Krishi Jagran (Malayalam) June' 2018

Page 1

I] www.krishi.jagran

C3 www.krishi.jagran '9 9891405403

IJ3lflffl: MALAYALAM- Volume 2 Issue 06 June 2018 � 35

I

SDNALIKA

HEIIIIYDUTY. ,//I/SEA/IP.

THANKYOu INDIA *· FOR MAKING-US PR()UD*GLOBALLY *

Heartfelt gratitude to our Farmers for making us a part of their happiness & growth. Special thanks to our Dealers, Associates and Team for turning the vision into reality. We take great pride in sharing the success of achieving l 00,000 tractors milestone in l year (2017-18}.

� � � � � <IR: ili.•IJlltiPiR WORID1 PLANT NO.

3 LAKH CAPACITY

1800 102 1011

E-mail: welcome@sonalika.com


www.krishijagran.com

17



www.krishijagran.com

KRISHI JAGRAN | MALAYALAM VOLUME 02 ISSUE 06 JUNE 2018 ` 35

Editor-in-Chief Directors

VP Spcl. Initiative Marketing Head GM - Marketing Circulation Head Associate Editor PrePress -Head Sr. Graphic Designer Social Media Head Legal Advisor Accounts Manager

M.C. Dominic Shiny Dominic MG Vasan D.D. Nair Gavrilova Maria Dr. KT Chandy Dr. B.C Biswas Dr. Mahendra Pal Chandra Mohan Sanjay Kumar Farha Khan Nishant Kr. Taak Dr. Sangeeta Soi Yogesh Kumar Atul Batham Sameer Tiwari James P. Thomas Abdus Samad

Head -Southern States

Ajith Kumar V R

V.P. Int. Business Sr. Executi ve Editors Technical Editors

KE R A LA

Magazine Editor Designer DGM- Marketing

Suresh Muthukulam Anil Raj Saranya K.J

08

©V¡. Q-k-Q F-o® ©h-©c¡u

12

Kollam Alappuzha Kottayam Ernakulam Thrissur Kannur

Printed and Published by: M. C. Dominic 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi 110016. Tel: 011-26511845, 26517923 Mobile: +91-9313301029, +91-9654193353 Email: info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com Printed at: Pushpak Press PVT LTD.Shed No. 203, 204, DSIDC Complex Indl. Area Pahse-I New Delhi110020 SOUTH ZONE OFFICE: A/5-2A Elankam Gardens Vellayambalam Sasthamangalm P.O, Thiruvananthapuram- 10 email: malayalamkrishi@gmail.com Phone: 0471 4059009 web: www.krishijagran.com Disclaimer:

While every care has been taken to ensure accuracy of the infor-mation contained in this publications, the publishers are not re-sponsible for any errors or omissions that might have crept into this publications. No part of this publication may be reproduced or kept in a retrieval system, without the express permission of the publishers.

¨l-¶-·¤-c¡-¶¢-¨k Jt-n-J-±m£ o¤-©j-n® h¤-Y¤-J¤-q«

18

Q-k« o«-j-È¢-´¡«... o«-g-j¢-´¡«.... d-j¢-d¡-k¢-´¡«....

24

h-»¢-¨c H-j¤-´¡«, hr-¨i ¨h-j¤´¡« l¢. l¢ ±d-J¡mu

32

C-c¢ J¢-Xt s£ O¡t-Q® ¨Oà¡« ±m£©k-K d¤-Y¤h-c

38

l¢-o®-h¦-Y¢-i¢-k¡J¤-¼ d¤-q¢-¨lÙ

42

l-jwµ-¨i ±dY¢-©j¡-b¢-´¡u...

KRISHIJAGRAN BUREAU CHIEFS

Arun T. K.B. Bainda Remya. C.N Remya K Prabha Saritha N.R Litty Jose

H¡X-¸¥-J¦-n¢-i®-´® H-j¤-¹©Ù?

©V¡. h-©c¡-Q® o¡-h¤lv

46

l¢-·¤ h¤-Yv l¢-d-X¢l-¨j A-j¤x. T¢

48

B-p¡-j« ¨¨Q-l-h-i-h¡J-¨¶ ¨±d¡-e. ¨J co£-h

50

d¡-k¢-c¤ H-j¤ B-©M¡-n-a¢-c« F.Fu ©Y¡ho®

53

O¡-j« O¢¿-s-´¡-j-c¿ Bt. l£-X¡-s¡X¢

58

J-m¤-h¡-l® J£-T-¹q¤« c¢-i-±É-Xl¤« ©V¡. L-l¡-o® j¡-©Ln®

70

h¤-¶-©´¡-r¢ l-qt·¡« B-a¡-i« ©c-T¡« ©V¡. d¢. ¨ov-l-J¤-h¡t

76 80

l¢·¤« ¨¨J-©´¡¶¤« A-±L¢-–¨pv-d®

All Rights reserved Copyright @ krishijagran media group Total number of pages : 84

5


www.krishijagran.com

h¤K¨h¡r¢

Qk« Q£l¡h¦Y«

clj¡m¢i®´¤ ±dJ¦Y¢ Jc¢º¤ cvJ¢i Ah¥k¬oØ·¡X® Qk«. Q£lu c¢kc¢t·¡u ©lÙ¤¼ Alm¬MTJ«. m§o¢´¡u l¡i¤ F¼Y¤©d¡¨k Q£lu c¢kc¢t·¡u Qk« AY¬É¡©dÈ¢Yh¡X®. ±ddÕ·¢¨k otlQ£lQ¡k¹¨qi¤« ±d©am¹¨qi¤« djo®dj« fÜ¢¸¢´¤¼Y¤« Qkh¡X®. C±Yi¤« ±d¡b¡c¬h¤¨ÙÆ¢k¤« Qko«jÈX« AY¢¨Ê d¥tXLªjl·¢v Cc¢i¤« c¡« i¡Z¡tϬh¤Ù¡´¤¼¤©Ù¡ F¼Y® O¢É¢©´Ù¢i¢j¢´¤¼¤. hri¤¨T dºhs¢i¡· c¡T¡X® ©Jjq¨hÆ¢k¤« Qkaªtkg¬« (Water scarcity) F¼ a¤jÉi¡Z¡tϬ« c¨½i¤« ©l¶i¡T¡u Y¤T¹¢i¢j¢´¤¼¤. CY¢c¤ ±db¡c J¡jX« Qko«jÈX±dlt·c¹q¢v ch¤´¤ dפ¼ ¨¨J¨·×¤Jq¡X®. hr¨di®Y¤ J¢¶¤¼ ¨lqq¨· ±dJ¦Y¢i¤¨T `¨lqq¨µ¸¡i' g¥h¢i¢©k´® Br®¼¢s¹¡u oªJj¬« ¨Oi®Y¤ ¨J¡T¤©´ÙY® c¡« Y¨¼i¡X®. CY¢c® c¢jlb¢ Qk o«jÈX–h»¤ o«jÈX Y±É¹w C¼® c¢kl¢k¤Ù®. H¸« J¢Xt s£O¡tQ¢N® F¼ h¡tLl¤« o§£Jj¢´¡l¤¼Y¡X®. CY¤lr¢ Hj¢´v Qkoh¦Úh¡i¢j¤¼ J¢Xs¤Jw´® ch¤´® d¤ctQÁ« cvJ¡«. Cª k´« J¦n¢Q¡Ljx h»® – Qk o«jÈX·¢¨Ê ±d¡b¡c¬·¢c¤« j£Y¢Jw´¤« h¤uLXc cvJ¢i¡X® Yà¡s¡´¢i¢j¢´¤¼Y®. H¸« `Jtn©J¡·h' Dw¨¸¨T c¢jlb¢ d¤jo®J¡j¹w l¡j¢´¥¶¢i hk¸¤s¨· JtnJ©±mn®Uc¡i ±m£. ¨l¶« h¤p½a¢¨Ê ±d¡©i¡L¢J J¦n¢ Ac¤gl¹q¤¨T l¢o®hiJjh¡i l¡Y¡icl¤« Cª k´« Ac¡ljX« ¨O़¤. l¡ic´¡t´¤« lj¢´¡t´¤« Cª k´« h¢Jµ l¡ic¡c¤glh¡i¢ h¡s¤« F¼¡X® ±dY£È.

F«. o¢ ¨V¡h¢-c¢J® h¡©c-Q¢«L® FV¢-×t

6


www.krishijagran.com

Jlt©Í¡s¢ / DËlJ¦n¢

mWqIrjnbvv

cpt േഡാ. ജലജ എസ് േമേനാൻ

·u Q£l¢Y¨¨mk¢i¢v hki¡q¢i¤¨T H¡X¡©M¡n¹q¤« G¨s h¡s¢i¢j¢´¤¼¤. ©Jlk« Hj¤ J¤T¤«f·¢¨Ê J¥¶¡i®h F¼Y¢c¸¤s« c¡T¢¨Ê J¥¶¡i®hi¡X® H¡X«. H¡X¡©M¡n¹w ¨d¡Y¤ ©la¢i¢©k´® h¡s¢i¢j¢´¤¼¤. ¨Y¡r¢v Ì¡dc¹q¤« so¢VÊ®o® A©o¡o¢©inc¤Jq¤« B©M¡n©la¢Jq¡J¤J dY¢l¡X®. AY¤¨J¡Ù¤ Y¨¼ H¼¢v J¥T¤Yv H¡Xoa¬ D»¤¼lj¤« J¤sl¿. GY¤ Y¨¼i¡i¡k¤« d¥´q¹q¢¿¡¨Y H¡X¡©M¡n« C¿. CY® C¼® hËj¹q¤¨T g¡Lh¡i¢. Bi¢j¹w O¢klr¢µ® Yà¡s¡´¤¼ d¥´q« JªY¤J©·¡¨T

8

അസി. െ ാഫസർ, േകരള കാർഷിക സർവകലാശാല േഫാൺ 9446141724

Bo§a¢´¤¼¤. l£T¤Jq¢v Y¨¼ c¢Y¬« d¥´qh¢T¤¼ dY¢l® h¡s¢. d¥´q·¢¨k d¥l¤Jq¢v j¡Ñ¢ ¨OÙ¤h¿¢ AZl¡ fz¢¸¥l® Y¨¼ QhÉ¢, ©J¡r¢l¡ku, Ajq¢, l¡T¡th¿¢ F¼¢li¡X® h×® d¥´w. CY¢v Ajq¢ Hj¤ a£tMJ¡k d¤n®d¢X¢i¡X®. ¨OÙ¤h¿¢, l¡T¡th¿¢, ©J¡r¢l¡ku Y¤T¹¢ ±po§J¡k l¢qJw loÉJ¡k·® ©Jjq·¢v J¦n¢ ¨Oà¡«. F¼¡v QhÉ¢ J¦n¢i¤¨T o¡Ú¬Y l¢jq«. l¢k®dci®´¡©i¡, c¡T¢¨Ê J¥¶¡i®hi¢v dƤ ©Ot©¼¡, o§É« l£¶¡lm¬·¢©c¡ H¡X¸¥J¦n¢ G¨×T¤´¤¼lt C¼® dkg¡L¹q¢k¤« DÙ®. A· Y©k¼® Y¤T¹¢ H¡X©·¡T¤J¥T¢ Alo¡c¢´¤¼ d·¤


www.krishijagran.com

c¡q¤Jq¡X® H¡X¸¥l¢dX¢. Cª ohi« b¡j¡q« d¥´w l¢Tj¤h¡s® O¢¶©i¡¨T dj¢Oj¢µ¤ lqt·¤Ji¡X® d¥J¦n¢i¢¨k h¢Jµ Y±É«. c¡Tu ¨OÙ¤h¿¢ ¨¨YJw c¶® jÙ¤ h¡o« BJ¤¼©Y¡¨T d¥l¢¶¤ Y¤T¹¤«. F¼¡v C¼® b¡j¡q« CYq¤Jq¤qq J¤s¢i oÆji¢c« ¨OÙ¤h¿¢©i¡T¡X® Glt´¤« Y¡vdj¬«. c¡Tu l¡T¡th¿¢ ¨¨YJw d¤n®d¢X¢i¡J¡u GY¡Ù® Hj¤ h¡o¨hT¤´¤«. F¼¡v d¤n®d¢µ¤ Jr¢º¡v d¢¼£T® Hj¤ h¡o©·¡q« Cl¨i¿¡« Y¤Ttµi¡i¢ d¥´w cvJ¢¨´¡Ù¢j¢´¤«. AY¤¨J¡Ù¤ Y¨¼ H¡X¸¥J¦n¢i®´¤qq Hj¤´¹w ©cj¨· BJ¤¼Y¡X® DO¢Y«. l¢·® h¤q¸¢µ® GY¡Ù® Hj¤ h¡o« ±d¡ih¡i ¨¨YJw ©lX« cT¡u. c¶® H¼j–jÙ® h¡o« BJ¤¼©Y¡¨T d¥´q¤¨T l¢q¨lT¤¸® Bj«g¢´¡«. AY¡iY® A··¢c® GY¡Ù® jÙ¤ h¡o« h¤Ø® ¨¨YJw cTX« F¼tÏ«. Cª ltn¨· J¡j¬h¡¨XÆ¢v BLÍ® dJ¤Y¢©i¡¨T d¥c¤qqv Bj«g¢´¤« l¢b« d¥©É¡¶¨h¡j¤´¡u Q¥x hb¬©·¡¨T ¨¨YJw cTX«. CY¢c® ¨hi® dJ¤Y¢©i¡¨T l¢·® d¡J¢ cr®os¢ Hj¤´X«. Hj¤ ¨oÊ¢c® 2 ±L¡« l¢·® ©lX«. ¨¨YJq¡¨XÆ¢v c¥¨s»«. ©Jjq·¢v Cª l¢qJq¤¨T ±db¡c d¥´¡k« loÉJ¡k« Y¨¼. F¼¡v d¥l¢dX¢ H¡X´¡kh¡iY¢c¡v hr´¡kJ¦n¢ Blm¬« Y¨¼. AY¤¨J¡Ù¤ Y¨¼ J¡k« ¨Y×¢i¤qq J¦n¢i®´® dj¢d¡kch¤sJq¤« ±mÚ J¥T¤Yv ©lX«. c¡Tu Cc¹q¢¨k ±db¡c ±dY¢oÜ¢ d¥l¢T¡u lj¤¼ J¡kY¡ho« BX®. oÆj Cc¹q¢k¤« c¡Tu Cc¹q¢k¤« f¡J®T£j¢iv l¡¶«, ±d©Y¬J¢µ® ¨OÙ¤h¿¢i¢v– c¢i±É¢´¤J G¨s ±mhJjl¤«. hr´¡kJ¦n¢i¡iY¢c¡v ¨lqq« ¨J¶¢i¤qq Ar¤Jk¢c¤« o¡b¬Y©i¨s. ©hk®dsº J¡j¬¹w h¤¼¢v JÙ¤¨J¡Ù® J¦n¢j£Y¢i¢k¤«

l¢q¨lT¤¸¢k¤« H¡t·¤ li®´¡u O¢k J¡j¬¹w dsi¡«. cT¤¼Y¢c® Hj¡r®O h¤Ø® Y¨¼ ±db¡cJ¦n¢i¢T« J¤½¡i«/©V¡©q¡¨¨h×®, ¨o¨Ê¡¼¢c® 2 h¤Yv jÙj J¢©k¡ F¼ ©Y¡Y¢v ©Ot·® d¤q¢jo« ±Jh£Jj¢´X«. ¨¨YJw Y½¢v H¼jiT¢ AJk« ©lX«. hr´¡kh¡iY¢c¡v ¨lqq« ¨J¶¢ c¢v´¡Y¢j¢´¡u Dit¼ YT« ©lX«. CTµ¡k¤Jq¢v ¨lqq« ¨J¶¢ c¢v´¤¼¨lÆ¢v l¡t¼¤ ©d¡J¡c¢T ©lX«. CTµ¡k¤Jq¢v ¨lqq« ¨J¶¢ c¢v´¤¼ CT¹q¢v f룵¢«L® dªVt J¢r¢ ¨J¶¢ CT¤¼Y® c¼®. ©hvh»® Hk¢µ¤©d¡J¡c¤qq o¡b¬Y J¥T¤Yk¡iY¢c¡v l¡j¹q¢v ¨¨Ql¸¤Y CT¤¼Y® L¤X« ¨Oफ. hr´¡kh¡iY¤¨J¡Ù¤ Y¨¼ CTl¢¶¤qq lq±d©i¡L« ©lX«. cT¤©Ø¡w ¨o¨Ê¡¼¢c® 80–100 J¢©k¡ J¡k¢ lq«/ ©J¡r¢J¡n®U« ©Ot´¡«. c¶® Hj¡r®Oi®´¤ ©mn« hr Hr¢l¤qq ohi« ©c¡´¢ ¨lqq·¢v d¥t»h¡i¤« Ak¢i¤¼ lq´¥¶¤Jw 5–6 ±L¡« Hj¤ k¢×s¢c® F¼ ©Y¡Y¢v Cki¢v Yq¢´¡«. d·¤ a¢lo« CTl¢µ® CY¡lt·¢µ¡v ¨OT¢i¤¨T lqtµ Y§j¢Y¨¸T¤¼Y¡i¢ JÙ¢¶¤Ù®. oh¦Úh¡i¢ ¨¨Qllq« cvJ¢ lqt·¡¨hÆ¢k¤« ¨o¨Ê¡¼¢c® 2 J¢©k¡ i¥s¢i Hj¤ J¢©k¡ j¡Q® ©e¡o®, 500 ±L¡« ¨d¡¶¡n® F¼ ©Y¡Y¢v j¡olq« ©Ot´X«. mÇ¢i¡i J¡×¢k¤« hri¢k¤« ¨OT¢Jw hs¢º¤ l£r¤¨h¼Y¢c¡v Y¡¹® cvJX«. l¢d¤kh¡i J¦n¢i¢T¹q¡ ¨XÆ¢v lj¢Jq¤¨T A×¹q¢v J¤×¢ lµ® Jis® lk¢µ¤ ¨J¶¢i¤« ¨OT¢Jw Y¡¹¢ c¢t·¡«. oÆji¢c¹w 9


Jlt©Í¡s¢ / DËlJ¦n¢ J¦n¢¨O़ dk ©Y¡¶¹q¢k¤« Ddo¥È®h h¥kJ¹q¤¨T Ag¡l« J¡X¡s¤Ù®. CkJq¢¨k c¢sl¬Y¬¡o«, CkJj¢µ¢v, lqtµ¡ h¤jT¢¸® C¨Y¿¡« dk©¸¡r¤« h¥kJ¹q¤¨T Ag¡l« ¨J¡Ù¡X®. CY¢c® kg¬h¡i Ddo¥È®hJ h¥kJ lq´¥¶¤Jw Cki¢v Yq¢µ¤ ¨J¡T¤´¤J©i¡ h»¢v ©Ot·¤¨J¡T¤´¤J©i¡ ¨Oà¡«. d¥t»h¡i¤« o¥j¬±dJ¡m« J¢¶¤¼ CT¹q¢v Hj¤´¢i d¥©É¡¶¹w ©hvdsº j£Y¢i¢v dj¢d¡k¢µ¤ ©d¡j¤Ji¡¨XÆ¢v A··©k¼¤ Y¨¼ l¢q¨lT¤¸¢c® Yà¡s¡J¤«. ©Y¡¶·¢v d¥tXh¡i¤« l¢j¢º d¥´w Y¢j¨ºT¤·¤ ds¢¨µT¤´¡«. hr´¡kh¡iY¢c¡v d¥´q¢v ¨lqq« DÙ¡J¤¨h¼Y¤¨J¡Ù® ds¢¨µT¤· d¥´w ¨lqq« l¡k¡u J¡×® ¨J¡qq¢´X«. Hj¤ ¨oÊ¢v c¢¼¤« 30–40 J¢©k¡ d¥´w

10

www.krishijagran.com

±dY£È¢´¡«. ¨OÙ¤h¿¢ J¦n¢i¢v C¼® JtnJt ©cj¢T¤¼ ±db¡c ±dm®c« l¡¶©j¡L« Y¨¼. ©Jjq·¢¨k hr´¡k¹q¢v ©i¡Q¢µ l¡¶©j¡L±dY¢©j¡b©mn¢i¤qq Cc¹w J¨Ù·¡c¤qq dUc¹w J¡tn¢J otlJk¡m¡ki¢v d¤©j¡Lh¢´¤¼¤. H¡X´¡k·® Hj¤ J¢©k¡ d¥l¢c® 80–120 j¥d l¨j kg¢´¤¨hÆ¢k¤« ¨d¡Y¤l¢v H¡X¸¥J¦n¢ hri®´¤« l¡¶©j¡L·¢c¤« CTi¢v Dqq Hj¤ Yj« O¥Y¡¶« Y¨¼. F¼¡v ¨OÙ¤h¿¢ AZl¡ fz¢¸¥l¢c® c¢hl¢jJ¨q c¢i±É¢´¡c¤qq Jr¢l® J¡k¹q¡i¢ JtnJt´s¢l¤qqY¡X®. AY¤¨J¡Ù® h×® J¦n¢i¢T¹q¢v CTl¢qi¡©i¡ opl¢qi¡©i¡ ¨OÙ¤h¿¢ J¦n¢ ¨O़Y® G¨s L¤X« ¨Oफ. ©Jlk« k¡g« h¡±Y« kȬh¢¶¤qq J¦n¢¨i¼Y¢k¤dj¢ c¡T¢¨Ê J¥¶¡i®hi®´¤« Bo§¡ac·¢c¤« H¡Xc¢sl¢c¤« H¨´i¡X® H¡X¸¥J¦n¢ F¼ Y¢j¢µs¢l® BczJj« Y¨¼.


www.krishijagran.com

11


www.krishijagran.com

Jlt©Í¡s¢ / i¡±Y



 o©jn® h¤Y¤J¤q«

FV¢×t, J¦n¢Q¡Ljx, hki¡q«

2018 G±d¢v 16

j¤lcÉd¤j·¤c¢¼® j¡l¢¨k Y¢j¢µ QcmY¡f®a¢i¢v hk¸¤s« Y¢j¥j¢©k´®. Dµi®´® 12.30 c® ¨±Ti¢u Y¢j¥¨j·¢. dY¢l¤ i¡±Yi¤¨T Bko¬« l¢¶® ©Ínc¢©k´¢s¹¤©Ø¡w Al¢m§oc£ih¡i c¢mãf®aY. Hj¤ ¨si¢v©l ©Ín¨Ê dY¢l¤ Y¢j©´¡ Hµ¸¡T¤J©q¡ H¼¤h¢¿. A©¸¡r¡X® S¡c¤w¨¸¨T Al¢¨T¨i·¢i fp¤g¥j¢dÈ« i¡±Y´¡j¤« Ac¡Zh¡i `l¡¶®o¡¸® pt·¡v' F¼ lt·h¡cJ¡k a¤jÉ·¢¨Ê ¨¨ac¬Y Y¢j¢µs¢i¤¼Y®. ©cj¨· Y¨¼ dk a¢´¤Jq¢©k´® ©d¡J¡u F·¢ilj¤« i¡a¦Ö¢Jh¡i¢ l¼¤ ©Ot¼lj¤¨h¡¨´ ©c¡´¤J¤·¢J¨q©¸¡¨k

12

©Ínc¢v A¹¢¹® Ì¡c« d¢T¢µ¢¶¤Ù®. F¿¡lj¤¨Ti¤« h¤K·® G©Y¡ lk¢i Bd·¢v ¨d¶ g¡l«. Hj¤ lk¢i QcoÕi« Y¨¼ AÈj¡tÏ·¢v Fɤ ¨OàX¨h¼s¢i¡¨Y Al¢¨T J¤T¤¹¢ c¢©ÖYch¡i¢j¢´¤¼¤. J¤sµ¤ Jr¢º©¸¡©r´¤« hcoæ¤ YX¤¸¢´¤¼ Hj¤ o©zm« F¨Ê ©e¡X¢©k¨´·¢. S¡u G¨s ±dY£È©i¡¨T J¡X¡u ¨O¿¤¼ JtnJ±m£ ¨l¶« h¤p½a¢¨Ê o©zm«.... pt·¡v a¢c¹q¢v ±dY¢JjX©mn¢i¢¿¡¨Y ©d¡J¤¼ ¨d¡Y¤Qc·¢c® Bm§¡oh¡J¤¼ B«f¤kuo® A¹¨c Fc¢´¤« ±dY£Èi¡i¢. F¿¡ ±dY¢fܹw´¢Ti¢k¤« DªT¤lr¢Jq¢k¥¨T B«f¤kuo¢v O¤Ùu l£¶¢©k´®.


www.krishijagran.com

JtnJ±dY¢gi¡i h¤p½a¤« g¡j¬ n´£ki¤« o§£Jj¢´¡u l£¶¤l¡Y¢v´v Y¨¼ c¢v¸¤Ù¡i¢j¤¼¤. G¨s c¡w B±Lp¢µ¢j¤¼¤¨lÆ¢k¤« ©cj¨· djo®dj« J¡X¡u Jr¢º¢¿. Ba¬« J¡X¡u F·¢iY¡J¨¶ B«f¤kuo¢k¤«! A±dK¬¡d¢Y pt·¡v lj¤·¢i l¢c ojoh¡i¢ dƤlµ¤¨J¡Ù® S¹w l£¶¢©k´® Jis¢. c¢sl¢¨Êi¤« oh¦Ú¢i¤¨Ti¤« dj¬¡ih¡X® JtnJ±m£ ¨l¶« h¤p½a¢¨Ê hk¸¤s¨· Gau©Y¡¶«. fp¤l¢qJq¤¨T ©Ja¡jh¡i Cª ©Y¡¶·¢v ¨Y¹¢¨c c¡iJ l¢qi¡´¢i¤qq c¢jlb¢ J¦n¢i¢T dj£ÈX¹q¡X® Jr¢º h¥¼¤ dY¢×¡Ù¡i¢ h¤p½a® cT·¢lj¤¼Y®. d©·´©s¡q« l¢o®Y¦Y¢i¢v fp¤Ykl¢qJq¤« H¡hc¸È¢Jq¤« lqt·¤dÈ¢Jq¤¨h¡¨´i¡i¢ H¡©j¡ a¢lo« d¤kj¤¼Y® Y¢j¥t O¤Ùu l£¶¢v Y¢Jµ¤« d¤Y¤hi¤qq ±dlt·c¹q¤« Ac¤gl¹q¤h¡i¡X®. h¤p½a¤« g¡j¬ n´£ki¤« ¨¨dY¦Jh¡i¢ kg¢µ d©·´t ¨Y¹¢u d¤ji¢Th¡X® C¼® Gau ©Y¡¶h¡´¢ h¡×¢i¢j¢´¤¼Y®. J¡tn¢Jl¦·¢ Hj¤dQ£lch¡tL« F¼Y® l¡o®Yl«. FÆ¢k¤« AY¢¨c J¤sµ¤ J¥¨T i¤Ç¢oph¡i¢ oh£d¢µ¡v h¡±Y¨h l¢Qi¢´¡u Jr¢i¥ F¼¤« AY® o¤Ì¢jl¢Qih¡´¡c¤« Jr¢i¥ F¼¤h¡X® h¤p½a¢¨Ê dÈ«. Dvd¼¹w´® c¬¡il¢k Ds¸¡´¤J, l¢dX¢ Ds¸¡´¤J, J¦n¢¸X¢i®´® B¨q J¢¶¡·Y¢¨Ê ¨¨lnh¬« Hr¢l¡´¤J– Cª h¥¼¤ ±dm®c¹w´¤« m¡m§Y dj¢p¡j« J¡X¤¼Y¡X® h¤p½a¢¨Ê J¦n¢i¢T«. ¨Y´® Jc¬¡J¤h¡j¢ h¤Yv lT´® J¡ot©L¡V¤ l¨j o¤Lhh¡i¢ Qki¡±Y cT·¡u ±f¢¶£n¤J¡t O¡k¤J£s¢ ¨l¶¢i¤Ù¡´¢i J©c¡k¢ Jc¡k¢¨Êi¤« Y¢j¥t ¨d¡¼¡c¢¸¤ri¤¨Ti¤« CTi¢k¡X® ekg¥i¢n®Th¡i Cª J¦n¢i¢T«. 600 ¨Y¹®, 200 ATi®´, 150 Q¡Y¢, 4000 l¡r, J¥T¡¨Y l¢l¢bYj« dµ´s¢Jw, J¢r¹¤l¢qJw F¼¢l ©l¨s. CY¢c¤ d¤s¨h 25 ©p¡wÍ¢u ±e£n¬u dm¤´qT¹¤¼ Hj¤ Vis¢ i¥X¢×®, jÙ¡i¢j·¢©k¨s ©J¡r¢Jq¤w¨´¡qq¤¼ dªw±T¢ i¥X¢×®, 200 Y¡s¡l®, 25 Tt´¢, J¤sµ® Fh¤ F¼¢¹¨c ©l¨si¤«. J¦Y¬h¡i dj¢OjX·¢k¥¨T ``±dY¢ltn« Hj¤ ¨Y¹¢v c¢¼® mj¡mj¢ 150 ©Y¹ J¢¶¤¼¤. Jj¢´¤« b¡j¡q« Cl¢¨Tc¢¼® l¢dX¢i¢©k´® ©d¡J¤¼¤Ù®. 800 h¤Yv 1000 Cqc£j® l¨j Cl¢¨Tc¢¼® ©d¡J¤¼¤Ù®. H¡©j¡ YlXi¤« H¨j»·¢c® 14 j¥d l¢ki®´®.....'' h¤p½a® dsi¤¼¤. Hj¤ ©Y¹ ©d¡k¤« h¤p½a® A©YdT¢ l¢v´¤¼¢¿. ¨lq¢¨µ»©i¡ ¨lÉ ¨lq¢¨µ»©i¡ B´¢ J¤¸¢i¢k¤« dªµ¢k¤« c¢sµ® `¨¨Ql±m£' F¼ ±f¡uV¢v l¢vdc cT·¤Ji¡X® dY¢l®. c¡q¢©Jj

l¢Joc ©f¡tV¢¨Ê ¨TJ®©c¡qQ¢ h¢nu dÚY¢ ±dJ¡j« F¶® kÈ« j¥d op¡i« Cª i¥X¢×¢c¤ kg¢µ¢j¢´¤¼¤. 30 Tx ¨lq¢¨µ» Cl¢¨T Dvd¡a¢¸¢´¤¼¤. 100 ©Y¹i¢v c¢¼® c¡kj J¢©k¡ ¨lÉ ¨lq¢¨µ» J¢¶¤« CY¢¨Ê Alm¢n®Th¡i ©Y¹¡¸£j Dd©i¡L¨¸T¤·¢ Al©k¡o¤Ù ©d¡k¤qq hb¤jdkp¡j¹q¤« O½É¢¨¸¡T¢i¤h¤Ù¡´¤¼¤. Bi¢j« ©Y¹i®´® 100 J¢©k¡ ¨lq¢¨µ» J¢¶¤«. d¢»¡´® o§Éh¡lm¬·¢¨cT¤´¤Ji¡X® ¨O़Y®. C¹¨c ¨lq¢¨µ»i¡i¤« ¨lÉ ¨lq¢¨µ»i¡i¤« hb¤jdkp¡jh¡i¤« O½É¢¨¸¡T¢i¡i¤« d¢»¡´¡i¤« H¨´ j¥d¡Éj¨¸T¤©Ø¡w ©Y¹i¤¨T l¢dX¢h¥k¬« Bc¤d¡Y¢Jh¡i¢ lq¨j Dijl¤¨h¼® h¤p½a® dsi¤¼¤. ¨Y¹¢v c¢¼® ±dY¢ltn« 3.5 kÈ©·¡q« j¥d lj¤h¡c« kg¢´¤¼¤. ¨Y¹® h¡±Yh¤Ù¡i¢j¤¼ J¦n¢i¢T« C¼® ¨¨ll¢Ú¬h¡t¼ l¢l¢b l¢qJq¤¨T l¢qc¢kh¡X®. Jh¤J®, Q¡Y¢, ¨J¡©´¡, J¤j¤h¤qJ®, l¡r, J¢r¹¤ltLê¹w, o©¸¡¶, dë¡l®, m£hdë¡l®, Jm¤h¡l®, h¡©Æ¡Í¢u, d¸¡i, O¡Ø Y¤T¹¢ c¢jlb¢ l¢qJw. ¨¨p¨TJ® j£Y¢i¢k¡X® lq±d©i¡Ll¤« Qk©oOcl¤¨h¿¡«. F¿¡« Y¨¼ o§Éh¡i¢ j¥dJvdc ¨Oi®YY®. 15 ¨oÊ¢v c¢t½¢µ J¤q·¢v c¢¼® 5 J¤Y¢jmÇ¢i¤qq ©h¡©¶¡t ±dlt·¢¸¢µ® J¦n¢i¢Th¡¨J 12 ©fë¡´¤Jq¡i¢ Y¢j¢µ® s¢©h¡¶® Jx©±T¡w o¢Í« Dd©i¡L¢µ® cci®´¡l¤¼ l¢bh¡X® Qk©oOc o«l¢b¡c« ±Jh£Jj¢µ¢j¢´¤¼Y®. Fl¢¨Ti¢j¤¼¤« CY® ±dlt·¢¸¢´¡u o¡b¢´¤« F¼ Ab¢J©hÁi¤h¤Ù®.

``Cª J¤q·¢v Y¨¼ L¢e®×® Y¢k¡¸¢i oh¦Úh¡i¢ lqt·¤¼¤. h¥¼¤ h¡o¨· lqtµ hY¢ Y¢k¡¸¢i 400 ±L¡« BJ¡u. ``C©¸¡w 7000 F»« lqj¤¼¤.... J¢©k¡i®´® 150 j¥d lµ® J¢¶¤«....'' h£u Y£× J¤q·¢v l¢Ys¤¼Y¢c¢Ti¢v h¤p½a® dsº¤. ¨¨QlJ¦n¢©i¡T® F¼¤« ±dY¢d·¢ ¨¨QlJ¦n¢¨i ¨c©Õ¡T¤ ©Ot·® o®©cp¢´¤¼ JtnJ±dh¤Kc¡X® h¤p½a®. Yh¢r®c¡¶¢v ¨¨QlJ¦n¢i¤¨T d¢Y¡l® F¼s¢i¨¸T¤¼ ©J¡iØ·¥t oY¬h«Lk¨· o¤zjj¡hàj¡X® C´¡j¬·¢v h¤p½a¢¨Ê L¤j¤. d·¤ ltn·¢©k¨si¡i¢ h¤p½a® ¨¨Ql J¦n¢i¤¨T lÇ¡l¤« ±dO¡jJc¤h¡i¢¶®. C.F«.2 ¨¨Qllq k¡ic¢ Cl¢¨T b¡j¡qh¡i¢ Dd©i¡L¢´¤¼¤. ¨OT¢Jq¢¨k J¤h¢wf¡bi®¨´Y¢¨j C.F«–5 k¡ic¢i¡X® Dd©i¡L¢´¤¼Y®. ¨¨Qll¢c¡L¢j¢ 100 h¢¿¢, 100 ±L¡« mt´j, 100 h¢¿¢ ¨¨l×® s«, 600 h¢¿¢ ¨lqq« F¼¢l Dd©i¡L¢µ¡X® C.F«–5 k¡ic¢ DÙ¡´¤¼Y®. J¥T¡¨Y h¤¶ o·® ©T¡X¢´® Bi¢ ¨OT¢i¤¨T CkJq¢v Yq¢´¤¼¤. e¢n® FJ®o®±T¡J®×® AZl¡ 13


Jlt©Í¡s¢

www.krishijagran.com

¨l¶« h¤p½a¤« g¡j¬ n´£ki¤« Vis¢e¡h¢v

h£u o·® Yi¡s¡´¡u Hj¤ Tx h£u Alm¢n®Th¡X® Hj¤ ltn©·´® T¡Æ¢v c¢©Èd¢µ¢j¢´¤¼Y®. CY® h¢Jµ ¨¨QlJ£Tc¡m¢c¢i¡X®. 3 a¢lo·¢¨k¡j¢´v 2 h¢¿¢ k¢×t Hj¤ k¢×t ¨lqq·¢v Jk´¢ CkJq¢v Yq¢µ¤ ¨J¡T¤´¤«. ¨OT¢ Jj¤©·¡¨T lqj¡u CY® op¡iJh¡X®. J¥T¡¨Y dÕLl¬«, h»¢j´©Ø¡Í®, Bt.¨J f¡J®T£j¢iv k¡ic¢, eëlt FJ®o®±T¡J®×®, ©h¡j® k¡ic¢, Ah¥Y k¡ic¢, k£e® FJ®o®±T¡J®×®, m¡Ç£Jj¢µ ©L¡h¥±Y« Y¤T¹¢ l¢l¢bYj« ¨¨Qllq¹w J¤¸¢Jq¢v J¡×¤ JT´¡¨Y Cl¢¨T ATµ¤ o¥È¢µ¢¶¤h¤Ù®. e¡h¢¨k·¤¼ oztmJt´® J¡X¡c¤« dU¢´¡c¤« ©lÙ¢i¡X®. l¢l¢b O¡t¶¤Jq¢v Cl Yà¡s¡´¤¼ j£Y¢i¤« ±datm¢¸¢µ¢¶¤Ù®. ©p¡wÍ£u ±e£n¬u dm¤´q¡X® Cl¢T¤¨· È£jb¡jJw. Hj¤ dm¤l¢v c¢¼® 20 k¢×t d¡v kg¢´¤«. a¢lol¤« 400 k¢×t d¡v l¢v´¤«. d¡k¤ J¥T¡¨Y ¨¨Yj®, 14

¨l» F¼¢li¤« d¡´×¢k¡´¢ l¢v´¤¼¤. Vis£e¡h¢¨k O¡XJl¤« ¨Y¡r¤·¤ Jr¤J¤¼ ¨lqql¤« hפ h¡k¢c¬¹q¤« AT¤´qi¢v c¢¼¤qq d¡r®lo®Y¤´q¤« Qkl¤« hפ h¡k¢c¬¹q¤« iZ¡ohi« J©Ø¡Í® T¡Æ¢©k´® h¡×¢ o«o®Jj¢µ® O¡XJ–J©Ø¡Í® k¡ic¢ ¨¨d¸® lr¢ l¢qJq¤¨T O¤l¶¢v F·¢´¡c¤« h¢Jµ o«l¢b¡ch¤Ù¢l¢¨T. ¨Y¡r¤·¢v YX¤¸® ±Jh£Jj¢´¡u e¡c¤Jw DÙ®. i±É´sli¡X® o¡b¡jX. Blm¬·¢c® Y£×¸¤¿® J¦n¢i¢T·¢v Y¨¼ lqt·¤¼¤. d¤¿j¢iv i±Éh¤d©i¡L¢µj¢º® CY® Y£×i¡i¢ cvJ¤¼¤. Vis¢e¡h¢c® of®o¢V¢ cf¡tV¢v c¢¼¡X® kg¢µY®. Y¡hoÌk·¤c¢¼® Hj¤ J¢©k¡ h£×t h¡s¢ H©j´t ©Y¡¶·¢v CªiT¤·¢¨T h¤p½a® J¦Y¬Y¡J¦n¢´¤« ©d¡q¢pªo® J¦n¢i®´¤« Y¤T´« J¤s¢µ¤. 12 kÈ« j¥d h¤Yv h¤T´¢ c¢th¢µ ©d¡q¢pªo¢v ¨lqqj¢i¡X® ±db¡cJ¦n¢. ©d¡q¢pªo® J¦n¢i®´® o£ox f¡bJh¿¡·Y¢c¡v Cj¤dY¢j¶¢


www.krishijagran.com

O¡XJ´¤rØ® Jk´¢¨iT¤´¡c¤qq oës¢ h¢J®o¢N® i¥X¢×®, O¡XJ´¤rØ® J¦n¢i¢T·¢©k´® dØ® ¨Oà¡c¤qq oës¢ dØ¢N® o¢Í«, Y£×¸¤¿® ¨Os¤Jn®X¹q¡´¤¼ O¡e® J¶t, ¨J¡±d ±Vit, ¨lq¢¨µ» e¢v×t, h¤¶ l¢j¢´¡c¤qq h¢c¢ CƤ©f×t, Jsli±É«, ¨lq¢¨µ»–d¡v d¡´¢N® i±É«, Y¤qq¢cci®´¤qq l¡¶t e¢v×t, h»¢j J©Ø¡Í®, Aj¢¸®, ÍØ® J¶t, hj¹q¤¨T ¨J¡Ø¤ ©J¡Y¡c¤qq ±T£ ±d¥Xt Y¤T¹¢ h¤p½a¢¨Ê J¦n¢i¢T·¢k¢¿¡· i±É¹w Ad¥tá« F¼¤ Y¨¼ dsi¡«. ¨¨QlJ¦n¢ j£Y¢ Alk«f¢´¤¼ Cª J¦n¢i¢T·¢v Blm¬h¤qq lq«, l£¶¢v d¡OJ¡lm¬·¢c¤qq CÜc« F¿¡« Cl¢¨T Y¨¼ DY®d¡a¢¸¢´¤¼¤. h»¢j J©Ø¡Í® b¡j¡qh¡i¤Ù¡´¢ l¢k®dc cT·¤¼¤h¤Ù®. h¤p½a¢¨Ê ©Y¡¶·¢v c¢¼® h»¢jJ©Ø¡Í® l¡¹¢©¸¡i¢ J¦n¢i¢T¹w ¨¨Qloh¦Úh¡´¢i Aivd´ JtnJt c¢jlb¢. J¤º¤h»¢jJ¨q d¸¡i ©d¡k¤qq dr·¢¨Ê Alm¢n®T¹w cvJ¢·¨¼i¡X® C©Àp« lqt·¤J. `¨Os¤¸´¡jc¡i h»¢jJ¨q' c¢jÉj« lqt·¢¨iT¤´¡c¤« A¹¨c J©Ø¡Í® c¢t½¡X« Y§j¢Y¨¸T¤·¡c¤« h¤p½a® oa¡ Q¡±LY d¤kt·¤¼¤. h»¢jJ©Ø¡Í® l¢k®dci¤« Hj¤ h¢Jµ lj¤h¡c h¡tLl¤h¡X®. Aud·¢c¡k¤J¡jc¡i h¤p½a¢c® h´w h¥¼®; s¢Q¢Y, s¢n¡a®, sh¢Y. nf£t Q¡h¡Y¡l¡X®. Ao®h¢ ©dj´¤¶¢i¤«. 2008 ¨k JtnJ±m£ d¤jo®J¡j·¢c¤ d¤s¨h o«Ì¡cot´¡j¢¨Ê h¢Jµ JtnJc¤qq Jtn©J¡·hd¤jo®J¡j«, c¡q¢©Jj l¢Joc ©f¡tV¢¨Ê 2012–¨k ¨fÍ® ©J¡´c¶® e¡tht Al¡tV® Y¤T¹¢ ±dh¤K d¤jo®J¡j¹w c¢jlb¢ kg¢µ¤ Jr¢º¤. l¨j Ab¢Jl¢ql® o¡b¡jX J¦n¢©i´¡w J¢¶¤¼¤Ù® F¼® h¤p½a® dsi¤¼¤. i±É¹q¤¨T O¹¡Y¢ ``J¦n¢¸X¢ Fq¤¸h¡´¡c¤« ¨Okl® O¤j¤´¡c¤« i±Éop¡i« J¥T¢©i Y£j¥.... h¨×¿¡ ©hKkJq¤« d¤©j¡Lh¢µ¤ Jr¢º C´¡k·® J¡tn¢J ©hKk h¡±Y« ±d¡J¦Yh¡i J¦n¢j£Y¢Jq¢v Y¤TjX« F¼® c¢tfÜ« d¢T¢´¤¼Y® f¤Ú¢ m¥c¬Yi¡X®. i¤l¡´¨qi¤« d¤Y¤ Ykh¤s¨ii¤« BJtn¢´¡u i±Éo¡¼¢Ú¬« J¥T¢©i Y£j¥. ¨Y¡r¢k¡q¢Jq¤¨T F»« J¤si®´¡c¤« FÉ¢©c¨s h¡coæ¢J ©Jëm¹w Hr¢l¡´¡c¤« l¨j J¦n¢i¢¨k i±Élv´jX« op¡iJh¡J¤« F¼¡X® F¨Ê Ac¤gl«....'' Ac¤gl·¢¨Ê Jj¤·¢v Cª JtnJ±dY¢g o¡È¬¨¸T¤·¤¼¤. f©i¡L¬¡o® dë¡Ê¢v c¢¼¤qq

``F¨É¡´ dsº¡k¤« Y¨Ê h´¨q JtnJj¡i¢ J¡X¡u Bj¤« B±Lp¢´¤¼ Hj¤ o¡h¥p¬l¬lÌi¿ c½¤©TY®.... h»¢¨ci¤« ¨OT¢J¨qi¤« o®©cp¢´¡u Jr¢i¤¼ Hj¤ Ykh¤s F´¡kl¤« ch¤´® c¢kc¢t·¢©i Y£j¥... FÆ¢©k h¡clj¡m¢i®´® o¤Ì¢jh¡i¢ c¢kc¢v´¡u Jr¢i¥... J¡tn¢J ©hKk ©lÙl¢b« o«jÈ¢´¡¨Y hפ ©hKkJq¢¨k¡¨´ d¤©j¡LY¢i¤Ù¡i¢ F¼¤ dsi¤¼Y¢v FÉtÏ«.. AY¤« hc¤n¬j¡m¢i®´® ©a¡nh¿¡· ¨¨QlJ¦n¢i¤¨T J¡kh¡X¢c¢ lj¡u ©d¡J¤¼Y®....'' o§É« Q£l¢Y« Y¨¼ Ac¤gld¡Uh¡´¢ h¡×¢i ±dY¢g¡bcc¡i ¨l¶« h¤p½a¢¨Ê l¡´¤Jw... ¨l¶·¤c¡¶¢v oo¬kY¡oh¦Úh¡i H©jau ©Y¡¶« Y£t·® AY¢¨c J¡lv h¡k¡Kh¡¨j ©d¡¨k dj¢d¡k¢´¤¼ h¤p½a¢©c¡T¤« n´£k©i¡T¤« i¡±Ydsº¢s¹¤©Ø¡w ©cj« ¨¨lJ¡u Y¤T¹¢i¢j¤¼¤. 15


www.krishijagran.com

©e¡´o®



   h¢c¢ F±fp¡«, J¤j¬u C ¨J, f¢z¤ d¢ Foæ®, o§¡Y¢ d¢ Foæ® A©±L¡Xh¢J® s¢oj®µ® ©Ínu, O¡k´¤T¢, ©Jjq J¡j®n¢J olJk¡m¡k

T¢¨l¾·¢c® ±db¡ch¡i¤« hr¨l¾¨· B±mi¢-´¤¼ Hj¤ ¨J¡µ¤ o«Ì¡ch¡X® ©Jjq«. ©k¡J·¢¨k h¥¼¢¨k¡j¤g¡L« Qc¹--w C¼®® J¤T¢¨l¾È¡h« Ac¤gl¢µ¤¨J¡Ù¢j¢´¤Ji¡X®. J¡-kltnl¤« Y¤k¡-l-tnl¤« Y¢-h¢t·¤ ¨di®Y¢-j¤¼ Cª c¡¶¢v Hj¤ J¡k·® Qk« oh¦Úh¡i¢-j¤¼¤. QkÈ¡h¨·¸×¢ O¢-É¢-µ¢¶¤ J¥T¢i¤Ù¡l¢¿ c½¤¨T d¢Ékh¤s´¡t. Qkoh¦Úh¡i J¤q¹q¤« ©Y¡T¤Jq¤« O¢sJq¤« b¡j¡qh¤Ù¡i¢-j¤¼¤. l£¶¡l-m¬¹w´¤« J¦n¢´¤« h×® ¨¨ac«a¢c Bl-m¬¹w´¤« Cª Qk©±o¡Yoæ¤J¨qi¡X® c¡« B±mi¢µ¢-j¤¼Y®. Cli¢¨k Qk« J»£j¤©d¡¨k ¨Yq¢ºY¤« h¡k¢c¬ l¢h¤Çl¤h¡i¢-j¤¼¤. ¨¨al-·¢¨Ê o§É« c¡-T® F¼® l¢©mn¢¸¢´¨¸-T¤¼ c½¤¨T c¡¶¢--v hr´¡k·® ¨l¾¨¸¡´l¤« ©lcv´¡k·¤ ljwµi¤« dY¢l¡i¢j¢-´¤¼¤. mj¡mj¢ hri¡i 300 ¨oÊ¢h£×s¢--v c¢¼¤« hr J¤si¤©Ø¡--w Y¨¼ c½¤¨T c¡T® ljwµi¤¨T dT¢-l¡-Y¢v´--v F-·¤¼¤. Cª AlÌi®´® h¡×« lj¤·¡u ch¤´¤ Jr¢iX«.

hri¤« Qkkg¬Yi¤« c¡k®d·¢c¡k® ca¢J--w, J¡ik¤Jw, J¤q¹w, c£j¤sl¤Jw, Aj©´¡T¢©i¡q« J¢Xs¤J--w, ltn·¢--v 300 ¨oÊ¢h£×t hr, Y¤T¹¢ ¨l¾·¢¨Ê. J¡j¬·¢--v ©Jjq« ©d¡¨k oؼh¡i h¨×¡j¤ o«Ì¡ch¢¿. ltn-·¢--v c¥©s¡ c¥×¢i¢j¤d©Y¡ a¢lo¹--w A-T-¹¤¼ ±po§h¡i hr´¡k«, ltÚ¢µ¤ l-j¤¼ lccm£JjX«, ¨c-k®¸¡T¹q¤« Y-»£t·T¹q¤« c¢J·v F¼£ 16

J¡jX¹q¡v ¨d-़ hr¨l¾« h»¢©k´® Aj¢µ¢s¹¡¨Y Hr¤J¢ cn®-T-¨¸¶¤ ©d¡-J¤¼¤. Ya§¡j g¥Qk©d¡nX« o¡b¬h¡-J¤-¼¢¿. ©Jjq·¢¨Ê J¢r´¡«Y¥´¡i g¥±dJ¦Y¢i¤« YY§a£Èi¢¿¡· J¦n¢ j£Y¢Jq¤« oh±Lh¿¡· Qkl¢c¢©i¡L dÚY¢Jq¤« J¡jX« ¨d-़ hr¨l¾¨· g¥h¢i¢©k´® J¢c¢º¢s´¡©c¡ d¢T¢µ¤ c¢t-·¤l¡©c¡ ch¤-´¡J¢¿. g¥h¢i¤¨T ¨Oj¢l¤ c¢h¢·« ¨d-़ hri¤¨T 90 mYh¡cl¤« 24 h¤Y--v 48 hX¢´¥s¢c¤¾¢--v ca¢i¢k¥¨T JTk¢©k´¤« Ai--v o«Ì¡c¹q¢©k´¤« Hr¤J¢ d¡r¡-J¤¼¤. f¡´¢ 10 mYh¡c« h¡±Yh¡X® Dd©i¡L¢´¡--u o¡b¢-´¤¼Y®. F¼¡v Yh¢-r®-c¡¶¢--v A-l¢T¤¨· g¥±dJ¦Y¢i¤¨T ±d©Y¬JY c¢h¢·« ca¢Jq¢¨k 90 mYh¡c« Qkl¤« Dd©i¡L¢´¡c¡-J¤¼¤. ©Jjq·¢¨k C¼¨· Cª AlÌ´® h¡×« ljX¨hÆ¢--v H¡©j¡ dªj©ci¤« Qko¡Èjj¡´X«. Qko«jÈX ±d-lt·c¹--w H¡©j¡ l£¶¢--v c¢¼¤-Y¨¼ Y¤T¹X«. CY¢c¡i¢ ¨Okl¤ J¤sºY¤« J¡j¬Èhl¤h¡i Qko«-j-È-X-h¡tLê¹-w A-c¤-lt·¢©´ÙY¡i¤Ù®. lclk®´jX«, hr¨l¾¨´¡i®·®, g¥Qk©d¡nX«, Ac¤©i¡Q¬h¡i J¦n¢j£Y¢J--w, m¡o®±Y£ih¡-i h-»®, -Qk-¨¨Ql o«jÈX«, h¢Yh¡i Qkl¢c¢©i¡L« Cl¨i¿¡h¡X® ±dm®c dj¢p¡j·¢c¡i¤¾ D-·-h h¡t-Lê¹w.

hr¨lqq·¢¨Ê Yvo-h-io«gjXl¤« o«jÈXl¤« 1. hr¨l¾ o«gjX J¤q¹--w L¡tp¢©JYj Bl-m¬¹w´¡i¢ hr¨l¾« ©c-j¢©¶¡ g¥h¢i¤¨T Ddj¢Yk·¢k¥¨T


www.krishijagran.com

16


www.krishijagran.com

Hr¤J¢©¸¡-J¤¼ ¨l¾©h¡ ©mKj¢µ¤ o«gj¢´¡l¤Y¡X®- . CY¢c¡i¢ J¤q¹w, O¢sJw, o¢v©d¡q¢u T¡Æ¤Jw, Y¢j¢µ¤l¢Tv fÙ¤J--w Y¤T¹¢ H¡©j¡ Ìk·¢c¤« ©i¡Q¢-µ c¢th¡X ±dlt·Yc¹--w cT¸¢k¡©´ÙY® Blm¬h¡X®. c¢j¸¡i Ìk¹q¢v J¤r¢Jq¤Ù¡´¢ J¿¤Jq¤« ©lj¤Jq¤« c£´« ¨Oi®Y® l¦·¢i¡´¢ J¤r¢i¤-¨T Dw-g¡L·® o¢--k®©d¡q¢--u n£×® l¢j¢µ® Qko«gjX·¢c¡i¢ Dd©i¡L¢´¡«. C·j« J¤q¹q¢v o«gj¢-´¤¼ Qk« ©lc-k®´¡k·® J¦n¢´¤« hסl-m¬¹w´¤« l¨j Dd©i¡L¢´¡«.

2. g¥LtgQk©d¡nX J¤q¹w J¢Xs¢c® oh£d« ¨Os¢i J¤q¹w FT¤·® d¤j¸¤s·¤ c¢-¼¤«, h¤×-·® c¢¼¤« l£-r¤¼ ¨l¾l¤«, dsØ¢¨k hr¨l-¾-·¢¨Ê c¨¿¡j¤ g¡Ll¤« Cª J¤q¹q¢v F·¢©µj¡u Ac¤la¢µ¡v ©lcv´¡k·¤ J¢X×¢¨k ¨l¾« l-פ-¼Y® lk¢¨i¡jql¢v YTi¡u o¡b¢´¤« . Hj¤ c¡¶¢¨k Qc¹w H¼TÆ« C·j« J¡j¬¹w c¢tlp¢´¤©Ø¡w g¥LtgQkc¢j¸¢v l-j¤¼ ltÚcl® AΤY¡lph¡X®. C·j« ¨Os¢i J¤q¹w FT¤-´¤¼Y¢c® l-j¤-¼ c¢t-½¡X ¨Okl® c¢o®o¡jh¡X®. Ìkdj¢h¢Y¢i¤¾ CT¹q¢v C·j« ¨Os¢i J¤q¹w´® O¤×¤« Cn®T¢J ¨J¡Ù® ¨J¶¢ d¡s´nX¹w, H¡¶¤JnX¹w F¼¢l c¢sµ® h¤Jwg¡L« hX©k¡ ¨l¾¡j«J¿¤J©q¡ c¢j·¢ Qk©±o¡Yoæ¢c¤ O¤×¤h¤¾ ±d©am¨· h©c¡pjh¡´¡«. J¥T¡¨Y, C·j« J¤q¹q¢v hXv, d¡s´nX¹w, H¡¶¤JnX¹w, ¨l¾¡jÆ¿® F¼¢l c¢sµ® AY¢k¥¨T hr¨l¾« Aj¢µ® Hj¤ ¨¨d¸® lr¢ J¢X×¢©k´¤« ©mKj¢´¡-l¤¼Y¡X®. ©lck¢v l-פ¼ J¢Xs¤Jq¢v Blm¬·¢c® ¨l¾« kg¢´¤Y¢c® Cª j£Y¢ lq¨jib¢J« op¡iJjh¡X®.

C·j« J¤r¢Jq¢--v o«gj¢-´¤¼ ¨l¾« h»¢©k´® Y¨¼ J¢c¢º¢s¹¤Y¢c¡--v - g¥Ltg Qkc¢j¸® Dij¡u J¡jXh¡J¤«. d¤j¸¤s·® l£-r¤¼ hr¨l¾« l£T¢cT¤·¤¾ ¨OÆv J¤r¢Jq¢©k´® ¨¨d¸¤lr¢©i¡ O¡k¤Jw lr¢©i¡ F·¢µ¡--v kg¢-´¤¼ ¨l¾« d¡r¡i¢©¸¡J¢¿. d¤ji¢T¹q¢v c¢¼®- Hr¤J¢©¸¡-J¤¼ ¨l¾l¤« ¨OÆv J¤r¢Jq¢©k´® ¨Os¢i O¡k¤Jq¢k¥¨T Y¢j¢µ¤ l¢T¡l¤Y¡X®. C·j« J¤r¢Jw Qko«gjX¢Jq¡´¤©Ø¡--w ©lÙ±Y o¤jÈ¢YY§« Ds¸¡©´ÙY¤Ù®.

5. Oj¢l¢c¤ J¤s¤¨J O¡k¤Jq¤« ljؤJq¤« ¨l¾« YTº¤ c¢-t·¤¼ h»¢--v Y¡r®-·¤¼Y¢c¡i¢ O¡k¤Jq¤« ljؤJq¤« FT¤-´¤¼Y® ek±dah¡i j£Y¢i¡X®. hr Ab¢Jh¢¿¡·Y¤« 3.50v J¤sl® Oj¢l¤¾Y¤h¡i J¦n¢i¢T¹q¢--v Oj¢l¢c¤ J¤s¤¨Ji¡i¢ fÙ¤J--w DÙ¡-´¤¼Y® G¨s ek« ¨Oफ. hri¤¨T Aql¤« g¥h¢i¤¨T Oj¢l¤« JX´¢¨kT¤·¤ ©lX« fÙ¤Jw Y½¢k¤¾ AJk« c¢Öi¢´¡u. h»¤¨J¡©Ù¡, J¿¤-Jw ¨J¡©Ù¡ fÙ¤J--w c¢th¢´¡«. Y£×¸¤¿®, j¡hµ« h¤Yk¡il fÙ¤Jq¢v c-¶¤-l-qt-·¢-i¡v fÙ¢c® J¥T¤Y--v fk« kg¢´¤«. J¤¼¢--u Oj¢l¤Jq¢--v GJ©am« 2 h£×--t c£q·¢k¤« 50 ¨o.h£. l£Y¢i¢k¤« 50 ¨o.h£. Br·¢k¤« oh¡Éj©jKi¢--v Oj¢l¢c¤ J¤s¤¨J O¡k¤J--w c¢th¢´¡l¤Y¡X®. Cª O¡k¤Jq¢v c¢¨¼T¤-´¤¼ h»® O¡k¢c® Y¡¨r ljؤ d¢T¢¸¢µ®, AY¢©Á--v d¤¿®, j¡hµ« di-s¤-lt-Lê ¨OT¢J--w Y¤T¹¢-i-l c¶¤¸¢T¢¸¢´¤Ji¤h¡l¡«. J¥T¡¨Y Cª O¡k¤Jq¢v O-J¢-j¢¨·¡Ù® AT¤-´¤¼Y® h»¢v Cªt-¸« lt-Ú¢-¸¢-´¡u c¿Y¡X®.

3. d¤ji¢T¹q¢v hr´¤r¢J--w ¨l-¾-¨´¶® Ac¤gl¨¸T¡· dsؤJq¢--v dk g¡L¹q¢k¡i¤« J¥T¡¨Y J¢X-s¤Jw´® O¤×¤h¡i¤« J¤r¢J--w c¢th¢µ® Hr¤J¢©¸¡-J¤¼ Qk¨· g¥h¢i¢©k´® Y¡r¡u Ac¤la¢´¤J. 1 h£×--t c£q·¢k¤«, 1 h£×--t l£Y¢i¢k¤« 50 ¨o.h£. Br·¢k¤h¤¾ J¤r¢J--w F¿¡·j« g¥±dJ¦Y¢´¤« ©i¡Q¢-´¤¼ Yj·¢k¤¾Y¡X®. Oj¢l¤¾ ±d©am¹q¢v ©J¡Ù¥--t J¤r¢J¨qT¤·® Oj¢l¢¨Ê Y¡r®g¡L·® h»¤ ¨J¡Ù® ljؤ١´¤Ji¤« Y£×¸¤¿®, ¨¨JYµ´, j¡hµ« h¤Yk¡il cT¤Ji¤« ¨Oà¡«. Cª j£Y¢ Ba¡-i« lt-Ú¢¸¢´¡c¤« op¡i¢´¤«.

6. Y¶¤ Y¢j¢µ® CT´à¡k ¨li®´¤J 3.50 h¤Yv 140 l¨j Oj¢l¤¾ J¦n¢ g¥h¢Jq¢--v c¢¼® ¨l¾l¤« h»¤« J¤·¢ Hk¢µ® Hr¤J¢©¸¡-J¤¼Y® YTi¡--u g¥h¢¨i l¢l¢-b Y¶¤Jq¡i¢ Y¢j¢µ®, Y-¶¤Jw Alo¡c¢-´¤¼¢T·® J¿¤¨J¡©Ù¡, h»¤¨J¡©Ù¡ (30-40 ¨o.h£. Dij·¢v) ljؤJ--w DÙ¡´¤ j£Y¢i¡X¢Y®. Cª j£Y¢ g¥Ltg Qkl¢Y¡c« Dit-·¡u op¡i¢´¤«. ¨Os¢i J¤¢--u h¤Jq¢k¡X® l£¨TÆ¢--v l£T¢c¤O¤×¤« J¤¢c¤ Y¡¨ri¡i¢ Jà¡k ¨J`¢i¡v h¨»¡k¢¸¤ YTi¡¨h¤ h¡±Yh¿, Qko«gjXl¤« cT·¡«. ¨l¾« Y¡©r¡`® Ab¢J« Hr¤J¢ ©d¡J¡· l¢b·¢v Hj¤ h£×t Dij·¢--v Jà¡k c¢j®½¢ µ® hr´¡k« h¤r¤l--u hr¨l-¾« ¨J¶¢ c¢-j®·¢i¡--v g¥Ltg Qkl¢Y¡c« Dij¤«. J¢Xs¢¨k Qkl¢Y¡cl¤« Dij¤«.

4. ¨OÆv J¤r¢Jq¢--v ¨l¾« Dd©i¡L m¥c¬h¡i ¨OÆv J¤r¢Jq¤« Jj¢Æ--v J§¡s¢Jq¢--v j¥d¨¸T¤ J¤r¢Jq¤«, ¨d¡¶´¢Xs¤Jq¤« l¦·¢i¡´¢ Qko«gjX¢Jq¡´¡«. hr´¡k·®

7. YTiXJw ¨l¾·¢¨Ê mÇ¢i¡i Hr¤´¤ Y-T-i¤¼Y¢c¤ ©lÙ¢ G¨YÆ¢k¤« lo®Y¤´w ¨J¡Ù®® YToæ« o¦n®T¢µ® J¥T¤Yv ¨l¾« h»¢©k´® B-r®¼¢s¹¡u op¡iJh¡-i 18



©e¡´o® h¡t-Lê¹w DÙ®®. ¨l¾« Hr¤J¢-l-j¤¼ d¡Yi¢v Jj¢Æ¿¤Jw AT¤´¢¨lµ® Hr¤-´¢¨Ê mÇ¢ J¤s´¡«. J¤¼¢u Oj¢l¤Jq¢v J¿¤Jw¨J¡©Ù¡ h»¤¨J¡©Ù¡ fÙ¤Jw c¢t-h¢-´¡«. ¨l¾« J¤·¨c Hk¢µ¤-l-j¤¼ Ìk¹q¢v ¨Os¢-i Y-¶¤Jw DÙ¡´¢¨J¡Ù®® Hr¤-´¢¨Ê Y£±lY J¤s´¡«. hXv O¡´¤J©q¡ Jj¢Æ¿¤J©q¡ Dd©i¡L¢µ® ¨Os¢i YTiXJw ca¢´¤ J¤s¤¨J DÙ¡´¤Y® Hr¤´¤ djh¡lb¢ J¤si®´¡c¤« oh£d·¤¾ J¢Xs¤Jq¢k¤« J¤q¹q¢k¤« Qkc¢j¸® Dit·¡c¤« op¡iJjh¡X®. c£t-µ¡-k¤-J-q¤-¨Ti¤« ©Y¡T¤Jq¤©Ti¤«, d¤rJq¤©Ti¤« l£Y¢ J¤sº g¡L« ©c¡´¢ J¤s¤¨J YT-i-X c¢t-h¢-´¤¼Y® Hr¤J¢©¸¡-J¤¼ ¨l¾« Y-T-º¤-c¢t·¢ h»¢©k´® Y¡r¡u op¡i¢-´¤¼¤. Hj¤ h£×t l¨j Br·¢k¤¾ O¡k¤Jq¢v lq¨j kq¢Yl¤« ¨Okl¤ J¤sºY¤h¡i ±fn® l¤V® (d¡r®·T¢) V¡h¤Jw ek±dah¡X®. d·¤ h£×t l¨j l£Y¢i¤¾ ¨Os¢i d¤rJq¢--v JØ¢·T-i-X c¢t-h¢µ® ¨l-¾« ¨J¶¢ c¢t·¡« . d¡s´nX¹--w AT¤´¢¨lµ® JØ¢lk ¨J¡Ù® ¨d¡Y¢º® fk¨¸T¤·¢i¡X® C-Y® c¢t-h¢-´¤-¼Y®. ©J¡x±J£×®, Cn®T¢J, ¨OÆ¿® h¤Yk¡il Dd©i¡L¢µ® Ì¢jh¡i YTiXJw c¢--t½¢´¡«. h¨»¡k¢¸¤YTi¡c¤«, Qk±dl¡p¨· Y-T-º¤-c¢t-·¢ g¥Ltg Qkc¢j-¸¤-it-·¡c¤« CY® op¡i¢´¤«. 8. sâ--t YTiX C-ɬu Cu-ͬ¥¶® H¡-e® l¡¶t h¡©cQ®¨hÊ¢--v c¥Ycj£Y¢i¢--v sf¨¨so®V® YTiXJ--w/ sft YTiXJ--w j¥d¨¸T¤-·¢-i¢¶¤Ù®. o¡b¡jX YTiXJ©q´¡--w ©hÁ©is¢ili¡X¢Y®. YTiXi¤¨T AT¢g¡L« ©J¡x®±J£×¤« h¤Jwg¡L« sâ--s¤« ¨J¡-Ù® c¢t-h¢-µ¢-¶¤-q-q-Y¤h¡X®. Blm¬¡c¤ojX« sâ--t YTiXi¤¨T Dij« J¥¶¤l¡c¤« J¤si®´¡c¤« o¡b¢´¤«.

9. J¤q¹q¤« Y»£--t·T¡J¹q¤« Y»£t·T¹w F¼¡v J¤q¹q¤« J¡ik¤Jq¤«, J-Ùv´¡T¤Jq¤« OY¤¸¤ c¢k¹q¤« ¨cvd¡T¹q¤« F¿¡« ©Ot¼® ¨l-¾-¨´¶¤¾ Dk®¸¡ ac Èhh¡i d¡j¢Ì¢Y¢J l¬lÌi¡X®-. ¨¨Ql ¨¨ll¢b¬ o«jÈX«, h¦L-dÈ¢-hˬ ±dQcc o«l¢b¡c«, g¥LtgQk o«jÈX«, ©lck¢v ca¢Jq¤¨T Hr¤´® c¢-k-c¢t·v, J¦n¢ oh¦Úh¡´v, J¤T¢¨l¾ È¡h« YTiv, J¡k¡lÌ c¢i±ÉX« Y¤T¹¢ili¡X® Y-»£t·T¹q¤¨T ±d¡Zh¢-J bth¹w. l¢Joc-·¢¨Ê ©dj¢--v lik¤Jq¤« OY¤¸¤Jq¤« c¢J·¢, ¨l¾« g¥h¢i¢v Y¡r®®-¼® g¥Ltg Qkl¢Y¡c« d¤n®T¢¨¸T¤·¡c¤¾ Aloj« cn®T¨¸-T¤-·¤¼Y¤ h¥-k« ©l-cv-´¡k·® J¤T¢¨l¾ È¡hl¤« hr Y¤T¹¢i¡k¤T--u ¨l¾¨¸¡´l¤h¤Ù¡-J¤¼¤. c¢kl¢k¤¾ C·j« Y-»£t·T¹--w c¢J·¡Y¢j¢´¤J, J¤q¹w O¢sJ--w Y¤T¹¢il h¥T¢´qi¡Y¢j¢´¤J, 20

www.krishijagran.com

h¥T¢ili¤« Dd©i¡Lm¥c¬h¡ili¤« d¤cj¤Új¢´¤J Y¤T¹¢ c½¤¨T djØj¡LY Qk ©±o¡Yo®o¤J¨q c¢k c¢t©·ÙY¡X®. c¡c¡lm·¤-c¢¼¤« ¨l¾« ©mKj¢µ¤¨lµ® Blm¬¡c¤ojX« d-J-j¤¼ g¥h¢i¤¨T o«gjX¢Jq¡X® C·j« Y-»£t·T¹w. hr´¡k·® l£¶¤dsØ¢¨k ¨d¡¶´¢Xs¤« L¤X« ¨Oफ. ¨d¡¶´¢Xt h¥Tj¤Y®. dsØ¢¨k hr¨l¾« O¡k¤J£s¢ ¨d¡¶´¢Xs¢©k´® Hr¤´X«. J¢Xs¢k¥¨T ¨l¾« J¢c¢º¢s¹¢ g¥Ltg Qkl¢Y¡c« Dij¤«. ©Jjq·¢v c¢kl¢k¤¾ h¢´l¡s¤« Qk©±o¡Yo®o¤Jw C©¸¡w h¡k¢c¬ o«gjX¢Jq¡X®, o¡ÈjYi¢v H-¼¡-h-¨Y¼® ©d-j¤-©J¶ ©Jjq« Qko¡ÈjYi¢v, Qk©±o¡Yo®o¤J¨q o«jÈ¢´¤Y¢v Fl¢-¨T c¢v-´¤-¼¤ F¼® Cª Qk©±o¡Yo®o¤Jw dj¢©m¡b¢µ¡v hY¢i¡J¤«. l£¶¤lq¸¢¨k h¡k¢c¬¹q¤«, OÉ, Asl¤m¡kJw F¢li¢v c¢¼¤« d¤s·¤ l-j¤¼ l¦·¢p£cl¤« l¢nk¢d®Yl¤h¡i h¡k¢c¬¹q¤« d¤sɾ¤Y® Cª Qko«gjX¢Jq¢©k´¡X®. m¤Úh¡i J¤T¢¨l¾« Ds¸¡´¤Y¢c¤« J¤T¢¨l¾È¡h« Hr¢l¡´¤Y¢c¤« Cl¨i o«jÈ¢©µ hY¢i¡J¥.

10. J¦n¢Ìk·¤ h»¢c¤ d¤Yi¢T¤Y® hr¨l¾·¢¨Ê Hr¤´¤YTi¡c¤« h¨»¡k¢¸¤ YTi¡c¤« op¡iJh¡X®. DX¹¢i CkJw, O¸¤Ols¤J--w, ¨¨l©´¡v, h¤u l¢qJq¤T Alm¢n®T¹w Cl¨i¿¡« d¤Yi¢T¡--u Dd©i¡L¢-´¡«. h»¢¨Ê ¨¨Ql¡«m« ltÚ¢¸¢µ® Qk¡L¢jX©mn¢ J¥¶¤Y¢c¤« d¤Yi¢T--v ±d©i¡Qc±dah¡X®. h»¤¨J¡Ù® d¤Yi¢T¤ j£Y¢i¤« O¢k Ìk¹q¢--v ±dO¡j·¢k¤Ù®. hXv ±d©am¹q¢k¤« hפ« H©Jé¡f--t–-cl«ft h¡o¹q¢--v dsØ¢¨k h»® ¨Os¢i ¨Os¢i J¥cJq¡i¢ J¥¶¤Ji¤« hr Jr¢i¤©Ø¡w C-l Y¶¢ c¢j·¤Ji¤« ¨O-़Y¡X® Cª j£Y¢. C¹-¨c Y¶¢ c¢j·¢i h»® ccl¤¾ h»¢c¤ ©hv Hj¤ d¤Y¸¡i¢ h¡s¢ f¡n®d£JjX« Y-T-i¤¼¤. 11. BljX l¢qJq¤« oo¬ c¢jJq¤« h»¢c¤©h--v Hj¤ d¤Y¸¡i¢ BljX l¢qJ--w


www.krishijagran.com

lqt-·¤¼Y® h»¢¨Ê ekd¤n®T¢ J¥-¶¤¼¤. dis¤-l-t-Lê-·¢v-¨d¶ Jk¸©L¡X¢i«, d¬¥©ss¢i, ¨oc®©±T¡ o¢h ©d¡k¤¾ BljXl¢qJ--w h»¢--v ¨¨c±TQ¨Ê Aql¤ ltÚ¢¸¢´¡--u op¡iJh¡X®. h»¢--v Qk¡«m« c¢-k-c¢t-·¡c¤« Qk¡L¢jX©mn¢ ltÚ¢¸¢´¡c¤« BljXl¢qJ--w DO¢Yh¡X®. ¨Y¹®, Jl¤¹®, sât ©Y¡¶¹q¢v J¦n¢ ¨Oà¡· CT¹q¢v h¨»¡k¢¸® YTi¤Y¢c¤« ¨l¾« g¥h¢i¢©k-´® B-r®¼¢s¹¤Y¢c¤« d¤¿®, di-s¤-ltLê ¨OT¢Jw F¼¢l BljX l¢ki¡i¢ J¦n¢ ¨Oà¡«. Oj¢l¢c¤ J¤s¤¨J j¡hµl¤« d¤¿¤ lt-L-·¢v-¨¸-T¤¼ hפ ¨OT¢Jq¤« c¶¤d¢T¢¸¢µ® ¨l¾·¢¨Ê Hr¤´¤ c¢i±É¢´¡«.

12. o½¢±m J¦n¢i¤« fp¤c¢k J¦n¢i¤« l¢l¢b Dij¹q¢v l-q-j¤¼ l¢qJ--w H©j Ìk·¤ J¦n¢ ¨O-़ j£Y¢i¡X¢Y®. CY® J¥T¤Y--v Qk« g¥h¢i¢©k´® Dªt¼¢s¹¡--u op¡i¢-´¤¼¤. hr¨l¾« g¥h¢i¢v ©c-j¢¶¤ dY¢´¤Y¤« J¤·¢¨i¡k¢µ¤©d¡-J¤¼Y¤« YTi¡--u Cª J¦n¢ j£Y¢ ±d©i¡Qc±dah¡X®. Cª j£Y¢i¢k¥¨T Hj¤ i¥X¢×® Ìk·¤ c¢¼¤¾ Ba¡i« J¥¶¤l¡--c¤« h»¢©ci¤« Qk©·i¤« o«jÈ¢´¤l¡c¤« Jr¢i¤«. J¥T¡¨Y ¨OT¢Jq¢v c¢¼® b¡j¡q« CkJ--w h»¢--v ©O-j¤¼Y¤¨J¡Ù® h»¢¨Ê ¨¨Ql¡«ml¤« Qk¡L¢jX ©mn¢i¤« lt-Ú¢¸¢´¤Ji¤« ¨O-़¤. 13. Q¡Y¢/¨Y¹® ©Y¡¶¹q¢v OJ¢j¢¨·¡Ù® AT¤´¤-J c¡q¢©Jj ¨Y¡Ù¤Jq®´® o§É« Y¥´·¢¨Ê Bs® Cj¶¢ l¨j ¨l¾« o«gj¢µ¤ ¨li®´¡c¤¾ Jr¢l¤Ù®. hr´¡k·® ©Y¡¶¹q¢v l£-r¤¼ Ab¢J Qk« Hr¤J¢©¸¡J¡Y¢j¢´¡u ¨Y¡ÙT¤´--v op¡i¢´¤«. Q¡Y¢ l¦È¹q¤¨T YT-¹q¢v ©Y¡ÙT¤-´¤¼Y® h»¢v Qk¡«m« c¢-k-c¢t·¤ Ji¤« l¢ql¤ ltÚ¢¸¢´¤Ji¤« ¨Oफ. ¨Y¹¢c¤ O¤×¤« YT¨hT¤-´¤¼Y® Qko«jÈX·¢c® lq¨jib¢J« ±d©i¡QcJjh¡X®. YT·¢v l£-r¤¼ Qkh±Yi¤« h»¢--©k´® Y¡r¤«. J¡-k-ltn¡j«g·¢--v Y¨¼ YT¨hT¤´X«. AY¢--v O¸¤Ols¤Jq¤« hפ lq¹q¤« ©Ot´¡«. Y¤-k¡-ltn« Jr¢º¡k¤Tu YT¹--w ¨l¶¢ h¥TX«. CTl¸¡Y¢´¤ ¨Y¡¶¤-h¤-ؤqq ¨Y¹¢c¤O¤×¤« Ajh£×t l£Y¢i¢k¤« Y¡r®Oi¢k¤« O¡k¤J--w J£s¢ h¥-©¼¡ c¡©k¡ lj¢i¡i¢ ¨Y¡Ù¤J--w AT¤´¢ ¨lµ® h-»¢¶¤ h¥T¤J. AÕ¤ h¤Yv Gr¤ ltn« l¨j CY¢¨Ê ±d©i¡Qc« c¢kc¢k®´¤« . ©l-cv´¡k·® Cª YT¹q¢--v ¨Y©¹¡kJq¤« hפ O¸¤Ols¤Jq¤« d¤Yi¡i¢ Dd©i¡L¢µ® f¡n®d£JjX« YTi¤Ji¤« ©lX«. 14. AT¤´-q-©·¡¶« lµ¤ d¢T¢¸¢´¤J l£T¢©c¡T® ©Ot¼® AT¤´-q-©·¡¶« c¢t½¢µ¡--v l£¶¢©k´¡lm¬h¤¾ dµ´s¢

kg¢´¤«. dµ´s¢ cT¡--u O¡k¤J£-s¤¼Y¤« YT¨hT¤-´¤¼Y¤« ¨l¾« h»¢--v Y¡-r¤¼Y¢c® op¡i¢-´¤¼¤. ©l-cv´¡k·® AT¤´qi¢--v d¡±Y« Jr¤J¢i©mn« d¡r¡-´¤¼ ¨l¾« Y¢j¢-µ¤-l¢¶® Qk©oOc·¢c® Dd©i¡L¢´¤Ji¤« ¨Oà¡«.

15. o¥È®h Qk©mKjX Dd¡b¢Jw ¨Y¹®, Jl¤¹® ©d¡¨ki¤¾ l¦È l¢qJw l-q-j¤¼ J¦n¢i¢T¹q¢v Al¢¨T-·¨¼ Qk©mKjX« cT·¡c¤¾ j£Y¢Jw Alk«f¢´¡-l¤¼Y¡X®. lq¨j ¨Os¢i c£j®hcs¢Jw 100 h¤Yv 300 OY¤j±m h£×t l¨j l¢o®-Y£t-X-·¢v c¢t-h¢µ® Hj¤ l¦È·¢¨Ê- YT·¢©k´®- c£¨j¡r¤´® J¥-¶¤¼Y® ljwµi¤¨T BM¡Y« J¤si®´¡u Jr¢i¤«. 16. J¡tn¢J h¤sJq¤« Qko«gjXl¤« h»¢¨c djh¡lb¢ Cq´¢ hs¢µ¤¨J¡Ù® MTc-¨i ¨h-µ-¨¸-T¤·¤-J lr¢ h»¢k¥¨T J¥T¤Yv Qk« Dªt¼¢-s-¹¤¼Y¢c¤« BL¢jX©mn¢ ltÚ¢¸¢-´¤¼Y¢c¤« Hr¤-´¢¨Ê mÇ¢ J¤-s-i®-´¤¼Y¢c¤« Jr¢i¤«. o¡b¡jX Jk¸¨J¡Ù® Dr¤Y¤hs¢-´¤¼Y¤ lr¢ h»¢v J¥T¤Yv l¡i¤ oÕ¡jh¤Ù¡-J¤¼¤. H©j a¢´¢v h¡±Y« d¥-´¤¼Y¢c¤ dJj« FY¢j¡i a¢mi¢k¤« d¥¶¢¨´¡Ù® h»® J¥T¤Yv Cq´¢hs¢´¡u o¡b¢-´¤¼¤. Jk¸¨J¡Ù® l£Y¢i¤¾ YT¹q¤« O¡k¤Jq¤« FT¤-´¤¼Y¤« ¨l¾« J¥T¤Yv BL£jX« ¨Oà¡u op¡i¢-´¤¼¤. J¦n¢Ìk¨· Oj¢l¢c¤ FY¢j¡i¢ d¥-¶¤¼Y¤« fÙ¤J©q¡ YT¹©q¡ O¡k¤J©q¡ FT¤-´¤¼Y¤« c¿L¤X« ¨Oफ. Br·¢v d¥-¶¤¼Y¤« l¢YµY¢c¤©mn« l¢·¤Jw h¤q´¤Y¢c¤ h¤Ø® h»® ¨Os¤Y¡i¢ Cq´¢ CT¤Y¤« ek±dah¡X®. ©l-cv´¡k·¤« c¢k« Yj¢m® CT¤©Ø¡r¤« H¼¤ jÙ® O¡k¤Jw d¥¶¢ C-T¤¼Y¤« ±d©i¡QcJjh¡X®. hr´¡k·® CT´¢T´® d¥¶¢ C-T¤¼Y® h»¢q´¡c¤« l¡i¤oÕ¡j« J¥¶¡c¤« lq¨j c¿Y¡X®. l¢qJq¤¨T Alm¢n®T¹w¨´¡Ù® d¤Y C-T¤¼Y® hr¨l¾« h»¢v l£-r¤¼Y¢¨Ê mÇ¢ J¤s´¡c¤« Hr¤´® YTi¡c¤« op¡iJh¡X®. ¨¨l©´¡v, l¢qJq¤¨T YÙ®, c¢k´Tki¤¨T ©Y¡T®, dµ¢kJw Y¤T¹¢il¨i¿¡« d¤Yi¢-T¤¼Y® Y£tµi¡i¤« L¤X« ¨Oफ. Cl¨i¿¡« J¡k±J©hX ¨¨Qllqh¡i¢ Ak¢º¤ 21


©e¡´o® ©Ot¼® h»¢¨c ekd¤n®Th¡´¡c¤« op¡i¢´¤«. hXk¤¨J¡Ù® d¤Yi¢-T¤¼Y¤« L¤XJjh¡X®. l¢q¨lT¤¸¢c¤ ©mn« Al©mn¢-´¤¼ JT´¤×¢´w c¢t-·¤¼Y® ¨l¾·¢¨Ê® Hr¤´® J¤s´¤«. ¨¨Ql©lk¢-Jw-´¤qq h¨»¡k¢¸® Y-T-i¤¼Y¢v ±db¡c dƤٮ. m£h-¨´¡¼, j¡hµ«, ©d¡·¸¤¿® Y¤T¹¢il AY¢j¤Jq¢v ©lk¢i¡i¢ c-T¤¼Y® ¨l¾·¢¨Ê J¤¨·¡r¤´¢¨c YTº¤-c¢t-·¤¼¤. fÙ¤Jq¢v d¤¿¤¨lµ¤ d¢T¢¸¢-´¤¼Y¤« dis¤J¦n¢ ¨O-़Y¤« ¨l¾·¢¨Ê® Hr¤´¤ c¢i±É¢´¡u dj¬¡d®Yh¡X®. dµ¢k lq¨µT¢Jq¤¨T l¢·¤l¢Yµ® mj¢i¡i ohi·® Dr¤Y¤©Ot-´¤¼Y® Hr¤´¤YTi¡c¤« h»¢¨Ê BL¢jX©mn¢ J¥¶¡c¤« ±d©i¡Qc ±dah¡X®. dµ´s¢ J¦n¢ ¨Oऩءw AY¢j¤Jq¢v d¤¿¤lµ¤d¢T¢¸¢-´¤¼Y® lr¢ h¨»¡k¢¸® c¢i±É¢´¡«. o½¢±m l¢qJw J¦n¢¨O-़Y® h¨»¡k¢¸® YTi¡c¤« ¨di®Y¨l¾« djh¡lb¢ Dd©i¡L¨¸T¤·¡c¤« op¡i¢´¤«. Da¡pjX·¢c® l¬Y¬o®Y©lj¤dTk¹q¤¾ l¢qJw Hj¤h¢µ® J¦n¢¨Oऩءw h-»¢¨Ê d-kY¶¤Jq¢k¤¾ Qk¡«m« djh¡lb¢ Dd©i¡L¨¸T¤·¡u o¡b¢-´¤¼¤. d¤¿¤-ltLê¹q¤« di-s¤ ltLê¹q¤« C-T-Jkt·¢i J¦n¢j£Y¢ G¨s ±d©i¡QcJjh¡X®. h¨»¡k¢¸® lt-Ú¢-¸¢-´¤¼ l¢qJw D¨ÙÆ¢v Ali®´¢Ti¢v h¨»¡k¢¸® Y-T-i¤¼ l¢qJq¤« Hj¤h¢µ® cT¤¼Y® L¤X« ¨Oफ. h»¢¨c BljX« ¨Oi®Y® l-q-j¤¼ O¢k di-s¤ltL¹w ¨l¾-j¢ltL·¢k¤¾ dµ´s¢J©q¡¨T¡-¸« c¶¤¨J¡T¤-´¤¼Y¤« h¨»¡k¢¸® YTi¡u op¡i¢´¤«. hr¨l¾« Hr¤J¢ l-j¤¼ O¡-k¤Jw´® Aj¢J¢v d¤¿¤-ltLê¹w lµ¤d¢T¢¸¢-´¤¼Y® mÇ¢i¡i Hr¤´¤ YTi¡u op¡i¢´¤«. Cª×, h¤q Y¤T¹¢il lµ¤d¢T¢¸¢-´¤¼Y¤« h¨»¡k¢¸® YTi¡u ±d©i¡QcJjh¡X®. Cli¤¨T C-T-Y¥t¼ ©lj¤dTk« ¨l¾«

22

www.krishijagran.com

g¥h¢i¢v J¥T¤Yv Hk¢µ¢s¹¤Y¢c¤« op¡i¢-´¤-¼¤. ¨l¾« Hj¤ Ah¥k¬ lo®Y¤l¡X®. c½¤¨T Blm¬¡c¤ojX« A-Y¢¨Ê kg¬-Y ltÚ¢¸¢´¡--u o¡b¬h¿. ch¤´¤ J¢-¶¤¼ hr¨lqq« Hr¤J¢ ©d¡J¡¨Y AY¡Y¤ Ìk·¤ Y¨¼ l¢l¢-b h¡tLê¹-w Alk«f¢µ® o«gj¢µ¤ o¥È¢´¤-J-¨i¼Y¡X® QkÈ¡h·¢c¤ Ac¤©i¡Q¬h¡i ©d¡«lr¢.

g¥LtgQk©d¡nX« - c¢jlb¢ h¡tLê¹w Ac¢i±É¢Yl¤« Am¡o®±Y£il¤h¡i Qk« Dª×v Alo¡c¢¸¢´¤J. AT¢iÉj M`¹q¢v h¡±Y« J¤rvJ¢Xt J¤r¢´¤J g¥LtgQk« Dit·¡c¤¾ Ac¤©i¡Q¬h¡-i h¡tLê¹w cT¸¡´¤J - Qk©±o¡Yoæ¤Jw oؤn®Th¡´¤J. (Da¡: hrµ¡k¤Jw, hr´¤r¢Jw, YTiXJw) Qk©±o¡Yoæ¤Jq¢v h¡k¢c¬¹q¤« hפ l¢nlo®Y¤´q¤« c¢©Èd¢-´¤¼Y® YTi¤J OY¤¸¤c¢k-¹w,¨cvd¡T¹w, J¤q¹w, O¢sJw F¼¢l c¢J·¤Y® Hr¢l¡´¤J Cl g¥Ltg Qk« D-it·¡u op¡i¢-´¤¼¤ - ¨l¾¨d¡´« Y-T-i¤¼¤ ca£YT¹w o«jÈ¢´¤J. Ac¢i±É¢Y hXv l¡jv YTi¤J, d¤r©i¡j J¦n¢ Hr¢l¡´¤J. l¢m¡kh¡i Qkdj¢±JhX-·¢¨Ê Hj¤ ±db¡c J»¢i¡X® ca¢Jw. Cl¨i o«jÈ¢µ® Q£loæ¤×Y¡´¢i¡v Qk©±o¡Yoæ¤Jw oؤn®Th¡J¤«. AY¢c¡v ca¢J©qi¤« Ali¤¨T l¦n®T¢±d©am¹©qi¤« o«jÈ¢©´ÙY® AY¬¡lm¬h¡X®. ¨l¾« Aql¤J¤sµ® J¥T¤Yv J¡j¬Èhh¡i¢ Dd©i¡L¢´¤J L¡tp¢J¡lm¬·¢c¤¾ Qk« J¡j¬ÈhY©i¡¨T Dd©i¡L¢-´¤¼Y¢v o®±Y£-Jw´¤¾ dÆ® lq¨j lk¤Y¡X®. AY¢c¡v Al¨j J¥T¤Yv ©f¡blY®Jj¢-´¤J.


www.krishijagran.com

d¡±Y¹q¤« lo®±Y¹q¤« Jr¤J¤©Ø¡r¤«, J¤q¢´¤©Ø¡r¤«, d¿® ©Y´¤©Ø¡r¤« hפ« T¡¸® Y¤s¼® ¨l¾« d¡r¡´¡¨Y ±mÚ¢´¤J Blm¬·¢c¤ h¡±Y« T¡¸¤ Y¤s´¤J©i¡, d¡±Y·¢v ¨l¾« ©mKj¢µ® Dd©i¡L¢´¤J©i¡ ¨Oà¤J ¨¨d¸¢©Êi¤« T¡¸¢©Êi¤« A×J¤×¸X¢Jw iZ¡ohi« cT·¤J. (Hj¤ ¨o´Ê¢v Hj¤ Y¤¾¢ ©O¡-t¼¡--v H-j¤ lt-n-·¢v 45000 k¢×--t ¨l¾h¡X® cn®T¨¸-T¤¼Y® F-©¼¡t´¤J) l£T¢¨Ê h¤×l¤« dj¢ojl¤« ¨l¾« Cs¹¡· l¢b« ©J¡±X£d×® ¨Oà¡Y¢j¢´¤J ¨l¾« h»¢v Y¡-r¤¼Y® Y-T-i¤¼Y® d®q¡Í¢J®- J¥T¤J--w h»¢--v D©dÈ¢´¡Y¢j¢´¤J J¤T¢´¤l¡c¤¾ m¤ÚQk« l¡pc« Jr¤J¡c¤« h×® Bl-m¬-¹w´¤h¡i¢ a¤j¤d©i¡L« ¨Oàj¤Y® Hj¢´v Dd©i¡L¢µ ¨l¾« H¡Ti¢v Hr¤´¢ Jqi¡¨Y h»¢v Y¨¼ Y¡-r®¼¢s¹¡u Ac¤la¢-´¤J. g¥LtgQk c¢j¸® Dit-·¤¼Y¢c® CY® op¡iJh¡X®. Cª ¨l¾« hסl-m¬-¹w´¡i¢ Dd©i¡L¢´¡u Jr¢i¤¨hÆ¢v A¹¨c ¨Oà¤J. T¡¸¢v c¢¼¡i¡k¤« J¢X×¢v c¢¼¡i¡k¤« o¤g¢Èh¡i¤Ù® F¼¤ Jj¤Y¢ ¨l¾« c¢t©k¡g« Dd©i¡L¢´¡Y¢j¢´¤J. Blm¬·¢c¤ h¡±Y« Dd©i¡L¢´¤J l¬lo¡i m¡kJq¢v c¢¼¤ d¤sɾ¨¸-T¤¼ h¡jJh¡i l¢n¡«m« J-kt¼ ¨l¾« Qk©±o¡Yo¤Jq¢©k´® Hr¤´¡Y¢j¢-´¤J. Qk©oO-c·¨Ê ©dj¢v Blm¬·¢kb¢J« Qk« J¦n¢i¢T¹q¢k¥¨T Hr¤´¢Jqi¡¨Y ¨OT¢i¤¨T Blm¬JYic¤oj¢µ® mj¢i¡i ohi¹q¢v Blm¬·¢c¤ h¡±Y« Q-k« cv-J¤J. ¨l¾·¢¨Ê ©Y¡Y® J¤si®´¤Y¢c¤« Qk Dd©i¡LÈh-Y ltÚ¢¸¢-´¤¼Y¢c¤« J¦n¢i¢v J¡j¬ÈhY©is¢i o¥È®-h Qk©o-O-c h¡tLê ¹w Alk«f¢´¤J ¨l¾·¢¨Ê i-Z¡tÏ l¢k As¢i¤J. Hj¤ Y¤¾¢ ¨l¾« ©d¡k¤« d¡r¡´¤Y® j¡Q¬©±a¡ph¡¨X® hcoæ¢k¡´¤J Qk«, C¼® kg¬h¡i ±dJ¦Y¢ l¢gl¹q¢v h¤Yv h¤T´¢¿¡¨Y o§Éh¡´¡-l¤¼ G×l¤« Ah¥k¬h¡i o§·¡X®. oo¬kY¡a¢Jq¤¨Ti¤« QɤQ£lQ¡k¹q¤©Ti¤« c¢kc¢-k®¸¢c® Bb¡jh¡i AT¢Ì¡c l¢glh¡X®. Q£l¨Ê Y¤T¢¸¤Jw Y¤T¹¢iY¤« Cc¢i¤¾ J¡k¹q¢v Al c¢kc¢-k®-´¤¼Y¢c¤« Qk« Alm¬MTJh¡X®.

      

CHEMICAL FERTILIZERS ORGANIC FERTILIZERS cmkhf§Ä

ssPhhf§Ä

                        Etc

BIO PESTICIDES

BIO FERTILIZERS PohmWphf§Ä

     Etc

MICRO NUTRIENTS

ssPh IoS\min\nIÄ

ssat{Im \yq{Snbâvkv

        Etc

PADDY SPECIAL COCONUT SPECIAL NUTMEG SPECIAL CARDAMOM SPECIAL

Since 1989

Manufacturers

ktX¬ s^À«nssetkgvkv & sIan¡Âkv

Regd. Office: SBT Building, Madakkummoodu Industrial Nagar P.O., Changanacherry - 686106 Kottayam Dist., Kerala. Email : southernfert@gmail.com Ph: 0481 2726701, 2726702, 2726703 Mob: 9446426701 Technology : Kerala Agricultural University, Regional Centre of Organic Farming, Bengaluru Approved by Directorate of Agriculture, Government of Kerala.

23


www.krishijagran.com

©e¡´o®

a®ns\ Hcp¡mw, agsb sacp¡mw l¢ l¢ ±dJ¡mu

h»® o«jÈX H¡e£ot, Yq¢-¸-sØ®, J»¥t, ©e¡x : 9037831443

h

»¢-cT¢-i¢v o¤Ì¢-j-h¡i Hj¤ d¡q¢-i¡i¢ ¨l¾-h¢¿. F¼¡v ¨l¾« l¼¡v c¢v´¡u CT-¹-q¤-Ù®. h»¢-¨Êi¤« d¡s-J-q¤-¨Ti¤« l¢T-l¤-Jq¤« l¢¾-k¤-Jq¤h¡X® h»¢-c¤-¾¢v Qk-·¢c® BY¢Z¬hj¤-q¤-¼-Y®. hr-i¢-k¥¨T kg¢-´¤¼ ¨l¾« h»¢-k¥¨T J¢c¢-º¢-s¹¢ Al¢-T-¹-q¢v l¼® c¢s-i¤-¼-Y¡X® g¥h¢-´-T¢-i¢¨k F¿¡ ¨l¾-l¤«.hr¨l¾« h»¢v J¢c¢-º¢-s-¹¤¼ Cª ±d±J¢i cT-¼¢-¨¿Æ¢v d¢¨¼ g¥Qk« DÙ¡-l¢-¿. g¥l¢-c¢-©i¡-L-·¢k¤« J¡tn¢-J-j£-Y¢-J-q¢k¤« l¼¢-¶¤¾ J¡Y-k¡i h¡×« h¥k« o§¡-

24

g¡-l¢-J-h¡i g¥Qk dj¢-©d¡-n-X-·¢c® l¢M¡Y« o«g-l¢-´¤-¼¤. AY¤-¨J¡Ù® hr¨´¡i®·¢c® h»¢¨c Hj¤´¢ Qk·¢c® BY¢Z-¬-h-j¤-q¡-c¤¾ h»®–-Qk o«j-ÈX ±dlt·c¹w ©f¡b-d¥tá« cT-¸¢-k¡-©´-ÙY® J¡kM¶·¢¨Ê Ac¢l¡j¬Yi¡X®. hr¨i J¡·¤¨li®´¡u ±dJ¦Y¢¨i¡j¤´¢i ¨O¸¡X® h»®. B ¨O¸¢v l£r¤¼ H¡©j¡ hr·¤¾¢i¤« h»¢¨k Q£l¨c DXt·¤¼¤. ©mn« h»Tj¤Jq¢k¥¨T Br¹q¢©k´® Dªt¼¢s¹¤¼ Qk« h»¢¨k o¤n¢j¹q¢k¤« d¡sJq¤¨T l¢¾k¤Jq¢k¤«


www.krishijagran.com

AT¤´¤Jq¢k¤« c¢si¤¼¤. CY® d¢¼¢T® Dª×¡i¤« Dsli¡i¤« c½¤¨T d¤rJq¢k¤« J¢Xs¤Jq¢k¤« J¤rvJ¢Xs¤Jq¢k¤« J¢c¢i¤¼¤. ch¤´® g¥h¢i¢v Qk« kg¬h¡l¤¼Y¢¨Ê kq¢Yh¡i i¤Ç¢ CY¡X®. C¹¨ci¡X® c¡h¢¼® J¡X¤¼ F¿¡ Qk©±o¡Yoæ¤Jq¤« DÙ¡iY®. d©È C¨¼É¤¨J¡Ù¡X® c½¤¨T Qk©±o¡Yoæ¤Jw driY¤©d¡¨k Qk« O¤j·¡·Y® ? Fɤ¨J¡Ù¡X® ljwµi¤« QkÈ¡hl¤« c½¤¨T c¡¶¢v c¡w´¤c¡w j¥Èh¡l¤¼Y® ? hr J¤si¤¼Y® ¨J¡Ù¡X® F¼® dsº¡v AY® mj¢i¿. J¡jX«, CTl¸¡Y¢, Y¤k¡ltn«, ©lcvhr F¼¢¹¨c h¥¼¤J¡k¹q¢k¡i¢ kg¢i®´¤¼ hri¤¨T l¢YjX±Jh·¢v G×´¤sµ¢v o«gl¢µ¢¶¤¨ÙÆ¢k¤« mj¡mj¢ l¡tn¢J hr 3000 h¢¿£ h£×s¢cT¤·® C©¸¡r¤« kg¢i®´¤¼¤Ù®. AY® lq¨j Jc· hr F¼ LX-·¢v¨¸T¤¼ hrk g-¬-Y-i¡-X®. h¡±Yh¿, C©¸¡r¤¾ hr´¤sl® h¤uJ¡k¹q¢k¤« o«gl¢µ¢¶¤Ù®. B JX´¤Jw ©c¡´¤©Ø¡w hr´¤sl¿ iZ¡tÏ ±dm®c¨h¼¤« hr¨i c½w mj¢i¡i j£Y¢i¢v dj¢LX¢´¡·Y¤« dj¢d¡k¢´¡·Y¤h¡X® ±dm®c¨h¼¤« hcoæ¢k¡J¤«. C¼® c½w FT¤·® Dd©i¡L¢i®´¤¼ g¥Qk©mKj« A©cJ« ltn¹w ¨J¡Ù® ±dJ¦-Y¢i¤« h»¤« hc¤n¬c¤« J¥T¢ o«gj¢µ ¨l¾h¡X®. o§¡g¡l¢Jh¡i lc¡ljXl¤« J¦n¢i¤«

J¡tn¢Jj£Y¢Jq¤« AY¢c® op¡iJh¡i¢. d©È B ©mKj« c¡q¨· Yk-h¤-s-i¤¨T Al-J¡-m-¹-¨q-´¤-s¢µ® ¨Y¿¤« ©f¡b-h¢-¿¡¨Y FT¤·® Dd-©i¡-L¢-´¤-Ji¤« F¼¡v B Jj¤-Yv ©mK-j-·¢-©k´® H¶¤« h¤Yv´¥-¶¤-Ji¤« ¨Oà¡· AlÌ c¢k-c¢v´¤¼¤. AY¤-¨J¡Ù® G×l¤« Ah¥k¬h¡i Cª l¢gl« c¡q¨· Ykh¤si®´® AY-¬¡-l-m-¬-·¢-¨c-Æ¢k¤« kg¬h¡lX¨hÆ¢v c½¤¨T ©f¡bd¥táh¡i CT¨dTv J¥T¢©i Y£j¥.

hri¤Ù® d¨È ¨lqqh¢¿ hr¨i±Y ¨di®Y¡k¤« AY® h»¢v J¢c¢º¢s¹¢i¡v h¡±Y©h g¥Qkh¤Ù¡l¤Ji¤¾¥. kg¢i®´¤¼ hr¨i Bt·¢©i¡¨T J¤T¢µ® o«gj¢i®´¤¼ h»® ch¤´¢¼¢¿. ¨¨Ql¡«m·¢¨Ê d¤n®T¢ ¨J¡Ù® o®©d¡Õ¤©d¡¨k ¨l¾¨· d¢T¢¨µT¤·¢j¤¼ h»¢¨Ê AlÌ C¼® h¡s¢. ¨¨Ql¡«ml¤« ¨¨Ql¡ljXl¤« J¤sº h»¢c® hr¨i J¤T¢´¡©c¡ o«gj¢´¤l¡©c¡ D¾ ©mn¢ Y¤©k¡« J¤sº¤. ek©h¡ ¨d़ hri¤¨T ¨Os¢¨i¡j¤ mYh¡c¨h¡r¢µ® lq¨j ©lL·¢v Ddj¢Yk·¢k¥¨T Hk¢µ¤ ©d¡l¤¼ AlÌi¡i¢. AY¢c® YTi¢T¤¼ ±dJ¦Y¬¡i¤¾ ol¢©mnYJq¤« J¡tn¢Jj£Y¢Jq¤« A±dY¬Èh¡i¢¨´¡Ù¢j¢´¤¼¤.

KANAYANNUR CO-OPERATIVE AGRICULTURAL AND RURAL DEVELOPMENT BANK LTD., NO.E.326 PALARIVATTOM P.O., KOCHI- 682025 PHONE: 2331132, 2344818, E-mail: knrcardb@gmail.com Branch Mulamthuruthy Phone- 2740238 "THE BANK ADVACES LONG TERM LOANS FOR AGRICULTURAL PUPOSES, NON-FARM, HOUSING, VEHICLES, EDUCATION, MARRIAGE ASSISTANCE, CREDIT CARDS ETC."

Low interest rate Repayment in Diminishing method. For more details : contact our HO or Branch. Sri. M.E. Hassainar (President) Smt. Jayasree. S (Secretary)

25


©e¡´o®

AY¤¨J¡Ù® hr kg¢µ¡v F¿¡« mj¢i¡l¤¨h¼ ±dY£Èi¢v J¡·¢j¢´¡u Cc¢ Jr¢i¢¿. ¨d़ hr¨i cn®T¨¸¶¤©d¡l¤¼ Alojh¡i¢ JÙ¤¨J¡Ù® F¿¡l¢b h¡tLê¹q¤« Alk«f¢µ® h»¢©ki®´¢s´¡c¤¾ Y£±ldj¢±mh« Cc¢ lj¤¼ H¡©j¡ hr´¡k·¤« cT·X«. Cª hr´¡k« B a¢mi¢©k´¤¾ c¿ Y¤T´h¡l¨¶. AY¢c¤¾ l¢l¢b h¡tLê¹q¡X® Cl¢¨T dj¡htm¢´¤¼Y®.

h»®–Qk o«jÈX« – h¡tLê« H¼® Y¨¼ h»¤« Qkl¤« o«jÈ¢´¡u ±d©Y¬J« h¡tLê¹w ©Y©TÙY¢¿. H¼¢¨Ê o«jÈX« h×Y¢¨Êi¤« o«jÈX« Ds¸¤lj¤·¤«. ±dY¬È·¢v h¨»¡k¢¸® YTi¡c¡i¢ ¨O़ ±dl¦·¢Jq¤¨T D©Àm¬« H¡T¤¼ ¨l¾¨· cT·¤J¨i¼Y¡X®. ©lLY J¤si¤©Ø¡w h¨»¡k¢¸® J¤si¤Ji¤« g¥Qk©d¡nX« J¥T¤Ji¤« ¨Oफ. Hj¢´v cn®T¨¸T¤¼ h»® d¢¼£¨T¡j¢i®´k¤« Y¢j¢µ¤lj¤¼¢¿ F¼Y® h»® o«jÈX« F±Yh¡±Y« ±db¡ch¡¨X¼® l¬Çh¡´¤¼¤.

l¢l¢b h¡tLê-¹w h»¤-Q-k- o«-j-È-X-·¢-k¥¨T AT¢-Ì¡c ±dJ¦-Y¢-l¢-g-l-¹-q¡i h»¤« Qkl¤« o«jÈ¢-´¤-¼-©Y¡-¨T¡¸« ¨¨Ql-l¢-g-l-¹-q¤¨T lqtµi¤« AY¤-h¡i¢ fÜ-¨¸¶ c¢j-lb¢ Ac¤J¥k o¡pOj¬-¹q¤« o¡Ú¬-h¡-J¤-¼¤. Cª ±dlt·c¹¨q o«jÈX J¬n¢h¤sJ¨q¼¤« o«jÈX c¢t½¢Y¢J¨q¼¤« jÙ¡i¢ Y¢j¢´¡«. c½w Ac¤lt·¢µ¤lj¤¼ J¡tn¢Jj£Y¢Jq¢v Ab¢J¨µkl¢¿¡¨YY¨¼ o«jÈX« J¥T¢ Dw©µt´¤J F¼Y¡X® o«jÈXJ¦n¢h¤sJw¨J¡Ù® D©Àm¢´¤¼Y®. F¼¡v h»®–Qko«jÈX« kȧ« ¨lµ¤ ¨J¡Ù® ±d©Y¬Jh¡i¢ ¨O़ ±dl¦·¢J¨qi¡X® c¢t½¢Y¢Jw F¼Y¤¨J¡Ù® D©Àm¢´¤¼Y®. CY¢c® Ab¢J o¡Ø·¢J ¨Okl¤« DÙ®. Cl jÙ¤« Y¡jYh¬« ¨Oऩءw c¢t½¢Y¢Jw ¨Ok©ls¢iY¤« F¼¡v Y¡Y®´¡k¢Jh¡i dj¢p¡jl¤h¡¨X¼® J¡X¡u Jr¢i¤«. m¡o®±Y£ih¡i J¡tn¢Jh¤sJw Ac¤lt·¢´¤Ji¤« mj¢i¡i g¥l¢c¢©i¡L±Jh« d¡k¢´¤Ji¤« ¨Oà¤J F¼¤¾Y¡X® Ì¡i¢i¡i l¢glo«jÈXh¡tLê«. CY¤©d¡¨k Cª jÙ® j£Y¢Jq¤« Dd©i¡L¢µ¤¨J¡Ù® ¨d¡Y¤o§·¡i c£tµ¡k¤Jq¤¨T o«jÈXl¤« Ds¸¤lj¤©·ÙY¤Ù®. Cª ±dlt·c¹w Ac¤lt·¢´¤¼Y¢c® O¢k o¡h¡c¬YY§¹w d¡k¢©´ÙY¤Ù®. Qk« l£r¤©¼T·® o«jÈ¢´¤J F¼Y¢c¡lX« H¼¡h¨· dj¢LXc. h¤Jq¢v c¢¼® Y¡©ri®´® F¼ ±Jh·¢k¡i¢j¢´X« o«jÈX±dlt·¹w c¢táp¢©´ÙY®. Hr¤´® h¨»¡k¢¸¢c® J¡jXh¡J¤¼±Y 26

www.krishijagran.com

©lLY BtÒ¢´¡Y¢j¢´¤J, Hr¤´¢¨Ê ohi¨¨atM¬« djh¡lb¢ J¥¶¤J, h»¢c¤« ¨l¾·¢c¤« c¢v´¡u CT¨h¡j¤´¤J F¼¢li¡X® F¿¡ h»®–Qk o«jÈX ±dl¦·¢Jq¤¨Ti¤« kȬ¹w. CY¢c® op¡i¢´¤¼ H¶clb¢ ±dl¦·¢Jq¤¨ÙÆ¢k¤« ±d¡©i¡-L¢-J-h¡i¢ kq¢Yl¤« o¡b¡jXl¤h¡il h¡±Yh¡X® Cl¢¨T ±dY¢d¡a¢i®´¤¼Y®.

o«jÈX J¬n¢ h¤sJw Jt´¢TJ–Y¤k¡¨´¡·® c½¤¨T o«Ì¡c·® hri¤¨T Y£±lY lq¨j J¥T¤Yk¤« J¡kiql® J¤sl¤h¡X®. AY¤¨J¡Ù® ¨lqq« l£r¤¼¢T·® Y¨¼

djh¡lb¢ Y¡r¡u o¡pOj¬¨h¡j¤´¤J F¼Y¡X® G×l¤« Bm¡o¬h¡i J¡j¬«. A·j·¢v h»¤« Qkl¤« o«jÈ¢´¡u Jr¢i¤¼ ±db¡c ±dlt·ch¡X® Jt´¢TJh¡o·¢k¤« Y¤k¡h¡o·¢k¤« djØj¡LYh¡i¢ Ac¤lt·¢µ¤ l¼¢j¤¼ l¬Y¬o®Y¹q¡i dsØ® ¨J¡·¤¼ A¨¿Æ¢v J¢qi®´¤¼ o±Øa¡i«. H¼¡h¨· ¨J¡·® hr¨l¾¨· o§£Jj¢µ® g¥h¢i¢©k´® BY¢Z¬hj¤q¡c¤« jÙ¡h©·Y® o«gj¢´¨¸¶ ¨l¾« f¡n®d£Jj¢µ® cn®T¨¸¶® ©d¡J¡Y¢j¢i®´¡c¤« ©lÙ¢i¡¨X¼¤¾ Y¢j¢µs¢l® c½¤¨T d¥tl¢Jj¤¨T As¢l¤« a£tMl£ÈXl¤« l¬Çh¡´¤¼¤. Y¡jY©h¬c c¢j¸¡iY¤« ¨Os¢i ¨Oj¢l¤¾Y¤h¡i g¥h¢i¢v h»¤« Qkl¤« o«jÈ¢´¡u G×l¤« Ac¤©i¡Q¬h¡i Cª j£Y¢Jw C¼® d¥t»h¡i¤« C¿¡Y¡i¢¶¤Ù®. A·j« ±dl¦·¢Jw Y¢j¢µ¤l©jÙY® J¡kM¶·¢¨Ê Blm¬h¡X®. C©Y kȬ« Y¨¼i¡X® O¢k ±d©am¹q¢v J¢qµ® J¥cJ¥¶¢i¢T¤¼ o±Øa¡i« ¨J¡Ù¤« D©Àm¢´¤¼Y® .


www.krishijagran.com

©J¡Ù¥t/c¢j¸® J¦n¢-j£Y¢ g¥h¢i¤¨T ¨Oj¢l¡X® h¨»¡¨k¡¸¢c® G×l¤« B´« J¥¶¤¼ ±db¡c MTJ«. AY¤¨J¡Ù¤Y¨¼ ¨Oj¢l¤¾ g¥h¢i¢v J¬n¢i¤w¨¸¨Ti¤¾ GY® CT¨dTk¤Jq¤« ¨Oj¢l¢c® J¤s¤¨Ji¡i¢ H©j c¢j¸¢v ±Jh£Jj¢´X«. CY® ¨Oj¢l¤¾ g¥h¢i¢v G¨Y¡j¤ CT¨dTv cT·¤¼Y¢c¤h¤¾ AT¢Ì¡cYY§h¡X®. c¢k¨h¡j¤´v, cT£v, ljØ® c¢t½¡X« C¹¨c F¿¡« Y¨¼ ¨Oj¢l¢c® J¤s¤¨Ji¤« H©j c¢j¸¢k¤« ±Jh£Jj¢´X«. ©J¡-Ù¥t J¦n¢-j£-Y¢F¼¡X® CY® As¢i¨¸T¤¼Y®. Cª j£Y¢i¢v g¥l¢c¢©i¡L« ±Jh£Jj¢i®´¤¼Y® h»¤« Qkl¤« o«j-È¢-´¡u- AY¬¤·hh¡i

h¨»¡k¢¸¤Ù¡J¤J©i¡ ¨l¾« Jk¹¢ Hr¤J¤J©i¡ ¨O़¢¿. J¡jX« Al¢¨T h¥©¼¡ c¡©k¡ Y¶¢k¤¾ Ckµ¡t·¤« ©lj¤dTkl¤« J¡X¡u Jr¢i¤«. C·j·¢v dko§g¡l·¢k¤¾ l¢qJw o«©i¡Q¢¸¢µ®, ©d¡nJ¹w´¤« o¥j¬-±d-J¡-m-·¢c¤« djo®dj« hËj¢´¡· Yj-·¢v H©j J¦n¢i¢T·¢v c¶¤-l-qt·¤¼ j£Y¢-i¡X® fp¤-Y-k-J¦-n¢. CY¤-h¥k« hr-¨l¾« l¢l¢b Yk-¹-q¢-k¤¾ Ck-¸-Tt¸¤-J-q¢v dY¢µ® mÇ¢ J¤s-º® h»¢v Dªt¼¢-s-¹¤«. ¨Y¹®, Jl¤¹®, Q¡Y¢´, l¾¢-¨µ-T¢-Jw, l¡r, dµ-´-s¢, d¤¿¤-ltLê-l¢q-Jw, J¢r¹¤ltLê¹w F¼¢l ©d¡k¤¾l o½¢-±m-h¡i¢ J¦n¢ ¨Oi®Y¡v CY® o¡Ú¬-h¡-J¤«. oɤk¢Yl¤« m¡m§Yl¤h¡i J¦n¢ o±Øa¡ih¡X® CY®. h¢±m¢Y l¢qJq¤« CTl¢qJq¤« cT¤¼Y® lr¢ h»¢c® djh¡lb¢ BljX« o¦n®T¢´¤J F¼Y¡X® CY¢¨Ê ±db¡c D©Àm¬«.

d¤Y-i¢-Tv

h¡tLêh¡X®.

CT-lj¢ J¦n¢ j£Y¢ h¨»¡-k¢-¸¢c® J¡j-X-h¡-©i-´¡-l¤¼ l¢q-Jw J¦n¢-¨Oऩءw h¨»¡-k¢-¸¢¨c ±dY¢-©j¡-b¢-´¤¼ l¢q-Jw H¼¢-T-l¢-¶¤¾ lj¢-J-q¢v ¨Oj¢-l¢-¨c-Y¢¨j J¦n¢ ¨O़ j£Y¢-i¡-X¢-Y®. h¨»¡-k¢-¸¢-c¢-T-l-j¤-·¤¼ hjµ£c¢, CÕ¢, hºw ©d¡k¤¾ J¢r¹¤ltLê l¢q-Jw J¬n¢ ¨O©àÙ¢ lj¤©Ø¡w AY¢¨c¡¸« h¨»¡-k¢-¸¢¨c YT-i¤-l¡u Jr¢-l¤¾ l¢q-Jq¤« H¼¢-T-l¢-¶¤¾ lj¢J-q¢v J¦n¢ ¨Oà-X«. d¤¿¤-ltLê-·¢k¤« di-s¤-ltLê-·¢-k¤«-¨d¶ CT-Y¥t¼¤ lq-j¤¼ ¨OT¢-J-q¡X® h¨»¡-k¢-¸¢¨c YT-i¤-l¡u Jr¢-l¤¾l. Cl hr-¨l-¾-·¢¨Ê Hr¤´¤« mÇ¢i¤« J¤s-i®´¤-¼¤. Y¡j-Y-©h¬c Oj¢-l¤-J¤-sº ±d©a-m-¹q¢v CY® lq¨j ek-±d-ah¡i o«jÈXh¡tLêh¡X®. .

fp¤-Yk J¦n¢ J¡T® Hj¤ o¤Ì¢jl¬lÌi®´® c¿ Da¡pjXh¡X®. J¡¶¢v hr¨dऩءw

h¨»¡-k¢¸¤« f¡n®d£-J-jX« lr¢-i¤¾ Qk cn®Tl¤« c¢i-±É¢-´¤-¼-Y¢-c¤¾ Hj¤ h¢Jµ o«jÈX ±dl¦-·¢-i¡-X¢-Y®. hr¨l¾« l£r¤-¼¢-T-·¤-Y¨¼ o«jÈ¢-´¤-¼-Y¢c¤« h»¢¨Ê MT-c¨i dj¤-l¨¸-T¤-·¤-¼-Y¢c¤« d¤Y-i¢-Tv op¡-i¢-´¤«. Hj¤ o®©d¡Õ® ©d¡¨k CY¤ ±dlt·¢´¤-¼-Y¢-c¡v hr-¨l¾« h»¢v Y¨¼ ©mK-j¢-´¤-¼-Y¢c¤« f¡´¢-¨l¾« h»¢-©k´® Br®¼¢-s-¹¤-¼-Y¢c¤« op¡-i¢-´¤«. Jqc¢i-±É-X-·¢c¤« CY¤ op¡-i-J-h¡-X®. d¤Yi¢T¤©Ø¡w J¥cJ¥¶¢i¢T¡¨Y O¤l¶¢v c¢¼® AjiT¢©i¡q« h¡s¢ YT·¢©k´® dj·¢i¢T¤¼Y¡X® G×l¤« Ag¢J¡h¬«. ¨¨Qll¢MTc« o¡b¬h¡J¤¼ Fɤ« d¤Yi®´¡i¢ Dd©i¡L¢´¡«. d¤Yi¢T¡u Dd©i¡L¢´¤¼ lo®Y¤l¢¨Ê Ar¤-Jv o§g¡lhc¤oj¢µ® 2 h¤Yv 6 CÕ® Jc·¢v l¨j d¤Yi¢T¡«. Qk¡«m« J¥T¢i lo®Y¤´w Jc« J¤sµ® h¡±Y©h d¤Yi¢T¡l¥. c½¤¨T J¦n¢i¢-T-¹q¢¨k h»¢v Blm¬h¡i-Y¢©c´¡w lq-¨j-´¤-sµ® h¡±Y©h ¨¨Ql¡«-m-h¤¾¥. d¤Y-i¢Tv lr¢ kg-¬-h¡i F¿¡ ¨¨Ql¡-l-m¢-n®T-¹q¤« h»¢-©k´® Y¢j¢¨J cvJ¡«.

d¤vJ¦n¢/Bl-jX l¢q-Jw ©Y¡¶-¹-q¢v Bl-j-X-l¢-q-Jw lqt·¢-i¡v hr·-¤-¾¢-Jw ©cj¢¶® h»¢v dY¢µ® h¨»¡k¢-¸¤-Ù¡-´¤-¼Y® YT-i¡«. l¢l¢-b-Yj« di-s¤-ltLê-¹-q¢v¨¸¶ ¨OT¢-J-q¡X® Bl-jX l¢q-Jw´¤-d-©i¡-L¢-´¤-¼-Y®. AY¢c¡v ¨¨c±TQu e¢J®©onu lr¢ h»¢¨k ek-d¤n®T¢ ltÚ¢-¸¢-´¤-¼-Y¢c¤« CY® op¡-i¢-´¤«. sât ©d¡k¤¾ l¦Èl¢q©·¡¶-¹-q¢v Bl-j-X-l¢-q-Jw ¨J¡Ù¤-h¡±Y« h¨»¡-k¢¸¤ c¢i-±É¢-´¡c¤« h»¢¨Ê o§¡g¡l¢J Da®d¡acÈhY ltÚ¢¸¢´¡c¤« Jr¢i¤«. AY¤©d¡¨k Y¨¼ d¤vJ¦n¢i¤« c¨¿¡j¤ h»®– Qk o«jÈXh¡tLêh¡X®. hxljؤ-J-q¤-©Ti¤« JvfÙ¤-J-q¤-©Ti¤« 27


www.krishijagran.com

©e¡´o®

h¤J-q¢v d¤¿¤ c¶¤-l-qt·¤-¼Y® Al-i¤¨T Bi¤oæ® ltÚ¢-¸¢-´¤«. d¤vJ¦n¢ Hj¤ h»¤ o«j-ÈX h¡tLê¨-h-¼-Y¤-©d¡¨k Bl-m¬-·¢-c¤¾ J¡k¢-·£× Dvd¡-a¢¸¢-´¤-¼-Y¢-c¤¾ Hj¤ Dd¡i« J¥T¢-i¡-X®.

d¤vl-j-ؤ-Jw/Y¢j-X-Jw/ ¨¨Ql-©l-k¢-Jw Y¡j-Y-©h¬c Oj¢-l¤-J¤-sº g¥±d-©am-¹-q¢v Oj¢-l¢c¤ J¤s¤¨J H©j c¢j¸¢v Y£×¸¤-¿¤-¨J¡-Ù¤¾ Y¢j-X-Jw DÙ¡-´¤¼ j£Y¢-i¡-X¢-Y®. CY¤J¥T¡¨Y H¡©j¡ J¦n¢-i¢T·¢c¤« ©i¡Q¢-µ-Y-j-·¢-k¤¾ oo¬-¹q¤« j¡hµ« ©d¡k¤¾l ¨lµ¤-d¢T¢-¸¢-´¤-¼Y¤« ek-±d-a-h¡-X®. Oj¢-l¤-Jw´¤ J¤s¤¨J c¢j-i¡i¤« J¦n¢-i¢-T-¹-q¤¨T c¡k-Y¢-j¤-J-q¢k¤« C·j« ¨¨Ql©lk¢-Jw lµ¤-d¢-T¢-¸¢-´¡l¤¼Y¡X®. h»¤–Qk o«j-È-X-·¢c® d¤s©h dµ¢klql¤« Y£×¸¤¿¢¨Ê kg¬Yi¤« CY¤h¥k« ltb¢i®´¤«.

J¡tn¢J lc-lv´-jX« h»®–Qk o«jÈX·¢c¤¾ Ì¡i¢i¡i h¡tLê« ¨Oj¢l¤¾ g¥h¢i¢v Y¡i®©lj¤¾ l¦È¹w ¨lµ¤ d¢T¢¸¢´¤J F¼Y¡X®. o¡b¬h¡i Ìk¹q¢¨k¿¡« AY® ¨OàX«. F¼¡v J¦n¢g¥h¢i¢v AY¢c® dj¢h¢Y¢Jq¤Ù®. AY¢c® Hj¤ dj¢p¡jh¡X® J¡tn¢J lclv´jX«. J¦n¢-g¥-h¢-i¢v J¡tn¢J l¢q-Jw¨´¡¸« lc-l¦-È-¹q¤« elk¦È¹q¤« Hj¤-h¢©µ¡ Ac¤-±J-h-h¡©i¡ lqt·¢ g¥h¢-i¤¨T Dk®d¡-ac Èh-Yi¤« lj¤-h¡-cl¤« ltÚ¢-¸¢-´¤-¼- Hj¤ oh±L g¥d-j¢-d¡-kc l¬l-Ì-i¡X® J¡tn¢J lc-lv´-j-X« AZl¡ A©±L¡-©e¡-so®±T¢. J¦n¢-g¥-h¢-i¤¨T o«jÈXl¤« m¡o®±Y£-i-h¡i l¢c¢-©i¡-Ll¤« lr¢ J¡tn¢J l¢q-J-q¢v c¢¼¤« A©Y¡-¨T¡¸« lqt·¤¼ l¦È-¹-q¢v c¢¼¤« Ì¡i¢-i¡i lj¤-h¡c« kȬ-h¡-´¤-¼- Hj¤ j£Y¢i¡-X¢-Y®. lccm£--Jj-X-·¢¨Ê dj¢-X¢Y ek-¹-q¡i h¨»¡-k¢-¸®, ljwµ, ¨l¾-¨¸¡-´«, 28

Qk-aªtk-g¬«, AÉ-j£È hk¢-c£-J-jX« Y¤T-¹¢i a¤j¢-Y-¹¨q ±dY¢-©j¡-b¢-´¤-l¡-c¤¾ Hj¤ Dd¡-b¢-i¡i¡X® J¡tn¢J / o¡h¥p¬-lclv´j-X«. GJ-l¢q o±Øa¡i« h¥kl¤« J¦n¢-g¥-h¢-i¤-©Ti¤« lc-g-¥h¢-i¤-©Ti¤« Am¡-o®±Y£-i-h¡i dj¢-d¡-kc« h¥kl¤« DÙ¡-J¤¼ dj¢--Ì¢Y¢ ±dm®c-¹w´® Cª j£Y¢ Hj-ql¤l¨j dj¢-p¡-j-l¤h¡-X®. o¡b¡jXi¢v c¢¼® l¬Y¬o®Yh¡i¢ l¦È¹q¤¨Ti¤« ekl¦È¹q¤¨Ti¤« CTiJk« Cj¶¢l¨j ltb¢¸¢µ¡X® J¡tn¢J lclv´jX« o¡b¬h¡J¤¼Y®.

10. l¢q-d-j¢-±JhX« Y¤Ttµ-i¡i¢ H©j ltLê·¢v¨¸¶ l¢qJw Y¨¼ J¦n¢- ¨O़Y® h»¢¨Ê B©j¡L¬¨· ±dY¢J¥kh¡i¢ f¡b¢i®´¤«. Hj¤ ltLê·¢v¨¸¶ l¢q-i®´¤-©mn« h¨×¡j¤ ltLê·¢v¨¸¶ l¢q J¦n¢ ¨Oi®Y¡v AY® h»¢¨Ê B©j¡L¬« l£¨Ù-T¤-´¡u op¡-i¢´¤«. h»¢¨Ê c£tl¡tO J¥¶¤-¼-Y¢c¤« Qk¡-L¢-j-X©mn¢ J¥¶¤-¼-Y¢c¤« CY¤ op¡-i¢-´¤«. Da¡-p-j-X-·¢c® hj-µ£-c¢-J¦n¢ h¨»¡-k¢¸® Y§j¢-Y-¨¸-T¤-·¤«. AY¢-c¡v hj-µ£c¢ J¦n¢-´¤-©mn« di©s¡ c¢k-´-T-k©i¡ d¤©¿¡ J¦n¢ ¨Oi®Y¡v h¨»¡-k¢-¸¢c¤« H¸« ©d¡nJ©m¡nX·¢c¤« dj¢p¡jh¡l¤Ji¤« ¨Oफ.

o«jÈX c¢t½¢-Y¢-Jw 1. c£t´¤-r¢-Jw/CTl¢¶¤qq ©J¡Ù¥t ¨±TÕ¤-Jw ¨Ok-l¤-J¤-sº Hj¤ h»®–Qk o«j-È-Xh¡tLê-h¡-X¢-Y®. Oj¢-l¢c¤ J¤s¤¨J CT-l¢-¶¡X® J¤r¢-Jw/¨±TÕ¤-Jw FT¤-©´-Ù-Y®. CT·j« ¨Oj¢l¤¾ ±d©am¹q¢v c¿ c£tl¡tµi¤¾ h»¢k¡X® hr´¤r¢Jw L¤X±dah¡J¤J. J¤r¢Jq¤¨T c£q« J¦n¢i¢T·¢¨k ÌkoªJj¬hc¤oj¢µ® Bl¡¨hÆ¢k¤« Brl¤« l£Y¢i¤« 2 AT¢i¢v J¥T¤¼Y® L¤XJjh¿. hr-´¡-k·®


www.krishijagran.com

hr-¨l¾« Cª J¤r¢-J-q¢v Y¹¢-c¢v´¤-Ji¤« h»¢v BL¢-jX« ¨Oà-¨¸-T¤-Ji¤« ¨Oफ. Cª J¤r¢Jq¢v ©lcv´¡k·® d¤Yi¢¶® h¥©TÙY® f¡n®d£JjX« lr¢i¤¾ Qkcn®T« J¤si®´¡u AY¬¡lm¬h¡X®. ©Y¡¶-l¢-q-Jw´¢-T-i¢v dj-Ø-j¡-L-Y-h¡i¢ Cª ±dl¦·¢ Ac¤-lt·¢-µ¤-l-j¤-¼¤. Dj¤w¨d¡¶v ©hK-k-i¢v J¤r¢-Jw FT¤´¤¼Y® Ag¢-J¡-h¬-h-¿. A·j« g£nX¢Jq¢¿¡· CT·j« ¨Oj¢l¤¾ g¤h¢i¢v c¿ c£tl¡tµi¤¾ h»¢v 2 h£×t c£ql¤« 2 AT¢ l£Y¢i¤« 2 AT¢ Brl¤h¤¾ djh¡lb¢ 100 J¤r¢Jw l¨j H©j´t g¥h¢i¢v ¨Oà¡l¤¼Y¡X®. h¡Y¦Ji¡i¢ g¥h¢i¤¨T dk g¡L·¡i¢ 10 mYh¡c« J¤r¢Jw FT¤·® 24 hX¢´¥s¢c¤¾¢v ¨l¾« l¡t¼¤ ©d¡J¤¼¤ F¼® Ds¸® lj¤·¢i¡JX« J¥T¤Yv J¤r¢Jw FT¤´¤¼Y®. l¢qJ©q¡ l¦È¹©q¡ h×® YTo湩q¡ C¿¡· g¥h¢i¢v ¨Oj¢l¢c® J¤s¤¨J Y¤Ttµi¡i¢ H©j c¢j¸¢v ¨±TÕ¤Jw FT¤´¡l¤¼Y¡X®.

2. l¦·-·-T-¨h-T¤-´v l¦È-¹-q¤¨T O¤l-¶¢v Qk« o«gj¢-´¤-¼-Y¢c® l¦··T-¨h-T¤-´¤-¼Y® Hj¤ h»®–Qk o«g-j-X-j£Y¢-i¡-X®.·¢c® d×¢i h¡tLê-h¡-X®. YT¢i¢k¥¨T Hr¤J¢ lj¤¼ ¨l¾« h»¢©k´¢s´¤J F¼¤¾Y¡X® CY¢¨Ê ±db¡c kȬ«. YT¢i¢v c¢¼¤« YT·¢©k´® ¨Oj¢-l¤-l-j¤¼ j£Y¢i¢k¡X® YT« Y¤s©´ÙY®. c½¤¨T djØj¡LYh¡i ¨Y¹¢uYT¨hT¤´v CY¢c® c¿ Da¡pjXh¡X®. a£tM-J¡k-l¢-q-Jw´¡X® CY-c¤-©i¡-Q¬«. GY® J¦n¢i®´¤« C·j·¢v YT« Y¤s¼® Qk o«jÈX·¢c® lr¢¨i¡j¤´¡«.

ljؤJw/ Jà¡kJw /fÙ¤-Jw

h¨×¡j¤ ±db¡c h»®–Qko«jÈX h¡tLêh¡X® ljØ® c¢t½¡X«. c¢j¸¡i ±d©am¹q¢v OY¤j¡J¦Y¢i¢v Jq-¹-q¡´¢ Y¢j¢µ¤« h¢Y-h¡i ¨Oj¢-l¤¾ ±d©a-m·® ¨Oj¢l¢c® J¤s¤¨Ji¡i¢ H©j c¢j¸¢k¡i¤« Jà¡kJw c¢t½¢´¡l¤¼Y¡X®. ¨Oj¢l¢c¤« h»¢¨Ê o§g¡lhc¤oj¢µ¤« 40 ¨oÊ¢h£×t h¤Yv 90 ¨oÊ¢h£×t l¨j Dijh¤¾ hxJà¡kJw c¢t½¢´¡-l¤-¼-Y¡-X®. Cª fÙ¤-Jq¤¨T h¤Jw g¡L·® Y£×-¸¤v/¨¨JYµ´ F¼¢l c¶® lqt·¢i¡v AY¢¨Ê CªT¤« fkl¤« ltb¢¸¢´¡c¤« AY¢¨c¡¸« J¼¤J¡k¢ lqt·k¢c¡lm¬h¡i Y£×¸¤v kg¬Y ltb¢¸¢´¡c¤« Jr¢i¤«. Y¡jY©h¬c ¨Oj¢l® J¤sº, AY¡iY® 10 mYh¡c« l¨j ¨Oj¢l¤¾ g¥h¢i¢k¡X® hx Jà¡kJw c¢t½¢´¡u Jr¢i¤J. AY¢c¤ h¤Jq¢v ¨Oj¢l¤¾ ±d©am¹q¢v hj-¹w ¨lµ¤-d¢-T¢-¸¢-´©k¡ J¿¤dY¢¸¢µ hxJà¡k c¢t½¡X©h¡ h¡±Y©h d¡T¤¾¥. J¦n¢g¥h¢i¢v kg¬h¡i ©l©j¡¶·¢c® YToæh¡J¤¼ Cq´¤J¿¤Jw Dd©i¡L¢µ® fk¨¸T¤·¢i¡X® C·j« Jà¡kJw c¢t½¢©´ÙY®. ¨Oj¢l® J¥T¤¼Y¢cc¤oj¢µ® AT¤·T¤· jÙ® fÙ¤Jw Y½¢k¤¾ AJk« J¤sµ® ¨J¡Ù¤ljX«. AY¤« dj-h¡-lb¢ Ac¤-l-a-c£-i-h¤-i¢-¶¤-¾Y® 35 mY-h¡c« AY¡-iY® cT-¼¤-J-i-s¡u f¤Ú¢h¤-¶-c¤-g-l-¨¸-T¤¼ ¨Oj¢l® l¨j h¡±Y-h¡-X®. AY¢c® h¤J-q¢©k´® hj-¹w h¡±Y-h¡X® ±dY¢-l¢-b¢.

Y¶¤-Y¢-j¢-´v/¨Tso梫L® ¨Oj¢-l¤¾ g¥h¢¨i c¢j-¸¤¾ c¢j-lb¢ Y¶¤-J-q¡´¢ h¡×¢ H¡©j¡ Y¶¢k¤« dY¢-´¤¼ hr-¨l¾« AY¢v Y¨¼ ©mK-j¢-´-¡u lr¢¨i¡j¤´¤¼ ±dl¬·¢i¡X¢Y®. Y¡j-Y-©h¬c ¨Ok-l¤-J¥-T¢iY¤« F¼¡v

29


www.krishijagran.com

lq¨j ek±dal¤h¡i Hj¤ h»¤–Qk o«j-ÈX h¡tLê-h¡-X¢-Y®. Y¶¤--J-q¤¨T l£Y¢, Y¶¤--Jw Y½¢-k¤¾ AJ-k«, h»¢¨Ê Br« F¼¢l Ìk-·¢¨Ê Oj¢-l®, hr-i¤¨T Y£±l-Y, J¦n¢-i¢-c« F¼£ MT-J-¹w h¤uc¢t·¢-i¡X® Y£j¤-h¡-c¢-©´-Ù-Y®. lq¨j h¤Jw g¡L·® d¡s ¨Yq¢i¤¼ g¥h¢i¢v Y¶¤Y¢j¢´v l¢QiJjh¿. ©Jjq·¢v h¢´ ±d©am¹q¢k¤« C¹¨c Hj¤ ±dm®ch¤¾Y¢c¡v d¥t»h¡i Y¶¤Y¢j¢´v ±d¡©i¡L¢Jh¡tLêh¿. F¼¡v A·j« ±d©am¹q¢v CTl¢¶¤¾ Y¶¤Y¢j¢´v j£Y¢ Alk«f¢´¡«. c½¤¨T c¡¶¢v sât J¬n¢´® c¢t½¢´¤¼ d®q¡×®©e¡« Y¶¤Y¢j¢´k¢¨Ê Cª lJ©gah¡X®. ¨Oj¢l® ±d©am·® ¨O़ h×® l¢qJw´¤« Cª j£Y¢ Alk«f¢´¤¼Y® h»®–Qk o«jÈX« Ds¸¤lj¤·¤«.

V¡h¤-Jw c¢t½¢-´¡u Jr¢-i¤«. ¨l¾« ¨J¶¢ c¢t·¤J F¼ D©Àm¬« C·j« YTiXJw´¢¿. ©lLY J¤si¤¼©Y¡¨T b¡j¡q« ¨l¾« h»¢©k´® J¢c¢º¢s¹¡u YTiXJw op¡i¢´¤«. J¿¢©c¡¨T¡¸« Y¤j¤¨ØT¤´¡· ©lk¢-´-Ø¢-J¥T¢ Dd©i¡L¢µ¤¨J¡-Ù¤¾ YT-i-Xc¢t½¡X j£Y¢i¡X¢Y®. JØ¢-Jw Dd-©i¡-L¢´¤-¼-Y¢-c¡v d¡s-Jw CqJ¡-Y¢-j¢-´¤-Ji¤« a£tM-J¡k« c¢k-c¢v´¤-Ji¤« ¨Oफ. AY¤-©d¡¨k o¢hÊ¢©Êi¤« hX-k¢-©Êi¤« Dd-©i¡L« Hr¢-l¡-´¡-l¤-¼-Y¡-X®.

d¡tm§-o«-j-ÈX« c£tµ¡-k¤-J-q¤¨T d¡tm§-¹-q¢v ¨¨JY, j¡h-µ«, Cª×, h¤q Y¤T-¹¢i oo¬-¹wlµ¤ d¢T¢-¸¢µ® d¡tm§-¹w CT¢-i¤-¼Y® c¢i-±É¢-´¡«. CY® J¥T¡¨Y OJ¢j¢lk

c£tµ¡v o«j-È-X±d-lt·-c-¹w ¨Oj¢l¤¾ J¦n¢g¥h¢ h¤Jw·¶® h¤Yv Y¡©r·¶¤l¨j F¹¢¨ci¡©X¡ c£¨j¡r¤´® c¢i±É¢µ® dj¢d¡k¢©´ÙY® A©Y©d¡¨k Y¨¼ ±db¡ch¡X® c£tµ¡k¤Jw Bj«gÌ¡c« h¤Yv dYcÌ¡c« l¨j o¤jÈ¢Yh¡i c£tl¡tµ¨i¡j¤´¢ o«jÈ¢©´ÙY¤«. BiY¢c® c£tµ¡k¤Jw Bj«g¢´¤¼ J¦n¢i¢T¹q¢¨k ¨Os¢i Y¡r®OJw h¤Yv o«jÈX ±dlt·c¹w Bj«g¢´X«. CY® d©È Hj¤ l¦Ç¢-LY ±dlt·c¨h-¼-Y¢-k¤-d-j¢-i¡i¢ ¨d¡Y¤ ±dl¦-·¢-i¡i¢ h¡±Y« G¨×-T¤-´¡l¤-¼-Y¡-i¢-j¢-´¤«.

d¡r®·T¢ /¨¨Ql YT-i-X-Jw c£tO¡-k¤-J-q¤¨T DÎlÌ¡c-¹-q¢k¤« ¨Y¡¶¤ Y¡¨r-i¤¾ J¤¨s g¡L-¹-q¢k¤« C·j« YT-i-X-Jw ek-±d-a-h¡i¢ c¢t½¢-´¤-l¡u Jr¢-i¤«. O¡k¢c¤ J¤s¤¨J jÙ¤ c¢j-J-q¡i¢ Yq¢t´¤¼ hj-´¤-×¢-Jw c¡¶¤-Ji¤« Al-i®´¢-T-i¢v O¤¾¢-´-ؤ-Jw, hj-µ¢-¿-Jw, l¾¢-¸-Tt¸®, H¡k Y¤T-¹¢-il c¢sµ® ¨J¶¢fk-¨¸-T¤-·¢-i¡X® d¡r®·T¢ /¨¨Ql YT-i-X-Jw DÙ¡-´¤-¼-Y®. Hr¤´® lq¨j J¤sº O¡k¤Jq¢v J¤s¤¨Ji¡i¢ jÙ¤c¢j d¤¿¤ lµ® d¢T¢¸¢´¤¼Y® ©d¡k¤« Hr¤´¢¨Ê ©lLY J¤sµ® hxYjJw AT¢i¡u op¡i¢´¤¼ ¨¨Ql-Y-T-i-X-i¡X®.

JvYT-i-X-Jw c£¨j¡--r¤-´¢-¨c-Y¢¨j Y¤Ttµ-i¡i¢ YT-oæ-¹w o¦n®T¢µ® Qk-±d-l¡-p-·¢¨Ê mÇ¢ J¤-si®´¤J F¼-Y¡X® ¨O´®V¡h¤-J-q¤¨T ±db¡c kȬ«. c£¨j¡-r¤-´¢v¨¸¶® Hr¤J¢ lj¤¼ h»® YT-i-X-J-q¢v AT¢-i¤-¼¤. g¥h¢-i¤¨T Oj¢-l®, Dd-©i¡-L«, hr-i¤-¨T©Y¡-Y®, ©Y¡T¢¨Ê l£Y¢ Y¤T-¹¢i l¢l¢b MTJ¹w dj¢-L-X¢µ® c£¨j¡-r¤-´¢¨Ê ©Y¡Y® hc-oæ¢-k¡-´¤-Ji¤« AY-c¤-o-j¢µ® Ac¤-©i¡-Q¬-h¡i ¨O´¤ V¡h¤-Jw c¢t½¢´¤-J-i¤-h¡X® ©lÙ-Y®. J¿T¤´®, Jv¨´¶®, L¡f¢iu, ©J¡x±J£×® Y¤T¹¢ l¢l¢b Yj-·¢k¤qq lo®Y¤´w Dd©i¡L¢µ® ¨O´¤ 30

(Jit g¥lo®±Y–Q¢©i¡ ¨TJ®¨¨Ívo®) Dd©i¡L¢µ¤qq d¡tm§ o«jÈX j£Y¢Jq¤« ±dO¡j·¢k¤Ù®. ¨¨Qlh¡tLê¹w hY¢i¡l¡· Yj·¢v c£tµ¡-k¤-J-q¤-©Ti¤« Aj¤-l¢-J-q¤-©Ti¤« O¡c-k¤-J-q¤-©Ti¤« Aj¢J® CT¢º¤l£X® J¬n¢g¥h¢ cn®T¨¸T¤¼ AlÌi¢v lm-¹-q¢v Y¡¹¤g¢·¢-Jw c¢t½¢-µ® h»¢-T¢-µ¢v Hr¢-l¡´¢ o¤jÈ¢Yh¡i¢ H-r¤-´¢¨Ê LY¢ c¢i-±É¢-´¡«. GY® h¡tLê¹w o§£Jj¢µ¡k¤« Hr¤J¢¨i·¤¼ ¨l¾·¢¨Ê ©lLY c¢i±É¢´¨¸¶¢¿¡¨iÆ¢v Jji¢T¢µ¢v Y¤Tt¼¤¨J¡Ù¢j¢´¤«.

J¤q¹w J¤q¹w H©j ohi« Qko«gjX·¢c¤« Qkl¢YjX·¢c¤h¤¾ Dd¡b¢i¡X®. Hr¤J¢ cn®Th¡l¤¼ Qk¨· J¤q¹q¢v c¢sµ® djh¡lb¢J¡k« ¨J¶¢c¢t·¡u o¡b¢µ¡v A±Yi¤« g¥Qkl¢Y¡c¨·


www.krishijagran.com

dj¢©d¡n¢¸¢´¡u op¡i¢´¤«. hr¨l¾« J¤q¹q¢v ©mKj¢µ® Dd©i¡L¢´¤©Ø¡w A·j« Blm¬¹w´¤¾ g¥Qkh¥×v J¤si®´¡c¤« Jr¢i¤¼¤ F¼¤¾Y® lk¢i J¡j¬h¡X®. hr´¡k·¢c® h¤©¼¡T¢i¡i¢ J¤q·¢v Ab¢Jh¡i¢ AT¢º ¨Oq¢i¤« h¡k¢c¬¹q¤« c£´« ¨O़Y® Qko«gjX ©mn¢i¤« Qkdj¢©d¡nX©mn¢i¤« ltb¢¸¢i®´¤«. F¼¡v ¨Oq¢i¤¨T AT¢·¶® d¥t»h¡i¤« c¢´« ¨Oà¡c¤« d¡T¢¿ F¼Y® ±d©Y¬J Jj¤Yv ©lÙ J¡j¬h¡X®.

g¥Qk dj¢-©d¡-nX« ±dJ¦-Y¢-i¥¨T Qk-o«-g-j-X¢-i¡i h»¢v hr-¨l¾« o«g-j¢-´¤-¼-Y¢c® mj¢-i¡i oo¬¡-l-j-Xl¤« Dit¼ ¨¨Ql¡«-ml¤« Bl-m¬-h¡-X®. CY¢-c¡i¢ hr-¨l¾«

dY¢-´¤-¼¢-T·® Y¨¼ h»¢-©ki®´® Cs-¹¡-c¤¾ o«l¢-b¡-c-h¤-Ù¡-lX«. CY® J¥T¡¨Y g¥Q-k-d-j¢-©d¡-n-X-·¢c® ±d©Y¬J« g¥Q-k-d-j¢-©d¡-n-X c¢t½¢-Y¢-Jq¤« cT-¸¡-´¡-l¤-¼-Y¡-X®. F¼¢j¤¼¡k¤« J¡k¡lÌ¡l¬Y¢i¡c©·¡Tc¤fÜ¢µ® hrY£±lY J¥T¢lj¢Ji¤« kg¬Y¡J¡kiql® J¤si¤Ji¤« ¨O़¤Ù®. AY® J¥T¢ JX´¢¨kT¤·® hr¨l¾« ©cj¢¶® ©mKj¢µ® J¢Xs¤Jq¤« Qk¡mi¹q¤« c¢si®©´Ù o¡pOj¬« J¥T¢ C¼¤Ù®. ±db¡ch¡i¤« L¡tp¢J¡lm¬·¢c¤¾ Qk·¢¨Ê J¥T¢lj¤¼ Blm¬« c¢s©lפ¼Y¢c® CY® AY¬¡lm¬h¡i¢ l¼¢j¢´¤¼¤. hr-¨l-¾¨· lk¢i J¤q-¹-q¢v ©mK-j¢µ® J¤T¢-¨l¾/Qk-©o-Oc Bl-m¬-¹w´® Dd-©i¡-L¢-´¤J, J¢Xt, J¤rv´¢Xt F¼¢li¢©k´® ©cj¢¶® hr¨l¾« Aj¢µ® ©mKj¢µ® o«gj¢´¤J. ©hv´¥-j hr-¨l¾ o«g-jX« F¼£ h¡tL깨q¡¨´ CY¢c¡i¢

o§£Jj¢´¡«. Qkkg¬Y ltb¢´¤¼Y¢¨c¡¸« L¤Xc¢kl¡j« ¨hµ¨¸T¤·¤¼Y¢c¤« CY¤lr¢ o¡b¢´¤«. hr¨l¾«, kg¬h¡iY¢v G×l¤« m¤Úh¡i ©±o¡Yoæ¡iY¢c¡v AY® l£r¤¼ ©hv´¥ji¤¨T AlÌh¡±Yh¡X® hk¢c£Jj¢´¨¸T¤c¤¾ GJo¡b¬Y. AY¤¨J¡Ù® ©hv´¥ji¢v c¢¼® ©mKj¢´¤¼ ¨l¾« ¨h×v, hXv, Jj¢´¶ F¼¢liT¹¢i Aj¢¸ lr¢ JT·¢l¢¶¡X® J¢Xs¤Jq¢v c¢si®©´ÙY®.

hr-¨´¡-i®·¢-¨-c¡-j¤-¹¤J ltb¢µ¤lj¤¼ Qk¡lm¬l¤« Bo¼h¡i Qk±dY¢oÜ¢i¤« h¤¼¢v JÙ® J¡tn¢J–L¡tp¢J–l¬¡lo¡i¢J Blm¬¹w´¤¾ Qk«, C¼® kg¢i®´¤¼ hri¢v c¢¼¤« o«gj¢¨µT¤©´ÙY¤Ù®. AY¤lr¢ h»¢v Cªt¸« c¢kc¢t·¤J, Ddj¢Yk Qk©±o¡Yoæ¤Jq¤¨T J¡kiql® ltb¢¸¢´¤J, g¥Ltg Qkl¢Y¡c« Dit·¤J, g¥Qk ©mKj« ltb¢¸¢´¤J F¼£ J¡j¬¹q¡X® kȬ« ¨l´¤¼Y®. Cª ±dlt·c¹w F¿¡« Y¨¼ F¿¡ ±d©am¹q¢k¤« H©j ©d¡¨k ±d¡©i¡L¢Jh¨¿Æ¢k¤« kg¬h¡i hr¨l¾¨· g¥Qkh¡´¢h¡×¡u Jr¢i¤¼ H©¼¡ j©Ù¡ O¢k©¸¡w AY¢v´¥T¤Y©k¡ ±dl¦·¢J¨qÆ¢k¤« F¿¡i¢T·¤« ¨Oà¡u Jr¢i¤«. o§¡g¡l¢Jh¡i Qkd¥jX o¡b¬YJ¨q¿¡« C¿¡Y¡i¢¨´¡Ù¢j¢´¤¼ lt·h¡c o¡pOj¬·¢v AY® ¨OࡨY Cc¢ h¤©¼¡¶® ©d¡l¤J o¡b¬h¿ F¼® l¼¢j¢´¤¼¤. lj¤¼ hr-´¡k« Y¢j¢-µ-s¢-l¢©ÊY¡J¨¶. ±dJ¦Y¢ Jc¢º¤ cvJ¤¼ hr-¨i¼ hp¡-c¢b¢ JT-k¢-©k-¨´¡-r¤-J¢-©¸¡-J¤-¼Y® JÙ¢-j¢-´¡u Cc¢i¤« ch¤´® Jr¢-i¢-¿. ds-ؤ-J-q¢v h»¤-–-Qk o«j-ÈX ±dlt·c¹w cT-·¢i¤« l£T¤-J-q¢v ©hv´¥-j-i¢v l£r¤¼ ¨l¾« J¢X-s¤-J-q¢v c¢sµ¤« ch¤´® c¡¨q-i¤¨T J¡lv´¡-j¡-J¡«. hr-´¡-k·® hr-¨l¾« ¨J¡Ù® Q£l¢-´¡u ch¤´® m£k¢-´¡«. hr-¨l-¾·¢¨Ê J¤·¢¨i¡-k¢-µ¤-qq Hr¤´¤ YT-i¡c¤« h»¢©k-´¢-s-¹¡u o¡l-J¡m« cvJ¡c¤« CY¤-¨J¡Ù® Jr¢-i¤«. H¡T¤¼ ¨l¾¨· cT-·¢´¡« F¼Y® h¡±Y« ¨J¡Ù® Cc¢ hY¢-i¡-l¢-¿. cT·¢ Cj¤·¢ J¢T·¢ Ds´¢ l¢¶¡v h¡±Y©h ¨J¡µ¤ ©Jj-q-·¢c® Cª a¤j-lÌ YjX« ¨Oà¡u Jr¢-i¥. AT¢iÉ¢jh¡i J¤T¢¨l¾ Blm¬« h¤¼¢vJÙ® ©hv´¥j Qko«jÈXl¤« J¢Xt s£O¡tQ¢¹¤« ©d¡k¤¾ ±dlt·c« ¨OࡨhÆ¢k¤« G×l¤« lk¢i Qko«gjX¢ h»® Y¨¼-i¡-X®. h»¢¨c Qkd¥j¢Yh¡´¢i¡v h¡±Y©h ©hvh»¢¨Ê Bt±aYi¤« h»sJq¢v Dsli¤« DÙ¡l¥. h»¢¨Ê Q£lu c¢kc¢t·¤¼Y¢c¤« oo¬lqtµ o¡b¬h¡J¤¼Y¢c¤« CY® Blm¬h¡X®. H¼® Y¡vJ¡k¢J h¡tLêh¡¨XÆ¢v h©×Y® m¡m§Yh¡tLêh¡X®. (2016 v o«Ì¡-c¨· h¢Jµ h»® o«j-ÈX

H¡e£-ot´¤qq '©È¡X¢ op¡-iJ®' Al¡tV® ©QY¡-l¡X® ©kKJu.) 31


www.krishijagran.com

©e¡´o®

    ±m£©kK d¤Y¤hc

J¦n¢ Be£ot, FTi¥t, hk¸¤s«

¶¤-h¤-×·® F¼¤« Cq-c£j¤-©d¡-k¤¾ ¨Yq¢-c£j® O¤j-·¤¼ J¢Xt Hj¤ mj¡-mj¢ hk-i¡-q¢-i¤¨T h©c¡-Ñ oÆ-k®d-h¡-X®. AY¤-¨J¡-Ù¡-X©¿¡ l£T¢c® Ìk« l¡¹¤-©Ø¡w Qk-k-g¬-Y-i¤¾ Ìk« Y¨¼ ¨Yj-¨º-T¤-´¤-¼-Y®. F¼¡v ©h¡p¢-µ¤-Ù¡-´¢i J¢Xt V¢o«-f-©s¡¨T ¨l¾« J¤sº® l×¢ ¨hi® Al-o¡-c«l¨j ¨ls¤-¨h¡j¤ J¡r®O-l-o®Y¤-l¡-i¡©k¡? B©k¡O¢´¡©c là. F¼¡v ©Jj-q-·¢¨Ê g¥j¢-g¡L« ±d©a-m-¹-q¢k¤« CY® o«g-l¢µ¢-j¢-´¤-¼¤. H¡©j¡ ltnl¤« lפ¼ J¢X-s¤-J-q¤¨T F»« J¥T¤¼¤! F¼¤- h¤-Y-k¡X® c½¤¨T J¢X-s¤-Jw lסu Y¤T-¹¢-i-¨Y¼® O¢É¢-µ¢-¶¤©Ù¡?

32

J¢X-s¢c¤ O¤×¤« o¢hÊ¢-T¤-Ji¤« ¨l¾« ©J¡j¢ Dd-©i¡-L¢-µ¢-j¤-¼-Y¢-c¤-d-Jj« dØ® lµ® ¨l¾« FT¤-´¡u Y¤T¹¢i©¸¡-r¤-h¡X® J¢X-s¤-Jw lסu Y¤T-¹¢-i-Y®. c¢¹-q¤¨T J¢X-×¢¨k ¨l¾« lס-Y¢-j¢-´¡u jÙ¤ J¡j¬-¹-q¡X® ¨Oà¡-l¤-¼-Y®. J¢Xs¢-c¤-O¤×¢c¤« h¤×·¤« C¶¢-j¢-´¤¼ o¢hÊ® ¨d¡¶¢µ¤ Jqº® ¨l¾« Cs-¹¤«l¢bh¤¾ c¢th¢-Y¢-J-q¡-´¤-J; J¢Xt s£O¡tQ® ¨Oà¤-J. FT¤-·¡k¤« FT¤-·¡k¤« Y£j¡-·-Y¡X® J¢X-s¢¨k ¨l¾-¨h¼ AfÚ b¡jX Y¢j¤-·¡u Yi¡-s¡-i¢-¨¿-Æ¢v ll-פ¼ J¢X-s¤-Jw hk-i¡-q¢´® Hj¤ ©dT¢-o§-d®c-h¡i¢Y¨¼ Y£j¤«. G×l¤« kq¢-Yl¤« ek-±d-a-l¤-h¡i h¡tL«


www.krishijagran.com

J¢Xt s£O¡tQ¢N® AZl J¢X-s¢¨Ê a¡p-h-J-×v (J¢-X-s¢c® J¤T¢-c£j® cvJv) Y¨¼. ©hv´¥-j-i¢v c¢¼® cn®T-¨¸-¶¤-©d¡-J¤¼ hr-¨l-¾¨· J¢X-s¢-¨k-·¢-´¤¼ j£Y¢-i¡-X¢-Y®. ©Jj-q-·¢v Hj¤ ltn« mj¡-mj¢ 3000 h¢¿¢-k¢-×t (h¥¼¤ h£×t) hr kg¢-´¤-¼¤. Hj¤ ¨oÊ® Ìk·® (40 O.-h£) Hj¤ ltn« 1,20,000 k¢×t ¨l¾-h¡X® hr-i¡i¢ ¨di®¨Y¡-r¢-i¤-¼-Y®. (40x3 = 120 Mc-h£-×t) H©j-´-s¢v 1,20,00,000 kÈ« ¨pJ®T-s¢v h¥¼¤- ©J¡T¢ k¢×t. CY¢v g¥j¢-g¡-Ll¤« Dd-j¢-Y-k-·¢-k¥¨T Hr¤J¢ cn®T-h¡-J¤-¼¤. CY¢¨Ê lq¨j ¨Os¢i Hj¤ mY-h¡c« g¥h¢-i¢v dY¢-´¡¨Y m¤Ú-h¡i j¥d-·¢v ©mK-j¢-µ¡v Y¨¼ Hj¤ J¤T¤«-f-·¢c® ltn« h¤r¤-lu Bl-m¬-h¡i J¤T¢-¨l¾« kg¢-´¤«. Hj¤ Y¤Ù® g¥h¢-i¢©k¡ Hj¤ l£T¢¨Ê ©hv´¥-j-i¢©k¡ dY¢-´¤¼ hr-¨l-¾-·¢c® c½¤¨T Blm¬« dj¢-p-j¢-´¡-c¤¾ lØ¢µ o¡b¬-Y, hr-i¤¨T Ì¢Y¢-l¢-lj JX-´¤-J-q¤-d-©i¡-L¢µ® JÙ¤-d¢-T¢-´¡«. Hj¤ l£T¢c® mj¡-mj¢ 50 O.-h£. ©hv´¥-j-¸-j¸® D¨Ù¼¤« Hj¤ ltn¨· mj¡-mj¢ hr-k-g¬Y 3000 h£.-h£-×t B¨X¼¤« Jj¤-Y¤-J. CY¢v c¢¼® Bl¢-i¡©i¡ ©O¡t©¼¡ ¨l¾« cn®T-¨¸-T¤-¼¢¿ FÆ¢v Cl¢¨T c¢¼® Hj¤ ltn« h¥¼¤ h£×t (1,50,000 k¢×t) Dij« lj¤¼ Qk« J¢¶¤«. AÕ® A«L-¹-q¤¾ l£¶¢v B¨q¡-¼¢c® ±dY¢-a¢c« 60 k¢×t l£Y« ltn« h¤r¤-lu Dd-©i¡-L¢-µ¡v AY¢c® 109500 k¢×t ¨l¾« hY¢. Cª JX´¤ ±dJ¡j« 40,500 k¢×t Qk« f¡´¢-i¡-X®. CY® lq¨j ¨Os¢i Hj¤ l£T¢¨Ê JZ. A©¸¡w ©Jj-q-·¢¨k ¨J¶¢-T-¹-q¢v h¤r¤-lu s£µ¡tQ¢N® Gt¨¸-T¤-·¢-i¡v FÉ¡-J¤-h-l-̨i¼® B©k¡-O¢-µ¤-©c¡-´¥. ©lc-k¢v g¥Ltg-Q-k-l¢-Y¡c« Y¡r¤¼ J¢X-s¤-J-q¢v ©hv´¥-j-i¢v c¢¼¤¾ hr ¨l¾« JT-·¢-l¢-¶¡v Y¨¼ Qk-l¢-Y¡c« Hj¤ dj¢-b¢-l¨j Dit·¡«. CY® F¿¡-ltnl¤« ¨Oà¤-J-i¡-¨X-Æ¢v Y£tµ-i¡i¤« c¢¹-q¤¨T J¢Xt lפ-J-i¢-¿.

s£µ¡tQ¢N® jÙ¤-l¢b« J¢X-s¢vc¢¼® h¥¼¤ h£×©s¡ AÕ¤ h£×©s¡ AJ-k-·¢v Hj¤ h£×t O¤×-ql¢k¤« Hj¤

h£×t Y¡r®O-i¢k¤« Hj¤ J¤r¢ J¤·¤-J. CY¢v OJ¢j¢ Jhr®·¢ ¨Y¡Ù® AT¤´¢ li®´¤-J. O¤×¤« HjT¢ Di-j·¢v J¿® A¨¿-Æ¢v H¡T® lµ® h¤J-q¢v ¨J¡Y¤J¤-l-k-i¢-T¤-J. CY¢-©k´® ©hv´¥-j-i¢v c¢¼¤¾ ¨¨d¸® M-T¢-¸¢-´¡«. CY¤-lr¢ Hj¢-´k¤« ¨l¾« d¡r¡-i¢-©¸¡-J¢-¿. h¡±Y-h¿ A±Yi¤« ¨l¾« g¥h¢-i¢-©k´® Y¡r¤J lr¢ J¢X-s¢¨k Qk-c¢-j¸® Di-j¡c¤« J¥T¤-Yv c£j¤-s-l-Jw DÙ¡-J¡c¤« op¡-i¢-´¤«. jÙ¡h¨· j£Y¢-i¢v ©hv´¥-j-i¢v l£r¤¼ ¨l¾« ¨¨d¸® lr¢ ©mK-j¢µ® J¢Xs¢-c-T¤-·¤¾ Aj¢¸ T¡Æ¢-©k´® F·¢µ® Aj¢µ® m¤Ú-h¡i Qk« J¢X-s¢-©k´® cvJ¤-J-i¡-X®. CY¢c® GJ-©am« 300 k¢×t ¨J¡¾¤¼ T¡Æ® ©lX«. CY® Í£©k¡ ¨¨ef©s¡ Ak¤-h¢-c¢-i©h¡ ¨J¡Ù¡-J¡«. CY¢v G×l¤« AT¢-i¢v hb¬-g¡-L·® 3/4 CÕ¢¨Ê ¨h×v CT-X«. CY¢c® h¤Ø® T¡Æ¢v c¢¼® J¢X-×¢-©k-´¤¾ ¨¨d¸® h¥©¼¡ c¡©k¡ Cj¤-Ø¢-¨ÊY® Hj¤ lk-lµ® AT-µY® CY¢v Ds-¸¢-´-X«. ¨h×-k¢-c¤-h¤-J-q¢v 20 mY-h¡c« Ìk·® dj¤-´u hXv c¼¡i¢ Jr¤J¢ l¦·¢-i¡-´¢-iY¤« AY¢c® h¤J-q¢v 20 mY-h¡c« Ìk·® O¢j-¶-´-j¢i¤« AT¤-´¤-J-q¡i¢ c¢j-·¤-J. CY¢c® h¤J-q¢v l£Ù¤« 10 mY-h¡c« Ìk·® hXk¤« 10 mY-h¡c« Ìk·® ¨h×k¤« c¢s-´¤-J. C¹¨c AÕ¤ d¡q¢-J-q¡i¢ Yi¡-s¡-´¤-J. CY¢c® h¤J-q¢v 30 mY-h¡c« l¨j Ìk« Hr¢º¤ J¢T-´-X«. C¹¨c d¤j-¸¤-s¨· hr-¨l¾« d¡·¢-J-q¢-v o«g-j¢µ® ¨¨d¸¤-lr¢ Cs¹¢ Cª Aj¢-¸-i¢-k¥¨T Aj¢µ® ¨¨d¸¢-k¥¨T J¢X-s¢-©k´® s£µ¡tQ® ¨Oà¡«. d¤j-¸¤-s-·¤-c¢¼® Ba¬ hri®´® lj¤¼ ¨d¡T¢-d-T-k-¹w AT-¹¢i Qk« Jq-i¤¼-Y¢-c¡i¢ ¨¨d¸¢¨Ê G×l¤« AT¢-g¡-L·® eën® l¡vl® li®´¡«. CY¢-k¥¨T Ba¬¨· ¨l¾« Hr¤-´¢-´-q-i¡«. C¹¨c kÈ-´-X-´¢c® k¢×t hr-¨l¾« J¢X-×¢v o«g-j¢-´¡u Jr¢-i¤«. Q¥x-–-Q¥¨¨k h¡o« J¢Xt c¢s-¨º¡-r¤-J-X-¨h-Æ¢v Cª ¨l¾« Y¡r¨· Jx©±T¡w o¢Í« Y¤s¼® h»¢-©k´® ©cj¢¶® Hr¤-´¤-Ji¤« ¨Oà¡«. CY¤-lr¢ m¤Ú-h¡i hr-¨l¾« J¢X-s¢-¨k-·¢µ® J¢X-s¢¨k Qkc¢-j-¸¤-it·¡c¤« ©lcv lס· J¢X-s¤-Jw i¡Z¡tZ¬-h¡-´¡c¤« Jr¢-i¤«. cL-j-±d-©a-m-¹-q¢v CY¤-lr¢ 33


©e¡´o®

Ah¥-k¬-h¡i Qk-·¢¨Ê cn®T« YT-i¡c¤« ¨l¾-¨¸¡´« Hr¢-l¡-´¡c¤« o¡b¢-´¤«. e¢v×t T¡Æ®, ¨¨d¸®, d¡·¢-Jw, fÜ¢-¸¢-´¤¼ ¨¨d¸¤-Jw, Aj¢¸ o«l¢-b¡c« F¼¢-l-i®´¤¾ ¨Okl® h¡±Y©h lj¤-¼¤-¾¥. C©¸¡w h¢´-l¡s¤« F¿¡ dÕ¡-i-·¤-J-q¢k¤« pj¢-Y-©J-j-q«, Qc-J£-i¡-o¥-±YX« F¼¢-l-i¤¨T g¡L-h¡i¢ GJ-©am« 80-–90 mY-h¡c« l¨j b-c-o-p¡i« cvJ¢-¨´¡Ù® J¢Xt s£O¡tQ¢-¹¢-c¤¾ dÚY¢ cT¸¢k¡´¢-l-j¤-¼¤. hr ±dJ¦-Y¢-i¤¨T lj-a¡-c-¨h¼® Y¢j¢-µ-s¢º® ¨di®¨Y¡-r¢-i¤¼ hr-©h-M¹¨q c½¤¨T J¢Xt c¢s-i®´¡u Dd-©i¡-L¢-´¡«. ¨di®Y¤ Y£j¤¼ hr-Jw c£j¤-s-l-J-¨q¼® Y¢j¢-µ-s¢-i¤J. C·-j-·¢v m¡o®±Y£-i-h¡i¢ J¢Xt s£µ¡tQ® ¨Oà¤-J-i¡-¨X-Æ¢v h¤×¨· lס· J¢X¨s¼ c¢¹-q¤¨T o§d®c« d¥l-X¢-i¤-¨h-¼-Y¢c® o«mi« ©lÙ. lפ¼ J¢X-s¤-J-q¤¨T ©j¡ac« ©Jw´¡«... lס· J¢X-s¤-Jw´¡i¢ s£O¡tQ¢N® ¨Oà¡« J¢X-s¢v c¢¼® ¨l¾-¨h-T¤-·¡v h¡±Y« ©d¡j AY¢c® Y¢j¢¨J J¢X-×¢-©k´® cvJ¤-Ji« ©lX-¨h-¼-Y¡X® iZ¡tZ Qk-o¡-È-j-Y-i¤¨T Ba¬-d¡-U«. l¢l¢b GQuo¢-Jw C¼® J¢Xt s£µ¡tQ¢N® ¨Oi®Y¤¨J¡T¤-´¤-¼¤-Ù®. Y¦m¥t Q¢¿-i¢¨k hr-¨¸¡-k¢h CY¢c® D·-©h¡-a¡-p-j-X-h¡-X®. J¢X-s¢¨Ê dë¡×® ©e¡h¢c® AÕ¤ h£×t AJ-k-·¢v AÕ¤ h¤Yv d·¤ l¨j hr-´¤-r¢-Jw c¢th¢-´¤¼ j£Y¢i¤« J¢Xt s£ O¡tQ¢-¹¢-c® ¨Oà¡«. J¢X-s¢c® O¤×¤-h¤¾ 34

www.krishijagran.com

©J¡x±J£×® lq¨j AT¢-i-É¢-j-h¡i¢ h¡×X«.

FÉ¡ c¢¹q¤« J¢Xt s£µ¡tQ¢¹¢¨c¡j¤¹¤Ji©¿?

J¢Xt s£µ¡tQ¢-¹¢c® Cl¨j oh£-d¢´¡« 1. Qk-c¢b¢ H¡e£-o¤-Jw 2. ¨F.-Bt.-T¢.-o¢. h¤Ù¥t, d¡k-´¡T® 3. o¢.-V-f묥.-Bt.-V¢.-F«. ©J¡r¢-©´¡T® 4. pj¢-Y-©J-jq« 5. m¤O¢-Y§-h¢-nu 6. ©J¡Í® ©e¡tV®, Y¦m¥t 7. hkc¡T® l¢J-oc oh¢-Y¢, J¡º¢-j-¸¾¢ 8. d£j¤-©hT® l¢J-oc oh¢Y¢ 9. O¹-c¡-©mãj¢ ©o¡n¬v otl£o® ¨o¡¨¨o×¢ 10. ©J¡¶-¸¤s« CÊ-©±L×V® Vl-k-d®¨hÊ® ¨o¡¨¨o-×¢, ¨J¡T¤-¹-¿¥t 11. ¨¨h±Y¢, Fj¤h-à¥t d¢.-H., d¡k-´¡T® 12. Fu.-Q¢.-H. (search in net) 13. hr-¨¸¡-k¢-h, Y¦m¥t 0487 2363616 14. ltn – ¨si®u l¡¶t p¡t¨lÍ¢«L® o®J£«... – A©É¬¡-ai 15. dÕ¡-i-·¤-Jw, dÚ-Y¢-Jw, ¨Y¡r¢-k¤-s-¸®, J¤T¤«-f-±m£-Jw 16. Qk-o¤-g¢È dÚY¢ 2016


www.krishijagran.com

35


www.krishijagran.com

©V¡. o»¢ ©Q¡tQ®

Vi-s-J®Tt s¢otµ® & ¨Vl-k-¸®¨hÊ®, ©p¡«©±L¡x f©i¡-¨TJ® ©e¡x : 8113966600, 04828-–297001

l¡X¢Q¬ dë¡l®J¦n¢

`J

dj¡-Q-i©h¡?

k®d-l¦È-'-¨h¼® l¢©m-n¢-¸¢-´¡-l¤¼ dë¡l® gȬ-o¤-j-È- – o¤j-È¢Y gÈX« F¼ J¡r®O-¸¡-T¢v ±db¡c dƤ-l-p¢-´¤-¼¤. Hj¤ J¤T¤«-f-·¢¨k F¿¡l-j¤-¨Ti¤« l¢m-¸-T-´¡u Jr¢-l¤¾ O´i®´® ¨¨lJ¢-i¡-¨X-Æ¢k¤« `o«Ì¡-c-ek'-¨h¼ A«L£-J¡j« kg¢-µY® Y¢Jµ¤« o§¡L-Y¡tp-h¡-X®. f«Lë¡-©am¡X® O´ Hª©a¬¡-L¢J ek-h¡i j¡Q¬«. ±fo£-k¢v O´ Qc-J£-i-h¡-i dr-h¡X®. -±m£k-Æ-i¢v Hª©a¬¡-L¢-J-e-k-h-¨¿-Æ¢k¤« Qc-¹w J¥T¤-Yv Dd-©i¡-L¢´¤¼ dr«–dµ-´s¢ O´-i¡-X®. l¡X¢-Q¬-J-j-h¡i¢ J¦n¢¨Oà¡-l¤¼ ±db¡c« Cc« J¥T¢-i¡X® dë¡l®. l¡X¢--Q¬-dë¡l® J¦n¢ F¼ dÚ-Y¢-©i-´¤-s¢µ® O¢É¢-´¤-©Ø¡w Y¨¼, dë¡l¢¨Ê GY® Cc-h¡X® c©T-Ù-¨Y¼® l¬Ç-h¡i ©f¡b¬h¤Ù¡-J-X«. dë¡l® J¦n¢-i¢-k¥¨T lk¢i ©c¶-¹w ¨¨Jl-j¢µ l¢i×®c¡«, h©k-n¬, Y¡i®kÊ®, ±m£kÆ F¼£ j¡Q¬-¹w ch¤´® h¡Y¦-J-i¡-X®. ©Jj-q·¢-¨k-©¸¡-¨k, Bj¡k¤« ±mÚ¢-´-¨¸-T¡¨Y, ¨Y¡T¢-i¢¨k Hj-±d-b¡-c-g¡-L·¤ c¢v´¤¼ dë¡l¢¨Ê O¢±Y-h¿ Cª j¡Q¬-¹¨-q¡¨´ ch¤´® cvJ¤-¼-Y®. dë¡l® J¦n¢i¤« l¢d-X-c-l¤-¨h¡¨´ Cl¢T¹-q¢v ©J¡T¢-´-X-´¢c¤ j¥d-i¤¨T l¬l-o¡-i-h¡-X®. dë¡l¢¨Ê l¡X¢-Q¬-±d¡-b¡-c¬-h¤-¾ A©cJ« Cc-¹w H¡©j¡ j¡Q¬-·¢c¤« o§Éh¡-i¤-¨Ù-Æ¢k¤« ±db¡-c-h¡i¤« jÙ® Cc-¹w h¡±Y-h¡X® G×l¤« J¥T¤-Yv J¦n¢ ¨Oà¤-¼-Y¤« h¥k¬-ltÚ¢Y Dv¸-¼-¹w c¢t½¢-´¤-¼-Y¤«. h©k-n¬-i¤¨T ¨Q 33 i¤« l¢i-×®c¡-h¢¨Ê o¥¸t Gtk¢-i¤-h¡-X¢-l. l¬Ç-h¡i Jt½-d-Ú-Y¢-©i¡-¨T J¡j¬-¹w cT-¸¡-´¢-i¡v h¡±Y©h l¡X¢-Q¬-dë¡l® J¦n¢ l¢Q-i¢-´¤-J-i¤-¾¤. Ak®d« ±mÚ ¨Ok¤-·¢-i¡v Ac¡-i¡-o-h¡i¢ dë¡l® d¢T¢-¸¢¨µ-T¤-´¡«. dj-d-j¡-L-X-·¢-k¥¨T Dv¸¡-a¢-¸¢-´-¨¸¶ O´-i¤¨T l¢·¤-Jw h¤qµ® ©Jj-q-·¢-k¤-T-c£q« lq-j¤¼ dë¡l¤-Jq¡X® Cl-i¤¨T G×l¤« lk¢i Qc¢-YJ ©mK-j-«. F¼¡v, Al-i¢v c¢¼¤« h¢Jµ Cc-¹w J¨Ù-·¢, Bl-m¬-h¡i Aq-l¢v Al-i¤¨T cT£v lo®Y¤-´w DÙ¡-´¡c¤« ch¤-´® Jr¢-º¢-¶¢-¿. h¨×¡j¤

36

gȬ-l¢-qi®´¤« o¡b¬-h-¿¡· Hj-Y¤-k¬Y O´-i®´¤-Ù®. lqtµ-i¤¨T c¡k® M¶-¹-q¢v O´-i¤¨T l¢q-¨l-T¤¸® cT-·¢ l¢l¢b j£Y¢-J-q¢v Dd-©i¡-L-¨¸-T¤-·¡-¨h-¼¤-¾-Y¡X® G×l¤« lk¢i ol¢-©m-n-Y. Ba¬-©·-Y®, h¥¸¤-J¤-sº CT¢-µ-´-i¡i¢ Dd-©i¡-L-¨¸-T¤-·¤-¼-Y¡-X®. J¤¨s-´¥T¢ Br®O-Jw lq-j¡u Ac¤-l-a¢µ® 70 h¤Yv 80 mY-h¡c« l¨j h¥¸-¨·-·¢-i-©mn« Dd©i¡-L-¨¸-T¤-·¤¼Y¡X® jÙ¡-h-©·-Y®. ±dY¢-a¢c« ©Jj-q-·¢v c¢¼¤« Ac¬-o«-Ì¡-c-©·´® JT´¤¼ AÕ® ©J¡T¢ j¥d-i¤¨T l¢d-Xc« cT-´¤-¼Y® Cª M¶-·¢-k¤-¾-l-i¡-X®. Cc¢-i¤-¾Y® c¼¡i¢ h¥¨¸-·¢i O´-i¡-X®. c¡k¡-h-©·Y® c¼¡i¢ dr¤· O´-i¡-X®. Ba¬¨· h¥¼® l¢g¡-L-¹-q¢¨k O´ dµ-´-s¢-i¡-i¤« A¼-Q-·¢¨Ê G×l¤« J©k¡-s¢-h¥k¬« J¤sº l¢g-l-h¡i¤« Dd-©i¡-L-¨¸-T¤-·-¼¤. AT¤-·Y® lq¨j ±d¡b¡-c¬-htp¢-´¤¼ O´-´¤-j¤-l¡-X®. ©f´s¢ l¬l-o¡-i-·¢v lq-¨j-i-b¢J« Dv¸-¼-¹-q¤¨T c¢t½¡-X-·¢c® O´-´¤j¤ ±db¡c ©Oj¤-l-i¡i¢ Dd-©i¡-L-¨¸-T¤-·¤-¼¤-Ù®. ``L륶u – A«m«'' H¶¤« Y¨¼ C¿¡· gȬ-l¢-g-l-¹w l¢d-X¢-i¢v kg¬-h¡-´¢-i¡v i¥©s¡-¸®, A©h-j¢´ Y¤T-¹¢i d¡Ö¡Y¬ j¡Q¬-¹-q¢v `L륶u AktQ¢'-i¡v ©Jëm¢-´¤¼ A©c-Jt´® Bm§¡o-±d-a-h¡-¨X-¼¤-¾Y¤« c¡« lq¨j Lªj-l-h¡i¢ J¡©X-Ù-Y¤-Ù®. CY¤« ch¤´® lk¢i o¡Ú¬-Y-J-w cvJ¤-¼¤-Ù®. O´-i¤¨T h¥k¬-ltÚ¢Y Dvd-¼-¹w l¬l-o¡-i¢J c¢k-i¢v c¢t½¢µ® lu©Y¡-Y¢v kg¬-h¡-´-X-¨h-Æ¢v H©j Cc-·¢-k¤¾ O´-i¤¨T kg¬Y AY¢-±d-b¡-c-h¡-X®. Cª o¡p-O-j¬-·¢-k¡X® c½¤¨T c¡¶¢v·¨¼ ©k¡©J¡-·j c¢k-l¡-j-h¤¾ dë¡l¢-c-¹w ©Y¡¶-h-T¢-Ì¡-c-·¢v J¦n¢ ¨O©à-Ù-Y¢¨Ê ±d¡b¡c¬« hc-oæ¢k¡©´-Ù-Y®. H©j-o-hi« ©Tf¢w o®c¡´¡i¤« h¥k¬-ltÚ¢Y Dv¸-¼-¹-q¤¨T c¢t½¢-Y¢-i®´¡i¤« Dd©i¡-L-¨¸-T¤-·¡-l¤¼ ©k¡©J¡-·j Cc-¹-q¡X® Y¡¨r-¸-s-i¤-¼-l. Q¡´® ¨Q 33 ©Y¡¶-h-T¢-Ì¡-c-·¢-k¤¾ dë¡l® J¦n¢-i¢v fp¤-a¥j« h¤¼¢-k¡i h©k-n¬-i¤¨T h»¢v c¢¼¤« J¨Ù-·¢-i-Y¡X® ¨Q 33 F¼


www.krishijagran.com

©k¡©J¡-·j Cc«. O´-i¤v¸¡-a-c-·¢v d¤·-c¤-Xtl¢c® J¡j-X-h¡i Cª Cc« dY¢-c¡i¢-j-´-X-´¢c® ¨pJ®Tt Ìk·® J¦n¢ ¨Oi®Y® ¨¨Oc-i¤w¨¸-¨T-i¤¾ j¡Q¬-¹-q¢v Ji-פ-hY¢ ¨Oi®Y® b¡j¡q« l¢©a-m-c¡X¬« ©cT¤-¼-Y¢v h©kn¬ lq¨j h¤Ø¢-k¡-X®. BJtn-J-h¡i JT¤«-h-º-c¢-s-·¢v c¿ a¦W-Y-i¤¾ O¤q-Jw´® Qk¡«m« Y¡j-Y-©h¬c J¤sl¡-¨X-¼¤-¾Y® Cª Cc¨· hפ-¾-l-i¢v c¢¼¤« Ac-c¬-h¡-´¤-¼¤. h¥¨¸-·¢i O´-Jw l¢q-¨l-T¤·-Y¢-c¤-©mn«, c¼¡i¢ dr¤-´¤-l¡u h×¢-c-¹-q¢v c¢¼¤« l¬Y¬-o®Y-h¡-i¢, h¥¼® – c¡k® a¢l-o-¹w J¥T¤-Yv ©lX-¨h-¼¤-¾Y® lq¨j BJtn-J-h¡i MT-J-h¡-X®. a£tM-h¡i o¥È¢-¸¤-J¡k« l¬¡l-o¡i¢-J-©h-K-k-i¢v ±d©i¡-Q-c-±d-a-h¡-X®. Cªi¢-c-·¢-c¤¾ h¨×¡j¤ ol¢-©m-nY h©k-n¬u Jk¡-l-Ì-i¢v ltn« h¤r¤-l-c¤«, O´ l¢q-i¤¨h-¼¤-¾-Y¡-X®. ©Y¡¶-h-T¢-Ì¡-c-·¢v ¨Q 33 ¨Ê l¡X¢-Q¬¡-T¢-Ì¡-c-·¢-k¤¾ J¦n¢ ©Jj-q-·¢v Bj«-g¢µ¤ Jr¢º¤ F¼¤-¾Y® FT¤·¤ ds-©i-Ù¢-i¢-j¢-´¤-¼¤. hj-¹w Y½¢v 30 ¯ 30 AT¢ AJ-k-h¡X® ©lÙ-Y®. l¢i×®c¡« o¥¸t Gtk¢ l¢i-×®c¡-h¢v l¬¡l-o¡-i¢-J-h¡i¢ J¦n¢ ¨O़ h¢Jµ Cc-h¡-X¢-Y®. ©dj¤ o¥O¢-¸¢´¤-¼-Y¤-©d¡-¨k, c¶® lq¨j ¨d¨¶¼® lqt¼® J¡i®ek« Yj¤-¨h-¼-Y¡X® CY¢¨Ê ©hÁ. l¢i-×®c¡-h¢v ©Y¡¶-h-T¢-Ì¡-c-·¢v J¦n¢ ¨O़ O´-i¤¨T ±db¡c Ccl¤« CY¤-Y-¨¼. dë¡l¢¨Ê o¡b¡-jX Cc-¹q¢v YT¢ h¥·® h¥¼® – c¡k® ltn-¹w´¤-¾¢v O´ l¢q-i¤-©Ø¡w Cª ±d©Y¬J Cc« YT¢-h¥-´¤-¼-Y¢c¤ h¤Ø¤Y¨¼ J¡i®´¤¼¤. h×® dë¡l¢-c¹¨q´¡w Ck´® lk¤-¸l¤« JT¤« dµ-c¢-sl¤« Y¡j-Y-©h¬c

(T¢.-F-o®.-F-o®. : 15 to 190 ±f¢J®o®). h¥k¬-ltÚ¢Y Dv¸-¼-¹-q¤¨T c¢t½¡-X-·¢c® G×l¤« ©i¡Q¢µ Cc-h¡-X¢-Y®. Y¡i®·T¢ h¥´¤-¼-Y¢c¤ h¤Ø¤-Y-¨¼, O´-Jw Hj¤ ¨ST¤-¸¢v J¤k-J-q¡i¢ DÙ¡-J¤-¼Y® Cª Cc-·¢¨Ê ±d©Y¬-J-Y-i¡-X®. F¼¡v Hj¤ J¤k-i¢v DÙ¡-J¤¼ F¿¡ O´-Jq¤« h¥´¡u Ac¤-l-a¢-´-j¤-Y®. C¹¨c ¨Oi®Y¡v L¤X©h-Á-i¢-¿¡· O´-Jw DÙ¡-J¡u o¡b¬Y lq¨j J¥T¤-Y-k¡-X®. o¡b¡-j-X-i¡i¢ Hj¤ ¨ST¤-¸¢v Hj¤ O´ h¡±Y©h h¥´¡u Ac¤-l-a¢-´¡-l¥. f¡´¢-i¤-¾l CT¢-µ-´-i¡i¢ l¢d-Xc« ¨Oà¡u Jr¢-i¤«. L¤X-c¢-k-l¡j« J¤sº O´¨i Al-i¤¨T d¤s¨· h¤¾¤-Jw c¢j£-È¢µ® Y¢j¢-µ-s¢-i¡-l¤¼Y¡X®. C·j« O´-Jw h¤s¢-µ¤-©c¡-´¢-i¡v Al-i¤¨T OJ¢-X¢i¤« O¢k-©¸¡w O¤q-i¢k¤« Js¤· d¡T¤-Jw J¡X¡«. F¼¡v dµ-´-s¢-¨i¼ c¢k-i¢v Cl Y¢Jµ¤« Dd©i¡L-©i¡-L¬-h¡-X®. lqt¼¤ lj¤¼ O´-Jw ¨¨c©k¡x f¡L® Dd-©i¡-L¢µ® ¨d¡Y¢º® o¥È¢µ¡v Cªµ-J-q¤¨T B±J-h-X-·¢v c¢¼¤« o«j-È¢-´¡c¤« L¤X-c¢-k-l¡jh¤¾ O´-Jw DY®d¡-a¢-¸¢-´¡-c¤-« o¡b¢´¤«. O´ Y¢j¢-i¤¼ a¢l-o¨· Y£i-Y¢-i¢v c¢¼¤« 110 a¢lo« J¥T¢ J¥¶¢ ¨¨c©k¡x f¡L¢k¤« ¨ST¤-¸¢k¤« ©jK¨¸-T¤-·¢-i¡v d¡J-h¡i O´-Jw F©¸¡w l¢q¨lT¤-´¤-l¡u o¡b¢-´¤-¨h¼® GJ-©am« c¢t»i¢-´¡-l¤-¼-Y¤-h¡-X®. Q¡´® V¬¡¹® o¥j¬ Ao®Y-hi o¥j¬¨Ê Aj¤-X-±d-g-i¤¨T ltXl¢-c¬¡-o-·¢v Ak«-J¦-Y-h¡i V¬¡¹® o¥j¬ Cc« O¤l¸® Cc-¹-q¢v G¨s h¢J-µ-Y¡-X®. O¤q-Jw´® c¿ a¦WYi¤« Qk¡«-m-·¢¨Ê Aql® Y¡j-Y-©h¬c J¤sl¤« ¨dJ®T¢¨Ê o¡¼¢Ú¬« J¥T¤-Y-k¤-h¤-¾-Y¢c¡v O¤q-J-q¤¨T o¥È¢¸¤ J¡k« h×¢-c-¹¨q A©d-È¢µ® J¥T¤-Y-k¤-Ù®. O¤q-J-q¤¨T O¤l¸® c¢s-·¢c® J¡j-X-h¡i

J¥T¤-Yv J¶¢-i¤«, ljwµ¨i ±dY¢-©j¡-b¢-´¤¼ J¬¥¶¢-´¢-q¢¨Ê Dit¼ ©Y¡Y¤« CY¢¨Ê ±d©Y¬-J-Y-J-q¡-X®. o¡b¡-jX dë¡l¢-c-¹w 30 AT¢ AJ-k-·¢v cT¤-©Ø¡w Cª Cc« 10 AT¢ AJ-k-·¢v cT¡-l¤-¼-Y¡-X®. h×¢-c-¹-¨q-©¸¡¨k dTt¼® dÉ-k¢-´¡-·-Y¡X® CY¢c® J¡j-X«. AY¢-c¡v, c¢f¢-V-J¦-n¢´® (¨¨p¨Vuo¢×¢ dë¡Ê¢-¹®) G×l¤« ©i¡Q¢µ Cc-h¡-X¢-Y®. l¢i-×®c¡-h¢v Cª Cc« 10 AT¢ AJ-k-·¢v 430 ¨¨YJw l¨j-i¡X® Hj¤ G´-s¢v ©Y¡¶-h-T¢-Ì¡-c-·¢v cT¤-¼-Y®. c¶® Hj¤ ltn-·¢-c¤-©mn« O´-Jw DÙ¡-J¤-¼-Y¢-c¡v `Hj¤ ltn dë¡l®' F¼ ©dj¢k¤« As¢-i-¨¸-T¤-¼¤-Ù®. jÙ¡« ¨J¡¿« h¤Yv O´-Jw J¡i®µ¤ J¢T-´¤¼ dë¡l¤-Jw J¡X¡u lq¨j h©c¡-p-j-h¡-X®. O¤q-Jw´® ±JÕ¢-o§-g¡-ll¤« c¿ hº c¢s-l¤-h¤-Ù®. dÕ-o¡-j-i¤¨T Aql® Cª Cc-·¢c® hפ Cc-¹¨q A©d-È¢µ® J¤s-l¡-X®

¨¨k©´¡-¸£u F¼ oo¬-Q-c¬-o«-i¤-Ç-·¢c® mj£-j-·¢-k¤-Ù¡-J¤¼ o§Y-±É-s¡-V¢-´-k¤-J¨q cm¢-¸¢µ® Atf¤-a¨· YT-i¡-c¤¾ Jr¢-l¤-Ù®. b¡j¡q« c¢©j¡-J®o£-J¡-j-¹-q¤¨T Jk-l-s-i¡i O´-¸r« Jr¢-´¤-¼Y¤lr¢ ©dm¢-J-q¢-©k-i®´¤¾ jÇ-·¢-¨Êi¤« H¡J®o¢-Q-¨Êi¤« ±dl¡p« ltÚ¢¸¢µ® l¡tÚ-J¬-·¢¨Ê lj-l¢¨c hz£-g-l¢¸¢-´¤-¼-Y¡i¢ dU-c-¹w l¬Ç-h¡-´¤-¼¤. CT·j« lk¤-¸-h¤¾ O¤q-Jw´® a¦W-Yi¤« p¦a¬-h¡i o§¡a¤« c¿ hb¤-j-l¤-h¤-Ù®. O¤l¼ Cc-¹-q¢v G×l¤« h¢Jµ Cc-h¡-X¢-Y®. h¤J¤-qc« lr¢ Dj¤-·¢-j¢-¨µ-T¤-´¤¼ hj-¹w´® Ab¢J« lk¤-¸-h¢-¿. lq¨j HY¤¹¢ lq-j¤-¼-Y¢-c¡v AJk« J¤sµ® 25 ¯ 25 AT¢ dë¡l¤-Jw cT¡-l¤-¼-Y¡-X®. l¡X¢-Q¬¡-T¢-Ì¡-c-·¢v J¦n¢-¨O-à¡c¤« ©Tf¢w o®c¡´¡i¢ Dd-©i¡-L-¨¸-T¤-·¡c¤« lq¨j c¿ C-c«. 37


www.krishijagran.com

¨sV® k¢Í®

hn-kv-ar-Xn-bn-em-Ip¶

]pfnsh­@

©V¡. F«. Af®a¤w c¢o¡t, ©V¡. ©Q¡oe® ©Q¡x, Bt. A©m¡Ju c¡it c¡nXv f¬¥©s¡ H¡e® dë¡Ê® Qc×¢J® s¢©o¡r®oo®, Y¦mã¥t

¨O

Øj·¢, ¨lÙ F¼¢l Dw¨¸¶ h¡v©lo¢©i oo¬J¤T¤«f·¢¨k BJtnJh¡i Hj¤ l¢l¢©b¡©Àm¬l¡tn¢J l¢qi¡X® d¤q¤¨lÙ AZl¡ h·¢¸¤q¢. B±e¢´i¤¨T Dn®X©hKk¡±d©amh¡X¢Y¢¨Ê QÁc¡¨TÆ¢k¤« GJ©am« 1500–2000 h¢¿¢ h£×t l¡tn¢J hr kg¢´¤¼ ©k¡J·¢¨k H¶¤h¢´ Dn®X©hKk¡±d©am¹q¢k¤« CY® J¡X¤¼¤. ©s¡¨o¿, ¨sV® ©o¡sv, Q¨¨h´u ©o¡sv F¼£ C«Lë£n® l¢q¢©¸j¤Jq¢v As¢i¨¸T¤¼ CY¢¨Ê m¡o®±Yc¡h« `¨¨pf¢o®´o® ofV¡j¢e' F¼¡X®. p¢z¢i¢v k¡v AØ¡j¢¨i¼¤« ¨Yk¤Æ¢v ¨J¡Æ¤s F¼¤« Yh¢r¢v m¢l¸¤´ o¤s¤¨l¼¤« CY® As¢i¨¸T¤¼¤. B±e¢´, Gn¬, d¡¸¤lc¬¥L§¢c¢i, doe¢J® a§£doh¥p¹w F¼¢l¢T¹q¢v Hj¤ L¦©p¡a¬¡cl¢qi¡i¢ CY® lqt·¤¼¤. o¤V¡c¢v (l¢m¢n¬¡ dT¢º¡su o¤V¡c¢v) fQ®s Jr¢º¡v JiפhY¢ l¢qJq¢v jÙ¡« Ì¡c·¡X® ©s¡¨o¨¿. CY® lq¨jib¢J« ©d¡nJ HªnbL¤Xh¤qqY¤«, CkJq¤« aqd¤T¹q¤« gȬ©i¡L¬l¤«, OX«©d¡¨k l¬¡lo¡i¢J¡T¢Ì¡c·¢v Dd©i¡L¢´¤¼ c¡j¤Jq¤¨T ©±o¡Yoæ¤h¡X®.

38

d¥t»lqtµ¨i·¢i ©s¡¨o¿ ¨OT¢i®´® GJ©am« GrT¢ Dij« lj¤«. ¨lÙ ©d¡¨k Y¨¼ lq¨jib¢J« m¢Kj¹v DÙ¡J¤«. ¨Os¤©j¡h¹©q¡T¤J¥T¢i O¤l¼ YÙ® BJtnJ«. ¨OØj·¢ CkJw ©d¡¨k l£Y¢J¤sº CkJw 3 h¤Yv 5 l¨j ©k¡f¤Jq¤qqY¤h¡X®. O¢k©¸¡w Gr¤l¨j ©k¡f¤Jw DqqY¡i¢ J¡X¡«. ¨Os¢i ¨OT¢Jq¢k¤« ±d¡ih¡i ¨OT¢Jq¤¨T h¤Jw lm·¤« ©k¡f¤Jw C¿¡· CkJw JÙ¤lj¤¼¤. dµ¢kJq¤¨T SjØ¢c® O¤l¸¤c¢sh¡X®. BJtnJ¹q¡i hº¸¥´q¤¨T Dwlm·¢c® hs¥x c¢sl¤«. 15–30 h¢¿¢. h£×t c£q·¢v h¡«oql¤« AT¢g¡L·® J¥¶¢ ©i¡Q¢µ AÕ¤ O¤l¼¤ YT¢µ f¡p¬aq¹q¤« BX®. d¥l¢¨Êi¤« ek·¢¨Êi¤« G×l¤« BJtnJh¡i g¡L«. CY¢c¤qq¢v AÕ® AsJq¤« GJ©am« 18–20 h¢¿¢ h£×t c£ql¤h¤qq J¡i®Jq¤Ù®. H¡©j¡ Asi®´¤qq¢k¤« 3–4 l¢·¤ l£Y« DÙ®. J¡i® d¡Jh¡J¤©Ø¡w ¨li¢v ¨J¡Ù¤X¹¢ Y¡¨c ¨d¡¶¢ l¦´ BJ¦Y¢i¢k¤qq l¢·¤Jw d¤s·¤lj¤«.

©d¡nJoؼ« gȬ©i¡L¬h¡i Cki®´¤« l¢aq·¢c¤« d¤q¢joh¡X®. H¡©j¡ 100 ±L¡« l¢aq·¢k¤«


www.krishijagran.com

86 ±L¡« Qk¡«ml¤«, 11.31 ±L¡« J¡t©f¡ ¨¨p©±Vפ«, 0.96 ±L¡« h¡«o¬l¤«, 0.64 ±L¡« ¨J¡r¤¸¤« AT¹¢i¢j¢´¤¼¤. J¥T¡¨Y 14 ¨¨h©±J¡ ±L¡« Q£lJ« F, 0.011 h¢¿¢ ±L¡« Q£lJ« f¢–1, 0.028 h¢¿¢ ±L¡« Q£lJ« f¢–2, 0.31 h¢¿¢ ±L¡«, Q£lJ« f¢–3, 12 h¢¿¢ ±L¡« Q£lJ«–o¢, 46 h¢¿¢ ±L¡« J¡Ë¬«, 1.47 h¢¿¢ ±L¡« Cj¤Ø® F¼¢li¤« DÙ®.

Dd©i¡L« Aclb¢ O¤l¼¤ Y¤T¤· l¢aq¹w ok¡V®, Q¬¥o®, o®J§¡n®, ¨Q¿¢, l£º®, ©J´® Y¤T¹¢ili¤Ù¡´¡c¤d©i¡L¢´¤¼¤. DX´¢¨¸¡T¢µ l¢aq¹w´® l¢l¢b Dd©i¡L¹q¤Ù®. J¢q¤¼¢kJw Aµ¡s¤Ù¡´¡c¤d©i¡L¢´¤¼¤. CkJw ¨J¡Ù¤Ù¡´¢i ©J¡Æ¤s Aµ¡t B±Ü¡±d©am¢v lq¨j ±do¢Úl¤« l¬¡lo¡i¢J ±d¡b¡c¬h¤qqY¤h¡X®. CkJq¤« l¢aq¹q¤« ©Y¹ Ajµ¤ O½É¢i¡´¢ Dd©i¡L¢´¡s¤Ù®.

l¬¡lo¡i¢J Dd©i¡Ll¤h¤Ù®.

h·¢¸¤q¢ lqt·¡« ¨hi®h¡o·¢v l¢·¤ l¢Yµ® HJ®©T¡ft h¡o©·¡¨T d¤n®d¢´¤¼ ¨OT¢Jq¢v c¢¼® Qc¤lj¢h¡o« l¨j CkJq¤« l¢aq¹q¤« ©mKj¢´¡«. Qc¤lj¢ Alo¡c©·¡¨T l¢¨·T¤´¡c¤« Jr¢i¤«. l¢·¤ J¥T¡¨Y B©j¡L¬h¤qq h¥· YÙ¢u Jn®X¹w c¶¤« ¨¨YJw lqt·¡«. hXv Jkt¼ c£tl¡tµi¤« c¿ ¨¨Ql¡«ml¤h¤qq

©Jjq·¢v CY¢¨Ê l¢aq¹w hˬ´s¢Jq¢v ±d©Y¬J¢µ® h·¢/¨O½£u Js¢Jq¢v l¬¡dJh¡i¢ Dd©i¡L¢´¤¼¤. o¤zjh¡i Hj¤ Da¬¡coo¬« J¥¨Ti¡X® d¤q¢¨lÙ. l¢l¢b B±e¢´u j¡Q¬¹q¢v d¤q¢¨lÙi¤¨T CkJq¤« l¢aq¹q¤« DX´¢¨¸¡T¢µ® O¡ii¤Ù¡´¢ Jr¢´¤¼¤. B±e¢´u ±L¡h¹q¢v CY¢c® lq¨j ±dO¡jh¤Ù®. Awot ©d¡k¤qq Ao¤K¹w Ah¢YjÇo½tÀ«, ¨J¡qo®©±T¡w F¼¢l c¢i±É¢´¡u CY® AY¬¤·h«. J¡Ë¬« oh¦Úh¡iT¹¢i¢j¢´¤¼Y¢c¡v CY¢¨Ê Dd©i¡L« d¿¢c¤« ©h¡Xi®´¤« c¿ fk« cvJ¤¨h¼® Jj¤Y¤¼¤. ©e¡o®eso® AT¹¢i¢j¢j´¤¼Y¢c¡v ©dm¢Jw´® mÇ¢ dJj¤l¡c¤« CY® DdJj¢´¤«. Atf¤a ©J¡m¹q¤¨T Y¤Ttl¬¡dc« dj¢h¢Y¨¸T¤·¡c¤« CY¢¨Ê Dd©i¡L« DdJj¢´¤«. Cª a¢mi¢k¤qq L©lnX¹w l¢l¢bi¢T¹q¢v d¤©j¡Lh¢µ¤lj¤¼¤. Jj£f¢iu c¡T¤Jq¢v ±J¢o®Y¤ho® J¡k·® Hj¤ ±d©Y¬J Yj« d¡c£ih¤Ù¡´¡c¤« CY¤d©i¡L¢´¤¼¤. d¡J¢Ì¡c¢v gȬo«o®JjX©hKki¢v ©s¡¨o¿¨i ¨dJ®T¢¨Ê Dsl¢Th¡i¢ c¢t©Àm¢´¨¸¶¢j¢´¤¼¤. A©hj¢´i¢k¤« Gn¬i¢k¤« i¥©s¡¸¢k¤« ±dJ¦Y¬¡i¤qq gȬc¢sh¡i¢ CY¤d©i¡L¢µ¤lj¤¼¤. CY¢¨Ê d¥l¢Yq¤Jq¢v c¢¼¤« o«o®Jj¢¨µT¤´¤¼ hºc¢s« Hªnb l¬lo¡i·¢v Dd©i¡L¢´¤¼¤. ©s¡¨f¨¿ l¢·® B±e¢´i¢v ©J¡r¢·£×i¡i¤d©i¡L¢´¤¼¤. CY¢¨Ê l¢·¢v GJ©am« 20% F» AT¹¢i¢¶¤Ù®. Cª F» c¿ Hj¤ k¥±f¢´Ê¡iY¢c¡v

h»¡X® D·h«. hri¢¨¿Æ¢v ccµ¤ ¨J¡T¤´X«. d¤n®d¢µ® GJ©am« d·¤ a¢lo« Jr¢º¡v l¢aq¹w l¢q¨lT¤·¤ Y¤T¹¡«. l¢q¨lT¤´¤©É¡s¤« J¥T¤Yv d¤Y¢i h¤J¤q¹q¤« d¤n®d¹q¤« DÙ¡J¤Ji¤« Y¤Tt l¢q¨lT¤¸® o¡b¬h¡J¤Ji¤« ¨Oफ. Hj¤ ¨OT¢i¢v c¢¼¤« AÕ¤ J¢©k¡ l¨j J¡i®Jw J¢¶¤«. Ab¢J l¢aq¹w l¢v´¤J©i¡ DX´¢¨¸¡T¢µ® J¤¸¢i¢k¡´¢ o¥È¢µ® Blm¬·¢c® Dd©i¡L¢´¤J©i¡ ¨Oà¡«. l¬¡dJh¡i¢ c¶¤ lqt·¢i¢¨¿Æ¢v J¥T¢ A¹¢¹® ljØ¢k¤« dsØ¢k¤« O¤l¼ J¡©i¡T¤J¥T¢ Ak®d« ©ls¢¶® Yki¤it·¢ c¢¼¢j¤¼ d¤q¢¨lÙ C¼® GY¡Ù® A±dY¬Èh¡i¢j¢´¤¼¤. lj¤« Ykh¤si®´® J¡X¤l¡u ©lÙ¢¨iÆ¢k¤« Hj¤ ¨OT¢ ch¤´¤« l£¶¤ lq¸¢v lqt·¡«. 39


www.krishijagran.com

¨¨QlJ¦n¢

¨±d¡e. ¨J. co£h ¨¨h©±J¡ f©i¡qQ¢o®×®, Y¢j¤lcÉd¤j« ©e¡x 9895094759

mcw

ssabams

k¢J ±doÇ¢i¤qq Hj¤ l¢nih¡X® C¼® ¨¨QlJ¦n¢ F¼Y®. H©¶¨s Ao¤K¹w´® m¡m§Ydj¢p¡jh¡i¤« ¨¨QlJ¦n¢ m¤d¡tm ¨O़¤. ±d©Y¬J¢µ® l©i¡b¢Jt´®. h»¤« hc¤n¬mj£jl¤« A©ga¬h¡i¢ fܨ¸¶¢j¢´¤¼¤. h»¢k¤qq b¡Y¤´q¤« klX¹q¤« hc¤n¬¨Ê Q£lu c¢kc¢t·¡u AY¬É¡©dÈ¢Yh¡X®. h»¢k¤qq o¥È®h¡X¤´q¤« Q£l¡X¤´q¤« oo¬¹q¢k¥¨T hc¤n¬c¤©lÙ¤¼ Q£lJ¹q¤« b¡Y¤´q¤« ©p¡t©h¡X¤Jq¤« DY®d¡a¢¸¢´¤Ji¤« AY® hcoæ¢k¡J¡·, A¨¿Æ¢v hs¼¤©d¡i, hc¤n¬u dk©j¡L¹q¡v l¢nh¢´¤Ji¤« ¨O़¤. g¥h¢i¢v ¨¨al« hc¤n¬c¤©lÙ¢ DY®d¡a¢¸¢´¤¼Y® hc¤n¬ mj£j·¢c® ©lÙ¤¼ Aql¢v oo¬¹q¢v c¢¼® Alu o§£Jj¢´¤¼¢¿ F¼Y¡X® oY¬«. dj¢n®´¡j·¢¨Ê ©dj¢v c¡« o§£Jj¢µ ©Jjq£ih¿¡· d¤Y¢i gÈXm£k¹w c¨½

40

Ac¡©j¡L¬·¢k¤« AJ¡k l¡tÚJ¬·¢k¤« F·¢´¤¼¤. B©j¡L¬l¤« a£tM¡i¤o椫 B±Lp¢´¤¼lt c¡j¤Jq¤« Qk¡«ml¤« J¥T¢i l¢njp¢Yl¤« oh£J¦Yl¤h¡i Bp¡j« m£k¢´X«. CY® ¨¨QlJ¦n¢i¢k¥¨T DY®d¡a¢¸¢µY¤h¡JX«. c¡« Jr¢´¤¼ ¨¨Qloh£J¦Y¡p¡j·¢v A¼Q«, h¡«o¬«, ¨J¡r¤¸®, klX¹w, Q£lJ¹w, b¡Y¤´w F¼¢l¨i¿¡« DÙ¡i¢j¢´¤«. oh£J¦Y¡p¡j·¢v AZl¡ (Balanced diet) Cl¨i¿¡« c¢Ö¢YAql¢v Y¨¼i¡lX«. A¨¿Æ¢v ch¤´® B©j¡L¬©h¡ ©j¡L±dY¢©j¡b©mn¢©i¡ DÙ¡l¤Ji¢¿. Q£l¨Ê AT¢Ì¡c Blm¬¹q¢v h¤K¬« gÈXh¡X®. gÈX·¢v c¢¼® J¢¶¤¼ DªtÒh¡X® mj£j·¢v Q£l¨¨OYc¬« c¢kc¢t·¤¼Y®. ¨¨QlgÈX·¢v c¢¼® J¢¶¤¼ DªtÒh¡J¨¶ lq¨j ©±mn®Ul¤«. l¢nk¢d®Yh¿¡·, j¡oda¡tϹw ©Oj¡· j¤O¢´¥¶¤Jq¡JX« c½¤¨T gÈX«. AY¤©d¡¨k gÈX«


www.krishijagran.com

Hj¢´k¤« Ah¢Yh¡J¡Y¢j¢´¡c¤« ±mÚ ©lX«. Bi¤t©la l¢b¢±dJ¡j« HªnbL¤X¹q¤qq Bp¡jlo®Y¤´q¡X® ch¤´® ¨¨QlJ¦n¢i¢k¥¨T kg¢´¤¼Y®. ¨¨QlJ¦n¢i¢k¥¨T c¡« DY®d¡a¢¸¢´¤¼ dµ´s¢Jw´¤«, dr¹w´¤«, b¡c¬¹w´¤h¤qq YcY¡i j¤O¢l¢©mn¹w c¡« H¼® Ac¤gl¢µs¢i¤J Y¨¼ ©lX«. h¡s¢i gÈXm£k¹w C¼® Q£l¢Y¨¨mk£©j¡L¹q¡i p¦©±a¡L«, ±d©hp«, ¨c¨±ei®×¢o®, Dit¼ jÇo½tÀ«, ¨d¡»·T¢, e¡×¢ k¢lt, V¢¨hun¬, Avn¢©hr®o® ©j¡L«, l¢l¢b Atf¤a¹w F¼¢li®´® lr¢li®´¤¼¤. Ag¬o®Yl¢a¬j¡i ©Jjq£ij¢v Cª ©j¡L¹w J¡X¤¼Y® c½¤¨T l¬¡i¡hh¢¿¡i®hi¤« J¦±Y¢h–j¡o gȬlo®Y¤´q¤¨T c¢jÉjh¡i Bb¢J¬l¤« J¡jXh¡¨X¼® dsi¡¨Y là. Fu©V¡owe¡u Dd©i¡L¢µ AÉj£È·¢v lqt¼ J¤º¤¹q¤¨T a¡j¤X¡lÌ JÙ¤« ©J¶¤« As¢º¤« ch¤´® Cli®¨´¿¡«

dj¢p¡jh¡i¡X® C¼® j¡olq J¦n¢ D©dÈ¢´¡c¤« l£¶¤–J¦n¢ (AT¤´q©·¡¶«), h¶¤¸¡l¤ J¦n¢ F¼¢l ©±d¡Ë¡p¢¸¢´¤l¡c¤« h¤uLXc cvJX«. ¨¨QlJ¦n¢i¢k¥¨T c¡« BtÒ¢´¤¼Y® l¬¡i¡h« h¡±Yh¿ Q£ll¡i¤l¤« J¥T¢i¡X®. AY¤©d¡¨k ¨¨QlJ¦n¢i¢k¥¨T c¡« Bo§a¢´¤¼ o«Y¦d®Y¢ c½¤¨T h¡co¢J o«Mtn¹w J¤si®´¤« hc¤n¬o«o®J¡j« lqtµi¤¨T Dµ©±mX¢i¢v F·¤Ji¤« m¡o®±Y« AY¢a¥j« d¤©j¡Lh¢´¤Ji¤« ¨Oi®Y¤. FÆ¢k¤« c¿ gÈX·¢¨Ê Ag¡l·¢v c½¤¨T B©j¡L¬« Èi¢´¤¼Y¡i¢ J¡X¤¼¤. Aiv o«Ì¡c¹q¢v c¢¼® Bp¡j·¢c¤ ©lÙ¢ c¡« lj¤·¤¼ l¢nk¢d®Yh¡i dµ´s¢Jq¤« C¼¨· Ykh¤s G×l¤« J¥T¤Yv Cn®T¨¸T¤¼Y¤h¡i e¡Í® e¤V줫 J¦±Y¢h d¡c£i¹q¤¨h¡¨´ c¨½ ©j¡L¡Y¤jj¡´¤¼¤. ¨¨QlJ¦n¢ m£kh¡´¤J, ±d¡lt·¢Jh¡´¤J. CY¡X® J¡kM¶« c©½¡T® Blm¬¨¸T¤¼Y®.

41




www.krishijagran.com

Q£lQk«

©J ©V¡. h©c¡Q® d¢. o¡h¤lv

±d¢uo¢¸v oiÊ¢o®×® & ¨pV® ¨Fo¢FBt ¨ou±Tv Cuo®×¢×¬¥¶® H¡e® e¢ns£o® ¨TJ®©c¡qQ¢, ¨J¡µ¢

J¦n¢i®´¤« J¦n¢i¢T·¢c¤« L¤XJjh¡i Qk©oOc j£Y¢ cT¸¢k¡´¤¼Y® Qk kg¬Y, Dsl¢T«, g¥±dJ¦Y¢, JtnJ¨Ê o¡Ø·¢J c¢k Y¤T¹¢ dk MTJ¹¨qi¤« B±mi¢µ¢j¢´¤¼¤.

jq·¢¨Ê J¡tn¢J oØa® l¬lÌi¤¨T c¨¶¿¡X® ©Y¡¶l¢qJw. ±d©Y¬J¢µ¤« ¨Y¹¤«, Jh¤J¤«. h»¢¨Ê MTc, J¡k¡lÌ F¼¢li®´c¤o¦Yh¡i¢ 1000 h¢¿¢ h£×t h¤Yv 4500 h¢¿¢ h£×t l¨j l¡tn¢J ltn d¡Yh¤qq ±d©am¹q¢v Cl J¦n¢ ¨Oà¡«. m¡o®±Y£i dj¢d¡kc h¤sJq¤« mj¢i¡i Qk©oOc h¡tLê¹q¤« Alk«f¢´¤¼ ¨Y¹¢u ©Y¡¶¹q¢v ¨Y¨¹¡¼¢c® 100 h¤Yv 150 l¨j c¡q¢©Jj« kg¬h¡J¤¼¤. F¼¡v ©Jjq·¢¨k mj¡mj¢ DY®d¡ac« ¨Y¨¹¡¼¢c® 30 c¡q¢©Jj« h¡±Yh¡X®. lqtµi¤¨T l¢l¢b M¶¹q¢v Blm¬h¡i Qk« kg¢©´ÙY® ¨Y¹¢¨Êi¤« Jh¤J¢¨Êi¤« mj¢i¡i lqtµi®´¤« DY®d¡ac·¢c¤« AY¬É¡©dÈ¢Yh¡X®. j¥Èh¡i QkÈ¡h«, ¨Y©¹¡kJw HT¢º¤ ©d¡J¤¼Y¢c¤« J¥T¤Yv hµ¢¹ ¨d¡r¢º¤ ©d¡J¡c¤« CTi¡´¤¼¤. ljwµh¥k« ¨Y¹¢v ¨dxd¥´q¤¨T F»« J¤si¤¼¤. J¥T¡¨Y ¨dxd¥´w h¢´Y¤« dj¡LX©mn¢i¢¿¡¨Y lܬl¤« Bi¢·£j¤¼¤. ¨lqq« Blm¬·¢c¢¿¡· CT¹q¢v lqj¤¼ ¨Y¹¤Jq¢v H¡kJq¤¨T F»« Y¡jY©h¬c J¤sl¡i¢j¢´¤«. ©Y¹i¤¨T oQ£lh¡i lqtµ¡M¶·¢k¤Ù¡J¤¼ ljwµ, AY¢¨Ê lk¢¸¨·i¤« ¨J¡±di¤¨T L¤Xc¢kl¡j¨·i¤« ±dY¢J¥kh¡i¢ f¡b¢´¤¼¤. ccµ¤ lqt·¤¼ ¨Y¹¤Jw 6 h¤Yv 8 l¨j J¤kJw J¥T¤Yv Yj¤¼Y¡i¢ JÙ¤lj¤¼¤. J¥T¡¨Y ¨Y¹¢u ¨¨YJw mj¢i¡« l»« ccµ® lqt·¢i¡v Al ©lL·¢v lqj¤Ji¤« d¤n®d¢´¤Ji¤« ¨Oफ. ©Jjq·¢v J¡ot©L¡V®, J»¥t, lic¡T®, hk¸¤s« ©J¡r¢©´¡T® Q¢¿Jq¢v l¬¡dJh¡i¢ J¦n¢¨OਸT¤¼ Hj¤ ©Y¡¶l¢qi¡X® Jh¤J®. ¨Y¹¢¨c´¡©q¨s ljwµ©i¡T® ±dY¢Jj¢´¤¼ Hj¤ l¢qi¡X¢Y®. ljwµ f¡b¢µ

ljwµ¨i

±dY¢©j¡b¢´¡u 44


www.krishijagran.com

Jh¤J® l£Ù¤« d¥tá o®Z¢Y¢i¢k¡J¡u ltn¹¨qT¤©·´¡«. Y£±lh¡i ljwµ Jh¤J¢¨Ê c¡m·¢c¤« CTi¡´¢©i´¡«. j¥Èh¡i ljwµi¢v c¢¼¤« ©Y¡¶l¢qJ¨q o«jÈ¢´¤¼Y¢c¤« AY¤lr¢ DY®d¡acÈhY ltÚ¢¸¢´¤¼Y¢c¤« Qk©oOc« J¥T¢©i Y£j¥. ¨Y¹¢c¤« Jh¤J¢c¤« Qk©oOc« cT·¤©Ø¡w h¥¼¤ J¡j¬¹w ±d©Y¬J« ±mÚ¢´X«. 1. Qk©oOc·¢¨Ê ohi« 2. Qk©oOc·¢¨Ê Aql® 3. l¢qi®´® G×l¤« Ac¤©i¡Q¬l¤« L¤XJjl¤h¡i Qk©oOc¡j£Y¢. AT¢´T¢ DÙ¡J¤¼ J¡k¡lÌ¡ l¬Y¢i¡c¹w, AY¤h¥kh¤Ù¡J¤¼ hri¤¨T G×´¤sµ¢k¤Jw, g¥±dJ¦Y¢ Y¤T¹¢il¨i¡¨´ Qk©oOc¨· f¡b¢´¤¼ MTJ¹q¡X®. o¡b¡jXi¡i¢ Hj¤ ¨OT¢i¤¨T lqtµi®´¡lm¬h¡i ¨lqq·¢¨Ê Aql® AY¢¨Ê f¡n®d£JjX« ©o§ac ©Y¡Y¢c® Ac¤o¦Yh¡i¢j¢´¤«. J¡klÌ, h»®, oo¬i¢c«, Qk©oOcj£Y¢ F¼¢l¨i¡¨´ dj¢LX¢µ¡X® ¨OT¢i¤¨T mj¢i¡i lqtµi®´¤« Dit¼ DY®d¡ac·¢c¤« Blm¬h¡i ¨lqq·¢¨Ê Aql® JX´¡´¤¼Y®. ±d¡id¥t·¢i¡i Hj¤ ¨Y¹¢v c¢¼¤h¤qq mj¡mj¢ Qkcn®T« a¢c«±dY¢ 40 k¢×©s¡qh¡¨X¼¤« ljwµ¡J¡k¨· Qk¡lm¬JY ±dY¢a¢c« 28 h¤Yv 45 k¢×t l¨ji¡¨X¼¤« L©lnX ek¹w o¥O¢¸¢´¤¼¤. A©Yohi«

Jh¤J¢c® ±dY¢a¢c« mj¡mj¢ 15 h¤Yv 20 k¢×t l¨ji¡X® ¨lqq« ©lÙY®. Cc«, lqtµ¡M¶«, h»® Yj«, g¥MTc F¼¢l¨i¡¨´ Ac¤oj¢µ® ¨J¡T¤©´Ù ¨lqq·¢¨Ê Aql¢v l¬Y¬¡oh¤Ù¡J¤«. Da¡pjX·¢c® d¥r¢hXk¤qq Oj¢º ±d©am¹q¢k¤qq oo¬¹w´® J¥T¤Yv Qk« Blm¬h¡i¢ lj¤«.

d¡J¢i l¢·¤ ©Y¹i®´® l¢·¤ ©Y¹ J¤r¢µ¢T¤©Ø¡w O¤×¤« Cªt¸h¤¨ÙÆ¢v ¨d¨¶¼® h¤q ¨d¡¶¤¼Y¢c¤« lqj¤¼Y¢c¤« op¡iJh¡J¤¼¤. Q¥X®–Q¥¨¨k h¡o¹q¢v d¡J¤¼ l¢·¤©Y¹ h¤q¨d¡¶¢ lqj¤¼Y¢cc¤oj¢µ® cl«ft h¤Yv ¨hi® l¨ji¤qq h¡o¹q¢v H¼¢Tl¢¶ a¢lo¹q¢©k¡ h¥¼¤ a¢lo·¢¨k¡j¢´©k¡ ccµ¤ ¨J¡T¤©´ÙY¡X®. cr®os¢Jq¢v ©p¡o® Dd©i¡L¢µ¤qq cc©i¡ o®±d¢«Lët Qk©oOcj£Y¢©i¡ Ac¤lt·¢´¡l¤¼Y¡X®.

¨Y¹¢u ¨¨YJw´® Br®Oi¢v jÙ¤ YlXi¡i¢ 40 k¢×t ¨lqq« l£Y« cvJ¤¼Y® ¨Y¹¢u ¨¨YJq¤¨T ±a¤YLY¢i¢k¤qq lqtµi®´® Ac¤©i¡Q¬h¡¨X¼® ¨Yq¢º¢¶¤Ù®. d¥tX lqtµ¨i·¢i ¨Y¹¢c® cl«ft h¤Yv ¨hi® l¨ji¤qq J¡kiql¢k¡X® cc G×l¤« Blm¬«. 1.8 h¤Yv 2 h£×t l¨j l¬¡o¡tbh¤qq YT¹q¢v ©p¡o® Dd©i¡L¢µ¤ cci®´¤¼ j£Y¢i¡X® J¥T¤Yv JÙ¤lj¤¼Y®. h»® Y£¨j DX¹¤¼Y¢c¤ h¤Ø® cc Y¤T¹X«. ¨OÆv h»¢k¤« dm¢hj¡m¢ h»¢k¤« F©¶¡ d©·¡ a¢lo« J¥T¤©Ø¡w 900 h¤Yv 1000 k¢×t ¨lqq« ¨J¡T¤©´Ù¢ lj¤©Ø¡w l£tl¡tµ J¥T¢i hXv h»¢v j©Ù¡ h¥©¼¡ a¢lo« J¥T¤©Ø¡w 400 h¤Yv 500 k¢×t Qkh¡X® ¨J¡T¤©´ÙY®. ¨lqq·¢¨Ê Aql¢c® h¡±Yh¿, Qk©oOc« cT·¤¼ YlXJw´¤« ±d¡b¡c¬h¤Ù®. J¦n¢i®´¤« J¦n¢i¢T·¢c¤« L¤XJjh¡i Qk©oOc j£Y¢ cT¸¢k¡´¤¼Y® Qk kg¬Y, Dsl¢T«, g¥±dJ¦Y¢, JtnJ¨Ê o¡Ø·¢J c¢k Y¤T¹¢ dk MTJ¹¨qi¤« B±mi¢µ¢j¢´¤¼¤. Y¤s¼ ©Y¡T¤Jq¢k¥¨T ¨lqq« F·¢µ¤qq YT« cc©i¡ dj·¢ cc©i¡ Bi¢j¤¼¤ djØj¡LYh¡i¢ ¨Y¹¢u ©Y¡¸¤Jq¢k¤« Jh¤J® ©Y¡¶¹q¢k¤« cT·¢©¸¡¼¢j¤¼Y®. ¨¨d¸¤Jw Dd©i¡L¢©µ¡ ©p¡o® Dd©i¡L¢©µ¡ cci®´¤¼ j£Y¢i¡X® C©¸¡w J¥T¤Yv JÙ¤lj¤¼Y®. dkl¢b·¢k¤qq Qkcn®T« J¡jX« C·j« Qk©oOco±Øa¡i¹w´® J¥T¤Yv ¨lqq« Blm¬h¡i¢ lj¤¼¤. J¥T¡¨Y c¢È¡qc« AZl¡ k£µ¢«L® h¥k« ©d¡nJ¹q¤¨T g¡j¢µ cn®Tl¤« Ac¤gl¨¸T¤¼¤. hc¤n¬b§¡cl¤« J¥k¢¨µkl¤« Y¡jY©h¬c J¥T¤Yk¤h¡X® 45


Q£lQk«

o®±d¢«Lët Qk©oOc« (Yq¢cc) o®±d¢«Lët – ¨dt©e¡ Qk©oOc o±Øa¡i¹w J¥T¤Yv J¡j¬ÈhY i¤qqli¡X®. F¼¡v C·j« o±Øa¡i¹w J¦n¢ g¥h¢i¢¨kØ¡T¤« ¨lqq« O¢Ys¢¨·s¢¸¢µ® ±dlt·¢¸¢´¤¼li¡Ji¡v o¡±zY J¥T¢i J¦n¢ o±Øa¡i¹w´¤« CTl¢q, h¢±m J¦n¢j£Y¢Jw´¤h¡X® G¨s Ac¤©i¡Q¬«.

©YJ¢ Hr¢´v Qk©oOc–Qkc¢tLhc O¡k¤Jq¢v ¨lqq« o«gj¢µ® h»¢©k´® Dªt¼¢s¹¡u Ac¤la¢µ¤¨J¡Ù¡X® djØj¡LY j£Y¢i¢v Jh¤J¢u ©Y¡¶¹q¢v Qk©oOc« cT·¢i¢j¤¼Y®. O¡k¤Jq¢v c¢¼® Qk« ©Y¡¶¹q¢©k´® ©YJ¢ l¢T¤¼ o±Øa¡il¤« o¡b¡jXi¡i¢j¤¼¤. AT¤· J¡k·¡i¢ o®±d¢«L®qt Qk©oOc o±Øa¡ih¡X® J¥T¤Yv JtnJj¤« Ac¤lt·¢´¤¼Y¡i¢ JÙ¤lj¤¼Y®. d¨È C·j« Qk©oOc o±Øa¡i¹q¢¨k¿¡« 30 h¤Yv 50 mYh¡c« l¨j Qk« l¦È·¢¨Ê ©lj¤ dTk·¢©k´® F·¢©µj¡¨Y cn®Th¡J¤¼Y¡i¢ JÙ¢¶¤Ù®.

JX¢J Qk« (Y¤qq¢ cc) H×l¢qi¡i¢ ¨Y©¹¡ Jh¤©J¡ J¦n¢¨O़ ©Y¡¶¹q¢v Ac¤lt·¢´¡u DYJ¤¼ G×l¤« J¡j¬Èhh¡i Qk©oOc o±Øa¡ih¡X® ±V¢d® Cs¢©Lnu AZl¡ JX¢J Qk©oOc h¡tL깨q A©dÈ¢µ® J¥T¤Yv J¡j¬Èhl¤« ¨Okl¤ J¤sºY¤h¡X®. CY¤lr¢ 30 h¤Yv 75 mYh¡c« l¨j ¨lqq« k¡g¢´¡u Jr¢i¤¼¤. J¥T¡¨Y GY¤Yj« J¡k¡lÌi®´¤« h»¢c¤« ¨lqq·¢c¤« dj¢Ì¢Y¢i®´¤« ©i¡Q¢´¤Ji¤« ¨Oफ. JX¢J Qk©oOc o±Øa¡i« lr¢i¡i¢ J¦n¢g¥h¢i¢¨k F¿¡ 46

www.krishijagran.com

oo¬¹w´¤« H©j ©d¡¨k Blm¬h¡i J¦Y¬h¡i Aql¢k¤qq ¨lqq« cvJ¡c¤« Jr¢i¤¼¤. Cl¢¨T JqJq¤¨T lqtµi¤« J¤sl¡i¢j¢´¤«. d¥r¢hXv ±d©am¹w, J¥T¤Yv c£tl¡tµi¤qq Ìk¹w, J¤¼¤« J¤r¢Jq¤h¤qq g¥±d©am¹wF¼¢l¢T¹q¢v C·j« o±Øa¡i« G¨s ©i¡Q¢µY¡X®. ¨Y¹¢c® D¸¤¨lqq« ©d¡k¤« JX¢J Qk©oOc« lr¢ Dd©i¡L¨¸T¤·¡¨h¼® dUc¹w o¥O¢¸¢µ¢¶¤Ù®. Qk·¢kk¢i¤¼ lq¹w J¡j¬Èhh¡i¢ oo¬¹q¤¨T ©lj¤dTk·¢©k´® F·¢´¤Ji¤h¡l¡«. ¨Y¹¢c® a¢c« ±dY¢ 40 h¤Yv 50 k¢±st ¨lqql¤« Jh¤J¢c® 15 h¤Yv 20 k¢×t BX® JX¢J Qk©oOc o±Øa¡i« cv©JÙY®.

¨et¶¢©Lnc¤« H¡©¶¡©hnc¤« ¨lqq·¢v ki¢´¤¼ lq¹w JX¢J Qk©oOc o±Øa¡i·¢k¥¨T ¨OT¢Jq¤¨T ©lj¤ dTk·¢©k´® ©cj¢¨¶·¢´¤¼ j£Y¢i¡X® ¨et¶¢©Lnu. J¥T¤Yv J¡j¬Èhh¡i¤« ek±dah¡i¤« lq« cvJ¡u Cª j£Y¢ op¡iJh¡X®. CY¢v lq·¢¨Ê Aql® 40 h¤Yv 60 mYh¡c« l¨j J¤sl® hY¢i¡J¤¨h¼® dUc¹w ¨Yq¢i¢µ¢¶¤Ù®. JX¢J Qk©oOcl¤« hפ o¥È®h Qk©oOc j£Y¢Jq¤« o®±d¢«L®qs¤Jq¤« hפ« d¥tXh¡i¤« H¡©¶¡h¡×¢´¡i¢ h¡×¡c¤qq o¡©ÆYJ l¢a¬i¤« C¼® kg¬h¡X®. h»¢¨k Cªt¸·¢¨Ê ©Y¡Y® ¨ouos¤Jq¢k¥¨T As¢º® Qk©oOc o«l¢b¡c« H¡©¶¡h¡×¢´¡i¢ ±dlt·¢¸¢´¡c¤« c¢t·¤l¡c¤« C·j« o¡©ÆY¢J l¢a¬ Dd©i¡L¢µ® o¡b¢´¤«. Q¢.d¢.Fo®, Q¢. ¨F.Fo®, Q¢.¨F. Fo®, ¨¨p¸t o®¨dJ®Tsv C©hQ¢«L® Y¤T¹¢i o¡©ÆY¢J l¢a¬Jq¤d©i¡L¢µ® H¡©j¡ ¨Os¤ Y¤Ù¤ g¥h¢´¤« AY¢¨k l¢qJw´¤« Blm¬h¡i ¨lqql¤« lql¤«


www.krishijagran.com

J¡j¬ÈhY©i¡¨T cvJ¡u Jr¢i¤¼ ±d¢o¢nu A±L¢´wµt j£Y¢ J¥T¤Yv ±d©am¹q¢v l¬¡dJh¡i¢ lj¤¼¤.

d¤Yi¢Tv Qk©oOc©·¡¨T¡¸« Y¨¼ h»¢¨k Cªt¸« c¢k c¢s¤·¤¼Y¢c¡i¢ l¢l¢b h¡tLê¹w Alk«f¢´¤Ji¡¨XÆ¢v ljwµi¤¨T J¡U¢c¬·¢v c¢¼® l¢qJ¨q d¥tXh¡i¤« o«jÈ¢´¡c¡J¤«. ¨Y¹¢u YT·¢v DX¹¢i ¨Y©¹¡k, ©Y¡k®, O¸¤ Ols®, OJ¢j¢©µ¡s®, ¨Y¡Ù® Y¤T¹¢il ¨J¡Ù® d¤Yi¢T¤¼Y® G¨s c¿Y¡X®. ¨Y¨¹¡¼¢c® 50 J¢©k¡±L¡©h¡q« ¨¨Qllq©h¡ ©Y¡©k¡ h©×¡ CT¤¼Y® ¨Y¹¢u YT·¢¨k Qko«gjX©mn¢ ltÚ¢¸¢´¤«.

¨Y¡ÙT¤´v ¨Y¹¢u YT·¢©k¡ ¨Y¹¢uc¢jJw´¢Ti¢v J¢T¹¤J£s¢©i¡ ¨Y¡ÙT¤´¤¼Y® h»¢v Cªt¸« c¢kc¢t·¤¼Y¢c® op¡i¢´¤¼¤. Hj¤ YT·¢v 1000 ¨Y¡Ù¤l¨j hkt·¢ lµ® AT¤´¡l¤¼Y¡X®. ¨Y¡Ù¢c® AY¢¨Ê g¡j·¢¨Ê Bs¢j¶¢ l¨j Qk« ©mKj¢µ¤ li®´¡u Jr¢i¤«. CTi®´¤ J¢¶¤¼ hr©i¡ Qk©oOc©h¡ lr¢i¤qq Cªt¸« d¢T¢µ¤ lµ® ±J©hX ¨Y¹¢c® Dd©i¡L¨¸T¤·¡u Cl op¡iJh¡J¤¼¤. G¨r¶¤ ltn« l¨j CY¢¨Ê ±d©i¡Qc« J¢¶¤Ji¤« ¨Oफ.

CTl¢qJ¦n¢ CTl¢qJ¦n¢ o±Øa¡il¤« BljX l¢qJw J¦n¢ ¨O़Y¤« h»¢¨Ê Dªn®h¡l® J¤si®´¤Ji¤« hr¨lqq« h»¢v·¨¼ d¢T¢µ¤ c¢t·¤Ji¤« ¨O़¤. Oj¢º ±d©am·¡X® J¦n¢ ¨O़¨YÆ¢v Oj¢l¢c¤ J¤s¤¨J Jà¡kJw ¨J¶¤¼Y¤« ljؤJq¤« J¢T¹¤Jq¤h¤Ù¡´¤¼Y¤« c£¨j¡r¤´¢¨Ê ©lLY J¤si®´¤Ji¤« J¥T¤Yv ¨lqq« h»¢©k´¢s¹¤Ji¤« ¨O़¤. ljؤJq¢v j¡hµ©h¡ hפ d¤¿¢c¹©q¡ lµ¤ d¢T¢¸¢´¤¼Y¤« ¨Y¹¢c¢Ti¢v ©J¡Ù¥t AT¢Ì¡c·¢v ¨¨JYµ´ J¦n¢¨O़Y¤« YvÌk Qkdj¢d¡kc·¢c® G¨s c¿Y¡X®. ¨Os¢i Jn®X¹q¡i¢ h¤s¢µ Jh¤J¢u d¡q, H¡k, O¸¤ Ols®, ©Y¡k® Y¤T¹¢il¨J¡Ù® d¤Yi¢T¤¼Y® Jh¤J¢u ©Y¡¶¹q¢v Cªt¸« c¢kc¢t·¡u G¨s op¡iJjh¡X®. h»¢j´©Ø¡Í®, OJ¢j¢©µ¡s®, J©Ø¡Í® Y¤T¹¢ l¢l¢b Yj·¢k¤qq J©Ø¡Í® lq¹w J¦n¢ g¥h¢i¢v cvJ¤¼Y® h»¢¨Ê MTc c¼¡´¤Ji¤« Qk¡L¢jX©mn¢i¤« o«gjX©mn¢i¤« ltÚ¢¸¢´¤Ji¤« ¨Oफ. 47


www.krishijagran.com

o«j«g«

Aj¤x J¤h¡t. T¢

¨¨l

l¢·¤ h¤Yv l¢dX¢ l¨j

l¢-b¬l¤« d¤Y¤-h-i¤-h¡t¼ l¢·¢¨Ê ©k¡J·® Jtn-J¨c mj¢-i¡i j£Y¢-i¢v l¢·s¢º® J¥T¤-Yv l¢ql® ©cT¡u op¡-i¢-´¤¼ ¨J¡¿¨· GJ Ì¡dcm¬«K-k-i¡X® a¢ ¨et¶¢-¨¨k-©or®o® BÊ® ¨Jh¢-´v h¡c¤-e¡-J®O-s¢«L® JØc¢ (Fe®.-o¢.-F«.-o¢.). ±df¤-Ú-j¡i J¦n¢ o®©cp¢-J-q¤-©T-i¤«Jtn-J-j¤-¨Ti¤« cÁ kȬ-h¡´¢ 2008 v Bj«g¢µ Cª Ì¡dc« J¦n¢ lJ¤¸® cT-¸¢-k¡-´¤¼ l¢l¢b dÚ-Y¢-Jw JtnJ-j¢-©ki®´® dj¢-d¥t»-h¡i¢ F·¢-´¤-¼Y¢c® ±dY¢-f-Ú-Y-©i¡¨T oQ£-l-h¡i¢ ±dlt·¢-´¤-¼¤. J¦n¢-´¡-l-m¬-h¡-i-¨Y¿¡« Hj¤ J¤T-´£-r¢v F¼ oh-l¡J¬« dj¢d¥t»-h¡-l¤-J-i¡X® Cl¢-¨T. Cª c¿ Bmi« ±d¡lt·¢-J-h¡-´¢-i-Y¢c¤ d¢¼¢v ±dlt·¢-µY® CY¢¨Ê dÆ¡q¢Jw ±m£. Fo®. o©É¡-n¤«, F. l¢Q-i-c¤h¡X®. O¡t©¶tV® A´ª-ÙÊ® Bi¢-j¤¼ o©É¡n® Y¨Ê op-±d-lt·-J-c¡i l¢Q-i-©c¡-¨T¡¸« Ol-s-i¢v h¢c¢ CV-o®±T¢-iv F©Í×¢v J¦n¢-l-J¤-¸¢¨Ê A«L£-J¡-j-©·¡¨T ¨¨Ql-lq c¢t½¡X i¥X¢×® Y¤T-¹¢-i-©¸¡w AY® ¨J¡¿-·¢¨Ê J¡tn¢J Oj¢-±Y-·¢v d¤·u DXtl¢c® Y¤T´« J¤s¢´¤-J-i¡-i¢-j¤-¼¤.

48

2012-–13 v o«Ì¡c ot´¡t Ba¬-h¡i¢ ©±L¡f¡L® dÚY¢ cT-¸¡-´¢-i-©¸¡w Fe®.-o¢.-F«.o¢ J¦n¢-lJ¤-¸¢¨Ê op¡-i-©·¡¨T ¨J¡¿« Q¢¿-i¢v Cª dÚY¢ l¢Q-i-J-j-h¡i¢ G¨×T¤·¤. Cª l¢Q-i-·¢-k¥¨T Clt 2012 v ¨J¡¿« d¶-X-·¢v Y¡k¥´® H¡e£-o¢-c-T¤·® A©±L¡ fo¡-s¤«, A©±L¡ ¨hn£uo® BuV® T¥vo® F¼£ Ì¡d-c-¹w Y¤T-¹¤-Ji¤« d£¼£T® 2013-–v hà-c¡T® – J¥¶¢-´-T-i¢v Q¢¿¡ A©±L¡e¡h¢c® Y¤T-´« J¤s¢µ¤. C¼® Fe®.-o¢.-F«.o¢ Q¢¿¡ A©±L¡e¡« ¨J¡¿« Q¢¿-i¢¨k Y¨¼ h¢Jµ dµ-´s¢ cr®o-s¢-J-q¢v ±dh¤Kh¡-X®. Cl¢T¤¨· e¡« h¡©c-Q-t s¢¶-©itV® J¦n¢ H¡e£-ot Y¡Q¤-À£u Fµ® BX®. C©À-p-·¢¨Ê ©hv©c¡-¶-·¢v JtnJ-a¢-c-©·¡-T-c¤-f-Ü¢µ® Jr¢º h¥¼® ltn-h¡i¢ O¢¹« 1c® 25000 dµ-´s¢ ¨¨YJw oªQ-c¬-h¡i¢ Jtn-Jt´® l¢Y-jX« ¨Oà¤-¼¤. H©j-´-©s¡qh¤¾ Cª e¡h¢v dÉ-k¢µ¤ J¢T-´¤¼ d¡nu±e¥-¶¤«, c¢j-c¢-j-i¡i¢ c¢v´¤¼ ¨sV®©kV¢ d¸¡-i-i¤«, Jo®Y¥j¢ hº-q¤«, CT-Y¥t¼® lqj¤¼ Y´¡-q¢-i¤«, li-k×® di-s¤«, l¢m¡-k-h¡i o¤©h¡ J¸-i¤«, Ys-i¢v ¨Y¡¶¤-j¤½¢ c¢v´¤¼


www.krishijagran.com

Fo®. o©É¡-n¤«, F. l¢Q-i-c¤«

lr¤-Y-c-i¤«, J¤q-·¢v c£É¢ Y¤T¢-´¤¼ Y¢k¡-¸¢ii¤« Glt´¤« Hj¤ A±L¢ Y£« d¡t´¢¨Ê Ac¤-gl« Yj¤-¼¤. GJ-©am« jÙ® kÈ-©·¡q« dµ-´s¢ ¨¨YJw H©j ohi« c¶¤-l-qt·¡-u Jr¢-i¤h¢-l¢-¨T. l¢m¡-k-h¡i ©d¡q£pªo¤-J-q¢v Jj¢-h¤-Ù J¤j¤-h¤-q-J¤«, ¨lÙ, dit, ¨sV® ©kV¢, Js¢-©l-¸®, h¤qJ® Y¤T-¹¢-i-l-i¤¨T ¨¨YJw ¨Os¢i ©±d¡©±T-i®J-q¢v c¢j-c¢-j-i¡i¢ AT¤´¢ lµ¢-j¢-´¤-¼¤. ¨J¡¿¨· A©±L¡-f-o¡-s¢v J¡tn¢J

l¢q-i¢-¨µ-T¤·® l¢Q-i¢µ ±f¡uV¤-J-q¡X® Jtn-Jt´® J¥T¤-Y-k¡i¢ cvJ¤-¼-Y®. C©Y¡-¨T¡¸« o§É« ±f¡uV¢v c¢t½¢-´¤¼ A±L¢-o¥-¸t H¡tL¡-c¢J® h¡c§t, A±L¢ dëo® H¡tL¡-c¢J® h¡c§t, O¡X-J-¨¸¡-T¢, ©l¸¢ud¢-»¡-´®, d¢»¡-´¤-J-q¤¨T h¢±m¢-Y-h¡i Ah¦-Y-Q-k«, ¨lQ¢-×-f¢w o®¨dn¬v, fc¡c o®¨dn¬v, Fu.-d¢.¨J o®¨dn¬v F¼£ lq¹q¤« Fe®. lx – ¨¨p-±f¢V® – ¨Jh¢uo®, Fe®-–-lx-–-¨¨p±f¢-V®-–-¨htJ¢uo®, e¡« o®J¥w o£V® F¼£ l¢·¢c-¹q¤« J£T-c¢-i-±É-X-·¢-c¡-i¤¾ ¨et©h¡x ¨JX¢i¤« Cl-j¤-©T-Y¡-i¢-¶¤-Ù®. Fe®.-o¢.-F«.-o¢-i¤¨T A©±L¡ ¨hn£u BuV® T¥wo® Cɬ-i¢¨k ±db¡c J¡tn¢J Dd-J-jX JØ-c¢-J-q¢¨k F¿¡-·j« AY¬¡-b¤-c¢J Dd-J-j-X-¹-q¤¨T Hj¤ Jk-l-s-i¡X®. h¢Jµ CÊtJw¶¢-©l-×-s¤-Jw, o£V-s¤-Jw, ¨Os¤Y¤« lk¤-Y¤-h¡i o®©±di-s¤-Jw, ±fn® J¶t, h¢v´¢«L® ¨hn£u Y¤T-¹¢i J¡tn¢J Dd-J-jX¹w Cl-i¢v O¢k-Y¤-h¡-±Y«. 24x7 hX¢´¥s¤« ©k¡J-·¢¨k J¡tn¢J

Y¡Q¤-À£u Fµ®

otlJk¡m¡kJ-q¢-©ki¤« ±db¡c J¡tn¢J JØ-c¢-J-q¢-©ki¤« oÆj–c¡Tul¢-·¤-Jw, ¨¨Ql-–-j¡-o-l-q-¹w, J£T-c¡-m¢-c¢-Jw, J£Tc¢i-±ÉJ¹w F¼¢l J¢¶¤«. h¢´¨¨p-±f¢V® l¢·¤-J-q¤¨T ±f¡uV¤-Jw Cl¢-¨T-i¤-¨Ù-Æ¢k¤« o§É-h¡i¢ dj£-È¢µ®

l¢l-j-¹w A¸-©¸¡w hc-oæ¢-k¡-´¤¼ Hj¤ J¦n¢ l¢Ñ¡c J¤Y¤J¢i¡X® o©É¡-n®. J¦n¢ lJ¤-¸¢v c¢¼® l¢j-h¢µ D©a¬¡-L-Ì-j¤-©Ti¤« l¢aL®Ú ¨TJ®c£n¬uh¡-j¤-©Ti¤« op¡-i-©·¡¨T h¢Jµ l¢v¸-c¡-c-Éj ©olcl¤« A©Y¡-¨T¡¸« Jtn-J-j¤¨T J¥¶¡-i®h-i¡i l¡T®o¸® ±L¥¸¤« oQ£-l-h¡-X®. h×® Q¢¿-J-q¢k¤« d¤Y¤-Y¡i¢ J¦n¢-Jw Bj«-g¢-´¤-l¡u B±L-p¢-´¤¼ l¬Ç¢-Jw, Ì¡d-c¹w, o«M-T-c-Jw, F¼¢-li®´® Bl-m¬-h¡i c¢t©À-m-¹q¤« o¡©Æ-Y¢J op¡-i-¹q¤« Fe®.-o¢.-F«.o¢ cvJ¡-s¤-Ù®. o©É¡n® Fo®– 9447161310 l¢Qiu. F– 9446322575 Fµ®. Y¡Q¤À£u – 9995512111 49


H¡t½´¤s¢¸®

www.krishijagran.com

mn\pw Hcp mn\w J¡

tn¢J ©Jjq« O¢¹« H¼® JtnJa¢ch¡i¢ BOj¢´¤©Ø¡w ©k¡J¨hØ¡T¤« Q¥x H¼® ©k¡J È£ja¢ch¡i¢ BOj¢´¤¼¤. 2000 Q¥x 1 c® ©k¡J gȬJ¡tn¢J o«MTc (Fe®.F.H) B©L¡qÈ£ja¢ch¡i¢ Q¥x H¼¢c® ±dK¬¡d¢µY¢c¤©mn« B©L¡q È£j©hKki¢v oQ£lh¡i 35 j¡Q¬¹w Cª a¢c« lq¨j ±d¡b¡c¬©·¡¨T B©M¡n¢´¤¼¤. È£jltn·¢¨Ê Bj«ga¢ch¡i¤« Cª a¢c¨· l£È¢´¤¼lj¤Ù®. d¡k¤k®d¡ac j«L·® ©k¡Jj¡n®±T¹q¢v G×l¤« h¤udÉ¢i¢v c¢v´¤¼ g¡jY·¢v Q¥x H¼® ©k¡JÈ£ja¢ch¡i¡X® BOj¢´¤¼Y®. È£j©hKki¢¨k J¤kdY¢i¤« c©l¡Ï¡c c¡iJc¤h¡i¢j¤¼ ±m£. ltLê£o® J¤j¬¨Ê QÁa¢ch¡i cl«ft 26 ©am£i È£ja¢ch¡i¤« BOj¢´¤¼¤. Cɬi¢v dk o«Ì¡c¹q¢k¤« Ao«MT¢Yj¡i È£jJtnJt D¾©¸¡w L¤Qs¡·¢k¤« ©Jjq·¢k¤« Clt o«MT¢Y mÇ¢i¡i¢ ©c¶« ¨J¡à¤¼¤. l¢©am j¡Q¬¹q¢v luJ¢T e¡h¤Jq¢v d¡k¤k®d¡a¢¸¢µ® l¢v´¤©Ø¡w d¡k¢¨Êi¤« d¡k¤k®d¼¹q¤©Ti¤« l¢dXc h¥k¬ltÚcl® F¼ JµlT Y±Éh¡X® Cª a¢c¡O¡jX« ¨J¡Ù® luJ¢T JØc¢Jq¤« oؼj¡Q¬¹q¤« kȬh¢T¤¼Y®. c¢Y¬l¦·¢´¡i¢ d¡k¤k®d¡ac« cT·¤¼ b¡j¡q« c¢tbc JtnJj¤¾ g¡jY·¢v Cª a¢c·¢¨Ê kȬ« JµlTh¿ JtnJ©Èhh¡X® F¼¤ J¡X¡«. È£©j¡k®d¡ac ltÚcl¢k¥¨T oØv oh¦Ú¢i¤« B©j¡L¬l¤h¤¾ Hj¤ oh¥p¨· l¡t¨·T¤´¤J F¼ kȬl¤« h¡c¬h¡i k¡g« J¢¶¤¼ Hj¤ ¨Y¡r¢v ©hKki¡i¢

50


www.krishijagran.com

F.Fu.©Y¡ho®

È£j©hKk¨i i¤lYkh¤si®´® dj¢Oi¨¸T¤·¤J F¼ kȬl¤« Cl¢¨T o¡Ú¬h¡J¤¼¤. dk o«Ì¡c¹q¢k¤« È£j©hKki¢¨k O¢k o§J¡j¬J¤·J JØc¢Jq¡X® È£ja¢c¡OjX·¢c®® ©cY¦Y§« cvJ¤¼Y®. ©Jjq·¢v È£jJtnJt´® Ao¥i¡lph¡i ©c¶« ¨¨Jlj¢´¡u ±d©O¡al¤« ©±d¡Ë¡pcl¤« ¨¨J·¡¹¤h¡i¢ c¢v´¤¼ È£jl¢Joc lJ¤¸® Jr¢º J¤¨s J¡k« Cª a¢c« lq¨j ±d¡b¡c¬©·¡¨T BOj¢´¤¼¤. ©hKki¤¨T J¤Y¢µ¤ O¡¶·¢c¤¾ H¡©j¡ J¡vli®d¤« Y¤T¹¤¼Y® Cª a¢c¡O¡jX©·¡¨Ti¡X®. È£jJtnJ¨j Baj¢´¡c¤qq Hj¤ Alojh¡X® È£ja¢c«. È£jo«MT¢Y mÇ¢i¤¨T ±dgl©J±zh¡i È£jo«M¹q¤« È£jl¢Qi dY¡J Dit·¢ a¢c¡OjX·¢v dƤ ©Oj¤¼¤. JtnJt´® o¡bc o¡h±L¢Jq¤« J¤¶¢Jw´® dU©c¡dJjX¹q¤« l¢YjX« ¨O़Y® dk o«M¹q¢k¤« dY¢l¡X®. ±dJ¦Y¢ o®©cp ATi¡qh¡i¢ l¦È¨¨·Jq¤« Y£×l¢qoo¬¹q¤« cT¡s¤Ù®. Hj¤ Q£l©c¡d¡b¢ F¼Y¢v Jl¢º® o¡h¥p¬©olc·¢v

Gt¨¸¶¢j¢´¤¼ jÙ¤ kÈ·¢kb¢J« È£jJtnJt´® ©±d¡Ë¡pch¡i¢ H¸h¤Ù® F¼ o©zmh¡X® È£jl¢Joc lJ¤¸® Cª a¢c·¢v cvJ¤¼Y®. È£jJtnJ¨j Baj¢´¤¼Y¢k¥¨T o¡h¥p¬d¤©j¡LY¢i¢v Alt´¤¾ ±d¡b¡c¬¨· l¢q¢©µ¡Y¤¼¤. h¤uJ¡k¹¨q A©dÈ¢µ® C¼® JtnJt´® A©cJ« Bc¤J¥k¬¹w kg¢´¤¼Y® Cª a¢c¡OjX·¢¨Ê Y¤TtcTdT¢Jq¢k¥¨Ti¡X®. JtnJhcoæ® c¼¡is¢º® d¤Y¢i dÚY¢Jw Bl¢n®Jj¢´¤Ji¤« oQ£ll¤« o¤Y¡j¬l¤« cl£cl¤h¡i j£Y¢Jq¢k¥¨T JtnJj¢¨k·¢µ® d¡k¤k®d¡ac o§i« dj¬¡d®YY F¼ kȬ·¢©k´® AY¢©lL« c½¤¨T o«Ì¡c« F·¤¼¤. Hj¤ ¨Y¡r¢v ©hKki¡i¢ È£j©hKk¨i Dit·¢ J¡¶¤¼Y¢c¤« Hj¤ l¢Qio«j«gh¡i¢ dm¤dj¢d¡kc¨· h¡×¤¼Y¢c¤« È£jl¢Joc lJ¤¸¢c® Cª a¢c¡OjX·¢k¥¨T o¡Ú¬h¡i¢ F¼Y¢¨Ê ¨Yq¢l¡X® Cª ©hKki¤¨T C¼¨· d¤©j¡LY¢. ©hKki¢v c¢¼¤¾ ¨J¡r¢º¤©d¡´® J¤sº¤ F¼Y¤« Ag¬Ìl¢a¬j¡i b¡j¡q« i¤l¡´q¤« ±dl¡o«

51


H¡t½´¤s¢¸®

hY¢i¡´¢ F·¤¼lj¤« Cª ©hKki¢v o«j«g¹w Y¤T¹¤¼¤ F¼Y¤« Ag¢h¡c¢´¡l¤¼ ©c¶¹q¡X®. djØj¡LYh¡i Q£l¢Yh¡tLê« F¼ c¢ki¢v JtnJj¤« ¨Y¡r¢v F¼ c¢ki¢v i¤l¡´q¤« l¬lo¡i¨h¼ c¢ki¢v o«j«gJj¤« ©Ot¼® b¡j¡q« d¡v C¼® c½¤¨T c¡¶¢v Dk®d¡a¢¸¢´¤¼¤. ±dJ¦Y¢ Jc¢ºc¤±Lp¢µ lic¡T¤w¨¸T¤¼ hkf¡t ©hKki¢v d¡k¤k®d¡ac« Dd©g¡L©·´¡w Ab¢Jh¡iY¢c¡v kg¬h¡i d¡v l¢v´¡c¡J¡¨Y JtnJj¤« o«gj¢ ´¡c¡J¡¨Y h¢vhi¤« ±di¡o« ©cj¢T¤¼ o¡pOj¬l¤« c¢kl¢k¤Ù®. d¡k¤k®d¡ac« o§i« dj¬¡d®YYi¢¨k·¤©Ø¡w o«Ì¡c¨h¡¶¡¨J f¡b¢´¡l¤¼ Cª ±dm®cdj¢p¡j« J¡©XÙY¤Ù®. d¡k¢c® c¿ l¢dX¢i¤¨ÙÆ¢k¤« d¡k¤k®d¼¹w´® Blm¬JY J¤sº Hj¤ o«Ì¡ch¡X® ©Jjq«.Cɬi¢¨k hפ g¡L¹q¢v d¡k¤k®d¼¹w´® lq¨jib¢J« V¢h¡uV® D¾Y¢c¡v JØc¢Jw Ali¢©k´® ±mÚ ©J±z£Jj¢µ¢j¢´¤¼¤. d¡k¢©c´¡w l¢k d¡k¤k®¼¹w´® kg¢´¤« F¼ As¢l¤¨ÙÆ¢k¤« o¡©ÆY¢JY§l¤« AkoYi¤« h¥k« ©Jjq·¢¨k g¥j¢dÈ« JtnJj¤« AY¢©k´® Y¢j¢i¤¼¢¿. e¡« Yk·¢k¤«

52

www.krishijagran.com

o«j«g« F¼ c¢ki¢k¤« d¡k¤k®d¼ c¢t½¡X l¢dXc ±dlt·c¹w DªtÒ¢Yh¡©´ÙY¤Ù®. cvJ¤¼ c¬¡iil¢ki®´® m¤Úh¡i d¡v kg¢´¤J F¼Y® GY® Dd©g¡Ç¡l¢¨Êi¤« AlJ¡mh¡X®. AY¤©d¡¨kY¨¼ j¥O¢Jjl¤« ©d¡nJoh¦Úl¤h¡i d¡k¤k®d¼¹w Dd©g¡Ç¡l¢c® kg¢´¤¼Y¢c¤¾ o¡Ú¬YJq¤« O¢É¢´X«. cn®T« h¥k« o§É« l£¶¢©k´¤¾ l¢qJw Dk®d¡a¢¸¢´¤¼Y¢v c¢¼¤©d¡k¤« JtnJt d¢uY¢j¢i¤©Ø¡w k¡gcn®TJX´¤Jw ©c¡´¡¨Y oh¥p·¢c® d¡v cvJ¤¼ È£jJtnJ©j¡T® c½¤¨T oh¥p« JT¨¸¶¢j¢´¤¼¤. c½¤¨T c¡T¢¨Ê oØa®l¬l̨i Y¡¹¢ c¢t·¤¼Y¤« o¡h¥p¢J¡©j¡L¬ dj¢d¡kc ·¢c¡lm¬h¡iY¤« gȬo¤jÈi®´® Hr¢µ¤ J¥T¡c¡l¡·Y¤h¡i ©olc« cvJ¤¼ È£jJtnJ¨j ch¢´¡u Cª a¢c« Dd©i¡L¢´¡«. dªj¡X¢J J¡k« h¤Yv Y¨¼ hp·¡i g¡jY o«o®J¡j·¢¨Ê g¡Lh¡i¢j¤¼ dm¤dj¢d¡kc« Ac¬« c¢¼¤ ©d¡J¡Y¢j¢©´ÙY¤Ù®. h¡©l-k¢-´j Vi-s¢e¡« Cuo®±T-J®Tt BX® ©kK-Ju (©e¡x : 9447464008)


www.krishijagran.com

O¡j« O¢¿-s-´¡-j-c¿

oo¬-o«-j-ÈX«

Bt. l£X¡-s¡X¢

Ao¢. VisJ®Tt, J¦n¢lJ¤¸®

G

Y® J¦n¢-i¢k¤« lq« ©Ot·¤ ¨J¡T¤-´¤-©Ø¡w ¨l»£s® C¶® ¨J¡T¤-´¤¼ Gt¸¡T® c½¤¨T c¡¶¢k¤-Ù¡-i¢-j¤-¼¤. AT¤¸¤« l¢sJ¤« A±d-Y¬-Èh¡-i-©Y¡¨T ¨l»£s¤« J¡X¡-Y¡-i¢. hj©h¡ h×® ¨¨Ql-l-o®Y¤-´©q¡ J·¢-´¤-©Ø¡w J¢¶¤¼ Dv¸-¼-h¡X® O¡j« AZ¡l¡ ¨l»£s®. GY® ¨¨Ql-l-o®Y¤-l¢v c¢¼¡-©X¡D-j¤-·¢-j¢-ºY® AY¢¨c B±m-i¢-µ¢-j¢´¤« ¨l»£-s¢¨Ê L¤X-l¤«. j¡o-d-j-h¡i¤« MT-c¡-d-j-h¡i¤« O¡j-·¢c® ©ltY¢-j¢l¤-Ù¡-J¤-¨h¼® o¡j«. J¶¢-J¥-T¢i hj-·¢v c¢¼® J¥T¤-Yv O¡j« kg¢-´¤-¨h-Æ¢v Jc« J¤sº hj-·¢v c¢¼® J¥T¤-Yv O¡j« ±dY£-È¢-©´-Ù. Cki¤« m¡K-Jq¤« J·¢-´¤-©Ø¡w ¨l»£-s¢¨Ê Aql¤ J¥T¤«. o¡b¡-jX LY¢-i¢v ¨¨Ql-l-o®Y¤-l¢v c¢¼® 10 mY-h¡c« l¨j O¡j« ±dY£-È¢-´¡«. h»¢v c¢¼¤« AÉ-j£-È-·¢v c¢¼¤« l¢q-Jw FT¤· h¥k-J-¹w Y¨¼-i¡X® O¡j-·¢-k¥¨T Y¢j¢µ¤ J¢¶¤-¼-Y®. O¡j-·¢¨k ±db¡c MTJ« J¡Ë¬-h¡-X®. GJ-©am« 15 mY-h¡c« J¡Ë¬« J¡tf-©X×® j¥d-·¢-k¡X® J¡Ë¬« O¡j-·¢-k¤-q-q-Y®. J¤sº Aq-l¢-k¡i¢ ¨d¡¶¡-o¬l¤« ©e¡o®e-so¤« hÞ£-n¬-l¤-h¤-Ù®. ¨¨Ql-l-o®Y¤-´w J·¢-´¤-©Ø¡w ¨¨c±T-Qu AÉ-j£-È-·¢-©k´® hs-i¤«. h¥k-J-¹w b¡j¡-q-h¤-q-q-Y¢-c¡v l¢q-J-q¤¨T lqtµ 45 mY-h¡c« J¥T¤-¼-Y¡i¢ dj£-È-X-¹-q¢v ¨Oq¢-º¢-¶¤-Ù®. h»¢¨Ê

d¤q¢-jo« J¤s-i®´¡u ¨l»£-s¢c® ±d©Y¬J Jr¢-l¤-Ù®. o¡b¡-j-X-L-Y¢-i¢v F¶¤ h¤Yv 10 l¨j c£q¤-¼-Y¡X® O¡j-·¢¨Ê d¢. Fµ®. È¡j¡-l-Ì-i¢-k¤-qq O¡j« ©Ot´¤-©Ø¡w h»¢¨Ê d¤q¢-jo« Y¡©c J¤s-i¤«. l¢·® o¥È¢-´¡c¤« O¡j-l¢-a¬-i¤-Ù®. O¡X-J-l-sq¢ J·¢-µ¤-Ù¡-´¤¼ ¨l»£-s¡X® l¢·® o¥È¢-´¡u c¿-Y®. Hj¤ J¢©k¡ ±L¡« O¡X-J-l-sq¢ O¡j-·¢v 20 J¢. ±L¡« l¨j l¢·® d¤j-¶¡«. l¢·¢v ¨lqq« d¤j¶¢ O¡j-·¢v h¤´¢ h¥¼¤ a¢lo« DX-´¤-J. J¤¸¢-i¢v G×l¤« h¤J-q¢k¤« Y¡¨ri¤« ¨l»£s® l¢Y-s-X«. ¨l»£-s¢¨Ê o«j-ÈX-l-k-i-·¢v l¢·® ©JT¡-J¡¨Y J¢T´¤«. dµ-´s¢ J¦n¢-i¢¨k J£T-c¢-i-±É-X-·¢k¤« O¡j-·¢c® AY¢-©Ê-Y¡i dƤ-Ù®. AY¢-j¡-l¢¨k Ck-i¢v ¨Os¢i ¨lq-q·¤-q-q¢-Jw d×¢-¸¢-T¢µ¤ J¢T-´¤¼ oh-i·® O¡j« l¢Y-s¤J-i¡-¨X-Æ¢v c£j¥-×¢-´¤-T¢-´¤¼ J£T-¹w H¼¤« Y¨¼ B lr¢ lj¢¿. h»¢v Jj¢-i¢-ki¤« DX-¹¢i O¡X-J-l-s-q¢i¤« C¶® J·¢-µ¡v J¢¶¤¼ `Jj¢-h-»¡X®' J£T-c¢-i-±ÉX-X-·¢-c¤-qq O¡j«. 85 h¤Yv 90 mY-h¡c« o¢k¢´ AT-¹¢-i¢-j¢-´¤¼ Dh¢-µ¡-j-h¡X® O¡j-¹-q¤¨T J¥¶-·¢¨k j¡Q¡-l®. Hj¤ Tx ¨c¿¢v 220 J¢. ±L¡« Dh¢-i¤-Ù®. CY¢v c¢¼® 55 J¢©k¡ ±L¡« Dh¢-µ¡j« J¢¶¤«. ±po§J¡k-l¢-q-J-q¡i dµ-´-s¢, ¨c¿®, l¡r Y¤T-¹¢-i-l-i¤¨T lqtµi®´¤« J£T-c¢i-±É-X-·¢c¤« Dh¢-µ¡j« Jr¢©º Dqq¥ h¨×-ɤ«.

53


www.krishijagran.com

AV§t©¶¡s¢iv

¨¨QlJ¦n¢

¨¨QlDY®d¼©±mX¢i¤h¡i¢

¨¨p©sÕ® ¨et¶¢¨¨k©or®o® ±d

-J¦-Y¢ o®-©c-p¢-J-q¡-i- Jt-n-J-¨j- Y¦d®-Y-j¡-´¤-¼- l¢l¢b ¨¨Q-l-l-q-¹-q¤-¨T DY®d¡-a-J-j¡-X®- ¨¨p-©s-Õ® ¨et¶¢-¨¨k-©o-r®-o®-. ©J-j-q-·¢v- B-a¬-h¡-i¢F-» c£´¡¨Y Yà¡s¡´¢i- ©l¸¢u d¢-»¡-´¢-¨Ê- c¢t-h¡-Y¡-´q¡i Clt C-ɬ-i¢-¨k- -G-×-l¤«- l-k¢-i ¨¨Q-lQ£-l¡-X¤- l-q-¹-q¤-¨T DY®d¡-a-J-j¡-i¢- h¡s¢-i¢-j¢-´¤-¼¤. h¥¼¤ dY¢×¡Ù¢©k¨s o¡-©Æ-Y¢-J- l¢-Ñ¡-c-h¤-q-q- ¨¨p©s-Õ® ¨et-¶¢-¨¨k-©o-r®-o®,- DY®d-¼-¹-q¤-¨TL¤-X-©h-Á -l-r¢ BtQ¢-¨µ-T¤-·- ov-©¸-j¤-« l¢-m§¡-o¬-Yi¤« DY®d¡-a-cÈ-h-Y-i¢k¥¨T ¨Yq¢i¢µ¤ Jr¢º¤ Cª ISO 9001-2015 ot-¶¢-¨¨e-V®- J-Ø-c¢-- ©J-j-q-·¢-¨k- J¡t-n¢-J o-h¥-p-·¢-c®- cvJ¤¼ ±d-©i¡-Q-c-¨¸-T¤-¼DY®-J¦né DY®d¼-¹-¨q- d-j¢-O-i-¨¸-T¡«-.

©l-¸®-–-F-J-®o®Jt-n-J-¨Ê- B-Å-h¢-±Yh¡i ©l¸¢u d¢-»¡-´® 33 -©k-¨s lt-n-¹-q¡-i¢- C-ɬ-i¢v- G-×-

l¤-h-b¢-J«- l¢v-´-¨¸-T¤¼¤-. C-ɬ-i¢vk-g¬-h¡-i-Y¢v- h¤-É¢-i C-c« ©l-¸¢u J¤-j¤-l¢v- c¢-¼® F-»- H-¶¤« c£-´« ¨O-à¡-¨Y,d-·¤-m-Y-h¡-c«- k¡f® -L¬¡-jÊ¢-©i¡-T¤-J¥-T¢-i¤« Jt-n-J o¡-¼¢-Ú¬-·¢-k¤«- O-Y-µ® ¨J¡-T¤-´¤-¼¤-. ©l-¸¢-¨Ê- d-j¢¸¢v- c¢-¼¤« F-» c£-´« ¨O-i®-Y F-J-®o®-©d¡t-¶® J§¡-q¢-×¢ d-j¢-¸® d¢-»¡-´® o§-É« h-j-µ-´¤-J-q¢v-c¢-¼¤«C-©¸¡w DY®-d¡-a-c«- B-j«-g¢-µ¢-j¤-´¤-¼¤. l¢-l¢-b-¹-q¡-i J£-T-¹-q¢v-c¢-¼¤« l¢-q-J-¨q- o«-j-È-¢-´¤-¼- D-·-h ¨¨Q-l J£-T-c¡-m¢-c¢-i¡-X®- ©l-¸®-–-F-J-®o® ©l-¸¢u d¢-»¡-´®-. o¥-È®-h Q£-l¡-X¤-´-q¤-¨T- l-qt-µ-´c¤-o¦-Y-h¡-i¢- h-»¢-¨Ê M-T-c-i¤« Dª-n®-h¡-l¤« l¡-i¤ o-Õ¡-j-l¤«- c¢-k-c¢t-·¤-¼- h-»¢-¨Ê j-È-Ju-. o§-g¡-l¢-J -±d-Y¢-©j¡-b-·¢-k¥-©T-i¤«o-o¬-¹-¨q- B-©j¡-L¬ d¥tXh¡-i¢- c¢-kc¢t-·¤-¼-Y¢-k¥-©T-i¤«- J¤-h¢w, ¨¨l-s-o® ©j¡-L-¹-¨q- e-k-±d-a-h¡-i¢- ©c-j¢-T¤-¼o-o¬-o«-j-È-Ju-. ¨¨c-±T-Qu- ©oë¡ s¢-k£-o¢ l-r¢ ¨¨c-±T£-J-j-X«- Y-T-º® ¨O-T¢-J-¨q- o-ؤn®-T-h¡-´¤-¼- ¨¨Q-l-´¥-¶®.

D-d-©i¡--L-±J--h« 1. l¡-r, J¤-j¤-h¤-q-J®: 300 ±L¡« l£-Y« h¥¼¤ Y-l-X 1000 ±L¡«. 2. ±L¡-Ø¥, Q¡-Y¢, J-m¤-h¡-l®, h¡-l®: jÙ¤ h¤-Yv c¡k¤ J¢-©k¡ -l-¨j- jÙ¤ Y-l-X-. 3. G-k«: 500 ±L¡« h¤-Yv Hj¤ J¢-©k¡- l-¨jjÙ¤ Y-l-X-. 54


www.krishijagran.com

4. ¨c-¿¢, C-Õ¢, ¨¨JYµ´,- h-ºw : 400 ±L¡« Hj¤ G-´-s¢-c®. 5. J-h¤-J®,- ¨J¡-©´¡ : 300 h¤-Yv 600 ±L¡« l-¨j jÙ¤ Y-l-X-. 6. A-k-Æ¡-j-o-o¬-¹w, d-µ-´-s¢-Jw : 50 ±L¡« l£-Y« j-©Ù¡, h¥-©¼¡ Y-l-X J¥-T¡-¨Y ©l-¸®-–-F-J-®o®- ©l-¸¢u d¢-»¡-´® ¨l-¾-·¢v- H-©¼¡ j-©Ù¡ a¢-l-o« C-¶¤l-µ® AÕ¤ mY-h¡c« ©ct-¸¢-µ k¡-i-c¢ A-j¢-¨µ-T¤-·®- C-k-J-q¢v- Y-q¢-´¤-¼-Y®J£-T-f¡b YTi¡c¤« AY¬¤·h«.

±L£u-–-F-J-®o®J-T-k-¸¢-»¡-´®,- ©l-¸®, h-©j¡-¶¢,d¥-Æ«, C-k¢-¸,- B-l-X-´®-, Y¤-T-¹¢-i d-j¢-¸® d¢-»¡-´¤-J-q¤-¨T -H-j¤ m¡-o®-±Y¢-i o-Æ-kj-h¡-X®±L£u-–-F-J-®o®-. a§£-Y£-i o¥-È®-h h¥-k-J-¹-q¤-¨T- Y-c¢-h-i¡t-¼¨¨Q-l-´¥-¶®- . F-¿¡-·-j«¨O-T¢-J-q¤-¨T-i¤«- A-b¢-J l-qt-µ-´¤«- J¥-T¢-i l¢-q-l¢-c¤« D-·-h«-. o-o¬-¹w-´®¨¨Q-l ±d-Y¢-©j¡-b-©m-n¢cv-J¢ ©j¡-LJ£-T-¹-¨q ±d-Y¢-©j¡-b¢-´¡c¤«- ©i¡Q¢-µ-Y¡-X®-. J¥-T¡-¨Y H¡-J-®o¢-u- ¨¨o-©×¡-¨¨J-u, Q¢fs¢-k¢u- Y¤-T-¹¢-i- l-qt-µ¡ ©±d-j-J-¹w- A-T-¹¢-i¢-j¢-´¤-¼¤-. C-Y® A-r¤-Jv- ©j¡-L-¹-q¡-i J-T-µ£-iv,- J¡-i® A-r¤-Jv,- ©l-j® O£-iv, C-k ©j¡-L-¹wh¤-Y-k¡-i-l c¢-i-±É¢´¤«. ¨O-T¢-Jw-´®J-j¤-·¤« C-k-Jw-´¤- J-T¤-· d-µ-c¢-s-l¤«cv-J¤-¼¤-. J¤-j¤-h¤-q-J¢-¨Ê- ±a¤-Y-l¡-¶«,- C-k J-j¢-µ¢v- Y¤-T-¹¢-i-l-¨i- C-l Y-T-i¤-J-i¤«- c¢i-±É¢-´¤-J-i¤« -¨O-à¤-¼ ±L£u-–-F-J-®o®- l¬Y¬-o®-Y-h¡-i J¡-k¡-l-Ì-Jw-´¤«- h-»¢-c¤« A-c¤-©i¡-Q¬-h¡-X®-.

m-Y-h¡-c« d-j¢-¸® d¢-»¡-´¤-J-q¤«- h-פ ¨¨h-©±J¡ c¥-±T¢-iu-o¤-J-q¤«- B-c¤-d¡-Y¢-J-h¡-i A-q-l¢v-©Ot-·® c¢t-h¢-µ h¢-J-µ ¨¨Q-l DY®d-¼«. A-h¢-©c¡ B-o¢-V®,- p¬¥-h¢-J® B-o¢-V®,- ew-l¢-J® B-o¢-V®,- o¢-l£-V® F-J®-o®-±T¡-J®-T® F-¼¢-l m¡-o®-±Y-Ñu-h¡-j¤-¨Tc¢t-©am¡-c¤-o-j-X«- ©Ot-·¢-j¢-´¤-¼¤. ©ct-· Y-j¢ j¥-d-·¢-k¡-i-·¢-k¡iY¢c¡v ©d¡nJ¹w F-q¤-¸-·¢-k¤« d¥t-X-h¡-i¤« ¨l-¾-·¢v- k-i¢-´¤«-. AY¢-c¡v¨l-¾-·¢v- k-i¢-´¤-¼- j¡-o-l-q-©·¡--¨T¡-¸« ©Ot-·® ©h¡-©¶¡-¨¨s-o®-V®- ©o¡-i¢v ¨et¶¢-©L-n-c®- D-d-©i¡-L¢-´¡«-. l¢-q-´¡-l-m¬-h¡-i- h¤-r¤-lu©d¡-n-J M-T-J-¹-q¤« A-T¹¢-i¢-¶¤-¾-Y¢-c¡v- h-פ j¡-o-l-q-¹-q¤-¨T- Dd-©i¡-L«C-¿¡-¨Y d¥tXh¡-i¤«- ¨¨Ql-j£-Y¢-i¢v- J¦-n¢-¨O-i®-Y®DY®d-¡-a-c«- J¥-¶¡«. c¢t-h¡-Y¡-´-q¤-¨T- J¦-n¢-g¥-h¢-i¢vD-d-©i¡-L¢-µ®- c¥-s¥ m-Y-h¡-c« L¤-X-©h-Á -D-s-¸¤-l-j¤-·¢-i©m-n-h¡-X®- ±L£u F-J-®o® ©L¡w-V® l¢-d-X¢-i¢v- F-·¢µ¢-j¢-´¤-¼-Y®-. A-h¢-Y j¡-ol-q-±d-©i¡-L«- ¨J¡Ù® h¢-´ o«-Ì¡-c-¹-q¢-k¤« e-k-g¥-i¢n®-T-h¡-i¢-j¤-¼- J¦-n¢ g¥-h¢-Jw Dª-n-jh¡i¢ g¥-h¢- h¡-s¢i Cª J¡-k-M-¶-·¢v- Jt-n-Jt-´® Ac¤±Lph¡X® Cª oØ¥tX ¨¨Qllq«

±L£u F-J-®o® ©L¡w-V® ¨c-J®-Tt o¤-Ì¢-j J¡t-n¢-J l¢-J-o-c-·¢-c¡-i¢l¢-q DY®d¡-a-c- È-h-Y d-j-h¡-l-b¢-

±L£u F-J-®o® ©L¡w-V® 33 v-¸-j«- lt-n-¹-q¡-i¢- ¨¨Q-l DY®d-¼-¹-¨q- h¡-±Y« c¢t-h¢-µ® l¢-Y-j-X« ¨O-à¤-¼ ¨¨p-©s-Õ® ¨et-¶¢-¨¨k-©o-r®-o¢-¨Êc¢-j-É-j-h¡-i d-j£-È-X-·¢-¨Ê- e-k-h¡-X®±L£u F-J-®o® ©L¡w-V®. J¡t-n¢-J j«-L-·® h¢-J-l¤ ¨Y-q¢-i¢-µ- J¦-n¢ m¡-o®±Y-Ñu-h¡-j¤-¨T- ©hv-©c¡-¶-·¢v- c¥-s¤

B-´¡u d-j¢-Ì¢-Y¢ oª-p¦-a J¡t-n¢-J DY®d-¼-¹-q¤«- ¨¨Q-l DY®d-¼-¹-q¤«l¢-J-o¢-¸¢-´¤J B-l-m¬-h¡X®. J¡t-n¢-J DY®d¼-¹-q¤-¨T- L¤-X-l¤« l-k¤-¸-l¤«- c¢-s-l¤«lt-b¢-¸¢-´¡u -±L£u F-J-®o® ©L¡w-V® ¨c-J®-Tt C-k-i¢v Y-q¢-´¤-¼-Y¢-¼¤«- h-»¢v Hr¢´¤-¼-Y¢-c¤«- D-·-hh¡-X®-. J¥-T¡-¨Y 55


www.krishijagran.com

AV§t©¶¡s¢iv

c¢-j-l-b¢ ¨¨Q-l ©d¡-n-J-¹w- Dw¨¸-T¤-¼-Y¢-c¡v- j¡-o-l-q-¹-q¤-¨T- D-d-©i¡-L«J¤-s-i®-´¤-l¡u- o¡-b¢-´¤«. ©l-j¤-J-q¤-¨T l-qt-µi¤« d¥-l¢-T-k¤« lt-Ú¢-¸¢-´¤-«. h-»¢-¨Ê A-hë-Y§-« J¤-s-´¤-J- l-r¢ ¨¨Q-l o§-g¡-l« lt-Ú¢-¸¢-µ®- o§-g¡-l¢-J- M-T-c- c¢-k-c¢t-·¤«-. ±L£u F-J-®o® ©L¡w-V® ¨c-J®-Tt ¨O-T¢-i¤-¨Tp-j¢-Y-J«- lt-Ú¢-¸¢-µ® ±d-J¡-m-o«-©më-n-X«¨h-µ-¨¸-T¤-·¢ J¡-k¡-l-Ì- l¬-Y¢-i¡-c-¹-q¢v ¨O-T¢-Jw-´®- -d¥tX o«-j«-È-X« D-s¸¡-´¤--¼¤-.

±d-©i¡-Q-c-¹w1. l-qt-µ-´® J¡-j-X-h¡-i- ¨¨o-©×¡¨¨Jc¢u-J-®o®, H¡-J-®o¢u Y¤-T-¹¢-il-o®-Y¤-´-q¤-¨T DY®d¡-a-c« l-r¢ l¢-q-J-q¢-¨k d¥-l¢-Tv- ±d±J¢i- D-©·Q¢-¸¢-´¤-¼¤. 2. ±L£u F-J-®o® ©L¡w-V® ¨c-J®-Tt ©c-j¢-¶® C-k-J-q¢v Y-q¢-´¤--¼-Y¢-c¤« h-»¢v Hr¢´¡c¤« D-·-h-h¡-i-Y¢-c¡v J¡t-n¢-J DY®d-¼-¹-q¤-¨T L¤-X-l¤« l-k¤-¸-l¤« c¢-s-l¤« ltb¢¸¢-´¤«. 3. h-»¢-¨k- ©d¡-n-J M-T-J-¹-¨q ©l-L« B-L£-j-X«- ¨O-à¤-¼-Y¢c¡v DY®d¡a-c lt-bc-l¢-c¤« o-p¡-i¢--´¤-¼¤. 4. o-o¬-¹-q¢v e-k« ±J-h£-J-j¢-´¤-l¡-c¤-¾ J-r¢-l® ¨h-µ-¨¸-T¤-·¤-J-i¤« ¨J¡-r¢-µ¢vc¢-i-±É¢-µ® J¡-i®-J-q¤-¨T- F-»-l¤« L¤-X-l¤« lt-b¢-¸¢--´¤-¼¤.

56

5. d¥-Ƥ-k-J-q¤-¨T o§-g¡-l¢-J-Y-¨i o-Q£-l-h¡-i¢- c¢-k-c¢t-·¡--c¤«, o-o¬-¹-q¢-¨k Y¤-Tt-µ-i¡-i -d¥-l¢-T£-k¢-¨cY§-j¢-Y-¨¸-T¤-·¡-c¤« o-p¡-i¢-´¤-¼¤. 6. l¢-q-¨l-T¤-· DY®d-¼-¹-q¤-¨T l-k¢¸«,g¡-j«, A-Jt-n-J-Y§«- Y¤-T-¹¢-i-l- c¢k-c¢t-·¤-J- l-r¢ L¤-X-c¢-k-l¡-j«D-it-·¤-¼¤-.

©f¡x –-F-J-®o®d¥t-X-h¡-i¤«- ©hv-·-j« F-¿¢v c¢-¼¤« DY®d¡-a¢-¨µ-T¤-´¤-¼- D-·-h ¨¨Q-l-l-q-«. o§-g¡-l¢-J- ©e¡-o®-e-s-o¢-¨Ê- D-it-¼ A-ql¤-q-q-Y¢-c¡v- J¥-T¤-Yv- J-j¤-©·¡-¨T- ¨O-T¢-Jw l-q-j¤-¼¤-.

p¬¥-¨h-J-®o® C-ɬu l¢dX¢i¢v- C-¼¤ k-g¬-h¡-i-Y¢vJt-n-Jt-´®- G-×-l¤« B-a¡-i-J-j-h¡-i ¨¨Q-l-l-q«-. B-T®, ©J¡-r¢, d-m¤ e¡-h¤-J-q¢-¨kO¡-X-J« c¥-s¤ a¢-l-o-·¢-©k-¨s- J-©Ø¡-Í¢«-L®f¡-J®-T¢-j¢-i -D-d-©i¡-L¢-µ®- V¢ J-©Ø¡-Í® ¨O-i®-Y-Y¢-c¤- ©m-n« J-j¢-Ø® J-©Ø¡-Í®, j¡-Q® ©e¡-o®, o§£-×® ©d¡-¶¡-n® F-¼¢-l B-c¤d¡-Y¢-J-h¡-i¢- J-kt-·¢-i-Y¢-c¤-©m-n«- d¡-´¢¹¢-c¤-h¤-Ø¡-i¢- o§-É« f-©i¡ Jx-©±T¡w k¡-f¢v c¢t-h¢-µ ¨¨±T-©´¡, ©e¡-o®-©e¡, A-©o¡-o® ¨¨d-s¢-¿« F-¼¢-l ©Ot-· H-j¤ h¢-J-µ ¨¨Q-l-l-q«- Jt-n-Jt-´¡-i¢- H-j¤´¢-i¢-j¢-´¤-¼¤-. AÕ¤ J¢-©k¡, 50 J¢-©k¡ d¡-i®-´¤-J-q¢v- C-Y® k-g¬-h¡-X®-.


www.krishijagran.com

57


www.krishijagran.com

o-o¬-o«-jÈ-X«

©V¡: Ll¡o® j¡©L-n®,

Ao¢-ÍÊ® ¨±d¡e-ot, J£T-m¡o®±Y l¢g¡L« l¡r -L-©l-nX ©J±z«, J»¡-s, Y¦mã¥t 9495756549

Jm¤h¡l¢¨Ê Cq« YÙ¤-J-q¢k¤« d¥Æ¤-k-Y-Ù¤-J-q¢k¤« a§¡j-h¤-Ù¡´¢ ¨dx©Y-i¢k ¨J¡Y¤-J¤-Jw h¤¶i¢-T¤-¼-Y¤-h¤-Yv d¥t» lqtµ-¨i·¤-¼-Y¤w¨¸-¨T-i¤¾ Q£l¢-Y-O±J« d¥t·¢-i¡-J¤-¼-Y¢c® o¤h¡t 17 h¤Yv 25 a¢l-o«-l¨j ©lÙ¢-l-j¤-¼-Y¡-X®.



 

©k¡

J·¢¨k G×l¤« j¤O¢Jjl¤« DªtÒa¡iJl¤h¡i dj¢¸® kg¢´¤¼ Jm¤lÙ¢ Dk®d¡a¢¸¢´¤¼ Jm¤h¡l®, Cɬ Dw¨¸¨T 32 j¡Q¬¹w ©k¡J¨hØ¡T¤« J¦n¢ ¨Oi®Y¤ lj¤¼¤. Dn®X©hKk¡ j¡Q¬¹q¡i aÈ¢©Xn¬u j¡Q¬¹q¢k¤« ¨Y©´ A©hj¢´u j¡Q¬¹q¢k¤« B±e¢´u j¡Q¬¹q¢k¤« Jm¤h¡l® J¦n¢ l¬¡dJh¡i¢ ¨Oi®Y¤lj¤¼¤. o¤h¡t 3.1 am kÈ« ¨pJ®Ts¢v B©L¡qYk·¢v ¨O़ Jm¤h¡l® J¦n¢i¢v c¢¼¤« GJ©am« 2.08 amkÈ« ¨h±T¢´® Tx Jm¤lÙ¢ Dv¸¡a¢¸¢´¤¼¤Ù®. B©L¡qYk·¢v Jm¤h¡l¢¨Ê Dv¸¡acÈhY Hj¤ ¨pJ®Tt 690 J¢.±L¡« BX®. AÉ¡jn®±T l¢dX¢i¢v Cɬi®´® 3000 ©J¡T¢ j¥d©i¡q« l¢©amc¡X¬« ©cT¢·j¤¼ Jm¤lÙ¢i¤¨T Dv¸¡acl¤«, o«o®´jXl¤« JiפhY¢i¤« Bi¢ fܨ¸¶® 1.5 kÈ« Qc¹w C¼® ©Jjq·¢v ©Q¡k¢ ¨Oi®Y¤ lj¤¼¤.

58

©Jjq·¢¨k Ìkdj¢h¢Y¢ J¡jX« ¨d¡Y¤¨l hפ l¢qJw Ac¤©i¡Q¬h¿¡· Ìk¹q¢k¡X® Jm¤h¡l® J¦n¢ ¨O़Y®. l¬¡lo¡i¢J¡ T¢Ì¡c·¢k¥¼¢i Jm¤h¡l® J¦n¢ ©cj¢T¤¼ ±db¡c ±dm®c¹w J£T–©j¡Lf¡bJw Y¨¼i¡X®. ©Jjq·¢¨k Jm¤h¡l® ©Y¡¶¹q¢v ©j¡Lf¡bJ©q´¡w G¨s J£Tf¡bi¡X® J¡X¤¼Y®. Cɬi¢v GJ©am« 60 H¡q« J£T¹w Jm¤h¡l¢¨c l¢l¢b lqtµ¡M¶¹q¢v B±Jh¢´¤¼Y¡i¢¶¡X® JÙ¢¶¤¾Y®. F¼¡v Cli¢v 21 H¡q« h¡±Y©h h¤K¬h¡i¤« ©Jjq·¢v JÙ¤lj¤¼¤¾¤. CY¢vY¨¼ ±db¡ch¡i¤« 14 Cc¹q¢v¨¸¶ J£T¹q¡X® Jm¤h¡l¢¨c j¥Èh¡i¢ B±Jh¢´¤¼Y®. Jm¤h¡l® ©Y¡¶¹q¢v ©Yi¢k¨J¡Y¤J¤«, YÙ¤Y¤j¸u lÙ¤«, CkY¤j¸u d¤r¤l¤« Cki¢k¤«, d¥Æ¤ki¢k¤« lk¨J¶¤¼ d¤r¤´q¤«, CkY£c¢lÙ¤Jw, d¥Æ¤k©¸c¤Jw, JØ¢q¢¸¤r¤, Cq«YÙ®


www.krishijagran.com

Y£c¢¸¤r¤, d¶¤c¥v mkg¸¤r¤´w h¤Yk¡ili¡X® ±db¡ch¡i¢ JÙ¤lj¤¼Y®. F¼¡v cr®os¢Jq¢v ©Yi¢k¨´¡Y¤J® h¤K¬h¡i¤«, O¢k ohi¹q¢v CkY¤j¸u¸¤r¤, CkO¤j¤¶¢¸¤r¤´w F¼¢l JÙ¤lj¤¼Y®. JؤX´l¤«, d¥Æ¤kJj¢µ¢k¤«, ¨¨YO£ik¤«, ¨¨YJj¢µ¢k¤« iZ¡±Jh« ©Y¡¶¹q¢k¤« cr®os¢Jq¢k¤« JÙ¤lj¤¼ ©j¡L¹q¡X®.

Jm¤h¡l® ©Y¡¶¹q¢¨k J£T¹w

fܨ¸¶¤J¢T´¤¼ 15 o«Ì¡c¹q¢k¤« Cli¤¨T o¡¼¢À¬« DÙ®. ©Yi¢k ¨J¡Y¤J¤Jq¤¨T B±JhX« j¥Èh¡J¤©Ø¡w o¤h¡t 25 h¤Yv 50% l¨j l¢qc¡m« Hj¤ ltn·¢v DÙ¡J¡s¤Ù®. ©Jjq·¢v jÙ® Q¡Y¢i¢v¨¸¶ ©Yi¢k¨´¡Y¤J® D¨ÙÆ¢k¤« Ali¢v G×l¤« J¥T¤Yv J¡X¨¸T¤¼Y®. p¢©k¡©d¡v×£o® A©Ê¡X¢ F¼ l¢g¡L·¢v¨¸¶li¡X®.

p¢©k¡¨dv×¢o® A©Ê¡X¢

©Yi¢k¨´¡Y¤J® h¢j¢©V (Mirida) J¤T¤«f·¢¨k A«Lh¡i ©Yi¢k¨´¡Y¤J¤Jw Jm¤h¡l¢¨Ê G×l¤« ±db¡c¨¸¶ m±Y¤ J£T¹q¡X®. Cq« ami¢k¤¾ J£T¹q¤«, ±d¡id¥t·¢i¡i ¨J¡Y¤J¤Jq¤« Jm¤h¡l¢¨Ê Yq¢j¢kJ©qi¤« Cq« YÙ¤J©qi¤« d¢ÕÙ¢J©qi¤« B±Jh¢µ® Ali¤¨T c£j¥×¢J¤T¢´¤¼¤. ©k¡J¨hØ¡T¤« 41 Q¡Y¢i¢v¨¸¶ ©Yi¢k¨´¡Y¤J¤Jw (Helopeltis sp.) Jm¤h¡l¤w¨¸¨Ti¤¾ l¢l¢b l¢qJ¨q B±Jh¢´¤¼Y¡i¢ J¨Ù·¢i¢¶¤Ù®. F¼¡v Cɬu Ddg¥KX®V·¢v C©¼l¨j h¥¼® Q¡Y¢i¢v¨¸¶l h¡±Y©h J¡X¤l¡u Jr¢º¢¶¤¾¤. (Helopeltis antonii, H.theivora, H.bradyi.) AY¢v p¢©k¡¨dv×¢o® B©Ê¡X¢ (O¢±Y«–1), p¢©k¡¨dv×£o® Y¢i¡©l¡s (O¢±Y«–2) F¼£ m¡o®±Yc¡h¹q¢v As¢i¨¸T¤¼l h¡±Y©h C©¼l¨j ©Jjq·¢v s¢©¸¡t¶® ¨Oਸ¶¢¶¤¾¤. Cɬi¢¨k Jm¤h¡l® J¦n¢i¤h¡i¢

Q£l¢YO±J« Jm¤h¡l¢¨Ê Cq« YÙ¤-J-q¢k¤« d¥Æ¤k-Y-Ù¤-J-q¢k¤« a§¡j-h¤-Ù¡´¢ ¨dx©Y-i¢k ¨J¡Y¤-J¤-Jw h¤¶-i¢-T¤-¼-Y¤-h¤-Yv d¥t» lqtµ-¨i-·¤-¼-Y¤w¨¸-¨T-i¤¾ Q£l¢-Y-O±J« d¥t·¢-i¡-J¤-¼-Y¢c® o¤h¡t 17 h¤Yv 25 a¢l-o«-l¨j ©lÙ¢-l-j¤-¼-Y¡-X®. ¨dx ©Yi¢-k-¨´¡-Y¤-J¤-Jw Jm¤-h¡l® ¨OT¢-i¤¨T h¦a¤-k-h¡i J¡X®V-¹-q¢v c¢©È-d¢-´¤¼ h¤¶-J-q¢v c¢¼¤« l¢j¢-º¤-l-j¤¼ Cq« am-i¢¨k ±d¡X¢-Jw Yl¢-¶¤-c¢-s-h¤-¾-li¤« Y¡jY-©h¬c ¨Os¤Y¤-h¡-J¤-¼¤. Cª oh-i·® Ds¤-ؤ-J-¨q-©¸¡¨k ©Y¡¼¢-´¤¼ Cq«-a-m-i¢¨k ±d¡X¢-Jw (O¢±Y«–3) o¥O¢-©d¡-k¤¾ la-c-g¡-L-¹w J¤·¢-i¢-s-´¢, Cq« YÙ¤-J-q¢v c¢¼¤«, d¥l¤-J-q¢v c¢¼¤« c£j¥-×¢-´¤-T¢-´¤-Ji¤« l¢l¢b M¶-¹-q¢-k¥¨T d¥t» lqtµ-¨i-·¤-Ji¤« ¨Oà¤-¼¤. d¡Ø® dT« ¨d¡r¢-´¤-¼-Y¤-©d¡¨k 5 YlX d¤s«-¨Y¡k¢ Jq-i¤-Ji¤« H¡©j¡ M¶-¹-q¢k¤« Al-i¤¨T lk¢¸« J¥T¢-´¥T¢ lj¢-Ji¤« ¨Oà¤-¼¤. Cª oztg-¹-q¢v Cl¨i Cq« Yq¢-j¤-J-q¤-©Ti¤« d¥Æ¤-k-J-q¤-©Ti¤« A±L-g¡-L-¹-q¢v J¡X-¨¸-T¤-Ji¤« G¨Y-Æ¢k¤« j£Y¢-i¢v m¿¬-¨¸-T¤-·¤-J-i¡-¨X-Æ¢v AY¢-©l-L-·¢v H¡T¢¨i¡q¢-´¤-l¡u ±mh¢-´¤-¼Y¤h¡-X®. p¢©k¡-¨dv×¢o® A©Ê¡-X¢-i¤¨T h¤Y¢t¼ ±d¡X¢-Jw Y¡j-Y-©h¬c ¨Os¤Y¤« 6–8 h¢. h£. c£q-h¤-¾-li¤« JT¤« O¤l©¸¡ A¨¿-Æ¢v Js¤¸® c¢s©h¡ D¾ mj£-j-h¤-¾l Bi¢-j¢-´¤«. Yk Js¤¸® c¢sl¤« d¤s« O¤l¸® c¢s-h¤-¾Y¤« Bi Cl-i¤¨T Da-j-g¡L« Js¤¸¤« ¨lq¤¸¤« c¢s-¹-©q¡-T¤-J¥-T¢-i-l-i¡-X®. La-©d¡-k¤¾ Hj¤ c£Ù ¨J¡Ø® Cl-i¤¨T h¤Y¤J® g¡L·® J¡X¤-¨h-¼¤-¾-Y¡X® Cl¨i Y¢j¢-µ-s¢-i¡-c¤¾ G×l¤« c¿ ATi¡q«. Cª La O¤l¼ Yl¢-¶¤-c¢-s-h¤-¾-Y¡-X®. ¨d¡Y¤¨l Jm¤-h¡l® ©Y¡¶-¹-q¢v ¨dx ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J¤-J-q¤¨T F»« Bx ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J¤-J-©q-´¡w Y¤©k¡« J¥T¤-Y-k¡i¢ JÙ¤-l-j¤-¼¤. AY¢-k¤-dj¢ Bx ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J¤-J-q¤¨T lk¢¸« Y¡j-Y-©h¬c ¨Os¤-Y¤-h¡-X®. Cq« YÙ¤-J-q¢k¤« d¥Æ¤k YÙ¤-J-q¢k¤« d¢Õ-Ù¢-J-q¢k¤« O¢k oh-i-¹-q¢v Ck-J-q¤¨T YÙ¤-J-q¢k¤« a§¡j-h¤-Ù¡´¢ AY¢-c¤-¾¢-k¡X® ¨dx±d¡-X¢-Jw h¤¶-i¢-T¤-¼-Y®. h¤¶-Jw H¡©j¡-¼¡©i¡ A¨¿-Æ¢v 2–6 h¤¶-Jw Hj¤-h¢µ® lj¤¼ Hj¤ J¥¶-h¡©i¡ BX® c¢©È-d¢´¤-¼-Y®. h¤¶-i¢¶ Ìk·® Y¢q-¹¤¼ 59


Jm¤h¡l¢¨k J£T¹w

Hj¤ c¥k¤-©d¡¨ki¤¾ h¤¶-i¤¨T g¡L« d¤s-ɾ¢ c¢v´¤-¼-Y¡X® h¤¶-i¢¶ Ìk-¹w Y¢j¢-µ-s¢-i¡-c¤¾ Fq¤-¸-h¡tLê«.

B±J-hX l¬¡d®Y¢ ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J®, Jm¤-h¡-l¢¨c J¥T¡¨Y 23 l¡X¢Q¬ ±d¡b¡-c¬-h¤¾ ¨OT¢-J-q¢k¤« c¡m« lj¤-·¤-¼-Y¡i¢ J¨Ù-·¢-i¢-¶¤-Ù®. Jm¤-h¡-l¢¨c J¥T¡¨Y ©Yi¢-k, ¨J¡©´¡, hp¡-L-X¢, ©l¸®, h¤É¢j¢ F¼£ l¢q-J-q¢k¤« ¨J¡Y¤-J¢¨Ê Dd-±al« JÙ¤-l-j¤-¼¤.

B±J-hX j£Y¢ h¤¶ l¢j¢-º¤-Ù¡-J¤¼ ¨Os¤-±d¡-X¢-Jq¤« (Cq« am-Jw) d¥t» J£T-¹-q¤«, Yq¢-j®, d¥Æ¤-k, d¢ÕÙ¢ F¼¢-l-i¢v c¢¼¤« c£j® Dª×¢-´¤-T¢-´¤-¼-©Y¡-¨T¡¸« Hj¤ l¢n-±a¡-lJ« (polyphenols, enzymes) D¾¢-©k´® J¤·¢-l-i®´¤-Ji¤« ¨Oà¤-¼¤. B±J-hX l¢©b-i-h¡i oo¬-g¡-L-¹-q¢v Ba¬¨· Hj¤ hX¢-´¥-s¢-c¤-¾¢v ¨lq¤· ¨d¡¾¢i d¡T¤-Jw DÙ¡-l¤-Ji¤« d¢¼£T® Al Yl¢¶¤ c¢s-h¡-J¤-¼¤. 24 hX¢-´¥-s¤-Jw´¤-©mn« Js¤· c£Ù d¡T¤-Jw ±dY¬-È-¨¸-T¤-¼¤. AT¤-·¤¾ Jj¢-º¤-X-¹¢i d¡T¤-Jw J¥T¢©µ-j¤-¼-©Y¡¨T Cq« YÙ¤-Jw DX¹¢ Jj¢º¤-©d¡-J¤-¼¤. (O¢±Y«–4) B±J-h-X-·¢¨Ê Al-o¡-c-M-¶-¹-q¢v h¤s¢-¸¡-T¤-J-q¢v c¢¼® dm-i¤¾ ±a¡lJ« Dªs¢ lj¤-¼¤. Q¥x–¨od®×«-f-s¢¨k hr-´¡-k·® ©Yi¢-k¨J¡-Y¤-J¤-J-q¤¨T F»« Jm¤-h¡-l¢v lq¨j

60

www.krishijagran.com

Ab¢J« J¤s-l¤-¾-Y¡-i¢-¶¡X® J¡X¤-¼-Y®. F¼¢-j¤-¼¡k¤« ±d¡i« J¤sº hj-¹q¤« ±d¡i« J¥T¢i hj-¹q¤« Hj¤-h¢µ® lq-j¤¼ Jm¤h¡-l¢u©Y¡-¶-¹-q¢v Yq¢-j¢-k-Jw D¾-Y¢-c¡v ©Yi¢-k-¨J¡-Y¤-J¤-Jw Al-i¢v c¢¼¤« c£j¥-×¢-´¤-T¢µ® Q£l¢-´¤-¼¤. AY¢-k¤-dj¢ Jm¤-h¡-l¢u ©Y¡¶-¹-q¢v J¡X¤¼ Jq-J-q¢v Cl Q£l¢-Y-O±J« d¥t·¢-i¡-´¤-¼¤. (O¢±Y«–5) HJ®©T¡-ft–c-l«-ft h¡o-¹-q¢v Jm¤-h¡l® Yq¢-j¢-T¤-©Ø¡w ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J¤-J-q¤¨T F»« ±Jh¡-Y£-Y-h¡i¢ J¥T¤-Ji¤« V¢o«-ft-–-Q-c¤lj¢ h¡o-¹-q¢k¤« Jm¤-h¡-l®d¥-´¤¼ oh-i·¤« (O¢±Y«–6) d¢Õ-Ù¢-i¤-Ù¡-J¤¼ (O¢±Y«–7) Qc¤-l-j¢-–-¨e-±f¤-lj¢ h¡o-¹-q¢k¤« Cl-i¤¨T F»« ltÚ¢-´¤-Ji¤« B±J-hX j¥ÈY J¡jX« 25–50% l¢q-c¡m« o«g-l¢-´¤-Ji¤« ¨Oà¤-¼¤. ¨Os¢i hj-¹-q¢v CT-l¢¶® Yq¢-j¤-Jw DÙ¡-J¤-¼-Y¢-c¡v ©Yi¢-k-¨´¡-Y¤-J¢¨Ê B±J-h-Xl¤« J¥T¤-Y-k¡i¢ JÙ¢-¶¤-Ù®. (O¢±Y«–8)

p¢©k¡-¨¨dv×¢o® Y¢i¡-©l¡s ©Jj-q-·¢¨k Jm¤-h¡l® ©Y¡¶-¹-q¢v J¡X¤¼ jÙ¡-h¨· ±db¡-c-¨¸¶ ©Yi¢-k-¨J¡-Y¤-J¢¨Ê Q¡Y¢-i¡X® p¢©k¡-¨dv×¢o® Y¢i¡-©l¡-s. Cɬ-i¢v ©Yi¢-k-¨J¡-Y¤-J¤-Jw Ba¬-h¡i¢ l¢qc¡m« DÙ¡-´¤-¼-Y¡i¢ J¨Ù-·¢-iY® ©Yi¢k ©Y¡¶-¹-q¢v Bi¢-j¤-¼¤. ©Yi¢k-¨J¡-Y¤-J¢c® B ©dj® kg¢-µY® ©hv¸-sº p¢©k¡-¨dv×¢o® Y¢i-©l¡s h¤©K-c-i¡-X®. ©Jj-q-·¢v Cl-i¤¨T o¡¼¢Ú¬«


www.krishijagran.com

Ac¤-J¥-k-h¡i J¡k¡-l-Ì-i¢k¤« b¡j¡-q-h¤-¾-©¸¡w ltÚ¢-´¤-¼¤. Y¢i¡©l¡s ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J¤-J-q¤¨T d¤s«-g¡L« JT¤« Yl¢¶¤ c¢sl¤« AY¢v ¨l¾©i¡ hº©i¡ c¢s-h¤¾ J¤s¤-¨J-i¤¾ lji¤« J¡X¤-¼¤. AY¢-k¤-dj¢ Cl-i¤¨T Da-j-g¡L« dµ-©i¡-T¤-J¥-T¢i ¨lq¤¸¤« Js¤¸¤« c¢s-h¤-¾-li¤« O¢s-J¤-Jw dµ Jkt¼ Yl¢¶¤-c¢-s-h¤-¾-l-i¤-h¡-X®. p¢©k¡-¨dv×¢o® A©Ê¡-X¢-i¢v D¾-Y¤-©d¡¨k ¨dx¨J¡-Y¤-J¤-Jw Bx ¨J¡T¤-J¤-J-©q-´¡w Y¤©k¡« lk¤-Y¡-X®. Y¢i-©l¡s ©Yi¢k ¨J¡T¤-J¤-J-q¤¨T Q£l¢-Y-O±J« A©Ê¡X¢ Q¡Y¢-i¢v¨¸¶ ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J¢¨c A©d-È¢µ® kM¤-l¡-X®.

j¡o-J£T c¢i-±ÉX h¡tLê-¹w ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J¢¨Ê B±J-h-X-·¢¨Ê ±d¡j«-g-M-¶-¹-q¢v 0.5–1% l£j¬-h¤¾ ©l¨¸» k¡ic¢ Yq¢-´¡-l¤-¼-Y¡-X®. ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J¤-J-q¤¨T F»« ±Jh-Y£-Y-h¡i¢ ltÚ¢µ¤ JÙ¡v Y¡¨r ds-i¤¼ j£Y¢-i¢v hj¤¼¤ Yq¢ ¨Oà¡-l¤-¼-Y¡-X®. ¨Os¢i hj-¹-q¢v CT-l¢¶® Yq¢-j¤-Jw DÙ¡-J¤-¼-Y¢-c¡v ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J¢¨Ê B±J-hX« c¢i-±É¢-´¤-¼-Y¢c® Cª oh-i·® ©hv o¥O¢-¸¢µ J£T-c¢-i-±É-X-h¡tLê« Alk«f¢-©´-Ù-Y¡-X®. ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J¢¨Ê B±J-h-X-l¢-©b-i-h¡i g¡L-¹-q¢v d¢¼£T® J¤h¢w f¡b-©iv´¤-¼-Y¡i¢ J¡X¤-¼¤. ¨J¡Y¤J® J¤·¢i h¤s¢-¸¡-T¢-k¥¨T

©J¡q¢-©×¡-±T¢´« L뢩i¡-o®©d¡-s¢-©i¡-i¢-Vo® F¼ J¤h¢w ±d©l-m¢µ¤ Jr¢-º¡v c¡m« m£±M-h¡-J¤«. A·j« Al-o-j-¹-q¢v ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J¢-©ci¤« J¤h¢-q¢-©ci¤« Hj¤-h¢µ® c¢i-±É¢-µ¡v c¡m« kM¥-J-j¢-´¡«. AY¢-c¡i¢ Y¡¨r ¨J¡T¤-·¢-j¢-´¤¼ hj¤¼® Yq¢-±Jh« m¤d¡tm ¨Oi®Y¢-j¢-´¤-¼¤.

J£T-c¡-m¢c¢ Yq¢-i®´¤-©Ø¡w ±mÚ¢-©´Ù J¡j¬-¹w • • • •

• •

mj¢-i¡i ©kf-k¤¾ m¤d¡tm ¨Oà-¨¸-¶¢-¶¤¾ J£T-c¡-m¢-c¢-Jw mj¢-i¡i Aq-l¢v h¡±Y« Dd-©i¡-L¢-´¤-J. hj¤¼¤ Yq¢-i®´¤-©Ø¡w B ±dl¦-·¢-i¢v Gt¨¸-¶¢-j¢-´¤-¼-lt h¤K«-h¥-T¢i¤« J»-Ti¤« ¨¨Jà¤-si¤« bj¢-´¤-J. j¡l¢-©ki¤« ¨¨lJ¤-©¼-jl¤« hj¤¼® Yq¢-i®´¤-¼-Y¡X® G×l¤« D·-h«. c¶¤µ®´® hj¤¼® Yq¢-i®´¡-Y¢-j¢-´¤-J. J¡k¡-lb¢ Jr¢º J£T-c¡-m¢-c¢-Jw Hj¢-´k¤« Dd-©i¡-L¢-´-j¤-Y®. hj¤¼® Yq¢-µ¤¨J¡-Ù¢-j¢-´¤-©Ø¡w gÈX« Jr¢-´¤-J, ¨l¾« J¤T¢-i®´¤-J, Ol-i®´¤-J, h¤s¤-´¤-J, d¤J-l-k¢-i®´¤J F¼¢l d¡T¢-¿. J£T-c¡-m¢-c¢-Jw J¤¶¢-Jw´¤« lqt·¤-h¦-L-¹w´¤« AJ¨k o¥È¢-´¤-J. hj¤¼¤ Yq¢-i®´¤-©mn« DT¨c J¤q¢-i®´¤-Ji¤« lo®±Y« h¡s¤-Ji¤« ¨Oà¤-J.

61


www.krishijagran.com

Jm¤h¡l¢¨k J£T¹w

H©j J£T-c¡-m¢-c¢-Y¨¼ H¼¢v J¥T¤-Yv YlX Dd-©i¡-L¢-´¡¨Y Ac¤-©i¡-Q¬-h¡i hפ J£T-c¡-m¢-c¢-Jq¤« h¡s¢-h¡s¢ Yq¢-i®´¤-J. CY® J£T-¹-q¢v hj¤-¼¢-¨c-Y¢-¨j-i¤¾ ±dY¢-©j¡-b-mÇ¢ DT-¨kT¤´¤-¼Y® YT-i¡u op¡-i¢-´¤«. • hj¤¼¤ Yq¢µ¤ Jr¢-º¡v 3–4 hX¢´¥-¨s-Æ¢k¤« hr-i¢-¿¡-Y¢-j¤-¼¡¨k D©À-m¢µ L¤X« kg¢-i®´¥. AY¢-c¡v hr-i¤-¾-©¸¡w hj¤-¼¤-Yq¢ Hr¢-l¡-´¤-¼-Y® D·-h-h¡-X®. J£T-f¡b j¥È-h¡-i-Y¢-c¤-©m-n-h¤¾ hj¤¼¤ Yq¢ ek-±d-a-h-¿¡-·-Y¢-c¡v oh-i-f-Ü¢-Y-h¡i¢ o¥È®hc¢-j£-ÈX« cT·¢ J£T-c¡-m¢c¢ Yq¢-i®´¤-¼Y® O¢kl® J¤s-i®´¡c¤« J£T-c¡-m¢c¢ ±d©i¡L« ek-±d-a-h¡-´¡c¤« op¡-i¢-´¤«.

YT¢-Y¤-j-¸u d¤r¤-´w Jm¤-h¡-l¢¨Ê h¡jJ m±Y¤-´-q¡X® Cª J£T-¹w. ±db¡-c-h¡i¤« h¥¼® Cc-·¢v¨¸¶ YT¢-Y¤-j-¸u d¤r¤-´-¨q-i¡X® JÙ® lj¤-¼-Y®. Plocaederus ferrugineus, P. obesus, Batocera rufomaculata F¼£ lÙ¤-J-q¤¨T d¤r¤ am-J-q¡X® Jm¤-h¡-l¢¨Ê YT¢-Y¤-j-¸uh¡t. Al-i¢v Plocederus ferrugineus F¼ m¡o®±Y£-i-c¡-h-·¢v As¢-i-¨¸-T¤¼ Cc« d¤r¤-´w ©Jj-q-·¢v J¥T¤-Y-k¡i¢ J¡X-¨¸-T¤-¼¤. P. obsesus, Batocera F¼¢l Y¤©k¡« J¤sº F»-·¢-k¡X® J¡X¨¸-T¤-¼-Y®. JT¤«-Y-l¢-¶¤c¢-s-·¢-k¤¾ lk¢i lÙ¤-Jw´® c£Ù ¨J¡Ø¤-Jw (BÊ¢-c) D¾-i-l¡-X®. 25–40 h¢.-h£. l¨j c£q-h¤¾ Cª lÙ¤-Jw Al-i¤¨T h¤¶-Jw (72 h¤Yv 120 l¨j h¤¶-Jw) hj-·¢¨Ê ¨Y¡k¢-´¤-¾¢-k¤«, l¢T-l¤-J-q¢k¤« c¢©È-d¢-´¤-¼¤. ¨Os¢i ¨c¿-j¢-i¤¨T BJ¦-Y¢i¤« lk¢-¸-l¤-h¤¾ h¤¶-Jw Av¸« o¥È®h-Y-©i¡¨T ©c¡´¢-i¡v J¡X¡u o¡b¢-´¤-¼-Y¡-X®. ¨lq¤· c¢s-h¤¾ h¤¶-Jw 4–7 a¢l-o-·¢-c¤-¾¢v l¢j¢-i¤-J-i¤«, l¢j¢-º¤-l-j¤¼ 2–3 h¢.-h£. c¢q-h¤¾ d¤r¤-´w DTuY¨¼ ¨Y¡k¢-´¤-¾¢v Y¤qµ¤ Ji-s¢, YT¢-i¤¨T h¡tÀ-h¤¾ g¡L-¹w Y¢¼¤-¼¤. B©sr¤-h¡o« ¨¨atM¬-h¤¾ d¤r¤-a-m-i¢v Cl o¤h¡t 7.6–10 ¨o.-h£. l¨j c£ql¤« 40–60 ±L¡« g¡j-l¤-h¤¾ lk¢i hº Jkt¼ ¨l¾-c¢-s-h¤¾ d¤r¤-´-q¡i¢ h¡s¤-¼¤ (O¢±Y«–9). Cª d¤r¤-´-q¤¨T Yk-g¡L« lk¤Y¤« d¢¼£T® DTvg¡L« OY¤-j¡-J¦-Y¢-i¢v Y¤©k¡« ¨Os¤-Y¡i¢ d¢©¼¡´« lj¤-¼-Y¤-h¡-X®. Cª oh-i-h-±Yi¤« 62

l¢l¢b M¶-¹-q¢-k¤¾ d¤r¤-´w hj-·¢¨Ê YT¢ J¡t¼® Y¢¼¤-Ji¤« lq¨j ©lL« lq-j¤-Ji¤« hj-·¢¨Ê Dwg¡L« Olµ¤ Y¤¸¢i c¡j¤-J-q¤«, l¢otÒ-¬-l-o®Y¤-´q¤« ¨J¡Ù® c¢s-i®´¤-Ji¤« ¨Oà¤-¼¤. d¥t»-h¡i¤« lqt¼¤ Jr¢º d¤r¤-´w hj-·¢¨Ê J¡Yv g¡L·® Y¤jÆ« ©d¡k¤¾ a§¡j-¹-q¤-Ù¡-´¢-i-©mn« Al-i®´¤-¾¢v Ol-µ¤-Y¤-¸¢i c¡j¤-Jq¤« hפ« Dd-©i¡-L¢µ® ¨h· ©d¡k¡-´¢-¨i-T¤-´¤-¼¤. J¡vo¬« J¡tf-©X×® ±olh¤d-©i¡-L¢µ®, h¤¶-©·¡T® ©d¡k¤¾ Hj¤ ¨J¡´¥x DÙ¡´¢ AY¢-c¤-¾¢v oh¡b¢am-i¢v 20–60 a¢l-o-¹w l¨j Cj¢-´¤-¼¤. oh¡-b¢-am Jr¢º® d¤s·® lj¤¼ lÙ¤-Jw o¤h¡t 45–60 a¢lo« Q£l¢-´¤-J-i¤«, a£tM-a¥j« ds¼¤-©d¡-J¡u ¨Jv¸¤-¾-l-i¤-h¡-X® (O¢±Y«–10). Bxl-Ù¤-Jw´® ¨dxl-Ù¤-J-©q-´¡w Y¡j-Y-©h¬c c£q-h¤¾ o®dtm-c¢-Jw DÙ®. j¡±Y¢-J¡-k-¹-q¢v DªtÒ-o§-k-j¡-J¤¼ Cª lÙ¤-J¨q dJv oh-i-¹-q¢v Fq¤¸« J¡X¡u o¡b¬-h-¿. ©Yi¢-k-¨J¡-Y¤-J¢¨Ê B±J-hX« h¥k« 30–40% l¨j l¢q-c¡m« DÙ¡-l¤-¼¤-¨Ù-Æ¢k¤« B±J-hX l¢©b-i-h¡i hj-¹-q¢v mj¢-i¡i oo¬-o«-j-È-X-h¤-s-Jw Al-k«-f¢-µ¡-v AT¤-·-ltn« c¿ l¢ql® Yj¡u ¨Jv¸¤¾-l-i¡-i¢-·£-j¤-¼¤. F¼¡v YT¢-Y¤-j-¸u d¤r¤-l¢¨Ê B±J-hX« j¥È-h¡-i¡v, hj« A¸¡¨T DX-¹¢-©¸¡-l¤-Ji¤« YvÌ¡-c·® d¤Y¢i Jm¤-h¡l® lqt·¢ ©cj©· kg¢-µ¢-j¤¼ l¢ql® cvJ¤¼ Al-Ì-i¢v F·¢-´¡u O¤j¤-¹¢-iY® 10 ltn« ©lÙ¢-l-j¤«. J¥T¡¨Y AY¢-c¡-l-m¬-h¡i O¢k-l¤-Jq¤« dj¢O-j-X-h¤-s-Jq¤« ©l¨s ©lX«.

B±J-h-X-k-È-X-¹w d¤r¤-´w YT¢ Y¤j¼¤ Y¢¼¤¼-Y¢¨Ê ek-h¡i¢ hj-¨¸¡-T¢i¤« dmi¤« d¤s-©·´® lj¤-¼-Y¤-J¡-X¡«. YT¢ Y¤j-¸u d¤r¤ B±J-h¢µ hj-¹-q¤¨T ¨J¡Ø¤-J-q¢v Ck-Jw hº-q¢-´¤-¼-Y¡X® Ba¬ f¡p¬-k-È-X« (O¢±Y«–11). J¡k-±J-©hX h¨×¿¡ ¨J¡Ø¤-J-q¢-©k´¤« hº-q¢¸® f¡b¢µ® hj« DX-¹¡u CT-i¡-J¤-¼¤ (O¢±Y«–12). hj-·¢¨Ê GY¤ a¢m-i¢-k¡©X¡ hº-q¢¸® J¡X¤-¼Y®, AY¢c® Y¡¨r-i¤¾ YT¢-i¢v YT¢-Y¤-j-¸u d¤r¤-´¨q J¡X¡«. ©Y¡¶-·¢¨k mj¡-mj¢ d·¤-m-Y-h¡c« hj-¹w ¨J¡¿« ©Y¡s¤« YT¢-Y¤-j-¸u f¡b-©i×®


www.krishijagran.com

DX-¹¤-¼-Y¡i¢ J¡X¤-¼¤. i¡¨Y¡j¤ dj¢-O-j-X-l¤-h¢-¿¡· ©Y¡¶-¹-q¢v YT¢-Y¤-j-¸¨Ê B±J-hX« J¥T¤-¼-Y¡i¢ JÙ¢-¶¤-Ù®.

c¢i-±É-X-h¡tLê-¹w dr-iY¤« Al-L-X¢´-¨¸-¶-Y¤«, h¥¼¤ ltn-·¢-k-b¢J« ±d¡i-h¤-¾-Y¤-h¡i Jm¤-h¡-l¤-J-q¡X® B±J-h-X-·¢c® l¢©b-i-h¡-J¤-¼-Y®. d¤r¤ f¡b¢µ hj« DX-¹¢-i¡v d¢¨¼ jÈ¢-´¡u ±di¡o-h¡-i-Y¢-c¡v B±J-hX« ©cj¨· JÙ¤-d¢-T¢-©´-ÙY® Ac¢-l¡-j¬-h¡-X®. AY¢-c¡v Y¡¨r-d-s-i¤¼ c¢i-±ÉX Dd¡-b¢-Jw Al-k«f¢-©´-Ù-Y¡-X®. 1.J£T¡-±J-h-X-·¢c® l¢©b-i-h¡i DX-¹¢i hj-¹w ©Y¡¶-·¢v c¢t·¡¨Y ¨l¶¢-h¤-s¢µ® Y£i¢¶® cm¢-¸¢-´¤-J. Jr¢-i¤-¼±Y ©Y¡¶« m¤O¢-i¡i¢ o¥È¢-´¤-J. 2.hº-q¢-¸®, Ck-¨J¡-r¢-µ¢v Cl J¡X¤¼ hj-·¢¨Ê O¤l-T¤-g¡L« dj¢-©m¡-b¢-´¤-J. hj-·¢¨Ê ©lj¤-J-q¢v Jr¢-lY¤« h¤s¢-l¤-Jw DÙ¡-J¡-Y¢-j¢-´¡u ±mÚ¢-´¤-J. 3.©JT¤-¾-g¡L« h¤tµ-i¤¾ J·¢-¨J¡©Ù¡ ¨Os¢i Dq¢-¨J¡©Ù¡ ¨O·¢ d¤r¤-l¢¨c d¤s-¨·-T¤·® ¨J¡¼¤ Jq-i¤-J. C¹¨c ¨O·¢h¡×¢ l¦·¢-i¡-´¢i YT¢-i¢k¤« ©lj¤-J-q¢k¤« Y¡¨r ds-i¤-¼-l-i¢v H¼® ±d©i¡-L¢-´¤-J. (O¢±Y«–12) ©l¨¸» – Hj¤ k¢×t ¨l¾-·¢v 50 h¢.-k¢. ©l¨¸-», ½ h¢.-k¢. T£©¸¡w AZl¡ 8 ±L¡« f¡t ©o¡¸¤« J¥T¢ c¼¡i¢ Cq´¢ ©Ot·-Y¢--c¤-©mn« ©JT¤¾ g¡L-¹w ¨O·¢-h¡×¢ YT¢-i¢v H¼-j-h£-×t Dij« l¨j, dj¤-d-j¤· ±fn¤-d-©i¡-L¢µ® c¼¡i¢ ©Yµ¤ d¢T¢-¸¢-´¤-J. d¤s¨h J¡X¤¼ ©lj¤-J-q¢k¤« C±d-J¡j« d¤j-¶¤-J. J¡tf¡-s¢v Jkt·¢i ¨Oq¢ : Hj¤ k¢×t ¨l¾-·¢v 4 ±L¡« J¡tf¡-s¢k¤« H¼j J¢©k¡±L¡« dm-i¤¾ h»¤« J¥T¢ ©Ot·® c¼¡i¢ Cq´¢ ©JT® l¼ g¡L·® YT¢-i¢v H¼-j-h£-×t Dij« l¨j ©Yµ® d¢T¢-¸¢-´¤-J. d¤s¨h J¡X¤¼ ©lj¤-J-q¢k¤« C±d-J¡j« Cª h¢±m¢Y« ©Yµ¤-d¢-T¢-¸¢-´¤-J. ©Jë¡t¨¨d-s¢-©e¡o® 20 EC F¼ J£T-c¡-m¢c¢ 10 h¢¿¢ Hj¤ k¢×-t ¨l¾-·¢v F¼ ©Y¡Y¢v Jk-´¢i k¡ic¢ 3–5 k¢×t l¨j Hj¤ hj-·¢c® kg¢-´-·-´-l¢b« O¤l-¶¢v Hr¢µ¤ ¨J¡T¤-´¤-J.

(O¢±Y«–13)

hפ ±db¡c J£T-¹w 1. Ck-Y¤-j-¸u d¤r¤ (Leaf miner) : Cª d¤r¤ o¡b¡-j-X-i¡i¢ l¢q-¨l-T¤-¸¢-c¤-©m-nl¤«, hr-´¡k« Jr¢º® hj« Yq¢-j¢-T¤¼ oh-i-·¤-h¡X® J¡X¤-¼-Y®. d¤r¤ d¤Y¢i Yq¢j¤ Y¤qµ® cm¢-¸¢-´¤-¼¤. Y¤q-µ-g¡L« d¡T ©d¡¨k J¤h¢-q¢µ® l£t·® ±J©hX Jj¢-i¤-¼¤. Cª d¤r¤-´w J¤h¢-q-Jw´¤-¾¢v Cj¢-´¤-¼Y® l¬Ç-h¡i¢ J¡X¡u o¡b¢-´¤-¼-Y¡-X®. (O¢±Y«–14) Yq¢-j¢-T¤¼ Jm¤-h¡l® ©Y¡¶-¹-q¢v, ±d©Y¬-J¢µ® ±d¡i« J¤sº hj-¹-q¢v, Cl-i¤¨T B±J-hX« j¥È-h¡-J¡-s¤-Ù®. o¡b¡-j-X-i¡i¢ 26% l¨j Ck-Jw´® c¡m-c-n®T-h¤-Ù¡-´¤¼ Cª J£T« O¢k oh-i-¹-q¢v 70–80% l¨j c¡m-cn®T« DÙ¡-´¡-s¤-Ù®. c¢i-±ÉX« : B±J-hX« j¥È-h¡-J¤-©Ø¡w ©l¨¸» h¢±m¢Y« (0.5–-1%) (5–10 h¢.-k£. 1 k¢×t ¨l¾-·¢v) Yq¢µ® ¨J¡T¤-·¡v hY¢-i¡-J¤«. 2. Ck-i¢k¤« d¥Æ¤-k-i¢k¤« lk-¨J-¶¤¼ d¤r¤-´w (O¢±Y«–15) Yki®´® Js¤-¸¤-c¢-sl¤« mj£-j-g¡-L-·¢c® O¤l-¸¤-c¢-s-l¤-h¤¾ Cª d¤r¤-´w d¤Y¢i Yq¢-j¤J-©qi¤« d¥Æ¤-k-J-©qi¤« ©ct· c¥k¤-Jw¨J¡Ù® J¥¶¢-¨´¶¢ AY¢-c¤-¾¢-k¢-j¤¼® Al¨i Y¢¼® cm¢-¸¢-´¤-¼¤. hr-´¡-k·¤« Yq¢-j¢-T£v J¡k·¤« Cl-i¤¨T Dd-±al« J¥T¤-Y-k¡-X®. c¢i-±ÉX« : ©Yi¢-k-¨´¡-Y¤-J¢¨c c¢i-±É¢-´¡u cT-·¤¼ hj¤-¼¤-Yq¢ h¤©Kc Cª J£T¨· c¢i-±É¢-´¡u o¡b¢-´¤«. 3. d¥Æ¤-k-©¸u : d¥Æ¤-k-©¸-c¤-J-q¤¨T B±J-hX« Yq¢-j¢-k-J-q¢k¤« YÙ¤-J-q¢k¤« d¥Æ¤-k-J-q¢k¤« Jm¤-h¡-¹-i¢-k¤«, dµ-i-Ù¢-i¢k¤« J¡X¡«,- (O¢±Y«–16). B-±J-hX« j¥È-h¡-i¡v Jm¤-lÙ¢ ¨J¡r¢º® l£r¤-Ji¤« dj¢¸® mj¢-i¡i j£Y¢-i¢v lqtµ ±d¡d¢-´¡-Y¢-j¢-´¤-Ji¤« ¨Oफ. c¢i-±ÉX« : J¬¤c¡v©e¡o® 25% C.-o¢. (2 h¢.-k¢. 1 k¢×t ¨l¾-·¢v) Yq¢µ® Cª J£T¨· c¢i-±É¢-´¡«. 4. Ck-©¸-c¤-Jw (Foliage thrips) : ±d¡i« J¤sº Jm¤-h¡-l¤-J-q¢v Dn®X-J¡k¡-l-Ì-J-q¢v ¨dפ-¨d-j¤J¢ Ck-J¨q 63


Jm¤h¡l¢¨k J£T¹w B±J-h¢-´¤¼ m±Y¤-J£-T-¹-q¡-X¢-l. hr-´¡-k-¹-q¢v Cl-i¤¨T F»« ¨d¡T¤-¼¨c J¤s-i¤-¼¤. Ck-©¸-c¤-Jw Ck-J-q¢v h¤s¢-l¤-Ù¡´¢ Al-i¢-k¥¨T c£j¥×¢-J¤-T¢-´¤-¼-Y¤-h¥k« Ck-Jw c¢s« h¹¢ O¤j¤-¹¤-Ji¤« J¶¢-i¡-l¤-Ji¤« ¨Oà¤-¼¤. B±J-hX« j¥È-h¡-J¤-©Ø¡w ¨OT¢-i¤¨T lqtµ h¤j-T¢-i®´¤-Ji¤« O¢k oztg-¹-q¢v Ck-Jw ¨J¡r¢-i¤-Ji¤« ¨Oà¤-¼¤. (O¢±Y«–16) c¢i-±ÉX« : J¬¤c¡v©e¡o® 25% C.-o¢. (2 h¢.-k¢. 1 k¢×t ¨l¾-·¢v Yq¢µ® Cª J£T¨· c¢i-±É¢-´¡«. 5. Jm¤-h¡-¹i¤« AÙ¢i¤« Y¤j-´¤¼ d¤r¤ (Apple and nut borer) : Cª d¤r¤ Cq« ±d¡i-·¢-k¤¾ Jm¤-h¡-¹i¤« dµ-Ù¢i¤« Y¤j¼® Y¢¼® c¡m« l¢Y-´¤-¼¤. ek-·¢¨Ê D¾¢v ±d©l-m¢-´¡-c¤-d-©i¡-L¢-´¤¼ a§¡j« AY¢¨Ê J¡n®U«-¨J¡Ù® c¢s-i®´¤-¼¤. Dwg¡L« h¤r¤-lu J¡t¼®Y¢¼® dµÙ¢ ¨J¡r¢-µ¢k¤-Ù¡-´¤-¼¤. Thylocoptila paurosema F¼ m¡o®±Y£-i-c¡-h-·¢v As¢-i-¨¸-T¤-¼ Cl-i¤¨T h¤Y¢t¼ ±d¡X¢-i¡i mk-g-·¢c® CT-·j« lk¢-¸l¤« Js¤· h¤uO¢-s-J¤-Jq¤« Cj¤Ù d¢uO¢-s-J¤-Jq¤« D¾-l-i¡-X®. JT¤· d¢Æ® c¢s-h¤¾ d¤r¤-´w 15–23 a¢l-o-¹w´¤-¾¢v d¤r¤-am d¥t·£-J-j¢-µ-©mn« h»¢-©k´® l£r¤-J-i¤«, h»® ¨J¡Ù¤-Ù¡-´¢i ¨J¡´¥-X¢-c¤-¾¢v oh¡-b¢-am d¥t·¢-i¡-´¤-Ji¤« ¨Oà¤-¼¤. c¢i-±ÉX« : J¡tf¡-s¢v (carbaryl) 50% Vfë¢-i¤. d¢. 2 ±L¡« 1 k¢×t ¨l¾-·¢v Yq¢µ® ¨J¡T¤-´¤-J. 6. JØ¢q¢ d¤r¤ : ¨hס-c¡-o®±T£i p¢t¶¡´ F¼ m¡o®±Y-c¡-h-·¢-k-s¢-i-¨¸-T¤¼ Cª J£T-·¢¨Ê ¨dxmkg« Bxm-k-g-©·-´¡w lk¤-¸-©h-s¢-i-Y¡-X®. CX-©Ot¼-Y¢-c¤-©mn« ¨dxm-kg« 180–300 H¡q« h¤¶-Jw J¥¶«-J¥-¶-h¡i¢ Ck-J-q¤¨T AT¢-g¡-L-©·¡, Cq« YÙ¤-J-q¢©k¡ c¢©È-d¢-´¤-¼¤. h¤¶ l¢j¢-º¤-l-j¤¼ d¤r¤-´w ©j¡h¡-l¦-Yl¤« Cj¤Ù-c¢-s-h¤-¾-li¤« BX®. J¥¶-©·¡¨T J¡X¤¼ Cl j¡±Y¢-J¡-k-¹-q¢v Ck-Jw J¡t¼¤-Y¢¼¤ cm¢-¸¢-´¤-¼¤.

64

www.krishijagran.com

c¢i-±ÉX« : J®©q¡t¨¨d-s¢-©e¡o® 20% C.-o¢. (2.5 h¢.-k¢. 1 k¢×t ¨l¾-·¢v) Yq¢-µ¡v Cª J£T¨· c¢i-±É¢-´¡«. 7. CkY£-c¢-¸¤-r¤-´w : Yq¢-j¢-J-q¤«, YÙ¤-Jq¤« Bp-j¢-´¤¼ l¢l¢b d¤r¤-´w Jm¤-h¡-l¢¨c hr-´¡-k·® f¡b¢-´¤-¼¤. (O¢±Y«–18) c¢i-±ÉX« : J¬¤c¡v©e¡o® 25% C.-o¢. (2 h¢.-k¢. Hj¤ k¢×t ¨l¾-·¢v) Yq¢-µ¡v hY¢-i¡-J¤«. 8. Ck-Y£c¢ lÙ¤-Jw : hr´¡k·® (Q¥x-–-B-L-Í®) Cl-i¤¨T B±J-hX« J¥T¤-Y-k¡i¢ JÙ¤-l-j¤-¼-Y®. J¥¶-h¡i¢ B±J-h¢-´¤-Ji¤« Ck-J-q¤¨T Sj-ؤ-Jw Hr¢-µ¤¾ g¡L-¹w Y¢¼® Y£t´¤-Ji¤« ¨Oà¤-¼¤. YÁ¥k« ¨OT¢-i¤¨T lqtµ h¤j-T¢-´¤-Ji¤« ¨Oà¤-¼¤. Monolepta longitarsus F¼ m¡o®±Y-c¡-h-·¢v As¢-i-¨¸-T¤¼ CkY£-c¢-l-Ù¤-J¨q Al J¥¶-h¡i¢ Yq¢-j¢-k-Jw Y¢¼¤¼ oh-i·® m¿¬¨-¸-T¤-·¤-J-i¡-¨X-Æ¢v J¥¶-©·¡¨T Hj¤-h¢µ® Y¡©r´® Y¤¾¢-µ¡T¢ l£r¤-¼¤. CY® m±Y¤-´-q¢v c¢¼¤« jÈ ©cT¤-¼-Y¢-c¤¾ l¢a¬-i¡-X®. (O¢±Y«–15) Myllocerus sp. F¼-i¢c« O¡jlÙ¤-Jw, Cq« Yl¢-¶¤-c¢-s-©h¡, ¨l¾-c¢-s-©h¡, Cj¤-Ù-c¢-s©h¡ D¾-l-i¡-X®. (O¢±Y«–15) c¢i-±ÉX« : B±J-hX« j¥È-h¡l¤-J-i¡-¨X-Æ¢v J¬¤c¡v©e¡o® 25% C.-o¢. (2 h¢.-k¢. 1 k¢×t ¨l¾-·¢v) A¨¿-Æ¢v J¡tf¡-s¢v 50% Vfë¢-i¤. d¢. (2 ±L¡« 1 k¢×t ¨l¾-·¢v) Yq¢µ® ¨J¡T¤-·¡v hY¢. 9. d¶¤-c¥v mk-g-d¤-r¤-´w (Wild silk moth) : Jm¤-h¡-l¢v J¡X-¨¸-T¤¼ Ck-Y£-c¢-d¤-r¤-´-q¢v Y¡j-Y-©h¬c G×l¤« lk¢i d¤r¤-l¡X® d¥t»l-qtµ-¨i-·¢i h©c¡-p-j-h¡i d¶¤-c¥v mk-g-·¢¨Ê Cq«-a-m-i¢¨k d¤r¤-´w. Ac¤-J¥k MT-J-¹-q¢v Cl-i¤¨T F»« J¥T¡-s¤-Ù®. CX ©Ot¼ mk-g-¹w 2 h¢.-h£. lk¢-¸-h¤¾ 50–200 h¤¶-Jwl¨j Ck-J-q¢k¤« hפ« c¢©È-d¢-´¤-¼¤. h¤¶ l¢j¢-º¤-l-j¤¼ d¤r¤-´w´® Cq« dµ-c¢-s-l¤«, mj£-j-·¢v h©c¡-p-j-¹-q¡i O¤l¼, ¨l¾, c£k d¤¾¢Jw D¾-l-©i¡-T¤J¥-T¢-i-Y¡-X®. 40–50 a¢l-o-¹w´¤-¾¢v Ck-Jw J¡t¼® Y¢¼® Cl 5–7 ¨o.-h£. l¨j c£q-h¤¾


www.krishijagran.com

d¤r¤-´-q¡-i¢-·£-j¤-¼¤. o§t»-c¥-k¤-Jw¨J¡Ù® Bl-jX« ¨Oi®Y ¨J¡´¥-X¢-c¤-¾¢v oh¡b¢ am Jr¢-º-Y¢-c¤-©mn« d¤s-·¤-l-j¤¼ c¢m¡-m-k-g-¹w 12–15 ¨o.-h£. c£q-h¤¾ O¢s-J¤-¾-li¤« J»¤-©d¡-k¤¾ lk¢i ¨d¡¶¤Jw O¢s-J¢k¤-¾-l-i¤-h¡-X®. Bxmk-g-·¢c¤ lk¢i l¢m-s¢-©d¡-k¤¾ o®dtmc¢ DÙ®. CY® Al¨i ¨dxm-k-g-¹-q¤¨T mj£-j-·¢v c¢¼¤« lh¢-´¤¼ ¨oJ®o® e¢s-©h¡-X¤-J¨q Y¢j¢-µ-s¢-i¡c¤« Al-i¢v BJ¦-n®T-j¡i¢ CX-©O-j¡c¤« op¡-i¢-´¤-¼¤. (O¢±Y«–17) c¢i-±ÉX« : lk¢i d¤r¤-´-q¡-i-Y¢-c¡v Cl¨i ¨¨J¨J¡Ù® ¨ds¤´¢ Jqi¡-l¤-¼-Y¡-X®. 11. Nut crinkler : ©J¡s¢©V (coreidae) J¤T¤«-f-·¢¨k A«L-h¡i F¼ J£T« d¢ÕÙ¢-J-©q-i¤«, O¢k-©¸¡w Cq«-Y-Ù¤-J-©qi¤« c£j¥-×¢-´¤-T¢µ® cm¢-¸¢-´¤-¼¤. YÁ¥k« AÙ¢Jw Ba¬« O¤q¤-¹¤-J-i¤«, d¢¼£T® Cj¤Ù c¢s-h¡i¢ h¡s¢ DX-¹¢-©¸¡-J¤-¼¤. Jm¤-h¡-l¢¨c J¥T¡¨Y Cª J£T-·¢¨Ê Dd-±al« ¨Y¹®, d¤q¢, ©dj-´, ¨J¡©´¡, d¡nu ±e¥¶® F¼£ l¡X¢Q¬-±d¡-b¡-c¬-h¤¾ ¨OT¢-J-q¢k¤« DÙ®. h¤Y¢t¼ ±d¡X¢-Jw Ck-J-q¢v c¢©È-d¢-´¤¼ h¤¶-Jw l¢j¢-º¤-l-j¤¼ Cq«-a-m-i¢¨k ±d¡X¢-Jw ©d¡¨k c£j¥-×¢-´¤-T¢-´¤-Ji¤« l¢q-c¡m« DÙ¡-´¤-Ji¤« ¨Oà¤-¼¤. c¢i-±ÉX« : ©Yi¢-k-¨J¡-Y¤-J¢¨c c¢i-±É¢-´¡u cT-·¤¼ hj¤-¼¤-Yq¢ h¤©Kc Cª J£T¨· c¢i-±É¢-´¡u o¡b¢-´¤«. 12. Jm¤-h¡-l¢¨Ê hפ-J£-T-¹w : h£k¢-h¤-¶-Jw (O¢±Y«–16), Ge¢-V¤-Jw F¼¢l Jm¤-h¡-l¢¨Ê h×® m±Y¤-J£-T-¹-q¡-X®. Cl YX¤¸¤« Cªt¸l¤« D¾ J¡k¡-l-Ì-J-q¢-k¡X® b¡j¡-q-h¡i¢ J¡X¤-¼-Y®. Cl-i¤¨T B±J-hX« Ab¢-Jj¢-´¤-J-i¡-¨X-Æ¢v J¬¤c¡v©e¡o® 25% C.-o¢. (2 h¢.-k¢. Hj¤ k¢×t ¨l¾-·¢v) Yq¢µ® ¨J¡T¤-·¡v hY¢.

Jm¤-h¡-l¢¨k h¢±Y-J£-T-¹w Jm¤-h¡-l¢¨k m±Y¤-J£-T-¹¨q ±d-©Y¬-J¢µ® ©Yi¢-k-¨´¡Y¤J¤-J-q¤-©Ti¤« hפ« l¢l¢b M¶-¹-q¢v Y¢¼¤ Q£l¢-´¤¼ h¢±Y-J£-T-¹w

m±Y¤-J£-T-¹-q¤¨T F»« Hj¤ dj¢-b¢-i¢v J¥T¤-Yv ¨dפ-¨d-j¤-J¤-¼Y® YT-i¤-¼-Y¡-i¢-¶¡X® J¡X¤-¼-Y®. Ds¤-ؤ-Jw (±d-©Y¬-J¢µ® d¤q¢-iu Ds¤-ؤ-Jw; (O¢±Y«–19), O¢k-É¢-Jw (O¢±Y«–20), ¨Y¡r¤-±d¡-X¢-Jw (O¢±Y«–21), ¨J¡k-i¡q¢ J£T-¹w (O¢±Y«–22), Y¤Ø¢-Jw F¼¢-l-i¡X® CY¢v ±db¡-c-¨¸-¶l.

¨¨Ql-J£-T-c¢-i-±ÉX h¡tLê-¹w ©Yi¢-k- ¨J¡-Y¤-J® 5–10 h¢.-k¢. ©l¨¸-»i¤« 2–3 ±L¡« ©J¡¸t H¡J®o¢ ©J롨¨sV¤« 5 ±L¡« f¡t©o¡¸¤« ©Ot·® Hj¤ k¢×t ¨l¾-·¢c® F¼ ©Y¡Y¢v Jk´¢ B±J-h-X-j¥-È-Y-i-c¤-o-j¢µ® jÙ¡-r®O-i¢v Hj¢-´v Yq¢-´-X«. ¨¨Ql Al-m¢-n®T-¹w Dd-©i¡-L¢µ® Yq¢-j¢-Tv, d¥l£-Tv, dµ-Ù¢-i¤-Ù¡-Jv F¼£ oh-i·® d¤J-i¢-T¤-¼Y® ¨J¡Y¤-J¢¨Ê B±J-hX« J¤s-i®´¡u op¡-i¢-´¤«.

YÙ¤-Y¤-j-¸u lÙ¢¨Ê ¨¨Ql-c¢-i-±ÉX h¡tLê-¹w Qc¤-lj¢ h¤Yv h¡tµ® l¨j-i¤¾ h¡o-¹-q¢v lÙ¢¨Ê ¨Os¢i d¤r¤-´q¤« h¤¶-Jq¤« ©Y¡¶-·¢v J¡X¡-c¡-l¤«. Cª oh-i·® Al¨i o¥È®h-c¢-j£-ÈX« cT·¢ c£´« ¨Oi®Y¡v B±J-hX« LX¬-h¡i¢ J¤si®´¡-c¡-J¤«. hj-·¢¨Ê YT¢-i¢k¤« h»¢c¤-d¤-s-·¤-J¡-X¤¼ ©lj¤-J-q¢k¤« D¾ ¨Y¡k¢-i¤¨T l¢¾-k¤-J-q¢k¤« h¤s¢-l¤-J-q¢-k¤-h¡X® lÙ® h¤¶-i¢-T¤-¼-Y®. Hj¤ k¢×t ¨l¾-·¢c® 50 h¢.-k¢. ©l¨¸» 5 ±L¡« f¡t©o¡¸® F¼ ©Y¡Y¢v c¼¡i¢ Cq´¢ ©i¡Q¢-¸¢µ® hj-·¢¨Ê YT¢-i¢k¤« h»¢c® d¤s·¤ J¡X¤¼ ©lj¢¨Ê l¢¾-k¤-J-q¢k¤« d×¢-¸¢-T¢-´-·-´-l»« GJ-©am« H¼-j-h£-×tT Di-j«-l¨j ©Yµ¤-d¢-T¢-¸¢-´-X«. 1:2 Ac¤-d¡-Y-·¢v Yà¡-s¡-´¢i h¨»» ©J¡w¶¡t h¢±m¢Y« h¡tµ®–-G-±d¢-k¢-k¤«, cl«-ft–-V¢-o«-f-s¢k¤« hj-·¢¨Ê H¼-j-h£-×tl-¨j-i¤¾ YT¢-i¢k¤« h»¢c¤ d¤s-·¤¾ ©lj¤-J-q¢k¤« ©Yµ® d¢T¢-¸¢-´-X«. C¹¨c ¨Oà¤-¼-Y¢c¤ h¤Ø¡i¢ J£T-f¡-b-©i× g¡L« h¥tµ-i¤¾ J·¢-¨J¡-©Ù¡,

65


Jm¤h¡l¢¨k J£T¹w Dq¢-¨J¡©Ù¡ ¨O·¢ d¤r¤-l¢¨c d¤s-¨·-T¤·® ¨J¡¼¤-J-q-i-X«. ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J¤-J¨q c¢i-±É¢-´¤-¼-Y¢-c¡i¢ AÉ-j£-È-·¢v Cªt¸« J¥T¤-Y-k¤-¾-Y¤«, ¨li¢v (UV rays) J¤s-l¤-¾-Y¤-h¡i oh-i-¹q¢v ¨¨Ql-J£-T-c¡-m¢-c¢-J-q¡i ¨h×-¨¨s-o¢-i«, f¤©l-s¢i Y¤T-¹¢-il 20 ±L¡« Hj¤ k¢×t ¨l¾-·¢c® F¼ ©Y¡Y¢v Jk-´¢i k¡ic¢ Yq¢-´¤-¼Y® ek-±d-a-h¡¨X¼® JÙ¢-¶¤Ù®.

hפ c¢i-±É-X-h¡tLê-¹w Jm¤-h¡-l¢¨c B±J-h¢-´¤¼ ©Yi¢-k¨J¡-Y¤-J¤-©d¡-k¤¾ J£T-¹w´® Jm¤-h¡-l¢¨Ê Yq¢-j¢-T¤-J, d¥´¤-J, J¡i®´¤J F¼£ ohi-¹-q¢-k-¿¡¨Y ¨dפ-¨d-j¤-J¡u o¡b¢-´¢-¿. Cª Al-o-j-¹-q¢v Jm¤-h¡-l¢¨Ê m±Y¤-J£-T-¹w hפ ¨OT¢-J-q¢v Q£l¢-Y-J¡k« Jr¢-µ¤-J¥-¶¤-¼¤. (Da¡: A©h-j¢-´u l¾¢, J½¬¥-X¢Í® dµ) Bi-Y¢-c¡v C·j« Jq ¨OT¢-J¨q cm¢-¸¢-´¤-¼Y¤« hפ-l¢-q-¨µ-T¢-J-q¢v J£T-c¡-m¢c¢ Dd-©i¡-L¢-´¤-¼Y¤« d¢¼£T® Jm¤-h¡-l¢v lj¡-l¤¼ J£T-f¡-b-i¤¨T j¥ÈY J¤s-i®´¤-l¡u op¡-i¢-´¤«. Jm¤-h¡-l¢¨c B±J-h¢-´¤¼ J£T-¹¨q l¢Jtn¢-´¤-¼Y¤« ¨J¡¿¤-¼-Y¤-h¡i oo¬-¹w Jm¤-h¡-l¢u ©Y¡¶-¹-q¢k¤« dj¢-o-j-¹-q-Ck¤« c¶¤ lqt·¤-J. Da¡: CÕ¢-¸¤-¿®, fz¢-d¥l® (¨O-Ù¤-h-¿¢) Jm¤-h¡-l¢¨Ê ©e¡©¶¡-o®e¢-i-s¢v F¿¡ g¡L·¤« b¡j¡q« o¥j¬-±d-J¡-ml¤« c¿ l¡i¤ oÕ¡-jl¤« Ds-¸¤-l-j¤-·¢-i¡v J£T-¹-q¤¨T ±dQ-c-cl¤« ¨dפ-¨d-j¤-Jk¤« c¨¿¡j¤ Aq-l¢v J¤s-i®´¤-¼-Y¢c¤« Dv¸¡-ac« dj-h¡-lb¢ B´¤-¼-Y¢c¤« op¡-i¢-´¤«.

Jm¤--h¡-l® cr®o-s¢-i¢¨k J£T-©j¡-L-¹w cr®o-s¢-J-q¢v o¡b¡-j-X-i¡i¢ JÙ¤-l-j¤¼ ©j¡L-–-J£T ±dm®c-¹w Y¡¨r ds-i¤-¼-l-i¡X®:–

1. ¨¨YO£-iv cr®o-s¢-J-q¢v JÙ¤-l-j¤¼ Cª ©j¡L« ¨¨e©×¡-e®©Y¡-s, d¢·¢i«, e¬¥©o-s¢i« F¼£ J¤h¢-q¤-Jw h¥k-h¤-Ù¡-J¤-¼-Y¡-X®. ¨¨YJ-q¤¨T JT-g¡-L·® J¤h¢-q¢¨Ê B±JhX« ¨d¡¾v d¡T¤-J-q¡i¢ ±dY¬-È-¨¸-T¤-¼¤. ±J©hX Cª d¡T¤-Jw ©i¡Q¢µ® YÙ¢-c¤-O¤×¤« Js¤· c¢sh¡-i¢-·£-j¤-Ji¤« h»¤-h¡i¢ fÜ-¨¸¶¢j¢-´¤¼ oo¬-g¡-L-¹w Ar¤J¢ l£r¤-J©i¡ ©j¡L« h¥tÔ¢-´¤-J-i¡-¨X-Æ¢v ¨¨YJw A¸¡¨T h¤s¢º¤-l£-r¤-J©i¡ ¨Oà¤-¼¤. Y¤Ttµ-i¡i¢ Jc· hr-i¤-¾-©¸¡r¤« c£tl¡tµ¡ oªJ-j¬-¹w

66

www.krishijagran.com

Ad-j¬¡-d®Y-h¡i Yl¡-j-X-J-q¢k¤« Cª ©j¡L« o¡b¡-j-X-i¡i¢ JÙ¤-l-j¤-¼¤.

2. ¨¨YJ-j¢-µ¢k¤« ©lj® O£ik¤« ¨¨Y O£i-k¢c® ©pY¤-´-q¡i J¤h¢-q¤-Jw Y¨¼-i¡X® Cª ©j¡L-¹w´¤« J¡j-X«. ¨¨YJ-j¢-µ¢-k¢v ¨OT¢-J-q¤¨T JT-g¡-L·® Ar¤-J¢i h¡Y¢-j¢-i¤¾ Js¤-·-d¡-T¤-Jw DÙ¡-J¤-J-i¤«, d¢¼£T® ©j¡L« f¡b¢-µ-g¡L« O£i¤-Ji¤« ¨OT¢-Jw d¢¼£T® l¡T¢ DX-¹¤-Ji¤« ¨Oà¤-¼¤. ©lj¤-Jw O£º¤-©d¡-J¤-Ji¤« AY¤-h¥k« ¨¨YJ-q¤¨T l-qtµ h¤j-T¢-´¤-Ji¤« Ck-Jw hº-q¢-´¤-Ji¤« ¨Oà¤-¼¤. Cª Al-o-j-¹-q¢v iZ¡-l¢b¢ J¤h¢wc¡m¢c¢ Dd-©i¡-L¢-µ¢-¨¿-Æ¢v ¨¨YJw cm¢-µ¤-©d¡-J¤-¼¤.

c¢i-±É-X-h¡tLê-¹w ©hvd-sº jÙ® ©j¡L-¹q¤« c¢i±É¢-´¤-¼-Y¢c® Y¡¨r ds-i¤¼ h¡tLê-¹w o§£Jj¢-©´-Ù-Y¡-X®. • ¨l¾« c¼¡i¢ l¡t¼® ©d¡J¤-l¡u ©d¡q¢-·£u Jl-s¤-J-q¢v ©lÙ±Y o¤n¢-j-¹w CT¤-J. • o¥j¬-±d-J¡-ml¤« c¿ l¡i¤ oÕ¡-jl¤« J¢¶-·-´-l¢b« Jl-s¤-Jw AJ-k-·¢v li®´¤-J. • ¨¨Y DÙ¡-´¡u o¥j¬-Y¡-d-©h× (Solarized) ©d¡¶¢«L® h¢±m¢Y« Dd-©i¡-L¢-´¤-J. • ¨OT¢ H¼¢c® ¨¨±T©´¡-Vth 2 ±L¡« A¨¿-Æ¢v ¨¨h©J¡-¨¨so 10 ±L¡« F¼ ©Y¡Y¢v ©d¡¶¢«L® h¢±m¢-Y-·¢v l¢·® d¡J¤-¼-Y¢c® h¤ud¡i¢ ©Ot´¤-J. • J¤h¢w c¡m¢-c¢-Jq¤¨T k¡ic¢ ¨OT¢ H¼¢c® 200 h¢.-k¢. l£Y« h»® c¼¡i¢ J¤Y¢-j-·-´-l¢b« ¨OT¢-J-q¤¨T JT-i®´v Hr¢µ® ¨J¡T¤-´¤-J. (h¡-©Æ¡-¨of® A¨¿-Æ¢v ©J¡¸t H¡J®o¢-©Jë¡-¨¨sV® 2 ±L¡« 1 k¢×t ¨l¾-·¢v) • ©j¡L« f¡b¢µ ¨¨YJw c¢¼¢-j¤¼ h»® l£Ù¤« ¨¨Y DÙ¡-´¡u Dd-©i¡-L¢´¡-Y¢-j¢-´¤-J.

©Yi¢k ¨J¡Y¤J®

cr®o-s¢-J-q¢v J¡X¤¼ ©Yi¢k ¨J¡Y¤-J¤-J¨q c¢i-±É¢-´¡u J¬¤c¡v©e¡o® (25% C.-o¢.) 2 h¢.-k¢. Hj¤ k¢×-s¢c® F¼ ©Y¡Y¢v Yq¢-µ¡v hY¢-i¡-J¤«.


www.krishijagran.com

¨o¡-X¡-k¢-J – D-d-©g¡-Ǧ ©J-±z£-J¦-Y-h¡-i¢ k-Ȭ-·¢-©k-´®

J

t-n-J-j¤-¨T lt-Ú¢-µ¤ l-j¤¼- B-l-m¬-¹q¤« J¡-k¢-J-h¡-i¢ c-T-´¤¼ J-Ù¤-d¢-T¢-·-¹q¤« c¢-jÉ-j« c-T-´¤¼B-b¤c¢J ©k¡J-·® Jt-n-J-j¤-¨T B-l-m¬-¹w d-k-©¸¡r¤« o¡-b¥-Jj¢-´-¨¸-T¡-s¢¿. F-¼¡v ±T¡-Jét J-Ø-c¢i¡i ¨o¡-X¡k¢-J J¡t-n¢-J-©h-Kk-¨i m-Ç¢-¨¸T¤-·¡-c¤-q-q c¢-jl-b¢ ±d-lt-·-c-¹-q¡-X® c-T-·¢-l-j¤-¼Y®. 2017–18 v H-j¤ k-È« ±T¡-Jét l¢v-d-c c-T-·¢-¨´¡-Ù® ¨s-©´¡-V® o¦-n颵 ¨o¡-X¡-k¢-J-i¤-¨T ©c-¶·¢-c¤ d¢-¼¢k¤« Cª ±d-Y¢-f-Ú-Y-i¡X®. FY 13 ±f¡u-V¢v 50853 ±T¡-Jé-s¤-Jw JØ-c¢ l¢-פ-J-r¢º¤. A-T¤· 5 lt-n« C-Y® C-j¶¢-¸¢-´¡-c¡-X® D-©À-m¬«. l¢l¢-b l¢-q-Jw l¬-Y¬o®-Y o¡p-O-j¬-¹-q¢v J¦-n¢ ¨O-़- Jt-n-J-j¤-¨T B-l-m¬-¹q¤« l¬-Y¬-o®-Y-h¡X®. C-Y¢-cc¤-o¦-Y-h¡-i¢ l¢l¢b ©h¡-V-k¤-Jw JØ-c¢ d¤-s-·¢-s´¢. h¡t-µ®–18 v FY-18 ±f¡u-V¢v J-Ø-c¢ 25% l-qtµ ¨¨J-l-j¢-µ¤. 51 k-b¢-J«

¨¨c-d¤-X¬-©J-±z-¹w Ì¡-d¢-µ® Jt-n-J-j¢v ©f¡-b-lv-´j-X« c-T·¢. "C-ɬ-i¢v ©h-Á-i¤-q-q Dv-d-¼¹w c¢t-h¢-´¤-J" F¼--Y¡-X® ¨o¡-X¡-k¢-J-i¤-¨T h¤-K-h¤±a. ©k¡-J-·¢-¨k H-¼¡« c-Øt o«-©i¡-Q¢-Y -±T¡-Jét c¢t-h¡-X dë¡Ê® F¿¡ B-b¤c¢-J o«-l¢-b¡c-¹-©q¡-¨Ti¤« Ì¡-d¢-µ® ±d-lt-·¢-´¤--¼¤. C-Y-j ±f¡uV¤-Jw-´¢¿¡· CDRI o-©Æ-Y-h¡-X® C-l¢-¨T D-d-©i¡-L¢-´¤-¼Y®. C-©Y¡-T-c¤-f-Ü¢-µ® ot-á o-Ò£-J¦-Yh¡-i H-j¤ L-©l-n-X-l¢J-o-c l¢-g¡-Ll¤« ±dlt-·¢-´¤¼¤. c¥-s® j¡-Q¬-¹-q¢-k¡-i¢ F¶¤ k-È-·¢-k-b¢-J« Jt-n-Jt J-Ø-c¢-i¤-¨T ©o-l-c-·¢k¤« h¢-J-l¢k¤« l¢-m§¡o¬-Y At¸¢-µ¢-j¢-´¤¼¤. B-©L¡-q-Y-k-·¢v c-Øt lx ±T¡-Jét ±f¡u-V¡-i¢ ¨o¡-X¡k¢-J h¡-s¤-J-i¡X®. J¥-T¤-Yv l¢-l-j-¹w-´® f-Ü-¨¸T¤-J: ©T¡w ±e£ c-Øt 18001021011 Email: welcome@sonalika.com

2017–18 v H-j¤ k-È« ±T¡-Jé-s¤-Jw l¢-k®-d-c c-T-·¤¼-¤

67


www.krishijagran.com

¨kuo®

Irjn-Pm-K-c¬ Inkm³ ¢_v tIcf

{]Ya bqWnäv s\Sp-h-¯q-cn DZLmS\w sNbvXp

J¦n¢ Q¡Ljx J¢o¡u Jëâ¢¨Ê DY®M¡Tc« ¨cT¤l·¥t J¦n¢ H¡e£ot pj£n® f¢ c¢tlp¢´¤¼¤

J

tn-J-j¤¨T D¼-h-c-·¢-c¡i¢ 1996– v c¬¥Vvp¢-i¢v Bj«-g¢µ `J¦n¢-Q¡-L-jx h¡o¢J' 23 o«Ì¡-c-¹-q¢v 12 g¡n-J-q¢-k¡i¢ ±dO¡j-·¢-k¤-Ù®. o¡h¥-p¢J h¡b¬-h¹q¢k¥-¨Ti¤« Hj¤ ©J¡T¢-i¢-©k¨s l¡i-c-´¡-j¤¾ h¡o¢-J-¨i¼® k¢«J¡ f¤´® H¡e® ¨s©´¡tV®o® ot¶¢¨¨e ¨Oi®Y¢-¶¤¾ J¦n¢-Q¡-L-j-x Bj«g¢´¤¼ J¢o¡u Jëâ¤Jq¢v Ba¬©·Y® ¨J¡¿« Q¢¿i¢v ¨cT¤l·¥j¢v 2018 G±d¢v 28–¡« Y£iY¢ Da®M¡Tc« ¨Oi®Y¤.

l¢. ±dg¡-J-jud¢¾

(J¢o¡u Jëf® ©J¡tV¢-©c-×t)

JT-i¢v l£T®,d¤¿¡-hk, ©Ylk-¸¤-s«.-d¢.H ¨cT¤-l-·¥t – 691 507 ©e¡x – 8086443818 ¨cT¤-l-·¥t l¢d-X¢-i¤¨T Ba¬-J¡k ±do¢-Vʤ«, c¢k-l¢¨k ±do¢-Vʤ-h¡i ±m£. l¢. ±dg¡-J-ju d¢¾ dj-Ø-j¡-L-Y- JtnJJ¤T¤«-f-·¢¨k J¡j-X-l-j¡-X®.

o¢. o¤©jn® J¤h¡t (J¢o¡u Jëf® ±do¢-VÊ®) O±z-L¢-j¢, Bc-©´¡-¶¥t.-d¢.-H, ¨cT¤-l-·¥t – 691 505 ©e¡x – 9495433262 djØj¡LY JtnJ J¤T¤«f¡«L«. ¨l×¢-k-¨J¡T¢ ±db¡c J¦n¢. c¡Tu-–oÆj l¢·¢-c-¹w H©j -©d¡¨k J¦n¢ ¨Oà¤-¼¤. 68

¨sV® ©kV¢ d¸¡i J¦n¢i¢v o®¨dn¬k¢Í®.

f¢ o¤z-ju

(J¢o¡u Jëf® ¨¨lo® ±do¢-VÊ®)

¨¨OYc¬, l¿«, ¨J¡¶¡-j-´j – 691 506 ©e¡x – 9495506792 dr-ltLê J¦n¢-i¢v ±dh¤-Ku. G×l¤« J¥T¤-Yv dµ-´-s¢-Jw l¢d-X¢-i¢v F·¢-´¤¼Y¢v h¤Ø¢v c¢v´¤¼¤ C©À-p«. Y¶® Y¶¤-J-q¡i¢ d¡s-h-T-i¢v g¥h¢¨i Y¢j¢-µ¡X® C©Àp-·¢¨Ê J¦n¢-. h¡©Æ¡o®×¢u, s«f¥-¶¡u, o©¸¡-¶, ¨sV®©k-V¢, d¸¡-i, B¸¢w O¡Ø, Fk¢-eÊ® B¸¢w, h¢s¡-´¢w e®s¥¶®, h¡l®, O´ F¼¢-li¤« A©À-p-·¢¨Ê J¦n¢-i¢-T-·¢-k¤-Ù®.

F«. o¤c¢vJ¤-h¡t (J¢o¡u Jëf® ¨o±J-¶-s¢) c¢t½k oac« ©Yl-k-¸¤s«. d¢.H ¨cT¤-l-·¥t – 691 507 l¢d-Xc h¡Ít Jtn-Ju ©e¡x : 9539863888 i¤l-JtnJj¢v ±db¡-c¢-. GJ-©am« H©j-´t Ìk·® ©c±Éu, J¸ l¡r, ©J¡l-i®´, dT-l-k«, d¡lv, ¨lÙ, dit F¼¢l J¦n¢ ¨Oà¤-¼¤. f¢z¤ oQ¢

(J¢o¡u Jëf® ©Q¡i¢Ê® ¨o±J-¶-s¢)

oQ¢ glc« c£©k-m§-j«.-d¢.H J¢q-q¥t – 691 506


www.krishijagran.com

Al¡tV¤-J-q¤¨T j¡Ñ¢ ©e¡x – 9447790944 o«Ì¡-c-Y-k-·¢v h¢Jµ ¨¨Ql-J¦-n¢-´® o©j¡-Q¢-c¢-–-a¡-©h¡-a-ju eª©Ù-nu cvJ¤¼ 2017–¨k AÈ-i±m£ Al¡tV® ©cT¢. dÕ¡-i-·¢v G×l¤« J¥T¤-Yv d¡v Dv¸¡-a-J-i®´¤¾ A«L£-J¡j« Y¤T-¹¢-il kg¢µ¤.

F. Fo® oQ¤

(J¢o¡u Jëf® Jxl£-ct)

©±mi-oæ®, ¨lxh-¼¥t Bc-©´¡-¶¥t.-d¢.H ¨cT¤-l-·¥t – 691 505 ©e¡x – 9400271825

¨cT¤-l-·¥t l¢d-X¢-i¤¨T Y¡j-j¡-Q¡l® H¡e® o£ox oh-i·¤« J¦Y¬-h¡i O¢¶-©i¡¨T dµ-´s¢ lqt·¢ c¥s¤-©hc¢ ¨J¡à¤¼ i¤l-Jtn-Ju. l¢.-Fe®.-d¢.-o¢.¨J i¤¨T G×l¤« h¢Jµ Jtn-Ju F¼ Al¡tV® kg¢µ¤. mj¡-mj¢ Hj¤ ltn« 10 kÈ« j¥d-i¤¨T dµ-´s¢ l¢d-Xc« ¨Oà¤-¼¤.

±m£b-ju d¢¾ ©J¡X·® l£T®, d¤¿¡-hk, ©Yl-k-¸¤-s«.-d¢.H ¨cT¤-l-·¥t – 691 507 ©e¡x – 8086045975 GJ©am« H©j-´t Ìk·® o½¢-±m-J¦n¢ ¨O़ C©Àp« h¤q-J®, Y´¡-q¢, l¡r, dT-lk« F¼¢l J¦n¢ ¨Oà¤-¼¤-Ù®. d¡j-Øj¬ As¢-l¤-Jq¤« Bb¤-c¢J o¡©Æ-Y¢J l¢a¬-Jq¤« oh-c§-i¢-µ¤¾ J¦n¢-j£-Y¢-i¡X® Al-k«-f¢-´¤-¼-Y®. ¨Os-¢i j£Y¢-i¢v c¡Tu

d¡lv J¦n-¢-¨Oi®Y® c¡Tu l¢·¤-J-q¤¨T Hj¤ o«j-È-J-c¤-h¡-X®.

o¢ . o¤b¡-J-jud¢-q-q. atm-c, ©Yl-k-¸¤-s«.-d¢.H d¤·¥t – 691 507 ©e¡x – 9037206880 djØj¡LY JtnJ J¤T¤«f¡«L«. GJ-©am« H©j-´-©s¡q« Ìk·® dµ-´-s¢, l¡r, ¨l×¢-k-¨J¡-T¢ F¼¢-l- ±db¡cJ¦n¢. Fo®. o¤b£-n®. Bk¡-¶-r¢-J·® J¢r-©´-´j d¤·ul£T® ©Yl-k-¸¤-s«.-d¢.H, ¨cT¤-l-·¥t – 691 507 ©e¡x – 9744415837 H©j´t Ìk·® h¤¸Y® ltn-h¡i¢ ¨cvJ¦-n¢-i¤«, dT-l-kl¤«, l¡r-i¤«, d¡lk¤« o½¢-±m-h¡i¢ ¨Oi®Y¤ lj¤-¼¤. ¨l×¢-k-¨J¡-T¢- h¨×¡j¤ ±db¡c J¦n¢. F«.Q¢ j¡h-O-±zu d¢¾ ¨¨lm¡-K«, J¤s¤-Ø¡-qq¥t, ¨J¡¶¡j´j – 691 506 ©e¡x – 9961819338 l¢d-X¢-i¢v G×l¤« J¥T¤-Yv dµ-´s¢ F·¢-´¤-¼-Y¢v ±dh¤-Ku. dT-l-k-l¤«, h¤q-J¤« ±db¡c J¦n¢. GJ-©am« H©j-´-©s¡q« Ìk·® c¢¼® Bs¤ kÈ« j¥d-©i¡q« lj¤-h¡-c-h¡i¢ kg¢-´¡-s¤-Ù®. 69


www.krishijagran.com

lqt·¤ dÈ¢-Jw / o«j«g« 2

aptmn hf-¯mw Zmbw t\Smw ±dY¢©j¡b J¤·¢li®d¤Jw (l¡J®o¢©cnu)

c

½¤¨T c¡¶¢¨k ©J¡r¢Jq¢v o¡b¡jXi¡i¢ JÙ¤lj¤¼ ©j¡L¹q¡i h¡jJ®o®, ©J¡r¢loÉ, ©J¡r¢ lo¥j¢, ¨F.f¢. V¢ F¼¢li®¨´Y¢¨j c¢tfÜh¡i¤« J¤·¢li®d® FT¤´X«. ©J¡r¢´¤º¤¹w l¢j¢º¢s¹¤¼ a¢lo« Y¨¼ p¡µs¢Jq¢v c¢¼¤« h¡jJ®o® ©j¡L·¢¨cY¢¨ji¤qq ±dY¢©j¡b hj¤¼® cvJ¡s¤Ù®.

JtnJt c¢tfÜh¡i¤« cv©JÙ ±dY¢©j¡bJ¤·¢li®d¤Jw Cu͢׬¥¶® H¡e® Ac¢hv ¨pv·® BÊ® ¨l×s¢cs¢ f©i¡qQ¢´vo® d¡©k¡V® F¼ h¦Lo«jÈX lJ¤¸® Ì¡dc·¢v c¢¼¤« h¦L¡m¤d±Y¢Jw h¤©Kci¤«, ¨hV¢´v ©Í¡s¤Jq¢v c¢¼¤« ±dY¢©j¡b hj¤¼¤Jw l¡¹¡l¤¼Y¡X®. l£¶¤ lq¸¢v lqt·¤¼ 70

©J¡r¢Jw´¤« ±dY¢©j¡b J¤·¢li®d¤Jw f¡bJh¡X®. ±dY¢©j¡b J¤·¢li®d¤Jw AY¢j¡l¢¨k cvJ¤¼Y¡X¤·h«. ±dY¢©j¡b J¤·¢li®d¤ h¥kh¤qq È£X« Hr¢l¡´¤¼Y¢c¡i¢ l¢×¡h¢u o¢ ©d¡k¤qq hj¤¼¤Jw cvJ¡l¤¼Y¡X®.

l¢ji¢q´v ©J¡r¢loÉi¤¨T jÙ¡h¨· J¤·¢li®d®

(6–8 Br®O) FT¤´¤¼Y¢c® Hj¡r®O h¤Ø® l¢ji¢q´X«. AY¢c¤©mn« 3 Br®O CT©lqJq¢v 3 l¢ji¢q´v J¥T¢ cvJX«. l£¶¤lq¸¢v lqt·¤¼ ©J¡r¢J¨q F¿¡ h¡ol¤« c¢tfÜh¡i¤« l¢ji¢q´X«. hj¤¼¤Jw J¤T¢´¤¼ ¨lqq·¢v ©Ot·¤ cvJ¤©Ø¡w 4 hX¢´¥s¢v J¤T¢µ¤ Y£t´¤¼±Y ¨lqq« h¡±Y¨h li®´¡l¥. (AY¡iY® 6 Br®O ±d¡ih¤qq 100 F»·¢c® a¢l©oc GK©am« 6 k¢×t ¨lqq« ©lX«) AY® J¤T¢µ® Jr¢º©mn« h¡±Y« J¥T¤Yv ¨lqq« cvJ¤J.


www.krishijagran.com

±dJ¦Y¢i¢k¤« J¡k¡lÌi¢k¤« DÙ¡J¤¼, l¬Y¬¡o« ©d¡nJ¡p¡j´¤sl®, ¨lqq·¢¨Ê aªtkg¬«, hk¢c£JjX«, Cªt¸«, dj¢d¡kc·¢¨k ©d¡j¡i®hJw, Cl¨i¿¡« ©j¡L¹w´® ©V¡. d¢. ¨ovl-J¤-h¡t J¡jXh¡J¤¼¤. ©j¡L« h¥k« J¬¡Ø-i¢u H¡e£-ot- F-e®.-¨F.f¢ Dvd¡ac« J¤si¤¼¤. hjX« o«gl¢´¤¼¤. ©j¡Ll¢h¤Çj¡i ©J¡r¢Jw ©j¡Ll¡pJj¡i¢ Y¤Tj¤¼¤. Ba¬¨· Br®Oi¢v Bt.V¢.Fe® O¤Ù¤ h¤s¢´v J¡c¢f¡k¢o« YTi¤¼Y¢c¤« Y£× ¨O´¢ Jqi¤¼Y® Hr¢l¡´¤¼Y¢c¤h¡X® O¤Ù® h¤s¢´¤¼Y®. ©J¡r¢Jw Y½¢v ¨J¡·¢ h¤s¢©lv¸¢´¤¼ o§g¡lh¡X® J¡c¢f¡k¢o«. J¥¶¢v Blm¬·¢c® Ìkl¤«, J¡×¤« ¨lq¢µl¤« ©lÙ±Y Aql¢v Y£×i¤« kg¢´¡Y¢j¢´¤Ji¤«, Y£×i¢v ©d¡nJ¹q¤¨T J¤sl® Ac¤gl¨¸T¤Ji¤« ¨Oऩءr¡X® ©J¡r¢Jq¢v Cª a¤:o§g¡l« DÙ¡J¤¼Y®. J¡c¢f¡k¢o« YTi¤¼Y¢c¡i¢ ©hv J¤sl¤Jw dj¢pj¢´¤¼©Y¡¨T¡¸« O¤Ù¤ h¤s¢´k¤« ±d¡lt·¢Jh¡´¡«. J¤º¤¹w 2 Br®O ±d¡ih¡J¤©Ø¡w ©hvµ¤Ù¢¨Ê h¤´¡v g¡Lh¡X® h¤s¢´¤¼Y®. dj¢m£kc« ©cT¢ilt O¤Ù¤ h¤s¢µ¢¨¿Æ¢v c¡´® h¤s¢º¤ ©d¡J¡u o¡b¬Yi¤Ù®. l£¶¤ lq¸¢v lqt·¤¼ ©J¡r¢J¨q O¤Ù¤ h¤s¢´¡u d¡T¢¿ (Y£× dsØ¢v c¢¼® ©mKj¢´¡u o¡b¢´¡¨Y lj¤«).

©j¡L¹q¤« c¢l¡jXh¡tLê¹q¤« ±dJ¦Y¢i¢k¤« J¡k¡lÌi¢k¤« DÙ¡J¤¼, l¬Y¬¡o« ©d¡nJ¡p¡j´¤sl®, ¨lqq·¢¨Ê aªtkg¬«, hk¢c£JjX«, Cªt¸«, dj¢d¡kc·¢¨k ©d¡j¡i®hJw, Cl¨i¿¡« ©j¡L¹w´® J¡jXh¡J¤¼¤. ©j¡L« h¥k« Dvd¡ac« J¤si¤¼¤. hjX« o«gl¢´¤¼¤. ©j¡Ll¢h¤Çj¡i ©J¡r¢Jw ©j¡Ll¡pJj¡i¢ Y¤Tj¤¼¤. AY¢c¡v ©j¡LkÈX¹w JÙ¤ Y¤T¹¤©Ø¡w Y¨¼ AT¤·¤qq h¦L¡m¤d±Y¢i¤h¡i¢ fܨ¸¶® Y´ ohi·® Y¨¼ O¢J¢Ë ©Y©TÙY¡X®. ¨¨lso®, f¡J®T£j¢i, ©±d¡©¶¡©o¡l, l¢jJw, f¡p¬ dj¡a¹w F¼¢li¡X® o¡b¡jXi¡i¢ h¤¶©´¡r¢Jq¢v ©j¡L¹w DÙ¡´¤¼Y®.

¨¨lsv ©j¡L¹w ©J¡r¢loÉ©j¡L« ©J¡r¢J¨q f¡b¢´¤¼ G×l¤« h¡jJh¡i

©j¡Lh¡X¢Y®. m§¡oYToæ«, h¤¶i¤vd¡ac« J¤si¤J, dµc¢s·¢k¤qq lis¢q´«, O¢sJ¤Jw´¤« J¡k¢c¤« Yqtµ, J¤rº¤ l£r¤J Y¤T¹¢ili¡X® ©j¡LkÈX¹w. ©j¡LkÈX¹w JÙ¤ Jr¢º¡v 2–10 a¢lo·¢cJ« hjX« o«gl¢´¡«. Cª h¡jJh¡i ©j¡L¨· ±dY¢©j¡b¢´¡c¡X®

J¤·¢li®d¤« 6–8 Br®O ±d¡i·¢v Bt.V¢.¨J i¤« Y¤Tt¼® 16–¡h¨· Br®Oi¢v Bt.V¢.¨J H¼¤ J¥T¢i¤« cvJ¤¼Y®. AY¢c¤ ©mn« ltn« ©Y¡s¤« J¤·¢li®d® cT·¡«.

©J¡r¢lo¥j¢/ ©J¡r¢´¤j¤¸® ©j¡L« jÙ¤ l¢b«: ¨Y¡k¢¨i f¡b¢´¤¼Y®:-– d¥l®, ¨Ol¢, Jx©d¡q F¼¢l¢T¹q¢v ±lX¹w DÙ¡J¤¼¤. dk ±lX¹w ©Ot¼® Aj¢Ø¡s ©d¡¨k BJ¤¼¤. ¨d¡j¢´ Bi¢ ¨J¡r¢i¤Ji¤« ¨O़¤. m§¡oc¡q¨· f¡b¢´¤¼Y®:– l¡i®, c¡´®, A»¡´® F¼£ g¡L¹q¢v ¨lq¤· d¡Ti¤Ù¡J¤¼¤. Y£× FT¤´¡©c¡ m§o¢´¡©c¡ BJ¡¨Y hjX« o«gl¢´¤¼¤. h¡jJh¿¡· Cª ©j¡L¨· ±dY¢©j¡b¢´¡c¡X® 6–8 Br®O ±d¡i·¢v ©J¡r¢lo¥j¢¨´Y¢¨ji¤qq eªw ©d¡J®o® l¡J®o¢©cnu ¨O़Y®. ©j¡L±dY¢©j¡b©mn¢ Q£l¢YJ¡k« h¤r¤lu c¢kc¢v´¤«.

h¡jJ®o® ©j¡L« 6–24 Br®O ±d¡i·¢k¤qq ©J¡r¢´¤º¤¹q¢v Cª ©j¡L« lj¡«. c¡V¢¨i f¡b¢´¤¼Y¢c¡v J¡k¢c¤« O¢sJ¤Jw´¤« Yqtµ DÙ¡J¤Ji¤« Y£× FT¤´¡u o¡b¢´¡¨Y J¤º¤¹w ¨d¨¶¼® O·¤©d¡J¤Ji¤« ¨Oफ. l¢j¢º¢s¹¤¼ J¤º¤¹w´® p¡µs¢Jq¢v Y¨¼ Cª ©j¡L·¢¨cY¢j¡i J¤·¢li®d® cvJ¢i ©mnh¡X® JtnJt´® l¢YjX« ¨O़Y®. ©j¡L±dY¢©j¡b ©mn¢ Q£l¢YJ¡k« h¤r¤lu c¢kc¢v´¤«.

B D (Infectious Bursla Disease) 3–6 Br®Ol¨j ±d¡ih¡i

©J¡r¢´¤º¤¹¨q f¡b¢´¤¼¤. hzY, Y¥lk¤Jw Fr¤¼¤ c¢v´¤J, lqtµ´¤sl®, l¢siv, ¨lqq c¢s·¢k¤qq lis¢q´« F¼¢li¡X® ©j¡LkÈX¹w. mj£j·¢¨Ê ©j¡L±dY¢©j¡b©mn¢¨i f¡b¢´¤¼Y¢c¡v h×® ©j¡L¹q¤« d¢T¢¨dT¡u o¡b¬Yi¤Ù®. Cª ©j¡L·¢¨cY¢¨ji¡X® 10–14 a¢lo« 71


www.krishijagran.com

lqt·¤ dÈ¢-Jw / o«j«g«

±d¡i·¢k¤« Y¤Tt¼® 24–28 a¢lo« ±d¡i·¢k¤h¤qq jÙ¤ ±dY¢©j¡b J¤·¢li®d¤Jw J¤T¢¨lqq·¢v Jk´¢ ¨J¡T¤´¤¼Y®.

¨J¡¨¨so¡ ©j¡L« p£©h¡¨¨eko® F¼ f¡J®T£j¢ii¡X® Cª ©j¡h¤Ù¡´¤¼Y®. h¤K·® c£tl£r®O, h¥´¢v c¢¼® ±ol«, J»¢v d£q, m§¡oYToæ« F¼¢l ±db¡c ©j¡LkÈX¹w. ©j¡L« lj¡Y¢j¢´¡u J¥T¤Jw AX¤c¡m¢c¢Jw Dd©i¡L¢µ® l¦·¢i¡´¤Ji¤« m¤O¢Y§« d¡k¢´¤Ji¤« ¨OàX«.Ao¤K« l¼¡v h¦L¡m¤d±Y¢i¤h¡i¢ fܨ¸¶® O¢J¢Ë ©YT¤J. jÇ¡Y¢o¡j« ¨Fh£s¢i F¼ ©±d¡©¶¡©o¡l¡ l¢g¡L« AX¤´q¡X® ©j¡L©pY¤. Cª AX¤´w Y£×i¤« ¨lqql¤« hk¢ch¡´¤Ji¤« AY¤lr¢ ©j¡L« l¬¡d¢¸¢´¤Ji¤« ¨O़¤. jÇ« Jkt¼ lis¢q´h¡X® ©j¡LkÈX«. O¢J¢Ë ©Y©TÙY® AY¬¡lm¬h¡X®. J¡jX« hjXc¢j´® lq¨j Ab¢Jh¡X®. m¤O¢Y§« d¡k¢´¤Ji¤« ©J¡J®o£V¢©i¡Í¡×® ©Ot¼ Y£× cvJ¤Ji¤h¡X® c¢l¡jX h¡tLê«.

l¢jf¡b Ao®Jj¢V¢i l¢g¡L·¢v ¨d¶ Dj¤Ù l¢jJw ©J¡r¢i¤¨T ¨Os¤J¤Tk¢v J¡X¤¼¤. Yqtµ, g¡j´¤sl®, lis¢q´«, h¤¶ Dvd¡ac« J¤si¤J Y¤T¹¢ili¡X® ©j¡LkÈX¹w. l¢jJq¤¨T h¤¶Jq¡v hk¢ch¡i Y£×i¢k¥¨Ti¤« ¨lqq·¢k¥¨Ti¤« 72

l¢jf¡b DÙ¡J¤¼¤.l¢ji¢q´k¡X® c¢l¡jX h¡tLê«. m§¡oc¡q·¢v J¡X¨¸T¤¼ O¤l¼ c¢s·¢k¤qq l¢ji¡X® o¢«L¡ho® AZl¡ ©Ld® ©l«. Bx–¨dx l¢jJw CX©Ot¼® ¨¨li¤¨T BJ¦Y¢i¢v m§¡oc¡q·¢v J¡X¨¸T¤¼¤. l£¶¤lq¸¢v lqt·¤¼ ©J¡r¢Jq¢k¡X® CY® o¡b¡jXi¡i¢ J¡X¤¼Y®. Hµ¤Jq¢v J¥T¢i¡X® Cª l¢ji¤¨T k¡tlJw ©J¡r¢Jq¢v F·¤¼Y®. O¤h, Yqtµ, h¤Jq¢©k´® Jr¤·® c£¶¢ l¡i Y¤s¼® ¨Os¢i mf®a« d¤s¨¸T¤l¢´¤J, Yk J¤Ti¤J Y¤T¹¢ili¡X® o¢«L¡ho® l¢jf¡bi¤¨T kÈX¹w, l¢ji¢q´v c¢l¡jXh¡tLê« (Y¡k®´¡k¢J mhc·¢c¡i¢ ¨lq¤·¤qq¢ l¡¶¢ d¢r¢º® c£j® cvJ¡«).

f¡p¬dj¡a¹w ¨Oqq®, ©du Y¤T¹¢ili¡X® f¡p¬dj¡a¹w. ©dc¤Jw, Y¥lk¢cT¢i¢k¡X® J¡X¤J. d¥l¢k¤« BTi¢k¤« J»¢c® O¤×¤« ¨Oqq® d×¢¸¢T¢µ¢j¢´¤¼¤. Cl jÙ¤« jÇ« J¤T¢´¤¼Y¢c¡v ©J¡r¢Jw´® ©laci¤« Ao§ÌYi¤« DÙ¡J¤¼¤. l¢qtµ f¡b¢´¤Ji¤« h¤¶i¤vd¡ac« J¤si¤Ji¤« ¨O़¤. ©j¡Lc¢i±ÉX·¢c¡i¢ ©J¡r¢i¤¨T Yk Hr¢¨Ji¤qq g¡L« ©ct¸¢µ J£Tc¡m¢c¢i¢v h¤´¢l¢TX«. J¥¶¢k¤« dj¢oj·¤« J£Tc¡m¢c¢Jw Yq¢´X«. Ah¢Y l¢n¡«mh¤qqY¢c¡v J£Tc¡m¢c¢Jw ±mÚ©i¡¨T ©V¡J®Ts¤¨T c¢t©Àm±dJ¡jh¡X® Dd©i¡L¢©´ÙY®. (Alo¡c¢µ¤)


www.krishijagran.com

73


www.krishijagran.com

¢mkn-ss^-Uvkv

WOMEN SPECIAL

(INFERTILITY, FIBROID) CHILDREN SPECIAL (AUTISM, CEREBRAL PALSY, NEURO DEVELOPMENT DISORDERS)

TREATMENTS AT SNEHALAYAM AYURVEDA MULTI SPECIALITY HOSPITAL MAITHANAM, VARKALA PH: 9447243818, 9446446404

hcoæ¢c¢X¹¢i lo®±Y¹w Y¡Æq¤¨T Ag¢j¤O¢i®´c¤oj¢µ® Yi®µ® ¨J¡T¤´¨¸T¤«

KRISHNA STITCHING CENTRE & DESIGNING FOR LADIES & KIDS • • • • • •

DRESS DESIGNING CHURIDAR (ALL TYPES) LEHANGA, GOWN BLOUSE, BEADS DESIGN BRIDAL SPECIAL KIDS UNIFORM

PHOTOES YOU'LL LOVE-ARTISTIC, JOYFUL MEMORIES SPECIALISED IN WEDDING, STILL LIFE, PORTRAIT PHOTOGRAPHY

SREEKUMAR STUDIO SASTHAMNADA, PORUVAZHY KOLLAM PH: 7025490496

PH: 9526948997, 9895374229

AT¤´q©·¡¶·¢c¤« ¨Tsoæ® J¦n¢i®´¤« Blm¬h¡i F¿¡ J¦n¢ DdJjX¹w´¤«, ¨¨YJw, l¢·¤Jw F¼¢li®´®

FARM FRESH O RG A N I C AG RO BA Z A R

HOSPITAL JN. KOOTTIKKADA, KOLLAM

PH: 9995177893 74

HOMLEY ATMOSPHERE FOR YOUR KID SPECIAL ATTENTION FOR MULTIPLE INTELLIGENCE DEVELOPMENT FIRST KID PLAY SCHOOL THEVALLY NAGAR, KOLLAM

PH: 8281532224


www.krishijagran.com

tm-n IÄ--an-j³ tI-cfw tmn-tIm-v -cp tI-c-f k-m m-]\w      Iq-Sp-XÂ hn-h-c-Ä-v

I-q q- sU-h-e-v-sa v skm-sskän tX-\- h-f-¯Â K-th-j-W ]-cn--e-\ tI{w sIhn tImw--Ivkv {-I-Wv-]pcw ]n I-q

t^m¬    Jë¡o¢-¨¨e-V® d-j-o¬¹w J¦-n¢-Q¡-L-jx h¡o¢-J Cª k-´« h¤-Yv Jë¡o¢-¨¨e-V® d-j-o¬-¹w ±d-o¢-Ú£-J-j¢-´v B-j«-g¢-´¤¼¤. c¢-¹-q¤-¨T ©o-l-c-¹q¤« D-k®-d-¹q¤« B-a¡-i-J-jh¡-i c¢-j-´¢v h¡-o¢-J-i¢v d-jo¬« ¨O-à¡-c¤q-q Cª o¤lt-»¡-lo-j« D-d-©i¡-L¢-´¤J.

©e¡x : 0471 4059009

FÉ¡©X¡ Y¡Æw A©c§n¢´¤¼Y® A¨Y¿¡« m¡É¢±L¡h¢v DÙ®. o¤jÈ¢Y gÈX«, mj¢i¡i ¨¨la¬«, ¨¨QlJ¦n¢, Q£l¢Yd¡U¹w F¿¡« oh±Lh¡i¢ As¢i¡u

m¡É¢±L¡« B©j¡L¬c¢©JYc« O¸¡·®, Y¢j¤lÉd¤j« ©e¡x 9072302707, 9895498123

ALL ORGANIC / HOME-MADE PRODUCTS UNDER ONE ROOF AN INTEGRATED SHOP WITH TRADITIONAL VALUES

SAMRUDHI

ORGANIC STORES MADANNADA, KOLLAM PH:9633551565, 7994141234

m¤Úh¡i ©Yu hk©i¡j JtnJj¢v c¢¼® ©mKj¢µ® k¡f¢v ¨TÍ® ¨Oi®Y® D·jl¡a¢Y§©·¡¨T ©kfv ¨Oi®Y® l¢v´¨¸T¤¼¤.

¨J.F« lt´¢

¨Y¡T¤d¤r ©e¡x: 9446222187 ©n¡¸¤Jw: ¨O¹¼¥t– 9846589709 Y¢j¤l¿: 9747223008 ¨Y¡T¤d¤r– 9656446588

L¤X©hÁi¤qq ©l¸¢ud¢»¡´¢¨Ê c¢th¡X l¢YjX·¢k¥¨T JtnJj¤¨T l¢m§¡oh¡tÒ¢µ ©d¡d®oxo® ¨et¶¢¨¨k©or®o® ¨¨±dl×® k¢h¢×V¢¨Ê d¤Y¢i AY¬¤·hh¡i ¨¨Qllq«

©d¡d®oxo® 7 h¢J®o® (©l¸®, JTk, BlX´®, Ck¤¸, ¨d¡Æ«) – AÕ® Cc« d¢»¡´¤Jw + ©o¡i¡f£u d¢»¡´®/ h¤Y¢j ¨d¡T¢µY® 75


l¢·¤« ¨¨J©´¡¶¤«

www.krishijagran.com

Q¥x h¡o¨· J¦n¢¸X¢Jw o¤©jn® h¤Y¤J¤q«

±d¢uo¢¸v Cuet©hnu H¡e£ot, (s¢¶.) e¡« Cuet©hnu f¬¥©s¡, 9446306909

-¨d¡T¢-l¢-Yi®´® ©hvlq«

• • • • •

¨Y¹¢c® ¨J¡·¤-J¢q Jh¤-J¢u ¨¨Y cT¡« J¤j¤-h¤-q-J®, Gk« cT£v l¡ri®´® lq-±d-©i¡L« ©Os¤-S¡-×T¢ Hj¤´¡«

hf-{]-tbmKw XpScmw hnf-I-fpsS \SÂImew

¨c¿® ¨¨lJ¢ ¨d¡T¢-l¢Y cT-·¢i d¡T-¹-q¢v CT-i¢-q´¢ Jq-Jw c£´¢ ©hvlq« ©Ot´¡«. S¡s¢c® hº-q¢©¸¡ d¤n®T¢-´¤-s©l¡ JÙ¡v S¡s® ds¢-´¤-¼-Y¢c¤ 10 a¢lo« h¤Ø® 100 O. h£×-s-¢c® (jÙj ¨oÊ®) Hj¤ J¢©k¡ F¼ ©Y¡Y¢v i¥s¢i ©Ot´¡«. ±po§-h¥-¸¤¾ Cc-¹w 18-–21 a¢l-o-·¢-c-Jl¤« hb¬-h¥-¸¤-¾l 21-–25 a¢l-o-·¢-c-Jl¤« a£tM-h¥-¸¤-¾l 35-–45 a¢l-o-·¢-c-Jl¤« ds¢µ¤ cT-X«. ds¢µ¤ cT¼¤ d¡T-¹-q¢v S¡×T¢ Cc¢i¤« Yi¡s¡-´¢-i¢-¶¢-¨¿-Æ¢v ©Os¤-S¡-×-T¢©i¡ d¡i® S¡×-T¢©i¡ Yi¡-s¡-´¡«. cT¡-c¤¾ c¢k-¹w Dr¤Y® dj¤-l-¨¸-T¤-·-X«. G´-s¢c® 14 J¢©k¡±L¡« J¤½¡i« ©Ot´¡«. Y¤Tt¼® G´-s¢c® jÙ¤ Tx ¨¨Ql-lq« 76

l¢Ys¢ Dr¤Y¤ hs¢-´¤-J. dµ¢-k-l-q-h¡X® ©Ot´¤-¼-¨Y-Æ¢v cT¤-¼-Y¢c® h¤Ø® jÙ¡r®O CT-©lq cvJ-X«. Al-o¡c Dr-l¢c® h¤Ø® lq« l¡t·¤J-qº® Cc¢ dsi¤« ±dJ-¡j« lq« ©Ot´¤-J. *i¥s¢i l¢Yµ® 15-–20, 30-–35, 55-–58 a¢lo-±J-h-·¢v h¥¼¤ ±d¡lm¬« Y¤k¬ Yl-X-J-q¡i¢ ©Ot´-X«. i¥s¢i, ¨d¡¶¡n® F¼¢l S¡s¤-d-j¤-l-·¢k¤« O¢c¸¤ ¨d¡¶¤-©Ø¡r¤« AT¢-´X dj¤-l-·¢k¤« h¥¼¤ Y¤k¬-Y-l-X-i¡i¢ cvJ¤-J.

©Os¤-S¡-×T¢ l¢j¢-¸¢v cT¡u ©Os¤-h-»¢v S¡×T¢ Yi¡-s¡-´¡«. c¿ o¥j¬-±d-J¡-ml¤« Qkd-j¢-d¡-kc oªJ-j¬l¤« lq-´¥-s¤-h¤¾ Ìk-·¤-©lX« S¡×T¢ CT¡u. H¼®-–-H-¼j


www.krishijagran.com

h£×t l£Y¢i¤« AÕ®-–d·® ¨o.h£ Di-j-l¤-h¤¾ YT-¹w Yi¡-s¡-´-X«. Hj¤ O.-h£-×-s-¢-c® Hj¤ J¢©k¡±L¡« l£Y« DX´¢ ¨d¡T¢µ® O¡X-J©h¡ J©Ø¡©Í¡ ©Ot´¡«. c¿ Y¤T-h¤-¾Y¤« 80 mY-h¡c« h¤q-i®´v ©mn¢-i¤-h¤¾ 25 J¢©k¡ l¢·® 10 ¨oÊ¢v d¡J¢-i¡v H©j-´-s¢v ds¢µ¤ cT¡u Bl-m¬-·¢c® c¿ S¡s® J¢¶¤«. 50 ±L¡« o¬¥©V¡-©h¡-Xo® jÙ¤ J¢.±L¡« DX´¢-¨¸¡-T¢µ O¡X-J-l¤-h¡i¢ jÙ¤ a¢lo« ©Ot·¤-l-µ-©mn« h»¢v Cq-´¢-©µt·¤ ¨J¡T¤-´-X«.- l¢·® Y¤k¬-h¡i¢ l£r¤«-l¢b«

S¡s® ds¢µ¤ cT£-k¢c® d¡J-h¡-J¡u. S¡s® d¡i®©d¡¨k O¤j¤-¶¢-¨i-T¤-´¡«.-J¤-s-ºY® Bs¤ hX¢-´¥t h¤¨Ø-Æ¢k¤« ¨l¾« l¡t·¤ Jq-i-X«. H©j-´-s¢c® Hj¤ ¨oÊ® d¡i® S¡×T¢ hY¢-i¡-J¤«. S¡s¢c® c¡k¢k l¼¡v ds¢µ¤ cT¡«. Cª ±d¡i-·¢-k¡X® O¢c-¸¤-¨d¡-¶¡u Y¤T-¹¤-J. d¤Y¢-i- ©l-j¤-d-T-k-¹q¤« Cª ±d¡i-·¢-k¡X® ¨d¡¶¤-J. S¡s® cT¤-¼-Y¢-c¤-h¤Ø® o¬¥©V¡-©h¡-Xo® Jwµ-s¢¨Ê k¡i-c¢-i¢v ©lj® Aj hX¢-´¥t J¤Y¢t·® c¶¡v d¢¼£T® ©d¡q-©j¡-L«, ©d¡q Ar¤-Jv, Ck-¸¤¾¢ h¤Y-k¡-il YT-i¡«. 20 ±L¡« Jwµt Hj¤ k¢×t ¨l¾-·¢v F¼ ©Y¡Y¢v k¡i-c¢-i¤-Ù¡´¢ S¡s¢¨Ê O¤l-T¤-g¡L« AY¢v 30 h¢c¢¶® h¤´¢-l-µ¢¶® cT-X«. h¥¸¤-J¤-sº Cc-¹w 15¯10 ¨o.h£ AJ-k-·¢k¤« CT-·j« h¥¸¤-¾l 20¯15 ¨o.h£ AJ-k-·¢k¤« cT-X« h¥¸¤-J¤-sº Cc-¹w c-T¤-©Ø¡w Hj¤ OY¤-j-±m-h£-×-s¢v 55-–60 c¤j¢-J-q¤« CT-·j« h¥¸¤-¾-li®´ 33 c¤j¢-Jq¤« DÙ¡-J¤-¼Y® c¼®. Hj¤ O¤l-¶¢v jÙ®-–-h¥¼® S¡s® h¥¼®-–-c¡k® ¨o.h£ Y¡r®·¢-i¡X® cT¤-J.

¨Y¹®

d¡J¢ l¢·® hX©k¡ ¨d¡T¢-h©»¡ l¢Ys¢ h¥T¤-J.

d¡i® S¡×T¢ i±É-c-T£v c·¤¼ d¡T-¹-q¢v d¡i® S¡×T¢ Yi¡-s¡-´-X«. c¢j-¸¤¾ ±dY-k-·¢©k¡ ©J¡x±J£×® Ys-i¢©k¡ ©d¡q¢-·£u n£×® l¢j¢µ® CY¤ Yi¡-s¡-´¡«. h»¤« O¡X-J-¨¸¡-T¢i¤« ©Ot· h¢±m¢Y« ©d¡q¢-·£u n£×¢v 15 ¨o.h£ Jc-·v C¶® c¢j-¸¡-´-X«. CY¢c¤ h£¨Y h¤q-¸¢µ l¢·® OY¤-j±m h£×-s¢c® 0.4–0.6 J¢.±L¡« F¼ ©Y¡Y¢v l¢Y-s-X«. dµ¢-k-¸¤-Y-i¢-T¡«. h¥¼¤ c¡k¤ a¢lo« ¨Os¤-Y¡i¢ cc-i®´¤-J. c¡k¡«-a¢-lo« d¤Y-c£´¢ O¡k¤-J-q¢v ¨l¾« c¢s-i®´-X«. GJ-©am« 12 a¢lo« hY¢

¨Y¹¢c® ¨J¡·¤-J¢q cT-·¡«. Jq-Jw cm¢-´¡c¤« h¨»¡k¢¸® YT-i¡c¤« CY® op¡-i¢-´¤«. Oj¢º ©Y¡¶-¹-q¢v ©J¡Ù¥t f©Ù¡ Jà¡k©i¡ hr-´¤-r¢©i¡ J¤·¢ h¨»¡-k¢¸® YT-i¤-J. Jr¢º h¡o« lq« ©Ot·¢-¨¿-Æ¢v Cª h¡o« ©Ot´-X«. hr¨i B±m-i¢µ® mj¡-mj¢ c¿ dj¢-O-jX« cT-·¤¼ ©Y¡¶-¹-q¢v i¥s¢i–-©s¡´®©e¡-o®©e-×®, h¬¥s-¢©i×® H¡e® ¨d¡¶¡n® F¼¢l iZ¡-±Jh« 250-–350, 350-–600, 400-–650 ±L¡« l£Yl¤« ccµ¤ lqt·¤¼ ©Y¡¶-¹-q¢v Cl iZ¡-±Jh« 200-–270, 275-–500 ±L¡« l£Yl¤« cvJ-X«.- o-Æj Cc-¹w´¤« AY¬¤-Y®d¡a-c-©m-n¢-i¤-¾-li®´¤« hr¨i B±m-i¢µ® J¦n¢ cT-·¤-¼-li®´¤« 350, 500, 650 ±L¡« l£Yl¤« ccµ¤ lqt·¤¼ ©Y¡¶-¹-q¢v 650, 800, 1200 ±L¡« l£Yl¤« Cª lq-¹w ©Ot´¡« ¨l¶¤-Jv h»¢v ¨Y¨¹¡-¼¢c® 850 ±L¡« l£Y« J¿¤¸® ©Ot´¤-¼Y® c¿-Y¡-X®. F¼¡v CY® j¡o-l-q-±d-©i¡-L-©·¡-¨T¡¸« ©lÙ F¼¤ -h¡-±Y«. Cªt¸ o«j-È-X-·¢c® YT-·¢©k¡ lj¢-Jw´¢-i¢v O¡k¤-J-¨q-T¤©·¡ ¨Y¡Ù¤ h¥T¡«. AÕ®-–-Bs® h£×t CTl¢¶® Hj¤ h£×t l£Y« c£ql¤« l£Y¢i¤« Br-l¤-h¤¾ J¤r¢J-¨q-T¤·® AY¢v O¸¤-O-l-s¤-Jw c¢s-i®´¡«. hr-´¡-k·® J¥Ø¤-O£-iv ©j¡L« lj¡u o¡b¬-Y-i¤-Ù®. c¡©Ø¡-ki®´¤ O¤×¤-h¤¾ H©¼¡ j©Ù¡ H¡-k-Jw hº-q¢-´¤-¼-Y¡X® ©j¡L-·¢¨Ê Ba¬ kÈ-X«. ©j¡L-h¤¾ g¡L« h¤s¢-µ¤-h¡×¢ J·¢-µ¤-J-q-i¤J; h¤s¢-µ¤-h¡-×¢i g¡L·® ©f¡t©V¡ J¤rØ® d¤j-¶¤-J. B g¡L« ©d¡q¢-·£u n£×¤-¨J¡Ù® ¨d¡Y¢º¤-¨J-¶¤-Ji¤« ©lX«. AT¤-·¤¾ ¨Y¹¤-Jw´® Hj¤ mY-h¡c« l£j¬-h¤¾ ©f¡t©V¡ h¢±m¢Y« Yq¢-µ¡v ©j¡L-¸-Jtµ 77


l¢·¤« ¨¨J©´¡¶¤« YT-i¡«.

Jh¤J® Jh¤-J¢u ©Y¡¶-·¢v CT-µ¡-k¤-Jw l¦·¢-i¡´¢ c£tl¡tµ o¤L-h-h¡-´¤-J. Jh¤-J¢u ¨¨Y cT¡«. ¨h¡p¢Y® cLt, o¤h«-L-q, ±m£h«-L-q, h«Lq ©d¡k¤¾ Cc-¹w cT¡«. Jh¤-J¢u ©Y¡¶-·¢v CT-l¢-q-i¡i¢ CÕ¢, l¡c¢-k, J¤j¤-h¤-q-J®, Q¡Y¢, l¡r, dµ-´-s¢-Jw, J¢r-¹¤-l¢-q-Jw, Y£×-¸¤¿® Y¤T-¹¢-il lqt·¡«. Cli®´® ±d©Y¬J dj¢-O-jX« cvJ-X-¨h¼¤ h¡±Y«.

J¤j¤-h¤-qJ® hr Jc-´¤-¼-Y¢c¤ h¤Ø® Hj¤-´¢i J¤r¢-J-q¢v

©lj¤-d¢-T¢-¸¢µ l¾¢-Jw cT¡«. ©lj¤-d¢-T¢-¸¢-µl j¨Ù»« l£Yl¤« ©lj¤-d¢-T¢-¸¢-´¡-·l A¨Õ»« l¨ji¤« Hj¤ J¤r¢-i¢v cT¡«. ±a¤Y-l¡-¶-·¢c® o¡b¬-Y-i¤¾ Ìk-¹-q¢v ©J¡¸t H¡J®o¢-©J롨¨sV® c¡k¤ ±L¡« Hj¤ k¢-×t ¨l¾-·¢v F¼ ©Y¡Y¢v Yi¡-s¡´¢ Hr¢µ¤ YT« J¤Y¢t´¤-J. Y¤Tt¼® jÙ¡r®O ¨¨±T©´¡-¨Vth Jwµt YT-·¢v ©Ot´¡«. ©l¸¢u d¢»¡-´¢©k¡ ©l¸¢u d¢»¡´¤« J¡k¢-l-ql¤« Jkt·¢i h¢±m¢-Y-·¢©k¡ Jwµt lqt·¢ AY¢v c¢¼® 250 ±L¡« l£Y-h¡X® H¡©j¡ O¤l-¶¢k¤« ©Ot©´-Ù-Y®. YT-·¢v b¡j¡q« ¨¨Ql-l-ql¤« ©Ot´¤-J. O¤l-¶¢v d¤Y-i¢-T-X«. h¥¼¤ ltn-·¢-c¤-©hv ±d¡i-h¡i ¨J¡T¢-Jw´® ¨J¡T¢-¨i¡-¼¢c® 78

www.krishijagran.com

i¥s¢-i, o¥¸t ©e¡o®©e-×®, h¬¥s¢-©i×® H¡e® ¨d¡¶¡n® F¼¢l 50, 150, 125 ±L¡« l£Y« ©Ot´-X«. Hj¤ ltn« ±d¡i-h¡i ¨J¡T¢´® Cl 15, 50, 40 ±L¡« l£Yl¤« jÙ¤ ltn« ±d¡i-h¡-i-Y¢c® 25, 75, 60 ±L¡« l£Y-h¡X® cv©J-Ù-Y®.

sât fVì® ¨¨YJw Cª h¡o« cT¡«. hr Jc´¤-¼-Y¢c¤ h¤Ø® cT£v Jr¢-i-X«. J¤r¢-i¤¨T lk¢¸« 75¯75¯75 ¨o.h£ Y¤Tt¼® J¤r¢ 55 ¨o.h£ Di-j-·¢v ©hvh-»¢¶® h¥T¤-J. f¡´¢ 20 ¨o.h£ Dij« ©hvh-»¤-h¡i¢ 13 J¢.±L¡« J¡k¢-l-q«, A¨¿-Æ¢v Jh-©Ø¡Í®, 15 ±L¡« ©s¡´® ©e¡o®©e×® F¼¢l J¥¶¢©µt·® h¥T¤-J.

¨¨YJw cT-¤¼-©Y¡-¨T¡¸« Y¨¼ h¨»¡-k¢¸® YTi¡c¤« fÙ¤-J-¨q¡-j¤-´X«. h¬¥´¤X F¼ ©Y¡¶-¸-i-s¢¨Ê ¨¨YJw c¶® Blj-X-l¢-q-i¡-´¡«. ©J¡Ù¥t fÙ¤-Jw FT¤´¤-¼¢-¨¿-Æ¢v hr-´¤-r¢-Jw Yi¡-s¡-´-X«. ¨si¢u L¡tV® d¢T¢-¸¢µ hj-¹w Cª h¡o« T¡¸® ¨Oà¡«.- J-c· hr-i¤¾ a¢l-o-¹-q¢v T¡¸¢N® Hr¢-l¡-´¤-J-i¡X® c¼®. d¶-O£-iv ©j¡L-·¢-¨c-Y¢¨j Br®O-i¢-v-Hj¢-´v J¤h¢w c¡m¢-c¢-i¤¨T k¡ic¢ ¨J¡Ù® d¶ Jr¤-J-X«. O£´¤-©j¡L« f¡-b¢µ g¡L¨· ¨Y¡k¢ O¤jÙ¢ l¦·¢-i¡-´¢- J¡-k¢-J®o¢u ©ct¸¢µ® d¤j-¶-X«.

CÕ¢, hºw CÕ¢´¤« hº-q¢c¤« jÙ¡«- l-q-±d-


www.krishijagran.com

©i¡-L-·¢-c¤¾ oh-i-h¡-X¢-Y®. CÕ¢´® Hj¤ ¨oÊ¢c® 350 ±L¡« i¥s¢-ii¤« 200 ±L¡« ¨d¡¶¡n¤« c¶® 90 a¢lo« Jr¢º¤« ©Ot´-X«. lq« ©Ot·® d¤Y-i¢-¶-Y¢-c¤-©mn« l¡j-¹w h¥T¤-J. hº-q¢c® i¥s¢i 250 ±L¡« l£Y« c¶® 40, 90 a¢l-o-¹-q¢-k¤« 500 ±L¡« ¨d¡¶¡n® c¶® 90 ¡« a¢l-ol¤« cvJ-X«. o¬¥©V¡-©h¡-Xo® Jwµt 15-–20 ±L¡« Hj¤ k¢×t ¨l¾-·¢v F¼ ©Y¡Y¢v k¡i-c¢-i¡´¢ Yq¢-´¤-J©i¡ l¡j-¹-q¢v Hr¢-´¤-J©i¡ ¨Oi®Y® O¤l-T¤-O£-iv ©j¡L« YT-i¡«.

Q¡Y¢ ±L¡Ø¤ hr Jc-´¤-¼¢c® h¤Ø® ¨¨YJw cT¡«. ±L¡Ø¤-l¢c® AJk« 6¯6 h£×t. J¤r¢´® 60

l¡r ©c±Éu J¤k-µ-i¤-Tu Hj¤ O¤l-T¢c® 65 ±L¡« l£Y« i¥s¢i ©Ot´¡«. Jq-Jw ¨O·¢ l¡ri¤¨T O¤l-¶¢v J¥¶¢ h»¢¶¤ h¥T¤-J. l¡r lq-j¤-¼-Y-c¤-o¢µ® d¢Ù¢-¸¤-r¤-l¢¨Ê Dd-±a-l-h¤-Ù¡-J¤«. ¨¨Ql-j£-Y¢-i¢v CY® c¢i-±É¢-´¡«. CY¢c® l¡r-·T H¼®-–-H-¼-j-iT¢ c£q-·¢v h¤s¢µ® ¨cT¤¨J d¢qt¼® AY¢v f¬¥©l-s¢i 10 ±L¡« l¢Ys¢ ©Y¡¶-·¢v l-i®´¤-J. f¬¥©l-s¢i Jwµt h»¥·¢ f©i¡–Jx©±T¡w k¡f¢k¤« (0487–2374605) J¦n¢-g-l-c¤-J-©q¡-T-c¤-f-Ü¢µ® ±dlt·¢-´¤¼ C©´¡ ©n¡¸¤-J-q¢k¤« l¡¹¡u J¢-¶¤«. c¶® jÙ¤ h¡o-h¡i d¡q-iu©J¡-Tc® O¤l-¨T¡-¼¢c® 110, 500, 335 ±L¡« i¥s¢-i, ©s¡´® ©e¡o®©e-×®, ¨d¡¶¡n® lq« F¼¢l ©Ot´¡«. h×¢-c-¹w´® Cl iZ¡-±Jh« 220, 500, 335 ±L¡« l£Yl¤« cvJ¡«. ¨¨Ql-lq« b¡j¡q« cvJ¢-i¡v j¡o-l-q-·¢¨Ê ©Y¡Y® J¤s-i®´¡«. -l¡-r´¦-n¢-i¤¨T l¢m-a¡«-m-¹w J¥-T¤-Y-k-s¢-i¡u Y¦m¥t J»¡-s-i¢¨k l¡r L©l-nX ©J±z« (0487–2699087) op¡-i¢-´¤«.

h¡l® c¿ H¶¤-¨¨Y-Jw cT¡«. 10 ltn-·¢-c¤-©hv ±d¡i-h¡i hj-¹w´® Bl-m¬-h¡-i-Y¢¨Ê dJ¤Y¢ j¡o-lq« 500 ±L¡« i¥s¢-i. 900±L¡« ©s¡´® ©e¡o®©e-×®, 750 ±L¡« h¬¥s¢-©i×® H¡e® ¨d¡¶¡n® ©Ot´¤-J. lq-j¤-¼-Y-c¤-o-j¢µ® Cl-i¤¨T ©Y¡Y® Bc¤-d¡-Y¢-J-h¡i¢ ltb¢-¸¢-©´-Ù¢- l-j¤«.

¨¨JY-µ´ Cª h¡o« dY¤J¦-n¢´® Ac¤-©i¡-Q¬-h¡-X®. Jq-c¢-i-±ÉX« c¢tf-Ü«. lq« ©Ot·¢-¨¿-Æ¢v Cª h¡o« ©Ot´¡«. ¨¨JY-µ´ J¦n¢¨i´¤s¢-µ¤¾ o«m-i¹w´® fÜ-¨¸-©TÙ ©e¡x: 0485–2260832, ¨¨dc¡-¸¢w L©l-n-X-©J-±z«, ¨l¾¡-c¢-´j ©e¡x: 0487–2373242

hj-µ£c¢ ¨¨lJ¢ c¶ J¤«g-´-¸-iO®´® ©hvlq« ©Ot´-X«. lq« ©Ot·® Cq-´¢i h»® O¤l-¶¢v J¥T¤-Ji¤« Jq-Jw c£´¤-Ji¤« ©lX«. ¨o.h£ c£q«, l£Y¢, Br«. ¨¨YJw´® YXv c¢tf-Ü«. Jr¢º h¡o« lq« ©Ot·¢-¨¿-Æ¢v Cª h¡o« ©Ot´¤-J.

©Oc

Jj¢Ø®

©OØ®

¨OÕ¢-iv ©j¡L-·¢-¨c-Y¢¨j Jj¤-Yv DÙ¡-J-X«. h¡b¤-j¢, Y¢j¤-h-b¤-j«, hb¤-j¢-h, hb¤-hY¢ Y¤T¹¢ ¨OÕ¢-i-k¢¨c ¨Os¤-´¤¼ Cc-¹w cT¡«.- Y¤-Ttµ-i¡i¢ H©j Ìk·® Jj¢-ؤ -h¡±Y« cT¤¼ j£Y¢´¤ dJj« h¨×¡j¤ l¢q J¥T¢ Dw¨¸-T¤-·-X«. Jj¢Ø¤-J¦-n¢-¨i-¸×¢ J¥T-Yv As¢-i¡u Y¢j¤-l-¿-i¢¨k Jj¢-ؤ-L-©l-n-X-©J-±z-l¤-h¡i¢ fÜ-¨¸-¶¡v hY¢. (©e¡x: 0469–2604181).

©OØ¢¨Ê cT£v Y¤T-j¡«.

CT-i¢-q´¢ Jq-Jw c£´¤J

J¡µ¢v CT-i¢-q-´¤-J. Jq-Jw c£´¢ lq«- ©Ot·® Cq-J¢i h»® O¤l-¶¢v AT¤-¸¢-´¤-J. J¢r¹¤-l¢-q-J-q¤-¨Ti¤« J¦n¢-¨ii¤« d¤Y¢i Cc-¹-¨qi¤« J¤s¢-µ-s¢-i¤-¼-Y¢c® Y¢j¤-l-c-É-d¤j« ±m£J¡-j¬¨· ©J±z J¢r-¹¤-l¢q L©l-nX Ì¡d-c-l¤-h¡i¢ fÜ-¨¸-T¤-J. ©e¡x: 0471–25988551 79


A±L¢ – ¨pvd®

www.krishijagran.com

arKkwc£W taJe

{][m\ ]²XnIÄ l¢n®X¤ Fo®.-d¢

J¦n¢ H¡e£-ot, Fe®.-¨F.f¢ ©e¡x: 9809055302

h¦Lo«jÈX ©hKki¢v ot´¡t cT¸¡´¤¼ ±db¡c dÚY¢Jw ©c¡´¡«. F) Ac¢hv s¢©o¡to® ¨Vdk¸®¨hÊ® (ARD) dÚY¢ 80

dY¢h¥¼¡« c¥×¡Ù¢v dÕlËjdÚY¢ J¡kiql¢v o«Ì¡c¨· Bg¬Éj d¡v–h¤¶–Csµ¢ F¼¢l DY®d¡ac·¢v o§i« dj¬¡d®YY ¨¨Jlj¢´Qm F¼ kȬ©·¡¨T h¦Lo«jÈXlJ¤¸® cT¸¡´¤¼ d¤Y¢i dÚY¢i¡X®


www.krishijagran.com

Ac¢hv s¢©o¡r®oo® ¨Vlk¸®¨hÊ®. CY¢¨k l¢l¢b MTJ¹w C¹¨c.

1. BT® lqt·v i¥X¢×® l¬¡lo¡i¢J¡T¢Ì¡c·¢v 20 BT¤JqT¹¤¼ i¥X¢×¤Jw Ì¡d¢´¤l¡c¤« i¥X¢¨×¡¼¢c® Hj¤ kÈ« j¥d op¡i«.

2. h¡«o¡lm¬·¢c® h¥j¢´¤¶¢ lqt·v i¥X¢¨×¡¼¢c® 10000 j¥d op¡i«.

3. CÊsÍ® of®¨lunu o®J£« A¦Ldj¢d¡kc·¢c® JtnJt FT¤´¤¼ l¡i®dJw a£tMJ¡k l¡i®dJq¡i¡X® f¡Æ¤Jw dj¢LX¢´¤¼Y®. Cli®´® 10 h¤Yv 13% l¨j dk¢mi¤« CªT¡´¤¼¤. AY¢c¡v C·j« l¡i®dJw´® dk¢mi¢c·¢v 5000 j¥d l¨j dj¢b¢ c¢Öi¢µ® of®o¢V¢ cvJ¤«

4. l¢dX¢Jw Ì¡d¢´v h¦Lo«jÈX ©hKki¢v J¥T¤Yv DY®d¡a¢¸¢´¤¼ ©hKkJw ©J±z£Jj¢µ®

h¡t´×¢«L® Hª¶®¨kפJw Ì¡d¢´¤«.

5. Csµ¢©´¡r¢ lqt·v o«Ì¡c·® Csµ¢©´¡r¢ lqt·k¢v oj´¡t CT¨dTv Blm¬h¡i o¡pOj¬h¡X® c¢kl¢k¤qqY®. dªw±T¢ l¢Joc ©J¡t¸©snu, ¨l×s¢cs¢ i¥X¢©lr®o¢×¢ Y¤T¹¢i Ì¡dc¹q¤h¡i¢ opJj¢µ® dÚY¢ cT¸¡´¤«. '©Jjq O¢´u' dÚY¢´® d¤s©hi¡X¢Y®.

f¢) o¡×¨¨k×® ±f£V¢«L® i¥X¢×® dÚY¢ o¡×¨¨k×® ±f£V¢«L® i¥X¢×¤Jw ±dJ¡j« BT¤lqt·v dÚY¢cT¸¡´¤«. 5 ¨d»¡T¤« Hj¤ h¤¶c¡T¤« cvJ¤¼ dÚY¢. Hj¤ L¤X©g¡Ç¡l¢c® 25000/– j¥d op¡i« 1200 i¥X¢×¤Jw Ì¡d¢´¤«.

Jsli±Él¢YjX«:– Hj¤

L¤X©g¡Ç¡l¢c® 25000/– j¥di¤¨T bcop¡i«. 184 i¥X¢×¤Jw Ì¡d¢´¤«.

Y¡s¡l® lqt·v:– Hj¤ L¤X©g¡Ç¡l¢c® 2 h¡o« ±d¡ih¤qq 10 Y¡s¡l® J¤º¤¹w l¢YjX« ¨O़ dÚY¢. Hj¤ L¤X©g¡Ç¡l¢c®

81


A±L¢ – ¨pvd® 1200 j¥di¤¨T op¡i« cvJ¤«. 4000 ·¢c® ©hv i¥X¢×¤Jw Ì¡d¢´¤«.

d¼¢lqt·v:– Hj¤ i¥X¢×¢v 10 d¼¢Jw. Hj¤ L¤X©g¡Ç¡l¢c® 50000/– j¥di¤¨T op¡i«. 100 i¥X¢×¤Jw cT¸¡´¤«.

m¡o®±Y£i h¡k¢c¬o«o®JjX«:– Hj¤ L¤X©g¡Ç¡l¢c® 12500 j¥di¤¨T op¡i«. 400 i¥X¢×¤Jw Ì¡d¢´¤«.

o¢) ©L¡ltÚ¢c¢ – J¼¤J¤¶¢ dj¢d¡kc dÚY¢Jw dm¤´¤¶¢Jw´® of®o¢V¢ c¢j´¢v Y£×, Cun¤suo® dj¢jÈ F¼¢l Dw¨¸¨T d¤Y¤Y¡i¢ 2018–19 v 83554 dm¤´¤¶¢Jw´® ©L¡ltÚ¢c¢ – J¼¤J¤¶¢ dj¢d¡kc dÚY¢ h¤©Kc m¡o®±Y£i dj¢jÈ cvJ¤«. J¥T¡¨Y 2017–18 ltn« dÚY¢i¢v Dw¨¸T¤·¢i 35070 dm¤´¤¶¢Jw´¤qq jÙ¡« ltn op¡il¤«. C±dJ¡j« B¨J 118624 dm¤´¤¶¢Jw´® dÚY¢Jq¤¨T L¤X« kg¢´¤«.

V¢) c¡nXv ¨¨kl®©Í¡´® h¢nu (NLM) dÚY¢Jw

82

www.krishijagran.com

1. Csµ¢©J¡r¢ lqt·v d¤Y¢i ©J±z¡l¢n®J¦Y dÚY¢ jÙ® Q¢¿Jq¢v jÙ® f®©q¡´® l£Y« ¨Yj¨ºT¤·® 200 L¤X©g¡Ç¡´w h¤©Kc Csµ¢©´¡r¢ lqt·v dÚY¢ ©J±zop¡i©·¡¨T cT¸¡´¤«. Hj¤ L¤X©g¡Ç¡l¢c® 108000/– j¥di¤¨T op¡i«.

2. Y£×¸¤vJ¦n¢ 443 ¨pJ®Tsv Y£×¸¤vJ¦n¢ cT·¡u ©J±z op¡i« kg¢´¤«. ©J±z op¡ih¡i¢ 79.74 kÈ« j¥di¤« o«Ì¡c l¢p¢Yh¡i¢ 53.16 kÈ« j¥di¤« Dw¨¸¨T B¨J 132.9 kÈ« j¥di¤¨T dÚY¢. Hj¤ ¨pJ®Ts¢v d¤vJ¦n¢ cT·¡u 30000/– j¥d l¨j op¡i«.

C) oh±L J¼¤J¡k¢ Cun¤suo® dÚY¢ o«Ì¡c ot´¡j¢¨Ê oh±L J¼¤J¡k¢ Cun¤suo® dÚY¢i¡i '©L¡oh¦Ú¢' cT¸¡´¡u 2018–19 ltn« 5 ©J¡T¢ j¥d lJi¢j¤·¢. 60000 J¼¤J¡k¢Jw´® Cun¤suo® kg¬h¡J¤«.


www.krishijagran.com

83


www.krishijagran.com

84


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.