การพัฒนาระบบคิดและความคิดสร้างสรรค์

การพัฒนาทักษะการคิด และการคิดสร้างสรรค์ ดร.วัฒนา ล่วงลือ ที่ปรึกษาอิสระ จดทะเบียนที่ปรึกษาไทยเลขที่ 1888 สถาบัน HR ACTION

โทร./แฟกซ์ 02-9524082 มือถือ 081-646-7529 e-mail : drwatana@yahoo.com

การพัฒนาทักษะการคิดและการ คิดสร้างสรรค์ 

ความสาคัญของการคิด  ความสามารถในการคิด กระบวนการคิด  การพัฒนาทักษะความคิด

การพัฒนาทักษะการคิดและการคิดสร้างสรรค์



ประเภทของการคิด  เทคนิคการคิดเป็นระบบ เทคนิคการคิดสร้างสรรค์  เทคนิคการจา  การนาวิธีคิดประเภทต่างๆ ไปประยุกต์ใช้

ความสาคัญของการคิด บุคคลที่มีทักษะการคิด (Skill in Thinking) 



ความสาเร็จในชีวิต (Success in Life) การวางแผน (Plans) การริเริ่มสิ่งใหม่ (Initiatives)



การแก้ปัญหา (Solves Problems)



การหาโอกาสใหม่ๆ และการกาหนดแนวทาง ที่จะก้าวไปข้างหน้า



ความสาคัญของการคิด การพัฒนาทักษะการคิด   

สามารถเรียนรู้ได้ สามารถฝึกฝนได้ สามารถพัฒนาได้

(Can be Learned) (Can be Practised) (Can be Developed)

ความสามารถในการคิด 

 

ความสามารถของสมอง วิธีการคิด การฝึกฝน

กระบวนการคิด Data

(ข้อมูล)

Information

(สารสนเทศ)

Knowledge /Theory

(ความรู้ / ทฤษฎี)

Innovation

Wisdom

Thinking

(นวัตกรรม)

(ความฉลาด)

(การคิด)

การคิดวิธีต่าง ๆ

การพัฒนาทักษะความคิด ขั้นของการคิด

(Five Stages of Thinking)



ขั้นที่ 1 TO ขั้นที่ 2



ขั้นที่

3

PO (Possibilities)



ขั้นที่

4

SO (What is the outcome)



ขั้นที่

5

GO (Putting the thinking to work)



(To This Purpose) LO (Information Stage)

ประเภทของการคิด ◘ ◘ ◘

การคิดเลียนแบบธรรมชาติ การคิดเป็นเหตุเป็นผล (Logical Thinking)

การคิดสร้างสรรค์

(Creative Thinking)

◘ การคิดเอกนัย-อเนกนัย (Convergent – Divergent Thinking)

◘ การคิด

(Deductive – Inductive Thinking)

ประเภทของการคิด ◘ ◘ ◘

การคิดเชิงบวก

(Positive Thinking)

การคิดอย่างมีวิสัยทัศน์ การคิดเชิงกลยุทธ์

(Visionary Thinking)

(Strategic Thinking)

◘ การคิดเชิงบริบท (Context Thinking) ◘ การคิดแบบองค์รวม (Holistic Thinking)

ประเภทของการคิด ◘ ◘ ◘

การคิดถึงผลกระทบ

(Impact Thinking)

การคิดเชิงเปรียบเทียบ การคิดทวนกระแส

◘ การคิดแบบ Swot ◘ การคิดเชิงนวัตกรรม

(Benchmark Thinking)

(Reverse Thinking)

(Reverse Thinking)

ประเภทของการคิด ◘ ◘ ◘

การคิดแบบเชื่อมโยง

(Matching Thinking)

การคิดเชิงวิเคราะห์

(Analytical Thinking)

การคิดเชิงระบบ

(System Thinking)

◘ การคิดเชิงบูรณาการ

(Integrated Thinking)

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ  ที่มาของทฤษฎีระบบ (system Theory)  ความหมายของระบบ system  ประเภทของระบบ

 ระบบตามการจาแนกของ Boulding  เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ ลักษณะพื้นฐานที่สาคัญของ GST ◘ ระบบจะต้องมีความสัมพันธ์กับของสิ่งต่าง ๆ ◘ ระบบเป็นการมองในภาพรวม (Holistic)

เป็นไปตามทฤษฎีของ Gestalt ◘ ระบบมีความสัมพันธ์ของส่วนต่าง ๆ เพื่อนาไปสู่ เป้าหมาย

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ ลักษณะพื้นฐานที่สาคัญของ GST ◘ ระบบทุกระบบจะมี Input และแปลงไปสู่ Output ◘ ระบบต้องมีกระบวนการแปลง เป็น Input ไปสู่ Output ◘ ระบบจะมีตัวแทรกเข้ามาเกี่ยวข้อง

◘ ระบบที่ถูกกาหนดความสัมพันธ์ไว้แล้ว จะมี

ตัวควบคุม

(Regulation)

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ ลักษณะพื้นฐานที่สาคัญของ GST ◘ ระบบจะมีหลายระดับ ระดับใหญ่และระบบย่อย (Subsystem)

◘ ในระบบที่ซับซ้อน (Complex System) แต่ละระบบจะมี

ลักษณะที่แตกต่างกัน เฉพาะของระบบนั้น ๆ

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ ลักษณะพื้นฐานที่สาคัญของ GST ◘ ในระบบปิด (Closed System) จะมีความสัมพันธ์โดยตรง

เชิงเหตุผล (Cause and Effect) ส่วนระบบเปิด (Opened System) จะมีลักษณะยืดหยุ่นและ อาจมีความสัมพันธ์ในหลาย ๆ รูปแบบ ที่จะนาไปสู่ผล

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ ความหมายของระบบ system “A system is defined as a set of objects together with relationships between the objects and between their attributes related to each other and to their environment so as to form a whole”

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ ประเภทของระบบ ระบบธรรมชาติ – ระบบที่มนุษย์สร้าง ระบบปิด - ระบบเปิด

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ ระบบตามการจาแนกของ Boulding  ระดับ 1

ระบบที่มีกรอบการทางาน (Framework)

 ระดับ 2

ระบบการทางานของนาฬิกา (Clockwork)

 ระดับ 3

ระบบ Cybernetics

 ระดับ 4

ระบบ Open System

 ระดับ

ระบบ Genetic – Societal

5

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ ระบบตามการจาแนกของ Boulding  ระดับ 6

ระบบ Animal Level

 ระดับ 7

ระบบ Human

 ระดับ 8

ระบบ Social Organization

 ระดับ 9

ระบบ Transcendental

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ เทคนิค tree Diagram หัวเรื่อง

ประเด็น

ประเด็น

รายละเอียด รายละเอียด รายละเอียด รายละเอียด

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ เทคนิค Fish Bone Diagram ประเด็น

หัวเรื่อง

ประเด็น

รายละเอียด

รายละเอียด

ประเด็น

ประเด็น

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ เทคนิค Brain Mapper Diagram ประเด็น รายละเอียด

ประเด็น

หัวเรื่อง

ประเด็น

ประเด็น

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ เทคนิค input process output Input

Input

Process

Process

Output

Output

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ เทคนิค CIPP Context

Input

Process

Output

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ เทคนิคแนวทาง- วิธีการ (Approach – Method)

ปัญหา/ แนวทาง วิธีการ วัตถุประสง (Approac (Method h) ) ค์

เทคนิคการคิดอย่างเป็นระบบ เทคนิค Mind Maps

เทคนิคการคิดสร้างสรรค์  ความคิดสร้างสรรค์  อุปสรรคต่อการคิดสร้างสรรค์  สิ่งที่กระตุ้นให้เกิดความคิดสร้างสรรค์

 เทคนิคการคิดสร้างสรรค์

เทคนิคการคิดสร้างสรรค์ ความคิดสร้างสรรค์

(Creativity)



ความคิดใหม่ๆ



แหวกแนว



ดัดแปลง



เพิ่มเติม

เทคนิคการคิดสร้างสรรค์ ความคิดสร้างสรรค์ ทาให้เกิด 

สิ่งใหม่



สินค้าใหม่



บริการใหม่



วิธีการใหม่

เทคนิคการคิดสร้างสรรค์ อุปสรรคต่อการคิดสร้างสรรค์ 

เกิดจากทัศนคติและนิสัย



ความกลัว



คล้อยตามกัน



เกิดจากความอยู่ในกรอบ  เกิดจากขาดเทคนิค

เทคนิคการคิดสร้างสรรค์ สิ่งที่กระตุ้นให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ 

ความรู้สึก



ความต้องการ



ทัศนคติ



รางวัล

เทคนิคการคิดสร้างสรรค์ 

เลียนแบบจากตัวกระตุ้น  การแจงลักษณะ  การผสมลักษณะ  การคิดแบบ Tows Matrix

เทคนิคการจา 

การจาลักษณะเด่น  การจาโดยการจับคู่  การจาโดยการเปรียบเทียบ  การจาโดยการกาหนดฐาน-จินตภาพ

เทคนิคการจา



การจาลักษณะเด่น  การจาโดยการจับคู่  การจาโดยการเปรียบเทียบ  การจาโดยการกาหนดฐาน-จินตภาพ