Krishi Jagran Punjabi Magazine September 2016

Page 1

ISSN 2455-1112

n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD fe;kBK dh fjsekoh, d/P Go ’u gj[zu ;kvh www.krishijagran.com

;kb 18 ^ nze 9 ^ ;spzo 2016 ^ o[gJ/ 35

+91 9891 405 403

M'B/ dh ekPs ’u ehN gqpzXB dysI gwvW dI eIstrs isnkronweIjySn dw pwielt pRojYykt xo/b{ prhuh ftu ;pIhnK T[rkT[, p/b'V/ you/ pukT[.






www.krishijagran.com

sseok

sseok

n?Zw.J/.;h. feqPh ikroD gzikp dh gqw[~y g/Av{ gfotkoe wk;e g~fsqek

MAC KRISHI JAGRAN

o"kZ 18 vad 9 flrEcj 2016 #i;s 35 ;zgkde fBd/Pe ekoiekoh ;zgkde seBheh ;zgkde wkoehfNzr w[yh iBob w?B/io iB^;zgoe gq;ko w[yh gqh^gq?~; w[yh ;jkfJe ;zgkde ;'Pb whvhnk w[yh ;hBhno gZsoeko gZsoeko

;hBhno w?B/io wkoehfNzr w?B/io wkoehfNzr wkoehfNzr ;jkfJe

w?B/io gq;ko ;jkfJe w?B/io gq;ko

nekT{AN; ekƒBh ;bkjeko ;hBhno fvIkfJBo d|soh ;jkfJe

n?~wH;hH v'fwfBe PkfJBh fJwkB[tb n?~wHihH tk;B vkH e/HNhH uzvh oftzdo s/tshnk nfiE thHnkoH vkH phH;hH fp;tk; ;zi/ e[wko cojk ykB fBPKs Nke nbek r[gsk o{ph i?B nfBe/s f;Bjk fJwokB ykB ;fBrXk u"Xoh wBhP u"jkB ;who fstkoh dhgfPyk f;zx fiUsh Powk ftfgB fwPok XkB:k n?wHn?uH e/Hi/H ;oB:k ;kok ykB w/xk Powk w[e[zdB BkfJo n|;kBk wfbe uz{eh G{Nhnk g{Bw ftPteowk fozeh g[zvho ;'Bhnk wjkiB fP|kbh wjkiB bePwh gKv/ j/wk Powk gqhsh u"jkB oiBh e[wkoh whBk gKv/ tfBsk f;zx bePwh e'bh whƒ fgqnzek wzvktohnk fozeh ftPteowk okj[b f;zx npd[; ;wd gqPKs Powk c[oekB e[o?Ph PkjI/p nfjwd w'fjs nze{ :kdt ezuB f;zx efoPwk bfjoh nkfJPk ykB gZg{ okJ/ gtB e[wko gtB nkir/ Bo/Ado G'oskN/ fPteKs T[gkfXnkfJ nkoHn?BH u"p/ feqPB fpjkoh ni/ e[wko jowBgqhs f;zx ezr fdB/P dwkEhnk T[fds fwZsb e/HphH fJzdok n?~uH n;w[dhB :'r/P e[wko d/t/Ado f;zx irdhP ikBk oftzdo ikBk okiht

laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e-lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,pVh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA

dqy ist 70 Ph. : 011-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com Web : www.krishijagran.com

06

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

gkDh ghD bJh sK pukT[Dk j't/rk--8

y/sh ;wkuko---10

ਕੰਪਨੀ ;wkuko--20

fJzNoftT{------38

dysI gwvW dI eIstrs isnkronweIjySn dw pwielt pRojYykt ------------45

xo/b{ prhuh ftu ;pIhnK T[rkT[, p/b'V/ you/ pukT[ -------------46

vYtyrInrI lYb -----------50

ਿਫਲਮ---------62

fJzNoftT{------39 po;ksh w";w ftu B[e;kB s'A pu e/ fpjso tkX/ tk;s/ wZSh dh ;zGkb Io{oh--------41

ਰਾਜਨੀਤੀ------64

y/b irs-----66

M'B/ dh ekPs ’u ehN gqpzXB

----------42

Subscribe

Krishi Jagran Magazine Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Bengali, Telugu, Assamese, Odia, Tamil, Malyalam & English

Nishant Taak

9953756433, 9891889588

laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e-lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA

To Join Krishi Jagran Kisan Club

9891889588 Kerala Office Ramachandra Towers, Behind GHSS,Pattom, Thiruvananthapuram - 4



;zgkdeh

www.krishijagran.com

21 (1996-2016)

eh j't/rk ;~u < nkwdB d[rDh iK bkrs fszB r[Dk

;zgkdeh

fe

;kBK dh nkwdB d[rDh eoB dh ;oekoh :'iBk s'A s[;hA ikDz{sK j' jh rJ/ j', ;oeko dk wzBDk j? fe 2022 se fe;kBK dh nkwdB d[rDh eo d/Dr/. jkbKfe fJ; :'iBk ’u nkwdB d[rDh j' ;edh j? iK BjhA, go y/sh ftu bkrs tX e/ fszB r[Dk Io{o j' ikJ/rh. ;oeko dh fJj :'iBk fe;kBK dk wIke T[vkT[D s'A fInkdk e[M th BjhA j?. ;oeko dk wzBDk j? fe c;b phwk :'iBk, f;zikJh :'iBk s/ j'o y/sh :'iBktK dk ;zukbB eoe/ fe;kBK dh nkwdB d[rDh eo fdnKr/. go nfijk wzBD tkbh ;oeko dh e'oh ebgBk s'A fJbktk e[M th BjhA j?. fJ; rZb dk ;jh^;jh nzdkIk brkT[D j't/ sK nZi s'A d; ;kb gfjbK dh bkrs ns/ nkwdB d/yD s/ n;bhns dk gsk bZr iKdk j?. nZi s'A d; ;kb gfjbK fiZE/ ykd vhHJ/HghH dh ehws brGr 450 o[gJ/ gqsh 50 feb' ;h ns/ T[; ;w/A eDe dh ehws 1300 ;" o[gJ/ gqsh e[fJzNb ;h T[E/ toswkB ;w/A vhHJ/HghH 1250 o[gJ/ gqsh p'oh ns/ eDe 1500 o[gJ/ gqsh e[fJzNb j? j[D fJ;/ rZb s'A nzdkIk brkfJnk ik ;edk j? fe fe;kBK dh nkwdB d[rDh j't/rh iK y/sh dh bkrs fszB r[Dk. fJ;/ soQK fJe gk;/ fiZE/ fgSb/ 10 ;kbK s'A

j[D se vhIB, fpibh, jkJhfpqv phi, ykd, ;bco, ehNBkPe ns/ j'o y/sh o;kfJDK ns/ y/sh ;pzXh T[geoDK dh tZXh j'Jh ehws ns/ d{;o/ gk;/ eDe, S'b/, ;oQ'A, M'Bk, wZeh nkfd dhnK ehwsK ftu j'J/ tkX/ ƒ t/yhJ/ sK nkgD/ nkg ;gPN j' fojk j? fe 2022 ’u fe;kBK dh nkwdB d[rDh j't/rh iK fe;kBK dh y/sh bkrs ftu fszB r[Dk tkXk j'D tkbk j?. wsbp ;k| j? fe fe;kBK ƒ jo gb mZrD tkbh ;oeko nkgD/ nkg ƒ fe;kB dk jwdod d;d/ j'J/ EZedh BjhA j?. fJe gqd/; dh ;oeko B/ jkbhA M'B/ dh ehws ftu f;oc 60 o[gJ/ tXk e/ nkgD/ nkg ƒ fe;kBK dh jwdod dZ;D dk ezw I'o^P'o Bkb eo ojh j?. jK fJ; rZb ƒ Bekfonk BjhA ik ;edk fe e[M ;w/A gfjbK fe;kBK dh nk; pj[ws tkbh ;oeko s'A ikrh ;h go j[D T[; nk; T[~s/ th gkDh fcodk BIo nk fojk j?. fJe gk;/ ;ZstK t/sB nk:'r bkr{j'fJnk j? d{;o/ gk;/ fe;kBK dh nkwdB ’u 70 o[gJ/ tkX/ dh nk; BjhA, fco th ;oeko dk fe;kB jwdod d;d/ j'J/ fjodk BjhA ezpdk. n?~wH;hH v'wfBe Email : dominic@krishijagran.com

12 Languages (11 Indian & 1 Global), 21 States, 2 Portals - 10 Million combined readership

vDyry jwxkwrI leI sMprk kro :

editor@krishijagran.com, response@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com, accounts@krishijagran.com

08

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016



y/sh ;wkuko

www.krishijagran.com

pMjwb dy srh`dI ielwky ivc KjUrW dI KyqI dI sMBwvnw

K

jU r dI Ky q I izAwdwqr Arb dy S W iv`c huMdI hY[ pr Bwrq dy kuJ rwj ijvyN ik gujrwq, rwjsQwn Aqy pMjwb iv`c ies dI KyqI kIqI jw rhI hY[ iesdI KyqI mwVI zmIn Aqy mwVy pwxI nwl vI kIqI jw skdI hY[ ies dw &l iqMn pVwvW iv`coN t`pdw hY[ pihlw pVwA (fokw styj) jdoN ieh pIly rMg ivc huMdw hY Aqy dUjw pVwA (fMg styj) jdoN pIly qy BUry rMg ivc bdl jWdw hY Aqy qIjw pVwA (ipMf styj) jdoN BUry rMg qoN su`k jWdw hY ijsnUM KjUr AwKdy hn[ Bwrq iv`c iesdw &l iek`ly pIly rMg qoN dUijAW do pVwvW iv`c nhIN phuMcdw[ ies krky iesnUM iek`lw fokw styj (jdo pIly rMg dw huMdw hY) qy hI vriqAw jw skdw hY[ ies ivc do iksmW pM j wb Ky q IbwVI XUnIvristI, luiDAwxw v`loN hlwvI Aqy brI dI isPwrS kIqI geI hY[ ijsnUM fokw styj qy Kwdw jw

;szpo se egkj dhnK ehwsK t~XD dh T[whd

fo

;ou cow fJzvhnk o/fNzr s'A fwbh ikDekoh nB[;ko ekNB gqkJh; ftu BthA c;b nkT[D s'A gfjbK ewh j'D dh xZN ;zGktBk j?. wJh s'A j[D se egkj dhnK ehwsK ftu 35 ch;dh se tkXk j' u[Zek j?, idfe ehws ezNo'b eoB bJh ekNB ekog'o/PB nk| fJzvhnk wkoehN s'A ;Nke xZN eoB dk isB eo ojh j?. fJzvhnk o/fNzr d/ nB[;ko ;szpo nzs se egkj dh ehws nkgD/ T[usw gZXo 120 s'A 127 o[gJ/$feb'rqkw s/ ofjD dh T[whd j?. fgSb/ ;kb egkj dh g?dktko xZN j'D ekoB d/; ftu fJ; dhnK ehwsK tXhnK jB. nfij/ ’u id'A nes{po ftu BthA c;b nkJ/rh Ud'A ehwsK ftu e[M froktN dh T[whd ehsh ik ;edh j?.

skdw hY Aqyy ies ivc iblkul vI kOVwpn nhIN huMdw[ iesdw rkbw itSU klcr bUty lgwaux nwl hI v`D skdw hY Aqy ies dy itSU klcr dy bUty kwPI mihMgy hn Aqy iek bUtw lgBg iqMn hzwr rupey q`k imldw hY[ ies dw rkbw vDwaux leI rwjsQwn iv`c au~QoN dI srkwr vloN 90% q`k sbisfI id`qI jw rhI hY jykr pMjwb srkwr Awpxy rwj dy ijMmIdwrW nUM vI iesqy sbisfI muh`eIAw krvwey qW srh`dI ielwikAW ivc iesdw rkbw kwPI vD skdw hY Aqy ijsdy nwl ijMmIdwrW dI Awmdn vI vDygI[

fJe b~y NB dbjB nk:ks eo/rh ;oeko

;

oeko B/ dkbK d/ pco ;NkZe ftu tkXk eoB bJh 20,000 NB S'b/ ns/ 80,000 NB w;oh dk nk:ks eoB dk fBoDk fbnk j?. p?me ftu Io{oh t;s{nK yk;eo dbjBK dh T[gbpXsk ns/ fJBQK dhnK ehwsK dh ;whfynk ehsh rJh. dbjBK dh yohd ns/ T[; d/ ftsoD T[s/ uouk ehsh rJh. p?me ftu dZf;nk frnk fe dkbK dhnK ehwsK ftu froktN dk d"o P[o{ j' frnk j? ns/ fJ; tko dbjBK dh fpikJh y/so ftu j'J/ tkX/ d/ ekoB ehwsK ftu j'o ewh nkT[D dh ;zGktBk j?. ;oekoh J/iz;hnK B/ xo/b{ gZXo ’s/ 1,39,000 NB dbjBK dh yohd ehsh j? ns/ 56,000 NB dkbK d/ nk:ks dk ;"dk ehsk frnk j?. pco ;NkZe ftu 1,95,000 NB dbjB T[gbpX j?. ftGkr B/ ;{fpnK ƒ nkgDhnK Io{osK d/ nB[;ko pco ;NkZe s'A nojo ns/ wKj dh dkb u[ZeD ftu s/Ih fbnkT[D dh p/Bsh ehsh j?.

10

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016


Pesh s[jkv/ jZEK ’u s[;hA ;kv/ T[sgkdK d/ fgZS/ dh Pesh j'

j'Avk gkto gq'veN; ftPtk; eodh j? fe ;kvh gSkD s[jkv/ Bkb j?. s[jkv/ ;[gB/ ;kƒ e[M tZyok T[sgkd pDkT[D bJh gq/fos eod/ jB i' s[jkv/ ihtB ftu PeshPkbh pdbkU fbnk ;eD. b'eK dh ;jkfJsk eoBk ns/ ekoi g{o/ eoBk.


y/sh ;wkuko

bwsmqI dI is`DI ibjweI dw Kyq idvs mnwieAw

bI

qy idnIN pMjwb KyqIbwVI XUnIvristI, luiDAwxw dy Psl ivigAwn ivBwg Aqy pI. AweI. ieMfstrIj ilimtf dy sWJy qOr qy cl rhy pRojYkt ADIn Pwrm slwhkwr syvw kyNdr, gurdwspur v`loN klwnor blwk dy ipMf msqkot ivKy bwsmqI dI is`DI ibjweI sMbMDI Kyq idvs mnwieAw igAw[ ies mOky KyqIbwVI XUnIvristI qoN Awey Psl ivigAwnI fw. sumyS copVw ny ikswnW nUM disAw ik Jony/bwsmqI dI is`DI ibjweI krn nwl ij`Qy pwxI dI bcq huMdI hY au~Qy hI lybr nw imlx dI muSkl qoN vI AswnI nwl bicAw jw

e"|h T[sgkdB 8# se x~ND d/ nk;ko

fg

Sb/ ;kb xZN toyk ns/ fJ; ;kb P[o{nks ftu fInkdk skgwkB d/ ekoB fJ; ;kb e"|h T[sgkdB ftu 8 ch;dh dh ewh j'D d/ nk;ko

12

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

www.krishijagran.com skdw hY[ auhnW ny ieh vI disAw ik ies swl ikswnW ny Jony/bwsmqI dI is`DI ibjweI iv`c kwPI rucI ivKweI, ijs dy nqIjy vjoN ipMf srjyc`k, nwhrpur, klwnor, kWdIAW, qlvMfI gurwieAW, in`kw cOVw, msqkot Aqy hor ipMfW iv`c ies dI kwSq hyT kwPI rkbw viDAw hY[ ies mOky phuMcy hor KyqI swieMsdwnW ijvyN fw. mnpRIq kOr sYxI, fw. primMdr kOr GuMmx, fw. sqivMdrjIq kOr, fw. suKjIq kOr ny vI ikswnW dI jwxkwrI iv`c vwDw kIqw[ pI. AweI. ieMfstrIj ilimtf qoN Awey SRI ivjY kumwr (hY~f, sI AYs Awr) Aqy SRI AYm. pI. isMG (ifptI jrnl mYnyjr, mwrkIitMg) ny ikswnW nUM kMpnI dy ndIn nwSk nOmnIgolf Aqy pI. AweI imks bwry disAw qy XUnIvristI nwl sWJy qor qy cl rhy pRojYkt iv`c Jony Aqy bwsmqI dI is`DI ibjweI bwry ivsQwr pUrvk jwxkwrI id`qI[ ies mOky pI. ey. XU. irsrc stySn gurdwspur qoN Awey mu`K mihmwn fw Awr. AY~s. isMG (fwierYktr) ny ikswnW nUUM Jony/bwsmqI dI is`DI ibjweI vwsqy AgyqIAW iksmW bIjx leI pRryirAw Aqy XUnIvristI dIAW pRmwixq iksmW bIjx qy zor id`qw[auhnW Awaux vwly swl iv`c is`DI ibjweI hyT rkbw hor vDwaux dI ApIl kIqI[ auhnW Jony/bwsmqI dI is`DI ibjweI krn vwly ikswn kWdIAW qoN mnjIq isMG, srjyc`k qoN dljIq isMG, klwnOr qoN kwmryf jgjIq isMG qy bwvw isMG Aqy vhIlw Kurd qoN srdUl isMG nUM snmwinq vI kIqw[

jB. fJj ikDekoh ekwo; n?Av fJzv;Noh wfB;No fBowbk ;hskowB B/ fdZsh. ;oeko d/ nB[;ko T[sgkdB xND Bkb Gkos ftu j'D tkb/ e"|h fBo:ks T[~s/ th n;o gt/rk. n;b ftu fi; ;w/A e"|h c;b T[~s/ c[Zb nkT[D dk d"o ;h T[;/ d"okB w";w dh wko gJh. fJ; ekoB jIkoK fe;kB gqGkts j'J/ ns/ T[sgkdB th gqGkts j'J/ fpBK BjhA fojk. ;hskowB B/ dZf;nk fe gqGkts fe;kBK ƒ e"|h p'ov brksko wdd eo fojk j?. T[sgkdB xND dk f;ZXk n;o fBo:ks T[~s/ gJ/rk. d/; ftu g?dk j'D tkbh 90 ch;dh e"|h dk fBo:ks ehsk iKdk j?. ;hskowB d/ nB[;ko e"|h n?e;g'oN n?;';hJ/PB B/ ;oeko s'A wzr ehsh ;h fe rqhB e"|h phB; ƒ ihHn?;HNhH s'A pkjo ehsk ikJ/ fi; T[~s/ ;oeko ftuko eo ojh j?.



y/sh ;wkuko

www.krishijagran.com

gzikp ;oeko co{N;

jfonkDk d/ fe;kBK ƒ fwbDr/ ‘;kfJb j?bE ekov’

n?e;g'oNo ƒ d/t/rh

gz

j

fonkDk ;oeko nes{po se fe;kBK ƒ “;kfJb j?bE ekov” ikoh eo/rh. w[Zy wzsoh wB'jo bkb yZNo B/ fJj gqg'ib gk; eo fdZsk j?. fIeo:'r j? fe fJj ;ehw Gkos ;oeko B/ bKu ehsh ;h. fJ; d/ nXhB fe;kBK ƒ c;b bJh Io{oh g'Pe sZs ns/ coNhbkJhio dh ikDekoh fdZsh iKdh j? sKfe c;bK dh g?dktko tX ;e/. fe;kBK ƒ dZf;nk iKdk j? fe T[BQK Bz{ fejVh c;b T[rkT[Dh ukjhdh j?. ;oeko gzue{bk ns/ gkDhgs fIfbQnK d/ fe;kBK s'A fJbktk 19 pbkeK d/ fe;kBK ƒ th ‘;kfJb j?bE ekov’ d/t/rh fi; ftu nzpkbk, fpbk;g[o, bkvtk, fJzdoh, e?Eb, ihAd, rZB"o, bkyB wkiok, pjkd[orVQ, r[VrkT[A, tZbGrVQ, jkfEB, sko{, y'b, ekBhBk, GtkBhy/Vk, potkbk ns/ nkdwg[o d/ fe;kBK ƒ ‘;kfJb j?bE ekov’ fdZs/ ikDr/.

dbjB ehwsK ’u froktN s'A e[M okjs

d

bjB dhnK tXdhnK ehwsK T[~s/ o'e brkT[D bJh ;oeko tb'A u[Ze/ rJ/ edwK s'A pknd pIko ftu fInkdk ;gbkJh j'D Bkb b'VhAd/ ;Nke d/ w[ekpb/ w"i{dk gZXo s/ wzr ftu ewh nkJh j?. fJ; d/ ekoB fdZbh d/ E'e dbjB pIko ftu

14

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

14 eo'V dh roKN

ikp ;oeko B/ cb T[rkT[D tkb/ n?e;g'oNoK ƒ 14 eo'V o[gJ/ dh roKN d/D dk n?bkB ehsk j?. gzikp n?ro' fJzv;NohI ekog'o/PB d/ w[skpe fgSb/ ;kb 5,000 NB oPhnk, :[eo/B, ;kT{dh nop ns/ d[ZpJh ftu fezB{ n?e;g'oN ehsk frnk ;h. fJ; ;kb ;oeko B/ 15,000 NB fezB{ n?e;g'oN dk Nhuk ofynk j?. w"i{dk wkoehN ftu uzrh e[nkfbNh d/ co{N dh fvwKv ek|h tXh j?. j[D n?e;g'oNo BthA wkoehN dh sbkP th eo oj/ jB. fIeo:'r j? fe fezB{ dh g?dktko gzikp, jfonkDk ns/ oki;EkB ftu j[zdh j?. ;oeko dk efjDk j? fe fJzcqk;Noeuo ns/ wkoehfNzr ftu n?e;g'oNoK dh wdd ehsh ikJ/rh. fezB{ dk n?e;g'oN eoB bJh fJzNoB?PBb wkoehN ftu w/AvfoB fe;w ƒ u[fDnk frnk j?. fJ;dh w"i{dk ;kb ftu fszB r[Dk g?dktko j'D dh T[whd j?.

brksko d{;o/ j|s/ ehwsK ftu ewI'oh dk o[\ ekfJw fojk. fJ;d/ ekoB S'b/ ns/ nojo dh nrtkJh ’u dbjB ehwsK ftu froktN nkJh. jkbKfe S[Ng[N wzr d/ ekoB wz{rh ns/ fJ; dh dkb dhnK ehwsK ftu s/Ih nkJh. pIko ;{soK d/ nB[;ko tXdhnK ehwsK T[~s/ o'e brkT[D bJh ;oeko tb'A ehs/ rJ/ T[gktK s'A pknd b'VhAdk ;Nke j'D ns/ pIko ftu T[gbpXsk dh ;fEsh ftu ;[Xko e/ ekoB w[Zy s"o s/ S'b/ ns/ j'o dbjBK dhnK ehwsK T[~s/ dpkn fojk. fJ; s'A fJbktk w"i{d gZXo s/ c[Neb tgkohnK dh wzr xND d/ ekoB th ehwsK ftu froktN nkJh. ;oeko B/ ;oekoh ndko/ n?wHn?wHNhH;hH ƒ pco ;NkZe bJh 30,000 NB nojo ns/ wKj dh dkb dk nk:ks eoB dk fBod/P fdZsk j?. rkjeK ƒ okjs d/D bJh fJBQK dbjBK dh fteoh fInkdk ;pf;vh do ’s/ y[ZbQ/ pIko ftu ehsh ik ojh j?.



y/sh ;wkuko ;oeko eo/rh ukok ftek; ew/Nh dk rmB

e/A

do ;oeko B/ jkb ’u jh d/P ftu gP{nK d/ uko/ d/ ftek; Bkb ;pzXs go/PkBhnK jb eoB bJh fJe okPNoh ;zukbB ew/Nh pDkT[D dk c?;bk ehsk j?. fJ; ;pzX ftu c?;bk gP{gkbB ;eZso d/t/Ado u"Xoh tb'A ehsh rJh fJe ;whfynk p?me ftu fbnk frnk. p?me ftu eJh rzGho ftfPnK T[~s/ uouk ehsh rJh fiBQK ftu T[gbpX ;kXBK d/ nzdo g'PfNe gP{ ukfonK dk T[sgkdB tXkT[D dk ftPk gqw[Zy fojk.

y/sK dhnK t~NK ’s/ o[~y brkT[D bJh e/Ado B/ fd~s/ 935 eo'V

e/A

do ;oeko B/ y/sK dhnK tZNK T[~s/ o[Zy brkT[D bJh 935 eo'V o[gJ/ wBI{o eo fdZs/ jB. okPNoh ;ss feqPh fwPB d/ sfjs feqPh tkfBeh T[gfwPB bJh fJj oew fdZsh ik ojh j?. fIeo:'r j? fe gqXkBwzsoh Bo/Ado w'dh B/ fe;kBK ƒ tZNK T[~s/ oZ[y brkT[D bJh ;Zdk fdZsk ;h. fJ;/ f;bf;b/ ’u e/Adoh feqPh wzsokb/ B/ tkfBeh Bhsh dhnK f;ckoPK d/ sfjs fJj oew wBI{o ehsh j?. 16

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

www.krishijagran.com

dk

;oeko dk :sB, dkbK ;;shnK

bK dh wfjzrkJh s'A s[jkƒ pj[s okjs fwb ;edh j?. e/Ado ;oeko dhnK e'fPPK ns/ fpikJh ftu tkX/ dk uzrk Bshik dkb ehwsK T[~s/ fd;D bfrnk j?. don;b fgSb/ 15 fdBK ftu E'e wzvhnK ’u dkbK dhnK ehwsK brgr 20 ch;dh fro rJhnK jB. fJ; ;kb \oh| dkbK dh fpikJh ftu eohp 40 ch;dh dk tkXk j'fJnk j?. Bkb jh e/Ado ;oeko dhnK e'fPPK th dkb dhnK E'e ehwsK ftu ewh fbnkT[D ’u ;cb ojhnK jB. e/Ado ;oeko B/ y[dok pIko ftu dkbK dhnK T[~uhnK ehwsK ’s/ fuzsk gqrNKd/ j'J/ fJ; rZb dk c?;bk fbnk j? fe dkbK dk tX s'A tX y[dok w[Zb s?n ehsk ikJ/.

;

dkb dhnK ehwsK T[Zs/ m~bQ brkJ/ ;oeko

oeko B/ xo/b{ pIko ftu dkbK dh ;gbkJh tXk e/ ehwsK T[~s/ mZbQ brkT[D bJh fJe bZy NB S'b/ ns/ w;oh dh dkb dk nk:ks eoB dk c?;bk ehsk j?. ehwsK ’s/ mZbQ brkT[D bJh ;oeko B/ fgSbh fdBhA dbjB d/ pco ;Nke ƒ tXk e/ 20 bZy NB eo fdZsk j?. P[o{nks ftu fJ;dh ;hwk 1H5 bZy NB ;h fi; ƒ pknd ftu tXk e/ nZm bZy NB eo fdZsk frnk ;h. nojo s'A pknd S'fbnK dh dkb dh ehwsK ftu s/ih ekoB ;oeko j[fPnko j' rJh j?. fJBQK dkbK dh ;gbkJh tXk e/ fJBQK ƒ ekp{ ehsk frnk j?.



wZSh gkbB w~Sh gkbB ƒ ;oeko dhnK :'iBktK Bkb fwb/rk gq's;kjB

Bh

bh eqKsh d/ sfjs wZSh gkbB ƒ pVktk d/D bJh ;oeko B/ e[M j'o edw u[Ze/ jB. ;oeko nkgDhnK pj[^nk:kwh rshftXhnK Bkb okiK ns/ ;w[zdoh fJbkfenK ftu T[sgkdB tXkT[D bJh :sBPhb j?. ;oekoh :'iBktK dk w[Zy T[d/P wZSh T[gsgkB ftu tkXk eoBk, wZSh gkbB d/ nkX[fBeheoD bJh BthA seBheK T[~s/ fXnkB d/Dk, ykd ns/ g'PfNe ;[oZfynk fBPfus eoBk, o'Irko ns/ fBo:ks d/ IohJ/ nkwdB d/ fInkdk w"e/ g?dk eoB/, wS[nkfonK ns/ wZSh gkbD tkb/ fe;kBK ƒ nksw^fBoGo pDkT[Dk j?.

www.krishijagran.com sfjs wS[nkfonK d/ xoK dh bkrs okPh tXk e/ 1,20,000 gb/B J/ohnk, 1,30,000 BkoE Jh;N ns/ gjkVh fJbkfenK bJh 75,000 ;jkfJsk okPh ns/ fJ; s'A fJbktk jo/e wS[nko/ ƒ fdZsh ikD tkbh ;jkfJsk okPh ƒ 1800 s'A tXk e/ 3000 o[gJ/ eo fdZsk frnk j?. fJ; s'A fJbktk ;oeko B/ Jh^wzvh :'iBk gqDkbh d/ sfjs ngq?b 2016 se 8 okiK ftu 20 s'A fInkdk wzvhnK ƒ Jh^gqDkbh Bkb i'fVnk ik u[Zfenk j?. ;kb 2018 se d/PGo ftu 58 wzvhnK ƒ Jh^gqDkbh Bkb i'fVnk ikJ/rk fi; Bkb fe;kBK ƒ f;ZXk bkG fwb/rk.

wZSh gkbB ƒ gq's;kjB d/D bJh d;zpo 2015 ftu fJe “J/ehfeqs ns/ ;wZro ws;: gkbB ftek; :'iBk” ƒ bkr{ ehsk frnk ;h. j[D fJ; :'iBk ƒ ;'fXnk frnk j?. fJ; ;'Xh rJh :'iBk fJekJh d/

p/jso y/sh bJh ngBkU g"bh jkT{;

p/

jso y/sh ;cb g?dktko fInkdk T[sgkdB jo fe;kB dh ukjs j[zdh j?. go fe;kB nfijh fJZSk oy e/ e[dos T[~s/ nk; brkJh p?mk ofjzdk j?. fJj nt;Ek fe;kB ƒ eJh tko fBokPk d/ ;kro ftu v[Zp' fdzdh j?. j[D nfij/ fe;kB i' ;Zuw[u y/sh eoe/ bkG ewkT[Dk ukjz[d/ jB T[BQK bJh g"bh jkT{; ;G s'A uzrh gfjb j? T[; ƒ ngBkT[Dk pj[s Io{oh j?, g"bh jkT{; ngDkn e/ y/sh s'A

18

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

b'VhAdk bkG ewkfJnk ik ;edk j?. d/PGo ftu wzBh^gqwzBh ezgBh rotko/ tkZb o'g; fbfwfNv fe;kBK d/ fJ; ;[gB/ ƒ ;keko eoB bJh g"bh jkT{;, B/N jkT{; b? e/ ;kjwD/ nkJh j?. ezgBh d/ gqshfBXh nfyb/P dhefPs B/ df;nk fe g"bh jkT{; ’u c;b fsnko j'D d/ nZX/ ;hiB ftu jh d[ZrDk T[sgkdB j' iKdk j?. fe;kB g"bh jkT{; B/N jkT{; ngDkn e/ bkG ewk ;ed/ jB g"bh jkT{; d/ nzdo c;b dh b'V nB[;ko ibtk:{ ofjD Bkb c;b ;w/A s'A gfjbK ns/ pknd se T[sgkdB ;zGt j[zdk j?.



ਕੰਪਨੀ ;wkuko

www.krishijagran.com

nzr{o bJh pkfJo dk b{Bk n?e;ghohnz;

fi

t/A fe ;ko/ ikDd/ jh jB fe nzr{o uzrk bkG d/D tkbh |;b j? go fpwkohnK ns/ |;b ;[oZfynk d/ ekoB fJ; dk T[sgkdB E'VQk u[D"sh Gfonk j?. g"fdnK ftu j'D tkb/ o'rK Bkb T[sgkdB T[~s/ th |oe g?Adk j? fi; Bkb nzr{o dk fpiB; eoB tkb/ T[sgkdB eosk ns/ fBo:kseK T[~s/ ek|h gqGkt g?Adk j?. fJBQK ;kohnK gq/PkBhnK ƒ t/yd/ j'J/ y/sh y/so ftu wzBh^gqwzBh ezgBh pkfJo fJzvhnk eqkZg ;kfJz; nzr{o dh c;b dh ;[oZfynk bJh BtK eqKshekoh ccz{dhBkPe T[sgkd b{Bk n?e;ghohnz; b? e/ nkJh j?. b{Bk n?e;ghohnz; Bk f;oc nzro{T[sgkdB eoB tkfbnK ƒ bkG d/Adh j? pbfe nzr{o dk uzrk T[sgkdB j'D ekoB t/u :'rsk tXkT[D ftu wdd eo/rk. fJ; T[sgkde Bkb nzr{o ftu brD tkbh gkT{vo dh ccz{dh s'A g{oh soQK ;[oZfynk gqdkB eodk j?. fJ; s'A fJbktk nzr{o dhnK j'o fpwkohnK s'A g{oh ;[oZfynk gqdkB eodk j? fi; Bkb nzr{o dk ihtBekb th tXdk j?. nzr{o dh c;b ;[oZfynk bJh fJj fJe nB'yk ns/ r[Dtkoh T[sgkd j?. b{Bk n?e;ghohnz; dk fJ;s/wkb nzr{o T[sgkdB eoB tkb/ d/PK dZyDh n|ohek, fJNbh, :{Hn?;HJ/H ns/ fuZbh ftu ;cbsk g{ote ehsk frnk j?. Bshi/ uzr/ fwbD wro'A jh fJ; ƒ Gkos ftu bKu ehsk frnk j?. b{Bk 1 bhNo, 250 fwHbhH ns/ 100 fwHbhH dh g?fezr ftu T[gbpX j?. NokfJb d/ d"okB b{Bk n?e;ghohnz; Bkb c;b fpwkoh gqpzXB ftu ns/ c;b dh r[DtZsk tXkT[D ’u p/jsohB Bshi/ fwb/ jB. Gkos d/ okPNoh nzr{o nB[;zXkB ;z;EkB B/ th fJ; dk gohyD eoe/ fe;kBK ƒ fJ; fJ;s/wkb eoB dh ;bkj fdZsh. b{Bk n?e;ghohnz; dh bKfuzr w"e/ ghNo fwT{bo, j?v ;kT{E

J/Phnk, pkfJo eqkZg ;kfJz; B/ fejk fe fJj T[sgkd Gkosh fe;kBK dh Io{os j?. fJj nzr{o ’u bZrD tkbh ccz{dh ƒ g{oh soQK Bkb ezNo'b eodk j?. nzr{o bzw/ ;w/A se skIk ns/ szdo[;s ofjzd/ jB fi; dk bkG fBo:kseK ƒ fwbdk j?. fwT{bo B/ fejk, b{Bk n? e ;ghohnz ; Bkb fe;kB uz r k T[sgkdB b? ;ed/ jB. fJ; d/ fJ;s/wkb dk bkG nzr{o T[sgkdB eoB tkfbnK ƒ bz w / ;w/ A se fwbdk j?.

fvIhNb fJzvhnk d/ Bkb feqPh ikroD d/ tXd/ edw

d/ ;ko/ gkmeK ƒ d' djkfenK s'A feqthPh ikroD fInkdk ;w/A s'A jw/Pk nkgDh gZfsqek d/ wkfXnw Bkb n;hA feqPh Bkb i[Vh jo wjZstg{oB ikDekoh gj[zukT[D dk :sB ehsk j?. pdbd/ Gkos d/ ;o{g “fvIhNb fJzvhnk” d/ sfjs n;hA th ;w/A d/ Bkb^Bkb feqPh ikroD ƒ fvIhNb pDkT[D dh fdPk ftu nkgDk edw tXkT[D dh P[o{nks ehsh j?. fJ; d/ bJh feqPh ikroD fjzdh ns/ fJzrfbP ftu th ;wkuko g'oNb d/ Bkb^Bkb c/;p[Ze ns/ j'o ;'Pb

20

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

whvhnk d/ wkfXnw Bkb nkgD/ gkmeK bJh BthnK^BthnK ikDekohnK gj[zukT[D dk :sB ehsk j? ns/ nkT[D tkb/ ;w/A ’u n;hA fJ; ƒ thvhU d/ o{g ftu th gj[zukT[D bJh :sBPhb jK. fJ; bJh ;kv/ fJ; :sB ftu ;kƒ s[jkvk th ;fj:'r ukjhdk j? fi; Bkb n;hA s[jkv/ se y/sh Bkb i[Vh jo BthA ikDekoh gjz[uk ;ehJ/ HHH fJ; d/ bJh n;hA nkgD/ gkmeK bJh tZN;n?g Bzpo 91^9891405403 ƒ T[gbpX ehsk j?. s[;hA nkgD/ fJbke/ dh y/sh Bkb i[Vh ikDekoh ƒ ;kv/ Bkb ;KMk eo ;ed/ j' fi; ƒ n;hA nkgDh gZfsqek d/ Bkb Bkb nkgD/ ;wkuko g'oNb ’u th gqekPs eoKr/.


ਕੰਪਨੀ ;wkuko

www.krishijagran.com

Rumen Bypass

gq'NhB d[nkok d[ZX T[sgkdB s/ r[Dtsk o[’uw/D pkJhgk; ;[Xko ;kjB/tkb, b[fXnkDk ’u T[fus v/noh

fBT{NqhPhnB XkoBktK ƒ gq's;kjB d/D bJh “d[ZX T[sgkdB tXkT[D ns/ d[ZX dh r[Dtsk ’u ;[Xko” eoB bJh fJe w[fjzw d/ fjZ;/ d/ o{g ftu r'PNh dk nk:'iB ehsk frnk. Xow/P Uik, ezgBh d/ iBob w?B/io (;/bI n?Av wkoehfNzr) ns/ fPohP fwokPh, w?B/io fteoh ns/ seBheh ;/tktK B/ ezgBh dh BthnK rshftXhnK d/ pko/ ’u ;zy/g gfou? fdZsk. fJBQK B/ doPeK ƒ dZf;nk fe pkJhgk; gq'NhB s/ n?BHvhHvhHphH fBozso seBheh ;woEB d/ fojk j?, n?Bvhvhph nE'okfJIv :{fBN dk ;woEB n?Bvhvhph nB[z;XkB d[nkok ehsk ik fojk j? ns/ ;kv/ d/P dhnK gqw[Zy y/sh ;z;EkBK tb'A gohyD th ehsk ik fojk j?. fJBQK B/ fszB Bt/A T[sgkdK d/ pko/ ’u ft;fsqs o{g ’u ikDekoh fdZsh, T[j j? L fJzB'fwB, gqh;ot' ns/ eNeb. fJzw'fBw fJe Nq/; fwBob gqhfwe; j? i' wkfjoK dh ;bkj ’s/ v/noh g'PD bJh fsnko ehsh rJh j?. gqh;ot' fJe uzrh ;zs[fbs ftP pzBD dh Pesh oydk j? ns/ fJj ;cbskg{ote chv ;zeowD d/ w[ZfdnK ƒ th ;zp'fXs eoB ns/ Io{oh chv dh fBg[zBsk ƒ fBPfus eodk j?. eNeb fJe shpo ;thNBo j? i' dtkJh, ykX ns/ sob gdkoE

T[d;'r ftu gfjbK s'A jh fJe nD{ d/ o{g ftu Pkfwb j?. r'PNh dk w[Zy nkeqPD ns/ frnkB tXkT{ ftnkfynkB v/noh fBT{NqhPhnB wkfjo vkH gofwzdo f;zx d[nkok fdZsk frnk. fJBQK B/ pkJhgk; gq'NhB dh b'V ns/ fJ; d/ wjZst ’s/ uouk ehsh ns/ dZf;nk fe bkJhf;B d/ Bkb^Bkb n?fwB' n?f;v dh T[gbpXsk ftu th tkXk j'fJnk j? ns/ w/EhUBkJhB fJe ng/efPs ftfrnkBe d[nkok nfXn?B ns/ y/so gohyD ehsk ik fojk j?. r'PNh ’u brGr 40 chv fwbK ns/ v/nohnK d/ fe;kBK B/ th fjZ;k fbnk. y[Ph dh rZb fJj j? fe v/noh d/ w'Yh fe;kB f;ZXk ns/ fB:fws o{g Bkb pkJhgk; gq'NhB yohd oj/ jB.

“T[~u r[Dtsk, fInkdk g?dktko”

;{oi jzrkwk

;{oi s/bk

;{oi r'gkb

;{oi pqjwk

;{oi wNo

;{oi rqhB gob

(SCMH-1401)

(SCMH-1402)

(SCTH-1451)

(SCTH-1452)

(SM-1801)

(SM-1802)

;{oi todkB

;[oi eohBk

(SCMH-1403)

(SCMH-1404)

;{oi ukjs (SCTH-1453)

;{oi p;zs pjko ;{oi ;gBk (SCM-561)

(SCM-562)

;{oi feqPBk

;{oi no;h

(SCM-563)

(SCM-564)

;{oi Sgkek

;{oi nr/sh

(SCM-565)

(SCM-571)

;{oi eBe ;{oi r'bvB gob (SCM-567)

(SCM-569)

;{oi M[wyk

;{oi g/Av{bk

(SCM-572)

(SCM-570)

;{oi ghbk ;'Bk (SCM-568)

;{oi eq'g;kfJzf;I fbfwfNv, r[ioks f surajcropsciences

+91 076210 00448

Website : www.surajcropsciences.com

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

21


ਕੰਪਨੀ ;wkuko

www.krishijagran.com

;'Bkfbek fbnkfJnk Gkos dk gfjbk 120 n?ZuHghH No?eNo

nz

sookPNoh gX Z o s/ ckow wPBhBoh d/ ys / o ftu nkgDh tyoh gSkD pDkTD [ tkbh eg z Bh ;B ' kfbek fJN z oBP ? Bb Noe ? No fbfwfNv ;; z ko Go ns/ Gkos d/ ys / h ys / o B{z wIps { pDkTD [ bJh nfjw :r ' dkB d/ ojh j. ? eg z Bh ns z ookPNoh ns/ Gkosh pIko ftu nkgD/ d' wy Z[ pKqv BK ;B ' kfbek ns/ ;f'b; d/ Bkb ew z eo ojh j. ? sj [ kƒ d; dJ / hJ/ fe eg z Bh dh Po [ n { ks 1969 ftu jJ ' h ;h, UdA' sA' b? e/ jD [ se ;B ' kfbek fJN z oBP ? Bb Noe ? No fbfwfNv f;oc Gkos ftu jh BjhA pbfe dB [ hnK d/ 80 sA' fInkdk dP / K ftu ys / h wPhBoh pIko ftu tv Z / gX Z o ’s/ nkgD/ Ts [ gkdK B{z ;gbkJh eo ojh j. ? jkb ftu jh eg z Bh B/ fJe jo ' edw gN Z[ d/ jJ ' / nkgDk BtK 120 nu ? HghH Noe ? No bKu ehsk j. ? fJj gfjbh tko j? fe fe;/ Gkosh eg z Bh B/ gfjbh tko fe;/ dP / ftu 120 nu ? HghH dk Noe ? No bKu ehsk j. ? fJ; Noe ? No ƒ ;f'b; 120 d/ BK Bkb pIko ftu Ts [ kfonk frnk j. ? fJ; Noe ? No dh bKfur z we " / eg z Bh d/ wB ? f/ir z vkfJoe ? No dhge fws Z b B/ gs Z oekoK B{z ;p z f'Xs eod/ jJ ' / fJ; wIps { Noe ? No dhnK yp { hnK d/ ftP/ ftu dfZ;nk. TB [ KQ B/ fejk fe Gkos ftu fJ; Noe ? No dh wkofeN xN Z j?

d[Z

nw[b B/ g/P ehsh v~pkpzd o;wbkJh

X T[sgkd d/ y/so ftu d/; dh ;G s'A tZvh ezgBh nw[b B/ nkgD/ vZpkpzd fwmkJh T[sgkdK dk ft;sko eod/ j'J/ vZpkpzdk o;wbkJh g/P ehsh j?. fsT[jkoK ;w/s eJh j'o w"fenK s/ d/; Go ftu fwmkJhnK dk fJ;s/wkb tX iKdk j?. nfij/ ftu ;EkBe d[ekBK T[s/ fsnko o;wbkJh dh r[DtZsk mhe BjhA j[zdh ns/ nbZr^nbZr irQK d/ fj;kp Bkb fJBQK ftu ekch coe jz[dk j?. fJjh ekoB j? fe ezgBh tb'A b'eK dh f;js ns/ ;tkd d/ wZd/BIo T[skgd dh g/PeP ehsh rJh j?. 22

fJ;bJh fJ; Noe ? No ƒ ns z ookPNoh pIko bJh bKu ehsk frnk j. ? dhge fws Z b d/ nB; [ ko fJ; Noe ? No CRDI (ekwB ob / vkfJoe ? N fJi z e ? PB) Bkb b; ? j. ? 120 nu ? HghH dk fJj Noe ? No feP q h 2424 rn / o pke; ns/ 6 f;bv z o Bkb b; ? j. ? fJ; sA' fJbktk Noe ? No ftu jkJh No ' e jD ' d/ ekoB fJj pj / so sohe/ Bkb ew z eodk j. ? fJj Noe ? No 4500 febr ' kqw se tIB ue [Z ;edk j. ? fJ;/ f;bf;b/ ftu ro " t ;e;B ? k, gI ?q hvA?N, ns z ookPNoh fpIB; B/ dfZ;nk fe fJ; Noe ? No ƒ wy Z[ og { Bkb :o { gh, ncoheh ns/ bf?NB nwoheh pIko bJh fvIkfJB ehsk frnk j. ? :kd oj/ ;B ' kfbek ns z ookPNoh pIko ftu nkgDh yk; EK pDk ue Z[ k j. ? ;hq ;e;B ? k B/ dfZ;nk fe eg z Bh dk fXnkB ns z ookPNoh wkofeN d/ Bkb^Bkb Gkosh pIko ’s/ th j. ? fJ; sA' gfjbK eg z Bh 90 nu ? HghH ns/ 110 nu ? HghH d/ Noe ? No bKu eo ue Z[ h j. ? eg z Bh d/ wB ? f/ir z vkfJoe ? No dhge fws Z b B/ fJ; we " / ’s/ feP q h ikroD B{z dfZ;nk fe fJ; ;kb eg z Bh dk roE ' oN / 24 gs q hPs fojk j. ? BtA/ Noe ? No ;f'b; 120 dh ehws ns z ookPNoh pIko ftu 30,000 sA' 35,000 vkbo oyh rJh j?. ;'Bkfbek d/P dh sh;oh tZvh No?eNo wf?BTc { e ? ufor z eg z Bh j? i' nkgD/ 9000 sA' fInkdk vhbo B~?Ntoe Bkb ;; z ko Go ftu 6,00,000 sA' fInkdk ;s z P [ N rkjeK dk ftPtk; pDk ue [ h j. ? bKfur z d/ fJ; we " / ’s/ eg z Bh d/ nr ? IhfeTf{Nt vkfJoe ? No owB fws Z b ns/ vkfJoe ? No okjb [ fws Z b th jkIo ;B. dhge fws Z b B/ dfZ;nk fe eg z Bh dk Nhuk jD [ uhB ns/ nwoheh pIko ftu edw oy Z Dk j. ?

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

ezgBh s'A fwbh ikDekoh d/ nB[;ko fJ; vZpkpzd o;wbkJh ƒ i/eo Iho' s'A 18 fvroh j/mb/ skgwkB ’s/ ofynk ikJ/ sK fJj fJe ;kb se \okp BjhA j't/rh. fJj nZXk feb' d/ vZp/ ftu T[gbpX j't/rh fi; ftu o;wbkJh d/ 6 gh; j'Dr/.



ਕੰਪਨੀ ;wkuko

www.krishijagran.com

nkb{gg[[ZND ~ND tkbh tkbh wPhB wPhB pDh fe;kBK dh ikB D T[j IwkB/ bZd rJ/ id'A nkb{ dh fpikJh j[ eoB ns/ T[; dh g[NkJh eoB dk ezw fe;kB

jZEK Bkb efonk eod/ ;B jkbKfe e[M fe;kB ;kXBK dh ewh ekoB j[D th eo oj/ jB. go nkX[fBe fe;kB y/sh wPhBK dk g{oh soQK tos'A eoB bZr/ jB. jkbhA se nkb{ brkT[D dh wPhB pko/ jh s[;hA ;[fDnk ;h j[D nkb{ dh |;b dh g[NkJh th wPhB Bkb ehsh ik ;edh j?. rB/P oki ezgBh g'N?N' vhro wPhB pDk e/ fe;kBK ftueko uouk dk ftPk pD rJh j?. ezgBh d/ gqshfBXh ni/ okm"o B/

y/sK dh jfonkbh bJh j/o/Apk d/ T[sgkd

d/

P y/sh d/ y/so ’u s/Ih Bkb tkXk eo fojk j?. fJe fe;kB jw/Pk uzrk T[sgkdB ukj[zdk j?, go T[; d/ bJh Io{oh j? c;b ƒ ;jh g'PfNe sZsK dk fwbDk.T[j g'PfNe sZs fco ukj/ ykd d/ o{g ftu j'D iK fco gkDh d/ o{g ftu. fJBQK b'VK ƒ g{ok eoB bJh j/o/Apk ;kb 1994 s'A y/sh d/ y/so ’u fe;kBK ƒ uzr/ y/sh o;kfJD T[gbpX eok ojh j?. j/o/Apk y/sh y/so dh wzBh^gqwzBh ezgBh j?. ezgBh d/ n?rIhfeT{fNt vkfJo?eNo nkoHe/H P/Nh B/ feqPh ikroD ƒ j/o/Apk d/ w[Zy T[sgkdK d/ ftP/ ’u dZf;nk. T[BQK B/ dZf;nk ezgBh w[Zy o{g u ehNBkPe, czc{dhBkPe, BdhBBkPe ns/ g"d tXkT[D bJh y/sh o;kfJD T[sgkd pDkT[Adh j?, fi; ftu ue d/, rb'oh, w/No', fizNk, ftzN/i, wk;e, f;fbe'B, r'bv ;Nko, ekor', i?:w, wzsok, d'Ve, gq'r?q; gbZ;, thok ns/ v/bc'; w[Zy T[sgkd jB. nkoHe/H P/Nh B/ dZf;nk fe ezgBh j'o th T[sgkd Gkosh y/sh pIko ’u fbnkT[D dh fsnkoh ftu j?. fJ; d/ bJh j/o/Apk BthA T[sgkdB :{fBN dh ;EkgBk eoB ik ojh j?. nkoHe/H P/Nh d/ nB[;ko ezgBh dk w[Zy Nhuk Gkosh fe;kBK ƒ n?;h r[DtZsk tkb/ T[sgkd T[gbpX eokT[Dk j? i' fe n;odkfJe ns/ ;[oZfyns j'D. 24

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

dZf;nk fe tZy tZy p/v d/ coe ’s/ phi/ j'J/ nkb{nK ƒ eZYD bJh fJewkso wPhB j?. fJ; Bkb No?eNo ’s/ fpBK fe;/ b'v Bkb nkb{ eZYD dk ezw xZN ;w/A ftu fInkdk ehsk ik ;edk j?. fJ; ftu T[~uh e[nkfbNh tkb/ pb/v ns/ p?bN brh j'Jh j? Bkb jh pIko ftu T[gbpX ;ko/ vhroK Bkb'A xZN d/yGkb eoB dh b'V g?Adh j?.

fJzdoXB[P Bkb tX/rk nkb{ dk Ipod;s T[sgkdB

nk

b{ jh fJe n?;h ;pIh j? fi; ƒ fe;/ th ;pIh ftu fwbk fdZsk ikJ/ sK pokpo ;kE fdzdk j?. g{o/ ;kb fteD tkbk nkb{ rohp^nwho ;ko/ ;wki dh o;'Jh Bkb i[fVnk ofjzdk j?. go nkb{ T[sgkde eJh fe;kBK dh ;wZf;nk j? fe nkb{ dk T[sgkdB Yzr Bkb BjhA j[zdk. fi; ekoB fe;kB fBokP j' iKd/ jB. go j[D fe;kBK ƒ fBokP j'D dh b'V BjhA gJ/rh, feT[Afe T[j fJzdoXB[P dk T[g:'r eoe/ ;wZf;nk s'A S[Nekok gqkgs eo ;ed/ jB. n;b ’u fJzdoXB[P dh T[sgkde ezgBh n?~wHvhH pkfJUekb; n?roh ezgBh d/ gqshfBXh vkH ftB/ r'fJb B/ df;nk fe c;b T[sgkdB ftu tkX/ bJh ezgBh fJzdoXB[P Bkwe i?fte ykd pDkT[Adh j?. fJ; d/ T[g:'r Bkb nkb{ d/ T[sgkdB ftu 30 s'A 60 gqshPs se dk tkXk j'D ;[Gkte j?. fJ; T[sgkd dk T[g:'r S'b/, nojo, M'Bk, eDe, rzBk nkfd c;bK ftu th ehsk ik ;edk j?.



ਕੰਪਨੀ ;wkuko

www.krishijagran.com

fe;kBK dh PkB pfDnk p'o'fcb

e~bo fw~Nh d/ fJbki ’u ;oski

fe

;kBK dk fdB'A fdB g;zd ehsk ikD tkbk T[sgkd czc{dhBkPe p'o'fcb j?. fi; ƒ p'obKr pkfJUN? e Bkb' i h gq k Jht/ N fbfwfNv ezgBh pDkT[Adh j?. fe;kBK ƒ ezgBh T[~s/ Go';k sK jw/PK s'A jh ;h go fJ; tko ezgBh d/ T[sgkdK dh b'efgqnsk d/y e/ ezgBh d/ gqsh tXd/ ftPtk; ƒ Bekfonk BjhA ik ;edk.

eZ

bo fwZNh dh ;wZf;nk s'A eJh fe;kB go/PkB ofjzd/ jB. fco th fJbki dk e'Jh ;kXB BjhA fwbdk, ns/ T[sgkdB gqGkts j[zdk j?. fJ; dk f;oc fJe ekoB j?, fe;kBK ƒ ikDekoh Bk j'Dk. fJ; d/ bJh brGr gzi ;kb g[okDh ezgBh B/ fJe

ezgBh d/ gqshfBXh vkH d/Poki B/ dZf;nk fe p'o'fcb ;G s'A fInkdk b'efgqn T[sgkd j? s/ fe;kBK ƒ ;kv/ T[sgkdK T[~s/ g{ok Go';k j?. T[E/ pko'w'Bk; Bkb T[sgkdB ftu tkXk j[zdk j? ns/ c;b ƒ nB/eK o'rK s'A pukT[Adk j?. idfe p'o'fcb g"fdnK T[~s/ fpBK jkBh s'A bzw/ ;w/A se o'rK s'A ;[oZfynk gqdkB eodk j?. fJ; s'A fJbktk ezgBh dk pko'vowk Bkwe T[sgkd IwhB s'A g?dk j'Jh jkBhekoe ccz{dh fit/A ezv{nk nkfd o'rK ƒ fB:zfsqs eodk j?. fJBQK s'A fJbktk c;b d/ ftek; bJh p'o' c;b nkjko, p'o'thNk, Bkwe j'o T[sgkd th jB, fiBQK ƒ i?fte ;o'sK s'A fsnko ehsk frnk j?.

T[sgkd eZfYnk j?. ezgBh d/ ohIBb ;/bI w?B/io nfBb w'rbk B/ dZf;nk fe y/s dh eZbo fwZNh dh ;wZf;nk Bkb fe;kB go/PkB j' iKd/ jB. fJ; d/ ekoB T[sgkdB BjhA j[zdk. fJ; ;wZf;nk s'A S[Nekok gqkgs eoB bJh ezgBh B/ ;oski fig;w Bkwe T[sgkd eZfYnk j? fi; d/ T[g:'r Bkb eZbo fwZNh s'A S[Nekok fwb iKdk j? ns/ y/s dh fwZNh ftu T[gikT{gDk ekfJw ofjzdk j?. gzikp, jfonkDk, wZX gqd/P nkfd okiK ftu ezgBh dhnK poKuK jB. ezgBh d/ T[sgkd n;kBh Bkb yohd e/ fe;kB gq:'r eo ;ed/ jB.

wPhBoh ro[Zg ezgBh nkgD/ j[D nk frnk pIko n T[wosgkdKn?rohebuo bJh wPj{o j?. ezgBh T[sgkdK dhnK ehwsK j'oBK dh s[bBk ’u Gkt/A xZN j'D go r[DtZsk ftu fe;/ th soQK fgZS/ BjhA j?. j[D ezgBh B/ fe;kBK dh b'V ƒ ftu w~eh Eo?Po fXnkB ftu oZy e/ c;b fsnko j[zd/ jh wZeh dk Eo?Po pIko ftu T[gbpX eok fdZsk j? i' fe;kBK ftu uouk dk ftPk pfDnk j'fJnk j?.

ezgBh d/ ;hHJhHUH nkdftzdo nwo B/ dZf;nk fe fJj Eo?Po nkX[fBe r[DtZsk Bkb Gog{o j?. Eo?Po Bkb wZeh d/ dkD/ ns/ ofjzd^yz{jd nbZr nbZr fBebd/ jB. dkfDnK ƒ ;k| eoB bJh Eo?Po ftu uko gZy/ bZr/ j'J/ jB. fJ; Eo?Po ƒ 35 n?~uHghH s'A fInkdk d/ fe;/ th No?eNo Bkb i'fVnk ik ;edk j?. fJj Eo?Po 4 s'A 5 jIko feb' nBki gqsh xzNk eZYdk j?. fe;kB fJ; ƒ oki tb'A gqkgs ;oekoh roKN Bkb yohd ;ed/ jB.

26

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016



ਕੰਪਨੀ ;wkuko

www.krishijagran.com

ikB vhno B/ fi~s fbnk fe;kBK dk fdb

wz

Bh^gqwzBh No?eNo fBowksk ezgBh ikB vhno B/ jkb ’u jh fJe y/sh gqdoPBh ftu fjZ;k fbnk. ezgBh d/ okPNoh ns/ y/soh eowukoh fJ; gqdoPB ftu Pkwb ;B. ;z;ko Go ’u nkgDh gSkD pDkT[D wro'A j[D Gkosh fe;kBK d/ fdbK ’u yk; gSkD pDk u[eh j?. ezgBh B/ r[ioks ftu j'Jh ftPkb y/sh gqdoPBh ftu nkgD/ No?eNo dh y/g fe;kBK ;kjwD/ g/P ehsh. fe;kBK dofwnkB ikB vhno dk 36 n?~uHghH dk nkgDk BtK No?eNo 5036^vh fyZu dk e/Ado fojk. ezgBh tb'A ;zi/ GZN, iBob w?B/io, ;/bI

wkoehfNzr B/ feqPh ikroD ƒ dZf;nk fe No?eNo d/ fJ; wkvb d/ ftP/ ’u fe;kB pj[s ikDekoh b? oj/ jB. ;zi/ GZN B/ dZf;nk fJj No?eNo jkJh N'oe t?fbT{ d/ Bkb Gkosh pIko ’u T[skfonk frnk j?. fJ; ftu 2100 okT{Av gqsh fwzN, 3 f;bzvo, 12 r/no—8 ckotov ns/ 4 foto; ns/ jkJhvq'fbe gkto Bkb fJj No?eNo fJe yk; gSkD pDk uZ[ek j?. ;zi/ GZN B/ dZf;nk fe fJj fJe pj[^T[g:'rh No?eNo j? ns/ ikB vhno fJewkso n?;h No?eNo ezgBh j/ i' nkgD/ rkjeK ƒ fJe' SZv j/m ;kohnK ;j{bsK w[jZJhnk eokT[Adh j?. ;zi/ GZN B/ dZf;nk fJ; feqPh gqdoPBh ftu fe;kBK gk;'A pj[s jh uzrk chvp?e fwfbnk j?. fe;kBK B/ ikB vhno ’u ek|h o[uh bJh j?.

y/sh ƒ BtK nk:kw d/Adh fcwh fJohr/PB

;z

;ko Go ’u nkgDh yk; gfjukD pDkT[D tkbh pz{d f;zukJh T[geoD pDkT[D tkbh ezgBh fcwh fJohr/PB nkgD/ pqKv BK fot[fb; d/ Bkb ;z;ko Go d/ brGr 100 s'A fInkdk d/PK ftu ezw eo ojh j?. ezgBh d/ gqpzX fBd/Pe ;shP xNgKv/ dZ;d/ jB fe ezgBh w[Zy s"o s/ y/sh d/ y/so ftu T[g:[es pz{d f;zukJh ’u Pkwb T[geoD fit/A fe vfoZg ;fgqzebo, vfoZg bkJhB;, vfoZg N/g;, vfoZg jkJhvo'fbe tkbt; ns/ b?cb?N d/ Bkb f;zukJh ftu Pkwb j'o T[sgkd th pDkT[Adh j?. ;shP xNgKv/ dZ;d/ jB fe fe;kBK ftu fJj ezgBh T[BQK dk ftPtk; pD u[Zeh j?. fot[fb; 9 s'A fInkdk d/PK ftu nkgDhnK 11

28

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

T[sgkdB :{fBN Bkb brGr 1100 s'A fInkdk vhbo B?Ntoe Bkb ezw eo ojh j?. Gkos ftu fi; soQK Bkb gkDh dh ewh fdB^gqshfdB j[zdh ik ojh j?. fJ; s'A ;k| Ikfjo j? fe ;kƒ f;zukJh dhnK BthnK seBheK ƒ ngBkT[D dh b'V j?. fot[fb; fJ;/ f;bf;b/ ƒ nZr/ tXkT[Ad/ j'J/ Gkosh fe;kBK ƒ pz{d f;zukJh Bkb i'VB dk :sB eo ojh j?. ezgBh dk T[d/P d/P ’u pz{d f;zukJh ƒ pVktk d/ e/ Gkosh fe;kBK ƒ BthnK f;zukJh seBheK d/ fJ;s/wkb tZb gq/fos eoBk j?, fi; Bkb Gkosh fe;kB fInkdk s'A fInkdk g?dktko b? ;eD.



ਕੰਪਨੀ ;wkuko

www.krishijagran.com

fe;kBK dk ftek; ;kvh gfjb L ;shP fstkoh ;kBK d/ ftek; dh rZb sK nkws"o s/ j[zdh jh feofjz dh j? go T[BQK d/ ftek; ƒ nwbh ikwk

g[nkT[Dk jo fe;/ d/ tZ; dh rZb BjhA. \k;s"o s/ |;bK ƒ BdhBK s/ ehfVnK s'A pukT[D, fInkdk g?dktko eoB ns/ uzrh c;b Bkb nkwdB ewkT[D ftu o;kfJD, ykd, ehNBkPe, phi nkfd wjZstg{oB G{fwek fBGkT[Ad/ jB. nfij/ ’u pIko ftu eJh ezgBhnK fBZs Bt/A T[sgkdK ƒ b? e/ fe;kBK ƒ b[GkT[AdhnK jB go w[o{rZgk ro[Zg dh e'o'wzvb fJzNoB?PBb fbfwfNv d/ T[sgkdK dh rZb jh ;shP fstkoh B/ fejk fe toswkB ’u d/P ftu gzi tZyoh j?. fJ; dk fiT[Adh ikrdh T[dkjoD ;kƒ jkb ftu tZvhnK ezgBhnK ftu e'o'wzvb th Pkwb j?. ;qh fstkoh jh w[o{rZgk ro[Zg d[nkok gzue{bk, uzvhrVQ ftu gqkJhv wzBd/ jB fe fJ; gqkgsh ftu ezgBh d/ ;ko/ eowukohnK vhboI fwbDh ;wko'j ftu d/yD ƒ fwbh, fiE/ ;kfonK dk tZvk :'rdkB j?. T[BQK B/ dZf;nk fe fJ; ;kb ezgBh B/ nkg'^nkgD/ sIop/ ;KM/ ehs/. BkoE i'B ftu 100 eo'V o[gJ/ s'A fJ; w" e / ’s/ e' o ' w z v b fInkdk dk fpiB; eo/rh. T[BQK fJz N oB? P Bb fbfwfNv d/ B/ fejk fe ezgBh poKv jo gb ngv/ N ofjDr/ eowukoh B?PBb ;/bI j?~v ;qh “rq ' w ' o ;[ o Z f ynk” d/ ezgBh fvIhNb fJzvhnk d/ ckow{b/ ’s/ g{oh gqG{ ;tkwh B/ fejk sfjs eJh T[sgkd yoh T[so ojh j? feT[Afe ezgBh d/ eowukoh fe e'o'wzvb fit/A g?ohck;, g?oh coNhbkJhio jo gb ezgBh d/ Bkb d/;^d[BhnK Bkb th i[V/ osBK, czN/e c/Avb, ezgBhnK ftu iNk:{ , Bhwkib ofjD fJ;bJh gqkJhv vhboK ns/ fv;NhfpT{NoK ƒ w'Yh j? fi; dk ns/ j? e ;k;NkZ g N?p tzv/ rJ/ jB. Bkb jh T[BQK ƒ gqkJhv n?g dh g{oh NoBUto 12,000 ekch b' efgqn jB. ikDekoh th fdZsh rJh. Bkb jh T[j jo/e fJbke/ d/ eo'V o[gJ/ s'A fJ; ;kb ezgBh B/ w";w ns/ c;b dh ikDekoh s'A ikDz{ ofjDr/. fBPus fInkdk j?. T[BQK B/ gzikp s/ jfonkDk dZf;nk fe e'o'wzvb s"o s/ fJj n?g ezgBh d/ ftek; ftu nfjw ftu M'B/ dh |;b T[~s/ c;b ;[oZfynk y/so ftu G{fwek ndk eo/rk. phghn? u d/ jwb/ s' A gzit/A ;EkB ’s/ j?. jo tor pukn bJh BtK T[sgkd d/ fe;kBK dk ftek; j't/, n;hA “fgokBk” bKu ehsk j?. fJ; rZb ƒ fXnkB ftu oy e/ T[sgkdK T[BQK fJj th dZf;nk fe ezgBh B/ dk fBowkD eod/ jK. fe;kBK dk ftek; jh ;kvh gfjb vhbo^fv;gb/ eKN?;N P[o{ ehsk j? ns/ nkgD/ vkfJwzv j?. T[BQK B/ df;nk fe ezgBh fe;kBK d/ fjZs ƒ fXnkB ’u vhboK bJh jKreKr NfoZg th nk:'fis ehsh j?. T[~E/ oZy e/ ftek;eqw ftu ;G s'A nZr/ j?. fJ; d/ bJh n;hA ezgBh B/ fJe j'o gfjb eod/ j'J/ ;Nko; gq'rokw dh th fJe gqkJhv n?g th pDkfJnk j? fi; ftu n;hA vhboK s/ P[o{nks ehsh j? i' fe fe;kBK ƒ |;b ’u ;g/on eod/ fv;NhfpT{NoK Bkb f;ZX/ ;zgoe ftu ofjzd/ jK ns/ T[BQK ;w/A ;ktXkBhnK tosD d/ ;zdoG ftu dZ;/rk. ;qh ƒ w";w, wzvh, ehwsK, ehfVnK dh ikDekoh s/ Bt/A fstkoh B/ fJj th dZf;nk fe ezgBh S/sh jh d' Bt/A T[sgkdK d/ pko/ ftu ikDekohnK w[jZJhnk eotkT[Ad/ jK. T[sgkd gq';g?b ns/ bK;hnk nes{po wjhB/ ftu bKu ezgBh d/ iBob w?B/io, ;hgh;h, BkoE I'B ;qh eoB ik fojk j?. fJj d't/A jh Bt/A czc{dhBkPe jB i' g?dktko tXkT[D ftu fe;kBK bJh wddrko ;kps j'Dr/. n;hA rq'w'o ;[oZfynk gqkJhv ebZp th pDkfJnk j? fi; ftu uko e?NkfrohnK jB—f;bto ebZp, r'bv ebZp, vkfJwzv ebZp ns/ gb?NhBw ebZp. fJ;/ f;bf;b/ ftu ezgBh B/ gqkJhv ebZp d/ w?ApoK bJh eJh b[GkT[D/ w"fenK dk n?bkB ehsk. fJ; d"okB ezgBh tb'A g?ohck; ƒ Bt/A o{g ftu pdb e/ oh^bKu ehsk frnk. fJ; w"e/ s/ ezgBh d/ ;/bI w?B/io ;[fyzdo f;zx, wkoehfNzr w?B/io n?BHe/H Powk, ;/bI w?B/io dhge towk, gqthB e[wko s/ BkoE I'B d/ NkZg vhbo w"i{d ;B.

30

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016


y/sh ;wkuko

www.krishijagran.com

;qhjoh d/ jkJh^N?e rqhB jkT{;

g[

D/ d/ n?~;He/H ro[Zg nk| ezgBhI dh ezgBh ;qhjoh g"bh jkT{f;I gqkJht/N fbfwfNv dh ;EkgBk ;zB 1995 ftu j'Jh ;h. 2500 J/eV s'A fInkdk y/socb ftu g"bh jkT{f;I pDkT[D tkbh ezgBh ƒ Bk f;o| Gkos ftu pbfe ftd/PK ftu th gqf;ZXh gqkgs j?. ;qhjoh g"bh jkT{f;I ’u fpiB; vt?bgw?AN nc;o gqPKs p'okV/ B/ dZf;nk fe ezgBh ƒ tZvh frDsh ftu g"bh jkT{f;I pDkT[D dk nB[Gt j?. ;kv/ e'b jo soQK d/ P?vB?N jkT{f;I, g"bh NBbI s/ g"bh jkT{f;I jB. T[BQK B/ dZf;nk fe wokm/ w?e;ht/AN ;kvk g/NzN ;Nqeuo fvIkfJB j? i' fe Gkos d/ pdbd/ w";w s/ ibtk:{d/ nB[e{b j?. T[BQK B/ dZf;nk fe gzikp ftu ;kƒ ek|h uzrh Bshi/ fwb/ jB. ;kvk T[d/P r[DtZsk Gog{o T[sgkdK d/ Bkb ;KM/

o{g ftu ;wki s/ GkJhuko/ ’u ezw eoBk j? fi; Bkb b'eK bJh n;hA fJe fw;kb ekfJw eo ;ehJ/. T[BQK B/ dZf;nk fe n;hA jkJh^N?e rqhB jkT{; pDkT[D ftu fBgz[B jK. fJjh BjhA j[D se n;hA ;oekoh ftGkrK, ekog'o/N s/ fe;kBK bJh eJh J/eV ftu g"bh jkT{f;I brkJ/ jB. ;qhjoh dk BK ;kvh nkX[fBe seBhe, T[g:[es fvIkfJB ns/ ekoi e[Pbsk bJh ikfDnk iKdk j?. ;kv/ fJZE/ rqhB jkT{; pDkT[D ftu nkX[fBe fBowkD ns/ y/sh seBhe T[~s/ I'o fdZsk iKdk j?. T[BQK dZf;nk fe ncohek s/ BkJhihohnk ftu th n;hA nkgDh jkIoh doi eotkJh j?. nkT[D tkb/ ;w/A ’u n;hA ehBhnk, w'iKfpe, fJE'ghnk, fizpkpt/, xkBk ns/ dZyDh n|ohek tor/ d/PK ftu th edw oyKr/. ;kv/ fJZE/ T[~u f;Zfynk gqkgs fJzihBhno ns/ n?rq'Bkfw;N nkgDhnK ;/tktK d/ oj/ jB i' nkgD/ nB[Gt d/ nXko ’s/ fe;kBK dhnK ;wZf;nktK ƒ ;w/A^;w/A s/ jZb th eod/ jB. ;kv/ fJZE/ T[gbpX g"bh jkT{f;I d/ fvIkfJB nfij/ jB fiBQK ƒ IwhB s/ ;EkBe ibtk:{d/ nXko ’s/ brkfJnk ik ;edk j?. fInkdk ikDekoh bJh ;zgoe eo' L 9370561004, info@shriharipolyhouse.com

y/sh d/ ;wkB, j[D bZGD/ n;kB

phi

jkJh^N?e y/sh

o'gkJh dh ;wZroh

|;b ;[oZfynk

y/sh T[geoD

ykd

f;zikJh

j'o

tX/o/ ikDekoh bJh t~N;n?g eo'

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

33


ਕੰਪਨੀ ;wkuko

www.krishijagran.com

phe/Nh NkfJo; B/ N{^tQhbo NkfJo ;?rw?AN ’u o~fynk edw b'efgqn pk~bht[~v nfGB/sk ns/ ezgBh d/ pqKv nzp?;/vo ;zBh fdUb B/ PkBdko bKu ;wko'j ftu fPoes ehsh

Gk

os dh gqw[Zy nkc^jkJht/ NkfJo fBowksk ezgBh pkbfeqPB fJzv;NqhI fbfwfNv (wPj{o BK^phe/Nh) B/ 10 nr;s 2016 ƒ fJe gq?~; ekBcoz; ’u d/P d/ N{thbo NkfJo pIko ftu edw oZyD dk n?bkB ehsk. y/sh, fBowkD, T[d:'fre rZvhnK d/ Bkb^Bkb noEw{ftzr, pzdorkj s/ yBB, J/Nhth ns/ rkovfBzr n?gbhe/PBI d/ y/so ftu nkgDk gqwZ[y ;EkB pDkT[D wro'A phe/Nh NkfJo j[D Gkos d/ tXd/ N{^tQhbo NkfJo pIko ftu nkgDh gSkD ekfJw eoB bJh g{oh soQK fsnko j?. ezgBh B/ fJe PkBdko ;wko'j nk:'fis eoe/ fJ; BthA Pq/Dh ftu nkgD/ gqt/P dk n?bkB ehsk ns/ fJ; ;?rw?AN bJh pDkJ/ rJ/ nkgD/ d' T[sgkd th gqdofPs ehs/. fJ; w"e/ ’s/ pkZbht[Zv d/ wku' w?B ns/ phe/Nh d/ pqKv nzp?;/vo ;zBh fdUb B/ d' cb?rfPg g?NoB NkJhg phe/ gkfJbN ns/ phe/ o|sko bKu ehs/. 840 bZy NkfJo jo ;kb d/ nB[wkfBs wkoehN ;kJhI ns/ 360 bZy ;kbkBk d/ fogb/;w?AN wkoehN ;kJhI d/ Bkb Gkos d/ N{^tQhbo pIko ƒ phe/Nh NkfJo; d/ nkT[D Bkb pj[s pVktk fwb/rk. Gkos d/ fgzvK ns/ d{o^d[okv/ d/ fJbkfenK se T[~u e[nkfbNh d/ N{^tQhbo NkfJo w[jZJhnk eok e/ ezgBh B/ g/Av{ gfotjB dh p/sjoh dk Nhuk fBoXkos ehsk j?. fJ; P/qDh ’u phe/Nh d/ gqt/P Bkb phe/Nh d/ vhboK ƒ ;kb Go eko'pko d/ fInkdk w"e/ fwbd/ ofjDr/. pIko ftu phe/Nh dh ftIhphfbNh ’u th fJIkck j't/rk. phe/ gkfJbN ns/ phe/ o|sko fJj d'B'A jh NkfJo T[BQK ftP/PsktK Bkb Gog{o jB i' ;|o ƒ ;[oZfynk, s/I ns/ fInkdk nBzdwJh pDk d/Ad/ jB. phe/ gkfJbN cozN NkfJo j? i' p/sjo ;Nhnfozr bJh vkfJo?ePBb ro{tI ns/ ;Ve ’s/ g[\sk geV s/ jkJh gockow?A; bJh tkJhv P'bvo tor/ chuoK Bkb :[es j?. phe/ o|sko ohno NkfJo j? i' nkeqwe vhIkfJB s/ ;\s b[Ze dk ;zrw j?. jkJh gockow?A; ezgkT{Av Bkb fBofws phe/ o|sko ;Ve T[~s/ ikBdko t/N frqg d/Adk j?. ezgBh d/ fJ; edw d/ pko/ ’u phe/Nh NkfJo; d/ ;z:[es gqpzX fBd/Pe okiht g'dko B/ fejk, “N{^tQhbo NkfJo fJzv;Nqhi 8H5 gqshPs dh ;bkBk do Bkb tX ojh j?. pIko dhnK dwdko ;zGktBktK ns/ g/Av{Gkos ftu gj[zu ƒ d/yd/ j'J/ ;kvh :'iBk nkgD/ cb?rfPg NkfJo ƒ T[BQK ;kJhIK ftu g/P eoB dh j? fi; Bkb T[j 70 gqshPs pIko ftu nkgDh geV pDk ;eD.

32

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

;kvh :'iBk j'o ;kJhIK ftu th NkfJo g/P eoB dh j? sKfe n;hA nkgD/ rkjeK ƒ g{ohnK ;/tktK d/ ;ehJ/ ns/ nrb/ e[M ;kbK ftu Gkosh feqPh gfotjB pIko dh xZN'^xZN 10 gqshPs fjZ;/dkoh jk;b eo ;ehJ/.” pkbfeqPB fJzv;NqhI fbfwfNv (phe/Nh) dk w[Zy d|so w[zpJh ftu j?. nkc^jkJht/ NkfJo ;?rw?AN ftu fJj fgSb/ 29 ;kbK s'A ;cbskg{ote ubdh nk ojh j?. fJ; dh gqphBsk, T[sgkdK dh e[nkfbNh ns/ uzrhnK ;/tktK B/ rkjeK d/ ftueko T[~u ;EkB ekfJw ehsk j? ns/ j[D N{^tQhbo NkfJo ;?rw?AN ftu fJ; d/ gqt/P Bkb rkjeK ƒ y[P j'D dhnK fInkdk tiQk fwb rJhnK jB. phe/Nh NkfJo; d/ pko/ ’u w[z[pJh ’u w[Zy dcso tkbh pkbfeqPB fJzv;NqhI fbfwfNv (phe/Nh) nkc^jkJht/ NkfJo pIko dh w'Yh fBowksk j?. 1987 ftu nkgDh d/ ;EkgBk pknd s'A phe/Nh B/ ftP/Pr ;?rw?AN ftu ;cbskg{ote fXnkB e/Adfos ehsk j? fit/A y/sh, fBowkD s/ T[d:'fre d/ Bkb jh noEw{ftzr, pzdorkj s/ yBB, J/Nhth s/ rkovfBzr n?gbhe/PB cb;o{g phe/Nh B/ \[d ƒ nkc^jkJht/ NkfJo fJzv;NqhI ftu fJe ftPt gZXoh ezgBh d/ s"o s/ ;Ekgs eo fbnk j?. nZi ezgBh dh fteoh 3500 eo'V o[gJ/ dh j? ns/ fJ; d/ e'b pIko dk 6 gqshPs fjZ;k j?. fcbjkb :{og s/ T[~soh nwohek ftu ;kvhnK uko ;fj:'rh ezgBhnK jB i' ;kv/ wZ[y dcso ƒ fteoh s/ wkoehfNzr ftu wdd eodhnK jB. fJj uko ezgBhnK—phe/Nh :{og n?;HnkoHn?bH (;/o/rB', fJNbh), phe/Nh NkfJo; :{J/n?;J/ fJze (J/eq'B), phe/Nh NkfJo; fJze (pq/ANt[v, N/B/;h ns/ UjJhU), phe/Nh NkfJo; e?B/vk fJze (N'ozN'). okPNoh vhboK d/ nkgD/ B?Ntoe d/ IohJ/ n;hA d[BhnK d/ 130 d/PK ftu nkgD/ T[sgkd t/ud/ jK. Gkos ftu ;kvhnK gzi nfs^nkX[fBe T[sgkdB fJekJhnK jB i' n"ozrkpkd, fGtkVh, u'gzeh, vKfptbh ns/ G[Zi ftu ;fEs jB ns/ fJZE/ 7000 s'A fInkdk b'e ezw eod/ jB.



ਕੰਪਨੀ ;wkuko

fe

;kBK ƒ ;G s'A tZvh ;wZf;nk T[; ;w/A j[zdh j? id'A T[j nB/e soQK dhnK |;bK dh fpikJh sK eo fdzd/ jB go ;kohnK |;bK ’u nbZr^nbZr soQK dh ykd gkT[D bJh o[gJ/^g?;/ dh n"fynkJh dk ;kjwDk eoBk g?Adk j?. jkbKfe fJ; ;wZf;nk dk jZb fBT{Nqhe/no pkfJU ;kfJz; gqkJht/N fbfwfNv ezgBh d/ fdZsk j?. ezgBh d/ fpIB; n?;';hJ/N ni/ rzrtko B/ dZf;nk fe ezgBh B/ ;kvk tho BK dh i?fte ykd fsnko ehsh j?, fi; ƒ jo soQK dhnK |;bK ftu gq:'r ehsk ik ;edk j?. |;bK d/ s/I ftek; ns/ fInkdk T[sgkdB bJh fJ; ƒ gkDh ftu fwbk e/ fSVekU eo ;ed/ jK. fJ; d/ uzr/ BshfinK bJh 500 rqkw dtkJh ’u 1000 bhNo gkDh fwbk e/ fszB s'A uko J/eV dh |;b s/ fSVekU ehsk ik ;edk j?. ;kvk tho dk fe;/ th coNhbkJhio fit/A :{ohnk, n?BHghHe/H, vhHJ/HghH d/ Bkb fwbk e/ fSVekn ehsk ik ;edk j?. fi; Bkb fe;kB tho ykd dh wksok Bz{ 10 r[Dk s'A 15 r[Dk se xZN th eo ;ed/ jB. fJ; T[sgkd dh ehws f;o| 415 o[gJ/ j?.

www.krishijagran.com

|;bK dk ;|b ftek; eo/rk ;kvk tho

;toki B/ e~Yh ;wMdkoh Bkb Nokbh dkoifbzr ukj j'Jh wfjzrh

fg

Sb/ ;kb d/ we [ kpb/ dkoifbr z ukj dhnK ehwsK tX rJhnK jB. fJ; dk ekoB ur z h rD [ ts Z k jD ' k j? fJ; bJh dkoifbr z ukj dhnK ehwsK ftu sI / h nkJh j. ? gkqgs ikDekoh d/ nB; [ ko ukj dh ehws brGr 20 gs q hPs se tX rJh j. ? fJ; ukj dk Tg [ Gr ' f;oc dP / tk;h jh BjhA eod/ pbfe eJh dP / K ftu fJ;dk fBo:ks th ehsk iKdk j. ? dkoifbr z n; ? ; ' hJP / B sA' fwbh ikDekoh nB; [ ko ;kb d/ gfjb/ S/ wjhB/ ftu ukj Ts [ gkdB ftu 33 gs q hPs froktN doi ehsh rJh ;h go nr;s sA' ukj Ts [ gkdB ftu tkXk jD ' bfZrnk. ukj dhnK ehwsK ftu tkX/ d/ ekoB fgSb/ ;kb d/ we [ kpb/ fJj ;kb jo ' ur z k ojr / k feTA[fe fgSb/ ;kb Td [ :r ' ftu Ts [ gkdB dh ewh d/ ekoB Be [ ;kB ;fjDk fgnk ;h. dkoifbr z ftu jo ;kb 85 sA' 90 by Z feb' ukj dk Ts [ gkdB jd z[ k j. ? ur z h yP [ p{ ns/ ;tkd d/ ekoB fJ; dk fInkdkso fj; Z k fBo:ks eo fds Z k iKdk j? go fJ; ;kb ;G sA' wfjr z h ns/ tXhnk ukj wB z h ikD tkbh dkoifbr z ukj ;e ' / d/ ekoB xN Z Ts [ gkdB dk fPeko j' rJh ;h. fJjh ekoB j? fe fJ;dhnK ehwsK ftu tkXk jf'Jnk j. ?

34

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

N

o?eNo nkgDh ekoi e[Pbsk ns/ ;woZEk ’u T[d'A se g{ok BjhA j[zdk id'A se T[; ftu ;fj:'rh T[geoDK Bz{ Bk brkfJnk ikJ/. fit/A No?eNo ftu Nokbh dk T[g:'r Bk eoBk wsbp No?eNo nX{ok j?. go fJj rZb th ;jh j? fe No?eNo yohdD ’s/ Nokbh Bkb BjhA fwbdh. Nokbh dh ehws tZyoh d/Dh g?Adh j?. eJh tko fe;kB tho Nokbh yohdd/ ;w/A fInkdk fXnkB BjhA fdzd/ ns/ ewI'o Nokbh ns/ g[okDh seBhe d/ ekoB T[; ftu Gkoh uhIK dh b'fvzr ns/ Y[nkJh dk ezw uzrh soQK BjhA j[zdk. fJ; rZb ƒ fXnkB ’u oZy e/ ;toki nkN'w'fNt fbfwfNv ezgBh B/ BthA seBhe dhnK NokbhnK bKu ehshnK jB. ezgBh d/ ;hBhno wkoehfNzr w?B/io ghHe/H fsqgkmh B/ dZf;nk fe ezgBh B/ nkX[fBe seBhe :[es gq?Po tkbh Nokbh bKu ehsh j? fJj Nokbh fInkdk wIp{s j'D ekoB Gkoh s'A Gkoh uhIK ƒ Y'D ftu ;woZE j?. fi; ƒ fe|kfJsh w[Zb ’s/ yohfdnk ik ;edk j?.


ਕੰਪਨੀ ;wkuko

www.krishijagran.com

ok;h jkJht/I dh BthA ekoiekoBh dk rmB

ok

;h ;hvI s'A tZy j'Jh ok;h jkJht/I gqkJht/N fbfwfNv bJh

BthA ekoiekoBh dk rmB eod/ j'J/ p'ov

nk| w?Apo; dh u'D ehsh rJh j?. fJj p'ov jkJht/I dk wkor doPB eoB d/ Bkb^Bkb ezgBh dk ftPt gZXo ns/ Gkos ftu ft;sko eoB bJh itkp d/j j't/rk. ok;h jkJht/I dh BthA u[Dh ekoiekoBh ftu u/now?B d/ nj[d/ bJh vkH n?~wH okw;kwh, n?rIhfeT{fNt u/now?B n?~;H ;/AfEbBkEB, w?B/fIzr vkfJo?eNo vkH noftzd eg{o s/ vkfJo?eNo oki/AdoB okw;kwh dh u'D ehsh rJh j?. p'ov B/ vkH noftzdo eg{o s/ j'o

n?~wHNhH w?ApoK dh nrtkJh j/m jkJht/I dh gqrsh ƒ ek|h ;okfjnk. p'ov B/ jkJht/I dh Nhw ’u ftPtk; iskfJnk ns/ gqshpZXsk fdykT[Ad/ j'J/ nk; ehsh j? fe n;hA th fJ;/ iIp/ ns/ iƒB Bkb gqrsh tZb tXd/ ojKr/ ns/ T[ukJhnK Bz{ S'jKr/. fJ; w"e/ ’s/ u/now?B vkH okw;kwh s/ n?rIhfeT{fNt u/now?B n?~;H ;/AfEbBkEB B/ fejk fe ezgBh dk ft;sko eoB bJh ;kv/ e'b eJh tZvhnK :'iBktK jB. fJ; Bkb eowukohnK ƒ nZr/ tZXD ns/ BthnK T[ukJhnK S'jD d/ w"e/ gqkgs j'Dr/. p'ov ƒ rfms eoB dk T[d/P eowukohnK d/ e?ohno s/ ftZsh ftek; d/ Bkb T[BQK ƒ Bt/A w"e/ gqdkB eokT[Dk j?.

;tkb ;kv/ itkp s[jkv/, fdbtk ;ed/ jB Y/oK fJBkw

feqPh ikroD ;'wkBh ;hvI gqPB'soh

nkw frnkB s/ feqPh ikroD ’s/ nXkos gqPB gqPB 1H M'B/ dk eN'ok fe; oki Bz{ fejk iKdk j? < wZX gqd/P

pzrkb

SZsh;rVQ

oki;EkB

fwZNh dk s/b

;oQ'A dk s/b

wZSh T[sgkdB

fJBQK ’u'A e'Jh BjhA.

gqPB 2H sob ;'Bk fe; ƒ fejk iKdk j? < g?Nq'bhnw

vhIb

gqPB 3H ;|?d eqKsh fe; Bkb ;pzXs j? < d[ZX T[sgkdB

nzvk T[sgkdB

fBod/P L gkme nkgD/ T[Zso 20 nes{po se E-mail:manish@krishijagran.com ’s/ G/i ;ed/ jB, 9891335460 whatsapp iK SMS eo ;ed/ jB, ;jh T[Zso G/iD tkb/ gfjb/ fszB fe;kB thoK Bz{ eqwtko 3, 2 ns/ 1 jIko se d/ jkJhfpqv phi fJBkw d/ o{g ftu ;'wkBh ;hvI tb'A fd~s/ ikDr/, Bkb jh nrb/ nze ftu T[BQK dk BK Skfgnk ikJ/rk. fe;kB tho T[Zso d/ Bkb nkgDk BK, gsk ns/ w'pkfJb Bzpo Io{o G/iD. T[Zso G/iD tkfbnK ’u feqPh ftfdnkoEh s/ fe;kB G?DK th Pkwb j' ;edhnK jB. n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

35




fJzNoftT{

www.krishijagran.com

b?we/B, fizBk g[okDk UBk yok L nGhihs

e

jkts j? fe fizBk g[okDk UBk yok. fJj ejkts iowBh ezgBh b?we/B T[~s/ th yoh T[sodh j?, i' fe 235 ;kb g[okDh ezgBh j? ns/ nZi th fe;kBK bJh T[~u r[DtZsk tkb/ y/shpkVh :zso pDkT[D ftu ezgBh ƒ w[jkos jk;b j?. b?we/B e'b fszB wZ[y soQK d/ feqPh T[geoD jB fiBQK ftu i[skJh, phi phiD d/ T[geoD ns/ tZy^tZy soQK d/ ;go/no Pkwb jB. jkbKfe fJBQK dh ehws fInkdk j? go fJ; dk gq:'r fe;kB fIzdrh Go eo ;ed/ jB. ezgBh ftu d"o/ w"e/ b?we/B d/ wkoehfNzr w?B/io nGhihs rkfJetkv Bkb feqPh T[geoDK Bkb ;pzXs feqPh ikroD dh \k; rZbpks d/ nzP g/P jB L^ b?we/B ezgBh d/ ;|o pko/ d~;' < b?we/B fJe iowB ezgBh j? fi; dh ;EkgBk ;zB 1780 ftu j'Jh ;h. b?we/B fJe ftPt gZXoh ezgBh j?. fJj w{b o{g ’u fszB y/sh T[geoDK T[s/ fXnkB fdzd/ jK. T[j jB^ ! tkjh ! fpikJh ! ;go/no fJjh fszB soQK d/ y/sh T[geoD jB i' iowB s'A pD e/ nkT[Ad/ jB. fJBQK y/sh T[geoDK Bkb fe;kBK ƒ Bk f;o| bkG j[zdk j? pbfe y/sh eoB ftu th ek|h n;kBh j[zdh j?. n;hA d[BhnK Go ftu x[zw^x[zw e/ b'eK ƒ b?we/B d/ y/sh T[geoDK pko/ ikDekoh fdzd/ jK. Gkos ftu j[D s[;hA fe; soQK d/ y/sh T[goeD pDk oj/ j' < b?we/B jw/Pk fJe edw nZr/ ofjzdk j?. b?we/B w{b o{g ’u fwZNh dh r[DtZsk tXkT[D dk jZb fe;kBK bJh b? e/ nkfJnk j?. Gkos ftu n;hA fszB soQK d/ y/sh T[goeD pDkT[Ad/ jK. fJBQK ftu 2 n?wph foto;^fpb gb' , d{ ; ok gq h ^ ebNht/No fi; ƒ nkekN th efjzd/ jB ns/ sh;ok (gkto j?o') fi; ƒ fpibh Bkb ubD tkbk j?o' th efjzd/ jB. fJBQK fszBK T[geoDK dh eh^eh ftP/PsktK jB < o'Nkt/No fJe gqkEfwe gkto fNZbo T[goeD j? i' fwZNh ƒ T[bZdD bJh fJ;s/wkb ehsk iKdk j?. fJ;

38

dh wdd Bkb n;hA j/mK dZph j'Jh fwZNh ƒ T[go fbnkT[Ad/ jK ns/ T[go tkbh fwZNh ƒ j/mK b? iKd/ jK, fi; Bkb fwZNh dh Bwh ekfJw ofjzdh j?. fJj |;b dh ofjzd^yz{jd ƒ IwhB ftu d|B eoe/ fwZNh ƒ j'o T[gikT{ pDk d/ A dk j? . d{ ; ok ;N/ p b ebNht/PB (;fEo y/sh) fJj fwZNh ƒ fjbkT[D ns/ fwe; eoB ftu wddrko j?. T[E/ sh;ok gkto j?o' fi;dh wdd Bkb phi phfink iKdk j?. fJBQK fszBK wPhBK ’u nkX[fBe seBhe dk fJ;s/wkb eoe/ rfjokJh fB:zsqD dk j'o ftebg th w"i{d j?, fi; dh wdd Bkb fJZSk nB[;ko rfjokJh se tkjh ehsh ik ;edh j?. fJBQK T[geoDK dh ehws eh j? < eh fJj T[geoD ;oeko tb'A ;pf;vh gqkgs jB < T[geoDK dh T[g:'rsk ns/ T[sgkdB bkrs d/ nXko ’s/ fJBQK dh ehws fBoXkos ehsh rJh j?. gb' d/ bJh ;kBz{ ;oeko s'A ;pf;vh gqkgs j' u[Zeh j? ns/ d{;o/ T[geoDK bJh th n;hA noIh fdZsh j'Jh j?. ;kƒ T[whd j? fe ;ko/ T[geoDK bJh S/sh jh ;kƒ ;oeko tb'A ;pf;vh fwb ikJ/rh. j'oBK ezgBhnK d/ T[sgkdK s'A s[;hA nkgDh ezgBh d/ T[sgkdK ƒ fe; soQK p/jso wzBd/ j' < ;kv/ e'b d' n?wph jkJhvq'fbe foto;/pb jb j?. n;hA ikDd/ jK fe ;EkBe fBowksk pj[s e[M eo oj/ jB go i' b'e fBowkD eo oj/

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

jB don;b T[j Beb eo oj/ jB. ;kvk wzBDk j? fe Beb eoB Bkb r[DtZsk tkb/ T[sgkd BjhA pDd/. fJE'A se fe Beb eoe/ pD/ T[sgkd fInkdk fNekT{ th BjhA j[zd/. fiZE'A se ;kvh ezgBh tb'A pDkJ/ T[sgkdK dh rZb j? sK ;kv/ ;ko/ T[sgkd bzw/ ;w/A se uZbD tkb/ ns/ r[DtZsk tkb/ jB. ;jh PpdK ftu ejhJ/ sK fe;kBK ƒ ihtB Go bJh f;o| fJe' tko fBt/P eoB dh b'V j? ns/ fco g{oh fIzdrh T[j nokw Bkb fJBQK T[sgkdK dk fJ;s/wkb eoe/ y/sh eo ;ed/ jB. fe;kBK bJh e'Jh ;[B/jk < fe;kBK ƒ fJjh ;[B/jk d/Dk ukjz[dk jK fe ;kv/ T[geoD bzw/ ;w/A se uZbD tkb/ jB. fJjh BjhA fe;/ th soQK dh \okph j'D s/ fJBQK d/ fe;/ th fjZ;/ ƒ n;kBh Bkb pdfbnk ik ;edk j?. fJBQK T[goeDK d/ T[g:'r Bkb fe;kBK ƒ xZN bkrs nkJ/rh ns/ Bkb jh gqd{PD th BjhA c?b/rk. fJ; Bkb fe;kBK ƒ pj[s bkG fwb/rk. y/sh :zsoK d/ T[sgkdK dh yk;hns jh fJj j? fe ;kvhnK wPhBK dk T[g:'r fe;kB tho ;koh T[wo eo ;ed/ jB. fe;kB thoK ƒ fJjh ejKrk fe b?we/B d/ T[sgkdK ƒ ngDkU ns/ ihtB Go ;[yh oj'.

gq;s[sh^ fiUsh Powk gZsoeko, feqPh ikroD, BthA fdZbh w'pkfJb^9953746033 Jhw/b^jyoti@krishijagran.com


fJzNoftT{

www.krishijagran.com

i?fte y/sh eoe/ bkG gqkgs eoB fe;kB L fJzdoihs f;zx

fte T[sgkdB bkGekoh j? ns/ i?fte y/sh ngDkn e/ fe;kB bkG gqkgs eoBr/. fe;kBK bJh p/jso j't/rk fe xZN s'A xZN o;kfJDe T[sgkdK dk gq:'r eoB. T[go'es rZbK e'oN/e n?roh n?Av pkfJU ;'fbT{PB gqkJht/N fbfwfNv ezgBh d/ vkfJo?eNo fJzdoihs f;zx B/ jkb ftu jh feqPh ikroD Nhw Bkb w[\kfsp j[zfdnK fejk fe ezgBh dh P[o{nks 2007 ftu 40 T[sgkdK Bkb j'Jh. T[;d/ pknd s'A ezgBh fe;kBK dh ;/tk ’u ssgo j?. fe;kBK dh ;ekokswe gqshfeqnk fwbD Bkb ezgBh d/ ftek; ftu rsh nkJh j?. T[BQK B/ dZf;nk fe ezgBh d/ T[sgkd fe;kBK ƒ pj[s g;zd nk oj/ jB go fJ; rZb dh g[PNh bJh ;kv/ e'b jo/e fJbke/ ftu fe;kBK Bkb fwbD ns/ T[BQK d/ ftuko ikBD bJh gqshfBXh jB i' chbv ftu w"i{d ofjzd/ jB ns/ ;w/A^;w/A s/ fe;kBK Bkb rZbpks eoe/ T[BQK dh gqshfeqnk pko/ ikDekoh b?Ad/ jB. fJ; wkfXnw Bkb jo ;w/A fe;kBK dh b'V ns/ ftuko ezgBh se gj[zud/ jB fco T[BQK T[~s/ nwb ehsk iKdk j?. ;qh f;zx B/ fejk fe ezgBh dh ;G s'A tZvh yk;hns fJj j? fe n;hA nkgD/ T[sgkdK ftu tkXk BjhA ehsk pbfe fJBQK dh frDsh xNkJh j?. nkws"o s/ t/yD ’u nkT[Adk j? fe j'o ezgBhnK nkgD/ T[sgkdK ftu tkXk eodhnK ofjzdhnK jB. ;qh f;zx B/ dZf;nk fe n;hA ezgBh dk bkG wro'A t/yd/ jK. ;kv/ bJh ;G s'A gfjbK fe;kBK dk ftek; ns/ fjZs jB. fJ;bJh e[M n?;/

o;kfJDe T[sgkdK dk fBowkD pzd eo fdZsk frnk j? i' pj[s fInkdk B[e;kBd/j ;h. ;qh f;zx s'A ezgBh dk nXko T[sgkd g[ZSD s/ T[BQK B/ df;nk fe bfjo ns/ ;hn?B^2 ;kv/ gqw[Zy T[sgkdK ftu'A jB. T[BQK B/ fejk fe fe;kBK ns/ y/sK d/ ftueko bfjo T[sgkd dh wjZsg{oB G{fwek j?. ezgBh d/ T[sgkd T[~so gqd/P, wZX gqd/P, SZsh;rVQ, T[sokyzv, gzikp, jfonkDk s/ fpjko ftu nk;kBh Bkb gj[zu iKd/ jB. fJBQK okiK ftu ezgBh dhnK poKuK th jB, i' fe;kBK dh ;/tk ftu bZrhnK j'JhnK jB. pIko ftu tXdh gqsh:'rsk s/ T[BQK B/ fejk fe n;hA gqsh:'rh ezgBhnK T[~s/ BjhA pbfe nkgD/ T[sgkdK dh r[DtZsk T[~s/ fXnkB d/Ad/ jK. i/eo ;kv/ T[sgkd r[DtZsk Gog{o jB ns/ fe;kBK dh e;"Nh T[~s/ yo/ T[so oj/ jB sK ezgBh ƒ tXD s'A e'Jh BjhA o'e ;edk. T[BQK B/ fe;kBK bJh ;[B/jk fdZsk fe fe;kB thoK ƒ i?fte y/sh T[~s/ g{ok fXnkB d/Dk ukjhdk j?, fi; ftu f;js dk okI j? ns/ fJ; Bkb y/s dh fwZNh dk T[gikT{g[Dk jw/Pk ekfJw oj/rk.

gq;s[sh ^ wBhP u"jkB gZsoeko, feqPh ikroD, BthA fdZbh w'pkfJb^9891335460 Jhw/b^manish@krishijagran.com n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

39


www.krishijagran.com

bwgbwnI

bwgbwnI ruJyvyN Pldwr bUty 1. sdw bhwr Pldwr bUty ijvyN AMb, lIcI, ikMnU, mwltw, musMmI, inMbU, lukwT, AmrUd, AWvlw, ppIqw dy bUty lwaux dw FukvW smW hY[ so AwpxI GrylU bgIcI AwpxI Gr dI PlW dI loV pUrI krn leI srkwrI nrsrI jW lweIsYNs pRwpq nrsrI qoN Pldwr bUty zrUr lgwau[ 2. Pldwr bUty hmySW auicq Pwsly qy lgwau[ Gr iv``c lgwaudy smyN Pwslw 20 Pu`t Aqy kMD qoN vI 5 Pu`t dI dUrI qy r``Ko[ 3. inMbU jwqI dy bUitAW nMU PlW dI kyr dI qoN bcwaux leI 2.5 gRwm jIrm+0.01 gRwm 2,4 fI sofIAm swlt (hwrtIklcr gryf nMU 1 iltr pwxI dy ihswb iCVkwA kro[ 4. inMbU jwqI dy bUitAW nMU ic``tI m``KI dI rokQwm leI 2 im.lI. POsmweIt dw 1 iltr pwxI iv``c Gol kyy iCVkwA kro[ 5. byrW nMU ic``to rog qoN bcwA leI Pu`lW qy 0.5 AYm.AYl kYrwQyn jW 0.5 bYLwtwn jW 2.5 gRwm GulxSIl slPr nMU 1 iltr pwxI iv``c Gol ky iCVkwA kro[ 6. byrW qy lwK dy kIVy dI rokQwm leI 1 im.lI. rogr 1 iltr pwxI iv``c Gol kyy iCVkwA kro[ sbzIAW 1. srdI ru`q dIAW sbzIAW mUlI, gwjr, Slgm, pwlk myQI Awid dI ibjweI SurU kr idau[ 2. GrylU bgIcI iv``c vI AwpxI Gr dI loV muqwibk sbzIAW dI ibjweI bwgbwnI ivBwg jW pI.ey.XU. qoN sbjI bIjW dI ik``t ilAw ky kr

18 YEARS (1999-2015)

Servi

ng Farming Community

lvo[ 3. AwlU dI ibjweI leI bIj nMU stor qoN ilAw ky hvwdwr kmry iv``c ij``Qy roSnI G``t hovy pqlI qih iv``c ivCw idau[ bIj nMU 2.5 gRwm AYmIswn jW tYPwsn dvweI pqI iltr pwxI iv``c 10 imMt iBau ky soD kr lau[ ibjweI smyN 80 iklo XUrIAw,155 iklo supr PwsPyt Aqy 40 iklo potwS Kwd pRqI eykV dy ihswb pwau[ 4. mtr dI ibjweI leI AgyqIAW iksmW Agyqw6 jW Arkl iksm dw 45 ik``lo bIj rweIjobIAm tIky nwl soD ky ibjweI kro[ sjwvtI bUty 1. srdIAW vwly mOsmI Pu`lW dI pnIrI bIjx leI ikAwrIAW dI iqAwrI SurU kr idau[ 2. guldwaudI iv``c mINh dw pwxI iek``Tw nw hox idau Aqy ibmwrIAW rokx leI fweIQyn AYm.45 dvweI dw pRqI iltr pwxI dy ihswb nwl iCVkwA kro[ 3. glYfIauls, nrigs, PrIzIAw dy gMiFAW dI ibjweI dw vI FukvW smW hY[ 4. srdIAW vwly gyNdy dI Psl lYx leI FukvW smW hY[ fw. suKdIp isMG huMdl bwgbwnI ivkws APsr-km-styt nofl APsr, GrylU bgIcI, pMjwb[mobweIL: 75080-18842

n?wHJ/H;h feqFh ikroD

feqFh ikroD gZfsqek ~ xo xo ftu fbikT[D bJh pbke gZXo s/ w?B/io, n?r}hfeT{fNt dh }o{os j?.

fibk ftgBD nfXekoh

;Bkse (3-4 ;kb dk s}opk)

sBykj ns/ j'o g?e/i

pbke n?r}hfeT{fNt

10th gk; (s}opk - fe;kBK Bkb w/bi'b)

;zgoe eo'L fBFKs Nke, nkb fJzfvnk ;oe[b/FB nfXekoh, c'BL 09953756433, 09891263263 60_9, sh;oh wzf}b, :{;c ;okJ/ wkoehN, rohB gkoe w?No' ;N/FB d/ B}dhe, BthI fdZbh - 110016 c'BL 011-26511845, 26517923, 45503170 Jhw/bL circulation@krishijagran.com t?p;kJhN L www.krishijagran.com

40

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016


wZSh gkbB

www.krishijagran.com

po;ksh w";w ftu B[e;kB s'A pu e/ fpjso tkX/ tk;s/ wZSh dh ;zGkb Io{oh

p

o;ks d/ w";w ftu wZSh gkbeK d/ sbkpK dk ftP/P f\nkb oZyDk ukjhdk j? feT[Afe gkDh dh e[nkfbNh ftu ezfYnK dh fwZNh y[oD Bkb nkJh spdhbh iK whAj d/ gkDh dh ;jh fBek;h Bk j'D ekoD wZSh ƒ B[e;kB j' ;edk j?. fJj ftuko r[o{ nz r d d/ t t? N Boh ns/ n? B hwb ;kfJz ; I :{Bhtof;Nh, b[fXnkDk d/ f|PohI ekbi d/ vhB, vkH nkPk XtB B/ po;ksh w";w ftu wZSh dh ;KG ;zGkb pko/ rZb eofdnK ;KM/ ehs/. T[BQK fejk fe sbkpK ftu gkDh dk gZXo 5 s'A 6 c[ZN j'Dk ukjhdk j? go sbkpK d/ ezfYnK dh T[ukJh fJzBh j'Dh ukjhdh j? fe po;ksh gkDh ftu g?D s/ T[j 1H5 s'A 2 c[ZN gkDh d/ tkX/ ƒ ;zGkb ;e/. i/ wZSh gkbD Bht/A y/soK ftu ehsk ik fojk j? sK fJ; rZb dk f\nkb oZyD dh b'V j? fe tX/o/ gkDh nkT[D dh ;{os ftu wZSh fes/ ezfYnK s'A pkjo Bk fBeb ikt/. i/ ezY/ Bht/A j'Dr/ sK eJh soQK dk gqd{PD iK j'o iht sbkpK ftu gj[zu ;ed/ jB. ezfYnK ƒ y[oD s'A pukT[D bJh T[BQK ’s/ xkj iK g"d/ brkT[D/ pj[s Io{oh jB. fInkdk fwZNh tkbk gkDh j' ikD dh ;{os ftu nke;hiB dh wksok xZN iKdh j? nfij/ w"e/ ’s/ gkDh ftu J/ohJ/No ubkT[Dk pj[s Io{oh j' iKdk j?.

vkH whok vhH nK;b, ftGkr w[yh B/ dZf;nk fe po;ks j'D s'A pknd gkDh d/ s/Ikph ns/ yko/gD ƒ Io{o iKu b?Dk ukjhdk j? ns/ T[; d/ ;zs[bB ƒ pDkJh oZyDk ukjhdk j?. nfij/ w"e/ ’s/ gkDh dh T[gobh sfj ftu eJh spdhbhnK nkT[AdhnK jB fJ; bJh gkDh ƒ fjbdk i[bdk oZyDk ukjhdk j?. nfij/ wNw?b/ gkDh ƒ y/sK ftu tos b?Dk ukjhdk j? ns/ skIk gkDh sbkp ftu gkT[Dk ukjhdk j?. i/ fInkdk pZdbtkJh tkbk w";w oj/ sK chv dh wksok xN eo d/Dh ukjhdh j? iK pzd eo d/Dh ukjhdh j? ns/ w[V w";w y[ZbQD ’s/ jh chV gkT[Dh ukjhdh j?. vkH whok B/ fejk fe i/ gkDh ftu e'Jh p{NhnK nkfd tZX ikD sK T[BQK dk ftek; j' ikJ/ sK T[d'A th wZShnK ƒ \[oke gkT[Dh o'e d/Dh ukjhdh j?. nke;hiB gZXo dk xNDk wZShnK bJh B[e;kBd/j j' ;edk j? fJ; bJh nfijh spdhbh d/ w"e/ J/ohJ/No Io{o tosDk ukjhdk j?. T[BQK fJj th okJ/ fdZsh fe i/ fe;/ sbkp ftu fInkdk wZShnK fdy ojhnK j'D sK T[E'A dh wZSh d{;o/ sbkp ftu spdhb eo d/Dh ukjhdh j?. b'e ;zgoe d|so g;ko f;Zfynk fBod/Pkbk r[o{ nzrd d/t t?NBoh ns/ n?Bhwb ;kfJz;I :{Bhtof;Nh, b[fXnkDk n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

41


ehN gqpzXB

www.krishijagran.com

M'B/ dh ekPs ’u ehN gqpzXB

M'

B/ dh uzrh y/sh bJh nkw f;ckoPK ngDkn e/ g?dktko ftu tkXk ehsk ik ;edk j?. fJ; d/ bJh j'o seBheK s'A fJbktk ;jh ;w/A s/ ehfVnK s'A c;b dh ;[oZfynk fJe wjZstg{oB nzr j?. M'B/ dh c;b ftu ftfGzB jkBhekoe ehV/ ns/ T[BQK dh o'eEkw j/m fbyh j?. iVQ dh ;z[vh (o{N thtb) L T[~vD ’u bkuko ns/ S'N/, r'b s/ B'edko fJ; ehV/ dhnK ;[zYhnK ;c?d, yzG ofjs T[pb/ u"b d/ ;kJhI dh j[zdh j? i' M'B/ dh o'gkJh s'A 15^20 fdBK pknd s'A g"fdnK dhnK iVQK ƒ ykDk P[o{ eo fdzdh j? ns/ ;szpo d/ nZX se yKdh ofjzdh j?. fi; d/ ekoB g"fdnK dk c[NkU o[e iKdk j? ns/ eZd wXok ofj iKdk j?. gZs/ fdB'^fdB ghb/ g?Ad/ iKd/ jB. fJ; d/ ekoB 30^35 gqshPs se g?dktko ftu ewh nk ;edh j?. fB:zsqD L^ 1H o'gkJh s'A gfjbK y/s uzrh soQK fsnko eo'. 2H y/sK s/ tZNK T[~s/ xkj Bk T[~rD fdU. 3H wJh^i{B ftu y/s dh vz{xh tkjh eo' sKfe fSg/ j'J/ ehV/ T[go nk ikD ns/ ;{oi dh s/I X[Zg ns/ gzShnK okjhA BPN ehs/ ik ;eD. 4H ykdK dh f;ckoP ehsh wksok dk gq:'r eo'. 5H o'gkJh s'A 15 fdBK pknd se 1^2 ;[zvh$g"dk j'D s/ 10 feHrqkH ekop'fob^4ih iK ;/ftvkb

42

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

4ih gqsh J/eV gkU. i/eo fJj ehNBkPe Bk fwbD sK 10 feHrq k H ekop' f cT{ o kB (fcT{okvkB) 3ih iK 4 feHrqkH c'o/N 10ih gqsh J/eV gkU. ehNBkPe dtkJh fJe;ko gkT[D bJh fJBQK ftu :{ohnk ykd fwbk fdU. g~sk bg/N ;[zvh L^ jo/ ozr dh fJj S'Nh fijh ;[zvh ekch u[;s j[zdh j?. fJ; ehV/ dhnK ;[zvhnK gZs/ ƒ bg/N e/ T[BQK d/ nzdob/ jo/ gdkoE ƒ y[ou^y[ou e/ i[bkJh s'A nes{po se yKdh j?. fi; d/ ekoB gZshnK d{o'A jh ;c?d s/ uwedhnK fd;dhnK jB. fJ; ehV/ ekoB 10 s'A 80 gqshPs se g?dktko ftu ewh j' ;edh j?. fB:zsqD L^ 1H fJ; d/ pkbr oks t/b/ fe;/ o"PBh ;o's e'b fJeZm/ eoe/ wko/ ik ;ed/ jB. 2H fJe ehVk gqsh g"dk fdykJh d/D s/ 10 feHrqkH fwEkfJb g?okfE:kB 2 gqshPs gqsh J/eV dk X{Vk fdU iK 400 fwHbhH eftBbck; 20^J/Hn?cH iK 200 fwHbhH w'B'eq'N'ck; 36^n?;Hn?bH ƒ 200 bhNo gkDh ftu fwbk e/ gqsh J/eV c;b T[~s/ fSVe'. G{ok s/ ;c?d fg~m tkbk s/bk L^ fJ; ehV/ d/ pZu/ ns/ pkbr g"fdnK d/ j//mb/ fjZ;/ ftu T[;dk o; u{;d/ jB fi; d/ ekoB g"dk ghbk g? e/ ;[Ze iKdk j?. jwbk r'bkeko N[eVhnK ’u P[o{ j[zdk j? i' j"bh^j"bh tZXdk iKdk j? ns/ nzs ftu ;kok y/s ;[Ze iKdk j?. T[; ƒ ‘jkgo poB’ d/ BK Bkb ikfDnk iKdk j?. fJj ehVk 10 s'A 100 gqshPs se B[e;kB eo ;edk j?. fB:zsqD L^ 1H BkJhNq'iB tkbhnK ykdK dk gq:'r f;ckoP s'A fInkdk wksok ftu ns/ T[fus ;w/A s'A pknd Bk eo'. 2H y/s ftu b'V s'A fInkdk gkDh Bk o[eD fdU. 3H y/s ftu 10 pZu/ iK pkbr gqsh g"dk j'D s/ o;kfJDe o'eEkw bJh 10 feHrqkH ekop'fob 5 gqshPs dk X{Vk iK fwEkfJb g?okfEnkB 2


ehN gqpzXB

www.krishijagran.com

gqshPs dk X{Vk gqsh J/eV X{V' iK 250 fwHbhH vkJheb'otk; 76 JhH;hH ƒ 1H5 bhNo gkDh ftu fwbk e/ fJ; x'b ƒ 20 feHrqkH o/s ftu fwbkU. fJ; fwPoD ƒ fJe J/eV c;b ftu yVQ/ gkDh ’u fSZN/ iK 400 rqkw ekop'fob 50 X{HgkH iK 250 fwHbhH w'B'eq'N'ck; 36 n?;Hn?bH ƒ 200 bhNo gkDh ftu fSVe'. vkJheb'otk; d/ gq:'r ftu ;ktXkBh tos'. rzXh pzr iK wbzrk L^ fJ; ehV/ dk gqe'g nkws"o s/ fe;/^fe;/ ;kb jh j[zdk j?. fJ; dk gqe'g \k; s"o s/ ;szpo d/ wjhB/ ftu fInkdk ofjzdk j?. fJ; ehV/ d/ pZu/ ns/ pkbr pZbhnK ftu pD oj/ eZu/ dkfDnK ftu'A d[ZX u{;d/ jB fi; d/ ekoB pZbhnK ftu dkDk BjhA pDdk. fB:zsqD L^ 1H y/s d/ nk;^gk; yVQh xkj ƒ BPN eo', fi; Bkb fJj ehV/ T[BQK T[~s/ PoB Bk b? ;eD. 2H gqekP ;o's T[~s/ pZu/ ns/ pkbr fJeZm/ eoe/ fJBQK ƒ BPN eo'. 3H o;kfJDe o'eEkw bJh fwEkfJb g?okfE:kB 2 gqshPs dk X{Vk 10 feHrqkH gqsh J/eV dh do Bkb eo'.

sDk S/de L^ sDk S/de ghbk, ;c?d ns/ r[bkph j' ;ed/ jB. M'B/ dh pk;wsh fe;wK ns/ j'o fe;wK dh s[bBk ’u sDk S/de dk gqe'g fInkdk j[zdk j?. fJ; ehV/ dhnK ;[zYhnK y/s ftu g"d nt;Ek s'A b? e/ c;b ftu tkb nkT[D se B[e;kB eodh fwbdh j?. ehV/ g"fdnK d/ sD/ ftu tV e/ nzdob/ gdkoE ƒ yKdh ofjzdh j?, fi; ekoB r'G iK tkb g{oh soQK ;[Ze iKdh j? ns/ dkD/ BjhA pDd/. gqGkts g"fdnK dhnK pZbhnK y/s ftu f;ZXhnK yVhnK ns/ ;c?d BIo nkT[AdhnK jB.

25 ;kb g{o/ j'D s/- 25 ;kb 25 bZy w?Ipo :'iBk

feqFh ikroD gfotko Bkb i[VD dk ;[fBjok w”ek Gkos d/ fe;kBK dh nkgDh nktk} @feqFh ikroD# wkf;e gZfsqek nkgD/ 25 ;kb g{o/ j'D s/ gkmeK bJh fbnkJh j? ;[fBjok w”ek. e[M nk;kB ;tkbK d/ itkp fdU ns/ i[V ikU feqFh ikroD gfotko Bkb. nkU ikDd/ jK fJ; w”e/ d/ pko/-

gqPB : d/PGo ftu nkJhH;hHJ/HnkoH d/ fezB/ fJz;NhfuT{N jB < 104

85

109

eh gV'L feqFh ikroD fJe rqkwhB gfotkfoe gZfsqek j? fi; ftu s[jk~ feqFh ;wkuko, ezgBh ;wkuko, Bt/I T[BZs phi dh ikDekoh, fGzB fGzB ehNBkFe, c;bK dh ;w/I ;w/I s/ ikDekoh, pkrpkBh, wZX{ wZyh gkbB, gF{ gkbB, feZs/ pko/ ikDekohnK, fJzNoftT{, gqrshFhb fe;kBK ns/ wfjbktK dhnK T[gbpXhnK, ;/js, Bt/I T[sgkd, fcbwh frnkB, okiBhsh, ykDk-yikBk nkfd ikDekohnK fJ; ftu Fkfwb jB. fet/I i[VhJ/- gZfsqek ftu jo wjhB/ fJjBK ftfFnK s/ nkXkfos fJe ;tkb gqekfFs ehsk ikJ/rk. T[; ;tkb dk itkp T[;/ nze ftu j't/rk fi;~ bZGe/ s[;hI ;k~ w?;/i G/iDk j't/rk. gfjb/ 100 ;jh itkp d/D tkb/ gkmeK ~ fJe ;kb dh w?IpofFg, nrb/ 100-200 gkmeK ~ 6 wjhB/ iK 3 wjhB/ dh w?IpofFg coh fdZsh ikJ/rh. Bkb jh 10,000 gkmeK ~ fJe wjhB/ dh gZfsqek w[cs fdZsh ikJ/rh. u[e' c'B, fdU fJe nk;kB ;tkb dk itkp ns/ pD ikU feqFh ikroD gfotko d/ w?Ipo.

feqFh ikroD Bkb i[VD ns/ w?Ipo pBD bJh ;zgoe eo'- npd[; ;wd 9891889588, gqFKs Fowk 9891263263 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 21 States, 2 Portals - 10 Million combined readership

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

43


ehN gqpzXB fB:zsqD L^ 1H c;b dh eNkJh s'A pknd vzmbK ftu fSghnK ;[zYhnK ƒ ;kV e/ BPN eo'. 2H fJ; ehV/ d/ pkbr ƒ gqekP ;o's T[~s/ fJeZmk eoe/ BPN ehsk ik ;edk j?. 3H y/s ftu 5 gqshPs s'A fInkdk r'G iK pZbhnK ;[ZeD s/ iK fJe nzvk ;w{j gqsh tor whNo j'D s/ 500 fwHbhH fwEkfJb g?okfE:kB 50 JhH;hH iK w'B'eq'N'ck; 36 n?;Hn?bH iK 1 bhNo eb'ogkJhohck; 20 JhH;hH 7H5 feHrqkH ekoNkg jkJhvq'eb'okJhv 4ih iK fcgq'fBb 0H3ih 10 feHrqkH ;[Zeh o/s ftu fwbk e/ g"d o'gD s'A 30, 50 iK 70 fdBK wro'A gqsh J/eV dh do Bkb c;b ’u gq:'r eo'. fJBQK ehNBkPe dtkJhnK Bkb gZsk bg/Neo ;[zvh dh th o'eEkw j' iKdh j?. dbhg e[wko, ;shP e[wko, d/t/Ado ikyV ! feqPh ftfrnkB e/Ado, f;o;k^127021, Gkos feqPh ftfrnkB e/Ado, fGtkBh (Gkos)

www.krishijagran.com

o/fNb Bkb d{o j't/rh |;bK ’u u{fjnK dh ;w~f;nk

;z

fXnk nkor/fBe e?whebI gqkJht/N fbfwfNv o;kfJD pDkT[D tkbh wzBh^gqwzBh ezgBh j?. ;zfXnk nkor/fBe e?whebI fbfwfNv y/sh d/ y/so ’u 32 ;kbK s'A ezw eo ojh j?.ezgBh d/ fBd/Pe ;fws gN/b B/ feqPh ikroD ƒ dZf;nk fe ezgBh w[Zy o{g ’u ehNBkPe ;?Bc';, o/fNb ns/ n?e;^c'; tor/ w[Zy T[sgkd pDkT[Adh j?. o/fNb dk T[g:'r w[Zy o{g ’u y/sK ftu c;bK ƒ B[e;kB gjz[ukT[D tkb/ u{fjnK s'A S[Neko/ bJh fJ;s/wkb ehsk iKdk j?. ne;o t/fynk iKdk j? fe c;b ƒ fInkdk B[e;kB u{fjnK s'A jh j[zdk j?, T[j c;b ƒ iVQ s'A eZN fdzd/ jB. fi; ekoB fe;kB ƒ Gkoh B[e;kB ;fjDk g?Adk j?. ;fws d/ nB[;ko fJ;/ ƒ d/yd/ j'J/ ;zfXnk nkor/fBe e?wheb gqkJht/N fbfwfNv B/ fJBQK r[DtZsk tkb/ ehNBkPeK ƒ fe;kBK sZe gj[zukT[D dk fBoDk fbnk ns/ Ud'A s'A ezgBh fe;kBK dh ;/tk eo ojh j?. ezgBh dk w[Zy T[d/P fe;kBK ƒ uz r h T[ s gkdK d/ IohJ/ uz r h c;b g? d ktko d[nkT[Dk j?.

Gkos B/ nk:ks ehs/ T[Zu r[Dt~sk tkb/ n?uHn?cH ;kBQ

fu

skb/ ihB; J/HphHn?;H fJzvhnk B/ jkb;NhB ;kBQK dhnK 13 T[~u r[DtZsk tkbhnK bkJhBK ƒ nk:ks eoe/ fJe fJfsjk; pDkfJnk j?. fJj ;kBQ Gkos ftu jh BjhA pbfe nwohek ftu th ntZb j?. fJBQK ftu d[ZX, t;k, gq'NhB nkfd T[sgkdB d/ T[~u r[DtZsk d/ g[Ps?Bh r[D jB. fJ; ;w/A Gkosh v/noh dh b'V j? bzwh T[sgkdB T[wo d/ bJh fJBQK ;kBQK dh u'D pj[s jh fXnkB Bkb ehsk frnk j?. fJBQK d/ nk:ks Bkb Gkos ns/ nwohek d/ ftuekobh g[Ps?Bh ykJh Goh rJh j?. ihB; J/phn?; okjhA ;kBQK dk thoi fJeZmk eoB bJh wjKokPNo d/ ;Krbh fIbQ/ d/ pqjwk ftu gq:'rPkbk ;fEs j?. vkH noftzd r"sw, w?B/fizr vkfJo?eNo, J/phn?; fJzvhnk B/ dZf;nk fe j[D Gkosh v/noh w?B fJ; izw/ j'J/ thoi Bz{ T[~u gZXoh rT{nK dhnK

44

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

fe;wK pDkT[D bJh fJ;s/wkb eo ;eDr/. T[BQK B/ fJj th fejk fe jkbKfe Gkos ;G s'A fInkdk d[ZX T[sgkdB eoB tkbk d/; j? b/feB fJE'A d/ gP{nK dh T[sgkdesk nwohek s/ gZSwh d/PK d/ gP{nK dh s[bBk ’u ekch xZN j?. jkbKfe Gkos ftu v/noh g[Ps?Bh dh n?wfpqU NqK;co ns/ f;b?ePB pohfvzr dhnK seBheK T[gbpX jB go fJj nk:ks ehsk thoi fJBQK seBheK Bkb rT{nK^wZMK dh B;b ;[Xko ftu fInkdk ekw:kp oj/rk.


fo;ou

www.krishijagran.com

dysI gwvW dI eIstrs isnkronweIjySn dw pwielt pRojYykt

Bw

rq srkwr vloN pihlI vwr pSU pwlx ivBwg pMjwb nMU iek pwielt pRojYkt id`qw igAw hY, ijs ivc dySI Aqy nwn ifsikRpt gWvW nMU eIstrs isnkronweIjySn krky mnsUeI grBdwn krn auprMq ieh dyKxw hY ik PIlf hwlwqW iv`c ies mwfrn qknIk rwhIN jwnvrW dy du`D auqpwdn qy kI Asr pYNdw hY[ ies pRojYkt dw mMqv pSU pwlkW nMU ies ADuink qknIk qoN jwxU krvwauxw Aqy Aijhw krky auh ikvyN ApxIAW dysI gwvW qoN do guxw vDyry lwB lY skdy hn[ ies pRojYkt nMU nypry cwVHx leI pMjwb lweIv stwk ifvYlpmYNt borf (pSU pwlx ivBwg pMjwb) kMm krygw[ ies pRojYkt bwry Kws nukqy :1. lweIv stwk ifvYlpmYNt borf pMjwb duAwrw mws lYvl qy bnwvtI grBdwn krn leI jgwH Aqy stwP (vYts/pYrw vYts) dI SnwKq kr leI geI hY[ 2. ies pRojYkt dI mh`qqw bwry pSU pwlkW nMU jwxU krwieAw igAw hY[ 3. du`D auqpwdn, vDIAw ishq Aqy pRjxn AMgW dI ishq dy ADwr qy jwnvwrW dI cox kr leI geI hY[ 4. pRojYkt qihq cuxIAW geIAW gwvW nMU ikRmrihq krn auprMq DwqW dw cUrw dyxw[

5. eIstrs isnkronweIjySn krky 5000 dysI gwvW dw mnsUeI grBdwn krnw[ 6. grBdwn dy 60 idnW bwAd gwvW dI grB jWc krnw[ 7. g`Bx gwvW dw grB dwn qoN lY ky sUx q`k iDAwn r`Kxw[ 8. pMjwb lweIv stwk ifvYlpmYNt borf duAwrw gwvW dy du`D auqpwdn dw irkwrf r`Kxw[ iv`qI shwieqw :ies pwielt pRojYkt nMU nypry cwVHx leI Bwrq srkwr vloN 84,00,000 /- dI rwSI pMjwb srkwr nMU id`qI geI hY, ijs iv`c 5000 dysI Aqy nwn ifsikRpt gwvW dI eIstrs isnkronweIjySn krn vwsqy SurU qoN lY ky AKIr q`k dw swrw Krcw Swiml hY[ pRojYkt dw nqIjw :1. dySI gwvW dI mOjUdw pRjnx ikRAw nMU hor vDIAw krnw[ 2. pSU pwlkW nMU dysI gwvW r`Kx bwry hor pRyirq krnw[ 3. dysI gwvW dy mojUdw du`D auqpwdn nMU hor vDwauxw[

fw. ivnY mohn vDwvn sMXukq inrdySk Awr.fI.fI.AYl. jlMDr[

fw.privMdr kOr shwiek pYrwstoloijst Awr.fI.fI.AYl. jlMDr[

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

45


xo/b{ prhuh

www.krishijagran.com

xo/b{ prhuh ftu ;pIhnK T[rkT[, p/b'V/ you/ pukT[.

n

i'e/ ;w/A ftu nkw ftnesh ƒ szdo[;s ofjD bJh ;zs[fbs \[oke fi; ftu ftNkfwB, gq'NhB ns/ j'o b'VhAd/ \[okeh sZs w"i{d j'D dk ;/tB eoBk pj[s jh Io{oh j' frnk j?. Gkosh f;js y'i ;z;Ek nB[;ko ;zs[fbs \[oke ftu jo ftnesh ƒ 300 rqkw ;pIhnK fi; ftu 125 rqkw jo/ gZs/ tkbhnK, 100 rqkw iVQK tkbhnK ns/ 75 rqkw j'o cbhdko ;pIhnK jB, dh tos'A gqsh fdB eoBh ukjhdh j?. go nZieZbQ GZi d"V dh fIzdrh ftu wB[Zy fJjBK uhIK ƒ SZv e/ pIko dhnK fsnko^po^fsnko G'iBK ’s/ fBoGo j[zdk ik fojk j?. fJ; ;ko/ dk g;kok fJzBk tX frnk j? fe fe;kB th nkgDh o'IkBk \[oke dk fjZ;k ;pIhnK th nkg g?dk eoB dh pikJ/ o/jVh s'A \ohd fojk j?. pIko s'A \ohdh rJh ;pIh Bk sK skIk j[zdh j? ;r'A fJ; ’s/ eJh soQK dhnK ehV/wko dtkJhnK ns/ o;kfJDe ykdK dh tX/o/ tos'A d/ nzP w"i{d j'D eoe/ f;js ’s/ p[ok gqGkt gkT[AdhnK jB ns/ fJBQK dh yohd ’s/ ek|h g?;k th \ou eoBk g?Adk j?. pVh j?okBrh dh rZb j? fe ;kv/ e'b ;ko/ e[dosh ;'w/ IwhB, jtk s/ gkDh w"i{d j'D d/ pkti{d th ;zs[fbs \[oke g?dk eoB dh xkN gkJh iKdh j? fi; dh g{osh pVh n;kBh Bkb nkgDh xo/b{ prhuh fsnko eoe/ ehsh ik ;edh j?. xo/b{ prhuh ftu fsnko ;pIh Bk f;oc skIh j't/rh ;r'A ehV/wko dtkJhnK ns/ ykdK d/ n;o s'A th w[es j't/rh ns/

46

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

vkH ;[ydhg f;zx jz[db pkrtkBh ftek; n|;o, crtkVk w'HL 7508018842

g?dk eoB tkb/ dk nzdkIB 3000o[gJ/ gqsh ihn ;kbkBk \ou th pu/rk. ;szpo dk wjhBk ;odh o[Zs dhnK ;pIhnK g?dk eoB bJh pj[s jh Y[ZetK j?, fJ; wjhB/ d"okB nkb{, c[Zbr'Gh, pzd r'Gh, NwkNo, fgnkI, w{bh, rkio, Pbrw, gkbe, uhBh ;oQ'A, po'ebkJh nkfd dh ekPs ;"y/ jh ehsh ik ;edh j?. IwhB ƒ uzrh soQK r'v e/ fsnko eo b?Dk ukjhdk j? ns/ xo/b{ prhuh d/ oep/ ns/ xo d/ ihnK dh g;zd w[skpe ;pIh phiD dh fsnkoh eo bt'. fsnkoh eod/ ;w/A 50 s'A 100 feb' gqsh wobk d/;h o{Vh gk d/Dh ukjhdh j?. iVQK tkbhnK ;pIhnK ƒ jw/PK tZNk pDk e/ jh phiDk ukjhdk j?. NwkNo, c[Zb r'Gh, pzd r''Gh, po'ebkJh s/ fgnkI nkfd dh gBhoh T[rkT[D bJh phi ƒ 3 rqkw Ehow dtkJh gqsh feb' phi d/ fj;kp ;'X b?Dk ukjhdk j?. fsnko fenkoh ftu phi fJe s'A v/Y ;?AHwhA dh vz[xkJh s/ ;Zs ;?AHwhA dh d{oh ’s/ eskoK ftu phi' ns/ fpikJh s'A s[ozs pknd c[nko/ Bkb gkDh bk fdT[. uko j|s/ s'A pknd gBhoh brkT[D bJh fsnko j[zdh j?. i/eo gBhoh \ohd e/ bkT[Dh j? sK fJj fe;/ Go';/:'r ;{so s'A jh \ohd'. gBhoh ƒ fenkohnK iK tZNK ’s/ fBPfus d{oh s/ brkT[ ns/ brkT[D s'A s[ozs pknd gkDh brk fdT[. gBhoh jw/Pk Pkw t/b/ jh brkT[. phi tkbhnK ;pIhnK th do;kJh rJh d{oh ’s/ brk fdT[. ;pIhnK d/ tkX/ d/ Bkb jh r'vh nkfd eoe/ prhuh


xo/b{ prhuh

www.krishijagran.com

ƒ BdhB w[es oZy' ns/ ;w/A f;o fwZNh uVQkT[Ad/ oj'. ;odhnK ftu 10 e[ fdBK d/ te|/ s/ gkDh brkT[Ad/ oj' i/eo e'o/ dh ;zGktBk j't/ sK Pkw ƒ jbek fijk gkDh brk fdT[. fpwkohnK ns/ ehfVnK s'A o'eEkw bJh fJbki Bkb'A pukT[ uzrk f;XKs dh tos'A eo' ns/ xo/b{ prhuh ftu o'IkBk uZeo brk e/ ehV/ ns/ fpwkoh dk fBohyD eod/ oj'. ehfVnK ns/ fpwkohnK dh o'eEkw bJh fBzw d/ gZfsnK ƒ gkDh ftu T[pkb e/ gkDh ƒ mzYk eoe/ fSVekn ehsk ik ;edk j?. s/b/ dh o'eEkw bJh ghb/ No?g dh tos'A ehsh ik ;edh j?. f;T[Ae s'A pukn bJh fjzr ns/ T[~bh tkbhnK fpwkohnK bJh cNeVh dh tos'A pVh ;jkJh j[zdh j?.

;', nkU pkrtkBh ftGkr iK gzikp y/shpkVh :{Bhtof;Nh s'A ;odhnK dh ;pIh phiK dh feZN fbnk e/ nkgDh xo/b{ prhuh ftu fJBQK dh ekPs eoe/, skIh, o;kfJD ofjs skIh ;pIh dh g?dktko eoe/ nkgD/ you/ pukJhJ/.

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

47


ikswn smwgm

www.krishijagran.com

ifzItl nOjvwn ikswnW v`loN rwj p`DrI smwgm dy hr Kyqr dy ivkws dw ADwr dusUnIAW cnw Aqy igAwn dw pRswr hI hY[ pµjwb dw nOjvwn ikswn vI sUcnw Aqy nvIN qknIk dy igAwn nwl KyqI Kyqr ivc A`gy inkl irhw hY[ ies leI vrqmwn smyN Anuswr Aijhy XqnW nwl KyqI igAwn dw pRswr krnw v`fw kilAwxkwrI kwrj is`D ho irhw hY[ sUcnw qknwlojI dy ies Xu`g iv`c AweI qyzI ny mnu`KI jIvn pUrI qrHW bdl ky r`K id`qw hY[ ieMtrnY~t dy ies dOr ny ijQy mnu`K dy socx dy nzrIey bdilAw hY, au~Qy sUcnw dy Adwn-pRdwn ny ivSv Br dy lokW ie`k dUjy dy bhuq krIb lY AWdw hY[ ipMfW dy ip`plW Q`ly l`gx vwlIAW s`QW hux Pysbu`k Aqy v`tsAYp dy ivhiVAW c l`gx l`g peIAW hn Aqy ienHW s`QW dw Gyrw isrP ie`k ipMf hI nhIN blik pUrI dunIAW q`k PYl igAw hY[ soSl mIfIAw dI ies kRWqIkwrI qbdIlI ikswnW dI ibhqrI leI vrqx dI koiSS KyqIbwVI ivBwg pMjwb v`loN kIqI geI hY[ pRDwn mMqrI sRI nirMdr modI dI soc ifzItl ieMfIAw nUM A`gy vDwauNidAW 14 Agsq 2014 nUM pMjwb AYgro PUf kwrporySn dy AY~m.fI./sk`qr isMcweI ivBwg s. kwhn isMG pMnU, ifptI kimSnr gurdwspur fw. AiBnv iqRKw dy idSw inrdySW hyT KyqIbwVI ivBwg, pMjwb, gurdwspur v`loN soSl mIfIAw vtsAYp rwhIN ikswnI nvIAW qknIkW sbµDI jwxkwrI dyx Aqy nOjvwnW AMdr KyqIbwVI dy ik`qy pRqI rucI pYdw krn leI 42 mYNbrW dw XMg ienovYitv Pwrmrz smUh bxwieAw igAw sI[ bwAd iv` c ieM n o v y i tv Pwrmrs pTwnko t , AMqrrwStrI Pwrmrz gru`p Aqy pMjwb XMg Pwrmrs nW hyT AgWhvDU ikswnW dy cwr gru`p bxwey gey hn ijMnW dy pMjwb hI nhIN sgoN hirAwxw, m`D pRdyS,rwjsQwn,au~qr pRdyS, auqrwKMf,iezrweIl, kInIAw qoN krIb 749 nOjvwn ikswn mYNbr hn[ ienHW smUhW dy hryk ikswn mYNbr ny Awpxy p`Dr qy ikswnW dy hor smUh bxwey hoey hn, jo ienHW smUhW qoN imlI jwxkwrI Aqy ikswnW dy qzrby Awpo Awpxy smUhW iv`c sWiJAW krdy hn[ ies qrHW pMjwb Aqy bwhrI sUibAW dy qkrIbn 35 hzwr nOjvwn ikswn ies qknIk qoN Pwiedw auTw

48

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

rhy hn[ ies qrHW KyqIbwVI ivBwg v`loN kIqw jw irhw pµjwb ivc Awpxy Awp ivc iek nvyklw auprwlw hY[ ies dI sB qoN v`fI KwsIAq do qr&w sµvwd hY jo ik iksy vI igAwn dy PYlwA leI Aiq jr¨urI hY[ ienHW swry smUhW dw sMcwlx lyKk v`loN Awpxy dPæqrI smyN qoN bwAd vI pUrI qndyhI nwl ikswnI pRqI Awpxy snyh kwrn kIqw jWdw hY[ ies gru`p dy mYNbrW dI Buimkw vI byh`d mh`qvpUrn hY jo pUrn sucyq ho ky ies gru`p dIAW crcwvW ivc isærkq krdy hn[ v~tsAYp dy ies gru`p iv`c rozwnW rwq 9 qoN 10 vjy q`k iksy ie`k ivSy lY ky ikswnW qy mwihrW v`loN ivcwrW dw vtWdrw qy auswrU bihs kIqI jWdI hY, ies qoN ielwvw ies gru~p iv`c ikswn AwpxIAW PslW Aqy KyqI shwiek ik`iqAW sbMDI suJwA qy suAwl vI pu`Cdy hn ijnHW dw v`K-v`K KyqI mwihrW v`loN juAwb id`qw jWdw hY[ ies gru`p qy ivcwr crcw TIk auvyN hI A`gy vDwieAw jWdw hY ijvyN s`Q c bYTy bzurg suGV isAwxIAW g`lW krky crcw A`gy vDwauNdy hn[ ies qoN ielwvw ikswnW v`loN Awpxy KyqW nwl sbMDq sm~isAwvW vI gru`p iv`c PotoAW ,vIfIa, Awvwz irkwrf krky, rwhIN auBwirAw jWdw hY, ijsqy izlHw pRSwsn v`loN kwrvweI vI kIqI jWdI hY[ ienHW smUhW iv`c ikswnW nUM KyqIbwVI, bwgbwnI, pSU pwlx, jMglwq, KyqI vpwr nwl sMbMDq qknIkI AgvweI dyx leI fw. AmrIk isMG KyqIbwVI Apsr, fw. suKdIp isMG huMdl, fw. gurdyv isMG vYtrnrI Apsr, fw. rmndIp isMG KyqI vpwr pRbMD AiDkwrI Swml hn[ v`tsAYp rwhIN ifzItl ikswn slwh Aqy KyqI igAwn Adwn pRdwn dy do swl pUry hox pTwnkot siQq AwfItorIAm ivKy nOjvwn audmI ikswn v`tsAYp smUh pµjwb v`loN KyqIbwVI ivBwg pµjwb pTwnkot Aqy izlHw pRSwSn dy sihXog nwl ifjItl ikswn slwh Aqy KyqI igAwn Adwn pRdwn dy do swl pUry hox qy rwj p`DrI smwgm krvwieAw igAw[


ikswn smwgm ijs iv`c s. kwhn isµG pµnU sk`qr isµcweI ivBwg pµjwb bqOr mu`K mihmwn Swml hoey Aqy SRI Aimq kumwr ifptI kimSnr pTwnkot ny ies smwgm dI pRDwngI kIqI[ ies smwgm iv`c pµjwb dy v`K v`K izilHAW Aqy bwhrI sUibAW qoN v`fI igxqI iv`c AgWhvDU ikswnW ny ih`sw ilAw[ s. kwhn isµG pµnU sk`qr isµcweI ivBwg ny ies mOky qy pµjwb Aqy guAWFI sUibAW qoN Awey AgWhvDU ikswnW nUµ sµboDn kridAW ikhw ik sUcnw qknwlojI dy Xu`g iv`c ikswnW nUµ Awpxw AwriQk p`Dr au~cw cu`kx leI smUihk rUp iv`c AwrgYink KyqI nUµ bVwvw dyxw cwhIdw Aqy purwxIAW KyqI sµsQwvW nUµ mzbUq krn dy nwl nwl hor nvIAW sµsQwvW vI bxwauxIAW cwhIdIAW hn[ aunHW ikhw ik sµsQwvW nUµ AwpxIAW pYdw kIqIAW KyqI-ijnsW dI poRsYisµg Aqy pYikµg krky Kpqkwr nUµ is`Dy rUp iv`c vyc ky vDyry munw&w kmwauxw cwhIdw [ aunHW ikhw ik AwrgYink KyqI nUµ bVwvw dyx leI 3000 ikswnW nUµ AwrgYink KyqI nwl joiVAw igAw [ ijs nwl ikswnW nUµ kw&I lwB phuµicAw[ aunHW ny KyqI qoN vDyry Pwiedw lYx leI KyqI ijnsW dw is`Dw mµfI krn qy zor idµidAW ikhw ik ikswnW nUµ KpqkwrW nwl is`Dy rUp iv`c joVx leI nvW bdlwv ilAWdw jw skdw hY[ aunHW ikhw ik pMjwb AYgro v`loN jYivk qrIky nwl pYdw kIqI kxk qoN iqAwr kIqw Awtw mwrkPYf v`loN KpqkwrW nUµ jld hI muh`eIAw krvwieAw jwvygw, ijs nwl ij`Qy ikswn nUµ lwB phuµcygw, au~Qy Kpqkwr nUµ au~c imAwrI Awtw imlygw[ aunHW ny ikhw ik huiSAwrpur ivKy bµd hox iknwry pRosYisµg plWtW dw AwDuinkrn krky ieµnHW plWtW iv`c ikµnU, AmrUd Aqy AµbW dI pRosYisµg SurU kIqI geI Aqy 5000 tn AµbW nUµ p®osYisµg krn dw tIcw imiQAw igAw[ SRI Aimq kumwr ifptI kimSnr ny ies mOky qy bolidAW ikhw ik ikswnW dI shUlq vwsqy izlHw pTwnkot Aµdr vYbsweIt SurU kIqI jw rhI, ijs dy pihly pVwA dOrwn sbzIAW Aqy PlW dy auqpwdkW dy nwm Aqy mobwiel nµbr Aplof kr id`qy gey hn[ aunHW ikhw ik vYbsweIt rwhIN Kpqkwr qy ikswn KyqI ijnsW dy mµfIkrn leI is`Dy rUp juV skxgy[ aunHW ny ikswnW nUµ pRyrnw id`qI ik auh rvwieqI PslI c`kr Jonw Aqy kxk qoN bwhr Aw ky sbzIAW Aqy PlW dI kwSq krn[ aunHW ny ikswnW nUµ ieh vI ApIl kIqI ik auh AwpxI Awmdn iv`c vwDw krn leI KyqI dy nwl nwl KyqI shwiek Dµdy vI Apnwaux[ aunHW ikhw ik izlHw pRSwsn v`loN lokW dI shUlq leI Aqy sYlP lp gru`pW v`loN iqAwr kIqw igAw smwn

Awn-lweIn vycx leI myk ieMn pMjwb nwm dI vYbsweIt SurU kIqI geI hY[ aunHW ny ikswnW nUµ ikhw ik auh G`t qoN G`t KwdW Aqy kIVymwr dvweIAW dI vrqoN krky imAwrI pYdwvwr krn qW jo aunHW nUµ G`t Krc krky vDyry lwB ho sky[ ies mOky qy fw. rmndIp isµG KyqI vpwr mwihr ny KyqI vpwr dy FWcy bwry, SRI punIq isµG iQµd ny ikswn audpwdk sµgTn dI mh`qqw, fw. AmrIk isµG KyqIbwVI A&sr ny KyqI dy ivkws iv`c soSl mIfIAw dy Aihm rol Aqy fw. suKdIp isµG huµdl ny KyqI iviBµnqw iv`c sbzIAW dI mh`qqw bwry ivsQwr pUrvk jwxkwrI id`qI Aqy fw. hirµdr isµG bYNs KyqIbwVI A&sr pTwnkot ny mu`K mihmwn Aqy Awey mihmwn ikswnW nUµ jI AwieAW ikhw[ AgWhvDU ikswn s. Avqwr isµG sµDU Aqy s. gurivµdr isµG bwjvw ny v`tsAYp smUh qoN imlI jwxkwrI nwl nOjvwn ikswnI dI soc iv`c AweI qbdIlI bwry jwxkwrI id`qI[ ies mOky qy s. kwhn isµG pMnU sk`qr isµcweI ivBwg v`loN AgWhvDU ikswnW nUµ snmwinq kIqw igAw[ ies mOky qy sYlP lp gru`pW v`loN iqAwr kIqy gey smwn dy stwl vI lgwey gey[ ies mOky qy hornW qoN ielwvw srvS®I fw. lKivµdr isµG huµdl syvw mukq mu`K KyqIbwVI A&sr, fw. svrUp kumwr mu`K KyqIbwVI A&sr gurdwspur, fw. rijMdr kumwr KyqIbwVI A&sr, fw. sMdIp isMG iFloN, fw. ipRqpwl isMG, pwl isµG izlHw lok sµprk A&sr, Twkur rUp isMG, blivMdr isMG suKwlgV, qrlok isµG bwT, sµdIp isµG rµDwvw, guridAwl isµG, ivjy kumwr hnumwngVH, plivµdr isµG shwrI Aqy v`fI igxqI iv`c AgWhvDU ikswn hwzr sn[

fw AmrIk isMG blwk KyqIbwVI APsr, pTwnkot 9463071919 n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

49


www.krishijagran.com

vYtyrInrI lYb

pSU pwlkW dI syvw iv`c au~qr Bwrq dI pSU ibmwrI prK pRXogSwlw (AYn. Awr. fI. fI. AY~l., jlMDr)

Ky

qI dy shwiek ik`iqAW iv`coN murgI pwlx Aqy pSU pwlx pRmu`K ik`qy v`joN auB`ry hn[ ienHW ik`iqAW nwl pyNfU rozgwr, PUf sikaUrtI Aqy pyNfU sSkqIkrx dy mu`dy vI juVy hn[ ies DMdy nMU hor lwhyvMd bxwaux leI pSU Dn dw ibmwrIAW qo bcwE Aqy ibmwrIAW nMU kMtrol krnw bhuq zrUrI hY[ Bwrq srkwr rwjW nwl iml ky pSU Dn nMU ibmwrIAW qo mukq krn leI bhuq swry auprwly kr rhI hY[ au`qrI Bwrq dy pSU Dn leI ie`k ibmwrI pr^ pRoXgSwlw sMn 2001 iv`c jlMDr ivKy sQwipq kIqI geI jo ik zMmU kSmIr, ihmwcl pRdyS, hirAwxw, pMjwb, id`lI, rwjsQwn Aqy cMfIgVH (XU. tI.) dy pSU pwlkW nMU AwDuink tYstW rwhIN pSUAW dIAW ibmwrIAW dI jWc/srvylYNs krky pSU pwlkW nMU syvw pRdwn kr rhI hY[

ieh lYbwtrI au~qrI Bwrq dy pSU Dn dIAW ibmwrIAW dI pr^ leI KyqrI rYPrl lYbwtrI v`joN kMm krdI hY Aqy ies iK`qy ivclIAW ibmwrIAW dw fwtw bYNk vI iqAwr krdI hY[ ies lYbwtrI dy mwhr au~qrI Bwrq dy rwjW iv`c pSU Dn iv`c ibmwrIAW dI AwaUt bryk dI pVqwl krdI hY Aqy ibmwrI dy qruMq kMtrol Aqy ielwj leI slwh Aqy syD idMdI hY[ kuJ

50

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

poltrI Aqy pSU DMn dIAW ibmwrIAW jo ik ies iK`qy iv`c pRc`lq hn dy qrIkw bMD kMtrol leI vI ieh lYbwtrI auprwly krdI hY[ pSU Dn dI syvw iv`c l`gy rwjW dy pSU pwlx ivBwgW dy AiDkwrIAW Aqy krmcwrIAW nMU vI ieh lYbwtrI nvIAW ibmwrIAW dI pCwx, ielwj Aqy aunHW nMU smyN rihMdy kMtrol krn bwry sucyq krdI hY[ ies leI smyN smyN qy PIlf stwP nMU sYmInwrW, tYknIkl bulytnW Aqy tryinMgW rwhIN jwxkwrI auplb`D krvweI jWdI hY[ pSUAW dI ^urwk nMU tYst krnw Aqy Bwrq srkwr nMU smyN smyN isr ibmwrIAW dy styts bwry irport krnw vI ies lYbwtrI dy kMm kwj iv`c Swiml hY [ Awr.fI.fI.AYl. jlMDr ivKy bYktrwielojI lYbwtrI iv`c pSUAW dy du`D Aqy XUtrwien ifscwrj dI sI. AYs. tI. krky jrwsImW nMU mwrn vwly AYNtIbwieit`k dw pqw lgwieAw jwdw hY qW jo ibmwr pSUAW dw shI qrIky nwl ielwj kIqw jw sky[ ies lYbwtrI iv`c pSUAW/pMCIAW nMU iplwey jwx vwly pwxI dI jWc vI kIqI jwdI hY[ pYQwlojI lYbwtrI iv`c pSUAW dy ^Un, ipSwb Aqy ivsrw sYNplW dI jWc kIqI jWdI hY qW jo pSUAW dI shI ibmwrI dw pqw lg sky Aqy shI ielwj kIqw jw sky[ ies lYbwtrI iv`c


www.krishijagran.com

vYtyrInrI lYb Bwrq srkwr dy idSw inrdySW Anuswr pSUAW dI mYf kwaU fzIz dI jWc pVqwl kIqI jWdI hY[ poltrI pYQwlojI lYbwtrI iv`c pMCIAW dw post mwrtm krky ibmwrI dw kwrn l`iBAw jWdw hY Aqy ibmwr pMCIAW dw ielwj poltrI Pwrmrz nMU d`isAw jWdw hY[ ies lYbwtrI iv`c poltrI dIAW ib`TW dI jWc Aqy poltrI iv`c plorm ibmwrI dI jWc kIqI jWdI hY[ brf &lU ibmwrI dI jWc vI ies lYbwtrI dw mu`K kMm hY[ pYrwstwielojI lYbwtrI iv`c pSUAW dy ^Un dy sYNplW dI jWc hImopRtozon vwsqy Aqy gohy dy sYNplW dI jWc pSUAW iv`c mlH`pW dI mYipMg leI kIqI jWdI hY Aqy ku`iqAW iv`c cmVI dy sYNplW dI jWc KwrS vwsqy kIqI jWdI hY[ au~qrI Bwrq dy sImn StySnW iv`c r`Ky swnHW dI trwiekomonws ibmwrI dI tYsitMg vI kIqI jWdI hY[ twksIkwlojI lYbwtrI iv`c ^urwk, hry cwry Awid rwhIN pSUAW iv`c phuMcx vwly zihrIly mwdy tYst kIqy jWdy hn[ inaUtRISIAn lYbwtrI iv`c pSU Aqy murgIAW dI Kurwk dI jWc kIqI jWdI hY qW jo pSUAW nMU sMquilq Aqy imAwrI ^urwk id`qI jw sky[ gwienIkwlojI lYbwtrI iv`c pSUAW iv`c bWJpn/hyhy iv`c nw Awauxw Awid dI jWc kIqI jWdI hY[ ies qoN ielwvw sImn dI jWc vI kIqI jWdI hY qW jo AweI.

bI. Awr. ijhIAW ibmwrIAW nMU roikAw jw sky Aqy pSUAW nMU vDIAw vIrj lgw ky cMgI nsl dy pSUAW dI pYdwvwr leI jw sky[ mwlIikaUlr fwiegnositk lYbwtrI iv`c pSUAW dy sYNplW dI pI. sI. Awr. qknIk rwhIN jWc kIqI jWdI hY [ brf &lU dy sYNplW dI jWc vI ies lYbwtrI iv`c kIqI jWdI hY[ AYP. AYm. fI. (mUMh/Kur dI ibmwrI) lYbwtrI iv`c pSUAW iv`c AYP. AYm. fI. vYksIn dw Asr pqw krn leI Aqy PIlf iv`c ibmwrI dy ivSwxMU dI jWc kIqI jWdI hY[ bwieEkYimstrI lYbwtrI iv`c sIrm sYNplW dI v`K-v`K bwieEkYmIkl pYrwmItrW leI jWc kIqI jWdI hY[ vYtnrI pbilk

feqFh ikroD

fe;kB ekov

/I yZut f fdbT[gjko

feqFh ikroD @fe;kB ekov# s'I gkU fJe bZy dk d[oxNBk phwk ns/ Gkoh S{N Bkb eJh j'o fJBkw

S{N u[D' nkgDk ekov

Very Very Important Farmer Card

ibdh nk fojk j? NAME ADD ID ISSUE

fJe bZy dk d[oxNBk phwk

: : : :

Important Kisan Card Important Farmer Card Very Important Kisan Card Very Important Farmer Card Very Very Important Kisan Card Very Very Important Farmer Card

feqFh T[sgkdK s/ S{N

(IKC) (IFC) (VIKC) (VIFC) (VVIKC) (VVIFC)

feqFh T[geoDK s/ S{N

feqFh ftGkr ftu gqrshFhb fe;kBK d/ BK ns/ s;tho 12 Languages (11 Indian & 2 Global), 21 States, 1 Portals - 10 Million combined readership

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

51


www.krishijagran.com

vYtyrInrI lYb

pMjwb srkwr ny sMn 2013 iv`c pRIvYnSn AwP kwaU slwtr ieMn pMjwb AYkt 1955 (AmYNfmYNt 2013) ADIn Awr. fI. fI. AY~l. jlMDr ivKy ie`k mIt tYsitMg lYbwtrI vI sQwipq kIqI hY[ ijs iv`c mIt dy sYNplW iv`coN gW dy mIt nMU pI. sI. Awr. qknIk rwhIN jWicAw jWdw hY[ ieh lYbwtrI au~qrI Bwrq dI pihlI gW mIt tYst krn vwlI PwrYNisk lYbwtrI hY[ ies qrW Awr. fI. fI. AYl. jlMDr pSU Aqy murgI pwlkW dI syvw iv`c l`gI hoeI hY[ pSU pwlk iksy vI slwh leI Pon nMbr 0181-2242335 qy sMprk kr skdy hn[ hYlQ lYb iv`c au~qrI Bwrq dy sImn bYNkw dy swnHW dI AYs. tI. fI. bwry jWc kIqI jWdI hY qW jo bImwrI rihq swnHW dw sImn hI mnsUeI grBdwn leI vriqAw jwvy[ ies qoN ielwvw GoiVAW iv`c glYNfr nW dI bImwrI dI jWc vI kIqI jWdI hY Aqy vYts/pYrw vYts/pSU pwlkW iv`c brUsIloiss Aqy tI. bI. bImwrI dI jWc kIqI jWdI hY[ ies qoN ielwvw Awr. fI. fI. AY~l. jlMDr ivKy irfrpYst Aqy b`krIAW iv`c pI. pI. Awr. dI jWc kIqI jWdI hY [ fw. ivnY mohn vDwvn sMXukq inrdySk Awr.fI.fI.AYl. jlMDr[

1 2 3 5 10 15

52

12 24 36 60 120 180

420 840 1260 2100 4200 6300

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

40 140 260 600 1700 3300

380 700 1000 1500 2500 3000

fw.privMdr kOr shwiek pYrwstoloijst Awr.fI.fI.AYl. jlMDr[


www.krishijagran.com

y/sh N?eB'eo/N; B/ nc;oPkjh d/ rbs c?;fbnK fybkc oDBhsh s?n eoB bJh ehsh whfNzr

y/

sh GtB, vkfJo?eN'o/N y/shpkVh, gzikp, n?;HJ/Hn?;H Bro fty/ y/sh N?eB'eo/N; n?ePB ew/Nh gzikp dh whfNzr ehsh rJh. whfNzr dk wZ[y wzst y/shpkVh ftGkr nXhB ezw eo oj/ y/sh N?eB'eo/N dhnK e[M nfjw wzrK pko/ gzikp ;oeko nXhB ezw eo ojh nc;oPkjh tb'A bJ/ ik oj/ e[M rbs c?;fbnK d/ fto'X ftu oDBhsh s?n eoBk ;h. fJ; whfNzr ftu gzikp d/ ;ko/ fIfbQnK dh y/sh N?eB'eo/N; d/ B[wkfJzfdnK B/ tZvh frDsh ftu Gkr fbnk. whfNzr dh P[o{nks eodhnK gbKN vkeNoI ;oftf;I n?;';hJ/PB, gzikp d/ gqXkB vkH e[bdhg f;zx wZs/tkb B/ dZf;nk fe ;oeko tb'A y/shpkVh ftGkr nXhB tZy tZy n;kwhnK fit/A J/HvhHUH, J/HUH, fvgNh vkfJo?eNo ns/ ;z:[es vkfJo?eNo dhnK n;kwhnK s/ ezw eo oj/ y/sh wkfjoK dhnK e[M wjZstg{oB wzrK ƒ nc;oPkjh tb'A rzGhosk Bkb Bk ftukoB eoe/ ;w[Zu/ gzikp d/ y/sh N?eB'eo/N; fBokPk wfj;{; eo oj/ jB. fJBQK wzrK ftu w[Zy s"o s/ y/shpkVh n|;o e?vo ftu 25# f;ZXh Gosh dh ftt;Ek ƒ oZd eoBk, y/shpkVh n|;oK ƒ fvgNh vkfJo?eNo dhnK ykbh n;kwhnK fto[ZX siop/ ftu fJe tkoh S'N/ d/ e/ gd^T[~Bsh eoBk, y/shpkVh ns/ pkrtkBh ftGkr d/ y/sh N?eB'eo/N ƒ J/H;hHghH d/ nB? e ;uo ‘J/ ’ ftu Pkwb eoBk, y/ s hpkVh nfXekohnK d/ BK nZr/ vkeNo Ppd dh tos'A eoB dh nkfrnk d/Dk ns/ vhHphHNhH okjhA fdZs/ ikD tkb/ ;pf;vh phi dh gkfb;h dk d[pkok foftT{ eoBk nkfd Pkwb jB. whfNzr T[gozs fJBQK N?eB'eo/N; dk fJe t|d tXhe w[Zy ;eZso gzikp ƒ T[go'es wzrK dh

g{osh bJh fwfbnk gozs{ tXhe w[Zy ;eZso dk tshok BKj^gZyh d/yd/ j'J/ y/sh N?eB'eo/N; tb'A 23 nr;s ƒ y/sh GtB, w'jkbh fty/ XoBk d/D dk c?;bk ehsk frnk. ghHvhHn?;HJ/H d/ gqXkB B/ dZf;nk fe T[~u nfXekohnK tb'A ;'uh ;wMh ;kfiP sfjs gzikp d/ fe;kBK, y/sh ftGkr, y/sh N?eB'eo?N; ns/ gzikp ;oeko dk ne;o \okp ehsk ik fojk j? ns/ fJ; dk GKvk y/sh nfXekohnK d/ f;o GzBD dh e'fPP ehsh ik ojh j?. fJ; whfNzr d"okB vkH ;[szso e[wko n?oh (;z:[es vkfJo?eNo y/shpkVh), vkH ofizdo f;zx pokV (;z:[es vkfJo?eNo y/shpkVh), vkH r[oKfdZsk f;zx (gqXkB fvgNh vkfJo?NoI n?;';hJ/PB gzikp), vkH oSgkb f;zx y';k (gqXkB, y/shpkVh nc;o n?;';hJ/PB, gzikp), vkH ;[Phb e[wko (iBob ;eZso, y/shpkVh nc;o n?;';hJ/PB, gzikp), vkH i;ftzdo f;zx pokV (whs gqXkB, ghHvhHn?;HJ/H, gzikp) ns/ vkH r[owhs f;zx okJ/ (iBob ;eZso, ghHvhHn?;HJ/H, gzikp) s'A fJbktk tZy^tZy fIfbQnK s'A Gkr b?D tkb/ y/sh wkfjoK tb'A ;zp'XB eofdnK j'fJnK nkgDk g{ok ;woEB d/D dk Go';k fdZsk. n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD nr;s 2016

53


ishq

www.krishijagran.com

;odh^yK;h, p[\ko ’u

n;odko s[b;h

e[

M b' e fJwT{ f BNh ewI' o j' D d/ ekoB tko^tko ;odh^yK;h ns/ p[\ko dh wko j/m nk iKd/ jB. fJ; s'A puD bJh s[;hA s[b;h dhnK e[M johnK gZshnK Bkb fJBQK ;wZf;nktK s'A okjs gqkgs eo ;ed/ j'. fJe eZg row gkDh ftu s[b;h d/ e[M gZs/ gk e/ xZN'^xZN d; fwzN T[pkb'. p[\ko, wb/ohnk ns/ v/Ar{ p[\ko s'A okjs gqkgs eoB bJh fJ; ƒ fdB ftu d' tko ghU. i/eo s[jkƒ s/I p[\ko j? sK s[;hA s[b;h d/ gZfsnK ƒ d[ZX ftu gk e/ ghU. fJ; d/ bJh nZX/ bhNo gkDh ’u s[b;h d/ gZs/ ns/ fJbkfJuh gkT{vo fwbk e/ T[pkb bU. fJ; ftu d[ZX ns/ uhBh fwbk e/ ghU. ;oho dk skgwkB xZN eoB bJh s[;hA s[b;h d/ gZfsnK dk i{; th gh ;ed/ j'. fJj pZfunK bJh fInkdk gqGkth j?. 10^15 gZfsnK ƒ E'VQk fij/ gkDh ftu fwbk e/ i{; eZY bU. jo 2^3 xzN/ wro'A fJ;ƒ mzv/ gkDh Bkb ghU.

Pokp ghD Bkb ;oho ƒ j[zd/ jB fJj B[e;kB

P

okp dhnK p[okJhnK ns/ T[; d/ B[e;kBK d/ pko/ ’u ne;o s[;hA gVQd/ j't'r/. vkeNoK d/ w[skpe bhto Bkb i[VhnK phwkohnK dk w[Zy ekoB Pokp j?. pj[s ;ko/ vkeNoK dk efjDk j? fe bhto dhnK phwkohnK s'A puD bJh Pokp dhnK d[ekBK ’s/ o'e brkJh ikDh ukjhdh j?. fInkdk Pokp ghD Bkb nbe'jb eJh nzrK T[~s/ wkVk n;o eo ;edk j? ns/ 200 s'A fInkdk fpwkohnK g?dk eo ;edk j?. wz{j ns/ rb/ ’u nbe'jb e| fMZbh ƒ gqGkts eodk j? G'iB tkbh Bkbh T[~s/ n;o gkT[Adk j?. po?;N e?A;o ns/ nzsVh d/ e?A;o bJh th nbe'jb fIzw/dko j[zdk j?. fInkdk Pokp d/ ;/tB Bkb g/N ftu nb;o th j' ;edk j?. pj[s fInkdk Pokp d/ ;/tB Bkb gkuB szso T[~s/ ek|h wkVk n;o g?Adk j?.

54

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

o[NhB ƒ gqGkts eodh j? BhAd dh ewh o[NhB ƒ p[oh soQK BhAgqdGdhktsewheodh;kvhj?. fB:fws fJe nfXn?B ’u fejk frnk

j? fe g{oh BhAd Bk b? ;eD ekoB fJe ftnesh b'eK d/ fujo/ d/ Gkt ƒ mhe soQK BjhA gVQ gkT[Adk. fe;/ ftnesh d/ GktBkswe jkt^Gkt pdbD s'A n;hA fJj s?n eod/ jK fe T[; Bkb rZb ehsh ikJ/ iK BjhA iK fJ; d/ pdb/ ’u T[j s[jkv/ Bkb rZb eodk j? iK BjhA. nfXn?B bJh 18 w[zfvnK T[~s/ gq:'r ehsk frnk fiBQK ƒ 70 b'eK dk jkt^Gkt t/yD bJh fejk frnk. fJe tko T[BQK ƒ 24 xzN/ dh BhAd b?D ns/ fJe tko g{o/ fdB ikr/ ofjD wro'A T[BQK d/ jkt^Gkt d/yD bJh fejk frnk. T[BQK d/ fdwkr d/ ;e?B s'A gsk bfrnk fe BhAd dh ewh d/ ekoB b'e vokT[D/ ns/ fwZso ;[Gkn tkb/ b'eK d/ jkt^Gkt ’u |oe BjhA eo gkT[Ad/. fJ; s'A fJbktk, BhAd dh ewh tkb/ b'eK dk fdb fwZsoK ns/ vokT[D/ jkt^Gkt tkb/ b'eK pko/ Bkowb gqshfeqnk BjhA d/Adk. fJ; s'A fJj gsk brdk j? fe xZN BhAd b?D tkb/ b'e fInkdk fJeZb/ ns/ xZN ;wkfie feT[A j[zd/ jB. fJ; dk ekoB fJj j? fe BhAd ;kv/ GktBkswe ezgk; ƒ do[Z;s eodh j?.



Gft~y

www.krishijagran.com

nes{po

wkf;e

Gft~y

2016

w/P

foPG

fJ; wjhB/ eJh Bshi/ s[jkv/ jZE ftu j'Dr/. P"ehnk ezweki fBp/VB ftu ;fj:'r fwb/rh. XB bkG th j' ;edk j?. g?;/ bJh :'iBktK pDkT[D ftu fe;/ dh wdd th fwb ;edh j?. B"eoh dh sbkP j? sK s[jkƒ ezw dk gq;skt fwb ;edk

fJ; wjhB/ go/PkBhnK xZN j' ikDrhnK. b'eK dk fXnkB s[ j kv/ tb oj/rk. s[jkƒ bkG j't/rk. XB bkG d/ :'r pD ;ed/ jB. s[jkv/ iK ihtB ;kEh d/ e? o hno ftu nukBe e[[M pdbkt nk ;edk j?.

fJ; wjhB/ f;sko/ s[ j kvh f;js ns/ o'IkBk d/ ezwK T[~s/ n;o gkT[ D r/ . dcso ftu fe;/ ftnesh tb nkeqPD wfj;{; eo ;ed/ j'. gq/wh iK ihtB ;kEh d/ Bkb ;zpzX ;[XoBr/.

eoe

f;zx

ezfBnk

fJ; wjhB/ ;'u/ j'J/ ezw uzr/ Yzr Bkb j' ikDr/. e'Jh th ezw fBwosk Bkb ;theko eo'. B"eoh ns/ nkgDh ;fEsh T[~s/ ftuko eo'. s[;hA fe;/ soQK dk fBt/P th eo ;ed/ j'.

fJ; wjhB/ e'Jh BtK ezw P[o{ eoBk ukj[zd/ j' sK eo bU. dcso iK fpiB; ftu e[M Bk e[M BtK ezw eoB ƒ fwb/rk. f;sko/ s[jkv/ ekoi y/so ƒ gqGkfts eoBr/. o[e/ j'J/ ezw g{o/ j' ;ed/ jB.

fJ; wjhB/ s; [ hA To { ik ns/ ;ekokswesk Bkb Go/ oj'r/. BthnK T[whdK pDBrhnk fiBQK Bkb s[jkƒ ckfJdk j't/rk. Bt/A foPfsnK dh P[o{nks j' ;edh j?. Bt/A w"e/ th fwb ;ed/ jB. d';sK ns/ GoktK s'A s[jkƒ ;fj:'r fwb/rk.

s[bk

fJ; wjhB/ g{oh soQK fe;/ ezw d/ Bshi/ s[jkv/ nB[;ko jh fwb ikDr/. s[jkƒ e'Jh uzrh ypo fwb ;edh j?. eoI/ s'A w[esh gqkgs eoB ftu ;cb j' ikUr/. o[fenk j'fJnk g?;k fwb ikJ/rk ns/ ckfJd/wzd th oj/rk.

y[P ofjD dh e'fPP eo' . s[ ; hA nkgD/ nk;^gk; d/ b' e K d/ fJokd/ n;kBh Bkb ;wM ikUr/. fJ; Bkb s[;hA tZv/ B[e;kB s'A th pu ;ed/ j'. e'Jh BIdheh s[jkƒ fJPkfonK ftu jh yk; rZb d; ;edk j?.

e[zG

weo fe;/ Io{oh ezw ekoB :ksok th eoBh g? ;edh j?. :ksok dk Bshik s[jkv/ jh jZe th j't/rk. ;wK uzrk j?. xo^gfotko, fBih ns/ ezwekih fIzdrh Bkb i[VhnK go/PkBhnK fJ; wjhB/ ysw j' ;edhnK jB.

56

XB[

ftqPue

s[bk okPh d/ b'e fJ; wjhB/ i' ezw eoB dh ;'uDr/ T[j g{ok eo jh b?Dr/. s[jkv/ bJh fJj wjhBk uzrk j?. f;ZX/^f;ZX/ s[jkv/ ;'u/ j'J/ ezw j' ikDr/. go/PkB Bk j't' PKsh ns/ Xhoi Bkb ezw bU.

feqPh ikroD

fwE[B

whB

fJ; wjhB/ e'Jh BthA :'iBk ;kjwD/ nkJ/rh, i' s[jkƒ w"i{dk ezw dh s[bBk ftu fInkdk ckfJd/wzd j?. e'Jh ;wkie ;zpzX iK e'Jh n?;k ezN?eN fBeb/rk, i' s[jkv/ e?ohno ƒ nZr/ tXkT[D ftu wddrko ;kps j't/rk.

dcso iK s[jkv/ dkfJo/ ftu e[M b'e s[jkvh wdd eoBr/. fJ; wjhB/ s[jkƒ d{;fonK s'A fInkdk y[d T[s/ Go';k j'Dk ukjhdk j? . i{ B hno s[ j kvk ;fj:' r eoBr/. GftZy dh ;cbsk bJh gfjbk edw u[ZeD dk ;wK j?.

;oe{b/PB ;jkfJe

Dinesh Damathia 9417714390 feqPh ikroD 60$9, shih wzIb, :{;[| ;okJ/ wkofeN, rohB gkoe w?No' ;N/PB, BthA fd~bh^110016 |'B BzH ^ 011^26511845, 26517923 w'HL 9953756433, 9891889588

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016

Email: circulation@krishijagran.com, info@krishijagran.com www.krishijagran.com


STAFF REQUIRED KRISHI JAGRAN GROUP OF PUBLICATIONS Krishi Jagran, World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Family Magazine with 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 21States, 2 Portals – 10 Million combined readership ( Krishi Jagran Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, Tamil, Odia, Malayalam, Agriculture World) .

Staff Required for all State Capitals Marketing Team  

Trainee Executives (120) Marketing Executives (60)

Marketing Managers (21)

General Manager (4)

The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills in respective vernacular languages and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same field is must. Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing. If you think you are the right person. resume to : response@krishijagran.com

Editorial Staff  

Journalist (21) Reporters (42)

 

Translator (12) Editorial Staff (12)

To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents. The candidate should be graduate from a renowned university and should have flare to write. Knowledge of different Languages will be an added advantage. Freelance Journalist: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as portal. The remuneration will be attractive. resume to : editor@krishijagran.com

Io{os j?

fIbQk gZXo s/ w?B/io ns/ n?rIhfeT{fNt dh

feqPh ikroD d[BhnK dh ;G s'A b'efgqn, ;G s'A fInkdk xo xo ftu gVQh ikD tkbh y/shpkVh ;zpzXh gfotkfoe gZfsqek fjzdh, gzikph, r[ioksh, wokmh, eBZV, s/br{, pzrkbh, n;kwh, sfwb, T[Vhnk ns/ wfbnkbw GkPktK ftu T[gbpX j?. ;kvh gZfsqek nkgD/ fJZeht/A ;kb ftu dkfyb j' u[eh j? ns/ jo wjhB/ d; bZy xoK ftu gj[zudh j?. feqPh ikroD gZfsqek Bz{ gqrshPhb fe;kBK se b? ikD bJh fIbQk gZXo s/ w?B/io ns/ n?rIhfeT{fNt dh Io{os j?. fIbQk wkoehfNzr nc;o (f;Zfyne :'rsk^siopk 3^5 ;kb) T[whdtko xZN' xZN ;Bkse j't/ ns/ y/sh ftu phi, ehNBkPe, ykd ns/ y/sh d/ T[geoDK nkfd dh wkoehfNzr ftu fszB s'A gzi ;kb dk sIopk oZyd/ j'D. T[whdtko dk gqrshPhb fe;kBK Bkb w/b i'b ns/ ikDekoh j'Dk Io{oh j?. sBykj ns/ j'o g?e/i brGr fJe bZy o[gJ/ ;kbkBk j'Dr/. b'eb wkoehfNzr nfXekoh L (f;Zfyne :'rsk ns/ siopk) T[whdtko b'eb fe;kBK Bkb rZbpks eoB d/ ekfpb j't/. b'eK se nkgD/ ftuko gj[zukT[D dh ebk ftu wkfjo j't/. xZN' xZN d;thA ebk; gk; j't/. sIopk xZN j'D s/ th i/ s[jkv/ ftu ezw eoB dh fdqV fJZSk Pesh j? sK s[;hA ngbkJh eo ;ed/ j'. uzrh sBykj. nkgDk fpB/^gZso Jhw/b eo'L

resume to : circulation@krishijagran.com

KRISHI JAGRAN 60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 110016 Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: info@krishijagran.com, www.krishijagran.com


Kwxw Kjwnw

www.krishijagran.com

wNo gBho Ykpk ;NkJhb ;wZroh— wNo ^ 1 eZg, gBho ^ 250 rqkw, NwkNo ^ 250 rqkw, joh fwouK ^ 2, s/b ^ 3^4 uwu, eohw ^ nZXk eZg, jok XBhnk pohe eZfNnk j'fJnk ^ 3^4 uwu, ndoe g/;N ^ 1 S'Nk uwu, ihok ^ nZXk S'Nk uwu, fjzr ^ 1 fgzu, jbdh gkT{vo ^ nZXk S'Nk uwu, XBhnk gkT{vo ^ fJe S'Nk uwu, bkb fwou gkT{vo ^ u"EkJh uwu T[BQK ƒ GKv/ ’u eZY bU. / h pDkTD [ bJh gB ? ftu 2 uwu sb / gk e/ row eo. ' row sb / S'Nk, row w;kbk ^ u"EkJh uwu S'Nk, rot ftu ihok, fjr z , jbdh gkTv { o, XBhnk gkTv { o ns / ndoe dk Bwe ^ ;tkd nB[;ko g; / N gk e/ jbek fijk GB z[ . ' jD [ NwkNo, joh fwou dk g; / N ns/ bkb fwou gkTv { o gk e / w;kb / ƒ GB z [ . ' w;kbk Gi Z [ ikD s / fJ; ftu ftXh L gBho ƒ 1^1 fJzu d/ N[efVnK ftu eohw gk e / w;kb / ƒ brksko fjbkTA [ d / jJ ' / UdA ' se GB z [ ' idA ' se eZN e/ fsnko eo'. g?B ftu 2 S'N/ uwu s/b [ kbk Bk nk ikJ. / w;kbk Tp [ bD s/ fJ; ftu 1 eg Z gkDh gk gk e/ row eo'. s/b d/ row j'D s/ gBho d/ fJ; ƒ Tp e / fwe; eo ' ns / rot / h ƒ fco brksko fjbkTA [ d / oj ' ns / Tp [ kbk N[eV/ gk e/ ;/e bU. gBho d/ N[efVnK ƒ nkTD [ se gekU. rot / h Tp [ bD wroA ' fJ; ftu Bwe, row T[bNk d/ d't/A gkf;U r'bvB pokT{B j'D se [ ;/e e/ gb/N ftu eZY'. j[D g?B ftu wNo d/ w;kbk ns/ pohe efZNnk jf'Jnk jok XBhnk gk e/ fwbkU. jD rot / h ftu Gf z [ Bnk jf ' Jnk gBho ns / w No d / dkD / gkU. ;kohnK dkfDnK ƒ gk e/ 2 fwzN se YZe e/ jbeh nZr z h soKQ fwbkU. ;pIh ƒ Ye Z e/ 4^5 fwN z jbeh nr Z T~[s/ T[~s/ gekU. 2 fwzN wro'A fJBQK ƒ u?e eo' uhIK ƒ ur Z D fdU. ;pIh pD e/ fsnko j. ? i/eo wNo d/ dkD/ jbe/ Bow j' rJ/ j'D sK ge

ekpbh S'fbnK dk g[bkn ;wZroh L pk;wsh u"b ^ 200 rqkw, ekpbh S'b/ ^ 100 rqkw, ihok ^ nZXk uwu S'Nk, ekbh fwouK ^ 10^12, b"Ar ^ 4, dkb uhBh ^ fJe fJzu dk N[eVk, tZvh fJbkfJuhnK ^ 2^3, fxT[ ^ 2^4 uwu, jbdh gkT{vo ^ u"EkJh uwu s'A xZN, ndoe ^ fJe fJzu dk bzwk N[eVk, johnK fwouK ^ 1^2, Bwe ^ ;tkd nB[;ko, fBzp{^ 1, jok XBhnk pohe eZfNnk j'fJnk ^ fJe uwu ftXh L u"bK ƒ ;k| eo' ns/ nZX/ xzN/ bJh gkDh ftu fGr' fdU. ekpbh S'b/ ;koh oks gkDh ’u fGr'J/ j'J/. ekbh fwou, b"Ar, dkbuhBh ns/ tZvh fJbkfJuh ƒ fSZb e/ w'Nk^w'Nk e[ZN'. ndoe ƒ fSZb' ns/ eZde{;o eo'. johnK fwouK X't', vzvhnK s'V e/ pohe eZN'. e{eo ftu fxT[ gk e/ row eo'. row fxT[ ftu ihok gk e/ eVeD fdU. e[ZN/ j'J/ w;kb/ gkU ns/ jbek fijk G[zB'. fJ; ftu ndoe, johnK fwouK, jbdh gkT{vo, u"b ns/ ekpbh S'b/ gk e/ 2^3 fwzN se uwu/ Bkb fjbkT[Ad/ j'J/ G[zB'. u"bK s'A d[ZrDk gkDh, Bwe ns/ fBzp{dk o; gk e/ fwbkU. e{eo dk YZeD brk e/ fJe ;hNh tZiD se gekU. e{eo y'bQ'. ekpbh S'fbnK dk g[bkn pD e/ fsnko j?. fJ; T[~s/ jok XBhnk gk e/ rkofBP eo' ns/ rowk row ;ot eo'. 58

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016


Media Partner


pRofkt lWc

www.krishijagran.com

r?I/N w'N'o'bk dk w?okEB p?Noh ;wkoN |'B j't/rk bKu

n

woheh ezgBh w'N'o'bk S/sh jh Gkos ftu BtK piN ;wkoN |'B bKu eoB tkbh j?. fJj w'N'o'bk Jh^3 gkto jKreKr ftu bKu j' u[Zek j?. Gkos ’u ezgBh B/ nkf|Phnbh NftNo nekT{AN ’s/ w'N'o'bk Jh^3 gkto ;wkoN |'B dh c'N' P/no ehsh j? fi; ftu bzw/ ;w/A se uZbD tkbh p?Noh fdykJh rJh j?. Gkos ’u fJ; j?Av;?~N dh ehws dk jkb/ y[bk;k BjhA j'fJnk j? go T[whd j? fe fJ; dh ehws 10,000 o[gJ/ j' ;edh j?. wN ' ' Jh^3 gkto ’u 5 fJu z n~?uvh 720 gh nkJhghn; ? fv;gb/ ns/ nb ? Jhvh cbP ? d/ Bkb 8 wr / kfge;b ohno ew ? ok j. ? 5 wr / kfge;b coN z ew ? ok j. ? 64 fpN 1GHz whvhnkNe / MT6735P g; 'q ; ? o j. ? 2 ihph ow ? d/ Bkb 16 ihph fJN z oBb ;No ' I / j? fi;ƒ wkJhe'q ekov dh wdd Bkb 128 ihph se tXkfJnk ik ;edk j. ? fJ;dh pN ? oh 3500mAh dh ji ? ' ek|h bw z / ;w/A se uZbD tkbh p?Noh j?.

bkfJz; ihU 4g f;Zw d/ UgB ;/b d/ nk|o ’u ezgBh fotb' A 90 fdBK sZe coh vkNk, coh ekfbzr ns/ coh

fobkfJz; ihU nk|o 3 wjhB/ sZe coh

n?;Hn?wHn?;H dh ;j{bs fdZsh rJh j?. fJ; f;Zw ekov ’u fszB wjhB/ bJh nBfbfwfNv 4g vkNk fwb/rk. jkbKfe 4g f;Zw bJh ezgBh B/ e[M PosK oZyhnK jB. fJj f;Zw T[BQK b'eK ƒ fdZsh ikJ/rh fiBQK e'b 4g eB?eNhftNh dk w'pkfJb j?. fJj f;Zw fpBK e{gB e'v d/ UgB ;/b d/ wkfXnw Bkb w'pkfJb :{Io; ƒ fdZsk ikJ/rk. fobkfJz; d/ 4g f;Zw bJh c'N' d/ Bkb gSkD^gZso th Io{oh j?. jkbhA se fJj f;Zw f;o| u'Dt/A ;wkoN c'BK d/ Bkb jh fwbdh ;h. fJ; s'A gfjbK fobkfJz; ihU d/ 4g f;Zw fobkfJz; d/ eowukohnK d/ fJztkJhN ’s/ jh fwbdh ;h. ihU d/ eowukohnK e'b 10 fJztkJhN j[zd/ ;B fiBQK ƒ T[j nkgD/ d';sK s/ gfotko tkfbnK Bkb P/no eo ;ed/ ;B go j[D pIko ’u fJj nkw w'pkfJb :{Io; bJh th T[gbpX j?.

marketmirchi.com dk beF rkjeK Bkb f;ZXk ;zgoe fpBK fe;/ ftu’bhJ/ d/ f;ZX/ p}ko ftu nkgD/ ckow T[sgkd_;/tktK fgzvK ftu fe;/ ezw dh w[cs

     

n?vtoNkfJ}w?IN bJh ;zgoe eo'- www.marketmirchi.com fgzv ns/ Ffjoh p}ko ~ i'VD tkbh nB{mh t?p;kfJN i/ s[;hI T[sgkdK_;/tktK ~ rqkwhDK ~ t/u oj/ j' sK marketmirchi.com ftu Ffjoh eVh d/ sfjs ofi;No eo'. i/ s[;hI y/sh T[sgkdK, rqkwhD T[sgkdK dh fteoh eo oj/ j' sK rqkwhB eVh d/ sfjs ofi;No eo'. gziheoD d/ pknd s[;hI nkgDh n?vtoNkfJ}w?IN fteoh, o'}rko ns/ dkfyb/ bJh w[cs g';N eo f;ZX/ nkgD/ rkjeK se gj[zu ;ed/ j'. s[;hI nkgD/ rkjeK ~ rqkwhB, g;zd, pkjoh g;zd ns/ T[jBK ~ f;ZX/ c'B eo ;ed/ j'. ftu’bhnK ofjs rqkwhB wkoehfNzr nkXkfos

60

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016



ਿਫਲਮ

www.krishijagran.com

fdbihs eoBr/ i"jo dh f|bw ’u ezw

pkZ

bht[Zv d/ Bt/A T[God/ nfGB/sk fdbihs d[;KM, eoD i"jo dh f|bw ’u ezw eod/

BIo nk ;ed/ jB. gzikph f|bwK d/ ;[go ;Nko fdbihs B/ jkb ’u jh nkJh f|bw ‘T[Vsk gzikp’ Bkb pkZbht[Zv ftu nkgDh P[o{nks ehsh j?. pkZbht[Zv f|bweko eoD i"jo f|bw ‘fPZds’ pDkT[D ik oj/ jB. uouk j? fe f|bw ftu to[D XtB ns/ nkbhnk GZN dh w[Zy G{fwek j't/rh. fJ; f|bw ’u wkX[oh dhefPs, sZp{ns/ fdbihs d[;KM th ezw eod/ BIo nk ;ed/ jB. uouk j? fe f|bw ftu nkbhnk GZN dh wK dk feodko wkX[oh dhefPs fBGkJ/rh. to[D dh wK dk feodko sZp{fBGkT[D tkbh j?. fJj fJe ghohnv vokwk j?.

S'N/ p[nkfJ co?Av s'A tZy j'Jh i/Bhco

f;z

ro ns/ n?eNo; i/Bhco b'g/i ns/ p[nkfJ co?Av e/;go ;wkoN B/ nkgD/ o;s/ tZy eo bJ/ jB. jkbKfe e[M fdB gfjbK jh d'jK d/ nbZr j'D dh rZb ;[oZyhnK ftu nkJh ;h. go fJ; d"okB d't/A jh d';s d/ o{g ftu Bkb^Bkb ;B. ;{soK B/ dZf;nk j? fe i/Bhco ns/ e/;go j[D nbZr j' u[e/ jB. ;{soK dh wzBhJ/ sK fJj vqkw?fNe BjhA ;h. d'jK B/ fJeZfmnK uzrk ;wK pshs ehsk, fco nbZr j' rJ/. 47 ;kbk f;zro ;kb 2011 ftu nkgD/ gsh wkoe n?AEBh s'A nbZr j'D wro'A 29 ;kbk e/;go Bkb BIo nkJh ;h. e/;go fJe p?erokT{Av vK;bo j[zdk ;h. d'jK ftu fe; rZb ekoB wsG/d j'fJnk fJj T[ikro BjhA j'fJnk.

62

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016



www.krishijagran.com

ਰਾਜਨੀਤੀ

p[oh soQK fpyo ikJ/rk nkg dk MkV{ L ;Kgbk

ikp Gkigk gqXkB fti/ ;Kgbk dk gz efjDk j? fe gkoNh ƒ p{E gZXo se

wIp{s pDkT[D bJh i'o^P'o Bkb ezw ehsk ik fojk j? sKfe nrbhnK ftXkB ;Gk u'DK ftu nekbh^Gkigk rmpzXB ƒ fco s'A i/s{ pDkfJnk ik ;e/. gZsoekoK Bkb rZbpks d"okB T[BQK B/ fejk fe nrbhnK ftXkB ;Gk u'DK ftu nkw nkdwh gkoNh dk MkV{g{oh soQK fyzv ikJ/rk. fJ; w"e/ ’s/ ;Kgbk d/ Bkb gzikp Gkigk d/ whs^gqXkB nfBb ;ohB, fIbQk iBob ;eZso oiBhP XhwkB, ekoiekoh w?Apo ;[GkP vkpo, r"ot vkpo, oki/P pkxk, nB{ i?B, ;ziht i?B, g[Pfgzdo i?B, G[fgzdo e"o, ftgB i?B, to[D i?B, ;[Xho i?B, ;ziht i?B, fBZe{ i?B s/ j'o b'e jkIo ;B.

e/iohtkb B/ ehsk fe;kBK bJh n?bkB

nk

w nkdwh gkoNh d/ ;z;Ekge s/ fdZbh d/ w[Zy wzsoh noftzd e/iohtkb tb'A pkxkg[okDk o?bh ftu fe;kBK bJh u'D w?Bhc?;N' ikoh eo fdZsk j?. nkw nkdwh gkoNh B/ w?Bhc?;N' ftu eJh b[GkT[D/ tknd/ ehs/ jB. fJ; w"e/ ’s/ e/iohtkb B/ fejk fe w?Bhc?;N' fe;kBK ƒ g[ZS e/ pDkfJnk frnk j?. Bkb jh T[BQK B/ fejk fe ;oeko nkT[D s/ fe;kBh eofInK ƒ b? e/ ftXkB ;Gk ftu ekƒB gk; eoBr/. eoI/ ƒ b? e/ fe;kBK dh ikfJdkd dh e[oeh BjhA ehsh ikJ/rh. c;b yokp j'D s/ 20 jIko o[gJ/ J/eV d/ fj;kp Bkb w[nktIk fdZsk ikJ/rk. fJ; d/ Bkb jh T[BQK B/ fejk fe gzikp ’u ;tkwhBkEB fog'oN dhnK f;ckoPK bkr{ ehshnK ikDrhnK. w?Bhc?;N' ew/Nh d/ gqw[Zy ezto ;zX{ B/ fejk fe i/eo T[BQK dh gkoNh dh ;oeko pDh sK y/sh wId{oK ƒ ezw Bk fwbD s/ ;oeko 10 jIko o[gJ/ gqsh wjhB/ d/t/rh. wzvh ftu fe;kBK dh c;b 24 xzN/ ftu yohdh ikJ/rh. fJ; dk G[rskB 72 xzfNnK ftu eo fdZsk ikJ/rk.

|;bK pko/ sK ikDdk BjhA, fe;kBK dk eh ;[nko/rk e/iohtkb L wihmhnk

d e/iohtkb ’s/ fBPkBk brKd/ j'J/ oki;t ns/ b'e w[~y;zgwzoesohwznoftz soh fpoew f;zx wihmhnk dk efjDk j? fe fe;kBK ns/

dfbs tor ƒ r[wokj eoB dh okiBhsh gzikp ’u BjhA u~b/rh. ;qh wihmhnk, wihmk d/ r[od[nko/ r[o{ eh p/o w~s/tkb ’u ;zrs doPB d"okB ;oeb w~s/tkb d/ 20 fgzvK ƒ 4H5 eo'V dh roKN tzvD ns/ b'eK dhnK ;w~f;nktK ;[D e/ w"e/ ’s/ j~b eoB nkJ/ ;B. T[BQK B/ e/iohtkb tb'A fe;kBK bJh ikoh w?Bhc?;N' pko/ fN~gDh eod/ j'J/ fejk fe e/iohtkb ƒ |;bK d/ BK se dk gsk BjhA, fe;kBh dk eh ;[nko/rk. Bkb jh T[BQK B/ fejk fe e/iohtkb B/ e[M BthnK P/yhnK wkohnK jB, i' okiBhse ns/ noE^Pk;sohnK d/ nB[;ko f;o| u'DK d/ B/V/ ehs/ rJ/ okiBhse ;NzN s'A fInkdk e[M BjhA j?. e/iohtkb ƒ fe;kBh ns/ dfbs tor dhnK ;w~ f ;nktK ns/ gz i kp dhnK B? f se edoK^ehwsK, ;fGnkuko, ;z;feqs pko/ e'Jh ikDekoh BjhA j?.

64

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016



y/b irs

www.krishijagran.com

w?vb bJh y/v ;z;feqsh dk ftek; Io{oh L r'ghuzd

U

bzfge ois w?vb i/s{ghHthH f;zX{d/ e'u g[b/bk r'ghuzd dk efjDk j? fe d/P ftu i/eo IwhB gZXo ’s/ gqfsGk ƒ fByko e/ y/v ;z;feqsh dk ftek; ehsk ikJ/ sK Gkos th Ubzfge ftu fInkdk w?vb fiZs ;edk j?. ohU Ubzfge ftu f;zX{B/ ois ns/ gfjbtkB ;kePh wfbe B/ eK;/ dk w?vb fiZs e/ Gkos ƒ Pofwzdk j'D s'A pukfJnk ;h. r'ghuzd B/ fejk fe nZiebQ ;oeko tb'A pj[s fInkdk ;fj:'r fwb fojk j?. T[~x/ n?EbhNK bJh jo ;j{bs T[gbpX j? go IwhBh gZXo ’s/ e[M yk; BjhA j' fojk. Bkb jh T[BQK B/ fJe uouk d"okB fejk fe ;e{bK ftu y/v wjZstg{oB j?. id'A se ;kv/ e'b tZy^tZy y/vK bJh pj[s tZvk g{b fsnko BjhA j[zdk Ud'A se w?vb fiZsD pj[s w[Pfeb j't/rk.

rohp wK dk g[Zso pD/rk c[ZNpkbo

G[

tBP / to ’u ofjD tkb/ 11 ;kbk ud z B BkfJe ƒ fJe \k; we " k gkqgs jf'Jnk j. ? ud z B ƒ nekdwh fyvkoh d/ og { ftu iowBh d/ p: / oB fwTf{By ftu Nof/Br z gkqgs eoB bJh uf[Dnk frnk j. ? ud z B ƒ d' wjhfBnK bJh iowB d/ wB z ^ / gw q B z / ebp Z p: / oB fwTf{By ftu cN Z[ pkb f;y Z D dk we " k fwbr / k. Gt [ BP / to Pfjo d/ ;bw Z Jo / hnk ;kpo ;kjh fJbke/ dk fJj pu Z k Nof/Br z wroA' Gkosh cN Z[ pkb Nhw dk fj; Z k pD ;er / k. fJ; ypo wroA' ud z B dh yP [ h dk fmekDk Bk fojk. ud z B dk gfotko ek|h rohp j. ? xN Z Tw [ o ftu fgsk dh ws " wroA' wK be ' K d/ xoK ’u ew z eoe/ gfotko dk rI [ o^p;o eodh ;h. fJj ud z B dh jh wj / Bs dk Bshik j? fe n;hA pjs [ xN Z Tw [ o ftu T; [ ƒ sbkP eo fbnk j. ?

p[wokj B/ Nh^20 ’u nk;Nq/bhnkJh pkZbo ƒ fgZS/ SZfvnk

Gkos ns/ t?;NfJzvhI d/ ftueko nwohek ftu bkZvofjb ’u j'Jh Nh^20 ;hohI d/ d{;o/ ns/ nk\oh w?u ftu i;gqhs p[wokj B/ PkBdko pkZfbzr eod/ j'J/ d' fteNK bJhnK ;B. fJ; w?u ’u d{;ok fteN b?Ad/ jh p[wokj B/ Nh^20 dk fJe PkBdko foekov nkgD/ BK eo fbnk. p[wokj fJe e?bzvo Jhno ftu ;G s'A fInkdk fteNK b?D tkb/ pkZbo pD rJ/ jB. T[BQK B/ nk;Nq/bhnkJh pkZbo voe B?B; ƒ fgZS/ SZv e/ foekov nkgD/ BK ehsk j?.

66

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD ;spzo 2016





Published on 24th & Posted on 26-27 of Every Month

RNI No. DELPUN/1999/06753

Postal Reg. No. DL-SW-1/4176/16-18


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.