzeÞk Ãkkf íkhefu Wøkkzu Au. íku{ktÚke økku¤, ¾ktz, ytøkku÷k ðøkuhu íku{ktÚke WíÃkkËLk fhðk{kt ykðu Au. yt ø kku ÷ k{kt ÷øk¼øk 6.68 xfk ¢w z «ku x eLk, 85 xfk fkçkkuonkEzÙuz, 0.66 xfk fuÂÕMkÞ{ yLku 0.19 xfk VkuMVhMk, fk[k hu M kk 27.85 xfk yu L kyu V E 43.49 xfk xe.ze.yuLk.45.70 xfk fw÷ ¼M{ 20.56 nkuÞ Au. íkuLku çkhMke{, MkhMkð MkkÚku r{r©ík fheLku ¾ðzkððkÚke ðÄkhu ÷k¼ ÚkkÞ Au. ykuøkMxÚke ykuõxkuçkh MkwÄe íkuLkkÚke Ãkku»kf íkíðLkwt «{ký ðÄkhu nkuÞ Au. 2.s÷fqt¼e: økh{eLkk rËðMkku{kt ßÞkhu ÷e÷k ½kMk[khkLke s\h nkuÞ Au íÞkhu íku Mk{Þu ÃkþwykuLku ¾ðzkðe þfkÞ Au. íku ík¤kðLkk Ãkkýe, Äe{u Äe{u ðnuíkk Ãkkýe{kt ðÄkhu «{ký{kt òuðk {¤u Au. íkuLkk ÃkktËzk ÷tçk[kuhMk yLku {w÷kÞ{ nkuÞ Au. íku{kt ÷øk¼øk 90-95 xfk Ãkkýe nkuÞ Au, íku{kt «kuxeLk 10.67 xfk, fw÷ ¾rLks íkíð 7.47 xfk,fuÂÕMkÞ{ 1.6xfk, VkuMVhMk 0.26 xfk, ze.Mke.Ãke 7 xfk xe.ze.yuLk 46 xfk nkuÞ Au. íkuLku yknkh íkhefu ykÃkðkÚke 10-15 xfk MkwÄe ËwÄ WíÃkkËLk{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au. íkuLku yknkh íkhefu ykÃkíkk Ãknu÷k fwèeLku fkÃkeLku 1-2 rËðMk ¾uíkh{kt Mkwfððk

1. þuhzeLkk MkkXk: þuhzeLkku WÃkhLkku ¼køk Ãkþwyku {kxu yuf W¥k{

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

òuEyu. íkuLku Ãkwyk÷ yÚkðk ¼qMkk{kt r{r©ík fhe yknkh{kt ykÃkðkÚke ÷k¼ËkÞe hnu Au.

ykþhu huMkk 20 xfk, ¼M{ 14 xfk, «kuxeLk 11.30 xfk yLku xe.ze.yuLk 52 xfk nkuÞ Au.

3. ¾usheLkk ÃkktËzk: íku hksMÚkkLk{kt {kuxk «{ký{kt òuðk {¤u Au.íku ½uxk yLku çkfhkykuLku yknkh íkhefu ykÃkðk{kt ykðu Au. íku{kt 14-15 xfk MkwÄe «kuxeLk, yÃkrh»f]x huMkk 17.8 xfk ¼M{ 22.9 xfk xe.ze.yuLk 48.7 xfk nkuÞ Au.

7. rMkhMkLkk ÃkktËzk: ßÞkhu økúe»{ Éíkw{kt [khkLke yAík nkuÞ Au íÞkhu yk ÃkktËzk ÷e÷k ½kMk[khk Mð\Ãku «Þkuøk fhðku òuEyu. yk Ãkkt Ë zk{kt ¢q z «ku x eLk 16.81 xfk hu M kk 31.50 xfk ze.Mke.Ãke.12 xfk, xe.ze.yuLk 49.30 xfk, ¼M{ 11.5 xfk fuÂÕMkÞ{ 2.56 xfk, VkuMVhMk 0.15 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au.

4. ÷ª{zkLkk ÃkktËzk: ÷ª{zkLkk ÃkktËzk fzðk nkuðkÚke økkÞ yLku ¼UMk ¾kíkk LkÚke Ãkhtíkw Ÿx yLku çkfhe suðk Ãkþwyku íkuLku Mkh¤íkkÚke ykhkuøku Au. íku ¾kðkÚke ½ýkçkÄk hkuøk {xe þfu Au. íkuLkk ÃkktËzk{kt ÷øk¼øk 14.50 xfk «kuxeLk, yÃkrh»f]x huþk 23 xfk, ¼M{ 8.5 xfk xe.ze.yuLk 54 xfk, fuÂÕMkÞ{ 1.39 xfk íkÚkk VkuMVhMk 0.24 xfk MkwÄe nkuÞ Au.

8. fktMk, {qts yLku Ëk¼: íku {wÏÞ Ãkkf MkkÚku Wøke rLkf¤íkk ®LkËýLkk Akuz Au. íku Mkk{kLÞ heíku çkeLkWÃkÞkuøke Au Ãkhtíkw íku{kt ÷øk¼øk 50-60 xfk yknkhLkk økwý nkuÞ Au. íku{kt ykþhu 4 xfk «kuxeLk yLku 30-35 xfk fk[k huMkk nkuÞ Au. 1. ÃkkfÚke «kó yðþu»k

5. Mkwçkçkq÷Lkk ÃkktËzk: íku yuf ËnLkþe÷ [khku Au, íku Ëhuf {kiMk{{kt íkÚkk yLkuf ð¾ík fkÃkðk{kt ykðíkku ½kMk[khku Au. íku{kt «kuxeLkLkwt «{ký 21 xfk, huMkk ¼M{ 11 xfk xe.ze.yuLk 57 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. Ãkhtíkw íkuLkk ÃkktËzk fw÷ yknkh{kt {kºk 18-20 xfk MkwÄe s r{r©ík fhðk òuEyu.

ÄkLkLkwt ¼qMkwt : íku ÄkLk WíÃkkËLk rðMíkkhku{ktÚke Mkh¤íkkÚke «kó ÚkkÞ Au. íkuLku Ãkþw yknkh{kt 20-25 xfk MkwÄe r{r©ík fheLku ÃkþwLku ykÃke þfkÞ Au. íku{kt «kuxeLkLkwt «{ký 3 xfk huþk 28 xfk, xe.ze.yuLk 29.20 xfk, ¼M{Lkwt «{ký 15.95 xfk, fuÂÕþÞ{ 0.22 xfk íkÚkk VkuMVhMkLkwt «{ký 0.33 xfk MkwÄe nkuÞ Au.

6. þeþ{Lkk ÃkktËzk: íkuLkk ÃkktËzk økkÞ,¼utMk, ½uxk çkfheyku ík{k{ Ãkþwyku Mkh¤íkkÚke yknkh íkhefu ÷E þfu Au. íkuLkk ÃkktËzk{kt

2.rðrðÄ ®Mkøkku L ke Ak÷: rðrðÄ «fkhLke Ëk¤ su ð e fu y¤Ë,íkwðuh,{øk, [ku¤e, MkkuÞkrçkLk ðøkuhuLke Ak÷{ktÚke Ëkýk

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

Ãk~kw Ãkk÷Lk

fkZe ÷eÄk çkkË íkuLku ¼qMkk MkkÚku r{r©ík fheLku Au Ak÷ çk[u Au íkuLku ÃkþwykuLkk yknkh{kt ¾ðzkððk WÃkÞkuøke çkLku Au. 3. {økV¤eLkk Akuz yLku íkuLkk Vkuíkhk: su ûkuºkku{kt {økV¤eLke ¾uíke ÚkkÞ Au íku ûkuºkku{kt {økV¤eLkk ÃkkA¤ çkkfe hnuíkk Vkuíkhk, Akuz yknkh íkhefu WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkÞ Au.yk WÃkhktík Ëkýk fkZe ÷eÄk çkkË su Vkuíkhk çk[u Au íkuLku 20-20 xfk «{ký MkwÄe Ãkþw yknkh{kt ¼u¤ðeLku «Þkuøk fhe þfkÞ Au. 4. çkksheLkk zkuzk (Ëkýk fkZe LkkÏÞk çkkË ðÄu÷ zkuzk ): çkksheLkk Ëkýk fkZe LkkÏÞk çkkË ðÄu÷k XwXkLku ¾uzqíkku Vufe Ëu Au.íkuLku fkÃkeLku 50-60 xfk MkwÄe ½kMk[khk íkhefu ÃkþwykuLku ¾ðzkðe þfkÞ Au. íku{kt fuÂÕMkÞ{Lkwt «{ký rðÃkw÷ «{ký{kt nkuÞ Au. 5.{fkELkk zkuzk: {fkE{ktÚke Ëkýk fkZe LkkÏÞk çkkË ÃkkA¤ ðÄu÷ zkuzk ÃkþwykuLku ¾ðzkðe þfkÞ Au. íku{kt 32 xfk MkwÄe fk[k huMkk nkuÞ Au. 6. þuhze ¾kuE (çkøkkMk): þuhzeLkwt WíÃkkËLk ÚkkÞ Au íku rðMíkkh{kt þuhzeLkk rÃk÷ký çkkË ðÄu÷ fw[kLkku Ãký WÃkÞkuøk ÚkE þfu Au. ¾uzqíkku yk fw[kLkku {kºk #Äý íkhefu WÃkÞkuøk fhu Au, ßÞkhu ÃkþwykuLkk yknkh{kt 20-30 xfk MkwÄe r{r©ík fheLku Mkh¤íkkÚke ÃkþwLku yknkh íkhefu ykÃke þfkÞ Au. 7. MkustLkLkk ÃkktËzk: íku Ãkþwyku {kxu W¥k{ [khku Au. íkuLke ®MkøkLkku Ãký WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. íku{kt ¢qz «kuxeLk 15.62 xfk, huMkk 18 xfk,ze.Mke.Ãke. 11 xfk, xe.ze.yuLk 61 xfk, ¼M{ 13.43 xfk, fuÂÕMkÞ{ 0.71 xfk íkÚkk VkuMVhMk 0.12 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. 8. yktçkkLkk ÃkktËzk: yktçkku Mk{økú Ëuþ{kt òuðk {¤u Au. íkuLku SðLk rLkðkon Mð\Ãku MkeÄk fu fkÃkeLku ¾ðzkðe þfkÞ Au. íku{kt ÷øk¼øk 8.5 xfk «kuxeLk, huMkk 18 xfk, xe.ze.yuLk 48.50 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au.

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

9. ðktMkLkk ÃkktËzk: Mk{økú ¼kh{kt ðktMk Ãký òuðk {¤u Au, suLkk ÃkktËzk MkeÄk fu fkÃkeLku ÃkþwykuLku íku{Lkk yknkh íkhefu ykÃke þfkÞ Au. íku{kt ¢qz «kuxeLkLkwt «{ký 14.19 xfk, huMkk 27.64 xfk, ze.Mke.Ãke. 9.34 xfk, xe.ze.yuLk 49 xfk, ¼M{ 12 xfk, fuÂÕMkÞ{ 1.12 xfk íkÚkk VkuMVhMk 0.26 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. 10. ÃkkfhLkk ÃkktËzk: ÃkkfhLkk ÃkktËzk çkfheyku yLku Ãký ¾kÞ Au. íku{kt ¢wz «kuxeLk 10.20 xfk, xe.ze.yuLk 45.60 xfk, ¼M{ 12.90 xfk, fuÂÕMkÞ{ 2.49 xfk íkÚkk VkuMVhMkLkwt «{ký 0.20 xfk MkwÄe nkuÞ Au. ÃkeÃk¤Lkk ÃkktËzk: ÃkeÃk¤Lkwt ð]ûk Mk{økú Ëuþ{kt òuðk {¤u Au. íku çkfheyku ¾qçk s ykhk{Úke yknkh íkhefu WÃkÞkuøk fhu Au. íku{kt «kuxeLkLkwt «{ký 9.66 xfk, huMkk 27 xfk, ze.Mke.Ãke 5.47 xfk, xe.ze.yuLk 39.22 xfk, ¼M{ 15 xfk, fuÂÕMkÞ{ 4.10 xfk íkÚkk VkuMVhMk 0.22 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. økw÷hLkk ÃkktËzk: økw÷hLkk ÃkktËzk ÃkþwykuLku ½ýk yLkwfq¤ nkuÞ Au. íku{kt «kuxeLkLkwt «{ký 15.20 xfk, huMkk 15.10 xfk, ze.Mke.Ãke.6.59 xfk, xe.ze.yuLk 53.82 xfk, ¼M{ 15.40 xfk, fuÂÕMkÞ{ 2.26 xfk íkÚkk VkuMVhMkLkwt «{ký 0.031 xfk nkuÞ A. støk÷e Íkz-ðu÷ 1. Íkhçkuhe: yLkw«Þkuøke, {køkkuoLkk rfLkkhu Wøke rLkf¤íke yk ðu÷ çkfheyku yLku ÃkþwykuLku ¾ðzkðe þfkÞ Au. íkuLkk fku{¤ yLku ÷e÷k ÃkktËzk Ãkþwyku {kxu ¾qçk s ÷k¼ËkÞe Au. íku{kt «kuxeLkLkwt «{ký 8 xfk, huMkk 33.82 xfk, ze.Mke.Ãke. 5.54 xfk, xe.ze.yuLk 57.10 xfk, ¼M{ 6.2 xfk,fuÂÕMkÞ{ 1.90 xfk íkÚkk VkuMVhMkLkwt «{ký 0.31 xfk òuðk {¤u Au. 2. çkxkfk yLku økkshLkk ÃkktËzk: Mkk{kLÞík: çkxkfk yLku økkshLkk ÷e÷k ÃkktËzk Ãký ½kMk[khk íkhefu WÃkÞkuøke çkLku Au. íkuLkkÚke ÃkþwykuLku «kuxeLk yLku ¾rLks íkíðku Mkh¤íkkÚke «kó ÚkkÞ Au. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

Ãk~kw Ãkk÷Lk

3. fu¤k yLku ÃkÃkiÞkLkk ÃkktËzk: ¾uzqíkku íkuLkku Ãký Ãkþw yknkh íkhefu WÃkÞkuøk fhe þfu Au. íkuyku yLÞ ½kMk[khk MkkÚku r{r©ík fheLku ÃkþwykuLku ykÃke þfu Au. fu¤kLkk ÃkktËzk 12-13 xfk «kuxeLk, ßÞkhu ÃkÃkiÞkLkk ÃkktËzk{ktÚke fuÂÕMkÞ{ «kó ÚkkÞ Au. 4. þ¬rhÞk ÃkktËzk: Mkk{kLÞík: çkeLks\he {kLkðk{kt ykðíkk þ¬rhÞkLkk ÃkktËzkLku Vufe Ëuðk{kt ykðíkk nkuÞ Au, su ÃkþwÃkk÷fku îkhk Ãkþw y ku {kxu yknkh{kt WÃkÞku ø k{kt ÷E þfkÞ Au.þ¬rhÞkLkk ÃkktËzk{kt «kuxeLkLkwt «{ký 11 xfk, ðMkk 3 xfk xfk, fuÂÕMkÞ{ 2 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. 5. çkex,{q¤k, Vq÷kðh,Mk÷øk{ ðøkuhuLkk ÃkktËzk: Mkk{kLÞ heíku çkex, {q ¤ k,Vw ÷ kðh,þ÷øk{ ðøku h u L kk Wíkkh çkkË íku L kk Ãkkt Ë zk çkeLks\he Mk{SLku Vufe Ëuðk{kt ykðu Au, suLkku ÃkþwÃkk÷fku îkhk Ãkþw yknkh íkhefu Mkh¤íkkÚke WÃkÞkuøk fhe þfu Au. 6. [ku¾kLkwt ¼qMkw (½qx): íku «kuxeLk, Wòo, ðMkkLkku Mkkhku Mkúkuík Au, Ãkhtíkw çkòh{kt {kuxk¼køku íku÷ fkZe Lkkt¾ðk{kt ykðu÷ nkuÞ íkuðk [ku¾kLkwt ¼qtMkw WÃk÷çÄ çkLku Au. íku{kt 15.5 xfk «kuxeLk, 2-3 xfk ðMkk íkÚkk 58 xfk xfk xe.ze.yuLk òuðk {¤u Au. íkuLkku Ãkþw yknkh íkhefu Úkkuzk «{ký{kt WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. 7. çkhMke{, íkwðuh, swðkh, ykux, y¤Ë ðøkuhuLkwt ¼qtMkw: yk ÃkkfLke ÷ýýe çkkË ¼qMkwt çkLkkðe ÃkþwykuLku yknkh íkhefu ykÃke þfkÞ Au.yk ¼qMkk{kt «kuxeLkLkwt «{ký ykþhu 3-10 xfk íkÚkk xe.zeyuLk. 40-50 xfk MkwÄe «ó ÚkkÞ Au. Ãkhtíkw íkuLku nt{uþk ÷e÷k ½kMk[khk MkkÚku s r{©ý fhe s ykÃkðwt òuEyu,Lknª íkku ÃkþwLku ykVhku ÚkE þfu Au. ¾¤e yLku çkes 1. ÷et{zkLkk çkes: Mk{økú ¼khík{kt ÷e{zkLkwt ð]ûk ÷øk¼øk ík{k{ søÞkyu òuðk {éÞwt Au.íkuLke ÷ªçkkuhe{ktÚke íku÷ fkZeLku ¾ku¤ íkiÞkh fhðk{kt ykðu Au. íku{kt huþk 40 xfk «kuxeLk, 11-30 xfk íkÚkk 70 xfk xe.ze.yuLk.ykE. òuðk {¤u Au. ¾¤eLku nt{uþk ¾ðzkðíkk Ãknu÷k 1.5-2 f÷kf {kxu Ãkkýe{kt ¼eLkk fhðk òuEyu. ¾ku¤ nt{uþk WÃk[kheík fheLku s ¾ðzkððku òuEyu. íkuLku 25-30 xfk MkwÄe yknkh{kt ¼u¤ðeLku ÃkþwLku ykÃkðku òuEyu. 2. yuhtzkLke ¾¤e: yuhtzkLku Mkk{kLÞ heíku «Þkuøk{kt ÷kððk{kt ykðíkku LkÚke. íkuLku «Þkuøk{kt ÷kððk {kxu 2-3 xfk {eXwt r{r©ík fheLku WÃk[krhík fhe çkkË{kt ykþhu 30-40 xfk MkwÄe «Þkuøk{kt yknkh MkkÚku ÷kððk{kt ykðu Au. íku{kt 32 xfk «kuxeLk íkÚkk 60 xfk xe.ze.yuLk òuðk {¤u Au. 3.{nwðkLke ¾¤e: íku{kt 15-24 xfk MkwÄe «kuxeLk, fuÂÕMkÞ{ 0.2-4 xfk VkuMVhMk,1.2-1.3 xfk MkwÄe «kó ÚkkÞ Au. íkuLku ûkkhÚke WÃk[krhík fheLku ËkýkLkwt r{©ý fhe 10-15 xfk MkwÄe r{r©ík fheLku ¾kðk ykÃke þfkÞ Au. 4. fhtsLke ¾¤e: fhtsLke ¾¤eLkwt «ríkð»ko ÷øk¼øk 1.3 ÷k¾ xLk ÚkkÞ Au. íku çkeLkWÃkÞkuøke s{eLk Ãkh Wøke rLkf¤u Au. íku{kt 19 xfkÚke 44 xfk MkwÄe «kuxeLk, huMkk 308-6.2 xfk fuÂÕMkÞ{

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

0.31-0.87 xfk yLku VkuMVhMk 0.38-0.55 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. nt{uþk WÃk[krhík Mkku÷ðuLxLÚke rLk[kuðu÷ fhtsLku yknkh íkhefu ykÃkðe òuEyu. 5.fMkqtçkkLke ¾¤e: fMkqtçkku yuf fkxkËkh Akuz Au, suLkku «Þkuøk ¾uíkh{kt ðkz íkhefu Ãký fhðk{kt ykðu Au.íku{ktÚke íku÷ fkZe økh{ fhe WÃk[krhík fheLku Mkh¤íkkÚke yknkh íkhefu ykÃke þfkÞ Au.íku{kt 15-23 xfk MkwÄe «kuxeLk íkÚkk 70-80 xfk MkwÄe fw÷ ÃkkåÞ ÃkËkÚko òuðk {¤u Au. 6. fÃkkMkLkk Xkr÷Þk: ¼khík{kt ðíko{kLk Mk{Þ{kt fÃkkMkLke ¾uíke {kuxk «{ký{kt ÚkkÞ Au. íkuLkwt WíÃkkLk Ãký 3.7 r{r÷ÞLk xLk «rík ð»ko ÚkkÞ Au. íku{kt «kuxeLkLkw «{ký 38 xfk, huMkk ÷øk¼øk 16-25 xfk yLku ¼M{ 4.8-8.1 xfk MkwÄe «kó ÚkkÞ Au. 7. çkkð¤Lke ®Mkøk: çkkð¤ Wçkz-¾kçkz, fkfhk-ÃkÚkhe÷e íku{ s ûkkhÞwõík s{eLk{kt ÚkkÞ Au. çkkð¤Lke ®Mkøk{kt 10-20 xfk «kuxeLk, xe.ze.yuLk 70-75 xfk MkwÄe «kó ÚkkÞ Au. íkuLku yknkh íkhefu 20-35 xfk MkwÄe r{r©ík fheLku ykÃke þfkÞ Au. yktçk÷eLkk çkes: yktçk÷eLkk çkes «kuxeLk yLku Wòo çkÒkuLkk ©uc Mkúkuík Au, íku{kt ÷øk¼øk 18 xfk «kuxeLk yLku 60 xfk ÃkkÞo Ãkku»kf íkíð nkuÞ Au. ÃkþwykuLku 25-30 xfk MkwÄe r{r©ík fheLku yknkh íkhefu ykÃkðk{kt ykðu Au. yLÞ ÃkËkÚko : ÷e÷e Mku ð k¤ yÚkðk ÃkkýeLke ÷e÷e Mku ð k¤: íku ík¤kð,¾kçkkur[Þk, ðøkuhu{kt WÃk÷çÄ nkuÞ Au. íkuLku MkwfðeLku ÃkþwykuLku ¾ðzkðe þfkÞ Au. íku{kt 30-40 xfk «kuxeLk íkÚkk 15-20 xfk MkwÄe [hçke «kó ÚkkÞ Au.ðkË¤e htøkLke Mkuðk¤ Íuhe÷e nkuÞ Au. {kxu íkuLkku yknkh íkhefu WÃkÞkuøk{kt Lk ÷uðku. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

V¤ WíÃkkËLk

ÃkÃkiÞk{kt Ãkku»kf íkíðLke ÔÞðMÚkk yr{íkfw{kh økkuM{kðe, sÞ «fkþ, fLkiÞk ®Mkn yLku ykLktËfw{kh ®Mkn V¤ yLku WãkrLkf xufrLkf rð¼køk, ¼khíkeÞ f]r»k yLkwMktÄkLk MktMÚkk, Lkðe rËÕne

Ãk

ÃkiÞku Ãkku»kf íkíðkuÚke ¼hÃkqh,yíÞtík MðkMÚÞðÄof yLku ¾qçk s ÍzÃkÚke íkiÞkh ÚkkÞ Au. íku ¾qçk s MðkrËü yLku Ár[fh nkuÞ Au. íkuLkwt WíÃkkËLk MÚkkLk y{urhfkLkk W»ý fxeçktrÄÞ ûkuºk Au. Ãkhtíkw ¼khík{kt íkuLke ¾uíkeLke ÷kufr«Þíkk rËLk «ríkrËLk ðÄe hne Au. ûkuºkV¤Lke ÿrüyu íku y{khk ËuþLkk Ãkkt[ {wÏÞ V¤ku{kt MÚkkLk Ähkðu Au. ÃkÃkiÞku ¾kðk{kt sux÷ku MðkrËü Au yux÷ku s ykÃkýk MðkMÚÞ {kxu ÷k¼ËkÞe nkuÞ Au. yk V¤ rðrðÄ «fkhLkk Ãkku»kf íkíðkuLkku ¾òLkku Au. íku fuhkuxeLk, rðxk{eLk Mke, £÷uðkuLkkEzTMk íkÚkk rðrðÄ «fkhLkk yuLxeykuõMkezuLxTMk Mk{]]Ø Mkúkuík Au. yk WÃkhkítk rðxk{eLk çke fkuBÃ÷uõMk, Vku÷ux, ÃkuxkÚkkurLkf yurMkz, ¾rLks,ÃkkuxurþÞ{, {uøLkurþÞ{ íkÚkk VkEçkh ÞkuøÞ «{ký{kt òuðk {¤u Au. íku rðrðÄ «fkhLkk hkuøk Mkk{u ÷zðkLke þÂõík «ËkLk fhu Au. íku{k WÃk÷çÄ rðrðÄ «fkhLkk Ãkku»kf íkíð þhehLke ÓËÞ «ýk÷eLku ÞkuøÞ heíku [÷kððk{kt {ËË\çk çkLku Au íkÚkk fku÷uMxÙku÷Lku ykuÂõMksLk yxfkððk{kt {ËË\Ãk çkLku Au. yk WÃkhktík íku{kt Ãkk[f yuLòE{ ÃkÃkuLk Ãký ðÄkhu «{ký{kt òuðk {¤u Au. {kxu ÃkÃkiÞkLku MktÃkqýoÃkýu ÷k¼ËkÞf V¤ Au.

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

ykÃkýk Ëu þ {kt ÃkÃki Þ kLke ¾u í ke {w Ï Þíðu økw s hkík, fýko x f,ykt Ä ú « Ëu þ , íkkr{÷Lkkzw , rçknkh, W¥kh«Ëu þ , {nkhk»xÙ, {æÞ«Ëuþ, AríkþøkZ, Ãktòçk, nrhÞkýk, rËÕne íkÚkk rºkÃkwhk ðøkuhu hkßÞku{kt ÔÞðMkkrÞf heíku íkuLkwt ðkðuíkh fhðk{kt ykðu Au. ÃkÃkiÞkLkk ÃkkfLkk WíÃkkËLk {kxu ÞkuøÞ Ãkku»kf íkíðLke òýfkhe nkuðe Ãký ykð~Þ Au. ÃkÃkiÞkLkk Ãkkf WíÃkkËLk {kxu íkuLke ¾uíke ði¿kkrLkf heíku rðrðÄ «økríkþe÷ ÃkØríkyku yÃkLkkðeLku fhðkLke s\h Au. su{ fu yk {wÏÞíðu Úkkuzk økh{ ðkíkkðhý WAuhðk{kt ykðíkku Ãkkf Au. Ãkhtíkw íkuLku Mk{þeíkku»ý ðkíkkðhý{kt Ãký Wøkkze þfkÞ Au. íkuLkk MkV¤ WíÃkkËLk {kxu íkw÷Lkkí{f Mð\Ãku Wå[ íkkÃk{kLk, ykuAku ¼us s\he Au. ÃkÃkiÞkLke ¾uíke Mk{wÿ MkÃkkxeÚke 800 {exh Ÿ[k MkwÄe ÞkuøÞ heíku fhðk{kt ykðu Au. ÃkÃkiÞkLke WÒkíkþe÷ òíkeyku{kt {wÏÞíðu ÃkqMkk zðkÃkoV, ÃkqMkk LkLnk, fwøko nLkezâw, fkuÞBçkíkwh-1, fkuÞBçkhíkwh-3, ðkurþøxLk, Ãktík ÃkÃkiÞku-1, MkqÞko yLku huz ÷uze «òíkeyku ½ýk «[r÷ík Au, su ËuþLkk rðrðÄ ¼køkku{kt

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

V¤ WíÃkkËLk

Wøkkzðk{kt ykðu Au. ÃkÃkiÞkLkk Akuz Wøkkzíkk Ãknu÷k ¾uíkhLkwt ÞkuøÞ heíku ¾uzký fhe Mk{íkku÷ çkLkkððwt òuEyu, suÚke ®Mk[kELkk Mk{Þu ðhMkkËLke Éíkw{kt ÃkkýeLkku ¼hkðku Lk ÚkE òÞ. «íÞuf ¾kzk{kt 25 økúk{ xÙkEfkuz{koLkwt r{©ý fhðwt òuEyu, suÚke s{eLk{kt Vwøk MktçktrÄík hkuøk ykuAk «{ký{kt ÚkkÞ. su ûkuºkku{kt WÄELkku WÃkÿð ðÄkhu nkuÞ íku ûkuºkku{kt õ÷kuhÃkkEheÃkVkuMkLku 2 r{.÷e «{ký{kt Ãkkýe{kt r{r©ík fhe ÞkuøÞ heíku ®Mk[kE fhe Mk{Þ AkuzLkk {q¤Lku ðnuíkk ÃkkýeLkk MktÃkfo{kt Lk ykððk Ëku. Lknª íkku íku{kt íkLkk øk÷Lk suðe rçk{kheLkwt òu¾{ MkòoÞ Au . ÃkÃki Þ ku ÍzÃkÚke V¤ ykÃkðkLke þ\ykík fhu Au {kxu òu ¾u í kh{kt ðÄw WÃkòW s{eLk{kt íkuLkwt ðkðuíkh fhðk{kt ykðu íkku Mkkhk «{ký{kt WÃks {¤u Au.ÃkÃkiÞkLkk AkuzLku ¾kzk{kt ÷økkðíkk Ãknu÷k 20 fe÷ku ÞkuøÞ heíku r{r©ík fhu÷ AkýLkk ¾kíkhLku Akuz hkuÃkýLkk 20 r Ë ð M k yøkkW ¾kzk{kt ¼hðwt òuEyu. ÃkÃkiÞkLkk «íÞuf AkuzLku ð»ko Ëhr{ÞkLk ykþhu 250 økúk{ LkkExÙkusLk, 300 økúk{ VkuMVhMk íkÚkk 400 økúk{ ÃkkuxkþLke ykð~Þfíkk nkuÞ Au, suÚke A sux÷k Mk{kLk ¼køkku{kt ðnu[eLku «íÞuf çku {rnLkkLkk ytíkhu íku ykÃkðwt òuEyu. íkuLku hMkkÞrýf ¾kíkhku{kt «íÞuf Akuz{kt ykþhu 80 økúk{ ÞwrhÞk, 250 økúk{ ®Mkøk÷ MkwÃkh VkuMVhMk íkÚkk 110 økúk{ BÞwhux ykuV ÃkkuxkþLku Aku z ku L kk Úkk¤kLke {kxe{kt Þku ø Þ heíku r{r©ík fhðe òuEyu.íÞkhçkkË ®Mk[kE fhku. òu ÃkÃkiÞkLkk Ãkkf çkeò ð»kuo Ãký ÷uðk{kt ykðu íkku íkuLkk «{ký{kt Vhe ð¾ík WÃkÞkuøk fhku. yk WÃkhktík çkeS ð¾ík 20-25 økTúk{ AkýeÞw ¾kíkh, yuf økúk{ çkkuLk {e÷ yLku yuf fe÷ku økúkLke{Lke ¾¤e ykÃkðkÚke íku

÷k¼ËkÞe hnu Au. ÃkÃkiÞk{kt hMkkÞrýf ¾kíkhLkku «Þkuøk Akuz ÷økkzðkLkk [kh {rnLkk çkkË s fhðku òuEyu. ÃkÃkiÞk{kt Ãkku»kf íkíðkuLke MkkiÚke ðÄkhu ykð~Þfíkk Vq÷ ykðu íÞkhçkkË s s\h nkuÞ Au. òu ykÃkýu ÃkÃkiÞkLkk ÃkktËzk{kt WÃk÷çÄ rðrðÄ «fkhLkk Ãkku»kf íkíðkuLke WÃkÞwõík «{ký ytøku òýfkhe Ähkðíkk nkuEyu íkku ykÃkýu ykð~Þfíkk «{kýu AkuzLke s\rhÞkíkLkk rnMkkçkÚke Ãkku»kf íkíðkuLkku Atxfkð fhe þfkÞ Au. ÃkÃkiÞkLkk ÃkktËzk{kt yuf ykËþo Ãkku»kf íkíðLkwt «{ký yk «{kýu Au- A {rnLkk sqLkk íkÚkk Aêk ÃkktËzk{kt LkkExÙkusLk 1.66 xfk,VkuMVhMk 0.50 xfk, Ãkkuxkþ 5.21 xfk, fuÂÕMkÞ{ 1.81 xfk, {uøLkurþÞ{ 0.67 xfk íkÚkk MkÕVh 0.38 xfk nku ð w t òu E yu . {kxu ykÃkýu ÃkÃkiÞk{kt Ãkku»kf íkíðLke ÔÞðMÚkk ÞkusLkk çkLkkðe þfkÞ Au. sirðf hMkkÞýLkk «ÞkuøkÚke ðíko{kLk Mk{Þ{kt ½ýe «[r÷ík Au. su{kt yu ò u MÃkkErh÷{, Ãke.yuMk.çke. íkÚkk ðu{ MkkiÚke ðÄkhu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. íkh÷ hMkkÞrýf ¾kíkh íkÚkk rðrðÄ Ãkku»kf íkíðkuLkku «Þkuøk Ãký ½ýku ÷k¼ËkÞf rMkØ ÚkÞu÷ Au. òu ÃkÃkiÞkLke ¾uíke{kt ®Mk[kE xÃkf ÃkØrík îkhk fhðk{kt ykðu íkku ®Mk[kELkk Ãkkýe MkkÚku AkuzLkk {q¤{kt s MkeÄk Ãkku»kýLku ÃkqÁ Ãkkze þfkÞ Au. Mkwû{ Ãkku»kf íkíðku{kt {wÏÞíðu sMíkk, çkuhkuLk, fkuÃkh íkÚkk {uøkLkeÍLke WýÃk òuðk {¤u Au. yk {kxu Íªf MkÕVuxLkwt 0.5 xfk r{©ý íkÚkk çkkurhf yurMkzLkwt 0.1 xfk r{©ý çkLkkðeLku Akuz hkuÃkýLkk [kh {rnLkk íkÚkk 8 {rnLkk çkkË çku ð¾ík Atxfkð fhðkÚke ½ýku ÷k¼ {¤u Au. fkuÃkh MkÕVuxLkwt 0.25 xfk íkÚkk {uøkLkeÍLkwt 0.25 xfk r{©ý Akuz{kt ºký {rnLkk çkkË fhðkÚke WÃks íkÚkk økwýð¥kk çkÒku{kt MkwÄkhku ykðu Au. yk «fkhu òu ÃkÃkiÞkLku ÞkuøÞ «{ký{kt Ãkku»kf íkíðLke ÔÞðMÚkk fhðk{kt ykðu íkku økwýð¥kkÞwõík ÃkÃkiÞkLkk V¤kuLke Mkkhe WÃks {u¤ðe þfkÞ Au.

Yk MkçM¢kEçk fhku rðïLke MkkiÚke ðÄkhu ðt[kíkk Mkk{rÞf f]r»k òøkhý {kxu f]r»k òøkhýLku økwshkíke{kt ðkt[ ¾uíkeðkze, çkkøkkÞíke, {íMÞÃkk÷Lk, ÃkþwÃkk÷Lk, ÃkkuÕxÙe Mxz Vk‹{øk, {þÁ{ WíÃkkËLk, Vq÷ WíÃkkËLk ELxh ¢ku®Ãkøk, ®Mk[kE ÞkusLkk yLku yLÞ Mkhfkhe ÞkusLkk Mkrník ftÃkLke Mk{k[kh ðøkuhu MkkÚku òuzkÞu÷ Mk{k[khÚke yÃkzux hnuðk {kxu ðkt[íkk hnku f]r»k òøkhý. ykøkk{e ytf MkçM¢kEçk fhðk, ònuhkík íkÚkk f]r»k Mk{k[khLku «fkrþík fhðk {kxu

Imran: +91 95829 57538

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

Sara: +91 99537 20233

Furkan: +91 98912 23340

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

f]r»k òøkhý VkuxkuøkúkVe «ríkÞkurøkíkk

òu

ík{Lku VkuxkuøkúkVe fhðkLkku þku¾ Au íkku yk ík{khk {kxu yuf Mkkhe íkf Au. f]r»kûkuºk{kt MkkiÚke ðÄw ðt[kíkw f]r»k òøkhý Mkk{rÞf yu MLkuÃk þkux ykuV EÂLzÞLk yuøkúefÕ[h Lkk{Lkk rþ»kofÚke VkuxkuøkúkVe «ríkÞkuøkeíkk þY fhðk sE hne Au, su{k ík{u Mkki ðkt[f r{ºkku ¼køk ÷E nòhku YrÃkÞkLkk ÃkwhMfkh Síke þfku Aku.yk {kxu ík{u ¾uíkeðkze, ÃkþwÃkk÷Lk, {íMÞÃkk÷Lk íkÚkk f]r»k MktçktrÄík VkuxkuLku ík{khk {kuçkkE÷ VkuLk yÚkðk fu{uhkÚke Ãkkze Ãkh {kuf÷ðkLkku hnuþu. photo@krishijagran.copm yÚkðk editor@krishijagran.com

Vkuxku {kuf÷Lkkh Ãkife MkkiÚke ©uc 3 Vkuxku y{khk yLkw¼ðe MktÃkkËfkuLke ÃkuLk÷ îkhk ÃkMktË fhðk{kt ykðþu. «Úk{ ÃkwhMfkh rðsuíkkLku \rÃkÞk 25,0000 yLku «{kýÃkºk, rîíkeÞ ÃkwhMfkh rðsuíkkLku YrÃkÞk 20,000 yLku «{kýÃkºk íkÚkk ík]ríkÞ ÃkwhMfkh rðsuíkkLku YrÃkÞk 10,000 yLku «{kýÃkºk ykÃkðk{kt ykðþu. yk MkkÚku 10 yLÞ ÃkMktË ÚkÞu÷k Vkuxku {kuf÷LkkhLku YrÃkÞk 1000 «kuíMkknLk MðYÃku ykÃkðk{kt ykðþu. «íÞuf «rík¼køke ykuAk{kt ykuAk 3 Vkuxku {kuf÷e þfu Au. yu çkkçkík æÞkLk{kt hk¾ðe fu Vkuxku htøkeLk nkuðku òuEyu. «íÞuf Vkuxku nkzo fkuÃke{kt nkuðku òuEyu yÚkðk ík{u íkuLku Mkeze{kt {kuf÷e þfku Aku, suLke MkkEÍ 3 yu{Ãke fhíkk ðÄkhu nkuðe òuEyu. ík{khu ík{khk ¾u[ðk{kt ykðu÷k VkuxkuøkúkVLku 30{e yur«÷, 2017 Ãknu÷k Lke[u Ëþkoððk{kt ykðu÷k MkhLkk{k Ãkh {kuf÷ðkLkku hnuþu. yºku LkkUÄ ÷uðe fu Vkuxku MktÃkqýoÃkýu ðkMíkrðf nkuðku òuEyu. fkuE s «fkhLke AuzAkzðk¤k VkuxkuøkúkV yLku yLÞku îkhk Ãkkzðk{kt ykðu÷k VkuxkuLku y{kLÞ ònuh fhðk{kt ykðþu. íkku nðu rð÷tçk MkkLkku, WXkðku fu{uhku yLku ¾uíkeðkze MkkÚku Mktf¤kÞku Vkuxku Ãkkzku, su nkuðku òuEyu ftEf ¾kMk. Vkuxku {kuf÷ðk {kxuLkwt MkhLkk{w

f]r»k òøkhý 60/9, ºkesu {k¤, ÞwMkwV MkhkÞ {kfuox, økúeLk Ãkkfo {uxÙku MxuþLk ÃkkMku,Lkðe rËÕne-16 MktÃkfo- 011-26511845, 26517923

hkuøk Mkthûký

xk{uxkLkk Ãkkf{kt Akuz Mkthûký xk

{uxk yuf çknw Ãkkirüf yLku ykŠÚkf ÿrüÚke {níðLkku Ãkkf Au. LkMkohe{kt rçkÞkhý ðkðuíkhÚke ÷E Ãkkf Ãkkfu íku yðMÚkk MkwÄe xk{uxk{kt fkuE s fexfku yLku hkuøkLkku «fkuÃk ÚkkÞ Au. yk Mk{Þ{kt rLkÞtºký {kxu ÞkuøÞ WÃkkÞ fhðk{kt Lk ykðu íkku ½ýe ð¾ík Mk{økú Ãkkf Lkkþ Ãkk{e þfu Au. íkuLkkÚke ¾uzqíkkuLku ½ýwçkÄw ykŠÚkf LkwfMkkLk ÚkE þfu Au, òu ¾uzqík Akuz MkthûkýLke ÃkØríkykuLku ÞkuøÞ Mk{Þu yÃkLkkðu íkku xk{uxkLkk ÃkkfÚke Úkíke ykðf{kt ½ýku ðÄkhku ÚkE þfu Au.

xk{uxkLke LkMkohe{kt Akuz Mkwhûkk rçkÞkhýLkku WÃk[kh rçkÞkhýLkk ðkðuíkh yøkkW 2 økúk{ fuÃxLk yÚkðk ÚkkÞh{ yÚkðk fkçkoLkzkrs{ «rík rf÷kuøkúk{ rçkÞkhýLkk rnMkkçkÚke WÃk[kh fhku. ¼qr{ WÃk[kh · Mkki «Úk{ LkMkoheLkk MÚk¤Lku Mkkhe ®Mk[kE îkhk ôzkýÃkqðof ¾uzký fhe íkzfk{kt s{eLk{kt hnu÷ fex yLku Vqøk íkÚkk Mkqºkf]r{ (rLk{uxkuz) Lkkþ Ãkk{e þfu Au. · LkMkohe{kt {wÏÞíðu ykËoøk÷Lk (z®BÃkøk ykuV)Úke çk[kð {kxu s{eLk{kt ykþhu 15-20 Mku.{e.ô[e Mkez çkuz íkiÞkh fhu suÚke s¤ rLkfkMkLke ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk fhe þfu. · Mkqºkf]r{ (rLk{uxkuz) økúMík ûkuºkku{kt Mkqºkf]r{ «ríkhkuÄe òíkkuLku ÷økkðku yLku 8-10 økúk{ fkçkkuo^ÞwhkLk 3S «rík ðøko {exhLkk ËhÚke LkMkoheLke {kxe{kt {¤u Au. ytfqhý çkkË LkMkohe{kt Atxfkð · LkMkohe{kt rçkÞkhýku suðk fu ytfqhý nkuÞ fuÃxLk 0.2 xfk (2 økúk{ Ëðk «íke r÷xh Ãkkýe)Lkk r{©ýÚke õÞkhkykuLkku WÃk[kh fhu. · ytfqhýLkk 15 rËðMk çkkË zkEr{ÚkkuEx 30 E.Mke. 1 r{.÷e. «rík r÷xh yLku {uLfkusuçk 2 økúk{ «rík r÷xh ËðkykuLkk r{©ý LkMkohe{kt Atxfkð fhku. ¾uíkh{kt Akuz hkuÃký ßÞkhu LkMkohe{kt Akuz 4-5 MkóknLkku nkuÞ Au íku Mk{Þu íkuLke íkiÞkhe ¾uíkh{kt hkuÃký fhu Au. hkuÃký fhíkk Ãknu÷k AkuzLkk {q¤Lku fkçkoLkzkrs{ 1 r{.÷e «rík r÷xh r{©ýÚke WÃk[kheík fhku. Akuz hkuÃkýe WÃkhktík Ãkkf Mkwhûkk fex rLkÞtºký xk{uxkLkk Ãkkf{kt ÷køkíkk {wÏÞ fex yLku íkuLkk rLkÞtºký yk «fkh Au- hMk [qMkíkk fex suðk fu MkVuË {k¾e, ÃkýoSðe, ÷e÷k íki÷k yLku yurVz: yk fex ÃkktËzkLkk Lke[uLkk ¼køkLku ÷køku Au. íku fex ÃkktËzk yLku fw{¤k ¼køkkuLku fkuhe ¾kÞ Au. íkuLku ÷eÄu ÃkktËzk{kt {kÚkkçktËe ÚkE òÞ Au yLku ÃkkfLke ð]rØLku yMkh ÚkkÞ Au. rLkÞtºký zkEr{Úkkuyux 0.2 r{.÷e «rík ÷exh yÚkðk {kuLkkufkuVkuMk 36

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

yuMk.yu÷. yÚkðk {u÷krÚkÞkLk 50 EMke 1 r{.÷e «rík ÷exh yÚkðk yuMkeVux 75 yuMk.Ãke. 0.5 økúk{ «rík ÷exh Ãkkýe «{kýÚke Atxfkð fhku. ºký Mkókn çkkË Vhe íkuLkwt ÃkwLkhkðíkoLk MkkÚku yuf fexLkkþeLku çku ð¾ík WÃkÞkuøk{kt Lk ÷ku. ÷eV {kELkh yk fexLkk «fkuÃkÚke AkuzLkk ÃkktËzkLkk WÃkhLkk ¼køk Ãkh ykze ríkhAe MkwhtøkLkw{k ÄkrhÞk Ëu¾kÞ Au. rLkÞtºký : WÃkhkuõík {krníke «{kýu V¤AuËf (£wx çkkuhh) {u÷krÚkÞkLk 50 E.Mke 1 r{.÷e «rík ÷exhLkk 15 rËðMkLkk ytíkhÚke Atxfkð fhku. fxwyk fex (fx ð{o) {x{u÷ htøkLke yk røkzkh hkºkeLkk Mk{Þu rLkf¤u Au, AkuzLku s{eLkLke MkÃkkxeÚke fkÃku Au yLku rËðMku s{eLk{kt AwÃkkE òÞ Au. rLkÞtºký: fkçkorh÷ 5 xfk WMx 25 rf÷ku «rík nuõxhLkk rnMkkçkÚke ¼whfkð fhku. hkuøk rLkÞtºký rð»kkýw hkuøk ÷eV f÷o- yk hkuøk xk{uxkLkk ÃkkfLku yuf Mkk{kLÞ hkuøk nkuÞ Au, su rð»kkýw îkhk Vu÷kÞ Au. yk hkuøkLku ÷eÄu AkuzLkk ÃkktËzk Mktfku[kÞ Au yLku Akuz Wøkkzðk{kt ykðu Au yLku Akuz Ãkh WÍhzk Ãkze òÞ Au. {kusuf- yk xk{uxkLkku MkkiÚke ½kíkf hkuøk Au. íku ík{k{ yuf rð»kkýw hkuøk Au. íku{kt ÃkktËzk {kuxk yLku ykfkh çkøkzu÷ku hnu Au yLku AkuzLke ð]rØLku yxfkðu Au. rLkÞtºký rð»kkýw srLkík hkuøkkuLkk «Mkkh fexfku îkhk ÚkkÞ Au. {kxu yk hkuøkLkk rLkÞtºký {kxu WÃkh Ëþkoððk{kt ykðu÷ fexLkkþfkuLku 15 rËðMkLkk ytíkhu Atxfkð fhðk òuEyu. fku÷hhkux-szøk÷Lk yk hkuøkLkk «fkuÃkÚke Akuz s{eLkLke MkÃkkxe ÃkhÚke Mkwfkðk ÷køku Au yLku Lke[u íkhV Z¤ðk ÷køku Au. rLkÞtºký rçkÞkhýLkk ðkðu í kh yøkkW 2 økú k { {u f ku s u ç k yÚkðk fkçkoLkzkrÍ{ «rík rf÷kuøkúk{ rçkÞkhýÚke WÃk[kheík fhðkLkk Mktòuøkku{kt 2 økúk{{kt hkusuçk «rík r÷xh ÃkkýeLkk r{©ý MkkÚku Atxfkð fhku. ykð~ÞfíkkLkk Mktòuøkku{kt 15 rËðMk çkkË ÃkwLkhkðíkoLk fhku. Íw÷Mkk yÚkðk ç÷kEx yk hkuøk{kt ÃkktËzk Ãkh ¼qhk htøkLkk økku¤ yLku yrLkÞr{ík ykfkhLkk Äççkk çkLku Au, suLku fkhýu ÃkktËzk ¾he Ãkzu Au. rLkÞtºký 2 økúk{ {uLfkusuçk «rík ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe hkuøkLkk ÷ûkýLku Ëu¾kÞ íÞkhu Atxfkð fhku.

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

hkuøk Mkthûký yðþu»kkuLku Mk¤økkðeLku Lkkþ fhðku.rçkÞkhýLkk ðkðuíkhLkk 10-15 rËðMk çkkË r{©ýÚke LkMkoheLke s{eLkLkwt ®Mk[Lk fhu. V¤ ¾he Ãkzðk (£wx hkux) yk rçk{khe fku÷uxkuxÙkEf{ fÃMkefkE Lkk{Lke VqøkLku ÷eÄu ÚkkÞ Au. hkuøkkuLkk ÷ûký Ãkkfu÷k V¤ku Ãkh MÃkü Ëu¾kE ykðu Au. þYykíkLkk Mk{Þ{kt V¤ku Ãkh økku¤ fk¤k rfLkkheLkk Äççkk Ëu¾kÞ Au. Äehu Äehu yk Äççkk ðÄíkk òÞ Au yLku V¤ku Ãkh Vqøk Ëu¾kE ykðu Au. hkuøkøkúMík V¤ ¾hðk ÷køku Au yÚkðk Mkzu Au, íkuLku ÷eÄu WÃks yLku økwýð¥kk{kt ½xkzku ÚkkÞ Au. E÷ks

ÃkktËzk Ãkh MkVuË [qýeo Äççkk Ëu¾kÞ Au. hkuøkøkúMík ÃkktËzk yLku V¤kuLkk ðÄkhku yxfkðu Au, íku hkuøkøkúMík ÃkktËzk yLku V¤kuLke ð]rØ yxfe òÞ Au yLku hkuøk økúMík ÃkktËzk Ãke¤k Ãkze òÞ Au.

yk rçk{khe Ãký rçkÞkhý srLkík Au, {kxu ðkðuíkh {kxu MðkMÚk V¤kuLkk rçkÞkhýLku fkçkoLkzkS{ Lkk{Lke VqøkLkkþfÚke WÃk[kheík fhe ðkðuíkh fhðwt. íkk{ú VqøkLkkþf suðk fkuÃkh ykuõMke õ÷kuhkEz (0.250.5 xfk) r{©ý MkkÚku Vq÷ ykÔÞk çkkË 15-15 rËðMkLkk ytíkhk÷Úke Atxfkð fhðku òuEyu. çkuLkkr{÷ (0.10 xfk) r{©ýLkk AtxfkðÚke rçk{kheLku yxfkðe þfkÞ Au.

rLkÞtºký

ÃkktËzk Ãkh Äççkk (÷eV MÃkkux)

fuhkÚkuLk yu÷.Mke yÚkðk xÙkEzu{kVo 1.2 r{÷e «rík r÷xh rnMkkçkÚke 10-12 rËðMkLkk ytíkhÚke Atxfkð fhðku òuEyu.

yk rçk{khe MkfkuoMÃkkuçkk fuÃMkefe Lkk{Lke VqøkÚke ÚkkÞ Au yLku yk hkuøkÚke økúMík AkuzLkk ÃkktËzk Ãkh økku¤ yÚkðk yrLkÞr{ík ykfkhLkk nrh{kneLk Äççkk çkLke òÞ Au. yíÞkrÄf økúrMkík ÃkktËzk V¤ ÃkkfðkÚke ¾he Ãkzu Au. suÚke WíÃkkËLk{kt ¼khu ½xkzku ÚkkÞ Au.

AktAÞk (ÃkkWzhe r{ÕzÞw)

sz økktX Mkqºkf]r{ yk yuf ¼qr{ srLkík Mk{MÞk Au. Mkqºkf]r{ økúMík ûkuºkku{kt xk{uxkLkk ÃkkfLkk ðkðuíkhÚke AkuzLkk {qz{kt {kuxe-{kuxe økktX çkLke òÞ Au. suÚke {q¤ Vq÷e òÞ Au, suLku fkhýu íkuyku s{eLkÚke Ãkku»ký íkíð yLku ¼us Lknª ÷uðk{kt ykðu. suLkk V¤MðYÃk Ãkkf Ãke¤k Ãkze {whÍkE òÞ Au. rLkÞtºký

E÷ks rçkÞkhýLkk fkçkoLkzkS{ Vqøk LkkþfLkk WÃk[krhík fhku. yk rçk{khe 0.1 xfk fkçkoLkzkÍe{, 0.1 xfk çkuLkkur{÷, 0.2 xfk {ufkusuçk{ktÚke fkuE yufLkk 15 rËðMkLkk ytíkhu Atxfkð 4-5 ð¾ík fhe þfkÞ Au.

Mkqºkf]r{ ûkuºkku{kt xk{uxkLkk ÃkkfLke MkkÚku nòh ({uheøkkuÕz)Lkk ytíkhkþMÞ yLku fkçkorLkf ¾kíkhLkku WÃkÞkuøk fhku. yk MkkÚku Mkqºkf]r{ «ríkhkuÄe òík suðk yuMk.120, yuMk 12, rnMkkh ÷r÷ík fýkoxf nkErçkúz, yuMk.yu÷.152 yLku Lku{kuxuõMk ðøkuhu Wøkkzðe òuEyu. yk WÃkhktík Ãkkf hkuÃký fhíkk Ãknu÷k ¾uíkh{kt fkçkkuo^ÞwhkuLk 3 S økúuLÞwÕMk 20-25 rf÷ku «rík nuõxh rnMkkçkÚke ykðu Au.

yk rçk{khe VTÞwsurhÞ{ yuLkwy{ Lkk{Lke VwøkLku ÷eÄu ÚkkÞ Au. yk VqøkLkk «fkuÃkÚke Akuz {whÍkE òÞ Au yÚkðk LkwfMkkLk ÃknkU[kzu Au. ÃkktËzk Ãke¤k Ãkze òÞ Au yLku Äe{u Äe{u MkwfkELku ¾he Ãkzu Au. yk Vqøk ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe s{eLk{kt Sðeík hnu Au.

{h[k{kt Akuz-MkthûkýLkk WÃkÞkuøk

E÷ks

{h[kLkk Ãkkf{kt rÚkúÃMk yLku yurVz ÃkkfÚke hMk [wMke nkLke ÃknkU[kzu Au. yk Ãkkf{kt zu®BÃkøk ykuV LkeV fMko, V¤ Mkzðk yLku zkE çkufLkku «fkuÃk ðÄkhu Au.

{h[kLkk ø÷krLk hkuøk

yk rçk{kheLkk Vu÷kðíkk Vqøk ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe s{eLk{kt Srðík

rçk{khe yLku E÷ks zu®BÃkøk ykuV: yk rçk{khe {h[kLkk LkMkohe{kt ÃkerÚkÞ{ yVurLkzhux{ {Úkk hkEòuõxkurLkÞk MkkuLkuLkkE Lkk{ VqøkLku ÷eÄu ÚkkÞ Au. rçk{kheLku ÷eÄu Wøkíkk rçks Mkze òÞ Au yÚkðk Lkðòík Akuz økúrMkík nkuÞ Au.økúrMkík AkuzLkk íkýkLkku ykÄkh Ãkh ðÄkhu Mktfku[kE òÞ Au, íkÚkk Auðxu Akuz fh{kE òÞ Au.s{eLk{kt yÃkÞkoó s¤ rLkfkMkLke ÂMÚkrík{kt rçk{khe ðÄkhu Mkr¢Þ nkuÞ Au. E÷ks rçk{khe {wÏÞíðu s{eLkLke srLkík Au, {kxu LkMkoheLke s{eLk MkMÞ

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

ðÄðkLkwt yxfe òÞ Au. rÚkúÃMkLkk yk¢{ýÚke 20-40 MkwÄe WíÃkkËLk{kt ½xkzku ÚkE þfu Au. {kËk rÚkúÃMk ÃkktËzkLke rþhkyku Ãkh 40-80 #zk ykÃku Au.10-20 rËðMk{kt ÃkkuíkkLkk SðLk [¢ Ãkqhk fhu Au. E÷ks yk E÷ks {kxu yku Â õMkrz{u x ku L k r{ÚkkE÷ 300-400 yu{.yu÷ «rík yufh E{ezkõ÷kurhr«z 40-50 yu{.yu÷ «rík yufh r{©ý çkLkkðeLku Atxfkð fhðku òuEyu. {kExTMk {kExTMk AkuzLkk Lke[÷k Ãk¤Úke hMk [wMke LkwfMkkLk ÃknkU[kzu Au. yk fkhýÚke Akuz f{òuh ÚkE òÞ Au yLku ð]rØ yxfe òÞ Au. E÷ks

hnu Au. yk heíku rçk{kheLkk E÷ks s{eLk WÃk[kh yLku hkuøk«ríkhkuÄe òíkkuLkk «ÞkuøkLke Mkt¼kðLkk Au. 0.1 xfk çkkuzkuo r{©ý yÚkðk fkuÃkh ykuÂõMk õ÷kuhkEzLkk r{©ýÚke s{eLkLkk WÃk[kh fhe rçk{kheLkk E÷ks fhe þfkÞ Au.

{kExTMkLkk E÷ks {kxu ErÚkLkku÷ 50 E.MkeLke 800 r{.÷e yÚkðk zkEfkuVku÷ 1.85 E.Mke. yuf r÷xh Ëðk 600 ÷exh Ãkkýe{kt r{©ý çkLkkðeLku Atxfkð fhðku òuEyu.

{ËLk÷k÷ {u½ðk÷, zku. «tþkík òBçkw÷fh yLku, zku.h{uþ çkkçkw Akuz hkuøk ÔÞkrÄfe rð¿kkLk rð¼køk, «{w¾ fex yLku yxfkð hksMÚkkLk f]r»k ÞwrLkðŠMkxe, rÚkúÃMk (M¢kuxkurÚkúÃMk zkuhMkur÷Mk) yLku f]r»k MktþkuÄLk fuLÿ çkkuhðx Vk{o çkktMkðkzk yk fexLkk rLkBV yLku ðÞMf çkÒku ÃkktËzk, Vq÷ku yLku fku{¤ {nkhkýk «íkkÃk f]r»k yLku xufLkku÷kuS ÞwrLkðŠMkxe, WËÞÃkwh (hksMÚkkLk) þk¾k{ktÚke hMk [wMku Au. íkuLku ÷eÄu ÃkktËzk Mktfku[kE òÞ Au yLku Akuz

Mkwhs ¢kuÃkMkkÞÂLMkMk r÷r{xuz,økktÄeLkøkh (økwshkík) MktþkurÄík {øk «òríkyku

Mkwhs Ãkkðoíke (yuMkMkeyu{-901)

"High Quality, High Yield"

Mkwhs Ëhr{Lke (yuMkMkeyu{-902)

Mkwhs hkrÄfk (yuMkMkeyu{-903)

MktþkurÄík ík÷

Mkwhs ç÷uf økkuÕz (yuMkMkeçke-922)

Mkwhs fk÷k MkkuLkk (yuMkMkeçke-921)

MktþkurÄík yzË «òríkyku

Mkwhs {nkËuð (yuMkMkeyuMk-551) Mkwhs xçkkuo (yuMkMkeyuMk-552)

fkuÃkkuohux ykurVMk: MkkÚkof {ku÷,ºkesu {k¤, MkhøkkMký ¢kuMk hkuz, Mðk{e rððufkLktË {køko,økktÄeLkøkh-382 421(økwshkík) f]r»k òøkhý B>k[o 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

HDLGGL p5FI

ccHDLGGL O/ä]5TF JWFZJFGF p5FIcc  HDLG O/ä]5TFGM 5lZRI HDLGGM AF\WM jIJl:YT VG[ NF6FNFZ G CMI TM HDLGDF\ 5]ZTF BFTZM VF5JF K\TFI[ T[DGL V;Z VFJTL GYLP VFJF ;\HMUMDF\ HDLGDF\ CJFGL VJZvHJZ TYF HDLGDF\GM E[H 5FS pt5FNG DF8[ DIF"lNT5lZA/M TZLS[ JT[" K[P HM V5]ZTM E[H CMI TM KM0 5MQFS TtJM ,. XSTM GYL T[DF JWFZ[ 50TM E[H CMI VYJF V5]ZTL CJF CMI TM 56 KM0 5MQFS TtJMGM p5IMU SZL XSTM GYLP ALH]\ :S]|Z64 KM0GL J'lwW DF8[ TYF 5FS pt5FNG DF8[ HDLG4 5F6L VG[ CJFGM ;\A\W VUtIGM K[4 H[ HDLGGF AF\WF 5Z VFWFlZT K[P T[YL H HDLGGM AF\WM V[ HDLGGL O/ä]5TFGL RFJL K[P HDLGGL O/ã]5TF V[8,[ HDLGDF\ ZC[,F KM0GF\ 5MQFSTtJM ;DTM, ZLT[ 5FS pt5FNG DF8[ 5]ZM 5F0JFGL HDLGGL XlSTP  O/ä]5TFG[ V;ZSTF" 5lZA/M o HDLGGL p5HFpXlST HF/J6L SZJF DF8[ B[0}TM C\D[XF 5|IgTXL, ZC[, K[P 5Z\T] K[<,F #_v#5 JQF"YL HDLGGL p5HFpXlSTDF\ ;TT p65 VFJL ZCL K[P VF56[ HF6LV[ KLV[ S[ HDLG 5MQFSTtJMGM E\0FZ K[P E\0FZDF ;TT f]r»k òøkhý B>k[o 2017

J:T]VMGM p5F0 H SZJFDF\ VFJ[ VG[ p5F0 YI[, DF+FGL 5}lT" SZJFGF SM. p5FI G SZJFDF\ VFJ[ TM V[JL l:YlTDF\ V[S ;DI V[JM VFJX[ S[ E\0FZ BF,L Y. HX[P AZFAZ VFJL H NXF VF56L HDLGGF 5MQFSTtJMGF E\0FZGL K[P AFZDF;L B[TL4 ZF;FI6LS BFTZMGM VG]lRT VG[ V;DTM, p5IMU VG[ VG]lRT l;\RF.vl5IT jIJ:YF V[ HDLGGL O/ä]5TF VG[ p5HFpXlSTG[ DF9L V;Z 5CM\RF0L K[P  HDLGGL O/ä]5TF JWFZJFGF p5FI o s!fHDLG RSF;6Lo HDLGGL p5HFp XlST O/ä]5TF JWFZJF DF8[G]\ ;F{YL 5C[,]\ 5U,]\ T[GL 5MQF6 XlSTDF\ ;]WFZM SZJFGM VG[ T[G[ DF8[ HDLGGL S]NZTL 5MQF6 XlSTG]\ 7FG CMJ] \ VFJxIS K[ P HDLGDF\ ZF;FIl6S BFTZMGM p5IMU tIFZ[ H SZJFDF\ VFJ[ K[ HIFZ[ T[GL S]NZTL 5MQF6 XlSTGF VFWFZ[ SIF 5FSDF\ S[8,]\ BFTZ VF5J] \ T[ G L HF6SFZL DF8[ HDLG RSF;6L SZFJJL HM.V[P www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

p5IMUL HLJF6\] S[ H[VM HDLGDF\ ZC[,F ZMUSFZSMGM GFX SZL ZMU ;FD[ 5|lTSFZXlST 56 VF5[ K[P s$fH{lJS BFTZMGM p5IMU o H{lJS BFTZMGF ~5DF\ S9M/ JU"GF\ 5FSM DF8[4 ZFIhMlAID VG[ T{,L 5FSM DF8[ V[hM8MA[S8Z GFDGF HLJF6]VMGF\ S<RZGM p5IMU SZJFDF\ VFJ[ K[P VF H{lJS BFTZDF\ ZC[,F HLJF6]\VM 5FSGF D]/DF\ U\0LSF sUF\9f AGFJLG[ JFTFJZ6 DF\YL GF.8=MHG HLDGDF\ :YFl5T SZL 5FSGF p5IMU DF8[ p5,aW SZFJ[ K[ P HDLGDF\ OM:OZ;GL p5,aWTF JWFZJF DF8[ HLJF6]\ s5LPV[;PALf J[;LSI],Z4 V[ZA;SI],Z4 DF.SMZF.GF sJLPV[;PV[Df GM p5IMU SZJM HM.V[P s5fIMuI 5FS O[ZAN,L SZLG[ o

sZfBFTZMGM ;DTM, p5IMU o

VFU/ VF56[ HM. UIF S[ S9M/ JU"GF\ 5FSMGL D}/ U\ l 0SFDF\ ZC[ , HLJF6] \ CJFDFGF GF>8= M HGG[ HDLGDF\ l:YZ SZLG[ 5FSG[ VF GF.8=MHG p5,aW SZFJ[ K[P WFgI 5FSMGL JW] pt5FNG VF5TL HFTM V[SWFZL JFJ[TZ SZJFYL HDLG DF\YL DM8F 5|DF6DF\ TtJMG]\ VJXMQF6 YFI K[ P 5lZ6FD[ TtJMGL p65 ;HF" I K[ P VFYL VDI[v;DI[ 5FSDF\ WFgI 5FS AFN S9M/ 5FS4 KLKZF D]/JF/F 5FS 5KL p\0FD]/JF/F 5FSGL O[ZAN,L SZJL HM.V[ VG[ S9M/ JU"GF 5FSG[ O[ZAN,LDF\ VJxI:YFG VF5J]\ HM.V[P T[DH A[ 5FS JrR[ HM &_ lNJ; SM. 5FS ,[JFGM G CMI TM T[DF\ ,L,F 50JFXGF 5FS H[JF S[4 X64 -[\RF4 .S/4 RM/F lJU[Z[ H[JF 5FS $_ lNJ; H[8,M ZFBL HDLGDF\ E[/JJFYL ;[lg§ITtJG]\ 5|DF6 ;F~ V[J]\ JWFZL XSFI K[ VG[ HLJF6]\GL ;\bIFDF\ B}A H JWFZM YFI K[P

N]EF"uIJX" VFHGF J{7FlGS I]UDF\ 56 DM8F EFUGF\ B[0}TM ZF;FI6LS BFTZMGM p5IMU DZHL D]HA VYJF 5FIF lJCM6L ;FDFgI E,FD6MG[ VFWFZ[ SZ[ K[P H[ IMuI GYL V[GFYL SM. V[S 5MQFSTtJGL H~ZTYL JWFZ[ VYJF H~ZTYL VMKL DF+FDF\ p5IMUGL X\SF ZC[ K[P SM. V[S 5MQFSTtJGL p65 S[ JWFZM HDLGDF\ VgITtJMGL p5,laWG[ V;Z SZ[ K[P VFYL HDLGGL O/ã]5TF HF/JL ZFBJF DF8[ ZF;F6LS BFTZMGM ;DTM, p5IMU W6M H VFJxIS K[P s#f;[gãLI q N[XL BFTZMGM p5IMU o 5MQFS TtJMGM :YFlGS :+MT H[JF S[ KF6LI]\ BFTZ4 S\5M:84 ,L,M 50JFX4 5FSGF VJX[QF JU[Z[GF p5IMUDF\ VFJ[, p65YL 56 HDLGGL O/ä]5TFG[ DF9L V;Z 5CM\RL K[P ZF;FI6LS BFTZMGL T],GFDF\ VF N[XL BFTZMDF\ 5MQFSTtJMGL DF+F TM VMKL CMI K[P 5Z\T] HDLGGL EF{lTS l:YTL ;]WFZJF4 HDLGDF\ E[HG]\ 5|DF6 lGI\+LT SZJF VG[ CJFGL VJZvHJZ ;\T],LT SZJFDF\ VF N[XL BFTZM DCtJG]\ IMUNFG VF5[ K[ T[DH N[XL BFTZDF\ ZC[,F f]r»k òøkhý B>k[o 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

HDLGGL p5FI

s&fIMuI l5IT jIJ:YF o HDLGGL O/ä]5TF JWFZJFDF\ l5IT jIJ:YFGL VFUJL DCtTF K[P 5F6LGL p65 S[ H~ZT SZTF JWFZ[ 5F6L HDLGGL O/ä]5TF p5Z lJ5lZT V;Z SZ[ K[P HDLGGF 5F6LGF lGTFZGLjIJ:YF 5Z 5]ZT]\ wIFG N[J] HM.V[P B[TZDF\ 5F6L EZF. ZC[JFYL CJFGL VJZvHJZ G YJFG[ SFZ6[ 5FSGF D]/GM lJSF; V8S[ K[ VG[ ;ZJF/[ KM0GM lJSF; V8SL HFI K[P JWFZ[ l5IT VF5JFG[ SFZ6[ GC[ZJF/F lJ:TFZDF\ Vd,LITF41FFlZITF VG[ lGTFZG[ ,UTL VG[S ;D:IFVM pEL Y. K[P BZ[BZ NZ[S 5FSG[ l5IT DF+G[ DF+ 85S 5wWlT äFZF H VF5JFGM VFU|C ZFBJM H~ZL K[P H[YL U]6J¿FI]ST pt5FNG D[/JL XSFIP s*f IMuI5LPV[RPVF\S HF/J6L o HDLGG[ O/ä]5 ZFBJF 5LPV[RPVF\S G[ IMuI HF/JJM B}AH H~ZL K[P 5LPV[RPVF\S * YL ( CMI T[JL HDLGDF\ TtJMGL p5,aWTF ;FZL ZC[ K[P V[GFYL JWFZ[ S[ VMKF 5LPV[RPDF\ 5MQFSTtJMGL p5,aWTF VMKL Y. HFI K[P JWFZ[ 5LPV[RP4 JF/L HDLGG[ ;]WFZJF DF8[ HDLG ;]WFZSM H[JF S[4 HL%;D4 5F.ZF.8; JU[Z[GM p5IMU SZJM HM.V[P VMKF 5LPV[ R PJF/LHDLGDF\ R] G FGM p5IMU SZJM HM.V[P s(f lG\N6 lGI\+6 o HDLGGL O/ä]5TF HF/JL ZFBJF DF8[ B[TZ lG\N6D]ST f]r»k òøkhý B>k[o 2017

CMJ]\ VFJxIS K[P lG\NFD6 pEF5FS ;FY[ 5F6L4 5|SFX VG[ 5MQFSTtJM DF8[ ClZOF. SZ[ K[P H[GFYL 5FSG[ H~ZL 5MQFSTtJM D/TF GYL T[YL 5FS pt5FNG VG[ O/ä]5TFDF\ W8F0M YFI K[P s)fIMuI B[T SFIM" o HDLG SM. 56 5|SFZGL CMI 56 T[ ;FZL ZLT[ B[0[,L VG[ ;DT, CMJL H~ZL K[P B[TZGL ;5F8L p\RL GLRL CMJFYL JFJ6 YL DF\0LG[ SF56L ;]WLGF NZ[S S'lQF SFI"DF\ D]xS[,L 50[ K[P JWFZ[ -F/JF/L HDLGDF\ 5F6LGL ;FY[ p5ZGL p5HFp DF8L WLZ[vWLZ[ WMJFI HFI K[P HDLGGF\ WMJF6G[ ZMSJF DF8[ B[TZG[ ;DT, AGFJJ]\ HM.V[ VG[ B[ 0 T[ D H JFJ[ T Z DF8[ G F RF; HDLGGF -F/GL lJZ]wWlNXFDF\ SZJF HM.V[P HDLG WMJF6 ZMS[ T[JF 5FSMG]\ -F/GL lJZ]wWlNXFDF\ ,F.GMDF\ JFJ[TZ SZJ]\ HM.V[P VF56[ V[ IFN ZFBJ\] HM.V[ S[ HDLG V[ ZFQ8=GL V[S V6DM, ;\5lT K[P H[G[ HF/JJFGL NZ[SGL G{lTS OZH K[P

zL WJ, JLP 5FZBLIF4 zL V[RPS[P 5M\lSIF4S'lQF Z;FI6 XF:+ lJEFU4 0MP V[PV[DP 5FZBLIF4 lJ:TZ6 lX1F6 lGIFDSzL4 H}GFU- S'lQF I]lGJl;"8L4 H}GFUwww.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

44 35

Ãkkirüf yknkh{kt {níðLke

V¤ yLku þkf¼kSLkwt fuLkªøk îkhk Ãkhehûký

¤ yLku þkf¼kS {Lkw»ÞLkkt yknkh{kt {níðLke Ãkkirüf sYrhÞkík Ãkqhe Ãkkzu Au. su{kt hnu÷k rðxk{eLk yLku ¾rLks íkíðku ¾kuhkfLke økwýð¥kk ðÄkhu Au yLku MðkMÚÞ ò¤ððk{kt {ËËYÃk ÚkkÞ Au.ykÚke yk¾k ð»ko ËhBÞkLk íkkò, «kuMkuMk fhu÷k yÚkðk Ãkhehûký fhu÷k V¤-þkf¼kS «kó ÚkkÞ íku ¾wçk sYhe Au. ¼khík V¤-þkf¼kSLkk WíÃkkËLk{kt rÿíkeÞ MÚkkLk Ähkðu Au. ¼khík ËwrLkÞkLkkt WíÃkkËLk{kt 10.1 xfk V¤ yLku 14.40 xfk þkf¼kSLkwt WíÃkkËLk fhu Au. Aíkkt Ëuþ{kt íkuLkku ðÃkhkþ ¾wçk s ykuAku Au. V¤ yLku þkf¼kS{kt ÃkkýeLkwt «{ký ¾wçk s ðÄw nkuðkÚke yíÞtík ÍzÃkÚke çkøkze òÞ Au. ð»ko ËhBÞkLk Ëhuf Éíkw{kt þu»k ¼køk {kuxk sÚÚkk{kt ÞkuøÞ nuhVuh, ðnU[ýe, {kfuoxªøk yLku Mktøkún ÔÞðMÚkkLkk y¼kðu çkøkze òÞ Au. ð»ko ËhBÞkLk Ëhuf Éíkw{kt þu»k ¼køk {kuxk sÚÚkk{kt ÞkuøÞ nuhVuh, ðnU[ýe, {kfuoxªøk yLku Mktøkún ÔÞðMÚkkLkk y¼kðu çkøkze òÞ Au. ¼khík{kt V¤ yLku þkf¼kSLkku 25-40 xfk fkÃkýe ÃkAe íkiÞkh ÚkÞu÷ {k÷ çkøkze òÞ Au.

V¤ yLku þkf¼kS Éíkw ykÄkheík nkuðkÚke íku{s fkÃkýeLkku Mk{Þ (nkðuoMxªøk ÃkeheÞz) ¾qçk s xqtfku nkuðkÚke {kfuox{kt ÍzÃkÚke ¼hkðku ÚkE òÞ Au. ykÚke MktÃkqýo WíÃkkËLkLkku íkkS ÂMÚkrík{kt WÃkÞkuøk ÚkE þfíkku LkÚke yLku ¾uzqíkkuLku Mkkhk ¼kð {¤e þfíkk LkÚke yLku çkeS Éíkw{kt íkuLke íkeðú yAík MkòoÞ Au. ¼khík{kt V¤ yLku

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

þkf¼kSLkku 25-40 xfk fkÃkýe ÃkAe íkiÞkh ÚkÞu÷ {k÷ çkøkze òÞ Au. V¤ yLku þkf¼kS Éíkw ykÄkheík nkuðkÚke íku{s fkÃkýeLkku Mk{Þ (nkðuoMxªøk ÃkeheÞz) ¾qçk s xqtfku nkuðkÚke {kfuox{kt ÍzÃkÚke ¼hkðku ÚkE òÞ Au. ykÚke MktÃkqýo WíÃkkËLkLkku íkkS ÂMÚkrík{kt WÃkÞkuøk ÚkE þfíkku LkÚke yLku ¾uzqíkkuLku Mkkhk ¼kð {¤e þfíkk LkÚke yLku çkeS Éíkw{kt íkuLke íkeðú yAík MkòoÞ Au.ykÚke Éíkw ËhBÞkLk Ãkw»f¤ WíÃkkËLk ÚkkÞ íÞkhu V¤-þkf¼kSLkw fuLkªøk fhe ykuV MkeÍLk{kt ðu[ðkÚke WíÃkkËfLku ¾qçk s ÷k¼ ÚkkÞ Au yLku çkøkkz Ãký yxfkðe þfkÞ Au. fuLkªøk : ¾kã ÃkËkÚkoLku ø÷kMk çkkux÷ fu fuLk{kt nðk[wMík Mke÷çktÄ Ãkuf fhe Mkwû{ SðkýwLkku Lkkþ ÚkkÞ íku heíku Mxhe÷kEÍ fhe ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe Mktøkún fhðkLke «r¢ÞkLku fuLkªøk fnuðk{kt ykðu Au. fuLkªøk «kuMkuMk: fuLkªøk «kuMkuMk {kxu Lke[u {wsçkLke «r¢Þkyku ¢{þ: fhðk{kt ykðu Au. (1) V¤ þkf¼kSLke ÃkMktËøke

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

(2) økúuzªøk (3) Ãkkýe{kt MkVkE

(3) V¤ yLku þkf¼kS, {kxe, Sðkíku ¾kÄu÷k, Aku÷kÞu÷k fu VkxÞk ðøkhLkkt nkuðk sYhe Au.

(4) Ãke÷ªøk

økúuzªøk:

(5) fxªøk

(8) Ve÷ªøk yLku MkehÃkªøk yÚkðk çkúkELkªøk

ÃkMktË fhu÷k V¤ yLku þkf¼kSLku fË, ðsLk yLku htøkLkk ykÄkhu yufMkh¾e økwýðíkk ò¤ððk nkÚk rðýkxÚke, M¢w økuzh yÚkðk hku÷h økúuzhÚke økúuzªøk fhðk{kt ykðu Au. [uhe, çkuhe yLku shkËk÷w suðk yk¾k V¤kuLku íku{ s fuhe, yLkkLkMk, Ãke[, ÃkeÞh suðk V¤kuLku M÷kEMk çkLkkÔÞk ÃkAe økúuzªøk fhðk{kt ykðu Au.

(9) yuõÍkuMxªøk

ðkuþªøk:

(10) Mke÷ªøk (12) fw÷ªøk

Mkwû{ Sðkýw, {kxe, ûkeh, ËðkLkkt yðþu»kkuLku Ëqh fhðk ÃkkýeÚke, M«u ðkuþªøk yÚkðk Mxe{ ðkuþªøkÚke Äkuðk{kt ykðu Au. s{eLk{kt Úkíkk þkf¼kSLku 25-50 ÃkeÃkeyu{ õ÷kuheLk Lkkt¾e Äkuðk{kt ykðu Au.

(13) Mktøkún

Ãke÷ªøk:

ÃkMktËøke:

V¤-þkf¼kSLke çknkhLke Ak÷ Ëqh fhðkLke «r¢ÞkLku Ãke÷ªøk fnuðk{kt ykðu Au. su sYheÞkík {wsçk y÷øk y÷øk heíku fhðk{kt ykðu Au.

(6) ç÷uL[ªøk (7) fw÷ªøk

(11) «kuMkuMkªøk

(1) V¤ yufË{ íkkò, Ãkkfu÷k, fzf, yufMkh¾k ÃkheÃkfð nkuðk sYhe Au, ðÄw Ãkkfu÷k fu fk[k V¤kuLku Ëqh fhðk sYhe Au. (2) xk{u x k rMkðkÞLkk çkÄk þkf¼kS Lkh{ yLku fku { ¤ nkuðk sYhe Au. xk{uxk fzf, yufË{ Ãkkfu÷k yLku ½x ÷k÷ htøkLkk nkuðk sYhe Au.

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

nuLz Ãke÷ªøk: yrLkÞr{ík ykfkhLkkt V¤ku suðk fu, fuhe yLku ÃkÃkiÞkLke Ak÷ nkÚk îkhk ¾kMk «fkhLkk [ÃÃkwÚke Ëqh fhðk{kt ykðu Au:

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

46 35

Ãkkirüf yknkh{kt {níðLke

Mxe{ Ãke÷ªøk: X¤eÞk ðøkhLkkt V¤kuLku íku{s çkxkxk yLku xk{uxkLku ðhk¤ yÚkðk økh{ ÃkkýeÚke Ãke÷ªøk fhðk{kt ykðu Au.

ZktfýLku ÷ezetøk fu õ÷eL[ªøk fhe ytþík: Ãkuf fhðk{kt ykðu Au. ZktfýLku ÷wÍ hk¾ðkÚke ytËhLke ðhk¤ yÚkðk nðk yuõÍkuMxªøk «kuMkuMk{kt Ëqh fhðk{kt ykðu Au.

{efuLkef÷ Ãke÷ªøk:

yufÍkuMxªøk :

MkVhsLk, Ãke[, yLkkLkMk, [uhe suðk V¤ku yLku s{eLk{kt Úkíkk økksh íkÚkk çkxkxkLku {þeLk îkhk Ak÷ Ëqh fhðk{kt ykðu Au.

çkkux÷ Ãkh ZktfýLku ÷ezªøk fu f÷eL[ªøk fÞko çkkË nðk Ëqh fhðkLke «r¢ÞkLku yufÍkuMxªøk fnuðk{kt ykðu Au. yk {kxu çkkux÷Lku 82-100 Mku Ãkkýeðk¤k yufÍkuMx çkkuõMk{kt WÃkhLkku 4-5 Mku{e sux÷ku ¼køk ¾qÕ÷ku hnu íkÚkk fuLkLkkt {æÞ¼køk{kt 79 Mku. hnu íku{ 610 {eLkex {kxu ÃkMkkh fhðk{kt ykðu Au.

÷kÞ Ãke÷ªøk: {kuMktçke, Lkkhtøke, Ãke[ suðk V¤ku yLku økksh, þ¬heÞk suðk þkf¼kSLku 1-2 xfk økh{ fkuMxef Mkkuzk (÷kÞ)Lkkt ÿkðý{kt 30 MkufLzÚke 2 {eLkex MkwÄe hk¾ðkÚke WÃkhLke Ak÷ Lkh{ çkLkíkk nkÚkÚke Ëqh fhðk{kt ykðu Au. íÞkhçkkË íkuLku Xtzk Ãkkýe fu 0.5 xfk MkkExÙef yurMkzLkkt ÿkðý{kt Úkkuze MkufLz {kxu hk¾íkk V¤ yLku þkf¼kS WÃkh hne økÞu÷k MkkuzkLkkt ytþ Ëqh ÚkkÞ Au. ¾[o yLku çkøkkzLke Mkh¾k{ýeyu yk yuf ¾qçk s ÍzÃke ÃkØrík Au. ^÷u{ Ãke÷ªøk: yk heíkÚke Võík zwtøk¤e yLku ÷Mký{kt yufË{ Ãkkík¤e Vkuíkhe nkuðkÚke çkk¤eLku Ëqh fhðk{kt ykðu Au.

fk[Lke çkkux÷ {kxu ðuõÞw{ {þeLkLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. yk «r¢ÞkÚke Mktøkún ËhBÞkLk hkMkkÞrýf «r¢Þk yxfe òÞ Au íku{ s fkx ÷køkíkku LkÚke yLku ytËhLkkt Ãkku»kfíkíðku s¤ðkE hnu Au. Mke÷ªøk: yuõÍkuMxªøk çkkË íkhík s fuLkLku nðk[wMík fuLkMke÷h ðzu Mke÷ªøk fhðk{kt ykðu Au. Mke÷ªøk ËhBÞkLk íkkÃk{kLk 74 Mku Úke Lke[w Lkk sðwt òuEyu. «kuMkuMkªøk yLku fw÷ªøk:

çkes, X¤eÞk fu økkux÷e Ëwh fhe sYhe MkkEÍLkkt xqfzk fhðk{kt ykðu Au. shËk÷w suðk V¤Lku yk¾u yk¾k fuLkªøk fhðk{kt ykðu Au.

Mke÷ªøk çkkË fuLk fu çkkux÷Lku 100 Mku økh{ Ãkkýe{kt Úkkuzku Mk{Þ hk¾e íkhík s 39 Mku. Xtzw fhðk{kt ykðu Au yk «kuMkuMkÚke çkuõxuheÞk rLk»¢eÞ çkLku Au yLku «kuzõx økh{ LkÚke fu çkVkE síke LkÚke.

ç÷uL[ªøk:

Mktøkún :

yk yuf økh{ fhðkLke fu ytþík: çkkVðkLke «r¢Þk Au. yk «r¢Þk{kt V¤ fu þkf¼kSLku Ãkkt[ {eLkex MkwÄe 82-93 Mku.íkkÃk{kLku økh{ fhíkk Mkwû{ SðkýwLkku Lkkþ ÚkkÞ Au. íku{ s {q¤ htøk íkÚkk íkíðku s¤ðkE hnu Au. V¤ Lkh{ ÃkzðkÚke fuLk{kt Ëçkkðíke ð¾íku LkwfMkkLk Úkíkwt LkÚke yLku Ãkufªøk Mknu÷kEÚke ÚkkÞ Au. yk WÃkhktík yuLÍkE{ rLk»¢eÞ ÚkðkÚke Sð-hkMkkÞýef VuhVkh Úkíkku LkÚke.

fuLkLku ÷uçk÷ªøk çkkË {sçkqík ÷kfzkLkkt çkkuõMk fu fkuÞwoøkuxuz fkzoçkkuzo fkxwoLk{kt Xtze yLku ¼ushrník søÞkyu Mktøkún fhðk{kt ykðu Au. fuLkLke çknkhLke MkÃkkxe Mkqfe nkuðe sYhe Au. suÚke ¼usLkkt ÷eÄu fkx Lkk ÷køku. fuLkLku MkeÄk MkqÞo«fkþÚke Ëqh hk¾ðk{kt ykðu Au suÚke fuLkLke MktøkúnþÂõík s¤ðkE hnu yLku fuLk nkEzÙkusLk Mðu÷Lku ÷eÄu Vq÷e Lkkt òÞ.

fw÷ªøk: ç÷uL[ªøk çkkË V¤ þkf¼kSLkkt xqfzkLku Xtzk Ãkkýe{kt hk¾ðkÚke Mkkhe ÂMÚkrík{kt hk¾e þfkÞ Au. yLku nuhVuh Mknu÷kEÚke ÚkE þfu Au.

fuLkªøk Wãkuøk{kt xeLk yLku ø÷kMk (fk[)Lkkt fLxuELkMkoLkku {n¥k{ WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au. Ãkhtíkw xeLk{kt fLxuELkMko ðÄw ÞkuøÞ Au. fku{þeoÞ÷ heíku V¤ þkf¼kSLke fuLkhe MÚkkÃkðk {kxu æÞkLk{kt ÷uðkLkkt {wÆkyku:

Ve÷ªøk:

fk[k {k÷Lke «kró

fuLk{kt V¤ þkf¼kSLkk fxfk Lkk¾íkkt Ãknu÷kt økh{ Ãkkýe yÚkðk Mxe{Úke fuLkLku Mxhe÷kEÍ fhðk{kt ykðu Au. ¼khík{kt Mkk{kLÞ heíku nuLz Ve÷ªøk ÚkkÞ Au. rðfMkeík Ëuþku{kt ykuxku{uxef fuLk Ve÷ªøk {þeLkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au. Ve÷ªøk çkkË økh{ MkehÃk (¾ktzLkwt ÿkðý) 79-82 Mku.íkkÃk{kLku Võík V¤Lkkt fuLkªøk {kxu çkkux÷Lke 3-5 {e{e nuzMÃkuMk Akuze ¼hðk{kt ykðu Au. ½ýeðkh MkwøktÄ yLku íkíðku W{uhðk MkkExÙef yurMkz yLku yMfkuŠçkf yurMkz Lkkt¾ðk{kt ykðu Au. ßÞkhu þkf¼kSLkkt xqtfzkLkkt Ve÷ªøk çkkË çkúkELk MkkuÕÞwþLk ({eXkLkwt ÿkðý) W{uhðk{kt ykðu Au. 1-3 xfk ykÞLko ðøkhLkkt {eXkLkkt ÿkðýLku MkehÃk sux÷k s íkkÃk{kLku íkÚkk nuzMÃkuMk {qfe þkf¼kS fuLkªøk {kxu W{uhðk{kt ykðu Au.

MkkEx yLku rçk®Õzøk (y) «kró yLku Mktøkún rð¼køk (çk) íkiÞkhe rð¼køk («eÃkuhuþLk) (f) Ve÷ªøk, yuõÍkuMxªøk, Mke÷ªøk yLku «kuMkuMkªøk rð¼køk (z) VeLkeþªøk rð¼køk (E) ÷uçkkuhuxhe

{sqhkuLke «kró

fuLkªøk {kxuLkku ÞkuøÞ Mk{Þ

ÃkkýeLke ÔÞðMÚkk

fuLkhe ðuMxLkku rLkfk÷

xÙkLMkÃkkuxo ÔÞðMÚkk

fxªøk:

V¤ {kxu MkehÃkªøk íkÚkk þkf¼kS {kxu çkúkELkªøk fÞko çkkË

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

Ãke.ykh.zkðhk, ðe.Ãke.Mkktøkkýe, ze.fu.ytxk¤k www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

48 35

hkrþV¤

{krMkf ¼rð»ÞV¤

એિ લ 2017

{u»k

ð]»k¼

rÃkíkk MkkÚkuLkk MktçktÄ{kt yMk{tsMkLke ÂMÚkrík ðÄe þfu Au.Þþ, {kLk, feŠík yLku «ríkck{kt ðÄkhku ÚkE þfu Au.ykŠÚkf ÷uðz-Ëuðz{kt rðþu » k MkkðÄkLke hk¾ðe yLÞÚkk økríkhkuÄ MkòoE þfu Au. yk Mk{Þu òu¾{ WXkðþku Lknª.

íkksøke{Þ ynu M kkMk {kxu fk{fks AkuzeLku Ãkrhðkh MkkÚku rÃkfrLkf yÚkðk «ðkMkLke ÞkusLkk çkLkkðþku. Wå[ yæÞÞLk {kxu rðãkÚkeoykuLku rðËuþ{kt sðk {kxu íkf {¤þu. {rnLkkLkk W¥khkÄo{kt furhÞh{kt W¥k{ Ãkkf {¤þu.

{rnLkkLke þYykík{kt rhÞ÷ yuMxux, f]r»k, MkòðxLke ðMíkw y ku , Mkki Ë Þo «MkkÄLk yLku f÷k søkík MkkÚku òuzkÞu÷k ÷kufku ðÄkhu Mkkhe «økrík fhþu.ykŠÚkf ÷k¼ {¤e þfu Au. ykæÞkÂí{f yæÞÞLk {kxu yk W¥k{ Mk{Þ Au.

®Mkn

fLÞk

yk {rnLkkLke þYykík{kt «u { «Mkt ø k{kt Áfkðx ykðþu. M{hý þÂõík{kt ½xkzku Úkþu.rðãkÚkeoykuLku Ãkheûkk{kt MkV¤ Úkðk {kxu ðÄkhu {nuLkík fhðe Ãkzþu.ÃkríkÃkíLke ðå[u {ík¼uË çkLkþu. Çkuhkusøkkhku {kxu Lkkufhe-ÄtÄkLkk «Míkkð ykðþu.

yk {rnLku ík{Lku ÃkrhðkhLke ¾w þ e yÚkðk ÃkrhðkhLkk MkÇÞkuLke {køkLku Ãkqýo fhðk {kxu ðÄkhu {nuLkík fhðe Ãkzþu. rðËuþ sðk EåAwf òíkfkuLku yxfe Ãkzu÷k fk{{kt íkuS ykðþu. LkkufheÞkík ðøkkuoLku yLÞ MÚk¤u sðkLkk Þkuøk Au.

ffo Lkkufhe fhLkkh òíkfkuLku yk {rnLku fk{fksLke r[tíkk hnuþu. sqLkk r{ºkku MkkÚku {w÷kfkík Úkþu. SðLkMkkÚke MkkÚku ðÄkhu Mkkhe ykþk hk¾e þfþu. Ãkrhðkh Ãkh ðÄkhu ¾[o fhku. MðkMÚÞLkku rðþu»k ÏÞk÷ hk¾ku.

íkw÷k

r{ÚkwLk

ÄLk

ð]rùf

þYykíkLkk íkçk¬k{kt «u { Mkt ç kt Ä ku { kt fku E Ãký «fkhLkku íkýkð ykðe þfu Au. ík{khk îkhk ík{khk «u{Lke yr¼ÔÞÂõík Xef heíku Lknª fhe þfðkLke ykþt f k Au . rðãkÚkeoyku {kxu «ríkÞkuøke ÃkheûkkLke íkiÞkhe fhðkLkk WÆuþ {kxu Mk{Þ {æÞ{ Au.

yk {rnLkk{kt Lkkufhe-ÄtÄk{kt Mkkhku ÷k¼ {¤ðkLke Mkt¼kðLkk Au.MktíkkLkLke çkkçkík{kt ®[íkk ðÄe þfu Au. yk Mk{Þ ík{khk rðþu»k heíku MðkMÚÞ æÞkLk hk¾ðkLke hnuþu. rðîkLk yÚkðk «ríkrcík ÔÞÂõík MkkÚku {w÷kfkík nþu.

yLkuf Ãkheûkkyku{ktÚke økw s hðk {kxu yíÞkhLke {kLkrMkf MðYÃk{kt íkiÞkh hnuðe Ãkzþu. rððkn MkkÚku Mktf¤kÞu÷k rð»kÞ{kt rð÷tçk Úkíkk ynuMkkMk Úkþu. MktíkkLkLkk yÇÞkMk Ãkh ¾[o fhðkLkk Þku ø k Au . LkrLknk÷ ÃkûkÚke ÷k¼ Úkþu yLku yLkwfq¤íkk ðÄíkk íkuLkku ynuMkkMk Úkþu.

{fh

fwt¼

{eLk

þYykíkLkk Mk{Þ rðãkÚkeo ðøko yLku «u{esLkku {kxu W¥k{ hnuþu. fkÞoûk{íkk rðfkMk nþu. fkÞo fhðk{kt ík{u yk¤MkÚke {wõík hnuþku. ykð~ÞfíkkÚke ðÄkhu Xtze ðMíkw yk Mk{Þ Ëhr{ÞkLk ykhkuøkþku Lknª. {rnLkkLkk W¥khkÄo{kt {Lk ¼Âõík{kt íkÕ÷eLk hne þfu Au.

ykðfLkk Lkðk Mkúkuík Q¼k fhðk {kxu ík{u «ÞíLk fhþku yLku sYrhÞkík fhðkLkk Mktòuøkku{kt fkÞo{kt Ãký sYhe ÃkrhðíkoLk fhe þfku Aku. ËkBÃkíÞ SðLk{kt {Äwhíkk çkLke hnu þ u . {rnLkkLkk {æÞ{kt {Lk ðÄkhu hku{kLxef hnuþu.

rðÃkheík ®÷økðk¤e ÔÞÂõíkLke íkhV ¼khu ykþÂõík hnuþu yLku íku{Lke MkkÚku ykí{eÞ MktçktÄku{kt ðÄkhku Úkþu.fkÞo{kt rLk»V¤íkk nkÚk ÷køkþu. ÄLkLkk ÔÞÞ{kt ð]rØ {¤þu. MkhfkhLke LkkhksøkeLkku rþfkh çkLkðku Ãkzþu.

f]r»k òøkhý B>k[o 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

¾kLkk-¾ÍkLkk

Ãkqhý Ãkqhe çkLkkððkLke rðrÄ

Mkk{økúe : 300 økúk{ ½ôLkku ÷kux, 200 økúk{ [ýkLke Ëk¤, 225 økúk{ ¾ktz, 100 økúk{ þwØ ½e, yuf [{[e E÷kÞ[e Ãkkðzh, 2 økúk{ òÞV¤, 1015 fuMkhLke ÷å[e (yuf LkkLke [{[e ËqÄ{kt øk¤u÷e). rðrÄ: [ýkLke Ëk¤Lku Äkuðe, «uþh fwfh{kt Lkkt¾ðe. sux÷e Ëk¤ Au íkuLkkÚke ÷øk¼øk çk{ýe yÚkðk ËkuZ økýw Ãkkýe ÷ELku Ãkkfðk {kxu hk¾ku. 2-3 Mkexe çkkË økuMk çktÄ fhku.

íÞkhçkkË Ãkqhý Ãkq¤eLku yuf Úkk¤e{kt ÷kux ÷ku. íku{kt þwØ ½eLkwt {kuEý (1 {kuxe [{[e) Lkkt¾eLku økwtÚke ÷ku. íkuLke LkkLke-LkkLke ÷kuEÞk çkLkkðe hkux÷e ðýku. nðu ÃkqhýLku sYrhÞkík «{kýu økku¤ fhe {kuxe hkux÷eLke {kVf ðýku. økh{ íkðk Ãkh þwØ ½e ÷økkðeLku çkÒku çkkswyu Mkufku. «íÞuf Ãkqhý Ãkku¤e Ãkh ½e Lkk¾eLku Ãkqhý Ãkku¤e yk{xe fu fZe MkkÚku Mkðo fhku.

nðu Wfk¤u÷e Ëk¤Lku Mxe÷Lke Aks÷e{kt Lkk¾eLku Mk{økú ÃkkýeLku fkZe Lkkt¾ku. Ëk¤ Xtze ÚkE òÞ yux÷u yzÄe ¾ktz r{r©ík fhe ÃkeMke ÷ku. Ëk¤Lku yuf fzkE{kt Lkkt¾e çkkfeLke ¾ktz r{r©ík fhku. r{©ýLku Äe{k MxðÚke Ãkfkðku.íÞk MkwÄe Ãkqhý Ãkqhe Lk çkLku íÞkt MkwÄe íku Ãkfðíkk hnku. nðu økuMkLku çktÄ fheLku òÞV¤, E÷kÞ[e, fuMkh Lkkt¾e Xtzw fhku. f]r»k òøkhý B>k[o 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

www.ashirvad.com

GUJARAT : 9909155535

Publised on 25th & Posted on 27th & 28th at NDPSO of Every Month RNI NO. DELGUJ/2014/54893 Postal Reg. No. DL-SW-01/4181/17-19