10 minute read
Uitgangspunten
Erfgoed is een aanduiding voor objecten, plekken en praktijken die in het heden, onder verwijzing naar het verleden door mensen worden ervaren als van wezenlijk belang. Erfgoed doet zich in vele vormen voor en rond erfgoed spelen dan ook uiteenlopende vraagstukken. ‘Welke herbestemming kan deze kerk krijgen?’, ‘Hoe bewaar ik deze collectie op een veilige manier?’, ‘Kan dit historisch landschap op een duurzame manier worden ingericht?’, ‘Hoe bereikt deze tentoonstelling verschillende doelgroepen?’ en ‘Voor wie is deze traditie belangrijk en waarom?’
Binnen de Reinwardt Academie komen al deze vraagstukken aan de orde. Als hbo-opleiding bieden we onze studenten de kennis om ze van een context te voorzien en de vaardig heden om er concreet mee aan de slag te gaan, soms individueel, maar vaker binnen een team van vakspecialisten en andere betrokkenen.
In ons onderwijs gaat het niet zozeer om de vraag of iets wel of geen erfgoed is. Het gaat ons vooral om de context waarbinnen erfgoed tot stand komt. Wat betekent het als objecten, rituelen, gebouwen, plaatsen en documenten het stempel erfgoed hebben of krijgen? Waarom is dat stempel van belang en voor wie? Wie zijn betrokken bij het gesprek over erfgoed, welke belangen spelen daarbij mee? Door deze vragen te stellen, leren studenten van de Reinwardt Academie om in het heden op een ‘erfgoedwijze’ manier om te gaan met het verleden, richting de toekomst. Onder het brede erfgoedbegrip dat we hanteren ligt een gemeenschappelijk uitgangspunt. We benadrukken steeds, en laten ook voortdurend zien, dat het antwoord op erf goedvraagstukken afhankelijk is van tijd, plaats en positie. Als academie dragen we uit dat er met betrekking tot deze vraagstukken daarom geen sprake is van één verhaal of één waarheid. We brengen onze studenten een meerstemmig perspectief bij. Het uitgangspunt dat erfgoed een menselijke constructie is en dat bij erfgoed waarden, belangen en emoties in het ge ding zijn, maken weloverwogen keuzes en kritische reflectie op professioneel handelen noodzakelijk. Daarom staat de driehoek theorie-praktijk-ethiek centraal in ons onderwijs en onderzoek.
Profiel van de Reinwardt alumnus De Reinwardt Academie leidt studenten op tot breed inzetbare erfgoedprofessionals. Reinwardt alumni zijn niet opgeleid tot specialist, maar spreken wel de taal van de specialist en zijn goed in staat om met verschillende partijen samen te werken. Reinwardt alumni hebben meerwaarde voor het werkveld omdat ze een grondige kennis hebben van de erfgoedsector, op de hoogte zijn van actuele discussies en onmiddellijk inzetbaar zijn. Ze zijn ondernemend, weten zich in wisselen de contexten overtuigend te presenteren en kunnen werken met verschillende middelen en methodieken. Op masterni veau dragen ze bij aan de ontwikkeling van nieuwe methodieken, zienswijzen en handelingskaders. Ze hebben een ‘hands on’ mentaliteit en werken met kennis van zaken en oog voor de context. Reinwardt alumni hebben alles in huis
om op een creatieve en praktische manier bij te dragen aan ontwikkeling en vernieuwing. Het werkveld is breed en veelzijdig: Reinwardt alumni komen onder meer terecht bij erfgoedinstellingen, musea, archieven en bibliotheken. Ze werken echter niet alleen binnen de erfgoedsector maar ook daarbuiten: binnen de creatieve sector, de lokale, provinciale of landelijke overheid, het onderwijs, de toeristische industrie, bij bedrijven en als zelfstandig ondernemer.
Missie en visie De Reinwardt Academie biedt bachelor- en masteronderwijs aan dat studenten aan de hand van concrete cases uit het dagelijks leven kennis bijbrengt en hen leert rekening te hou den met het complexe krachtenveld waarin erfgoed ontstaat. Docenten leren studenten om oog te hebben voor de meer waarde van diversiteit en meerstemmigheid en daarnaar te handelen. Dit leidt tot de volgende missie:
De Reinwardt Academie staat voor geëngageerd, actueel en innovatief erfgoedonderwijs
De Reinwardt Academie is onderdeel van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Binnen deze hogeschool wordt aanhoudend gewerkt aan het behoud van het hoogst mo gelijke kwaliteitsniveau. Er wordt gestreefd naar excellent opleiden, waarbij studenten worden uitgedaagd het beste uit zichzelf te halen. De Reinwardt Academie onderschrijft deze uitgangspunten, wat tot uiting komt in bovenstaan de missie. We verbinden deze missie nadrukkelijk met het kennisplatform dat we ook willen zijn. Een kennisplatform voor een breed publiek van professionals en andere geïn teresseerden, uit binnen- en buitenland. Een plek waar kennis wordt gedeeld, ervaringen worden uitgewisseld en discussies worden gevoerd. We investeren in onderzoek met partners uit het werkveld vanuit engagement en een sterk gevoel van urgentie. We willen weten wat er speelt,
en samen met partners uit het veld kijken naar manieren en methodieken om actuele erfgoedvraagstukken op te pakken. Dit leidt tot de volgende visie:
De Reinwardt Academie is een onderwijsinstelling voor cultureel erfgoed die wereldwijd wordt gezien als leidend en onderscheidend
Terugblik en stand van zaken Studenten van de Reinwardt Academie zijn over het algemeen positief over het onderwijs in de bachelor en de master en ook alumni kijken overwegend tevreden terug. Het laag drempelige, kleinschalige karakter van de academie wordt vaak genoemd, evenals de persoonlijke begeleiding, de grote betrokkenheid van docenten en de veelvuldige contacten met het werkveld. Het onderzoek van de Reinwardt Academie werd in 2018 zeer positief beoordeeld. Het is innovatief en relevant en dat uit zich in een sterke connectie met zowel het onderwijs als de praktijk. Met het onderwijs en onderzoek, en ook met bij- en nascholingsactiviteiten, heeft de Reinwardt Academie een stevige reputatie verworven, zowel nationaal als internationaal.
In de afgelopen jaren kwamen er ook aandachtspunten naar voren. De samenhang tussen de bachelor Cultureel erfgoed, de master Museology en het lectoraatsonderzoek kan wor den versterkt. Onderwijs en onderwijsondersteuning kunnen beter op elkaar worden afgestemd. Met het verbeteren van de afstemming en samenhang tussen onderwijs, onderzoek en organisatie is in 2018 al een begin gemaakt. Aanleiding daarvoor waren ook de resultaten van opeenvolgende me dewerkersonderzoeken waaruit bleek dat de samenwerking en de rol van de leiding binnen de Reinwardt Academie niet altijd als optimaal werd ervaren.
Ter voorbereiding van het nieuwe beleidsplan hebben alle medewerkers van de Reinwardt Academie begin 2019 een
gezamenlijke SWOT-analyse gemaakt. Een inventarisatie van de sterke en zwakke punten, van kansen en bedreigingen leidde tot het volgende, gecomprimeerde overzicht:
Sterkte
Kleinschalige academie in het centrum van Amsterdam Onderscheidend programma door erfgoedbrede insteek Betrokkenheid van de medewerkers Groot netwerk in het werkveld Naamsbekendheid, zowel nationaal als internationaal
Zwakte
Organisatiecultuur: niet samen één Te weinig kennisdeling en uitwisseling tussen medewerkers Brede expertise onevenwichtig verdeeld in curriculum van de bachelor Weinig diverse studentenpopulatie
Kansen
Urgentie van erfgoedwijze blik in polariserende samenleving Netwerk kan uitgebreid en verbreed worden, ook geografisch Bij- en nascholingsactiviteiten, nationaal en internationaal Samenwerking AHK-breed
Bedreiging
Krappe arbeidsmarkt Normalisatie van slecht en onbetaald werk in de sector Mogelijke concurrentie binnen hbo- en universitair onderwijs
Studentreis centraal Op basis van de SWOT en de aandachtspunten die in de afgelopen jaren naar voren kwamen, is besloten om in de komende beleidsperiode de ‘studentreis’ centraal te stellen. Denken en doen staat in het teken van de student, zowel in het onderwijs als bij de onderwijsondersteunende processen.
Alles is erop gericht om de studentenloopbaan optimaal te laten verlopen zodat studenten het beste uit zichzelf en uit de studie kunnen halen.We willen professionals opleiden die het verschil kunnen maken in de omgang met erfgoedvraagstukken. Samenwerking, afstemming en uitwisseling zijn daarbij leidende principes. Hoe we dit willen bereiken, en hoe we de sterke kanten van de Reinwardt Academie willen behouden en verster ken, wordt in dit beleidsplan beschreven voor de volgende onderdelen: onderwijs, onderzoek, organisatie en omgeving.
Drie leidende thema’s In de komende beleidsperiode staan drie actuele en urgente thema’s hoog op de Reinwardt Academie: in clusiviteit, technologie en duurzaamheid. Voor elk van deze thema’s zal een ‘Taskforce’ worden samengesteld bestaande uit medewerkers, studenten en alumni die een vinger aan de pols houden en adviezen zullen geven over concrete invulling en acties.
Inclusiviteit De Reinwardt Academie kan zich vinden in het volgende uitgangspunt van het diversiteitsbeleid van de AHK, zoals geformuleerd in het Strategisch Plan 2018-2023: “De AHK wil vanuit een inclusieve benadering gelijke kansen bieden voor iedereen met talent omdat de aan wezigheid van mensen met verschillende achtergronden zorgt voor nieuwe ideeën, nieuwe invalshoeken en nieu we verhalen en daardoor bijdraagt aan creativiteit en innovatie.” De Reinwardt Academie voert inclusiviteitsbeleid van wege de maatschappelijke verantwoordelijkheid die zij als opleidingsinstituut heeft en de maatschappelijke rol die erfgoedprofessionals spelen in de samenleving. De academie biedt ruimte aan meerstemmigheid en verscheidenheid. Die verscheidenheid kan betrekking hebben op gender, etniciteit, leeftijd, seksuele oriënta tie, functiebeperking en maatschappelijke, culturele en levensbeschouwelijke achtergrond. De academie wil een afspiegeling zijn van de diverse maatschappij, in de
stad Amsterdam, regionaal, landelijk en internationaal. Diversiteit binnen de organisatie zorgt ervoor dat studenten goed voorbereid worden op een divers samengesteld, natio naal en internationaal beroepenveld. De Reinwardt Academie kiest voor een benadering waar bij het identificeren, waarderen en benutten van overeenkomsten en verschillen centraal staat. Dit is niet alleen voor bepaalde doelgroepen van belang, maar voor ieder een. Het gaat niet alleen om de samenstelling van de populatie aan studenten en medewerkers maar ook om de mate waarin er een cultuur is waarin iedereen zich thuisvoelt en gewaardeerd wordt. Tenslotte gaat het ook om de inhoud van het onderwijsprogramma waarbij er aandacht is voor diversiteit van bronnen en voorbeelden en voor de ontwik keling van interculturele sensitiviteit. Het diversiteitsbeleid van de Reinwardt Academie richt zich daarom op vier terreinen: studentenpopulatie, medewerkers, inhoud van het onderwijs, en een inclusieve leeromgeving. In 2018 heeft er een AHK-brede inventarisatie plaats gevon den van wensen en beleidsvoornemens op het gebied van diversiteit. Ter voorbereiding heeft de Reinwardt Academie advies gevraagd aan een extern deskundige, tevens alumna van de Reinwardt Academie. Uit de inventarisatie en het adviesrapport werd duidelijk dat inclusiviteit als onderwerp al lang op de Reinwardt Academie-agenda staat en op ver schillende manieren tot uiting is gekomen. De inventarisatie en het adviesrapport bieden handvatten voor vervolgstap pen, evenals het beleidskader dat op hogeschoolniveau is geformuleerd. Inhoudelijk kan de academie profiteren van het hogeschoolbrede lectoraat ‘Diversity in the Arts’ dat binnen de AHK wordt ingericht.
Technologie Technologie en erfgoed zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Digitaal erfgoed is een eigenstandig vakgebied, technologie speelt een rol bij het maken en bewaren van objecten van erfgoed. Het is aan de orde als we het hebben over educatie en participatie, en het speelt een rol bij de zichtbaarheid en toegankelijkheid van erfgoed. Naast de schrift- en beeldcultuur, maakt de digitale cultuur een onlosmakelijk onderdeel uit van ons denken en doen, ook over erfgoed. Hoe verandert dit de omgang met objecten
van erfgoed? Wat zijn de verworvenheden van technologische ontwikkelingen en waar past een kritische of genuanceerde blik? Welke kennis en vaardigheden hebben alumni van de Reinwardt Academie nodig om goed beslagen ten ijs te komen op de arbeidsmarkt? Met welke middelen, metho den en technieken moeten zij kunnen werken? Hoe kunnen ze op masterniveau bijdragen aan innovaties in samenwer king met docentonderzoekers? Dit zijn vragen die de komende beleidsperiode nadrukkelijk aan de orde zullen komen.
Duurzaamheid Duurzaamheid is een actueel en urgent thema, op internationaal, nationaal en lokaal niveau. In relatie tot erfgoedvraagstukken heeft ook dit thema verschillende kanten en dimensies. Het gaat om duurzaamheid bij het bewaren van objecten, bij het inrichten van landschappen of bij het her bestemmen van gebouwen. Het gaat ook om de invloed van klimaatveranderingen op de leefomgeving en op het behoud van erfgoed. Duurzaamheid heeft ook met betrokkenheid en verbonden heid te maken. Medewerkers van de Reinwardt Academie streven naar duurzame relaties met studenten, met elkaar en met de omgeving. Binnen de bedrijfsvoering van de Reinwardt Academie is duurzaamheid eveneens een leidend principe: we willen op een duurzame manier omgaan met het gebouw waarin we studeren en werken. Bij de komende verbouwing binnen het project ‘De Reinwardt Academie als leer-, werk- en ontmoetingsplek’ houden we hier nadrukke lijk rekening mee.
In ons onderwijs gaat het niet zozeer om de vraag of iets wel of geen erfgoed is. We besteden veel aandacht aan de context waarbinnen erfgoed tot stand komt. Wat betekent het als objecten, rituelen, gebouwen, plaatsen en documenten het stempel erfgoed hebben of krijgen? Waarom is dat stempel van belang en voor wie?
