ﮐﺎک ﻓﻪﺗﺎح ﮐﺎوﯾﺎن ،ﺗێﮑﯚﺷﻪری دێﺮﯾﻨﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮات ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﮐﺮد ﮐﺎک ﻓﻪﺗﺎح ﮐﺎوﯾﺎن ،ﺗێﮑﯚﺷﻪری دێﺮﯾﻨﯽ ﮐﻮرد و ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﭘێﺸﻮوی ڕێﺒﻪرﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪھﯚی ڕاوهﺳﺘﺎﻧﯽ دڵ ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﮐﺮد. ﺋێﻮارهی رۆژی ﭼﻮارﺷﻪﻣﻤﻪ٢٩ ،ی ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎر ﮐﺎک ﻓﻪﺗﺎح ﮐﺎوﯾﺎن دوای ﭘﺘﺮ ﻟﻪ ٦٠ﺳﺎڵ ﺧﻪﺑﺎت و ﺗێﮑﺆﺷﺎﻧﯽ ﺑﻪردهوام ﻟﻪ ڕﯾﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ٨٠ﺳﺎڵﯿﺪا ﻣﺎواﯾﯽ ﻟﻪ ھﺎوﺳﻪﻧﮕﻪراﻧﯽ ﮐﺮد.
داﻣﻪزراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﭼﻮارﭼێﻮهی ﺋێﺮاﻧێﮑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮑﯽ ﻓﯿﺪراڵدا
ﮐﺎک ﻓﻪﺗﺎح ﮐﺎوﯾﺎن ﻟﻪ ﺳﺎڵﯽ ١٣٣٦ی ھﻪﺗﺎوﯾﯿﻪوه ھﺎﺗﺒﻮوه ﻧێﻮ ڕﯾﺰی ﺗێﮑﯚﺷﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮات و ﺳﺎڵﯽ ١٣٣٨ﺑﻪھﯚی ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ڕێﮋﯾﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯽ ﮔﯿﺮاوه و ﻣﺎوهی زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ دوو ﺳﺎڵ و ﻧﯿﻮ ﺧﺮاوهﺗﻪ ﺑﻪﻧﺪﯾﺨﺎﻧﻪوه. دوای ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋێﺮان ﮐﺎک ﻓﻪﺗﺎح ﮐﺎوﯾﺎن وازی ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﻪﺗﯽ ھێﻨﺎ و ﻟﻪ ڕﯾﺰی ﺗێﮑﯚﺷﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﻪﯾﺪا ﺷﺎﻧﯽ وهﺑﻪر
ﭘێﻨﺞﺷﻪﻣﻤﻪ ٣٠ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٩ _ ١٣٩٥ی ژاﻧﻮﯾﯿەی ٢٠١٧
ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ ﺟﯚراوﺟﯚرهﮐﺎن دا. ﻧﻪﻣﺮ ﻓﻪﺗﺎح ﮐﺎوﯾﺎن ﺑﯚ ﻣﺎوهی ٢٥ ﺳﺎڵ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ڕێﺒﻪرﯾﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﻮو و ﻟﻪ ﺋﯚڕﮔﺎﻧﻪ ﺟﯚراوﺟﯚرهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ،وهک ﺳﮑﺮﺗﺎرﯾﺎ و ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﺪا ﮐﺎر و ﭼﺎﻻﮐﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯿﯽ ﺑﻮوه.
ژﻣﺎره٦٩٦ :
www.kurdistanukurd.com
ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎر رێﭙﯿﺸﺎﻧﺪەری داھﺎﺗﻮوﻣﺎﻧﻦ ﭘەﯾﺎم ﺑە ﺑﯚﻧەی ٧١ﺳﺎڵەی داﻣەزراﻧﯽ
ڕاﮔﻪﯾﻪﻧﺪراو ﺑﻪﺑﯚﻧﻪی ﭘێﮑﮫﺎﺗﻨﯽ
ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن
ﭘﻠﯿﻨﯚﻣﯽ ﭘێﻨﺠﻪﻣﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﯽ
ﺧەڵﮑﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮐﻮردﺳﺘﺎن!
ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن
٢٦ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٣٩٥ی ھﻪﺗﺎوی( ﻟﻪ رۆژاﻧﯽ ١٤و ١٥ی ژاﻧﻮﯾﻪی ٢٥) ٢٠١٧و ٢٦ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٣٩٥ی ھﻪﺗﺎوی( ﭘێﻨﺠﻪﻣﯿﻦ ﭘﻠﯿﻨﯚﻣﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوﻧﺪﯾﯽ ھﻪڵﺒﮋێﺮدراوی ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﺷﺎزدهﯾﻪﻣﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﻪ ﺑﻪﺷﺪارﯾﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋﻪﺳڵﯽ ،ﺟێﮕﺮان و راوێﮋﮐﺎراﻧﯽ ﮐــﯚﻣــﯿــﺘــﻪی ﻧ ــﺎوﻧ ــﺪی و ﭼــﻪﻧــﺪ ﮐـــﻪس ﻟﻪ ﺗــێــﮑــﯚﺷــﻪران و ﮐــﻪﺳــﺎﯾــﻪﺗــﯿــﯿــﻪﮐــﺎﻧــﯽ ﻧێﻮ ڕﯾﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب و ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ھێﻨﺪێﮏ ﻟﻪ ﺋﯚرﮔﺎﻧﻪ ﺣﯿﺰﺑﯿﯿﻪﮐﺎن ﺑﻪڕێﻮه ﭼﻮو.. ﭘﻠﯿﻨﯚﻣﯽ ﭘێﻨﺠﻪم ﺑﻪ دهﻗﯿﻘﻪﯾﻪک ﺑێﺪهﻧﮕﯽ ﺑ ــﯚ ﺑ ــﻪرزڕاﮔ ــﺮﺗ ــﻨ ــﯽ ﯾــــﺎدی ﺷــﻪھــﯿــﺪاﻧــﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺷﻪھﯿﺪاﻧﯽ ﮐﺮدەوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿەﮐەی ﺷﻪوی ﯾﻪڵﺪا ﻟﻪ ﺑﻪردهم ﺑــﺎرهﮔــﺎی دهﻓــﺘــﻪری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪ ﻗـــﻪی دێــﻤــﻮﮐــﺮات دهﺳــﺘــﯽ ﭘــێــﮑــﺮد .ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﯾﻪﮐﻪم داﻧﯿﺸﺘﻦدا ،دهﺳﺘﻮوری ﮐــﺎری ﭘێﺸﻨﯿﺎرﮐﺮاوی دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﺮاﯾﻪ ﺑﻪر ﻧﻪزهری ﭘﻠﯿﻨﯚمو ،دوای ﺋﻪوهی ﺑﻪﺷﺪاران ﺗێﺒﯿﻨﯽو ﺳﻪرﻧﺠﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪو ﺑﺎرهﯾﻪوه ﺧﺴﺘﻪ روو ،ﭘﻪﺳﻨﺪ ﮐﺮا. ﯾﻪﮐﻪم ﺧﺎڵ ﻟﻪ دﺳﺘﻮوری ﮐﺎری ﭘﻠﯿﻨﯚﻣﯽ ﭘێﻨﺠﻪمدا ،ﭘێﺸﮑﻪﺷﮑﺮدﻧﯽ ﺑﺎﺳێﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰب ،ھﺎوڕێﯽ ﺑەڕێﺰ ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻋــﻪزﯾــﺰیﯾــﻪوه ﺑــﻮو .ﺑﻪﺷﯽ ﺳﻪرهﺗﺎی ﺋﻪم ﺑﺎﺳﻪ ﻟﻪ ﺋﺎوڕداﻧﻪوهﯾﻪک ﻟــﻪ ﮔــﺮﯾــﻨــﮕــﺘــﺮﯾــﻦ رووداو و ﺋــﺎڵــﻮﮔــﯚڕه ﺳــﯿــﺎﺳــﯿــﯿــﻪﮐــﺎﻧــﯽ ﺟــﯿــﮫــﺎن وڕۆژھـــﻪﺗـــﯽ ﻧێﻮهڕاﺳﺖ ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﻧێﻮان دوو ﭘﻠﯿﻨﯚﻣﺪا ﭘێﮏ ھﺎﺗﺒﻮو و ،ﺧﻮێﻨﺪﻧﻪوه و رواﻧﮕﻪی دهﻓــﺘــﻪری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺑﺎرهﯾﺎﻧﻪوه ﻟﻪ ﺧﯚ ﮔﺮﺗﺒﻮو.. ﯾﻪک ﻟﻪو رووداو و ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕه ﮔﺮﯾﻨﮕﺎﻧﻪ ﻟﻪو ﻣﺎوهﯾﻪدا ھﻪڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳﻪرﮐﯚﻣﺎرﯾﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻮو ﮐﻪ ﻟﻪو ﭘێﻮهﻧﺪﯾﯿﻪدا ڕاﭘﯚرﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﺎﺳﯽ ﻟــﻪوه ﮐﺮدﺑﻮو ﮐﻪ ھﻪڵﺒﮋاردن ﻟﻪ وﺗێﮑﯽ ﮔــﺮﯾــﻨــﮓ و ﺑــﻪﻧــﻔــﻮوزی وهک ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﺷﻮێﻨﻪواری ﮔــﻪورهی ﻟﻪﺳﻪر ھﺎوﮐێﺸﻪ ﻧــێــﻮدهوڵــﻪﺗــﯿــﯿــﻪﮐــﺎن و دۆﺧـــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﻧێﻮهڕاﺳﺖ و ﻣﺎﻣﻪڵﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﮐﻮردﯾﺎن ﺗێﺪا دهژی ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺋــێــﺮان ،ھــﻪﯾــﻪ .ﺋــﻪﮔــﻪرﭼــﯽ ﺳــﺘــﺮاﺗــﯿــﮋی و ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ دهرهوهی ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻪﭘێﯽ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﺳــﻪرۆک ﮐﯚﻣﺎر ﻟــﻪو وﺗــﻪدا ﮔــﯚڕاﻧــﯽ ﺑــﻪﺳــﻪردا ﻧــﺎﯾــﻪ ،ﺑﻪڵﮑﻮو ﺗﺎﺑﻌﯽ ﮐﯚﻣﻪڵێﮏ ﭘﻼن و ھﻪڵﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿﺮﻟێﮑﺮاوه و درێــﮋﺧــﺎﯾــﻪﻧــﯿــﺸــﻪ ﮐــﻪ ﺑــﻪرژهوهﻧــﺪﯾــﯿــﻪ داﺋﯿﻤﯿﯽﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﻟﻪ دﻧﯿﺎ و ﻧﺎوﭼﻪدا دﯾــﺎرﯾــﯿــﺎن دهﮐ ــﺎ .ھــﻪرﻟــﻪوﮐــﺎﺗــﻪدا ﺣﺎﺷﺎی ﻟێ ﻧﺎﮐﺮێ ﮐﻪ ﺧﻮێﻨﺪﻧﻪوه و ﺗێﺮواﻧﯿﻨﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﻪﮐﺎن و ﮐــﯚﻣــﺎرﯾــﺨــﻮازهﮐــﺎن ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪدا وهک ﯾﻪک ﻧﯿﯿﻪ و ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪﮐﯽ روون ﻟﻪ ﺟﯚری ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﮑﺮدﻧﯽ ﺳﻪرۆﮐﯽ ﭘێﺸﻮوی ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺋــﯿــﺪارهﮐــﻪی ﻟﻪﮔﻪڵ رواﻧﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺗﺎزه ھﻪڵﺒﮋێﺮدراوی ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺳﺘﺎﻓﯽ دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﮑﺮاو ﺑﯚ ﮐﺎﺑﯿﻨﻪﮐﻪی ﺑﯚ ﭘﺮﺳﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻪ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪﭘێﻮهﻧﺪی ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﮐــﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽدا ﺑﻪدی دهﮐﺮێ ... .ل٢
ھﯚﮔﺮان و ھەڵﮕﺮاﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ﺟﻤﮫﻮورﯾﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن!
ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﻪ ھﻪﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎش ﺑﻪ ﻧﻮێﻨﮕﻪی ﺋﯿڕادهی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﮐﻮرد ﻧﺎﺳﺮاوه ،ھﻪڵﮕﺮی ﮐﯚﻣﻪڵێﮏ ﭘﻪﯾﺎﻣﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽﯾﻪ ﮐﻪ ﭼﻪﻧﺪ دﯾﺎردهﯾﻪﮐﯽ ﭼﻪﺳﭙێﻨﺮاوی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺑﯚ ﮐﻮرد ﻟﻪ ﺧﯚی ﺑﻪ ﺟێھێﺸﺘﻮوه. ﺋﺎی ﭘﯿﺮۆزی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﻪ ﺋێﺴﺘﺎ ﻟﻪ ﻧێﻮ دڵو ﻟﻪ ﺳﻪر ﺳﯿﻨﮕﯽ ﺗێﮑﯚﺷﻪراﻧﯽ ﮐﻮرد دهدرهوﺷێﺘﻪوه ،ﺳﺮوودی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯿﯽ »ﺋﻪی ڕهﻗﯿﺐ« ﮐﻪ دڵﯽ دوژﻣﻨﺎن دهﻟﻪرزێﻨێو ﻧﺎوی ﭘڕﺷﻨﮕﺪاری ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ ،ﮐﻪ دوای ﺣﻪوت دهﯾﻪ ﺑﻪﺳﻪر ﺟﻮاﻧﻪﻣﻪرگﺑﻮوﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎرهﮐﻪﻣﺎن ﺋﻪﻣڕۆﮐﻪ وهک ﭘﺎرێﺰهراﻧﯽ ﺧﺎﮐﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎنو ﺗێﮑﺸﮑێﻨﻪراﻧﯽ دوژﻣﻨﻪ ﺟﯚراوﺟﯚرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪم ﺧﺎﮐﻪ؛ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎندا ﺑﻮوهﺗﻪ ﻧﺎوێﮑﯽ ﻧﺎﺳﺮاوو ﺟێﯽ ﺳﺘﺎﯾﺶ ،ﻟﻪ دﯾﺎریﯾﻪ ﺑﻪﻧﺮﺧﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﻣێﮋووی ﮐﻮردو داھﺎﺗﻮوﯾﻪﺗﯽ. ﺟﮕﻪ ﻟﻪم ﭘﯿﺮۆزﯾﯿﺎﻧﻪ ،ﭘێﮑﻪوهژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﺎﻧﻪی ﻧێﻮان ﮔﻪلو ﺋﺎﯾﯿﻨﻪ ﺟﯿﺎوازهﮐﺎن ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،دهﺳﺘﻪﺑﻪرﮐﺮدﻧﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺳﯽ ﻟﻪ وﺗﯽ ﮐــﻮردان ﺑﯚ ھﻪﻣﻮوانو ژﯾﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺋــﺎزادیو ﺳﻪرﺑﻪﺳﺘﯽ ﻟﻪ ﭘﻪﯾﺎﻣﻪ ﭘﯿﺮۆزهﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺋﻪﻣﻪﮔﻨﺎﺳﯽ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﭘێﺸﻪواو داﻣﻪزرێﻨﻪراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎر ،ﺑﯚ وهدﯾﮫێﻨﺎﻧﯿﺎن ﺧﯚی ﺑﻪ دهروهﺳﺖ دهزاﻧێ.
ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻣەوﻟﻮودی :ھەﺗﺎ ﭘﺮﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ﺋێﺮان ﭼﺎرەﺳەر ﻧەﺑﻦ ،ﺋەو وﺗە ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﻧﺎﺑێ ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﻧﻮێﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﻟــە وﺗــﻮوێــﮋێــﮑــﺪا ﻟــەﮔــەڵ ﺗەﻟەوﯾﺰﯾﻮﻧﯽ »ڕووداو«دا ﺑە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑ ــە ﺳــﺘــﺮاﺗــێــﮋی ﺣـــﺪک ﻟ ــە ﭘــێــﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔەڵ ﭘﺮﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و رێﮑﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﭼـــﺎرەﺳـــەری ﺋ ــەو ﭘــﺮﺳــە ﻣێﮋووﯾﯿە راﯾــﮕــەﯾــﺎﻧــﺪ ﮐــە ھــــەروەک ﻟــە ﺳــﺎﻧــﯽ ﭘێﺸﻮو ،وﺗﻮوێﮋ و داﻧﻮﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﮐـــﯚﻣـــﺎری ﺋــﯿــﺴــﻼﻣــﯽ ﺑ ــە ﯾــەﮐــێــﮏ ﻟە ﻣﮑﺎﻧﯿﺰﻣەﮐﺎﻧﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻓﺮە رەھەﻧﺪی ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ دەزاﻧﯿﻦ و ﭘێﺸﻮازی ﻟێﺪەﮐەﯾﻦ. ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻣەوﻟﻮودی ﻟە ﺑەﺷێﮑﯽ دﯾﮑە ﻟە ﻗﺴەﮐﺎﻧﯽدا ﮔﻮﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ھﯿﭻ ﮐــﺎت وﺗﻮوێﮋﮐﺮدﻧﯽ ﺑــﯚ ﭼـــﺎرەﺳـــەری ﮐــێــﺸــەی ﮐـ ــﻮرد ﻟە ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان رەت ﻧەﮐﺮدۆﺗەوەو، ﺋەﮔەرﯾﺶ ﺑەرﺑەﺳﺘێﮏ ھﺎﺗﯚﺗە ﭘێﺶ، ﺋــەوە ﻟــە ﻻﯾــەن ﮐــﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﻧەﯾﺎراﻧﯽ ﮐﻮردەوە ﺑﻮوە. ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن وێــــڕای ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرھەﻣﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﭘێﺸەوا
ﺋﺎزاد ﻣﺴﺘﯚﻓﯽ ﮐـــﺮﯾـــﺲ ﮐـــﻮﭼـــﺮا دەرﺑـــــــﺎرەی ﮐـــﯚﻣـــﺎری ﮐـــﻮردﺳـــﺘـــﺎن ﻟـــە ﮐﺘێﺒێﮑﯽ ﻟەﻣﺒﺎرەوە ،ﺑەﻣﺠﯚرە ﺑﺎﺳەﮐەی دەﺳﺖ ﭘێﺪەﮐﺎت »ﮐەس ﺑﺎوەڕی ﻧەدەﮐﺮد ﻣﮫﺎﺑﺎد ﺑﺒێﺘە ﺋەو ﮐﯚﻣﺎرەی ... .ل٣
ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺋﯿﺴﺘﺎی ﺋــێــﺮان ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧــﺴــﺘــە ﺳــــەر ﺋـــــەوە ﮐـــە ﮐـــﯚﻣـــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋﯿﺮان دەرﻓەﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧەھﯿﺸﺘﯚﺗەوە و ھــەر ﺑﯚﯾە ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﻟە ﺑــەرﭼــﺎو ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻓــﺮە ﭼەﺷﻦ و ﮐەڵﮑﻮەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ھەﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚی ،درێﮋە ﺑە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺧﯚی دەدا. ﻣەﺳﺘەﻓﺎ ﻣــەوﻟــﻮودی ﻟــەو ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﭘﺮﺳﯽ ﯾەﮐﮕﺮﺗﻨەوەی دوو ﻻﯾەﻧﯽ دێﻤﻮﮐڕات ﮔﻮﺗﯽ :ﻣﺎدام ﺧەڵﮑﯽ ﻧێﻮﺧﯚی وت ﭼــﺎوەڕواﻧــﯽ و ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺋەوەﯾﺎن ھەﯾە ﮐە ھەر دوو دێﻤﻮﮐﺮات ﺑە ﯾەﮐەوە ﮐﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و رێﮑﺨﺮاوەﯾﯽ ﺑﮑەن ،ﺑﺎ وﻣﯽ ﭘەﯾﺎﻣﯽ دڵﺴﯚزان و ﺧەﻣﺨﯚراﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﺧــﯚﻣــﺎن ﺑــﺪەﯾــﻨــەوە و ﺣﯿﺰﺑﯽ دێــﻤــﻮﮐــﺮاﺗــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن زەرﻓــﯿــەﺗــﯽ ﻟەﯾەک ﻧﺰﯾﮑﺒﻮوﻧەوەو ﯾەﮐﮕﺮﺗﻨەوەی ھەر دوو ﺑﺎڵﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﺗێﯿﺪا ھەﯾە.
دووی رێﺒەﻧﺪان و ﯾﺎدی ﮐﯚﻣﺎر رەزا ﻣﺤەﻣﻤەدﺋەﻣﯿﻨﯽ
دووی رێــﺒــەﻧــﺪان ﻟــە ﻣــێــﮋووی ھـــﺎوﭼـــەرخدا رۆژێ ــﮑ ــﯽ ﮔــﺮﻧــﮕــە ﺑﯚ ﻧــەﺗــەوەی ﮐــﻮرد .ﻟــەو رۆژە و ﻟە ﺳﺎڵﯽ ١٣٢٤دا ... ،ل٤
ﻟــە ﺑـــەرەﺑـــەری ٢ی ڕێــﺒــەﻧــﺪاﻧــﯽ ،١٣٩٥ﺣەﻓﺘﺎوﯾەﮐەﻣﯿﻦ ﺳﺎڵڕۆژی داﻣ ــەزراﻧ ــﯽ دەوڵــەﺗــﯽ ﺟﻤﮫﻮورﯾﯽ ﮐــــــﻮردﺳــــــﺘــــــﺎندا ،ﮔـــەرﻣـــﺘـــﺮﯾـــﻦ ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯿﺘﺎن ﭘێﺸﮑەش دەﮐەﯾﻦ .ﻟە ﯾﺎدﮐﺮدﻧەوەی ﺋەم ڕووداوە ﮔﺮﻧﮕەی ﻣێﮋووی ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻧەﺗەوەﮐەﻣﺎن ﻟە ڕۆژھ ــەﺗ ــﯽ ﮐ ــﻮردﺳ ــﺘ ــﺎندا ،وەک ھــەﻣــﯿــﺸــە ﺳـــو ﺑــﯚ ﮔــﯿــﺎﻧــﯽ ﭘﺎﮐﯽ ﻗــﺎزی ﻣﺤەﻣﻤەد ،ﭘێﺸەوای ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎنو ﺳەرۆﮐﯽ ﮐـــﯚﻣـــﺎری ﮐـــﻮردﺳـــﺘـــﺎن ،ﯾــەﮐــەم دەوڵەﺗﯽ ﻣﻮدێﺮﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﮐﻮرد، دەﻧێﺮﯾﻦ .ھەر وەھــﺎ ﺳو ﺑﯚ ﺋەو ﺗــێــﮑــﯚﺷــەراﻧــەی ﻧــەﺗــەوەﮐــەﺷــﻤــﺎن دەﻧــێــﺮﯾــﻦ ﮐــە ﻟــە ﻣــــﺎوەی ﺳــﺎﻻﻧــﯽ ١٣٢٦-١٣٢٤دا ،ﮔــﯿــﺎﻧــﯽ ﺧــﯚﯾــﺎن ﻟــە ﭘــێــﻨــﺎوی ﺑــەرﮔــﺮی ﻟــە ﮐــﯚﻣــﺎری ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎندا ﺑــەﺧــﺖ ﮐـــﺮد .ﺳو ﺑــﯚ ھــەﻣــﻮو ﺋــەو ﺷــەھــﯿــﺪاﻧــەش ﮐە ﻟــە ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﮫﺎﺗﻨﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ھەﺗﺎ ﺋەﻣڕۆ ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺋﺎواتو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو ﮐﯚﻣﺎرەدا، ...ل٣
راﮔەﯾەﻧﺪراوی دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑە ﺑﯚﻧەی ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﺗێﮑﯚﺷەری دێﺮﯾﻦ و ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘڕ ﺧﺰﻣەت ﻓەﺗﺎح ﮐﺎوﯾﺎن ﺧەڵﮑﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮐﻮردﺳﺘﺎن! دۆﺳﺘﺎن و دڵﺴﯚزاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮات! ﺗێﮑﯚﺷەران ،ﺋەﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺣﯿﺰب! ﺑە ﺧــەم و ﭘەژارەﯾەﮐﯽ زۆرەوە رادەﮔەﯾەﻧﯿﻦ ﮐە ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘڕ ﺧﺰﻣەت و ﺗێﮑﯚﺷەری دێﺮﯾﻦ و ﻧﺎودار ،ﮐﺎک ﻓەﺗﺎح ﮐﺎوﯾﺎن ،ﺋێﻮارە درەﻧﮕﺎﻧﯽ ڕۆژی ﭼﻮارﺷەﻣە ٢٩ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎر)١٨ی ژاﻧﻮﯾەی ،(٢٠١٧ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ھەﺷﺘﺎ ﺳﺎڵﯽ و ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ژﯾﺎن و ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ﻗەی دﯾﻤﻮﮐﺮات ﻟە ﻧﺰﯾﮏ ﺷﺎری ﮐﯚﯾە ،دڵﯽ ﻟە ﻟێﺪان وەﺳﺘﺎ و ﺑﯚ ھەﻣﯿﺸە ﻣﺎواﯾﯽ ﻟە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﺎن ،ھﺎوﺧەﺑﺎﺗﺎن وھﺎوﺳەﻧﮕەراﻧﯽ ﮐﺮد. ﻓەﺗﺎح ﮐﺎوﯾﺎن ،ﺳﺎڵﯽ ١٣١٥ﻟە ﺷﺎری ﻣەھﺎﺑﺎد ﻟە داﯾﮏ ﺑﻮو .ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ ﻟە ﺷــﺎری ﻣەھﺎﺑﺎد ﺗــەواو ﮐــﺮد .ﺑە ھﯚی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾﯽ و ﮔﯿﺮﺳﺎﻧەوە ﻟە ﺷﺎری ﺳﻨە ،ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵﯿﮏ ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﻟەو ﺷﺎرە ﺗێﭙەڕاﻧﺪ .ﻟە ﭘﯚﻟﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ داﯾﮑﯽ ﻟە ﺳﻨەوە ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﻣەھﺎﺑﺎد و دوای ﺗەواو ﮐﺮدﻧﯽ ﭘﯚﻟﯽ ﭘێﻨﺠەﻣﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ،وەک ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی وەرزش ﻟە ﺷﺎری ﻣەھﺎﺑﺎد داﻣــەزرا .ﺳﺎڵﯽ (١٩٥٧)١٣٣٦ﺑﻮو ﺑە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺷﺎﻧەی ﻧﮫێﻨﯿﯽ ﺗەﺷﮑﯿﻼﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن .ﺳﺎڵﯽ ١٣٣٨ﺑە دوای ﭘەﻻﻣﺎری ﺳەراﻧﺴەرﯾﯽ ﺳﺎواک ﺑﯚ ﺳەر ڕێﮑﺨﺴﺘﻨە ﻧﮫێﻨﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ،ﮐە ﻟە ﮐﺮﻣﺎﺷﺎﻧەوە ھەﺗﺎ ﺳەڵﻤﺎﺳﯽ ﮔﺮﺗەوە و ﺑﻮو ﺑە ھﯚی ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻧﺰﯾﮏ ﺑە ٢٥٠ﮐەس ،ﻓەﺗﺎح ﮐﺎوﯾﺎﻧﯿﺶ ﮔﯿﺮاو ﮐەوﺗە زﯾﻨﺪان. دوای ﺑەڕێﮑﺮاﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺗﺎران و ﺑە ﻧﺎو دادﮔﺎﯾﯽ ﮐﺮاﻧﯿﺎن ﻟە ﮔەڵ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﮐەﺳﯽ دﯾﮑە ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﺑە زﯾﻨﺪاﻧﯽ ھەﺗﺎ ھەﺗﺎﯾﯽ) ﺣﺒﺲ اﺑﺪ( ﻣەﺣﮑﻮوم ﮐﺮان... .ل٢ ﻟە »ﺋەﮐﺒەرﺷﺎ«وە ﺑﯚ »ﺋەﻣﯿﺮﮐەﺑﯿﺮی ﺳەردەم«!! ﺳﻤﺎﯾﻞ ﺷەرەﻓﯽ
ﻟـــە ﺑـــەراﻧـــﺒـــەر ﮐـــﺎرﻧـــﺎﻣـــەی ﭘـــڕ ﻟە ﺳەرﮐﻮت و ﺗێﺮۆر و ﮐﻮﺷﺘﺎری ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓــﺴــەﻧــﺠــﺎﻧــﯽدا ،ﻧـــﺎوﺑـــﺮاو ﻧــﺎزﻧــﺎوی »اﮐﺒﺮﺷﺎە«ی ﺑەرﺳەردا ﺑڕاو ...ل٥
ھﺎوﮐێﺸەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﮐﺎن ﻋﻪزﯾﺰ ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﻣـــﺎﻓـــﯽ ﻣـــــــﺮۆڤ ﻟــــە ﺋــﺎﺳــﺘــﯽ ﻧــێــﻮﻧــەﺗــەوەﯾــﯿــﺪا ﺑ ــە ﺷــێــﻮەﯾــەﮐــﯽ ھــﺎوﺳــەﻧــﮓ ﻟــە ﺑەﺳﺘێﻨﯽ ﺋــﺎﺑــﻮری، ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﻧەﮐﺮدوە .....ل٧
٣٠ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٩ _ ١٣٩٥ی ژاﻧﻮﯾﯿەی٢٠١٧
راﮔەﯾەﻧﺪراوەﮐﺎن
ژﻣﺎره٦٩٦:
درێﮋەی
ڕاﮔﻪﯾﻪﻧﺪراو ﺑﻪﺑﯚﻧﻪی ﭘێﮑﮫﺎﺗﻨﯽ ﭘﻠﯿﻨﯚﻣﯽ ﭘێﻨﺠﻪﻣﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪیﻧﺎوهﻧﺪﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن
ﻟﻪھﻪرﺣﺎڵﺪا راﭘﯚرﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﻟﻪو ﺑﺎوهڕهدا ﺑﻮوﮐﻪ دوورهدﯾــﻤــﻪﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻟــﻪﻣــﻪودوای ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ھﻪرﭼﯚﻧێﮏ ﺑێ ،ﮔﺮﯾﻨﮓ ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮐﻮرد و ﮔﻪﻟﯽﺋێﻤﻪ ﻟﻪ رۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﺶ ھﻪﻣﻮو ﺷﺘێﮏ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ وزه و ﭘﯚﺗﺎﻧﺴﯿﻪﻟﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﮕێڕاﻧﻪی ﺧﯚی ﺑﺒﻪﺳﺘێ و ھﺎوﮐﺎت ﺑﻪوﺷﯿﺎرﯾﯿﻪوه ﭼﺎوهدێﺮی رهوﺗﯽ ﺗﻪﻋﺎﻣﻮﻟﯽ ﮐﯚﻣﻪڵﮕﺎی ﻧێﻮدهوڵﻪﺗﯽ و ﺧﻮدی دهوڵﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﻟﻪﮔﻪل ﻧﺎوﭼﻪی ﺋێﻤﻪ و ﺋێﺮانداﺑﮑﺎ و ﻟﻪھﻪر دهرﻓ ــﻪت و ﺑﻪﺳﺘێﻨێﮏ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻧێﻮدهوڵﻪﺗﯽدا ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺑﺮدﻧﻪﭘێﺸﯽ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﻣﺎﻓﺨﻮازاﻧﻪیﺧﻪڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ ﺑﺰاﭬﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺳﯽ ﻟﻪ ﺋێﺮان ﮐﻪڵﮏ وهرﺑﮕﺮێ.. ڕاﭘــﯚرﺗــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰب ﻟــﻪﺑــﺎرهی ڕووداوو ﺋﺎڵﯚزﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻪ وێــڕای ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪ ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﻧﺎوﭼﻪﯾﯽ و ﻧێﻮدهوڵﻪﺗﯿﯿﻪﮐﺎنو ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﻧێﻮهرۆﮐﯽ ﺋﻪو ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿﺎﻧەوھﻪڵﻮێﺴﺘﻪﮐﺮدن ﻟﻪﺳﻪر ﻧﯿﺎز و رهﻓﺘﺎری دهوڵﻪﺗﺎن و ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪﺷﺪار ﺗێﯿﺎﻧﺪا ،ﺗﯿﺸﮑﯽ ﺧﺴﺘﺒﻮوه ﺳﻪر ﺣﺰووری ﮐﯚﻣﺎریﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﻧﻪﺧﺸﻪی ﺋﻪو ﮐێﺸﻪ و ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿﺎﻧﻪ و دهﺳﺖ ﺗێﺪا ھﻪﺑﻮوﻧﯽ ڕێﮋﯾﻢ ﻟﻪ درێﮋهﮐێﺸﺎن و ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧﻪوهی ﺷﻪڕو ﺋﺎڵﯚزﯾﯿﻪﮐﺎن ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪدا .ھﻪر ﻟﻪو ﺑﻪﺷﻪدا وێڕای ھﻪڵﻮێﺴﺘﻪ ﻟﻪﺳﻪر ھﻪوڵﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪڵﮕﺎی ﻧێﻮدهوڵﻪﺗﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﮔﺮﺑﻪﺳﺘﯽﻧێﻮ ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺟﯚراﺟﯚرهﮐﺎﻧﯽ ﺷﻪڕو ھﻪوڵﻪﮐﺎن ﺑﯚ دهﺳﺘﭙێﮑﺮدﻧﯽ وﺗﻮوێﮋهﮐﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺳﻮرﯾﻪ، ﻟﻪوه ﮐﻪ ﺑﻮارێﮑﯽ ھﻪرﭼﻪﻧﺪ ﻻواز ﺑﯚ ﭘێﺸﮕﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﮐﻮﺷﺘﺎری زﯾﺎﺗﺮیﺧﻪڵﮑﯽ ﺳﭭﯿﻞ و ﮐﻪﻣﮑﺮدﻧﻪوەی ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﯽ و ﺧﻮێﻨڕێﮋی ﻟﻪو وﺗﻪ ﭘێﮏ ھﺎﺗﻮوه ﭘێﺸﻮازی ﮐﺮا ،ﺑﻪم ﺑﻪﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﺎدهﺳﺘﺒﻮوﻧﻪوهی ﺑــﻪرهی ﻻﯾﻪﻧﮕﺮ و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽڕێﮋﯾﻤﯽ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری ﺳﻮورﯾﻪ ﻧﯿﮕﻪراﻧﯽ ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻨﺪهی ﻧﺎڕووﻧﯽ ﺋﻪو وﺗﻪ و دهرهﻧﺠﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ دۆﺧﯽ ﻧﻮێﯽ ﺋﻪو ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿﻪ ﺑﯚ ﺳﻪر ھﺎوﮐێﺸﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻧﺎوﭼﻪ دهرﺑڕدرا.ﻟﻪ رواﻧﮕﻪیﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﻪوه ﺋﻪو ﮐﺎﺗﻪ ﺷﻪڕ و وێﺮاﻧﮑﺎری ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ دێ ﮐﻪ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺑﻪ وﯾﺴﺖ و ﺋﺎرهزووی ﭘێﮑﮫﺎﺗﻪ ﺟﯚرﺑﻪﺟﯚرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪو وﺗﻪ ﺑﺪرێ و ﺑﻪرﺑﻪﺳﺘﯽ ﺟﯿﺪدﯾﺶ ﺑﯚﺋﻪو دهوڵﻪﺗﺎﻧﻪی وهک ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ داﺑﻨﺮێ ﮐﻪ ﻟﻪﭘێﻨﺎوی ھﻪرﻣﺎن و ﻓﺮاواﻧﮑﺮدﻧﻪوهی ﺣﻪوزهی ﻧﻔﻮوزی ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا وﺗﺎﻧﯽ دهوروﺑﻪر و ﻧﺰﯾﮏ ﻟﻪ ﺧﯚﯾﺎن دهﮐﻪﻧﻪ ﻣەﯾﺪاﻧﯽﮐێﺸﻪ ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪن و ﺑﻪﮔﮋﯾﻪﮐﺪاﮐﺮدﻧﯽ ﺣﻪﺳﺎﺳﯿﯿﻪﺗﻪ ﺗﺎﯾﻔﯿﯿﻪﮐﺎن .ﻟﻪﭘێﻮهﻧﺪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﺮﺳﯽ رۆژﺋــﺎوای ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،راﭘﯚرﺗﯽ ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰب وێڕای رواﻧﯿﻨﯽ ﭘﯚزهﺗﯿ ﻟﻪ ﺑﻪرﺟﻪﺳﺘﻪﺑﻮوﻧﻪوهی ﻧﻪﺧﺸﯽ ﮐﻮردهﮐﺎن ﻟﻪ ﺳﻮرﯾﻪ ﻟﻪ ﺷﻪڕ ﻟﻪدژی داﻋﺶ و ﮐﻪڵﮏ وهرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮐﻮردهﮐﺎن ﻟﻪو دهرﻓﻪﺗﻪ ﺑﯚ دروﺳﺘﮑﺮدﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﺑﻪڕێﻮهﺑﺮدن،ﭘێﺪاﮔﺮی ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه ﮐﺮاﺑﻮو ﮐﻪ ﺋﻪوان دهﺑێ ﺋﻪوهﻧﺪه ژﯾﺮاﻧﻪ و ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮواﻧﻪ ﺑﺠﻮڵێﻨﻪوه ﮐﻪ ﻟﻪ دووره دﯾﻤﻪﻧﯽ ڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﺷﻪر ﻟﻪ ﺳﻮورﯾﻪو ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ وﺗﻮوێﮋهﮐﺎﻧﺪا ﺋﯿﺮادهیﻣﺎﻓﺨﻮازاﻧﻪی ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪ ﺳﻮرﯾﻪ ﭘﺸﺖ ﮔﻮێ ﻧﻪﺧﺮێﻮ ﻓﺎﮐﺘﻪری ﮐﻮرد ﻟﻪو وﺗﻪ وهک ﺑﻪﺷێﮏ ﻟﻪ ﺣﻪﻟﻠﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪو وﺗﻪداﺟێﮕﺎی ﺑﯚ ﺑﮑﺮێﺘﻪوه.. ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺗﻮرﮐﯿﻪ ﻟﻪ درێﮋهی ﺧﻮێﻨﺪﻧﻪوهﮐﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮوﺗﺮی ڕێﺒﻪرﯾﯽﺣﯿﺰب ﺑﯚ دۆﺧﯽ ﻧﻮێﯽ ﮔﺮژی ﻟﻪم وﺗﻪدا ،راﭘﯚرﺗﯽ ﺋﻪﻣﺠﺎرهش ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧﻪوهی ﻓﻪزای ﺳﻪرﮐﻮت و داﺧﺮان ﺑﻪرووی ﭘﺮﺳﯽ ﮐﻮردی ﻟﻪو وﺗﻪدا ﺑﻪ ﺷﺘێﮑﯽ ھﻪڵﻪ و ﺟێﮕﺎیداخ زاﻧﯽ و وێڕای ﻗﺎﻣﮑﺪاﻧﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ دهوڵﻪﺗﯽ ﺗﻮرﮐﯿﻪ ﻟﻪ ﻣﺎﻣﻪڵﻪی ﺗﻮﻧﺪو ﺳﻪرهڕۆﯾﺎﻧﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ دهﻧﮕﻪ ﺟﯿﺎوازهﮐﺎن و دهﻧﮕﯽ ﮐــﻮرد ﻟﻪو وﺗــﻪدا ،ﺋــﺎرهزوویﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ ڕهﻓﺘﺎری ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐێﺸﻪ ،ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺑﻪ ﮔﻪڕاﻧﻪوهی دۆﺧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺑﻪﺳﺘێﻦ ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ و دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮏ ﺑﯚ ﭘﺮﺳﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪو وﺗﻪداﺑێ.. ﺋﻪوهﻧﺪهی دهﮔﻪڕێﺘﻪوه ﺳﻪر ﻋﯿﺮا ،راﭘﯚرﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪیﻧﺎوهﻧﺪی ﻟﻪو ﺑﺎوهڕهدا ﺑﻮو ﮐﻪ ﭼﯚﻧﯿﻪﺗﯿﯽ ﭼﻮوﻧﻪﭘێﺸﯽ ﺋﯚﭘﻪراﺳﯿﯚﻧﯽ ﺋﺎزادﮐﺮدﻧﯽ ﻣﻮﺳڵ ﻟﻪﺋێﺴﺘﺎوه ﻣﺰﮔێﻨﯿﯽ ﻟﻪﻧێﻮﭼﻮوﻧﯽ ﺣﺎﮐﻤﯿﯿﻪﺗﯽ وهﺣــﺸــﯿــﮕــﻪراﻧــﻪی داﻋ ــﺶ ﻟﻪوﻧﺎوﭼﺎﻧﻪدا ﮐﻪ ﮐﻪوﺗﻮوﻧﻪﺗﻪ دهﺳﺘﯽ ،ﭘێﯿﻪ ﺑــەم .ﺑﻪﺑێ ﺑﻮوﻧﯽ ﭘﻼﻧێﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯚ دوای داﻋــﺶ ﻧﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪڕهوی و ﺑﻨﯿﺎﺗﮕﻪراﯾﯽ ﻟﻪو وﺗﻪدا ﻟﻪﻧێﻮ دهﭼێ و ﻧﻪﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﯾﺶ ﭘﺎرێﺰراو دهﺑﻦ .ھﻪرﺑﯚﯾﻪ ﺟﺎرێﮑﯽ دﯾﮑﻪ ﺟﻪﺧﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯽ ﻣﺎﻣﻪڵﻪی ﯾﻪ ﮕﺮﺗﻮواﻧەی ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮور ﻟﻪﮔﻪل ﺋﻪو ﺋﺎﺳﺘەﻧﮓ و ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿﺎﻧەﮐﺮاﯾﻪوه ﮐﻪ ﻟﻪ ﺋێﺴﺘﺎو ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻨﺪهدا چ ﻟﻪﭘێﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪﻏﺪا و چ ﻟﻪ ﭘێﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ وﺗﺎﻧﯽ دهورﺑﻪر و ﮐﯚﻣﻪﻟﮕﺎی ﻧێﻮدهوڵﻪﺗﯿﺪا ﺑﻪرهوڕووﯾﺎن دهﺑﻨﻪوه.. ﻟﻪ درێﮋهی ﺋﻪو ڕاﭘﯚرﺗﻪدا ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰب ﺗﯿﺸﮑﯽ ﺧﺴﺘﺒﻮوهﺳﻪر دۆﺧﯽ ﺣﺎﮐﻤﯿﻪﺗﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽو ھﻪروهھﺎ ﺧﻪڵﮑﯽ ﺋێﺮان ﺑﻪﮔﺸﺘﯽو ﺧﻪڵﻜﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ .ﻟﻪو ﺑﻪﺷﻪدا ﺑﻪ رووﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪوه ﮐﺮاﺑﻮو ﮐﻪﻟﻪ ﺑﻪﺳﺘێﻨﯽ ﺋﺎﺑﻮوریو ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﺪا ﺑﻪھﯚی ھﻪڵﺴﻮﮐﻪوﺗﯽ ﻧﺎﻟێﮏ و دژﺑﻪﯾﻪﮐﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﯚ زهﻣﯿﻨﻪﺳﺎزﯾﯽ ﺟێﺒﻪﺟێﮑﺮدﻧﯽ ﻗﯚﻧﺎ ﺑﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ رێﮑﮑﻪوﺗﻨﯽ ﻧﺎوﮐﯽ وھﻪروهھﺎ ﺑﻪھﯚی درێﮋهﮐێﺸﺎﻧﯽ ﺋﯿﺪارهی ھﻪڵﻪ و ﺗﺎﻗﻤﮕﻪراﯾﺎﻧﻪی دۆﺳﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺪارهی وت ،ﺑﺎﺷﺒﻮوﻧێﮑﯽ ﺋﻪوﺗﯚ ﺑﻪﺳﻪر دۆﺧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ وﺗﺪا ﻧﻪھﺎﺗﻮوه و رێﮋﯾﻢ ھێﺸﺘﺎ ﻟﻪﮔﻪڵدهﯾﺎن ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﮔﻪوره ﺑﻪرهوڕووﯾﻪ ﮐﻪ ﻟﻪ ﭼﺎرهﺳﻪرﯾﺎﻧﺪا ﻋﺎﺟﺰه و زهﺣﻤﻪﺗﻪ ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯿﯿﺶ ﻟﻪ دهرهﻧﺠﺎﻣﻪ ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﻗﻪﯾﺮاﻧﺎﻧﻪ دهرﺑﺎز ﺑێ .ﺋﻪﮔﻪر درێﮋهﮐێﺸﺎﻧﯽ ﻓﻪزایﺳﻪرﮐﻮت و زهوﺗﮑﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﻪڵﮑﯽ ﻟﻪ ﺑﻮاره ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣﻪدهﻧﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺸﯿﺪا ﺑﺨﻪﯾﻨﻪﺳﻪر ،ﮐﯚی ﺋﻪم دۆﺧﻪ دهﺗﻮاﻧێ ﭘﻪرهی زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﺎن ﺑﺪا .ﺧﻪڵﮏ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮودهرﻓﻪﺗێﮑﯽ ﻣﻮﻣﮑﯿﻦدا ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ ﺷێﻮهی ﺟﯚراوﺟﯚر دهردهﺑڕن و ھﻪر ﭼﻪﺷﻨﻪ رهﻓﺘﺎر و دهﻧﮓ ھﻪڵﺒڕﯾﻨێﮑﯿﺸﯿﺎن ﭘێﺶ ﺋﻪوهی ﺗﻪﻋﺒﯿﺮ ﻟﻪ رواﻧﮕﻪﯾﺎن ﺑﯚ ﮐێﺸﻪ وﻣﻠﻤﻼﻧێ ﻧێﻮﺧﯚﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ رێﮋﯾﻢ و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﻟﻪم ﺑﺎڵ ﯾﺎ ﺋﻪو ﺑﺎڵﯽ دهﺳﻪت ﺑﮑﺎ ،ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﺑێﺰارﯾﯽ ﺧﻪڵﮑﯽ ﺋێﺮان ﻟﻪ ﺗﻪواوهﺗﯿﯽ رێﮋﯾﻤﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﭘڕﺑﻮوﻧﯽ ﮐﺎﺳﻪیﺳﻪﺑﺮﯾﺎن ﻟﻪ ﺗﻪﺣﻪﻣﻮﻟﯽ ﺑﺎری ﻗﻮرس و ﭘﺮ ﻧﻪھﺎﻣﻪﺗﯿﯽ ﺣﺎﮐﻤﯿﯿﻪﺗﯽ ﺋﻪو رێﮋﯾﻤﻪﯾﻪ. ھﻪرﻟێﺮهدا و ﻟﻪﭘێﻮهﻧﺪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﺮدﻧﯽ ھﺎﺷﻤﯿﯽ رهﻓﺴﻪﻧﺠﺎﻧﯽدا ،ﺑﺎسﻟﻪ ﻧﻪﺧﺶو دهوری ﻧﺎوﺑﺮاو ﮐﺮا ﮐﻪ ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻪ ﭼﻮار دهھﻪ وهک ﯾﻪﮐێﮏ ﻟﻪ ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻦ ﻣﯚرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪو رێﮋﯾﻤﻪ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺟﻮﻣﮕﻪﮐﺎﻧﯽ دهﺳﻪت ﻟﻪو وﺗﻪدا ﻧﻪﺧﺸﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽھﻪﺑﻮو و ﺧﺰﻣﻪﺗێﮑﯽ زۆری ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻪوهو ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ رێﮋﯾﻢ ﮐﺮد .ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟﻪﻻﯾﻪک ﺑﻪ رهﻓﺘﺎری ﻓێویو ﻋﻪﻣﻪﻟﮕﻪراﯾﺎﻧﻪی ﺧﯚی ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﯽ ﺑﻪ زهرﻓﯿﻪﺗﺴﺎزﯾﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﯚ ﻣﺎﻧﻪوهیرێﮋﯾﻢ ﮐﺮد و ﻟﻪڕاﺳﺘﯿﺪا ﺳﻮﭘﺎﭘێﮑﯽ دڵﻨﯿﺎﯾﯽ ﻧﻪک ھﻪر ﺑﯚ ﺋﻪو ﻻﯾﻪﻧﺎﻧﻪ ﺑﻮو ﮐﻪ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ ﻣﯿﺎﻧﻪڕهوهﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮ رێﮋﯾﻢ ﭘێﻨﺎﺳﻪ دهﮐﻪن ،ﺑﻪڵﮑﻮو ﺑﻪ ﭘێﺸﮕﯿﺮی ﻟﻪ ﺑﻪﮐﺮدهوه ﺑﻮوﻧﯽﻗﻮﺗﺒﻪﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎن و ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﺴﺎزﺑﻮون و ﯾﻪﮐﻼﺑﻮوﻧﻪوهی ﻣﻠﻤﻼﻧێﮑﺎﻧﯽ ﻧێﻮ ﺋﻪو رێﮋﯾﻤﻪ ،ﻟﻪڕاﺳﺘﯿﺪا ﺳﯿ ﻪ و ﺋﯚﻟﮕﻮوﯾﻪک ﻟﻪ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻟﻪ ﻣﻪﺳﻠﻪﺣﻪﺗﻪ ھﺎوﺑﻪﺷﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪراﻧﯽرێﮋﯾﻤﯽ داﺑﻮوه دهﺳﺖ .ﻟﻪﻻﯾﻪ ﯽ دﯾﮑﻪوه ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهدا ﮐﻪ ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟﻪ دهﯾﻪی ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺗﻪﻣﻪﻧﯿﺪا ﺑﻪ ﭼﻪﺷﻨێﮏ ﮐﻪوﺗﺒﻮوه ﺟﯿﺎوازﯾﯽ رواﻧﯿﻦ و ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ رێﺒﻪرﯾﯽﻧﯿﺰام ،ﺑﻪم ﺑﯚﺧﯚﯾﺸﯽ ھﺎوﺑﻪش و ﺑﻪﺷﺪاری ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﺟﻨﺎﯾﻪتو ڕۆژڕهﺷﯿﺎﻧﻪ ﺑﻮو ﮐﻪ ﺋﻪو رێﮋﯾﻤﻪ ﺑﻪﺳﻪر ﺧﻪڵﮑﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ھێﻨﺎوه ﺟﺎ چ ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺳﻪرﮐﻮﺗﮑﻪراﻧﻪﯾﺎنﺑﻪ ﻧﯿﺴﺒﻪت ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋێﺮان چ ﺑﻪ ھﯚی ﺋﻪو دهﺳﺘﺪرێﮋیو دهﺳﺘێﻮهرداﻧﺎﻧﻪی ﺋﻪو رێﮋﯾﻤﻪ ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻪدا ﮐﺮدووﻧﯽ و ﻟﻪﭘێﻨﺎوﯾﺪا ﺳﻪروهتو ﺳﺎﻣﺎﻧێﮑﯽ زۆری وﺗﯽ ﺑﻪﻓﯿڕۆ داوه ،ﺑﻪﺑێ ﺋﻪوهی ھﻪرﮔﯿﺰ ﺟﺎرێﮏ ﺣﺎزر ﺑێ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو ﻣﯿﺮاﺗﻪ ﺳﻪرﮐﻮﺗﮑﻪراﻧﻪ و دژهﻣﺮۆﯾﯽ و دژه دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮑﻪ ﮐﻪ ﺑﯚ ﺋێﻤﻪی ﮐﻮرد و ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕات ﺗێﺮۆریرێﺒﻪراﻧﻤﺎن ﻟﻪو ﮐﺎرﻧﺎﻣﻪ رهﺷﻪدا زۆر ﺑﻪرﺟﻪﺳﺘﻪﯾﻪ -ﻓﺎﺳڵﻪ ﺑﮕﺮێ.. ﻟــﻪﺑــﺎرهی دۆﺧــﯽ زاڵ ﺑﻪﺳﻪر رۆژھــﻪﺗــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ،راﭘﯚرﺗﯽﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯽ وێڕای وهﺑﯿﺮﺧﺴﺘﻨﻪوهی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﻨﯿﻪﺗﯽ و ﭘڕ ﻟﻪ ﺗﻪﺑﻌﯿﺰی رێﮋﯾﻢ دهرھﻪ ﺑﻪ ﺧﻪڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،وﺷﯿﺎری و زﯾﻨﺪووﯾﯽ ﺧﻪڵﮑﯽ ﺋێﻤﻪ و زهرﻓﯿﻪﺗﯽﭼﺎﻻﮐﺒﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن ﻟﻪ ﺑﻪﺳﺘێﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣﻪدهﻧﯿﺪا وهﺑﯿﺮ ﺧﺴﺘﺒﯚوه.. ﺑڕﮔﻪﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪی ﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﭘێﻨﺠﻪﻣﯿﻦ ﭘﻠﯿﻨﯚﻣﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪیھﻪڵﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪن و ﺧﻪﺳﺎرﻧﺎﺳﯿﯽ ﺗﻪﻗﯿﻨﻪوه ﺗێﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑــﻪردهم ﺑﺎرهﮔﺎی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﯽ دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪ ﺷــﻪوی ﯾﻪڵﺪادا ﺑﻮو ﮐﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا ﭘێﻨﺞ ﮐﻪسﻟﻪ ﺗێﮑﯚﺷﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰب و دوو ﮐﺎرﻣﻪﻧﺪی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ھﻪرێﻤﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺷﻪھﯿﺪ ﺑــﻮون و ﭼﻪﻧﺪ ﮐﻪﺳﯿﺶ ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑــﻮون .ﻟــﻪو ﺑڕﮔﻪﯾﻪدا ﺳﻪرهﺗﺎ ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽﺣﯿﺰب راﭘﯚرت و ﺧﻮێﻨﺪﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ رهھﻪﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋﻪم ﮐﺮدهوه ﺗێﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﻪ ﭘێﺸﮑﻪش ﮐﺮد .ﻟێﺮهدا ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ھﯚﮐﺎر و ﺋﻪﻧﮕﯿﺰهی ﺑﻪڕێﻮهﭼﻮوﻧﯽﺋﻪم ھێﺮﺷﻪ ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﮑﺎرﯾﯿﻪ ،وێڕای ﺋﻪوه ﮐﻪ ﺋﻪم ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﻪ ﺑﻪ درێــﮋهی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﻮهک ﻣﻪ ﯚﯾﻪﮐﯽ ﮔﻪڵﻪداﻧﺎن ﺑﯚ ﺗێﺮۆرﯾﺰم ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪو ﺑﮕﺮه ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﻟﻪ ﻗﻪڵﻪم دراﺑﻮو ،ﺋﻪوه ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﯾﻪﮐﻪﻣﯿﻦ ﮐﺮدهوهی ﮔﻪوره و ﺣﺎﺷﺎھﻪڵﻨﻪﮔﺮی ﺗێﺮۆرﯾﺴﺘﯽ ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻧﻮێﺪا ﺑﻪﺟێﮕﻪوﭘێﮕﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺟﯚری ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﮑﺮدﻧﯽ ﻟﻪ دهﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا ﮐﻪ ﺑﯚﺗﻪ ھــﯚی ﺋــﻪوه ﮐﻪ ﭼــﺎوی رێﮋﯾﻢ ﺑﻪﺳﻪر ﺋــﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪوهﯾﻪو ﺳﯿﺎﺳﻪتوھﻪڵﻮێﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ رێﮋﯾﻤﯽ ﺑێﺰار ﮐﺮدوه ﺑﻪﺳﺘﺮاﺑﯚوه .ھﻪر ﻟﻪوﮐﺎﺗﻪدا رێﺒﻪرﯾﯽ ﺋێﻤﻪ ﺣﺎﺷﺎ ﻟﻪ ﺑﻮوﻧﯽ ھێﻨﺪێﮏ ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺑﻪدﺧﻮازاﻧﻪی دﯾﮑەی ڕﯾﮋﯾﻢ ﻟﻪ ﺑﻪڕێﻮهﺑﺮدﻧﯽ ﺋﻪوﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﻪ ﺳﺎﻣﻨﺎﮐﻪدا و ھﻪﺑﻮوﻧﯽ ھێﻨﺪێﮏ درز ﻟﻪ دﯾﻮاری ﺋﻪﻣﻨﯿﻪﺗﯿﯽ ﺋێﺴﺘﺎﻣﺎﻧﺪا ﻧﺎﮐﺎ ﮐﻪ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﭘێﺪاﭼﻮوﻧﻪوهﯾﻪ .ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰب دواﺗﺮ ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ھﺎوﺧﻪﻣﯿﯽﺧﻪڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﺎﻧﯽ دۆﺳﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﺮد و ﺋﻪوهﺷﯽ ﻟﻪﺑﻪر ﭼﺎو ون ﻧﻪﺑﻮو ﮐﻪ ﺑــﻪدوای ﺋﻪم ھێﺮﺷﻪ ﺗێﺮۆرﯾﺴﺘﯿﻪدا ﺳﻪرﺟﻪم ﺋﯚرﮔﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرﺑﻪ دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑﻨﮑەو رێﮑﺨﺮاوهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪ ﻧێﻮﺧﯚی وت و ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺑﻪرێﻮهﺑﻪرﯾﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪ دهرهوهی وت ﺑﯚﻣﻪﺣﮑﻮوﻣﮑﺮدن و ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﻪم ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﻪ و رێﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ھﺎودهردﯾﯽ ﺧﻪڵﮏ و ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺣﯿﺰب ﮐﺎری ﮔﻪورهو ﺑﻪرﭼﺎوﯾﺎن ﮐﺮدوه و ﺋﻪو رووداوه ﻧﺎﺧﯚﺷﻪﯾﺎن ﮐﺮدﺑﻪ دهرﻓﻪﺗێﮏ ﺑﯚ زﯾﻨﺪووڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﯾﺎدی ﺷﻪھﯿﺪانو رﯾﺴﻮاﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮی رێﮋﯾﻤﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ .ھﻪر ﺑﯚﯾﻪﺷﺒﻪﻧﺎوی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺳﻮﭘﺎسو ﭘێﺰاﻧﯿﻨﯽ ﺧﯚی دهرﺑڕی.ھﻪروهھﺎ ﺋﺎﻣﺎژهش ﺑﻪوه ﮐﺮا ﮐﻪ ﺋﻪم رووداوه دهرﻓﻪﺗێﮑﯿﺶ ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ڕۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺟﺎرێﮑﯽ دﯾﮑﻪ ﺑﻪ ﺟﯿﺪدﯾﯿﺘﻪوه ﺑﯿﺮ ﻟﻪ رێﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ﻧێﻮﻣﺎڵﯽﮐﻮردو داڕﺷﺘﻦو ﺑﻪھێﺰﮐﺮدﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﮐﺎﻧﯽ ھﻪﻣﺎھﻪﻧﮕﯽ و ھﺎوﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﻟﻪﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ﺑﮑﻪﻧﻪوه.. دواﺗـــﺮ ﺑــﻪﺷــﺪاراﻧــﯽ ﮐــﯚﺑــﻮوﻧــﻪوهﮐــﻪ زۆر ﺑــﻪ وردیو ڕاﺷــﮑــﺎواﻧــﻪﺗێﺒﯿﻨﯽو ﺳﻪرﻧﺠﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﭘێﻮهﻧﺪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪﻧﮕﯿﺰهﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪ ﺑﻪرێﻮهﺑﺮدﻧﯽ ﺋﻪم ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﻪ و ھــﻪروهھــﺎ ﺑﻪﺳﺘێﻦ و ھﯚﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﭘﻼﻧﯽﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﮑﺎراﻧﻪی ﺗێﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ،ﮐﺎرداﻧﻪوه ﺳﯿﺎﺳﯽو ﻣێﺪﯾﺎﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪم ھێﺮﺷﻪ ﺗێﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﻪ و رێﮑﺎرهﮐﺎﻧﯽ رووﺑﻪرووﺑﻮوﻧﻪوهی ﺑﺎﺷﺘﺮی ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ و ھﻪڕهﺷﻪ ﺗێﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽرێﮋﯾﻢ ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻨﺪهدا ﺑﺎس ﮐﺮد و ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ،ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺋﻪﻣﻨﯿﻪﺗﯽ ﺑﯚ ﭘﻮﺧﺖ ﮐﺮدﻧﻪوه و ﮔﺸﺘﮕﯿﺮﮐﺮدﻧﯿﺎن راﺳﭙﺎرد.. ﺑڕﮔﻪی دواﺗﺮی ﮐﺎری ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوه ،ﯾﻪﮐﻼﮐﺮدﻧﻪوهی ﭘﺮﺳﯽ ﺳﮑﺮﺗێﺮیﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو .ﺑﻪﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﻪوه ﮐﻪ ﮐﺎک ﺧﺎﻟﯿﺪی ﻋﻪزﯾﺰی ﻟﻪ ﭼﻮارهﻣﯿﻦ ﭘﻠﯿﻨﯚﻣﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪیدا راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪﺑﻮو ﮐﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﻪی وهکﺳﮑﺮﺗێﺮی ﺣﯿﺰب ھﻪﺗﺎ ﭘﻠﯿﻨﯚﻣﯽ دواﺗﺮ درێﮋه ﭘێ دهدا و داوای ﮐﺮدﺑﻮو ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ھﺎوڕێﯿﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪ وهک ﺳﮑﺮﺗێﺮ دﯾــﺎری ﺑﮑﺎ ،ﭘﺎش ﺋــﻪوه ﮐﻪ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪیدهﺳﺘﻠﻪﮐﺎرﮐێﺸﺎﻧﻪوهی ﮐﺎک ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻋﻪزﯾﺰی ﻟﻪ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﺣﯿﺰب ﺑﻪ ﻓﻪرﻣﯽ ﻗﺒﻮوڵ ﮐﺮد ،ﻟﻪ ﭘﺮۆﺳﻪﯾﻪﮐﯽ ﺳﺎﻟﻢ و دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮏدا ﺑﻪ ﭘێﯽ ڕێﻮﺷﻮێﻨێﮏ ﮐﻪ ﻟﻪ ﭘێڕهویﻧێﻮﺧﯚی ﺣﯿﺰبدا ھﺎﺗﻮوه ،دوو ھﺎورێ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺑﯚ ﺋﻪو ﭘﯚﺳﺘﻪ ﺧﯚﯾﺎن ﮐﺎﻧﺪﯾﺪ ﮐﺮد .ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﭘﺮۆﺳﻪی ھﻪڵﺒﮋاردﻧﺪاھﺎوڕێﯽ ﺗێﮑﯚﺷﻪر ﮐﺎک ﻣﺴﺘﻪﻓﺎﻣﻪوﻟﻮدی ﺑﻪ زۆرﺑﻪی دهﻧﮕﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺑﻪ ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ھﻪڵﺒﮋێﺮدرا .دواﺗﺮ ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﻧﻮێﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪﻻﯾﻪن رێﺒﻪرﯾﯽﺣﯿﺰﺑﻪوه ﺳﭙﺎس و ﭘێﺰاﻧﯿﻨﯽ ﺧﯚی ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺧﺰﻣﻪت و ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻪ ده ﺳﺎڵﯽ ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﭘێﺸﻮوی ﺣﯿﺰب دهرﺑڕی و دڵﻨﯿﺎﯾﯽ دا ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎ وھﺎوﮐﺎرﯾﯽ ھﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪک ،ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺑﺮدﻧﻪﭘێﺸﯽ و ﺑﻪرێﻮهﺑﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾﺎم و ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺧﻪﺑﺎﺗﮕێڕﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺑﻪردهوام دهﺑێ.. ﺑڕﮔﻪی ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﺎﺳﻪ ﺎﻧﯽ ﭘﻠﯿﻨﯚﻣﯽ ﭘێﻨﺠﻪم ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎڵﯿﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﻮو .ﻟﻪو ﺑﻪﺷﻪدا رێﺒﻪرﯾﯽ ﺣﯿﺰب وێڕای دهرﺑڕﯾﻨﯽ ﺳﻮﭘﺎس و ﭘێﺰاﻧﯿﻦ ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ھﻪوﻧﻪدا ﮐﻪ ﺗێﮑﯚﺷﻪران و دۆﺳﺘﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻟﻪ دهرهوهی وت ﻟﻪو ﺑﻮارهدا ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ دهدهن ،رێﮑﺎرهﮐﺎﻧﯽ رووﺑﻪڕووﺑﻮوﻧﻪوهی ﺑﺎﺷﺘﺮی ﭼﺎرەﺳەری ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﻪ ﻣﺎددﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﺎوﺗﻮێ و ﭘﻪﺳﻨﺪ ﮐﺮد.. ﺳﻪرهڕای ﮐﺎرﮐﺮدن ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﺑڕﮔﺎﻧﻪی ﺋﺎﻣﺎژهﯾﺎن ﭘێﮑﺮاوه ،ﻟﻪو ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪدا ﮐﯚﻣﻪڵێﮏ ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ دﯾﮑﻪی ﭘێﻮهﻧﺪﯾﺪار ﺑﻪ ﮐﺎروﺑﺎری ﺣﯿﺰب ﮐﻪوﺗﻨﻪ ﺑﻪر ﺑﺎس و ﺑڕﯾﺎر و راﺳﭙﺎردهی ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﻟﻪﺳﻪردرا و دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯚ ﺑﻪدواداﭼﻮون و ﺟێﺒﻪﺟێﮑﺮدﻧﯿﺎن راﺳﭙێﺮدرا. ﭘێﻨﺠﻪﻣﯿﻦ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘﺎش دوو رۆژ ﮐﺎری ﺑﻪردهوام ﺋێﻮارهی رۆژی ﯾﻪﮐﺸﻪﻣﻤﻪ ٢٦ی ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٣٩٥ھﻪﺗﺎوی)١٥ی ژاﻧﻮﯾﻪ (٢٠١٧ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚی ھێﻨﺎ.. ﺣﯿﺰﺑﯽ د ﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن د ﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ // / /
رۆژﻧﺎﻣەی
درێﮋە
راﮔەﯾەﻧﺪراوی دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑە ﺑﯚﻧەی ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﺗێﮑﯚﺷەری دێﺮﯾﻦ و ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘڕ ﺧﺰﻣەت ﻓەﺗﺎح ﮐﺎوﯾﺎن ﺑەم ﺷﺎی ﺋێﺮان ﻟە ژێﺮ ﮐﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋێﺮان ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﻟێﺨﯚﺷﺒﻮون ی دەرﮐﺮد و ﺑێﺠﮕە ﻟە ژﻣﺎرەﯾەﮐﯽ ﮐەم ﻟە ﺑەﻧﺪﯾﯿە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎن ﺋەواﻧﯽ دﯾﮑە ﺋﺎزاد ﮐﺮان. ﮐﺎک ﻓەﺗﺎح دوای ﺋﺎزاد ﺑﻮون ﻟە زﯾﻨﺪان ،دﯾﭙﻠﯚﻣﯽ وەرﮔﺮت و ﭼﻮوە زاﻧﺴﺘﮕەی ﺗﺎران و ﻟﯿﺴﺎﻧﺴﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯽ وەرﮔﺮت و ﺑﯚ ﻣﺎوەی ١٢ﺳﺎن)ﺗﺎ ﺳﺎڵێﮏ ﭘێﺶ ڕووﺧﺎﻧﯽ ڕێﮋﯾﻤﯽ ﺷﺎﯾەﺗﯽ( ﻟە داﻣەزراوەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ زﻣﺎن)ﻣﺆﺳﺴە ﻣﻠﯽ زﺑﺎن( وهک ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎو ﺑەڕێﻮەﺑەری واﻧەوﺗﻨەوە ﮐﺎری ﮐﺮد .دواﺗﺮ ﺑە ﻣﺎڵ و ﻣﻨﺪاڵەوە ﮔەڕاﯾەوە ﻣەھﺎﺑﺎد. ﻓەﺗﺎح ﮐﺎوﯾﺎن ﺑە ھﯚی ﺧﯚﺷﻨﺎوی ،راﺑﺮدووﭘﺎﮐﯽ و ﺗﻮاﻧﺎﮐﺎﻧﯽ ،ﻟەﮔەڵ ﺑەرەوﭘێﺸﭽﻮوﻧﯽ ڕەوﺗﯽ ﻻواز ﺑﻮوﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ڕێﮋﯾﻤﯽ ﺷﺎﯾەﺗﯽ ،ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺷﺎرەدارﯾﯽ ﺷﺎری ﻣەھﺎﺑﺎدی ﮔﺮﺗە ﺋەﺳﺘﯚ .ﺳﺎڵﯽ ١٣٥٧ﭼﺎﻻﮐﺎﻧە ڕۆڵﯽ ﮔێﺮا ﻟە وەڕێﺨﺴﺘﻨﯽ ﺧﯚﭘێﺸﺎﻧﺪاﻧەﮐﺎﻧﯽ دژ ﺑە ڕێﮋﯾﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾەﺗﯽ ﻟە ﺷﺎری ﻣەھﺎﺑﺎدو ﮐﺎﺗێﮑﯿﺶ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺳەراﻧﺴەری ﺋێﺮان ﺑﻮوە ھﯚی ڕووﺧﺎﻧﯽ ڕێﮋﯾﻤﯽ ﭘەھﻠەوی، ﺗێﮑەڵ ﺑە ﮐﺎروﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑەﮐەی ﺑﯚوە. ﺑەم ﺟﯚرە ﮐﺎک ﻓەﺗﺎح ﻟە زﺳﺘﺎﻧﯽ ١٣٥٧ەوە ﺟﺎرێﮑﯽ دﯾﮑە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺧەﺑﺎت و ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮔﺮێ داﯾەوە و ھەﺗﺎ ﺋێﻮارەی دوێﻨێ ٢٩ی ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٣٩٥ﺑە ھەﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚﯾەوە ﻟە ﺧﺰﻣەت ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮات و ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺷﯚڕﺷﮕێﺮاﻧەی ﮐﻮردﺳﺘﺎن دا ﺑﻮو .ﻓەﺗﺎﺣﯽ ﮐﺎوﯾﺎن ﺑە ھﯚی ﺑڕﯾﻨﯽ ﭘﻠەﮐﺎﻧﯽ ﺑەرزی ﺧﻮێﻨﺪن ،ﺷﺎرەزاﯾﯽ ﺑە ﺳەر زﻣﺎﻧەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردی، ﻓﺎرﺳﯽ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ،ھەروەھﺎ ﺗﻮاﻧﺎی ﺋەدەﺑﯽ و ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻦو وەرﮔێڕان دا ،ھەر زۆر زوو ﺑﻮو ﺑە ھﺎوﮐﺎر و ﯾﺎرﯾﺪەدەرێﮑﯽ ﺑە ﻧﺮخ ﺑﯚ ڕێﺒەرﯾﯽ ﺣﯿﺰب .ﺳﺎڵﯽ ١٣٥٨ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﺑﺎزرەﺳﯿﯽ)ﻟێﮑﯚڵﯿﻨەوە(ی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﭘێ ﺳﭙێﺮدرا و ﺋەم ﺑەرﭘﺮﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەی ﺷﺎﻧﺒەﺷﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵێﮏ ﮐﺎرو ﺋەرﮐﯽ ڕۆژاﻧەی دﯾﮑەی ﺣﯿﺰﺑﯽ ،ھەﺗﺎ ﺳﺎڵﯽ ١٣٦٠ﺑەڕێﻮە ﺑﺮد .ﻟە ﮐﯚﻧﮕﺮەی ﭘێﻨﺠەﻣﯽ ﺣﯿﺰب وەک ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘەی ﻧﺎوەﻧﺪی و ،ﻟە ﮐﯚﻣﯿﺘەی ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿﺶ دا ﺑە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯽ ھەڵﺒﮋێﺮدرا و ﻟە ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﭼﺎﭘەﻣەﻧﯿﯽ ﺣﯿﺰب ،ﺋەرﮐﯽ ﮔﺮﺗە ﺋەﺳﺘﯚ .ﮐﺎک ﻓەﺗﺎح ﻟە ﮐﯚﻧﮕﺮەی ﭘێﻨﺠﯽ ﺣﯿﺰﺑەوە ھەﺗﺎ ﮐﯚﻧﮕﺮەی ،١٣ﺑەردەوام ﯾەﮐێﮏ ﻟە ھەڵﺒﮋێﺮاواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮەﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﯚ ﺋەﻧﺪاﻣەﺗﯿﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘەی ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑﻮوە و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧەﮐﺎﻧﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن و ﺳﮑﺮﺗﺎرﯾﺎی ﺣﯿﺰب، ﺋەرک و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑەڕێﻮە ﺑﺮدوە .ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮات ﻟە زۆر ﻗﯚﻧﺎ دا ،ﺟێ ﭘەﻧﺠەی ﺋەو ﻣﺮۆﭬە ﻓﺎزڵ و ﻓەرزاﻧەﯾەی ﭘێﻮە دﯾﺎرە .ﺋەو ،ھەر ﻟەو ﮐﺎﺗە دا ﮐە ﺑە زاﻧﯿﺎری و ﺑەھﺮە و ﺗﻮاﻧﺎﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺑﻮاری ﻧﻮوﺳﯿﻦ و ﺋەدەﺑﯿﺎت و وەرﮔێڕاندا ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﺑە ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮات و ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺷﯚڕﺷﮕێڕاﻧەی ﻧەﺗەوەﮐەی دەﮐﺮد، ﺑﯚ ھﺎوﮐﺎرەﮐﺎﻧﯿﺸﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎو ﻓێﺮﮔەﯾەک ﺑﻮوو ﺑەرە ﺑەرە ﭘێﯽ دەﮔەﯾﺎﻧﺪن. ﺳەرەڕای ﺳەرﻗﺎڵﺒﻮوﻧﯽ ﺑە ﺋەرک و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯿﯿەوە ،ﺑەردەوام ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﮐﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﮐﺎرﮐﺮدن ﻟە ﯾەک ﯾﺎ ﭼەﻧﺪ ﻟە ﻣەﺟﺎﻟەﮐﺎﻧﯽ وەرزش ،ﻓەرھەﻧﮕﻨﻮوﺳﯽ، وەرﮔێڕاﻧﯽ ﺘێﺐ ،ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺋەدەﺑﯽ و ﮐﺎری ﻓەرھەﻧﮕﯿﯽ دﯾﮑە ،دەھێﺸﺘەوە .ﺋﺎﻣﺎدە ﮐﺮدﻧﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﺑە ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﺣەوﺗەواﻧە و وەرﮔێڕاﻧﯽ ﮐﺘێﺒﯽ ﺧﻮﻟﯿﺎ و ﻣەرﮔﯽ ﻗﺎﺳﻤﻠﻮوی ﮐﻮرد ﻟە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەوە ﺑﯚ ﺳەر زﻣﺎﻧەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردیو ھێﻨﺪێﮏ ﮐﺘێﺐ و ﺑەرھەﻣﯽ دﯾﮑە ﮐە ﺑە داﺧەوە ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﭼﺎ و ﺑو ﻧەﺑﻮوﻧەوە ،ﻧﻤﻮوﻧەﯾەک ﻟە ﺧﺰﻣەﺗە ﻓەرھەﻧﮕﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿە ﭘڕﮐﺎرە ﺑﻮون. ﮐﺎک ﻓەﺗﺎح ،ﭘﯿﺎوێﮑﯽ ﺑە ﻓەرھەﻧﮓ ،ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﮐﯽ ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯽ ،ﻣﺮۆﭬێﮑﯽ ﻗﺴەﺧﯚش و ﺧﯚش ﻣەﺟﻠﯿﺲ، ﺧەﺑﺎﺗﮑﺎرو ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﯽ ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳﺖ ﺑﻮو .ﺑە ھﯚی ﺋەم ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿﺎﻧەوە ﻟە ﻧێﻮ ﭘێﺸﻤەرﮔەﮐﺎن ،ﺑﻨەﻣﺎڵە ﺣﯿﺰﺑﯿﯿەﮐﺎن و ﻟە ﻧﯿﻮ ھﯿﺰ و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿەﮐﺎﻧﯽ ڕۆژھەت و ﺑەﺷەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶدا ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺖ و ﺟێﮕﺎی ڕێﺰ ﺑﻮو .ﻟە ھﺎوﺳﯚزیو ﺧەﻣﺨﯚری ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺖ و ﮐێﺸەﮐﺎﻧﯽ ﺗێﮑﯚﺷەرانو ﺑﻨەﻣﺎڵەﮐﺎﻧﯿﺎن ،ھﺎوﮐﺎرﯾﯽ ﭘەﻧﺎﺧﻮازان و ھەر ھﺎوڕێ و ﻧﺎﺳﯿﺎوێﮑﯽ ﻟێﻘەوﻣﺎودا ﺳﻨﻮوری ﻧەدەﻧﺎﺳﯽ و ھەر ھﺎوﮐﺎرﯾﯿەﮐﯽ ﻟە دەﺳﺘﯽ ھﺎﺗﺒﺎ ،درێ ﯽ ﻧەدەﮐﺮد. ﺑە ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ھﺎوڕێ ﻓەﺗﺎﺣﯽ ﮐﺎوﯾﺎن ،ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺗێﮑﯚﺷەرێﮑﯽ ﺑە وەﻓﺎ ،ﺑە ﻧﺮخ و ﻣﺎﻧﺪووﯾﯽ ﻧەﻧﺎﺳﯽ ﻟە دەﺳﺖ دا .ﺗێﮑﯚﺷەرێﮏ ﮐە ٦٠ﺳﺎڵ ﻟە ٨٠ﺳﺎڵ ﺗەﻣەﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣەﺗﯿﯽ ﺋەم ﺣﯿﺰﺑە وﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺑﯿﺮوﺑﺎوەر و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ دا ﺗێﭙەڕ ﮐﺮد .ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻧەﺗەوەی و ﺷﯚڕﺷﮕێڕاﻧەی ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﮔەﻟﯽ ﮐﻮردﯾﺶ ﺑە ﻣەرﮔﯽ ﺋەو ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺧەﺑﺎﺗﮑﺎرە ،ﯾەک ﻟە ﺳﯿﻤﺎ ﭘڕﺷﻨﮕﺪارەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە دەﺳﺖ دا. دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺑﯚﻧەی ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ھﺎوڕێﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺖ ﮐﺎک ﻓەﺗﺎح ﮐﺎوﯾﺎن ،ﺳەرەﺧﯚﺷﯽ و ھﺎوﺧەﻣﯿﯽ ﮔەرﻣﯽ ﺧﯚی ﭘێﺸﮑەﺷﯽ ھﺎوﺳەر وﮐﭻ و ﮐﻮڕەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو ﺗێﮑﯚﺷەرە دێﺮﯾﻨەو ﺳەرﺟەم ﮐەﺳﻮﮐﺎری دەﮐﺎ .ﺑەم ھﯚﯾەوە ﮐە ﮐﺎک ﻓەﺗﺎح ﺑە ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿەوە ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ رزﮔﺎرﯾﯽ ھەﻣﻮو ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﺑﻮو، ﺟێﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﺳەرەﺧﯚﺷﯽ ﻟە ھەﻣﻮو ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﮑەﯾﻦ. ﮐﺎک ﻓەﺗﺎح ،ﺑﯚ ﺗێﮑﯚﺷەران و ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ،ﺑﯚ ڕێﺒەرﯾﯽ ﺋەم ﺣﯿﺰﺑەش ﺣﻮﮐﻤﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾەﮐﯽ ﺑە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ھەﺑﻮو، ﺑﯚﯾە ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺋەو دڵﻨﯿﺎ دەﮐەﯾﻦ ﮐە ﺧﺰﻣەﺗە ﺑە ﻧﺮﺧەﮐﺎﻧﯽ، ﺋەزﻣﻮونو واﻧەﮐﺎﻧﯽ دەﭘﺎرێﺰﯾﻦ و ﻟە ﺧەﺑﺎت و ﺗێﮑﯚﺷﺎن ھەﺗﺎ وەدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎوات و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ،ﻧﺎوەﺳﺘﯿﻦ. ﺳو ﻟە ﮔﯿﺎﻧﯽ ﭘﺎﮐﯽ ﻓەﺗﺎﺣﯽ ﮐﺎوﯾﺎن، ﺑەردەواﻣﯽ و ﺳەرﮐەوﺗﻦ ﺑﯚ ڕێﮕﺎی ﭘڕﺷﺎﻧﺎزﯾﯽ ﺧەﺑﺎت و ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ.
ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن د ﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯽ ی اﻧﻮﯾەی ی ﺑەﻓﺮاﻧ ﺎری
٣٠ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٩ _ ١٣٩٥ی ژاﻧﻮﯾﯿەی ٢٠١٧
ﺳﯿﺎﺳﯽ
ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرھەﻣﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﭘێﺸەوا
ﺋﺎزاد ﻣﺴﺘﯚﻓﯽ
ﮐــﺮﯾــﺲ ﮐــﻮﭼــﺮا دەرﺑـــــﺎرەی ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﮐﺘێﺒێﮑﯽ ﻟەﻣﺒﺎرەوە ،ﺑەﻣﺠﯚرە ﺑﺎﺳەﮐەی دەﺳــــــﺖ ﭘــــێــــﺪەﮐــــﺎت »ﮐــــەس ﺑــﺎوەڕی ﻧەدەﮐﺮد ﻣﮫﺎﺑﺎد ﺑﺒێﺘە ﺋــەو ﮐــﯚﻣــﺎرەی ﮐە زﻟﮫێﺰەﮐﺎﻧﯽ ﻧﯿﮕەران ﮐﺮد« .ﺑﯚﯾە ﻣﻨﯿﺶ ﻟەم ﺑﺎﺑەﺗەﻣﺪا دەﻣەوێﺖ ﺳەﺑﺎرەت ﺑــە ھــەوڵــە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺳـــەرﮐـــﯚﻣـــﺎر ﭘــێــﺸــەوا ﻗـــﺎزی ﻣـــﺤـــەﻣـــەد ﮐــــە ﺋ ــﺎﮐ ــﺎﻣ ــەﮐ ــەی داﻣــــــەزراﻧــــــﺪﻧــــــﯽ ﮐــــﯚﻣــــﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻮو ،ﺑﺪوێﻢ. ﻧـــــــــــــەﺗـــــــــــــەوەی ﮐــــــــــﻮرد ﺑـــــەھـــــﯚی ﺋــــﺎزادﯾــــﺨــــﻮازﯾــــﯽ و ﻣ ــﺮۆﭬ ــﺪۆﺳ ــﺘ ــﯿ ــﯿ ــەﮐ ــەﯾ ــەوە ﻟــــە درێـــــﮋاﯾـــــﯽ ﻣـــــێـــــﮋوودا ﻟــە ﺟﻮﻏﺮاﻓﯿﺎﯾەک ھەڵﮑەوﺗﻮوە ﮐە ﮐﻮردﺳﺘﺎن وەﮐﻮ ﺧﺎڵێﮑﯽ ﺳﭙﯽ ﺑـــﻮوە ﻟــە ﻻﭘــەڕەﯾــەﮐــﯽ ڕەﺷــﺪا ﮐــە دراوﺳــێــﮑــﺎﻧــﯽ و ھــەروەھــﺎ زﻟﮫێﺰەﮐﺎﻧﯿﺶ ھەوڵﯽ ﺳڕﯾﻨەوەی ﻧــەﺗــەوە و ﺧﺎﮐەﮐەﯾﺎن داوە و ﻟە ھﯿﭻ ﮐﺮدارێﮑﯽ ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﺑﻮاردووە. ﺑﯚﯾە ﮐــە دەڕواﻧــﯿــﺘــە ھێﻤﺎﮐﺎﻧﯽ ﺋـــەم ﻧــەﺗــەوەﯾــە ﭘــﺘــﺮ ﮐــەﺳــﺎﻧــﯽ ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯽ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺑەرﺧﯚداﻧﯿﯽ ﺳــەرﺑــﺎزﯾــﯽ دژی داﮔــﯿــﺮﮐــەرن و ﻟ ــە ﺷــﯿــﻌــﺮ و ھــەڵــﺒــەﺳــﺖ و ڕۆﻣــﺎن و ﻣﯿﺪﯾﺎﺷﺪا ﭘﺘﺮ ﺑﺎﯾەخ ﺑـــەو ﺑــــﻮارە دراوە و ﮐەﻣﺘﺮ ﺋ ــﺎوڕێ ــﮏ ﻟ ــەواﻧ ــە دراوەﺗــــــەوە ﮐــە ھــەوڵــﯿــﺎن ﺑــﯚ ﭼــﺎرەﺳــەرﯾــﯽ ﻣــــﻠــــﻤــــﻼﻧــــێــــﮑــــﺎن،ﻟــــەرێــــﮕــــەی ﺋﺎﺷﺘﯿﺨﻮازاﻧە و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿﺎﻧە ﺑــــــﻮوە .ڕەﻧـــﮕـــە ﺑــێــﻤــﺘــﻤــﺎﻧــەﯾــﯽ ﺑەدوژﻣﻨﯽ داﮔﯿﺮﮐەر وای ﮐﺮدﺑێﺖ ﮐــە ڕێــﮕــەی دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿەت و داﻧــﻮﺳــﺘــﺎن زۆر ﺑــﺎﯾــەﺧــﯽ ﭘێ ﻧــەدرێــﺪﯾــﺎرە ھــەﻧــﺪێ ﺟــﺎرﯾــﺶ ﮐـــﻮردی ﻓــﯿــﺪاﮐــﺎری ﮔــﯚڕەﭘــﺎﻧــﯽ ﺟەﻧﮓ ،ﺋﺎﺳﺎﻧﯿﺶ ﻟەﺳەر ﻣێﺰی داﻧﻮﺳﺘﺎن ﺑەراﻣﺒەر دوژﻣﻨەﮐەی ﻧەرﻣﯽ ﻧﻮاﻧﺪووە و ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزی ﭘێ داوە ﺑەم ﭘێﺸەوا ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد ﺳــــەرﮐــــﯚﻣــــﺎری ﮐ ــﻮردﺳ ــﺘ ــﺎن ھەرﭼەﻧﺪ ﻣەﻻﯾەﮐﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ و ﻗﺎزﯾﯿەﮐﯽ ﺷﺎرەﮐەی ﺑﻮوە ﻟەو ﺳەردەﻣەدا ،ﭼەﻧﺪ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ زاﻧﯿﻮە و ھەڵﺴﻮﮐەوﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺳەرەﮐﯽ ﺳﻮﭘﺎ و دەوڵەﺗﯽ ﺋێﺮان و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗەﮐﺎﻧﯽ وﺗــﺎﻧــﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑــﻮوە .ﭘێﺸەوا، ﭘێﺸەﻧﮓ ﺑﻮوە ﻟەوەی ڕۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ڕێﮕەی دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﺶ ﺑ ــە ﺑــەﺷــێــﮏ ﻟ ــە ﺧــەﺑــﺎﺗــەﮐــەی ﺑــﺰاﻧــێــﺖ و دەﺳــﮑــەوﺗــﯽ زﯾــﺎﺗــﺮ ﺑﯚ ﻧەﺗەوەﮐەی ﻟەم ڕەھەﻧﺪەی ﺧەﺑﺎﺗﯿﺸەوە ،ﺑەدەﺳﺖ ﺑێﻨێﺖ. ھـــەڵـــﺴـــﻮﮐـــەوﺗـــﯽ ﭘــێــﺸــەوا ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧە ﺟﯚراوﺟﯚرەﮐﺎن، ﺳەﻟﻤێﻨەری ﺋەو ڕاﺳﺘﯿﯿەن ﮐە ﺋەودﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗێﮑﯽ واﻗێﻌﺒﯿﻦ و ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﮐﯽ وﺷــﯿــﺎر ﺑــﻮوە و ﺗــﻮاﻧــﯿــﻮﯾــەﺗــﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﮑﺎﻧﯽ ھــەرێــﻤــﯿــﯽ و ﻧــێــﻮدەوڵــەﺗــﯽ و ھ ــەڕەﺷ ــە و ﮔ ــﻮﺷ ــﺎرەﮐ ــﺎن ﺑە ھــەﻟــێــﮑــﯽ ڕاﺳــﺘــەﻗــﯿــﻨــە ﻟــەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺑﯚ وەدﯾﮫﺎﺗﻨﯽ ﺧەوﻧﯽ ﻧەﺗەوەﮐەی ﺑﮕﻮازێﺘەوە. داﮔﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﺳﺎڵﯽ ١٩٤١ز .ﻟ ــەﻻﯾ ــەن ھــێــﺰەﮐــﺎﻧــﯽ ﯾەﮐێﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿەت و ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺋەو دەرﻓەﺗە ﮐﺮاوەﯾە ﻧەﺑﻮو ﮐە ﺧﺮاﺑێﺘە ﺑەردەﺳﺘﯽ ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺷەﺧﺴﯽ ﭘێﺸەوا ﻗـــﺎزی ﻣــﺤــەﻣــەد ،ﺑــەڵــﮑــﻮ ﺋــەوە ﺳــەرﮐــﯚﻣــﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو ﮐە ﺑەھﯚی دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿەﮐﯽ ﮐﺎرا و ﺑــەﺋــﯿــﺮادەوە ﭘێﺶ ڕووداﻧ ــﯽ
ﺋـــەو ﺑـــﺎرودۆﺧـــەی ﺋ ــێ ــﺮان ،ﻟە زەﻣﯿﻨەﺳﺎزﯾﯿەﮐﯽ ﺟەﻣﺎوەرﯾﯽ و ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﺪا ﺋەو ھەﻟەی ﻗﯚﺳﺘﺒﯚوە. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ٢٥ی ﺳێﭙﺘەﻣﺒﺮی ١٩٤١ز .دوو ﺋەﻓﺴەری ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯽ و ﺋەﻣەرﯾﮑﯽ ﺳەرداﻧﯽ ﭘێﺸەوا دەﮐــــەن و ﮔـــﻮێ ﻟــە ﺧــﻮاﺳــﺘــە ﻧەﺗەوەﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ دەﮔﺮن ﺑەم ﻟە ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﺪا دڵﺴﺎردی دەﻧﻮێﻨﻦ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە دوو ﺳەرداﻧﯽ ﭘێﺸەوا ﺑﯚ ﮐﯚﻧﺴﻮوﻟﮕەری ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟە ﮐــﺮﻣــﺎﺷــﺎن ﭘێﺶ داﻣــەزراﻧــﺪﻧــﯽ ﮐــﯚﻣــﺎری ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ،ھەﻣﺎن ﺳـــــﺎردی ﻟــــەواﻧــــەوە دەﺑــﯿــﻨــێــﺖ
دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ھەر ﻟە ﺳــەرەﺗــﺎوە ھەﺗﺎ ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﺘەﻣەﻧﯽ ﮐــﯚﻣــﺎر ،دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ ﻻی ﺋەو ﭘێﮕەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەﺑﻮوە. ﺟێﮕﺮی ﮐﯚﻧﺴﻮوﻟﯽ ﯾەﮐێﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿەت ﻟە ﺋێﺮان ﻟە ﺳەﻓەرێﮑﯿﺪا ﺑـــﯚ ﺷـــﺎرەﮐـــﺎﻧـــﯽ ڕۆژھـــەﺗـــﯽ ﮐـــﻮردﺳـــﺘـــﺎن ،ﺳــــەﺑــــﺎرەت ﺑە دەﺳـ ــەﺗـ ــە ﻧــﺎوﭼــەﯾــﯿــەﮐــﺎن و ﻻوازﯾ ــﯽ دەﺳــەﺗــﯽ ﻧــﺎوەﻧــﺪ ﺑﯚ ﺳــەرووی ﺧﯚی ڕاﯾﺪەﮔەﯾەﻧێﺖ ﮐە »ﻟە ڕاﺳﺘﯿﺪا ﭼەﻧﺪ ﮐﯚﻣﺎرێﮑﯽ ﺑﭽﻮوﮐﯽ ﮐــﻮرد ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾەدا ھـ ــەن« .ﭘــێــﺸــەوا ﺑ ــەم ﭘ ــﺮش و ﺑوەی ﮐﻮردی زاﻧﯿﻮە ﺑﯚﯾە زۆر
ﮐــە وەﻣ ــﯽ »ﻧــﺎ« ﺑــﯚ ﺧﻮاﺳﺘە ﻧەﺗەوەﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد دەدەﻧەوە. ھەروەھﺎ ﺑەﭘێﯽ ﺑەڵﮕەﮐﺎن ﻟە ٢٥ی ﻧﯚﭬێﻤﺒﺮی ١٩٤١ﮐە ﺷﺎﻧﺪێﮏ ﻟــە ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎﻧــەوە ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺘﯽ ﯾەﮐێﺘﯿﯽ ﺳــﯚﭬــﯿــەت دەﮐــﺮێــﻦ، ﮐﺎﺗێﮏ »ﺋەﻣﯿﺮ ﺋەﺳﻌەد« ﺑﺎﺳﯽ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﯾەﮐێﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿەت ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دەﮐﺎت، »ﺑـــــﺎﻗـــــﺮۆ « ﺳـــەرﮐـــﯚﻣـــﺎری ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯽ ﯾەﮐێﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿەت، ﺷــەﻓــﺎﻓــﺎﻧــە ڕاﯾــﺪەﮔــەﯾــەﻧــێــﺖ ﮐە »ﺑـــــﺎرودۆخ ﺑــﯚ ﺳــەرﺑــەﺧــﯚﯾــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﮔــﻮﻧــﺠــﺎو ﻧــﯿــﯿــە و ﮐ ــﻮردەﮐ ــﺎن دەﺑـــێ ﭼــــﺎوەڕوان ﺑﻦ« ﺑەم ھەر ﺋەم ﺑەرﭘﺮﺳەی ﯾەﮐێﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿەت ﻟــە دﯾــﺪاری ﺷــﺎﻧــﺪی ﺗــەورێــﺰ ﺑــﯚ ﺑــﺎﮐــﯚ ﺑە ﻣﯿﻮاﻧەﮐﺎﻧﯽ دەڵێﺖ» :ﺳﻨﻮوری ﻧێﻮان دوو ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎن ﺋﯿﺘﺮ ﻟە ﺑــﻮاری ﮐﻮﻟﺘﻮوری و ڕەواﻧﯿﯿە ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە و ڕۆژێــﮏ دێﺖ ﮐە ﺗەﻧﮫﺎ ﯾەک ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎن ﺑﺒێﺖ«. ﺗــەﻧــﺎﻧــەت ﺑ ــﯚ ڕووداوەﮐــــﺎﻧــــﯽ دواﺗــﺮﯾــﺶ وﯾــﻠــﯿــﺎم ﺋﯿﮕڵﺘﯚن ﻟە ﮐﺘێﺒﯽ »ﮐــﯚﻣــﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن «١٩٤٦ھـــــــەر ﻟـــــەﺑـــــﺎرەی ﺋــــەم ھــەڵــﻮێــﺴــﺘــەی ﯾەﮐێﺘﯿﯽ ﺳــﯚﭬــﯿــﯿــەﺗــەوە ﻧــﻮوﺳــﯿــﻮﯾــەﺗــﯽ: »ﺑـــــﺎﻗـــــﺮۆ ﭘـــێـــﺪاﮔـــﺮ ﺑــــﻮوە ﻟەﺳەر ﺋــەوەی ﮐە ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺷێﮏ ﺑێﺖ ﻟە ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯽ ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎر«. دوو ﺷێﻮاز ﺑﯚ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﺑــﺎﺑــەﺗــﮕــەﻟــﯽ ﭘ ــەﯾ ــﻮەﻧ ــﺪﯾ ــﺪار ﺑە ﭘــەﯾــﻮەﻧــﺪﯾــﯽ ﻧــێــﻮدەوڵــەﺗــﯽ ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﻟــەﺋــﺎراداﯾــە .ﺷــێــﻮازی ﯾەﮐەم ﭼﺎرەﺳەرﯾﯽ ﭼەﮐﺪارﯾﯽ و ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺷەڕە و ﺷێﻮازی دووھـــەﻣـــﯿـــﺶ ﭼـــﺎرەﺳـــەرﯾـــﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﺎﻧەی ﮐێﺸەﮐەﯾە .ﺑﯚ ﺷێﻮازی ﯾەﮐەم ژەﻧەراڵ دەوری ﺳەرەﮐﯽ دەﺑﯿﻨێ و ﻟە ﺷێﻮازی دووھەﻣﯿﺸﺪا دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗە ﮐە ڕۆڵﯽ ھەﯾە .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻟەﮐﺎﺗﯽ ﺷەڕﯾﺸﺪا ﺑﯚ ھێﻨﺎﻧە ﺑەرﺑﺎﺳﯽ ﮐێﺸەﮐە و ﮐﺮدﻧەوەی دۆﺳﯿﯿەﮐە ﺑەڕووی ﮔــﺸــﺘــﯿــﯿــﺪا و ﻟـــە ﮐــﯚﺗــﺎﯾــﯿــﺸــﺪا داﻧﻮﺳﺘﺎﻧێﮑﯽ ﮐﺎرﯾﮕەر و وەﻻﻧﺎﻧﯽ ﮔـــﯚڕەﭘـــﺎﻧـــﯽ ﺷـــــەڕ ،دووﺑـــــﺎرە ھەﻣﺎن دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿە ﮐە دەوری ﺳــەرەﮐــﯽ دەﺑﯿﻨێﺖ و ھەﻣﯿﺸە وا ﻧــەﺑــﻮوە ﮐــە ﺑــــﺮاوەی ﺷەڕ ﺑــﺮاوەی ﺋﺎﺷﺘﯽ و داﻧﻮﺳﺘﺎن و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﺶ ﺑێﺖ .ﺑەﭘێﯽ ھەﻣﺎن ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﮐە دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﭘێﺸەوا زۆر ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ داوە و ﻟــە ھــەﻣــﺎن ﮐــﺎﺗــﺪا ﮐــە ﻟەﺷﮑﺮی ﻣــﮫــﺎﺑــﺎد-ی ﺑــﯚ ﯾــەﮐــەﻣــﺠــﺎر ﻟە ﻣێﮋووی ﮐــﻮرد ،داﻣــەزراﻧــﺪووە ﺑـــەم ﺑــەﺷــﯽ ﺳــەرﺑــﺎزﯾــﯽ ﻻی ﺋـــەو ﭘــﺸــﺘــﮕــﯿــﺮﯾــﯿــەک ﺑــــﻮوە ﺑﯚ
ﺑەﺧێﺮاﯾﯽ ﻟەﺑەر ﺋــەوەی ﮐﻮرد ﻧەﺑێﺘە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﻧــﺎوەﻧــﺪ و زﻟــﮫــێــﺰەﮐــﺎن ،ھەوڵﯽ ﯾەﮐﺨﺴﺘﻨﯽ ﻣﺎڵﯽ ﮐــﻮرد دەدات و دەڵ ــێ ــﯽ ھــەوڵــەﮐــﺎﻧــﯽ ﺷﯿ اﻟﻤﺸﺎﯾ -ی ﺑﺎﭘﯿﺮی ﻟــە ﺳﺎڵﯽ ١٨٣٠ز.و ﻗــﺎزی ﻋەﻟﯽ ﺑﺎوﮐﯽ ﻟە ﺳﺎڵﯽ ١٩٢٠ز .ھەر دەﺑﻮاﯾە درێﮋە ﺑﺪرێﺖ. ﻟ ــە ﮐــﺎﺗــێــﮑــﺪا ﮐ ــە ﮐــﻮﻣــﯿــﺘــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟە ﺋێﺮان ،ﻟە دوو ﯾﺎدداﺷﺘﺪا ﺑﯚ ﺋەﻓﺴەرەﮐﺎﻧﯿﺎن ڕاﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو ﮐــــە »ﻣ ــەﺑ ــەﺳ ــﺘ ــﯽ دەوڵــــەﺗــــﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ دەوڵــەﺗــﯽ ﻧــﺎوەﻧــﺪە و ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەک ﻧﺎﺑێﺖ ﺑــەﻗــﺎزاﻧــﺠــﯽ ﮐــﻮردەﮐــﺎن ﺑﺠﻮوڵێﻨەوە« و ھــەروەھــﺎ ﻟە ﮐﺎﺗێﮑﺪا ﮐە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﯿەﮐﺎن ﻻﯾﺎن وا ﺑــــﻮوە ﮐــە ﻗــــﺎزی ﻣــﺤــەﻣــەد ﻣەﯾﻠەو ﯾەﮐێﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿﯿەﺗە ،ﻟە ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﯚﮐﺘﯚﺑﺮی ١٩٤٣ﮐە ﻟــە داﻧﯿﺸﺘﻨێﮑﯽ ﭘێﺸەوا ﻗــﺎزی ﻣــﺤــەﻣــەد ،ﻟ ــەﮔ ــەڵ ﮔﺮێﺴﭙێﻨﯽ Grespignyﺟێﮕﺮی ﻣﺎرﺷﺎڵﯽ ھــێــﺰی ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟە ﻋێﺮا و ﺋﻮرﮐﻮرات Urquhart ﮐﯚﻧﺴﻮوﻟﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟە ﺗەورێﺰ، ﺋــــەوان ﺑــەﺋــەﻧــﻘــەﺳــﺖ وەﺳــﻔــﯽ ﯾەﮐێﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿەﺗﯿﺎن ﮐــﺮدووە ﺑﯚ ﺋەوەی دژﮐــﺮدەوەی ﭘێﺸەوا ﺑﺰاﻧﻦ ﮐە ﺋەوﯾﺶ زۆر زﯾﺮەﮐﺎﻧە ﻟە ﻣەﺑەﺳﺘەﮐەﯾﺎن ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻮوە و ﻓەرﻣﻮوﯾەﺗﯽ» :ﺗەﻧﮫﺎ ﺑە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾە ﮐە ﮐﻮردەﮐﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﮑەن و ﺑﮕەن ﺑە ﺋﺎزادی«. ھﺎﻧﺲ ﺟﯽ .ﻣﻮرﮔێﻨﺘﺎ Hans Joachim Morgenthau ١٩٠٤ ,١٧ ( (١٩٨٠ ,١٩ Julyﺑـ ــﺎوﮐـ ــﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دەرەوە ﻟــە ﻧﯿﻮەی دووھەﻣﯽ ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەم و ﻟە ﺑﻮﻧﯿﺎﺗﻨەراﻧﯽ ﺗﯿﯚری واﻗﻌﺒﯿﻨﯽ ﮐە ﺑە ڕەﺧﻨەوە دەڕواﻧێﺘە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دەرەوەی وﺗﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻧێﻮەڕاﺳﺖ ڕای واﯾە »ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺳــﯿــﺎﺳــەﺗــﯽ دەرەوە دەﺑـــێ ﺑەﭘێﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﭘێﻨﺎﺳە ﺑﮑﺮێﺖ و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿﺶ ﺑەﭘێﯽ دەﺳــەت«. ﺋــێــﻤــە دەﺑــﯿــﻨــﯿــﻦ ﭘــێــﺸــەوا ﻟــەو ﺳەردەﻣەدا ﺑەم ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿە ﻧەﺗەوەﯾﯿەی زاﻧﯿﻮە و ﻟە ھەﻣﻮو دﯾـــــﺪار و ﭼــﺎوﭘــێــﮑــەوﺗــﻨــێــﮑــﯿــﺪا دﯾـــﭙـــﻠـــﯚﻣـــﺎﺳـــﯿـــﯿـــەﺗـــەﮐـــەی ﺑــﯚ ﺑـــــــەرژەوەﻧـــــــﺪی ﻧـــەﺗـــەوەﯾـــﯽ ﻧــﯿــﺸــﺘــﻤــﺎﻧــەﮐــەی ﺑـــــــﻮوە .ﻟــە دﯾﺪارەﮐﺎﻧﯿﺪا ﻟەﮔەڵ ﮐﯚﻧﺴﻮول و ﺑــــەرﭘــــﺮﺳــــە ڕووﺳــــــــﯽ و ﺑــەرﯾــﺘــﺎﻧــﯿــﯿــەﮐــﺎن داواﯾــــەﮐــــﯽ ﺷەﺧﺴﯽ و ﺣﺰﺑﯽ و ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾﯽ
ﻧەھێﻨﺎوەﺗەﮔﯚڕێ ،داوای ﭘێﮕە و ﭘﯚﺳﺘﯽ ﻟە ﻣــﺤــەﻣــەدڕەزا ﺷﺎی ﺋــێــﺮان و ﺳەرﻟەﺷﮑﺮ ﺣەﺳەن ﺋ ــەرﻓ ــە ﻓ ــەرﻣ ــﺎﻧ ــﺪەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺋەرﺗﺸﯽ ﺋێﺮان ﻧەﮐﺮدووە .ھەﻣﻮو دﯾﺪار و ﭼﺎوﭘێﮑەوﺗﻨەﮐﺎﻧﯽ ﺗەﻧﮫﺎ ﺑﺎﺳﯽ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﮑﺮدﻧﯽ ﻻﯾەﻧەﮐﺎن ﻟە ﺧﻮاﺳﺘە ﻧەﺗەوەﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد ﺑﻮوە .دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ ﺋەو ھەوڵ ﺑﯚ ﻧەﺗەوەﮐەی و ﺑەرزﮐﺮدﻧەوەی ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﮐﻮرد ﺑﻮوە. رێــــ ــــﺎﻟــــﯿــــﺰﻣــــﯽ ﺳـــﯿـــﺎﺳـــﯽ ﻣێﺘﯚدۆﻟﯚژﯾﯿەﮐﯽ واﻗﻌﺒﯿﻨﺎﻧەﯾە ﺑﯚ دەﺳﭙێڕاﮔەﯾﺸﺘﻦ و وەدﯾﮫﺎﺗﻨﯽ ﻣــەﺑــەﺳــﺘــێــﮑــﯽ دﯾــــﺎرﯾــــﮑــــﺮاو. ڕێـ ــﺎﻟــﯿــﺰﻣــﯽ ﺳــﯿــﺎﺳــﯽ ﺑــەﻣــﺎﻧــﺎی ﻟــەﺑــەرﭼــﺎوﮔــﺮﺗــﻨــﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎن و ﻟــەﺑــﯿــﺮﮐــﺮدﻧــﯽ ﻧــﯿــﯿــە ﺑەڵﮑﻮ ﺷێﻮازێﮑە ﺑﯚ ھەﻧﮕﺎو ﺑەھەﻧﮕﺎو ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎن .ﭘێﺸەوا زاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﮐە ﯾەﮐێﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿەت و ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ واﺗــە دوو زﻟﮫێﺰی ﺋــەوﮐــﺎﺗــە ،ﻟــەﮔــەڵ داﻣــەزراﻧــﺪﻧــﯽ ﮐــــﯚﻣــــﺎری ﮐـــﻮردﺳـــﺘـــﺎن ﻧﯿﻦ ﺗەﻧﺎﻧەت ﺟەﻋﻔەری ﭘﯿﺸەوەرﯾﺶ ﻟە ﻓێﻮرﯾەی ١٩٤٥ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ﺗــﻮﻧــﺪی ﺧ ــﯚی ﻟــەﻣــﺒــﺎرەوە ﺑﯚ ﺳــــەرﮐــــﯚﻣــــﺎری ﮐ ــﻮردﺳ ــﺘ ــﺎن ڕاﮔــــەﯾــــﺎﻧــــﺪووە ﮐـــە ﭘــێــﺸــەوا زۆر ﺑ ــﻮێ ــﺮاﻧ ــە ڕێـــﮕـــەی ﺑــەو ھــﺎوﺑــەﺷــەﻧــەداوە ﮐــە ﺑــڕﯾــﺎری ﺑەﺳەر داﺳەﭘێﻨێﺖ و ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺧﯚی و ﻧەﺗەوەﮐەی و ﺧﻮاﺳﺘە ﺑەرھەﻗەﮐەی زۆر ﺑە ﮔەورەﺗﺮ ﻟەو ﮐﯚﺳﭙﺎﻧە زاﻧﯿﻮە. دۆﺧــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺋێﺮان ﻟە ﺳەردەﻣﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺧﺮاﭘﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺑــﻮوە ھەروەھﺎ ﮐــەﺷــﯽ ﺳــەرﮐــﻮت و زﯾــﻨــﺪاﻧــﯽ ﺳەردەﻣﯽ ڕەزاﺷــﺎی ﭘەھﻠەوی وای ﻟــە ﺑەﺷێﮑﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﮐﺮدﺑﻮو ﮐە دەرەﺗﺎﻧﯽ ھەڵﻤﮋﯾﻨﯽ ھﯿﭻ ھەﻧﺎﺳەﯾەﮐﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺑﯚ ﮐﯚﻣﺎر ﻟەﺋﺎرادا ﻧەﺑﻮو ﺑەم ﺋــەوە ﺋــﯿــﺮادەی ﻗــﺎزی ﻣﺤەﻣەد و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ ﻧــەﺗــەوەﯾــﯽ ﺋەو ﺑـــﻮوە ﮐــە ﯾەﮐێﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿەﺗﯽ رازی ﮐــﺮدووە ﺑﯚ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟە ﮐﯚﻣﺎرەﮐەی و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻣﺴﮑﯚ ڕێﮕەی داوە ﮐەرەﺳﺘەی ﭼﺎﭘﯽ ڕۆژﻧــﺎﻣــە و ﮐﺘێﺐ ﺑﯚ ﮐﯚﻣﺎری ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ھ ــەﻧ ــﺎردە ﺑﮑﺮێﺖ و ﭘــێــﺸــەواﯾــﺶ زۆر ﺋــﺎزاﯾــﺎﻧــە ﺑــەﮐــەڵــﮑــﻮەرﮔــﺮﺗــﻦ ﻟ ــەو دۆﺧ ــە، ھ ــەوڵ ــﯽ ﭘــێــﮕــەﯾــﺎﻧــﺪﻧــﯽ ﻻواﻧـــﯽ وﺗەﮐەی داوە و ﺧﻮێﻨﺪﮐﺎری ﺑﯚ زاﻧﮑﯚﮐﺎﻧﯽ ﯾەﮐێﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿەت ﻧﺎردووە. ﺋــەﻣــﺎﻧــە ھــەﻣــﻮوی ﺑەرھەﻣﯽ ﺋﯿﺮادەی دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗێﮑﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿە ﮐە ﮐﯚﺳ و ﺗەﮔەرە دەرەﮐــﯽ و ﻧــێــﻮﺧــﯚﯾــﯿــەﮐــﺎﻧــﯽ ﺑــﯿــﻨــﯿــﻮە و زاﻧــﯿــﻮﯾــەﺗــﯽ ﺑ ــەم ﮐﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧــەرێــﻨــﯽ و ﻻوازﯾــــــﯽ ﻟــەﺳــەر ﺋﯿﺮادەی داﻧەﻧﺎوە .ﺋەو دەرﻓەﺗە ﻣــێــﮋووﯾــﯿــەی ﺑــەھــﯚی ﺟەﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دووھــەﻣــەوە ڕووی ﻟە ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﮐــﺮدﺑــﻮو ،ﭘێﺸەوا ﻗـــــﺎزی ﻣــﺤــەﻣــەدﺑــە ھـــــەوڵ و ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ورد و ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ دﯾـــﭙـــﻠـــﯚﻣـــﺎﺳـــﯽ ﭘ ــێ ــﺸ ــﻮوﺗ ــﺮی ﺧــﯚی ﺗﻮاﻧﯿﺒﻮوی ﺑﯿﻘﯚزێﺘەوە. دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿەﮐﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ زۆر ﺳــەرﮐــەوﺗــﻮواﻧــە ﮐە ﺋێﺴﺘەﺷﯽ ﻟەﮔەڵﺪا ﺑێﺖ ھەﻣﻮو ﭘﺎرﭼەﮐﺎﻧﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﺑــە ﺷــﺎﻧــﺎزﯾــﯿــەﮐــﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ دەزاﻧ ــﻦ و ﻟﻮوﺗﮑەی ﺋــﯿــﺮادەی ﻧەﺗەوەﯾەک ﺑــﻮوە ﮐە ﺧﯚی ﻟە ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دﯾﺘﻮوەﺗەوە .ﺋەﮔەر ﺋەو ﺋﯿﺮادە و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿە ﻧــەﺗــەوەﯾــﯿــەی ﭘێﺸەوا ﻧەﺑﻮاﯾەھەرﮔﯿﺰ ﮐﯚﻣﺎری ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن داﻧــــەدەﻣــــەزرا و ﺋەوﭘەڕەﮐەی وەﮐﻮ ﺋﯿﺎﻟەﺗێﮏ ﻟە ﮐــﯚﻣــﺎری ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻧﺎوی دەھێﻨﺮا.
ژﻣﺎره٦٩٦:
رۆژﻧﺎﻣەی
درێﮋە
ﭘەﯾﺎم ﺑە ﺑﯚﻧەی ٧١ﺳﺎڵەی داﻣەزراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺧەڵﮑﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮐﻮردﺳﺘﺎن! ھﯚﮔﺮان و ھەڵﮕﺮاﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ﺟﻤﮫﻮورﯾﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن! ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ﺑەﺧﺸﯿﻮەو ڕێﮕﺎی ﺟﻤﮫﻮورﯾﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﭘڕ ڕێﺒﻮاریو ،ﺋﺎﮐەﯾﺎن ﺑە ﺷەﮐﺎوەﯾﯽ راﮔﺮﺗﻮە. ﺑﯚ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎنو دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﺑﯚ ھەﻣﻮو ڕۆڵە وﺷﯿﺎرو ﺧەﺑﺎﺗﮑﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﮐەﺷﻤﺎن ،ﺑەرزراﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﯿﺮەوەرﯾﯽ ٢ی ڕێﺒەﻧﺪاﻧﯽ ١٣٢٤و ﭘێﮑﮫﺎﺗﻨﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻣﺎﻧﺎﯾەﮐﯽ ھەﯾە .ﺋەم ﯾﺎدﮐﺮدﻧەوەﯾە ،ھەر ﺗەﻧﯿﺎ ڕێﺰ ﮔﺮﺗﻦ ﻧﯿە ﻟە ڕووداوێﮑﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏێﮑﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻣێﮋوودا .ﻟە رواﻧﮕەی ﺋێﻤەوە ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﺎ ﺗەﻣەﻧێﮑﯽ ﮐﻮرﺗﯿﺸﯽ ﺑﻮوﺑێو دوای ١١ﻣﺎﻧﮓ دەﺳەﻻﺗﺪارﯾەﺗﯽ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ھﺎﺗﺒێ ،ھەﺗﺎ ﺋﯿﺴﺘﺎش ﻟە ڕووی ﮐﺎرﯾﮕەری ﻟە ﺳەر ھەﺳﺖو ﺑﯿﺮی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎنو ﻟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ دا ،زﯾﻨﺪووە .ﺳەرەرای ﮐﻮرﺗﺒﻮوﻧﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ، ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن زۆر دەﺳﮑەوﺗﯽ ﺑە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﮐﻮرد ﺑە ﮔﺸﺘﯽو ﺑە ﺟﻮوﻧەوەی ڕزﮔﺎرﯾﺨﻮازی ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﭘێﺸﮑەش ﮐﺮد .ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ دەﺳەﺗﺪارﯾەﺗﯽو ﺑەڕێﻮەﺑەرێﺘﯽ ﻟەو ﮐﯚﻣﺎرەدا ،ﺑﯚ ھەر دەﺳەﻻﺗێﮑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮏ ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺋێﺴﺘﺎش ،دەﺗﻮاﻧێ ﺟێﮕﺎی ﻟێ ﻓێﺮﺑﻮون ﺑێ .ڕێﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ،زﻣﺎﻧﯽو ﺋﺎﯾﯿﻨﯽو ﭘێﮑەوەژﯾﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺳەر ﺑﻨﺎﻏەی ڕێﺰ ﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﯾەﮐﺘﺮ ،ﺑﺎوەڕ ﺑە ﺋﺎزادﯾﯽ ﺑﯿﺮورادەرﺑڕﯾﻦ ،ﮔﺮﻧﮕﯿﺪان ﺑە ﺑﻮوژاﻧﺪﻧەوەی ﮐﻮﻟﺘﻮرو ھﻮﻧەرو ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ،ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺑە ﺧﯚراﯾﯽو ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﮐﭽﺎن ﺑﯚ ﺧﻮێﻨﺪنو ﺑە ڕەﺳﻤﯽ ﻧﺎﺳﯿﻦو ﺟێﺒەﺟێﮑﺮدﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﺑە زﻣﺎﻧﯽ داﯾﮏ ﻧەک ھەر ﺑﯚ ﻣﻨﺪاﻻﻧﯽ ﮐﻮرد ﺑەڵﮑﻮو ﺑﯚ ﮐەﻣﺎﯾەﺗﯿﯿە زﻣﺎﻧﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑە ،ﺑﺮەو ﭘﯿﺪاﻧﯽ ﮔﯿﺎﻧﯽ وێﮑﮫەڵﮑﺮدن ﻟە ﻧێﻮان داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺷﺎرو ﮔﻮﻧﺪو ﭼﯿﻦو ﺗﻮێﮋە ﺟﯚراوﺟﯚرەﮐﺎنو ﺑە ھێﺰﮐﺮدﻧﯽ ﮐﻮﻟﺘﻮوری ﭘﺎڵﻮێﮑﺪان ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ،ﭘێﺸﻮازیو ﺑﺎوەﺷﮑﺮدﻧەوە ﺑﯚ ڕۆڵە دڵﺴﯚزەﮐﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﻟە ﺑەﺷەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەو ﺑﻮار رەﺧﺴﺎﻧﺪن ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﮑﺮدﻧﯿﺎن ﺑەو ﮐﯚﻣﺎرە ،ﮔﺮﺗﻨەﺑەری ڕێﮕﺎی دﯾﺎﻟﯚگ و ﻟێﮏ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ ﻟە ﮔەڵ ﺣﮑﻮﻣەﺗﯽ ﻣﯿﻠﻠﯿﯽ ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎنو ﺋﺎزەرﯾﯿەﮐﺎنو ﭘێﺸﻨﯿﺎری ھﺎوﮐﺎری و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿەﺗﯽ ﺑﯚ ڕووﺑەڕوو ﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﮔەڵ دوژﻣﻨﯽ ھﺎوﺑەش ،ﻟە ﺋەزﻣﻮوﻧە ﺑە ﻧﺮﺧەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو دەﺳەﺗە ﮐﻮردﯾﯿەن .ﺋەم ﮐﯚﻣﺎرە ﺑە ھەڵﮑﺮدنو رەﺳﻤﯿەﺗﺪان ﺑە ﺋﺎﻻی ﮐﻮردﺳﺘﺎنو داھێﻨﺎﻧﯽ ﺳﺮوودی ﻧەﺗەوەﯾﯽو ﭼەﻣﮑﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ،ﮐﯚﻣەڵێﮏ ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ﻟە ﮔﯿﺎنو ھﺰری ﻧەﺗەوەﯾﯽو ﻟە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ڕزﮔﺎرﯾﺨﻮازی ﮐﻮرد دا ﭘڕ ﮐﺮدەوە. دوای ﺗێﭙەڕﯾﻨﯽ٧١ﺳﺎڵ ﻟە داﻣەزراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺎﮐﺎﻧﯽ ﺋەو دەﺳەﺗە ﮐﻮردﯾﯿە، ھەروا ﻣﺎﻧﯿﻔێﺴﺘﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ڕۆژھەﻻﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ .ﻟە ﻣﺎوەی ٧دەﯾەی دوای ﮐﻮژاﻧەوەی ﭼﺮای ﺗەﻣەﻧﯽ ﺋەو ﮐﯚﻣﺎرە ،ﺧەﺑﺎتو ﺗێﮑﯚﺷﺎن ﻟە ﭘێﻨﺎوی داﺑﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮدﻧﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوس ﺑﯚ ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﻟەم ﺑەﺷەی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ھەﻣﻮو ﮐﺎت درێﮋەی ھەﺑﻮوە .ڕێﮋﯾﻤﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﺶ ﮐە ﻟە دژاﯾەﺗﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮐﻮردو دوژﻣﻨﺎﯾەﺗﯿﯽ داواو ﻣﺎﻓەﮐﺎﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎندا ،ڕێﮕﺎی ڕێﮋﯾﻤﯽ ﺣەﻣەرەزاﺷﺎی ﺑە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەﮐﯽ زۆر زﯾﺎﺗﺮەوە ﮔﺮﺗﻮوەﺗە ﺑەر، ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺗێﮑﯚﺷﺎن ﺑﯚ ﺋﺎواتو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺎﺷﮕەز ﺑﮑﺎﺗەوە .ﻟە ﮔەڵ ﺋەوەی ﺣﯿﺰﺑﯽ داﻣەزرێﻨەری ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎنو ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﺧەﺑﺎﺗﮑﺎرەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ڕۆژھەﻻﺗﯿﺶ ،ڕێﮕﺎی ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋﺎزاداﻧەﯾﺎن ھﯿﭻ ﮐﺎت ﭘێ ﻧەدراوە و ﺑەردەوام ﻟە ﮔەڵ ﺷەڕ و ﺳەرﮐﻮت و ﺗێﺮۆر و زﯾﻨﺪان ﺑەرەوروو ﺑﻮون ،ﺑەم ﺧەڵﮑﯽ ڕۆژھەﻻﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن، ھەﺗﺎ ھﺎﺗﻮە ﺟﺎر ﺑە ﺟﺎر زﯾﺎﺗﺮ ﮐەوﺗﻮوﻧەﺗە ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﺷﻮﻧﺎسوﮐﻮﻟﺘﻮورو زﻣﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن .ﻟە ھەر دەرﻓەﺗێﮏ ﺑﯚﯾﺎن رەﺧﺴﺎوە دژی ﺳﺘەمو ھەواردﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽو زﻣﺎﻧﯽ دەﻧﮕﯿﺎن ھەڵﺒڕﯾﻮە .ﻟە ﮔەڵ ﺋەوەی دەﺳەﺗﺪاراﻧﯽ ﺋێﺮان زەﻧﺪەﻗﯿﺎن ﻟە ﻧﺎوی ﭘێﺸەوا و ﮐﯚﻣﺎر و ﺋﺎ ﭼﻮوە ،ﺑە ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿەوە ﺋەم ﻧﺎواﻧە ﻟە ﺳەر ﻣﻨﺪاڵەﮐﺎﻧﯿﺎن دادەﻧێﻦو ﺑە ﺷێﻮەی ﺟﯚراوﺟﯚر ﯾﺎدی ﭘێﺸەوا و ﮐﯚﻣﺎرو٢ی ڕێﺒەﻧﺪان ﺑەرز ڕادەﮔﺮن .ھەر ﻟە ﺟێﺪا ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﺎن ﻟە ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەردەواﻣﯿﯽ ھﯚﮔﺮﯾﯿﺎن ﺑەم ﺣﯿﺰﺑە ﻟە ٧٠ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا ،ﻟەو ڕاﺳﺘﯿﯿەوە ﺳەرﭼﺎوە دەﮔﺮێ ﮐە ﺋەم ﺣﯿﺰﺑە ﺑە ھەڵﮕﺮی ﺋﺎی ﮐﯚﻣﺎر و درێﮋەدەری ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن دەزاﻧﻦ .ﺋێﻤە ﺷﺎﻧﺎزی ﺑەو وﺷﯿﺎرﯾﯿە ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯿەی ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧەوە دەﮐەﯾﻦ. ﻟە ٧١ﺳﺎﻟەی داﻣەزراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎندا ﭘەﯾﺎﻣﻤﺎن ﺑﯚ ﺗێﮑڕای ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋەﮐﺎﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﯚ ﺳەرﺟەم ڕۆڵەﮐﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﮐەﻣﺎن ﻟە ﺋێﺮان ﺋەوەﯾە ،ﺑێوەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳﻨﻮورە ﻓﮑﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎن و ﺑێ ﺳەرﻧﺠﺪان ﺑە ﺟﯿﺎوازﯾﯿە ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ،زاراوەﯾﯽ و ﺟﯚﮔﺮاﻓﯿﯿەﮐﺎن ،ﺑﺎ ﭘﺘﺮ ﻟە ھەﻣﯿﺸە ﻟە دەوری ﻓەﻟﺴەﻓەی ﭘێﮑﮫﺎﺗﻨﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﻧەﻣﺮەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚ ﺑﯿﻨەوە. ﻣﺎﻓﯽ ﺑێ ﺋەم ﻻوﺋەوﻻی ﮔەﻟﯽ ﮐﻮرد ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺋێﺮاﻧێﮑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮏ و ﻓﯿﺪراڵ دا ،ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺧﯚی ﺑﮕﺮێﺘە دەﺳﺖ .ﺑﺎوەڕ ﺑەو ﻣﺎﻓە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﮐﻤﺎن ﺋەرﮐﺪار دەﮐﺎ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ و ھﺎوﭘێﻮەﻧﺪی ﻟە ﻧێﻮﺧﯚﻣﺎن دا چ وەک ﺗﺎﮐەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵ و چ وەک ھێﺰ و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎن ،ھەر ﭼﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑە ھێﺰ ﺑﮑەﯾﻦ و ھەر ﮐﺎﻣێﮑﻤﺎن ﺑەو ﺟﯚرەی ﺑﯚﻣﺎن دەﮔﻮﻧﺠێ ،دژی ﺳﺘەﻣﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ھەواردﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،دژی ﺑێﻤﺎﻓﯽ و ﺳەرﮐﻮت و ﺳڕﯾﻨەوەی ﺷﻮﻧﺎس و ﻣێﮋوو و زﻣﺎنو ﮐﻮﻟﺘﻮوری ﺧﯚﻣﺎن ﻟە ﻻﯾەن ڕێﮋﯾﻤﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەوە ،ﺧەﺑﺎت ﺑﮑەﯾﻦ. دڵﺴﯚزان و ھﯚﮔﺮاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ڕاﺳﺖ ﻣﺎﻧﮕێﮏ ﻟەﻣەوﺑەر ﺑﻨﮑەی دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﺮا ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ھێﺮﺷێﮑﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ ﮐە ﺳەرﭼﺎوەﮐەی ،وەزارەﺗﯽ ﺋﯿﺘﻼﻋﺎت و ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﻮون .ﺋەم ﺗﺎواﻧە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯽﯾە ﮐە ﮔﯿﺎن ﻟە دەﺳﺖ داﻧﯽ ﭘﯚﻟێﮏ ﻟە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ڕۆڵەﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺋﯿﻤە و ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟێﮑەوﺗەوە ،ھەر وا ﮐە ﺑﻮوە ﻣﺎﯾەی ﭘەژارە و ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯽ ﺋێﻮە و زۆرﺑەی ھێﺰوﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ و ﺋێﺮاﻧﯿﯿەﮐﺎن ،ﺷەﭘﯚﻟێﮑﯽ ﮔەورە ﻟە ھﺎوﺧەﻣﯽ ﻟە ﮔەڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ھەر وەھﺎ ﺗﻮوڕەﯾﯽ و ﺑێﺰاری ﻟە ڕێﮋﯾﻤﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺑە دواوە ﺑﻮو .ﻟەم ﺑﯚﻧەﯾە دا ﺑە دەرﻓەﺗﯽ دەزاﻧﯿﻦ وێڕای دووﺑﺎرە ﮐﺮدﻧەوەی ﭘێﺰاﻧﯿﻨﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋێﻮە ،ھەﻣﻮو ﻻﯾەک دڵﻨﯿﺎ ﺑﮑەﯾﻨەوە ﮐە ﺧەﺑﺎت و ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺋێﻤە ﻟە دژی ڕێﮋﯾﻤﯽ زۆردار و ﺧﻮێﻨڕێﮋی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑەم ﺟﯚرە ﮐﺮدەوە و ھەڕەﺷﺎﻧە ﻧﺎوەﺳﺘێ و ،ﺗﺎواﻧﯽ ﻟەم ﭼەﺷﻨە ﺗەﻧﯿﺎ ورﯾﺎﯾﯽ و ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺋێﻤە ﺑﯚ ﺑەرﭘەرﭼﺪاﻧەوەﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮو ھەروەھﺎ ﺋﯿﺮادەو ﺑڕﯾﺎرﻣﺎن ﺑﯚ درێﮋەی ﺳﯿﺎﺳەت و ﺑەرﻧﺎﻣەﮐﺎن و ﺷێﻮازە ﺟﯚراوﺟﯚرەﮐﺎﻧﯽ ﺧەﺑﺎت ،ﭘﺘەوﺗﺮ دەﮐﺎ. ھەر وەھﺎ ﻟە ﭼەﻧﺪ ڕۆژی ڕاﺑﺮدوودا ﭘﻠﯿﻨﯚﻣﯽ ﭘێﻨﺠەﻣﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘەی ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯽ ھەڵﺒﮋێﺮاوی ﮐﯚﻧﮕﺮەی ﺷﺎزدەﯾەﻣﯽ ﺣﯿﺰب ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو .ﯾەک ﻟە ﮐﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﺋەم ﭘﻠﯿﻨﯚﻣە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳﮑﺮﺗێﺮێﮑﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻧﻮێ ﺑە دوای دەﺳﺖ ﻟە ﮐﺎرﮐێﺸﺎﻧەوەی ھﺎوڕێﯽ ﺑەڕﯾﺰ ﮐﺎک ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻋەزﯾﺰی دا ﺑﻮو .ﻟە ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ڕاﺑﺮدوو دا دۆﺳﺘﺎنو دڵﺴﯚزاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﻋەﻻﻗەوەوە ،ھێﻨﺪێ ﺟﺎرﯾﺶ ﺑە ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەوە ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺋەم ﭘﺮﺳەی ﺑەردەم ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دەﮐﺮد .وەک ﺋﺎﮔﺎدارن ﮐﯚﻣﯿﺘەی ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯽ ﺣﯿﺰب ﺑە ھﺎوﮐﺎری و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﺳەرﺟەم ڕﯾﮑﺨﺮاوەﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ،ﺋەم ﭘڕۆﺳەﯾەی ﺳەرﮐەوﺗﻮاﻧە ﺑە ﺋﺎﮐﺎم ﮔەﯾﺎﻧﺪ .ﻟەم ﺑﯚﻧەﯾەدا ﭘێﻤﺎن ﺧﯚﺷە ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺗێﮑڕای دۆﺳﺘﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب دڵﻨﯿﺎ ﺑﮑەﯾﻨەوە ﮐە ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻧﻮێ ،ھﺎوڕێﯽ ﺑەڕێﺰ ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻣەوﻟﻮودیو دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﯿﺘەی ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯽ ﺣﯿﺰب ،ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮاﻧە و ﺑە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽو ھﺎوﮐﺎرﯾﯽ ﯾەﮐﺘﺮ، ﻟە ڕاﺳﺘﺎی ﺑﺮدﻧە ﭘێﺶ و ﺟێﺒەﺟێ ﮐﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾﺎر و ﭘەﯾﺎم و ڕاﺳﭙﺎردەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮەی ﺷﺎزدەﯾەﻣﯽ ﺣﯿﺰب ،ھەﻧﮕﺎو دەﻧێﻦ .ﺋێﻤە ﻟێﺒڕاوﯾﻦ ﮐە ھﯿﻮاو ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺋێﻮە ﻟە ﺑﺎرەی ﮐﯚﻣەڵﯿﮏ ﭘﺮﺳﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ وەک ھﺎوﮐﺎریو ھﺎوﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻟە ﮔەڵ ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ڕۆژھەت و ﺋﯿﺮان ،ڕەوﺗﯽ ﻟێﮑﻨﺰﯾﮑﺒﻮوﻧەوەو ﯾەﮐﮕﺮﺗﻨەوەی دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗەﮐﺎن ،ﮔﺮﻧﮕﯿﺪان ﺑە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟە ﻧێﻮﺧﯚی وت ،ﺑەردەواﻣﺒﻮون ﻟە ﺳەر ﭼﺎﻻﮐﺘﺮ ﮐﺮدﻧەوەی ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺟﯚراوﺟﯚری ﺣﯿﺰب ﻟە ﻧﯿﻮﺧﯚدا، ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ دەﻧﮕﯽ ﺣەﻗﺨﻮازاﻧەی ﺧەڵﮑﯽ ڕۆژھەﻻﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺑﯿﺮوڕای ﮔﺸﺘﯽو ﮐﯚڕ و ﮐﯚﻣەڵە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﮐﺎنو ھەر وەھﺎ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﻤﺎن ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽو ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﻟە ﺑەﺷەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑێ وم ﻧەھێڵێﻨەوەو زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭘێﺸﻮوش ھەﻧﮕﺎوﯾﺎن ﺑﯚ ھەڵ ﺑﮕﺮﯾﻦ .ﭼﻮﻧﮑە ﺋەﻣﺎﻧە ﺑەﺷێﮑﯽ ﺑﻨەرەﺗﯿﻦ ﻟە ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙەﮐﺎنو ﻧﺎوەرۆﮐﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەو ڕێﺒﺎزی ﺳﯿﺎﺳﯽو ﺧەﺑﺎﺗﮕێڕاﻧەی ﺣﯿﺰﺑﻤﺎن ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن .ﮔﺮﻧﮕﯿﺪاﻧﻤﺎن ﺑەو ﭘﺮﺳﺎﻧە ،ﺑەﺷێﮑﻦ ﻟەو ﺧەﺑﺎﺗە درێﮋﺧﺎﯾەﻧەی ﺋێﻤە ﺑەرەو ڕووﮔەی ڕزﮔﺎرﺑﻮون ﻟە دﯾﮑﺘﺎﺗﯚریو ﺑێﻤﺎﻓﯽو ژێﺮدەﺳﺘﯽ ،ھەﻣﺎن ﺋەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺎﻧەی ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭘێﻨﺎوﯾﺎن دا ﭘێﮏ ھﺎت ،ڕێﻨﻮێﻨﯽ دەﮐەن .ھەر ﺑﯚﯾە ﺟێﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﭼﺎوەروان ﺑﯿﻦ ﮐە ﻟە درێﮋەداﻧﯽ ﺋەوﺳﯿﺎﺳەتو ﺑەرﻧﺎﻣﺎﻧەی ﮐە ﺋێﻮە ﺑە دروﺳﺘﯿﺎن دەزاﻧﻦو ﺋێﻤە ﻟە ﺳەرﯾﺎن ﺑەردەوام دەﻣێﻨﯿﻨەوە ،وەک ھەﻣﯿﺸە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﻤﺎن ﺑﻦ. ﺟﺎرێﮑﯽ دﯾﮑە ﺑﯿﺮەوەرﯾﯽ ٢ی ڕێﺒەﻧﺪان و ﯾﺎدی ٧١ﺳﺎﻟەی داﻣەزراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ھەﻣﻮوﻻﯾەﮐﺘﺎن ﭘﯿﺮۆز.
ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن د ﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯽ ی ﺑەﻓﺮاﻧ ﺎری ی اﻧﻮﯾەی
٣٠ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٩ _ ١٣٩٥ی ژاﻧﻮﯾﯿەی٢٠١٧
ﺳﯿﺎﺳﯽ
دووی رێﺒەﻧﺪان و ﯾﺎدی ﮐﯚﻣﺎر رەزا ﻣﺤەﻣەدﺋەﻣﯿﻨﯽ
دووی رێﺒەﻧﺪان ﻟە ﻣێﮋووی ھﺎوﭼەرخدا رۆژێﮑﯽ ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد .ﻟەو رۆژە و ﻟە ﺳﺎڵﯽ ١٣٢٤دا ،ﻟەﺳەردەﺳﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﭘێﺸەوای ﮐﻮرد ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣﻤەد، »ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن« وەک ﯾەﮐەم دەﺳەﺗﯽ ﻣﯚدێڕﻧﯽ ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﻟە ﺷﺎری ﻣەھﺎﺑﺎد و ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن داﻣەزراو ﺋﺎی ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﺷەﮐﺎﯾەوە و ﺑەمﭼەﺷﻨە ﻻﭘەڕەﯾەﮐﯿﺰێﺮﯾﻨﻠە ﺧەﺑﺎﺗﯿﻨەﺗەوەﯾﯽﻣﺎﻧﮫەڵﺪراﯾەوە. ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋوو ﻟەﺳەر زێﺪ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮی ژﯾﺎوە و ﺳەرەڕای ھێﺮﺷﯽ داﮔﯿﺮﮐەراﻧﯽ ﺑێﮕﺎﻧە ،ﻧەﺗﻮاوەﺗەوە و ﺑەرﺑەرەﮐﺎﻧﯽ ﮐــﺮدوە و ﭘــﺎش ﻣــﺎوەﯾــەک ﺑەﺳەرداﮔﯿﺮﮐەرە ﺧﻮێﻦرێﮋەﮐﺎندا زاڵ ﺑﻮوە و ﻧﯿﺮی ﯾەﺧﺴﯿﺮﯾﯽ ﻟە ﻣﻠﯽداڕﻧﯿﻮە. ﻟەدوای داﺑەﺷﺒﻮوﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺳەر دوو ﺋﯿﻤﭙڕاﺗﯚری ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ و ﺳەﻓەوﯾﺶ دا ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﺷﯚرش و داﺳﺘﺎﻧﯽ ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯽﯾەﺗﯽ ﻣەزﻧﯽ ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪوە و ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮە ﻣﻠﮑەچ و ژێﺮدەﺳﺘەی ﺑێﮕﺎﻧە و داﮔﯿﺮﮐەراﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑێ .ﻟە ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ ﺟﻮاﻣێﺮاﻧەی«ﻗەی دمدم« ﻟەﻻﯾەن«ﺧﺎﻧﯽﻟە زێڕﯾﻦ« ﻟەﺳەردەﻣﯽ ﺷﺎﻋەﺑﺒﺎﺳﯽ ﺳەﻓەویﯾەوە ﺑﮕﺮە ھەﺗﺎ ﺷﯚرﺷە ﺧﻮێﻨﺎویﯾەﮐەی ﺳەﯾﺪ رەزای دێﺮﺳﯿﻢ ﻟە ﺑﺎﮐﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،دەﯾــﺎن ﺷﯚرش و راﭘەڕﯾﻨﯽ ﮔەورە ﻟە ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎندا ﺑﯚ ﺑەرﺑەرەﮐﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ داﮔﯿﺮﮐەران و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ وﻻﺗﯽ ﮐﻮردان ﺳەرﯾﮫەڵﺪاوە .ﺑەم ھﯿﭻﮐﺎم ﻟەو ﺷﯚرﺷﺎﻧە ،ﺳەرەڕای ﻓﯿﺪاﮐﺎرﯾﯽ و ﻟەﺧﯚﺑﺮدووﯾﯽ رێﺒەران و ﺟەﻧﮕﺎوەرەﮐﺎﻧﯿﺎن ﺳەرﮐەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮون و ﺑەداﺧەوە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺋﺎواﺗﯽ ﻟەﻣێﮋﯾﻨەی ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد دەﺳﺘەﺑەر ﺑﮑەن.
ﭘێﺸەوا ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣﻤەد ﺑە ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ھﯚﮐﺎرە ﻣێﮋووﯾﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺳەرﻧەﮐەوﺗﻨﯽ ﺷﯚرش و راﭘەڕﯾﻨەﮐﺎﻧﯽ راﺑﺮدووی ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد و ھەل و ﻣەرﺟﯽ ﺋەوﮐﺎﺗﯽ رۆژھەﻻﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﺟەﻧﮕەی ﺷەڕی دووھەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ﻟەو ﮐﺎﺗە دا ﮐە ﺑﺎﮐﻮور و ﺑﺎﺷﻮوری ﺋێﺮان ﻟەﻻﯾەن ھێﺰەﮐﺎﻧﯽ ﯾەﮐێەﺗﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿەت و ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎی ﻣــەزﻧــەوە داﮔــﯿــﺮ ﮐــﺮاﺑــﻮون، ﺑﯿﺮۆﮐەی داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ﮐﻮردی ﮔەڵە ﮐﺮد .ﺋەو ﮐە ﺧﯚی ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﻣﺮۆﭬە ھەرە زاﻧﺎ و ﺑەﻟﯿﻤەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو ﺳەردەﻣە ﺑﻮو و ﻟە ﻧێﻮ ﮐﯚﻣەﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻣﻮﮐﺮﯾﺎندا ﺟێﮕە و ﭘێﮕەی ﺑەھێﺰی ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯽ ھەﺑﻮو ،ﺑﺎش دەﯾﺰاﻧﯽ دەﺑێ ﻟەو ھەل و دەرﻓەﺗە ﻟە ﻧەﻣﺎﻧﯿﺪەﺳەﺗﯽ ﺳەرﮐﻮﺗﮑەری ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﭘەھﻠەوی ﻟە ﻧﺎوﭼەﮐەداﮐەڵﮏوەرﮔﺮێ و ﺋەو ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ دەﺳەﺗە ﺑە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﮐﻮردی ﭘڕﺑﮑﺎﺗەوە. ﭘێﺸەوای ﻧەﻣﺮ زۆر ﺑﺎش ﺑﺎرودۆﺧەﮐەی ﻟێﮑﺪاﺑﻮەوە و دەﯾﺰاﻧﯽ ﺋەو دەﺳەﺗە ﮐﻮردیﯾە دەﺑێ ﺑە ﺷێﻮازێﮑﯽ ﻣﻮدێڕن ﻟەﺳەر ﺑەﺳﺘێﻨﯿﮑﯽ ﺟﯿﺎ ﻟە دەﺳەﺗەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑە داﺑﻤەزرێ .ھەر ﺑﯚﯾەش ﻟەﺳەرەﺗﺎدا ﻟەﺳەر ﺑﻨﺎﻏەی ﮐﯚﻣەڵەی«ژﮐﺎ « ﻟە ٢٥ی ﮔەﻻوێﮋی ١٣٢٤و رێﮏ ﻟە ﺳﺎڵڕۆژی ﻟە داﯾﮑﺒﻮوﻧﯽ ﺋەو رێﮑﺨﺮاوە ﺳﯿﺎﺳﯽﯾەدا داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ«ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن«ی وەک ﺣﯿﺰﺑێﮑﯽ ﺳەردەﻣﯿﺎﻧە و ﻣﯚدێﺮن ،ﺑە ﭘەﯾﺮە و ﭘﺮۆﮔﺮام و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ روون و دﯾﺎرﯾﮑﺮاو ،ﻟە ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﭼﻮارﭼﺮای ﺷﺎری ﻣەھﺎﺑﺎد راﮔەﯾﺎﻧﺪ. ﭘﺎﺷﺎن ﺑە ﭘﺸﺖ ﺑەﺳﺘﻦ ﺑە ﻓﺎﮐﺘەرە دەرەﮐﯿﯽ و ﻧێﻮﺧﯚیﯾەﮐﺎﻧﯽ وەک :ﻟەﺑەردەﺳﺖداﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﯾەﮐﯽ ﺑەرﻓﺮاوان ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﮐﯚﻣەﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﺧەڵﮏ و ﺳەرۆک ﺧێڵ و ﻋەﺷﯿﺮەﺗەﮐﺎن و ﺑﻮوﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎ و ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە و ھەروەھﺎ ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﮐﺎراﻣەی ﺑﺎرزاﻧﯽﯾەﮐﺎن ،ﻟەﻻﯾەک و ﻟەﻻﯾەﮐﯽ دﯾﮑەش ﻻوازی دەﺳەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی و ﺑﻮوﻧﯽ دوﻟﺘﯽ ﻣﻠﯽ ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎن وەک دراوﺳێﯾەﮐﯽ ﺑەھێﺰ و ﺟێﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧە و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﯾەﮐێەﺗﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿەت ﻟە دەﺳەﺗﯽ ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎن؛ ﭘێﺸەوا ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣﻤەدی ھێﻨﺎﯾە ﺳەر ﺋەو ﺑــﺎوەڕە ﮐە دەﺑێ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ڕاﺑﮕەﯾێﻨێ و ﺋﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرز ﺑﮑﺎﺗەوە. ھەرﺑﯚﯾەش ﻟە دووی رێﺒەﻧﺪاﻧﯽ ١٣٢٤ﻟە ﻧێﻮ ﺋﺎﭘﯚرای دەﯾﺎن ھەزار ﮐەس ﻟە ﺧەڵﮑﯽ ﻣەھﺎﺑﺎد و ﺑﺎﻗﯽ ﺷﺎرە ﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ھەروەھﺎ ﺳەدان ﮐﻮردی ﭘﺎرﭼەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟە ﭼﻮارﭼﺮای ﻣەھﺎﺑﺎد ﻟە رێﻮرەﺳﻤێﮑﯽ ﺷﮑﯚداردا ﺋﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ھەڵﮑﺮاو ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺳەرۆﮐﺎﯾەﺗﯽ ﭘێﺸەوای ﻧەﻣﺮ راﮔەﯾێﻨﺪرا و ﮐﺎﺑﯿﻨەی دەوڵەت ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﮐﺎروﺑﺎر،دەﺳﺘﯽ ﺑە راﭘەڕاﻧﺪﻧﯽ ﮐﺎر و ﺋەرﮐەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەﮐﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳەﺗﯽ ﮐﯚﻣﺎردا ﮐﺮد .ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو ﺑە ﮐﺎﻧﮕﺎی ھﯿﻮا و ھﻮﻣێﺪی ﺧەڵﮑﯽ ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و زۆر ﻟە رووﻧﺎﮐﺒﯿﺮ و ﺷﺎرەزا ﻟە ﺑﻮارە ﺟﻮراوﺟﯚرەﮐﺎن ﺑە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽﯾەوە ﺑﯚ ﺧﺰﻣەت ﺑە ﮐﯚﻣﺎر
رووﯾﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەﮐﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳەﺗﯽ ﺋەو ﮐﯚﻣﺎرە ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﮐﺮد ﮐە ھەﻣﻮان ﺑە ﮐﯚﻣﺎری ﺧﯚﯾﺎﻧﯿﺎن دەزاﻧﯽ .ﺟﮕەﻟەوەش ﻟەﻣﺎوەی ﮐەﻣﺘﺮ ﻟە ﺳﺎﻟێﮏ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ﮐﻮردیدا زۆر ﮐﺎری ﺑﺎش ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارە ﻧێﻮﺧﯚﯾﯽ و دەرەﮐﯽﯾەﮐﺎن ﮐﺮان ﮐە دەﮐﺮێ ﻟە ﻧێﻮﺧﯚ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺑﺎس ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ دەوڵەت و دامودەزﮔــﺎ ﺋﯿﺪاریﯾە ﻓەرﻣﯽﯾەﮐﺎن و ﻟەﺷﮑەری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘێﮑﮫﺎﺗﻮو ﻟە ھ ــەزاران ﺟەﻧﮕﺎوەری ﮐــﻮرد ﮐە دواﺗــﺮ ﻧﺎوی«ﭘێﺸﻤەرﮔە«ی ﻟێﻨﺮا و ﺑﯚ ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﻧێﻮ ﮐــﻮرددا ﺟێﮑەوت و ھەروەھﺎ ﺑﺎس ﻟە ﺧﻮێﻨﺪن ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﮐــﻮردی و دەرﭼﻮوﻧﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﮔﯚﭬﺎرو رۆژﻧﺎﻣە و داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﯾەﮐێەﺗﯿﯽ ﻻوان و رێﮑﺨﺮاوی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ژﻧﺎن و ......زۆر ﻧﻤﻮوﻧەی دﯾﮑە ﻟە دەﺳﮑەوﺗەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎر ﺑﮑەﯾﻦ. ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ دەرەوەش داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﭘﺘەو ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارە ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯽﯾەﮐﺎﻧەوە ﻟەﮔەل دەوڵەﺗﯽ ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎن و ﺋﯿﻤﺰای رێﮑﮑەوﺗﻨﯽ ﺑەرﮔﺮی و ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﻟەﺑەراﻧﺒەر ﺋەﮔەری ھێﺮﺷﯽ ھێﺰەﮐﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی و ھەروەھﺎ ﻧﺎردﻧﯽ دەﯾﺎن ﺧﻮێﻨﺪﮐﺎری ﮐﻮرد ﺑﯚ ﯾەﮐێەﺗﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿەت ﺑﯚ درێﮋەدان ﺑە ﺧﻮێﻨﺪن و ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪیﯾە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺋﺎﺑﻮوریﯾەﮐﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋەو زﻟﮫێﺰە ﺳەرﮐەوﺗﻮوەی ﺷەڕی دووھەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ، ﺑەﺷێﮑﻦ ﻟە دەﺳﮑەوﺗەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن. ﺋــەو ﮐــﯚﻣــﺎرە و دەﺳــەﺗــﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑێﮔﻮﻣﺎن ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﺷﺎﻧﺎزیﯾەﮐﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەی ﮐﻮردە و ﺳەرەڕای ﺗەﻣەﻧﯽ ﮐﻮرﺗﯽ و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳەﮐەی ﮐە ﺑە ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﺸەوا و ھﺎورێﯿﺎﻧﯽ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎت ،زۆر دەﺳﮑەوت و ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﭘڕﺑﺎﯾەﺧﯽ ﺑﯚ ﻧەﺗەوەی ﮐــﻮرد ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﺑەدﯾﺎری ھێﻨﺎ ﮐە دەﮐــﺮێ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﺋــﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺳــﺮوودی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺋەیرەﻗﯿﺒﻮ ﻧﺎوی ﭘﯿﺮۆزی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﮑەﯾﻦ ﮐە ﺋەوڕۆ ﻟە ﺟﯿﮫﺎندا وەک ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻦ ﺟەﻧﮕﺎوەری ﺷەڕ ﻟەﮔەڵ ﺗێﺮۆرﯾﺰم ﻧﺎﺳﺮاوە. ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺎش ﮐەﻣﺘﺮ ﻟە ﺳﺎڵێﮏ ﻟە دوای داﻣەزراﻧﯽ ﺑە ھﺎﺗﻨەوەی ھێﻤﻨﺎﻧەی ﺋەرﺗەﺷﯽ ﺷﺎ رووﺧﺎ و ﮐﻮرد ﺑﯚ ﺟﺎرێﮑﯽ دﯾﮑەش ﺑە ﺋﺎزادی و ﺳەرﺑەﺳﺘﯽ ﻧەﮔەﯾﺸﺖ .ﻟەﺳەر ھﯚﮐﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﺗێﮑﺸﮑﺎﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ﮐﻮردی ﻟەو ﺑەﺷە ﻟە ﮐﻮردﺳﺘﺎندا زۆر ﺑﺎس و ﻟێﮑﯚڵێﻨەوە ﮐﺮاوە و ھەر ﮐەس و ﺷﺎرەزا و ﻣێﮋووﻧﻮوﺳێﮏ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑە ﺑەﺷێﮏ ﻟە ھﯚﮐﺎرەﮐﺎن ﯾﺎن ھەﻣﻮوﯾﺎن ﮐﺮدوە؛ ﺑەم زۆرﺑ ــەی ھــەرەزۆرﯾــﺎن ھــﯚﮐــﺎری ﺳــەرەﮐــﯽ رووﺧــﺎﻧــﯽ ﮐﯚﻣﺎر ﯾەﮐەم ،ﻟە ڕاﮐﺮدﻧﯽ رێﺒەراﻧﯽ ﺣﮑﻮﻣەﺗﯽ ﻣﯿﻠﻠﯽ ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎن و ﺧﯚﺑەدەﺳﺘەوەداﻧﯽ ﺋەو ھێﺰە ﮐﯚک و ﭘﻮﺷﺘەﯾە دەﯾــﺎن ھەزار ﮐەﺳﯽﯾە دەزاﻧﻦ ﮐە ﻟە ﺑەراﻧﺒەر ھێﺰە ﺷە و ﺷڕەﮐەی دەوڵەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯽ ﻟە ﺑەرەﮐﺎﻧﯽ ﭘێﺸەوەدا ﺑەرﺑەرەﮐﺎﻧﯽﯾﺎن ﻧەﮐﺮد و ﺑەمﭼەﺷﻨە ورەی ﺧەڵﮑﯽ ﻧﺎوﭼەﮐﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳەﻻﺗﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﻟــەرزۆک ﮐــﺮد و دووھەﻣﯿﺶ ﺳــەرۆک ﺧێڵ و ﻋەﺷﯿﺮەﺗەﮐﺎن ﺑﻮون ﮐە ﺑە ﻧەھێﻨﯽ ﭘێﻮەﻧﺪیﯾﺎن ﺑە ﻧﺎوەﻧﺪەوە ﮔﺮﺗﺒﻮو و ﻟە ڕێــﯽ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﻧﺎﻣە ،وەﻓـــﺎداری ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﺷﺎ راﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو؛ ﺋەوەش ﺳەرەڕای ﭘێﺪاﮔﺮی ﭘێﺸەوا و ھﺎوڕێﮑﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺑەرﺑەرەﮐﺎﻧﯽ و ﺑەرﺧﯚدان ﺑە دژی ھێﺮﺷﯽ ﺋەڕﺗەﺷﯽ ﺷﺎ، ﮐﺎرﯾﮕەری ھەﺑﻮو ﻟەﺳەر داﺑەزﯾﻨﯽ ورەی ﺧەڵﮑﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ. راﺳﺘە ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺗەﻣەﻧﯽ ھﺎت و ﭘێﺸەوا و ھﺎوڕێﯿﺎﻧﯽ و زۆر ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎر ﻟەﺳێﺪارە دران و ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەک دەﻧﮕﯽ ﮐ ﮐﺮاﯾەوە ،ﺑەم ﺑڵێﺴەی ﺋﺎﮔﺮی ﺷﯚرش و ڕاﭘەرﯾﻨﯽ ﮐﻮردان ﻟە ﻣﺎوەی ٧١ﺳﺎڵ دوای رووﺧﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎرﯾﺶ ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ﮐﻮردﺳﺘﺎندا ﻧەﮐﻮوژاﯾەوە و ﺑﺎﻧﮕﯽ ﻣﺎﻓﺨﻮازی ﮐﻮرد زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭘێﺸﻮو ﺑەرز ﺑﻮوﯾەوە .ﻟەﻣﺎوەی ﺋەو ٧١ﺳﺎڵەدا ﺟﯿﮫﺎن ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎڵﻮﮔﯚری ﻟەھەﻣﻮو ﺑﺎرێﮑەوە ﺑەﺧﯚﯾەوە دﯾﺘﻮوە و ﻧەﺧﺸەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﮔﯚڕاوە و ﻟە ﮔﯚڕانداﯾە . زۆر ﻟە رێﮋﯾﻤە دﯾﮑﺘﺎﺗﯚرەﮐﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەدا ،رووﺧــﺎون و ﮐﻮرد ﻟە رۆژەﭬــﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽدا وەک ﺳــەردەﻣــﯽ ﮐﯚﻣﺎر ﺑێ ﭘﺸﺖوﭘەﻧﺎﻧﯽﯾە و ھﯿﻮاﮐﺎن و ﺋەﮔەرەﮐﺎن ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﺋﺎزادی و ﺳەرﺑەﺳﺘﯽ ،ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﻟە ھەﻣﻮوﮐﺎت زۆرﺗﺮﺧﯚ دەﻧﻮێﻨﯽ. ﻟە ﺋێﺮان ھەروەک ﭼﯚن رێﮋﯾﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾەﺗﯽ ﻟەوﭘەڕی دەﺳەت ﻟــەﺑــەراﻧــﺒــەر ﺗــەوژﻣــﯿــﯽ ﺋــﯿــﺮادەی ﺧەڵﮑﯽ ﺋــﺎزادﯾــﺨــﻮازدا ﺧﯚی ﭘێڕاﻧەﮔﯿﺮاو رووﺧــﺎو ﻧﺎوی ﭼﻮوە ﻻﭘەڕە رەﺷەﮐﺎﻧﯽ ﻣێﮋووی ﺋێﺮاﻧەوە ،رێﮋﯾﻤﯿﺪژ ﺑە ﻣﺎﻓەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد ،ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺶ ﺳـــــەرەڕای ﺋ ــەو ھــێــﺰو دەﺳـــەﺗـــەی ﻟــە ﻧــﺎوﭼــەﯾــﺮۆژھــەﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖدا ھەﯾەﺗﯽ و وەک زﻟﮫێﺰێﮑﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﯽ ھەڵﺴﻮوﮐەوت ﻟەﮔەڵ دووﻧﯿﺎی دەرەوە دەﮐﺎت ،ﻟە ﻧێﻮﺧﯚی وتدا ﺑەﺗەواوی ﺷﭙﺮزەﯾە و ﻟە راﺳﺘﯽدا ﮔڕﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ و ﻧەﻓﺮەﺗﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﻟە وەزاڵەھﺎﺗﻮو ﺑەرەو ﻧەﻣﺎن ھەﻧﮕﺎو دەﻧێ .ﺑێﮔﻮﻣﺎن ﻧەﺗەوەی ﮐﻮردﯾﺶ ﻟەو ﺑەﺷە ﻟە ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻣەﯾﺪانداﯾە و دەﺑێ ﺑەھەﻣﻮو ﺷێﻮەﯾەک ،ﺑەﮐەڵﮑﻮەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ھەﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎﮐﺎﻧﯿﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﮐەﻟێﻦ و ﮐەﻟەﺑەرە ﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ رێﮋﯾﻤﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺶ ﺑێ، دەﻧﮕﯽ ﻧﺎرەزاﯾەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەراﻧﺒەر ﭘێﺸێﻠﮑﺮاﻧﯽ ﻣﺎﻓەﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑەرز ﺑﮑەﻧەوە. ﻟەﻻﯾەﮐﯽ دﯾﮑە رەﻧﮕە ﭘﺎش رووﺧﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن وەک ﯾەﮐەﻣﯿﻦ دەوڵەت و دەﺳەﺗﯽ ﻣﯚدێﺮﻧﯽ ﮐﻮردی ،ﺷﺎھﯿﺪی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﻧەﺗەوەﮐەﻣﺎن ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯿﻦ ﮐە ﺋەوە ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ٢٥ﺳﺎڵە ،دەﺳەﺗﯽ ﺧﯚی ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی وﺗ ــﯽ ﻋــێــڕا دا ﺑــەدەﺳــﺘــەوە ﮔــﺮﺗــﻮوە و ﺳــــەرەڕای ھەﻣﻮو ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿەﮐﺎن ،وەک ﺷەڕی ﻧێﻮﺧﯚﯾﯽ و ﮔەﻣﺎرۆی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ و ﻟــەم دووﺳــﺎڵــەی دواﯾــﯿــﺶدا ھێﺮﺷﯽ دڕﻧــﺪاﻧــەی ڕێﮑﺨﺮاوی ﺗێﺮۆڕﯾﺴﺘﯽ ﺷێﻮە دەوڵەﺗﯽ داﻋﺶ ،ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺑەﺳەرﺑەرزی ﺋﺎی ﮐﯚﻣﺎرە ﺟﻮاﻧەﻣەرﮔەﮐەی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺷەﮐﺎوە ڕاﮔﺮێ
ژﻣﺎره٦٩٦:
رۆژﻧﺎﻣەی
ﭼﻪﻧﺪ ﭼﺎﻻﮐﯽﯾەﮐﯽ دﯾﮑەی ﺣﯿﺰب ﺳەرداﻧﯽ ﺷﺎﻧﺪێﮑﯽ ﻣەﮐﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﮐﯿەﺗﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﺶﻧﯿﻮەڕۆی ڕۆژی ھەﯾﻨﯽ٢٤ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎر ھەﯾ ەﺗێﮑﯽ ﻣەﮐﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﮐﯿەﺗﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﮑﮫﺎﺗﻮو ﻟە ﺑەڕێﺰان د .ﺋەرﺳەﻻن ﺑﺎﯾﺰ و ﺳەﻋﺪی ﺋەﺣﻤەد ﭘﯿﺮە ،ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻣەﮐﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽو ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺑەﮐﺮ ﻣﺴﺘەﻓﺎ ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳەرﮐﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﮐﯿەﺗﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎنو ،ڕاوێﮋﮐﺎری ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﺳەرۆﮐﯽ ھەرﯾﻤﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺳەرداﻧﯽ ﺳﮑﺮﺗﺎرﯾﺎی ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﮐﺮدو؛ ﻟەﻻﯾەن ھەﯾ ەﺗێﮑﯽ ڕێﺒەرﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﭘێﺸﻮازﯾﯿﺎن ﻟێﮑﺮا. ﻟەو دﯾﺪارەدا ﮐە ﺑە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻋەﺑﺪوڵ ﺣەﺳەنزادە ،ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ دﯾﺎری ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮐﻮردی ڕۆژھەتو ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﺮا، ﮐﯚﻣەڵە ﺑﺎﺑەﺗێﮑﯽ ڕۆژەﭬﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﻧﺎوﭼە ﻗﺴەوﺑﺎسو ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﺑﯿﺮوڕاﯾﺎن ﻟەﺳەر ﮐﺮا. ھەﯾ ەﺗﯽ ﯾەﮐﯿەﺗﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟەو دﯾﺪارەدا ھﺎوﺧەﻣﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺷەھﯿﺪﺑﻮوﻧﯽ ﭘﯚﻟێﮏ ﺗێﮑﯚﺷەری ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕات ﺑەھﯚی ﺗەﻗﯿﻨەوەﮐەی ﺷەوی ﯾەڵﺪای ﺑەر ﻗەی دێﻤﻮﮐﺮات دەرﺑڕیو؛ ھﯿﻮاﯾﺎن ﺧﻮاﺳﺖ ﮐە ڕووداوی ﻟەو ﭼەﺷﻨە دووﭘﺎت ﻧەﺑێﺘەوەو ﺋەوەش ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺧەﻣﯽ ھەﻣﻮو ﻻﯾەک ﺑێ.
ﺳەرداﻧﯽ ھەﯾ ەﺗێﮑﯽ ﭘ اک ﻟە ﺑﻨﮑەی دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ڕۆژی ﺳێﺸەﻣﻤە ٢١ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎر ،ھەﯾ ەﺗێﮑﯽ ﭘﮋاک ﺑە ﺳەرۆﮐﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﻣەﻧﺪ ﻣﻮﻋﯿﻨﯽ ،ھﺎوﺳەرۆﮐﯽ ﺋەو رێﮑﺨﺮاوەﯾە ﺳەرداﻧﯽ دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮐﺮد و ﻟەﻻﯾەن ھەﯾ ەﺗﯽ ڕێﺒەرﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﭘێﺸﻮازﯾﯿﺎن ﻟێﮑﺮا. ﻟەو ﺳەرداﻧەدا ،ﺳﯿﺎﻣەﻧﺪ ﻣﻮﻋﯿﻨﯽ ﺑە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ڕێﮑﺨﺮاوەﮐەﯾﺎن ھﺎوﺧەﻣﯿﯽ ﻗﻮوڵﯽ ﺧﯚی ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺷەھﯿﺪﺑﻮوﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵێﮏ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺗێﮑﯚﺷەری ﺣﯿﺰب ﻟە ﺗەﻗﯿﻨەوەﮐەی ﺷەوی ﯾەﻟﺪادا ﺑە ڕێﺒەرﯾﯽ ﺣﯿﺰب ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ. ﺑﺎس ﻟە ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮەی ٥ی ﭘﮋاک و ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯿەﮐﺎن ﻟەﺳەر ﭘێﮑﮫﺎﺗەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺗەﺷﮑﯿﻼﺗﯽ ﺋەو ڕێﮑﺨﺮاوەﯾە ،ﺑﺎس ﻟە ﺳەر ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑەﮐﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘﺮﺳﯽ ﮐﻮرد ﻟە ﺑەﺷەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯽ ﻟێﮏﻧﯿﺰﯾﮑﯿﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ دروﺳﺘﮑﺮدﻧﯽ ﻟێﮏﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨێﮑﯽ ھﺎوﺑەش ،ﭼەﻧﺪ ﺗەوەرێﮑﯽ ﺑﺎﺳەﮐﺎﻧﯽ دوو ھەﯾ ەﺗﯽ ﭘﮋاک و ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو.
ﭼﺎﻻﮐﯿﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺣﯿﺰ
ﻟە ڕەﺑەت و ﺷﻨﯚ
ﻟە درێﮋەی ﮐﺎرداﻧەوە و ھﺎوﺧەﻣﯿﯿەﮐﺎن ﻟە ﮔەڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﻣەﺣﮑﻮﻣﮑﺮدﻧﯽ ﮐﺮدەوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿەﮐەی ﺑەردەم ﻗەی دێﻤﻮﮐﺮات ،ﺋەﻧﺪاﻣﺎن و دۆﺳﺘﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﻟە ﺷﺎرەﮐﺎﻧﯽ ڕەﺑەت و ﺷﻨﯚ ﭼﺎﻻﮐﯿﯽ ﺗەﺑﻠﯿ ﯿﯿﺎن ﮐﺮد. ﻟەو ﭼﺎﻻﮐﯿﯿە ﺗەﺑﻠﯿ ﯿﯿﺎﻧەدا ﺑە ﺑوﮐﺮدﻧەوەی وێﻨەی ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﺳﻮرﺧەﺗﯽ ﺷەوی ﯾەﻟﺪا ﯾﺎد و ﺑﯿﺮەوەرﯾﯽ ﺋەواﻧﯿﺎن ﺑەرز ڕاﮔﺮت و ﻟەﮔەڵ ڕێﺒﺎز و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ وەﻓﺎﯾﺎن ﻧﻮێ ﮐﺮدەوە. ھەروەھﺎ ﺑەﺑﯚﻧەی ھﺎﺗﻨەوەی ٢ی ڕێﺒەﻧﺪان ،ﺳﺎڵڕۆژی داﻣەزاﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺳەر ﺑە ﺷﺎری ﺷﻨﯚ ﭼﺎﻻﮐﯿﯽ ﺗەﺑﻠﯿ ﯽ ﮐﺮاوە و ڕێﺰ ﻟە ﯾﺎد و ﺑﯿﺮەوەرﯾﯽ داﻣەزرێﻨەراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺮاوە. ﺎﻧێ ڕهش ،ﺑﺎب ﺧﺎوێ ،ﺑێﺗﺮﯾﺎن ،ﯿﺴﻪوێ و ﺗﺎژهدهرێ ﭼەﻧﺪ ﮔﻮﻧﺪێﮑﯽ ﻧﺎوﭼەی ﺷﻨﯚ ﺑﻮون ﮐە ﺑە دروﺷﻢ و ﺗڕاﮐﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ڕازاﻧەوە ،ھەروەھﺎ ھﻪروهھﺎ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺳێڕێﯿﺎﻧﯿﯽ ﻧﻪڵﯚس ،ڕێﮕﺎی ﺳﻪرهﮐﯿﯽ ﻧێﻮان ﭘﯿﺮاﻧﺸﺎر ﺑﯚ ﺷﻨﯚ ﺋﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪرز ﮐﺮدهوه.
ﺋﺎزاد ھﻮﻧەرﭘەژوو ﻟە ﺋﺎﻣێﺰی ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاتدا ﺋﺎراﻣﯽ ﮔﺮت ﺋﺎزاد ھﻮﻧەرﭘەژوو ،ﻻوی دێﻤﻮﮐڕات و ﺟﻮاﻧەﻣەرﮔﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐە ڕۆژی دووﺷەﻣﻤە٢٧ ،ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎر ﺑەھﯚی ڕووداوی ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﻟە رێﮕەی ﭘﯿﺮﻣﺎم ــ ھەوﻟێﺮ ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﮐﺮد ،ﻟە ﻣەزاری ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﺣﯿﺰبدا ﻧێﮋراو ڕێﻮڕەﺳﻤﯽ ﭘﺮﺳەو ﺳەرەﺧﯚﺷﯿﯿەﮐەی ﻟە ﺑﻨﮑەی دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﺪا ﺑەڕێﻮەﭼﻮو. ﻟەو ڕێﻮڕەﺳﻤەدا ﮐە ﺑەﺑەﺷﺪارﯾﯽ ﺳەدان ﮐەس ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن وﺑﻨەﻣﺎڵە و دۆﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﺎزاد ،ﺑەڕێﻮەﭼﻮو ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻋەﺑﺪوڵﻼ ﺣەﺳەنزادە وﺗﺎرێﮑﯽ ﭘێﺸﮑێﺶ ﮐﺮد. ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻋەﺑﺪووڵ ﺣەﺳەنزادە ﻟە ﻗﺴەﮐﺎﻧﯿﺪا وێڕای ﺑﺎس ﻟە ﭘێﮕەی ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﺑەرزی ﺑﻨەﻣﺎڵە ھﻮﻧەرﭘەژوو ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﺑﯚﮐﺎن ،ﺗێﮑﯚﺷﺎن و ﺧەﻣﺨﯚرﯾﯽ ﻻوی دێﻤﻮﮐﺮات ﺋﺎزاد ھﻮﻧەرﭘەژووی ﺑەرزﻧﺮﺧﺎﻧﺪ و ﻟە ﻻﯾەن ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﮔەورەی ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗەوە ﺳەرەﺧﯚﺷﯿﯽ ﻟە ﺑﻨەﻣﺎڵە و ﺳەرﺟەم ﮐەﺳﻮﮐﺎری ﺋﺎزاد ھﻮﻧەرﭘەژوو ﮐﺮد. ﺑەدوا ﺋەودا ،ﺑەدرەدﯾﻦ ﺳﺎڵ ھﺎوڕێ و ھﺎوﮐﺎری ﺋﺎزاد ،ﻟەﺳەر ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯽ و ھەڵﺴﻮﮐەوﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙەروەراﻧەی ﺋﺎزاد ھﻮﻧەرﭘﮋوو ﺑﯚ ﺑەﺷﺪاراﻧﯽ رێﻮڕەﺳﻤەﮐە دوا.
٣٠ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٩ _ ١٣٩٥ی ژاﻧﻮﯾﯿەی ٢٠١٧
ﺳﯿﺎﺳﯽ
ﻟە »ﺋەﮐﺒەرﺷﺎ«وە ﺑﯚ »ﺋەﻣﯿﺮﮐەﺑﯿﺮی ﺳەردەم«!! ﺧﻮ ﻨﺪﻧەو ﯾە
ﺳﻤﺎﯾﻞ ﺷەرەﻓﯽ
ﻟە ﺑەراﻧﺒەر ﮐﺎرﻧﺎﻣەی ﭘڕ ﻟە ﺳــەرﮐــﻮت و ﺗێﺮۆر و ﮐﻮﺷﺘﺎری ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽدا ،ﻧــﺎوﺑــﺮاو ﻧــﺎزﻧــﺎوی »اﮐﺒﺮﺷﺎە«ی ﺑەرﺳەردا ﺑڕاو رۆژ ﻟە ﮔەڵ رۆژ ﺟێﮕەو ﭘێﮕەی ﻟــە ﻧێﻮ ﮐﯚﻣەﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﺋــێــﺮاندا داﺑـــەزی .ﺑە ﺟﯚرێﮏ ﮐە ﻧەﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺑەراﻧﺒەر ﻣﯚرەﯾەﮐﯽ ﺑێﻧﺎوﻧﯿﺸﺎن و ﻻوازی وەک ﺋەﺣﻤەدیﻧﮋاددا ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺑﯚ ﺟﺎری ﺳێﮫەم ﺑﺒێﺘەوە ﺑە ﺳەرﮐﯚﻣﺎر ،ﺑەڵﮑﻮو ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﯿﺶدا ﻟە ﺷﺎری ﺗﺎران ،ﮐەﻣﺘﺮﯾﻦ دەﻧﮕﯽ ھێﻨﺎﯾەوە ﮐە دواﺗﺮ ﺑەﻧﺎﭼﺎر وازی ﻟە ﭼﻮوﻧە ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﯿﺶ ھێﻨﺎ. ﺑـــەم ﻟــە ﻣــــﺎوەی دوو دەﯾــــەی راﺑــــــﺮدوودا ﻟــە ﮔــەڵ رووﺑەرووﺑﻮوﻧەوەی ﻟە ﮔەڵ ﻋەﻟﯽ ﺧﺎﻣﻨەﯾﯽ ﮐە ﺧﯚی رۆڵﯽ ﯾەﮐﻼﮐەرەوەی ﻟە ﺑﻮوﻧﯽ ﺑە رێﺒەری ﻧﯿﺰامدا ﮔێڕا ﺧﯚی وەک ﮐەﺳێﮑﯽ ﻣﯿﺎﻧەڕەو دەرﺧﺴﺖ و ﻟە ﺟەرﯾﺎﻧﯽ رووﺑەرووﺑﻮوﻧەوەﮐﺎﻧﯽ ﺑﺎڵﯽ رێﻔﯚرﻣﺨﻮاز و ﻣﻮﻋﺘەدل ﻟە ﮔەڵ ﺑــەرەی ﺑﻨﺎژۆﺧﻮاز و ﺑەﯾﺘﯽ رێﺒەریدا ،ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ رۆژ ﻟــەﮔــەڵ رۆژ زﯾــﺎﺗــﺮ ﻧێﻮاﻧﯽ ﻟــە ﮔەڵ ﺑﻨﺎژۆﺧﻮازان و ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺧﻮدی ﻋەﻟﯽ ﺧﺎﻣﻨەﯾﯽ ﺑەرﯾﻨﺘﺮ دەﺑﻮەوە .ﺑە ﮐﻮرﺗﯽ ﺋەم ھەڵﻮێﺴﺖ ﮔﯚڕﯾﻨﺎﻧە ﺋﺎﮐﺎﻣەﮐەی ﺑﻮو ﺑەوەﯾﮑە ﻧﺎزﻧﺎوی ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟە »اﮐﺒﺮﺷﺎ«وە ﮔﯚڕدرا ﺑە »اﻣﯿﺮﮐﺒﯿﺮ زﻣﺎن« و ﭘﯿﺎوی »ﻣ ﻠﺤﺖ« و ﺑە ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﺎن ﮐــەس ﻟە ﺧەڵﮑﯽ ﻧــﺎوﭼــەﺟــﯚراوﺟــﯚرەﮐــﺎﻧــﯽ ﺋێﺮاﻧەوە ﻟە رێﻮرەﺳﻤﯽ ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﺗەرﻣەﮐەﯾﺪا ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون . *** ﺑەم ﭘێﺸەﮐﯽﯾە ﮐﻮرﺗەوە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﺎس ﻟەو ھﯚﮐﺎراﻧە ﺑﮑﺮێ ﮐە ﺷﻮێﻨﺪاﻧەرﺑﻮون ﻟە ﺑﯿﭽﻢداﻧﯽ ﺋــەم ﺟــﯚرە ﻟە رەﻓﺘﺎر و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان .ﺑە ﻣﺎﻧﺎﯾەﮐﯽ ﺳﺎدەﺗﺮ ﭘێﻮﯾﺴﺘە وﻣﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﺑﺪرێﺘەوە ﮐە؛ ﺑﯚ ﮐەﺳێﮑﯽ وەک رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﮐە ﮐﺎرﻧﺎﻣەی ﺳەردەﻣﯽ دەﺳەﺗﺪارێﺘﯽﯾەﮐەی ﺑە ﻧەﻓﺮەﺗﯽ ﺧەڵﮑەوە ،ﻧﯚﻣﺮەی »ﺋەﮐﺒەرﺷﺎ« وەردەﮔـــﺮێ ،ﺑــەم ھەر ﺋەم ﭘﯿﺎوە دواﺗﺮ دەﺑێﺘە »ﺋەﻣﯿﺮﮐەﺑﯿﺮی ﺳەردەم« ﺑــێﮔــﻮﻣــﺎن وﻣـــﺪاﻧـــەوە ﺑــەم ﭘــﺮﺳــﯿــﺎرە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﻟێﮑﯚڵﯿﻨەوەﯾەﮐﯽ ﭼڕی »رەﻓﺘﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ« ھەﯾە ﮐە ﻟەﺗﺎﻗەﺗﯽ ﺋەم وﺗﺎرەدا ﻧﯿە .ﺑەم دﯾﺴﺎﻧﯿﺶ ھەوڵ دەدەﯾﻦ ﻟە رووی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوەو ﺑە ھێﻨﺎﻧەﮔﯚڕی ﭼەﻧﺪ ھﯚﮐﺎرێﮏ ،ﺗﺎرادەﯾەک ﺳەرەداوێﮑﯽ ھﯚﮐﺎر و ﻋﯿﻠﻠەﺗە ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﮐﺎﻧﻤﺎن ﺑەدەﺳﺘەوە داﺑێ. ﺟﯿﺎ ﻟەو وﻣە ﮐﻠﯿﺸەﯾﯽ و ﮐﻼﺳﯿﮑﯽﯾە ﻣێﮋوویﯾەی ﮐە دەﺳﺘﺒەﺟێ ﻗﺎﻣﮏ ﻟەﺳەر »ﻻوازﯾــﯽ ﺣﺎﻓﺰەی ﺗﺎرﯾﺨﯽ« ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان دادەﻧــێ ،ھەوڵ دەدەﯾﻦ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﺑﺎﺳەﮐەدا ﺳەﺑﺎرەت ﺑە رەﻓﺘﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان، ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەﭼەﻧﺪ ھﯚﮐﺎرێﮏ ﺑﮑەﯾﻦ. ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎﯾﺸﯽ ﻟەﮔەڵدا ﺑێ ،ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎڵﺘﺮﻧﺎﺗﯿ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﮐەﻣﺎﯾەﺳﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻟە ﺋێﺮان و ھﯚﮐﺎری ﺑــﻨــەڕەﺗــﯽی ﻣــﺎﻧــەوەی رێــﮋﯾــﻤــﯽ ﮐــﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽﯾە. ﮐەﻣﺎﯾەﺳﯽﯾەک ﮐە ﺧەڵﮑﯽ ﻧﺎڕازﯾﯽ ﺋەم وﺗەی ﻧﺎﭼﺎرﮐﺮدوە رەﻓﺘﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﯚی ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻧﺎﮐﯚﮐﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮ ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﻧﯿﺰامدا ﺗەﻧﺰﯾﻢ و ﺑﯿﭽﻢ ﭘێ ﺑﺪات .ﯾﺎن ﺑەﻣﺎﻧﺎﯾەﮐﯽ ﺳﺎدەﺗﺮ؛ ﻣﺎدام ﺑﺎش ێﮏ وەک)ﺋﺎﻟﺘﺮﻧﺎﺗﯿ (وﺟﻮودی ﻧﯿە، ﻗﺴە ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻧێﻮان ﺧﺮا و ﺧﺮاﭘﺘﺮ دێﺘە ﮔﯚڕێ. واﻗﻌﯿەﺗێﮏ ﮐە ﺑەداﺧەوە ﻧﺰﯾﮏ ﺑە ٤٠ﺳﺎڵە ﺧەڵﮑﯽ ﺋەم وﺗە ،ﺑەﻧﺎﭼﺎری رەﻓﺘﺎری ﻟە ﮔەڵ دەﮐەن. ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧێﮑﯽ ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوی ﺷﻮێﻨﺪاﻧەر ﮐە ﺗﻮاﻧﯿﺒێﺘﯽ ،ﯾــﺎن ﺑﺘﻮاﻧێ ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺧەڵﮏ وەدەﺳــﺖ ﺑێﻨێ و ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی وەک ﺋﺎﻟﺘﺮﻧﺎﺗﯿﭭﯽ ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﺳەرﮐﻮﺗﮑەر ،ﻗﺒﻮوڵﯽ ﺑﮑﺎت ،ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﺑﺮدۆﺗەوە ﻧێﻮ دەرﻓەﺗە ﻻﻧﯿﮑەﻣﯽﯾەﮐﺎن .دەرﻓەﺗﮕەﻟێﮏ ﮐە ﺗەﻧﺎﻧەت ھێﻨﺪێﮏ ﺟﺎرﯾﺶ ﺧﻮدی ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﯚی دەﺧﻮڵﻘﯿﻨێ و ﺧەڵﮏ ﺑەھﯚی و ﻏﺎﯾﺐﺑﻮوﻧﯿﺮێﺒەرﯾﯿەﮐﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﻟﺘﺮﻧﺎﺗﯿ ﭘێﮐﺮاو ،ﻧﺎﭼﺎرە ﺣەﯾﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﯚی ﺑە ﺗەﺑەﻋﯿﯿەت ﻟە »ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺧﺮا ﻟەﺑەراﻧﺒەر ﺧﺮاﭘﺘﺮ«دا درێﮋە ﭘێ ﺑﺪات. ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﮐﺎراﮐﺘێﺮەﮐﺎﻧﯽ وەک ﮐەڕووﺑﯽ ،ﻣﻮوﺳەوی و رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ و ....ﺑﯚ ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان راﺳﺖ ﺑە ﻣﺎﻧﺎی درێــﮋەﭘــێــﺪان ﺑە ژﯾــﻮار و ﺣەﯾﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە دەرﻓەﺗە ﺑەرﺗەﺳﮏ و ﻻﻧﯿﮑەﻣەﮐﺎﻧە. ﺋـــەم رەﻓـــﺘـــﺎرەی ﺧــەڵــﮑــﯽ ﺋــێــﺮان ﻻﻧــﯿــﮑــەم ﺗــﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ دوو ﺑەرھەﻣﯽ ﺗﺎ رادەﯾــەک ﻣﻮﺳﺒەﺗﯽ ھەﺑێ ﮐە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە؛ دوورﯾﮑﺮدن ﻟە ﺑێﺗەﻓﺎوەﺗﯽ ،ﮐەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ و ﺑەزﯾﻨﺪووھێﺸﺘەوەی ﺣەﯾﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەو، ھەروەھﺎ ﻗﻮڵﺘﺮﮐﺮدﻧەوەی ﮐەﻟەﺑەر و ﻧﺎﮐﯚﮐﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮ ﺑﺎڵ و ﺗەﯾﻔەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮ ﻧﯿﺰام .ﯾەﮐەﻣﯿﺎن ﺟﯿﺎ ﻟە ﮐەڵﮏ وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟــە ﻻﻧﯿﮑەﻣﯽ دەرﻓــەﺗــەﮐــﺎن ﺑــﯚ زﯾﻨﺪووراﮔﺮﺗﻨﯽ ﺣەﯾﺎت و ژﯾــﻮاری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻧﺎوﺧﯚی وت ،زۆر ھﻮﺷﯿﺎراﻧە و ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﺋەو ﺗەﺣﻠﯿﻞ و ﻟێﮑﺪاﻧەواﻧەی ﮐە ﭘێﯿﺎن واﯾــە »ﺣ ــﺰوور« ﺟﯚرێﮏ ﺷەرﻋﯿﯿەتداﻧە ﺑە ﺳﯿﺴﺘﻢ ،ﭘﻮﭼەڵﮑﺮدﻧەوەی ﭘﯿﻼﻧﯽ ﻟە ﺑێﺗەﻓﺎوەﺗﯽدا راﮔﺮﺗﻦ و ﮐەﻣﺘەرﺧەم ﮐﺮدﻧﯽ ﺧەڵﮏ و ،ﻟە ﮐﯚﺗﺎﯾﯽدا ﺑەرﺑەرەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﮔەڵ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ داﻣﺎڵﯿﻦ و ﺧﺎڵﯽﮐﺮدﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەو ﺟﻮوڵە ﻧﺎرەزاﯾەﺗﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺧەڵﮑە ﻟە وزە و ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧەوەو ﺑەرەوﭘێﺸﭽﻮون .ﻗﻮڵﮑﺮدﻧەوەی ﻧﺎﮐﯚﮐﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺑﺎڵ و ﺗەﯾﻔەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮ ﻧﯿﺰام و ھەروەھﺎ راﮐێﺸﺎﻧﯽ ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﮐﺎراﮐﺘێﺮەﮐﺎﻧﯽ ھەر ﺋەم ﻧﯿﺰاﻣە ﺑﯚﻻی ﺑەرەی ﺧەڵﮏ ،ﯾﺎن
ﺑﯚ ر ﻓﺘﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺗﺎﮐﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ
ﻻﻧﯿﮑەم دوور ﺧﺴﺘﻨەوەﯾﺎن ﻟە ﺗﻮﻧﺪڕەوی و ھﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻣﯿﺎﻧەڕەوی ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و دەﺳﮑەوﺗێﮑﯽ ﺳەرﮐەوﺗﻮوی رەﻓﺘﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧەڵﮏ ﺑﻮوە. ﮐﺎراﮐﺘێﺮەﮐﺎﻧﯽ وەک ﻣﻮوﺳەوی ،ﮐەڕوﺑﯽ ،رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ و ﺑە ﻧەوﻋێﮑﯽ دﯾﮑە ،ﺧﺎﺗەﻣﯽ ،ﻟەو ﻣﯚرە ھەرە ﺋەﺳﺎﺳﯽ و ﺷﻮێﻨﺪاﻧەراﻧەی ﺧﯚدی ﻧﯿﺰام ﺑﻮون ﮐە ھەرﮐﺎﻣەﯾﺎن ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﮐﺎﻧﯽ دەرەﺟە دوو و ﺳێﯽ ﺋەم ﺳﯿﺴﺘﻤەدا رۆڵﯿﺎن ﻟە ﺳەرﮐﻮت و ﺑەرەودواوەﮔەڕاﻧﯽ ﺋێﺮان و ﺋێﺮاﻧﯽدا ھەﺑﻮوە. ﺑەم ﺋــەوەی ﺋەم ﮐﺎراﮐﺘەراﻧە ﻧﺎﭼﺎر ﺑە دوورﯾﮑﺮدن ﻟە ﺑﺎڵﯽ ﺗﻮﻧﺪڕەو رووﮐﺮدﻧە ﻣﯿﺎﻧەڕەوی ﮐﺮدوە ،ﺑﯚ رەﻓﺘﺎری ﺧەڵﮑﯽ ﺋەم وﺗە دەﮔەڕێﺘەوە .ﺋەم ﮐەﺳﺎﻧە ﻣﺎﻧﺎو ﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﻧﺰﯾﮑﺒﻮوﻧەوە ﻟە ﺧەڵﮏ و ﻟە ﻟەﮔەڵﺪاﺑﻮوﻧﯽ رەوﺗێﺪا دەﺑﯿﻨەوە ﮐە ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿە درەﻧــﮓ ﯾﺎن زوو ﺳەردەﮐەوێ)ﺋﯿﺮادەی ﮔەل(.
،،
ﺗـــﺎ ﺋێﺴﺘﺎﯾﺸﯽ ﻟ ــەﮔ ــەڵدا ﺑ ــێ ،ﻧــەﺑــﻮوﻧــﯽ ﺋﺎڵﺘﺮﻧﺎﺗﯿ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﮐەﻣﺎﯾەﺳﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻟە ﺋێﺮان و ھﯚﮐﺎری ﺑﻨەڕەﺗﯽی ﻣـــﺎﻧـــەوەی رێــﮋﯾــﻤــﯽ ﮐـــﯚﻣـــﺎری ﺋــﯿــﺴــﻼﻣــﯽﯾــە. ﮐــەﻣــﺎﯾــەﺳــﯽﯾــەک ﮐــە ﺧــەڵــﮑــﯽ ﻧـــﺎڕازﯾـــﯽ ﺋــەم وﺗــەی ﻧﺎﭼﺎرﮐﺮدوە رەﻓﺘﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﯚی ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻧﺎﮐﯚﮐﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮ ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﻧﯿﺰامدا ﺗەﻧﺰﯾﻢ و ﺑﯿﭽﻢ ﭘێ ﺑﺪات
،،
*** ﺷﯚڕش و ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺋەم ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵەی دواﯾﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﮐە ﺑەراﻧﺒەر ﺑە دەﺳەﺗە ﺳەرەرۆ و دﯾﮑﺘﺎﺗﯚرەﮐﺎن، ﻓﺎﮐﺘەرێﮑﯽ ﺷﻮێﻨﺪاﻧەری دﯾﮑەﯾە ﻟە ﺑﯿﭽﻢداﻧﯽ رەﻓﺘﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان ﻟەم ﭼەن ﺳﺎڵەدا .زۆر ﺑﺎﺷﻤﺎن ﻟــەﺑــﯿــﺮە ﮐــە زۆرێــــﮏ ﻟــە ﺷــﺮۆﭬــەﮐــﺎران و ﭼــﺎودێــﺮاﻧــﯽ رووداوەﮐــﺎﻧــﯽ »ﺑەھﺎری ﻋەرەﺑﯽ« ﭘێﯿﺎن واﺑــﻮو؛ »ﺋەم ﺷﯚڕﺷﺎﻧە دەﺑﻨە ھﺎﻧﺪەرێﮑﯽ ﺑەھێﺰ ﺑﯚ ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان ﮐە دژ ﺑە ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋێﺮان راﭘــەڕن و ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑەم ﺳﯿﺴﺘەﻣە ﺑێﻨﻦ و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ رێﺒەراﻧﯽ رێﮋﯾﻢ ﻟە ﺗﺎراﻧﯿﺶ ھﺎوﺷێﻮەی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ،ﺑﻦ ﻋەﻟﯽ ﻟە ﺗﻮوﻧﺲ ،ﻗەزاﻓﯽ ﻟە ﻟﯿﺒﯽ و ﺣﻮﺳﻨﯽ ﻣﻮﺑﺎرەک ﻟە ﻣﯿﺴﺮ دەﺑێ « ﺑەم ﺋﺎﮐﺎم و ﻧەﺗﯿﺠەی ﺋەم ﺷﯚڕﺷﺎﻧە ﮐە ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚ ،ﮐﯚدەﺗﺎ، وێﺮاﻧﯽ و ﺋﺎوارەﺑﻮوﻧﯽ ﺑەﻣﯿﻠﯿﯚﻧﺎن ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ ﻟێﮐەوﺗەوە، ﺷﻮێﻨەوارێﮑﯽ ﭘێﭽەواﻧەی ﭼﺎوەڕواﻧﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﮐﺮدۆﺗە ﺳەر رەﻓﺘﺎر و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان. ﺋەوەی ﻟەم ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەدا ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان وەک ﭘەﯾﺎم ﻟەم ﺷﯚرش و ﺳەرھەڵﺪان و ﺋﺎﻟﯚﮔﯚڕاﻧە وەریﮔﺮت ،ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧەوە ﻟە دوو ﭼەﻣﮑﯽ »ھەزﯾﻨە« و »ﻧەﺗﯿﺠە« ﺑﻮو .ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾە ﮐە؛«ﭼﯽ وەﻻ دەﻧێﯽ و ﭼﯽ وەدەﺳﺖ دێﻨێ« .ﺋەﮔەر زۆرﯾﺶ ﺳﺎدەﺗﺮی ﺑﮑەﯾﻨەوە ،ﺧەڵﮑﯽ ھﯿﭽﮑﺎم ﻟە ﺷﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎران، ﺋﯿﺴﻔەھﺎن ،ﺷﯿﺮاز ،ﻣەﺷﮫەدو ﺗەورێﺰو...ﻧە ﭘێﯽ ﺧﯚﺷەو ﻧە ﮐﺎر ﺑﯚ ﺋەوەﯾﺶ دەﮐﺎت ﮐە؛ ﺧﻮی و ﺷﻮێﻨﯽ ژﯾﺎن ﺗﻮوﺷﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ رەﻗەو ﺣەڵەب و ﺧەڵﮑەﮐەی ﺑێ .ھەر ﻟەم ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەدا دەزﮔﺎی ﺗەﺑﻠﯿ ﯿﯽ ﺧﻮدی رێﮋﯾﻢ زۆر زﯾﺮەﮐﺎﻧە ﺑە ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻻﯾەﻧە ﻧەرێﻨﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺋەم ﺳەرھەڵﺪاﻧﺎﻧە ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ)ﺳﻮﻧﻨﯽ( ،ﻣﻮدﯾﺮﯾﯿەﺗﯽ ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﻟە داﻧﯽ ھەزﯾﻨە و ھەﺳﺘﯽ ﻣەزھەﺑﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﮐﺮد. ﺋەم ﻓﺎﮐﺘەرە دەرﮐﯽﯾە ﺟﯿﺎ ﻟەوەﯾﮑە ﻟە رووی ﻧەﺗﯿﺠەو دەﺳﮑەوﺗﯽ ﺷﯚرﺷەﮐﺎﻧەوە ھﯿﭻ ﭘەﯾﺎﻣێﮑﯽ ھﯿﻮاﺑەﺧﺸﯽ ﺑﯚ ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان ﭘێ ﻧەﺑﻮو ،ﻟە رووی ﻣەزھەﺑﯿﺸەوە ،ﺧەڵﮑﯽ ﺷﯿﻌەﻣەزھەﺑﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﺗﻮوﺷﯽ ﺗێﻓﮑﺮﯾﻨێﮑﯽ ﻗﻮڵﯽ دﯾﮑە ﮐﺮدو ،ﻟە ﺋﺎﮐﺎمدا رەﻓﺘﺎری ﺗﻮﻧﺪڕەواﻧەی ﺑەرەی ﺳﻮﻧﻨﯽ و ﻟەﺳەرووی ھەﻣﻮاﻧەوە داﻋﺶ ﻟە ﻧﺎوﭼەﮐە ،ﮐە ﺧﯚی وەک ﻧﻮێﻨەرو دەوڵەﺗﯽ ﺧەﻻﻓەﺗﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ)ﻣەزھەﺑﯽ ﺳﻮﻧﻨﯽ( دەرﺧﺴﺖ ،ﺋێﺮاﻧﯿﯽ ﺷﯿﻌەﻣەزھەﺑﯽ »ﻟە راﺳﺘﯽ راﺳﺘەوە ﺑﯚ ﭼەﭘﯽ ﭼە «،ﺑﯚ ﺟﺎرێﮑﯽ دﯾﮑە ﮔەڕاﻧﺪەوە ﺑﯚ ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧەوە ﻟە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ ﺗەﻋﺎﻣﻮول ﻟە ﮔەڵ ﺑﺎڵﯽ ﻧەرﻣﯽ دەﺳەﺗﯽ ﺷﯿﻌە ﻟە ﺗﺎران. ﺗێﮑەڵﮑﺮدﻧﯽ ﺋەم ھەﺳﺘە)ﺷﯿﻌەﮔەراﯾﯽ( ﻟە ﮔەڵ ھەﺳﺘﯽ »ﻣﯿﮫﻦ ﭘﺮﺳﺘﯽ«)ﻧەﺗەوەﯾﯽ( ﮐــە ﻟەﻧێﻮ ﺗﺎﮐﯽ ﺋێﺮاﻧﯽدا رەﮔێﮏ ﻟە »ﻧﮋادﭘەرەﺳﺘﯽ«ﯾﺸﯽ ﺗﯿﮑەڵە ،ﻟە ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ دا ھەر ھەﻣﻮوﯾﺎن -ﺑە ﺑێ ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﯿﺮوﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﯿﺎوازی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ژێﺮ ﭼەﺗﺮی »ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺗەواوﯾەﺗﯽ ﺧﺎﮐﯽ ﺋــێــﺮان«دا ﻟــە دەوری ﯾــەک ﮐــﯚ دەﮐــﺎﺗــەوە .ﺋەﻣە ﺑەﺷێﮑﯽ داﻧەﺑڕاوە ﻟە رەﻓﺘﺎر و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﺗﺎﮐﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ. دوا وﺗە؛ ﺑەﺳەرﻧﺠﺪان ﺑە ھەﻣﻮوی ﺋەم ﺋﯿﺪﯾﻌﺎ و ﺗێڕواﻧﯿﻨﺎﻧەوە ھەر وەک ﻟە ﺟەرﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮدﻧﯽ ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ و زۆر رووداوو وﺑﯚﻧەی دﯾﮑەدا دەرﮐەوﺗﻮوە ،رەﻓﺘﺎری ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﮔەورەﺷﺎرەﮐﺎن،ھﺎوﺋﺎراﺳﺘە ﻟە ﮔەڵ رەﻓﺘﺎر و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺒﺰووﺗﻨەوەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮرد ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﻧەﺗەوەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ﻧێﻮ ﺋەم ﭼﻮارﭼێﻮە ﺟﻮﻏﺮاﻓﯿﺎﯾﯽﯾەدا ﻧﯿە.
ژﻣﺎره٦٩٦:
رۆژﻧﺎﻣەی
ﭼﻪﻧﺪ ھﻪواڵﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن زﯾﻨﺪاﻧﯿﯿەﮐﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮐﻮرد: دەﻗﯽ داﻧﻨﺎﻧﯿﺎن داﯾە دەﺳﺘﻢ و ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺑﯿﺨﻮێﻨەوە ﻪﻣﺎڵ ﺋﻪﺣﻤﻪدﻧەژاد ،ﺑﻪﻧﺪ ﺮاوی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻮردی ﻣﻪﺣﻜﻮوم ﺑﻪ ﺋێﻌﺪام ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭘێﺸێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ ﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎﻣﻪی ﺑﯚ ﻋﺎﺳﻤﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﮕﯿﺮ ﻧﺎرد. ﺋﻪم ﺑﻪﻧﺪ ﺮاوه ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪ ﻮرده ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ داﻧﭙێﺪاﻧﯽ زۆرهﻣﻠێﯽ وهزارهﺗﯽ ﺋﯿﺘﻼﻋﺎت و داﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺣﻮ ﻤﯽ ﺋێﻌﺪام ﻟﻪ ﻧﺎﻣﻪﯾﻪ ﯽ ﺳﻪرﺋﺎوادا ﺑﯚ ﻋﺎﺳﻤﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﮕﯿﺮ ،ڕاﭘﯚرﺗﻨێﺮی ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ڕێﻜﺨﺮاوی ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪ ﮕﺮﺗﻮوه ﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﭘێﻮهﻧﺪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘێﺸێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ ﺋێﺮان و ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﮔﺎدار ﺮدهوه. ڕێﻜﺨﺮاوی ﻟێﺒﻮردﻧﯽ ﻧێﻮدهوڵﻪﺗﯽ ﭘێﺸﺘﺮ ڕاﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪﺑﻮو ﻪ ﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﺷێﻮهی ﻧﺎﺷﯿﺎﻧﻪ و ﺑە ورد ﺮدﻧﯽ ﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺗﺎواﻧﺒﺎراﻧﯽ ﻣﻪﺣﻜﻮم ﺑﻪ ﺋێﻌﺪام ﻟﻪ ﭘێﺶ ﭼﺎوی ﺧﻪڵﻚ و ﺑﻪﻻڕێﺪاﺑﺮدﻧﯽ ڕای ﮔﺸﺘﯽ ﻟﻪ ﻪﻣﻮ ﯚڕﯾﯿﻪ ﺎﻧﯽ دادﮔﺎ ﺎﻧﯽ ﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﺋﯿﺪارهی ﺋﯿﺘﻼﻋﺎﺗﯽ ﺋﻪم ڕێﮋﯾﻤﻪ ،ﭘەﻧﺎ ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﺷێﻮازێﮑﯽ ﻧﺎﻣﺮۆﯾﯽ و ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دەﺑەن . ﻪﻣﺎڵ ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎ ﻧﺎﻣﻪ ﻪﯾﺪا ﺑﯚ ﻋﺎﺳﻤﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﮕﯿﺮ دهﻧﻮوﺳێ» :ڕۆژی ٣ی ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎری ﺳﺎڵﯽ ٩٣ﻟﻪﻻﯾﻪن ھێﺰه ﺎﻧﯽ ﺋﯿﺪارهی ﺋﯿﺘﻼﻋﺎﺗﯽ ﺷﺎری ﻣﯿﺎﻧﺪواو دهﺳﺒﻪﺳﻪر ﺮام و ﺑێ ﺋﻪوهی ﻪ ﺑﺰاﻧﻢ ﻟﻪﺳﻪر چ ﮔﯿﺮاوم ﻣﺎوهی ٢٤ﺎﺗﮋﻣێﺮ ﻟﻪ ژێﺮ ﺋﻪﺷﻜﻪﻧﺠﻪدا ﺑﻮوم و ﭘﺎﺷﺎن ﻟﻪﺳﻪر ڕاﺳﭙﺎردهی وهزارهﺗﯽ ﺋﯿﺘﻼﻋﺎت ﭘﻪروهﻧﺪهی ﻮﺷﺘﻨﯽ ﻪﺳێﻜﯿﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﻣﻦ ﺳﺎخ ﺮدهوه و ﺑﯚ ﮔﺮﺗﻨﮕﻪی وهزارهﺗﯽ ﺋﯿﺘﻼﻋﺎﺗﯽ ورﻣێ ﮔﻮاﺳﺘﺮاﻣﻪوه .ﻣﺎوهی ٦ﻣﺎﻧﮓ ﻟﻪ ژێﺮ ﺋﺎزار و ﺋﻪﺷﻜﻪﻧﺠﻪدا ﺑﻮوم ،ﺑێ ﺎﮔﺎ ﻟﻪوهی ﻪ ٥ﻪﺳﯽ دﯾﻜﻪﺷﯿﺎن ﻟﻪو ﺋﺎواﯾﯿﻪ ھﻪر ﺑﻪم ﺗﯚﻣﻪﺗﻪ دهﺳﺒﻪﺳﻪر ﺮدوه. ﻟﻪ درێﮋهی ﺋﻪم ﻧﺎﻣﻪﯾﻪدا ھﺎﺗﻮوه ﻪ ﭘێﺸﺘﺮ دهﻗﯽ وﺗﻮوێﮋی ﻣﻦ ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﺮێﺲ ﺗﯽ.ﭬﯽ ﻧﻮوﺳﺮاﺑﻮو و ٢ڕۆژ ﭘێﺸﺘﺮ ﭘێﯿﺎﻧﺪام ﻪ دهﺑێ ھﻪﻣﻮوی ﻟﻪﺑﻪر ﺑﻜﻪم ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺋﻪوهی ﺑﯚﯾﺎن ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮوم دهﻗﺎوده ﻣﻨﯿﺶ ﮔﻮﺗﻤﻪوه و ﭘﺎﺷﺎن ﺑو ﺮاﯾﻪوه. ﻟﻪ ﺎﺗﯽ دادﮔﺎﯾﯽ ﺮدﻧﻢ ﻟﻪ ﻟﻘﯽ ﯾﻪ ﯽ دادﮔﺎی ﻣﯿﺎﻧﺪواو ﺋﯿﺰﻧﯿﺎن ﭘێﻨﻪدام ﻧﻪ ﻗﺴﻪ ﺑﻜﻪم و ﻧﻪ ﺷﺎھﯿﺪه ﺎﻧﯿﺸﻢ ﺑێﻨﻪ ژوورێ و ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑڕﯾﺎره ﻪی وهزارهﺗﯽ ﺋﯿﺘﻼﻋﺎت ﻗﻪﺑﻮوڵ ﺮا. ﻟﻪ ﯚﺗﺎﯾﯽ ﻧﺎﻣﻪ ﻪدا ھﺎﺗﻮوه ﻪ ﻣﻦ ﺑێﺘﺎواﻧﻢ و داوا ﻟﻪ ﻋﺎﺳﻤﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﮕﯿﺮ ،ڕاﭘﯚرﺗﻨێﺮی ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ڕێﻜﺨﺮاوی ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪ ﮕﺮﺗﻮوه ﺎن ﻟﻪ ﺎروﺑﺎری ﺋێﺮان ،ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ،ڕێﻜﺨﺮاوی ﻟێﺒﻮردﻧﯽ ﻧێﻮدهوڵﻪﺗﯽ و ﭼﺎﻻ ﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ده ﻪم ،ﺋﺎوڕێﻚ ﻟﻪ ﭘێﺸێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ ﺋێﺮان ﺑﺪهﻧﻪوه و ﻧﻪھێڵﻦ ﻪﺳﺎﻧﯽ وه ﻣﻦ ﺑﺒﻨﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان.
ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﺋﺎوی ﻧﺎوﭼە ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﮐﺎن ﺑﯚ دەرەوەی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎو ﻟە ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮔﻞ دەدرێﺘەوە و ﺑﯚ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ﺋێﺮان دەﻧێﺮدرێﻦ. ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻨە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ٣٠ﺑەﻧﺪاو ﮔەﻻڵەی ﺑﯚ دارێﮋراوە ﯾﺎن ﺑﻨﯿﺎت ﻧﺮاون ،ﺑەم ﺗەﻧﯿﺎ ٢٧٠٠ھێﮑﺘﺎر ﻟە زەوﯾﺰارەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە ﺋﺎودێﺮ دەﮐﺮێﻦ و ﺑە واﺗﺎﯾەﮐﯽ دﯾﮑە ﻟە ٣٣ﺑەﻧﺪاو ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻨە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳەﺗﺎ ٨ی ﺋﺎوەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە ﮐەڵﮑﯽ ﻟێﻮەردەﮔﯿﺮدرێ و ﭘﺎﺷﻤﺎوەی ﺋﺎوی ﺑەﻧﺪاوەﮐﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻨە دەﮔﻮازرێﺘەوە ﺑﯚ ٥ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دﯾﮑە ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺟﻮﻏﺮاﻓﯿﺎی ﺋێﺮان. ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﺋﺎوی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ﺋێﺮان ﻟە ﺣﺎڵێﮏ داﯾە ﮐە ﺑﯚ ﺳﺎز ﮐﺮدﻧﯽ ھەر ﺑەﻧﺪاوێﮏ ﻟە ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺧەﺳﺎرو زﯾﺎﻧێﮑﯽ زۆر ﻟە ژﯾﻨﮕە دەدرێ و ﺑەﺷێﮑﯽ زۆر ﻟە ﮐﺎﻧﯽ و ﭼﯚﻣەﮐﺎن وﺷﮏ دەﺑﻦ و ھەروەھﺎ ﺑە ھەزاران ھێﮑﺘﺎر دارﺳﺘﺎن و دەﺷﺖ و دەری ﮐﺸﺘﻮﮐﺎڵﯽ دەﭼﻨە ﺑﻦ ﺋﺎو. ھەواڵەﮐﺎن ﺑﺎس ﻟەوە دەﮐەن ﮐە ﺳەرەڕای ھەﺑﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ٣٠ﺑەﻧﺪاو ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳەﺗﺎ ١١ی ﺋﺎوەﮐﺎن ﺑﯚ ﮐﺸﺘﻮﮐﺎڵﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە ﺑەﮐﺎردەھێﻨﺮێﻦ و ﭘﺎﺷﻤﺎوەﮐەی دەﮔﻮازرێﺘەوە ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﮐﺎﻧﯽ دەروەی ﺳﻨﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن و رۆژﺑەرۆژ ژﯾﻨﮕەو ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺗﻮوﺷﯽ ﻗەﯾﺮان و ﺧەﺳﺎر دەﺑێ. ھەروەھﺎ ﺑە ھﯚی ﺳﺎزﮐﺮدﻧﯽ ﺑەﻧﺪاوی زۆر و ﮐەڵﮏ وەرﻧەﮔﺮﺗﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﮐەرﺗﯽ ﮐﺸﺘﻮﮐﺎڵ ،زۆرﯾﻨەی ﮔﻮﻧﺪەﮐﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻨە و ﭘﺎرێﺰﮔﺎﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺣﺎڵﯽ ﭼﻮڵ ﺑﻮون و ﻟەﮔەڵ ﮐﺎول ﺑﻮون ڕووﺑەروون و ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘﺘﺮ ﻟە ٧٠٠ ﮔﻮﻧﺪ ﻟەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە ﮐێﺸەی ﺋﺎوی ﺧﻮاردﻧەوەﯾﺎن ھەﯾە.
ﺋەﻣﺴﺎ ﻟە ﺳﻨە ﺗﺎﻗە ﯾەک ﮐﺮێﮑﺎرﯾ
ﺑﯿﻤە ﻧەﮐﺮاوە
زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳەدی ٦٠ی ﮐﺮێﮑﺎراﻧﯽ ﺳﻨە ﺑﯿﻤەﯾﺎن ﻧﯿﯿە و ﭘێﺸێﻠﮑﺮدﻧﯽ ﺳەرەﺗﺎﯾﯿﺘﺮﯾﻦ ﻣﺎﻓﯽ ﮐﺮێﮑﺎران ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﺳەرەﮐﯿﯽ ﭼﺎﻻﮐﺎﻧﯽ ﮐﺮێﮑﺎری. ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﮐﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳەدی ٦٠ی ﮐﺮێﮑﺎراﻧﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻨە ﻟەﺑﯿﻤەی ﮐﺎر ﺑێﺒەرﯾﻦ. ﺟێﮕﺮی ﺑەرێﻮەﺑەری ﮐﺎﻧﻮوﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﮐﺮێﮑﺎراﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻨە ﻟە وﺗﻮێﮋێﮑﺪا ﺑەھەواڵﺪەرﯾﯽ ﺋﯿﻠﻨﺎی ﮔﻮﺗﯽ :ﺳەرەڕای ﺋەوەﯾﮑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻨە ٣٣ھەزار ﮐﺮێﮑﺎری ھەﯾە، ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەو ڕێﮋەﯾەدا ١١ھەزار ﮐﺮێﮑﺎر ﺑﯿﻤەی دڵﻨﯿﺎﯾﯽ ﮐﺎرﯾﺎن ھەﯾە. ﺑە وﺗەی ﻣﯿﮑﺎﺋﯿﻞ ﺳﺪﯾﻘﯽ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﮐﺮێﮑﺎراﻧﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی و ﺑﻨەﻣﺎڵەﮐﺎﻧﯿﺎن داﺑﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ ﺑﯿﻤەی ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە و ﻧﺎﺑێ ﺋەو ﻣﺎﻓە ﻟەو ﺗﻮﯾﮋەی ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ ﺑﺴﺘێﻨﺪرﯾﺘەوە. ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟە درێﮋەدا دڵێ ،ﭘێﺸێﻠﮑﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻣﺎﻓە زوڵﻤێﮑﯽ ﮔەورەﯾە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﮐﺮێﮑﺎران، ﮐە ﻟە ٣٣ھەزار ﮐﺮێﮑﺎری ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ،ﺗەﻧﯿﺎ ١١ھەزار ﮐﺮێﮑﺎر ﺑﯿﻤەﯾﺎن ھەﺑێ. ﺑەﭘێﯽ ﺑەڵێﻨﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﮐﺎر و ڕێﮑﺨﺮاوی داﺑﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯽ ،دەﺑﻮا ﺳﺎڵﯽ ٩٥ی ھەﺗﺎوی ٢٠٠ھەزار ﮐﺮێﮑﺎری ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﺑﯿﻤە ﺑﮑﺮێﻦ ،ﺑەم ﺑەﭘێﯽ داﺗﺎﮐﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﺳێﻨﻔﯽ ﮐﺮێﮑﺎرﻧﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ،ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺗەﻧﺎﻧەت ﯾەک ﮐﺮێﮑﺎرﯾﺶ ﺑﯿﻤە ﻧەﮐﺮاوە. ﺑە وﺗەی ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳە ،ﺳﺎڵﯽ ٩٥ی ھەﺗﺎوی دەﺑێ ١٠ھەزار ﮐﺮێﮑﺎری ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﻟە ﭘﺎرﯾﺰﮔﺎی ﺳﻨە ﺑﯿﻤە ﺑﮑﺮێﻦ ،ھەرﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵﯽ ٩٥ی ھەﺗﺎوی ﺑەرەو ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ دەڕوا ،دەﺑێ ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ڕێﮑﺨﺮاوی داﺑﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﭼﺎرﻧﻮوﺳﯽ ﮐﺮێﮑﺎراﻧﯽ ﺑﯿﻤە ﻧەﮐﺮاو ڕوون ﺑﮑﺎﺗەوە.
٣٠ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٩ _ ١٣٩٥ی ژاﻧﻮﯾﯿەی٢٠١٧
ژﻣﺎره٦٩٦:
رواﻧﮕەی ﻓﮑﺮی
ھﯚﮐﺎر و رێﮕﺎﮐﺎﻧﯽ ﭘێﺸﮕﺮﺗﻦ ﻟە ﺗﻮﻧﺪڕەوی ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ
ەﺳە ێ راﻧﯽ ﻣەﻧﺴ ر ﻣ ە ﯽ ﺋەم ﺟــﯚرە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾە ﮐە ﻟە ﺑــﯿــﺮوﺑــﺎوەڕەوە ﺳــەرﭼــﺎوە دەﮔــﺮێ راﺳﺘەوﺧﯚ ﯾﺎن ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﮐﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟە ﺳەر ﮔەﻻن و وﺗﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن دەﺑێ. ﺗﻮﻧﺪڕەوﯾﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﻻﯾەﻧﯽ رواڵەﺗﯽ و رەﻓﺘﺎرﯾﯽ ﻧﯿە ﺑەڵﮑﻮو ﻻﯾەﻧﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯽ ،ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯽ ،ﺋەﻣﻨﯿەﺗﯽ، ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕ و ﺳﯿﺎﺳﯿﺶ ﻟە ﺧﯚ دەﮔﺮێ .ﭼﺎرەﺳەرﯾﯽ ﺋەم دەردە ھﺎوﺑەﺷە و ﺋەم ﻧەﺧﯚﺷﯿە ھەﻣەﮔﯿﺮە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯽ ﺑە ﮐﺎری ھﺎوﺑەش و ھەﻣەﻻﯾەﻧەی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﻮارەﮐﺎﻧﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋەﻣﻨﯿەﺗﯽ ھەﯾە. ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ھەڵﺴﻮﮐەوﺗێﮑﯽ ھەڵە ﻧﯿە ﺑەڵﮑﻮو ﻓەرھەﻧﮕێﮑﯽ ﺧەوﺷﺪار و ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕێﮑﯽ ھەڵە و ﻧﺎدروﺳﺘە. ﺑە واﺗﺎﯾەﮐﯽ دﯾﮑە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﻣەزھەﺑﯽ ﺟﯚرێﮏ ﻟە دﯾﻨﺪاری و ﺑﺎوەڕﻣەﻧﺪی ﺑە دﯾﻦ ﺑە ﺷێﻮەﯾەﮐﯽ دەﻣﺎرﮔﺮژاﻧە، ﻧەزاﻧﺎﻧە و دوژﻣﻨﮑﺎراﻧەﯾە .ﺋەﮔەر ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺗەﻧﯿﺎ ﻻﯾەﻧﯽ رەﻓﺘﺎرﯾﯽ ھەﺑﺎﯾە ﭼﺎرەﺳەر ﮐﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﻧﺘﺮ دەﺑﻮو ﺑەم ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﻣەزھەﺑﯽ ﺟﯚرێﮏ ﺑﺎوەڕە .ﺑﺎوەڕی ﺗەﮐﻔﯿﺮی، ﺑﺎوەڕی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و ﺑﺎوەڕی ﭘﯿﺮۆز ﮐﺮدﻧﯽ ﺟﯿﻨﺎﯾەت. ھەر ﺑﯚﯾە ﭼﺎرەﺳەر ﮐﺮدﻧﯽ ﺋەم ﺑﺎوەڕە ﻣەزھەﺑﯿە و ﺋەم ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﻓﯿﮑﺮﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯽ ﺑە ھەوڵێﮑﯽ زۆر و ﺋﯿﺮادەﯾەﮐﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﻮارەﮐﺎﻧﯽ ﻣﺎددی و ﻣەﻋﻨەوی ھەﯾە. ﺑەرﺑەرەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﮔەڵ ﺑﯿﺮ و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﺗەﮐﻔﯿﺮی ﮐە ﺋــەوڕۆ ﺑە ﺳەﻟەﻓﯽ و وەھﺎﺑﯽ و دﯾﻮﺑەﻧﺪی دەﻧﺎﺳﺮێﻦ ﮐﺎرێﮑﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿە ﺑەڵﮑﻮو ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە زاﻧﺴﺖ ھەﯾە و دەﺑــێ ﺧەﺑﺎﺗﯽ زاﻧﺴﺘﯽ و ﻣەﻋﺮﯾﻔﯽ ﻟە ﭘێﺶ ھەﻣﻮو ﺑەرﻧﺎﻣەﮐﺎﻧەوە ﺑێ. ﻟــەم وﺗــــﺎرەدا وێـــڕای ﺋــﺎﻣــﺎژە ﺑــە ھــﯚﮐــﺎرەﮐــﺎﻧــﯽ ﺋەم ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە ﺋەﺧﻼﻗﯽ و رەﻓﺘﺎرﯾﯿە رێﮕﺎﮐﺎﻧﯽ ﭘێﺸﮕﺮﺗﻨﯿﺸﯽ دەﺧەﯾﻨە روو. ھــەﻧــﺪێ ﮐــەس دەڵــێــﻦ ﮐــە ھـــەژاری و ھــــەواردن و ﭼەوﺳﺎﻧﺪﻧەوە و ﺳەرﮐﻮت دەﺑﻨە ھﯚی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی .ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ﺋەﻣﺎﻧە رەﻧﮕە ﺑﺒﻨە زەﻣﯿﻨەﺳﺎزی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿە ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯿەﮐﺎن ﺑەم ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﺒﻨە ھﯚﮐﺎری ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ و ﻣەزھەﺑﯽ. ﺧــﯚ دﯾـــﺎرە ھــەر ﮐــەس ﮐــە ھـــەژار ﺑــﻮو ﺧــﯚ ﺋــﺎی ﺧﻮێﻨڕﺷﺘﻦ ھەڵﻨﺎﮔﺮێ .ﮐەواﯾە ھﯚﮐﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟە ﭘەروەردەی ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ و ﮐەڵﮑﯽ ﺧﺮا وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﺋﺎﯾﯿﻦ و دەﻗەﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ داﯾە. ﺑە ﮐﻮرﺗﯽ ھﯚﮐﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﻟەم ﭼﻮار ﺧﺎڵەداﯾە. ﺋەﻟ ﺑە ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﺋﺎﯾﯿ ﻟە ﯾەﮐەم رۆژەﮐﺎﻧﯽ ﺧەﻻﻓەﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿەوە ﮐە ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھﺎﺗە ﻧێﻮ ﺳﯿﺎﺳەﺗەوە ﺷەڕی)ﺋﯿﺮﺗﺪاد( ﯾﺎن وەرﮔەڕاوان ﻟە ﺋﯿﺴﻼم دەﺳﺘﯽ ﭘێﮑﺮد .ﺑە ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﺋﺎﯾﯿﻦ ﻟە ﻣێﮋووی ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا ﭘﺎﭘﯚڕی ﺋﻮﻣﻤەﺗﯽ ﻣﻮﺳڵﻤﺎن ﺑە دەرﯾﺎﯾەک ﻟە ﺧﻮێﻨﺪا رۆﯾﯽ. ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﺮاﻧﯽ دﯾﻦ و ﮐێﺒڕﮐێ ﻟە ﺳەر دەﺳــەت و ﺧەﻻﻓەت ﺑەﯾەﮐﯽ وەھﺎی ﺑەﺳەر ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﺎن ھێﻨﺎ ﮐە ھﯿﭻ ﺷﺘێﮑﯽ دﯾﮑە ھێﻨﺪە ﻧﺎﺑﻮودی و وێﺮاﻧﯿﯽ ﻟە ﮔەڵ ﺧﯚی ﻧەھێﻨﺎ. ﺋەوەﻧﺪەی ﻟە ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا ﻟە ﺳەر ﺧەﻻﻓەت ﺷەڕﮐﺮا و ﺧﻮێﻦ رژا ﻟە ﺳەر ھﯿﭻ ﺷﺘێﮑﯽ دﯾﮑە ﺧﻮێﻦ ﻧەڕژا. ﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﺋﯿﺴﻼم ﺑەڵﮑە ھەر ﺋﺎﯾﯿﻨێﮑﯽ دﯾﮑە ﺋەﮔەر ﺗێﮑەڵ ﺑە ﺳﯿﺎﺳەت ﺑﮑﺮێ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﻟێ ﺑەرھەم دێﺖ ،ﭼﻮﻧﮑە ﺳﯿﺎﺳەت ﺑە ھێﺰ و دەﺳەﺗەوە ﮔﺮێ دراوە .ﺳﯿﺎﺳەت ﺑە ﺑێ زۆر و ﻓﺸﺎر و ﺣﻮﮐﻢ ﮐﺮدن ﺑەڕێﻮە ﻧﺎﭼێ ﺑەم دﯾﻦ و ﺋەوەی ﻟە دﯾﻦ ﻓێﺮ دەﮐﺮێ ﺗەﻧﯿﺎ ﻻﯾەﻧﯽ ﺋەﺧﻼﻗﯽ و ﻣەﻋﻨەوی و ﺑــﺎوەڕﯾــﯽ ھــەﯾــە .ﺑ ــﺎوەڕ و ﺋــەﺧــﻼ ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﺳﯿﺎﺳەت ﻟە ﮔەڵ زۆر و ﻓﺸﺎر و ﺣﻮﮐﻢ ﺑە ﺳــەردا ﮐﺮدن و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻧﺎﯾەﺗەوە و زۆر و ﻓﺸﺎر ﺑﺎوەڕﻣەﻧﺪان ﻟە ﺋﺎﯾﯿﻦ دوور دەﮐﺎﺗەوە. ﺑە ﺷﺎﯾەﺗﯽ ﻣێﮋوو ﺗﻮﻧﺪڕەوی و ﺑە ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﺋﺎﯾﯿﻦ ﺑەردەوام ﺧەﺳﺎری ﻟە ﮐﯚﻣەڵﮕﺎی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ داوە ﺑە ﺟﯚرێﮏ ﮐە ﮐﯚﻣەڵﮕﺎی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ھەﻣﻮو ﻗﯚﻧﺎﻏەﮐﺎﻧﺪا ﻟەو زەرەرە ﺑێ ﺑەش ﻧﻪﺑﻮوه. ﺑﯚﭼﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﺪار و ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﮑﻪره ﺑﯚﭼﯽ ﻟﻪ ﺷﻪڕی ﻧﻪھﺮهواﻧﺪا ﺳﻪری ﻧﺰﯾﮑﻪی ٢٠ھﻪزار ﮐﻪس دهﭘﻪڕێﻨﺪرێ ﺑﯚﭼﯽ ﻟﻪ دوازده ﻟﻪﺷﮑﺮی ﺑێ رهﺣﻤﯽ ﺧﻪﻟﯿﻔﻪی ﯾﻪﮐﻪم ﺑﯚ ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﺗﯚﻣﻪﺗﯽ وهرﮔـــﻪڕان ﻟﻪ ﺋﯿﺴﻼم ﮐﻪڵﮏ وهردهﮔــﯿــﺮێ و ھﻪﻣﻮو دژﺑﻪراﻧﯽ ﺧﻪﻟﯿﻔﻪ ﺑﻪ ﻧﺎوی ﻣﻮرﺗﻪدهوه دهﮐﻮژرێﻦ ﺑﯚﭼﯽ ﺑﻪ درێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋووی ﺧﻪﻻﻓﻪﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼم ھﻪر ﻟﻪ ﺳﻪرهوه ﺗﺎ ﺧــﻮارێ ،ﻟﻪ ﺧﻪﻟﯿﻔﻪی ﯾﻪﮐﻪﻣﻪوه ﺑﮕﺮه ﺗﺎ ﺧﻪﻻﻓﻪﺗﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ و ھﻪﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎش ﮔﯿﺎن و ﻣﺎڵﯽ ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﺎن ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺗﺎن دهﺑﺮێ وﻣﻪﮐﻪ ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ ﺋﺎﯾﯿﻦ ﮐﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﯿﻪ ﺑﻪڵﮑﻮو ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﯾﻪﮐﯽ ﭘﻪروهرده و ﺋﻪﺧﻼﻗﯿﻪ. ﮐﺎﺗێﮏ ﮐﻪ ﺋﺎﯾﯿﻦ ﻗﻪوارهﯾﻪﮐﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﯿﻪ و ﯾﺎﺳﺎﯾﻪﮐﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ رووﻧــﯽ ﻧﯿﻪ ،ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪو دووه ﺗێﮑﻪڵ ﺑﮑﺮێ ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﻪی دهﺑێﺘﻪ ﺋﻪوه ﮐﻪ ﺧﻪﻟﯿﻔﻪ و دهﺳﻪﺗﺪار وهﮐﻮو وﺗﻪﺑێﮋ و ﺗﯿﻮرﯾﺴﯿﯿﻨﯽ دﯾﻨﯽ دهرﮐﻪوێ .ﺑﯚﯾﻪ ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﻪی دهﺑێﺘﻪ ﺋــﻪوهی ﮐﻪ ھﻪﻣﻮو ﮐﺎرهﮐﺎن ﺑﻪ ﭘێﯽ ﺧﻮاﺳﺖ و ﺣــﻪزی ﺧﻪﻟﯿﻔﻪ ﺑــﻪڕێــﻮه ﺑﭽێ و ﻟﻪ ﺋﺎﮐﺎﻣﺪا دهﺳــﻪت دهﺑێﺘﻪ دهﺳﻪﺗﯽ ﺗﺎﮐﻪﮐﻪﺳﯽ .دهﺳﻪﺗﯽ ﺗﺎﮐﻪﮐﻪﺳﯿﯿﺶ
ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪﮐﻪی دهﺑﯿﺘﻪ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری و ﺳﻪرﮐﻮت .ﺑﯚﯾﻪ ﻣﻦ ﭘێﻢ واﯾﻪ ﮐﻪ دﯾﻦ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪت ﺟﻮداﯾﻪ .ﺋﺎﯾﯿﻦ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﯾﻪﮐﻪ ﺑﯚ ﭘﻪروهردهی ﻣﺮۆﭬﻪﮐﺎن ﻧﻪک دروﺳﺖ ﮐﺮدﻧﯽ ﺷﺎر و ﺷﻪﻗﺎم و ﺑﻪڕێﻮهﺑﺮدﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪڵﮕﺎ. ھﻪروا ﮐﻪ ﺑﺎس ﮐﺮا ﺳﯿﺎﺳﻪت ﮔﺮێﺪراوی ھێﺰه ﺑﻪم ﺋﺎﯾﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﻪﻋﻨﻪوﯾﻪﺗﻪوه ﺑﻪﺳﺘﺮاوه. ﺳﯿﺎﺳﻪت ﺑﻪ ھێﺰ و دهﺳﻪﺗﻪوه ﭘﻪره دهﺳﺘێﻨﯽ ﺑﻪم دﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﻪﻧﺘ و ﻗﻪﻧﺎﻋﻪت ﭘێ ھێﻨﺎن. ھــﻪرﮐــﺎت ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺖ ﺑــﯚ ﺋﺎﯾﯿﻦ ﺗێﮑﻪڵ ﺑــﻪ زۆر و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑﻮو ﻧﺎﺣﻪز و ﺑێﺰراوی دهﮐﺎ ،ﺑێ ﺑﺎوهڕ و ﺑێ ﺑﺎﯾﻪﺧﯽ دهﮐﺎ .ﭼﻮﻧﮑﻪ ﺋﻪو ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺘﻨﻪ ھﻪوڵێﮑﻪ ﺑﯚ ﭼﻮوﻧﻪ ﻧێﻮ ﻧﺎﺧﯽ ﻣﺮۆﭬﻪﮐﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﮐﺮدﻧﯽ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﯽ ﺑــﻪرز و ھﻪڵﮑﻪوﺗﻮو و ﺋﺎڵﯚﮔﯚڕ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﺎﻧﯽ رهﻓﺘﺎری و ﺧﻮو و ﺧﺪهی ﺗﺎﮐﻪﮐﻪﺳﯽ و ﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﻪ رواﻧﯿﻨێﮑﯽ ﻧﻮێ.
ﺋﻪﻧﺪێﺸﻪ دواﮐﻪوﺗﻮهﮐﺎن ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﺋﻪو ﻓﺘﻮا ھﻪﻧﻪن .ﺑﯚ وێﻨﻪ ﻟﻪ ﻓﺘﻮای ﺋﻪو ﮐﻪﺳﺎﻧﻪدا ﭘﻪﯾﮑﻪرﺗﺎﺷﯽ ،وێﻨﻪﮐێﺸﺎن، ﺋﺎراﯾﺸﮕﻪری،ﻣﻮوﺳﯿﻘﺎ،ﺳﯿﻨﻤﺎ ،ﮐــﺮاوات ،رﯾﺶ ﺗﺎﺷﯿﻦ و ﭼﻮوﻧﻪ ﺳﻪرﻗﻪﺑﺮان و ﺳﻪدان ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ دﯾﮑﻪش ﺑﻪ ﺣﻪرام دهزاﻧﺮێ. ھﻪر ﺑﯚﯾﻪ ﯾﻪﮐێﮏ ﻟﻪ رێﮕﺎﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪرﺑﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺗﻮﻧﺪڕهوﯾﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺋﻪوهﯾﻪ ﺋﻪو ﻓﺘﻮاﯾﺎﻧﻪ ﺑﻪ وهﺣﯽ ﺧﻮداﯾﯽ ﻟﻪ ﻗﻪڵﻪم ﻧﻪدرێ و ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﺎن رێﮕﺎ ﺑﻪ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺪهن ﮐﻪ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋﻪو ﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧە ﺑﯿﺮ ﺑﮑﻪﻧﻪوه و ھﻪر وا ﮐﻮێﺮﮐﻮێﺮاﻧﻪ وهﺷﻮێﻦ ﺋﻪو ﻓﺘﻮاﯾﺎﻧﻪ ﻧﻪﮐﻪون و ھﻪرﮐﺎت ﻓﺘﻮاﯾﻪﮐﯿﺎن ﺑﻪ دژی ﺑﺎﯾﻪﺧﻪ ﻣﺮۆﯾﯿﻪﮐﺎن زاﻧﯽ ﻗﻪﺑﻮوڵﯽ ﻧﻪﮐﻪن و رهدی ﺑﮑﻪﻧﻪوه. د ﺧﻮ ﻨﺪﻧﻪو ی ﻪڵﻪ و ﻧﺎ اﺳ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺎو ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﻪﮐﺎن ﻟﻪ ﮐێ ﻤﻪﮐێ ﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻪﯾﯽ ﺳﺎڵﻪھﺎﯾﻪ ﮐﻪ رﮐﻪﺑﻪراﯾﻪﺗﯿﯽ ﺷﯿﻌﻪ و ﺳﻮﻧﻨﯽ ﭼﻮوﺗﻪ
رۆژﻧﺎﻣەی
ﭼﻪﻧﺪ ھﻪواڵﯽ ﺋێﺮان ١ﻣﯿﻠﯿﯚن ﭘەروەﻧﺪە ﻟە دادﮔﺎﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا ﮐەڵەﮐە ﮐﺮاون ﻣﺤەﻣﻤەدﺟەواد ﻓەﺗﺤﯽ ،ﻧﻮێﻨەری ﻣەﺟﻠﯿﺲ ﮐە ﯾەﮐێﮏ ﻟە ڕەﺧﻨەﮔﺮاﻧﯽ ﮔەڵەی ﭘەرەﭘێﺪان ﺑە داﻣﻮدەزﮔﺎی ﻗەزاﯾﯽ و ﺳﺎزﮐﺮدﻧﯽ ﺑﯿﻨﺎی زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ دادﮔﺎﮐﺎﻧە ،وێڕای ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﮐەڵەﮐەﺑﻮوﻧﯽ ١٥ﻣﯿﻠﯿﯚن ﭘەروەﻧﺪە ﻟە دادﮔﺎﮐﺎن ،ﺑﺎس ﻟە ﻧﺎﮐﺎراﻣەﯾﯽ دەزﮔﺎﯾﯽ ﻗەزاﯾﯽ دەﮐﺎ. ﺋەو ﻧﻮﯾﻨەرەی ﻣەﺟﻠﯿﺴﯽ ﺷﻮوڕای ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﻗﺴەﮐﺎﻧﯽدا ﺑە ﺗﯿﺸﮏ ﺧﺴﺘﻨەﺳەر ﭘەرەﺳەﻧﺪﻧﯽ ﺗﺎواﻧە ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﮐﺎن ﻟە ﺋێﺮان، ﮔﻮﺗﯽ :ﺋێﺮان وﺗێﮑە ﺑە ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﯚﻣﺎری و ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑەڕێﻮەدەﭼێ ﺑەم ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ وﺗﺎﻧﯽ دﯾﮑە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺗﺎواﻧەﮐﺎن ﯾەﮐﺠﺎر ﻟەﺳەرێﯿەو ﺑﻮوﻧﯽ ١٥ﻣﯿﻠﯿﯚن ﭘەروەﻧﺪە ﮐﯚﻣەڵﮕﺎی ﺑەرەو ﺋﺎﻗﺎرێﮑﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪار ﺑﺮدوە. ﻣﺤەﻣﻤەدﺟەواد ﻓەﺗﺤﯽ وﺗﯽ ھﯿﻨﺪوﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑە ﻧﻤﻮوﻧە ھێﻨﺎﯾەوە ﮐە ﭼەﻧﺪ ﺑەراﺑەری ﺋێﺮان ﺟەﻣﺎوەری ھەﯾە ،ﺑەم ﺗەﻧﯿﺎ ٤ﻣﯿﻠﯿﯚن ﭘەروەﻧﺪ ﻟە دادﮔﺎﮐﺎﻧﯽ ﺋەو وﺗﺎﻧەدا ھەﯾە. ﻧﻮێﻨەرێﮑﯽ دﯾﮑەش ﻟەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەدا ﺑە ﺋﺎﻣﺎژەدان ﺑە رێﮋەی ﺗﺎواﻧەﮐﺎن و زﯾﻨﺪاﻧﯿﯿەﮐﺎن ﻟە ﺋێﺮان و ﺗێﭽﻮو و ﺧەﺳﺎری ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﮔﻮﺗﯽ؛ ھەﺑﻮوﻧﯽ داﻣﻮدەزﮔﺎ ﻗەزاﯾﯿە زل و ﮔەورەﮐﺎن ﻟە ھەر وﺗێﮏ، ﻧﯿﺸﺎﻧەی ھەرەﺳﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو رێﮋﯾﻤەﯾە.
ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘێﮑﯽ ﺳﭙﺎی ﻗﻮد ﺑﺎڵﯿﯚزی ﺋێﺮان ﻟە ێﺮا
،،
ﺧەڵﮑﯽ ﻣﻮﺳﻮڵﻤﺎن دەﺑێ ﻟە ھەر ﮐﻮێ و ﻟە ھەر ﺑﺎروودۆﺧێﮑﺪا ﭘەروەردە و ﺋەﺧﻼﻗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﭙﺎرێﺰن ،ﺑە واﺗﺎﯾەﮐﯽ دﯾﮑە ﺋﺎﯾﯿﻦ ﺑﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭼﺎﮐەﯾە ﻧەک ﭘێﮏ ھێﻨﺎﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣەﺗێﮑﯽ ﺧﺮا .دﯾﺎرە ﻣﺮۆﭬە ﭼﺎﮐەﮐﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ دەﺳەت ﭘێﮏ ﺑێﻨﻦ و ﺑە رەوﺷﺘﯽ ﺑەرزی ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ و ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دەﺳەﺗﺪاری ﺑﮑەن .ﺑەم ﺋەواﻧﯽ ﮐە ﺋەﻣﺮ و
،،
ﻓەرﻣﺎن ﻟە دﯾﻨﺪا دەﮐەن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑە ﭼﺎﮐە و دادﭘەروەراﻧە دەﺳەت ﺑەڕێﻮە ﺑەرن ﺋﻪم ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺘﻪ ھﻪوڵ دهدا ﮐﯚﻣﻪڵﮕﺎ ﻟﻪ ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﮐﯚن و ﺑﻪ ﻣﯿﺮات ﺑﻪ ﺟێ ﻣﺎو دوور ﺑﺨﺎﺗﻪوه. ﺧﻪڵﮑﯽ ﻣﻮﺳڵﻤﺎن دهﺑ ــێ ﻟــﻪ ھــﻪر ﮐــﻮێ و ﻟــﻪ ھﻪر ﺑﺎرودۆﺧێﮑﺪا ﭘﻪروهرده و ﺋﻪﺧﻼﻗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﭙﺎرێﺰن، ﺑﻪ واﺗﺎﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪ ﺋﺎﯾﯿﻦ ﺑﯚ ﭘﻪرهﭘێﺪاﻧﯽ ﭼﺎﮐﻪﯾﻪ ﻧﻪک ﭘێﮑﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗێﮑﯽ ﺧﺮا .دﯾﺎره ﻣﺮۆﭬﻪ ﭼﺎﮐﻪﮐﺎن دهﺗــﻮاﻧــﻦ دﺳ ــﻪت ﭘێﮏ ﺑێﻨﻦ و ﺑــﻪ رهوﺷــﺘــﯽ ﺑــﻪرزی ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ و ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دهﺳﻪﺗﺪاری ﺑﮑﻪن ﺑﻪم ﺋﻪواﻧﻪی ﮐﻪ ﺋﻪﻣﺮ و ﻓﺮﻣﺎن ﻟﻪ دﯾﻨﺪا دهﮐــﻪن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﻪ ﭼﺎﮐﻪ و دادﭘﻪروهراﻧﻪ دهﺳﻪت ﺑﻪڕێﻮه ﺑﻪرن. ﺑﯚﯾﻪ ﮐﺎﺗێﮏ دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟﻪ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و ﺗﻮﻧﺪڕهوی ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ دوور ﺑﮑﻪوﯾﻨﻪوه ﮐﻪ دﯾــﻦ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪت ﺟﻮدا ﺑﮑﻪﯾﻨﻪوه .ﻟﻪم ﺣﺎڵﻪﺗﻪدا ﺗﻮﻧﺪڕهوهﮐﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟﻪ ﺋﺎﯾﯿﻦ ﺑﯚ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﮐﻪڵﮏ وهرﺑﮕﺮن .ﺑﻪم ﺷێﻮه ﭘێﺶ ﺑﻪوهش دهﮔﯿﺮدرێ ﮐﻪ وهﮐــﻮو ﮐﻪرهﺳﻪ ﻟﻪ دﯾﻦ و ﺋﺎﯾﯿﻦ ﮐﻪڵﮏ وهرﺑﮕﯿﺮێ .ﺑﻪواﺗﺎﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪ ﮐﯚﻣﻪڵﮕﺎ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﻪﮐﺎن وهﮐﻮو ﮐﯚﻣﻪڵﮕﺎﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿﺎن ﺑﻪ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯽ ھﻪﯾﻪ ﺗﺎ ﻣﺎﻓﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﺎرۆﻣﻪﻧﺪان رێﺰی ﻟێ ﺑﮕﯿﺮدرێ و ﺋﺎزادﯾﯽ دﯾﻦ و ﻣﻪزھﻪﺑﯿﺸﯽ ﺗێﺪا ﺑﭙﺎرێﺰرێ. ﺋﺎﯾﺎ دهﮐــﺮێ ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﺳــﻪدان ﺳﺎڵ ﻟﻪوهﭘێﺶ وﺗـــﺮاون راﺳ ــﺖ و دروﺳـــﺖ ﭼــﻪﻧــﺪ ﺳــﻪد ﺳــﺎڵ دواﺗــﺮ ﺑﻨﻮوﺳﺮێﻨﻪوه ﺟﯿﺎ ﻟﻪوه ﺋﻪو وﺗﻪ و ﺣﻪدﯾﺴﺎﻧﻪی راﺑﺮدوو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﺸﯽ ﺗێﺪاﯾﻪ .ﺑﯚﯾﻪ ھﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﻧێﻮ دهﻗﻪ ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﻪﮐﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﺧﯚی ﯾﻪﮐێﮏ ﻟﻪ ھﯚﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و ﺗﻮﻧﺪرهوﯾﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﻦ. ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﮐﻪﺳﺎﻧێﮏ وهﮐﻮو ﺑﻦ ﻻدهن ،ﻣﻪﻻ ﻋﻮﻣﻪر، ﺋﻪﺑﻮﺑﻪﮐﺮ ﺑﻪﻏﺪادی ،ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ و ﺧﺎﻣﻨﻪﯾﯽ ﻟﻪ ﻧێﻮ ﺋﻪو دهﻗﺎﻧﻪدا زۆرن و ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪو رهواﯾﻪت و ﻗﺴﺎﻧﻪ ﺳێﺪارهﮐﺎﻧﯿﺎن ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﺋﺎﻣﺎدهﯾﻪ و ﺧﻪڵﮏ دهﮔــﺮن و ﺳﻪری دهﺑڕن و ﻟﻪ ﺳێﺪارهی دهدن ﯾﺎن دهﯾﮑﻪﻧﻪ ﮐﯚﯾﻠﻪی ﺧﯚﯾﺎن. ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻟﻪو رووﻧﮑﺮدﻧﻪوهﯾﻪ ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ ﺑڵێﯿﻦ ﺑﯿﺮی ﺗﻪﮐﻔﯿﺮی ﺋﯿﺰﻧﯽ ﮐﻮﺷﺘﻦ و ﺑﻪ ﺗﺎن ﺑﺮدﻧﯽ ﻣﺎڵﯽ ﺧﻪڵﮏ و ﻟﻪ ﯾﻪک ﻗﺴﻪدا ،ﮐﺮدهوه ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﻪﮐﺎن و ﺗﻮﻧﺪڕهوﯾﯿﻪ ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﻪﮐﺎن ھﻪﻣﻮوی ﻟﻪو رهواﯾﻪت و ﻗﺴﺎﻧﻪوه ﺳﻪرﭼﺎوه دهﮔﺮێ ﮐﻪ ﺗێﮑﻪڵﻦ ﺑﻪ ﭼﻪواﺷﻪﮐﺎری و ﮔﻪﻧﺪهڵﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺗﺎﺋﯿﻔﯽ. ﮐﻪواﺑﻮو ﻧﺎﺑێ رێﮕﺎ ﺑﺪرێ ﮐﻪ ﺋﻪو رهواﯾﻪﺗﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺑﭽﻨﻪ ﻧﺎو دهﻗﻪ ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﻪﮐﺎن و ﺑﻪ ﺑێ ﺋﺎﻣﺎژه ﮐﺮدن ﺑﻪ ﻗﻮرﺋﺎن ﺋﻪﺣﮑﺎﻣﯽ دﯾﻨﯿﯽ ﻟێ ﺑﻪرھﻪم ﺑﮫێﻨﺮێ. ب ﺑﻮوﻧﯽ ﻓﺘﻮا ﻧﻪزاﻧﺎﻧﻪو دواﮐﻪوﺗﻮ ﮐﺎن ﻧﻤﻮوﻧﻪی ﺋﻪم ﻓﺘﻮاﯾﺎﻧﻪ ﺑﻪ دژی ﺷﯿﻌﻪﮐﺎن و ﺳﻮﻧﯿﻪﮐﺎن زۆرن .ﺑــﯿــﺮوﺑــﺎوهڕی دهﻣــﺎرﮔــﺮژاﻧــﻪ و ﺑوﮐﺮدﻧﻪوهی
ﻗﯚﻧﺎﻏێﮑﯽ دﯾﮑﻪوه .ﺋێﺮان و ﻋﻪرهﺑﺴﺘﺎﻧﯽ ﺳﻌﻮودی ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪﺷﺪار ﻟﻪ ﺷﻪڕی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻟﻪ ﺳﻮورﯾﻪ ،ﻋێﺮا ،ﻟﻮﺑﻨﺎن و ﺋﻪﻓ ﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﺷﻪڕێﮑﯽ ﻧﯿﺎﺑﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﯾﻪﮐﺪا دهﮐﻪن .و ﺑﻪ ﺑوﮐﺮدﻧﻪوهی ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺧﯚﯾﺎن و ﺑﻪ ﭘﻮوڵ و ﺑﻪ ﭼﻪک ﺋﻪو ﺷﻪڕاﻧﻪ زﯾﺎﺗﺮ ھﻪڵﺪهﮔﯿﺮﺳێﻨﻦ و ﺑﻪ ھﻪڵﺨﺮاﻧﺪﻧﯽ ھﻪﺳﺘﯽ ﻻوهﮐﺎن دهرﯾﺎﯾﻪﮐﯿﺎن ﻟﻪ ﺧﻮێﻦ وهرێ ﺧﺴﺘﻮوه. ﺋــﻪو دهﺳــﻪﺗــﺪاراﻧــﻪ ﻧﺎﯾﺎﻧﮫﻪوێ ﮐﻪ ﺷﯿﻌﻪ و ﺳﻮﻧﻨﯽ ﭘێﮑﻪوه ﻟــﻪ ﺗﻪﻧﯿﺸﺖ ﯾــﻪﮐــﺪا وهﮐـــﻮو ﻣ ــﺮۆڤ ﺑــﮋﯾــﻦ ،ﻟﻪ ﺣﺎڵێﮑﺪا ﭘێﮑﻪوه ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺧﻮازاﻧﻪی ﮔﻪﻻن و ﺋﺎﯾﯿﻨﻪ ﺟﯚراوﺟﯚرهﮐﺎن ﻟﻪ ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ ﮔﺮﯾﻨﮕﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪوڕۆﯾﻪ و ﻟﻪ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ و ﮐﯚﻣﻪڵﮕﺎی ﺋﻪوڕۆﯾﻪ. ﮔﻪﺷﻪ و ﭘێﺸﮑﻪوﺗﻨﯽ ﮐﯚﻣﻪڵﮕﺎی ﺋﻪوڕۆ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺑﻮاری ﺗﮑﻨﯚﻟﯚژی و راﯾﻪڵﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘێﻮهﻧﺪﯾﺪار ﻣﺮۆﭬﻪﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا ﻟێﮏ ﻧﺰﯾﮏ ﮐــﺮدوەﺗــﻪوه ،ھﻪر ﺑﯚﯾﻪ ﭘێﮑﻪوه ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﺨﻮازاﻧﻪ ﻟﻪ ﻧێﻮان ﺋﺎﯾﯿﻦ و ﻣﻪزھﻪﺑﻪ ﺟﯚرﺑﻪﺟﯚرهﮐﺎﻧﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ راﺑﺮدوو ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ زاﻧﯿﺎری و ﻧﺎﺳﯿﻦ و ﻟێﮏ ﺗێﮕﻪﯾﯿﺸﺘﻦ ھﻪﯾﻪ. دﯾﺎﻟﯚگ و وﺗﻮوێﮋی ﻧێﻮان ﺋﺎﯾﯿﻦ و ﻣﻪزھﻪﺑﻪﮐﺎن ﯾﻪﮐێﮏ ﻟﻪ رێﮕﺎﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪرﺑﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺗﻮﻧﺪڕهوﯾﯿﻪ .ﺋﻪوڕۆ ﺗﻪﻧﺪڕهوی و زێﺪهﺧﻮازﯾﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﯾﻪﮐێﮏ ﻟﻪ ﻟﻪﻣﭙﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪردهم وهدﯾﮫﺎﺗﻨﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﯿە ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا. ﺗﻮﻧﺪڕهوﯾﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﯾﻪﮐێﮏ ﻟﻪ ﭼﺎﻟﺸﻪ ﭘڕﮐێﺸﻪﮐﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﻪوڕۆ ﻟﻪ ﮔﻪڵﯿﺪا دهﺳﺘﻪوﯾﻪﺧﻪﯾﻪ. ﻟﻪوهی ﮐﻪ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺑﺎس ﮐﺮا ﺑﻪو ﺋﺎﮐﺎﻣﻪ دهﮔﻪﯾﻦ ﮐﻪ ھﯚﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪڕهوﯾﯽ ﻣﻪزھﻪﺑﯽ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟﻪ ؛ ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﺮدﻧﯽ دﯾﻦ و ﺋﺎﯾﯿﻦ ،ھﻪﺑﻮوﻧﯽ ھﻪﻧﺪێ دهﻗﯽ ﺧﻪوﺷﺪار و ﻧﺎڕوون ﻟﻪ ﺳﻪرﭼﺎوه دﯾﻨﯿﻪﮐﺎﻧﺪا ،ﺑﻮوﻧﯽ ﻓﺘﻮا دواﮐﻪوﺗﻮاﻧﻪ و دهﻣﺎرﮔﺮژاﻧﻪ ،و رﮐﻪﺑﻪراﯾﻪﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﺎوﭼﻪﯾﯽ ﻟﻪ ﻧێﻮان ﺋﻪواﻧﻪی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ ﭘﺎرێﺰهری دﯾﻦ دهزاﻧــﻦ و ﮐﻪڵﮏ وهرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺧــﺮا ﻟﻪ دﯾﻦ ﻟﻪ ﻧێﻮ ﺋﻪو ﻻواﻧﻪی ﮐﻪ ھﻪﺳﺘﯽ دﯾﻨﺪارﯾﯿﺎن ھﻪﯾﻪ. ﺑﯚ ﭘێﺸﮕﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺗﻮﻧﺪڕهوﯾﯽ دﯾﻨﯽ ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﭼﺎﻻﮐﯿﯽ ﺳﻪرﺑﺎزی و ﻣﺎڵﯽ و ﻓﻪرھﻪﻧﮕﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺋﻪم ﺗﺎﻋﻮوﻧﻪدا، دهﺑێ دﯾﻦ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪت ﺟﯿﺎ ﺑﮑﺮێﺘﻪوه. ھﻪﻧﺪێ دهﻗﯽ ﻧﺎڕاﺳﺖ و ھﺎﻧﺪهری ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی وهﮐﻮو رهواﯾﻪت و ﻓﺘﻮاﮐﺎن ﻟە ﻧێﻮەرۆﮐﯽ دﯾﻦ ﺟﯿﺎ ﺑﮑﺮێﻨەوە و وهﻻﺑﻨﺮێﻦ. ﻟﻪ ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﭘێﺶ ﺑﻪ رﮐەﺑﻪراﯾﻪﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﻧێﻮان ﺷﯿﻌﻪ و ﺳﻮﻧﻨﯽ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪدا ﺑﮕﯿﺮدرێ و رێﮕﺎ ﻧﻪدرێ ﮐﻪڵﮑﯽ ﺧ ــﺮا ﻟــﻪ دﯾــﻦ وهرﺑــﮕــﺮن .ﮐــﺎرێــﮏ ﺑﮑﻪﯾﻦ ﮐﻪ راوﭼﯿﺎﻧﯽ دﯾﻦ ﻧﻪﺗﻮاﻧﻦ ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻻوهﮐﺎﻧﻤﺎن راو ﺑﮑﻪن.
ﺑﻮوە
راوێﮋﮐﺎرێﮑﯽ ﻗﺎﺳﻢ ﺳﻮﻟەﯾﻤﺎﻧﯽ و ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﮐﺎﻧﯽ ﺳﭙﺎی ﭘﺎﺳﺪاران وەک ﺑﺎڵﯿﯚزی ﺋێﺮان ﻟە ﻋێﺮا داﻧﺪرا و ﺟێﮕەی »ﺣەﺳەن داﻧﺎﯾﯽﻓەڕ«ی ﮔﺮﺗەوە. ﻣﺎڵﭙەڕی »ﺋﯿﻨﺘﺨﺎب«ی ﻧﺰﯾﮏ ﻟە ﺳﭙﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﺑوی ﮐﺮدەوە» ،ﺋﯿﺮە ﻣەﺳﺠﺪی« ﻟە ﺑﺎڵێﯚزﺧﺎﻧەی ﺋێﺮان ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺟێﮕەی ﺣەﺳەن داﻧﺎﯾﯽﻓەڕ دەﮔﺮێﺘەوە. رۆژﻧﺎﻣەی »ھەﻣﺸەھﺮی«ی ﭼﺎﭘﯽ ﺗﺎراﻧﯿﺶ ﻟە زﻣﺎن ﺳەرﭼﺎوە ﺋﺎﮔﺎدارەﮐﺎﻧەوە ﺑوی ﮐﺮدەوە :ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺑﺎڵێﯚزی ﻧﻮێﯽ ﺋێﺮان ﻟە دووھەﻣﯿﻦ وﺗﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻧﺎوﭼەﮐە ،ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ داﯾە و ﺑە ھﯚی ھەﺳﯿﺘﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﺋەم ﻧﺎوﭼەﯾە ،ﺣەﺳەن داﻧﺎﯾﯽﻓەڕ دوو ﺳﺎڵ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە وادەی ﺧﯚی ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺑﺎڵﯿﯚزی ﺋێﺮان ﺑﻮوە و ﺑەم زواﻧە ﻣﺎوەی ﺷەش ﺳﺎڵ ﮐﺎرﮐﺮدﻧﯽ ﻟەم ﭘﯚﺳﺘەدا ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێﺪێ. ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳە زۆرﺑەی ﺗﯿﻤﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﯿﮑﯽ ﺋێﺮان ﻟە وﺗﺎن ﮐەﺳﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰاﻣﯽ و ﺋەﻣﻨﯿەﺗﯿﻦ و زۆرﺑەی زۆری ﭘﯿﻼﻧە ﺗێﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟە دﻧﯿﺎی دەرەوە ھەر ﻟە ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧە و ﮐﯚﻧﺴﻮﻟﺨﺎﻧەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو رێﮋﯾﻤە دادەڕێﮋران و دادەڕێﮋرێﻦ.
ﻻوێﮑﯽ ﮐﻮرد ﺑە ھﯚی ﺗەﻗەی ﺳەرەڕۆﯾﺎﻧەی ﭼەﮐﺪارەﮐﺎﻧﯽ رێ ﯾﻢ ﮐﻮژرا ﺷەوی ﺳێﺸەﻣﻤە ﻟەﺳەر ﭼﻮارﺷەﻣﻤە٢٨ ،ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎر ،ﻻوێﮑﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﮔﻮﻧﺪی »ﺑڵەﺳەن«ی ﺑﺎﻧە ﺑەﻧﺎوی ﻣﻮﺗەﻟﯿﺐ ﻣﺮادی ﮐەوﺗە ﺑەر دەﺳﺘڕێﮋی ھێﺰەﮐﺎﻧﯽ ﺳﭙﺎی ﭘﺎﺳﺪاران و ﺑە ﺗﻮﻧﺪی ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮو. دوای ﺗەﻗەﮐﺮدﻧﯽ ھێﺰەﮐﺎﻧﯽ ﺳﭙﺎی ﭘﺎﺳﺪاران و ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو ﻻوە ،ﺑە ﭘەﻟە ﺧەڵﮑﯽ ﮔﻮﻧﺪەﮐە دەﯾﮕﻮازﻧەوە ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﮐە ﺑەداﺧەوە ﺑە ھﯚی ﮐﺎری ﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺮﯾﻨەﮐەی ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟەدەﺳﺖ دەدا. ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﮐﺎن ﺋەو ﻻوە ﮐﻮردە ﻟەﮐﺎﺗێﮑﺪا ﺧەرﯾﮑﯽ ﭼﺎﮐﮑﺮدﻧەوەی ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ ﯾەﮐێﮏ ﻟە ھﺎوڕێﮑﺎﻧﯽ ﺑﻮوە ،دراوەﺗە ﺑەر ﭘەﻻﻣﺎر و ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟێ ﺋەﺳﺘێﻨﺪراوە. ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳە ﺳﺎﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺳەد ﮐﯚڵﺒەر و ﮐﺎﺳﺒﮑﺎری ﮐﻮرد ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺳﻨﻮورﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دەﮐﺮێﻨە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺗەﻗەی ڕاﺳﺘەوﺧﯚی ھﯿﺰە ﭼەﮐﺪارەﮐﺎﻧﯽ ڕێﮋﯾﻢ و دەﮐﻮژرێﻦ و ﺑﺮﯾﻨﺪار دەﮐﺮێﻦ.
٧
٣٠ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٩ _ ١٣٩٥ی ژاﻧﻮﯾﯿەی ٢٠١٧
ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ
ژﻣﺎره٦٩٦:
رۆژﻧﺎﻣەی
ھﺎوﮐێﺸەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﮐﺎن ﺑەﺷﯽ دووھەم و ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ
ﻋﻪزﯾﺰ ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯿﺪا ﺑە ﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ھﺎوﺳەﻧﮓ ﻟە ﺑەﺳﺘێﻨﯽ ﺋﺎﺑﻮری ،ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ و ﮐﻮﻟﺘﻮرﯾﺪا ﮔەﺷەی ﻧەﮐﺮدوە .ﻟە ﺑﺎزﻧەی ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ دا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳەر ھﺎوﺗﺎﺑﻮوﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﻧێﻮﺧﯚﯾﯿەﮐﺎن ﻟە ﮔەڵ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﮐﺎن ﮐﺎر ﮐﺮاوە و ﺑەھﯚی ﮐێﺸەی ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژی،ﮐﻮﻟﺘﻮرﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧێﻮان دەوڵەﺗەﮐﺎن ﺳەرﮐەوﺗﻨێﮑﯽ ﺑەرﭼﺎو دەﺳﺘەﺑەر ﻧەﺑﻮە.ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ، ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺷــەڕی ﺳــﺎرد ﻟە ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﺳﺮووﺷﺘﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧەی ﻧێﻮان ﺟەﻣﺴەر و ھﺎوﻗەﺗﺎرەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻧەدەﮐﺮا ﺑﺒێﺘە ﺟێﮕﺎی ﺳەرﻧﺠﯽ ھەﻣﻮو ﻻﯾەک .ﭘﺎش ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎﺗﻨﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دوو ﺟەﻣەﺳەری ،دەرﻓەﺗێﮑﯽ ﺑﺎش ﺑﯚ دەرﮐەوﺗﻨﯽ رێﮑﺨﺮاوی ﻧﺎﺣﻮﮐﻮﻣﯽ و ﮐﯚﻣەڵﮕﺎی ﻣــەدەﻧــﯽ رەﺧﺴﺎ و ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧێﮑﯽ ﮔــەورە و ﺑەرﯾﻦ ﻟــە ﭘێﻨﺎوی ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ ﻟــە ھــەﻣــﻮو رەﮔەزەﮐﺎﻧﯿﺪا دەﺳﺘﭙێﮑﺮد .ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺷــەڕی ﺳــﺎرد ﺷەﭘﯚﻟەﮐﺎﻧﯽ ﻟﯿﺒڕاڵﯿﺰﻣﯽ ﺑــەﺗــەوژﻣــﺘــﺮ ﮐــﺮد و ھــەڵــﺴــﻮوڕاوان و ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻣﺎ وﺋﺎزادﯾﯿە ﺗﺎک و ﮐەﻣﺎﯾەﺗﯿﯿەﮐﺎن ﺑە ﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﺑەرﭼﺎو ﮔەﺷەﯾﺎن ﮐﺮد .ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﮑﺮدن ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ و ﮐﯚﮐﺮدﻧەوەی زاﻧــﯿــﺎری ﻟە ﺳەر ﭘێﺸێﻠﮑﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﺗﺎﮐەﮐﺎن ،ﮐەﻣﺎﯾەﺗﯿەﮐﺎن و ھﺘﺪ .ﻟە ﻧێﻮﺧﯚ و دەورەی ﺳﻨﻮوری دەوڵەﺗەﮐﺎﻧﺪا ﮔەﺷەی ﮐﺮد و ﻟە ﺑەﺳﺘێﻨﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯿﺪا ﯾەﮐﯿﺎن ﮔﺮﺗەوە .ﻟێﺮەدا ﺑە ﮐﻮرﺗﯽ ﭼﺎوێﮏ ﺑە رواﻧﮕەی ﺗێﯚری رێﺎﻟﯿﺰم ،ﻟﯿﺒڕاڵﯿﺰم و ﮐﯚﻧﺴﺘﺮاﮐﺘﯿﭭﯿﺰم ﻟەﻣەڕ ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و رۆڵﯽ رێﮑﺨﺮاوی ﻧەﺗەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮەﮐﺎن و ﮐﯚڕ و ﮐﯚﻣەڵﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﺪا دەﺧﺸێﻨﯿﻦ، ﮐە ﺗﯿﺸﮑﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەﺧەﻧە ﺳەر ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺋەﻣڕۆدا. رێﺎﻟﯿﺴﺘەﮐﺎن ﻟــە ﮔــەڵ ﺑﻨەﻣﺎﮐﺎﻧﯽ ﭘڕاﮔﻤﺎﺗﯿﺴﻢ ﯾـــەﮐـــﺪەﮔـــﺮﻧـــەوە .ﺋـــــەوان ﺑــــﯚ ﺑ ــەرﮔ ــﺮﯾ ــﮑ ــﺮدن ﻟە ﺑﯿﺮۆﮐەﮐﺎﻧﯿﺎن دەﮔەڕێﻨەوە ﺑﯚ ﺋەﺳﺘێﺮە ﻧﺎﺳﺮاوەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو رەوﺗــە ،ﮐە ﻣﺎﮐﯿﺎوێﻠﯽ و ھﯚﺑﺰن .رێﺎﻟﯿﺴﺘەﮐﺎن ﺑﺎﯾەخ و ﻗﻮرﺳﺎﯾﯿەﮐﯽ زۆر ﺑە ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻧﺎدەن و ﺟێﮕەی و ﭘێﮕەی دەوڵەت و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺑە ﻧﺎو ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿەﮐﺎن ﻟە ﺳەرووی ﭘﺮﺳەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑە دەﺑﯿﻨﻦ. ﻟە رواﻧــﮕــەی ھەڵﮕﺮاﻧﯽ ﺗێﯚری رێﺎﻟﯿﺴﻤەوە ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی وﺗە و دەرﺑڕﯾﻨﺪا ﺟێﺪەﮔﺮێ و ﻟە ﺗەﻧﮕﺎﻧە و دژوارﯾﯿەﮐﺎﻧﺪا ﺟێﮕﺎی ﻣﺸﺖ و ﻣڕ ﻧﯿﯿە. رێﺎﻟﯿﺴﺘەﮐﺎن ﻟە ﺳەر ﺑﻨﺎﺧەی ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺋﺎﻧﺎرﺷﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ و ھەروەھﺎ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿە ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿەﮐﺎن ﺑە ﭼﺎوێﮑﯽ ﻧەرێﻨﯽ ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ دەڕواﻧﻦ .ﺋەوان ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺋەﺧﻼ و ﻣﯚڕاڵﺪا دەﺑﯿﻨﻦ ،ﮐە ﻧﺎﮐﺮێ ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﮐﺮدەوەدا رۆڵ و ﻧەﺧﺸﯽ ﺑەرﭼﺎو ﺑﮕێڕێ .ﻣﯚڕﮔێﻨﺘﺎو) (١٩٤٨و ﮐﺎر ) (١٩٤٦وەک دوو ﮔەورە رێﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺳەرەﺗﺎﮐﺎﻧﯽ ﺳ ــەدەی راﺑـــﺮدوو ﯾــﺎﺳــﺎی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ﻣﯚڕاڵﻮ ﺋەﺧﻼ ﺑە ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﺷﺎردﻧەوەی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿە ﺧﯚﯾﯿەﮐﺎن دەﻧﺎﺳێﻨﻦ .ھــەﻣــﻮو دەوڵـــەت و زﻟﮫێﺰە ﮔەورەﮐﺎن ﺋەو ﺋﯿﺪﻋﺎﯾەﯾﺎن ﮐﺮدوە و ﻟەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەدا ﻧﺎﮐﺮێ ﺳەرﻣﺎن ﺳﻮوڕ ﺑﻤێﻨێ .ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﮐﯚڵﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺰم و دواﺗﺮ دێﻤﻮﮐﺮاﺳﯽ ﻟەو ﺗﮑﻨﯿﮑﺎﻧەن ،ﮐە ﻟە راﺑﺮدوودا رەﭼﺎو ﮐﺮاون و دەﮐﺮێﻦ. ﻟــﯿــﺒــڕاڵــﯿــﺰم ﺑــە رﮐ ــﺎﺑ ــەری ﺳــەرەﮐــﯽ رێــﺎﻟــﯿــﺰم ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿەﮐﺎن دەژﻣــێــﺮدرێ .ﻟﯿﺒڕاڵﯿﺰم ﺑﯿﺮۆﮐەﯾەﮐﯽ رۆژﺋﺎواﯾﯿە و ﺑــﺎوەڕی ﺑە رێﺰﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑەرﭘﺮﺳە ﮔﺸﺘﯿﯿەﮐﺎن ﻟە ﻣﺎ و ﺋﺎزادﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎﮐەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎﯾە .رواﻧﮕەﮐﺎﻧﯽ ﻟﯿﺒڕاڵﯿﺰم رەﻧﮕﺎوڕەﻧﮕﻦ ،ﺑەم ﮐڕۆﮐﯽ زۆرﺑەﯾﺎن ﺋەوەﯾە ،ﮐە ﺗﺎک ﻣﺎﻓﯽ دەرﺑڕﯾﻨﯽ ﺋﺎزاد و دەرﻓەﺗﯽ ﮐەڵﮑﻮەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە رەوﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﺎدﻻﻧە و ھﺎوﺷﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ھەﺑێ .ﻟﯿﺒڕاڵەﮐﺎن ﺑﯚ ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿﺮۆﮐەﮐﺎﻧﯿﺎن دەﮔەڕێﻨەوە ﺑﯚ ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪ و راﺑەڕاﻧﯽ وەک ﺟﺎن ﻻک و ﮐﺎﻧﺖ .ﻧﻮوﺳﺮاوە ﺑە ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەﮐەی ﮐﺎﻧﺖ ﺋﺎﺷﺘﯽ ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﺑﻨﺎﺧەی ﺗێﯚری ﻟﯿﺒڕاﻟﯿﺰﻣﯽ داﻣــەزراﻧــﺪ ،ﮐە ﺗﺎﮐەﮐﺎن ﺑە ھﺎوﺗﺎی ﯾەﮐﺘﺮ ﭘێﻨﺎﺳە دەﮐﺎت و ﺑﺎوەڕی واﯾە ،ﮐە ﭘێﺸێﻠﮑﺮاﻧﯽ ﻣﺎ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﮔﯚﺷەﯾەﮐﯽ دﻧﯿﺎ ﮐﺎرﯾﮕەری ﻟە ﺳەر ھەﺳﺘﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﻧﺎوﭼەﯾەﮐﯽ دﯾﮑە دەﺑێ .زۆر ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە ،ﮐە ﻟﯿﺒڕاﻟﯿﺰم ﺑە ﺋﻮﺗﯚﭘﯿﺎ ﺑﻨﺎﺳێﻨﺪرێ ،ﭼﻮوﻧﮑە ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﭼەﻧﺪ ﺳەد ﺳﺎڵەی ﻣێﮋووی ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﭘێﻮەﻧﺪی دەوڵەﺗەﮐﺎن ﺑە ﻗەﯾﺮان و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﺪا ﺗێﭙەڕﯾﻮە .ﻟﯿﺒڕاڵەﮐﺎن ﺑﺎوەڕﯾﺎن واﯾە ،ﮐە ﺑﯿﺮۆﮐەﮐەﯾﺎن ﮐﺎری ﺧﯚی ﮐﺮدوە و ﭼﯚﺗە ﺑﻨﺞ و ﺑﻨﺎواﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ .ﻟە ﻣﺎوەی دوو ﺳەدەی راﺑﺮدوودا ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﮔەورە و زۆر ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێﻮان دەوڵەﺗەﮐﺎﻧﺪا ﺧﻮڵﻘﺎوە. رێﮑﺨﺮاوی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺳــﺎزﮐــﺮاون و رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﮔﺮﯾﻨﮓ ﻣﯚرﮐﺮاون .ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ،ﺋﺎوڕ ﻟە زۆر ﺑﻮاری ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ دراوەﺗــەوە وەک ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﯾﻠەﺗﯽ ،ﺋ ــﺎزادی دەرﺑــڕﯾــﻦ ،ﻣﺎﻓﯽ ژﻧــﺎن ،ﻣﻨﺪان، ﮐەﻣﺎﯾەﺗﯿﯿەﮐﺎن ،زﯾﻨﺪاﻧﯽ و دﯾﻠەﮐﺎن و ھﺘﺪ. ﮐﯚﻧﺴﺘﺮاﮐﺘﯿﭭﯿﺰم ،ﻟە رێﺎﻟﯿﺴﺖ و ﻟﯿﺒڕاﻟەﮐﺎن ﺟﯿﺎ دەﺑێﺘەوە و وەک ﺗێﯚری ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ
ﭼــﺎوی ﻟێﻨﺎﮐﺮێ .ﺋــەو ﺗێﯚرﯾﯿە ،ﻟــە ﺳــەر رێــﮑــﺎر و رواﻧﮕەﮐﺎﻧﯽ ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧەوە ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێﻮان ﻧﯚڕم و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎن ﻗﻮڵ دەﺑێﺘەوە .ﮐﯚﻧﺴﺘﺮاﮐﺘﯿﭭﯿﺴﺘەﮐﺎن ﻟە ﺳەر ﺋەو ﺑﺎوەڕەن ،ﮐە ﮔﺮژی ﻧێﻮان ﺑەرژەوەﻧﺪی دەوڵــەت و ﭼﻮارﭼێﻮە ﻣﯚڕاڵﯿەﮐﺎن ﺳﺎزﮐﺮاون .ﺑە ﻟێﮑﺪاﻧەوە و ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﺋــەوان ،ﺟــﯚری داﻣەزراﻧﯽ دەوڵەت ،ﻧﯚڕم و ﺑﺎﯾەﺧە ﺑﺎوەﮐﺎن ﻟەو ﻧێﻮەدا ﮐﺎرﯾﮕەرن وﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ ﻟــەو دﯾﻨﺎﻣﯿﮑە ﺑــﯚ ﺗەﺗەڵەﮐﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻣەرﺟﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿە .ﺑە ﺑﺎوەڕی ﮐﯚﻧﺴﺘﺮاﮐﺘﯿﭭﯿﺰم دەوڵەﺗەﮐﺎن ﻧﺎﭼﺎرن ﺑﺎﯾەﺧە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﮐﺎن ﻗﺒﻮڵ ﺑﮑەن و ﺋەﮔەر دژﯾﺎن ﺑﻮەﺳﺘﻨەوە ﻧﺮﺧﯽ زۆر دەدەن .ﺋەو ﺗێﯚرﯾﯿە ﭘێﺪاﮔﺮە ،ﮐە رەوﺗێﮑﯽ ﻧەﮔﯚڕ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿەﮐﺎن و ﭘﺮﺳە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﮐﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﮑﻮ ﺑە ﮔﻮێﺮەی رەوﺗﯽ ﻣێﮋوو و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﮐﺎن ﺑەرھەم دێﻦ .ﻟﯿﺒڕڵﯿﺰﻣەﮐﺎن ﻣﺎ ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﮐﯽ ﺳﺮووﺷﺘﯽ دەزاﻧﻦ ،ﮐە ﺑەﺷێﮑﯽ داﻧەﺑڕاو ﻟە ﻣﺮۆﭬە. ﺋەﮔەر دەوڵەﺗەﮐﺎن ﻧەﺗﻮاﻧﻦ ﻣﺎﻓﯽ ھﺎوﺗﯿﺎن ﺑﭙﺎرێﺰن ﺳەروەرﯾﯿﺎن دەﮐەوێﺘە ژێﺮ ﭘﺮﺳﯿﺎر .ﮐﯚﻧﺴﺘﺮاﮐﺘﯿﻔەﮐﺎن ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ ﺑﯿﺮۆﮐەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﺑﯚ ﺑەﺳﺘێﻨﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﺑﻮون ﺑە ﻧﯚڕﻣێﮑﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑە رەوﺗێﮑﯽ ﺟێﮕەی ﺗێڕاﻣﺎن دەزاﻧﻦ .ﻟە رواﻧﮕەﯾەﮐﯽ دﯾﮑە ﺑﺎس ﻟە ﺑە ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆ ﻟە ٩٠ ﮐﺎﻧﺪا دەﮐﺮێ ،ﺑە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ زێڕﯾﻨﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳە دادەﻧﺮێ. ﻟە رواﻧﮕەی ﮐﯚﻧﺴﺘﺮاﮐﺘﯿﭭﯿﺰم ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ ،ﺳــەروەری دەوڵــەت و ﮐﯚﻣەڵﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی زەﻣﺎﻧﺪا ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕﯾﺎن ﺑەﺳەردا دێﺖ و ﺑﯚﯾە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﮐﺎن و ﺑﺎﻗﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎن ﭼەﺳﭙﺎو و ﻧەﮔﯚڕ ﻧﯿﻦ ،ﺑەڵﮑﻮ ﺳەرەڕای ﭼەﺗﻮون ﺑﻮوﻧﯽ رەوﺗەﮐە ﺑەردەوام ﻟە ﮔﯚڕاﻧﺪاﯾە.
،،
رێﺎﻟﯿﺴﺘەﮐﺎن ﺑﺎﯾەخ و ﻗﻮرﺳﺎﯾﯿەﮐﯽ زۆر ﺑە ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻧﺎدەن و ﺟێﮕە و ﭘێﮕەی دەوڵەت و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺑــە ﻧــﺎو ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿەﮐﺎن ﻟــە ﺳ ــەرووی
،،
ﭘﺮﺳەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑە دەﺑﯿﻨﻦ
ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﮔﺸﺘﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ،ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﻟﯚﮐﺎڵﯿﺪا ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ھەﻧﮕﺎوﻧﺎن ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟﯿﮑﺮدﻧﯽ ﺑﻨەﻣﺎ ﺳەرەﮐﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻻوازە .ﻟە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪ دەﯾــەی راﺑــــﺮدوودا زۆر دﯾﺘﺮاوە و ﺑﯿﻨﺮاوە ،ﮐە زﻟﮫێﺰەﮐﺎن و دەوڵەﺗﺎن ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿە ﺋﺎﺑﻮری و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەﮐﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﭼەﻧﺪە و ﭼﯚن ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯿﺎن ﭘەراوێﺰ ﺧﺴﺘﻮە و ﺑە ﮐﺮدەوە ﻟە ﺑﯿﺮﯾﺎن ﮐﺮدوە .ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺑﺎزاڕی ﻓﺮۆﺷﯽ ﺑەرھەﻣە ﭘﯿﺸەﯾﯿەﮐﺎن ،ﻧــەوت ،ﻣﺎﻣەڵەی ﭼەک و ﺗەﻗەﻣەﻧﯽ و درێﮋەدان ﺑە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺑﺎدەﺳﺘﯽ ﺧەڵﮑێﮑﯽ زۆر ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎدﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﺮدوەﺗە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ .ﺑﯚ وێﻨە ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ھەوڵەﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﺑﯚ ﭼەﮐﯽ ﻧﺎوﮐﯽ رۆژﺋــﺎوا ﺑە ﮐ ــﺮدەوە ﺑــﺎرودۆﺧــﯽ ﻧﺎﻟەﺑﺎری ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ ﻟە ﺋێﺮاﻧﯽ ﭘﺸﺘﮕﻮێ ﺧﺴﺖ .ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ رۆژﺋﺎوا و ﺑەرەی ﺑەھێﺰی ﻧێﻮ رێــﮑــﺨــﺮاوی ﻧــەﺗــەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ﻟــە رواﻧــﮕــەی ﺋــﺎﻣــﺮاز و ﺗﺎﮐﺘﯿﮏ ﭼــﺎوﯾــﺎن ﻟــە ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ ﻟە دەرەوەی ﺳﻨﻮورەﮐﺎﻧﯿﺎن ﮐــﺮدوە، ﺑﯚﯾە ﺑە ﮔﻮێﺮەی ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﺎن ﭘێﻨەﮐﺮاوە. راﭘــﯚرت و ﺷﯿﮑﺎرﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن و ﺑﺎﻗﯽ رێﮑﺨﺮاوەﮐﺎﻧﯽ ﻻﯾەﻧﮕﺮی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟەﻣەڕ ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ ورێﮋەی ﭘێﺸێﻠﮑﺮاﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻧەﺑﻮوﻧە ھﯚی ﺷﮑڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚی ﯾەﮐﻼﮐەرەوە ﻟە ﺳەر ﺋەو دەوڵەﺗﺎﻧەی ،ﮐە ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑە ﺧەﺳﺘﯽ ﭘێﺸێﻞ دەﮐەن. ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆ ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺳەرەﮐﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ رێﮑﺨﺮاوی ﻧەﺗەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎﻧە .ﺑﯚ ﯾەﮐەﻣﺠﺎرە ﻟە ﻣێﮋووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﺪا ،ﮐە رێﮑﺨﺮاوﯾﮑﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟە ﺳەر ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓەﮐﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑە راﺷﮑﺎوی ﺑﺪوێ و ﭼﻮارﭼێﻮەی ﮐﺎری ھﺎوﺑەش ﺑﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﭘێﺸﮑەش ﺑﮑﺎ .رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣە ﻧێﻮەﻧەﺗەوەﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮی رێﮑﺨﺮای ﻧەﺗەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎﻧﺪا ﮐﺎرﯾﺎن ﻟە ﺳەر دەﮐــﺮێ و ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻟﯚﮐﺎڵ و ﻧﺎوﭼەﮐﺎﻧﺪا رﯾﺸەﯾﺎن داﮐﻮﺗﺎوە. داڕﺷــﺘــەی ﺟــﺎڕﻧــﺎﻣــە و ھــەروەھــﺎ ﮐﯚﻧﻮاﻧﺴﯿﯚن و ﺑڕﯾﺎرﻧﺎﻣەﮐﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ،ﻧﺎوﭼە و وﺗەﮐﺎﻧﺪا ﺑە ﺋﺎﺷﮑﺮا دەﯾﺴەﻟﻤێﻨێ ،ﮐە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﮔەﺷەﭘێﺪان و ﺑﺎﺷﺘﺮﮐﺮدﻧﯽ ﺑــﺎرودۆﺧــﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬە .رێــﮋەی ﺟێﺒەﺟێﺒﻮوﻧﯿﺎن ﺑەﺳﺘﺮاوەﺗەوە ﺑە ﮐﯚﻣەڵێﮏ ﻓﺎﮐﺘەر ،ﮐە ﺑەﺷێﮑﯿﺎن ﻟە ﮐﯚﻧﺘڕۆڵﯽ رێﮑﺨﺮاوی ﻧەﺗەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎﻧﺪا ﻧﯿﻦ. ﺳﺮووﺷﺘﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟە ﺑﻨﺎﺧەدا ﮐەﻟێﻦ و ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ زۆر ﺑﯚ ﭘێﺸێﻠﮑﺮاﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ﺋﺎزادﯾﯿەﮐﺎن دەﺧﻮڵﻘێﻨێ .ﯾﺎﺳﺎ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﮐﺎن و رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣە ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯿەﮐﺎن زەﻣﺎﻧەﺗﯽ ﺟﯿﺒەﺟێﮑﺮدﻧﯿﺎن ﻻوازە، ﭼﻮوﻧﮑە ﻟە ﮔەڵ ﺳەروەری دەوڵەﺗﺎن ﺗێﮑﺪەﮔﯿﺮﯾﻦ. رێــﮑــﺨــﺮاوی ﻧــەﺗــەوە ﯾــەﮐــﮕــﺮﺗــﻮوەﮐــﺎن ﻟــە ﭘێﻨﺎو ﺟێﺒەﺟێﮑﺮدﻧﯽ ﺑــڕﯾــﺎر و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ھﺎوﺑەﺷەﮐﺎﻧﺪا ھﺎودەﻧﮓ و ﯾەک ھەڵﻮێﺴﺖ ﻧﯿﯿە .ﺑﯚ ھەر ﮐەﯾﺴێﮏ
ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺟﯿﺎوازی ھەﯾە و ھەڵﻮێﺴﺘەﮐﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﺳەر ﺑﻨﺎﺧەی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎن ھەڵﺪەﭼﻨﺮێﻦ .ﻟە ﺋﺎﮐﺎﻣﺪا ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺑﺎﻧێﮏ و دوو ھەوا ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ رووداوە ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﮐﺎﻧﺪا ﺑەرﭼﺎودەﮐەوێ .ﻗەوارە و ﺳﺎﺧﺘﺎری رێﮑﺨﺮاوی ﻧەﺗەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن و ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەت ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ﮐﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟە ﺳــەر درێﮋەﮐێﺸﺎﻧﯽ داﺑــڕاﻧــﯽ ﻗــﻮوڵ ﻟە ﺗێڕواﻧﯿﻦ و ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﺪا ھەﯾە .دەوڵەت و زﻟﮫێﺰە ﮔەورەﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن وێﮑڕا و ﺑە ﯾەک ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﭼﺎو ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻧﺎﮐەن و ﺑەﺷێﮏ ﻟــەوان ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ رێﺰ ﻟە ﺋﯿﺪارە و ﮐﻮﻟﺘﻮری دێﻤﻮﮐڕاﺗﯿﮏ ﺑﮕﺮن. ﺑڕﯾﺎرە ﮔﺮﯾﻨﮕەﮐﺎن و ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﮐﺮدﻧﯽ ﺋەﮐﺘﯿ ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺑڕﯾﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ھەﯾە ،ﮐە زۆر ﺟﺎر ﺋەﻧﺪاﻣەﮐﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﺒەزێﻨﺪرێ. رێﮑﺨﺮاوی ﻧەﺗەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ﺟێﮕﺮەوەی ﻧﯿﯿە، ﺑ ــەم دەﮐـــﺮێ ﺑــە ھــﺎوﮐــﺎری دەوڵــەﺗــە ﮐــﺎرﯾــﮕــەر و زﻟﮫێﺰەﮐﺎن ﺑــەڕۆژ ﺑﮑﺮێﺘەوە و ﻧەﺧﺸەرێﮕﺎی ﺗﺎزە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ،ﻣﺎﻓﯽ ﮔەﻻن و ﮐەﻣﺎﯾەﺗﯿﯿەﮐﺎن داﺑڕێﮋرێ. ﺷەﭘﯚﻟﯽ ﺑە ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﺑە ﮐﻮﻟﺘﻮرﮐﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ رەوﺗێﮑﯽ ﺋەرێﻨﯽ ﺑﯚ ﺑﺎﺷﺘﺮﮐﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪوە .رێﮑﺨﺮاو و ﮐﯚﻣەڵە ﻧﺎدەوڵەﺗﯿﯿەﮐﺎن و ھەروەھﺎ رێﮑﺨﺮاوی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟەو دﯾﺎﻟﯚگ و ﺑﺎﺳﺎﻧەدا ﺋەﮐﺘەری ﭼﺎﻻک و ﺷﻮێﻨﺪاﻧەرن .ﺋەو ﮔﺮو و ﮐﯚﻣەﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ژێﺮ رێﻨﻮێﻨﯽ ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ رێﮑﺨﺮاوی ﻧەﺗەوەﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎﻧﺪا ﮐﺎر دەﮐەن، ﮐە ﺋێﺴﺘﺎ ﻧﺎوی ﺑﯚﺗە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ .ﻧﺎوەﻧﺪ و دەزﮔﺎ ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯿەﮐﺎن ﺑﯚ ﮐﺎر و ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﯾﺎﺳﺎ و رێﺴﺎی ﺗﺎﯾﺒەت دادەڕێﮋن ،ﮐە ﺑە ﮐﯚی ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯿەوە ﮔﺮێﺪراون .ﻟە دەﯾەی ١٩٧٠و ٨٠دا ﭼەﻧﺪ ﯾەﮐەﯾەﮐﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە دەوڵــەﺗــەﮐــﺎن داﻣ ــەزران. ﺋەو رێﮑﺨﺮاواﻧە ﻧەﺑەﺳﺘﺮاوەن و ﺑﯚ ﭘەرەﭘێﺪان و ﺑﺎﺷﺘﺮﮐﺮدﻧﯽ دۆﺧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺗێﺪەﮐﯚﺷﻦ .ﺋەوان زاﻧﯿﺎری ﻟە ﺳەر رەوﺗﯽ ﭘێﺸێﻠﮑﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە وﺗەﮐﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﮐﯚدەﮐەﻧەوە و ﺑﯚ دەزﮔﺎ ﺑەرﭘﺮﺳەﮐﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ رەواﻧــەی دەﮐ ــەن .ﺋەو رێﮑﺨﺮاواﻧە، ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾﺎﺳﺎی وﺗەﮐﺎﻧﯿﺎﻧﺪا دادەﻣەزرێﻦ و ﺑە ﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﻧەﺑەﺳﺘﺮاوە و ﺳەرﺑەﺧﯚ ﮐﺎرەﮐﺎﻧﯿﺎن رادەﭘەڕێﻨﻦ .ﺋەوان ھەوڵﺪەدەن ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ﻧێﻮان ﻣﺎﻓﯽ ھﺎوﺗﯿﺎن و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯽ دەوڵەت ﭘڕ ﺑﮑەﻧەوە و ﺑﯚ ﺳەرﮐەوﺗﻦ ﻟەو ﭘڕۆﺳەﯾەدا ﻟە ﻣێﺘﯚدی ﺟﯿﺎواز ﮐەڵﮏ وەردەﮔﺮن .ﻟە ﮐﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺑﻨەﻣﺎﮐﺎﻧﯽ ﭘﺎرﯾﺲ ) ٩-٧ﺋﯚﮐﺘﯚﺑﺮی (١٩٩١ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺧﺎڵێﮑﺪا ﺋــەرک و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯿﯽ و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ ﮐﺎری ﺋەو رێﮑﺨﺮاواﻧە دﯾﺎرﯾﮑﺮاوە ،ﮐە ﻟە ﮐﯚﻧﻔڕاﻧﺴﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﭬﯿﯿەن دا ) (١٩٩٣ﺑە ﺳەرﻧﺠﺮاﮐێﺶ و ﺟێﮕﺎی ﺑﺎﯾەخ ﻧﺎﺳێﻨﺪران. ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﻣــﺎﻓــﯽ ﻣــﺮۆﭬــﯽ رﯾــﮑــﺨــﺮاوی ﻧــەﺗــەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ﺑﺎﯾەﺧﯽ زۆری ﺑەو رێﮑﺨﺮاواﻧە داوە و داوا دەﮐﺎ ،ﮐە ﻟە وﺗﺎﻧﯽ دﯾﮑە رێﮑﺨﺮاو و ﻧﺎوەﻧﺪی ھﺎوﺷێﻮە داﺑﻤەزرێﻦ .ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﺳﺎڵﯽ ٢٠١١دا ﺑە دەرﮐﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾﺎرﻧﺎﻣەﯾەک ﺟێﮕە و ﭘێﮕەی رێﮑﺨﺮاوە ﻧەﺗەوەﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺑەرز ﻧﺮﺧﺎﻧﺪ.
،،
ﻧﻮوﺳﺮاوە ﺑــە ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەﮐەی ﮐﺎﻧﺖ ﺋﺎﺷﺘﯽ ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﺑﻨﺎﺧەی ﺗێﯚری ﻟﯿﺒڕاﻟﯿﺰﻣﯽ داﻣەزراﻧﺪ ،ﮐە ﺗﺎﮐەﮐﺎن ﺑە ھﺎوﺗﺎی ﯾەﮐﺘﺮ ﭘێﻨﺎﺳە دەﮐﺎت و ﺑﺎوەڕی واﯾە ،ﮐە ﭘێﺸێﻠﮑﺮاﻧﯽ ﻣﺎ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﮔﯚﺷەﯾەﮐﯽ دﻧﯿﺎ ﮐﺎرﯾﮕەری ﻟە ﺳەر ھەﺳﺘﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﻧﺎوﭼەﯾەﮐﯽ دﯾﮑە
،،
دەﺑێ
ﺑــەﺳــﺘــێــﻨــﯽ ﮐــــﺎری رێ ــﮑ ــﺨ ــﺮاوە ﻧــﯿــﺸــﺘــﻤــﺎﻧــﯿــﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗەﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ ھێﺸﺘﺎ ﮐﺮچ و ﮐﺎڵە ،ﺑەم دەرﻓەﺗﯽ ﮔەﺷەﮐﺮدن و ﭘێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ھەﯾە .ﮐﺎرﮐﺮدﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵە و رێﮑﺨﺮاوە ﻧﺎدەوڵەﺗﯿﯿەﮐﺎن و ﺑەﺳﺘﺮاﻧەوەﯾﺎن ﺑە راﯾەڵﮑەی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺗەوژﻣﯽ ﻣﺎﻓﺨﻮازی ﺗــﺎک و ﮐەﻣﺎﯾەﺗﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﮐــﺮدوە. ﮔەﺷەﮐﺮدﻧﯽ ﺗێﮑﻨﯚﻟﯚژی و ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﮐﯚﮐﺮدﻧەوە ،ﺑە دۆﮐﯚﻣێﻨﺖ ﮐﺮدﻧﯽ رووداوەﮐـــﺎن و ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەﯾﺎن ﻟــە ﻣــﺎوەﯾــەﮐــﯽ ﮐــﻮرﺗــﺪا ،دەوڵــــەت و ﻧــﺎوەﻧــﺪە ﻣﺎ ﭘێﺸێﻠﮑەرەﮐﺎﻧﯽ ﺧﺴﺘﯚﺗە ژێﺮ ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚ و ﺗەﻧﮕەﺗﺎوی ﮐــــــﺮدوون .ﺑــەھــێــﺰﺑــﻮوﻧــﯽ رەوﺗــــﯽ ﻣــﺎﻓــﺨــﻮازی و زۆرﺑﻮوﻧﯽ زاﻧﯿﺎری ﻟە ﺳەر ﻣﺎ و ﺋەرﮐەﮐﺎن دەﻧﮕﯽ ﭼەوﺳﺎوە و ﻣﺎﻓﺨﻮراواﻧﯽ ﺑەھێﺰﺗﺮ ﮐﺮدوە و دەرﻓەﺗﯽ دوان و دەرﺑڕﯾﻨﯽ ﺑﯚ ﺑەرەی ﻣﺎﻓﭙێﺸێﻠﮑﺮاو ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪوە. راﺳﺘﯿﯿەﮐﯽ ﺣﺎﺷﺎھەڵﻨەﮔﺮە ،ﮐە دەوڵەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻟە ﺳەر ﺑﻨﺎﺧەی ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەران و ﺟﯚری ﺳﯿﺴﺘﻤەﮐﺎﻧﯿﺎن ﭼﺎو ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ دەﮐەن. دەوڵەﺗەﮐﺎن ﺑە ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑە ﺗێﺰی ﻣﺎﻓﯽ ﺳەروەرﯾﯽ دەوڵــــەت ﺋــﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﻦ ﻟــە ﺑــﺎزﻧــەی ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺑــﺎوی ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺑەﺷێﮏ ﻟە دەﺳەﺗەﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ رێﮑﺨﺮاوە
ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﮐﺎن راﺑــﮕــﻮازن .ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮوﻧﯽ دەوڵەﺗەﮐﺎن ﺑە رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣەﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﭼەﻧﺪ ﺋﺎﺳﺘێﮑﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێ .ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ رێﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟــە ﻣﺎﻓەﮐﺎﻧﺪا دەوڵـــەت ﭘــﺎﺑــەﻧــﺪە ،ﮐــە ﺑــەڕێــﻮەﺑــەر و ﮐﺎرﺑەدەﺳﺘەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻣﺎﻓەﮐﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﭘێﺸێﻞ ﻧەﮐەن. ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﮑﺮدن ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ دەوڵەت ﺑەرﭘﺮﺳە ،ﮐە ﮐەﺳﺎﻧﯽ دەرەوەی دەزﮔــﺎی دەوڵەت ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣەﮐﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺧەوﺷﺪار ﻧەﮐەن.ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟێﺒەﺟێﮑﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ و رێﺴﺎﮐﺎﻧﺪا دەﺧﻮازرێ ،ﮐە دەوڵەت ھﯿﭻ ھﺎوﺗﯿﯿەک ﺋەو ﻣﺎﻓﺎﻧەی ﻟێﺰەوت ﻧەﮐﺮێ ،ﮐە ﻟە رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣەﮐەدا ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﭘێﮑﺮاوە .رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣە ﻣﯚرﮐﺮاوەﮐﺎن ﺑە ﯾﺎﺳﺎی رە دەﻧﺎﺳێﻨﺪرﯾﻦ ،ﭼﻮوﻧﮑە دەوڵەﺗەﮐﺎن ھﺎﻧﺪەدا ﻟە ﮔەڵ ﯾﺎﺳﺎ ﻧێﻮدەوڵەﺗەﯾﯿەﮐﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮕﻮﻧﺠﯿﻨﻦ و ﺋەرﮐﯽ ﺳەرﺷﺎﻧﯿﺎن راﭘەڕێﻨﻦ .ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﺪا ھێﻨﺪێﮏ راﮔەﯾﺎﻧﺪن و ﺑوﮐﺮاوە ھەن ،ﮐە ﺑە ﯾﺎﺳﺎی ﻧەرم ﺑەﻧﺎو ﺑﺎﻧﮕﻦ .ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾﺎﻧە ﺑە رێﮕﺎی ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ و ﻣێﺘﯚدی ﺟﯿﺎواز ﻟە ﺳەر ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ھەروەھﺎ ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮوﻧﯽ دەوڵەﺗﺎن ﺑە ﯾﺎﺳﺎ و رێﺴﺎﮐﺎن ﺷﻮێﻨﺪاﻧەر دەﺑﻦ. ﻟە ﺟﺎڕﻧﺎﻣە و ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ زۆر وردەﮐﺎری ھەﯾە ،ﮐە دەﮐﺮێ ﻟە داھﺎﺗﻮودا دەوڵەﻣەﻧﺪﺗﺮ ﺑﮑﺮێﻦ .وردﮐــﺮدﻧــەوەی زﯾﺎﺗﺮی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ھەڵﻨەواردﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﮔەﻻن ﺑە ﮐﺮدەوەﯾەﮐﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﭘێﻨﺎﺳە دەﮐــﺮێ .ﭘڕاﮐﺘﯿﺰەﮐﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓەﮐﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﻣﯿﮑﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوە ،ﮐە ھێﺸﺘﺎ ﻟە ﺑە ﻧﯿﻮەﭼڵﯽ ﻣﺎوﻧەوە .ﮐﺎراﮐﺮدن و ﺑەھێﺰﮐﺮدﻧﯽ ﻣﯿﮑﺎﻧﯿﺰﻣە ﻟــﯚﮐــﺎڵــﯽ ،ﻧــەﺗــەوەﯾــﯽ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿەﮐﺎن ﭘﺎڵﻨەری ﮐﺎرﯾﮕەر ﻟە رەوﺗﯽ ﮔەﺷەﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑــەﺋــەژﻣــﺎردێــﻦ .دەﺳﺘەﺑەرﮐﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺗﺎک و ﮐــﯚدا ﺑﺎﺑەﺗێﮑﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿە ،ﺑــەم ﺑﯚ ﺳەرﮐەوﺗﻦ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە وزە و ﻓﺎﮐﺘەرە ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و دەوڵەﺗﯿﯿەﮐﺎﻧە .ﺑەﺧﺘەوەری ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﻟە دوارۆژدا ﺑەﻧﺪە ﺑە ﭼﺎرەﺳەرﮐﺮدﻧﯽ ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﮐﺎﻧﺪا و ﻗەﯾﺮاﻧە زۆر و زەوەﻧﺪەﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن دەرھﺎوﯾﺸﺘەی دۆﺧﯽ دژواری ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬەﮐﺎﻧە. واﻧە ﻣێﮋووﯾﯿەﮐﺎن دەﯾﺴەﻟﻤێﻨﻦ ،ﮐە ﻣﺎﻓﯽ ھﺎوﺗﯿەﺗﯽ، ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﺋــﺎﺑــﻮری ،ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ و ﮐﻮﻟﺘﻮرﯾﯿەﮐﺎن ﺑەﺷێﮑﯽ داﻧ ــەﺑ ــڕاو ﻟــە ژﯾــﺎﻧــﯽ ﻣـــﺮۆڤ ﭘێﮑﺪێﻨﻦ و زەوﺗﮑﺮدﻧﯿﺎن ﻗەﯾﺮاﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ و ﭼﺎرەڕەﺷﯽ زۆرﺗﺮ دەﺧﻮڵﻘێﻨێ .داﺑﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ ﺋﺎزادی و ﻣﺎﻓە ﺳەرەﺗﺎﯾﯿەﮐﺎن ﺑە ﻣەرﺟﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ دوورﮐەوﺗﻨەوە ﻟە ﻗەﯾﺮاﻧە ﺗﺎڵ و ﮐﻮﺷەﻧﺪەﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن دەژﻣێﺮدرێﻦ ،ﮐە داﺗﺎﺷﺮاوی ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧﺎﻋﺎدﻧە و ﻣێﮋووﯾﯿەﮐﯽ ﭘڕ ﻟە زوڵﻢ و ﭼەرﻣەﺳەرﯾﯿە .ﺑﯚ رزﮔﺎرﺑﻮون ﻟە ﺷﮑﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷﮑﯚی ﻣﺮۆڤ و ﻣﺎﻓە زەوﺗﮑﺮاوەﮐﺎﻧﯽ دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ ﻣﺎ ﭘﺎرێﺰاﻧە ﻟە وﺗــﺎن ﻣﺎ و ﺋەرﮐﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿە. ژێﺪەر و ﺳەرﭼﺎوەﮐﺎن:
)(٢٠١٢ International Human Rights and the : A Manual for National Human Rights Institutions Transnational Politics, International Relations Theory, and Human Rights ( ): ( : : .No ,٣١ .Political Science and Politics, Vol : ٥٢٣-٥١٦ .pp (١٩٩٨ ,.Sep) ,٣ (American Political Science Association ( in the Context of International Relations
(٣٠ ٢٠١١ Human Rights
Peter R.Baehr Human Rights and International Relations, International . (٢٠٠٨) Tim Dunne and Marianne Hanso Human rights in international relations /٢٦٣٨٧٠٨٧ / : . . Relations ﻧﺴﺮﯾﻦ ﻣ ﻔﺎ و ﻧﺒﯽ اﻟﻠە اﺑﺮاھﯿﻤﯽ :ﺟﺎﯾﮕﺎە ﺣﻘﻮ ﺑﺸﺮ در ﻧ ﺮﯾەھﺎی رواﺑ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ ) (١٣٨٧ﻓ ﻠﻨﺎﻣە ﺳﯿﺎﺳﺖ ،ﻣﺠﻠەی داﻧﺸﮑﺪە ﺣﻘﻮ و ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ، دورە ،٣٨ﺷﻤﺎرەی ،٤زﻣﺴﺘﺎن ٢٧٧-٢٥٩ ،١٣٨٧
٣٠ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٩ _ ١٣٩٥ی ژاﻧﻮﯾﯿەی٢٠١٧
ﺳﯿﺎﺳﯽ
ژﻣﺎره٦٩٦:
رۆژﻧﺎﻣەی
ڕەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﭼﯿﯽ ﺑﯚ ﻧﯿﺰام ﮐﺮد و ﭼﯿﯽ ﺑەﺳەر ﺧەڵ ھێﻨﺎ ڕەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻣﺮد .ﺋەو ﮐە ﯾەﮐێﮏ ﻟە داﻣەزرێﻨەراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﻋە ﯽ ا ﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﺑﻮو ،ﻟە ﻣﺎوەی دەﺳەﺗﺪارەﺗﯿﯽ ﺧﯚﯾﺪا زۆر ﭘﯚﺳﺖ و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﻟە ﺟﻮﻣﮕەی دەﺳەﺗﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا ھەﺑﻮو. ڕەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﯾەﮐێﮏ ﻟە دژﺑەراﻧﯽ ڕێﮋﯾﻤﯽ ﭘێﺸﻮوی ﭘﺎﺷﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋێﺮان ﺑﻮو ﮐە ﺑﺎوەڕی ﻗﻮوڵﯽ ﺑە ﻟەﻧێﻮﺑﺮدﻧﯽ ﻓﯿﺰﯾﮑﯿﯽ ﻧەﯾﺎران و دژﺑەراﻧﯽ ھەﺑﻮو .ھەر ﺑﯚﯾەش ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﭘﺘەوی ﺑە ﮔﺮووﭘﯽ ﻓﯿﺪاﯾﯿﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﺑە ﻔﻮی« ھەﺑﻮو ﮐە ﺳەرۆﮐﺎﯾەﺗﯿﯽ »ﻣﺠﺘﺒﯽ ﻧﻮاب ﮐﯚﻣەڵێﮏ ﺗێﺮۆری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯿﺎن ﮐﺮدﺑﻮو .ﺋەوان ﺳێ ﺳەرۆک وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺋەو ﮐﺎﺗﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺎن ﺗێﺮۆر ﮐﺮد ﮐە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟە :ﻋەﺑﺪوﻟﺤﻮﺳەﯾﻦ ھەژﯾﺮ ،ﺣﺎﺟﯽ ﻋەﻟﯽ ڕەزﻣﺎرا و ﺣەﺳەﻧﻌەﻟﯽ ﻣەﻧﺴﻮور.
ﺗێﺮۆری دژﺑەران ﮐﺎرێﮑﯽ ﭘﯿﺮۆزە ،ﻟەوەھﺎ ﺑﺎرودۆﺧێﮑﺪا دەﺑﻮا ھەﻣﻮو دەﻧﮕە دژەﮐﺎن ﮐ ﺑﮑﺮێﻦ ،ھەﻣﻮو ﺣﯿﺰﺑە ﺑە ﺟﻮوڵەﮐﺎن ،ﺋەواﻧەی ﻟە ﻣەﯾﺪاﻧﺪا ﺑﻮون ﻟە ﺳەرﯾﺎن ﺑﺪرێ، ھەﻣﻮو ﺋەو ﮐەﺳﺎﻧەی ﺑە ﻣﻠﯚزم دادەﻧﺮان دەﺑﻮو ﺑێﺪەﻧﮓ ﺑﮑﺮێﻦ وﻟێﯿﺎن ﺑﺪرێ .ﺋەوە ﺑﻮو ﮐە ﻗەﺗڵە زﻧﺠﯿﺮەﯾﯿەﮐﺎن ﻟە ﻧێﻮﺧﯚی وت ھەر ﻟە ﺳﺎڵﯽ ٦٨و ﻟە ﮔەڵ دەﺳﭙێﮑﯽ ﺳەرۆک ﮐﯚﻣﺎرﯾﯽ ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯿﺪا دەﺳﺘﯿﺎن ﭘێﮑﺮد. ﻟە دەرەوەی وﺗﯿﺶ ﺑەﺳﺘێﻨەﮐە ﺑﯚ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟەﺑﺎر ﺑﻮو .ﺷەڕی ﺳﺎرد ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎﺗﺒﻮو ،ھﺎوﮐێﺸەﮐﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎی دووﺟەﻣﺴەری ﺑەھﯚی ڕووﺧﺎﻧﯽ ﯾەﮐﯿەﺗﯿﯽ ﺳﯚﭬﯿﯿەت ﺑە ﺗەواوی ﺗێﮑﭽﻮوﺑﻮو ،ﻟە دڵﯽ ﺋﻮرووﭘﺎدا ﮐە زۆرﺑەی ﺗێﺮۆرە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎن ﻟەوێ دەﮐﺮان ،ﺗەﻣﺎﺣﯽ ﺑەﺷﺪاری و ﺑەش ﻟە دروﺳﺘﮑﺮدﻧەوەی وێﺮاﻧﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ دوای ﺷەڕ ﻟەﮔەڵ ﻋێڕا و ﺑﺎزاڕی ﮔەورە و ﺑەﭘﯿﺖ
،،
ﺋەو ﻟە ھەﻣﻮو ﮐﺎﺗەﮐﺎﻧﺪا ﻟە ﻧێﻮەﻧﺪی ﺧەڵﮏ و ﻗﻮوﭼەﮐﯽ دەﺳەﺗﺪا ﺟێﯽ ﮔﺮت و ڕێﮕەی ﻟە ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑﯚ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕەﮐﺎن ﮔﺮت ،ﺋەو ھەر ﻣﺎوەﯾەک ﭘێﺶ ﻣﺮدﻧﯽ ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﻧەوارە دەﻧﮕﯿﯿەﮐەی ﺋﺎﯾەوڵﻼ ﻣﻮﻧﺘەزﯾﺮﯾﯽ ﻣەﺣﮑﻮم ﮐﺮد ﮐە ﺑە ﺑەڵﮕەوە ﺟﯿﻨﺎﯾەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﺳەرﮐﻮت و ﺋێﻌﺪاﻣﯽ ﻧەﯾﺎراﻧﯽ ﻣەﺣﮑﻮوم دەﮐﺮد ،ﻟە ﺣﺎڵێﮑﺪا ﻟە ھەﻣﻮو ﺋەو ﻣﺎوەﯾەدا دەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺟﯿﻨﺎﯾەت و
،،
ﺗﺎواﻧﮑﺎرﯾﯿەﮐﺎن ﺟﯿﺎ ﺑﮑﺎﺗەوە.
ﺋەو دەﻣﺎﻧﭽەﯾەی ﮐە ﺳﺎڵﯽ ١٣٤٣ی ھەﺗﺎوی ﺣەﺳەﻧﻌەﻟﯽ ﻣەﻧﺴﻮور ،ﺳەرۆک وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺋەو ﮐﺎﺗﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﭘێ ﮐﻮژرا ،ھﺎﺷﻤﯿﯽ ڕەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ داﺑﯿﻨﯽ ﮐﺮدﺑﻮو و داﺑﻮوی ﺑە ﻣﺤەﻣﻤەد ﺑﻮﺧﺎراﯾﯽ ھەﺗﺎ ﺗێﺮۆرەﮐەی ﭘێﺒﮑﺎ. ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ دوای ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺳﺎڵﯽ ١٣٥٧ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﻧﯿﺰﯾﮑﺘﺮﯾﻦ و ﺑﺎوەڕﭘێﮑﺮاوﺗﺮﯾﻦ ﮐەﺳەﮐﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰﯾﮏ ﺑە ﺋﺎﯾەﺗﻮڵ ﺧﻮﻣەﯾﻨﯽ ﺑﻮو. ڕەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﮐە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺷﻮڕای ﺋﯿﻨﻘﻼب ﺑﻮو، ﻧەﺧﺸﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯿﯽ ﻟە داڕﺷﺘﻨﯽ ﭘێﮑﮫﺎﺗەی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا ﮔێڕا ،ﺋەو ﺑﯚ ﻣﺎوەی دوو دەورەی ﺳەرۆﮐﯽ ﭘﺎڕﻟﻤﺎن و دوو دەورە ﺳەرۆک ﮐﯚﻣﺎری ﺋێﺮان ﺑﻮو ،ھەروەھﺎ دوو دەورە ﺳەرۆﮐﯽ ﻣەﺟﻠﯿﺴﯽ ﺧﯿﺒﺮەﮔﺎﻧﯽ رێﺒەری و ھەﺗﺎ ﻣﺮدﻧﯿﺸﯽ ﺳەرۆﮐﯽ ﮐﯚڕی دﯾﺎرﯾﮑﺮدﻧﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰام ﺑﻮو .ﺋەو ﻟە ھەﻣﻮو ﺋەو ﻣﺎوەﯾەدا ھەوڵﯿﺪا ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟەﺳەر ﭘێ ڕاﺑﮕﺮێ و ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺑەھێﺰﮐﺮدﻧﯿﺪا ﺗێﺒﮑﯚﺷێ. ڕەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻟەو ﭘێﻨﺎوەدا زۆر ﻣێﺘﯚدی ﺑەﮐﺎرھێﻨﺎ ﮐە زەﺑﺮوزەﻧﮓ و ﺗێﺮۆری دژﺑەراﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ڕێﮋﯾﻢ ﯾەک ﻟەوان ﺑﻮو .ﺋەو ﻣێﺘﯚدەی ڕەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺑﻮوە ھﯚی ﺋەوە ﮐە ﺳەرەڕای ﺑەﮐﺎرﺑﻮوﻧﯽ دەزﮔﺎ ﺋەﻣﻨﯿەﺗﯿﯿەﮐﺎن و دەزﮔﺎی ﻗەزاﯾﯽ ﻟە ﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺣﻮﮐﻤﯽ ﺋێﻌﺪام و ﺟێﺒەﺟێﮑﺮدﻧﯽ ﺑەﺳەر دژﺑەراﻧﺪا ،ﻟە دەﯾەی ٦٠ڕا ھەﺗﺎ ﻧﯿﻮەی دەﯾەی ٧٠و ھەﺗﺎ ھەراﮐﺎﻧﯽ ﻗەﺗڵە زﻧﺠﯿﺮەﯾﯿەﮐﺎن، ﻻﻧﯿﮑەم ١٨٠ﭼﺎﻻﮐﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ دژﺑەری ﺧﯚی ﺗێﺮۆر ﮐﺮان .ھەر ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺳەرۆک ﮐﯚﻣﺎرﯾﯽ ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯿﯿﺪا ﺑﻮو ﮐە زۆرﺑەی ﺗێﺮۆرە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﮔﺮﯾﻨﮕەﮐﺎن ﻟە ﻧێﻮ ﺧﯚی وت و دەرەوەی وت ﮐﺮا. وەک ﺗێﺮۆری دوﮐﺘﻮر ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو و ھﺎوڕێﯿﺎﻧﯽ ﻟە ﺳﺎڵﯽ ،٦٨ﺗێﺮۆری ﺷﺎﭘﻮوری ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﻟە ﺳﺎڵﯽ ٧٠و ﺗێﺮۆری دوﮐﺘﻮر ﺷەڕەﻓﮑەﻧﺪی و ھﺎوڕێﯿﺎﻧﯽ ﻟە ﺳﺎڵﯽ .١٣٧١ﺑەم ﺑﯚ ﺑﯚ زۆرﺗﺮﯾﻦ و ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻦ ﺗێﺮۆرەﮐﺎن ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ڕەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯿﺪا ﮐﺮان ﻟە ﺳەردەﻣﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ و ﺋێﺮاﻧﯽ دوای ﺷەڕی ٨ ﺳﺎڵە و دەوڵەﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻣێﺤﻮەر دا ،ﺑﻮوﻧﯽ دژﺑەرە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎن ،ﺋەواﻧەی ﻟە ﮐﻮﺷﺘﺎرە ﺑە ﮐﯚﻣەڵەﮐەی ﺳﺎڵﯽ ٦٧ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن دەرﺑﺎز ﮐﺮدﺑﻮو ،ڕووﻧﺎﮐﺒﯿﺮاﻧﯽ ڕەﺧﻨەﮔﺮی دەوڵەت و ﺣﺎﮐﻤﯿﯿەت ﻟە ﻧێﻮﺧﯚ ،ﺧەﺑﺎت و ﺑەرﺑەرەﮐﺎﻧﯽ و ڕوﺣﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﮐﻮرد ﻟە ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺋەوە ﺑﺮﯾﻨێﮑﯽ ﮐﺮاوە ﺑﻮو ﮐە دەﺑﻮو ﺑە زووﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎت ﺳﺎڕێﮋ ﮐﺮاﺑﺎ. ﻻی ڕێﺒەراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﯾەک ﻟەوان ﮐە
و ﺑەرەﮐەﺗﯽ ﺋێﺮان ﭼﺎوی ﺋەواﻧﯽ ﻟە ﺣﺎﻧﺪ ﮐﯚﻣﺎﻧﺪۆﮐﺎﻧﯽ ﺗێﺮۆری ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﮐﻮێﺮ ﮐﺮدﺑﻮو ،ﺑەم ﺗێڕۆری ﻣﯿﮑﻮﻧﻮس و دواﯾەش ﺑڕﯾﺎری دادﮔﺎی ﻣﯿﮑﻮﻧﻮس ﺧﺎڵﯽ وەرﭼەرﺧﺎن ﺑﯚ ﻣێﮋووی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ڕەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺑﻮو. دەزﮔﺎی ﻗەزاﯾﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ﺋﺎڵﻤﺎن ﭘەروەﻧﺪەﯾەﮐﯽ ﮔەورەی ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺗێﺮۆرەدا ﭘێﮏ ھێﻨﺎ ﮐە ﮐﺎری دادﮔﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ٥ﺳﺎڵﯽ ﮐێﺸﺎ و دادﮔﺎ ﻟە ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ﺳﺎڵﯽ ١٣٧٦دا ﺑڕﯾﺎری ﺧﯚی دا .ﺑڕﯾﺎرێﮑﯽ ﻗﻮرس و ﻗﺎﯾﻢ ،ﻟەو ﺑڕﯾﺎرەدا ﮐﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ھەرە ﭘﺎﯾەﺑەرزی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە دەﺳﺖ ﺗێﺪاھەﺑﻮون ﻟەو ﺗێﺮۆراﻧەدا ﺗﺎواﻧﺒﺎر ﮐﺮان و ﺣﻮﮐﻤﯽ دەﺳﺒەﺳەرﮐﺮاﻧﯿﺎن ﺑﯚدەرﭼﻮو. ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ،ﺳەرۆک ﮐﯚﻣﺎر و ﺣەﻟﯽ ﻓەﻻﺣﯿﺎن، وەزﯾﺮی دەرەوەی ﺋەو ﮐﺎﺗﯽ ﺋێﺮان دوو ﮐەس ﻟەوان ﺑﻮون. دوای ﺋەوە ﺑﻮو ﮐە ﺋﯿﺪی ڕەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺗﺎ ڕادەﯾەﮐﯽ زۆر ﮐەوﺗە ﻗﻮژﺑﻦ و ﭘەﺳﯿﻮی دەﺳەﺗەوە ،ﺑەم ﺋەو ھەﺗﺎ ﻣﺎ ﭘﺸﺘﯽ ﻟە ڕێﮋﯾﻤە ﺟﯿﻨﺎﯾەﺗﮑﺎرەﮐەی ﻧەﮐﺮد و ﺑﯚ ﯾەک ﺟﺎرﯾﺶ رەﺧﻨەی ﻟە ڕاﺑﺮدووی ﻧﮕﺮﯾﺴﯽ ﺧﯚی و ڕێﮋﯾﻤەﮐەی ﻧەﮔﺮت. ڕەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ڕۆڵﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﻟە ﺋێﻌﺪاﻣە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ھﺎوﯾﻨﯽ ١٣٦٧دا ھەﺑﻮو ﮐە ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟە ھەزاران زﯾﻨﺪاﻧﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺳﺘﺎﻧﺪ .ﺋەو ڕۆڵﯽ ھەﺑﻮو ﻟە ﭘەرەﭘێﺪان ﺑە دەزﮔﺎی ﺳەرﮐﻮت و داﭘڵﯚﺳﯿﻦ ﻟە ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺪا و ﻟە ﻣﺎوەی ﻧﯿﺰﯾﮏ ﺑە ٤٠ﺳﺎڵ دەﺳەﺗﺪارەﺗﯿﯽ ﻟە ﺳەرەﮐﯿﺘﺮﯾﻦ ﺟﻮﻣﮕەﮐﺎﻧﯽ ﺣﺎﮐﻤﯿﯿەﺗﺪا ،ﺳﺎﻣﺎﻧێﮑﯽ ﺋەﻓﺴﺎﻧەﯾﯽ ﺑﯚ ﺧﯚی و ﺑﻨەﻣﺎڵەﮐەی وەﺳەرﯾەکﻧﺎ. ﺋەو ﻟە ھەﻣﻮو ﮐﺎﺗەﮐﺎﻧﺪا ﻟە ﻧێﻮەﻧﺪی ﺧەڵﮏ و ﻗﻮوﭼەﮐﯽ دەﺳەﺗﺪا ﺟێﯽ ﮔﺮت و ڕێﮕەی ﻟە ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑﯚ ﺋﺎڵﻮﮔﯚرەﮐﺎن ﮔﺮت ،ﺋەو ھەر ﻣﺎوەﯾەک ﭘێﺶ ﻣﺮدﻧﯽ ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﻧەوارە دەﻧﮕﯿﯿەﮐەی ﺋﺎﯾەوڵﻼ ﻣﻮﻧﺘەزﯾﺮﯾﯽ ﻣەﺣﮑﻮم ﮐﺮد ﮐە ﺑە ﺑەڵﮕەوە ﺟﯿﻨﺎﯾەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﺳەرﮐﻮت و ﺋێﻌﺪاﻣﯽ ﻧەﯾﺎراﻧﯽ ﻣەﺣﮑﻮوم دەﮐﺮد ،ﻟە ﺣﺎڵێﮑﺪا ﻟە ھەﻣﻮو ﺋەو ﻣﺎوەﯾەدا دەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺟﯿﻨﺎﯾەت و ﺗﺎواﻧﮑﺎرﯾﯿەﮐﺎن ﺟﯿﺎ ﺑﮑﺎﺗەوە. ھەر ﺑﯚﯾە ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﯚ ﻣەرﮔﯽ ﺋەو ﺑەداخ ﺑﻦ ،ﺋەﮔەر ﺑﯚ ﺷﺘێﮑﯿﺶ ﺑەداخ ﺑﻦ ﺋەوەﯾە ﺋەﺟەل ﻣەودای ﻧەدا رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺑﻤێﻨێ ھەﺗﺎ ﻟە دادﮔﺎﯾەﮐﯽ ﺧەڵﮑﯿﺪا وەﻣﯽ ﺗﺎواﻧەﮐﺎﻧﯽ ﺑﺪاﺗەوە.
ەﺳە
ﺎ ەﻣﯽ
رەوﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و رێﮑﺨﺮاوە ﮔﺮﯾﻨﮕەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﺋێﺮاندا ﺑەﺷﯽ ﭼﺎردەﯾەم
ﭘﺎﺷﻤﺎوەی رێﮑﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻨﯽ ﺧەڵ ﻟە ﺳﺎڵﯽ ١٣٥٤دا» ،ﺗﻘﯽ ﺷﮫﺮام« ﯾﻪﮐێﮏ ﻟﻪ ﮐﺎدر ﺷﺎرهزاﮐﺎﻧﯽ ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ ،-.ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺳﺎری ھﻪت .ﺋﻪو زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘﻪرش و ﺑوی ﻣﻮﺟﺎھﺪﯾﻨﯽ ﺳﺎزﻣﺎن داﯾــﻪوه .زۆری ﭘێﻨﻪﭼﻮو ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟﻪﮔﻪڵ »ﺑﮫﺮام رام و وﺣﯿﺪ اﻓﺮاﺧﺘﻪ» ،دروﺷﻤﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻣﻮﺟﺎھﺪﯾﻨﯿﺎن ﻟﻪ ﻻﭘﻪڕهی ﯾﻪﮐﻪﻣﯽ ﺑوﮐﺮاوهی »ﭘﯿﺎم ﻣﺠﺎھﺪ« ،ﻻﺑﺮد و ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪراوێﮑﯿﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ »ﺗ ﯿﯿﺮ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی« ،ﻟﻪ ﺟێﯽ ﺋﻪو ﺑوﮐﺮدهوه .ﺋﻪو ﮐﺮدهوهﯾﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ ﺑﻪ »ﮐﻮودێﺘﺎی اﭘﻮرﺗﻮﻧﯿﺴﺘﯽ« )ﻓﺮ ﺖ ﻠﺒﺎﻧﻪ( ،ﻟﻪ ﻗﻪڵﻪم درا .ﻣﻪﺳﻌﻮود رهﺟﻪوی ﻟﻪ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﻪﮐﯽ ١٢ﻣﺎددهﯾﯽ دا ،ڕواﻧﮕﻪی ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﻧﯽ ﻟﻪوﺑﺎرهوه ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪ .ﺋﻪو ﻟﻪو ﺳﻪردهمدا، وێڕای ﺑﻪﺑﺎش ﻧﻪزاﻧﯿﻨﯽ ﺋﻪو ھﻪڵﻮێﺴﺘﻪ ،ﺧﻪﺑﺎت ﺑﻪ دژی رێﮋﯾﻤﯽ ﺷﺎی ﺑﻪ ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮ زاﻧﯽ. ﮐﺮدهوی ﺗﻪﻗﯽ ﺷﻪھﺮام و ھﺎوﺑﯿﺮاﻧﯽ ﺑﻮو ﺑە ھﯚی ﮐﻮژراﻧﯽ ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ وهک » :ﻤﺪ ﻟﺒﺎﻓﯽ ﻧﮋاد و ﻣﺠﯿﺪ ﺷﺮﯾ واﻗﻔﯽ« .ﺋﻪو ھﻪڵﻮێﺴﺖ و ﮐﺮدهواﻧﻪ ،زهﺑﺮی زۆر ﮔﻪورهی ﻟﻪ ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯽ و ﺑﯿﺮوھﺰری ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ دا .ﺗﻪﻗﯽ ﺷﻪھﺮام ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺳﺎری ﺑﻪھﯚی ﮔﺎرﯾﮕﻪری ھﺎوﺑﻪﻧﺪﯾﯿﻪﮐﯽ ﺑﻪ ﻧﺎوی »ﺣﺴﯿﻦ ﻋﺰﺗﯽ« -ﮐﻪ ﻣﻮﺗﺎی ﺑﺎﺷﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﻣﺎرﮐﺴﯿﺰم ھﻪﺑﻮو ،-.ﺑﯿﺮوڕای ﮔﯚڕا .دوای ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ راﭘﻪڕﯾﻦ ،ﮔﺮووﭘﯽ ﺗﻪﻗﯽ ﺷﻪھﺮام ،ﻧﺎوی ﺧﯚی ﻧﺎ«ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﯿﮑﺎر در راه زادی ﺒﻘﻪ ﮐﺎرﮔﺮ« ،ﮐﻪ ﭘﺎﺷﺎن ﭼﻪﻧﺪ ﻟﻘﯽ ﻟێ ﺟﯿﺎ ﺑﯚوە. ﻣﻪﺳﻌﻮود رهﺟﻪوی ﻟﻪ ٣٠ی ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٣٥٧ﻟﻪ زﯾﻨﺪان ﺋﺎزاد ﮐﺮا ،ﺳﻪرهﺗﺎ وهک ﮐﺎدری رێﺒﻪری و دواﺗﺮ وهک ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ رێﮑﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎھﺪﯾﻨﯽ ﺧەڵ ،ﭼﺎﻻﮐﯽ ﺑﻪرﺑوی دهﺳﺖ ﭘێﮑﺮد .دوای ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ راﭘﻪڕﯾﻦ و رهوﯾﻨﻪوهی ﻓﻪزای ﺳﻪرهڕۆﯾﯽ و ﺑﺮهو ﭘﻪﯾﺪاﮐﺮدﻧﯽ ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﭘﻪرهﮔﺮﺗﻮوﯾﯽ ﺣﯿﺰب و رێﮑﺨﺮاوهﮐﺎن ،ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ ﺑﻮو ﺑﻪ ﯾﻪﮐێﮏ ﻟﻪ رێﮑﺨﺮاوه ﺑﻪھێﺰهﮐﺎﻧﯽ »ﭼﻪﭘﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ« ﺑە ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺗﺎرادهﯾﻪک ﺋﺎزاد ،ﺑەم ﻟە ﭘﺎڕاوێﺰی دهﺳﻪت دا. وﯾﮑﯽ ﭘﺪﯾﺎ-ﭼﻪﻧﺪ ﮔﺮووﭘﯽ ﭼﺎﻻﮐﯽ ﭼﻮوک ﻟﻪ ﺳﺎڵﯽ ١٣٥٠ھﻪﺗﺎ ٥٧ی ھەﺗﺎوی دا ،ﭼﻪﻧﺪ ﮔﺮووﭘﯽ ﭼﻮﮐﻪی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﺧﯚرﺳﮏ ﯾﺎ ﻧﺎوﭼﻪﯾﯽ ،ﺑﯚ وێﻨﻪ ﻟﻪ ﺋﻮﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮوزﺳﺘﺎن ،ﺋﯿﺴﻔﻪھﺎن ،ﮐﺮﻣﺎن ،ﮔﻪڕهﮐﻪﮐﺎﻧﯽ ﻓﻪﻗﯿﺮﻧﺸﯿﻨﯽ ﺗﺎران؛ ﮐﻪ زۆرﺑﻪﯾﺎن ﻣﺎوهﯾﻪک ﻟﻪﮔﻪڵ رێﮑﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻨﯽ ﺧەڵ ،ﮐﺎرﯾﺎن ﮐﺮدﺑﻮو ﯾﺎ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﺑﻮون ،ﻟﻪﻧێﻮ زﯾﻨﺪاﻧﻪﮐﺎن ﯾﺎ ﻟﻪ دهرهوه دروﺳﺖ ﺑﻮون .ﮐﻪﺳﺎﻧێﮏ ﻟﻪو ﮔﺮوو ﮔﻪﻟﻪ ،ﻟﻪ ﻧێﻮﺧﯚی ﺋێﺮان ،ﺳﻮورﯾﻪ ،ﻟﻮﺑﻨﺎن و ﻟﻪﮔﻪڵ ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﯿﻨﯽ ﯾﻪﮐﺎن ،ﮐﺎری ﭼﺮﯾﮑﯿﺎن دهﮐﺮد .ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯿﺶ ﻟﻪ ﺋﻮرووﭘﺎ و ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﭼﺎﻻک ﺑﻮون .ﻟﻪﻧێﻮ ﺋﻪوان دا ٧ﮔﺮوو ،ھﻪوڵﯽ ﭘﺘﺮﯾﺎن دا و ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ،دوای ﺳەرﮐەوﺗﻨﯽ راﭘﻪڕﯾﻦ ﺑﻮون ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﻪدﺳﺘﺎﻧﯽ رێﮋﯾﻤﯽ ،ﻓﻼح ،ﻓﻠ ،ﻣﻨ ﻮرون ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﮐﻪ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟﻪ«:اﻣﺖ واﺣﺪه ،ﺗﻮﺣﯿﺪی ﺑﺪر ،ﺗﻮﺣﯿﺪی و ﻣﻮﺣﺪﯾﻦ«. ﻣﻪﮐﺘﻪﺑﯽ ﻗﻮرﺋﺎن ﻟﻪﻧێﻮ ﺳﻮﻧﯿﯿﻪﮐﺎن و دوای ڕووداوهﮐﺎﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ ١٣٤٢ﻟﻪ ﻗﻮم و ﺗﺎران و ﮔﯿﺮاﻧﯽ ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ ڕووﺣﺎﻧﯽ و ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪﮐﺎن ،ﺑﯿﺮی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪ ﺳﻮﻧﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ﮐﻪم و زۆر ﺑﺮهوهی ﭘﻪﯾﺪا ﮐﺮد .ﯾﻪﮐێﮏ ﻟﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪ ،ڕۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو. ﮐﺎک ﺋﻪﺣﻤﻪد ﻣﻮﻓﺘﯽ زاده ،ﺑﻪھﯚی ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و ھﺎوﮐﺎری ﻟﻪﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺳﺎڵﯽ (١٩٦٢) ١٣٤١دا ،ﻟﻪ ﺗﺎران ﮔﯿﺮا .ﻟﻪوهێ ﺑﻪ ﻗﻪوﻟﯽ ﺧﯚی ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﻓﯿﮑﺮی ﺑﻪﺳﻪرداھﺎت و دوای ﺋﺎزاد ﺑﻮوﻧﯽ ﻟﻪ زﯾﻨﺪان ﭘﻪرهی ﺑﻪ ﺑﯿﺮوڕاﯾﻪﮐﻪی دا .ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟﻪ ﺳﺎڵﯽ ١٣٤٢ﻟﻪ ﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ ﺳﻪﯾﺪ ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ -ی ﺳﻨﻪدا ،دهﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﭼﺎﻻﮐﯽ ﮐﺮد .ﺑﯚﺧﯚی ﻟﻪم ﺑﺎرهﯾﻪوه دهڵێ » :دوای ﺳﺎﻧێﮏ ھﻪﻟﻮﻣﻪرﺟێﮏ ﭘێﮑﮫﺎت ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑێ ﻧێﻮهرۆﮐﯽ و ڕووﮐﻪش ﺑﻮوﻧﯽ ﮐﺮدهوهﮐﺎﻧﯽ ڕاﺑﺮدووم ﺑﮕﻪم وﻟﻪ ﺳﺎڵﯽ ١٣٤٢دا ،ﺑڕﯾﺎرم دا ،ھێڵﯽ ﺳﻪوزی ﺋﻪﺳڵﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ....ﺑﮕﺮﻣﻪ ﺑﻪر«. ﺳﺎﯾﺖ وﯾﮑﯽ ﭘﺪﯾﺎ-ﮐﺎک ﺋەﺣﻤەد ،ﻟﻪ ﺳﺎڵﯽ ،١٣٤٣دهﮔﻪڕێﺘﻪوه ﺷﺎری ﺳﻨﻪ و ﺳﺎڵﯽ (١٩٧٧) ١٣٥٦دا ،ﻣﻪدرهﺳﻪی ﻗﻮرﺋﺎن ﮐﻪ دواﺗﺮ ﺑﻮو ﺑﻪ ﻣﻪﮐﺘﻪﺑﯽ ﻗﻮرﺋﺎن ،-ی داﻣﻪزراﻧﺪ. ﻣﻮﻓﺘﯽ زاده ﻟﻪ ﺳﺎڵﯽ ،(١٩٣٢) ١٣١١ﻟﻪ ﺷﺎری ﺳﻨﻪ ﻟﻪﺑﻨﻪﻣﺎڵﻪﯾﻪﮐﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﻣﻮﻓﺘﯿﯿﻪﮐﺎن ﻟﻪداﯾﮏ ﺑﻮو .ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ﺳﻨﻪ و ﮐﺮﻣﺎﺷﺎن ﻟﻪﻧێﻮ ﺧﻪڵﮏ دا ،ﻻﯾﻪﻧﮕﺮﯾﺎن ھﻪﺑﻮو .ﺑﯚﯾﻪ داﻣﻪزراﻧﯽ ﻣﻪﮐﺘﻪﺑﯽ ﻗﻮرﺋﺎن، ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧێﮑﯽ ﺑﻪرﭼﺎوی ﻟﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪ و ﺳﻪﻗﺰ ،ﺑﯚﮐﺎن و دهرووﺑﻪرﯾﺎن ﭘﻪﯾﺪا ﮐﺮد. ﻣﻮﻓﺘﯽ زاده ﮔﻮﺗﻮوﯾﻪﺗﯽ :ﮐﺎﺗێﮏ ﺋﺎﮔﺮی ﺷﯚڕش ﻟﻪ ﺟﯚزهرداﻧﯽ ،(١٩٦٣) ١٣٤٢ﺑﯚ ﯾﻪﮐﻪﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﭼﻪﺧﻤﺎﻏﻪی ﻟێﺪا ،ﻟﻪ ﺷﻪﻗﺎﻣﯽ ﻧﺎﺳﺮ ﺧﻮﺳﺮهو ﻟﻪ ﺗﺎران ﺑﻮه و ﺣﯿﻤﺎﺳﻪی ﺧﻪڵﮏ و ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ڕێﮋﯾﻤﯽ ﺷﺎی ﺑﻪﭼﺎوی ﺧﯚی ﺑﯿﻨﯿﻮه و ﺑﯿﺮوڕای ﺧﯚی ﮔﯚڕﯾﻮه و ﭘێﻮهﻧﺪی ﻋﺎﺗﯿﻔﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﻮوﻧﻪوهی ﺳﻪراﻧﺴﻪری ﭘﻪﯾﺪا ﮐﺮدوه. ﮐﺘﺎب ،درﺑﺎره ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،اﺣﻤﺪ ﻣﻔﺘﯽ زاده ،ﻧﺎﺷﺮ اﻧﺘﺸﺎرات ﻧﻮر ،ﭼﺎ روودﮐﯽ ،ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ،١٣٥٩-.١٥٨ ﻧﺎوﺑﺮاو دهڵێ :ﻟﻪ ﺧﻪرﻣﺎﻧﺎﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ (١٩٧٨) ١٣٥٧دا ،ﻟﻪ ﮔﻪرﻣﻪی ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯽ و ڕێﭙێﻮاﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋێﺮان ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺎﯾەﺗﻮڵ ﻣﻮﻧﺘﻪزﯾﺮی ،ﻣﻮھەﻧﺪﯾﺲ ﺑﺎزرﮔﺎن و ...ﭘێﻮهﻧﺪی ھﻪﺑﻮه. ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوەی ﭘێﺸﻮو-.ﻟﻪ ﮐﺎﺗﯽ ڕاﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﮔﻪﻧﯽ ﺋێﺮان ﺑﻪدژی دهﺳﻪﺗﯽ ﺳــەرەڕۆی ﭘﻪھﻠﻪوی دووﯾﻪم دا ،ﻣﻮﻓﺘﯽ زاده ﺑﯚ ھﺎوﺗﻪرﯾﺐ )ھﻤﺴﻮ( ﮐﺮدﻧﯽ ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﺳﻮﻧﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺷﯚڕش ،ھﻪوڵﯽ زۆریدا و ﻣﻪﮐﺘﻪﺑﯽ ﻗﻮرﺋﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻣﺎوهﯾﻪک ﺑﻪﺟێﮫێﺸﺖ و ﺗﻪواو وهﺧﺖ ھﺎوﮐﺎری ڕاﭘﻪڕﯾﻨﯽ دهﮐﺮد. ﭘێﮕﻪ ﮔﺮﯾﻨﮕﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭘێﮕﻪی ﺋەﺳڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑﻨﺎژۆ ،ﺣﻪوزه ﻋﯿﻠﻤﯿﯿﻪﮐﺎن ،ﻣﺰﮔﻪوﺗﻪﮐﺎن ،ھﻪﯾ ﻪﺗﻪ ﺟﻮراوﺟﯚراﮐﺎﻧﯽ ﻣﺎﺗﻪﻣﮕێڕی ﺷﯿﻌﻪ ﺑﻮون .ﺟﮕﻪ ﻟﻪواﻧﯿﺶ ،ﺑﻪھﯚی ﺑﺎوهڕی زۆرﺑﻪی ھﻪرهزۆری ﺧﻪڵﮑﯽ ﻣﻪزھﻪﺑﯽ و زۆرﯾﻨﻪی ﺷﯿﻌﻪ ﻟﻪ زاﻧﺴﺘﮕﺎ و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﮐﺎن دا ،ﻣﻪدرﺳﻪﮐﺎﻧﯽ«ﻋﻠﻮی ،ﺣﻘﺎﻧﯽ و رﻓﺎه»ی ﮐﭽﺎن ،ﮐﻪ ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕﻪی ﻧﯿﻮه ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و »ﺧێﺮﺧﻮازی« ﺑﻮون ،ﻧﻪﺧﺸێﮑﯽ ﺑﻪرﭼﺎوﯾﺎن ﺑﯚ ﭘﻪروهردهﮐﺮدن و ﺑﻪھێﺰﮐﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﺟﯚره ﺑﯿﺮوﻓﯿﮑﺮە ھﻪﺑﻮه و ھﺎوﺗﻪرﯾﺐ ﻟﻪﮔﻪڵ رێﮑﺨﺮاوه ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪﮐﺎن دهورێﮑﯽ ﮐﺎراﻣﻪﯾﺎن ﻟﻪ ﺳﻪرﺧﺴﺘﻨﯽ ﺋﻪو دﯾﺎرهدهﯾﻪ دا ،ﮔێڕا. زۆرﺗﺮﯾﻦ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﯽ ﺑﻪ ﭘﺘﺮ دﯾﺎر ﺑﻮوﻧﯽ ﺑﯿﺮ و ﮐﺮدەوەی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ٧ﺳﺎڵﯽ دواﯾﯽ دەﺳەﺗﯽ ﭘﻪھﻠﻪوی دووﯾﻪمدا،رێﮋﯾﻢ و ﮐﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﮐﺮدﯾﺎن ﭼﻮﻧﮑﻪ ﺋﻪوان ﭘﺘﺮ ﺑﯿﺮی ﭼﻪ و دێﻤﻮﮐڕات و ﻧﻪﺗﻪوهﺧﻮازی ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺑﻪراﯾﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺎن ،ﭘێ ﺳﻪرەﮐﯿﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ دهﺳﻪﺗﯽ دژی رێﮋﯾﻤﻪ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚڕﯾﻪﮐﻪﯾﺎن دهزاﻧﯽ وﺑﻪﺗﻮﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﺷێﻮه ﺳﻪرﮐﻮﺗﯿﺎن دهﮐﺮدن .ﺑﻪم ﮔﻮﺷﺎر و زهﺧﺘێﮑﯽ ﮐﺎرﯾﮕﻪرﯾﺎن ﻟﻪدژی ﭼﺎﻻﮐﯿﯿﻪ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪﮐﺎن ﺋەﻧﺠﺎم ﻧەدەدا .ﺋﻪو ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪ ﻟﻪ ﺣﺎﻟێﮏ دا ﺑﻮو ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘێﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﻪوهی دﮐﺘﻮر ﺋﻪﺳﻪدی ﻟﻪ ﺳﺎڵﯽ (١٩٧٦) ١٣٥٥دا ،ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﺑﻪھێﺰ ھﻪﺑﻮو ﮐﻪ ﺑﯿﺮی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﻪرهو ﺳﻪر دهﭼێ. ھﻪروهھﺎ ،ﻣﺰﮔﻪوت و ﻧﻮێﮋ و ﺧﻮﺗﺒﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘێﺶ ﻧﻮێﮋی ھەﯾﻨﯿﯿەﮐﺎن ،وهک ﺑﻪھێﺰﺗﺮﯾﻦ ڕێﮑﺨﺮاو دوای ڕووداوهﮐﺎﻧﯽ ١١ی ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎری (١٩٧٨) ١٣٥٦ﮐە ﭘﺘﺮ ﻟە ﭘێﺸﻮو ﭼﺎﻻک ﺑﻮون و ﭘێﺸﯿﺎن ﭘێ ﻧﻪﮔﯿﺮا. ﺳﺎواک ﮐﻪ ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﻓﻮرﻣﻮﻟﻪ دهﮐﺮد ،ﻟﻪ ھﻪڵﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺟﻤﻮﺟﯚڵﻪﮐﺎﻧﯽ دژی ڕێﮋﯾﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪ ڕهزا ﺷﺎ دا ،ھﻪڵﻪﯾﻪﮐﯽ ﮔــﻪوهری ﮐﺮد .ﺋﻪو دهﺳﻪﺗﻪ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﺗﯽ و ﺳﻪرﮐﻮﺗﮑﺎره -ﮐﻪ ﺑﻪھێﺰﺗﺮﯾﻦ دهﺳﻪﺗﯽ ﻧﺎدﯾﺎری رێﮋﯾﻤﯽ ﺷﺎ ﺑﻮو ،-ﺗﻪﻧﯿﺎ ھێﺰه ﺳﻪرهﮐﯿﯿﻪ دژﺑﻪرهﮐﺎﻧﯿﺎن ،ﭼﻪﭘﻪﮐﺎن و رووﻧﺎﮐﺒﯿﺮاﻧﯽ ﺳﮑﯚﻻر و ﻧﻪﺗﻪوهﺧﻮازهﮐﺎن دهﻧﺎﺳﺎﻧﺪ و چ دوای ﮐﻮودێﺘﺎی (١٩٥٣) ١٣٣٢و چ ﻟە دوای ﺳﺎڵﯽ (١٩٦٥) ١٣٤٤دا، ﭘﺘﺮﯾﻦ زهﺑﺮﯾﺎن ﻟێ وهﺷﺎﻧﺪن و زۆرﺗﺮﯾﻦ ﮐﻪﺳﯿﺎن ﻟێ ﮐﻮﺷﺘﻦ و زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﮐﺮدن و ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ژﯾﺎﻧﯿﺎن دوورﯾﺎن ﺧﺴﺘﻨەوە .ﮔﻪورهﮐﺮدﻧﻪوهی ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﺳﻮور )ﮐﻮﻣﻮﻧﯿﺰم( و ﺳﻪرﮐﻮت و ﺗﻪﭘﻪﺳﻪری ﺋﺎزادﯾﺨﻮاﻧﯽ ﻧﺎﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﻧﻪﺗﻪوەﯾﯽ ،ﺑﯿﺮﯾڕهﺷﺒﯿﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﺮده ﮔﯚﺗﺎر ﯾﺎ وێﮋﻣﺎﻧﯽ زاڵ و ﮐﺎرﯾﮕەر. رووﺣﺎﻧﯿﯿەﮐﺎن ﭘﺘﺮ ﺑﻮون ﺑە ﺟێﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧە ،ﭼﻮﻧﮑە ﻟە رێﭙێﻮان و ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿەﮐﺎﻧﯿﺶ دا ،ﺑﻮوﻧﯽ ﺋەوان ﻟە رﯾﺰەﮐﺎﻧﯽ ﭘێﺸەوە ﺳەرﮐﻮﺗﯽ ﮐەﻣﺘﺮ ﺑەدواوە ﺑﻮو .وێﺪەﭼﻮو دەﺳﺘێﮑﯽ ﺑەھێﺰی ﻧﺎدﯾﺎر رێﮕەی ھەوڵﯽ ﺑەدەﺳەت ﮔەﯾﺸﺘﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﯚش دەﮐﺎ
٣٠ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٩ _ ١٣٩٥ی ژاﻧﻮﯾﯿەی ٢٠١٧
ﺳﯿﺎﺳﯽ
ژﻣﺎره٦٩٦:
رۆژﻧﺎﻣەی
ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ ﯾﺎن ﻗﺒﻮوڵﮑﺮدﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯿەﮐﺎن ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەک ﺑﯚ رواﻧﮕەﮐﺎن و دواﻟﯿﺰﻣﯽ ﻧێﻮان ﺑﺰووﺗﻨەوەی ڕۆژھەت و ﮐﯚﻣەڵﮕە ﺋەﯾ
ﺷە ﺎ ﯽراد
ھــەر ﺟــﯚرە ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯿەﮐﯽ ﺋەرێﻨﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎﮐﺎﻧﺪا ،ﺑەر ﻟــەوەی ﮔﺮووﭘێﮑﯽ ﻧﻮﺧﺒە ،ﺣﯿﺰب ،رێﮑﺨﺮاو ﯾــﺎن ﺣﮑﻮوﻣەﺗەﮐﺎن ﺧﯚی ﻟــێ ﺑﮑەن ﺑــە ﺧـــﺎوەن ،ﺑەرھەﻣﯽ رەوﺗ ــﯽ ﻋەﻗﻼﻧﯽ و ﮔەﺷەﺧﻮازی ﮐﯚﻣەڵﮕﺎﮐﺎﻧە .ﺑــەم ﻧﺎﮐﺮێ ﺣﺎﺷﺎ ﻟەم راﺳﺘﯿﯿەش ﺑﮑﺮێ ﮐە ھەر ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯿەﮐﯽ ﺋەرێﻨﯽ ھﯚﮐﺎر و دﯾﻨﺎﻣﯿﺰﻣﯽ ﺗﯿﯚرﯾﮏ و ھﺎﻧﺪەراﻧەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﯚی ھەﯾە .ﮐﯚی دەرھﺎوﯾﺸﺘەی ﺋەم دوو رەوﺗە ،ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﮔەﺷەﮐﺮدﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ ﺑە ھەﻣﻮو رەھەﻧﺪەﮐﺎﻧﯿﯿەوە و دﯾﻨﺎﻣﯿﺰﻣە ھﺎﻧﺪەرەﮐﺎﻧﯽ ﺑﺎرﮔﺮاوی ﺑە ھەر ﺟﯚرە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺋﺎﯾﺪﯾﺎﯾەﮐەوە ﭘﺎﺷﮑﯚی ﻧﺎﺧﯽ ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯿەﮐﺎﻧﻦ و ﻣێﮋووی ﺳﯿﺎﺳﯽ -ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎﮐﺎن ﺳەﻟﻤێﻨەری ﺋەم ڕاﺳﺘﯿﯿەﯾە ﮐە ھەر ھﯚﮐﺎرێﮑﯽ ﮐﺎرﯾﮕەرداﻧەر )ﺑە ﺋــﺎراﺳــﺘــەی ﺋەرێﻨﯽ( ﻻوەﮐــﯿــﻦ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳەرەﮐﯽ ھەﻣﻮوﮐﺎت ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ و ﺧﻮاﺳﺘەﮐﺎﻧﯽ ﺑــﻮە .ﻣێﮋووی ﻧەﺗەوەﮐﺎن و ﺋەو ﻻﯾەﻧﺎﻧەی ﮐە دەﺳەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎن ﻗـــﯚر ﮐــــﺮدوە و ﺋــﺎﯾــﺪﯾــﺎﮐــﺎﻧــﯽ ﺧــﯚﯾــﺎن و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ دەﺳــەﺗــﯿــﺎن ﮐــﺮدۆﺗــەوە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳــەرەﮐــﯽ ،ﭘــڕە ﻟە ﻧﻤﻮوﻧەی زﯾﻨﺪوو. ﺑﺰاﭬە ﻣﺎﻓﺨﻮازە دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮑەﮐﺎن ،رەﻧﮕە ﻟە ڕووی ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی و ﻣێﺘﯚدەﮐﺎﻧﯽ ﺧەﺑﺎتدا ﺟﯿﺎوازﯾﯿﺎن ھەﺑێ، ﺑەم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ھﯿﭽﮑﺎﻣﯿﺎن ﺑەدەر ﻟە ﺧﻮاﺳﺘەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ ﻧﯿە .ھەر ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەﮐﯽ ﺑەﻧﺎو ﻣﺎﻓﺨﻮازاﻧەش ﮐە ﭘﺎش ﺳەرﮐەوﺗﻦ ،ﺧﯚی ﮐﺮدﺑێﺘە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳەرەﮐﯽ و ﮐﯚﻣەڵﮕﺎی ﻧﺎﭼﺎر ﺑە ﭘێﺮەوی ﻟە ﺋﺎﯾﺪﯾﺎﮐﺎﻧﯽ ﮐﺮدﺑێ، ﯾﺎن دﯾﮑﺘﺎﺗﯚرێﮑﯽ ﻟێ ﺑەرھەم ھﺎﺗﻮە ﯾﺎن دەﺳەﺗێﮑﯽ ﺑێ ﭘﻼﻧﯽ ﺳەرﺗﺎﭘﺎ ﻧﻮﻗﻢ ﺑﻮو ﻟە وەھﻢ و دروﺷﻤﯽ ﭘێﮏ ھێﻨﺎوە. ﺑــﺰووﺗــﻨــەوەی ﻧــەﺗــەوەﯾــﯽ -دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮑﯽ دێﺮﯾﻦ، ﭘڕ ﺋــەزﻣــﻮون و ﻓﯿﺪاﮐﺎرﯾﯽ ڕۆژھــەﺗــﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن، ﺋەﮔەرﭼﯽ ھێﺸﺘﺎ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑﮕﺎﺗە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ڕزﮔــﺎری، ﺑەم دوای ﻻﻧﯿﮑەم ﺣەوت دەﯾە ﺧەﺑﺎت ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەر زۆر ﭘﺮﺳﯿﺎر و ﭘﺮﺳﯽ ﮔﺮﯾﻨﮓ داﯾە ﮐە وﻣﯽ ڕوون و ﺧﯚ ﯾەﮐﻼ ﮐﺮدﻧەوەی ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﮐﺎرﯾﮕەری ﺑەھێﺰی ﻟەﺳەر داھﺎﺗﻮوی رەوﺗﯽ ڕووداو و ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯿەﮐﺎن ﻟە ﺋێﺮان و ڕۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎندا دەﺑێ .ﺋﺎﯾﺎ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺑە ﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﺟﯿﺪدی و داﺗﺎﻣەﻧﺪ ،ﺑﺰووﺗﻨەوەی ڕۆژھەت، ھــەڵــﺴــەﻧــﮕــﺎﻧــﺪن و ﻟــێــﮑــﺪاﻧــەوەی ﻟــەﭘــێــﻮەﻧــﺪی ﻟــەﮔــەڵ
ﮐﺎرﯾﮕەری ﻓﮑﺮ ،ﺑەرﻧﺎﻣە و ﭼﺎﻻﮐﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟەﺳەر ﮐﯚﻣەڵﮕﺎی ڕۆژھــەت ﺋەﻧﺠﺎم داوە ﺋەم ﮔﯚڕاﻧﮑﺎری و ﭼﺎﻻﮐﯿﯿە ﺟﯚراوﺟﯚراﻧەی ﺋەﻣڕۆﮐە )وێڕای ھەﻣﻮو ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﮐەﻣﻮﮐﻮڕﯾﯿەﮐﺎن( ﻟە ژﯾﻨﮕەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ڕۆژھــەﺗــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﻟــە ﺋــﺎرا داﯾ ــە ،ﺟﻮوڵەﯾەﮐﯽ ڕێﮑﺨﺮاوی ﭘﻼﻧﻤەﻧﺪە ﯾﺎن ﺑەرھەﻣﯽ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و وﺷﯿﺎری ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎﯾە ﻟــە ﮐﺎﺗێﮏدا وﺷﯿﺎرﯾﯿەﮐﯽ ﻣــﺎﻧــﺎداری ﻧــەﺗــەوەﯾــﯽ - ﺳﯿﺎﺳﯽ و ھەروەھﺎ ﭼﺎﻻﮐﯿﯿەﮐﯽ ﺑەرﻓﺮاواﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﻟــە ﻧێﻮﺧﯚی ڕۆژھــەﺗــﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن، ﺳــەرەڕای ھەﻣﻮو ﺳەرﮐﻮت و ﺑەرﺑەﺳﺘە ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺋەﻣﻨﯿەﺗﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ زاڵ ،رەوﺗێﮑﯽ ﺑێ ﮔەڕاﻧەوە و ﺑەرەو ھەڵﮑﺸﺎن دەﭘێﻮەێ ،ﯾەﮐێﮏ ﻟەو ﺷﻮﺑﮫﺎﻧەی ﮐە ﻻﻧﯿﮑەم ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﺑﺰووﺗﻨەوە ھەﻣﻮوﮐﺎت ﺋﺎراﺳﺘەی ﮐــﺮدوە ﺑﺮﯾﺘﯿە ﻟە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎراﺳﺘە و ڕێﭽﮑەﯾەﮐﯽ ﻣﺎﻓﺨﻮازاﻧە و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟەم ﺟﯚرە ﭼﺎﻻﮐﯿﯿﺎﻧەدا .ﻟێﺮە ﺋــﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﭼەﻧﺪ ﻧﻤﻮوﻧەﯾەک ﻟــەم ﺟــﯚرە رواﻧــﮕــە و دواﻟﯿﺰﻣﺎﻧە ﻟەم ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەدا دەﮐەﯾﻦ. ھﯿﭻ ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿە ﮐە ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿەﮐﯽ ﺑەرﻓﺮاواﻧﯽ وﺷﯿﺎری و ﺟﻮوڵەی ﻣەدەﻧﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎدا ،ﺑە ﺑێ ﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺎﮐﮕﺮاوەﻧﺪێﮑﯽ ھﺰری و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻧەﭘﺴﺎوەی ﺑــﺰووﺗــﻨــەوەی رۆژھـــەت ،ﻻﻧﯿﮑەم ﻧەدەﮔەﯾﺸﺘە ﺋەم ﺋﺎﺳﺘەی ﺋێﺴﺘﺎ .ﮐــەواﺗــە رواﻧــﮕــەی ﺧــﯚڕﺳــﮏ ﺑــﻮون و ﺟــﯚرێــﮏ ﺑــێ ﻣــﻨــەﺗــﯽ ﺑــەراﻣــﺒــەر ﺑــە ﺣﯿﺰﺑەﮐﺎﻧﯽ رۆژھەت ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺋەم دواﻟﯿﺰﻣەی ﺑەردەوام ﮐﺮدوە. ﯾــﺎن ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ رەوﺗــﯽ ﭼﺎﻻﮐﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮﺧﯚ
،،
ﺑﺰاﭬە ﻣﺎﻓﺨﻮازە دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮑەﮐﺎن، رەﻧﮕە ﻟە ڕووی ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی و ﻣێﺘﯚدەﮐﺎﻧﯽ ﺧەﺑﺎتدا ﺟﯿﺎوازﯾﯿﺎن ھەﺑێ ،ﺑەم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ھﯿﭽﮑﺎﻣﯿﺎن ﺑەدەر ﻟە ﺧﻮاﺳﺘەﮐﺎﻧﯽ
،،
ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ ﻧﯿە
ﻟە ﺑﺰووﺗﻨەوە ،زۆرﺟــﺎر ﺑــەدەر ﻟە ﺗﻮاﻧﺎ و ﺋﯿﻤﮑﺎﻧﺎﺗﯽ ﺋــەوان ﺑــﻮە .ﺑــەم ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﺋﺎڵﻨﮕﺎرە ﺳەرەﮐﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺑ ــەردەم ﺑــﺰووﺗــﻨــەوەی ڕۆژھـــەت ،ﺗێﻨەﮔەﯾﺸﺘﻦ ﻟەم ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯿﺎﻧە ﯾﺎن دووری ﺟﻮﻏﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﮐﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﺗﯽ ﻟەﺳەر رەوﺗــﯽ ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯿەﮐﺎن .واﺗە ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺧﻮﯾﻨﺪﻧەوەﯾەﮐﯽ واﻗﻌﺒﯿﻨﺎﻧە ﺑﯚ ﮐﯚی ﮔﺸﺘﯽ
ﭘﺮﺳەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ ،زۆرﺟــﺎر ﺑە ﻟێﮑﺪاﻧەوەی ھەڵە و دوور ﻟە واﻗﻌﺒﯿﻨﯽ ﺑەﺷێﮑﯽ زۆر ﻟە ﺟﻮوڵەی ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ و ﭼﺎﻻﮐﯿﯿە ﻣەدەﻧﯽ و ﻓەرھەﻧﮕﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑە ھێڵﯽ ھﺎوﺗەرﯾﺒﯽ »ﭼﺎﮐﺴﺎزﯾﯿە ﺑێ ﺑﻨەﻣﺎﮐﺎﻧﯽ دەﺳــەت« دەﺷﻮﺑﮫێﻨﻦ .ﺋەم ﺟﯚرە ﻟێﮑﺪاﻧەوە و رواﻧﮕەﯾە ﻟەﻻﯾەن ھــەر ﺣﯿﺰب و رێﮑﺨﺮاوێﮑەوە ﺑــێ ،ھەڵﮕﺮی ھەﻣﺎن ﺋەو ﭘەﯾﺎﻣە ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪاراﻧەﯾە ﮐە ﻟەﺳەرەوە ﺑﺎس ﮐﺮا. واﺗــە» :ﺋﺎﯾﺪﯾﺎ ،رێﮑﺎر و ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻣــﻦ ،ﺑە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە و ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻣێﺘﯚدی ﺧەﺑﺎﺗە «.دوﮔﻤﺎﺗﯿﺰﻣێﮑﯽ
ﺑﮑەﯾﻦ ﯾﺎن ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻣﻦ ﺷﺘێﮑﯽ ﺗﺮ دەﺧــﻮازێ .ﻟە ﮐﺎﺗێﮏدا ﻟە ﺳەرەﺗﺎی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ دەوڵەت ﻧەﺗەوە دەﺳــﮑــﺮدەﮐــﺎﻧــﯽ ﺋــێــﺮان ،ﮔــەﻟــﯽ ﮐ ــﻮرد ﻟــە ڕۆژھــەﺗــﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟە ژێﺮ ﮔﻮﺷﺎری ﺳەرﮐﻮﺗﮑەراﻧە و ﭼەﺗﺮی ﺋەﻣﻨﯿﯿەﺗﯿﯽ دەﺳەﺗﺪاران ﺑﯚ ﺳﺎﺗێﮑﯿﺶ ﭘﺸﻮوی ﻧەداوە، ﺷﻮﺑﮫﺎﻧﺪﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ ﺑە ڕەش و ﺳﭙﯽ و ﮔﺸﺘﺎﻧﺪﻧﺪﻧﯽ ﺑــــﺎرە ﻧــەرێــﻨــﯿــﯿــەﮐــﺎﻧــﯽ )رەﻓـــﺘـــﺎر و ﮐـــــﺮدەوەی دژی ﮔەﻟﯿﯿﺎﻧەی ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﺗﺎﮐەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ( ﺑەﺳەر ﮐﯚی ﮔﺸﺘﯿﯽ رووﻧﺎﮐﺒﯿﺮان و ﭼﺎﻻﮐﺎﻧﯽ ﺑــﻮارە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﮐﺎن،
ﺑﺎرﮔﺮاوی ﺑە رەﮔەﮐﺎﻧﯽ ﭘﺎواﻧﺨﻮازی ﯾﺎن ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪی ﻟە ﺗﻮاﻧﺎﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚت .ﯾﺎن ھەﻣﺎن ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ڕەﻧﮓ ﭘەڕﯾﻮی داﺑەﺷﮑﺮدﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ ﺑە ڕەش و ﺳﭙﯽ. ﺋەﻣﺠﯚرە ﭘەرﺗەوازەﯾﯽ و دواﻟﯿﺰﻣەی ﻧێﻮ ﭘێﮑﮫﺎﺗەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎن و ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﻧێﻮ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ڕۆژھەت، ﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ھﯿﻮا ﺑەﺧﺶ ﺑــێ ،ﺑەڵﮑﻮو ھەڵﮕﺮی ﭘەﯾﺎﻣێﮑﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە ﺑﯚ داھﺎﺗﻮوی ﺑﺰاﭬﯽ ڕۆژھەت و ﮐﯚﻣەڵﮕﺎی ڕۆژھــــەت .ﮐێﺸە ﺳــەرەﮐــﯿــەﮐــە ﻟێﮏ ﺗێﻨەﮔەﯾﺸﺘﻦ ﯾﺎن ﺧﺎڵە ﻟێﮏ ﺟﯿﺎوازەﮐﺎن ﻧﯿە ،ﺑەڵﮑﻮو داﻣﺎڵﯿﻨﯽ ﻻﯾــەﻧــە ﺟــﯚراوﺟــﯚرەﮐــﺎﻧــە ﻟــە ﺋــەرﮐــﺪاری و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرەﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ .دوورﮐەوﺗﻨەوەﯾە ﻟە ﺋەﻧﺪێﺸە و ﺑەرﻧﺎﻣە ﭘێﮑﮫﺎﺗەﯾﯿەﮐﺎن. ﺑـــﺰووﺗـــﻨـــەوەﯾـــەﮐـــﯽ دێــﻤــﻮﮐــﺮاﺗــﯿــﮏ و ﺑ ــەرﭘ ــﺮس ﺑەرھەﻣﮫێﻨەری ﮐﯚﻣەڵﮕﺎﯾەﮐﯽ وﺷﯿﺎر و زﯾﻨﺪووە و ﻟە ھەﻣﺎن ﮐﺎﺗﺪا ،ﮐﯚﻣەڵﮕﺎﯾەﮐﯽ ﭼﺎﻻک و ﭘێﮕەﯾﺸﺘﻮو ،ھەﻗﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺰاﭬێﮑﯽ ﺗەﯾﺎر ﺑە ﻋەﻗﻼﻧﯿەﺗێﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻮو ﻟە ﮔﯚراﻧﮑﺎرﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺳەردەﻣﯽ ھەﯾە .ﮐەواﺗە ﺑەردەواﻣﯿﯽ ﺋەم ﻟێﮏ ﺗێﻨەﮔەﯾﺸﺘﻨە ﯾﺎن ﺧﯚ ﺳەﭘﺎﻧﺪﻧە ﺗﺎک ﻻﯾەﻧﺎﻧە ،ﯾەﮐەم ﺗەرﺟﻮﻣەی ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟــەوەی ﮐە ﯾــﺎن ﻧﺎﻣﺎﻧەوێ ﺋــەم ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯿﺎﻧە ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ و ﻗﺒﻮوڵﯽ
ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﮐە ﺑﯚ دووﭘــﺎت ﺑﻮوﻧەوەی ﻣێﮋووﯾەﮐﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﻧﺎ ﺋﻮﻣێﺪی .ﺑەﺟێﻤﺎن و داﺑــڕان ﻟە رەوﺗــﯽ رووداو و ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯿەﮐﺎن ،ھەرﭼەﻧﺪ ﺧەﺳﺎرێﮑﯽ ﮔەورەﯾە، ﺑەم دەرﻓەﺗﯽ ﭘێ ڕاﮔەﯾﺸﺘﻦ و ﻗەرەﺑﻮو ﮐﺮدﻧەوەی ﺗێﺪا ھەﯾە .ﺑــەم ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺗێﻨەﮔەﯾﺸﺘﻦ ﯾــﺎن ﻗﺒﻮوڵ ﻧەﮐﺮدﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯿەﮐﺎن ،ﺑەرھەﻣﮫێﻨەری ﭘەرﺗەوازەﯾﯽ و دوورﮐەﺗﻨەوەﯾە ﻟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎن. ھﯿﭻ ﭘێﮑﮫﺎﺗەﯾەﮐﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﺎﯾﯽ ،ﺣﯿﺰﺑﯽ ،ﻣەدەﻧﯽ و ھﺘﺪ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێﺘە ﺋﺎڵﺘﺮﻧﺎﺗﯿﻮی ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ و ﯾەﮐﻼﮐەرەوە ﺑﯚ داھــﺎﺗــﻮوی ﻧــەﺗــەوەﯾــەک .ﭼﻮوﻧﮑە ﻣــێــﮋووی ﺑﺰاﭬە رزﮔﺎرﯾﺨﻮازەﮐﺎن ،ﭘڕ ﻟە ﻧﻤﻮوﻧەی ﻧﺎﺳەرﮐەوﺗﻮو ﻟەم ﺑﻮارەدا .واﺗە ﺳەردەﻣﯽ ﺋێﺴﺘﺎ ھەڵﮕﺮی ﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗﺎک رەھــەﻧــﺪی و ﺗــﺎک ﻻﯾەﻧﺎﻧەی ھﯿﭻ ﺟــﯚرە ﺋەﻧﺪێﺸە و ﻣێﺘﯚدێﮑﯽ ﻣﻮﺑﺎرەزاﺗﯽ ﻧﯿە .ﮐەواﺗە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎڵﺘﺮﻧﺎﺗﯿﻮ ﯾﺎن ھەﻣﺎن رێﮕﺎﭼﺎرە ،ﻟێﮏ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ دووﻻﯾەﻧە ﻟە راﺳﺘﯿﯿەﮐﺎن و ﺧﺴﺘﻨە ﺳەرﯾەﮐﯽ ﮐﯚی ھﺰر و ﺗﻮاﻧﺎﮐﺎﻧە ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەﯾەﮐﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻣﺎﻓﺨﻮازاﻧە.
رواﻧﯿﻨﯽ دەرەﮐﯽ
رێ ا
ﯿﺎ ﯚر ێ ﺎردﯾە ﻪﻣﺎ ﻪﺳﻪﻧ ر ﻪ ﺋﯿﻨ ﯿﺴﯽﯾﻪ
ﻟە ﺳﻮورﯾە ﺗﺎ ﻧﺎﺗﯚ ،ﭘﺮﺳەﮐﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دەرەوە ﮐە رێﮑ ﺗﯿﻠﻠێﺮﺳﯚن وەک وەزﯾﺮی ﮐﺎروﺑﺎری دەرەوە ﺑەرەوڕووﯾﺎن دەﺑێﺘەوە
ﺋەﮔەر ﺑێﺘﻮو ﭘﺸﺘڕاﺳﺖ ﺑﮑﺮێﺘەوە ﮐە رێﮑﺲ ﺗﯿﻠﻠێﺮﺳﯚن ﺑﯚﺗە وەزﯾﺮی ﮐــﺎروﺑــﺎری دەرەوە ،ﺋــەو دێﺘﻮ ﺑە ﺣــەﺳــﺮەوەﺗــە دەڕواﻧــێــﺘــە ژﯾــﺎن وەک ﺳەرۆﮐﯽ ﮐﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوت. وەک ﺳەرۆﮐﯽ ﺋێﮑﺴﯚن ﻣﯚﺑﯿﻞ ،ﺗﯿﻠﻠێﺮﺳﯚن ﺋەرﮐﯽ دەﺳﺘەﺑەر ﮐﺮدﻧﯽ ﺋەوﭘەڕی ﻗﺎزاﻧﺞ ﺑﯚ ﭘﺸﮑﺪارەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﺋەﺳﺘﯚﯾە .ﺋەوەی راﺳﺘﯽ ﺑێ ھﯿﭻ ﭘێﻮاﻧەﯾەﮐﯽ ﺗﺮی ﺳەرﮐەوﺗﻦ ﮔﺮﯾﻨﮓ ﻧﯿە و ھەر ﮐەﺳﯿﺶ ﺑﺘﻮاﻧێ ﺑە ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﭘﺎرە ﺑﺒﮋێﺮێ دەﺗﻮاﻧێ ﺋەو ﺣﯿﺴﺎﺑە ﺑﮑﺎ .دەﺳﺘەﺑەر ﮐﺮدﻧﯽ ﺳەرﮐەوﺗﻦ وەک دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﯽ ﭘﺎﯾەﺑەرزی ﻧەﺗەوە ،ﮐﺎرێﮑﯽ دژوارﺗﺮە .چ ﻧﺮﺧێﮏ ﻟە »ﺑەھﺎﮐﺎﻧﯽ وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن« ﻣﺎﻓەﮐﺎﻧﯽ ﻣــﺮۆڤ ﺑــﺪرێ و ﺋــەوەی ﮐە ﺋﺎﺧﯚ ﻧﺮﺧﯽ ﮔﯚڕﯾﻨەوەی ﺋەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺎﻧەﻟەﮔەڵ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﭼەﻧﺪە ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﯾﺎ ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە وەزارەﺗﯽ ﺧﯚیدا ﺑەرھەڵﺴﺘﮑﺎر و رەﻗﯿﺐ ﮐەم ﻧﺎﺑﻦ ﮐە ﻟە ﮐﺎﺗێﮑﺪا ﮐە ﺋەو ﺷﺘێﮏ ﺑە ﺑﺎش ھەڵﺪەﺳەﻧﮕێﻨێ ﺋەوان ﺑە ﺧﺮاﭘﯽ ھەڵﺴەﻧﮕێﻨﻦ ﯾﺎﺧﻮد ﭘێﻮەری ﺑە ﺗەواو ﺟﯿﺎواز ﺑﯚ ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪن ﺑە ﮐﺎر ﺑێﻨﻦ. ﻟە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽدا زۆر دەﮔﻤەن ھەڵﺪەﮐەوێ ﮐە ﺗەﻧﯿﺎ ﮐڕﯾﺎر و ﻓﺮۆﺷﯿﺎرێﮏ ﺑــﻮوﻧــﯿــﺎن ھــەﺑــێ .ﻟــە زۆر ﻟــەو ﻗــەﯾــﺮاﻧــە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽﯾﺎﻧەی ﮐــە ﭼــﺎوەڕواﻧــﯽ ﺗﯿﻠﻠێﺮﺳﯚﻧﻦ و ﺋەواﻧەی ﮐە ﻟە داھــﺎﺗــﻮودا ﺳەر ھــەڵــﺪەدەن ،ﮔڕۆڵەﯾەﮐﯽ ﺋﺎڵﯚزی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎن ﭘێﮏ دێ ﮐە ﺑەرەﻧﮕﺎری »ﻣﺎﻣەڵەﭼﯿﯿەﺗﯿﯽ« ﺑﺒێﺘەوە.ﺋەوە ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەو دۆﺧﺎﻧەدا وەڕاﺳﺖ دەﮔەڕێ ﮐە ھەﻧﺪێﮏ ﻟە ﺑﻨەﻣﺎﮐﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دەرەوەی ﺗﺮاﻣ ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﻧﺎﺗەﺑﺎن. ﮐﯚرﯾﺎی ﺑﺎﮐﻮور رێﮋﯾﻤﯽ ﮐﯿﻢ ﯾﻮﻧﮓ-ﺋﻮن ﮐﺎر ﻟەﺳەر داﻧﺎﻧﯽ ﮐــوەی ﻧﺎوﮐﯿﯽ ﻟەﺳەر ﻣﻮوﺷەﮐﯽ دوورھــﺎوێــﮋ دەﮐــﺎ ﮐــە ﺑﮕﺎﺗە ﮐــەﻧــﺎری رۆژﺋــــﺎوای وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن .ھەر ھەوڵێﮑﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﺑﯚ وەﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘێﺸﮑەوﺗﻦ ﻟەو ﺑ ــﺎرەوە ،وێﺪەﭼێ ﺑﺒێﺘە ھــﯚی وەﻣێﮑﯽ ﺑەزەﺑﺮ و رەﻧﮕﺒێ ﻧﺎوﮐﯽ ،ﺑە دژی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎن و ﭘێﮕەﮐﺎﻧﯽ وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەدا .ﯾەﮐێﮏ ﻟە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﮐﺎن ،ﮐﯚرﯾﺎی ﺑﺎﺷﻮور ،ﻟەواﻧەﯾە دەﺳﺖ ﺑە ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧەوە ﻟە دروﺳﺖ ﮐﺮدﻧﯽ ﺑﯚﻣﺐ ﺑﮑﺎ ،ﮐﺎﺗێﮏ ھەﺳﺖ ﺑﮑﺎ ﮐە وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ﻟە ﺑەڵێﻨﯿﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﯽ ﻟــەوان ﺷﻞ ﺑــﯚﺗــەوە .ﺗﺮاﻣ وای ﻧــﻮاﻧــﺪووە ﮐە ﺋەودەﯾﮫەوێ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﯾﯽ ﺋەو ﮐێﺸەﯾە داوا ﻟە ﭼﯿﻦ ﺑﮑﺎ ﮐە زەﺧﺖ ﺑﺨﺎﺗە ﺳەر ﮐﯚرﯾﺎی ﺑﺎﮐﻮور .وەک وەزﯾﺮی ﮐﺎروﺑﺎری دەرەوە ،ﺗﯿﻠﻠێﺮﺳﯚن دەﺑێ ﺑﯿﺮ ﻟەوە ﺑﮑﺎﺗەوە ﭼﯚن ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﭘەﯾڕەو ﺑﮑﺎ ﻟە ﮐﺎﺗێﮑﺪا ﺋەو دەﺑێ ﺋەوﻟەوﯾﯿەﺗێﮑﯽ ﺗﺮی ﺗﺮاﻣ ﻟەﺑەرﭼﺎو ﺑﮕﺮێ :ﺑــەرەوڕوو ﺑﻮوﻧەوە
ﻟەﮔەڵ ﭼﯿﻦ. ﭼﯿﻦ ﺗﺮاﻣ ھەر ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە ﻣﺎوەی دەﺳﺘﺎودەﺳﺖ ﮐﺮدﻧﯽ دەﺳەت ،ﺑە ﻗﺴە ﮐﺮدن ﻟەﮔەڵ ﺳەرﮐﯚﻣﺎری ﺗﺎﯾﻮان ﻗەﯾﺮاﻧێﮑﯽ ﻟە ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ- ﭼﯿﻦ دروﺳﺖ ﮐﺮدووە و ﺷﮏ و ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺧﺴﺘﯚﺗە ﺳەر ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ٣٧ﺳﺎڵەی ﯾەک ﭼﯿﻦ ﮐە ﺑە ﻣﺎﻧﺎی ﺑەﻓەرﻣﯽ ﻧەﻧﺎﺳﯿﻨﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺗﺎﯾﻮاﻧە .ﺑەﯾﮋﯾﻨﮓ وﺗﻮوﯾەﺗﯽ ﮐە ﺋەو ﮐﺎرداﻧەوەی ﺗﻮوﻧﺪی دەﺑێ ﺋەﮔەر ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙﯽ ﯾەک ﭼﯿﻦ ﻟەﻻﯾەن ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎوە وەﻻ ﺑﻨﺮێ .ﮐﺎرداﻧەوە ﺗﻮوڕەﮐە ﻟەوەش ﺧﺮاﭘﺘﺮ دەﺑێ ﺋەﮔەر ﺑێﺘﻮ ﺗﺮاﻣ ھەڕەﺷەﮐەی ﺑﺒﺎﺗە ﺳەر ﮐە ﭼﯿﻨﯽ وەک »ﮔەﻣەﮐەر ﺑە ﭘﺎرە« ﻧﺎو ﺑﺮدﺑﻮو و ﮔﻮﺗﺒﻮوی ﻟەﺑەر ﺋەو ھﯚﯾە ﺑﺎﺟﯽ ﻗﻮرﺳﺪەﺧﺎﺗە ﺳەر ﮐەﻟﻮﭘەﻟﯽ ھﺎوردەی ﭼﯿﻨﯽ .ﻟە ﺳەرەﺗﺎی دەﺳﺘﺒەﮐﺎرﺑﻮوﻧﯽ وێﺪەﭼێ ﺗﯿﻠﻠێﺮﺳﯚن داوای ﻟێ ﺑﮑﺮێ ﮐە ﭘێﺶ ﺑە ﻗﻮوڵﺘﺮ ﺑﻮوﻧەوەی ﻗەﯾﺮاﻧەﮐە و دەﺳﺘﭙێﮑﯽ ﺷەڕی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﯾﺎ ﻟەوەش ﺧﺮاﭘﺘﺮ ،ﺑە ﻟەﺑەرﭼﺎو ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿە ﮐە ھەر ﺋێﺴﺘﺎ ھێﺰەﮐﺎﻧﯽ ﭼﯿﻦ و ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﻟە دەرﯾﺎی ﺑﺎﺷﻮوری ﭼﯿﻦ ﺗێﮏ ھەﻟﺪەﻧﮕﻮێﻦ ،ﺑﮕﺮێ. ﺋﻮرووﭘﺎ ،ﻧﺎﺗﯚ و رووﺳﯿﻪ ﮐﯚﻧﺘﺮﯾﻦ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﮐﺎﻧﯽ واﺷﯿﻨﮕﺘﯚن ﻟە ﺋﻮرووﭘﺎ ﺑە ﻗﻮوڵﯽ ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺗﺮاﻣ ﻟەﮔەڵ ﻣﯚﺳﮑﯚ ،ھﯚﮔﺮﯾﯽ ﺋەو ﺑﯚ ﺑەﺟێ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەرﮐەﮐﺎﻧﯽ وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﻧﺎﺗﯚ ،ھەڵﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﯾەﮐﯿەﺗﯿﯽ ﺋــﻮرووﭘــﺎ ﺑە ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺷﺎﮔەﺷﮕەﺑﻮوﻧﯽ ﺑە ﺑﺮێﮑﺰﯾﺖ ﭼﻮوﻧە دەری ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟە ﯾەﮐﯿەﺗﯿﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ و ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ راﺳــﺘــە ﺗــﻮوﻧــﺪڕەوەﮐــﺎﻧــﯿـ ــﻮرووﭘــﺎن .ﭘەﺷێﻮﯾﯿەﮐﺎن ھێﻨﺪەی دﯾــﮑــەش ﺑە ﻣێﮋووی ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿە ﮔەرموﮔﻮڕەﮐﺎﻧﯽ ﺗﯿﻠﻠێﺮﺳﯚن ﻟەﮔەڵ ﮐﺮێﻤﻠﯿﻦ ،ﺋەو ﺗﺮﺳەی ﮐە رواﻧﮕەی ﻣﺎﻣەڵەﭼﯽﯾﺎﻧەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧێﮏ ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﻣﺎﻣەڵە ﺑە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ھﺎوﺑەش ﻟە ﻟێﻮاری ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯿەﮐە و رۆﯾﺸﺘﻦ ﺑەرەو ﺋﺎﺟێﻨﺪای ﻣﻮﺳﮑﯚ ﺑﯚ داﻣەزراﻧﺪﻧەوەی ﻧﺎوﭼەی دەﺳەت ﻟە ﺧﯚرھەﺗﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ، ﭘەرەدەﺳﺘێﻨﻦ .زۆرﺑەی دەوڵەﺗﺎﻧﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ داوای دەرﺑڕﯾﻨﯽ راﺷﮑﺎواﻧەی ﺑﺎوەڕ ﺑە ﯾەﮐﯿەﺗﯿﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ و ﻧﺎﺗﯚ و ﺑەرەی ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮو ﻟە دژی ﻣﯚﺳﮑﯚ ﺑە ھﯚی دەﺳﺘﻮەرداﻧﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﻟە ﺋﻮﮐﺮاﯾﻨﺎ دەﮐەن و ﻣﯚﺳﮑﯚ ﺧﯚی ﻟەﮔەڵ رێﮑﮑەوﺗﻨﯽ ﻣﯿﻨﺴﮏ ﻟە ﺑﺎرەی ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ھێﻨﺎن ﺑە ﻧﺎﮐﯚﮐﯽﯾەﮐە دەﮔﻮﻧﺠێﻨێ. ﺋﺎﺧﯚ ﺳەرۆﮐﯽ ﺗﯿﻠﻠێﺮﺳﯚن ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﺋەو زەﻣﺎﻧەﺗﺎﻧە ﺑﺪا ﺋەﮔەر ﻧﺎ ،ﻧﺴﮑﯚی زۆر ﭼﺎوەڕوان دەﮐﺮێﻦ ﮐە دەﺑێ ھەڵﺴﻮﮐەوﺗﯿﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﮑﺮێ. ﺋێﺮان رێﺒەراﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﮐە ﺗﺮاﻣ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﯽ ﮐﺮدوون
ﺳﻮورن ﻟەﺳەر ﺑەرﺑەرەﮐﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﻧﻔﻮوزی ﺋێﺮان ﻟە رۆژھەﺗﯿﻨێﻮەراﺳﺖ، ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﻟە ﺗﺎﻗﻤە ﭼەﮐﺪارەﮐﺎن و ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻣﻮوﺷەﮐﯽ .ﻟە ﮐﯚﻧﮕﺮەدا ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﻗﺎﯾﻢ ﺑﯚ وەھﺎ ﺳﯿﺎﺳەﺗێﮏ ﺑﻮوﻧﯽ ھەﯾە .ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﻟە ﺋﺎراداﯾە ﮐە ﺋﺎﺧﯚ واﺷﯿﻨﮕﺘﯚن ﮐﺎر ﺑﮑﺎ ﺑﯚ ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪﻧەوەی رێﮑﮑەوﺗﻨە ﻧﺎوﮐﯽﯾەﮐەی ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺋەوە دەﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﺗﯚڵە ﺋەﺳﺘﺎﻧﺪﻧەوەی ﺋێﺮان و ﺋەوان راﯾﺒﮕەﯾەﻧﻦ ﮐە ﭼﯿﺘﺮ ﺑەرﺑەﺳﺘەﮐﺎﻧﯽ ﺳەر ﭼﺎﻻﮐﯽﯾە ﻧﺎوﮐﯽﯾەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺑەر ﭼﺎو ﻧﺎﮔﺮن.ﺋەﮔەر ﺋەوان ﺑەﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﺑەرﺑو دەﺳﺖ ﺑﮑەﻧەوە ﺑە ﭘﯿﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯚراﻧﯿﯚم ،ﺋەوە ﺑــﮋاردەی ﺷەڕ دەھێﻨێﺘەوە ﺳەر ﻣێﺰ .ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪﻧەوەی رێﮑﮑەوﺗﻨەﮐە ﻟە ﻻﯾەن وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ھەروەھﺎ دەﺑێﺘە دروﺳﺖ ﮐﺮدﻧﯽ ﻗەڵﺸﺘﯿﮏ ﻟە ﻧێﻮان ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و رۆژﺋﺎواﯾ ﻮرووﭘﺎ ،رووﺳﯿﻪ و ﭼﯿﻦ، ھﺎوواژۆﮐەراﻧﯽ رێﮑﮑەوﺗﻨەﮐە ،ﮐە دەﺑێ ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﮑﺮێ .ﺋەوە ﺑڕوا ﺑە ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ واژۆی وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ﻟە ﺳەر رێﮑﮑەوﺗﻨەﮐﺎن ﻻواز دەﮐﺎ ﮐە ﺑﯚ وێﻨە دەﺑێﺘە ﻻواز ﺑﻮوﻧﯽ ھەوڵەﮐﺎن ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە رێﮑﮑەوﺗﻦ ﻟەﺳەر ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻣﻮوﺷەﮐﯿﯽ ﮐﯚرﯾﺎی ﺑﺎﮐﻮور. ﺳﻮورﯾە و دژاﯾەﺗﯿﯽ ﺗێﺮۆرﯾﺰم ﺋەو ﺋﺎراﺳﺘەﯾەی ﮐە ﺗﺮاﻣ و ﻓﻠﯿﻦ ﻟە ﺳﻮورﯾە ﻧەﺧﺸەﯾﺎن ﺑﯚ ﮐێﺸﺎوە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐەی ﺑەﺗەواوی دژی ﺗێﺮۆرﯾﺰﻣە ،ﮐە ﺋەﮔەری ھﺎوﮐﺎری ﻟەﮔەڵ رووﺳﯿﻪ و رێﮋﯾﻤﯽ ﺳﻮورﯾە ﻟەﺑەر ﭼﺎو ﮔﯿﺮاوە .ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘﺮﺳﯿﺎری ﺑێ وەم ﻟە ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳەﺗەدا دەﺑــێ ﻟەﺳەرەﺗﺎدا ﺟﻮاب ﺑﺪرێﻨەوە و زۆر وێﺪەﭼێ ﮐە وەزﯾــﺮی ﮐــﺎروﺑــﺎری دەرەوە ﺋەرﮐﺪاری دۆزﯾﻨەوەی رێﮕﺎﭼﺎرە ﺑﮑﺮێ .ﭘێﺶ ھەﻣﻮو ﺷﺘێﮏ ،ھﺎوﮐﺎری ﻟەﮔەڵ دوو ﻻﯾەن ﮐە ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺑﯚﻣﺒﺎراﻧﯽ ﺑێﺒەزەﯾﯿﺎﻧە دژی ﺧەڵﮑﯽ ﺳﯿﭭﯿﻞ و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺗﺎواﻧﯽ ﺟەﻧﮕﯽﺗﺮن ،زەﻧﺪەﻗﯽ ھەﻧﺪێﮏ ﻟە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧە ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯿەﮐﺎن دەﺑﺎ و دەﺑێﺘە ھﯚی ﺋﺎﻣﺮازێﮑﯽ ﺑەھێﺰ ﺑﯚ ﺟﯿﮫﺎدﯾﺴﺘەﮐﺎن ﻟە ﺳﻮورﯾە ﺑﯚ راﮐێﺸﺎﻧﯽ ھﺎوﺳﯚز ﻟە ﺳەراﻧﺴەری ﺟﯿﮫﺎن ﺑﯚ ﻻی ﺧﯚﯾﺎن .ﺋەوە ھەروەھﺎ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ھﺎوﮐﺎرﯾﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮاﻧە ﮐە دەﺑێﺘە ھﯚی ﺋﺎﺳﺎن ﮐﺮدﻧﯽ ﮐﺮدﻧەوەی ﮐﯚرﯾﺪۆری راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟە ﻧێﻮان ﺋێﺮان و ﻟﻮﺑﻨﺎن ﮐە ﺋەوﯾﺶ ﻟە دژی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﮑﯽ ﮐەم ﮐﺮدﻧەوەی ﻧﻔﻮزی ﺗﺎراﻧە .ﺋەوە ﺗﻮوﺷﯽ ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟە ﮐﯚﻧﮕﺮە و ﭘێﻨﺘﺎﮔﯚن ،ﺷﻮێﻨێﮏ ﮐە ھەر ھﺎوﮐﺎرﯾﯿەک ﻟەﮔەڵ ھێﺰەﮐﺎﻧﯽ رووﺳﯿﻪ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺋﯿﺠﺎزەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯽ وەزﯾﺮی ﺑەرﮔﺮی، ﺟﺎﯾﻤﺰ ﻣەﺗﯿﺲ ھەﯾە ،دەﺑێﺘەوە .ﻟەو ﺑﻮارەدا و زۆر ﺑﻮاریﺗﺮ ،ﺗﯿﻠﻠێﺮﺳﯚن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﯿﮏ ھەم ﻟە واﺷﯿﻨﮕﺘﯚﻧﻮھەم ﻟەدەرەوەی وت ھەﯾە.
١
٣٠ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٩ _ ١٣٩٥ی ژاﻧﻮﯾﯿەی٢٠١٧ ﺋﻪدهﺑﯽ
ﻋە ﯽ ﻓە ﺤﯽ ﺋﺎورﯾﻠﯽ ١٩٣١داﻣــەزراﻧــﯽ ﺟﻤﮫﻮوری ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ و ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾەﺗﯽ ڕاﮔەﯾﻪﻧﺪرا .ژێﻨﺮال ﻓﺮاﻧﺴﯿﺴﮑﯚ ﻓﺮاﻧﮑﯚ دژی ﺋەو ﮔﯚڕاﻧە ھەڵﻮێﺴﺘﯽﮔﺮت. ﺳــﺎڵــﯽ ١٩٣٦ﮐـــﻮدﺗـــﺎی وەڕێــﺨــﺴــﺖ و ﺗــﻮوﺷــﯽ ﺷﮑﺴﺖھﺎت .ﺷەڕی ﻧێﻮﺧﯚﯾﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ دەﺳﺘﯽﭘێﮑﺮد. وﺗﺎﻧﯽ ﺋﻮروﭘﺎﯾﯽ٢٠ ،ی ﺋﺎﮔﻮﺳﺘﯽ ١٩٣٦ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺧﯚﺗێھەﻟﻨەﻗﻮﺗﺎﻧﺪن ﻟە ﮐﺎروﺑﺎری ﺋەو ﺟﻤﮫﻮرﯾﯿە ﺗﺎزە داﻣەزراوەﯾﺎن ﺋﯿﻤﺰا ﮐﺮد ،واﺗە ڕاﺳﺖ ٢٠ڕۆژ دوای ﮐــﻮدﺗــﺎی ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﻓﺮاﻧﺴﯿﺴﮑﯚ ﻓﺮاﻧﮑﯚ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚوەی ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯽ ﺑە ﺳەرﮐەوﺗﻨﯽ ﺟﻤﮫﻮرﯾﯿەت ﻧەدەن
و ﭘﺸﺘﯽ ﻓﺮاﻧﮑﯚ ﺑﮕﺮن .ﻧﯿﻮ ﻣﯿﻠﯿﯚن ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ﮐﻮژران. ﻧﺎزﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎڵﻤﺎن و ﻓﺎﺷﯿﺴﺘەﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎ ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻓــﺮاﻧــﮑــﯚﯾــﺎندا و ﻧــﺎوﺑــﺮاو ﺳﺎڵﯽ ١٩٣٩دەﺳــەﺗــﯽ ﺣﻮﮐﻤڕاﻧﯽ دەﺳﺘەﺑەرﮐﺮد. ﻓﺮێﺪرﯾﮑﯚ ﮔﺎرﺳﯿﺎ ﻟﯚرﮐﺎ ،ﺷﺎﻋﯿﺮ و ﻧﻮوﺳەری ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ،ھەروەھﺎ ﻧﯿﮕﺎرﮐێﺶ و ژەﻧﯿﺎری ﭘﯿﺎﻧﯚ، ﻻﯾﻨﮕﺮی ﺟﻤﮫﻮری ﺗــﺎزەداﻣــەزراوی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﻮو. ﻟﯚرﮐﺎ دەﯾــﺰاﻧــﯽ ﮐە ﺑێﺪەﻧﮕﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﻓﺎﺷﯿﺰﻣﯽ ﻓﺮاﻧﮑﯚ ،وت ﭼﯚن ﺗﻮوﺷﯽ ﻧەھﺎﻣەﺗﯽ و وێــﺮاﻧــﯽدەﮐــﺎ .ﺋــەو ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺷێﻌﺮ و ﺷﺎﻧﯚ دەﻧﮕﯽ ﻧــﺎڕەزاﯾــەﺗــﯽ ﺧــﯚی دەرﺑـــڕی .ﺋــەو ﻟە ﻧﯿﺰﯾﮑەوە دەﯾﺪﯾﺖ ھەرﮐەس ﻟەﮔەڵ ﻓﺮاﻧﮑﯚﯾە ،دوژﻣﻨﯽ ﺟﻤﮫﻮرﯾﯿەﺗە .ﺑەردەوام ﮔﻮێﯽ ﻟە دروﺷﻤﯽ ﻓﺎﻧﮋەﮐﺎن دەﺑﻮو ،ﮐﺎﺗێﮏ ھﺎوارﯾﺎن دەﮐﺮد: ھەرﮐەس ﺑەرﮔﯽ ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﻟەﺑەردا ﻧەﺑێ ،ﺑﺎ ﺟﻠﯽ ژﻧﺎﻧە ﺑﭙﯚﺷێ. ﻟﯚرﮐﺎ ھەڵﺴﻮﮐەوﺗﯽ ﻓﺮاﻧﮑﯚی دﯾﺘﺒﻮو و ﮔﻮێﯽ ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺋەو ﺑﺒﻮو ﮐە ﮔﻮﺗﺒﻮوی: ﺑــەرﻟــە ﺟێﺒەﺟێﮐﺮدﻧﯽ ﺣﻮﮐﻤﯽ ﺗــﯿــﺮﺑــﺎران و ﺳێﺪارە ،ﻣﻦ داوای ﻟێﺒﻮوردەﯾﯽ ھﯿﭽﮑەس ﭘەﺳﻨﺪ ﻧﺎﮐەم. ﻟﯚرﮐﺎ ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ ﺋﻪو داھﺎﺗﻮوه ﺗﺎرﯾﮏ و ڕەﺷﻪی ﮐﺮد و ﻧﻮوﺳﯽ: ﺋﻪوان ﺳﻮاری ﺋﻪﺳﭙﻪ ڕهﺷﻪﮐﺎن دهﺑﻦ، ﺋﻪو ﺋﻪﺳﭙﺎﻧﻪی ﻧﺎڵﻪﮐﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ڕهﺷﻦ. ﭘﻪڵﻪﮐﺎﻧﯽ ﺟﻪوھﻪر و ﻣﯚم ﻟﻪﺳﻪر ﺑﺎڵﺘﯚﮐﺎﻧﯿﺎن دﯾﺎر و ﮔﻪﺷﻦ. ﺋﻪوان ﺋﻪﮔﻪر ﻧﺎﮔﺮﯾﻦ ،ﻟﻪﺑﻪروهﯾﻪ ﻟــﻪﺟــﯿــﺎت ﻣێﺸﮏ ،ﻗــﻮڕﻗــﻮوﺷــﻤــﯿــﺎن ﻟــﻪ ﺳــﻪرﯾــﺎﻧــﺪا ﺟێﮕﺮهوهﯾﻪ. ڕوﺣﯿﺎن ﻟﻪ ﮐﻪوڵﯽ ﺑﯚﯾﺎﺧﮑﺮاوه ﺋﻪو ﺳﺎﺗﻪی دێﻦ ﺑﻪ ڕێﮕﺎوه. ﺗﺎﻗﻤێﮑﯽ ﭘﺸﺘﮑﻮوڕن و ﺷﻪواﻧﻪ ﺑﮕﻪﻧﻪ ھﻪر ﺷﻮێﻨێ، ﺑێﺪهﻧﮕﯿﯿﻪک دهﺧﻮازن، وهﮐﻮو ﺷﯿﺮهداری ڕهﺷﮫﻪڵﮕﻪڕاو، ﺗﺮس و ﺳﺎﻣێﮏ، ﭼﻪﺷﻨﯽ ﻟﻪرزﯾﻨﯽ ﺑﭽﻮوﮐﺘﺮﯾﻦ دهﻧﮑﻪ ﻟﻤﯽ ﺑﻪرﺋﺎو. دواﺗﺮ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە دەﭬەری ﺑﺎﺳﮏ ﺑە ھەزاران ﮐەس ﺋﯿﻌﺪامﮐﺮان .دﯾﺴﺎن وهدهﻧﮓ ھﺎت: ﻣەرگ، ﺑەژێﺮ دارزەﯾﺘﻮوﻧەﮐﺎﻧﺪا ﺗێﺪەﭘەڕی و ﭘەﯾﺘﺎ ﭘەﯾﺘﺎ و ﺑەردەوام ﭘەﻧﺠەی ﻗﻮرﻗﻮوﺷﻤﯿﯽ ﺧﯚی
ژﻣﺎره٦٩٦:
رۆژﻧﺎﻣەی
ﻟﯚرﮐﺎ
ڕادەداﺷﺖ و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯽ ﺧﯚی دەﺳﺖﻧﯿﺸﺎن دەﮐﺮد. ﺋﻪو ﺑﯚ ﻋەﺷ ،ﺑﯚ ﻣﻨﺎڵ ،ﺑﯚ ﺳﺮوﺷﺖ دهﯾﻨﻮوﺳﯽ. ھەرﭼەﻧﺪ وایدەﻧﻮاﻧﺪ ﮐە زۆر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ھەڵﺴﻮﮐەوﺗﯽ ﻟەﻣەر ﻧﺎﻋەداڵەﺗﯽ و دۆﺧﯽ ﻧﺎﻟەﺑﺎری ﺳەردەم ﺑەﺟﯚرێﮏ ﺑﻮو ،ﻓﺎﻧﮋەﮐﺎﻧﯽ ﻓﺮاﻧﮑﯚ ﺑﯚﯾﺎن ﻗﺒﻮڵ ﻧەدەﮐﺮا .ﺷێﻌﺮەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو وەﺳەر زاری ﻣﻨﺎڵﻪ ھﻪژارهﮐﺎﻧﯽ ﮔﻪڕۆﮐﯿﺶ ﮐﻪوﺗﺒﻮون .ڕوﺣﯽ ھەژاراﻧﯽ ﺑەﻻوە ﮔﺮﯾﻨﮓ ﺑﻮو و ﺑﯚ دوای ﻣەرﮔﯿﺸﯽ ﺧﯚزﮔەی ﺑﯚ ﭼەوﺳﺎوەﮐﺎن ھەﺑﻮو: ﺳﺎﺗێ دەﻣﺮم ﭘەﻧﺠەرەی ھەﯾﻮان واﺑێ. ﻣﻨﺎڵێﮏ ﭘﺮﺗەﻗﺎڵ دەﺧﻮا، ﻟە ﭘەﻧﺠەرەی ﺑﻪرھﻪﯾﻮاﻧﻪوه دەﯾﺒﯿﻨﻢ. وهرزێڕێﮏ ﮔﻪﻧﻢ دهدروێ،
ﻟە ﭘەﻧﺠەرەی ﺑﻪرھﻪﯾﻮاﻧﻪوه دەﯾﺒﯿﻨﻢ. ﮐﺎﺗێ دەﻣﺮم، ﭘەﻧﺠەرەی ﺑﻪرھەﯾﻮان داﻣەﺧەن ﻟﯚرﮐﺎ ﻟە ﺳەردەﻣێﮑﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎودا ھﺎت و ﺑێﻮەﺧﺖ ڕۆﯾﺸﺖ .ﺋەو دهﯾﮕﻮت ھﻪر ﺷﺎﻋﯿﺮێﮑﯽ ڕاﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ، ﺷﯚڕﺷﮕێڕێﮑﻪ. ﺳﺎﻟﻮادۆر داﻟﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪو دهڵێ: ﻟــﯚرﮐــﺎ دهﯾــﺘــﻮاﻧــﯽ ﭼــﯽ ﻟــﻪ دڵــﯿــﺪا ھــﻪﺑــﻮو ﯾــﺎ ﺑﯿﺮی ﻟــێدهﮐــﺮدهوه ،ﺑﻪ ﻻﺳﺎﯾﯽﮐﺮدﻧﻪوه ،ﺑﻪ ﮔﯚراﻧﯽﮔﻮﺗﻦ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺟﻮڵﻪ و ﻧﻤﺎﯾﺶﮐﺮدن دهریﺑــﺒــڕێ .ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﭼﯚﻧﯿﯿﻪﺗﯽ ﻣﻪرﮔﯽ ﺧﯚی ،ﺳﺎﺗﯽ ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ،ﺟﻪﻧﺎزهی ﭼــﯚن ﺷــﯚڕدهﮐــﺮێــﺘــﻪوه ،ﭼﻪﻧﺪ ڕۆژ دوای ﻣﻪرﮔﯽ ڕوﺧﺴﺎری ﭼﯚن دهﺑێ ،ھﻪرھﻪﻣﻮوی ﻧﻤﺎﯾﺶدهﮐﺮد. ﺋﻪو ھﻪرﭼﻪﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﯿﻤﺎ ﺟــﻮان ﻧﻪﺑﻮو ،ﺑــﻪم ﮐﺎﺗێﮏ ﺟــﻮڵــﻪی ﺳــﻪﯾــﺮ و ھــﻮﻧــﻪرﯾــﯽ دهﮐـــﺮد و ﭘێﺪهﮐﻪﻧﯽ، ﺟــﻮاﻧــﯿــﯿــﻪﮐــﯽ ﮐ ــﻪموێ ــﻨ ــﻪی ﺑ ــﻪ ڕوﺧـــﺴـــﺎری ﺧــﯚی دهﺑﻪﺧﺸﯽ .ھﻪرﮐﺎت ھﻪﺳﺘﯽدهﮐﺮد ﺑﻪ ھﻪڵﺴﻮﮐﻪوت و ﺟﻮوڵﻪﮐﺎﻧﯽ ،ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﻪﺗﯽ ﺑﯿﻨﻪر ﺗــﻪواو ڕازی ﺑﮑﺎ، ﺷﺎدی و ﺧﯚﺷﯽ ھﻪﺳﺖ و ڕوﺣﯽ دادهﮔﺮت. ﻟﯚرﮐﺎ ﺧﯚﯾﺸﯽ دهﯾــﮕــﻮت ،ﺑﻪدهﮔﻤﻪن ﮐﻪﻧﯿﻨﻢ ﺑﻪ ﭘێﺶھﻪﺳﺘﻪﮐﺎﻧﻢ دێ ــﺖ .ﺳــﺎڵــﯽ ١٩٣٥ﺑــﻪ دۆﺳﺘﯽ ﺧﯚی ،ﮐﺎرﻟﯚس ﻣﯚرﻻی ﮔﻮﺗﺒﻮو :ﮐﻪ ﺑﯿﺮ ﻟﻪ ﻣﻪرگ دهﮐﻪﻣﻪوه ،ﺗﺮس داﻣﺪهﮔﺮێ ،ﻧﻪک ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی دواﺗﺮ ﭼﯽ دهﻗﻪوﻣێ ،ﺋﻪوه ﺑﻪﻻﻣﻪوه ﮔﺮﯾﻨﮓ ﻧﯿﯿﻪ .ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺋﻪو ھﻪﺳﺘﻪ ﻧﺎﺧﯚﺷﻪ ،ﮐﻪ ﻧﺎﺑێ ﺋﯿﺘﺮ ﺑﻤێﻨﻢ ،ﺋﻪوه ﺋﺎزارم دهدا ،ﺋﻪوه ﮐﻪ دهﺑێ ﻣﺎواﯾﯽ ﻟﻪ ﺧﯚم ﺑﮑﻪم ،ﺋﺎﺧﺮ ﻣﻦ ﺧﯚم ﺧﯚشدهوێ. ﻟﯚرﮐﺎ ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ ﻣﻪرﮔﯽ ﺧﯚی ﮐﺮدﺑﻮو: دﯾﺘﻢ ﻣﻨﯿﺎن ﮐﻮﺷﺖ ﻗﺎوهﺧﺎﻧﻪﮐﺎن ﮔﻪڕان ،ﮔﯚڕﺳﺘﺎن و ﮐﻠﯿﺴﺎﮐﺎﻧﯿﺶ ﺑﻪرﻣﯿﻠﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ھﻪڵﺪڕی ،ﮔﻪﻧﺠﻪ و دۆﭘﻪﮐﺎﻧﯿﺶ دهﺳﺘﯿﺎن ﺑﯚ ﺳێ ﺋﯿﺴﮑﻠێﺖ ﺑﺮد ﮐﻪ دداﻧﻪ زێڕهﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪزن ﺑﻪم ﻣﻨﯿﺎن ﻧﻪدۆزﯾﯿﻪوه. ﻣﻨﯿﺎن ﻧﻪدۆزﯾﯿﻪوه ﻧﺎ ....ﻣﻨﯿﺎن ﻧﻪدۆزﯾﯿﻪوه. ﺑﻪرهﺑﻪﯾﺎﻧﯿﯽ ١٨ی ﺋﺎﮔﻮﺳﺘﯽ ﺳﺎڵﯽ ،١٩٣٦ﺋﻪو ﺳــﻪردهﻣــﻪی ﺋــﻪو ﻋﺎﺷﻘﯽ ژﯾ ــﺎن ﺑــﻮو و ﺗﻪﻧﯿﺎ ٣٨ ﺳﺎڵﯽ ﺗﻪﻣﻪن ﺗێﭙﻪڕﮐﺮدﺑﻮو ،ﺑﻪدهﺳﺖ ﻓﺎﺷﯿﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ﻟﻪ داوێﻨﯽ ﭼﯿﺎﮐﺎﻧﯽ ﺳﯿﺮاﻧﻮادا ﺗﯿﺮﺑﺎران ﮐــﺮا .دهﮔﻮﺗﺮێ ﻟﻪﻧﯿﺰﯾﮏ ﮔﻮﻧﺪی وﯾــﺰﻧــﺎر ﻟﻪژێﺮ دارزهﯾﺘﻮوﻧﻪﮐﺎﻧﺪا ﻧێﮋراوه .ﺑﻪم ﺟﻪﻧﺎزه و ﮔﯚڕی ﻟﯚرﮐﺎ ھﯿﭽﮑﺎت ﻧﻪدۆزراﻧﻪوه .ھﻪﺳﺖ و ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽﯾﻪﮐﻪی وهڕاﺳﺖﮔﻪڕان و ﻟﻪ ﺷێﻌﺮێﮑﯿﺸﺪا ﺋﺎﻣﺎژهی ﭘێﮑﺮدﺑﻮو.
ﺳ ڵﺘﺎﻧﯽ رەﺳ ﺣەوﺗەواﻧە ﺷﯿﻦ دەﮔێڕێ ھەور و ﺗەم داﯾﮕﺮﺗﻮوە ﺋەم ﺷﺎرە ﺑﯚت ﺣەوﺗەواﻧەش وە ﭘەرﯾﯽ ﺷﯿﻌﺮ و ﻏەزەل ﺧەﻣﺒﺎرە ﺑﯚت ﺋﺎرەزووم ﺑﻮو ﺑﮕەﯾﺘە ﺑﺎوەش ﺑﻮو ﯽ ﺋﺎزادﯾﯽ وت ﺗێﺮ ﺑﭽێﮋی ﺗﺎﻣﯽ ﻣﯿﻮەی ﺑەرھەﻣﯽ ھەوڵ و ﺧەﺑﺎت داﺧﯽ داﺧﺎﻧﻢ ﺑەﺟێﺖ ھێﺸﺘﯿﻦ ﻣەرگ ﻣەودای ﻧەدای ﮔەر ﺑە ﺟەﺳﺘەش ﻟێﺮە ﻧﯽ ،ﺗﺎ ھەﯾﻦ ﻟە ﯾﺎدی ﺋێﻤەدای
ﺋﺎوڕێ ەﯾﺎ
ﻟە ژﯾﺎن و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺗێﮑﯚﺷەر ﻓﻪﺗﺎح ﺋﯿﻠﺨﺎﻧﯿﺰاده
ﺎرد
دﯾﺴﺎن ﻣﻦ و ﻧــﺎوی ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ .دﯾﺴﺎن دڵﻪﮐﻮﺗﻪ ﺑﯚ ﺗێڕاﻣﺎن ﻟﻪ ھﻪﯾﺒﻪﺗﯽ ﺋﻪو ﻣﺮۆﭬﻪی ﻟﻪ ﻣﺮدن رادهﺳێ و ﺑﻪ ھﻪودای ژﯾﺎن دهﺳﺘﻪﻣﯚی دهﮐﺎ .دﯾﺴﺎن ﻣﻦ و ﺧﻪون دﯾﺘﻦ ﺑﻪ دﻧﯿﺎی ﭘڕ ﻟﻪ رهﻣﺰ و رازی ﺋﻪو ﺑﻮوﻧﻪوهرهی ﻟﻪﻧێﻮ دهرﯾﺎی ﻏﯿﺮهتدا ﻣﻪﻟﻪی دهﮐﺎ ،ﺑﻪ داری ﺧﯚڕاﮔﺮی، ﮔﻪﻣﯿﯽ ﭼﻮوﻧﻪ ﭘێﺶ دروﺳﺖ دهﮐﺎ و ﻟﻪ ﭼﯚﻣﯽ ﻓﯿﺪاﮐﺎری ﭘێﯽ دهﭘﻪرێﺘﻪوه .دﯾﺴﺎن ﺋﺎوڕداﻧﻪوه ﻟﻪ ﻣێﮋووی ﺳﺎڵﯿﺎﻧﯽ ﺳﺎڵ ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﺪووﯾﯽ ﻧﻪﻧﺎﺳﺎﻧﻪ و ھﺎﺗﻮﭼﯚی ﺑێ ﺳڵﻪﻣﯿﻨﻪوه .ﻧﺎ ،ﺋﻪوه ﻧﻪ ﺳﯿﺤﺮه و ﻧﻪ ﺟﺎدوو .ﻧﻪ ﺧﻪوﻧﻪ و ﻧﻪ ﺧﻪﯾﺎڵ .ﻧﻪ ﺋﻪﻓﺴﺎﻧﻪﯾﻪ و ﻧﻪ ﮔﻮﺗﻪی ﭘێﺸﯿﻨﯿﺎن .ﺋﻪوه ﺑﻮوﻧﻪ و ﺗﺎﺑڵﯚی دهﺳﺘﮑﺎری ﺋﻪو ﺧﻮڵﻘێﻨﻪراﻧﻪﯾە ﮐە ﻧﺎوی ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪره .ﺑﺎس ﺑﺎﺳﯽ ﭘﯿﺸﻤﻪرﮔﻪﯾﻪ و دهﮔﻪڵ ﺑﺎﺳﯽ ھﻪر ﻗﺎرهﻣﺎﻧێﮑێﺶ ﮔﻪزﺑﻪﮔﻪز ﺑﺎ دهﮐﻪم و وادهزاﻧﻢ ﻟﻪﭘﻪﻧﺎ ھــﻪوراﻧــڕا ﻟﻪ ﺑــﻪژن و ﺑــﺎی ﻗﻪت ﻧﻪﭼﻪﻣﺎوهﯾﺎن دهڕواﻧــﻢ .زۆرم ﭘێ ﺧﯚﺷﻪ ﺑﮕﻪﻣﻪ ﻻﯾﺎن ،ﺑﻪم ھﻪﯾﮫﺎت رێﮕﺎم دووره و ﭘڕﺣەﺳﺘەم... ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ زۆر ﺷﺘﯽ ﺳﻪﯾﺮ و ﺳﻪﻣﻪرهی ﺗێﺪاﯾﻪ .ﺷﺘﯽ ﺋﻪوهﻧﺪه ﻧﺎﺗﻪﺑﺎ دهﮔــﻪڵ ﯾﻪک ﮐﻪ ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ ﺗﻮوﺷﯽ ﺳﻪرﺳﻮڕﻣﺎن دهﮐــﺎ .ھــﻪن ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ وا ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﻮوﯾﯽ ﮔﻪﻧﺪهڵﯽ و ﺧﯚﭘﻪرﺳﺘﯽ و ﻧﺎڕاﺳﺘﯽدا رۆدهﭼﻦ و ﻟﻪﺳﻪر ﺳﻪراﻧﮕﻮێﻠﮑﯽ ﺗﺮس و ﺑێھﻪڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳﻔﺮهی ﺧﻮاردن رادهﺧﻪن .ھﻪﺷﻦ ﺑﻪ ھﻪورازی ھﻪزارﺑﻪھﻪزاری ﻏﯿﺮهت و ﻓﯿﺪاﮐﺎریدا دهﭼﻨﻪﺳﻪر و ﺑﻪ دڵﯚﭘﻪ ﺑﺎراﻧﯽ ﺗﺎزه ﺟﯿﺎﺑﯚوهی ھــﻪوران ﺗﯿﻨﻮﯾﻪﺗﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن دهﺷﮑێﻨﻦ .ھﻪر ﻟﻪﻧێﻮ ﺣﻪﺷﯿﻤﻪﺗﯽ ﺋﺎدهﻣﯿﺰاددا ھﻪن ﭼﻮار دهﺳﺖ و ﭘێ ﺑﻪ ﺗﻪﺧﺘﯽ ژﯾﻨﻪوه ﻧﻮوﺳﺎون ﻣﻪﺑﺎدا داوی ﻣﻪرگ زهﻓﻪرﯾﺎن ﭘێ ﺑﻪرێ .ﮐﻪﻣﯿﺶ ﻧﯿﻦ ﺋﻪواﻧﻪی ﻟﻪﺳﻪر ﺳﯿﻨﮕﯽ ژﯾﺎن ھﻪڵ دهﭘﻪڕن ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺗﺮس و ﺧﯚ ﺑﺨﻪﻧﻪ ﻧێﻮ دڵﯽ ﻣﻪرﮔﻪوه. ﻣﻪودای ﻧێﻮان ﺋﻪو دوو دهﺳﺘﻪﯾﻪ ﭼﻪﻧﺪه ﻟێﮏ دووره ﺑﻪ ﻣﻦ ﺣﯿﺴﺎب ﻧﺎﮐﺮێ .ﻣﻦ ﺗﻪﻧﯿﺎ دهﺗﻮاﻧﻢ ﺳﻮژده ﺑﯚ دهﺳﺘﻪی دووھﻪم ﺑﻪرم و ﺋﻪﮔﻪر ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﭼﻪﻧﺪ ھﻪﻧﮕﺎوێﮏ ﻟێﯽ ﻧﯿﺰﯾﮏ ﺑﻤﻪوه .ﺑﺎﺳﻪﮐﻪﻣﺎن ،ﺑﺎﺳﯽ ﺋەو ﺟﯚره ﺧﻪڵﮑﺎﻧﻪﯾﻪ. ***** ﺑﯚ ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ دهﮔﻪڵ ﺋﻪواﻧﻪی ﻣێﺸﮑﯿﺎن ھــﺎﻧــﺪهری ﻟﻪﺷﯿﺎﻧﻪ ﺑــﯚ ﻧــﻪوهﺳــﺘــﺎن و ﻧــﻪﺗــﺮﺳــﺎن ،ﺧﯚ دهﮔﻪﯾﻪﻧﻤﻪ ﻣﻪڵﺒﻪﻧﺪی ﻣﻮﮐﺮﯾﺎن و ﻟــﻪ ﺷــﺎری ﺣــﻪوزه ﮔــﻪوره و ﻟﻪﭘﻪﻧﺎ ﻧﺎڵﻪﺷﮑێﻨﻪی ﺣﻪﺳﻪن زﯾــﺮهک دهﮔﻪڵ ﺑﻨﻪﻣﺎڵﻪی ھــﻪزارهزﯾــﻠــﻪی »ﺋێﻠﺨﺎﻧﯿﺰاده» ﺋﺎﺷﻨﺎ دهﺑــﻢ. ﻟﻪﻧێﻮ ﺋﻪو ﻗﻪرهﺑﺎڵ ﯽﯾﻪدا »ﻓﻪﺗﺎح«م ﺑﻪ ﺑﺎﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪرز و ﺋﻮﺑﻮوھﻪﺗێﮑﯽ ﭘێﺸﻤﻪرﮔﺎﻧﻪهوه دێﺘﻪ ﺑــﻪرﭼــﺎو .ﻟێﯽ راﻧﺎوهﺳﺘﻢ ،ﮔﻮر ﺧﯚی دهﮔﻪﯾﻪﻧﻤێ و ﺣﻪزی ﺧﯚﻣﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑﻮون دهﮔﻪڵ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﻪرﺑﻪرزاﻧﻪی ﭘێ رادهﮔﻪﯾﻪﻧﻢ. راﮐێﺸﻢ دهﮐﺎ ﺑﯚ ﭘﻪﻧﺎﯾﻪک و ﺋﯿﻨﺠﺎ ﻟێﻢ دهﭘﺮﺳێ :ﭼﯿﺖ دهوێ دﯾﺴﺎن ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﭘێ دهڵێﻢ و ﭘﺮﺳﯿﺎر ﺑﻪ ﭘﺮﺳﯿﺎر ﺑﯚی ﺷﯽ دهﮐﻪﻣﻪوه .دواﺗﺮ ﺑﻪ ﺋﯿﺸﺘﯿﺎ ﭘێﺪا دێ و ﻟﻪ ﺧﯚی و ﻟﻪ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ و ﻟﻪ ﺧﻪڵﮏ و ﻟﻪ ﺣﯿﺰب دهدوێ: ﮐﺎک ﻓﻪﺗﺎح ﺋێﻠﺨﺎﻧﯿﺰاده ﺳﻪر ﺑﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎڵﻪی ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﺋێﻠﺨﺎﻧﯽﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﻮﮐﺮﯾﺎﻧﻪ .ﻟﻪ ﺷﺎری ﺑﯚﮐﺎن ﻟﻪداﯾﮏ ﺑﻮوه و ھﻪر ﻟﻪو ﺷﺎرهش دهﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﺧﻮێﻨﺪن ﮐــﺮدوه .ﺧﯚی ﮔﻮﺗﻪﻧﯽ ﺷﺎﮔﺮدێﮑﯽ زﯾﺮهک ﻧﻪﺑﻮه و ﺋﻪوهی ﮐﻪﯾﻔﯽ ﭘێﯽ ﻧﻪھﺎﺗﺒێ ﺧﻮێﻨﺪن ﺑــﻮوه ،ﺑﻪم ﻟﻪژێﺮ زهﺑــﺮی ﺑﻨﻪﻣﺎڵﻪدا ﺑﻪ ﻗﯚﻧﻪﻗﯚن درێــﮋهی داوه» .ﻣﻦ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺳﻪرهﺗﺎﯾﯽ و ﻧﺎوهﻧﺪﯾﻢ ﻟﻪ ﺑﯚ ﺎن ﺗﻪواو ﺮدوه و ﺷﺎﮔﺮدێﻜﯽ زۆر زﯾﺮه ﻧﻪﺑﻮوم .ﻪم ﺳﺎڵ ھﻪﺑﻮو ﺑێ ﺗﻪﺟﺪﯾﺪ دهرﺑﭽﻢ و ﻟﻪ ﻣﺎڵﻪوهش زۆرم ﻟێﺪان دهﺧــﻮارد ،زۆرم ﻋﻪﻻﻗﻪ ﺑﻪ وهرزش ھــﻪﺑــﻮو ،ﺳــﻪرهﺗــﺎ ــﺎن ﻓﻮﺗﺒﺎڵﻢ ﺑــﺎش ده ــﺮد و دواﯾــﯽ رووم ﻟﻪ واﻟﯿﺒﺎڵ ﺮد و زۆر ﭼﺎ ﯽ ﻓێﺮ ﺑﻮوم. ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺧﯚ ﭘێﮕﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻢ ﻟەڕاﺳﺘﯽدا زۆرم ﻋﻪﻻﻗﻪ ﺑﻪ ﺧﻮێﻨﺪﻧﻪوهی ﺘێﺐ ﻧﻪﺑﻮو ،ﺑﻪم ﻋﻪﻻﻗﻪم زۆر ﺑﻪ ﺷێﻌﺮ دهھــﺎت و ﺋێﺴﺘﺎش ﺷێﻌﺮی ﺧﯚﺷﻢ ﺧﯚش دهوێ .ﻣﻦ ﺋﻪﮔﻪر ﻗﻪرار ﺑێ ﺷﺘێﻚ ﺑﺰاﻧﻢ و ﻓێﺮ ﺑﻮوم ﻟﻪ ﺟﻪرهﯾﺎﻧﯽ ﺷﯚڕش و ﻟﻪﻧێﻮ ﺣﯿﺰبدا ﻓێﺮ ﺑﻮوم و ﺧﯚم ﺑﻪ ﻣﻪدﯾﻮﻧﯽ ﺣﯿﺰب دهزاﻧﻢ«. ﺗێﮑﯚﺷﻪر ﺋێﻠﺨﺎﻧﯿﺰاده زۆر زوو ﭘێﯽ ﻧﺎﯾﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺧﻪﺑﺎت و ھﻪر ﻟﻪ ﯾﻪﮐﻪم رۆژهﮐﺎﻧﯽ دهﺳﺖ ﭘێﮑﺮدﻧﯿﺸﯿﺪا ﺋﻪرﮐﯽ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهری ﭘێ ﺋﻪﺳﭙێﺮدرا .دﯾﺎره ﻟﻪ ھﻪڵﺒﮋاردﻧﯽ رێﺒﺎزی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﺎﺳﯿﻨﯽ ﻣﻪﮐﯚی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽدا ،ﺑﺎوﮐﯽ ﯾﺎرﯾﺪهی داوه و ﺗﻪوﺳﯿﯿﻪی ﭘێ ﮐــﺮدوه ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ھﻪڵ ﺑﮋێﺮێ .ﺧﯚی ﻟﻪو ﺑﺎرهوه دهڵێ» :ﻣﻦ ﻟﻪ ﺳﺎڵﯽ ١٣٥٨ﺑﻮوم ﺑﻪ ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﯚ ﺮاﺗﯽ ﻮردﺳﺘﺎن و ﻟﻪ ﺷﺎری ﺑﯚ ﺎن ﻪ ﺷﻮێﻨﯽ ﻟﻪداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚﻣﻪ ﻟﻪ ﯚﻣﯿﺘﻪی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺎن و ھێﺰی ﺑﻪﯾﺎن دهﺳــﺖ ﺑﻪ ﮐــﺎر ﺑــﻮوم .ھﻪڵﺒﻪت ﺋــﻪو ــﺎت ﺑﯚ ﺎن ھێﺰی ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚی ﻧﻪﺑﻮو ،ﭘێﻜﮫﺎﺗﺒﻮو ﺑﻪ ﻧﺎوی »ﭘﯚل« ﻪ ﺑﯚ ﺎن ﭘﯚﻟێﻚ ﺑﻮو .روﺣﯽ ﺷﺎد ﺑێ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻣﻪﻻ ﻣﺤﻪﻣﻤﻪد ﻣﺮاد رهﺳﻮوڵﯽ ﺳﻪر ﭘﯚل ﺑﻮو ،ﻣﻨﯿﺶ ﺋﻪو ﺎت ﺳﻪرﭘﻪل ﺑﻮوم. دﯾﺎره ﺋﻪو ﭘﯚﻟﻪی ﺋێﻤﻪ ﺳﻪر ﺑﻪ ھێﺰی ٢١ی ﭘێﺸﻪوا ﺑﻮو«. ﺗێﮑﯚﺷﻪر ﺋێﻠﺨﺎﻧﯿﺰاده وهک ﻧﺎوداراﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﻧﻪﺑﻪزﯾﻦ و ﺑﻪرﺧﯚدان ﻟﻪو رۆژهوه دهﺳﺘﯽ ﭘێ ﮐﺮدوه ھﻪﻧﮕﺎو ﺑﻪ ھﻪﻧﮕﺎو ﻟێﯽ ﺳﻪرﺧﯚﺷﺘﺮ ﺑﻮه و ﻟﻪ درێﮋهی رێﮕﺎدا ﺟﺎر دهﮔﻪڵ ﺟﺎر ﮐﺎراﻣﻪﺗﺮ و ﺑﻪ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﺘﺮ ھﻪﻧﮕﺎوی
ﻧﺎوه .ﺋﻪو ﻟﻪ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﻧێﻮ ﺷﺎرهﮐﺎنڕا دهﺳﺘﯽ ﭘێ ﮐﺮد و دهوراﻧــﯽ ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮔﻪڕان و ﭘﯚزﻟﯿﺪاﻧﯽ ﭘێﺸﻤﻪرﮔﺎﻧﻪی ﺗێﭙﻪڕ ﮐﺮد .دواﺗﺮ ﺧﯚی دهﮔﻪڵ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﻪﺧﺘﺘﺮ و ﮔــﻪڕان ﻟﻪ دێﮫﺎﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺗﺎﻗﯽ ﮐــﺮدهوه و ﺋﯿﻨﺠﺎ وهﺷﺎﺧﯽ ﮐــﻪوت و ﺑﻪرزاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐــﺮده ﺟێ ھــﻪواری ﻣﺎﻧﻪوه .ﻧﺎوﺑﺮاو ھﻪر ﺑﻪ ﺷﺎرهﮐﻪی ﺧﯚی ﺑﯚﮐﺎن و ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻪ دێﮫﺎﺗﯽ دهوروﺑﻪری ﺋﻪو ﺷﺎره ﻗﻪﻧﺎﻋﻪﺗﯽ ﻧﻪﮐﺮد و ﭼﻮﻧﮑﻪ ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪھﻪوڵﺪا ﺑﻮو ﺑڕﯾﺎری دا وهداوی ﺧﻪوﻧﻪﮐﻪی ﺑﮑﻪوێ .ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ھﻪوﺷﺎرهوه ﺑﮕﺮه ھﻪﺗﺎ ﺳﻪرووﺗﺮﯾﻦ ﺑﻪﺷﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﻪ ورﻣێ و ﺋﻪوﻻﺗﺮه و ﺧﻮارﺗﺮﯾﻨﯽ ﮐﻪ ﺳﻨﻪ و ﮐﺮﻣﺎﺷﺎﻧﻪ ﮐﺎک ﻓﻪﺗﺎح ﺧﯚی ﺗێﺪا ﺗﺎﻗﯽ ﮐﺮدووﻧﻪوه و ﻟﻪ ﺗﻪﻧﯿﺸﺖ ھﺎوﺳﻪﻧﮕﻪراﻧﯽ ﺳﻪﻧﮕﻪری
ﻟێ ﮔﺮﺗﻮون .ﻟﻪو ﺑﺎرهوه ﺗێﮑﯚﺷﻪر ﺋێﻠﺨﺎﻧﯿﺰاده دهڵێ: ﺗێﮑﯚﺷﻪر ﺋێﻠﺨﺎﻧﯿﺰاده ھﻪڵﮕﺮی ﮐﯚڵﻪﺑﺎرێﮏ ﻟﻪ ﺧﻪم وﻓﺮﻣێﺴﮑﯽ ﻟﻪدهﺳﺘﺪاﻧﯽ ھــﺎوڕێ و ھﺎوﺳﻪﻧﮕﻪراﻧﯿﻪﺗﯽ. ﺋﻪو زۆر ﺑﻪ ﺣﻪﺳﺮهت ﺑﺎﺳﯽ ﺷﻪھﯿﺪان دهﮐﺎ و ﯾﻪﮐﺠﺎر ﺋﻪﻣﻪﮔﺪاراﻧﻪ وهﺑﯿﺮﯾﺎن دێﻨێﺘﻪوه .ﮐﺎک ﻓﻪﺗﺎح ﮐﻪ ﻟﻪ درێﮋاﯾﯽ دهﯾﺎن ﺳﺎڵ ﺧﻪﺑﺎت و ﺗێﮑﯚﺷﺎندا ﺑﯚﺗﻪ دۆﺳﺖ و ﻧﺎﺳﯿﺎوی ﺳﻪدان ﻗﺎرهﻣﺎﻧﯽ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺑﻪرهﻧﮕﺎری و دهﮔﻪڵ ﺑﻪﺷێﮑﯿﺎن زۆر ﻧﯿﺰﯾﮏ و ﺧﯚﻣﺎﻧﻪ ﺑﻮوه ،ﻧﺎﺣﻪﻗﯽ ﻧﯿﯿﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪداﯾﻢ ﯾﺎدﯾﺎن ﺑﮑﺎ و ﺑﯚ ﮐﯚﭼﯽ ﻧﺎﺑﻪوهﺧﺘﯿﺎن ﮐﻮڵﯽ ﮔﺮﯾﺎن ﺑﯿﮕﺮێ. ﺋﺎﺧﺮ ﺋﻪو ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﻪ و ﺑﯚ وهدهﺳﺖ ھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﺋﯿﻨﺴﺎن راﭘــﻪڕﯾــﻮه و ﺋــﻪواﻧــﻪش ﮐﻪ ﺑﻪﺟێﯿﺎن ھێﺸﺘﻮه دڵﯿﺎن ﭘڕ ﺑﻮوه ﻟﻪ ﻋﯿﺸ ﺑﻪ ﺋﺎزادﯾﯽ ﺋﯿﻨﺴﺎن .ﻧﺎوﺑﺮاو ﻧﻪک ھﻪر ﺑﻪ ﻟﻪدهﺳﺖﭼﻮوﻧﯽ ھﺎوﺳﻪﻧﮕﻪراﻧﯽ ﻟﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﻪڕی ﺑﻪرﮔﺮیدا ﻧﺎڕهﺣﻪت و ﺧﻪﻓﻪﺗﺒﺎره ،ﺑﻪڵﮑﻮو ﯾﻪﮐﺠﺎر ﻟﻪوه داﺧﺪاره ﮐﻪ رۆﻟﻪی ﮐﻮرد ﻟﻪ ﺷﻪڕی ﺧﯚﺑﻪﺧﯚﯾﯽدا ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻓﯿﺪا ﺑﻮوه و ﻟﻪ رێﮕﺎﯾﻪکدا ﺳﻪری داﻧﺎوه ﮐﻪ ﮐﻪس ﻧﺎزاﻧێ ﺑﯚ ﺑﻪم ﮐﯚڵﻪﺑﺎری ﻗﻮرس و ﮔﺮاﻧﯽ ﮐﺎک ﻓﻪﺗﺎح ھﻪر ﺧﻪم و ھﻪﻧﺎﺳﻪ ﺳﻮاری ﻧﯿﯿﻪ .ﭘﻪروهﻧﺪهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪ ﻟﻪ درێﮋاﯾﯽ ٣٠ﺳﺎڵ ﺑﻪرهﻧﮕﺎریدا دروﺳﺘﯽ ﮐــﺮدوه ،ﺣﯿﮑﺎﯾﻪت ﻟﻪ ﻣێﮋووﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪﻧﺮخ و دهﺳﮑﻪوﺗێﮑﯽ ﺑﻪھﺎدار دهﮐﺎ .دڵﯽ ﮐﺎک ﻓﻪﺗﺎح ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪ ﻻﯾﻪک ﺑﯚ ھﺎوﺳﻪﻧﮕﻪراﻧﯽ ﺷﻪھﯿﺪی ﻟێ دهدا ،ﻟﻪ ﻻﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪ ﺋﻮﻣێﺪ و ﺋﺎرهزووی ﺗێﺪا ﻗﻮڵ دهدا و ھــﻪر دهم ﺑــﯚ ﭼﻮوﻧﻪﭘێﺶ و ﺑــــﻪردهوام ﺑــﻮون ھﺎﻧﺪهرﯾﻪﺗﯽ .ھﻪر ﺋﻪوهﺷﻪ ﮐﻪ ٣٠ﺳﺎڵ ﺧﻪﻣﯽ ﺧﻪڵﮏ و ﺧﻪﻣﯽ ﺋﺎزادی و ﺧﻪﻣﯽ دووری ﻟﻪ ﺧﺰم و ﮐﻪسوﮐﺎری ﺑﻪ ﺷﺎن داداوه و ﺋﺎﻣﺎده ﻧﯿﯿﻪ ﺧﯚی ﻟﻪژێﺮی دهرﺑﺎوێ. ﮐﺎک ﻓﻪﺗﺎح ﺋێﺴﺘﺎش ﻧﻪک ھﻪر ھﯿﻮای ﺑﻪرﻧﻪداوه و ﻟﻪ ﺟﻤﻮﺟﯚڵ ﻧﻪﮐﻪوﺗﻮه ،ﺑﻪڵﮑﻮو ھﻪرﺋێﺴﺘﺎ وێــڕای ﺳﻪدان ﻓﻪﺗﺎﺣﯽ دﯾﮑﻪ ﻟﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺋﻪﺳڵﯿﯽ ﺧﻪﺑﺎتدا ﻣﺎوهﺗﻪوه ﮐﻪ ﻟﻪ رێﮕﺎی ﺟﯚراوﺟﯚرهوه ﺑﯚ وهدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎواﺗﯽ ﺷﻪھﯿﺪان ﺗــێ دهﮐــﯚﺷــﻦ و رێــﺒــﺎزی ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ درێـــﮋه دهدهن. ﮐﺎک ﻓﻪﺗﺎح ﻟە ﺳەرﭘەﻟﯽڕا دەﺳﺘﯽ ﭘێﮑﺮد و ھەﺗﺎ ﭘﻠەی ﻓەرﻣﺎﻧﺪەرﯾﯽ ھێﺰ ﭼﻮوە ﭘێﺶ .ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﺑەﺧﺸﯿﻨﯽ ﺗﻮاﻧﺎ ﺑﯚ درێﮋەی رێﮕﺎی ﺧەﺑﺎت ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ دﻧﯿﺎدا زۆر ﺑﻨﮑﻪ و ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘێﮕﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﻪﮐﺎن ھﻪن ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻪرﺟێﮑﯽ زۆر و ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪرێﮋﯾﯿﻪﮐﯽ ﺑﻪرﺑو ﮐﺎر ﺑﯚ ﭘــﻪروهرده و ﺑﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻻوان دهﮐــﻪن و دواﯾﻪ ﺗﻪﺣﻮﯾﻠﯽ ﮐﯚﻣﻪڵﯿﺎن دهدهن .ﺑﻪﺷێﮑﯽ ﺋﻪﺳﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺋﻪو ﻧﺎوهﻧﺪه ﺋﺎﻣﻮزﯾﺸﯽﯾﺎﻧﻪ ﮐﺎرﮐﺮدن ﻟﻪﭘێﻨﺎو ﺋﻪوه داﯾﻪ ﮐﻪ ﻻوان وا ﺑﺎر ﺑێﻦ ﻟﻪﺳﻪر ﭘێﯽ ﺧﯚﯾﺎن راوهﺳﺘﻦ و ﻟﻪ وهﺋﻪﺳﺘﯚ ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﻪرﮐﻪ ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽﯾﻪﮐﺎندا ﺗﺮس داﯾﺎن ﻧﻪﮔﺮێ .ﻣﻦ ﺋێﺴﺘﺎ ﮐﻪ ﺑﯿﺮ ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ و ﺋﻪرﮐﯽ ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ و رادهی ھﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ دهﮐﻪﻣﻪوه ،ﺋﻪو ﺟﯚره ﻧﺎوهﻧﺪاﻧﻪم زۆر ﭼﻮوک دێﻨﻪ ﺑﻪرﻧﻪزهر .زاﻧﺴﺘﮕﺎﯾﻪک ﮐﻪ ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ ﺧﯚی ﺗێﺪا ﺑــﺎر ھێﻨﺎوه ،زاﻧﺴﺘﮕﺎی وﯾ ــﮋدان و ﺧﯚﺋﺎﮔﺎھﯽﯾﻪ .ﻟﻪو زاﻧﺴﺘﮕﺎﯾﻪدا »ﻓﻪﺗﺎح«ه ﺑێژﻣﺎرهﮐﺎن ھﻪڵﮑﻪوﺗﻮون ﮐﻪ وﺷﯿﺎراﻧﻪ ھﺎﺗﻮوﻧﻪ ﻣﻪﯾﺪان و ﺧﺎﻟﯿﺴﺎﻧﻪ ﺧﺰﻣﻪﺗﯿﺎن ﮐﺮدوه. ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﺑﯿﺮی ﺋﺎوا ﺷﮏھﻪڵﻨﻪﮔﺮه.
١١
٣٠ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٩ _ ١٣٩٥ی ژاﻧﻮﯾﯿەی ٢٠١٧
ﻣﺎزﯾﺎرﺷ ر ﯿﻞ ﺎ ﺳﻤﺎﯾﻞ ﺷەرەﻓﯽ
ﺳﯿﺎﺳﯽ
ژﻣﺎره٦٩٦:
رۆژﻧﺎﻣەی
ﻟە ﺑەﺧﺎکﺳﭙﺎردﻧﯽ ھﺎﺷﻤﯽﯾەوە ﺗﺎ ﺑەﺧﺎکﺳﭙﺎردﻧﯽ رێ ﯾﻢ
رێﮋﯾﻤﯽ وﯾﻼﯾەﺗﯽ ﻓەﻗﯿە ﻟە داﻣەزراﻧﯿﯿەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ، ﺑـــەردەوام ﯚﻣەڵێﻚ رووﻣ ــﺎی ﺑە ﯚڵە ەی ﺧﯚی زاﻧﯿﻮە و ﻧﺎوﯾﮫێﻨﺎون .ﻟەواﻧەﯾەﺳەرە ﯿﺘﺮﯾﻦ رووﻣﺎﯾە ﯚڵە ەی ﺳەرە ﯿﯽ دەﺳــەت ﻧﺎوی ەرژﯾﻢ وە ھێﻨﺎوە ،رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺑﻮوﺑێ .ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻟەو ﺳﺎﻧەی دواﯾﯽدا وەﻓﺎداراﻧﯽ رژﯾﻢ زۆر ﺟﺎران ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﺑەم راﺷﻜﺎواﻧە ﭘێﯿﺎﻧﮕﻮت ﻻدەر .راﺳﺘﯿﯿە ە ﺋەوەﯾە، ﺋــەﮔــەر ﺷــەڕ ﻟــەﺳــەر ــەﻻ ــە ﭘــﻮاوە ــەی دەﺳــەت ﻟــەﺑــەرﭼــﺎو ﻧــەﮔــﺮﯾــﻦ ،ﺋـــەوا ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺳەرە ﯿﺘﺮﯾﻦ ﯚڵە ەی رژﯾﻤﯽ زاڵ ﺑەﺳەر ﺋێﺮاندا ﺑﻮوە و ھەﯾە .ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﺑﻨﺎﻏەداﻧەر و داڕێــﮋەری ﺳەرە ﯿﯽ ﻣﺎھﯿەت وﺷﻮﻧﺎﺳﯽ ﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﭘﺎش ﻮدﺗﻜەی ﺟﯚزەرداﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ ﺷێﺴﺖ ﺑﻮوە .ەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿە ،ە ھەﻧﺪێﻚ ﮐەس ﻧﺎوﯾﺎن ﻧﺎوە ﭘﯿﺎوە ھەزار روﺧﺴﺎرە ەی دەﺳەت ،وەھﺎ ەﺳێﻚ، ﺧێﺮ و ﺷــەڕی ﻣﺮدﻧە ەﺷﯽ ،ﻟە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿە ﺎﻧﯽ ﭘﺎش ﺧﯚﯾﺪا دەوری ھەردەﺑێ .ﺑەوﺟﯚرە ﻟێﻜﺪاﻧەوە و ﺗﺎوﺗﻮێﯽ ﺮدەوە و ھەڵﺴﻮ ەوﺗﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﺋەو و ھەروەھﺎ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺋەو دواﯾﯿﺎﻧەی ﭘﯿﺎواﻧﯽ دەﺳەت ﻟەﻣەڕ ﺋەو ﺑێﺴﻮود ﻧﺎﺑێ. ﯾەﮐەم :رۆڵــﯽ ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ﺳەرەڕۆ. ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺳەﻟﻤێﻨەری ﺋــەو راﺳﺘﯿﯿەﯾە ﮐە ﻧــﺎوﺑــﺮاو رۆڵێﮑﯽ ﺑــەرﭼــﺎوی ﻟە ﮐــﻮدەﺗــﺎی ﮔــەﻻوێــﮋی ﺳﺎڵﯽ ﺷەﺳﺖ دژ ﺑە ﯾەﮐەم ﺳــەرۆک ﮐــﯚﻣــﺎری رێﮋﯾﻢ دا ھــەﺑــﻮوە .ﺋــەو ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﺎﻧﯽ ﺳەرﺳەﺧﺘﯽ »ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺟﻤﮫﻮوری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ« ﺑــﻮو ﮐە ﻟە ژێــﺮ دروﺷﻤەﮐﺎﻧﯽ؛ »ﺋێﻤە رێﺒﻮاراﻧﯽ رێﮕﺎی ﻗﻮرﻋﺎﻧﯿﻦ و ﺣﯿﺰﺑﯿﮕﯚﭘﺎڵﺒەدەﺳﺘﺎﻧﻤﺎن ﻧﺎوێ« ﻧﺎﺳﺮاﺑﻮو .رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ و ھﺎوﺳەﻧﮕەرەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺟﻤﮫﻮوری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە ﻓێڵ و ﺗەڵەﮐەو ﺗەﻗەﻟﻮﺑﯽ ﺑەرﺑو ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﮐﺎن ،ﯾەﮐەﻣﯽ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﯽ ﮐﻮدەﺗﺎﮐەﯾﺎن ﺑﻨﯿﺎت ﻧﺎ ﺑﯚ ﺋەوەی ﯾەﮐەﻣﯿﻦ ﺳەرۆک ﮐﯚﻣﺎرﯾﯽ و ﺑەدوای ﺋەودا ﺑە ﮔﺸﺘﯽ »ﺟﻤﮫﻮرﯾﯿەت« ھەڵﻮەﺷێﺘەوە. ﮐەﺳێﮏ ﮐە ﺑە ﻗەوﻟﯽ زۆر ﮐەﺳﺎن ﻟە ﮔەڵ ﺋەوەﯾﮑە ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﭼە دەﻧــﺎرد ،ﺑەم راﺳﺖ دەڕۆﯾــﯽ و ﺋەو ﮐﺎﺗەی ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑە راﺳﺖ دەدا ،ﺑە ﻻی ﭼەﭘﺪا وەردەﺳ ــﻮوڕا .ﺧﯚﺷﺤﺎڵﺒﻮو ﻟــەوەی »ﺑﺎزرﮔﺎن« ﻟە ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ »ﺑﮫﺸﺖ زھﺮا« ﻟێﺪاﻧﯽ دەﺧﻮارد .ھەر ﺋەو ﺑﻮو ﮐە ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺳەرۆک ﮐﯚﻣﺎرﺑﻮوﻧﯿﺪا ھەﻣﻮو ﺋەو ﻧەوەد ﮐەﺳەی ﮐە ﻧﺎﻣە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەﮐەی »ﻧەوەد ﺋﯿﻤﺰا«ﯾﺎن ﻣــﯚر ﮐــﺮدﺑــﻮو ،دەﺳﺘﺒەﺳەر و زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﮐﺮد و ﺋــﺎزارو ﺋەﺷﮑەﻧﺠەداﻧﯿﺎن ﺗﺎ ﺋەو رادەﯾــە ﺑﻮو ﮐە ﺧــﻮدی ﺑــﺎزرﮔــﺎن ﺋــەو رۆژاﻧـــەی وەک ﺗﺎڵﺘﺮﯾﻦ ﺳﺎﺗەﮐﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻧﺎودەﺑﺮد .ﮔﻮﺷﺎرەﮐﺎن ھێﻨﺪە ﺑەژان و ﺳﺎﻣﻨﺎک ﺑــﻮون ﮐە »ﺟەﻋﻔەر ﺷﯿﺒﺎﻧﯽ« ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟەﺳەر ﮐﺎر ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﺎزادی ﻟە ﭼﺎوﭘێﮑەوﺗﻨێﮑﯽ ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯿﺪا ﻟە ﮔەڵ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﺋەوﮐﺎﺗﯽ ﭘﺎرﻟﻤﺎن ،ﻧﺎرەزاﯾەﺗﯽ ﺑەراﻧﺒەر ﺑە ﺑەﻧﺪﮐﺮدﻧﯽ ھﺎوڕێﯿﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸﻮوی ﺧﯚی دەرﺑڕﯾﺒﻮو .ﺑەم رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻟە وﻣﺪا وﺗﺒﻮوی» :وازی ﻟێﺒێﻨﻦ ،ھﺎورێﮑﺎﻧﯿﻤﺎن ﮔﺮﺗﻮوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺒﻨە ﺑەﺷەر ﺑﯚﯾە ﻧﺎرەﺣەﺗە«. ﺑــە ﭘێﯽ ﺑــﺎرودۆﺧــێــﮏ ﮐــە ﻟــە ﺋــﺎراداﺑــﻮو ،ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ رۆڵێﮑﯽ ﺑەرﭼﺎوی ﻟە ﺋﺎورﺗێﺒەرداﻧﯽ
دا ﺑەراﻧﺒەر ﺑە رەدی ﺳەﺣﯿﯿەﺗەﮐﺎن وﺗﻮوﯾەﺗﯽ ﮐە؛ »ﻟە داﺧــﯽ ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﭘەﻧﺎ ﺑﺮدۆﺗە ﺑەر ﺷﻮورای ﻧﯿﮕﺎﺑﺎن«. ﮐﻮﺷﺘﻦ و ﺗێﺮۆری ﺟﯿﺎﺑﯿﺮاﻧﯽ ﻟە ﻧﺎوەوەو دەرەوەی وت ھەر ﻟە ﺳەردەﻣﯽ دەﺳەﺗﺪارێﺘﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯿﺪا ﮔەڵەی ﺑﯚ داڕێﮋراو ھەر ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﻧﺎوﺑﺮاوﯾﺸﺪا ﺑە ﺷێﻮەﯾەﮐﯽ زۆر دڕﻧﺪاﻧە ﺟێﺒەﺟێ ﮐﺮان .ﻧﺎوﺑﺮاو ھﯿﭽﮑﺎت وﻣ ــﯽ ﺋــەو ﭘــﺮﺳــﯿــﺎراﻧــەی ﻧ ــەداﯾ ــەوە ﮐە ﺳەﺑﺎرەت ﺑە دەﺳﺘﻮورەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟە ﮔەڵ ﻗەﺗڵە زﻧﺠﯿﺮەﯾﯽ ﯾەﮐﺎﻧﺪا رووﺑەرووی دەﺑﻮەوە .ھەر ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟە ﮔەڵ دەﺳﺘێﺪاﺑﻮون و دەﺳﺘﻮورداﻧﯽ ﻟە ﮐﺮدەوە ﺗێﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿەﮐﺎﻧﺪا ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻣەﺣﮑﻮوﻣﯿەﺗﯽ ﻧێﻮ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ھەﯾە .ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﻟە درێﮋەدان ﺑە ﺷەڕ ،ﺣەز و ﺳڕﯾﻨەوەی ﺋﺎﯾەﺗﻮو ﺷەرﯾﻌەﺗﻤەداری و ﺑەﻣﺎﻓﯿﺎﯾﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﺳﭙﺎی ﭘﺎﺳﺪاران و وەزارەﺗــﯽ ﺋﯿﺘﻼﻋﺎت و دﯾﺎرﯾﮑﺮدﻧﯽ »ﺧﺎﻣﻨەﯾﯽ« ﺑە رێﺒەری ﻧﯿﺰام و ھەﻣﻮوی ﺋەﻣﺎﻧە ﺑەﺷێﮑﻦ ﻟە ﮐﺎرﻧﺎﻣەی رەﺷﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ .ﺑەم ﺋێﺴﺘﺎ رێﮋﯾﻤﯽ دەﺳەﺗﺪار ﺑە ﺑێ ﮐﯚڵەﮐەی ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﺧــﯚی ﻣــﺎوەﺗــەوە .ﻣێﻌﻤﺎری ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋێﺮان ﻣﺮدوە ،ﯾﺎن ﻣﺮاﻧﺪووﯾﺎﻧە ﭼﯿەﺗﯿﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ ﺳﺒەﯾﻨێﯽ ﺋەم رێﮋﯾﻤە ﻟە وﻣﯽ ﺋەم ﭘﺮﺳﯿﺎرەدا ﺷﺎردراوەﺗەوە. دووھەم :ﺳڕﯾﻨەوە ﻟە دەﺳەت. ﺷــەرﯾــﻌــەﺗــﯽ ﺑــــــەردەوام ﺳــێــﻜــﻮﭼــﻜــەی »زێـــڕ و زۆرداری وﮔـــــﺰە«ی ﺑــە ــﯚڵــە ــەی ﺗـــــەواوو ﺑێ ﺋەﻣﻼوﺋەوﻻی ﺋﯿﺴﺘﯿﺒﺪاد و ﭼەوﺳﺎﻧﺪﻧەوە و ﮔێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻚ دادەﻧﺎ .وەک ﺑڵێﯽ »زێڕ و زۆرداری وﮔﺰە« ﯾەﮐﺠێ ﻟە ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯿﺪا ﮐﯚﺑﺒﻮوﻧەوە .ﺑﯚﯾە ﮐﯚﻣەڵﮕﺎی ﺋێﺮان ﻧﺎوﺑﺮاوﯾﺎن ﺑە رۆﺣﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەی رێﮋﯾﻤﯽ دەﺳەﺗﺪار دەزاﻧــﯽ .دۆڕاﻧﺪﻧﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﮐﺎﻧﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﺷەﺷەﻣﯽ ﭘﺎرﻟﻤﺎن و ﺧﻮﻟﯽ دووھەﻣﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﮐﺎﻧﯽ ﺳەرۆک ﮐﯚﻣﺎری ﻟە ﺳﺎڵﯽ ھەﺷﺘﺎوﭼﻮار ﺳەﻟﻤێﻨەری ﺟﯿﺪﯾﺒﻮوﻧﯽ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮاﻧە ﻟەم ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەدا .ﺋــەوەی ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا زەﯾﻦ و ﺑﯿﺮی ﻧﻮوﺳەری ﺋەم دێﺮاﻧەی داﮔﯿﺮ ﮐﺮدوە وەﺑﯿﺮم دێﺘەوە ﮐە ﻟە ﻣﯿﺘﯿﻨﮕﯽ دوﮐﺘﻮر »ﻣﻌﯿﻦ« ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ وەرزﺷﯽ زاﻧﮑﯚی ﺗﺎران ﺑە چ ﺷێﻮەﯾەک ﺣەﺷﯿﻤەﺗﯽ ﺑەﺷﺪارﺑﻮو ﯾەک ﺑەﺧﯚ ھﺎوارﯾﺎن دەﮐﺮد: »ھﺎﺷﻤﯽ ﭘﯿﻨﻮﺷﻪ اﯾﺮان ﺷﯿﻠﯽ ﻧﻤﯿﺸﻪ«. ﺑەم ﻧﺎوﺑﺮاو دوای ھەڵﺒﮋاردﻧەﮐﺎﻧﯽ ھەﺷﺘﺎوﭼﻮار ﮐەوﺗە ﺑەر ﻟﯚﻣەو ﻻﺗﺎو و ھێﺮﺷﯽ دەﺳەﺗێﮏ ﮐە ﺧﯚی ﺑﻨﯿﺎﺗﯽ ﻧﺎﺑﻮو و ﺑەﺗەواوی ھێﺰەوە ھەوڵﯽ ﺳڕﯾﻨەوەی دەدرا .ﺑـــەدوای ھەڵﺒﮋاردﻧەﮐﺎﻧﯽ ھەﺷﺘﺎوھەﺷﺘﺪا ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﺑﺎڵﯽ دەﺳەﺗﺪار،ﻧﺎوی رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺧﺴﺘە رﯾﺰی ﻓﯿﺘﻨەﮔێڕاﻧەوە .رێﺒەری ﻧﯿﺰام ،ﻋەﻟﯽ ﺧﺎﻣﻨەﯾﯽ ﺑﯚ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﻓﯿﺘﻨەی ﺑە ھێڵﯽ ﺳﻮوری ﻧﯿﺰام ﻧﺎو ھێﻨﺎ .ﺑﯚﯾە دەﮐﺮێ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻟە دەرەوەی ﺑﻨەﻣﺎڵەی رێﮋﯾﻤﯽ ﺋێﺮان ﻗﺴەی ﻟە ﺳەر ﺑﮑﺮێ .ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﻟە ﻻﯾەن رۆژﻧﺎﻣەی ﮐەﯾﮫﺎﻧەوە ھێﺮﺷﯽ ﮐﺮاﯾە ﺳەر و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﺎس ﻟەوە ﮐﺮا ﮐە ﭼﯿﺪﯾﮑە رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ وەک ﮐﯚڵەﮐەﯾەﮐﯽ ﻧﯿﺰام ﻧﺎﯾەﺗە ﺋەژﻣﺎردن .ھەروەھﺎ ﺑە »ﻣﻨﺎﻓ « ﻧﺎوی ھێﻨﺮا و ﺑﺎس ﻟەوە ھﺎﺗەﮔﯚڕێ ﮐە ﻟەواﻧەﯾە ﺗﻮوﺷﯽ دەﺳﺘﺒەﺳەرﮐﺮدن ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚی و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ھﺎوﺷێﻮەی ﺋﺎﯾەﺗﻮڵ ﻣﻮﻧﺘەزری ﺑێﺘەوە. ﻟە ﺳەر ﺋەﺳﺎﺳﯽ ھەﻣﻮوی ﺋەﻣﺎﻧە ﻟە رادەی ھەرە
ﮔەﺷەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و داﻣەزراوە ﻣەدەﻧﯿﯿەﮐﺎﻧﺪا ﺑەڕێﻮە ﺑﺮد .زورێﮏ ﻟە ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﺳێﮫەﻣﯽ ﭘﺎرﻟﻤﺎن، ﺑﯚ ﺧﻮﻟﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ ﭘﺎرﻟﻤﺎن رەدی ﺳەﻻﺣﯿﯿەت ﮐﺮان. ﻟەم ﺳەردەﻣەدا رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ھەم ﺳەرۆک ﮐﯚﻣﺎری ﺋێﺮان ﺑﻮو ھەم ﭘێﺸﻨﻮێﮋی ﻧﻮێﮋی ھەﯾﻨﯽ ﻟە ﺗﺎران. ﻧــﺎوﺑــﺮاو ﻟە ﻧﻮێﮋی ھەﯾﻨﯽ دا ﺑەﮔﺎڵﺘەوە ﺑﺎﺳﯽ ﻟە رەدی ﺳەﻻﺣﯿﯿەﺗەﮐﺎن ﮐﺮدو وﺗﯽ؛ »ﺋەواﻧەی رەدی ﺳەﻻﺣﯿﯿەت ﮐــﺮاون ﻟەﻣەوﺑەوﻻ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﮐﺸﺘﻮﮐﺎڵ ﺑﻦ و ﭘﯿﺎزو ﯾﺎراڵﻤﺎﺳﯽ ﺑﭽێﻨﻦ«. ﺗەﻧﺎﻧەت ﻣەھﺪی ﮐەڕووﺑﯽ ﻧﺎرەزاﯾەﺗﯽ دەرﺑڕﯾﻨێﮑﯽ
ﺳــەرەوەی دەزﮔﺎﮐﺎﻧﯽ رێﮋﯾﻢ دا ﺑڕﯾﺎری ﻟێﺒڕاوﯾﺎن داﺑــﻮو ﮐە ﺑە ھەر ﺷێﻮەﯾەک ﺑێﺖ ﻟە رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺑــــﺪەن .رەدﮐــــﺮدﻧــــەوەی ﺳــەﻻﺣــﯿــەﺗــﯽ ﻧ ــﺎوﺑ ــﺮاو ﺑﯚ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﺑﻮون ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﮐﺎﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ ٩٢ﻟە ﻻﯾەن ﺷﻮورای ﻧﯿﮕﺎﺑﺎﻧەوە ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﺑەﮐﺮدەﯾﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﺋەم ﻧﯿەﺗەی ﺑﺎڵﯽ دەﺳەت رۆﯾﺸﺘﻮوی رێﮋﯾﻢ ﺑﻮو. ﻟەواﻧەﯾە ﭼﯿﺪﯾﮑە ﻟە رواﻧﮕەی ﭼﺎودێﺮاﻧەوە ﻧﺎوﺑﺮاو ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺋــەوەی ﻧەﻣﺎﺑﻮوﺑێ ﮐە ﺑﺘﻮاﻧێ ﮔــﯚڕان ﻟە ﺳـــەرەوەی ھێﺮەﻣﯽ دەﺳــەﺗــﺪا ﭘﯿﮏ ﺑێﻨێ .ﺑــەم ﺋەوەی ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳەرﻧﺠﯽ ﺑﺪرێﺘێ ،ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ رواﻧﯿﻨﯽ
ﺣﺎﮐﻤﯿﯿەﺗە ﺑﯚ ﻧﺎوﺑﺮاو.ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻗﺎﻋﯿﺪەی ھێﺰ ﻟە ﺋێﺮان دەﺧﻮازێ و وا ﻧﯿﺸﺎن دەدات ﮐە واﻗﻌﯿﯿەﺗەﮐﺎن ھەﻣﯿﺸە ﻟەﺑەرﭼﺎوی ﭼﺎودێﺮان ﻧﯿﻦ .ﺑە ﺳەرﻧﺠﺪان ﺑە ﻗﻮرﺳﺎﯾﯿﯿەک ﮐە ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﻮاری ﺑەڕێﻮەﺑەری و ﻣێﮋووﯾﯿەوە ﻟە ﻧێﻮ دەﺳەﺗﺪاراﻧﯽ رێــﮋﯾــﻢ دا ھەﯾﺒﻮو و ھــەروەھــﺎ رۆڵێﮑﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ و ﯾەﮐﻼﯾﯿﮑەرەوەی ﻟە دەﺳﻨﯿﺸﺎﻧﮑﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻣﻨەﯾﯽ وەک رێﺒەری رێﮋﯾﻤﺪاﮔێڕا ،وێﺪەﭼﻮو ﺟﺎرێﮑﯽ دﯾﮑە ﺑﺘﻮاﻧێ ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ﺧﯚی ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟە ﮔەڵ دەﺳﺖ ﻧﯿﺸﺎﻧﮑﺮدﻧﯽ ﮐەﺳێﮏ ﺑﯚ ﺟێﮕﺮەوەی ﺧﺎﻣﻨەﯾﯽ ﺑەﮐﺎر ﺑێﻨێ ،ﺑﯚﯾە ﺣــەز ﮐﺮدﻧﯽ ﻧــﺎوﺑــﺮاو ﻟــەم رواﻧﮕەوە ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮوە. دﯾﺴﺎن ﺑە ﺳەرﻧﺠﺪان ﺑەوەﯾﮑە ﻟە ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺋێﺴﺘﺎدا ﺣﺎﮐﻤﯿﯿەت ﭘﺮۆﺳەی ﺣەز و ﺳڕﯾﻨەوەی زۆرێﮏ ﻟە ھﺎورﯾﯿﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮوی ﺧﯚی ﮔﺮﺗﯚﺗە ﭘێﺶ، ﺣــەزﻓــﯽ ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ وەک دارێــــﮋەر و ﻣێﻌﻤﺎری ﺑەﺷێﮏ ﻟــەو رەوﺗــە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐە ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەک ﺑە ﻣەﯾﻠﯽ ﺑﺎڵﯽ دەﺳەﺗﺪار ﻧەﺑﻮو ،دەﺗﻮاﻧێ دەرﺳﯽ ﻋﯿﺒﺮەﺗێﮏ ﺑێ ﺑﯚ ﺑﺎﻗﯽ ﺟﯿﺎﺑﯿﺮاﻧﯽ دﯾﮑەی ﺳەر ﺑەم رەوﺗە. ﺳێﮫەم :ﻧﯿﺸﺎﻧەﮐﺎﻧﯽ ﺣەزﻓﯽ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ. ﻟەم ﭘﯿﻮەﻧﺪﯾﯿەدا ﺳەرەﺗﺎ وا ﺑﺎﺷە ﻟە ﺟێﮕەو ﭘێﮕەی ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﺎزﻧەی ﺳەرەوەی دەﺳەت ﺑڕواﻧﯿﻦ .رێﺒەراﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ھــەروا ﻟە ﺧــﯚڕا ﺑە ﺑێ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺗﻮاﻧﺞ ھێﻨﺪێﮏ وﺷــەو دەﺳــﺘــەواژە ﺑەﮐﺎر ﻧﺎھێﻨﻦ چ ﺑﮕﺎت ﺑە دەرﺑڕﯾﻨﯽ ﺑﯿﺮوﺑﯚﭼﻮوﻧﯿﺎن ﻟە ﺳەر ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﮐﺎن .ﻋەﻟﯽ ﺧﺎﻣﻨەﯾﯿﺶ ﻟەم ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿە ﺑێﺒەری ﻧەﺑﻮوەو ﻧﺎﺑێ. ﺗێﻔﮑﺮﯾﻦ و وردﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺳەرەﺧﯚﺷﯿﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑﯚ ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﮐﺎن ،ﺟێﮕەو ﭘێﮕەی ھەرﮐﺎم ﻟەوان ﺑەﺑﺎﺷﯽ دەردەﺧﺎت .ﺧﺎﻣﻨەﯾﯽ ﺑە ﺑﯚﻧەی ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﺧﻮﺷﮑﯽ ﺧﺎﺗەﻣﯽ ،ﺳەرۆک ﮐﯚﻣﺎری ﭘێﺸﻮوی رێﮋﯾﻤەوە ،ﺳەرەﺧﯚﺷﯽ ﻟە ﻧﺎوﺑﺮاو ﻧەﮐﺮدو ﭘەﯾﺎﻣەﮐەی ﺗەﻧﯿﺎ رووی ﻟە داﯾﮏ و ﺑﺎوﮐﯽ ﮐﯚﭼﮑﺮدوو ﺑﻮو .دﯾﺎرە ﮐە ﺧﺎﺗەﻣﯽ ﻧە ﻟە ﺋێﺴﺘﺎو ﻧە ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺳەرۆک ﮐﯚﻣﺎرﯾﺪا ﺋێﻌﺘﺒﺎرێﮑﯽ ﻻی ﺧﺎﻣﻨەﯾﯽ ﻧەﺑﻮوە .ھەروەھﺎ ﻟە ﭘەﯾﺎﻣەﮐﺎﻧﯿﺪا ﺑە ﺑﯚﻧەی ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﮐەس و ﮐﺎری ﮐەﺳﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﮏ ﻟە ﺧﯚی وەک »ﻣﺤەﻣﻤەد ﮔﯿﻼﻧﯽ«، »ﻣــﯿــﺮزا ﻋەﻟﯽ ﻣﺸﮑﯿﻨﯽ« و »ﺋەﺣﻤەد ﺟەﻧەﺗﯽ«، وێڕای دۆﻋﺎی ﺑەﺧﺸﺶ ﺑﯚ ﮐﯚﭼﮑﺮدووان ،ﺗەﻣەﻧﺎی ﺑﯚ ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی دەرەﺟﺎﺗﯽ ﻋﺎﻟﯽ ﻧﺎوﺑﺮاوان ﮐﺮدوە. ﺑەم ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟە ﮔەڵ ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺧﺎﻣﻨەﯾﯽ ﺑە ﺑﯚﻧەی ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯿﯿەوە ھﯿﭽﮑﺎم ﻟەم ﮐەﻟﯿﻤەو دەﺳﺘەواژاﻧە ﺑەﮐﺎر ﻧەھێﻨﺮاوە. ﺋــەوە دەرﯾــﺪەﺧــﺎت ﮐە ﭘﻠەوﭘﺎﯾەی ﮐەﺳێﮑﯽ وەک رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ،ﺑەﻻی رێﺒەری دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری رێﮋﯾﻤەوە زۆر ﮐەﻣﺘﺮە ﻟە ﺟێﮕەو ﭘێﮕەی ھﺎوﺳەری ﮐەﺳێﮑﯽ وەک ﺟەﻧەﺗﯽ .ﺋێﺴﺘﺎ ﺋەو ﮔﻮﻣﺎﻧە ﺑەھێﺰﺗﺮ دەﺑێﺖ ﮐە وێﺪەﭼێ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺑە ﺋەﻣﺮ و ﺋﯿﺮادەی ﺟەﻧﺎﺑﯽ رێﺒەر ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﮐﺮدﺑێ .ﭼﻮﻧﮑﯽ رۆژاﻧێﮏ ﺧﺎﻣﻨەﯾﯽ وەک ﻧﺰﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ھﺎوڕێﯽ ﺧﯚی ﻧــﺎوی رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ھێﻨﺎوەو ﻻﻧﯿﮑەم ﺟﺎرێﮑﯿﺶ ﺑە رەﺳﻤﯽ وﺗﻮوﯾەﺗﯽ »ﮐەس ﺑﯚ ﻣﻦ ﻧﺎﺑێﺘە رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ« .ﺑەم ﺋێﺴﺘﺎ چ رووی داوە ﮐە رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﻟەﺑەرﭼﺎوی رێﺒەر ﮐەوﺗﻮوەو ﺗﺎﺑەم رادەﯾە رەش دەﻧﻮێﻨێ ﺑە ﺳەرﻧﺠﺪان ﺑە وەھــﺎ ﮔﯚڕاﻧێﮏ ﻟە رواﻧﯿﻦ و ﭘێﮕەدا دوور ﻟە ﭼــﺎوەرواﻧــﯽ ﻧﯿە ﮐە وا ﻟێﮏ ﺑﺪرێﺘەوە ﮐە ﻣﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑە ﺋەﻣﺮ و دەﺳﺘﻮوری رێﺒەر ﺋەﻧﺠﺎم دراﺑێ. ﺋێﺴﺘﺎ ﺋەﮔەر واز ﻟە ﺗەواوی ﺋەو ﺑﺎس وﺧﻮاﺳﺎﻧەی ﮐە ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺗﯿﻤﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﮐەﻣﮑﺎری و ﮐەﻣﺘەرﺧەﻣﯿﯽ دوﮐــﺘــﯚرەﮐــﺎن و ﭘێﺸﮕﯿﺮی ﻟە »ﮐﺎﻟﺒﺪﺷﮑﺎﻓﯽ« دەﮐﺮێ ﺑێﻨﯿﻦ ،ﻣەﺳەﻟەﯾەﮐﯽ دﯾﮑە ﻟە ﮔﯚڕێﺪاﯾە ﮐە ﺟێﯽ ﺳەرﻧﺞ و ﻟێﻮردﺑﻮوﻧەوەﯾە. ﺳﺎﯾﺘﯽ ﻣەﺟﻠﯿﺴﯽ ﺧێﺒﺮەﮔﺎن ﻟە ﻻﯾــەن ﺋەرﺗەﺷﯽ ﺳﺎﯾﺒێﺮی ﺳﭙﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧەوە ﭼﺎودێﺮی و ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻟێﺪەﮐﺮێ .ﺑــەم ﺋــەم ﺳﺎﯾﺘە ﻧﯿﻮ ﮐﺎﺗﮋﻣێﺮ ﭘێﺶ ﻟە ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ھەواڵﯽ دەرﮐەوﺗﻨﯽ ﺳەﮐﺘەی ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ،ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻣﺎﺗەﻣﯿﻦ و ﺳەرەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺑــەﻧــﺎوی ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻣەﺟﻠﯿﺴﯽ ﺧێﺒﺮەﮔﺎﻧەوە ﺑو ﮐﺮدوەﺗەوە .وەک ﺑڵێﯽ ﺳﺎﯾﺘﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ھەک ﮐﺮاﺑێ . ﺑەم ﻟێﺮەدا ﺋەم ﭘﺮﺳﯿﺎرە دێﺘە ﮔﯚڕێ ﮐە داﺧﯚ ﺋەو ھەﮐﮑەراﻧە ﮐێ ﺑــﻮون ﮐە ﭘێﺶ ﻟە ﺑــوﺑــﻮوﻧــەوەی ھەواڵﯽ ﮐﯚﭼﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺳەرەﺧﯚﺷﯿﯿﺎن ﻟەم ﺳﺎﯾﺘەدا ﺑو ﮐﺮدوەﺗەوە. ﺋەﮔەر ﻧەﮐﺮێ ﺋێﺪﯾﻌﺎی ﺋەوە ﺑﮑﺮێ ﮐە رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ راﺳﺖ ﻟە ﻻﯾەن رێﮋﯾﻤێﮑەوە ﮐە ﺧﯚی ﺑﻨﯿﺎﺗﯽ ﻧﺎوە ﮐـــﻮژراوە ،ﺑــەم دەﮐــﺮێ ﺑــﺎس ﻟــەوە ﺑﮑﺮێ ﮐــە ﺑێ ﮔﻮﻣﺎن ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟە ﻻﯾــەن ﺧﺎوەﻧﺎﻧﯽ ﻧﺎﻣەﺷﺮووﻋﯽ دەﺳەﺗەوە ھەوڵﯽ ﺣەز و ﺳڕﯾﻨەوەی دراوە. ﭼﻮارەﻣﯿﻦ :ﺑەﺧﺎﮐﺴﭙﺎردن و ﻣﺎﻧﺎﯾەﮐﯽ ﺷﺎراوە. ﭘﯿﺎوی ھــەزار روو ﮐە زۆر ﮐەﺳﯽ ﻟە ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺋــەو رێﮋﯾﻤە دەرﭘــەڕاﻧــﺪﺑــﻮو ،ﺋێﺴﺘﺎ ﺧــﯚی ﻟــەو ﻣﺎڵە دەرﭘــەڕﯾــﻨــﺪراوە .ﺑــەم زۆرێـــﮏ ﻟــەواﻧــەی ﮐــە ﺋەو دەرﯾﭙەڕاﻧﺪﺑﻮون ،ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺳەرﺧﯚﺷﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﻧﺎردو ﻟە رێﻮرەﺳﻤﯽ ﻧﺎﺷﺘﻨەﮐەﯾﺪا ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون .ﺣەﺷﯿﻤەﺗێﮑﯽ ﺑەرﭼﺎو و ﮐەﻣﻮێﻨە ﺑەﺷﺪارﯾﯽ رێﻮرەﺳﻤﯽ ﻧﺎﺷﺘﻨەﮐەﯾﺎن
ﺧەﻣێﮑﯽ دی ﻟە ﺧەﻣﯽ ﮐﯚ ﯽ ﺑﺮا ەور و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﮐﺎ ﻓەﺗﺘﺎﺣﯽ ﮐﺎوﯾﺎن دا ﺑە ﻣەر ،ﻣەر ﯽ ﺗﯚ ﻧﺎﺧ ﯚ و ﻮرﺳە ەر ﻣە ﺮﺳە ﺧەﻣ ەﻧﺪ ﺑﺎری د ﺑﻮو ﺑە ێ ێ ﺘﯿ ﻟە دۆﺧ ێ دا ﮐە ﮕﺎ، ﺮﺳە ﺘﺮ د و ﺑە ﺗ ﻟە ﺎران زۆر ****** ﺎﺗە ﺧەﻣﯽ ﺗﯚ ﺷەوی ﯾەﻟﺪا دڵﯽ ﮐە ﺷﻨﮕﯽ ﺑە ﺗﯿ ەﻣﻮو د وری ە
ﺳەر ﺋەو د رد و اﻧەی ﺮد ەﻣﻮواﻧﯽ ﮐ ﮑﯽ ﺣ ەوﺗەواﻧﺎن ی ﺧەڵﺘﺎﻧﯽ ﮐﺮد
****** ﻮﺗ ﺑﮕﺮﯾ ،ﻟە ﻧێﻮ ﺑﺎراﻧﯽ ﻓﺮﻣێﺴ ﻟە ﺑەرﻣﺎ ﺑﺨﻮوﺳێﻨ ﮐﺮاﺳ ﯽ ﺑﻨﺎڵێﻨ ﻟە د ﺳ ﺋەو د رد و ﻧ ەی ﻓەﻟە ﺑە دوای ﯾەﮐﺎ ،د یدا ﺑە ﺳەرﻣﺎ ******* ﻮوت، و ﺑﯿﺮ ﺎﺗەو ،ۆ ﮑﯽ ﻓەرﻣ ﯿﺎن د ﻣێﻨ ﺧەﺑﺎﺗﮑﺎر ﻧﺎﻣﺮن ،ﺷﻮ ﻨ ﺑە ﯾﺎد و ﺑەر ە و ﺧﻮ و ﺧەﺑﺎﺗﯿﺎن ﺎﻧەو ،ﻣێ وو د دو ﻨ ﻟە ﻧێﻮ ەرﻣ ﻋﺎﺷ ( »ﺣەوﺗەواﻧﺎن« ،ﻣەﺑەﺳﺖ ﺣەوت ﺷەھﯿﺪەﮐﺎﻧﯽ ﺷەوی ﯾەﻟﺪاﯾە .ﻗﺎﻣﻮوﺳە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺴﯿﯿەﮐەی ﮐﺎک ﻓەﺗﺘﺎﺣﯿﺶ، ﻧﺎوی ﺣەوﺗەواﻧەﯾە و دﯾﺎرە ﮐﯚﻣەڵە ﺋەﺳﺘێﺮەﯾەﮐﯿﺶ ھەن ،ﺑە ﮐﻮردی«ﺣەوﺗەواﻧﺎن« ﯾﺎن »ﺣەوت ﺑﺮاﻟە«ﯾﺎن ﭘێدەڵێﻦ.
ﮐﺮد .ﺋﺎﯾﺎ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ،ﻣﻮﻧﺘەزرﯾﯿەﮐﯽ دﯾﮑە ﺑﻮو ﯾﺎن ﺋەوەﯾﮑە دەﺑێ ﺑە ﺷﯿﻮەﯾەﮐﯽ دﯾﮑە ﺑﺨﻮێﻨﺪرێﺘەوە ﺋێﺴﺘﺎ ﺑــﺎرودۆﺧــﯽ ﺋێﺮان ﺑە ﻗﯚﻧﺎﻏێﮑﯽ ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺪا ﺗێﺪەﭘەڕێ .ﻟە ھەﻣﺎﻧﮑﺎﺗﺪا ﺧﻮدی ﮐﯚﻣەڵﮕﺎی ﺋەم وﺗەﯾﺶ ﻟــە ﺑــﺎرودۆﺧــێــﮑــﯽ ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺪاﯾە .ﻟــە رێــﻮڕەﺳــﻤــەﮐــەی رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ دا ﺧەڵﮏ و ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺟــﯚراوﺟــﯚر و ﺑە ﻧﯿەت و ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺟﯚراوﺟﯚرەوە ھﺎﺗﺒﻮون .ﮐە ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ھﯚﮐﺎرەﮐﺎن ﺑﯚ ﻧﻮوﺳەری ﺋەم دێﺮاﻧە روون و ﺋﺎﺷﮑﺮا ﻧﯿﻦ .ﺑەم ﻧﯿەت و ھﯚﮐﺎرێﮏ ﻟە ھﺎﺗﻨﯽ ھەﻣﻮواﻧﺪا ھﺎوﺑەش ﺑﻮو .ﺑﯚ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎی ﺋێﺮان ،رێﮋﯾﻤﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ وەک ﭘﺎرادۆﮐﺴێﮏ دێﺘە ﺋەژﻣﺎرو ﺧەڵﮏ ﻟە ھەر دەرﻓەﺗێﮏ ﺑﯚی ھەڵﮑەوێ ﮐەڵﮏ وەردەﮔﺮێ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەم ﺗەزادە ﭘڕڕەﻧﮓ و دﯾﺎرﺗﺮ ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪەن و زەرﺑەﯾەک ﻟە ﭘەﯾﮑەرەی ﺑﻮەﺷێﻨﻦ .ﺑــەرزﮐــﺮدﻧــەوەی درووﺷﻤﯽ »زﯾﻨﺪاﻧﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ دەﺑێ ﺋﺎزاد ﺑﮑﺮێ« ﻟە رێﻮرەﺳﻤﯽ ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ دا ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﮐە ﺑﯚ ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەم ﺋﯿﺪﯾﻌﺎﯾە .ﺑەم ﺑەﺷﺪارﯾﯽ ﺑەرﯾﻨﯽ ﺧەڵﮏ ﻟە رێﻮرەﺳﻤﯽ ﺑەڕێﮑﺮدﻧﯽ ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯿﺪا ﻣﺎﻧﺎﯾەﮐﯽ ﮔەورەﺗﺮ ﻟە ﻧﺎرەزاﯾەﺗﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮوی ھەﺑﻮوەو ھەﯾە. ﺋێﺴﺘﺎ و راﺳﺖ ﻟەرێﻮرەﺳﻤﯽ ﺑەﺧﺎﮐﺴﭙﺎردﻧﯽ ﮐەﺳێﮑﺪا ﮐــە رێــﻮﺷــﻮێــﻦ ﺑــﯚ ﺣــەز و ﺳــڕﯾــﻨــەوەی ﻧــەﯾــﺎران و ھەﻣﻮوﺟﯚرە ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەک دﯾﺎری دەﮐﺮد و ،ﺷﻮﻧﺎس و ﻧﺎوەرۆﮐﯽ رێﮋﯾﻤﯽ ﺑﻨﯿﺎت دەﻧﺎ ،درووﺷﻤﮕەﻟێﮏ دژ ﺑە رێﻮﺷﻮێﻦ و ﻧەرﯾﺘەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو ﺑەرز دەﮐﺮێﻨەوە .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﻻﺷەی ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺑەﻣﺎﻧﺎی ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﻻﺷەی ﺗەواوﯾەﺗﯽ رێﮋﯾﻤەو ﻟە ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ھەر واﯾﺶ دەﺑێ.
ﻣﺎڵﭙﻪڕی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،رۆژﻧﺎﻣﻪی »ﮐﻮردﺳﺘﺎن« ﻟﻪ ﺗﯚڕی ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯽ ﺋﯿﻨﺘێﺮﻧێﺖ دا: ﺋﯿﻤەﯾﻞ و ﺗﻪﻟﻪﻓﻮوﻧﯽ ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯽ ﻧﮫێﻨﯽ: +9647508578190 Tashkilat.kdp92@gmail.com
www.kurdistanukurd.com info@kurdistanukurd.org info@kurdistanukurd.com www.kurdch.tv: Yahsat 1A @ 52.5° East MHz 12.072 polarization: Vertical -27500 FEc : 7/8 Radiodk59@gmail.com
ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﮐﯚڕە ﺷێﻌﺮی »زﺳﺘﺎﻧە ﺷێﻌﺮی ﻟەﯾﻼخ« ﻟە ﺷﺎری دێﻮﻻن
ﭘﺎﺷﻨﯿﻮەڕۆی ١٤ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎر رێﻮرەﺳﻤێﮑﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯽ و ﺋەدەﺑﯽ ﺑە ﺑەﺷﺪاری ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﻧﻮوﺳەران و ھﯚﮔﺮاﻧﯽ ﺋەدەﺑﯿﺎت ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﻟەﯾﻼخ و ﺳەووا و ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﺋﺎوێﻨەی ﺳﻨە ،ﻟە ﺷﺎری دێﻮﻻن ﺑەڕێﻮەﭼﻮو.
ڕێﮑﺨﺮاوی ﻓەرھەﻧﮕﯽ و ﺋەدەﺑﯽ رﭼەی ﻟەﯾﻼخ ﻟە درێﮋەی ﭼﺎﻻﮐﯿﯿەﮐﺎﻧﯽدا ﮐﯚڕە ﺷێﻌﺮێﮑﯽ ﻟە ژێﺮ ﻧﺎوی »زﺳﺘﺎﻧە ﺷێﻌﺮی ﻟەﯾﻼخ« ﺑﯚ ﻗەڵﺒەدﺳﺘﺎن و ﺷﺎﻋﯿﺮان ﻟەو دەﭬەرە ﭘێﮏھێﻨﺎو ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺷﺎﻋﯿﺮی ﺧەڵﮑﯽ ﺷﺎری ﺳﻨەو ﺳەوواش ﺗێﯿﺪا ﺑەﺷﺪارﺑﻮون. ڕێﮑﺨﺮاوی ﻓەرھەﻧﮕﯽ و ﺋەدەﺑﯽ ڕﭼە ﻟەﺳەر ﺑﻨﺎﻏەی ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﺋەدەﺑﯽ ﻟەﯾﻼخ داﻣەزراوەو ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﮐﯚﻣەﻟێﮏ ﭼﺎﻻﮐﯿﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﺑەڕێﻮە ﺑﺮدوە. ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻣێﺮﻣﻨﺪان و ﻻوان ﺑﯚ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽدان ﺑە زﻣﺎن و ﮐﻠﺘﻮوری ﻧەﺗەواﯾەﺗﯽ ،ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻨﯽ ﺣەوﺗﻮواﻧە ﺑە ﻣەﺑەﺳﺖ ﺗﺎوﺗﻮێﮑﺮدﻧﯽ ﺑﺎﺑەت و ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎن ﻟە ﭼﺎﻻﮐﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ﺋەو ڕێﮑﺨﺮاوەﯾەﯾە. ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳە ﻟە ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺋەو رێﻮرەﺳﻤەدا ﺷﺎﻧﯚﯾەﮐﯽ ﺗەوﺳﺎوﯾﯽ ﭘێﺸﺎن درا.
ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﯾەﮐەﻣﯿﻦ ﺣەوﺗﻮوی ﻓﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎی ﮐﻮردﯾﯽ »ﺳﻨەدژ« ﺷەوی ١٧ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎر ﻟە ﺳﺎﻟﯚﻧﯽ ﭘەردﯾﺴﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎ »ﺑەھﻤەن« ﻟە ﺷﺎری ﺳﻨە ،ﯾەﮐەﻣﯿﻦ ﺣەوﺗﻮوی ﻓﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎی ﮐﻮردی ﻟە ژێﺮﻧﺎوی »ﺳﻨەدژ« ﻟە ﺷﺎری ﺳﻨە دوای ﺣەوﺗەﯾەک ﺗێﮑﯚﺷﺎن ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﮐﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚی ھێﻨﺎ. ﺋەو ﻓﺴﺘﯿﭭﺎڵە ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯿە ﻟە رۆژی ﺳێﺸەﻣﻤە ١٤ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎر ﺑە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎﮐﺎران و ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿە ھﻮﻧەری و ﻓەرھەﻧﮕﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرێﻮەﭼﻮو ،ﻟە ﻣﺎوەی ﺣەوﺗەﯾەک ﭘﺘﺮ ﻟە ٢٦ﮐﻮرﺗە ﻓﯿﻠﻢ و ﺳێ ﻓﯿﻠﻤﯽ درێﮋ ﮐە ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە ﻓﺴﺘﯿﭭﺎڵە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﮐﺎن ﺧەﺗﯿﺎن وەرﮔﺮﺗﺒﻮو ،ﭘێﺸﺎن دران. ﻟەو ﻓﺴﺘﯿﭭﺎڵەدا ١٤ﻓﯿﻠﻢ ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ١٢ ﺑەرھەﻣﯽ ﮐﻮرت و ﺳێ ﻓﯿﻠﻤﯽ درێﮋی ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون.
ژﯾﺎر ﮐﺘﺎﺑﯽ :ﺋەﻣﻦ ﻗﺎرەﻣﺎن ﻧﯿﻢ ،ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە ﺋەو داﯾﮑﺎﻧەن ﮐە رۆڵەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺷەوی ﯾەڵﺪا ﻟە دەﺳﺖ دا
ژﯾﺎر ﮐﺘﺎﺑﯽ ﻣﯿﺪاڵێﮑﯽ وەرزﺷﯿﯽ ﺧﯚی ﭘێﺸﮑێﺶ ﺑە داﯾﮑﯽ ﺋەو ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﻧە ﮐﺮد ﮐە ﻟە ﺗەﻗﯿﻨەوەﮐەی ﺷەوی ﯾەڵﺪای دێﻤﻮﮐڕاﺗﺪا ﺟﮕەرﮔﯚﺷەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟەدەﺳﺖ دا و ﺋەواﻧﯽ ﺑە ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯽ ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨە
ﻧﺎوﺑﺮد. ﺋەو وەرزﺷﮑﺎری ﻻو و ﺑەھەڵﻮﯾﺴﺘەی ﮐﻮردی ﮐﺮﺷﺎﻣﺎﻧﯽ ﻟە وﺗﻮوێﮋێﮏدا ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺧﻮەرﻧﯿﺸﺎن ﮐە ﻟە ﮐﻮرد ﮐﺎﻧﺎڵ ﺑوﮐﺮاﯾەوە ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ :ﺋەﻣﻦ ﻗﺎرەﻣﺎن ﻧﯿﻢ ﺑەڵﮑﻮو ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯽ ڕاﺳﺘەوﯾﻨە ﺋەو داﯾﮑﺎﻧەن ﮐە ڕۆڵەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺷەوی ﯾەڵﺪا ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮون. ژﯾﺎر ﮐﺘﺎﺑﯽ وەرزﺷﮑﺎری ﺳەرﮐەﺗﻮو ﺋەو ﻣﯿﺪاڵەی وا ﻟە ﮐێﺒەرﮐێﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ،ﻟە ﺑﻮاری وەرزﺷﯽ »ووﺷﻮ -ﮐﯚﻧﮓ ﻓﻮو« ﺑە دەﺳﺘﯽھێﻨﺎوە ،ﭘێﺸﮑەﺷﯽ ﮐﺮد ﺑە ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺎﻧﯽ ﺷەوی ﯾەڵﺪا و ﺑەﺟﯚرە ھﺎوﺧەﻣﯿﯽ ﺧﯚی ﺑە ﺑﯚﻧەی ﮐﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﺗەﻗﯿﻨەوەﮐﺎﻧﯽ ﺷەوی ﯾەڵﺪا و ﺷەھﯿﺪﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﮐﺎدر و ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺣﯿﺰب دەرﺑڕی.
ﺑێڕێﺰی ﮐﺮدن ﺑە زﻣﺎن و ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﮐﻮردی ﻟە ﮐﺮﻣﺎﺷﺎن ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ﻟێﮑەوﺗەوە ﺑەھﯚی ﺑێڕێﺰی ﮐﺮدن ﺑە زﻣﺎن و ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﮐﻮرد ﻟە ﮐﺮﻣﺎﺷﺎن ،ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻚ ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯽ دەرﺑڕی. ھەواڵﺪەرﯾﯽ ﺋﯿﺴﻨﺎی ﮐﺮﻣﺎﺷﺎن ﻟە زاری ﻟێﮑﯚڵەرێﮏ ﻟە ﺑﻮاری وێﮋەی ﮐﻮردﯾﺪا ﺑوی ﮐﺮدەوە ،ھﻮﻧەری دووﺑﻼژ ﻧﺎﺑێ ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﮔﺎڵﺘەﮐﺮدن ﺑە ﻓەرھەﻧﮓ و ﮐﻮﻟﺘﻮوری ﻧەﺗەوەﮐﺎن ،ﺑەڵﮑﻮو ھﻮﻧەری دووﺑﻼژ ،ھﻮﻧەری ﻟێﮏﻧﺰﯾﮑﮑﺮدﻧەوی زﻣﺎن و ﻓەرھەﻧﮕە ﺟﯿﺎوازەﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧە. ﺋەردەﺷﯿﺮ ﻣﻮوﺳەوی ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ؛ ﺑەداﺧەوە ﺋەﻣڕۆ ﺋێﻤە ﺑە ﭼﺎوی ﺧﯚﻣﺎن دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻟە دوﻧﯿﺎی ﻣەﺟﺎزﯾﺪا ھێﻨﺪێﮏ ﮐەس ﺑە ﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﮐﺎڵﻔﺎﻣﺎﻧە ھەوڵﯽ دووﺑﻼژﮐﺮدﻧﯽ ھێﻨﺪێﮏ دەﻧﮓ ﻟە ﺳەر ﺋەﻧﯿﻤەﯾﺸﻨەﮐﺎن دەدەن ﮐە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟەو ﮐﺮدەوە دەﺑێﺘە ھﯚی ﺳﻮوﮐﺎﯾەﺗﯽ ﮐﺮدن ﺑە ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﻧەﺗەوەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑە. ﺋەو ﻟێﮑﯚﻟەرە ﻟە درێﮋەی ﺋەو وﺗﻮوﯾﮋەدا ﮔﻮﺗﯽ؛ ھێﻨﺪێﮏ ﺧەڵﮏ ﺑە ﮐەڵﮑﻮەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻧﺎﺑەﺟێ ﻟە ﻧەرﻣە ﺋﺎﻣێﺮە ﺳﺎدەﮐﺎن ﮐە ﺋەﻣڕۆ ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ دەﺳﺖ دەﮐەون ،ھەوڵﯽ دووﺑﻼژﮐﺮدﻧﯽ ﺑەرھەﻣە ﻓەرھەﻧﮕﯿﯿەﮐﺎﻧﯿﺎن داوە و ﻟەو ﮐەرەﺳﺘﺎﻧە ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻟە ﻧێﻮﺑﺮدﻧﯽ ﻓەرھەﻧﮓ و ﻣەزھەﺑﯽ ﻧەﺗەوەﮐﺎن ﮐەڵﮏ وەردەﮔﺮن. ﻣﻮوﺳەوی ھەروەھﺎ ﮔﻮﺗﯽ؛ ﻟەم دواﯾﺎﻧەدا ﮐەﺳﺎﻧﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﺧﻮاز ﺑە داﻧﺎﻧﯽ دەﻧﮕﯽ ﻧەﺷﯿﺎو ﻟە ﺳەر زاراوە و
زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮردەﮐﺎن ،ﺧەرﯾﮑﯽ ﺑێڕێﺰی ﮐﺮدﻧﻦ ﺑە ﺷﻮﻧﺎﺳﯽ ﭼەﻧﺪ ھەزار ﺳﺎڵەی ﮐﻮرد. ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑە وﺗﻨە ،ﺑێڕﯾﺰی ﮐﺮدن ﺑە زﻣﺎن و ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﮐﻮرد ﺑﯚﺗە دﯾﺎردەﯾەﮐﯽ ﺑﺎو ﻟە ﻻﯾەن ﮐەﺳﺎﻧﯽ ﮐﺎڵﻔﺎم و ﺑﯿﺮﺗەﺳﮏ ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﻧەﺗەﻧﯿﺎ ﻻﯾەﻧە ﭘەﯾﻮﻧﺪﯾﺪارەﮐﺎﻧﯽ ڕێﮋﯾﻢ ھەوڵﯽ ﺳڕﯾﻨەوەی ﺋەو دﯾﺎردە ﻧەﺷﯿﺎوە ﻧﺎدەن ﺑەڵﮑﻮو ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ ھﺎﻧﯽ ﺋەو ﮐەﺳﺎﻧەش دەدەن ﮐە ﺑێڕێﺰی ﺑە زﻣﺎن و ﮐﻠﺘﻮوری ﺋێﻤە ﺑﮑەن.
KURDISTAN The Official Organ Democratic Party ofParty-Iran Kurdistan - I ran The Organ of Kurdistan Democratic
19 January 2017 ٦۹٦ :NO No: 493 5 Sep 2008
ﺑﻪر ﻟﻪ ﻣﺎواﯾﯽ ﻗﻪی ﺧﯚڕاﮔﺮی ﺑﻪ ﺗﯿﺮۆر ﻧﺎڕووﺧێ
ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺷەڵﻤﺎﺷﯽ ﺗﯿﺮۆر ،ڕهﺷﻪﮐﻮژی ،ﺋﯿﻌﺪام ،ﺋﻪﺷﮑﻪﻧﺠﻪ و ﺋﺎزاری ﺗﯿﮑﯚﺷﻪراﻧﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﮔﺸﺘﯽ و ﻟﻪ ڕۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺳﻪدان ﺳﺎڵﻪ درێــﮋهی ھﻪﯾﻪ .ﻟﻪ ﺋێﺮان چ ﻟﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﺪا و چ ﻟﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دا ،ﺗﯿڕۆڕ و ﺋﯿﻌﺪام دوو ﻣﯿﺘﯚدی ﺳﻪرهﮐﯽ دهﺳﻪﺗﺪاراﻧﯽ ﺋێﺮان ﺑﻮون و ﺑﯚ ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﺋﻪو ﮐﺮدهوه دژی ﮔﻪﻟﯿﻪﺷﯿﺎن زۆرﺟﺎر ﻓێڵ و ﺗﻪڵﻪﮐﻪﯾﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺗێﮑﻪڵ ﮐﺮدوون و ﻟﻪ دهﺳﺘﯽ ﻧﺎﭘﺎﮐﯽ ﺧﯚﻓﺮۆﺷﺎﻧﯽ ﻧﯿﻮﺧﯚش ﮐﻪڵﮑﯿﺎن وهرﮔﺮﺗﻮه .ﺷﻪھﯿﺪ ﮐﺮدﻧﯽ ﺳﻪرﮐﺮدهو ڕێﺒﻪراﻧﯽ وهک، ﺳﻤﺎﯾﻼﻏﺎی ﺳﻤﮑﯚ ،ﭘێﺸﻪواﻗﺎزی ﻣﺤﻪﻣﻤﻪد و ﺳﻪدری ﻗﺎزی و ﺳﻪﯾﻔﯽ ﻗﺎزی و دهﯾﺎن ﻗﺎرهﻣﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪ ﺑﻪدوای ڕووﺧﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن دا،ﺷﻪھﯿﺪ ﮐﺮدﻧﯽ ڕێﺒﻪراﻧﯽ ﺟﻮوﻧﻪوهی ﭼﻞ و ﺷﻪش و ﭼﻞ و ﺣﻪوت ،وهک ﻣﻮﻋﯿﻨﯿﻪﮐﺎن ،ﻣﻪﻻ ﺋﺎواره ،ﺷﻪرﯾﻔﺰاده و،دهﯾﺎن ﮐﺎدری ڕێﺒﻪری دﯾﮑﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮات ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﯽ دا ،ﺑﻪرﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋﻪودوو ﻣێﺘﯚده ﻗێﺰهوﻧﻪی ﺳﻪردهﻣﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﻮون. ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺶ وهک ﻣﯿﺮاﺗﮕﺮێﮑﯽ ﺑﻪ ﺋﻪﻣﻪﮔﯽ ڕژﯾﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﯚ ﺑﻪﭼﯚﮐﺪاھێﻨﺎﻧﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﮕێڕاﻧﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪ ڕۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﮔﺸﺘﯽ و ڕۆڵﻪﮐﺎﻧﯽ دێﻤﻮﮐڕات ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺳﯽ و ﺣﻪوت ﺳﺎڵﻪ ﻣﯿﺘﯚدی ﺟﯚراو ﺟﯚری ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﮑﺎراﻧﻪ ﺗﺎﻗﯽ دهﮐﺎﺗﻪوه .ﻟﻪ ﻧێﻮ ﺋﻪو ﻣێﺘﯚداﻧﻪدا ﮐﻮﺷﺘﺎری ﺑﻪ ﮐﯚﻣﻪڵ ،ﺋﯿﻌﺪاﻣﯽ ﺑﻪﮐﯚﻣﻪڵ ،ﺗﯿﺮۆر ﺗﺎ ڕادهی ڕێﺒﻪرهﮐﺎن ،زﯾﻨﺪاﻧﯽ و ﺋﻪﺷﮑﻪﻧﺠﻪ و ڕاوهدوﻧﺎن ،ﻧﺎن ﺑڕﯾﻦ و ﺗﺎن ﮐﺮدن و ﮐﯚڵﺒﻪر ﮐﻮﺷﺘﻦ و ﮔﻪﻣﺎرۆی ﺋﺎﺑﻮورﯾﻮ ﺑﻪ ﮔﺸﺘﯽ ھﯿﭻ ﮐﺎرهﺳﺎﺗێﮏ ﻧﻪﻣﺎوه ﺑﻪﺳﻪر ﮔﻪﻟﻪﮐﻪﻣﺎﻧﯽ ﻧﻪھێﻨێ .ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ وهک ﻗﻪﺗڵﯽ ﻋﺎﻣﯽ ﻗﺎڕﻧێ ،ﻗﻪﺗﺎن ،وﺳﻮﮐﻪﻧﺪ ،ﺳﯚﻓﯿﺎن، ﭼﻪﻗﻪڵ ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ ،ﺑﻪھﺎری ﺧﻮێﻨﺎوی ﺳﻨﻪ و دهﯾﺎن ﺟێﮕﺎی دﯾﮑﻪ ،ﺋﯿﻌﺪاﻣﯽ ﺑﻪ ﮐﯚﻣﻪڵﯽ ﻻوان ﺑﯚ وێﻨە ﺋێﻌﺪاﻣﯽ ٥٩ﻻوی ﻣﮫﺎﺑﺎدی و ھﻪزاران ﻻوی دﯾﮑﻪ ﻟﻪ ﺳﻪراﻧﺴﻪری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺗﯿﺮۆری ﮐﺎدر و ﭘﯿﺸﻤﻪرﮔﻪﮐﺎن و ڕێﺒﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰب وهک دوﮐﺘﻮر ﻗﺎﺳﻤﻠﻮ و دوﮐﺘﻮر ﺷﻪڕهﻓﮑﻪﻧﺪی ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪﺳﻪر ﻣێﺰی وﺗﻮوێﮋ ،ﯾﺎ ﻟﻪ ﮐﯚﻧﻔڕاﻧﺴﯽ ﻧێﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ دا وهک ﻟﻪ ﺑﻪرﻟﯿﻦ،ﺑەﺷێﮑﯽ دﯾﮑە ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﯚ ﺳەرﮐﻮﺗﯽ ﮔەﻟەﮐەﻣەن ﺑﻮوە ﮐە ھﯿﭽﮑﺎت ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮه ﺗﯚزﻗﺎڵێﮏ ﻟﻪ ﺋﯿﺮاده و ھﻪﺳﺘﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧەی ﺧﻪﺑﺎﺗﮕﯿڕاﻧﯽ ﮐﻮرد ﺑﻪ ﮔﺸﺘﯽ و ﺧﻪﺑﺎﺗﮕێڕاﻧﯽ دێﻤﻮﮐڕات ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﮐﻪم ﺑﮑﻪﻧﻪوه. ﻟﻪ دوای ھﻪر ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗێﮑﯽ رژﯾﻢ ڕێﺒﻮاراﻧﯽ رێﮕﺎی ﺷﻪھﯿﺪاﻧﯽ ﺳﻪرﺑﻪرز ﺑﻪ ﮔﻮڕ و ﺗﯿﻨێﮑﯽ زۆرﺗﺮهوه ھﺎﺗﻮﻧﻪﺗە ﻣﻪﯾﺪان و ﺟێﮕەی ﭘڕ ﺷﺎﻧﺎزی ﺷﻪھﯿﺪهﮐﺎﻧﯿﺎن ﭘڕﮐﺮدوهﺗﻪوهو ڕێﺒﺎزهﮐﻪﯾﺎن درﯾﮋه ﭘێﺪاوه. دەﺳەﺗﺪاراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋﯿﺴﺘﺎ ﮐە ﻟەﺑەر ﭼﺎﻻﮐﯽ و ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺑەرﺑوی ﺧەﺑﺎﺗﮕێﺮاﻧﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﺪا ﺗﻮوﺷﯽ ﻻوازی و ﺳەرﻟێﺸێﻮان ﺑﻮوە،دﯾﺴﺎن ﭘﻪﻧﺎی ﺑﺮدوهﺗﻪوه ﺑﯚ زهﺑﻮﻧﺎﻧﻪﺗﺮﯾﻦ ﺷێﻮهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪرﺑﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﺎﯾﺎراﻧﯽ ﺧﯚی ﮐﻪ ھﻪﻣﺎن ﮐﺮدهوهی ﺗﯿﺮۆڕﯾﺴﺘﯿە .ﺗﯿڕۆڕی ﺷﻪوی ﯾﻪﻟﺪاش ﻟﻪﺑﻪر دهم ﺑﺎرهﮔﺎی ﺳﻪرهﮐﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ھﻪر دهﮔﻪڕﯾﺘﻪوه ﺑﯚ ﺋﻪو ڕاﺳﺘﯿﻪی ﮐﻪ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ زهﻟﯿﻞ و داﻣﺎوه ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ڕاﺷﮑﺎواﻧﻪو ﭼﻪﻧﺪ ڕهھﻪﻧﺪﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐڕاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دا. ڕهﻧﮕﻪ ﺋﻪو ﭘﺮﺳﯿﺎره ﺑێﺘﻪ ﭘێﺶ ﮐﻪ ﺑﯚﭼﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻣێﺘﯚدی ﺗﯿڕۆڕ ﺑﻪﮐﺎر دێﻨێ ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺣﯿﺰﺑێﮏ دا ﮐﻪ ﻟﻪ ﺗﻪواوی ﻣﺎوهی ﺣﻪﻓﺘﺎو ﯾﻪک ﺳﺎڵ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭘڕ ﻟﻪ ﺷﺎﻧﺎزی دا ﺑﯚ ﯾﻪﮐﺠﺎرﯾﺶ ﭘﻪﻧﺎی ﺑﯚ ﺗﯿڕۆڕ ﻧﻪﺑﺮدوه .ﺳﻪر وﺑﻨﯽ ﻗﺴﻪی ڕێﮕﺎﭼﺎرهی ﺳﯿﺎﺳﯽ و دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮏ ﺑﻮوه ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪری ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﮐﻮرد ﻟﻪ ﺋێﺮان دا و ﻟﻪو ﭘێﻨﺎوهدا ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ڕێﺒﻪری ﺧﯚی ﻟﻪ ﺳﻪر ﻣﯿﺰی وﺗﻮوێﮋ ﻟﻪدهﺳﺖ داوهو ﻟﻪوهش زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا ،ﺳﻮارﭼﺎﮐﯽ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﻣﻪدهﻧﯽ و ﮐﻪڵﮏ وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ دهرﻓﻪﺗﻪ ﺑﭽﻮﮐﻪﮐﺎﻧﯿﺶ ﺑﯚ ھێﻨﺎﻧﻪ ﺑﻪرﺑﺎﺳﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﮐﻮرد ﻟﻪ ﺋﯿﺮان دا ﺑﻪ ڕێﮕﺎی ﺋﺎﺷﺘﯿﺨﻮازاﻧﻪدا ﺑﻮوه .ﺑﯚﭼﯽ ڕژﯾﻢ ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺣﯿﺰﺑێﮏ دا ﺋﻪو ﮐﺮدهوه ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﮑﺎراﻧﻪﯾﻪ دهﮐﺎ ،ﮐﻪ ﻟﻪ ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺋﯿﺮان دا و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪ ﺑﻮاری ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪ ﻧێﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺶ دا ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑێﮑﯽ ﺧﺎوهن ﺋﻪﺧﻼﻗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﻧﻪرم ﻟﻪ ﮔﻮﺗﺎر و ڕهﻓﺘﺎر داو ﻟﯿﺒڕال ﻟﻪ ھﻪڵﻮوێﺴﺖ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﻏﻪﯾﺮی ﺧﯚی دا ﻧﺎﺳﺮاوهو ﺑﻪو ھﯚﯾﻪوه ﺧﺎوهﻧﯽ ﭘێﮕەﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪرﯾﻨﻪ ﻟﻪ ﻧێﻮ ڕێﮑﺨﺮاوه ﺳﯿﺎﺳﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋێﺮان و ﺟﯿﮫﺎن دا. ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿﻪ ﮐﻪ وهﻣﯽ ﺋﻪو ﭘﺮﺳﯿﺎره ﺑﻪ ﺟێﯿﻪ ،ڕاﺳﺖ ﻟﻪ ﻧێﻮ ﭘﺮﺳﯿﺎرهﮐﻪداﯾﻪ .ﮐێﺸﻪی ﺳﻪرهﮐﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ڕاﺳﺖ ﺋﻪو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻣﺎﻗﻮڵ و ﻟﯿﺒڕاڵ و دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻪ .ڕژﯾﻤﯽ ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرﺳﺘﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ڕاﺳﺖ ﻟەو ﺳﯿﺎﺳﻪت و ﮔﻮﺗﺎره ﻣﺎﻗﻮڵ وﮔﺸﺖ ﭘﻪﺳﻨﺪهی ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دهﺗﺮﺳێ .ﺋﻪوه ﻧﻔﻮزی ﺑﯚﭼﻮن و ﮔﻮﺗﺎره ﺋﺎﺷﺘﯿﺨﻮازﯾﯿﻪﮐﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻪ ﮐﻪ ڕژﯾﻤﯽ ھﻪراﺳﺎن ﮐﺮدوه .ﺋﻪوه ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﺣﺪک ﻟﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺟﻪﻣﺎوهری ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﻣﻪدهﻧﯽ و ﭼﺎﻻﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮﺧﯚ ،ھﯿﻨﺎﻧﻪ ﮔﯚڕی دروﺷﻤﯽ ڕۆژھﻪت ﻣﯿﺤﻮهری ،ﭘﺎرێﺰهراﻧﯽ ڕۆژھــﻪت ،ﮐﻪڵﮏ وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ دهرﻓﻪﺗﻪﮐﺎن ،دێﻤﻮﮐڕاﺳﯽ ﻧێﻮﺧﯚﯾﯽ،وهﻻﻧﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﭼﻪﻗﺒﻪﺳﺘﻮو و ﯾﻪک ﺋﺎراﺳﺘﻪ، ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻦ ﻟﻪ ﺑﻮاری دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ وﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﯽ ﺑﻪرﺑوی ﻧﯿﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و ﺑﻮون ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪام ﻟﻪ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ ﺋﯿﻨﺘﻪرﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎڵ ،ﺟێﮕﻪ و ﭘێﮕﻪی ﺣﺪک ﻟﻪ ﻧێﻮ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺪاو دهﯾﺎن ﺳﯿﺎﺳﻪت و ھﻪڵﻮێﺴﺘﯽ ﺑەﺟێﯽ دﯾﮑﻪﯾﻪ ﮐﻪ ھﻪراﺳﯽ ﺑﻪ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھﻪڵﮕﺮﺗﻮه. ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪی ﺟێﮕﺎی ﺋﺎﻣﺎژه ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ ،ڕاﺳﺘﻪ رژﯾﻢ ﻟﻪ ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺟﯿﻨﺎﯾﻪت و ﺷﻪھﯿﺪ ﮐﺮدﻧﯽ ڕۆڵﻪﮐﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﺪا ﺑﻪ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚی دهﺳﮑﻪوﺗﯽ ﮐﺎﺗﯽ ﺑﻪدهﺳﺖ ھێﻨﺎوه ،ﺑﻪﻻم ﺑﻪ ھﯿﭻ ﺷێﻮهﯾﻪک ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﻪرهﮐﯽ ﻧﻪﭘێﮑﺎوه ﮐﻪ ﺑﺮﯾﺘﯿﻪ ﻟﻪ ﺑﻪ ﭼﯚک داھێﻨﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮات و ﺟﻮوﻧﻪوهی ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪ ڕۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دا .ﺑــﻪدوای ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﯽ ﺷﻪوی ﯾﻪﻟﺪا دا ﺣﺪک ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﯽ ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ دا ﮐﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ چ ھﯿﺰێﮑﯽ ﻟﻪ ﺑﻦ ﻧﻪھﺎﺗﻮو ﭼﻪﻧﺪه ﮐــﺎدر و ﺋﻪﻧﺪام و ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی دڵﺴﯚز و ﺧﻪﺑﺎﺗﮕێڕه .ھﻪم دهرو دﯾﻮاری ﺷﻪﻗﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮﺧﯚی ڕۆژھﻪﻻﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ھﻪم ﻧێﻮ ﺳﺎڵﯚﻧﻪﮐﺎن و ﺷﻪﻗﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮری ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ھﻪم ﻟﻪ ﺷﻪﻗﺎم و ﺑﻪردهرﮐﯽ ﺳﻪﻓﺎرهﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺳێﺪاره ﻟﻪ زوورﺑﻪی وهﺗﻪﮐﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎوه ھﻪر ﻟﻪ ﺋﻮﺳﺘﻮراﻟﯿﺎوه ﺗﺎ ﺋﻮروﭘﺎو ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ وﮐﺎﻧﺎدا ،ﺷﺎھﯿﺪی ﮔﻪورهﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺑﻪرﺑوی ﭼﺎﻻﮐﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﺎدر و ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ و ﺋﻪﻧﺪام و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺣﺪک ﺑﻮون. ﺷﻪﭘﯚﻟﯽ ﺑﻪرﺑوی ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﻪﮐﺎن چ ﻟﻪ ﻧێﻮ ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ ﺧﻪڵﮏ دا ،چ ﻟﻪ ﻧێﻮ ﺣﯿﺰب و ڕێﮑﺨﺮاوه ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﻪﮐﺎﻧﺪا ،چ ﻟﻪ ﻧﯿﻮ ﺣﯿﺰب و ڕێﮑﺨﺮاوه ﺋﯿﺮاﻧﯿﻪﮐﺎن و چ ﻟﻪ ﻧێﻮ ﺣﯿﺰب و ڕێﮑﺨﺮاو و ﻣێﺪﯾﺎ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪﮐﺎن دا ،ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ھێﺰ و ﺗﻮاﻧﺎی ﺣﺪک و ﺑﻪرﺑوی ﭼﺎﻻﮐﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯿﻪﺗﯽ و ﺑﻪ دوای ﺗﯿﺮۆری ﺷﻪوی ﯾﻪﻟﺪا دا ﺣﺪک ﺑﻪ ﭼﯚک دا ﻧﻪھﺎت ھﯿﭻ ،ﺑﻪڵﮑﻮ ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ دۆﺳﺖ و دوژﻣﻨﯽ دا ﮐﻪ ﺑﻪوﺟﯚره ﺑﺎﯾﺎﻧﻪ ﻧﺎﻟﻪرزێ و ﺗﺎ زۆرﺗﺮ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑﺪا ،ﻟﻪﺳﻪر ﺧﻪﺑﺎت و ﺗێﮑﯚﺷﺎن ﺷێﻠﮕﯿﺮﺗﺮه .دهﺑێ ﺋﻪو ﺧﯚ ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﻪی ﺣﺪک ﺑﻪ دۆﺳﺖ و دوژﻣﻨﯽ ﺳﻪﻟﻤﺎﻧﺪﺑێ ﮐﻪ ﻗﻪی ﺧﯚڕاﮔﺮی ﺑﻪ ﺗﯿﺮۆر ﻧﺎڕووﺧێ.