Świat Szkła 4/2014 by Krzysztof Zieliński

V Kongres Stolarki Polskiej. Ożarów Mazowiecki, 22-23.05.2014 r.

Temat miesiąca Przeszklenia a nasłonecznienie

WEWNĄTRZ WYDANIA m.in.: • M. Muszyńska-Łanowy: Malowane słońcem – szkło artystyczne z ogniwami fotowoltaicznymi • A. Kuśnierz, A. Marczewska: 4 (184) Kwiecień 2014 r. Cena 15,50 PLN (w tym 8%VAT) Nr ind. 381721

Niejednorodność masy szklanej – stare zło

Jedna decyzja

Wiele możliwości • Mailing do wybranych firm • Newsletter co tydzień • Strona www.swiat-szkla.pl • E-wydanie • Miesięcznik

MAILING

ł z 0 0 5 d o już Wypróbuj nasze nowe narzędzia promocji! XXI Konferencja Techniczna: Nowe rozwiązania w konstrukcjach przeszklonych – projektowanie i wykonanie już 11.04. br.

Zapraszamy na Kongres Stolarki Polskiej w dn. 16-17.05.2013 r.

TEMAT MIESIĄCA

Efektywne konstrukcje szklane

Automatyka w stolarce otworowej

WEWNĄTRZ WYDANIA m.in.:

• Z. Bolkowska: Rok 2012 w gospodarce polskiej

3 (172) Marzec 2013 r.

Cena 15,50 PLN (w tym 8%VAT) Nr ind. 381721

OKNA • DRZWI • FASADY

• D. Żabicki: Szkło giete i jego zastosowanie w fasadach

• M. Demel: Efektywność energetyczna w modułowych konstrukcjach okiennych • Z. Wirpsza, U. Ogorzałek: Szczeliwa o najlepszych właściwościach. Część 1

• T. Michałowski: Szkło o zmiennej przezierności 4 (173) Kwiecień 2013 r.

Cena 15,50 PLN (w tym 8%VAT) Nr ind. 381721

OKNA • DRZWI • FASADY

• B. Sędłak: Przeszklone drzwi dymoszczelne – badania oraz klasyfikacja w zakresie dymoszczelności

Dubiel Vitrum

Strop szklany ogniochronny GMDV REI60 to bezpieczeństwo i estetyka Więcej informacji w artykule na str. 45

Więcej informacji informacji w artykule artykule na str. str. 45

to bezpieczeństwo i estetyka GMDVV RREIEIEI60 GMDV GM 60 og ochroonny ognioc nyy Stropp sz StStro szklklan klanyy Dubiel Vitrum V

Agnieszka Lisicka

Aneta Kawczyńska OKNA • DRZWI • FASADY

tel.: 22 678 37 30 wew. 106, fax: 22 679 52 03, e-mail: a.kawczynska@swiat-szkla.pl

właściwościach. Część 1 Szczeliwa o najlepszych Z. Wirpsza, U. Ogorzałek:

OKNA • DRZWI • FASADY

dymoszczelności oraz klasyfikacja w zakresie dymoszczelne – badania

tel.: 22 678 37 30 wew. 108, fax: 22 679 52 03, e-mail: a.lisicka@swiat-szkla.pl

Spis treści Nowości Anodowane drabiny KRAUSE Nowe kolory szkła SGG PLANILAQUE EVOLUTION Safety Printed z DYSKRETu

2 2 2

Wydarzenia Szkło hartowane, laminowane, lakierowane – nowe przepisy a praktyka rynku Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury BUDMA 2014 HOLZ-HANDWERK i FENSTERBAU/FRONTALE 2014: ilość i jakość Okna z północy – okna z Kołobrzegu (raport z FENSTERBAU/FRONTALE) Znaczący polski akcent (raport z FENSTERBAU/FRONTALE) Drzwi ewakuacyjne pod kontrolą (raport z FENSTERBAU/FRONTALE) Autorskie technologie Schuco (raport z FENSTERBAU/FRONTALE) Bluetooth zamiast klucza (raport z FENSTERBAU/FRONTALE) ROTO Patio Fold do wielkopowierzchniowych systemów harmonijkowych (raport z FENSTERBAU/FRONTALE) Eleganckie i wytrzymałe (raport z FENSTERBAU/FRONTALE) V Kongres Stolarki Polskiej – pod znakiem eksportu 4-krotny wzrost polskiego eksportu okien i drzwi Nowe inwestycje w PONZIO

4 6 8 9 9 9 10 10 11 11 12 13 13

Wywiad Świadomi pracownicy dbają o jakość (rozmowa z Adamem Mścichowskim)

Szkło w architekturze 17 18

REKLAMA

Elastyczna koncepcja architektoniczna: Hybrid House Energooszczędny dom – postaw na dobry projekt

Elewacje Kształtowanie elewacji budynku z uwzględnieniem optymalnego nasłonecznienia przeszkleń Katarzyna Zielonko-Jung 19 Malowane słońcem – szkło artystyczne z ogniwami fotowoltaicznymi Magdalena Muszyńska-Łanowy 22 26 MB-TT50 – nowa jakość fasad Bożena Ryszka

Przegrody wewnętrzne Inteligentne łączenie w montażu szklanych ścianek działowych

Okna Badanie naturalnej wentylacji w przypadku równoległego odsunięcia skrzydła okiennego Zewnętrzne folie okienne Damian Żabicki Okucia do konstrukcji szklanych – przegląd

30 32 35

Materiały, technologie Najnowsze osiągnięcia w ogniwach fotowoltaicznych Magdalena Osiadły

Niejednorodność masy szklanej – stare zło Anna Kuśnierz, Agnieszka Marczewska

Termowizyjna analiza nieszczelności okien, drzwi i elementów fasad przeszklonych Józef Osiadły

Kleje utwardzane UV – przegląd

Maszyny, urządzenia UC 1000 współpracuje z systemem załadowczym GLASS-SERWIS Bartosz Witakowski 50

ISSN 1426-5494 Rok XIX nr 4 (184) 2014

Fachowy miesięcznik poświęcony branży szklarsko-okiennej Wersja elektroniczna: www.e-czasopismo.pl www.magazyn-online.pl

WYDAWCA Euro-Media Sp. z o.o. Al. Komisji Edukacji Narodowej 95 02-777 Warszawa tel.: 22 678 37 30, fax: 22 679 71 01

Katarzyna Polesińska Prezes Zarządu

REDAKCJA tel.: 22 678 35 60, 22 678 84 94 fax: 22 679 52 03 www.swiat-szkla.pl e-mail: szklo@swiat-szkla.pl

DZIAŁ REKLAMY tel.: 22 678 35 60, 22 678 66 09 fax: 22 679 52 03

DZIAŁ PRENUMERATY I KOLPORTAŻU tel/fax: 22 678 38 05 e-mail: prenumerata@swiat-szkla.pl www.e-czasopismo.pl

Krzysztof Zieliński Redaktor Naczelny k.zielinski@swiat-szkla.pl

Aneta Kawczyńska a.kawczyńska@swiat-szkla.pl

Wojciech Kołodziejski Sekretarz Redakcji w.kolodziejski@swiat-szkla.pl

Agnieszka Roguska roguska@swiat-szkla.pl

Iwona Markowska Dyrektor d/s prenumeraty i kolportażu i.markowska@instalatorpolski.pl Anna Świtalska Z-ca Dyrektora działu prenumeraty i kolportażu a.switalska@instalatorpolski.pl SKŁAD: As-Art, Warszawa DRUK: www.drukarniataurus.pl

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. Nie zwracamy materiałów nie zamówionych oraz zastrzegamy sobie prawo do skrótów tekstów przyjętych do druku. Prawa autorskie zastrzeżone, przedruk i wykorzystanie materiałów możliwe tylko po uzyskaniu pisemnej zgody Wydawcy. Wydawnictwo Euro-Media Sp. z o.o. jest członkiem Związku Kontroli i Dystrybucji Prasy (ZKDP)

www.swiat-szkla.pl

Świat Szkła 4/2014

NOWOŚCI

Anodowane Nowe kolory szkła drabiny KRAUSE SGG PLANILAQUE EVOLUTION

Safety Printed z DYSKRET-u

Lekkie drabiny z anodowanymi podłużnicami są niezbędne wszędzie tam, gdzie wymagane jest zachowanie higieniczności podczas pracy na drabinie.

Safety Printed to folia zabezpieczająca do zadruku UV. Folia o wysokiej przejrzystości, pokryta powłoką Hard Coat zapewniającą bardzo dobrą ochronę przed zarysowaniem. Zadrukowana metodą UV tworzy trwałą grafikę reklamową i artystyczną. Folia Safety Printed redukuje promieniowanie UV, dzięki czemu chroni przedmioty przed odbarwianiem. Utrudnia rozbicie szyby w przypadku ataków wandalizmu.

Firma KRAUSE oferuje dwie serie drabin, które posiadają anodowane podłużnice: MONTO Securo® oraz MONTO SePro® S. W obu przypadkach są to konstrukcje 4, 5, 6, 7 lub 8-stopniowych drabin wolnostojących. Wybór najwyższego modelu umożliwia dostęp do miejsc położnych nawet na wysokości 3,70 m nad poziomem podłoża. Aluminiowa, antypoślizgowa i ryflowana platforma tych modeli drabin ułatwia bezpieczne stawanie na niej i komfortowe sięganie do wyżej położonych miejsc. Zabezpieczenie przed upadkiem stanowi wysoki i ergonomicznie wyprofilowany pałąk, który został dodatkowo wyposażony w hak i półkę do odkładania drobnych przedmiotów. Drabiny serii MONTO Securo i MONTO SePro® S firmy KRAUSE mają odporne na ścieranie, przednie i tylne anodowane podłużnice, które zapobiegają zabrudzeniu rąk podczas użytkowania, jak również są łatwe w czyszczeniu. Wytrzymałość całej konstrukcji zapewniają metalowe przeguby, które zostały dodatkowo pokryte tworzywem sztucznym. W linii drabin MONTO SePro® S zastosowano wpustowe połączenie stopni z podłużnicami, zapewniające podwyższoną trwałość drabiny. Drabiny są dopuszczone dla wymaganego zgodnie z normą EN131 obciążenia 150 kg. Z kolei szerokie, antypoślizgowe stopy ochronne gwarantują stabilne ustawienie drabiny. Zabezpieczenie to powoduje również, że nawet mocno obciążona drabina nie uszkodzi podłoża. www.krause-systems.pl

Świat Szkła 4/2014

Firma Saint-Gobain Glass wprowadziła do swojej oferty nowe kolory szkła lakierowanego SGG PLANILAQUE EVOLUTION, których odcienie odzwierciedlają najnowsze trendy w aranżacji wnętrz. Innowacyjna technologia produkcji pozwoliła na uzyskanie niespotykanej dotąd głębi lakieru i połysku charakterystycznego dla aranżacji wnętrz w stylu glamour. SGG PLANILAQUE EVOLUTION posiada wysokiej jakości parametry techniczne, zgodne ze specyfikacją SGG oraz potwierdzone Świadectwem Badań Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych w Warszawie.

Szkło lakierowane jest bardzo chętnie wykorzystywane przez projektantów wnętrz ze względu na możliwość kreowania różnorodnych efektów optycznych. SGG PLANILAQUE EVOLUTION pomaga stworzyć iluzję powiększonej przestrzeni, dzięki lustrzanemu odbiciu pomieszczenia, a przy tym oferuje jeszcze jeden środek wyrazu – kolor, który dodatkowo potęguje efekt. Na chwilę obecną produkowane są tafle szkła o wymiarach 3210x2550 mm oraz 1605x2550 mm

w bogatej palecie 10 odcieni, odpowiadających najnowszym trendom aranżacyjnym, przy czym kolor śliwkowy, malinowy, czekoladowy, pistacjowy i błękitny to nowe, unikatowe propozycje dostępne tylko w ofercie Saint-Gobain Glass. Produkt znajduje szerokie zastosowanie we wszystkich rodzajach pomieszczeń, m.in. jako okładziny ścienne czy komponenty meblarskie.

Szkło SGG PLANILAQUE EVOLUTION może być cięte, poddawane obróbce krawędziowej i nawiercane jak lustro. Dzięki temu pozwala osiągnąć różne efekty wizualne w aranżacji wnętrz. Ponadto Saint-Gobain Glass zapewnia stałość odcieni kolorów szkła lakierowanego z różnych partii produkcyjnych, co umożliwia bezproblemową realizację inwestycji w kilku etapach wykonania. Szkło SGG PLANILAQUE EVOLUTION jest wykonywane w innowacyjnej technologii pozwalającej na uzyskanie nasyconego koloru, który nie blaknie z upływem czasu. Na tylną powierzchnię tafli szkła nakłada się specjalny wysokoodporny lakier, który następnie jest utwardzany w wysokiej temperaturze. Starannie dobrany skład lakieru sprawia, że wykazuje on odporność na wilgoć, dlatego produkt ten znajduje zastosowanie zwłaszcza w pomieszczeniach takich, jak łazienka czy kuchnia. Tafla szkła lakierowanego z powodzeniem może stanowić wypełnienie pomiędzy blatem kuchennym a szafkami wiszącymi lub zastąpić płytki ceramiczne w łazience. Szkło lakierowane SGG PLANILAQUE EVOLUTION jako okładzina ścienna może pełnić również funkcję tablicy suchościeralnej. Jego powierzchnia jest bardzo łatwa w okresowej konserwacji. Można ją czyścić przy użyciu czystej, miękkiej szmatki i standardowych środków. SGG PLANILAQUE EVOLUTION posiada klasę odporności „niezapalne” (B-s1-d0) według normy PN-EN 13501-1. http://pl.saint-gobain-glass.com

Folia występuje w grubościach 50-300 µm. Idealna do zastosowania na witrynach wystawowych, w szkołach, przedszkolach, instytucjach publicznych, galeriach handlowych, przystankach autobusowych itd. Posiada 10 letnią gwarancję. www.dyskret.pl

Dyskret Sp z o.o. ul. Słupska 45, 60-458 Poznań +48 665 313 313

www.swiat-szkla.pl

NAJWIĘKSZY WYBÓR PROFILI WARM EDGE NA ŚWIECIE

FLEXIBLE GLASS SPACER (FGS)

CHROMATECH

CHROMATECH PLUS

CHROMATECH ULTRA

BUTYLVER TPS

Glass Alliance, międzynarodowa sieć odpowiedzialna za światową dystrybucję wszystkiego, co potrzebne do wytwarzania szyb zespolonych, posiada obecnie największy wybór ciepłych ramek „warm edge”. Fenzi, Alu-Pro i Rolltech, trzy spółki wchodzące w skład Glass Alliance, oferują profile o różnych charakterystykach, wykonane z różnorodnych materiałów, które łączą w sobie najwyższą wydajność oraz wygodę i łatwość stosowania. FGS: innowacyjny elastyczny profil dystansowy oferuje niezwykłe korzyści, zapewniając dokładność i łatwość montażu; zalecany jest zwłaszcza przy produkcji szyb trójkomorowych. Chromatech: stal nierdzewna o niskiej przenikalności cieplnej (tylko 14,3 W/mK), tradycyjny kształt i wygodna obróbka zarówno przy zastosowaniu narożników, jak i giętarki profilów. Chromatech Plus: geometryczna innowacyjna struktura o jeszcze mniejszej grubości (0,15 mm) zapewniająca doskonałą wydajność izolacyjną. Chromatech Ultra: wyjątkowa opatentowana struktura ze stali nierdzewnej i specjalnych mieszanek tworzyw sztucznych gwarantująca najwyższą trwałość, wytrzymałość i wydajność izolacyjną (do 0,05 W/mK). Butylver TPS: nowy termoplastyczny profil dystansowy o najwyższej jakości, opracowany przez laboratoria spółki Fenzi dla aplikatorów Bystronic®. ALU-PRO POLSKA SP. Z O.O. - UL. GOSŁAWICKA 2 45-446 Opole, Poland - Phone: +48 77 40 50 160 Fax: +48 77 40 50 170 - e-mail: poczta@alupro.com.pl www.alupro.com.pl - www.fenzigroup.com

WYDARZENIA

W warszawskiej Wyższej Szkole Menadżerskiej na początku kwietnia odbyła się kolejna, dwudziesta czwarta Konferencja Techniczna, której temat poświęcony był rozbieżnościom między nowo wprowadzanymi w Polsce przepisami budowlanymi, a praktyką funkcjonowania rynku oraz sposobami na zmianę tej praktyki zgodnie z tymi przepisami.

Alicja Papier, ICiMB Warszawa

Marek Wilk, ICiMB Kraków

Konferencja Techniczna „Świata Szkła”

Szkło hartowane, laminowane, lakierowane Niektóre z tych nowych przepisów nadal sprawiają wiele trudności firmom, które od lat doskonalą swoje produkty, nie zmieniając specjalnie ich konstrukcji, czy technologii

Wojciech Korzynow, SZKLAREXPERT

zzZasady sporządzania deklaracji właściwości użytkowych – Wojciech Korzynow, SZKLAREXPERT Warszawa zzPrzyczyny pękania spontanicznego szyb hartowanych i metody zapobiegania – Manuela Reben, Sebastian Bielecki, AGH, Kraków zzWeryfikacja zgodności jakości zamontowanych wyrobów szklanych – przykłady regulacji polskich i niemieckich – Krzysztof Mateja, DORADZTWO TECHNICZNE Warszawa zzMetody badań szkła hartowanego – Jacek Brzezicki, ICiMB O/Kraków

Manuela Reben, AGH

Krzysztof Mateja

wytwarzania. Trudności mają też nowo powstałe firmy, które próbują sprzedawać swoje wyroby na rynku krajowym, gdzie istnieją duże luki w przepisach, a dodatkowo nie wszystkie przepisy krajowe są zgodne z europejskimi. O wadze omawianych zagadnień może też świadczyć liczebność uczestników konferencji, którzy zjawili się w liczbie 120 osób. Zdając sobie sprawę z tego faktu organizatorzy konferencji poprosili o wypowiedzi w ich trakcie prelegentów, którzy na co dzień mają do czynienia z implementacją nowych przepisów i śledzą trudności z jakimi zmagają się firmy. W trakcie konferencji wygłoszono następujące referaty: zzZakładowa Kontrola Produkcji w świetle Rozporządzenia PE nr 305/2011 (CPR) – Alicja Papier, ICiMB Warszawa zzKryteria wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych (w tym oszkleń w budownictwie) wg Rozporządzenia PE nr 305/2011 (CPR) – Marek Wilk, ICiMB O/Kraków

Świat Szkła 4/2014

www.swiat-szkla.pl

WYDARZENIA

3 kwietnia 2014 r.

– nowe przepisy a praktyka rynku zzTajniki technologii lakierowania szkła – Andrzej Sauś, Warszawa W programie konferencji było jeszcze wystąpienie Iwony Kozubek z ICiMB O/Kraków na temat: Porównanie metod badań i wymagań klasyfikacyjnych wobec szkła laminowanego (warstwowego) do różnych zastosowań. Niestety na skutek niezapowiedzianych czynności służbowych prelegentka nie mogła przyjechać do Warszawy. Jej referat znalazł się jednak w materiałach konferencyjnych.

Jacek Brzezicki, ICiMB Kraków

Andrzej Sauś, CEFLA FINISHING

Ponadto wystąpienia firmowe przygotowały firmy: zzPROVENTUSS. Prezentacja objęła następującą tematykę: 1. Zastosowanie nowego podejścia do kształtu spoin strukturalnych w odpowiedzi na rosnące wymagania wynikające z aktualnych trendów architektonicznych 2. Crystal Clear Bonding TSSA – nowa koncepcja punktowego mocowania przeszklenia która wykorzystuje transparentny klej silikonowy do przyklejnia rotuli do szkła. Mocowanie ma charakter strukturalny, gdyż nie wymaga mechanicznego wiercenia otworów w szkle. 3. Architectural Insulation Modules AIM – innowacyjne moduły szklane zapewniające doskonałą izolacyjność termiczną dzięki zastosowaniu paneli próżniowych, pozwalają na znacząca redukcję grubości warstwy izolacyjnej oraz na poprawę izolacyjności termicznej fasady.

Jak to już jest tradycją konferencji „Świata Szkła”, po wystąpieniach padło wiele pytań ze strony uczestników. Niektórzy, jak np. dr Reben z AGH, byli „oblegani” niemal nonstop. Dużym zainteresowaniem cieszył się też referat Andrzeja Sausia, na temat lakierowania szkła. Mamy nadzieję, że wiele wątpliwości, z jakimi przyjechali uczestnicy, udało się prelegentom rozwiać.

zzTERMO-PRECYZJA. Prezentacja dotyczyła wyrobów produkowanych i dystrybuowanych przez tę firmę, czujników i mierników promieniowania podczerwonego

W.K. Wszystkie zdjęcia z naszej konferencji można obejrzeć na stronie internetowej www.swiat-szkla.pl

Krzysztof Nadzieja, PROVENTUSS

2. Innowacyjne podejście do technologii obróbki szkła reliefowego 3. Wyniki prac badawczych projektu

Paweł Barański,

TERMO-PRECYZJA

Marcin Drajewicz, INVESTLAND

zzINVESTLAND. Firma zaprezentowała wyniki prac badawczych realizowanych w ramach projektu Opracowanie i wdrożenie innowacyjnej technologii obróbki szkła reliefowego, współfinansowanego ze środków UE. Referat poruszał następujące tematy: 1. Niedoskonałość tradycyjnej metody stapiania szkła

www.swiat-szkla.pl

Świat Szkła 4/2014

WYDARZENIA

Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury BUDMA 2014 Podczas największego spotkania branży budowlanej w Europie Centralnej, w dniach 11-14.03. br., swoją ofertę zaprezentowało ponad 1000 wystawców, z czego aż 1/3 stanowiły firmy zagraniczne pochodzące z 30 państw z całego świata. Na targach zaprezentowano około 300 nowości rynkowych, a 22 z nich wyróżnionych zostało prestiżową nagrodą Złotego Medalu MTP. W tym samym terminie odbyły się cztery wydarzenia ściśle powiązane z branżą budowlaną: Międzynarodowe Targi Kominkowe KOMINKI, CBS – Budownictwo Sportowe i Rekreacyjne oraz Targi Branży Szklarskiej GLASS. Łącznie teren ekspozycji zajął niemal całe tereny poznańskich targów: około 60 000 m2. Zaproszenie do zwiedzania skierowane zostało do czterech grup odbiorców: architektów, handlowców, wykonawców oraz inwestorów. Podczas czterech dni, targi odwiedziło niemal 50 000 zwiedzających.

Najważniejsze wydarzenia targowe Program targów obejmował m.in.: Forum Architektury – cykl wydarzeń przeznaczonych dla architektów, a realizowany przy współpracy z Izbą Architektów RP. W ramach Forum architektom już po raz trzeci dedykowano specjalny projekt: Strada Di Architettura. Specjalną „ścieżkę zwiedzania” wyznaczały stoiska firm, na których prezentowano zaawansowane technologicznie produkty, dające nowe możliwości kształtowania otaczającej nas architektury. Znalazły się wśród nich m.in. okna do dachów płaskich, garażowa brama uchylna, drzwi do domów pasywnych, garażowe bramy segmentowe, klejone bukowe drewno konstrukcyjne o niezwykle szerokim zastosowaniu, aktywne szkło zmieniające przezroczystość, okładziny ścienne, czy prezentowane po raz pierwszy na polskim rynku korkowe podłogi z nadrukami. Do tej szczególnej „trasy” należała również ekspozycja poświęcona łazience: AQUA-SAN Inspiracje. Tutaj, w poświęconym tej tematyce całym pawilonie, projektanci wnętrz zapoznawali się z najnowszymi propozycjami producentów ceramiki sanitarnej, płytek ceramicznych i kamienia wykończeniowego, armatury oraz mebli łazienkowych. Strefę wzbogaciło kilka specjalnych, tematycznych wystaw produktowych. Jak co roku, ogromnym zainteresowaniem cieszyły się wystąpienia gości specjalnych zaproszonych przez Izbę Architektów RP. Wizję kształtów architektonicznych otaczającej nas rzeczywistości przedstawił fiński architekt prof. Rainer Mahlamäki, znany w Polsce głów-

Strefa Testów przyciągnęła tysiące zwiedzających. Na pokazy przeznaczony został cały, osobny pawilon MTP. Wykonawcy pod okiem producentów, w praktyce, mogli sprawdzić zalety kilkuset produktów. Dynamiczne pokazy i prezentacje z elementami „show” zdominowały tegoroczną Strefę. Pomysł takiego właśnie modelu „ekspozycji interaktywnej” z pewnością będzie kontynuowany. Dni Inżyniera Budownictwa – w trakcie pierwszych dwóch dni targowych profesjonaliści rozmawiali na aktualne zagadnienia w ramach organizowanych przez Wielkopolską Okręgową Izbę Inżynierów Budownictwa Dni Inżyniera

nie z realizacji projektu Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie. Architekt wygłosił wykład pod tytułem „What internationality means in architecture?”. Słynny, jeden z najwęższych na świecie, Dom Kereta, omówił natomiast „działający na skraju architektury, wzornictwa i sztuki” autor projektu: Jakub Szczęsny.

Świat Szkła 4/2014

Budownictwa. W tegorocznej edycji Targów BUDMA podjęta została tematyka dotycząca m.in. zmian w prawie zamówień publicznych, zmian aktualnie obowiązującego prawa budowlanego czy też budownictwa na terenach zalewowych. Piękna Stal – Potencjał polskiej branży konstrukcji stalowych, technologia gięcia stali i jej wykorzystania w konstruk-

www.swiat-szkla.pl

WYDARZENIA

cjach stalowych czy też konstrukcje stalowe w budynkach wysokich, mostach i wiaduktach były tematami przewodnimi konferencji „Konstrukcje Stalowe Trwałe i Piękne”, zorganizowanej przy współpracy z Polską Izbą Konstrukcji Stalowych. Forum Budownictwa Energooszczędnego i Pasywnego – już po raz piąty, podczas BUDMY odbyło się forum poruszające bardzo istotny w obecnych czasach temat budownictwa niskoenergetycznego, również w kontekście zmian w przepisach budowlanych wprowadzonych przez Unię Europejską. Przeciętny polski dom jednorodzinny zużywa rocznie od 100 do 150 kWh/m2, co stanowi wskaźnik bardzo wysoki w porównaniu z innymi krajami UE, w których wynosi on o 50% mniej (w klimacie podobnym do Polski). Opłaty za energię stanowią więc główny koszt ponoszony przez użytkowników budynku. W trakcie forum podjęto zatem dyskusję o rozwoju budownictwa energooszczędnego jako ogromnej szansy dla naszego kraju i zapewnienia większego bezpieczeństwa energetycznego, możliwości bu-

Targi CBS, organizowane wspólnie przez Klub Sportowa Polska oraz MTP, to oferta najnowszych trendów oraz technologii obowiązujących w zakresie budownictwa sportowego, wyposażenia ośrodków sportowych i spa. Ekspozycja kierowana była głównie do przedstawicieli samorządów terytorialnych oraz inwestorów, którzy planują budowę nowych bądź modernizację istniejących obiektów. Istotną częścią prezentacji były maszyny i urządzenia do zakładania oraz pielęgnacji zielonych terenów sportowych. Oferta CBS stanowiła szeroką paletę propozycji: od boisk (piłkarskie, do koszykówki, siat-

stosowania. W nowoczesnych wnętrzach szkło stanowi istotny element architektury i designu. Samoczyszczące się fasady, ograniczenie zużycia energii, ochrona przed włamaniem, czy po prostu zredukowanie hałasu to tylko kilka przykładów – dzisiejsze technologie produkcji i obróbki szkła pozwalają na wiele. O tym, jak zostanie wykorzystane decyduje w obecnych czasach już tylko fantazja projektanta czy też architekta.

kówki), poprzez baseny, sauny, siłownie zewnętrzne, tory rowerowe, czy nawierzchnie sportowe, aż po place zabaw. Tematem przewodnim tegorocznego CBS były szeroko rozumiane pływalnie, a ekspozycje dopełniła konferencja „Od pomysłu do sukcesu – obiekty rekreacji wodnej, wellness i spa”. Targi GLASS przedstawiły szerokie spektrum możliwości wykorzystania surowca, który dzięki swojej nieprzeciętnej uniwersalności, daje wręcz nieograniczone możliwości za-

Ciekawą prezentację przedstawiła firma Saint-Gobain Glassolutions, która na ekspozycji zajmującej ponad 100 m2 zaintrygowała i zachwyciła odwiedzających futurystycznym charakterem swojej ekspozycji. Określana mianem kosmicznych technologii służących nam tu i teraz ekspozycja była licznie odwiedzana przez targowych gości. Dodatkową „atrakcją” Targów GLASS była wizyta autora głośnego projektu podwodnego hotelu UNDERWATER HOTEL – Glass Cube, architekta Pawła Podwojewskiego. W ramach Targów Glass swoje stoisko miał też miesięcznik „Świat Szkła”. Zwiedzający mogli na nim uzupełnić swoje roczniki tego pisma o brakujące egzemplarze, a także porozmawiać np. na temat zamierzeń redakcji, czy sytuacji w branży szklarskiej. *** Kolejna edycja targów odbędzie się pod hasłem: BUDMA 2015. MATERIAŁY * SYSTEMY * TECHNOLOGIE, wskazując na silną korelację pomiędzy każdym elementem wykorzystywanym w nowoczesnym projektowaniu i budownictwie. Równocześnie z BUDMĄ odbędą się Targi Maszyn, Narzędzi i Komponentów do Produkcji Okien, Drzwi, Bram i Fasad WINDOOR-TECH, Targi Branży Szklarskiej GLASS oraz Targi CBS – Budownictwo Sportowe i Rekreacyjne.

dowy nowoczesnej i wygodnej infrastruktury, która wpłynie na redukcję emisji gazów cieplarnianych i poprawy jakości powietrza, a dla klienta indywidualnego spowoduje wyraźne obniżenie kosztów związanych z użytkowaniem energii.

Ewa Kozłowska Miłosz Zagórski

reklama

„Świat Szkła” był patronem medialnym Targów GLASS 2014

WYDARZENIA

HOLZ-HANDWERK i FENSTERBAU/FRONTALE 2014: ilość i jakość Duet targowy HOLZ-HANDWERK i FENSTERBAU/FRONTALE, który trwał w dniach 26-29 marca 2014 r., zakończył się z nowym rekordowym wynikiem. Ponad 108 000 odwiedzających z branży (ok. 10% więcej niż w poprzedniej edycji w 2012 r.) wybrało się do Norymbergi w ciągu tych czterech dni. Ogółem 1320 wystawców z 39 krajów zaprezentowało aktualną wiedzę i wiele innowacji w sektorach powiązanych z tematyką targów. Pełne sale, entuzjastyczni zwiedzający i bardzo zadowoleni wystawcy – to trafny opis tegorocznej edycji HOLZ-HANDWERK i FENSTERBAU/FRONTALE.

FENSTERBAU/FRONTALE wytyczają kierunek rozwoju Najwyższej jakości produkty „błyszczały” na stoiskach 795 wystawców FENSTERBAU/FRONTALE 2014, w trakcie niezwykłego spektaklu w ciągu czterech dni targów. Firmy przyjechały do Norymbergii z 37 krajów z całego świata, aby zaprezentować całe spektrum możliwości w kluczowych obecnie tematach: efektywności energetycznej, zrównoważonego rozwoju, automatyzacji i projektowania. Te tematy zostały wyeksponowane nie tylko na stoiskach wystawców, ale też w programie wspierającym. Wielką atrakcją dla zwiedzających były: zzpokaz specjalny Vibrant research – for vibrant lives, który został zorganizowany wspólnie przez ift Rosenheim, Fachverband Glas, Fenster, Fassade (Stowarzyszenie pro-

HOLZ-HANDWERK: „hałaśliwa” wystawa Nie tylko maszyny były głośne w salach HOLZ-HANDWERK, ale też zwiedzający na tegorocznym zgromadzeniu przedstawicieli przemysłu drzewnego. Łącznie 524 wystawiających się firm z 18 krajów, wzięło udział w 17 edycji HOLZ-HANDWERK, Europejskie Targi Technologii Maszyn, Osprzętu i Materiałów dla Rzemiosła Drzewnego, reprezentowało najważniejszych graczy we wszystkich segmentach branży. Cieśle i stolarze z całej Europy mogli po raz kolejny poznać różnorodne możliwości pracy przy obróbce drewna i siłę innowacji w ich branży.

ducentów szkła, okien i fasad), Targi Norymberskie i Ministerstwo Środowiska, Ochrony Przyrody i Budownictwa oraz zzForum dla Architektów zorganizowana pod tytułem "Sztuka w architekturze", zza także prezentacja Innovation Award zorganizowana w drugim dniu targów. Następna edycja targów odbędzie się w Centrum Targowym w Norymberdze od 16-19 marca 2016. Relacje uczestników targów można poznać na kolejnych stronach tego wydania „Świata Szkła”. (fot. K.Z.)

Świat Szkła 4/2014

www.swiat-szkla.pl

WYDARZENIA

RAPORT

Okna z północy – okna z Kołobrzegu Niezaprzeczalną atrakcją na targach FRONTALE 2014 było stoisko firmy AMBERLINE – producenta okien i drzwi z Kołobrzegu. Podobał się zarówno projekt stoiska, utrzymany w stylu klasycznej galerii sztuki, jak też prezentowane na nim produkty. AMBERLINE to producent, który w swoich produktach łączy wysoką jakość wykonania i najnowocześniejsze rozwiania technologiczne. Oba czynniki wystawca połączył i przedstawił na swoim stoisku. Zaprezentowano okna stylowe, nowoczesne, wielkogabarytowe suwanki oraz dwa rodzaje fasad aluminiowych. We wszystkich produktach zastosowane zostały rozwiązania , które powinny mieć znaczący wpływ na dbałość o środowisko naturalne, a także zdrowy, bezpieczny oraz wygodny styl życia.

Duże wrażenie na odwiedzających robiły dwie fasady aluminiowe. Jednak to, co wyróżniało OKNA Z PÓŁNOCY – OKNA Z KOŁOBRZEGU na tle innych wystawców, to autorski system AmberSmart, odpowiedzialny za w pełni zautomatyzowane funkcje okien i drzwi zintegrowane z autorskim, inteligentnym systemem zarządzania. Prezentacja produktów AMBERLINE była tak skonstruowana, iż każdy gość mógł bez instruowania, intuicyjnie sprawdzić działanie inteligentnego systemu Amberline i samodzielnie, za pomocą iPada lub Smartphona, zamykać, otwierać, przesuwać okna i drzwi, sterować roletami, a nawet zmieniać przezierność szyby. Dodatkowo, o każdej pełnej godzinie można było wziąć udział w wyjątkowej, interaktywnej projekcji, podczas której okna i drzwi

zsynchronizowane z prezentacją multimedialną funkcjonowały zdalnie, bez ingerencji człowieka. Dla tych, którzy potrzebowali chwili oddechu, wystawca przygotował mini-salę kinową, w której wyświetlany był film akcentujący znaczenie sztuki, jakości i dizajnu w strategii działania firmy AMBERLINE.

Aneta Koziołko www.amberline.eu

RAPORT

Znaczący polski akcent W dniach od 26 do 28 marca firma DOMINO prezentowała swoje produkty podczas Międzynarodowych Targów Okno Drzwi Fasada w Norymberdze. Polskie przedsiębiorstwo z ponad 30-letnim doświadczeniem przedstawiło całościową ofertę klamek oraz okuć meblowych, adresowaną do światowych producentów stolarki budowlanej. Produkty o nowoczesnym wzornictwie i najwyższej jakości wykonania spotkały się z uznaniem zwiedzających oraz kontrahentów. W tym roku podczas targów w Norymberdze stoisko firmy DOMINO odwiedziło ponad 2000 gości, a podczas rozmów trwających przeszło 150 godzin wypito około 1500 filiżanek kawy. Na stoisku firmy można było zobaczyć ponad 50 wzorów klamek, które odzwierciedlają coraz mocniejszy wpływ mody i trendów we wzornictwie przemysłowym. Ekspozycja obejmowała szero-

kie spektrum wzorów klamek od luksusowych – Coral-QR, przez modernistyczne – Net-QR, minimalistyczne – Qubik-QR, czy retro – Casablanca, a na ponadczasowych i klasycznych wzorach kończąc.

Firma DOMINO zaprezentowała również pełną ofertę akcesoriów do produkcji stolarki okiennej, drzwiowej oraz mebli. Oferta obejmowała zarówno klamki okienne, jak i okucia meblowe. Celem firmy jest stworzenie możliwie najpełniejszego spectrum specjalistycznych akcesoriów, które umożliwiają profesjonalistom korzystanie z rozwiązań systemowych. Międzynarodowe targi o takim znaczeniu jak fensterbau/frontale to wskaźnik tego, co jest obecnie innowacyjne i modne. Często przedstawiana jest dopiero idea czy kierunek, który obiera branża, a na które coraz większy wpływ mają gusta klientów oraz preferencje profesjonalistów. Mając to na uwadze DOMINO, posiadające 30-letnie doświadczenie na rynku polskim, z roku na rok coraz częściej uczestniczy w targach światowych. Katarzyna Konat

RAPORT

Drzwi ewakuacyjne pod kontrolą Elektrycznie blokowana dźwignia paniczna EVT ze zintegrowanym wskaźnikiem statusu LED Grupa G-U w trakcie targów FENSTERBAU/FRONTALE 2014 zaproponowała innowacje w segmencie antypanicznych systemów otwarcia zamków wielopunktowych. Oferowane rozwiązanie jest zgodne z EltVTR (niemiecka dyrektywa regulująca systemy elektrycznie blokujące drzwi na drogach ewakuacyjnych) oraz prEN 13637 (Okucia budowlane. Elektrycznie sterowane systemy wyjścia do stosowania na drogach ewakuacyjnych. Wymagania i metody badań) i jest przeznaczone do stosowania w 1- i 2-skrzydłowych drzwiach ewakuacyjnych. Charakterystyczne cechy rozwiązania: zzwskaźniki LED na dźwigni jednoznacznie sygnalizują status („zablokowane” lub „odblokowane”); zzw pozycji zablokowanej drzwi są cały czas zabezpieczone;

www.swiat-szkla.pl

zzilość komponentów systemu wyjścia antypanicznego jest zredukowana, gdyż elektromagnes lub elektrozaczep ewakuacyjny nie są już potrzebne; zzzgodne z EN 1125 (Okucia budowlane. Zamknięcia przeciwpaniczne do wyjść uruchamiane prętem poziomym, przeznaczone do stosowania na drogach ewakuacyjnych. Wymagania i metody badań) i zatwierdzone do użycia ze wszystkimi zamkami panicznymi GU-BKS; zzw zestawach systemu drzwi ewakuacyjnych GU-BKs dźwignia EVT jest łączona z centralą drzwi ewakuacyjnych FTNT10 i opcjonalnie możliwe jest połączenie sieciowe poprzez GU-BKS net. Proponowane komponenty wyposażenia 2-skrzydłowych drzwi ewakuacyjnych: zzelektrycznie blokowana dźwignia paniczna EVT, zzterminal drzwi ewakuacyjnych FTNT10,

Elektrycznie blokowana dźwignia paniczna EVT ze zintegrowanym wskaźnikiem statusu LED zzSECURY 19 z funkcją paniczną i przeciwzamkiem serii 19, zzsamozamykacz górny OTS 736 SRL – nowa generacja, z szyną ślizgową. piotr Kosmowski G-U

Świat Szkła 4/2014

WYDARZENIA

RAPORT

Autorskie technologie Schüco Zakończyła się kolejna edycja targów FENSTERBAU/FRONTALE, największego wydarzenia w branży stolarki okiennej w Europie. Tegoroczną imprezę odwiedziła rekordowa liczba 108 tys. osób, a swoje technologie zaprezentowało 1320 wystawców z 39 krajów świata. Zlokalizowane tuż przy wejściu do hali nr 7 stoisko Schüco przyciągało tłumy odwiedzających efektowną instalacją, zbudowaną z wielkowymiarowych przekrojów profilu Schüco Alu Inside. Na stoisku Schüco można było zobaczyć pełne spektrum technologii okiennych i drzwiowych, które już niebawem znajdą zastosowanie w energooszczędnych i inteligentnych domach przyszłości. Wymagania rynku i klientów wskazują drogę do coraz cieplejszych okien. Minimalne wymagania dotyczące termoizolacyjności okien już za trzy lata zostaną podwyższone do poziomu U(max)=1,1 W/m2K. Osoby, które przewidują sprzedaż budynku w perspektywie następnych pięciu lat, powinny już dziś zainwestować w technologie jutra. Schüco już od dawna posiada kompletne technologie do budowy domów pasywnych i zeroenergetycznych. Zamiast standardowych, stalowych wzmocnień, w oknach z serii Alu Inside zastosowano aluminiowe płaskowniki o refleksyjnych powierzchniach, które zostały trwale połączone z PVC. Pozwoliło to uniknąć mostków termicznych. Profil można wyposażyć w dodatkowe wkładki termiczne, które podnoszą termoizolacyjność okna do poziomu pasywnego zgodnie z surowymi wymogami Instytutu Domów Pasywnych w Darmstadt. Niezwykle stabilna konstrukcja Alu Inside już w najbliższym czasie pozwoli na wykonywanie okien o 25% większych niż standardowe, przy zachowaniu optymalnych właściwości termoizolacyjnych. Technologię tę można było dokładnie prześledzić na sześciu wielkowy-

miarowych przekrojach, które dominowały nad stoiskiem oraz na specjalnych ekranach dotykowych. Niezwykle ciekawa instalacja okazała się również idealną przestrzenią do rozmów – odwiedzający chętnie przystawali pomiędzy jej elementami, by bliżej się im przyjrzeć i wymieniali się swoimi spostrzeżeniami.

Innym hitem wystawy były drzwi podnośno-przesuwne Schüco ThermoSlide, które nie tylko jako jedyne w swojej kla-

sie mogą osiągać parametry pasywne Uw=0,8 W/m2K, lecz teraz również oferują bezpieczeństwo i jak zawsze atrakcyjny wygląd. Doskonałe właściwości termoizolacyjne to zasługa innowacyjnej koncepcji wielokomorowego progu z dodatkowymi izolatorami oraz pionierskiego systemu uszczelnień pomiędzy skrzydłami stałymi a ruchomymi. Nowym akcentem jest możliwość wyposażenia drzwi w odpowiednie okucia, dzięki czemu zyskują klasę antywłamaniową RC2. Stolarka z serii ThermoSlide otrzymała nowe, metaliczne oblicze w wersji z nakładkami aluminiowymi TopAlu, która w pełni odpowiada wymaganiom nowoczesnej architektury obiektów mieszkaniowych i komercyjnych. Prezentacji Schüco towarzyszył wielki powrót autorskich powłok AutomotiveFinish, które silnie zaznaczyły swoją obecność na targach w 2012 roku. Unikatowa struktura trójwarstwowej powłoki umożliwia wierne odwzorowanie barw, m.in. z palety RAL i RAL EFFECT, a ponadto cechuje się tą samą trwałością, co powierzchnie aluminiowe. Dziewięć rodzajów powierzchni przeznaczonych do zastosowań wewnątrz i na zewnątrz oraz dwie powłoki do wnętrz pozwalają na indywidualne kształtowanie wyglądu ram okiennych. W tym roku firma Schüco zaprezentowała nowe kolory, które bazują na ciemnych podkładach, pozwalających na uzyskanie jeszcze lepszego efektu estetycznego. Firma Schüco pokazała również drzwi zewnętrzne z elektroniczną kontrolą dostępu Schüco DCS, okno Corona SI 82 z modułowym okuciem VarioTec NI czy nowe drzwi panelowe, które obecnie znajdują się w fazie badań.

www.schueco.pl

RAPORT

Bluetooth zamiast klucza Większe bezpieczeństwo drzwi z technologią KFVKeyless KFVkeyless to bezpieczne rozwiązanie zapewniające wysoki poziom kontroli dostępu bez użycia kluczy. Ten innowacyjny system, prezentowany przez SIEGENIA w lutowej ofercie – otwiera nowe możliwości. KFVkeyless działa w oparciu o nowoczesną technologię Bluetooth. Po odpowiednim zaprogramowaniu umożliwia automatyczne i bezdotykowe otwieranie maksymalnie sześciu par drzwi. Alternatywą jest otwieranie bez zastosowania telefonu komórkowego przez ręczne wprowadzenie kodu na klawiaturze. Gdy tylko zarejestrowany telefon znajdzie się w zasięgu odbiornika, drzwi otwierają się automatycznie. Zmieniając ustawienia, można je również otworzyć za pomocą dostarczanej wraz z systemem klawiatury. KFVkeyless jest kompatybilny z automatyczną zasuwnicą wielopunktową KFV GENIUS oraz zasuwnicą AS 3500 z modułem automatycznego napędu. System ma kompaktowe wymiary instalacyjne, a jego montaż w skrzydle drzwi jest wyjątkowo prosty i komfortowy.

Świat Szkła 4/2014

Łatwe programowanie i szeroki zakres funkcji KFVkeyless to dla użytkowników szczególnie dobra propozycja, ponieważ łączy on w sobie bezpieczeństwo i komfort obsługi oraz przejrzystość zarządzania prawami dostępowymi. Urządzenie może być zaprogramowane dla max. 6 użytkowników Bluetooth i 18 różnych kodów klawiaturowych. W razie potrzeby można również ustawić hasło blokujące dostęp do systemu dla osób nieupoważnionych. Stosując KFVkeyless w połączeniu z aplikacją KFV dla iPhone i Android (dostępne w iTunes Store i Google Play ) możemy rozszerzyć jego funkcjonalność o liczne dodatkowe możliwości, takie jak np.: testowanie działania systemu, zarządzanie do 6 par drzwi zewnętrznych, ustawienie żądanego zakresu odbiornika oraz przeglądanie raportu ostatnich 20 logowań. Inne możliwości konfiguracji, które doskonale wspierają funkcjonalność

KFVkeyless to m.in. tymczasowe wyłączanie lub całkowite usuwanie użytkowników, ustawienia dźwięku, włączanie i wyłączanie funkcji dotykowej oraz konfiguracja podświetlenia i dźwięku klawiatury.

www.siegenia.com

www.swiat-szkla.pl

WYDARZENIA

RAPORT

Roto Patio Fold do wielkopowierzchniowych systemów harmonijkowych Dzięki okuciu premium Roto Patio Fold do profili drewnianych, PVC i aluminiowych możliwe jest eleganckie otwieranie systemów drzwi harmonijkowych ze skrzydłami o masie do 100 kg na bardzo dużą szerokość. Poszczególne elementy można wygodnie złożyć oszczędzając miejsce we wnętrzu na długości szyny jezdnej do 6 m.Drzwi harmonijkowe Patio tworzą pełne rozmachu wyjście na taras, do ogrodu zimowego, pomieszczeń konferencyjnych, kawiarni, restauracji lub sklepów. Jeśli istnieje taka potrzeba – z niskim progiem, bez barier. Poza tym znakomicie sprawdzają się w roli podziału pomieszczeń. Poza hotelami i gastronomią systemy harmonijkowe coraz częściej stosowane są w domach jednorodzinnych. Nowość pokazane na targach Fensterbau/Frontale 2014: zzskrzydła o masie do 100 kg zzniski próg z przegrodą termiczną i zoptymalizowanym przebiegiem izoterm

zzzoptymalizowane wózki na łożyskach kulkowych z bezszelestnymi rolkami z tworzywa zamiast stali szlachetnej zapewniają większy komfort użytkowania i długą żywotność - klasa trwałości 4, wg PN-EN 13126-15 Okucia budowlane. Wymagania i metody badań dotyczą-

ce okuć do okien i drzwi balkonowych. Część 15: Rolki do okien i drzwi przesuwnych poziomo i przesuwno-składanych określa żywotność powyżej 15 000 cykli. www.roto.pl

RAPORT

Eleganckie i wytrzymałe Dzięki okuciom activPilot Topstar firmy WINKHAUS skrzydło i rama ościeżnicy są zlicowane (od strony wnętrza) po zamknięciu i zauważalne są tylko wąskie linie profili (okucia są ukryte). System całkowicie ukrytego okucia rozwieralno-uchylnego obsługuje nawet duże i ciężkie skrzydła o masie do 130 kg, bez konieczności uzupełnienia dodatkowymi elementami. Nowe okucie pasuje do systemu okuć firmy WINKHAUS. Wchodzące w skład zestawu activPilot Topstar zawiasy ramowe i zawiasy rozwórki, przystosowane do ukrytego montażu we wrębie, mogą być montowane w połączeniu z innymi elementami okuć systemu activPilot Select. Nie ma potrzeby stosowania dodatkowych elementów – nawet jeśli skrzydła są bardzo ciężkie.

Fot. 1 i 2: Ciekawą nowinką było okucie activPilot Topstar do okien drewnianych o specjalnej konstrukcji, w których skrzydło wewnątrz zlicowane jest z ramą. Nowe okucie, w całości ukryte w luzie wrębowym, od rozwiązania zastosowanego w okuciu activPilot Select różni się tym, że oś obrotu skrzydła przesunięta jest w taki sposób, iż nie zachodzi ono na ramę (fot. WINKHAUS)

ActivPilot Topstar mogą być stosowane do okien drewnianych ze standardowym wrębem okuciowym, przylgą Euro 24 mm i pozycją rowka Euro 13 mm. Przesunięta oś obrotu zawiasu umożliwia standardowe rozwieranie. Użycie zaawansowanej technologii, pozwala zmieścić wydajne mechanizmy w małej przestrzeni, co jest bardzo cenne, zwłaszcza w drewnianych oknach z wąską widoczną szerokością profili. Oprócz, charakterystycznej dla okuć firmy WINKHAUS, płynnej i łatwej obsługi, system wyróżnia się niesprawiającym kłopotów, wygodnym montażem.

WINKHAUS

www.swiat-szkla.pl

Fot. 3 i 4: Porównanie przekroju okna zlicowanego (fot. 3) z oknem tradycyjnym (fot. 4) (fot. WINKHAUS)

Świat Szkła 4/2014

WYDARZENIA

V Kongres Stolarki Polskiej – pod znakiem eksportu W dniach 22-23 maja 2014 r., w Ożarowie Mazowieckim odbędzie się V Kongres Stolarki Polskiej. Tegoroczna edycja upłynie pod znakiem zagadnień związanych z eksportem, marketingiem, prowadzeniem nowoczesnego biznesu oraz prawidłowym montażem elementów stolarki budowlanej. W tym prestiżowym wydarzeniu, co roku biorą udział firmy i eksperci związani z branżą. Honorowy patronat nad Kongresem objęło Ministerstwo Gospodarki. Organizowany przez Związek Polskie Okna i Drzwi, Kongres Stolarki Polskiej to największe w Polsce wydarzenie skierowane do producentów, dostawców i dystrybutorów związanych z branżą stolarki budowlanej. Toczone tam debaty i dyskusje stanowią doskonałą okazję do zapoznania się z problemami, z którymi boryka się ten sektor gospodarki oraz wyzwaniami, jakie mogą stanąć przed nim w przyszłości. Udział w Kongresie biorą również osobistości i eksperci ze świata nauki, biznesu i polityki oraz liczne grono dziennikarzy. Tegoroczna odsłona Kongresu Stolarki Polskiej została podzielona na trzy główne bloki tematyczne. Pierwsze dwa

będą w całości poświęcone zagadnieniom eksportu i ekspansji polskich marek za granicą. Omówione zostaną między innymi kwestie wyboru właściwego rynku zagranicznego i skutecznych sposobów zaistnienia na nim czy budowy wizerunku polskiej marki za granicą. Podczas drugiego dnia Kongresu dyskusja będzie koncentrować się na zagadnieniach związanych z prawidłowym montażem elementów stolarki budowlanej. Poruszone zostaną takie tematy jak: aktualne uwarunkowania prawne i ich wpływ na stan montażu w Polsce, rozwiązania stosowane w indywidualnych i powtarzalnych projektach budowlanych czy kwestie odpowiedzialności producentów za jakość prac montażowych. Paweł Wróblewski, Dyrektor Związku Polskie Okna i Drzwi zaznacza, że program ma być jak najlepiej dopasowany do potrzeb zgłaszanych przez członków Związku oraz uczestników Kongresu. Eksport jest niezwykle ważnym aspektem działalności polskich przedsiębiorstw związanych z branżą stolarki budowlanej. Z tego powodu w interesie wszystkich jest budowa i dbanie o jak największą rozpoznawalność polskich marek na rynkach zagranicznych, co pozwoli między innymi na lepszy rozwój przedsiębiorstw

oraz skuteczne konkurowanie nawet z największymi europejskimi potentatami. Pierwszego dnia Kongresu, podczas uroczystej Gali wręczone zostaną prestiżowe nagrody – Orły Polskiej Stolarki, a także certyfikaty Związku Polskie Okna i Drzwi. Dzień później, na specjalnej konferencji prasowej, nastąpi zaś ogłoszenie wyników ogólnopolskiego konkursu architektonicznego BARGEWORK®. V Kongres Stolarki Polskiej odbędzie się w dniach 22-23 maja w Mazurkas Conference Centre & Hotel w Ożarowie Mazowieckim. Szczegółowe informacje na temat Wydarzenia można znaleźć na stronie internetowej: www.kongres-stolarki.pl

„Świat Szkła” jest patronem medialnym V Kongresu Stolarki Polskiej

Sprostowanie Z przyczyn technicznych nie zdołaliśmy umieścić podpisów pod ilustracjami w artykule Damiana Żabickiego Szkło laminowane, który opublikowaliśmy w wydaniu 3/2014 „Świata Szkła”. Za ten brak przepraszamy Autorów zdjęć i Czytelników. Poniżej zamieszczamy zdjęcia z właściwymi podpisami.

Fot. 1. Z punktu widzenia architektury szkło laminowane daje szeroki wachlarz możliwości zarówno wzorniczych, jak i kolorystycznych, szczególnie w aranżacji wnętrz (fot. FIRE-GLASS)

reklama

Fot. 7. Szkło laminowane bardzo często uwzględnia się w szklanych stropach (fot. Architektura Szkła s.c.)

Fot. 2. Parametry szkła laminowanego zależą od ilości, grubości oraz rodzaju zastosowanego szkła i warstw pośrednich (fot. AGC Glass Europe)

Fot. 8. Folia PVB jest polimerem winylowym, który należy do polioctanów winylu (fot. AGC Glass Europe)

Fot. 3. Szkło laminowane uwzględnia się w konstrukcjach wejść do budynków, drzwi wewnętrznych, przeszkleń w sufitach, schodów, stropów, basenów pływackich, witryn sklepowych oraz okien umieszczonych w krytycznych miejscach (fot. AGC Glass Europe)

Fot. 4. Szkło laminowane bezpieczne zazwyczaj składa się z 2 tafli szkła bezbarwnego float o grubości 3 lub 4 mm. Istotną rolę odgrywa folia o grubości mieszczącej się pomiędzy 0,38 a 0,76 mm (fot. Biuro Inżynierskie Zioberski)

Fot. 5. Dla zapewnienia poprawy sztywności i własności sprężystych folia PVB jest modyfikowana dodatkami (plastyfikatory i modyfikatory) (fot. AGC Glass Europe)

Fot. 6. Szkło laminowane nadaje elewacji niebanalnych walorów estetycznych (fot. AGC Glass Europe)

Fot. 9. Jako spoiwo przeznaczone do laminowania szkła niejednokrotnie zastosowanie znajduje folia EVA, która przed podgrzaniem jest folią dwustronnie przeświecalną, stającą się przeźroczystą podczas utwardzania (fot. Architektura Szkła s.c.)

Fot. 10. Wytrzymałość szyby laminowanej na przebicie można porównać z warstwą folii o grubości 0,38 mm i szyby o grubości 1 mm (fot. ZEKER)

Fot. 11. Jeżeli w konstrukcji zastosowanie znajdzie szyba laminowana barwiona w masie to powłokę barwioną należy umieścić od zewnątrz (MG SYSTEMY Marcin Głowacki)

Fot. 12. Mówiąc o żywicach stosowanych w szkle laminowanym należy wspomnieć o żywicach polimeryzowanych poprzez utleniające utwardzacze lub przy zastosowaniu promieniowania ultrafioletowego (fot. PROGLAS - IDEE)

WYDARZENIA

4-krotny wzrost polskiego eksportu okien i drzwi 1,15 mld euro wyniósł w 2013 roku eksport polskich producentów stolarki okiennej i drzwiowej – wynika ze wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego. To o 10,95% więcej aniżeli w 2012 roku i prawie cztery razy więcej niż w 2004 roku. Wzrosty eksportu na przestrzeni minionego roku odnotowano we wszystkich kategoriach produktowych (PVC, drewno, aluminium, żeliwo lub stal), ale warto podkreślić, że najwięcej zyskali producenci wyrobów z drewna, bo aż 21,35%. Przyglądając się bardziej szczegółowo danym GUS zauważyć należy, że wzrost ten to głównie zasługa rosnącego eksportu okien drewnianych (29,5%), podczas gdy wzrost wartości eksportu drzwi drewnianych był symboliczny – zaledwie 0,62%. Nie zmienia to faktu, że dzięki temu okna i drzwi z drewna miały największy udział w polskim eksporcie, spychając po wielu latach z pierwszego miejsca wyroby z PVC. Godny zauważenia jest ponadto 17,17% wzrost wartości sprzedanych za granicą produktów z aluminium. Otwarcie granic po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej umożliwiło w latach 2004-2013 niemal czterokrotny wzrost eksportu wyprodukowanych w Polsce okien i drzwi. Największy udział miały w tym wyroby z PVC, które zanotowały niemal dziewięciokrotny wzrost – z poziomu 57,5 do 500,3 mln euro. ASM

Nowe inwestycje w PONZIO Centrum badawcze Firma PONZIO wyposażyła swoją prototypownię w specjalistyczne stanowisko do badań okien, drzwi, bram i fasad niemieckiego producenta K. Schulten GmbH & Co. KG. Dzięki temu można przeprowadzać badania technologiczne systemów firmy na etapie ich projektowania oraz na bieżąco weryfikować i poddawać ocenie własności użytkowe gotowych wyrobów.

Po uzyskaniu Świadectwa Wzorcowania, będzie można również wykonywania na miejscu Wstępnych Badań Typu, co znacznie ułatwi i przyspieszy możliwość uzyskania wymaganej dokumentacji potrzebnej do sprzedaży wyrobów aluminiowych, zarówno w kraju, jak i poza jego granicami. Nowe urządzenia w lakierni Na przełomie roku ruszyła w PONZIO nowa inwestycja związana z modernizacją lakierni. Teraz proces przygotowania profili do lakierowania odbywa się w osobnej hali, wyposażonej w nowoczesny, zautomatyzowany system, który zdecydowanie usprawnia pracę logistyczną związaną z produkcją, zapewnia bezpieczeństwo oraz jest w pełni ekologiczny. Cały proces przygotowywania poddany jest kontroli jakości, podobnie jak proces lakierowania, który przebiega według reguł wyznaczonych przez certyfikat jakości Qualicoat. Dzięki temu firma udziela wieloletniej gwarancji na trwałość powłok lakierniczych.

Centrum badawcze w PONZIO Badania wyrobów o wymiarach 6 m szer. i 5 m wys. (maksymalna powierzchnia do 30 m2) są przeprowadzane w zakresie wytrzymałościowo-funkcjonalnym i dotyczą głównie: przepuszczalności powietrza, szczelności na wodę i obciążenia wiatrem. Prowadzone są też niektóre badania mechaniczne – wszystkie odbywają się zgodnie z normami europejskimi oraz innymi standardami.

www.swiat-szkla.pl

W porównaniu z dotychczasowymi możliwościami już można stwierdzić, że dużo szybsze tempo przygotowania profili wpłynęło na zwiększenie wydajności produkcji. Aktualnie lakiernia dysponuje łącznie czterema liniami o zaawansowanej technologii, pozwalającej m.in. na bardzo szybką zmianę kolorów, bez ryzyka zapylenia innym kolorem. Osobna linia przeznaczona jest do uzyskiwania na powierzchni profili aluminiowych powłoki imitującej drewno. Automatyczne łączenie profili przekładką termiczną Część produkcyjna PONZIO wzbogaciła się o nową, szwajcarską linię technologiczną firmy Müller TB Technologies AG, do łączenia profili „ciepłych” systemów przekładką termiczną.

Automatyczne łączenie profili przekładką termiczną

Nowe urządzenia w lakierni – szybko, bezpiecznie, ekologicznie

Automatyczne urządzenie jest sterowane komputerowo 30 niezależnymi osiami i wyposażone w przyrząd do kontroli jakości zagniatania – zgodnie z normą EN 14024. Nowa linia zagniata około pięciokrotnie więcej profili, niż pozwalały na to dotychczasowe możliwości. www.ponzio.pl

Świat Szkła 4/2014

wywiad

Świadomi pracownicy dbają o jakość

Z Adamem Mścichowskim, współzałożycielem i głównym specjalistą Mobilnego Laboratorium Techniki Budowlanej rozmawia Krzysztof Zieliński. K.Z.: Jak powstała idea założenia Mobilnego Laboratorium Techniki Budowlanej? A.M.: Ideą była poprawa obsługi klienta, połączona z efektem szkoleniowym. Zwykle producent okien nie zawsze ma czas aby pojechać do stacjonarnego laboratorium na badania – najczęściej wysyła próbkę i dostaje wyniki. Jeden z producentów będzie wiedział jak zinterpretować te wyniki i czemu one służą, ale wielu nie potrafi ich wykorzystać. Takie badania, wykonywane bezpośrednio w fabryce produkującej okna lub drzwi, umożliwiają obserwację pracownikom biorącym bezpośredni udział w produkcji. Widzi to nie tylko właściciel, kierownik produkcji, ale również zwykli pracownicy – będą wiedzieć na co zwrócić uwagę w przyszłości. Lepiej zrozumieją swoją pracę i zobaczą, że pewne parametry uzyskują poniżej oczekiwań. Można ocenić, czy błędy powstały w wyniku Źle dobranej technologii, czy niedokładności wykonania. Mogą też podpowiadać zmiany w organizacji produkcji i przedstawiać pomysły, jak produkowane przez nich produkty ulepszać. W większości wypadków jest to od razu widoczne w przedstawianych wskaźnikach. K.Z.: Co odróżnia Was od typowego “stacjonarnego” laboratorium”? A.M.: Mobilne Laboratorium zostało założone przeze mnie, i moją żonę Annę. Ja odpowiadam za sprawy techniczne i badania, a Anna za ogólną organizację i finanse. Jestem głównym specjalistą technicznym i mam już kilkunastoletnie doświadczenie pracy w laboratorium w Instytucie Techniki Budowlanej w Warszawie. Zdecydowałem się na mobilność, co stało się elementem wyróżniającym i strategią rozwoju laboratorium. Mobilność to również elastyczność działania i szybkie odpowiadanie na potrzeby klientów. Cały czas są wprowadzane nowe rodzaje badań, wynikające ze zmieniających się przepisów lub z nowych narzędzi i urządzeń badawczych wprowadzanych do wyposażenia laboratorium. Badania są prowadzone szybko i profesjonalnie, klient nie czeka miesiącami na ich wyniki, ale standardowo otrzymuje je w ciągu 7 dni roboczych. W pilnych przypadkach, wyniki badań może otrzymać w następnym dniu po badaniu. Laboratorium działa w systemie informatycznym, w którym na bieżąco podczas badań wprowadzane są ich wyniki do systemu i po wprowadzeniu danych z dokumentacji technicznej jest w stanie wygenerować wnioski z badań. System pracuje na serwerach w systemie on-line, aby cały czas podnosić standardy obsługi.

Świat Szkła 4/2014

Firma pracuje w ścisłym kontakcie z producentami – właściwie nie ma tematu badawczego, którego nie byłaby w stanie się podjąć. Wszystko zależy od potrzeb rynku: producentów okien lub inwestorów. Proponujemy też nadzór nad Zakładową Kontrolą Produkcji i szkoleniami związanymi z produkcją, czy wprowadzaniem wyrobów na rynek. Szkolenia, wraz z wynikami badań można praktycznie wykorzystać w podnoszeniu jakości produkowanych wyrobów. K.Z.: Jaki zakres badań jest wykonywany, na jakie badania macie akredytację/notyfikację? A.M.: W tej chwili laboratorium dysponuje dwoma stanowiskami mobilnymi – duże stanowisko (wymiary badawcze 2,3x2,3 m) umożliwia badania wstępne typu u producenta, bowiem do wstępnych badań typu przeznacza się większe okna czy drzwi, zwykle o maksymalnych wymiarach, jakie producent jest w stanie wyprodukować. Mniejsze stanowisko (wymiary badawcze 1,5x1,5 m) służy do badań kontrolnych. Do tych badań przeznacza się zwykle mniejsze wyroby, ale oczywiście z tej samej rodziny produktów. Trzecie stanowisko jest stacjonarne i umożliwia badania wyrobów o wiele większych wymiarach, bo szerokość badawcza wy-

Fot. 1. Certyfikat akredytacji wydany przez PCA

Fot. 2. Kierownik laboratorium Adam Mścichowski nosi 5 m, a wysokość 4 m. Umożliwia też badania nietypowych wyrobów, np. fragmentu szkieletowej ściany osłonowej z oknem. Komora ta umożliwia badanie fragmentów fasad, ale oferta laboratorium w przypadku fasad nie jest ukierunkowana na badania laboratoryjne, ale na badania obiektowe. Zakres akredytacji (nr AB 1054) dotyczy badania okien i drzwi zgodnie z normą wyrobu EN 14351-1+A1:2010 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności. Laboratorium ma też notyfikację (nr notyfikacji NB 2189) na podstawowy i niezbędny zakres badań potrzebnych do oznakowania znakiem CE wyrobów, jakim są okna i drzwi. W związku z powyższym, zostało upoważnione do przeprowadzania wstępnych badań typu (ITT) i dzięki temu wyniki badań Mobilnego Laboratorium uznawane są na całym obszarze Unii Europejskiej. Jako metodę akredytowaną, jako jedyni w Polsce, mamy badanie przepuszczalności powietrznej budynku, czyli Blower Door Test – badanie bardzo istotne w przypadku budownictwa pasywnego. Oprócz badań akredytowanych laboratorium wykonuje również badania takie, jak: badanie obiektowe izolacyjności akustycznej fasad, ścian wewnętrznych i stropów, a także wprowadzone niedawno badania kamerą termowizyjną.

www.swiat-szkla.pl

wywiad

K.Z.: Jakie badania jeszcze wykonujecie na wybudowanych obiektach? A.M.: Są to właśnie wspomniane badania poligonowe, wykonywane w trakcie lub po montażu na budowie. Badania te dają informacje inwestorowi, czy wymagania i właściwości, które zostały postawione w projekcie budynku i które są deklarowane, zostały spełnione w czasie realizacji. Mobilne laboratorium jest właściwie jedyną firmą w Polsce i wśród nielicznych firm w Europie, która ma te badania nie tylko w ofercie, ale je praktycznie wykonuje. Wymaga to oczywiście dużej elastyczności od firmy, przystosowania godzin pracy do potrzeb i możliwości inwestorów i montażystów fasad. Badania takie są coraz częściej wymagane przez coraz bardziej świadomych inwestorów. Fragment fasady jest zabudowywany szczelną komorą od wewnątrz – sprawdzana jest przepuszczalność powietrzna tej fasady, i jej wodoszczelność. Wodoszczelność fasad (bez działania podciśnienia lub nadciśnienia) jako badanie poligonowe jest również w zakresie akredytacji. Natomiast badanie przepuszczalności powietrznej wykonuje się według znormalizowanych metod badawczych dla badań laboratoryjnych – przystosowanych do badań poligonowych (ponieważ nie ma norm na takie badanie w warunkach poligonowych – nie można więc uzyskać akredytacji; jest natomiast akredytacja na takie badanie laboratoryjne). Mobilne Laboratorium dla badań przepuszczalności powietrznej oraz wodoszczelności z działaniem podciśnienia i nadciśnienia, w oparciu o normy dla badań laboratoryjnych, opracowało własne procedury badawcze dla badań poligonowych. W przypadku badań poligonowych inwestor i wykonawca oczekują wyniku, który jest zgodny z założeniami projektowymi. Jeśli jednak wynik ten nie jest osiągnięty, a zakładamy, że wyrób został wykonany zgodnie z projektem – poszukiwana jest tego przyczyna. Pracownicy laboratorium, na podstawie wieloletnich doświadczeń w badaniach, również mogą pokazać newralgiczne miejsca na fasadzie, które mogą się przyczynić do powstawania wady powodującej niewłaściwe wyniki badań. Przykładowo, w przypadku badania wodoszczelności fasady, w razie powstania

przecieków mogą szybko zlokalizować miejsca, w których te przecieki powstały. Niekiedy mogą też podpowiedzieć wykonawcy fasady rozwiązanie tego problemu. Badania kończą się raportem z badań, dokumentem, który przedstawia konkretne wyniki, parametry techniczne badanej fasady. Badania nie należy bowiem mylić z ekspertyzą, która jest opinią na podstawie określonych badań i wiedzy inżynierskiej. Raport z badań może być szczegółowo analizowany, szczególnie z wynikami negatywnymi, i analiza ta może prowadzić do zlokalizowania mankamentów i znalezienia rozwiązania problemu. W czasie badań na budowie przebieg badania mogą obserwować przedstawiciele inwestora, wykonawcy i projektanci. Są to więc specjaliści, którzy na podstawie obserwowanego badania i raportu z badań są w stanie zaproponować zakres napraw i polepszenie stanu istniejącego tak, aby spełniał założenia projektowe. Zwykle więc nie potrzeba dodatkowej – i często kosztownej – ekspertyzy. Zleceniodawcą badań poligonowych jest wykonawca fasady, zwykle na życzenie inwestora, aby udowodnić, że fasada jest właściwie wykonana i zgodnie z projektem. Czasami raport z badań może mieć też rolę rozstrzygającą, bo inwestor może mieć jakieś zastrzeżenia, a poprawne wyniki badań pozwalają udowodnić wykonawcy, że wszystko zrobił zgodnie z projektem. Na zachodzie Europy badania poligonowe fasad są już właściwie standardem, w Polsce natomiast dopiero zdobywają popularność. Główną barierą jest brak dostatecznej informacji o takich badaniach, nawet wśród osób z branży. Zwykle wiadomo, że taką fasadę można zbadać w laboratorium, natomiast o badaniach poligonowych – nie. A montaż fasady w laboratorium i na budowie, to często dwa oddzielne światy, jeśli chodzi np. o dokładność montażu. W laboratorium próbna fasada jest bardzo dokładnie spasowana, a na budowie w Polsce popularne jest powiedzenie „centymetr nie kilometr”. Często są jakieś odchyłki i brak spasowania głównej konstrukcji budynku, co może się odbić na błędach w montażu fasady czyli lekkiej ściany osłonowej metalowo-szklanej. Zadaniem badań poligonowych jest właśnie

Fot. 3. Samochody przystosowane do przewożenia wyposażenia badawczego

www.swiat-szkla.pl

Fot. 4. Nowy autorski prototyp toru kontrolno-pomiarowego do badań mobilnych oraz poligonowych okien, drzwi i fasad – w fazie testów sprawdzanie, czy w warunkach budowy parametry techniczne zmontowanej fasady mieszczą się w granicach dopuszczalnych tolerancji – czy też coś trzeba poprawić. Fragment fasady do zbadania wybiera inwestor, jest to zwykle miejsce w górnych partiach budynku, narażone na silniejsze działanie wiatru lub miejsce “osłabione” ze względów konstrukcyjnych: np. dylatacja budynku, wbudowane otwierane okno, łączenie pasów okien fasadowych z pasami międzyokiennymi murowanymi (badana jest szczelność obróbek i uszczelnień łączących dwa rodzaje konstrukcji). Badania poligonowe to jedna z metod, za pomocą której można potwierdzić jakość wykonania fasady. Niektórzy wykonawcy są niechętnie ustosunkowani do badań poligonowych, bo to koszty i jednocześnie weryfikacja jakości ich pracy. Często jednak nastawienie przedstawiciela wykonawcy zmienia się w trakcie badania, bo gdy wynik jest pozytywny, to oczywiście firma ma potwierdzenie dobrej jakości montażu. Zresztą, nawet gdy wynik jest negatywny, to wykonawca uczestniczący w badaniach widzi, co powinien poprawić i jest to element zapewniania jakości na następnych montowanych fasadach. K.Z.: Czy fachowa wiedza pracowników Mobilnego Laboratorium wykorzystywana jest jeszcze w jakiś inny sposób? A.M.: Wieloletnie doświadczenie zawodowe i rozległa wiedza techniczna wykorzystywana jest również przy sporządzaniu ekspertyz i opinii technicznych. Ekspertyzy są wykonywane zwykle w przypadku kwestii spornych: jest jakaś reklamacja od klienta, a producent nie reaguje. Ekspertyzy takie są zlecane Mobilnemu Laboratorium zwykle przez inwestorów. Ekspertyza jest po to, aby stwierdzić, co zostało Źle wykonane lub eksploatowane i jak to można naprawić. Jako rzeczoznawca Stowarzyszenia Techników i Inżynierów Przemysłu Materiałów Budowlanych jestem uprawniony do wydawania takich ekspertyz technicznych w zakresie stolarki budowlanej (np. okien, drzwi i fasad) – ich produkcji i montażu. Jestem też biegłym sądowym, więc na zlece-

Świat Szkła 4/2014

wywiad

nie sądu mogę wykonywać takie opinie. Mogę też opracowywać opinie techniczne jako niezależny konsultant, przedstawiciel Mobilnego Laboratorium. Potwierdzeniem kompetencji pracowników Mobilnego Laboratorium, a więc wiarygodności otrzymywanych wyników, jest akredytacja wydana przez niezależny urząd, czyli Polskie Centrum Akredytacji (PCA). Instytucja ta szczegółowo sprawdziła objęte akredytacją metody badawcze: czy wykonywane są ściśle zgodnie z normą oraz czy jest zachowywana spójność pomiarowa. Sprawdzono też wszystkie przyrządy: czy są wzorcowane (czyli mają świadectwo wzorcowania wystawione przez inne akredytowane laboratorium), aby właśnie zapewnić spójność pomiarową. Powtarzalność wyników gwarantuje też to, że Laboratorium działa też zgodnie z systemem zarządzania jakością wg PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących. K.Z.: Jakie macie plany na przyszłość, jakie kierunki rozwoju przewidujecie? A.M.: Obecnie wiodącymi usługami jest obsługa producentów okien i drzwi – wszystkich typów: z PVC, drewnianych i aluminiowych. Uruchamiamy też kilka nowych usług. Program Kontroli ZKP. Od niedawna świadczymy usługę wspierania Zakładowej Kontroli Produkcji, organizowanej przez producentów. Producent “zamawia” nadzorowany przez Mobilne Laboratorium program kontroli. Uzgadniana jest z producentem, w zależności od potrzeb, liczba kontroli – mogą to być przykładowo cztery kontrole w ciągu roku, mogą to być kontrole zapowiadane lub niespodziewane. W czasie takiej kontroli sprawdzany jest wybrany fragment obszaru Zakładowej Kontroli Produkcji. Sprawdzany jest proces technologiczny produkcji. Wtedy nasi pracownicy towarzyszą sukcesywnie we wszystkich procesach produkcyjnych, sprawdzając, czy wszystkie czynności i procesy są wykonywane zgodnie z procedurami ZKP. W ramach takich pośrednich kontroli pobierana jest losowo próbka do badań – np. jakieś okno z magazynu – i jest ono badane w zakresie przepuszczalności powietrznej lub wodoszczelności. Na koniec uzgodnionego okresu kontrolnego, oprócz sprawdzenia ponownego wszystkich procedur produkcyjnych, wykonywany jest też pełen zakres badań na wybranym oknie schodzącym z taśmy produkcyjnej: przepuszczalność powietrzna, wodoszczelność, odporność na obciążenie wiatrem, nośność urządzeń zabezpieczających, przenikalność cieplna, izolacyjność akustyczna – czyli pełen zakres wymagań wyszczególnionych w normie wyrobu. Pozwala to producentowi doskonalić swój system kontroli jakości. Efektem tego jest stała, dobra jakość produkowanych przez producenta okien i drzwi i minimalna ilość reklamacji na oferowane wyroby, a więc zmniejszone koszty obsługi tych reklamacji. Polska jest obecnie potentatem, jeśli chodzi o eksport okien, które docierają do odległych krajów w Europie i często również jeszcze dalej za ocean – zatem koszty obsługi takich reklamacji mogą być niebagatelne. Dzięki prawidłowej ZKP, wspieranej przez kontrolę naszego niezależnego laboratorium, producent ma pewność, że każde wyprodukowane przez niego okno schodzące z taśmy produkcyjnej ma założone parametry techniczne. Koszty takiej dodatkowej, niezależnej kontroli, wspierającej

Świat Szkła 4/2014

Fot. 5. Tor kontrolno-pomiarowy do mobilnych badań okien, drzwi i fasad ZKP, są o wiele niższe niż wycofywanie wadliwych produktów z rynków zagranicznych. Wiadomo też, że rodzimi producenci działający na rynkach zagranicznych, nie są zadowoleni z eksportu polskich okien i starają się chronić swoją produkcję. Jedną z metod ochrony przed ekspansją okien z Polski jest weryfikacja ich jakości, np. przez wyrywkowe badania prowadzone na zlecenie stowarzyszeń firm okiennych w danych krajach. Obecnie taka weryfikacja jest nawet łatwiejsza, bo producent nie deklaruje, jak dawniej, zgodności z określoną normą wyrobu czy też specyfikacją techniczną, ale jest zobowiązany wraz z partią wyrobu udostępnić odbiorcy deklarację właściwości użytkowych, z podaniem parametrów technicznych charakteryzujących dany wyrób. Jeśli wyrób nie będzie spełniał któregokolwiek parametru, da podstawę do reklamacji jego jakości. Koszty takich reklamacji, oprócz wizerunkowych, „bijących” w całą branżę okienną, są też dotkliwe finansowo – więc warto dbać o jakość. Program wsparcia ZKP prowadzony przez Mobilne Laboratorium ma edukować producenta, szczególnie w związku ze zmieniającymi się przepisami (np. ostatnio wprowadzonym Rozporządzeniem nr 305/2011 – tzw. CPR), co powinien aktualnie zrobić, aby produkt właściwie wprowadzić do obrotu. Drugim elementem tego programu jest kontrola procesów produkcyjnych, a więc kontrola systemu zachowywania stałej jakości wyrobu. Badania wyrobów na miejscu u producenta i okresowe audyty procesów produkcyjnych mają pomóc w tym, aby wszyscy pracownicy, szczególnie ci biorący udział w produkcji, rozumieli to co robią – żeby np. wiedzieli, że nieprawidłowe przykręcenie zaczepu może prowadzić do nieszczelności okna i kosztownej reklamacji. Świadomi pracownicy dbają o jakość na każdym stanowisku pracy. Szczególnie szkoleniami obejmowani są pracownicy działu jakości w danych firmach, którzy na bieżąco kontro-

lują jakość. Pracownicy ci są też szczegółowo szkoleni z zasad ZKP i w zakresie aktualnych przepisów odpowiednich dla danego wyrobu. Następną usługą, którą Mobilne Laboratorium chce zaoferować to system wsparcia informatycznego dla producentów – Asystent CE. To program, który zawiera m.in. kalkulator, który liczy współczynniki przenikania ciepła dla różnych rodzajów okien, w zależności od ich rozmiarów, konfiguracji i komponentów składowych. Niekiedy są bowiem wymagania, aby podawać te współczynniki nie tylko dla okna o wymiarach referencyjnych, ale dla konkretnego okna. Dane do programu, czyli współczynniki przenikalności składników, mogą być otrzymane od producentów, ale wszelkie mostki liniowe mogą być pomierzone przez Mobilne Laboratorium – i wynik z programu może być opatrzony atestem, że został zweryfikowany przez laboratorium. W programie będą zawarte też kalkulatory do obliczania izolacyjności akustycznej okien bez nawiewników i okien wyposażonych w nawiewniki. Będą też narzędzia ułatwiające oznakowanie wyrobów znakiem CE (czyli drukowanie etykiety na okno z oznakowaniem CE) i drukowanie Deklaracji Właściwości Użytkowych – do której będą wstawione wartości parametrów technicznych lub klas, z badań przeprowadzonych w laboratorium w zakresie badania typu. Program, zgodnie z nazwą, będzie wyposażony we wszystkie narzędzia, które prowadzą do oznakowania CE. Będzie to rodzaj kreatora, do którego będą wprowadzane wymiary okna, typ konstrukcji (okna jedno-, dwu- czy trzyskrzydłowe), system okienny (PVC, pięciokomorowy, producent XX), rodzaj szyby, okucia i inne komponenty. Program będzie sprawdzał również, czy producent nie przekroczył dozwolonych wymiarów dla danego typu okna i systemu okiennego, które zostały ustalone w badaniach typu. Będzie też podpowiadał, które wartości z badań mogą być przeniesione na okna o wymiarach mniejszych czy większych, o zmienionych w stosunku do badania typu komponentach (tzw. zamiennikach nie wpływających na wielkość parametrów technicznych). Ważne jest też to, że Deklaracja Właściwości Użytkowych powinna być wystawiana dla określonej partii wyrobów i o określonym przeznaczeniu (domy jednorodzinne czy wieżowce, lokalizacja w danej strefie klimatycznej itp.). Program będzie mógł drukować etykiety energetyczne dla okien, gdy będą ostatecznie ustalone przepisy i procedury ich wypełniania. Asystemt CE będzie zlokalizowany na serwerze laboratorium, z dostępem on-line zalogowanych przedstawicieli producenta. Program będzie na bieżąco aktualizowany, z uwzględnieniem zmieniających się przepisów i uzupełniany o kolejne narzędzia. Program jest w fazie opracowywania, ale wiele firm wykazało już duże zainteresowanie tą usługą. W planach jest też konstruowanie następnych komór do badań mobilnych oraz szersze dotarcie do inwestorów i wykonawców fasad z ofertą badań poligonowych. K.Z.: Dziękuję za rozmowę i życzę dalszego rozwoju firmy.

www.swiat-szkla.pl

Szkło w architekturze

Elastyczna koncepcja

architektoniczna: Hybrid House

Głównym zamysłem w projekcie Hybrid House autorstwa pracowni KPW-Architekten było stworzenie takiego budynku, którego wnętrza można łatwo przystosować do różnych potrzeb użytkowników. Energooszczędna powłoka z oknami Schüco przyczynia się do obniżenia jego zapotrzebowania na energię pierwotną do poziomu odpowiadającego 70% wartości wskazanej w obowiązującym niemieckim rozporządzeniu o oszczędnym gospodarowaniu energią (EnEV). Znajdujący się w Hamburgu Hybrid House został zaprojektowany jako obiekt wielofunkcyjny przeznaczony na aranżację biura i mieszkania. Innowacyjny budynek złożony z dwóch struktur został podzielony na 16 niezależnych modułów o powierzchni od 70 do 135 m2. Większość z nich to apartamenty dwupoziomowe, a każdy umożliwia swobodne zagospodarowanie. Otwarty plan pomieszczeń sprawia, że mogą być one łatwo przystosowywane do zmiennych potrzeb mieszkańców. Dzięki starannie przemyślanej kombinacji modułów w kierunkach wschodnio-zachodnim i północno-południowym, część z nich oferuje widok na cztery strony świata. Oznacza to, że są wypełnione naturalnym światłem o każdej porze dnia. Tak spektakularny efekt osiągnięto dzięki starannie przemyślanej kombinacji okien fasadowych oraz dachowych o różnych kształtach i wymiarach.

Otwarty na zmiany Dwupoziomowe apartamenty dają mieszkańcom dużą swobodę aranżacji. W zależności od indywidualnych wymagań, górna część możne być przeznaczona na zamieszkanie, zaś dolna – na pracownię lub domowe biuro. Dodatkowo apartamenty położone na pierwszej i trzeciej kondygnacji mogą być powiększone o sąsiadujące moduły. Elastyczny charakter obiektu nie wpływa jednak na jego bilans energetyczny.

Został on wzniesiony w zrównoważonych technologiach, które gwarantują niskie zużycie energii. Obiekt posiada standard energetyczny według niemieckiej klasyfikacji KfW-Effizienzhaus 70, co oznacza, że jego roczne zapotrzebowanie na energię użytkową dla ogrzewania (QH) wynosi mniej niż 45 kWh/m2 rok. Przy dużej powierzchni przeszkleń takiego efektu nie dałoby się osiągnąć bez zaawansowanych technologii okiennych i fasadowych, a także nowoczesnego systemu zarządzania budynkiem.

Światło bez kompromisu Doskonałe doświetlenie pomieszczeń to wynik nowatorskiej koncepcji fasadowej, w której użyto różnych typów stolarki okiennej i dachowej. W elewacji budynku, na drugiej i czwartej kondygnacji, zamontowano duże poziome moduły okienne w energooszczędnym systemie Schüco AWS 75.SI o wysokości 2,5 metra. W zależności od orientacji elewacji względem kierunków świata, osiągają szerokość od 2,8

www.swiat-szkla.pl

do aż 4,8 m. Niektóre z nich posiadają ruchome naświetla, które można uchylać. Modernistyczny charakter elewacji akcentuje aluminiowe obramowanie przeszkleń. W zależności od piętra przeplatają się one z pasmami częściowo zamkniętej elewacji w białym kolorze, o otworach okiennych uformowanych w kształt przypominający rybie skrzela. Przez zamontowane w nich wąskie, pionowe moduły okienne światło trafia do wnętrz tylko o określonych porach dnia. Funkcje dodatkowego doświetlenia i wentylacji pełnią świetliki dachowe w systemie Schüco AWS 57 RO, wyposażone w okucia mechatroniczne. Funkcje ochrony cieplnej, ochrony przed olśnieniem czy zacienienie budynku zostały dopasowane indywidualnie, w zależności ukierunkowania elewacji. W silnie nasłonecznionych częściach zastosowano potrójne oszklenie z szybą przeciwsłoneczną, natomiast loggie i balkony zostały wyposażone w duże, przesuwne przesłony przeciwsłoneczne.

www.schueco.pl

Świat Szkła 4/2014

Szkło w architekturze

Energooszczędny dom

– postaw na dobry projekt

Energooszczędny dom można zbudować wykorzystując powszechnie dostępne materiały budowlane. Kluczem do sukcesu jest dobry projekt architektoniczno-budowlany, na podstawie którego powstanie budynek zabezpieczony przed utratą ciepła, wykorzystujący darmową energię słoneczną. W projektach energooszczędnych domów kluczową rolę odgrywa utrzymanie ciepła w budynku i jak najbardziej efektywne pozyskanie energii ze źródeł odnawialnych. Położenie domu na działce i rozmieszczenie poszczególnych pomieszczeń mieszkalnych w budynku ma również wpływ na energooszczędność. Dom będzie efektywnie wykorzystywał energię z promieni słonecznych, jeśli największą liczbę okien usytuujemy od strony południowej. Ale wtedy wpuścimy do domu nie tylko światło, ale też i ciepło emitowane przez słońce, co jest szczególnie korzystne zimą. Latem jednak na południowych oknach najlepiej zamontować przesłony zewnętrzne, np. markizy, które ochronią dom przed nadmiernym nagrzewaniem. Od południa warto zaprojektować pomieszczenia, w których przebywamy w ciągu dnia, bo będą one dobrze doświetlone. Pozyskaną ze słońca energię dłużej zatrzymamy w budynku, jeśli na etapie projektowania nadamy mu zwartą bryłę, zachowując korzystny stosunek kubatury do powierzchni ścian zewnętrznych i wyeliminujemy mostki termiczne. Przez ściany budynek może tracić nawet do 30% ciepła, dlatego w projektach domów energooszczędnych uwzględnia się właściwą warstwę izolacji i dąży do ograniczenia ich powierzchni. Dobrym przykładem jest budynek w Radosławicach koło Pszczyny1, w którym zastosowano ocieplenie firmy ROCKWOOL. Jego cylindryczny kształt minimalizuje potencjalne straty energii. Aby znaleźć projekt domu ekonomicznego należy zestawić szacowane koszty ogrzania budynku w perspektywie planowanego czasu użytkowania z nakładami inwestycyjnymi na rozwiązania zmniejszające jego energochłonność. Dzięki temu można uniknąć zbędnych wydatków i znaleźć najlepszą kombinację elementów wpływających na standard energetyczny przyszłego domu. Ta zasada przyświeca również wytycznym zawartym w obowiązujących od początku 2014 r. nowych warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Przepisy wprowa1 http://www.rockwool.pl/O-firmie/referencje/u/2011.case/1425/New

+Build/Indywidualny+Dom+TypOwy?lang=pl

Świat Szkła 4/2014

Dom modelowy VELUX

dzają ekonomicznie uzasadnione wytyczne w zakresie przenikania ciepła przez przegrody zewnętrzne, okna i drzwi. Wymogi będą rosły stopniowo aż do 2021 r., kiedy to wszystkie nowobudowane domy będą musiały charakteryzować się niemal zerowym zapotrzebowaniem na energię. Należy przypuszczać, że w 2021 roku pracownie architektoniczne zaoferują klientom tylko projekty domów o minimalnym zużyciu energii. Jednak świadomi inwestorzy już dziś decydują się na budowę domu o wyższym standardzie energetycznym niż przewiduje prawo. Zyskują nie tylko niższe rachunki za ogrzewanie w okresie użytkowania budynku, ale też wyższą wartość nieruchomości w przypadku sprzedaży. O energooszczędności domu myślą już na etapie poszukiwania działki. Idealna działka na budowę energooszczędnego domu to taka, która umożliwia zorientowanie najbardziej rozległej elewacji budynku na południe i ma lekki spadek terenu w stronę południową. Dobrze, gdy od półno-

cy mamy wysoką zieleń, która osłoni budynek przed wiatrem i ograniczy jego wychładzanie. Obecnie w ofercie pracowni architektonicznych znajdziemy zarówno projekty spełniające jedynie dość liberalne wymagania przewidziane przepisami, jak i te umożliwiające zbudowanie domu o niemal zerowym zużyciu energii. Niezależnie od tego jaki projekt wybierzemy, do każdego powinna zostać dołączona projektowana charakterystyka energetyczna. Dzięki niej już przed rozpoczęciem budowy wiemy jaką klasą energetyczną będzie odznaczał się nasz przyszły dom. Zwróćmy uwagę na wskaźnik energii użytkowej (Eu), określający energetyczną jakość konstrukcji budynku. Im jest mniejszy, tym budynek będzie lepiej zabezpieczony przed utratą ciepła, więc mniej energii będziemy musieli dostarczyć do ogrzania pomieszczeń.

Na podstawie firmy Velux

www.swiat-szkla.pl

elewacje

Kształtowanie elewacji budynku z uwzględnieniem optymalnego nasłonecznienia przeszkleń

Współczesna architektura charakteryzuje się dużym wykorzystaniem szkła na powierzchniach elewacyjnych. Z punktu widzenia dążenia do ograniczenia zapotrzebowania budynków na energię oraz zapewnienia optymalnych warunków mikroklimatycznych we wnętrzach, duże przeszklenia elewacji to element wymagający szczególnej uwagi podczas projektowania. Priorytety energetyczne i ich wpływ na projekt budynku Duże przeszklenia z jednej strony dają możliwości pozyskiwania energii cieplnej ze słońca w sposób pasywny oraz oświetlania wnętrz światłem naturalnym. Z drugiej jednak osłabiają termoizolacyjność budynku (szczególnie gdy budżet nie pozwala na wybór „najcieplejszych” systemów, a jedynie tych wymaganych przepisami) oraz stwarzają niebezpieczeństwo przegrzewania wnętrz w porach gorących. Ten drugi problem jest szczególnie dotkliwy w strefach intensywnej zabudowy miejskiej. Zjawisko tzw. „miejskiej wyspy ciepła” powoduje, że temperatura latem w śródmieściach jest o kilka stopni wyższa niż na terenach obrzeżnych. Nie występuje także charakterystyczna dla terenów otwartych różnica między temperaturą dnia i nocy, która zwykle pozwala na wychładzanie przegrzanych latem wnętrz w rytmie dobowym. O skali tego problemu świadczy ilość klimatyzatorów, które montowane są na elewacjach indywidualnie przez użytkowników mieszkań w domach wielorodzinnych. W strefie klimatu umiarkowanego konieczne jest uwzględnienie dwóch – zdawałaby się sprzecznych – celów: ochrony przez niskimi temperaturami w okresie zimy oraz w porach przejściowych i ochrony przed wysokimi temperaturami latem. Choć głównym wyzwaniem jest ogrzewanie budynków, to ochrona przed nadmiarem słońca, konieczna przez około 1/4 roku, także wymaga rozwiązania. Szczególnie narażone na przegrzewanie są pomieszczenia przylegające do elewacji południowych oraz zachodnich. Elewacje wschodnie, choć otrzymują podobną dawkę promieniowania słonecznego jak zachodnie, stwarzają mniejszy problem, gdyż słońce dociera przez nie rano, gdy wnętrze jest mniej nagrzane niż po południu. W przypadku elewacji południowych korzystna jest zatem ochrona przeszkleń przed letnim, tzw.

www.swiat-szkla.pl

wysokim promieniowaniem. Promieniowanie niskie, charakterystyczne dla zimy i pór przejściowych powinno wnikać do wnętrza, gdyż może znacząco poprawić charakterystykę termiczną i świetlną wnętrza. Elewacje zachodnie, a w dalszej kolejności wschodnie wymagają ochrony przed niskim promieniowaniem, jednak jedynie latem. Elewacji północnych nie trzeba w ogóle chronić przed słońcem, a głównym wskazaniem jest minimalizacja ich powierzchni i projektowanych przeszkleń. Specyfika warunków nasłonecznienia w danej lokalizacji i wynikający z niej problem ochrony przed słońcem latem bez utraty możliwości czerpania ciepła z niego zimą, często są pomijane w początkowej fazie projektu. Skutkuje to koniecznością bazowania na instalacjach mechanicznych, by osiągnąć odpowiednie warunki mikroklimatyczne we wnętrzach. Tymczasem istnieje wiele możliwości uniknięcia lub zminimalizowania zjawiska przegrzewania i prześwietlania bez utraty możliwości czerpania energii ze słońca. Wiele decyzji podejmowanych na różnych etapach projektowania ma wpływ na proces przepływu energii słonecznej między wnętrzem a otoczeniem. Jedną z pierwszych jest układ przestrzenny budynku i jego orientacja względem stron świata. Wynika z niej, w jaki sposób słońce działa na poszczególne elewacje i które obszary wymagają ochrony. Ogromne znaczenie ma także wielkość przeszkleń na poszczególnych elewacjach. Istotne są także rozwiązania funkcjonalne (np. wielkość i rozkład pomieszczeń), materiałowe (np. pojemność cieplna przegród) oraz możliwości naturalnego wentylowania wnętrza. Znaczenie ma także otoczenie budynku: zieleń wysoka i niska, zbiorniki wodne i rodzaj podłoża. Przedmiotem tego artykułu jest zagadnienie kształtowania elewacji budynku, które wraz z innymi wymienionymi wyżej, daje możliwość regulowania dostępu promieniowania słonecznego do wnętrz.

Forma budynku Jednym z kryterium optymalizacji formy budynku powinno być uzyskanie możliwie korzystnych warunków nasłonecznienia. W polskich warunkach klimatycznych dobrze jest, gdy duża część elewacji ma ekspozycję południową, jednak należy dążyć co tego, by kształt ścian intensywnie nasłonecznionych ograniczał promieniowanie podczas pór gorących. Pionowa płaszczyzna ściany częściowo sama w sobie stanowi takie ograniczenie, gdyż nie tworzy kąta prostego z kierunkiem promieni południowego słońca latem. Płaszczyzny odchylone od pionu, „otwierające” wnętrze budynku w kierunku nieba, przyjmują większe dawki promieniowania. Takie rozwiązania są korzystne, gdy budynek nastawiony jest na maksymalizowanie pasywnych i aktywnych zysków słonecznych (np. przez ściany słoneczne, ogniwa fotowoltaiczne) lub gdy proporcje szerokości ulicy względem wyso-

Fot. 1. Efekt cienia uzyskany poprzez uskoki i załamania płaszczyzny elewacji, okna umieszczone w wykuszach osłoniętych dodatkową warstwą szklenia; budynek biurowy w Berlinie (proj. F. Gehry, fot. K.Zielonko-Jung)

Świat Szkła 4/2014

elewacje

kości zabudowy, powodują zacienienie ulicy przez większą część dnia. W tych przypadkach, a szczególnie w pierwszym, niezbędne jest wprowadzenie zewnętrznych systemów przeciwsłonecznych. Efekt odwrotny, czyli ucieczki od słońca, daje pochylenie ściany w przeciwnym kierunku (fot. 1). Gdy przeszklona elewacja budynku jest intensywnie nasłoneczniona, a możliwości jej ochrony przeciwsłonecznej ograniczone (np. brak zieleni wysokiej i powierzchni biologicznie czynnej w pobliżu elewacji), jej odchylenie „od słońca” może być uzasadnione. Szczególnie, gdy budynek charakteryzuje się dużym obciążeniem termicznym (np. budynki biurowe, sportowe, produkcyjne). Ciekawym przykładem elewacji, która maksymalnie otwiera się na zyski słoneczne, a jednocześnie chroni wnętrze przed nadmiarem promieniowania latem, jest rozwiązanie ściany południowej budynku mieszkalnego osiedla Solar City w Linz-Pichling w Austrii (proj. Foster & Partners). Ścianę podzielono co kondygnację na pasy, które pochylone są ku górze tak, by zwiększyć powierzchnię insolacji w porach zimnych i przejściowych, latem następuje zaś samozacienianie (rys. 1).

Rys. 2. Zmiany zakresu powierzchni zacienianej na elewacji południowej w zależności od wysięgu elementu zacieniającego. Jako kąt padania promieniowania letniego przyjęto 60°, zimowego 30° (opracowanie własne)

nych ustrojach), czy układ funkcjonalny (np. formowanie układów komunikacji wg przepływów ludzi). Z czasem pojawia się coraz więcej realizacji, w których projektowanie parametryczne ukierunkowane jest na optymalizację mikroklimatu wnętrz i zużycia energii. Jako przykłady posłużyć mogą 2 znane londyńskie budynki zaprojektowane przez Foster & Partners – wieżowiec Swiss RE i nowy ratusz nad Tamizą. W obu przypadkach posłużono się programem Generative Components firmy Bentley. Pomógł on wykreować formę budynków tak, by możliwie najbardziej efektywnie wykorzystać ich powierzchnię, a jednocześnie zapewnić najlepsze warunki użytkowania (oświetlenie, wietrzenie, akustyka), przy maksymalnym udziale naturalnych czynników klimatycznych.

Profil elewacji budynku

Rys. 1. Przekrój pionowy przez budynek mieszkalny w dzielnicy Solar City w Linz-Pichling w Austrii, ze schematem działania bioklimatycznego południowego traktu; elewacja południowa uformowana z uwzględnieniem optymalnego wykorzystania energii słońca w porach chłodnych i przejściowych oraz ochrony przeciwsłonecznej w porach gorących (1); promieniowanie przedostające się porach chłodnych do wnętrza jest magazynowane w murowanych ścianach wewnętrznych i podokiennych (2) i wypromieniowywane do pomieszczeń; ciepłe powietrze wyprowadzane jest kanałem wentylacyjnym (3, ogrzana ściana zwiększa prędkość powietrza), na dachu kolektory słoneczne do podgrzewania wody (4) i rekuperator (5) (wg T. Herzoga, na podstawie szkicu pracowni Foster&Parters)

Przydatnym narzędziem kształtowania budynków, możliwie najpełniej wykorzystujących energię słoneczną, moga okazać się metody projektowania parametrycznego. Polegają one na wykorzystywaniu algorytmów matematycznych do tworzenia form przestrzennych. Początkowo ta metoda projektowania miała wymiar jedynie teoretyczny i głównie dostarczała inspiracji w zakresie formowania przestrzeni w nowe, nieznane dotąd, krzywoliniowe układy geometryczne. Z czasem zaczęła wnikać w praktykę projektową jako metoda optymalizowania elementów użytkowych, takich jak konstrukcja (np. eliminacji najbardziej obciążanych elementów w złożo-

Świat Szkła 4/2014

Cechą charakterystyczną budynków energooszczędnych jest zwartość formy, dzięki której ogranicza się straty ciepła przez przegrody zewnętrzne. Unikać należy rozczłonkowanych form. Są one niekorzystne ze względu na współczynnik kształtu A/V oraz więcej jest w nich stref, w których trudniej zagwarantować szczelność termiczną obudowy. Jedynym racjonalnym ze względu na energooszczędność wskazaniem do wzbogacania formy budynku jest „rozrzeźbienie” elewacji budynku tak, by zoptymalizować przepływ energii słonecznej. Dotyczy to przede wszystkim elewacji o orientacji południowej lub zbliżonej. Elementy architektoniczne, takie jak: balkony, loggie, daszki, wysunięte gzymsy czy okapy dachów, pełnią wówczas rolę zacieniającą. Tworzą one tzw. profil elewacji budynku. Umiejętnie uformowany profil elewacji południowej może uchronić ją przed koniecznością wprowadzania dodatkowych zewnętrznych systemów zacieniających na powierzchnie przeszklone. To metoda charakterystyczna dla budownictwa klimatów gorących, gdzie szerokie balkony i zewnętrzne galerie osłaniają cofniętą ścianę elewacyjną głębokim światłocieniem niemal na całym obwodzie budynków. W naszym klimacie elementy tego rodzaju umieszcza się jedynie na najbardziej nasłonecznionych fragmentach obwodu, a ich głębokość powinna być relatywnie mniejsza by pozwolić na penetrację niższego promieniowania.

Rys. 2 przedstawia różne warianty umiejscowienia elementu architektonicznego pełniącego rolę zacieniającą. Najkorzystniejsza jest sytuacja, gdy w ciągu lata, w godzinach najintensywniejszej insolacji (np. od 10-14) powierzchnie przeszklone są całkowicie zacienione, a zimą i w porach przejściowych nic nie blokuje promieniowania słonecznego. Skuteczność poszczególnych rozwiązań zależy od doboru optymalnej relacji między wysięgiem elementu, jego położenia względem okna i wymiarów okna. Mocno wysunięty okap dachu (ok. 90 cm) może zacienić standardowe okno, ale pod warunkiem, że jest umiejscowiony mniej więcej na wysokości stropu. W przypadku wprowadzenia ścianki kolankowej na poddaszu i podniesienia okapu w stosunku do linii okien, jego efektywność ochrony wnętrza przed słońcem jest znacznie mniejsza. Balkon lub loggia zacienia wysokie przeszklenie (do podłogi), ale jego wysięg nie może być zbyt duży. Przekroczenie głębokości balkonu rzędu 160-180 cm grozi zbyt dużym, jak na nasz klimat, zacienieniem wnętrza zimą i w porach przejściowych. Także powierzchnia balkonu może okazać się zbyt zacieniona latem. H. Muller i H. Schuster opublikowali wyniki badań dotyczących dostępności pomieszczeń dla promieniowania słonecznego w zależności od głębokości elementu zacieniającego na wysokości stropu (daszek lub balkon). Wynika z nich, że skuteczne zacienianie można uzyskać, gdy głębokość ta waha się między równowartością wysokości okna i jej połową (rys. 3).

Rys. 3. Zależność skuteczności zacieniania od głębokości elementu zacieniającego (wg H. Mullera i H. Schustera)

www.swiat-szkla.pl

elewacje

Rys. 4. Wizualizacja budynku wielorodzinnego w Warszawie realizowanego w ramach projektu badawczego Miejski Budynek Jutra 2030 (proj. Galicki Sypniewski Architekci); fragment elewacji południowo-zachodniej. Rolę zacieniającą pełnią balkony oraz suwane okiennice w formie żaluzjowych paneli

W przypadku elewacji wschodnich i zachodnich opisane wyżej metody kształtowania profilu elewacyjnego nie chronią wnętrz przed nadmiarem słońca, ponieważ nie stanowią przeszkody dla intensywnego, niskiego promieniowania latem. Zacienianie przeszkleń takich elewacji jest bardzo trudne, gdyż żadne elementy o stałym położeniu nie spełnią tego zadania we właściwy sposób. Po pierwsze, by wypełnić swoją rolę, muszą być usytuowane na poziomie okna a nie ponad nim, co wyraźnie zakłóca ciągłość widokową między wnętrzem a otoczeniem. Po drugie niemożliwe jest, jak w przypadku elewacji południowych, ograniczenie okresu zacieniania do pór gorących. Ściany zachodnie (w uzasadnionych przypadkach także wschodnie) powinny być zatem chronione dodatkowymi, zewnętrznymi systemami przeciwsłonecznymi, pozwalającymi na zmianę położenia elementów. Skuteczne mogą sie okazać markizy, ruchome żaluzje, rolety lub okiennice (np. suwane z wypełnieniem żaluzjowym). Elewacje południowo-zachodnie i południowowschodnie wymagają starannego doboru rozwiązań. Powinny stanowić dobrze przemyślaną i popartą analizami nasłonecznienia, kombinację opisanych wyżej rozwiązań – stałych elementów poziomych o niezbyt dużym wysięgu ze skośnymi lub pionowymi, najlepiej o ruchomym położeniu. Na przykład dla budynku wielorodzinnego o tak zorientowanych elewacjach uzasadnione może być zastosowanie pasów balkonów z suwanymi panelami żaluzjowymi. Takie rozwiązanie przyjęto

www.swiat-szkla.pl

w budynku pokazanym na rys. 4, zlokalizowanym na rogu ulic Krasińskiego i Burakowskiej w Warszawie. Jego projekt i wzniesienie (aktualnie jest w budowie) jest wspierane przez program badawczy Miejski Budynek Jutra 2030, którym kieruje firma Mostostal Warszawa. Uwzględnienie opisanych tu założeń w zakresie ochrony przeciwsłonecznej przeszkleń wiąże się z różnicowaniem rozwiązań na poszczególnych elewacjach. Inne warunki nasłonecznienia wymuszają inne metody kształtowania elewacji na różnych fragmentach obwodu. Tym samym trudno o zachowanie jednolitości formy budynku. Rozczłonkowany profil od południa powinien zostać przekształcony od wschodu oraz zachodu i maksymalnie uproszczony od północy. Wszelkie elementy wystające poza lico elewacji północnej niepotrzebnie ograniczają dostęp promieniowania rozproszonego, które może dotrzeć do wnętrz. Przykładem kreatywności w rozwiązaniu tego problemu jest projekt elewacji budynku DUO w Groningen, w Holandii (proj. UNStudio). Budynek przeszklony jest na stosunkowo dużej powierzchni, ale zastosowany system gzymsów rozwiązuje większość problemów mikroklimatycznych, jakie mogą stwarzać. Gzymsy wykonane są z aluminium i umieszczone na wysokości stropu (rys. 5). Otaczają bryłę budynku na całym obwodzie co kondygnację. Ich profil zmienia się jednak płynnie w zależności od orientacji względem stron świata tak, by skutecznie zacieniać wnętrze. Górna część półki stanowi płaszczyznę odbicia dla zimowego promieniowania słonecznego, które trafia na powierzchnię sufitu i wprowadzane jest w głąb pomieszczeń. Układ półek zacieniająco-świetlnych jest na tyle efektywny, że wystarczyło uzupełnienie ich jedynie o wewnętrzne rolety pozwalające na regulację dostępu promieniowania indywidualnie przez użytkowników budynku. Wielką zaletą opisanego systemu jest połączenie kilku celów użytkowych (zacienianie, maksymalizowanie pozyskiwania światła dziennego i rozpraszanie go) przy stosunkowo prostych rozwiązaniach technologicznych. Wykorzystano jednak nowoczesne metody projektowania parametrycznego, by osiągnąć optymalny kształt budynku i jego elementów.

****

Nadawanie funkcji zacieniającej pełnym elementom budynków, czy poprzez wykorzystanie elementów poziomych, czy poprzez rzeźbę samej powierzchni elewacyjnej, jest najprostszym sposobem regulacji dostępu promieniowania słonecznego do wnętrz. Jego wadą jest fakt, że są to elementy nieruchome i najczęściej pełne, przez co kontrola tego zjawiska i możliwość reagowania stosownie do potrzeb użytkowników jest ograniczona. Trudno

Rys. 5. System przeciwsłoneczny i transportujący światło w budynku DUO w Groningen w Holandii (proj. UNStudio).; u góry - schemat obrazujący zasadę działania, czyli odbijania na zewnątrz promieniowania letniego i do wewnątrz zimowego; o dołu – profil elementu w zależności od orientacji ściany elewacyjnej: na elewacji północnej (po lewej), wschodniej i zachodniej (po środku), południowej (po prawej) (wg materiałów udostępnionych przez UNStudio)

osiągnąć optimum między charakterystyką funkcjonalną elementu (np. głębokość logii) a dwutorowym postulatem ochrony przez słońcem latem przy maksymalnym wykorzystaniu go w pozostałej części roku. Bardziej efektywne w tym zakresie są zewnętrzne systemy zacieniające, które nie pełnią innych funkcji i nie wiążą się bezpośrednio ze strukturą konstrukcyjną budynku. Są to jednak elementy kosztowne, zwłaszcza, gdy posiadają elementy ruchome. Wymagają także czyszczenia i konserwacji, jako że narażone są na działanie czynników zewnętrznych. Powody te mogą skłonić inwestorów do rezygnacji z montażu systemów zacieniających, nawet, jeśli uwzględnia je projekt. Powinny zatem zostać wprowadzane jedynie tam, gdzie nie sprawdzają się prostsze rozwiązania. AUTOR dr inż. arch. Katarzyna Zielonko-Jung Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej

Bibliografia: 1. Hausladen G., Saldanha M., Liedl P., Climate skin, Building-skin Concepts that Can Do More with Less Energy, Birkhauser, Berlin 2006. 2. Herzog T., Solar Energy in Architecture and Urban Planning, Prestel, Monachium, 1996. 3. Schittich Ch., Solar Architectures, Birkhauser, Berlin 2006. 4. Zielonko-Jung K., Marchwiński J., Łączenie tradycyjnych i zaawansowanych technologii w architekturze proekologicznej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2012.

Świat Szkła 4/2014

elewacje

Malowane słońcem – szkło

artystyczne z ogniwami fotowoltaicznymi Sztuka rzuca wyzwanie technologii, a technologia inspiruje sztukę. John Lasseter Architekci i artyści wciąż eksperymentują z materiałami szukając nowszych, bardziej inspirujących rozwiązań. Realizowane w ostatnich latach instalacje BIPV (ang. Building Integrated Photovoltaic) z użyciem szkła artystycznego są przykładem na to, jak zdumiewające rezultaty powstają w wyniku połączenia współczesnej technologii z nieograniczoną wyobraźnią i kreatywnością projektantów. Pokazują, że źródłem energii może być nie tylko zwykły panel fotowoltaiczny na dachu czy szyba w oknie, ale nawet i dzieło sztuki.

Technika Sztuka zdobienia szkła opiera się w dużej mierze na znanych od wieków, tradycyjnych metodach. Jednak w ciągu ostatnich lat wprowadzono do niej szereg innowacyjnych technik i materiałów. Szkło artystyczne i fotowoltaika to relatywnie nowe, zaskakujące połączenie. Wykorzystanie zaawansowanej technologii solarnej w celach dekoracyjnych jest skomplikowane i kosztowne, ale pod wieloma względami interesujące i przyszłościowe. Kolorowe szkło zintegrowane z generującymi energię elektryczną ogniwami zyskuje zupełnie nową jakość estetyczną i użytkową. Technika osadzania ogniw PV w szkle artystycznym rozwija się mniej więcej od dekady (wcześniej, na początku lat 90. XX w. po raz pierwszy zintegrowano ogniwa z konwencjonalnym szkłem budowlanym). Parametry dostępnych materiałów solarnych są stale optymalizowane a ich różnorodność coraz większa, dzięki czemu można wykorzystać ogniwa różnej wielkości, kształtu czy koloru (choć trzeba je dostosować do pracy artystycznej). Przy pomocy specjalistycznych technik i materiałów połączone ze sobą w większe struktury ogniwa laminuje się ze szkłem. Ponieważ ich rozmieszczenie może być w zasadzie dowolne, powstają różne kreatywne układy, zależnie od koncepcji mniej lub bardziej regularne. Czasami ze względów czysto wizualnych osadza się nawet dodatkowe, nieaktywne elementy. Materiał z przodu ogniw musi charakteryzować się bardzo dobrą przepuszczalnością światła, najczęściej jest to szkło białe o niskiej zawartości tlenku żelaza [10]. Od tylnej stro-

Świat Szkła 4/2014

Fot. 1. O Canada, Solar Decathlon House, Waszyngton – Szkło artystyczne z ogniwami PV, widok od zewnątrz i od wewnątrz (fot. http://www.sarahhallstudio.com)

ny ogniw znajduje się przygotowane wcześniej szkło artystyczne. Możliwości kompozycyjne są tu nieograniczone, tym bardziej, że zazwyczaj łączy się różne techniki zdobienia. Wybór opcji jest duży: piaskowanie, szlifowanie, grawerowanie, emaliowanie, złocenie, aerografia, sitodruk, stapianie, itd. Po zintegrowaniu wszystkich elementów powstaje hermetyczny panel o wielowarstwowej strukturze. W przypadku zastosowań budowlanych ze szkłem izolacyjnym, bezpiecznym, konieczne jest bowiem spełnienie odpowiednich wymogów technicznych w tym bezpieczeństwa czy termoizolacyjności.

Estetyka i energia 10 lat temu w Niemczech inżynier Christof Erban, pionier osadzania ogniw fotowoltaicznych w szkle, szukał chętnych do współpracy. Gdy zademonstrował innowacyjną technikę w jednej z pracowni szkła, wszyscy – poza kanadyjską artystką Sarą Hall – uznali ją za zbyt skomplikowaną. Ona sama, jak mówi, zainteresowała się ogniwami natychmiast. Przez następne dwa lata wspólnie udoskonalali technikę osadzania ogniw w szkle artystycznym. Innowacyjny materiał Hall pokazała po raz pierwszy w 2005 r. podczas konkursu Solar Decathlon w Waszyngtonie (fot. 1 a-b). We współpracy z Erbanem zrealizowała jak dotąd sześć szklanych instalacji solarnych zintegrowanych z budynkiem i wciąż podejmuje kolejne wyzwania artystyczne.

Scalając tradycyjną sztukę barwienia szkła z najnowszymi osiągnięciami technologii solarnej artystka pokazuje estetyczny potencjał fotowoltaiki. Jej prace mają szczególny wymiar symboliczny. Hall chce inspirować ludzi z różnych branż, zachęcać ich do myślenia o energii w nowy sposób. Uważa, że sama w sobie technologia PV nie wzbudza w przeciętnym człowieku specjalnej ekscytacji, natomiast wprowadzenie elementu piękna całkowicie zmienia sposób jej postrzegania. Można na to popatrzeć też z drugiej strony: sprowadzenie zaawansowanej technologii do formy sztuki pokazuje nam jej nowe oblicze. Często zaskakujące i dalekie od tego, co uznawaliśmy za tradycyjne i niezmienne. W 2007 Hall zrealizowała pierwszą w Ameryce Północnej instalację BIPV ze szkłem barwionym. Lux Nova pokrywa południową ścianę szklanej konstrukcji usytuowanej przy głównym wejściu do Uniwersytetu British Columbia w Vancouver (fot. 2-3). Trójkątna w planie wieża zapewnia naturalną wentylację podziemnej biblioteki. Jest jednocześnie ważnym elementem sztuki w przestrzeni publicznej i symbolem zaangażowania szkoły w ochronę środowiska. Instalację BIPV tworzy 12 paneli o wymiarach 0,6x1,8 m ze szkła izolacyjnego, zdobionego, zintegrowanego z ogniwami PV. Ważące około tony hermetyczne panele spełniają wszelkie wymagania techniczne dotyczące bezpieczeństwa, są nawet wandaloodporne. Technologię solarną opracował Christof Erban (Schüco International). Ogniwa z krzemu polikry-

www.swiat-szkla.pl

elewacje

Fot. 2. True North/Lux Nova, Regent College, Vancouver – Szklana ściana wieży nad podziemną biblioteką. 3 warstwy dekoracji: ogniwa PV, napisy w języku aramejskim i krzyże ze szkła dichroicznego (fot. http://www.sarahhallstudio.com)

Fot. 3. True North/Lux Nova, Regent College, Vancouver – Nocą diody Z-Power LED (prod. Seoul Semiconductor) tworzą na szklanej wieży wodospad kolorowego światła w specjalnie dobranych odcieniach niebieskiego, fioletu i białego.(fot. http://www.dailyartfixx.com)

stalicznego zostały osadzone pomiędzy taflami szkła o wyjątkowo dużej przepuszczalności światła, przy pomocy opatentowanej techniki ze specjalnie dobraną żywicą. Szklana ściana z ciemnoniebieskimi ogniwami wplecionymi w kompozycję ze szkła artystycznego zapewnia wspaniały przepływ światła i kolorów. Zdobienia wykonane we współpracy z Glasmalerei Peters z Paderborn łączą różne techniki: stapianie, aerografię, piaskowanie, laminowanie, hartowanie. Elementy ze szkła dichroicznego tworzą dodatkowe kolorystyczne efekty wizualne (fot. 2).

Koncepcja artystyczna Hall jest wielowarstwowa i pełna znaczeń. Zorientowanie wieży ku niebu zainspirowało ją do wykorzystania w dekoracji słów modlitwy zapisanych w języku aramejskim. Symboliczna liczba dwanaście, która pojawia się w instalacji (12 metrowej wysokości wieża, 12 szklanych paneli i krzyży z dichroicznego szkła) ma pobudzać do różnej interpretacji: dwanaście miesięcy w ciągu roku, dwanaście zadań Herkulesa, dwunastu uczniów, itd. Wg zamierzeń artystki szkło BIPV z jednej strony skłania do refleksji du-

reklama

Fot. 4. The Science of Light, Grass Valley Elementary School, Camas – Artystyczna instalacja BIPV i podłączona do niej lampa z kolorowego szkła. Widok z klatki schodowej (fot. broszura Glasmalerei Peters Studios)

chowej, z drugiej spełnia zdecydowanie bardziej przyziemną funkcję: generuje energię. Ogniwa o całkowitej mocy 400 W przekształcają światło słoneczne w elektryczność, która zasila system oświetlenia LED. Wraz z akompaniamentem (specjalnie dobranej) muzyki diody powoli zmieniają kolory oświetlając wieżę oraz otaczający ją park (fot. 3). Lux Nova stanowi ważny krok w kierunku estetycznej integracji fotowoltaiki ze współczesną architekturą. Fizyk Ursula M. Franklin napisała: nowe okna Sary Hall oświetlają, ale też tworzą światło. Wykorzystując ogniwa fotowoltaiczne jej instalacja obdarza nas podwójnie: pięknem i przydatnością. Cóż więcej można chcieć? [6]. Artystyczne instalacje fotowoltaiczne z barwionego szkła wykorzystują o wiele mniejszą ilość materiałów solarnych niż konwencjonalne PV/BIPV, dlatego w aspekcie energetycznym są od nich znacznie mniej efektywne. Ilość wygenerowanej energii nie jest tu jednak na pierwszym planie. Niecodzienne, zwracające uwagę rozwiązania mogą mieć też znaczący walor edukacyjny. Przykładem jest budynek szkoły Grass Valley w Camas (USA). Architekci wprowadzili tam różne rozwiązania proekologiczne, które są wykorzystywane jako narzędzia nauczania (m.in. zielony dach, turbina wiatrowa, odpowiednia orientacja budynku). Szukali pomysłu na energię solarną, uznali bowiem, że dachowa instalacja fotowoltaiczna, niewidoczna przez większą część dnia, nie miałaby wystarczającej wartości edukacyjnej. Sara Hall stworzyła artystyczne szyby fotowoltaiczne, które umieszczone zostały w oknie głównej klatki schodowej. The science of Light (2009) jest wspaniałą lekcją na temat energii odnawialnej (fot. 4-5). Każdego dnia prezentuje technologię i możliwości jej wykorzystania w prosty i jednocześnie widowiskowy sposób. Światło słoneczne przechodząc przez kolorowe okno nadaje wnętrzu przytulną i radosną

Fot. 5. The Science of Light, Grass Valley Elementary School, Camas – Płytki dichroiczne osadzone w szklanym panelu za ogniwami PV (fot. http://www.sarahhallstudio.com)

elewacje

Fot. 6. Lux Gloria, Cathedral of the Holy Family, Saskatoon – Trzy sekcje kolorystyczne fotowoltaicznych witraży – czerwony, złoty, niebiesko-zielony (fot. Grant Kerna, http://s1314.photobucket.com)

o tym w katedrze w Saskatoon realizując pierwsze na świecie witraże generujące energię (fot. 6-8). Ta kolejna instalacja Sary Hall, Lux Gloria (2011-13), powstała w wyniku inspiracji niebem nad kanadyjską prerią. We współpracy z Christofem Erbanem i Glasmalerei Peters w 54 panelach ręcznie malowanego szkła osadzono 1000 kolorowych ogniw z krzemu krystalicznego (fot. 8). Szklane moduły mają kształt rombu i różne rozmiary, co dodatkowo utrudniało pracę (fot. 7-8). Aby osiągnąć efekt transparentności i odblasku z tyłu nieprzeźroczystych ogniw dodano szkło dichroiczne. Wg słów artystki po raz pierwszy udało się uzyskać tak mocne nasycenie kolorów, które są doskonale widoczne na zewnątrz budynku niezależnie od pory dnia i pogody. W trakcie realizacji z powodu wadliwej inżynierii połowa innowacyjnych witraży pękła i spadła do wnętrza kościoła. Po 14 miesiącach specjaliści z Niemiec ponownie zainstalowali rozbite okna. Koszty naprawy (180 000 $) pokryło ubezpieczenie oraz producent. Podłączona do sieci instalacja

Fot. 7. Lux Gloria, Cathedral of the Holy Family, Saskatoon – Panele ze szkła artystycznego z kolorowymi ogniwami PV (fot. http://www.sarahhallstudio.com)

atmosferę. Wzory i kolory zmieniają się dynamicznie wraz z warunkami oświetlenia oraz pozycją obserwatora. Jednocześnie użytkownicy budynku wręcz widzą przepływ energii – elektryczność wygenerowana przez ogniwa PV odprowadzana jest bezpośrednio do lampy umieszczonej na ścianie. Gdy świeci słońce, świeci się też lampa. Cytując Hall: bez baterii, bez inwertera, tylko czysta i prosta demonstracja energii solarnej. Na instalację BIPV o wymiarach 3,7x7,9 m składa się 12 prostokątnych paneli w aluminiowych ramach. Zintegrowane z kolorowym szkłem kwadratowe ogniwa tworzą różne prostoliniowe wzory. Dodatkowe efekty estetyczne uzyskano dzięki płytkom z opalowego szkła dichroicznego umieszczonym z tyłu ogniw PV (fot. 5). Integracja fotowoltaiki ze szkłem artystycznym jest dużym wyzwaniem dla projektantów i wykonawców. Innowacyjne rozwiązania czasami sięgają granic możliwości technicznych. Przekonano się

Świat Szkła 4/2014

Fot. 8. Lux Gloria, Cathedral of the Holy Family, Saskatoon – Szkło ręcznie malowane techniką aerografii z polikrystalicznym ogniwem krzemowym (fot. http://www.sarahhallstudio.com)

BIPV według podawanych informacji ma zapewnić 2500 kW/h zielonej elektryczności rocznie, co stanowi ekwiwalent około 1/3 rocznego zużycia energii dla typowego domu w Saskatoon.

Sztuka publiczna Sztuka prezentowana w przestrzeni publicznej jest dostępna dla wszystkich. Docierając do szerokiego grona odbiorców angażuje ich, inspiruje, czasami prowokuje. Wchodzi też w dialog z miejscem, nadaje mu tożsamość i ożywia. W ten sposób pełni jednocześnie różne funkcje: estetyzuje przestrzeń, edukuje, wpływa na ukształtowanie opinii społecznej. San José było pierwszym miastem w USA, które w ramach programu sztuki publicznej zleciło wykonanie artystycznej instalacji BIPV. W 2008 w jednej z miejskich bibliotek zrealizowano dzieło artystki Lynn Goodpasture – Solarne oświetlenie I: Ewolucja języka. Okna z kolorowym szkłem fotowoltaicznym znajdują się w części budynku przeznaczonej dla dzieci (fot. 9). 4 szklane panele o wymiarach 248x88 cm każdy są potrójnie szklone dla zapewnienia odpowiedniej izolacji termicznej i akustycznej. 144 ogniwa fotowoltaiczne zalaminowano w szkle bezpiecznym o wysokiej przepuszczalności. Wewnętrzną stronę szklenia tworzy szkło artystyczne, ręcznie malowane i częściowo piaskowane. Za pomocą aerografu naniesiono na nim warstwy kolorów oraz liter i znaków w różnych alfabetach (łacina, wietnamski, rosyjski, języki indiańskie), które stanowią bazę dla słowa pisanego. Przenikające przez kolorowe szkło światło słoneczne kształtuje nastrój pomieszczenia. Rozmieszczone w różnych geometrycznych układach kwadratowe ogniwa PV jednocześnie pełnią rolę dekoracyjną, generują energię i chronią wnętrze od nadmiernego nasłonecznienia. Instalacja BIPV jest powiązana z systemem oświetlenia – lampą zawieszoną

Fot. 9. Pearl Avenue Branch Bibliothek, San Jose – Instalacja artystyczna Lynn Goodpasture, widok z wnętrza biblioteki (fot. broszura Glasmalerei Peters Studios)

www.swiat-szkla.pl

elewacje

w strefie wejściowej, na której w sumeryjskim piśmie klinowym zapisano powtarzający się tekst: „wszyscy jesteśmy jednością”. Zaprogramowane diody LED w 30-minutowych odstępach powoli zmieniają kolory (przechodząc przez całe widmo barw). Prezentacja sztuki publicznej przybiera różne ciekawe formy. Egon Vaupel, burmistrz niemieckiego miasta Marburg, zafascynowany ideą połączenia tradycyjnej sztuki malowania szkła z ogniwami PV zainicjował w 2008 konkurs na projekt

Fot. 10. SolarGlasKunst, Marburg – Szkło artystyczne z ogniwami PV - zwycięski projekt Jochema Poensgena (fot. Jochem Poensgen, http://www.marburg.de)

fasady parkingu wielopoziomowego Pilgrimstein. Zorganizowana przez miasto wystawa artystyczna SolarGlasKunst pokazała, jaki potencjał leży w połączeniu fotowoltaiki ze sztuką i jak różne formy może on przybierać. W konkursie wzięło udział 7 artystów. Każdy z nich zrealizował panel szkła artystycznego o wymiarach 1x1 m, który wyeksponowano publicznie w szklanym pasażu. W 2010 r. na ścianach szybu windowego wykonano zwycięski projekt Jochema Poensgena, znanego z minimalistycznej

sztuki szkła (fot. 10-11). Jego koncepcję doceniono za walory wizualne a także za to, że nie przesłania nadmiernie widoku na miasto. Artysta pracował z ogniwami PV pierwszy raz. Wykorzystał ich dwa rodzaje: nieprzeźroczyste oraz częściowo transparentne (perforowane). Powiązał je kompozycyjnie z malowanym na szkle i częściowo piaskowanym wzorem z kwadratów i horyzontalnych pasów (fot. 10). Całość jest utrzymana w trzech kolorach: żółtym, niebieskim i białym. Na niebieskich kwadratach znaj-

W ubiegłym roku w Toronto elegancka szklana skóra owinęła z trzech stron odnowiony budynek Teatru Enwave (fot. 12). Centralnym punktem modernizacji obiektu była inicjatywa artystyczna, w wyniku której zlecono Hall stworzenie szklanej powłoki BIPV. Instalacja nazwana Waterglass symbolicznie związała tradycję z przyszłością, nowoczesną technologię z historią. Jezioro Ontario stanowiło główne źródło inspiracji artystycznej – woda wskakuje do budynku i łączy się z ogniwami solarnymi two-

Fot. 11. SolarGlasKunst, Marburg – Elewacja szybu windowego w parkingu wielopoziomowym Pilgrimstein zintegrowana z artystyczną instalacją Jochema Poensgena. Widok z wnętrza. (fot. broszura Glasmalerei Peters Studios)

dują się ogniwa nieprzeźroczyste, na żółtych perforowane. Geometryczny wzór zagęszcza się ku górze szklanej ściany. Wygenerowana przez instalację fotowoltaiczną energia zasila system oświetlenia windy oraz kolorową tęczową wstęgę światła umieszczoną na szczycie szybu windowego. Jury Europejskiego Stowarzyszenia Energii Odnawialnej nagrodziło artystyczną instalację solarną w parkingu Pilgrimstein jako doskonały przykład połączenia sztuki szkła i elementów fotowoltaicznych w budynku publicznym [5].

rząc wzór światła i energii na wodzie. Każdy z ponad 100 szklanych paneli jest inny. Zdobienia wykonano ręcznie, nakładając mineralne pigmenty i emalie techniką aerografii. Trwale wypalone w szkle nie odbarwią się ani nie wyblakną. Seria 10 paneli na elewacji wschodniej posiada wyjątkową dekorację: metodą sitodruku naniesiono 360 historycznych fotografii dokumentujących historię Jeziora Ontario, pierwszych osadników i znaczących wydarzeń w rejonie (fot. 13). Tylna strona obrazu jest piaskowana

Fot. 12. Waterglass, Harbourfront Centre Enwave Theatre, Toronto – Panele z ręcznie malowanego szkła tworzą wzór światła na wodzie. Nocą zasilana energią PV sieć kolorowych diod LED oświetla okna i lobby teatru (http://www.sarahhallstudio.com)

www.swiat-szkla.pl

Fot. 13. Waterglass, Harbourfront Centre Enwave Theatre, Toronto – Panele ręcznie malowanego szkła z nadrukiem historycznych fotografii. Widok z lobby teatru. (http://www.sarahhallstudio.com)

Świat Szkła 4/2014

dokończenie na str. 29



elewacje

MB-TT50 – nowa jakość fasad System ściany osłonowej MB-TT50 firmy ALUPROF to zdaniem wielu fachowców aktualnie najnowocześniejszy i najbardziej zaawansowany technicznie system, posiadający najlepsze rozwiązania fasadowe pod względem takich parametrów, jak szczelność i izolacja termiczna (Uf>0,5 (W/m2K)). Parametry te pozwalają na stosowanie tego produktu z powodzeniem w budownictwie pasywnym. W fasadzie zastosowano m.in. zespół dopasowanych do siebie izolatorów, które stanowią doskonałą ochronę przed utratą energii cieplnej przez konstrukcję, a ich specjalny kształt ułatwia prefabrykację fasad. Z kolei zespół uszczelek oraz 3-poziomowy, kaskadowy system odwodnienia i odpowietrzenia są gwarancją prawidłowego funkcjonowania fasady nawet w najbardziej niekorzystnych warunkach atmosferycznych. Do ogromnych zalet systemu należy również zastosowanie rozwiązań ułatwiających wykonawstwo i montaż. Fasada została przebadana w instytucie ITB w Warszawie oraz w kilku instytutach w Europie, m.in. w The Centre of Window and Cladding Technology w Wielkiej Brytanii oraz w IFT Rosenheim. Fasada przeszła testy wzorcowo uzyskując wyniki: na przepuszczalność powietrza w klasie AE 1350Pa oraz szczelności na wodę w klasie RE 1800Pa. System ten z powodzeniem został już zamontowany na kilku obiektach krajowych i zagranicznych m.in: Estońskim Uniwersytecie Technologicznym w Tallinie, Akademii Muzycznej we Wrocławiu oraz na prestiżowym obiekcie Alchemia w Gdańsku.

Rozmieszczenie izoterm w fasadzie MB-TT50

System MB-TT50 pozwala na zastosowanie dużego zakresu szklenia do 64 mm i charakteryzuje

się wysoką nośnością połączenia słup-rygiel (max ciężar wypełnienia do 600 kg). Fasada umożliwia zastosowanie wielu rodzajów szyb, także dwui trzykomorowych oraz montaż dużych, ciężkich zestawów, co – w połączeniu z zastosowanymi w systemie izolatorami i akcesoriami – pozwala uzyskać bardzo wysoki poziom izolacyjności termicznej. Warto dodać, że profile systemowe są zabezpieczane powłokami ochronnymi w postaci lakierów wg kolorystyki RAL i NCS lub specjalnymi typu Decoral. Odporność powłok lakierniczych wykonywanych w ALUPROF S.A. pozwala na stosowanie ich w najbardziej wymagających warunkach, gdyż spełniają m.in. wymagania tzw. testu Florydy oraz klasy odporności do C5 na środowisko agresywne, np. w basenach czy w bezpośrednim sąsiedztwie morza. AUTOR Bożena Ryszka ALUPROF S.A.

Świat Szkła 4/2014

www.swiat-szkla.pl

przegrody wewnętrzne

tesa® ACXplus

Inteligentne łączenie w montażu szklanych ścianek działowych

W nowoczesnych projektach budowlanych wykorzystuje się szereg przezroczystych materiałów zapewniających eleganckie, przejrzyste wykończenie. Jest to szczególnie widoczne w przypadku szklanych ścianek działowych, które łączą w sobie walory estetyczne z funkcjonalnością. Czysto, szybko, estetycznie W celu zaspokojenia takiej potrzeby, firma TESA opracowała innowacyjną linię produktów: tesa® ACXplus. Ta nowa kategoria taśm dwustronnych charakteryzuje się zaawansowanym systemem akrylowym, który może przewyższyć w zastosowaniu większość konwencjonalnych metod mocowania, takich jak silikon czy klej w płynie. Istnieją odpowiednio dostosowane rozwiązania dla każdego zastosowania w zakresie szklanych ścianek działowych. Jeśli wymagana jest duża przejrzystość, polecana jest linia taśm ultraprzejrzystych, które utworzą niewidoczne łączenie z wieloma podłożami, takimi jak szkło, poliwęglany, aluminium i in. Produkt ten został opracowany specjalnie z myślą o precyzyjnych projektach, gdzie łączy się ze sobą elementy szklane. Istnieją także taśmy w kolorze czarnym, które pozwolą uzyskać elegancki, wyszukany efekt.

Łączenie szkła ze szkłem Stosuje się taśmę tesa® ACXplus 7056 lub 7058 dla łaczeń przejrzystych oraz czarną tesa® ACXplus 7076 lub 7078

1. Łączenie krawędzi Łączenie paneli szklanych zapewniające niewidoczne połączenie zapobiegające przesuwaniu się tafli względem siebie

2. Łączenie narożników Łączenie paneli szklanych pod kątem 45°w celu uzyskania niewidocznego i optycznie przejrzystego narożnika

REKLAMA

tesa tape Sp. z o.o.

3. Łączenie prostopadłe Pozwala mocować ścianki oddzielające pomieszczenia

ul. Gnieźnieńska 32, 61-021 Poznań, Tel.: +48 61 8746 147 e-mail: biuro@tesa.com, www.tesa.pl

przegrody wewnętrzne

Jak aplikować taśmę tesa® ACXplus?

1. Wyczyścić brzegi panelu szklanego czystym alkoholem (izopropanol/ etanol), bez żadnych dodatków

4. Usunąć ok. 5 cm paska zabezpieczającego od dołu oraz od góry i zagiąć do tyłu 5. Dosunąć do siebie obydwa panele i wyregulować, aby obie ścianki przylegały do siebie na całej wysokości

Świat Szkła 4/2014

2. Nanieść taśmę na krawędź panelu. Dzięki zastosowaniu aplikatora tesa® taśma zostanie nałożona prosto i szybko

6. Przed usunięciem paska zabezpieczającego połączyć obydwa panele szklane, korzystając z urządzenia próżniowego (średni poziom siły)

3. W celu zapewnienia dobrego przylegania i uniknięcia pęcherzy powietrza taśmę należy odpowiednio docisnąć. Optymalne rezultaty można uzyskać np. przy pomocy wałka dociskowego zapewniającego równomierny nacisk podczas nakładania

7. Ostrożnie ściągnąć pasek zabezpieczający unikając rozciągania taśmy

8. Ostatecznie docisnąć obydwa panele w celu uzyskania optymalnego wiązania

www.swiat-szkla.pl

przegrody wewnętrzne

Zastosowanie taśm samoprzylepnych do łączenia tafli szklanych ma wiele zalet: zztaśma charakteryzuje się wysoką przyczepnością początkową do szkła; zzdzięki lepkosprężystym właściwościom z łatwością kompensuje nierówności; zzposiada znakomitą odporność na temperatury, wilgoć, chemikalia i promieniowanie UV; zztworzy niezawodne i trwałe wiązanie na dziesięciolecia; zzcałkowicie szczelne wiązanie minimalizuje przenoszenie hałasów i zapachów.

zzosiąga się znakomitą odporność na temperatu-

ry i starzenie.

Szkło + profil aluminiowy

Produkty certyfikowane i testowane w TÜV Rheinland, ift Rosenheim, MPA Stuttgart i CSTB we Francji

Szkło + podwójny teownik

Mocowanie szkła lub laminowanego drewna do profili aluminiowych za pomocą taśmy tesa zapewnia szybki i prosty montaż ścianki działowej oraz optymalny efekt wizualny. Stosuje się taśmy: zztesa® ACXplus 7055 – wysoka przejrzystość zztesa® ACXplus 7074 – głęboka czerń.

dokończenie ye str. 25



Fot. 14.Waterglass, Harbourfront Centre EnwaveTheatre, Toronto - 119 paneli szkła artystycznego na 3 ścianach, w tym 10 elementów zintegrowanych z ogniwami PV (http://www.sarahhallstudio.com)

i zalaminowana ze szkłem dichroicznym. Rezultatem jest wyraźny czysty obraz na tle, które zmienia kolor w zależności od kąta padania promieniowania słonecznego i pozycji obserwatora. Na ścianie zachodniej 10 paneli szkła artystycznego zintegrowano z ogniwami (fot. 14). W każdym module o wymiarach 1549x1260 mm osadzono 42 standardowe ogniwa z krzemu monokrystalicznego, regularnie rozstawiając je co 10 mm. Szklana skóra nie tylko wygląda dobrze, ale też generuje energię i poprawia komfort wewnątrz obiektu. Jako pierwsza

www.swiat-szkla.pl

zzlepkosprężysty rdzeń może kompensować zróż-

Podwójny teownik pomiędzy dwoma panelami szklanymi z taśmą tesa® ACXplus 7054 o wysokiej przejrzystości. Wiązanie jest wąskie i niemal niewidoczne. Taki typ łączenia umożliwia: zzłatwe korygowanie tolerancji; zzdobre właściwości wygłuszające; zzdzięki lepkosprężystym właściwościom z łatwością kompensuje nierówności łączonych materiałów.

nicowane wydłużenia termiczne łączonych elementów;

TESA

Dzięki ich zastosowaniu: zzuzyskuje się wysoką siłę wiązania do szkła, lamino-

wanego drewna i aluminium;

na świecie integruje szkło artystyczne, fotowoltaikę i technologię Heat Mirror, która zapewnia najwyższą wartość izolacyjności cieplnej. Potrójnie szklone jednostki tworzą następujące warstwy: 2,6 mm białe szkło / PVB – folia solarna / 3 mm szkło artystyczne Glasmalerei Peters / 6 mm pustka powietrzna / folia Heat Mirror / 6 mm pustka powietrzna / 6 mm szkło bezpieczne [4]. W projekcie brali udział specjaliści z kilku krajów. Ręcznie zdobione szkło artystyczne wykonano w 3 miesiące w niemieckim studio Glasmalerei Peters. Następnie panele przetransportowano do Austriackiej MGT-esys gdzie dodano warstwę Heat Mirror i zintegrowano ogniwa fotowoltaiczne. Na miejscu w Kanadzie okna zainstalowała ECO Insulating Glass.

Podsumowanie Ogniwa fotowoltaiczne to nie tylko czysta technologia i funkcja, to także nowa estetyka. Twórcze zmagania artystów z ich wykorzystaniem mogą prowadzić do estetyzacji dotychczas używanych materiałów BIPV, jak również tworzenia nowych impulsów dla ich rozwoju. Możliwość użycia ogniw jako nowego środka wyrazu otwiera nowe, obiecujące drogi dla rozwoju zarówno współczesnej sztuki, jak

i architektury oraz technologii solarnej. Uważa się, że w najbliższej przyszłości to właśnie estetyka będzie priorytetową kwestią w dalszym rozwoju technologii BIPV. Artyści tworzą piękno. Ich prace przyciągają uwagę, wzbudzają emocje, inspirują. Dlaczego by więc nie wykorzystać ich potencjału do tworzenia piękna także w branży solarnej? AUTOR Magdalena Muszyńska-Łanowy

Bibliografia: [1] http://www.architectureweek.com [2] http://www.glasmalerei.de/ [3] http://www.marburg.de/ [4] http://www.mgt-esys.at/ [5] http://www.op-marburg.de [6] http://www.sarahhallstudio.com/ [7] http://www.solaripedia.com [8] Muszyńska-Łanowy M., Ekologia dla oczu. Estetyka powłoki BIPV. Cz. 1, „Świat Szkła” 7-8/2011 [9] Muszyńska-Łanowy M., Ekologia dla oczu. Estetyka powłoki BIPV. Cz. 2, „Świat Szkła” 9/2011. [10] Muszyńska-Łanowy M., Szkło fotowoltaiczne, „Świat Szkła” 6/2010

Świat Szkła 4/2014

okna

Badanie naturalnej wentylacji w przypadku równoległego odsunięcia skrzydła okiennego

Jak można w energooszczędny sposób wykorzystać okna do wentylacji izolowanych budynków? Popularne tradycyjne metody polegające na pozostawieniu otwartego okna w pozycji uchylnej przez dłuższy czas z pewnością nie są prawidłową odpowiedzią.

Sytuacja wyjściowa Jakość powietrza zależy nie tylko od rodzaju wentylacji, ale również od czasu trwania wentylacji, co z kolei zależy od wielu innych czynników. Przykładowo, gdy na zewnątrz panują niższe temperatury, powietrze zewnętrzne będzie zawierało mniej wilgoci i wówczas budynki nie muszą być długo wentylowane. Jednak w praktyce konstatacja taka rodzi następujące pytania: zzJaka jest idealna wymiana powietrza (na godzinę) i jak można ją osiągnąć? zzJak można wywietrzyć pomieszczenia w budynku, gdy nie są one cały czas używane? zzW jaki sposób lokatorzy pracujący poza swoim domem powinni je przewietrzać?

Świat Szkła 4/2014

Świeże powietrze

Całkowita wymiana powietrza EFH [1/h]

Często dochodzi do sprzecznych opinii właścicieli i najemców, jeśli przychodzi ustalić, kto jest winien pojawienia się pleśni wewnątrz obiektu (w wyniku podwyższonej wilgotności)? I czy można oczekiwać, że najemca, pracujący w pełnym wymiarze godzin, będzie przyjeżdżał do domu w ciągu dnia, aby „przewietrzyć” pomieszczenia? Wymaganie zawarte w normie DIN 1946-6, aby stosować wentylację„niezależną od użytkownika”, przenosi część odpowiedzialności na firmy pracujące przy budowie danego obiektu, co czyni je odpowiedzialne za jakiekolwiek szkody powstałe w budynku nawet wiele lat po zakończeniu prac budowlanych (montażowych). Ale czy rzeczywiście specjalista – projektant, wykonawca, instalator – jest w stanie zapewnić wentylację niezawodną i niezależną od użytkownika? Tego dotyczy projekt badawczy zlecony Instytutowi Fraunhofer. Badania mają na celu dostarczenie rzetelnych danych na temat naturalnej wentylacji, niezależnej od użytkownika, bazującej na równoległym

Zużyte powietrze

Średnie wartości dzienne Średnie wartości miesięczne

Data

www.swiat-szkla.pl

okna

odsunięciu skrzydła okiennego od ościeżnicy za pomocą siłownika z elektrycznym napędem.

Cel Jako alternatywę dla skomplikowanych rozwiązań mechanicznej wentylacji, projektanci mają do dyspozycji skuteczne i znacznie bardziej ekonomiczne rozwiązanie: wersję automatycznej wentylacji naturalnej, opartej na równoległym odsunięciu skrzydła okiennego poruszanego i sterowanego elektrycznie. Ważnym celem projektu jest opracowanie odpowiednich zasad użycia, które umożliwią uzyskanie optymalnego klimatu wewnątrz pomieszczeń. Ma to być osiągnięte poprzez energooszczędną, naturalną wentylację uruchamianą „na żądanie”, według aktualnych potrzeb. Projekt skupia się przede wszystkim na zaspokojeniu potrzeb domowników.

Wyniki Kompleksowe badanie symulacji zdarzeń występujących w budynku trwało przez jeden rok. Zastosowano okucia WINKHAUS i napęd D+H. Dane pogodowe zostały włączone do modeli badawczych i określono, w jaki sposób poszczególne komponenty zostaną zastosowane. Użycie do wentylacji po-

mieszczeń naturalnego przewietrzania, opartego na wytworzeniu szczeliny wentylacyjnej w wyniku równoległego przesunięcia skrzydła okiennego sprawiło, że powietrze w pomieszczeniach stało się zdrowsze i poprawiła się jakość życia w budynkach.

IFT Rosenheim

Artykuł powstał na podstawie wykładu wygłoszonego na Sympozjum „Vibrat research for vibrat lives” zorganizowanego przez IFT Rosenheim na targach Fensterbau/Frontalne 2013 w Norymberdze. Pełna, oryginalna wersja wykładu dostępna na stronie www.ift-rosenheim.de REKLAMA

BDT – sterowanie stolarką okienną za naciśnięciem guzika

www.dhpolska.pl

okna

Zewnętrzne folie okienne Zewnętrzne folie okienne są w stanie zapewnić nie tylko ochronę przed promieniami słonecznymi ale również stanowią zabezpieczenie w przypadku pęknięcia szyby, wandalizmu czy też wybuchu. Stosując zewnętrzne folie fasadowe zyskuje się znaczny poziom przejrzystości optycznej przy zachowaniu wysokiego stopnia przepuszczania światła słonecznego. Dzięki uwzględnieniu hydrofobowej, twardej warstwy krople wody nie zatrzymują się na zewnętrznej powierzchni szyby. Warto zwrócić uwagę na znaczące zredukowanie przenikania ciepła do wewnątrz budynku, a co za tym idzie, obniżenie kosztów energii związanej z funkcjonowaniem urządzeń klimatyzacyjnych. We wnętrzu pomieszczeń, w efekcie ograniczenia zjawiska przenikania ciepła z zewnątrz w porze letniej, utrzymywany jest przyjemny chłód. Obniżane są zatem koszty działania urządzeń klimatyzacyjnych. Folie można w łatwy sposób zainstalować na świetlikach, szybach frontowych oraz w miejscach o utrudnionym dostępie. Na uwagę zasługuje zminimalizowanie ryzyka zranienia odłamkami szkła w przypadku rozbicia szyby. Zmniejsza się również ryzyko obejmujące pęknięcie szyb w wyniku naprężeń termicznych. Dzięki niemetalizowanym foliom nie ma potrzeby uszczelniania brzegów folii podczas aplikacji oraz wyeliminowane są

Fot. 1. Dzięki zewnętrznym foliom przeciwsłonecznym zyskuje się ochronę przed działaniem promieni słonecznych przy nie zmienionym wyglądzie okien (WARSFOLL)

zakłócenia sygnału telefonów komórkowych używanych w pomieszczeniu.

Folie ochronne i zabezpieczające

Fot. 2. Istotnym zadaniem folii zabezpieczających jest wydłużenie czasu potrzebnego na włamanie. Stąd też bariera powstała dzięki folii chroni przed rozbiciem oraz sforsowaniem szyby (WARSFOLL)

Świat Szkła 4/2014

Istotnym zadaniem folii zabezpieczających jest wydłużenie czasu potrzebnego na włamanie. Stąd też bariera powstała dzięki folii chroni przed rozbiciem oraz sforsowaniem szyby. Folie zapewniają ochronę przed wandalizmem. Niezabezpieczona, rozbita szyba ułatwia wtargnięcie do wnętrza pomieszczenia. Dzięki foliom ochronnym szyba jest utrzymywana w całości, zatem w momencie jej rozbicia folie jedynie rozciągają się i, co za tym idzie, nadal utrudniają wejście do budynku. Nie mniej ważną zaletą folii ochronnych jest zapobieganie rozpryskiwaniu odłamków szkła po rozbiciu szyby. Właściwości w tym zakresie nabierają szczególnego znaczenia w kontekście możliwości uderzenia częścią ciała w szybę. W efekcie szyby z foliami znajdują zastosowanie przede wszystkim w obiektach użyteczności publicznej. W przypadku wybuchu folie zapewniają ochronę zarówno ludziom, jak i wyposażeniu. Właściwości w tym

zakresie uzyskuje się dzięki zastosowaniu mikrowarstwowej technologii poliestrowej (mikrolaminacja), polegającej na łączeniu wielu warstw w jedną folię. Technologia taka zdecydowanie zwiększa odporność folii na rozdarcia. Jeżeli dojdzie do wybuchu, folia działa jak membrana – odbija falę detonacyjną i utrzymuje popękane szkło w całości. Z myślą o ochronie przed wybuchem przewiduje się kompleksowe rozwiązania pozwalające na utrzymanie szkła w ramach w przypadku pęknięcia szyby. Stąd też specjalne listwy, za którymi jest owinięta folia przeciwwybuchowa, montuje się do ram okiennych. Przy montażu zastosowanie znajdują specjalne śruby. Istotną rolę odgrywa gumowa uszczelka, montowana celem uniknięcia pęknięcia szkła w przypadku jego zetknięcia z ramą. W niektórych rozwiązaniach przewidziano syntetyczne sznury obejmujące szerokość okna łącznie z folią montowaną w świetle szyby. Sznury projektuje się w taki sposób aby przy rozciąganiu energia została złagodzona do czasu wypadnięcia szkła z ram. Na rynku oferowane są systemy spełniające kryteria GSA kategorii C poziom 3 oraz ISO16933EXV33 kategorii C.

www.swiat-szkla.pl

okna

Fot. 3. Z myślą o ochronie przed wybuchem przewiduje się kompleksowe rozwiązania pozwalające na utrzymanie szkła w ramach w przypadku pęknięcia szyby (ARTFOLL)

Fot. 4. Warto zadbać, aby na etapie montażu folii były użyte odpowiednie narzędzia. Na przykład skrobaki są szczególnie przydatne podczas prac związanych z przygotowaniem okna do montażu (ARTFOLL)

Niejednokrotnie zastosowanie znajdują elastyczne, plastikowe profile ze specjalistyczną taśmą przemysłową montowaną wraz folią. Produkty tego typu nie wymagają stosowania silikonów oraz innych zabezpieczeń o charakterze przeciwwybuchowym. Niektóre rozwiązania cechują się certyfikatem ISO 16933 ExV 33 kategorii C spełniającej kryteria GSA kategorii C 3ac.

chują się współczynnikiem odbicia światła, który jest niższy od współczynnika samego szkła. Niejednokrotnie im silniej operuje słońce, tym większe jest odbicie ciepła. Nowoczesne folie cechują się konstrukcją wielowarstwową, bazującą na nanotechnologii. Ważna jest przy tym transmisja dużej ilości światła widzialnego przy zachowaniu wysokiego poziomu ograniczenia przenikania ciepła z zewnątrz. Typowa folia fasadowa (np. 3M™ Prestige 90 Exterior) może być instalowana na bezbarwnej szybie o grubości 6 mm. Całkowita odbita energia słoneczna wynosi 36% a całkowita odbita energia słoneczna przy kącie padania 60° wynosi 45%. Współczynnik skuteczności świetlnej wynosi 1,38 przy odbiciu promieniowania podczer-

Folie przeciwsłoneczne Dzięki zewnętrznym foliom przeciwsłonecznym zyskuje się ochronę przed działaniem promieni słonecznych przy nie zmienionym wyglądzie okien. Niektóre folie przeciwsłonecznie ce-

Fot. 5. Niejednokrotnie zastosowanie znajdują elastyczne, plastikowe profile ze specjalistyczną taśmą przemysłową montowaną wraz folią (ARTFOLL)

wonego (IR) 97%. Oprócz tego zyskuje się redukcję oślepienia 1% i blokadę promieni 99,9%. Grubość bez warstwy kleju wynosi 0,058 mm/58 µm. Konstrukcja folii bazuje na kleju akrylowym i warstwie utwardzającej. Istotną rolę odgrywa powłoka odporna na zarysowania.

Montaż folii Podczas prac montażowych ważne jest, aby powierzchnia szyby była dokładnie oczyszczona. Wszelkie ślady po farbie lub kleju należy usunąć ponieważ powierzchnia szyby musi być idealnie czysta. Należy uwzględnić w kalkulacji wymiaru folii 2-3 cm zapasu z każdej strony. Aby rozdzielić warstwę klejącą folii REKLAMA

okna

liwe usunięcie wody, która znajduje się pod folią. Zazwyczaj używane są wyciskacze o szerokościach wynoszących 10, 15 oraz 20 cm. Przydatne rozwiązanie stanowią rakle przeznaczone do usuwania wody znajdującej się pomiędzy folią a oklejoną powierzchnią. Specjalne rakle oferowane są z myślą o naklejaniu folii samochodowych, matowych i przeciwsłonecznych. Z kolei rakli twardych używa się przy montażu folii antywłamaniowych oraz ochronnych.

Co jeszcze?

Fot. 6. Nie mniej ważną zaletą folii ochronnych jest zapobieganie rozpryskiwaniu odłamków szkła po rozbiciu szyby (WARSFOLL)

od warstwy ochronnej trzeba przykleić do obu rogów folii taśmę klejącą, po czym spryskać warstwę klejącą folii odpowiednim roztworem. Istotne jest również aby roztwór rozpylić na powierzchni okna, po czym folię nakłada się na środek szyby, rozprowadzając na pozostały obszar okna. W następnej kolejności usuwana jest woda znajdująca się pod powierzchnią folii. Trzeba spryskać stronę zewnętrzną roztworem, dzięki czemu folia nie zostanie porysowana. Kolejny etap prac obejmuje usunięcie folii pozostałej w nadmiarze. Nie należy montować folii podczas silnego wiatru, bowiem folia może się zaginać. Ważne jest również, aby nie instalować folii w czasie opadów deszczu. Montaż należy przeprowadzać w temperaturze przekraczającej 5°C. Wykonawca podczas prac montażowych powinien zastosować profesjonalne środki czyszczące przeznaczone do folii. Użycie innego rodzaju detergentu może spowodować powstanie białych smug pod folią. Ewentualne pęcherze powietrza powstałe pod folią powinny zniknąć po kilku dniach, wraz z całkowitym przyklejeniem folii do szyby. Należy pozostawić odstęp pomiędzy uszczelką a folią wynoszący 1-2 mm.

nia szklana. Z kolei specjalne rozpylacze zapewniają delikatną a zarazem gęstą mgłę umożliwiając spryskanie dużych powierzchni w krótkim czasie. Należy podkreślić, że oferowane na rynku rozpylacze cechują się odpornością na działanie środków czyszczących, materiałów korozyjnych czy też kwasów. Warto zadbać o specjalne płyny przeznaczone do montażu folii okiennych. Płyny takie zapewniają naklejanie folii z wyeliminowaniem pęcherzyków oraz zgrubień. Na etapie montażu folii z pewnością przydadzą się wyciskacze wody służące do ściągania wody z powierzchni szyby. Dzięki wyciskaczom jest moż-

Interesujących walorów architektonicznych nadają fasadzie folie lustrzane. Uniemożliwiają one wgląd do wnętrza pomieszczenia, zapewniając efekt tzw. lustra weneckiego. Dzięki różnicy natężenia światła, która występuje w ciągu dnia z obu stron powierzchni szklanej, możliwe jest obserwowanie otoczenia samemu będąc niewidocznym. Osoby znajdujące się wewnątrz pomieszczenia mogą obserwować otoczenie a osoba stojąca przed oknem widzi jedynie swoje odbicie lustrzane. Zjawisko takie występuje wyłącznie do momentu, gdy wewnątrz pomieszczenia jest ciemniej niż na zewnątrz. Wraz z zapaleniem światła wnętrze będzie z kolei całkowicie widoczne. Oprócz tego folia lustrzana zapewnia ochronę przed rażącym słońcem i promieniami UV oraz skutecznie redukuje temperaturę w porze letniej. Zimą folia zapobiega utracie ciepła z zewnątrz, a co najważniejsze, redukowane są koszty ponoszone na ogrzewanie budynku. Specjalne folie oferowane są z myślą o ochronie szyby przed zarysowaniami. Folie tego typu bardzo często uwzględnia się w środkach komunikacji miejskiej. Istotną cechą folii jest znaczna grubość (100 µm) oraz możliwość łatwego odklejenia, np. w razie konieczności wymiany folii.

Narzędzia do montażu Warto zadbać aby na etapie montażu folii były użyte odpowiednie narzędzia. Na przykład skrobaki są szczególnie przydatne podczas prac związanych z przygotowaniem okna do montażu. W skrobakach przewidziano ostrą krawędź, którą usuwane są zabrudzenia w postaci farby, kleju czy też zaschniętego tłuszczu, przy czym nie jest rysowana powierzch-

Świat Szkła 4/2014

Fot. 7. Interesujących walorów architektonicznych nadają fasadzie folie lustrzane. Uniemożliwiają one wgląd do wnętrza pomieszczenia, zapewniając efekt tzw. lustra weneckiego (ARTFOLL)

www.swiat-szkla.pl

okna

Podsumowanie O tym, czy zostanie zastosowana folia zewnętrzna czy też wewnętrzna decyduje przynajmniej kilka czynników. Przede wszystkim istotną rolę odgrywa rodzaj szyby. Na oknach, gdzie przewidziano szybę pojedynczą zazwyczaj montuje się folie

wewnętrzne. Z kolei na okach z szybą zespoloną, a także oknach dachowych i z szybą wykonaną z bezpiecznego szkła oraz na oknach wypełnionych gazem – montowane są folie zewnętrzne. Po 30 dniach od zainstalowania folie mogą być czyszczone. W tym celu używa się standardowych detergentów do mycia okien, które nie zawierają

cząsteczek ściernych. Pamiętać należy aby nie stosować szorstkich gąbek, tkanin czy też szczotek. Podczas czyszczenia należy używać syntetycznych gąbek, miękkich chusteczek lub gumowych ściągaczek do czyszczenia. Ważne jest aby folii nie czyścić na sucho. Specjalne folie produkuje się z myślą o powierzchniach akrylowych. W porównaniu z tradycyjnymi foliami w produktach tego typu przewidziano inny rodzaj kleju, który jest przystosowany do powierzchni wykonanych z tworzywa sztucznego. Folie tego typu montowane są chociażby na ekranach akustycznych. Stosując folię dodatkowo wzmacniana jest powierzchnia i utrzymywana płyta w przypadku pęknięcia. Folie do zastosowań na powierzchniach akrylowych oferowane są o grubościach 150 mikronów i 175 mikronów. Przydatne rozwiązanie stanowią folie z zewnętrzną powłoką, która spełnia wymogi klasy 1B1 zgodnie z normą EN 12600. AUTOR Damian Żabicki

Fot. 8. Folie zapewniają ochronę przed wandalizmem bowiem niezabezpieczona, rozbita szyba ułatwia wtargnięcie do wnętrza pomieszczenia (WARSFOLL)

Literatura Materiały informacyjne firm: AMPLUS, PERFORM, 3 M, WARSFOLL.

Okucia do konstrukcji szklanych Drzwi całoszklane

GU Polska Sp. z o.o 60-449 Poznań, ul. Wichrowa 26 tel. 61 650 40 00, fax 61 650 40 01 Internet: www.gupolska.pl; www.g-u.com; e-mail: okucia@gupolska.pl Nazwa producenta/systemu G-U Rodzaj drzwi: n bezościeżnicowe, n otwierane ręcznie, automatyczne, n rozwierane (przymykowe), wahadłowe, przesuwne.

Ciekawe realizacje: n Zamek Przemysła w Poznaniu (drzwi całoszklane automatyczne), n Galeria Malta w Poznaniu, n Galeria Wzorcowani we Włocławku, n MTP w Poznaniu, n budynek biurowy ul. Kościelna w Poznaniu.

Dodatkowe funkcje: n kontrola dostępu.

Pozostała oferta: Okucia obwiedniowe, zamki, napędy do drzwi automatycznych, drzwi obrotowe, serwis oraz przeglądy drzwi.

Wymiary maksymalne (mm) pojedynczej tafli szkła: szerokość od 60 do 1250, wysokość od 1000 do 4000, zabudowywanego otworu: szerokość od 60 do 1250, wysokość od 1000 do 4000. Grubość szkła (mm) od 8, 10, 12, 22. Kształty tafli: prostokątne. Rodzaje szkła: przezroczyste, matowe. Zdobienie szkła: piaskowanie, trawienie chemiczne, sitodruk. Okucia (producent): GU. Asortyment: zawiasy, klamki, zamki, listwy (tzw. U-profile). Materiał: aluminium, stal nierdzewna. Rodzaj wykończenia: n polerowanie, satynowanie, n powłoki galwaniczne: anodowanie (aluminium), n malowanie proszkowe – kolory na zamówienie wg palety RAL. Samozamykacze (producent): GU Miejsce mocowania: w podłodze, do górnej powierzchni skrzydła.

www.swiat-szkla.pl

Świat Szkła 4/2014

Okucia do konstrukcji szklanych Meble szklane PH SISO-POL 86-200 Chełmno, ul. Rydygiera 15. tel. 56 686 20 94, tel. komórkowy 602 454 226 Infolinia: 663 484 595 Internet: www.siso-pol.pl; poczta elektroniczna: siso-pol@siso-pol.pl E-sklep: www.okuciaonline.pl

Producent okuć: Generalny dystrybutor SISO Denmark w Polsce (od 1989 roku) Materiał n aluminium: anodowane, chromowane, niklowane, efekt stali szlachetnej n stal zwykła: chromowane, niklowane, stal szczotkowana n stal nierdzewna: polerowana, satynowana n mosiądz: polerowany, satynowany, niklowany n znal Wsporniki półek szklanych MUS Grubość szkła [mm]: 6-10 Materiał: znal Wykończenie: chrom, aluminium, stal szczotkowana Łączniki do tafli szklanych w gablotach szklanych serii Passion narożnik, trójnik, krzyżak Grubość szkła [mm]: 4-6 Wykończenie: chrom, aluminium

Wysokiej jakości akcesoria do mebli i szkła

Zawiasy do drzwiczek otwieranych Grace do drzwiczek wpuszczanych, do drzwiczek nakładanych (otwarcie 180o) mocowanie do boków drewnianych Grubość szkła [mm]: 5-8 Wielkość tafli szklanej szer./dł. [mm]: 650x900 (6 kg na zawias) Materiał: stal nierdzewna Wykończenie: chrom System przsuwny do gablot szklanych #2740 Grubość szkła [mm]: 4-6 Wielkość tafli szklanej szer./dł. [mm]: indywidualnie Zamki i uchwyty do mebli szklanych serii 689 Dostępne funkcje: ujednolicony klucz, system Master, opcjonalna płytka zaczepowa blokuje drugie skrzydło Grubość szkła [mm]: 4-6 do drzwiczek otwieranych do drzwiczek pojedynczych, do drzwiczek podwójnych wymagające otworów w szkle Wykończenie: chrom, nikiel matowy, aluminium, złoty, czarny matowy

Już jest

Świat Szkła 4/2014

www.swiat-szkla.pl

Materiały, technologie

Najnowsze osiągnięcia

w ogniwach fotowoltaicznych Ogniwa fotowoltaiczne to technologia, która opanowuje świat. W porównaniu z innymi odnawialnymi źródłami energii fotowoltaika ma potencjał zdolny całkowicie pokryć zapotrzebowanie ludzkości na energię elektryczną. Pozyskiwania energii elektrycznej ze światła słonecznego odbywa się za pomocą paneli fotowoltaicznych, które wbrew obiegowym opiniom nie potrzebują idealnej pogody, a które z powodzeniem gromadzą energię nawet w pochmurne dni. Zjawisko fotowoltaiczne polega na tym, że w wyniku oświetlenia w obwodzie zewnętrznym pojawia się napięcie elektryczne. Następuje więc bezpośrednia konwersja energii słonecznej w energię elektryczną. Panele zamieniają światło słoneczne w prąd elektryczny, który może być wykorzystany do zasilania budynku, na którym zainstalowane są panele, lub który można sprzedać zakładowi energetycznemu. Możliwe jest także wykorzystanie energii dla własnych potrzeb z jednoczesnym odsprzedaniem nadwyżek energii do sieci energetycznej. Systemy solarne umieszczone na dachach lub elewacjach konwertują darmową energię promieniowania słonecznego na energię elektryczną (panele fotowoltaiczne) lub energię cieplną (kolektory słoneczne). Integralnym elementem większości tych urządzeń jest szkło, które pełni funkcje osłonowe, a jednocześnie może zwiększać wydajność urządzeń systemów solarnych. Na rys. 1 przedstawiono schemat budowy i działania ogniwa fotowoltaicznego.

Dotychczas wykorzystywane materiały do produkcji ogniw fotowoltaicznych są typu nieorganicznego, a należą do nich np. german, krzem, arsenek galu (GaAs), krzem amorficzny i jego stopy, tellurek kadmu (CdTe) i selenek indowo-miedziowy (CiS). Wydajność komercyjnych ogniw zbudowanych z tych materiałów nie przekracza 12%, jednak największą ich wadą jest zbyt wysoki koszt w porównaniu z konwencjonalnymi źródłami energii elektrycznej. Szkłem zoptymalizowanym do użycia w cienkowarstwowych technologiach fotowoltaicznych jest grupa produktów obejmująca szyby z przewodzącymi prąd powłokami TCO (ang. Transparent Conductive Oxide – transparentne tlenki przewodzące). Takie szkło zapewnia wysoką przepuszczalność światła, optymalne właściwości przewodzenia prądu oraz stosunkowo niski poziom zamglenia. Panele fotowoltaiczne oparte na krystalicznym krzemie przetwarzają energię słoneczną na prąd elektryczny. Szkło o wysokiej przepuszczalności energii

słonecznej zapewnia wydajne działanie paneli, stanowiąc jednocześnie osłonę ogniw fotowoltaicznych przed czynnikami zewnętrznymi. Szkło walcowane o obniżonej zawartości żelaza charakteryzuje się bardzo wysoką przepuszczalnością energii słonecznej. Wzór wytłaczany na szkle w procesie walcowania pozwala zminimalizować poziom odbicia światła słonecznego oraz ułatwia proces laminowania podczas produkcji panelu. Najnowsze technologie pozwalają także na wykonanie powłoki antyrefleksyjnej na szkle hartowanym lub niehartowanym. W laboratoriach jest już jednak inna technologia, która może w przyszłości wręcz zrewolucjonizować życie na ziemi. W Europie i na świecie opracowywane są liczne projekty dotyczące strategii rozwoju fotowoltaiki, gdzie podstawowym celem jest wzrost wydajności ogniw fotowoltaicznych oraz spadek cen ich produkcji, instalacji i eksploatacji. Także Japończycy opracowali własne plany rozwoju fotowoltaiki, które ukazują perspektywy rozwoju fotowoltaiki w ujęciu światowym. W planach tych jedną z podstawowych dróg rozwoju jest poprawa wydajności, zmniejszenie kosztów produkcji i instalowania ogniw nieorganicznych oraz masowe wdrażanie do wytwarzania ogniw fotowoltaicznych nowych materiałów – przede wszystkim materiałów organicznych. Rodzaje wykorzystywanych materiałów organicznych to polimery, digomery, dendrometry, barwniki pigmentowe, ciekłe kryształy. Zasada działania organicznych ogniw fotowoltaicznych oparta jest na procesach powodowanych przez ekscytony, które wytwarza światło w materiałach molekularnych. Zwykle światło generuje ekscytony typu Frenkla, rzadziej ekscytony charge-transfer (CT) [1, 2]. Wytworzone przez światło ekscytony dyfundują wewnątrz materiału mo1 Hoppe

Rys. 1. Budowa i zasada działania ogniwa fotowoltaicznego

www.swiat-szkla.pl

H., Sariciftci N.S.: Organic solar cells: An overview. “J. Mater. Res.” 19/2004. 2 Godlewski J.: Currents and photocurrents in organic materials determined by the interface phenomena. “Advances in Colloid and Interface Science” 116/2005.

Świat Szkła 4/2014

Materiały, technologie

lekularnego i mogą dysocjować na dwa rodzaje nośników ładunku: na elektrodach lub na złączach materiałów. Po wytworzeniu dwóch rodzajów nośników ładunków kolejne procesy powinny doprowadzić do ich rozdziału tak, aby powstał prąd w obwodzie zewnętrznym. Im efektywniejszy jest rozdział wytworzonych przez ekscytony nośników ładunku, tym wydajniejsze jest przetwarzanie energii optycznej w ogniwie fotowoltaicznym. Materiały organiczne stanowią ważną perspektywę dla masowej produkcji ogniw fotowoltaicznych ze względu na niski koszt wytwarzania i instalacji oraz wiele nowych cennych zalet wytwarzanych z tych materiałów ogniw, takich jak elastyczność, giętkość i lekkość, co otwiera nowe możliwości praktycznych zastosowań ogniw fotowoltaicznych. Ogniwa fotowoltaiczne dziś jeszcze mają znacznie niższą efektywność i żywotność niż ogniwa nieorganiczne, jednak szybki rozwój tej technologii z pewnością pozwoli te parametry poprawić. Technologia organicznych ogniw ma kilka kluczowych zalet: zzprzewiduje się, że produkcja ogniw z materiałów organicznych będzie dużo tańsza, niż z nieorganicznych, co pozwoli na jeszcze większy wzrost tego rynku zzelastyczność, niska waga i niewielkie rozmiary, które pozwolą na produkcję prądu w miejscach, w których obecnie jest to niemożliwe. Mogą to być np. ubrania a w szczególności odzież sportowa. Technologia ta jest dopiero na początku ścieżki rozwoju i minie kilkanaście lat zanim stanie się ona powszechna, jednak wizja ładowania baterii do telefonu komórkowego podczas spaceru wydaje się być obiecująca. Na rys. 2 przedstawiono zdjęcie „inteligentnej” tkaniny.

Rys. 2. Odzież przyszłości (wg Z. Szamel)

Coraz więcej laboratoriów i koncernów pracuje nad przygotowaniem i wdrożeniem do masowej produkcji organicznych ogniw fotowoltaicznych.

Świat Szkła 4/2014

Obecnie konkurują ze sobą trzy kombinacje materiałowe w ogniwach nanofotowoltaicznych: zzpierwsza to bardzo cienkie powłoki, będące przewodnikami elektryczności w postaci łańcuchów cząstek polimerowych, które zamieniają światło w elektryczność. Cząsteczki węgla, znane jako fulereny, przesyłają ładunki elektryczne do elektrod ogniw, skąd odbierana jest energia elektryczna; zzdruga metoda wykorzystuje cząsteczki barwnika na bazie rutenu, który to związek chemiczny przemienia promieniowanie słoneczne w elektryczność, działanie tego układu przypomina rolę chlorofilu w liściach roślin w ramach fotosyntezy dwutlenku węgla z wodą do biomasy oraz tlenu; zztrzeci typ kombinacji materiałowej dla ogniw nanofotowoltaicznych wykorzystuje nanokrystality z miedzi, indenu, galu oraz selenu. Nie wolno tej techniki utożsamiać z tzw. technologią cienkowarstwowych ogniw fotowoltaicznych. Metale te są nanoszone na szklany nośnik w postaci oparów w bardzo wysokiej temperaturze. Następnie zostają rozpuszczone w odpowiednich cieczach i jako roztwór nanoszone na taśmy metodą nadruku. Rozstrzygającą korzyścią stosowania powyższych kombinacji materiałowych w ogniwach fotowoltaicznych w porównaniu z układami krzemowymi jest fakt, że te pierwsze nanosi się na folie w postaci powłok o grubości pojedynczych μm, jak w drukarniach gazet, a tymczasem płytki krzemowe bywają o grubości około 200 μm i tu tkwią główne przyczyny różnicy kosztów wytwarzania obu typów ogniw fotowoltaicznych. Naukowcy z Uniwersytetu w Buffalo pracują nad nową generacją ogniw fotowoltaicznych. Mają one w założeniu produkować więcej energii a koszt ich wytwarzania ma być niższy niż dotychczas. Obecnie energia słoneczna jest produkowana z cienkich polikrystalicznych wafli krzemowych lub cienkowarstwowych ogniw zbudowanych z materiałów nieorganicznych jak amorficzny krzem lub tellurek kadmu. Niestety, obydwa są drogie w produkcji. Nowe, bardzo obiecujące badania są prowadzone na organicznych plazmonicznych materiałach fotowoltaicznych. Nawiązując do raportu uniwersyteckiego, takie urządzenia są tańsze i wytwarzane w postaci płynnej, dzięki czemu mogą znaleźć zastosowanie na wielu rodzajach powierzchni. W porównaniu z ogniwami nieorganicznymi, organiczne fotoogniwa, mogą być wykonane na dużych obszarach, na sztywnych lub elastycznych podłożach, stając się tanie jak farby. Nawiązanie do malowania nie odnosi się tylko do ceny ale raczej do idei ogniw fotowoltaicznych, które w ciągu jednego dnia będą mogły być zastosowane na dużej powierzchni w sposób prosty, jak malowanie ściany. Istnieją również wady organicznych ogniw fotowoltaicznych. Muszą być one cienkie z powodu stosunkowo słabych właściwości przewodności prądu elektrycznego. Ponieważ są cienkie, tym samym ogranicza to ich absorpcję i prowadzi do słabej wydajności konwersji energii. Ich wydajność musi być ok. 10% aby stały się konkurencyjne na rynku. Naukowcy wykorzy-

stują nanocząsteczki metali lub/i szablony struktur plazmonicznych stosując je w ogniwach organicznych. Plazmony są falami elektromagnetycznymi wolnymi od elektronów, które mogą być zastosowane do wywołania oscylacji na powierzchni metali i półprzewodników. Naukowcy z Uniwersytetu Rice w Teksasie i Uniwersytetu Pensylwanii poinformowali, iż wynaleźli nowy rodzaj ogniwa solarnego opartego na kopolimerach blokowych. Być może także tym torem podąży fotowoltaika organiczna.

Rys. 3. Zdjęcia paneli fotowoltaicznych (Chiny)

Rys. 4. Panele fotowoltaiczne zainstalowane w Nowym Jorku (zdjęcie dzięki uprzejmości EERE)

Aż dziesięć wiodących uniwersytetów, instytucji badawczych i firm z różnych dziedzin jest zaangażowanych w projekt „Development of New Materials and Device Structures for Competitive Mass Production Methods and Applications of Organic Photovoltaics” (POPUP). Jest to nowy program finansowany przez niemieckie Federalne Ministerstwo Edukacji I Badań Naukowych (BMBF), które ma na celu opracowanie bardziej wydajnych materiałów i nowych tekstur dla organicznych modułów fotowoltaicznych. Na rys. 3 i rys. 4 przedstawiono zdjęcia zaimplementowanych paneli fotowoltaicznych. AUTOR dr inż. Magdalena Osiadły

Literatura: http://www.pvportal.pl/nowosci/615/organiczne-ogniwasloneczne-przyszloscia-fotowoltaiki http://materialyinzynierskie.pl/rekord-w-ruchliwoscielektronow-organicznych-tranzystorow/

www.swiat-szkla.pl

Materiały, technologie

Niejednorodność masy

szklanej – stare zło

Niejednorodność masy szklanej ciągle stanowi poważny problem technologiczny. Zmiany w składzie chemicznym szkła skutkują zróżnicowanymi wartościami współczynnika rozszerzalności termicznej i współczynnika załamania światła. Częstą przyczynę stanowi wpływ materiałów ogniotrwałych i produktów ich reakcji ze składnikami zestawu, naturalna tendencja segregacji lżejszych frakcji bogatszych w SiO2 do koncentrowania się na powierzchni podczas topienia szkła, a także wprowadzone – zwłaszcza od strony części wyrobowej – zanieczyszczenia szkliste. Znaczny wpływ na stopień homogeniczności masy szklanej ma uziarnienie składników zestawu i rozdrobnienie oraz skład chemiczny i stopień czystości stłuczki. Ogólnie, wpływ mogą mieć wszelkie zmiany w zestawie szklarskim i warunkach technologicznych a osiągany stopień homogeniczności zależy od wielu czynników, w tym głównie: zzczasu, zzskładu i rozdrobnienia materiałów, zzjednorodności uzyskanej w wyniku mieszania składników zestawu, zztendencji do odmieszania podczas transportu zestawu i topienia,

zzreakcji na granicach szkło/materiały ogniotrwałe

i szkło/atmosfera, zzmożliwości ujednorodnienia stopu w agrega-

cie topliwym i zasilaczu, w tym mieszanie mechaniczne, zzzapobieganie zanieczyszczeniom przestrzeni masy szklanej wokół otworów wyrobowych [1]. W celu stwierdzenia, czy mamy do czynienia z niejednorodnością fizyczną czy chemiczną, konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich badań. Prześledźmy na przykładzie, sposób postępowania z gotowym wyrobem. Badaniom poddano wazon ze szkła

Fot. 5. Fotografia mikroskopowa wad występujących w wazonie. Ścianka boczna – obraz widziany w świetle spolaryzowanym. Powiększenie 10 x

Fot. 1. Fotografia wad występujących w wazonie. Dno – obraz widziany okiem nieuzbrojonym

Fot. 3. Fotografia mikroskopowa wad występujących w wazonie. Ścianka boczna – obraz widziany w świetle spolaryzowanym. Powiększenie 10 x

Fot. 6. Fotografia mikroskopowa wad występujących w wazonie. Dno – obraz widziany w świetle przechodzącym. Powiększenie 10 x

Fot. 2. Fotografia mikroskopowa wad występujących w wazonie. Ścianka boczna – obraz widziany w świetle przechodzącym. Powiększenie 10 x

Fot. 4. Fotografia mikroskopowa wad występujących w wazonie. Ścianka boczna – obraz widziany w świetle przechodzącym. Powiększenie 10 x

Fot. 7. Fotografia mikroskopowa wad występujących w wazonie. Dno – obraz widziany w świetle spolaryzowanym. Powiększenie 10 x

www.swiat-szkla.pl

Świat Szkła 4/2014

Materiały, technologie

Tabela 1. Wyniki analiz chemicznych wykonanych w obszarze występowania wady w postaci smugi, uzyskane z wykorzystaniem EDS (fot. 8) Skład chemiczny % wag.

Nr analizy obszar

Fot. 8. Mikrofotografia wtrącenia wraz z zaznaczonymi punktami, w których przeprowadzono mikroanalizę. Miejsce z wadą. Powiększenie 1600x

70,12

6,64

0,54

19,65

0,08

1,22

1,40

0,35

69,36

7,08

0,55

20,15

0,05

1,19

1,31

0,31

68,40

5,89

0,69

21,70

0,13

1,37

1,40

0,40

4- nie zaznaczony

65,90

6,59

0,65

23,39

0,00

1,47

1,57

0,42

Tabela 2. Wyniki analiz chemicznych wykonanych w obszarze występowania wady uzyskane z wykorzystaniem EDS (fot. 9) Nr analizy

Skład chemiczny % wag. O

71,60

6,18

0,32

19,23

0,00

1,16

1,20

0,27

71,36

6,51

0,32

19,14

0,14

0,99

1,33

0,21

70,66

6,70

0,34

19,56

0,00

1,00

1,37

0,38

obszar

Fot. 9. Mikrofotografia wtrącenia wraz z zaznaczonymi punktami, w których przeprowadzono mikroanalizę. Miejsce z wadą. Powiększenie 20 000x

Tabela 3. Wyniki analiz chemicznych wykonanych w obszarze występowania wady uzyskane z wykorzystaniem EDS (fot 10) Skład chemiczny % wag.

Nr analizy obszar

Fot. 10. Mikrofotografia wtrącenia wraz z zaznaczonymi punktami, w których przeprowadzono mikroanalizę. Miejsce z wadą. Powiększenie 20 000x

69,96

5,91

0,31

20,81

0,03

1,41

1,46

0,37

69,04

6,79

0,18

20,60

0,04

1,37

1,61

0,38

70,01

5,69

0,34

20,73

0,03

1,24

1,58

0,38

67,95

6,38

0,45

21,63

0,12

1,43

1,67

0,36

Tabela 4. Wyniki analiz chemicznych wykonanych w obszarze bez widocznej wady, uzyskane z wykorzystaniem EDS (fot. 11) Skład chemiczny % wag.

Nr analizy obszar

Fot. 11. Mikrofotografia wtrącenia wraz z zaznaczonymi punktami w których przeprowadzono mikroanalizę. Miejsce bez widocznej wady . Powiększenie 1600x

Świat Szkła 4/2014

67,21

6,73

0,34

22,30

0,06

1,43

1,60

0,33

68,17

6,53

0,25

21,51

0,03

1,41

1,69

0,41

66,93

6,37

0,23

22,53

0,16

1,53

1,82

0,43

4- nie zaznaczony

67,04

6,47

0,42

22,39

0,05

1,58

1,65

0,40

www.swiat-szkla.pl

Materiały, technologie

– powstałej na skutek istnienia naprężeń w gotowych wyrobach. Różnica dróg optycznych wynosi do ok. 200 nm. W przypadku szkła niejednorodnego chemicznie obserwuje się smugi, wywołane różnicą współczynników załamania światła sąsiadujących ze sobą warstw szkła. Zjawisko to jest właśnie widoczne w badanych próbkach (fot. 2-7). Do badań na mikroanalizatorze mikroskopu skaningowego (SEM/EDS) wybrano 4 obszary: trzy z widoczną wadą oraz – dla porównania – obszar, gdzie wada nie uwidacznia się pod mikroskopem polaryzacyjnym. Ze względu na potencjalną możliwość zanieczyszczenia powierzchni materiałami szlifierskimi do badań mikroskopem skaningowym przygotowano próbki ze świeżego przełamu, bez naparowania powierzchni. Analizowano ścianki wyrobu. Ponieważ analiza miała wykazać potencjalną niejednorodność szkła, skoncentrowano się na pierwiastkach najczęściej występujących w szkłach. Wyniki analiz chemicznych w badanych mikroobszarach przedstawiono w tabelach 1-4.

Wnioski końcowe

AUTOR Anna Kuśnierz Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych Oddział Szkła i Materiałów Budowlanych w Krakowie

AUTOR Agnieszka Marczewska Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych Oddział Szkła i Materiałów Budowlanych w Krakowie Literatura. 1. Glass-making today, ed. by P.J. Doyle, Portcullis Press, Redhill, 1994.

reklama

Wyniki analiz chemicznych w mikroobszarach wykazały, że pomiędzy poszczególnymi punktami wybranego mikroobszaru, miejsc z widocznymi wadami i miejscem bez widocznej wady (w obserwacji mikroskopowej) występują różnice w zawartości pier-

wiastków chemicznych, zwłaszcza Si (19,14÷23,39 %), Zr (0,00÷0,16 %), O (65,92÷71,65 %), Al (0,18÷0,69 %). Wyniki wskazują na wzbogacenie miejsc, w których występuje wada w SiO2, ZrO2 i Al2O3, co sugeruje chemiczny charakter niejednorodności. Chemiczny charakter niejednorodności szkła potwierdzają również smugi widoczne w świetle przechodzącym i spolaryzowanym, wywołane różnicą współczynników załamania światła sąsiadujących ze sobą warstw szkła. Biorąc pod uwagę zawartość Zr, o ile nie był on celowo dodawany do szkła, przypuszcza się, że może on pochodzić z roztworzonych materiałów ogniotrwałych. W celu jednak dokładniejszej identyfikacji wady nieodzowne są dalsze specjalistyczne badania.

reklama

bezbarwnego z wadami w postaci „skrętki” umiejscowionymi w ściankach wyrobu. W wyniku przeprowadzonych oględzin wizualnych okiem nieuzbrojonym, stwierdzono występowanie na powierzchniach bocznych wazonów licznych falistości, biegnących przez całą wysokość wyrobu. Z uwagi na małą grubość ścianek wazonów oraz faktu, iż wady nie przebiegały prostopadle do osi wyrobu, nie udało się wyciąć całych pierścieni w celu zbadania niejednorodności metodą pierścieniową. Wobec tego wybrano obszary z wadami a następnie wycięto z nich małe fragmenty w taki sposób aby wada przebiegała prostopadle do powierzchni, którą następnie wyszlifowano i wypolerowano z zastosowaniem materiałów szlifierskich (proszki szlifierskie korundowe, węglik krzemu oraz tlenek ceru). Wybrane próbki poddano obserwacjom w mikroskopie stereoskopowym przy powiększeniu 10x. Zaobserwowane niejednorodności przedstawione są na fot 1-8. W wyniku przeprowadzonych oględzin mikroskopowych stwierdzono, w miejscach obserwowanych wad w ściankach wazonów, występowanie widocznych warstw, układających się równolegle do ścianek, sporadycznie układających się w kliny czy soczewki. Widoczne barwy (smugi interferencyjne – od żółtej do czerwonej) w świetle spolaryzowanym (przy użyciu płytki czerwieni I rzędu), świadczą o dwójłomności masy szklanej

www.swiat-szkla.pl

Świat Szkła 4/2014

Materiały, technologie

Termowizyjna analiza

nieszczelności okien, drzwi i elementów fasad przeszklonych

Poniższy artykuł przedstawia wykorzystanie badań termowizyjnych do analizy przyczyn nieszczelności okien, drzwi i elementów fasad przeszklonych w budownictwie. Pokazane są zastosowania termowizji w wykrywaniu i lokalizacji miejsc największych strat ciepła z budynków przy badaniach od wewnątrz i z zewnątrz, ze szczególnym uwzględnieniem stolarki okiennej i obszarów przeszklonych. Pokazane będzie, jaki wpływ na straty ciepła, wynikający z nieszczelności, mogą mieć błędy projektowe, błędy w produkcji czy montażu i jakość zastosowanych przeszkleń. Wprowadzenie W budownictwie energooszczędnym chodzi o trzy rzeczy, co do których wszyscy naukowcy są zgodni: o pomniejsze strat energii, o maksymalizację zysków energii ze źródeł odnawialnych oraz optymalizację komfortu wnętrz. Znajduje to swe odniesienia także przy kształtowaniu przegród ze-

wnętrznych. Wszystko to ma prowadzić do budowania obiektów energooszczędnych odpowiednio zaizolowanych, o niższym koszcie eksploatacji. Stosuje się też duże powierzchnie przeszklone ścian zewnętrznych, zwłaszcza od strony południowej i zachodniej, rzadziej od strony wschodniej, celem uzyskania dodatkowych zysków ciepła w bilansie cieplnym budynku od nasłonecznienia.

Maksymalizacja zysków energii ze źródeł odnawialnych może nastąpić tylko w przypadku przegród przezroczystych i przeświecających, gdzie dodatkowo dochodzi efekt szklarniowy, potęgujący skuteczność termiczną przegrody. Spełniająca energetyczne wymogi przegroda musi być szczelna. Napływ świeżego, niezbędnego powietrza winien podlegać kontroli, co zapewniają oddzielne sys-

Rys. 1. Rozkłady temperatury na powierzchniach zewnętrznych budynków w obszarze okien, drzwi i fasad przeszklonych, obserwowane pod kątem oceny szczelności obudowy budynku

Świat Szkła 4/2014

www.swiat-szkla.pl

Materiały, technologie

Rys. 2. Rozkłady temperatury na powierzchniach ścian osłonowych rejestrowane od wewnątrz pomieszczeń w obszarze drzwi, okien i przeszkleń, obserwowane pod kątem oceny szczelności obudowy budynku

Rys. 3. Obrazy termalne na powierzchniach okien i w ich sąsiedztwie od wnętrza, na których widać wdmuchiwanie zimnego powietrza, wynikające z istniejących nieszczelności u góry okna, w środku futryny między skrzydłami oraz w samym górnym narożu okna

Rys. 4. Obrazy termalne na powierzchniach okien i w ich sąsiedztwie od wnętrza, na których widać zaciąganie zimnego powietrza w strefie bocznej i górnej futryny balkonowej oraz nieszczelności okien przy parapetach

www.swiat-szkla.pl

Świat Szkła 4/2014

Materiały, technologie

Rys. 5. Obrazy termalne na powierzchniach okna połaciowego, okna skrzynkowego i drzwi balkonowych od wnętrza, na których widać wdmuchiwanie zimnego powietrza w ich pobliżu

Rys. 6. Obrazy termalne na powierzchniach przeszklenia i w ich sąsiedztwie od wnętrza, na których widać wdmuchiwanie zimnego powietrza przez drzwi balkonowe przy podłodze

Rys. 7. Pokazane nieszczelności przy drzwiach wejściowych do budynku mieszkalnego i przy bramie garażowej oraz przy szklanych drzwiach wejściowych do budynku biurowego – przy podłodze widoczne od wnętrza ciemniejsze obszary

Świat Szkła 4/2014

www.swiat-szkla.pl

Materiały, technologie

Rys. 8. Pokazane nieszczelności w obszarach przeszklonych budynku oraz przy oknie i drzwiach wejściowych – z zewnątrz widoczne jaśniejsze obszary wypływu ciepłego powietrza z wnętrza

Rys. 9. Porównanie szczelności powietrznej w obszarze okien w tym samym budynku, stwierdzono zauważalne różnice w rozkładach temperatury przy oknach pokazujące różnice w ich szczelności

temy, do tego celu specjalnie powołane. Komfort wnętrz pomieszczeń z przegrodami zewnętrznymi jest powiązany w sposób kompleksowy. Na stabilność temperatury duży wpływ wywiera pojemność cieplna przegród, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Komfort wnętrz pomieszczeń z przegrodami zewnętrznymi jest powiązany w sposób kompleksowy. Na stabilność temperatury duży wpływ wywiera pojemność cieplna przegród, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Współczesne budownictwo powinno być nastawione w coraz większym stopniu na oszczędzanie ener-

www.swiat-szkla.pl

gii, a zarazem na zapewnienie użytkownikom budynków odpowiedniego komfortu cieplnego wewnątrz pomieszczeń w każdych warunkach atmosferycznych.

Jak rozumieć pojęcie szczelności budynków? Szczelność budynków, rozumiana jako szczelność przegród budowlanych i połączeń między przegrodami, jest istotną cechą każdego budynku. Zarówno przepisy budowlane, jak i badania po-

kazują, że należy dążyć do osiągnięcia całkowitej szczelności przegród budowlanych i połączeń między nimi. Wysoka szczelność ogranicza straty ciepła, eliminuje zagrożenia budowlane spowodowane zawilgoceniem przegród i umożliwia osiągnięcie systemom wentylacji/klimatyzacji optymalnych warunków działania. Doprowadzenie i usuwanie powietrza wentylacyjnego musi następować poprzez miejsca do tego przeznaczone, a nie szczeliny w przegrodach. Dopływ świeżego powietrza poprzez okna lub nawiewniki poza tym, że może być regulowany, nie powoduje szkód budowlanych, jak

Świat Szkła 4/2014

Materiały, technologie

ma to miejsce w przypadku przepływu powietrza przez nieszczelności w przegrodach. Należy więc podkreślić, że szczelność obudowy budynku jest cechą bardzo pożądaną i poprawiającą proces wymiany powietrza w budynku.

Ocena stanu i jakości szczelności powietrznej okien, drzwi i fasad przeszklonych ścian budynków od zewnątrz i od wnętrza budynku

Rys. 10. Porównanie rozkładów temperatury na powierzchni wewnętrznej w obszarze okien przy ramach, stwierdzono znaczne wychłodzenie dla drzwi balkonowych przesuwnych przy pionowej futrynie, wynikające z uszkodzenia uszczelki oraz dla przeszklenia przy ramach poziomych w środku okna oraz przy podłodze

Znaczne straty ciepła w budownictwie z wnętrza pomieszczeń, oprócz słabej termoizolacyjności wynikającej z gorszej jakości materiałów, braku właściwej izolacji wynikającej z niestaranności wykonawstwa, powoduje niedostateczna szczelność konstrukcji. Występuje to często na ścianach zewnętrznych w okolicy otworów okiennych, dotyczy okien u góry ram okiennych u dołu przy parapetach, okien połaciowych w stropodachach oraz okien balkonowych przy podłodze. Ucieczka ciepła może następować poprzez: pakiet szybowy, ramy skrzydeł i ościeżnic, mostki liniowe połączeń różnych elementów okna, infiltracje powietrza przez uszczelki skrzydeł, infiltrację i przewodzenie przez niewłaściwe osadzenie okien i fasad w murze. Wszystkie te zjawiska mogą być wykryte i ocenione podczas badań termowizyjnych wykonywanych z zewnątrz (rys. 1) i od wewnątrz pomieszczeń (rys. 2). Niekiedy podczas użytkowania budynków, czy to mieszkalnych, czy biurowych, wychodzi sprawa niedostatecznego komfortu cieplnego w strefach przeszklonych w okresie zimowym. Nieszczelności mogą być wykryte od wnętrza pomieszczeń, widoczne jako ciemniejsze obszary zasysanego zimnego powietrza, lub z zewnątrz, jako jaśniejsze obszary wydmuchiwanego cieplejszego powietrza. Mogą one wynikać z niewłaściwego osadzenia i uszczelnienia drzwi i okien, mogą też

Rys. 11. Fotogramy i obrazy termalne na powierzchniach przeszklonych budynku użyteczności publicznej od wnętrza, na których widać obszary wdmuchiwania zimnego powietrza oraz miejsc przeszklenia, które są szczelne

Świat Szkła 4/2014

www.swiat-szkla.pl

Materiały, technologie

być skutkiem nie wyregulowanych zawiasów, lub uszkodzonych uszczelek itp.

Charakterystyczne przykłady słabej szczelności powietrznej ścian w obszarze przeszkleń oraz stolarki okiennej i drzwiowej w badaniach termowizyjnych Obszarami o słabszej szczelności powietrznej budynku z reguły są obszary w pobliżu otworów okiennych czy drzwiowych oraz w pobliżu ciągów wentylacyjnych, lecz również w innych miejscach, często przypadkowych, wynikających z niestaranności prac budowlanych. Zdarza się, że niezbyt dobrze dopasowane są skrzydła do futryn okiennych, powodując napływ niekontrolowanego zimnego powietrza (rys. 3-5), zwłaszcza znaczny przy drzwiach balkonowych (rys. 6). Napływ powietrza przez okna i drzwi spowodowany może być tzw. wypaczeniem się okien i drzwi (rys. 5, 7). Brak dostatecznej szczelności można obserwować metodami termowizyjnymi od wnętrza (rys. 3-7) oraz z zewnątrz budynku (rys. 8). Poniżej przedstawiono termogramy uzyskane podczas typowych badań termowizyjnych w czasie normalnej eksploatacji pomieszczeń.

Termowizyjna kontrola szczelności powietrznej przeszkleń, stolarki okiennej i drzwiowej w badaniach od wnętrza budynku Badania termowizyjne okien i przeszkleń okiennych tej samej jakości uzmysławiają fakt, jak bardzo istotna jest jakość montażu i staranność wykonania osadzenia ich w murze (rys. 9) oraz dokładność ich uszczelnienia. Ogromne znaczenie ma też jakość dobranych uszczelek przy ramach okiennych oraz ich trwałość i sposób zamocowania (rys. 10). Wszelkie niedoskonałości i usterki powodują utratę szczelności, co widać na obrazach termalnych. Nieszczelności takie można wyczuć i potwierdzić przykładając rękę w danym obszarze. Trudniej to zlokalizować w trudnodostępnych obszarach przeszkleń (rys. 11, 12), dlatego wtedy najkorzystniej jest zastosować metody termowizyjne. Wykorzystać je można także do oceny szczelności drzwi oraz do porównania niekontrolowanego i regulowanego napływu powietrza w oknach, bez i z nawiewnikami. Braki w uszczelnieniu czy izolacji powodować mogą nie tylko bezpośredni napływ powietrza wokół ramy okiennej, ale również infiltrację zimnego powietrza do wnętrza pomieszczeń, pod płyty gipsowo-kartonowe połaci dachowych, ścian kolankowych, a nawet ścianek działowych. Powoduje to wychłodzenie obszarów przy oknach co w oczywisty sposób pogarsza komfort cieplny mieszkańców.

Podsumowanie

reklama

Badanie szczelności obudowy budynku można przeprowadzić przy użyciu tzw. Testowego Wentylato-

Rys. 12. Fotogramy i obrazy termalne na powierzchniach przeszklonych budynku użyteczności publicznej od wnętrza, na których widać obszary wdmuchiwania zimnego powietrza oraz miejsc przeszklenia które są szczelne

ra Drzwiowego (Blower Door Test), specjalistycznego urządzenia weryfikującego, czy działanie wentylacji jest zgodne z obowiązującymi normami, mierzącego niekontrolowane ubytki powietrza oraz pomagającemu wskazać miejsca wymagające poprawy. W obu przypadkach, po przeprowadzeniu zgodnych z polskimi normami badań, dostarczane są raporty opisujące uzyskane wyniki wraz ze zwróceniem uwagi na zaobserwowane usterki. Bardziej znane jest badanie termowizyjne, natomiast mniej popularne badanie szczelności powietrznej domów, również dostarcza wielu istotnych, z punktu widzenia eksploatacji budynku, informacji. Ocenia się, że straty energii spowodowane nieszczelnościami wynoszą 30 do 40% całkowitej energii przeznaczonej do ogrzania pomieszczeń. Jest to szczególnie istotny problem w energooszczędnych domach, z nowymi, oszczędnymi systemami ogrzewania. Najbardziej polecaną formą badań efektywności energetycznej domu, kontrolującą jednocześnie jakość wykonania prac budowlanych, jest wykonanie badania termowizyjnego równocześnie z badaniem szczelności powietrznej budynku – uzyskujemy dzięki temu bardzo kompleksowy obraz ewentualnych niedomogów, powodujących wzrost kosztów eksploatacji oraz stanowiących zagrożenie degradacji materiałów budowlanych. Niska szczelność powietrzna obu-

dowy budynku prowadzi do niekontrolowanego przepływu powietrza przez szczeliny i pęknięcia w przegrodach. Przenikanie ciepłego, wilgotnego powietrza (na zewnątrz) przez konstrukcję budynku może prowadzić do międzywarstwowej kondensacji pary wodnej, spowodować pogorszenie izolacyjności cieplnej i trwałości przegrody. Niekontrolowane przenikanie powietrza do wewnątrz obniża jakość środowiska wewnętrznego, powodując lokalne przeciągi i zwiększa straty ciepła na podgrzanie powietrza infiltrującego. Dodatkowe straty ciepła mają znaczący wpływ na charakterystykę energetyczną budynków. Jeszcze większego znaczenia nabierają w budynkach niskoenergetycznych i pasywnych, gdzie wszystkie rodzaje strat ciepła powinny być ograniczone do minimum. W niektórych sytuacjach osiągnięcie oczekiwanego standardu energetycznego bez szczelnej obudowy jest niemożliwe, pomimo że budynek jest wyposażony w system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. AUTOR mgr inż. Józef Osiadły DIAGNOTERM Kraków

Kleje utwardzane UV Drei Bond Polska Sp. z o.o. 30-733 Kraków, ul. Bagrowa 1 tel. 12 653 25 95, 12 290 04 34; faks 12 653 25 95, 12 290 04 34 tel. komórkowy: 602 312 734; Internet: www.dreibond.com.pl; poczta elektroniczna: biuro@dreibond.com.pl

Produkty

PARAMETRY

Drei Bond GmbH / Drei Bond Polska

PRODUCENT/DYSTRYBUTOR NAZWA PRODUKTU Rodzaj kleju

6020 utwardzany promieniami UV

6022 utwardzany promieniami UV

6023 utwardzany promieniami UV

6027

6060

6063

utwardzany promieniami UV

utwardzany promieniami UV lub aktywatorem

utwardzany promieniami UV

anaerobowe z aktywatorem

Dodatkowe systemy utwardzania w miejscach nie objętych UV 10 s 250 W 365 nm

Czas naświetlania [s[/ moc promiennika [W]/ długość fal UV [nm] Temp. stosowania (min/max) [°C] Odporność termiczna (min/ max)[°C] Wytrzymałość na zerwanie [MPa]

15 ÷ 35

-55 ÷ + 125

-55 ÷ + 175

-55 ÷ + 125

10 ÷ 16

15 ÷ 20

10 ÷ 16

3 ÷ 11

Wydłużenie przy zerwaniu [%] Lepkość [mPa·s]

2 500

6 000

120

110

1 500

800

Możliwość stosowania do szczelin szer. [mm]

do 1,5

do 2,0

do 0,2

do 0,5

Możliwość uzupełniania ubytków o głębokości do [mm]

do 1,5

do 2,0

do 0,2

do 0,5

10, 50, 250, 1000, 2000

Dostępne opakowania [ml] Oferowane materiały i urządzenia uzupełniające

Promienniki UV: liniowe, punktowe, komory UV; kremy ochronne, okulary ochronne, produkty do przygotowania powierzchni do klejenia oraz usuwające utwardzoną wypływkę.

Odporność na wilgoć

tak

Miejsce stosowania

wewnątrz na zewnętrz

Możliwość klejenia materiałów szkła z materiałami nieporowatymi

metalami kamieniem

metalami, kamieniami, PMMA, ABS, PW

metalami kamieniem szkłem laminowanym Lacobelem

klej przeznaczony głównie do klejenia tworzyw sztucznych: PMMA, PVC, ABS, PW

Możliwość klejenia materiałów szkła z materiałami porowatymi

drewnem ceramiką

Świat Szkła 4/2014

www.swiat-szkla.pl

Kleje utwardzane UV ONDO sp. z o.o. 31-319 Kraków, ul. Czerwieńskiego 3b. Tel.: (12) 6369944, faks: (12) 6372678 www.loxeal.pl, www.pulsar-glue.pl; e-mail: centrala@ondo.eu

Produkty

PARAMETRY PRODUCENT/ DYSTRYBUTOR/ importer

LOXEAL / ONDO sp. z o.o.

NAZWA PRODUKTU Rodzaj kleju Dodatkowe systemy utwardzania w miejscach nie objętych UV Czas naświetlania [s]/ moc promiennika [W]/ długość fal UV [nm]

UV 30-20

UV 30-21

UV 30-22

UV 30-23

UV 30-24

anaerobowe

6 ÷ 10 300 UVA (320-400)

8 ÷ 15 300 UVA (320-400)

6 ÷ 10 300 UVA (320-400)

8 ÷ 15 300 UVA (320-400)

Odporność termiczna (min/max)[°C]

UV 30-25

UV 30-26

UV 30-37

UV 30-60

anaerobowe

5÷8 300 UVA (320-400)

8 ÷ 15 300 UVA (320-400)

-55 ÷ + 120

Wytrzymałość na zerwanie [MPa]

10 ÷ 14

12 ÷ 16

10 ÷ 14

16 ÷ 22

8 ÷ 12

4÷8

Lepkość [mPa·s]

2 000 ÷ 3 000

350 ÷ 600

5 000 ÷ 7 000

80 ÷ 150

2 500 ÷ 4 000

700 ÷ 1 200

500 ÷ 1 000

2 000 ÷ 3 000

15 000 ÷ 40 000

0,03 do 1,5

0,03 do 0,5

0,03 do 2,0

0,03 do 0,2

0,03 do 1,5

0,03 do 1,0

0,03 do 1,5

50, 250

Możliwość stosowania do szczelin szer. [mm] Możliwość uzupełniania ubytków o głębokości do [mm] Dostępne opakowania [ml]

Producent nie określa

50, 250

Oferowane materiały i urządzenia uzupełniające

50, 250

ELEKTRONIK-LUX 8W / ULTRA-VITALUX 300 W / LAMPKA UV-DL 4W 6V tak

tak

Miejsce stosowania

wewnątrz na zewnętrz

Możliwość klejenia szkła z materiałami nieporowatymi

metalami kamieniem tworzywami sztucznymi; poliwęglan, PVC, ABS

metalami kamieniem

metalami kamieniem tworzywami sztucznymi; poliwęglan, PVC, ABS

metalami kamieniem

metalami, kamieniami

metalami kamieniem tworzywami sztucznymi; poliwęglan, PVC, ABS stal nierdzewna

metalami kamieniem tworzywami sztucznymi; ABS

metalami, kamieniami

Możliwość klejenia szkła z materiałami porowatymi

ceramiką

drewnem ceramiką

ceramiką

Reklama

Odporność na wilgoć

www.swiat-szkla.pl

Świat Szkła 4/2014

MaSZYNY, urządzenia

UCl1000 współpracuje z systemem załadowczym GLASS-SERWIS

Maszyny firmy GLASTON cechuje niezawodność, elastyczne możliwości, wydajność energetyczna i wysoka jakość wykonania produktu końcowego. Dlatego zbudowanie urządzenia zdolnego do współpracy z maszynami tej firmy jest sporym wyzwaniem. Wyzwanie to podjął GLASS-SERWIS, współpracujący z firmą GLASTON na terenie Polski. Jego suwnicowy/bramowy system załadowczy Jumbo i 1/2 Jumbo jest kompatybilny z linią tnącą UC 1000 firmy GLASTON. UC 1000 line: główne cechy

Rama stołu do rozkroju Solidna konstrukcja ramy została wykonana jako jedna całość, zapewniając łatwiejszy transport, instalację maszyny oraz długą żywotność. Powierzchnia robocza stołu została wykonana z rektyfikowanych paneli z drewna o średniej grubości, gwarantując idealnie płaską powierzchnię.

Dwa niezależnie sterowane serwomotory napędzające most W porównaniu do tradycyjnego rozwiązania z jednym silnikiem, ten system nie posiada wału przenoszącego napęd.

System próżniowy wykorzystujący efekt Venturiego W przypadku utraty zasilania, system próżniowy będzie w stanie pracować i utrzymać taflę szkła.

Prowadnice i stelaż Wysokiej jakości prowadnica i stelaż ze spiralnymi kołami zębatymi zapewniają stały kontakt z konstrukcją i rolką prowadzącą. Automatyczna regulacja ciśnienia głowicy podczas rozkroju Automatyczna regulacja ciśnienia głowicy podczas rozkroju, zapewniona jest przez cały okres cyklu obróbki. Dane techniczne UC 1000 Line Grubość szkła

6100 x 3400 mm

Min. wymiar szkła – załadunek

2000 x 2000 mm 70 s / Mniej niż 70 s

Dokładność rozkroju

± 0.15 mm

System sterowania NC+PC Nowoczesny system sterowania UC Series Control System jest kombinacją interfejsu PC i sterowania NC. Takie rozwiązanie zapewnia minimalne czasy przestoju i minimalizuje możliwości występowania błędów.

Prędkość rozkroju

160 m/min

Automatycznie regulowane ostrze do rozkroju Kierunek rozkroju ostrza jest kontrolowany nie tylko przez oś C, ale także może być sterowany poprzez automatyczną regulację względem stycznych w momencie, kiedy tarczka dotyka szkła.

Świat Szkła 4/2014

Certyfikat CE Usuwanie powłoki Low-E

Tak Opcja

Sterowanie osią „C”

Tak

Automatyczny odczyt grubości szkła

Tak

Automatyczna regulacja ciśnienia przy rozkroju

Tak

Laserowy odczyt szablonu

Tak

Pozycjoner – automatyczny, laserowy

Tak

Podwojny zbiornik na olej Poduszka powietrzna

Opatentowany, automatyczny system przesuwu przyssawek Nie ma różnicy w minimalnych wymiarach szkła w przypadku ładowarki dwustronnej.

2* – 19 mm

Max. wymiar szkła Cykl załadowczy jednej formatki

Opatentowana głowica poruszająca się góra/dół Nowe opatentowane urządzenie znacznie zwiększa możliwości rozkroju, dzięki zmniejszeniu podnoszenia i opuszczania urządzenia.

Opcja —

* Nota: Szkło o grubości 2 mm wymaga załadunku ręcznego

Urządzenie do usuwania powłoki Low-e (UC500 i UC1000) Automatyczne urządzenie o wysokiej wydajności pracujące w linii prostej, jak i na kształtach.

System załadowczy Nowy, szybszy, uniwersalny system załadowczy UL: stały i ruchomy oraz jednostronny i dwustronny.

Stoły do rozkroju Głowica tnąca cechuje się wysoką dokładnością i wydajnością. Wyposażenie obejmuje system zapobiegający przed uderzeniem głowicy w arkusz szkła. Dzięki laserowi precyzyjne wykrywa arkusze szkła. Most stołu napędzany jest z obu stron serwomoto-

www.swiat-szkla.pl

Glaston UC Cutting Line Q-Glasstech ul. PinczyĹ&#x201E;ska 82 83-210 Zblewo mail: biuro@q-glasstech.com.pl www.q-glasstech.com.pl Kontakt: Biuro 693 900 319 Przedstawiciel handlowy: Daniel Rosani 605 282 405

MaSZYNY, urządzenia

rami: doskonała precyzja (szczególnie widoczna przy rozkroju po przekątnych) i długa żywotność. System sterowania to połączenie komputera PC i sterowania numerycznego: prosty, o minimalnym

Ładowarka bramowa typ. GZ1-S6 Ładowarka bramowa służy do automatycznego transportu dużych tafli szkła z magazynu Jumbo. Dzięki licznym ssawkom szkło transportowane jest do stołu podawczego. Ładowarka bramowa porusza się na dwóch szynach, napędzanych silnikiem elektrycznym. Synchroniczny ruch i bezpieczeństwo zapewniaelektroniczny system kontroli silnika. System ten zapewnia bezpieczną prędkość i hamowanie podczas transportu szkła. Docelową pozycję transportu szkła zapewnia laserowy system namierzania. Ładowarka bramowa posiada system kodowy do pozycjonowania ramy ssawkowej.

zzstół wyposażony jest w podwójny system czujni-

ków (elektroniczne i mechaniczne), zzstół posiada zespół rolek transportowych służą-

cych do poziomego transportu szkła, zzgrubość szkła od 3 do 19 mm, zzrozmiar szkła 3300 x 6100 mm, zzwysokość robocza 930 mm, zzprędkość transportu szkła dostosowana do stołu, zzstół porusza się po torowisku w pozycji poprzecz-

czasie przestoju. Kompaktowa szafa sterownicza „AllIn-One”, to wygodne rozwiązanie przy pracach konserwacyjnych. Szeroka gama oprogramowania jest dostępna z wydajnymi algorytmami optymalizacji.

nej – obsługując 2 linie tnące.

Suwnicowy/bramowy system załadowczy Jumbo i 1/2 Jumbo Można go zastosować zamiast systemu załadowczego UL firmy GLASTON. Zalety współpracy tych systemów z linią tnąca UC1000 to: zzoszczędność miejsca, zzkrótki czas podania tafli, zzmożliwość podawania różnych rozmiarowo tafli, zzsolidna konstrukcja, zzmała awaryjność. Opis ogólny Ładowarka suwnicowa służy do w pełni automatycznego pobierania tafli szkła z automatycznego magazynu lub ze stojaka stacjonarnego. Po wyborze szuflady, z której ma się odbyć załadunek, stół automatycznie pobiera taflę w odpowiedniej pozycji dla stołu podawczego, następnie ten transportuje taflę do odpowiedniego stanowiska rozkroju. Ładowarka suwnicowa wraz ze stołem podawczym tworzy komplet i może obsługiwać dwie linie tnące. W skład systemu załadowczego wchodzą następujące urządzenia: zzładowarka bramowa typ. GZ1-S6, zzstół podawczy uchylny typ. GP1-2S, zzsystem sterowania. Urządzenia załadowcze charakteryzują się wysoką jakością wykonania, posiadają atesty i certyfikaty. Wszystkie elementy są starannie i solidnie wykonane.

Na życzenie klienta ładowarka bramowa może posiadać opcje obrotu tafli szkła o 180 stopni. Podstawowe dane techniczne ładowarki bramowej zzładowarka wyposażona jest w 6 ramion z przyssawkami, zzładowarka wyposażona jest w podwójny system czujników (elektroniczne i mechaniczne), zzgrubość szkła: od 3 do 19 mm, zzrozpiętość belki nośnej: 16 800 mm. zzrozmiar szkła: 3300x6100 mm, zzczas dostarczenia pojedynczej tafli do stołu podawczego: ~2 min.

System sterowania Kompleksowy system sterowania służy do obsługi transportu tafli szkła od magazynu Jumbo przez ładowarkę bramową do stołu podawczego, dzięki czemu trafia do maszyny do cięcia szkła.

Charakterystyka ogólna automatycznego magazynu Magazyn znacznie oszczędza miejsce na składowanie płaskich tafli szklanych o wymiarach 6000x3210 mm. Szuflady magazynu porusza mechanizm zabezpieczający przeciw przekaszaniu się podczas przesuwu. Magazyn sterowany jest z panelu sterowniczego.

Stół podawczy uchylny typ. GP1-2S Automatyczny stół podawczy, uchylny dzięki hydraulicznemu systemowi odbioru szkła, umożliwia odbiór tafli szkła z ładowarki bramowej, po czym przekazuje je do maszyny do cięcia szkła. Dzięki tej maszynie szkło ustawiane jest do pozycji poziomej. Wszystko to opiera się na solidnej, stalowej konstrukcji, napędzanej przez siłowniki. Szkło transportowane jest na wytrzymałych rolkach. Podstawowe dane techniczne stołu podawczego zzstół jest jednostronnie uchylny – podnoszony hy-

draulicznie, zzstół posiada solidną konstrukcję szkieletową,

Magazyn w pełni współpracuje z linią do automatycznego rozkroju szkła płaskiego z funkcją cięcia szkła laminowanego typ GL6-SL. Automatyczna praca polega na przekazywaniu danych za pomocą komunikacji szeregowej z linii do magazynu i ładowarki. Magazyn posiada również funkcję ręcznego sterowania poprzez zadawanie kolejności pobieranych tafli z pulpitu operatorskiego.

AUTOR Bartosz Witakowski Q-GLASSTECH www.q-glasstech.com.pl

Świat Szkła 4/2014

www.swiat-szkla.pl

Twój News – też może dotrzeć do branży! Błyskawicznie i bezpłatnie!

Jeśli chcesz powiadomić branżę stolarki budowlanej i architektów, że Twoja firma:  ma w swojej ofercie nowy produkt / usługę / technologię!  organizuje ważne spotkanie / szkolenie / konferencję!  bierze udział w ciekawych targach polskich lub zagranicznych!  zdobyła nową nagrodę / certyfikat / uprawnienia / wyniki badań!  wykonała ciekawą realizację (podpisała umowę, zakończyła etap budowy)!

możesz wiadomość o tym bezpłatnie upowszechnić przez nasz newsletter!!!

Newsletter raz wysyłany jest w tygodniu!

Napisz krótką notatkę (do 450 znaków), dorzuć jakąś ilustrację tego, o czym piszesz (maks. 2 zdjęcia w formacie JPG, maks. 150 kB każde) i wyślij to wszystko mailem na nasz adres: newsletter@swiat-szkla.pl. Najbliższy newsletter będzie już tę informację zawierał!

Aby otrzymywać Newsletter branżowy – zostań naszym subskrybentem. Formularz na stronie głównej www.swiat-szkla.pl

Jestem JestemInnovation. Innovation. Jestem Innovation. OdOd pierwszej godziny przyspieszam pierwszej godziny przyspieszam Od pierwszej godziny przyspieszam postęp związany z obróbką szkła. postęp związany z obróbką szkła. postęp związany z obróbką szkła.

GdyGdy zaczynaliśmy naszą przygodę z obróbką szkła, byłobyło wówczas na rynku niewiele maszyn przeznaczonych do do zaczynaliśmy naszą przygodę z obróbką szkła, wówczas na rynku niewiele maszyn przeznaczonych tego celu. W związku z tym zaczęliśmy je rozwijać. Od tego czasu nieprzerwanie osiągamy postępy na tym polu. W W Gdytego zaczynaliśmy naszą przygodę z obróbką było wówczas na rynku niewiele maszyn przeznaczonych do celu. W związku z tym zaczęliśmy je szkła, rozwijać. Od tego czasu nieprzerwanie osiągamy postępy na tym polu. naszym własnym dziale rozwoju nadnad nowymi technologiami pracuje ponad 60 naukowców. Wynikiem jest tegonaszym celu. Wwłasnym związku z tym zaczęliśmy jenowymi rozwijać. Od tego czasu nieprzerwanie postępy na ich tympracy polu. W jest dziale rozwoju technologiami pracuje ponad 60osiągamy naukowców. Wynikiem ich pracy uzyskane do tej ponad 400400 patentów i nieprzerwana przewaga nad innymi z myślą o naszych klientach. naszym własnym rozwoju nadpatentów nowymi pracuje ponad 60 naukowców. Wynikiem ich pracy jest uzyskane dopory tejdziale pory ponad itechnologiami nieprzerwana przewaga nad innymi z myślą o naszych klientach. uzyskane do tej pory ponad 400 patentów i nieprzerwana przewaga nad innymi z myślą o naszych klientach.