Odia Magazine March 2018

Kéhò RûMeY

Scan this QR code for Krishi Jagran Mobile App

icÉu iû[úùe, KéhKu jòZùe

/krishijagran

@krishijagran

9891405403

www.krishijagran.com

ODIA VOLUME 02 ISSUE 03 MARCH 2018 `35

KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records

jû_ò ùjûfò

ùQkò_ûk^ : bìcòjú^ Pûhúue RúaòKûùe C^ÜZò ^òcù« ^ê@û \òM«

@ûù_ûùfû KéhK ùMûfØ ejòQò GùZ \c, cgîY Rcòùe c¤ fûùM ^ec

iaðû]ôK Kûk C_ù~ûMú Uûdûe _µKþPeeê iêelû Rcòùe jk _ûAñ \c\ûe @Zýû]ê^òK KUòõ ùeû]K eae KµûCWþ

ùUûf-`âò `ûcð Uûdið

@^êKâc

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

Kéhò RûMeY bûeZe @MâYú cûiòK _ZâòKû

Krishi Jagran - Odia Year 2 Issue 03 March, 2018 Rs. 35/-

Editor‐in‐Chief MC Dominic Directors Shiny Dominic MG Vasan Editor R. Jayakumar M. Geetha Chandra Sr. Executive Editors Dr. KT Chandy Technical Editors Dr. B C Biswas Dr. Mahendra Pal (Vet. Sci.) Assistant Editors Karthika.B.P Associate Editors Dr. Sangeeta Soi Sreeja.S.Nair Monika Mondal Sr. Correspondent Imran Khan Correspondent Vibhuti Narayan Social Media Head Sameer Tiwari Sr. Correspondent (Social Media) Ritik Ranjan Video Editor Rishav Vishwa V. P. Intl. Business DD Nair (Russia & CIS Countries) 6 Mikluho‐Maklaya STR, Moscow, Russia 117198 Mob: +7903729 98 30, Tel: +7499501 99 10 Email: ddnair@krishijagran.com Gavrilova Maria V.P. Spcl. Initiative Chandra Mohan

V. P. Strategic Alliance Ratnamanjari Sharan Sr. Manager Special Initiatives Harsh Kapoor GM ‐ Marketing Farha Khan Marketing Head Sanjay Kumar Sr. Marketing Managers K J Saranya Sara Khan Mohd. Owais Marketing Managers Megha Sharma Dhanya M.T. Saritha B. P. Sr. Marketing Executives Chunki Bhutia Poonam Bishwakarma Rinki Pundir Hema Sharma Circulation Head Nishant K Taak Sr. Circulation Manager Rahul Singh Asst. Circulation Manager Prashant Sharma Sr. Circulation Executives Pappu Rai Furkan Qureshi Pawan Kumar Tarun Singh Accounts Abdus Samad Head Pre‐Press Yogesh Kumar Graphic Designers Atul Batham Nasim Ansari Legal Advisors James P. Thomas H. S. Asmuddin

08

Kéhò icûPûe

15 16

i`k KéhK

24 @]ôK @ck _ûA ñ ... ବଳକା

ୀର ରୁ....

28 38 ùQkò_ûk^ : bìcòj ú^...

Pe)þ... 42 ù_gú ù_ûhY (Uiòê Kf

48

cûUò _eòlû

54 56

KRISHI JAGRAN MAGAZINE

Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Bengali, Telugu,Assamese, Odia, Tamil, Malayalam & English

ÊûiÚý icûPûe

Nishant Taak 9953756433, 9891339440

@ûc ùeûùhA

58 62

Printed and Published by: M.C Dominic 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi -110016 Tel: 011-26511845,2 Email: info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com

Rò@û LZ

eûgò`k

oin

Printed at : Pushpak Press Pvt. Ltd. Shed No. 203, 204, DSIDC Complex indl. Area phase-1 New Delhi-110020

Krishi Jagran Kisan Club

To J

Total Pages 68 , 45503170

9891405403

04

www.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

iµû\Kúd ajê cûZâûùe KéhKu ù~ûM\û^ @û

cKê aõPò ejòaû _ûAñ ùbûR^e @ûagýKZû ejòQò @ûùc ^òRe ùbûK I ùgûh ùcûAaûKê Kéhò C_ùe ^òbðe Keò[ûCö @ûc _ûAñ RúaòZ ejòaû I @ûce _ûkòZ R«ê I PòWò@ûLû^û R«êu _ûAñ Lû\ý @ûagýK ùjûA[ûGö Gjò Mâjùe ùfûK ù~Cñ Kéhò I ùlZeê ^òRe RúaòKû @Rð^ KeêQ«ò Zûjû @ûc _ûAñ @Zý« cj ß_ì‰ð ö ùMûUòG ù\ge @û[ðòK aòKûg _âKâòdûùe Kéhò ùlZâ GK eY^úZò i\ég bìcòKû ^òaðûj Keò[ûGö Gjû _ìaðeê c¤ C^ÜZ ù\ge @û[ðòK icé¡òùe cj ß_ì‰ð ù~ûM\û^ ù\AQò I Kc aòKgòZ ù\ge @û[ðòK aòKûgùe Gjûe cj ß_ì‰ð bìcòKû ejòQòö bûeZùe icÉ NùeûA C_ôû\^ùe Kéhòe @û[ðòK ù~ûM\û^ ù\ge aýû_K @û[ðòK aòKûg ijòZ ^òe«e ZkKê Liò[ôfûö @ûjêeò c¤, Kéhò R^iõLýûe aýû_K @û[ðòK ùlZâ I bûeZe icMâ iûcûRòK- @û[ðòK eì_ùe MêeêZß_ì‰ð bìcòKû ^òaðûj KeòQòö @[ð cªú @eêY ùRUfú Kéhò ùlZâKê @Mû]ôKûe ù\aû_ûAñ ùK¦âúd aùRU 2018-19 ùe ùKùZK ^ì@û ù~ûR^û ùNûhYû KeòQ«òö G[ôc¤ùe ejòQò iòõP^ _eòù~ûR^û _ûAñ Cy Kéhò EY, `if aúcû ù~ûR^û _ûAñ Cy @ûa^ I ùlZe ù_ûLeú ùLûkòaû ^òcù« @ûa^ùe aé¡ò 1 ù`aî@ûeúKê ùNûhYû C_ûd G[ô c¤eê ùMûUòG [ô f ûö ùjùf Gjû K’Y

2022 iê¡û KéhKu @ûc\û^úKê ù\ûjeúKeYe flKê jûif Keòaûùe iûjû~ý Keòa, ~ûjû _â]û^cªú ^ùe¦â ùcû\òu _ìað ahðe aòPûe [ôfû ? MZ ùMûUòG ahðùe, be_êe C_ôû\^ _ùe c¤ Kéhò iuU icMâ bûeZùe KéhKu aòùeû] _â\gð^ @ûe¸ ùjûA[ôfûö ^òR bûhYùe, ùRUfú bûeZúd R^Zû _ûUðú 2022 iê¡û KéhKu @ûc\û^úKê \êAMêYû Keòaûe _âZògîZòKê ù\ûjeûA ieKûe KéhKu C_ôû\^e Lyð beYû Keòaûe _âZògîZò ù\A[ôùfö Kéhò aRûeKê ù~ûWòaû _ûAñ WRòUûf bûaùe KéhKuê ùbøùMûkòK ùlZâùe \ûce @_ùWU Keû~ûG, ~ûjû Zûuê fûb ù\A[ûGö Pûeò ahð _ìùað bûeZe ùfûKuê \ò@û~ûA[ôaû _âZòmû @ûC [ùe ù\aû _ûAñ Gjò ù\gKê iùyûU, Êz I _ûe\gðú ieKûe Gaõ GK cRaêZ, @ûZàaògßûi Z[û GK ^ìZ^ bûeZ gâú ^òcðûY Keòaû C_ùe ù~ûe [ôfû ö ùRUfú Kjò[ôùf, _â]û^cªú ^ùe¦â ùcû\òu ù^ZéZßû]ú^ ieKûe i`kZû_ìaðK bûeZùe iaêVûeê gúNâ @ûùMAaû _ûAñ ùcøkòK iõeP^ûZàK iê]ûee GK géõLkûKê fûMê Keû~òa ù~Añ[ôùe Kéhò GK cj ß_ì‰ð Gaõ M¸úe aòhd ùjaö @ûi«ê Gjò Ê_ÜKê _ìeY Keòaû _ûAñ ù\ge @û[ðòK aòKûgùe ù~ûM\û^ ù\aû I Kéhòe C^ÜZò _ûAñ ^òRe mû^Kê iõa]ð^ Keòaû ö

06

Rd Kòiû^ !

-Gcþ.iò.Wûcò^òKþ A-ùcfþ : dominic@krishijagran.com

hindi.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

Kéhò icûPûe

Pò^ûaû\ûce ^ì@û Kòiceê Ke«ê bf ùeûRMûe

bû

eZúd ùa÷mû^òK Pò^ûaû\ûce GK ^ì@û Kòic aòKgòZ KeòQ«ò, ù~Cñ[ôùe ùZfe cûZâû @]ôK ejòQòö ùa÷mû^òKu cZ @^êiûùe @ûRòe icdùe @]ôK fûb _ûAaû \éÁòeê Gjò Kòic @]ôK kûb\ûdK iûaýÉ ùjûA_ûeòaö Gjò Kòic ù\gùe ùQûU KéhKu _ûAñ @]ôK fûb\ûdK ùja ùaûfò Kêjû~ûCQòö Gjò ^ìZ^ KòiKê ùQûU ùQûU KéhKcûù^ C_ôû\^ Keò GjûKê K^ù`Kè^ûeú \ßûeû Cyaýaiûd @ck~êq Pò^ûaû\ûce aRûeùe aé¡ò _ûC[ôaû Pûjò\ûe `kÊeì_ bf cìfý _ûA _eòùaö Gjò C_ôû\^Kê jûA\âûaû\ iÚòZ @«eûÁâúd `if @^êi§û^ ùK¦âe ùa÷mû^òK Gaõ ù\ge @^ý ùKùZK

iõiÚûe ùa÷mû^òKu MùahYû \ßûeû aòKgòZ Keû~ûAQòö ù~Cñ[ôùe Rê^ûMW Pò^ûaû\ûc @^êi§û^ ùK¦â, Rê^ûMW Kéhò aògßaò\ýûkd (@dfiòWþ @^êi§û^ ùK¦â), _ûùfc eòiyð ùÁi^ ùZùfwû^û eûRý Kéhò aògßaò\ýûkd, @dfiòWiþ aòbûM (Zûcòf^ûWê Kéhò aògßaò\ýûkd, @ûPû~ðý G^þ.Rú ewû Kéhò aògßaò\ýûkde _âdiûeê aòKgòZ Keû~ûAQòö bûeZúd KéhKuê G _~ðý« K^ù`Kè^ûeú _ûAñ bf Kòic còkò _ûeò^[ôfûö ùjùf Gjò Kòic \ßûeû aògß Éeùe K^ù`Kè ^ûeú _ûAñ C c fûb còkò _ûeòaö K^ù`Kè^ûeú _ûAñ Gjû GK Cy ùZ÷k~êq Kòicö GjûKê bûeZúd Rkaûdê @^êeì_ aòKgòZ Keû~ûAQòö Gjûe iõelY lcZû c¤ bf G[ôijòZ IùcMû-9aiû~êq ùjûA[ôaû KûeYeê Gjû ÊûiÚý _ûAñ bf cù^ Keû~ûCQòö Gjò Kòic \ßûeû KéhKuê bf C_ôû\^ còkòaû ijòZ KéhKcûù^ c¤ bf ùeûRMûe Keò_ûeòùa û

23 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

Facebook Followers - 5 lakh Plus, WhatsApp Members - 5 Thousand Plus

08

malayalam.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

Kéhò icûPûe

ù_ûUðûfùe ijRùe ^òR C_ôû\^ aòKâò Keò_ûeòùa KéhK a

ðcû^ Kéhò ùlZâùe A<eù^U GK cêLý bìcòKû ^òbðûj KeêQò, Gjò @^êiûùe KéhK Kéhò i´¡òZ C_ôû\ @^fûA^ùe ijRùe KòYòaû I aòKâò Gaõ KòYòaû _ûAñ ùade jûCiõò Kµû^ú ù^i^ûf KûùfUef cýûù^Rùc ibòðùiR fòcòùUW GK ù_ûUðûf @ûe¸ KeòQ«òö Kµû^úe @^fûA^ ù_ûUðûf cûùKðUdûWùe KéhK ijRùe ^òRe Kéhò C_ô\Kê aòKâò Keò _ûeòùaö Gjò ù_ûUðûf \ßûeû KéhKuê aòbò^Ü iciýûeê @ûgßÉò còkòaö Gjû\ßûeû C_ûô\Kê AcûùKðU fòuþ \ßûeû ùfûùKi^ ijòZ KûùfUef ùadejûCiòõ ijòZ iõ~êq Keû~ûA _ûeòaö Kéhò C_ôû\Kê aòKâò I KòYòaû _ûAñ

KISANeSTORE India's first Agro-estore www.kisanestore.com fdlkuksa dk viuk vkWuykbZu LVksj

@^fûA^ cû¤cùe KéhK iò]û ikL aRûe ijòZ ù~ûWò ùjûA _ûeòùaö Zûuê ùKøYiò _âKûee c¤ÉúKê ù^A jAeûY ùjaûKê _Wòa ^ûjñòö aRûeùe Gjò iêaò]ûeê ^ò½òZ KéhKuê fûb ijòZ GK ^ì@û aûZûaeY còkòaö Gjò ù_ûUûðfe gb ê ûe¸ @aieùe Kµû^úe _a⧠^ùòŸgðK iõRd ùKøk Kj[òùôf ù~ KhéK Kµû^úe _¬úKeY ùK¦ùâe ^Ròe ^ûc _¬KòeY Keò ]û~ýð icd iúcû c¤ùe ^Rò C_ûô\Kê aKòòâ Keò _ûeùòaö Gjû aýZúZ Kû~ýðKcâe cLêý@Z[òô Khéò cªûkde _aìZð^ iPaò ieòûR jùêi^ Kj[òùôf ù~ Zûue C_ûô\Kê CPZòþ cf ì ý ù\aû _ûAñ Gjò iaê]òû @]Kô fûb\ûdK ùjaö

All India Buy online A to Z agri inputs at Free Home Delivery Krishi Jagran www.kisanestore.com 1800-270-1-271 eCommerce Media Partner You can buy Seed, Fertilizer, Pesticide, Organic Inputs, Spray Pumps, Farm Tools, Farm Machinery, Water Pumps, GSM Mobile Starter, Solar Product, LED Rechagerable Torch, Veterinary Medicines, Krishi Jagran magazine & many other Agri-inputs from KISANeSTORE.

10

www.krishijagran.com

Kéhò icûPûe

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

aäKþ ùP^ ùUK^òK cû¤cùe aXòa KéhKu ùeûRMûe

Ké

hKu @ûdKê ù^A bûeZ ieKûe _âdûieZ ejò[ôaû ù\LôaûKê còkêQòö G[ô_ûAñ ieKûe bò^Ü-bò^Ü _\ùl_ ù^CQ«òö ieKûe KéhKu @ûdùe aé¡ò Keòaû _ûAñ @û]ê^òK Kéhò ùUK^òKKê @Mâû]ôKûe ù\aûKê _âdûi KeêQ«ò, G[ô_ûAñ ieKûe aäûK ùP^þ ùUK^òK aýajûe KeòaûKê _âÉêZò PkûAQ«òö Gjûe aýajûe \ßûeû KéhKuê ùicû^u C_ôû\^e DPòZ \ûc còkò _ûeòaö Pûh Kûc _ûAñ aäûK ùP^ ùUK^òK (aúiúUú )e aýajûe ùjaö G[ôeê KéhKuê @ûd aXûAaûùe iûjû~ý còkòaö aäûK ùP^ ùUùKÜûùfûRò _ûAñ ^úZò @ûùdûM ùeûWcýû_þ _âÉêZ Keòùaö aúiúUú \ßûeû i_äûA ùP^e iìP^û eLû~ûA _ûeòaö

ieKûeu ù~ûR^û Gjû ejòQò ù~ G[ôeê ùlZ Kûcùe ùjaûKê [ôaû ù^Y-ù\Y ùlZâùe _ûe\gðòZû @ûiòaö Gjû\ßûeû aäûKùP^e MZòaò]ô C_ùe fMûc fûMòaö iìP^û @^êiûùe aúiúUú \ßûeû KéhKu `ife CPòZ \ûc còkò _ûeòaö G[ôijòZ C_ôû\^e lZò ùeûKòaûùe c¤ iûjû~ý còkòaö aùRUùe Kéhò ùUùKÜûùfûRò ÁûUð@`þ `Šùe @ûa<^ aXòaö `Še aýajûe aäûK ùP^þ ùUùKÜûùfûRò _ûAñ ùja ö Gjò aäûK ùP^þ ùUK^òK @ûiòaûeê KéhKuê ajêZ `ûA\û còkòa ö

@ùÁâfòdûe Kkû UcûUee Êû\ PûLôa bûeZ

U

cûUee ù\÷^\ò^ @ûagýKZûùe bûeZùe ajêk bûaùe ùjCQòö ù\ge KéhK aW ]eYe Gjûe Pûh KeêQ«òö ùjùf Gùa bûeZùe @ùÁfòdûe UcûUe Pûh Keû~òaö Gùa _~ðý« ù\gùe ùKak fûf UcûUe Lô@û~ûCQòö cûZâ Gùa

aòjûee PµûeYýùe @ùÁfòdûe Kkû UcûUe Pûh ùjaö @û]ê^òK Pûheê iêMûe, Kýû^ie I jûUð @ûUûKþ bkò ùeûMeê ùfûKuê a*ûAaû _ûAñ PµûeY ^òaûiú gûj\òuê G_eò ù_âeòZ KeòQ«ò ùicûù^ Kkû UcûUe Pûh Keòaû _ûAñ AQû _âKûg KeòQ«òö gûjò\ ^òRe \êA GKe Rcòùe Kkû UcûUeKê Kfcú _ûAñ Gjûe Pûeû _âÉêZ KeòQ«òö Zûue Kjòaû ùjfû ù~ cûyðùe Gjûe Êû\ PµûeYaûiúuê PLûAùaö ùi Gjò Kkû UcûUe Pûh _ûAñ ù_âeòZ ùjûAQ«òö gûjò\u Kjòaû ùjfû ù~ @ûi«û KòQò \ò^ c¤ùe Gjò @*kùe Kkû UcûUee Pûh @ck ùjûA~òaö G _~ðý« Kkû UcûUe Pûh ùKak jòcûPkùe ùjC[ôfûö ùjùf Gjûe Pûh ù\ge @^ý eûRýùe c¤ KéhK Keòaû @ûe¸ Keò ù\AQ«òö Gjò Kkû UcûUee c¬ò ùRù^UòK cýêùUi^eê _âÉêZ ùjCQòö G[ôùe `âò ùeWòKfèeê fXòaûe lcZû @]ô K ejê Q ò ö c^ê h ýe geúeùe ùeWòKfè ùifè @]K iKâúd ùjûA ÊûiÚý ùifKê lZò _jñPûA[ûGö iêMûeKê ^òdªòZ I Kýû^ie bkò ùeûMe ùeûKòaûùe Gjû `k_â\ ùjûAQòö G[ôùe bòUûcò^þ G’ I iò’ aýZúZ Gù^ÚûiûA^ò^ c¤ ù\Lû~ûG, ~ûjû jé\þNûZeê a*ûAaûùe fûb\ûdK ùjûA[ûGö

11

hindi.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

Kéhò icûPûe

PûCk C_ôû\K ùQûU KéhKuê ‘ù_âûùRKÖ ijù~ûM’eê còkòa `ûA\û

bû

eZúd Kéhò cêLý bûaùe fNê Gaõ iúcû« KéhKu C_ùe @û]ûeòZ ù~Cñcûù^ Kò _eµeûMZ Pûh Keò[û«òö Kéhòe ^ì@û ù_âûù\ýûMòKúMêWòK aòhdùe iìP^ûe @bûa Gaõ iùPZ^Zû @bûaeê KéhKu C_ôû\KZû Gaõ Pûhùe @ûd Kc ùjCQòö Ißûdûe AŠò@û \ßûeû iõKe ]û^ aû jûAaâòW aòhdùe iùPZ^Zû _â\û^ Keòaû _ûAñ Rê^ 2017ùe Ißûdûe AŠò@û \ßûeû ù_âûùRKÖ- ijù~ûMe @a]ûeY eLû ~ûAQò `kùe ]û^e C_ôû\KZû aXû ~òa I Lû\ý iêelû aXûAaû _ûAñ GK cjZß_ì‰ð bìcòKû ^òaðûj Keû~ûA _ûeòaö G[ô_ûAñ Ißûdûe Gjò ù_âûùRKÖ ijù~ûM @ûe¸ Keò[ôfû ‘ijù~ûM ù_â û ùRKÖ ’ @^ê i ûùe AŠò @ û^Mâ û cúY ibð ò i (@ûARòGiþ) ijòZ Ißûdûee GK iõ~êq _\ùl_ö ù~Cñ[ôùe ùQûU KéhK GMâú aýaiûd KõùiûUðòdc (Gi G` Giò) ijòZ cògò ]û^ C_ôû\K KéhKu _ûAñ Kûc Keòaö Gjò _\ùl_e cìk CùŸgý bûeZùe KéhKuê iõKe ]û^e aòj^ C_f² KeûAaû ~ûjû Lû\ý iêelû aXûAaû _ûAñ ajêZ @ûagýK ö

Ißûdûe aòjûee ùcûZòjûee fûMê Gaõ iúcû« KéhKu ijòZ ‘ù_âûùRKÖ ijù~ûM’e GK i`k C_ûâ KeòQ«ò, ùcûZòjûe Ròfäû ]û^ C_ôû\^ ùlZâùe _âcêL bìcòKû ZêfûCQòö Ißûdûee @eûAR aâûŠ @]ôK C_ôû\^ ù\C[ôaû jûAaâòW ]û^e aòbò^Ü Kòice icìj, ~ûjû aòbò^Ü @û*kòK _eòiÚòZò I KéhKu bò^Ü-bò^Ü @ûagýKZûKê @^êeì_ Cy MêYa û ~êq jûAaâòW aòj^ _â\û^ KeêQòö G _~ðý« aòjûee _ìað PµûeYùe _ûLû_ûLô 100 Mûñe 8000KéhK @eûAR `if _â\gð^ ù\LôQ«ò I `if _âa§^, C^ÜZ giý _âKâòdû, ùeûMù_ûK ^òdªY aòhdùe iìP^û _âû¯ KeòQ«ò I ^òR iciýûe icû]û^ KeòQò«ò ö ù_âûùRKÖ ijù~ûM ùK¦â Kéhò Gaõ KéhK KfýûY cªú eû]û ùcûj^ iòõju c¤ ¤û^ @ûKhðòZ KeòQ«òö Kéhò Gaõ KéhK KfýûY cªú aýqòMZ bûaùe aòjûee _ò_eûùKûVú Mñûùe Ißûdûe AŠò@û \ßûeû @ûùdûRòZ ùcMû KéhK _âgÉò_Zâ Kû~ðýKâcùe iûcòf ùjûA[ôùfö Gjò Kû~ðý Kâcùe 500eê @]ôK ]û^ C_ôû\^ Keê[ôaû KéhK, ieKûe I Cù\ýûM ixe cêLý @]ôKûeú iûcòf ùjûA[ôùfö Gjò Kû~ðýKâc @aieùe \lòY Giò@ûe aeò Ißûdûe _âZò^ò]ô eòPWð ùa^ We cùað Kjò[ôùf ù~ Ißûdûe bûeZúd Kéhò Cù\ýûMùe GK _âcêL bìcòKû ZêfûCQò ö ~ûjûe 120 ahðe AZòjûi, bûeZúd Kéhò ùlZâùe I bûeZúd KéhKu @ûagýKZû Gaõ Pýûùf¬Kê _ìeY KeQêöò Iûßdûe @eûAR jûAaWòâ ajò^ \ûßeû ajòûee ]û^ C_ûô\K KhéKu c¤ùe ^Rò ùlZâ a¡ é ò KeQòöò Gjò _Kâûe Iûßdûe Zûue Pûhe @ûd I @ûRúaKòûKê aXûAaûùe ajZê _d â ûi KeQêöò ‘ù_ûâùRKÖ ijù~ûM’ cû¤cùe Iûßdið 2022 i¡ ê û KhéKu @ûdKê \Aê MYêû KeaòûKê _d â ûi Rûeò ejaò û

12

malayalam.krishijagran.com

Kéhò icûPûe

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

KéhKu C_ùe _Wòa ùcøiêcúe _âbûa,Kcòa @ûd

Ké

hKu @ûdKê @Mâû]ôKûe ù\aûKê ieKûeu _âdûi C_ùe Rkaûdê \ûC iû]ú _ûùeö ùMûUòG _ùU ieKûe KéhKu @ûdKê @Mâû]ôKûe ù\aûKê _âdûi KeêQ«ò @^ý_ùU iùaðlY ^òRe @^êcû^ Rûeò Keò KjòQò ù~ ùcøiêcú _âbûaùe G[e KéhKu jZûg ùjaûKê _Wòaö @û[ðòK iùaðlY 201718e @^êcû^ùe Kêjû~ûAQò Rkaûdê _eòa ð^ ù~ûMê c¤a]ùôe `ûcð @ûd 20eê 25 _ZâgòZ _~ýð« Kc ùjûA_ûùe ö iùbðùe Gjò aòhdKê ajêZ ùRûe \ò@û~ûA Kêjû~ûAQò ù~ iÚòZòKê ^òdªY eLôaû _ûAñ iò*ûAe iêaò]ûùe aXûAaû CPòZö ieKûe c¤ KéhKu @ûdKê \êA MêYû Keòaû _ûAñ _\ùl_Kê cRaêZ ijòZ CVûAaû I ùicû^u i`kZûe @ûKk^ Keòaû C_ùe ùRûe ù\AQ«òö ùijò_eò iùaðlYùe RòGiUú KûCõiòf aòhdùe Kêjû~ûAQò KéhKu @ûd aXûAaû I Kéhò ùiKÖeùe iê]ûe _ûAñ RòGiUú KûCõiòf bkò Zª Keû~ûCö eòù_ûUð @^êiûùe ùcøiêcú _âbûa bûeZúd Kéhò C_ùe ù\Lû~ûCQòö Gjò KûeYeê còWþ Ucðùe `ûcð A^Kc C_ùe 20eê 25 _âZògZ _âbûa _Wò_ûùeö G[e _gê]^eê ùjC[ôaû @ûdùe c¤ 15eê 18 _âZògZ Kc ùja ö @û[ðòK iùaðlYùe Kêjû~ûAQò ù~ ùcøiêcú _eòiÚòZò I jâûi RkÉeKê \éÁòùe eLô Gjû Reêeú ùjCQò ù~ iò*ûAe iêaò]ûKê aòÉûe Keû~ûCö a ðcû^ 45eê 50 _âZògZ Rcòùe iò*ûAe iêaò]û ejòQò, aûKò ùcøiêcú beiûùe Pûh ùjCQòö

iò*ûAe C c iêaò]û ^[ôaû ù~ûMê K‰ðûUK, cjûeûÁâ, c¤_âù\g, eûRiÚû^, QZògMWÿ I SûWÿLŠe ùKùZK @*k ahðûRk @bûaeê iaêVûeê @]ôK lZòMâÉ ùjCQòö G[ô_ûAñ Gjòiaê @*kùe iò*^ _âYûkúùe iê]ûe @ûYòaû ajêZ @ûagýK ùjûA_WòQòö ieKûeuê Gjû C_ùe ¤û^ ù\aû @ûagýK ù~ ùKCñ _âYûkú \ßûeû Gjò iõKU ijòZ fùXÿA Keû~ûA _ûeòaö G[ô_ûAñ ieKûeuê _â[ceê jó Gjûe ù~ûR^û KeòaûKê ùjaö

13

www.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

Kéhò icûPûe

ùNûhYûe ùNûhYûe 18cûi 18cûi aòZaò òfûZòfû ùjfû^ò“aò “aòRRê ùcû I” I” @ûe¸@ûe¸ ùjfû^ò ê ùcûMûñ ùeWò Mûñ ùeWò \ú

Nð18 cûieê @]ôK icd @ZòKûâ« ùjûA[ôùf iê¡û @ûe¸ ùjûA_ûeòfû^ò “ aòRê Mûñ ùeWòI”Kû~ýðKâcö iõd ijûdK ùMûÂò,KéhK iõMV^ I Pûhúcû^uê Kéhò,RkùiP^,ÊûiÚý I @^ý Reêeú iìP^û ù\aû_ûAñ C_ùeûq _âKÌe ù~ûR^û Keû~ûò[ôfûö eûRý Kéhò I ùa÷hdòK aògßaò\ýûkde Kêk_Zò WKÖe. iêùe¦â^û[ _gê_ûkK cêLýcªúu ^òKUùe Gjò _âKÌe C_iÚû_^û Keò[ôùfö cêLýcªú 2016 ciòjû @MÁ 30 ZûeòLùe Zêe« Gjò _âKÌKê Kû~ýðKûeú KeòaûKê ^òùŸðg ù\A[ôùfö iìP^û @^ê~ûdú,bûeZahðùe IWògû GK _âcêL Kéhò_â]û^ eûRýö GVûùe 70_âZògZ R^iû]ûeY Kéhò C_ùe ^òbðe Keò Pkò[û«òö RûZúd Éeùe IWògû Kéhò _ûAñ _êeÄéZ c¤ ùjûAQòö GVûùe ^ûcKeû Pûhú c¤ ejòQ«òö _ ûdZùe cê L ýZü ]û^,_^ò _ eò a .jk\ú _â P ê e _eò c ûYe Pûh Keû~ûA[ûGö ùi[ô_ûAñ Ròfæûe aòbò^Ü iÚû^ùe Kâd aòKâd _ûAñ cŠò iÚû_^ Keû~ûAQòö Kò«ê a ðcû^ ù\Lû~ûCQò ùa÷hdòK Éeùe Pûhúcû^ue @mZû ùjZê ]û^ Gaõ _^ò_eòaû C_ôû\^ ]ôùe ]ôùe Kc ùjaûùe fûMòQòö iûe I KòU^ûgKe _âùdûM

^RûYòaû `kùe GKe GKe Rcòùe ù_ûK Peò~ûCQ«òö Gjû\ßûeû C_ôû\^ V_þ ùjaû ijòZ Pûhú cêŠùe jûZ ù\A aiêQòö cjûR^ Vûeê ]ûe iêZâùe @ûYò[ôaû Uuû iêSò ^_ûeò @ûZàjZýû KeòaûKê aû]ý ùjCQòö “aòRê Mûñ ùeWòI” Kû~ýðKâc @ûe¸ ùjûA[ô ù f, cê L ýZü @ ke PûhúbûA cû^uê Kéhò,icaûd,RkùiP^, ÊûiÚý,gòlû aòhdùe @ûagýK iìP^û còkòaû ijòZ aòùghbûùa C_KéZ ùjûA_ûeò[ûù«ö _â]û^cªúu “c^þ Kò aûZ” Xû ûùe cûiKê [ùe cêLýcªúue 10cò^òUþ “@û_Yu _ûAñ aû û”ð _âPûe \ßûeû PûhúKêk C_KéZ ùjaû ijòZ iû]ûeY ùfûK ieKûeu ijòZ ù~ûWòùjûA _ûeò[ûù«ö cûZâ a ðcû^ Gjò Kû~ýðKâc ùNûhYû ùjaûe 18cûieê C¡ð icd aòZò~ûA[ôùf c¤, Gjû ùKak ùNûhYû^ûcûùe iòcòZ ejò~ûAQòö G iµKðùe eûRý Kéhò I ùa÷hdòK aògßaò\ýûkde Kêk_Zò WKÖe. iêùe¦â^û[ _gê_ûkK Kêj«ò,C_ùeûq _âKÌe icÉ KûMR_Zâ ùK¦â iìP^û Gaõ _âiûeY cªûkdKê ùeRòùÁâi^ _ûAñ _Vû~ûAQòö ùeRòùÁâi^ Kûc ieòaû _ùe Gjò Kû~ýðKâc @ûe¸ Keû~òaö

14

hindi.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

Kéhò _ûVýKâcKê cû^ýZû _â\û^ aé òMZ iàûZK bûùa ùNûhYû KeûMfû

Ké

hò I @û^êiwòK _ûVýKâcùe _âPkòZ iàûZK (@Še MûâRêGU) WòMúâ _ûVýKâcKê aé òMZ WòMâú _ûVýKâc bûùa ùNûhYû Keû~ûAQòö Kéhò, `êW ùUKù^ûfRò, aûùdûùUKÜ ù^ûfRò, ciôý, ùieòKfPe (ùehc Pûh), Méj aòmû^, _êÁòKe Lû\ý bkò Kéhò I @û^êiwòK _ûVýKâc C_ùe [ôaû iàûZK _ûVýKâcKê bûeZúd Kéhò MùahYû _eòh\(@ûiòG@ûe) \ßûeû Rûeú ùjûA[ôaû @ûù\g^êgûùe aé òMZ _ûVýKâc bûùa ùNûhYû Keòaû \òMùe @ûagýK ^[ôùf iõùgû]^ @ûYòaû ^òcù« icÉ eûRý I ùK¦â gûiòZ @ k,@ûùdûM I G iõKâû« @^ýû^ý _âZòÂû^

Zêe« _\ùl_ ù^aûKê Kêjû~ûAQòö Gjò ccðùe ùK¦â Kéhò, icaûd I KégK KfýûY aòbûM @]ô^ùe [ôaû iõµâiûeY ^òù¡ðgûkdKê ~êMà ^òù¡ðgK PòVò ùfLòQ«òö PòVò _ûAaû _ùe IdêGUò Kêk_Zò iêùe¦â^û[ _gê_ûkK Kéhò I @û^êiwòK ùlZâùe [ôaû @Še MûâRêGU _ûVýKâcKê aé òMZ WòMúâ bûùa ùNûhYû Keòaû \òMùe Kû~ýð_^Úû MâjY KeòaûKê iû]ûeY _âgûi^ aòbûMe ÊZª iPòa @ùgûK Kêcûe cò^ûuê @aMZ KeûAQ«òö

15

malayalam.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

i`k KéhK

Mûñe ùgâ cjòkû Pûhú Mâú

hàe _âPŠ ZûZò, ahðûe cìhk ]ûeûKê LûZòe ^Keò cêŠSûk ZêŠùe cûeò Rcòùe Pûh Rcòùe Kûc Keò Mûñe RùY ùgâ cjòkû Pûhú eìù_ _eòMYòZ ùjûAQ«ò Gjò cjòkû Pûhú RYKö \ò^ [ôfû _êeêhcûù^ ùKak Pûh Kûc Keê[ôùfö @ûRò Kò«ê cjòkûcûù^ ù\LûA ù\AQ«ò Kò ùKak _êeêh ^êùjñ, bûeZe 80 _âZògZ cjòkû c¤ Pûh Kûc Keò RùY RùY ùgâ KéhK ùjûA _êeêhu ijòZ icKl ùjûA_ûeòQ«òö ùa÷gûkú Rdûa« bûùfeûI, eòõ_ú Kêcûeú I KecRòZ ^òRe Mâûcùe Pûh Kûc Keò ^òRKê Mâûcùe ÊZª _eòPd ù\AQ«òö KûjóKò ^û ùicûù^ Pûh KûcKê @û_YûA Mâûcùe Gùa RùY RùY ùgâ cjòkû KéhK ùjûA_ûeòQ«ò û ùa÷gûkú 40 ahðúd RùY aò]aû cjòkûö _eòaûe Kjòùf Zûue \êAUò Raû^ _ê@ö a]ðû ù_V Mâûcùe _ûõP GKe Rcòùe ùa÷gûkú K_û, Wûfò I ùiûdûaò^ fMûAQ«òö \êA _âjeùe Leûùe ùlZùe Kûc Keò[û«òö cûUò ùlZe gì^Zû c¤ùe ^òRe ^òeaZûKê bw Keê[ôùfö Kò«ê GcòZò ^òeaZûKê bw Keòaû _ûAñ Gjò cûUò jó Zûuê iûji ù\A[ôfûö @û_Y RûYòùf @û½~ðý ùjùa Kò ù~ùZùaùk ùa÷gûkúu @ûcôaògßûi cûUò jó aXÿûA ù\A[ôfûö ùiùZùaùk ùi ^òR c^Kê \éXÿ Keò ùi aò Kéhò Kûc Keò ^òRe _eòaûe ù_ûhò_ûeòùaû Gjò \éXÿ @ûcôaògßûi Zûu c¤ùe RûMòCVò[ôfûö ùiùZùaùk ùi ^òR Êûcúu Rcò ù e Pûh Kûc @ûe¸ Ke[òùôfö ùZùa ùag÷ûkúu ji Liêeò Rúa^ bZòùe ùijò\ò^ MâjY fûMò~ûA[ôfû ù~ùZùaùk Zûu Êûcú EY bûe iS ê ò^ _ûeò @ûcô j Zýû Keò[ôùf û

ùKak ùa÷gûkú ^êjñ«ò bûeZùe _âûd 18 _âZògZ MâûcúY _eòaûe @ûRò Gbkò _eòiÚòZò ù\LôaûKê còkò[ûGö KûjóKò ^û _eòaûe _âZòù_ûhY Keòaûùe @lcZû _âKûg Keò aûjûe eûRýKê Kûc @ù^ßhYùe Pûfò~òaû ^Zêaû EY bûe ijò ^_ûeò @ûcôjZýû KeêQ«òö ùa÷gûkúu Rúa^ùe Zûjû jó NUò[ôfû Kò«ê ùi bûwò _Wÿò ^[ôùfö ùa÷gûkú Kj«ò Kò Zûu Êûcúuê ù~ùZùaùk 33 ahð ùjûA[ôfû ùiùZùaùk Zûu Rúa^ùe Gjò \êNðUYû NUò[ôfûö Êûcúu céZêý _ùe ùa÷gûkú ùlZ Kûc @ûe¸ Keò[ôùfö R^MY^û @^êiûùe MZ \êA \gK _~ðý« KeR ùaûSùe `if ^Á ùjaû KûeYeê _âûd 3 fl KéhK @ûcôjZýû KeêQ«òö ùa÷gûkú Kêj«ò Kò Êûcúu céZêý _ùe ùcûùZ Rcòe cûfòK iìZâùe còkòMfûö ùZùa Êûcú Kéhò eY iêSò ^_ûeò céZêýaeY Keò[ôùf ùjñ, ù_ûfò i ùeKWð ù e ^ûc ^[ô a ûeê ùcû _eò a ûeKê ùKøYiò ieKûe ijûdZû còkò_ûeòfû ^ûjóö Kò«ê bMaû^u Ké_ûeê @ûA^ @^êiûùe cêñ Rcòùe cûfòK ùjûAMfòö

16

www.krishijagran.com

i`k KéhK ùa÷gûkú Gjò iêù~ûMKê jûZQûWÿ Keòùf ^ûjó û Mâûce RùY ùgâ cjòkû KéhK ùjûA icÉuê ù\LûAù\ùa Kò ùi c¤ Pûh Keò_ûe«òû Gjû_ùe ^òR Rcòùe K_û,Wûfò @û\ò Pûh Keòaû @ûe¸ Keò[ôùfö RùY aúe ecYú eìù_ ùi jûZùe jk fwk ]eò RcòKê Pûh Keò[ôùfö _â[ùc _â[ùc ùlZùe Kûc Keòaû icdùe @^ý KéhKcûù^ cêñ Keò _ ûeò a ò ^ûjó ùaûfò bûaê[ôùfû ùicûù^ bûaê[ôùf Kò cêñ RùY cjòkû ùjûA Kò_eò Pûh Kûc Keò_ûeòaòö ]úùe ]úùe ùcûe Pûh Kûc aòhdùe icÉ _âKûe @bòmZû aXÿòMfûö G[ôijòZ Rcòùe \ò^Kê \ò^ `if c¤ ùLkò CVòfûö _ìeòfû ùlZKê ù\Lô cêñ ùcûe \êüLKê ]úùe ]úùe bêfòaûKê fûMòfòö Mûñe cjòkûcûù^ cùZ ù\Lô Mað @^êba Kùfö ùcûe Pûh Kûcùe C^ÜZò ùjaû ù\Lô @^ý Sò@cûù^ c¤ ù_âeòZ ùjûA[ôùf û 32 ahðúdû eúõ_ò I 26ahðúd KecRúZþ ù~ùZùaùk ùcùZ ùcûUe iûAùKfùe ^aûKê @ûiòùf ùiùZùaùk cêñ @û½~ðý ùjûA_Wÿòfò û ùcûe iû^ bCYú KecRòZþ cùZ Kjòfû Zê GùKfû Z @ûc NeKê ~ûA_ûeòaê ^ûjó ùi[ô_ûAñ cêñ ZùZ @ûc NeKê ù^aûKê @ûiòQòö eúõ_ò ùa÷gûkúVûeê adiùe aWÿö _ìeû Nee ùaûS Zû’C_ùe [ôfûö KûeY ùi @ûAUò ùiKÖùe Kûc Keê[ôfûö ùZYê eúõ_ò c¤ @ûAUò ùiKÖe KûcKê QûWÿò ùlZ Kûc KeòaûKê c^ akûAfûö Zûjû ijòZ iû^ bCYú KecRòZþ c¤ ùlZ Kûc KeòaûKê Zdûe [ôfûö eúõ_ò Kj«ò Kò ù~ùZùaùk iûZ ahð adie cêñ ùjûA[ôfò ùiùZùaùk @ûc aû_ûue _eùfûK NUò[ôfûö ùiùZùaùk ùcû _ûLùe @ûAUò PûKòeò [ôfûö Kò«ê _òZûu ù\jû« _ùe ajê Rcò _Wÿò@û _Wÿò[ôfûö Gjò ùlZùe Pûh Keò ùcûe aû_ûu Ê_ÜKê iûKûe Keòaò ùi[ô_ûAñ PûKòeòKê QûWÿò cêñ KéhòKûc KeòaûKê Azû Keò KecRòZþe ijûdZû ùfûWò[ôfòö Nùe aWÿ bûA @Q«ò Kò«ê ùi KûcKû~ðýùe GùZ EPò eL«ò ^ûjóö Nùe _òZûu céZêý _ùe KeRe _ûjûWÿ f\ò ùjûAMfû Kò«ê Zû’e KòQò Pò«û ^[ôfûö _òZûue 32 GKe ejò[ôfûö ùZYê Gjò ùlZùe Pûh Kûc Keòaû @ûe¸ Kfòö 32 GKe ùlZùe ^òùR UâûKÖe PkûA Kûc Keò[ûGö G[ôijòZ Rcòùe gâcòKcû^uê fMûA c¤ cêñ Kûc Keò[ûGö eúõ_ò adie Sò@ ùKùaVûeê aòaûj Keò Neiõiûe aiûA, _òfû Qê@ûe cû’ ùjûA iûeò[ôùf û Kò«ê eúõ_ò Kjò[ôfû Kò Sò@ R^à ùKak aòaûj I Ne iõiûe _ûAñ ^êùjñ @ûjêeò c¤ ^òR ùMûW QòWÿû ùjûA @^ý _ûAñ ù_âeYû iûRòaûö aòaûj a§^ùe cêñ

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

GùZ gúNâ aû§ò ùjaûKê Pûjó ^[ôfò ö eúõ_ò Êû]ú^ bûùa Rúa^ RúAñaûKê Pûjêñ[ôùf û eúõ_òu Êû]ú^ bûùa aûjûeKê aûjûeò ^òR Kûc Kû~ðý ^òùR Keê[ôaû ù^A Mûñ ùfûùK _âûd _i¦ Keê ^[ôùfö 80ahðúd iŸðûe iòõj Kj«ò Kò cùZ fûMê ^[ôfû Kò Gjò \êA bCYú KòQò VòKþ KeêQ«òö Sò@cûù^ VòKþ adiùe aòaûj Keò Ne iõiûe Keòaû K[ûö ùlZaûWÿò Kûc @^ý jûZùe ù\A ^òùR aòaûjòZ Rúa^ aòZûAaû _ûAñ @ûùc Pûjêñ[ôfêö KûjóKò ^û @ûùc Sò@ ùaûjìuê Neê aûjûeKê ~òaûKê _i¦ Keò ^[ûCö @ûce G_eò K[ûùe eúõ_ò Lêaþ eûMò~ûA[ûGö ùZùa @^ýcû^u c^û Keòaû jó eúõ_òu iûjiKê \êAMêYòZ Keò[ôfûö ùi cû’uVûeê ù_âeòZ ùjûA[ôùf ùlZ Kûc Keòaû _ûAñö eúõ_òu cû’ ùMøfû_ ùKøeö iûfêIßûe I KcòRþ _ò§ò IXÿYúùe ^òR cêjñ ùNûWûA eLô[ôùf ùjñ ^òR Sò@Kê iûji ù\A @ûMKê aXÿòaûKêö ùMûfû_ Kj«ò Kò ùcûe icûR _âZòùeû] _âZò bâíùl_ ^ûjó Kò KòG K’Y Kjòùa ùaûfò cêñ _eaû@ Kùe ^ûjóö cêñ ùcû Sò@cû^uê Êû]ú^Zû ù\AQòö ùcû Sò@ eúõ_ò Zû’ aû_ûu Vûeê @]ôK Uuû ùeûRMûe KeêQòö Gùa ùcû Sò@ @ûjêeò @]ôK Rcò KòYòfûYòö G[ôijòZ @û]ê^òK _âYûkúKê @^êieY Keò ùlZ Kûc KeêQòö ijee cŠòõKê eúõ_ò Zûe C_ôû\^ ù^A ~ûA[ûGö U^ U^ @Lû aÉû bòZùe eúõ_ò QòWÿû ùjûA[ûG, ~ûjûKê ù\Lôùf ùcûe Lêiòe iúcû eùj ^ûjóö eúõ_ò Kj«ò Kò ùcû _eò ùKøYiò Sò@ ^ûjûñ«òö KûeY ùcûe C_ôû\Kê aòKâò Keòaû _ûAñ cêñ ajê ije c¤ aêfò_ûeêQòö ùi[ô_ûAñ cêñ Sò@u ù_ûhK _ò§ê ^ûjó aeõ _ê@ ù_ûhûK _ò§êQòö ùMûfû_ Kj«ò Kò ùa÷gûkú eòõ_ú I KecRòZþu _eò @^ý cjòkû I Sò@cûù^ c¤ ùlZ Kûc Keò \ê^ò@ûe ùgâ KéhK jê@«ê û ùa÷gûkú, eòõ_ú I KecRòZþ Kéhò Kûc Keò i`k KéhK ùjûA_ûeòQ«òö eòõ_ú I KecRòZþ ]^ú _eòaûe ùjûA i`k KéhK ùjûA_ûeòQ«ò @^ý_lùe ùa÷gûkúu _ûLùe KòQò ^[ûA c¤ Mûñe RùY i`k KéhK _ûfUòaû ijòZ @^ý cjòkûu _ûAñ ù_âYûe C› ùjûAQ«ò û

17

hindi.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

i`k KéhK

4 GKe Rcòùe fuû Pûh Keò, Gùa ùKûUòG Uuûe cûfòK _

Uòdûfû Ròfäþû ^ûbû @«MðZ Mñû ùLûL ^òaûiú ù^K iòõj (71) û ù^K Zûu Rúa^ùe @û^K Cû^ _ ^ ù\LôQ«ò, ùjùf ùi ùKùaaò iûji jûeò^[ôùfö aRûeKê ù\Lô ùi G_eò _eògâc Kùf ù~ @ûRò _¬ûae GK ^´e fuû C_ôû\K Pûhú ùjûA_ûeòQ«òö A^Kc UýûKè ù_÷V Keê[ôaû Pûhúu c¤ùe ùi ùag RYûgêYûö ùi fuû Pûh GK GKe Rcòùe Keò 2 fl Uuû _~ðý« ùeûRMûe Keò[û«ò I ùijò akùe ùi ^òRe 4 GKe ù_÷ZéK RcòKê aXûA 65 GKeùe _jñPûAùfYòö ùfûKuê eûM Lê@ûC[ôaû ù^K iòõjuê Lû\ýùe cifû _i¦ Ke«ò ^ûjñò ù^K iòõj ùaùk ùaùk jeòdûYûùe ùjC[ôaû KéhK ùckûùe bûM^ò@«òö fuû Pûh _ûAñ ùi @^êKìk _eòùag Keòaû ù^A _ûfò jûCie aòKûg Kùfö Gjò _ûfò jûCi eûRiÚû^, C e_âù\g, jeòdûYû I _¬ûaùe ùag RYûgêYû ö ù~ùZùaùk Zûuê _âgÜ Keû~ûA[ôfû Kò ^òRKê aò^û cifû Lû\ý _i¦ ùZùa GùZ aW Éeùe fuû C_ôû\^ KûjñòKò? ùZùa ùi iùw iùw Kêj«ò ù~ ‘KûjñòKò ^êùjñ’ Gjûe Pjò\û @]ôK ejòQò Zûjû ùKùa ùjùf ùgh ùja^ûjñò ö fuû `if _ûAñ iõNhðe ~ûZâû ^òRe @^êbìZò aòhdùe ù^K iòõj Kêj«ò, 1965 ciòjûe K[ûö ùKùZK _ûeòaûeòK iciýû KûeYeê \gc _ùe @ûMKê @ûC _Xò_ûeòùf^ûjñòö 13 GKe Rcòùe Kûc @ûe¸ Kùf ù~Cñ[ôeê Zûue bûM _ûLû _ûLô 4 GKe @ûiò[ôfûö

Zûue @ûe¸ \ò^MêWòK iõNhð_ì‰ð [ôfûö G_eò Kò Nee Lyð CVûAaû _ûAñ Zûuê ù_°ê ùeûW Uâû^èù_ûUð Kù_ûðùei^ùe KŠKÖe bûùa PûKòeò KeòaûKê _Wò[ôfû, ùjùf ùi iûji jûeò ^[ôùfö ù^K iòõju ijòZ Zûu aW bûA c¤ ejê[ôùf I 1960 ciòjûùe icÉuê ù_÷ZéK Mûñùe icû^ Rcò còkò[ôfûö ùjùf ^òRe @¤aýiûd akùe ùicû^u c¤eê iaêVûeê @ûMKê aXòaûùe ù^K iòõj i`k ùjûA[ôùfö ù~Cñ icdùe eûRýùe iaêR Kâû«ò ùRûe ]eò[ôfû, ùiùZùaùk 20 ahð adiùe ù^K iòõj iûjiòK _\ùl_ CVûA Pûh _ûAñ iûùX 3 jRûe Uuû EYùe UýêaþùIßf aiûAaûKê ^ò¿ ò ù^A[ôùf û Gjò Uuû ùiùZùaùk ajêZ @]ôK [ôfû ö ù^K iòõj GK KòùfûÄe A¬ò^ KòYò ^òùR ZûKê fMûA[ôùfö ieKûeu ù~ûR^û cêZûaK ùi Mjc I PûCk Pûh @ûe¸ Kùfö ùjùf iað^òcÜ ijûdK cìfý(GcGi_ò)e ijûdZûùe Zûuê GK iÚòe @c\û^ú còkò[ôfû, ùjùf ù^K iòõj i«êÁ ^[ôùf I ùi ùeûRMûe KeòaûKê Pjñê[ôùfö Gjò Kâcùe1980ùe ùi ùa÷mû^òK I Kéhò aòùghmuê ùbU Keòaû @ûe¸ Keòù\ùfö _¬ûa Kéhò aògßaò\ýûkd (_òGdê)e iµKðùe @ûiòaû _ùe Zêkû I UcûUe MQe _eúlY Kùf I ^ìZ^ ùKøgk gòLôùf ö Gjûe `k Gjû còkòfû 1988eê 2000 _~ðý« Zûuê

18

malayalam.krishijagran.com

i`k KéhK

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

 còkò[ôfûö UcûUe ijòZ ùi 1991eê fuû Pûh @ûe¸ UcûUe Pûheê @]ôK @c\û^ú

Keòù\ùf I Gjû _eVûeê ùi ùKùaùjùf _QKê @^ûA ^ûjñû«ò ö MZ EZêùe ùi iûùX 3 GKe Rcòùe fuû MQ fMûAùf, ùjùf Kjê[ôùf UcûUe 10 GKe _~ðý« KeòaûKêö ù^K iòõj Mjc Pûh Ke«ò ^ûjñò, ùjùf eaò EZêùe @]ôK ùeûRMûeú `if @ûkê, iì~ðýcìLú I Leò` EZêùe fuû Gaõ aûicZú PûCk Pûh KeêQ«ò ö Gjò _âKûe @ûiòfû _eòa ð^ _¬ûa Kéhò aògßa\ýûkd I bûeZúd Kéhò @^êi§û^ iõiÚû^ (@ûAG@ûe@ûA) e _âùdûMKê ù\ûjeûA 1991 ùe ùi fuû Pûhú eìù_ _eòPòZ ùjùfö Gjò Kû~ðýKê aêSòaû _ûAñ Zûuê aûwûfêeêe AŠò@û^þ A^ÁòPêýU @`þ jUðòKfPeeê c¤ @ù^K iûjû~ý còkòfûö ^ûbûe Gjò C\ýcú KjòQ«ò iûeû ù\ge ùa÷mû^òKuê RûYò[ôfò ù~Cñcûù^ ùcûùZ fuûe iòGPþ-1 _âRûZòe _eúlYùe iûcòf ùjaûe iêù~ûM ù\ùfö ahðK c¤ùe aùghmuVûeê còkò[ôaû iìP^ûe iûjû~ýeê Gjò _âRûZòùe iê]ûe KeòPûfò[ôfò ù~ùZùaùk fuûe @]ôKûõg KéhK Gjû c¤ RûYò ^[ôùf ù~ ^iðeú Kò_eò _âÉêZ Keû~ûG ö _ùe ùi fuû Pûh _ûAñ @^êKìk _eòùag Keòaû _ûAñ _ûfò jûCie aòKûg Keò[ôùfö Gjò _ûfò jûCi eûRiÚû^, Cò e _âù\g, jeòdûYû I _¬ûaùe Lêaþ _âiò¡ [ôfû ö ù^K iòõju `ûcðùe 100 cjòkû Kûc KeêQ«ò,10 jûRûe _~ðý« ùeûRMûe KeêQ«ò ù^K iòõj ~\òI cjòkûuê Kûc Keòaûe iêù~ûM ù\AQ«ò I ùicû^uê _âZò N<û _ûAñ 40 Uuû ù\CQ«òö ^iðeúe ù\LûgêYû, fuû aûQòaû, @^ý Kûcùe ijù~ûM Keòaû bkò Kûc _ûAñ 100 cjòkûuê Kûcùe eLòQ«ò ö ù^K iòõj Kj«ò ù~ Zûue GVûùe Kûc Keòaûe _eòùag Ne _eò, ùijò_eò Zûue GVûùe Kûc Keê[ôaû cjòkû _ûLû_ûLô cûiòK 10 jRûe Uuû ùeûRMûe Keò[û«òö iõKe Kòic _ûAñ _a^e MZò _eLôaû Reêeú ù^K iòõjuê fuûe iõKe Kòice aùghm ùjaû _ûAñ @ù^K ahð fûMòMfûö @ûAG@ûe @ûAe ùamû^òKu \ßûeû Kêjû~ûA[ôaû iìP^ûKê Kûcùe fMûA ù^K iòõj Kêj«ò, iõKe Kòic Keòaû icdùe _a^e \òM MêeêZß_ì‰ð bìcòKû ^òaðûj Keò[ûGö iõKe MQKê \êA @^ý `if cSòùe _Uûkòùe eLôaû \eKûe I G[ôùe c¤ _a^ ajòaûe \òMùe CPòZþ ùKûYe ¤û^ eLôaûKê _Wòaö fuû Pûh ic§úd KòQò aòùgh Z[ý  GK GKe ^iðeúeê 285 GKe Pûh _ûAñ Pûeû _âÉêZ ùjûA[ûG ö  fuûe Pûeû (iûµfòõ )eê _âZò ahð 4500 Uuûeê @ûe¸ Keò 6000 Uuû _âZò GKe _~ðý« @ûc\û^ú ùjûA[ûGö  _âZò ahð (iûµfòõ )eê ùcûU @ûc\û^ú 26eê 50 fl Uuûö  _âZò GKe Pûeûeê _ûLû _ûLô iûùX iûZ fleê 14 fl Uuû @ûc\û^ú ö  Pûeû aXòaû icd 5 cûi (^ùb´eeê cûyð _~ðý« )  Pûh Lyð (gâc, fRòÁòKè, A^þ`âûÁKþPe, Pûeû _ûAñ aòj^) @ùXA fl _âZò GKe ö  gâc Lyð 40 Uuû _âZò N<û ö  GK GKeùe 180eê 220 KßòUûõf KõPû fuû ijòZ 200 KßòUûõf fûf fuû C_ôû\^ ùjûA[ûG ö  KõPû fuûe aRûe cìfý 12eê 25 Uuû _âZò Kòùfû ö  _âZò GKe ùcûU @ûd 6 fl Uuû ö  _âZò GKe ùcûU @c\û^ú (Pûh Lyðeê aû\þ ù\A) _ûõP fl Uuûö  _âZò GKe Rcò fòRþ 20 eê40 jRûe Uuû (ùcûU @ûc\û^úeê aû\þ ù\A)

19

www.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

i`k KéhK

_õûdZe iì~ðýKê a\kûA[ôaû cjòkû ie_õuê @û_Y RûY«ò Kò? eû

R^úZòùe ^òRKê iKâòd eLô ie_õ iûRò[ôaû EZê RdiIßûf Mâûc _ûAñ cògûf iûRòQ«òö Zûu _eòPd ùKak GZòKòùe ejò ~ûA^ûjóö @ûAGGiþ _^ôú eì_ùe c¤ Zûu ^ûce GK C\ûjeY iûRòQòö EZêu Kûc jòñ Zûue _âZòbû, Kûce _âZò ùi ^òRKê ic_ðY KeòQ«ò I eûRù^÷ZòK lcZûKê jûùZAaû ij RùY @ûAGGiþ _^ôú bûaùe c¤ _õûdZe C^ÜZò Kû~ðýùe ^òRKê i\ûiað\û ^òùdûRòZ KeòQ«òö aòjûe ijòZ ajê eûRýùe ‘cêLýdû_Zò’, ‘ie_õ _Zò’ @ÉòZß I cjòkû cêLò@û bûaùe ùgâ iÚû^ MâjY KeòQ«òû EZê _õûdZ Nùe Nùe Lêaþ _eòPòZ RùY cù^ûaòmû^úu _eò ùfûKu c^Kê _Xÿò ù^A ùicû^ue \êüL iêL aêSò Gjûe icû]û^ Keòù\A[û«ò I ùfûKu cêjñùe ji `êUûA \ò@«òö ù~Cñ[ô_ûAñ EZêuê cêLô@û eìù_ cû^òQ«ò Mâûcaûiúö EZê Rdiê@ûfþ RùY cjòkû ùjûA[ôùf ùjñ @^ý ^ûeúcû^u _ûAñ ù_âeYû _ûfUòQ«òö @^ý ùfûKu ùiaû Keòaû ijòZ ^òR ùa÷aûjòK Rúa^ùe

ùKùa KûjûKê ùiÜj ù\aûùe @aùjkû _â\gð^ Keò^ûjû«òö @[ðgûÈùe iÜûZK WúMâú jûif Keò[ôaû EZê RdiêIßûf \òfäúùe aûi Keê[ôaû ùaùk 2014 ciòjûùe iúZûcXÿò iòõjaûjò^ú _ZõûdZe iûcûRòK MZòaò]ô iê]ûeòaû _ûAñ _â[c [e @õUû bòWÿò[ôùfö ùi _â[ceê jñò @^ê^ÜZ Mâûc_õûdZe iì~ðýKê a\kûA ù\aû_ûAñ ùPÁû Keò[ôùfö EZê \éXÿZûe ij Kj«ò Kò ù\g Êû]ú^Zû _ûAaûe ajê \ò^ aòZò~ûA[ôùf ùjñ, Gjò ‘^eKUò@û’ Mâûcaûiú aòRêkò @ûfêKê ù\Lô ^[ôùfö Kò«ê EZêu _eògâcùe @ûRò Mûñùe aòRêkò @ûfê@ _ûAaû `kùe Mâûceê @§ûe \ìe ùjûAQòö Gjû aýZúZ Mâûcùe iûcûRòK RûMéZò Kû~ðýKâcùe, iûõÄéZòK Kû~ðýKâc, ùg÷lòK ùicò^ûe Reò@ûùe ùfûKuê RWòZ Keòaû @ûe¸ KeòQ«òö ùfûKu ùiaûKê ù\Lô Mâûcaûiú EZêuê ‘^eKUò@û’ Mâûce cêLô eìù_ 2016ùe Pd^ Keòù\ùfö \òfäúe ijee ijRiê¦e Rúa^Kê QûWÿò ^òR Kû~ðý\lZû akùe Mâûcaûiúu _ûAñ KòQò Keòaûe @ûgû ù^A Mâûcûõke KVò^þ

20

hindi.krishijagran.com

i`k KéhK

Rúa^Kê aûQò ù^A[ôùf EZêö a\kêQò _õûdZe iì~ðý : cêLô@û ùjaû _ìaðeê I _ùe EZê RdiêIßûf Gjò _õûdZe _ûeò_ûgßðK iêaò]û C_ùe ]ýû^ ù\A[ôùfö aòRêkò, ùgøPûkd, iWÿK bkò A¶âûÁâKþPe aòKûg C_ùe _â[ùc \éÁòù\A[ôùf I @Zòeòq gòlû C_ùe ùi _âû[còKZûùe ù\A[ôfû û Mâûce Èú ùfûKcû^u K[û C_ùe ùi Kjò[û«ò Kò ù~Cñ Mâûcùe _âûd 85% ùfûK ùgøPûkd _ûAñ aûjûeKê ~ûA[ôùf ùijò Mâûcùe ùi 2100eê @]ôK ùgøPûkd _õûdZùe Gùa _~ðý« Zò@ûeò Keò iûeòQ«ò û EZê Kj«ò Kò gòlû Zûue _â[c _âû[còKZû ejòQò I ùi Gjû C_ùe aòùgh ]ýû^ ù\AQ«òö ùi @õke _òfûuê ^òR Ée _~ðý« _XÿûAaûKê PûjêñQ«ò û EZê Kj«ò Kò Gjò _õûdZùe \kòZ Lûiþ Keò cêije iµâ\ûd aýqò iaêVûeê @]ôK @Q«òö Gjò icê\ûd ajêKÁùe \ò^Kê \êA Ikò LûAaû _ûAñ eêUò _eòaûeKê ù~ûMûA _ûeê ^jñ«òö cìkZü ùlZ

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

cRêeò I @^ý eì_ùe cRêeò Keò Gjò icê\ûd _òfûuê Äêf _~ðý« _jñPûAaû c¤ Zûu _ûAñ KÁKe ùijò _òfûcû^uê ùi Gùa Äêf ù^aûe \ûdòZß ù^AQ«ò û Gjò Kûc _ûAñ @ûùc 12 RY ~êaZúuê ù^A ùMûUòG Uòcþ Zò@ûeò KeòQêö Gcû^uê c¤ _âgòlY \ò@û~ûAQòö Gcûù^ iòùAA, aêYòaû I aêýUòiò@û^þ Z[û KµêýUe ùKûið gòLôQ«òö ùi ajê KÁùe \kòZ _òfûcû^uê _XÿûAaû _ûAñ ù_âeòZ KeêQ«òö @ûRò 500eê @]ô K gò g ê @ûce Äê f ùe _ûV_XÿêQ«òö _ìaðeê G_eò ejò[ôfû Kò _*ûdZùe ùMûUòG c¤ Äêf G_eò [ôfû Zûjû ùKùa c¤ ùLûùf ^ûjó, cêñ ajê\ò^ ùja Gjò ÄêfKê ~ûCQò, Kò«ê gòlK @ûiê ^ûjûñ«òö EZê Kj«ò aòjûeùe gòlûe iÚòZò ajêZ Leû_ö aòMZ KòQò ahð ùja @ûjêeò @§ûKûe bòZeKê Pûfò~ûAQòö G[e cûUâòK _eúlûùe GVûKûe QûZâu _ûiþ jûe Lêaþ Kcþ ejò[ôfû û ÄêfKê _òfûcûù^ ùKak c¤ûjÜ ùbûR^ _ûAñ ~ûA[û«òö EZê Äêfùe QûZâu @ûùUŠû^è ùeRòÁe ù\Lô[ôùf û ù~Cñ[ôeê RYû_Wÿò[ôfû Kò Äêfe @aiÚû Lêaþ Leû_ ejòQòö @ûelY Reêeú I ùgh C_ûd ^ûjó : ^òùR Iaòiò ùgâYúd ùaûfò EZê ^òRKê cû^«òö icûR icû^Zû _ûAñ @ûelY ùiùZùak _~ðý« Reêeú, ù~ùZùak _~ðý« icû^Zû @^ý C_ûdùe `k_â\ ùjûA_ûeò ^ûjó ö ùZYê GùlZâùe ùi KjòQ«ò Kò ‘Äêf’ ùe _âûAùceú Éeùe ùiùZùak _~ðý« gòlû fûMê ùjûA _ûeòa ^ûjòñ ù~ùZùak _~ðý« icZûe eûÉû iéÁò ùjûA_ûeò ^ûjóö icû^þ gòlû, icû^þ Äêfù~CñVûùe iû]ûeY I Lûiþ Keò icÉ _òfû GKûVò _Xÿò_ûeòùaö EZê Kj«ò Kò cêñ iaêùaùk RûZò_â[û aòùeû]ùe Kûc Kùeö EZê Kj«ò Kò Zûu _õûdZùe Zûu RûZòe cûZâ 6 _eòaûe @Q«òö ùicû^uê RûZò MZ K[û ù^A ÊúKéZò c¤ còkòQòö Kj«ò Kò ‘@aiÚû G_eò ejòQò Kò RûZò I aMðúKeY ù~ûMêñ ù\g @ûRò c¤ GK icû^ ùjûA_ûeê ^ûjó’ aòjûeùe ùcûe RûZò Iaòiò ùgâYúd aýqò C e _âù\ge @]ôKûeú @U«òö ùZYê _âZòbû ^òKUùe ùKùa RûZòe @ûagýK _Wÿò^[ûGö RûZò _â[ûKê Cùz\ Keò _õûdZùe Kò_eò icùgâYúd _òfû GKûVò aiò _ûV_Xÿòùa Gaõ GKûVò còkò cògòKûc Keòùa Gbkò GK _\ùl_ ù^aû _ûAñ ~êaaMðuê ù_âeYû Keò[û«ò EZê û eûR^úZòKê GùZ gòNâ ùWAñaò ^ûjó : EZê Kj«ò Kò ^òR Kûc _âZò ùcûe @ûMâj ejòQòö ùi eûR^úZò _âZò @ûMKê aXÿòaû ù^A Kj«ò, R^Zû Zûuê GK bìcòKû _ûAñ Pd^ KeòQ«ò Zûjûe \ûdòZß cêñ VòKþ bûaùe ZêfûAaû \eKûe ùicû^u ùiaûùe cêñ ^òRKê i_cðY Keòù\AQòö ùZùa Gjû

21

malayalam.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

i`k KéhK

^êùjñ Kò ‘@û_Y cêLò@û ùjûA ~û@û«ê’ `êYò aò]ûdK ùjaû _ûAñ cêñ GùZUû aýûKêk ^êùjñ, R^Zû Zûu aògßûiùe ù^Zû Pd^ Keòùaö ~\ò @û_Yuê R^Zû cêLýcªú eìù_ Pd^ Ke«ò ùZùa @û_Y K’Y Keòùa? G _âgÜùe EZê Kj«ò Kò Gùa Z ùcû _ûLùe aWÿ flý ejòQò cêñ ùKcòZò ùcû _õûdZKê iêaò]û iµ^Ü Keò_ûeòaòö Zûjûùe cêñ ^òRKê _âcûYòZ Keò_ûeòaò cêñ ùcû _õûdZ _ûAñ KòQò Keò_ûeòQò ùaûfò û cjòkû R^_âZò^ò]ôu aòhdùe, Lûiþ Keò aòjûeùe, @aiÚû Gjû ejòQò Kò _Zò cjòkûu aòhdùe ùicû^ue _Zò ^ò‰ðd ù^A[û«òö EZêue aûAK PkûAaû Lêaþ ùiøKþ ejòQò, ùi Zûu MûWòùe aiò cêLô@û_Zò, _âcêL_ZòVûeê @ûe¸ Keò aò]ûdKu _~ðý« bâcY Keò[û«òö cjòkû R^_âZòu aòhdùe Kj«ò Kò ^òaðûP^ùe cjòkûcûù^ ^ûc cûZâ Vò@û ùjûA[û«ò Kò«ê Gcû^u Kûc iaê Zûu _Zòcûù^ Keò[û«òö ùZYê @ûRòe cjòkûcûù^ ^òR jó ^òR Kûc Keòaû CPòZ ùKak eae Áûµ ùjûA NeKYùe ^ ejò icûR ùiaûùe ^òRKê ^òùdûRòZ Keòaû CPòZö ^òR aòhdùe EZê Kj«ò Kò cêñ Lêaþ bûMýaZú Kò ùcûe Êûcú ùcû Kûcùe ùKùa aò cêŠ _êeû«ò ^ûjóö KûjóKò ^û cêñ _ûV_XÿòQò ùZYê ùcû Kûc cêñ ^òùR Kùeö RùY gòlòZû ùjûA[ôaû ùjZê EZê Rdgê@ûfþ RùY @û\gð ~êa ie_õ (cêLô@û) eìù_ i¹û^òZ c¤ ùjûAiûeòQ«ò û

^òR Rúa^ : EZê RdgêIßûf (26, @MÁ 1977) GK aýaiûdú _eòaûe jûRò_êe, aòjûe R^à ùjûAQ«òö 1996ùe Zûue aòaûj 1995 aýûPþùe iòbòfþ ibðòiþ @`òie @eêYu ijòZ ùjûAQòö _Zò Gjò icdùe ùiõUâûf bòRòfû^è Kcòg^ùe WûAùeKÖe _\ùe Kû~ðýeZ [ôùfö EZêue \êAUò _òfû, _ê@ @û~ð^ I Sò@ @a^úö ùiõUþ _ûfþ Äêfùe _âûe¸òK gòlû fûb _ùe ùa÷gûkú cjòkû KùfRùe @[ðgûÈùe iÜûZK @Rð^ Keò[ôaû EZê bûeZ^ûUýc I K[K ^éZýûw^û @U«ò EZêö

22

www.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

cjòkû _âgòlY gòaòe C\~û_òZ P

¦^_êe,7ö2:MZ 2ZûeòL Vûeê 5ù`aédûeú _~ýð« 4\ò ^ ]eò eNê e ûR_ê e “_eµeû” Zûfò c ùK¦â Méjùe”aûeò @MYû KêKêWû Pûh”_âgòlY gòaòe C\~û_òZ ùjûA~ûAQòö G[ôùe aòbò^Ü Êõd ijûdK ùMûÂòe 30RY cjòkû _âgòlû[ðú bûM ù^A[ôùfö Gjò _âgòlY gòaòeKê “^ûaûWð”@û[òðK ijûdZû ù\A[ôaûùaùk,ùK¦úd KêKêU aòKûg iõMV^ \ßûeû Zûfòc \ò@û~ûA[ôfûö G[ôùe ùK¦âúd KêKêU aòKûg iõMV^e ij-^òù¡ðgòKû Wü A¦òeû ^ûdK cjòkû cû^uê Kòbkò Kcþ RûMûùe KêKêWû Pûh Keò _ûeòùa ùi i´§ùe _âgòlY ù\A[ôùfö ‘^ûaûWð’e cêLý _eòPûkK _âaúe Kêcûe _Šû cêLý @Zò[ôbûùa ù~ûM ù\A[ôùfö cjòkûcûù^ KêKêWû Pûh \ßûeû ùeûRMûe Keòaû ij @û[òðKbûùa Êûaf´^ ùjaû ijòZ @ûagýK iÚùk _eò a ûeKê iûjû~ýð Keò _ ûeò ù a ùaûfò _eûcgð ù\A[ô ù fö \ûge[ô _Šò Z ,R^ùiaû ùK¦â , aûiêù\A_êe Gaõ _eµeûe iµû\K aògß^û[ ÊûAñ C\ýMaòKûg iµKòðZ iìP^û I ù~ûR^û iµKðùe Kjò[ôùfö _êeú iûõi\ _âZò^ò] eìù_ _âbûZ Kêcûe _éÁò ù~ûMù\A cûkZú_ûU_êe Mâûc _ ûdZKê @û\gð iõûi\ _ ûdZ eìù_ iaûðwò^ aòKûg Keòaû _ûAñ

ijù~ûM KeòaûKê @ûjÜû^ ù\A[ôùfö _âgòlY gòaòe ùgh \ò^ùe 30RY cjòkû _âgòlû[ðúuê 350Uò KêKêWû _ûk^ _ûAñ \ò@û~ûA[ôfûö Gjò Zûfòc gòaòeKê iÚû^úd iõMV^ “`âòWc” \ßûeû @ûùdûR^ Keû~ûA[ôaû ùaùk,iõMV^e KcðK ûðcûù^ _eòPûk^û Keò[ôùfö

23

iùeûR Kêcûe ùaùjeû, P¦^_êe _âZò^ò]ô, icûR, ùcû-7205555205

hindi.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

@]ôK @ck _ûAñ

@]ôK @ck _ûAñ @cæcûUò _eòPûk^û cû

Uò GK _âûKéZòK aÉêö Gjû Cnò\Lû\ý iûee M«ûNeö G[ôeê Cnò\ aòbò^Ü _âKûee Lû\ý C_û\û^ I Rk iõMâj Kùeö cûUò Rúa« I G[ôùe iað\û ^û^û _âKûee eûiûd^òK _eòa ð^ Pûfò[ûGö ew I eûiûd^òK MêYKê ù^A cûUò aòbò^Ü _âKûeeö cûUòùe @iõLý @YêRúa ejò[û@û«òö Gjò @YêRúa cûUòùe [ôaû ùR÷a _\û[ð LûA aX«ò Gaõ cûUòùe NUê[ôaû aòbò^Ü eûiûd^òK _âKâòdûùe iûjû~ý Ke«òö _eòlû Keò ù\Lû~ûAQò, IWÿògû Z[û bûeZ ahðùe a ðcû^ ùjKÖe _âZò Lû\ý C_ôû\^ jûe Kcòaûe fûMòQòö Gjûe _â]û^ KûeY ùjfû, @ûùc cûUòe C_~êq ~^ô ù^C ^ûjêñö cûUòe Pûjò\û @^êiûùe iûe aû LZ _âù~ûM Keû~ûC^ûjóö cûUòùe aòbò^Ü _âKûee Lû\ý iûee @bûa Kâùc aé¡ò _ûAaûùe fûMòfûYòö cêLý C_û\û^ QWÿû ùMøY I @Yêiûee @bûa ù\LûMfûYòö cûUòeê Lû\ýiûe Kcò~ûG Kò_eò? · KâcûMZ `if @ck \ßûeû · cé òKû ld \ßûeû · Rk ijòZ cògò ZkKê Pûfò~òaû \ßûeû cûUò _eúlûe CùŸgý · cûUòe @cæZû, lûeZß I \âaYúd faY aòhdùe RûYòjêGö · cûUòe ùR÷aòK @wûe, cêLý Z[û ùMøY Lû\ý C_û\û^ _eòcûY ^ò¡ðûeY KeòjêGö · @Yêiûe @bûa aòhdùe RûYòjêGö · ^ò¡òÁ `if _ûAñ ùKCñiûe ùKùZ _eòcûYùe _âùdûM ùja Zûjû ^ò‰ðd KeòjêGö cûUò _eòlû _ûAñ ^cê^û cûUò iõMâj cûUò _eúlû _ûAñ aòbò^Ü iÚû^eê ^cê^û cûUò ù^A bf bûaùe cògûA cògâòZ ^cê^û cûUò _eúlûMûeKê _Vû~ûGö ùZYê ^cê^û cûUò iõMâj Keòaû _ìaðeê Rcòe CyZû, cûUòe ew, aýajûe Keû~ûC[ôaû LZ I iûe _eòcûY Gaõ Pûh Keû~ûC[ôaû `if icû^ _âKûe ùjûA[ôùf ùijò RcòKê “^cê^û GKK” ùaûfò ]eû~ûGö GK GKe aògòÁ ^cê^û GKK RûMûeê @Zò Kcþùe 10

Kò´û 15Uò iÚû^eê ^cê^û cûUò iõMâj ùjaû CPòZþö jòW_ûL RûMû, MQZk QûARûMû, LZ Rcû ùjûA[ôaû iÚû^, i«i«ò@û iÚû^ AZýû\òeê ^cê^ûcûUò iõMâj Keû~òaû @^êPòZþö

24

malayalam.krishijagran.com www.krishijagran.com

@]ôK @ck _ûAñ ^cê^û cûUò iõMâj _ûAñ PòjÜòZ RûMûùe _Wÿò[ôaû @kò@û, KêUû KûVò, Nûi, Wûf_Zâ AZýû\òKê `ûCWû iûjû~ýùe i`û Keò 6 A eê 9 A Mbúee v (bò) @ûKûee MûZ Ke«êö Gjò MûZe Cbd _ûgßðeê 2 A ajke cûUòLŠ KûUò Lêeþ_ò \ßûeû iõMâj Ke«êö Gjò_eò 10 aû 15 Uò RûMûeê iõMéjòZ cûUòKê GK _eòÃûe PUûY Kò´û _fò[ô^þ C_ùe GKZâ Keò MêŠ Keò iûeòaû _ùe bf bûùa cògûA \òò@«êö cògâòZ cûUòKê ùMûfûKûe @ûKûeùe eLô icû^ 4 bûM Keò aò_eúZ _ûgßð \êAbûM cûUòKê ù`û_ûWò \ò@«ê Gaõ @agòÁ 2 bûM cûUòKê _ê^½ cògâY Ke«êö Gjò_eò _âKâòdûùe icê\ûd cûUòe _eòcûYKê KcûA 500 Mâûc cògâòZ ^cê^û cûUò iõMâj Keò QûAùe gêLûA \ò@«êö iõMéjòZ gêLôfû cûUòKê _fò[ô^þ cêYûùe _ìeûA ^òcÜfòLôZ aòaeYú ij _eúlûMûeKê _Vû«êö · Pûhúe ^ûc I VòKYû · iõ_éq Rcòe PòjÜU · RcòUò icZk, @icZk Kò´û Lûfê@û ·

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

RkùiP^ I ^òÃûi^e @aiÚû · _ìaðeê ùjûA[ôaû `if Gaõ ùi[ôùe aýajéZ eûiûd^òK iûee _eòcûY cûUò _eòlû ùKCñVûùe jêG? · Ròfäû Éeúd ieKûeú cé òKû _eúlûMûe · Kéhò cjûaò\ýûkde cé òKû aòmû^ I Kéhò eiûd^ aòbûM · Kéhò aògß aò\ýûkde Ròfäû Éeòd Kéhò aòmû^ ùK¦â @cæcûUò cûUòe _ò.GP. PH 6.5 eê Kcþ [ôùf GjûKê @cæcûUò Kêjû~ûGö IWÿògûe _âûd 75-80 gZûõg Rcò @cæ @ùUö @]ôKûõg aûfò@ûcûUò, fûùUeûAUþ I fûf ewe cûUò Gjò ùgâYúdö @cäcûUòùe @^êùcû\òZ _eòcûY iûeù\A `if Pûh Kùf c¤ bf @ck còùk ^ûjó, KûeY@cæcûUòe Rk ]ûeY gqò Kcþ · @cä cûUòùe ùR÷aòK @wûe _eòcûY I @YêRúa iõLýû Kcþ [ûGö · @cæ c ûUò ù e `ife Lû\ý C_û\û^ ~[û : ~alûeRû^, `iþ`eiþ, _Uûiþ, Kýûfiòdcþ, M§K, ùaûe^ I cfaþaÜcþ _eòcûY Kcþ [ûGö · @cæ cûUòùe @ûfêcò^òdc I ùføj bûM @]ôK [ôaûeê `ifùe aòhûq _âbûa _ùWÿö cûUò @cæ ùjaûe KûeY · cêLýZü PûùeûUò KûeY ùjZê cûUòe @cæZû ù\Lû~ûA[ûGö · @Zý]ô K aé Á ò _ ûZ ùjZê cûUòùe [ôaû Kýûfþiòdc I @^ýû^ý Lû\ý C_û\û^ ù]ûAùjûA ùPeZkKê Pûfò~ûGö · ùKùZK eûiûd^ò K iûe _âùdûM \ßûeû cûUòe @cæZû aùXö Mâû^ûAUþ _eò gòkiûeê cûUò RûZ ùjûA[ôùf, ùi[ôùe @cæZû @]ôK jêGö · cûUòùe [ôaû @YêRúacûù^ @cæiéÁò Ke«ò I Gjû \ßûeû @cæZû aé¡ò _ûA[ûGö @cæcûUòe _eòPûk^û · Pì^ RûZúd _\û[ð _âùdûM

25

hindi.krishijagran.com www.krishijagran.com

@]ôK @ck _ûAñ

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

Keò @Zý]ôK @cæcûUòe ùgû]^ Keû~òaû @ûagýKö · Pì^ _[e MêŠ, KûMRKk ck I Pò^ò KûeLû^ûe ck _âbéZò _\û[ð @cæcûUòe ùgû]^ _ûAñ _âùdûM Keû~ûGö · iê_e `iþù`U I eKþ`iþù`Uþ iûeKê 1:3 aû 1:1 @^ê_ûZùe cògûA _âùdûM Kùf iê`f còùkö · Pì^ ijòZ ùMûae LZ ùjKÖe _âZò 5 U^ _âùdûM Kùf @ck aùXö Pì^ _eòcûY iû]ûeYZü ùjKÖe _âZò 5 Kßò ûf Pì^RûZúd _\û[ð iò@ûeùe _âùdûM Kùf iê`k còkò[ûGö _âùdûM aò]ô · ]ûWÿòaêYû `ifùe c¬ò aêYòaû _ìaðeê Rcòùe iò@ûe

· ·

Ke«êö Pì^ ijòZ ùMûae LZ cògûA iò@ûe _KûA cûUòùe cògûA \ò@«êö C_~êq _eòcûYùe eûiûd^òK iûe _âùdûM Keò c¬ò aêY«êö

ୀ କୃ େବେହରା କାଯ ମ ସହକାରୀ (ଉ ି ଦ ଶରୀର ତ ) କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା . େଦବାଶଷ ି େବେହରା ଆେସାସଆ ି ଟଏ ି େଫସସର, ଭବାନୀପାଟଣା ତପନ କୁ ମାର ଦାସ େସନୟ ି ର େବୖ ାନକ ି ଏବଂ ମଖ ୁ କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା

@ûRò jó iõMâj Ke«ê aògße iaðû]ôK _Xÿû~ûC[ôaû _ZâòKû Kéhò RûMeY Kéhò RûMeY IWÿò@û _ZâòKû c¤ _Xÿòaûe iêù~ûM fûb Ke«ê ùlZ-aûWÿò, C\ýû^, c›ý_ûk^, _gê_ûk^, KêKÑëUû_ûk^, ù_ûfþUâò, ÁW `ûcðòõ, QZê C_ôû\^, `êf C_ôû\^ Kâû_òõ, iòõP^ ù~ûR^û I @^ý ieKûeú ù~ûR^ûMêWÿòK iùcZ Kµû^ú icûPûeùe RWòZ Laeùe RWòZ ejòaû _ûAñ _Xÿ«ê Kéhò RûMeY û

@ûMûcú _âZò cûie _ZâòKû iõMâj Keòaû , aòmû_^ I Kéhò icûPûeKê _âKûgòZ Keòaû _ûAñ \dûKeò @ûc ijòZ ù~ûMûù~ûM Ke«ê û

Rahul : +91 9891339440

Imran : +91 9582957538

26

Hema : +91 9891311155

hindi.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

Kýûaòù^Uþùe MéjòZ ùjfû _âÉûa aûew ^òKU KeòùfûVûùe _âZòÂû ùja 5fl fòUe \êM] C_ôû\^ ùK¦â IWÿògû GMâòKfPe AõRò^òdeòõ iõiÚûùe KýûWÿe ÁâKPe iéÁò _âÉûaê @^êùcû\òZ Kéhò ~ªú PûKòeú ^òdc, 1974 _âZýûjéZ

Kýû

aòù^Uþ ^ò¿Zò @^êiûùe KUK Ròfäûe aûew Zjiòfe KeòùfûVûùe ^ýûi^ýûf WûAeò ùWùbf_þùcõUþ ùaûWð aû G^WòWòaò ijûdZûùe ÊdõKâòd WûAeú _äûõU Keòaû _ûAñ @ûiò[ôaû _âÉûaKê eûRý Kýûaòù^U @^êùcû\^ KeòQò û Gjò _äûõU _ûAñ 51 GKe Rcò ù~ûMûA \ò@û~òa û _âZò \ò^ 5 fl fò U e \ê M ] C_ô û \^ Keû~ò a ùaûfò eûRý Kýûaòù^UiPòa @û\òZý _âiû\ _ûXÿú Gjò iìP^û ù\AQ«ò û Kýûaòù^Uùe aòbò^Ü aòbûM _leê @ûiò[ôaû ùcûUþ 16Uò _âÉûaKê @^êùcû\^ Keû~ûA[òfû û Kýûaòù^Ue ^ò¿Zò iµKðùe iaòùgh iìP^û ù\A cêLý iPòa gâú _ûXÿú Kjò[ôùf ù~ @ûiòKû Pò^ò KkKê 15 ùKûUò Uuû EY CVûAaû _ûAñ eûRý ieKûe MýûùeõUe ejòaû _ûAñ @ûiò[ôaû _âÉûa MéjúZ ùjûAQò û @ûLê ù_Wÿû icdùe Gjò @[ðe @ûagýKZû ejòQò û Gjò Pò^òKke @ûLêù_Wÿû MZ ahð 29 ZûeòL Vûeê @ûe¸ ùjûA Gjû G _~ðý« Pûfê ejòQò û PkòZ ahð @ûLê ù_Wÿû EZêùe @ûÄû icaûd Pò^ò Kk _âûd ùcûU @û^êcû^òK 1 fl ùcUòâKU^ @ûLêù_Wÿû Kû~ðý I Pò^ò C_ôû\^e _eòcûY ùcûU 85 jRûe KßòõUûf _eòcûYe ùja ùaûfò @UKk Keû~ûAQò û Gjò _eòcûYe C_ôû\^ _ûAñ @ûLêe Kâd cìfý aûa\Kê @ûÄû Pò^ò KkKê @û_ûZZü 26.60 ùKûUò Uuû Pûhú cû^uê _â\û^ KeòaûKê ùja û @ûLê Pûhúcû^uê ùicû^ue @ûLêe cìfý _âû_ý ~[ûgúNâ _â\û^ ^òcù« @ûÄû icaûd Pò^òKk ieKûeue

MýûùeõUò ijûdZû ù^A @ûÄû ùK¦â icaûd aýûuVûeê 15 ùKûUò Uuû ^M\ EY @ûYòa û Gjò cìk EYKê iÚòeúKéZ icdiúcû c¤ùe Pò^ò aòKâò f² @[ðeê iµì‰ð eìù_ _eòùgû] KeòaûKê _Wÿòa û ùi Kjò[ôùf ù~, aòbò^Ü AõRò^òdeòõ aòbûM bkò IWÿògû GMâòKfPe AõRò^òdeòõ iõiÚûùe KýûWÿe ÁâKPe iéÁò Keòaû fûMò @ûiò[ôaû _âÉûaKê @^êùcû\^ Keû~ûAQò û Gjò @^êùcû\òZ _âÉûa @^ê~ûdú eûRý ieKûeue i`k eì_ûd^, ÊzZû I \ûdòZßùaû]Zû _ûAñ Kéhò~ªú KýûWÿeKê @]ôK \éXÿú KeY Keòaû _ûAñ ^ò¿Zò ^ò@û~ûAQò û _ìaðeê [ôaû ijKûeú ~ªú, ^òaðûjú ~ªú ij ^ìZ^ bûùa ijKûeú ^òaðûjú ~ªú, @]ôlY ~ªú (aMð-1 Gaõ aMð-2) Gaõ cìLý ~ªú bkò _\aúKê KýûWÿeùe @«bêðq Keû~ûA@Qò û cìk _\aúKê ijKûeú Kéhò ~ªú _\aú eìù_ ^ò~êqò \ò@û~òaûe aýaiÚû Keû~ûAQò Gaõ @^ý icÉ _\aú _ù\û^ÜZò cû¤cùe _ìeY Keû~òaûe aýaiÚû ejòQò û Kéhò ~ªú ùiaû KýûWÿe ^ò~êqò I _ù\û^ÜZò _ûAñ IWÿògû Kéhò ~ªú PûKòeú (^ò~êqò Gaõ PûKòeú iZðûakú) ^òdc, 2018e _âYd^ ^òZýû« @ûagýK _Wÿòfû û aZðcû^ _âPkòZ [ôaû IWÿògû Kéhò ~ªú PûKòeú (^ò~êqò Gaõ PûKòeú iZðûakú) ^òdc, 1974Kê _âZýûjûe Keò\ò@ûMfû û Gjò ^ìZ^ ^òdc Kéhò I KéhK igqúKeY aòbûM Gaõ Rkiµ\ aòbûM @]ô^ùe [ôaû KûWÿû ^òùŸðgûkd @]ô^ùeKûc Keê[ôaû icÉ Kéhò ~ªú cû^u _ûAñ _â~êRý ùja ùaûfò ùi Kjò[ôùf û

27

malayalam.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

ବଳକା

ୀର ରୁ ଦୁ

ବଳକା ୀର ରୁ ଦୁ ୁ ତି ଜାତ ବ ର

28

www.krishijagran.com

ବଳକା

ଓ

ଡଶ ି ା ଏକ କୃ ଷି ଧାନ ରାଜ ଅେଟ। ଏହାର େମାଟ ଜନ ସଂଖ ା ର ଶତକଡା ୭୦ ଭାଗ େଲାକ କୃ ଷି ଓ

କୃ ଷି ଭି କ ି ଶି ଉପେର ନଭ ି ର କର ।ି ଏକ ସେବ ଣ ରୁ ଜଣା ପଡଛ ି ି େଯ ରାଜ ର େମାଟ ଆୟ ର ଶତକଡା

ି ାଏ। କୃ ଷି ସହ ପଶୁ ପାଳନ ମ ୧୫% କୃ ଷି ରୁ ଆସଥ ଅେନକ ଚାଷୀ ଭାଇ ମାନ ପାଇଁ ଉପାଜନ ର ପ ା ି ।ି କୃ ଷି େ ରୂେପ ଆମ ରାଜ େର ଆଦୃ ତ େହଇ ପାରଛ େର ଅେନକ ସମୟ େର ଜଳବାଯୁ ଓ େରାଗ େପାକ ଜନତ ି ତ ି ଅ କ ପରମ ି ାଣ େର େଦଖା ଯାଇ ଥାଏ। ଆମ ରାଜ ର ଚାଷୀ ଭାଇ ମାେନ ମଖ ି ୁ ତ େମୗସମ ୁ ୀ ଜନତ ବଷା ଉପେର ନଭ ି ରଶୀଳ, ଯାହାକି ଚାଷ କୁ ଜଳ ବାୟୁ ପରବ ି ତନ ତ ି ଅ କ ସେମଦନଶୀଳ କରି ଥାଏ ଓ ଜଳବାଯୁ େର ସାମାନ ପରବ ି ତନ ଅେନକ ତ ି ଆଣିଥାଏ। େତେବ ପଶୁ ପାଳନ ଏଭଳି ଜଳବାଯୁ ପରବ ି ତନ ତ ି ଟେିକ କମ ସେମଦନଶୀଳ େହାଇ ବାରୁ ଚାଷୀ ଭାଇ ମାନ ପାଇଁ ଏକ ବକ ି ପ ା ରୂେପ କାମେର ଆସି ପାେର। ପଶୁ ପାଳନ ମ େର େଗା ପାଳନ ବହୁ ଆଦମ ି କାଳରୁ ପାରବ ି ାରକ ି କୃ ଷି ସହ ଜଡତ ି ରହଛ ି ।ି ସମୟ ର ପରବ ି ତନ ସହ େଗା ପାଳନ େର ମ ଅେନକ ପରବ ି ତନ ଆସଛ ି ।ି ଶ ରକ ି ରଣ ାରା ଉ ତ ଜାତ ି ର ଗାଈ ଆମ ରାଜ କୁ ଆସବ ି ା ପେର ୀର ଉ ାଦନ ବଢବ ି ା ସହ ପାର ରକ ି େଗା ପାଳନ ପ ତ ି େର ମ ଅେନକ ଉ ତ ି ଆସଛ ି ।ି ଦୁ ସମବାୟ ସମିତ ି ଓ େବସରକାରୀ ଦୁ ଉ ାଦନ ସଂ ା ାରା ୀର ର ସଂ ହ ାରା ଚାଷୀ ଭାଇ ମାନ ଆଥକ ଅବ ା େର ଳତା ଆସି

ୀର ରୁ ଦୁ

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

ପାରଛ ି ।ି ଏକ ସେବ ଣ ରୁ ଜଣା ଯାଇଛ ି େଯ ଆମ ରାଜ େର େମାଟ ୀର ଉ ାଦନ ୧୯ଲ େମ କ ି ଟନ ରୁ ଅ କ ରହି ବା େବେଳ ୀର ଉ ାଦନ ବାଷକ ହାରା ହାରି ୬.୪% ବୃ ି ପାଇଛ।ି ପଶୁ ପାଳନ େ ରୁ ଆସୁ ି ାଏ ବା ସମଦ ୁ ାୟ ଆୟ ର ୩୫.୫ % ୀର ରୁ ଆସଥ ଯାହାକି ଦୁ ଉ ାଦନ ଶି କୁ ଏକ ମଖ ି ୁ କୃ ଷି ଭି କ ବ ବସାୟ େର ପରଣ ି ତ କରଛ ି ।ି ଆମ ରାଜ ର କଟକ, ପର ୁ ୀ, ଗ ାମ, ଜଗତସଂିହପର ୁ , ବାେଲ ର ଓ ଯାଜପର ୁ ମଖ ୀର ଉ ାଦନ କାରି ଜି ା ଓ ସମଦ ୁ ୁ ାୟ ରାଜ ର ୀର ର ୪୦% ଏହ ି ଜି ା ମାନ ରୁ ଆସି ଥାଏ। କି ୁ ସମଦ ୁ ାୟ ୀର ର େକବଳ ୧୮% ଦୁ ଜାତ ପଦାଥ ୁ ତ ି େର ବନ ି େିଯାଗ େହାଇ ଥାଏ। ଏହ ି ଦୁ ଜାତ ପଦାଥ ମ େଗା ପାଳକ ଚାଷୀ ମାନ ାରା ନ େହାଇ ଅଣ ଚାଷୀ ମାନ

ାରା େହାଇଥାଏ।

ଓଡଶ ି ା େର େଗାପାଳନ େ େର ଅେନକ ଉ ତ ି େହବ ପେର ମ େଗା ପାଳକ ଚାଷୀ ମାନ ପାଇଁ େକୗଣସି ଉପଯୁ ବଜାର ସବ ି ା ନାହ।ି ଅେନକ ସମୟ ୁ ଧ େର େଦଖା ଯାଇ ଥାଏ େଯ ଚାଷୀ ଭାଇ ମାେନ ନଜ ି ୀର କୁ ବକ ି ବ ି ା େର ଅସବ ି ା େଭାଗିବା ସହ ଆଥକ ତ ି ୁ ଧ

ସହଥ ି ା ି । ୀର ସଂ ହ ସଂ ା ାରା ଏକ ନି ପରମ ି ାଣ ର ୀର ସଂ ହ କର ଯାଉ ବାରୁ ବଳକା ୀର କୁ ଚାଷୀ ମାେନ େଖାଲା ବଜାର େର କମ ଦାମ େର ବକ ି ବ ି ାକୁ ବା େହାଇଥା ।ି ଅେନକ ସମୟ େର ୀର କୁ ରା ାେର ଢାଳି ତବ ି ାଦ କରବ ି ାର ନଜର ି ମ ରହଛ ି ।ି ି ା ମଖ ଏଭଳି ଅସବ ୁ ତ ଖରା ଦେିନ ଅ କ େଦଖା ଯାଇ ୁ ଧ

ଥାଏ। େଗା ପାଳନ ମଖ ାରା ୁ ତ ୁ ଚାଷୀ ମାନ େହଉ ବାରୁ ୀର କୁ ସର ଣ କରି ର ବା େସମାନ ପେ ସ ବ େହାଇନଥାଏ।

ୀର େର ରହ ି ବା ଅଣୁ

ଜୀବ ମାେନ ଏହାର ନ ପାଇଁ ମଖ ୁ ତ ଦାୟୀ ଅଟ ।ି ଖରା ଦେିନ ଏହ ି ିୟା ଶୀ େହବା ାରା ୀର ର ବଘ ି ଟନ ମ ଶୀ େହାଇଥାଏ। ଘେରାଇ ତାପମା ା େର ୀର କୁ ୭-୮ ଘ ା ରଖାଯାଇପାେର , କି ୁ ଏହାର ଗୁଣବ ା କମି ଯାଇ ଥାଏ। ଶୀତଳ ଜ ବା

29

hindi.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

ବଳକା

ୀର ରୁ ଦୁ

େର ି େଜଟର ାରା ୀର କୁ ଅ କ ସମୟ ସରଂ ିତ କରି ର ବା ଅେନକ ି ାକରଣ ହ ଏକ ମା ୟ ଚାଷୀ ମାନ େ େର ସ ବ େହଉ ନ ବାରୁ ବକ ି ଭାେବ ଉପେଯାଗ କରାଯାଇ ପାେର। ିୟା କରଣ ାରା ବଳକା ୀର କୁ ଚାଷୀ ଭାଇ ମାେନ ଉପେଯାଗ କରି ପାରବ ି ା ସେ ଆଥକ ତ ି ି ା ି। ିୟା କରଣ ପ ତ ି େର ବାହାରୁ ବା ୀର ରୁ ମ ବତ ପାରଥ ଜାତ ବ ର ବଜାର ଚାହଦ ି ା ରହବ ି ା ସହ ମଲ ୂ ମ ଅ କ ରହ ି ଥାଏ। େସହପ ି ରି ିୟା କୃ ତ ବ ଗୁଡକ ି ଅ କ ସମୟ ସାଇତ ି ରଖା ଯାଇ ପାରବ ି ା ସହ ଗୁଣବ ା ମ ଅ କ ରହ ି ଥାଏ। ବଳକା ୀର ରୁ ଉ ାଦତ ି େହାଇପାରୁ ବା ପଦାଥ ମ େର ସବୁ ଠାରୁ ସହଜ େହଉଛ ି ୁ ତ ି ଆମ ଦହ।ି ଦହ ି ର ରାଜ ର ଘେର ଘେର ଚଳତ ି । ଖରା ଦେିନ ଏହ ି ଦହ ି ର ଚାହଦ ି ା ଅ କ ରହ ି ଥାଏ ଓ ଅେନକ ସମୟେର ବଜାର ରୁ ଉପଯୁ ମଲ େର ଭଲ ଦହ ି ୂ ମିଳବ ି ା ସ ବ େହାଇନଥାଏ। ଦହ ି ୁ ତ ି ପାଇଁ ଭଲ ୀର େନଇ ଫୁ ଟାଇ େନବା ଆବଶ କ। ଏହା ାରା ନ କାରି ଅଣୁଜୀବ ମାେନ ମରି ଯାଇଥା ।ି ୀର ଥ ା େହାଇ ଆସବ ି ା େବଳକୁ ପବ ୂ ରୁ ବା ଦହ ି ଆଣି ମିଶାଇ େନବା ଆବଶ କ। ୩-୪ ଘ ା ପଯ ୀର କୁ ଚୁଲି ପାଖେର ର ଉଷୁମ ର ବା ଆବଶ କ। ଉଷୁମ କରବ ି ା ପାଇଁ ଦହ ି ମିଶା ୀର କୁ ୨୦୦ ୱାଟ ର ବଲ ତେଳ ମ ୪-୫ ଘ ା ପଯ ରଖା ଯାଇ ପାେର। ଏକ ଲିଟର ୀର ରୁ ହାରାହାରି ୭୦୦ ାମ ଦହ ି ୁ ତ କରି େହବା ସହ

30

malayalam.krishijagran.com

ବଳକା ଏହାକୁ ୭-୧୦ ଦନ ି ପଯ ସର ଣ କରି ରଖା ଯାଇ ପାେର। ଉ ାଦତ ି ଦହ ି ର ବଜାର ମଲ ୂ ମ

ୀର ତୁ ଳନା

େର ଅ କ ରହ ି ଥାଏ। ୀର ର ମଲ ୂ ଲିଟର ତ ି ୩୦୩୫ ଟ ା ବା େବେଳ ଦହ ି ରା ମଲ ୂ ୬୦-୭୦ ଟ ା େହାଇ ଥାଏ। ୀର ରୁ

ୁ ତ ଅନ ଉପାଦାନ ମ େର େଛନା ରା

ବଜାର ଚାହଦ ି ା ଅ କ ରହ ି ଥାଏ। ପୃ ିସାର ଯୁ ଖାଦ ହସ ି ାବ େର ଏହାର ବ ବହାର େହାଇଥାଏ। ଅେନକ ମିଠା ୁ ତ ି େର େଛନା ର ବ ବହାର ଜାତୀୟ ଜନ ି ଷ ି ର େହାଇଥାଏ। େଛନା ର ୁ ତ ି ପାଇଁ ୀର କୁ ଭଲ ଭାେବ ଫୁ ଟାଇ େନବା ସହ ଏକ ବଡ ପା େର ଉଷୁମ ର ବାକୁ ପଡି ଥାଏ। ଟକ ି ଏ ି ଥ ା େହାଇ ଆସେିଲ ୀର େର େଲମ ରସ , ଭିେନଗାର କମ ି ା ସାଇ କ ି ଏସଡ ି ଆେ ଆେ ପେକଇବାକୁ ପଡଥ ି ାଏ। ଏହ ି ବଣ କୁ ମିଶାଇବା ସମୟେର ଆେ ଆେ େଗାଟଏ ି ଚାମଚ େର େଗାଳାଇବା ଆବଶ କ। ଥେର େଛନା ଛଡ ି ି ଆସେିଲ ଏହ ି ବଣ କୁ ମିଶାଇବା ବ କରି େଦବା ସହ ଧୀେର ଧୀେର େଗାଳବ ି ା ଦରକାର। ଅ କ େଲମ ରସ, ଭିେନଗାର ମିଶାଇେଲ େଛନା ଖଟା େହାଇଯିବାର ସ ାବନା ରହ ି ଥାଏ। ଏପରି େଛନା ର ବଜାର ଚାହଦ ି ା କମିବା ସହ ସର ଣ ମ କଠନ ି େହାଇ ଥାଏ। ୧ ଲିଟର ୀର ରୁ ପାଖାପା ୨୦୦ ାମ େଛନା ମିଳି ବା େବେଳ ଏହାର ବଜାର ମଲ ି ାଏ। ୂ େକଜ ି ତ ି ୨୦୦- ୨୫୦ ଟ ା ରହଥ େଛନା ରୁ ଟକ ି ଏ ି ପରି ମ କରି ପନର ି ମ ୁ ତ କରାଯାଇ ପାେର। ଏ ପାଇଁ େଛନା କୁ ଛାଣିବା ପାେର ସଫା କପଡା େର ଗୁଡାଇ ଭଲ ଭାେବ ପାଣି କୁ ବାହାର କରବ ି ାକୁ ପେଡ। ଥ ା େହବା ପେର ଏହ ି େଛନା କୁ ଥ ା ପାଣି େର ଥେର କମ ି ା ଦୁ ଇ ଥର ବୁ ଡାଇ ପଣ ୁ ି ପାଣି ବାହାର କରାଯାଇ ପେର। ଏହା ୁତ ାରା ପନୀର ଭଲ େହାଇଥାଏ। ଏହା ପାେର ଏକ ପା େର ର ଏହ ି କପଡା ଉପେର କଛ ି ି ଓେଜାନ ଦାର ଜନ ି ଷ ି ରଖା ଯାଇଥାଏ।

ୀର ରୁ ଦୁ

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

ଏପରି ଅବ ା େର ଉ ପା କୁ ଶୀତଳ ଯ ଭିତେର ର ବାକୁ ପେଡ। ାୟ ୩-୪ ଘ ା ପେର େଛନା ରୁ ୁ ତ େହାଇ ଯାଇ ଥାଏ। ୧ ଲିଟର ୀର ରୁ ପନୀର ୧୫୦-୨୦୦ ାମ ପନର ି ମିଳବ ି ସହ ବଜାର ମଲ ୂ େକଜ ି ତ ି ୨୦୦- ୨୪୦ ଟ ା ପଯ ରହ ି ଥାଏ। ୁ ତ ି ପେର ଏହାକୁ ଏକ ହା ି ବା ପା େର ଦହ ି ର ଲହୁ ଣୀ େଘାଳାଇବା ବାଡି େର େଗାଲାଇବା ୁ ତ କର ଆବଶ କ। ଲହୁ ଣୀ େଘାଳା ବାଡି ଘେର ମ ଯାଇପାେର। େଗାଟଏ ି ବାଡି ର ତଳ ଭାଗକୁ େଗାେଲଇ ର ବା ସହ େଗାେଲଇ ଅଂଶ ଟକ ି ୁ ଉପର ତଳ କରି ି ରି କରାଯାଇ ପାେର। ଉ ବାଡି େର ଲହୁ ଣୀ ବାଡି ତଆ ଦହ ି କୁ େଜାେର େଗାେଳଇବାକୁ ପେଡ। କଛ ି ି ସମୟ ପାେର ଲହୁ ଣୀ ଅଲଗା େହାଇ ବାହାରି ଆସି ଥାଏ। ୁତ ବାରମାର େଘାଳବ ି ା ାରା ବହଳ ଲହୁ ଣୀ କରାଯାଇ ପାେର। ୧ ଲିଟର ୀର ରୁ ପାଖାପା ୫୦ ାମ ଲହୁ ଣୀ ମିଳି ଥାଏ ଯାହାର ମଲ ୂ ୩୦୦-୩୫୦ ଟ ା େହାଇ ପାେର। ୁ ତ ପଦାଥ ମ େର ଅନ ଏକ ୀର ରୁ ୁ ତ ପଦଥା େହଇଛ ି ରାବଡ ି ।ି ଏହା ମ ସହଜେର ଘେର ଘେର ୁ ତ େହାଇ ଥାଏ ଓ ବଜାର େର ମ ଭଲ ି ି ମଲ ୂ େର ବି ି େହବାର େଦଖା ଯାଇ ଥାଏ। ରାବଡ ୁ ତ ି ନମ ି ି େଗାଟଏ ି େଖାଲା ମହ ୁ ଁ ପା େର ୀର କୁ ଫୁ ଟାଇବା ସହ ଧୀେର ଧୀେର ଚାମଚ େର େଗାଇଲାଇବା ଆବଶ କ। ଦରକାର ମତ ି ି ଚନ ି ି ମିଶାଇ ପାର ।ି ୁ ବକ କଛ ୀର ମରି ଆସବ ି ା ସହ ଟେିକ ହଳଦଆ ି ର େହାଇ ୁ ତ େହାଇ ଯାଇଛ ି େବାଲି ଜଣାପଡି ଗେଲ ରାବଡ ି ି ଥାଏ। ଏକ ଲିଟର ୀର ରୁ ୨୦୦-୨୫୦ ାମ ରାବଡ ି ି ମିଳବ ି ସହ ଏହାର ମଲ ୂ ୨୦୦-୨୫୦ଟ ା ରହ ି ଥାଏ। ୁ ତ ି କରବ ୀର ରୁ ଏହପ ି ରି ଅେନକ ବ ି ା ସହ ଚାଷୀ ମାେନ ଅ କ ଲାଭାନତ ି େହାଇ ପାରେିବ। େଖାଲା ବଜାର େର କମ ଦାମ େର ୀର ବକ ି ବ ି ା ଅେପ ା ଟକ ି ଏ ି ୁତ ପରି ମ କରି େସ ରୁ ଅ କ ମଲ ୂ ଯୁ ପଦାଥ କରେିହବ। ଯଦ ି ନକ ି ଟେର ବଜାର ଥାଏ େତେବ ଚାଷୀ ୁ ତ ସାମ ୀ କୁ ବକ ି ି ୀର ତୁ ଳନା େର ମାେନ ନେିଜ ଆୟ ଗ ି ୁଣିତ କରି ପାରେିବ। ଅେନକ ସମୟ େର େଦଖା

31

www.krishijagran.com

ବଳକା

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

ଯାଇ ଥାଏ େଖାଲା ବଜାର େର ବି ି େହଉ ବା ୀର କୁ କମ ଦାମ େର କଣ ି ି େନଇ ଅଣଚାଷୀ ମାେନ ଏହ ି ସବୁ ୁ ତ କରି ବଜାର େର ବି ି କରି ଥା ି ଓ ଅ କ ବ କୁ ଲାଭ ମ ପାଇଥା ି େକୗଣସି ଉପକରଣ ବନ ି ା ମ ୁତ େଗାପାଳକ ଭାଇ ମାେନ ଘେର ଏହ ି ସବୁ ପଦାଥ କୁ କରି ପାରେିବ ଓ ଏ େର ଘର ର ମହଳ ି ା ଓ ପିଲା ମାେନ ମ େଯାଗଦାନ କରି ପାରେିବ। ପାରବ ି ାରକ ି କୃ ଷି ଭଳି ଘରର ସମ ସଦସ ସହାୟତା େର ୀର ରୁ

ୀର ରୁ ଦୁ ମାନ

ପେ ସ ବ େହଉନ ବାରୁ , ୀର ଜାତ ବ

ଏହାର ଏକ ବକ ି ଭାେବ ଉପେଯାଗ କର ଯାଇପାେର। ଅ କ ଲାଭ େହବା ାରା ଲାଭ ରା କଛ ି ି ତଶ ି ତ େଗାଖାଦ ଓ ପରଚ ି ାଳନା ପାଇଁ ବ ବହାର କରାଯାଇ ପାେର।

ଡା॰ ସି ାଥ ରଣବଜ ି ୁ ଳି େବୖ ାନକ ି ( ାଣୀ ବି ାନ), କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ପରୀ ୁ

େଗାପାଳକ ଭାଇ ମାେନ ଅ କ ଉପାଜନ କରି ପାରେିବ। ଦତ ଗତ ି େର ବଢୁ ବା ସହରୀ କରଣ ଓ ଚାଲି ଚଳଣି େର ପରବ ି ତନ ଆମ େଗା ପାଲକ ଭାଇ ମାନ ପାଇଁ ଏକ ଆହାନ ରୂେପ ଉପ ିତ େହାଇଛ।ି ଉ ମ ଘାସ ଓ ଚାରଣ ଭୂମି ର ଅଭାବ େଗାପାଳକ ଭାଇ ୁ ବଜାର େର ମିଳୁ ବା

େଗା ଖାଦ ଉପେର ନଭ ି ର େହବାକୁ ବା କରଛ ି ।ି େକବଳ ୀର ବକ ି ି ଏହ ି ଖଚ କୁ ତୁ ଲାଇବା ଚାଷୀ ଭାଇ

ଡା ॰ ନଶ ି ି ପା ଗଡନାୟକ ାତେକାତର ( ାଣୀ େଭଷଜ ବି ାନ)

Year

Copy

Rate

Discount (in Rs)

Ordinary Post

Assured Delivery Courier/ Speed Post Charges

1 2 3

12 24 36

420 840 1260

40 140 260

380 700 1000

850 1650 2400

32

hindi.krishijagran.com

i`k KéhK

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

_eòaû Pûh Keò ùKûUò_Zò _

eòaû C_ôû\^ cû¤cùe KéhKuê icé¡ò KeòaûKê c¤_âù\g ieKûeu _âùPÁû i`k ùjfûö KÉKûee cûkò @aiÚû iê]ûeòaû _ûAñ _eòaû PûhKê @Mâû]ôKûe ù\aûeê Mê^û Rd\ú_ @õPke jòù^ûZòdû Mâûce RùY iû]ûeY KéhK eZòeûc ùKûUò_Zò ùjûAMùfö ù~Cñ eZòeûc ùKùa Pûfò Pûfò ~ûC[ôùf ùi @ûRò cûUûùWûe I ùcûUeiûAùKf PkûCQ«òö iû]ûeY ùlZaûWòeê Rúa^ @ûe¸ Keò[ôaû eZòeûcu _ûLùe @]ôK Rcò ùjaû_ùe _ûYò @bûa KûeYeê Zûjûe aýajûe Keò _ûeê^[ôùfö ùi _ûeµeòK bûaùe ahðû RkKê beiû Keò @iêaò]ûùe @Ì ~@,Mjc,aêU C_ôû\^ Keò_ûeê[ôùfö ~ûjû\ßûeû iû]ûeY @c\û^ú ùjaû ijòZ Zûjû Nùe Lû\ý Kûcùe @ûiê[ôfûö ùi @û[ðòK @iêaò]ûe i¹êLô^ ùjC[ôùfö ùi ^òRe Lûfò _Wò[ôaû Rcòùe Pûh Keò bf ùeûRMûe KeòaûKê Ê_Ü ù\Lôùf ùjùf Pûh _ûAñ iòõP^ Gaõ @^ý iõiû]^e @ûagýK [ôfû I iõiû]^ Zûu _ûLùe ^[ôfû ùjùf eûRý ieKûeu C\ýû^ aòbûM Gjò Kûcùe eZòeûcu ijûdZû Kfû I Zûuê @^ê\û^ùe aê¦e iòõP^ C_ù~ûM Keò _òRêkò, @ñkû MQ, jûAaâòW UcûUe, ùbŠò ,ÆõâòKfe ,_ûIßûe ùÆâ _µ, _ûIßûe Uòfe \òfaûe I _ýûKþ jûCi iÚû_òZ KeûAfûö Gjò iûjû~ý eZòeûce bûMý a\kûA ù\fûö ieKûeú iûjû~ýeê _âû¯ iõiû]^Kê ù^A ù~ùZùaùk ùi ^ìZ^ ùg÷kúùe Pûh @ûe¸ Kùf Pc}ûe ùjûAMfûö _â[c [e ùi C\ýû^ `ifùe flû]ôK Uuûe Kûeaûe Kùf @ûRò C\ýû^ `if eZòeûcu Rúa^Kê a\kûA ù\AQòö eZòeûc Gùa Mjc, ~@ aýZúZ fûb\ûdK _eòaû Pûh KeêQ«òö ùi @ûRò C\ýû^ `ife _âcêL C_ôû\K Pûhú _ûfUòQ«òö aûhðòK ùeûRMûe GK ùKûUò ùi aûhðòK GK ùKûUò Uuû _~ðý« fûb _ûCQ«òö ùi

ùcûaûAf \ßûeû cŠòe \e aòhdùe RûYò _ûeêQ«òö _eòaûeê ùjC[ôaû ùeûRMûeeê ùi GK cûUûùWûe, Zòù^ûUò ùcûUeiûAùKf \êAUò UâûKÖe KòYòQ«òö GZòKò ^êùjñ, ùi Zòù^ûUò Kì@ ùLûkòQ«ò, 12Uò UýêaþùIßf ùLûkòQ«ò, 4Uò Ne KeòQ«ò, Pûh _ûAñ 12 cûY Rcò KòYòQ«ò Z[û \êA _ê@ I ùMûUòG Sò@uê ]ìc]ûcùe aòaûj KeûAQ«òö ùi Pûh _ûAñ _ûLû_ûLô 100 cûY Rcò VòKûùe ù^AQ«òö @_âZýûgòZ bûùa eZòeûcu _eòaû Pûh I aýaiûd aXÿòPûfòQòû

33

malayalam.krishijagran.com

bûeZe _i¦úd iaûeú!

ùKøgk I iê¦eZûe @_ìað iõMcdûcûjû iûfêýùUû @ûeGKè bûeZe aòbò^Ü _éÁ bìcò Gaõ aò_eúZ _âûKéZòK @aiÚû iù ß dûcûjû iûfêýùUû @ûeGKèe Kcþ Gaõ \úNð ~ûZâûùe ^òRe _eûKâcgúkZûKê ù\LûAaûùe i`k ùjûA_ûeòQòö Gjû jûfþKû, aäë ùKûe ùUKþ^òKþ A¬ò^ ijòZ aýajûeùe ijR ùjûA[ôaû KûeYeê MâûjKu _i¦ ùjûA iûeòQòö iûfêýùUû @ûeGKèe PûkK Gjûe jûfêKû Gaõ cRbêZKê _i¦ Keò[û«ò Gaõ RûYòQ«ò Kò ùKøYiò _âKûee cêKèòþ eê @ûjêeò cêKèòfþ eûÉûùe c¤ @ûLô _òQêkûKùe @Zò ijRùe _jñPûA ù\A[ûG dûcûjû iûfêýùUû @ûeGKè ö Gjû aýZúZ f´û iòUþ [ôaû ù~ûMêñ ùKak PûkK ^êùjñ @ûjêeò c¤ _Q _Uùe @^ý RùY aýqò Lêaþ @ûeûcùe iaûeú Keò_ûeòùa û Gjûe @Zýû]ê^òK aäë ùKûe A¬ò^ fMûZe 82 km/L e cûAùfRþ ù\A[ûG Gjûe beiû Gaõ cRbêZ I @]ôK fûb\ûdK ùjûA[ûG û bûeZùe _âZò iÚû^ùe @ûaWÿû LûaXÿû I Leû_ eûÉûKê c¤ bïùl_ ^Keò @ûMKê cûWÿÿò Pûùf

dûcûjû iûfêýùUû @ûeGKè, ~ûjûKò GK Rúa« còiûf _eò û

UcûùUû ùlZeê 6 cûiùe 3fleê D¡ßð ùeûRMûe KeêQ«ò ùeIßû^¦ ¤_âù\ge Qò¦þIßûWû Ròfäûe KéhK ùeIßû^¦ ^òKûRê fMûZe aûMûaû^ú ~êq `if fMûA C c fûb c KcûA @ûiêQ«òö Gjò c¤ùe ùi KjòQ«ò Kò ùi UcûUe `ifùe Lêaþ bf C_ôû\^ Keòaû ijòZ @]ôK KeòcûYe fûb KeòQ«òö ~ûjûe `kÊeì_ ùi MZ 5ahð ùja fMûZe UcûUe `if Keò @ûiêQ«òö ùi KjòQ«ò ù~, ùi ùa÷mû^òKcû^u ijûdZûùe Kéhò aòhdùe ù~Cñ mû^ @ûùeûjY aû aòùgh C_ù~ûMú Z[ý iõMâj _ûAQ«ò ùijò C_ûdKê ùlZ Kûcùe C_ù~ûM Keò[û«ò ö ~ûjûe `kÊeì_ @ûRò UcûUe C c ùlZ Zûue 2 GKe Rcòùe Keò[û«ò û Gjò ùlZeê 6 cûi bòZùe _âûd 3 fl 30 jRûe Uuûe `if @ûc\û^ú _âû¯ ùjCQò ö ùeIßû^¦ Kj«ò Kò C c _âa§^ Gaõ Kcþ Lyð I Kcþ icdùe C c @ûc\û^ú còkò ~ûCQò û ùeIßû^¦u ùlZ _âa§^ I ùKøgke aýajûeKê ù\LôKeò @^ý KéhKcûù^ c¤ ZûuVûeê Gjò C_ûdKê gòlû MâjY KeêQ«ò û UcûUe ùlZùe ùi \êA GKe Rcòùe ùUâùe aél ùeû_Y Keò Gjò `if C_ôû\^ _âû¯ KeêQ«òö ~ûjû\ßûeû Lêaþ Kcþ icd I Kcþ Lyðùe bf `if _ûA_ûeêQ«òö \êA GKe Gjò _âKûe 105 ùQ\eê jûeûjûeò 200 ùUâùe ùeû_Y KeòQ«òö ùZùa Gjò bìcòe _âÉêZò C_ùe Lêaþ ]ýû^ ù\aûKê _WÿêQò Zûu Kjòaû @^êiûùe Mbúe jk Keòaû _ùe 5 Uâfò ùMûae Lû\ ùeûUûùIßUe còKè Keò[û«òö Gjò _âKûe ùi bìcòKê `if _ûAñ C_ù~ûM aû @^êKìk Keò C_ôû\^ _âû¯ Keò_ûeêQ«òö

Krishi Jagran 23 Years, 12 Languages, 22 States, 23 Editions, 3 Portals, 10 Millions Readers & Social Media

https://www.facebook.com/krishi.jagran/ 1) Count on Krishi Jagran Facebook Page is 5,73,135 2) 22 Krishi Jagran Kisan Clubs on Facebook - 22 state wise & 1 main Krishi Jagran Kisan Club 3) 5,00,000 plus farmers are directly connected through Krishi Jagran Kisan Clubs 4) Facebook post reach is around 1 Crore per day 5) Separate Facebook page for Upcoming Events, Exhibitions & Seminars ( http://www.facebook.com/krishijagran.agrimedia/ )

Page - Krishi Jagran - Agriculture World - krishi Jagran Hind i - Krishi Jagran-

Companies Products

- Krishi Jagran-

Likes

& Promotions

Conference, Exibitio ns Seminars & Works hop

Kerala

Followers Max. Po st Reach 5,75,688 2,00,56,563 9,785 2,36,073 11,771 1,65,994 2,352 92,400

4,20,445 9,600 11,376 2,305 7,211

7,287

1,23,843

4,151

4225

1,00.282

WhatsApp Groups's Details +91 9891405403 State wise and district wise ( Selected ) krishi Jagran whatsApp groups (635)

States

District groups States

State Wise Jammu and Kasmir Himchal Pradesh Madhya Pradesh Chha sgarh Haryana U ar Pradesh Rajasthan U arakhand Jharkhand Bihar Gujarat Maharashtra

23 22 12 51 27 21 72 33 13 24 38 33 36

Punjab Oisha Assam Sikkim Goa Manipur Meghalaya Tripura Arunachal Pradesh Tamil Nadu Telangana Kerala Andhra Pradesh

District groups 20 30 33 4 2 16 11 8 16 32 31 14 13

Data relevant to that particular state will be shared on whatApp groups ACCORDING TO IRS 2018, TOTAL READERSHIP OF MAGAZINES HAS

Social Media PLATFORM us

us

us

us

us

Krishi Jagran Mobile App Krishi Jagran perfectly fits in the world of Internet, with its newly launched “krishi jagran app”. All the latest news, corporate information, commodity updates, weather dynamics, Job availability, university releases and much more renders what farmers and the agri-stakeholders seek at a single tap.

You Tube Channel h ps://www.youtube.com/channel/UCy5uIHLkQrHYd6Dj8CsqHrw You are welcome to share any Interviews Advertisement

Success Stories Documentary

videos on our YouTube channel

Linkedin https://www.linkedin.com/in/krishi-jagran-41120680/ Twitter https://twitter.com/krishijagran

Instagram https://www.instagram.com/krishijagran/

GROWN TO 78 MILLION IN IRS 2014, WHICH IS A WHOPPING

95% INCREASE.

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

ùQkò_ûk^

ùQkò_ûk^ : bìcòjú^ Pûhúue RúaòKûùe C^ÜZò ^òcù« ^ê@û \òM« @û

c eûRýe Mûâcû kùe _âûdZü 80 _âZògZ ùfûK aûi Ke«òö ùicû^u c¤eê 70 bûM ùfûK Méj_ûkòZ _âûYú eLò[û«òö Zû c¤eêþ ùQkò_ûk^ c¤ GK cêLý _âûYú_ûk^ Kû~ðýKâc ~ûjûKò Mâûcû kùe ajêkbûùa @û\éZö ùMû- cAñhòu Zêk^ûùe ùQkòe lê\â @ada I iúcòZ aûiiÚû^ @ûagýKZû ùjZê RùY lê\â, ^ûcûcûZâ Pûhú _lùe ùQkò _ûk^ Keòaû @Zý« iêaò]ûR^K ùjûA[ûGö ùQkò iaê_âKûe Rkaûdê I _eòùag c¤ùe ejò_ûùe Gaõ Wûk_Zâ aûWÿò aMòPûe @^ûa^ Cnò\ ùeûùhAgûke a~ðý _^ò_eòaû LûA Rúa^ ]ûeYKeò _ûkKe @[ðù^÷ZòK \òMùe C^ÜZò @ûYò[ûûGö ùi[ò_ûAñ ùQkòKê Meòae 'Kûcù]^ê' c¤ Kêjû~ûGö GZ\þ aýZúZ @ûc eûRýùe _ûYò_ûMe @^òdcòZZû ùjZê Pûh C_ùe ^òbðe Keò Pkòaû KÁ iû¤ö GYê bìcòjú^ aû ÊÌ Rcò [òaû Pûhú ùQkò _ûk^ Keò ^òRe @û[òðK iÚòZòùe C^ÜZò @ûYò_ûeòaö @ûC c¤ KêKWÿû Zêk^ûùe ùQkò cûõie Pûjò\û ahðZcûc ejò[ûGö GYê Gjû GK fûbR^K aýaiûdùe _eòYZ ùjûA[òûGö C^ÜZ ùQkòe Kòic : aògßùe icê\ûd 120Uò _âRûZòe ùQkò ù\LòaûKê còkò[û«òö @ûc ù\gùe 20Uò Kòice ùQkò

ù\Lû~û«òö ùicû^u c¤eê ùKùZK cûõi _ûAñ, ùKùZK Cbd cûõi I \êMÛ _ûAñ I ùKùZK ùfûc _ûAñ _ûk^ Keû~ûGö bûeZùe ù\Lûû~ûA[òaû ùQkòcû^uê 4Uò ùgâYúùe aòbq Keû~ûAQòö ~[û: 1) C e _½òcû k (2)^ûZògúùZû¾ jòcûkd @ k ùQkò (3) _ìaðbûeZúd ùQkò (4) \lòY bûeZ C_\ßú_ @ k ùQkòö @ûûc eûRýùe ù\Lû~ûC[òaû ùQkò ùgâYú bìqö GVûùe cêLýZü \êA Kòice ùQkò ù\Lûû~û@û«òö ~[û: (1) aäûK ùawf (2) M¬ûc (1) aäûKþ ùawf ùQkò: IWÿògûe C eû k iùcZ _½còawe \lòY I c¤bûM, aòjûee _ûgßða ðú @ kùe ù\Lû~û@û«òö C c cû^e cûõi _ûAñ Gjò KòicUò ùagþ @û\eYúd ö ù\LòaûKê ùMWÿû I Zò^ò_âKûe ewùe ù\Lû~û«òö cêLýZ Kkû ewùe ajê iõLýûùe ùQkò

38

www.krishijagran.com

ùQkò_ûk^ ù\LòaûKê còk«òö (2)M¬ûc ùQkò: Gcûù^ M¬ûc , MR_Zò ùKûeû_êU @û§â_âù\g C_Kìka ðú @ k I c¤_âù\ge RM\f_êe @ kùe ù\Lû~û«òö Gjò ùQkòUò cûõi I PcWÿû _ûAñ _ûk^ Keû~ûGö ùQkòue ew Kkû, QC QCK. Kieû ùjûA[ûGö ùQkòe gòw f´û I _Q@ûWÿKê icû«eûk bûùa Cê_eKê CVò[ûGö adÄ ùQkòe IR^ 18-22 KòMâû ùjûA[ûGö cûA ùQkò [eùK 4 ùMûUò Qê@ûû R^à Keò[ûG cûA ùQkòUò 700-750 \ò^ùe _â[c Qê@û ù\A[ûûGö Qê@ûû R^à Keòaûe aýa]û^ _âûd 326 \ò^ö @ûc eûRýùe [òaû IWÿòg Kþéhò I ùa÷hdòK aògß aò\ýûkd Vûùe Gjò M¬ûc _âRûZòe C_û\òKû gqò aé¡ò ^òcù« MùahYû c¤ PûfòQòö adÄ ùQkòcû^ue Lû\ý ZûfòKû

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

ùQkòcû^ue aûiMéj: @ûc Rkaûdêùe aûiMéje f´ _ìað_½òc \òM ùjaû @ûagýK adÄ cûA ùQkò _òQû 12 aMð`êU, ùaû\û_òQû 30 aMð `êU I ùQûUcû^u _òQû 6 aMð`êU PUûY ~ûMû @ûagýK ùjûA[ûGö ùQkòNeUò PUûY C_ùe 2eê 3 `êU Cyùe aûCñg / KûVbûWò Zò@ûeò ùQkòcû^uê gêLòfûùe eLòaû CPòZö ^ùPZþ I\û Gaõ i«i«ò@ Mêjûkùe ùQkòcûù^ @ù^K ùeûMùe @ûKâû« ùjûA[û«òö Nee QûZ @ûRùaÁiþ Kò´û UòY @ù_lû Pûk Ne Q_e Keòùf Lyð Kcþ ùjûA[ûGö Gaõ Leû\òù^ Ne [Šû ejò[ûGö Mêjûkùe Nûi_Zâ ù\aû_ûAñ ùMûUòG KûVKê‹ aû Wûk_Zâ SêfûA eLòaû _ûAñ aù¦ûaÉ [òaû @ûagýKö Mêjûke ùMûUòG ùKûYùe _ûYò Kê‹e aýaiÚû Keòaû c¤ @ûagýKö ùQkòe Lû\ý aýaiÚû: aY Rwfùe ùQkò_ûk^ iû]ûeYZü fûbR^Kö ùQkòcûù^ Peòaêfò ~ù[Á _eòcûYùe Lû\ý iõMâj Keò[û«òö cûZâ Nûi I Wûk_Zâ @bûa icdùe MbðYú ùQkòcû^u ùQkòe _âR^^: iû]ûeYZücûB ùQkò RêfûAeê ùiù_Ö´e Gaõ ù`aé@ûeú cûyð cûiùe Mec @ûi«òö Gcûù^ 2 \ò^ Mecùe I Mbð ^ ejòùf 19eê 21 \ò^ _ùe _êYò Mec @ûi«ò ö 20Uò cûB ùQkò _òQû ùMûUòG ùaû\û ejòaû @ûagýK 2ahðùe ùaû\û a\k ùjaû CPòZþ I Kcþ _âR^^ [òaû 10 bûM ùQkò

39

hindi.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

ùQkò_ûk^

_âZòahð a\kûAaû @ûagýKö ùQkòcû^ue aòbò^Ü ùeûM Gaõ Gjûe _âZòùh]K aýaiÚû: ùQkòcû^uê iû]ûeYZü aúRûYê , bêZûYê I _eRúaúcû^u \ßûeû aòbò^Ü ùeûM ùjûA[ûGö C_~êq _âZòùh]K aýaiÚû ijòZ @ûagýK _\ùl_ MâjY ^ Kùf ùeûMMêWÿòK \ßûeû @ù^K lZò ùjûA[ûGö ùZùa @ûce PûhúbûA cûù^ ùQkòQê@û R^à ùjaû _ùe _âPêe _eòcûYùe Khlúe _òfûuê ù\aû ij _eòÃûe _òAaû _ûYò aýaiÚû Keòaû \ßûeû ùQkòcûù^ ajêcûZâûùe ^òùeûM eêj«òö ^ò c Ü ù e ùQkò c û^u cê L ý ùeûMcû^ue Zûfò K û \ò@û~ûAQòö (1) aúRûYê R^òZ ùeûM : (K) Gù ùeûiàò@û (L) iûjûY (2) bêZûYê R^òZ ùeûM : (K) `ûUê@û (L) _ò._ò.@ûe aû ùQkòcWÿK (M) ùQkòai« (3) Kécò R^òZ ùeûM: (K) @«üKécò, (L) aûjýKécò (1) aúRûYê R^òZ ùeûM: Gjò ùeûM ùKäûÁòWòdc ùIßfeò ^ûcK aúRûYê \ßûeû iõKâcòZ Lû\ý I Rk cû¤cùe aýû_ò[ûGö Gjò ùeûMùe ùQkòQê@ûcûù^ ùagò @ûKûâ« ùjûA[û«òö ùeûMùe Kkû I aû\ûcú ewe SûWÿû ùjûA[ûGö ù_U KûUòaû ù~ûMêñ ùQkò QU_U ùjûA[ûG Gaõ céZêý aeY Kùeö cêLýZü ahðû EZþêùe ùQkòcû^uê Gjò ùeûMe _âZòùh]K UúKû ù\aû @ûagýKö (L) iûjûY : Gjò ùeûMùe ùQkòcû^ue Mkû `êfò~ûG _ûUòeê fûk aûjûùe Gaõ @ûKâû« ùQkò ceò~ûGö ùQkòcû^u

Rße I Kûg ùjûA[ûGö @ûKâû« ùQkòuê PòKò›û \ßûeû aòùgh fûb _ûA ^[û«ò ö ùZYê ahðûEZê _ìaðeê UúKû KeY KeûAù^aû CPòZö (2) bìZûYê R^òZ ùeûM : (K) `ûUê@û : Gjò ùeûMe flYcû^ ùjfû geúee Zû_cûZâû, aé¡ò , _Uò Lêeûùe ù`ûUKû ùjaû, _ûUòeê fûk ajòaû Gaõ ùghùe _ûUò Nû' ù~ûMê ùQkòcûù^ ^LûA céZêý cêLùe _Wÿò[û«òö ùZYê Keò Gjò ùeûM ^ùjaû _ûAñ céZêý _âZòùh]K UúKû Zò^òcûieê C¡ßð ùQkòcû^uê ahðKê \êA[e ~ûjûKò ùiù_Ö´e Gaõ cûyð cûiùe \ò@û~ûA[ûGö (L) _ò._ò @ûe: GjûKê ùQkò cWÿK ùaûfò c¤ Kêjû~ûGö Gjò ùeûM iaê adie ùQkòuê @ûKâû« Keò[ûGö ùeûMùe Kûg Gaõ Rße ùjûA cêjñ bòZùe Nû' ùjûA~ûGö _Zkû SûWÿû c¤ ùjûA[ûGö ùeûMûKâû« ùQkò 7 \ò^ c£ùe céZêýaeY Keò[ûGö Gjò ùeûM ^ ùjaû _ûAñ 3 cûieê C¡ßð ùQkòcû^uê _âZòùh]K UúKû ù\aû CPòZþö [ùe UúKû _â\û^ Kùf Gjû 3 ahð _~ðý« ùeûM _âZòùeû] Kùeö bìZûYê _ûAñ Jh] ^[òùf c¤ _ûgßð _âZòKòâdû _ûAñ @û òaûdûUòKþ ~[û iòù_âû'äKûiò^, @ûùcûKèòifò^þ Gaõ cfUòbòUûcò^þ @û\ò \ßûeû PòKò›û Kùf iõKâcòZ ùQkòu céZêýjûe Kcò~ûA[ûGö (M) ùQkò ai«: Gjò ùeûM iaê adie ùQkòcû^uê ùjûA[ûGö Gjò ùeûMùe Rße jêG, @ûLòeê _ûYò MùW , Pcð , gßûi^kú I Lû\ý^kúùe ù`ûUKû ùjûA[ûGö bìZûYê R^òZ ùeûMe PòKò›û ^ûjó cûZâ ^ûK, @ûLò, @û\ò iÚû^e Nû'Kê _Uûi

40

malayalam.krishijagran.com

ùQkò_ûk^

_ûYòùe _eòÃûe Keòaû CPòZþö ùeûMUò ^ ùjaû _âZòùh]K UúKû,Zò^òcûieê C¡ßð ùQkòcû^uê \ò@û~òaû CPòZ ~ûjûKò _âZòahð ^ò@û~ûA[ûGö (3) KécòR^òZ ùeûM (K) aûjýKécò: ùQkòùcŠûu geúe aû Pcð C_ùe ù~Cñ iaê Uòu Gaõ CKêYú ùjûA[û«ò ùicûù^ aûjýKécòùe @«béðq ö Gjò Uòu I CKêYú ù\jùe fûMòejò eq _ò@«ò I eqjú^Zû ùeûM Keò[û«òö Gjò aûjý Kécòeê elû _ûAaû _ûAñ PUûY, Kû^Ú I ùQkòcû^u ù\jKê KúU^ûgK \âaY iò ^ Keû~ûGö iò ^ Keòaû icdùe flý eLòaû CPòZþ ù~_eò Jh] ùQkòe ^ûK , @ûLò I _ûUòùe ^ _Wòaö (L) @«ü Kécò: _ûKiÚkú Z[û ùQkòcû^ue @«^kúùe @ù^K _âKûee Kécò ù\Lû~ûGö Gjò iaê KécòKê @«üKécò , _ZâKécò, eqùgûhY Kûeú Kécòö Gjò @«üKécòKê cûù^ ùQkò geúeùe ejò Lû\ý jRcùe aû]û iéÁò Ke«ò, eq ùgûhY c¤ Ke«ò, ~ûjû\ßûeû ùQkò bf aùXÿ ^ûjóö @ûKâû« ùQkòcûù^ Zek SûWÿû ùjûA[ûG, ù\j \êaðk ùjûA~ûGö ùZYê Keò ahðKê Pûeò[e Kécò^ûgK Jh] ù\A ùQkòcû^uê @«üKécòeê elû Keû~ûA_ûeòaö ùQkòcû^u ùlZâùe ù\Lû~ûC[òaû aòbò^Ü ùeûM Gaõ Gjûe _âZòùh]K aýaiÚû ^òcù« iÚû^úd _âûYú PòKò›Ku _eûcgð ù^aû @Zý« @ûagýKö ùQkò_ûk^e @û[òðK \òM: @ûc eûRýùe Rkaûdê, _eòùag Gaõ aRûeùe ùQkòcûõie Pûjò\ûKê aòùgæhY

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

Kùf RYû_WÿêQò ù~ _âZò aýaiûdòK bò òùe ùQkò_ûk^ bò òbìcò @Zò C^ÜZö Gyê @ûc eûRýùe @ûcô^ò~êqò _ûAñ Mâûcû kùe ùQkò_ûk^ GK ^òbðe ù~ûMý _\ùl_ö C c PûeYbìcò Gaõ @^ý^ûý @û^êiwòK aýaiÚû [òùf RùY ùQkò _ûkK ùMûUòG ùQkòVûeê aûhòðK U.1200-1400 Uuû fûb _ûA[ûGö GYê bìcòjú^ Pûhúu ùlZâùe ùQkò Pûh GK iêaò]ûR^K ùeûRMûe _^Úû Kjòùf @Zêýqò ùja^ûjóö 15-16 KòMâûö Gcûù^ _â[ùc 12-13 cûi @«eùe Qê@û ù\A[û«ò ö cûZâ _ea ðú icdùe 8-9 cûiùe Qê@ûû ù\A[ûGö Qê@û iõLýûùe 50 _âZògZ \êAUò , 44 _âZògZ 3-4Uò ö ^òcùcÜûq \û^û PûUð Zò@ûeò Ke\û^û Zò@ûeò Keò ùf Gjû aýaiûdú cû^u ùc û \û^û @ù_lû C c cû^e ùjûA[ûGö iêhc Lû\ý: C_û\û^ _eòcûY cKûMêŠ 50 bûM MjcùPûKWÿ 30 bûM aû\ûc _òWÿò@û 10 bûM MêW 7 bûM LYòR iûe 2 bûM fêYÿ 1 bûM

41

ùcû^ûfòiû ùaùjeû, Wÿ aò^úZû gZ_[ò, Wÿ iêcòZû @ûPû~ðý, egàò_âbû cògâ (Kéhò aòmû^ ùK¦â, @^êùMûk ) www.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

ù_gú ù_ûhY

ù_gú ù_ûhY (Uiòê KfPe)þ K\kú Pûh bû

eZòd `kcû^u c¤ùe K\kúe iÚû^ ÊZª @ùUö ajê _êeûZ^ Kûkeê c^êhý aûWòÿ aMòPûùe K\kú Pûh Keò @ûiò@Qòö @^ýû^ý `k I _^ò_eòaû Zêk^ûùe G[ôeê @]ôK _eòcûYùe bòUûcò^þ, _êÁòiûe, `i`eiþ I ùføjRûZòd Lû\ýgqò còkò[ûG, ~ûjûKòò cYòh geúe MV^ I gqò ù~ûMûYùe aòùgh bûaùe iûjû~ý Kùeö ZeKûeú _ûAñ K û K\kú I `k jòiûaùe _ûPòfû K\kú aýajéZ ùjûA[ûGö @^ý _^ò_eòaû _eò K\kú c¬û I bŠûe Pûjò\û c¤ ajêZ @]ôKö @ûc bûeZúd iõÄéZ ijòZ K\kú ajê @ûaûjcû^Kûkeê IZüù_âûZ bûùa RWòÿZö aòaûj, aâZ, _ìRû_að @û\ò gêbKû~ðý Vûeê @ûe¸ Keò gê¡òKâòdû _~ðý« iaêKûcùe K\kúe @ûagýKZû @_eòjû~ðýö @ûaûk aé¡a^òZû icÉu _ûAñ K\kú ùjCQò GK C_ûù\d Lû\ýö K\kúPûh aòhdùe @ûc eûRýe PûhúbûA bCYúcûù^ CYû@]ôK RûY«òö ùi[ô_ûAñ K\kúMQ Gaõ Gjûe ùeû_Y _âYûkúKê ù^A @ù^K _âKûe ùfûKMúZ _âPkòZ ùjûA @ûiê@Qòö ~[û : “ùRýù K\kú, @hûùXÿ Kò@û, ù_ûZ ^ ù_ûZ jê@A Vò@û” “jûùZ PûLùŠ ùLûkòa MûZ, _Ze LŠòùK ^ ù\a jûZ,

42

hindi.krishijagran.com

ù_gú ù_ûhY

PûLùŠ QûWòÿ bûwòa bŠû, ùZùa ùi ù\Lôa K\kú ù_Šû” AZýû\ò AZýû\òö cûZâ ajêZ \êüL I @^êZû_e aògde K[û ù~, @ûùc eûRýe Rkaûdê I cûUò, K\kú Pûh _ûAñ C_~êq [ôùf c¤, @ûù¸cûù^ a ðcû^ iêþ¡û K\kúPûhKê GK @[ðKûeú `if bûaùe MâjY Keò_ûeò ^ûjêñö @ûagýKZû cêZûaK K\kú C_ô\^ ùjC ^ [ôaûeê @ûc IWòÿgû eûRýKê _ùWÿûgú @û§â, Zûcòf^ûWê, _½òcaw eûRýeê _~ðýû¯ _eòcûYùe @ûc\û^ú KeòaûKê _WêQòö iêZeûõ K\kú PûhKê GK @[ðKûeú `if bûaùe MâjY Keò Gaõ ùa÷÷mû^òK _âYûkúùe Gjò Pûhe _âiûe _ûAñ ùK¦â ieKûe, eûRý ieKûe I aògßaò\ýûkd Éeùe aòbò^Ü ù~ûR^û Keû~ûC@Qòö K\kúPûh \ßûeû ù~ @ûc IWòÿgû eûRýe PûhúbûA bCYúcû^u @û[ðòK @aiÚûùe ~ù[Á C^ÜZò _eòflòZ ùja,

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

G[ô ù e Zò ù k iê¡û iù¦ùe @aKûg ^ûjóö K\kú MQ cêLýZü @wú@R^^ _â Y ûkúùe aõgaòÉûe Keû~ûGö K\kú Pûh _ûAñ iû]ûeYZü 2 _âKûe _ê@û aýajûe Keû~ûA[ûGö ~[û iò w û_ê @ û (Sword sucker) I _ûYò_ê@û (Water sucker)ö Gjû c¤eê iòwû_ê@û \ßûeû aõgaòÉûe Kùf Kcþ icd c¤ùe @]ôK @ck ùjûA[ûGö @^ýPûh _ûAñ ù~_eò aògê¡ aòjò^ @ûagýK ùjûA[ûG, ùijò_eò K\kú Pûh _ûAñ bf jéÁ_éÁ I ùeûMù_ûK ijYú[ôaû _ê@û @ûagýKö cûZâ GK icdùe @]ôK iõLýûùe Gjò ]eYe _ê@û c¤ còkòaö iaêùaùk i¸a ùjûA^[ûGö iêZeûõ @ûRòKûfò ù_ûgúù_ûhY _¡Zòùe (Tissue culture) @]ôK @cklc Gaõ ùeûMù_ûK ^òùeû]K gqò[ôaû C^ÜZ Kòice Pûeû C_ôû\^ I Zûjûe _âiûeYe C_ùe MêeêZß @ûùeû_ Keû~ûC@Qòö ù_gúù_ûhY GK @wúd aõgaòÉûe _âKâòdû Gaõ G[ôùe ]^K¦ (Rhizome)Gaõ iòwû_ê@û(Sword sucker) cìkùe [ôaû K¦e lê\âûZò lê\â @õg Gaõ _âaòbûRúKê aýajûe Keû~ûA[ûGö Gjò _â K â ò d ûùe ^ò ù eûM K¦e @õgaòùghKê aòùgû]ôZ Gaõ ^òaðòRòZ Keû~ûA _âù~ûMgûkûùe KéZâòc iõùgähòZ cû¤cùe KûP aû _äûÁòKþ _ûZâùe ù_ûhY Keû~ûA[ûGö Gjò ù_gú ù_ûhY cû¤cùe @ûù¸cûù^ GK icdùe ajêZ iõLýûùe GK _âKûee C^ÜZ Kòic Pûeû _ûA_ûeò[ûCö ù_gúù_ûhY (Tissue culture) K\kúPûhe C_KûeòZû ù_gúù_ûhY cû¤cùe K\kúPûh C_ûô\^ Keò K\kúPûh Keaòûùe @ù^K MWêG ÿò aùògh iaê]òû ejQòöò ùiMWêKÿò ùjfû:1. UòiêKfPeþ PûeûMêWÿòK iû]ûeYZü iêiÚ I G[ôùe ~ù[Á ùeûMù_ûK _âZòùeû]K gqò [ûGö 2. UòiêKfPe MQùe gúNâ `êf`k ]ùe I Kcþ icdùe `if @cf ùjûA[ûGö 3. _âûd GK icdùe `êf `k ùjûA[ûG Gaõ GK icdùe @ck ùjaû ù~ûMêñ K\kú aòKâò aýaiÚû ijRùe ùjûA_ûùeö 4. UòiêKfþPe PûeûMêWòK ùMûUûG Éû^eê @^ýÉû^Kê ù^aû @ûYòaû Keû~ûA_ûùe Gaõ Gjû\ßûeû Kcþ Lyð

43

malayalam.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

ù_gú ù_ûhY

ùjûA[ûGö 5. _ê@ûeê C_ô^Ü K\kú @ù_lû, Uòiê KkPeþ Pûeûeê @]ôK @ck ùjûA[ûG Gaõ Pûhú bûAbCYúcûù^ ajêZ fûbaû^þ ùjûA[û@û«òö Rkaûdê: aýaiûdòK bò òùe K\kú Pûh Keòaû fûMò C¾, @û\âð Rkaûdê ahðiûeû ~ù[Á ahðû Gaõ 20-30 WòMâú ùi òùMâWþ C û_ @ûagýKö gZû]ôK [Šû ùjC[ôaû @ kùe (10 WòMâú ùi òùMâWeê Kcþ) K\kúMQùe C_ôû\^ bf ùjûA^[ûGö ùijò_eò gêà Gaõ C û_ Rkaûdê Gaõ _âak ùaMùe _a^ ùjC[ôaû @ kùe K\kú Pûh _ûAñ C_~êq ^êùjñö @agý @]ôK SWÿ_a^ ùjC[ôaû @ kùe ùMWÿû Kòice K\kúPûh ùjûA_ûeòa Gaõ _a^ \ûCeê MQMêWòKê elû Keòaû_ûAñ aMòPû Pûeò_ûLùe KéZâòc aûWÿ Keòaû @ûagýKö

cé òKû: ù\ûeiû ^òMòWÿû cûUò K\kú Pûh _ûAñ CKôéÁö cûUòe @cäZû 5.5-7.0 c¤ùe ejòaû @ûagýKö ~\òI K\kúMQ @]ôK _eòcûYùe _ûYò @ûagýK Keò[ûG, cûZâ @Zý]ôK _ûYò, MQe lZò Keò[ûGö iêZeûõ MQcìkùe _ûYò ^ ejòaû @ûagýKö Kòic: @ûc eûRý_ûAñ cêLýZü a«k, Pµû, _ûUK_êeû, ùeûaÁû, ùMWÿû KýûùbŠòiþ, ffùKfû AZýû\ò Kòic MêWÿòKeê @]ôK @ck còkò[ûGö Gjò icÉ Kòic MêWÿòK cêLýZü bêaù^gße iÚòZ @û kòK Cnò \ iµ\ ùK¦â ù e ù_gúù_ûhY bûaùe C_ô û \^ Keû~ûC@Qò Gaõ PûhúbûAcû^uê iêfb \eùe ù~ûMûA \ò@û~ûC@Qòö

44

www.krishijagran.com

ù_gú ù_ûhY Rcò _âÉêZòü UòiêKkPe Pûeû fMûAaû _ìaðeê _â[ùc RcòKê 3-4 IWÿ bf bûaùe Pûh Keòù\aû @Zý« @ûagýKö Kòic @^êiûùe \êA`êU ùfLûGñ f´, Iiûe I Mbúee MûZ _âÉêZ Keòaû \eKûeö MûZ _âÉêZ _ùe _âùZýK MûZùe 15-20 Kò.Mâû iXÿû gêLôfû ùMûaeLZ ù_âù~ûM Keû~ûA[ûGö Pûeû fMûAaû icdùe MQ_âZò 500 Mâûcþ ^ò´ _òWÿò@û ijòZ 50 Mâûcþ `êeûWÿ^ _âù~ûM Keû~òaû @ûagýKö Pûeû fMûAaû \ìeZû I icd: ùeûaÁû, ùMWÿû KýûùbŠòiþ, MâûŠùRaþ(G-9) = 1.8cò. X 1.8cò. (GKe _âZò 1200 MQ) a«k, _ûUK_êeû, Pµû, ^ûfò K\kú = 2.0cò. x 2.0cò.

(1000 MQ GKe _âZò) aû 2.4cò. x 2.4cò. (700 MQ GKe _âZò) iû]ûeYZü Rê^þ cuie \ßòZúd i¯ûjVûeê @MÁ cûi _~ðý« K\kúPûeû fMû~ûA[ûGö cûZâ RkùiP^ aýaiÚû [ôaû @ kùe ùKak Leû\ò^Kê QûWÿòù\ùf ahðùe _âûd iaê icdùe K\kú Pûeû fMû~ûA_ûeòaö

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

Pûeû fMûAaû _âYûkú: iû]ûeYZü UòiêKfPe, K\kú Pûeû MêWÿòK _fò[ô^ _ýûùKUùe còfò[ûG, iêZeûõ Pûeû fMûAaû _ìaðeê _fò[ô^ _ýûùKUUòKê KûUò PûeûKê MûZe cSòùe fMû«êö _fò[ô^ c¤ùe [ôaû cûUò _òŠêkû ù~_eò ^Á ^ jêG, ùi[ô_âZò ~^ôaû^ ùjaû

@ûagýKö Gjò ù_gúù_ûhY Pûeû MêWÿòKê @]ôK Mbúeùe ù_ûZòaûe @ûagýKZû ^ûjóö Pûeû fMûAaû iùw iùw MQcìkùe Seû iûjû~ýùe _ûYú \ò@«êö

45

hindi.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

ù_gú ù_ûhY

LZ I iûe _âù~ûM: Pûeû fMûAaû _ìaðeê MûZ _òQû 10-15 Kò.Mâû ùfLûGñ iXÿû gêLôfû ùMûae LZ _âù~ûM Keòaû @ûagýKö iûe ù\aû _ìaðeê PûeûMêWÿòKê bfbûaùe ùKûWÿûLêiû Keò ^òcÜfòLôZ _eòcûY @^êiûùe iûe _âù~ûM Keò cûUò ùUKò \ò@«ê I iùw iùw _ûYò cWÿû«êö K\kú MQe ~^ô:  K\kú MQ cìk _ûLeê \êa, cê[û Nûi I @^ýû^ý aûkêwû RûZúd MQKê iµì‰ð bûaùe \c^ Keòaû @û^gýKö  K\kú MQ cìkeê aûjûeê[ôaû icÉ _ê@ûKê ^Á Keòù\aû @ûagýKö ùKak Kû§ò aûjûeòaû _ùe ùMûUûG _ê@ûKê eLô aûKò^ icÉ _ê@û MêWÿòKê ^Á Keòù\aû @ûagýKö iû]ûeYZü Kû§ò aûjûeòaû _ùe K\kúMQ cêLýZü K¦eê jó Lû\ýiûe MâjY Keò[ûGö  K\kú Kû§ò aûjûeòaûe GK cûi _ùe bŠû bûwò ù\aû \ßûeû `k bf bûaùe aXÿò[ûGö  Kû§ò aûjûeòaû _ùe Kû§òKê aûCñg iûjû~ðýùe ùXÿeûù\aû @ûagýKö ùeûMù_ûK ^òeûKeY: cêLýZü @ûc IWÿògûe K\kú MQùe @YK\kú@û, SûCñkû I _Zâ\ûM ùeûM @]ôK cûZâûùe ù\Lû~ûA[ûGö cûZâ ù_gúù_ûhY \ß û eû K\kúPûh Keò a û ù~ûMê ñ ajê c ûZâ û ùe Gjû \ì e Keû~ûA_ûeòaö aýaiûd bò òK K\kúPûh _ûAñ iû]ûeYZü 3 ahð _~ð« ùMûUûG Rcòùe Pûh ùjûA_ûeòaö Zò^òahð Pûh ùjaû _ùe icÉ MQ MêWÿòKê iµê‰ð bûaùe ^Á Keòù\aû ^òZû« @ûagýKö ùijò _êeêYû Rcòùe K\kú Pûh ^ Keò ^ì@û Rcòùe Pûh Keòaû @ûagýKö Gjû\ßûeû Cbd @YK\kú@û I SûCñkû ùeûMKê ajêcûZâûùe \ìe Keû~ûA_ûeòa, Zû QWÿû @YK\kú@û cêLýZü GK ù_ûK “G`òWþ” \ßûeû iõKâcòZ ùjC[ôaûeê, “G`òWþ” Kê \c^ Keòaû _ûAñ GKfòUe _ûYòùe 2cò.fò. ùfLûGñ cù^ûùKâûùUû`iþ aû ùeûMe ùÈ Ke«ê Gaõ iõKâcòZ MQMêWÿòKê I_ûWÿò ^Á Keò^ò@«êö ùijò_eò SûCñkû ùeûM iû]ûeYZü cûUòùe [ôaû `òµò \ßûeû iõKâ c ò Z ùjûA[ûG Gaõ @]ô K aZe [ô a û Rcò ù e ù\Lû~ûA[ûGö Gjò ùeûMe \c^ _ûAñ @]ôKcûZâûùe LZ _âù~ûM Ke«êö Rcòùe _ûYò ^òÃûi^e aýaiÚû Ke«êö ùeûMûMâiÚ MQMêWÿòKê I_ûWÿò ^Á Keò \ò@«êö MQcìkùe 2Mâûcþ aûbòÁò^þ GK fòUe _ûYòùe cògûA _âùdûM Ke«êö ùijò_eò ahðû\ò^ùe @]ôK @û\âZû [ôaû @ kùe “_Zâù_ûWÿû” ùeûM ùjûA[ûGö “Gjò ùeûMKê GùŠû`òfþ-Gc-

45” aû “aäûAUKè” GK fòUe _ûYòùe 3-4 Mâûc cògûA 15 \ò^ @«eùe ùÆâ Ke«êö \úNð\ò^ ]eò ùMûUòG Rcòùe Pûh Kùf, K\kúMQùe KûŠaò§û ù_ûK I iìZâ Rúa fûùMö Gjò ù_ûKMêWÿòK fûMòùf, _âZò MûZùe “`êeûWÿ^”-25 Mâûc ùfLûGñ _âù~ûM Keòaû CPòZö @ck: iû]ûeYZü ù_gúù_ûhY MQ MêWÿòK fMûAaûe 6-8 cûûiùe `êf]eò (bŠû_Wÿòaû) I Zûe 3-4 cûi c¤ùe `k @ck ùjûA[ûGö @]ôK @ck Keò @Ì\ò^ c¤ùe @]ôK fûb _ûAaû _ûAñ @ûce Pûhú bA I bCYúcûù^ ù_gúù_ûhY (Tissue Culture) cû¤cùe _âÉêZ K\kúPûeû fMûAaû CPòZö G iµKð ù e @]ô K RûYò a ûKê @ûMâ j ú [ô a û Pûhú bûAbCYúcûù^ ^òKUiÚ Kéhòaòmû^ ùK¦â aû C\ýû^aòZþu ijòZ ù~ûMûù~ûM Kûeò_ûe«òö

46

ୀ କୃ େବେହରା କାଯ ମ ସହକାରୀ (ଉ ି ଦ ଶରୀର ତ ) କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା . େଦବାଶଷ ି େବେହରା ଆେସାସଆ ି ଟଏ ି େଫସସର, ଭବାନୀପାଟଣା ତପନ କୁ ମାର ଦାସ େସନୟ ି ର େବୖ ାନକ ି ଏବଂ ମଖ ୁ କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା

STATEMENT OF OWNERSHIP FORM IV 1. Place of Publication : Address : 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi-110016

2. Periodicity : Monthly 3. Printer's Name : M C Dominic Citizen of India : Yes Address : E-20, Green Park Extn. New Delhi-110016 4. Publishers Name : M C Dominic

Citizen of India : Yes Address : E-20, Green Park Extn.

New Delhi-110016 5. Editor Name : M C Dominic

Citizen of India : Yes Address : E-20, Green Park Extn.

New Delhi-110016 6. Name & Address of Owner : M C Dominic

Citizen of India : Yes Address : E-20, Green Park Extn.

New Delhi-110016 I, M C Dominic, hereby declare that the particulars given above are true of the best of my knowledge and belief Sd/-M C Dominic Signature of Publisher Dated : 1st March 2018

malayalam.krishijagran.com

ne e e m

Krishi Jagran Gr elco W Delegation to Agritech Israel, Tel- Aviv

In association with

Package Highlights

The Agritech Advantage     

 

Learn about solutions for agricultural challenges Find partners for projects and business ventures Discover the technologies that will address your most pressing problems Raise your public profile and build your brand image Meet colleagues, solution providers, potential customers, and other decisionmakers – on a global level Advance your career through networking and education Leverage your time in a single, cost effective forum for professionals in the industry



Stay at finest hotel



Fly the best of airlines : Ex Delhi & Ex Mumbai



Daily buffet breakfast



All transfers in luxury coaches



Daily dinner at Indian restaurant



Must see sightseeing



Israel visa assistance



Service of Yatra professional tour manager

North & West India Chander Mohan, 9891334429, cmohan@krishijagran.com Ratna Manjari Sharan, 9891956956, ratna@krishijagran.com Dr. Sangeeta Soi, 9891123722, sangeeta@krishijagran.com South India Ajith Kumar V.R (Kerala), 9891899064, ajith@krishijagran.com R. Jayakumar (Karnataka), 9632836949, jayakumar@krishijagran.com East India Paritosh Bhattacharyya, 9051915839, paritosh@krishijagran.com

Contact Information

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

Rò@û LZ

Rò@û LZ `ife @aùghûõg, ùMûeê Mêjûke @ûaRð ^ û, ùeûùhA gûke _Pû _^ò_eòaû AZýû\ò ùR÷aòK _\û[ðKê Rò@û aýajûe Keò ù~Cñ LZ _âÉêZ Kùe ZûjûKê Rò@ûLZ Kêjû~ûGö Rò@ûLZe C_KûeòZû –  Rò @ û LZe Mê Y ûcô K cû^ @^ýû^ý LZVûeê @]ôK  iû]ûeY LZ 8 cûi fûMê[ôaû ùaùk Rò@ûLZ 4 cûiùe _âÉêZ ùjûA[ûGö  \êMð§ aòjò^ I c«eK, Rúa^òKû ~êq ùjûA MQe @bòaé¡òùe iûjû~ðý Keò[ûGö  aýajûe Kùf cûUòe CaðeZû aé¡ò iûwKê cûUòe Rf]ûeY aûdêPkûPk gqò aé¡ò NUûGö Rò@ûe Kòic – 1) GAiò^ò@û ù`ûGUòWÿû 2) ACWâòfi ACRò^ò 3) ù_ùeû^òKè GKèûùbUeiþ 4) ùW^þùWâaû^ò@û ùbù^Uû Rò@û LZ Keòaû _ûAñ Gcû^u c]ýeê ù~ ùKøYiò Kòic ù^A _ûeòaûö _¡Zò – aòbò^Ü _âKûee _âYûkú ejòQòö ùiMêWÿòK ùjfû KêŠ _¡Zò, eòw _¡Zò, aûCñg \ßûeû _âÉêZò ùaXû, KûV aûKè, PUûY C_ùe @ûaRð^ûKê M\ûKeòö Kò«ê KêŠ _¡Zò iaêVûeê C^ÜZ _¡Zòö KêŠ _¡Zò – 2 còUe f´, 1 còUe Iiûe I 1 còUe CyZû aògòÁ GK AUûe KêŠ Zò@ûeò Keò bòZùe PUûY ùMûUòG _UKê Xÿûfê eLò ùMûUòG KYû Ke«êö

48

www.krishijagran.com

Rò@û LZ

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

KêŠ bòZùe _â[ùc 2-3 A @ûKûee ùQûU AUû LŠ Pò_þi Kê _KûA Zû C_ùe 1 A ajke ^\ú aûfòKê _Kû«êö Gjû C_ùe 2-3 A ajke iXûùMûae LZKê MêŠ Keò _Kû«êö GjûKê Rò@û g~ýû Kêjû~ûGö Gjò Rò@û g~ýûùe GK aMðcòUe _òQû 1000Uò iõLýûùe Rò@û (1 ùK.Rò.) jòiûaùe QWû~ûGö Gjû_ùe Zò^ò ·eò i¯ûje @ûõgòK iXû iõMéjòZ ùR÷aòK _\û[ð aòQû~ûGö Zû C_ùe ùMûae _ûYò Qò ò ùMûae _Kû~ûGö Gjû_ùe _ê^aðûe @ûõgòK iXû `ife @aùghûõg aòQûA Gjû C_ùe _ê^aðûe ùMûae _ûYò Qò ò ùMûae ijòZ MûZUòKê Ée Ée Keò _ì‰ð Keû~ûGö Gjû_ùe Rò@ûcû^uê QûWò\ò@«ê I \êA _eÉe @Lû aÉûKê iûcû^ý I\û Keò Gjû C_ùe ùNûWûA \ò@«êö cSòùe cSòùe _ûYò Qò «êö Rò@û QûWÿòaûe 2 cûi _ùe LZ _âÉêZò ùjûA[ûG ~ûjû Pû _Zò _eò ù\LòaûKêö Rò@û LZ @cke 3-4 \ò^ _ìaðeê _ûYò Qò òaû a¦ Keòù\ùf Rò@ûcûù^ ZkKê Pûfò ~û@û«ò I @ck KeòaûKê iêaò]û ùjûA[ûGö LZKê KêŠùe aûjûe Keò Rûfòùe QûYò Rcòùe _âùdûM Ke«êö Rûfòùe QûYòfû _ùe Rò@ûcû^uê _ê^aðûe Rò@ûLZ _ûAñ _âÉêZ Ke«êö aòbò^Ü `ifùe Rò@û LZe aýajûe – `ifùe – 2-2.5 U^þ / ùjKÖe KêŠ MQ – 50-100 Mâûc aWÿ MQ – 100-200 Mâûc cjòkûcûù^ aýaiûd bò òK Rò@ûLZ _âÉêZ Keò _fò[ô^þùe b ðò Keò Kò.Mâû. _âZò 8-10 Uuû jòiûaùe aòKâò Keò @[ð C_ûRð^ Keò_ûeòùaö ewú^ cûQ Pûh bûeZ ahðe ùaKûeú iciýûKê fûNa Keòaû _ûAñ ewú^þ cûQ Pûh GK ^ìZ^ \òM«ö Mâûcû kùe cjòkûcûù^ ^òR _eòaûee ù\LûùeLû Keòaû ijòZ ^òR @MYû aû aûWò aMò·ûùe ùQûU ùQûU iòùc KêŠ _âÉêZ Keò ewú^þ cûQ Pûh Keò_ûeòùa ö iû\ûeYZü ew ùaewú cûQcû^ue ùWYû Kò´û fû¬ ~\ò ewùaewú ùjûA[ûGö Kò´û cûQe _âRûZú @^êiûùe ~\ò geúe @fMû _âKûee ùjûA[ûG ùZùa ZûKê c]ý ewú^þ cûQ Kêjû~ûGö ewú^ cûQe _âKûe ùb\ I _âR^^ ewú^ cûQcû^ue _âR^^ _âKûe ùb\Kê iû]ûeYZü 2 bûMùe aòbq Keû~ûAQòö Gcû^u c]ýùe ùKùZK iò]ûikL Qê@û R^à Keê[ôaûùaùk @^ý ùKùZK @Šû ù\A[û«òö Qê@û ù\C[ôaû ewú^ cûQcû^u _âR^^ ijR Kò«ê Gcûù^ Qê@û ù\A iûeòaû _ùe Qê@ûcû^uê LûA ~û@û«òö ùZYê Qê@û cû^uê cû' Vûeê @fMû Keò eLô_ûeòùf G Pûhùe @]ôK fûb còfò_ûùeö Gjò Qê@û ù\C[ôaû

49

hindi.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

Rò@û LZ

ewú^ cûQ cû^uê “fûAbþ aòdeeþ” ùaûfò Kêjû~ûGö Gcû^u c¤ùe @]ôK _âR^^ Keò_ûeê[ôaû cûQ ùjfû M_òö Gcû^u ù\je ew I fû¬e @ûKéZò @^êiûùe Gcû^uê @ù^K ^ûcùe ^ûcòZ Keû~ûA@Qòö ~[û : ùbfþùUfþ, _ò^þùUfþ, `û^þùUfþ I ÆòjeùUfþö @ûC GK Qê@û ù\A_ûeê[ôaû cûQ ùjfû aäûKùcûfòö ù\LôaûKê _òPê _eò Kkûewe Kò«ê Lêaþ iê¦eö Gcû^u c¤ùe PùKûùfU ùcûfò, ]kû ùcûfò, @ùe¬ ùcûfò, ùifÞò^ ùcûfò, ùafê^þ ùcûfò I cê^þùUfþ ùcûfò @^ýZcö fû¬ùe LŠû i\ég aXò[ôaû _l @Šòeû ùiûWðùZfùe ù\Lû~ûGö @ù^K _âKûee @ù^K ewe ùiûWðùZfþ ~[û : cûbðf, UÄòùWû I _A^û_f @^ýZcö _äûUò cûQUò ùQûU ùjùf c¤ ù\LòaûKê Lêaþ iê¦eö _äûUòcû^u c¤ùe _ò^þùUfþ, eûCŠùUfþ, ùbfùUfþ I `âòùUfþ @^ýZcö

Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018

@Šû ù\C[ôaû cûQcû^ue _âR^^ cg\d bò^Ü bò^Üö ùZùa @Šû ù\Aiûeòaû _ùe Gcûù^ c¤ Zûu @Šû Kò´û @Šûeê `êUò[ôaû Qê@ûcû^uê LûA~û«òö ùZYê _âR^^ _ùe cûQcû^uê C c _êÁòKe Lû\ý ù~ûMûAaû ^òjûZò Reêeúö @Šû ù\aû cûQcû^u c¤ùe ùMûfØ `òiþ, ewú^ Kû_ð, (ùKûA) _WòI, eiùaûeû, aûað, ùUUâû, ùMøeûcú KýûUþ`òiþ I `ûAUe AZýû\ò @^dZcö Gcû^u c¤ùe ùMûfØ `òieþ Pûjò\û iaêùaùf @]ôKö Gcû^u c¤ùe ùUfòùÄû_òKþ@ûA, KûfòùKû ùMûfþW, iêbê^þKò^þ, ùeWÿþKýû_þ, aâòÁf ùeWÿþ, _fòùÄfþ, ùafùUfþ I fûd^ ùjWÿþ AZýû\ò @^ýZcö Gcû^u _âR^^ Lêaþ ijRö _êeêh I cûB cûQ _âR^^ lc ùjùf Gcû^uê ù^A KêŠùe jûAWâòfû Kò´û _äûÁòK `òfûùc I Z«ê ù\A _âR^^ Keû~ûA_ûùeö @ŠûMê W ò K @Vûkò @ û ùjûA[ô a û ùjZê

50

malayalam.krishijagran.com

Kéhò RûMeY ù`aédûeú, 2018

Rò@û LZ

Z«êMêWòKùe fûMò ejò~ûG I _ùe GjûKê @fMû Keû~ûA @^ý GK KêŠùe Qê@ûcû^uê iõMâj Keû~ûA[ûGö Qê@ûMêWÿòK 3 \ò^ _ùe Lû\ý LûAaûKê ilc ùjûA[û«òö Gcû^uê ùeûUò`e RûZúd lê\â _äaK Kò´û _ûCWe Lû\ý \ò@û~ûA[ûGö ewú^ cûQcû^ue Lû\ý – 1) _â[cZü ewú^ cûQ Pûh Keòaû _ìaðeê cûQcû^ue Lû\ý aòhdùe RûYòaû \eKûeö cûQcûù^ _eòùagùe aòbò^Ü _âKûee _âûKéZòK Lû\ý LûA a «òö @ù^K _âKûe Ròa« KúUcû^u c¤ùe ^ûk ^Ÿðcûùe R^à ùjC[ôaû aäWþIßûcð, Uêýaòù`Kè I cgû fûbðû AZýû\ò @^ýZcö Gcû^uê _eòùageê iõMâj Keò RúaûYê cêq Keòaû _ùe I cûQcû^uê LûAaûKê \ò@û~ûA _ûeòùf cûQcûù^ Lêaþ

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

jéÁ_éÁ ùjaû iùw iùw gúNâ _âR^^lc ùjûA[û@û«òö ù~CñVûùe C_ùeûq KúUcû^ue còkòaûùe @iêaò]û jêG, ùiVûùe GK ^iðeú ù_ûLeú Keû~ûA Rê_äûuU^þ (Wû`^ò@û, cA^û) Pûh Keò I _ùe ùicû^uê _äûuU^þ Rûf \ßûeû _ûYòeê QûYò cûQcû^uê LûAaûKê ù\A_ûeòùf cûQcû^ue ew Lêaþ bf ùjûA[ûGö 2) GjûQWÿû Rò@ûcû^uê c¤ ùQûU ùQûU Keò KûUò, fêY _ûYòùe ù]ûA bf Keò i`ûKeò \ò@û~ûA_ûùeö 3) ^ì@û Keò @Šûeê `êUò[ôaû Qê@ûcû^uê ùeûUò`eþ RûZòd _äûþuU^þ, GKùKûhú _âûYú (A^þ`êýiêeò@û) c¤ Pûh Keû~ûA LûAaûKê \ò@û~ûA_ûùeö 4) GjûQWÿû Lêaþ _êÁòKe Lû\ý c¤ _âÉêZ Keû~ûA \ò@û~ûA_ûùeö Qê@ûcûù^ iûcû^ý aWÿ ùjùf Gcû^uê aWÿ Rê_äûuU^ (Wû`^ò@û, cA^û) AZýû\ò I _ùe Gcû^uê KéZâòc Lû\ý _âÉêZ Keò \ò@û~ûA_ûùeö 5) GZ\þaýZòZ @ûc @ûK_ûLùe còkê[ôaû aû\ûc _òWò@û, KûŠò@û KêŠû, ieê ùPûKWþ, gêLê@û, ]û^ò PòwêWÿò AZýû\òKê @ûYò MêŠ Keò i«êkòZ @ûjûe (_ýûùfUþ Lû\ý) _âÉêZ Keû~ûA_ûùeö @ûdaýde @UKk – @^ýû^ý cûQ aû PòwêWò Pûh _ûAñ ù~ùZ @]ôKû ù_ûLeú aû iÚû^ùe @ûagýK _ùW ewú^ cûQ _ûAñ Zûjû \eùKe jêG ^ûjòñö ^òR @MYûùe Kò´û iûcû^ý QûA [ôaû aûWò aMòPûùe @Zò Kcþùe 400-1000 aMð `êU iÚû^ c¤ùe ùQûU ùQûU iòùc KêŠ Keò Gcû^ue _âR^^ I Pûh Keû~ûA_ûeòaö G[ô_ûAñ c¤ @]ôK @[ð aýd KeòaûKê _Wò^[ûGö @Zò Kcþùe 20,000-1,00,000 Uuû _~ðý« Gjò Pûh _ûAñ Lyð Keò_ûeòùf Gaõ aýaiûdòK bò òùe ùa÷mû^òK Pûh _âYûkú @^êieY Kùf RùY Pûhú cûiòK 5,000 eê 10,000 Uuû _~ðý« fûb Keò_ûeòùaö

51

ୀ କୃ େବେହରା କାଯ ମ ସହକାରୀ (ଉ ି ଦ ଶରୀର ତ ) କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା . େଦବାଶଷ ି େବେହରା ଆେସାସଆ ି ଟଏ ି େଫସସର, ଭବାନୀପାଟଣା ତପନ କୁ ମାର ଦାସ େସନୟ ି ର େବୖ ାନକ ି ଏବଂ ମଖ ୁ କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା

www.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

cjòkûcû^ue Êûaf´^

cjòkûcû^ue Êûaf´^ _ûAñ Kéhòbò òK RúaòKû ù\

ge @[ð^úZò Kéhòbò òK ùjûA[ôaûeê, cjòkûu \ßûeû MâûcúY bûeZùe aòùgh Keò Kéhòùe iKâòd ù~ûM\û^ ejò@ûiò@Qòö ù\ge @û[ðòK C^ÜZòùe cjòkûu @Zêk^úd @a\û^ ejòQòö ùZYê cjòkûcûù^ aòbò^Ü _âKûe Kéhò bò òK RúaòKûKê ùicû^ue Êûaf´ú I @ûZà^òbðegúke GK C}éÁ _^Úû bûùa MâjY Keò_ûeòùaö \éXÿ Azû gqò I iùPZ^Zû \ßûeû cjòkûcûù^ Kéhòe C^ÜZòe cêLý ùiâûZùe ^òRKê iûcòf Keòaû iùw iùw @ûdKûeú I @ûZà ^ò~êqò c]ý _ûA_ûeòùaö Mâûcû kùe cjòkûcûù^ @aie icdùe iVòKþ aò^òù~ûM Keò @ûdKûeú Ké h ò K ê @û_ùYA _ûeò ù f @[ð ù ^÷ Z ò K Éeùe Êûaf´ú ùjûA_ûeòùaö

aòbò^Ü Kéhò bò òK RúaòKû c]ýùe QZêPûh, `êkPûh, cjêPûh, KêKêWû _ûk^, aZK _ûk^, ùQkò _ûk^, ùMû _ûk^, C^ÜZò Pûeû _âÉêZò I aòKâd cìfý~êq Lû\ý _âÉêZò I aòKâd, Rò@ûLZ, ewò^ cûQ Pûh AZýû\ò Keò cjòkûcûù^ fûbaû^ ùjûA_ûeòùaö KûeY G[ô_ûAñ ajê cûZâûùe Uuû, _eògâc I C^ÜZ mû^ ùKøgk \eKûe _Wò ^[ûGö QZê Pûh QZê PûhKê aýaiûdòK bò òùe ahðZcûc PûhKeò cjòkûcûù^ fûaaû^ ùjûA_ûeòùaö cjòkûcû^u _ûAñ QZêPûh KûjóKò fûbR^K? Kcþ Uuûùe, Kcþ _eògâcùe GjûKê @ûe¸ Keòùjaö Gjò

52

hindi.krishijagran.com

cjòkûcû^ue Êûaf´^

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

Mâûcþ, _fò[ô^þ Pû\e 6'x6'ö _âYûkú - ^Wû aòWûeê _Zâ @õg SûWòù\A iòùc KêŠùe 10-12 N û bòRûA eL«êö bòRûAfûùaùk 100fòUe _ûYòùe 100cò.fò. jòiûaùe `cðûfò^þ aû 8 Mâûc aûbòÁò^þ cògûAùaö Gjû_ùe _ûYòeê ^WûKê QûYò 2-3 N û _~ðý« QûAùe _ûYò ^òMòWòaû _ûAñ QûWÿò \ò@«êö ùaûZf bûwò aûjûe Keò 4 bûM Ke«ê I ùai^Kê c¤ 4 aûM Ke«êö Pûeò ùKûYùe AUû eLò Gjû C_ùe bûWò _âÉêZ Ke«êù]~_eò aûWòe @ûKûe 1 còUe f´ I 1 còUe Iiûe ùjaö bûWò I_ùe _â[ùc 6 A ajke aWû aòQûA Gjûe C_ùe Pûeò KWÿeê 1 A QûWÿò ùMûùU bûM c¬ò I Zû_ùe 1 bûM ùai^ MêŠKê Pûeò KWÿùe aò ò \ò@«êö Gjû C_ùe 2d _eÉe ^Wû (_â[c Éee aò_eúZ \òMùe) 6 A ajke eL«ê I 2d bûM QZê c¬ò I Wûfò MêŠKê _ìað a‰ðòZ _âYûkúùe aò‚ò \ò@«êö Gjò_eò ZéZúd Éee ^Wû, c¬ò I ùai^Kê ù\A _âÉêZ Ke«êö C_e Éee ^Wûùe 4[ð bûM c¬ò, ùai^Kê aòò‚ò Gjû C_ùe _Zkû Éee ^Wû aòQûA \ò@«êö QZê _UòUòKê _fò[ô^þ \ßûeû 7-8 \ò^ _~ðý« ùNûWûA eL«êö 8\ò^ _ùe _fò[ô^þ KûXÿò ù\÷^òK 2-3 [e _ûYò QZê _Uòùe Qò òùaö Reò ùLûfòaûe _âûd 5\ò^ _ùe QZê `êUòaû @ûe¸ jêGö _âZò _Uòùe 1.5 – 2 Kò.Mâû. QZê `êUò[ûGö 2. ]ôwòeú QZê Pûh - Gjû ^ùb´eeê cûyð _~ðý« ·h Keû~ûA[ûGö ୀ କୃ େବେହରା କାଯ ମ ସହକାରୀ (ଉ ି ଦ ଶରୀର ତ ) @ûagýKúd C_KeY (ùMûUòG bûWò _ûAñ) – କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା QZê c¬ò – 1 ùaûZf(200 Mâûc), ^Wÿû 2 Kò.Mâû. . େଦବାଶଷ ି େବେହରା ଆେସାସଆ ି ଟଏ ି େଫସସର, ଭବାନୀପାଟଣା (3 A KUû~ûA[ôaû), ତପନ କୁ ମାର ଦାସ \eiòSû Mjc – 250 Mâûc, _fò[ô^ (\êA cêjñ େସନୟ ି ର େବୖ ାନକ ି ଏବଂ ମଖ ୁ କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା ùLûfû[ôaû 12 A Iiûe I 25 A f´) – 1Uûö _âYûkú - ^WÿûKê 3 A aýa]û^ùe KûUò i`û _ûYò ù e aûbòÁò^þ aû `ecûfò^þ ù\A 10-12 N û Pûh Keòa _ûAñ @]ôK RcòaûWò \eKûe ^[ûGö GjûKê Pûh aêZêeûA \ò@«êö QZê c¬ò I Mjc c¬òKê 3 bûM Keò\ò@«êö Keòaû _ûAñ Kûjûe iûjû~ý \eKûe _Wò^[ûG I aûjûeKê ~òaûKê _fò[ô^ aýûMe ùMûùU cêjñKê Lêaþ UûAU Keò aû§ò aýûMùe _Wò^[ûGö _â[c bûM ^WÿûKê 3 A ajke b ðòKeò ùMûùU bûM c¬ò I @ûc ù\gùe cLêýZü Z^òò _Kâûee QZê Pûh Keû~ûA[ûG :iòSû MjcKê Pûeò KWùe aò‚ò \ò@«êö Gjò_eò bûaùe Zò^òÉe Keò ^Wÿû, c¬ò I MjcKê aòQûA bf bûaùe Pû_ò _fò[ô^ cêjñKê 1. _ûk QZê, 2. ]ôwòeú QZê I 3. ùaûZcþ QZê aû§ò \ò@«êö _fò[ô^ aýMùe 15-20Uò KYû Keò 15 \ò^ 1. _ûk QZê Pûh – Gjû G_âòf cûieê @ùKÖûae _~ý« _~ðý« @§ûe Nùe eLò \ò@«êö 15 \ò^_ùe ^Wÿûùe `òµò cûWÿò Pûh Keû~ûA[ûGö _òŠêkû @ûKûe ]ûeY Keò[ôaö Gjò _fò[ô^Kê KûUò aûjûe Keò @ûagýKúd C_KeY (ùMûUòG bûWò _ûAñ) ùaWÿKê gòKûùe Uûwò \ò@«êö ù\÷^òK 3-4 [e _ûYò Qò òaû _ùe ]kû cìkò@û ^Wû 15 ùK.Rò aû 20 aòWû(1.5-2 `êU 21 \ò^ ùakKê _â[c _~ðýûd QZê `êUòa I _âZò ùaWÿeê 2-3 f´), _ûk QZê c¬ò 1 ùaûZf (400Mâûc), ùai^þ-250 Kò.Mâû. QZê `êUòaö

53

malayalam.krishijagran.com

Kéhhò ò RûMeY RûMeY ù`aécûyð dûeú, , 2018 2018

cûUò _eòlû

cûUò _eòlû ୀ କୃ େବେହରା କାଯ ମ ସହକାରୀ (ଉ ି ଦ ଶରୀର ତ ) କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା . େଦବାଶଷ ି େବେହରା ଆେସାସଆ ି ଟଏ ି େଫସସର, ଭବାନୀପାଟଣା ତପନ କମାର ଦାସ ୁ େସନୟ ି ର େବୖ ାନକ ି ଏବଂ ମଖ ୁ କୃ ଷି ବି ାନ େକ , ଭବାନୀପାଟଣା

54 54

malayalam.krishijagran.com www.krishijagran.com

K

cûUò _eòlû

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

eòaû KûjóKò ?

1. cûUòe ÊûiÚý @aiÚû @[ðûZ @cäcûUò aû lûecûUò, Zûjû RYû~ûGö 2. cûUòùe [ôaû \âaúbìZ faYe _eòcûY RYû_ùWÿö 3. Zjóùe [ôaû aòbò^Ü Lû\ýiûe ~[û ùR÷aòK @wûe (~alûeRû^)ö 4. cûUòùe [ôaû @Yêiûee _eòcûY RYû_ùWÿö KY fûb ùja?

1. cûUòe @cäZû aû lûeZû _ò.GP jòiûaùe _âKûg Keû~ûGö _ò GPþe _eòcûY 6.5 eê 7.5 c¤ùe [ôùf GjûKê ^òeù_l cé òKû Kêjû~ûG I G[ôùe cûUòùe [ôaû iaê _âKûe Lû\ýiûe MQKê ijRùe còkò[ûGö 2. ~\ò cûUòe _GþP 6.5 eê Kcþ [ûG, ùZùa GjûKê @cäcûUò Kêjû~ûGö Gjò cûUòùe WûfòRûZòd I ùZ÷kaúR RûZúd `ife @ck Kcþ jêGö GjûKê ùgû]^ Keòaû _ûAñ Pì^ MêŠ aû KûMRKk cAkû _ûYò cûUòùe _âù~ûM KeòaûKê _ùWÿö 3. cûUòe _ò.GPþ 7.5eê @]ôK ùjùf, GjûKê lûeúcûUò Kêjû~ûGö GjûKê ùgû]^ Keòaû _ûAñ Rò_þicþ _âùdûM KeòaûKê _ùWÿö 4. cûUòùe [ôaû MâjYúd Lû\ý C_û\û^e _eòcûY RûYòaû _ùe ùKCñ `if Keû~ûA_ûeòa I Gjû ùKùZ Lû\ý iûe @ûagýK RûYòùja, `kùe iûee _eòcûY Kcò~òa I @~[û Lyðeê elû còkòaö ^cê^û cûUò iõMâj Kò_eò Keòùa? cûUò _eòlYe iVòKZû ^cê^û cûUò iõMâje _âYûkú C_ùe ^òbðe Kùeö 1. jòWÿ]ûeeê \êA`êU _~ðý«, MQ Zk, LZM\û Kò´û Zû ^òKUa ðú iÚû^, Rcòùe [ôaû Lûf iÚû^ Kò´û Xÿò_ iÚû^, i«i«ò@û iÚû^eê ^cê^û cûUò iõMâj Keòùa ^ûjóö GjûQWÿû Pì^ Kò´û iûe _âùdûMe 3 cûi _~ðý« Rcòeê ^cê^û iõMâj Keòùja ^ûjóö 2. Rcòùe `if ^[ôaû Kò´û _ea ðú `if Keòaû _ìaðeê cûUòùe Pûh _ûAñ C_~êq aZe [ôaû @aiÚû^ ^cê^û iõMâj Keòùaö 3. giýRûZúd, WûfòRûZòd, ùZ÷kaúR `if I _^ò_eòaû `if _ûAñ 3 eê 9 A eê, K_û I @ûLê Pûh _ûAñ 1`êUþ Mbúeeê I `k aMòPû Keòaû _ûAñ 1`êUþ, 2`êUþ I 3`êUþ Mbúeeê @fMû Keò ^cê^û cûUò iõMâj Keû~òaö 4. cûUòe ew, CyZû, cgéYZû I KéhòKê @û]ûe Keò @ù^K MêWÿòG cògâòZ ^cê^û iõMâj Keû~ûA_ûeòaö ùKCñ _âYûkòùe I ùKùZ _eòcûYùe cûUò iõMâj Keû~òa, Zûjû cûUòe _âKûe I ùKCñ[ô_ûAñ cûUò iõMâj Keû~ûCQò, Zûjû C_ùe ^òbðe Kùeö 5. ~\ò @û_Y ùMûUòG Rcòùe GK _âKûe `if KeêQ«ò, Zûjû icû^ @ck ù\CQò, ùZùa GjûKê GK GKK eìù_ ^ò@û~ûA_ûeòaö icû^ `if ùjC[ôaû Rcòeê @Zòùagúùe 1 GKe Rcòeê GK ^cê^û iõMâj Keòùaö Kò«ê @fMû @fMû `if ùjaû Rcòeê ^cê^û iaêKê @fMû @fMû iõMâj Keû~òaö 6. ^cê^û iõMâj Keê[ôaû iÚû^ùe (Z) aû (N) _eòKÌ^û 10 eê 15 Uò iÚû^ ^òeì_Y KeòaûKê ùjaö 7. `ûCWÿû iûjû~ýùe PòjÜ ù\A[ôaû iÚû^Kê Pû‚ô ù\A NûifUû @û\ò i`û Keò 'AõeûRú 'V' ' @ûKûee cûUò ùLûkò aûjûe Keòù\aö 8. MûZùe ùMûUòG _ûLe C_eê Zk _~ðý« cûUò iõMâj Ke«êö Gjò_eò iaê cûUò cògûA \ò@«êö 9. cògûA[ôaû cûUòKê aé ûKûe Keò aò_eúZ _ûgßðe \êAbûMKê ù`û_ûWÿò \ò@û~ûCö @agòÁ cûUòKê _ê^½ cògûA ùijò _âYûkúùe aò_eúZ _ûgßðùe cûUòKê ù`û_ûWòÿ \ò@û~ûCö GjûKê “PZê[ðúKeY” _âKâòdû Kêjû~ûGö Gjò _âYûkúùe @aùghùe 500 Mâûc cûUò ejòaö 10. Gjò cûUòKê GK i`û I gêLôfû _fò[ôù^â _ìeûA Zûjû c¤ùe GK KûMRùe Pûhúe ^ûc, Mâûc _ ûdZe ^ûc, Mâûce ^ûc, Keò[ôaû `ife ^ûc ùfLô cé òKû _eúlû _ûAñ _ùVA \ò@û~òaö

55

hindi.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

@ûc ùeûùhA

ùiûdû P_þ `âûG

@ûagýK iûcMâ ú : \jò , fê Y ,]^ò @ û _ûCWe,Mec cifû,@\û,cA\û,fuû MêŠ,ùiûdûaò^ aWò,ùMûfceòP,jk\ú _ûCWe,ùZf Gaõ ùiûdû P_þö

_âÉêZò _âYûkú: ùiûdû P_Kê _â[ùc cýûMùþ^U Ke«êö G[ô_ûAñ ùMûùU _ûZâùe KòQò \jò,@\û ù_Á,Mec cifû, ]^ò@û _ûCWe.fuû MêŠ,jk\ú MêŠ Gaõ fêY _KûA ùMûkû«êö cifûKê bk bûaùe ùMûkûA iûeòaû _ùe ùi[ôùe ùiûdû P_Kê _KûA \ò@«êö ùiûdû P_þKê cifûùe ùMûkûAaû _ìaðeê UòKþ UòKþ Keò KûUò \ò@«ê, ~ûjû `kùe ùi[ôùe cifû bf bûùa cògò~òaö Gjû _ùe cýûMù^Uþ _ûAñ ùiûdû P_Kê 20 cò^òU eLò \ò@«êö ùiûdûaò^ aWòKê ùQPò Mê Š Ke«ê ö @ûC GK _ûZâ ù e Kò Q ò cA\û,fuû MêŠ,ùMûfceòP MêŠ,fêY I KòQò _ûYò cògûA ù_Á Ke«êö cýûMù^Uþ ùjûA[ôaû ùiûdû P_þKê Gjò ù_Áùe ùMûkû«êö MêŠ ùjûA[ôaû ùiûdûaò^ aWò @ûYò Gjû C_ùe fMûA Mec ùZfùe QûY«êö ùiûdû P_þ UòùK ^ûfò ùjaû _ùe ZûKê KùWAeê KûXò ]^ò@û Kò´û UcûùUû iiþ ij cò g ûA Lû@û«êö

éZ ú

_~ýðU^

K

ûK k K û ùe aûfêK e i a _ûAñ “aò û g ò a @ K ß U Ke Kð ^ ûk \ ò ” _ i a É û e _ ê K M û KðU ùe

cû^i iûjê aûfêKû gòfÝú 09437280477 56

malayalam.krishijagran.com

STAFF REQUIRED

S EQ TA U FF IR ED

R

KRISHI JAGRAN

the pulse of rural india

Krishi Jagran, World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Family Magazine with 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 23 States, 3 Portals – 10 Million combined readership (Krishi Jagran Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, English (Agriculture World), Tamil, Odia and Malayalam).  

Trainee Executives (120) Marketing Executives (60)

KRISHI JAGRAN GROUP OF PUBLICATIONS Staff Required for all State Capitals Marketing Team

 

Marketing Managers (21) General Managers (4)

The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills in respective vernacular languages and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same field is must.

Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing. If you think you are the right person.

 

Journalists (21) Reporters (42)

Editorial Staff ...... ...... ............ ...... ............ ..... ...... ...... ..... .....

 

Translators (12) Editorial Staff (12)

To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents.

The candidate should be graduate from a renowned university and should have flare to write. Knowledge of different Indian Languages will be an added advantage.

Freelance Journalists: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as portal. The remuneration will be attractive.

@ûagýK RòfäûÉeúd cýûù^Re, GKþRòKêýUòbþ Ròfäû aò_Y^ Kû~ðýKûeú : (gòlûMZ ù~ûMýZû/ @bòmZû (3-5ahð) @ûùa\^Kûeú gòlûMZ ù~ûMýZû jûeûjûeò iÜûZK ùjûA[ôa Gaõ Kéhòùe ÊZª bûùa aòj^, KúU^ûgK, eiûd^ Gaõ Kéhò C_KeY @û\òe aò_Y^ùe @Zò Kcþùe 3 eê 5 ahðe @bòmZû ejò[ôa û @ûùa\^Kûeú _âMZògúk KéhKcû^u ijòZ còkûcògû Gaõ ùicû^u iµKðùe RûYò[ôaû @ûagýK û \ecû I @^ýû^ý _ýûùKR aûhòðK jûeûjûeò 1 fl Uuû û iÚû^úd aò_Y^ Kû~ðýKûeú : (gòlûMZ ù~ûMýZû Gaõ @bòmZû) @ûùa\^Kûeú iÚû^úd KéhKu ij aû ðûkû_ Keòaûùe ilc ùjûA[ôùa û ùfûKu ^òKUùe ^òRe Z[ý _jñPûAaû Kkûùe ^ò_ìY ùjûA[ôùa û @Zò Kcþùe 10c ùgâYú _ûgþ Keò[ôùa û @bòmZû Kcþ ùjûA[ôùf c¤ ~\ò @û_Yu ^òKUùe \éXÿ Azû gqò [ûG ùZùa @û_Y @ûùa\^ c¤ Keò_ûeòùa û Kµû^ú \ßûeû @ûKhðYúd \ecû ]û~ðý Keû~ûAQò û

To Apply -

Email: jobs@krishijagran.com

KRISHI JAGRAN 60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 110016 Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: info@krishijagran.com, www.krishijagran.com

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

ÊûiÚý icûPûe

@ûY×ê MY×ò _âZýûùeû_Y iZý I bâû«ò @iÚògký PòKò›û _¡Zòe aòKûg, iµì‰ð @û@ûŒêRòe Micdùe Y×ò _âZýûùeû_Y ùlZâùe ùa÷_æaòK _eòa ð^ @ûYòQòö @]òKeê @]òK ùfûK G[ò_âZò @ûMâj _âKûg KeêQ«ò Gaõ Kcþ adieê c¤ KeûCQ«òö ùZùa Gjò iRðeúKê ù^A ùfûKu c^ùe KòQòUû bâû«]ûeY ejòQòö @ûi«ê ùi aòhdùe Gùa @ûùfûP^û Keòaû ö @ûŒêMY×ò _âZýûùeû_Y K'Y? iµì‰ð @ûŒêMY×ò _âZýûùeû_Y PòKò›ûùe @ûŒêMY×òe KûUòðùfRþ aû MY×òjûWÿe ^ec @õgKê KûUò Zûjû iÚû^ùe L¬û (ùcUûf I _äûÁòKþùe Zò@ûeò)Kê _âZýûùeû_Y Keû~ûGö (1) ùKCñ ùeûMùe Keû~ûG? @ÂòI @[ðeûAUòiþ aû¡ðKýR^òZ @ûŒêMY× aûZùeûM ù~Cñ[òùe @ûŒêMY×ò @Zý]òK ldùjA ~ªYû Keò[ûG I ù\÷^¦ò^ Kû~ðýùe aýûNZ Kùe ùi ùlZâeiµì‰ð @ûŒêMY×ò _âZýûùeû_Y iRðeú C_ù~ûMú @ùUö KòQò\ò^ ù_^þKòfe Jh] LûA Gjû PòKò›û Keû~ûA_ûùe , ùZùa @]òK ù_^þKòfeþ ùeûMúe ~KéZ I aéKKþ ^Á Keò_ûùeö (2)iRðeú Keòaûe _âKéÁ icd ùKùa? ~\ò ù_^þKòfe @ûC Kûc Keê^ûjó., ùMûWÿ auû ùjûA CVòaû aiòaûùe KÁ ùjCQò, adi 55 ahðeê @]òK, ù\÷^¦ò^ Kû~ðý_ûAñ ù_^þKòfe LûAaûKê _WÿêQò, ùZùa iRðeú Keòaû CPòZþö (3) @_ùei^þ _ìaðeê K'Y Keû~ûG? ùeûMúe @ûYŒê ùMûAVò I @ ûe L¬ûcû^ue _eúlû , GKè-ùe Keû~ûGö @^ýû^ý ùeûM [òùf Zû'e c¤ _eúlû Keû~ûG ö eq _eúlû, fòbe, ]c^ú_eúlû VòKþ [òùf iRðeú Keû~ûGö WûfùaUòiþ aû aäWþ ù_â i e ùeûMú ùjùf GjûKê ^ò d ªY Keò Gjò iRð e ú Keû~ûA[ûGö

(4) Gjò @_ùei^þ ùKùZ icd fûùM? @bòm Zûfòcþ _âû¯ @ù[ðûù_WòKþ iRð^u jûZùe Gjû GKeê ù\Xÿ N û icd fûùM ö 48 N û c¤ùeûMú Vò@û ùjûA_ûùeö Gaõ Pûkò_ûùe I Zû'_ùe `òRòIù[eû_ò I eòjûafòùUi^þ @ûe¸ Keû~ûGö KòQò \ò^ IßûKeþ I aûWò iûjû~ýùe Pûfòaû _ùe ùeûMú iû]ûeY @aiÚûKê Pûfò@ûùiö Gjû _âûd 21 \ò^ icd fûMò[ûGö (5) iZKð Z û? @_ùei^þ _ùe ùeûMú K'Y Keò_ûùe^ò? baòhýZùe @]òK bûeú Kûc Keòaû, ùLkKê\ @û\ò Keòaû @^êPòZþö _ûjûP PXÿòaû, Pûfòaû, aiòaû, CVòaû @û\ò Kûcùe KòQò @iêaò]û ^ûjóö KéZòâc L¬û VòKþ _âûKéZòK L¬û_eò @^êba KeûGö ~ªYû @]òK ùjùf aû MêýùcûUûGK @û[âûAUòiþ [òùf Gjû Kcþ adieê c¤ Keû~ûA_ûùeö (6) ùKCñVûùe Gjû Keû~ûA_ûeòa?

EûRýùe ieKûeú ùcWòKûfþ KùfR Gaõ @^ýû^ý NùeûA PòKò›û ùK¦âùe Gjû @bòm Wûqeu \ßûeû Keû~ûCQòö (7) _âûdZü Lyð ùKùZ @ûùi? ùMûUG ò @ûŒê _ûAñ 1,20,000/- c¤ùe Lyð @ûùi ö aò_òfþ KûWð]ûeúcû^u _ûAñ ieKûe ieKûeú ùcWòKûfùe

58 59

www.krishijagran.com

ÊûiÚý icûPûe

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

_âûd icÉ Lyð aj^ Ke«òö (8) Gjò KéZòâc MY×ò ùKùZ\ò^ _~ðý« Kûc Kùe?

95% ùlZâùe Gjû 20 ahð ~ûG KûcKeò[ûG ö ù\÷^¦ò^ Kû~ðý Keòaû, _ûjûP PXÿòaû, IjäûAaû , MûWÿò PkûAaû _eò Kû~ðýùe KòQò @iêaò]û jêG ^ûjóö

Wûqe @Z^ê cjû«ò @ûùiûiòGUþ _âù`ie, @ù[ðûù_WòKþ iRðeú ùcû : 9437032220 Giþ . iò.aò. ùcWòKûf KùfR GŠ jiþ_òUûf, KUK

59 58

malayalam.krishijagran.com hindi.krishijagran.com

FOR THE BENEFIT OF FARMERS, KRISHI JAGRAN GLOBAL M.C. Dominic

+91-9654 193 353

Shiny Dominic

+91-7838 776 057

dominic@krishijagran.com shiny@krishijagran.com

M.G. Vasan

+91-9313 301 029

sanjay@krishijagran.com

D.D. Nair

+91-7903 729 9830

ddnair@krishijagran.com

Gavrilova Maria

+91-7927 305 8626

maria@krishijagran.com

Chander Mohan

+91-9891 334 429

cmohan@krishijagran.com

Ratna M. Sharan

+91-9891 956 956

ratna@krishijagran.com

Harsh Kapoor

+91-9891 724 466

harsh@krishijagran.com

KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records

ALL INDIA EDITORIAL - editor@krishijagran.com K.T. Chandy

+91-8543 005 209

Ajith Kumar V.R.

+91-9891 899 064

ktchandy@krishijagran.com ajith@krishijagran.com

Dr. B.C. Biswas

+91-9891 729 991

bcbiswas@krishijagran.com

Dr. Mahendra Pal

+91-9426 085 328

mahendra@krishijagran.com

Suresh Muthukulam

+91-7356 914 141

suresh@krishijagran.com

Dr. P. Bhattacharyya

+91-9051 915 839

paritosh@krishijagran.com

Jayakumar

+91-9632 836 949

jayakumar@krishijagran.com

Shanmugam

+91-9313 301 029

shanmugam@krishijagran.com

Balaswamy

+91-9182 674 010

balaswamy@krishijagran.com

Karthika

+91-7356 603 963

karthika@krishijagran.com

Imran Khan

+91-9582 957 538

imran@krishijagran.com

Vibhuti Narayan

+91-9891 828 266

vibhuti@krishijagran.com

Sandip Kumar

+91-9931 838 846

sandip@krishijagran.com

Dr. Sangeeta Soi

+91-9891 123 722

sangeeta@krishijagran.com

Monika Mandal

+91-9891 755 566

monika@krishijagran.com

Sameer Tiwari

+91-9891 660 044

sameer@krishijagran.com

Sreeja S. Nair

+91-7356 603 963

sreeja@krishijagran.com

Rishav

+91-9891 614 614

rishav@krishijagran.com

Ritik Ranjan

+91-9891 729 800

ritik@krishijagran.com

MARKETING - advt@krishijagran.com Sanjay kumar +91-9313 301 029

sanjay@krishijagran.com

RINKI PUNDIR 9999147833 rinki@krishijagran.com

SOCIAL MEDIA-

Farha Khan

+91-9891 724 495

farha@krishijagran.com

K.J. Saranya

+91-9811 758 683

saranya@krishijagran.com

PRE-PRESS- prepress@krishijagran.com Yogesh Kumar +91-9891 668 636

yogesh@krishijagran.com

Atul Batham

+91-9891 006 635

atul@krishijagran.com

Nasim Ansari

+91-9891 886 622

nasim@krishijagran.com

LEGAL OFFICERS James P. Thomas

+011-2651 1848

info@krishijagran.com

H. ASUMUDDIN +011-2651 7923 ACCOUNTS- accounts@krishijagran.com

info@krishijagran.com

Abdus Samad

+91-9891 889 588

samad@krishijagran.com

CIRCULATION- circulation@krishijagran.com Nishant Taak +91-9953 756 433 +91-9891 339 440

rahul@krishijagran.com

Prashant Sharma

+91-9891 263 263

prashant@krishijagran.com

Furkan Qureshi

+91-9891 223 340

furkan@krishijagran.com

Pappu Ray

+91-8447 527 367

pappu@krishijagran.com

Pawan Kumar

+91-9891 311 166

pawan@krishijagran.com

Tarun Thakur

+91-9891 883 231

tarun@krishijagran.com

Sujit Pal

+91-9891 899 197

sujit@krishijagran.com

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

Mohd. Owais 9891443388 owais@krishijagran.com

MEGHA SHARMA 9891668292 megha@krishijagran.com

nishant@krishijagran.com

Rahul Singh

23 Years. 12 Languages.

SARA KHAN 9953720233 sara@krishijagran.com

22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

Facebook Followers - 5 lakh Plus, WhatsApp Members - 5 Thousand Plus

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com

HEAD OFFICE: 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market Near Green Park, Metro Station, New Delhi-110016 Mob. 9313301029 I Email: info@krishijagran.com www.krishijagran.com

KERALA: A5, Elankom , Gardens, Vellayambalam, Sasthamangalam. P.O., Thiruvanathapuram-695010 Phone O417-4059009 I Mob. 7356914141 I mail: malayalam@krishijagran.com KARNATAKA: 1st Floor,33/3, B M Mansion, Geddalahalli, Sanjay Nagar, Main Road, RMV second stage, Bangalore -560094 Mob. 7356603960 I Email: Kannada@krishijagran.com

REACHING WORLDWIDE To Reach Rural India-Advertise in

KRISHI JAGRAN and Global through

AGRICULTURE WORLD & www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

CHUNKI BHUTIA 9891655888 chunki@krishijagran.com

HEMA SHARMA 9891311155 hema@krishijagran.com SANDIP KUMAR 9931838846 sandip@krishijagran.com

Mohd. Owais 9891443388 owais@krishijagran.com

POONAM BISWAKARMA 8447527318 poonam@krishijagran.com DR. P. BHATTACHARAYYA 9051915839 paritosh@krishijagran.com

KAVALI SHIVAPRASAD 9866624025

shiva@krishijagran.com

KJ READER PROFILE

JAYAKUMAR 9632836949 jayakumar@krishijagran.com

Supporting

KJ SARANYA 9811758683 saranya@krishijagran.com

ASLAM RASOOL KHAN 8075839811 aslam@krishijagran.com

Rabindra Jana

+91-9891 334 425

rabindra@krishijagran.com

Devendra Singh

+91-9891 339 310

devendra@krishijagran.com

Jagdish Jana

+91-9999 141 933

jagdish@krishijagran.com

S.Gopakumar

+91-9387 931 495

sgopa@krishijagran.com

Manoj Kumar

+91-8588 998 437

manoj@krishijagran.com

Pulak Kar

+91- 9007 457 638

pulak@krishijagran.com

circulation@krishijagran.com, jobs@krishijagran.com TAMIL NADU: Sudarasan's Tharanis Orchid 654 - E Trichy Road, Singanallur, Coimbtore - 641005 Mob. +91 9811758683 I Email: tamil@krishijagran.com

BIHAR: F-29, Pushpanjali Complex, 1st Floor, Opposite S K Puri Check Post, Boring Road, Patna -800001 Email: hindi@krishijagran.com I Mob. 9891667686

WEST BENGAL: 265, Netaji Colony, Near Baranagar thana, BT Road, Opposite to High School and Beenapani Club, Kolkatta- 700090 Mob. 9674853530 I Email: bengali@krishijagran.com

TELANGANA: H.No. 301, 3rd Floor, R.K Apartments Barkatpura, Hyderabad -500027 Email: telugu@krishijagran.com I Mob. 7356333241

Kéhò RûMeY cûyð, 2018

cûiòK baòhý`k ùch @ûd @ù_lû aýd @]ôK ùjaö ÊûiÚýe @a^Zò NUòaö KcððùlZâùe iÚû^û«eòZ ùjûA_ûe«òö aýaiûdùe ÊÌ fûb ùjaö _ûeòaûeòK gû«ò còkòaö

KKðU ^ìZ^ Kcð ^ò~êqò _ûA_ûe«òö aýaiûdùe @ûd-aýd icû^ ejòaö ÊûiÚýùe C^ZÜò NUaòö _ûeaòûeKò Z[û cû^iKò gû«ò _û¯ â ùjaö cjkòû I a\òýû[cðòûù^ KcðùlZâùe icÜû^òZ ùjùaö

Zêkû

eûgò`k

gâú ggûu ùgLe cjû_ûZâ _ŠòZ(e«ûKe,iê]ûKe) ùcûaûAf ^õ-07735874934 _êeú

cûyð 2018

aéh

cò[ê^

aýaiûdùe fûbaû^ ùjùaö jVûZþ \êNðUYû NUò_ûùeö KcðùlZâùe @_cû^òZ ùjùaö _ûeòaûeòK Rúa^ùe iêLò ùjùaö aò\ýû[ðòcûù^ gòlûùlZâùe icÜû^òZ ùjûA_ûe«òö

gûeòeúK iêiÚZû ù\Lûù\aö KcðùlZâùe gêb`k _û⯠ùjaö aýaiûdùe C^ÜZò NUòaö _eòaûeùe @û^¦ ù\Lûù\aö \âaý fûb ejòQòö cjòkû I aò\ýû[òðcûù^ i`kZû _ûAùaö

iòõj KcðùlZâùe iê^ûc @Rð^ Z[û PûKòeòùe _âZòÂòZ ùjùaö aýaiûdùe @gû^êeì_K `k_ûâ¯ò ùjaö _eòaûeùe gû«ò aûZûaeY ejòaö cjòkû aò\ýû[òðcûù^ @û^¦òZ ùjùaö

aé½òK

K^ýû Gjò cûiùe KòQò MêeêZß_ì‰ð Kû~ýð Keòùaö ~û^aûjû^ Kd â Ke_òûe«öò aýaiûdùe C^ZÜò NUaòö KcùðlZùâ~e icÜû^òZ ùjùaö cjòkû I aò\ýû[òðcûù^ KòâWû ùlZâùe i`k ùjùaö

]^ê

@[ð jû^ò ùjûA_ûùeö \NêUðYû NUaòûe i¸ûa^û @Qöò iZKZðû @af´^ Ke«öê aýaiûdùe a§cêû^u ijù~ûM ckòaòö KcùðlZùâe iûÚ^û«eZò ùjûA_ûe«öò cjkòû I a\òýû[cðòûù^ bahòýZ _ûAñ P«òZò ejùòaö

Gjò cûiUò @û_Yu _ûAñ gêb_â\ @ùUö @ûd _^Úû C c ùjaö _ìað iciýûeê cêqò _ûAùaö KcðùlZâùe _ù\û^ÜZò ùjûA_ûùeö cjòkû I aò\ýû[òðcûù^ @û^¦ùe icd @ZòaûjòZ Keò_ûe«òö

KcðùlZâùe i`k ùjùaö PûKòeò I aýaiûdùe C^ÜZò NUòaö eûR^òZò ùlZâùe _òâdbûR^ ùjùaö @ûd aýd icû^ ejòaö cjòkû I aò\ýû[òðcûù^ ]cð Kû~ýðùe c^ ^òùag Keòùaö

cKe

Kê¸

cú^

KcðùlZâùe iê^ûc @Rð^ Keòùaö ÊûiÚý jû^ò ùjûA_ûùeö ^ìZ^ aýaiûd jûZKê ù^ùaö _ûeòaûeòK gû«ò còkòaö a§ê còk^ ù~ûM ejòQòö cjòkû I aò\ýû[òðcûù^ ^ò¦òZ ùjûA_ûe«òö

\ìe ~ûZûâ ù~ûM ejòQòö aýaiûdùe iûcû^ý fûbaû^ ùjùaö ÊûiýÚ _eaò ^ð ù\Lûù\aö KcùðlZùâe @_cû^Zò ùjûA_ûe«öò _eaòûeùe c^û«e ù\Lûù\aö cjkòûcûù^ \üêLú ejùòaö

KcùðlZùâe ijù~ûMúcûù^ gZZéû Keò jAeûYùe _KûAùaö aýaiûdùe lZò i¸ûa^û ejQòöò _eaòûeùe bûZaéaòû\ fûMò ejaòö cjkòûcûù^ i«û^ i«Zu ò e ÊûiýÚ iciýû ù^A P«òZò ej_òûe«öò

62

malayalam.krishijagran.com

n e e e Gr lcom e W

Krishi Jagran Delegation to China Agrochem, Shanghai

19th China International Agrochemical & Crop Protection Exhibition Shanghai New International Expo Center (SNIEC)

7-9 March, 2018 CACE 19th China International Agrochemical and Crop Protection Equipment Exhibition FSHOW 9th China International Fertilizer Show

Concurrent Exhibitions In association with

PRODUCT ZONE

Pesticides & Intermediate Area Overseas Area Agrochemical & Crop Protection Area Fertilizer Area

Benefits from World’s Largest Agrochem Platform  Build brand awareness  Generate new sales leads &

network  Educate buyers, demonstrate      

products Launch or promote new products Conduct market research Meets the buyers Face to Face New agents, distributors, importers or exporters Upgrade awareness of company or existing products Increase sales to currents buyers

Package Highlights Stay at premium hotel Fly with world class airline Airport - hotels - airport transfer Daily buffet breakfast Daily India dinner Daily hotel - Fairground - hotel transfer  Shanghai Sightseeing  China visa Assistance  Services of Yatra’s professional tour manager      

Contact Information

North & West India Chander Mohan, 9891334429, cmohan@krishijagran.com Harsh Kapoor, 9891724466, harsh@krishijagran.com Monika Mandal, 9891755566, monika@krishijagran.com South India Ajith Kumar V.R (Kerala), 9891899064, ajith@krishijagran.com R. Jayakumar (Karnataka), 9632836949, jayakumar@krishijagran.com East India Paritosh Bhattacharyya, 9051915839, paritosh@krishijagran.com

Kéhò RûMeY

úd Y ð h K û @ jûe C_

KéhK KûWð

eòjûZò VVIF Zêe« @ûiê@Q CHAMKOUR SINGH KJ/01/2017

KRISHI JAGRAN

Kéhò RûMeY ‘KéhK KûWÿð’ ùe _û@û«ê GK fle \êNðUYû aúcû I @Zý]ôK EY bûeeê cêqò ijòZ @^ý^ýû ajê iêaò]ûKê C_f² Ke«ê

1fle \êNðUYû aúcû Kéhò C_ôû\ C_ùe eòjûZò Kéhò C_KeY C_ùe eòjûZò Kéhò aòbûMùe _âMZògúk KéhKu ^ûc I `ùUû PòZâ

Important Kisan Card

(IKC)

Important Farmer Card

(IFC)

Very Important Kisan Card

(VIKC)

Very Important Farmer Card

(VIFC)

Very Very Important Kisan Card

(VVIKC)

Very Very Important Farmer Card

(VVIFC)

23 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

Facebook Followers - 5 lakh Plus, WhatsApp Members - 5 Thousand Plus

i\iýZû ^ò@«ê Kéhò RûMeY I GMâòKfPþe IßfØð _ZâòKûe bûeZe iaðû]ôK _âiûeòZ Kéhò @û]ûeòZ _ûeÆeòK _ZâòKû, ù\ge iaêVûeê ùfûK_âòd I _âZòÂòZ _ZâòKû fòcþKû aêKþ @`þ ùeKWðiùe iûcòf bûeZe GKcûZâ _ZâòKû ejòQò ~ûjûKò 12Uò bûhûùe _âKûgòZ ùjCQò, 23 iõÄeY cû¤cùe 22 eûRýùe _jñPêQò û _ZâòKûKê _âûd _ûVK iõLýû GK ùKûUòeê @]ôK û @ûRò _ZâòKûe i\iý ùjûA Kéhò RûMeY _eòaûee bûM ù^a û AõeûRú, jò¦ú, _¬ûaú, MêReûUú, ceûVú, K^ÜWÿ, ùZfêMê, awûkú, @ûiûcú, IWÿògû, Zûcòf I cûfûfûdûcþ bûhûMêWÿòK GKûijòZ _âKûgòZ û

AGRICULTURE WORLD (English)- Subscription Tariff Year

Copy

Single Copy- Rs. 100/Discount Ordinary Assured Delivery Courier/

Rate

Year

Copy

Rate

Discount (in Rs)

Ordinary Post

Assured Delivery Courier/ Speed Post Charges

1 2 3

12 24 36

1200 2400 3600

200 500 1100

1000 1900 2500

1450 2850 3900

KRISHI JAGRAN (Hindi)- Subscription Tariff Single Copy- Rs. 50/Year Year

Copy Copy

Rate Rate

Discount Ordinary Assured Delivery Courier/ Discount Ordinary Assured Delivery Courier/ Speed Post Charges (in Rs) Post

1 2 3

12 24 36

600 1200 1800

100 220 500

500 980 1300

950 1900 2700

KRISHI JAGRAN Subscription Tariff Single Copy - Rs. 35/Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, Odia, Tamil & Malayalam.

Year

Copy

Rate

Discount (in Rs)

Ordinary Post

Assured Delivery Courier/ Speed Post Charges

1 2 3

12 24 36

420 840 1260

40 140 260

380 700 1000

850 1650 2400

GKûijòZ _âKûgòZ û Kéhò RûMeY -i\iýZû gêKæ h p://subscrip on.krishijagran.com/

cêLýûkd : 60/9, ZéZúd cjfû, dêiê` ieûd cûùKðU, Mâú^þ _ûKð ùcùUâû ùÁi^ ^òKU, ^ì@û\òfäú -110016, ù`û^þ-011-26511845, Aùcf- editor@krishijagran.com

LûZû aòhdùe RûYòaû _ûAñ -ù`Weûf aýûuþ A-48,jûR Lûiþ cýû^þ cûùKðU, ^ì@û\òfäú- 110016 @ûAG`þGiþiú-FDRL0001980 Gcþ@ûAiò@ûe : - 11004932 Pûfê LûZû Kâcûõu- 198000200000839 ù_UòGcþ ^õ.- 9654193353

For assured delivery of the magazine, we request you to opt for Courier/Speed Post delivery op on.

9891405403 krishijagran krishi jagran @krishijagran Uuû ùPKþùe _VûAaû _ûAñ WòWò/c^ò @Wÿðe Kéhò RûMeY ^ûc C_ùe Zùk \ò@û~ûA[ôaû VòKYûùe _VûA \ò@«êKerala: A5, Elankom Gardens, Vellayambalam, Sasthamangalam P.O. Thiruvanathapuram-695010, Phone O417- 4059009 Mob. 7356914141 Email: malayalam@krishijagran.com

West Bengal: 265, Netaji Colony, Near Baranagar thana, BT Road, Opposite to High School and Beenapani Club, Kolkatta- 700090 Mob. 9674853530 Email: bengali@krishijagran.com

Karnataka: 1st Floor, 33/3, B M Mansion, Geddalahalli, Sanjay Nagar, Main Road, RMV second stage, Bangalore 560094 Mob. 7356603960 Email: kannada@krishijagran.com

Telangana: H.No. 301, 3rd Floor, R.K Apartments Barkatpura, Hyderabad - 500027, Mob. 7356333241 Email: telugu@krishijagran.com,

Tamil Nadu: Sudarasan's Tharanis Orchid 654 - E Trichy Road, Singanallur, Coimbtore - 641005 Mob. +91 9811758683 I Email: tamil@krishijagran.com

Bihar: F-29, Pushpanjali Complex, 1st Floor, Opposite S K Puri Check Post, Boring Road, Patna - 800001 Email: hindi@krishijagran.com

Published on 23rd & Posted on 25th & 26th at NDPSO in Advance Month RNI No. DELODI/2017/72423 Postal Reg. No. DL-SW-1/4202/17-19