gazeta bezpłat na
• Starczowzroczność dolegliwością osób starszych? .......................................str. VI • Objawy Alzheimera............................. str. VII
nr 1 (32) 8 stycznia 2016 r. ISSN 1899-1890
www.telewizyjna.info
BEZPŁATNY DODATEK DO „GAZETY TELEWIZYJNEJ” - TYCHY, MIKOŁÓW, ŁAZISKA GÓRNE, WYRY, BIERUŃ, LĘDZINY
Polskie tradycje ślubne
Obecnie pewne tradycje straciły już na znaczeniu, inne zaś ewoluowały i nabrały zupełnie innego wyrazu. str. II-III
1 procent może bardzo pomóc
W tym oraz w kolejnych wydaniach zamieszczamy poradnik, w jaki sposób obliczyć i przekazać 1% organizacjom pożytku publicznego, a także przybliżamy te, z naszego regionu
R E K L A M A
zasmakuj z Remigiuszem Rączką nowa książka już w sprzedaży
Patronat medialny:
Sponsor:
„Rączka gotuje na beztydziyń i świynta”
książka dostępna w księgarniach św. Jacka i na www.ksj.pl
tylko
48,00 zł
R E K L A M A
str. IV-VI
II
nr 1 (32) • 8 stycznia 2016 r.
uroczystości
Polskie trady Śluby i wesela wyprawiane obecnie znacznie różnią się od uroczystości wyprawianych w dawnych latach. Znaczenie zaślubin pozostało nadal to samo – jest to swoista uroczystość przejścia, przemiana Panny Młodej w kobietę zamężną, a kawalera – w męża. R E K L A M A
W
dawnych czasach wszystkie elementy uroczystości miały za zadanie przygotować młodych małżonków do znalezienia swego miejsca w nowej roli społecznej, a każdy etap ślubu miał głębsze znaczenie ściśle związane z symbolicznymi odniesieniami oraz panującymi w danym okresie warunkami społecznymi. Obecnie pewne tradycje straciły już na znaczeniu, inne zaś ewoluowały i nabrały zupełnie innego wyrazu. Zobaczmy czy – i w jakim stopniu – pamiętamy o naszych tradycjach ślubnych. Które z nich przetrwały do naszych czasów i są częścią uroczystości zaslubin? I w jakiej formie?
Zaręczyny
W dawnych czasach zaręczyny odbywały się jedynie w gronie najbliższej rodziny, dopiero z czasem przybrały bogatszą i bardziej „tłumną” formę. Do domu przyszłej Panny Młodej szedł pochód złożony z przyszłego Pana Młodego, jego rodziców, swatów, a także muzykantów. Przynosili oni ze sobą alkohol i chleb, którym młodzi dzielili się przed głównym, uroczy-
stym poczęstunkiem. Zaręczyny odbywały się poprzez związanie rąk młodych szarfą lub chustą przez przyszłego starostę weselnego, co symbolizowało połączenie losów tych dwojga i związanie przysięgą. Był to znak zobowiązania. Około XVI wieku w szlacheckich rodzinach szarfy zastąpiono pierścionkami. Chociaż sama forma uległa zmianie, tradycja zaręczyn przetrwała do dzisiaj. Większość par preferuje podziele-
R E K L A M A
uroczystości
ycje ślubne Obecnie pewne tradycje straciły już na znaczeniu, inne zaś ewoluowały i nabrały zupełnie innego wyrazu.
nie tego wydarzenia na dwie części – wpierw w kameralnej atmosferze kawaler prosi swoją wybrankę o rękę, a dopiero po uzyskaniu odpowiedzi twierdzącej zamiary młodych są obwieszczane rodzicom i najbliższym – bardzo często podczas hucznego przyjęcia. Także tradycja wręczania pierścionka narzeczonej przetrwała do dzisiaj – bardzo niewielu mężczyzn decyduje się na oświadczyny nie wybrawszy wcześniej odpowiedniego pierścionka.
Zapraszanie gości
Tradycyjnie, bardzo dużą wagę przywiązywano do odpowiedniej formy oraz kolejności zapraszania gości na uroczystości ślubne. Wszystkich ważniejszych gości, a także starszych wiekiem i bardziej szanowanych, zapraszano osobiście. Gości mniej ważnych, dalszą rodzinę oraz znajomych zapraszali wybrani drużbowie. Tradycja osobistego wręczania zaproszeń nadal żyje. Większość młodych par preferuje spotkania z każdym z zapraszanych gości i wręczenie mu zaproszenia. Także kolejność zapraszania ma znaczenie – zawsze zaczyna się od najbliższych i najważniejszych członków rodziny, na koniec zostawiając osoby mniej ważne lub niespokrewnione. Jedynie odległość stanowi pewnego rodzaju uzasadnienie dla zmiany tego stanu rzeczy. W takiej sytuacji, jeśli możliwy jest kontakt telefoniczny dobre wieści oraz
zaproszenie przekazywane są tą drogą, a formalne zaproszenie przesyłane jest drogą pocztową.
Wieczór kawalerski i panieński
Obecnie wieczory kawalerski i panieński mają formę hucznego pożegnania się ze stanem wolnym – ostatni wieczór zabawy bez zobowiązań i obrączki. Liczy się przede wszystkim zabawa, a głębsze, bardziej ceremonialne znaczenie tej uroczystości zostało całkowicie zatracone. Jednak tradycja rozplecin (czyli wieczoru panieńskiego) oraz wieczoru kawalerskiego jest naprawdę długa. W nocy poprzedzającej wesele w domu Panny Młodej zjawiał się orszak złożony ze starosty weselnego, drużby i swatów. Czekające w domu druhny ozdabiały kwiatami warkocz Panny Młodej, skrywając go pod chustą. Kiedy zjawiał się orszak, jeden z mężczyzn ściągał chustę i rozplatał warkocz wyjmując z niego ozdoby. Było to symboliczne pożegnanie Panny Młodej z panieństwem. W tym samym czasie Pan Młody żegnał w domu swoich przyjaciół – samych kawalerów. To pożegnanie mogło przybierać różne formy (także hucznej libacji), jednak nigdy nie brały w nim udziału inne kobiety.
Błogosławieństwo
Tradycja udzielania młodym przedślubnego błogosławieństwa przez rodziców prze-
R E K L A M A
trwała do czasów obecnych – praktycznie w niezmienionej formie. Młodzi, nim udadzą się do kościoła, przeważnie zwracają się do swoich rodziców z prośbą o symboliczne błogosławieństwo, którego, prawie zawsze, jako pierwsi udzielają ojcowie. Dawniej Pan Młody z rodzicami przybywał przed dom Panny Młodej po rozplecinach i wieczorze kawalerskim. Bardzo często towarzyszyli im grajkowie i huczny orszak. Panna Młoda już czekała, pięknie przystrojona i gotowa na uroczystość. W takich okolicznościach, tuż przed wyruszeniem do kościoła, rodzice udzielali młodym uroczystego błogosławieństwa wszelkiej pomyślności na nowej drodze życia.
Wesele
W dawnej Polsce uroczystości weselne były zawsze huczne i trwały często nawet po kilka dni. Na stole zjawiały się najlepsze potrawy, mięsa, kołacze, a także alkohole – niczego nie żałowano. Zabawie zazwyczaj towarzyszyła muzyka zazwyczaj tańce. Teraz wesele zazwyczaj trwa krócej, jednakże w zależności od majętności młodej pary oraz ich rodzin, potrafi być równie wystawne jak kiedyś. Wyszukane potrawy, najlepsze trunki i zabawa do białego rana.
Podczas wesela, o północy, nadchodził czas na oczepiny. Była to uroczystość, której towarzyszyły zawsze zabawy, wesołe przyśpiewki, żarty i przekomarzania. Pannie Młodej ścinano albo skracano włosy, zabierano wianek a zamiast niego dawano na głowę czepiec – symbol kobiety zamężnej. Obecnie oczepiny straciły na znaczeniu – w bardziej tradycyjnej formie przetrwały jedynie w społecznościach wiejskich. Przeważnie traktowane są jako zabawa, część wesela, która ma w wesoły, lekki, czasami sprośny sposób, nawiązać do tradycji a zarazem ożywić gości zmęczonych kilkugodzinnym weseliskiem. Wiele par w ogóle rezygnuje z organizowania oczepin, uważając je za zbyt krępujące lub wręcz prymitywne. Jak można zobaczyć na powyższych przykładach polskie zwyczaje ślubne są nadal żywe, chociaż w bardziej tradycyjnej formie przetrwały głównie na wsi, a także w społecznościach i rodzinach, które kultywują dawne obyczaje. Tradycja jest adaptowana do zmieniającej się mentalności młodych ludzi, a także do nowych warunków społecznych. Chociaż nie wszyscy pamiętają o korzeniach pewnych obyczajów, wiele elementów z nich zaczerpniętych artelis.pl cały czas trwa.
R E K L A M A
nr 1 (32) • 8 stycznia 2016 r.
III
IV
1 procent
nr 1 (32) • 8 stycznia 2016 r.
1 procent może
1 stycznia 2004 roku weszła w życie ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Na jej mocy podatnik płacący podatek dochodowy od osób fizycznych, może przeznaczyć 1% swojego należnego podatku na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego. Dlatego w tym wydaniu promujemy organizacje, fundacje oraz stowarzyszenia z naszego regionu, których działalność można wesprzeć 1% podatku. Drogi czytelniku, jest to łatwiejsze niż myślisz. Przed podjęciem decyzji, warto zapoznać się z kilkoma ważnymi informacjami na ten temat. Nazwa organizacji
Dane adresowe
Cel organizacji
KRS
Fundacja Śląskie Hospicjum dla Dzieci
Mikołowska 97, Tychy, tel. 32 447 36 84, 600 441 028, e-mail: fundacja@hospicjumdladziecislask.org.pl, www.hospicjumdladzieci-slask.org.pl
Wspieranie i świadczenie opieki paliatywnej nad dziećmi, młodzieżą i młodymi dorosłymi ze schorzeniami ograniczającymi życie i ich rodzinami, rozumianej jako otoczenie opieką dzieci i młodzieży ze schorzeniami ograniczającymi życie, poprzez aktywne i całościowe podejście obejmujące fizyczne, emocjonalne, społeczne i duchowe elementy, podniesienie jakości życia dziecka, wspieranie rodziny, leczenie nieprzyjemnych objawów, niesienie ulgi i wytchnienia rodzinie oraz opiekę w czasie umierania i w okresie żałoby
324984
Fundacja „Stonoga”
Pszczyńska 25, Mikołów, tel. 32 738 24 26, e-mail: fundacja@ fundacjastonoga.pl, www.fundacjastonoga.pl
Celem Fundacji jest pomoc ludziom, a w szczególności dzieciom, znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej i życiowej oraz umożliwienie im rozwoju duchowego, intelektualnego i fizycznego.
353992
Polski Związek Niewidomych
Mikołów; os. Grunwaldzkie 10, tel. 32 738 40 18, e-mail: pznmikolow@interklasa.pl
Zrzesza niewidomych w celu ich społecznej integracji, rehabilitacji, ochrony interesów – zawodowych społecznych, przeciwdziałania dyskryminacji, reprezentowanie członków wobec organów naczelnych państwa, administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz innych instytucji.
0000042049
Górnośląskie Towarzystwo Charytatywne
Sienkiewicza 23 lok. 1, Katowice, tel. 32 251 16 54, e-mail: gtch.katowice@ o2.pl, www.gtch.pl
Nasza pomoc kierowana jest do osób bezdomnych, ubogich, bezrobotnych, niezaradnych życiowo, matek samotnie wychowujących dzieci, a także rodzin wielodzietnych znajdujących się w ciężkiej sytuacji życiowej.
0000011334
Stowarzyszenie „Uśmiech”
Rybickiego 21, Mikołów, tel. 601 487 503, e-mail: grazynabondel@wp.pl, www.stowarzyszenieusmiech.eu
elem Stowarzyszenia jest szerzenie zasad katolickiej moralności w najcenniejszej wspólnocie rozwoju, jaką jest rodzina, pomoc w sprawowaniu opieki nad dziećmi i młodzieżą, pomoc rodzinie niewydolnej wychowawczo, opieka nad osobami starszymi, niepełnosprawnymi oraz zapewnienie im warunków duchowego, psychicznego, intelektualnego i fizycznego rozwoju.
159623
Fundacja Pracownicza PRO-EKO
Wyzwolenia 30 lok. 103, Łaziska Górne, tel. 32 324 35 00, e-mail: fundacja@pro-eko.win.pl, www.pro-eko.win.pl
Celem Fundacji jest niesienie pomocy pracownikom Elektrowni Łaziska, ich rodzinom, rencistom, emerytom Elektrowni Łaziska oraz Społeczeństwu Ziemi Śląskiej, organizowanie i wspieranie inicjatyw oraz przedsięwzięć na rzecz utrzymania substancji i ich rozwoju
64561
Katowicki Klub Jeździecki
Francuska 180a, Katowice, tel. 32 251 34 84, e-mail: katowickiklubjezdziecki@wp.pl
Ochrona Środowiska, Ochrona zdrowia i pomocy społecznej, Rehabilitacja zawodowa i społeczna inwalidów
134651
Niezależna Inicjatywa Rodziców i Położnych „Dobrze Urodzeni”
Żwirki i Wigury 21, Mikołów, 601 48 96 86, e-mail: katarzyna. oles@dobrzeurodzeni.pl, www. dobrzeurodzeni.pl
Upowszechnianie alternatywnych sposobów podejścia do matek oczekujących dziecka, porodu, wymiana doświadczeń związanych z opieką nad noworodkiem i wychowaniem mniejszych i większych pociech.
261946
Mikołowskie Stowarzyszenie Pomocy Psychospołecznej i Profilaktyki „Zmiana”
Karola Miarki 7, Mikołów, 32 226 41 76, e-mail: zmiana-mikolow@o2.pl, www.zmiana-mikolow.pl
Świadczenie pomocy psychologicznej dla osób uzależnionych od alkoholu lub innych środków psychoaktywnych oraz ich rodzin.
16869
Stowarzyszenie „Trzeźwość Życia”
Nałkowskiej 19, Tychy, tel. 32 720 52 42, e-mail: stz@poczta.onet.pl, trzezwosczycia. cba.pl
Przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, działalność wspierająca – Pomoc społeczna, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywanie ich szans – Ochrona i promocja zdrowia – Przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym
65590
Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym
Niepodległości 90, Tychy, tel. 32 227 33 00, e-mail: osrodek@orew. tychy.pl
Działanie na rzecz wyrównania szans osób z upośledzeniem umysłowym. Tworzenie warunków przestrzegania praw człowieka wobec osób niepełnosprawnych.
13377
Stowarzyszenie Na Rzecz Ludzi w Podeszłym Wieku „Dar Serca”
Stefana Batorego 57, Tychy, tel. 32 227 42 58, e-mail: marzena_ gowarzewska@wp.pl
Działalność Stowarzyszenia ukierunkowana jest na pomoc ludziom starszym, niepełnosprawnym, emerytom i rencistom a także samotnym oraz członkom rodzin osób chorych na Alzheimera.
207821
Komitet Pomocy dla Zwierząt
Bałuckiego 7 lok. 37, Tychy, tel. 501 241 784, e-mail: kpdz.tychy@interia.pl, www.przystanocalenie.pl
Działanie na rzecz humanitarnego obchodzenia się ze zwierzętami oraz pomoc w zapewnieniu im niezbędnych warunków bytowania.
15352
Fundacja Dla Zwierząt Edano
Bacha 5/19 Tychy, tel. 32 325 17 03, e-mail: edano@onet.pl, www.fundacjaedano. cba.pl/
Poprzez sterylizację zmniejszamy ilość bezdomnych zwierząt w Tychach.
Kto ma prawo odliczyć 1% podatku? Odliczenie, które kieruje część zapłaconego przez nas podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego, dotyczy wszystkich dochodów opodatkowanych. Z takiego przekazania części podatku skorzystać mogą więc podatnicy, opodatkowani: • z podatku dochodowego od osób fizycznych (w tym m. in. podatnicy uzyskujący dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych); • ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych; • podatnicy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą i korzystający z liniowej (19-procentowej stawki podatku). 1% mogą przekazać również emeryci, pod warunkiem jednak, że samodzielnie wypełnią PIT-37 i zrezygnują z pomocy ZUS w tym zakresie. Podobna zasada dotyczy osób, które są rozliczane przez pracodawcę.
Jak przekazać 1% podatku?
0000418538
UWAGA! na stronie internetowej www.bazy.pozytek.ngo.pl można znaleźć wszystkie organizacje pożytku publicznego uprawnione do otrzymania 1% podatku za 2014 rok.
1. Wybrać organizację pożytku publicznego (OPP), której chcemy przekazać 1% Wykaz organizacji, którym podatnicy mogą przekazać 1% przy rozliczeniach za 2009 r. dostępny jest na stronie internetowej www.bazy.pozytek.ngo.pl. Wykaz organizacji uprawnionych do zbierania 1% można znaleźć także w internetowej bazie organizacji pożytku publicznego w portalu JedenProcent.pl. 2. Wypełnić odpowiednią rubrykę w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-28, PIT-38) Po wyliczeniu, ile podatku będziemy mieli do zapłacenia w tym roku, w odpowiednich rubrykach zeznania podatkowego (które zatytułowane są „Wniosek o przekazanie 1% podatku należnego na rzecz organizacji pożytku publicznego OPP”) wpisujemy nazwę i numer pod jakim widnieje w Krajowym Rejestrze Sądowym organizacja, której chcemy przekazać 1% należnego podatku (art. 45 ust. 5c ustawy o pdof). Numer ten znajdziemy m. in. na liście publikowanej przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej, a także w bazie ngo.pl. Wpisujemy także kwotę, którą chcemy przekazać dla opp, nie może ona jednak przekraczać 1% podatku należnego, wynikającego z zeznania podatkowego, po zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół (art. 45 ust. 5c ustawy o pdof). R E K L A M A
1 procent
nr 1 (32) • 8 stycznia 2016 r.
bardzo pomóc Na jednym formularzu PIT podatnik może przekazać odpis 1% tylko dla jednej organizacji. Jeśli jednak podatnik rozlicza się na więcej niż jednym formularzu – w każdym z nich może wskazać inną organizację pożytku publicznego. Podatnik w składanym zeznaniu podatkowym może podać dodatkowe informacje, które w jego ocenie mogą mieć wpływ na rozdysponowanie pieniędzy z 1% przez organizację pożytku publicznego (np. wskazać na konkretny cel). Przeznaczona jest na to specjalna rubryka „Informacje uzupełniające” (poz. 132-134, PIT-28, poz. 308 – 310, PIT-36, poz. 108, 110, PIT-36L, poz. 127, 129, PIT-37, poz. 61, 63, PIT-38). Informacje te zostaną przesłane organizacji pożytku publicznego jako uszczegółowienie przekazanych kwot. 3. Złożyć zeznanie podatkowe i zapłacić podatek Wniosek podatnika o przekazanie 1% wybranej organizacji, zostanie zrealizowany tylko wtedy, gdy podatnik zapłaci w pełnej wysokości należny podatek. Pieniądze – 1% podatku należnego – na konto wybranej organizacji przekaże urząd skarbowy w lipcu lub w sierpniu roku podatkowego, w którym jest składane zeznanie podatkowe. Z wyliczonej kwoty potrącone zostaną koszty przelewu. 1% można przekazać w zeznaniach podatkowych złożonych w terminie lub w korekcie zeznania podatkowego, pod warunkiem, że zostanie ona złożona w ciągu dwóch miesięcy od upływu terminu składania zeznań podatkowych (art. 45 c ustawy o pdof). Termin składania zeznań podatkowych mija 31 stycznia (dla ryczałtowców) oraz 30 kwietnia (dla pozostałych podatników).
V
Jak obliczyć kwotę do przekazania?
Zgodnie z przepisami kwota wsparcia nie może przekraczać 1% podatku należnego. Można ją obliczyć, mnożąc podatek należny przez 1%. Wynik należy zaokrąglić do pełnych dziesiątek groszy w dół.
Kto i do kiedy wpłaca 1%?
Jeden procent podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego, na wniosek podatnika, przekazują Urzędy Skarbowe. Nie ma więc obowiązku samodzielnego wpłacania kwoty, którą wykazujemy w rocznym rozliczeniu PIT. W związku z tym, w odróżnieniu od innych odliczeń, podatnik nie dokumentuje przekazania 1 procentu w żaden sposób. Wystarczy, w deklaracji podać właściwy numer KRS – czyli Krajowego Rejestru Sądowego fundacji, którą chcemy wesprzeć. Możemy też zdecydować się wesprzeć w jednym roku kilka organizacji – wtedy podajemy KRS każdej z nich i kwoty, które mają być odpowiednio im przekazane. Drodzy Czytelnicy, przedstawiamy Wam również wykaz organizacji wraz z krótką charakterystyką z naszego regionu, które potrzebują wsparcia 1% (tabelka na sąsiedniej stronie). To dzięki wam organizacje z naszego regionu będą mogły prowadzić dalej swoją społeczno-charytatywną działalność. Nie wahaj się, wspomóż rodzime instytucje – 1% podatku może wiele zmienić. Z całego serca dziękujemy wszystkim za odpis 1%.
R E K L A M A
Zapuszczony i przerażony powoli umierał Husky. Nie tylko kundelki, trafiają na ulicę. Nie tylko kundelki są narażone na okrucieństwo ludzkie. Psy w typie rasy też są porzucane, maltretowane.
N
ie znamy życiowych doświadczeń, nowego podopiecznego Przystani Ocalenie. Jest pięknym psem, w typie Husky. To są piękne dumne i silne psy. On jest w tak ciężkim stanie, że ciężko dostrzec jego urodę, wzrok ma tak przerażony i przygaszony, że nie widać ani hardości ani dumy. Jedyne co rzucało się w oczy to ogromny guz na jądrze. Ogromny, brzydki, zaczerwieniony i ropiejący. Nie było ani chwili do stracenia. Pojechał do kliniki, gdzie został poddany operacji. Nie wiedzieliśmy, czy ogólny stan jego organizmu pozwoli mu przeżyć operację. Był mocno osłabiony. Weterynarze tak o nim napisali: pies rasy syberian huski maści wilczej lat ok 8, stwierdzono wychudzenie znacznego stopnia zła jakość okrywy włosowej, wyłysienie sierści wokół szyi prawdopodobnie od łańcucha lub obroży, rozległy nowotwór jadra ok 1,5 kg (konieczność usunięcia wraz z workiem mosznowym). Przeżył zabieg, odpoczywa. Wygląda na bardzo skrzywdzonego przez ludzi
psa. Czas tak szybko płynie, mamy tyle zajęć, że dopiero teraz znaleźliśmy chwilę, aby napisać kilka słów o nowych podopiecznych. Mamy do zapłacenia fakturę za zabieg, potrzebne są też pieniądze na jego leczenie. On nie ma nic swojego. Nie ma legowiska, nie ma kocyka. Przyda mu się ten wysokojakościowa karma, bo jest mocno wychudzony. Bardzo prosimy o pomoc dla niego. Pomóżcie nam go wyleczyć i przywrócić radość w jego pięknych oczach.
Wpłaty na psiaka można przekazywać na nasze konto: 29 1750 0012 0000 0000 2212 8288 z dopiskiem „OCALENIE”
Przystań Ocalenie, Organizacja Pożytku Publicznego, 43‑229 Ćwiklice , ul. Kombatantów 134 Przekaż 1% swojego podatku dla przystaniowych podopiecznych
KRS 0000464918
www.przystanocalenie.org | tel. 723‑80‑80‑02 Można także wesprzeć akcję smsem wpisując w treści „OCALENIE”:
Numer 7248 to koszt sms-a w cenie 2,46 PLN z VAT. Numer 74567 to koszt sms-a w cenie 4,92 PLN z VAT Numer 79996 to koszt sms-a w cenie 11,07 PLN z VAT
VI
zdrowie
nr 1 (32) • 8 stycznia 2016 r.
Starczowzroczność Z wiekiem nasz organizm przestaje być tak sprawny, jak jeszcze kilka, kilkanaście lat wcześniej. Poszczególne organy zaczynają słabnąć i wykazywać pierwsze oznaki zużycia. Jednym z nich jest narząd wzroku, który po osiągnięciu pewnej granicy wieku narażony jest na liczne dolegliwości.
J
edną z dolegliwości jest starczowzroczność znana również jako prezbiopia. Objawia się głównie znacznym osłabieniem naturalnej zdolności do akomodacji, czyli elastyczności oka. Mówiąc krótko, staje się ono coraz twardsze, w związku z czym nie potrafi dostosować się do zmieniających się warunków. Związane jest to ze znacznie gorszym działaniem tego narządu, co, rzecz jasna, przekłada się na codzienne funkcjonowanie chorego. Podstawowym problemem osób, którzy borykają się z starczowzrocznością jest utrudnione postrzeganie przedmiotów znajdujących się w bliskiej odległości. Z czasem wada wzroku się pogłębia, co może spowodować nawet starczą ślepotę. Jak rozpoznać starczowzroczność? Dolegliwość pojawia się najczęściej w przedziale wiekowym do 40 do 45, 50 lat. Tak
zwany punkt bliży wzrokowej coraz bardziej się oddala, dlatego chory ma trudności z prawidłowym widzeniem z bliska. Książka czy różnego rodzaju tekst oddala się coraz bardziej od oczu, gdyż tylko wtedy możemy go przeczytać. Także obraz z daleka może być rozmazany, co odróżnia tą wadę od dalekowzroczności. Objawy starczowzroczności można minimalizować. W głównej mierze za pomocą specjal-
R E K L A M A
nych dwuogniskowych okularów, które wyposażone są w soczewki skupiające (tak zwane „plusy”). Czasem okulary dzieli się na dwie soczewki – u góry codziennego użytku, natomiast u dołu wspomniane rozwiązanie skupiające, dzięki czemu możliwe staje się na przykład bezproblemowe czytanie. Okulary oczywiście nie sprawią, że wada ta zostanie wyeliminowana – mogą jedynie zahamować jej rozwój. Do kolejnej metody korekcji należą soczewki progresywne, w których użytkownik nie musi poszukiwać wzrokiem obszaru prawidłowego widzenia, jak
w przypadku okularów. Mimo tego jakość widzenia w nich nadal jest na wysokim poziomie. Wadą tego rozwiązania jest trudność w zakładaniu soczewek, nie do zaakceptowania przez starsze osoby. Niektóre kliniki oferują specjalne zabiegi, które umożliwiają całkowite wyleczenie starczowzroczności. Polegają one na zamianie ludzkiej soczewki na wewnątrzoczną soczewkę wieloogniskową, która umożliwia prawidłowe widzenie. Istnieją również metody laserowe, ale o kwalifikacji do zabiegu decyduje artelis.pl twój okulista.
R E K L A M A
Czynna: od poniedziałku do piątku
7 - 23
00
7 - 23
00
00
w soboty i niedziele 00
święta
7 00- 23 00 Bieruń Stary, Rynek 1 Tel: 32/70 80 888, 660 05 10 10
Swięta
7 00- 23 00
zdrowie
nr 1 (32) • 8 stycznia 2016 r.
VII
Objawy Alzheimera Rodzinie, najbliższemu otoczeniu, a nawet samej osobie chorej może być bardzo trudno rozpoznać moment, w którym kończy się “zwykłe” zapominanie, problemy z koncentracją oraz nieuwaga, a zaczynają się wczesne objawy choroby, która dotyka całej rodziny – choroby Alzheimera.
C
horoba Alzheimera jest niezwykle trudną chorobą – dotyczy to i osoby chorej, jak i dla całej rodziny oraz opiekunów. Pierwsze symptomy choroby mogą być mylone z objawami, które są raczej “normalne” dla osób w starszym wieku, w końcu pamięć ma prawo się pogorszyć z wiekiem, mogą wkraść się małe problemy z koncentracją, czy też nieuwaga. Niestety czasem takie symptomy to nie oznaka wieku, lecz poważnej choroby, jaką jest Alzheimer. Dość często jest tak, że dopiero niecodzienna sytuacja, taka jak na przykład zalanie łazienki, czy schowanie przedmiotu domowego w zupełnie nie pasujące miejsce, jak na przykład schowanie rękawiczek do kuchennej szafki, uświadamia nam, że dzieje się coś niedobrego, a te zachowania, które kładliśmy na karb wieku mogą oznaczać coś dużo bardziej poważnego.
Jak więc rozpoznać objawy starzenia się od objawów choroby Alzheimera? Poniżej przedstawione zostały pierwsze objawy choroby, które mogą nam w rozpoznaniu pomóc Alzheimera. Zapominanie. Zapominanie to polega na nie możności przypomnienia sobie o rzeczach, które wydarzyły się niedawno, często jest to pytanie o to samo po kilka razy, mimo tego, że odpowiedź otrzymało się chwilę wcześniej. Przenoszenie rzeczy z miejsca na miejsce, często chowanie ich tam, gdzie one zupełnie nie pasują (tak jak wspomniane wcześniej rękawiczki w kuchennej szafce), roztargnienie i obniżenie koncentracji. Trudności w odnalezieniu się, problemy z orientacją. Osoby chore mogą stracić orientacje nawet w miejscach, które są im dobrze znane, bo chodzą tamtędy każdego dnia, na przykład droga z mieszkania do osiedlowego sklepu. Mogą mieć problem z odnalezieniem właściwej drogi mimo tego, że wielokrotnie już ją pokonywały. Rutynowe czynności, które wykonuje się codziennie, takie jak na przykład kąpiel, sprzątanie mogą stać się problemem. Mogą pojawić się trudności między innymi w takich czynnościach, jak obsługa telefonu, pralki, a także z zachowywaniem higieny.
R E K L A M A
Utrata napędu, brak zainteresowania pracą, hobby, które kiedyś były dla danej osoby bardzo ważnym elementem i na który poświęcała dużo czasu i uwagi. Osoba chora może stać się bardziej nieufna, nadpobudliwa, może często chodzić poddenerwowana Mogą również wystąpić wahania nastroju.
Komunikacja zaczyna stwarzać problemy. Osoba chora może mieć problem w przypomnieniu sobie słów, które używane są na codzień, może mieć trudności w nazywaniu przedmiotów – jak na przykład problem z przypomnieniem sobie słów takich, jak „czajnik”, „widelec”, zamiast tego próbując sobie przypo-
mnieć może mówić „no to, to” lub pokazywać dany przedmiot palcem. Oprócz tego na objawem choroby Alzheimera mogą być trudności w zrozumieniu, co mówimy i w sensownym odpowiadaniu na nasze pytania. nad osobą Opieka z Alzheimerem jest bardzo trudna i wymagająca. Koniecz-
R E K L A M A
ne jest zaakceptowanie chorego takim, jakim jest i pamiętanie, że jego zmiana w zachowaniu, w jego przyzwyczajeniach, to nie jego wina – to wina choroby! Pamiętajmy o tym, że oprócz leków, potrzebny jest nam cały magazyn cierpliwości, wsparcia, energii, zrozumienia i co najważniejsze… miłości. artelis.pl