Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
1
Inhoud
Inleiding
3
Opzet en uitvoering
6
1. Portretten van de cosplayers
8
2. Wat voor soort kostuums worden er door cosplayer gemaakt?
15
3. Wat is de motivatie van cosplayers om een cosplay te creĂŤren en deel te nemen aan de community?
16
4. Wat zijn de leeractiviteiten die worden ondernomen?
18
5. Welke rol speelt de community bij de leeractiviteiten?
22
6. Conclusie
25
7. Discussie en aanbeveling
26
8. Literatuurlijst
28
Bijlage
29
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
2
Inleiding In#2015#werd#de#eerste#Dutch#Comiccon#gehouden.#Comiccon#is#een#beurs#voor#verschillende# genres#uit#de#pop<culture,#met#name#science#fic@on#en#fantasy.#Fantasy#is#een#genre#dat#bestaat# uit#fic@eve#verhalen,#waarin#verzonnen#wezens#en#imaginaire#werelden#voorkomen.#Er#bestaan# films,#games,#kunst,#stripboeken#en#televisieprogramma’s#binnen#de#genres#science#fic@on#en# fantasy.#De#Dutch#Comiccon#is#overgewaaid#uit#de#Verenigde#Staten,#waar#in#verschillende#steden# grote#jaarlijkse#Comiccons#gehouden#worden.#De#Dutch#Comiccon#werd#goed#bezocht,#met#25.000# bezoekers#in#2015#en#bijna#30.000#bezoekers#in#2016.# # Dit#concept#is#niet#geheel#nieuw#voor#Nederland.#De#Elf#Fantasy#Fair#wordt#al#meer#dan#@en# jaar#georganiseerd#op#landgoed#Haarzuilens.#Ook#soortgelijke#evenementen,#zoals#Castlefest#en# Elfia,#trekken#jaarlijks#honderdduizenden#bezoekers. # Tijdens#de#Comiccon#komen#sommige#fans#verkleed#als#karakters#uit#hun#favoriete# (strip)boeken#of#series.#Ook#bij#evenementen#als#de#Elf#Fantasy#Fair#gaat#een#groot#aantal# bezoekers#verkleed;#hierbij#zijn#de#kostuums#niet#alleen#gebaseerd#op#tv#of#boeken,#maar#ook#op# de#eigen#fantasie#van#de#bezoekers.#Bezoekers#die#verkleed#naar#het#evenement#gaan#worden# cosplayers#genoemd.#Sommige#kostuums#zijn#gekocht,#andere#zelfgemaakt.#Veel#enthousiaste# cosplayers#hebben#voor#hun#karakters#een#eigen#Facebookpagina#of#website#gecreëerd,#waarop#zij# het#proces#van#het#maken#van#de#crea@es#tonen. Het#woord#cosplay#is#een#samentrekking#van#twee#woorden:#“costume”#en#“play”#(Lotecki,#2012;# ScoZ,#2015).#De#Japanner#Takahasi#Nobuyuki#schijnt#als#eerste#het#woord#cosplay#te#hebben# geïntroduceerd.#Met#dit#begrip#duidde#hij#fans#aan#die#verkleed#gingen#als#hun#favoriete#karakters# uit#fantasy#en#science<fic@on.#Hij#schreef#hierover#in#een#@jdschri^#om#zijn#ervaringen#van#het# evenement#te#delen#en#zo#zijn#lezers#over#te#halen#om#ook#zulke#kostuums#te#dragen#(Cozens,# 2009,#zoals#geciteerd#in#Lotecki,#2012).#Verkleed#naar#conven@es#gaan#is#overigens#niet#iets#van#de# laatste#jaren.#De#eerste#science<fic@onconven@e#werd#in#1939#in#Noord<Amerika#georganiseerd.# Deze#bijeenkomst#werd#door#200#bezoekers#bezocht,#waarvan#ook#een#aantal#bezoekers#verkleed# (Maddle,#1994;#Pollack#(2006). Okabe#&#Matsuura#(2015)#hebben#onderzoek#gedaan#naar#het#maakproces#in#de#Japanse# cosplayscene.#Zij#concluderen#dat#de#meeste#cosplayers#in#Japan#vrouw#zijn,#rond#de#twin@g,#en# bijna#allemaal#student.#Zij#stellen#dat#cosplay#een#vrouwelijke#do<it<yourself<cultuur#is;#de# community#hee^#eigen#regels#en#gedragscodes.#Japanse#cosplayers#gebruiken#foto’s#van#andere# cosplayers#als#leermateriaal.#Op#scholen#en#andere#formele#vormen#van#opleiding#bestaan#strakke# regels#voor#de#vorm#die#het#leren#aanneemt.#In#tegenstelling#tot#formele#educa@e#is#er#binnen#de# cosplay<community#sprake#van#informeel,#wederzijds#leren.#Dit#zou#volgens#Okabe#&#Matsuura# (2015)#een#reden#kunnen#zijn#waarom#cosplay#juist#de#groep#mensen#aanspreekt#die#weinig# ophee^#met#formele#educa@e. Een#leerproces#binnen#een#schoolse#seeng#kan#worden#gezien#als#formeel#leren.#Bij#een#formele# leersitua@e#gaat#het#om#inten@oneel#leren.#Inten@oneel#leren,#dus#doelbewust#leren,#kan#echter# ook#van#toepassing#zijn#op#informeel#leren.#Cosplay#valt#onder#informeel#leren,#omdat#het#maken# van#crea@es#niet#binnen#een#schoolse#seeng#plaatsvindt#(Haanstra,#2008).#Bij#cosplay#speelt#zowel # inten@oneel#leren#als#incidenteel#of#toevallig#leren#een#rol.#Informeel#leren#binnen#cosplay#gebeurt# zowel#individueel#als#in#samenwerking#met#anderen,#onder#andere#door#peer#teaching.# In#verschillende#onderzoeken#naar#het#fenomeen#cosplay#worden#verschillende#defini@es#gegeven# over#het#fenomeen#cosplay.#In#de#buitenlandse#literatuur#zijn#bronnen#terug#te#vinden#over#dit# fenomeen,#veel#ar@kelen#geschreven#in#Japan#en#Amerika.#Het#ar@kel#van#Okabe#&#Matsuura# Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
3
(2015)#is#het#enige#ar@kel#wat#ik#heb#kunnen#vinden#over#het#leer<#maak#proces#van#cosplayers.#Er# is#nog#weinig#bekend#over#de#mo@even#en#doelen#van#de#Nederlandse#cosplayer,#dit#is#de#reden# waarom#ik#ervoor#gekozen#heb#mij#te#verdiepen#in#het#leer<maak#proces#van#de#Nederlandse# cosplayer#voor#dit#onderzoek. Ik#richt#me#in#dit#onderzoek#op#het#ontwerp<#en#maakproces#van#cosplayers#en#kijk#welke#rol#de# community#hierbij#speelt.#Heijnen#(2015)#gee^#de#volgende#defini@e#voor#het#fenomeen# community:#‘Een#groep#die#gevormd#is#op#basis#van#gedeelde#belangen,#interesses#en# competen@es,#waarin#deelnemers#door#prak@jkervaring#een#collec@ef#repertoire#ontwikkelen#door# gemeenschappelijke#ac@viteiten,#het#delen#van#informa@e#en#het#leren#van#elkaar’#(Heijnen,#2015,# p.#15). Hij# maakt# gebruik#van#het# model#‘Community# of#prac@ce’# van#Lave#en#Wenger,#waarmee# een#community#kan#worden#getypeerd.#De #drie #kenmerken#uit#het#model #van#Lave#en#Wenger#zijn:# domein,#gemeenschap#en#prak@jk.#Heijnen#hee^# het# model#‘Community# of#prac@ce’#van#Lave #en# Wenger#toegepast#op#wat#hij#noemt#‘informele#visuele#netwerken’.# Het#kenmerk#‘domein’#betre^#de#inhoud#en#kan#ook#worden#gezien#als#de#‘affinity#spaces’# binnen#een#populaire#cultuur.#Dit#begrip#wordt#door#Heijnen#(2008)#gebruikt#onder#het#begrip# domein#en#is#een#verwijzing#naar#het#begrip#affinity#space#van#Gee#(2004;#2005).#Gee#stelt#dat#deze# ‘spaces’#plekken#zijn#waar#jongeren#zich#verdiepen#in#deelaspecten#van#de#populaire#cultuur.#Het# voordeel#hierbij#dat#de#jongeren#die#interesse#tonen#in#deze#‘spaces’#zich#dezelfde#interesses#en# vaardigheden#delen.#Binnen#het#kenmerk#domein#zijn#complexe#regels#en#waarden#maar#is#er#ook# een#bepaalde#(beeld)taal.#Leden#voelen#zich#binnen#dit#domein#ook#expert.# # Het#volgende#kenmerk#is#de#gemeenschap.#In#informele#visuele#gemeenschappen#worden# groepen#spontaan#gevormd#en#de#popula@e#van#leden#is#gevarieerd.#Binnen#deze#gemeenschap# hebben#leden#eigen,#gevarieerde#mo@va@es,#maar#ook#ambi@es#en#er#bestaat#een#verschil#in# ar@s@eke#niveaus#onder#de#leden.#Creëren#en#delen#spelen#een#belangrijke#rol.#Het#leren#gebeurt# via#informele#feedback#via#de#community.# # Laatste#kenmerk#is#de#prak@jk.#Dit#wordt#gekenmerkt#door#holis@sche,#experimentele,# langlopende#interdisciplinaire#produc@es.#Dit#gebeurt#door#middel#van#spel,#simula@e,# performance#kopiëren,#sampling#en#remixing.#Het#holis@sche#perspec@ef#houdt#volgens#Heijen# (2015)#in#dat#de#deelnemers#hun#werkproces#en#alle#verschillende#ui@ngen#ervan#zien#als#één# geheel.#Cosplayers#bijvoorbeeld#zijn#sterk#gericht#op#een#bepaald#thema#of#een#bepaalde#serie#van# films,#boeken#of#stripboeken.#Er#worden#beelden#van#verzameld#en#gemaakt,#extra#informa@e#over# gezocht#en#kleding#ontworpen#naar#dit#voorbeeld.#Maar#het#organiseren#van#optredens#en# performances#speelt#ook#een#rol#in#dit#kenmerk. Cosplayers #bedenken#en#voeren#ideeën#uit# buiten#de#context# van#formele# educa@e.# De# uitwisseling# van# deze #informele# kennis #vindt# binnen# de# community# op# verschillende#manieren# plaats.# In# dit# onderzoek# richt# ik# mij# op# de # cosplayer# die# kostuums # zelf# maakt,# gebaseerd# op# karakters #uit# films,# series,# boeken,# stripboeken#en#games.# Deze #cosplayers #gaan#niet# steeds#als# hetzelfde #karakter# met# hetzelfde#kostuum,# maar# creëren#voor# bijna #elk# evenement# een#nieuw# karakter# met#een#bijbehorend#kostuum.# Deze#mensen#hebben#vaak#een#lijst# met# kostuums#van# favoriete#karakters#uit#verschillende#tekenfilms,#games#of#comics#die#ze#willen#gaan#maken.# Het# is #niet# het# directe #doel#van#dit# onderzoek# om# na#te #gaan#hoe# cosplay# kan# worden# toegepast#in#het#onderwijs,#maar#wel#om#te#kijken#of#er#aanknopingspunten#zijn. In#mijn#onderzoek#staan#de#volgende#vragen#centraal:#Wat#voor#soort#kostuums#worden#er#door# cosplayers#gemaakt?#Wat#is#de#mo@va@e#om#een#cosplay#te#creëren?#Wat#zijn#de#leerac@viteiten# die#worden#ondernomen?#Welke#rol#speelt#de#community#bij#de#leerac@viteiten?.#
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
4
Leeswijzer In#paragraaf#1#zijn#de#portreZen#te#zien#van#de#cosplayers#die#zijn#geĂŻnterviewd.#In#paragraaf#2# verhelder#ik#wat#voor#soort#kostuums#er#bij#cosplay#worden#gemaakt.#In#paragraaf#3#zal#ik# toelichten#wat#de#mo@va@e#is#van#de#cosplayers#om#een#cosplay#te#creĂŤren.#In#paragraaf#4#zal#ik# mij#richten#op#de#leerac@viteiten#die#er#worden#ondernomen.#In#paragraaf#5#wordt#er#gekeken# welke#rol#de#community#speelt#bij#de#leerac@viteiten.#Daarna#volgen#de#conclusie,#discussie#en# aanbeveling.
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
5
Opzet en uitvoering Onderzoekstype ‘Het#avontuur#van#cosplay’#is#een#kwalita@ef#survey#onderzoek#dat#beschrijvend#en#explorerend# van#aard#is.#Om#een#beeld#te#krijgen#van#het#leer<#en#maakproces#@jdens#het#creëren#van#een# cosplay#zijn#zes#interviews#afgenomen#met#cosplayers#en#foto’s#verzameld#van#de#desbetreffende# cosplays#in#karakter.
Steekproef Voor#dit#onderzoek#is#er#een#gerichte#steekproef#gehouden#met#typerende#gevallen.#Er#is#hierbij# geen#steekproef#gedaan#op#basis#van#toeval;#voor#het#onderzoek#is#gericht#op#zoek#gegaan#naar# gevorderde#cosplayers#zowel#vrouwen#als#mannen,#met#een#eigen#cosplay#Facebookpagina.#Er#een# oproep#geplaatst#op#de#besloten#Facebook#groep#CosplayNL,#met#4128#leden.#Hieruit#kwamen# der@en#reac@es#waarvan#elf#vrouwen#en#één#transgender,#allen#wonend#binnen#de#Randstad#en# een#man#ver#buiten#de#Randstad.#Uit#deze#oproep#zijn#drie#vrouwen#gekozen#om#het#interview#af# te#nemen#naar#aanleiding#van#hun#cosplaypagina’s,#waarop#kostuums#en#props#waren#te#zien.#Een# van#deze#respondenten#is#Nederlandse#maar#woont#en#werkt#op#dit#moment#in#Londen.#Via#de# oproep#lukte#het#niet#om#mannelijke#respondenten#te#vinden.#Een#van#de#mannelijke# respondenten#is#benaderd#naar#aanleiding#van#een#tv<programma#en#zijn#Facebook#cosplaypage.# De#laatste#twee#mannelijke#respondenten#zijn#door#middel#van#de#sneeuwbalmethode#gevonden.# In#totaal#zijn#zes#mensen#geïnterviewd#die#aan#cosplay#doen,#waarvan#drie#mannen#en#drie# vrouwen.#De#respondenten#wonen#voor#het#merendeel#in#de#Randstad.#De#lee^ijden#van#de# cosplayers#variëren#van#tweeëntwin@g#tot#zevenender@g#jaar.#De#respondenten#doen#tussen#de# anderhalf#jaar#en#twaalf#jaar#aan#cosplay.#
Dataverzamelingsmethode Alle#cosplaypagina’s#zijn#voorafgaand#aan#de#interviews#goed#bekeken.#Interviews#waren# individueel#en#half<gestructureerd#en#zijn#afgenomen#in#week#zeven#tot#en#met#week#der@en#van# 2016.#Het#interview#bestond#uit#drieëntwin@g#vragen.#De#interviews#varieerden#in#lengte#van# ongeveer#een#half#uur#tot#een#uur.#Drie#van#de#zes#interviews#zijn#afgenomen#in#de#Bibliotheek#van# Amsterdam#op#een#rus@ge#plek#met#weinig#andere#mensen.#Deze#drie#respondenten#hadden# aangegeven#niet#geïnterviewd#te#willen#worden#in#de#thuissitua@e.#Twee#andere#interviews# hebben#wel#plaatsgevonden#bij#de#cosplayers#thuis,#allebei#in#de#werkplek#waar#zij#cosplays# maken.#Het#laatste#interview#hee^#plaatsgevonden#via#Skype,#wegens#@jdgebrek#van#de# geïnterviewde.#Tijdens#het#interview#is#gevraagd#om#beeldmateriaal#te#tonen#van#de#cosplays#die# de#geïnterviewden#hebben#gecreëerd.#De#drie#respondenten#in#de#bibliotheek#deden#dit#aan#de# hand#van#foto’s.#De#twee#respondenten#die#thuis#geïnterviewd#waren#deden#dit#aan#de#hand#van# foto’s,#maar#lieten#ook#de#werkelijke#kostuums#en#props#zien.#De#respondent#die#via#Skype# geïnterviewd#werd,#liet#foto’s#zien#via#zijn#cosplaypagina#en#werkelijke#kostuums#en#props#via#de# webcam.#Aan#alle#respondenten#is#gevraagd#om#de#gebruikte#beelden#na#het#interview#naar#de# interview#op#te#sturen#om#de#bevindingen#te#helpen#illustreren.#Van#alle#interviews#zijn# geluidsopnames#gemaakt.
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
6
Analyse van gegevens Data<analyse#hee^#eerst#plaatsgevonden#in#het#programma#MaxQDA.#De#eerste#codering#is# geschied#door#het#selecteren#van#kernuitspraken#uit#de#interviews.#De#tweede#codering#zijn#labels# samengevat#in#eigen#woorden.#De#kernuitspraken#en#labels#zijn#toen#samengebracht.#Daarna#zijn# de#labels#ondergebracht#bij#topics#die#gerelateerd#zijn#aan#mijn#onderzoeksvragen.#Alle#labels#zijn# los#op#papiertjes#geschreven.#Hierna#is#een#codeboom#gemaakt#die#digitaal#is#verwerkt#in#het# programma#OmniGraďŹ&#x201E;e.#In#de#bijlage#is#de#codeboom#toegevoegd.
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
7
1. Portretten van de cosplayers Voor#dit#onderzoek#zijn#zes#respondenten#geïnterviewd.#Van#elke#respondent#is#een#portret# gemaakt#die#in#dit#onderzoek#is#te#zien.#Om#een#goed#beeld#te#krijgen#van#de#cosplayers#heb#ik#er# voor#gekozen#om#de#PortreZen#in#hetzelfde#format#te#zeZen#Facebook.#Zoals#hierboven# beschreven#hebben#veel#cosplayer#een#Facebook#pagina#voor#hun#cosplay,#naast#hun#normale# Facebook#pagina.#Via#de#cosplay#pagina’s#wordt#gecommuniceerd,#inspira@e#en#leermomenten# van#afgehaald#en#misschien#ook#wel#een#beetje#als#reclame#geleden.#Uit#het#interview#bleek#dat# Facebook#pagina’s#een#belangrijke#rol#spelen#in#het#leven#van#een#cosplayer.#Dit#zijn#niet#hun# originele#pagina’s,#sommige#delen#van#de#pagina#zijn#orgineel#andere#delen#zijn#er#voor#dit# onderzoek#aan#toegevoegd.#Aan#de#linkerkant#van#de#Facebook#pagina#zie#je#informa@e#over#de# cosplayer.#Aan#de#rechterkant#zijn#twee#posts#met#foto’s.#De#onderste#post#is#foto#van#een#van#de# allereerste#cosplay’s.#De#foto#hierboven#is#de#meest#recente#cosplay.#Deze#foto#is#ook#weer#in#twee# delen#opgedeeld.#De#rechter#foto#is#een#foto#uit#de#game/film/serie/stripboek,#de#linker#foto#is#de# cosplayer.#De#cosplayers#maken#niet#gebruik#van#hun#eigen#naam,#ze#hebben#een#soort#bijnaam.# “Ik denk dat het net zoiets is als je nickname bij computergames. Het is heel normaal om er één te hebben, zeker als je een cosplay page hebt.’ # De#eerste#cosplay#portret#is#van#Sqinny#Cosplay,#de#twee#van#G4g#Cosplay,#de#derde# cosplayer#is#Deathstrike#Cosplay,#de#vierde#cosplayer#is#DjoezZ#Cosplay,#Crea@ve#Chaos#Costumes# volgt#daarna#en#het#laatste#portret#is#van#Beyond#Believing#Cosplay.#
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
8
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
9
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
10
DeathstrikeCosplay
Annemieke
Home
DeathstrikeCosplay Liked
Artist Timeline
About
8,984 people like this
Photos
Post
Email Signup
Following
Message
More
Photo / Video
Write something on this Page... ABOUT
Naam: Hakan Senyigit Geslacht: man Leeftijd: 37 Woonplaats: Arnhem Beroep: zelfstandig ondernemer Cosplayed sinds: 2013 Facebook pagina: DeathstrikeCosplay
Meest recente Cosplay: Reaper, Overwatch Game
Stel je zou terug kunnen in de tijd, wat voor advies zou je jezelf geven als beginnende cosplayer? ‘Chill doe makkelijk, probeer niet alles exact te maken.’
PHOTOS
Like · Comment · Share
Een van de eerste Cosplays: One Piece Doflamingo
Annemieke Goudriaan
· Commentvan · Sharecosplay Het Like avontuur
11
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
12
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
13
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
14
2. Wat voor soort kostuums worden er door cosplayer gemaakt? Uit#het#interview#is#gebleken#dat#er#onder#de#respondenten#drie#soorten#cosplay#kostuums#worden# gemaakt.#Het#kostuums#dat#het#meest#vervaardigd#wordt#onder#de#cosplayers#is#het#kostuum#dat# zo#accuraat#mogelijk#wordt#nagemaakt#van#het#kostuums#dat#ze#hebben#gekozen.#Voorbeelden# zijn#bijvoorbeeld:#karakter#ui#pokémon,#X<men#of#Game#of#thrones.#Volgens#twee#van#de# respondenten#is#dit#nooit#helemaal#mogelijk,#want#je#loop#al@jd#aan#tegen#het#feit#aan#dat#de# lichaamsbouw#van#de#cosplayer#anders#is#dan#van#het#fic@eve#karakter#dat#ze#namaken.#Het# kostuums#moet#worden#aangepast#op#eigen#lichaamsbouw#en#die#is#nooit#hetzelfde#als#het# karakter#uit#de#film#of#game.#Aveelding#1.#‘Cyclops’#is#een#foto#van#het#karakter#Cyclops#van#X< Men. Het#tweede#kostuums#dat#door#een#groot#deel#van#de#respondenten#werd#genoemd#was#het# kostuums#wat#de#‘cross#over’#wordt#genoemd.#Een#cross#over#is#een#samenkomst#van#2#of# meerdere#ideeën#gecombineerd#in#een#kostuum.#Dit#is#vaak#een#fic@ef#karakter#gemixt#met#een# ander#karakter#of#een#thema.#Een#voorbeeld#hiervan#van#de#respondenten#is#het#kostuums# genaamd#‘steampunk#Belle’,#hier#is#het#kostuums#van#Belle#van#het#verhaal#‘Bellen#en#het#beest’# samengevoegd#met#de#s@jl#‘Steampunk’.#De#s@jl#Steampunk#is#afgeleid#van#het#victoriaanse# @jdperk,#stoommachines#en#er#wordt#inspira@e#gehaald#bij#boeken#zoals#van#de#schrijver#Jules# Verne.#Aveelding#2.#‘Steampunk#Belle’#is#een#foto#van#het#kostuum#Steampunk#Belle. Het#derde#soort#cosplay#kostuums#wat#dat#uit#interviews#van#de#repondenten#kwam,#was#de# ‘Casual#cosplay’.#Deze#cosplay#werd#genoemd#door#één#respondent.#De#@jd#om#deze#kostuums#te# maken#is#kort.#Deze#worden#vaak#gemaakt#door#items#die#ze#in#hun#kast#hebben#liggen#of#die# worden#aangescha^#in#de#winkels.#Deze#items#worden#dan#vies#gemaakt#en#een#aangepast#totdat# ze#het#lijken#op#de#originelen#uit#de#films/games.#Dit#zijn#dus#niet#kant#en#klare#kostuums#die#in#een# pakket#gekocht#worden.#Deze#kostuums#zijn#bij#elkaar#gezocht,#gekocht#en#gevonden#maar#die#wel# zijn#aangepast#zodat#ze#zo#accuraat#mogelijk#lijken#op#de#fic@eve#karakters.#Aveelding#3.#‘Jessica# Jones’#is#een#foto#van#een#Casual#cosplay#uit#de#serie#Jessica#Jones.#
Afb. 1 ‘Cyclops’
Annemieke Goudriaan
Afb. 2 ‘Steampunk Belle’
Het avontuur van cosplay
Afb. 3 ‘Jessica Jones’
15
3. Wat is de motivatie van cosplayers om een cosplay te creëren en deel te nemen aan de community? Een#groot#deel#van#de#respondenten#is#in#aanraking#met#cosplay#gekomen#doordat#ze#met#een# kennis#mee#zijn#gegaan#naar#een#conven@e.#Andere#redenen#die#werden#genoemd#was#een# voorliefde#voor#de#Japanse#cultuur#en#het#verkleden#voor#Halloween. # De#respondenten#komen#met#verschillende#redenen#waarom#ze#bezig#zijn#met#het#creëren# van#cosplaykarakters.#De#cosplayer#die#het#langst#aan#cosplay#doet#is#begonnen#in#2004,#volgens# hem#zonder#aanwezigheid#van#Facebook,#tutorials#en#kostuums#die#in#de#winkel#of#online# aangescha^#konden#worden.# ‘Toentertijd kon je nog niets kopen op Ebay, zo ver ik weet. Dus je enige keuze was om het zelf te gaan maken. Echt cosplay zoals je dat nu kan, kon toen niet.’ # Waar#de#ene#cosplayer#veel#voldoening#haalt#uit#het#maakproces#van#een#cosplay#en#het# niet#erg#vindt#om#iets#@en#keer#over#te#moeten#doen,#gee^#een#andere#cosplayer#aan#het# maakproces#helemaal#niet#leuk#te#vinden.#Zijn#mo@va@e#ligt#uiteindelijk#in#het#eindproduct#en#het# dragen#van#de#cosplay.#Hij#gee^#aan#dat#het#maakproces#hem#niet#aanspreekt,#maar#aan#de# andere#kant#gee^#hij#wel#aan#dat#hij#originele#kostuums#wil#hebben#waarin#nog#weinig#cosplayers# hebben#gelopen.#De#aandacht,#het#acteren#en#de#wedstrijden#werden#ook#genoemd#als#mo@va@es# om#een#cosplay#te#creëren. # Woorden#als#accuraat#en#perfec@onis@sch#werden#veel#genoemd#in#de#interviews.#De# cosplayers#stoppen#er#veel#@jd#in#dan#willen#zo#ook#dat#de#kostuums#zo#realis@sch#mogelijk# worden.# ‘Er zijn ook wat mensen die er niet zo heel veel om geven, die willen gewoon een leuk weekend in een kostuum en die geven er dan niet zoveel om. Maar er zijn er ook een paar die echt wel gewoon iets moois willen hebben. Waar ze gewoon trots op zijn. Dat vind ik ook heel belangrijk.’ ‘Ik wil dat het precies zo wordt als op het plaatje en dat is voor mij de uitdaging. Dat is voor mij het nastreven van perfectie door middel van het beheersen van de materialen.’ # Cosplay#is#een#sociaal#gebeuren.#In#de#laatste#deelvraag#wordt#hier#uitgebreider#op#in# gegaan.#Binnen#cosplay#speelt#vriendschap#een#belangrijke#rol.#Dit#is#terug#te#zien#in#de# samenwerking#@jdens#het#maakproces: ‘Het is een hobby die ik heel graag deel met mijn vrienden. Dus wat ik leuk vind aan cosplay is: als ze hier komen zitten en we gaan knutselen, met z’n allen, dat we elkaar ook helpen.’ In#de#laatste#deelvraag#wordt#hier#verder#op#in#gegaan. #
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
16
Uit#de#interviews#komt#naar#voren#dat#sommige#cosplayers#het#ook#heel#leuk#vinden#om#deel#te# nemen#aan#een#groepscosplay.#Een#groepscosplay#is#een#cosplay#die#gedaan#wordt#door#een#groep# mensen#die#karakters#cosplayen#uit#bijvoorbeeld#dezelfde#film#of#game.#Dit#wordt#vaak# georganiseerd#binnen#een#groep#cosplayende#vrienden.#Ze#spreken#dan#af#om#allemaal#een# kostuum#te#maken#uit#bijvoorbeeld#één#film.#De#groep#is#makkelijk#herkenbaar#doordat#alle# karakters#in#dezelfde#film#voorkomen.#Aveelding#4.#‘Female#heroes#fom#X<men’#is#een#voorbeeld# van#groepscosplay.
Afb. 4 ‘Female heroes fom X-men’
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
17
4. Wat zijn de leeractiviteiten die worden ondernomen? #Zoals#beschreven#in#de#inleiding#valt#het#leerproces#bij#cosplay#onder#informeel#leren.#Het#leren#en# maken#van#crea@es#in#een#schoolse#situa@e#valt#onder#formeel#leren.#Het#leren#in#een#formele# seeng#gebeurt#inten@oneel.#Inten@oneel#leren#kan#echter#ook#van#toepassing#zijn#op#informeel# leren.#(Haanstra,#2008).#Hier#is#cosplay#een#goed#voorbeeld#van.#Cosplayers#maken#gebruik#van# voorbeelden.#Ze#vragen#hulp#aan#vrienden,#familieleden#en#vreemden#en#ze#zijn#vaak#bewust#aan# het#oefenen#voor#het#beheersen#van#een#materiaal#of#techniek#die#ze#nog#niet#beheersen#Maar#er# is#bij#cosplay#ook#sprake#van#toevallige#of#incidentele#leerervaringen.
4.1 Intentioneel leren Inten@oneel#leren#kan#ook#wel#als#doelbewust#leren#worden#gezien.#Het#gaat#hierbij#om#bewust# oefenen#en#het#opzoeken#van#voorbeelden,#maar#ook#natekenen.#Het#leren#van#gezinsleden#en# vriendjes#valt#ook#onder#inten@oneel#leren#(Haanstra#2008). Een#van#de#eerste#stappen#die#wordt#gezet#bij#het#creëren#van#een#cosplay#is#het#vinden#van# beeldmateriaal.#Het#is#voor#de#cosplayer#belangrijk#een#zo#accuraat#mogelijk#kostuum#te#maken.# Dit#houdt#in#dat#er#plaatjes#gevonden#moeten#worden#van#alle#kanten#van#de#kostuums.#Deze# plaatjes#worden#gevonden#via#internet,#art#books,#fan<art,#game#sites,#en#foto’s#die#gemaakt#zijn# @jdens#het#spelen#van#de#game#of#het#bekijken#van#de#film.#Er#wordt#onder#andere#ook#gekeken# wordt#naar#registra@es#van#maakprocessen#van#anderen#en#dat#verderop#in#deze#paragraaf#verder# wordt#behandelt.#Het#bekijken#van#foto’s#van#andere#cosplayers#valt#ook#onder#incidenteel#leren.# ‘Als ik het spel zelf heb, maak ik ook wel eens foto’s van mijn scherm. Die worden dan echt superlelijk, maar het helpt wel om in game dan even rond te draaien om het character heen, zodat je alles kunt zien wat je soms niet op plaatjes ziet.’ Een#minderheid#gaf#aan#eerste#te#willen#beginnen#met#handvaZen#voor#het#maakproces,#zoals# filmpjes#en#tutorials.#Deze#hoeven#dan#niet#over#hetzelfde#kostuum#te#gaan,#als#de#techniek#maar# ongeveer#wordt#uitgelegd.# ‘Ik begin voornamelijk door veel te lezen. Ik leer voornamelijk door de fouten van anderen mensen. Omdat je toch wel vaak ziet als je verschillende tutorials naast elkaar legt, kan je zien waar iemand daar het anders heeft gedaan en wat voor effect dat heeft. En dat scheelt weer heel erg in de fouten die ik maak.’
4.2 Incidenteel leren Incidenteel#leren#is#een#toevallige#leerervaring.#Volgens#Haanstra#(2008)#valt#hieronder#leren#door# veel#te#doen,#na#te#tekenen#en#kopiëren.# # Cosplayers#die#@jdens#het#maakproces#niet#weten#wat#ze#moeten#doen,#lossen#dit#op# verschillende#manieren#op.#Sommigen#doen#dit#op#een#inten@onele#manier#en#anderen#op#een# incidentele#manier.#Veel#cosplayers#gaven#aan#direct#te#beginnen#met#het#uitproberen#van#de# ideeën#die#ze#hebben.#Eén#cosplayer#gee^#aan#geen#idee#te#hebben#waar#hij#mee#bezig#is#en# gewoon#maar#dingen#uit#te#proberen.#Velen#geven#aan#te#leren#door#te#doen;#dit#houdt#in#oefenen# en#trial#and#error,#wat#kan#worden#gezien#als#incidenteel#leren.#De#cosplayers#gaven#@jdens#de# interviews#aan#veel#te#leren#van#de#fouten#die#ze#dan#maken.# Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
18
‘Ik vind het superleuk om uiteindelijk dan ook iets superleuks te hebben waarvan je dacht aan het begin ‘ik kan het nooit maken, ik weet niet hoe ik dit ga doen’. Maar dan toch de uitdaging aannemen en dan lukt het gewoon.’
4.3 Registratie van het maakproces Het#merendeel#gaf#aan#foto’s#of#video’s#te#maken#van#het#creëerproces.#Er#werden#twee#redenen# gegeven#voor#deze#registra@e.#De#eerste#reden#is#dat#de#cosplayers#het#fijn#vinden#om#hun#proces# vast#te#leggen#en#hier#later#op#terug#te#kunnen#kijken.#De#tweede#reden,#die#het#meest#genoemd# werd,#was#het#vastleggen#van#het#proces#voor#anderen,#zodat#zij#iets#van#hun#leerproces#konden# leren.#De#procesfoto’s#worden#namelijk#als#hele#leerzame#bronnen#gezien.#Het#merendeel#gaf#niet# alleen#aan#zelf#foto’s,#te#maken#maar#ook#die#van#anderen#te#bekijken#zoals#eerder#te#lezen#in#deze # paragraaf.# ‘Ik vind cosplaypages van andere mensen ook heel behulpzaam, niet per se voor de dingen waar ik op dat moment mee bezig ben, maar het kan wel heel inspirerend zijn en heel behulpzaam zijn om te kijken hoe iemand anders iets maakt of iets heeft opgelost. Dit helpt ook vaak met kijken in welke richting je moet zoeken.’ # Het#vastleggen#van#het#proces# wordt#ook#gedaan#via#filmpjes.#Twee# respondenten#gaven#aan#hun#proces#op# deze#manier#vast#te#leggen.#Een# respondent#doet#dit#in#de#vorm#van#een# tutorial,#de#ander#legt#haar#werkproces# vast#zonder#hier#een#toelich@ng#bij#te# geven.#De#respondent#die#tutorialfilmpjes# maakt,#gee^#aan#dit#te#doen#omdat#ze#zelf# veel#leert#van#filmpjes#van#andere# cosplayers.#De#aveelding#5.#‘Hat#tutorial’# hiernaast#is#een#voorbeeld#van#een#tutorial# waarin#wordt#uitgelegd#hoe#het#hoedje# Nurse#Joy#uit#Pokémon#te#maken#is.# ‘Anders had ik ook niet kunnen cosplayen, als ze geen tutorials en work-in-progressfoto’s hadden gepost.’
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
Afb. 5 ‘Hat tutorial’
19
4.4 Individueel versus sociaal leren Sociaal#leren#kan#plaatsvinden#door#middel#van#peer#educa@e.#Peer#educa@e#staat#voor#leren#van# gelijken.#Dit#houdt#in#dat#mensen#van#een#specifieke#groep#onderling#informa@e#en#vaardigheden# aan#elkaar#uitleggen.# # Het#leren#binnen#cosplay#hee^#zowel#een#individueel#karakter#als#een#sociaal#karakter#en#er# vindt#ook#peer#educa@e#plaats.#Het#merendeel#van#de#cosplayers#gee^#aan#het#fijn#te#vinden#om#te # werken#aan#een#cosplay#met#iemand#in#de#buurt.#Sociaal#leren#valt#ook#onder#inten@oneel#leren.# Hierbij#werd#gezelligheid#als#een#factor#genoemd,#maar#ook#dat#iemand#die#je#fysiek#iets#uit#kan# leggen#als#je#iets#niet#snapt.#Dit#kan#worden#gezien#als#peer#educa@e.# ‘Ten eerste is het een hobby die ik heel graag deel met mijn vrienden. Dus wat ik leuk vind aan cosplay is: als ze hier komen zitten en we gaan knutselen, met z’n alle dat we elkaar ook helpen.’ # Eén#respondent#gaf#aan#liever#alleen#te#werken,#omdat#zij#het#gevoel#had#haar#cosplayende# vrienden#niet#al@jd#dezelfde#moeite#en#@jd#in#een#crea@e#wilden#steken.#De#andere#cosplayer#gee^# aan#veel#vrienden#opgedaan#te#hebben#via#cosplay#die#verspreid#wonen#door#het#hele#land,# waardoor#het#ingewikkelder#wordt#om#samen#aan#de#kostuums#te#werken.# ‘Het is wel een idee wat we heel erg graag willen doen. Maar omdat cosplay in Nederland zo verdeeld is iedereen komt overal vandaan is dat heel erg moeilijk om te realiseren. Nu heb ik een paar keer de kans gehad om met een aantal samen te werken en dat is altijd wel heel leuk, weetje.’ # Vaak#wordt#er#hulp#gevraagd#aan#vrienden#en#familieleden.#Maar#er#wordt#ook#om# feedback#gevraagd#in#de#cosplay<community.#Alle#cosplayers#die#geïnterviewd#zijn,#geven#aan#geen# geheimen#te#hebben#en#graag#hun#bevindingen#of#met#andere#cosplayers#te#willen#delen.#Dit#delen# gebeurt#@jdens#het#maken#van#een#kostuum,#mondeling#op#conven@es,#via#Facebook,#Instagram# en#WhatsApp.#Cosplayers#worden#vaak#ook#door#vreemden#benaderd#via#privéberichten#op# Facebook.# # De#groepscosplay#die#in#het#vorige#hoofdstuk#werd#benoemd,#wordt#zowel#individueel# gemaakt#als#met#een#groep.#Cosplayers#spreken#af#met#elkaar#om#te#gaan#cosplayen#als#karakters# uit#dezelfde#film.#De#communica@e#in#het#maakproces#vindt#plaats#als#ze#bij#elkaar#zijn#om#aan#hun# cosplay#te#werken,#of#via#digitale#media#zoals#Whatsapp#en#Facebook.#Een#respondent#gaf#aan# liever#alleen#te#werken#vanwege#het#verschil#in#niveau#en#energie#haar#mede#cosplayer#in#hun# crea@es#steken. # Twee#respondenten#geven#aan#niet#te#kijken#naar#procesfoto’s#of#tutorials.#Ze#geven#aan# wel#procesfoto’s#te#maken,#maar#het#bekijken#van#foto’s#van#andere#cosplayers#doen#ze# nauwelijks.#Dit#komt#doordat#ze#het#gevoel#te#hebben#weinig#van#die#foto’s#en#tutorials#te#leren.# De#respondenten#geven#aan#over#genoeg#kennis#te#beschikken#en#liever#via#trial#and#error#te# werken#dan#het#te#gaan#opzoeken.#Een#van#de#respondenten#gee^#aan#veel#kennis#te#hebben#door# eerdere#werkzaamheden#in#de#bouw.#De#ervaring#die#hij#daar#hee^#opgedaan#gebruikt#hij#in#het# maken#van#cosplay.#De#andere#cosplayer#gee^#aan#niet#veel#uitleg#nodig#te#hebben#door#12#jaar# cosplayervaring.# ‘Als er nu iets nieuws op mij afkomt, dan pak ik het en ga ik ermee aanklooien en ik kom er wel achter.’
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
20
# Soms#wordt#een#handeling#voor#het#maken#van#een#onderdeel#van#een#kostuum# uitbesteed,#omdat#ze#het#idee#hebben#dit#niet#in#hun#vakgebied#ligt#en#dit#niet#willen#uitproberen# omdat#dit#te#veel#geld#gaat#kosten.# â&#x20AC;&#x2DC;Ik geef het uit handen omdat het te duur is. Bijvoorbeeld mijn nieuwe pruik van Boris van One punch, die pruik kost iets van 80 euro en als ik dat ga stylen en ik fuck het up dan ben ik 80 euro kwijt en daar heb ik geen zin in. Dan geef ik het liever uit handen aan iemand die het vaker doet, dan betaal ik liever iets meer.â&#x20AC;&#x2122;
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
21
5. Welke rol speelt de community bij de leeractiviteiten? Zoals#boven#omschreven#maakt#Heijnen#(2015)#gebruik#van#het#model#‘Community#of#prac@ce’.# van#Lave#en#Wenger#en#stelt#dat#via#dit#model#van#een#community#kunnen#worden#getypeerd.#Er# worden#drie#kenmerken#in#het#model#van#Lave#en#Wenger#benoemd:#domein,#gemeenschap#en# prak@jk.#Zoals#beschreven#in#de#inleiding#hee^#Heijnen#(2015)#het#model#‘Community#of#prac@ce’# van#Lave#en#Wenger#uitgewerkt#voor#de#informele#visuele#netwerken.#Hij#hee^#dit#model# toegepast#op#wat#hij#noemt#informele#visuele#netwerken.#Hieronder#zullen#de#kenmerken#worden# verduidelijkt#en#wordt#gekeken#in#hoeverre#die#aansluiten#bij#de#cosplay<community.
5.1 Domein Binnen#het#kenmerk#domein#zijn#complexe#regels#en#waarden,#maar#is#er#ook#een#bepaalde# (beeld)taal.#Leden#voelen#zich#binnen#dit#domein#ook#expert.#Ook#koppelt#Heijnen#(2008)#de#term# affinity#space#van#Gee#(2004;#2005)#aan#het#kenmerk#domein.# # Complexe#regels#in#de#zin#dat#bepaalde#dingen#wel#en#niet#mogen#worden#door#de# respondenten#niet#expliciet#benoemd.#Wel#gee^#het#merendeel#aan#bepaalde#waardes#belangrijk# te#vinden,#zoals#graag#anderen#helpen.#Dit#kwam#regelma@g#naar#voren#in#de#interviews.#Respect# voor#elkaar#hebben#en#vrijheid#zijn#ook#twee#waardes#die#vaak#worden#benoemd.# ‘Of het nou je eerste cosplay is die je van kartonnen dozen gemaakt hebt. Of dat je een humanoid cyborg gemaakt heb. Je krijgt net zoveel respect van mij. En zolang je dat bij mij ook zo doet, dan vind ik dat best. En niet, dan spreek ik je er direct op aan.’ ‘Ja, vrijheid, totale vrijheid eigenlijk. Waarom? Vaak vragen mensen ‘wat zijn de regels van cosplay?’ Maar er zijn geen regels, er kunnen ook geen regels zijn want het is niet iets eigenlijk. Er is niet een wedstrijd. Je schrijft je niet in voor iets. Je gaat ergens heen en je moet gewoon jezelf kunnen zijn gewoon ook doen wat de f* jij wil eigenlijk. Snap je?’ # Het#laatste#subaspect#binnen#het#kenmerk#domein#is#‘leden#voelen#zich#expert’.#Heijnen# (2008)#koppelt#dit#kenmerk#aan#het#begrip#‘affinity#spaces’.#‘Het#leren#in#affinity#spaces#is# betekenisvol,#omdat#ze#deelnemers#de#mogelijkheid#bieden#om#als#experts#te#denken#en#te#doen# en#zich#te#iden@ficeren#met#andere#experts#in#hun#interessegebied’#(Heijnen,#2015,#p.#19). # Internet#en#digitale#technologie#zorgen#voor#een#gemakkelijke#verspreiding#van#informa@e# over#produc@es.#Sites#zoals#Facebook#en#Instagram#worden#door#cosplayers#gebruikt#voor#het# delen#van#informa@e.#Bij#cosplay#zijn#persoonlijke#cosplaypages#of#algemene#CosplayNL#pagina’s#te# omschrijven#als#‘affinity#spaces’.#De#respondenten#geven#niet#expliciet#aan#dat#ze#expert#zijn# binnen#cosplay.#Je#kunt#zien#dat#ze#zich#wel#in#hun#kostuums#verdiepen#en#deskundig#zijn,#maar#ze# noemen#zich#geen#expert.# ‘Het is altijd trial and error, want ik heb eigenlijk geen idee wat ik aan het doen ben als ik aan het cosplayen ben. Ik doe maar wat en dan gaat het goed.’ ‘En als ik eenmaal denk dat ik het weet hoe het ongeveer werkt, dan ga ik het zelf uitproberen. En daar kan ik ook nog aardig wat verbeteringen Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
22
in aanbrengen omdat niet iedereen zijn lichaam altijd hetzelfde is en je hebt niet hetzelfde materiaal als zij hebben. Dus je zal het zelf wel moeten uitproberen en gewoon keihard falen en het gewoon nog een keer proberen.’
5.2 Gemeenschap Het#tweede#aspect#is#gemeenschap,#dat#wil#zeggen#dat#er#gemeenschappelijke#ac@viteiten#worden# gedaan,#informa@e#wordt#uitgewisseld#en#geleerd#van#elkaar.#Het#leren#gebeurt#volgens# community#of#prac@ce<model#door#informele#feedback.#Uit#deze#informele#fysieke#netwerken# komen#ontmoe@ngen#voort.#Dit#gebeurt#zowel#fysiek#als#via#internet#en#digitale#media.#Deze# ontmoe@ngen#ontstaan#door#een#aantrekkingskracht#van#aspecten#uit#de#populaire#beeldcultuur# (Heijnen,#2015).# # Uit#de#interviews#komt#er#geen#duidelijk#beeld#naar#voren#wat#de#community#precies#inhoudt.#Er#is# wel#een#community#binnen#cosplay,#maar#deze#hee^#veel#kanten.#Het#wordt#aan#de#ene#kant# beschreven#als#een#community#die#gezellig#is#en#die#elkaar#helpt,#waar#veel#gedeeld#wordt,#maar# aan#de#andere#kant#zijn#er#ook#wel#eens#problemen.# # De#respondenten#geven#aan#veel#van#hun#vrienden#te#hebben#opgedaan#via#cosplay.#Deze# vrienden#komen#vooral#uit#heel#Nederland,#maar#ook#daarbuiten.#Ook#werd#genoemd#dat#de# varia@e#in#de#community#breed#is.#De#beroepen#die#de#respondenten#beoefenen#zijn:#advocaat,# gevangenisbewaarder,#graphic#designer,#zelfstandig#ondernemer,#groepsleider#voor#au@s@sche# kinderen#en#student#voor#docent#beeldende#vorming.# ‘Normaal gesproken ga je naar school en heb je alleen je leeftijdsgenoten om je heen. Op cosplayconventies, maar ook de Elf Fantasy Fair, dat soort dingen zijn ook mensen uit gewoon hele andere groepen dan dat je zelf komt. En dat vind ik toch wel heel interessant. Ik heb een vriend die is advocaat en die is cosplayer. Dat soort mensen zou ik nooit leren kennen. Ja, dat vind ik toch iets moois, dat heel veel mensen uit heel veel verschillende bevolkingsgroepen dit doen.’ # Het#tweede#subaspect#is#de#verschillende#mo@va@es#van#de#leden,#maar#ook#verschillende# aspira@es#en#niveaus.#Een#uitgebreidere#beschrijving#van#de#mo@va@es#is#te#vinden#in#paragraaf#3. ‘Het komt ook omdat mijn vriendengroep een redelijk ander niveau heeft op het gebied van cosplay. En andere doelen op het gebied van cosplay. Ik wil dat alles klopt en ik wil het allemaal in detail hebben en de meeste van mijn vrienden denken ‘het lijkt erop dus ik vind het prima’. Dat is helemaal goed.’ Creëren#en#delen#vinden#bij#cosplay#op#een#grote#schaal#plaats,#vooral#het#delen#van#kennis.#Dat# sluit#aan#bij#de#informele#feedback#die#volgens#het#model#van#Lave#en#Wenger#voorkomt.# Groepsprocessen#zijn#volgens#Heijnen#(2015)#een#belangrijk#onderdeel#van#informele#visuele# netwerken.#De#groepsleden#kunnen#dienen#als#voorbeeld,#maar#ook#als#inspira@ebron.#Een# voorbeeld#hiervan#zijn#Facebookpagina’s.#Aan#de#ene#kant#is#de#mening#over#Facebook#posi@ef.# Het#is#een#toegankelijk#middel#voor#het#uitwisselen#en#het#leren#van#elkaar.#Problemen#die# genoemd#worden#zijn#discussies,#gemene#posts#en#conflicten.#De#hel^#van#de#respondenten#gee^# aan#dat#deze#problemen#zich#vooral#via#Facebook#zich#voordoen.#Twee#respondenten#stellen#dat# discussies#en#conflicten#binnen#de#cosplay#niet#alleen#op#Facebook#voorkomen,#maar#wel#het# vaakst#op#Facebook. Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
23
# Facebook,#YouTube#en#Deviantart#zijn#sites#die#de#cosplayers#hebben#aangegeven#als# playormen#waarvan#ze#leren.#Het#merendeel#van#de#cosplayers#gaf#ook#aan#via#Google#te#zoeken# naar#informa@e.#Deze#playormen#zijn#een#mooi#voorbeeld#van#plekken#waar#die#‘affinity#spaces’# ontstaan.#Zo#zijn#hier#niet#alleen#leermogelijkheden#te#vinden;#deze#playormen#zorgen#ook#voor# verbinding#tussen#cosplayers#met#dezelfde#interesses.
5.3 Praktijk Het#derde#aspect#is#prak@jk.#Subaspecten#die#onder#dit#kenmerk#worden#beschreven#zijn# holis@sche,#experimentele,#langlopende#interdisciplinaire#produc@es.#Dit#gebeurt#door#middel#van# spel,#simula@e,#performance,#kopiëren,#sampling#en#remixing.#Het#holis@sche#perspec@ef#houd# volgens#Heijen#(2015)#in#dat#zij#hun#werkproces#en#alle#verschillende#ui@ngen#ervan#zien#als#één# geheel.#Cosplayers#bijvoorbeeld#zijn#gefixeerd#op#een#bepaald#thema#of#een#bepaalde#serie#films,# boeken#of#stripboeken.#Er#worden#beelden#verzameld#en#gemaakt,#extra#informa@e#over# opgezocht#en#er#wordt#kleding#van#ontworpen.#Maar#het#organiseren#van#optredens#en# performances#spelen#ook#een#rol#in#dit#kenmerk. # De#respondenten#geven#aan#karakters#te#kiezen#uit#films#en#games#waar#ze#fan#van#zijn.# Hier#wordt#beeldmateriaal#bij#gezocht,#schetsen#van#gemaakt#en#patronen#uitgetekend#om#een#zo# accuraat#mogelijk#kostuum#te#maken.#Dit#zijn#vaak#langdurige#projecten:#het#merendeel#van#de# cosplayers#gee^#aan#maanden#bezig#te#zijn#met#het#creëren#van#één#kostuum.#Soms#wordt#er#één# kostuum#gemaakt,#maar#soms#ook#meer,#als#ze#fan#zijn#van#een#bepaalde#film#of#genre.#Vaak# hebben#of#kopen#ze#ook#merchandise#van#de#film#of#game,#omdat#ze#al#fan#zijn. ‘Ik kies vaak de kostuums omdat ik de designs mooi vind. Ten eerste moeten het karakter en de serie waaruit het komt geweldig zijn. En daarnaast moet het design goed zijn. Dus ik ga ook geen kostuum maken voor een competitie als ik het met de helft van het design niet eens ben.’ #
Het#organiseren#van#conven@es#word#door#één#cosplayer#gedaan.# ‘…ik ben de voorzitter van Nishicon. Dus ja, al heel lang ga ik naar conventies en op een gegeven moment, met mijn vriendin besloten om er zelf maar een op te richten. Dus ik kan wel zeggen dat ik nogal actief bezig ben met conventies ja.’
# Alle#geïnterviewden#gaven#aan#mee#te#doen#met#compe@@es#en#bereiden#hiervoor# performances#voor.# ‘Ik kies vaak de kostuums omdat ik de designs mooi vind. Ten eerste moeten het karakter en de serie waaruit het komt geweldig zijn. En daarnaast moet het design goed zijn. Dus ik ga ook geen kostuum maken voor een competitie als ik het met de helft van het design niet eens ben.’
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
24
6. Conclusie Dit#onderzoek#richt#zich#op#het#ontwerp<#en#maakproces#van#cosplayers#en#de#rol#van#de# community#hierbij.#De#volgende#vragen#kwamen#hierbij#aan#bod:#Wat#voor#soort#kostuums# worden#er#door#cosplayers#gemaakt?#Wat#is#de#mo@va@e#om#een#cosplay#te#creëren?#Wat#zijn#de# leerac@viteiten#die#worden#ondernomen?#Welke#rol#speelt#de#community#bij#de#leerac@viteiten?.
#
De#cosplayers#maken#ruwweg#drie#soorten#kostuums:#het#‘accurate#kostuum’,#de# ‘crossover’#en#het#‘casual#kostuum’.#Het#‘accurate#kostuum’#is#een#kostuum#dat#zo#accuraat# mogelijk#wordt#nagemaakt#van#een#film<#of#gamekarakter.#De#‘crossover’#combineert#twee#of# meerdere#ideeën#in#één#kostuum.#Dit#kunnen#bijvoorbeeld#twee#fic@eve#karakters#zijn#of#een# karakter#gemixed#met#een#ander#thema.#Het#casual#kostuum#wordt#vaak#gemaakt#met#items#die#ze # in#de#kast#hebben#liggen#of#die#worden#aangescha^#in#de#winkels.#Deze#items#worden#dan#vies# gemaakt#en#een#aangepast#totdat#ze#lijken#op#de#originelen#uit#de#films#of#games. # De#mo@va@es#van#cosplayers#om#een#cosplay#te#creëren#zijn#divers.#De#meeste#cosplayers# zijn#in#aanraking#met#cosplay#gekomen#omdat#ze#door#een#kennis#naar#een#conven@e#werden# meegenomen.#Ze#geven#verschillende#redenen#om#aan#cosplay#te#doen.#De#cosplayer#die#het# langst#zich#met#cosplay#bezighoudt,#zegt#dat#hij#geen#andere#op@e#had.#Die#specifieke#kostuums# waren#nog#niet#online#of#in#de#winkel#aan#te#schaffen.# # De#meeste#cosplayers#halen#voldoening#uit#het#maakproces.#Slechts#één#van#de#cosplayers# gee^#aan#het#maakproces#helemaal#niet#leuk#te#vinden.#Zijn#mo@va@e#ligt#uiteindelijk#in#het# eindproduct#en#het#dragen#van#de#cosplay.#Maar#hij#kiest#ervoor#om#een#cosplay#te#creëren#omdat# hij#origineel#wil#zijn.# # Twee#begrippen#die#genoemd#werden#in#alle#interviews#waren#perfec@onis@sch#en# accuraat.#De#cosplayers#gaven#allemaal#aan#veel#@jd#in#de#kostuums#te#stoppen#en#willen#dat#het# kostuum#er#zo#realis@sch#mogelijk#uitziet.# # Cosplay#is#een#sociaal#gebeuren.#Het#merendeel#van#de#respondenten#geven#aan#de# meesten#vrienden#hebben#opgedaan#via#cosplay.#Onder#deze#vrienden#worden#ook#groepscosplays # georganiseerd.#Een#groepscosplay#is#een#cosplay#die#gedaan#wordt#door#een#groep#mensen#die# karakters#cosplayen#uit#bijvoorbeeld#dezelfde#film#of#game. # Het#maakproces#binnen#cosplay#valt#onder#informeel#leren,#waarbij#zowel#inten@oneel#als# incidenteel#wordt#geleerd.#Leren#gebeurt#zowel#sociaal#als#individueel.#Sociaal#leren#vindt#onder# andere#plaats#door#middel#van#peer#educa@e.#Het#maakproces#wordt#door#de#cosplayers# zorgvuldig#geregisterd.#Dit#wordt#gedaan#door#middel#van#procesfoto’s#en#tutorials.#De# procesfoto’s#en#tutorials#worden#als#zeer#leerzame#bronnen#gezien,#zowel#voor#zichzelf#als#voor# anderen.#Dit#kan#worden#gezien#als#inten@oneel#leren.#Bijna#alle#respondenten#geven#aan# procesfoto’s#te#make#en#te#bekijken,#maar#twee#cosplayers#geven#geen#proces#foto’s#te#gebruiken# in#het#leerproces.#Ze#hebben#het#gevoel#genoeg#kennis#te#beheersen#en#dus#geen#foto’s#nodig#te# hebben.#Alle#cosplayers#geven#aan#geen#geheimen#te#hebben#en#graag#hun#bevindingen#of#met# andere#cosplayers#te#willen#delen.#Dit#delen#gebeurt#@jdens#het#maken#van#een#kostuum,# mondeling#op#conven@es,#via#Facebook,#Instagram#en#WhatsApp. # Heijnen#(2015)#hee^#het#model#‘Community#of#prac@ce’#van#Lave#en#Wenger#uitgewerkt# voor#informele#visuele#netwerken.#Tijdens#dit#onderzoek#is#gekeken#in#hoeverre#dit#model#aansluit# op#cosplay.#Bijna#alle#kenmerken#van#het#model#passen#bij#cosplay.#Alleen#de#aspecten#‘expert’#en# ‘complexe#regels’#kwamen#hierbij#niet#duidelijk#naar#voren.#Uit#de#interviews#kwam#wel#uit#dat#er# veel#kennis#was,#maar#respondenten#noemden#zichzelf#geen#experts.#Ook#zijn#er#geen#duidelijk# regels;#de#respondenten#noemen#juist#de#vrijheid#die#zij#hebben#bij#het#maken#van#kostuums. Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
25
7. Discussie en aanbeveling Onderzoeksopzet Mijn#onderzoek#bestaat#uit#een#kwalita@ef#surveyonderzoek#dat#beschrijvend#en#explorerend#van# aard#is.#Om#een#beeld#te#krijgen#van#het#leer<#en#maakproces#@jdens#het#creëren#van#een#cosplay# zijn#zes#interviews#afgenomen#met#cosplayers#en#foto’s#verzameld#van#de#desbetreffende# cosplayers#in#karakter.#De#respondenten#zijn#geworven#door#middel#van#een#oproep#op#Facebook# en#het#sneeuwbaleffect.#Interviews#waren#individueel#en#halfgestructureerd.#Door#@jdgebrek#heb# ik#een#interview#moeten#doen#via#Skype.#Dit#had#misschien#anders#kunnen#verlopen#als#ik#de# persoon#fysiek#had#geïnterviewd.#Uiteindelijk#ben#ik#wel#tevreden#met#de#resultaten#van#dit# interview.# # De#interviews#zijn#opgenomen#zowel#bij#cosplayers#thuis#als#in#openbare#gelegenheden.# Cosplayers#hadden#in#het#tweede#geval#foto’s#en#onderdelen#van#cosplaykostuums#meegenomen.# Misschien#had#het#onderzoek#andere#resultaten#opgeleverd#als#ze#allemaal#waren#geïnterviewd#op# de#plek#waar#ze#de#cosplay#creëren.#Een#cosplayer#gaf#aan#niet#thuis#geïnterviewd#te#willen# worden#en#een#paar#anderen#draaiden#om#de#vraag#heen#of#er#een#interview#thuis#kon#worden# gehouden. # Het#interviewen#hee^#te#lang#geduurd#vanwege#het#vinden#van#mannelijke#cosplayers.#Ik# kan#eerder#de#sneeuwbalmethode#moeten#inzeZen.#Cosplayers#blijken#een#goed#en#gevarieerd# netwerk#te#hebben.
Inhoudelijke discussie Het#was#in#mijn#onderzoek#niet#het#directe#doel#om#na#te#gaan#of#en#zo#ja#hoe#cosplay#kan#worden# toegepast#in#het#onderwijs,#maar#wel#om#te#kijken#of#er#aanknopingspunten#waren.#Naar#mijn# mening#hoe^#niet#alles#wat#thuis#gedaan#wordt#een#toepassing#te#krijgen#binnen#de#school.# Misschien#zouden#bepaalde#delen#wel#toegepast#kunnen#worden#in#het#onderwijs.#Of#misschien#is# het#wel#interessant#voor#leerlingen#die#er#al#thuis#mee#bezig#zijn#om#ook#aanslui@ng#met#hun# hobby#te#krijgen#binnen#de#lessen.#Tijdens#gesprekken#met#leerlingen#in#mijn#lessen#gaat#het#vaak# wel#over#popcultuur.#Een#toepassing#van#cosplay#zou#misschien#wel#gewaardeerd#worden. Okabe#&#Matsuura#(2015)#stellen#dat#er#binnen#de#cosplay<community#sprake#is#van#informeel,# wederzijds#leren.#Dit#zou#volgens#hen#een#reden#kunnen#zijn#waarom#cosplay#juist#de#groep# mensen#aanspreek#die#weinig#ophee^#met#formele#educa@e.#Of#de#Nederlandse#cosplayers#weinig# ophebben#met#formele#educa@e#heb#ik#niet#gevraagd.#Wel#vonden#ze#de#vrijheid#die#er#heerst# binnen#cosplay#belangrijk. # Bij#het#toepassen#van#cosplay#binnen#school#is#het#gevaar#dat#het#eigenlijke#karakter#van# cosplay#te#veel#verloren#gaat.#Mogelijk#komt#de#onderzoekende,#leergierige#houding#die#de# cosplayer#aanzet#tot#de#crea@es#minder#goed#tot#ui@ng#op#school.#Cosplayers#zijn#bezig#met#het#zo# accuraat#mogelijk#namaken#van#kostuums.#Je#zou#je#kunnen#afvragen#in#hoeverre#dit#wordt# geaccepteerd#in#het#formele#crea@eve#onderwijs.#Cosplayers#zijn#bezig#met#het#kopiëren#van#een# bestaand#gegeven.#Het#eindresultaat#is#niet#iets#wat#door#de#cosplayer#zelf#bedacht#is.#Het#is#het# leer<#en#maakproces#zelf#dat#de#cosplayers#aanzet#tot#het#maken#van#crea@eve#keuzes#en# oplossingen.# # Ik#denk#dat#de#vrijheid#juist#iets#is#wat#cosplay#aantrekkelijk#maakt:#alles#mag,#alles#kan.#Je# mag#zelf#weten#wat#je#gaat#maken,#wat#je#uit#wilt#geven#en#wanneer#je#wilt#werken#aan#je#crea@es.# In#het#formele#onderwijs#is#deze#vrijheid#las@ger#toe#te#passen,#doordat#cosplayers#soms#maanden# bezig#zijn#met#het#creëren#van#een#cosplay. # Tijdens#het#interview#met#de#respondenten#werd#het#mij#duidelijk#hoeveel#@jd#een# cosplayer#in#zijn#crea@e#steekt.#Het#proces#van#het#creëren#van#kostuums#en#props#is#erg# @jdrovend.#Het#creëren#van#één#prop#(bijvoorbeeld#een#masker)#of#een#casual#kostuum#lijkt#beter# Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
26
haalbaar#te#zijn#binnen#de#school#dan#de#langdurige#maakprocessen#van#de#andere#kostuums.#Naar# mijn#idee#gaat#het#bij#een#casual#kostuum#meer#om#het#toepassen#van#techniek#dan#om#zoeken# naar#crea@eve#oplossingen.#Crea@eve#oplossingen#komen#naar#mijn#mening#vaker#voor#bij#het# creëren#van#een#prop#dan#een#kostuum.#Bij#het#maken#van#de#props#zijn#er#wel#tekeningen#te# vinden#of#modellen#die#te#downloaden#zijn,#maar#deze#zijn#niet#zo#kant#en#klaar#als#de#kleding#die# gebruikt#wordt#bij#het#maken#van#een#casual#kostuum.#Niet#alleen#de#beeldende#aspecten#zouden# in#het#onderwijs#worden#ingezet#het#onderdeel#‘play’.#Dit#onderdeel#zou#bij#vakken#theater#en# drama#lessen#kunnen#worden#ingezet.#Dit#onderdeel#zou#bij#de#vakken#theater#er#drama#kunnen# worden#ingezet.#Als#dit#als#project#zou#worden#opgezet,#zou#dit#als#mul@disciplinair#project#gelden. # Heijnen#(2015)#beschrij^#een#community#als#een#informeel#visueel#netwerk.#Hij#stelt#dat# deze#netwerken#worden#gevormd#door#jongeren.#Okabe#&#Matsuura#(2015)#stellen#dat#de#meeste# cosplayers#in#Japan#vrouw#zijn,#rond#de#twin@g#zijn,#en#bijna#allemaal#studenten#zijn.#In#Nederland# bestaat#de#cosplayende#community#uit#zowel#mannen#als#vrouwen.#Ik#heb#met#behulp#van#de# sneeuwbalmethode#uiteindelijk#niet#veel#moeite#gehad#met#het#vinden#van#mannelijke#cosplayers.# Eén#van#de#respondenten#is#student,#maar#de#anderen#werken.#De#lee^ijden#van#de#cosplayers#in# dit#onderzoek#lagen#tussen#de#22#en#37#jaar,#waarvan#er#drie#boven#de#der@g#waren.#De#popula@e# van#cosplayende#Nederlanders#lijkt#dus#gevarieerder#dat#die#van#cosplayers#in#Japan.#Dit#betekent# ook#dat#er#niet#alleen#schoolgaande#jongeren#zich#bezig#houden#met#cosplay#maar#ook#oudere# genera@es. # Bepaalde#kenmerken#van#het#model#van#Lave#en#Wenger#komen#niet#specifiek#naar#voren# uit#de#interviews,#namelijk#‘regels’#en#‘expert’.#Misschien#zijn#interviews#niet#de#juiste# onderzoeksmethode#om#al#deze#kenmerken#te#vinden.#Ook#is#het#mogelijk#dat#niet#alle#aspecten# van#het#model#van#toepassing#zijn#op#de#cosplay<community.
Aanbeveling voor vervolgonderzoek Een#vervolgonderzoek#zou#zich#kunnen#richten#op#de#vraag#hoe#de#popula@e#eruitziet#die#zich# begee^#in#een#informeel#netwerk.#Het#kan#interessant#zijn#om#een#aantal#informele#netwerken#te# bestuderen#en#te#bevragen.#Deze#informele#netwerken#kunnen#misschien#tegenover#elkaar# worden#gezet#om#te#kijken#of#er#verschillen#te#zien#zijn#tussen#de#popula@es#in#deze#verschillende# netwerken.# # Een#ander#vervolgonderzoek#zou#zich#kunnen#richten#op#de#vraag#in#hoeverre#cosplay#in# het#onderwijs#toepasbaar#is.#Dit#onderzoek#kan#uitgevoerd#worden#door#middel#van#een# interven@e#onderzoek,#waarbij#leerlingen#worden#gevraagd#om#props#te#maken#van#hun#favoriete# figuren.#Dit#kan#een#samenwerking#worden#met#het#vak#drama,#waardoor#het#mul@disciplinair# project#ontstaat.#Bij#het#vak#drama#kan#gekeken#kunnen#worden#naar:#gedrag,#houding#en# performance.#Door#het#prak@jk#proces#te#volgens#zou#het#misschien#duidelijk#worden#of#cosplay# kan#worden#toegepast#in#het#onderwijs#en#wat#dit#zal#opleveren.#
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
27
8. Literatuurlijst -
Haanstra, F. (2008), De thuiskunst van scholieren. Amsterdam: Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten.
-
Heijnen, E. (2016) Remix je curriculum. Een ontwerpmodel voor kunsteducatie. Amsterdam: Breitner Academie
-
Lotecki, A. (2012). Cosplay culture: The development of interactive and living art through play. Ryerson University.
-
Matsuura, R., & Okabe, D. (2015). Collective achievement of making in cosplay culture. Tokyo City University
-
Scott, S. (2015). " Cosplay is serious business": Gendering material fan labor on heroes of Cosplay. Cinema Journal, 54(3), 146-154.
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
28
Bijlage • • •
Interview leidraad/vragenlijst Codeboom Voorbeeld consent brief
Interview leidraad: Wat#voor#soort#kostuums#worden#er#door#cosplayers#gemaakt?#Wat#is#de#mo@va@e#om#een# cosplay#te#creëren?#Wat#zijn#de#leerac@viteiten#die#worden#ondernomen?#Welke#rol#speelt#de# community#bij#de#leerac@viteiten?. Vragenlijst: < Hoelang#doe#je#al#aan#Cosplay? < Waarom#ben#je#met#Cosplay#begonnen? < Waar#staat#Cosplay#voor#jou#voor? < Wat#was#je#eerste#Cosplay#en#hoe#zag#deze#eruit? < Zou#ik#je#1e#en#je#meest#recente#Cosplay#op#de#foto#mogen#zeZen? < Welke#karakters/personages?#Zijn#deze#gelijk#gebleven#of#zijn#deze#verandert.# < Zijn#jouw#kostuums#leZerlijke#interpreta@es#of#crea@eve#interpreta@es#van#een#personage?# Als#het#een#crea@eve#interpreta@e#is#waarom#deze#keuze? < Welke#Cosplay#hee^#voor#jou#het#meest#opgeleverd?#En#wat#hee^#dit#dan#opgeleverd?#Kan# je#deze#Cosplay#ook#laten#zien? < Wat#voor#stappen#zet#je#@jdens#het#maken#van#een#Cosplay?# < Wat#vind#je#het#leukste#onderdeel#om#te#creëren#bij#het#maken#van#je#Cosplay? < Kun#je#omschrijven#wat#je#allemaal#van#je#deelname#aan#Cosplay#hebt#geleerd? < En#wat#op#technisch#gebied,#samenwerking#of#op#persoonlijk#vlak? < Wat#levert#de#grootste#uitdaging#op? < Als#je#ergens#niet#goed#in#bent,#hoe#verbeter#je#dit#dan? < Of#leer#je#juist#door#veel#te#doen? < Leer#je#van#anderen?#Hoe#leer#je#dan?# < Leer#je#ook#dingen#aan#anderen#en#hoe#dan? < Op#welke#verschillende#manieren#wissel#jij#kennis#van#Cosplay#uit#en#je#deze#benoemen? < Stel#je#zou#terug#kunnen#in#de#@jd#welk#advies#zou#je#jezelf#geven#als#beginnende#cosplayer? < <
Is#er#een#community?#En#wat#houd#dit#voor#jou#in? Speelt#de#community#ook#een#rol#in#het#maken#van#een#Cosplay?#Hoe#gebeurd#dit?
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
29
vreemden
proces fotoâ&#x20AC;&#x2122;s
vrienden
via tutorial
vragen stellen
aan
In real life anderen +
Codeboom
anderen -
van
bevriende cosplayers familie
kostuum meest opgeleverd opgeleverd
vreemden
techniek materiaal
leren
zelfkennis
door/via
feedback door te doen door te lezen
prijs in wedstrijd
door te lezen -
vriendschappen opgeleverd dingen zien in onverwachtse
vreemden
van anderen
familie
van anderen -
bevriende cosplayers
samenwerken
unieke ervaringen
herinneringen + herinneringen -
kennis kostuums
samenwerken trail and error trail and error over te doen
Cosplay community +
eigen conventie gecreĂŤerd ervaringen delen
kennis delen conventies +
nieuwsgierig naar andere creatie community-
niet gunnen
facebook +
openheid/ toegankelijk persoon achter cosplay leren kennen
Facebook discussies
deel van uitmaken cosplay verbroedert behulpzaam
crossover soorten kostuums
geen regels wat mag en wat niet mag
accuraat eigen draai
fandom + fandom -
kosten -
random idee Hoe?
acteren
kostuums
hoeveel per jaar?
perfectionistisch proces
aandacht/ herkenning kopen was niet mogelijk goedkoper op te maken via studie Japan
kostuums kosten -
maken
minst leuk
kostuum +
proces tijd -
gezelligheid kostuum Annemieke Goudriaan
uitdaging
kostuums +/-
via ander persoon via internet
tijd -
Casual orgineel
tijd
Het avontuur van cosplay
kosten
halloween fan
leukst om te maken
rush
proces +
30
Voorbeeld consent brief Informatie voor deelnemers aan onderzoek van studenten aan de Master Kunsteducatie AHK Beste#deelnemer, Voordat#het#onderzoek#begint,#is#het#belangrijk#dat#u#op#de#hoogte#bent#van#doelen#en#procedures# van#het#onderzoek.#Lees#daarom#onderstaande#tekst# Doel van het onderzoek Het#doel#van#het#onderzoek#is#te#kijken#naar#waarom#mensen#deel#nemen#aan#Cosplay?#Wat#zijn# de#leerac@viteiten#@jdens#het#creëren#en#maken#van#een#Cosplay#en#welke#leerervaringen#levert# dit#op.# Gang van zaken tijdens het onderzoek U#wordt#geïnterviewd#door#de#student.#Dit#interview#duurt#ongeveer#40#minuten#en#gaat#over#uw# leer#en#maak#ervaringen#@jdens#het#maken#van#een#Cosplay.#Er#zullen#audio<opnames#worden# gemaakt.#De#student#zal#vragen#of#het#mogelijk#is#om#foto’s#van#uw#kostuums#in#haar#onderzoek#te# plaatsen#ter#verheldering#van#de#bevindingen.#Deze#foto’s#worden#niet#gebruikt#voor#financiële# doeleinde,#alleen#voor#het#onderzoek.#De#maker#van#de#foto’s#zullen#worden#vermeld#in#het# onderzoek.# Vertrouwelijkheid van gegevens Alle#onderzoeksgegevens#blijven#vertrouwelijk. Vrijwilligheid Deelname#aan#het#onderzoek#is#vrijwillig.#U#kunt#al@jd#besluiten#af#te#zien#van#deelname#of# achteraf#aangegeven#dat#de#gegevens#niet#gebruikt#kunnen#worden. Nadere inlichtingen Mocht#u#vragen#hebben#over#dit#onderzoek,#dan#kunt#u#zich#wenden#tot#de#verantwoordelijke# student#<naam#en#contactgegevens#invullen> Voor#eventuele#klachten#over#dit#onderzoek#kunt#u#zich#wenden#tot#Maria#Wüst,#studieleider# Master#Kunsteduca@e,#maria.wust@ahk.nl,#020#527#7703.
Annemieke Goudriaan
Het avontuur van cosplay
31
TOESTEMMINGSVERKLARING Dit#formulier#hoort#bij#de#schri^elijke#informa@e#die#u#hee^#ontvangen#over#het#onderzoek#waar#u# aan#deelneemt.#Met#ondertekening#van#dit#formulier#verklaart#u#dat#u#de#deelnemersinforma@e# hee^#gelezen#en#begrepen.#Verder#gee^#u#met#de#ondertekening#te#kennen#dat#u#akkoord#gaat# met#de#gang#van#zaken#zoals#deze#staat#beschreven. [DEELNEMER] “Ik$heb$de$informa0e$gelezen$en$begrepen$en$geef$ toestemming$voor$deelname$ aan$het$onderzoek$en$ gebruik$van$de$daarmee$verkregen$gegevens.$"
Datum:.................................................
……………………………............# # # # naam$deelnemer/respondent/par0cipant$ $
# $
# $
# $
…………………………… handtekening
[STUDENT/#ONDERZOEKER] Datum:............................................
……………………………............# # naam$student$ $ $
Annemieke Goudriaan
# $
…………………………… $ handtekening
Het avontuur van cosplay
32