Krzysztof Pijarski / Jerzy Lewczyński
Krzysztof Pijarski / Jerzy Lewczyński
Gra w archiwum / Playing the Archive
Warszawa 2011
Jerzy Lewczyński
Wojna na miny / Face battle lata 70 / 1970s
Krzysztof Pijarski
JLKP 2011
WIERSZ W ROZSYPANYM SKŁADZIE Krzysztofowi Pijarskiemu
A POEM UNSET For Krzysztof Pijarski
Przed Parkiem Ubezpieczeń Społecznych,
In front of the Social Security Park
godz. siódma rano, maj. Ślady zagięć, złuszczona
7 A.M. in May. Traces of folds, peeled
emulsja. Tu robotnicy wychodzą z fabryki, tam charleston
off emulsion. Here workers leave a factory, there a Charleston
na dachu hotelu. Na którym ślad papilarny
on a hotel roof. Where a fingerprint
czarnego atramentu zostawił kto? No, co jest, kotku?
in black ink – left by whom? What’s up, kitten?
Jest to, czego nie możesz zobaczyć, co widać na papierze.
It’s what you cannot see, what’s seen on paper.
Hurtownia tkanin poleca: andżela modne kolory,
On sale in the textile warehouse: angela chic colours,
skin picz, strecz, babli borka, mosskrepa,
skin peach, stretch, bubbly-borca, moss-crepe,
bizu bizu, spandex, żorżeto-atłas. Stos pokruszonych słów
bizou-bizou, Spandex, georgette-satin. A heap of broken words
i kontenery przy trasie. Skład zasad w składzie sukna,
and containers by the road. A stock of rules in a stock of cloth,
wykłady kroju damskiego w/g wynalazku.
lessons of female cut according to the invention.
Chrzciny, wesela, pogrzeby (od frontu). Pamiętasz
Baptisms, weddings, funerals (front entrance). Remember
pierwszą komunię? Tę lekko prześwietloną,
the Holy Communion? One slightly overexposed,
tuż obok spływu Dunajcem, für Trudi, im Oktober, rok
next to the rafting on Dunajec, für Trudi, im Oktober, the year
dzisiaj nieczytelny? Na pierwszym planie masz czas
now indecipherable? In the foreground you see the time
odejścia składów spod Kutna, ale co grają w Rialto, nie słychać,
trains leave from Kutno, but what’s on in Rialto, hard to say,
bo nieme kino zostało tylko na zdjęciu, bez zagięć,
since silent cinema remained on a photo only, without folds,
za to z okrągłą pieczątką. I wreszcie jest:
but with a round stamp. And here it is, at last:
poruszone spotkanie w widzewskiej kawiarni Karl-Marx-Stadt
a bleared meeting in the Karl-Marx-Stadt cafeteria, Widzew,
(ona mu wkłada palec do ust, on trzyma jej palec w ustach),
(she puts a finger in his mouth, he keeps her finger in his mouth),
z nieostrym tłem za stolikiem, gdzie
with a blurred background behind the table where
ktoś wciąż liczy na pamięć, ktoś zabezpiecza scenę,
someone still counts on memory, someone backs the stage,
bo lada chwila strzał światła zamieni kości na papier.
any minute now a shot of light will turn bones into paper.
Jerzy Jarniewicz
translated by Katarzyna Bojarska
Krzysztof Pijarski
Hommage à Lewczyński 2009
Jerzy Lewczyński (1924, mieszka w Gliwicach) – fotograf, historyk amator i autor tekstów poświęconych fotografii. Twórca koncepcji „archeologii fotografii” – działań, „których celem jest odkrywanie, badanie i komentowanie zdarzeń, faktów, sytuacji dziejących się dawniej w tzw. przeszłości fotograficznej”. W jej ramach rozwinął swoją twórczość, w niezwykle interesujący sposób korzystającą ze znalezionych zdjęć i dokumentów oraz prac innych twórców. Odkrył dla historii fotografii w Polsce postać Wilhelma von Blandowskiego. Autor Antologii fotografii polskiej 1839–1989 (Bielsko-Biała 1999), która w swoim czasie wypełniła istotną lukę w publikacjach przeglądowych dotyczących podejmowanego przez nią tematu, a raczej z powodu zupełnego ich braku stała się pierwszą z nich. Krzysztof Pijarski (1980, mieszka w Warszawie) – www.pijarski.art.pl – historyk sztuki i artysta posługujący się medium fotografii, tłumacz, wykładowca łódzkiej Filmówki, autor tekstów o (teorii) fotografii. Doktorant Wydziału Historycznego na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie przygotowuje pracę o pismach i myśli Michaela Frieda, modernizmie i fotografii. W ramach działalności artystycznej przeważnie podejmuje problem losu i mocy obrazów w (po)nowoczesnym świecie, dąży do tworzenia projektów „refleksyjnych”. W roku 2010 nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego ukazała się antologia tekstów Allana Sekuli w jego przekładzie.
Jerzy Lewczyński (1924, lives and works in Gliwice) – photographer, amateur historian, writer. Created the concept of the „archeology of photography” – a practice, „whose aim is to uncover, research and comment on the events, facts and situations of the so-called photographic past,” as a part of which he developed a compelling art practice based on found images and documents, as well as the work of other artists. He discovered Wilhelm von Blandowski for the history of photography in Poland. Lewczyński is author of the Anthology of Polish Photography 1839-1989 (BielskoBiała, 1999) that, in its time, filled in a siginificant lack in surveys of that kind – or rather a complete lack thereof. Krzysztof Pijarski (1980, lives and works in Warsaw) – www.pijarski.art.pl – art historian, artist working mainly with photography, translator, lecturer at the Łódź Filmschool, interested in photography theory. PhD candidate at University of Warsaw, where he works on a dissertation on Michael Fried, modernism and photography. His work as an artist is mainly focused on the fate and power of images in the (post) modern world, on the production of „reflective images.” A collection of his translations of essays by Allan Sekula was recently published by the Warsaw University Press.
Przede wszystkim chciałbym serdecznie podziękować Jerzemu Lewczyńskiemu – za jego otwartość, przyjaźń i entuzjazm; nie trzeba tu chyba podkreślać, że bez niego po prostu nie byłoby tej książeczki. Dalej moja głęboka wdzięczność należy się Jerzemu Jarniewiczowi, który napisał wspaniały wiersz inspirowany tym projektem. Ten wiersz jest spoiwem książki. Serdeczne dzięki Karolinie Lewandowskiej, Jackowi Redziszowi oraz Kubie Świrczowi, ponieważ „JL-KP” jest również owocem ich pracy, a także Bartłomiejowi Taladze, który w krytycznym momencie podjął się przygotowania moich zdjęć do druku. Wreszcie wyrazy miłości dla Bojarskiej, bez której nie byłoby niczego.
Above all my heartfelt thanks to Jerzy Lewczyński – for his openness, friendship and enthusiasm; I reckon there is no need to stress that without him this little book would not have been possible. Further on, I would like to express my deepest gratitute to Jerzy Jarniewicz, who agreed to contribute a fantastic original poem to the project. Indeed, it holds the book together. Likewise, I would like to thank Karolina Lewandowska, Jacek Redzisz and Kuba Śwircz, because „JL-KP” is also the effect of their work, and Bartłomiej Talaga, who in a critical moment took on the task of preparing my photographs for print. Finally my love to Bojarska, without whom there would be nothing.
Wystawa i publikacja w ramach projektu „Żywe Archiwa” realizowanego przez Fundację Archeologia Fotografii dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. The exhibition and publication are part of “Living Archives”, a project of the Archeology of Photography Foundation, realized with kind support from the Ministry of Culture and National Heritage of the Republic of Poland.
Patroni medialni projektu / Media patronage of the project:
Lokal przy ul. Andersa 13 jest wykorzystywany na cele kulturalne przez Fundację Archeologia Fotografii dzięki pomocy dzielnicy Śródmieście m. st. Warszawy.
Krzysztof Pijarski / Jerzy Lewczyński Gra w archiwum / Playing the Archive Fundacja Archeologia Fotografii ul. Andersa 13 / klatka VII 00-159 Warszawa www.archeologiafotografii.pl redakcja merytoryczna / editor: Jakub Śwircz projekt graficzny / design: Jacek Redzisz tłumaczenia / translation: Krzystof Pijarski, Katarzyna Bojarska wiersz / poem by: Jerzy Jarniewicz redakcja językowa, korekta / editing, proofreading: Sylwia Jedlak druk / printing: Argraf, Warszawa © Fundacja Archeologia Fotografii / Archeology of Photography Foundation ISBN 978-83-933045-5-4
No. ........... / 300