Krishi jagran telugu magazine november 2016

ISSN 2455-8176



lLi»R½VÌÁ z¤¦ ¦»R½Li ే , ®µ¶[aRPª«sVLi»R½ÉØ ªyùzmsLiÀÁ D©« sõµj¶.   2016  www.krishijagran.com

Ww<ó Ê dT>·+<ó yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D eTq neTÖ\«yîT®q y sÁdÔ Ç ¿£*d¾¿£³T¼>± d+sÁ¿ì+#áTÅ£ +< + Xøq>·|+³ýË deTç>· sÃ>· jáT+çÔáD

+91 9891 405 403



www.krishijagran.com



 

Telugu

Year 2

+bÍ<Å£ \T &îÕÂs¿£¼sY ¿±sÁ« s ÇV²¿£ d+bÍ<Å£ \T kÍ+¹¿Ü¿£ d+bÍ<Å£ \T |+|¾D¡ n~ó¿±] _ Hîdt V²& mdt.m.|¾. ç|C² d+ +<ó \ ç|<ó H ~ó¿±] dVäjáT¿£ d+bÍ<Å£ \T kþwýÙ MT& jáÖ ç|<ó H ~ó¿±] dÓ jáTsY bÍçܹ¿jáTT\T dÓ jáTsY yûTHûÈsY yûTHûÈsY eÖÂsØ{ì+>´ dVäjáTÅ£ \T

ç|kÍsÁ yûTHûÈsY dVäjáT¿£ yûTHûÈsY

n¿ +{Ùà H «jáT d\Vä< sÁT & CÉÕ +>´ ¿±s «\jáT dVäjáTÅ£ \T

Issue 11 November 2016 Rs. 35/-

m+.d¾.&Ã$T ¿ù wÕú eÖ qTjûTýÙ m+. .y dH & . ¿.{ì. #á+& sÁM+ç< ÔûeÜjáÖ n ÔY $. sY & . _.d¾. _kÍÇdt d+ÈjYT Å£ eÖsY CÉ. kÍ Ö |sÁVä U²H sÁÖ; CÉÕH n ¹¿Ôá d¾H ½ çeÖH U²H ¿.CÉ. dsÁH « kÍs U²H yûT<ó XøsÁ eTTÅ£ +<H H jáTsY nbÍàH eT*¿ù #áT+¿¡ uóÖ{ìjáÖ |PqyT $XøÇ¿£sÁ ]+¿¡ |Ú+&sY kþ jáÖ eTVäÈH w¾bÍ© eTVäÈH \¿¡ bÍ+&û V²eÖ XøsÁ ç|¾jáÖ+¿± eT+& e]jáÖ Xæ+ÔY {²¿ù s VQýÙ d¾+Vt² n TÝdt deT< ç|Xæ+Ôá XøsÁ |ÚsÁ¿±H Å£ ÂsÕwÓ yîÖV¾²ÔY n+Å£L jáÖ<y ¿£+#áH d¾+Vt² ç|ÓÜ #êVäH jûTcÍ U²H ||Pð s jYT |eH Å£ eÖsY |eH ȹ> d¹s+ç< XâsYÔ fñ ¥e¿±+ÔY bÍ<ó «jYT sY.mH. #êuñ ¿£ w _Vä¯ nÈjYT Å£ eÖsY V²sÁeTH d¾+>´ ¿£+>´ ~Hûwt <eÖ~¸jáÖ Èd$+ç< d¾+Vt² &ó ýË¢ ~ÔY $TÔáïý٠¿._. +ç< V²#Y.ndeTTBH jîÖ¹>wt Å£ eÖsY $ç¿£yT d¾+>´ <ûyû+ç< d¾+>´ È>·Bwt C²H sÁM+ç< C²H s Jy

Total Page 68 Ph.: 011-26511845, 26517923, 45503170 E-mail : info@krishijagaran.com, Web : www.krishijagaran.com

04 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

e«ekÍjáT deÖ# sÁ+..........08

s Èço, |¾ yî+¿£³ dT ÒjáT« & . ¿.jáTýÙ. ...............50

¿£+ |ú deÖ# sÁ+...........17

kþjáÖ;HýË deTç>· dd«sÁ¿£D...............51

kÍeÖ ¿£` ]Æ¿£ n_óe ~ÆýË dV²¿£]dTï+~ kþjáÖ;H ` & . uó²{ìjáÖ +³sÁÖÇ«................26

$T]Ì ýË Ôî>·TÞø¢ jáT+çÔáD .......55

+³sÁÖÇ«..............28

¿±«©|¢esY e+{ì sÁ¿±ýË¢ e#ûÌ Ôî>·TÞø ¢ ...........57

Xøq>·|+³ýË deTç>· sÃ>· jáT+çÔáD.......30

ýÉÕ|t d¼sTTýÙÙ......60

Ww<ó Ê dT>·+<ó yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D................32

s ¥ |ý²\T.....61

xqsLixqós xmspLjiògS \lLi»R½VÌÁNRPV xqsª«sVLjiö»R½Li: ²y. Fs£qs.²T¶. ryª«sLi»`½

+>±Þø<T+|ýË N&|Ó&\T ç¿ì$T jáT+çÔáD ¢ .....39

..........62 Subscribe

yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D ¿£+ |ú deÖ# sÁ+¢ ...........43

Krishi Jagran Magazine Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Bengali, Telugu, Assamese, Odia, Tamil, Malayalam & English

Nishant Taak

9953756433, 9891889588 ర కం ాగ – ళక వల

¢ ...........46

laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e-lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA

To Join Krishi Jagran Kisan Club

9891 405 403 Kerala Office Ramachandra Towers, Behind GHSS,Pattom, Thiruvananthapuram - 4

 V²Å£ Ø\T $ jîÖÐ+#áT¿Ãýñ¿£bþÔáTq ÂsÕÔáT\T

ÂsÕ

Ôá T \T uó ² sÁ Ô á < û X æ ¿ì >· s Á Ç ¿±sÁ D +. <û X ø d+|<Å£ yîHî eTT¿£. ç>±eÖýË¢ s È¿¡jáTH jáTÅ£ \ ç|d+>±ýË¢ ÔásÁ#áT>± eÖ³\T $ |¾dÖï +{²sTT. nd\T <ûXø d+|<, @ d¾ÜýË q <à meÂsÕH , m|ÚÎ&îÕH ý˺+# s ? y ]¿ì ÔáeT V²Å£ Ø\ >·T]+º nd\T Ôî\TkÍ, ýñ< ? kÍ<ó sÁD+>±, ÂsÕÔáT\Å£ ÔáeT n~ó¿±s \T, V²Å£ Ø\ >·T]+º ne>±V²q ýñ¿£bþe³+ eTqÅ£ ¿£ |¾dÖï +³T+~. @<îÕH ¿=q& ¿ì yî[ßq|ð&T ÂsÕÔáT kþ<sÁT\T, kÍeÖqT ¿= , sÁdÓ<T rdT¿Ãe³+ eT]ÌbþÔáÖ +{²sÁT. n+Ôû ¿±<T, ÂsÕÔáT\T m|ð&îÕH u²«+Å£ U²Ô \ qT+& #î*¢+|Ú rdTÅ£ Hû+<TÅ£ yî[ßH ýñ¿£ ÔáeT U²Ô $es \qT Ôî\TdTÅ£ Hû+<TÅ£ yî[ßq|ð&T, ýñ< @<îÕH dV²¿±sÁ n_óe ~Æ d$TÜ qT+& $es \T ¿£qTÅ£ ØHû+<TÅ£ yî[ßq|ð&T, d<sÁT u²«+Å£ n~ó¿±sÁT\ Ny ³T¢, $dTsÁT¢ $qe\d¾ edÖï+³T+~. +<TÅ£ u²<óT«\T mesÁT? ÂsÕÔ ýñ¿£ ç|uóTÔ Ç~ó¿±] sÁÖ|+ýË Å£LsÁTÌ q u²«+Å£ n~ó¿±s ? +<TÅ£ eTTK« ¿±sÁD+ ¿£fñ. ÂsÕÔáT\Å£ ÔáeT V²Å£ Ø\qT >·T]+º |P]ï ne>±V²q ýñ¿£bþe³+. <û ¿±sÁD+>± y sÁT <+Ô uó]dÖï +{²sÁT. C² ¿ì ÂsÕÔáT\qT C²>·sÁÖÅ£ \qT #û d+<TÅ£ , ºq kÍsTTýË |\T ÂsÕÔáT n~ó¿±sÁ d+|Ö\qT sÁÖbõ+~+#á³+ È]Ð+~. nsTTÔû, n$ m+Ôá esÁÅ£ | #ûdTïH jîÖ #î|γ+ ¿£w¼yûT. ÂsÕÔáT\ V²Å£ Ø\ ¿Ãd+ @ eÖçÔá+ ¿£ w¾ #ûdTïH sÁHû ç|Xø ç|uóTÔ Ç ¿ì Å£L& e]ïdTï+~. e«ekÍjáT ç|D²[¿£\qT neT\T #ûjáT³+ýË nsTTÔû ç|uóTÔáÇ+ m|Î{ì¿£|ð&T Ôá\eTTq¿£\T>± +{Ë+~. nsTTÔû, ÂsÕÔáT kþ<sÁT\T |jîÖÐ+#áT¿Ãe{² ¿ì kÍ<ó«+ ¿± ý²+{ì |<¸¿±\ e\q @$T ý²uó+. |<¸¿±\ d+>·Ü ÔásÁTy Ôá #áÖdT¿Ãe#áTÌ. ÂsÕÔáT\T ÔáeT V²Å£ Ø\qT $ jîÖÐ+#áT¿Ãýñ¿£bþe³+ eTT+<T>± |]wØ]+#áe\d¾q deTd«. ne>±V²H s V¾²Ôá«+ ¿±sÁD+>± ÂsÕÔáT\T ÔáeT V²Å£ Ø\qT >·T]+º Ôî\TdTÅ£ +&¿£bþe³+ eÖçÔáyûT ¿±¿£, @ |<¸¿£+ e\¢ dÂsÕq

ý²uó² Å£L& bõ+<ýñ¿£bþÔáT+{²sÁT. ç|Ü d+eÔáàsÁ+ ÂsÕýñÇ &î¨{Ù, kÍ<ó sÁD &î¨{Ù\qT deT]ÎdÖï +{²sÁT. nsTTÔû, e«ekÍjáT ç|<ó qyîT®q eTq <ûXø+ýË meÇsÁÖ e«ekÍjáT &î¨{ÙqT >·T]+º ýñ< ÂsÕÔáT &î¨{ÙqT >·T]+º m+<TÅ£ eÖ{²¢&sÁT? dÖ\ <ûojîÖÔáÎÜïýË ÂsÕÔáT ç|<ó qbÍçÔá bþw¾dTïq |ð&T, ÂsÕÔáT\ ¿Ãd+ ç|Ôû«¿£+>± ÂsÕÔáT ¿£MTwHqT ýñ< ÂsÕÔáT &î¨{ÙqT m+<TÅ£ sÁÖbõ+~+#ásÁT? #î|ð¿Ãe{² ¿ÕÔû, ÂsÕÔáT <ûXæ ¿ì yîHî eTT¹¿. nsTTÔû, ç|dTïÔá+ yîHî eTT¿£, nÔá«+Ôá \VÓ²q+>±, dàVäjáT+>± ¿£ |¾kþï+~. ~>·Te kÍsTT ç|uóTÔáÇ n~ó¿±sÁT\T yîHî eTT¿£qT \VÓ²q+ #û d+<TÅ£ ÂsÕÔáT\qT Ò+<T\T |fñ¼+<TÅ£ yîqT¿£+È yûjáT³+ ýñ<T. |Õ>± y ]¿ì |P]ï $es \qT Å£L& Ôî*jáT#ûjáT³+ ýñ<T. ÂsÕÔáT\ >Ã&T $+fñ, ÔáeTÅ£ ÔáeT V²Å£ Ø\T \_ó+#á³+ ýñ<q $wjáÖ yîÞøßuËdT¿Ãe³+ >·eT +#áe#áTÌ. neÖjáT¿£ ÂsÕÔáT\Å£ , y ] ¿Ãd+ @jûT |<¸¿±\T, kå¿£s «\T ¿£*Î+#á & qyà ţL& Ôî*jáT<T. +<T¿Ãd+ ç|uóTÔáÇ+ Å£L& @ #ásÁ«\Ö rdT¿Ãe³+ ýñ<T. n+fñ, $wjáÖ ¿ì e#û̳|Î{ì¿ì, ç|uóTÔáÇ jáT+çÔ +>·+ n+Ô $|\+ neÚÔÃ+~. $<ó+>± ç|uóTÔáÇ jáT+çÔ +>·yûT $|\yîT®Ôû, eT] ÂsÕÔáT\Å£ ÔáeT V²Å£ Ø\ >·T]+º mý² Ôî\TdTï+~ ? ÂsÕÔáT\ ¿Ãd+ @<îÕH ç|Ôû«¿£+>± #ûjáTe\d¾q deTjáT+ dq yîT®+~. y ]¿ì y ] n~ó¿±s \qT >·T]+º Ôî*jáT#î|Îe\d¾q, y ] ¿Ãd+ neTýË¢¿ì ÔîºÌq |<¸¿±\ d+|PsÁ \_Ý y ]¿ì \_ó+|CñjáTe\d¾q nedsÁ+ m+ÔîÕH q ~. +<T¿Ãd+ ç|uóTÔáÇ+ Å£L& yûT\T¿Ãe\d¾ +~. ÂsÕÔáTýË¢ ¿=Ôáï yî\T>·TqT +bÍ*. n|ð&û <ûXø|]d¾Ü yîTsÁT>·T ¿±>·\<T.

 Email : dominic@krishijagran.com

21 Years. 12 Languages. 21 States. 22 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

¿£ w¾ deÖ# sÁ+

jîÖ>·µç|<yîT®q kÍ>·TÔà ~>·T & |sÁT>·TÔáT+~ : s <ó yîÖV²H

www.krishijagran.com Ôî*bÍsÁT. ¿£Ø& d+ç|< jáT <ÆyîT®q ¯ÜýË d+ç~jáT e«ekÍjáT+ ç|uó²e+ >·T]+º È]Ðq ¿£ ¿±sÁ«ç¿£eT+ýË ç|¿£ Üd¾<ÆyîT®q $<ó H \Å£ kÍqTÅ£L\yîT®q ¯ÜýË #û d |qT\ ç|uó²e+ ç|¿£ Ü |³¢, |Xø eÚ\ |³¢ >=|Î ç|uó²y #áÖ|¾dTï+< nH sÁT. ¿=+ÔáeT+~ B qeT sÁT ¿±ú ~ XæçdÓ ï j á T +>± sÁ Ö |¾ + | & q y d ï e eT nH sÁ T . eTq+ jî Ö >· + Ôà e«ekÍjáT+ #û d ýË#áq deT]+# \ nH sÁT. s <ó yîÖV²H d¾+>´ eÖ{²¢&TÔáÖ, ç|¿£ Ü eTq ýË#áq #á~yûdTï+~. eTq ýË#áH Xø¿ìï e«ekÍjáT sÁ+>·+ýË Å£L& m+Ôà ç|uó²ee+Ôá+>± |jîÖÐ+#áe#áTÌq nH sÁT. d+<sÁÒÛ+>±, uó²sÁÔá<ûXø+ýËqÖ, $<ûXæýË¢qÖ nHû¿£ |]XË<óq\T ÈsÁT>·TÔáTH jáT nH sÁT e«ekÍjáT XæU² eT+çÜ.

|

+³ ~>·T & |+#á& ¿ì ç|uóTÔáÇ+ |ð&T <ó «Ü ¿£ dVäjáT+ bõ+<& ¿ì d¾<Æ+>± +~. ç|uóTÔáÇ+ |+³ ~>·T &T* |+#á& ¿ì ÂsÕÔ +>± çbþÔáàV¾²kþï+~. ç¿£eT+ýËHû ç|uóTÔáÇ+ |ð&T $<ó H ¿=qkÍÐ+#á& ¿ì d+ç|< jáT ¯ÜýË ¿£ w¾ $¿±d jîÖÈq (|Ó¹¿MyîÕ ) dVäjáT+ rdTÅ£ +³T+~.

B |Õ e«ekÍjáT XæU² eT+çÜ l s <ó yîÖV²H eÖ{²¢&TÔáÖ, <ûXø+ýË ¿£ w¾ ÔáÎÜï |+#á& ¿ì ç|uóTÔáÇ+ $TçXøeT e«ekÍjáÖ ¿ì çbþÔ àVä dTï+< nH sÁT. jáTq $wjáÖ* <ó «Ü ¿£ d+d nsTTq ç V² Å£ eÖ¯\ < Çs sÁÇV¾²+#á & q ¿£ ¿±sÁ«ç¿£eT+ýË

#óárïdt >·&ó¿ì \_ó+º+~ nçп£\ÌsÁýÙ ©&sYw¾|t |ÚsÁkÍØsÁ+ #û| dÓ& ~>·TeTÜ #ûdT¿Ãe&+ýË ¿±¿£ m>·TeTÜ #ûjáT&+ýË ç|eTTK m¿ùàbþsÁ¼sY>± #óárïdt>·&ó

#û

| dÓ& |Î{ìesÁÅ£L ~>·TeTÜ #ûdTÅ£ Hû s çw¼yîT®q #óárïdt>·&ó |ð&T m>·TeTÜ #û d s çw¼+>± m~Ð+~. #û| dÓ& ÔáÎÜï #ûjáT&eT+fñ, #û|\ |+|¿£+ sÁ+>·+ýË s çw¼+ # ý² eTT+<+ÈýË +~. n+<T¹¿ s çcͼ 08 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

qÖ«&ó ©¢ýË sÁÇV¾²+#áuËÔáTq nçп£\ÌsY ©&sYw¾|t ny sÁT¦Ôà dH dTïH sÁT. s çw¼ e«ekÍjáT eT+çÜ çeÈyîÖV²H nç>·y ýÙ¿ì ÔáïsÁ ç|<ûXÙ >·esÁ sY ¿ |¼H d¾+Vt² kþ\+¿¡, s È« duó bÍ<ó«Å£ \T |¾. CÉÅ£ ]jáTH d+jáTT¿£ï+>± ¿£*|¾ ny sÁT¦ n+~+#áqTH sÁT. l nç>·y ýÙ eÖ{²¢&TÔáÖ, |ÚsÁkÍØsÁ+ C² ¿ì #óárïdt>·&ó¿ì #î+~q \¿£ý²~ eT+~ ÂsÕÔáT\ çXøeT¿ì <Å£ ØÔáTq > sÁeeT nH sÁT. #óárïdt>·&ó #û| \ |+|¿£+ sÁ+>·+ýË #î| ð¿Ã<Ðq |*Ô \T kÍ~ó+º+< nH sÁT. dÓ& |Î{ì< ¿± ~>·TeTÜ #ûdTÅ£ Hû s çw¼+>± q #óárïdt>·&ó |ð&T m>·TeTÜ #û d s çw¼+>± m~Ð+< nH sÁT. $ÈjáÖ ¿ì eTÖ\ ¿±sÁÅ£ \T #û|\ |+|¿£+ #û|{ì¼q ÂsÕÔ +>·yûTq nH sÁT. #óárïdt>·&óýË #û|\ |+|¿£+ sÁ+>·+ýË s çw¼+ @s γjûT« H {ì¿ì 25 ¿Ã³¢ #û|\ dÓ& ÔáÎÜï #ûd¾ 22 e kÍq+ýË *º+< nH sÁT. ç|dTïÔá+ 149 ¿Ã³¢¿ì |Õ>± #û|\ dÓ& ÔáÎÜï #ûd¾ s çw¼+ 6 e kÍH ¿ì #ûsÁTÅ£ +< d+ÔÃw+ e«¿£ï+ #ûXæsÁT.

¿£ w¾ deÖ# sÁ+

`H yT sÁÖ|+ýË \_ó+#áqTH sTT 10 \¿£\ sÁÖbÍjáT\T

{Ë

Å£ eÖÂsس¢ d¾Ü eT]+Ôá |{ìw¼+ #û d+<TÅ£ ç|uóTÔáÇ+ m |Î{ì¿£|ð&T #ásÁ«\T rdTÅ£ +³ÖHû q ~. ¹¿+çBjáT e«ekÍjáT eT]jáTT ÂsÕÔáT d+¹¿eT XæK eT+çÜ s <ó yîÖV²H d¾+>´ eÖ{²¢&TÔáÖ, <ûXø+ýË 271 e«ekÍjáT {ËÅ£ eÖÂsس¢ýË dÇ#óáÌÛÔ ¿±sÁ«ç|D²[¿£qT Å£L& sÁÖbõ+~+#á³+ È]Ð+~. ç|D²[¿£ ¿ì+< `H yT dÓØeTT ¿ì+< e«sÁÆ|< s Æ\ jáT+çÔáDÃ|¿£sÁD²\qT @s γT #û d+<TÅ£ , ç|Ü {ËÅ£ eÖÂsØ{ÙÅ£ 10 \¿£\ sÁÖbÍjáT\qT

www.krishijagran.com

n+<CñjáT³+ ÈsÁT>·TÔáT+~. < ÔÃbͳT e«ekÍjáT+, dV²¿±sÁ d+|Ö\T eT]jáTT ÂsÕÔáT d+¹¿eT $uó²>·+y sÁT sÁÖbõ+~+ºq bÍ¢>´w¾|t dÓØyT sY¿$yîÕ ¿ì+<, <óTýË¢ ¿£ XæÔ |Tq e«sÁÆ|< s Æ\T eT]jáTT ç<ee«sÁÆ|< s Æ\qT jáT+çÜ+#û+<TÅ£ KsÁTÌ #ûjáT³+ ÈsÁT>·TÔáT+~. |<¸¿£+Ôà {ËÅ£ eÖÂsØ{Ù\Å£ e#ûÌ ÂsÕÔáT\Å£ ç|Ôá«¿£+>± ý²uó+ ¿£\T>·TÔáT+~. |<¸¿£+, {ËÅ£ eÖÂsØ{Ë¢ $TÐ*bþjûT ¿±jáT>·ÖsÁ\T, |+&¢qT < w¾¼ýË +#áTÅ£ sÁÖbõ+~+#á & +~. e«sÁÆ|< s Æ\Ôà ¿£+bþdT¼qT ÔájáÖsÁT #ûjáT³+ ÈsÁT>·TÔáT+~. B ¿ì+< 583 {ËÅ£ eÖÂsس¢ýË yûdt¼ yûTHûCÙyîT+{Ù bÍ¢+{Ù\qT @s γT #ûjáT³+ ÈsÁT>·TÔáT+~.

m>±¨{ì¿ù s=jáT« ý²uó<jáT¿£yîT®q y «bÍsÁ+

+ç<ó ç|<ûXÙ rsÁçbÍ+Ô ýË¢ ÂsÕÔáT\T |ð&T e]kÍ>·TqT eÖqTÅ£ s=jáT«\ |+|¿£ + yîÕ|Ú d¿ìï ç|<]ôdTïH sÁT. {¡e\, ÂsÕÔáT\ d¿ìï m>±¨{ì¿ù s=jáT«\ |+|¿£+ yîÕ|ÚÅ£ mÅ£ Øe>± +{Ë+~. ¿±sÁD+>± +ç<ó ç|<ûXÙ qT+& m>·TeTÜ njûT« dÓ`|Ú& m>·TeTÔáTýË¢ s çw¼+ y {² 45 XæÔá+ esÁÅ£ #ûsÁTÅ£ q ~. >·D²+¿±\qT nqTd]+º, +ç<ó ç|<ûXÙýË e] ~>·T & 10 XæÔá+ ÔáÐZ+~. s çw¼+ýË rsÁ çbÍ+Ô ýË¢ mÅ£ Øe>± yîÕK] ¿£ |¾kþï+~. ÂsÕÔáT\ < w¾¼ mÅ£ Øe>± s=jáT«\ |+|¿£+ yîÕ|ÚÅ£ eTÞø ßÔÃ+~. +ç<ó ç|<ûXÙ ÂsÕdt ¯ dsYÌ d¾¼³Ö«{Ù &îÕÂs¿£¼sY & . |¾. dÔá«H s jáTDY>±] nqTd]+º, e]Ôà bþ* dï s=jáT«\ |+|¿£+ ×<T Âs³T¢ mÅ£ Øe < jáÖ dTï+~. +<TýË mÅ£ Øe 10 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

çXøeT Å£L& nedsÁ+ neÇ<T. s=jáT«\ |+|¿£+ ç|<ó q+>± |¥ÌeT >Ã< e], ¿£ w, Hî\Ö¢sÁT, ç|¿±Xø+, >·T+³ÖsÁT ý²¢ýË¢ rsÁ çbÍ+Ô ýË¢ ÈsÁT>·TÔÃ+~. B ÔÃ, #û| \ |+|¿£+ È] | bõý²\ $dÓïsÁ+ 1,22,9166 V²¿±¼sÁ¢Å£ #ûsÁTÅ£ q ~. eT¯H çbþ&¿ù¼à m¿ùàbþsY¼ &î e \|t y î T x{Ù n<¸ ]{¡ #ó î Õ s Á H m. ÈjáTÜ\¿ù>±sÁT eÖ{²¢&TÔáÖ m>±¨{ì¿ù s=jáT«\ y «bÍsÁ+ýË |³T¼ & ¿ì nqT>·TD+>± eTÖ&e d+eÔá à sÁ + qT+&û ý²uó ² \T n+<³+ çbÍsÁ+_ókÍïsTT. rsÁ çbÍ+Ô \ ÂsÕÔáT\Å£ ~, sÁ¨qÅ£ eT+º ç|Ô «eÖ jáT+>± eÖsÁTÔÃ+~.

Xø¿ìï |ð&T MT #ûÔáTýË¢ MTsÁT eÖ Ô Î<¿£Ôá\ jîTT¿£Ø Xø¿ìï

VA+& |esY çbþ&¿ù¼à MT < Çs Hû yûTeTT >·T]ï+#á &Ô eT $XøÇd¾kþï+~.

MT ¿£\\T yûTeTT ç|Ôû«¿£yîT®q ÔáÎÔáTï\qT ÔájáÖsÁT #û d+<TÅ£ ç |¹s|¾kÍïsTT. n$ MT J$Ôá+ýË Xø¿ìïe+ÔáyîT®q eÖsÁTÎ rdT¿=ºÌ, ç|È\¿ì dVäjáT+ n+~kÍïsTT, | |P]ï #ûkÍïsTT.

¿£ w¾ deÖ# sÁ+

www.krishijagran.com

ç|<ó qeT+çÜ ¿£ w¾ d¾+# sTÖ jîÖÈq yîTT<{ì $&Ôá yîTT<\T

ç|

<ó qeT+çÜ ¿£ w¾ d¾+# sTÖ jîÖÈq yîTT<{ì $&ÔáýË uó²>·+>± çbÍCÉ¿ù¼\qT ç¿£eT <ÆyîT®q ¯ÜýË |P]ï #ûjáT&+ ¿Ãd+ ¹¿+ç< e«ekÍjáT eT+çÜ nsÁTDY CÉÕ{¡¢ H u²sY¦ < Çs eÇ &û yîTTÔáï+ýË yîTT<{ì $&Ôá>± 1500 ¿Ã³¢ sÁÖbÍjáT\ #îÅ£ Ø ¹¿+ç< È\ eqsÁT\ eT+çÜ Å£ eÖ] eÖ uó²sÁÜ¿ì ç|< q+ #ûXæsÁT.

³yîÖ{² ¿=Ôáï yîÂsÕ{¡Ôà ÂsÕÔáT¿ì |ÚwØ\yîT®q |+³ ~>·T &

³

yîÖ{² Å£LsÁ, |#áÌ& , ¿#á|t e+{ì nHû¿£ sÁÖbÍýË¢ eTq+ d$kÍï e TT.  s Õ Ô á T ³yî Ö {² kÍ>· T Ôà n~ó ¿ £ \_Æ bõ+<>·\T>·TÔ &T. ÂsÕÔáT¿ì ³yîÖ{² kÍ>·TýË mÅ£ Øe ý²uó²\T e dï, +Ôá ¿£+fñ ¿±e\d¾+~ @eTT+³T+~? +& jáTH Hd¾¼³Ö«{Ù |t n& ÇHà ]d]Ì Xægv ã\ < Çs ÔájáÖsÁT #ûjáT &¦ ¿=Ôáï ³yîÖ{² yîÂsÕ{¡¿ì »Ôá¿£DY sÁ¿£¿ùµ n H eT¿£sÁD+ #ûXæsÁT. ÔásÁ yîÂsÕ{¡\Ôà bþ* dï Ôá¿£DY sÁ¿£¿ù 4 Âs³¢ n~ó¿£ ~>·T & dTï+~. #á*¿±\+ýË ¿ÃØ ³yîÖ{² yîTT¿£Ø¿¡ 20 ¿ìýË\ ³yîÖ{²\T ¿±kÍïsTT. yûd$ ¿±\+ýË Å£L& 9 qT+º 15 ¿ìýËý ³yîÖ{²\T ¿±kÍïsTT.

>=|Î \¿±«\Ôà ţL& q çbÍCÉÅ£ ¼\ |P]ï #û d+<TÅ£ 80 yû\ sÁÖbÍjáT\ |³T¼ & Ôà 2019 H {ì¿ì 99 |+& +>´ çbÍCÉÅ£ ¼* |P]ï #ûjáT&+ ÈsÁT>·TÔáT+~. d+eÔáàsÁ+ B ¿Ãd+ 20 yû\ ¿Ã³¢ sÁÖbÍjáT\ yîTTÔáï+ C²¯ #ûjáT &TÔáT+~. d$TÜ n<ó«Å£ \T çeÈyîÖV²H nç>·y ýÙ eÖ{²¢&TÔáÖ, ç|D²[¿£ýË uó²>·+>± dTeÖsÁT Âs+&T+u²eÚ ¿Ã³¢ m¿£s \ uóÖ$T kÍ>·TýË¿ì edTï+~. çbÍCÉÅ£ ¼\ýË 60 XæÔá+ çbÍCÉÅ£ ¼\T ¿£sÁTeÚ çbÍ+Ô ýË¢ H sTT. ç|D²[¿£ nd+|P]ï>± q çbÍCÉÅ£ ¼* ç¿£eT <ÆyîT®q ¯ÜýË s >·\ 3 @Þø¢ýË $ÈjáTe+Ôá+>± |P]ï #û d $<ó+>± d¾<Æ+ #ûXæ

uÉ+>·TÞøSsÁT¿ì #î+~q ¿£ ÂsÕÔáT <ûo Ôá¿£DY sÁ¿£¿ù 5 m¿£s ýË¢ kÍ>·T #ûd¾ 10 \¿£\ |³T¼ & |{²¼&T. ÂsÕÔáT¿ì 1 ¿Ã{ì sÁÖbÍjáT\ < jáT+ eºÌ+~. yîÂsÕ{¡ýË q $Xâw+ @eT+fñ, #á* ¿±\+ýË yîÂsÕ{¡ <ûXø+ýË m¿£Ø&îÕH |+& +#áe#áTÌ.

Nú ¿£ y T +& jáTH w§>·sY $TýÙà nkþd¾jûTwH 2017 |+#á< sÁ Ô Î<q ¿Ãd+ çbÍ<¸$T¿£ n+#áH C²¯ #ûd¾+~. kÍ n+# H ç|¿±sÁ+ e#ûÌ d+eÔáàsÁ+ <ûXø+ýË dTeÖsÁT 234 \¿£\ ³qT \ |+#á< sÁ ÔáÎÜï neÚÔáT+~. 2016 d+eÔáàsÁ+ýË 251 \¿£\ ³qT \ ¿£+fñ ~ # ý² ÔáÅ£ Øe>± +³T+~. |Î{칿 d+eÔáàsÁ+ 75 \¿£\ ³qT \ & eÖ+&T +~.

B ¿ì ÔÃ&T e#ûÌ d+eÔáàsÁ+ dTeÖsÁT 256 \¿£\ ³qT \ |+#á< sÁ dÇ<ûo eÖÂsØ{Ù¿ì \uó«|] dï, q & eÖ+&¿ì Ôá>·Z³T¼ ÔáÎÜï #ûd¾q³T¼ neÚÔáT+~.

12 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

¿£ w¾ deÖ# sÁ+

www.krishijagran.com

|dT|Ú Ô Î<qýË $|¢y rdTÅ£ s qTq q¹s+ç< |dT|Ú`98

q

¹s+ç< <ûy e«ekÍjáT eT]jáTT bÍ]çXæ$T¿£ $XøÇ$< «\jáÖ ¿ì #î+~q XæçdïyûÔáï\T |dT|Ú ¿=Ôáï e+>·&+ q¹s+ç<`98 n_óe ~Æ #ûXæsÁT. e+>·&+, ¿£ V²¿±¼sÁTÅ£ eTÖ&T e+<\ &îuÉÕÒ ×<T ¿ìÇ+{²Þøß ~>·T & dTï+<

myTmdt|¾ ¹s{Ù |Õ yûsÁTXèq>· ¿=qT>Ã\T #ûjáTqTq ç|uóTÔáÇ+

>·T

Ès ÔY qT+& ¹ ¿ +ç< ç| uó TÔá Ç +, ¿£ ú d eT< Ý Ô á T <ósÁ(myTmdt|¾) Å£ yûsÁTXèq>· ¿=qT>Ã\T #ûjáTqTq ~. e«ekÍjáT eT+çÜÔáÇXæK ç|¿£³qqT nqTd]+º, ¹¿+ç< ç|uóTÔ Ç ¿ì s çw¼ ç|uóTÔáÇ+qT+& , ¿£úd eT<ÝÔáT <ósÁÅ£ yûsÁTXèq>· ¿=qT>Ã\T #û d+<TÅ£ |çÔá+ \_ó+º+~. Ôás ÇÔá ¹¿+ç< ç|uóTÔáÇ+, s çw¼ ç|uóTÔáÇ+Ôà ¿£*d¾ yûsÁTXèq>· ¿=qT>Ã\TÅ£ |<¸¿± d¾<Æ+ #ûd¾+~.

H |&, mdtm|tmd¾ ¿£*d¾, s çw¼ ç|uóTÔáÇ+ qT+& ¿£úd eT<ÝÔáT <ósÁÅ£ yûsÁTXèq>· ¿=qT>Ã\T #ûkÍïjáT Ôî*jáTeºÌ+~. K¯|t eÖÂsØ{ì+>´ dÓÈH 2016`17Å£ >±qT, yûsÁTXèq>· ¿£úd eT<ÝÔáT <ósÁ, ¿ìÇ+{²\TÅ£ 4,220 sÁÖbÍjáT\T. ¿±>±, Ô Î<¿£ {ËÅ£ eÖÂsس¢ýË yûsÁTXèq>· <ósÁ, ¿£úd eT<ÝÔáT <ósÁ ¿£H ~>·TeÅ£ #ûsÁTÅ£ +~. ç|uóTÔáÇ+ ç|¿£{ì+ºq $<ó q+ m+Ôá esÁÅ£ ç|uó²e+ #áÖ|ÚÔáT+<à ¿£ #áÖ& *.

XæçdïyûÔáï\T #î TÔáTH sÁT. ¿£ V²¿±¼sÁTýË |dT|Ú |+³ yûdTÅ£ Hû+<TÅ£ 25 qT+& 30 ¿ìÇ+{²Þøß |dT|Ú $ÔáTï¿Ãe\d¾ +³T+~. |dT|ÚýË nÔá « +Ôá $\¿£ Dyî T ® q $wjáT+ @$T³+fñ, e+>·& @ $<óyîT®q uó >Ã[¿£ |]d¾ÔáTýË¢HîÕH kÍ>·T #ûjáTe#áTÌ. B H ³T¿Ãe{² ¿ì d]jî®Tq deTjáT+, yûT 15 yîTT<\TÅ£ pH 15e ÔûB esÁÅ£ . ¿±jáT>·ÖsÁ\ Xæçdï$C²ãq $uó²>·+ ¿ì+< nÏ\ uó²sÁÔá deTqÇjáT eTkÍý² |]XË<ó H ç|D²[¿£Å£ #î+~q XæçdïyûÔáï\T, q¹s+ç< |dT|Ú`98 HÃ{ì|¾¹¿wH ¿Ãd+ deT]Î+º H sÁT. ¿=Ôáï |dT|Ú e+>·&+ýË 6.8 qT+& 7 XæÔá+ esÁÅ£ qÖHî, 70 XæÔá+ m+&T |dT|Ú¿=eTT \T \_ókÍïsTT.

>Ã<óTeTT\ |sY kͼ¿ùýË ¿ÃÔá |³¼qTq ç|uóTÔáÇ+

<óTeTT\ <ósÁ |sÁT>·T<\ e& n&T¦Å£ Hû+<TÅ£ ¹¿+ç< ç|uóTÔá Ç+, >Ã<óTeTT\ |sY kͼţ ýË ¿ÃÔá $~ó+#áqTq ~. VäsÁ eT]jáTT $ jîÖ>·< sÁT\ e«eVäs \ XæK eT+çÜ s yT$ý²dt bÍXæÇH, V¾²sÁ+>· eÖÂsØ{Ë¢ neT ¿£+ |<¸¿£+ (zm+mdtmdt) ¿ì+< >Ã<óTeTT\ dsÁ|s qT eÖÂsØ{Ë¢ |+#û+<TÅ£ ¹¿+ç< ç|uóTÔáÇ+, s Æ]Ôá eÖq¿±\Å£ nqT>·TD+>± >Ã<óTeTT\ |sY kͼ¿ùqT ÔáÐZdTï+< #îbÍT.

>Ã

s Æ]Ôá eÖq¿±\qT nqTd]+º 2017 @ç|¾ýÙ 1e ÔûB qT+& 74.6 \¿£\ ³qT \ >Ã<óTeTT\ |sY kͼ¿ù +& *. ¿±>±, ¹¿+çBjáT |PýÙýË n¿Ã¼ sY 1e ÔûB qT+& 216.57 \¿£\ ³qT \ >Ã<óTeTT\ \Ç\T H sTT. >·Ôá @& ~, nq>±, 2015 n¿Ã¼ sY 1e ÔûBq >Ã< eTTýË¢ 324.50 \¿£\ ³qT \ \Ç\T q $. #á¿ØsÁ <ósÁýË¢ d¾sÁÔáÇ+ eºÌ+< , nsTTq|Î{ì¿¡ ¹¿+ç< ç|uóTÔáÇ+, #á¿ØsÁ <ósÁ\ |Õ m|Î{ì¿£|ð&T < w¾¼ |{ì¼ +#áTÔÃ+< jáTq #îbÍÎsÁT.

14 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

¿£ w¾ deÖ# sÁ+

www.krishijagran.com

ÔûHî{¡>·\T ÂsÕÔáT\Å£ ÈyîT®q HûkÍï\T

Ôû

Hî{¡>·\T ¹¿e\+ ÔûHî ÔáÎÜï #ûjáT³+ eÖçÔáyûT ¿±<T, bõý²\T eT]jáTT ÔóýË¢ |+³\ ~>·T & Å£L& eTÖ&T |ÚeÚÇ\T sÁ¿±jáT\T #ûdTïH sTT. eT<óTd+<ûXø+ nHû |ÕýÉ{Ù çbÍCÉÅ£ ¼ÔÃ, < eT , jáÖ|¾ýÙ, *¢ e+{ì |+³\ ~>·T & |+#á³+ýË $ÈjáT+ kÍ~ó+#á>·*>±sÁT. |ð&T B $TÐ*q #ó Å£L& ç|jîÖÐ+º #áÖ d ýË#áq #ûdTïH sÁT. n+Ôás ¨rjáT e«ekÍjáT JeyîÕ$<ó« dyûT Þøq+ýË ç|<ó qeT+çÜ q¹s+ç< yîÖB dÇjáT+>± $wjáT+ #îbÍÎsÁT. |<¸¿£+ e\q yî\T>·T #áÖd¾q |*Ô \qT nqTd]+º #áÖ dï, ÔûHî{¡>·\T |s >·d+|sÁØ+ È]|¾+ºq |+³\ ~>·T & ýË 40 qT+& 80 XæÔá+ esÁÅ£ |sÁT>·T<\ qyîÖ<sTT«+~. B Ôà ÂsÕÔáT\ < jáT+ Å£L& Âs+& +Ôá\T |]Ð+~. ÔûHî{¡>·\ >=|ÎÔáH $e]+º #î|γ+Ôà bͳT ç|<ó qeT+çÜ, y {ì ¿ì $wjáT+ýË Hî\¿= q ç|eÖ< >·T]+º Å£L& eÖ{²¢& sÁT. ÔûHî{¡>·\qT $ÈjáTe+Ôá+>± ç|jîÖÐ+ºq Ôás ÇÔá |PDÉ ý²¢Å£ #î+~q u²s eTÜýË, #áT³T¼|¿£Ø\ çbÍ+Ô ýË¢ e], *¢ kÍ>·T

#û d ÂsÕÔáT\Å£ uó²¯ \_Ý Å£\T>·TÔÃ+~. < eT ÔóýË ÔûHî{¡>·\ &u²Ò\T |{ì¼q ¿±sÁD+>± |+³ýË¢ ¿£ e+¿£ |sÁ|s >·d+|sÁØ ç|ç¿ìjáT yû>·e+Ôá+ ¿±e³+ eÖçÔáyûT ¿±¿£, Ð+È |fñ¼ ç|ç¿ìjáT Å£L& e ~Æ #î+~+~. >·D²+¿±\qT nqTd]+º, < eT ýË |+&¢ H D«Ôá, ¿±sÁ+, #á¿£Ø<q+, Ô Î<¿£ÔáýË 42 qT+& 45 XæÔá+ esÁÅ£ |sÁT>·T<\ ¿£ |¾+º+~. $<ó+>±, |+&¢Å£ eÖÂsØ{Ë¢ eT+º $\Te Å£L& \_ókþï+~. *¢ ~>·T & 74 qT+& 80 XæÔá+ esÁÅ£ |sÁT>·T<\ ¿£ |¾+º+~.

25 @Þø ¢ |P]ï #ûdTÅ£ q d+<sÁÒÛ+>± ` 25 d+eÔáàs \T 25 \¿£\ duó«Ô Ç\ |<¸¿£+

¿£ w¾ C²>·sÁDY

Å£ ³T+ eTTýË duóT«\T>± #ûsÁ& ¿ì dTesÁ ne¿±XøeTT uó²sÁÔá <ûXø+ýË ÂsÕÔáT\ y Dì »¿£ w¾ C²>·sÁDYµ eÖd |çÜ¿£ 25 d+eÔáàs \T |P]ï #ûdTÅ£ +³Tq d+<sÁÒÛ+>± bÍsÄÁÅ£ \ ¿Ãd+ dTesÁ ne¿±XøeTT ¿£*Îkþï+~. ¿= dsÁÞøyîT®q ç|Xø \Å£ deÖ<ó H \T eÇ+& . ¿£ w¾ C²sÁ>·DY Å£ ³T+ +ýË duóT«\T>± #ûsÁ+& . ne¿±Xæ ¿ì d+ +~+ºq $es \qT Ôî\TdTÅ£ +< +`

¿=kÍyû{Ù |]¼dt @ ¿£+ |ú ÔáÎÜï? $¹sÒ¿ù

×wsY

d\ÎÛsY $TýÙà *$TfÉ&

bþØ

@$T #á<y *` ç>±MTD Å£ ³T+ |çÜ¿£ ¿£ w¾ C²>·sÁDYýË e«ekÍjáT deÖ# sÁ+, ¿£+ |ú deÖ# sÁ+, ¿=Ôáï sÁ¿£+ $ÔáïH \ $es \T, $$<ó sÁ¿±\ ç¿ì$Td+Vä¿£sÁ eT+<T\T, |+³\ deTç>· deÖ# sÁ+, ¿=Ôáï fÉ¿± \J, Ôûq{¡>·\ |+|¿£eTT, |Xø eÚ\ |+|¿£eTT, y «bÍsÁ $es \T, +³sÁÖÇ«\T, ÔáïeT ÂsÕÔáT\T eT]jáTT e«ekÍjáT+ýË eTV¾²Þø\T kÍ~ó+ºq $ÈjáT>±<ó\T, sÃ>·«+, ¿=Ôáï ÔáÎÔáTï\T, d¾ eÖ deÖ# sÁ+, s È¿¡jáT+, e+³`y sÁTÎ Ôá~ÔásÁ ¿=Ôáï $wjáÖ\qT bÍsÄÁÅ£ \ ¿Ãd+ bõ+<T|s ÌeTT. mý² #ûs *` |çÜ¿£ýË ç|Ü Hîý² |Õq |s=Øq n+Xæ\ |Õ ¿£ ç|Xø qT ç|#áT]+#á&+ ÈsÁT>·TÔáT+~. deÖ<ó q+ n<û d+º¿£ýË +³T+~. < yîÜ¿ì eÖÅ£ mdtm+mdt #ûjáÖ*. Ô=* 100 d]jî®Tq deÖ<ó H \qT |+|¾q bÍsÄÁÅ£ \Å£ ¿£ d+eÔáàsÁ+ bͳT duó«ÔáÇeTT, Ôás ÇÜ 100`200 eT+~ bÍsÄÁÅ£ \Å£ 6 Hî\\T, 3 Hî\\ bͳT ºÔá duó«ÔáÇeTT eÇ&+ ÈsÁT>·TÔáT+~. ný²¹> 10yû\ eT+~ bÍsÄÁÅ£ \Å£ ¿£ Hî\ |çÜ¿£qT ºÔá+>± eÇ&+ ÈsÁT>·TÔáT+~. +¿± \d«+ #ûjáTÅ£ +& bþqT rdTÅ£ dsÁÞøyîT®q ç|Xø Å£ deÖ<ó H yîÜ¿ì |+|¾ ¿£ w¾ C²>·sÁDY Å£ ³T+ +ýË duóT«\T>± #û]bþ+& .

¿£ w¾ C²>·sÁDYÔÃ nqT +<ó+ @sÁÎsÁTÌ¿Ã& ¿ì eT]jáTT duóT«\T>± #ûsÁ& ¿ì d+ç|~+#á+& ` n TÝdt deT< 9891889588, ç|Xæ+ÔY XøsÁ 9891263263

21 Years. 12 Languages. 21 States. 22 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

16 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

www.krishijagran.com

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

ç{²¿£¼sY < ] dTH jáÖd+ #û d ç&îÕy ýÙ

d

ÂsÕq >·Ü, dÂsÕq q&¿£ >·T]+º eÖ{²¢& q| Ú& T eTqÅ£ yîTT<³>± >·TsÁTï¿=#ûÌ~ ÈsYØ ç|Ó ç{²yî*+>´ nqTuó ÖÜ #ûÌ dsÁÇçXâw÷yîT®q uÉdt¼ \Ö«ç_¿+{Ù >·TsÁTï Ôî#áTÌÅ£ +{²+. $wjáÖ < w¾¼ýË +#áTÅ£ ÈsÁ ú ¿£+ |ú ç&îÕy ýÙ {¡eýñ V²]jáÖD²ýË V¾²kÍsYýË sÁÇV¾²+ºq ¿£ w¾ <sÁôH m¿ùàbþýË bÍý¤Z , ¿£ + |ú Ôá Î Ôá T ï \ qT d+<sÁôÅ£ \T ç|Ôá«¿£+>± #áÖ d+<TÅ£ ne¿±Xø+ ¿£*Î+# sÁT. ¿£+ |ú eTTK«+>± \Ö«ç_¿+{ÙÔà u²³T ç^dt Å£L& ÔáÎÜï #ûd Tï+~. B ¿ì d+ +~ó+ºq de* mHà <ûXæ\Å£ Å£L& n+~kþï+~. uó²sÁÔá<ûXø+ýË ¿£+ |ú¿ì #î+~q ¯ qýÙ V²& >·T¯¨ÔY d¾+Vt² dÕú eÖ{²¢&TÔáÖ, ¿£+ |ú

uó²sÁÔá<ûXø+ýË Ôáq¿ì d+ +~ó+º Âs+&T eTTK«yîT®q ÔáÎÔáTï\ eÖÂsس¢ |Õ bþ¿£dt #ûd¾+<H sÁT. n+<TýË eTTK«+>± ç&îÕy ýÙ qÖ«ýÉÕ|t ³sÃÒ, ç&îÕy ýÙ ç|ÕyTç{²¿ùà H sTT. uó²sÁÔá<ûXø+ýË ÔáÎÔáTï\T eTVÓ²+ç< , {² |, mkÍØsY¼à, dÇs CÙ e+{ì ¿£+ |ú\ ç{²¿£¼sÁ¢ýË ç|jîÖÐkÍïsÁT. l dÕú eÖ{²¢&TÔáÖ, ç&îÕy ýÙ

qÖ«ýÉÕ|t eTTK«+>± y DìÈ«|sÁyîT®q y V²H \T, ç|ÕyTç{²¿ùà kÍ>·T¿ì d+ +~ó+ºq neds \Å£ $ jîÖÐ+#û ç{²¿£¼sÁ¢Å£ |jîÖÐkÍïsÁ #îbÍÎsÁT. uó²sÁÔá<ûXø ÂsÕÔáT\Å£ ÔáÎÔáTï* n+~+#á&yûT ¿£+ |ú \¿£«eTú, M{ì < Çs y sÁT ÔáeT ç{²¿£¼sÁ¢qT mÅ£ Øe ¿±\+ $ jîÖÐ+#á>·\T>·TÔ sÁú nH sÁT.

ÂsÕÔLíRiáT\Å£ ç|eTTK |qsÍÞ Fn¡©±s ®ªsWÉØL` i rí y L` i ×wsY¿ì #î+~q Âs+&T dÖ|sY

¬dsV£qïs NSÍÞ ÛÍÁ[µy Fs£qs.Fsª±sV.Fs£qs. µy*LS ®ªsWÉØLRiV¬s zqs*¿`Á A©±s/A£mns ¿Á¸R¶Vù¿RÁVè©«sV ¬dsLRiV ÛÍÁ[NRPF¡¾»½[ ®ªsWÉØLRiV©«sV zqs*¿`Á A£mns ¿Á[xqsVòLiµj¶ ®ªsWÉØLRiV Jª«sL`i ÍÜ[²R¶V @LiVV¾»½[ zqs*¿`Á A£mns ¿Á[xqsVòLiµj¶ ®ªsWÉØLRiV©«sV \|¤¦¦ ª¯[ÛÍíÁ[ÒÁ ÍÜ[ ª¯[ÛÍíÁ[ÒÁÍýÜ[ ¬s¸R¶VLiú¼½xqsVòLiµj¶. xmsª«sLRiV LSgS®©s[ AÉÜ[ ®ªsW²`¶ ÍÜ[ ®ªsWÉØLRiV AÉÜ[ª«sWÉÓÁgæS úFyLRiLi˳ÏÁª«sVª«so»R½VLiµj¶. ® ªsWÉØLRiV©«sV xqs\lLi©«s xqsª«sV¸R¶W¬sNTP úFyLRiLiÕ³ÁLi¿RÁ²y¬sNTP \ÛÉÁª«sVL`i ®ªsW²R¶V©«sV Fs£qs.FsLi.Fs£qs µy*LS ¬s¸R¶VLiú¼½Li¿RÁVN][ª«s¿RÁVè. ®ªsWÉØLRiV A©±s ¿Á[zqs©«s »R½LS*»R½ AÉÜ[ª«sWÉÓÁgæS Fs£qs Fsª±sV Fs£qs µy*LS ÅÁLRi誫soª«so»R½V©«sõ NRPlLiLiÈÁV (ALi£ms=) ÍÜ[ ¿RÁWxmso»R½VLiµj¶. @¬sõLRiNSÌÁ ÊÁÈÁ©±s ríyLíRiQLýRiNUP, ®ªsWÉØLýRiNUP @©«sVNRPWÌÁLigS DLiÈÁVLiµj¶ (²U¶JFsÍÞ, ríyL`i ®²¶ÍíØ, Fy®©sÍÞ ËÜ[L`ïi ª«sVLji¸R¶VV ALiVVÍÞ Bª«sVøL`i£qïs ÊÁÈÁ©±s ríyLíRiL`i) ¬s¸R¶VLiú»R½ßá, ¸R¶WÇÁª«sW©«sùLi ALiú²yLiVV²`¶ @zmýsZNP[xtsQ©±s µy*LS ¬s¸R¶VLiú¼½Li¿RÁVN][ª«s¿RÁVè. ú¼d½c}mnsÇÞ ª«sVLji¸R¶VV zqsLigjiÍÞ }mnsÇÞ ÌÁNTP @©«sVNRPWÌÁLi

²T¶zqísûÊÁWùÈÁL`i @ú²R¶£qs $ úxmsaSLi»`½ NRPVª«sWL`i @ÌýÁLi H/No:1c6c37/31, JÍÞï @ÍØ*ÍÞ, ËÜÍØLRiLi F¡£qís zqsNRPLiúµyËصR¶V ‐ 500 010 ¾»½ÌÁLigSßá

ª|sLigRi®ªs[V²R¶V, CL][²`¶ |msLRiVLiµR¶V\lLi -638 052 CL][²`¶ 04294 226300, +91 8122069990

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

17

www.krishijagran.com

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

< &óyîT®q dÇs CÙ VÕ²ç& *¿ù ç{²¿£¼sY çfÉ®\sY

dÇs CÙ çu²+& |sÁTÔÃ q n+<Tu²³TýË +< nH sÁT. $wjáT+ B & CÉÕqT.

bõ

\+ýË |jîÖÐ+#û |]¿£s \ H D«Ôá u²>·T+fñ n³T ÂsÕÔáT¿ì >±ú, ³T ¿£+ |ú¿ì >±ú mý²+{ì deTkÍ« +&<T. ÂsÕÔáT bõ\+ýË ¿=Ôáï ¿=Ôáï fÉ¿ì Å£ Ø\T |jîÖÐdTï+{²&T. ¿±ú M{ìÔà u²³T qÖÔáq kÍ+¹¿Ü¿£ |]v±ãq+Ôà ÔájáÖsÁT #ûd¾q e«ekÍjáT jáT+çÔ * |jîÖÐ+#á&+ Å£L& # ý² nedsÁ+. n+<T¹¿ dÇs CÙ {ËyîÖ{ìyà *$TfÉ& ÂsÕÔáT\qT |esY|ÚýÙ, nÔ «<óT ¿£ kÍ+¹¿Ü¿£ HîÕ|ÚD«+Ôà ţL& q VÕ²ç& *¿ù fÉ¿ì ¿ù |jîÖÐ+#û ç{²¿£¼sY çfÉ®ýsY n+<Tu²³TýË¿ì Ôîkþï+~. ¿£+ |ú _ Hîdt V²& nsÁTDY nsÃs eÖ{²¢&TÔáÖ, mdtmmýÙ

çfÉ®\sY eÖÂsØ{ÙýË ÂsÕÔáT\Å£ çfÉ®\sY¿ì >·\ eTsà çXâw÷yîT®q

& CÉÕqT $¥w¼Ôá @$T³+fñ, çfÉ®\sY¿ì Å£L& ç{²¿£¼sYÔà bÍfñ çuñÅ£ \T |&Ô sTT. çfÉ®\sY¿ì uó²sÁÔá ç|uóTÔáÇ+ < Çs >·T]ï+|Ú bõ+~+~. 6 sÁ¿±\ yîÖ&ýÙàýË ~ \_ó+#á&+, B ¿ì q ç|Ôû«¿£ & CÉÕ +>´ ÂsÕÔáT\Å£ # ý² qºÌ+<H sÁT l nsÃs . ~ d¾+ÐýÙ m¿àýÙ MýÙýË 10 eT]jáTT 12 n&T>·TýË¢qÖ, & TýÙ m¿àýÙÔà u²³T 12 n&T>·T\T 4 MýÙàýËqÖ \uó«eTeÚÔáT+< nH sÁT. çfÉ®\sÁT eTÖ&T yîÕ|Ú\ z|H neÚÔáT+<ú, n+<Te\¢ dsÁÅ£ ~+|&+ýË mý²+{ì deTkÍ« +&<ú nH sÁT. 11 ³qT \ qT+º 22 ³qT \ uó²s çfÉ®\sY yîÖjáT>·\T>·TÔáT+< jáTq nH sÁT.

eÖ ç|Xø \T ` MT deÖ<ó H \T nHû¿£ VQeTÔáT\T bõ+<û ne¿±Xø+ kõeÖú dÓ&à ç|Xø \T

ÈqsÁýÙ H ýÉ& ¨ eT]jáTT ¿£ w¾ C²>·sÁDYýË n+Xæ\ |Õ ç|Xø 1. J\¿£çsÁ¿ì dTy dq ¿£*Ð+#û ¿±sÁ¿£+ @~? Å£ «$THÃ\uÙ z*jîÖÂs qdt m~¸HÃ\& ¹¿|¾àd¾¿ù jáÖd¾& 2. Hû\ýË ÔûeT @ $<ó+>± ¿=\TkÍïsÁT? VÕ²ç>ÃMT&{Ù duÙ bþ{ËMT³sY ddt {² üjîÖMT³sY d& ÂssTTH ¹>CÙ 3. n|ý²{²¿ìàH nHû sÁkÍjáTq+ @ |+³ýË +³T+~? ]È¿±uÙ eTÖ+>·|©dt s >·T\T yîTT¿£ØC¤q 15 15 fnusÃE\ ds vaýË|Ú anj E-mail: dÖ#áq\T` bÍsÄÁÅ£ \T ÔáeT Èy T\qT ¿£ w¾ C²>·sÁDruby@krishijagran.com Y¿ì |+|¾+# *, E-mail:ruby@krishijagran.com ýñ< 9999142633 mdt m+mdt #ûjáÖ*. 9999142633 whatsapp - SMS dÂsÕq deÖ<ó H \T |+|¾q yîTT<{ì eTT>·TZsÁT ÂsÕÔáT $TçÔáT\Å£ kþeÖú dÓ&à ÔásÁ|Ú qT+º esÁTd>± 3 yû\T, 2 yû\T, 1 yîsTT« $\TyîÕq VÕ²ç;& $ÔáïH * VQeTÜ>± |+|ÚÔ eTT. ný²¹> e#ûÌ d+º¿£ýË y ] |sÁT eTTç~+#á&+ ÈsÁT>·TÔáT+~. ÂsÕÔáT kþ<sÁT\T deÖ<ó H \Ôà u²³T ÔáeT |sÁT, ºsÁTH eÖ, yîTTuÉÕýÙ Hî+ sÁT Å£L& Ôá|ο£ |+|>·\sÁT. ¿£ w¾ $< «sÁT\T, eTV¾²Þø\T, ÂsÕÔáT\T` n+<sÁÖ deÖ<ó H \T çy jáTe#áTÌ.

18 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

www.krishijagran.com

kõH *¿± ×{ìmýÙ m>·TeTÜýË 70 XæÔá+ |sÁT>·T<\ ¿£+ |ú kÍ~ó+ºq n_óe ~Æ >·T]+º ¿£+ |ú yûTHû +>´ &îÕÂs¿£¼sY B|¿ù $TÔáïýÙ eÖ{²¢&TÔáÖ, kÍ~ó+ºq n_e ~Æ, qyîÖ<T kõH *¿±Å£ >·sÁÇ¿±sÁDeT #îbÍÎsÁT. <û ¿±\+ýË yûTeTT

<û

Xø+ýË ç|U²«Ü>±+ºq ç{²¿£¼sY ¿£+ |ú kõH *¿± ç{²¿£¼sY ¹¿e \+ çbÍ+rjáT eÖÂsØ{Ë¢ eÖçÔáyûT ¿±¿£ n+Ôás ¨rjáT eÖÂsØ{Ë¢ Å£L& sÁ+ÔásÁ+ e ~Æ #î+<TÔÃ+~. 2016 d+eÔáàsÁ+ýË ¿£+ |ú, n¿Ã¼ sY Hî \ ýË 70 XæÔá + m>· T eTÜ |+|Ú<\ qyî Ö <T #ûdT¿Ãe³+Ôà bͳT 1248 ç{²¿£¼sÁ¢qT m>·TeTÜ #ûd¾+~. 2015ýË ¿£+ |ú 735 ç{²¿£¼sÁ¢qT m>·TeTÜ #ûd¾+~. kõH *¿± ×{ìmýÙ n_óe ~Æ ¹s³T ç|Ü d+eÔáàsÁ+ yîTsÁT>·eÚÔÃ+~. kõH *¿± m>·TeTÜ & $H, >·Ôá @&T Hî\ýË¢ 20 XæÔá+ |sÁT>·T<\ qyîÖ<T #ûdTÅ£ q ~. >·Ôá 7 Hî\ýË¢ ¿£+ |ú, yîTTÔáï+ 7056 ç{²¿£¼sÁ¢qT m>·TeTÜ #ûd¾+~. ¿±>±, >·Ôá d+eÔáàsÁ+ <û ¿±\+ýË ¿£+ |ú m>·TeTÜ #ûd¾q ç{²¿£¼sÁ¢ d+K« 5939.

ç||+#á+ýË ç{²¿£¼sÁT¢ n_óe ~Æ #î+~q eÖÂsس¢ýË mÅ£ Øe eÖÂsس¢ýË, ¿£+ |ú Ôáq ¿ì $ÈjáTe+Ôá+>± kÍ|¾+º+~. |\T <ûXæýË¢ e«ekÍjáTsÁ+>±\ýË jáÖ+çr¿£sÁDqT neTýË¢¿ì rdTÅ£ e#ûÌ yîÕK] |]¿ì+º #áÖ dï, m>·TeTÜ eÖÂsØ{Ù eT]+Ôá |Ú+E¿Ã>·\< yûTeTT $XøÇd¾dTïH eTT. uó²sÁÔá<ûXø+ýË ÔásÁ ç{²¿£¼sY ÔájáÖ¯ ¿£+ |ú\Ôà bþ*Ì #áÖ dï kõH *¿±, n ¿£+ |ú\ ¿£H eTT+<T>±, 110 V²#Y.|¾. 120 V²#Y.|¾. e+{ì mÅ£ Øe V²#Y.|¾. ç{²¿£¼sÁ¢qT n+Ôás ¨rjáT $ jîÖ>·< sÁT\Å£ n+<Tu²³TýË¿ì ÔîºÌ+~. eÖ ¿£+ |ú, n©¨]jáÖ, HûbÍýÙ, $TjáÖeÖ e+{ì <ûXæýË¢ eÖÂsØ{Ë¢ nç>·çXâDì ¿£+ |úýË¢ ¿£{ì ¿±e³+Ôà bͳT, ç|¾¿±ýË ç|<¸eT kÍq+ýË q ~.

ç^yà |esY CÉHîà{Ù yî+³ +fñ.... |+&¹>

>·

Ôá 50 d+eÔáàs \T>± <ûXæ ¿ì Ôáq de\qT n+~dTïq ç|e TTK ¿£+ |ú ç^yà ¿±³H *$TfÉ&. $\¿£DyîT®q, <óT ¿£ kÍ+¹¿Ü¿£ |]C²ãq+Ôà yîTsÁTÂ>Õq $<T«<T|¿£sÁD²\qT ÔájáÖsÁT #ûdTï+< ¿£+ |ú ç|U²«Ü>±+º+~. {¡e\ ¿£ ç|<sÁôqýË ¿£+ |ú ÔásÁ|Úq bÍý¤Zq ¿£+ |ú n~ó¿±] dTúýÙ kÍ<ó, <ûXø+ýË Ôáq $ jîÖ>·< sÁT\ neds \qT ¿£+ |ú rsÁTdTï+&{+ eÖçÔáyûT e¿£, < ÔÃbͳT ç||+#á eÖÂsØ{Ë¢ Å£L& ¿£+ |ú Ôáq¿£+³Ö ¿£ ç|Ôû«¿£ÔáqT d+bÍ~+#áTÅ£ q ~. ç^yà |esY çu²+& |sÁTÔà ¿£+ |ú Ôáq $<T«<TÔ Î<¿£ | ¿£ s Á D ²\qT uó ² sÁ r já T eÖ s Ø{Ë¢ $ jî Ö >· < sÁ T \Å£ n+<Tu²³TýË¿ì Ôîkþï+~. ¿£+ |ú Ô Î<qýË¢ eTTK«yîT®q Ô Î<q 20 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

ç^yà |esY CÉHîà{Ù. ~ |\T yîÖ&\TàýË \_ókþï+~. CÉHîà{Ù y «bÍs Ôá ¿£+>± |jîÖÐ+#áTÅ£ Hû+<TÅ£ nqTÅ£L\yîT®q eT ¿£ ¿£*Ðq~. +<TýË 2.5 ¿.$.m yîTT\TÅ£ 500 ¿.$.m. esÁÅ£ CÉH d³T¢ \_ódTïH sTT. eÖ $ jîÖ>·< sÁTýñ eÖ uósÃkÍ. n+<T¿£ , y ] Xø\Å£ nqT>·TD+>± +&û+<TÅ£ yûTeTT ¿£³T¼ & +{²eTT n l kÍ<ó #îbÍÎsÁT. n+<T¿£Hû Ôáq $ jîÖ>·< sÁT\Å£ eT+º kÍ+¹¿Ü¿£ |]C²ãq+ q Ô Î<q\qT n+<CñdTïq ³T¢ jáTq #îbÍÎsÁT.

www.krishijagran.com

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

|Xø sÃ>·« sÁÇV²D ¿£ nýÉ+_¿ùÔÃ kÍ<ó«+

kÍ>·Tú{ì |+|Ú\ $wjáT+ýË ¿ìsâdØsY $XøÇdújáTÔá

<û

|

Xø bþwÅ£ \¿ì ÔáeT sÃ>·«+ ¿£+fñ mÅ£ Øe>± |Xø eÚ\ sÃ>·«+ >·T]+º mÅ£ Øe ýË#áq +³T+~. m+<T¿£+fñ |Xø eÚ\ < Çs Hû y ] JeHÃbÍ~ó sÁÇV¾²+| &TÔáÖ +³T+~. |Xø eÚ\Å£ dÂsÕq deTjáT+ýË Ww<ó \T, båw¾¼¿£ VäsÁ+ \_ódÖï +fñ, n$ sÃ>·«+>± +{²sTT. |dTbÍ\Å£ \Å£ e#ûÌ n sÁ¿±\ deTd«\¿¡ d¾jáÖ¿ì #î+~q bÍs dÖ«{ì¿£ýÙà ¿£+ |ú nýÉ+_¿ù |]cÍØs * n+~kþï+~. ¿£+ |ú |Xø bÍ\¿£ $uó²>·+ >·T]+º #îbÍÎ\+fñ, ~ |Xø eÚ\Å£ d+ +~ó+ºq ç|Ü ÔáÎÜïú ÂsÕÔáT\Å£ n+~kþï+~. ~ n+~+#û eTTK« ÔáÎÔáTïýË¢ mkÍØýÙ >ÃýÙ¦, ný²ÇsTT{Ù m+, $T+<¸ ýÙ uËýÙà wsÃØbþsÁýÙ, bþs H, +¿± ÔásÁ ÔáÎÔáTï\ nÔáT«ÔáïeT çXâDì \uó«eTeÚÔÃ+~. ¿£+ |ú C²rjáT $ç¿£jáT s ÇV²Å£ \T s Cñwt Å£ eÖsY XøsÁ eÖ{²¢& TÔáÖ, ¿£+ |ú ç||+#á+ýË 75 <ûXæýË¢ | #ûkþï+~.ÔáeT $ jîÖ>·< sÁT\Å£ dÂsÕq ÔáÎÔáTï© , u²>± | #û d ÔáÎÔáTï© n+~+#á&yûT ¿£+ |ú \¿£«+. ÔáeT +<+ ÂsÕÔáT* #îÕÔáq«e+Ôá+ #ûjáT&+ýË eT>· yîT® +<ú, ç|dTïÔá+ ç>±MTD kÍsTTýË | ÈsÁT>·TÔÃ+<ú nH sÁT l XøsÁ . |Xø bÍ\qÅ£ d+ +~ó+ºq eT+º ÔáÎÔáTï* n+~dÖï |Xø bÍ\Å£ \Å£ eT+º ç|jî Ö Èq+ ¿£ * ¹ > ³³T¢ #û j á T & ¿ì ¿£ + |ú sÁ + Ôá s Á + ç|jáTÜ dTï+< nH s jáTq.

Xø+ýË dTç|d¾<Æ ¿£+ |ú ¿ìsâdØsY |+|tà ¿=Ôáï |¹sMT ¿±<T. ~ kÍÇÔá+çÔá« ¿±\+ H {ì qT+N <ûXø+ýË Ôáq de* n+~+#á&+ çbÍsÁ+_ó+º+~. ¿ìsâdØsY nHû¿£ sÁ+>±ýË¢ y «bÍsÁ+ #ûkþï+~. y {ìýË eTTK«+>± kÍ>·Tú{ì |+|Ú\T, kåsÁ Xø¿ìï <ó ]Ôá ÔáÎÔáTï* ÔájáÖsÁT #ûjáT&+ Å£L& ÈsÁT>·TÔÃ+~. {¡eýñ V¾²kÍsYýË ¿£ e«ekÍjáT ÔáÎÔáTï\ ç|<sÁôqýË ¿£+ |ú nd¾ d¼+{Ù yûTHûÈsY z+¿±sY <ûXæsTT eÖ{²¢&TÔáÖ, ç|dTïÔá+ ÂsÕÔáT dÂsÕq fÉ¿± \J $ jîÖÐ+# *àq nedsÁ+ +~. ~ e«ekÍjáT sÁ+>·+ýË $sÁÒÛ$+ºq Ôá¿£D nedsÁ+. jáTq eÖ{²¢& TÔáÖ, ¿ìsâd ØsY |+|tà Å£L& ÂsÕÔáT\ neds * < w¾¼ýË +#áTÅ£ y ]¿ì nÔ «<óT ¿£ fÉ¿± \JÔà ţL& q kÍ>·Tú{ì |+|Ú* \uó«|sÁ#á&+ ÈsÁT>·TÔáT+< nH sÁT. ¿ìsâdØsY ú{ì |+|Ú\Ôà u²³T y ýÙÇ, VÕ²ç&à ³ÂsÕÒqT¢, yîTTuÉÕýÙ |+|t ¿£+ç{Ë\sÁ¢qT Å£L& \uó«|sÁTkþï+< nH sÁT. mШ_wHýË Â s Õ Ô á T \T y ]¿ì ¿±e\d¾ q nHû ¿ £ Ôá Î Ôá T ï \ >· T ]+º Ôî\TdT¿Ã>·*>±sÁ nH sÁT l <ûXæsTT.

 ªÀµÀð 1 2 3 5 10 15

¸ÀAaPÉ 12 24 36 60 120 180

¨ÉˉÉ 420 840 1260 2100 4200 6300

G½vÁAiÀÄ 40 140 260 600 1700 3300

ªÉÆvÀÛ 380 700 1000 1500 2500 3000

60/9, 3e n+ÔádTï, jáTÖdT|t ds jYT eÖÂsØ{Ù, ç^H bÍsYØ yîTç{Ë d¼wH <>·ZsÁ, ¿=Ôáï &ó ©¢ ` 110 016. bþH : 011`26511845, 26517923, 45503170. yîTTuÉÕýÙ : 099537 56433, 098912 63263 Email: circulation@krishijagran.com, info@krishijagran.com, Web: www.krishijagran.com

#î¿ù/&& ýñ< eTú sÁ¦sY : »¿£ w¾ C²>·sÁDYµ |sÁTMT< qÖ«&ó ©¢ýË #î\T¢u²³T njûT«ý² rd¾ |+|+&

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

21

www.krishijagran.com

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

¿±sÁ « ¿£ ý ²bÍ\Å£ mý²+{ì ÔáÎq + ¿±<T.

³+¿£ e TÖ

sÃE\T VäsTT>± >·&y \+fñ Ôî#áTÌ¿Ã+& ;¹¿{¡ ¿£eÖ+&à d¾¯dt

n+<T¹¿ ;¹¿{¡ ÂsÕÔáT\ ¿Ãd+ d¾¯dtýË 12.4, 13.6, 14.9, 16.9, 18.4 e+{ì mHà yîÖ&ýÙà eÖÂsØ{ÙýË¿ì ÔîºÌ+~. ný²¹> ç{²¿£¼sY ç|+{Ù fÉ®sYýË 550, 616 Å£L& \uó«|sÁ#á&+ È]Ð+~. +<TýË yîÖ&ýÙ 616 fÉ®sYýË Âs>·T«\sY, {ìÇH ]uÙ,çB¸ ]uÙ nHû eTÖ&T sÁ¿±\T Å£L& e«ekÍjáT |qT\¿ì |jîÖÐ+#áe#áTÌ.

ÔáT\ neds \T, eT{ì¼ ¿±]ÄH « >·eT dï ;¹¿{¡ fÉ®sÁT¢ eTVäs hýË $<sÁÒÛ ÂsÕÔáT\¿ì nedsÁyîT®q nÜ eTTK«yîT®q fÉ®sÁ¢ d¾¯dt H >·|PsY ç>à $ÈH yûTý²ýË ý²+#Y #ûd¾+~. d¾¯dt ¿£eÖ+&à d¾¯dt nHû |sÁTÔà eÖÂsØ{ÙýË¿ì Ôûe&+ È]Ð+~. +<TýË q >=|Î<q+ @$T³+fñ, ÂsÕÔáT\T d¾¯dt mHà sÁ¿±\ e«ekÍjáT |qT\¿ì nedsÁyîT®q kÍeÖçÐ rdTÅ£ s e& ¿¡, rdTÅ£ yîÞø¢& ¿¡ |jîÖÐ+#áe#áTÌ. fÉ®sÁT¢ ýË|\ # ý² \+>±qÖ, eT+º çÐ|tÔÃqÖ H sTT. $ mý²+{ì |]d¾ÜHîÕH , <TsÁÒÛsÁ y Ô esÁD |]d¾ÔáT\HîÕH m<Ts=Ø \+>± eTT+<TÅ£ k͹> kÍeTs « ¿£*Ð H sTT. ný²¹> $ |+¿£ÌsY nsTTq Ôás ÇÔá Å£L& ÂsÕÔáT\Å£ # ý² ¿±\+ esÁÅ£L | #ûkÍïsTT. M{ì e\¢ e«ekÍjáT

bÍsY 2000, 糿ù bÍsY |¢dt eÖÂsØ{ÙýË <TeTT ¹s|ÚÔÃ+~. ÂsÕÔáT\T yîTT<³>± BHû n&T>·TÔáTH sÁT. |ð&T ¿£eÖ+&à d¾¯dt eTq+ eTTK«+>± e«ekÍjáT |qT\¿ì u²>± |jîÖÐ+#áe#áTÌqú, ¿£ ÂsÕÔáT¿ì eT+º Hûdï+ \_ó+# &ú nH sÁT ;¹¿{¡ fÉ®sY\ ç|Ü ~ó.

ÂsÕ

dÖ¿£sÁ |+|¿± çbþÔáàV¾²dTïq bþ\sY Hî{ì¿ùà

dÖ

¿£s ýË¢ çXâw÷yîT®q C²ÔáT\ Ms « d¿£]+º ~>·TeTÜ #ûdTÅ£ eT+ºC²ÔáT* |+#û+<TÅ£ ¿q& ¿ì #î+~q ç|d¾<Æ ¿£+ |ú bþ\sY Hî{ì¿ùà uó²sÁÔá<ûXø+ýË Å£L& >=|Î |sÁT d+bÍ~+º+~. 2012 ýË Â¿q& ýË kÍ|¾+ºq bþ\sY Hî{ì¿ùà¿ì #î+~q ç |d¾&î+{Ù & . ýÙç |& y V²ýÙ eÖ{²¢&TÔáÖ, |+<TýË¢ çXâw÷yîT®q C²ÔáT* d¿£]+º, y {ì d+K« |+|Ú<\ #ûjáT&+ýË n sÁ¿±\ ç|jáTÔ © yûT+ #ûjáT<\T#áTÅ£ H eTú, <û ÔáeT dÇ| eTú nH sÁT. uó²sÁÔá<ûXæ ¿ì s e&+ dÇ| +ýË ¿£ uó²>·yûTqú, Ô eTT #á+&>·&ó qT+º 2006ýË ~Xø>± ¿±sÁ«¿£ý²bÍ\T yîTT<\T|{²¼eTú nH sÁT. 40 d+eÔáàs \ nqTuóe+ >·\ & . y V²ýÙ, Ô eTT dÕÇH &îe\|tyîT+{Ù çbÍCÉ¿ù¼ýË n+Ôás ÒÛ>·+>± d¿ìï q y sÁ+<]¿¡ d\Vä\T #ûÌ kå¿£s « Å£L& n+~dTïH eT nH sÁT. yûTeTT |Xø d+|< ~>·TeTÜ #ûdT¿Ãe&yûT ¿±¿£, >·&¦¿£{ì¼q oÔá\ Ms « Å£L& d|¢sTT #ûdTïH eTT. n+Ôû ¿±<T, eÖ ¿£+ |ú < Çs ¿£ çÜeT Ms « m¿ìØ+#á&+, ¿=Ôáï bÍsY fÉ¿ì ¿ù, >·& ¦ d |Õ¢ ç;& +>´ýË ¿=Ôáï kÍ+¹¿Ü¿£ n+Xæ* neT\T #ûjáT&+, ¿£kÍsTTXæ\* kÍ|¾+#á&+, eT+º çXâw÷yîT®q dÖ¿£s * d|¢sTT #ûjáT&+ e+{ì |qT* sÁÇV¾²dTïH eTT. yûTeTT uó²sÁÔá<ûXæ ¿ì s e&+ýË d¾¿£+<sY 22 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

d¾+>´ m+Ôà ç|eTTK bÍçÔá bþw¾+# sÁT. jáTq uó²sÁÔá<ûXø+ýË eÖ ¿£+ |ú |sÁTÔà eTsà ¿£+ |ú kÍ|¾+#á&yûT ¿±¿£, dJe dÖ¿£s * dsÁ|s #ûdTïH sÁT. ¿q& jáTH dÖ¿£s \ >·&¦¿£{ì¼q oÔá\ Ms « #îÕH , $jáTÔ +, <¿ìD nyîT]¿±, sÁcÍ« e+{ì <ûXæ\Å£ m>·TeTÜ #ûjáT&+ýË dV²¿£]dTïH sÁT. l d¾+>´ uó²sÁÔá<ûXø+ýË dÖ¿£sÁ |+|¿£+ #ûdTïq ÂsÕÔáT\Å£ ¿q& ýË n_óe ~Æ #ûdTïq ¿=Ôáï dÖ¿£sÁ bÍ\q >·T]+º $kÍïsÁ+>± Ôî*jáTCñXæsÁT. & . y V²ýÙ eÖ{²¢&TÔáÖ, yûTeTT 2013 Ê 2011ýË¢ |+C² T ç|uóTÔ Ç ¿ì 200, 140 dÖ¿£s \¿ì ¿£ çÜeT >·sÁÒÛ<ó sÁD ¿Ãd+ Ms « n+~+# eTT. ný²¹> 2012 ýË V²]jáÖD² ç|uóTÔ Ç ¿ì 130 dÖ¿£s \¿ì ¿£ çÜeT >·sÁÒÛ<ó sÁD ¿Ãd+ Ms « n+~+# eT #îbÍÎsÁT.

www.krishijagran.com

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

ÂsÕÔáT m+|¾¿£ ¿ÃkÍyî{Ù |]¼dt

|Xø bþwÅ£ \ Xø\¿ì B³T>± q $¹sÒ¿ù

|

e«

ekÍjáT sÁ+>·+ýË dTç|d¾<ÆyîT®q e«ekÍjáT sÁkÍjáTH \ ¿£+ |ú d\ÎÛsY $TýÙà *$TfÉ& ÂsÕÔáT\ eTqdTýË¢ ¿£ ç|Ôû«¿£yîT®q kÍH d+bÍ~+#áTÅ£ +~. uó²sÁÔá<ûXæ ¿ì #î+~q VQÞøC²Ü ¿£+ |ú 80 ¿ì |Õ>± <ûXæýË¢ ÂsÕÔáT\ >·T+&îýË¢ #óT <¿ìØ+#áTÅ£ +~. ¿£+ |ú & Ö¢«&J, mdt.d¾. fÉ¿ì ¿ùýË ç||+#á+ýË dTç|d¾<ÆyîT®q~. H &T jáÖeÔY uó²sÁÔá<ûXø+ýËqÖ d\ÎÛsY $TýÙà $dï ÔáyîT®q Hî{ÙesYØÔà | #ûkþï+~. ¿£+ |ú ÔáÎÔáTï\ >=|Î<q+ @eT+fñ, $ |s «esÁDÅ£ nqTÅ£L\yîT®q$. {¡eýñ V¾²kÍsYýË È]Ðq @¿տ£ nÜ |<Ý ¿£ w¾ ç|<sÁôqýË bÍý¤Zq& ¿ì eºÌq d\ÎÛsY $TýÙà dÓ jáTsY dýÙà mШţL«{ìy ~ýÙu²>´ d¾+>´ eÖ{²¢&TÔáÖ, ~ & Ö¢«. .sÁÖ|+ýË 90 XæÔá+ d\ÎÛsYÔà ÔájáÖsÁjûT« @¿տ£ ÔáÎÜï n nH sÁT. ¿ÃkÍyî{Ù |]¼dt H ³¢ýËqÖ yûjáTe#áTÌ, Ôás ÇÔá Å£L& yûdT¿Ãe#áTÌq nH sÁT. ÔáÎÜï |jîÖÐ+#á& + e\¢ yûsÁT¢ u²>± n_óe ~Æ #î+<TÔ jáTú, ~ yîTT¿£Ø eT{ì¼ qT+º n sÁ¿±\ bþw¿±\qÖ ç>·V¾²+#û³³T¢ #ûdTï+<ú nH sÁT. B e\¢ yîTT¿£Ø \+>±qÖ, |#áÌ>±qÖ m<T>·TÔáT+< nH sÁT.

Xø bþwD ÂsÕÔáT < jáÖ ¿ì ç|eTTK eÖsÁZ+. kÍ>·T, | Xø bÍ\q < Çs  s Õ Ô á T \T Ôá e T JeHÃbÍ~ó sÁÇV¾²+#áTÅ£ +{²sÁT. y sÁT |Xø bÍ\q kÍÐdTïH y ]¿ì |Xø eÚ\ d+sÁ¿£D nÜ |<Ý deTd«>± +{Ë+~. y ]¿ì |Xø eÚ\ sÃ>·« d+sÁ¿£D, n~ó¿£ bÍ\ ~>·T & $wjáÖýË¢ sÁ+ÔásÁ+ +<ÃÞøq #î+<TÔáÖ +{²sÁT. e«ekÍjáT ç|<sÁôqýË¢ bÍý¤Zq& ¿ì eºÌq |Xø eÚ\ ¿Ãd+ Ww<ó \T ÔájáÖsÁT #û d ç||+#á ç|d¾<Æ ¿£+ |ú $¹sÒ¿ù¿ì #î+~q dÓ jáTsY n~ó¿±] |eH Å£ eÖsY >·TbÍï eÖ{²¢&TÔáÖ, $¹sÒ¿ù |Xø bÍ\q sÁ+>·+ýË 24¿ì |Õ>± <ûXæýË¢ Ôáq de* n+~kþï+< #îbÍÎsÁT. uó²sÁrjáT |Xø bÍ\Å£ \Å£ nedsÁyîT®q sÁÖ|+ýË ¿£+ |ú ÔáeT ÔáÎÔáTï* n+~dTï+< #îbÍÎsÁT. |Xø eÚ\Å£ ÔásÁ#áT>± e#ûÌ Ð³¼\ y «~ó (VA|t n+& eTòÔY & dÓCÙ) HÃ{ì|PÔá, ¿£+sÄÁ+y |Ú, bõ<T>·T¿ì d+ +~ó+ºq sÃ>±* ÔáÐZ+#á&+Ôà bͳT y {ìýË ¹¿*üjáT+ ýËbÍ Å£L& y ]+#á& ¿ì ¿£+ |ú e<Ý >=|Î ÔáÎÔáTï\ çXâDì \uó«eTeÚÔÃ+~. #û|\ |+|¿£+, |Xø eÚ\ |+|¿£+, ¿ÃÞø¢ |+|¿£+, >=çÂs\ |+|¿£+ ¿Ãd+ nedsÁyîT®q n sÁ¿±\ eT+<T\T, nedsÁyîT®q ÔáÎÔáTï* $¹sÒ¿ù \uó «|sÁTkþï+~. l >·TbÍï eÖ{²¢&TÔáÖ, |ÚDT\ {¡yT sÁ+ÔásÁ+ ç|Ü ç>±eÖ ¿¡ yî[¢ ÂsÕÔáT\Å£ sÁ+>± ¿ì d+ +~ó+ºq yîTTÔáï+ $es * n+~kþï+< #îbÍÎsÁT. m|Î{ì¿£|ð&T ÂsÕÔáT\T, |Xø bÍ\Å£ \T mý²+{ì #ásÁ«\T rdT¿Ãy ýË Ôî*jáT#ûjáT& ¿ì nedsÁyîT®q deÖ# s n+~dTïH eTT. ÂsÕÔáT\T |Xø bÍ\qýË n~ó¿£ ý²uó²\T d +bÍ~+#á & ¿¡ , MýÉ Õ q +Ôá mÅ£ Øe>± sÁ + >· + ýË neT\T|sÁ# *àq <óT ¿£ fÉ¿± \J $wjáT+>± ne>±V²q ¿£*Î+#û ~Xø>± $¹sÒ¿ù ~Xø>± kÍ>·TÔÃ+~.

n+Ôû¿±¿£, B e\¢ mÅ£ Øe ~>·T & Å£L& edTï+<H sÁT. Ôá Î Ôá T ï * | jî Ö Ð+#á & + e\¢ uó ÖkÍsÁ + u²>± yîTsÁT>·eÚÔáT+<H sÁT. ¿ÃkÍyî{Ù |]¼dt n |+³\Å£L |jîÖÐ+#áe#áTÌ. eT Üï¿£ bþwD sÁÖ|+>± y &û ÔáÎÔáTïýË¢ ÂsÕÔáT\T yîTT³¼yîTT<³>± BHû ¿ÃsÁTÅ£ +{²sÁ nH sÁT l d¾+Vt². ý²+{ì H D«yîT®q ÔáÎÔáTï\Hû yûT+ n+~kÍïeT eTq ÂsÕÔáT kþ<sÁT\Å£ eÖ{ eÇ&+ ÈsÁT>·TÔÃ+~.

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

23

www.krishijagran.com

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

ÂsÕÔáT\Å£ ç|eTTK ×wsY¿ì #î+~q Âs+&T dÖ|sY

×

wsY Ôî*jáT y sÁT mesÁT+{²sÁT sÃEýË¢ ! ý² ¿¡ , < &ó Ô Ç ¿¡ >·T]ï+|Ú>± q ¿£+ |ú ÂsÕÔáT\+<]¿¡ >=|Î $TçÔá T & ý ² eÖ]bþsTT+~. ¿£ n<TÒÛÔáyîT®q e«ekÍjáT ç|<sÁôq d+<sÁÒÛ+>± ×wsY ÔásÁ|Úq ÈqsÁýÙ yûTHûÈsY n ýÙ _< ú, & |Ó¼ yûTHûÈsY eÖÂsØ{ì+>´ ç|MDY CÉÕ{¡¢ eÖ{²¢&TÔáÖ, ÔáeT Âs+&T ¿=Ôáï dÖ|sY ×wsY 380 sY ýÉÕH, ×wsY 333 dÖ|sY |¢dt ý²+#Y #ûdÖï ç{²¿£¼sÁ¢ýË q $XâcÍ* ÂsÕÔáT\Ôà |+#áTÅ£ H sÁT.

ç|MDY CÉÕ{¡¢ eÖ{²¢&TÔáÖ, ×wsY 380 sY ýÉÕH <óT ¿£ sÃ{²yû³sY fÉ¿ì ¿ù < Çs ÔájáÖsÁT #ûjáT&+ È]Ð+<ú, n+<Te\¢ ç{²¿£¼sY nÔá«+Ôá ¿£]ÄqyîT®q ¿±s « Å£L& dTH jáÖd+>± #á¿£ØuÉ&TÔáT+<ú nH sÁT. ný²¹> 333 dÖ|sY |¢dt 6 dÖ|sYÔà ~+|&+ È]Ð+< nH sÁT. |esYýË dÖ|sY n+fñ 36 V²#Y.|¾. çXâDì, fÉ®sYýË dÖ|sY (13.

6X28) |<Ý fÉ®sÁT¢), çuñ¿ì+>´ýË dÖ|sY (dÖ|sY çuñ¿ùà), ¹>sYýË dÖ|sY (V²M &Ö«{¡

bõý² ¿ì ¿±e\d¾qeú |ð&T ¹¿#ó \uó«+

$ÔáïH \T

VÕ² fÉ¿ù e«ekÍjáT+

sÃ|D kÍeÖçÐ

e«ekÍjáT |]¿£s \T

msÁTeÚ\T

dd«sÁ¿£D

Ôá&T|Ú

Ôás \T

eT]+Ôá deÖ# sÁ+ ¿Ãd+ y {à|t #ûjáT+&

24 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

¹>sY u²¿ùà), bõ<T|Ú Ê d¼sTTýÙýË d Ö| sY ( +<ó q+ Ôá Å £ Øe>± KsÁTÌ#ûdTï+~ Ê ¿£sÁüD¡jáTyîT®q & CÉÕH) >± +³Ö sÁ+ÔásÁ+ n+<Tu²³TýË +³T+~. l CÉÕ{¡¢ eÖ{²¢&TÔáÖ, eTTK«yîT®q \¿£D²\ eýñ¢ ÂsÕÔáT\T B ç{²¿£ ¼ s Y ý²+º+>´ deTjá T +ýËHû nÔá«~ó¿£+>± T¿ù #ûdTÅ£ +³TH sÁT. ×wsY ÂsÕÔáT\ eT<ó« Ôáq $\¿£DyîT®q >·T]ï+|Ú bõ+~+~. ¿£+ |ú|Õ ÂsÕÔáT\Å£ qeT ¿£+ Å£ ~]+~. n+<T¹¿ ¿£+ |ú Ôáq $ jîÖ>·< sÁT\ qeT ¿± n<TÒÛÔá+>± \uɳT¼Å£ +{Ë+~, y ]¿ì eT+º H D«yî T ® q Ôá Î Ôá T ï * n+~kþï+~.

www.krishijagran.com

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

2017 »ç{²¿£¼sY |t jáTsYµ Â>\TÌÅ£ q dÓmH V²#Y +&çd¾¼jáTýÙ

ç|

|+#á ç|d¾~Æ >±+ºq ç{²¿£¼sY ¿£+ |ú dÓmH V²#Y +&çd¾¼jáTýÙ n+Ôás ¨rjáT eÖÂsØ{ÙÔà u²³T uó²sÁÔá<ûXø+ýË Å£L& Ôáq<îÕq eTTç< yûd¾+~. ¿£+ |ú ÔájáÖsÁT #û d < &óyîT®q, H D«ÔáÔà ţL& q ç{²¿£¼sÁT¢ <ûXø+ýË eT+º >·T]ï+|Ú bõ+< sTT. {¡eýñ ¿£+ |ú ³©¿ì #î+~q uËýË>± ýË Case IH mШ_wH È]Ðq EIMA 2016 ýË bÍý¤Z+~. mШ_wH ÈsÁT>·TÔáTq |Ú&T dÓmH V²#Y +&çd¾¼jáTýÙ¿ì »2017 ç{²¿£¼sY |t ~ jáTsYµ fÉ®{ìýÙ Â>\TÌÅ£ +~. fÉ®{ìýÙ ¿Ãd+ 4 çXâDT\¿ì #î+~q ç{²¿£¼sÁ¢qT m+|¾¿£ #ûjáT&+ È]Ð+~. y {ìýË ç{²¿£¼sY |t ~ jáTsY, uÉdt¼ jáTT{ì*{¡, uÉdt¼ dÎwýÉÕCñwH, uÉdt¼ & CÉÕH ç|eTTKyîT®q$. dÓmH V²#Y +&çd¾¼jáTýÙ eTÖ&T ¹¿³Ð¯ýË¢ fÉ®{ìýÙ Â>\TÌÅ£ +~. p«¯ yîT+ sYà>± jáTÖsÁ|t¿ì #î+~q dTç|d¾<Æ ¿£ w¾ y s ï|çÜ¿£\ bÍçܹ¿jáTT\T e«eV²]+# sÁT. Case IH d¾¯dt |¼yT 300 dÓMm¿ùà ç{²¿£¼sY eT{ì¼

|Þø ¢ \ >· { ì ¼ < H >· T \¢ u ²¹ s Ì+<TÅ£ L , +<ó q $ jîÖ>± ÔáÐZ+º ¿±sÁ« kÍeTs « |+bõ+~+#û+<TÅ£L ÔájáÖsÁT #ûjáT&+ È]Ð+~. ç{²¿£¼sY dÓmH V²#Y¿ì #î+~q çd¾¼jáÖ ¿ìÇ+{ìH bÍ¢+{ÙýË qÖ« |Ó#ásY eT]jáTT Ôû*¿£bÍ{ì, ç|Ôû«¿£yîT®q & CÉÕH ýË ÔájáÖsÁT #ûjáT&+ ÈsÁT>·TÔáT+~. B ¿=qT>Ã\T #û dy ] neds * < w¾¼ýË +#áTÅ£ 250 qT+º 300 VäsYà|esYýË ÔájáÖsÁT #ûjáT&+ È]Ð+~. ~ uÉdt¼ jáTT{ì*{¡ çXâDìýË Å£L& qÖ« VäýÉ+& nçп£\ÌsY fÉ®{ìýÙ Â>\TÌÅ£ +~. ç{²¿£¼sY ³©ýË CñdÓ bÍ¢+{ÙýË ÔájáÖsÁT #ûd TïH sÁT. ç{²¿£¼sY e«ekÍjá T d + +<ó yî T ® q | qT\Å£ u²>± $ jîÖÐ+#áe#áTÌ. ¿£+ |ú ¿=qT>Ã\T< sÁ¢ neds \¿ì nqT>·TD+>± Ôáq ÔáÎÔáTï* ÔájáÖsÁT #ûd¾ n+~kþï+~. mШ_wHýË 40 ¿ì |Õ>± <ûXæ\Å£ #î+~q 1,900 ¿ì |Õ>± ¿£+ |ú\T bÍý¤ZH sTT. n+<TýË 50,000 ¿ì |Õ>± ¿£ w¾ yîTw¾q¯, +¿± ÔásÁ |¿£sÁD²* ç|<]ô+#á&+ È]Ð+~.

|Õ|Ú\T eT]+Ôá n~ó¿£+>± úsÁT n+~kÍïjáT uósÃkÍ dTïq d¾Ø|Îs

kÍ

>·T ú{ì fÉ¿± \J¿ì |<Ý |Ó³ yûjáT& ¿ì e«ekÍjáT ÔáÎÔáTï* ÔájáÖsÁT #û d ¿£+ |ú d¾Ø|ÎsY |Õ|Ú\ >·T]+º n+<]¿¡ Ôî\TdT. d¾Ø|ÎsY ¹¿e\+ kÍ>·Tú{ìýËHû ¿±¿£ |Õ|Ú\ s D+ Å£L& #û|{ì¼+~. |Õ>± ¿£+ |ú ÔáÎÔáTï\T mHà <ûXæ\Å£ m>·TeTÜ neÚÔáTH sTT. ¿£+ |ú kÍ>·Tú{ìýË |jîÖÐ+#û |Õ|Ú\Ôà u²³T |¢+_+>´, |¾{ì¼+>´ |Õ|Ú* Å£L& ÔájáÖsÁT #ûdTï+~. Ôáq $ jîÖ>·< sÁT\Å£ ¿±e\d¾q $<ó+>± ÔáÎÔáTï* ÔájáÖsÁT #ûjáT&+ d¾Ø|ÎsY ç|Ôû«¿£Ôá. B Ôà u²fñ ¿£+ |ú ÔáÎÔáTï\ H D«Ôá, |]XË<óq|Õ ç|Ôû«¿£ < w¾¼

|³¼&+ ÈsÁT>·TÔáT+~. {¡eýñ ¿£ ¿£ w¾ mШ_wHýË ¿£+ |ú bÍý¤Zq |ð&T ¿£+ |ú çbÍ+rjáT yûTHûÈsY uóÈH d¾+>´ eÖ{²¢&TÔáÖ, ÂsÕÔáT deTd«* nsÁ+ #ûdTÅ£ y {ì y ]+#á& ¿ì d¾Ø|ÎsY ç|jáTÜ dTï+<ú, ÂsÕÔáT\¿ì H D«yîT®q ÔáÎÔáTï* n+~+#á¿£bþÔû y ] deTd«\T eT]+Ôá mÅ£ ØeeÚÔ jáTú nH s jáTq. ÂsÕÔáT\Å£ n+~+#û ÔáÎÔáTï\T n~ó¿£ ¿±\+ eTHû ý², ÂsÕÔáT\Å£ n~ó¿£ ç|jîÖÈq+ #ûÅ£L¹sÌý² ÔájáÖsÁT #ûkÍïeT #îbÍÎs jáTq. d+<sÁÒÛ+>± d¾Ø|ÎsY {¡yT ÂsÕÔáT ÔáÎÔáTï\¿ì d+ +~ó+ºq nHû¿£ $wjáÖ\ >·T]+º Å£L& deÖ# s n+~+º+~.

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

25

+³sÁÖÇ« kÍeÖ ¿£` ]Æ¿£ n_óe ~ÆýË dV²¿£]dTï+~ kþjáÖ;H ` & . uó²{ìjáÖ

www.krishijagran.com

kþ

jáÖ;H ~>·T & , Ô Î<¿£Ôá\ ¿±sÁD+>± eT<ó «ç|<ûXÙ, <ûXø «|ï+>± kþjáÖç|<ûXÙ n ç|U²«Ü>±+º+~. ÂsÕÔáT\ kÍeÖ ¿£` ]Æ¿£ n_óe ~ÆýË kþjáÖ;H bÍçÔá ¿¡\¿£yîT®q~. kþjáÖ;H Ô Î<qýË eT<ó«ç|<ûXÙ~ @¿£#óáÌÛçÔ ~ó|Ôá«+. ¿£Ø& qT+& <ûXø+ýË n #ó¢Å£ eÖçÔáyûT ¿±¿£, $<ûXæ\T Å£L& kþjáÖ m>·TeTÜ neÚÔáT+³T+~. ÜHû | < s Æ \ ýË B | | ð, Å£ L sÁ , qÖHî sÁ Ö | +ýË |jîÖÐdÖï+{²sÁT. eT<ó«ç|<ûXÙýË mÅ£ Øe m¿£s ýË¢ kþjáÖ;Hû kÍ>·eÚÔáÖ+³T+~. çbÍ+Ôá+ýË kþjáÖ;H |³¢ d¿ìï < w¾¼ýË +#áTÅ£ , 1987ýËHû kþjáÖ;qÊ |]XË<óq d+dqT @s γT #ûjáT³+ È]Ð+~. n|Î{ìqT+& d+d #ûd¾q |]Xø<óq\T ÂsÕÔáT\Å£ eT] ý²uó²\qT ÔîºÌ |{ì¼+~. |\TeÖsÁT¢ ç|¿£ Ü;óuóÔ à\ ¿±sÁD+>± |+³\T ¿ÃýËÎsTTq ÂsÕÔáT\T, qcͼ\qT #á$#áÖ&e\d¾ eºÌ+~. nsTTq|Î{ì¿¡, kþjáÖ |+³$dÓïsÁ+ýË |<Ý eÖsÁTÎ @MT ýñ<T. kþjáÖ;H |³¢ ÔáeTÅ£ q d¿ìï, |P¯ÇÅ£ \ esÁ+ n ¿£Ø& ÂsÕÔáT\T uó²$kÍïsÁT. {¡eýñ eT<ó«ç|<ûXÙ |sÁ«³q d+<sÁÒÛ+>± yûTeTT +&ÃsYýË kþjáÖ;H |]XË<óH d+d &îÕÂs¿£¼sY & . $.mdt. uó²{ìjáÖ>±]Ôà eTTU²eTTF d+<sÁÒÛ+>± e«ekÍjáT+, kþjáÖ;H |]XË<ó q d+d, Ôá~ÔásÁ d+ +~óÔá n+Xæ\qT >·T]+º #ásÁÌ È]Ð+~. eTTU²eTTFýË ¿= n+Xæ\T ` d+d kÍ|q <ûXø+ýË qÖHî ý˳TqT uó¯ï #ûjáT³+, kþjáÖ;H Ô Î<qqT |+#á³+Ôà bͳT, ¿=Ôáï kÍ+¹¿Ü¿£ |]C²ãH \qT n_óe ~Ý #ûjáT³+ nHû \¿±«\ÔÃ, d+dqT 1987 & d+ sY 11e ÔûBq kÍ|¾+ºq³T¢ & . uó²{ìjáÖ #îbÍÎsÁT. |Î{ìesÁÅ£ d+d, 104 sÁ¿±\ kþjáÖ;H e+>·& \qT |+bõ+~+º+< , B Ôà ÂsÕÔáTkþ<sÁT\T kÍeÖ ¿£, ]Æ¿£+>± n_óe ~Æ #î+<TÔáTH sÁ jáTq #î|ÎesÁT. ÔáïeTyîT®q kþjáÖ;H e+>·& \ÔÃbͳT Üq{² ¿ì jîÖ>·«yîT®q kþjáÖ;H e+>·& \qT Å£L& n_óe ~Æ|]ºq³T¢, B Ôà <ûXø+ýË çbþ{¡q¢Ôà ţL& q ÜHû |< s Æ\T u²>± n+<Tu²³TýË¿ì e# ÌjáT Å£L& jáTq #îbÍÎsÁT. d+d jîTT¿£Ø q Ôá kÍ+¹¿Ü¿£ |]C²ãH >·T]+º ç|¥ +#á>± & . uó²{ìjáÖ, d+dýË ÔáïeTyîT®q Ô Î<H d+ +<óyîT®q kÍ+¹¿Ü¿£ |]C²ãq+, ÔáïeT e«ekÍjáT jáT+çÔ \T eT]jáTT |¿£sÁD²\ÔÃbͳT, kþjáÖ ÜqT +& s \ >· V²$ jîÖ>·+, sÃ>·«|sÁyîT®q ý²uó²\qT >·T]+º |]XË<óq, ÔáïeT e+>·& \ýË |s «esÁD²<ó ]Ôá n_óe ~Æ È]Ð+< #îbÍÎsÁT. es ü\T n çbÍ+Ô ýË¢ d]deÖq+>± Å£ sÁe¿£bþe³+ÔÃqÖ, |s «esÁD|sÁyîT®q eÖsÁTÎ\ ¿±sÁD+>± ç|ÜÅ£L\ ç|uó²e+ @sÁÎ&³+ÔÃ, kþjáÖ;H ÔáÎÜï |Õ >·Ôá Âs+&ûÞøßýË ç|ÜÅ£L\ ç|uó²e+ |& +< jáTq #îbÍÎsÁT. B Ôà # ý² eT+~ ÂsÕÔáT\T V²Ô Xø \jáÖ«sÁT. n+<T¿£ , ÂsÕÔáT\Å£ eT°ß kþjáÖ;H ÔáÎÜï |Õ d¿ìï ¿£*Ð+#û+<TÅ£ , y ] bõý²ýË¢ nç>·çXâDì |ç<sÁôqqT #áÖ|¾ y ] kþjáÖ;H kÍ>·T |³¢ ¿£]üÔáT\qT ¿±$dTïH sÁT. ¥¿£DÔà bͳT y ]¿ì kÍ+¹¿Ü¿£ |¿£sÁD²\qT Å£L& n+<CñjáT³+ ÈsÁT>·TÔÃ+~.

26 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

ç|uóTÔáÇ+ @$T ¿£ w¾ #ûkþï+~ Ô Î<qqT |+#û+<TÅ£ ç|uóTÔáÇ+ dTïq #ûjáTÖÔáqT >·T]+º & . uó²{ìjáÖ ý² #îbÍÎsÁT ` kþjáÖ;H ~>·T & |+#û+<TÅ£ ç|uóTÔáÇ+ dsÁÇ$<ó ý² dV²¿£]kþï+~. |\T |<¸¿±\qT neT\T #ûkþï+~. |<¸¿±\ \_Ý ÂsÕÔáT\T bõ+<TÔáTH sÁT. ÔáeT d+dýË kþjáÖ;H |+³qT >·T]+º ¥¿£DqT Å£L& dTïH eTT. |<Mu²<ó«Ôá\qT #û|{ì¼q Ôás ÇÔá, d+d, &îÕÂs¿£¼¹s{ÙqT+& m~Ð |]XË<ó H ¹¿+ç<+>± >·T]ï+|Ú bõ+~+~. kþjáÖ;H jîTT¿£Ø ÜqjîÖ>·«yîT®q e+>·& \qT n_óe ~Æ #ûd¾, y {ì¿ì ç|# sÁ+ ¿£*Î+º, |+|¾D¡ #ûjáT³+ È]Ð+~. ÂsÕÔáTdyûT ÞøH \T, >Ãw§÷\qT sÁÇV¾²+º ÂsÕÔáT\Å£ kÍ+¹¿Ü¿£ \_Ý ¿£*Ð+#á{+ È]Ð+< , kþjáÖ;H ÜqT +& s \qT |jîÖ>·+ýË¿ì rdTÅ£ s e³+, y {ì çbõdd¾+>´ jáTÖ ³¢qT @s γT #ûjáT³+Ôà çbþ{¡q¢Ôà ţL& q VäsÁ|< s Æ\ neds \qT r¹sÌ+<TÅ£ dsÁÇ$<ó ý² ç|jáTÔ \T kÍ>·TÔáTH jáT uó²{ìjáÖ>±sÁT n<ûç¿£eT+ýË #îbÍÎsÁT. d+d dTïq dV²¿±sÁ+ <ûXø+ýË kþjáÖ;H ~>·T & |+#á³+ýË d+d ¿¡\¿£yîT®q bÍçÔáqT bþw¾kþï+~. kþjáÖ;H VäsÁ çbõ dd¾+>´ $wjáT+ýË eTV¾²Þø\Å£ ¥¿£DqT edz+ ÈsÁT>·TÔÃ+~. nÏ\ uó²sÁrjáT deTqÇjáT kþjáÖ;H |]XË<óH |<¸¿£+ < Çs kþjáÖ;H Ô Î<qýË ÔáïeT kÍ+¹¿Ü¿£ |]C²ãH , ¿=Ôáï sÁ¿£+ e+>·& \qT n_óe ~Æ #ûjáT³+ ÈsÁT>·TÔÃ+~. ÂsÕÔáT\Å£ d+<ûXø+ K¯|t ¿±\+ýË kþjáÖ;HqT ç|<ó qyîT®q |+³>± ÂsÕÔáT\T kÍ>·T #û dï, kÍeÖ ¿£, ]Æ¿£ n_óe ~Æ ÂsÕÔáT\T kÍ~ó+#á>·\T>·TÔ sÁq ~, HûqT #ûÌ d+<ûXø+. kþjáÖ;H |+& +#á+& , dTd+|qT \T ¿£+& nHû H <+ ÂsÕÔáT\Å£ Hû #ûÌ d+<ûXø+ ` n & . uó²{ìjáÖ, ÂsÕÔáT\Å£ Ôáq d+<ûXæ # ÌsÁT.

+³sÁÖÇ«

»R½

www.krishijagran.com

xqsLixqós xmspLjiògS \lLi»R½VÌÁNRPV xqsª«sVLjiö»R½Li: ²y. Fs£qs.²T¶. ryª«sLi»`½

LRi¿RÁVgS úgSª«sWÍýÜ[ ¬sª«szqsLi¿Á[ªyLji ÒÁª«s©yµ³yLRiLi F~ÌÁLixms©«sVÌÁV, »][ÈÁxms©«sVÌÁNRPV xqsLiÊÁLiµ³j¶LiÀÁ©«sµj¶ @LiVV DLiÈÁVLiµj¶. ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPLiÍÜ[ ª«sùª«sry¸R¶VLRiLigRiLiÍÜ[ |msµôR¶ Fs»R½Vò©«s »][ÈÁÌÁ |msLixmsNRPLi NRPW²y ÇÁLRiVgRiV»R½VLiÈÁVLiµj¶. ®µ¶[aRPLiÍÜ[ ¿yÍØ LSuíyûÍýÜ[ |msµôR¶ Fs»R½Vò©«s xmsLi²ýR¶V, NS¸R¶VgRiWLRiÌÁ©«sV »][ÈÁÍýÜ[ |msLi¿RÁV»R½W DLiÉØLRiV. úµyORPQ»][ÈÁÌÁ |msLixmsNRPLi NRPW²y |msµôR¶ Fs»R½Vò©«s ÇÁLRiVgRiV»R½V©«sõµj¶. µk¶¬s¬s gRiXx¤¦¦¦s¬s¹¸¶WgSLôðRiLi ª«sWú»R½®ªs[V NSNRP, ªyßÓáÇÁùxmsLRiLigS NRPW²y Dxms¹¸¶WgjiLi¿RÁÈÁLi ÇÁLRiVgRiV»R½VLiÈÁVLiµj¶. HzqsFsAL`icÇؼd½¸R¶V úµyORPQ xmsLjia][µ³R¶©y ZNP[LiúµR¶Li, ®µ¶[aRPLiÍÜ[ úµyORPQrygRiV©«sV úF¡»R½=z¤¦¦¦xqsWò, úµyORPQrygRiV©«sV @Õ³Áª«sXµôðj¶xmsLji¿Á[LiµR¶VNRPV ¬sLRiLi»R½LRiLi NRPXztsQ ¿Á[xqsVò©«sõ xqsLixqós. Çؼd½¸R¶V úµyORPQ xmsLjia][µ³R¶©y xqsLixqós ¬sLRiLi»R½LRiLi \lLi»R½VÌÁ úZaP[¸R¶VxqsV= N][xqsLi NRPXztsQ ¿Á[r¡òLiµj¶. BÉÔÁª«sÛÍÁ[ NRPXztsQ ÇØgRiLRißãÞ, C xqsLixqós \®²¶lLiNíRPL`i ²y. Fs£qs.²T¶. ryª«sLi»`½gSLji»][ ¿RÁLjièLiÀÁ, xqsLixqós G sµ³R¶LigS \lLi»R½VÌÁ»][ ˳ÏÁVÇÁLic˳ÏÁVÇÁLi NRPÖÁzms xms¬s ¿Á[r¡òLiµ][ ¾»½ÌÁVxqsVNRPV©«sõµj¶. ªyLji»][ ª«sVVÆت«sVVÐdÁÍÜ[ ª«sVVÆØùLiaSÌÁV c

Çؼd½¸R¶V úµyORPQ xmsLjia][µ³R¶©y xqsLixqós©«sV gRiVLjiLiÀÁ NSxqsò sª«sLRiLigS ¿ÁxmsöLi²T¶ ? Çؼd½¸R¶V úµyORPQ xmsLjia][µ³R¶©y ZNP[Liúµy¬sõ, \lLi»R½VÌÁNRPV ÌÁÕôÁ¬s NRPÖÁgjiLi¿Á[LiµR¶VNRPV ²y. Fs£qs.²T¶. bPÆت«sVßÓágSLji Aµ³R¶*LRiùLiÍÜ[ 19 GÎÏÁþNRPV ª«sVVLiµR¶V 1997ª«s xqsLiª«s»R½=LRiLiÍÜ[ úFyLRiLiÕ³ÁLi¿RÁÈÁLi ÇÁLjigjiLiµj¶. ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPLiÍÜ[ úµyORPQ xmsLiÈÁÍÜ[- µyµyxmso 85 aS»R½Li ª«sV¥¦¦¦LSxtísQûÍÜ[ D»R½ö¼½ò @ª«so»R½VLiµj¶. @xmsöÉýÜ[ ²y. bPÆت«sVßÓágSLji®©s[ xqsLixqósNRPV \®²¶lLiNíRPL`igS ¬s¹¸¶WgjiLi¿yLRiV. úµyORPQ©«sV gRiVLjiLiÀÁ xmsLjia][µ³R¶©«s

28 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

¿Á[¸R¶VÈÁLi xqsLixqós ¹¸¶VVNRPä úxmsµ³y©«s\®ªsV©«s xms¬s @¬s ²y. ryª«sLi»`½gSLRiV ¿ÁFyöLRiV. ssµ³R¶ xmsLjia][µ³R¶©«sÌÁ Aµ³yLRiLigS ®ªs[Vª«sVV, úµyORPQÍÜ[ ¾»½gRiVÎÏÁþ©«sV @LjiNRPÛÉíÁ[LiµR¶VNRPV @ª«sxqsLRi\®ªsV©«s ¿RÁLRiùÌÁ©«sV, xqsª«sV¸R¶W¬sNTP NUPÈÁNSÌÁ©«sV ¬sL][µ³j¶Li¿RÁÈÁLi, N]»R½ò ª«sLigRi²yÌÁ©«sV NRP©«sVg]©«sÈÁLi ¿Á[xqsVòLiÉت«sVV. ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPLiÍÜ[ úµyORPQªyùFyLRiLi FsÍØ D©«sõµj¶ ? xmsLjibdPÖÁLiÀÁ ¿RÁW}qsò, ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPLiÍÜ[ úµyORPQxmsLiÈÁ rygRiV ®ªsVVµR¶ÌÁVNRPV¬s, úµyORPQªyùFyLRiLi ª«sLRiNRPV ËØgS®©s[ ÇÁLRiVgRiV»R½V©yõLiVV.

+³sÁÖÇ« C LRigRiLiÍÜ[ \lLi»R½VÌÁV, ®ªs[gRiLigS ª«sùª«sry¸R¶VLi ¿Á[xqsVò©yõLRiV. INRPä ª«sV¥¦¦¦LSxtísQûÍÜ[®©s[, ®µ¶[aRPLiÍÜ[ D»R½ö¼½ò @¹¸¶[Vù úµyORPQxmsLiÈÁÍÜ[ 85 aS»R½Li D»R½ö¼½ò @ª«so»][Liµj¶. B»R½LRi LSuíyûÍýÜ[ ¿RÁW}qsò NRPLSõÈÁNRP, sVÇÜ[LRiLi LSuíyûÌÁV D©yõLiVV. ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPLiÍÜ[ µk¶¬s¬s ®ªs[Vªy LRiWxmsLiÍÜ[ FsNRPV䪫sgS Dxms¹¸¶WgjixqsWò DLiÉØLRiV. B»R½LRi ®µ¶[aSÍýÜ[ µk ¶ ¬s¬s x m sLi²R ¶ V LR i Wx m sLiÍÜ[ ª« s Wú»R ½ ® ª s[ V Dx m s¹ ¸ ¶Wgj i Li¿R Á ÈÁLi ÇÁLR i VgR i V»R ½ VLiÈÁVLiµj ¶ . s® µ ¶[ a SÍý Ü [ µk ¶ ¬s x m sLj i x m sox t î s QLi  ¿ Á[ z q s AÌÁ䥦¦¦ÍÞgS©«sW, \®ªs©±sgS©«sW FsNRPV䪫sgS Dxms¹¸¶WgjixqsWò DLiÉØLRiV. @LiVV¾»½[, ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPLiÍÜ[ ª«sWú»R½Li µk¶¬s¬s \®ªs©±s LRiWxmsLiÍÜ[ ZNP[ª«sÌÁLi 1c2 aS»R½Li ª«sWú»R½®ªs[V Dxms¹¸¶WgjixqsWò DLiÉØLRiV. ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPLiÍÜ[ úµyORPQ ª«sLigRi²yÍýÜ[ ª«sVLiÀÁ LRiNRPLi ª«sLigRi²R¶Li Gµj¶? ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPLiÍÜ[ úµyORPQrygRiVÍÜ[ lLiLi²R¶V ryLýRiV úxmsp¬sLig`i (GLji®ªs[»R½) ÇÁLRiVgRiV»R½VLiµj¶. C »][ÈÁÌÁ©«sV |msLi¿Á[ \lLi»R½VÌÁV, lLiLi²R¶VryLýRiV úxmsp¬sLig`i ¿Á[zqs, xmsLiÈÁ©«sV NRPW²y lLiLi²R¶VryLýRiV N][xqsVòLiÉØLRiV. ¬sÇجsNTP »][ÈÁÌÁ©«sV rygRiV ¿Á[}qsªyLRiV LRiNRPLRiNSÌÁ ª«sLigRi²yÌÁV rygRiV ¿Á[xqsVòLiÉØLRiV. ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPLiÍÜ[ ´yª«sV=©±s {qs²`¶ÛÍÁ£qs ®ªs\lLiÉÔÁ \lLi»R½VÌÁV ®ªsVÀÁè©«s ª«sLigRi²R¶Li. C ª«sLigRi²R¶Li úµyORPQÌÁ ANSLRiLi F~²R¶VgæS DLiÈÁVLiµj¶. ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPLiÍÜ[ C LRiNRPLi úµyORPQ©«sV FsNRPV䪫sgS s¬s¹¸¶WgjixqsWòLiÉØLRiV. úµyORPQ»][ÈÁÌÁ |msLixmsNS¬sõ ª«sVLjiLi»R½ ËØgS |msLiF~Liµj¶Li¿Á[LiµR¶VNRPV dsVLRiV N]»R½ògS GsV ¿Á[xqsVò©yõLRiV ? »][ÈÁÌÁ©«sV rygRiV ¿Á[}qs ªyLji N][xqs®ªs[V C xqsLixqós NRPXztsQ ¿Á[xqsVò©«sõµj¶. xqsLixqósÍÜ[¬s aSxqsòQû®ªs[»R½òÌÁV, FsÌýÁ®ªs[ÎÏÁÍØ úµyORPQ»][ÈÁÌÁ©«sV rygRiV ¿Á[}qsªyLji }qsª«sNRPV xqsLizqsµôðR¶LigS DLiÈÁVLiÉØLRiV. BxmsöV²R¶V C xqsLixqós, ®µ¶[aRPLiÍÜ[¬s B»R½LRi LSuíyûÍýÜ[ NRPW²y úµyORPQ rygRiV©«sV úF¡»R½=z¤¦¦¦Li¿Á[LiµR¶VNRPV úxms¸R¶V¼½õQr¡òLiµj¶. gRi»R½LiÍÜ[ ª«sVÛÍÁ[L`iN][ÉÞÍØ, ˳ÏÁÉÓÁLi²y ª«sLiÉÓÁ úxms®µ¶[aSÍýÜ[ úµyORPQ©«sV ËØgS rygRiV ¿Á[}qsªyLRiV. @LiVV¾»½[, BxmsöV²R¶V @NRPä²R¶ úµyORPQ rygRiV ¿Á[¸R¶VÈÁLi ÛÍÁ[µR¶V. @ÍØLiÉÓÁ úxms®µ¶[aSÍýÜ[ ®ªs[Vª«sVV ª«sVL][ryLji úµyORPQ©«sV xmsLi²T¶Li¿RÁgRiÖÁlgi[LiµR¶VNRPV úxms¸R¶V»R½õLi ¿Á[xqsVò©yõª«sVV. @Li¾»½[ NSNRP, z¤¦¦¦ª«sW¿RÁÍÞ, ÛËÁLigSÍÞ ª«sLiÉÓÁ LSuí y ûÍý Ü [ N]¬sõ úFyLi»yÍý Ü [ úµyOR P Q x m sLiÈÁ rygR i V©« s V úFyLRiLiÕ³ÁLixmsÛÇÁ[}qsLiµR¶VNRPV ¬sLRiLi»R½LRiLi NRPXztsQ ¿Á[xqsVò©yõª«sVV. úµyORPQxmsLi²ýR¶©«sV FsNRP䮲¶NRPä²T¶NTP FsgRiVª«sV¼½ ¿Á[xqsVòLiÉØLRiV ? úµyORPQxmsLi²ýR¶ FsgRiVª«sV¼½ sxtsQ¸R¶W¬sNTP ª«s}qsò, 1990 xqsLiª«s»R½=LRiLi ©«sVLi²T¶ ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPLi úµyORPQxmsLi²ýR¶©«sV FsgRiVª«sV¼½ ¿Á[¸R¶VÈÁLi úFyLRiLiÕ³ÁLiÀÁLiµj¶. ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPxmso úµyORPQxmsLi²ýR¶NRPV s®µ¶[aSÍýÜ[ ª«sVLiÀÁ gjiLSNTP DLiµj¶. úxms¼½ G²yµj¶, C FsgRiVª«sV¼½ gRißØLiNSÌÁV |msLRiVgRiV»R½W®©s[ D©yõLiVV. s®µ¶[aSÍýÜ[ ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPxmso úµyORPQxmsLi²ýR¶©«sV \ ® ª s©± s ª« s VLj i ¸R ¶ VV AÌÁ䥦¦¦ÍÞ »R ½ ¸R ¶ WLR i V  ¿ Á[ } qsLiµR ¶ VNR P V Dxms¹¸¶WgjixqsVòLiÉØLRiV. @LiµR¶VNRP¬s dsÉÓÁ FsgRiVª«sV¼½ FsNRPV䪫sgS DLiÈÁVLiµj¶. BxmsöÉÓÁª«sLRiNRPV FsgRiVª«sV¼½ gRißØLiNSÌÁV 1500 N][ÈýÁV DLi®²¶[µj¶. @LiVV¾»½[ úxms¼½ G²yµj¶ µyµyxmso 8 aS»R½Li ¿]xmsöV©«s

www.krishijagran.com @Õ³Áª«sXµôðj¶ ¿ÁLiµR¶V»R½W, BxmsöÉÓÁNTP ª«sV©«sLi 3000 N][ÈýÁ LRiWFy¸R¶VÌÁNRPV sVLiÀÁ Íتy®µ¶[dsÌÁ©«sV ¿Á[xqsVò©yõª«sVV. \lLi»R½VÌÁNRPV dsVLRiV Bª«s*µR¶ÌÁV¿RÁVNRPV©«sõ xqsLi®µ¶[aRPLi GsVÉÓÁ ? \lLi»R½VÌÁNRPV ®©s[©«sV ¿ÁxmsöµR¶ÌÁV¿RÁVNRPV©«sõµj¶ GsVÈÁLiÛÉÁ[, C LRiLigRiLiÍÜ[ \lLi»R½VÌÁNRPV ª«sVLiÀÁ Aµy¸R¶VLi, ªyùFyLSª«sNSaSÌÁV D©yõLiVV. \lLi»R½VÌÁV, úµyORPQ D»R½ö¼½ò»][ FyÈÁV »R½ª«sV ªyùFyLS¬sõ NRPW²y ¿Á[¸R¶VgRiÌÁVgRiV»yLRiV. \®ªs©«sLki LRiWxmsLiÍÜ[©¯[, FsLi²R¶V úµyORPQ LRiWxmsLiÍÜ[©¯[ ÛÍÁ[µy KxtsQµ³yÌÁ LRiWxmsÍÜ[©¯[ µk¶¬s»][ ªyùFyLRiLi ¿Á[zqs \lLi»R½VÌÁV »R½ª«sV Aµy¸R¶W¬sõ |msLi¿RÁVN][gRiÌÁVgRiV»yLRiV. Búª«sW©±s ÆØ©±s {qs¬s¸R¶VL`i Fyú¼½ZNP[¸R¶VV²R¶V NRPXztsQ ÇØgRiLRißãÞ, úN]»R½ò ²³T¶ÖdýÁ ®ªsVV\ÛËÁÍÞ : 9582957538 B®ªsVLiVVÍÞc imran@krishijagran.com

T*¢ sTTýÙ $T\T¢ Øç>±MTD |]çXøeTýË¢ nÔá«+Ôá ý²uó< jáT¿£+. ¿£k͹s 4 \¿£\ |³T¼ & nedsÁ+ neÚÔáT+~, ç|Ü @& B 4 \¿£\ ý²uó+ edTï+~. ~ 3 ³qT \ yûsÁTXèq>·\T ýñ¿£ @ ÔásÁ qÖHî Ð+È\ qT+#îÕH 24 >·+{ýË¢ qÖHî rdTï+~.

2 e«Å£ ï\ÔÃ

|]çXøeT q&|e#áTÌ,

400 #á<sÁ|Ú >·C²\ d\+ nedsÁeTeÚÔáT+~. ¿£sÁ+³T ýñ¿£bþÔû 10 V²#Y|Ó m\ç¿ì¼¿ù yîÖ³sY ýñ< dÓ¼yT +ÈH < Çs q&TdTï+~.

5000 eT+~¿ì d]|&û Ô C² ç|¿£ Üd¾<ÆyîT®q e+³qÖHî +ç<óç|<ûXÙýË 7000 T*¢ sTTýÙ $T\T¢\Å£ ne¿±Xø+.

86 <ûXæýË¢ | #ûdTïq eÖ yûý²~ T*¢ sTTýÙ $T\T¢\T $ÈjáTe+Ôá+>± | #ûdTïH sTT. eT] $es \ ¿Ãd+ V¾²+BýË, d+ç|~+#á+& : 07966210454. ný²¹> kþý²sY y ³sY |+|Ú\T, uó²¯mÔáTïq e+³\Å£ ýñ< |+³\qT sÁuɳ¼& ¿¡, |<Ý kþý²sY ¿±HdHçfñ³sÁT¢ eÖ e<Ý \uó«eTeÚÔ sTT. #îsÁÅ£ yîTT¿£Ø\ ¿Ãd+ dÓ¼yT +ÈqT¢ yîTT<ýÉÕq$.

d+ç|~+#á+& : fÉ®úfÉ¿ù bÍ¢+{Ùà ç|Õyû{Ù *$TfÉ&, {²>·ÖsY sÃ&, s CÙ¿Ã{Ù`360002, >·TÈs ÔY, bþH`09227808284, 09227909294, 09227202224, 02812480166. `yîTsTTýÙ : tinytech@tinytechindia.com

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

29

Xøq>·ýË deTç>· sÃ>·

|

Xøq>·|+³ýË deTç>· sÃ>· jáT+çÔáD

ð<ó q«|Ú |+³ýË¢ Xø q >· | +³ # ý² eTTK«yî T ® q ~. ~ sÁ;¿±ý+ýË eTTK«yîT®q |+³. yîTTÔáï+ ||ð<ó H «\ |+³\qT kÍ>·T #û d $dÓïsÁ+ýË yîTTÔáï+ 27 XæÔá+ $dÓïsÁ+ýË Xøq>·|+³ kÍ>·T neÚÔÃ+~. yîTTÔáï+ ||ð<ó H «\ ~>·T & ýË 33 XæÔá+ Xøq>·|+³ ~>·T & +{Ë+~. Xøq>·|+³ýË ¿¡³¿±\T, Ôî>·TÞøß ç|¿Ã|+ H H {ì¿ì |sÁT>·TÔáTq ¿±sÁD+>±, Xøq>·|+³ $dÓïsÁ+ H H {ì¿¡ Ôá>·TZÔÃ+~. q ÔáçXâDì kÍ+¹¿Ü¿£ |]C²ãq+, dd«sÁ¿£D |<ÆÔáT\qT d]>± bÍ{ì+#á¿£bþe³+ ¿±sÁD+>±, Xøq>·|+³ C²rjáT Ô Î<¿£Ôá |]eÖD+ ç|Ü V²¿±¼sÁTÅ£ 623 ¿ì.ç>±\Å£ ÔáÐZ+~. $ýÙ¼, yûsÁT`Å£ Þø ß, ¿±\sY`Å£ Þø ß, Å£ `¿±*q Ôî>·T\T ýñ< # +<ú Ôî>·TÞø ß ç|<ó q+>± rçeyîT®q qcͼ ¿£*ÐkÍïsTT. Xøq>·|+³ ~>·T & ÔáÅ£ Øe>± +&{² ¿ì ¿±sÁD+ |+³ýË d+uó$+#û Ôî>·TÞøß deTd«. deTd«\qT Ô=*Ð+#û+<TÅ£ Xøq>· |+³ýË deTç>· ¿¡³¿£H ¥qT\ jáT+çÔáDqT bÍ{ì+#á eT+º ~>·T & bõ+<e#áTÌ. +<Te\q, sÁkÍjáTH \ y &¿± ÔáÐZ+º, y Ô esÁD+ ç|<Öw¾Ôá+ ¿±Å£ +& ¿±bÍ&e#áTÌ. eTTK«yîT®q sÃ>±\T $ýÙ¼ (y & bþe{+) Ôî>·T\T (|P«Cñ]jáT+ ¿¡àkþÎsÁ+) Ôî>·T\T kÍ<ó sÁD+>± H ³T¢ yûd¾q < < |Ú eTÖ&T y s \ Ôás ÇÔá ¿£ |¾dTï+~. Ð+È |¿±Ç ¿ì e#ûÌesÁÅ£ n|ÚÎ&|ÚÎ&T yîTT¿£Ø\Å£ qcͼ ¿£*Ð+#á>·\T>·TÔáT+~. sÁ+uó+ýË Å£ \T, yîTT¿£Ø\ |Õ uó²>·+ qT+& yîTT<\TÅ£ y & bþe³+ çbÍsÁ+_ó+º, ¿ì+<Å£ yûý²& bþe³+ çbÍsÁ+_ódTï+~. Ôás ÇÔá, ÔáÇsÁÔáÇsÁ>±, yîTTÔáï+ yîTT¿£Ø\ Å£ \T yûý²& bþÔ sTT. Å£ ýË¢ Å£ |#áÌ sÁ+>·T ýË|¾dTï+~. n+<Te\q, eTT+<T>± Å£ \T |dT|ÚsÁ+>·TÅ£ eÖ], Ôás ÇÔá q\T|ÚsÁ+>·TýË¿ì eÖsÁTÔáT+~. ¿=Ø¿£Ø|ð&T yîTTÔáï+ yîTT¿£Ø n+Ôá{ì |Õ ¿±¿£ bÍ¿ì¿£+>± 30 06

www.krishijagran.com

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

ç|uó²e+ |&TÔáT+~. yîTT¿£Ø m<T>·T<\ ÐbþÔáT+~. jáT+çÔáD 1. ¹¿e\+ >·T]ï+#á & q $ÔáïH \T eT]jáTT sÃ>· sÃ<ó¿£ kÍeTsÁÆ«+ ¿£*Ðq e+>·& \qT eÖçÔáyûT H ³T¿Ãy *.

2. bõý² ýËÔTá esÅÁ£ <TqT ¿Ãy *. n+<Te\q $çXæ+Ü rdTÅ£ +³Tq ;C²DTeÚ\T, dÖ¿£ JeÚ\T, m+& e\q eTsDÁkìÍsïTT. 3. H ³Å¢£ eTT+<T $ÔHïá \qT ¿±sÂÒ+& yT, <sÕî¸yÁTqT 1 1 wÎÜýïË 2.5 ç>±eTT\ yÖîÔ <TÅ£ 1 ¿ýìËç>±eTT $ÔHïá \ #=|ðq $ÔqïáXø ~Æ #dûT¿Ãy *. ¿y£Þûø sÂCÕË_jTá+ ¿\£ÌsY n+<Tu²³TýË +f,ñ eTT+<T>± 0.1 XæÔ+á ¿±sÂÒ+& +Ôà $ÔqïáXø ~Æ #dûT¿Ãy *.

4. Ôî>·T\T kþ¿ìq yîTT¿£Ø\qT |]¿ì <óÇ+d+ #ûjáÖ*.

5. kÍ>·Tú{ì kå¿£sÁ«+ ¿£*Ðq ç|<ûXø+ýË Âs+&T eTÖ&T d+eÔáàs \ e«e~óýË ¿£kÍ] Xøq>·|+³ <T\T >Ã<óTeT\T, y \|+³qT yûdT¿Ãy *. yûsÁT`Å£ Þø ß (ÂsÕC˿ü jáÖ kþýÉH sTÖ). Ôî>·T\T, eT{ì¼qT+& |Ú³T¼¿=dTï+~. yîTT¿£Ø\T kÍ<ó sÁD+>± yîTT\¿£ <XøýËHà ýñ¿£ yîTT¿£Ø <XøýËHà Ôî>·T\T u²]q |&TÔáT+{²sTT. Ôî>·T\T kþ¿ìq ºq ýñÔá yîTT¿£Ø\T yîT\¢yîT\¢>± |dT|Ú|#áÌ sÁ+>·TÅ£ eÖ]bþsTT, Å£ \T e+ÐbþÔ sTT. kÍ<ó sÁD+>± yîTT\¿£ eºÌq yîTT¿£Ø\T eTsÁDì+#áeÚ. yîTT\¿Üïq yîTT¿£Ø\ ¿±+&+ jîTT¿£Ø ¿±\sY m>·Te uó²>·+ esÁÅ£ eTT<TsÁT Ö& <sÁ+>·T eT#áÌ\T |Ú³T¼¿=kÍïsTT. |<Ý yîTT¿£ØýË¢ eT#áÌ\T ¿=eT \esÁÅ£ $dï]kÍïsTT. ¿±+&+, yîTT<\T ~>·Te uó²>·+ Å£ [ß +& ¿£ |¾dTï+~. < |Õ uó²>·+ >·Tý²; sÁ+>·TýË ÖE, dÖ~yîTTqÅ£ deÖqyîT®q q\¢ bõÅ£ Ø\T ¿£ |¾kÍïsTT.

Xøq>·ýË deTç>· sÃ>· jáT+çÔáD 1. ¹ ¿ e\+ >· T ]ï + | Ú bõ+~q $Ôá ï H \T eT]já T T sÃ>· sÃ<ó¿£Xø¿£ïf ¿£*Ðq e+>·& \qT eÖÔáçyûT H ³T¿Ãy *.

2. Xqø>|·+³Å£ <T\T >Ã<Tó eT\T, C¤q |+³qT sÂ+&Þûßø e«e~ýóË ydûT¿Ãy *. |+³ Ô \ÖÅ£ }¿q£T bõý+ýËHû e~*yj û Öá*.

3. $ÔáïH \qT H ³& ¿ì eTT+<T <¸îÕsÁyT, ¿bͼH ýñ< |¾.d¾.mH._.Ôà $ÔáïqXø ~Æ #ûjáÖ*.

4. Ôî>·T\T kþ¿ìq yîTT¿£Ø\qT |]¿ì <óÇ+d+ #ûjáÖ*. ¿±\sY Å£ Þø ß ( dØ¢sÃw¾jáT+ s \ÎÛkÍjYT) uóÖ$TýË mÅ£ Øe ÔûeT q <XøýË n¿£kÍ ÔáTï>± y Ô esÁD+ýË cþç>·Ôá |]¹> ¿±sÁD+>± y «~ó sÁ+uó<XøýËHû ¿£ |¾+#á³+ çbÍsÁ+_ódTï+~. y «~ó ÔásÁ#áT>± eT{ì¼ qT+& |Ú³T¼¿=dTï+~. ºq yîTT¿£ØýË¢ ýñÔá Å£ \T |dT|ÚsÁ+>·TýË¿ì eÖsÁÔ sTT. yîTT¿£ØýË¢ ¿±\sY çbÍ+Ôá+ Å£ [ßbþe³+ çbÍsÁ+_ódTï+~. Å£ [ßbþsTTq Ôî\¢ ÖEÔà ¿£|Î & bþÔáT+~. < ÔÃbÍfñ, y \ Ð+È\Å£ |¿£ØHû |\T ;C²DTeÚ\T ¿£ |¾kÍïsTT. n|ÚÎ&û yîTT\¿Üïq yîTT¿£Ø\T eTsÁDìkÍïsTT. ¹¿ bõ\+ýË yûsÁT yûsÁT #ó¢ Ôî>·T\T ¿£ |¾dTï+~. jáT+çÔáD 1. ¹¿e\+ >·T]ï+|Ú bõ+~q $ÔáïH \T eT]jáTT sÃ>· sÃ<ó¿£ e+>·& \qT eÖçÔáyûT $ÔáTï¿Ãy *.

2. bõý² ýËÔTá esÅÁ£ <TqT ¿Ãy *. n+<Te\q $çXæ+Ü rdTÅ£ +³Tq ;C²DTeÚ\T, dÖ¿£ JeÚ\T, m+& e\q eTsDÁkìÍsïTT. 3. eT{ì¼ýË mÅ£ Øe ÔûeT +& *.

4. eT{ì¼ýË $ÔáïH \qT $ÔáTï¿Ãe{² ¿ì eTT+<T <¸îÕsÁyT, ¿bͼH ýñ< |¾.d¾.mH._.Ôà $ÔáïqXø ~Æ #ûjáÖ*.

5. 15`20 ¿ì.ç>±. |¾.d¾.mH._. 15 ¿ì.ç>±.\ &îyîÖdH ç|Ü V²¿±¼sÁTÅ£ #=|ÚÎq ç|jîÖÐ+º uóÖ$T Xø ~Æ #ûdT¿Ãy *. Å£ `¿±*q Ôî>·T\T ýñ< # +<ú Ôî>·T\T (mkþØ¿Õ{² sÁ $ njY T ). y «~ó VQXæ Ôá s sTÖ çbÍ+Ôá + ýËqÖ, |+C² TýËqÖ ¿£ |¾dTï+~. Å£ \ |Õ ºq ºq Ö& < sÁ+>·T eT#áÌ\T @sÁÎ&Ô sTT. eT#áÌ\T n+#áTýË¢ sÁ+>·T eÖ]bþÔ sTT. Ôás ÇÔá >·T+ç& ¿±sÁ+ýË #áT¿£Ø\ e+{ì q\¢ eT#áÌ\T, Å£ [ßbþjûT eT#áÌ\Å£ n yîÕ|Úý² |Ú³T¼Å£ ekÍïsTT. Å£ \T eT]jáTT |P\T ¹¿e\+ yîTT¿£ØÅ£ m>·Teuó²>·+ýË eÖçÔáyûT y & bþsTT, yûý²& bþÔ sTT. y «~ó kþ¿ìq yîTT¿£ØýË¢ ¿±+&+, Å£ \ sÁ+>·T kÍ<ó sÁD+>± m+& bþsTTq yîTT¿£Ø\ eýÉ eÖ]bþÔáT+~. eTsÁDì+ºq ¿±+&+, yûÞø ß bÍ&sTTbþÔ sTT, #ásÁ eTT ÔîÐbþsTT >±³¢Ôà ¿£ |¾dTï+³T+~. jáT+çÔáD 1. ¹¿e\+ >·T]ï+|Ú bõ+~q $ÔáïH \T eT]jáTT sÃ>· sÃ<ó¿£ e+>·& \qT eÖçÔáyûT $ÔáTï¿Ãy *.

2. bõý² ýËÔTá esÅÁ£ <TqT ¿Ãy *. n+<Te\q $çXæ+Ü rdTÅ£ +³Tq ;C²DTeÚ\T, dÖ¿£ JeÚ\T, m+& e\q eTsDÁkìÍsïTT. 3. y «~ó kþ¿ìq yîTT¿£Ø\qT |]¿ì <óÇ+d+ #ûjáÖ*.

4. |+³ |Õ 0.2 XæÔá+ ¿bͼH ýñ< &îÕ<¸ûH CÉ&`75qT |¾º¿±] #ûdT¿Ãy *. ç¹> >ÃýÙ¦ uËç{²sTT{ìdt d¾Hû]jáÖ). y «~ó mÅ£ Øe>±, #á\¢>±

www.krishijagran.com +&û, mÅ£ Øe ÔûeT ¿£*Ð +&û, Ôás sTÖ çbÍ+Ôá+ýËqÖ, |+C² TýËqÖ ¿£ |¾dÖï +³T+~. y «~ó d+uó$+ºq|ð&T yîTT¿£Ø\ ¿±+&+ |Õ eT{ì¼ sÁ+>·T, eTT<TsÁT Ö& < sÁ+>·T eT#áÌ\ |Õ yî+ç³T¿£ ç|eÖD+ýË ;C²DTeÚ\T @sÁÎ&Ô sTT. eT#áÌ\T < < |Ú 10`30 d+MT\ bõ&eÚ +{²sTT. $ ÔáÇsÁÔáÇsÁ>± ¿±+& ¿ì n yîÕ|Úý² y «|¾kÍïsTT. yîTÔáï ¿=eT \T, y «~ó kþ¿ìq ç|<ûXø+ qT+& }& |& bþÔ sTT. jáT+çÔáD 1. ¹¿e\+ >·T]ï+|Ú bõ+~q $ÔáïH \T eT]jáTT sÃ>· sÃ<ó¿£ e+>·& \qT eÖçÔáyûT $ÔáTï¿Ãy *.

2. bõý² ýËÔTá esÅÁ£ <TqT ¿Ãy *. n+<Te\q $çXæ+Ü rdTÅ£ +³Tq ;C²DTeÚ\T, dÖ¿£ JeÚ\T, m+& e\q eTsDÁkìÍsïTT. 3. eT{ì¼ýË mÅ£ Øe ÔûeT +& *.

4. |+³ |Õ 2 XæÔá+ &îտâHqT |¾º¿±] #ûd¾ |+³qT ¿±bÍ&T¿Ãe#áTÌ. 0.2 XæÔá+ HîÕ yT ýñ< 0.2 XæÔá+ yîT®qyqT 10 sÃE\ e«e~óýË |¾º¿±] #ûd¾ \_Ý bõ+<e#áTÌ. l dT¹s+ç< Å£ eÖsY dÓ jáTsY nqTd+< q n<ó«jáTq¿£sÁï ( `|Üï çbÍCÉ¿ù¼) & . _.mdt. MTH ç|<ó q n<ó «|Å£ &T (¿£ w¾ ç|kÍsY) ¿£ w¾ nqTd+<ó q ¹¿+ç<+ ço>·+>±q>·sY ` 335001

È\_+<T d<«+ ( ¿£ ×mdt 9001 ` 2008 ¿£+ |ú)

1 ¿ìç>± sÃýÙ

çd¾¼|t HýÉÕH CÉ_ ÂssTTH |Õ|t

duÙyîTsTTH |Õ|t

bÍ¢d¾¼¿ù & . |¾ý¼sY

VÕ²ç&Ãbþ ¿ù çfñ

çd¾Î+¿£¢sY

eT*Ì+>´ |¾ýÙ

VÕ²ç&Ã>ÃýÙ HýÉÕH

yî+#áTÂsÕ +CÙ.

u²ýÙ y ýÙÇ

¿£ w¾ |Õ|t

bÍ¢+{Ù d|t. sÃ|t

|¾{ì¼+>´ ¿±+|t.

&\sY $# sÁD ¿ÃsÁ &TÔÃ+~

Xæ.¿±.` d¾`282, eTVäMsY #ê¿ù, m+×& d¾, y \ÖJ, WsÁ+>±u²< (m+.mdt) 431136. ç|.¿±.` & `60, m+×& d¾, Å£ & ýÙ, ý²¢ d¾+<óT<TsYZ(m+.mdt) 416525 bþ.02362`223823.

yîTTuÉÕýÙ ` 9404395738/37, 9637255454

yîuÙ dÕ{Ù ` www.jalbinduirrigation.com yîTsTTýÙ` infojalbinduirrigation.com

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

31

yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D

www.krishijagran.com

Ww<ó Ê dT>·+<ó yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D eTq neTÖ\«yîT®q y sÁdÔ Ç ¿£*d¾¿£³T¼>± d+sÁ¿ì+#áTÅ£ +< +

<ó T ¿£ ç| | +#á + ýË Ww <ó , dT>·+<ó yîTT¿£Ø\ $\Te u²>± |]ÐbþsTT+~. yîTT¿£Ø* mÅ£ Øe>± |jîÖÐdTïq +<Te\¢ M{ì |+#á& + H &T nÜ |<Ý dy \T>± +~. nqTe+¥¿£ yîÕ$<ó«+ q oÔÃw çbÍ+Ô ýË¢ d+sÁ¿£D nedsÁ+. nHû¿£ |C²ÔáT\ ¿ì ç|dTïÔá+ ç|eÖ<+ýË +~. uó²sÁÔYýËHû ¿±¿£ jáÖeÔY ç||+#á+ýËqÖ Ww<ó, dT>·+<ó yîTT¿£Ø\ ¿ì \T|ïçbÍjáTeTjûT« yîTT¿£Ø\ C²_Ô ýË n {ì ¿£+fñ |Õq H sTT. |sÁdÎsÁ çXâjáTdTà < w¾¼ýË |³T¼Å£ ÔásÁ <ûXæ\Ôà yîTT¿£Ø\ $ eTjáT ¿±sÁ«ç¿£eT+, |+³ yîTsÁT>·T<\¿ì #î+~q <óT ¿£ |<ÆÔáT\ < Çs eT+º H D«Ôá > · \ |C²Ôá T * n_óe ~Æ #û d ¿±sÁ«ç¿£eÖ yî T T<\T |³¼ & ¿ì çbÍeTTK«Ôá eÇ&+ ÈsÁT>·TÔáT+~.

32 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

~Xø>± #û|fñ¼ eTsà #ásÁ« @eT+fñ, <ûXø+ýË ÂsÕÔáTýÅ£ ne>±V²q ¿£*Î+º y ]¿ì yîTT¿£Ø\Ôà kÍ>·T #ûjáT& ¿ì çbþÔáàV¾²+#á&+ +¿± ç|jîÖÈq¿£sÁyîT®q $w já T +. ç| d Tï Ô á + sÁ + >· + ýË | #û dy ]¿¡, ÔáÎÜï< sÁT\Å£L, bÍ]çXæ$T¿£ yûÔáï\Å£L y «bÍsÁT\Å£L nÜ $\TyîÕq çbÍ¿£ Ü¿£ d+|<¿ì d+ +~ó+ºq >· | y ]¿¡ n+Ôá T ýñ | <=]¿ì + ~. uó $w«ÔáTïýË Å£L& yîTT¿£Ø\ qT+º sÁ + Ôá s Á + Ww<ó , dT>· + <ó Ôá Î Ôá T ï * ÔájáÖsÁT #û dý² #áÖ& *. M{ì d+sÁ¿£D, Ô Î<H ¿±sÁ«ç¿£eT+ ç|C² Jeq+ýË ¿£ n_óq n+Xø+>± +&ûý² #áÖ& *. ný²¹> Ww<ó yîTT¿£Ø* eÖqeÚ&T <ÒÛ$+ºq ¿±\+ qT+N |jîÖÐdÖïHû H &T. ¿±ú # ]çÔ Ôá ¿£ ç|eÖD²\ < cͼ« uó²sÁÔá<ûXø+ýË Ww<ó, dT>·+<ó yîTT¿£Ø*

|jîÖÐ+ºq #á]çÔá dTeÖsÁT 7000 @Þø¢ H {ì~. Xæ¯]¿£ ¿£w¼+, sÁT>· Ôá\T eºÌq|Ú&T eqeTÖ*¿£\T, y {ì qT+º ÔájáÖÂsÕq Ôá Î Ôá T ï * | jî Ö Ð+#á & + >· T ]+º yî T T<³>± *ÏÔá ç|eÖD+ TT¹ > Ç<+ (ç¿¡.|P.5000) ýË 67, jáTE¹sÇ<+, n<¸sÁÇyû<+ (ç¿¡.|P.4500) ýËqÖ, esÁd>± 81 Ê 290, #ásÁ¿£ d+V¾²Ôá (ç¿¡.|P.700) ýË 1100, dTçXø Ôá d+V¾²Ôá (ç¿¡.|P.200)ýË 1270 yîTT¿£Ø\ Ww<ó >·TD²\T, ç|jîÖ>±\ >·T]+º e]+#á & +~. Ww<ó yîTT¿£Ø\ ç|jî Ö >· + já T T¹ s Ç<+ýË |Î{ì < ¿± ÈsÁT>·TÔáÖHû +~. n+Ôû ¿±¿£ |Ús D²\T, | wÔáTï\T, eTVäuó²sÁÔá+, s eÖjáTD+ e+{ì ç>·+<¸ ýË¢ M{ì ç|jîÖÐ+ºq³T¼ nHû¿£ ç|eÖD²\T ¿£ |¾dTïH sTT. M{ìýË nHû¿£ yîTT¿£Ø\ >·TD²\T m+Ôà >·TDeÔáïsÁyîT®q$. m+ÔÃeT+~ ç|È\T

yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D

yîTT¿£Ø* |P kÍïsÁT. ÔáT\d¾, s $ e+{ì #î³T¢ +<TÅ£ eT+º < V²sÁD. ¿±ý²+ÔásÁ+ýË yûý²~ @Þø¢bͳT eqeTÖ*¿£* ç|jîÖÐ+#û v±ãq+ ÔásÁ+ Ôás ÇÔá ÔásÁ+>± eTq < ¿± eºÌ+~. ¿±ú eÖqe eTd¾ïcÍØ ¿ì q |]$TÔáT\ ¿±sÁD+>± d+<sÁÒÛ+>± nHû¿£yîT®q nÜ $\TyîÕq Ww<ó, dT>·+<ó yîTT¿£Ø\T, y {ì ç|jîÖ>±\Å£ d+ +~ó+ºq v±ãq+ \T|ïyîT®bþsTT+~. #á]çÔáýË nHû¿£yîT®q çbÍD< jáT¿£yîT®q yîTT¿£Ø\ $es \T ¿£ |¾kÍïsTT. y {ìýË ¿= sÁ¿±\ yîTT¿£Ø\T |ð&T n+Ôá]+ºbþjáÖsTT, y {ì >·T]+ºq deÖ# sÁ+ eT w¾¿ì Ôî*jáT<T. >·TsÁT¥w« |sÁ+|sÁýËqÖ, |¾Ôá| ÚçÔáT\ |sÁ+|sÁýËqÖ q ýËbÍ\ ¿±sÁD+>± Ww<ó yîTT¿£Ø\ >·T]+ºq v±ãq+ eTT+<T Ôás \Å£ d]>± n+<<ûyîÖqHû uó²eq # sÁ« #ásÁÅ£ \T, dTçXø ÔáT\¿ì 2200`2700 d+eÔáàs \ ç¿ìÔáyûT eºÌ+~. n+<T¹¿ y sÁT ýË¿£¿£Þ²«D²sÁ+ <óT ¿£ º¿ìÔ à XæçkÍï ¿ì |ÚH ~ s sTT yûXæsÁT. y sÁT dTeÖsÁT 1200 Ww<ó yîTT¿£Ø\ >·TD>·D²\qT >·T]+ºq v±ãH n+~+# sÁT. y {ì $¥w¼yîT®q ç|jîÖ>±\ >·T]+º yîTT<{ìkÍ]>± ç|D²[¿± <ÆyîT®q ¯ÜýË e]+# sÁT. #ásÁÅ£ \T yîTT¿£Ø\¿ì e#ûÌ n sÁ¿±\ Ôî>·TÞø ¢, sÃ>±\ <ó sÁ+>± y {ì 50 es Z\T>±qÖ, dTçXø ÔáT\T 38 es Z\T>±qÖ $uó +# sÁT. |<VäsÁe XøÔ Ý+, 17 e XøÔ Ý+ qT+º yîTT¿£Ø\|Õ $<ûojáTT\T, uó²sÁrjáT dÕ+{ìdT¼\T nHû¿£ |]XË<óq\T È]bÍsÁT, ç|jîÖ>±\T #ûd¾, |*Ô \T ç|#áT]+# sÁT. y {ìýË 1877ýË jáTT.d¾. <Ôáï yîT& ¿± |t V¾²+<Ödt, ný²¹> 1889&91ýË &îyîÖ¿ù Ê dV²#ásÁT\T yî\Te]+ºq bÍsÁeÖ¿Ã ç>±|¾jáÖ +& ¿± nÜ eTTK«yîT®q$. yû ¿±¿£ 18 e, 20 e XøÔ Ý+ýË ºq , |<Ý e+<ý²~ Ww<ó, dT>·+<ó yîTT¿£Ø\ |Úd￱\T, y {ì ç|jîÖ>· ç>·+<¸ \T eTTç~+#á & ¦sTT. <óT ¿£ ç>·+<¸ ýË¢ n~ó¿£ uó²>± ¿ì #î+~q kÍV¾²Ôá«+ 18 e XøÔ Ý+ H {ì ¿= m+|¾¿£ #ûd¾q |Úd￱\Å£ #î+~q kÍeÖçÐ. n+<TýËqÖ ¿=+ÔáeT+~ |]XË<óH ¿£sÁï\T yîTT¿£Ø\ sÁkÍjáT ¿£, ç¿ìjáÖo\¿£ ÔáÔ Ç\ |Õ |]XË<óq\T È]bÍsÁT. nHû¿£ yîTT¿£Ø\|Õ e+<ý²~ d+eÔáàs \bͳT #ûd¾q ç|jîÖ>±* <óT ¿£ XægyûÔáï\T È] | ç|jîÖ>· ç|eÖD²\Å£ >·TZÔû\&+Ôà M]¿ì # ý² Ô àV²+ |]Ð+~. |*Ôá+>± dTeÖsÁT 3000 sÁ¿±\ Ww<ó, dT>·+<ó yîTT¿£Ø* m+|¾¿£ #ûXæsÁT. H &T <ûXø+ýË nHû¿£ XæçdÓïjáT, bÍ]çXæ$T¿£ d+d\T yîTT¿£Ø\ |Õ |]XË<óq\T #ûdTïH sÁT. Ww<ó, dT>·+<ó yîTT¿£Ø\

www.krishijagran.com ç|jîÖ>±\ #á]çÔáÔà |PsÁÇ ¿±\+ýË sÁT>· Ôá\Å£ |# sÁ+>± ¹¿e\+ yîTT¿£Øýñ |jîÖÐ+#ûy sÁT. y {ì y sÁT nsÁÅ£ sÁÖ|+ýËHÃ, #áÖsÁ+ sÁÖ|+ýËHÃ, ¿£³T sÁÖ|+ýËHÃ, qÖ] sÁd+ rkþ ç|jîÖÐ+#ûy sÁT. XæçdÓïjáT v±ãq+ e ~Æ #î+<&+Ôà |ð&T M{ìýË ç¿ìjáÖo\¿£ ÔáÔ Ç* >·T]ï+º, y {ì |jîÖÐdTïH sÁT. M{ì ç¿ìjáÖo\¿£ ÔáÔ Ç\ d+Xâ¢wD² sÁÖbÍ* ÔájáÖsÁT #ûd¾ Å£L& ç|jîÖÐdTïH sÁT. yîTT¿£Øýñ ¿±Å£ +& Je È+ÔáTeÚ\T, ný²¹> n¿£sÁÒq |< s \ ç|jîÖ>±\qT ç|jîÖÐ+º ÔáÇsÁ>±qÖ, ç|uó²ee+Ôá+>±qÖ >·TD² #ûÌ nýË|r $sÁÒÛ$+º+~. nýË|r eT+<T\T # ý² ÔáÇsÁ>± sÃ>±* ÔáÐZkÍïsTT. ¿±ú M{ìe\¢ uójáT+¿£sÁyîT®q ç|ÜÅ£L\ |*Ô \T Å£L& +{²sTT. nýË|r eT+<T* ¹¿e\+ <óqe+ÔáT\T, #á<TeÚÅ£ q y sÁT eÖçÔáyûT çbÍ<¸ q«Ôá #ûÌy sÁT. eT+<T\ <ósÁ u²>± |]Ðq ¿±sÁD+>± eÖeTÖ\T eTqTw§\T eT+<T\T ¿=qT¿ÃØýñ |]d¾Ü @sÁÎ& +~. nýË|r eT+<T\¿ì d+ +~ó+ºq ÔásÁ ç|uó²y \ |Õ |]XË<óq\T È]>±sTT. nýË|r eT+<T\T Xø¯sÁ+ |Õ <TçwÎuó²y #áÖ|¾kÍïsTT. ç|È\+Ô M{ì e~* jáTT¹sÇ< Ww<ó \qT dÓÇ¿£]+#á&+ yîTT<\T|{²¼sÁT. H &T kÍeÖq« ç|C²ú¿£+ nýË|r eT+<T\ ¿£+fñ Å£L& jáTT¹sÇ< Ww<ó \qT dÓÇ¿£]+#á& ¹¿ çbÍ<ó q«Ôá dTïH sÁT. n+<Te\¢ Ww<ó, dT>·+<ó yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D, H D«Ôá, d+ÔáT*Ôá ç|jîÖ>·+ # ý² nedsÁ+. yîTT¿£Ø\T n #Ã{²¢ \uó«eTeÚÔ sTT >·TDeÔáïsÁyîT®q Ww<ó, dT>·+<ó yîTT¿£Ø\T Þø¢ýËqÖ, |+³ bõý²\T, sÃ&T¦ ç|¿£Ø\, ¿±\e\ <>·ZsÁ, n&eÚýË¢, ý² n #Ã{²¢ $kÍïsÁ+>± \uó«eTeÚÔ sTT. Ww<ó, dT>·+<ó yîTT¿£Ø\T eTTK«+>± n&eÚýË¢ ¿£ |¾kÍïsTT. M{ì ¿£Ø& qT+º eTT& dsÁTÅ£ >± d¿£]+º

eVj ds jksx ,oa jksdFkke

Given below are the email Ds for the respective languages to send Articles, News, Press Releases and feedbacks.

Language

Email :

English

english@krishijagran.com

Hindi

hindi@krishijagran.com

Punjabi

punjabi@krishijagran.com

Gujarati

gujarati@krishijagran.com

Marathi

marathi@krishijagran.com

Bengali

bengali@krishijagran.com

Assamese assamese@krishijagran.com Odia

odia@krishijagran.com

Tamil

tamil@krishijagran.com

Kannada

kannada@krishijagran.com

Telugu

telugu@krishijagran.com

Malayalam malayalam@krishijagran.com Editor

editor@krishijagran.com

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

33

WORLD'S LARGEST MULTILINGUAL AGRI-RURAL MAGAZINE

W RLD

Kanchan Singh 9891 755 566 kanchan@krishijagran.com

PRIYANKA MANDAWRIYA 9891 729 992 priyanka@krishijagran.com

21 Years. 12 Languages. 21 States. 22 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

To Reach Rural India-Advertise in Krishi Jagran and Go Global through Agriculture World & Krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

STAFF REQUIRED KRISHI JAGRAN GROUP OF PUBLICATIONS Krishi Jagran, World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Family Magazine with 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 21 States, 2 Portals – 10 Million combined readership ( Krishi Jagran Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, Tamil, Odia, Malayalam, Agriculture World) .

Staff Required for all State Capitals Marketing Team  

Trainee Executives (120) Marketing Executives (60)



Marketing Managers (21)



General Manager (4)

The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills in respective vernacular languages and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same field is must.

Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing. resume to : response@krishijagran.com

Editorial Staff  

Journalist (21) Reporters (42)

 

Translator (12) Editorial Staff (12)

To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents. The candidate should be graduate from a renowned university and should have flare to write. Knowledge of different Languages will be an added advantage.

Freelance Journalist: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as portal. The remuneration will be attractive. resume to : editor@krishijagran.com

¿±eýÉqT

ý²¢ kÍsTTýË yûTHûÈsY, mШţL«{ìy\T ¿±eýÉqT ç||+#á+ýË nÔá«+Ôá ç|C²<sÁD bõ+~q, +{ì+³ #á~yû e«ekÍjáT Å£ ³T+ |çÜ¿£ ¿£ w¾ C²>·sÁDY V¾²+B, |+C²_, >·TÈs Ü, eTs ]Ä, ¿£q &, Ôî\T>·T, uÉ+>±©, nkÍàMT uó²w\ýË n+<Tu²³TýË +~. ný²Hû @& ~ Ôá$TÞø+, & jáÖ eT]jáTT eT\jáÖÞø+ uó²w\ýË ¿£ w¾ C²>·sÁDY |çÜ¿£ eÖÂsØ{ÙýË n+<Tu²³TýË +&qT+~. eÖ |çÜ¿£ 20 @Þø ¢ |P]ï #ûdTÅ£ 21e @{² ç|yû¥+º+~. ç|Ü Hî\ 8 \¿£\ ¿£H mÅ£ Øe Þø¢Å£ #ûsÁTÔáT+~. ¿£ w¾ C²>·sÁDY |çÜ¿£qT ç|>·Üo\ ÂsÕÔáT\ e<ÝÅ£ rdT¿Þø¢& ¿ì ý²¢ kÍsTTýË yûTHûÈsÁT¢, mШţL«{ìy\T ¿±eýÉqT. ý²¢ eÖÂsØ{ì+>´ n~ó¿±] : ( $< «sÁ½Ôá\T / nqTuóe+ (3`5 @Þø ¢) <sÁ¿±dTï< sÁT ¿£úd+ & ç^ #á<$ +& *. e«ekÍjáT+ýË ç|Ôû«¿ì+º $Ôáïq+, ç¿ì$Td+Vä¿£sÁ, msÁTeÚ\T, e«ekÍjáT | eTT³T¢ Ôá~ÔásÁ eÖÂsØ{ì+>´ýË ¿£úd+ 3 qT+º 5 @Þø¢ nqTuóe+ ¿£*Ð +& *. ÂsÕÔáT\Ôà eT+º |]#ájáÖ\T, dÔáà+ +<ó \T ¿£*Ð +& *. yûÔáq+ eT]jáTT ÔásÁ bÍ«¹¿ \T ¿£*|¾ @& ~¿ì dTeÖsÁT sÁÖ.\¿£ +³T+~. kÍ ¿£ eÖÂsØ{ì+>´ n~ó¿±]: ($< «sÁ½Ôá\T eT]jáTT nqTuóe+) 10e ÔásÁ>·Ü rïsÁT&îÕ +& *. kÍ ¿£ ÂsÕÔáT\Ôà eÖ{²¢&û $wjáT+ýË #áTsÁT>±Z +& *. |çÜ¿£ \¿±«\T, Ôáq ýË#áH $<ó H \qT ç|È\Å£ #ûsÁyûjáT&+ýË HîÕ|ÚD«Ôá ¿£*Ð +& *. nqTuóe+ |<Ý>± ýñ¿£bþsTTq|Î{ì¿ì | #ûjáÖ\Hû < &ód+¿£\Î+ +fñ <sÁ¿±dTï #ûdT¿Ãe#áTÌ. ¿£sÁüD¡jáTyîT®q yûÔáq+ +³T+~. <sÁ¿±dTï\qT `yîTsTTýÙ < Çs |+|>·\sÁT. resume to : circulation@krishijagran.com

KRISHI JAGRAN 60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 110016 Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: info@krishijagran.com, www.krishijagran.com

yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D

kÍ ¿£ yîÕ<T¢¹¿ ¿±¿£, Ww<ó, dT>·+<ó yîTT¿£Ø\Ôà Ww<ó * ÔájáÖsÁT #û d ¿£+ |ú\Å£ $$<ó ÔáÎÔáTï* ÔájáÖsÁT #û d+< TÅ£ ç|jîÖÐ+#á&+ ÈsÁT>·TÔÃ+~. kÍ<ó sÁD+>± yû¹sÇsÁ ç|<ûXæýË¢ $$<ó sÁ¿±\ |sÁ¢Ôà yîTT¿£Ø\T \uó «eTeÚÔ sTT. ýÉVt², \&¿ù çbÍ+Ô ýË¢ Xø w¾Ø+ºq oÔá\ çbÍ+Ô ý qT+º d¾jáÖºH ¹>¢d¾jáTsY e+{ì nÜ eT+#áT ç|<ûXæ\ esÁÅ£L < ¿± s ÈkÍH m& ] çbÍ+Ô \T, <¿ìD deTTç< rsÁ+ esÁÅ£ n #Ã{²¢ \uó «eTeÚÔ sTT. uó²sÁÔá<ûXø+ýË $_óq çbÍ+Ô ýË¢ \uó«eTjûT« ¿= sÁ¿±\ yîTT¿£Ø\T yû` |¥ÌeT V¾²eÖ\jáÖ\T oÔÃw Xø wØ çbÍ+Ôá+ (2500 MT. ¿£+fñ mÔáTï) çbÍ+Ôá+ýË ¿£ |¾+#û yîTT¿£Ø\T dTeÖsÁT 20 < ¿± H sTT. >·+<H , nrd¿ì #î+~q Âs+&T C²ÔáT\T, eÔáàH uó, sÁÔáqCËÔY, ç{²>·H, ¿ìsÁeÖ\, Js , ¹¿dsY, kþeT\Ôá, |ÚwØsÁ eTÖý, <sÁeÖ, KTs kÍú nÈy sTTH, < eÚuñsY¿ì #î+~q Âs+&T C²ÔáT\T, <óÖ|t, ç |ÕeTTý², Ts +dt, <ó +dt oÔÃw çbÍ+Ôá+ (1800 qT+º 2500 MT. mÔáTï) oÔÃw çbÍ+Ôá+ýË <=]¹¿ nHû¿£ yîTT¿£Øýñ ¿±¿£ ¿£Ø& dTeÖsÁT 50 sÁ¿±\ yîTT¿£Ø\T <=sÁ T Å£ Ô sTT. çbÍ+Ôá + ýË Â s +&T ç|eTTKyîT®q yîTT¿£Ø\T $<ó+>± +{²sTT. ÔÃwt, |rXø, #Ãs mç{ËbÍ, ¿ìsÁeÖ\, |ÚwØsÁeTÖ\, d |< #áyûT© (Ôî\¢ eTýÉ¢), È{²eÖ+d¾, kÍ\yT |+C², ¿¡sÁ ¿±¿Ã©, ¿£ ³ T¿¡ , ºýÙ > ÃC², eq¿£ ¿ £ & , yû T < , eTVäyûT< , ¹se+< Nú, ¿±¿Ã©, d |< eTÖd©, ¿±© È&, eTÖs , ¿£dÖï¯ |çÔá, 36 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

www.krishijagran.com

ºs sTTÔ (Hû \ y eTT), sÁ U ²ýÙ , eH nÈy sTTH, È+>· © bÍ«CÙ , eH bÍü, dT>·+<óu²\ yîTT<ýÉÕq$. | çsÁÝ çbÍ+Ôá+ (650 qT+º 1800 MT. mÔáTï) oÔÃw çbÍ+Ôá+ýË <=]¹¿ ¿= yîTT¿£Øýñ ¿±¿£ ¿£Ø& eTÂsHà ç|eTTKyîT®q yîTT¿£Ø\T H sTT. < . |eÖsYZ, #Y (ed) n|td+rH, ddy sTT, eq (n&$) Ôá+u²Å£ (bõ>±Å£ ), yîT Ôáï, < sÁTV²]ç< (eÖqT |dT|Ú), uó²+>´, eT+&Ö¿£ |], dT>·+<ó u²dï ¿£, yû\eTTÅ£ +<, ¿±© eTÖd©, ||sÁÖ, uó¹sd, kÍ\yT $Tço, TT~Æ, ~Æ ¿£|PsY ¿£ # á ¯ , çu²VÓ ² uó ñ < , bþ< ú, d<¸ s , çÈ<+r, |<ÆÇeT¿ù u²< yT, KTeÖú, uóñKýÙ, $< ¯¿£+<, < & eT, dsÁÎ>·+<ó, TýñZ]jáTH >·Tý²uÙ, eT\¿¡, >·³¿±¯, ¿£{²¿£&, <T^Æ, eTMT¯ yîTT<ýÉÕq$. deToÔÃw uóÖeT<ó«¹sU² çbÍ+Ôá+ (650 ¿£+fñ ÔáÅ£ Øe mÔáTï) | çsÁÝ çbÍ+Ôá+ýË ¿£ |¾+#û ¿= yîTT¿£Øýñ ¿±Å£ ¿£Ø& 100 ¿ì |Õ>· # ý² ç|eTTKyîT®q yîTT¿£Ø\T H sTT. M{ìýË ¿= sÁ¿±\ yîTT¿£Ø\ |sÁT¢` ¿£dÖï¯ _ó+&, >·T+C², nÜ \, UÉÕsYy kÍ, ¿£sÁÖÎsÁ e ¿£+, ÔûÈ|çÔá, uó{ì+&Ö, +ç< jáTDY, sÁaMT¯ ¹¿eÚ, esÁTDY, ÈeÖýÙ|TË{² (HûbÍÞøeTT), ¿£ w kÍ]u², eTT\V²¯Ä (nÜ eT<óTsÁ+), >·+;ósY, H >·u\, V²ýË+, ¿£MTý², # +¹>¯, uóTsTT +yý², eT|tT |¾|ý², ºçÔá¿ù, ¿£sÁ+CÙ eT<H|ýÙ, eTJw÷ , ¯sÄ , KÖuÙ ¿ £ ý ²+, n¿£ s Á Ø s , s ÈbÍsÄ , ç|Xø |], s dH , dV²<ûM, sÁZ+&, nXøÇ>·+<ó, <ó Ôá¿¡ yîTT<ýÉÕq$.

>·+>± rsÁ çbÍ+Ôá+ çbÍ+Ôá+ýË mHà e+<ý yîTT¿£Ø\T \uó «eTeÚÔ sTT. y {ìýË ¿= |sÁT¢` nÐ eT+<¸, nbÍeÖsÁZ, ÐýËjYT (Ü|Îr>·), nXøÇ>·+<ó, ¿ #á, ¿£#áH sÁ, ¹¿Ôá¿¡, >·T+C², >·T>·ZýÙ, V²& , Ô D쿱jáT, >ÃKsÁÖ, ý², s sTT@ ¿£¿£sÃ+< jûT, È\ç VÓ² , dÔ e¯, uó²+>´, V²¯Ôá¿¡, uñýÙ, >·T&V²ýÙ (eT+< sÁ), yû|, s $, |ÚBq, eT¿ÃjYT (¿±eT+º), ¿ù ( ýñ¢& T), ÖýÙ (ÔáTeT ), dT<sÁôH, qTeÚÇ\T yîTT<ýÉÕq$. ÔáÖsÁTÎ, Xæq« V¾²eÖ\jáÖ\T eTq <ûXø|Ú Xæq« uó²>·+ýË >·\ @&T s çcͼýË¢qÖ nÜ $\TyîÕq, ç|d¾<ÆyîT®q Ww<ó, dT>·+<ó yîTT¿£Ø\T \uó«eTeÚÔ sTT. y {ì |sÁ T ¢ , ¿£ s Á Ö ÎsÁ , ºs sTTÔ , sÁ y ýÙ , < sÁ T V²]ç<, È{²eÖ+d¾ , ¹ s e+<Nú, dsÁ Î >· + <ó , H¿£ ¿ £ & , |rXø , nsÁ T ¨ q , ¿£sÁ¿±ØjáT, Ô D쿱jáT, ndH, ¿£sÁÖÎsÁ ¿£¿£&, u²+dt, ¿ #Y eT¿ÃjYT, ¿Ã³H, bÍ|&, ¿£u²uÙ Nú, Å£ \+ÈH ¿£&T, |dT|Ú, eTMTs , eT , dT>·+<óu²\ yîTT<ýÉÕq$. |¥ÌeT ¿£qTeT\T Ê eT\u²sY çbÍ+Ôá+ çbÍ+Ôá+ýË mHà eTTK«yîT®q eqdÎÔáT\T \uó«eTeÚÔ sTT. y {ìýË ¿= |sÁT¢` >·sÁ¨H kÍ>Ã+H, ndH, nsÁT¨H, V²sÁ& (¿£sÁ¿±ØjáT), V²& (Ô D쿱jáT), ns \Ö yîTT<ýÉÕq yî< TsÁT |C²ÔáT\T, |¾| Î*, ¿£sÁÖÎsÁ e ¿£+, n\¢+, eq V²]ç<, eq« ý²já T N, bÍH , nXË¿£ , n+ & , n+u²V²©Ý, dÔ esY, È\ç VÓ² , d |< eTjáÖsY, XøÇsY, eTÖýÙ, |¾|Ú\¢¿±, |ÚsÁVä, #óáÔáeH, úyT, ¿£*Vä¯, ¿±© $TsYÌ. Kdt, |ÚqsÁ y yîTT<ýÉÕq$. ÔáÖsÁTÎ ¿£qTeT\ çbÍ+Ôá+ çbÍ+Ôá+ýË mHà e+<ý yîTT¿£Ø\T \uó «eTeÚÔ sTT. y {ìýË ¿= |sÁT¢` ¿±ý²yûT|tT, |ÚqsÁ y , È\ç VÓ² , nsÁ+&, ÐýËjYT, >·T+N, dÇsÁ ¿¡ ¯, d< VäsY, \V²dTH (yî\T¢*¢), yû|, ÔûýÙ, eTU²H bͳ\¿ÃV²& , d¾q¿ÃH , u²ý²V²]&, ç|Xø |], nXøÇ>·+<ó, |¾|Î*, ÔáT\d¾, {ËsY, +< , #óÃ{² &Ã& , Å£L{Ù, ç V² ¿£eTýÙ, ¿£dÖï]|çÔá, ýËç<ó , È+>·© bÍ«CÙ, +< , ÔûÈ ýÙ yîTT<ýÉÕq$.

yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D neTÖ\«yîT®q y sÁdÔ Ç ¿£*d¾¿£³T¼>± sÁ¿ì+#áTÅ£ +< + uó²sÁÔá<ûXø+ e«ekÍjáT ç|<ó q<ûXø+, <ûXø+ýË # ý² eTTK«yîT®q çbÍ+Ôá+ nsÁD²«\ýË +~. n¿£Ø& nHû¿£ sÁ¿±ýÉÕq Ww<ó, dT>·+<ó eqdÎÔáT\T \uó«eTeÚÔ sTT. yîTT¿£Ø\T eÖqy [¿ì |P¯ÇÅ£ \ qT+º \_ó+ºq y sÁdÔáÇ d+|<. y sÁdÔ Ç <óT ¿£ ¿±\+ýË Å£L& d+sÁ¿ì+#áT¿Ãy \ #î|Î& ¿ì nHû¿£ ¿±sÁD²\T H sTT. uó ² sÁ Ô á < û X ø + ýË mHà çbÍ+Ô ýË¢ , eTTK«+>± V¾²eÖ\jáT çbÍ+Ô ¿ì #î+~q çbÍ¿£ Ü¿£ Ww<ó, dT>·+<ó eqdÎÔáT\ ¿ì nHû¿£ dJe, ¯¨e ¿±sÁ¿±\ e\¢ ç|eÖ<+ýË |& +~. >·Ôá ¿= <Xæu²Ý\T>± ç|dTïÔá+ n+<Tu²³TýË q uó Ö$T, çbÍ¿£ Ü¿£ eqsÁT\ |Õ eÖqy [ Üï& n~ó¿£yîT®+~.

B Ôà çbÍ+Ô ýË¢ Ww<ó , dT>·+<ó eqd ÎÔá T \ ý˳T u²>± |]Ð+~. uó²sÁÔá<ûXæ ¿ì #î+~q Âs& & {² T¿ùýË ç|#áT]ÔáyîT®q 427 |C²ÔáT\ qT+º 214 C²ÔáT\T ¹¿e\+ V¾²eÖ\jáT çbÍ+Ôá+ýËHû H sTT. y Ô esÁD |]d¾ÔáTýË¢ edTïq eÖsÁTÎ\T, Ww<ó ç|jîÖÈH \ ¿Ãd+ yîTT¿£Ø* m|Î{ì¿£|ð&T y &TÔáÖ +&&+ e\¢ ¿= sÁ¿±\ eq« Ww<ó C²ÔáT\ ¿ì ç|eÖ<+ýË |& +~. M{ì d+sÁ¿ì+#á&+, mÅ£ Øe>± n_óe ~Æ #ûjáT&+ Ôá¿£D ¿£sÁïe«+>± uó²$+# *, < ¿ì ÔáÐq #ásÁ«\T #û|{²¼*. yîTT¿£Ø* dTsÁ¿ìÔá+>± +#á& ¿ì Âs+&T |<ÆÔáT\T H sTT. ¿£{ì, M{ì yîTT<³ q #óHû |+#áTÔáÖ, |PÔá, ¿±jáT <Xø esÁÅ£ |+# *. Ôás ÇÔá y {ì qT+º $ÔáïH \T d+ç>·V¾²+º >±ú, n+³T ¿£³¼& ¿ì | ¿=#ûÌ uó²>·+ >±ú |jîÖÐ+º eTsà ç|<ûXø+ýË < |+# *. n|ð&T < |ÚqsÁTÔ Î<¿£ kÍeTsÁ«+ Å£L& |sÁT>·TÔáT+~. uó$w«ÔáTïýË neds {ì¼ |+#áT¿Ãe& ¿ì M\T+³T+~. yîTT¿£Ø* n$ q ç|<ûXæýË¢Hû |+#á& ¿ì dÇkÍq |+|¿£eTú ( H dÓ³Ö), yû¹s ç|<ûXæýË¢ |+#á& V¾² kÍHû (m¿ùà dÓ³Ö) d+sÁ¿£D nú n+{²sÁT. dÇkÍq+ýË yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D yîTT¿£Ø\T <=]¹¿ kÍH \qT {ì¼ n sÁ¿±\ yîTT¿£Ø\Ö n$ q ç|<ûXæýË¢ |PÔá <Xø, ¿±jáT <Xø s e& ¿ì >·\ ¿±ý²e~ó <ó sÁ+>± uó²sÁÔá<ûXø+ýË 12 d+uó²e« Je eT+&ý² ( jîÖd¾ÎÛjáTsY) \T>± +Ôá]¿£

www.krishijagran.com $uóÈq È]Ð+~. n$ $<ó+>± H sTT. 1. yîT®dÖsY |sÄ sY `MH & úýÙЯ (¿£s ³¿£, ¹¿sÁÞø, Ôá$TÞøH &T) 2. eTH sY d¾+<óTXæK (Ôá$TÞøH &T) 3. d¾+|©bÍýÙ Ê CÉÕÔY|PsY | sÁ Ç Ôá eq«çbÍ+Ôá + ( & c Í) 4. n+&eÖHýË ÔáïsÁ BÇ|+, ÈsÁy ~y dÓ nuójáÖsÁD« ¹¿+ç<+ 5. dT+<sÁ y \T (|¥ÌeT uÉ+>±ýÙ) 6. ¿±H ½ C²rjáT bÍsÁTØ (|P\ýËjáT) 7. ¹¿< sY H <¸ ( ÔáïsÁ ç|<ûXÙ) 8. q+< <û$ nuójáÖsÁD« çbÍ+Ôá+ 9. ¿±>´ #û+& CË+>± HûwqýÙ bÍsYØ (d¾¿ìØ+) 10. ý²© #Ã|& (nsÁTD²#áýÙ ç|<ûXÙ) 11. H yT& bÍ (nsÁTD²#áýÙ ç|<ûXÙ) 12. ÔáÖs ]CÙ (yûT|Ö\jáT).

M{ìýË úýÙÐ], H eT& bÍ, ÔáÖsÁ]CÙ Je eT+&ý²ýË¢ yîTT¿£Ø* >·T]ï+#û+<TÅ£ d¹sÇ ¿±sÁ«ç¿£eT+ yîTT<ýÉÕ+~. çbÍ+Ôá+ýË $_óq | C²ÔáT\ eqd ÎÔáT* d+sÁ¿ì +#û+<TÅ£ @s γT #ûjáT & +~. n+Ôû¿±¿£, ¹¿< sYH ÔY |¾+& ¯, eTH sY,q+< <û$, n+&eÖH çbÍ+Ôá+ýË d¹sÇ #ûd¾, <kÍïyûE* d¾<Æ+ #û d | Å£L& yîTT<ýÉÕ+~. ÔásÁ çbÍ+Ô ýË¢ d¹sÇ ÈsÁbÍ*àq nedsÁ+ Å£L& +~. yîTT¿£Ø* dÇkÍq+ýËHû |+#û ÔásÁ |<ÆÔáTýË¢ ÂsÕÔáT\T, ç|uóTÔ Ç\T, ç|uóTÔûÇÔásÁ d+d\ çbÍ+>·D²ýË¢ |+#û V²sÁÒýÙ Ôó\Ö, ç|¹¿çÔá JH u²«+Å£ \Ö H sTT. y {ìýË ÂsÕÔáT\T, ýñ< @ d+d nsTTH ÔáeT

bõý²ýË¢Hû nHû¿£ sÁ¿±\ Ww<ó, dT>·+<ó eqdÎÔáT\ yîÕ$<ó « ¿±bÍ&T¿Ãe#áTÌ. ]¿£|sÁ+>± $\TyîÕq yîTT¿£Ø\T, y {ì¿ì d+ +~ó+ºq n³M C²ÔáTýË¢ ¿£ |¾+#û nqTe+¥¿£ yîÕ$<ó « d+sÁ¿ì +#á& ¿ì <=¿£ eT+º |<ÆÜ. çbÍ+Ô \, ç|¹¿çÔ ýË¢ yîTT¿£Ø\T dV²È+>± |]¹> |<Æ Ô á T \T Å£ L & $T&û +{²sTT. ç|ç¿ìjáT\ |*Ôá+>±Hû nedsÁyîT®q|Ú&T nqTe+¥¿£ yîÕ$<ó « dMT¿£]+#áTÅ£ Hû kå\uó «+ +³T+~. n<û $<ó +>± \uó«eTeÚÔáTq $¥w¼yîT®q yîTT¿£Ø* |+³\ d+dØsÁD¿ì d+ +~ó+ºq sÁÇV¾²+#áuËjûT $$<ó sÁ ¿ ±ýÉ Õ q uó ² $ ¿±sÁ « ¿£ ý ²bÍýË¢ ç|jîÖÐ+#á &Ô sTT. u²V²« ç|<ûXæýË¢ yîTT¿£Ø\ |+|¿£+ yîTT¿£Ø* y {ì $ÔáïH \T ýñ< n+³T ¿£³¼&+ < Çs eTsà yîTT¿£Ø ÔájáÖsÁT #ûjáT>·*¹> uó²>± < dV²ÈyîT®q kÍq+ qT+º Ô=\Ð+º eTsà ¿£ çÜeTyî T ® q y Ô esÁ D +ýË +ºq|Ú&T, < ýË yî T T\ ¿ Ôû ï kÍeTs « <î Òrjá T Å£ +& +&û + < TÅ£ Ôá Ð q $<ó +>± yî T T¿£ Ø d+sÁ¿ì+#á &TÔáT+~. < u²V²« kÍq+ (m¿ùà dÓ³Ö) d+sÁ¿£D n |sÁT. C²rjáT e ¿£ nqTe+¥¿£ eqsÁT\ Ö«sÃ, |PkÍ ¿±«+|dt, qÖ« &ó ©¢ýË 1997 ýË ný²+{ì e ¿± ¿ì #î+~q JH u²«+¿ù Hî\¿=\Î&+ È]Ð+~. B ¿ì $_óq |C²ÔáT\Å£ #î+~q

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

37

yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D 10 \¿£\ $Ôáïq qeTÖH * d+sÁ¿ì+#á>·*¹> kÍeTsÁ«+ +~. ¿£Ø& |]XË<óq #û dy sÁT, n+³T ¿£fñ¼ uó²>±* d¿£]+º y {ì uó²$ ¿±\+ýË |jîÖÐ+#á& ¿ì M\T>± uóç<|sÁ#á&+ È]Ð+~. +<TýË ÔáÅ£ Øe d+K«ýË +& , ÔáÇsÁ>± \T|ïçbÍjáT+>± eÖsÁuËÔáTq ¿= sÁ¿±\ yîTT¿£Ø\ >·T]+º ç|Ôû«¿£yîT®q < w¾¼ |³¼&+ ÈsÁT>·TÔáT+~. ÔásÁ yîTT¿£Øý²¢>±Hû Ww<ó, dT>·+<ó yîTT¿£ØýË¢ Å£L& ¿= sÁ¿±\ yîTT¿£Ø\ ç|ÔáT«ÔáÎÜï $ÔáïH \ < Çs ¿±<T. M{ì ç|ÔáT«ÔáÎÜï yûsÁ¢ >±³¢ qT+º ¿±+&+ >±³¢ qT+N, ¿±+& ¿ì d+ +~ó+ºq ÔásÁ uó²>±\ qT+N ÈsÁT>·TÔáT+~. ý²+{ìy {ì d+sÁ¿£D JH u²«+Å£ \ < Çs Å£ <sÁ<T. $<ó+>± ç|ÔáT«ÔáÎÜï kÍeÖçÐ d+sÁ¿£D ¿Ãd+ yîTT¿£Ø ¿£DC²ý d+sÁ¿£D, 翱jîÖç|¾È¹sÇwH $<ó H ç|jîÖÐ+# *à +³T+~. yîTT¿£Ø ¿£DC²ý d+sÁ¿£D $<ó q+ýË yîTT¿£ØýË >±* bþdTÅ£ Hû uó²>±ýÉÕq Å£ \T, ¿±+&+ yîTT<ýÉÕq y {ìýË yîTT¿£Ø\ ç|ÔáT«ÔáÎÜï kÍ<óH ýÉÕq çsÁÝ HîÕç{ËÈH (B çbÍ¿£ Ü¿£ cþç>· Ô á ` 196 & ç ^\ d*àjá T dt +³T+~)ýË eTT+º ýñ< < $]ýË +#áe#áTÌ. |<ÆÔáT* <ûXø+ýË nHû¿£ d+d\T ç|jîÖÐkÍïsTT. n+<TýË C²rjáT e ¿£ nqTe+¥¿£ eqsÁT\ Ö«sà |sÁT n+<]¿¡ Ôî*d¾q<û! d+sÁ¿£DýË ÔásÁ |<ÆÔáT\T  Ww<ó, dT>·+<ó yîTT¿£Ø d+sÁ¿£D, H D«Ôá ¿Ãd + JH u²«+Å£ ýË¢ ç| C²Ü d+sÁ¿£DÔà u²³T ç¿ì+~ $<ó H * Å£L& bÍ{ì+# *.  yû¹sÇsÁT sÁ¿±\ uó ÖeTT\T, y Ô esÁD²ýË¢ yîTT¿£Ø\T yû¹sÇsÁT mÔá T ï \ T >· \ çbÍ+Ô ýË¢ nÔá « ~ó ¿ £ $dÓïsÁ+ýË mÅ£ Øe>± |+& +# *.  n s çcͼ\Ö ÔáeT çbÍ+Ôá+ýË n³M çbÍ+Ôá+ýË |]¹> C²ÔáT\T, |C²ÔáT* |<Ý mÔáTïq |+& dÖï, n¿£Ø& ÂsÕÔáT\T, çbÍ+rjáT yîÕ<T«\T, Ww<óXæ\\T Å£L& $<ó +>± | +& +#û+< TÅ£ çbþÔáàV¾²+# *. +<T¿Ãd+ y ]¿ì ÔáÐq $<ó+>± ]¿£ kÍjáT+ Å£L& #ûjáÖ*.  {ì . $. Ê +¿± Ôá s Á ç| # sÁ eÖ<ó«eÖ\ < Çs nsÁT<îÕq e ¿£

38 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

www.krishijagran.com d+|< Ôá Ç sÁ > ± uó Ö>ÃÞø + qT+º n< Xø«+ ¿±uËÔáTq d+>·Ü ç|È\Å£ n+<CñjáÖ*. y {ì d+sÁ¿ì+#û+<TÅ£ ÔáÐq deÖ# s n+<Cñd¾ ç|È* #îÕÔáq«e+Ôá+ #ûjáÖ*.  e«sÁ+>± |& q uóÖeTT\T, ÂsÕÞø ¢, sÃ&T¢, q<T\T, ¿±\Te\T, È\ ç|y Vä\ rs ýË¢ ÔásÁ yîTT¿£Ø\Ôà u²³T yîTT¿£Ø* Å£L& |+# *. +ÈsÁT uóÖeTTýË¢ Å£L& yîTT¿£Ø* Å£L& |+#û+<TÅ£ mý²+{ì @s γT¢ #ûjáÖýË #áÖ& *.  yîTT¿£Ø* w¼+ eºÌq³T¼ q]¹¿jáT& bÍ*. yîTT¿£Ø Ü]Ð < |PsÁÇ d+K«Å£ #ûsÁTÅ£ Hûý² #ûjáT& ¿ì>±qT, q]¹¿ yîTT¿£Ø\ d+K« yîTTÔáï+ yîTT¿£Ø\ d+K«ýË 50 qT+º 60 XæÔá+¿ì $T+#áÅ£L&<T.  ÔáÇsÁýË ¿£qTeTsÁT>·jûT« ç|eÖ<+ýË q eqdÎÜ çbÍ+Ô * >·T]ï+º, çbÍ+Ô ýË¢ n~ó¿£ d+K«ýË q #î³¢qT d+sÁ ¿ ì +#á & ¿¡ , qsÁ ¿ £ &Å£ +& ¿±bÍ&& ¿¡, Ü]Ð $ jîÖÐ+#á>·*¹> kÍ sTT < ¿± ¿= #î³¢HîÕH |sÁ > · #û Ì +< TÅ£ L nuó já T eq« çbÍ+Ôá+>± ç| ¿£{ì+# *. < «qeH ýË¢ ¿£ q TeTsÁ T >· j û T « ç|eÖ<+ýË q nsÁT<îÕq eqdÎÔáT\ $ jî Ö >± y ]+º y {ì d +sÁ + ¿ì +# *, y {ì d +K« ÔÃ~ó¿£+>± |+# *.  Je bÍ]çXæ$T¿£, JH ç{²Hà|sY e+{ì <ó T ¿£ yîÕv±ã ¿£ | < ÆÔáT* |jîÖÐ+º, yîTT¿£Ø* mÅ£ Øe>± |+º, çXâw÷yîT®q |C²ÔáT* d¾<Æ+ #ûjáÖ*.  yîTT¿£Ø\Å£ #î+~q ¿£{ì ýñ< Âs+&T $¥w¼yîT®q uó²>±* |jîÖÐ+#û d¾ÜýË yîTT¿£Ø* |P]ï>± q]¿ìyûjáTÅ£L&<T. ç|¿£ Ü Ôáq d+sÁ¿£D Ô qT #áÖdT¿Ã>·\<T. n~ dsÁÇ d+|PsÁ+. eT w¾ ç|¿£ Ü qT+#û < ÒÛ $ +# & T, nÔá & JeHÃbÍ~ó ¿ ì

ned sÁ y î T ® q ed Tï e Ú\ú ç| ¿£ ÜýË #áT³T¼ç|¿£Ø\ \_ó+#û edTïeÚýË¢Hû +{²sTT. ¿± {ì¼ eT w¾¿ì sÃ>·+ eºÌ+<+fñ, < ÔáÐZ+#û y sÁDÃbÍjáÖ\T, Ww<ó \Ö Å£L& ç|¿£ ÜýËHû +{²sTT. n+<Te\¢ d+<sÁÒÛ+>± eTq+ kÍ ¿£+>± q yîTT¿£Ø* >·T]ï+º, y {ì |jîÖÐ+#û $<ó H Ôî\TdT¿Ãy *. Ôás ÇÔá <ûXø+ýË s çcͼ\ y ¯>±, ý²¢\y ¯>± Ww<ó yîTT¿£Ø\qT n+~+º y {ì $ jîÖÐ+#á&+ >·T]+º ç|#áTsÁD² ¿±sÁ « ç¿£ e T+ ç>±MTD ç| È\ sÃ>· « d+¹¿eT+ýË ¿£ ç|eTTKyîT®q n+Xø+>± +³T+~. sÁ+>·+ýË |Î{ì< ¿± # ý² |<Ý | È]Ð+~. V¾²eÖ#áýÙ ç|<ûXÙ, Ôáïs K+&, & cÍ yîTT<ýÉÕq ¿= s çcͼýË¢ Ww<ó , dT>·+<ó yîTT¿£Ø\ |Õ ç|#áTsÁD\T n+<Tu²³TýË H sTT. $T>·Ô s çcͼýË¢ Å£ L & ¿±sÁ « ç¿£ e T+ Ôá Ç sÁ > ± |P]ï neÚÔáT+~. ç|#áTsÁD ¿±sÁ«ç¿£eT+ýË nÔá«+Ôá ç|eTTKyîT®q $wjáT+ uó²w m+|¾¿£. yîTT¿£Ø\ e\¢ ¿£*¹> ç|jîÖCH * $e]dÖï, já Ö kÍ ¿£ uó ² wýË¢ ºçÔ \Ôà dVä ç| #á T ]+# *. H & T m+ÔÃeT+~ Xægv ã\T, yîÕ<T«\T H sÁT. y sÁT yîTT¿£Ø\T, y {ì qT+º \uó«eTeÚÔáTq Ww<ó \Ôà | #ûdTïH yîTT¿£Ø* >·T]ï+#áýñsÁT. n+Ôû ¿±¿£ mHà yî T T¿£ Ø \ ç| jî Ö >· + >· T ]+ºq deÖ# sÁ+ n¿£Ø& kÍ ¿£ yîÕ<T«\ e<Ý +{Ë+~. < yî*¿ì sÁ|¾Î+#á& + |ð&T nÔá«edsÁyîT®q $wjáT+>± eÖ]+~. $wjáT+>± ç|uóTÔáÇ+ |sÁdÎsÁ ç|jîÖÈH \ ¿Ãd+ #=sÁe rdTÅ£ B ¿£ ç|D²[¿£>± sÁÖbõ+~+# *. <ûXæ ¿ì neTÖ\«yîT®q y sÁdÔ Ç $T>·\Ì&+ ¹¿e\+ ç|uóTÔáÇ+ u²<ó«Ôá eÖçÔáyûT ¿±<T. eTqeT+Ô eTV²Ô ØsÁ«+ ¿Ãd+ eTT+<&T>·T yûjáÖ*. m+<T¿£+fñ eTq uó²$Ôás \ d+¹¿eT+ ¿Ãd+ eTq+ |PqT¿Ã¿£bþÔû mesÁT |PqTÅ£ +{²sÁT

& . sY.¿.d¾+>´ ¿£ w¾ $v±ãq ¹¿+ç<, V²Ã© 翱dt, ¿q¯ V¾²ýÙ sÃ&, V²C²¯u²>´ 825301 yîTsTTýÙ rksingh.icar@gmail.com yîTT 9939690109

ç¿ì$T jáT+çÔáD

e

www.krishijagran.com

+>±Þø<T+|ýË N&|Ó&\T ç¿ì$T jáT+çÔáD

«ekÍjáT+ýË |sÁT>·TÔáTq |³T¼ &T\T, | ÔáÅ£ Øe>± +&&+Ôà mÅ£ ØeeT+~ ÂsÕÔáT\T JeHÃbÍ~ó ¿Ãd+ ÔásÁ ç| Ô «eÖ já Ö \T yî < TÅ£ ØHû ç| já T Ôá +ýË e«ekÍjá Ö e~* |fñ¼dTïH sÁT. +<TÅ£ ÔÃ&T uóÖkÍsÁ+ ¿¡DìdÖï +&&+, d+ç~jáT msÁTeÚ\T y & ýË, sÁkÍjáT ¿£ msÁTeÚ\T y & ýË Ôî*jáT njîÖeTjáT+, N&|Ó&\ <ó ÜÔà eÖÂsØ{ÙýË H D«Ôá & eÖ+& Ôá³T¼Å£ Hû+<TÅ£ msÁTeÚ\T, $ÔáïH \T, Ôî>·TÞø ¢, ç¿ì$T jáT+çÔáD¿ì d+ +~ó+ºq eT+<T\ |Õ |³¼e\d¾ edTïq n~ó¿£ KsÁTÌ, Ôá>·TZÔáTq e«ekÍjáT+, eÖsÁTÔáTq y Ô esÁD |]d¾ÔáT\T, e«ekÍjáÖ ¿ì d+ +~ó+ºq ç||+N¿£sÁD |]d¾ÔáT\T ç|eTTKyîT®q ¿±sÁD²\T Å£L& ÂsÕÔáT\¿ì e«ekÍjáT+ |Õ $sÁ¿ìï ¿£*ÐdTïH sTT. e«ekÍjáT Ô Î<q |+#á&+ýË nHû¿£ sÁ¿±\ Ò+<T\T H sTT. y {ìýË eTTK«+>± |+³\ ~>·T & ÔáÐZbþe&+ ¿£ ¿±sÁD+. nHû¿£ |+³\¿ì ¥dTïq N&|Ó&\T Å£L& ~>·T & Ôá>·Z& ¿ì eTsà ç|<ó q ¿±sÁD+. |+³\ ~>·T & ¿ì qw¼+ #ûjáT&yûT ¿±Å£ +& |ÚsÁT>·T\T, eTqTw§«\Å£ , È+ÔáTeÚ\Å£L nHû¿£ sÃ>±* y «|¾+|CñkÍïsTT Å£L& . ¿¡³¿±\T, |ÚsÁT>·T\ <ó ÜÔà |+³ ~>·T & ¿ì m+Ôà qw¼+ ¿£\T>·TÔáT+~. sÁ¿£yîT®q |]d¾Ü s Å£ +& #áÖ d+<TÅ£ eTq+ nHû¿£ sÁ¿±\ BsÁ鿱*¿£ #ásÁ«\T #û|{²¼*. n+<TÅ£ ç¿ì$T >·T]ï+|Ú, y sÁD² #ásÁ«\T, jáÖ+çÜ¿£ |<ÆÔáT\T, dT\uóyîT®q y sÁD² #ásÁ«\Ôà u²³T N&|Ó&\ jáÖÈeÖq«+, kÍ>·Tú{ì¿ì nedsÁyîT®q @s γT¢, nHû¿£ sÁ¿±\ |+³\Å£ ¥+#û Ôî>·TÞø¢ <ó Ü¿ì d+ +~ó+ºq deÖ# sÁ+, y {ì¿ì #û|³¼e\d¾q y sÁD² #ásÁ«\ >·T]+º mHà $wjáÖ\T Ôî\TdT¿Ãy *. ý² #û dï, eTq+ |+³

qT+º n~ó¿£ ~>·T & bõ+<e#áTÌ. |ÚsÁT>·T\T, Ôî>·TÞø¢ y ]+#û+<TÅ£ nHû¿£yîT®q $qÖÔá |<ÆÔáT\T, |]XË<ó q\T #û|³¼ & ¦sTT. ç|dTïÔá+ ÂsÕÔáT\Å£ +>±Þø<T+| |+³Å£ ¥+#û |ÚsÁT>·T\T, ç¿ìeTT\ deÖ# s ¿£Ø& n+~dTïH eTT. ¿£³T¿¡ ¿£³T¿¡ e\¢ +>±Þø<T+| |+³Å£ 20 qT+º 100 XæÔá+ qw¼+ ¿£\T>·TÔáT+~. eTVäs h, |¥ÌeT ÔáïsÁ ç|<ûXÙ, ¿£s ³¿£, V¾²eÖ#áýÙ ç|<ûXÙ e+{ì ¿= ç|Ôû«¿£yîT®q çbÍ+Ô ýË¢ bõ& >± q deTjáÖýË¢ B e\¢ ~>·T & ýË 60 XæÔá+ esÁÅ£ ¿¡DÔá ¿£ |¾dTï+~. >·+>±rsÁ yîT®< q çbÍ+Ô ýË¢ çbÍsÁ+uó sÁ; |+³ýË¢ +>±Þø<T+| |+³|Õ B <ó Ü # ý² qw¼+ ¿£*ÐdTï+~. \¿£D²\T >·dT¼ d|¼+ sÁT, n¿Ã¼ sÁT eT<ó« qT+º & Xè+ sÁT eT<ó« ¿±\+ esÁÅ£ ¿£³T¿¡ <ó Ü # ý² mÅ£ Øe>± +³T+~. q& <Xø, ýñÔá<XøýË q ¿£³T¿¡ <ó Ü e\¢ |+³ Å£ \Å£ uó²¯ qw¼+ Å£\T>·TÔáT+~. +>±Þø <T+| Å£ \|Õ B <ó Ü >·eT +#áe#áTÌ. +<Te\¢ Å£ \T ç¿ì+~ yîÕ|Ú eTT&T#áTÅ£ bþÔ sTT. <ó Ü çbÍsÁ+uó+ýË Å£ \ ç¿ì+~ uó²>·+ ÔáTy Ç\T eÖ~]>± ¿£q &TÔáT+~. yîT\¢yîT\¢>± \¿£D²\T yîTTÔáï+ #î³T¼ n+Ôá{ì¿¡ y «|¾kÍïsTT. Ôî>·T\T kþ¿ìq Å£ \T ºq $>± +& bþÔ sTT. M{ì ç¿ì+< uó²>·+ s Ð sÁ+>·TýË¿ì eÖ], ÔÃ\T eÖ~]>± m+& bþÔ sTT. ¿£³T¿¡ $|¯Ôá+>± kþ¿ìq <XøýË Å£ \T yîTTÔáï+ m+& bþsTT, yîTT¿£Ø #á bþÔáT+~. bõ\+ýË B u²]q |& q yîTT¿£Ø\T Ôáï& sÁ+>·TýË¿ì eÖsÁ&+ e\¢ B >·T]ï+#á&+ dT\uó+.

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

39

ç¿ì$T jáT+çÔáD

jáT+çÔáD 1. ¿£³T¿¡ |P]ï>± sÁÖ *+#á& ¿ì |+³ $dÓïs {ì¼ V²¿±¼sÁT¿ì &¿ÃbÍýÙ 18.5 .d¾. ýñ< ¿ìÇH ýÙbÍdt 25 .d¾. 2.0 ©³sÁ¢qT |¾º¿±¯ #ûdT¿Ãy *. n+Ôû¿±¿£ V²¿±¼sÁT¿ì yîT+¿ÃCñuÙ 80 (& Ö¢«.|¾.)

2.0 ¿ìýËç>±eTT\ yîÖÔ <TýË >±ú, ýñ< nÜ dÖ¿£ sÁÖ|+ýË ¿£]¹> >·+<ó¿± (80 XæÔá+) V²¿±¼sÁT¿ì 2.5 ¿ìýËç>±eTT\T >±ú yûdTÅ£ +fñ u²>± | #ûdTï+~. ¿£³T¿¡ |+³ MT< >·eT +ºq yî+³Hû y sÁD² #ásÁ«\T rdT¿Ãy *. Ôás ÇÔá B <ó Ü +¿± rçeeTeÚÔáTq ³T¼ >·eT dï, $<ó H 7 qT+º 10 sÃE\ Ôû& Ôà eT°¢ nqTd]+# *.

2. ¿£³T¿¡, ¿£+< Xø\uó deTd«\T Âs+&Ö ¿£ |¾ dï, ¿ìÇH ýÙbÍdt yûdTÅ£ +fñ u²>± | #ûdTï+~. ¿±ú ¿£³T¿¡, ¥©+ç<+ ¿£*d¾q eT#áÌ\Ôà ¿£ |¾ dï 0.2 XæÔ |¾º¿±¯ #ûdT¿Ãe&+ eT+º~.

3. >·+>± rsÁ yîT®< q çbÍ+Ô ýË¢ +>±Þø <T+|* H ³T¿Ãe&+ n¿Ã¼ sÁT eT<ó« esÁÅ£ |¾Ôû, +>±Þø <T+| ¿£³T¿¡ <ó Ü qT+º ¿±bÍ&T¿Ãe#áTÌ. Ôî\¢>=+>·[ Ôî\¢ >=+>·[ n uó²>±\qÖ ¥dTï+~. yîTT¿£ØýË @ uó²>·+ýËHîÕH n~ ¿£ |¾dTï+~. ¥+ºq >=+>·[ yûsÁT uó²>±\T, <T+|© , yîTT¿£ØýË $$<ó uó²>±© n$ VäsÁ+>± rdTÅ£ +{²sTT. n+<Te\¢ M{ì ¿±sÁD+>± bõý²ýË¢ nHû¿£ |+³ýË¢ yîTT¿£Ø\¿ì uó²¯ qw¼+ ¿£\T>·TÔÃ+~. >=+>·[ +>±Þø<T+| |+³Å£ Âs+&T $<ó \T>± qw¼+ ¿£*ÐdTï+~. yîTT<{ì <XøýË >=+>·[ eT{ì¼ýË \uó«eTjûT« ¿£sÁÒq |< s * Ü+³T+~. ¿±ú yûÞø¢qT Üq&+ M{ì¿ì sÁTºdTï+~. yîTT<{Ë¢ ~ yîTT¿£Ø yûÞø¢qT Ü+³T+~. ¿±ú Ôás ÇÔá ~ <T+|* H Xøq+ #ûdTï+~. +>±Þø<T+|* >=+>·[ eTTK«+>± Âs+&e, eTÖ&e <XøýË¢ q >=+>·°\T u²>± ¥kÍïsTT. n+<Te\¢ +>±Þø<T+|Å£ >±&ó yîT®q >·T+ç& sÁ+ç<ó \T @sÁÎ&Ô sTT. +>±Þø< T+| neT ¿± ¿ì | ¿ìs <T.

40 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

www.krishijagran.com sÁkÍjáT ¿£ y sÁD² #ásÁ«\T 1. eT<ó«<XøýË q >=+>·[ H Xøq+ #ûjáT&+ ¿Ãd+ |sÁbþw¿£ yîTT¿£Ø\|Õ ¿Ã¢] |Õ¯bÍdt ýñ< ¿ìÇH ýÙbÍdt 25 .d¾. ýñ< ¿±sÁÒ]ýÙ 50 & Ö¢«.|¾. 0.1 qT+º 0.2 XæÔ |¾º¿±¯ #ûdT¿Ãy *.

2. ¿£Ø >=+>·[ e\¢ Å£L& +>±Þø<T+| |+³¿ì uó²¯ qw¼+ ¿£ \ T>· T Ôá T +~. n+< Te\¢ d eTjá Ö qTÅ£ L \+>± B jáT+çÜ+#áT¿Ãe& ¿ì ç¿ì+~ #ásÁ«\T #û|{²¼*.  eÖHdÖH s ¿£ eTTqT | @ç|¾ýÙ, yûT Hî\ýË¢ bõý² mÅ£ ØekÍsÁT¢ <TH *. eT{ì¼ ¹sý² #áÖ& *. $<ó+>± #û dï, >=+>·[, |P«bÍ <XøýË¢ q >=+>·[ M{ì ç|¿£ Üd¾<Æ XøçÔáTeÚýÉÕq ¿±Å£ \T, yîT®H \ e+{ì$ Ü q¥+|CñkÍïsTT. M{ì ¿£ #ó yûd¾ H Xøq+ #û d |<ÆÜ nqTd]+#á&+ >±ú, ç¿ì$T d+Vä]Dì < Çs H Xøq+ #ûjáT&+ >±ú #ûjáÖ*.  kÍ<ó«yîT®q+Ôá esÁÅ£ 7 qT+º 10 sÃE\ bͳT ú{ìÔà +bÍ*.  ÔáÐq |+³\ #á翱 nqTd]+# *.  bõ\+ýË m\¢|Ú&Ö |& Å£ [¢+|Cñd¾, <TsÁZ+<ó+ e#ûÌ msÁTeÚHû yûjáÖ*.  yîTT\¿Ôûï deTjáT+ýË ¿±\eýË¢ ýñ< eT{ì¼ yû d deTjáT+ýË yîTT¿£Ø\¿ì <>·ZsÁ>± bþ¹s{Ù 10 >±ú ýñ< ¿±sÃÒ|P«s H 3 |¾|sà ýÙ 4 e+{ì ¿£ uó Ü¿£ ç¿ì$T d+Vä]Dì 20 ¿ìýËç>±eTT\T ç|Ü V²¿±¼sÁT¿¡ yûdTÅ£ N&|Ó&\ jáÖÈeÖq« #ásÁ«\T sÁÇV¾²+# *. ¿£+< Xø\uó+ (TUBER MOTH) <T+|¿ì |fñ¼ ¿¡³¿± ¿ì #î+~q ý²s Ç\T +>±Þø<T+| |+³qT Âs+&T sÁ¿±\T>± ¥kÍïsTT. 1. Å£ ýÅ£ sÁ+ç<ó \T #ûjáT&+ 2. +>±Þø<T+| Ü ý²s Ç\T Å£ ýË¢¿ì #=#áTÌÅ£ bþe&+. $<ó+>± Å£ \|Õ #û] ¿=d* ýñ< yîTT¿£Ø\ ¿±&* ýË|\ qT+º Ü+³Ö ekÍïsTT. +>±Þø<T+|ýË¢ # ý² <ÖsÁ+ kõsÁ+>·+ #ûkÍïsTT. bõ\+ýË |+³ d¾<Æ+>± q |ð&îÕH , \Ç #ûd¾q >Ã< eTTýË¢ +>±Þø<T+| |Õ M{ì <ó Ü u²>± mÅ£ Øe. >Ã< eTTýË¢ $ <T+|\ ¿£qT dMT|+ýË ç>·T&T¢ |&Ô sTT. <ûXø+ýË $$<ó çbÍ+Ô ýË¢ +>±Þø<T+| |+³* , >Ã< eTTýË \Ç* ¥+#û ¿£+< Xø\uó ¿¡³¿±\T < < |Ú 0.84, 0.52 XæÔá+>± n+#áH yûjáT & +~. uó²sÁÔá<ûXø+ýË $$<ó ç|<ûXæýË¢ q cþç>·Ôá* {ì¼ d+K« ¿±dï n³Ö ³Ö>± +³T+~. kÍ<ó sÁD+>± B ç>·T&T¢ oÔá\ >Ã< eTTýË¢ J$+#áýñeÚ. ¿±ú ¿= ý²s Ç\T, |P«bÍ\T sÁT Hî\\ esÁÅ£ J$+º +{²sTT. ¿£yûÞø 27 qT+º 35 & ç^\ esÁÅ£ cþç>·Ôá +fñ +>±Þø<T+| ¥+#û ¿£+< ¿¡³¿£ Jeq#áç¿£+ 21 qT+º 30 sÃEýË¢ |P]ï #ûdTÅ£ +³T+~. B Ôás ÇÜ ÔásÁ+ýË |sÁT>·T<\ 2.66 qT+º 17.55 Âs³T¢ +³T+~. ¿£ d+eÔáàsÁ+ýË B C²Ü mHà e+<\ Ôás \T ÔájáÖsÁeÚÔ sTT. $Ôáïq+ < Çs qÖ, VäsÁ+ |< sÁyîT®q +>±Þø<T+| eÖ<ó«eT+>±qÖ ~ n|]|¿£Ç d¾ÜýË ¿£ s h+ qT+º Âs+&e s çcͼ ¿ì y «|¾kþï+< e«ekÍjáT Xægv ã\ n_óçbÍjáT+.

ç¿ì$T jáT+çÔáD jáT+çÔáD 1. ¿¡³¿±\ e\¢ ¿£*¹> qcͼ y ]+#á& ¿ì ç¿ì$Td+VäsÁ¿±\T, ÔásÁ deTç>· N&|Ó&\ jáÖÈeÖq« |<ÆÔáT* |jîÖÐ+#áe#áTÌ. çÔáyûÇ deTjáT+ýË esÁü+ |&TÔáTH ýñ< Ôás Ç +>±Þø<T+| Âs+&T eÖkÍ\ ¿£+fñ mÅ£ Øe ¿±\+ <ûo >Ã< eTTýË¢ \Ç +ºÔû # ý² qw¼+ ¿£\>·e#áTÌ.

2. 3 0 s à E \ + > ± Þ ø < T + | | + ³ | Õ 1 - 5 *yîÖHÃç¿Ã{ËbÍdt 40 .d¾. 1000 ©³sÁ¢ ú{ìýË ¿£*|¾ |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. |+³ çÔá$Çq Âs+&T y s \¿ì eTT+<T Å£L& |¾º¿±¯ #ûjáÖ*.

3. >Ã< eTTýË¢ ¿£+< Xø\uó <ó Ü y ]+#á& ¿ì +>±Þø<T+| s ¥ ç¿ì+<, |Õq ]q ýÉ+{²H ýñ< m+&T yûbÍÅ£ \Ôà 2 qT+º 2-5 d+{¡MT³sÁ¢ eT+<|Ú bõsÁ |sÁ# *.

4. uÉÕdÓ\s <¸¯ Hd¾dt (_.{ì), ç>±qT«ýËd¾dt y sÁdt ( .$.) e+{ì Je ¿±sÁ¿±\qT |jîÖÐ+#á&+ e\¢ Å£L& >Ã< eTTýË¢ +>±Þø<T+| ¥+#û ¿£+< Xø\uó <ó Ü y ]+#áe#áTÌ.

5. >Ã< eTTýË¢ eT>· ¿£+< Xø\uó²* uó²¯ d+K«ýË |³T¼Å£ Hû+<TÅ£ n+fñ >·+<ó <ó ]Ôá È\ ç{²|t |jîÖÐ dï ç|jîÖÈq¿£sÁ+>± +³T+~. >Ã< eTTýË¢ _.V²#Y.d¾. Ê & .& .{ì e+{ì ç¿ì$T d+VäsÁ¿±* mq &Ö |jîÖÐ+#áÅ£L&<Hû $wjáT+ >· T sÁ T ï + #á T ¿Ãy *. >Ã< eTTýË¢ ¿£ + < Xø \ uó |sÁ T >· T <\ y ]+#á& ¿ì |s q JeÚ\T ýñ< dÖ¿£ JeÚ* ÜHû ¥©+ç< \T, NeT\T, }dsÁyî\T¢\ e+{ì dV²È XøçÔáTeÚ* |sÁ>·újáÖ*. eÖVA ýñ< #ûbÍ (Aphids) yîT®Èdt |sÁd¾¿¡ Ê m|¾dt >±d¾|Ó nHû eÖVA (m|¾&) +>±Þø<T+| |+³ ¥dTï+~. ~ |+³ ¿¡³¿±\ eýÉ H Xøq+ #ûjáT<T. ¿±ú Ôî>·T\T kþ¿£ $Ôáïq+ |+³ ~>·T & <î ÒrjáT&+ýË ç|<ó q bÍçÔá bþw¾dTï+~. m+<T¿£+fñ yîÖ&¿ù, yîÕ yîÕsÁdt eTTK« y V²¿±\ sÁÖ|+>± | #ûkÍïsTT. yîÕsÁdt sÃ>±\ e\¢ |+³\T 40 qT+º 85 XæÔá+ esÁÅ£ bÍ&eÚÔ sTT. |+³|Õ eÖVA n]¿£& Ôû n¿£Ø& qT+º eT+º $Ôáïq+ \_ódTï+~. $<ó+>± |+³|Õ |]¹> yîÕsÁdt eT°¢ eT°¢ s Å£ +& y ]+#á&+ ÈsÁT>·TÔáT+~. |+³ ýñ< bõý²ýË¢ eÖVA <ó Ü n+#áH yûjáT& ¿ì |dT|Ú |#áÌ ç{²|t\ |Õq ýñ< 100 Å£ \ |Õ m+Ôá eÖVA ¥+º+<à ç|Ü y sÁ+ #áÖ&e#áTÌ. eÖVA |C²ÔáT\T Ê y {ì >·T]ï+|Ú 1-yîT® dt |sÁd¾¿¡` B kÍ<ó sÁD+>± »ç^H |Ó#Y m|¾&µ nú, ÔáïsÁ uó²sÁÔá<ûXø+ýË » &Ö ¿± Väs eÖVAµ nHû |sÁTÔÃqÖ

www.krishijagran.com

e«eV²]kÍïsÁT. ~ ýñÔá ýñ< >±&óyîT®q V²]Ôá esÁ+ýË >±ú |dT|Ú sÁ+>·TýË >±ú +³T+~. ~ ýË|* yîÕ|Ú eTT&T#áTÅ£ eTT+<T yîÕ|Ú ³Ö« sY¿ìýÙ n_óe ~Æ #î+<TÔáT+~. B ¿±³T bõ&îÕq n|Î& \¿£çsÁ ¿±sÁ+ýË +& , eT<ó«ýË ¿=+#î+ y |Úý² +³T+~. Âs¿£Ø\T eºÌq|Ú&T, B bõ³¼ýË >±&óyîT®q eT#áÌ @sÁÎ&TÔáT+~.

2-m|¾dt >±d¾|Ó` B kÍ<ó sÁD+>± »¿±³Hµ ýñ< »yîT\ÖHm|¾&µ n n+{²sÁT. n+fñ ç|Üï ýñ< KsÁÖÒC² e+{ì m|¾& n nsÁ+. ~ >±&óyîT®q |dT|Ú sÁ+>·TýË +³T+~. B sÁ+>·T >±&óyîT®q |dT|Ú esÁ+ >±ú, ýñ< Ö& < ýñ< |\¿£ e+{ì q\T|Ú ýñ< ýñÔá, >±&óyîT®q q\T|Ú sÁ+>·TýË¢ +³T+~. B ¿±Þø ¢, ¿£Þø ¢, ¿±³T yû d jáÖ+{ìH \T q\T|Ú sÁ+>·TýË +{²sTT. 3-m|¾dt |Õ;` B kÍ<ó sÁD+>± »¿±eTH ;H m|¾&µ n+fñ ÔáïsÁ uó²sÁÔá<ûXø+ýË »kÍ<ó sÁDY ;H ¿± eÖVAµ nHû |sÁTÔà e«eV²]kÍïsÁT. ~ yû¹sÇsÁT q\T|Ú es ýË¢ *y |#áÌ sÁ+>·TýË +³T+~. B <sÁ+ |Õ kÍ<ó sÁD+>± n jáT$TÔá ¿£ ÜýË >±&óyîT®q eT#áÌ\T +{²sTT. B ¿±³T ýñÔá q\¢ n\\ eÖ~] |\Ì{ì y & nsTTq jáÖ+fÉH \T jáT{ì yîÕ|Ú +{²sTT. Âs¿£Ø\T e#ûÌ deTjáT+ýË M{ì <sÁ+ |Õ ¿= q\¢ bõ&yîÕq # ]¿£\T @sÁÎ&Ô sTT. 4-sà |ýËd¾|yT sÁT|¾ m &Ã$THÃ*dt` B »bõ{²{Ë ýñ< ç>±dt sÁÖ{Ù m|¾&µ n n+{²sÁT. ~ Å£L& *y |#áÌ sÁ+>·TýË +³T+~. B ¿=eTT ýË 5 ýñ¿£ 6 uó²>±\T +{²sTT. m<T{ì Âs¿£Ø eT<ó«ýË ¿ÃØkÍ] XæK\T>± q # ]¿£\T +{²sTT. kÍ<ó sÁD+>± B d¾|qÅ£L© ç¿ì+~ uó²>·+ýË msÁT|Ú eT#áÌ\T +{²sTT. myT |sÁd¾¿¡ |s q JeÚ\ #áç¿£+ýË nÜ |<Ý~>± uó²$+#á &TÔáT+~. kÍ<ó sÁD+>± ~ ³yîÖ{², ;{ÙsÁÖ{Ù, |Ó#Y, y \T, ç|Üï, $T]Ì, e+>·, ;Hà e+{ì mHà |+³\¿ì ~ ¥dTï+~. ÔáïsÁ uó²sÁÔá<ûXø+ýË yîT®< q çbÍ+Ô ýË¢ yîT®Èdt |sÁd¾¿¡ eÖVA mÅ£ Øe>± |¾ç e] Hî\ýË mÅ£ Øe>± edTï+~. ¿±ú eÖ]Ì Ôás ÇÔá B d+K« u²>± ÔáÐZbþÔáT+~. yûd$ýË cþç>·Ôá |sÁ>·&+ÔÃHû @ç|¾ýÙ, yûT Hî\\ deTjáT+ýË yîT®< q çbÍ+Ô ýË¢ ~ < < |Ú>± ¿£qTeTsÁTÂ>Õ bþÔáT+~. jáT+çÔáD yîTT¿£Ø\Å£ yîÕsÁdt Ôî>·T\T e dï, jáT+çÜ+#á&+, y sÁD² #ásÁ«\T #û|³¼&+ @eT+Ôá dT\uóeTÖ ¿±<T, n+Ôá ÔáÇsÁ>±qÖ ç|jîÖÈq+ ¿£ |¾+#á<T. 1. eTq <ûXø+ýË >·+>±rsÁ yîT®< q çbÍ+Ô ýË¢Hû dTeÖsÁT 90 XæÔá+ +>±Þø<T+| $Ôáïq+ |+& kÍïsÁT. çbÍ+Ô ýË¢ |+³ H {ìq <Xø qT+º eÖVA ¿¡³¿£+ ¥+#á¿£ eTT+<û ~>·T & rdTÅ£ Hûý² @s γT #ûdTÅ£ +fñ |+³ ¥+#û ç|<ó q yîÕsÁdt

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

41

ç¿ì$T jáT+çÔáD

www.krishijagran.com

y V²¿£yîT®q eÖVA <ó Ü qT+º dT\uó +>± dd« sÁ¿£ D #ûdT¿Ãe#áTÌ. n+<Te\¢ |¥ÌyîÖÔáïsÁ yîT®< H ýË¢ +>±Þø<T+| 25 n¿Ã¼ sÁT eT<ó«, uó²sÁÔá<ûXø yîT®< q çbÍ+Ô ýË¢ 15 n¿Ã¼ sÁT esÁÅ£ Xæq« yîT®< H ýË¢ 5 qe+ sÁT esÁÅ£ |+³ ~>·T & rdT¿Ãy *.

2. yîT®< H ýË¢ |+& +#û Hû\ýË¢ ÔáÐq+Ôá ÔûeT ýñ¿£bþÔû, d¾ÜýË H {ìq H {ì qT+º ¿±\eýË¢ bþsÁ{Ù 10 ¿ì 15 qT+º 20 ¿ìýËç>±eTT\ yîÖÔ <TýË ç|Ü V²¿±¼sÁT¿¡ yûjáÖ*. eÖVA e+{ì Ôî>·T\T ¿±sÁ¿±* 45 sÃE\ esÁÅ£ $ |+³ ¥+#áÅ£ +& +{²sTT. 3. ned sÁ y î T ® q | Ú& T | +³ ç| jî Ö Èq¿£ s Á y î T ® q ç¿ì$Td+VäsÁ¿±* |jîÖÐ+# *à e dï, $T<¸îÕýÙ &î$T{²H 25 .d¾. ýñ< &îÕ$T<¸ sTT{Ù .d¾. 0.03 XæÔá+ ç< eD² 10 qT+º 15 sÃE\ Ôû& Ôà |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. ¿£e#á<ó ] dÖçÔáç¿ì$T (CYSTNEMATODES) +>±Þø< T+|¿ì d¾dt¼ eT{Ë&à dÖçÔáç¿ì$T ¥dTï+~. ç||+#áy «|ï+>± +>±Þø<T+| yîTT¿£Ø d+sÁ¿£DýË <=¿£ |<Ý deTd«. B ¿±sÁD+>± ç||+#áy «|ï+>± +>±Þø<T+| |+³¿ì 9 XæÔá+ < ¿± qw¼+ #ûÅ£LsÁTÔáT+~. d¾dt¼ eT{Ë&à $Ôáïq+ <T+|Ôà ¿£*d¾ q eT{켿ì dT\uó+>± nÔáTÅ£ Ø y «|¾kÍïsTT. ¿£\T|Ú yîTT¿£Ø\T ýñ¿£bþsTTH Å£L& B >·T&T¢ BsÁ鿱\+ bͳT bõsÁ ýË|\ J$+º +{²sTT. n+<Te\¢ B e\¢ ¿£*¹> qw¼+ u²>± mÅ£ Øe. @ çbÍ+Ôá+ ýñ< bõý² ¿ÕH Ôî>·T\T kþ¿ìÔû 5 qT+º 6 d+eÔáàs \ ýË|Ú ~ |+³¿ì # ý² qw¼+ ¿£*Ð+#û <Xø¿ì #ûsÁTÅ£ +³T+~. n+<Te\¢ Ôî>·T\T # ý² |<Ý deTd«>± eTq eTT+<TÅ£ ekþï+~. dÖçÔáç¿ì$T ¿±sÁD+>± |+³Å£ uó²¯ qw¼x ¿£\T>·TÔáT+~. eT{ì¼ýË dÖçÔáç¿ì$T çbÍsÁ+uó kÍsTT¿ì #î+~q d+K«, bõ\+ýË y «|¾ï |Õ Ôî>·T\T <ó Ü <ó sÁ|& +³T+~. \¿£D²\T eT{ì¼ýË dÖçÔáç¿ìeTT\ d+K« mÅ£ ØeeÚ+fñ, bõ\+ýË n¿£Ø&¿£Ø& \VÓ²q|& q yîTT¿£Ø\T ¿£ |¾kÍïsTT. eT<ó «V² deTjáÖýË¢ ¿=~Ý d|Ú n$ y & bþsTT +{²sTT. Ôî>·T\T kþ¿ìq yîTT¿£Ø\T eTsÁT>·TE¨ yîTT¿£Ø\T>± +& bþÔ sTT. n+ÔáÅ£ eTT+<T yîTT¿£Ø\T |dT|Ú|#áÌ sÁ+>·TýË¿ì eÖ] \VÓ²q+>± +{²sTT. yûsÁ¢ s D+ # ý² \VÓ²q+>± +³T+~. M{ì¿ì ºq <T+|\T # ý² ÔáÅ£ Øe d+K«ýË

@sÁÎ&Ô sTT. d+eÔáàs \T >·& #û ¿=BÝ Ôî>·TÞø¢ <ó Ü mÅ£ Øe ¿±e&+Ôà u²³T ~>·T & ýË u²>± ÔáÐZbþÔáT+~. yîTT¿£Ø\ yûsÁ¢Ôà n+³TÅ£ q y \ Ð+È+Ôá dÕEýË q |dT|Ú Ôî\T|Ú es ýË¢ q & dÖçÔáç¿ì$T eTq¿ì Ôû*>±ZHû ¿£q &TÔáT+~. ¿=~Ý sÃE\ Ôás ÇÔá n~ Ö& < sÁ+>·T ¿£e#á+>± eÖ]bþÔáT+~. jáT+çÔáD @ çbÍ+Ôá+ýË eT{ì¼ýËHîÕH +>±Þø<T+| kÍ>·TýË ¿£e#á<ó ] dÖçÔáç¿ì$T q ³T¼ ¿£qT>=q & Ôû, < |+³ eT{ì¼ qT+º |P]ï>± Ô=\Ð+#á&+ # ý² ¿£w¼+. B e\¢ ¿£*¹> qcͼ ÔáÐZ+#á& ¿ì $$<ó sÁ¿±\ dd« sÁ¿£D #ásÁ«\ #áç¿£eP«Vä #û|{²¼*à +³T+~. ú\Ð]ýË B jáT+çÜ+#á& ¿ì ç¿ì+~ |+³\ #á翱 ¿ì #î+~q ç¿ì$T d+VäsÁ¿£ #ásÁ«\T, ¿£e#á<ó ] dÖçÔáç¿ì$T sÃ~ó+#û +>±Þø<T+| sÁ¿±* yûdT¿Ãe#áTÌ. eTT\¢+Ð, yî\T¢*¢, ;{ÙsÁÖ{Ù, º\¿£&<T+|, |ºÌ s=³¼ |+³ \Ö«|¾H e+{ì ¿£\T|Ú ýñ |+³* yûdTÅ£ +fñ ¿£e#á<ó ] dÖçÔáç¿ì$T d+K« 50 XæÔá+ esÁÅ£ ÔáÐZq³T¼ ¿£qT>=q & +~.

1. ¿£yîÕ|Ú +>±Þø<T+| |+³ yûdTÅ£ +fñ, |+³\ #áç¿£+ sÁÖ|+ýË 3 qT+º 4 ÔásÁ |+³\ esÁÅ£ B d+K« ÔáÐZ+#áe#áTÌ.

2. bõ\+ýË H {ìq <XøýË ¿±sÃÒ|P«s H 3 . 2 ¿ì.ç>±. y dï$¿£ yîÖÔ <T V²¿±¼sÁT bõ\+ýË ¿£*|¾Ôû B d+K« u²>± ÔáÐZ+#áe#áTÌ.

3. ¿£e#á<ó ] dÖçÔáç¿ì$T sÃ<ó¿±ýÉÕq Å£ |¯ dÇsÁ, Å£ |¯ <óH eTý²sTT e+{ì +>±Þø<T+| sÁ¿±* |+& +#áT¿Ãy *.

4. ú\Ð]ýË |Õq Ôî*|¾q sÁ¿±\T ¹¿e\+ +>±Þø<T+| ¿£e#á<ó ] dÖçÔáç¿ì$T sÃ~ó+#û sÁ¿±\T, n+Ôû¿±¿£ M{ìýË |¾#óûÔ sÁaTýÙkÍ (nÐZÔî>·T\T e+{ì~) y ]+#û \¿£D+ +³T+~. +>±Þø<T+| Å£ |¯ dÇsÁ sÁ¿£+ýË dTbÍïed ¿±\+ ÔáÅ£ Øe>± +&&+ e\¢ ~ ú\Ð] e+{ì ç|<ûXæýË¢ u²>± |jîÖ>·¿£sÁ+>± +³T+~. sÁM+ç<H <¸ #êuñ

ç|>·Üo\ Ê deÖ ÔY ¿ìkÍH dy ¹¿+ç<+ & ¿ù +>±¢ m<T³, u²+dt&Vt² (bþdT¼), u*jáÖ (Èq|<) ÔáïsÁ ç|<ûXÙ yîTT. 09453577732 .yîTsTTýÙ : chaubey@krishijagran.com

Marketmirchi.com |Õ $ jîÖ>·< sÁT\ÔÃ HûsÁT>± d+ç|~+|Ú\T      

<Þ²sÁT\Ôà ç|yûTjáT+ ýñÅ£ +& HûsÁT>± MT ÔáÎÔáTï\qT eÖÂsØ{ì+>´ #ûjáT+& . www.marketmirchi.com |Õ MT ÔáÎÔáTï\T/ de\T, ç>±MTD ¿±sÁ«¿£ý²bÍ\Å£ d+ +~ó+º ºÔá ç|¿£³q\T, bþd¾¼+>´ #ûjáT+& ç>±MTD` |³¼D eÖÂsØ{Ù\qT nqTd+<ó q+ #û d @¿տ£ yîuÙ dÕ{Ù MTsÁT MT ÔáÎÔáTï\qT ç>±MTDT\T ýñ< ÂsÕÔáT\Å£ $ç¿£sTT+ºH ýñ< MT de\qT y ]¿ì n+~+# \qTÅ£ H www.marketmirchi.com |³¼D²\ *+¿ùýË ýË qyîÖ<T #ûdT¿Ãy *. ¿£yûÞø MTsÁT e«ekÍjáT ÔáÎÔáTï\T, ç>±MTD ÔáÎÔáTï\ $ç¿£jáÖ\T #ûjáÖ\qTÅ£ +fñ yîuÙ dÕ{ÙýË ç>±MTD *+¿ùýË ] d¼sY #ûdT¿Ãy *. ] ç d¼wH nq+ÔásÁ+ MT $ç¿£jáÖ\Å£ d+ +~ó+º ºÔá+>± bþdt¼ #ûd¾ $ jîÖ>·< sÁT\Ôà HûsÁT>± d+ç|~+|Ú\T ÈsÁ|e#áTÌ.

MTsÁT MT $ jîÖ>·< sÁT\ bþqT Hî+ sÁT rdTÅ£ HûsÁT>± d+ç|~+|Ú\T ÈsÁ|e#áTÌ.

<Þ²sÁT\sÁV¾²Ôá ç>±MTD eÖÂsØ{ì+>´ |Õ < w¾¼

42 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

³

www.krishijagran.com

yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D ¿£+ |ú deÖ# sÁ+

eÖ{² eT+º båw¾¼¿£yîT®q VäsÁ+, VäsÁ+ < cͼ« m+Ôà eTTK«yîT®q |+³ ~. qsÁà¯ýË Ð+È H {ìq <>·ZsÁ qT+º |+³ |+&û < ¿± ³yîÖ{² |+³¿ì nHû¿£ sÁ¿±\ Ôî>·TÞø ¢, ç¿ì e TT\T ¥kÍï s TT. d ¿±\+ýË M{ì jáT+çÜ+#û bÍjáÖ ý˺+#áýñ¿£bþÔû, # ý² kÍsÁT¢ yîTTÔáï+ |+³ n+Ô dsÁÇH Xøq+ nsTTbþÔáT+~. B e\¢ ÂsÕÔáT ]¿£+>± # ý² qw¼bþÔ &T. ÂsÕÔáT yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D |<ÆÔáT* dÂsÕq deTjáT+ýË bÍ{ì dï, ³yîÖ{² |+³Å£ e#ûÌ < jáT+ Å£L& mHà Âs³T¢ |sÁT>·TÔáT+~. ³eÖ{² qsÁà¯ýË yîTT¿£Ø\ |+|¿£+ ;CË|# sÁ+ $Ôá ï H * H fñ eTT+<T ¿ì ý Ëç>±eTT $ÔáïH ¿ì 2 ç>±eTT\ ¿bͼH ýñ< <¸ sTTsÁyT ýñ< ¿±sÁÒH& yT ýÉ¿£Øq ¿£*|¾ ;CË|# sÁ+ #ûjáÖ*. uóÖ$T |# sÁ+  eTT+<T>± Å£ eT& u²>± Ôá& |¾ ýËÔáT>± <T u²>± m+& ÔáÐýñ³³T¢ +# *. n|ð&T Hû\ýË ç¿ìeTT\T, Ôî>·TÞø ¢, d ÖçÔáç¿ì$T ( $T{Ë& ) e+{ì$

q¥+ºbþÔ sTT.  Å£ eT& ýË eTTK«+>± yû d & +|¾+>´ |t (Ôá & e\¢ Å£ Þø ¢ ) d eTd « qT+º ¿±bÍ&T¿Ãe& ¿ì Hû\ýË dTeÖsÁT 15`20 d+.MT. mÔáTïq +&û dÓ{Ù uÉ& ÔájáÖsÁT #ûjáÖ*. B e\¢ úsÁT b͹s+<TÅ£ dÂsÕq e«ed @s γT #ûjáTe#áTÌ.  dÖçÔá ç¿ì$T ( $T{Ë&) q çbÍ+Ô ýË¢ dÖçÔáç¿ì$T y sÁ¿£ sÁ¿±* yûdT¿Ãy *. ný²¹> 8`10 ç>±eTT\ ¿±sÃÒ|P«s H 3 /#á<sÁ|Ú MT³sÁ¢ ¹s³Tq Å£ eT& yûdTÅ£ q Hû\ýË ¿£\bÍ*. yîTT\¿Üïq Ôás ÇÔá qsÁà¯ýË |¾º¿±¯  qsÁà¯ýË $ÔáïH \T yîTT\¿Ôáï>±Hû ¿bͼH 0.2% (2 ç>±eTT\ eT+<T/©³sÁT úsÁT) ç< eD+ýË ¿£*|¾ H sÁTeT& ýË ¿£\bÍ*.  yîTT\¿Üïq 15 sÃE\ Ôás ÇÔá &îÕ$T<¸ sTT{Ù 30 .d¾. 1 $T.©./*. Ê yîT+¿ÃCñuÙ 2 ç>±eTT\T/*. eT+<T* ¿£*|¾ qsÁà¯ýË |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. bõ\+ýË yîTT¿£Ø\T H ³&+ Å£ eT& ýË yîTT¿£Ø\T 4, 5 y s \bͳT

|]Ðq Ôás ÇÔá M{ì d¾<Æ+ #ûd¾q eT& ýË Ü]Ð H {²*. H ³& ¿ì eTT+<T yîTT¿£Ø\ yûsÁ¢Å£ ¿±sÁÒH& yT 1 $T.©./ ©³sÁT ç< eD+ýË |# sÁ+ #ûjáÖ*.

yîTT¿£Ø\T H {ìq Ôás ÇÔá |+³ d+sÁ¿£D ¿¡³¿£ jáT+çÔáD ³yî Ö {² |+³¿ì e#û Ì Ôî > · T Þø ¢ , ç¿ìeTT\T, y {ì jáT+çÔáD $es \T ¿£Ø& eÇ &TÔáTH sTT ` Ôî\¢ >·, |sÁJ$, V²s ÔîÕý², m|¾& e+{ì sÁd + |ÓýñÌ |ÚsÁT>·T\T: ç¿ìeTT\T Å£ \ ç¿ì+~ uó²>·+ýË +{²sTT. ç¿ìeTT\T Å£ \ qT+N, y {ì dT ÔáyîT®q uó²>±\ qT+N sÁd+ |Ó*Ì y {ì \VÓ²q|sÁTkÍïsTT. < +Ôà ţ \T eTT+<T ¿=d eTT&T#áTÅ£ +³T+~. $<ó+>± |+³ m<T>·T<\ ÐbþÔáT+~. y sÁD ©³sÁT ú{ì¿ì 0.2 $T.©.&îÕ$T<¸Ãm{Ù ýñ< yîÖHÿÃbÍdt 36 mdt.mýÙ. ýñ< ©³sÁT

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

43

¿£+ |ú deÖ# sÁ+ ú{ì¿ì yîTý²~¸jáÖH 50 .d¾. 1. $T.©. ýñ< ©³sÁT ú{ì¿ì mdÓ |{Ù 75 mdt.|¾. 0.5 ç>±eTT\T ¿£*|¾ |¾º¿±¯ #ûjáÖ*, eTÖ&T y s \¿ì ¿£kÍ] |<ÆÜ ¿=qkÍÐ+# *. ¿£ ç¿ì$TH Xø Âs+& T kÍsÁT¢ ç|jîÖÐ+#ás <T. ©|t yîT®qsY ç¿ì$T ç|¿Ã|+Ôà yîTT¿£Ø¿ì >·\ Å£ |Õ uó²>·+ýË n&¦+>±qÖ, e+¿£sÁ>±qÖ kõsÁ+>·+ # ]¿£ý²¢ ¿£ |¾kÍïsTT. y sÁD% |Õq Ôî*|¾q $<ó+>±. ¿±jáTÔ=\T#áT |ÚsÁT>·T (ç|P{Ù uñsÁsY) ©³sÁT ú{ì¿ì eTý²~¸jáÖH 50 .d¾.1 $T.©. ¿£\T|ÚÅ£ 15 sÃE\¿ì ¿£kÍ] |¾º¿±¯ #ûdT¿Ãy *. ¿£ÔîïsÁ |ÚsÁT>·T (¿£{Ù y sY ) eTT]¿ì sÁ+>·TýË +&û |ÚsÁT>·T s çÜ|P³¢ yîTT¿£Ø* Hû\ |Õ uó²>·+ qT+º ¿£Üï]dTï+~. |>·{ì |P³ n~ Hû\ýË < Å£ Ø +³T+~. y sÁD% V²¿±¼sÁT¿ì ¿ìýË ¿±sÁÒ]ýÙ 5 % dt¼ 25 #=|ðq |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. Ôî>·T\T jáT+çÔáD $w|P]Ôá u²¿¡¼]jáÖ Ôî>·T\T Å£ eTT&Ôá (©|t ¿£sY¢) & Ôî>·T\T ³yîÖ{² |+³¿ì dV²È+>± e#ûÌ Ôî>·Týñ. n~ $w|P]Ôá u²¿¡¼]jáÖ e\¢ y «|¾dTï+~. Ôî > · T \T ¿±sÁ D +>± yî T T¿£ Ø \ Å£ \T eTT&T#áTÅ£ +{²sTT. yîTT¿£Ø\T eTsÁT>·TE¨>± +& bþÔ sTT. yîTT¿£Ø n+Ô eTT&Ôá\T |&TÔáT+~. yîÖCñ¿ù & ~ ³yîÖ{²¿ì e#ûÌ uójáT+¿£sÁyîT®q Ôî>·T\T. ~ Å£L& ¿£ u²¿¡¼]jáÖ¿ì d+ +~ó+ºq y «<óû. +<TýË Å£ \T ý²eÚ>± nsTT, y {ì ¿±sÁ+ #î& bþÔáT+~. yîTT¿£Ø\ |sÁT>·T<\ ÐbþÔáT+~. y sÁD $w|P]Ôá u²¿¡¼]jáÖ e\¢ e#ûÌ Ôî>·TÞø ¢ ¿¡³¿±\ e\¢ ekÍïsTT. n+<Te\¢ Ôî>·T\T n]¿£ ³ ¼ & ¿ì |Õ q Ôî * |¾ q ç¿ì $ T d+VäsÁ¿±\qT 15 sÃE\ e«e~óýË |¾º¿±¯ #ûdÖï +& *. ¿ÃýÙsÁs {Ù/yûsÁTÅ£ Þø ¢ Ôî>·T\T <ó ÜÔà yîTT¿£Ø Hû\ |Õ uó²>·+ýË q ¿±+&+ q\¢u²] bõ& ]bþsTT +{²sTT. ç¿ì+< yîÕ|Ú yûÞø ¢ Å£ [¢bþÔ sTT. 44 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

www.krishijagran.com y sÁD $Ôáïq+ H {& ¿ì eTT+<T ¿ìýË $ÔáïH 2 ç>±eTT\ yîT+¿ÃCñuÙýË >±ú, ýñ¿£ ¿±sÁÒ+& yTýË >±ú H quÉ{²¼*. ~ ¿±¿£ Ôî>·T\T <ó Ü Ôá³T¼¿Ãe& ¿ì ©³sÁT ú{ìýË 2 ç>±eTT\ ¿ÃCñuÙ yûd¾ ç< eD+ ÔájáÖsÁT#ûd¾, ¿±+& ¿ì <>·ZsÁ>±, Hû\ |Õ yûjáÖ*. nedsÁyîT®q|Ú&T 15 sÃE\¿ì ¿£kÍ] eT°¢ yûdT¿Ãy *. nÐZ Ôî>·T\T/uÉÕ¢{Ù Ôî>·T\T e\¢ Å£ \ |Õ Ö& < sÁ+>·TýË ¿ÃØkÍ] >·T+ç&+>±qÖ, ¿ÃØkÍ] ¿£ ç¿£eT |<ÆÜ ýñÅ£ +& qÖ eT#áÌ\T |&Ô sTT. B e\¢ Å£ \T ºesÁ ¢ ý Ë eÖ& bþÔ sTT. y sÁD Ôî>·T\T \¿£D+ ¿£ |¾+#á>±Hû ©³sÁT ú{ìýË 2 ç>±eTT\ yîT+¿ÃCñuÙ ¿£*|¾ |¾º¿±¯ #ûdT¿Ãy *. #ó #ó « (bå&¯ $TýÙ&Ö«) Å£ \ |Õ Ôî\T|Ú #áÖsÁ + eT#áÌ\T ¿£ |¾kÍïsTT. Ôî>·T\T kþ¿ìq Å£ \ Ê ¿±jáT\ e\¢ |sÁT>·T<\ ÐbþÔáT+~. sÃ>·ç>·dïyîT®q Å£ \T |dT|Ú|#áÌ>± eÖ]bþÔ sTT. y sÁD ¿£ ©³sÁT¿ì ¿s <¸ûH mýÙ.d¾. ýñ< çfÉ®&îeÖsYØ 1.2$T©¢\ #=|ðq ¿£*|¾ 10, 12

sÃE\ Ôû& Ôà |¾º¿±¯ #ûdÖï +& *. È& (yûsÁT) >±+sÄY (eTT& ) dÖçÔá ¿£ $T ~ Hû\ýË ÔáÎq eTjûT« deTd«. dÖçÔáç¿ì$T kþ¿ìq Hû\ýË¢ ³yîÖ{² |+³ H ³&+ e\¢ yîTT¿£Ø\ yûsÁ¢ýË |<Ý |<Ý eT{ì¼ +&ý²¢ ÔájáÖsÁeÚÔ sTT. y {ì e\¢ yûsÁT¢ ý²yîÕbþsTT, n$ uó Ö$T qT+º bþw¿£ |< s © , ÔûeTú d]>± rdT¿Ãýñ d¾Ü @sÁÎ&TÔáT+~. *Ôá + >± |+³ |dT|Ú>± eÖ] y & bþÔáT+~. y sÁD% dÖçÔáç¿ì$T q Hû\ýË¢ ³yîÖ{² |+³Ôà u²³T V²C²¹s (yûT¯>ÃýÙ¦) n+Ôá |+³>± yû d TÅ£ ¿±sÁ Ò ¿ù msÁ T eÚ* yûdT¿Ãy *. ný²¹> mdt. 120, mdt 12, V¾²kÍsY \*ÔY, ¿£s ³¿£ VÕ²ç;&, mdt.mýÙ.

152 Ê HîyîÖfÉ¿ùà e+{ì dÖçÔáç¿ì$T y sÁ¿£ sÁ¿±* |+& +# *. n+Ôû ¿±¿£ |+³ yû d TÅ£ Hû eTT+<û bõ\+ýË V²¿±¼ s Á T ¿ì ¿±sÃÒ|P«s H 3 ç>±qÖ«ýÙà 20 ` 25 ¿ì.ç>±. #=|ðq yûd¾ ¿£\bÍ*. $T]ÌýË yîTT¿£Ø\ d+sÁ¿£D |<ÆÔáT\T $T]Ì |+³¿ì ç~¸|tà Ê m|¾& Ôî>·TÞø ¢ |+³Å£ sÁd+ |Ó*Ì Vä #ûkÍïsTT. |+³ýË & +|¾+>´ |t, ú|t ¿£sYà, ¿±jáT Å£ Þø ¢, &îÕ u²«¿ù e+{ì Ôî>·TÞø ¢ mÅ£ Øe>± ¥kÍïsTT.

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

Ôî>·TÞø ¢ Ê y sÁD & +|¾ + >´ | t % Ôî > · T \T Å£ eT& ý Ë q $T]Ì¿ì |Ó ~ ¸ j á T y T n| &¹s³yT eT<¸ ÂsÕC˿ü jáÖ kþHûH sTT nHû ¥©+ç< \ e\¢ edTï+~. Ôî>·T\T e\¢ yî T T\ ¿ Ôû ï $Ôá ï q + ýñ ¿ £ ¿=Ôá ï yî T T¿£ Ø Å£ [¢bþÔáT+~. Ôî>·T\T kþ¿ìq yîTT¿£Ø ¿±+&+ < ¿± mÅ£ Øe Ôû e TÔà +& eTT&T#áTÅ£ bþÔáT+~. ºe]¿ì yîTT¿£Ø ç Ôá¿£<T. ú{ì bÍsÁT<\ e«ed d]>± ýñ Hû\ýË¢ Ôî>·T\T mÅ£ Øe>± kþÅ£ ÔáT+~. y sÁD% Hû\¿ì d+ +~ó+ºq Ôî>·T\T nsTTÔû, Å£ eT& Hû\ýË q $TÐ*q H sÁTeT& Ôá>·\uÉ{ì¼ H Xøq+ #ûjáÖ*. $Ôáïq+ H {ìq 10`15 sÃE\ Ôá s ÇÔá ç< eD+Ôà ţ eT& ýË yûdT¿Ãy *. ¿±jáT Å£ Þø ¢ (ç|P{Ù s {Ù) Ôî>·T\T ¿=ýÉ{ËçfÉ®¿£yT ¿£|Ó࿱sTT nHû ¥©+ç<+ ¿±sÁD+>± edTï+~. sÃ>· \¿£D²\T |+& q |+&¢ MT< dÎw¼+>± ¿£ |¾kÍïsTT. yîTT<{Ë¢ |+&¢ |Õ >·T+ç&{ì q\¢{ì eT#áÌ\T ¿£ |¾kÍïsTT. yîT\¢yîT\¢>± eT#áÌ\T |sÁT>·TÔ sTT. ¿±jáT\ |Õ ¥©+ç< \T >·TÔáTï\T >·TÔáTï\T>± ¿£ |¾kÍïsTT. Ôî>·T\T kþ¿ìq ¿±jáT\T s *bþe&+ >±ú, Å£ [¢bþe&+ >±ú ÈsÁ T >· T Ôá T +~. B e\¢ |+³ ~>· T & ÔáÅ£ Øe>± +³T+~. ¿±jáT H D«Ôá Å£L& ç|uó²$ÔáeTeÚÔáT+~. y sÁD Ôî>·T\T $Ôáïq+ýË +³T+~. n+<Te\¢ H ³& ¿ì eTT+<T mý²+{ì Ôî>·TÞøS¢ ýñ eT+º ¿±jáT\ qT+º rd¾q

www.krishijagran.com

$Ôá ï H ¿±sÁ Ò H& yT nHû ¥©+ç< y ]Dì ý Ë yû d ¾ H q ºÌ Ôá s ÇÔá H sÁTeT& ýË yûd T¿Ãy *. |PÔá eºÌq Ôás ÇÔá 15`15 sÃE\ Ôû& Ôà ¿¡à ¿Ã¢ÂsÕ& (025.`0.5) e+{ì Ô çeT ¥©+ç< y ]Dì ç< eD² |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. uñH $TýÙ (0.10%) ç< eD+Ôà |¾º¿±¯ #ûd¾H Å£L& Ôî>·T\T y ]+| &TÔáT+~. Å£ eT#áÌ (©|t kÍÎ{Ù) Ôî>·T\T dsÃØkþÎu² ¿|Óà¿¡ nHû ¥©+ç<+ e\¢ ¿£\T>·TÔáT+~. Ôî>·T\T kþ¿ìq yîTT¿£Ø\ Å£ \ |Õ >·T+ç& ýñ< n já T $TÔá ¿±sÁ + Ôà V²]Ôá esÁ + ( Å£ |#áÌ sÁ+>·T) ýË|¾+ºq eT#áÌ\T @sÁÎ&Ô sTT. Ôî>·T\T mÅ£ Øe Å£ \¿ì kþ¿ìÔû ¿±jáT s ¿£ eTT+<û n$ s *bþÔ sTT. < Ôà ~>·T & u²>± ÔáÐZbþÔáT+~. y sÁD $ÔáïH ¥©+ç< y ]Dì ¿±sÁÒH& yTýË H quÉ{ì¼ +# *. 0.1% ¿±sÁÒH& yT, 0-1% uÉHÃ$TýÙ 0-2% yîT+¿ÃCñuÙ\ýË @<à ¿£ < 15 sÃE\ Ôû& Ôà 4`5 sÃE\¿ì ¿£kÍ] yûdTÅ£ Ôî>·T\T qT+º |+³qT sÁ¿ì+#áT¿Ãe#áTÌ. $T]Ì >±¢ Ôî>·T\T Ôî>·T\T |P«CÉ]jáTyT mqTnyT nHû ¥©+ç<+ e\¢ edTï+~. ¥©+ç< <ó ÜÔà yîTT¿£Ø\T y & bþe&+ ÈsÁT>·TÔáT+~. ný²¹>

Å£ \|Õq, ¿=d\T ýË|*¿ì eTT&T#áTÅ£ y & bþÔ sTT. Å£ \T |dT|Ú sÁ+>·TýË¿ì eÖ]bþÔ sTT. yîT\¢yîT\¢>± n$ m+& bþÔ sTT. Ôî>·T\T Hû\ýË # ý² ¿±\+bͳT ç¿ìjáÖo\¿£+>± +³T+~. y sÁD Ôî>·T\T y «|¾+|Cñd¾q ¥©+ç<+ Hû\ýË # ý² ¿±\+bͳT ç¿ìjáÖo\¿£+>± +³T+~. n+< Te\¢ Ôî > · T \T y ]+#á& ¿ì eT{ì¼¹¿ |# sÁ+ #ûjáÖ*.

Hû\ýË Ôî>·T\T Ôá³T¼¿Ã>·*¹> sÁ¿±\qT |+& +# *. 0-1% uËsæ $TçXøeT+ ýñ< ¿±|sY ¿¡à ¿Ã¢ÂsÕ& ç< eD+Ôà eT Ü￱ |# sÁ+ #ûd¾ Ôî>·T\T \Te]+#áe#áTÌ. ç|eTTK ¿¡³ jáT+çÔáD |<ÆÔáT\T ç~¸|tà (çkþØ{Ëç~¸|tà &ÃsÁ d*dt) |ÚsÁT>·T Ô=*<XøýËqÖ, eT<ó « <XøýËqÖ Å£L& Å£ * , |P\ , dT Ôá+>± +&û XæK\ sÁkÍ |Ó*Ì yûdTï+~. n+<Te\¢ Å£ \T eTT&T#áTÅ£ bþÔ sTT. yîTT¿£Ø\ |sÁT>·T<\ ÐbþÔáT+~. ç~¸|tà <ó ÜÔà 20`40% esÁÅ£ ~>·T & ÔáÐZbþÔáT+~. çdÓï ç~¸|tà Å£ \ ¿=d\|Õ 40&80 esÁÅ£ ç>·T&T¢ |&Ô sTT. 10&20 sÃEýË¢ < Jeq #áç¿£+ eTTÐd¾bþÔáT+~. y sÁD B y ]+#á & ¿ì m¿£ s ¿ì ¿ìà& yîT{ËH $T<¸îÕýÙ 300&400 m+.mýÙ >±ú ýñ< m¿£s ¿ì $T& ¿Ã¢]ç|¾& 40&50 m+.mýÙ ç< eD² >±ú ÔájáÖsÁT #ûd¾ |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. yîT®{Ùà yîT®{Ùà yîTT¿£Ø\ ~>·Te uó²>·+ qT+º sÁd+ |Ó*Ì qw¼+ #ûÅ£LsÁTkÍïsTT. n+<Te\¢ yîTT¿£Ø\T \VÓ²q|&Ô sTT, |sÁT>·T<\ ÐbþÔáT+~. y sÁD yîT®{Ùà y ]+#á& ¿ì ©³sÁT ú{ìýË ~¸jîÖH 50 .d¾. 800 $T.©. ýñ< 600 ©³sÁ¢ ú{ìýË &îÕ¿ÃbþýÙ 1-85 .d¾. ¿£*|¾ ç< eD+ ÔájáÖsÁT #ûd¾ |¾º¿±¯ #ûjáÖ*.

eT<Hý²ýÙ yûT|Ty ýÙ, & . ç|Xæ+ÔY C²+ TýÙ¿£sY Ê & . sÁyûTwt u² T e ¿£ Ôî>·TÞø¢ $v±ãq $uó²>·+, s ÈkÍH e«ekÍjáT eTVä$< «\jáT+ Ê e«ekÍjáT |]XË<óH ¹¿+ç<+, uËsÁe{Ù, bÍsY u²+dty & eTVäs D² ç|Ô |t e«ekÍjáT Ê bÍ]çXæ$T¿£ $XøÇ$< «\jáT+, <jáT|PsY (s ÈkÍH)

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

45

ర కం ాగ

ా

www.krishijagran.com

ర కం ాగ –

షంల అ ల ల న దు ా ా న

వర ాతం కంట తక వ న దు ావడం ల మం త ల ఖ ల కం పంటను ాగ ేయలక య ర . మ ఇప ై వ ాల క కం ాగ ేయవ ! ఒక ళ ాగ ే ఏ ాం ల ాగ ేయవచు ? ఎల ంట ర ాల ాగ ేసు ాలన సం ే ల ల మం త ల ఉ . ఇల ంట ప ిత ల ర కం ాగ గ ం ెల సు ా న అవసరం‐ఉం . ఏ ాంతంల అనుక లం 



ఖ ల వ ా వ ప ిత ల ఏర ఏ పంటను తనప డ .

స న సమయంల

లక ల త న పంట వ ా వ ప పంట ప ా బ ె న ప డ .

46 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

ిత ల వల

ళక వల



లక ల తక వ ాలప గల ౖర ( సర, ో స, నుమ , నువ ) ాగ ేసు పంట ి న తర ాత ర ల కం ాగ క అనుక లం.



ట వస ఉం కం ాగ ే ఏ ాంతంల ౖ ర కం ాగ ేసు వచు .

ర కం వల ఉప

గం

లక కం ఎక వ ఎత రగడం వల ఈ పంటను ఆ ం న ాయ లచు ప ర గ , మ ర ా మచ ల ప ర గ ారణ కషమవ త ం . ర ల అను ౖన ఎత ల ఉండడం వల సస ర ణ చర ల ేపటడం ే క. ర కం

అను ౖన ర ాల

ర కం ప ే క న ర ాల అంట ఏ ఏట మనం ఖ క ఏ ాకలౖ ే ాడ త ాడ వచు . ా మనక ఇప డ తక వ

లవ , ప ఆ ర ాల ల తక

ర కం ాగ వ ే ర ాల అందుబ ట ల ఉ ాగ ే ర కం ల క ా ంచవచు . ౧. ల

www.krishijagran.com

. ాబట ఆ ర ాలను మం గ బడ ల

వరక తట క ంట ం . ర

పంట ాలం 120

ల . ఎక ా

వసుం .

ర ాల అను ౖన రకం. ాలప ర ల అ ే 120‐150 ల . ెట గ బ ర ా ఉం మ ల ఎక వ ా వ ా . ా మనం ర ాగ ేసు ం ాబట మ ల ఎక వ ా ావ . గ బ ఎక ా 5‐6 ంట ళ వసుం . ౨. ాలం కం ( ి.ఆ . .౧౫౮) ఎక ై ే ఎండ ెగ ల సమస ఉంట ం ో ఆ ాం లక ఇ ల అను ౖన రకం. ర ల క ాగ ేసు వచు . ఎక ా 5‐6 ంట ళ గ బ వసుం . ౩. ఏ .ఆ . .41 ప త పసుప వరంల ఉంట ం . ప త అం ఒ ా వసుం . ర ల 120‐130 లక పంట తక వసుం . ఎక ా 5‐7 ంట ళ గ బ వసుం . ౪. ఏ .ఆ . .52 ప త అం ఒ ా వసుం . ఎండ ెగ ల ను ంత

జ యం

గ బ 5‐7 ంట ళ

తన

ాం ల తప క ం టౖ

ె ా

గ బడ ల ర గ

తన

టౖ

న రకం.

తన

ె ా

ే ి

టకన ట

ేయ . ఒక

ల

కల ా .

అ

త

10

ర కం ల

ే దూరం

ల మ ఖ

గ బ ఖ

ల ఎంత వ

అవ ాశం ఉం . మ ర కం ాల క

ాల క 45‐90

క క మధ 10 ం.

ే

ం ో అం ే గ బ వ ే

ం.

వ ా రం ా ాగ ే దూరంల ,

ఉం ేటట తనం త

క క

ా .

ే సమయం ర కం

ంబ 15 నుం అ బ 15 వరక

¿£sÁüD¡j áT VQeT yîT®q Ü

MT ¿±sÁT¦ m+|¾¿£ #ûdT¿Ã+& Very Very Important Farmer Card

r

s sTT

yodjp ;sr vkgs

ÔáÇsÁ>± ekþï+~

NAME : ADD : : ID ISSUE :

1 \¿£ ç|eÖ< ;eÖ e«ekÍjáT ÔáÎÔáTï\ |Õ s sTTr e«ekÍjáT |¿£sÁD²\ |Õ s sTTr e«ekÍjáT $uó²>·+ýË ÔáïeT ÂsÕÔáT\ |sÁT¢, bþ{Ë\ @s γT 21 Years. 12 Languages.

21 States. 22 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

ా.

న . ర

కం ల ాల క ాల క దూరం త ం ట క న ట

¿£ w¾ C²>·sÁDY »¿ìkÍH ¿±sÁT¦µ < Çs bõ+<+& ¿£ \¿£ sÁÖbÍjáT\ ç|eÖ< ;eÖ eT]jáTT uó²¯ s sTTr\Ôà nHû¿£ VQeTÔáT\T (IKC) (IFC) (VIKC) (VIFC) (VVIKC) (VVIFC)

ందం

ే దూరం

¿ìkÍH ¿±sÁT¦

Important Kisan Card Important Farmer Card Very Important Kisan Card Very Important Farmer Card Very Very Important Kisan Card Very Very Important Farmer Card

ే

. ఎండ ెగ ల సమస ా ఉన

¿£ w¾ C²>·sÁDY

áTyîT®q j ¡ D ü Á ¿£s QeTÜ V

అనుక ల

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

47

ర కం ాగ

www.krishijagran.com ఉన ట

ే ారణక 1.6 . ట ా ల 2.0 .

ా టర ట క ి ి ా ేయ .

ాయ లచు ప ర గ ఈ ప ర గ ప త, ిం ె దశల ాయలక రం ల ే ి ంజలను ంట ఒక ాయ నుం మ క ాయక ఆ సుం .

ారణక సమగ సస ర ణ చర ల తప క ాటం . సమగ సస ర ణ : 

త తగ

వచు . అ బ త ా త .

తన

త క ంట

గ బడ ల

దు

ఖ కం కంట ర కం ల ాళ మధ ఎడం త ంచడం వల తన దును ం వసుం . సుమ ర ా ఎక ా 6‐8 ల ల తనం స త ం .

లవ త ం . 

ఈ ప ర గ తక వ ా ఆ ం ే పంటలౖన జ న , య క డ , నువ ల , నుమ , ఉలవ ట వ దలౖన పంటల పంట మ ేయ .



ఖ

ల అంతర పంట ా 7 ాళ ర ల 3 ాళ సర, నుమ యడం ా ప ాన వ లను వృ ేయట డ డ . లం చుట 4 ాళ జ న ర ణ ౖర ా .



పచ ప ర గ తట క ఐ. ి. ి.య . – ౩౩౨, య .ఆ . . – ౪౧ ర ాలను ల ప ర గ ఆ ం నప ట ప తక ాగల య .ఆ . – ౩౦, య .ఆ . ‐౩౮ కం ర ాలను ాగ ేసు ా .

ఎర వ ల ాడకం ఎక ా ర కం 16 ల ల నతజ ే ఎర వ ల (35 ల ల య య ), 20 ల ల స ర ే ఎర వ ల (125 ల ల ఎ .ఎ . ి) వ దు ల ి క యదు . కల ప

ారణ

ర కం ల తనం న ంట ా మర సట

ా లల ేమ ఉన ప డ ం ౩౦% కల ప మందు ఎక ాక 1.3 నుం 1.6 టర 200 టర క క ి ి ా ేయ , తనం న 15‐20 లక ఏక ా క గ క ల ఉన ట ే ి జ ా కల ప మందును ౨౫౦ . ల జల ా ‐ ి‐ఈ ై మందును 400 . ౨౦౦ టర టల క ి ి ా ేయ , ఏక ా క గ క ల ాట , డల ట కల ప క ల ఉన ట ే ఇమ ౖ మందును ౨౫౦ నుం 300 . ౨౦౦ టర టల క ి ఎక ా ి ా ేయ . కం పంటను ఆ ం ే డ ీడల – ాట సమగ సస ర ణ



¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

ల గ ళ ను ఒక అడ గ

ఎక ాక 4 ం ాకరణ బ టలను అమ ప ర గ ఉ గమ ం త న సస ర ణ చర ల ేపట .



ప ర గ లను ప లను ఆక ంచ

ఎక ాక 20 ప ావ ాలను ఏ ా ట ేయ .



ప ర గ గ డను దశ ప ర గ లను గమ ం న ంట 5 ాతం ప ంజల క ాయ లక ప సంబంధ న మందులను ి ా ేయ .



ఎక ాక 200 ల ా లక సమ న న య . .ి వణ లక 400 ా. బ య సంబంధ న మందును 200 . ట క ి ారం ల ే

ండ ార చ ాలంల ాయంతం ళల ి ా ేయ .



బ ా ఎ బ ా క

౧. ఆక చుట ప ర గ

48 06

ౖర న 90‐100 రక క ం .



ప ర గ ల కం దశల ఆక చుట ప ర గ ఆ సుం . ఆక లను, ప తను చుట ా చుట క ల పల ఉం పతహ

ంట . ఉదృ ఎక వ ా

౧ స ల ల త దు ే భ ల ప ర గ శస దశల బయటప ప ల ఏర క న

ల ా

న ప ర గ లను ఏ య . ల ెటను ి దుప టల ప న

ర కం ాగ

www.krishijagran.com ౨.౦ . లక ి ా ౨.౦ టర ట క ి ి ా య ే .

.

ెగ ళ ౧. ఎండ ెగ ల

ప ర గ లను శనం ేయ . 

ర ాయ క ప ర గ మందులను ాడ ాదు.

చ ణ ర తం ా



ౖ న ె ి న చర లను త న సమయంల ేపటలనప డ తప స ే ప ర గ ఉదృ బట ౖర గ ప త దశల ఉన ప డ ౖ ా 2.5 . . ప త ల ాయ దశల ా 2 . లక ఎ ి 1.5 ా. టర టల క ి ం కం ష య ి ా ేయ . ఈ మందుల ా న తర ాత క శనగపచ ప ర గ ను ా ంచలక ే ఇం ా 1.0 . ల ౖ ా 0.3 . టర టల క ి ి ా ేయ .

౩. మ ర క మచ ల ప ర గ ా./ ధ ౖ ా ప బం ై ా ారం

ారణక ౖ ా 2.5 . / ఎ ి 1 ా 1 ా. / ాల ా 0.75 . / 0.3 . / ల ం ౖహల ౧ . / ౦.౩ . / ాం ౦.౩ . / ౧ . / టర ట క ి మందుల మ ల క ా ి ా ేయ .

౪. ాయ ఈగ ాయ ఈగ ఆ ం నప డ నషం బయట క ించదు. వల ిల ప ర గ ల ాయల పల ఉం ంజలను ంట ం . ఈ ప ర గ అ దశలనూ ాయ ల పల ప ేసు త ప ర గ మ త బయట వసుం . త ప ర గ లక ిం ె దశల ాయల ౖ గ డ డ త ం . ాబట ిం ె దశల 5 ాతం ప ంజల ా ాయంను ి ా ే ినట ే గ డ టక ం ా ంచవచు . ంజ గట ప ే దశల ట ా 1.6 . లక ై ో

ఈ గ ె ల న క ల ప ా ా క ల ంత గం ా ా ఎం . ఎం న క లను ీ ాండం దల గం ప

ధుమ వరప ల వ రల క ి ా . ారణక ఈ ెగ ల అ కం ా క ిం న ల ల ాక లక జ న పంట మ

ేయ . ఐ. ి. ి.య . ‐ 87119, ఐ. ి. ి.య – ౮౮౬౩ అ కం ర ాల ఈ ెగ ల ను తట క ంట . ెగ ల ారణక ఎల ంట మందుల లవ . ర ల ఉం ే భ మ ల కం ాగ ేయక డదు. ౨.

ెగ ల

ఇ ౖర ెగ ల . ెగ ల న క లత ఆక పచ రంగ గల న ఆక లను ప తం ా డ గ త ం . ప త ప యదు. ఈ ెగ ల అ య కజ అ ఇ ి న ా ా ిసుం . న లక ారణక టర ట 3 ా. టల క గంధప 4 . . ే ను క ి ా ా ఒక ా ండ ద ాల ా ి ా ేయ . ఈ ెగ ల ెట గల ఐ. ి. ి.య .‐ 87119, ఐ. ి. ి.య – ౮౫౦౬౩, .య .య .ఆ – ౮౫౩, .య .య .ఆ – ౭౩౬ ర ాలను ాగ ేయ . ౩. మ

ఎండ ెగ ల

మ దుర క ల ాండం ౖన నూల కం ె ఆ ారం క న మ దుర ధుమ వరప మచ ల క ి ా . ఈ మచ ల చుట ధుమ వరంల మధ గం ెల ప వరంల ఉంట . ెగ ల న క ల ఎం . ఒ కప డ మ ల మ త ఎం . య .ఆ . . – ౨౬ కం రకం ఈ ెగ ల ను తట క ంట ం . కం ఎక వ ాలం ఒ లంల య ాదు.

.న

, .

ాస

, ఎ.ప ాం , . ణ ా , .ఎ . ంకటశ ావ . కృ ి జ న ందం, జ క ంట, క ంనగ – ౫౦౫ ౧౨౨.

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

49

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

www.krishijagran.com

$TqTeTT kÍ>·T |Õ ÂsÕÔáT\Å£ ne>±V²q $.CË«Ü, jáTyT. s Èço, |¾ yî+¿£³ dT ÒjáT« & . ¿.jáTýÙ.

&.

s eÚ ¿£ w¾ $C²ãq ¹¿+ç<+, >·]¿£bÍ&T, ¿£ cÍ ý²¢ ` 521175

¿.mýÙ. s eÚ, ¿£ w¾ $C²ãq ¹¿+ç<+, >·]¿£bÍ&T, ¿£ cÍ ý²¢ y sÁT n{²¯ ` uó²sÁrjáT e«ekÍjáT |]XË<óH eT+&*, VÕ²<s u²< y ] dÖ#áq\Ôà n|s \ýË kÍeTÖV¾²¿£ ç|<sÁôq ¹¿çÔ \T ç¿ì+< sÁ; $TqTeTT kÍ>·T |Õ ÂsÕÔáT\Å£ ne>±V²q ¿£*Î+#á³+ È]Ð+~. & . |¾. sÁÔá ç|kÍ<, dV²|]XË<óH d+# \Å£ \T, e«ekÍjáT |]XË<óH kÍq+, >·T+³ÖsÁT y sÁT $TqTeTT $ÔáïH \T {ì_ 104 sÁ¿± ÂsÕÔáT\Å£ |+|¾Dì #ûXæsÁT. d+<sÁÒÛ+>± jáTq eÖ{²¢&TÔáÖ Ð+È ý²eÚ>±, bÍ*wt sÁ¿£yîT®q {ì_ 104 |ý²¢Å£ Ôî>·T\TqT deTsÁÆe+Ôá+>± Ôá³T¼Å£ , dTeÖsÁT m¿£s Å£ 6 qT+& 7 ¿ìÇ+{²Þøß ~>·T & eÇ>·\< Ôî*jáT#ûXæsÁT. & . jáTyT. s Èço, çbþç>±+ ¿Ã ]¦Hû³sYx Je ¥©+ç<óH ¥ çfÉ®¿Ã&îs $]& (2 ¿ìýË\T), |Xø eÚ\ msÁTeÚ (80 ¿ìýË\T), yû| |¾+& (20 ¿ìýË\T) ¿£\T|ÚÅ£ n_óe ~Æ|]º bõ\+ýË yû dï m+&T Ôî>·TÞøßqT deTsÁÆe+Ôá+>± n]¿£³¼e#áTÌq Ôî*jáT#ûXæsÁT. $TqTeTT $ÔáïH \Å£ 2.5 ç>±. <¸îÕs eTT e+{ì Ôî>·TÞøß eT+<T\Ôà eT]jáTT 5 ç>±. $T& ¿Ã¢ç|¾&Ê ýñ< 4 ç>±. <¸jáÖ$T<¸ ¿±àyTÔà ¿£*|¾ $Ôáïq Xø ~Æ #ûd¾q³¢sTTÔû dTeÖsÁT 15 qT+& 20 sÃE\ esÁÅ£ Ôî>·TÞø ß eT]jáTT sÁd+ |Ó\TÌ |ÚsÁT>·T\ u²] qT+& |+³qT ¿±bÍ&T¿Ãe#áTÌq dÖº+# sÁT. $TqTeTTqT ¿=Ôáï>± |+& +#û bõý²ýË¢ nsTTÔû, ÂsÕCË_jáT+ ¿£\ÌsÁTqT $Ôáïq+Ôà ¿£*|¾ $ÜïÔû n~ó¿£ ~>·T &T\T bõ+<e#áTÌq Ôî*jáT#ûXæsÁT. çfÉ®¿Ã&îs $]& n_óe ~Æ #ûdTÅ£ Hû $<ó q+, $ÔáïqXø ~Æ #ûdTÅ£ Hû $<ó q+ ç|Ôá«¿£+>± ÂsÕÔáT\Å£ #ûd¾ #áÖ|¾+# sÁT. ¿±sÁ«ç¿£eT+ýË ý²+bÍyT ¿£\T|Ú $uó²>± ¿ì #î+~q dÓ jáTsY XæçdïyûÔáï & . ed+Ôá uó²qT, ¿.$.¿.

XæçdïyûÔáï\T & . $. CË«Ü, & . |¾. yî+¿£³ dT ÒjáT«, & . ¿. $ÈjYT ç|¿±wt, çoeTÜ _. nqTs <ó, >ÃÞøßeTÖ& eT]jáTT eÖ>·\T¢ ÂsÕÔáT\T, e«ekÍjáT $< «sÁTÆ\T bÍý¤ZH sÁT. 50 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

kþjáÖ;HýË deTç>· dd«sÁ¿£D

www.krishijagran.com

kþjáÖ;HýË deTç>· dd«sÁ¿£D Ôî

\+>±D s çw¼+ýË dTeÖsÁT 2.54 \¿£\ V²¿±¼sÁ¢ýË ç|Ü @{² kþjáֺţ Ø&T kÍ>·eÚÔáÖ +~. d+eÔáàsÁ+ XæÈq¿£+>± q y Ô esÁD |]d¾ÔáT\T, ç|Üï¿ì ç||+#á eÖÂsØ{ÙýË d]jî®Tq <ósÁ ýñ ¿±sÁD+>± ç|Ô «eÖ jáT |+³ kþjáֺţ Ø&TqT ç|uóTÔáÇ+ çbþÔáàV¾²dÖï +&³+, d_à& < Çs kþjáÖ $ÔáïH \qT dÖï+&³+ e\¢ kþjáֺţ Ø&T $dÓïsÁ+ eT]+Ôá |]¹> ne¿±Xø+ +~. nqTÅ£L\ y Ô esÁD |]d¾ÔáTýË¢ kþjáֺţ Ø&TýË $$<ó sÁ¿±ýÉÕq N&|Ó&\T ¥+º qw¼|]#û ne¿±Xø+ +~ ¿± {ì¼ kþjáֺţ Ø&TqT ¥+#û ¿=Ôáï sÁ¿£+ |ÚsÁT>·T\T eT]jáTT Ôî>·TÞø ß y {ì deTç>· y sÁD |<ÆÔáT\ |Õ ne>±V²q m+ÔîÕH nedsÁ+. kþjáֺţ Ø&TqT ¥+#û ç|<ó qyîT®q |ÚsÁT>·TýË¢ ¿±+&+ Ô=*#û >· ( d¼yT |Õ¢), |+Å£ |ÚsÁT>·T ( d¼yT >·sY&¢sY), ºÔáï |ÚsÁT>·T\T, sÁd+ |Ó\TÌ |ÚsÁT>·T\T (|#áÌ<ÃeT, Ôî\¢<ÃeT), Å£ >·Ö&T |ÚsÁT>·T, bõ>±Å£ \<îÝ |ÚsÁT>·T ç|<ó qyîT®q$. M{ìýË ¿±+&+ Ô=*#û >·, |+Å£ |ÚsÁT>·T |Õ ne>±V²q nedsÁ+.

1. ¿±+&+ Ô=*#û >· ( |¾jîÖ$TjáÖ bÍd¾jîÖýÉÕ) |ÚsÁT>·T e\¢ < < |Ú 15 XæÔá+ esÁÅ£ ~>·T &TýË¢ qw¼+

y {ì\T¢ÔáT+~. $Üïq 15`20 sÃE\ýË|Ú mÅ£ Øe>± |ÚsÁT>·T ¥dTï+~. kþjáֺţ Ø&T yîTT\¿£\T uóÖ$T qT+º |Õ¿ì s >±Hûy {ì ýñÔá ~Ç<Þø ;C²\T |Õ yîÕ|Ú (¿±{ìýÉ&Hà) Ôá`*º ýñ< ýñÔá ¿±+&+ |Õ Ôá*¢ |ÚsÁT>·T ç>·T&¢qT |&TÔáT+~. |<Ý |ÚsÁT>·T\T >· ý²>± yîT] d q\T|Ú sÁ+>·TýË dTeÖsÁT 2 $T.MT. |]eÖD+ýË +{²sTT. |<Ý |ÚsÁT>·T\T jáT³Å£ e#ûÌ sÁkÍ |Ó\̳+ e\¢ |dT|Ú|#áÌ eT#áÌ\T @sÁÎ&Ô sTT. ç>·T&T¦ qT+& 7`8 sÃEýË¢ jáT³Å£ eºÌq |¾\¢ |ÚsÁT>·T\T (eÖ>·{Ùà) ç|<ó q ¿±+&+ýË ¿ì ç|yû¥+º ¿±+&+ýË VäsÁ|< s Æ\qT Üq&+ e\¢ ýñÔá yîTT¿£Ø\T e& *bþsTT |P]ï>± m+& bþÔ sTT. dTeÖsÁT 8 sÃE\T ¿ÃXød <XøýË q Ôás ÇÔá ¿±+&+ qT+º |<Ý |ÚsÁT>·T\T jáT³¿£Å£ ekÍïsTT. kþjáֺţ Ø&T ç|Ü d+eÔáàsÁ+ kÍ>·T #û d çbÍ+Ô ýË¢ |ÚsÁT>·T Ô ¿ì& mÅ£ Øe. eTTK«+>· \d«+>± $Üïq |+³ýË <ó Ü mÅ£ Øe>± +³T+~. Ôî\+>±D çbÍ+Ô ¿ì nqTyîÕq ¿±+&+ Ô=*#û >·qT Ôá³T¼¿=Hû CÉ.mdt. 335, CÉ.mdt.93`05 ýñ< CÉ.mdt. 95`60\qT kÍ>·T #ûjáÖ*. |dT|Ú sÁ+>·T >·TsÁT n³¼\T neT]Ì |ÚsÁT>·T <ó Ü >·eT +#áe#áTÌqT. <ó Ü mÅ£ Øe>± +&û çbÍ+Ô ýË¢ bþ¹s{Ù 10 >·T[¿£\T m¿£s ¿ì 4 ¿ìýË\T ýñ< ¿±sÃÒ|P«s H 33 >·T[¿£\T 10`12 ¿ìýË\T $Üïq 7`10 sÃE\ýË|Ú yûdT¿Ãy *. neds

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

51

డ ీడలను

ా

www.krishijagran.com ¿ìýË\T m¿£s ¿ì #=|ðq yûdT¿Ãy *.

{ì¼ 15`20 sÃE\Å£ md¾ |{Ù 1.5 ç>±. ýñ< ¿Ã¢] |Õ]bÍdt 2.5 $T.©. ¿£ $T.©. &îտâsYy dtÔà ¿£*|¾ ýñ< $T& ¿Ã¢ç|¾& 0.4 $T.©. ýñ< ¿Ã¢s Hç{² ýÙçbþýÙ 0.3 $T.©. ©³sÁT ú{ì¿ì ¿£*|¾ |¾º¿±] #ûjáÖ*. |+Å£ |ÚsÁT>·T ( d¼yT >·sY&¢sY) ` zuÉ]jáÖ çuÉ$dt |ÚsÁT>·T e\¢ ~>·T &TýË¢ < < |Ú 13 XæÔá+ esÁÅ£ qw¼+ y {ì\T¢ÔáT+~. |ÚsÁT>·T kþjáֺţ Ø&THû >±¿£ n\d+< |d\T, çbõ<TÝÜsÁT>·T&T e+{ì |+³\qT nHû¿£ ¿£\T|Ú yîTT¿£Ø\ (jáTTbþ]ÒjáÖ, d dÒ jáÖ e+{ì$)qT ¥dTï+~. |+Å£ |ÚsÁT>·T $Üïq 20`25 sÃE\ýË|Ú |+³\qT ¥+º ¿±+&+ MT< ýñ< ¿= kÍsÁT¢ ç|¿£Ø ¿=eT \ |Õ Âs+&T bÍeTT >±³¢ e+{ì ^Ôá\T (Âs+&T ]+>·T\T) @sÁÎ]º ç¿ì+~ |Õq 3 sÁ+ç<ó \T #ûd¾ ¿=Ø¿£Ø ç>·T&T¦ |&Ô sTT. Ôá*¢ |ÚsÁT>·T 7`13 ç>·T&¢qT |{ì¼ 4`5 sÃEýË¢ ç>·T&¢ qT+& yî\Te& q ý²s Ç\T ¿±+&+ ýË|\ Ô=*º Ü yûdTï+~. B e\¢ ýñÔá yîTT¿£ØýÉÕÔû e& *bþsTT #á bþÔ sTT. |<Ý yîTT¿£ØýÉÕÔû Å£ \T e& * >Ã<óTeT sÁ+>·TýË¿ì eÖ]bþÔ sTT. ¿=eT \ ºesÁT¢ e& * m+& bþe³+ ýñ< 15`20 d+.MT. mÔáTïýË ÔîÐbþe³+ e\¢ yîTT¿£Ø\T |& bþe³+ ÈsÁT>·TÔáT+~. |<Ý |+Å£ |ÚsÁT>·T\T |dT|Ú sÁ+>·TýË +& Ôá\ |Õ msÁT|Ú ýñ< >Ã<óTeT sÁ+>·T ¿£*|¾ ç¿ì+~ uó²>·+ q\¢>± +³T+~. deTç>· jáÖÈeÖq«+ ·

yûd$ýË ýËÔáT>± <TÅ£ Ø\T #ûjáÖ*.

·

d¿±\+ýË $ÔáTï¿Ãy *.

· CÉ . mdt . 93`05 ¿=+Ôá esÁ Å £ |ÚsÁT>·TqT Ôá³T¼Å£ +³T+~. · $Ôûï³|ð&T m¿£s ¿ì 4 ¿ìýË\ bþ¹s{Ù 10 ýñ< ¿±sÃÒ|P«s H 3 >·T[¿£\T 10`12

52 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

· Ô=* <XøýË |ÚsÁT>·T y sÁDÅ£ ¿Ã¢] |Õ]bÍdt 2.5 $T.©. ýñ< md¾ |{Ù 1.5 ç>±., eT<ó«d <Xø |ÚsÁT>·T\ ¿Ãd+ <¸ jî Ö & ¿ ±sY Ò 1.5 ç>±. ýñ < H=y \T«s H 1 $T.©. ýñ < eÖyîT¿ì¼H uÉ+C¤jûT{Ù 0.5 $T.©. ©³sÁT ú{ì¿ì ¿£*|¾ |¾º¿±] #ûjáÖ*. kþjáֺţ Ø&T ¥+#û Ôî>·TÞøßýË ç|<ó qyîT®q$ dÓØ¢sÁ{Ë jáÖ ¿±+&+ Å£ Þø ß, ÂsC²¿Ã¼ jáÖ yûsÁTÅ£ Þø ß, +çÔ ¿Ã dt Å£ eT#áÌ Ôî>·T\T, u²«r¼]jáÖ Å£ eÖ&T eT]jáTT u²«¿¡¼]jáÖ Å£ |ÚdT¼\T Ôî>·T\T. 1. dÓØ¢sÁ{Ë jáÖ ¿±+&+ Å£ Þø ß Ôî>·T\T dÓØ¢sÁ{Ë jáÖ dÓØ¢sÃw¾jáÖsÁy T nHû ¥©+ç<ó + < Çs ¿£\T>·TÔáT+~, Ôî>·T\T ¥+ºq|ð&T dÂsÕq deTjáT+ýË $$<ó jáÖÈeÖq« |<ÆÔáT\T eT]jáTT y sÁD #ásÁ«\T #û|³¼q³¢sTTÔû ~>·T &T\T >·DújáT+>± Ôá>·TZÔ sTT eT]jáTT çbÍ+Ô \y ¯>±, eTTK«+>± ÔáTbÍqT y Ô esÁD+Ôà ţL& q es ü\T Å£ ]d¾q|ð&T dTeÖsÁT>± 40`50 XæÔá+ yûTsÁ qw¼+ y {ì\T¢ÔáT+~. \¿£D²\T 1. Ôî>·T\T |+³ XæFjáT <Xø qT+& |PÔá eT]jáTT ¿±jáT <XøýË m|ð&îÕH ¥+#áe#áTÌ.

2. XæFjáT <XøýË ¥+ºq|ð&T yîTT¿£Ø ç¿ì+~ uó²>·+ýË Å£ \T eTT&T#áTÅ£ ç¿£yûTD Ôî>·T\T <ó Ü |]¹> ¿=\~ yîTT¿£Ø\T e& *bþsTT #á bþÔ sTT. 3. Ôî>·T\T ¥+ºq Å£ \T, XæK\ |Õq, ¿±jáT\ |Õq Ôî\¢ ¥©+ç<|Ú ÖE yîTT<ýÉÕ nqTÅ£L\ y Ô esÁD |]d¾ÔáTýË¢ mÅ£ Øe yîTTÔáï+ýË $dï]+#á³+ e\q VäsÁ |< s Æ\qT yîTT¿£Ø\T ÔájáÖsÁT #ûdT¿ÃýñeÚ.

Xèq>·\ |+³ dyûT¿ìÔá ¿¡³¿£+

4. Ôî>·T\T <ó Ü |]¹> ¿=~Ý XæFjáT ¿=eT \T Å£ [ßbþsTT ¥©+ç<|Ú ÖE q\¢ dÓØ¢sÃw¾jáÖ\T>± sÁÖbÍ+ÔásÁ+ #î+<TÔ sTT. 5. Ð+È\T @sÁÎ&û <XøýË Ôî>·T\T kþ¿ìq³¢sTTÔû kõ³¼ Ð+È\T>± eÖ] < e\q yîTT\¿£ XæÔá+ 50 XæÔá+ esÁÅ£ ÔáÐZbþÔáT+~. nqTÅ£L\ |]d¾ÔáT\T ·

@¿£ |+³>± kþjáֺţ Ø&TqT <>·ZsÁ>± H {ìq|ð&T

·

Hû\ýË ÔûeT mÅ£ Øe>± q |ð&T

·

|+³ <XøýË 7`10 sÃE\T eT TÒ y Ô esÁD+Ôà bͳT es ü\T |&³+ Ôî>·T\T y «|¾ï ·

dÓØ¢sÃw¾jáÖ\T qT+& ÔáÎÜï nsTTq nkþØkþÎsÁT¢ >±* < Çs y «|¾ï #î+<TÔ sTT.

·

dÇÔá V ä>± dÓ Ø sÃw¾ j á Ö \T Hû \ ýË dTeÖsÁ T 5`7 d+eÔá à s \T eTq >· * Ð nqTÅ£ L \ y Ô esÁ D |]d¾ÔáTýË¢ ¥©+ç<|Ú ÖE\qT ÔáÎÜï #ûkÍïsTT. jáÖÈeÖq« |<ÆÔáT\T ·

$~ó>± |+³eÖ]Î& ¿ì>±qT yîTT¿£ØC¤q , C¤q , dȨ e+{ì |+³\T yûdT¿Ãy *.

·

m+& ¿£¿±\+ýË ýËÔáT <TÅ£ Ø\T #ûd¾q³¢sTTÔû Hû\ýË q dÓØ¢sÃw¾jáÖ\T m+& yû& $T¿ì q¥+º bþÔ sTT.

·

$ÔáïqXø ~Æ¿ì>±qT <¸îÕs yT, ©³sÁTÅ£ 2.5 ç>±. $ÔáïH ¿ì |{ì¼+ºq³¢sTTÔû Ôî>·T\TqT ¿£³¼& #ûjáTe#áTÌqT.

·

@¿£ |+³>± q\¢¹s>·& Hû\ýË¢ yûd¾q|ð&T esÁTd\ eT<ó« <ÖsÁ+ ÔáÐZq³¢sTTÔû (20`25 d+.MT.) n~ó¿£ ÔûeT

www.krishijagran.com

Hî\¿= Ôî>·T\T <ó Ü |sÁT>·TÔáT+~. ¿±eÚq esÁTd\ eT<ó« 40 d+.MT. m&+ +&û³³T¢ #ûdT¿Ãy *. ·

eTTK«+>± |+³ XæFjáT ýñ< |PÔá ýñ< ¿±jáT <XøýË m&Ôî]|¾ ýñÅ£ +& es ü\T Å£ sÁe³+ Ôî>·T\TÅ£ nqTÅ£L\+. ~ >·eT +º, eTT+<dTï>±Hû uÉHÃ$TýÙ ýñ< <¸jîÖbÍHû{Ù $T<¸îÕýÙ 1.0 ç>±\qT ©³sÁTÅ£ #=|ðq ¿£*|¾ 10`15 sÃE\ e«e~óýË Âs+&TkÍsÁT¢ |¾º¿±] #ûjáÖ*.

2. u²«¿¡¼]jáÖ Å£ eÖ&T Ôî>·T\T Ôî>·T\T dÖ&ÃyîÖH dt d¾]+Cñ Â>Õ¢d¾Hû nHû u²«¿¡¼]jáÖ < Çs ¿£\T>·TÔáT+~. u²«¿¡¼]jáÖ Å£ eÖ&T Ôî>·T\TÔà bͳT dbþ¼]jáÖ >Ã<óTeT sÁ+>·T eT#áÌ Ôî>·T\TÔà ¥+º mÅ£ Øe qw¼+ y {ì\T¢ÔáT+~. Ôî>·T\T \¿£D²\T 1. Å£ \ |Õq çÜ¿ÃD²¿±sÁ|Ú ú{ì & >·T eT#áÌ\T eTT+<T>± @sÁÎ& ç¿£yûTD² $ |dT|ÚsÁ+>·T qT+& ýñÔá >Ã<óTeT sÁ+>·TýË¿ì eÖsÁÔ sTT. nqTÅ£L\ y Ô esÁD |]d¾ÔáTýË¢ Å£ \ Ô=& yîT\Å£ , ¿±+& ¿ì Å£L& $dï]kÍïsTT. 2. Ôî>·T\T <ó Ü |]¹> ¿=~Ý ú{ìÔà ţ \ |Õ @sÁÎ& q eT#áÌ\T |P]ï>± m+& bþsTT ºesÁÅ£ n$ mçsÁ >Ã<óTeT sÁ+>·TÅ£ ýñ< q\¢>± eÖsÁÔ sTT. eT#áÌ\ #áT³Ö¼ |dT|Ú eT]jáTT Å£ |#áÌ esÁ+Ôà ţL& q e\jáÖ\T @sÁÎ&³+ Ôî>·T\T jîTT¿£Ø ç|<ó q \¿£D+.

3. ç¿£yûTD² Å£ \ |ÕqTq eT#áÌ\T ¿£< Ôà ¿£{ì ¿£*d¾bþsTT Å£ n+Ô eÖ& bþÔáT+~.

4. >±\T\Ôà ţL& q es ü\ e\¢ Ôî>·T\T kþ¿ìq Å£ \T s *bþÔ sTT. nqTÅ£L\ |]d¾ÔáT\T Ôî>·T\TÅ£ d+ +~ó+ºq u²«¿¡¼]jáÖ |+³ neXâcÍýË¢ +& |+³ ¿±\+ýË Å£ ] d >±*y qÔà ÔásÁ yîTT¿£Ø\Å£ ÔáÇsÁ>± y «|¾ï #î+<TÔáT+~. <TsÁT >±\T\Ôà ţL& q esÁü+ 3`5 sÃE\T q ³¢sTTÔû

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

53

Xèq>·\ |+³ dyûT¿ìÔá ¿¡³¿£+

Ôî>·T\TÅ£ # ý² nqTÅ£L\+. yîTT¿£Ø\Å£ @sÁÎ& q >±jáÖ\ < Çs ýñ< uó²cþÎÔûà¿£ sÁ+ç<ó \ < Çs Å£ \ |Õq Ôá& q |ð&T u²«¿¡¼]jáÖ ç|yû¥dTï+~. $Ôáïq+ < Çs eT]jáTT yîTT¿£Ø\T ¿£< Ôà ¿£{ì s |¾& ¿ì >·TÂsÕq|ð&T Å£L& Ôî>·T\T y «|¾ï #î+<TÔáT+~.

3. u²«¿¡¼]jáÖ |PdT¼«ýÙ Ôî>·T\T C²+ÔÃyîÖH dt ¿£àHÃbþ& dt |¾.$. Â>Õ¢d¾Hà nHû u²«¿¡¼]jáÖ < Çs ¿£\T>·TÔáT+~. Ôî>·T\T \¿£D²\T |+³ |PÔá <Xø qT+& yîTT<ýÉÕ |+³ ¿ÃÔá esÁÅ£ eTTK«+>± es ü\T Ðq yî+ & @sÁÎ& q uɳ¼Å£ eT]jáTT mÅ£ Øe cþç>·ÔáÅ£ ÔáÇsÁ>± y «|¾ï #î+<TÔáT+~. Ôî>·T\T \¿£D²\ 1. Ô=*<XøýË yîTT¿£Ø\ |Õq q eT<ó« Å£ \ qT+& |Õ Å£ \ýË ýñÔá Å£ |#áÌÔà ţL& q ºq eT#áÌ\T @sÁÎ& ç¿£yûTD eT#áÌ\ eT<ó« uó²>·+ |Õ¿ì m>·<ÃdT¿Ãe³+ e\q Å£ \ |Õ u¤& |\T @sÁÎ&Ô sTT.

21 (1996-2016)

www.krishijagran.com 2. u²«¿¡¼]jáÖ Å£ eÖ&T Ôî>·T\T eÖ~]>± ¿£Ø& ú{ìÔà Ôá& d¾q eT#áÌ\T @sÁÎ&eÚ. ¿± eT#áÌ\ n+#áT\ |Õ Å£ |#áÌ eT]jáTT |dT|Ú esÁ+Ôà ţL& q e\jáÖ\T @sÁÎ&Ô sTT. 3. u¤& |\T Å£ \ ç¿ì+~ yîÕ|Ú @sÁÎ& n$ |Ð*q|ð&T y {ì qT+& u²«¿¡¼]jáÖ yî\Te&TÔáT+~.

4. u²«¿¡¼]jáÖ e\q Å£ \ |Õ @sÁÎ& q eT#áÌ\T ¿£< Ôà ¿£{ì ¿£*d¾bþsTT B Å£ \T eÖ& bþÔ sTT. Ôî>·T\T y «|¾ï u²«¿¡¼]jáÖ |+³ neXâcÍ\ |Õq, $Ôá ï H ýË¢ +& , nqTÅ£ L \ y Ô esÁ D |]d¾fÔáTýË¢ >±* < Çs , es ü\ < Çs y «|¾ï #î+<TÔáT+~. · <TsÁT>±\T\Ôà ţL& q ÔáTbÍqT es ü\T Ôî>·T\T y «|¾ï¿ì nqTÅ£L\+. jáÖÈeÖq« |<ÆÔáT\T ` Âs+&T u²«¿¡¼]jáÖ Ôî>·TÞøßqT y ]+#áT³Å£ ·

$~ó>± |+³ eÖ]Î& n\+_+# *.

·

|+³ <XøýË y Ô esÁD |<ÆÔáT\qT uñ¯E yûdTÅ£ ¿±|sY ¿¡à¿Ã¢ÂsÕ& 30 ç>±.+bÍ¢+{ËyîT®d¾H 2 ç>±. ýñ< bþcÍyîT®d¾H 1 ç>±./© 10 ©³sÁ¢ ú{ì¿ì ¿£*|¾ 7`10 sÃE\ e«e~óÔà Âs+&TkÍsÁT¢ |¾º¿±] #ûjáÖ*.

sÁ$ bÍ*ïjáÖ, & . yîÕ. ç|MDY Å£ eÖsY, uÉÕ] s E, eT+çÜ ¿£Þ²«Dì ¿£ w¾ $C²ãq ¹¿+ç<+, ~ý²u²<, Ôî\+>±D

m+.m.d¾ ¿£ w¾ C²>·sÁDY

¿£ w¾ C²>·sÁDY |çÜ¿£qT +{ì+{ì¿ì #ûsÁyûjáT& ¿ì eT+&\kÍsTTýË yûTHûÈsY, mШţL«{¡y\T ¿±eýÉqT. ý²¢ eÖÂsØ{ì+>´ n~ó¿±] u²¢¿ù mШţL«{¡y JÔá+ eT]jáTT ¿£sÁüD¡jáTyîT®q bÍ«¹¿

& ç^ ( 3 ýñ< 4 d+eÔáàs \ nqTuóe+)

10e ÔásÁ>·Ü rïsÁÔá (nqTuóe+` ÂsÕÔáT\ÔÃ |]#ájáÖ\T)

d+ç|~+#á+& : Xæ+ÔY {²¿ù / ç|Xæ+ÔY XøsÁ , *+& jáÖ dsÁÖØ«ýñwH n~ó¿±], bþH : 09953756433, 09891263263 60 / 9, eTÖ&e n+ÔádTï, jáTÖdT|t ds jYT eÖÂsØ{Ù, ç^H bÍsYØ yîTç{Ë d¼wH <>·ZsÁ, qÖ«&ó ©¢: 110016, bþH: 011`26511845, 26517923 E‐mail: nishant@krishijagran.com, info@krishijagran.com , Website: www.krishijagran.com www.kjcommoditynews.com

54 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

$T]Ì ýË Ôî>·TÞø¢ jáT+çÔáD

www.krishijagran.com

$T]Ì ýË Ôî>·TÞø¢ jáT+çÔáD

ç|

|+#áy «|ï+>± $T]Ì Ô Î<Å£ <ûXæýË¢ uó²sÁÔá<ûXø+ nç>·>±$T>± +{Ë+~. $T]Ì¿ì >·\ $¥w¼yîT®q >·TD²\ ¿±sÁD+>±Hû eTkÍý² ~qTdTýË¢ B ¿ì nç>·kÍq+ \_ó+º+~. |ºÌ $T]Ì, m+&T $T]Ì Âs+&T sÁ¿±\T>·qÖ uóËÈH ¿ì sÁTº #ûÅ£LsÁÌ&+ýË bÍçÔá eV¾²dTï+~. $T]Ì r¿£DyîT®q sÁTº ¿|¾àd¾H yîÖÔ <T |Õ <ó sÁ|& +³T+~. $T]ÌýË $³$TH »mµ, $³$TH »d¾µ $\Te\T |ÚwØ\+>± +{²sTT. $T]Ì |+³|Õ mHà sÁ¿±\ ¿¡³¿±\T, Ôî>·TÞø¢ <ó Ü ¿£ |¾dTï+~. B e\¢ $T]Ì ~>·T & <î Ò Ü+³T+~. ný²¹> B H D«Ôá |Õ Å£L& ç|uó²e+ ¿£q &TÔáT+~. n+<T¹¿ $T]Ì |+³¿ì Ôî>·TÞø¢ y sÁD #ásÁ«\T #û|{²¼*àq nedsÁ+ +~. $T]Ì |+³¿ì e#ûÌ Ôî>·TÞø ¢ ç¿ì+~ $<ó+>± +{²sTT. ÔûeTÅ£ Þø ¢ ýñ< ¿£eTsYÔÃ& Ôî>·T\T <ó Ü yîTT¿£Ø |Õ ýñÔá <XøýËHû #áÖ&e#áTÌ. qsÁà¯ýË yîTT¿£Ø yîT\¢>± |sÁT>·TÔáT+fñ, Ôî>·T\T ¿£ |¾d Tï+~. Hû\ |]Ôá\+ |Õ q ¿±+&+ uó²>·+ q\¢u²sÁTÔáT+~. Ôî>·T\T kþ¿ìq yîTT¿£Ø¿ì Å£ Þø¢&+ çbÍsÁ+_ódTï+~. yîTT¿£Ø ç¿ì+<¿ì ]Ð #á bþÔáT+~, yîTT¿£Ø m+& bþÔáT+~. Ôî>·T\T eT{ì¼ e\¢ y «|¾dTï+~. jáT+çÔáD $ÔáïH H ³¿£ eTT+<û 1 ¿ìýË $ÔáïH <¸îÕsÁyT ýñ< ¿bͼH 3 ç>±eTT\Ôà |# sÁ+ #ûjáÖ*. qsÁ௠uóÖ$T |]Ôáý² ¿ì 4 qT+º 6 n+>·TÞ²\ mÔáTïýË +&û³³T¢ #áÖ& *. B e\¢ ú{ì bÍsÁT<\ u²>±

ÈsÁT>·TÔáT+~. qsÁà¯ýË H ³¿£ eTTqT|Ú Ôî>·T\T <ó Ü u²>± mÅ£ Øe>± q ³¢sTTÔû, ç|Ü #á<sÁ|Ú MT³sÁT¿¡ <¸îÕsÁyT ýñ< ¿bͼH 4 qT+º 5 ç>±eTT\T ¿£\|+& . H ³¢¿ì eTT+<û $TçÔá ¥©+ç< ýÉÕq çfÉ®¿Ã&s $]& Hû\¿ì n+~+ºq³¢sTTÔû sÁkÍjáTH \ e\¢ N&|Ó&\ jáÖÈeÖq« #ásÁ«\T sÁÇV¾²+ºq³T¢ neÚÔáT+~. ¿£yûÞø çfÉ®¿Ã&s ç|jîÖÐ dï, sÁkÍjáT ¿£ ¥©+ç< y ]Dì ç|jîÖÐ+#áqedsÁ+ ýñ<T. ¿±jáTÅ£ Þø ¢ Ôî>·T\T Ôî>·T\T çbÍsÁ+uó \¿£D²\T Å£ \|Õ ºq ºq q\¢ eT#áÌ\ sÁÖ|+ýË ¿£q &TÔáT+~. Ôî>·T\T kþ¿ìq Å£ \T y & bþÔ sTT. Ôî>·T\T <ó Ôá <XøýË ¿=eT \T |Õ qT+º ç¿ì+~¿ì y *bþsTT m+& bþÔ sTT. B &îÕu²«¿ù n Å£L& n+{²sÁT. Ôî>·T\T kþ¿ìq ¿±jáT\|Õ q\¢ eT#áÌ\T n jáT$TÔá ¿±sÁ+ýË @sÁÎ&Ô sTT. ¿±jáT\T Å£ [¢bþÔ sTT. B e\¢ $T]Ì H D«Ôá ç|uó²$ÔáyîT®, eÖÂsØ{ÙýË <ósÁ |& bþÔáT+~. jáT+çÔáD sÃ>·«+>± q bõ\+ýË+º $Ôáïq+ d¿£]+# *. H ³¢¿ì eTT+<û ;CË|# sÁ+ #ûjáT& ¿ì ç|Ü ¿ìýË¿¡ ¿bͼH ýñ< <¸îÕsÁyT 3 ç>±eTT\T ýñ< ¿±ÂsÒ+& yT 2 ç>±eTT\ #=|ðq yûd¾ ;CË|# sÁ+ #ûjáÖ*. bõý² |]Xø çuó+>± +º ¿£\T|Ú y ]+# *. |+³ MT< Ôî > · T \T kþ¿ì q \¿£ D²\T @yî Õ H >· e T +ºq³¢ s TTÔû kþØsY ¿±ÂsÒ+& yT 50 & Ö¢«. |¾. 0.05 XæÔá+, ýñ< yîT+¿ÃCñuÙ 0.2 XæÔá+ ç< eD² |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. nedsÁyîT®Ôû 20 sÃE\¿ì z kÍ]

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

55

$T]Ì ýË Ôî>·TÞø¢ jáT+çÔáD

www.krishijagran.com çd¼bþ¼ dÕ¿ì¢H 200 |Ó|Óm+ ný²¹> ¿±|sY ¿¡à¿Ã¢ÂsÕ& 0.3 XæÔá+ ç< eD² |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. nedsÁyîT®Ôû 15 sÃE\¿ì zkÍ] eT°¢ |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. Ôî>·T\T z eÖ~]>± Ôá³T¼Å£ Hû |+ÔY d¾.1, du sY n+>·sY, CÉ. 218, .2, 5 ný²¹> ¹¿dÓ@mdt`1 $T]Ì sÁ¿±* |+& +# *. Å£ eTT&Ôá Ôî>·T\T $w|P]Ôá u²¿¡¼]jáÖ e\¢ edTï+~. Å£ eTT&Ôá Ôî>·T\T CÉÕ$Tú yîÕsÁdt deTÖV²+ (º© ©|t ¿£sY¢ yîÕsÁdt) e\¢ edTï+~. ~ Ôî\¢ >·, ç~¸|tà e\¢ y «|¾dTï+~. $w|P]Ôá u²¿¡¼]jáÖ Ôî>·T\TÔà yîTT¿£Ø Å£ sÁ#á>± nsTTbþsTT, Å£ \T eTT&T#áTbþÔ sTT. Å£ ¿£ |<ÆÔîÕq ¿£ ÜýË +&<T. ¿=Ôáï Å£ \T ý²eÚ>± +{²sTT. Ôî>·T\T kþ¿ìq yîTT¿£Ø\|Õ ¿±jáT\T # ý² ÔáÅ£ Øe>± ekÍïsTT. n$ Å£L& # ý² ºq $>±qÖ, w¼+ eºÌq ¿£ ÔáTýË¢qÖ +{²sTT. jáT+çÔáD

eT°¢ <û ç|ç¿ìjáT ¿=qkÍÐ+# *. &îÕu²«¿ù Ôî>·T\T sÃ<ó¿£ sÁ¿±ýÉÕq nsÁ¿± ýËV¾²ÔY, ÈjáT+Ôá, |Pýñ d¾ 5, m¿ùà 235 sÁ¿±* yûdT¿Ãy *. #áÖ¯ ||P+< (¥©+ç<+) ýñ< #ó ºójáÖ Ôî>·T\T \¿£D²\T yîTT<{Ë¢ Å£ \ |]Ôá\+, ¿±+&+|Õq ºq ºq Ôî\¢ eT#áÌ\ sÁÖ|+>± ¿£ |¾dTï+~. eT#áÌ\T ºq $>± Ôî\¢ eT#áÌ\T>± ¿£ |¾kÍïsTT. eT#áÌ\T |]Ð bå&sÁT (#áÖ]) ý² eÖsÁÔ sTT. ~ #áÖ&& ¿ì Ôî\¢ {²\Ø+ bå&sÁTý² +³T+~. ¿=~Ý ¿±\+ Ôás ÇÔá Ôî>·T\T kþ¿ìq yîTT¿£Ø Å£ \T m+& y & bþÔ sTT. y sÁD Ôî>·T\T \¿£D²\T ¿£q &>±Hû ¿s <¸îH 0.1 XæÔá+, ýñ< ¿£]¹> >·+<ó¿£+ 0.2 ç< eD² |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. nedsÁyîT®Ôû 15 sÃE\¿ì zkÍ] B eT°¢ |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. u²¿¡¼]jáÖ Å£ eT#áÌ Ôî>·T\T Ôî>·T\T $ÔáïH +N, Hû\ qT+N edTï+~. Ôî>·T\T kþ¿ìq Å£ \ |Õ ºq >± Ö& < sÁ+>·T, q\¢ sÁ+>·TýË eT#áÌ\T ¿£ |¾kÍïsTT. sÃ>·ç>·dïyîT®q Å£ \ |Õ |#áÌ eT#áÌ\T @sÁÎ& y & bþÔ sTT. sÃ>· \¿£D²\T Å£ |#áÌ>± q ¿±jáT\ |Õ Å£L& ¿£ |¾kÍïsTT.

Ôî>·T\T kþ¿ìq yîTT¿£Ø\qT yîTT<{Ë¢Hû H Xøq+ #ûjáÖ*. sÃ>·«e+ÔáyîT®q yîTT¿£Ø\Hû |sÁ>· y Ç*. Ôî>·T\T ¿¡³¿±\ < Çs y «|¾dTï+~. ¿± {ì¼ Ôî>·T\T n]¿£{²¼\+fñ, ©³sÁT ú{ìýË &îÕ$T<¸ sTT{Ù 30 .d¾. ýñ< $T<¸îÕýÙ & yûT{ËH 25 .d¾. 1 $T.*. ¿£*|¾ ç< eD+ ÔájáÖsÁT #ûd¾ |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. neds {ì¼ 20 sÃE\¿ì ¿£kÍ] <û $<ó+>± eTsÃkÍ] |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. |PÔá eºÌq Ôás ÇÔá |Õq Ôî*|¾q ç¿ì$Td+Vä]Dì¿ì <T\T ©³sÁT ú{ìýË eTý²~¸jáÖH 50 .d¾. 1 $T©¢. \qT ¿£*|¾ ç< eD² ÔájáÖsÁT #ûd¾ |¾º¿±¯ #ûjáÖ*. Ôî>·T\T y «|¾+|Cñ d ¿¡³¿±\ Je jáT+çÔáD ¿Ãd+ $T]ÌýË s >·T\T, qTeÚÇ\T, >Ã<óTeT\T, u²¯¢ e+{ì H H V²Ãdt¼ u²]jáTsY 翱|tà yûdT¿Ãy *. yîÖCñ¿ù u²¿¡¼]jáÖ Ôî>·T\T Ôî>·T\T kþ¿ìq Å£ \|Õ >±&óyîT®q, Ôû*¿£bÍ{ì |dT|Ú eT#áÌ\T @sÁÎ&Ô sTT. Å£ \T n jáT$TÔá ¿£ ÔáTýË¢ n+#áTýË¢ eTT&T#áTÔáÅ£ +& , yîTT¿£Ø Å£ sÁ#á>± ¿£ |¾+#ûý² #ûkÍïsTT. jáT+çÔáD Ôî>·T\T ¿¡³¿±\ < Çs y «|¾dTï+~. ¿± {ì¼ Å£ eTT&Ôá Ôî > · T \T n]¿£ { ²¼ \ +fñ , ç¿ì $ Td+Vä]Dì |jî Ö Ð+# *. ç¿ì$Td+Vä]Dì |jîÖÐ+#á&+Ôà u²³T eTeT¿£ØC£q |+³ yûdTÅ£ +fñ n~ u²]jáTsY 翱|t>± | #ûdTï+~. Ôî>·T\T u²>± n]¿£³¼e#áTÌ. |+C²uÙ ý²ýÙ (mdt 118`2), uÉ+>±ýÙ ç^H`1, |Âs jáTýÙ Ê >ÃVä{¡ u²¢¿ù sÁ¿±\T yîÖCñ¿ù Ôî>·T\T u²>± Ôá³T¼¿Ã>·\ sÁ¿±\T.

jáT+çÔáD |+³¿ì Hû\ýË Ôî>·T\T neXâcÍ\T kþ¿£Å£ +& +&& ¿ì |+³\ #á ç ¿± nqTd]+# *. Ôî > · T \T neXâ c Í* ¿±*Ì q¥+|CñjáÖ*. qsÁà¯ýËqÖ, bõ\+ýËqÖ Ôî>·T\T ¿£q &>±Hû, 56 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

& . ÔáKÔY d¾+>´ s È|ÚsÃV¾²ÔY 34, eTsÁÜjáÖ uÉs , bÍe{² d¾ sÃ&, CË<ó|PsY, s ÈkÍH 342010

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

¿±«

www.krishijagran.com

¿±«©|¢esY e+{ì sÁ¿±ýË¢ e#ûÌ Ôî>·TÞø ¢

©| ¢ e sY sÁ ¿ £ + Å£ L & # ý² eTTK«yîT®q K¯|t |+³ýË¢ ¿£{ì. ~ Å£ Å£LsÁ>±qÖ, ¿±jáT>·ÖsÁ>±qÖ Å£L& |+& + #á e #á T Ì. ~ ç||+#á y «|ï + >± nÔá«+Ôá eTTK«yîT®q |+³ýË¢ ¿£{ì>± | ]>·Dì+#á & TÔÃ+~. sÁ¿£+ ¿±jáT>·ÖsÁýË¢ ¿±«©|¢esY, ¿±«uñJ, çuË¿£©, ç T dýÙà çkåÎ{Ù, nsÁ{ì, >±+sÄY>Ã;ó ( ¿£ sÁ¿£yîT®q ¿±«uñJ), sÁT{² |Ö, (;{ÙsÁÖ{Ù sÁ¿£+) uó²ýÙ>·yT, y \T yîTT<ýÉÕq ç d¾¿± |C²Ü¿ì #î+~q$. $ ¿±¿£ eTT\¢+Ð, bÍ\Å£LsÁ, y ³sY çÅ£Ldt e+{ì$ Å£L& es Z ¿ì #î + ~q ¿±já T >· Ö sÁ ý ñ . ¿±jáT>·ÖsÁýË¢ ¹¿\¯\ yîÖÔ <T ÔáÅ£ Øe, |Õ sY, ¿±*üjáT+, ×sÁH , $³$TH m, $³$TH d¾, |jîÖ>·¿£sÁyîT®q m+CÉÕeTT\T |ÚwØ\+>± \_ókÍïsTT. ¿±jáT>·ÖsÁ\T <ûXøy «|ï+>± |+& +#áe#áTÌ. ÂsÕÔáT\Å£ M{ì ÔáÎÜï e\¢ eT+º ý²uó+ ¿£\T>·TÔáT+~. ¿±ú ¿±jáT>·ÖsÁ\¿ì mHà sÁ¿±\ N&|Ó&\ u²<ó +³T+~. n+<Te\¢ M{ì ~>·T & Ôà u²³T M{ì H D«Ôá MT< ç|ÜÅ£L\ ç|uó²e+

+³T+~. ¿±já T >· Ö sÁ \ ¿ì e#û Ì N&|Ó&\T, Ôî>·TÞø¢ d]>± >·T]ï+º, Ôá>·T $<ó+>± dd« sÁ¿£D #ásÁ«* #û|{²¼*àq nedsÁ+ +~. ¿±«©|¢esY es Z ¿ì #î+~q ¿±jáT>·ÖsÁýË¢ mÅ£ Øe>± ¿£ |¾+#û Ôî>·TÞø ¢ yû.

yîTT¿£Ø Å£ Þø ¢ Ôî>·T\T Ôî>·T\T ¿±«©|¢esY es Z ¿ì #î+~q yîTT¿£Ø¿ì e#ûÌ Ôî>·TÞø¢ýË ç|<ó qyîT®q~. yîTT¿£Ø¿ì ¿± d ¿±jáT>·ÖsÁ\ |+³\ +{ì¿¡ Ôî>·T\T mÅ£ Øe>± kþÅ£ ÔáT+~. Ôî>·T\T <ó Ü d]>± n]¿£³¼ýñ qsÁà¯ýË¢ ~ mÅ£ Øe>± ¿£ |¾dTï+~. \¿£D²\T Ôî > · T \T \¿£ D²\T ¿£ |¾ + ºq yîTT¿£Ø\T Âs+&T sÁ¿±\T>± +{²sTT. ¿£ sÁ¿£+ yîTT¿£Ø Hû\ |Õ jáT{ì¿ì s ¿£ eTT+<û Ôî>·T\T u²]q |&TÔáT+~. B $ÔáïH \T n+Å£ ]+#á>±Hû ¯¨eyîT®bþÔ sTT. n+<Te\¢ qsÁà¯ýË yîTT¿£Ø\ d+K« u²>± ÔáÅ£ Øe>±

+³T+~. eTsà sÁ¿£+ Ôî>·T\TýË yîTT¿£Ø ¿±+&+ <>·ZsÁ Å£ Þø ¢ ¿£ |¾dTï+~. ¿±+&+ <>·ZsÁ Å£ Þø ¢ s e&+Ôà yîTT¿£Ø uó Ö$T |]Ôá\+ MT<¿ì y *bþsTT #á bþÔáT+~.

sÃ>·¿±sÁ¿±\T |¾~¸jáTyT, |Õ{Ë|<¸Ãs , |P«Cñ]jáTyT | C²Ôá T \T, ný²¹ >  s Õ C ˿ü já Ö , kþýñH sTT. bÍ{ì+#áe\d¾q $<ó q+ 1. qsÁ௠eÖs Ì*.

ç|Ü jûT& B kÍq+

2. bÍsÁ< sÁô¿£yîT®q bÍ*B¸H (25 yîT®ç¿±qT¢) <T|Î{ìý² |]º 45 sÃE\ esÁÅ£ Hû\¿ì kåsÁ Xø¿ìï n+~+#û @s γT #ûjáÖ*.

3. eT&TýË¢ $Ôáïq+ yû d 15 qT+º 20 sÃE\ eTT+<û bÍsÁ *H (1 uó²>·+ bÍsÁ *H, 7 uó²>±\T úÞø ¢) ç< eD+ýË H quÉ{ì¼, bÍ*B¸H ¿£esYÔà ¿£|¾Î +# *.

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

57

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

www.krishijagran.com ¿±«©|¢esYýË q\¢ Å£ Þø ¢ Ôî>·T\T Ôî > · T \T ¿±já T >· Ö sÁ \ Å£ çbÍD²+Ôá¿£+. ~ ç||+#áy «|ï+>± oÔÃw, deToÔÃw çbÍ+Ô ýË¢ ¿£ |¾d Tï+~. Ôî > · T \T e\¢ ¿±«uñ J ýË 50 XæÔá + , ¿±«©|¢esYýË 50 qT+º 70 XæÔá+ esÁÅ£ |+³ ~>·T & q¥dTï+~. \¿£D²\T

eT{ì¼ qT+º eT+<T bõ>· s e&+ Ðq Ôás ÇÔû $Ôáïq+ H ³T¿Ãy *.

4. $ Ô á ï q + H q u É ³ ¼ & ¿ ì ¿ìýËç>±eTT $ÔáïH ¿ì 1 ç>±eTT ¿bͼH $ jîÖÐ+# *.

sÁ+>·TýË +{²sTT. ºe]¿ì ¿=eT \T y & bþsTT, $ÔáïH ¿ì nedsÁeTjûT« |¾+<î* ÔájáÖsÁT #ûjáTýñ¿£bþÔáT+~. sÃ>·¿±sÁ¿±\T dØýñsÃ{ì jáÖ dØýñsÃw¾jáTyT

Ôî>·T\T kþ¿ìq yîTT¿£Ø\ Å£ \ ¿=d\T +^¢w §ýË »$µ n¿£ s bþ*q Ôáï& eT#áÌ\T |&Ô sTT. ¿±\+ >·& #û ¿=BÝ $ Å£ ýË mÅ£ Øe uó²>± ç¿£$TkÍïsTT. Ôî>·T\T kþ¿ìq ¿=d\T Ö& < ýñ< q\¢ sÁ+>·TýË¿ì eÖ]bþÔ sTT. ¿±«©|¢esY Å£L& eT<ó« qT+º Å£ [¢bþÔáT+~. cþç>·Ôá |sÁ>·&+ e\¢ Ôî > · T \T kþ¿ì q yî T T¿£ Ø \T q bͳTq m+& bþÔ sTT. ¿£yûÞø |+³ $Ôáïq+ ¿Ãd+ yûd¾q<îÕÔû, sÃ>·¿±sÁ¿£ d+ç¿£eTD $ÔáïH ¿ì Å£L& kþÅ£ ÔáT+~. < Ôà Ôás ÇÔá d+eÔáàsÁ+ Å£L& |+³ yû d deTjáÖ ¿ì Ôî>·T\T |+³ ¥dTï+~.

5. $ÔáïH \T n+Å£ ]+#û <XøýË Ôî>·T\T ¿£q & Ôû qsÁà¯\qT yîT+¿ÃCñuÙ (10 ©³sÁ ¢ ú{ì ¿ ì 25 ç>±eTT\T), ný²¹ > ¿±sÁÒ+& yT (10 ©³sÁ¢ ú{ì¿ì 5 ç>±eTT\T) ç< eD+Ôà Ôá&bÍ*.

bÍ{ì+#áe\d¾q $<ó q+

6. Ôû*¿£>± Ôá& T|Ú n+~+# *. mÅ£ ØekÍsÁT¢ Ôá&bÍ*.

1. ¿±«©|¢esY e] |+³ #á翱 nqTd]+# *.

sÃ>·¿±sÁ¿±\T

¿±+&+ Å£ Þø ¢ Ôî>·T\T

2. Ôî>·T\T kþ¿ìq Å£ \T, |P\qT $& >± rd¾ H Xøq+ #ûjáÖ*.

CÉ+<¸ÃyîÖH C٠¿+ |çd¾¼dt ¿+ |çd¾¼dt

3. |+³|Õ |PÔá s e&+ <>·ZsÁ qT+º $Ôáïq+ ÔájáÖsÁjûT« <Xø esÁÅ£ 10 15 sÃE\ Ôû& Ôà ¿±sÁÒ+& yT (100 ©³sÁ ¢ ú{ì ¿ ì 50 ç>±eTT\ #=|ðq), yîT+¿ÃCñuÙ (100 ©³sÁ¢ ú{ì¿ì 250 ç>±eTT\ #=|ðq) |¾º¿±¯ #ûjáÖ*.

bÍ{ì+#áe\d¾q $<ó q+

~ $Ôáïq+ ¿Ãd+ yû d ¿±«©|¢esY ¥+#û Ôî>·TÞø¢ýË ¿£ eTTK«yîT®q Ôî>·T\T. Ôî>·T\T ¿£kÍ] |+³ ¥ dï, bõ\+ýË sÃ>·«e+ÔáyîT®q |+³ rdT¿Ãe&+ # ý² ¿£w¼+. Ôî>·T\TÔà ¿±«©|¢esYýË $Ôáïq Ô Î< qýË 80`90 XæÔá + | +³ <î ÒÜ+³T+~. \¿£D²\T Ôî>·T\T yîTT¿£Ø |Õ eT{ì¼ yûjáT&+Ôà & X è + sÁ T eÖd + yî T T< {ì qT+#û yîTT<\eÚÔáT+~. Ôî>·T\T ¥+ºq yîTT¿£Ø Å£ |#áÌ sÁ+>·T eÖjáTeTeÚÔáT+~. n$ |dT|Ú sÁ+>·TýË ¿ì eÖ] s *bþÔ sTT. yîTT¿£Ø ¿±+&+|Õ >±&ó yîT®q Ö& < sÁ+>·T Å£ Þø ¢ yîTT<\eÚÔáT+~. ¿±+&+ ýË|\ uË\T>± eÖsÁTÔáT+~. uË\T>± q ¿±+&+ q\¢>± u£>·TZý² q eT#áÌ\T nsÁ+>·TÞø+ qT+º eTTbÍÎeÚ n+>·TÞø+ ¿±sÁ+ýË ¿£ |¾kÍïsTT. |PÔá Å£L& Å£ [¢bþÔáT+~. |PÔá |Pd¾q ¿=eT \ |Õ ú{ì u£ Ò\T ¿£ |¾kÍïsTT, n$ yî+&

58 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

oÔá\, çsÁÝ y Ô esÁD+ Ôî>·T\T $È +_ód Tï+~. ¥©+ç< \T eT{ì¼ýËqÖ, yîTT¿£Ø\ neXâcÍ\|ÕH J$+º +{²sTT.

|C²Ü

1. Ôî>·T\T kþ¿ìq çbÍ+Ô ýË¢ ¿£úd+ Âs+&T d+eÔáàs \ bͳT |+³ #á翱 neT\T #ûjáÖ*.

¿£+ |ú deÖ# sÁ+

www.krishijagran.com

2. sÃ>· « e+Ôá y î T ® q $Ôá ï H yûdT¿Ãy *.

|PeÚ Å£L& Ö& < sÁ+>·TýË¿ì eÖsÁTÔáT+~. u²¿¡¼]jáÖ \¼¹s ]jáÖ çu²d¾¿¡ ýñ< çu²d¾d¾¿Ãý²

\¼¹s ]jáÖ

bÍ{ì+#áe\d¾q $<ó q+ 1. Ô î > · T \ T k þ ¿ ì q y î T T ¿ £ Ø \ neXâcÍ\qT ¿£ #Ã{ì¿ì #û]Ì Ôá>·T\uÉ{²¼*.

2. Ôî>·T\T ýñ yîTT¿£Ø\ $ÔáïH Hû d¿£]+# *.

3. ;CË|# sÁ+ ¿Ãd+ ¿bͼH (ç|Ü ¿ì ý Ëç>±eTT $Ôá ï H ¿¡ 3 ç>±eTT\T) yûdT¿Ãe*.

4. \¿£D²\T ¿£q &>±Hû yîTT¿£Ø |Õ yîT+¿ÃCñuÙ (1 ©³sÁT ú{ì¿ì 2.5 ç>±eTT\ #=|ðq)>±ú ¿±|sY ¿¡à¿Ã¢ÂsÕ&(1 ©³sÁT ú{ì¿ì 3 ç>±eTT\ #=|ðq) ç< eD+ýË 10` 14 sÃE\ Ôû& Ôà |¾º¿±¯ #ûjáÖ*.

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

59

ýÉÕ|t d¼sTTýÙ

www.krishijagran.com

foaV$+³sY lZ esa àHkh ýËqÖ fn[ks d¼saTT*wt LVkbfy'k >± #á* ¿±\+ e#ûÌd¾+~. oÔ ¿±\|Ú Ww<ó \T, oÔá >±\T\T eDì¿ìdTïH sTT. |ð&T Å£L& d¼sTT*wt>± +&& ¿ì y sY¦sÃuÙýË eÖsÁTÎ #ûsÁTÎ\T nedsÁeTeÚÔ sTT eT]! n+<TÅ£ d¾<Æ+>± +& , d¼sTT*wt \T¿ù eÇ+& . y «d+ýË yûTeTT MTÅ£ ¿= sÁ¿±\ {ì|tà dTïH eTT. $ bÍ{ì+º d¼sTT*wt \T¿ù yîTsTT+fÉ®H #ûd¾, oÔ ¿±ý² d+|PsÁ+>± q+~+#á+& !

¿±]¦>·HÔà 翱|t {²|t 翱|t {²|t VÕ² yîsTTdt¼ bÍ«+{ÙàÔà çfÉ® #ûjáT+& . B Ôà u²³T jáÖ+¿£ýÙ ýÉ+>´ï Ö{Ùà Å£L& <ó]+#á+& . B Ôà MTÅ£ d¼sTT*wt \T¿ù edTï+~. oÔ ¿±\|Ú #á* qT+º sÁ¿£D Å£L& \_ódTï+~.

|&Ãs Vä«{Ù #á*>±* $TeT * eDì¿ìkþï+~. ¿±ú n|ð&û eT¯ n+Ôá #á*¿±\+ s ýñ< T. yûd $ Ô bÍ Ôá³T¼Å£ Hû+<TÅ£ MTsÁT <ó]dTïq yû d $ {Ë|Ó * < #û j á T +& . |ð&T |&Ãs ¿±«|tà çfÉ® #ûjáT+& ! m+ÔáeT+~ýË H MT ç| Ôû«¿£yîT®q ¿£sÁüD dÖ<+³Ts sTTý² ¿£]üdTï+~.

¿ÃJ ddzsYà n¿£kÍ ÔáTï>± TTÔáTeÖ]Î& È]Ðq|Ú&T ýÉÕ{Ù ddzsYà y sY ýÉÐHàÔà çfÉ® #ûjáÖ*. uË]+>´ ¿£\sYà¿ì <T\T ||Ó $T+{Ù ýñ< +<TýËHû ýÉÕ{Ù ¿£\sYàÔà u²³T <ó]+#áe#áTÌ.

60 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

ý²Hà eÖ«¿¡à dØsY¼ »oÔ ¿±\+ýË dØsÁ T ¼ \ T mesÁ T yû d TÅ£ +{²sÁ T u² Ö!µ nqTÅ£ +³TH sÁT ¿£< MTsÁT! ¿±ú |\Ì{ì ýÉÐHàÔà u²³T ý²+>´ eÖ«¿¡à dØsY¼\T <ó] dï m+ÔáeT+~ýËHîÕH MTsÁT ç|Ôû«¿£ ¿£sÁüD>± \TkÍïsÁT. < |Õq ddzsY yûdTÅ£ +fñ bÍ«wq TýÙ \T¿ù edTï+~.

bþ+#áÖ MTÅ£ MT ç&îdt d¼sTT*wt>± ýñ< |¾ dï, MTsÁT bþ+#áÖ çfÉ® #ûjáTe#áTÌ. ýÉÕ{Ù \sY {²|t MT< & sYØ bþ+#áÖ ¿={£¼ºÌq³T¼ ¿£ |¾kþï+~ ¿£< !

s ¥ |ý²\T

s ¥ |*Ô \T yûTw+

¿£ $wjáT+>± MT eTqdT # ý² Ô àV²+>± +³T+~. eT+º>± eÖ{²¢& Ôû MT ç|jáTÔ \T HîsÁyûsÁÔ sTT. ¿=+ÔáeT+~ MTÔà eÖ{²¢& MTÅ£ <>·ZsÁ ne& ¿ì ç|jáTÜ kÍïsÁT. MT eTqdTýË eÖ³ @<à ¿£ sÁ¿£+>± #î|Î& ¿ì #áÖkÍïsÁT. MT eÖ³* ç|È\T # ý² $\Tyî Õ q $>± rdTÅ£ +{²sÁT. $TeT * deT]kÍïsÁT.

¿£s س¿£+

www.krishijagran.com

qe+ sY 2016

e wuó+

$T<¸Tq+

MTýË ¿=+Ôá eÖsÁTÎ Ôî#áTÌ¿Ãy \qTÅ£ +{²sÁT. ~ MTÅ£ nqTÅ£L\yîT®q deTjáT+.  ¿ ¯sY | sÁ + >± Å£ L & ~ MTÅ£ >· T sÁ T ï + & b þjû T eÖd+>± +³T+~. < jáÖ ¿ì ¿=Ôáï eÖs Z\T <=sÁTÅ£ Ô sTT. |ÓdT e«eVäs ýË¢ MTsÁT $qjáT+>± +&ûý² #áÖdT¿Ã+& .

¿£q«

d¾+V²s ¥

eÖqd¾¿£, Xæ¯]¿£ n\d³ +³T+~. eTqdTýË eÖ³ eTqdTýËHû +³T+~. MT | ýË mq &Ö yîq¿£&T>·T yûjáTe<TÝ. MT Ôá $XæÇd \+ MT<û MTsÁT ÔásÁT\ >·T]ï+|Ú bõ+<&+ýË $ÈjáT+ kÍ~ókÍïsÁT. <ó «q+ \¿£«+ MT<û +³T+~. d+Ô q+ q Ôá kÍ q+ bõ+< & + #áÖd¾ d+ÔÃw¾kÍïsÁT.

ý²y <û M \T, bõ< T| Ú e«eVäs ýË¢ dÓ ] já T dt > ± +& +& . uó $w «ÔáTï ç|D²[¿£ \ |Õ < w¾ ¼ |³¼ + & . J$Ôá uó²>·kÍÇ$TÔÃ $uóñ< * eTTÐ+#áT¿Ãy \ ç|jáTÜ kÍïsÁT. J$Ôá uó²>·kÍÇ$T nsÁ+ #û d T¿Ãe& ¿ì ç| já T Ü +#á + & . d+Ô H ¿ì d+ +~ó+º @<Ã eT+º y sÁï $quËÔáTH sÁT.

ÔáT\

e ¥Ì¿£+

MT |qT\ >·T]+º # ý² >· + ;ó s Á + >± ý˺kÍï s Á T . ÔásÁT\ d \V ä | {ì ¼ + #á T ¿Ã+& . ¿=Ôá ï y ]Ôà È]¹ > |]#ájáÖ\T MTÅ£ ¿£*d¾ ekÍïsTT. jáÖçÔá #û d deTjá T +ýË MTÅ£ mHà ¿=Ôá ï $w já Ö \T Ôî \ TkÍï s TT. $y V ² d+ +<óyîT®q #ásÁÌ ÈsÁT>·TÔáT+~. y {ì¿ì d+ +~ó+ºq |qT\T ÈsÁT>·TÔ sTT.

n¿£kÍ ÔáTï>± ]¿£ ý²uó+ ¿£\T>·TÔáT+~. MTÅ£ & TÒ nedsÁyîT®Ôû MTÅ£ dVäjáT+ #û d e«¿ìï dT\uó+>± \_ókÍï&T. MT ýË#áq eÖ¹sÌ e«¿ìï MTsÁT ¿£\TkÍïsÁT. J$Ôá uó ² >· k ÍÇ$T d V ²¿±sÁ + \_ó d Tï + ~. n¿±sÁD+>± eÖ{²¢&û eÖ³\T, ºq ºq $wjáÖ* |{ì¼+#áT¿Ãe<TÝ. y <Tý²³¿ì ~>·e<TÝ. J

eT¿£sÁ d+Ô q+ dV²¿£ ] dTï + ~. _ HîdtýË ¿£*d¾ s e&+ e\¢ # ý² |qT\T |P]ï neÚÔ sTT. MTsÁT kÍqTÅ£L\ <óÃsÁDìýË +{²sÁT. ý²y <ûM\T sÁÇV¾²+# *à eºÌq|Ú&T MT |fñ¼ Hî>·TZÔáT+~. MTsÁT #û d |qT\¿ì ç|È\T eT<Ý Ô á T kÍï s Á T . ¿ÃbÍ n<T|ÚýË +#áT¿Ã+& . @ sÁjáTeTÖ yûXø+ýË rdT¿Ã¿£+& .

d+jáTeTq+ bÍ{ì+#á+& .

MTsÁT |Î{ì< ¿± d]>± |{ì¼+#áT¿Ã $wjáT+, edTïeÚ MTÅ£ ç|jî Ö Èq¿£ s Á + >± +³T+~. kÍeÖ ¿£ | sÁ + >± MTsÁ T # ý² ç¿ìjáÖo\¿£+>±qÖ, $ÈjáTe+Ôá+>±qÖ eTT+<T¿޲ïsÁT. uó²eH |sÁ+>± MTsÁT # ý² Ô àV²+>± +&û e«¿ìï.

Hî\ yîTT< {Ë¢ MTÅ£ <óqý²uó+ +~. n< w¼+ ¿£*d¾ edTï+~. s <qTÅ£ q & TÒ e#û Ì jî Ö >· + +~. nq <eTT \T, d V¾²ÔáT\ dV²¿±s ¿ÃsÁT¿Ã¿£+& . yîÕy V¾²¿£ J$Ô C²ç>·Ôáï>± >·&|+& .

J$Ôá uó²>·kÍÇ$TÔà ÔáÐq+Ôá deTjáT+ >·&|+& .

<óqdTà

Å£ +uó+

s=eÖH à, ç |eT $wjáÖ\Å£ Hî\ u²>±Hû +³T+~. MTsÁT d+ +<ó u²+<ó y «\ $\Te Ôî\TdTÅ£ +{²sÁT. +<óTeÚ\¿ì d+ +~ó+ºq mHÃ n+Xæ\T MTÅ£ # ý² eTTK«eTeÚÔ sTT. Ðq | qT* | P]ï #û j á T +& . d eTjá T + nqTÅ£L\+>± +~.

Mtq+

¿=+#î+ ý˺+º |qT\T #ûjáT+& . MT J$Ôá+ýË mHà eT+º eÖsÁ T Î\T ekÍïsTT. MTsÁT ¿=Ôáïy ]Ôà d V²+ #ûkÍïsÁT. MT e«¿ìïÔáÇeTÖ, kÍeTs «\T n_óe ~Æ #î+<TÔ sTT. MTÅ£ ¿£ ç|Ôû«¿£yîT®q >·T]ï+|Ú Ôî#áTÌ¿Ã>·\ kÍeTsÁ«+ MTÅ£ +~. ç |$TÅ£ \ eT<ó« d+ +<ó ýË¢ yîTsÁT>·T<\ +³T+~.

Ôá*¢<+ç&T\Ôà d+ +<ó \T yîTsÁT>·eÚÔ sTT. d V¾²ÔáT\¿ì MT d\Vä\ e\¢ eT+º ý²uó + +³T+~. MTsÁT #û d sÁjáT+ |*Ôá+ ÔásÁT\|Õ |&TÔáT+~. d V¾²ÔáT\Ôà d+ +<ó \T ¿=qkÍÐ+#á+& . < +|Ôá« Jeq+ Å£L& u²>·T+³T+~. uóËÈq+ C²ç>·Ôáï>± #ûjáT+& . $y < \ qT+º <ÖsÁ+ Ô=\>·+& .

¿£ w¾ C²>·sÁDY, qe+ sY 2016

61

www.krishijagran.com

HûqT $Cñ+<sY¿ì z bÍsÄÁ+ Hû]ÎkÍï #û¿±

»Hû

qT uó²sÁÔá<ûXø+ e#ûÌ+<TÅ£ d¾<Æ+>± H qT. HûqT uó²sÁÔá<ûXø+ýË u²¿£àsÁ¢ >·T]+º # ý² $+³Ö edTïH qT. HûqT uó²sÁrjáT u²¿£àsÁ¢Å£ z >·TDbÍsÄÁ+ #îbÍïqTµ n+³TH &T eÖJ $XøÇ # +|¾jáTH Ê ç|dTïÔá +³sY ¿±+{ìHî+³sY # +|¾jáTH çbÍ àdt #û¿±. uó²sÁÔYýË kͼsY u²¿£àsY $Cñ+<sY d¾+>´ |ð&T Ôáq çbõ|wH ¿¯sYýËHû >·{ì¼ bþ{¡ #ûÌ ýyîT®q ³>±& Ôà Ôá \ |&uËÔá T H &T. & Ö¢ « ;z dÖ|sY $T& ýÙyîsTT{ì d¾jáÖ |d¾| ¾¿ù fÉ®{ìýÙ ¿±bÍ&T¿Ãe& ¿ì d¾+>´ ç|dTïÔá +³sY ¿±+{ìHî+³sY # +|¾jáTH çbÍ àdt #û¿±Ôà & Xè+ sÁT 17q &ó ©¢ýË Ô «>·s È d¼& jáT+ýË ]ýË¿ì ~>·TÔ &T. {²+C² jáÖ¿ì #î+~q 34 @Þø¢ nqTuóev ã&îÕq u²¿£àsY #û¿±¿ì 43 u²¿ìà+>´ bþ{¡\ nqTuóe+ +~. +<TýË 17 H ¿£eÚ³T¢, 32 Â>\T|Ú\T qyîÖ<T nsTT H sTT. $Cñ+<sY çbõ |wqýÙ u²¿ìà+>´ýË ~Ðq Ôás ÇÔá |Î{ìesÁÅ£ ÔáqT bÍý£Zq @&T bþ{¡ýË¢qÖ Â>\T|Ú kÍ~ó+# &T. n+<TýË sÁT bþ{¡\qT nÔá&T H ¿£eÚ{Ù < Çs Â>\TÌÅ£ H &T. $Cñ+<sY ý² nH &T, »& Ö¢«;z me] ç|¿£{ì+ºH HûqT e

ç|Ôá « ]Ôà bþsÁ T ¿ì d¾ < Æ + >± H qT. Hû q T H fÉ ® { ì ý Ù \uɳT¼Å£ +{²qHû d+|PsÁ $XæÇd+ H Å£ +~, HûqT < Â>\TÌÅ£ q |Ú&T m+Ôá VQ+< >± Â>\TÌÅ£ H Hà n+Ôá VQ+< >±qÖ |ð&T Å£L& Â>\TÌÅ£ +{²qT. HûqT & Xè+ sÁT 17 q ÈsÁ>·uËjûT bþ{¡\ ¿Ãd+ m<TsÁT #áÖdTïH qT. sÃE ¿£ #á]çÔá *ÏkÍïqT.µ ¿£Ø& MTÅ£ eTsà $wjáT+ Å£L& #îbÍÎ*, #û¿± 16 @Þø¢ Ôáq ¿¯sYýË 300 s +&¢ bþ{¡ # Ì&T. $Cñ+<sY¿ì ¹¿e\+ 27 s +&¢ bþ{¡ nqTuóeyûT +~.

HûqT eÖ«#Y |¾¿£àsY ¿±qT`

>·

m*Çsà |Ó³sYdH

Ôá dwHýË C²rjáT {ì 20 çbÍ+#îÕJ #ó +|¾jáTHw¾|t bþ{¡\ deTjáT+ýË ÔáqT eÖ«#Y |¾¿ìà+>´ #ûXæq+³Ö <¿ìD ç|¾¿± (dÓmdt@) Ôáq |Õ yûd¾q +<* eÖJ fÉdt¼ u²«{ÙàeÖ«H m*Çsà |Ó³sYdH ¿={ì¼b͹sXæ&T. CËV²Hî dt sYZýË q VÕ²yîýÙ¦ ýÉÕHà 35 @Þø¢ ¿ |¼H |Õ dÓmdt@ n$úÜ sÃ<ó¿£ jáTeÖe[ nqÇsTTdÖï, nÔá&T nHû¿£ sÁ¿±\ já T eÖ* \¢ + |¾ T +ºq³T¢ sÃ|D\T m<Ts=Ø+³TH & sÃ|¾+º+~. nÔá& ¿=+Ô῱\+ bͳT &Å£ +& d dÎqüH $~ó+º+~. |Ó³sYdH e¿¡\T d¼{ÙyîT+{Ù dÖï, m*Çsà mq &Ö eÖ«#Y |¾¿ùà #ûjáTýñ< n+³TH &T. nÔá&T eÖ«#Y |¾¿ùà #ûXæ&Hû n+Xø+ |Õ $uóñ~dÖï, ný²+{ì eÖ«#Y |¾¿ìà+>´ >·T]+º nÔá&T mq &Ö ýË#áq Å£L& #ûjáTýñ< #îbÍÎ&T. eÖ«#Y |¾¿ìà+>´ #ûjáT& ¿ì |Ó³sYdH mq &Ö me] <>·ZsÁ qT+N mý²+{ì \+#á+>±ú, ÔásÁ $<ó \T>± VQeTÔáT\T dÓÇ¿£]+#á&+ >±ú #ûjáTýñ<ú ýñ< dÓÇ¿£]+#á& ¿ì n+^¿±sÁ+ Ôî\|&+ >±ú #ûjáTýñ< nÔá& e¿¡\T #îbÍÎ&T.

62 06

¿£¿£ w¾ w¾ C²>· sY 2016 C²>·ssÁDÁDY Y, qe+  2016

Mob. : 9295959456

Published on 23rd & Posted on 25th & 26th of Every Month

RNI No. DELTEL/2015/65784

Postal Reg. No. DL-SW-1/4193/16-18